ሃይሌ ገብረስላሴ

ኃይሌ ገብረሥላሴ የተወለደው 18 ሚያዚያ 1973

ኢትዮጵያዊ ጡረታ የወጣ የረጅም ርቀት ትራክ፣ የመንገድ
ሯጭ አትሌት እና ነጋዴ ነው። በ 10,000 ሜትሮች ሁለት
የኦሎምፒክ የወርቅ ሜዳሊያዎችን እና አራት የዓለም
ሻምፒዮናዎችን አሸንፏል። በበርሊን ማራቶን ለአራት ጊዜ
ተከታታይ ጊዜ ያሸነፈ ሲሆን በዱባይ ማራቶንም ሶስት
ተከታታይ ድሎችን አስመዝግቧል። ከዚህም በተጨማሪ
በቤት ውስጥ አራት የአለም ዋንጫዎችን በማግኘቱ የ 2001
የአለም ግማሽ ማራቶን ሻምፒዮን ሆነ።

ኃይሌ በ 1500 ሜትሮች ርቀት እና በማራቶን መካከል

ከፍተኛ ውድድር በማሸነፍ ከውጪ፣ ከውስጥ እና ከአገር
አቋራጭ ሩጫ ወደ ጎዳና ሩጫ በማሸጋገር በመጨረሻው
ክፍል አሸንፏል። ከ 800 ሜትር እስከ ማራቶን 61
የኢትዮጵያ ብሄራዊ ሪከርዶችን በመስበር 27 የአለም ክብረ
ወሰኖችን ያስመዘገበ ሲሆን በታሪክ ከታላላቅ የርቀት
ሯጮች አንዱ ነው ተብሏል።

በሴፕቴምበር 2008 በ 35 አመቱ የበርሊን ማራቶንን 2፡03፡

59 በመግባት የአለም ክብረወሰን በ 27 ሰከንድ ሰበረ።
መዝገቡ ለሦስት ዓመታት ያህል ቆሟል። ዕድሜው ከ 35
ዓመት በላይ ስለነበረ ይህ ማርክ እስከ ሴፕቴምበር 29 ቀን
2019 ድረስ በማስተርስ የዕድሜ ምድብ የዓለም ክብረ ወሰን
ሆኖ የቆመ ሲሆን ኢትዮጵያዊው ቀነኒሳ በቀለ በ 37 ዓመቱ
2፡01፡41 በሆነ ጊዜ ሲሮጥ የኃይሌ 10,000 ሜትር
የማስተርስ ክብረ ወሰን አልተገዳደረም። ከ 2008 ዓ.ም.

ኃይሌ እ.ኤ.አ. በ 2011 በኒው አፍሪካን መጽሄት ከቶፕ 100

አፍሪካውያን መካከል አንዱ ሆኖ ተጠቅሷል።
ኃይሌ የተወለደው በኢትዮጵያ አሰላ ከአስር ልጆች አንዱ
ሆኖ ነው። በልጅነቱ በእርሻ ላይ እያለ በየጠዋቱ አስር ኪሎ
ሜትር ወደ ትምህርት ቤት ይሮጥ ነበር፣ ማታ ደግሞ ያንኑ
ይመለሳል።
እ.ኤ.አ. በ 1992 ኃይሌ በሴኡል፣ ደቡብ ኮሪያ፣ በ 1992
የዓለም ታዳጊዎች ሻምፒዮና በ 5000 ሜትር እና በ 10,000
ሜትር ሩጫ፣ በቦስተን በተካሄደው የዓለም አገር አቋራጭ
ሻምፒዮና የታዳጊዎች ውድድር የብር ሜዳሊያ ሲያገኝ፣
እ.ኤ.አ. ዩናይትድ ስቴተት.

በቀጣዩ አመት በ 1993 ኃይሌ በ 1993፣ 1995፣ 1997 እና

1999 የአለም ሻምፒዮና በወንዶች 10,000 ሜትሮች አራት
ተከታታይ የአለም ሻምፒዮናዎችን የመጀመርያ ጊዜ
አሸንፏል። እ.ኤ.አ. በ 1993 ያሸነፈው ድል የሙሴ ታኑይ
ጫማ ደወል ላይ በድንገት ተረከዙ ላይ በመውጣቱ ከእግሩ
እንዲበርር በማድረግ በጣም ዝነኛ ነበር። ከግንኙነቱ በኋላ
አንድ ጫማ ብቻ በመያዝ የተናደደው ታኑይ ወደ 10 ሜትር
መሪነት ሲወጣ ኃይሌ በመጨረሻው መስመር እንዲሮጥ
አድርጎታል። እንዲሁም በ 1993 የአለም ሻምፒዮና
በ 5,000 ሜትር ሩጫ ኬንያዊው እስማኤል ኪሩይ በቅርብ
ሁለተኛ ሆኖ አጠናቋል። እ.ኤ.አ. በ 1994 በአይኤኤኤፍ
የዓለም ሀገር አቋራጭ ሻምፒዮና የነሐስ ሜዳሊያ
አሸንፏል። በዚያው አመት በ 5,000 ሜትሮች 12፡56.96
በመሮጥ የመጀመሪያውን የአለም ሪከርድ አስመዝግቦ
የሰይድ አውይታን ሪከርድ በሁለት ሰከንድ ያህል ሰበረ።

