GP HiTS

GARIS PANDUAN
PELAKSANAAN PROGRAM
HIDANGAN BERKHASIAT
DI SEKOLAH (HiTS)
BAHAGIAN PEMAKANAN
KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
PROGRAM
AN
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
GARIS PAND
iii
Hak Cipta Terpelihara © Kementerian Kesihatan Malaysia
GA RI S PA ND UA N PROGRA M HI DA N GA N BE RK H A S I AT D I S EKO LA H
Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian dariapda buku ini boleh diterbitkan semula, disimpan untuk
pengeluaran atau ditukarkan ke dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang alat juga pun, sama
ada dengan cara elektronik, gambar serta rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada
penerbit.
Edisi Pertama 2019
Diterbitkan oleh:
Bahagian Pemakanan
Kementerian Kesihatan Malaysia
UAN
Aras 1, Blok E3, Kompleks E
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
62590 Putrajaya, Malaysia
Tel: 603-8892 4503

Faks: 603-8892 4511
PROGRAM
Laman web: http://nutrition.moh.gov.my/
KANDUNGAN
PROGRAM
Bil. Perkara Muka Surat
Prakata Pengarah
1.
2.
Pengenalan
Latar belakang
AN 1
3. Rasional pelaksanaan 3
4. Objektif program 4
5. Kumpulan Sasar Program 5
6. Mekanisme Pelaksanaan 6
6.1 Persetujuan Ibu bapa/ Penjaga
6.2 Perancangan Menu
6.3 Cadangan Harga Pakej Makanan
6.4 Penyediaan Makanan
6.5 Kaedah Pembayaran
6.6 Penerimaan Menu
6.7 Pemberhentian
7. Pemantauan 8
8. Tugas dan Tanggungjawab 9

8.1 Pegawai Sains (Pemakanan) Daerah
8.2 Pegawai Sains (Pemakanan) Negeri
iv 8.3 Pegawai Teknologi Makanan/ Penolong Pegawai Kesihatan
Persekitaran (PPKP)
8.4 Guru Penyelaras Program HiTS
8.5 Pihak Pentadbir Sekolah
8.6 Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG)

8.7 Jawatankuasa Program HiTS
9. Carta Alir bagi Pelaksanaan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS) 12
10. Proses Kerja 13
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
Senarai Lampiran
Lampiran 1 Contoh Surat Hebahan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
GARIS PAND
Lampiran 2
Lampiran 3
Borang Tinjauan Pasaran Pelaksanaan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah
(HiTS)
Senarai Cadangan Menu Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
A. Menu Sesi Pagi
B. Menu Sesi Petang
Lampiran 4 Contoh Borang Persetujuan Ibu Bapa/ Penjaga untuk Menyertai Program
Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
Lampiran 5 Borang Tinjauan Pelaksanaan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
(Diisi oleh Ibu Bapa/ Penjaga)
Lampiran 6 Borang Pematuhan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS) [Diisi oleh
Pegawai Sains (Pemakanan)]
Lampiran 7 Ringkasan Laporan Hasil Pemantauan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah
(HiTS) [Diisi oleh Pegawai Sains (Pemakanan) Daerah untuk dihantar ke Jabatan
Kesihatan Negeri (JKN)]
Lampiran 8 Ringkasan Laporan Hasil Pemantauan Program Hidangan Berkhasiat di
Sekolah (HiTS) [Diisi oleh Pegawai Sains (Pemakanan) Negeri untuk dihantar ke
Bahagian Pemakanan, KKM]
Lampiran 9 Borang Pemberhentian Penyertaan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah
(HiTS)
Lampiran 10 Cadangan Bekas Makanan dan Minuman Program Hidangan Berkhasiat di v
Sekolah (HiTS)
UAN
PROGRAM
PROGRAM
PRAKATA
Pengarah
Bahagian Pemakanan
Kementerian Kesihatan Malaysia
AN
Anak-anak kita adalah aset negara. Oleh itu, amalan gaya hidup sihat termasuklah budaya
makan secara sihat perlu diterapkan kepada mereka sejak awal usia lagi. Generasi yang
sihat dan sejahtera sudah tentu akan dapat membangun dan memimpin negara dengan
cemerlang pada suatu hari nanti.
Selaras dengan itu, kerajaan sentiasa berusaha memastikan semua lapisan masyarakat
termasuklah murid sekolah mendapat bekalan makanan yang berkhasiat dan sihat.
Penyediaan hidangan yang sihat dan berkhasiat melalui Program HiTS merupakan salah
satu strategi yang diambil untuk mencapai matlamat tersebut. Ianya juga selaras dengan
strategi yang telah digariskan dalam Dasar Pemakanan Kebangsaan Malaysia.
Justeru, garis panduan ini telah diterbitkan dalam usaha untuk mempromosikan amalan
makan secara sihat melalui penyediaan hidangan makanan berkhasiat kepada murid di
vi
sekolah. Pelaksanaan inisiatif ini diharap dapat membudayakan amalan makan secara sihat
dalam kalangan kanak-kanak dan diteruskan apabila mereka dewasa. Ini seterusnya akan
dapat membendung masalah malpemakanan seperti kekurangan zat makanan, berlebihan
berat badan dan obesiti serta penyakit-penyakit kronik seperti diabetes, hipertensi dan sakit
jantung. Adalah diharapkan dengan usaha bersungguh-sungguh jawatankuasa yang telah

membentuk garis panduan ini, usaha mensejahterakan kesihatan murid akan dapat dicapai.
Akhir kata, sekalung penghargaan kepada semua ahli jawatankuasa yang telah memberikan
komitmen dan sumbangan dalam menjayakan penerbitan garis panduan ini.
ZALMA ABDUL RAZAK

GARIS PANDU
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
1
GARIS PAND
PENGENALAN
Sekolah merupakan tempat atau prasarana terbaik bagi memberi peluang kepada
murid-murid mempelajari dan memahami kepentingan amalan makan secara sihat
dan seimbang. Murid-murid menghabiskan hampir satu per tiga daripada waktu harian
mereka di sekolah. Dalam tempoh tersebut, mereka mengambil makanan sekurang-
kurangnya sekali di kantin sekolah. Oleh itu, sekolah merupakan satu institusi yang 1
amat penting untuk menyediakan persekitaran yang menyokong amalan makan secara
sihat.
Pengetahuan tentang kepentingan amalan makan secara sihat dan seimbang adalah
perlu bagi menerapkan amalan ini sejak dari kecil. Malaysian Dietary Guidelines for
Children and Adolescents, 2013 menyarankan pengambilan lima kumpulan makanan
iaitu bijirin, sayur-sayuran dan buah-buahan, ikan, ayam, daging dan kekacang serta
susu dan produk tenusu setiap hari. Pengambilan lemak, minyak, gula dan garam
pula dalam kuantiti yang sedikit. Selain itu, panduan berkenaan turut mencadangkan
pengambilan tiga waktu makan utama iaitu sarapan, makan tengah hari dan makan
malam di samping satu hingga dua snek yang berkhasiat di antara waktu makan jika
perlu.
Hasil daripada National Health and Morbidity Survey (2017) mendapati 8.1% murid
sekolah rendah tidak mengambil sarapan sebelum ke sekolah dan 11.4% murid sekolah
menengah tidak bersarapan setiap hari. Alasan untuk mereka tidak mengambil sarapan
UAN
adalah kerana tiada selera, kesuntukan masa dan tiada makanan untuk dimakan.
Justeru, kebolehdapatan makanan dan minuman yang pelbagai dan berkhasiat

di sekolah adalah sangat penting dalam penerapan amalan pemakanan sihat dan
seimbang di kalangan murid. Hal ini seterusnya, akan dapat membudayakan amalan
hidup secara sihat yang akan membantu meningkatkan pertumbuhan fizikal dan
PROGRAM
perkembangan mental yang optimum di kalangan murid sekolah.
PROGRAM
2
AN
LATAR
BELAKANG
Pelaksanaan program ini adalah hasil Mesyuarat Jawatankuasa Induk 3K

