You are on page 1of 43

‫)‪Introduction & Research Manual (Department of Islamic Studies, AWKUM‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫رف   و ر ِ‬
‫ت ‬ ‫ ‬

‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬


‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫رف‬ ‫ء ‬ ‫  و ا   و  ا  ڈى ‬ ‫ہ‪،‬ا‬ ‫دہ  وروا‬ ‫ و‬ ‫ اوراس   ‬ ‫  ِم ا‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫  رى(  ا    ا ‪ ،‬ا    اور   ا  ڈى  ِم ا‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫ )ر تِ ‬ ‫ د را‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ا‬ ‫  ا ت اور ‬ ‫  رے ا‬ ‫  رى‪  ،‬ا   ى‪  ،‬س  زى اور در‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ا س ‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ا ر‬ ‫ت    ا ت  ا    ‬ ‫   ا  اے‪   ،‬ا  ‪ ،‬ا    و  ا  ڈى ‬ ‫  ِم ا‬


‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫    ر‬ ‫ا‬ ‫ڈا  ‬
‫ )‪   ،(IRI, IIU‬ا  ڈى وا    )‪(AWKUM‬‬ ‫ ڈا‬
‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  و‬ ‫             ا‬
‫ ‬

‫  م‬ ‫‪    ،‬ن وا‬ ‫  ِم ا‬
‫ا‬ ‫ا   ن  دان‪ ،‬‬
‫  ظ ‬ ‫  ق   ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪:‬‬ ‫رف   ور ِ‬
‫ت ‬ ‫م  ب ‪:‬‬
‫ ‬ ‫    ر‬ ‫ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪:‬‬ ‫ و‬
‫  و‬ ‫ا‬
‫ا‬ ‫  ا   ن  دان‪،‬‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬
‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ و ورت‪:‬‬ ‫ر‬
‫ ‬
‫ا‬ ‫  ا   ن  دان‪،‬‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬
‫ ‬ ‫ڈا    ‬ ‫و‬
‫  م ‬ ‫ڈ  ‪    ،‬ن وا‬
‫ا‬ ‫  ا   ن  دان‪،‬‬
‫ ‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ :‬‬
‫ا‬ ‫‪  ،‬دان‪،‬‬ ‫  ا   ن‪  ،‬رڈن ‬ ‫ ‬
‫‪saeed@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ‬ ‫‪:‬‬ ‫اى ‬
‫‪0313-9700523‬‬ ‫وا  ا    ‪:‬‬
‫ ‪2023‬ء‬ ‫ِ ا ّول‪:‬‬ ‫ا‬
‫‪--‬‬ ‫ا ِد ت‪:‬‬

‫‪2‬‬
‫ِ ْﺴ ِﻢ اﷲِ اﻟﺮﺣْ ٰﻤﻦ اﻟﺮﺣ ِْﻴﻢ‬

‫س  ر ت‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫       ‬ ‫ ‬ ‫ان‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪10‬‬ ‫  ا   ن  دان‪ :‬ا   رف ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪10‬‬ ‫دہ  ر  و ون    ا  ‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫  ر       رف  ‪11‬‬ ‫دہ ‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ا (‪:‬‬


‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪11‬‬ ‫(‬ ‫ِم ا‬ ‫  م‪ /‬و‬ ‫)ڈ  ‪   ،‬ن وا‬ ‫ ڈا    ‬ ‫  و‬ ‫‪.1‬‬


‫‪12‬‬ ‫(‬ ‫ِم ا‬ ‫  ‪ /‬و‬ ‫ )‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫و‬ ‫‪.2‬‬
‫‪12‬‬ ‫  م(‬ ‫ ڈ ‪    ،‬ن وا‬ ‫‪/‬‬ ‫) و‬ ‫ ڈا   ز ‬ ‫و‬ ‫‪.3‬‬
‫‪13‬‬ ‫)‪(TTS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ ا   و‬ ‫ ا‬ ‫ داد‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.4‬‬
‫‪13‬‬ ‫)‪(TTS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬ ‫  ن‬ ‫ڈا  ا‬ ‫‪.5‬‬
‫‪14‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ ‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.6‬‬
‫‪14‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.7‬‬
‫‪16‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫ڈا   ز‬ ‫‪.8‬‬
‫‪17‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫ ڈا    زار‬ ‫‪.9‬‬
‫‪17‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫دل  ن‬ ‫‪.10‬‬
‫‪17‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ر  ِم ا‬ ‫ ا ر‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.11‬‬

‫‪18‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ر  ِم ا‬ ‫ڈا   ز‬ ‫‪.12‬‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪18‬‬ ‫دہ  ون  ر       رف‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ب(‪:‬‬


‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪18‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫ر‬ ‫ ڈا  ‬ ‫‪.1‬‬


‫‪19‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫ان‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.2‬‬
‫‪19‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫‪.3‬‬
‫‪19‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫  ن ا‬ ‫‪.4‬‬

‫‪3‬‬
‫‪19‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫ ا‬ ‫‪.5‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪20‬‬ ‫      رف‬ ‫دہ  ون ‪/‬ا‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ج(‪:‬‬


‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪21‬‬ ‫ہ    رف ‬ ‫  ور اورا‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪21‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫‪/‬وزِ‬ ‫ ‬ ‫ ڈا   ا‬ ‫و‬ ‫‪.1‬‬


‫‪21‬‬ ‫ِم ا‬ ‫ ا   و‬ ‫  ‪/‬ا‬ ‫ ڈ ‪/‬‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ڈا  ‬ ‫‪.2‬‬
‫‪22‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫م ‬ ‫اج ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪.3‬‬
‫‪28‬‬ ‫ )‪(IPFP‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫ڈا   ا ام ا   ن‬ ‫‪.4‬‬
‫‪28‬‬ ‫)‪(IPFP‬‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫ڈا   ا‬ ‫‪.5‬‬
‫‪29‬‬ ‫)‪(IPFP‬‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪.6‬‬
‫‪29‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ڈ‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪.7‬‬
‫‪30‬‬ ‫)‪(Contract‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ى ‬ ‫‪.8‬‬
‫‪30‬‬ ‫) ‪(UCW‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ڈ‬ ‫ہ  و  ‬ ‫‪.9‬‬
‫‪30‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ڈ‬ ‫ ‬ ‫دا‬ ‫‪.10‬‬
‫‪30‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ڈ‬ ‫ر  ‬ ‫‪.11‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪31‬‬ ‫ ‬
‫رف‬ ‫ ‬ ‫  و ا‬ ‫  ا   ن  دان  ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ت    اد ‪31‬‬ ‫  ء و‬ ‫ں    رغ ا‬ ‫)‪ : (AWKUM‬دس ‬ ‫ا  اے  ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪31‬‬ ‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ )‪ِ  :(AWKUM‬‬


‫ت ا ّول    رغ ا‬ ‫ا  اے ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪32‬‬ ‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ اور ز‬ ‫)‪  : (AWKUM‬رغ ا‬ ‫ ا   ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪32‬‬ ‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ اور ز‬ ‫)‪  : (AWKUM‬رغ ا‬ ‫ا     ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪2022‬ء ‪33‬‬ ‫‪2012‬ء  د‬ ‫(‪:‬‬ ‫ت ) ِظ   ِ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ا     ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪33‬‬ ‫ز    اد‬ ‫ ‬ ‫ اور ز‬ ‫)‪  : (AWKUM‬رغ ا‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪ 2015‬ء  ورى‪2023‬ء ‪34‬‬ ‫(‪:‬اَ‬ ‫ت ) ِظ   ِ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬
‫‪4‬‬
‫‪34‬‬ ‫دہ و‬ ‫ و‬ ‫ ‪ ،‬ر ِ ‬ ‫ت   م   ‬
‫ ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪37‬‬ ‫  و‬ ‫ات    ا   ت     ا‬ ‫ت و‬ ‫ ‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪38‬‬ ‫ا‬ ‫ ود‬ ‫ ا‬ ‫ت    ا   ى   ‬ ‫  ت و‬ ‫ ‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪39‬‬ ‫؟‬ ‫ )‪ (Islamic Studies Research Manual‬‬ ‫  ِ ما‬ ‫ر ِ‬


‫ت ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪39‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬ر   ا ت اور‬ ‫ت    ا   ى ‬ ‫  ت و‬ ‫ ‬


‫‪39‬‬ ‫  ل‬ ‫   ا راج و  ا   ى  اُ ب اور ‬ ‫  واُردو‬ ‫ "   آ    ‬ ‫‪ِ " ‬‬
‫آن ‬
‫‪39‬‬ ‫  آ   رت  ر  ا )‪(Font Style‬‬ ‫‪  -‬‬
‫‪40‬‬ ‫   ا راج اور  ا    د    ا ب‬ ‫    رت و اردو‬ ‫   آ  ‬ ‫‪-‬‬
‫‪40‬‬ ‫  ‬ ‫   آ     ا  د‬ ‫‪-‬‬
‫‪40‬‬ ‫)‪(Composition‬‬ ‫‪ -‬ا ( ‪:‬‬
‫‪40‬‬ ‫)‪(Examples‬‬ ‫‪ -‬ب( ‪:‬‬
‫‪40‬‬ ‫  ا راج‬ ‫  آ    ‬ ‫ر  م   ‬ ‫رۃ   ‬ ‫‪-‬‬
‫‪40‬‬ ‫   ا راج اور  ا   ى    ل‬ ‫ اور اردو‬ ‫‪ -‬آ  ‬
‫‪40‬‬ ‫ت    آ  آ    ا راج  ُا ب‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ِا  د ن    ا   ت   ‬ ‫‪ -‬د  ‬
‫‪41‬‬ ‫  ا ر ‬ ‫ات  و‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ا‬ ‫ب ا‬ ‫ى  و  ‬
‫  ب    ا    ‬ ‫‪‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫ت‬ ‫  ا ت ور‬ ‫ق اُ‬ ‫ ‬ ‫ و و    ‬ ‫ت   ‬ ‫  ت و‬ ‫ ‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫  ا ت و ت‬ ‫ اور اُ‬ ‫ )‪  (Research Proposal‬ا ا  ‬ ‫ ‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Title Page‬‬ ‫ِورق‬


‫‪00‬‬ ‫ع )‪(Introduction & Significance‬‬ ‫ِ ‬ ‫رف وا‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Statement of the Research Problem‬‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Objectives of the Study‬‬ ‫ا ِ‬
‫اف ‬

‫‪5‬‬
‫‪00‬‬ ‫ہ )‪(Review of Previous Literature‬‬ ‫  ِدرا ت ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Research Methodology‬‬ ‫ِ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Plan of Work‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(References‬‬ ‫ا  و ا   ت‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫ات‬ ‫ و ر‬ ‫ )‪  (Research Thesis/Dissertation‬ا ا  ‬ ‫ ‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪Section 01: Preliminary Section‬‬ ‫ ا ا  ‬ ‫ ‬ ‫ ا ّول‪ :‬‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫  )‪(Title Page‬‬ ‫ِورق‬


‫‪00‬‬ ‫)‪(Bismillah‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Dedication‬‬ ‫ا ب‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Table of Contents‬‬ ‫  ر ت‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Author's Declaration‬‬ ‫ا ار‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Plagiarism Undertaking‬‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Similarity Index Certificate by the QEC‬‬ ‫ِ ا‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Certificate of Approval by the Supervisor‬‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Certificate of theViva-Voce/Public Defense‬‬ ‫ِ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪  (Details of Publications from PhD Thesis‬‬ ‫ت‬ ‫  ہ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Table of Symbols and Abbreviations‬‬ ‫ات‬ ‫ول ر زو‬
‫ِ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Acknowledgements‬‬ ‫ات‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Abstract of PhD Research Dissertation‬‬ ‫ِ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Preface‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ ‪Section 02: Main Body of Thesis‬‬ ‫ ڈ‬ ‫    ا‬ ‫ ‬ ‫ دوم‪:‬‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Chapters‬‬ ‫  ا اب‬

‫‪6‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Sections‬‬ ‫ل‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Sub-Sections‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Discussions‬‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Chapter’s Summary‬‬ ‫ ب‬ ‫ ‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪Section 03: Concluding Section‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م‪:‬‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Summary of the Research Thesis‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬


‫‪00‬‬ ‫)‪(Findings & Conclusions of the Research‬‬ ‫ ِ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Suggestions and Recommendations‬‬ ‫  و  و ر ت‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫   ‪Section 04: Indices‬‬ ‫  رم ‪    :‬رس‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Qura’nic Verses‬‬ ‫ِ  آ ِ‬


‫ت  آ‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Prophetic Sayings‬‬ ‫ِ  ا د  وآ ر‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Narrators of the Hadith‬‬ ‫ِ ُ رواۃ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Persons‬‬ ‫ِ اَ م‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Quotes‬‬ ‫ِ ا ال‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Poetic Couplets‬‬ ‫ِ ا روا ت‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Cities & Places‬‬ ‫ِ  دوا‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Index of the Sects, Cults & Tribes‬‬ ‫ ِ ق و‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Glossary of Terms‬‬ ‫ت‬ ‫ِ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Bibliography‬‬ ‫ِ  درو ا  ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(The Noble Qura’n & its Commentaries‬‬ ‫ ِ‬ ‫ و‬ ‫آن ‬ ‫‪.1‬‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Hadith Books‬‬ ‫ِ ا د  ‬ ‫‪.2‬‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Dictionaries & Indices‬‬ ‫ت و ا‬ ‫‪.3‬‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Encyclopedias‬‬ ‫ت‬ ‫دوا  و‬ ‫‪.4‬‬


‫‪7‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Books‬‬ ‫‪.5‬‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Manuscripts‬‬ ‫ت‬ ‫‪.6‬‬

‫‪00‬‬ ‫ت )‪(Research Theses/ Dissertations‬‬ ‫ ‬ ‫ى‬ ‫‪.7‬‬

‫‪00‬‬ ‫ت)‪(Research Papers & Magazines Articles‬‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫‪.8‬‬

‫)‪00 (Periodicals: Newspapers, Magazines & Journals‬‬ ‫ا رات  و ا‬ ‫‪.9‬‬


‫‪00‬‬ ‫ت)‪(Interviews‬‬ ‫ ‬ ‫‪ .10‬ا ت‪/‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Questionnaires‬‬ ‫ا ل ‬ ‫‪.11‬‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Letters & Correspondence‬‬ ‫ط و‬ ‫‪.12‬‬

‫‪00‬‬ ‫)‪(Websites‬‬ ‫‪ .13‬و  ‬


‫‪00‬‬ ‫)‪(Miscellaneous Sources‬‬ ‫ق ‬ ‫‪.14‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫  ت   )‪Section 05: Supplementary Section (Appendices‬‬ ‫   ‪  :‬ت و‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫ات‬ ‫ ر‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫ و ا ت‬ ‫)‪   (Research Papers/Journal Article‬ا ا  ‬ ‫ ‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫ى( )‪(Title of Research Paper/Article‬‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ )اردو‪،‬‬ ‫ان ‬


‫ِ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Name of the Principal Author‬‬ ‫  ر م‬
‫‪00‬‬ ‫  م )‪(Name of Co-Author/ Co-Authors‬‬ ‫  راں (‬ ‫ر)‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Abstract‬‬ ‫ى(‬ ‫ ) ن ا‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Keywords‬‬ ‫ى    ت‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Introduction‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Significance of the Study‬‬ ‫ع‬ ‫ِ ‬ ‫ا‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Statement of the Research Problem‬‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Research Question‬‬ ‫دى  ال ‬ ‫ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Review of Previous Literature‬‬ ‫ہ ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬
‫‪8‬‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Materials and Methods‬‬ ‫ب‬
‫ادوا ِ  ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Presentation and Discussions‬‬ ‫ و‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Finding & Conclusions of the Study‬‬ ‫ِ ‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Suggestions & Recommendations‬‬ ‫و  و ر ت‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(References‬‬ ‫ا  و ا   ت‬
‫‪00‬‬ ‫)‪(Bibliography‬‬ ‫درو ا‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪00‬‬ ‫  ا ر‬ ‫ت  ا    ‬ ‫   ا  اے‪   ،‬ا  ‪ ،‬ا    و  ا  ڈى ‬ ‫  ِم ا‬


‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪9‬‬
‫  ا   ن  دان‪ :‬ا   رف‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬
‫ ‬ ‫  ا   ن   دان   م  ‪ 25‬ورى ‪2009‬ء ‬ ‫ا  ا   ر    درس   ہ  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫و ِ ‬
‫     ‬ ‫     ا  ڈى  ِم ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ِم ا‬ ‫   اس   ‬ ‫    م   ‬ ‫۔‬ ‫ ‬
‫   آر  ‬ ‫ں )‪    (Batches‬دا  ‬ ‫  و ا      ‬ ‫ ا‬ ‫     ‬ ‫   ا   ِم ا‬
‫  ۔‬ ‫   آرا  ‬ ‫ اور  ِ ‬ ‫ت ز ِر‬ ‫وں  ء و‬ ‫    اب   ‬ ‫ اور ‬ ‫    و  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م ‬ ‫  م)‪  (Faculty of Arts & Humanities‬‬ ‫‪    ،‬ن وا‬ ‫  ِم ا‬
‫ ذ  ‬ ‫   آ   ۔‬ ‫ى  ز ن  وادب‪  ،‬ز ن  وادب  اور   ِن  ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ا‬ ‫ ‬
‫ں    اس ‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫      و‬ ‫  ِم  ا‬ ‫)‪ (Dean‬‬ ‫دہ  ‬ ‫       اس      ‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫   آ‬ ‫ ٰ ا    ‬ ‫۔ اس         ا از دود  ‬ ‫ذ  دارى  رج ‪ 3‬ورى‪2022‬ء   ‬
‫   ‬ ‫     ا  ‬ ‫ ‪2020  21‬ء  ‬ ‫ڈا   ز  ‪2017  22‬ء  ‬ ‫   اُ د   و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫اورا    ‬
‫ ‬ ‫ ا ؒ)ا‬ ‫ اُ ذاور   رڈا‬ ‫   ‬ ‫    م     ا ا  دور    ‬ ‫ر    ‪   ،‬وہ  از    ‬
‫ڈا   ا  ‬ ‫ و  اُ د و‬ ‫   ا ّو  ‬ ‫ ر   ۔‬ ‫   ا      ‬ ‫(      ا  ‬ ‫ا   و‬
‫ى  دارادا ۔‬ ‫  ا   ن  دان‘اس    م     ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈا‬ ‫  رڈ   ا‬

‫دہ  ر  و ون    ا  ‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫ ‪،‬‬ ‫  ِم ا‬


‫  ر     ا   ‪:‬‬ ‫دہ ‬ ‫ا (‪ :‬‬
‫م و ہ‬ ‫ر‬ ‫م و ہ‬ ‫ر‬

‫ )‪(BPS‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫و‬ ‫‪.2‬‬ ‫)‪(TTS‬‬ ‫ ڈا    ‬ ‫و‬ ‫‪.1‬‬

‫)‪(TTS‬‬ ‫ ا   و‬ ‫ داد‪،‬ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.4‬‬ ‫ ڈا   ز  )‪(BPS‬‬ ‫و‬ ‫‪.3‬‬

‫ )‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.6‬‬ ‫)‪(TTS‬‬ ‫ ا   و‬ ‫  ن‪،‬ا‬ ‫ڈا  ا‬ ‫‪.5‬‬

‫ )‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ڈا   ز ‪،‬ا‬ ‫‪.8‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.7‬‬

‫ )‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫دل  ن‪،‬ا‬ ‫‪.10‬‬ ‫ )‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ڈا    زار ‪،‬ا‬ ‫‪.9‬‬

‫ر)‪(BPS‬‬ ‫ڈا   ز ‪،‬‬ ‫‪.12‬‬ ‫ر)‪(BPS‬‬ ‫ ا ر‪،‬‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.11‬‬

‫دہ  ون  ر     ا   ‪:‬‬ ‫ب(‪ :‬‬


‫ر م و ہ‬ ‫ر م و ہ‬
‫)‪(BPS‬‬ ‫ان‪،‬ڈ‬ ‫ ‬ ‫ڈا‬ ‫‪.2‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ر‪،‬ڈ‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.1‬‬

‫‪10‬‬
‫)‪(BPS‬‬ ‫  ن ا ‪،‬ڈ‬ ‫‪.4‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ ا ‪،‬ڈ‬ ‫ ‬ ‫‪.3‬‬
‫____‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ ا ‪،‬ڈ‬ ‫‪.5‬‬

‫    ا   ‪:‬‬ ‫دہ  ون ا‬ ‫ج(‪ :‬‬


‫ر م و ہ‬ ‫ر م و ہ‬
‫ا ‪ ،‬آ  ا‬ ‫‪.2‬‬ ‫  ہ‪،‬ر چ ا‬ ‫ ‬ ‫‪.1‬‬

‫‪  ،‬س  ر‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪،‬ا  ڈى ‬ ‫ا‬ ‫‪.3‬‬

