TΒΙΒΛΙΟ 25.01.

2014 : 11:06

∆ιαβάζουν όσα βλέπουν στο σινεµά και στο Ιντερνετ

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙ∆ΟΥ

Αγαπηµένος των παιδιών σε όλο τον κόσµο, ο Χάρι Πότερ. «Ξεκίνησε ως βιβλίο,
αλλά διαδόθηκε πραγµατικά αφού προηγήθηκε η ταινία», τονίζει η κ. Μ. Αγγελίδου,
συγγραφέας και υπεύθυνη για τα παιδικά βιβλία στο «Μεταίχµιο».

«Αν και η αγορά του παιδικού βιβλίου πηγαίνει καλά – δεδοµένων των συνθηκών, η
Ελλάδα παραµένει µια χώρα µε χαµηλό δείκτη αναγνωσιµότητας», παρατηρεί η κ.
Ελένη Πατάκη, εκδότρια-υπεύθυνη παιδικού βιβλίου. Σύµφωνα µε την επίσης
υπεύθυνη παιδικού βιβλίου των εκδόσεων «Ψυχογιός», κ. ∆οµηνίκη Σάνδη,
«εξωσχολικά βιβλία διαβάζουν όλο και λιγότερο τα σηµερινά παιδιά. Περιορισµένος
ελεύθερος χρόνος από τη µια, σχεδόν αποκλειστική ενασχόληση µε ηλεκτρονικά
µέσα απ’ την άλλη».
«∆ιευρυµένη» παρουσιάζεται η έννοια της ανάγνωσης από την κ. Μαρία Αγγελίδου,
συγγραφέα και υπεύθυνη για τα παιδικά βιβλία στις εκδόσεις Μεταίχµιο: «Σαν
συγκοινωνούντα δοχεία λειτουργούν η τηλεόραση, ο κινηµατογράφος ή το Ιντερνετ
µε το βιβλίο, καθώς αυτά αποτελούν ένα είδος ανάγνωσης – οι ιστορίες που
προβάλλουν πυροδοτούν την περιέργεια των παιδιών για να ανοίξουν, στη συνέχεια,
το βιβλίο. Χαρακτηριστικό παράδειγµα, ο Χάρι Πότερ: ξεκίνησε ως βιβλίο, αλλά
διαδόθηκε πραγµατικά αφού προηγήθηκε η ταινία», συνεχίζει.

Τι τους αρέσει

Όσο για θεµατολογία; «Μυθιστορήµατα φανταστικού ή ρεαλιστικού περιεχοµένου

κυρίως. Κλασική λογοτεχνία, όλο και λιγότερο. Βιβλία που συζητιούνται στις
παρεούλες, στο προαύλιο αλλά και στα ΜΜΕ. Για τους µικρότερους, κυρίως
περιπέτειες ή χιουµοριστικές ιστορίες ενώ για τα µεγαλύτερα κορίτσια -που
διαβάζουν πολύ περισσότερο από τα αγόρια- µυθιστορήµατα µε δυναµικούς
πρωταγωνιστές, δόσεις έρωτα και ροµάντζου, κοινωνικά ζητήµατα, καθηµερινά
προβλήµατα. Μια κατηγορία που κυριαρχεί στις προτιµήσεις των παιδιών 8-12 ετών,
ακόµη και των πιο “δύσκολων”, είναι το graphic novel ή µυθιστορήµατα σε κόµικ,
όπου χιουµοριστικές ιστορίες συνδυάζονται επιτυχώς µε σκιτσάκια. Ξεχωρίζουν οι
σειρές “Το ηµερολόγιο ενός σπασίκλα” και “Το ηµερολόγιο µιας ξενέρωτης”, µε
τεράστια εµπορική επιτυχία», λέει η κ. Σάνδη (Ψυχογιός).

Οπως αναφέρει η κ. Πατάκη, των οµώνυµων εκδόσεων, «όλες οι θεµατικές έχουν

πλέον περάσει στα παιδικά βιβλία – από τα προφανή, όπως αγάπη, φιλία, οικολογία,
µέχρι τα πιο δύσκολα και σύγχρονα όπως bullying, ναρκωτικά, σχέσεις µε το άλλο
φύλο ή τους γονείς. Τα βιβλία που έχουν γίνει ταινίες δείχνουν να έχουν µια
πρόσκαιρη κίνηση σε περιπτώσεις όπου το βιβλίο έχει να πει κάτι παραπάνω από την
ταινία».

Από το Μεταίχµιο, η κ. Αγγελίδου αναφέρει πως «στο ηλικιακό γκρουπ 8-12, µεγάλη
απήχηση έχουν τα παιδικά αστυνοµικά, όπως ο “Ντετέκτιβ Κλουζ” καθώς και µια νέα
κατηγορία βιβλίων που συνδυάζουν τον ρεαλισµό της καθηµερινότητας µε το
µυστήριο. Εδώ ανήκει η τριλογία “Ρίκο και Οσκαρ”. Τα µεγαλύτερα παιδιά
στρέφονται σε πολύτοµες σειρές – δεν... εγκαταλείπουν τον ήρωα. Στην καρδιά της
εφηβείας, στρέφονται στη “δυστοπική πραγµατικότητα”, ένα κράµα επιστηµονικής
φαντασίας στο κοντινό µέλλον και επίκαιρης προβληµατικής της κοινωνίας».

