Chamaka Samarakoon

Attorney-at-Law, LL.B. (London), LL.M. (BCU)

 Learning outcomes
ඉගෙනුම් ඵල
• What is a Hypothesis? - උපකල්පනයක් / කල්ිතයක් යනු කුමක්ද?
• Hypothesis in Research - පර්ගේෂණ උපකල්පන
• Types of Hypothesis - උපකල්පන වර්ෙ
i. Simple Hypothesis - සරල උපකල්පනය
ii. Complex Hypothesis - සංකීර්ණ උපකල්පනය
iii. Directional Hypothesis - දිශානුෙත උපකල්පනය
iv. Non-directional Hypothesis - දිශානුෙත ගනාවන උපකල්පනය
v. Null Hypothesis - ශුනය උපකල්පනය
vi. Associative and Causal Hypothesis-ආශී%ත සහ සහ ගහේතු කල්ිතය
• Examples of Hypothesis - උපකල්ිත උදාහරණ
• Characteristics of Hypothesis - උපකල්ිතගේ ලක්ෂණ
• How to write a Hypothesis - උපකල්පනය ලියන ආකාරය
 What is a Hypothesis

• A hypothesis is a proposed explanation for a phenomenon.

කල්ිතයක් යනු සංසිද්ධියක් සඳහා ගයෝජිත පැහැදිලි කිරීමකි.

• A hypothesis to be a scientific hypothesis, the scientific method requires

that one can test it.

කල්ිතයක් විදයාත්මක උපකල්පනයක් වීමට නම්, විදයාත්මක ක්‍රමයට එය පරීක්‍ෂා කළ හැකි බව

අවශය ගේ.

• Scientists generally base their hypotheses on previous observations or

knowledge.

විදයාඥයන් සාමානයගයන් ඔවුන්ගේ උපකල්පන පදනම් කර ෙන්ගන් ගපර නිරීක්ෂණ ගහෝ දැනුම
මතය.
 Hypothesis in Research

• For a research project , the hypothesis typically outlines what the

researcher expects to find during their investigation.

පර්ගේෂණ වයාපෘතියක් සඳහා, කල්ිතයක් සාමානයගයන් පර්ගේෂකයා තම විමර්ශනගේදී ගසායා

ෙැනීමට අගේක්ෂා කරන ගද්ධ ගෙනහැර දක්වයි.

• The formulation of a hypothesis is an important part of the research project.

කල්ිතයක් සැකසීම පර්ගේෂණ වයාපෘතිගේ වැදෙත් ගකාටසකි.

• It allows the researcher to narrow their focus and develop a clear research
question.

එමගින් පර්ගේෂකයාට තම අවධානය පටු කිරීමට සහ පැහැදිලි පර්ගේෂණ ප්‍රශේනයක් වර්ධනය

කිරීමට අවකාශය ලැගබයි.

• The hypothesis should be based on previous knowledge and observations.

කල්ිතය ගපර දැනුම හා නිරීක්ෂණ මත පදනම් විය යුතුය.

• Once the hypothesis has been formulated, it must be tested. This is usually
done through experimentation or data collection.

උපකල්පනය සකසේ කළ පසු, එය පරීක්ෂා කළ යුතුය. ගමය සාමානයගයන් සිදු කරනු ලබන්ගන්
අත්හදා බැලීම් ගහෝ දත්ත එකතු කිරීම මගිනි.

• If the test results support the hypothesis, it can be considered supported by

evidence.

පරීක්ෂණ ප්‍රතිඵල උපකල්පනයට සහය දක්වන්ගන් නම්, එය සාක්ි මගින් සහාය දක්වන බව
සැලකිය හැකිය.

• If the results do not support the hypothesis, it may need to be revised or

rejected.

ප්‍රතිඵල උපකල්පනයට සහාය ගනාදක්වන්ගන් නම්, එය සංගශෝධනය කිරීමට ගහෝ ප්‍රතික්ගෂේප

කිරීමට අවශය විය හැකිය.
 Types of Hypothesis

There are six types of hypotheses:

• Simple Hypothesis

• Complex Hypothesis

• Directional Hypothesis

• Non-directional Hypothesis

• Null Hypothesis

• Associative and Causal Hypothesis

 Simple Hypothesis
• A simple hypothesis is one that can be tested with a single experiment.