‫‪‬‬

‫  ر       رف‬ ‫دہ ‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ا (‪:‬‬


‫‪:‬‬ ‫    ر‬ ‫ )‪ (Faculty Profiles‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫  ر    ‬ ‫دہ ‬ ‫ ٰ ا‬ ‫ذ    ‬

‫  ا   ن  دان(‬ ‫  م ‪ ،‬‬ ‫)ڈ ‪    ،‬ن وا‬ ‫ ڈا    ‬ ‫و‬ ‫‪.1‬‬


‫‪  ،‬ور(‬ ‫  ں  ) دار‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫  م   و‬
‫‪ 03‬رچ ‪1977‬ء‬ ‫ر  ِو دت‬
‫‪  /‬ا م(‪،‬اﻟﺸ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫)ا‬ ‫ا  ‪-‬ڈى  ِم ا‬ ‫  ا‬
‫ت ا ﷺ‪    ،‬م‪ ،‬‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫اﻟﻔ اﻟ ﻼ ﻣﻘﺎرﻧﺔ اﻟﻔ اﻻﺷﻌﺮي ﻣﻦ ﺧﻼل ﻔﺴ اﻟﺮازي‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)ڈا‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫  ور(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ وا  ا‬ ‫ت‪ِ    ،‬م ا‬ ‫ ا‬ ‫‪2008‬ء )‬ ‫‪03‬‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫  م‪ ،‬‬ ‫‪ 03‬ورى ‪2022‬ء  ل‪    ،‬ن وا‬ ‫ ڈ  (‬ ‫  )‬ ‫ت  ر ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫  ن ‪ 2021‬ء ل‪،‬‬ ‫)‪(Tenured‬‬ ‫و‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫  ن ‪ 2017‬ء ‪2021  31‬ء‪،‬‬ ‫)‪(Tenured‬‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫  ن ‪2011‬ء  ‪2017  31‬ء‪ ،‬‬ ‫  و )‪(TTS‬‬ ‫ا‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2010‬ء  ‪2011  31‬ء‪،‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ر ِم ا‬
‫‪  ،‬رہ‪ ،‬د ) ں(‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2009‬ء‪ ،‬‬ ‫ر ِم ا‬
‫ت ‬ ‫ت و‬ ‫  ہ ‬
‫َ‬
‫ ِ‬ ‫  ا ‪  ،‬ور‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،    ،‬‬ ‫ ر‬ ‫  ّ   ا ِ  ت(‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫‪ .1‬دہ اﻣﺎم اﺑﻮﺣﻨﻴﻔ ﻟﻨ ہ ﭘﻴﺠﻨﺪﻧ )ا م ا‬
‫ا ّول‪2009 :‬ء) (‬
‫ِ ا ّول‪  :‬ن ‪2010‬ء‬ ‫‪  ،‬ور‪ ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫  ؓام‪ ،‬ا‬ ‫‪ .2‬وادئ  ور   ‬
‫‪muhammad_tahir@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬
‫‪11‬‬
‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫ )‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫و‬ ‫‪.2‬‬
‫ؒ) روان روڈ‪  ،‬دان(‬ ‫ى ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫  م   و‬
‫ ‪1974‬ء‬ ‫‪17‬اَ‬ ‫ر  ِو دت‬
‫ )‪،(AIOU‬اﻟﺸ ﺎدة‬ ‫ِم ا‬ ‫  ور(‪،‬ا  ‬ ‫)‬ ‫ا  ‪-‬ڈى  ِم ا‬ ‫  ا‬
‫  ور(‬ ‫  ور(‪،‬ا ا  ‪   ،‬ا    )‬ ‫)‬ ‫ت و‬ ‫اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪ ،‬ا ‪-‬اے  ا‬ ‫)‪(Educational Details‬‬

‫ و  ف‪ ِ  ،‬‬ ‫‪ ،‬د ت وار د‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫  ت‬ ‫ہ ‬ ‫ت‪/‬‬


‫  ہ‬ ‫ت‬
‫ ا ا  ‬ ‫  ا    ‬ ‫ اور ا‬ ‫  ور  ‬ ‫ا م ِ‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)ڈا‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫  ور(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ وا  ا‬ ‫ت‪ِ    ،‬م ا‬ ‫ ا‬ ‫‪ 09‬رى‪2013‬ء)‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2019‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫‪ 09‬ا‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫  رِ ‬
‫ ‪2017‬ء‬ ‫ ‪2015‬ء  ‪ 04‬‬ ‫‪2012   24‬ء  ‪  02‬رچ ‪2015‬ء‪11 ،‬‬ ‫)‪(HOD‬‬ ‫ان‪/‬ا ِ‬
‫رج ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2022‬ء‪،‬‬ ‫‪07‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫و‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2022‬ء‪،‬‬ ‫ ‪2014‬ء ‪06‬‬ ‫‪19‬اَ‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2014‬ء‪،‬‬ ‫  ن ‪ 2011‬ء ‪18‬اَ‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ 2009‬ء ‪2011  31‬ء‪،‬‬ ‫‪16‬اَ‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪2009‬ء‪ ،‬‬ ‫‪2004‬ء  ‪15‬اَ‬ ‫‪21‬اَ‬ ‫ت)‪(BPS‬‬ ‫را‬
‫‪  ،‬دان‪2010 ،‬ء‬ ‫ِ‬
‫ت ‬ ‫)  ا ّول(‪ ،‬ادارہ ‬ ‫ت ‬ ‫‪/‬‬ ‫ِ ‬
‫ت‬ ‫‪.1‬‬ ‫ت )اُردو(‬ ‫ت و‬
‫ہ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ِ‬
‫ت ‬ ‫   رو   ‪ ،‬ادارہ  ‬ ‫  ر‪ :‬آن و‬ ‫‪ .2‬د ت  ا  ا  ‬
‫ِ  م‪2022 :‬ء‬ ‫ آ د‪  ،‬دان‪ ،‬ا‬ ‫روڈ‪ ،‬آر ڈ و ز‪ ،‬‬
‫‪  ،‬دان‬ ‫ِ‬
‫ت ‬ ‫ى(‪ ،‬ادارہ ‬ ‫ت)ا‬ ‫‪.3‬‬

‫  ر   ا ارڈ)‪(BUTA‬‬ ‫ ‬ ‫ )‪   (HEC‬‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬ ‫ا ازات‬


‫‪salihuddin@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان(‬ ‫  م ‪ ،‬‬ ‫ ڈ ‪    ،‬ن وا‬ ‫ ڈا   ز  )‬ ‫و‬ ‫‪.3‬‬


‫  م  ) ور(‬ ‫ز‬ ‫ و‬ ‫م   و‬
‫ ‪1964‬ء‬ ‫ ‬ ‫ر ِ و دت ‬
‫  ور(‪،‬ا  ا ا  ‪،‬اﻟﺸ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪،‬ا  ‪-‬اے ا‬ ‫ )‬ ‫ا  ‪-‬ڈى ‬ ‫  ا‬
‫ ز ن وادب‪ِ   ،‬‬ ‫ و ن‪ ،‬‬ ‫  ت‬ ‫ہ ‬ ‫ت‪/‬‬
‫  ور(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ وا  ا‬ ‫‪ِ    ،‬م ا‬ ‫‪2002  24‬ء)‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ورى‪2014‬ء  ل‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫‪12‬‬ ‫ت  ر و‬

‫‪12‬‬
‫  م)‪(AWKUM‬‬ ‫‪2017  22‬ء  ‪2020  21‬ء ‪    ،‬ن وا‬ ‫ ڈ  (‬ ‫  )‬
‫ ‪2019‬ء‬ ‫ ‪2017‬ء  ‪07‬ا‬ ‫‪2015‬ء و ‪05‬‬ ‫‪ 03‬رچ ‪2015‬ء  ‪10‬ا‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫  رِ ‬
‫ ا‬ ‫‪2014‬ء  ‪ 11‬ورى‪2015‬ء‪  ،‬ٹ  ر  آف ‬ ‫‪25‬اَ‬ ‫ ‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫ ا‬ ‫‪2014‬ء‪  ،‬ٹ  ر  آف ‬ ‫‪2008‬ء  ‪24‬ا‬ ‫‪04‬د‬ ‫ر  ِم ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫‪2008‬ء‪ ،‬‬ ‫‪2008  27‬ء  ‪03‬د‬ ‫ ‪/‬‬ ‫ر  ِم ا‬
‫  رڈ) ڈل د   ارس(‬ ‫ن  ر  ا‬ ‫‪2002  29‬ء  ‪2008  26‬ء‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪1993‬ء  ‪2002 28‬ء‪ ،‬‬ ‫‪22‬ا‬ ‫ ‪/‬‬ ‫ر  ِم ا‬
‫‪prof.niaz@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(TTS‬‬ ‫ ا   و‬ ‫ داد)ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.4‬‬


‫  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫(  ‪ ،‬آ د‪ ،‬‬ ‫  )د )‬ ‫ داد  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪ 20‬ورى‪1975‬ء‬ ‫ر  ِو دت‬
‫ت‬ ‫ وا‬ ‫  ور(‪،‬اﻟﺸ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪،‬ا ‪-‬اے ‬ ‫)‬ ‫ا  ‪-‬ڈى  ِم ا‬ ‫  ا‬
‫ت‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ،‬ا‬ ‫ و م  آن‪   ،‬ا‬ ‫  ت‬ ‫ہ ‬ ‫ت‪/‬‬
‫‪ ،‬‬ ‫"اﻟﺪراﻟﻤﻨﺜﻮر اﻟﺘﻔﺴ ﺑﺎﻟﻤ ﺛﻮر"  اُردو ‬ ‫ؒ   ‬ ‫ ا‬ ‫ا م  ل ا‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫ ‪ ،‬رۃ ا ۃ آ   ‪141  01‬‬ ‫‪ ،‬رۃ ا‬ ‫‪:‬‬ ‫ اور‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ور(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ وا  ا‬ ‫ت‪ِ    ،‬م ا‬ ‫ ا‬ ‫‪2011  11‬ء )‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫  رى ‪2018‬ء  ل ‪،‬‬ ‫)‪(Tenured‬‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2017‬ء‪ ،‬‬ ‫‪  10‬رى ‪2013‬ء  ‪31‬د‬ ‫)‪(TTS‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2010‬ء  ‪ 09‬رى ‪2013‬ء‪ ،‬‬ ‫‪02‬‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫   ‬ ‫‪  2010‬‬
‫ء‪،‬‬ ‫ ‬ ‫‪ 9‬رچ ‪2009‬ء ‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫ ‪ 2002‬ء ‪ 8‬رچ ‪2009‬ء  ‪،‬‬ ‫‪05‬‬ ‫ر )‪(BPS‬‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ا ر‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫  ادارت)‪(Editorship‬‬
‫‪karim_dad@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(TTS‬‬ ‫ ا   و‬ ‫  ن)ا‬ ‫ڈا  ا‬ ‫‪.5‬‬


‫  ا (‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪  ،‬ؤں وڈاك    ر‬ ‫  ن)   ؤس ‬ ‫ن   ‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪ 25‬ورى ‪1979‬ء‬ ‫ر  ِو دت‬
‫  ر ‪ ،‬ا م آ د(‪ ،‬‬ ‫)  ا ا  ا‬ ‫ ڈا رل ‬ ‫ ‬ ‫‪IRI‬ا‬ ‫  ا‬

‫‪13‬‬
‫‪ ،‬ا  ا‬ ‫‪،‬ا ‪-‬اے ‬ ‫  ور(‪،‬ا دۃ ا‬ ‫)‬ ‫ا  ‪-‬ڈى  ِم ا‬ ‫)‪(Educational Details‬‬

‫ت ‬ ‫  ا ‪،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ وا ِل ‬ ‫و م  آن‪ ،‬‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬


‫ ‬ ‫  ن" ‬ ‫  ن  " اور "  ا ا  ا‬ ‫( "ا‬ ‫ ڈاك  ا‬ ‫)‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫ ‪،‬‬ ‫ؒ   " ﻔﺴ اﻟﺪراﻟﻤﻨﺜﻮر اﻟﺘﻔﺴ ﺑﺎﻟﻤ ﺛﻮر"  اُردو ‬ ‫ ا‬ ‫ا م  ل ا‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫ۃ‬ ‫رۃ ا‬ ‫ن ‬ ‫‪ :‬رۃ ا‬ ‫ اور‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ور(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ وا  ا‬ ‫ت‪ِ    ،‬م ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‪2011‬ء )‬ ‫‪19‬د‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِ  ما‬ ‫ ‪2020‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫‪ 18‬د‬ ‫)‪(Tenured‬‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪  2020‬‬
‫ء‪،‬‬ ‫‪  12‬رچ ‪2012‬ء  ‪17‬د‬ ‫)‪(TTS‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫(‬ ‫ ر چ ‬ ‫ ر چ)آن ‬ ‫آن ا‬ ‫)‪  (Vfast‬ا‬ ‫‪ ،‬وى ‬ ‫ا‬ ‫  ادارت)‪(Editorship‬‬
‫‪abzahir@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫دان(‬
‫ ‬ ‫  ا   ن ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ )‪ ،(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫)ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.6‬‬
‫(‬ ‫‪ ،‬د‬ ‫)‬ ‫  ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫  م   و‬
‫‪ 08‬ن‪1975‬ء‬ ‫ِ و دت‬
‫ دارا م‪ ،‬‬ ‫ )‬ ‫ ‬ ‫ء‪/‬ا    وا  اے  ا‬ ‫ا ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‪-‬ڈى  ا‬ ‫  ا‬
‫ہ  ر  ‪ ،(  ،‬ﺷ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪ ،‬ﺷ ﺎدة اﻟﺘﺨﺼﺺ وﻻﻓﺘﺎء‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫)‪(Educational Details‬‬

‫ ‪ ،‬ا ِل  ‪  ،‬ا   ‪  ،‬ن و‬ ‫  ت‬ ‫ہ ‬ ‫ت‪/‬‬


‫ہ‪(  ،‬‬ ‫ہ  ر  ‪ ،‬‬ ‫‪2012‬ء)‬ ‫‪26‬د‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِ  ما‬ ‫‪2012  05‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ ‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫   ‪ ،‬ور‬ ‫ و ن‪ ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫‪2009‬ء  ‪ 18‬رچ‪2012‬ء‪ ،‬‬ ‫‪15‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ ‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫  ‪  ،‬ور‬ ‫ و ن‪ ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫‪2009‬ء  ‪ 05‬رى‪2012‬ء‪ ،‬‬ ‫‪08‬اَ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ا ا‬ ‫ ‬ ‫‪:‬‬ ‫ا ‬ ‫ا ‬ ‫‪/‬ا‬ ‫‪/‬ا‬ ‫ا ‬ ‫  ادارت‬
‫ ا ر)‪(AWKUM‬‬ ‫     ‬ ‫‪:‬‬ ‫ا ‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ر ‪ ،‬‬ ‫)‪(Editorship‬‬
‫‪drnaeem@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫ ‪،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫)ا‬ ‫ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.7‬‬


‫  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫آ د‪ ،‬‬ ‫)‬ ‫ى  ر‬ ‫   ‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ا   ز‬ ‫ ‬ ‫ ‪1981‬ء) م  آ د ‪ ،‬‬ ‫‪08‬ا‬ ‫ر  ِو دت‬
‫ڈى‪/‬‬
‫‪  ،IIU ،‬ا م آ د(‪  ،‬ا ‪  -‬‬ ‫ِ‬
‫ت ا‬ ‫ )ادارہ ‬ ‫ ڈا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫  ا‬

‫‪14‬‬
‫)‪،(AWKUM‬اﻟﺸ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻴﺔ‪ ،‬ا  ‪-‬اے ‪،EPM‬ا  ا‬ ‫ ا     ِم ا‬ ‫)‪(Educational Details‬‬

‫ت‬ ‫  رى‪ ،‬د  ا‬ ‫ ور ِ‬


‫ت ‬ ‫‪ ،‬ا ِل ‬ ‫ اد ن و ا‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫ت   ا ر  )ا   ‪  ،‬ا   ڈى(‬ ‫ ‬ ‫   اردو‬ ‫ت    ِم ا‬ ‫ ‬ ‫(‬ ‫ ڈاك  ا‬ ‫)‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت و دى ‬ ‫  ں ‬ ‫  ا‬ ‫ اردوا‬ ‫ ‬ ‫ك و‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)ڈا‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫  ا   ن  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2015‬ء)‬ ‫‪ 30‬‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬
‫  ہ‪2012 ،‬ء‬ ‫ى و‬ ‫ و ا  ‬ ‫  اُردو‬ ‫    ِ ‬ ‫ِم ا‬ ‫(‬ ‫)ا    ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪  10‬ورى ‪2015‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫  و )‪(BPS‬‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2009‬ء  ‪ 09‬ورى ‪2015‬ء‪ ،‬‬ ‫‪17‬اَ‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫  (‬ ‫  ت  ِم ا‬ ‫ى   ‬ ‫  ‪Z,Y,X,W‬‬ ‫ ‬ ‫‪)32‬ا  ‬ ‫ت ‬ ‫  ہ ‬ ‫  ت   ‬
‫‪ ،16:‬ا  اے‪   ،04:‬ا ‪04:‬‬ ‫‪،03 :‬ا     ِم ا‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬ ‫  ا ِ اف‬ ‫ت ‪/‬‬ ‫ ‬
‫)‪(Printed Books‬‬ ‫ ‬ ‫ا (‪:‬‬
‫‪-  ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ ا ر  ‪  ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‬ ‫ ‬ ‫ اُردو ى  ‬ ‫ ‬ ‫ت  ا وا ‪ِ -‬م  ا‬ ‫ِ‬
‫ت  ا‬ ‫‪.1‬‬
‫(‪2022 :‬ء) ت‪(1130:‬‬ ‫ ا‬ ‫  ہ ‬ ‫ِ دوم)ا‬ ‫‪156‬اے‪ ،‬ر ان  ك‪ ،‬ا ان  ؤن‪  ،‬ر ‪ ،‬ا‬
‫‪ ،‬‬ ‫    ‬ ‫ت(‪  ،‬ا‬ ‫ِ اُردو‬ ‫ )  ا ‪-‬ڈى‪،‬ا   ‪،‬ا  اے ‬ ‫ ر چ  ا‬ ‫ت‪  :‬اُردوا‬ ‫ِ‬
‫ت  ا‬ ‫‪.2‬‬
‫‪:‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫(‪  :‬ن ‪٢٠١٧‬ء ‪ ،‬‬ ‫ِ ا ّول)ا ا  ا    ا‬ ‫  ا ‪  ،‬ور  ‪ ،‬ا‬ ‫ا   زہ‪ ،    ،‬‬
‫‪ ) www.kitabosunnat.com‬ت‪(٥٢٠ :‬‬
‫   ‬ ‫   ا ر (‪ ،‬ا‬ ‫ت   ‬ ‫ت   ‬ ‫ اور  ‬ ‫  اداروں   ا دۃ  ا‬ ‫ِ‬
‫ت  د ت )د   ارس و‬ ‫‪.3‬‬
‫ِ ا ّول‪2021 :‬ء  ) ت‪(100:‬‬ ‫  ا ‪  ،‬ور ‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‪ ،‬ا   زہ‪   ،‬‬

‫   ‪2800‬اُردو  ‪  -‬ا ى   و ں    و ُ‬


‫ب  ا َ ل ‬ ‫ و ب  ا ل‪:‬ا    ‬ ‫ى  و‬ ‫ل‪-‬اُردوا‬ ‫ ا‬ ‫‪.4‬‬
‫ِ  ا ّول‪   :‬رى  ‪2018‬ء  ‪        ،‬‬ ‫‪   ،     ،‬ا ‪   ،‬ور   ‪    ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫ ‪  ،‬ا‬ ‫  ل ‬
‫‪ ) www.kitabosunnat.com:‬ت‪(170:‬‬ ‫ر‬
‫‪ ،‬‬ ‫د‬ ‫ع وار‬ ‫   ا ر   ‬ ‫ى  و‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ ا‬ ‫ا ء و ء   ‬ ‫ ‬ ‫‪:‬‬ ‫ى ‬ ‫ِ ا ب‪-‬‬ ‫‪.5‬‬
‫‪ :‬‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ِ  ا ّول‪2015    :‬ء  ‪  ،‬‬ ‫  ا ‪ ،‬ور ‪  ،‬ا‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫  و ‪   ،‬ا   زہ‪    ،‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫‪ ) www.kitabosunnat.com‬ت‪(225:‬‬
‫ ِ‬ ‫  ا ‪   ،‬ور   ‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،    ،‬‬ ‫   ‬ ‫‪    ،‬ا‬ ‫ر چ ‬ ‫ ‬ ‫ى  ا‬ ‫ ڈا‬ ‫ت‪:‬‬ ‫ِ‬
‫ت  ا‬ ‫‪.6‬‬
‫‪ ) www.kitabosunnat.com:‬ت‪(200:‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫دوم‪ 2018 :‬ء‪ ،‬‬
‫)‪(e-Books‬‬ ‫ ‬ ‫ب(‪:‬‬
‫ت ‪ ،‬‬ ‫ِ‬
‫ت  ا‬ ‫ت(‪  ،‬اداراہ  ‬ ‫  رے ‬ ‫ات   اور  ورت  وا‬ ‫ت‪   ،‬ع ‬ ‫"   ‬ ‫)"‬ ‫ ‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ )www.kitabosunnat.com:‬ت‪(54 :‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫دان‪2020 ،‬ء ‪ ،‬‬

