Γλώσσα: Ο ήλιος ο ηλιάτορας

Καλή αρχή και πάλι παιδιά. Ελπίζω οι διακοπές σας να ήταν διαφορετικά όμορφες
και ξεκούραστες.

Η άνοιξη παλεύει να επιβληθεί σε έναν χειμώνα που δε λέει να φύγει. Παρόλα αυτά
ο ήλιος επιμένει να λάμπει και να μας ζεσταίνει όλο και πιο πολύ. Γι’ αυτό
σκέφτηκα να του δώσουμε την προσοχή που του αξίζει και να τον αφήσουμε να μας
ταξιδέψει.

Διαβάστε λοιπόν και απολαύστε το ποίημα ‘Ο ήλιος ο ηλιάτορας’ του Οδυσσέα

Ελύτη. Ενημερωθείτε για τον μεγάλο μας ποιητή από το βιογραφικό που ακολουθεί
και στη συνέχεια απαντήστε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. Επίσης ρίξτε μια
ματιά στον τοίχο της κυψέλης μας, γιατί σας περιμένει και εκεί κάτι.

Παράδοση εργασίας: 30-4-2020

Οδυσσέας Ελύτης

Ο ήλιος ο ηλιάτορας
ΑΦΗΓΗΤΗΣ  

Ο ήλιος ο ηλιάτορας  

ο πετροπαιχνιδιάτορας

από την άκρη των ακρώ

κατηφοράει στο Ταίναρο

Φωτιά 'ναι το πιγούνι του

χρυσάφι το πιρούνι του

Ο ΗΛΙΟΣ

Ε σεις στεριές και θάλασσες

τ' αμπέλια κι οι χρυσές ελιές

ακούτε τα χαμπέρια* μου

μέσα στα μεσημέρια μου

«Σ' όλους τους τόπους κι αν γυρνώ Οδυσσέα Ελύτη, Η Παναγιά τα πέλαγα

(κολάζ)
μόνον ετούτον αγαπώ!»
 ΑΝΕΜΟΙ

Άκου κι εμάς που μόλις εγυρίσαμε

νησιά και πολιτείες που γνωρίσαμε

Κρήτη και Μυτιλήνη Σάμο κι Iκαριά

Νάξο και Σαντορίνη Ρόδο Κέρκυρα

Σπίτια μεγάλα κι άσπρα σπίτια βουερά*

πάνω στη μαύρη πέτρα πάνω στα νερά

Ξάνθη Θεσσαλονίκη Βέροια Καστοριά

Γιάννενα Μεσολόγγι Σπάρτη και Μυστρά

Καμπαναριά και στέγες μες στη συννεφιά

κι όλα μαζί μια λύπη και μιαν ομορφιά.

* τα χαμπέρια (το χαμπέρι): οι ειδήσεις * βουερά (βουερός): γεμάτα θόρυβο, γεμάτα ζωή

Οδυσσέας Ελύτης  (Ηράκλειο Κρήτης 1911 - Αθήνα 1996)

Από τους σημαντικότερους ποιητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο
Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Ασχολήθηκε με τη
συγγραφή δοκιμίων, τη μετάφραση, τη ζωγραφική και το κολάζ. Η γνωριμία του με τον
υπερρεαλισμό τον επηρέασε αποφασιστικά στα πρώτα ποιητικά του βήματα. Η ποίηση του είναι
αισιόδοξη, πλημμυρισμένη από το φως του Αιγαίου. Πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από
Έλληνες συνθέτες. Έργα του: Άξιον εστί, Προσανατολισμοί, Ήλιος ο πρώτος, Έξι και μία τύψεις για
τον ουρανό, Τα Ρω του έρωτα, Μαρία Νεφέλη, Ανοιχτά χαρτιά, Εν λευκώ, Ιδιωτική οδός, Τρία
ποιήματα με σημαία ευκαιρίας, Το μονόγραμμα, Δυτικά της λύπης, Εκ του πλησίον.

Ερωτήσεις – Δραστηριότητες

Το ποίημα του Ελύτη θυμίζει σκηνή από θεατρικό σκετς, υπάρχουν ρόλοι-
πρόσωπα, διάλογοι.

1) Ποιοι θεωρείται ότι είναι οι βασικοί ρόλοι του;

2) Ποιος ή ποια ή τι νομίζετε ότι θα μπορούσε να είναι ο αφηγητής και γιατί;

3)Ποιον τόπο νομίζετε ότι εννοεί ο Ήλιος με την φράση: «Σ’ όλους τους τόπους κι
αν γυρνώ μόνον ετούτον αγαπώ». Αιτιολογήστε την άποψή σας.

4) Στο ποίημα υπάρχουν ελάχιστα ρήματα. Βρείτε τα, σημειώστε τα και εξηγήστε
γιατί νομίζετε ότι ο ποιητής χρησιμοποίησε τόσα λίγα.

5) Ο Ελύτης δημιουργεί τη λέξη ηλιάτορας, μια λέξη καινούρια, προσθέτοντας την

κατάληξη –άτορας στη λέξη ήλιος. Εσείς όταν ακούτε την κατάληξη –άτορας, ποια
λέξη σας έρχεται πρώτη στο μυαλό;

6) Βρείτε και γράψτε κι άλλες λέξεις που έχουν την κατάληξη –τορας..

7) Βρείτε και γράψτε σύνθετες λέξεις με το ρήμα ακούω ή άλλα συγγενικά όπως πχ
ακοή, άκουσμα, ακουστικός/ή/ό κλπ.