සරල උපකල්පනයක් යනු තනි අත්හදා බැලීමකින් පරීක්ෂා කළ හැකි එකකි.

houseplants seem to wilt when they are placed in direct sunlight.

ෙෘහසේථ ශාක සෘජු හිරු එළිගේ තැබූ විට ඒවා මැලවී යන බව ගපගන්.

We formulate the hypothesis that plants need water to live.

ශාකවලට ජීවත් වීමට ජලය අවශය බවට උපකල්පනයක් නිර්මාණය කරෙත හැක.

If the plant in direct sunlight wilts first, then your hypothesis is supported.

සෘජු හිරු එළිගේ ඇති ශාකය මුලින්ම මැලවී ගියගහාත්, උපකල්පනයට සහාය ගේ.

If not, then you must consider other possible explanations for your
observations.

එගසේ ගනාගේ නම්, ඔගේ නිරීක්ෂණ සඳහා හැකි ගවනත් පැහැදිලි කිරීම් සලකා බැලිය යුතුය.
 Complex Hypothesis
• A complex hypothesis is a hypothesis that suggests that there is a
relationship between two or more variables.

සංකීර්ණ කල්ිතයක් යනු විචලය ගදකක් ගහෝ වැඩි ෙණනක් අතර සම්බන්ධයක් පවතින බව
හඟවන උපකල්පනයකි.

• This type of hypothesis is often used in fields such as psychology and

sociology.

මගනෝවිදයාව සහ සමාජ විදයාව වැනි ක්ගෂේත්‍රවල ගමම වර්ෙගේ උපකල්පන ගබාගහෝ විට භාවිතා
ගේ.

• There are three main types of complex hypotheses: interaction, moderator,

and mediator.

සංකීර්ණ කල්ිතගේ ප්‍රධාන වර්ෙ තුනක් තිගේ: අන්තර්ියා, මධයසේථකාරක සහ මැදිහත්කාරක.

• An interaction hypothesis suggests that there is a relationship between two
or more variables, and that this relationship is affected by another variable.

අන්තර්ියා උපකල්පනයක් ගයෝජනා කරන්ගන් විචලය ගදකක් ගහෝ වැඩි ෙණනක් අතර
සම්බන්ධතාවයක් පවතින බවත්, ගමම සම්බන්ධතාවය ගවනත් විචලයයක් මගින් බලපාන බවත්ය.

• A moderator hypothesis suggests that there is a relationship between two or

more variables, and that this relationship is affected by the presence or
absence of another variable.

මධයසේථ උපකල්පනයක් ගයෝජනා කරන්ගන් විචලය ගදකක් ගහෝ වැඩි ෙණනක් අතර
සම්බන්ධයක් පවතින බවත්, ගවනත් විචලයයක් තිබීම ගහෝ ගනාපැවතීම ගමම සම්බන්ධතාවයට
බලපාන බවත්ය.

• A mediator hypothesis suggests that there is a relationship between two or

more variables, and that this relationship is mediated by another variable.

අතරමැදි උපකල්පනයක් ගයෝජනා කරන්ගන් විචලය ගදකක් ගහෝ වැඩි ෙණනක් අතර
සම්බන්ධතාවයක් පවතින බවත්, ගමම සම්බන්ධතාවය ගවනත් විචලයයක් මගින් මැදිහත් වන
බවත්ය.
 Directional Hypothesis
• A directional hypothesis, also known as a one-tailed hypothesis, is a type of statistical
hypothesis that predicts the direction of an effect.
දිශානුෙත කල්ිතයක්, ඒක පැතිකඩ කල්ිතයක් ගලසද හැඳින්ගේ, එය බලපෑමක දිශාව පුගරෝකථනය කරන
සංඛ්‍යානමය කල්ිත වර්ෙයකි.
• A directional hypothesis might predict that a new drug will increase blood pressure.
නව ඖෂධයක් රුිර පීඩනය වැඩි කරන බවට දිශානුෙත උපකල්පනයක් පුගරෝකථනය කළ හැකිය.
• A directional hypothesis can be either right-tailed or left-tailed.
දිශානුෙත උපකල්පනයක් දකුණු දිශානිතික ගහෝ වම් දිශානතික විය හැක.
• A right-tailed hypothesis predicts that an effect will be greater than zero, while a left-tailed
hypothesis predicts that an effect will be less than zero.
• දකුණු දිශානතික කල්ිතයක් මඟින් බලපෑම ශුනයයට වඩා වැඩි වනු ඇතැයි පුගරෝකථනය කරන අතර වම්
දිශානතික කල්ිතයක් මඟින් බලපෑම ශුනයයට වඩා අඩු වනු ඇතැයි පුගරෝකථනය කරයි.
• Directional hypotheses are often used in fields such as medicine and psychology, where
researchers are interested in predicting the direction of an effect.
• පර්ගේෂකයන් බලපෑමක දිශාව පුගරෝකථනය කිරීමට උනන්දු වන වවදය විදයාව සහ මගනෝ විදයාව වැනි
ක්ගෂේත්‍රවල දිශානුෙත උපකල්පන ගබාගහෝ විට භාවිතා ගේ.
 Non-directional Hypothesis
• The Non-directional Hypothesis is a theory that states there is no relationship between
two variables.

