MONOGRAFIE LOTNICZE

ROBERT MICHULEC

cz. 2

. . A..JoPRESS
 AJ - PRESS
P. O. Box 28
81-209 GDYNIA 9
leUfax: (+48-58) 20 18 77
MONOGRAFIE LOTNICZE 34
leI. kom. 0-601 31 18 77 15~20
October 1997
Sec us at
Red. naez. serii: Adam Jarski FRANKFURT BOOK FAIR
Rys. na oldadk(: Jaroslaw \\ robel HALL 9.2 E 922
Plar\S7c barwne: Arkadiu.sz \\ r6bel
Rysunki: Michael Merker, 15 20 Oklober 1997
Jacek Jackic\\icl ORDER BY FAX: Phone/Fax (+48-22) 619 60 51 Wir laden Sic hcrztich lUI'
Proj. graf. okladki
I !>trony Iytulo\~ej: Adam Jarski,
OR BY POST: AJaKS ul. Lubelska 30-32 FRANKFURTER BUCHMESSE
Jarosla\\ Wrobel 03-802 WARSZAWA POLAND HALL 9.2 E 922 ein.
Rcdakcja: DariUSl Jozcfowicl 2 WAYS OF PAYMENT: '" CREDIT CARD: VISA MASTERCARD.. 15 20 pazdlicrnika 1997
Korek!a: Katartyna 8. Zielinska EUROCARD, AMER j CAN EXPRES~ Zapraszamy na naszc sloisko na
Sklad: Robert Michulcc. '" INTERNATIONAL MONEY ORDER
KatarLyna B. Zielinska. TARGACH KSIA,ZKI we
Adam Jarski lPa@@)!3@ @)!3~! (1@r @:r@I@w i1®rjij) FRANKFURCIE nad Menem
_ _ _li'.!J."IJ@ @)~®~a@)Ib~@ Q1QaSl® @):til~ ©wJ:li@,:j HALL 9.2 E 922
Oruk: Drukarnia "EFEKT".
ut. Lubels!.:a 30 32, Na okladce:
03-802 Wars?;).....a Ju 188 (4\J+FL) z Aufklarungsgruppc 22 z Luftflonc 5. Norwcgia. zima 194344 r. Mal. Jorosfmr It robel
,,1.1022) 618 57 07

D)~trybucja ••AJaKS"
Podzi/1kowania
krajowa: ul. Lubcbla 30- 32 Korz):'Itaj~c Z okazji chcialbym zloiyc specjalnc podzil;lowania o;,obom. ktore \\sparty moic swoimi materialami
03-802 \\arsza\\a i wiedzct podczas prac nad t,! ksillZkll. WSlcchstronnej pomocy udzielili:
Icl.!fax (0-22) 619 60 51
James \~ Crow, Philippe Navarro, Manfred Griehl, Marian Krlrian, .Iolger Steinle. Michael Merker. AJfred Price.
Oystrybucja .,AJaKS"
Bez nich slworzenie lego opracowania byloby niemoiliwc. Autor
lagraoiC'"Ln.a: ul Lubclska 30-32
03-802 Warszawa Errata do cZ/1sci pierwszej monografii Ju 188/Ju 388
reU!ioc (+48-22)61960 51
POLAND \V nickt6rych miejscach nazwisko Rowehl lostalo bl~dnic napisane POP17C7 przcslawicnie litery 'h'.
"INTERi\100EL" Miejscami pomylono takie oznaczenia radar6w. FuG 202, FuG 212, FuG 220 wszystkic 0 nazwic Liclltem'tein (str. 36),
26724 lIostomicc, P.S. 28 np. str. 351cwc g6mc zdj~cie prlcdstawia FuG 220, a nie 202; na str. 25 zamiast FuG 202 powinno bye FuG 212).
leU"",: (+42) J 16-494491
CZECII REPUBLIC
Na str. 29 zabraklo infonnacji 0 pochodzcniu zdj~cia. Udostl(pnilje nam p. M. Grich!.
..AJRCO~NECTION"
Zdj~ia pTZedstawiaj<tce agonowc. 7dalnie sterowane stanowisko strleleckie na str. 24/25 opisano wedlc infomHlcji
6389 Chaumont Crc.s. 7najdujltcych si~ na archiwalnych zdjl(ciach. ale w publikacjach cz,sto idemyfikujc si~ je jako fragmenty Ju 388.
Mississauga. O~ Samolot na gomym zdj\(Ciu na str. 21 oczywiscic nie rna FuG 101.
L5N 2~17
phone: 1+1)905826 7460 Na str. 37 zamicszczono zdj~ie Ju 388K z bl~dnym opiscm. \V rlectywistoSci samolot rna na dolncj powierlchni
fox: 1+1) 905 8266764 skrrydla kod Y+B (fragment kodu radiowego'!), a nie T+B.
CA~ADA

ISBN 83 - 86209 - 58 - 9
COPYRIGHT
AJ-PRESS, 1997
Wsnllcic prawa zaslrzc:i:one, Zadna CZ(SC tCJ pub-
hlcaCJi nie moze bye Icopiowana WIALlneJ fonnle am
ladnymi melOdami mcehanicznymi i clclclronielnymi.
ll\Cznie z wylcoT'l)'stanicm system6w prlckarywania
i odlwarl.llnia inforrnaeji bez piSl'TTlnc) zgody wlas·
cicicla pra.... autorslcicb.
All nghtJi reserved. No part ofmis publication may be
reproduced, stored in a rerrie\!1 systcrn or tl'llrlSmincd
111 any form by any means electrical. mcclIaoical or
Ol~·tse without wrinrn pcnDl»ion oftbe publisbcr.
Jeili posiaduw eid;a....e zdj('Cla samok1l6~, broni
lub ek'l'161\ roill)eh plns~·. Slat:olnir loltmll
ftoje. Illb konfliklew l.Ipf'lSllmy do 1\'spOIpf'lt')
PI'7) pnn:01o''-,"1\uiu IIISlfprl)eh pUblibeji ")-
dl1\-nienn AJ-PR£SS. OrninJ~' zdj¢ ZOStllrl~
Z~ rOtone. Prosim~' 0 konliin w crill omo"irDia
S'lC'ltgOlo"ych wlrunk6w.
If lOU hIve an~' ph010S of aircrdt. armor or Jhips
of an}· nltion, plrticullrlr wartime ships snap-
sholS, plelse share them .... ilh us and lake part in
preparing nUl AJ-PRESS books. All phollls will
~ copied and relUrned to Ihe O\\l1er. Please COlllacl
us to gel further informalion ahout financiallerms.
Od Wydawcy
W KAMPANIACH LOTNICZYCH ukazala si<r ostatnio publikacja pI. Nowa Gwinca 1942. traktujC\C3 0 walkach
w okrcsie 1942 styc7en 1943. \\' sprzedaiy jest jcszczc nr 9 - Sowieckic lotnictwo morskic 19-11 1945.
WMONOGRAFIACH LOTNICZYCH w przygolowaniu jCS( obccnic picnvsza ez«sc monografii Spitfire'a autorstwa
znanych specjalist6w tego tematu - dr Alfreda Price'a zAnglii i Wojtka Matusiaka. Ponadlo wnajbliiszym c7.asic uka7c
si~ pienvsza z trzech czt(Sci monografii poswi~onej niemicckiemu my~liwcowi Bf 109.
Obecnic dost,pne Slljeszeze nasl<;,puj'lec n ry ML: nr 18 -II cz. monografii nicmieckicgo mysliwca Fw 190 AIF/G/S,
nr 19- Ju 87 Stuka, nr 24 - Gloster Gladiator, nr 25 i 26 - P-47 Thunderbolt Cl. 1i 2, nr 27 IAI Kfir, nr 29-
BV 222, BV 238, nr 31 - Me 262 Schwalbe cz. 2, nr 32 - Ar 234 Blit::, nr 35 Me 163 Kamel omz nr y 36 i 37-
pier\l/sza i druga CZI(SC monogralii polskiega mysliwca PZL P. 1I.
\V tym roku ukaie si~ nicco \VzllOwicn. Ukazalo sil( II wydanie monografii Fw 1900rra 152 (m 21) nieco zmienione (wy-
mieniona "rozkladOwka'; zbarwnym kamuflaicm Fw 190 0-9). \V slad 7.a wydanicm czeskim, ukaie sil( II wydanie (papra-
wione i znacznic ro7.szcrwnc) nr u 11 (F4U Corsair). Pojawi sit;: rOwnici kilka tytul6w przedumacwnych na inne j~ki.
W MONOGRAFIACH MORSKICH ukazalo sil;C ostatnio obszcme opracowanie dotycZ<tce japonskich panccmikow
NagalO i MlllSll. monografia brytyjskicgo O~lU Iiniowcgo Hood omz picrwsza c~ monografii nicmieckich
pallCcmikow ,.kieszonkowych'·. Na jesieni ukaic sil( druga c~ lego opracowania. dotyCntCa oknctow Admiral &:heer
oraz Admiral Gra/Spec. Wprzygotowaniu znajdujc siC';: CZl{SC trzecia. zawierajC\Ca dalszy cia.,g opisu dzialan bojowych
pallCemika DeUlschlond. dodatko.... e zdj«Cia i rysunh
Jak jui infonnowalem, wzoowiono wydawanie czasopisma dla modelarzy plaslikowych - FANATYK PLASTIKU.
Jest ono kwanalnikiem. Wnr 16 znajduj't si~ materialy uzupdniaj'lce do moich monografii: om6wienic modeli ..OhJgiej
toh·. uzupctmcmc do monografii Komela. a w nr 17 dodatkowc matcrialy do monografii Karasia. ob:lll.:my iinykul
o Avii BII-31 rysunki do Focke Wulfa 189 omz dalsza cz~ matcrialu do Komela. Nicdlugo ukaie si<;, nr 18 7..awiera-
j'lcy m. in. omowicnie II Mit;:dzynarodowc£o Pikniku Lotniczcgo wGoraszcc, uzupdniaj,!ce malowania PZL P.II. An 2
w detalach, prlcgl'ld ksiltiek i mooch. Oyslrybucj(( FANATYKA PLASTIKU pruwadzi finna AJlIKS.
Sprzcdai wysylkow'l publikaeji AJ PRESS prowadzi finna AJaKS mieszcZllea sit;: w Warszawie, ul. Lubelska 30-32,
!Cl.Ir,x. (0 22) 619 60 51.
P.S. Pozdrowienia dla Marka Kopanskiego ad calcj rcdakcji. Adam Jarski
 ZASTOSOWANIE BOJOWE Ju 1881 Ju 388

"ZEMSTA" W AKCJI. Ju 188 F-2 kolujc na swoje stanowisko po wykonaniu zadania. Pod centroplalem widoczllc s~
PicmS1C Ju 188 pojawity ,II; \\ :.Iuibic fronlo- d\\a dodalkowe zbiorniki na 600 litro,," paliwa, ktore byly odrzueane ~'Iko w w~'jqtko\\ych
\\cj Luftwaffe w maju 1943 roku. \\ :'lcrcgach cks- sytuacjach.
reJ;ol1lcntalncj jcdno~tki Erprobung:.kommando 188 / If 1\..1':1111 J.ffll
IErpKdo). U(\\orlonej 7 wysclckcjonO\\ anego perso-
ndu KG 6. EStelle Rechlin i tinny Junkersa. Za- prowad7onych prztZ Lt. H. Altroggc byly zaklad) dnia. IS sicrpOla. zo~tal uszkodzony jedcn samolOi
pozna\\ilnic ze sprzt;:ICm. szko1cnic JOinikow i PCI"S(). produkcyjnt Ruston & Hornsby w Lincoln \\ Anglii. Ju 188 [-I (1I'.\r 260176). a drug. Ju 188 [-4)
nelu nazicmnego. jak i wypracowywanic optymal- nad klorc wyznaczonc zalogi udaly si~ nOC<l 7 17 na (\\'.1\f 1(010) 70stal zniszczony na Zlem\ \\ trak-
nych za~d OOjo\\ ego uzycia J u 188 1m alo ai do 18 sicrpnia 1943 roku. \a ogoln,! liC7~ N8 maszyn cic nicprzyjacicl\kicgo nalotu. Pomimo tego inC)·
'lI:rpnia 1943 roku. po czym hpKdo 18ft (ale tylko biOlqcycn ud7ial W Icj akcji. do baz nie powr6cilo 11. dentu szkolcnic tn\<llo nadal i prLebiegalo bel. \\ i~k­
1 pcTllonctem KG 6) zostafo pl7cmianowanc na do- ale na s7e7,Scic dla lalog ..Mscicicli" ieh walY szych scnsacji.
datkow!!. c:-kadr~ \\ I Gruppc - 4. KG 66. Jcj pod- nil' dotyC7yly. Na pocz<ttku pa7dziernika personcl ErpSI 6 zos-
"tawO\vym z<ldaniem nie bylo jednak Ii lylko bojowc \V lym czasic podj,til 70stala dceyzja 0 przczhro· tal wchloni~ty prlcz I KG 6, do ktarcj jednoe7e;nie
lalanic. [eel przede wszystkim prowad7cnic szkolc- jcniu bralnicj jcdnostki 66 pulku, a mianowicie zacz~1O sprowadzae bombowce. Okazalo si\( jcdn<lk.
ma dla pcrsonclu innych cskadr. Proccs ten trwal do- I/KG 6. \V Iym cclu stworzono eskadrlt ErpSI 6. ktor'l ic czas nagli i nicpr/ygotowanq jcdnoslkl; Irl.cha by-
,yc dlugo. co do pcwnego stopnia bylo (ilki:c wyni- jeszclc przcd polow't sierpnia 1943 r. u7hrojono 10 rzucie w wir akcji. Wybrano 7 naj1cpszy,h zalag.
kicm stosunkowo powolncgo naplywu sprz<;tu do \V pierws7c "Emile" I. Jcj bazll bylo Chic\ res omz ktore 15 paid7icrnika przclccialy do baty \\ ypado-
fomlacji. \V wyniku tego jednoslka dO\\od70na Pr7C7 Istrcs \V poludniO\\ej Francji i tam tcijednostka~· wej i jesLcze Icj samej nocy udaly sil; nad Londyn.
\Iaj. lIelmulil Scnmidta wykonala s\\oje picrwszc niosla pierw~7c ofiary. Zaledwie w trakcic jednego pclni,!c roll~ naprowadzaery. Z tego [xmodu wIele
lJdanic boJowe bardzo pOzno. bo doplcro \\ polowic
'lcrpnia. Cclem dla c7lcrcch ~molot(1\\ Ju 188 E-I
Ju 88B, W.Nr 7028 w wersji rozpozna\\czej
l Kdo Ro\uhl, lato 1941 r. \\'~ rainie widac.
i.e masz~ na b~'la wyposaiona \\ podskrzyd-
lowe pylon~. pOl\\alaj~ce na przenoslenie
dodackowych zbiorniko\\ 0 pojemnosci 900
lilrO\\. Warlo zwrocic u\\ag~ l1a konco\\k~
slatecznika pOliomego - ma on:1 inny kolor
nii pOlostala cZfSC tego elementu. Nil' wia-
dumo jednak, ezy jest to kolor lOlty, ezy lez
moil' jest to tylko ez~sc statceznika, ktora
nie lostara okopcona spalinami z silnika.
(If (if/chI ~ol.)

3
Powyzej i ponizej: Ju 188E przebudowanl' n. samolo! dYSPOlYC)'jnl' dla E. Milcha. W ~'Inej kOmOrLC bombowej labudowano nie\\ielk~ ka-
bin~ pasaicrsk~ z d\\oma okrllglymi oknami po obu stronach kadluba. Na Po\\y"iszym zdjfciu dobrlc "idoczny jest kacm l\IG 131 zainst3 M

lowan~' w miejsce standardo\\ego dzialka MG 151/20, oraz okienko lamiast celownika bombowego. Na lewo od niego widoczny jest w~'nut­
nik fusck.

plfllOWCOW lej jcdnostki nie mialo gomcgo ilub
przcdnicgo u7brojcnia, a slcreg l nich polbawio-
nych by 10 c7((Sci lub wszy:.lkich le" m::trlnych pyla-
now bombowych. Bye m07e \\Iasnic 10 slabe ulbro-
jcmc bylo przyczyn:t takicgo pogromu. jakiego doz-
nal) lej noc). Z zadania bowicm nie powr6cily ai
trl} \amoloty Ju 188. \\ Sl)Slkic one zostaly 7CStT7C-
lone przez lIosqllito 7 jl-dncgo tylko d)'\\ izjonu
:S5 Squadronu. ktory 7 dui-'l. wpmw,! i precyzYJnie
/o"lal naprowadzony na Ie;: mc".. lclk4. fonnacjt;;. na-
rNm~()\\. Jedno 7C 7WYCI~SI\\ przypadlo \\ udziale
JJloozc FOIl, R Thoma~a. a dwa kolejne - do-
'\lxlcy jcdnostki. S L W. H. Maguire'owi. kt6ry 7i-
lkmylikowal je jako Ju 88 i ~Ic 410. Ofiar.t pien\-
"/cgo J nich padl "Emil" I (W.Nr 260177. 3E+HH).
dowoo7ony przez Lt. K. Geyera 7 1. StafTeL a Ma-
gum: ..upolowal"" dwie mas/yny, pilotowanc przez
Ll. II H"na (3E+RI!. W.Nr 260173) z I. Staffc!.
,lfV pm:z Hplm. H. Waldecker<!. dowOdcy 3. StafTel
(3E+fL. W.Nr 260179). Tak "i,e 1KG 6 poniosla
"trolly rz~du 43°'0 masryn wy~lanych na zadanic.
o wiele lepiej wiodlo si~ 7..alogom I KG 66. Jed-
noslka odnolowala sw<!. pien\ 'iZ'! ~tr.Uf;: J u 188 E-I
\\ nocy z 1 na 3 paidziemika 1943 roku. kiedy 10
samolot pilolO\\any pr/C7 Lt. G. Bcublem (kod
radio\\y Z6-GK. W.'\r 26(175) udl'rzyl \\ powiel7-
chni~ morla podczas lotu na nisklm pulaple. 'astc;:p-
n'l strnlf;: IlOmesiono doplero \\ nocy z R na 9 paz-
d7icmlka. gdy Ju 188 (\\'Sr 2602(4) zosttll zestr.~e
lony nad poludniow,! Angli'l przcz ,1Io.~qtl;lo. Stral~
te byly wittc minimalne i mc mogty wplyn,!c na roz-
woj jednostki. ktora 20 pa7d7iemika miala na slanic
jUi 28 bombowcow tego typu.
Rowniei. listopad 1943 r. byl niezbyt udany dla
IIKG 6. ale za to szczttsliwy dla I/KG 66. Ta pierwsza
jcdnostka stracila dwa sallloloty typu Ju 188 w nocy
II 2Iistop.da. w tymjedncgo Jo 188 E-O. (3E+Af.
W'lr 10007). dowodzonego przcz Obll.ll. Schmida
z ErpStlKG 6, klory zostal 7cstr7c]ony przcz zalog~
f LS. F. Ilnd,mana z 29 Squadronu. Pndobnie bylo
w grudniu. gdy I KG 6 stracila 4 zalogi. \\ tym ai.
3 jedncj nocy z 17 na 18 listopada. (zwarta ma-
>7)n. (Ju 188 E-1. 3E·CK. 11'.\r 1(0199)lo,t.la
7CSIT7c1ona przez br)l)jsk~ artylcri, plol. \\ trakcie
\\ ykonywama dziennej akcji bomboweJ \\ dmu
2 grudma 1943 roku.
Tymczascm w Iistopadzic prJ) sl<\plono do przc-
7brnjania nowych jednoslck pulkow bombow)ch
w ~moloty Ju 188. SposrOd kilku \\ytYllOwano dwa:
KG 2 oraz KG ~O. \\' pierws7ym wypadku w)'zna-
czono II Gruppe. kt6r'l faktycznie udalo Sl~ prze-
/broic i ~7ybko wprowadzic do akcji, natollliast do
III KG 40 trafilo niewiele mas7yn. a 7 czascm pro-
jckt jcj pT7czbrajania zarzucono.
Tcgo samcgo micsiqca ..rz6nik" Harris rzucil
sw6j Bomber Command do wiclkicj ofcnsywy bolll-
bO\'icj przcciw Bcrlinowi. co doprowad7ilo do wyda-

4
Dwa bardzo zbliionc uj~cia, nicmal tych samych samolotOw.
Powyzej: Ju 88B, W.Nr 7024 wwersji rozpoznawczej, nalei~cy do Kdo Rowehl, wiosna-Iato 1941 r. Warto zwrocic uwagf na nietypowe, okr1f.-
gle okienko zainstalowane w miejscu celownika bombowego.
Poniiej: Ju 188 A-2 z KC 6 porlucony pnez Niemcow w BeigH pod koniec lata 1944 r. Samolot prezentuje bardzo ciekawy kamunaz, stoso-
"any na nocnych bombO\Hach Luftwaffe w koncowym okresie wojny, skomponowany z banv RL 176 oraz RL~122.
(,If Grieh/. H J S Turfar riD lI\fDlu.flakl