‫‪15‬‬
‫ ر چ  ا  ‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫ ر‬ ‫(‬ ‫  ن   دان      )‬ ‫  ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم  ا‬ ‫ ‪:‬‬ ‫  ِم  ا‬ ‫‪ .2‬ر ِ‬
‫‪ ) www.kitabosunnat.com:‬ت‪(102 :‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪  ،‬دان‪2014 ،‬ء  ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ت ‪  ،‬دان‪ ،‬‬ ‫ِ‬
‫ت ا‬ ‫ ا ر   ‪،‬ادارہ ‬ ‫  ‬ ‫  اُردو‬ ‫  ك و    اد ن و ا‬ ‫‪:‬‬ ‫ِ‬
‫ت اد ن و ا‬ ‫‪.3‬‬
‫ ) ت‪(66 :‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ا ّول ‪2021 :‬ء‪ ،‬‬
‫ ا ّول  ‪ :‬‬ ‫ت  ‪ ،‬دان‪  ،‬‬ ‫ِ‬
‫ت  ا‬ ‫ ا ر (‪  ،‬ادارہ  ‬ ‫   ‬ ‫ى ‬ ‫ وا‬ ‫ و و )  اردو‪  ،‬‬ ‫ِ‬
‫ت  ا ِل  ‬ ‫‪.4‬‬
‫ ) ت‪(56 :‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪2021‬ء‪ ،‬‬ ‫د‬
‫ ‬ ‫ِ ا ّول‪ :‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‪  ،‬دان‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ر رس ا  ا ر‬ ‫ى   اُردو‪ ،‬ا‬ ‫ ‪:‬ا‬ ‫ت  د  و‬ ‫ ا‬ ‫‪.5‬‬
‫) ت‪(81:‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫‪2013‬ء ‪ ،‬‬
‫ِ   رم‪ :‬‬ ‫ ا‬ ‫ِ  ا ّول‪2020:‬ء‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ت‪   ،‬دان‪  ،‬‬ ‫ وا‬ ‫ِ‬
‫ت ‬ ‫ و و ‪  ،‬ادارہ  ‬ ‫و  ا ِل  ‬ ‫‪.6‬‬
‫‪ ) www.kitabosunnat.com:‬ت‪(66 :‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫‪2023‬ء‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت   ‬ ‫      رف‪  ،‬ا دات‪  ،‬دات‪ ،‬ر ت  اور  د  ‬ ‫) ا‬ ‫ اد ن و ا‬ ‫و  ‬ ‫‪.7‬‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫‪2021 :‬ء‪2022-‬ء‪ ،‬‬ ‫ت  دان‪ ،‬اى‪ -‬ڈرا  ا‬ ‫ِ‬
‫ت ا‬ ‫و   ت(‪ ،‬ادارہ ‬
‫ ‪2015‬ء‪ ،‬‬ ‫ِ  ا ّول‪ :‬‬ ‫ ا‬ ‫ )‪ (IRIC‬دان‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ر چ ا ا‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫  ا‬ ‫ ‬ ‫و  ‬ ‫‪.8‬‬
‫‪) www.kitabosunnat.com:‬ص‪(52‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪2016‬ء ‪ ،‬‬ ‫دوم‪ :‬‬
‫‪saeed@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪0313-9700523‬‬ ‫وا  ا  ‬
‫‪‬‬

‫دان(‬
‫ ‬ ‫  ا   ن ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ڈا   ز )ا‬ ‫‪.8‬‬
‫  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  اب  )‬ ‫ز‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪1977   06‬ء‬ ‫ر  ِو دت‬
‫‪،‬ا ‪ -‬اے ‬ ‫)‪ ،(AWKUM‬ا دۃا‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫ و ت‬ ‫ت  ‪،‬‬ ‫‪ ،‬ا ِل  ‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫  ت‬ ‫ہ ‬ ‫ت‪/‬‬
‫ ‬ ‫  ا    ‬ ‫ت ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا ات اور ‬ ‫ا  ﻓﺴﺦ ﻧ ﺎح   ا ب‪ ،‬‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫  ہ‬ ‫ ‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2017   24‬ء )‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬


‫‪ :‬‬ ‫ و  ‬ ‫   ‬ ‫" رف  ا ان"  ا د‬ ‫ىؒ    ‬ ‫ ‬ ‫ادر‬ ‫ان  )ا     (‬ ‫ِ‬
‫رۃ  ء‪2013 ،‬ء‬ ‫ ‬ ‫رۃ ‬ ‫)‪(Title of MPhil Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪  10‬ورى ‪2015‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬


‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2010‬ء  ‪ 09‬ورى ‪2015‬ء‪ ،‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫‪zubair@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪16‬‬
‫‪‬‬

‫دان(‬
‫ ‬ ‫  ا   ن ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫ڈا    زار )ا‬ ‫‪.9‬‬
‫  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  د ز‬ ‫ زار     ار ن)‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪ 12‬رى ‪1982‬ء‬ ‫ر  ِو دت‬
‫  ر ‪ ،‬ا م آ د(‪ ،‬‬ ‫)  ا ا  ا‬ ‫ ڈا رل ‬ ‫ ‬ ‫‪IRI‬ا‬ ‫  ا‬
‫)‪، (AWKUM‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪،‬ا  اے ‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬
‫ ز ن وادب‪   ،‬ا م‪  ،‬ر‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫ ‬ ‫ د   ارس    ر ِ  ت‪ :‬روا  اور  ب ‬ ‫(‬ ‫ ڈاك  ا‬ ‫)‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫"ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﻐﻴﺐ)اﻟﺘﻔﺴ ا ﻜﺒ (" ‬ ‫( رازىؒ )‪544‬ھ‪606-‬ھ(  ‬ ‫ا م  ) ا‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫ن‬ ‫ ‪ :‬رۃ  رآ  ‪ 36‬آ  اور رۃ ا‬ ‫  اور ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ اُردو ‬ ‫ ‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2017‬ء )‬ ‫‪ 03‬ا‬ ‫ ِ ِ ڈا‬ ‫ر  ‬


‫‪ :‬‬ ‫ اور‬ ‫‪،‬‬ ‫" ﺗﺎوﻳﻼت ا ﻞ اﻟﺴﻨﺔ" اُردو‬ ‫ىؒ    ‬ ‫ر‬ ‫ا م  ا‬ ‫ان  )ا     (‬‫ِ‬
‫رہ   ‪2013 ،16‬ء‬ ‫)‪(Title of MPhil Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2016‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫ اَ‬ ‫  و )‪(BPS‬‬ ‫ا‬


‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2016‬ء‪ ،‬‬ ‫ ‪2010‬ء  ‪31‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫‪gulzar@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫  و‬ ‫دل  ن)ا‬ ‫‪.10‬‬


‫‪ 18‬ن ‪1983‬ء‬ ‫ر  ِ و دت‬
‫)‪(IIU‬‬ ‫)‪  ،(IIU‬اے آ ز‪-‬ا ل ا‬ ‫ ‪-‬ا‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ا  ‪-‬ڈى ‬ ‫  ا‬
‫ و ت‪ ،‬د ت وار د‬ ‫ ‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ 29‬ن ‪2016‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫  و )‪(BPS‬‬ ‫ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪2009‬ء   ‪ 28‬ن ‪2016‬ء ‪ ،‬‬ ‫‪19‬اَ‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫‪adilkhan@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ر)‪ ،(BPS‬‬ ‫ ا ر)‬ ‫‪ .11‬ڈا  ‬


‫  ر ہ(‬ ‫ ا ) در ‪ ،‬‬ ‫ ا ر   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪ 4‬ورى ‪1985‬ء‬ ‫ر  ِو دت‬
‫)‪، (AWKUM‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫‪17‬‬
‫) اث(‪  ،‬ت ا ﷺ‬ ‫ت و   ا‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬ا ِل  ‪ ،‬ا‬ ‫ ا‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫"ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﻐﻴﺐ)اﻟﺘﻔﺴ ا ﻜﺒ (" ‬ ‫( رازىؒ )‪544‬ھ‪606-‬ھ(  ‬ ‫ا م  ) ا‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫‪35 01‬‬
‫ ‪ :‬رۃ  رآ      ‬ ‫  اور ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ اُردو ‬ ‫ ‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪  17‬ورى ‪2016‬ء )‬ ‫ ِ ِ ڈا‬ ‫ر  ‬


‫‪:‬‬ ‫ اور‬ ‫ ‪،‬‬ ‫" ﺗﺎوﻳﻼت ا ﻞ اﻟﺴﻨﺔ" اُردو‬ ‫ىؒ    ‬ ‫ر‬ ‫ا م  ا‬ ‫ان  )ا     (‬‫ِ‬
‫رہ   ‪2013 ،05‬ء‬ ‫)‪(Title of MPhil Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‬


‫ل‪،‬‬ ‫‪2010‬ء ‬ ‫‪22‬‬ ‫ر)‪(BPS‬‬
‫‪sohail_anwar@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ر)‪ ،(BPS‬‬ ‫‪ .12‬ڈا   ز )‬


‫  ر ‪ ،‬ا م آ د(‪ ،‬‬ ‫)  ا ا  ا‬ ‫ ڈا رل ‬ ‫ ‬ ‫‪IRI‬ا‬ ‫  ا‬
‫  ور( ‪،‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫)  زا ا‬ ‫ ا ‪-‬ڈى  ِم ا‬
‫ ز ن وادب‬ ‫‪ ،‬‬ ‫(‪  ،‬ا‬ ‫ اد ن ) و‬ ‫  ت‬ ‫ہ ‬ ‫ت‪/‬‬
‫ ‬ ‫ اور ا م    د ِر  ن‪ :‬ا  ‬ ‫و‬ ‫(‬ ‫ ڈاك  ا‬ ‫)‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫ہ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫اور   ا‬ ‫‪  ،‬د م ‬ ‫ ار  ‬ ‫د    ‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫‪2020‬ء‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2013‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫‪26‬ا‬ ‫ر)‪(BPS‬‬


‫‪zakariya336@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪ ‬‬
‫دہ  ون  ر       رف‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ب(‪:‬‬
‫‪:‬‬ ‫    ر‬ ‫ )‪ (Profiles‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫دہ  ون  ر    ‬ ‫ ٰ ا‬ ‫درج ذ   ر   ‬
‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫ر)ڈ‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.1‬‬
‫  دان روڈ‪  ،‬ر ہ(‬ ‫ر      )ر  وے ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫م‪ ،‬و‬
‫  ورى ‪1967‬ء‬ ‫ر ِ و دت‬
‫  ور(‬ ‫ت)‬ ‫)‪ ، (AWKUM‬ا  اے ا‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫ن   و   ا    ‬ ‫    ا   و دت   د   ى اور‬ ‫وى ‬
‫ٰ‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫  ہ‪2020 ،‬ء‬ ‫ ‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫‪18‬‬
‫‪ :‬‬ ‫ اور‬ ‫‪،‬‬ ‫" ﺗﺎوﻳﻼت ا ﻞ اﻟﺴﻨﺔ" اُردو‬ ‫ىؒ    ‬ ‫ر‬ ‫ا م ا‬ ‫ان  )ا     (‬ ‫ِ‬
‫‪14 01‬‬
‫ت آ    ‪   45‬رۃ  ن آ      ‬ ‫رۃ ا‬ ‫)‪(Title of MPhil Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2009‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ڈ‬


‫‪mzahoor@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫دان(‬
‫ ‬ ‫  ا   ن ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫ان)ڈ‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.2‬‬
‫    ) در ‪  ،‬ر ہ(‬ ‫ دو‬ ‫ان   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  م   ‬
‫‪1979‬ء‬ ‫‪ 05‬‬ ‫ر ِ و دت‬
‫ت‪   ،‬ا‬ ‫)‪ ، (AWKUM‬ا  اے ا‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫ہ ‪2022 ،‬ء‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫  ك   ‬ ‫  ن ا آن    ر ‬ ‫ى و ‬ ‫ ‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)ڈا‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫ و   ا ا‬ ‫‪ :‬رۃ ا‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬ ‫ى  اد  ؒ  " ﻔﺴ ﺴ " اُردو ‬ ‫(‬ ‫)ا    ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫‪shahidkamran_malik@yahoo.com‬‬ ‫ ر   )‪(Email‬‬
‫‪‬‬

‫ن(‬
‫  ا   ن  دا  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫ ا )ڈ‬ ‫ ‬ ‫‪.3‬‬
‫ى  ا ا ؒ )   ‪ ،‬در ‪  ،‬ر ہ(‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫م‪ ،‬و‬
‫‪1982‬ء‬ ‫‪15‬‬ ‫ر ِ و دت‬
‫)‪ ، (AWKUM‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ ‪ /‬ا     ِم ا‬ ‫ ا ‪-‬ڈى ‬ ‫  ا‬
‫رۃ ا‬ ‫‪ :‬رۃ ا ر‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬ ‫ى  اد  ؒ  " ﻔﺴ ﺴ " اُردو ‬ ‫(‬ ‫)ا    ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2009‬ء  ل‪ ،‬‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ڈ‬
‫‪ssalimullah@awkum.edu.pk‬‬ ‫ ر )‪(Official Email‬‬ ‫ر  ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫  ن ا )ڈ‬ ‫‪.4‬‬


‫‪،‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪–  ،‬ا‬ ‫تو‬
‫ ‬ ‫ا ‪-‬اے ا‬ ‫  ا‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)‪ ،(BPS‬‬ ‫ ا )ڈ‬


‫ء)‪(IIU‬‬ ‫ا ‬ ‫)‪،(IIU‬ا  ا ‪  -‬‬ ‫ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫ ‬
‫‪19‬‬
‫      رف‬ ‫ون‪/‬ا‬
‫ ‬ ‫دہ ‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ج(‪:‬‬
‫    ر   ‪:‬‬ ‫ )‪ (Profiles‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫   ‬ ‫دہ  ون  ‪/‬ا‬ ‫ ٰ ا‬ ‫درج ذ   ر   ‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪،‬‬ ‫  ہ)ر چ ا‬ ‫ ‬ ‫‪.1‬‬


‫‪–   ،‬ا‬ ‫‪ ،‬ا دۃ ا‬ ‫)‪ ، (AWKUM‬ا  ‪-‬اے ‬ ‫ا     ِم ا‬ ‫  ا‬
‫‪2019،‬ء‬ ‫ ‬ ‫      د ہ ؒ     ت   ‬ ‫(‬ ‫)ا    ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ا )آ  ا‬ ‫‪.2‬‬


‫‪1989‬ء‬ ‫‪19‬د‬ ‫ر ِ و دت‬
‫ت)‪(AWKUM‬‬ ‫(‪ ،‬ا  –اے ‬ ‫ا  –اے  )‬ ‫  ا‬
‫‪ 02‬ورى‪2012‬ء‬ ‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ر  ِ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫)ا  ڈى  ‪ ،‬‬ ‫ا‬ ‫‪.3‬‬


‫ر ِ و دت‬
‫  ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ر  ِ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫) س  ر‪ ،‬‬ ‫‪.4‬‬


‫ر ِ و دت‬
‫  ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ر  ِ‬

‫‪20‬‬
‫ہ    رف‬ ‫  ور وا‬ ‫  ا   ن  دان ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬
‫    ر ُا د‪ ،‬‬ ‫ ا ؒ       ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ ‪،‬ان      و‬ ‫ڈا   ا  ‬ ‫  و‬ ‫  ٰ ا     ‬
‫‪  ،‬ڈا  ا ام ا  ‬ ‫‪   ،‬ڈا   ا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫  ا م د ۔ ان    وہ ‬ ‫ وڈ   ا‬
‫ اور   ر        ‬ ‫  دا‬ ‫ہ   و  ‪  ،‬‬ ‫ى    ‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ڈا    ا‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ن‪ ،‬ڈا  ‬
‫‪:‬‬ ‫    ر‬ ‫ )‪ (Profiles‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫  ا م د ‪،‬درج ذ   ر   ان ‬ ‫ر   ا‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪/‬اُ د‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ڈا    ا )‬ ‫و‬ ‫‪.1‬‬


‫  دان(‬ ‫ل‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ا   ؒ)‬ ‫ڈا   ا    ‬ ‫و‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪1947‬ء‬ ‫‪20‬ا‬ ‫ر  ِ و دت‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬ڈ‬ ‫  ھ‪  ،‬م  رو‪  ،‬رآ د(‪ ،‬ا  اے ‬ ‫  )‬ ‫ ا ‪-‬ڈى ا‬ ‫  ا‬
‫ ز ن وادب‪   ،‬ا‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫  ت‪1996 ،‬ء‬ ‫  ء   ‬ ‫ ‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)ڈا‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  م ا‬ ‫ ‪2009‬ء‪ ،‬‬ ‫‪ 24‬رچ ‪ 2009‬ء  ‪6‬ا‬
‫ ‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫رِ ‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  م ا‬ ‫ ‪2009‬ء‪ ،‬‬ ‫‪ 24‬رچ ‪ 2009‬ء  ‪6‬ا‬
‫ ‬ ‫)‪(V‬‬ ‫‪  /P&D‬و‬ ‫ڈا‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫‪2009  04‬ء   ‪ 30‬ن‪2010‬ء‪،‬‬ ‫ ڈا‬ ‫ڈ   و‬
‫ہ‬ ‫ ود ‪  ،‬ارہ  ر ‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪2007‬ء   ‪ 30‬ن‪2008‬ء‪،‬‬ ‫‪15‬‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫ و رِ‬ ‫و‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫)‪ ،(HED‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪2007‬ء‪ ،‬‬ ‫‪ 2005‬ء  ‪19‬اَ‬ ‫ ا‬ ‫(‬ ‫) ‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫)‪ ،(HED‬‬ ‫ ا  ‬ ‫‪1994‬ء   ‪ 31‬رچ‪ 2005‬ء‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)‬
‫‪1994‬ء‬ ‫ ‪1993‬ء  ‪18‬اَ‬ ‫‪1988‬ء  ‪  30‬ن ‪1991‬ء اور‪14‬اَ‬ ‫ ‬ ‫ڈا ‪    /‬‬
‫    رڈ‪  ،‬ور‬ ‫‪N.W.F.P‬‬ ‫‪Director/ Member‬‬

‫ ‪ ،‬ا م آ د‬ ‫‪1987‬ء‪ ،‬و  وزارت ‬ ‫‪1983‬ء ‪31‬اَ‬ ‫ ا وا ر) ( ‪16‬اَ‬ ‫ ا‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫)‪ ،(HED‬‬ ‫ ا  ‬ ‫‪1983‬ء‪ ،‬‬ ‫‪ 1971‬ء  ‪15‬اَ‬ ‫‪2‬‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)‬ ‫ر ِم ا‬
‫(‪:‬‬ ‫   ‬ ‫)  ا‬ ‫ ‬
‫‪1. Foundations of Education, (For B.Ed), April 2000‬‬
‫‪2. Perspectives of Education &Contemporary Social Issues (B.Ed), March 2000‬‬
‫‪3. Teacher Education‬‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا   و‬ ‫‪/‬ا‬ ‫ ‬ ‫ ا )‬ ‫ڈا‬


‫ ) ور(‬ ‫ ا‬ ‫ ا    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫ ‪1954‬ء‬ ‫‪ 25‬ا‬ ‫ر  ِو دت‬
‫‪21‬‬
‫  ور(‬ ‫)‬ ‫ت  وا  اے ‬ ‫‪ ،‬ا  ‪-‬اے ا‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫ت‪  ،‬ر ِ ا م‬ ‫دو‬ ‫ ا‬ ‫ا‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫   رو   ‪2005،‬ء‬ ‫)‪:(Taxation System‬‬ ‫م ‬ ‫ن ‬ ‫(‬ ‫ ‬ ‫)ڈا‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫ہ‪1996،‬ء‬ ‫ ‬ ‫ى اور ‬ ‫  ‬ ‫د   اردو ‬ ‫ا م    م ا‬ ‫(‬ ‫)ا    ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪2014‬ء‪ ،‬‬ ‫‪ 2013   16‬ء ‪24‬ا‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫و‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  م ا‬ ‫‪2009‬ء  ‪2012 23‬ء‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪12‬د‬ ‫ ا   و‬ ‫ وا‬ ‫رِ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪2009‬ء‪ ،‬‬ ‫‪ 2008   10‬ء ‪11‬د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ت)‪ 1997   29 (HED‬ء ‪2008  9‬ء‪ ،‬‬ ‫ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪ 1981‬ء ‪1997   28‬ء‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ت)‪(HED‬‬ ‫را‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫)‬ ‫م ‬ ‫اج ا‬ ‫ڈا‬


