KOLEGJI “ILIRIA”

FAKULTETI I SHKENCAVE MJEKËSORE

Prishtinë

Raportet antropometrike dhe motorrike në proces të

transformimit te pacientët me Tortikolis
Punim i diplomës bachelor për marrjen e titullit akademik

Bachelor i Fizioterapisë

Dorëzuar nga

Mysedin Nebiu

Laurat Nebiu

Naim Ademi

Mentor i punimit:

Prof. Besir Shaqiri

Departamenti i Fizioterapisë

Fakulteti i Shkencave Mjekësore “Rezonanca”

Prishtinë, Qershor 2015

Mirënjohje

Shpreh mirënjohjen time të sinqert ndaj udhëheqësit të temës: Prof. Besir Shaqiri për kontributin
e tij në çdo kohë dhe pa pritesë si në aspektin profesional ashtu edhe në atë shkencorë.

Gjithashtu falenderoj edhe pedagogët e tjerë të Fakultetit të Shkencave Mjekësore në Kolegjin

Iliria për kontributin e tyre gjatë studimeve.

Falenderoj koleget nga reparti i Terapisë Fizikale në Spitalin e Përgjithshëm të Prizrenit që

bashkëpunuan me mua, gjatë kohës së mbledhjes së të dhënave.

Falenderim të veçant do të bëja për Familjen time për kujdesin që treguan gjithmonë ndaj meje
dhe që më mësuan të punoj me nderë e përkushtim si dhe të jem gjithnjë në kërkim të vlerave.

Do të isha i nderuar nëse ky punim do t’ju shërbejë në punën e përditshme kolegëve të mi, për të
plotësuar boshllëqet e literaturës shëndetësore e sidomos në lëminë e Terapisë Fizikale.

2
 Shkurtesat

MSC – Muskuli stemocleidomastoideus

3
Përmbajtja

Shkurtesat ........................................................................................................................................ 3

Rezymeja......................................................................................................................................... 6

Summary ......................................................................................................................................... 8

I. HYRJE ................................................................................................................................... 10

I.1 Anatomia e shtyllës kurrizore me theks në segmentin cervikal ..................................... 10

I.2 Muskujt e qafës .............................................................................................................. 11

I.2.1 Muskujt e shtresës siperfaqësore të qafës ................................................................... 12

I.2.2 Muskuli Sternocleidomastoideus – m. SCM .............................................................. 12

I.2.3 Muskujt e shtresës së mesme të qafës ....................................................................... 14

I.2.4 Muskuli infrahyoid ..................................................................................................... 14

I.3 TORTIKOLISI MUSKULARE .................................................................................... 15

I.4 TORTIKOLLISI POSTURAL ..................................................................................... 17

I.5 TORTIKOLLISI KOCKOR.......................................................................................... 18

I.6 TORTIKOLLISI OKULAR ........................................................................................... 18

I.7 TORTIKOLLISI OTOGJEN (AUDITIV) .................................................................... 18

I.8 TORTIKOLLIIS NEUROLOGJIK ................................................................................ 18

I.9 TORTIKOLLISI INFLAMATORE ............................................................................. 19

I.10 TORTIKOLLISI PAROKSIZMAL BENINJ-(TPB) .................................................... 19

I.11 DIAGNOSTIKIMI ......................................................................................................... 20

4
 I.11.1 DIAGNOZA DIFERENCIALE .............................................................................. 20

I.12 TRAJTIMI...................................................................................................................... 21

I.12.1 Termoterapia ........................................................................................................... 21

I.12.2 Elektroterapia .......................................................................................................... 21

I.12.3 Kinezoterapia .......................................................................................................... 22

I.13 ROLI I KINEZIOTERAPISE DHE TERAPISE SE PUNES ....................................... 23

I.13.1 Mjekimi Kirurgjik ................................................................................................... 24

I.13.2 Kinezioterapia pas mjekimit kirurgjik ................................................................... 25

II. Qëllimi i punimit ................................................................................................................... 26

III. Metodologjia ...................................................................................................................... 27

IV. Rezultatet ........................................................................................................................... 28

V. Konkluzionet ......................................................................................................................... 40

VI. Rekomandimet ................................................................................................................... 42

Literatura ....................................................................................................................................... 43

5
 Rezymeja

Hyrje - Tortikolisi (dystonia cervikale apo tortikolisi spazmotik) është një lloj i çrregullimit të
lëvizjes në të cilën muskujt që kontrollojnë qafën pësojnë përdredhje ose shkurtime të shpeshta.
Tortikolisi është deformitet që karakterizohet me fleksionin (përkuljen) lateral të kokës kah krahu
në anën e lokalizimit të deformitetit dhe rotacionin e saj në anën e kundërt. Kjo ndodh kur një nga
muskujt e qafës së fëmijës, i quajtur sternocleidomastoid (SCM) është i shtrënguar apo i tendosur.
Kjo gjendje mund të shkaktohet nga ndonjë numër faktorësh, duke përfshirë edhe pozitën e
foshnjës në mitër, apo trauma e muskulit SCM gjatë lindjes.

Rolin primare ne trajtimin e tortikollisit e luan kinezioterapia gjegjesisht ushtrimet e duhura per
zgjatjen e muskulit S.C.M te anes se atakuar. Me ane te ushtrimeve arrihet rritja e amplitudes se
levizshmerise (AEL-it), zgjatja dhe forcimi i strukturave tjera per rreth qafes dhe eleminimin i
kontraktures se muskulit S.C.M.

Qëllimi - Qëllimi i punimit është që të tregohet roli dhe efekti i kinezioterapisë në trajtimin e
tortikollisit te foshnjet në mënyrë që të ju mundësohet një jetë sa më kualitative njëkohësisht edhe
në parandalimin e deformiteteve tjera përcjellëse në rast të mos trajtimit adekuat.

Metodologjia - Në mënyrë prospektive janë analizuar pacientë fëmijë të diagnostifikuar me

tortikolis në Repartin e Fizioterapisë në Spitalit e përgjithshëm “Prim. Dr. Daut Mustafa” në
Prizren. Të dhënat janë mbledhur në periudhën 6 mujore nëntor 2014 – maj 2015, dhe gjithsej
ishin 42 raste të diagnostifikuar me tortikolis. Kriter për tu analizuar ishte edhe mosha, të gjithë
fëmijët nga mosha një muajshe deri në moshën dhjetë muajshe janë marrë për studim.

Rezultatet - Grup mosha më e shpesht në këtë studim ishte prej 3-5 muaj (45%), sa i përket gjinisë
lehtësisht vërehet se prinë gjinia femërore me 23 (54.76%) raste, ndërsa gjinia mashkullore 19
(45.24%) raste. Grup pesha e fëmijëve të prekur nga tortikolisi më e shpesht ishte 3001-3500 gram
me 19 (45.24%), pastaj grup pesha 3501-4000 gram. Shumica e fëmijëve 88.10% me tortikolis,
është raportuar nga prindërit e tyre të kenë lindur për mes rrugës normale. Rreth gjysma e rasteve
(52.38%) të fëmijëve me tortikolis ishin fëmijë të parë të lindur. Sa i përket anës së atakuar,
rezultatet tregojnë që ana e majtë ishte me e prekur me 27 (64.29%) raste. Sa i përket shkallës së
lëvizshmërisë, bazuar në matjet që janë bërë në fillim dhe në fund të trajtimit është vërejtur që

6
aplikimi i kinezioterapisë dhe metodave tjera ka dhënë rezultate shumë të mira në rritjen e shkallës
së lëvizshmërisë. Gjithashtu sa i përket formës së kokës në fillim të trajtimit janë vërejtur 42.86%
të kokave me form të çrregullt ndërsa në fund të trajtimit (15 seanca) kjo përqindje është zvogëluar
dukshëm në 14.29%. Gjatë ekzaminimeve të të gjitha rasteve të studiuara dhe të trajtuara, vetëm
në 4 (9.52%) raste është vërejtur prania e tumefaktit.

Konkluzionet - Sikurse të dhënat nga literatura ashtu edhe në Spitalin e Përgjithshëm të Prizrenit,
tortikolisi muskular kongjenital për nga shpeshtësia e paraqitjes si problem shëndetësor në repartin
e terapisë fizikale ishte i treti pas çrregullimeve të kërdhokullave (luksacioni kongjenital) dhe pes
ekuinovarusit kongjenital. Trajtimi terapeutik i të gjitha rasteve është bërë i njëjtë: Termoterapi
(me parafin), kinezioterapi, masazh manuele, këshilla prindërve si të kujdesen në shtëpi. Fizio dhe
kinezio terapia janë metoda efektive në zgjatjen e m. SCM, lirimin e amplitudës së lëvizshmërisë
së qafës, përmirësimin e funksionit muskular dhe në eliminimin e kontrakturave të muskujve.
Bazuar në rezultatet dhe konkludimet e cekura deri më tani mund të konkludojqë kinezioterapia
dhe procedurat tjera fizikale kanë efekt parësor dhe janë të domosdoshme në trajtimin e fëmijëve
apo foshnjeve me tortikolis.