5

nia przez "Mayeril" G6ringil rozka7u (z dnia 3 grud-
nia 1943 r.) 0 przcprowadzcniu opcracji odwetowej
przcciw Londynowi. Akcja la otrzymala kryptonim
,'steinbock" (Koziorozcc) i rozpocz~la si~ w noey
21/22 stycznia 1944 r. Do jcj przcprowadLenia skon-
centrowano 14 grup bombowych Iicz,!cych (na dzicn
20 slycznia) 571 bomboweow, w Iym 431 gotowyeh
6
...... ~
f.,~ •
-:i/Jt ..... ~ t,
• d &~':;jij rt.l~ i.~ ( d
Dwa uj~ciajednych 1 picrwszych Ju 188 E-l
w wcrsji naprowadzajqcej, uiywancj przcz
I/KG 66 je,ieni~ 1943 r., gd)' Gruppe 'lacjo-
nowala w Mondidier. Samoloty tej jcdnostki
mialy tylko tylne i dolnc stal1owisko ognio-
we, a tylko niektorc (tak jak ten widoczny
powyzej) po,iadal)' przednie dzia1ka. Ma-
szyna po Icwej nosila kod cskadr)' i samolo-
tu "TN" namalowany malymi Iilcrami l1a
stateczniku pionowym. Kolpak w jedncj
trzeciej pokr)'t)' b)'1 kolorem e'kadry.
fA Price co/I)
Jak juz wspomniano, pierws7cj akcji bombo\\'ej
dokonano w noey z 21 na 22 stycznia. Byla onil skic-
rowilnil przceiwko Londynowi. a w celu jcj rcalizacji
wykonano az 447 lotow bojowych. Na brytyjsk,! zic-
mit( zrzueono okolo 500 ton bomb, ale niewiclc
z nieh trafilo wyznaczony eel - Angliey naliezyli
do akeji. "Mseieicle" znajdowaly si~ w nast~puj,!­ tylko 32 tony bomb zrzueonych na Londyn. Brytyjs-
cych jcdnoslkaeh: ka obrona zglosila zcstrzclenie 16 samolotow (tyle
[[!KG 2 Ju 188 35/3 [ znaleziono wrakow). ale w rzeezywistosci Niemey
[!KG 6 Ju 88/188 4[/4[ strilcili na skutek r6znyeh przyeLyn 21 bomoowcow,
III/KG 6 Ju 88/188 4[/37 w Iym 2 Ju 188 z KG 2 oraz KG 6. Wtmkcie drugic-
I/KG 66 Do 217/Ju 18845/23 go atilku. przcprowadzonego w noey L 29 na 30 sly-
(grupa naprowadzaj,!ea). cznia 1944 r., Nicmcy ""ykonali 285 lotow i zrzucili
prawie 160 ton bomb. Na skutek ich wybuehow stra-
ei/o zycic 51 osob. a 124 zostaly ranne. W sumie
utraeono 10 bornboweow, w tym 1 Ju 188 z KG 6.
Wlutym przeprowadzono w sumie 5 duzyeh na-
lotow. z klotyeh kazdy prqni6s1 straty posrodjedno-
stck uzbrojonych w ..Mkiciele". Straeono ogolcm
12 Ju 188 7C wS7ystkieh trzeeh pulk6w posladaH-
cych tc samololy. Najwi(;kszc slraty ponio~1 KG 66
6 samolot6w, nast~pnie KG 2 4 SilIllOloly oraz
KG 6 2 bombowee z 3. Stand, straeone wjcdncj
akeji w noey z 3 na 4 lutcgo. 0 prawdziwym peehu
mogli jednak rnowic lolniey 2. StafTcl z KG 6n. kto-
rzy straeili a7... 6 Ju ISS!
Kolcjnc zdj~cie Ju 188 w wersji naprowa-
dzaj~eej zl/KG 66, Mondidier,je,ieJi 1944 r.
IA I'riu' coil.)
Powyiej: Jeden z "Anlonow"-2 zamasko-
wany siatkami na obrzeiach jakiegos lotnis-
ka 11'1944 r.
(\fI7ria'\/ Kr:y':an)

Po prawej: Ju 188E ze zmodyfikowan~ tyln~

cz~scill kabiny, pozwalajl!q na zaillstalowa-
nic dwoch kaemow MG 17. 5al11010t ozna-
czony byl radiowym kodem wywolawczym
ZK+NC (wzgl£dnie: NO).
(.\f Gfl",hI roll.)

Nie Icpiej bylo \\ marcu 19..4 r.. kicdy do akcji

prteci\\ Anglii skoncentrowano jU.l (stan na 20 mar-
cal 21 grup lic7..l:lcych jednak tylko 4-t 1bombowcow.
\\ tym zaledwie 252 zdatnc do nalychmiaslowego
uiytku. PosrOd nich znalazty sil; na~l~puj'l.Cc fonna-
cje ..Mkiclcli":
IIIJ(G 2 Ju 188 19 12.
Stab/KG 6 Ju 188 1 I,
IKG6 JuI881JIO,
I KG 66 Du 217/Ju 18826/12.
Impet Niemc6w byl juz na tyle slaby, a brytyjska Kwiecien nic przyniosl zmian, choe wykazal jui UITz. H. Czipin Or.lZ UfTz. E. Wysotzki), ale nic byIo
obrona na tyle silna, ze naloty rzadko kicdy konczyly wyraine oslabicnic Luftwaffe i wyczerpywanic sir; wsroo nich iadncgo oficcra. Samalot ten zostal
sir; chocby polowicznym sukccscm. Og61em prze- niemieckicj nawaly. Dla zal6g "MScicieli" micsi,!c ostrzclany przez anylerit( pIOL, a nasl<;pnic przcch-
prowadzono szesc nocnych nalotow, w trakcie kto- ten zacZ<l.1 si~ bardzo nietypowo. Rano, 18 kwiclnia, wycony przcz klucz TJ'pIIOOllOW z 266 Squadronu
rych stracono 64 bombowce, w tym pi~ Ju 188. zosial zcslrzc10ny nad Angli'l samotny Ju 188 E-t i zeslrzelony. Wydaje si~, ie samolot ten nie znala71
\Jajwir;kszym nalotem byl alak na Londyn, przepro- (kod Z6+EK, IV.Nr 260523) z 2./KG 66, na pokla- sit( nad Wysp'!. w celu zrzucenia bomb, lecz posluiyl
wadzony noc'!. z 14 na 15 marca 1944 roku. wktorym dzic ktorego znajdowalo si~ ai 7 iolnierzy (01. in. jako srodek lokomocji kilku niemieckim dezenerom.
bralo udzial 187 bombowcow. 14 z nich zostalo slra-
conych, II' tym takLe Ju 188 E-1 (W.Nr 260238,
U5+BM), maszyna pilotowana prlez Ll. II. Beckera
z 4JKG 2, klora padla ofiaJ1! SfL. E. . Buntinga
z 488 Squadronu.

Ju 188E z KG 200 "ykonyslywano do znu-

tu agenlow II' Zachodniej Europie II' 1944
oraz 1945 r. Pod lewym skrzydlem widoczne
s~ dwie anteny urqdzenia FuG 101. Samo-
lot pomalowany jest w kamuflaz typowy dla
lej formacji, ale jego kolorystyka - poza
RLM 76 - jest nie do ustalenia, Dol maszy-
ny pokryty jest czarn~ farb~.
fA. Prier roll.)

7

\V nocy z 18 na 19 wrzesnia mial micjsce oslatni
dUly nalot na Londyn. \\ klol)'m udzial wzi,to 125
bombowcDw. Z misji nic powr6cilo az 13 z nich
(okoto 10% sil), w tym 4 Ju 188. Trzy pochodzity
z KG 2. a jedcn (W.Nr 260236. U;+DM) byl piloto-
wany przcz dowOdc, 4. cskadry, Hptm. H. Eichbau-
rna. Jcgo pogromc't byl F/L Carr z 25 Squadronu.
Z 5. Siaffcl nic JX)wr6city 2 samoloty: jeden z nich
(\V.Nr 260391. oznaclony U5-r-Bl\) pilotowany byt
8
przC7 Ll. H. Szymczyka, a zcstrzclony pr.l.Cl bl)'tyjs-
k~ .. pclotk~·'.
lOS drug; (W.Nr 260324. U;+KN) ~
pilotowany przcz Obit. A. Ilcina zcslrzelony 105-
tal przcz WIC C. M. Millera z 85 Squadronu.
Jcszczc wi,ksze procenlowo siraty odnotowano
w nocy z 20 na 21 kwicmia, kiedy to wsrOO 8 straw-
nych bombowcow trzcma by!y Ju 188. pochodz,!ce
z IlfKG 2. latomiasl wnocy z 23 na 24 kwictnia An-
glicy zestrzclili pierwszcgo Ju 188 W wersji ,,An·
.. - ."
ton" 2 (samolot oznaczony \V.Nr 180414, U5+GH).
pilOlowancgo przez LI. \V. ChristofTa. Nast,pne sa-
moloty lej wersji utracono w nocy.l. 14 na 15 rnaja
1944 r., ktora przyniosla Luftwaffe strat, II bom-
boweDw, wtyrn az 5 Ju 188. (zlery z nich pochodzi-
Iy z I!KG 6. w lymjcden (oznaczony WNr 180440.
3E+MN) pilotowany byl przez dow6dc~ I. StafTc!.
ObIt. K. von Manowarda. Zaloga lego samo1otu stD-
czyla dlugi i ci,iki pojcdynek 7 asem bl)'tyjskiego
Powyzej, po prawrj i na s'lsiedniej stronie:
(zlery uj£cia Ju 188 z silnikami Jumo 213A,
prawdopodobnir w wersji rozpozllawczej,
sfotografowanego przez Anglikow po zaj~ciu
Belgii. Na zdj~ciach tych dobrzc widocznc s'l
element)' konstrukcyjnc samolotu, jego troj-
barwnc malowanic oraz oznakowanie. War-
lo zwrocic slclcgolnll uwag~ na zamalowan:t
anlen£ na grzbiecie kadluba.
(\1.41' ora: 11 J S Tador nil JI' MUluslak)

nocncgo lolniclwa my~liwllkiego. F L C. M. Ramsa-

ycm z 264 Squadronu. Brytyjczykowi udalo sil(
v. kOlicu zcstrzclit Niemca (jako swoje 3-cie zwy-
cir.;:stwo na 71l\cznic u7yskanych). ale jego MosquilO
70;;;tal uszkodzony i zaloga musiala ratowac sil;: sko-
kiem na spadachronach.
Ze wzgll(du na duict. calkov.icic prleszklon<t ka-
blnr.;:. Ju 188 stawal si1~ w nocy niceo podobny do an-
giebkiego Mosquito. co c7..asami pozwalalo urato-
v.ae sil;: niemicckiej zalOOze nawel w tragicznej sytu-
acji. Takie \\ lasnie szcz~Scie miala jcdna z zalog
I KG 66. dowodzona przcz ObLI. Hansa Altrogge.
Pev. nej nocy zauwazyla ona na swoim ogonie.
\\ niewielkiej odlcglo~ci. angiclskicgo ,Uosquito.
llory po chwili niczdccydowania oddalil .'Ii,:. :\ie-
v.~lpliwic jego pilot nie chcial stntcit bratnicgo pIa-
10\\C3. Takich skrupulo\\ nie mial jcdnak jeden
1 3meT) kan~kich nocnych mysliwcow. ktory pewnej
noey na .'I\\ojcj ..Czamcj WdO\\ic". 7estrzclil Mos-
quito dOWOck) ~Sl< Squadronu. \V C R. C. Ilainc'a.
Gdy pytano go. jakim eudcm 1110g1 pomylie Mosqui-
to 7 Ju 188 i w koncu go zcstrlclic. mimo ii ldawal
:-oblc .'IPrd\H;. LC Mm,ql/iw jc:;t mnicjS7} nil Ju 188.
\mcrykanm rozbmjajijco o':'wiadclYI. iL "... rnusialo
n1l si, wydawac. ic byl to... maly Ju 188"!
Lcdwic micsiqc po dcblUCic bombowyrn samolo-
tu Ju 188, na froncic fOzpoc/,la dzialania pierwsza
c,bdra uzhrojona w Ju 188 F-l 3.(F)/l21. Jed-
nostka la lratila lla poludnic Rosji. gdzic ad polowy
\\ rzcsnia 1943 r. wykonywala zaJania rolpoznawcle
na rLCCZ Luftnonc 4. Do konca roku na Froncic

9
 -----
Szereg torpedowych Ju 188A z KG 26 na jednym zlotnisk Norwcgii, tui po zakOllczeniu dzialall wojennych. Wszystkie masz)'Il)' nosz~ taki
sam kamuflaz, zlolany z jasno niebieskich zawijasow, nanicsionych na standardowy kamuflai 70/71. Kod)' s3molotow byl)' ograniczolle tylko
do d\\{)ch kOilCOWlCh liter (eskadr~' i samolotu). Na pierwszym samolocie dobrlc widoczne s.:t anteny urz~dzenia ruG 101.
([11"\11

\\M:hodnim pojawify si~ je~zczc 2 cskadry uzbrojo-
ne \\ ten t)P samolotu: 4.(F) 11 na pOlnocnym odein-
ku i 3.(F) 12 na odcinku srodkow)m. (zwart'!. c:-.ka-
dr~ rozpozn3'\Czll. 3.(F) 122. ~kicrowano do Francji.
Wymicnione poWy7Cj jcdno~lki byly jcdynymi
fomlHcjamijakie udala si, u7broic w Ju 188 do kOll-
ca 1943 r., przy czym CZ,510 samoluty tc uzywano ra-
zem z Ju 88 S-I w grupach bornbowych. lub Wrtl7
z Ju 88 T-I w cskildrach rozpo7nilwczych. Nast~pnc
rormacjc slopniowo wyposaiano w ..Mscicielc"
w trakcie 194~ roku. W tym okresic byly 10 juz lak-
ie samolOly na~zane silnikaml Jumo 213. Lzbro-
jcnic w Ju 188 pos7czcg61nych jednostek na dZle';
26 ezcrwca 1944 r. przcdstawia tabela 1.
Jak widat. jednoslki bombowe byly wyj'llkO\~o
slabe i poza KG 30 ieh sHy odpowiadaly wiclkosci
jednej - dw6ch ellkadr.
Pod koniec 1944 r. \II Ju 188 lostal takie prze-
zbrojony jedcn z najslawniejszych pulkuw Luftwaffe
KG 26. zajrnujltcy sit;: zwa1czanicrn teglugi wruga
na Morzu P61nocnym i Polamym. Na dzieit 31 grud-
nia 1944 r. na slanic III KG 26 znajdowalo sit;: 37 eg-
zemplarzy Ju 188 A-l z kt6rych 34 byly sprawnc.
\\' tyrn samym dOlU inna nowa jednostka. WekUSla 3.
operuj'lca na Ju 188 od pai:dziemika. posiadala na
'ilanic 3 Ju 188 0-2. 7 kt6rych d~~a b)ly sprawnc.
\\' drugiej poIOWIC 1944 r. WsamolOly Ie przezbrojo-
no takzc nowe jednostkt ro7poznaWClt:: 1.(F) 22.
kt6ra 31 sicrpnia 1944 r. posiadalil tylko dwa pier\\'-
SlC Ju 188 D-2, z ktorych jednak laden nic byl
llprawny; 1.(F)/124. ktura dysponowala 2 Ju 188 F-2
i 1.(F)/120, ktilra miala na dzien 3[ grudnia w dyspo-
7ycji 8 rozpoznawczych Ju 188. \\Ira7 z uptywem
czasu jednostki bombowe zaczt;:ly odgrywac coraz
mniejsU! rolt;:. podczas gdy cia,glc \\?rastalo znacze-
nle eskadr rozpo/nawczych ..)"1Scicicli". zwJaszcza

PrlygolO1I1,ranie Ju 188 A-2 do nocnej wyprawy nad Anglif. Samolot pochodzil najprawdopodohniej z KG 6. Samolot w duiej CZfsci porna-
lowany by. czarnll farbl}; na kolpakach widoczne sll barw)· eskadry.
(If Griehl cvll)

10
Ju 188F koluje po \\yl~dowaniu. \\'ersj~ rozpozna\\cz~ Riichera moina odroinic od bombo\\ej dzi~ki dodatkow~'m okienkom w dolnej cz~s­
cikabin~ i braku cclo\\nika bombo\H~gO. Ponadto, samoloty rozpozna\\Cze mialy nirmal zawsze d\\a pylony pod centroplalcm, a bombo\\c
- cllcr~. Od k\\ielnia 1944 r. na maszynach rozpozna\\Czych malowano biale "swiderki" na kolpakach.
(lflTl'i(J.1f hr:I7.Un!

.J Froncic Wschodnim. gd/ic Sowicci micli bardzo TUL pried ostatccznym COI/P de grace, 5 kwictnia • If' orgillale {JOdmlO lEI 1888-2. ale 10 oC:)'lI'i.l'I,I'
I\\(l/ne lrudnosci z~ ~pl.;dlanicrn tych ma~lyn l nie- 1945 r. w Lurtflottc 6 "M;cicicli" uzywaly jednostki: bhld. POJladlo. je(lnostka I/::YlI'ala .He .j /0 8-218-3
",J (il{)\\ nym powodeJl1 rl.'Zygnacji z inlen,ywm:j II KG 200 Ju 188.'\/E 87 (64/, JII 88 C-7 (/ Ii).
'Ulby bombowych Ju 188 byly braki paliwowc. 4.(F) II Ju 1880-2 10 10 ** Orgil1alnie /1{Dn~jed"oslh pi.W1110 HF),\'. POI/ad·
. Ire prry pogl(:biaj,!cej si\ dczorganizacji III Rze- 3.(F) 22 Ju 188 DfF 76 ro II'jednosrc(' b.r~r Do lJ i (9 5), JIl 88 A-.I (3 :).
..... 'lawai)' si~ z tygodnia na lydzien cora7 wi~kszc. i(F) 122 Ju 188 D--2 83* *** If' orgil/a/e IW.::"11'(' jednoslki :apiwlI1o jako
. l~gO powodu pod konicc wojn)' tylko Ju 188 FID ;\'achtASt 2 Ju 188 D--2 31** 4(FJ.\'. PO;ll ~rm 11-jedl/ostn' bY/I" Do 2r (8 3). Ta
,~ ..laIc i inteIbYw me zaangazowane \\ dZ13lania 2.(F) 100 Ju 188 0-2 88 .mmod::ielno eskmlra c::amllO bl'Ia dokooptOll'Ol1O
lme. OSlatni'! och,lon'l \\ ich historii byla opcracja 4.(F) 121 Ju 1880-2 105 do jedllej:: e_~kadr FACr /1/, (Jlmcga mo::na .spotkai·
:rlm,ka Annii Czerwoncj. NachlASt 4 Ju 188 I 0*** si~ IO/.;::e:: pisoll'niq 4.fF) .\ 1J I.

Ju 188 A-2 najprawdopodobniej z KC 6 w lode zoad cclu. Kotpak pomalo\\any jest w tllki saRi sposob jak te, widoczne na zdj~ciu ze siron)'
poprzcdnicj. Kolor na gornych powierzchniach to RLI\1 76, podczas gdy doloe i boczllc pokryte sit farb:l czarnq.
(.\I Grid" mltl

11
Z:llog:l rozpOZlllmeLcgo Ju 188 po pO\Hocic L lotu bojo\\ego nad Frontem Wsehodnim, 19-14 r. \Varlo z\Hocic u\\agf l1a d\\och mechanikow
po le\\ej - w ieh r~kaeh "idl1icj~ kasefy z nas\\ietlonym filmem.
fR \1t.Jruln wi J

Tabela 1

Uzbrojenie poszezeg61nyeh jednostek w samoloty Ju 188 na dzieli 26 ezerwea 1944 roku

jednoslka baza stan posiadania podporz&dk. jednoslka baza stan posiadania podporz'ldk.
NASI 4 Bobrujsk 7 Ju 88 i 188 LFI6 3.(F)/122 Soesterberg 7 Ju 188 LFI3
SIFAGr 2 Baranowiczi 2 Ju 188 LFI6 6.(F)/123 Cormeilles 6 Ju 88 i 188 LFI3
oraz 4.(FV11 S,I,IUKG2 Gilze Rijen 20 Ju 188A LFI3
4.(FV14 Baranowk:zi 15 Ju 188 LFI6 S,I,/I,/IUKG 6 Melun- 27 Ju 188E LFI3
i Do 217 Vi/laroche
SlFAGr 1 Riga-Spilve 7 Ju 188F LFI1 S,UKG 30 Zwischenahn 23 Ju 188 LR3
oraz 3.(FV22 i Leek
2.(F)/100 Lublin 7 Ju 188 LFI4 I/KG 66 Montdidier 6Ju88i188 LFI3

TorpedoIVa \Ver,ja Ju 188E \V akeji. Torpedy

typu LT FS mogly bye znueane pojedynezo
lub parami.
(&rliMr 1IlllSftWrtr ailungJ

12
Ju 1880-2 znaleziony przez Arnerykanow w Ebendorfkolo Magdeburga w rnaju 1945 roku. Mirno, ie sarnolot zostal przystosowany do lotow
\\ nocy, to jcdnak jcgo dolnc powicrzchnic pomalowano niezbyt dokJadnie w zawijasy "Wellcnmusterh • Prawdopodobllie uiyto do tego
czarnej farby.
(J J' Cmw coll.j
Wszystkie te esbdry dziataly w rarnaeh FAGr 2 Zadania wykonywane przez 7.alogi byly w zasa- Co jednak ciekawc, dzialaj'lce w obronic Berlina
oraz FAGr 3. Sztab tej pierwszej fonnacji mial na dzic takie same kazdego dnia i noey. Na przyklad eskadry rozpoznawcze nie tracity swoich maszyn na
..tanie od 7 kwictniajednego Ju 188 0-2, ktory jcd- w noey z 14 na 15 kwietnia 1945 roku 5 zalog Ju 188 skutck dzialan sowieckich mysliwcow. Najbardziej
nak nie by! sprawny. Stany posiadania jednostck ei'l.- z 4.(F)/121. 2.(F)/100 oraz zc sztabu FAGr ] wyko· groznym przcciwnikiern byli Wei'll... Amerykanic,
gk zrnicniaty sil;( na skutek braku cz<;.sci zamiennych nalo lory rozpoznawczc nad zaplecze przeciwnib ktorzy 16 kwictnia dokonali gll;(bokicj pcnetracji nie-
lub paliwa oraz z powodu ci~c w personelu. Rowniez skupionego nad ad"! oraz w rejonie Breslau (Wro- mal az po Odrtt i do Pragi. W wyniku tej operacji na
wmz 7C wzrnozeniem dzialari sowieckiego lotnic- ciawia), w trakcie kt6rych zrzucono takie 8000 ulo- lotnisku w Kbely zniszczeniu ulcgty eZlery Do 217
I\\a - jednostki zaczl;(ly topniec, do czego rownie tek. Identyeznych zadan dokonano np. dnia 16 kwie- orazjcden Ju 188 z FAGr 3.
mocno przyczynialo sil;( szcreg przyezyn obicktyw- mia. kiedy to 2.(F)/1 00 oraz 4.(F)1l21 wyslaly po Nast,pnej noey, z 17 na 18 kwietnia, doszlo do
nych (np. przcnicsicnia). ad 10 kwictnia dowodztwo dwa samoloty Ju 188 na rozpoznanie, ktorc wsp6lnie dosyc nietypowej misji samotny Ju 188 nald:'\.cy
Luftllotte 6 odnotowato wzmozenie dzialail mysliw- z 30 Me 109 z innych jednostek rozpoznawczych do NaehtASt 4 wykonat zbrojny lot rozpoznawczy,
,klCh nicprzyjaeiela. kt6re utrudnialy rozpoznawanie zrLucity 32 tys. ulotek. Tak sarno byto 17 kwietnia- w trakcic ktorcgo obrzuci! osmioma bombami typu
lcgo pozyeji. Na dzieti 17 kwietnia wjego dyspozy- nad tereny nieprLYjaciela udato sitt 47 samolot6w SO 70 napotkany sowiecki poci<tg panccmy. lden-
cji znajdowaty si~ tylko 3 rozpoznawcze eskadry dy- rozpoznawczych, wtym tylko 3 Ju 188, ktorc po wy- tyczne zadanie 2Ostalo powtimone w naey z 19 na
..ponuj<tce 21 Ju 188, z kt6ryeh 16 bylo sprawnych. konaniu rozpoznania zrzucity 307 tys. ulotek. 20 kwietnia.