‫‪  ،‬دان(‬ ‫    )‬ ‫    ا د  ‬ ‫م ‬ ‫ن  اج ا‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫  م ‪ ،‬‬
‫‪  ،‬دان(‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫‪1955‬ء )‬ ‫‪ 16‬م ‪1375‬ھ‪=4‬‬ ‫ و دت‬ ‫ر  و‬
‫  ور(‪ ،‬اﻟﺸ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻤﻴ‬ ‫ت )‬ ‫‪ ،‬ا  اے ا‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫ﷺ‬ ‫(‪  ،‬تا ‬ ‫ل‪    ،‬ح و‬ ‫)  ا ء ا‬ ‫ وا ِل ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫اﻟﺘﺤﻘﻴﻖ واﻟﺘ ﻳﺞ ﻟﻼﺣﺎدﻳﺚ اﻟﻮاردة ا ﻜﺘﺎب اﻟﻤﺠﺮوﺣ ﻣﻦ اﻟﻤﺤﺪﺛ‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫واﻟﻀﻌﻔﺎء واﻟﻤ وﻛ ‪2006 ،‬ء‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ودراﺳﺔ ﻋﻠﻤﻴﺔ ﻟﻤﺨﻄﻮط ح اﻟﻤﺼﺎﺑﻴﺢ ﻟﻠﻘﺎ ﻧﺎ اﻟﺪﻳﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ‬ ‫ان  )ا     (‬‫ِ‬
‫)‪ (Title of MPhil Thesis‬ﺑﻦ ﻋ اﻟ ﻴﻀﺎوي اﻟﺸ ازي اﻟﻤﺘﻮ ٰ ‪٦٨٥‬ھ =‪١٢٨٦‬ء  )‪1998‬ء(‬
‫ ‪    ،‬ا   ن  دان‬ ‫ ا  ‪ 2009‬ء  ‪2015 03‬ء‪    ،‬م ا‬ ‫  و ا ت‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ ‪2009‬ء‪ ،‬‬ ‫ ‪ 2003‬ء ‪30‬‬ ‫‪ 25‬ا‬ ‫ت)‪(HED‬‬ ‫را‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪2003‬ء  ‪،‬‬ ‫‪  90‬رى ‪1995‬ء ‪24‬ا‬ ‫ )‪(A.T‬‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‪1978‬ء   ‪  08‬رى ‪1995‬ء‪ ،‬‬ ‫ا‬ ‫ د ت)‪(T.T‬‬
‫(‪:‬‬ ‫ت)اُردو‪ ،  ،‬‬ ‫ت‪  ،‬ا  و‬ ‫ت و‬ ‫  ہ ‬
‫ى ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ا     ‬ ‫ت   ‬ ‫‪  :‬ا م  ا  ا‬ ‫(‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .1‬اﻵﺛﺎراﻟﻤﺮﻓﻮﻋﺔ اﻻﺧﺒﺎرِاﻟﻤﻮﺿﻮﻋﺔ)‬
‫ڈا   اج ‬ ‫ن ‬ ‫ ‪  :‬ا‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ى  )و دت  ‪1263  :‬ھ=‪1848‬ء‪،‬و ت‪1304:‬ھ=‪1887‬ء(‪،‬‬
‫‪  ،‬دان ‪  ِ  ،‬ا ّول‪1424 :‬ھ=‪2005‬ء ‪  ِ ،‬دوم‪1431 :‬ھ= ‬ ‫‪  ،‬ز‬ ‫ ‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ا‬
‫‪www.alukah.net:‬‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪  ،‬ت‪ ، 280:‬‬ ‫‪2010‬ء ‪  ِ  ،‬م‪1438 :‬ھ=‪2016‬ء ‪ ،‬ز ن‪ :‬‬
‫    رت  " ط‪":‬اﻵﺛﺎراﻟﻤﺮﻓﻮﻋﺔ اﻷﺧﺒﺎراﻟﻤﻮﺿﻮﻋﺔ"ﻟﻌﺒﺪ اﻟ‬ ‫ٹ‪ :‬اس       ) ب(    وار‬

‫‪22‬‬
‫ح   ‬ ‫   ا‬ ‫   ‬ ‫  ور   ‬ ‫  )‪،(SZIC‬‬ ‫اﻟﻠﻜﻨﻮي ‪:‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ودراﺳﺔ"   ان     زا ا‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫ں    ‬
‫‪1994‬ء  ‪1996‬ء     رو  ‬
‫ ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪:‬ا   ن  ‬ ‫ ا ل(‪    ،‬و‬ ‫) ا‬ ‫ددا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫آل  ر لﷺ‬
‫‪ِ .2‬‬
‫ ‬
‫دان‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬
‫ِ ا ّول‪1987 :‬ء ‪ ،‬‬ ‫  دان‪ ،‬ا‬ ‫ وا ‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج ا‬ ‫ن ‬ ‫‪ .3‬ا ِم د ‪ ،‬ا‬
‫ِ دوم‪1990:‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‪ ،‬ت‪ 125 :‬‬ ‫ا‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫ن  اذ ر‪  ،‬ا‬ ‫‪ .4‬ا ِم   ُد    ‬
‫‪2020:‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪502:‬‬ ‫دان‪ ِ  ،‬ا‬
‫ِ ا ّول‪ :‬‬ ‫  دان  ‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬ا   ز‬ ‫ ‪  ،‬داراﻟﻌﻠﻢ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫‪ .5‬ا ِم  ‬
‫‪1984‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪73:‬‬
‫ ‬ ‫ن‪،‬‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫  را‬ ‫‪ :‬‬ ‫ي‪  ،‬‬
‫‪ .6‬اﻻ اراﻟﻤﺮﻓﻮﻋﺔ اﻻﺧﺒﺎراﻟﻤﻮﺿﻮﻋﺔ اﻟﻤﻌﺮوف ﺑﺎﻟﻤﻮﺿﻮﻋﺎت ا ﻜ ٰ‬
‫‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫‪  :‬ا‬ ‫ و‬ ‫رى  ا )و ت‪1606  =1014:‬ء  (‪  ،‬‬
‫ ‬ ‫‪  ،02 :‬ت‪ ،1068:‬‬ ‫(‪2016  :‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪،‬‬ ‫  دان‪  ِ  ،‬ا ّول)اُردو‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬
‫‪www.kitabosunnat.com:‬‬ ‫ ر‬ ‫ ‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج ا‬ ‫ن ‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫  م ‬ ‫ و‬ ‫‪ .7‬ا ل  ‬
‫ِ   رم‪2017:‬ء‪،‬ز ن‪ :‬‬ ‫ِ   م‪2015:‬ء‪  ،‬ا‬ ‫ِ دوم‪2014:‬ء‪ ،‬ا‬ ‫ِ ا ّول‪2013  :‬ء‪  ،‬ا‬ ‫  دان  ‪ ،‬ا‬
‫ ‬ ‫) ذ( "   ان   ‬ ‫ ا‬ ‫‪  ،‬ٹ‪:‬اس  ب    ب دوم     " ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫اُردو ‪  ،‬ت‪ ، 236  :‬‬
‫ ِ‬ ‫  ذ   اور  ب  م   "‬ ‫   ‬ ‫ وا‬ ‫   ‬ ‫ اور ڈا   ز    ‬ ‫ن )ص‪ (٨٧ ٧٤‬ڈا  ‬
‫م  ء ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ ا ز  اور   و‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ن)ص‪  (١١١ ١٠١‬و‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ت) ذ( "     ان  ‬
‫ِ  ب  ۔‬ ‫  ارہ   ‬ ‫  دان اور ‬ ‫  ور‪ ،‬‬ ‫  ذ  ‪    ،‬ب ‬ ‫   ‬ ‫ وا‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪395:‬ھ( ‪،‬اُردو ‬ ‫   ا     رس    ز )ا‬ ‫‪  :‬ا ا‬ ‫(‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ .8‬أ اد ﻠﻤﺎ ِ‬
‫ت اﻟ آن ِ اﻟﻌﺰﻳﺰ )‬
‫  دان  ‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫ ‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫ ‪  :‬ا‬ ‫‪ ،‬‬
‫ِ ا ّول ‪2018 :‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪ ،‬ت‪90 :‬‬ ‫ا‬
‫   ا  ‬ ‫   ا‬ ‫  ل  ا‬ ‫  ‬ ‫‪ :‬‬ ‫(‪،‬‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .9‬اﻧﺒﺎء اﻻذﻛﻴﺎء ﺑﺤﻴﺎة اﻻﻧ ﻴﺎء ﻋﻠﻴ ﻢ اﻟﺴﻼم)‬
‫ ‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫‪  :‬ا‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬ ‫ ؒ)‪1445‬ء‪1505-‬ء(  ‪   ،‬اُردو  ‬
‫ِ ا ّول‪2014:‬ء‪ ،‬‬ ‫  دان‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫  ا   ور ودارا آن وا  ‪،‬‬ ‫ا   زہ‪،    ،‬‬
‫   اور   ب    ﺣﻴﺎة اﻻﻧ ﻴﺎء ﺻﻠﻮات اﷲ ﻋﻠﻴ ﻢ‬ ‫     ا‬ ‫ ڈا  ‬ ‫ز ن‪  :‬اُردو  ‪   ،‬ت‪ )133   :‬ٹ‪    :‬ب ‬
‫      (۔‬ ‫ ا ر‬ ‫ﻌﺪوﻓﺎﺗﻬﻢ‬
‫‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫(‪  ،‬ا‬ ‫ہ)‬ ‫ ‬ ‫ ا م   ا ا ت  ‬ ‫‪ .10‬ا ء   ام  ‬
‫ت  ( ‪ِ    ،‬‬ ‫ت(‪  ِ   ،‬دوم‪1983  :‬ء) م  ا‬ ‫  دان  ‪  ِ  ،‬ا ّول‪1981  :‬ء) م  ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬

‫‪23‬‬
‫ہ"(‪2014 :   ِ  ،‬ء ‬ ‫ ‬ ‫  ؓام   ا ا ت   ‬ ‫  ؑم اور‬ ‫م‪2006:‬ء  اور   ِ  رم‪2008 :‬ء) م"ا‬
‫ہ"(‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪200:‬‬ ‫ ‬ ‫ ا م  ا ا ت ‬ ‫‪2016 :‬ء ) م "ا ء ا  م‬ ‫  ِ ‬ ‫اور  ز‬
‫(‪ ،‬‬ ‫)‬ ‫ و و ) ِ  ا ّول(‪  :‬ڈا  ‬ ‫ ‪،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪100 .11‬‬
‫  دان  ‪  ِ   ،‬ا ّول‪ :‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪    ،‬ا   ز  ‬ ‫  اج‪   ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪ ،‬‬ ‫(‪  :‬ا‬ ‫ و و )  دوم و‬
‫ اول(‪  ِ  ،‬رم‪2009 :‬ء )ا ان‪،‬اردو ‬ ‫ ‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪2003‬ء ‪ ِ   ،‬دوم‪2005 :‬ء ‪  ِ  ،‬م‪2007 :‬ء ) م ‬
‫(‪  ،‬ز ن‪  :‬اُردو  ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪2018  :‬ء) م ‪  100‬‬ ‫‪2014  :‬ء  ‪    ،‬‬ ‫زار   ر(‪  2013  :   ِ   ،‬ء  ‪  ِ   ،‬‬
‫(۔ ‬ ‫ت ‬ ‫   ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ت‪ )740:‬ٹ‪ :‬ا  ‬
‫س ب   ا ا   م  ہ   ‬
‫‪  ،‬ا  ‬ ‫ ‪،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪:‬ا   ن  ‬ ‫ں‪   ،‬و‬ ‫ وا س ‬ ‫‪ .12‬ون   ا‬
‫ ) ٹ‪   :‬دوم ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ِ  ا ّول‪ :‬رى  ‪2018‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو  ت‪ ، 210:‬‬ ‫  دان‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ز ‬
‫ں ر   (۔‬ ‫ وا س ‬ ‫ اور  ا‬ ‫ اس  ب  م     ‬
‫‪ :‬‬ ‫رہ‪  ِ   ،‬ا‬ ‫‪ :‬‬ ‫ىؒ ‪ِ   ،‬م  ا‬ ‫ا  ا   روى  د‬ ‫‪ :‬‬ ‫(‪  ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .13‬ﺼﺎ‪Ò‬ﺮاﻟﺴﻨﺔ)‬
‫ ‪  ،‬دارا آن  وا ‪ ،‬رو‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫‪  :‬ا‬ ‫ و‬ ‫‪ ،‬‬ ‫(‪  ،‬‬ ‫ ا‬ ‫‪1955‬ء  )‬
‫ت‪ 742:‬‬
‫ ‬ ‫‪ ،02 :‬‬ ‫‪2008-2007 :‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪ ،‬‬ ‫دان ‪ ِ ،‬ا‬
‫)‪1916‬ء‪1987-‬ء(‪ ،‬‬ ‫ر  ا  ا‬ ‫ ‬ ‫‪   :‬ا آن ‬ ‫(‪ ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .14‬اﻟﺒﺼﺎ‪Ò‬ﺮُﻟﻠﻤﺘﻮﺳﻠ َﺑﺎﻟﻤﻘﺎﺑﺮ)‬
‫(‪1438 :‬ھ ‬ ‫  ا    ‪ ِ ،‬ا ّول)اُردوا‬ ‫ ا ن‪،   ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ :‬ا   ن ‬ ‫ و‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫(‪1439 :‬ھ = ‪2018‬ء ‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت ‪ ،486:‬‬ ‫= ‪2017‬ء‪ ِ  ،،‬دوم)اُردوا‬
‫ؑء‪ ،‬‬ ‫ٰ‪  ،‬ۃ ا‬ ‫  ع ا‬ ‫ہ اور‬ ‫ ‬ ‫  ڈا  ؒ   ب (اﻟﺒﺼﺎ‪Ò‬ﺮﻟﻤﻨ اﻟﺘﻮﺳﻞ ﺑ ﻞ اﻟﻤﻘﺎﺑﺮ‬ ‫ن‬
‫‪   ) .15‬ا    ‬
‫ ‪ ،‬داراﻟ آن‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ ،‬ا   ن ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ت ‬ ‫ ا ط اورد‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬
‫ِ  م‪ :‬رى ‬ ‫ ‪2010‬ء‪  ،‬ا‬ ‫ِ دوم‪ :‬د‬ ‫ِ ا ّول‪ :‬رى ‪2009‬ء ‪ ،‬ا‬ ‫‪  ،‬دان ‪ ،‬ا‬ ‫‪  ،‬ز‬ ‫واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫  ا ‪  ،‬ور و داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   زہ‪ ،    ،‬‬ ‫ ا‬ ‫‪2011‬ء ‪،‬ا‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ِ رم‪  :‬ورى ‪2013‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‪ ،‬ت ‪ ،303:‬‬ ‫دان ‪ ،‬ا‬
‫( ‪:‬ا م  ہ و  ا   ث د ىؒ ‪ ،‬اردو ‬ ‫( ‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫   ر  ‬ ‫اﺣ ﺎم رب اﻟﻌﺎﻟﻤ  )اُردو‬ ‫‪ .16‬اﻟﺒﻼغ اﻟﻤﺒ‬
‫ ‪ ،‬ا  ‬ ‫‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ :‬ا   ن ‬ ‫ و‬ ‫ى‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪ :‬‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ِ ا ّول‪2018:‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو‪  ،‬ت‪ ،480:‬‬ ‫  دان ‪،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ز‬
‫ ‬ ‫م ا  ‬ ‫   ا‬ ‫   ا‬ ‫‪ :‬ا  ا ظ  ا ا‬ ‫( ‪ ،‬‬ ‫ و‬ ‫‪ .17‬ﺗ ﻴ اﻟﻌﺠﺐ ﺑﻤﺎ َو َر َد ﻓﻀ ِﻞ رﺟﺐ )‬
‫‪ :‬ا  ‬ ‫ و‬ ‫    ‪ ،‬‬ ‫ؒ )و دت‪773:‬ھ=‪1373‬ء‪،‬و ت‪852:‬ھ=‪1449‬ء(  ‬ ‫      ا‬ ‫ا‬
‫ِ ا ّول‪2009 :‬ء ‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ‬ ‫  ا  ‪  ،‬ور‪ ،‬ا‬ ‫‪،    ،‬‬ ‫‪ ،‬دارا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫ن ‬
‫ ‬ ‫ ‪  ،‬ت ‪ ، 74:‬‬ ‫ِ  م‪2017:‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬‬ ‫ِ  دوم‪2012:‬ء ‪ ،‬ا‬ ‫  دان ‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫‪ ،‬‬
‫‪www.alukah.net:‬‬ ‫ ر‬ ‫ ‬
‫  ا     ؒز)‪1330‬ھ‪-‬‬ ‫ ا   ا‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ .18‬اﻟﺘﺤﻔﺔ ا ﻳﻤﺔ ﺑﻴﺎن ﻌﺾ اﻻﺣﺎدﻳﺚ اﻟﻀﻌﻴﻔﺔ واﻟﺴﻘﻴﻤﺔ‪،‬‬

‫‪24‬‬
‫‪ ،‬داراﻟ آن‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ :‬ا   ن ‬ ‫ و‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪1420‬ھ=‪1910‬ء‪1999-‬ء( ‪ ،‬اُردو‬
‫‪ )364‬ٹ‪  :‬زہ ‬
‫‪  ،‬دان ‪ ِ  ،‬ا ّول‪2013:‬ء ‪ ِ ،‬دوم‪2015:‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت ‪  :‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬
‫    و  و ا رو   ورق  " اﻟﺘﺤﻔﺔ ا ﻳﻤﺔ ﺑﻴﺎن ﻛﺜ ﻣﻦ اﻻﺣﺎدﻳﺚ اﻟﻀﻌﻴﻔﺔ واﻟﺴﻘﻴﻤﺔ "  م درج   ‬ ‫ا ‬
‫    رہ  م   درج  (۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا  ‬
‫ ا ا    ‬ ‫ ‬ ‫  را‬ ‫‪:‬ا م ‬ ‫( ‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪ .19‬ﺗﺬ ة اﻟﺴﺎﻣﻊ واﻟﻤﺘ ﻠﻢ آداب اﻟﻌﺎﻟﻢ واﻟﻤﺘﻌﻠﻢ )‬
‫‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫ ‪ :‬ا   ن ‬ ‫ و‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ا‬ ‫ِا  ا  ‬
‫ِ ا ّول‪2018:‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو‪  ،‬ت‪228 :‬‬ ‫  دان ‪،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬
‫ ‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ :‬ا   ن ‬ ‫ۃ(‪ ،‬‬ ‫رۃ ا‬ ‫ ‬ ‫‪ .20‬ﺗﺮﺟﻤﺔ اﻟ آن اﻟﺤﻜﻴﻢ ) رۃ ا‬
‫(‪  ،‬ت‪217 :‬‬ ‫ا ڈا‬ ‫‪ 2017:‬ء)‬ ‫  دان ‪ ِ  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫(‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫  )ا ِ‬ ‫‪ :‬‬ ‫(‪ ،‬‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .21‬ﺴ ﻴﻞ ﺑُﻠﻐﺔ اﻟﺤ ان رﺑﻂ آﻳﺎت اﻟ آن)‬
‫ِ  ا ّول‪ :‬‬ ‫  ا   ور‪  ،‬ا‬ ‫‪   ،‬ا   زہ‪،     ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‪  ،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ ‪ :‬ا   ن  ‬
‫‪  ،02:‬ت‪ 1136 :‬‬ ‫ِ دوم‪2009 :‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪،‬‬ ‫‪2008‬ء ‪ ،‬ا‬
‫(  ‪ ،‬‬ ‫  رۃ  ا‬ ‫ت‪  ،‬‬ ‫ت‪  ،‬ا‬ ‫  آن   ‪  ،‬دى  ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  آن    ‪ :‬ا ّول)‬ ‫‪.22‬‬
‫ اول‪ :‬‬ ‫  ا   ور‪  ،‬ا‬ ‫‪   ،‬ا   زہ‪  ،     ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‪  ،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪:‬ا   ن  ‬
‫  (۔‬ ‫ ‬ ‫ و ‬ ‫ ) ٹ‪:‬اس   اب         ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪2011‬ء ‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪ ،‬ت‪ ،214:‬‬
‫  دان  ‪ ِ   ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫ ‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ت‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫‪.23‬‬