දිශානුෙත ගනාවන උපකල්පන යනු විචලය ගදකක් අතර සම්බන්ධයක් ගනාමැති බව පවසන නයායකි.

• This means that one variable does not cause the other variable to change.

ගමයින් අදහසේ කරන්ගන් එක් විචලයයක් අගනක් විචලයය ගවනසේ වීමට ගහේතු ගනාවන බවයි.

• The hypothesis is used in research to test if there is a cause and effect relationship
between two variables.

විචලය ගදකක් අතර ගහේතුව සහ ඵල සම්බන්ධයක් තිගේද යන්න පරීක්ෂා කිරීම සඳහා කල්ිතය පර්ගේෂණගේදී
භාවිතා ගේ.
 Null Hypothesis

• It states that there is no relationship between independent and dependent

variables.

සේවාධීන සහ පරායත්ත විචල්යයන් අතර සම්බන්ධයක් ගනාමැති බව එහි සඳහන් ගේ.

Associative and Causal Hypothesis
• The associative hypothesis posits that people learn by connecting stimuli
and responses.
ආශ්‍රිත උපකල්පනය මගින් මිනිසුන් උත්ගත්ජක සහ ප්‍රතිචාර සම්බන්ධ කිරීගමන් ඉගෙන ෙන්නා
බව දක්වයි
• The theory suggests that when two things are experienced together, they
become associated in memory.
ගමමගින් ගයෝජනා කරන්ගන් කරුණු ගදකක් එකට අත්විඳින විට ඒවා මතකයට සම්බන්ධ වන
බවයි.
• As a result, when one of the things is experienced again in the future, it will
trigger the recall of the other thing.
එහි ප්‍රතිඵලයක් ගලස අනාෙතගේ දී එක් ගදයක් නැවත වරක් අත්විඳින විට, එය අගනක් ගදය
සිහිපත් කිරීමට ගහේතු ගේ.
• The associative hypothesis has been used to explain a variety of
phenomena, including classical conditioning and observational learning.
සම්භාවය සමීකරණය සහ නිරීක්ෂණ ඉගෙනීම ඇතුළු විවිධ සංසිද්ධධීන් පැහැදිලි කිරීම සඳහා ආශ්‍රිත
උපකල්පනය භාවිතා කර ඇත.
• A causal hypothesis is a proposed explanation for how and why something
happens.
ගහේතුමය කල්ිතයක් යනු යමක් සිදුවන්ගන් ගකගසේද සහ ඇයි යන්න සඳහා ගයෝජිත පැහැදිලි කිරීමකි.
• A causal hypothesis looks at the relationships between variables in order to
identify cause and effect.
ගහේතුමය කල්ිතයක් ගහේතුව සහ බලපෑම හඳුනා ෙැනීම සඳහා විචලයයන් අතර සම්බන්ධතා ගදස බලයි.
• In order to be a strong causal hypothesis, there must be a clear relationship
between the independent and dependent variables.
ප්‍රබල ගහේතු කල්ිතයක් වීමට නම් සේවාධීන සහ යැගපන විචලයයන් අතර පැහැදිලි සම්බන්ධයක් තිබිය
යුතුය.
• This means that when the independent variable changes, there is a
corresponding change in the dependent variable.
ගමයින් අදහසේ කරන්ගන් සේවාධීන විචලයය ගවනසේ වන විට, පරායත්ත විචලයගේ අනුරූප ගවනසක්
ඇති බවයි.
• A causal hypothesis can be tested through experimentation.
අත්හදා බැලීම් මගින් ගහේතු කල්ිතයක් පරීක්ෂා කළ හැකිය.
• By manipulating the independent variable and measuring the dependent
variable, you can determine whether there is a cause-and-effect relationship.
සේවාධීන විචලයය හැසිරවීගමන් සහ පරායත්ත විචලයය මැනීගමන්, ගහේතු සහ ඵල සම්බන්ධතාවයක්
