You are on page 1of 15

‫� �� و �خ � ا�‪:‬‬

‫�� و �خ � �� � � � � ��ت � ��‪ � � � ،‬ز�دہ �� اور � � ا��ت �� �� �‪ ،‬آ�ت � �� و �� � � � ‬
‫�� و �خ � �� � �� و �م ر� �۔ � ا� � �ل � � � � �� � �آن �� � �� و�خ � � �� �� � � �‪ ،‬اس و� ‬
‫� اس � � � �� �� �۔ اس ��ع � �ء � �د � � � � �۔ �د�ں � �د� ا�م � � � � � �� اس � ا� �� � ‬
‫ت‬
‫م‬ ‫�‬
‫ا� را� � �� �� �زم آ� �۔ �د � ��ں � � � �  ھآآرى �ب )�آن( � � آ�ت �خ �‪ ،‬ا� � �ب � �� ا� �� � � � � ‬
‫و� � ا� � � �خ � � �‪ � ،‬اس � � ا�ع ا� �� � � � �۔ �د � � ا�اض ا�� � �� � � ۔‬

‫� � �ى �‪:‬‬
‫ﹷ� ﹷﺴ ﹷﺨﺖﹻ اﻟ ﹽﹻﺮ ْﻳ ﹹﺢ اﻷﹷﺛﹷ ﹷﺮ۔ �ا � �ن �د�۔‬

‫ا� �ح ا� �� � ار�د �‪:‬‬

‫} ﹷﻓ ﹷيﻨْ ﹷﺴ ﹹﺦ اﷲﹹ ﹷﻣﺎ ﻳﹹ ْﻠ� ﹻي ﹽﹷ‬


‫اﻟﺸ ْﻴ ٰﻄ ﹹﻦ ﺛ ﹹ ﹽﹷﻢ ﻳﹹ ْﺤ ﹻﻜ ﹹﻢ اﷲﹹ �ﻳٰﺘ ٖﹻہ ط {)ا�‪(٥٢ :‬‬

‫� ا� �� �ن � ڈا� �� � زا� �د� � � ا� آ�ت � � � �د� �۔‬

‫� � � �‪ :‬ﺗﻨﺎ ﹹﺳ ﹹﺦ ﹷ‬
‫اﻟﻤ ﹷﻮارﹻﻳْﺚ ا� وارث � دو�ے وارث � �ل � � ��۔‬

‫� ﺗﻨﺎ ﹹﺳ ﹷﺦ اﻷﹷ ْر ﹷواحﹻ۔� � � �ہ �۔‬

‫ا�ح � � ‪:‬‬
‫�آن و�� � ��د� � � � وہ �� � � اس ��را ا�� �۔‬

‫��ﹻ ٍ ﹽي ﹹﻣ�ﹷ ﹷ�ا ٍخ ﹷﻋﻨْ ﹹہ۔‬ ‫ﹽﹷ‬


‫اﻟ��ﹻ ﹽﹻي ﺑ ﹻ ﹷﺪﻟ ْﹻﻴ ٍﻞ ﹷ ْ‬
‫ﹷر ْﻓ ﹹﻊ ا ْﻟ ﹹﺤﻜْ ﹹﻢ ْ‬

‫� �� � � اس � � آ� وا� د� �� � ا��۔‬

‫و��‪ :‬اس �� � ر� ا� � �اد � � � �� �۔� �� � �اد �رع � � �ات � ا�ل � �ب �� �۔�ب ‬
‫�� � �اد‪� :‬ب و� �۔ د� � اس � � � �۔�‪ :‬ا�ن � �ت � �ن � �� � � �� ���۔ا� �ح ا�ع اور ‬
‫�س � ا�د و �ل � �رج �� �� � � �� آ� �۔�اخ � � وہ � �رج �� � � � � �۔�‪:‬‬

‫} و�ﻠﻮا وا�ﺑﻮا ﺣ�ي ﻳتﺒ�ن �ﻜﻢ اﻟﺨﻴﻂ اﻷﺑﻴﺾ ﻣﻦ اﻟﺨﻴﻂ اﻷﺳﻮد ﻣﻦ اﻟﻔﺠﺮ{ ��} ﺣ�ي ﻳتﺒ�ن{‬
‫‪1‬‬
‫ا� و�ب � �ح �� � �خ � ��۔� � � �� و�� اور � � � � اس � � � � ��۔اد� � �� �رض � � وہ ‬
‫� � � ��۔‬

‫� � د�‪:‬‬
‫�آن �� � �‪:‬‬

‫}  ﹷﻣﺎ ﻧﹷﻨْ ﹷﺴ ْﺦ ﹻﻣ ْﻦ � ﹷﻳ ٍﺔ اﹷ ْو ﻧﹹﻨْ ﹻﺴ ﹷہﺎ ﻧﹷﺎْ ﹻ‬


‫ت ﺑ ﹻ ﹷﺨ�ْ� ٍ ﹽﹻﻣﻨْ ﹷہﺎ اﹷ ْو ﹻﻣ ْﺜﻠ ﹻ ﹷہﺎ۔۔۔{ )ا�ہ‪ � � (١٠٦ :‬آ� � �خ �� � � � د� � � اس � � � اس � ‬
‫�� �۔‬

‫اس آ� � � � ا�از � �اء ت � � �۔‬

‫‪١‬۔ ﻣﺎ ﻧﹷﻨْ ﹷﺴ ْﺦ ﹻﻣ ْﻦ آﻳﹷ ٍﺔ أﹷ ْو ﻧﹹﻨْﺴہﺎ‪� � :‬ر � �اء ت � ۔ �ں � � ر� � �۔�اد � � آ� ا�� � ۔‬

‫‪٢‬۔ ﻣﺎ ﻧﹷﻨْ ﹷﺴ ْﺦ ﹻﻣ ْﻦ آﻳﹷ ٍﺔ أﹷوﻧﹷﻨْ ﹷﺴ ﹷہﺎ‪ :‬اس � ﻧﹷﻨْ ﹷﺴأ ﹷہﺎ �� � �۔ � �اء ت ا� � اور ا��و � �۔ �  ﹷ�ﺴأ � � اور � ��� �۔اس � ‬


‫� � � �ں �‪ � � :‬آ� � �وت � ا� � � � اس � � �� �د� � ۔ اس � � � �اد � �وت اور � دو�ں � ا� � ��۔‬

‫‪٣‬۔  ﹷﻣﺎ ﻧ ﹹ ْﻨ ﹻﺴ ْﺦ ﹻﻣ ْﻦ آ ﹷﻳ ٍﺔ أﹷ ْو ﻧ ﹹ ْﻨ ﹻﺴ ﹷہﺎ‪ :‬اس � ﻧ ﹹ ْﻨ ﹻﺴ ْﺦ � �� � �� �� ا� �� � �اء ت � ۔� � �� ‪ �:‬آپ ﷺ � ��� ا� � � ‬


‫آ� � �خ �� � � د� � � � � آ� � �خ �� �۔ � ��� ا�از �م � � ا� �� � �د�� وا�ر اور � � ‬
‫ا�ر � � �۔اس � �اد �د ا� �� � � � وہ ا� � �۔ آ� � �اد آ� �� � �� � ا� آ� � � �� � � ‬
‫� ا� و� �۔اب � � �� � � � آ� � � اس � � � � � ا�� � � اس � � � اس � آ� � � �� �۔‬

‫� � ا�م‪:‬‬

‫٭� �خ �وت ��د‪:‬‬

‫اس � �اد وہ � � � � � ا� � � �وت �اب � � اور � � ا� �� � � ا� � � �دد�� � � ا� �� ‬
‫�۔ �‪:‬‬

‫}  ﹷو ﹷﻋ� ﹷي ﹽﹷاﻟ ﹻﺬ ْﻳ ﹷﻦ ﻳﹹ ﹻﻄ ْﻴ ﹹﻘ ْﻮﻧ ﹷ ٗہ ﻓ ﹻ ْﺪ ﹷﻳ ٌﺔ ﻃ ﹷﹷﻌ ﹹﺎم ﹻﻣ ْﺴ ﹻﻜ� ْن۔۔{)ا�ہ‪(١٨٤:‬‬

‫اور � �گ اس )روزے( � �� ر� �ں وہ ا� � � �� � �ر � �� � د�۔‬

‫‪2‬‬
‫� � ا�ا� � � اور �� � �� د� � � � وہ � � � روزہ ر� � �دى � ‪ ،‬ا� آ�� �۔ � � �� ا� �ل � �� ر�۔ � ‬
‫اس آ� � �خ � � اس � ا� آ� � � � د� �‪:‬‬

‫}ﻓﹷﻤ ْﻦ ﹷﺷہﹻ ﹷﺪ ﹻﻣﻨْﻜﹹ ﹹﻢ ﹽﹷ‬


‫اﻟﺸ ْہ ﹷﺮ ﹷﻓﻠ ﹷْﻴ ﹹﺼ ْﻤہ{ )ا�ہ‪(١٨٥ :‬‬ ‫ﹷ‬

‫� � � اس �ہ � ��د � وہ اس � روزے �ور ر�۔‬

‫ ا�ا� � �خ �� � �و�د اس � �وت ا� � ��د �۔‬

‫٭�وت �خ � ��د ‪:‬‬

‫وہ � � � � � ا� ��د � � �وت �خ � �۔ �‪�� :‬ٴ ا�م �� اور � � ‪ �:‬ب ا�ود‪ �"٨:‬آ� ر� �� �ؓ � ان ‬
‫ا�ظ � �وى �‪:‬‬

‫ﹷﺎر ﹹﺟ ﹹﻤ ْﻮﻫﹹ ﹷﻤﺎ ٔ ﹷا ْﻟب ﹷ ﹽﹷﺘﺔﹷ‪ ،‬ﹷﻓإﹻﻧﹽﹷﺎ ﹷﻗ ْﺪ ﹷ ﹷ‬


‫�أﻧﹷﺎ ﹷﻫﺎ۔‬ ‫ﷲ ﹷﻋ ْﻨ ﹹہ‪:‬إﹻﻳﹽﹷﺎ ﹹﻛ ْﻢ ﹷا ْٔن ﹷﺗ ْﻬﻠﹻﻜﹹ ْﻮا ﹻﻣ ْﻦ ٓا ﹷﻳﺔﹻ اﻟﺮﹽﹷ ْﺟ ﹻﻢ أﹷ ْن ﹷ� ﹹﻘﻮ ﹷل ﻗﹷﺎ‪ Ò‬ﹻ ٌﻞ‪ :‬ﻻﹷﻧﹷﺠﹻ ﹹﺪ ﹷﺣ ﹽﹷﺪﻳْ ﹻﻦ �ﹻي ﻛ ﹻ ﹷﺘ ﹻ‬
‫ﺎب اﷲﹻ إﹻذﹷا ﹷزﻧ ﹷ ﹷﻴﺎ ﻓ ْ‬ ‫ﻗﹷﺎ ﹷل ﹹﻋ ﹷﻤﺮﹹ ﹷر� ﹷﹻي ا ﹹ‬

‫�� � ر� ا� � � ���‪ � �� " :‬آ� ر� � � � � � �ڑ دے � �ب ا� � )ز� � �رے �( دو � � �ا� � �۔ ‬
‫�� �د ر�ل ﷺ � � ر� � اور � � � ر� �۔ � � اس ذات � � � � � �ى �ن � ا� �گ � � � � �ؓ � ‬
‫�ب ا� � ا�� � د� � � اس � �ور �آن � � د�۔ وہ آ� � �۔ �ڑ� �د اور �ڑ� �رت ا� ز� �� � ان � �ور �ر�و۔ ‬
‫�� � � اس � � )�آن � ( �� �"۔‬

‫�ود� ر� � � � � ��د �۔ � اس � �وت �خ �۔ � �رى � )‪ � � � �ؓ��� (٦٨٣٠‬ا�ظ �‬
‫ ‬

‫�أْﻧﹷﺎ ﹷﻫﺎ ﹷو ﹷﻋ ﹷﻘ ْﻠ ﹷﻨﺎ ﹷﻫﺎ ﹷو ﹷو ﹷﻋيْ ﹷﻨﺎ ﹷﻫﺎ۔‬


‫ﹷﻗ ْﺪ ﹷ ﹷ‬

‫� آ� ر� آپ ﷺ � ا�ى � � � اس � ��‪ � ،‬اور ا� �ح �د �۔‬

‫� �� � � �۔ �� �ؓ � اس � �م � � وا� � �ر � ا�ر�� �۔� � ان � اس و�� �ا�اض � �۔ اس ‬
‫�ح � �� �� � دور � � اور � � � �ا� �ى۔‬

‫�اد � � � � و�ب ا�ع اور ا�م � د�� �۔ ور� � � � � ا� �ح وا� � � �آن � ۔ اس � �ل ا� �� � � ار�د ‬
‫�‪:‬‬

‫}اﻟﺰﹽﹷاﻧ ﹷﹻﻴ ﹹﺔ ﹷواﻟﺰﹽﹷا� ﹻ ْي ﻓﹷﺎ ْﺟﻠﹻﺪﹹوا � ﹹ ﹽﹷﻞ ﹷواﺣﹻ ٍﺪ ﹽﹻﻣﻨْ ﹹہ ﹷﻤﺎ ﹻﻣﺎ‪Ò‬ﹷ ﹷﺔ ﹷﺟﻠ ﹷْﺪة ٍ{)ا�ر‪(٢:‬‬

‫‪3‬‬
‫� � �ڑے �ر� � ر� � �خ �� � � � �ا�ہ � �� � � �ل � � � � � � � � � �� �� اور �ل ‬
‫اس � � �۔� � � �ع � �� � �اہ � �آن � � ��ر � �‬

‫� و�ں �آن �د  �  � �ان  � �  اور �ں  �  � �آن  � �خ �  و�ں  � �د �آن �  ��  � �۔  �  اس  � �ا �� �آن ‬
‫و� � �� �ا� �� �۔)ا��ن ‪٢‬؍‪(٢٧‬‬

‫ا�م زر� ؒ ا�م �� ر� ا� � �اد � �� � � �ب و� آ� � � � �ں ان دو�ں � � � ا� ا� �ا  � �� �ور ر� ‬
‫�۔اس �ح �آن و� ا� دو�ے � �� � � اور ان � � �ا� � � � ان � � �ن �۔)ا��ن ‪٢‬؍‪(٣‬‬

‫٭ �وت و� دو�ں �خ‪:‬‬
‫ؤ‬
‫ام ا��ؤؤ� �ہ �� ر� ا� ���� �‪:‬‬

‫�ﹷ ﹷ ﹹ‬
‫�آ ﹻن۔‬ ‫� ﹻ� ْﻣ ﹷﻦ ‪ ،‬ﺛﻢ �ﹹ ﹻﺴﺨ ﹷْﻦ ﺑ ﹻ ﹷﺨ ْﻤ ﹻﺲ ﹷﻣ ْﻌﻠ ْﹹﻮ ﹷﻣﺎ ٍت‪ ،‬ﹷﻓ ﹹﺘ ﹹﻮ� ﹷ�ي ﹷر ﹹﺳ ْﻮ ﹹل اﷲﹻ ﷺ ﹷو ﹹہﻦﹽﹷ ﻓ ْ ﹷﹻ� � ْ ﹷ‬
‫ﹹ�أ ﹻﻣ ﹷﻦ ا ْﻟ ﹹ ْ‬ ‫ت ﹷﻣ ْﻌﻠ ْﹹﻮ ﹷﻣﺎ ٍت ﻳﹹ ﹷ ﹽﹻ‬
‫� ﹷر ﹷﺿ ﹷﻌﺎ ﹻ‬ ‫ﺎن ﻓ ْ ﹷﹻ� أﻧْﺰ ﹻ ﹷل ﹻﻣ ﹷﻦ اﻟ ﹹ ْ‬
‫ْ�آ ﹻن ﹷﻋ ْ ﹹ‬

‫"�آن � � � ا�ا �� دس �ر دودھ �� � �� �� ��� � �� �خ � � اور � �� � � �� �ر دودھ �� �� � ‬
‫� �۔ اور � ا�م ﷺ � و�ت � و� � �آن � ���� �"۔) � �‪(١٤٥٢ :‬‬

‫اس �� � � �ت وا� � �� � � دس ر� � � � � �خ � � اور �وت � � �دى � اور �ں � �� ر�� � � � � ‬
‫اس � �وت � ا�م ﷺ � �ت � � آ�ى ز�� � �خ � � �۔ � اس � � �� � � آپ ﷺ� �� � ذر� ‬
‫ا� � وا� � د�۔� � ا� �� � ا� اس � �خ �� � � � ��۔‬

‫�ء � �خ آ�ت � �رے � ��‪:‬‬

‫�آن �� � اس وا� � � � � ا� � � �ر � � � �از � ا�ع � � ذرا د� � � �م � �� � اس وا� � ‬
‫ا� � � �و�ں � �ق � آ� �۔ � �وہ ان ��ں � � � اس � � ا� و� دے د� � � وہ ا� ‪ � � ٣٠٠‬ز�دہ ‬
‫آ�ت � �� � و� � د� � ۔ �� ان � �د� �آن �� � �� ‪� � � � ٥‬خ � � �۔ اس ذ� � ان ��ن � و ‬
‫�� � ذ� � � � �‪� � ،‬ف ا� � � و �� � �� اور د� �م �� و ��ت � � و� � � در �ور � �ف �� ‬
‫خى ت‬
‫�� � � �۔ اس �وہ � �� �� �� �۔ ا�اط و �� � �ران دو�ں ‬ ‫�۔ دو�ا � اُن ��ں � � � �ے � � ‬
‫�و�ں � در�ن اس ا� � �ا  � ا� �وہ � � ��د ر� � � � � � �از � � دل و �ن � �� � �ا  � �ف � ‬
‫ا��ت � �ود �ار د� �۔‬

‫‪4‬‬
‫� � �ا�‪:‬‬
‫�ء � و�� � � � � درج ذ� �ا� �ن � �‪:‬‬

‫‪١‬۔ �خ � �� وا� � �� � � �� � � �� � �۔‬

‫‪٢‬۔ � د� � � �� � ا�� �� وہ � �� �۔‬

‫‪٣‬۔ د� �� ز�� � ا�ر � � �� � � �۔‬

‫‪٤‬۔ � �� اور د� �� � در�ن �رض � �د �۔‬

‫‪٥‬۔ � � ا�م ﷺ � دور � اور آپﷺ � �ا� � �� �ا �۔‬

‫آ�ت �� � �اد‪:‬‬
‫ا�ا� دور � �� �� � آ�ت � �خ �ار د� �۔ � � � �اد � �� � �۔ اور �� ��ؒ � � � �� � �ف ا� آ�ت ‬
‫� �ا۔ )ا��ن ‪٢‬؍‪ (٣٥‬۔ ڈا� � ��ؒ � �د� ان � �اد �ف دس �۔ �ہ و� ا� ر� ا� � �� آ�ت � �خ �ار د� � ۔ان ‬
‫� � � دو � �رے � ا��ق وہ � � �ل �� � � �� � �و� � �� ان � �ں ��د �۔ � �� � �آن و�� � ‬
‫�  �رح �� �م ر�ل �ى �  �  ‪ ١٢‬آ�ت  �ر�  � �ر �� ا�م  � �د� �خ �ار  �  �۔  �خ آ�ت �  �اد �  � ‬
‫�ق‪ � ،‬اور � � �ء � � � ا�� �� � �ق � و� � �۔‬

‫�ہ و� ا� � �د� �خ آ�ت اور ان � � � ذ� � ‪:‬‬

‫ا�خ‪ }:‬ﹹﻛﺘ ﹷﹻﺐ ﹷﻋﻠ ْﹷﻴﻜﹹ ْﻢ إﹻذﹷا ﹷﺣ ﹷ ﹷ ﹷ ﹹ‬


‫� أ ﹷﺣ ﹷﺪﻛ ﹹﻢ اﻟ ﹷْﻤ ْﻮتﹹ إ ﹻ ْن ﹷﺗ ﹷﺮ ﹷ≈ ﹷﺧ� ْ ﹱ�ا اﻟ ﹷْﻮﺻﹻ ﹽﹷﻴ ﹹﺔ ﻟﹻﻠ ﹷْﻮاﻟ ﹷﹻﺪﻳْ ﹻﻦ ﹷواﻷْ ﹷ ْ ﹷ‬
‫�ﺑﹻ� ﹷن ﺑﹻﺎﻟ ﹷْﻤ ْﻌﺮﹹوفﹻ ﹷﺣﻘﹱﹽﺎ ﹷﻋ� ﹷ� اﻟ ﹹْﻤ ﹽﹷﺘﻘ ﹻ� ﹷن )‪] {(180‬اﻟﺒ�ة‪[180 :‬‬

‫�� ‪� � �:‬ض � � � � � � � � � � �ت آ� )�( ا� وہ � �ل �ڑے � ا� �ں �پ اور �� � ر� داروں � � ‬
‫ا� �� � و� ���۔ � ���روں � وا� � ۔‬
‫ن‬
‫ۚن‪ -‬ﹷﻓﺎ ﹻ ْن ﹹﻛﻦﹽﹷ � ﹷﹻﺴﺂ ﹱء ﻓ ْﹷﻮ ﹷق اﺛ ْ ﹷﻨ ﹷﺘ� ْ ﹻن ﹷﻓ ﹷﻠ ﹹهﻦﹽﹷ ﺛﹹﻠﹹ ﹷﺜﺎ ﹷﻣﺎ ﹷﺗ ﹷﺮﹷۚ‬
‫≈ اﻟﺦ ) النسآآٓء ‪(11‬‬ ‫ﻞ ﹷﺣ ﹽﹻﻆ ْاﻻﹹﻧ ْ ﹷﺜ ﹷﻴ� ْ ﹻ‬
‫ﺮﻛ ﹻﻣ ْﺜ ﹹ‬ ‫ا��‪ :‬ﻳﹹ ْﻮﺻﹻ ْﻴﻜﹹ ﹹﻢ اﷲﹹ � ﹻ ْۤي اﹷ ْو ﹷﻻد ﹻ ﹹﻛ ْ‬
‫ۗﻢ‪-‬ﻟ ﹽﹷﹻﻠﺬ ﹷ ﹻ‬

‫��‪:‬ا� � �رى او�د )� ورا�( � �رے � � د� � � �� � � دو ��ں � �ا� � �‪ � ،‬ا� �ف ��ں � �ں ‬
‫)دو �( دو � زا� � ان � � اس �� � دو �� � �‪ ،‬اور ا� وہ ا� � � اس � � آد� �‪ ،‬اور ُ و‬
‫ �رِث � �ں �پ � � ان دو�ں ‬

‫‪5‬‬
‫ �رِث � �� او�د �‪ � ،‬ا� اس � ُ و‬
‫ )�رِث( � �� او�د � � اور اس � وارث �ف ‬ ‫� � � ا� � �� � � � )� �( �� ُ و‬
‫اس � �ں �پ �ں  � اس � �ں �  � ��  � )اور ��  � �پ �  � �(‪ �  ،‬ا� ُ و‬
‫ �رِث � ��  � �ں  � اس  � �ں � �  � ‬
‫�  � )� �( اس و� )� �را ��(  �  �  � اس  �  �  �  � �ض )� ادا�(  �  � )� �(‪� ،‬رے �پ اور �رے  � ‬
‫� �م � � ��ہ �� � ان � � �ن �رے �� � �‪ (�) � ،‬ا� � �ف � �� )� �ر( �‪ � ،‬ا� �ب ‬
‫�� وا� �ى � وا� �‪o‬‬

‫�ہ و� ا� � را�‪:‬‬

‫�ہ و� ا� ��� �  � آ�  و� �  � آ� �اث  � �خ �۔ � �ء  � �د�  �  ��  � و�  �ارث  � �خ �۔  اور  �  � ‬
‫�د�  �  ا�ع ا�  � �خ  � ۔�ہ و�  ا�  �  �ں  آرا  � ��  �  � ��� �  � �ے  �د�  �  و�  �  � آ�  �اث  � ‬
‫�خ � اور �� � و� �ارث اس � � وا� � ر� �۔‬

‫�ات ا��‪:‬‬

‫ا�� ﻛﺘﺐ � �ل �� � �� �۔ اذا ﺣ� اﺣﺪﻛﻢ اﻟﻤﻮت اس � �ف � اور ان �ك �ا �ط � � � �۔ اے �� ! � � � � ‬


‫�� �� ا�گ � � ا� وہ � � �ل �ڑے � اس � �ض � � وا�� اور ر� داروں � � �ل � و� ���۔ ا�ء و ا�� � ‬
‫� و� � �ے اور و� � �ل � � �وز � �ے۔ � �ت �� �روں � �زم �۔ � و� ا�ا� ا�م � �ض � � اس ‬
‫� �� آ� �اث � �� � و� �ارث � ا�ع � �خ ��۔‬

‫��� � � �� � را� ‪:‬‬
‫ز‬
‫ آپ � ا� �ب "ا�وض ا�بف� ي ر� �ح ا�ز ا� � اس �م � اس � � � � � � � �آن � �آن � �خ � � � � � ؟ اس ‬
‫�ا� � �� �ل ا�� ا�� � �� � � �ط � آ� �‪ � � ،‬آپ � ا��ن � �م ا�آن � � � �۔ آپ � ‬
‫�� ا� �� � � ا� و� � �� � وارد � � وہ �آن � �ر� �� � � ا� �� � ا�دى �� وہ �آن � � �� � ‬
‫� � ۔ ��� � �� � � ا�ر �� �� �ء �ام � اس �� � ا�د �� � � � �� آ� �اث اور آ� و� ‬
‫� � � �۔ اس � آپ � � � �� � � � اس �� � آ� و� اور آ� �اث � �� �د � ر�۔‬

‫�� �ء ا� �� � � را� ‪:‬‬

‫�� �� ا� �� اس �� � ا�ر�ل �� �� وا� ��� � � آ� �اث آ� و� � �ف � � اس‬

‫‪6‬‬
‫� � �� �۔‬

‫� � ا� �� �رى � را� ‪ :‬‬

‫ا�ز ا� � �ح " ا� ا� " � ز� � آ� � ا� � �ہ �� � �خ  � � � �ت �دہ ‪� ،‬ت �ؤس اور �ت � �ى ‬
‫و�ہ �ات  اس �ء�  � ��۔  ان  �  �  �   � اس آ�  � اور آ� �اث  �  �  � �‪� ،‬ا اس  � �خ ��  � �ورت ‬
‫�۔�  � اس  �   �� ���   اور ���  � ا� ��  � وہ  �   اس آ� �  �خ  �  � ��  � ان دو�ں �ات  � �د� ‬
‫��رہ آ� ا� وا�� � � � � � �� و �م � � � اور � � ورا� � �وم � ۔)ص ‪(240‬‬

‫��� �ر� ا�ر �� � را� ‪:‬‬
‫ظ‬
‫�عظ يي‬
‫                             آپ � ا� �ب ا�ز ا م �ح ا�ز ا� � � وا� � � � آ� �اث � �خ � � �ف ا� �س � را� � � ��ف ‬
‫� � ۔� ا� � ��‪� ،�� ،‬ده‪ ، �� ،‬ا�م �� اور ا�م �� � � � را� ر� �۔ ��� ا� �ل � را� �ار د� �� � � ‬
‫� آ� و� � � ذر� � �ہ � � � � � ا�ر د� � � � � � آ� �اث � � � ا�ر وا� � � � �۔ )ص‪ :‬‬
‫‪(٢٥٨‬‬

‫� � ا� �� �رى � را� ‪:‬‬

‫ �� �ن ا� � � � � � � آ� �خ � � � �ر�ل � � � ا� �� وا� � ڈر � � اس � � اس � او�د ‬
‫اُس � �� � �� �� � � � �� � � اُس � �زم � � وہ �� � � �� و� � ��۔ )ص‪(١٧١ :‬‬

‫�� ر� ا�  �رق � را�‪:‬‬

‫ر� ا� �رق �  را�  ‪ :‬آپ  � ا�  �ب �  " �خ ا�آن �  اس آ�  �ر�  � �ى  �  � �  �‪ �  ٥٠  �  �  ،‬ز�دہ  �ت ‬
‫�� را� �� �  � � � �� آ� �اث آ� و� � � ‬
‫�� ر� ا� �رق � ا� �� � �� � ا�م �ى ا�  ‬
‫�� � � � �۔ ا�م ا� �م � ا� �م � ا� را� � �� � آ� � � آ� �اث آ� و� � �� �  � �� �� ‬
‫�‬
‫�۔ �� ��  � � �ۃ ا�م � اس را� � ا�ر �� � آ� �اث آ� و� � �� � �‪ �� ،‬اس آ� � وا�  ‬

‫‪7‬‬
‫ؤساور ز� � ا�ر � ا�ال � � ر� ا� �رق � ا� ‬
‫� � � و� � ا�ل � �� �ض � � �۔ �ات � �ى ‪  � ،‬‬
‫�� � �� � � � �۔ ان �م آراء � � �� � � ر� ا� �رق ر�از �  � �م �ا � آ� �ا � �  �  � � �۔ ‬
‫آ�  �� �� ر� ا� �رق   ا�ف  � �ں  � ا��  �  �  � �وف �� ��  � �ل  � �� �  ‪ �� �  �  ،‬آ� ‬
‫�اث � و� � �از � � �  � � �ف و�ب � �  �۔ �ہ آپ � �ہ � � � � �� � � ان � �د� � اس ‬
‫�ت � � �� � د� ��د � � � آ� �اث آ� و� � � � �زل �� �۔ � � � اس � �ز �ن ا� � � � � � د�� ‬
‫�� �۔ � ان � �د� ان دو�ں آ�ت � � �� �د � اور � �� ��‪ � � ،‬دو�ں ا� دو�ے � �� �۔)ص‪(155:‬‬

‫ا�خ‪ :‬ﹷو ﹽﹷاﻟ ﹻﺬ ْﻳ ﹷﻦ ﻳﹹ ﹷﺘ ﹷﻮ ﹽﹷﻓ ْﻮ ﹷن ﹻﻣﻨْﻜﹹ ْﻢ ﹷوﻳﹷ ﹷﺬ ﹹر ْو ﹷن اﹷ ْز ﹷوا ﹱﺟﺎ ﹽﹷوﺻﹻ ﹽﹷﻴ ﹱﺔ ﹽﹻﻻﹷزْ ﹷوا ﹻﺟہﹻ ْﻢ ﹽﹷﻣ ﹷﺘﺎ ﹱﻋﺎ اﹻ� ﹷي ا ْﻟ ﹷﺤ ْﻮ ﹻل ﻏﹷ� ْ ﹷ� ا ﹻ ْ ﹷ‬
‫�اج اﻟﺦ{ )ا�ۃ‪(٢٤٠ :‬‬

‫��‪:‬اور � � � � �گ �ت �ں اور )ا�( ��ں �ڑ �� ان � �زم � � )�� � �( ا� ��ں � � ا� ا� �ل � � ‬
‫�� د� )اور( ا� �وں � � �� �� � و� � ��‪ � ،‬ا� وہ �د )ا� �� �( � �� � د�ر � �� � � � وہ ‬
‫ا� � � �� � � اس �� � �� �ہ �‪ ،‬اور ا� �ا �� �ى � وا� �۔‬

‫ا��‪ :‬ﹷو ﹽﹷاﻟ ﹻﺬ ْﻳ ﹷﻦ ﻳﹹ ﹷﺘ ﹷﻮ ﹽﹷﻓ ْﻮ ﹷن ﹻﻣﻨْﻜﹹ ْﻢ ﹷو ﹷﻳ ﹷﺬ ﹹر ْو ﹷن اﹷ ْز ﹷوا ﹱﺟﺎ ﻳﹽﹷ�ﹷ ﹷ��ﹽﹷ ْﺼ ﹷﻦ ﺑ ﹻ ﹷﺎ�ْ ﹹﻔ ﹻﺴ ﹻہﻦﹽﹷ ا ْﹷر ﹷ� ﹷﻌ ﹷﺔ اﹷ ْﺷ ﹹہﺮ ٍ ﹽﹷو ﹷﻋ ْ ﹱ‬
‫�ا اﻟﺦ {)ا�ۃ‪(234:‬‬

‫��‪  :‬اور  �  �  �  � �ت  � �� اور )ا�( ��ں �ڑ ��  � وہ ا� آپ  � �ر �ہ دس دن ا�ر  � رو� ر�‪ �  �  ،‬وہ ا� �ت ‬


‫)�رى ��( � آ� � � � � وہ �� د�ر � �� ا� � � �� � � اس �� � �� �ا�ہ �‪ ،‬اور � � � �� � ا� ‬
‫اس � ا� �ح �دار �۔‬

‫�  � �آن از �آن � � �۔‬

‫� � ا� �� �رى � را� ‪:‬‬
‫���‬
‫ � �� ا� �ح ا�ز ا� ا مى " ا�ن ا� � اس آ� � �  �خ �ار �  د� � ان � �د� اس آ� � اس و� � ‬
‫�� وا� � �� � � �ہ �� � د� �‪ ،‬اس � ر� � �� �� � � �‪� � ،‬ن و� � �� �و� �‪ ،‬ا� �ر�ل � �� ‬
‫� �� � �� � � � وہ ا� �ل � � � ا� �ہ � � �ن و � اور ر�� � و� � ��۔‬

‫�� � ا� �ن �ا� � را� ‪:‬‬

‫‪8‬‬
‫�‬
‫ آپ ا� �ب "ا�ن ا �ببب� ى�ر �ح ا�ز ا� � اس را� � �ف � � � اس آ� � �خ � � � ۔ آپ � را� � � � ا� ‬
‫�ل � �ى � � � اور � � و� ا�ب � �ل � � و�ب �۔ � و� � � �ض ا�� �� ‪ � ��� ،‬۔ ا� ا� ا�ر � ‬
‫�� � �اب � � � � � اس � �ك � �ہ � � �۔ ‬

‫��� �ر� ا�ر �� � را� ‪:‬‬

‫ آپ � ا� �ب ا�ز ا� �ح ا�ز ا� � اس �ت � �� � � � �ات �ن � �ن � ا� � ز� اور �ا� � �س � ‬
‫�د� � � آ� �خ �۔ )ص‪(٢٧٤ :‬‬

‫�ہ و� ا� � را� ‪:‬‬

‫اؤں� �ا  � �ل � و� � � � وا� آ� � �خ � �� و� � � ان � �د� آ� �اث � � ‬
‫ � �ء � �د� �  ‬
‫�� �۔ �ں ! ر�� � �� ا� �� � �د� �� � �ا  � �� � �د� وہ � �� � �� � �خ �۔ �ہ و� ا� ‬
‫� اس � � �ر � �� � ا�ر � � � �ں و� ��� � � � �� اور � � � ز�� و� � �رت � ا� ‬
‫��م �� � �ں �م وا� � �۔ آپ � �د� آ� � �� � � وا� �� �۔‬

‫� �ن ا�آن � رو� �‪:‬‬

‫�� �� ا�گ �ں وہ ا� ��ں ‬
‫ا� �ل � �ت و�ت � �خ ��� �ن اس آ� � ��� � � � �گ �ت � آ� �س �  ‬
‫� � � و� �� � ا� ا� �ل � �چ د� �� اور � � � �� �� �ر �ء اور �� � �د� � آ� �رة �ہ � اس ‬
‫آ� � �خ � ‘ � � ��� � ‪� � � � � :‬گ �ت ��� اور ا� ��ں �ڑ �� وہ )�ر�( ا� آ� �ر �ہ دس دن � )� ‬
‫�� �( رو� ر�۔ )ا�ہ ‪ (٢٣٤ :‬‬

‫ر� ا� �رق � را� ‪ :‬‬

‫آپ � ا� �ب ” � �خ ا�آن � اول � � � ا�� � � �� � �رۃ � �� � �خ � � آ� �� � � اس �� و �خ ‬
‫� �� �م � اور �خ ��‪ ،‬اس � وہ � � � اس � � �د � �وح �۔ ا� �� �� � وہ رازى � را� �� �‪ � ،‬‬
‫� �� �� � ا� �خ � � �زل �� �� ‪� �� � ،‬آن �ك � ��ن �ن �۔ )ص‪(260:‬‬

‫ۚ اﻟﺦ‪ ) -‬ا��ل ‪(65:‬‬ ‫ؕ‪-‬ا ﹻ ْن ﻳﹽﹷﻜﹹ ْﻦ ﹽﹻﻣﻨْﻜﹹ ْﻢ ﻋ ْ ﹹ‬


‫ﹻ� ْو ﹷن ٰﺻ�ﹻ�ﹹ ْو ﹷن ﹷ� ْﻐﻠﹻﺒﹹ ْﻮا ﹻﻣﺎ‪Ò‬ﹷ ﹷﺘ� ْ ﹻن‬ ‫ض اﻟ ﹹْﻤ ْﺆ ﹻﻣﻨﹻ� ْ ﹷن ﹷﻋ� ﹷ� ا ْﻟﻘ ﹻ ﹷﺘﺎ ﹻل‬ ‫ا�خ‪ :‬ﻳ ٰٓ ﹷﺎ ﹽﹹﻳ ﹷهﺎ اﻟ ﹽﹷﻨ ﹻ� ﹽﹹي ﹷ ﹽﹻ‬
‫� ﹻ‬

‫‪9‬‬
‫��‪  :‬اے  � )�م!( آپ ا�ن وا�ں  � )� اور  �  و ��� �رى ر� وا�ں  � �ف( �د  � �� د�‪ ،‬ا�  �  � � )� �( ‬
‫� )‪� �� (20‬م ر� وا� �ں  � وہ دو  � )‪� �  �  200‬ر(  � �� آ�  � اور ا�  �  �  � )ا�(  � )�� �م( �ں  �  � ‬
‫)�رِح( ��وں � � )ا�( �ار � �� آ� � اِس و� � � وہ )اُ�� رازوں �( � � ر�۔‬

‫ﷲ ﹷﻋﻨﻜﹹ ْﻢ ﹷو ﹷﻋﻠ ﹻ ﹷﻢ أﹷ ﹽﹷن ﻓ ﹻﻴﻜﹹ ْﻢ ﹷﺿ ْﻌﻔﹱﺎ ﹷﻓإﹻن ﹷﻳﻜﹹﻦ ﹽﹻﻣﻨﻜﹹﻢ ﹻﻣﺎ‪Ò‬ﹷ ٌﺔ ﹷﺻﺎﺑ ﹻ ﹷﺮ ٌة ﹷ� ْﻐﻠ ﹻ ﹹﺒﻮا ﹻﻣﺎ‪Ò‬ﹷ ﹷﺘ� ْ ﹻن ﹷوإ ﹻن ﹷﻳﻜﹹﻦ ﹻﻣﻨﻜﹹ ْﻢ أﹷﻟﻒ ﹷ� ْﻐﻠ ﹻ ﹹﺒﻮا أﹷ ْﻟ ﹷﻔ� ْ ﹻن ﺑﹻإﹻذْ ﹻن اﷲﹻ ﹷوا ﹹ‬
‫ﷲ ﹷﻣ ﹷﻊ‬ ‫ا��‪ْ :‬اﻵ ﹷن ﹷﺧ ﹽﹷﻔ ﹷ‬
‫ﻒا ﹹ‬
‫ﻳﻦ )ا��ل‪(66 :‬‬
‫اﻟﺼﹽﹷ ﺎﺑﹻﺮ ﹻ ﹷ‬

‫��‪:‬اب ا� � � � )ا� � � ��( � � د� ا� �م � � � � )� �ر( �ورى � � )اب � � � � � � �( ا� � ‬
‫� � )ا�( � )آد�( �� �م ر� وا� �ں )�( وہ دو � )�ر( � �� آ� � اور ا� � � � )ا�( �ار �ں � وہ ا� � � ‬
‫ �ان �د  � ان  � �� ‬
‫ِ‬ ‫� دو �ار )��وں(  � �� آ� �‪ ،‬اور ا�  � �� وا�ں  � ��  � )� ��ں  �  � �ف  �  �‬
‫ا�� � ا� � � � � �� ��(‬

‫�ہ و� ا� � را�‪:‬‬

‫آپ اس � � � � و � در� �ار د� �۔‬

‫ا�م ا�ان �ص‪:‬‬

‫ا�� �ص � � � ان �� � � �م ��ن �� اور �� � � �� �� � � ا� � � اور � � � ا�ال � دا�ے ‬
‫� �رج �۔ اس � � ا� � اور ا� روا� � � اس � ا�ق � � ا�م � ا�ا� دور �ا  � �ن � دس ��وں � �� �ض ‬
‫� � �ظ ‬
‫ﻋ�ون ﺻﺎﺑﺮون �ﻐﻠﺒﻮا ﻣﺎ‪Ò‬ﺘ�ن ا�� ا�ظ � �ظ � � � � � � �  ف‬ ‫�۔ � � � وا� � � �ل �رى )ان ﻳﻜﻦ ﻣﻨﻜﻢ‬
‫ب‬ ‫ض‬
‫ب ن ف� ف‬ ‫ض‬
‫� � ا� �۔ � �ح � �ل �رى � )وا�ا�ات �ضعن او�د�۔ �� ا� �ں � دودھ �� �( � )وا��ط�قاات � بصن � ھن۔ ‬
‫اور �ق �� �ر� ا� آپ � ا�ر � ر� �( ز� � آ�ت � � ا� � و�ع �� ��� � � � دى � � � � � د� � ‬
‫خ‬
‫� � ا� �ن دس ��وں � �� � راہ �ار ا�ر � �ے۔ ا� آ� � �ف � � � � �ت �� � � �ل �رى )ا�ن �فف ‬
‫ئن‬
‫ع�‬
‫ا�  م( � �� � � ��۔ اس � � � � � اس � � �� � � � �� � � د� � � اس �ت � � �� � � � دى ‬
‫خ‬ ‫خ‬
‫عن�‬
‫� �۔ � � � وا� � � وہ �ن � � � د� � � � ا� آد� دس ��ں � �� �ے وہ � �ل �رى )ا�ن �فف ا�  م و � ‬
‫ان � �( � دا� �۔ اس � ا� � � � �� �� � � اس � ��� � وا� �� ��� ان �ات � �ت � � � �� � آ� ‬
‫� اور � � ان � � � �ت � �� � �ا �ا �۔ � �ت � �� � � ان �ات � �� ا� �گ آ � � � ا� دروں � اور ‬
‫ا�ص � � �ظ � ان � در� � � �۔ � �گ اس �ل �رى )و � ان � �( � �اد �۔ �رى اس و�� � رو� � ‬
‫‪10‬‬
‫� � � � �� وا� �� � �ل �� ��۔ �ے � �ت � � � ان �� � � � � � � دو�ى آ� � � � �ر اول � ‬
‫��ں � � � � � �� � � اس � � � �� اور زا� �� �۔ � � � � � � اس �ح ان �� � � � ا�ار �� ‬
‫�۔‬

‫��� �ر� ا�ر �� � را� ‪:‬‬

‫آپ ا� �ب ا�ز ا� �ح ا�ز ا� � اس � �� �� � � وا� � آ� �خ � اور اس � � � �ل � ا�رى � � � ا� ‬
‫ت‬
‫�س � �وى �۔ � آپ � �ں � � � � دو � � ��� � � و � � � � � دس � �� � � كلبىباا �خ � ‬
‫� �۔ )ص‪(٢٩٣ ،٢٩٢ :‬‬

‫ر� ا� �رق � را�‪:‬‬

‫ر�  ا� �رق ا�  �ب  "  �خ ا�آن �  ان دو�ں آ�ت  �  �  �  و  �  خ  �ار �   د�  � �  آ�   �   ��  اور  دو�ى  � ‬
‫ر�“  � �اد  �   �۔ دو�ى د�  وہ  �  د� �  � �� ا� �خ  �  � �ا   �‪ ،‬اس  �   �  �� �۔ اس �  ��  �  وہ  ��� � ‬
‫ار�د ا�ل“ � � ا� �ط �ا� � �� � اور � � � ا�از � � � � � � � ا�� �� � �� � �خ � � � ‬
‫�� � �ن � � و� ا� � �� ا�ل � � �رد �ا�  ��۔ )ص‪ (٥١٤ :‬اس �� � �� �� � آپ �� ا� �م � � ا�ظ ‬
‫خ‬ ‫خ‬
‫�ن�‬
‫�  � �� �  � ا�ن  �فف ا� ا�  � ان  �  م �ون  � �خ ��  � د�ى  ��  � �م  �۔ )ص‪  (٥١٧  :‬ر� ا� �رق  � ‬
‫�د� ��رہ دو�ں آ�  � ا�و�ے � �� و �خ �ار د� �ر� � ‪ ،‬وہ دو�ں �� � � �� و ر� � � � د� � � ‬
‫� ا� �ى آ� � �� � ا�ع دے ر� � ‪ � � � ،‬ذ� � ‪  :‬ﹷﻛﻢ ﹻﻣﻦ ﻓ ﹻ ﹷﺌ ٍﺔ ﹷﻗﻠﹻﻴ ﹷﻠ ٍﺔ ‪ -‬ﻏﹷﻠ ﹷﹷﺒ ْﺖ ﻓ ﹻ ﹷﺌ ﹱﺔ ﹷﻛﺜﹻ� ﹷ� ﹱة ﺑﹻإﹻذْ ﹻن اﷲﹻ )ص‪ (٥٢٠:‬ا� ‬
‫�� �  ��  �  آپ ا�م رازى  � ا�  ��  � �ا� �  د�  �  ‪�  � �  �  �  ،‬ر ���ى  دارا� �  �  �� �ادرات  � ‬
‫� � �ظ �۔‬

‫� � ا� �� �رى � را� ‪ :‬‬
‫�خ ث‬
‫آپ ا� �ب "ا ح�ي�ر الكب�ي�ر " �ح ا�ز ا� � �ں را� �از � � � � � � �‪ � � � ،‬اور دس �ر � �� � ا� �� � ‬
‫�� �م ر� آج � � �ف �� �‪ � ،‬ز�دہ � �۔ )ص‪(٢٦٢ :‬‬

‫‪11‬‬
‫� � ا� �� �رى � را� ‪ :‬آپ � ا� �ب ا�ن ا� �ح ا�ز ا� � اس آ� � �رے � �� � � � � � ‬
‫��ں � �اد � � � ا� �ن � دس ��وں � آ� � � �� � � �� � � �۔ ا� �ا�ا� آج � � � � ا� ‬
‫� �ر�ل � آ�� � ا� � �� � �ے �۔‬

‫� ا� � �س � را� ‪:‬‬

‫آپ ا� �ب "�ب ا�� " � � �� � � � � �� � � روزہ � ر� � � � � � اور � � روزہ ر� �� اور ‬
‫ا� � ا� �ح دس � � �� دو � ��وں � آ� � � �� ڈ�ل � � � �‪ ،‬ور� ا� � � � �۔ )ص‪(١٠٦ :‬‬

‫ا�خ‪  :‬ﹷﻻ ﹷﻳﺤ ﹽﹹﹻﻞ ﻟﹷﻚﹷ اﻟ ﹽﹻﻨ ﹷﺴﺂ ﹹء ﹻﻣﻦْۢ ﹷ� ْﻌ ﹹﺪ ﹷو ﹷ ۤﻻ ا ْﹷن ﹷﺗ ﹷﺒ ﹽﹷﺪ ﹷل ﺑﹻهﹻﻦﹽﹷ ﹻﻣ ْﻦ اﹷ ْز ﹷوا ٍج ﹽﹷو ﻟ ْﹷﻮ اﹷ ْﻋ ﹷﺠ ﹷﺒﻚﹷ ﹹﺣ ْﺴ ﹹﻨ ﹹهﻦﹽﹷ ا ﹻ ﹽﹷﻻ ﹷﻣﺎ ﹷﻣ ﹷﻠ ﹷﻜ ْﺖ ﹷﻳﻤﹻ ْي ﹹﻨﻚﹷؕ‪ -‬ﹷو � ﹷ ﹷ‬
‫ﺎن اﷲﹹ ﹷﻋ�ٰ� �ﹹﻞﹽﹻ ﹷ� ْي ٍء ﹽﹷرﻗ ﹻ ْي ﹱﺒﺎ‬
‫۠‬
‫)ا��اب‪(52 :‬‬
‫�بف ت‬
‫��‪  :‬اس � � )� ا�ں � د�ى  فعبووں � آپ � ر� و �� � �� دے دى �( آپ � � � اور �ر� )�ح � �( �  ‬
‫ل‬
‫� )�� � اَزواج ا� �ف � �ز ر�( اور � � �� � � )� � �ق � �رت � اس �د � �را � � � ��ار ر� � ‬
‫�( آپ ان � �� د� اَزواج )� �( � � ا�� آپ � ان � � )�ت و ا�ق اور ا��ِ د� � �( � � �ہ � � � � ‬
‫)�رے � �( آپ � ِ � � � )�� �(‪ ،‬اور ا� � � � �ن �۔‬

‫ا��‪ :‬ﻳ ٰٓ ﹷﺎ ﹽﹹﻳ ﹷهﺎ اﻟ ﹽﹷﻨ ﹻ� ﹽﹹي اﹻﻧ ﹽﹷ ۤﺎ اﹷ ْﺣ ﹷﻠ ْﻠ ﹷﻨﺎ ﻟﹷﻚﹷ اﹷ ْز ﹷوا ﹷﺟﻚﹷ اﻟٰﹽ�ﹻ ْۤي � ﹷﺗ ْﻴ ﹷﺖ اﹹ ﹹﺟ ْﻮ ﹷرهﹹﻦﹽﹷ ﹷو ﹷﻣﺎ ﹷﻣ ﹷﻠ ﹷﻜ ْﺖ ﻳﹷﻤﹻيْﻨﹹﻚﹷ ﹻﻣ ﹽﹷﻤ ۤﺎ اﹷﻓﹷﺂ ﹷء اﷲﹹ ﹷﻋﻠ ْﹷﻴﻚﹷ ﹷو ﺑﹷﻨٰﺖﹻ ﹷﻋ ﹽﹻﻤﻚﹷ ﹷو ﺑﹷﻨٰﺖﹻ ﹷﻋ ٰﹽﻤﺘﹻﻚﹷ ﹷو ﺑﹷﻨٰﺖﹻ ﹷﺧﺎﻟﹻﻚﹷ ﹷو ﺑﹷﻨٰﺖﹻ‬
‫ي هﹷﺎ ﹷﺟﺮْ ﹷن ﹷﻣ ﹷﻌﻚﹷ ٘◌‪)-‬ا��اب‪(50 :‬‬
‫ٰﺧﻠٰﺘﹻﻚﹷ اﻟٰﹽ�ﹻ ْ‬

‫��‪  :‬اے �! � � � آپ � � آپ � وہ ��ں �ل �� دى � � � َ ہ ر‬
‫ � آپ � ادا �� د� � اور � )ا� ِم ا� � ��( آپ � ‬
‫ �ل � � � ��� �‪ ،‬اور آپ � � � �ں‪ ،‬اور آپ � ��ں � �ں‪ ،‬اور آپ � ��ں � �ں‪ ،‬‬
‫�ك �‪ � ،‬ا� � آپ � ِ‬
‫پ� � )� ا� � وآ� و� ‬
‫اور آپ � ��ؤں � �ں‪� ،‬ں � آپ � �� �ت  � � اور �� � �� �رت �� وہ ا� آ  ‬
‫� �ح( � � دے دے اور � )� ا� � وآ� و� �( ا� ا� �ح �  � � ارادہ ��� )� � � آپ � � �ل �(‪ �) ،‬‬
‫�( �ف آپ � � �ص � )ا� �( ��ں � � �‪ ،‬وا� � �م � � � � � اُن )��ں( � اُن � ��ں اور ان ‬
‫ت‬
‫� �� ���ں � �رے � �ض � �‪ �) ،‬آپ � � � �ّ ِد ازواج � ِ ّ � � �� � اِس � �( �� آپ � )ا�ّ � � و ‬
‫��ِ �اں � و� ا�م �( �� � � ر�‪ ،‬اور ا� �ا � وا� �ا ر� ��� وا� �‬

‫‪12‬‬
‫�ات ا��‪:‬‬

‫� آ� اس آ� � �� � � اس � � ا� آ� �ڑ � وا� � � ﻻ ﻳﺤﻞ ﻟک اﻟﻨﺴﺎء ﻣﻦ �ﻌﺪ اﻻﻳﺔ ‪� � ،‬رت � �ح آپ � � ‬


‫ى�‬
‫ى � �  � آ�  �  حل  � ‬
‫�ل �  اور اس آ�  � �  �  �  � ان  � �وہ د�  �ر�ں  � �  آپ  � �ح �� �ل �۔��  �و  ‬
‫�ن‬
‫�ھ ن‬
‫ا�ء � � ا� ‪ � �� � ،‬آ� � � وہ آ� � � ان � دو آ�ت � در�ن � � آ� �� � �ء  ن و �ى ا� ‪ �� ،‬اس � ‬
‫ى� �� اس � � � ‬
‫� � � �� � آپ � �ى � �� �ق دے � � اور � �� ا� �ح � ر� � �۔ �� �و  ‬
‫�� آ� � اس � �وہ اور �� � �� �۔ � آپ � �ى � �� �� �� � � �� � ��۔ ا� ا� � �ر�ں ‬
‫� � � � �� �ح �� � � �� � �� ‪ ،‬آپ � � �  �ا� � وا� � آپ � ��ں � �س �� رات �ار� ‬
‫� � �� � �� � �ار�‬

‫�ہ و� ا� � را�‪:‬‬

‫اس �� آ� � �رے � را� � � � � � � �� ��ر �وت �خ � �م �۔ ا� را� � �� �ہ و� ا� � ا� �ل � ‬
‫�ا� � ا�ر � �۔‬

‫� � ا� �� �رى � را� ‪:‬‬
‫� خ لك ث‬
‫� � ا� �� �رى � ا� �ب "ا ح�ي�ر ا ي�ر " �ح ا�ز ا� � اس آ� � � � �� � �  � � � � ا��اب � آ� � ‪ ٥٢‬‬
‫�‬‫ب‬

‫�خ � اور � � ا��اب � آ� � ‪ ٥٠‬اس � �� �۔ ‬

‫�� � � � �� � را� ‪:‬‬
‫نض‬
‫ آپ � ”ا�وض ا� ى�ر “ � اس �م � � ا�ر � � � � �ہ �� اور �ہ ام � � �د� � � � � �خ � � � � اس �ت � ‬
‫�‬‫ف‬

‫� �ا� � دى � � اس � � � � �ر � �ر ا�س ﷺ � �� � �ح � ���۔ )ص‪(163 :‬‬

‫��� �ر� ا� �� � را� ‪:‬‬

‫ آپ  � ا� �ب ا�ز ا� �ح ا�ز ا�  �  � ��  �  � آ�  �   �  �  � �� ��  و ��  �  �  �  �  � ا��اب  � ‬