(Keselamatan, Kesihatan dan Keceriaan) pada tahun 2011 berdasarkan konsep
hidangan berkhasiat yang telah dijalankan di Sekolah Jenis Kebangsaan (C)
Chin Kwang Wahyu, Muar, Johor. Seterusnya, Kementerian Kesihatan Malaysia
telah mencadangkan pelaksanaan Projek Rintis Program Hidangan Berkhasiat
di Sekolah (School Meal Programme) dan telah dipersetujui melalui Mesyuarat
2
Jawatankuasa Exco dan Dasar Kesihatan Awam Bil. 1 Tahun 2013 pada 22
Januari 2013. Melalui Mesyuarat Peringkat Ketua Pengarah Antara KKM dan
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) bagi Menangani Masalah Obesiti di
Kalangan Pelajar Sekolah pada 17 Disember 2018 juga telah bersetuju untuk
perluasan pelaksanaan Program HiTS.
Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS) adalah salah satu aktiviti promosi
pemakanan sihat yang disasarkan untuk murid. Pogram ini merupakan hidangan
pakej makanan berkhasiat yang terdiri daripada sumber karbohidrat, protein,
sayur-sayuran dan buah-buahan. Ianya memenuhi keperluan kalori dan nutrien
murid mengikut waktu makan di sekolah. Senarai menu hidangan berkhasiat bagi
satu bulan disediakan oleh Pegawai Sains (Pemakanan), supaya murid-murid dapat
menikmati hidangan yang berlainan setiap hari.
Projek rintis HiTS ini telah dilaksanakan bermula pada tahun 2013 di Sekolah
Kebangsaan Setiawangsa, Kuala Lumpur dengan penyertaan murid Tahun 1 dan
GARIS PANDU
Tahun 2. Seterusnya, Program HiTS ini telah diperluaskan ke 52 buah sekolah di
negeri Selangor, Putrajaya, Negeri Sembilan, Johor dan Kedah melalui pelbagai
inisiatif termasuklah oleh pihak sekolah dan hasil daripada advokasi Pegawai
Sains (Pemakanan).
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
3
GARIS PAND
KOKO
RASIONAL
PELAKSANAAN
Amalan pemakanan yang kurang sihat boleh menyebabkan masalah malnutrisi seperti
kurang berat badan, berlebihan berat badan, obesiti dan masalah pemakanan lain
seperti anemia yang boleh mengganggu proses pembelajaran dan prestasi akademik
murid-murid. Banyak kajian menunjukkan bahawa prevalens berlebihan berat badan
dan obesiti semakin meningkat dalam kalangan kanak-kanak dalam umur persekolahan.
3
Data Tinjauan Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan 2011 menunjukkan bahawa 3.9%
kanak-kanak berumur kurang 18 tahun adalah obes. Angka ini meningkat kepada
11.9% dalam kajian yang sama pada tahun 2015. Dalam masa yang sama, kajian
menunjukkan bahawa 13.0% daripada kanak-kanak di Malaysia adalah kurang berat
badan.
Pengambilan nutrien yang tidak mencukupi akan mempengaruhi status kesihatan

kanak-kanak khususnya ke atas pertumbuhan fizikal dan perkembangan mental
mereka. Kekurangan nutrien akan mengganggu metabolisme tubuh yang boleh
mendatangkan pelbagai penyakit, masalah kesihatan dan gangguan kepada
perkembangan kanak-kanak. Seterusnya keadaan ini akan meningkatkan kos perubatan
(Branca dan Ferrari, 2002). Oleh itu, penyediaan hidangan berkhasiat di sekolah dapat
membantu meningkatkan status pemakanan kanak-kanak sekolah.
UAN
PROGRAM
PROGRAM
4
AN
OBJEKTIF
PROGRAM
Objektif umum
Untuk meningkatkan status pemakanan murid sekolah.
Objektif khusus
Untuk memastikan Untuk meningkatkan Untuk menyediakan

murid mendapat pengetahuan dan persekitaran yang
GARIS PANDU
hidangan berkhasiat amalan makan membantu amalan
mengikut keperluan secara sihat di makan secara sihat.
mereka. kalangan murid.
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
5
GARIS PAND KUMPULAN
SASARAN
PROGRAM
Program ini disasarkan kepada semua murid sekolah.
UAN
PROGRAM
PROGRAM
6
AN
MEKANISME
SUSU PELAKSANAAN

Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS) merupakan program yang dijalankan
secara SUKARELA bagi ibu bapa yang berminat untuk melibatkan anak mereka. Ibu
bapa perlu membayar kos makanan dan ianya diuruskan oleh pihak sekolah atau pihak
yang dipertanggungjawabkan oleh pihak sekolah.
6 Pendekatan yang digunakan adalah melalui pemberian makanan yang berkhasiat dan
dapat memenuhi 20% hingga 30% keperluan kalori harian murid. Pakej menu yang
disarankan terdiri daripada pelbagai jenis makanan yang biasa dimakan oleh kanak-
kanak Malaysia dan dihidangkan bersama buah.
Persetujuan Ibu bapa/ Penjaga

Persetujuan ibu bapa/ penjaga diperlukan sebelum murid-murid
menyertai program ini. Surat persetujuan menyertai program akan
diedarkan dan dikumpul oleh pihak sekolah. Borang persetujuan
disimpan sebagai rekod oleh pihak sekolah sepanjang murid
menyertai program. Contoh Borang Persetujuan Ibu Bapa/ Penjaga
untuk Menyertai Program HiTS adalah seperti di Lampiran 4.
Perancangan menu
Menu yang dihidangkan adalah berdasarkan 20% hingga 30%
GARIS PANDU
daripada jumlah keperluan kalori sehari bagi murid sekolah rendah
iaitu di antara 250 kcal hingga 450 kcal. Menu yang dirancang
terdiri daripada hidangan lengkap mengikut khidmat nasihat yang
diberikan oleh Pegawai Sains (Pemakanan) dengan mengambil kira
makanan yang digemari oleh murid dan mengikut budaya setempat.
Maklum balas ibu bapa pada Borang Tinjauan Pelaksanaan Program
PELAKSANAAN
Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS) seperti di Lampiran 5 juga
diambil kira dalam perancangan menu tersebut.
PELAKSANAAN
Cadangan harga pakej makanan
Harga pakej makanan (hidangan utama dan buah) adalah
berdasarkan persetujuan antara pengusaha kantin, pihak
sekolah dan PIBG/ ibu bapa. Walau bagaimanapun, harga yang
GARIS PAND difikirkan bersesuaian adalah seperti berikut:
• Semenanjung Malaysia- RM2.00 hingga RM3.00
• Sabah/ Sarawak/ Labuan- RM2.50 hingga RM3.50
*Anggaran harga adalah mengikut harga semasa pada tahun 2018.
Penyediaan makanan
Makanan disediakan oleh pengusaha kantin sekolah dengan
khidmat nasihat yang diberikan oleh Pegawai Sains (Pemakanan)
[Lampiran 3 - Senarai Cadangan Menu Program Hidangan
Berkhasiat di Sekolah (HiTS)]. Kaedah hidangan makanan adalah
berdasarkan kesesuaian dan persetujuan oleh pihak sekolah.
Cadangan Bekas Makanan Program HiTS adalah seperti di
Lampiran 10.
Kaedah pembayaran
Kadar, kaedah dan kekerapan pembayaran HiTS adalah tertakluk
kepada perbincangan antara pihak sekolah, pengusaha kantin 7
dan ibu bapa (PIBG).
Penerimaan Menu
Pemantauan program ini akan dilaksanakan oleh Pegawai
Sains (Pemakanan) dengan menggunakan Borang Pemantauan
Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS 101) di Lampiran
6 dan Borang Ringkasan Laporan Hasil Pemantauan Program
Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS 201) di Lampiran 7.
Berdasarkan maklum balas pemantauan program ini, sekiranya

menu yang dicadangkan tidak mendapat sambutan daripada
murid, Pegawai Sains (Pemakanan) boleh memberikan cadangan
penukaran menu kepada pihak sekolah.
UAN
Pemberhentian
Ibu bapa/ penjaga berhak untuk tidak meneruskan penyertaan
anak mereka dalam Program HiTS. Walau bagaimanapun,
pemakluman hendaklah dibuat secara bertulis atau menggunakan
Borang Pemberhentian Penyertaan Program HiTS di Lampiran
PROGRAM
9 kepada pihak sekolah sekurang-kurangnya seminggu sebelum
tarikh pemberhentian.
PROGRAM
7
AN
PEMANTAUAN
Pemantauan oleh Pegawai Sains (Pemakanan)

Persediaan dan Pengendalian Prog
Pegawai Sains (Pemakanan) Daerah perlu memantau pelaksanaan Program HiTS sekurang-
kurangnya sekali dalam tempoh tiga bulan menggunakan Borang Pemantauan Program
8
Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS 101). Borang Ringkasan Laporan Hasil Pemantauan
Program HiTS (HiTS 201) perlu dihantar ke Jabatan Kesihatan Negeri (JKN) pada April,
Julai dan Oktober.
Pegawai Sains (Pemakanan) Negeri pula perlu mengisi Borang Ringkasan Laporan Hasil
Pemantauan Program HiTS (HiTS 202) dan dihantar ke Bahagian Pemakanan, Kementerian
Kesihatan Malaysia pada April, Julai dan Oktober.
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
8
GARIS PAND
TUGAS DAN
TANGGUNGJAWAB

Program HiTS memerlukan usaha yang bersepadu daripada semua pihak. Tugas dan
tanggungjawab adalah seperti berikut:
Pegawai Sains (Pemakanan) Daerah 9
i. Menjadi Ahli Jawatankuasa Program HiTS di sekolah.

