Γυμνάςιο Αγ.

Παραςκευήσ Γεροςκήπου ΢χολική Χρονιά 2019-2020

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ – ΛΟΓΟΣΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΤΜΝΑ΢ΙΟΤ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ΢ Α΢ΚΗ΢ΕΙ΢ (Γ)

ΑΠΡΙΛΙΟ΢ 2020

ΚΕΙΜΕΝΑ

ΘΕΜΑΣΙΚΗ ΕΝΟΣΗΣΑ: Λαϊκι Παράδοςθ και Λογοτεχνία

ΤΠΟΕΝΟΣΗΣΑ: Δθμοτικι Ποίθςθ

 «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου», ς. 78 βιβλίου Λογοτεχνίασ Αϋ Γυμναςίου: Ο λόγος ανάγκη της

ψυχής.
 «Ο Γιαννάκθσ», ς. 79 βιβλίου Λογοτεχνίασ Αϋ Γυμναςίου: Ο λόγος ανάγκη της ψυχής.

ΕΙ΢ΑΓΩΓΙΚΑ ΢ΣΟΙΧΕΙΑ (βλ. ΢ημειώςεισ Σετραδίου)

1. Οριςμόσ Δθμοτικοφ Τραγουδιοφ.

2. Κατθγορίεσ Δθμοτικϊν Τραγουδιϊν.
3. Χαρακτθριςτικά Δθμοτικϊν Τραγουδιϊν.

ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ΢ ΕΡΩΣΗ΢ΕΙ΢

Α. Να ςυμπληρώςετε την κάθε μία από τισ πιο κάτω προτάςεισ με μία από τισ τρεισ (3) επιλογζσ που
ακολουθοφν (α, β, ή γ), ϊςτε να ςχθματιςτεί μια ορκι νοθματικά πρόταςθ. Κυκλώςτε το γράμμα που
αντιςτοιχεί ςτθν ορκι απάντθςθ.

1. Το χαρακτθριςτικό των δθμοτικϊν τραγουδιϊν που εντοπίηουμε ςτο πιο κάτω απόςπαςμα από το
τραγοφδι «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου» είναι:

(α) Προςωποποίθςθ
(β) Νόμοσ των τριϊν
(γ) Άςκοπα ερωτιματα

– Έχεισ μθλιά ςτθν πόρτα ςου και κλιμα ςτθν αυλι ςου,
κι ζχεισ και με τα χζρια ςου μια λεϊμονιά φυτζψει.
1
Γυμνάςιο Αγ. Παραςκευήσ Γεροςκήπου ΢χολική Χρονιά 2019-2020

2. Το χαρακτθριςτικό των δθμοτικϊν τραγουδιϊν που εντοπίηουμε ςτο πιο κάτω απόςπαςμα από το
τραγοφδι «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου» είναι:

(α) Άςκοπα ερωτιματα

(β) Υπερβολι
(γ) Χριςθ ςυμβολικοφ αρικμοφ τρία

– Γιατί δακρφηεισ, λυγερι, και βαριαναςτενάηεισ;

Μινα πεινάσ, μινα διψάσ, μθν ζχεισ κακι μάνα;
Μιτε πεινϊ, μιτε διψϊ, μιτ’ ζχω κακι μάνα·
ξζνε μου, κι αν εδάκρυςα, κι αν βαριαναςτενάηω,
τον άντρα ’χω ςτθν ξενιτιάν εδϊ και δζκα χρόνουσ.
[…]

3. Ο ςτίχοσ των δθμοτικϊν τραγουδιϊν είναι:

(α) Ιαμβικόσ δεκατετραςφλλαβοσ

(β) Ιαμβικόσ δεκαπενταςφλλαβοσ
(γ) Τροχαϊκόσ δεκαπενταςφλλαβοσ

4. Με τον όρο παραλλαγή δθλϊνεται:

(α) ζνα πολφςτιχο δθμοτικό τραγοφδι

(β) ζνα αφθγθματικό δθμοτικό τραγοφδι
(γ) θ διαφορετικι μορφι του ίδιου δθμοτικοφ τραγουδιοφ από τόπο ςε τόπο

5. Τα δθμοτικά τραγοφδια φζρουν αυτι την ονομαςία, γιατί:

(α) είναι δθμιουργιματα του λαοφ

(β) είναι δθμιουργιματα ενόσ ςυγκεκριμζνου ποιθτι
(γ) αποτελοφν μζροσ τθσ επϊνυμθσ λογοτεχνίασ

6. Στα δημοτικά τραγοφδια:

(α) κυριαρχοφν τα επίκετα

(β) κυριαρχοφν τα ουςιαςτικά και τα ριματα
(γ) ο λόγοσ δεν είναι λιτόσ
2
Γυμνάςιο Αγ. Παραςκευήσ Γεροςκήπου ΢χολική Χρονιά 2019-2020

Β. 1. Να αναφζρετε τρεισ (3) κατηγορίεσ δημοτικών τραγουδιών που γνωρίηετε.

2. Σε ποια κατηγορία δθμοτικϊν τραγουδιϊν εντάςςεται το τραγοφδι «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου»;
Να δικαιολογήςετε τθν απάντθςι ςασ με αναφορά ςε δφο (2) ςτοιχεία.

Γ. Αφοφ μελετιςετε το δθμοτικό τραγοφδι «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου», να εντοπίςετε ςε αυτό

τζςςερα (4) χαρακτηριςτικά των δημοτικών τραγουδιών, τεκμθριϊνοντασ τθν απάντθςι ςασ με
ςχετικοφσ ςτίχουσ (λζξεισ ή φράςεισ).

1.

2.

3.

4.

Δ. Το δθμοτικό τραγοφδι «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου» πραγματεφεται το θζμα τησ ξενιτειάσ:

1. Ποιο είναι το πρόςωπο που ξενιτεφεται και ποιο το πρόςωπο που μζνει πίςω και υποφζρει;

2. Με ποιουσ τρόπουσ εκδθλϊνει τον πόνο του το πρόςωπο που μζνει πίςω;

3
Γυμνάςιο Αγ. Παραςκευήσ Γεροςκήπου ΢χολική Χρονιά 2019-2020

Ε. Να ςυγκρίνετε τα δθμοτικά τραγοφδια «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου» και «Ο Γιαννάκησ» και να

εντοπίςετε δφο (2) διαφορζσ ωσ προσ το περιεχόμενό τουσ.

΢Σ. Στο δθμοτικό τραγοφδι «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου» θ επιςτροφι του ξενιτεμζνου παρουςιάηεται
ωσ γεγονόσ. Στο τραγοφδι «Ο Γιαννάκησ» ποιο τζλοσ (φαίνεται ότι) θα ζχει η περιπζτεια του
ξενιτεμζνου ήρωα και πώσ προοικονομείται (=προετοιμάηεται) αυτό το τζλοσ;

Ζ. Στα δθμοτικά τραγοφδια «Ο γυριςμόσ του ξενιτεμζνου» και «Ο Γιαννάκησ» είναι κοινι θ χριςθ του
διαλόγου: (1) Να καταγράψετε ζνα (1) απόςπαςμα από κάθε κείμενο, ςτο οποίο φαίνεται θ χριςθ
διαλόγου. (2) Ποια είναι η λειτουργία του διαλόγου ςε κάκε περίπτωςθ;