Subscribe to DeepL Pro to translate larger documents.

IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020 2169
Visit www.DeepL.com/pro for more information.

Blockchain Teknolojisini Kullanan Hasta Merkezli

Bir Sağlık Bilgi Alışverişi Çerçevesi
Yan Zhuang, Öğrenci Üye, IEEE, Lincoln R. Sheets , Yin-Wu Chen
Zon-Yin Shae,
Kıdemli Üye, IEEE, Jeffrey J.P. Tsai, Fellow, IEEE,
ve Chi-Ren Shyu , Kıdemli Üye, IEEE

Dijital Nesne Tanımlayıcı 10.1109/JBHI.2020.2993072

Özet-Sağlık Bilgi Değişimi (HIE), sağlık hizmetlerinin
kalitesinin artırılması ve koordineli bakımın hızlandırılması
gibi hasta bakımı için dikkate değer faydalar
sağlamaktadır. Ulusal Koordinatör Ofisi (ONC) Sağlık Bilgi
Teknolojisi, veri sahipliğini sağlayıcılardan hastalara
kaydıran hasta merkezli HIE işaretleri aramaktadır. Mevcut
sistemde hasta merkezli HIE'nin önünde güvenlik ve
gizlilik endişeleri, veri tutarsızlığı, birden fazla sağlık
kuruluşunda doğru kayıtlara zamanında erişim gibi birçok
engel bulunmaktadır. Bu makale, HIE'nin mevcut iş akışını
inceledikten sonra, "hacklenemez" olarak kabul edilen
dağıtık bir defter teknolojisi olan blok zincirinin benzersiz
özelliklerini kullanarak bu zorluklara uygulanabilir bir
çözüm sunmaktadır. Bir blok zinciri üzerinde çalışan
programlanabilir, kendi kendini yürüten bir protokol olan
akıllı sözleşme özelliğini kullanarak, veri güvenliğini ve
hastaların mahremiyetini korumak, veri kaynağını
sağlamak ve hastalara sağlık kayıtları üzerinde tam kontrol
sağlamak için bir blok zinciri modeli geliştirdik. Bu
tasarım, veri segmentasyonunu kişiselleştirerek ve
klinisyenlerin verilerine erişmeleri için bir "indirilmiş liste"
oluşturarak hasta merkezli HIE'ye ulaşmaktadır. Bu hasta
merkezli HIE sürecinin büyük ölçekli bir simülasyonunu
gerçekleştirdik ve modelin fizibilitesini, istikrarını,
güvenliğini ve sağlamlığını nicel olarak değerlendirdik.
Dizin Terimleri-Blok zinciri, veri segmentasyonu,
elektronik sağlık kayıtları (EHR), sağlık bilgi değişimi (HIE),
hasta merkezli, akıllı sözleşme.