‫   (۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫  د   ا ت  آپ ‬ ‫‪2007:‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‪  ،‬ت‪ ) 495:‬ٹ‪ :‬‬ ‫ا‬
‫ؒ  )‪994‬ء‪-‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ ا‬ ‫‪ :‬‬ ‫( ‪ ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪ .24‬ﺣﻴﺎة اﻻﻧ ﻴﺎء ﺻﻠﻮات اﷲ ﻋﻠﻴ ﻢ ﻌﺪوﻓﺎﺗﻬﻢ  )اردو‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ز‬ ‫‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪  :‬ا   ن  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪1066‬ء(  اردو‬
‫ِ    دوم‪2014:‬ء  ‪ ،‬‬ ‫ِ  ا ّول‪2013:‬ء‪ ،‬ا‬ ‫  ا  ‪   ،‬ور‪  ،‬ا‬ ‫  ‪ ،‬‬ ‫‪   ،‬ا   زہ‪  ،‬‬ ‫ ا‬ ‫دان  و   ا‬
‫‪2016‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‪  ،‬ت‪  )208:‬اس    ڈا  ‬ ‫ۃ‪1437‬ھ=ا‬ ‫ِ   رم‪:‬ذوا‬ ‫ِ   م‪2015:‬ء  ‪  ،‬ا‬ ‫ا‬
‫      (۔‬ ‫(   ‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬ ‫    ب اﻧﺒﺎء اﻻذﻛﻴﺎء ﺑﺤﻴﺎة اﻻﻧ ﻴﺎء ﻋﻠﻴ ﻢ اﻟﺴﻼم ﻟﺤﺎﻓﻆ ﺳﻴﻮ )‬
‫   ا  ‬ ‫‪:‬‬ ‫ن ہ  ا ق  ث د ىؒ  ‪ ،‬ر    اُردو‬ ‫‪:‬ا‬ ‫ ﻣﺴﺎ‪ِ Ò‬ﻞ ار ﻌ ‪ ،‬‬ ‫‪ .25‬ﺧﺼﺎ‪Ò‬ﻞ ِﻣﺴﻠﻤ‬
‫‪ :‬ا   ‬ ‫ و‬ ‫(‪  ،‬‬ ‫ ا‬ ‫(‪  ِ   ،‬دوم‪1968  :‬ء  )‬ ‫ ا‬ ‫  د رى‪  ِ   ،‬ا ّول‪1962:‬ء  )‬ ‫ا  ‬
‫‪،‬را   زار‪  ،‬راول   ى‪   ِ     ،‬م‪ :‬‬ ‫ ر‬ ‫ ا آن‪،‬‬ ‫ دارا م  ‬ ‫ ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬
‫(‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪188 :‬‬ ‫ ا‬ ‫( ‪  ِ  ،‬رم‪1439:‬ھ= ‪2018‬ء )‬ ‫ ا‬ ‫‪1429‬ھ= ‪2008‬ء )‬
‫ ‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪-‬ا س(‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫ﻗ ََﺒﺴﺎت ﻣﻦ ﻛﺘﺐ اﻟﺘﻔﺴ )ا‬ ‫‪ .26‬اﻟﺨ ا ﻜﺜ‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪  ،‬ت ‪ ، 151:‬‬ ‫‪1982 :‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬‬ ‫روڈ‪،‬ر  ‪ ،‬دان‪ ِ ،‬ا‬
‫ ا آن ‪،‬ر  ‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬دارا م ‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ .27‬دہ ﻧﻤﻮﻧﺰﻛﺘﺎب )   ز ن    ز   ر   ب(‪ ،‬ا   ن ‬
‫‪ :‬ا    د ‪،‬ز ن‪ :‬‬ ‫  دان ‪ ِ  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‪  ،‬ا   ز‬ ‫‪،‬‬ ‫  دان اور دارا‬

‫‪25‬‬
‫‪ :‬ا   ن ‬ ‫ و‬ ‫  ىؒ  )‪1922‬ء‪2006-‬ء(‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪   :‬ا‬ ‫دو ا ؟ ‪،‬‬ ‫‪ .28‬ر ل ا ﷺ‬
‫ ‪2021‬ء  ‪،‬‬ ‫ِ ا ّول‪ :‬‬ ‫  دان ‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬ا   ز‬ ‫ ‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬
‫ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪106:‬‬
‫ ‬ ‫‪2011:‬ء‪،‬ز ن‪  :‬اُردو  ) ٹ‪  :‬‬ ‫‪  ِ    ،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫(‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫)ا‬ ‫‪ .29‬ر ِ‬
‫ت ‬
‫د  ا ت      ا ت  (‬ ‫ا  ‬
‫ ا   ‪    ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪ :‬‬ ‫ و  ‬ ‫(  ‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .30‬زاداﻟﻄﺎﻟﺒ ﻣﻦ م رﺳﻮل رب اﻟﻌﺎﻟﻤ  )‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز‬ ‫ ‪   ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪  :‬ا   ن  ‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ ‪1998‬ء‪،‬ز ن‪  ، :‬ت‪،170:‬‬ ‫ ‪ :‬‬ ‫دان ‪ ِ  ،‬ا‬
‫ِ  ا ّول‪ :‬‬ ‫  دان‪  ،‬ا‬ ‫‪  ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫‪ .31‬ﺳِﻠ اﻟﺪر ﺧﻼﺻﺔ اﻵﻳﺎت واﻟﺴﻮر ‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬
‫ ر‬ ‫   ‬ ‫‪ ،02:‬ت‪،1282=612+670:‬‬ ‫‪2018‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪ ،‬‬
‫‪   ،‬ا   ز ‬ ‫ ‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ہ‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫ ‬ ‫  ؓام   ا ا ت  ‬ ‫‪.32‬‬

‫‪ 2016:‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪460:‬‬ ‫  دان   ‪ ِ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬


‫‪   ،‬ا   ز ‬ ‫ ‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫   ‬ ‫  رى    آ ى  ‬ ‫‪.33‬‬

‫ِ ا ّول‪2021:‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‪  ،‬ت‪140:‬‬ ‫  دان   ‪ ِ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬


‫ ‪،‬‬ ‫ ‪،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪:‬ا   ن  ‬ ‫ں‪    ،‬و‬ ‫ وا س  ‬ ‫ اور  ا‬ ‫‪.34‬‬

‫ِ دوم‪ :‬‬ ‫ں(‪ ،‬ا‬ ‫ وا س ‬ ‫ِ ا ّول‪ :‬رى ‪2018‬ء) م  ون)‪  (52‬ا‬ ‫  دان‪ ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ا   ز ‬
‫‪2019‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو  ت‪376:‬‬ ‫ا‬
‫‪  ،‬ا  ‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫  ب(  ‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫ت ‬ ‫ر ں    ا‬ ‫  ء   ‬ ‫ل)‬ ‫ ‬ ‫‪.35‬‬
‫  ا ‪ ،‬ور  ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  و ‪  ،‬ا   زہ‪   ،‬‬
‫‪  ،‬ا  ‬ ‫ ا ) ر(‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫ ‪ ،‬وف   ا ‪  :‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ .36‬م ا آن‪  ،‬ا   ن ‬
‫   ‬ ‫‪   ،02:‬ت‪  ،900:‬‬ ‫ِ  ا ّول‪1436:‬ھ=‪  2015‬ء‪،‬ز ن‪  :‬اُردو‪  ،‬‬ ‫  دان  ‪  ِ   ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ز ‬
‫‪www.kitabosunnat.com:‬‬ ‫ ر‬
‫ ڈا   اج ‬ ‫ى(‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫ اور م    ڈ‬ ‫   ا ظ   ‬ ‫ ا ّول)اُردوز ن     آن  ‬ ‫‪ .37‬ﻗﺎﻣﻮس ا ﻜﺘﺎب ‪:‬‬
‫‪   ،‬ا   ز ‬ ‫  ا   زار‪   ،‬ور  و داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫‪   ،‬ا   زہ‪،       ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‪  ،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ا‬
‫ِ  ا ّول‪  :‬ورى‪2007‬ء) ف اﻻﻟﻒ‪ -‬ف اﻟ ﻤﺰہ( ‪   ،‬ت‪ ،  300:‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫  دان ‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬
‫ِ  دوم‪   :‬ن‪2016‬ء  )اﻻﻟﻒ اﻟﻤﻤﺪودة‪ -‬ف اﻟﺜﺎء(  ‪   ،‬ت‪  )668:‬‬ ‫  دان‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬
‫  (۔‬ ‫  ب اﻟﻠﺒﺎب ﺗﺎوﻳ ِﻞ اﻻﻟﻔﺎظ اﺷ ﻠﺖ ا ﻜﺘﺎب اُردو‬ ‫   ‬ ‫ ڈا  ‬ ‫درا‬
‫ ‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫ى   ا  ا ؒ‪ ،‬ا‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ :‬ا   ن ‬ ‫ ( ‪،‬‬ ‫)‬ ‫‪ .38‬ا آن ا‬
‫  ‬ ‫   ‬ ‫‪2012 :‬ء ‪2013 ،‬ء ‪  ،‬ت‪ ) 1128 :‬ٹ‪ :‬اس ‬ ‫  ا ‪  ،‬ور ‪ ِ  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ا   زہ‪   ،‬‬
‫ ‪،‬‬ ‫م         ‪1983‬ء   داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫ت ﺗﺮﺟﻤﺔ اﻟ آن اﻟﺤﻜﻴﻢ‬
‫ہ  روں    ر  ‬ ‫آ ز‬

‫‪26‬‬
‫  ا (۔‬ ‫ر ‪2012،‬ء   ‬ ‫ ‬ ‫  رہ وار‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫‪  ،‬دان    ا  ‬ ‫ز ‬
‫ ‬ ‫‪  ،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫ى(‪  ،‬ا   ن  ‬ ‫  آ  ڈ‬ ‫‪ .39‬اﻟﻠﺒﺎب ﺗﺎوﻳ ِﻞ اﻻﻟﻔﺎظ اﺷ ﻠﺖ ا ﻜﺘﺎب)‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫  دان‪    ،‬ا ّول‪1404:‬ھ=‪1984‬ء‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫ روڈ‪،‬ر ‪،‬‬ ‫‪،‬ا‬ ‫ا‬
‫  دان‪   ،‬دوم‪1409:‬ھ=‪1988‬ء‪    ،‬م‪1427:‬ھ= ‪2006‬ء‪    ،‬رم‪1435:‬ھ=‪2013‬ء  ‪ ،‬ز ن‪ :‬‬
‫‪www.alukah.net:‬‬ ‫ ر‬ ‫ ‪  ،‬ت‪ ، 570 :‬‬
‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ و و ‪ :‬ا   ن  ‬ ‫ع ا د ‪،‬‬ ‫ و‬ ‫‪ .40‬اﻟﻤﺠﻤﻮﻋﺔ اﻻﺣﺎدﻳﺚ اﻟﻀﻌﻴﻔﺔ واﻟﻤﻮﺿﻮﻋﺔ‪ :‬‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫  ا ‪   ،‬ور  ‪    ،‬اول‪2010:‬ء  ‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ  ‪  ،‬‬ ‫‪،   ،‬‬ ‫‪ ،‬دارا‬
‫ ) ٹ‪  :‬اس  ب    ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪   ،02:‬ت‪ ،  848  :‬‬ ‫دان‪    ،‬دوم‪2012:‬ء  ‪،‬ز ن‪  :‬اُردو  ‪،‬‬
‫(۔‬ ‫  ارد‬ ‫ى ر چ  ز  ‬ ‫ ا م آ د  ‪  2014‬ء  دو" ‪" Y‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫   ‬ ‫  ى اور   ا آن ‬ ‫     ‬ ‫ وا‬ ‫ و ر  ‪ ،‬ا دات‪   :‬ا‬ ‫  آن  ‪ :‬‬ ‫ ‬ ‫ور  ‬ ‫‪.41‬‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫ و و ‪ :‬ا   ن ‬ ‫ ا م ر  ‪ ،‬‬
‫‪ 2007:‬ء ‪ ،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪ 27 :‬‬ ‫  دان‪ ِ  ،‬ا‬
‫  دان‪ ِ  ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ا   ز ‬ ‫‪  ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ن  اذ ر‪  ،‬ا   ن ‬ ‫‪.42‬‬

‫‪2006 :‬ء‪ ِ  ،‬‬ ‫ا ّول‪1978 :‬ء ‪ ِ  ،‬دوم‪1993 :‬ء ‪  ِ  ،‬م‪1999 :‬ء ‪  ِ  ،‬رم‪2000 :‬ء ‪ 2005 :  ِ  ،‬ء ‪ ِ  ،‬‬


‫‪2009 :‬ء    ‪2011  :  ِ   ،‬ء  ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪ ،‬ت‪ ) 273:‬ٹ‪  :‬آپ     ے     ن    ‬ ‫‪2007  :‬ء  ‪ ِ   ،‬‬
‫‪  ،‬ور  ‪  304‬ت   ا  ‬ ‫ ا‬ ‫ "   م   ا‬ ‫ )اُردو( ا   ت   ‬ ‫ و‬ ‫‪2013‬ء  "  ‬
‫      ۔‬ ‫ن اذ ران   ا زت   ‬ ‫م    ب ‬ ‫    ل  ڈا   اج ا‬ ‫   ا ر ‬ ‫   ‬ ‫ب ‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪  ،‬ز‬ ‫‪ ،‬‬ ‫و‬ ‫‪  ،‬ء ‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫  ‪  ،(2‬ا   ن  ‬ ‫)‬ ‫ن  د‬ ‫‪.43‬‬
‫دان‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬
‫‪  ،‬ا  ‬ ‫‪،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‪  ،‬و ِ ‪ :‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج ا‬ ‫‪ ،‬ا   ن ‬ ‫  م ا‬ ‫‪.44‬‬

‫ِ   رم‪ :‬‬ ‫ِ   م‪2008:‬ء  ‪  ،‬ا‬ ‫ دوم‪2007  :‬ء‪  ،‬ا‬ ‫ِ  ا ّول‪2006:‬ء  ‪  ،‬ا‬ ‫  دان‪  ،‬ا‬ ‫‪  ،‬‬ ‫ز ‬
‫‪2014  :‬ء  ‪ ،‬‬ ‫ِ ‬ ‫ِ   ‪2011  :‬ء  ‪  ،‬ا‬ ‫ؒ  (‪  ،‬ا‬ ‫ا ر‬ ‫‪2010‬ء  )از  دار ادر‪  ،‬اردو   زار‪ ،‬ر   د و‬
‫ ‬ ‫ ر‬ ‫   ‬ ‫ِ  ‪2021  :‬ء ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪،560:‬‬ ‫‪2019  :‬ء ‪ ،‬ا‬ ‫ِ ‬ ‫‪2015  :‬ء ‪ ،‬ا‬ ‫ِ ‬ ‫ا‬
‫(۔‬ ‫  ارد‬ ‫ ‬ ‫ى ر چ ‬ ‫ ا م آ د   ‪2014‬ء   ا " ‪" X‬‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫)اس  ب ‬
‫ ؒ‬ ‫ ‬ ‫  ل  ا‬ ‫   ا  ‬ ‫‪  :‬ا م   ا‬ ‫(‪  ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪ .45‬ﻣﻔﺘﺎح اﻟﺠﻨﺔ اﻻﺣﺘﺠﺎج ﺑﺎﻟﺴﻨﺔ)‬
‫ ڈا   اج ‬ ‫ ‪  :‬ا   ن ‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫)و دت‪849    :‬ھ=‪1445‬ء‪ ،‬و ت‪911  :‬ھ=‪1505‬ء(  ‪ ،‬‬
‫‪  ،‬دان ‪ ِ  ،‬ا ّول‪1428:‬ھ=‪2007‬ء‪ ِ   ،‬دوم‪1431 :‬ھ= ‬ ‫‪   ،‬ز ‬ ‫ ‪ ،‬داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ا‬
‫‪www.alukah.net:‬‬ ‫   ر‬ ‫ ‪  ،‬ت ‪ ، 201:‬‬ ‫‪2010‬ء‪  ِ ،‬م‪  :‬م ‪1438‬ھ= ‪2016‬ء‪ ،‬ز ن‪ :‬‬
‫‪ :‬‬ ‫  ا ‪ ،‬ور  ‪  ِ   ،‬ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪،‬ا ن   ر‬ ‫ ‬ ‫‪ ,‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫‪ .46‬ﻣﻨﺎ ﺞ اﻟﻤﻔ ﻳﻦ‪  ،‬ا   ن  ‬
‫  ا   ن ‬ ‫  ور  اور ‬ ‫  ب   ‬ ‫ ) ٹ‪:‬ز‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫‪2013‬ء‪،‬ز ن‪  :‬اُردو  ‪   ،‬ت‪،462:‬‬

‫‪27‬‬
‫ِ  ب ر   (۔‬ ‫  و ام   ‬ ‫دان    ا  اے  ِم ا‬
‫ ‬ ‫    ر    ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ٗا ا‬ ‫ ر  ا‬ ‫‪ :‬‬ ‫(‪  ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪ .47‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﻟﺼﻐﺎ )‬
‫ ‪  :‬ا   ن ‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‪،‬اُردو  ‬ ‫ )‪650-577‬ھ=‪1181‬ء‪1252-‬ء  (ا وف    ا م  ‬ ‫وى   ى  ‬
‫ِ  ا ّول‪2012  :‬ء‪،‬‬ ‫  ا ‪   ،‬ور‪  ،‬ا‬ ‫  و ‪   ،‬ا   زہ‪  ،     ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‪،‬ا‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬
‫ِ  دوم‪  :‬رى‪2018‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت‪ 160:‬‬ ‫‪  ،‬دان ‪،‬ا‬ ‫ ‪  ،‬ز‬ ‫داراﻟ آن واﻟﺴﻨﺔ ‪ ،‬‬
‫(‪  :‬‬ ‫ؒ)‪1916‬ء‪1987-‬ء(‪  ِ ،‬ا ّول  )‬ ‫ ‬ ‫ ا آن  ‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ .48‬ﻧﻴﻞ اﻟﺴﺎ‪Ò‬ﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎت اﻟﻤﻔ ﻳﻦ‪،‬‬
‫ ا ن‪   ،   ،‬ا ‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫م ‬ ‫ ڈا   اج  ا‬ ‫ ‪  :‬ا   ن  ‬ ‫ و‬ ‫ ‪2001‬ء‪  ،‬‬ ‫ن‪1422‬ھ=‬
‫‪2015‬ء‪،‬ز ن‪ :‬اُردو ‪  ،‬ت ‪ 699:‬‬
‫ ‬ ‫‪ ،‬اُردو(‪1436:‬ھ= ‬ ‫ ا‬ ‫ِ دوم)‬
‫(‪:‬‬ ‫ت)اُردو‪ ،‬‬ ‫ت‪  ،‬ا  و‬ ‫ت و‬ ‫ع ‬ ‫ ‪/‬‬ ‫‪/‬ز‬ ‫ وز‬ ‫ز‬
‫‪ .49‬اﺳﻤﺎء اﷲ اﻟﺤﺴ ‪،‬ز  ‬
‫ن‪:‬اُردو‪٧‬‬
‫( ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬ ‫‪،‬‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫‪ .50‬اﻻﻋﻼن ﺑﺎﻟﺘﻮﺑﻴﺦ ﻟﻤﻦ ذم اﻟﺘﺎرﻳﺦ )‬
‫ۃ ا ﷺ ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬ ‫‪ .51‬ا‬
‫ن‪:‬اُردو‬
‫ ( ‪،‬ز  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪ .52‬ﺴﺘﺎن اﻟﻤﺤﺪﺛ )‬
‫‪ .53‬اﻟﺘﺤﻘﻴﻖ واﻟﺘ ﻳﺞ ﻟﻼﺣﺎدﻳﺚ اﻟﻮاردة ﻛﺘﺎب اﻟﻤﺠﺮوﺣ ﻣﻦ اﻟﻤﺤﺪﺛ واﻟﻀﻌﻔﺎء واﻟﻤ وﻛ‬
‫‪ .54‬ﺴ ﻴﻞ ا ﻜﺘﺎب ‪،‬ز ن‪ :‬‬
‫)‪1312‬ھ‪-‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ از  ‬ ‫ و‬ ‫ و  ‬ ‫ ‬ ‫  ب  اﻟﺘﻮﺻﻞ ا ٰ ﺣﻘﻴﻘﻴﺔ اﻟﺘ َﻮﺳﻞ  ‬ ‫ و‬ ‫‪.55‬‬