ii. Memberi input teknikal pemakanan dari semasa ke semasa:
• Menyediakan pilihan/ pertukaran menu mengikut keperluan.
• Menyediakan kandungan kalori makanan/ minuman, sekiranya terdapat
pertukaran menu.
iii. Menjalankan Latihan Katering Sihat kepada pengusaha kantin yang terlibat dalam
penyediaan HiTS serta pihak sekolah.
iv. Menjalankan tindakan penambahbaikan sekiranya pelaksanaan HiTS tidak
mengikut garis panduan yang ditetapkan.
v. Menjalankan tinjauan pelaksanaan program secara berkala dengan menggunakan
Borang Tinjauan Pelaksanaan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
(Lampiran 5).
vi. Memantau pelaksanaan HiTS secara berkala menggunakan Borang Pematuhan
HiTS 101 (Lampiran 6).
vii. Menghantar Borang Ringkasan Laporan Hasil Pemantauan HiTS 201 ke JKN
UAN
(Lampiran 7).
Pegawai Sains (Pemakanan) Negeri
PROGRAM
i. Menghantar Ringkasan Laporan Hasil Pemantauan Program HiTS 202 ke Bahagian
Pemakanan, KKM (Lampiran 8).
ii. Membentangkan hasil pemantauan program di peringkat JKN dan JPN (jika perlu).
PROGRAM
Pegawai Teknologi Makanan/ Penolong Pegawai Kesihatan
Persekitaran (PPKP)

ii. Memantau kebersihan dan keselamatan makanan di kantin dengan
menggunakan kriteria risk-based assessment.
AN
Guru Penyelaras Program HiTS

ii. Memastikan pelaksanaan program HiTS mengikut mekanisme pelaksanaan
yang digariskan.
iii. Membantu menjalankan tinjauan pelaksanaan program secara berkala
dengan menggunakan Borang Tinjauan Pelaksanaan Program Hidangan
Berkhasiat di Sekolah (HiTS) (Lampiran 5).
Pihak Pentadbir Sekolah
i. Memberi kelulusan untuk menjalankan HiTS di sekolah.

ii. Membantu dalam edaran surat hebahan (Lampiran 1), Borang Tinjauan
10
Pasaran Pelaksanaan Program HiTS (Lampiran 2), Borang Persetujuan Ibu
Bapa/ Penjaga Untuk Menyertai Program HiTS (Lampiran 4) serta Borang
Tinjauan Pelaksanaan Program HiTS (Lampiran 5).
iii. Menubuhkan Jawatankuasa Program HiTS di peringkat sekolah.
Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG)
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
Pembentukan Jawatankuasa Program HiTS
Cadangan keahlian Jawatankuasa Program HiTS:

GARIS PAND Pengerusi:
Guru Besar
Ahli:
YDP/ wakil PIBG
Guru Penolong Kanan Hal Ehwal Murid (HEM)
Guru Penyelaras HiTS
Pegawai Sains (Pemakanan)
Pegawai Teknologi Makanan/ Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran (PPKP)
Pengusaha kantin
Peranan Jawatankuasa HiTS:
i. Membincangkan dan membuat keputusan bagi hal-hal yang berkaitan dengan

pelaksanaan HiTS termasuk penetapan menu dan harga.
ii. Membincangkan penambahbaikan program dari semasa ke semasa.
* Mesyuarat Jawatankuasa Program HiTS perlulah dijalankan sekurang-kurangnya sekali dalam setahun.
11
UAN
PROGRAM
PROGRAM
9
AN
CARTA ALIR
CARTA ALIR BAGI PELAKSANAAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI

SEKOLAH (HiTS)
Analisis situasi pemakanan di sekolah
Pemakluman kepada JPN / PPD
12 Pembentangan dan perbincangan

dengan pihak sekolah, PIBG dan
pengusaha kantin
Dapatkan persetujuan
untuk pelaksanaan HiTS oleh
pihak pentadbir sekolah
Setuju Tidak
setuju
Hebahan Program HiTS Kenal pasti halangan dan

kepada ibu bapa/ penjaga lakukan penambahbaikan
mengikut kesesuaian
Jalankan tinjauan pasaran
Ubahsuai menu standard

(jika perlu)
Dapatkan
GARIS PANDU
persetujuan ibu
bapa/ penjaga
Tidak
Setuju setuju
Cadangan
penambahbaikan
PELAKSANAAN
Jalankan taklimat / latihan
Mulakan HiTS
Pantau dan nilai keberkesanan

HiTS secara berkala
PELAKSANAAN
10
GARIS PAND
PROSES
KERJA
1
Sumber Pegawai
Proses kerja Standard Peralatan
rujukan bertanggungjawab
Analisis situasi pemakanan Semua data Carta BMI- Reten KSK 201A Pegawai Sains 13
di sekolah pengawasan disemak untuk-umur Pind.2/2007 – Laporan (Pemakanan)
untuk menentukan WHO 2007 Perkhidmatan Kesihatan
masalah pemakanan (5-19 tahun) Pra-Sekolah/ Kesihatan Pasukan Kesihatan
mengikut klasifikasi Sekolah Mengenai Sekolah
status berat badan: Penyakit-Penyakit di
i. Susut teruk Kalangan Kanak-kanak Pihak Sekolah
ii. Susut Pra-sekolah/ murid- (Guru Pendidikan
ii. Obes murid Sekolah Secara Jasmani)
iii. Berlebihan berat Bulanan
badan Pejabat Pendidikan
iv. Normal Rekod Kesihatan Murid Daerah (PPD)
(RKM 1) Pind. 2011
Data SEGAK
2
UAN
Sumber Pegawai
Pemakluman kepada Jabatan Pendidikan Garis Panduan Pegawai Sains
Jabatan Pendidikan Negeri/ Negeri/ Jabatan Pelaksanaan (Pemakanan)
Pejabat Pendidikan Daerah Pendidikan Negeri Program
(PPD) untuk advokasi (JPN)/ Pejabat Hidangan
Program Hidangan Pendidikan Daerah Berkhasiat di
PROGRAM
Berkhasiat di Sekolah (HiTS) (PPD) diberi advokasi Sekolah (HiTS)
PROGRAM
3 Sumber AN Pegawai
Pembentangan dan Pihak sekolah, PIBG Garis Panduan Pegawai Sains
perbincangan dengan dan pengusaha kantin Pelaksanaan (Pemakanan)
pihak sekolah, PIBG dan diberi penerangan Program
pengusaha kantin berkaitan mengenai HiTS Hidangan
HiTS Berkhasiat di
Sekolah (HiTS)
4
Sumber Pegawai
Dapatkan persetujuan Persetujuan Garis Panduan Pihak pentadbir
untuk pelaksanaan HiTS pelaksanaan HiTS Pelaksanaan sekolah
oleh pihak pentadbir diperoleh Program
sekolah Hidangan
Berkhasiat di
Sekolah (HiTS)
14
5
Sumber Pegawai
Hebahan Program HiTS Hebahan dan promosi Garis Panduan Contoh Surat Hebahan Pihak pentadbir
kepada ibu bapa/ penjaga program HiTS Pelaksanaan Program Hidangan sekolah, GPK HEM/
dibuat melalui surat Program Berkhasiat di Sekolah Guru Penyelaras
hebahan/ risalah/ Hidangan (HiTS) (Lampiran 1) HiTS
taklimat Berkhasiat di
Sekolah (HiTS)
6
Proses kerja
Jalankan tinjauan pasaran

dan analisis hasil tinjauan
GARIS PANDU
Standard
Tinjauan pasaran
dibuat berdasarkan
kriteria:
Sumber
rujukan
-
Peralatan
Borang Tinjauan
Pasaran Pelaksanaan
Program Hidangan
Pegawai
bertanggungjawab
Pegawai Sains
(Pemakanan)
PELAKSANAAN
i. Anggaran bilangan Berkhasiat di Sekolah
penyertaan (HiTS)
ii. Anggaran harga (Lampiran 2)
pakej HiTS
iii. Senarai menu yang
dicadangkan
PELAKSANAAN
6
GARIS PAND
Proses kerja Standard
*Bilangan murid yang

terlibat bergantung
Sumber
rujukan
Peralatan
Pegawai
bertanggungjawab
kepada persetujuan di
antara pihak sekolah,
pengusaha kantin dan
PIBG.
7
Sumber Pegawai
Ubahsuai menu standard Kitaran menu Garis Panduan Senarai Cadangan Menu Pegawai Sains
(jika perlu) yang dicadangkan Pelaksanaan Program Hidangan (Pemakanan)
dalam garis Program Berkhasiat di Sekolah
panduan diubahsuai Hidangan (HiTS)
berdasarkan maklum Berkhasiat di (Lampiran 3)
balas ibu bapa/ Sekolah (HiTS)
penjaga sekiranya
perlu. 15
8
Sumber Pegawai
Dapatkan persetujuan ibu Borang persetujuan Garis Panduan Borang Persetujuan Ibu Guru Penyelaras
bapa/ penjaga ibu bapa/ penjaga Pelaksanaan Bapa/ Penjaga untuk HiTS
diperoleh. Program Menyertai Program
Hidangan Hidangan Berkhasiat di
Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
Sekolah (HiTS) (Lampiran 4)
9
UAN Proses kerja
Jalankan taklimat/ latihan

kepada pengusaha kantin
dan guru penyelaras HiTS
Standard
Taklimat/ latihan
diberikan.
Sumber
rujukan
Modul Latihan
Katering Sihat
Peralatan
Slaid Latihan Katering

