Professional Documents
Culture Documents
Ang tayutay o “figure of speech” sa wikang ingles ay mga salita o mga pahayag na gumagamit ng mga
salitang matalinghaga upang ang pagpapahayag ay mas maging kaakit-akit, makulay, at mabisa.
Ang isang salita o parirala sa isang tayutay ay nagtataglay ng hiwalay na kahulugan mula sa literal na
kahulugan nito. Ginagamit ito upang bigyang diin ang isang kaisipan o damdamin.
Uri ng Tayutay
May dalawampung (20) uri ng tayutay na tatalakaying natin sa araling ito. Ito ay ang simili o pagtutulad,
metapora o pagwawangis, personipikasyon o pagsasatao, apostrope o pagtawag, pag-uulit, hyperbole o
pagmamalabis, onomatopeya o panghihimig, pag-uyam, pagpapalit-saklaw o senekdoke, paglilipat-wika,
pagpapalit-tawag, pasukdol o climax, antiklaymaks, pagtanggi, pagtatambis, retorika na tanong,
paralelismo, paglumanay, paghahalintulad at pangitain.
1. Simili o Pagtutulad
Ang simili o pagtutulad ay isang tayutay na direktang naghahambing ng dalawang bagay. Naiiba ang mga
simile sa metapora dahil gumagamit ito ng mga termino sa paghahambing tulad ng “tulad ng,” “bilang,”
“kaya,” o “kaysa” upang bigyang-diin ang mga pagkakatulad sa pagitan ng dalawang aytem.
Samantala, ang metapora ay bumubuo ng pahiwatig (implicit) na paghahambing.
Ang metapora ay isang tayutay kung saan ang isang salita o parirala ay inilapat sa isang bagay o aksyon
kung saan ito ay hindi literal na naaangkop.
1. Unang beses kong dinala ang kaibigan ko sa gym, at gaya ng inaasahan, para siyang isda sa labas ng
tubig.
3. Personipikasyon o Pagsasatao
Ang personipikasyon ay pagsasatao ng isang personal na kalikasan o mga katangian ng tao sa isang
bagay na hindi tao, o ang representasyon ng isang abstrak na kalidad sa anyo ng tao.
Ang Apostrope ay isang tayutay kung saan ang isang tagapagsalita ay direktang tumutugon sa isang tao
(o isang bagay) na wala o hindi makatugon sa katotohanan.
Ang entidad na tinutugunan ay maaaring wala, patay, o haka-haka na tao, ngunit maaari rin itong isang
walang buhay na bagay (tulad ng mga bituin o karagatan), isang abstract na ideya (tulad ng pag-ibig o
kapalaran), o isang nilalang (tulad ng Muse o diyos).
Pag-uulit
Ang pag-uulit ay isang tayutay kung saan inuulit ang parehong tunog sa isang grupo ng mga salita.
Mayroong anim na uri ng pag-uulit at ito ay ang mga sumusunod:
Aliterasyon
Ito ay tumutukoy sa unang titik o pantig ng isang salita na inuulit sa unang bahagi ng salita.
Halimbawa:
Anapora
Ang anapora ay ang pag-uulit ng salita o pagkakasunod-sunod ng mga salita sa simula ng magkakasunod
na sugnay, parirala, o pangungusap.
Halimbawa:
Kung makikita mo si mama, sabihin mo lamang na ibig ko siyang makausap.
Ang pinya na ito ay para sa akin, para sa iyo, at para sa buong pamilya.
Katapora
Ang “katapora” ay ang paggamit ng isang salita o parirala na tumutukoy o kumakatawan sa hulihan ng
salita o parirala.
Halimbawa:
Siya ay may awra na napaka dili at ang mga mata’y parang nag aapoy, si Eliot ay nakakatakot!
Anadiplosis
Ang anadiplosis ay ang pag-uulit ng huling salita ng isang naunang sugnay. Ang salita ay ginagamit sa
dulo ng isang pangungusap at pagkatapos ay ginamit muli sa simula ng susunod na pangungusap.
Halimbawa:
Epipora
Ang batas ng ating paaralan ay galangin mo, sundin mo, at isapuso mo.
Ang Epanodos ay isang pigura ng pananalita na ginagamit kapag ang parehong salita o dalawang
magkatulad na salita ay inuulit pabaliktad sa loob ng isang sipi ng teksto.
Halimbawa:
Hyperbole o Pagmamalabis
Ang tayutay na hyperbole ay ang paggamit ng pagmamalabis bilang isang retorika na aparato o
pagtatanghal ng pananalita.
Ito ay maaaring gamitin upang pukawin ang matinding damdamin o upang lumikha ng isang malakas na
impresyon, ngunit hindi ito sinadya upang kunin nang literal.
Onomatopeya o Panghihimig
Ang Onomatopeya ay ang proseso ng paglikha ng isang salita na ginagaya, kahawig, o nagmumungkahi
ng tunog na inilalarawan nito.
Alam kong gutom na ang aming kambing dahil napakalakas na ng meee nito.
Labis ang aking saya nang narinig ko ang pag quack quack ng aking mga bibe.
Pag-uyam
Ang pag-uyam ay isang tayutay kung saan ang isang komento ay sinadya upang masaktan o kutyain ang
isang bagay ngunit nakabalatkayo na paraang nakakapuri.
Ang sipag mo palang tao, wala nang ginawa kundi ma tulog mag hapon.
Bilib ako sa tibay ng relasyon niyo. sa sobrang tibay, giniba nalang ng kasintahan mo.
Ang yaman mo talaga, sa sobrang yaman ay hindi kana naka bili ng bagong sapatos.
Pagpapalit-saklaw o Senekdoke
Ang senekdoke o pagpapalit-saklaw ay isang tayutay kung saan ang isang salita o parirala na tumutukoy
sa isang bahagi ng isang bagay ay hinahalili upang tumayo sa kabuuan, o kabaliktaran.
Ibuhos mo ang tubig na ‘to pag lumapit ang taksil mong asawa.
Paglilipat-wika
Ang tayutay na paglilipat-wika ay isang termino na tumutukoy sa proseso ng paglilipat ng mga katangian
ng tao sa mga bagay na walang buhay. Ginagamitan ito ng mga pang-uri.
Mga Halimbawa ng Paglilipat-Wika
Naging malungkot ang kanilang bahay simula ng yumao ang kanilang ina.
Tila nalulungkot ang mga laruan ni Roy dahil hindi na niya ito nilalaro.
Pagpapalit-tawag
Ang pagpapalit-tawag ay isang tayutay kung saan ang isang bagay o konsepto ay tinutukoy sa
pamamagitan ng pangalan ng isang bagay na malapit na nauugnay sa bagay o konsepto na iyon.
Pasukdol o Climax
Ang pasukdol o climax sa wikang Ingles ay isang tayutay kung saan ang mga sunud-sunod na salita,
parirala, sugnay, o pangungusap ay nakaayos sa pataas na pagkakasunud-sunod ng kahalagahan, tulad
ng sa “Tingnan mo! Sa langit! Ito ay isang ibon! Ito ay isang eroplano! Ito ay Superman!”
“Mabilis na humupa ang hangin, napawi ang malakas na ulan, muling sumilay ang liwanag ng araw na
nagbabadya ng panibagong pag-asa!”
“Ang lamig ng simoy ng hangin, ang mga batang nangangaroling, ay nagsasabing ang pasko ay malapit
na.”
“Nagmamakaawa siya, nagsisinungaling siya, nagnanakaw siya, pumapatay siya para sa ginto”
“Maririnig natin siya, susundan natin siya, mamamatay tayo kasama siya.”
“Nakita ko ang pagdilim ng paligid at paglakas ng ihip ng hangin na tila nagbabadya ng isang malakas na
bagyong paparating.”
Antiklaymaks
Ang tayutay na antiklaymaks ay tumutukoy sa isang pananalita kung saan unti-unting bumababa ang
mga pahayag ayon sa kahalagahan.
Hindi tulad ng kasukdulan, ang antiklimaks ay ang pagkakaayos ng isang serye ng mga salita, parirala, o
sugnay sa pagkakasunud-sunod ng pagbaba ng kahalagahan.
“Isang bumbero ang pumasok sa nasusunog na bahay dahil may narinig siyang parang iyak ng bata.”
“Namuo ang tension sa isang nakakatakot na palabas habang papalapit ang isang batang babae sa isang
saradong pinto. May kumatok na tunog sa likod ng pinto…”
“Hayaang kilalanin ng isang tao ang kaniyang obligasiyon sa kaniyang sarili, sa kaniyang pamilya, sa
kaniyang bansa, at sa kaniyang Diyos.”
“Ang mga babae ay may kahangahangang pakiramdam tungkol sa mga bagay-bagay. Maaari nilang
matuklasan ang lahat maliban sa halata.”
“Sa wakas nahanap na ng pari ang kaban ng kayamanan… para lamang makita itong walang laman.
Nagsumikap sila ng husto para lang makuha ang kaban ng kayamanan… at ito ay isang kabiguan.”
“Sa loob ng mga araw o kahit na linggo, naghahanda sila para sa bagyo sa pamamagitan ng pag-iimbak
ng tubig at mga suplay ng pagkain, mga boarding window, at paglikas. Pagkatapos, sa huling minuto,
lumihis ang bagyo sa karagatan at ang lahat ng gawaing iyon ay walang kabuluhan.”
Pagtanggi
Ang pagtanggi o litotes sa ingles ay isang tayutay na nagtatampok ng parirala na gumagamit ng mga
negatibong salita o termino upang ipahayag ang isang positibong paninindigan o pahayag.
“Hindi naman mahangin sa labas pero magulo pa rin ang buhok ko.”
“Hindi ka mali.”
Pagtatambis
Ang pagtatambis o oxymoron sa ingles, ay isang tayutay na pinagsasama ang dalawang salita na
magkasalungat.
“Mag-aaral na guro.”
“Gawin mo ang tahimik na sigaw para mawala kahit kaunti ang sakit na nararamdaman mo.”
Retorika na Tanong
Ang isang retorika na tanong ay tayutay kung saan ang isang tanong ay tinatanong para sa isang dahilan
maliban sa upang makakuha ng isang sagot-pinakakaraniwan. Ang tanong ay humihiling na
makapagbigay ng isang mapanghikayat na punto.
“Ilang beses ko bang sasabihin sayo na huwag mong kainin ang panghimagas ko?”
“Nasaan ang tunay na pag-ibig?”
“Nababaliw na ba ko?”
“Ilang taon ang aabutin para maibalik mo ang librong pinahiram ko sa iyo?”
Paralelismo
Ang paralelismo ay isang uri ng tayutay kung saan ang dalawa o higit pang elemento ng isang
pangungusap (o serye ng mga pangungusap) ay may parehong gramatika na istraktura.
Ang mga “parallel” na elementong ito ay maaaring gamitin upang paigtingin ang ritmo ng wika, o upang
gumuhit ng paghahambing, bigyang-diin, o liwanagan ang isang ideya.
“Bigyan mo ang isang tao ng isda, at pinakain mo siya sa isang araw. Turuan mo ang isang tao na
mangisda, at pinakain mo siya habang buhay.”
“Isang beses mamatay ang matapang. Ang duwag ay namamatay ng isang libong beses.”
“Ibalik mo sa akin ang aking pantasya! Ibalik mo sa akin ang aking buhay!”
“Tayo ang mga kabataan ng bansang ito. Tayo ang kinabukasan ng mga lupain ito.”
Paglumanay
Ang paglumanay o tinatawag na euphemism sa ingles ay ginagamit upang ipahayag ang isang banayad,
hindi direkta, o hindi malinaw na salita or parirala upang palitan ang isang malupit, mapurol, o
nakakasakit na termino.
“Huwag ka sanang mabibigla ngunit ang iyong anak ay natagpuan na pantay na ang mga paa.” (patay na)
Paghahalintulad
“Ang halimuyak ng rosas na bagong pitas ay katulad ng umuusbong na pag-ibig ng binata para sa
dalaga.”
“Ikay ang dagat at ako ang mga isda na hindi nabubuhay pag wala ka.”
“Ang pagsikat ng araw ay parang pag-asang sumisikat.”
“Kung paanong ang espada ay sandata ng isang mandirigma, ang panulat ay sandata ng isang
manunulat.”
“Kung paano sumuri ng mga sakit ang isang doktor ay katulad ng kung paano sinisiyasat ng detiktibo ang
mga krimen.”
“Kung paano ang uod ay lumabas sa kaniyang bahay, kaya dapat din tayong lumabas sa ating pook
kaginhawaan.”
Pangitain
Ang pangitain ay isang uri nga tayutay na tumutukoy sa paggamit ng matalinghagang wika upang
pukawin ang isang pandama na karanasan o lumikha ng isang larawan na may mga salita para sa isang
mambabasa.
Basahin ang iba pang mga aralin: Rin at Din, Anekdota, Parabula, Sanhi at Bunga, Lakbay Sanaysay,
Pabula, Panitikan.
Ano ang Pangngalan? Uri at mga Halimbawa
Recent Posts
Privacy Policy