Makale 1 Ekim 2019 tarihinde alındı; 7 Ocak 2020 tarihinde revize edildi
ve
29 Şubat 2020; kabul tarihi 28 Nisan 2020. Yayın tarihi Mayıs
8, 2020; güncel versiyon tarihi 5 Ağustos 2020. Bu çalışma kısmen
Missouri Üniversitesi Veri Odaklı Keşif Girişimleri için Gelişen
Teknolojiler, Yaygın Yapay Zeka Araştırma (PAIR) Laboratuvarları
aracılığıyla Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, Tayvan tarafından MOST 108-
2634-F-468-001 ve MOST 108- 2511-H-468-002 Hibeleri kapsamında
desteklenmiştir. (Sorumlu yazar: Chi-Ren Shyu.)
Yan Zhuang, Veri Bilimi ve Enformatik Enstitüsü, Missouri
Üniversitesi, Columbia, MO 65211 ABD'de çalışmaktadır (e-posta:
yznm9@mail.missouri.edu).
Lincoln R. Sheets, Veri Bilimi ve Enformatik Enstitüsü, Sağlık
Yönetimi ve Enformatik Bölümü, Missouri Telehealth Network ve Tıp
Fakültesi, Missouri Üniversitesi, Columbia, MO 65211 ABD'de görev
yapmaktadır (e-posta: sheetslr@health.missouri.edu).
Yin-Wu Chen ve Zon-Yin Shae Yapay Zekâ Araştırma Laboratuvarı,
Asya Üniversitesi, Taichung 41354, Tayvan'da çalışmaktadır (e-posta:
yin94087@yahoo.com; zshae1@asia.edu.tw).
Jeffrey J. P. Tsai, Asya Üniversitesi, Biyoinformatik ve Biyomedikal
Mühendisliği Bölümü, Taichung 41354, Tayvan'da çalışmaktadır (e-
posta: jjptsai@gmail.com).
Chi-Ren Shyu, Veri B i l i m i ve Enformatik Enstitüsü, Elektrik
Mühendisliği ve Bilgisayar Bilimleri Bölümü ve Tıp Fakültesi, Missouri
Üniversitesi, Columbia, MO 65211 ABD'de çalışmaktadır (e-posta:
shyuc@missouri.edu).
2170 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020
I. GIRIŞ
LEKTRONİK sağlık kaydı (EHR) sistemleri dünya
çapında yaygın olarak kullanılmaktadır [1] ve ABD'deki
federal olmayan akut bakım hastaneleri arasında %96'dan
fazla benimsenme oranına sahiptir [2]. Sağlık sistemleri
arasında zamanında Sağlık Bilgi Değişimi (HIE), sağlık
bakım maliyetlerinin azaltılmasında, bakım kalitesinin
iyileştirilmesinde ve hastalık gözetiminin
güçlendirilmesinde muazzam faydalar sağlamaktadır [3].
Sağlık Bilgi Teknolojisi Ulusal Koordinatör Ofisi (ONC),
EHR'nin anlamlı kullanımını sağlamak ve HIE sistemlerinin
geliştirilmesini kolaylaştırmak için milyarlarca dolar
harcamıştır [4]. Aynı işbirlikçi birlik içindeki eyalet çapında
hastane sistemleri gibi ticari kuruluşlar arasında H I E ' y e
ulaşmada bazı başarılar elde edilmiştir [5], [6]. Bununla
birlikte, Tablo I'de listelenen çeşitli HIE biçimleri veri
kalitesi [7], veri güvenliği, hasta mahremiyeti [8], [9] ve
hasta katılımı [10] ile ilgili zorluklar ortaya çıkarmaktadır.
Buna ek olarak, son zamanlarda hasta merkezli birlikte
çalışabilirliğe geçişin işaretleri görülmektedir [5], [11].
Mevcut üç HIE formundan biri olan tüketici aracılı değişim,
hastaların sağlık bilgilerine çevrimiçi olarak erişmelerine ve
yönetmelerine izin verse de, gerçek bir hasta merkezli
HIE'ye ulaşmak için hastalar, sağlık tesislerinin veri
erişimini yetkilendirme, paylaşılabilir bilgileri belirleme,
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 Lisansı altında lisanslanmıştır. Daha fazla bilgi için bkz. https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
veri kullanımını onaylama [12] ve paylaşılan verilerin yaşam
döngüsünü onaylama gibi verileri üzerinde tam kontrole sahip
E olmalıdır. Farklı HIE formları için çeşitli kavramsal modeller
vardır:
(1) tüm hasta sağlık bilgilerini depolamak ve yönetmek için
merkezi bir havuz kullanan merkezi model, (2) eyalet çapında
merkezi bir HIE hasta kayıt defterinden veya kayıt bulma
hizmetinden (RLS) oluşan federe model, bölgesel sağlık
tesislerinin kayıtları üzerinde mülkiyet ve kontrolü elinde tutan
birden fazla bölgesel otorite arasında hastaları eşleştirmek için
hasta tanımlayıcılarının bir kombinasyonunu içerir ve (3)
farklı sağlık tesislerinden hasta kayıtlarını bulmak için ulusal
merkezi otorite veya RLS olarak merkezi bir veri havuzu
kullanan merkezi ve federe modelleri birleştiren hibrit model
[13], [14]. Mevcut modeller, mevcut üç HIE biçiminde belirli
bir başarı elde etmiştir. Bununla birlikte, hastalara sağlam ve
birlikte çalışabilir bir hasta merkezli HIE sistemi sağlamak
için, mevcut HIE modelleri, verilerin veya hasta
tanımlayıcılarının merkezi olarak depolanmasından
kaynaklanan güvenlik ve gizlilik endişeleri [15], veri
sahipliğinin hala yetkililer tarafından kontrol edilmesi [16],
RLS kullanan hastaların yanlış eşleştirilmesi [17] ve harici
siber saldırıların neden olduğu veri ihlali ve dahili
dolandırıcılık tehdidi [18] gibi birçok zorluk göstermiştir. Blok
zinciri gibi gelişmekte olan teknolojiler, aşağıdakiler için
potansiyel çözümler sağlayabilir
 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020
TABLO I
SAĞLIK BILGI DEĞIŞIMININ ÜÇ ŞEKLI
Yukarıda bahsedilen zorlukların üstesinden gelmek için hasta
merkezli HIE sisteminde ihtiyaç duyulan işlev.
Aşağıdaki senaryo, mevcut HIE sürecinin hasta merkezli
hizmetler sunmasının önündeki engelleri göstermektedir: Bir
hasta 2000-2015 yılları arasında Los Angeles, Kaliforniya'da
yaşamış ve şu anda ikamet ettiği Columbia, Missouri'ye
taşınmıştır. Hastanın tıbbi geçmişinde 2010 yılından beri
konjestif kalp yetmezliği (ilaçlarla iyi durumda) ve alkol
bağımlılığı (2005'ten beri sürekli remisyonda) bulunmaktadır.
New York'u ziyaret ederken nefes darlığı nedeniyle acil
servise başvurur. New York'taki sağlık kuruluşundaki
klinisyenler için hastanın Los Angeles, California ve
Columbia, Missouri'deki sağlık kuruluşlarından önceki
kayıtlarına erişmek kritik önem taşımaktadır. Hasta sadece
kardiyoloji verilerini paylaşmayı seçmiş ancak mahremiyet,
sağlayıcı önyargısına ilişkin endişeler ve mevcut birinci
basamak doktorunun alkol bağımlılığına ilişkin uzak
geçmişinin konjestif kalp yetmezliğinin tedavisiyle güncel bir
ilgisi olmadığına dair yakın zamanda verdiği güvence
nedeniyle diğer sağlayıcıların madde bağımlılığı geçmişini
bilmesini istememiştir. Bugün itibariyle, geleneksel HIE
süreci için, bu sağlık bilgisi değişimi Hartland Bölgesel Sağlık
Bilgi Organizasyonu'na (RHIO) yapılan bir taleple başlayacak
ve daha sonra Bölgesel Ağ Geçidi Bağlantıları aracılığıyla
Kaliforniya ve Missouri'den EHR verilerine erişmek için Batı
ve Ortabatı RHIO'larına bağlanacaktır.
Hasta merkezli bilgi alışverişi gereklidir çünkü bu bilgi
alışverişinin gerçekleşmesinin önünde iki büyük engel vardır:
(1) RHIO'ların hastanın daha önce ziyaret ettiği uzak sağlık
tesislerinden hastanın korunan sağlık bilgilerini (PHI) bilmeden
hastanın önceki kayıtlarını bulması için gereken zaman [15];
ve (2) hastanın madde bağımlılığı geçmişinin hastanın isteği
dışında sağlayıcı tarafından erişilebilir olması [12], [15], [19].
Bununla birlikte, kurumlar arasında hasta merkezli bilgi
alışverişinin önünde üç zorluk bulunmaktadır:
(1) korkunç mali ve yasal sonuçlara yol açabilecek güvenlik
ve mahremiyet endişeleri [20]-[22]; (2) hastaların sağlık
kayıtlarına yetkisiz erişimden kaynaklanan veri ihlalleri
[23]; ve (3) uzak sağlayıcının EHR verileri ile alıcının verileri
arasındaki veri tutarsızlığı [24], [25].
II. BLOCKCHAIN MODELINI KULLANMA GEREKÇESI
HASTA MERKEZLI HIE UYGULAMALARI
Blok zinciri, ilk olarak finans sektöründe uygulanan açık
kaynaklı bir dağıtık defter teknolojisidir [26]. Blok zincirinin
en popüler uygulaması, blok zinciri teknolojisinin istikrarlı ve
güvenli olduğunu kanıtlayan Bitcoin kripto para birimidir,
2169
TABLO II
HASTA MERKEZLI HIE ZORLUKLARI IÇIN BLOCKCHAIN ÇÖZÜMLERI
ve sağlamdır [27]. İlaç tedarik zinciri [28], klinik deneme
yönetimi [29], [30] ve tıbbi kayıt yönetimi [31], [32] gibi sağlık
alanında blok zinciri uygulayan önemli uygulamalar halihazırda
mevcuttur; ancak sağlık alanındaki çoğu blok zinciri
uygulaması henüz uygulamanın erken aşamalarındadır [33].
Bu engellere ve zorluklara dayanarak, blok zinciri gibi
yıkıcı teknolojiler, Tablo II'de gösterildiği gibi blok zinciri
özelliklerini kullanarak uygulanabilir çözümler sağlayabilir.
Blok zinciri, tüm işlemleri içeren bir bloklar zinciridir. Blok
zinciri, veri güvenliğini ve hastaların mahremiyetini
koruyabilen "hacklenemez" bir sistem olarak kabul
edilmektedir [34]. Tüm kullanıcılar anonimdir ve kimliklerini
temsil etmek için hastayı birden fazla sağlık tesisi arasında
eşlemek için kullanılabilecek benzersiz genel ve özel anahtar
çiftleri kullanırlar [35]. Açık anahtar bir kullanıcı hesabına,
özel anahtar ise bir kullanıcı şifresine benzer. Hastalar
klinisyenlere önceki kayıtlara erişim izni vermek için blok
zincirini kullandıklarında, bu işlemi özel bir anahtar kullanarak
imzalamaları gerekir. Bu, mobil cihazlar ve biyometrik
doğrulamalar aracılığıyla yapılabilir.
Blok zinciri değişmez bir sistemdir. Bir blok zincirine
yazılan herhangi bir işlem değiştirilemez ve herhangi bir
zamanda kontrol edilebilir. Bu özellik tüm verileri tutarlı tutar
ve verilerin kurcalanma olasılığını ortadan kaldırır [36].
Ethereum blok zincirine "akıllı sözleşmeler" [37] adı verilen
yeni bir özellik eklendi - herhangi bir hesaplama problemini
çözme yeteneği sağlayan Turing-complete bir dil olan Solidity
kullanılarak kodlanmış kendi kendini yürüten bir protokol
[38]. HIE ortamında izin verme, veri talepleri ve veri alışverişi
anlamına gelen tüm işlemler, blok zincirindeki tüm
kullanıcıların karşılıklı rızası ile otomatik olarak akıllı
sözleşmelerin düzenlemelerini takip edecektir. Akıllı
sözleşmelerin kullanılması, hasta merkezli HIE için blok
zinciri uygulamasının fizibilitesini güçlendirebilir. Örneğin,
önceki bazı blok zinciri modelleri, tüm işlemlerin farklı
politikaları takip etmesini ve tüm verilerin aynı birlikte
çalışabilirlik standardında olmasını sağlamak için akıllı
sözleşmeler kullanmıştır [35], [39]-[42]. Senaryomuzda akıllı
sözleşmeler, her ziyaret için birincil teşhis ve tedaviler gibi
kısa bilgiler içeren temas noktalarını saklayabilmektedir.
Klinisyenler, hastanın önceki tüm kayıtlarını aldıktan sonra
bilgileri filtrelemek yerine mevcut ziyaret için uygun verileri
talep etmek üzere temas noktası listesinden seçim yapabilirler.
Hastalar ayrıca şunları da gerçekleştirebilir
ZHUANG ve diğerleri: BLOCKCHAIN TEKNOLOJISI KULLANAN HASTA MERKEZLI SAĞLIK BILGI ALIŞVERIŞI ÇERÇEVESI 2171