Sihat
Pegawai
bertanggungjawab
Pegawai Sains
(Pemakanan)
PROGRAM
PROGRAM
10 Sumber
AN Pegawai
Mulakan Program HiTS Program HiTS Garis Panduan Pihak pentadbir
dimulakan setelah Pelaksanaan sekolah, Guru
semua proses kerja Program Penyelaras HiTS,
dijalankan. Hidangan PIBG, pengusaha
Berkhasiat di kantin
Sekolah (HiTS)
Pegawai Sains
(Pemakanan)
11
Sumber Pegawai
Pantau dan nilai Pegawai Sains Garis Panduan Borang Tinjauan Pegawai Sains
keberkesanan Program HiTS (Pemakanan) Daerah Pelaksanaan Pelaksanaan Program (Pemakanan)
secara berkala. Pemantauan dibuat Program Hidangan Berkhasiat di
16 setiap tiga bulan sekali Hidangan Sekolah (HiTS)
(spot check). Borang Berkhasiat di (Lampiran 5)
pemantauan dihantar Sekolah (HiTS)
pada April, Julai dan Borang Pematuhan
Oktober ke Jabatan Program Hidangan

Kesihatan Negeri (JKN) Berkhasiat di Sekolah
(HiTS)
HiTS 101 (Lampiran 6)
Ringkasan Laporan Hasil

Pemantauan Program
Hidangan Berkhasiat di
Sekolah (HiTS)
HiTS 201 (Lampiran 7)
Pegawai Sains Ringkasan Laporan Hasil Pegawai Sains

(Pemakanan) Negeri Pemantauan Program (Pemakanan)
Ringkasan laporan Hidangan Berkhasiat di
negeri dihantar Sekolah (HiTS)
pada April, Julai dan HiTS 202 (Lampiran 8)
GARIS PANDU
Oktober ke Bahagian
Pemakanan
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN CONTOH SURAT HEBAHAN PROGRAM
Lampiran 1
HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)
GARIS PANDCONTOH SURAT HEBAHAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)
Ruj Kami
Tarikh
:
:
Semua Ibu bapa/ Penjaga

Murid-murid Sekolah __________________________
YBhg. Dato’/ Datin/ Tuan/ Puan,
PELAKSANAAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)
Dengan segala hormatnya, perkara di atas adalah dirujuk.
2. Sukacita dimaklumkan bahawa sekolah ini akan menjalankan Program Hidangan Berkhasiat di
Sekolah (HiTS) sebagai salah satu aktiviti promosi pemakanan sihat yang disasarkan untuk murid. Melalui
pogram ini, hidangan makanan berkhasiat yang terdiri daripada sumber karbohidrat, protein, sayur-sayuran
dan buah-buahan dihidangkan kepada murid. Ianya memenuhi keperluan kalori dan nutrien murid mengikut
waktu makan di sekolah. Senarai menu berkhasiat bagi satu bulan disediakan oleh Pegawai Sains
(Pemakanan), supaya murid-murid dapat menikmati hidangan yang berlainan setiap hari. Program ini akan
mula dijalankan pada bulan _____________ dan hidangan ini akan disajikan pada waktu rehat.
17
3. Antara kebaikan program tersebut adalah seperti berikut :
3.1 Ibu bapa tidak perlu membekalkan wang saku setiap hari.
G AR IS PA NDUA N PROG RA M H I DAN G AN B ER K H A S I AT D I S EKO LA H

3.2 Keperluan makanan anak disediakan oleh pihak pengusaha kantin mengikut pakej
pembayaran.
3.3 Makanan yang dimakan oleh anak-anak adalah berasaskan kepada keperluan kalori harian
dan menu disediakan oleh Pegawai Sains (Pemakanan).
3.4 Harga yang ditawarkan mengikut pakej ialah RM__________ / hari. Pakej terdiri daripada
makanan seimbang dan berkhasiat serta buah.
4. Penyertaan murid-murid adalah bergantung kepada persetujuan ibu bapa/ penjaga. Para ibu bapa/
penjaga diminta mengembalikan borang persetujuan dan pembayaran hendaklah dibuat kepada _________
selewat-lewatnya pada _____________________.
5. Pihak sekolah berharap agar program ini mendapat sambutan yang menggalakkan daripada pihak ibu
bapa.
UAN
Sekian, terima kasih.
Saya yang menjalankan amanah,
PROGRAM
( )
Guru Besar
Sekolah ____________
BORANG TINJAUAN PASARAN PELAKSANAAN PROGRAM
PROGRAM Lampiran 2
1. Nama * Ibu/ Bapa/ Penjaga: ….........................................................................

(*Potong mana yang tidak berkenaan)
2. Umur: ….....................................................
AN
3. Jantina: …..................................................
4. Bangsa: …................................................. 5. Pekerjaan: …..............................................
6. Tahap pendidikan (sila tandakan √): 7. Pendapatan isi rumah sebulan:

Tidak bersekolah RM…..............................
Sekolah Rendah
Sekolah Menengah
Universiti/ Kolej
8. Maklumat anak yang bersekolah:

Bil. Nama Anak Tahun/ Tingkatan Nama Sekolah
18
Sila jawab soalan-soalan berikut. Tiada jawapan yang betul atau salah.
1. Apakah makanan yang dicadangkan dan tidak dicadangkan untuk dihidangkan

kepada anak tuan/ puan berdasarkan senarai makanan di bawah? Sila tandakan 1
hingga 13 mengikut keutamaan.
Makanan Dicadangkan Tidak dicadangkan
Nasi goreng
Nasi lemak
Nasi ayam
GARIS PANDU
Mee goreng
Bihun goreng
Kuetiau goreng
Lontong
Soto
PELAKSANAAN
Mi sup
Sandwic telur
Roti krim
Roti John
Pau kacang
Lain-lain, sila nyatakan :
PELAKSANAAN
2.

Apakah minuman yang dicadangkan dan tidak dicadangkan untuk dihidangkan
kepada anak tuan/ puan berdasarkan senarai minuman di bawah? Sila tandakan 1
hingga 4 mengikut keutamaan.
(Perkara 2 boleh dikeluarkan daripada borang tinjauan pasaran pelaksanaan sekiranya
minuman tidak termasuk dalam pakej HiTS).
Tidak
Minuman Dicadangkan
dicadangkan
GARIS PAND Susu bercoklat
Minuman bermalta
(cth: Horlicks, Milo)
Susu penuh krim
Jus buah-buahan
3. Apakah buah-buahan yang dicadangkan dan tidak dicadangkan untuk dihidangkan

kepada anak tuan/ puan berdasarkan senarai buah-buahan di bawah? Sila tandakan
1 hingga 5 mengikut keutamaan.
Buah-buahan Dicadangkan Tidak dicadangkan

Tembikai
19
Jambu batu
Pisang
Tembikai susu

Betik
4. Apakah harga pakej makanan yang boleh ditawarkan untuk program ini berdasarkan
contoh pakej makanan seperti di Lampiran A?
A. RM2.00 – RM3.00
B. RM3.00 – RM4.00
UAN
C. Lain-lain. Nyatakan ___________
5. Sila nyatakan sebab-sebab tuan/ puan bersetuju/ tidak bersetuju untuk membenarkan
anak tuan/ puan menyertai program ini.
Nama Anak Setuju Tidak setuju
PROGRAM Terima kasih di atas kesudian anda menjawab borang tinjauan ini.
PROGRAM
CONTOH PAKEJ MAKANAN YANG DIHIDANGKAN UNTUK PROGRAM HIDANGAN
BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)
Lampiran A
Menu Sukatan Isi rumah Kalori (kcal)

ISNIN
Nasi ayam
AN
· Nasi 1 cawan (2 senduk) 330
· Ayam 1 ketul (50 g)
· Timun + tomato 4 hiris
· Sup 1 mangkuk kecil
Minuman bermalta 1 cawan (150 ml) 85
Tembikai 1 potong (180 g) 50
Jumlah 465
SELASA

Mi hailam
· Mi 1 cawan (2 senduk) 280
· Isi ayam 1 sudu makan
· Sayur (sawi + lobak merah) 1 sudu makan
Betik 1 potong (150 g) 50
20 Jumlah 415
RABU

Bihun sup
· Bihun 1 cawan (2 senduk) 250

· Sup 1 mangkuk
· Hirisan ayam 1 sudu makan
· Sawi 1 sudu makan
· Daun sup
Pisang berangan 1 biji (90 g) 60
Jumlah 395
KHAMIS

Pau ayam/ daging 1 biji (80 g) 190
GARIS PANDU
Jambu batu ½ biji (150 g) 70
Jumlah 345
JUMAAT

Nasi goreng 230
PELAKSANAAN
· Nasi 1 cawan (2 senduk)
· Sayur campur 1 sudu makan
Jumlah 365
PELAKSANAAN
SENARAI CADANGAN MENU PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT
DI SEKOLAH (HITS)
Lampiran 3
A. MENU SESI PAGI

Minggu 1
GARIS PAND Menu Sukatan Isi rumah Kalori (kcal)
ISNIN

Nasi ayam 330
· Timun + tomato 4 hiris
Air perahan limau 1 cawan (150 ml) 20
Jumlah 400
SELASA

Mi hailam 280
· Mi 1 cawan (2 senduk)
21
· (Sawi + lobak merah) 1 sudu makan
Minuman bermalta 1 cawan (150ml) 85
Jumlah 415

RABU

Bihun sup 250
· Bihun 1 cawan (2 senduk)
· Sup 1 mangkuk
· Daun sup
Jumlah 395
UAN · Nasi

KHAMIS
Nasi goreng
· Isi ayam
· Sayur campur
1 cawan (2 senduk)
1 sudu makan
1 sudu makan
230
PROGRAM
Jumlah 365
Minggu 2

ISNIN
Menu
PROGRAM
Sukatan Isi rumah Kalori (kcal)
Nasi lemak 300

· Sambal 1 sudu makan
· Telur rebus ½ biji
· Timun
Minuman bermalta
Tembikai susu
2 hiris
1 cawan (150 ml)
1 potong (180 g)
AN 85
60
Jumlah 445
SELASA

Sup soto + nasi himpit 1 mangkuk sup + 4 ketul nasi himpit 215/
atau
Mi wantan / mi kolok /mi tuaran 1 mangkuk 260/
atau
Kuli paniyaram + chutney 2 biji 260
Air barli 1 cawan (150 ml) 80
Jumlah 345-390
RABU

Nasi putih dan ayam masak 245/
22
paprik
· Nasi putih 1 cawan (2 senduk)
· Sayur 1 sudu makan
(kacang panjang + lobak merah)

atau 230
Bubur ayam
· Bubur nasi 2 cawan
· Lobak merah 1 sudu makan
Air soya 1 cawan (150ml) 85
Jumlah 345-380
KHAMIS

GARIS PANDU
Bihun goreng 260
· Telur ½ biji
1 biji (90 g) 60
PELAKSANAAN
Pisang berangan
Jumlah 405
JUMAAT/AHAD

Sandwic telur 250
· Roti bijirin penuh 2 keping
· Telur ½ biji
· Salad 2 helai
Jumlah 405
PELAKSANAAN
Minggu 3

ISNIN
Nasi putih, ayam masak sup dan 280

bayam tumis air
· Ayam masak sup 1 ketul (50 g)
GARIS PAND
· Bayam
Minuman bermalta
Tembikai
1 sudu makan
1 cawan (150 ml)
1 potong (180 g)
85
50
Jumlah 415
SELASA

Makaroni/ spageti goreng 260
· Makaroni/ spageti 1 cawan (2 senduk)
Tembikai susu 1 potong (180 g) 60
Jumlah 405
RABU

Nasi goreng 230
23

Jumlah 380
KHAMIS

Kuetiau/ mi sup 230
· Kuetiau/ mi 1 cawan (2 senduk)
· Sup 1 mangkuk
· Hirisan ayam/ daging 1 sudu makan
· Daun sup
UAN
Jumlah 345
JUMAAT/AHAD

Bijirin sarapan (emping jagung) 1 cawan (35 g) 110/
atau
Bijirin sarapan (perisa coklat) 1 cawan (30 g) 130
PROGRAM
Kismis ½ sudu makan 30
· Susu tepung 1 gelas (200 ml) 120
Pisang berangan 3 sudu makan
1 biji (90 g) 60
Jumlah 320-340
Minggu 4
Menu
PROGRAM
ISNIN

Yee mee/ mi goreng 310
· Yee mee/ mi 1 cawan (2 senduk)
· Sayur (sawi + lobak merah)
Minuman bermalta
Tembikai susu
1 sudu makan
1 cawan (150 ml)
1 potong (180 g)
AN 85
60
Jumlah 455
SELASA

Nasi lemak 300
· Timun 2 hiris
Jumlah 430
RABU

24 Bihun sup
· Bihun 1 cawan (2 senduk) 250
· Sup 1 mangkuk
1 sudu makan
· Sawi
· Sayur (lobak merah + kubis) 1 sudu makan
Jumlah 405
KHAMIS

Nasi putih, ayam masak kicap dan 355
sayur masak air
· Sayur (kubis + lobak merah) 2 sudu makan
GARIS PANDU
Jumlah 445
JUMAAT/AHAD

3 keping (60 g) 80
PELAKSANAAN
Roti jala
Kuah kari 1 senduk kecil 100
atau
Putu mayam 2 keping 200
Gula perang 1 sudu makan 40
Jumlah 250
PELAKSANAAN
B. MENU SESI PETANG
Minggu 1
ISNIN

GARIS PAND
Nasi ayam
· Nasi
· Ayam
1 cawan (2 senduk)
1 ketul (50 g)
330
· Timun - tomato 4hiris

Jumlah 465
SELASA

Mi hailam 280
· Mi 1 cawan (2 senduk)
Jumlah 410
25
RABU

Sandwic telur 250

· Telur ½ biji
· Salad 2 helai
Jumlah 395
KHAMIS

Bihun goreng 260
½ biji
UAN
· Telur
Susu berkultur 1 botol (150 ml) 80
Jumlah 400
JUMAAT/AHAD

PROGRAM
Pau kaya 1 biji (50 g) 130
Samosa 1 biji (40 g) 60
Jumlah 345
Minggu 2
Menu
PROGRAM
ISNIN

Nasi putih dan ayam goreng 1 cawan (2 senduk) 260
kunyit 2 sudu makan
· Nasi putih 1 sudu makan
· Isi ayam
· Sayur (kacang panjang + lobak
merah)
1 mangkuk kecil
AN
· Sup
Jumlah 405
SELASA

Sup soto + nasi himpit 1 mangkuk sup + 4 ketul nasi himpit 215/
atau
Mi wantan / mi kolok /mi Tuaran 1 mangkuk 260/
atau
Kuli paniyaram + chutney 2 biji 260
Jumlah 345-390
26
RABU

Roti putih 2 keping 155
1 mangkuk kecil (140 g) 150
Bubur kacang merah

Jumlah 450
KHAMIS

Yee mee / mi goreng 310
· Yee mee/ mi 1 cawan (2 senduk)
Susu berkultur 1 cawan (150 ml) 80
GARIS PANDU
Jumlah 450
JUMAAT/AHAD

Kuih-muih
· Seri muka 1 biji (50 g) 150
PELAKSANAAN
· Cucur sayur 1 biji (80 g) 70
Susu UHT 1 kotak (200ml) 170
Jumlah 440
PELAKSANAAN
Minggu 3
ISNIN

Sandwic sardin 300
GARIS PAND
· Sardin
· Timun
· Tomato
1 sudu makan
1 hiris
1 hiris
1 cawan (150 ml) 85
Minuman bermalta
Jumlah 435
SELASA

Makaroni/ spageti goreng 260
· Makaroni/ spageti 1 cawan (2 senduk)
Jumlah 405
RABU
27
Kuih-muih
· Cucur ikan bilis 3 biji (60 g) 120
· Lompang 1 biji (50 g) 90

Jumlah 355
KHAMIS

Kuetiau/ mi sup 210
· Kuetiau/ mi 1 cawan (2 senduk)
· Sup 1 mangkuk
· Hirisan ayam/ daging 1 sudu makan
· Daun sup
UAN
Jumlah 365
JUMAAT/AHAD

PROGRAM
Nasi putih, ayam masak kurma 320
dan bayam goreng
· Ayam masak kurma 1 ketul (50 g)
· Bayam 2 sudu makan
Air cincau 1 cawan (150 ml) 65
Jumlah 435
Minggu 4
Menu
PROGRAM
ISNIN

Ban ikan bilis 1 biji (60 g) 180
Jumlah AN 325
SELASA

Bihun goreng putih 260
Jumlah 390
RABU

Kuih-muih
· Masala vadai 1 biji (40 g) 140
· Talam keladi 1 potong (50 g) 110
28
Jumlah 385
KHAMIS

Nasi lemak 300

· Timun 2 hiris
Jumlah 370
JUMAAT/AHAD

Nasi goreng kampung 230
GARIS PANDU
· Ikan bilis 1 sudu makan
· Telur ½ biji
· Kangkung 1 sudu makan
PELAKSANAAN
Jumlah 365
PELAKSANAAN Lampiran 4
CONTOH BORANG PERSETUJUAN IBU BAPA/ PENJAGA UNTUK MENYERTAI PROGRAM

GARIS PAND
Pengenalan
Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS) merupakan salah satu aktiviti promosi pemakanan sihat
yang disasarkan untuk murid. Melalui pogram ini, hidangan makanan berkhasiat yang terdiri daripada
sumber karbohidrat, protein, sayur-sayuran dan buah-buahan dihidangkan kepada murid semasa
waktu rehat di sekolah. Ianya memenuhi keperluan kalori dan nutrien murid mengikut waktu makan
di sekolah. Penyertaan adalah secara sukarela. Bermula , program ini akan ditawarkan
kepada semua murid di Sekolah yang berminat.
Objektif
i. Untuk memastikan murid mendapat hidangan berkhasiat mengikut keperluan mereka.
ii. Untuk meningkatkan pengetahuan dan amalan makan secara sihat di kalangan
murid sekolah.
iii. Untuk menyediakan persekitaran yang membantu amalan makan secara sihat.
Contoh menu seperti Lampiran .