Rekomandimet - Bazuar në rezultatet e këtij punimi dhe të literaturës së shfrytëzuar rekomandoj

që përdorimi i kinezioterapisë dhe procedurave tjera fizikale për periudhën minimale tre javëshe
është shumë e nevojshme dhe primare sepse ndikon në lirimin e amplitudës së lëvizjes së qafës,
lirimin e spazmit muskular si dhe në përmirësimin e funksionit muskular të qafës. Rekomandoj
fillimin me procedura terapeutike në fazat sa më të hershme të foshnjave me tortikolis për të dhënë
efekte më të mira dhe të plota të trajtimit. Të shfrytëzohet çdo takim gjatë seancave për të bërë
edukimin e mirëfillt të prindërve se si duhet aplikuar ushtrimet në kushte shtëpiake, dhe se si duhet
ta përcjell në vazhdimësi rastin për të pasur rezultate më të mira në trajtim. Rekomandoj përpilimin
e protokoleve për vlerësimin dhe trajtimin e fëmijëve me tortikolis.

Fjalët kyqe: tortikolisi, kinezioterapia, fizioterapia, muskuli sternokleidomastoideus.

7
 Summary

Introduction - Torticollis (cervical dystonia or spasmodic torticollis) is a type of movement

disorder in which the muscles that control neck suffer frequent torsion or shortening. Torticollis is
deformation characterized by lateral head flexion toward the side on localized deformation and its
rotation on the opposite side. This happens when one of the child's neck muscles, called the
sternocleidomastoid (SCM) is tight or tense. This condition can be caused by any number of
factors, including the position of the baby in the uterus, or SCM muscle trauma during birth.

Primary role in the treatment of torticollis has kinesiotherapy respectively appropriate exercises
for an extension of the SCM muscle in side that is attacked. Through exercises is achieved the
increase of amplitude mobility, extension and strengthening of structures around the neck and the
other for the elimination of the muscle SCM contracture.

Purpose - The purpose of this paper is to show the role and effect of kinesiotherapy in treating
babies with torticollis in order to enable a more qualitative life at the same time prevent other
associated deformities in case of not adequate treatment.

Methodology – in prospective way were analyzed children patients diagnosed with torticollis in
the Department of Physiotherapy at General Hospital "Prim. Dr. Daut Mustafa" in Prizren. The
data were collected in the 6 months period November 2014 - May 2015, and a total of 42 cases
were diagnosed with torticollis. Criterion for analysis was also the age; all children from the age
of one month until the age of ten months were taken for study.

Results - the most frequent age group in this study was of 3-5 months (45%), in terms of gender
easily leads females with 23 (54.76%) cases, while males 19 (45.24%) cases. Weight group of
children affected by more frequent torticollis was 3001-3500 grams with 19 (45.24%), then from
3501 to 4000 grams weight group. Most of children with torticollis 88.10% were reported by their
parents that they were born through normal route. About half of the cases (52.38%) of children
with torticollis were first born child. Regarding side attacked, the results show that the left side
was affected in 27 (64.29%) cases. The degree of mobility, based on measurements made at the
beginning and end of treatment was observed that the application of kineziotherapy and other
methods has given very good results in increasing the level of mobility. Also as regards the shape

8
of the head at the beginning of treatment were observed 42.86% of heads with irregular form and
at the end of treatment (15 sessions), this percentage is significantly reduced in 14.29%. During
examination of all cases studied and treated, only in 4 (9.52%) cases was observed the presence of
tumefacts.

Conclusions - As data from the literature also in the General Hospital of Prizren, congenital
muscular torticollis by frequency of appearance as a health problem in the department of physical
therapy was third behind hips disorders (congenital luxation) and ekuinovarus congenital.
Therapeutic treatment of all cases was made the same: Thermotherapy (with paraffin),
kineziotherapy, manual massage, advices to parents on how to take care at home. Kinezio and
physio treatment are effective in extension methods m. SCM, release the amplitude of the neck
mobility, improved muscle function and the elimination of muscle contractures. Based on the
findings mentioned so far I can conclude that kineziotherapy and other procedures Physical
primary effect and are essential in the treatment of children or infants with torticollis.

Recommendations - Based on the results of this study and the literature review, I recommend that
the use of physical therapy and other procedures for the minimum period of three weeks is
necessary and release the primary because affect the amplitude of movement of the neck, muscle
spazmit release and in improving the function of the neck muscle. I recommend starting with
therapeutic procedures in the early stages as the infants with torticollis to give better effects and
complete the treatment. Used every meeting during the sessions to make education meaningful to
parents how to apply the exercises in home conditions, and how should continuously monitor the
case to have better results in treatment. I recommend drafting protocols for the evaluation and
treatment of children with torticollis.

Key Words: torticollis, Chinese therapy, physiotherapy, muscle sternocleidomastoid

9
I. HYRJE

Tortikolisi (dystonia cervikale apo tortikolisi spazmotik) është një lloj i çrregullimit të lëvizjes në
të cilën muskujt që kontrollojnë qafën pësojnë përdredhje ose shkurtime të shpeshta. Tortikolisi
është deformitet që karakterizohet me fleksionin (përkuljen) lateral të kokës kah krahu në anën e
lokalizimit të deformitetit dhe rotacionin e saj në anën e kundërt.

Kjo ndodh kur një nga muskujt e qafës së fëmijës, i quajtur sternocleidomastoid (SCM) është i
shtrënguar apo i tendosur. Kjo gjendje mund të shkaktohet nga ndonjë numër faktorësh, duke
përfshirë edhe pozitën e foshnjës në mitër, apo trauma e muskulit SCM gjatë lindjes. pediatri ose
ortopedi pediatrik zakonisht diagnostifikon tortikollisin në 2-3 muajt e parë të jetës.

Tortikollisi kongjenital muskular për nga shpeshtësia është deformiteti i trete më I zakonshëm
muskuloskeletal, pas çrregullimit zhvillimor të kërdhokullës dhe shputat e shtrembëruara të lindura
ekuinovarus.

Bebet me torticollis ka mundësi të shfaqin shenja dhe simptoma të tjera, duke përfshirë
plagiocephaly (rrafshim në pjesën e prapme të kokës në njërën anë), dysplasia hip (kur koka e
kofshës ose femurit nuk përshtatet në zgavër apo acetabulum), dhe anomalitë e eshtrave të qafës
(vertebra). Plagiocephaly mund të vërehet nga mbajtja e vazhduar e kokës në pozitë të kthyer dhe
peshimin duke e bërë në të njëjtën zonë gjatë gjithë kohës. Në raste të tortikollisit të avancuar
mund të paraqitet rrafshim në njërën anë të ballit ndërsa rritje të ballit në anën e kundërt.
Plagiocephaly zakonisht përmirësohet vetë, kur pozicionet e reja janë njohur dhe kur fëmiu rrit
gamën e tij / saj të lëvizjes. Megjithatë, disa raste mund të kërkojnë përdorimin e një përkrenare të
veçantë për të ndihmuar në formimin e kokës.

Fjala tortikollis rrjedhe nga fjala latine "Torquere" që d.m.th shtrembëruar ose përdredhur dhe
“Collum" që d.m.th - Qafë.

I.1 Anatomia e shtyllës kurrizore me theks në segmentin cervikal

Shtylla kurrizore është një strukture komplekse e cila siguron stabilitet dhe lëvizshmëri në trupin
e njeriut. Është e përbërë nga 33 eshtra të quajtura vertebra, shërben si shtyllë për mbajtjen e trupit
drejtë dhe në të njejtën kohë mbron palcën kurrizore. Në shtyllën kurrizore të shëndetshme
10
ekzistojnë tre shtrembërime natyrale që i japin asaj formën e gërms ‘S’ nëse e shikoni në një
pozicion anash. Këto shtrembërime natyrale mundësojnë shpërndarjen e duhur të peshës trupore.

Shtylla kurrizore përbëhet nga 5 segmente:

1. Segmenti cervikal (pjesa e qafës),

2. Segmenti torakal (pjesa e kraharorit),
3. Segmenti lumbal (pjesa e poshtme e mesit),
4. Segmenti sakral (kërbishti) dhe
5. Segmenti kokcigeal.