Şekil 1. İki modüllü sistem mimarisi. İki modüllü sistem mimarisi (Linkage modülü, gelecekte kayıtları indekslemek için temas noktaları oluşturarak
EHR veritabanlarını blok zincirine bağlar; Request modülü, hastaların klinisyenlere blok zinciri aracılığıyla verilerine erişme izni vermesine ve blok
zinciri adaptörü aracılığıyla temas noktalarını seçerek kayıtları talep etmesine olanak tanır).

Gizli tutmak istedikleri bilgileri seçmek için temas uyguladık.

noktalarında kişiselleştirilmiş segmentasyonlar.
Blok zinciri, üçüncü taraf müdahalesi olmadan işlem yapan
tamamen dağıtılmış eşler arası bir ağ olduğundan, işlem,
"imzalı" özel anahtarın gönderenin açık anahtarıyla eşleşip
eşleşmediğini denetlemek için tüm kullanıcılara (blok zinciri
sistemindeki sağlık tesislerindeki hastalar ve klinisyenler)
yayınlanacaktır [26]. Denetim süreci blok zincirinin doğrulama
süreci boyunca otomatik olarak işler ve özel anahtarın tüm
kullanıcılar tarafından görülebilmesini sağlar. İşlemin içindeki
verilere (bu durumda veri erişiminin yetkilendirilmesi)
yalnızca gönderici ve alıcı erişebilir. Bu denetim
mekanizması, üçüncü taraf bir kuruluşla çalışmanın zaman ve
maliyetinden tasarruf sağlar, kullanıcıları anonim tutar ve tüm
işlemlerin gönderenlerin yetkilerine sahip olmasını sağlar.
Bu çalışma, hasta merkezli HIE'ye ulaşmak için hastaların
EHR verilerinin mülkiyetine sahip olması gerektiği ilkesini
kullanarak benzersiz ayarlarla HIE için blok zinciri
uygulamasının fizibilitesini göstermektedir. Ayrıca hastalar
tarafından izin verilmesinden klinisyenler tarafından veri
alınmasına kadar geniş ölçekli bir hasta merkezli HIE
simülasyonu gerçekleştirdik.

III. YÖNTEMLER
Hasta merkezli HIE için blok zincirinin benzersiz
teknolojik yeteneklerinden yararlanmak amacıyla, birden fazla
akıllı sözleşmeye sahip özel bir Ethereum blok zinciri sistemi
 2172 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020

Şekil 2. Blok zinciri adaptörü Blok zinciri adaptörü meta verileri çıkarır
ve EHR raporlarını JSON formatında hash eder, bu bilgileri akıllı bir
sözleşmede saklar ve EHR verilerini güvenli veritabanında saklar.

fonksiyonlar. Özel blok zinciri, erişimi belirli kullanıcılarla

sınırlayan "izinli blok zinciri" olarak da adlandırılır. Şekil
1'de gösterilen sistem mimarisi iki modül içermektedir: (1)
Bağlantı yaşı modülü: her sağlık tesisinden bir sistem
yöneticisi, EHR hazır olduktan sonra her hastanın ziyareti
için bir temas noktası oluşturacak ve ilgili birincil bilgileri
gelecekteki indeksleme için akıllı bir sözleşmeye girecektir
(Şekil 2'de gösterildiği gibi), (2) Talep modülü: hastalar,
klinisyenleri akıllı sözleşmedeki "izin verilenler listesine"
ekleyerek klinisyenlere verilerine erişim izni verir.
Klinisyenler, hastanın kayıtlarına erişim izni aldıktan sonra,
bu kayıtları saklayan hastaneleri tanımlamadan temas
noktaları aracılığıyla kayıtları seçebilir. İlgili uzak sağlık
tesisleri arasındaki müteakip veri alışverişi, veri şifrelemeyi
ve şifre çözme anahtarlarını göndermek ve almak için blok
zinciri sisteminin kullanılmasını içerecektir (Şekil 3'te
gösterildiği gibi).
ZHUANG ve diğerleri: BLOCKCHAIN TEKNOLOJISI KULLANAN HASTA MERKEZLI SAĞLIK BILGI ALIŞVERIŞI ÇERÇEVESI 2173

Şekil 3. Blok zinciri adaptörü, alınan EHR verilerinin şifresini çözmek ve hangi sağlık kuruluşlarında ne
için akıllı bir sözleşmeden şifre çözme anahtarlarını ve hash'leri alır,
ardından önceden yüklenmiş hash işlevini kullanarak verileri hash eder
ve orijinal hash ile karşılaştırır; uyumsuz kayıtlar işaretlenecektir.

A. Ortam kurulumu
Blok zinciri sistemine katılmak için her sağlık tesisinin en
az bir düğüm sağlaması gerekmektedir; bu düğüm herhangi bir
bilgisayar veya cep telefonu olabilir; düğüm için özel bir
donanım gerekmemektedir. Bu düğümlerin sistemle iletişim
kurmak üzere bir "blok zinciri adaptörü" oluşturmak için
aşağıdaki adımları atması gerekir: (1) blok zincirinin
benzersiz özelliklerini içeren bir JSON dosyası olan doğru
"Genesis bloğunu" (blok zincirinin başlangıç bloğu) dağıtın ve
başlangıç düğümünü bir eş düğüm olarak ekleyin;
(2) adaptör dışındaki sunucularla iletişim kurabilen ve sağlık
tesisinin güvenlik duvarı içindeki EHR veritabanlarını güvence
altına alabilen bir uzaktan prosedür çağrı sunucusu oluşturmak;
ve (3) diğer tüm sağlık tesislerinin blok zinciri adaptörlerinden
alınan verileri depolamak için güvenlik duvarının dışında bir
alıcı veritabanı oluşturmak. Bu adımlar, bir düğümü otomatik
olarak bir blok zinciri adaptörüne dönüştürebilen bir kurulum
dosyasına yerleştirilmiştir.
Sağlık tesisi bir blok zinciri adaptörü oluşturduktan sonra,
adaptör, klinisyenler ve hastalar için hesaplar oluşturmaktan
ve akıllı sözleşmeye temas noktalarını girmekten sorumlu olan
sistem yöneticisi için kullanıcının açık anahtarının bir karması
olan bir blok zinciri hesabı oluşturacaktır (Şekil 2'de
gösterildiği gibi) [43]. Bir hasta sisteme ilk kez girdiğinde,
sağlık tesisinin yöneticisi hasta için bir blok zinciri hesabı
kaydeder ve blok zinciri hesabına dayalı olarak otomatik
olarak bir global kimlik oluşturur. Daha sonra sağlık
tesisinden alınan PHI, hasta indekslemesi için kullanılacak
olan global ID ile ilişkilendirilir. Hasta, gelecekte kimlik
tespiti için blok zinciri hesabına biyometrik bilgi eklemelidir.
Hastalar daha sonra başka sağlık tesislerini ziyaret ettiklerinde,
biyometrik bilgileri kullanarak blok zinciri hesabının kimliğini
kanıtlayabilirler. Ardından sistem yöneticisi söz konusu sağlık
tesisindeki PHI'yi global kimliğe bağlar. Birden fazla
düzenleme nedeniyle tüm sağlık tesislerinde standart bir
eşleme bilgisi olmadığından, doğru hasta eşlemesi sağlayıcılar,
ödeme yapanlar, HIE kuruluşları ve diğerleri için bir zorluktur
[44]. İsim, ırk ve cinsiyet gibi temel demografik bilgileri
içeren ana hasta indeksi (MPI), farklı sağlık tesislerindeki
hastaları tanımlamak için kullanılır [17]. Bununla birlikte,
birleşik standartların eksikliği, eksik değerler veya veri giriş
hataları nedeniyle uyumsuzluklar hala sıklıkla meydana
gelmektedir [45]. Hasta eşleştirme sorununu çözmek için blok
zinciri kullanmak yanlış eşleştirmeyi önleyebilir. Hastalar,
kimliklerini doğruladıktan sonra hastaların rızasıyla farklı
hasta kimlikleriyle güvenli bir şekilde eşleşen blok zinciri
tarafından oluşturulan küresel kimliklere sahip olacaktır.
Hastalar, daha önce hangi sağlık kuruluşlarını ziyaret ettikleri
2174 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020