Ju 188 D-2, W.Nr. ??0986 pozostawiony przez Niemcow na jednym z lotnisk w 1945 r. Samolot rna bardzo nietypowe oznakowanie jak na ten
okres wojny, skladaj~cc si~ z ioltcgo steru kicrunku oraz oslon chlodnic silnikow. W)'rainie widac, ie zrnianie ulegl standardowy kamuflai.
(J. I: Crow coli.)

13

Dzialania eskadr rozpoznawczych Lfl 6 niedtugo
potcm zostaly zak011czonc. wraz z calkowitym przc-
lamanicm niemieckicj obrony na OdrlC i ,.pr7cora-
niem" ccmralnej cz((sci III Rzeszy. Wszystko, co by-
10 jeszcze sprawne i posiadalo benzyn" w bakach,
w.:id.. "lu ua Lac!Juu i tamlci: lJylo puddawanc. To, co
nie moglo Sl" ruszac. bylo niszczone lub nawet po-
r/ueane, \V wyniku lakiej sytuaeji wszystkie jednost-
ki przestawaly istniec doslownie \V cia.gu godzin.
Jedn~ z najciekawszych historii zapisaty zalogi
Ju 188 zjednostki specjalnej Luftwaffe KG 200, wy-
konuj~ce \\ koneowej fazie wojny tajne zadania,
Poszczegolne eskadry tej grupy dzielily sit( na
rozmaite pododdzialy, wykonuj~ce r6znego rodzaju
akcje specjalne. Na przyklad 4 eskadra lej Gruppe
14
byla podzie1ona na Kommanda zajmuj'l.ce si(( robot<\.
szpiegowsk'l.. Jcdn", z cz((.sci skladowyeh 4 eskadry
tego pulku bylo Kommando Olga. dowodzone przez
Lt. P. Stahla. Zadaniem tej jednostki bylo przcrzuca-
nie agem6w na teren Europy Zachodniej. wyzwolo-
ncj prLCZ wojska alinackic. Kdo Olga posiadalo pod
koniee listopada 1944 r. szcsc Ju 188 w wcrsjaeh
"Anton" I"Emil" oraz dwa B-17. Takjak i w innyeh
jednostkaeh, w KG 200 takie odezuwano powazne
braki paliwa i cz((sei zamiennyeh, w wyniku ezego
do konea stycznia 1945 r. tylko jeden z "Mscicieli"
byl nadal zdatny do lotow. Nalczy jednak takie od-
notowac, iz tak duza awaryjnosc byla wynikicm bar-
dzo slabego przeszkolenia zalog tej jednostki. przy-
kladowo jedna z nieh zostala skompletowana pod ko-
Ju 188 D-2, W.Nr ??0541 (prawdupodobnie
150541) po przymusowym I~dowaniu
w Luksemburgu, 29 paidziernika 1944 r. Pi-
lotern tego samalotu by. Niemiec iydowskie-
go pochodzenia, ktor)' zdccydowal si~ na de-
zcrcj~, ale w trakcic l:tdowania 10stal ostrze-
lany przez amerykansk,! "pelot~" i prawdo-
podobnie dlatego dobieg zakuriczyl sif na
brzuchu (na jcdnym ze zdj~c widnial podpis,
ii: samalot ten, zidclltyfikowany jako Ju 88,
lUstal przez obslugf dzial plot zestrzelony).
Na srodkowym zdjfciu widal' Rumer niewia-
domego znaczenia - 58120S. Koncowka
W.Nr 105tala powtorzona na kadlubic, tui
13 statcczllikicm poziomym.
() I: Croll')
niee pazdziemika po przejSciu szko1cnia podstawo-
wego. w IislOpadzie odbyla przeszkolonie na Ju 188
Ueden 101 zapoznawezy!!!) i w grudniu znajdowala
sil:; juz w skladzie Kdo Olga. Tak niski poziom repre-
zentowaly wowezas niemal wszyslkie nowe zalogi
samolotow wielosilnikowych, a zatcm nic powinno
dziwic, ze w Irakeie ostatniego p6/roeza wojny Luft-
waffe nie byla w Stanlc dokonac niezego sensowne-
go. llustraej<l: mozliwosci takiehjednostck byla jedna
z zalog II/KG 200. dowodzona przcz Obgfr. I-Ieinza
Haueka. Kariera tej wlasnie zalogi byla \Vyj~tkowo
krotka. Przybyla ona do jednostki w grudniu (naj-
pnl\vdopodobniej okolo polowy tego miesi~ca), pod
koniec miesi~ca wykonala lot z agentami nad Holan-
dil(, klory jednak si<;: nie udall powodu zlych warun-
Po prawej: Ju 188 0-2, ktory pomi~dzy
6 a 8 maja 1945 roku wyllldO\yal '''' Braun-
schweig zaj~tym przez Arnerykanow. Samo-
lot ten latal nad Frontern Wschodnim, na co
wyraznie wskazuje koncowka lewego skrzy-
dla w i6ltym kolorze. Bardzo niet)'powo
prezentuje si~ oznakowanie przynaleznosci
palistwowej na kadlubie - sklada si~ ono
tylko z czarnych k:ttownikow, mirno, ie zo- •
stalo namalowane na ciemnym tie. Warto
takie zwrocic uwag~ na plam~ jasniejszego
koloru na dolnej cz~sci steru kierunku.
(1. v. CIVil cull.)

kow atmosferycznych. Operacjt( tt( powtorzono

23 stycLnia 1945 r. Tak jak i poprzcdnio zadanictTl
Kaucka, pilotujltcego Ju 188 E-I, \V.Nr 260542, ko-
dowanego A3+QD. bylo zrzucenie dwoch nicmicc-
klCh agent6w na teren Holandii. Wieczorem, po
przyblizonyrn ustalcniu wlasncj pozycji, zaloga od-
rzucila zasobniki z agcntami i zawr6cila do bazy.
kdnakic w drooze powrotnej Niemc6w spotkala
prLykra niespodzianka w postaci pojedynezego Mos-
quito Mk XIII Nt<' z 409 Squadronu, pilolowanego
przcz \VIC Somerville'a. Anglik szybko zlokalizowal
maszyn(( Ilaucka i trzerna seriami strzalow (razcm
160 pociskow) zestrzelil "Mseiciela" nad micjseo-
wokilt Dies. Cala niemiccka zaloga samolotu dosta-
la si<;. do nicwoli.
\Jieco inny los spotkal zalog(( Hptm. Domacha
l Kdo Cannen (ta sarna 4.!KG 200), ktora miala do
wykonania podobne zadanie nad terenem \Vloch.
Dnia 21 marca 1945 roku, podczas lotu nad eel pi<;.-
cioosooowa zaloga zagim;la wraz z Ju 188 D-2.
\\".Nr 180444. Sposr6d innych misji znany jest jesz-
Powyzej: Kolejne uj~cie tego samego samolotu. Warto zwrocic uwag~ na niet)'powll kolorystyk~ lewego skrzydla samolotu: gondola silniko-
\\a jest czama od dolu, skrzydlo jasno niebicskie, krzyz bialy w czarn}'ch k:ttownikach, a blisko kOllcowki skrzydla widac ostatnill Iiter~ kodu
radiowego - U.
Ponizej: Ten sam Ju 1880-2 w pelncj krasie. Jak to w}'rainie widac, dolna cz~sc gondoli lewego siJnika, w przeciwienstwie do prawej, jest
\\ barwie RLM 65. Wyrainie widac tutaj takie jasniejszy koJor dolnej koncowld steru kierunku. Litera Y z kodu maszyny byla praw-
dopodobnie czerwona w bialej obwodce, co bardzo dobrze jest widoczne na zdj~ciu u gory. Tutaj doskonale widoczny jest krzyz na dolnej
powierzchni skrzydla.
(obo :djliCia j ~: Crol'- co/l.)

15
Wrak Ju 188 A-2 znaleziony w zniszczonym hangarze w Chatcaudun, we Francji, w drugicj polo\\ic 1944 r. Samolot mial kod ??+KS, od
dolu pokryty byl czarlll{ farbl{, a na gornych powicrzchniach nosH sI3ndardowy kamuflai.
() I. em" coli.)

Tabela 2 Znane "Msciciele" KG 200

wersja W.Nr kod Kommando uwagi

Ju 188 E-l 260399 A3+LD Olga(?) samolot wraz z zalog'l Ofw. Rauscha stracony w wypadku.
Ju 188? ? A3+MD Carmen(?)/Olga na samolocie dokonano rajdu nad Wlochy 2 paidziernika 1944 r.,
spisany ze stanu w potowie stycznia 1945 r.
Ju 188 ? ? A3+0D Olga stracony w wypadku na poczqtku 1945 r.
Ju 188 ? ? A3+RD Carmen(?) samolot wykonal zadanie nad Wlochami 4 listopada 1944 r.
Ju 188 0-2 z4.1ErgFAGr nosil kad F2+S~1. Dwie oslalnie Iitery byly najpra\\dopodobniej koloru czerwonego, prl), czym S byla ob\\ icdziona
biallf linilf. Kamuflai: na gornych po\\ierzchniach najpra\\dopodobnicj slandardowy. a na dolnych - czarny.
rJ I Croll {TIll,

16
Trz~ uj~cia Ju 188 D-2 jedncj z cskadr rozpoznawczych stacjonuj,!ccj w KassclJRothwcstcn w Nicmczcch, wiosna 1945 roku. Warto zwrocic
u\\ag~ na kamllnai samolotll. Wyrainie widac, ii lOstal on Ilzyskany poprzl'z naniesil'nie na tlo cil'mnych "robaczkow". Litera R byla Ilaj~
prawdopodobnicj w kolorzc i61t)'111 z bial~ obwlldk,!, podczas gdy M b~'la w ko)orzc czarnyl11. Na g6rny~h powicrzchniach skrzydcl krzyie
nil' byly ma)owanl'.
U LC/"(JI>'('()!I.I

17

Trzy uh'ci:1 Ju 188 A-2. L:5+KH z I.IKC 2. porzuconego przez personel w bazic Bron-L~'on
'H Francji" 19.... r. Samolot mial na gornych powicrzchniach kamuflai sh\orzony w opar-
ciu 0 plarny RL.\I 76 nanicsiol1c na cicmnc tlo nieznalll:'go koloru (mole "yplo"ialy karnu-
nai 70171?). Oolne po"icrzchnic b~l~ pokr~tc mato"ll farbll czarl1cj barny.
(J' (m" <v
18
CL~ prlyklado\\o 101 \\)kOnlln) 161ulego Iq-t5 rolu.
kil'dy 10 jl'dna l La!{)g KOllllllando Canllell udala sit;"
nad Jugo... l,m i~.
i\lllllO. lC \\(~ina nicuchwnnic Lblilahl ~il,' ku
...IllUlnCIllU dla \licrnco\\ koncO\\i. 10 [1odobnc 0lX'ra-
CJC Imaly do SlllllcgO jcj 7C1kOllczcnia. Cz\,sc nic-
ll1i~ckic.i l'lil) polil)Clncj myslala juz bo"icrn 0 od-
lcglej pri') ~/lo~ki. w kl{)rcj 7ar()Wno \\)'wiad jak
i [1olitycy i'\icmiec [1olr7cbowac hl;dct przyjaCi(lllub
\\spolpracO\\lliko\\ \\ innych kra,iach. Dlatcgo te7
pali\\C1 rnoglo labrakn'lc lila Tlly~li\\'co\\' broni".cych
gmz{m III RZC"'l). all' 111(' dla Ju 188 I KOll1mand
s7pil'gO\\"kich KG 200. \\'ydajc ~i~. ie ;rcdnio ral
na mic...i<\c kaida Laloga I KOlllmando 4. StaOel W)-
kOll)Wala jcJl'n J\\a IOly. co mOlc 07naC7aC 7r7U-
canil' nil' mnil'j nii kilkun:hlu agcnto\\ lllicsi~cznic
pr7C7 jcJn\l KOl1lJl1ilndo. Obltcla "'1~. Il ogolcm
\\ ci&gu O,lal111(h RmiNl\C) \\ojny lalogl KG 200
7f7ucily okolo 60() agcnl(l\\. DUla cl~~r L nieh LO:l-
lala dc"anllmana z poklar.!il\\ Ju 188. Siral) po~rOd
nich ...zacujl· ~if.; na 750 0. By II 10 prIede \\ '7~:llkim ci.
'J
Ju 1880-2, W.Nr ??0986 znalt,'zion)' w Hor-
sehing kolo Linz wAustrii, maj 1945 r. War-
to zwrocic uwag~ na detale widoczne w dol-
nydl partiach kadluba - otwarta komora
bombowa onlZ luki aparatow fotograficz-
nyeh za ni~. Oobrze widoczn)' jest tel p~'lon.
iJ.1"Crou('o/IJ

ktor7)' brali udzial \\' nieudanyeh akejaeh lego typu

I dlatcgo 0 nich wielllY. Te. kt6re l.ak011czyly siG: suk-
~'C'CIll, S<\. W \\ iG:bzosei okryte mgiclkll tajemniey.
lIu sposrod tych agentow podj~lo si~ po wojnic praey
Jla .. nowyeh" Niemiec? Wiedz<t to tylko nic1iCLni ar-
chiwi~ei ~Iuzb \\ywi:-ldowczyeh RF\J. Znane .. \tlSci-
ciele" z jcdnostki KG 200 przcdslawione zostaly
\\ labeli 2.
o operaejach zalog Ju 388 nie wiad01llo prak-
I~cznie nie. Mimo, ze wyprodukowano iell lk:wn<t
Ilo;c. to jednak 0 ieh uzyeiu bojowym nit' 111a wla~ei­
\\ ie 7adnych swiadectw. Wynika to przedc wszyst-
kllll Ie \\spomnianyeh welesniej brakll\V paliwo-
\\ yeh \\'szak juz na przclomic 19-t-t i 19-t5 r. Luft-
\\alfe nie rniala tyle paliwa. ahy rytmicznic odbicrac
\\ ~ produkowanl' sarnololY z fabryk. Wiadoll1o tylko.
1/ ,a1ll0loty \\' wcrsji L-O i L-I znajdowaly si~ \\'ios-
nil. 19-t5 r. na stanie grupy rozpozna\\T7ej ObdL,
\\ ramach klorcj \\ ykonaly kilka lotl)\\. glll\vnic nad
Ictchodni<t Europ\:. \JajC/\.scicj puyjmuje sil.? le

Poniiej: I'ara Ju 188 pozbawiona silniko\\

i s(erow, przt'jfta przt'z Brytyjczykow po za-
~0I1ezcniu wojny. Na kadlubie widocznym
na pierwsz~'m planic doskonalc widac po-
dlial~ blaeh oraz zamalowane liter~' kodu
??+AH. Samolot w tic nadalma kod ??+EH.
(/UII!

19
PO\\ri.cj i poniicj: D\\3. nicmal iden~'cznc uj~cia. prledst3wiaj.\lce rOine sal11oJot~. Na gorze \\idol'zny jest Ju 388 \'? \\.\'1'. DW+ZC. poni-
i.cj \\idnieje jedcnl scr~jn~ch Ju 388 L-1. \\'~rainic widac rOinice \\ t~ch l1laszyn3ch. przede \\Sl~stkilll brak gondoli n3 Slllnolocie u gor~.
(1. I (nJll UflJ; IfI T'1<1 If 1\r;r;::wl}

Jede" z proIOI)'PO\\ Ju 188 srr, " polern

Ju 388 zdobyty przez Amcryk:lI1ow w Nicm-
czech, w maju 1945 r. W)'rainic widac gOIl-
dor~ dla uzbrojcnia pod kadlubl'm OI":IZ kod
DW+?? namalowany na kadlubie i skrzydle.
(j I ClVI' wll"

20
 Grupa 5-ciu Ju 388 L-I na lotnisku odbiorczym, maj 1945 r. Samolot na pierwszym planic (chue nie wi-
dar tego na zdj~ciu) mial bialt' k~towniki krzyiy na kadlubie. W g6rnym, Icw~'m rogu ukazano zbliicnic
skrzydla, na kt6rym widac czarny krzyz w bialych k~townikach oraz antcny radaru FuG 21 7R. POlliicj
zamicslclono zbliicnie trzech Junkcrs6w znajduj~c~'ch si~ w gl~bi zdj~cia.
rJ r Crollwll!

.4k/l' .!l'tlcn 7 protOIYI"Mh\ nocnyrh m~ sli\\co\\ zO~lal to\\an~ byl Ju 188. Bye mOll' klo~ popelnil pomylkt;: Poniiej: Jeden z picn\sz~ch protot~p(l\\
.~t~ 00.10\\0. Bye mOlc jcdno,tk,!. ktorJ go uzy- \\ pi~wni.lub nic b) 1je'7c7c zapo7nany z nowym samolotu Ju 388 UK. sfotografo\\any pod
Jla. h~ la \. \JG ~ \Idcjonuj<tca \\ \cubiberg. gdyz typern ma\lyn} i zamia~1 Ju 388,J opl\al j,!jako koniec "ojny.
loa Il'j ,Ianle (\\ dnlu II} h\il,tniil 11}~5 roku) OOno- Ju 188. (III 1//

21
Po\\yzej i ponizcj: JlI 188 D-2, W.Nr 233499, kt6rym niemiccka zaloga przctransportowala do Francji jcdncgo z polityk6w, P. La,'ale'a wraz
z malionklJ.. () L (mll(o/I.)

Jcdcn z JlI 388L pozostawionych przcz

\'icmcow na lotniskll operacyjnym Luftwaf-
fe. Warto zwrocie uwag~ na rlrl11cnt ,,~'sta·
jilcy pod IC\\YI11 skrz)'dlcl11. Wydaj(' sif. ze
moze bye to antcna radaru ostrzcgawczcgo
typu FuG 217.
III. (iridrl "011.)

22
 Ju 1881 Ju 388 W OBCYCH R~KACH

Sil1ll0loty typu Ju 188 oral Ju 388 \\.dJlluzily Pow)'zej i ponizej: Zdjfeia IlrZedstawiaj~ee najpra\\dopodobniej In 388 L-I, IY.Nr 560049
IT\'" Dlintcn:SOWilnic w 7\\)'ci((skich pail~twach, l1a jc-dnym ze zdobytych Jolnisk, ktory nast~pnic zostal wyslany do USA IIlI testy.
\I.; \1 Tt1inyrn swpniu. k~li nil przyklad w ZSRS
1./, 101Jll'tol/,)
~ pr/ctcstO\\flnO w locic lildncgo ,Ill 188. 0 lyle kil-
Ju 18!'! znal<lzlo Z,tSloso\\<lnic we FranCll~kich Si-
'h Po\\iclrzllych.
l S,\AF zeoral \\ \liC1l1C7Cch co najlllnicj kilka-
...::lC ,pra\\llych .111 188 OT<l! Ju 388 II r6inych
l·P,JilCh. ale \\it;ksLO~{; / nich zU'llala umana 7a
"E\\ilrtoscio\\ c i dlalcgo do USA na lcsty prlclran~­
,"ulIano tylko jedcn cg7CIllplao samolotu Ju 388
\ \r 5000-l9) \\ \\crsji TOt.poln:mclcj L-1. klDr)'
'l'!C1U na jc:dnym 7 pr/yfabrycznych lomisk.
SJrnolot 7ost,,1 pI7ClmnsponO\\an) do Stano\\
..'dnoc/on}ch na poklad/ic bryt}jskiego IOlni:..kO\\-

Ten sam co pO\\~lej samolot Ju 388 L-I,

\\.'r 5600-t9 z nalllaIO\\all~mi jui \\ USA
Riemic-ckimi znakami rozpozn3wczymi, no-
~('~ oznaczenic FE--tOIO na Slalcczniku
piono\\ ~ 111. Lato 1945 r.

