HUKUKUN DALLARI

Hukuk; bireyin, toplumun, devletin hareketini ve bunların birbirleri ile olan ilişkilerini
düzenlemek amacıyla ortaya çıkmıştır. Zamanla karmaşıklaşan birey, toplum ve devlet ilişkisi
birtakım düzenlemelerin varlığını gerekli kılmıştır. Roma hukuku bu anlamda yaptığı
düzenlemelerle pek çok dünya ülkesine örnek olmuştur. Roma hukuk sisteminden ülkemizin
hukuk bilginleri ve kanun koyucuları da yararlanmışlardır. Zamanla geliştirilen ve bugünkü
temelleri oluşan hukuk; kamu hukuku, özel hukuk ve karma hukuk olmak üzere üç dala
ayrılmaktadır.

1. Kamu Hukuku

Kamu hukuku, bir devlet ile başka bir devlet ya da devlet ile kişi arasındaki ilişkileri
düzenleyen hukuk dalıdır. Taraflardan en az birinin devlet olması sebebiyle taraflar arasında
eşitlik söz konusu değildir. Çünkü devlet hukuki ilişkide kamu gücünü kullanır ve üstün güç
durumundadır. Bu nedenle kamu hukukunda taraflar arasında eşitlik ve irade serbestisi yoktur.
Örneğin kazancı üzerinden vergi vermesi gereken bireyin vergisini vermemesi, kişinin
hareketlerinden rahatsız olduğu birinin canına veya malına zarar vermesi, bir devletin
uçağının başka bir devletin hava sahasında izinsiz uçuş yapması gibi durumlar kamu
hukukunda çözümlenmesi gereken konulardır.

2. Özel Hukuk

Özel hukuk, kişi-kişi gibi eşit haklı eşit yetkili taraflar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk
dalıdır. Özel hukuk alanında taraflar arasında eşitlik ve irade serbestisi vardır. Örneğin ana
baba ile çocuklar arasındaki hukuki bağ (soy bağı), mirasçıların belirlenmesi ve miras
dağıtımı, bireyler arasındaki borç ilişkileri ve bunlardan doğan anlaşmazlıklar, bir devletin
vatandaşı ile başka bir devletin vatandaşı arasındaki özel hukuki meseleler (bir Türk ile bir
Alman’ın evlilikleri ve boşanmaları gibi), ticarethane, fabrika ve ticari şekilde işletilen diğer
müesseseleri ilgilendiren hukuki durumlar özel hukuk alanında çözümlenmesi gereken
konulardır.

3. Karma Hukuk

Karma hukuk, özel hukukun ve kamu hukukunun bazı özelliklerini bünyesinde barındıran,
karma nitelik taşıyan hukuk dalıdır. Örneğin iş hukukunda işçi ve işveren arasındaki
anlaşmazlıkların çözümünde, toprak üzerindeki mülkiyet hakkının kullanımında, doğal
çevrenin kullanılması ve korunmasına yönelik alınan tedbirlerde karma hukuk dalına
başvurulur.