ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატია, როგორც საგარეო პოლიტიკის

ერთ-ერთი ინსტრუმენტი მაღრიბის ქვეყნებთან ურთიერთობაში

დაჩი მამულაშვილი

სამაგისტრო ნაშრომი წარდგენილია ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის მეცნიერებათა

და ხელოვნების ფაკულტეტზე ევროპისმცოდნეობის მაგისტრის აკადემიური ხარისხის
მინიჭების მოთხოვნის შესაბამისად

პროგრამა: რეგიონული კვლევები (ევროპისმცოდნეობა, კავკასიის კვლევები)

მიმართულება: ევროპისმცოდნეობა

სამეცნიერო ხელმძღვანელი: ირაკლი ლაითაძე, დოქტორი

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი

თბილისი, 2022
 განაცხადი

„როგორც წარდგენილი სამაგისტრო ნაშრომის ავტორი, ვაცხადებ, რომ ნაშრომი

წარმოადგენს ჩემს ორიგინალურ ნამუშევარს და არ შეიცავს სხვა ავტორების მიერ
აქამდე გამოქვეყნებულ, გამოსაქვეყნებლად მიღებულ ან დასაცავად წარდგენილ
მასალებს, რომლებიც ნაშრომში არ არის მოხსენიებული ან ციტირებული სათანადო
წესების შესაბამისად.“

დაჩი მამულაშვილი
26.06.2021

i
 სარჩევი

აბსტრაქტი .............................................................................................................................. iv

Abstract ......................................................................................................................................v

შესავალი ...................................................................................................................................1

საკითხის დასმა, ნაშრომის მიზანი და აქტუალობა ......................................................... 1

საკვლევი კითხვები და წინასწარი ვარაუდები/ჰიპოთეზები ......................................... 8

მეთოდოლოგია ........................................................................................................................ 9

კვლევის თეორიული ჩარჩო ................................................................................................ 11

ლიტერატურის მიმოხილვა................................................................................................. 16

თავი პირველი ........................................................................................................................ 21

1.1 ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატია .............................................................. 21

1.2 ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატიის სტრატეგია....................................... 27

1. 3 ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატიის ინსტიტუციური განზომილება .. 33

1.3.1 როგორ ფუნქციონირებს ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატია........... 33

1.3.2 ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატიის ტიპოლოგია ............................. 34

1.3.3 ევროკავშირის ეკონომიკური დიპლომატიის რეგიონალური მიმართულება

(მაღრიბის ქვეყნები) .......................................................................................................... 37

თავი მეორე ............................................................................................................................. 40

2.1 ევროკავშირის და მაღრიბის ქვეყნების ეკონომიკური ურთიერთობების

ისტორია .................................................................................................................................. 40

2.2 ევროკავშირი და მაღრიბის ქვეყნები: უსაფრთხოება და ეკონომიკა ..................... 44

2.3 ევროკავშირი და მაროკო................................................................................................ 49

2.3.1 სავაჭრო ურთიერთობები ........................................................................................ 52

ii
 2.3.2 ფინანსური დახმარება ............................................................................................ 54

2.4 ევროკავშირი და ტუნისი ............................................................................................... 59

2.5 ევროკავშირი და ალჟირი ............................................................................................... 63

ანალიზი .................................................................................................................................. 68

შეჯამება .................................................................................................................................. 77

თეორიული ნაწილის შეჯამება და ჰიპოთეზების გადამოწმების შედეგები ............. 78

სამომავლო კვლევის შესაძლო პერსპექტივები................................................................ 80

ბიბლიოგრაფია....................................................................................................................... 81

iii
 აბსტრაქტი

წინამდებარე ნაშრომი ევროკავშირის პოლიტიკური ინსტიტუტების ოფიციალურ

დოკუმენტებზე, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სტრატეგიის აანალიზე და
მაკროეკონომიკურ გარემოზე დაყრდნობით იკვლევს ევროკავშირის ეკონომიკურ
დიპლომატიას მაღრიბის ქვეყნებთან მიმართებაში (ალჟირი, ტუნისი და მაროკო).
კვლევის მიზანია, გამოიკვეთოს ევროკავშირისთვის მთავარი პრობლემები და
გამოწვევები მაღრიბის ქვეყნებთან მიმართებაში და შემოგვთავაზოს ეკონომიკური
დიპლომატიის კონკრეტული ინსტრუმენტები ამ პრობლემის მოგვარებისთვის, ასევე
ანალიზის სახით მოხდეს კონკრეტული ეკონომიკური დიპლომატიის ინსტრუმენტის
შედეგების იდენტიფიცირება, როგორც ევროკავშირისთვის ასევე მაღრიბის
ქვეყნებისთვის. მეთოდოლოგიური თვალსაზრისით კვლევა ეფუძნება სოციალურ
მეცნიერებებში ფართოდ გამოყენებულ შემთხვევის და დისკურს ანალიზს, რითიც
მოხდება კვლევის თვისებრივი ანალიზი, ხოლო მაკროეკონომიკური გარემოს
შესწავლისთვის გამოყენებული იქნება რაოდენობრივი მეთოდები.

კვლევის რაოდენობრივმა და თვისობრივმა ნაწილმა გვაჩვენა, რომ ევროკავშირის

ეკონომიკური დიპლომატიის ორმა ინსტრუმენტმა სხვადასხვა შედეგს მიაღწია
მაღრიბის ქვეყნებთან მიმართებაში. ვაჭრობის განვითარების და ხელშეწყობის
ინსტრუმენტმა უზრუნველყო შიდა რეგიონალური და რეგიონს გარეთ
ევროკავშირთან ინტეგრაცია. ხოლო მეორე, ფინანსური კაპიტალის დაბანდების
ინსტრუმენტმა გამოიწვია მაღრიბის ქვეყნების მშპ-ს ზრდის ტემპის დაჩქარება და
დამატებით სამუშაო ადგილების გაჩენა.

საძიებო სიტყვები: ვაჭრობა, ფინანსური კაპიტალი, ინტეგრაცია, მიგრანტთა კრიზისი,

ეკონომიკური დიპლომატია.

iv
 Abstract

This paper examines EU economic diplomacy with the Maghreb (Algeria, Tunisia and
Morocco) based on official documents of EU political institutions, political and economic
strategy analysis and macroeconomic environment. The aim of the study is to identify the
main problems and challenges for the EU in relation to the Maghreb countries and to offer
specific tools of economic diplomacy to solve this problem, as well as to identify the results
of a specific economic diplomacy tool for both the EU and the Maghreb countries. From a
methodological point of view, the research is based on case and discourse analysis widely
used in the social sciences, thus providing a qualitative analysis of the research, while
quantitative methods will be used to study the macroeconomic environment.

Quantitative and qualitative part of the study showed that the two instruments of EU
economic diplomacy achieved different results in relation to the Maghreb countries. The
instrument for trade development and promotion has ensured internal regional and external
integration with the EU. And second, the financial capital investment instrument has
accelerated the GDP growth rate of Maghreb countries and created additional jobs.

Keywords: Trade, Financial capital, Integration, Migrant crisis, Economic Diplomacy.