23
Po\\yiej i poniicj: Ju 388 L-I w USApodczas teston, \\ 1945 roku. Na zdj~ciu poniiej dobrze ca IIMS Reaper. a jego odbiorc,j bylo Air Technical
widac otwart~' wlaz zalogi w dole kadluba. Service Command (ATSC) z baz,! we Wright Field.
f.lflTl'iu If Kr:I':ulI) \\ Ohio. Po poybyciu s<lmo!otu w lipCll 19-t5 ruku
7!llOntowano go, nadano oZlHlclenlc FE -1010 (okolo
koriea 19-t5 roku kod 711licniono na Tl-40 10). a na-
st~pnic pr7cICslowano w lotic. Po okolo roku Amc-
f)kanic slracili lairl1crcsowanic ..388" i mblawili j'l
do Park Ridge. a nasll;.pnie do Silver Ilill. Sarnol01
nadal .majdujc sil; \\ USA. rO/lo7ony na Cl,sei.
Po Pc\\ nym ct<lsic Arncrykclllic zrcflektowali ~ii;
i ~pro\\adzili I Anglii jcdncgo .111 188. ktbrcrnu nada-
no o/nacLenic FE 1597. Samolotclll tyrn byl prdW-
doptKlobnil' egwnplarl \V.\r 1501-15. ktilry majdo-
wal ~i~ Wn.;kaeh Bryl~jClyko\\ pod oznaClcniclll Air
\lini~lf) 35. Brd~ jCM jl'dnak PC\\ n~eh danyeh na le-
mal Ie-go ~t1mol()1U nle- \\ iadomo n3\\CI ja" Pf7~­
byl do LSf\. am el~ bjllCslowany w powictrro.

Poniiej: Ju 388 L-I \\ysla\\ion~ \\ jednej z amerykarlskich bal, \\Ci~i nosz~cy niemieckie znaki, ale z kodem jui zmicnion~rn na T2---4010,
\\arlo z\\rocic uwagf na aliancki radionamiernik zabudonany na gorze kadluba. Zmianom ulegla pra\\dopodobnie rakic cz£sc or~'ginalnej
instalacji radio\\cj i radiowo-nawigacyjnej.
'.iulhdl!lu Alldm

lI
..
L""!!lJm5!!!~ TE-40l01
/~~

24
Po\\~zej: D\\<l Ju 188 A-3 z KC 26 zdob)'te przez Brytyjczyklm w Norwegii. ~Iasz)'na 11 g6r)' rna widocznl.l inslal:tcj~ radaru FuC 200. pod-
czas gd) ",I dolnyrn zdj~ciu dobrze \\idoczna jest cz~sc W.Nr (??0327) i oznaczenie A~I 113 nadawane przcl RAF s<1l11olotoll1 zdobyclnym.
1.1 Pri,,' ",lI /JIIII

Bl'}I~JC/)C) pm:j,:li co najmnicj kilkanaScic \<1-
llll:m J u 188 388. z klorych jcdncgo J u 388 Ord7
~ "w;. Ju 188 \\')''>Iano do Anglii I poddano krotkim
hllll. Rodl1n~ ..388" fepfezento\\al JClkn l proIO,,·
':'\1\\ \\cr-.ji ro7pozna\\czej .. Ludwig··. podcla,> gd~
J, 188 \\~,Il\pO\\aly \\ \\crsji z ~llnikaml JUl110 213.
natlllnlC'J d\\a l nich 10 salllolol~ torpcdo\\ c.
Jedcn Ju 388L 70:.tal prlej~l) P17C7 Sowieto\\
"r/('ln.llhponO\\an) do \10sk\\ y. gdlic (Xxldano go
.. IllIll \\ i\ll \\ \\ S (i\auczno------bpylatidn)j In.. titul
\\l.lcnno \\'o7du.'I7nych Sill. Jak . . il\ \\ydaje. SlllllOlo-
·..i ll !~Ill hyl.lu 388 \'3. nrak jcst jcdnak hliis7ych
dmych na lcn lcma!.
\a.i\\ii.;Cl~ Ju 188 zagam~1i jcdnak Francu7i. kto-
... ~ Iblcra!l \\\7y\tko co lO.'ltalo (Xl '!jcl11cach i \\cic-
lali 10 do 'l\\oich jl·dnol,t('k. \\'szy . . tkle Ju 188. ktorc
udalo ,>i~ doprowild7ic do . .tanu uz)\\alno~cl \\ tntk-
cie 19~5 roku okolo 10 ll.lluk zO'llaly pl7ekala-
ne Francu,kim Silom Powietrlnym. \\ martu 19~6 r.
dowooztwo AdA (r\ml(,~ de L';\ir) zrClygno\\alo
z tego typu ,al11olotu. \alychmia...lo\\c zainterell.o-
\\allle Ju 188 \\)r.t7il natomia:.1 admiml 'ollly. do-
\\ooca Sil Powiclr/nych Floly. Dzi~ki tCl1lU c/lery
najlepil"j zachuwanc 'larnolOly lo:.laly PI7l.:j,t~ P17C7
Zaklady LOlnic7c w Boulogne. kl{lrC wyrcrnontO\\ll-
Iy Junkcf"Y i 71ll0dyfikO\\aly lak. aby ::.pclnialy 1l.1<l11-
dardy wyrnaganc pr7cI Mflrynark, Wojcnll<! (~I<td Ici
czasami na/ywano je AAB-I). FIola pr/ej,la Ie ma-
szyny nic pOinicj nil \\ e wrzc.~nill tcgo stlmcgo roku.
gdy pojawily ')i~ onc na ll.lanic chpcrymcnlalnej Es-
kadry IDS. \\' tym mic\i,!cu fonnacja ta d~ ,pono\\a·
la \\ sumie 10 '>amolotami. \\ t)m C7l('rt>ma Ju 188
oraz czterema Ju 88 i trlCma lI'elfingtonumi.
Eskadra lOS !"M)\\'lala 7 ..,>ckcji c~~pel'}l1lcntal­
ncr \\ dniu I li(X:a 19~5 r.. \\ b31ie Saint Ral1had
\\ poludniowej l-'rancji. Jcdno:.tka cal) cza~ podlegtl-
la (FPA (KOIm~ja Lotnictwa \lor~~iego d ~ TNO\\
Praktycznych). nlllllO./C 1 hpca 19-t6 r. zO'llala pl/C·
fonnowana i kilkllkrolnic 711lieniala bazy. Gd)
\\ grudniu 19~6 r. hkadm lOS lagoscila (XJl10\\ nie
\\ SI. Raph,tcl. .icdna 7.lej cztcrech ll.ckcji. pr7e/na-
c/ona do badania .SHlloloto\\ ~pccjalnych ". wyp0ll.a-
zona w Ci'{7kic ~arnololy. a \\i(,'c m. in. w,11l 188, lO-
~Iala przcnicsiona na IOlnisko Luc. gd7ic istnial kp-
~lY i dl1l7S7Y p,l'i ~tanO\\). Zalogi uC7c,lnlc/yl)

25
26
Ju 188 A-2, 3E+HK z 1.1KG 6, przeznaczony do zadan nocnych, Belgia,
latoljesien 1944 r. Koloryslyka: jasnoszary RLM 76 na g6rnych powierz-
chniach z czamymi plamami. Dot czarny. Lewa cz~st samolotu w stan-
dardowym malowaniu RLM 70/71. Oznakowanie dwubarwne - biale na
kadlubie i szare RLM 77 ad dolu - wraz z samym kodem jednostki.

27
 •.

Kolcjn)' Ju 188A lub D zdobyty przez Aliantow i cksponowany w Anglii latcl11 1945 r. Samo-
lot nasi standardowy kamuflaz i tylko kadlub lOstal przcmalowall~' w micjscu, gdzie widnialo
niemieckic oznakowanic.
g!()\vnie w b<ld<lniach ponicrnicckicgo uzbrojcnia jak
np.: torred, torpcd szyhtUqcych i lataji!cych. 7dalnic
s[crowanych bomb (np. I-Is 293). \V badaniach tych
wiclee rO!llocna byla nicmiccka kadm konstruklors-
ka. znajdujijCa sil; rod komenda, DeAN (Adrninistra-
l:ja Konstrukcji Lotnictwa .\1arynarki Wojennej). z baz,!
w znancj micjscowosci Saint Tropel.
J)O\\odcami Eskadry lOS katrjna hyli: CC lIeI've
ad 10 grudnia 1944 roku. gdy Eskadra funkcjonowa-
la jcszczc jaku ..sckcja ekspcrymenlalnll". poznicj
LV Lucas ad 2 sierpnia 194R rokll, zaslqpiony 2 lis-
IOpada 1949 rokll przez LV Guyoml. kt('lry w kOlleu
llsllij)ilmiejsea LV Milubilnowi w dnill 10 pilzdzier-
nika 1950 rokll.
Ju 188 Zlliljdowaly silt na stanic jcdnostki do
[95 [ r. wlqeznie, ale od [948 r. ieh eksploataeja na-
traliala na JlOwai.ne problemy z JlOwodu nicdoboru
ellt.:ki zamiennyeh.
Wszyslkie Ju 188 z Eskadry lOS byly wyposazo-
nc w silniki BMW 801 i nosily numery od I do 4.
(\ffTnil ,If. Kr:r;al1)
Mozna 0 nieh, niestety, nicwiclc powicdzicc:
Nr I - kod taktyczny lOS [0. samolot hylllzywa-
ny do 1952r.
Nr 2 - kod laklyezny lOS 12 zlllieniony pbi.niej
na lOS II. Lalal do czasu wypadkll, klory
wydilrzyl sil\ w 1950 r.
Nr 3 zaslqpil samolot Nr 2 i latal z kodelll tak-
tycznym 105-12 do 1952 r.
Nr 4 - kod taktyezny lOS-II, pozniej, gdy numer
przckazano Nr 2. otrzymal kod lOS-13.
Uzywany do 1951 r.
OCENA SAMOLOTU.
Obicbywna oeena Ju 188 jest [rudna. bowiem
zostal on wprowadzony na uzbrojenie LuftwaOe
z duzym opoznieniem. Powoduje to. zc porownuj<tc
ten samolol z innymi konstrukejami z tamtyeh cza-
sow. Ju 188 staje na slraconej pozyeji. Gdy ..Msei-
eiel" wszcdl na u7brojenie wiosnlJ. 1943 r., a wi((e ja-
kid 12-18 miesit(cy pozniej niz powinien, to wszys-
ey konkurenei dawno przeszli jllZ chrzesl bojowy.
Nic ulcga w'ltpliwoSci. 7C gdyby nie op(·)znienie.
\() salllolot ten zaslllzylby sobic na bard/o dobrq opi-
nilt. Byl bowic1ll lcpiej u7brojony ora7 szybszy niz
Ju88A. a tahc eharaktcry70wal si<; lep~zymi eeehil-
mi pilotazowymi. Tak wi,e gdyby nic zalamanie mi-
litamo--ekonomicznc Niemiec \V drugicj polowic
1942 r.. to z pewnosci<l na kart<leh hislorii lOstalyby
zapisanc Iiezne, a do tego zwyei,skic dla nierniec-
kieh zalog. pOlyczki z brylyjskimi i sowieckirni
mysliwcami nad AfryklJ. i Rosj'llnie jest to bynajm-
niej jedna z wiclu mozliwych sytuacji. leez najbar-
dziej prawdopodobny bieg wydarzen. Trudno bo-
wiem sobie wyohrazic. aby hrytyjskic Hurricane:r
z lropikalnymi fillfillni e7Y KirzrlJull'ki bez zadnyeh
problemow przeehwYlywaly eskadn( Jll 188 ucieb-
jqcq na pulapic pon<ld 5000 mctrbw z pn:;dkoscia
okolo 500 krn/h. Rowniez sarna walka bylaby dla
I:3rylyjezykow powaznym problcmcm, zwazywszy
na silne uzbrojenie obronne Ju 188, zupelnie innej
jakoki niz to. stosowane w Jll 88.
Rozwazania tego typu dotyc7lJ.ee Fronlu Wseho-
dniego mozna ehyba jX17os1awic bez komentarza. ja-
ko zc w drugiej polowie 1942 r. sowieckic mysliwce
miilly wiele problcmow z przeehwytywanicm i zwal-
czaniclll fonnaeji Ju 88; eM zatem byloby w przy-

Ju 388V6, W.Nr 500006, PE+I F- prototyp dla J u 388L, lOstal prlcj!ty prlcl Brytyjclyklill' i poddany testom II' Auglii. Na kadlubic lI'yrainic
widoczne oznakowanic Air Ministry. Samolot caly czas nosil malowanie scgmentowe 70/71/65.
(fWM)

28
padku Ju 188. Wystarczy zaznaczyc, le wersje roz-
poznaweze Ju 188 operowaly nad Frontelll Wschod-
mm wlaseiwie bez wi~kszych problelllbw ze strony
mysliwcow WWS SS (Wojenno Wozduszne Sily
Sowietskowo Sojuza) az do konca wojny.
Jak wiadomo, rzeczywislosc bicgla jednak nieco
Innymi torami. Doswiadczenia wyniesione z uiytko-
"ania tego bombowca przez niewiclkq liczb, pul-
low (np. KG 2, 6. 26. 66) byly wlaSciwie bczuiy-
t('cznc. jako ie zalogi operowaly na nich wlasciwie
"yl'l.C7nic w nocy, W obliczu prlewagi przeciwnika
w lakresie sprz~tll radarowego i radiowcgo. Miaro-
dajne wnioski moina wyciqgat dopiero jesli bombo-
"K'C wypr6bowywany jest w akcjach, do ktorych
lo~[al stworzony - grupowych, dziennych nalotaeh.
Rowniei ilosc Iyeh samololow wjednoslkach nie by-
la duza. co dodatkowo 11lrudnia wyeia.£anie wnios-
Ju 188 z silnikami BMW 801 w barwach francuskich, sfotografowany po wojnie. Samoloty t)'ch wersji (tzn. "Ernil"/"Friedrich") uznawano
raczcj za mnicj ccnny nabytek, i chyba dlatego byly testowane, a nast~pnie uzywane tylko przez Francuz6w.
Ju 188, prawdopodobnie "Friedrich", nalezilcy do Francuskiej Marynarki Wojennej, koluje
na start. Samolot nasi malowanie typowe dla FMW i peine oznakowanie.
(P'vlIlWrIJ('oIIJ
k6w. Niemnicj jednak. gdyby og6lnie ocenic J u 188. w skrzydlaeh i kadlubie), takie same celowniki i U7-
to mozna by slwicrdzic, ii byl 10 wlasciwie bombo- brojcnie w wicZyczkach obrotowych, a wi<;:c r6iniee
wiee 0 standardowych wlasciwosciach jak na drug,! ogr<miczaly si\( do wymienionych powylej, dosyc
polow<;: II W. S.. ,Mseiciel" byl bezpieczniejszy i !ep- istotnych kwestii.
szy w ekspl031acji niz He 177, a do tego lepiej uzbro- Ju 188 nie wypada zle tahc na tic srcdnich bom-
jony nii Do 217. Z drugiej jednak strony, bombowiec boweow USA. Moina go zatem bez wi,kszych prob-
Dornierd przenosil taki sam jak Ju 188 ladunck Icmbw uznac za odpowiednik wczesnych 8-25 ezy
bomb (2000 kg) w komorIc bombowej, podczas gdy 8-26, choe pami,taj'l.c 0 tym. ie oba arnerykanskic
konslrukcja Junkcrsa nic pozwalala na to. Do 217 byl bombowce byly wygodniejslc dla z<l16g. Byly to tak-
tahc nieco szybszy 0 jakics 10 20 kmlh z Iymi lC satl1o!oty Icpiej llzbrojone i pod niekt6rymi w/gl,-
samymi siinikallli a co wainicjszc wprowadzono dami nieeo bardzicj nowoezesnc. Obie amerykanskie
go do produkcjijuz w 1941 r. Wszystkic trzy samolo- kotlstrukcje mogly lakie przcnosic caly ladunck
ty mialy takie same insta!acje pa!iwowe (chronione bomb w komorach (1200-2000 kg),
(J. "Cro'l'('(JII.j
29
Ju 188 T-o, W.Nr 300291, DW+YV by! nalprawdapodabniej poma-
lawany farnami: RLM 75 na g6mych powerzchnlach I RLM 65 na
dalnych.

DW
Ju 188 T-o, WNr 300299, DW+ZG nasH najprawdapodabniej
slandardawy dla seryjnych Ju 188 kamuflai, !zn. RLM 81 na
g6mych powierzchniach i RLM 76 na dalnych.

Pawyiej: Jeden z prolatypOw Ju 388K/l, WNr 230152 z kodem

KW+ T8 nasil slandardawy dla bombowc6w Luftwaffe kamuflai, skam-
ponowany z RLM 70f71/65 wedle schematu Ju 188.

Pawyiej: Ju 388 L-1, WNr 340405, maj 1945 r. Kamuflai dwu-

barwny, RLM 76 na powierzchniach dolnych i RLM 81 na g6mych.

Paniiej: Ju 188 F-2, z 3.(F)I22:n, Finlandia, 1944 r., noSll\CY slandar-

dowy kamuflai i oznakowanie szybkiej identyfikacji, lypowe dla Frontu
Wschodniega.

30
Ju 188 J-l (Ju 188V2) WNr 500002, PE+IB
nosil kamuflaz typowy dla prototyp6w Ju 388
zlozony z plam RLM 70/71 na g6rnych i bocz-
nych powierzchniach oraz RLM 65 na dolnych.
Okapotowania silnik6w najprawdopodobniej
w kolorze RLM 02.

1'1." ,,,1,,,-,,\
f l ,/

31
 Tak wi~c.lu 188mozna uznae za bombowice [(1-
czcj pf7cci~tny, odpowiadaj<tcy podstawowym wy·
mogom pocz,!tku lat 40 tyeb.
Ju 388 okaza! si, jUl: samolotcm wyrai.nic innym,
ponicwaz stanowil powrot do przcdwojcnncj koncep-
cji ScJlllellbombera. 7 ktorcj wyrbsl.lu 88. By!o to
zatem eohlit;:eie sit;: do korzeni. POlllirno, ic .Ill 388
by! zupe/nie innym jakosciowo sarnololem nii
.Ill 88A, 10 jednak jego konslrukeja nil' odbiega/a bar-
dzo od pierwowzoru. Zmieniono sl<l1ecznik pionowy
i ogon. zcwnt;:lrzne cZl;'sei shzydd i \\ pewnym stop-
niu kabint;. a takie \\ prowadzono wiele usprawnien
w cenlroplaeic i kadlubil'. Ivlimo zmi'lll .Ill 388 moz-
na by nazwac mocno zmot.lernizowanym Ju 88A.
Tak wi~c Ju 388K to nil' bombowil'e. ani Iym
bardziej bombowiec nurklljqcy. lecz lekki bombo-
wice. Azatt'm ..388" by/a odpowiednikiern takich sa-
32
Jeden z francuskich "Mscicicli" sfotografowany podczas wymiany prawcj jednostki nap~do­
wej. Francja b)'la najwi~kslym lIiytkownikicm samolotow typu Ju 188 sposrod wszystkich
alianckich panstw.
(P Nlll'ilrm wll)
rnolotow jak Mo.\·quito ezy A-26, lyle tylko, ze pr7Y- go. Powodowa/o to niemoinose uiycia samolOlll ja-
stosowanym do opcrowania na dllZych pulapach. Na ko bornbowca. klory lm')g/by walezy': z wrogimi
Ill' tyeh dw6ch konslrukcji Ju 388 nil' wyroinia sit;: mysliwcami lataj'!.c w formacjach. lub atakowanic
jednak niczym pozytywnym. Udiwig bomb, zasit;:g eclow naziemnyeb po wyzbyeiu si, bomb. Tak wi~c
OTa/ s7ybkose maksymalna by!y zbliionc do wartos- Ju 388 mogl bye owcx:nic llZyty tylko jako samo!ot
ei uzysbnych na Obll wrogich konstrukcjacb, mimo rozpoznawczy, lub jako noeny bombowicc, w7gl,d-
i.e .. Mossi" powsta/ we7esniej niz .111388. Niew'!.tpli- nil' jako intruder. a zatcm do 7adar] 0 eharaktcr7c
w'!. wad'!. konSlfukeji Junkersa by! brak przcdniego wspieraj",cym. a nil' rozslf7ygaj'l.eym. ! fakt Icn Sla-
llzbrojcnia zarowno obronnego jak i ofcnsywnc- nowi chyba najtrafniejszq ocen, tego samolotu.
JII 188F Franeuskiej Marynarki Wojcnncj, lata 4o--tc. Warto n . .'r6cic uwag~, Zf samolot ten,
tak jak i innc tego typu, byl pozbawiony uzbrojenia obronnego.
(f' \'mllrmcoll./
 ARKUSZ1

Skala 1:72

Ju 188 T-O W. Nr 300291

widok na lew~ stron~, podwozie ugi~te slatycznie
Ju 188 T-o W.Nr 300291
widok na praw~ stron~

Ju 188 T-O W. Nr300291

widok z przodu

Opracowali i kreSliU:
Michael Me",e, i Jacek Jacldewicz

Ju 188 T-o W. Nr300291

widok z t)1u
Ju 188 T-o W. Nr 300291
widok kadhJba z lewej strony, skrzydla zdemontowane

~ ~ r
p--

E
---- I

~
'-'(
,~
.

t t
0
A-A B_ B C-C 0-0 E- E F-F G-G
ARKUSZ2

Opracowall I kreslili:
Michael Merker i Jacek Jackiewicz

Ju 188 T·O W. Nr 300291

wldok z datu

Ju 188 T-O W. Nr 300291

wldok z gory

Skala 1:72
 ARKUSZ3

wewn~trzna suona lewego zespoftJ nap~owego

(silnik BMW 801 TJ)

Ju 388V2 (J'())
wtdok na IeWll sUon,. podwozte ugi~ statycznie Ju 388V2 (J'())
widok na praw~ suo",

Skala 1:72

Ju 388V2 (J'())
widok z tjtu

Opracowali i lueslili:
Michael Merker I Jacek Jack/ewicz

Ju 388V2 (J.())
wtdok z przodu

.Ii
c==:::>

G ,- ,
~
~ ~
!A
~ t ~ ~ l.- A-A c-c ~ E- E F-F G-G
ARKUSZ4

Opracowali i kreSliIi:
llichael llert<er i Jacek Jackiewicz

Ju388V2 (JoO)
widok z doIu

Ju 388V2 (JoO)
widok z g6ry

Skala 1:72
 ARKUSZ5
Ju 388V3 (K-O)
widok na lew~ stron~, amortyzator podwozia SWobodny

Ju 388 K·O
kadlub samoIotu seryjnego w widokU Z lewej strony.
Skrzydla zdemontowane, otwarte drzwi komory bombowej,
schematycznie pokazany sp0s6b awaryjnego odrzucenia oslony kabiny.