29
Kaedah Pembayaran
GA R IS PAN DUA N P ROG RA M H IDA NG AN B ER K H A S I AT D I S EKO LA H

Contoh Pembayaran dibuat setiap bulan.
Februari RM3.00 x 15 hari RM45.00

Mac RM3.00 x 18 hari RM54.00
April RM3.00 x 21 hari RM63.00

...........................................................................................................................................................................................
BORANG PERSETUJUAN UNTUK MENYERTAI PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH
(HiTS)
Adalah saya .................................................................... (nama ibu bapa/ penjaga) kepada murid bernama
...............................................................................................dari kelas ................................... bersetuju untuk
UAN
menyertai program HiTS.
................................................
( )
PROGRAM
PROGRAM Lampiran 5
1/2
BORANG TINJAUAN PELAKSANAAN PROGRAM HIDANGAN MAKANAN

BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)
Nama :
(Diisi oleh Ibu Bapa / Penjaga)
Nama ibu bapa/ :

AN
murid penjaga
Kelas : No. tel :
Sila lengkapkan borang penilaian ini. Jawapan yang diberi merupakan amalan pemakanan
murid.
Ya Tidak
Bil. Soalan (sila tandakan (/)

pada ruang yang
berkenaan)
1. Anak saya makan semasa waktu rehat setelah menyertai Program

HiTS.
2. Anak saya makan buah-buahan dan sayur-sayuran setelah

menyertai Program HiTS.
30
3. Anak saya suka makan hidangan menu HiTS.
4. Anak saya tidak suka makan di tempat duduk yang disediakan

dalam HiTS.
5. Saya masih memberi duit kepada anak saya untuk membeli

makanan walaupun telah menyertai HiTS.
6. Berikan contoh makanan yang paling digemari oleh anak tuan/ puan dalam HiTS.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
7. Berikan contoh makanan yang anak tidak suka dalam HiTS.

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
8. Apakah makanan yang digemari anak tuan/puan selain daripada yang dihidangkan
GARIS PANDU
semasa HiTS?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
9. Adakah anak tuan/ puan mempunyai alahan terhadap makanan tertentu? Jika ya, sila
nyatakan.
______________________________________________________________________
PELAKSANAAN
______________________________________________________________________
PELAKSANAAN 2/2
Sila jawab soalan 10 sekiranya anak tuan/ puan berada di sesi pagi. Jika tidak berkaitan,
terus ke soalan 11 dan seterusnya.
Ya Tidak
GARIS PAND
pada ruang yang
berkenaan)
10. Adakah anak tuan/ puan mengambil sarapan pagi sebelum ke
sekolah?
Sila jawab soalan 11 sekiranya anak tuan/ puan berada di sesi petang. Jika tidak berkaitan,
sila jawab soalan 10 dan terus ke soalan 12 dan seterusnya.
Ya Tidak

pada ruang yang
berkenaan)
11. Adakah anak tuan/ puan mengambil makan tengah hari sebelum
ke sekolah?
12. Adakah anak tuan/ puan mengambil makan tengah hari sebelum
ke sekolah?
13. Saya bercadang untuk memberhentikan anak saya daripada
menyertai Program HiTS pada bulan hadapan.
14. Apakah sebab tuan/puan ingin memberhentikan anak tuan/ puan
31
daripada menyertai HiTS?
Anak saya tidak suka makan makanan yang dihidangkan.
Anak saya ingin makan bersama rakannya.

Anak saya tidak boleh menghabiskan makanan yang dihidangkan.
Anak saya ingin membeli makanan lain selain makanan yang
dihidangkan.
a. Lain – lain. Sila nyatakan sebab:
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
b.
c.
d.
e.
f.
UAN
g.
15. Adakah tuan/ puan bersetuju sekiranya program ini diteruskan
pada masa akan datang?
16. Pada pendapat tuan/ puan, adakah program ini perlu disyor dan
diperluas ke sekolah lain?
PROGRAM
17. Apakah cadangan untuk menambahbaik program ini?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Sekian, Terima Kasih

PROGRAM Lampiran 6
HiTS 101
1/3
BORANG PEMATUHAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)

[Diisi oleh Pegawai Sains (Pemakanan)]
AN
Tarikh : Masa :
Nama Sekolah : Minggu :
Bil. Peserta HiTS : murid Menu :
Penilaian
Bil. Perkara Catatan
Ya Tidak
1. Pematuhan Menu
1.1 Makanan
1.2 Minuman
Jumlah markah
2. Komposisi Makanan
2.1 Kumpulan bijirin dan hasil bijirin
2.2 Kumpulan protein (ikan, daging, ayam,
32 telur dan kekacang)
2.3 Sayur-sayuran
2.4 Buah-buahan
Jumlah markah
3. Saiz sajian
3.1 Kumpulan bijirin dan hasil bijirin
3.2 Kumpulan protein (ikan, daging, ayam,
telur dan kekacang)
3.3 Sayur-sayuran
3.4 Buah-buahan
3.5 Minuman
*Pengusaha dianggap Tidak Patuh sekiranya terdapat sekurang-kurangnya satu tanda (√) pada petak “Tidak”
Kepatuhan GARIS PANDU

RUMUSAN
Patuh
Tidak patuh
PELAKSANAAN
*Sila tandakan ” √” pada kotak yang berkaitan
PELAKSANAAN HiTS 101
2/3
Tahap penerimaan murid terhadap menu Peratus makanan dan minuman %

GARIS PAND yang dihabiskan
Sila rujuk Borang Penilaian Tahap Penerimaan Murid Terhadap Menu HiTS.
Ulasan pemantauan :
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
Tindakan penambahbaikan yang diperlukan:
Pendidikan pemakanan sihat untuk murid
Latihan Katering Sihat untuk pengendali kantin
Lain-lain, sila nyatakan: ___________________________________________________

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
33

Dilaporkan oleh:
Nama :
Jawatan :
Tarikh :
Tandatangan :
UAN
PROGRAM
PROGRAM HiTS 101C
3/3
BORANG PENILAIAN TAHAP PENERIMAAN MURID TERHADAP MENU HiTS

(Arahan : Borang ini digunakan untuk menilai 10 orang murid penerima HiTS)
Tarikh : Masa :
AN
Nama Sekolah :
Nama Murid :
Arahan : Tandakan ✓ pada ruangan makanan/ minuman dihabiskan atau tidak.
* Makanan/ minuman dikira habis jika lebih daripada 75% saiz sajian makanan/ minuman tersebut
habis dimakan oleh murid.
Makanan/ Minuman
Kumpulan
Kumpulan protein (ikan,
Murid bijirin dan daging, ayam, Sayur-sayuran Buah-buahan Minuman
hasil bijirin telur dan
kekacang)
Habis Tidak Habis Tidak Habis Tidak Habis Tidak Habis Tidak
34 habis habis habis habis habis
Murid 1
Murid 2
Murid 3
Murid 4
Murid 5
Murid 6
Murid 7
Murid 8
Murid 9
Murid 10
Jumlah (√)
Peratus
Makanan/
Minuman yang
Dihabiskan
= GARIS PANDU
Jumlah makanan/ minuman yang dihabiskan (Bilangan √)
50
X 100 %
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
PANDUAN MENGISI BORANG PEMANTAUAN PROGRAM HIDANGAN
BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS) HiTS 101A
GARIS PAND
Butiran
Tarikh
Penerangan
Catatkan tarikh pemantauan dijalankan.
Masa Catatkan masa pemantauan dijalankan.
Nama Sekolah Isikan nama sekolah yang dipantau.
Bil. Peserta HiTS Isikan bilangan murid yang menyertai Program HiTS.
Pematuhan Menu
Makanan Tandakan ✓ pada “Ya” jika menu makanan dipatuhi.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika menu makanan tidak dipatuhi.
Minuman Tandakan ✓ pada “Ya” jika menu minuman dipatuhi.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika menu minuman tidak dipatuhi.
Jumlah markah Isikan jumlah markah yang diperoleh.
Komposisi Makanan Markah masih boleh diberi pada bahagian komposisi makanan
walaupun tidak mematuhi menu tetapi terdapat pertukaran
menu dengan persetujuan daripada pihak sekolah.
Kumpulan bijirin dan hasil Tandakan ✓ pada “Ya” jika kumpulan bijirin dan hasil bijirin
bijirin disediakan.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika kumpulan bijirin dan hasil bijirin
35
tidak disediakan.
Kumpulan protein (ikan/ Tandakan ✓ pada “Ya” jika kumpulan protein (ikan/ daging/
daging/ ayam/ telur/ kekacang) ayam/ telur/ kekacang) disediakan.

