สารบัญ

หลักสูตรการอบรมหมากล้อม Basic 1 2

การเล่นหมากล้อมเบืองต้น 4

มารยาททีดีในการเล่นหมากล้อม 10

แบบฝึ กหัด
1) ลมหายใจ 12

2) การจับหมากกิน 16

3) การต่อเพิมลมหายใจ 24

4)การฆ่าตัวตาย 29

5) การต่อรอง (โคะ) 34

6) การต่อเชือม 37

7) การตัดหมาก 42

8) พืนฐานการจับกิน1 46

9) หมากทีถูกอาตาริ และไม่สามารถหนีได้ 50

10) พืนฐานการจับกิน 2 54

11) พืนที 59

12) ช่วงจบเกม 64

13) ตาข่าย(net) 67

14) ศอกกลับ (snap back) 71

15) กรอกยาพิษ 75

16) 2 ห้อง(หมากเป็ นหมากตาย) 78

17) ห้องจริ งห้องปลอม 81

 หลักสูตรการอบรมหมากลอม Basic I (สําหรับการอบรม 2 วัน)

หมากลอม เปน 1 ใน 4 ของศิลปะประจําชาติของจีน อันประกอบดวย ดนตรี โคลง

กลอน การวาดภาพ และหมากลอม ชาวจีนโบราณเปรียบเทียบการเลนหมากลอมไววา เสมือน
การสนทนาดวยมือ บางคนวาเหมือนฝนของปญญาชน บางคนบอกวา เปนหมากกระดานที่มีชวี ิต
นอกจากหมากลอม เนื่องจากกระดานโกะมีพื้นที่เลนมากถึง 361 จุด บนเสนที่ตัดกันดานละ 19 เสน
โกะจึงเปนเกมที่เลนยากและเปนศิลปะสุดยอดของการเลนหมากกระดาน ทั้งยังเปนศาสตรทาทาย
ใหผูเลนศึกษาแนวคิดในการวางแผน คิดอยางเปนระบบ คิดเชิงกลยุทธ

ฉะนั้นการเลมตนศึกษาการเลนหมากลอม จึงจําเปนตองอาศัยการเรียนรู กฎ กติกา

เทคนิคตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยิ่ง มารยาททีด่ ีในการเลนหมากลอม เพื่อที่จะพัฒนาฝมือการเลนมาก
ลอมในระดับสูงขึ้น ดังนั้นผูที่จะหัดเลนหมากลอมควรจะตองศึกษา เนื้อหา ตาง ๆ ของหลักสูตร
หมากลอมระดับ Basic 1 โดย ใชเวลาในการฝกอบรม 2 วัน รวม 15 ชั่วโมง โดยมีวัตถุประสงค
ของการฝกอบรมดังนี้

วัตถุประสงคของหลักสูตร
1. เพื่อใหผูเขารับการอบรมรูถึงประวัติความเปนมาของหมากลอม
2. เพื่อใหผูเขารับการอบรมสามารถเลนหมากลอม บนกระดาน 6x6 และ 9x9 ไดอยาง
ถูกตองตามกติกา
3. เพื่อใหผูเขารับการอบรมรูจักเทคนิคพิเศษตาง ๆ ในการนําไปสูวิธีการเลนหมากลอม
ในระดับสูงขึ้น
4. เพื่อใหผูเขารับการอบรม เปนนักเลนหมากลอมที่ดีมีมารยาท

2
 เนื้อหาหลักสูตร Basic I (สําหรับการอบรม 2 วัน)

วันแรก (7.5 ชัว่ โมง) วันที่สอง (7.5 ชั่วโมง)

• หมากลอมคืออะไร • เทคนิคการจับหมากกิน
• ประวัติความเปนมา - ตาขาย / ศอกกลับ / กรอกยาพิษ
• มารยาทในการเลนหมากลอม • การรักษาแผล
• กฎการเลนขั้นพื้นฐาน • หองจริง และหองปลอม
- ลมหายใจและการจับหมากกิน • เทคนิคการสรางหองขั้นพื้นฐาน
- การตอรอง (Ko) • ลักษณะหมาก (Good & Bad Shape )
- การนับพื้นที่
• การตัดและการตอเชื่อม
• หมากที่ถูกอาตาริแลวไมสามารถหนีได
• พื้นฐานการจับหมากกิน

