Лекц №9

Сэдэв: 3 фазын 4 дамжуулагчтай одон

холбогдсон цахилгаан хэлхээ, 3фазын
гурвалжин холбогдсон хэлхээ, гурван
фазын хэлхээний чадал
Энд гурван фазын генератор ажиллана.Фаз тус
бүрдээ гурван ороомогтой, ороомгууд нь 120°-ын
өнцгийн зөрүүтэй байрлана. Өмнөхөөс ялгаатай нь
тэг дамжуулагчтай. Үүний горимуудыг авч үзье:
A İA
a
c

ĖA ŮA ŮAB ŮCA ŮA ż a

0
ż c ż b

ĖC ĖB B ˙I c
C ŮB ŮC B b

ŮBC ˙IC

Нойлын дамжуулагчтай од-од холбогдсон гурван фазын хэлхээ

 -Ů B
A
ŮAB

ŮA
Ů CA ŮAB

0
30°
ŮC ŮB

C B
Ů BC
Фазууд од холбогдсон үеийн
шугамын ба фазын хүчдэлийн вектор
Тэгш хэмтэй горим

учир

Эндээс харахад байна.

Тэгвэл гүйдлүүдийн алгебрийн нийлбэр тэг
байна.
 ŮA

φ İA

İC 0
φC
φ
ŮC İB ŮB

Тэгш хэмтэй ачаалалтай үеийн

хүчдэл, гүйдлийн вектор диаграмм
Тэгш хэмтэй үед тэг дамжуулагчаар гүйдэл гүйхгүй. I0=0 байна.
Энэ үед :
байна.
Тэгвэл шугамын хүчдэлүүдийн нийлбэр тэгтэй тэнцүү байна.

Өөрөөр хэлбэл вектор диаграмм байгуулахад геометр нийлбэр

тэг болно. Тэгш хэмтэй ачаалалтай үед 3 буюу 4 дамжуулагчтай
аль ч системийг хэрэглэж болно.Ачаалал тэнцүү үед
трансформатор, генератор, хөдөлгүүр ижил чадалтай байдаг.
2.Тэгш хэмгүй ачаалал
Хэрэглэгчийн ачаалал тэнцүү биш байвал
тэгш хэмгүй горим гэнэ.
 ŮA
İB
İC
İA

İ00
İB
İC 0 φ
φC

ŮC ŮB

Тэгш хэмгүй ачаалалтай үеийн фазын

гүйдэл, хүчдэлийн вектор диаграмм
Тэг дамжуулагчийн хөндлөн огтлолын талбай бага
байдаг. Тэг дамжуулагчаар маш бага хэмжээний
гүйдэл(ялгавар) гүйдэг тул дамжуулагчийн хөндлөн
огтлолыг бусдаас нь нарийн утсаар хийдэг. Хүчдэлийг
авч үзье. Шугамын хүчдэлийн тэгш хэм алдагдахгүй.

Энэ үед байна. Учир нь тэг

дамжуулагч нь гүйдэл тэгшитгээд фазын хүчдэл
хэвээр байна.
Одоо аваарын горим авч үзье. А-фаз тасарсан гэж
үзье. ( )
болно. А фаз тасархай үед агаарын
эсэргүүцлээр тусгаарлана. Агаарын эсэргүүцэл
маш их байдаг. В,С фазын хүчдэл нь анхны
хэмжээнээс өөрчлөгдөхгүй хэвийн байна.

болно. Харин хэвийн байна

 болно. Энэ үед гүйдлийн вектор
диаграмм байгуулах ёстой. Зураг 9.2
Бодит ачаалалтай үед гүйдэл, хүчдэл нь фазаараа
давхцана. Энэ зөвхөн R эсэргүүцэлтэй учир ийм байна. 3
фазын хэлхээнд идэвхтэй ба реактив ачаалалтай байдаг.
Өөрөөр хэлбэл ямар нэгэн <φ зөрүүтэй. [ ] байна.
А фаз богино холбогдсон гэж үзье.