Ju 388V3 (K-Q) Skala 1:72

widok z tyIu

Opracowali I kreslili: Ju 388V3 (K-Q)

Michael Merker i Jacei< Jackiewicz widok z przodu, amortyzator podwozia swobodny

Ju 388V3 (K·O)
widok na praw~ stron~

Ju 388V3 (K·O)
fragment widoku z przodu, otwarte drzwi komory bombowej
ARKUSZ6

Opracowali I kresllli:
Michael Merl<er I Jacek Jackiewicz

Ju 388V3 (K·O)
widok z dolu

Ju 388V3 (K·O)
widok z gory

Skala 1:72 '.

 Ju 388Vl
widell na Iew~ stron~

prawy zesp6I ~ Ju 388Vt(Jumo 213)

wraz Z fragmentem smydla w widoku Z doIu

Ju 388Vl
widok na praw~ Slron~ ARKUSZ7
prawy <lspOl nap~owy Ju 388Vl (Jumo 213)
wraz z Ira, mentem skrzydla wwidoku od przodu

prawy zesp61 na~wy Ju 388V1 (Jumo 213)

wraz Z fragmentem skrzydla w widoku z gory

Ju 388L·l
samolot seryjny, zdemontowane lewe skrzydlo, widok od wewn~trz
Ju 388L·l podwozia ugi~tego slalycznle, otwarty wtaz w kadlubie
samalot seryjny, otwarty wtaz w kadluble,
podwozie ugl~te statycznie, widok od przodu
~----

Ju 388L·l
kadlub samolotu seryjnego wwidoku od dolu

Ju 388L-l
samolot seryjny, widok na praw~ stron~

Opracowali i kreslili:
Michael Merker I Jacek Jackiewicz Skala 1:72
ARKUSZ8
Ju 388V21
widok na lew~ stron~

Ju 388V21
widok na praw~ stron~

Ju 388 J·O
kadlub samolotu seryjne 0 w '
Skrzyf 'a zdemontowane g Wldoku na Iew~ stron~,

Ju 388 J·O
fragment widoku ad ....,
'J'. samolotu seryjnego

Ju 388V6 (K-O)
wfdok na praw~ stron~

c
Ju 388 J·O
~_ D' _~:::::~~~~~LJ~_u_sterzenie samolotu seryjnego wwldoku z gory

prawy zesp61 na~dowy (BMW 801 TJ

';~V6 (K "l
oraz, fragmen'. prawego skrzydla Ju
wwldoku z gory ..,

Opracowali i kresllll:
Michael Merker i Jacek Jackiewicz Skala 1:72
o 2 3 4
I I , I
ARKUSZ9

Skala 1:72

c===:::o D

c:l

o
Ju 388 10
wyposaiony wdwa dziatka BK·5 kal. 50 mm, projekt
(QJ/oIO e
o
I
o

cs
o o
o
.(QJ,oIO

® ol.l~
o o

000
@
o

o
e Ju 388
{T: \~ ~ \ ol~l~
II 11 wyposaiony wdwa dziatka BK·3,7 kal. 37 mm, projekt
o

Opracowali i kreslili:
Michael Merker i Jacek Jackiewicz
D~
 OPIS TECHNICZNY Ju 188 I Ju 388