තිගේද යන්න තීරණය කළ හැකිය.
 Example of Hypothesis
• A hypothesis might be that decreased daylight causes an increase in the
number of car accidents.
දිවා ආගලෝකය අඩුවීම රිය අනතුරු සංඛ්‍යාව වැඩි වීමට ගහේතු වන බව කල්ිතයක් ගලස ෙනු ලබයි.
• To test this hypothesis, researchers would collect data on the number of car
accidents and the amount of daylight over a period of time.
ගමම උපකල්පනය පරීක්ෂා කිරීම සඳහා, පර්ගේෂකයන් රිය අනතුරු සංඛ්යාව සහ යම් කාල
පරිච්ගේදයක් තුළ දිවා ආගලෝකගේ දත්ත එකතු කරනු ඇත.
• If there is a correlation between the two variables, it may support the
hypothesis.
විචලය ගදක අතර සහසම්බන්ධයක් තිගේ නම්, එය උපකල්පනයට සහාය විය හැකිය.
• However, correlation does not necessarily mean causation.
ගකගසේ ගවතත්, සහසම්බන්ධය අනිවාර්යගයන්ම ගහේතුව ගලස අදහසේ ගනාගේ.
• Further research would be needed to determine if there is a causal relationship
between decreased daylight and increased car accidents.
දිවා ආගලෝකය අඩුවීම සහ වැඩිවන රිය අනතුරු අතර ගහේතු සම්බන්ධයක් තිගේද යන්න තීරණය
කිරීමට වැඩිදුර පර්ගේෂණ අවශය ගේ.
 Characteristics of Hypothesis
• A good hypothesis is a statement that can be tested and is used to explain an observed
phenomenon.
ගහාඳ උපකල්පනයක් යනු පරීක්ෂා කළ හැකි ප්‍රකාශයක් වන අතර එය නිරීක්ෂණය කළ සංසිද්ධියක් පැහැදිලි කිරීමට
භාවිතා කරයි.
• A hypothesis must be testable and should be based on previous observations or knowledge.
උපකල්පනයක් පරීක්ෂා කළ හැකි විය යුතු අතර ගපර නිරීක්ෂණ ගහෝ දැනුම මත පදනම් විය යුතුය.
• A good hypothesis is clear and concise. It should state what you expect to observe, and it should
be easy to understand.
ගහාඳ උපකල්පනයක් පැහැදිලි සහ සංක්ිේත ය. නිරීක්ෂණය කිරීමට බලාගපාගරාත්තු වන ගද්ධ එහි සඳහන් කළ යුතු අතර,
එය ගත්රුම් ෙැනීමට පහසු විය යුතුය.
• A good hypothesis is testable, which means that it can be tested using experiments or other
methods of observation.
ගහාඳ උපකල්පනයක් පරීක්‍ෂා කළ හැකි ය, එයින් අදහසේ කරන්ගන් එය අත්හදා බැලීම් ගහෝ ගවනත් නිරීක්ෂණ ක්‍රම
භාවිතගයන් පරීක්‍ෂා කළ හැකි බවයි.
• A good hypothesis is based on evidence. This means that it should be supported by data from
previous studies or observations.
• ගහාඳ උපකල්පනයක් සාක්ි මත පදනම් ගේ. ගමයින් අදහසේ වන්ගන් එය ගපර අධ්යයන ගහෝ නිරීක්ෂණ දත්ත මගින්
සහාය විය යුතු බවයි.
 How to Write Hypothesis
• Writing a hypothesis is an important part of any scientific experiment.

උපකල්පනයක් ලිවීම ඕනෑම විදයාත්මක අත්හදා බැලීමක වැදෙත් ගකාටසකි.

• By clearly stating your hypothesis, you can focus your research and make sure that
your results are relevant to your question.

ඔගේ කල්ිතය පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කිරීගමන්, ඔබට ඔගේ පර්ගේෂණය කළ හැකි අතර ඔගේ ප්‍රතිඵල ඔගේ
ප්‍රශේනයට අදාළ බව සහතික කර ෙත හැක.