เกณฑการอบรมและวัดผล

1. เขารับการอบรมเชิงปฎิบัติการ 2 วัน รวม 15 ชั่วโมง

2. ใชการอบรมภาคทฤษฎีสลับกับภาคปฎิบัติ และการทําแบบฝกหัด
3. ทําแบบฝกหัดในแตละเนื้อหาวิชาไดไมต่ํากวา 80%
4. ฝกปฎิบัติบนกระดาน 6x6 และ 9x9 ครบตามจํานวนที่กําหนด
5. ปฎิบัติตามมารยาทที่ดีของการเลนหมากลอม ไมแสดงมารยาทที่ไมเหมาะสมใน
ระหวางการอบรม

3
 หมากลอมเปนเกม ที่เลนสองคน
ฝายหนึ่งถือหมากดํา อีกฝายถือหมากขาว

การวางหมาก ใหหมากดําเริ่มวางกอน
ตามดวยหมากขาว วางบนจุดตัดสลับกันไป

4
 การวางหมาก ใหวางบนจุดตัดบนกระดาน

การวางที่ถูกตอง การวางที่ผิด

5
 หมากลอมเปนเกมสรางพื้นที่ ใครมีพื้นที่มากกวากัน
เปนฝายชนะ

ตัวอยาง

ลอมไดพื้นที่ พื้นที่ยังไมสมบูรณ

6
หมากดําลอมพื้นที่ได 4 จุด หมากขาวลอมพื้นที่ได 6 จุด
( หรือ 4 คะแนน ) ( หรือ 6 คะแนน )

7
 ถาหมากดําถูกหมากขาว
ลอมไวดังภาพจะถูกจับกิน

8
 การนับคะแนน
เมื่อกําแพงของแตละฝายชนกันหมดแลว ถือวาจบเกม ผูที่มีพื้นที่มากกวาเปนฝายชนะ

10 จุด
หมากดํา = 10 + 10 =20จุด
20 จุด
หมากขาว = 20 + 3 =23จุด
หมากขาว ชนะ !

10 จุด

3 จุด

9
 มารยาทที่ดีในการเลนหมากลอม
1. ถาคุณเปนผูเลนที่ออนกวา ไมวาจะเปนระดับฝมือหรืออายุ กอนเลนควรทําความเคารพ
ฝายตรงขามกอนเสมอ โดยการกมศีรษะใหและ/หรือกลาวคําวา “ขอคําแนะนําดวย”
ไมวาผลการเลนจะเปนอยางไร เมื่อจบเกมแลวควรกลาว “ขอบคุณ” ผูมีอาวุโสก็ควร
กมศีรษะรับ

2. สําหรับผูที่มีฝมือต่ํากวาหรือแมระดับฝมือจะใกลเคียงกัน การเลือกเลนหมากดําถือเปน
ความสุภาพ และใหเกียรติฝายตรงขาม

3. การเลนแตละครั้งที่แตมตอตามมาตรฐานที่กําหนด ผูที่มีฝมือออนกวาควรวางหมากตอ
ตามความเหมาะสม เพราะนั่นหมายถึงความออนนอมถอมตน

4. ควรเลนหมากลอมดวยความสํารวม ในขณะที่เลนหรือเมื่อจบเกม ไมควรแนะนําหรือ

สอนฝายตรงขาม หากไมมีการขอ เพื่อรักษามารยาทและหลีกเลี่ยง “ยกตนขมทาน”
ผูดูควรปฏิบัติเชนเดียวกัน

5. หมากลอมเปนเกมของสุภาพชน เมื่อวางหมากแลวอยาหยิบขึ้น หรือเปลี่ยนตําแหนง

นอกจากจะไดรับอนุญาตจากฝายตรงขาม

6. หมากลอมเปนเกมของปญญาชน อยาสงเสียงหัวเราะหรือพูดคุยกันในขณะที่ผูเลน
กําลังใชสมาธิ

7. ควรวางหมากใหตรงกึ่งกลางจุดตัด เพื่อหลีกเลี่ยงขอโตแยง

8. เก็บหมากของฝายตรงขามที่ถูกจับกินเปนเชลยใสไวในฝาโถของเรา เพื่อใหฝายตรง
ขามมองเห็นไดตลอดเวลา

9. ไมกวนเม็ดหมากลอมในโถ ทําใหเกิดเสียงดัง นารําคาญ

10. ไมเอานิ้วจิ้มในกระดาน เพื่อลําดับหมาก

11. เมื่อเลนจบใหเก็บหมากของตนเองใสโถหมากใหเรียบรอย

10
 1) ลมหายใจ
การนับลมหายใจถือเปนพื้นฐานที่สําคัญมาก ในการเลนหมากลอม

รูปที่ 1 เมื่อเราวางหมากลงไปบน รูปที่ 2 แสดงลมหายใจของ

จุดตัดบนกระดาน หมากดํา

รูปที่ 1 รูปที่ 2

รูปที่3 จุดตัดที่ A B C D
รูปที่ 4 ที่เครื่องหมาย
คือลมหายใจของหมากดําเม็ดนี้
ไมใชลมหายใจของหมากดํา
ดังนั้นหมาก เม็ดนี้มี 4 ลมหายใจ

A
B D
C

รูปที่ 3 รูปที่ 4

รูปที่ 5 ถาเม็ดหมากตอเชื่อมกัน รูปที่ 6 ที่เครื่องหมาย

ดังรูป หมากสองเม็ดนี้จะใช ไมใชลมหายใจของหมากดํา
ลมหายใจ รวมกัน ดังนั้น
หมาก 2 เม็ดนี้จะมี 6 ลมหายใจ

รูปที่ 5 รูปที่ 6
11
 1) ลมหายใจ

รูปที่ 1 หมากดํามี 3 ลมหายใจ รูปที่ 2 หมากดําตอเพิ่ม

ลมหายใจ มี 3 ลมหายใจ

รูปที่ 1 รูปที่ 2

รูปที่ 3 หมากขาวทําการปดลม รูปที่ 4 หมากขาวจะถูกจับกิน และ

หายใจของหมากดําจนหมด ถูกหยิบออกจากกระดาน

รูปที่ 3 รูปที่ 4

รูปที่ 5 หมากขาวทําการปดลม รูปที่ 6 หมากดําจะถูกจับกิน และ

หายใจของหมากดําจนหมด ถูกหยิบออกจากกระดาน

12 รูปที่ 5 รูปที่ 6
 1) ลมหายใจ
แสดงตัวอยางการปดลมหายใจหมากขาวดวยการปดทุกลมหายใจของ
หมากขาว

ตัวอยาง

1 2

3 4

13
 1) ลมหายใจ
ใหหมากดําวางหมากเพื่อปดลมหายใจทั้งหมดของหมากขาว

5 6

7 8

9 10

14
 1) ลมหายใจ
ใหหมากดําวางหมากเพื่อปดลมหายใจทั้งหมดของหมากขาว

11 12

13 14

15 16

15
 2) การจับหมากกิน

การจับหมากฝายตรงขามกิน เปนการปดลอมลมหายใจทุกลมหายใจของ
หมากฝายตรงขาม หมากที่ถูกจับกินจะถูกหยิบออกจากกระดานและเปน
เชลย

รูปที่ 1 รูปที่ 2
ตําแหนงที่ลูกศรชี้คือลมหายใจของหมากดํา หมากดําถูกปดลมหายใจหมด

รูปที่ 3 รูปที่ 4
หมากขาวเรียกกินหมากดํา หมากดําถูกจับกิน
(หมากดําถูกอาตาริ)
16
 2) การจับหมากกิน

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

1 2
2

3 4

5 6

17
 2) การจับหมากกิน

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

7 8

9 10

11 12
11

18
 2) การจับหมากกิน

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

13 14

15 16

17 18

19
 2) การจับหมากกิน

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

19 20

21 22

23 24

20
 2) การจับหมากกิน

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว ที่มีเครื่องหมาย

25 26

27 28

29 30

21
 2) การจับหมากกิน
ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว ที่มีเครื่องหมาย

31 32

33 34

35 36

22
 3) การตอเพิ่มลมหายใจ

แบบที่ 1 แบบที่ 2

หมากขาว อาตาริ หมากดําทําให หมากขาว อาตาริ หมากดําทั้ง 3 เม็ด

1 หมากดําเหลือ 1 ลมหายใจ ทําใหหมากดําเหลือ 1 ลมหายใจ

หมากดําตอเพิ่มลมหายใจ ทําให
หมากดํา 1 เดินตอเพิ่มลมหายใจ
หมากดํามี 5 ลมหายใจ
3

1
1

23
 3) การตอเพิ่มลมหายใจ

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเพิ่มลมหายใจ

1 2

3 4

5 6

24
 3) การตอเพิ่มลมหายใจ

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเพิ่มลมหายใจ

7 8

9 10

11 12

25
 3) การตอเพิ่มลมหายใจ

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเพิ่มลมหายใจ

13 14

15 16

17 18

26
 3) การตอเพิ่มลมหายใจ

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเพิ่มลมหายใจ

19 20

21 22

23 24

27
 3) การตอเพิ่มลมหายใจ

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเพิ่มลมหายใจ

25 26

27 28

23 24

28
 4) “การฆาตัวตาย”

1
1

หมากดํา 1 เปนการเดินฆาตัวตาย หมากดํา 1 ไมเปนการเดินฆาตัวตาย

หามเดิน! เพราะ ยังเหลืออีก 2 ลมหายใจ

1 1

หมากดํา 1 ดูเหมือนจะเปนการฆา เมื่อจับกินหมากขาว 1 เม็ดแลว

ตัวตาย แตก็เปนการจับกิน จะเหลืออยู 1 ลมหายใจ
หมากขาว เชนกัน

29
 4) “การฆาตัวตาย”

ถาหมากดํา 1 เปนการฆาตัวตายใหใสเครื่องหมาย , ถาไมใช ใหใส X

1 2

3 4

5 6

1 1

30
 4) “การฆาตัวตาย”

ถาหมากดํา 1 เปนการฆาตัวตายใหใสเครื่องหมาย , ถาไมใช ใหใส X

7 8

1 1

9 10

11 12

1 1

31
 4) “การฆาตัวตาย”

ถาหมากดํา 1 เปนการฆาตัวตายใหใสเครื่องหมาย , ถาไมใช ใหใส X

11 12

1 1

13 14

1 1

15 16

1 1

32
 4) “การฆาตัวตาย”

ที่ตําแหนง A, B, และ C ใหเขียนวงกลมลอมจุดที่เปนการฆาตัวตาย

17 18

A A
B
C B C

19 20

A
A

B
B C

33
 5) การตอรอง (โคะ)
การตอรองนั้นเปนผลจากขอบังคับในการเลนหมากลอมที่วา "หามกินกลับไปกลับมา ในลักษณะที่
เหมือนเดิมทันทีทน ั ใด

หมากขาวสามารถวางที่จุด A และจับ เกิดเปนรูปนี้ หมากดําก็สามารถวางที่

1กินหมากดําได จุด Bและจับหมากขาวกินไดเชนกัน

A B

เกิดเปนรูปนี้ (กลับมาเปนรูปเดิม)

3
ตางฝายตางก็สามารถจับกินกันไป
กันมาไมมกี ารเปลี่ยนแปลงภาพ
เกิดขึ้นและคงไมสามรถเลนใหจบ
เกมไดอยางแนนอนในการเลนหมาก
A ลอมจึงตองมีขอบังคับวา

หามกินกลับไปกลับมาในลักษณะทีเ่ หมือนเดิมทันทีทันใด" กลาวคือ

จากรูปที่ 1 เมื่อหมากขาวจับกินหมากดําแลว หมากดําจับกินหมากขาว
คืนไมไดในทันที ตองผานไปกอน 1 ตา !!!!
1

34
 5) การตอรอง (โคะ)

ใหหมากดําวางหมาก ทําใหเกิดโคะ

1 2

3 4

5 6

35
 5) การตอรอง (โคะ)

ใหหมากดําวางหมาก ทําใหเกิดโคะ
7 8

9 10

11 12

36
 6) การตอเชือ
่ ม

แบบที่ 1 แบบที่ 2

หมากขาวและหมากดําตางมีเม็ด หมากขาวและหมากดําตางมีเม็ด
1หมากที่แยกจากกัน หมากที่แยกจากกัน

หมากดํา 1 ตอเชื่อมหมากดําให หมากดํา 1 ตอเชื่อมหมากดําให

เปนกลุมเดียวกัน และตัดหมาก เปนกลุมเดียวกัน และตัดหมาก
ขาวออกจากกัน ขาวออกจากกัน
3

1
1

หากเปนตาเดินของหมากขาว หมาก หากเปนตาเดินของหมากขาว หมาก

ขาวก็สามารถตอเชื่อมไดเชนเดียวกัน ขาวก็สามารถตอเชื่อมไดเชนเดียวกัน

1
1
1

37
 6) การตอเชือ
่ ม

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเชื่อมหมากดํา กับหมากดํา

1 2

3 4

5 6

38
 6) การตอเชือ
่ ม

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเชื่อมหมากดํา กับหมากดํา

7 8

9 10

11 12

39
 6) การตอเชือ
่ ม

ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเชื่อมหมากดํา กับหมากดํา

13 14

15 16

17 18

40
 6) การตอเชือ
่ ม
ใหหมากดําวางหมากเพื่อตอเชื่อมหมากดํา กับหมากดํา
(ใชการจับกิน)

19 20

21 22

23 24

41
 7) การตัดหมาก

แบบที่ 1 แบบที่ 2

หมากขาวและหมากดําตางมีเม็ด หมากขาวและหมากดําตางมีเม็ด
1หมากที่แยกจากกัน หมากที่แยกจากกัน

หมากดํา 1 ตัดหมากขาว หมากขาว 1 ตัดหมากดํา

ออกเปน 2 กลุม ออกเปน 2 กลุม
3

1
1 1

5จะเห็นวาหมากขาวถูกตัดออกเปน จะเห็นวาหมากดําถูกตัดออกเปน
2 กลุม 2 กลุม

42
 7) การตัดหมาก
1

ใหเลือกวากลุมหมากใดที่ถูกตัดออกจากกัน หรือ

1 2

3 4

5 6

43
 7) การตัดหมาก

ใหเลือกวากลุมหมากใดที่ถูกตัดออกจากกัน หรือ

7 8

9 10

11 12

44
 7) การตัดหมาก

ใหเลือกวากลุมหมากใดที่ถูกตัดออกจากกัน หรือ

13 14

15 16

17 18

45
 8) พื้นฐานการจับกิน1

1 หมากดํา และ หมากขาว 2 หากเปนตาเดินของหมากดํา

ตางถูกอาตาริ หมากดําสามารถจับกินหมากขาวได

3 หมากขาวถูกจับกิน ถูกหยิบ 4 ในทางกลับกัน หากขาวไดเดินกอน

ออกจากกระดาน ขาวจะจับหมากดํากินไดเชนกัน

1
1
1

46
 8) พื้นฐานการจับกิน1

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

1 2

3 4

5 6

47
 8) พื้นฐานการจับกิน1

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

7 8

9 10

11 12

48
 8) พื้นฐานการจับกิน1

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

13 14

15 16

17 18

49
 9) “หมากที่ถูกอาตาริ
และไมสามารถหนีได”

1 หมากดํา ถูกอาตาริท่เี สน 1 2 จะไมสามารถหนีได สุดทายจะถูก

1 หมากขาวจับกิน ดังรูป

8 6 4 2
7 5 3 1

1 หมากขาว 1 อาตาริหมากดําที่เสน 2 2 หมากดําก็ไมสามารถหนีได

เชนกัน

1
4 3 1 2

1 2
หมากขาว 1 อาตาริหมากดํา 2เม็ด หมากดําหนีจะถูกจับกินแบบ
แบบขั้นบันได ขั้นบันได

1 1
3 2
7 6 4
11 10 8 5
15 14 12 9
18 16 13
50 19 17
 9) “หมากที่ถูกอาตาริ
และไมสามารถหนีได”

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

1 2

3 4

5 6

51
 9) “หมากที่ถูกอาตาริ
และไมสามารถหนีได”

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับกินหมากขาว

7 8

9 10

11 12

52
 9) “หมากที่ถูกอาตาริ
และไมสามารถหนีได”

หมากดําวางเพื่อจับกินหมากขาว ดวยการไลลาแบบขั้นบันได

13 14

15 16

17 18

53
 10) พื้นฐานการจับกิน 2

เมื่ออาตาริ เราสามารถใชประโยชน วางหมากดํา 1 หมากขาวไมสามารถ

จากหมากที่มีอยู เพิ่มลมหายใจไดเนื่องจาก
มีหมากดํา O ปดอยู

2
1 2 1

หมากขาว 1 พยายามหนี หมากดํา 1 อาตาริผิดทิศ ทําให

แตหนีไมรอด หมากขาวรอด

54
 10) พื้นฐานการจับกิน 2

ฝกอาตาริใหถูกทิศทาง เพื่อจับกินหมากขาว

2
1 2

3 4

5 6

55
 10) พื้นฐานการจับกิน 2

ฝกอาตาริใหถูกทิศทาง เพื่อจับกินหมากขาว

8
1 2

9 10

11 12

56
 10) พื้นฐานการจับกิน 2

ฝกอาตาริใหถูกทิศทาง เพื่อจับกินหมากขาว

13 14

15 16

17 18

57
 10) พื้นฐานการจับกิน 2

ฝกอาตาริใหถูกทิศทาง เพื่อจับกินหมากขาว

19 20

21 22

23 24

58
 11) “พื้นที่”

พื้นที่ คือจุดตัดวาง ๆ ที่อยูในวงลอม เครื่องหมาย O

คือพื้นที่ของหมากดํา

1
2 1

หมากดํา 2 ปองกัน ถาหมากดําไมปองกัน พื้นที่ของ

ไมใหหมากขาว 1 เขามาในพื้นที่ หมากดําจะเสียหายมาก

59
 11) “พื้นที่”

หมากดํามีพื้นที่กี่คะแนน

1 2

คะแนน คะแนน

3 4

คะแนน คะแนน

5 6

คะแนน คะแนน

60
 11) “พื้นที่”

นับพื้นที่หมากดําวามีกี่คะแนน ถาไมมีใหใสเครื่องหมาย (X)

7 8

คะแนน คะแนน

9 10

คะแนน คะแนน

11 12

คะแนน คะแนน

61
 11) “พื้นที่”

ใหหมากดําวางหมากปองกันพื้นที่ และนับพื้นที่ที่เหลือ

13 14

1 1
คะแนน คะแนน

15 16

1
คะแนน คะแนน
1

17 18

1
คะแนน 1 คะแนน

62
 11) “พื้นที่”

นับจํานวนพื้นที่ของทั้งสองฝาย หมากฝายใดเปนฝายชนะ

19 (หมากดํา,หมากขาว) 20 (หมากดํา,หมากขาว)

21 (หมากดํา,หมากขาว) 22 (หมากดํา,หมากขาว)

63
 12) ชวงจบเกม

หมากขาว 1 พยายามเดิน หมากดําเดินปดพื้นที่

1 ทําลายพื้นที่หมากดํา

1 1

หมากดํากลุมนี้มีพื้นที่โดย หากปลอยใหหมากขาวบุกเขามา
3 สมบูรณ พื้นที่ของหมากดํา
กลุมนี้มีพื้นที่ 10คะแนน จะเสียหายอยางมาก

1 2 3
4 5 1
6 7
8 9 10

64
 12) ชวงจบเกม
1
ใหหมากดําเดินปดพื้นที่ใหสมบูรณ และหมากดํามีกี่คะแนน

1 2 คะแนน
คะแนน

3 คะแนน 4 คะแนน

5 คะแนน 6 คะแนน

65
 12) ชวงจบเกม
1
ใหหมากดําเดินปดพื้นที่ใหสมบูรณ และหมากดํามีกี่คะแนน

7 คะแนน 8 คะแนน

9 คะแนน 10 คะแนน

11 คะแนน 12 คะแนน

66
 13) “ตาขาย”(net)

แบบที่ 1 แบบที่ 2

1 1
หมากดําจะจับกินหมากขาว อยางไร หมากดําจะจับกินหมากขาว อยางไร

2 หมากดํา 1 ใชการจับกินแบบตาขาย 2 หมากดํา 1 ใชการจับกินแบบตาขาย

1 1

3 หมากขาวพยายามเดินหนี 3 หมากขาวพยายามเดินหนี
แตไมสามารถหนีได แตไมสามารถหนีได

1
1 2 3
2 3 4
5

67
 13) “ตาขาย”(net)

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับหมากขาว โดยใชตาขาย

1 2

3 4

5 6

68
 13) “ตาขาย”(net)

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับหมากขาว โดยใชตาขาย

7 8

9 10

11 12

69
 13) “ตาขาย”(net)

ใหหมากดําวางหมากเพื่อจับหมากขาว โดยใชตาขาย

13 14

15 16

17 18

70
 14) “ศอกกลับ” (snap back)

ตัวอยางที่ 1

1 2

2 1

หมากดําจะเดิน เพื่อจับกินหมากขาว หมากดํา 1 เดินผิด ทําใหหมากขาวรอด

ไดอยางไร

3 4

1 2 3

หมากดํา 1 เดินเพื่ออาตาริ หมากดํา 3 จับกินหมากขาว 3 เม็ดกลับ

หมากขาว 2 ตองจับกินหมากดํา 1

ตัวอยางที่ 2

1 2

71
 14) “ศอกกลับ” (snap back)

ใหหมากดําใช “ศอกกลับ” จับกินหมากขาว

1 2

3 4

5 6

72
 14) “ศอกกลับ” (snap back)

ใหหมากดําใช “ศอกกลับ” จับกินหมากขาว

7 8

9 10

11 12

73
 14) “ศอกกลับ” (snap back)

ใหหมากดําใช “ศอกกลับ” จับกินหมากขาว

13 14

15 16

17 18

74
 15) “กรอกยาพิษ”

แบบที่ 1 แบบที่ 2
หมากดําจะเดินเพื่อจับกิน หมากขาว หมากดําจะเดินเพื่อจับกิน หมากขาว
ไดอยางไร ไดอยางไร
1 1

หมากดําตองวางหมากดํา 1 หมากดําตองวางหมากดํา 1
ใหหมากขาวกินเพื่อลดลมหายใจ ใหหมากขาวกินเพื่อลดลมหายใจ
และอาตาริที่3 หมากขาวไมสามารถตอเชื่อมได และอาตาริที่3 หมากขาวไมสามารถตอเชื่อมได

2 2

1 2 3

3 1 2
หากอาตาริที่หมากดํา1 หากอาตาริที่หมากดํา1
3 จะไมสามารถจับกินหมากขาวได 3 จะไมสามารถจับกินหมากขาวได

2 1

1 2

75
 15) “กรอกยาพิษ”

ใหหมากดําใชการกรอกยาพิษ จับกิน หมากขาว

1 2

3 4

5 6

76
 15) “กรอกยาพิษ”

ใหหมากดําใชการกรอกยาพิษ จับกิน หมากขาว

7 8

9 10

11 12

77
 16) 2 หอง
(หมากเปนหมากตาย)

หมากขาวไมสามารถลงที่จุดA หรือ B
หมากขาวลอมหมากดําอยูแตไม
ไดเพราะเปนการฆาตัวตาย
1สามารถจับกินหมากดําได (หมากดํามี 2หอง)

A B

หมากดํามีหองเดียว สุดทายจะ เชนเดียวกันหมากดํากลุมนี้ก็มีเพียง

ถูกหมากขาวจับกิน หองเดียว ถึงแมจะจับกินหมากขาว
1 เม็ดได สุดทายก็จะถูกขาวจับกิน
ไดทั้งกลุม

1
78
 16) 2 หอง
(หมากเปนหมากตาย)

ใหทําเครื่องหมาย หนาหมากที่มี 2 หองถาไมใชใหทําเครื่องหมาย

1 2

3 4

5 6

79
 16) 2 หอง
(หมากเปนหมากตาย)
ใหทําเครื่องหมาย หนาหมากที่มี 2 หองถาไมใชใหทําเครื่องหมาย
7 8

9 10

11 12

80
 17) หองจริงหองปลอม

หมากดํา มี 2 หอง หมากขาวไม แตรูปนี้หมากดํามีเพียง 1 หองจริงคือ

1สามารถเดินที่ A หรือ B ได B และ 1 หองปลอม

A A

B B

หมากขาวสามารถจับกิน สุดทายหมากดําจะถูกจับกิน
3
ดําสามเหลี่ยม และอาตาริหมากดํา

81
 17) หองจริงหองปลอม

ที่ตําแหนง A เปนหองจริงหรือหองปลอมทําเครื่องหมายวงกลมลอมรอบ
คําตอบ (หองจริง / หองปลอม)

1 (หองจริง / หองปลอม) 2 (หองจริง / หองปลอม)

A A
3 (หองจริง / หองปลอม) 4 (หองจริง / หองปลอม)

A A
5 (หองจริง / หองปลอม) 6 (หองจริง / หองปลอม)

A A
82
 17) หองจริงหองปลอม
ที่ตําแหนง A เปนหองจริงหรือหองปลอมทําเครื่องหมายวงกลมลอมรอบ
คําตอบ (หองจริง / หองปลอม)
7 (หองจริง / หองปลอม) 8 (หองจริง / หองปลอม)

9 (หองจริง / หองปลอม) 10 (หองจริง / หองปลอม)

A A

11 (หองจริง / หองปลอม) 12 (หองจริง / หองปลอม)

A A

83
 ใบบันทึกคะแนน

กระดานที่ 1 กระดานที่ 2
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
กระดานที่ 3 กระดานที่ 4
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
กระดานที่ 5 กระดานที่ 6
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
กระดานที่ 7 กระดานที่ 8
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
84
 ใบบันทึกคะแนน

กระดานที่ 9 กระดานที่ 10
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
กระดานที่ 11 กระดานที่ 12
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
กระดานที่ 13 กระดานที่ 14
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
กระดานที่ 15 กระดานที่ 16
ชื่อคูเลน...................................... ชื่อคูเลน......................................
ผลการเลน…….. ........ : ........ ผลการเลน…….. ........ : ........
ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา ใหคูเลนประเมินมารยาทของเรา
( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ ( ) แสดงความเคารพคูเ ลน ( ) นัง่ เลนอยางสุภาพ
( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน ( ) ไมกวนเม็ดหมากในโถ ( ) ไมพดู คุยขณะเลน
( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน ( ) วางเชลยในฝาหมาก ( ) ไมเอานิ้วจิ้มกระดาน
( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน ( ) ไมเดินเร็วเกินไป ( ) กลาวขอบคุณหลังจบการเลน
( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน ( ) เก็บหมากของตนเองใสโถหลังจบการเลน

..................................................ลายเซ็น ..................................................ลายเซ็น
85