‫‪1412‬ھ=‪1912‬ء‪1992-‬ء(‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬
‫ ( ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‪،‬‬ ‫‪ .56‬اﻟﺘﻮﺻﻞ ا ٰ اﺣ ﺎم اﻟﺘﻮﺳﻞ)‬
‫ـ  ا وا ظ‬ ‫‪ .57‬ح و‬
‫‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬ ‫‪ .58‬ح ا ء ‬
‫‪ .59‬ﻛﺘﺎب اﻟﺼﻼة ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬
‫‪ .60‬ﻣﺸ ﻞ اﻟ آن‬
‫‪ .61‬ﻣﻌﺎﻟﻢ اﻟﻌﺮﻓﺎن ﺷﺌﻲ ﻣﻦ ﻋﻠﻮم اﻟ آن‪ ،‬ز ن‪ :‬‬
‫‪ .62‬ﻣﻨﺎ ﺞ اﻟﻤﺤﺪﺛ ‪،‬ز ن‪ :‬اُردو‬

‫‪ ‬‬
‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫ا ام ا   ن)‬ ‫ڈا‬
‫‪  ،‬ا‬ ‫  ا   ن‪ ،‬ا ر‬ ‫‪2012‬ء  ‪2013‬ء‪ ،‬‬ ‫)‪(IPFP‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫)‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬


‫‪28‬‬
‫  ن )د (‬ ‫   ‬ ‫ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪1974‬ء‬ ‫‪12‬د‬ ‫ر  ِ و دت‬
‫  ا (‬ ‫‪ ،‬ا  اے  ر )‬ ‫ت  ‪،‬ا  اے ‬ ‫‪ ،‬ا  ‪-‬اے ا‬ ‫ ا ‪-‬ڈى ‬ ‫  ا‬
‫ ز ن وادب‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫  ‪،‬‬ ‫  م ا‬ ‫‪2013‬ء‪ ،‬‬ ‫ ‪ 2012‬ء  ‪12‬‬ ‫‪ 13‬‬ ‫)‪(IPFP‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫  و‬ ‫ ا‬ ‫ )‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬


‫  دان(‬ ‫ ر ‪ ،‬‬ ‫  ن‪ ،‬‬ ‫ )   ہ  ل‪ ،‬ؤں ‬ ‫ ا ر‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪  5‬رچ ‪1988‬ء‬ ‫ر  ِ و دت‬
‫  ر ‪ ،‬ا م آ د(‪ ،‬‬ ‫)  ا ا  ا‬ ‫ ڈا رل ‬ ‫ ‬ ‫‪IRI‬ا‬ ‫  ا‬
‫ت ﺷ ﺎدة اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫(‪، ،‬ا  اے ا‬ ‫)‬ ‫‪ ،‬ا  اے ‬ ‫‪    Educational Details‬ا ‪  -‬‬
‫ڈى‬
‫    ر ‪  ،‬ور‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫ ‬ ‫‪2015‬ء‪ ،‬‬ ‫ ِ ِ ڈا‬ ‫ِ ‬
‫ ز ن وادب‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫  ر ‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬و‬ ‫ و ِم ا‬ ‫ ‬ ‫‪ 07‬رچ ‪ 2021‬ء ل‪ ،‬‬
‫ ‬ ‫ ا   و‬ ‫ا‬
‫  ر ‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬و‬ ‫ و ِم ا‬ ‫ ‬ ‫‪ 02‬رى‪2018‬ء  ‪2021 06‬ء‪ ،‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫  م ا‬ ‫‪2016‬ء‪ ،‬‬ ‫ ‪2015‬ء  ‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫  و )‪(IPFP‬‬ ‫ا‬
‫‪  ،‬ٹ‬ ‫ ا‬ ‫ ‪2014‬ء‪  ،‬ٹ  ر  آف ‬ ‫‪2011‬ء  ‪30‬ا‬ ‫‪31‬ا‬ ‫ر  ِم ا‬
‫‪‬‬

‫ن دان (‬
‫  ا    ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫ ڈ‬ ‫)‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬
‫ ) دان(‬ ‫   ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫‪1977  15‬ء‬ ‫ر  ِ و دت‬
‫)‪، (AWKUM‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‪،‬ا  اے ‬ ‫ڈى‪ /‬ا     ِم ا‬
‫ ا ‪  -‬‬ ‫  ا‬
‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ت‬ ‫ ہ‬ ‫ت‪/‬‬
‫‪ ،‬‬ ‫ اُردو ‬ ‫ "ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﻐﻴﺐ)اﻟﺘﻔﺴ ا ﻜﺒ ("  ‬ ‫(  رازىؒ    ‬ ‫ا م) ا‬ ‫  (‬ ‫ان  )ڈا‬
‫ِ‬
‫‪ :‬رۃآل  ان آ     ‪171 130‬‬ ‫  اور ‬ ‫)‪(Title of PhD Thesis‬‬

‫  ا   ن  دان(‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪  16‬ورى ‪2016‬ء )‬ ‫ ِ  ِڈا‬ ‫ر  ‬


‫ ‪ :‬رہ ‬ ‫ و‬ ‫‪،‬‬ ‫" ﺗﺎوﻳﻼت ا ﻞ اﻟﺴﻨﺔ" اُردو‬ ‫ىؒ    ‬ ‫ر‬ ‫ا م ا‬ ‫ان  )ا     (‬‫ِ‬
‫‪2013 )03‬ء(‬ ‫)‪(Title of MPhil Thesis‬‬

‫ں‬ ‫ر ‪  ،‬رہ‪ ،‬د‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫‪ 17‬ورى ‪2018‬ء ل‪ ،‬‬ ‫  و )‪(TTS‬‬ ‫ا‬


‫‪29‬‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ى‪2018‬ء‪ ،‬‬
‫ ‪2011‬ء   ‪ 16‬ور  ‬ ‫ ا‬ ‫)‪(BPS‬‬ ‫ڈ‬
‫ز ہ‪  ،GPGC ،‬دان‬ ‫ ‪2011‬ء‪،‬‬ ‫‪ 27‬ن ‪ 2006‬ء  ‪31‬‬ ‫ ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫( ‪ ،‬‬ ‫ر)‬ ‫ ‬ ‫ )‬ ‫ى ‬


‫   ا   ن‬ ‫ى ‬ ‫ م‬
‫‪  :‬اں ‪2012‬ء‪2014-‬ء‬ ‫ )‪ ، (AWKUM‬‬ ‫ا  اے  ِم ا‬ ‫  ا‬
‫‪‬‬

‫ن دان (‬
‫  ا    ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫ ڈ‬ ‫ہ  و  )‬
‫) دان(‬ ‫ر‬ ‫ہ  و  د‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م ‪ ،‬و‬
‫ت‬ ‫)‪ ، (AWKUM‬ا  اے ا‬ ‫ا    ‬ ‫  ا‬
‫  ا   ن  دان‬ ‫)‪ ،(UCW‬‬ ‫ر     رو‬ ‫(‬ ‫ہ ڈ  ‬ ‫)‬ ‫ڈ‬
‫‪‬‬

‫  ا   ن  دان (‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫ ڈ‬ ‫ )‬ ‫دا‬


‫)‪، (AWKUM‬اﻟﺸ ﺎدةاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ا     ِم ا‬ ‫  ا‬
‫  ہ‪2020 ،‬ء‬ ‫  دان(   ت   ‬ ‫ھ )‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫دارا م ا‬ ‫(‬ ‫)ا    ‬ ‫ان ‬
‫ِ‬
‫‪‬‬

‫ن دان (‬
‫  ا    ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ ‪ ،‬‬ ‫ ڈ‬ ‫ر   )‬
‫ر    د ر ان ا‬ ‫ م‬
‫‪  :‬اں ‪2012‬ء‪2014-‬ء‬ ‫ )‪ ، (AWKUM‬‬ ‫ا  اے  ِم ا‬ ‫  ا‬

‫‪30‬‬
‫رف‬ ‫  و ا‬ ‫  ا   ن  دان  ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫  ِم ا‬
‫     ‬ ‫  ر‪2009‬ء    ا    اے   ِم  ا‬ ‫ د  دا‬ ‫  ا   ن   دان    ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ِم  ا‬
‫    رغ ‬ ‫   دس ‪ Batches‬‬ ‫  و ام   دس  ل    رى ر  ‬ ‫ت)‪      (Batch‬۔   دو‬
‫۔اس   آ ى )د اں( ت   اں‪ 2017‬ء  ‪ 2019-‬ء  ۔ اں ‪2009‬ء    ں  ا    ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫  رى   ۔   اں ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫ ‬ ‫ ر چ  ڈ ى   و ا   رف  ا  ‬ ‫اور  ا ‪-‬ڈى    ِم  ا‬
‫  ا  ۔‪2017‬ء      ‬ ‫   ا     ت  ‪2013‬ء   ‬ ‫     ‬ ‫     دا‬ ‫‪2011‬ء     ا  اے  ‬
‫   آ  ر   ۔درج ‬ ‫ آ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫۔   م   و ام  ‬ ‫  و ام      آ ز‬ ‫ا   ِم  ا‬
‫    ر   ۔‬ ‫  و ا    ا   ى ‬ ‫  ٰ ا  ا‬ ‫ذ   ر    ر‪2009‬ء    ر‪2023‬ء ‬
‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ں    رغ ا‬ ‫)‪ : (AWKUM‬دس ‬ ‫ا  اے  ِم ا‬
‫  اد‬ ‫ت‬ ‫ء‬ ‫رج  ہ‬ ‫ہ‬ ‫دا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ت ‬
‫‪13‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪011‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪Batch-01‬‬
‫ر‪2009‬ء‪2010-‬ء‬
‫‪39‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪44‬‬ ‫اں‪2009‬ء‪2011-‬ء‬ ‫‪Batch-02‬‬
‫‪57‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪09‬‬ ‫‪66‬‬ ‫اں ‪2010‬ء‪2012-‬ء‬ ‫‪Batch-03‬‬
‫‪62‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪07‬‬ ‫‪69‬‬ ‫اں ‪2011‬ء‪2013-‬ء ‬ ‫‪Batch-04‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪15‬‬ ‫__‬ ‫‪50‬‬ ‫اں ‪2012‬ء‪2014-‬ء‬ ‫‪Batch-05‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪022‬‬ ‫‪50‬‬ ‫اں ‪2013‬ء‪2015-‬ء‬ ‫‪Batch-06‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪07‬‬ ‫‪55‬‬ ‫اں ‪2014‬ء‪2016-‬ء‬ ‫‪Batch-07‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪03‬‬ ‫‪39‬‬ ‫اں ‪2015‬ء‪2017-‬ء‬ ‫‪Batch-08‬‬
‫‪23‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪04‬‬ ‫‪27‬‬ ‫اں ‪2016‬ء‪2018-‬ء‬ ‫‪Batch-09‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪09‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪21‬‬ ‫اں ‪2017‬ء‪2019-‬ء‬ ‫‪Batch-10‬‬
‫‪396‬‬ ‫‪266‬‬ ‫‪130‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪435‬‬ ‫‪10 Sessions‬‬ ‫‪10 Batches‬‬
‫‪‬‬
‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ )‪ِ  :(AWKUM‬‬
‫ت ا ّول    رغ ا‬ ‫ا  اے ‬
‫ت      اد‬ ‫ء و‬ ‫ت‬ ‫ء‬ ‫ہ‬ ‫دا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ت ‬
‫‪17‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪04‬‬ ‫‪17‬‬ ‫اں ‪2011‬ء‪2013-‬ء‬ ‫‪Batch-01‬‬

‫   ‬ ‫     ‬ ‫ر اور ‬ ‫ت    اد ا اء   ‪   ،  14‬ا  ‬ ‫      ت   دا    وا   ء و‬ ‫    ا  اے  ِم ا‬ ‫‪ 1‬‬
‫۔ ‬ ‫   و    و ت ‬ ‫   ‬ ‫ِ ‬ ‫ ‬ ‫   ‪2010‬ء    ا‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ دو‬ ‫اء) رغ‪  ،‬دان( ا  ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ا  و ت ‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ن دو ‬ ‫   ‬ ‫  ا  ‬ ‫  ت ‬ ‫‪2‬ا  اے  ِم ا‬
‫‪31‬‬
‫‪‬‬
‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ اور ز‬ ‫)‪  : (AWKUM‬رغ ا‬ ‫ ا   ِم ا‬
‫ت‬ ‫  ء و‬ ‫ت ز‬ ‫  ء و‬ ‫رغ ا‬ ‫رج  ہ‬ ‫ا ِد دا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ت ‬
‫ت‬ ‫ء‬ ‫ت‬ ‫ء‬ ‫‪D.Out Enrolled‬‬ ‫‪Academic Session‬‬ ‫‪Batch #‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪16‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪17‬‬ ‫اں‪2017‬ء‪2021-‬ء‬ ‫‪Batch-01‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪19‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اں‪2018‬ء‪2022-‬ء‬ ‫‪Batch-02‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪12‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪08‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اں‪2019‬ء‪ -‬ر‪2023‬ء‬ ‫‪Batch-03‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪04‬‬ ‫‪26‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪06‬‬ ‫‪36‬‬ ‫اں‪2020‬ء‪ -‬ر‪2024‬ء‬ ‫‪Batch-04‬‬
‫‪26‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪20‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪04‬‬ ‫‪30‬‬ ‫اں ‪2021‬ء‪ -‬ر‪2025‬ء‬ ‫‪Batch-05‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪09‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪25‬‬ ‫اں ‪2021‬ء‪ -‬ر‪2026‬ء‬ ‫‪Batch-06‬‬
‫‪98‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪158‬‬ ‫‪06 Acad. Sessions‬‬ ‫‪06 Batches‬‬

‫‪‬‬
‫ت    اد‬ ‫  ء و‬ ‫ اور ز‬ ‫)‪  : (AWKUM‬رغ ا‬ ‫ا     ِم ا‬
‫ت‬ ‫  ء و‬ ‫ت ز‬ ‫  ء و‬ ‫رغ ا‬ ‫رج  ہ‬ ‫ا ِد دا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ت ‬
‫ت‬ ‫ء‬ ‫ت‬ ‫ء‬ ‫‪D.Out Enrolled‬‬ ‫‪Academic Session‬‬ ‫‪Batch #‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪19‬‬ ‫__‬ ‫‪20‬‬ ‫‪011‬‬ ‫‪20‬‬ ‫اں‪2009‬ء‪2011-‬ء‬ ‫‪Batch-01‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪11‬‬ ‫‪03‬‬ ‫‪08‬‬ ‫__‬ ‫‪11‬‬ ‫ر‪2011‬ء‪2012-‬ء‬ ‫‪Batch-02‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪05‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪04‬‬ ‫__‬ ‫‪05‬‬ ‫ر‪2012‬ء‪2013-‬ء‬ ‫‪Batch-03‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪10‬‬ ‫__‬ ‫‪10‬‬ ‫__‬ ‫‪10‬‬ ‫اں‪2012‬ء‪2014-‬ء‬ ‫‪Batch-04‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪10‬‬ ‫‪04‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪012‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ر‪2013‬ء‪2014-‬ء‬ ‫‪Batch-05‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪07‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪013‬‬ ‫‪08‬‬ ‫اں‪2013‬ء‪2015-‬ء‬ ‫‪Batch-06‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪07‬‬ ‫__‬ ‫‪07‬‬ ‫‪014‬‬ ‫‪08‬‬ ‫ر‪2014‬ء‪2015-‬ء‬ ‫‪Batch-07‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪09‬‬ ‫__‬ ‫‪09‬‬ ‫‪025‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ر‪2015‬ء‪2016-‬ء‬ ‫‪Batch-08‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪14‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪026‬‬ ‫‪16‬‬ ‫ر‪2016‬ء‪2017-‬ء‬ ‫‪Batch-09‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪39‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪017‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ر‪2017‬ء‪2018-‬ء‬ ‫‪Batch-10‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪19‬‬ ‫__‬ ‫‪19‬‬ ‫__‬ ‫‪19‬‬ ‫اں‪2018‬ء‪2020-‬ء‬ ‫‪Batch-11‬‬

‫      ا ۔‬ ‫ ‬ ‫ان ‬
‫‪  ،‬ا (ذا  و ت    ء   ا   ر ہ  ِ‬ ‫)ا‬ ‫  ا    ‬ ‫‪1‬ا     ت  ا ّول   ‬
‫و ام  رى   ر   ۔‬ ‫     ذا  و ت    ء ‬ ‫ ‬ ‫  رس ورك ‬ ‫ ا  ا  ‬ ‫ا ا    ‬ ‫‪2‬ا     ت     ‬
‫      ا ۔‬ ‫ ‬ ‫ان ‬
‫ا ) ر ہ(ذا  و ت    ء   ا   ر ہ  ِ‬ ‫  م ا    ‬ ‫   ‬ ‫‪3‬ا     ت ‬
‫      ا ۔‬ ‫ ‬ ‫  ا ن    ا رذا  و ت    ء   ا   ر ہ  ان   ‬ ‫   ‬ ‫‪4‬ا     ت ‬
‫۔‬ ‫  رى   ‬ ‫  نذا   و ت    ء    و ام ‬ ‫ اور  س  ن   ‬ ‫ا    روح ا‬ ‫ ‬ ‫ز ‬ ‫   دو ‬ ‫‪5‬ا     ت ‬
‫    ا ۔‬ ‫ى        ا   ن اور  رون  ن   د   ن ذا   و ت    ء   ا   ر ہ  و    ‬ ‫ز ‬ ‫‪6‬ا     ت     دو ‬
‫      ا ۔‬ ‫ ‬ ‫ان ‬
‫ ا     ا ذا  و ت    ء   ا   ر ہ  ِ‬ ‫ ‬ ‫ ا و‬ ‫‪7‬ا     ت  د    ‬
‫‪32‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪10‬‬ ‫‪04‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪011‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ر‪2019‬ء‪2020-‬ء‬ ‫‪Batch-12‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪39‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪012‬‬ ‫‪40‬‬ ‫اں‪2019‬ء‪2021-‬ء‬ ‫‪Batch-13‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪24‬‬ ‫‪07‬‬ ‫‪17‬‬ ‫__‬ ‫‪24‬‬ ‫اں‪2020‬ء‪2020-‬ء‬ ‫‪Batch-14‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪18‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪32‬‬ ‫اں‪2021‬ء‪ -‬ر‪2023‬ء‬ ‫‪Batch-15‬‬
‫‪33‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪18‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪043‬‬ ‫‪37‬‬ ‫ر‪2022‬ء‪ -‬اں‪2023‬ء‬ ‫‪Batch-16‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪40‬‬ ‫اں‪2022‬ء‪ -‬ر‪2024‬ء‬ ‫‪Batch-17‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪26‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪40‬‬ ‫ر‪2023‬ء‪ -‬اں‪2024‬ء‬ ‫‪Batch-18‬‬
‫ز‬ ‫ت‬ ‫ء‬ ‫ت‪:‬‬ ‫ء‪:‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ دا ‪:‬‬ ‫  ‪:‬‬ ‫ ا‬ ‫‪ :‬‬ ‫ ‬
‫‪105‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪223‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪176‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪343‬‬ ‫ ‪18‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪‬‬

‫‪2022‬ء‬ ‫‪2012‬ء  د‬ ‫(‪:‬‬ ‫ت ) ِظ   ِ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ا     ِم ا‬


‫ت    اد‬ ‫ء و‬ ‫ا    ‬ ‫ل‬ ‫ت    اد‬ ‫ء و‬ ‫ا    ‬ ‫ل‬
‫‪11‬‬ ‫‪2013‬ء‬ ‫‪03‬‬ ‫‪2012‬ء‬
‫‪15‬‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪24‬‬ ‫‪2014‬ء‬
‫‪07‬‬ ‫‪2017‬ء‬ ‫‪06‬‬ ‫‪2016‬ء‬
‫‪41‬‬ ‫‪2019‬ء‬ ‫‪15‬‬ ‫‪2018‬ء‬
‫‪47‬‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪25‬‬ ‫‪2020‬ء‬
‫‪222‬‬ ‫  اد‬ ‫‪28‬‬ ‫‪2022‬ء‬
‫‪‬‬
‫ز    اد‬ ‫ ‬ ‫ اور ز‬ ‫)‪  : (AWKUM‬رغ ا‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬
‫ ‬ ‫‪/‬ز‬ ‫ز‬ ‫ت‬ ‫ء و‬ ‫ ‬ ‫ ڈا‬ ‫رج  ہ‬ ‫ا ِد دا‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫ت ‬
‫ت‬ ‫ء‬ ‫ت‬ ‫ء‬ ‫‪D.Out Enrolled‬‬ ‫‪Academic Session‬‬ ‫‪Batch #‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪02‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪01‬‬ ‫__‬ ‫‪02‬‬ ‫اں‪2009‬ء‪2012-‬ء‬ ‫‪Batch-01‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪02‬‬ ‫__‬ ‫‪02‬‬ ‫‪014‬‬ ‫‪03‬‬ ‫اں‪2012‬ء‪2015-‬ء‬ ‫‪Batch-02‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪04‬‬ ‫__‬ ‫‪04‬‬ ‫__‬ ‫‪04‬‬ ‫ر‪2013‬ء‪2015-‬ء‬ ‫‪Batch-03‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫اں‪2013‬ء‪2016-‬ء‬ ‫‪Batch-04‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫ر‪2014‬ء‪2016-‬ء‬ ‫‪Batch-05‬‬