Ποια η σχέση των παιδιών µε τα κλασικά έργα; Σύµφωνα µε την ίδια, «εισπράττουν
µε δυσκολία ακόµη και βιβλία όπως ο “Τοµ Σόγερ”, καθώς ανήκουν σε διαφορετική
βιβλιακή πραγµατικότητα. Αδυνατούν να ταυτιστούν µε βιβλία του “κλασικού
κανόνα”, γραµµένα πριν 100-150 χρόνια· αισθάνονται τη χρονική απόσταση. Σήµερα,
προσεγγίζουν αριστουργήµατα της λογοτεχνίας µέσω Ντίσνεϊ ή µέσα από σύγχρονες
διασκευές».

Σύγχρονοι συγγραφείς

Η κ. Πατάκη θα κάνει µνεία και «στους πιο σύγχρονους κλασικούς συγγραφείς που
τόσο έχουν αγκαλιάσει τα παιδιά, όπως η Ζωρζ Σαρή. Αισθητά ξεχωρίζουν από τους
νεότερους οι Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Μαρία Παπαγιάννη, Φίλιππος Μανδηλαράς,
Ελένη ∆ικαίου, Αγγελική ∆αρλάση, αλλά βέβαια και Λότη Πέτροβιτς-
Ανδρουτσοπούλου, Αγγελική Βαρελά, Μάνος Κοντολέων, Λίτσα Ψαραύτη, Βάσω
Ψαράκη, Γαλάτεια Γρηγοριάδου-Σουρέλη».

Τι ισχύει τελικά; ∆ιαβάζουν ή όχι τα παιδιά; Οπως επισηµαίνει η κ. Αγγελίδου, «αν

και στις προεφηβικές και εφηβικές ηλικίες το διάβασµα “κάνει κοιλιά”, γενικά τα
παιδιά διαβάζουν. Απλά, το κάνουν µε άλλο τρόπο, όχι όπως θα ήθελαν οι γονείς
τους».

«Τα τροµάζουν οι πολλές σελίδες», λένε οι γονείς

Τι λένε οι γονείς σχετικά µε την επαφή των παιδιών µε τη λογοτεχνία;

«Αν και άριστοι µαθητές, τα παιδιά µου δεν διαβάζουν παρά µόνο στο πλαίσιο
εργασιών που τους “επιβάλλει” το σχολείο. Τους τροµάζουν οι πολλές σελίδες»,
εκµυστηρεύεται η Α.Μ., µουσικός, µητέρα δύο δίδυµων αγοριών, 15 χρόνων.

«Αποστρέφονται το κλασικό βιβλίο αλλά κατεβάζουν από το ∆ιαδίκτυο

εξειδικευµένα βιβλία ή άρθρα για θέµατα που τους ενδιαφέρουν, όπως τα
ηλεκτρονικά, η τεχνολογία ή η µουσική. Ετσι, έχουν αποκτήσει τροµερές γνώσεις.
Πρόσφατα διάβασαν το “Χρονικό του χρόνου” του Στίβεν Χόκινγκ – το λάτρεψαν.
Επίσης, αφού είδαν την ταινία “Illuminati”, διάβασαν το βιβλίο. Για µένα, όµως, δεν
έχουν διαβάσει αυτά που θα έπρεπε», καταλήγει η ίδια.

Ανάλογη άρνηση απέναντι στο βιβλίο παρατηρεί και η κ. Ελένη Βαφειάδου,

εκπαιδευτικός (καθηγήτρια Γερµανικής), για τους γιους της, 10 και 11 χρόνων: «∆εν
ασχολούνται µε το βιβλίο. Ναυάγησαν ακόµη και οι καλοκαιρινές απόπειρες. Αλλά
και ως εκπαιδευτικός µε 20ετή πείρα στη συναναστροφή παιδιών 10-17 χρονών, πάλι
το ίδιο βλέπω, παρόλο που τα σχολεία καταβάλλουν προσπάθειες για να καλλιεργηθεί
η φιλαναγνωσία: βιβλιοπαρουσιάσεις, διαγωνισµοί, επισκέψεις συγγραφέων...

Σε έναν αθλητικό διαγωνισµό, δώρισαν το βιβλίο του “Χάρι Πότερ” σε έναν µαθητή
µου, που πρώτευσε. “Υπάρχει περίπτωση να διαβάσω ένα τόσο µεγάλο βιβλίο;”,
αντέδρασε. Νοµίζω ότι σ’ αυτές τις ηλικίες, το βιβλίο είναι χαµένο. Τα ηλεκτρονικά
παίζουν χωρίς ανταγωνιστή», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Πηγή:
http://www.kathimerini.gr/553815/article/politismos/vivlio/diavazoyn-osa-vlepoyn-sto-
sinema-kai-sto-internet