Tandakan ✓ pada “Tidak” jika kumpulan protein (ikan/ daging/
ayam/ telur/ kekacang) tidak disediakan.
Sayur-sayuran Tandakan ✓ pada “Ya” jika sayur-sayuran disediakan.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika sayur-sayuran tidak disediakan.
Buah-buahan Tandakan ✓ pada “Ya” jika buah-buahan disediakan.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika buah-buahan tidak disediakan.
Saiz sajian Markah masih boleh diberi pada bahagian saiz sajian walaupun
tidak mematuhi menu tetapi terdapat pertukaran menu
dengan persetujuan daripada pihak sekolah.
Kumpulan bijirin dan hasil Tandakan ✓ pada “Ya” jika saiz sajian kumpulan bijirin dan hasil
bijirin bijirin mencukupi.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika saiz sajian kumpulan bijirin dan
hasil bijirin tidak mencukupi
UAN
Kumpulan protein (ikan/ Tandakan ✓ pada “Ya” jika saiz sajian kumpulan protein (ikan/
daging/ ayam/ telur/ kekacang) daging/ ayam/ telur/ kekacang/ susu) mencukupi.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika saiz sajian kumpulan protein
(ikan/ daging/ ayam/ telur/ kekacang/ susu) tidak mencukupi.
Sayur-sayuran Tandakan ✓ pada “Ya” jika saiz sajian sayur-sayuran
PROGRAM
mencukupi.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika saiz sajian sayur-sayuran tidak
mencukupi.
Buah-buahan
PROGRAM
Tandakan ✓ pada “Ya” jika buah-buahan disediakan.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika buah-buahan tidak disediakan.
Minuman Tandakan ✓ pada “Ya” jika saiz sajian minuman mencukupi.
Tandakan ✓ pada “Tidak” jika saiz sajian minuman tidak
Rumusan
Peratus markah
mencukupi.
Isikan peratus markah yang diperoleh.

AN
Kepatuhan Tandakan √ pada kotak “Patuh” jika kesemua penilaian
mendapat “Ya”.
Tandakan √ pada kotak “Tidak patuh” jika terdapat sekurang-
kurangnya satu tanda √ pada petak “Tidak”.
Tahap penerimaan murid Isikan peratus makanan dan minuman yang dihabiskan. Sila
terhadap menu rujuk Borang Penilaian Tahap Penerimaan Murid Terhadap
Menu HiTS.
Ulasan pemantauan Isikan sebarang ulasan jika ada.
Tindakan penambahbaikan Tandakan √ pada kotak yang berkaiatan dan isikan kenyataan
yang diperlukan (jika ada).
Nama Isikan nama penuh pegawai di ruang berkaitan.
Jawatan Isikan jawatan pegawai di ruang berkaitan.
Tarikh Isikan tarikh laporan lengkap disediakan.
Tandatangan Isikan tandatangan.
36
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
HiTS 201
GARIS PAND
RINGKASAN LAPORAN HASIL PEMANTAUAN PROGRAM
[Diisi oleh Pegawai Sains (Pemakanan) Daerah untuk dihantar ke
Jabatan Kesihatan Negeri (JKN)]
1. Nama daerah:
2. Bulan: Mac/ Jun/ Sept
3. Bilangan sekolah di daerah:
4. Bilangan sekolah dengan HiTS:
KEPATUHAN
NAMA SEKOLAH BILANGAN MURID CATATAN
DENGAN HiTS MENYERTAI HiTS
Patuh Tidak Patuh
5. 6. 7. 8.
37
UAN
PROGRAM
PROGRAM
PANDUAN MENGISI RINGKASAN LAPORAN HASIL PEMANTAUAN PROGRAM
AN
Ruangan Butiran Penerangan
1 Nama daerah Catatkan nama daerah
2 Bulan Bulatkan bulan mengikut sentinel
3 Bilangan sekolah di daerah Catatkan bilangan sekolah di daerah
4 Bilangan sekolah dengan Catatkan bilangan sekolah dengan HiTS di daerah

HiTS berkenaan
5 Nama sekolah dengan HiTS Catatkan nama sekolah
6 Bilangan murid menyertai Catatkan bilangan murid yang menyertai HiTS di

HiTS sekolah berkenaan dalam bulan pemantauan
7 Kepatuhan Tandakan kepatuhan sama ada patuh atau tidak

patuh
8 Catatan Isikan catatan dari PKD kepada JKN

38
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
HiTS 202
GARIS PAND RINGKASAN LAPORAN HASIL PEMANTAUAN PROGRAM

[Diisi oleh Pegawai Sains (Pemakanan) Negeri untuk dihantar ke
Bahagian Pemakanan, KKM]
1. Nama negeri:
2. Bulan: Mac/ Jun/ Sept
BILANGAN BILANGAN BILANGAN SEKOLAH

BILANGAN SEKOLAH MURID MENGIKUT KEPATUHAN CATATAN
DAERAH
SEKOLAH DENGAN MENYERTAI
HITS HITS Patuh Tidak Patuh
3. 4. 5. 6. 7. 8.
39
UAN
PROGRAM
PROGRAM
PANDUAN MENGISI RINGKASAN LAPORAN HASIL PEMANTAUAN PROGRAM
AN
Ruangan Butiran Penerangan
1 Nama negeri Catatkan nama negeri
2 Bulan Bulatkan bulan mengikut sentinel laporan

disediakan.
3 Daerah Isikan daerah yang dipantau
4 Bilangan sekolah Catatkan bilangan sekolah di daerah
5 Bilangan sekolah dengan Catatkan bilangan sekolah dengan HiTS di daerah

HiTS berkenaan
6 Bilangan murid yang Catatkan bilangan murid yang menyertai HiTS di

menyertai HiTS daerah berkenaan
7 Bilangan sekolah mengikut Catatkan bilangan sekolah yang patuh atau tidak
kepatuhan patuh
8 Catatan Isikan catatan dari JKN kepada BPKKM

40
Contoh : Sekolah telah berhenti menjalankan HiTS
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
BORANG PEMBERHENTIAN PENYERTAAN

PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)
GARIS PAND
Saya : ………………………………………………………………
No. Kad Pengenalan : ………………………………………………………...…….
Alamat : ………………………………………………………………
………………………………………………………….......
No. Tel : ……………………………………………
mengaku adalah waris kepada murid bernama di bawah :

Nama murid : ……………………………………………………………
Kelas : ……………………………………………………………
No. Mykid : ……………………………………………………………
Sekolah : ……………………………………………………………
Dengan ini ingin memberhentikan penyertaan anak/ jagaan saya dalam Program Hidangan Berkhasiat
di Sekolah (HiTS) bermula pada tarikh …………………………………….. 41
Tandatangan Ibu bapa/ Penjaga : ……………………………………………………….