• Make sure that your hypothesis is clear and concise. A good hypothesis should be
able to be stated in one or two sentences.

කල්ිතය පැහැදිලි සහ සංක්ිේත විය යුතුගේ. ගහාඳ උපකල්පනයක් වාකය එකකින් ගහෝ ගදකකින් ප්‍රකාශ
කළ හැක.
• Your hypothesis should be based on your research question. Make sure that you
have done enough background research to know what you want to test with
your experiment.
ඔගේ උපකල්පනය ඔගේ පර්ගේෂණ ප්‍රශේනය මත පදනම් විය යුතුය. ඔගේ අත්හදා බැලීම සමඟ ඔබට
පරීක්ෂා කිරීමට අවශය ගද්ධ දැන ෙැනීමට ඔබ ප්‍රමාණවත් පසුබිම් පර්ගේෂණයක් කර තිබිය යුතු ගේ.
• Be specific when writing your hypothesis. For example, if you are testing the
effects of a new drug, make sure to state what the drug is and how you think it
will affect the body.
ඔගේ උපකල්පනය ලිවීගම්දී නිශේිත වන්න. උදාහරණයක් ගලස, ඔබ නව ඖෂධයක බලපෑම් පරීක්ෂා
කරන්ගන් නම්, එම ඖෂධය කුමක්ද සහ එය ශරීරයට බලපානු ඇතැයි ඔබ සිතන්ගන් ගකගසේද යන්න
සඳහන් කලයුතු ගේ.
• Keep your hypotheses achievable. You should be able to design an experiment
that will test your hypothesis.
ඔබගේ උපකල්පන සාක්ෂාත් කරෙත හැකි ගලස තැබිය යුතු ගේ . ඔගේ උපකල්පනය පරීක්ෂා කරන
අත්හදා බැලීමක් සැලසුම් කිරීමට ඔබට හැකි විය යුතුය.
• Make sure that your hypothesis is testable with the resources you have. For
example, if you are testing the effects of a drug on humans, make sure that you
can access human subjects for your experiment.
ඔගේ උපකල්පනය ඔබ සතුව ඇති සම්පත් සමඟ පරීක්ෂා කළ හැකි වියයුතු ගේ. උදාහරණයක් ගලස,
ඔබ මිනිසුන්ට ඖෂධයක බලපෑම පරීක්ෂා කරන්ගන් නම්, ඔගේ අත්හදා බැලීම සඳහා ඔබට මිනිසේ
විෂයයන් ගවත ප්‍රගේශ විය හැකියාව තිබිය යුතු ගේ.
 Advantages of Hypothesis
• A hypothesis can guide research by providing a framework for researchers to
work within.

කල්ිතයකට පරික්ෂකයින්ට වැඩ කිරීමට රාමුවක් සැපයීගමන් පර්ගේෂණයට මඟ ගපන්විය හැක.

• It can lead to new insights by suggesting possible explanations for observed

phenomena.

නිරීක්ෂණය කළ සංසිද්ධි සඳහා හැකි පැහැදිලි කිරීම් ගයෝජනා කිරීගමන් එය නව අවගබෝධයක් ලබා
ෙත හැකිය.

• It allows researchers to make predictions about what they think will happen in
future experiments or observations.

අනාෙත අත්හදා බැලීම් ගහෝ නිරීක්ෂණ වලදී ඔවුන් සිතන ගද්ධ ෙැන අනාවැකි පළ කිරීමට
පර්ගේෂකයන්ට ඉඩ සලසයි.
 Limitations of Hypothesis

• One limitation of hypotheses is that they are often based on limited

evidence. This can lead to hypotheses that are not well supported by data.

උපකල්පනවල එක් සීමාවක් නම් ඒවා ගබාගහෝ විට සීමිත සාක්ි මත පදනම් වීමයි. ගමය දත්ත
මගින් ගහාඳින් සහාය ගනාදක්වන උපකල්පනවලට ගහේතු විය හැක.

• Another limitation is that hypotheses can be difficult to test. This can make it
difficult to determine whether a hypothesis is correct or not.

තවත් සීමාවක් වන්ගන් උපකල්පන පරීක්ෂා කිරීමට අපහසු විය හැකි බවයි. ගමමගින්
උපකල්පනයක් නිවැරදිද නැද්ධද යන්න තීරණය කිරීමට අපහසු විය හැක.