Şekil 4. Solda Solidity'de kodlanmış temas noktası girme

fonksiyonunun kaynak kodu; sağda ise bu fonksiyonun sadece yapı
bilgisi içeren ABI'si gösterilmektedir.

hasta kimlikleri her bir tesistedir; diğer kullanıcılar sistemde

gerçek kimliklerini ifşa etmeden sadece global kimlikleri
göreceklerdir. Bu yaklaşım, hasta eşleştirme görevi için
(Tablo II'nin 1. Sorusu) mevcut MPI-eşleştirme
mekanizmasından daha güvenli ve verimli bir çözüm sağlar.
Yöneticiler klinisyenler için hesap oluşturduğunda, sunucu
her klinisyene klinisyen erişimi vermek için kullanılan
benzersiz bir vekil klinisyen kimliği atar.

B. Bağlantı Modülü
EHR verileri bir hastanın ziyareti için hazır olduğunda, sağlık
tesisinin adaptörü tüm ziyaret kaydını bir JSON dosyasında
hash edecek ve EHR verileri güvenli veritabanında
saklanmadan önce hash değerini temas noktasıyla birlikte
akıllı sözleşmede saklayacaktır. Hash değeri, veri şifre
çözme adımında veri tutarlılığını doğrulamak için
kullanılacaktır. Sağlık tesisi adaptöründen başlatılmış olsa
bile, kasıtlı veya kasıtsız olarak verilerde yapılacak herhangi
bir değişiklik, nihai şifre çözme işleminden sonra
eşleşmeyen hash'lere ve güvenlik uyarılarına neden olacaktır
(Tablo II'nin 2. Sorusu).
Akıllı sözleşme blok zincirine yerleştirildikten sonra, blok
zinciri bir akıllı sözleşme adresi ve bir uygulama ikili
arayüzü (ABI) döndürür; akıllı sözleşme kodu veya akıllı
sözleşmenin içinde depolanan veriler yerine bu, tüm
kullanıcılar tarafından görüntülenebilir. Temas noktalarını
saklamak için akıllı sözleşmeyi kullanmak temas noktalarını
güvenli, değişmez, anonim tutabilir ve hastalar ve kimliği
doğrulanmış klinisyenler tarafından kolayca aranabilir. Şekil
4, akıllı sözleşmedeki temas noktası girme işlevinin kaynak
kodunu ve ABI'sini göstermektedir.

