No.

9 - SEPTEMBER 1930
Lidmaatschap vao de H u l p v e r e e n lfjing „Bel Penningske" minstens 1 cenl per week
(Vermindering bij Getallen).

HET PENNINGSKE
Maandblaadje, uitgaande van de samenwerkende Zendings-Vereenigingen

Inlandsche Woning op Halmahara.

Van wel en wee op 't Zendingsveld. Na gesproken te hebben van de groote

Uit een particulier schrijven van Me­
vrouw Rooseboom-Lans willen wij heden
een en ander overnemen. Onze lezers her­
inneren zich ongetwijfeld hare aardige stuk­
jes, die wij in 1929 konden opnemen: „Waai­
de Branding de Rotsen beukt". Destijds
waren de Heer en Mevr. Rooseboom op
Duma-Galela om de Familie Boger gedu­
rende den verloftijd te vervangen. Nu zijn
zij op hun eigen post: Gamlaha, Kau —
het laatst door den te vroeg ontslapenen
Heer Stade bewerkt.
behoefte, die zij in hunne eenzaamheid
steeds gevoelen aan goede lectuur, gaat Me­
vrouw Rooseboom verder: „Niet dat we het
hier niet goed hebben. O , zeker wanneer we
bij alle moeilijkheden bedenken, dat we in
Gods werk staan en het alles, al is het maar
heel gering tot zegen kan zijn, dan gevoe­
len we ons dankbaar en tevreden en zien
de vele voorrechten, die we hier hebben
boven zoovele anderen, ook in ons Vader­
land. Maar helaas zijn er wel oogenblikken,
dat we dit uit het oog verliezen, en we het
O
brengen van een offer voor het werk heel
zwaar vinden.
Het vorige jaar begon zoo goed, we kon­
den het best vinden met onze Duma-men-
schen en we voelden ons er zoo thuis, dat
we er een beetje tegenop zagen om met Juni
van woonplaats te veranderen. Maar daar
stonden weer zooveel goede dingen tegen­
over, mijn man zou nu zijn eigen vast res­
sort krijgen, waar hij zich geheel aan wij­
den kon. De verhuizing bracht wel ont­
zettend veel drujcte en moeilijkheden met
zich, maar alles ging toch goed.
De aankomst hier op Gamlaha was min­
der prettig, het huis was in die drie jaar,
dat het leeggestaan had, onbewoonbaar ge­
worden. We moesten ons behelpen in een
soort ziekenhuisje, bestaande uit drie slecht
gesloten vertrekjes, waarvan één voor de
medicijnen, één voor onze jongens en één
voor ons bestemd werd. Nadat we ons ge­
durende 12 dagen zoo beholpen hadden, al­
leen omringd door Inlanders en niemand had­
den die b.v. voor het eten kon zorgen, werd
ik plotseling heel ernstig ziek. Mijn man
bracht me per prauw naar Tobelo, waar ik
verpleegd werd door Zr Loots. Na vijf we­
ken, juist toen mijn man weer naar Gamla­
ha was om het huis een beetje bewoonbaar
te maken, kwam de groote, vreeselijke te­
leurstelling: ons werd een kindje geboren,
maar God had het vóór de geboorte weer
tot Zich genomen! Toen voelden we pas,
wat het was een offer te moeten brengen.
Gods daden lijken dan zoo onbegrijpelijk.
Het was een vreeselijk moeilijke tijd, maar
God heeft er ons doorheen geholpen, ons
tot rust en berusting gebracht, zoodat we
begin September hier ons werk konden be­
ginnen. De gedachte hoe anders het had
kunnen zijn, stemde me nog wel eens droe­
vig, maar we waren toch ook weer dank­
baar, dat we voor elkander gespaard waren
en ik weer betrekkelijk spoedig hersteld
was.
En nu zitten we hier in Gamlaha, een
kleine kampong in de Kau-baai. Ongeveer
de helft van de bewoners zijn overgegaan
tot het Christendom, de andere helft is nog
heiden. Hoewel verre van vijandig kunnen
ze er niet toe komen Christen te worden.