Segmenti cervikal (pjesa e qafës) – përfshin pjesën e sipërme të

shtyllës kurrizore ose të qafës, dhe është i përbërë nga 7 vertebra
(C1-C7). Vertebrat e qafës janë rruazat më të holla të shtyllës
kurrizore, por mundësojnë një fleksibilitet dhe stabilitet të
përkryer të qafës. Me ndihmën e vertebrës së parë (Atlas) qafa lëviz
para dhe mbrapa, ndërsa vertebra e dytë (Aksi) lejon rrotullimin e
qafës.

Fig. 1 Anatomia e boshtit

I.2 Muskujt e qafës
kurrizor

Muskujt e qafës janë organe të indeve që prodhojnë lëvizje në qafë

kur stimulohen. Muskujt e qafës janë të drejtuar nga baza e kafkës deri në pjesën e sipërme të
shpinës dhe punojnë së bashku për të lëvizur kokën dhe për të ndihmuar në frymëmarrje.

11
Mocioni i muskujve të qafës ndahet në
katër kategori: rotacion (rrotullim),
fleksion lateral (përkulje anësore), fleksion
(përkulje), dhe hyperekstension. Rotacioni
përshkruan veprimin e lëvizjes së kokës
nga njëra anë në tjetrën, lëvizje anësore
apo fleksioni lateral përshkruan lëvizjen
apo sjelljen e veshit në supe, fleksioni apo
përkulja paraqet lëvizjen kur mjekrra prek
në gjoks (sikur shiqon poshtë), dhe
hyperextensioni lëviz qafën në atë mënyrë
që koka anohet lart.

Fig. 2 Anatomia e muskujve të qafës

Muskujt e qafës, duke përfshirë m. SCM
dhe trapeziusin, janë përgjegjës për lëvizjen bruto motorike në sistemin muskulor të kokës dhe
qafës. Ata lëvizin kokën në çdo drejtim, duke tërhequr kafkën dhe nofullën drejt supeve, shpinës,
dhe shpatullave. Duke punuar në çifte në anën e majtë dhe të djathtë të trupit, këto muskuj
kontrollojnë fleksionin (përkuljen) dhe ekstenzionin (zgjerimin) e kokës dhe qafës. Duke punuar
individualisht, këto muskuj rrotullojnë kokën ose përkulin qafën anash në të majtë apo të djathtë.
Muskujt e qafës kontrahohen për të rregulluar qëndrimin e kokës gjatë gjithë rrjedhës së një ditë
dhe ka durimin më të madh nga të gjithë muskujt e trupit.

I.2.1 Muskujt e shtresës siperfaqësore të qafës

Në këtë shtresë të muskujve të qafës gjendet vetërn një muskul, qift muskuli
sternocleidomastoideus (m.SCM) i cili është i rnbështjellë me fletëzën e sipërfaqshme të fashës
qafore.

I.2.2 Muskuli Sternocleidomastoideus – m. SCM

Muskuli parzmokularthothimthak (M.stemocleidomastoideus) eshte nje muskul katerkendesh i

trashe, i cili shtrihet ne regjionin anterolateral te qafes, prej nyjetimit stemoclavicular, pjerrtas,
larte dhe prapa deri te zgjatimi mastoid dhe pjesa skvamoze e ashtit okcipital.

12
Ngjitjet - m.SCM fillon me dy tetiva te shkurtera,
ate stemale dhe klavikulare. Tetiva e tije e
brendeshme (stemale) fillon nga faqja e perparme
e manubrium sterni medialisht nga nyjetimi
stemoklavikular. Tetiva e tij laterale (klavikulare)
ngjitet ne faqen e siperme dhe ne buzen e pasme te
skajit sternal te klavikules. Keto dy tetiva
perkufizojne se bashku me klavikulen ne
siperfaqen e lekures trigonum supraclavicularis
minor. Fijet muskulare te ketyre dy kokave
shtrihen pjerrtas, siper dhe prapa ashtu qe fijet
stemale mbeten siperfaqesisht kurse ato
Fig. 3 Muskuli sternocleidomastoideus
klavikulare futen nen fijet stemale. Ky muskul
mbaron me tetiven e tije ne forme te pllakes se sheshte ne zgjatimin mastoid dhe ne linea nuchae
superior.

Muskuli SCM ka marredhenie te rendesishme topografike.

Faqen e tij te jashtme, siperfaqesore e mbulon platizma dhe lekura. Mbi kete faqe kalojne: V.
Jugularis extema, n.transversus colli dhe n. auricularis magnus.

Faqja e thelle e brendshme, e ketije muskuli e mbulon tufen neurovaskulare te qafes (a.carrotis
communis, v.jugularis intema dhe n. vagus).

Buza e perparme e MSCM te djathte dhe te majte me buzen e poshtme te trupit te mandibulles
perkufizon zonen e perparme te qafes (regio cervicalis anterior I trigonum cervicale anterius) e cili
ka formen e trekendeshit me baze te kethyer larte, kurse maja poshte mbi manubrium stemi.

Buza e pasme e MSCM me buzen e perparme te m.trapezius dhe me klavikulen perkufizon zonen
anesore te qafes (reg. cervicales lateralis /trigonum cervikale posterius). Buza e ketije trekendeshi,
e kthyer poshte , i pergjigjet klavikules dhe e formon gropen mbikularthore te madhe (fossa
supraclavicularis major).

13
Inervimi - MSCM ka nervezim te dyfishte. Ate e inervon r. extemus n.accesori dhe deget e plexus
cervicalis nga ansa anastomike cervikale C2 - C3.

Veprimi - MSCM I njeres ane kur kontrahohet e flekton koken ne anen e vet (kah brezi i krahut),
kurse fytyren ne anen e kundert, nese pikembeshtetja e tije eshte ne ngjitjet e tije te poshtme, ne
kraherore. Kjo pozite haset edhe te rastet patologjike, te lendirnet, te inflamacionet ose te muskulit
te shkurtuar SCM (torticollis).

Kur kontrahohen dy muskujt SCM, atehere behet flektimi i kokes nga perpara. Nese koka eshte ne
ekstenzion ose pjesa cervikale e shtylles kurrizore eshte e fiksuar, atehere ajo shkakton ekstenzion
edhe me te madh.

Kur eshte pika e mbeshtetjes ne koke, atehere keta dy muskuj e ngrisin stemumin dhe klavikulen,
si dhe indirekt ngnsm kraherorin, duke vepruar si inspirator ndihmes gjate frymemarrjes
se veshtiresuar.

I.2.3 Muskujt e shtresës së mesme të qafës

Kete shtrese te muskujve te grupit te perparme te qafes e formojne muskujt suprahyoid

dhe infrahyoid, te cilet shtrihen mbi dhe nen ashtin nengjuhore kah mandibula ose kah hapja e
siperme e kraherorit.

Ne kete grup te muskujve rnarrin pjese kater muskuj te holle qe vendosen mbi kocken hyoide: 1.
M . digastrikus, 2. M . stylohydeus, 3 .M . mylohyoideus dhe 4.M . geniohyoideus.

Muskujt suprahyoid kane prejardhje dhe inervim te ndryshern.

I.2.4 Muskuli infrahyoid

Muskujt infrahyoid jane muskuj te vegjel te holle, qe jane te vendosur ne pjesen e poshtme te zones
se perparme te qafes, ndermjet ashtit nengjuhore dhe hapjes se siperme te toraksit.

14
Muskujt infrahyoid jane kater muskujt
e vendosur ne dy shtresa: ne shtresen
siperfaqesore ku bejne pjese M.
stemohyoideus dhe M. omohyoideus
kurse ne shtresen e thelle bejne pjese:
M. stemothyroideus dhe M.
thyrohyoideus.

Muskujt infrahyoid nervezohen nga

deget e ansa cervicalis (Cl-C2) perveq Fig. 4 Muskuli infrahyoid
muskulit tirohyoideus cilin e inervon r
. Thyrohyoideus i cili lind nga radix
anterior ansae cervicalis.

I.3 TORTIKOLISI MUSKULARE

Kjo eshte forma me e shpeshte, qe lidhet me nje shkurtim

te m.stemo-cleido-mastoideus.

Tek muskuli verejme nje forcim dhe aty mund te kete

edhe nje nyje te vogel apo berthame. Koka eshte e anuar
anash aty ku eshte vendosur shkurtimi dhe e kthyer ne
anen e kundert, mjekrra ne te shumten e rasteve eshte e
ngritur pasi qe zverku eshte ne nje ekstension te lehte.
M.Scm eshte ne prominence (dalje perpara) ne anen e
tortikollisit, kjo mund te jete ne forme te gershetave, e
shkurtuar, e forcuar ne pjesen distale (nje lloj nyje). Duke
e kthyer koken anash ne anen tjeter, e verejme qarte Fig. 5 Tortikolisi muscular kongjenital
kontraksionin e ketij muskuli.

Nuk kemi diq te sigurte sa i perket etiologjise se tortikollisit dmth ende e paqarte.

15
Tortikollisi do te provokohej nga pozicioni ne te cilin gjendet fetusi in utero. Disa elemente e
mbeshtesin kete teori: verejme shpesh nen kendin e nofulles inferiore nje kavitet (zbrazeti) ne te
cilen pushon me saktesi supi i fernijes ne gji. Duke dhene kete konstatim mendohet se nje presion
i supit ushtrohet mbi m.SCM qfare edhe shkakton nje kontrakrure iskemike me nje pickim
(komprimim) te arterieve dhe venave. Ekografite e ndryshme kane hedhur ne shesh kete fenomen
tek disa femije te cilet paraqiteshin ne in. utero permes selise dhe fernija ne poziten transversale.

Shkaqet e limitimit te hapesires uterine jane: malformacionet e uterusit, miomat, ngjitjet e keqija
te shtratit (placentes), mungesa e lengut amniotik etj.

Sipas Dunn - duhet te vendoset nje relacion ne mes te plagiocefalise, deformitetit te fytyres,
tortikollisit, skoliozes, luksacionit kongjenital te kerdhokulles. Ne te gjitha rastet kemi te bejme
me forcat 'ekscentrike te cilat prodhohen ne uterus veqanerisht kur ka pak lenge arnniotik ose
gjate periudhes se rritjes se fetusit.

Kjo tregon nje korrelacion te madh ne mes te pozites se fetusit in utero te paraqitur nga ekografia
dhe pozites se foshnjes ne diten e pare te jetes se saj. Jane egzaminuar 756 te posalindur qe 0.3%
e te cilet kishin tortikollis, 53% te femijeve me tortikollis ishin te lindurit e pare, 20% ishin te
lindurit e dyte perqindja tjeter e femijeve ishin lindje tjera : trete, katert, dhe eshte konstatuar
shpesh nje rnungese e lengut amniotik. Si konkluzion, mendohet se tortikollisi kongjenital eshte
shkaktuar nga nje fibroze dhe nje shkurtim i m.Scm sekondar me nje bllokim venoz te shkaktuar
nga nje anim dhe nje rrotacion i zverkut in utero.

Sipas Robson-dy hipoteza rnunde te shpjegojne paraqitjen e tortikollisit kongjenital: Nje rrotacion
i 35% te kokes gjate nxjerrjes (lindjes) do te jete pergjegjes i obstruksionit te arteries vertebrale
dhe njekohesisht do te jete pergjegjes edhe i lendirnit te M.Scm.

"Nje sensibilitet i korteksit cerebral nen strukturat kockore parieto - oksipetale gjate nxjerrjes dote
jete pergjegjes i plagiocefalise.

*Pozicionirni dhe manipulimi i foshnjes pas lindjes dote jete pergjegjes i asimetrise.

Origjina gjenetike: Autore te caktuar e konsiderojne tortikollisin si nje gabim gjenetik pasi qe kemi
nje nocion farniljare.

16
Sipas Isigheit - i cili egzaminoi 1400 raste te tortikollis gjeti se ne 11% te rasteve influencen e
faktorit gjenetik. Si konkluzion ne kete paraqitje kemi nje kombinim te faktoreve egzogjen dhe
endogjen.

Origjina e plagiocefalise eshte ende shume e diskutueshme: disa autore mendojne se ka nje origjine
intra uterine te shkaktuar nga presioni ne uterus ose nga legeni mbi koke e angazhuar ne nje menyre
asimetrike. Te tjeret rnendojne per nje crregullim te rritjes se kutise kraniale in utero. Disa femije
me nje tortikollis kane koken simetrike ne menyre te perkryer qe ne lindje por ata zhvillojne
nje plagiocefalli ne mes te meshes 2 dhe 4 muaj. Te tjeret dote lindin me nje plagiocefalli pa
tortikollis.

Sipas Aldred - trauma gjate kalimit neper rruget e lindjes, iskemia, okluzioni arterial ose venoz
jane faktore qe se bashku ose site veqante mund te shkaktojne tortikollisin rniogjen.

Eshte njoftuar per shume lidhshmeri te tortikollisit muskulare me crregullimet kongjenitale te

kerdhokulles, asimetrine e fytyres, pes equinovarusit kongjenital, skapulen e elevuar, metatarsus
adductusin gjera te cilat udhezojne ne etiologjine kongjenitale te deformitetit.

Parqitja e enjtjes ne M.Scm ne javen e trete pas lindjes shpjegohet me zhvillimin e granulomes ne
muskulin nekrotik, kurse kjo eshte pasoje e demtimit mekanik gjate lindjes ose demtirnit
te qarkullimit te gj akut.

Ne baze te ketyre te dhenave shumica e autoreve mendon se ne paraqitjen e tortikollisit kongjenital

muskulare kemi te bejme me faktore polietiologjik.

I.4 TORTIKOLLISI POSTURAL

Duke pozicionuar femijen gjithnje ne te njejten menyre mund te provokojme nje tortikollis.

Trajtimi konsiston ne nje modifikim te zakoneve apozicionale dhe ne ushtrirnet e stimulirnit

identike me ato te tortikollisit.

17
I.5 TORTIKOLLISI KOCKOR

Shkaktari i ketij lloji eshte prezenca e nje vertebre te deformuar ose te qare, Diagnostika behet ne
saje te radiografise. Trajtirni eshte simptomatik dhe konsiston ne ushtrime aktive dhe keshilla rnbi
pozicionim. Rezultati do te varet nga shtrirja e afeksionit. Radiografia e qafes ne dy projeksione
mundeson qe te perjashtohen anomalite vertebrale cervikale sic jane: tipi i pa korigjushern
i tortikollisit kockore qe shifet me sinostozat cervikale (syndroma Klippel- Feil ose Brevio Collis),
fuzioni (asimilimi), Atlanto oksipital me ose pa hipoplazionin e hazes se oksipitumit, anomalite e
procesit odontoid.

I.6 TORTIKOLLISI OKULAR

Kjo eshte nje veprim postural ku verejme nje anim te kokes qe lidhet me nje veprim okulare,
Fernija perpiqet te gjene horizontalen e. cila eshte e deformuar nga nje crregullim vizuel
dhe per te kompenzuar femija e anon koken.

Ne ekzaminim tonusi muskular eshte i njejte ne te dyja anet, nuk ka kontraktura, mobiliteti pasiv
eshte normal, radiografit e boshtit cervikal jane normale, nje diagnostike definitive duhet te behet
permes nje ekzaminimi oftalmologjik. Nje shkurtim sekondare round te prodhohet nese nje
problem okular nuk eshte zgjidhur shpejt.

I.7 TORTIKOLLISI OTOGJEN (AUDITIV)

Mbajtja jo korrekte e kokes e lidhur me nje shurdhim unilateral, femija kthen koken nga veshi i
shendoshe. I njejte si tortikollisi okulare, por nje diagnostike definitive duhet te behet permes nje
ekzaminimi te ORL-se.

I.8 TORTIKOLLIIS NEUROLOGJIK

Nje pozite jo korrekte e kokes shkaktohet nga nje cekujliber muskulare qe lidhet me nje keqesim
neurologjik, psh .hemiplegjia infantile.

18
I.9 TORTIKOLLISI INFLAMATORE

Tortikollisi inflamatore - reumatizmal i shkaktuar nga nje dhembje ne regjinonin e qafes, pa

ndonje shkaktare ekzogjen te dukshem. Nganjeher gripi i paraprin dhembjes.

Sernundjet inflamatore qe mund te shkaktojn tortikollisin jane: Limfadeniti i qafes, pezmatimet e

fytit, parotiti infektiv.

I.10 TORTIKOLLISI PAROKSIZMAL BENINJ-(TPB)

Si forme e veqante e tortikollisit vecohet tortikollisi paroksizmal beninj .Kete forme te tortikollisit
te femijet i pari e pershkroi Snyder M. ne vitin 1969.Kjo forme e tortikollisit eshte karakteristike
ngase paraqitet ne fazen e hereshme te foshnjet, paraqitet befas , dhe kalon ne menyre spontane
pa pasur nevoje per terapi fizikale.

Karakterirstike kryesore te TPB jane sulmet e tortikollisit qe paraqiten befas dhe perseriten,
kalojne nga njera ane e qafes ne anen tjeter te qafes, dhe sulmet episodike qe zgjasin prej disa ore
deri ne disa dite.Keto sulme mund te jene te percjellura me vjellje (apo nauze), ataksi , zbehje te
fytyres. Karakteristike tjeter e TPB-se eshte qe ne fazerr e sulmeve karakterizohet me rrotacion
dhe inklinim abnormal te kokes ne njeren ane, qe shpeshehere eshte e percjellur me qendrim
asimetrik te trupit ndaj kerdhokulles ku baza e kerdhokulles eshte e flektuar ne anen e njejte
(tortipellvis). Kjo na jep nje pamje ku foshnja e merr formen e kifles.

Paraqitja e ketij lloji te tortikollisit me se shpeshti ndodhe ne 8 muajt e pare te jetes , dhe
spontanisht largohet ne mes moshes 3 - 5 vjeqare.

Etiologja dhe patogjeneza nuk jane te qarta, megjithese sipas shumices se autoreve behet fjale
per nje disfunksion vestibulare , ndersa sipas autoreve tetjere ka predisponim gjenetik. Keshtu
Grifin me bashkepuntore ne vitin 2002 e pershkruan kete forme te tortikollisit i cili sipas tyre vie
si pasoje e mutacionit gjenetik ne kromozomin e 19 (Gjeni :CACNAIA- ne kromozomin e 19).

Prognoza e trajtimit te tortikolllsit

19
Ne rnbi 90% te rasteve problemet e foshnjave me tortikollis apo shkurtim te m.S.C.M-se me
aplikimin e terapise fizikale sherohen ne teresi. Ne baze te pervojes, ne 10% te rasteve vjen deri te
nevoja e nderhyrjes kirurgjikale.

Mirepo deri te nderhyrja kirurgjike ne te shumten e rasteve vie si pasoje e mos paraqitjes me
kohe te foshnjes me tortikollis per trajtim fizikal.

Sa me heret qe te fillohet me trajtim fizikal te foshnjes me tortikollis aq me i shpejte dhe me i

plote dote jete efekti.

Shpeshtesla e paraqitjes se tortikollisit

Sipas disa autoreve tortikollisi paraqitet me shpesh ne anen e djathte, por te tjeret rnendojne se ai
paraqitet njejte ne te dyja anet. Perqindja eshte e njejte si tek fernrat po ashtu edhe tek meshkujt,
por te shumica e studimeve te bera tregohet se me shpesh tortikolllisi paraqitet tek fernrat. Nga e
gjithe kjo shohim se ka autore qe pretendojne se perqindja e paraqitjes se tortikollisit eshte me e
madhe te femrat se sate meshkujt, autore qe mendojne se perqindja e paraqitjes eshte me e madhe
te meshkujt se sate femrat poashtu edhe autore qe mendojne se paraqitja e tortikollisit eshte e
njejte si te femrat ashtu edhe te meshkujt.

I.11 DIAGNOSTIKIMI

Diagnostikimi behet mbi bazen e nje ekzaminimi klinik te regjionit cervikal:

> Me palpim te M.S.C.M- se mbi trajektoren dhe konsistencen

> Mobiliteti i qafes dhe i kokes

> Radiografia e boshtit cervikal eshte e domosdoshme ne menyre qe te perjashtohen ,

modifikimet kockore si dhe ekzaminimi i ORL-se dhe ai oftalmologjik.

I.11.1 DIAGNOZA DIFERENCIALE

Diagnostika diferenciale dote jete e rendesishme pasi qe ajo e orienton trajtimin.

20
Tortikollisi kongjenital muskulare duhet te diferencohet nga tortikollisi si pasoje e deformimeve
kongjenitale ashterore te kolones vertebrale cervikale, tortikollisi si pasoje e artritit reumatoid akut
ose proqeset inflamatore perrreth qafes.

Tortikollisi si pasoje e disfunksioneve vestibulare (otogjen), ose ai i semundjeve te syrit

(okulogjen), dhe nga tortikollisi spazmotik.

I.12 TRAJTIMI

Ne kuader te trajtimit fizikal te totikollisit aplikohen keto procedura:

• Termoterapia
• Elektroterapia
• Kinezioterapia
• Terapia e punes - mjetet ndihmese ortotike funksionale

I.12.1 Termoterapia

Nga procedurat termoterapeutike shfrytezohet parafina e ngrohur, dhe parafango e ngrohur. Fasha
shumeshtresore e zhytur ne parafinen e shkrire, e lagur mire dhe e ftohur aq sa duhet vendoset ne
M.S.C.M te anes se atakuar dhe ne pjesen e fytyres hipotrofike. Kohezgjatja e aplikimit eshte 15-
20 minuta. Me parafine me se shpeshti fillohet aplikimi qysh ne javen e trete te jetes. Parafina e
ngrohte ndikon ne permiresimin e qarkullimit te gjakut dhe te metabolizmit, zvogelon dhembjen
si dhe rrite elasticitetin e muskulit te shkurtuar dhe muskujve tjere te qafes.Vendoset zakonisht
para aplikimit te kinezioterapise.

I.12.2 Elektroterapia

Elektroforeza (EF) e barerave fibrolitike dhe antisklerotike si (Kalium jodit, Thyomucose,

hydrocortizon) ipet per shpejtimin e resorbimit te hematomit dhe pengimin e zhvillimit te fibrozes.
Shfrytezohet veprirni biologjik i rrymes galvanike dhe veprimi farmakodinamik i medikamentit.
Elektroforeza aplikohet ne menyre monopolare. Kohezgjatja e aplikimit eshte 20 min ne seri prej
10 deri ne 15 <lite. Pas pauzes prej 2-3 javesh seria mund te perseritet. Me elektroterapi munde

21
te fillohet kur foshnja i mbushe tri jave. Elektroda negative vendoset ne doren e foshnjes ndersa
elektroda pozitive me tretjen e medikamentit vendoset drejteperdrejte ne hematom apo ne indin
fibroz te M.SCM,.Elektroden pozitive duhet ta mbaje me <lore prindi, prandaj eshte e rendesishme
qe prindi dhe femiu te vendosen ne pozite te pershtatshme.

I.12.3 Kinezoterapia

Rolin primare ne trajtimin e tortikollisit e luan kinezioterapia gjegjesisht ushtrimet e duhura per
zgjatjen e muskulit S.C.M te anes se atakuar. Me ane te ushtrimeve arrihet rritja e amplitudes se
levizshmerise (AEL-it), zgjatja dhe forcimi i strukturave tjera per rreth qafes dhe eleminimin i
kontrakrures se muskulit S.C.M.

Kinezioterapia - perkatesisht ushtrimet jane menyra me

e mire per trajtimin e tortikollisit, por qe ushtrimet te
kene efektin e duhur ato duhet te behen ne fazen same
te hereshrne te diagnostikirnit te tije.

Qellimi i ushtrimeve kinezioterapeutike eshte :

• Zgjatja e muskulit m.S.C.M te anes se atakuar

Fig. 6 Ushtrimet kinezio dhe fizio
• Zgjatja e strukturave perrreth te shkurtera terapeutike te fëmiu me tortikolis
• Arritja e resorbimit te hematomit
• Rritja e mobilitetit dhe rikthimi i elasticitetit dhe tonusit te m.S.C.M, dhe mm. antagoniste.
• Korrigjimi postural
• Shfrytezohen teknika pasive dheaktive te kinezioterapise.
• Ushtrimet pasive per ruajtjen apo rritjen e gjatesise se muskujve te qafes, para se gjithash
m. SCM.

Kur terapia fillon para moshës 3 muajshe, rezultati është i shkëlqyer. Nëse terapia fillon brenda 3-
6 muaj të moshës dhe brenda 6-18 muaj të moshës, 25% dhe respektivisht 71%, kishin një
kontraktur fibroze të m. SCM e cila ka kërkuar pastaj myotomy.(11)

22
I.13 ROLI I KINEZIOTERAPISE DHE TERAPISE SE PUNES

Rol te rendesishem ne kompletimin e trajtimit te tortikollisit perveq pediatrit, ortopedit, fiziatrit,

fizioterapeutit dhe terapeutit te punes ka edhe edukimi i prinderve per aplikimin e te~apise fizikale
ne kushte shtepiake .

Per arritjen e ketij synimi duhet te arrihen keto dy qellime ;

1. Qe prindi te jete anetare i barabarte i ekipit qe merr pjese ne aftesimin e sherimit te foshnjes
se tij
2. Qe edukimin dhe aftesimin e foshnjes se tije ta aplikoj sipas metodologjise se caktuar nga
ekipi profesional gjegjesisht fizioterapeuti .

Me arritjen e ketyre dy qellirneve dhe me aplikimin e kinezioterapise besojrne ne sherim sa me te

shpejte dhe same te plote te foshnjave te prekura nga tortikollisi .

Terapia e punes - okupuese eshte pjese perberese e tretmanit rehabilitues ,ajo perfshine te gjitha
aktivitetet manuale ,kreative , rekreative ,edukative dhe aktivitete tjera me qellim qe te pacienti te
arrihet funksioni fizik i caktuar ose qendrimi mental i deshiruar .

Qellimet kryesore te terapise se punes - okupuese jane ;

1. Rikthimi i funksioneve fizike te pjeseve te organizmit te demtuara nga semundja apo

lendimi .
2. Rikthimi i aftesise per realizimin e aktiviteteve te perditshrne jetesore .
3. Zgjimi i interesit per rekreacion dhe zbavitje .
4. Zbatimi i ushtrimeve - levizjeve permes lojes .

Terapia e punes-okupuese te femijet ka rol te veqante sepse duhet te zgjeroj eksperiencen jetesore
dhe te krijoj shprehi te caktuara .Te femijet e vegjel loja eshte menyre tejet e rendesishme e
terapise me pune ,ngase. i pergjigjet psikes feminore ,kurse gjate lojes munde te kryhen edhe
levizjet me te nderlikuara .loja duhet te jete e planifikuar me detyra te caktuara.

23
Tek prinderit gjithmone paraqitet pyetja : PSE femiu im ? Arsyet jane te shumta ,i kemi
shtjelluar me larte ne punim .shume me e rendesishme eshte qe fokusimi yne te perqendrohet ne
sherimin e foshnjes suaj

I.13.1 Mjekimi Kirurgjik

Tretmani kirurgjikal vjen per pasoje te femijet ku trajtimi nuk ka filluar me kohe ku muskuli behet
rezistent ne ushtrimet e zgjatjes .Tortikollisi rezistent dhe rekurent kerkon trajtim operativ te
MSCM te shkurtuar ,kurse ne moshat e shtyera nevojitet dhe lirimi i indeve te buta perrreth qe
jane te shkurtuara ne menyre sekondare .Radiografia preoperatore e kolones vertebrale
cervikotorakale ne dy projeksione duhet bere me qellim qe te perjashtohen anomalite kongjenitale
te kesaj pjese ,si dhe te verehet prania eventuale e ndonje skolioze cervikotorakale te formes Cose
S.Poashtu duhet bere egzaminimi nga ana e oftalrnologut dhe otorinolaringologut per te gjithe te
semuret ne menyre qe te eliminohet ndonje abnormalitet eventual.

Nderhyrja kirurgjike konsiston ne lirimin e pjeses sternoklavikulare te muskulit me ane te

tenotomise.

Indikacionet per tretman operativ jane :

1. Prania e pseudotumorit te MSCM mbi moshen 6 muajshe .

2. Nese tortikollisi kongjenital muskular perziston mbi moshen 12 muajshe .
3. Nese aktiviteti elektromiografik i MSCM eshte dukshem i reduktuar.

Sherimi operativ i MSCM nuk eshte i indikuar te te semuret me tortikollis te shkaktuar nga shkaqe
tjera ,si ne rast te deformiteteve kockore ,tortikollsit otogjen ,okulogjen dhe tortikollisit
spastik.Disa autore rekomandojne qe per te semuret e meshes mbi tri vjeqare te cilet nuk regojne
ne trajtimin operativ si dhe te rastet reziduale post operatore te behet tenotomia biterminale
proksimale ( mastoidale) dhe distale (sternale dhe klavikulare) .

Menjehere pas fazes postoperative aplikohet imobilizimi me gips .Minerva korseti vendoset deri
sa i semuari eshte nen anestezion ne poziten qe koka te jete e rrotuar kah ana e operuar dhe e
perkulur lateralisht ne anen e kundert . Disa autore sugjerojne fillimisht postoperativ qaforen nga
vata sipas Shanzit per afro 5 <lite postoperativ e pastaj te vazhdohet me korzetin e Minerves

24
.Dy jave pas nderhyrjes operatore gips imobilizimi nderrohet ne poziten ulur .Kohezgjatja e
teresishme e imobilizimit ne poziten e lartepermendur mbahet per 6 jave .Pas heqjes se
imobilizimit me gips vazhdohet me trajtimin me terapi fizikale .

I.13.2 Kinezioterapia pas mjekimit kirurgjik

Kirurgu vendos per tenotomi te hapur te m. sternokleidomastoideus nese mjekimi fizikal nuk
ka dhene rezultate ( eshte filluar von, ka qene jo i rregullt).

Kujdesi i plages, pozita e kokes derisa femiu qendron ne shtrat eshte detyre e metres.
Kinezioterapia e hershrne fillon ne marreveshje me kirurgun, me se shpeshti 36 ore pas
intervenimit, atehere kur dhembja nga operacioni te kete kaluar dhe plaga te jete mbyllur, ndersa
pas largimit te penjeve mund te shtohet edhe elektroforeza, termoterapia dhe kinezioterapia.
Qellimi i kinezioterapise eshte: pengimi i zhvillimit te cikatriksit te thelle dhe te forte dhe
adhezioni i indit; pengimi i kthimit te kokes ne poziten e mesuar me pare; aktivizimi i
antagonisteve si dhe te vet muskulit te operuar.

25
II. Qëllimi i punimit

Qëllimi i punimit është që të tregohet roli dhe efekti i kinezioterapisë në trajtimin e tortikollisit te
foshnjet në mënyrë që të ju mundësohet një jetë sa më kualitative njëkohësisht edhe në
parandalimin e deformiteteve tjera përcjellëse në rast të mos trajtimit adekuat.

Objektivat e këtij punimi janë:

1. Të vërtetojmë efikasitetin e hershëm të trajtimit të tortikolisit.

2. Të identifikojmë faktorët e rrezikut që kanë ndikim në progredimin e tortikolisit.
3. Të krahasojmë efikasitetin e metodave të ndryshme të tretmanit të tortikolisit.
4. Të përcaktohet raporti i tortikolisit sipas gjinisë, grup-moshës, numrit të lindjes, anës dhe
shkallës së atakuar:
5. Përfitimi i njohurive dhe përvojave të reja për të atakuarit me tortikolis dhe kujdesin
terapeutik që duhet ofruar këtyre fëmijëve.

26
III. Metodologjia

Në mënyrë prospektive janë analizuar pacientë fëmijë të diagnostifikuar me tortikolis në Repartin

e Fizioterapisë në Spitalit e përgjithshëm “Prim. Dr. Daut Mustafa” në Prizren.

Të dhënat janë mbledhur në periudhën 6 mujore nëntor 2014 – maj 2015, dhe gjithsej ishin 42
raste të diagnostifikuar me tortikolis.

Kriter për tu analizuar ishte edhe mosha, të gjithë fëmijët nga mosha një muajshe deri në moshën
dhjetë muajshe janë marrë për studim.

Të gjithë pacientët e përfshirë në këtë studim janë ekzaminuar dhe janë bërë matjet e nevojshme
për të pasur një pasqyr më të kjartë, pastaj janë rehabilituar në seanca të njëjta të parapara për këtë
problem shëndetësor. Në shumicën e rasteve janë realizuar 15 seanca mirëpo ka pasur edhe raste
ku për shkak të trajtimit të plot janë nevojitur edhe 15 seanca tjera.

Trajtimi terapeutik i të gjitha rasteve është bërë i njëjtë: Termoterapi (me parafin), kinezioterapi,
masazh manuele, këshilla prindërve si të kujdesen në shtëpi. Egzaminimi i të gjithë pacientëve
është bërë në filllim të trajtimit dhe në fund të trajtimit, të dhënat janë regjistruar në një formular
të njëjtë, pastaj për tu analizuar.

Për të ilustruar këtë punim dhe për ta bërë më të qartë prezantimin janë përdorur tabelat dhe
grafikët, si dhe është shfrytëzuar programi kompjuterike Excel nga paketi Office 2010.

27
IV. Rezultatet

Nga të dhënat të cilat janë marrë nga protokoli i repartit të terapisë fizikale në spitalin e
përgjithshëm të Prizrenit është parë që brenda vitit 2014 në këtë repart kanë kërkuar 2901 pacient
shërbime shërbime të ndryshme shëndetësore fizioterapeutike dhe janë ofruar 107230 procedura
terapeutike. Tortikolisi kongjenital i fëmijëve për nga shpeshtësia e paraqitjes si problem
shëndetësor ishte i treti pas çrregullimeve të kërdhokullave (luksacioni kongjenital) dhe pes
ekuinovarusit kongjenital, përderisa përbën 4% nga të gjitha rastet e paraqitura.

Në punim janë përfshirë të dhënat statistikore të 42 pacientëve të pranuar në repartin e Fizioterapisë

në Spitalin e Përgjithshëm të Prizrenit, në periudhën nëntor 2014 – maj 2015. Të dhënat e marrura
janë analizuar dhe është paraqitur struktura e pacientëve me tortikolis sipas grupmoshës, gjinisë,
numrit të lindjes, anës dhe shkallës së atakuar.