‫      ا ۔‬ ‫ ‬ ‫(ذا  و ت    ء   ا   ر ہ  انِ ‬ ‫ ‬ ‫  ان  ن    ج  )‬ ‫‪1‬ا     ت  ‪  12‬‬


‫      ا ۔‬ ‫ ‬ ‫ان ‬
‫ ا   ہذا  و ت    ء   ا   ر ہ  ِ‬ ‫ ‬ ‫‪2‬ا     ت  ‪  13‬‬
‫۔  وہ از   ء ا  ‬ ‫ ‬ ‫دوران رس ورك و ت ‬
‫‪  ،‬دان( ِ  ‬ ‫ ‬ ‫  ن)‬ ‫  ء ا  ؒ  ‬ ‫  ت   ‪16‬‬ ‫‪3‬ا     ِم ا‬
‫ ذا  و ت    ء    رس  ورك   دوران  و ام اد ار  ڑ ۔‬ ‫د   ء ا ‪ ،‬ر  ا     ا )و   غ‪  ،‬ر ہ( اور ر زد ا ارا‬
‫‪4‬‬
‫و ام  رى   ر   ۔‬ ‫     ذا  و ت    ء ‬ ‫ ‬ ‫  رس ورك ‬ ‫ا  ‬ ‫او  ‬ ‫ ا  ڈى  ت دوم   ‬
‫‪33‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪08‬‬ ‫__‬ ‫‪08‬‬ ‫__‬ ‫‪08‬‬ ‫ر‪2015‬ء‪2017-‬ء‬ ‫‪Batch-06‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪08‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪06‬‬ ‫__‬ ‫‪08‬‬ ‫ر‪2016‬ء‪2018-‬ء‬ ‫‪Batch-07‬‬
‫‪05‬‬ ‫__‬ ‫‪05‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪10‬‬ ‫__‬ ‫‪16‬‬ ‫ر‪2017‬ء‪2019-‬ء‬ ‫‪Batch-08‬‬
‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪04‬‬ ‫__‬ ‫‪04‬‬ ‫‪011‬‬ ‫‪05‬‬ ‫اں‪2017‬ء‪2020-‬ء‬ ‫‪Batch-09‬‬
‫‪01‬‬ ‫__‬ ‫‪01‬‬ ‫‪02‬‬ ‫__‬ ‫‪02‬‬ ‫__‬ ‫‪03‬‬ ‫اں‪2018‬ء‪2021-‬ء‬ ‫‪Batch-10‬‬
‫‪07‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪05‬‬ ‫__‬ ‫‪05‬‬ ‫__‬ ‫‪12‬‬ ‫ر‪2019‬ء‪2021-‬ء‬ ‫‪Batch-11‬‬
‫‪28‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪22‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪28‬‬ ‫اں‪2020‬ء‪2023-‬ء‬ ‫‪Batch-12‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪03‬‬ ‫‪10‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪13‬‬ ‫اں‪2021‬ء‪2024-‬ء‬ ‫‪Batch-13‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪12‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪14‬‬ ‫اں‪2022‬ء‪2025-‬ء‬ ‫‪Batch-14‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪03‬‬ ‫‪09‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫‪12‬‬ ‫ر‪2023‬ء‪2025-‬ء‬ ‫‪Batch-15‬‬
‫‪‬‬

‫‪ 2015‬ء  ورى‪2023‬ء‬ ‫(‪:‬اَ‬ ‫ت ) ِظ   ِ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬
‫ت    اد‬ ‫ء و‬ ‫ا    ‬ ‫ل‬ ‫ت    اد‬ ‫ء و‬ ‫ا    ‬ ‫ل‬
‫‪02‬‬ ‫‪2016‬ء‬ ‫‪07‬‬ ‫‪2015‬ء‬
‫‪05‬‬ ‫‪2018‬ء‬ ‫‪04‬‬ ‫‪2017‬ء‬
‫‪08‬‬ ‫‪2020‬ء‬ ‫‪01‬‬ ‫‪2019‬ء‬
‫‪10‬‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪17‬‬ ‫‪2021‬ء‬
‫‪56‬‬ ‫  اد‬ ‫‪02‬‬ ‫‪2023‬ء‬
‫‪‬‬

‫دہ و‬ ‫ و‬ ‫ ‪ ،‬ر ِ ‬ ‫ت   م   ‬


‫ ‬ ‫ و‬ ‫   ‬ ‫ ا  ڈى  ِم ا‬
‫(‬ ‫) ہ‪ ،‬‬ ‫د  ہ ز‬ ‫ر ِ ‬ ‫ان  ر‬ ‫ ‬ ‫‪/‬‬ ‫ ا  ڈى ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ا ا  و ى ‬ ‫‪ ،SST‬‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪28‬اَ‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫ڈا   م ا‬ ‫‪.1‬‬

‫‪(KP) ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫)ر(‪،‬‬ ‫‪ /‬‬ ‫و‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪29‬اَ‬ ‫م ‬ ‫اج ا‬ ‫ڈا‬ ‫اء‬ ‫ ا‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.2‬‬

‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‪ ،‬‬ ‫ن ا‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪29‬اَ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫ڈا‬ ‫‪.3‬‬

‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪16‬‬ ‫م ‬ ‫اج ا‬ ‫ڈا‬ ‫ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪.4‬‬

‫ر‬ ‫ت‪،‬‬ ‫ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪19‬‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫ ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪.5‬‬

‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪19‬‬ ‫ڈا    ‬ ‫ ا ر‬ ‫ڈا‬ ‫‪.6‬‬

‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2015‬ء‬ ‫‪10‬د‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.7‬‬

‫‪1‬‬
‫و ام  رى   ر   ۔‬ ‫     ذا  و ت    ء ‬ ‫ ‬ ‫  رس ورك ‬ ‫  نا  ‬ ‫ ا  ڈى  ت     ‬
‫‪34‬‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ر ا‬ ‫‪2016‬ء‬ ‫‪04‬اَ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ڈا  ‬ ‫‪.8‬‬

‫)‪(PAF‬‬ ‫ر‪  ،‬ك ‬ ‫وِ  ‬ ‫‪2016‬ء‬ ‫‪18‬‬ ‫م ‬ ‫اج ا‬ ‫ڈا‬ ‫ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪.9‬‬

‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‪ ،‬‬ ‫ن ا‬ ‫‪ 16‬ورى‪2017‬ء‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫‪ .10‬ڈا ا اج  ن‬
‫  ات‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫‪ 16‬ورى‪2017‬ء ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫و ن‬ ‫‪ .11‬ڈا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2017‬ء‬ ‫‪03‬ا‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ زار‬ ‫‪ .12‬ڈا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫ِم ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2017  24‬ء‬ ‫ڈا‬ ‫ز‬ ‫‪ .13‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2018‬ء‬ ‫‪05‬‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ن ا‬ ‫‪ .14‬ڈا‬
‫ن  ر ‪  ،‬ر ہ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2018‬ء‬ ‫‪05‬‬ ‫ن‬ ‫ى( ڈا ا‬ ‫دل )‬ ‫‪ .15‬ڈا‬
‫  ‪  ،‬دان ‬ ‫ن ‬ ‫ ا م‪ ،‬‬ ‫‪2018‬ء‬ ‫‪18‬‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫( ء ا‬ ‫‪ .16‬ڈا )‬
‫ہ‬ ‫ ود ‪  ،‬ارہ  ر ‪ ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2018‬ء‬ ‫‪18‬‬ ‫ڈا‬ ‫ا‬ ‫‪ .17‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2018‬ء‬ ‫‪07‬‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫‪ .18‬ڈا‬
‫ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2019‬ء‬ ‫‪24‬اَ‬ ‫  داد‬ ‫( ڈا‬ ‫ز ن )‬ ‫‪ .19‬ڈا‬
‫)‪(KP‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‪ ،‬‬ ‫ن ا‬ ‫‪ 22‬ن‪2020‬ء‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫‪ .20‬ڈا    ا ا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫‪ 29‬ن‪2020‬ء‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫ر‬ ‫‪ .21‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ر ا‬ ‫ ‪2020‬ء‬ ‫‪14‬‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫   ‬ ‫‪ .22‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ر ا‬ ‫‪2020‬ء‬ ‫‪26‬اَ‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ ‬ ‫‪ .23‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫  )‪ ،(TT‬‬ ‫‪2020‬ء‬ ‫‪10‬‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫  د‬ ‫‪ .24‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2020‬ء‬ ‫‪15‬‬ ‫ن‬ ‫ہ) ز ( ڈا ا‬ ‫‪ .25‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ا ا  و ى ‬ ‫‪ ،SST‬‬ ‫‪2020‬ء‬ ‫‪27‬اَ‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫دارز   ہ‬ ‫‪ .26‬ڈا‬
‫ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2020‬ء‬ ‫‪29‬د‬ ‫ڈا  ‬ ‫ء ا‬ ‫‪ .27‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‪ ،‬‬ ‫ن ا‬ ‫‪ 07‬رى‪2021‬ء‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫ا‬ ‫‪ .28‬ڈا‬
‫ت)‪(HED, KP‬‬ ‫ ا‬ ‫  و‬ ‫‪ 25‬ورى ‪2021‬ء ا‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ِ  دى‬ ‫‪ .29‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ت ‪ ،‬‬ ‫ن ا‬ ‫‪ 25‬ورى ‪2021‬ء‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ہ ‬ ‫‪ .30‬ڈا‬
‫ر)‪(PAF‬‬ ‫‪/‬و  ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫‪ 17‬رچ ‪2021‬ء‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫ ا‬ ‫‪ .31‬ڈا‬
‫ ا )‪(KSA‬‬ ‫ر چ ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫ ا‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ح ا‬ ‫‪ .32‬ڈا‬
‫ر‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪07‬اَ‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫‪ .33‬ڈا‬

‫‪35‬‬
‫‪ ،‬د‬ ‫‪ ،SBBU ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪07‬اَ‬ ‫ڈا  ‬ ‫ ا‬ ‫‪ .34‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪16‬اَ‬ ‫ڈا  ‬ ‫ء ا‬ ‫‪ .35‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪16‬اَ‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫‪ .36‬ڈا‬
‫ر ‪  ،‬رہ‪ ،‬د‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪17‬اَ‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫‪ .37‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ر ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪26‬اَ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ن ‬ ‫‪ .38‬ڈا‬
‫ہ‬ ‫ ود ‪  ،‬ارہ  ر ‪ ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪20‬اَ‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ا   ون‬ ‫‪ .39‬ڈا‬
‫)‪(E&SED, KP‬‬ ‫ ‬ ‫‪،‬‬ ‫ل ‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪21‬اَ‬ ‫ڈا  ‬ ‫  ) ا (‬ ‫‪ .40‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ا  ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ ا‬ ‫و‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪26‬‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ ‬ ‫‪ .41‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ا ا  و ى ‬ ‫‪ ،SST‬‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪30‬‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫ ا‬ ‫‪ .42‬ڈا‬
‫ر ‪  ،‬رہ‪ ،‬د‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪16‬د‬ ‫ڈا  ‬ ‫ہ‬ ‫ں ‬ ‫‪ .43‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2021‬ء‬ ‫‪16‬د‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫ روان‬ ‫  ہ ‬ ‫‪ .44‬ڈا‬
‫ت)‪(HED, KP‬‬ ‫ ا‬ ‫ ا   و‬ ‫‪ 03‬رى‪2022‬ء ا‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫‪ .45‬ڈا ا ا‬
‫ ڈو ن(‬ ‫ى) ر‬ ‫را‬ ‫‪ 18‬رى‪2022‬ء‬ ‫ ا‬ ‫ ‬ ‫ڈا  ‬ ‫و‬ ‫م  از‬ ‫‪ .46‬ڈا‬
‫  ب‬ ‫)‪ ،(V‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪ 22‬ورى‪2022‬ء‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫) (‬ ‫ء ا‬ ‫‪ .47‬ڈا‬
‫ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪ 22‬ورى‪2022‬ء‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫‪ .48‬ڈا‬
‫)‪(AWKUM‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ڈ‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪14‬‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ان‬ ‫ ‬ ‫‪ .49‬ڈا‬
‫ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪14‬‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫‪ .50‬ڈا ا ارا‬
‫‪ ،‬د‬ ‫‪ ،SBBU ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪24‬‬ ‫  داد‬ ‫ڈا‬ ‫‪ .51‬ڈا ا س ا‬
‫ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪24‬‬ ‫ا‬ ‫ڈا‬ ‫‪ .52‬ڈا ا ز‬
‫ا‬ ‫ ‪،‬‬ ‫ ‬ ‫   ‪،‬‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪12‬د‬ ‫ا‬ ‫ڈا‬ ‫ز   ن‬ ‫‪ .53‬ڈا‬
‫ت)‪(HED, KP‬‬ ‫ ا‬ ‫  و‬ ‫ا‬ ‫‪2022‬ء‬ ‫‪12‬د‬ ‫ن‬ ‫ڈا ا‬ ‫ا‬ ‫‪ .54‬ڈا‬
‫‪ ،‬د‬ ‫‪ ،SBBU ،‬‬ ‫ر ِم ا‬ ‫‪ 23‬رى‪2023‬ء‬ ‫ز‬ ‫ڈا‬ ‫و‬ ‫ہ  ر ا‬ ‫‪ .55‬ڈا‬
‫ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ا ى  ل‪ ،  ،‬‬ ‫‪ 28‬ورى‪2023‬ء‬ ‫ا‬ ‫ڈا‬ ‫ہ  و‬ ‫‪ .56‬ڈا‬

‫‪36‬‬
‫ و‬ ‫ات    ا   ت     ا‬ ‫ت و‬ ‫ ‬
‫د    اور  اس     ت    ‬ ‫   اس     س   د  ‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫     ‬ ‫دى  ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫  و     م ‬ ‫ ‪،‬‬ ‫  از‪،‬ا   ن   ‬ ‫۔ ّ  ا    ‬ ‫ا    ‬ ‫ اور ا‬
‫  ‪ ،‬‬ ‫   ‬ ‫    د   ا     ر  دو ے  ‬ ‫ ا ِ‬
‫ف  را     ن  د    ‬ ‫   دو وں  ‬
‫    ا   ت    رت   ان ‬ ‫ ‬ ‫ ۔اس ‬ ‫ت  ذ‬ ‫وں‪ ،‬د و وں‪  ،‬رودادوں و ہ    ا‬
‫  ض      ۔‬ ‫ وا‬ ‫  ‬ ‫ورى   ‬ ‫ د‬ ‫ ا‬ ‫ا اف  اورا‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ و ت   و ہ  ‬ ‫ اور ‬ ‫  ا‬ ‫ ا‬ ‫ د‬ ‫‪،‬ر‬ ‫  اد   ب‪،‬‬ ‫ا   ت ‬
‫ ‬ ‫ر   ر‬ ‫   اور‬ ‫ت  ا‬ ‫   ‬ ‫  و‬ ‫ ‪،‬‬ ‫   ‬ ‫  ٹ       و‬ ‫ددا‬
‫ت   وہ ‬ ‫ ادب اور‬ ‫   ‬ ‫ِع ز‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫ اس  ت    ف ‬ ‫   اور ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ و  ا دى  ‬ ‫  ن  ن      اوران    ‬ ‫ل   دہ  ذرا  و‬ ‫  ‪1‬؟  اد    رى     ا‬ ‫  روا‬
‫ت ‬ ‫ ا‬ ‫؟ ‬ ‫ ا ف  ‬ ‫ت  وآرا ء  ‬ ‫ّوج  ‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫ ؟   اور ں   ں ‬ ‫ ‬ ‫و‬
‫ا     ۔ ‬ ‫   اوراس ‬ ‫    م      ں   ا اف ‬ ‫ا  د    ‬ ‫اور اد ‬
‫د   ں ا  ا   د  ا  ذ    ا ا ع    ر ‬ ‫  ا   ت ‬ ‫   ‬ ‫ د‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا‬
‫ ۔   و  ‬ ‫   ‬ ‫و‬ ‫ ‬ ‫۔   ا   ت   ‬ ‫ د‬ ‫  ار ‬ ‫  رى ‬ ‫   ‬
‫دہ‪  ،‬درو ا    ا ر اور ‬ ‫  ں   ا‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ل ‬ ‫‪،‬و  اور‬ ‫ ا   م ‬ ‫   ‬
‫ ‬ ‫  ‪ ،‬ا  ا   ى ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  و ں ‬ ‫ ا  ‬ ‫ ا م  ‬ ‫ ‬ ‫ا   ت   ‬
‫ت  ز   و   ۔‬ ‫ر ر ں اور‬
‫  و ‬ ‫ و ا ‪،‬‬ ‫‪  ،‬ر‬ ‫   ان   در  و ا )‬ ‫ان  اور  د   ر‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا   رى       و‬
‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ر‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ اور  ‬ ‫ و‬ ‫  اد(  ‬ ‫ت  اورد   ا  ‬
‫ ر   ۔ ‬ ‫  زى  ‬ ‫ را‬ ‫ دارى اور‬ ‫ اور  ں  ى د‬ ‫ ‬ ‫    ارك ‬ ‫ اور‬ ‫  د‬ ‫‪   ،‬‬
‫ ا دوا د  ‬ ‫  ا  ور  اس  ‬ ‫ ‬ ‫  ن  د  ‬ ‫  م   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا   رى    ذر‬
‫ اورا د  ‬ ‫‪ ،‬ا ر‪  ،‬ا‬ ‫ِ  ر  ‬ ‫ ۔ا ض   ا   رى ‬ ‫  آ ن ‬ ‫ ‬ ‫  د‬
‫  ۔‬ ‫    ا  ‬ ‫دے ‬ ‫   ا‬ ‫ت   د  ر ء  راور‬ ‫  اوراس   ا رو‬ ‫ ‬

‫‪ :‬‬ ‫ ز ن‪  ،‬س  رى روڈ‪ ،‬ا ‪-‬ا   ر ‪ ِ  ،‬ا‬ ‫رہ ‬ ‫   ا ل)ا م آ د‪:‬‬ ‫ و‬ ‫  ا در‪،‬‬ ‫‪ 1‬ڈا  ‬
‫‪1992‬ء( ص‪71:‬‬
‫‪37‬‬
‫ا‬ ‫ ود‬ ‫ ا‬    ‫ت    ا   ى‬ ‫  ت و‬  
  ‫ا‬          ‫ل‬ ‫ ا‬       ‫  م    و ن     ا   ى‬  ‫  ت‬      
 ، (Citation & Referencing Style Manual)‫  ت‬ ‫    ُا‬ ‫ا‬ ‫  د‬ ‫ى و در‬
‫س  ز‬
ِ ، (Documentation Style, Editing Style, Writing Style)‫ساُ ب‬
 ِ
      ‫ان‬
ِ    ‫۔‬     ‫   ں‬Research Manual  ‫(اور‬Style Format)  ‫زى  و‬
:   ‫ ذ‬   ‫   درج ذ  ا‬ ‫ا   ى  اور در‬
 ‫ اُ ب‬   ‫(  ا‬MLA1)‫ ا  ا   اے‬.1
 ‫ اُ ب‬   ‫(  ا‬APA2)‫ اے   اے‬.2
(CMS3)‫ اُ ب‬   ‫ا‬ .3
(HRS4)‫ اُ ب‬   ‫ رورڈ  ا‬.4
(MSS5)‫ اُ ب‬   ‫   ا‬   .5
:     ‫ اس    رف   ڈا ا ر ا   ن‬،   ‫  و   آ‬    ‫  م‬ ‫ ا ب  ا‬ ‫آ ا‬
    ‫ ا راج‬   ‫   ۔  وہ‬  ‫  ہ‬      ‫ز‬    ‫ح‬ ‫    ا‬- ‫"ا  ا    ا‬
 ‫ م‬،  ،    ‫اس        اور‬،  ٔ      ،         ‫    ب     م‬
    ‫ ا راج   وف   ق‬   ‫ ذ      ے  ۔‬ ‫ آ      ا‬     ‫ اور‬ ‫ا‬
"6    ‫      د‬،        ‫ذ‬
 (Nature) ‫اج‬   ‫   ۔    ِم ا‬          ‫  اث‬   ‫ روا  ا‬    ‫اس ا ب‬
   ‫   ۔ اس    ى ا از‬         ‫ و  ر‬            ‫ہ و‬  ،   ‫  ا‬
 ،    ،        ،(‫ِ  ورت‬ )‫  م‬ /   ،‫  م‬ / / ،‫ان‬  ‫  ب‬
 ‫  ب‬  ‫    رى‬       ‫ت  ا راج‬     ‫   اور  ِ ا‬     ‫  م و م‬  
‫    ا   ۔‬ ‫  ا‬  ‫  ف    رى   ان‬ ‫ ا‬   ‫   ۔  ا‬     ‫ ر‬ ‫   و‬

1
Modern Language Association (Style Manual for Citation & Referencing)
2
American Psychological Association (Citation/Referencing Style Manual)
3
Chicago Manual of Style (For Citation & Referencing)
4
Harvard Referencing Style
5
Muslim Scholars Style (For Citation & Referencing)
124:‫ ص‬،(‫ء‬2015 :‫ِ دوم‬ ‫ا‬، ‫ ون  ا   زار‬، ‫ر  روڈ‬،     : ‫ آ د‬ )  ‫ اُ ل‬،‫ڈا ا ر ا   ن‬6 
38
‫؟‬ ‫)‪(Islamic Studies Research Manual‬‬ ‫  ِم ا‬ ‫ر ِ‬
‫ت ‬
‫ ‬ ‫ د را‬ ‫  ا   ن   دان    ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  م  ا‬ ‫  اد  ‬ ‫ "‬ ‫  ِم  ا‬ ‫"ر ِ‬
‫ت ‬ ‫ز‬
‫)‪(Islamic Studies Research Manual‬اور   ُا ب         ا ‪  ،‬ا    اور    ا  ڈى     ‬
‫‪   ،‬ا   ى‪   ،‬س   زى  اور ‬ ‫ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ص  ا س  ‬ ‫ و   و  اور  ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫  ۔     ‬ ‫  ا ت  اور  ر   ت    ‬ ‫ر دہ  ر ت‪  ،‬ا‬ ‫  ا ‬ ‫ر   رى     رے    ‬
‫    اج    ‬ ‫  ِم  ا‬ ‫   ‬ ‫         آ‬ ‫  ُا ب  )‪  (CMS 17th Edition‬‬ ‫ا  ‬
‫ ‬ ‫   اور  ‬ ‫   ‬ ‫  ا    ا‬ ‫   اس    ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ اور  ‬ ‫ ‬
‫۔  ا   ر   اس ا ب   ‬ ‫ ا   رہ  م د‬ ‫ و ن   ‬ ‫ں )‪   (Academia‬اس   ‬
‫    ر   ۔‬ ‫ ‬ ‫ و‬ ‫ ا ق   ‬ ‫ا   ى   ‬ ‫  اد ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬
‫   د  ‬ ‫ د را‬ ‫ وہ  اس  ‬ ‫ ز  ‬ ‫ز   ‬ ‫   ا  ڈى‪  ،‬ا    اور    ا  ر چ  ‬ ‫   ‬
‫ت   & ‪(Research Proposals‬‬ ‫  ت  و‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫ت    ا‬ ‫  ا ت  اورر‬ ‫ اُ‬ ‫ ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫      ڑے ‬ ‫   ‬ ‫ درآ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫)‪   Research Dissertations‬ش اُ‬
‫۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫)‪ (Uniformity‬‬ ‫  م   ‬ ‫ وا   م ‬ ‫اور       ‬

‫ ‬ ‫‪  ،‬ر   ا ت اور‬ ‫ت    ا   ى  ‬ ‫  ت و‬ ‫ ‬


‫‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫وى‪  ،‬‬
‫ِ  ٰ‬ ‫ و ت‪  ،‬‬ ‫ت‪   ،‬ا‬ ‫‪  ،‬دوا و‬ ‫‪  ،‬ا د ِ  ‬ ‫ِ ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ر     آن  ‬ ‫ا‬
‫ت‪  ،‬ال  ں‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬ا ت  ‬ ‫ت‪ ،‬ا رات و ا ‪ ،‬ط و‬ ‫ و‬ ‫ ‬ ‫ت‪ ،‬‬ ‫ى ‬
‫ا ت  اور ‬ ‫   ر‬ ‫ ‬ ‫ں    و ہ     ا   ى    ا ب ِ  ا راج  ‬ ‫ ‬ ‫ و ى   اد  اور  و‬ ‫  اد‪  ،‬‬
‫    ر   ۔‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫  ل‬ ‫   ا راج و  ا   ى  اُ ب او  ر‬ ‫ واُردو‬ ‫ "  آ    ‬ ‫آن ‬


‫" ِ‬
‫ ‬ ‫   ‬ ‫     اس    ِم ا‬ ‫راورا‬ ‫   ا ّو  ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ،‬ا‬ ‫  م ‬ ‫   ا‬ ‫آن ‬
‫  ۔‬ ‫د اس    ا   ت  ز  وارد‬ ‫ت    را‬ ‫ص ‬ ‫  ت  اور ‬
‫  آ   رت  ر  ا )‪:(Font Style‬‬
‫   آ ‪ /‬آ ت ‬ ‫  آن ‬ ‫ِ  ورت وا ِرد ‬ ‫‪  ،‬ا  اور  رس  و ہ   ‬ ‫ت   ‬ ‫  ت و ‬ ‫ ‬
‫  ا   ا     ‬ ‫( ‬ ‫)ر ِ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا اب ‬ ‫ در‬ ‫ ) رت(‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ا راج  ا‬
‫ ر  ا )‪ (Al-Mushaf‬‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫    آن ‬ ‫ ‬ ‫ اور ‬ ‫ ‬ ‫۔ ‬
‫‪39‬‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔  آن ‬ ‫ ‬ ‫ل ‬ ‫   ا‬ ‫  ں ‬ ‫  رات   ‬ ‫       ‬ ‫ اور ‬ ‫ا ر ‬
‫ ‪ ،‬‬ ‫  وف     ‬ ‫     ‬ ‫ ۔  ا‬ ‫ ‬ ‫   ا م ‬ ‫ ‬ ‫ ا ط    م      آ ت   ‬ ‫ا راج    ا‬
‫۔‬ ‫  زد‬ ‫ وا  ر ز او ف   ‬ ‫ل ‬ ‫  آ  آ ت   ا‬ ‫  ‬ ‫   ‬ ‫ ز  ز  ‬
‫   ا راج اور  ا    د    ا ب‪:‬‬ ‫    رت و اردو‬ ‫   آ  ‬
‫ واو  ‬ ‫ ‬ ‫   ا ل    ‬ ‫  آ    ا راج    ا س  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ت   ‬ ‫  ت  و‬ ‫ ‬
‫ ۔اس     ا  ‬ ‫    ا    درج  ‬ ‫ اور  اس    ا م      واو  ‬ ‫)‪    (Inverted Commas‬‬
‫ ‬ ‫    ا  د     ورت ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫ورت     ا س     ا از     واو    اس   اردو ‬
‫   ‬ ‫   آ ِ‬
‫ت ‬ ‫۔  ا  ‬ ‫ہ   ور  ‬ ‫    م   ‬ ‫  آن  اور  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫   ‬ ‫ا  ‬
‫د ‬ ‫   ‬ ‫ و ہ   ز  ‬ ‫    ا   آن   ا‬ ‫ ‬ ‫ل       ں ‬ ‫ ا‬ ‫ا    زا  اردو ‬
‫۔ ‬ ‫ورى ‬ ‫آن    ا  د‬ ‫ ‬ ‫ا    ‬
‫‪:‬‬ ‫   آ     ا  د    ‬
‫)‪:(Composition‬‬
‫‪ -‬آ ز   "  رۃ" ‬
‫ (‬ ‫ درج ‬ ‫  آ    ‬ ‫ر  م) ‬ ‫  رۃ ‬ ‫‪-‬‬
‫ں  (‬ ‫ى ‬ ‫)‪ (Colon‬اور   آ    )دو ں  ح     ا‬ ‫   دو‬ ‫رۃ     ‬ ‫‪-‬‬
‫)‪:(Examples‬‬
‫‪04:01‬‬ ‫رۃ ا‬ ‫‪.1‬‬
‫ ‪51:19‬‬ ‫رۃ ‬ ‫‪.2‬‬
‫ل   ‬ ‫ى   ا‬ ‫ ا‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫ "   ز  ‬ ‫  رى ‬ ‫درج    رے ا ظ اردور  ا  "‬
‫ ‬ ‫   اور ا  ا  ورڈ   ‬ ‫ آ ن  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  م  ر‬ ‫   ‬ ‫ ا      وا  ‬ ‫   ‬
‫۔  آ  ر  ا  ‬ ‫  ر ٔہ     ‬ ‫    ا     رۃ   ‬ ‫ ‬ ‫ د   ۔  ا‬ ‫ورژ       ں د‬
‫۔ ‬ ‫ د  ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫۔ اس    ہ ڈال    ر  ر  اور  ز ‬ ‫   ا م   ‬ ‫ ‬ ‫  ل  ء"ۃ "  ‬
‫  ا راج‪:‬‬ ‫  آ    ‬ ‫ر  م   ‬ ‫رۃ   ‬
‫  رۃ  م ‬ ‫ ‬ ‫ اور ا    ‬ ‫ب  د  ‬ ‫    رۃ    ں   ‬ ‫   آ     ر ں   ‬ ‫آن ‬
‫‪ ،‬‬ ‫  م  درج  ‬ ‫ آ ز    ا‬ ‫  ف  اس   رۃ    م   ‬ ‫ و‬ ‫  ا  د‬ ‫  وع  ‬ ‫  م  )ال(‬ ‫ا‬
‫‪  ،‬رۃ ا س و  ہ۔‬ ‫ص‪  ،‬رۃ ا‬ ‫‪  ،‬رۃ ا‬ ‫ۃ‪  ،‬رۃ ا‬ ‫‪  ،‬رۃ ا ۃ ‪  ،‬رۃ ا ء‪  ،‬رۃ ا‬ ‫ ‪  :‬رۃ ا‬

‫‪40‬‬
‫ ‪ ،‬‬ ‫د     و ں   ‬ ‫س  ر   ں    رۃ    م   ) وع  ( ا   م )ال( ‬
‫    ِ‬ ‫ا   آن ‬
‫‪   ،‬رۃ   ٰ ‪   ،‬رۃ ‬ ‫‪   ،‬رۃ    ا ا ‪ ،‬رۃ    ا ا ‪ ،‬رۃ  ‬ ‫‪ ،‬رۃ   د‪   ،‬رۃ  ‬ ‫‪   :‬رۃ  آل   ان‪   ،‬رۃ  ‬
‫۔‬ ‫‪  ،‬رۃ ‬ ‫ۃ ‪  ،‬رۃ  ‪  ،‬رۃ  ق‪  ،‬رۃ  ح‪  ،‬رۃ ‬ ‫‪  ،‬رۃ  ‪  ،‬رۃ  ص‪  ،‬رۃ   ا‬ ‫ن‪  ،‬رۃ  ‪  ،‬رۃ ‬
‫   ا راج اور  ا   ى    ل‪:‬‬ ‫ اور اردو‬ ‫ ‬ ‫آ‬
‫ و  اور وا ت        رے   ار د رى    ‪:‬‬
‫ﺎﺳ ٌﻖ ﺑ َ َﺒﺎٍٴ َﻓ َﺘ َﯿ ُﻨ ْﻮ ٓ اَ ْن ُﺗ ِﺼ ْﯿ ُﺒ ْﻮا َﻗ ْﻮ ًﻣﺎ ِﲜ َ َﻬﺎﻟَ ٍﺔ َﻓ ُﺘ ْﺼﺒ ُﺤ ْﻮا َ ٰ‬ ‫َ َ ْ َٰ َ ُ ْ َ َ ُ ْ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻓ‬ ‫" ﳞﺎ اﻟ ِﺬ اﻣﻨﻮا ِانﺟﺎﺋﮑﻢ‬
‫َﻣﺎ َﻓ َﻌ ْﻠ ُﺘ ْﻢ ٰﻧ ِﺪﻣ ْ َ‬
‫ِﲔ  ‪"1‬‬
‫ آد   رے  س      ے     اس ‬ ‫   ا    ‬ ‫‪ :‬اے  ں   ا ن ‬ ‫"‬
‫   )و دا (  ‬ ‫ن        م ‬ ‫ ‬ ‫ ا          ‬ ‫  و‪ ،‬‬ ‫ ‬ ‫ ا   ح ‬
‫  ے" ‬ ‫ ا‬ ‫  د ا      ‬ ‫ء       اس       ‬
‫ت    آ  آ    ا راج  اُ ب‪:‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ا   ت   ‬ ‫د اد ن   ‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫    ورت ‬ ‫" ‬ ‫    ا  د  و  آ ز     "  آن ‬ ‫ت   آ  ‬ ‫    م ‬ ‫م ا‬
‫ں    ا    د     ں   ا  ‬ ‫    س ‬ ‫   د   ا‬ ‫ اد ن     ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ا  ا  ‬
‫)‪(Comma‬آ   ‪:  ،‬‬ ‫ اوراس     ‬ ‫ ‬ ‫( ‬ ‫   ا ظ)‬ ‫رت    رۃ      آن ‬
‫‪  ،‬رۃ ا ات‪06:49‬‬ ‫آن ‬
‫ ا  ر       ‬ ‫    رے     ا      ‬ ‫۔ د    س ‬ ‫    ورت ‬ ‫     م د‬ ‫    ‬ ‫اس   ‬
‫     س   ب  و ‬ ‫   ب و  ہ   ا راج       ۔       ‬ ‫   ذ            ‬ ‫  ‬ ‫   ‬
‫     ان ‬ ‫ ‬ ‫ ں   ‬ ‫   د        ‪ُ      ،‬اس    رے ‬ ‫    ا        ‬ ‫ ‬
‫  ۔‬ ‫ ‬ ‫   اور       ‬ ‫   ت   ‬ ‫ ‬ ‫ اس   س   ب     ا‬

‫  ا ر ‬ ‫ات  و‬ ‫‪ ،‬‬ ‫  ا‬ ‫ب ا‬ ‫ى  و  ‬


‫  ب    ا    ‬
‫ات ‬ ‫ت(  اور ‬ ‫ ‬ ‫  ‬ ‫  ا‬ ‫ت )ا‬ ‫ ‬ ‫  م      ب    ا  د  و  درج  ذ  ا‬
‫ د ارى    ‪:‬‬ ‫     ‬ ‫ ‬ ‫ ا   س  ٹ ‬ ‫  ا‬ ‫ ‬ ‫ دوران ‬
‫  ‪ِ ،‬‬ ‫  ورت ‬
‫    ب    م    ‬ ‫‪     ،‬‬ ‫     ‬ ‫   ‬ ‫اس   ا   ف   ‬ ‫ان‬ ‫ب ‬
‫۔‬ ‫  ورق  درج   و  ‬ ‫  ان  ‬ ‫۔ ا‬ ‫"   ‬ ‫‪ Title of the Book‬آ   " ‬

‫‪  1‬رۃ ا ات‪06:49‬‬
‫‪41‬‬
‫ ‪ /‬‬ ‫ ‬ ‫( ‬ ‫  ب)‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫(‪    ،‬‬ ‫)ا‬ ‫ ‬ ‫ ‪  :‬‬ ‫  م‬ ‫‪/‬‬
‫ ‪1‬‬
‫(‬ ‫ و ہ)ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫   ‪،‬‬ ‫  م‪ ،‬‬ ‫ ‪ /‬ڈا   و ہ‪  ،‬ا‬ ‫‪  /‬و‬ ‫‪Author’s Name‬‬

‫ و و ‪" :‬‬ ‫‪"  "  :‬‬ ‫‪"،‬‬ ‫ون  ہ  ب    ا     م     ‬ ‫ م‬ ‫  ‬ ‫ّون‪/‬‬


‫ درج ‬ ‫م ‬ ‫ ‬ ‫  ں   ا ّو  ‬ ‫‪/‬‬ ‫‪/‬‬ ‫ زا‬ ‫ا  ‬ ‫‪/‬‬ ‫د‬
‫۔‬ ‫ " ود " ‬ ‫ اور آ  ى  م   ‬ ‫‪   ،‬دو ں    در ن ‪/‬د‬ ‫‪Multiple Authors‬‬

‫        ‬ ‫ اردو    ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ز ن    ‬ ‫ ز ن  ‬ ‫  ب  ا‬ ‫ا  ‬ ‫ان‬ ‫ ‬


‫  ۔‬ ‫    م   ‬ ‫  ب و ‬ ‫‪ ،‬اس  رت     ا‬ ‫    م ‬ ‫‪Translation Title‬‬

‫        ‬ ‫ اردو    ‬ ‫ ‬ ‫   اور  ز ن    ‬ ‫ ز ن  ‬ ‫  ب  ا‬ ‫ا  ‬ ‫ م‬ ‫ ‬


‫‪Translator’s Name‬‬
‫‪" :‬‬ ‫‪" ،‬‬ ‫ و ہ(       ‬ ‫  م‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬ا‬ ‫  م )‬ ‫   ‬
‫ درج ‬ ‫‪     " :‬ا ّو   ں    م ‬ ‫  ں  "‬ ‫ ا    ز دہ ‬ ‫د‬
‫۔‬ ‫ " ود " ‬ ‫ اور آ  ى  م   ‬ ‫‪   ،‬دو ں    در ن ‪/‬د‬ ‫‪Translators‬‬

‫ِ ‬ ‫  ں   ‬ ‫      ا  ‬ ‫ و  ‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ و‬ ‫ب       ‬ ‫  ر‪  ،‬ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ ،‬‬


‫‪:‬‬ ‫ و‬ ‫‪   :‬‬ ‫ و‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ورت   ا ظ   اور  آ   م ‬ ‫ م‬ ‫ِ  ر و ہ   ‬
‫   ‬ ‫ ‬ ‫ زا   وں       ا    ج    ‬ ‫ ‬ ‫  ب  ا‬ ‫ا  ‬ ‫ج‪(     ) :‬‬
‫  ‪ ،   ،‬ج‪03:‬‬ ‫    ا راج ‬ ‫   اوراس    آ  ‬ ‫"ج‪" :‬‬ ‫‪Volume No.‬‬

‫‪ :  ،‬ص‪25:‬‬ ‫ص‪":‬‬


‫"   ‬ ‫  ن د    ‬ ‫    ا   د‬ ‫ ‬ ‫ب   ‬ ‫  (‬ ‫ ‬ ‫ص‪):‬‬
‫      درج ‬ ‫  م ‪ ،‬‬ ‫  ‬ ‫ ادارے‪   ،‬‬ ‫ب   ا‬ ‫ ادارے  م و م‬ ‫ا‬
‫    ن ‬ ‫ ا‬ ‫  زہ ‬ ‫   آر       ا  د  و‬ ‫ا   ب    ر   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ر ِا‬
‫ ‪2022‬ء‬ ‫ِ دوم‪ :‬ا‬ ‫  ‪ :  ،‬ا‬ ‫د    ‬ ‫‪Edition No.‬‬

‫م  ں        ى ‪ ،‬در ن ‬ ‫ ‬ ‫ى دو ں  ِ ا‬ ‫    ى و‬ ‫ا  ‬ ‫ِ ا‬


‫  ‪  ِ   ،‬ى    " ھ "اور  ِ ‬ ‫  وى   ن  اور      ى  درج ‬ ‫‪Year of‬‬
‫‪Publishing‬‬
‫ ‪1444‬ھ= ورى ‪2023‬ء‬ ‫  ‪ :  ،‬ر‬ ‫ى    "ء " ‬

‫‪1‬‬
‫ ‬ ‫ؒ‪  ،‬‬ ‫ن ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫ ا   ‪،‬‬ ‫  دا‬ ‫ ‬ ‫‪  ،‬ا ا ا ء  ‬ ‫م ‬ ‫ڈا   اج  ا‬ ‫ن ‬ ‫‪  :‬ا‬
‫  دودىؒ  و ہ‬ ‫ىؒ ‪  ،‬ا‬ ‫ن ‬ ‫ا ر‬ ‫ىؒ ‪ ،‬‬ ‫ا ف   ‬ ‫ ‬ ‫ ا‬ ‫‪ ،‬‬ ‫ ‬
‫‪42‬‬
‫ او  ‬ ‫م ‬ ‫ ‬ ‫ اورو  ‬ ‫ درج    ‬ ‫‪/‬ا‬ ‫ِ ‬ ‫ا     ب ‬ ‫س‪-‬ن‬
‫ ‬ ‫      ارد‬ ‫   ‬ ‫ ‬ ‫   ‬ ‫  ‬ ‫    ‬ ‫م ‬ ‫م  اس  ‬ ‫ ‬ ‫  ارد‪/‬‬ ‫)‬
‫  ‪"،‬س‪-‬ن "‬ ‫   دو وف ‬ ‫م ا ظ    ن د    ‬ ‫ ‬ ‫ا‬ ‫م(‬ ‫ ‬ ‫‪ ِ /‬ا‬
‫  ۔‬ ‫   ‬ ‫     ورق   ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫  ت‪  ،‬‬ ‫  ب   ‬ ‫  ا‬ ‫ٹ‪  :‬رہ  ا‬

‫‪43‬‬

You might also like