Qv

9
8
Ob .. rholm 7
b
5
\. -:-- 4
\\."-3
"---2
! 1

,I
11 13 15 17
I
19 23 I 2.5 27 31 133
10 14 16 18 20 22 24 26 32

2a 4<1 4b 8a

Uktad usztywnien i wr~g kadtuba wraz z usterzeniem pionowym Ju 188

t
+. -0- _. _._._

~~~~~~~@~==~~±~Ib::-:-:l~:=---------Il:,a
_.,---_\-'. j---C--Ib
"!'1---'-----ld
IC-~--+
/---'--11'
IE'----\-; /-.,---'--1 h
U v ,...-.,.----t 1-.,----1 k
Ilb----\< 1----110
--Q.v I
IId-,...---.\'
IIf-----1l
-4--Q.vll i1h-----\':

-4--Uvlll

r-T1--- Q.v IV
St - Tr -----\-1 ~-+/------- Hi Ifs-Tr
Tr-I .f'=,;--r_+/__-----Tr - II

-H----UvV

y-------Aur,. .." - ~pt. Uktad dzwigar6w i usztywnien skrzydta

oraz usterzenia poziomego Ju 188

50
 Kadtub Ju 188F

1. Tablica przyrzqd6w
Przednia cZE;lsc
kadluba

CZE;lSC zalogowa -t rodkowa CZE;lS~'

przednia
kadluba

Komory bombowe
I Tylna

15
Tylna cZE;lsc
~1«(-------- kadluba

20 23 25 29
~I

2. Prawy panel wskainik6w

3. Stanowisko bombardiera
4. Fotel pilota
5. Fotel radiotelegrafisty
6. Stanowisko strzelca
7. Podtoga kabiny
8. Wzmocnienie podtogi

1 2 3 .it

15 16 17
14. Drabinka
9. Wanna strzelca 15. Luk pneumatycznej tratwy
10. Klapa wejsciowa ratunkowej
I 11. Wr:.zty mocowania skrzydta 16. Pokrywy wnr:.ki kOtka
7 8 9 10 11 12.
12. Klapy kom6r bombowych ogonowego
13. Przejscie do komory 17. Ptoza awaryjna z rurami
bombowej awarynego zrzutu paliwa

Struktura skrzydta
Zebra nasady skrzydla

W~zel poprzeczny I
W~zel poprzeczny II
W~zel poprzeczny III
W~zel poprzeczny IV

W~zel poprzeczny V

Zebra zamykajC[ce

przedni dZwigar DZwigar I DZwigar II DZwigar pomocniczy

pomocniczy
Zebro
koric6wki

51
 Owiewka kabiny zalogi

1. Przednie rozlC\czne cz~sci owiewki

2. Tylne odrzucane cz~sci owiewki

3. Lewy odrzucany element owiewki

4. Gorny tylny odrzucany element

owiewki
5. Prawy odrzucany element owiewki

6. Element Dwiewki odrzucany przy

awaryjnym opuszczaniu kabiny
7. Ogrzewany element owiewki

8. Ogrzewane dolne okno kabiny

9. Lewe otwierane okienko

10. Lewe okienko W stanowisku C

Ie-Stand)

11 9 10
11. Otwierany element owiewki

Ju 188/388 byllO samalot d\\'ll~ilnik()wy cal-

kowicic metalow)' dolnoplal I \'vci,tganym PO(!\vo-
zicm. pr7C7naClony dla c/[croosobo\\ cj zalogi.
Kadlub byl konstmkcj'l pObkorupo\\ <t 0 prlckro-
ju owalnym. 'ikladajqc'l ')i, I 39 \H(\,! i 6 di:wiga-
ruw 0 dwutco\\ ym proJilu oraL po<lluinic 0 proftlu
pOlokr.t£I)Il1. Cala kOIl'ltrukcja kryttl byla bJach& du-
ralo\\lt. l'lc/on'! nitami. a micjsctlllli 7gr/C\\an'!.. (a-
losc d7ichla SIt,: na IrlY cl~';ci: prLc.:dniq 111IC:->ZCZ<!:-
C<l kabmt,: I3log1. (:c.:nlmln<t gdZll: znajdO\\al) si\:
komory bombo\\t' oral m:-Ialacjc i w1,'71)' lllocO\\ania
plaia ora7 ogonow,! "lanO\\ i<}C'l \\ Lnal7nl1 mic-
l'7e micj'lce dla r(unt:go roozaju wypo..alcnia.
ClC::~C prlednia 1<t17~ma byla 7 centraln'! cl\:;ci'!
na \\ r~dze nr 9. \\' calo~cl b~ lil una pl'7C7naczona dla
..:alogl ~mololu OrdZ jej \\ ypu..aienl3 I u..:brujenia.
relna. 'ilandardo\\a lilloga :-kladala sll; Zr"~lU IOlni-
ko\\: pilola-dO\\oocy zalogJ. mmigattlrd -bolllbar-
dlera. pelniqccgo tel olxm Iq7ki puedniego '1lrzdca.
radlOtdcgrali'lty slm:k'a I~ Im·go. slr/dca dolnego
i gumegu. \\ IUlach "fX'CJaln~ch lub mn~ch. nii:
bomlxJ\\e. zaloga 1110gl<l "kladac .. l~ I tucch czlc-
rcrh o:-.ob pdnJ'lcych mne funkcjl.'. 'po laluga C71C-
1'00..000\\ a dla ..altlolutu r<l7polna\\Clcgo JXuba\\ io-
na mog/a hye dolnego ..lr7e1ca tjcgo olx)\\ i'lzki
prb~Jll1U\\ al na\\ igalor. gdy i \\ \\ l'f'.jach ro/pozna\\-
1.:£)'\:11 IIi\: imlal()\\iltlO JlflCllrW.:gU u/brujcnia \\ celu
7\\i~kszcni3 pn~uku\cil Jub g(')rnego :-tl'7dca. Taka
sama laloga mogla hyc \\71l1ocniona 0 kolejnego 101-
nika ob../uguj<tccgo rauar. jc\1 i nie pOlratillcgo rubic
doln)' slrzclec luh nawigator. Tylko niclnaclna
CZl;SC kabiny slanowi ..ka str/'c1ca gorncgo i uoJne-
go, od tylu byla chroniona blach'l panecrn,! gru-
Ogrzewane elementy bos\:i 5 6 mill. Dodatkowym clclllcntem opan-
owiewki kabiny o ccrzcnia byilloc/ony I jcdncgo arkusla bJachy fotel
pilOI<l. chroni'le)' gu pr/'ed pociskarni L tylu i nawel
('. d. u/j Ilnmi" 5.'

52
Schemat opancerzenia kabiny

1. Fotel pilota ze stali pancernej

2. Plyta pancerna pod zbiornikiem
oleju hydraulicznego
3. Ochrona gfowy na stanowisku B2
4. Ochrona brzucha na stanowisku B2

9. Opancerzenie bocznych okien z lewej i prawej strony

5. Laweta LLG 131 ze stali pancernej z pancernym szkfem 10. Klapa wejsciowa ze stali pancernej
6. Opancerzenie przy wr~dze 8a 11. Pancerz gfowy przy lawecie WL 81/Z 3
7. Opancerzenie przy wr~dze 9 12. Boczne opancerzenie u wylotu wanny z lewej i prawej strony
8. Opancerzone poszycie od gory przed wr~g'l. 9 13. Opancerzenie gfowy u wylotu wanny z lewej i prawej strony

1. Fotel pilota
Siedzenia w kabinie zatogi
2. Pas przypinaj'l.cy na wysokosci
ramion
3. Pas przypinaj'l.cy w pasie
.,'
"
4. Dzwignia do ustawiania wysokosci
5. Uchwyt do przesuwania fotela
./"""
6. Siedzenie dla bombardiera
f 7. Pas przypinaj'l.cy w pasie
i 8. Oparcie
! 9. Podkolannik
i 10. Siedzenie radiotelegrafisty
i
I

11. Dzwignia nozna do przesta-

wiania poprzecznego
12. Uchwyt ustawiania wysokosci
13. Pas przypinaj'l.cy w pasie
14. Siedzenie rezerwowe strzelca
15. Pas przypinaj'l.cy w pasie
16. Podkolannik

53
 w kabinie zatogi Ju 1;~Sk strzeleckich
Rozmieszczenie .I oznaczenie stano .

1. Wysciefane dno
2 Od wanny
. rzucana kla ..
3. Wysciefane pa weJsciowa
4. Zamek dno w klapie

5. Odrzucana awary'Jme
. czes' .,
gondoli • c weJscia do

6. System odrzucania klapy i wejscia

6 ---,--"

·· .,
·.
·· ,'
, "

.1.···· ~; .. ;'
, "
Dolne wejscie do kabin y zatogi

54
 Ulbrojenie strzeleckie
na stanowisku C (C-Stand) ......... -.
(
....•.
.,:.~: j-',",; '•
1. Wylot wanienk; (odrzueany
awaryjn;e) t
2. Laweta obrotowa t
3. Karabin maslynowy MG 81
(zdwojony)
4. Rygiel marszowy
5. Odei~zenie spr~zynowe dla lawety
6. Opancerzenie boczne ·· .,.
7. Qpaneerzenie dla glowy
8. Celownik refleksyjny
··· ..;
.~

9. Skrzynki z tasmami amunicyjnymi

10. Pokrywa w poslyeiu kadluba .~.,

11. Elastyczne metalowe prowadnice

ta5m amunicyjnych
12. Zawieszenie
13. Hamulee dla la5m
14. Siokada ta5m
15. t~ele prowadniey ta5m
16. Odprowadzenie lusek

Ponizej: Jedno z rozwi~zan dolnego stanol\is- 16

"3 strzeleckiego w samolocie Ju 188, uzbrojo-
nego \\ ~IG IJI. \\' ser~jn)ch samolOl3ch po-
lostano prz) standardo\\ym roz\\iqzaniu -
monto".no ~IG SIZ.
rlllTlloJ If Kr:I';iJnJ ............

, ,

55
 Zbliienie prLtd. .. Ira&«-
~iego " Ju I . OLi I 0 b,lo za",)czaj
bloko\\anl' i 1~lko l\ .IUJcjlcb "~j~lko­
\\ ~ eh obslugh\ aliC prlf'l na" igatora-bom-
bardiera. Pud lur~ dzialka "idoc/n) jrsl
Kuto-:\'ase. chronj~c~' oSlklcnic kabin)
przed linami blllon6\\ L:lpOrO\\~ch.
III If A_

1. Celownik
2. Laweta L 15113
3. przegub
4. Prowadnica tasmy amunicyjnej
5. Dzialko MG 150120
6. Elektryczne urzC1dzenie spustowe
7. Rygiel marszowy
8. Uchwyty
9. Przycisk wlctcznika broni
10. Przycisk wli\cznika broni
11. Rura odprowadzaji\ca luski
12. Siokada ruchomych cz~sci przy
ci~ikim ostrzale
13. Kri\zek prowadzi\cy
14. Podporka
15. Prowadnica tasmy amunicyjnej
16. Odprowadzenie lusek na zewn'ltrz
17. Siokada tasmy
7 18. Skrzynka z tasmi\ amunicyjni\

, 5 ..... 1.--.
:;:." i
.::.:
,,,~'" '-':"'1
-.:
,'.,... -
"-
f-
--..;..... ..
! I ~ '

I ...........
-' .

. .... .,--
...-'. """.-

".
;' -..
)
.'.
. -;l:'-

.spt f
>,:::.::--
...... ....
-.....

,
.... .....
,
'.
", . .;.,/
..- .'

Uzbrojenie strzeleckie na stanowisku A (A-Stand) ~?"":::::::.

56
 UZbrojenie strzelecke na stanowisku B2 (B2-Stand)
1. Karabin maszynowy MG 131 7. Pancerz ochronny
2. Oporopowrotnik 8. przewod odprowadzaj~cy luski
3. Pancerz oslaniajqcy glow~ 9. Oparcie
4. Wentylacja kopuly 10. Siedzenie
5. Gorny i dolny przycisk 11. Worek na luski
6. Celownik refleksyjny 12. Siokada
z, J " $

l5 e6

13. Rolka przekierowuj~ca

14. Rygiel marszowy
15. Przel~czniki
16. Nap~d kierunku
17. Rozdzielacz zasilania
18. WI~cznik swiatla
19. Uchwyt sprz~gla
,
... '
'

20. Wylqcznik samoczynny "

21. Korba
22. Licznik strzal6w
--,
23. Uchwyt Jf.. .'
24. R~czny nap~d piers-
cienia obrotowego
25. DZwignia zrzutu
26. Pokrywa
27. Generator
.. ' ~.'

57
 Widok "n~lrza kabin)' Ju 188E/F ukazujqey
stanowisko gorncgo strzclca, a przed nim
sicdzcnic tylnego strzclca-radiotclegrafist)'.
fltl T I'la If Kr:r:ilnJ

C/~sciowo z boku. Cz(:sc ~abiny. w wcrsji bez wie-

Poniicj: Wezesna "crsja stanowiska
l}C7ki slr7Clcckicj HDl 15 J. mogla bye a\\al')jnie
odrlucana \\ celu umozli\\ ienia zalodlc sl)'bkicj
cwakuacji. \\ prl)'padku kahiny z \\ it:,l}czk<t by 10 to
jui bardllcj skomplikowane. Wchodlcnic do kokpi-
tu odbywalo si\: POPf7CZ mak drlwicLki \\ dolnej
cz~~ci kadluba. tuz przy lawccic str/cleckicj. Dmgic
stllnowi~ko strzclcckic zllajdowalo sil;: na gorzc bd-
lubtl, a 1'17cd nim (patr!''!c od przouu) wspomniana
jlli wC7esniej wiczyczka, daj<lca nicograniczont: po-
le ostrzttlu do przodu. na boki i do tyill. Kabina by-
la \\) JlO~alona w calit gelllll,' urzqd/crl. \\TiIZ z rolcta-
rni do lot(m \\ noc)'. \la sarnym prlodl1c pomic"Sl-
C7cma zalogllnajdo\\al sil;: cl'IO\\nik bombardiers~i
loIre 7 D. .,Iuz'!cy do bombardowania z lotll ho~~
lonlalncgo. ulUpdniony s) ..Icmcm do oombardO\\ a-
nia l IOlU nurkowcgo BZ.\ I. ~ton:go 7a..adniczym
skladni~lem h) I IZ\\. StU\ i 5. DodatkO\\ ~ III ulatwic-
nicm dla pilota b~ la pod7ialka namc"iona farb,! na
prlcdnil! C7i;~C wialrochronu fod \\cwnqtrz!). poma~
gajqca mu \\ occnic k<\.la nUrkO\\ilnia I \\amn·
k6\\ lrlutu bomb. 'a le\\ n<ttrl bbrny 7najdo\\a·
10 SI, Jui: tyl~o dlialko OnlZ \\ \\c.....jach nocnych
rn~talacJa chroni,!ca kabrn, prIed lummi ba-
lon<·j\\ lHP0I'O\\ ych - t7W. Kuto l\asc.
Tu? Zet kabin<t. miGdzy wn.;gami nr Ra i 9. Lnajdo-
wal si, prLcdzial arnunicyjny dla karabino\\ maS7Y-
no\\ych \1G SIZ dolncgo slr7CIca. lllic~ZClC!C) dwic
~kr/)nkl amunicyjne. po jcdncj nct kaldq luf,.
t~lncgo strzclca z opancerzon~ obrolnicq l\IC 131. Kahina dla Ju 388 byla tl7)o.. oOO\\a I ci~nicnio­
(ItJ T lIa \f Kr.:I::llnJ wa. Ibudowana z d\\"lx:h \\arst\\ 1'1ck:..iglasu. Ro\\·
< J rill "n~ It" f,:

58
Powyicj i poniicj: Zblizcnia dwoch roznych zcstawow uzbrojcnia obronncgo samolotu Ju 188 w wcrsji z silnikami BMW (zdj~cic gorne) oral
l silnikarni Jurno (zdj~cic l1a dole). Picrwszy zcstaw skladal si~ z dwoch karabinow maszynowych typu Me 131, podczas gdy drugi zloiony
b~1 l karabinu maslynowego MG 131 i dzialka MG 151.
(uba ;d/I'cia .\1/ Trial! Kr;r::lIl1!

II
1 d

;;;
--~--

59
g: /8

/
Stanowisko strzeleckie 62
/9 /7
(ztoione z HD 151 z MG 151/20)

Cy!- -//~//
/// //\\ I(~
~?/?!/
'I" ,
~
\
-~
24

20 'if W1EI!

YJ /
2/ l 1ll;~'1
, 23

22

71 1. Dziatko MG 151/20 13. Siedzenie sktadane

2. Szyba pancerna 14. Worek na luski
3. Urzqdzenie kierowania obrotem 15. Przewod t1enowy
4. Urzqdzenie kierowania podniesie- 16. Oparcie skladane przez podniesienie
niem 17. Sterowanie celownikiem refleksyjnym
5. przetwornica 18. Koputa
6. Uchwyty 19. Celownik refleksyjny
7. Kolumna sterowania 20. Kanal doprowadzajClcy tasm~ amuni-
8. Podwojny nap~d Thoma cyjn~
9. Spusl awaryjny 21. Walec blokowania kOlicowego
10. Schodek skladany do gory 22. Skrzynka z nabojami
11. Sprz~gfo z pierscieniem slizgowym 23. Przelqczniki rozdzielacza
12. Silnik eleklryczny 24. Prowadzenie tasmy nabojowej
 6
5
4
3 ,
1
2

if'
~ .
, ~~;l--. "..~
'. .
...... .~. \
7
~ ?
{
> B
fl
:.'
3 l(
9

j/
1

II! ,

10

, :.-'

......•-.:'j;:~: ::;:;::~;;::;:·::.d: ! ".<"

. -,
..... ~~:;'
... ,
Spt.8o.
....
... '~~~ .... ~./ ~
,<:. Stanowisko t,.lncgo strlclca z 01l:lJIccrzon~ obrotnic~ l\lG 131.
~8
: _..J 110/ 1<1 \I /1.':1:<1111
11 : ,..? //

'-< \''x V'/ .,." ..-

.,,«:./,.::>,-... . . > ....:-·__ :::~::::'t, . ' Uzbrojenie strzeleckie na stanowisku 61 (61-Standl

....
;:.. - .'
'.'
1, Skrzynka z pelnym pasem 7. Oporopowrolnik
2. Rygiel marszowy 8. Doprowadzenie tasmy nabojowej
3. Prowadzenie pasa 9. Rolka prowadz'!ca

.... ,.;,/ 4. Odprowadzenie lusek 10. Szybka wziernika

. ~- .>.: 5. laweta soczewkowa

6. Wizjer
11. Rura odprowadzaj,!ca
12, Karabin maszynowy MG 131
en
~
 Po lewej: \Volant i glOwna tablica przyrz'1-
dow w Ju 188 (Ju 88).

niez d18 wersji mysliwskiej pf/cwidziano tak<t

kabin~. Nil' bylo w niej zadnych inslalacji. ktofe \\y-
magalyby przeprowadzania jakichkoh\iek urZ<ldlCn
przC7 jcj powlok, (a wi,c anten ezy uzbrojcnia de-
fcnsywncgo). Nadcisnicnic \\' kabinic wynosi/o oko-
100.2 ala i 1110gl0 bye nicznacznie rcgulowanc.
CZ«SC srodkowa k<ldlub<l. znajduj<tcil sit; porni,-
dzy wTtd;ami nr 9 i 15. miescila dwie kornory bom-
bowo-paliwowc oraz w<;zly mocowania skrzydc! (113
wysokOSci Wf((g IIr 9 i 12 znajdowaly si(( w,zly ko-
lwic/cnia diwigar6w skrzydcl). Przcdnia komora
bombowa miescila si~ pomi~dLY wn;:gCl: nr 9 a \\T~Cl:
nr 12 i lllogia bye zagosJlooarow<ln<l Jloprzez zainsta-
lowanic zamk6w dla 18 bomb po 70 kg kazda. lub
zbiomika na bcnzyn, 0 pojcrnnosci 11201. Pomi,dz)
, wr((garni nr 12 i 15 znajdowala si(( oruga k01llora
bombow<l. w ktorcj miescily si~ zamki dla 10 bomb
:J po 70 kg kazda lub dodatkowy zbiomik na 6RO Ip<lli-
Poniicj: Uj~cic
c1cmcntow wyposaienia kabjn~ Ju 188 znajduj~c)'Ch si~ posrodku. Po lewej wa. Przcz caltl dlugose obu przedzialow Cl<tgn((la si,
wolant, w srodkll tablica z przyrz~darni a po pral'fj ckran radaru. kladka, ktora dzielila tc pomicszC7cnia wzdluL. Od
fA PriL'l' wi!.) dolu obie kOlllOly by!y zamykanc dwicrna oddzicl-

Rainiee w slosunku do wyposaienia

Ju 188 E-l

1. Przepustnica silnika
2. Zaz~bienie przekladni obslugi
3 Wlqcznik iskrownika
4. Wli\eznik podwozia
5. Wli\ezanie klap do Ii\dowania i
statecznik6w wysokosci
6. Wli\cznik lotu nurkowego
7. Podwajny licznik obrotow
8. Przestawianie zakresu klapki trymera
9. Pokr~tlo trymera steru kierunku dla
bolnbardiera
10. Przeli\czniki
- sterowania kursem
- spr~i:arki doladowuj'tcej

-I
LL--
oO
OO~O
!
OOr:OO}/J I

)0000 ~~ 10 I

II II 0
.

62
nyrnl pararni drzwi bornnO\\ yen. uruchllmianyrni \11-
m~lI:m cle~tr}'cznym. ktl)l")ch \\cwnt,:trLnc CZ~~CI
mialy '\\oje 1a\\la\Y \\la,mt: pod \\ \\ ~Iadk<t.
\\ pT7ypad~u m\taIO\\ania \\ pJ7cdniej komorle
tOlOflllka na pahwo. kladka byla likwidowana.
,I drzwi kO!llCH bornbowych lasl(,'po\\ lIno spccjalnic
tloczonyrn arkus7i:rn blachy. We \\T~d7C nr 15 7naj-
dowal sit; kwadratowy luk. pOlwalaj'tcy na dotarcic
zt~ Inej komoT) bombo\\ej do trzt."Ciej cz,sci kadluba
1 zdwancgo \\ niej \\yposa7enia. \\' Ju 388
cZ\"'c srodkowa byla uzupelniona ~pe'CJaln,! wann,!
podkadlubow't. po/\\alaj,!c,! na przenovcnie \\i~k­
s7ych i Ci(,'7~lych Im.lunk6w w lukach wcwn~lJ7nych
cd /1(1 ,Irrmi.' 1\1\
POlly'zej: lblizeoie kabiny Ju 188 z tablic~
przyrz'ldo\\ i wolantelll w pozyeji gdy obslu-
gi\\al go bOlllbardier-nawigator.
H ",....
Poniiej: Tablica w~posazeni:1 radio\\ego na
wr~dze 8a 1 obslugh\ ana przel slrzelca-ra-
diotelegrafistf·
/11<1 If G,i"hl/
63
t
Usytuowanie wyposaienia radiowego
i radionawigacyjnego Ju 188 E-1 i F-1
~ Sterowanie FuG 25

Sterowanie FuG 16
r - - Gnlazdo przYl<tczeniowe
dla helmofonu
Wskatnik Wskaznik
'adbnawigacji dla ur2<t<L,eni" FuG 101
• Przycisk Gniazoo przyl<tczenlowe /' I.. .~ ~ Skrzynka przel(j,cznik6w
nadawania FuG 16 ~ dla helmofonu. Wy!<tcznik antooy Anten" urzi\dzenia ·sw6j-obcy"
r - - Gniazdo p,zylQ:Czenowe l'lcznik rnasy

Odb"",;k "'"0"
OdblOrnik celu
Urz~z_ ldalnego kierow
7'
• • •

n
c
,:)

r~
c ~ t\ Skrzynka przel"pnik6w FuG lOP
Wskatnik dla radionawigacji

FuG lOP Nadalnik "Kurz· _~ I

Wyl'tClnik urz<tdze~ radiowych
{ Nadajnik "Lang" +J" ./ _~ \
Skrzynka przekatnlka j}.,//' Zdalny wytacznik dla urz<tdzenia FuBI 2F

~
Ar,tena
~nicza
Kalibmtot
radbnamiernika
Urz<tdzenie
slrojenia anteny
staklj "Fest" Blok lamf:")Wy FuG lOP

Dolny panel Gnlazdo przetwomlca dla odbiornike FuG lOP

pr<:e!'1cznik6w przY!<l.Czeniowe
Ws~nik urz&dze~
radiowych na w'QQU Sa
Amena FuG 16
I pomocnlcza

Urz&dzenie dopasow
~ ,?anteny FuG 16
? ,<
d
FuG 101
Nadajnik O<;lbiornik

FuBI2F
Wylqcznik zdalny
Przelwomica
urzrtdzenia FuG 101 Biok ufzqdzenia
Przelwomica
Na~ zdalny

FuG 25
Skrzynka przekatnik6w
Rozdzielac.z
Skrzynka opornik6w
NadaJnik.oobiornik
Przetwornik
 Schemat usytuowania urz<tdze,;
Llcmlk k'\la wypl"l.cdl.cflIa 1. kolysk<l
celowniczych Ju 188 E-1 i F-1
Skrzynka prleka;nokOW

Snw,
(ceiowOlk do nur1l:ow3fl1a)

Skrzynka rozdzlelc.za SKVF

PrzetwomlcatrOjlazov.-aG['t 110

Ce!ownlk bombardlerslu L()Ife 70

Uktad urz<tdze,; sterowania kursem

1. Repetylor kompasu pilota

1 2 J * 5" 6
2. Wyt'lcznik
3. Podajnik kierunku
sprz~gtowy

4. Kontrolny wyt'lcznik Zyroskopu

5. tClcznik przechylny dla silnika serwomechanizmu
6. WytClcznik samoczynny

.... Spl17
.......

7 8 SpJ. 20

7. Centrala kursu
8. Urzildzenie sterujC\ce
9. Zyrokompas malka
10. Przetwornica prqdu stafego na prC\d tr6jfazowy
11. Przelwornica pr'ldu stalego
12. Mechanizm ster6w
13. Dzwignia odbiornika nap~du 9 10 11

65

Usytuowanie kamer fotograficznych
rozpoznawczego Ju 188 F-1
,arnolotu. \\ \\anOll' lnJIOil"an ':,,; Or1"1 bllmo..)-
\\ e. ot\\ ll'ran~' ,lUI\lIllJt~(lnll: prJa ~lmbarOh.TJ
(Ju 388K) \i Ir,lk~·I~'ll1hJl.lul"l pfll'/pl.'f'nnl:l/alogt;
(,Iu 388LlI~ lko na l1l'lTIl f'\)l.k/,h \lh,lugl aparatu!'}
fOlogralic/nl'j.
Ch:'C l~lnd {ogilnll\i41 mMnJ f'\llillcltc na IrlY
gllmnl: prll·J/I.t/~. pr/~ o:-rn J\\J 1 OIch l:/yli
mcrnal r,ll~ k.tJluh ill! \\f~1 nr I ~ do ~3 \\ yrc/·
mony h~ I ur/,IJ/l,.'marnl mJllI\\ ~"" I mm igilc~jnymi.
\il dok lnJ.lJ\l\\JI 'Il: '1'X'l:,1alny l:hodnlk. pol\\illajq-
c~ na dlllan:I~' dil \\ '/y,tkll'h f'\llill"fIOlCl\\ oraz umu-
Ih\\ laJ4e~ Prdl:l', \\ Il:bzal:7l\~c t~ch urladl~n. 7abu-
do\\anyeh na ,pl'l'.la1neJ ,cianic. m'lillo\\anej na pra-
\il:j ,troml' kadluha (patr73S oJ ogona \arnololu).
lnajJo\\Jla '1(( pornil\Jzy wn:;ganll nr 19 a 23. \a go-
Ul' kad/uhit. pOl11i..;dLy wr..;gami 0 mach 20 i 21
InajdO\\al 'ii\ 'ichowl'k dla pneUlIltllyc.mcj Iratwy fa-
lunkOlii:'j. 7\ialniancj przy pomocy linki cia,gn,!ccj
,ie "zdlu7 kadluba. \\ wypadku przc\iidywanl'j \\e-
Pierscien
mocuj'lcy
----
--.-
Zamocowanie silnika w Ju 188
66
r'.l1 lroplkalnc,l. 7akladano U,)IUO\\ anie \\ Iyrn
pT7cd71ak dodatkuwl'go \\ ypo,azcma \\ Il(htaci ma-
lCraCll\\. 'pt'l'jalncgo nadajnika radiowcgo 1 amen).
tiltra \iod)' 1 ~rodk(lW 'i)gnalizacyjnych. niltomiaSI
porni((dzy \\ r,g<trni nr 23 i 2-1 mia/ majdowac 'ii((
clui)'. skladaj'tty 'ii, 7 ~ CL(;'sci zhiornik na -to I \\oJY.
DodatkO\\<,: \\YfIO,alenie po,iadaly wer~c fOZpo-
Ina\\cze. ktim: pomil;'dLY wfl;g'! nr 15 a ~() mia-
Iy ,pl'cjalnie pO,ll'rzony (na ",croko~c calego
~adluba) i rogruhlon~ chodnik. \\ kt6~ m poml\;-
d/y pOlwfl;g~ nr 16a I \\f~<t 19 7najJo\\al ,i~ luk
dla kamer fotogralicln~Th (lwan~ch \\ .,1l\~ku··
\\oJ,kowym ..I311dgl'ralcn") I~PU Robm Rh .:!O 30
I Rb 5030 lub Rh 75 .10. \\'~L~,tkl1': WCf'..IC ro?po-
7naWC7C mia/~ kadluh "pccjalmc \\ I.lllocmony pr7)
pornocy trzcch p61\\ r..;g (16a. 17a 1 19a). La Wf(;g<t nr
13 koriczy/ si, choJnik i pomi,dl.y \\ r,g<\ nr 25 a 19
fOLcia,gala Sl\ kortlora chowancgo ko/ka ogonowcgo.
lamykana J\\oma ~Iapami. Wr,ga nr 33. pod ktof<l
toze
silnika
I
I
:".
.... '"
InajJO\i<t/<t ,ic \i~pu,t~a chroniqca ru~ a\\a~Jncgo
7T7Uru pa1i\\a. kOrlCl}la kon"lrukej, kad/uba. \\ Ju
388 na kOrll'u kadluo,l Inajdowala ,i, lJal111e ,tcro-
wana !<mel<l dla d\\och KaC111{)\\ r\l(j I J 17.
KONSTRUKCJA PlATA
Plat dwud7wlgaro\\). ,kon,tn.lu\\an} \\ oparclU
o 2 dod<ttkowc d/\\ tgary pornocniClc (\\ t~ III jcdcn
fO/ci,tgaj<tcy \il\ \\ prll'dnlcj cz,-:sci \kr/~dd. tid jaT7-
rna ,i1mka do koncim kll. diwlgar rIl/fl\)rko\\ ~
oml W Leber. \\ tym l.: \\/rnOCnionYlh (gIO\inych):
c/t~'roJzidny. 0 Oh~'lC lrapaowym. \aj\\il.'nicj,zc
\\ ,krIyJIc b)l~ ll'hm glil\\nc nr 1 I 2. na klo~ch
\\ 'plcralo siC; rod\iOlic lim? 107e 'illnlka. Lchm nr-l
h~ 10 Hvgraniclcnlclll pomil\dL~ l:Z,'Cli! g/O\\ nil:
,kr/ydla. a jcgo oJC.lIllO\ian<t korln'l\\k11. POIllIt;'dz)
diwigarclll P01ll0Cl1lC/) m. a dzwigarc11l r\)Zpllrko-
\\ ym znajdowal si, kana I dla gor,!ccgo pOwlctrza 00-
pro\\adlancgo tutaJ 1 tylnl'j cz~~ci ,ilnlb. ~ton.' pi}-
przegroda
ognlowa
r.
,
,
....
 Inslalacja Ilenowa

Bulle Instalacji t1enoweJ bombardiera

Sp< '0

--=-"===-:'.. -' .
•••• 0"

.~ ...

Prawa
strona
t

Apteczka

Lewa
strona

Podla.czenle __
zewn~trzne
+ -i-~

Butle Instalaql UenoweJ

y
radlotelegrafisty
Bulle instalaqi
UenoweJ dowoocy

Manometr
CzuJnik przeptywu Uenu PodlC\czenie I instalaqi tie·
nowej dla bombardiera ;
-_ .. -._ .. ...
~ -.-_ ..

i
/-.

". -. -..POdI&.czenie II instalacji

tlenowp.j cil;) bombardiera

Podlqczenie instalacji
tlenowej dla strzelca

67
&:
Schemat instalacji paliwowej

UJ"·
~~ " --;:)~RuslsatzB 1
JI ) II . lbiOTlI!l; dodatkowy 0 POI 1220 I

;
~ '\ '\ ZblOrnlk rozchodowy
~_ '" \: 0 poJemnotel 415 t

lbK)mlk dodatkowy 0 poi. 900 I

•7 • na podskrzydlowym wyrzutnlku bombowym

~ "<2'
\ \ Zblornlk dodatkowy 0 poj. 4251

17

1. Poczworny cisnieniomierz 13. Zawar magnetyczny

2. Wskainik slanu Iduio - malo) 14. Czujnik rezerwy
3. Wskainik stanu zapasu 15. przelew -"'.. ''\..
",

4. PrzefC\cznik punktu pomiaru 16. Wlew paliwa ---'"

5. PrzelC\cznik obrotowy urzqdzenia przepom- 17. Pompa wtryskowa \'-
.....,
powuj~cego 18. Ddpowietrzacz wahadlowy "

6. Diwignia przepustnicy 19. Pompa lransportuj~ca paliwo '-~

7. Diwignia obslugi armalury FB i FBH 20. Armalura FBH ",,-