በ 1995 ኃይሌ በ 10,000 ሜትር በ 26፡43.53 በኔዘርላንድ

ሄንግሎ በመሮጥ የዓለም ክብረ ወሰን በ 9 ሰከንድ ዝቅ
ብሏል። በዚያው ክረምት በስዊዘርላንድ ዙሪክ ኃይሌ 5000
ሜትሩን በ 12፡44.39 በመሮጥ ከዓለም ክብረ ወሰን 10.91
ሰከንድ ወስዶ 12፡55.30 (በኬንያው ሞሰስ ኪፕታኑይ
በዓመቱ መጀመሪያ የተቋቋመ)። በዛው ክረምት የ 10 ሺህ
የአለም ሻምፒዮና አሸናፊ ሲሆን የመጨረሻው 200 ሜ.
በ 25 ሰከንድ ውስጥ በመሮጥ ነው። ዙሪክ ውስጥ በተካሄደው
የዌልትክላሴ ስብሰባ የአለም ክብረወሰን ለ 1995 በትራክ እና
ፊልድ ኒውስ መጽሄት "የአመቱ ምርጥ አፈጻጸም" ተብሎ
ተመርጧል። እ.ኤ.አ. በ 1996 በዙሪክ በተካሄደው በዚሁ
የዌልትክላሴ ተገናኝቶ የተዳከመው ሀይሌ በአትላንታ
በከባድ ሀዲድ ላይ በተገኘው ጉድፍ እየተሰቃየ (በኦሎምፒክ
የ 10,000 ሜትር ወርቅ ያሸነፈበት) በ 58 ሰከንድ የዳንኤል
ኮሜን አምስት ዙር መልስ አልነበረውም። ኮመን በማሸነፍ
የኃይሌ ሪከርድ ሳይወጣለት 12፡45.09 በሆነ ሰአት
አጠናቋል። በ 1997 ኃይሌ በዚሁ ስብሰባ ላይ ጠረጴዛውን
በኮሜን ላይ አዞረ። ሶስተኛውን የ 10 ሺህ የአለም
ሻምፒዮና የወርቅ ሜዳልያ ያገኘው ሀይሌ ነሐሴ 13 ቀን
1997 በሌላ የዙሪክ ክላሲክ ኮመንን አሸንፎ የመጨረሻውን
200 ሜትሮችን በ 26.8 ሰከንድ በመሸፈን የ 5000 ሜትር
የአለም ክብረ ወሰን በ 12፡41.86 ሰጭቷል።[15] ኮመን
በበኩሉ የኃይሌን ሪከርድ የወሰደው ከዘጠኝ ቀናት በኋላ ብቻ
ኮመን ቤልጂየም ውስጥ 12፡39.74 በሆነ ውጤት ሲሮጥ
ነበር።

በቀጣዩ አመት 1998 ኃይሌ የ 2000 እና 3000 ሜትሮችን

የቤት ውስጥ የአለም ክብረ ወሰኖችን ዝቅ ሲያደርግ
፣ከሜዳው ውጪ በ 5000 እና 10,000 ሜትሮች የአለም
ክብረ ወሰኖችን በማስመለስ በስኬት እየተዝናና እና
እንዲሁም ሁሉንም በማሸነፍ የጎልደን ሊግ የጃፓን ውድድር
ተካፍሏል። .
ከ 13 ቀናት በኋላ ኃይሌ በፊንላንድ ሄልሲንኪ የኮመን
የ 5000 ሜትር ማርክ ወሰደ። ክሮሺያዊ የልብ ምት ሰሪ
ብራንኮ ዞርኮ ፍጥነቱን ቀስ ብሎ አውጥቶ 1000 ሜትሩን
በ 2፡33.91 በመምታት በማይል ላይ አቋርጧል። ሚሊዮን
ወልዴ እና አሰፋ መዝገቡ ኃይሌን በ 2000 ሜትር በ 5፡05.62
መርተዋል። የልብ ምት ሰጭዎቹ ፍጥነቱን ማስቀጠል
አልቻሉም፣ እና ሀይሌ ለችግር ብቻውን ለስድስት ዙር
ወጣ። በ 7፡38.93 3000 ሜትሮችን በመምታት ውድድሩን
ያስታወቁት የብሪታኒያ ተንታኞች ሳይቀሩ ቆጥረውታል።
ለመጨረስ አራት ዙር ሲቀረው (8፡40.00) ኃይሌ ከ 4 ደቂቃ
በታች የሆነ የመጨረሻ 1,600 ሜትሮችን ለማስመዝገብ
አስፈልጎታል። ኃይሌ አንድ ዙር ሊሄድ እና በታላቅ ስቃይ
ውስጥ ገብቷል፣ የመጨረሻውን ዙር 56.77 ሰከንድ እና
የመጨረሻውን 1,600 ሜትር 3፡59.36 (= 4፡00.96 ማይል)
በማስመዝገብ 12፡39.36 የአለም ክብረወሰን
አስመዝግቧል።
እ.ኤ.አ. በ 1999 ኃይሌ ኢንዱራንስ በተሰኘው ፊልም ላይ
እንደራሱ ተዋንቷል። ፊልሙ በአትላንታ በ 10,000
ሜትሮች የኦሎምፒክ ወርቅ ለማሸነፍ ያደረገውን ጥረት
ታሪክ ዘግቧል። በትራክ ላይ በአለም የቤት ውስጥ ትራክ
ሻምፒዮና 1500/3000 ሜትሮችን በእጥፍ አሸንፏል፣
የውጪው የአለም የትራክ ሻምፒዮናውን የ 10,000 ሜትር
ክብረወሰን አስጠብቆ፣ በሁሉም ሩጫዎቹ (ከ 1500 እስከ
10,000 ሜትር) ሳይሸነፍ ቆይቷል።