Een paar jongens, die graag Anak-piara
(pleegjongens) bij ons willen worden, maar
die daarvoor eerst Christen moeten zijn,
volgen het dooponderricht. Andere jonge­
lui zouden ook wel willen, maar durven den
stap niet te wagen; we vermoeden, dat er
ouderen zijn, die erg tegenwerken. We
• =n
hopen echter als ons huis en de bijgebou­
wen klaar zijn, wat meer met hen te gaah
praten om met Gods hulp dien tegenstand
te overwinnen. We behoeven ons heusch
niet af te vragen, wat we hier zullen doen,
vooral voor mijn man is er heel, heel veel
werk. Zulk een groot ressort als Kau-Wai-
sile met zijn meer dan 24 gemeenten kan
niet zonder schade drie jaar een eigen zen­
deling missen, ze hebben de hulp en steun
van hun pandita heel noodig. De Christe­
nen ,die nog"00 betrekkelijk kort geleden
hun oude geloof vaarwel zeiden, leven te
midden van het heidendom. De verleiding
om weer tot hun oude gewoonten van sago-
weer drinken en feestvieren terug te keeren,
is heel groot. Een echt geloofsleven heb­
ben ze nog niet, ze hoorden het Evange­
lie, wilden het als het hunne aannemen, zijn
gedoopt en nu verwachten ze het verder van
hun goeroe. Lectuur om hun eigen geeste­
lijk leven te verdiepen hebben ze niet, de
meesten kunnen zelfs hun Bijbel niet lezen.
Nu zijn er goeroes, waar ze veel steun aan
hebben, goeroes, die zich met toewijding
aan hun gemeente geven, maar er zijn er
ook, die weinig geestelijken steun kunnen
geven. Sommigen nog heel jong, pas van
school, die de taal van de menschen, waar­
onder zij arbeiden nog niet kennen. Daar­
om is het zoo noodig, dat de zendeling zoo
dikwijls mogelijk de gemeenten bezoekt,
om hen liefst in hun eigen taal te verma­
nen en te versterken. Zoo zullen de men­
schen het gevoelen, dat ze niet alleen staan,
maar ze een pandita hebben, die hen wil hel­
pen en die hen wijst op de heerlijkheid van de
liefde van Toean Allah (God). Ze vinden
het ook heel prettig, als hun toean komt.
Laatst was mijn man op dienstreis in het
binnenland op een plaatsje, waar hij haast
alle inwoners mocht doopen. Al lang had­
den ze dooponderricht gehad en verlang­
den nu ook werkelijk tot de Christenen te
mogen behooren. Toen hij in dat plaatsje
kwam, waren de menschen verlegen en
trokken zich terug, maar toen ze 's avonds
den H. Doop hadden ontvangen, waren ze
dadelijk hun schuwheid kwijt. Den volgen­
den morgen kwamen ze heel genoeglijk voor
de galerij van het goeroe-huis, waar mijn
man logeerde, en zelfs de vrouwen praat­
ten mee. De geheele gemeente deed hem
uitgeleide.
In een andere kampong was het echter
niet zoo prettig, daar waren ze al jaren
geleden overgegaan, in het doopboek ston­
den wel een paar honderd namen. Toen mijn

man echter 's avonds de gemeente verza­
melde om in de kerk tot hen te spreken,
kwamen er slechts enkele mannen en vrou­
wen en een paar kinderen. Waar de ande­
ren waren? Och, die waren reeds lang niet
meer in de samenkomst geweest, de boeloes
met sagoweer en de feesten, dat waren hun
goden. Te lang waren deze menschen aan
zich zelf overgelaten geweest. De goeroe,
een goedige, maar geen flinke man is waar­
schijnlijk te toegevend geweest, de zende­
ling die waarnam, had niet voldoende tijd.
Zoo zijn er meer plaatsen, waar de Chris­
tenen weer opgewekt moeten worden om
hun geloof en belofte trouw te blijven, daar­
om zou mijn man hen gaarne vaker bezoe­
ken. Het reizen is hier echter verre van ge­
makkelijk, naar het binnenland moet men
alles te voet afreizen, de wegen zijn soms
onbegaanbaar, voor mij in ieder geval. Moet
men een rivier over, wat heel dikwijls
voorkomt, dan is er vaak in plaats van een
brug slechts een boeloe, en de afstanden
van de eene kampong naar de andere zijn
groot. In den regentijd is het moerassige
binnenland in het geheel niet te bereiken.
Voor de goeroes is het niet zoo prettig een
plaats in het binnenland te krijgen: het
leven is er duur en ongezond, dikwijls moe­
ten ze na eenige jaren aan de kust overge­
plaatst worden. Gelukkig zijn er ook, die
jaren werken tot groote zegen van de be­
volking, goeroes waar we groote achting
en sympathie voor hebben.
Het bezoeken van de kustplaatsen hier en
in Waisile is gemakkelijker, ten minste als
de zee gunstig is en we roeiers kunnen krij­
gen. Het laatste bezorgt mijn man vaak
veel moeite, niemand voelt er veel voor
uren achter elkaar te roeien, veelal tegen
den stroom in. Ten eerste omdat de bevol­
king zeer lui is, ten tweede omdat ze met
geld zoo weinig doen. Ze kunnen hun eten
niet koopen (alleen rijst), maar evenals in
Galéla moeten ze door het aanleggen en
onderhouden van hun tuin en door uit vis-
schen te gaan, in het onderhoud van hun
gezin voorzien. En wie moet dat doen, als
de mannen weggaan en hunne vrouwen met
kleine kinderen achterblijven? Daarom zien
ze niet graag toean de kampong inloopen en
hun erf opkomen, dan weten ze al hoe laat
het is. Er zijn maar enkele mannen een
paar Christenen en een paar heidenen, die
sterk genoeg zijn om op zee te kunnen
roeien, dus wordt er steeds bij hen aange­
klopt.
Daar de K. P.M. boot Gamlaha niet aan­
O
doet, komt het nog al eens voor, dat er
naar Kau gegaan moet worden. Zeker eens
in de twee maanden, maar meestal iedere
maand om levensmiddelen en andere bestel­
lingen te halen, want we kunnen hier niets
krijgen. Nu is er ook al het materiaal voor
den bouw van het jongenshuis te halen.
Telkens en telkens moeten er dus weer
roeiers zijn, we probeeren het hen zoo aan­
trekkelijk mogelijk te maken door hen wat
extra te rooken of te eten te geven, maar
het blijft soesah. Al heel dikwijls heeft mijn
man de noodzakelijkheid gevoeld een aan-
hangmotor te bezitten. Met den eenigen
man, die altijd klaar staat om mee te gaan
en een paar van onze pleegjongens zou hij
dan zoo gauw en zoo dikwijls op reis kun­
nen gaan als noodig is. Het is dan ook heel
jammer, dat de finantiëele moeilijkheden,
waarin de zending verkeert het onmogelijk
maken ons aan een motor te helpen. Er
zou zoo veel meer gedaan kunnen worden
en 't is zoo noodig, dat dit ressort eens
flink bewerkt wordt, het stond zoo lang
vacant. We zullen nu maar doen, zooveel in
ons vermogen is, en hopen dat over niet te
langen tijd onzen wensch vervuld zal wor­
den. Gelukkig zijn de bezwaren, die vroeger
het gebruik van een motor meebracht voor
het varen op zee zoo goed als weggeno­
men, doordat men er zich nu op toelegt
betere en sterkere motoren te bouwen. Zoo­
doende is er nu minder risico aan verbon­
den.
Wat ons persoonlijk leven betreft hebben
we het hier best naar onzen zin. We wo­
nen hier op een heel mooi plekje: vóór ons
de zee, achter ons huis en erf een zacht
glooiend alang-alangveld, dat laat denken
aan een Geldersch landschap. Heel dicht­
bij staat een aardig kerkje, 't heeft ten min­
ste het kerkmodel. Daar het ook als school
gebruikt moet worden, doet het inwendig
ook meer aan een schoollokaal denken,
lederen dag is er 's morgens en 's avonds
samenkomst om de menschen de gelegen­
heid te geven met elkaar als een groot ge­
zin den dag te beginnen en te eindigen.
Dit is ingesteld, omdat velen nog niet zelf
kunnen bidden en lezen, de goeroe of zen­
deling doet het dan met hen. Ook is het
de manier om hen de psalmen en gezangen
te leeren. Eerst vond ik het zoo vreemd en
niet prettig wanneer onder het zingen tel­
kens een pauze is door het voorzeggen van
den volgenden regel, maar het is de eenige
manier om de menschen en kinderen mee
D
O —
te doen zingen, we zijn er nu trouwens ge­
heel aan gewend.
De weinige Christenen die hier zijn, zijn
wel trouw in het bijwonen van de Gods­
dienstoefening, maar we zouden zoo graag
zien, dat ze wat actiever waren en meer
hun Christen-zijn toonden in hun leven. Van
het geestelijk leven hunner medebewoners
trekken ze zich niets aan. Ze zijn er nu een­
maal aan gewend: de eene helft dient God,
de andere helft dient de goden, dat is nu
eenmaal zoo. In Duma was dat zoo aardig,
daar gingen enkele Christenen 's Zondags
er op uit om in hun eigen kampong of ande­
re kampongs de heidenen op te zoeken en
met hen te praten, wat voor velen tot zegen
was.
We staan nu echter nog aan het begin
van ons werk, we willen dus moed houden
en hopen dat God ons gebruiken wil om
weer nieuw leven en meerdere liefde tot
onzen Hemelschen Vader en ook tot onze
naasten te brengen in de harten dergenen,
die reeds in naam Christen zijn. Daarvoor
moet ook in ons hart heel veel naastenliefde
zijn om niettegenstaande alles geduldig te
blijven. Dit kunnen we alleen als we beden­
ken, welk een groot geduld God met ons
moet hebben en als we zien op het vele
goede, dat toch ook in ons volkje hier te
vinden is. Wilt U ons helpen door uw
gebed?..."
Sedert de ontvangst van dit schrijven
gewerd ons de droevige tijding, dat de Heer
Rooseboom ernstig ongesteld was gewor­
den. Gelukkig kon de Heer Ellen uit To-
belo hulp gaan verleenen, en waren de laat­
ste berichten gunstiger. Het zal ons even­
wel duidelijk zijn, dat bij de vele bekende
en onbekende moeilijkheden in hun zen­
dingsleven de Brs. en Zrs. groote behoefte
hebben aan den steun van ons gebed. Wij
brengen dus het verzoek van Mevr. Roose­
boom aan al onze lezers over.
Een rijke Oogst.
Het Britsch en Buit. Bijbel Genootschap
verhaalt in zijn laatste Jaarverslag o.a. het
volgende: „Wij brengen onzen dank aan den
Gever van al het goede voor de groote
vooruitgang, die onze onderneming gedu­
rende het laatste boekjaar onder Zijn zegen
heeft mogen ondervinden. Iedere maand is
er een nieuwe taal toegevoegd, waarin het
woord Gods kon worden verkondigd, van
die nieuwe vertalingen waren er twee voor
O
Azië, twee voor de Zuidzee-eilanden, de
acht overigen voor Afrika. Het aantal ver­
spreide Bijbels heeft dit jaar ook het hoog­
ste cijfer bereikt; het heeft n.1. de twaalf
millioen ex. overschreden! Het beste boek
van de wereld wordt ook nog steeds het
meest verkocht.
Door den grooten ijver der colporteurs
werden 83.000 ex. der heilige schrift ver­
spreid in Marokko, Algerie en Tunis, meest
onder Mohammedanen en Joden. Ook in
Egypte waren de resultaten bijzonder be­
vredigend. In de Nijl-Delta alleen werden
50.000 exemplaren verkocht, en in de om­
streken van Cairo steeg het aantal van 8.400
tot 20.000. Toen een der colporteurs zeer
terecht zich den naam „Prediker" niet wilde
laten aanleunen, maakte een Mohamme-
daansch onderwijzer al lachende de op­
merking: „Maar het boek, dat door U ver­
kocht wordt, spreekt mooier dan honderd
predikers, want die spreken maar tot het
oor, doch uw boek spreekt tot het hart."
In Polen zeide iemand tot den colpor­
teur: „Ik heb reeds op U staan wachten,
want ik heb den Bijbel liefgekregen, dien
U mij hebt verkocht. Ik ben daardoor een
ander mensch geworden. Nu wil ik nog vier
Bijbels koopen om aan mijne vrienden te
geven, opdat ook zij de zaligheid in Chris­
tus mogen vinden, gelijk ik die heb gevon­
den."
Gevallen als de bovenstaande kunnen in
den breeden vermenigvuldigd worden. De
zegen en de geestelijke gevolgen der Bijbel­
verspreiding laten zich niet berekenen. Maar
dit weten wij, dat waar menschen het Le­
vende water zelf hebben gedronken, zij de
behoefte gevoelen er de dorst van anderen
ook mede te gaan lesschen.
U i t : The Bible in the World.
Voor geldzaken, administratie, expe­
ditie en adresveranderingen van Het
Penningske wende men zich tot Br.
J. L. D. v. d. Roest, Jansveld 51,
Utrecht. Postrekening No. 84454.
q