–эсэргүүцэл анхны утгаас

ихсэнэ

Гэхдээ фазын хүчдэл нь тэг дамжуулагч байгаа учир

шугамын хүчдэл болтлоо ихсэхгүй, тодорхой утганд
ихсэнэ. Шугамын хүчдэлүүд мөн тодорхой хэмжээгээр
ихсэнэ.
Гурван фазын гурвалжин холбогдсон хэлхээ.

IA
A a
ŮAB
ĖB ˙IAC
˙I Z ˙IAB
B ab
ĖA B ŮCA Zca в
Z bc

ĖC ˙I
C c
ŮBC
C ˙ICB

Гурвалжин холбогдсон гурван фазын хэлхээ

Генераторын фазын ороомог эсвэл ачааллын
фазын холболт нь нэг фазын эхлэлийг нөгөө
фазын төгсгөлтэй холбож битүү хүрээ үүсгэсэн
байвал гурван фазын хэлхээний гурвалжин
холболт гэнэ. Энэ үед дамжуулагчаар гүйх
гүйдлийг шугамын гүйдэл гэнэ.
хэрэглэгчээр гүйх гүйдлийг Iф гэнэ.

2 дамжуулагчийн хоорондох хүчдэлийг

шугамын хүчдэл гэнэ.
 A
˙I CA
φ
ŮAB

φ ˙I AB
Ů CA

C B
φ ŮBC
˙I BC
Гурвалжин холболт бүхий хэлхээний
фазын гүйдэл , хүчдэлийн вектор диаграмм
Хэрэглэгч дээрх хүчдэлийг фазын хүчдэл гэнэ.

гэнэ. Тэгш хэмтэй ачаалалтай гурвалжин холболтын

үед байна. ZAB, ZAC,ZBC-
ачааллын эсэргүүцэл. Фазын гүйдлүүд нь Фазын
хүчдэлээр тэгшитгэх учир болно.Тэгш
хэмтэй үед 3 фазын одон холбогдсон хэлхээтэй адил
байна. Харин тэгш хэмгүй горимын үед хүчдэлд
ямарч өөрчлөлт гарахгүй фазын гүйдлүүд нь өөр өөр
болно. Шугамын гүйдлүүд нь тэгш хэмгүй байна.
Гурвалжинаар үзвэл вектор диаграмм нь гурван өөр
гурвалжин гарна. IAB, IBC,ICA-гэвэл шугамын гүйдлийн
вектор диаграмм нь тэгш хэмгүй байна.
 İA İA

İAB İAB

İ BC İB
İ ca 0 İ ca
İ BC
İB

İC İC б)
a)
Гурвалжин холбогдсон хэлхээний фаз болон шугамын гүйдлүүдийн
вектор диаграмм
а) Тэгш хэмтэй ачаалал, б) Тэгш хэмгүй ачаалал
СА-дамжуулагч тасарсан гэе.
ĖA İA
А İав
RAB İA= İAB
В
ĖB İB
В R CA
İB
İвс İC
ĖC İC İас
С R BC
İ BC
б)
a)
Ачааллын фазууд гурвалжин холбогдсон хэлхээний СА фаз тасархай
үеийн схем (а), гүйдлийн вектор диаграмм (б)
 болно. - хэвээр байна.

–г богино холбогдсон гэе. Энэ үед хэлхээ ажиллах

боломжгүй.
 Гурван фазын хэлхээний чадал.
байна.
хэрэв тэг дамжуулагчтай бол

S=p+jQ-комплекс
чадлуудыг дараах байдлаар бичиж болно.

Бүх ачаалал нь гэвэл

 Үүнтэй адилаар Q олж болно.

үед
3 фазын хэлхээний идэвхтэй чадал, хуурмаг чадал,
бүрэн чадлууд нь од ба гурвалжин холбогдсоноос
шалтгаалахгүйгээр дараах томъёогоор
тодорхойлогдоно.

Тэгш хэмтэй үед нэг фазад тоолуур тавина. Тэгш

хэмгүй үед фаз тус бүрд нь тоолуур тавина.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа