TÜBİTAK–2209-A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA

PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI

Başvuru formunun Arial 9 yazı tipinde, her bir konu başlığı altında verilen açıklamalar göz önünde
bulundurularak hazırlanması ve ekler hariç toplam 20 sayfayı geçmemesi beklenir (Alt sınır
bulunmamaktadır). Değerlendirme araştırma önerisinin özgün değeri, yöntemi, yönetimi ve yaygın etkisi
başlıkları üzerinden yapılacaktır.

ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

.....Yılı

… Dönem Başvurusu
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

A. GENEL BİLGİLER

Başvuru Sahibinin Adı Soyadı: HÜSEYİN BÜYÜKKIRCALI

Araştırma Önerisinin Başlığı: TOPLUMUN DEPREME HAZIRLIK KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMESİ VE
KAHRAMANMARAŞ İLİNİN ONİKİŞUBAT İLÇESİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ
Danışmanın Adı Soyadı: YUSUF ERGEN
Araştırmanın Yürütüleceği Kurum/Kuruluş:

ÖZET

Türkçe özetin araştırma önerisinin (a) özgün değeri, (b) yöntemi, (c) yönetimi ve (d) yaygın etkisi hakkında bilgileri
kapsaması beklenir. Bu bölümün en son yazılması önerilir.

Afetler; doğal, teknolojik ya da insan kaynaklı olayların, fiziksel, ekonomik ve sosyal açıdan olumsuz etkileriyle
günlük yaşamı ve insanların normal faaliyetlerini kesintiye uğratması ya da tamamen durdurması şeklinde
tanımlanmaktadır. (Ergünay, 1996, s. 263) Afetlerle ilgili diğer bir kavram ise tehlikedir. Tehlike, sosyal ve
ekonomik düzene, doğal ve kültürel kaynaklara zarar verme olasılığı olan, can ve mal kayıplarına yol açan her
şeydir. (Kadıoğlu, 2008, s. 1-34) Bir başka açıdan tehlike, yaşamı tehdit eden çevreye ve topluma zarar
verebilme ihtimali olan, ekonomik, sosyal ve fiziki kayıplara yol açabilecek, doğal, teknolojik ya da insan
kaynaklı fiziki olay ve olgular olarak tanımlanabilir. (AFAD, 2013) Türkiye’de görülen en önemli doğal afetlerden
biri depremdir. Bireylerin olası bir deprem anında kendini ve yakınlarını koruyabilmesi için belirli bir bilgi
birikimine sahip olması gerekmektedir. Afet tehlike ve riskleri konusunda alınacak eğitimler ile olası zararların
en aza indirilmesi hedeflenmektedir. Bu bağlamda proje kapsamında Kahramanmaraş ilinin Onikişubat
ilçesinde yaşayan bireylerin öncelikle deprem hakkındaki bilgilerinin saptanması ardından gerekli
bilinçlendirmelerin yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Kahramanmaraş ili 37-38 kuzey paralelleri ile 36-37 doğu
meridyenleri arasında Doğu Akdeniz bölgesinde konumlanmaktadır. Yüz ölçümü 14.346 km² ve 11 ilçesi ve
710 mahallesi bulunmaktadır. 2013 yılında büyükşehir statüsü kazanmıştır. Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı tarafından 2019 yılında yayınlanan Türkiye deprem tehlike haritasına göre Kahramanmaraş ili çok
riskli bir bölgede konumlanmaktadır. Kahramanmaraş ilinden doğu anadolu fay zonunun Gölbaşı-Türkoğlu
segmenti geçmektedir. Bu segmentin uzunluğu yaklaşık 100 km civarında olup Kahramanmaraş il merkezine
yaklaşık 15 km mesafededir. Bu fayın 1113–1514 yıllarında 7 Mw üzeri deprem ürettiği bilinmekte ve
tekrarlama periyodu yaklaşık 400 yıl olarak öngörülmektedir. Fay’ın Gölbaşı-Türkoğlu segmentinde 508 yıldan
beri büyük bir deprem meydana gelmemiştir.(Coşkun, 2022, s.281) Ülkemizde kıtasal hareketlenmenin fazla
olması nedeniyle sık sık deprem olmaktadır. Deprem gerçeğini kabul ederek en hasarsız biçimde başa
çıkmanın yollarını aramak gerekmektedir. Toplum olarak bu doğal afet ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmamız
deprem gerçeği ile yaşamayı güçleştirmektedir. Deprem fay hattı haritasına göre riskli bölgeleri araştırmak, ilk
yardım ve deprem eğitimi almak, tatbikatlara katılmak gibi birçok açıdan toplumun bilinçlendirilmesi
gerekmektedir ve depremin tehlikelerini en aza indirecek önlemler alınmalıdır. Derinlemesine görüşme kişilerin
bir konu hakkındaki görüşlerini, deneyimlerini anlamada en önemli nitel araştırma yöntemlerinden ve veri
toplama tekniklerindendir. Evren olarak seçilen ilçede sıklıkla deprem yaşandığı görülmektedir. İlçenin deprem
tehlike ve risklerine karşı açık olması konu kapsamında örnek teşkil etmektedir. Bu bağlamda belirlenen
bireylerin depreme hazırlık konusunda bilgilendirilmesi ve proje sonrasında yakın çevreleriyle etkileşime girerek
ilçenin depreme olan farkındalığının arttırılması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler : Afet, deprem, hazırlık, farkındalık, eğitim

1. ÖZGÜN DEĞER

1.1. Konunun Önemi, Araştırma Önerisinin Özgün Değeri ve Araştırma Sorusu/Hipotezi

Araştırma önerisinde ele alınan konunun kapsamı ve sınırları ile önemi literatürün eleştirel bir değerlendirmesinin
yanı sıra nitel veya nicel verilerle açıklanır.

2
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

Özgün değer yazılırken araştırma önerisinin bilimsel değeri, farklılığı ve yeniliği, hangi eksikliği nasıl gidereceği
veya hangi soruna nasıl bir çözüm geliştireceği ve/veya ilgili bilim veya teknoloji alan(lar)ına kavramsal, kuramsal
ve/veya metodolojik olarak ne gibi özgün katkılarda bulunacağı literatüre atıf yapılarak açıklanır.

Önerilen çalışmanın araştırma sorusu ve varsa hipotezi veya ele aldığı problem(ler)i açık bir şekilde ortaya
konulur.

Çalışma olası bir deprem durumuna karşı hazırlıklı olabilmek, tehlikelerin farkında olmak ve toplumu
bilgilendirmek açısından önem taşımaktadır. Türkiye’de meydana gelen depremlerde yaşanan çok fazla sayıda
can kayıpları göz önüne alındığında toplumun depreme hazırlıklı olmak konusunda gerekli önlem ve bilgiye
sahip olmadığı görülmektedir. Deprem her an oluşabilecek bir doğal afettir ve önlenemez olduğundan hazırlık
süreci ve risk farkındalığı bu süreçte en önemli faktördür.
Araştırma soruları:
- Yaşadığınız bölgede en çok görülen afet türü hangisidir?
- Daha önce bir deprem ile karşı karşıya kaldınız mı?
- Bugüne kadar depreme hazırlıklı olabilmek için herhangi bir eğitim aldınız mı?
- Bilgi edinmek isterseniz hangi yollara başvurursunuz?
- Erken uyarı sistemleri, risk belirleme, eğitimler gibi alınabilecek tedbirlerle depremlerin zararlarının
azaltılması mümkün müdür?
- Deprem konusunda zorunlu eğitimlerin verilmesi toplumun daha az kayıpla olası bir depremin
zararlarından korunması mümkün müdür?
- İçinde yaşadığınız yapıları güvenli buluyor musunuz? Binanıza ait bir afete uygunluk belgesi var mı?
(Doğal afet sigortası; zorunlu deprem sigortası gibi)
Belirtilen sorular kapsamında Onikişubat ilçesinde yaşayan bireylerin depreme hazırlık hakkındaki bilgilerini
öğrenmek ve bireyleri bilinçlendirmek çalışmanın temelini oluşturmaktadır.

1.2. Amaç ve Hedefler

Araştırma önerisinin amacı ve hedefleri açık, ölçülebilir, gerçekçi ve araştırma süresince ulaşılabilir nitelikte
olacak şekilde yazılır.