እ.ኤ.አ. በ 2000 ኃይሌ በ 5000 እና በ 10,000 ሜትሮች

ከአለም አንደኛ በመሆን ሁሉንም ውድድሮች አሸንፏል።
እ.ኤ.አ. በ 2000 በሲድኒ ኦሎምፒክ የኦሎምፒክ 10,000
ሜትሮችን (ከኤሚል ዛቶፔክ እና ከላሴ ቪሬን በኋላ) በተሳካ
ሁኔታ በመከላከል ታሪክ ውስጥ ሦስተኛው ሰው ሆነ ።
በኬንያው ፖል ቴርጋት ላይ የተካሄደው ጠባብ የኦሎምፒክ
ድል እጅግ አስደናቂ በሆነ የፍጻሜ ቅጣት ምት የተመዘገበ
ሲሆን ቴርጋት 26.3 ሰከንድ በሆነ የመጨረሻ 200 ሜትሮች
በኃይሌ 25.4 አንደኛ ሆኗል። በ 100 ሜትር የወንዶች 100
ሜትር የፍጻሜ ውድድር የአሸናፊነት ልዩነት 0.09 ሰከንድ
ብቻ ነበር።

እ.ኤ.አ. ነሐሴ 26 ቀን 2001 የመጀመሪያውን የግማሽ

ማራቶን ሩጫ (16 ከ 20 አሸነፈ) እና በ 1፡04፡34 አሸንፏል።
እንዲሁም በ 2001 ኃይሌ በአይኤኤኤፍ የዓለም የግማሽ
ማራቶን ሻምፒዮና እና በ 10,000 ሜትር የነሐስ ሜዳሊያ
በ 2001 የዓለም አትሌቲክስ ሻምፒዮና አሸንፏል። በዚሁ
አመት ታላቁ ሩጫን ከፒተር ሚድልብሩክ ጋር ፅንሰ ሀሳብ
አቅርቧል ፣ይህም በመጨረሻ በብሬንዳን ፎስተር
፣በብሪታንያዊው ሯጭ ሪቻርድ ኔሩርካር በኢትዮጵያ
የእንግሊዝ አምባሳደር ማይልስ ዊክስቴድ ድጋፍ
ተደርጎለታል።

ኃይሌ ገብረሥላሴ በ 1995 ወደ ሥራ ፈጣሪነት ሙያ

ተሰማርቶ፣ ኩባንያዎችን ለመመሥረት ባደረገው
ውጤታቸው የተገኘውን ገቢ ኢንቨስት አድርጓል። እስከ
ቅርብ አመታት ድረስ በየቀኑ 600 ሰራተኞች እና ቢሮዎች
አሉት። በ 2010 ኃይሌ ኃይሌ ሪዞርቶችን በሀዋሳ ሀይቅ
ከፍቶ ሪዞርቱ በፍጥነት መዳረሻዎቹን ወደ አማራ፣ ኦሮሚያ
እና ደቡብ ክልል በማስፋፋት በአዲስ አበባ ቢሮ አለው።
ሃይሌ ኢትዮጵያ ውስጥ የሃዩንዳይ መኪናዎች አከፋፋይ
አለው።

ሃይሌ የማራቶን ሞተርስ የተሸከርካሪ ንግድ ነበረው

የሃዩንዳይ መኪናዎችን የሚገጣጠም እና በቅርቡ
የመጀመሪያውን የኤሌክትሪክ መኪና ከመገጣጠሚያ
ፋብሪካው ያነሳው። ኃይሌ የበርካታ ቢዝነሶች ባለቤት ሲሆን
በሪል ስቴት ፕሮጀክቶች ላይ የተሳተፈ ሲሆን የአራት
ሆቴሎች ባለቤት የሆነው የቡና ተክል ነው። እ.ኤ.አ. በ
2015 1,000 ሰራተኞች ይገመታሉ እና 3,000 ሰራተኞችን
በኢትዮጵያ እና ከዚያም በላይ ባደረገው ኢንቨስትመንት ላይ
ደርሷል። ኃይሌ በአሁኑ ወቅት ከተለያዩ ቢዝነሶች 30
ሚሊዮን ብር ገቢ አግኝቷል።