C. Talep Modülü
Bir hasta bir sağlık tesisine kabul edildikten sonra,
hastanın bakımı sırasında birçok klinisyenin dahil olduğu
acil servis ziyareti gibi bazı durumlarda hastaların her bir
klinisyeni yetkilendirmesi gerçekçi değildir. Sağlık tesisine,
blok zincirinde bakıma dahil olan tüm klinisyenlere bağlanan
bir şemsiye hesap atanacaktır. Tüm klinisyenler tek seferlik
kimlik doğrulamasıyla ("izin verilenler listesine" paylaşılan
hesabın eklenmesi) hastanın kayıtlarına erişebilecektir.
Erişim geçmişi blok zincirine kaydedilecek ve bireysel
klinisyenin hastanın kaydına erişiminin denetimi, sağlık
tesisi içindeki yerel erişim kontrolü tarafından yönetilecektir.
Hasta tesisin şemsiyesini ekleyebilir
ZHUANG ve diğerleri: BLOCKCHAIN TEKNOLOJISI KULLANAN HASTA MERKEZLI SAĞLIK BILGI ALIŞVERIŞI ÇERÇEVESI
Şekil 5. Hastaların klinisyen izni vermesi, kişisel EHR raporlarını kontrol
etmesi ve geçmişte kayıtlarına kimin eriştiğini kontrol etmesi için GUI
(erişen klinisyen kimliğinin işlem kimliğini ve tarihi gösterir); hastalar
sağlık kayıtlarını aldıktan sonra veri segmentasyonunu kişiselleştirebilir.
Şekil 5'te gösterildiği gibi biyometrik kimlik doğrulama veya
web tabanlı bir grafik kullanıcı arayüzü (GUI) aracılığıyla
"izin verilenler listesine" kimlik. Hasta ve klinisyen sistemin
kimliğini doğrulamak için biyometrik bilgileri sağladıktan
sonra klinisyenin vekil kimliği otomatik olarak GUI'ye
doldurulmalıdır. Yalnızca bu şemsiye kimlik altındaki
klinisyenler, Şekil 6'da gösterildiği gibi klinisyenler için GUI
aracılığıyla hastanın verilerine erişebilir.
Hastanın onayı blok zincirine kaydedildikten sonra, HIE
süreci aşağıdaki adımları izler (Şekil 1'de sıralandığı gibi):
(1) klinisyen, klinisyen kimliğinin hastanın izin verilenler
listesine eklendiğini onaylar; (2) klinisyen akıllı sözleşmeden
temas noktası listesini alır; (3) klinisyen GUI aracılığıyla bu
ziyaretle ilgili temas noktalarını seçer; (4) temas noktası
seçimleri sağlık tesisinin blok zinciri adaptörü aracılığıyla
akıllı sözleşmeye gönderilir; (5) akıllı sözleşme, uzak sağlık
tesislerinin adaptörlerinden seçilen kayıtları talep etmek için
alıcının sağlık tesisinin adaptörünü kullanır; (6) uzak sağlık
tesisleri kendi EHR sistemleri içindeki kayıtları sorgular; (7)
seçilen tüm EHR verileri uzak sağlık tesislerinin adaptörleri
tarafından dinamik olarak şifrelenir ve geçici olarak
klinisyenin tesisinin güvenlik duvarının dışında saklanır;
şifrelenmiş verilerin konumları ve hash değerleri klinisyenin
tesisinin adaptöründeki alıcı veritabanına gönderilir; ve
(8) uzak sağlık tesislerinin adaptörleri şifre çözme
anahtarlarını alıcının açık anahtarıyla otomatik olarak
şifreleyecek ve şifrelenmiş şifre çözme anahtarını akıllı
sözleşmeye gönderecektir. Alıcıların özel anahtarları ana
hastanenin adaptörlerinde saklanacak ve hastanenin güvenlik
politikası tarafından korunacaktır.
2175
Şekil 6. Klinisyenlerin alınan hasta kayıtlarını kontrol etmesi için GUI,
tam ziyareti seçtikten sonra #3853 numaralı hasta için EHR kaydının
bir özetini gösteriyor; bayrak "Yanlış" gösteriyor çünkü verileri kasıtlı
olarak değiştirdiğimiz için hash değerleri eşleşmiyor.
Her ziyaretten blok zincirine kaydedilen temas noktalarını
seçen klinisyen, tüm geçmiş verilere göz atmak yerine
ziyaretle ilgili kayıtları hızlı bir şekilde kontrol edebilir. Bu
işlev, klinisyenin hastanın tıbbi geçmişini daha iyi anlaması
için etkili bilgi erişimi sunar (Tablo II'nin 3. Sorusu).
Ethereum blok zincirinin orijinal hashing algoritmasına
hem akıllı sözleşme düzeyinde hem de kullanıcı uygulaması
düzeyinde iki veri güvenliği katmanı uygulanmaktadır. Akıllı
sözleşme seviyesi, akıllı sözleşme işlevleri üzerinde birden
fazla değiştirici tanımlar; bu da yalnızca seçilen rollerin belirli
işlevleri yerine getirebileceği anlamına gelir. Örneğin, alıcının
blok zinciri adaptörü şifre çözme anahtarlarını akıllı
sözleşmeden ve şifrelenmiş verilerden otomatik olarak
aldıktan sonra, yalnızca "izin verilenler listesindeki"
klinisyenler şifre çözme anahtarlarını alabilir. Şifre çözme
işlemi daha sonra şifre çözme anahtarlarının şifresini çözmek
için klinisyenin özel anahtarını kullanarak alıcının sağlık
tesisinin adaptöründe otomatik olarak çalışacaktır. Bu işlem
daha sonra önceden tanımlanmış bir şifreleme algoritması ve
şifresi çözülen her ziyareti karma hale getirmek için önceden
yüklenmiş bir karma algoritma kullanarak verilerin şifresini
çözer. Adaptör, hash değerini otomatik olarak temas
noktasından alınan orijinal hash ile karşılaştırır. Orijinal
kaynaktaki veya geçişteki verilerde yapılan herhangi bir
değişiklik, hash'in uyumsuzluğuna neden olur ve kayıt kırmızı
yazı tipinde bir uyarı gönderir. Örneğin, Şekil 6'da gösterildiği
gibi, temas noktası ve hash akıllı sözleşmede saklandıktan
sonra 3853 numaralı hastanın veritabanındaki tek kaydında
tahrifat yaptık (hastanın yarış değerini "2 "den "1 "e
değiştirerek), bu da şifrelenmiş verilerin şifresi çözüldüğünde
bile "Yanlış" bayrağının gösterilmesine neden oldu.
Senaryomuzda, hasta madde bağımlılığı geçmişini göstermek
istemez ve bu bilgiyi aşağıdakilerden gizlemeyi seçebilir
2176 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020
ancak gizli kayıtlar kayıtlarından çıkarılmayacaktır. Hastalar
veri segmentasyonundan sonra orijinal listeyi her zaman
kurtarabilirler. Şifre çözme işleminden sonra, alıcının sağlık
tesisinin adaptörü şifresi çözülen verilerdeki bilgileri
gizleyecek ve klinisyene göstermeyecektir.
Kullanıcı uygulama seviyesi, klinisyenler için gelecekteki
erişim mekanizması gibi her bir role dayalı olarak akıllı
sözleşme tarafından tanımlanır. Sezgisel olarak uzak tesis
paylaşılan tüm verileri saklamayı seçebilirken, tasarımımızda
her bir sağlık tesisinin blok zinciri adaptörü için hastaların
iznine bağlı olarak yerel tesiste paylaşılan verilerin silinmesi,
kısmen saklanması veya bir yaşam döngüsü belirlenmesi için
bir politika gereklidir. Bu mekanizma, değiş tokuş edilen tüm
bilgilerin yalnızca hastanın gelecekteki kullanımı (uzak tesisin
EHR'sinde kalıcı olarak saklanır) veya tek seferlik kullanımı
(bakım tamamlandıktan ve güncellemeler ana tesise geri
gönderildikten hemen sonra iptal edilir) için verilebilecek onayı
ile kullanılmasını sağlar. Ayrıca, tüm adaptörlerdeki yerel
veritabanları için bir tetikleyici kurduk; şifrelenmiş veriler
şifre çözme için veritabanından sorgulandığında, şifre çözme
anahtarı ve şifrelenmiş veriler, hastaların rızası olmadan
gelecekteki veri erişimini önlemek ve gelecekteki işlemler için
depolama alanını temizlemek için veritabanından silinecektir.
Akıllı sözleşme, veri ihlali sorununu en aza indirmek amacıyla
politikayı uygulamak için her bir blok zinciri adaptöründeki
süreci izleyecektir (Tablo II'nin 4. Sorusu). Hastalar ayrıca,
yanlışlıkla bir klinisyen kimliği veya bir şemsiye sağlık tesisi
kimliği girmişlerse, kimliği "izin verilenler" listesinden
kaldırarak GUI aracılığıyla izni iptal edebilirler.
IV. SIMÜLASYON
Sistem simülasyonunu gerçekleştirmek için aşağıdaki
varsayımları yaptık: (1) her sağlık tesisi, sistemde blok zinciri
adaptörüne dönüştürülmüş en az bir düğüm sağlar; (2) hastalar
sağlık tesisleri aracılığıyla sistemimize katılmayı seçmiş ve
hasta kimlikleri küresel bir kimlikle eşleştirilmiştir; ve (3) her
sağlık tesisinin sistemi işletecek yöneticileri vardır.
Beş farklı sağlık tesisini temsil eden beş bilgisayar düğümü
kurduk. Her düğüm bir Ubuntu üzerine kuruldu
16.04 sistemi ve Apache HTTP Sunucusu. Başlangıç düğümü
blok zincirini başlatmış ve akıllı sözleşme dağıtılmıştır. Diğer
dört düğüm, daha önce açıklanan kurulum prosedüründen
geçerek blok zincirine katıldı. Her bir sağlık tesisi düğümü için
toplamda 20.000 hasta hesabı ve 100 klinisyen hesabı
oluşturduk. Simülasyon, hasta tercihlerine dayalı olarak birden
fazla sağlık tesisi için klinisyene erişim verileri vermek üzere
hastaları rastgele seçer.
Simülasyon için Surveillance, Epidemiology, and End
Results (SEER) veri setini [46] kullandık. Orijinal veri
setinden 133 özniteliğe sahip 80.000 kayıt seçtik ve her kayda
eklenecek bir PHI (doğum tarihi ve e-posta adresi), ziyaret
tarihi, sağlık tesisi kimliği ve hasta kimliği oluşturduk. Bu
veriler sağlık tesisi kimliğine bağlı olarak dört düğüme
dağıtıldı ve depolandı. Tüm HIE sürecini simüle etmek için şu
komut dosyalarını oluşturduk: (1) ziyaret konumuna bağlı
olarak temas noktalarını farklı adaptörlerden blok zincirine
yükleyin; (2) sırasıyla erişim izni vermek için rastgele beş
hasta seçin
Şekil 7. Klinisyenlerin farklı tesislerden izin (RP) ve şifre çözme
anahtarlarını (DK) alma sürelerinin kutu grafikleri.
farklı sağlık tesislerinden beş farklı klinisyen; (3) temas
noktaları listesinden rastgele birkaç hasta kaydı seçmek ve bu
kayıtları yetkili klinisyenler tarafından kendi sağlık
tesislerinin adaptörlerinden talep etmek; (4) talep edilen
kayıtları seçilen her bir uzak sağlık tesisinin adaptörleri
tarafından sorgulamak; ve (5) adaptörlerdeki tüm sorgulanan
kayıtları şifrelemek ve şifrelenmiş verileri URL işaretçileri ve
şifre çözme anahtarları olarak akıllı sözleşme konumlarına
göndermek. Her bir blok zinciri düğümünde çalışan komut
dosyalarının bellek yükünü dengelemek için #2 ve #3
numaralı komut dosyaları her beş saniyede bir çalıştırılmıştır.
Komut dosyası #4, istekleri tespit etmek için saniyede iki kez
çalıştırılmıştır. Bu adımlar yalnızca hasta merkezli HIE
sürecini simüle etmekle kalmaz, aynı zamanda sistemin
kararlılığını da test eder.
Simüle edilen alıcıların sağlık tesislerindeki adaptörler
akıllı sözleşmeden veri konumlarını ve şifre çözme
anahtarlarını aldı ve başka bir komut dosyası verilerin şifresini
çözdü ve orijinal hash'lerle karşılaştırmak için her kaydı
hashledi; ancak bu adımlar blok zinciri dışında
gerçekleştirildiği için istatistiksel özetler bunlar için
tamamlanmadı. Veri bütünlüğü işlevini test etmek için birkaç
kaydı manuel olarak tahrif ettik (Şekil 4'te gösterildiği gibi).
Sistemin sağlamlığını test etmek için simülasyon sırasında
düğümleri de rastgele durdurduk. Diğer düğümler çalışmaya
devam etti, ancak durdurulan düğümün adaptörüne gönderilen
tüm talepler yerine getirilemedi. Sonuç olarak, etkilenen
işlemler hala onaylandı ve blok zincirinde saklandı, ancak
alıcıların sağlık tesisi, durdurulan düğüm tarafından simüle
edilen uzak sağlık tesisinden veri alamadı. Düğümü yeniden
hizmete aldıktan sonra adaptör otomatik olarak önceki eşleri
buldu ve saniyeler içinde eksik dönem için kendisini blok
zinciri ile senkronize etti. Blok zinciri yalnızca tüm
destekleyici düğümleri aynı anda çalışmayı durdurursa
çalışmayı durduracaktır.
V. SONUÇLAR
Komut dosyalarını sürekli çalıştırarak dört ay içinde
1.553.635 veri talebi işlemini simüle ettik. İşlemlerin yüzde
yüzü başarıyla onaylandı ve şifrelenmiş sorgulanan verileri
talep eden tesislerin veritabanlarında saklandı. Şekil 7'deki
kutu grafikleri, klinisyenlerin (1) hastalar tarafından "izin
verilenler listesine" eklendikten sonra izinleri ve (2) HIE
sürecine dahil olan farklı uzak sağlık tesisleri tarafından
sağlanan şifre çözme anahtarlarını almaları için gereken
toplam işlem sürelerini bildirmektedir. Bir klinisyen hastanın
ZHUANG ve diğerleri: BLOCKCHAIN TEKNOLOJISI KULLANAN HASTA MERKEZLI SAĞLIK BILGI ALIŞVERIŞI ÇERÇEVESI 2177
kayıtlarını diğer dört sağlık tesisinden de talep ederse,
klinisyen tüm sağlık tesisleri tarafından gönderilen dört ayrı
şifre çözme anahtarı alacaktır. Tablo III, aşağıdaki işlem
sürelerinin istatistiklerini listeler
 2178 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020

TABLO III olmak üzere toplam işlem sayısı bu sınırı aşabilir.

HIE PROSEDÜRLERININ İŞLEM SÜRELERINE İLIŞKIN Simülasyonumuz, işlemleri sıraya koyarak bu sınırlamaya kısmi
SONUÇLAR bir çözüm sunmaktadır.

Şekil 8. Farklı sayıda işlem içeren yeni blokların oluşturulma süresi.

Hastalar klinisyenlere kayıtlara erişim izni verdikten sonra

HIE prosedürleri. Klinisyenler ortalama olarak 20,398
saniyede izinlerin yanı sıra meta veri listelerini almış ve
23,844 saniyede şifre çözme anahtarlarıyla şifrelenmiş
verilerin konumlarına ulaşmıştır.
Çoğu işlem yaklaşık 23 saniye içinde doğrulanmış ve bir
bloğa yazılmıştır. Şifre çözme anahtarlarının farklı sayıda
düğümden alınması, alma süresini önemli ölçüde
etkilememiştir. Erişim verme işlemi, şifre çözme
anahtarlarının alınmasından önemsiz derecede daha az zaman
almıştır. Şekil 8, farklı işlem hacimlerine sahip blokları
oluşturmak için geçen sürenin dağılımını göstermektedir; çoğu
blok yaklaşık 40 saniye gerektirmiştir. Bir blokta gerçekleşen
maksimum işlem sayısı 274'tür ve doğrulama süresi 78,37
saniyedir. En uzun doğrulama süresi 122,54 saniyedir ve
blokta 77 işlem gerçekleşmiştir. Deneyimizdeki blok
oluşturma süreleri değişken ancak makul ölçüde istikrarlıydı.

VI. SINIRLAMALAR
Yaklaşımımızın ana sınırlaması, her bir sağlık tesisinde
gerekli olan kurulumdur. Her sağlık tesisinin blok zincirine en
az bir düğüm sağlaması ve sunucuları blok zinciri
adaptörlerine dönüştürme sürecini tamamlaması
gerekmektedir. İkincil sınırlamalar arasında modelin
performansının blok zinciri düğümlerinin özelliklerine bağlı
olması, hastaların Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazları
tarafından üretilen veriler için blok zinciri düğümleri
sağlamasına yönelik potansiyel ihtiyaç ve tesislerin Hızlı
Sağlık Hizmetleri Birlikte Çalışabilirlik Kaynakları (FHIR)
[47] gibi bir birlikte çalışabilirlik standardı üzerinde
anlaşmaya varma ihtiyacı yer almaktadır.
Bir diğer sınırlama ise blok zinciri protokolünden
kaynaklanan ölçeklenebilirlik kısıtlamalarıdır [48]. Ethereum
bugün itibariyle saniyede yaklaşık 13-15 işlem
gerçekleştirebilmektedir. Herhangi bir anda, izin verme, temas
noktası seçimi ve şifre çözme anahtarı ekleme/alma dahil
ZHUANG ve diğerleri: BLOCKCHAIN TEKNOLOJISI KULLANAN HASTA MERKEZLI SAĞLIK BILGI ALIŞVERIŞI ÇERÇEVESI 2179

Adaptörler tarafından yapılan işlemler ve işlemlerin blok belirtmek gerekir. Bu makale, sağlık BT topluluğunun
zincirine gönderilme hızının kontrol edilmesi ve biriken uygulamayı düşünmesi için blok zinciri teknolojisinin
işlerin bir işlem kuyruğunda tutulması. Örneğin, aralık ayarı benzersiz özelliklerini HIE'de kullanmanın fizibilitesini ve
için saniyede beş izin verme işlemi belirlenirse, herhangi bir sağlamlığını göstermektedir
anda 1 dakikalık bir pencere içinde 300 eşzamanlı HIE talebi
ele alınabilir. Bu aralık çözümü, mevcut blok zinciri
protokolünde var olan içsel ölçeklenebilirlik kısıtlaması
altında taleplerin başarılı bir şekilde teslim edilmesini
sağlamak içindir.

VII. GELECEK ÇALIŞMALAR

Blok zinciri modelimiz tüm günlük dosyalarını tutar,
böylece hastalar verilerine kimin eriştiğini her zaman gözden
geçirebilir. Tüm klinisyenler EHR verilerinin kaynağını
kontrol edebilir, bu da veri kaynağını garanti eder.
Klinisyenler yalnızca güvenilir sağlık tesisleri tarafından
girilen verileri kontrol edebilirler. Sistem yöneticileri kaç
klinisyenin kendi sağlık tesislerinden veri aldığını görebilir.
Ayrıca akıllı sözleşmelerde sağlık verileri yönetimini
iyileştirebilecek günlük dosyaları da tuttuk. Kullanıcılar
rollerine bağlı olarak, günlük dosyasının farklı bölümlerini
kontrol etmek için akıllı sözleşme işlevlerini çağırabilirler.
Gelecekteki simülasyonlar için, araştırmacıların günlük
dosyalarını analiz ederek HIE sonuçlarını geriye dönük
olarak incelemelerine olanak sağlamak için blok zinciri
adaptörlerine bir yapay zeka bileşeni ekleyeceğiz [8], ki bu
mevcut HIE sistemlerinde gerçekleştirilemez. Gelecekteki
çalışmalarımız, özel blok zinciri sisteminin zaman ve
kaynak tüketen madencilik sürecini yeniden tasarlayarak
ölçeklenebilirlik sorununu temelden çözmek için blok
zinciri protokolünü değerlendirmeye devam edecektir.
Blok zinciri kullanılarak esnek iş modelleri
oluşturulabilir. Akıllı sözleşmeler, kullanıcılara sisteme
katılmaları için teşvik vermek üzere bir kredi mekanizması
içerebilir. Sağlık tesisi diğer tesislere veri sağlamak için
teşvik alabilir; hastalar verilerini araştırma projelerine
sağlamak için kredi alabilir; ve krediler karşılığında veri elde
etmek için de kullanılabilir.