8.
9.
PrzelC\cznik zbiornika
lawory
21.
22.
Armalura FB
Kurek rozruchu na zimno i dysza mieszaj",ca ""
10.
11.
R~czna pompa
lawory
23.
24.
Zawar nadcisnieniowy
Zawar awaryjnego zrzutu paliwa
""''''
12. lawory 25. Przew6d awaryjnego zrzutu paliwa
 Schema! ukladu smarowania

10

1. Wskaznik lomperalury
2. Poczw6rny clsnleniomierz 13. Podajnik rezerwy
3. Wskaznik rezerwy 14. Zaw6r odpowietrzaj~cy
4. Prze/~cznlk punklu pomiaru 15. Zaw6r spustowy
5. Zawar kurkowy urzttdzenla przopompowuji\cego 16. Filtr
6. Pompa r~czna urzC\dzenla przepompowuj'lcego 17. Kurek rozruchu na zimno
7. Przy/~cza gor~cego oleju 18. Oysza mieszaj~ca
8. Armalura FBH 19. Pompa oleju smarnego
9. Armalura FB 20. Chlodnica
10. Uk/ad dr~zk6w i diwigni OUZ armalury FB i FBH 21. Glowica odbieraj'lca
11. Zbiornik oleju smarnego 22. Oodalkowy zbiornik oleju
12. Glowica napelniaj~ca 23. Glowica napetniajqca
'"
'"
 ~_.
---_.--/
'------;R;::iJstsatz B 1
przednia komora bombowa
Ri.istsatz B 1 Rustsatz B 2
1. Zbiornik paliwa 0 poj. 1220 I 4. Zbiornik paliwa ~
a) oslona wlewu paliwa a) osfona wlewu paliwa ""~-'
b) wlew paliwa b) wlew paliwa
c) pompa zbiornika c) pompa zbiornika
d) odpowietrzenie d) kr6ciec do zrzutu paliwa
Wylot instalacji
e) kr6ciec do zrzutu paliwa el urz~dzenie mocuj~ce zrzutu paliwa
2. Zawar szybkiego zrzutu paliwa 5. Zawar szybkiego zrzutu paliwa
3. Klapa 6. Rura I~c~ca
7. Ostona samouslczelniajC\ca zbiornika

• 11 1\

Podgrzewanie powietrza do instalacji grzewczej

~""='-~cmF~
t!J
70
 1 5
1. Przestawny przedni pierscien oslony
2. Pierscien wyrownuj'lcy
3. Uk/ad dr'lik6w i diwigni DUZ do zmiany
ustawien przedniego pierscienia oslony
R~czna instalacja rozruchowa silnika
1. Rozrusznik bezwladnosciowy
2. Przek/adnia k'ltowa
3. Ofwignia podwieszania zawor6w
4. Oiwignia pomocniczego rozruchu
5. Klapa
6. Korba
7. Urzqdzenie do podnoszenia szczotek
Regufacja przedniego pierscienia
os/ony i pierscienia zamykaj'lcego
7 8
4. Wyfot powietrza ch/odz'lcego ofej 6. Przestawny pierscien dtawi'lcy przepfyw
5. Uk/ad dr'lik6w i diwigni typu DUZ do powietrza ch/odz'lcego .ifnik
zmiany ustawien pierScienia dlawiqcego 7. PierScieri wyrownujC\.cy
przeplyw powietrza 8. Wylot powietrza chlodzqcego silnik
" /U1111
r
3 'r 7
71
 Podwozie gl6wne
1

, ,, ,,
,,

L\_ . )
, J

6 ;

1. lastrza/ do zamykania klapy tylnej

2. Dzwignia popychacza dla lewej tylnej klapy
9 3. Zamocowanie podwozia
4. Tylna klapa os/ony
5. Dzwignia popychacza dla przedniej klapy
6. Przednia klapa
7. lastrzal ukosny dolny
8. Amortyzator goleni podwozia
9. Mieszek oslaniaj'lcy
10. Dpona 1140 x 410 mm
11. Podpora boczna goteni
12. DZwignia obracaj'lca galen przy chowaniu podwozia
13. Zamocowanie goleni
14. Popychacz diwigni obracaj~cej goleli
15. Punkt mocowania podwozia
16. lastrza!

Instalacja hamulcowa

1. Zbiornik oleju hydraulicznego

2. Pompy hamulcowe pod pedalami
orczyka
3. Hamulce b~bnowe

72
Spl 26 Pow)iej: Dwa uj~cia tylnego podwozia Ju 188.

I Spl 27

-.j
Spl '19

-j Zesp61 k6lka ogonowego

1. Rozwidlone zamocowanie goleni

2. Silownik wciqgania podwozia
3. Przewody hydrauliczne
4. Wyl'lcznik kraricowy
5. Wyl'lcznik kraricowy
6. Przewody do wyl'lcznikow kraricowych
7. DZwignia popychacza dla klapy oslony
6 5 komory k6lka ogonowego
-.. .:,
8. Mechanizm dzwigniowy zamykania
i otwierania asian
'::... .-;. 9. Amortyzowana goleri k6lka ogonowego
10. Wahacz k6lka ogonowego
11. Rozdzielacz instalacj; hydraulicznej
Spt 30
12. Wideiec kolka ogonowego
13. Blotnik k6lka
I] 14. Ogumienie 560 x 200 mm
15. Ucho
__- - I I ; 16. Otw6r do r~cznego manewrowania
k6lkiem ogonowym przy przetaczaniu
samolotu

73
 Dwa ujfci. silnikoll' BMW 801 J-O (,espol)'
silllikowe BMW 9-880 I J...j)) I\' J II 388. Jasne

clcmcnty za silnikicl11 to chlodnicc.

(1I1,,.,'Q If 1\r:\';0,,1

\\:'ltTz)my\\alo oblodzcnic krawt;dzi natarcia plata.

\\' \\crsjach Ju IS8/Kula do d7wigara r07pOrko\\cgo
mocowanc bylo ul7,!d7cnic AlitO. ktorc prryJXlmina-
10 niceo prLcsadnic ro7..:,7CI70n'l - w gl7bictowej
cZI,";ci brlyh\\,". ktora s\\oim ostr/cm dOlyka-
101 WC\\ n<;lJ7ncj sirony blachy kmw,dzi nalarcia
s~n)dla. Wskrlydlach lnajdowal) si<; dwa zbiomi-
ki oleJu (\\e\\n~tr/ny pomi<;d/) icbrami nr 1 i 2
oraz ze\\ n~trln~. dla 1000w dlugodyslansowych - za
icbrcm nr ·n hydmuhczna inllialacja hamu1cow ac-
rodymlffilcznych. a na zc\\nlllrl pod skr/)dlem
:Wlmc hamukc. oral radiowysokosciomicl7 FuG 101
o d\\(x:h anlcnach umlc~/c/ony'Ch pod kazW! zew-
n~lrzn<l Cl.;:'Clq ,krlydcl. ~a cakj dlugosci we\\'-
n~lrznych l'l\,",ci "~rlydd lnajdo\\al) si~ klap)
szczchnO\H' 0 nap;dzi(' hydrdulicmym. a na cz~s­
ciach 7("\\ nct17nych lotki 'Ilclelinowe. takie 0 na~­
dZll: hydraullCznym. LOlkl \\spOlpracowaly z klapa-
mi automalyc/nlc po lch \\ ychylcniu ponizcj 15°. \/01
lotce k\\cgo . . k~dla (patrlllc od tylu samo!olu)
7najdO\\ ai .. h~ I,=, m('tr. il nll obu lotkach (dwudzid-
nychl byly k!ap~l wY\\<Jiajllcc. Cala konstrukcja pla-
Ia ora7 Jcgo mcrhani7mO\\ byla mClalowa i pokryta
b1ach4 duralo\\<t.
USTERZENIE
Lstcrzcnic po7iomc: dwud7wigarowc 0 17 z:cb-
rach. k<.71altu trapc70\\cgo i 0 symctrycznym profilu.
b)lo \\olnonosnc. Illctalowcj konstrukcji i pokrytc
blach,! dllralow<t. Jcgo lalctq byla rnoiliwosc pue-
stawiania go \\ locic. Pomi<;d7Y krawl,"d7i<t natarria.
a Clolowym dlwigarcl1l 7m~Jowal si<; bnal instala-
cji pompujllccj gor'!cc powiclrzc \\ cdu zapobiczcnia
ob!odzcniolll. Stcry wywa7ont: l1lasowo i acrody-
namicznie \\ yposaionc byly \\ tf)'lllCI). a opero-
wac nimi moina b)lo prlY pomocy instalacji h)dra-
lllicznej (prz) uiyciu aulomatu do wyprowadzania

1. Wylol spalin z lurbiny

23
2. Wenlylacja przedzialu silnikowego 21
3. Turbina spalinowa turbospr~iarki
4. Spr~iarka odsrodkowa
5. Wlol spalin do lurbiny
6. loie silnika
7. przew6d gor'\cego powietrza 18
8. Kolektor powietrza do spr~iarki silnika
9. Kolektor spalin do nagrzewnicy powietrza 17
10. ialuzje chfodzenia silnika 7
11. Rury wydechowe do koleklora spalin
12. Chlodnica powietrza dofadowujqcego 8
13. Koleklor powielrza doladowuj~cego
14. Nastawny pierscieri wlotu powietrza do chlodnicy aleju 9
15. Wenlylator
16. Pierscieri osfony
10
17. Chtodnica oleju smarujqcego silnik 11
18. Wziernik
19. Pokrywa rozrz~du silnika
20. Kierownice powietrza chlodzqcego silnik 13
21. Przew6d powietrza doladowuj~cego do cylindra Przekr6j zespolu silnikowego BMW
22. Pierscieri mocuj'tcy silnika 9-8801 J-O
23. Wylol nadmiaru spalin z koleklora 15 Rn lfi('hucillaka

74
Powyzcj: Przcdni scgmcnt kadlub:l Ju 388,
Z3\\ icrajllc~ kabin~
cisnil'nio\\ll sarnolotu.
Warto z\\ rocie uwag~ na detail' pod1llczell
do kadlub'l, "idocznc na scianie tego seg-
mentu.
Po pra\\Cj: Zbliienie dolnego "Ialll \\ejscio-
"ego do kabin~ - j('d~'ne \H'jscic do kabiny.
(,>N ;J'ffl.z If (jri.'h!/

z 10tu nurko\~l:go) lub za pomoe'l; ci~glcn 1 popycha-

cry. Kon::,.trukcja !<Ilerow . . kladala ~i~ 7 Jcdncgo di:w i~
gam I 1~ 7eOCr. Cala kon~lrukcja byla metalowa. po-
kryla blach't duralo\\<t.
Slfllcclnik pionowy: pojcdynClY 0 prolilu !<Iymct-
ryCl'nym i ubl)~ie trapezowym. skon:,lruowany byl
z 2 di:\\ igar()w i 9 7cbcr. Stcr kicrunku I.budowa-
ny Wopan:iu 0 17 zeber i jcden diwigar byl wy·
waiony rlWSo\\O i aerodynamicznic oral wypo~azo­
ny w (rymer. Operow,mo nimi Pr7Y poillocy cit:gien
i popychaCly.
SILNIKIINSTALOWANE NA Ju 188
Silmki dwa rz~owc lub g\\ia/do\\I::
Jumo 213 A 1(9 8213 B 2). dwUna~IOC) lindro-
wy :00llmk \\ ksztalcic odwrOconcj liter} V. z eZl)-
10\\<\ ehlodnic'l.. 0 moey maksymalncJ 1360 k\\
(1850 K\I). na~zany by187- oktanowym pal i-
\\ em B~ I \\"rOlpracowalz drC'\\ nianym ~miglcm
JunkC'l3a VS II.
- B\1W NOI ~I(j 2 i 801 TC. cztcma:ootoc)lindro-
\\ y gwialdowy (podwojna gwialda) 0 moey
maksymalncj 1250 kW (1700 K\l). napt;dzany
hyl96 oktanowym pali\~el11 C3 i wsp6lpracowal
I. 111etalowym srniglcm VDM. Silnik ten ~lOsowa­
ny byl jcJnak rac7cj teoretycLllic w r7cczy-
WiSlO~ci 7amias! pOlniejsLych wcrsji B,\1\V 801
in:'lalowano praktyc7nie 11 \1 \V SOlD 2. produ-

75
 Po le\H'j: Przedni segment kadluba jui po
dol~cleniu do kadluba. Samolot ni. pokr~'l)'
jest jeslcle ochronn~ farb~ podklado\\~, ale
ramy kabiny pomalow311c s~ jui farbil
clarno-slar~ RL:"~I 66.

Poniiej: Centralna clf" kabin~ Ju 388 uka-

zujilca fragment wolanlo. czolowy panel
z zegarami i jakies ustrojsh\o.
(lIhu :Ji\" ia If Gril'h!/

kowany l11asowo dla Fw 190. Wiele hooe! wska-

7UjC nil u7ywimic "przyspieszac.d' GM 1 na sa-
lllolotuch Ju 188, ale nalezy s'ld;ic. i7 dotyczylo
10 tylko maSlyn rozpoznawczych. Wtrysk tego
galu do kanalu dolotowcgo spr~i..arki polwalal
na l\\i~k,zl:nic mocy silnika 0 411 0. CO 7 ko1ci
u1l1oili\\ ialo zwil\kszcnic pn~dko~ci maksymal-
nCJ 0 oKola 30 km h na pulapic powyzcj 6000 m.
L'~ ,lan~ \\ len ,po~ob pr~dkosc IllOlna bIlo
utrl~ mac do 1Umlnut po czym mU">lala na..,ta'pic
kllkummutowa pm:rwa.
PODWOZIE
PodW071C klasyczne Z kOlkiem ogonowym. Kola
po(h\l.uia gklwnl.'go by!y jednogoknio\\c I alnon)-
z<lcj<! okJo\\o JlOw iCll7nq. na~dzanc hydmulicznie.
\\ lro.l.kclC \\cia.,gania do rylu. golcni~ dokonywaly
ohrow 0 9(1 i W('hodll!y do kornory na pla:;k. Os!ona
wn~kl byla ('neroczt:;~ciowa. z ktorych dwic cz~sci
tylne hyly olw lCrant: rylko na okn:s wypuszczania
lub chO\\ania pod\\ozia. Ko/a byly wypo~azone
\\ podwoJnc hamulce bt:;bnowc. Ogurnicnic 0 wy-
miarach 1140 x 410 mm mia/o cisnicnic 0.42 MPa.
Ko!ko ogonowc posiadalo ogumicnic 0 wymiarach
560 x 200 mOl i cisnicniu 0.39 MPa. osadzonc bylo
na widclcu. podpane amonY7orclll spr~zynowym.
chowanc i wypuszczane przy pol11ocy instalacji hyd-
raulic7ncj. Komora b)la tiuny-kana 2 pokrywallli.
INSTALACJE
mSlalacja paliwowa sklada/a si~ l d\\(Jch glo\\-
nych Iblomik6w w kazdYIll "kr/ydlc (0 pojcm-
no~i 4151 ccntroplal i 4251 le\\n~tr/ny).
z l1Io71iwosciq sto"O\\ama lbiomiko\\ kad/u-
bowych i.J pojcmnosci 1120 I (pT'7cdni) i 6HO I
(tylny). Zbiomiki kadlubowe \... ypo~ionc byl)
\\ system awaryjncgo zrzutu paliwa. kton:go rum
l'lc'Yla oba Ibiorniki i przcchod"IC pod sklcpic-
ni(,1l1 gr/bictu 7najdowa/a ujscic na sarnyrn k011-
cu kadluba. pod slateClnikicl11 piollowym.
WS7ystkic zbiomiki byly samous/c7clniajqcc si~
na wypadck przcstrzelenia. W \\crsjach da1cko-
dystalhOW)"Ch uzy\\-ano lakic dodatkowych
lbiomikCm - zazwyczaj na 900 Ipali\\3 pod-
c7cpianych pod ccntroplal na pylonach I poll!CZO-
nych pT'7c\\odami zc zbiomlliclll \\ ccntroplacic.
Ich 7.a\\anO~ byla przclaczana f!ompaiTii pnc-
umilt)Cln~l11l. Z inn~ch 7biomlko\\ paliwo bylo
pr/cpompowywanc do !lilnik<)\\ pr/) pomoc~
pomp na~dlanych silnikiem I \\"pomaganych
PT'7C7 pompy deklrycznc. \\' rd7ic awarii Illozna
bylo za.,W.,owac pornpt:; r~zn'l 7ainstillowanq \\
kad/ubic. W gondolach silnikowych Im~dowa/)'
si, filtT')' i zawory odcinaj'l.cc doplyw paliwa w
wypadku poiaru silnika. \V Ju 388 Lbiomiki ka-
dlubowc by/)' zasl'l.pione innymi. 0 pojcmnoSci-
aeh 1680 Ilub 7251 (przcdnia komora) oraz 500
I(tylna komora). Takjak i w Ju 188 iSlniala lllOZ-
liwo;c pr/cnos7cn;a dodalkO\\ ych. 1('\\ nlt1rlnych

76
loiornik6w po 900 1kaiJy, podwic~lal1ych rod POW)'zcj: Zbliienie t)'lncgo stanowiska slrzcleckiego wJu 88B, z j\'IC 81 Z jcszcze z picrwOIII'l
ccnlroplalrm na dWllCh pylonach ETC. .lu 388J obroilliq.
mial zainslalowanr \\ kadtubie dwa zbiomiki pa- r\fl71'iiJ \I }\r:r:lJll/

liwO\\e: prll-dni 0 pojemnoSci ..75 1 i Iyln) POlliicj: Inne uj~cic lego samego slanowiska slrzeleckicgo.
(\1I7I1lJ.If Ar:l'::<11l1
l11h::.7CZl!C) 10501 paliwa.

77
 .•

-------

I)o\\~i.l'j; Fragment kOllstrukcji ogona Ju 388/(' tdalnie st('ro\\an~m stano\\iskiem strzeleckim.

II! Grid"!

1 - - - 6 ------i

1. Potr6jny pogrzewacz powietrza do pOdgrzewa-

nia kraw~dzi natarcia skrzydet
2. Podw6jny podgrzewacz powietrza do podgrze-
wania kabiny zafogi i kraw~dzi natarcia
usterzenia
~
3. Klapa otwieraj~ca kanaly w nosku plata
4. Klapa otwieraj~ca przeplyw cieplego powietrza
do kabiny zalogi i usterzenia poziomego
5. Nadmuch cieptgo powietrza w stanowisku C
Schema! ins!alacji podgrzewania
i odladzania
4=- 6. Wylot cieptego powietrza w kabinie zalogi

78
 in~talacja o'cjo\~a skladala silt l dwix:h Iblomi-
ko\~. \\ I) m jcdncgo glo\\ nego (na 136 I). zain-
~Ialowaneg{) \~ gondoli ~ilniko\\ej oral drugiego
-'
co
(na 1061: \~ Ju 388 na -to 1-ICll byl nicchronio- '"
""::>
ny), ninslalowancgo za ~krajnym zbiurnikicm ....,
raliwowym i stosowancgo w lotach dakkodys- o
C>
tansowych. Olej rf7ctaczany byl potnpami zltba- l!J
u
tymi do chlodnie montowanyeh W czltSci elolo.- ~
\~ej silnikow (zarowno m,:dowych jak i gwia7do- '"c:...
wyeh). L!;iywano oleju ROiring D i Shell AB II o
(zim<t). \\ \\arunkaeh zimowyeh rozeieoezano ...
Co

Ie
olcj ben/)mt (nawel do 15°0) lub podgm:wano
go przed wlaniem do samouiolczclniajilcych ~it;
:e-
-'"
lhiornikow;
inslalaeja hydrauliczna ohcjmowala zan'l\\no stc-
'"t!
0..
Tllwanic hamulcami acrodynamicznymi. jak i ha-
Illulcami k61 podwo/ia glowncgo. klapaml. \~IC­
iyelka,. Uf7<\dlcniem wyprowadlaj,!:cym ...amolot
l nurkowama. a tabc wCI3.£aniem i \\ypu~/cza­
niem podwo/ia. \\ tym r()\\nie.l kolka ogono\~c­
go. Obicg eil'czy odhywal \i~ rrz) pomlJ() pom-
py 7(;ba1l.'j nar<;dnncj prll'/ ~ilnik. Zblomlk ClC-
ezy znajdowal ~it; rod kabin<! lalogi:
in~lalacjil tlcnowa ~klildala ~l\ l5 Zil\\OTlm I rna-
notnclro\\ pol4czonych / apardtaml tkm.)\\) Inl
zalogi. po jt:dnym dla kaidl.'!!o lomika. I \\) jill-
kiem bombardlcra-na\\ Igatora. flO'ladajqccgo
d\\a. Calil in~talacja la..,ilana byla 57 kuh~l)ml
hUllami Ikno\\') mi. rolI1lH.·~zc7onyml po obu
burtach kildluba potni~dzy 22 a 26 \\T~~:
instalacja c1cktryczna 0 napit;eiu 24 V byla cknJ-
nowana i wyrosa7ona w bczpiccllliki autotna-
tyclne. Zroolclll napit;eia byly dwa gcncratory
Bo:-.cha 0 moc) 2000 \Iv. nap<;dzane prll.'Z ~ilniki
glownc. a 7asilane akumulatorem tabc Bo\-
eha 0 pojemno;ei 60 Ah, umlc~lelonym \\ ka-
dlubit:. :--Ja Ju 388 majdowala si€;: in~lillacja, kto-
rej ir6dkm napil,'Cia byl jedcn genemtor 0 mocy
6000 \V 7a~ilan) dwoma aku1l1ulatorarni zainsta-
lowanymi \\ lyk kadluba:
in~talacja radiowa: podsta\\O\.,.c wYPo:ia7cnie Sil-
molotu bo1l1bo\~cgo i rozpo7nawelt:go ~kladalo
sit; L mdio~tacjl FuG 16 i l-uG lOP. mdionamier-
nika APZ 6. idcntyfikatora ..\\\oj obey" ruG 25.
mdiow)'sokoSciomierLa ruG 101 i tuBI2 do 1'1-
dowania bel widOC7no;ci. Samoloty dzialaj'lct"
pojcdync7o i lub wykonuj,!ec 7adania spccjalne
byly dodatkowo wyposa7anc w jcdcn lub dwa ra-
dary: ofensywny i defensywny. ruG 200 byl ra-
darem ofens)'\\ nym sluz'l.cym do wykr)'\\i1l11il cc-
low morskieh oraz choc L gOT\zymi roullata-
mi -I'ldo\\)ch, natomiast FuG 217 R b}1 rada-
rem dcfens)'\\ nym sru4cym do oSlrzcgania lalo.-
gi 0 ataku \~ rogicgo samololU z tylnej pOhft"ry.
CZt;sto jcdnak ~amoloty byl) pozbawionc ur/'l-
dzcnia FuG 10 I. a mas7yny opcnlj'lCC na Francie
Wschodnim nie byly wyposa.lane w FuG 25. l'\a
Ju 388 slo:-.owano Peil G6 i FuBI2F. WS/y:-.tkic
!)amolot) mialy FuG lOla. FuG 217R. a mysli\\-
ce FuCi 16Y.
~a mysliwskieh Ju 388 pr/c\~id)'wano mOlh-
\\OSC ulywania :-lcrokicj gamy radarow i spt.."'ejal-
nyeh uTZi\dzen. Za standardO\~e wyposa7cmc dla
kai.dcgo samololU UZllano: radar aktywny do wykry-
willlia samololow FuG 220 Lichtenstein SN2. mdar
pasywny do wykrywania urz'ldzco radarowych prze-
ciwnika FuG 3502 ,Va.ws oraz url,!dzenie do napro-
wadzania FuG 120a Bernadilw.

79
 Powierzchnie steruj'lce

6-....:.;:'-~11

2
1. ~otka zewn~trzna 87. Statecznik poZlomy
S .
2. KIatka wewnpt . ter wysokos' . ",.,,-- 1
y rzna 9 T CI
3. T apka odci'lzaj'lca . rymer steru
10.Statecznik . wysokosci
4. rymer lotki 11 S plonowy
5. Klapa do l'ldowania . ter kierunku
6. Perforowan y hamulec aerodynamiczny 12. Try mer steru k,'e runku

,, ' "
,j
--- ,,
I, \

, I: \

I
- --=-~ ,<\
,/ :, ,1
I
.'
,,

-~
~~-,,,,

--.;.~--
, ~,
_.-:''''): ,..,. " "
,,
, ,,,--
,
-------- '~-,...-
---..-.- -----
~- 1
v·

..... -;-----

Urz'ldzenie d o nastawiania spr i: .

odci'liaj'lcej lot:i ynuJ'lcej klapki

80
 Schemat ukladu slerowaoia

1. Otwignia noina sterowania (orczyk)

2. Wolant do sterowania lotkami 13. Ster wysokcsci
3. Kolurnna sterownicza 14. Mechanizm sterowania
4. Diwignia noina pomocniczego sterowania kierunkiem 15. Spr~iynuj~ca diwignia popychacza
5. Zewn~trzna lotka 16. Mechanizm oporowy
6. Wewn~trzna lotka 17. Klapka wywaiaj~ca (trymer)
7. Klapka odci~iaj~ca 18. Mechanizm nastawy statecznika poziomego
8. Sterowanie klapk~ odci~iaj~c~ lotki (wersja tymczasowa) 19. Statecznik pionowy
9. Klapka wywaiaj~ca (trymer) 20. Ster kierunku
10. Klapa do I~dowania 21. Klapka wywaiaj~ca (trymer)
11. Mechanizm wci~gaj~cy klapy I~dowania 22. Klapka odci~iaj~ca
12. Statecznik poziomy 23. Perforowany hamulec aerodynamiczny do lolu nurkowego

Schemal slerowaoia trymerami

7
1. Pokr~tlo nastawy trymera lotki 5. Sztuczny horyzont
2. Pokr~tlo nastawy trymera steru 6. Trymer lotki
wysokosci 7. Trymer steru wysokosci
3. Pokr~tlo nastawy trymera steru kierunku 8. Trymer steru wysokosci
4. Pokr~tlo klapki odci~iaj~cej 9. Trymer steru kierunku

81
 Unrl1=,",rue lap komory bombowej

(\
I
,
•

1. lC\cznik przechylny dla silnika serwomechanizmu
2. Tunele nawiewowe powietrza chodzC\cego
3. przekladnia pasowa kC\towa dla tuneli nawiewowych
4. Przek/adnia pasowa kqtowa przy wr~dze 12
5. Walek nap~dowy
6. Silnik elektryczny
7. Klapy zrzulu bomb (prawa, ty/)
8. K/adka w 2-giej komorze bombowej
9. Bufory
10. Klapy zrzutu bomb (prawa, przed)
11. Ktadka w 1-szym pomieszczeniu towarowym
12. Bufory
13. Klapy zrzulu bomb Ilewa, przed)
14. Klapy zrzulu bomb Ilewa, ty/)

Sp/15
Schemat instalacji zastrzykowej silnik6w
I
zum recnlen
MOlor
,
Spt9

I
6

2
1. Pod/oga
2, Pompy zaslrzykowe SUM
3. Zbiornik paliwa zastrzykowego
4. Wlew paliwa
5, Spust paliwa
8
6. Ruroci't9i instalacji
7. Pierscieniowy kolektor rozdzielajC\cy
8, Rurki do poszczegelnych cylindrew

82
 Sterowanie wyrzutnikami Rustsatz M 8 i M 14

Schemat zestaw6w M1 i M2 Spt 9 Spt Ie Spl 15

25 Jf
i!6
zestaw M1 2
1
5 :?O i!f
1. Urzqdzenie zrzucajC\ce, 17 ~
wspornik z 4-ma zamkami
50/X (2 sztukil
2. Urz<\dzenie zrzucajqce,
wspornik z 5-ma zamkami
50/X (2 sztuki)
3. Wstawiane ramy z lewej,
kompletne 7
4. Wstawiane ramy z prawej,
kompletne 9 --tt--;11I
5. Wstawiane ramy posrodku, 8 --tt----i'llF"'i1

6. Zderzak z lewej na zewnqtrz, 22

kompletne
kompletny
6 ~::jj:::>1il\-:;lj!~~;~~~~~~~~1j~::1~fj~1--'~~-
7. Zderzak z prawej na 23 28 1'9 30
zewnqtrz, kompletny 2'1
8. Zderzak z lewej posrodku, J f~

kompletny
9. Zderzak z prawej posrodku,
kompletny
10. Klapy zrzutu bomb z lewej
na zewnqtrz, kompletne
11. Klapy zrzutu bomb z prawej
na zewnctlrz, kompletne
12. Klapy zrzulu bomb z lewej
po srodku, kompletne
13. Klapy zrzutu bomb z prawej
po srodku, komplelne
14. Awaryjny zrzut dla
bocznych urz'ldzeri zrzu-
caj~cych (2 sztukil
10 19 '8 16
11 13 12
zestaw M2
15. Awaryjny zrzut dla srodkowych urzqdzen 23. Urzqdzenie zrzucajqce, wspornik z 4-ma
zrzucaj~cych (2 sztuki) zamkami 50/X (2 sztuki)
16. Waf dzwigni z kozlem 24. Konstrukcja z 2-ma zamkami 501X
17. Napt;!d nawiewu chfodnego powietrza, 25. Ramy wstawiane, lewa, kompletne
komplelny 26. Ramy wstawiane, prawa, kompletne
18. Scianka dzialowa, 4--etementowa 27. Podpora wspornika, prz6d, kompletna
19. Blacha poszyciowa, 6-elementowa 28. Podpora wspornika, lyl, kompletna
20. toiysko rolkowe, lewe, kompletne 29. Dzwignia awaryjnego wyzwalania (2 sztuki)
21. toiysko rolkowe, prawe, kompletne 30. Wal dZwigni z zamkni~ciem
22. Jarzmo ogranicznika ruchu 31. Dr~zki odchylaj~ce

83
 Lewy pylon zeslawu M 8
7
1
1. Belka zamka 1000/500IXI z opcjonalnie
- zamek 500 lub
- zamek 1000 lub
- zamek 2000
2. Wspornik
3. Odci~g awaryjny (bezpieczelistwa )

4. Zesp61 diwigni: astra - slepa

5. Nastawianie: astra - slepa
6. Urzqdzenie elekryczne
7. przew6d rurowy koncentryczny do
- o
o

zbiornik6w odrzucanych
8. Oslona

Lewy pylon zeslawu M 14

1. Wyrzutnik ETC 500/IX d

2. Przednie okucia
3. Nosnik
4. Odci~g awaryjny
5. Urzqdzenie elektryczne
6. Ostona

84
 Lewy wyrzulnik zeslawu M 15 i? 1. Wyrzutnik ETC 500/IX b
2. Okucia przednie
3. Nosnik
4. OdCi'l9 awaryjny
5. Zesp61 diwigni: astra - slepa

5 T

6. Nastawianie: astra - slepa

7. Pomocniczy odciqg awaryjny bezpieczeristwa
8.0slona

Syslem awaryjnego z'lulu bomb i zbiornik6w

1. R~czna diwignia sytuacji awaryjnej

2. Diwignia zrzutu zbiornikow
3. Wyzwolenie awaryjne przy zestawie M1
4. 'Wyzwolenie awaryjne przy zestawie M2
5. Wyzwolenie awaryjne i zwolnienie pojemnik6w przy
zestawie M8
6. Wyzwolenie awaryjne przy zestawie M14
7. Wyzwolenie awaryjne przy zestawie M15

85
00
en
Warianty zabieranego uzbrojenia bombowego

M 14 (pylon II lewy i prawy)

25Do~ M 15 (pylon III prawy)
1. Zesp6/4-rech zamk6w SchloG 50/X
2. Zesp6/4-rech zamk6w SchloG 50/X _~~g,Oktl ~~o~«
.mm·rI~Wh'~
~
3. Zesp61 5-ciu zamk6w SchloG 501X
4. Zesp6/ 5-ciu zamk6w SchloG 501X
" ...
'lfif,4 w~::4
.ar...••_.• ,. ,,"R!
5. Zesp6/4-rech zamk6w SchloG 50/X
6. Zesp614-rech zamk6w SchloG 50/X 1~
przednia komora
'?ift,WH~~~'/NHJ
--....--....,
7. Belka z 2-ma zamkami SchloG 50/X ""~.~~ bombowa 1
8. Pylon 1000/5001X1 z zamkami SchloG 2000, 100 lub 500
9. Pylon 1000/500/XI z zamkami SchloG 2000, 100 lub 500
-l,'""'''"
~~~'''''~11''''
-:1
10. Wyrzutnik ETC 500/IX d
". Wyrzutnik ETC 500/IX d ~~f><'-t. . ~5D od·,..4lJO ":9

