See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/285594292

Воена географија

Book · January 2003

CITATIONS READS

0 585

1 author:

Jove Dimitrija Talevski

University "St. Kliment Ohridski" - Bitola
90 PUBLICATIONS   79 CITATIONS   

SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Jove Dimitrija Talevski on 04 December 2015.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 PREDGOVOR

Nau~nite disciplini od grupata na voeni nauki, me|u koi

i voenata geografija, denes vo sovremeniot svet zazemaat
zna~ajno mesto vo vkupniot sistem na obrazovanie. Toa vo golema
mera se dol`i na dinami~nite dvi`ewa vo razvojot na
voenopoliti~kite odnosi pome|u oddelnite dr`avi i regioni vo
zavisnost od nivnite razli~ni me|unarodni pozicii i interesi,
bilo poedine~no, ili vo ramkite na voenite ili ekonomski
sojuzi na koi tie dr`avi eventualno im pripa|aat. Sledstveno na
toa, i vo Republika Makedonija na voenite nauki im se posvetuva
vidno vnimanie, no sepak mora da se ka`e deka nivnoto
izu~uvawe vo verificiranite obrazovni institucii, odnosno vo
ramkite na normativno uredeniot obrazoven sistem, datira od
ponovo vreme. Imeno, po osamostojuvaweto, Republika
Makedonija se stekna so status na me|unarodno priznata,
samostojna i suverena dr`ava, {to korenito ja izmeni nejzinata
polo`ba na Balkanot, kon sosedite i po{iroko vo Evropa i
Svetot. Od noviot dr`avno-praven status proizlegoa i odredeni
mo{ne odgovorni nadle`nosti, naedno i prerogativi vo odnos na
voenite podgotovki i odbranata, a vo tie ramki, nabrzo po
osamostojuvaweto, pokraj drugoto, be{e formirana i Voenata
akademija kako specijalizirana visokoobrazovna institucija vo
ovaa oblast. Za volja na vistinata, nekoi od voenite nauki vo
Makedonija i pred osamostojuvaweto se izu~uvaa na Institutot
za odbrana vo ramkite na Filozofskiot fakultet. Vo sekoj
slu~aj, so pravo mo`eme da konstatirame deka voenoto
obrazovanie vo na{ava zemja iako ima tradicija, kontinuirano
ne bilo realizirano na makedonski jazik. Toj fakt ja objasnuva i
mo{ne akutnata potreba od soodvetni u~ebnici na makedonski
jazik koi bi bile po merka na aktuelnite nastavni programi i
planovi vo navedenite visoko{kolski voenoobrazovni
institucii.
Od druga strana, i voenata geografija kako i site drugi
egzaktni nauki e podlo`na na postojano usovr{uvawe i
uto~nuvawe, ne samo zaradi kontinuitetot vo prou~uvaweto na
voeno relevantnite karakteristiki na litosferata, hidro-
sferata, atmosferata i biosferata, tuku najmnogu poradi
postojanite promeni {to pod vlijanie na ~ovekovite aktivnosti
nastanuvaat vo t.n. sociosfera, kako {to se promeni na
granicite kaj oddelni dr`avi, raspa|aweto na edni i, vrz
razli~ni osnovi, sozdavawe na drugi sojuzi, pojavuvaweto na novi
voeno nevralgi~ni `ari{ta i sli~no, nastani kakvi {to,
vpro~em, vo poslednata decenija od minatiot vek imavme
mo`nost od poblisku da gi po~uvstvuvame na prostorite na
zovrieniot i turbulenten Balkan. Seto ova u{te edna{ ja
nametnuva potrebata od postojano obnovuvawe i zbogatuvawe na
u~ebni~kata literatura i vo domenot na voenata geografija kako
nauka.
Vo funkcija na ponapred iznesenoto, ovoj u~ebnik pred s#
e namenet za izu~uvawe na predmetot voena geografija na
dodiplomskite studii na Voenata akademija na Republika
Makedonija. Kako literatura, }e mo`at da go koristat i
slu{atelite na postdiplomskite studii pri Voenata akademija
vo ramkite na specijalizacijata za komandni i {tabni
dol`nosti, a }e najde primena i na Institutot za odbranbeni i
mirovni studii pri Filozofskiot fakultet. U~ebnikov, isto
taka e prigodna literatura i za potrebite na Kursevite za
oficeri na slu`bite na ARM, i na [kolata za rezervni
oficeri pri Voenata akademija na Republika Makedonija.
Sekako ne treba da se isklu~i mo`nosta, kako osnovna ili
dopolnitelna literatura toj da najde primena i na drugite
obrazovni i nau~ni institucii vo ~ii programski sodr`ini,
pove}e ili pomalku se tretiraat i voenogeografskite aspekti
na prostorot voop{to, a kako prira~na literatura, }e im bide
dostapen i na site, na koi, od profesionalni ili drugi pri~ini
im e potrebno osve`uvawe ili pro{iruvawe na znaewata od ovaa
oblast.
Inaku, vo odnos na postoe~kata literatura po predmetot
voena geografija so koja kaj nas se raspolaga, so dol`no
vnimanie treba da se spomenat slednive u~ebnici: “Voena
geografija” od profesorite d-r B. Nikodinovski i d-r B.
Markoski, potoa “Regionalna voena geografija” od profesorite
d-r B. Nikodinovski i d-r A. Stojmilov, kako i “Osnovi na
voenata geografija na Republika Makedonija” od d-r B.
Nikodinovski. Isto taka, kako raspolo`liva literatura, za
istaknuvawe e zna~eweto na u~ebnicite “Op{ta vojna
geografija” i “Regionalna vojna geografija l i ll” od R.
Marjanovi}, a za materijata {to se odnesuva na prostorot na
Republika Makedonija, soodvetno na zna~eweto bi gi spomenal
“Geografija na SR Makedonija” od d-r M. Panov i “Geografija na
Makedonija” od d-r A. Stojmilov.
 Spomenatite knigi, so bogatoto gradivo {to go sodr`at,
mo{ne iscrpno bea koristeni kako literatura pri
podgotvuvaweto na ovoj u~ebnik po predmetot voena geografija,
osobeno vo koncipiraweto na negoviot metodski priod i
elaboriraweto na fundamentalnite voenogeografski poimi.
Pri toa, dragocena be{e nivnata izvornost vo pove}e delovi, a
osobeno vo delot na voenogeografskite karakteristiki na
Republika Makedonija kako mo`no vojuvali{te.
^uvstvuvam potreba da im izrazam golema blagodarnost na
site koi mi pomognaa vo realizacijata na ovoj u~ebnik, a osobeno
na Voenata akademija "General Mihailo Apostolski",
Ministerstvoto za odbrana na RM, General{tabot na ARM,
recenzentite prof. d-r Milo{ Zmejkovski, prof. d-r Vasil
Gramatnikovski i vi{iot predava~, polkovnik Borko
Nikolovski, kako i na moite prijateli dipl. in`.arhitekt
Qubi{a Novakovi}, Blagoja Blagadu{a i Mihajlo Sergeev.
Na krajot, bez aluzija deka vo ovoj u~ebnik e ka`ano s#,
dlaboko veruvam oti toj sepak pretstavuva u{te eden ~ekor vo
izgradbata na na{ata nau~na misla vo domenot na voenite nauki.
Dokolku e taka, kako avtor go spodeluvam zadovolstvoto so site
{to }e imaat potreba i mo`nost da go koristat i da go
iskoristat ovoj u~ebnik po voena geografija.

Avtorot

View publication stats