VIII. TARTIŞMALAR VE SONUÇLAR

Bu çalışmanın benzersiz katkıları arasında hasta merkezli
HIE'ye ulaşmak için blok zinciri sistemine aşağıdaki pratik
özelliklerin sağlanması yer almaktadır: (1) blok zinciri ile
iletişim kurmak, sağlık kayıtlarını göndermek/almak için
blok zinciri adaptör kurulumu ve kullanıcıların blok zinciri
sistemi ile etkileşimi daha iyi görselleştirebilmeleri için
grafik kullanıcı arayüzleri sağlamak ve (2) yalnızca yetkili
kullanıcıların belirli akıllı sözleşme işlevlerini
yürütebilmesini sağlamak ve veri ihlali sorununu en aza
indirmek için iki katmanlı güvenlik ayarları ve
(3) veri tutarlılığını sağlamak için bir karma mekanizma ve
(4) kişiselleştirilmiş veri segmentasyonu, hastalara yalnızca
paylaşmak istedikleri bilgileri seçerek kayıtlarını kontrol
etme olanağı verir ve (5) klinisyenlerin tüm kayıtlara göz
atmadan ziyaretle ilgili sağlık kayıtlarını seçmeleri için temas
noktası seçimi ve (6) HIE uygulaması için önerilen blok
zinciri modelinin fizibilitesini, istikrarını ve sağlamlığını
değerlendirmek için uygulanan önerilen modeli kullanan
büyük ölçekli bir simülasyon.
Blok zinciri teknolojisinin HIE için tek çözüm olmadığını
2180 IEEE JOURNAL OF BIOMEDICAL AND HEALTH INFORMATICS, VOL. 24, NO. 8, AĞUSTOS 2020
HIE görevleri için blok zinciri teknolojisinin varyasyonlarının
yanı sıra bu gelişmekte olan teknolojiyi benimsemek için
düzenlemeleri ve politikaları değerlendirmek.
REFERANSLAR
[1] C. A. Pedersen, P. J. Schneider, ve J. P. Santell, "ASHP hastane
ortamlarında eczacılık uygulamaları ulusal anketi: Reçete yazma ve
yazıya dökme- 2001," Amer. J. Health-System Pharmacy, vol. 58, no. 23,
pp. 2251-2266, 2001.
[2] A. M. Heekin ve diğerleri, "Choosing wisely clinical decision support
adherence and associated inpatient outcomes," Amer. J. Managed Care,
cilt 24, no. 8,
pp. 361, 2018.
[3] N. Menachemi, S. Rahurkar, C. A. Harle ve J. R. Vest, "The benefits of
health information exchange: Güncellenmiş bir sistematik inceleme," J.
Amer. Med. Inform. Assoc., vol. 25, no. 9, pp. 1259-1265, 2018.
[4] D. Blumenthal, "Stimulating the adoption of health information tech-
nology," New England J. Medicine, vol. 360, no. 15, pp. 1477-1479,
2009.
[5] S. Rahurkar, J. R. Vest ve N. Menachemi, "Sağlık bilgi alışverişinin
yaygınlaşmasına rağmen maliyet, kullanım ve bakım kalitesi üzerindeki
etkisine dair çok az kanıt var," Health Affairs, vol. 34, no. 3, pp. 477-
483, 2015.
[6] K. S. Williams ve S. J. Grannis, "Heartland bölgesi pilotunun
incelenmesi: Hasta merkezli veri HomeTm çerçevesine ilk bakış,"
AMIA, 2018.
[7] (2016). Sağlık Bilgi. Değişimi: Sağlık Merkezleri için Fırsatlar ve
Zorluklar.
[8] R. S. Rudin, A. Motala, C. L. Goldzweig ve P. G. Shekelle, "Usage and
effect of health information exchange: Sistematik bir inceleme," Ann.
Internal Medicine, cilt. 161, no. 11, s. 803-811, 2014.
[9] J. S. Ancker, M. Silver, M. C. Miller ve R. Kaushal, "Consumer experi-
ence with and attudes toward health information technology: A nation-
wide survey," J. Amer. Med. Inform. Assoc., vol. 20, no. 1, pp. 152-156,
2013.
[10] K.-Y. Wen, G. Kreps, F. Zhu ve S. Miller, "Tüketicilerin kişisel sağlık
kayıtları ve sağlık bilgisi alışverişi için interneti algılamaları ve
kullanmaları: 2007 sağlık bilgileri ulusal eğilimler anketinin analizi,"
J. Med. Internet Res., vol. 12, no. 4, pp. e73, 2010.
[11] C. Williams, F. Mostashari, K. Mertz, E. Hogin ve P. Atwal, "Ulusal
Koordinatör Ofisinden: Sağlık bilgilerinin değişimini ilerletme
stratejisi," Health Affairs, vol. 31, no. 3, pp. 527- 536, 2012.
[12] J. J. Cimino, M. E. Frisse, J. Halamka, L. Sweeney ve W. Yasnoff,
"Tüketici aracılı sağlık bilgi alışverişleri: 2012 ACMI tartışması," J.
Biomed. Inform., cilt 48, s. 5-15, 2014.
[13] D. B. McCarthy ve diğerleri, "Learning from health information
exchange technical architecture and implementation in seven beacon
communities," EGEMS, cilt 2, no. 1, 2014.
[14] L. Kolkman ve B. Brown, "Sağlık bilgi değişimi oluşum kılavuzu:
Eyaletinizde, bölgenizde veya topluluğunuzda bir HIE planlamak ve
oluşturmak için yetkili kılavuz," 2011: HiMSS.
[15] J. R. Vest ve L. D. Gamm, "Health information exchange: Kalıcı
zorluklar ve yeni stratejiler," J. Amer. Med. Inform. Assoc., vol. 17, no.
3, pp. 288-294, 2010.
[16] H. Wu ve E. M. LaRue, "ABD'de sağlık veri sisteminin birbirine
bağlanması: Faydaların önündeki zorluklar," Int. J. Nursing Sci., vol. 4,
no. 4, pp. 410-417, 2017.
[17] C. Feied ve F. Iskandar, "Master patient index," ed: Google Patentleri,
2007.
[18] J. D. Price, "Etkin uyumluluk kullanarak veri ihlali riskini azaltmak
Programları," Walden Üniversitesi, 2014.
[19] M. M. Goldstein ve diğerleri, "Elektronik sağlık bilgilerinde veri
segmentasyonu
değişimi: Politika değerlendirmeleri ve analizi," 2010.
[20] M. Terry, "Medical identity theft and telemedicine security," Telemedicine
and e-Health, vol. 15, no. 10, pp. 928-933, 2009.
[21] S. Simon, J. S. Evans, A. Benjamin, D. Delano ve D. Bates, "Hastaların
elektronik sağlık bilgi alışverişine yönelik tutumları: Nitel çalışma,"
J. Med. Internet Res., vol. 11, no. 3, pp. e30, 2009.
[22] P. Fontaine, S. E. Ross, T. Zink ve L. M. Schilling, "Systematic review
of health information exchange in primary care practices," J. Amer. Board
Family Medicine, vol. 23, no. 5, pp. 655-670, 2010.
[23] S. Romanosky, R. Telang ve A. Acquisti, "Do data breach disclosure laws
reduce identity theft?" J. Policy Ana. Manage., vol. 30, no. 2, pp. 256-286,
2011.
[24] M. N. Ngafeeson, "Healthcare information systems opportunities and
challenges," Encyclopedia of Information Science and Technology
içinde, 3. ed: IGI Global, 2015, s. 3387-3395.
[25] P. Ranade-Kharkar, S. E. Pollock, D. K. Mann ve S. N. Thornton,
"Sağlık Bilgi Değişimi (HIE) aracılığıyla alınan veriler için veri
kararlaştırma teknikleri kullanarak klinik veri bütünlüğünü iyileştirme,"
AMIA Annu. Symp. Proc., 2014, vol. 2014: Amer. Med. Inform. Assoc.,
s. 1894.
[26] S. Nakamoto, "Bitcoin: Eşler arası bir elektronik para sistemi," 2008.
[27] R. Grinberg, "Bitcoin: Yenilikçi bir alternatif dijital para birimi," Hast-
i n g s Sci. & Tech. LJ, cilt 4, s. 159, 2012.
[28] P. Sylim, F. Liu, A. Marcelo ve P. Fontelo, "Dağıtımda sahte ve standart
altı ilaçları tespit etmek için blok zinciri teknolojisi: Pharmaceutical
supply chain intervention," JMIR Res. Protocols, vol. 7, no. 9, pp. e10163,
2018.
[29] Y. Zhuang, L. Sheets, Z. Shae, J. J. P. Tsai ve C. R. Shyu, "Applying
blockchain technology for health information exchange and persistent
monitoring for clinical trials," in Annu. Symp. Proc. vol. 2018, pp. 1167-75,
2018.
[30] Y. Zhuang ve diğerleri, "Applying blockchain technology to enhance
clinical trial recruitment," in AMIA Annu Symp Proc, 2019, vol. 2019,
pp. 1277-1285.
[31] T.-T. Kuo, H.-E. Kim, and L. Ohno-Machado, "Blockchain distributed
ledger technologies for biomedical and health care applications," J.
Amer. Med. Inform. Assoc., vol. 24, no. 6, pp. 1211-1220, 2017.
[32] P. Zhang, D. C. Schmidt, J. White ve G. Lenz, "Blockchain
teknolojisinin sağlık hizmetlerinde kullanım örnekleri", Bilgisayarlarda
Gelişmeler içinde, cilt 111, Amsterdam, Hollanda; New York: Elsevier,
2018, s. 1-541.
[33] T.-T. Kuo, H. Zavaleta Rojas ve L. Ohno-Machado, "Blockchain
platformlarının karşılaştırılması: Sistematik bir inceleme ve sağlık
hizmetleri örnekleri," J. Amer. Med. Inform. Assoc., vol. 26, no. 5, pp.
462-478, 2019.
[34] R. Burstall ve B. Clark, "Blockchain, IP ve moda endüstrisi,"
Managing Intell. Prop., cilt 266, s. 9, 2017.
[35] G. Zyskind ve O. Nathan, "Decentralizing privacy: Using blockchain to
protect personal data," in Security and Privacy Workshops (SPW), 2015
IEEE, 2015: IEEE, s. 180-184.
[36] V. Patel, "A framework for secure and decentralized sharing of medical
imaging data via blockchain consensus," Health Inform. J.,
pp. 1460458218769699, 2018.
[37] G. Wood, "Ethereum: A secure decentralised generalised transaction
ledger," Ethereum Project Yellow Paper, vol. 151, no. 2014, pp. 1-32,
2014.
[38] R. C. Holt ve J. R. Cordy, "The turing programming language," Commun
ACM, vol. 31, no. 12, pp. 1410-1424, 1988.
[39] X. Liang ve diğerleri, "Provchain: Gelişmiş gizlilik ve kullanılabilirlik
ile bulut ortamında blok zinciri tabanlı bir veri provenans mimarisi,"
Proc. 17th IEEE/ACM Int. Symp. Cluster, Cloud and Grid Computing,
2017: IEEE Press, s. 468-477.
[40] K. Peterson, R. Deeduvanu, P. Kanjamala ve K. Boles, "A blockchain-
based approach to health information exchange networks," in Proc.
NIST Workshop Blockchain Healthcare, 2016, vol. 1, pp. 1-10.
[41] C. Esposito, A. De Santis, G. Tortora, H. Chang ve K.-K. R. Choo,
"Blockchain: A panacea for healthcare cloud-based data security and
privacy?", IEEE Cloud Computing, vol. 5, no. 1, pp. 31-37, 2018.
[42] P. Zhang, J. White, D. C. Schmidt, G. Lenz ve S. T. Rosenbloom,
"FHIRChain: Klinik verileri güvenli ve ölçeklenebilir bir şekilde
paylaşmak için blok zinciri uygulama," Comput. and Structural
BioTechnol. J., vol. 16, pp. 267-278, 2018.
[43] A. J. Holmgren ve N. C. Apathy, "Hospital adoption of API-enabled
patient data access," Healthcare (Amsterdam, Hollanda), s. 100377-
100377, 2019.
[44] U. S. G. A. Office, "Approaches and challenges to electronically matching
patients' records across providers," in "Report to Congr.ional Commit-
tees," 2019.
[45] B. H. Just, D. Marc, M. Munns ve R. Sandefer, "Why patient matching
is a challenge: Temel tanımlama alanlarındaki ana hasta indeksi (MPI)
veri tutarsızlıkları üzerine araştırma," Perspectives in Health Inf.
Manage., vol. 13, no. Bahar, 2016.
[46] D. Ulusal Kanser Enstitüsü, S. R. Programı. Sürveyans, Epidemiyoloji
ve Son Sonuçlar (SEER) Programı Res. Verileri (1975-2016).
[47] D. Bender ve K. Sartipi, "HL7 FHIR: Sağlık hizmetleri bilgi alışverişine
çevik ve RESTful bir yaklaşım," Proc. 26th IEEE Int. Symp Bilgisayar
Tabanlı Med. Systems, 2013: IEEE, s. 326-331.
[48] L. A. Linn ve M. B. Koo, "Blockchain for health data and its potential
use in health it and health care related research," ONC/NIST Use of
Blockchain for Healthcare and Research Workshop içinde.
Gaithersburg, Mary- land, Amerika Birleşik Devletleri: ONC/NIST,
ZHUANG ve diğerleri: BLOCKCHAIN TEKNOLOJISI KULLANAN HASTA MERKEZLI SAĞLIK BILGI ALIŞVERIŞI ÇERÇEVESI 2181
2016, s. 1-3110.