‫آ�  ‪ �  ٥٠‬آ�  ‪� �� �  �  ٥٢‬ار  � د� �۔ �ت ا� اور �ت ام  �  � روا�ت  � ا� ��  � �� �� �۔ �� �آں ‬
‫تش‬
‫ا�ں � اس �ل � ا�ر � � � � ا� ا��اب � ‪� � ٥٢‬خ �� � � � � اس � �ر� ا��اب � ‪ُ � َ َ � �� � �� ٥٠‬اء �۔‬

‫‪13‬‬
‫ر� ا� �رق � را� ‪ :‬‬

‫ر� ا� �رق � ا� �ب � �خ ا�آن � اس آ� � � ا� �� �ى � د�� � ا�دہ �� �� � را� � � � ‬
‫� � آ� � �� �ار د� �ر� �‪ ،‬اس � � � �� �� ��د � � � اس � � �ف �ر�ں � ا�ف � � � � � � � اُن � ‬
‫�اد �۔ اس � � آپ � �� ا� � � �� � � � � � آپ � ا� �� � �ا� د� �� � � �۔‬

‫ؕﹹ‪ -‬ﹷﻓﺎ ﹻ ْن ﹽﹷﻟ ْﻢ ﹷﺗﺠﹻ ﹹﺪ ْوا ﹷﻓﺎ ﹻ ﹽﹷن اﷲﹷ ﻏﹷﻔ ْﹹﻮ ٌر ﹽﹷرﺣ ْﹻﻴ ٌﻢ)‬ ‫ا�خ‪ :‬ﻳ ﹷﺎ ﹽﹹﻳ ﹷهﺎ ﹽﹷاﻟ ﹻﺬ ْﻳ ﹷﻦ � ﹷﻣﻨﹹ ْۤﻮا اﹻذﹷا ﻧﹷﺎ ﹷﺟيْ ﹹﺘ ﹹﻢ اﻟﺮﹽﹷ ﹹﺳ ْﻮ ﹷل ﹷﻓ ﹷﻘ ﹽﹻﺪ ﹹﻣ ْﻮا ﺑﹷ� ْ ﹷن ﻳﹷ ﹷﺪ ْي ﻧ ﹷ ْﺠ ٰﻮ� ﹷﺻ ﹷﺪ ﹷﻗ ﹱﺔ‬
‫ؕ‪-‬ذٰﻟﹻﻚﹷ ﹷﺧ� ْ ٌ� ﹽﹷ�ﻜﹹ ْﻢ ﹷو اﹷﻃ ْ ﹷهﺮ‬
‫ا�د�‪(12:‬‬

‫اے ا�ن وا�! � � ر�ل )� ا� � وآ� و�( � �� راز � �ت �� � �ض �� �� � ا� رازدارا� �ت � � � � �� و ‬
‫�� �ؤ � � ا� � � وا� � ر� ��� وا� �۔‬
‫�ات � � �و‪� (�) � ،‬رے � � اور ��ہ � �‪ � ،‬ا� )�ات � �(   ‬

‫ﷲ‬ ‫ﺎب اﷲﹹ ﹷﻋﻠ ْﹷﻴﻜﹹ ْﻢ ﹷﻓ ﹷﺎﻗ ﹻ ْﻴ ﹹﻤﻮا اﻟﺼﹽﹷ ﻠٰﻮ ﹷة ﹷو �ﺗﹹﻮا اﻟﺰﹽﹷﻛٰﻮ ﹷة ﹷو اﹷﻃ ْﹻﻴ ﹹﻌﻮا اﷲﹷ ﹷو ﹷر ﹹﺳ ْﻮ ﹷﻟ ٗه‬
‫ؕ‪ -‬ﹷو ا ﹹ‬ ‫ا��‪  :‬ﹷءاﹷ ْﺷ ﹷﻔ ْﻘﺘ ْﹹﻢ ا ْﹷن ﹹ� ﹷﻘ ﹽﹻﺪ ﹹﻣ ْﻮا ﺑﹷ� ْ ﹷن ﹷﻳ ﹷﺪ ْي ﻧ ﹷ ْﺠ ٰﻮ� ﹷﺻ ﹷﺪ ٰﻗ ٍﺖ‬
‫ؕ‪ -‬ﹷﻓﺎﹻذْ ﻟ ْﹷﻢ ﹷ�ﻔ ﹷْﻌﻠ ْﹹﻮا ﹷو ﹷﺗ ﹷ‬
‫۠ )ا�د�‪(13:‬‬
‫ﹷﺧﺒﹻ�ْ� ٌۢﺑ ﹻ ﹷﻤﺎ ﹷ� ْﻌ ﹷﻤﻠ ْﹹﻮ ﹷن‬

‫� )�ر�ہِ ر�� � ا� � وآ� و� �( �� و رازدارى � �� �ت �� � � ��ت و �ات د� � � �ا �؟ � � � ‬
‫� )ا�( � � اور ا� � � � �ز �س ا� � )� � ��ى ا� دى( � )اب( �ز �� ر� اور ز�ۃ ادا �� ر� اور ا� اور اُس � ر�ل )� ‬
‫ا� � وآ� و�( � ا�� � �� ر�‪ ،‬اور ا� �رے � ��ں � �ب آ�ہ �۔‬

‫�ہ و� ا� � را�‪:‬‬

‫اس آ� � � � �خ �� � آپ � � ا�د � �۔‬

‫�� � � � �� � را� ‪ :‬‬

‫� ا� � �� � � � � � �خ � د� �۔ ��� � �� � ا�د� � آ� � ‪ � ١٣‬ان ا�ظ ﻓﺎاذﻟﻢ �ﻔﻌﻠﻮا � �ف ا�رہ � � ‬


‫� � � اس � � � � � اس � � �م �ر � � �� � �� � آ�۔)ص‪(164:‬‬

‫� � ا� �� �رى � را� ‪ :‬‬

‫آپ ا� �ب ا�ن ا� �ح ا�ز ا� � اس آ� � � � �� � �� � � ا�� �ر �� � اس آ� � �خ ��� ‬
‫� ان � �د� ز�دہ � �ت � � � ا� �ں �اد � �� � � آ� � �ر ا�س ﷺ � ��� �� � � �� � � ‬
‫‪14‬‬
‫و�ب � در� � � � � وا� آ� � اس � و�ب � � �د� � � � �� ا� �� �۔ �� � � � � �ف � � و� ‬
‫� �� �۔ ‬

‫��� � �ر� ا� �� � را� ‪:‬‬

‫ آپ ا� �ب ا�ز ا� �ح ا�ز ا� � اس آ� � � �ف �ت � �م ا� و� � ا� روا� � �� � � آپ � ��� ‬
‫� �ے �وہ ا� � اور � �آن �� � اس آ� � � � � � � � �خ ��۔ )ص‪(٣٠٢ :‬‬

‫ر� ا� �رق � را�‪:‬‬

‫ر� ا� �رق �� �خ ا�آن � اس آ� � � � �د� اس ا�ل � � � � � "�وط ا�م � � � ا�ق �� � � ‬
‫�۔ آپ � �� � �� د� � آپ ﷺ � � �ر � � � �� � � � آداب � � ا� � اور �� � � � �ار د� ‬
‫� �۔ آپ � ا�د� � ��� آ� � �ر�� آ� � � �ار د� � اور زور د� � � � آ� � �� �ار د� � ر� �‪ ،‬وہ � � �ر� ‬
‫� � � آ� � �� د� � � � د� � � اُس � ا�ق � �وں ��ت � � �� � ��� و�ہ � ��۔)ص‪(808:‬‬
‫ت‬
‫اس � � رح�تہ ا� �رق � ا� � � ��� �ء ا� ا��ى � را� � � � � ‪� � � ،‬ق ��رہ آ� � � � � �� ‬
‫� � �ر� � ‪ ،‬اس � �ق � � � � � ا� � � �ط �� � � �۔ )ص‪(809 :‬‬

‫‪15‬‬

You might also like