Nama : ……………………………………………………….
Tarikh : ……………………………………………………….
DISAHKAN OLEH GURU PENYELARAS PROGRAM HiTS
Tandatangan : ………………………………………………
Nama : ………………………………………………
Tarikh : ……………………………………………...
UAN
PROGRAM
PROGRAM Lampiran 10
CADANGAN BEKAS MAKANAN

AN
Bekas plastik bebas Bisphenol-A (BPA) atau stainless steel bertutup (3 bahagian)
42
Mangkuk stainless steel
GARIS PANDU
PELAKSANAAN
PELAKSANAAN
JAWATANKUASA KERJA PEMBENTUKAN GARIS PANDUAN PELAKSANAAN
Bahagian Pemakanan, Kementerian Cik Nur Azlina Abd Aziz

GARIS PAND
Kesihatan Malaysia Penolong Pengarah
Cik Nur Syairah Che Noh

Puan Zaiton Daud
Timbalan Pengarah Pegawai Penyelidik
(Pemakanan Keluarga)
Cik Nurul Hidayah Hassim
Encik Nazli Suhardi Ibrahim Pegawai Penyelidik
Timbalan Pengarah
(Pemakanan Komuniti dan Interagensi) Puan Noorfadzlina Abdul Rashad
Pegawai Penyelidik
Puan Norhaizan Mustapha
Timbalan Pengarah
(Promosi Pemakanan) Bahagian Pembanguan Kesihatan
(Perkhidmatan sehingga 31 Mei 2016) Keluarga, Kementerian Kesihatan
Malaysia
Puan Noriza Zakaria
Ketua Penolong Pengarah Kanan Dr Noorhaire Sumarlie Nordin
Pakar Kesihatan Keluarga
Puan Nor Azliana Mohamat Noor 43
Ketua Penolong Pengarah Kanan Dr Aizuniza Abdullah
Pakar Kesihatan Keluarga

Puan Fatimah Zurina Mohamad
Ketua Penolong Pengarah
Bahagian Pendidikan Kesihatan,
Puan Ainan Nasrina Ismail Kementerian Kesihatan Malaysia
Ketua Penolong Pengarah
Puan Nadia Amirudin
Cik Gui Shir Ley Penolong Pengarah Kanan
Penolong Pengarah Kanan
Puan Nur Liana Abdul Latiff Jabatan Kesihatan Negeri

Puan Hasliza Abu Seman
Encik Mohd Hasyami Saihun Pegawai Sains (Pemakanan)
Jabatan Kesihatan Negeri Kedah
UAN
Cik Norashikin Ramlan Cik Gan Xiang Ling

Penolong Pengarah Pegawai Sains (Pemakanan)
Jabatan Kesihatan Negeri Pulau Pinang
Puan Siti Nur’ Hidayah Adznam
PROGRAM
Penolong Pengarah Kanan Puan Zuraini Abdullah
Ketua Penolong Pengarah Kanan
Puan Noor Faezah Abdul Jalil (Pemakanan)
Penolong Pengarah Jabatan Kesihatan Negeri Perak
(Perkhidmatan sehingga 1 Ogos 2017)
PROGRAM
Puan Shamsuriati Awang Kechik Encik Mohd Fauzi Atan
Pegawai Sains (Pemakanan) Pegawai Sains (Pemakanan)
Jabatan Kesihatan Negeri Selangor Jabatan Kesihatan Negeri Pahang
Cik Nur Farah Mohd. Fauzi Ramli

Puan Nor Ratna Mustafa
AN
Jabatan Kesihatan Negeri Selangor Jabatan Kesihatan Negeri Terengganu
Puan Zanafiza Abu Bakar Puan Nurul Ashikin Mohd Ariffin

Jabatan Kesihatan Negeri Selangor Jabatan Kesihatan Negeri Kelantan

Puan Nor Shahidah Mohd Yahya Encik Mohd Shah Kamarudin
Jabatan Kesihatan Negeri Selangor Jabatan Kesihatan Negeri Sarawak
Puan Nor Azah Ahmad Puan Quek Sue Lin

Ketua Penolong Pengarah Kanan Pegawai Sains (Pemakanan)
(Pemakanan) Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Jabatan Kesihatan Wilayah Persekutuan
Kuala Lumpur Bahagian Pengurusan Sekolah Harian,
Kementerian Pendidikan Malaysia
44
Encik Mohamad Asyraf Ismail
Pegawai Sains (Pemakanan) Encik Nadzman Radzaly
Jabatan Kesihatan Wilayah Persekutuan Ketua Penolong Pengarah
Kuala Lumpur (Sektor Pengurusan Kesihatan,

Intervensi & Asrama)
Encik Suhaidi Sudin
Pegawai Sains (Pemakanan) Encik Zafrullah Shamsuddin
Jabatan Kesihatan Negeri Sembilan Ketua Unit Kesihatan
(Sektor Pengurusan Kesihatan,
Puan Rohana Ya’akot Intervensi & Asrama)
Jabatan Kesihatan Negeri Melaka Encik Hairunizad Haron
Ketua Unit Bantuan Murid
Puan Jamilah Ahmad (Sektor Pengurusan Kesihatan,
Ketua Penolong Pengarah Kanan Intervensi & Asrama)
(Pemakanan)
GARIS PANDU
Jabatan Kesihatan Negeri Johor Encik Mohd Ariffin Abdullah
Penolong Pengarah
Puan Goh Hwee Teng (Pengurusan Kesihatan, Intervensi
Pegawai Sains (Pemakanan) dan Asrama)
Jabatan Kesihatan Negeri Johor
PELAKSANAAN
Puan Teo Choon Huey
Jabatan Kesihatan Negeri Johor
PELAKSANAAN
Encik Rosli Juhari Puan Suhaila Othman
Guru Guru
Sekolah Kebangsaan Setiawangsa, Sekolah Kebangsaan Cyberjaya,
Kuala Lumpur Sepang, Selangor
GARIS PAND
Encik Muhammad Nazif Ahmad Huzaini
Guru
Puan Hidayawati Salleh
Guru
Sekolah Kebangsaan Setiawangsa, Sekolah Kebangsaan Cyberjaya,
Kuala Lumpur Sepang, Selangor
45
UAN
PROGRAM

GP HiTS

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

GP HiTS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GARIS PANDUAN

Hak Cipta Terpelihara © Kementerian Kesihatan Malaysia

Edisi Pertama 2019

Tel: 603-8892 4503

5. Kumpulan Sasar Program 5

8. Tugas dan Tanggungjawab 9

8.6 Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG)

Lampiran 1 Contoh Surat Hebahan Program Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)

jantung. Adalah diharapkan dengan usaha bersungguh-sungguh jawatankuasa yang telah

ZALMA ABDUL RAZAK

Justeru, kebolehdapatan makanan dan minuman yang pelbagai dan berkhasiat

Pelaksanaan program ini adalah hasil Mesyuarat Jawatankuasa Induk 3K

Pengambilan nutrien yang tidak mencukupi akan mempengaruhi status kesihatan

Untuk memastikan Untuk meningkatkan Untuk menyediakan

Program ini disasarkan kepada semua murid sekolah.

Persetujuan Ibu bapa/ Penjaga

Berdasarkan maklum balas pemantauan program ini, sekiranya

Pemantauan oleh Pegawai Sains (Pemakanan)

Pegawai Sains (Pemakanan) Daerah 9

i. Menjadi Ahli Jawatankuasa Program HiTS di sekolah.

Pegawai Sains (Pemakanan) Negeri

i. Menjadi Ahli Jawatankuasa Program HiTS di sekolah.

Pihak Pentadbir Sekolah

i. Memberi kelulusan untuk menjalankan HiTS di sekolah.

iii. Menubuhkan Jawatankuasa Program HiTS di peringkat sekolah.

Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG)

i. Menjadi Ahli Jawatankuasa Program HiTS di sekolah.

Cadangan keahlian Jawatankuasa Program HiTS:

Peranan Jawatankuasa HiTS:

i. Membincangkan dan membuat keputusan bagi hal-hal yang berkaitan dengan

CARTA ALIR BAGI PELAKSANAAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI

Analisis situasi pemakanan di sekolah

Pemakluman kepada JPN / PPD

12 Pembentangan dan perbincangan

Hebahan Program HiTS Kenal pasti halangan dan

Jalankan tinjauan pasaran

Ubahsuai menu standard

Pantau dan nilai keberkesanan

Jalankan tinjauan pasaran

*Bilangan murid yang

Jalankan taklimat/ latihan

Slaid Latihan Katering

Oktober ke Jabatan Program Hidangan

Ringkasan Laporan Hasil

Pegawai Sains Ringkasan Laporan Hasil Pegawai Sains

HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)

GARIS PANDCONTOH SURAT HEBAHAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)

Semua Ibu bapa/ Penjaga

YBhg. Dato’/ Datin/ Tuan/ Puan,

PELAKSANAAN PROGRAM HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)

Dengan segala hormatnya, perkara di atas adalah dirujuk.

G AR IS PA NDUA N PROG RA M H I DAN G AN B ER K H A S I AT D I S EKO LA H

Saya yang menjalankan amanah,

HIDANGAN BERKHASIAT DI SEKOLAH (HiTS)

1. Nama * Ibu/ Bapa/ Penjaga: ….........................................................................

4. Bangsa: …................................................. 5. Pekerjaan: …..............................................

6. Tahap pendidikan (sila tandakan √): 7. Pendapatan isi rumah sebulan:

8. Maklumat anak yang bersekolah:

1. Apakah makanan yang dicadangkan dan tidak dicadangkan untuk dihidangkan

Makanan Dicadangkan Tidak dicadangkan

3. Apakah buah-buahan yang dicadangkan dan tidak dicadangkan untuk dihidangkan

Buah-buahan Dicadangkan Tidak dicadangkan

G AR IS PA NDUA N PROG RA M H I DAN G AN B ER K H A S I AT D I S EKO LA H

Nama Anak Setuju Tidak setuju