Depreme hazırlık ve deprem risk farkındalığı konusunda toplum yeteri kadar bilgi sahibi değildir. Deprem ve acil
durumlara bireysel hazırlılık kapsamında, birey yaşadığı şehirde (bölgede) en çok hangi tür afet görüldüğünü
bilmemektedir. Kahramanmaraş ilinin onikişubat ilçesinde yaşayan bireyler depremlere karşı alınacak
önlemleri, bilgileri ve eğitimleri doğru ve güvenilir kaynaklardan yeteri kadar alamamaktadır. Çalışma
kapsamında Onikişubat ilçesinde yaşayan bireylerin olası bir depreme karşı hazırlıklı olma konusundaki
bilgilerini öğrenmek ve toplumun depremler hakkında bilinçlendirilmesini sağlamak projenin amacını
oluşturmaktadır. Depreme hazırlıklı olabilmek için eğitim almak gerekir. Çalışma kapsamında Onikişubat
ilçesinde yaşayan bireylerin bilgilendirilmesi hedeflenmektedir.

2. YÖNTEM

Araştırma önerisinde uygulanacak yöntem ve araştırma teknikleri (veri toplama araçları ve analiz yöntemleri dahil)
ilgili literatüre atıf yapılarak açıklanır. Yöntem ve tekniklerin çalışmada öngörülen amaç ve hedeflere ulaşmaya
elverişli olduğu ortaya konulur.

Yöntem bölümünün araştırmanın tasarımını, bağımlı ve bağımsız değişkenleri ve istatistiksel yöntemleri

kapsaması gerekir. Araştırma önerisinde herhangi bir ön çalışma veya fizibilite yapıldıysa bunların sunulması
beklenir. Araştırma önerisinde sunulan yöntemlerin iş paketleri ile ilişkilendirilmesi gerekir.

3
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme yöntemi kullanılacaktır. Nitel araştırmalarda
çok sık kullanılan veri toplama araçlarından biri olan derinlemesine görüşme; araştırılan konun bütün boyutlarını
kapsayan daha çok açık uclu soruların sorulduğu ve detaylı cevapların alınmasına imkan veren, yüzyüze, birebir
görüşülerek bilgi toplanmasına imkan veren bir veri toplama tekniğidir. Karşıdaki kişinin duygu, bilgi, tecrübe ve
gözlemlerine görüşme yoluyla ulaşılır. (Kahn, Cannel:1983) Kahramanmaraş ilinin Onikişubat ilçesi araştırmanın
evrenini oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarının genellendiği, araştırma kapsamı içerisinde yer alan ortak
özelliklere sahip birimler bütününe evren (yığın, ana kütle, toplum) denir. (Ural, 2011: 33) Görüşmeciler bu
evrenden basit rastlantısal örneklem yöntemi kullanılarak seçilecektir. Basit rastlantısal (tesadüfi) örnekleme;
örnekleme giren birey ve objelerin yerine başka birey ve obje koymadan örneklemin çekilmesidir. (Aziz,2020,
s.49).

4
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

3 PROJE YÖNETİMİ

3.1 İş- Zaman Çizelgesi

Araştırma önerisinde yer alacak başlıca iş paketleri ve hedefleri, her bir iş paketinin hangi sürede gerçekleştirileceği, başarı ölçütü ve araştırmanın başarısına katkısı “ İş-
Zaman Çizelgesi” doldurularak verilir. Literatür taraması, gelişme ve sonuç raporu hazırlama aşamaları, araştırma sonuçlarının paylaşımı, makale yazımı ve malzeme
alımı ayrı birer iş paketi olarak gösterilmemelidir.
Başarı ölçütü olarak her bir iş paketinin hangi kriterleri sağladığında başarılı sayılacağı açıklanır. Başarı ölçütü, ölçülebilir ve izlenebilir nitelikte olacak şekilde nicel veya
nitel ölçütlerle (ifade, sayı, yüzde, vb.) belirtilir.

İŞ-ZAMAN ÇİZELGESİ (*)

İP Kim(ler) Tarafından Zaman Aralığı

İş Paketlerinin Adı ve Hedefleri Başarı Ölçütü ve Projenin Başarısına Katkısı
No Gerçekleştirileceği (..-.. Ay)

Projenin ilk basamağı olan Toplanan veriler neticesinde görüşmecilerin bilgi

1 derinlemesine görüşmeler ile veri Proje Sahibi 04.03.2023 / 05.03.2023 birikimlerinin saptanması/ Yapılacak olan eğitim
toplama & analiz etme seminerinde öncelikli konuların belirlenmesi

Olası deprem afetine karşılık katılımcıların

Doğal afetler
Proje kapsamında yapılması Projenin hedeflenen zaman aralığı bilgilendirilmesi ve buna bağlı olarak yaşanması
2 konusunda uzman iki
planlanan eğitim semineri olan 18.03.2023 / 19.03.2023 muhtemel can kayıpları ve yaralanmaların önüne
(2) konuşmacı
geçilmesi

(*) Çizelgedeki satırlar ve sütunlar gerektiği kadar genişletilebilir ve çoğaltılabilir.

5
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

3.2 Risk Yönetimi

Araştırmanın başarısını olumsuz yönde etkileyebilecek riskler ve bu risklerle karşılaşıldığında araştırmanın

başarıyla yürütülmesini sağlamak için alınacak tedbirler (B Planı) ilgili iş paketleri belirtilerek ana hatlarıyla
aşağıdaki Risk Yönetimi Tablosu’nda ifade edilir. B planlarının uygulanması araştırmanın temel hedeflerinden
sapmaya yol açmamalıdır.

RİSK YÖNETİMİ TABLOSU*

İP
En Önemli Riskler Risk Yönetimi (B Planı)
No
Projenin gerçekleşmesine engel olabilecek her Hava şartlarındaki olumsuzluklar nedeniyle proje
1 türlü hava koşullarındaki aşırı bozulmalar tarihi iki (2) hafta ertelenecek ve yeniden
(sağanak yağmur, sel, kar yağışı vb.) düzenlenecektir.
Proje kapsamında yapılması hedeflenen eğitim
Olası bir aksilikte eğitim semineri bir (1) hafta
2 semineri için ihtiyaç duyulan konferans
ertelenecektir.
salonunun kullanılamaması
(*) Tablodaki satırlar gerektiği kadar genişletilebilir ve çoğaltılabilir.

1.
2.
3.
3.1.
3.2.
3.3. Araştırma Olanakları

Bu bölümde projenin yürütüleceği kurum ve kuruluşlarda var olan ve projede kullanılacak olan altyapı/ekipman
(laboratuvar, araç, makine-teçhizat, vb.) olanakları belirtilir.

ARAŞTIRMA OLANAKLARI TABLOSU (*)

Kuruluşta Bulunan Altyapı/Ekipman Türü, Modeli

Projede Kullanım Amacı
(Laboratuvar, Araç, Makine-Teçhizat, vb.)

Projede gerçekleşmesi hedeflenen eğitim semineri

Projeksiyon/Perde/Bilgisayar/Ses Sistemi
için kullanılacak malzeme ve ekipmanlar

Görüşmecilere verilecek eğitim seminerinde ihtiyaç

Konferans Salonu
duyulan kapalı salon

(*) Tablodaki satırlar gerektiği kadar genişletilebilir ve çoğaltılabilir.

4. YAYGIN ETKİ

Önerilen çalışma başarıyla gerçekleştirildiği takdirde araştırmadan elde edilmesi öngörülen ve beklenen
yaygın etkilerin neler olabileceği, diğer bir ifadeyle yapılan araştırmadan ne gibi çıktı, sonuç ve etkilerin elde
edileceği aşağıdaki tabloda verilir.

ARAŞTIRMA ÖNERİSİNDEN BEKLENEN YAYGIN ETKİ TABLOSU

Önerilen Araştırmadan Beklenen Çıktı, Sonuç ve
Yaygın Etki Türleri
Etkiler
Bilimsel/Akademik Proje kapsamında gerçekleşecek olan görüşmeler ve

6
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

elde edilen veriler ışığında hedef kitlenin bilgi birikimi ve

(Makale, Bildiri, Kitap Bölümü, Kitap)
depreme hazırlık konusunda yeterliliği saptanabilecektir.
Projenin ikinci adımı olan eğitim semineri sayesinde
görüşmeciler doğal afetlere daha hazır ve bilinçli
olacaktır. Her iki adımın da tamamlanmasından sonra
proje makale haline getirilecek ve gelecek çalışmalara
ışık tutması maksadıyla alanyazında yerini alacaktır.

Ekonomik/Ticari/Sosyal
(Ürün, Prototip, Patent, Faydalı Model, Üretim İzni,
Çeşit Tescili, Spin-off/Start- up Şirket, Görsel/İşitsel
Arşiv, Envanter/Veri Tabanı/Belgeleme Üretimi, Telife
Konu Olan Eser, Medyada Yer Alma, Fuar, Proje
Pazarı, Çalıştay, Eğitim vb. Bilimsel Etkinlik, Proje
Sonuçlarını Kullanacak Kurum/Kuruluş, vb. diğer
yaygın etkiler)

Projenin hedeflenen etkiye ulaşması durumunda yeni bir

evren ve hedef kitle seçilmesiyle projenin tekrarı
Araştırmacı Yetiştirilmesi ve Yeni Proje(ler) sağlanacaktır. İlerleyen zamanlarda doğal afetlere
Oluşturma hazırlık konusunda örnek teşkil eden bir ulus olma
(Yüksek Lisans/Doktora Tezi, Ulusal/Uluslararası Yeni başarısı ile proje uluslararası alanlarda da tekrar
Proje)
edilecektir.

5. BÜTÇE TALEP ÇİZELGESİ

Bütçe Türü Talep Edilen Talep Gerekçesi

Bütçe Miktarı
(TL)
Sarf Malzeme Dört yüz (400) Projenin ilk adımı olan derinlemesine görüşmelerde kullanılmak üzere
Türk Lirası alınacak olan defter, kalem ve benzeri araç gereçler
Makina/Teçhizat
(Demirbaş)
Hizmet Alımı Üç bin (3000) Projede gerçekleşecek olan eğitim seminerinde katılması istenilen iki (2)
Türk Lirası uzman konuşmacı için ayrılan hizmet bedeli
Ulaşım Bin iki yüz Projenin eğitim semineri için görüşmecilerin belirlenen konferans salonuna
(1200) Türk getirilmesi maksadıyla kiralanacak olan üç (3) otobüsün kiralama bedeli
Lirası
TOPLAM Dört bin altı Projenin gerçekleşmesi için önem arz eden eğitim semineri, derinlemesine
yüz (4600) görüşmeler ve uzman katılımcılar için ayrılması gereken bütçe miktarı
Türk Lirası
NOT: Bütçe talebiniz olması halinde hem bu tablonun hem de TÜBİTAK Yönetim Bilgi Sistemi (TYBS) başvuru
ekranında karşınıza gelecek olan bütçe alanlarının doldurulması gerekmektedir. Yukardaki tabloda girilen bütçe
kalemlerindeki rakamlar ile, TYBS başvuru ekranındaki rakamlar arasında farklılık olması halinde TYBS
ekranındaki veriler dikkate alınır ve başvuru sonrasında değiştirilemez.

6. BELİRTMEK İSTEDİĞİNİZ DİĞER KONULAR

Sadece araştırma önerisinin değerlendirilmesine katkı sağlayabilecek bilgi/veri (grafik, tablo, vb.) eklenebilir.

Başta deprem olmak üzere ülkemizde çok sayıda doğal afet görülmektedir. Her yıl yüzlerce can kaybına ve
yaralanmalara yol açan bu afetler konusunda toplumun bilinçlendirilmesi ve hâlihazırdaki bilgi düzeylerinin
saptanması kritik önem taşımaktadır. Alanyazın incelendiğinde proje konusunun benzerine çok fazla
rastlanmamış, yapılan çalışmalar da yeterli etkiye maalesef ulaşamamıştır. Projenin kabulü ve gerçekleşmesi
literatür için de fazlasıyla değerli olacaktır. Proje için talep edilen bütçe hedeflenen etkisiyle kıyaslandığında
çalışmanın onaylanması kaçınılmaz olmalıdır.

7. EKLER

7
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

EK-1: KAYNAKLAR

AFAD, (2013). Afet Risk Yönetimi. http://www.afad.gov.tr/Dokuman/TR/24092012162638.pdf, 23 Mart 2018

Aziz, Aysel,(2020). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Ve Teknikleri, Nobel Yayınları, 13.Basım

Coşkun, Aslan M. (2022). Kahramanmaraş İli Özelinde Hazırlanan İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) Üzerine Bir
Çalışma, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 15 Sayı 2

Ergünay, O. (1996). Afet Yönetimi Nedir? Nasıl Olmalıdır? TÜBİTAK Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (s.
263-272.). Ankara: TÜBİTAK Yay

Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetiminin Temel İlkeleri. E. M. Kadıoğlu, & E. Özdamar içinde,
Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri. Anakara: JICA Türkiye Ofisi Yay.

Kahn Robert L. The Dynamics of Interviewing, Robert E. Krieger Publishing Company, Florida, 1983.

Ural, A. Kılıç, İ., (2011). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.