Nga analizimi i të dhënave për periudhën nëntor 2014 deri maj 2015 rezulton se në repartin e
fizioterapisë janë paraqitur 42 pacient për shkak të keqformimeve apo tortikolisit ku prinë mosha
prej 3 – 5 muaj me 19 (45.24%) raste, pastaj nga 6 – 8 muaj me 11 (26.19%) raste, prej 1 – 2 muaj
me 9 (21.43%) raste, prej 9 – 11 muaj me 2 (4.76%) raste dhe mbi 1 vjeç me 1 (2.38%) raste.
(tab.1 & graf. 1.)

Sipas moshes
Mosha f %
1 - 2 muaj 9 21.43%
3 - 5 muaj 19 45.24%
6 - 8 muaj 11 26.19%
9 - 11 muaj 2 4.76%
mbi 1 -vjeç 1 2.38%
Totali 42

Tab. 1. Paraqitja tabelare sipas grupmoshës

28
 Sipas moshes

20

15
19

10 11
9
5
2 1
0
1 - 2 muaj 3 - 5 muaj 6 - 8 muaj 9 - 11 muaj mbi 1 vjet

Graf. 1. Paraqitja grafike sipas grupmoshës

Nga analizimi i të dhënave të nxjerrura nga protokolli i repartit të Fizioterapise në S. R. Prizren sa

i përket gjinisë rezulton se prinë gjinia femërore me 23 (54.76%) raste, ndërsa gjinia mashkullore
përbëhet nga 19 (45.24%) raste. (tab & graf 2).

Sipas gjinise
Gjinia f %
Femer 23 54.76%
Mashkull 19 45.24%
Totali 42

Tab. 2. Paraqitja tabelare sipas gjinisë

Sipas gjinise

Mashkull,
19
Femer, 23

Graf. 2. Paraqitja grafike sipas gjinise

29
Nga analizimi i të dhënave të marra nga protokolli i repartit të fizioterapisë i S.R të Prizrenit për
peshën e pacientëve të prekur nga kjo sëmundje kemi këto rezultate ku pesha më e prekur është
ajo nga 3001 deri 3500 gr me 19 (45.24%) raste, pastaj pesha nga 3501 – 4000 gr me 9 (21.43%)
raste, pesha nga 2501 – 3000 gr me 7 (16.67%) raste, pesha mbi 4000 gr me 4 (9.52%) raste dhe
pesha më pak e prekur është ajo nga 2000 – 2500 gr me 3 (7.14%) raste, (tab & graf 3.).

Sipas peshës
Pesha f %
2000 - 2500 gr 3 7.14%
2501 - 3000 gr 7 16.67%
3001 - 3500 gr 19 45.24%
3501 - 4000 gr 9 21.43%
mbi 4000 gr 4 9.52%
Totali 42
Tab. 3. Paraqitja tabelare sipas peshës

Sipas peshës

20
18 19
16
14
12
10
8 9
6 7
4
2 3 4
0
2000 - 2500 gr 2501 - 3000 gr 3001 - 3500 gr 3501 - 4000 gr mbi 4000 gr

Graf. 3. Paraqitja grafike sipas peshës

30
Sa i përket mënyrës së lindjes nga analizimi i të dhënave kemi këto rezultate ku prinë lindjet
normale me 37 (88.10%) raste, ndërsa me lindje cezariane kemi 5 (11.90%) raste, (tab & graf 4).

Sipas mënyrës së lindjes

Lindje f %

Cezariane 5 11.90%

Normale 37 88.10%

Totali 42

Tab. 4. Paraqitja tabelare sipas mënyrës së lindjes

Sipas mënyrës së lindjes

Cezariane, 5

Normale, 37

Graf. 4. Paraqitja grafike sipas mënyrës së lindjes

31
Bazuar në rezultatet e fituara nga analizimi i të dhënave sipas numrit të lindjes, rezulton se nga
lindja e parë janë 22 (52.38%) raste, nga lindja e dytë janë 16 (38.10%) raste dhe nga lindja e tretë
janë 4 (9.52%) raste. (tab & graf 5)

Sipas numrit të lindjes

Lindja f %
E parë 22 52.38%
E dytë 16 38.10%
E tretë 4 9.52%
Totali 42

Tab. 5. Paraqitja grafike sipas numrit të lindjes

Sipas numrit të lindjes

25

20 22

15
16
10

5
4
0
E parë E dytë E tretë

Graf. 5. Paraqitja grafike sipas numrit të lindjes

32
Analizimi i të dhënave të marrura nga protokolli i repartit të fizioterapisë në S.R. të Prizrenit
rezulton se ana më e atakuar është ana e majtë me 27 (64.29%) raste ndërsa ana e djathtë me 15
(35.71%) raste. (tab & graf 6).

Sipas anës së atakuar

Ana e atakuar f %

Djathtë 15 35.71%

Majtë 27 64.29%

Totali 42

Tab. 6. Paraqitja tabelare sipas anës së atakuar

Sipas anës së atakuar

30

25

20
27
15

10 15
5

0
Djathtë Majtë

Graf. 6 Paraqitja grafike sipas anës së atakuar

33
Analizimi i të dhënave sa i përket shkallës në fillim të trajtimit na jep këto rezultate ku me 40 – 55
shkallë kemi 12 (28.57%) raste, me 60 – 75 shkallë kemi numrin më të madh prej 23 (54.76%)
raste dhe nga 80 – 90 shkallë kemi 7 (16.67%) raste. (tab & graf 7)

Sipas shkalles në fillim te trajtimit

Shkalla f %
40 - 55 shkalle 12 28.57%
60 - 75 shkalle 23 54.76%
80 - 90 shkalle 7 16.67%
Totali 42
Tab. 7. Paraqitja tabelare sipas shkallës në fillim
të trajtimit

Sipas shkallës në fillim të trajtimit

25

20
23
15

10
12
5 7

0
40 - 55 shkallë 60 - 75 shkallë 80 - 90 shkallë

Graf. 7. Paraqitja grafike sipas shkallës në fillim

të trajtimit

34
Analizimi i të dhënave për shkallën në fund të trajtimit kemi këto rezultate ku me 90 shkallë kemi
27 (64.29%) raste, me 85 shkallë kemi 10 (23.81%) raste, me 80 shkallë kemi 4 (9.52%) raste dhe
me 70 shkallë kemi 1 (2.38%) rastë. (tab & graf 8)

Sipas shkalles ne fund te trajtimit

Shkalla f %
90 shkall 27 64.29%
85 shkall 10 23.81%
80 shkalle 4 9.52%
70 shkalle 1 2.38%
Totali 42

Tab. 8. Paraqitja tabelare sipas shkallës në fund

të trajtimit

Sipas shkallës në fund të trajtimit

30

25
27
20

15

10
10
5
4 1
0
90 shkallë 85 shkallë 80 shkallë 70 shkallë

Graf. 8. Paraqitja grafike sipas shkallës në fund

të trajtimit

35
Nga analizimi i të dhënave për numrin e seancave të bëra rezulton se me 15 seanca kemi 37
(88.10%) raste dhe me 30 seanca 5 (11.90%) raste. (tab & graf 9).

Numri i seancave të aplikuara

Seancat f %

15 seanca 37 88.10%

30 seanca 5 11.90%

Totali 42

Tab. 9. Paraqitja tabelare sipas numrit të

seancave të aplikuara

Numri i seancave të aplikuara

40
35
37
30
25
20
15
10 5
5
0
15 seanca 30 seanca

Graf. 9. Paraqitja grafike sipas sipas numrit të

seancave të aplikuara

36
Rezultatet e nxjerra nga format e kokës në fillim të ekzaminimit na japin këto të dhëna, ku me
forma të rregullta të kokës kemi 24 (57.14%) raste dhe me forma të çrregullta të kokës kemi 18
(42.86%) raste.(tab & graf 10).

Forma e kokes - ekzaminimi ne fillim

Forma e kokes f %
Rregullt 24 57.14%
Çrregullt 18 42.86%
Totali 42

Tab. 10. Paraqitja tabelare sipas formës së kokës

në fillmi të ekzaminimit

Forma e kokes - ekzaminimi ne fillim

Çrregullt, 18

Rregullt, 24

Graf. 10. Paraqitja grafike sipas formës së kokës

në fillmi të ekzaminimit

37
Rezultatet e nxjerra nga format e kokës në fund të ekzaminimit kemi këto të dhëna ku me forma
të rregullta janë 24 (57.14%) raste dhe me forma të çrregullta janë 16 (38.10%) raste. (tab & graf
11).