~~7'"
12. Wyrzutnik ETC 500/IX d
13. Wyrzutnik ETC 500/IX d .~
0". ·"IIIf,
"ellllllll/III/I/lII/.~.
~ .. 1000"s ZWI/I,,-.1
""' 11/;

~111111-i'1l'//lII/IIJ.~::;a.
."".
I

1Y,I11##JYJ/?t:lllZ! ~'-:·"4'f
~~/,#" ~W~$&,;
'800 \9 W) '''11"",.

...
~ ~,.,""~
,,;,~~,~
M 8 (pylon I prawy)

. . .> ~~~,
,~.:%;:;

'"\:;;~
M 2 .....
tylna komora bombowa

M 15 (pylon 1lllewy)
UZBROJENIE ,to,(manlt' \\ 1elu md/aJO\\ homb. 0 \\dgum1ilfach oJ iill.:} 96 cmoktano\\c rall\\o. Pm:\\id}\\any dla
Doln~ ..tam.>\\l,ko 'tr/e!L'ckle "~po,.uon(' h~lo :'0 k.!! Jll Ilion kg:. l ~ v. ,mo bomb: Sc. SD. \0. Pc. Ju 388. ale me la.,t~N)\\ano go \\ park.tyee. I,t·
\\ Id\~oJ{ln~ kacm \l(j ~lL 0 kalih17c 7.t) mm 7l3- \0 \\' \\cro.jilch tllrpt.'dO\\\ch u/~v.an~ hyl~ lorpcdy mala mO/ll\\o';, la.,tu,u\\Jma \1\\ 50.
Jl3,cm affiUnlCJI po 51MI POCI'k()\\ na IUI~: cnkacm LT I ~FJ_ Ju J88 f'l."I,ldal H,knlyl.:lne py 10n~. a la uz- Jumo 2 n D I (9 2 n 0 I) rz~.)\\ y. chlo-
\1G I.~ I kalibru 1.\ mm (7 SOO flOCl'kamilln...tallma- hrolt,ntc (lhTllnne ,tu/yly dv.a k.i1emy \IG 13\ kali- J/on~ ChXL4.12 I()(ylmdrowy 0 moey milk,y-
n~ byl \\ t~ ln~ m ,lallO\\ I\ku I lak! ,dm \\ \\ lC- hru I.' mm \\ lav. t"'1e' malneJ UOO kW (1':;0 K\1) 1 h!.)Ju\\eJ lOSO k. \\
iyc/cc ohrolOWCJ. Innll mol.liwo;" bylo 7din,ta- SILNIKI DLA Ju 388 (I·BO K\1) nil 10.200 Ill. Sllnik \\y~oko~cio\\y
lowanil' \\ gomcJ \\ lC1YCICC d7ialka \IG 151 20 ka- JU1I1021.1 f:. I l7',do\\ Y(\\ ukladl.lc 0(1\\ rOco- 7 tr/)'lOpmo\\<!. ~pr\iarki\. naPl\dzaH9 \llllglo
lihru 20 nun I lilpa\C1l1 250 poci,ko\\ i takicgll \(1- nC!!ll \1 ehlod/on} l:1CC/4.. 12 locylindrowy VS 190 srcdnicy 3.60 111 i ,palajqcy 96 l:iookln-
lIlcgo dl1alka \\ nO,I(' ,amolotu. 1\.lak-.Yll1alnc u/hro-- u m,!'>1C 101 kg I ml)() 12S0 k\\ (17·J(1 K\11 pr/Y nowl.' palmo. lZ}I} na prototypic Ju 388J.
jcnil' okn,y\\nc .. kladalo "1~ z 40()O kg bomb (\\a- 'IMIII ohr mm. By I to 'Ilnik wy,oko~cio\\ y. na~­ B\1\\ SOl J 0 (9 SSIlI J 0) g\\itlldo\\y.
nanl I rrzl'Cl'~/COll.'m). ktorc moin,l bylo Uffill"'l(- dlaJ 'y ,mlglo \'S 1111 ,palaj<tq S7 clook.tano- ehluozon) po\\ lelrlcm. 1-1 toey lindrn\\ y 0 moe)
\\ komomch \\.,;\\n~tr7nY\'h I na 7C\\n~ll7nych pylo. ~ ... p.i!l\\(1 PrIC\\ Idy v..my dla Ju 388. all: nle lao mabymalnej 12(K) k\\ lIMO K\I) I boJo\\\.'j
nacho \\ rlCClY \\ hl..hCI Joonak .. tandardtl\\ y udAl If! 'll'....I\\:ulO ell v. prak.tyt:e IOS0 k\\ (1-1301\\1) nil \\'}~k(N:1 12JIMI m
bomn rr/cno,lonych na \landanJi.l\\J udkgli.h( \\Y- Jumo ~ P f I (lI,."f'l.If.,llnik.U\\ ~ I) X213 II II Silnlk. \\ y'\4.)ko,cio\\, Z d\\ u.,topnlo\\ ~ ,prt;:l.lrk4.
nO'11 2000 kg. \\ lc1n';'c laelCpm\ bomhm\ yen r/l,.~"\ chtlldl(lny (1\.'(.""1. 12 toeyhndro\\~ nilp\o7i.lJ¥Y cnerul(lpatO\\ l' \m1glo \'D\I o,rcJ-
(Schloli :;0 1\. "chlol\lar~lte I(KMI5n(l 1\ Imll/h- '"\ ~Oll \\ (~fl511K\llp~ 325110hrmm mCY'.726 III i 'palaj'tcy pall\\o CJ (96 ok.ta-
\Hhe .,to.,OWillllil lamhm SchloB 20()(l. 1OfJO. :,no]. B,' 10 'llmk V.Y'llklhCIll\\Y 7 trzy,topmO\\<\ lur- now). SIO.,O\\any nil Ju 388 L-o/K-{). proloty-
rTC SO() IX d. I Te SUO h). po7\\i1lala na '/l'wk.le prelMla. na~d7aJ1KY \miglo \is 10 1 ,pala- pach I naJ\\ c/c'nil.'J.,/Y ch m,!'>l) nach 'l'ry Jny eh.

Tabela 1

Dane Ju 388 (w oparciu 0 dokumenty z p<6b fabrycznych)

Wersja Ju 388 J (V2) Ju 388 L-1 Ju 388 K-D/1

Silnik BMW 801 J-D BMW 801 J-D BMW 801 J-D
Moe startowa (kW]llK 1200/1650 1200/1650 1200/1650
Moc bojowa [kww<Ml 1100/1500 1100/1500 1100/1500
Rozpi~tosc [m] 22,00 22,00 22,00
Dlugosc [m] 17,55 14,87 14,87
Wysokosc [m] 4,90 4,90 4,90
Rozstaw podwozia [m] 5,77 5,77 5,77
Rozstaw silnik6w [m] 5,41 5,41 5,41
PowielZchnia nosna [m1 56,60 56,60 56,60
Masa wlasna (kg] 10.400 10.150 10.250
Masa w loeie g] 13.310 14.000 14.260
Masa maksymalna g] 13.760 14.370 14275
tadunek uzyteczny g] 1000
Pr~dkosc maksymalna
na poziomle mOlZa 400 435 418
Pr~dkosc maks. na wys. 580/13.000 m 575/10.200 m 610/11.600 m
Pr~dkosc maks. na wys. 536/8.600 m 480/6.000 m 530/9800 m
Pr~dkosc Iqdowania 185 170 185
Pr~dkosc oderwania si~
podczas startu 200
Czas lotu na poziomle mOlZa 3h 30 min
Czas lolu na wys. 6.000 m 4 h 45 min/8.800 m 3h 10 min
Czas lotu na wys. 12.000 m 3 h 10 min 4h 10 min
lasi~ na wysokosci (km] 1400/6.000 m 1400/6000 m 1770/12.000 m
lasi~g ze zbiornikami
dodatkowymi na wys. (km] 2500/6.000 m 2500/6.000 m
Pulap praktyczny [m] 13.000 13.000 12.850
Obciqzenie pow. nosnej [kg!m1 244 248 260
Obciqzenie mocy [kg/KM) 3,8 3,8 4,0
Maks. zuzycie paliwa PIh) 84D-880 84D-880
Normalne zuzycie paliwa [Vh] 510-530 510-530
la/ega 3 3 3
Uzbrojenie 2xMG 151/20 V1: 'NT 81l 1 MG 131l
zapas po 180 poco L1: 1 x FLH 131l (FLH)
2 x MK 103 zapas 400 poco zapas 400 poco
zapas po 110 poco 1 xMG 131
2xMG 131 (NachrDstsatz)
zapas po 200 poco
Dane pochodz~ z: Arkusza danych eksploatacYinych Ju 388 L-l z 22 stycznia 1945 r.
Arkusza danych Ju 388 K-l z 26 paidziemika 1944 r.
Inslrukcji obslugl Ju 188 J-l z Iistopada 1944 r.

87
 Tabela 2

Dane laktyczno-lechniczne Ju 188 i Ju 388

Typ Ju 188 E-1 Ju 188 F-1 Ju 188 A-2 Ju 188 D-2

Rozpi~tosc [m] 22,00 22,00 22,00 22,00
D1ugosc [m] 14,95 14,95 14,95 14,95
Wysokosc [ml 4,45 4,45 4,45 4,45
Powierzchnia [m9 56 56 56 56
Sllniki BMW 801 D-2 BMW 801 D-2 Jumo 213A-l Jumo 213 A-l
Moe maksymalna [kWIKMj 1270/1730 127011730 1360/1850 1360/1850
Masa wlasna [kgl 9.846 9.888 ???
Masa startowa [kgj 14.570/14.490 14.510 14.480 ???
Pr~kosc maksymalna fi<mIh) 500/6.100 m 51016.100 m 520/6.000 m 530/6.000 m
Pr~kosc ekonomlczna [kmlh) 374 374 399 399
Pr~kosc l'ldowama [kmlh) 175 175 175 175
Maks. pulap operacyjny [m] 10100 10.100 9.450 9.450
Zasi~ z 2000 kg [km) 1950 3120 1950 3120
Zasi~ z 1500 kg [km) 2400 2400
Zasi~ z 2 x 900 I [km) 4670 4670
Uzbrojeme 1 x 20 2x20 1x 20
2 x 13 2 x 13 1 x 13 1 x 13
2 x 7,9 2 x 7,9 2 x 7,9 2 x 7,9
Wyposai radarowe • FuG 101 FuG 200 FuG 200
FuG 217 R-2 FuG 101 FuG 101 FuG 101
FuG 217 R-2 FuG 217 R-2 FuG 217
· stosowane mesystematyczme.

Typ Ju 388 L-l Ju 388 L-2 Ju 388 L-3 Ju 388 K-l Ju 388 K-2
Rozpi~tosc [m] 22,00 22.00 22,00 22,00 22,00
Dlugosc [m] 15,20 15,20 15,20 15,20 15,20
Wysokosc [ml 4,44 4,44 4,44 4,44 4,44
Powierzchnia [m9 56 56 56 56 56
Silniki BMW 801 TJ Jumo 222 AlB Jumo 213E BMW 801 TJ Jumo 222AB
Moc maksymalna [kWIKM] 1330/1810 1840/2500 1270/1740 1330/1810 1840/2500
Masa wlasna [kg] 10.150 11.225 10.060 10.250 11.215·
Masa startowa [kg] 13.890 14.840 13670 14.275 16.000
Pr~kosc maks. [kmlhl 620 650 608 610 635
na wysokosci [m] 11.600 7200 10.200 11.600 1200
Pr~dk. ekonomiczna [kmlhl 4951? ? ? 490 ?
Pr~dk. l'ldowania [kmlh] 175 ? ? 175 ?
Maks. pulap operacyjny [ml 12.800 11.800 12.400 12.850 11.700
Zasi~ [kmj 3100 2860 3150 1770 2080
Uzbrojenie 2 x 13 mm 2 x 13 mm 2 x 13 mm 2 x 13 mm 2 x 13 mm
Wyposaienie radarowe FuG 217 R-2 FuG 217 R-2 FuG 217 R-2 FuG 217 R-2 FuG 217 R-2
(FuG 218 R-3) FuG 101 FuG 101 FuG 101 FuG 101
FuG 101
• odmiana sllmk6w Jumo 222 AlB na wysokoSa Sredme ??????? oznaczana jaka Jumo 222 AJBI3 Pcxiano moe docelowq {teoretycznV

Typ Ju 388 K-3 Ju 388 J-l Ju 388 J-2 Ju 388 J-3

dZlerVnoc dZleNnoc dZlerVnoe
Rozpi~tosc [m] 22,00 22,00 22,00 22,00
DIugosc [m} 15,20 15,20 15,20 15,20
Wysokosc [m] 4,44 4,44 4,44 4,44
Powierzchnia [m9 56 56 56 56
Silniki Jumo 213E BMW 801 TJ Jumo 222 AlB Jumo 213
Moe maksymalna [kWIKM] 1270/1740 1330/1810 184012500 1270/1740
Masa wlasna [kgl 10.085 10.135110.230 11.120/11.235 10.050/10.140
Masa startowa [kg] 14.400 13.275113.310 14.177/14.362 13.110113220
Pr~dkosc maksymalna [kmlh) 593 621/569 650/626 617/585
na wysokoSci [m} 10.200 11.600 7.200 10.200
Pr~dkosc ekonomiczna [kmlh) ? 495/? ?I? ?I?
Pr~kosc l'ldowania [kmlh) ? 175 ? ?
Pulap [m] 12.450 12.850 11.900 12.500··
Zasi~ [kmj 2160 2200 2000 2230·
Uzbrojenie 2 x 13 mm X··· x-.. X'"
FuG 217 R-2 yuu y"•• y....
Wyposai:. radarowe
FuG 101
• w wypadku wersJi nocnych zasl~g byt mniejszy 0 40-190 km
•• w wypadku wersji nocnych pulap byl niiszy 0 300-450 m.
••• wanan! nocny: 2 KMG 151, 2 KMK 108, 2 KMK 10eJMG 151 (Schrage MUSlk), 2 KMG 131; wananl dlienny: 2 x MG 151, 2 x MK 103 i 2 x MG 131.
••.• wariant nocny: FuG 220 SN-ld, FuG 101, FuG 217 R-21FuG 218 R-3, wan'ant dzienny: zapewne FuG 101(?) i FuG 217 R-2!FuG 218 R-3,

88