Forma e kokes - ekzaminimi ne fund

Forma e kokes f %
Rregullt 36 85.71%
Çrregullt 6 14.29%
Totali 40

Tab. 11. Paraqitja tabelare sipas formës së kokës

në fund të ekzaminimit

Forma e kokes - ekzaminimi ne fund

Çrregullt, 6

Rregullt, 36

Graf.11. Paraqitja grafike sipas formës së kokës

në fund të ekzaminimit

38
Analizimi i të dhënave për pranin e tumefaktit (hematomës) na jep këto rezultate ku në 4 (9.52%)
raste kemi prani te tumefaktit dhe në 38 (90.48%) raste nuk kemi prani të tumefaktit. (tab & graf
12).

Prania e tumefaktit
Prania e tumefaktit f %
PO 4 9.52%
JO 38 90.48%
Totali 42

Tab. 12. Paraqitja tabelare sipas pranisë së

tumefaktit

Prania e tumefaktit

PO, 4

JO, 38

Graf. 12. Paraqitja grafike sipas pranisë së tumefaktit

39
V. Konkluzionet

Sikurse të dhënat nga literatura ashtu edhe në Spitalin e Përgjithshëm të Prizrenit, tortikolisi
muskular kongjenital për nga shpeshtësia e paraqitjes si problem shëndetësor në repartin e terapisë
fizikale ishte i treti pas çrregullimeve të kërdhokullave (luksacioni kongjenital) dhe pes
ekuinovarusit kongjenital.

Grup mosha më e shpesht në këtë studim ishte prej 3-5 muaj (45%) që është në përputhje me
literaturën për të pasur një rezultat të shkëlqyer për shkak të fillimit të hershëm të trajtimit.

Sa i përket gjinisë lehtësisht vërehet se prinë gjinia femërore me 23 (54.76%) raste, ndërsa gjinia
mashkullore ishte nga 19 (45.24%) raste.

Grup pesha e fëmijëve të prekur nga tortikolisi më e shpesht ishte 3001-3500 gram me 19
(45.24%), pastaj grup pesha 3501-4000 gram.

Shumica e fëmijëve 88.10% me tortikolis, është raportuar nga prindërit e tyre të kenë lindur për
mes rrugës normale. Trauma gjatë lindjes është njëri prej faktorëve të paraqitjes së problemeve në
m. SCM, dhe në rastin tonë meqë shumica janë të lindur me rrugë normale paragjykon problemet
e shkaktuara gjatë lindjes, qka rekomandoj njëkohësisht të hulumtohet kjo në sallat e lindjes.

Rreth gjysma e rasteve (52.38%) të fëmijëve me tortikolis ishin fëmijë të parë të lindur.

Sa i përket anës së atakuar, rezultatet tregojnë që ana e majtë ishte me e prekur me 27 (64.29%)
raste.

Sa i përket shkallës së lëvizshmërisë, bazuar në matjet që janë bërë në fillim dhe në fund të trajtimit
është vërejtur që aplikimi i kinezioterapisë dhe metodave tjera ka dhënë rezultate shumë të mira
në rritjen e shkallës së lëvizshmërisë. Përmirësim dukshëm më i mirë është vërejtur në dy
grupmoshat e para (1-2 dhe 3-5 muaj), përderisa në grupmoshat tjera është nevojitur në 5 raste të
trajtohen më gjatë.

40
Gjithashtu sa i përket formës së kokës në fillim të trajtimit janë vërejtur 42.86% të kokave me form
të çrregullt ndërsa në fund të trajtimit (15 seanca) kjo përqindje është zvogëluar dukshëm në
14.29%.

Gjatë ekzaminimeve të të gjitha rasteve të studiuara dhe të trajtuara, vetëm në 4 (9.52%) raste është
vërejtur prania e tumefaktit.

Trajtimi terapeutik i të gjitha rasteve është bërë i njëjtë: Termoterapi (me parafin), kinezioterapi,
masazh manuele, këshilla prindërve si të kujdesen në shtëpi.

Fizio dhe kinezio terapia janë metoda efektive në zgjatjen e m. SCM, lirimin e amplitudës së
lëvizshmërisë së qafës, përmirësimin e funksionit muskular dhe në eliminimin e kontrakturave të
muskujve.

Bazuar në rezultatet dhe konkludimet e cekura deri më tani mund të konkludojqë kinezioterapia
dhe procedurat tjera fizikale kanë efekt parësor dhe janë të domosdoshme në trajtimin e fëmijëve
apo foshnjeve me tortikolis.

41
VI. Rekomandimet

Bazuar në rezultatet e këtij punimi dhe të literaturës së shfrytëzuar rekomandoj që përdorimi i

kinezioterapisë dhe procedurave tjera fizikale për periudhën minimale tre javëshe është shumë e
nevojshme dhe primare sepse ndikon në lirimin e amplitudës së lëvizjes së qafës, lirimin e spazmit
muskular si dhe në përmirësimin e funksionit muskular të qafës.

Rekomandoj fillimin me procedura terapeutike në fazat sa më të hershme të foshnjave me tortikolis

për të dhënë efekte më të mira dhe të plota të trajtimit.

Të shfrytëzohet çdo takim gjatë seancave për të bërë edukimin e mirëfillt të prindërve se si duhet
aplikuar ushtrimet në kushte shtëpiake, dhe se si duhet ta përcjell në vazhdimësi rastin për të pasur
rezultate më të mira në trajtim.

Rekomandoj që të hulumtohet në sallat e lindjes procedurat e lindjes normale dhe të atyre me

operacion për traumat që mund tu shkaktohen sidomos te lindjet e vështira.

Rekomandoj të bëhet një hulumtim më afatgjatë për të dhënë një pasqyrë më të mirë të efektit të
trajtimit të tortikolisit me fizio dhe kinezio terapi.

Rekomandoj përpilimin e protokoleve për vlerësimin dhe trajtimin e fëmijëve me tortikolis.

42
Literatura

1. Do, T.T. “Congenital muscular torticollis: Current concepts and review of treatment.”
Current Opinion in Pediatrics, 2006, 18: 26-29.
2. Freed, S.S. and Coulter-O’Berry, C. “Identification and treatment of congenital muscular
torticollis in infants.” Journal of Prosthetics and Orthotics, 2004, 16: 18-23.
3. Graham, J.M., et al. “Deformational brachycephaly in supine-sleeping infants.” The
Journal of Pediatrics, 2005, 146: 253-7.
4. Graham, J.M., et al. “Management of deformational plagiocephaly: Repositioning versus
orthotic therapy.” The Journal of Pediatrics, 2005, 146: 258-62.
5. Hummel, P. and Fortado, D. “Impacting infant head shapes.” Advances in Neonatal Care,
2006, 5: 329-340.
6. Klackenberg, E.P., Elfving, B., Haglund-Akerlind, Y., and Carlberg, E.B. “Intra-rater
reliability in measuring range of motion in infants with congenital muscular torticollis.”
Advances in physiotherapy, 2005, 7: 84-91.
7. Luther, B.L. “Congenital muscular torticollis.” Orthopaedic Nursing, 2002, 21: 21-28.
8. Persing, J., James, H., Swanson, J., Kattwinkel, J. “Prevention and management of
positional skull deformities in infants.” American Academy of Pediatrics, 2003, 112:
199-202.
9. Rahlin, M. “TAMO therapy as a major component of physical therapy intervention for an
infant with congenital muscular torticollis: A case report.” Pediatric Physical Therapy,
2005, 17: 209-218.
10. Von Heideken, J., et al. “The relationship between developmental dysplasia of the hip
and congenital muscular torticollis.” Journal of Pediatric Orthopedics, 2006, 26: 805-808.
11. Binder H, Eng GD, Gaiser JF, Koch B. Congenital muscular torticollis; results of
conservative management with long-term follow-up in 85 cases. Archives of Physical
Medicine and Rehabilitation 1987;68: 222–225.
12. Burstein FD (2004): Long-term experience with endoscopic surgical treatment for
congenital muscular torticollis in infants and children: a review of 85 cases. Plastic and
Reconstructive Surgery 114: 491-493.

43
13. Corradi-Scalise D, Sparrow AR and Amoroso L (2006): Congenital muscular torticollis.
In Cioppa-Mosca J, Cahill JB and Young Tucker K (Eds): Post-surgical rehabilitation for
the orthopedic clinician. St Louis: Mosby Elsevier, pp. 307-322.
14. Ohman A, Nilsson S, Lagerkvist AL and Beckung E (2009): Are infants with torticollis at
risk of a delay in early motor milestones compared with a control group of healthy
infants? Developmental Medicine and Child Neurology [Retrieved 11 March 2009],
URL: http://www3.interscience.wiley.com/journal/121661552
15. Philippi H, Faldum A, Jung T, Bergmann H, Bauer K, Gross D and Spranger J (2006):
Patterns of postural asymmetry in infants: a standardized video-based analysis. European
Journal of Pediatrics 165: 158-164.

44
 Shtojca

Kërkesa
Leja nga Spitali i Përgjithshëm për realizimin e studimit???

45