ესტერიფიკაციის რეაქცია

რეაქტივები:

იზოამილის სპირტი ‐ 0.25 მოლი (27 გ)

კონც. ძმარმჟავა ‐ 0.25 მოლი (15 მლ)
გოგირდმჟავა (კონც)
ნატრიუმის ჰიდროკარბონატის ხსნარი

ხელსაწყოები:

მრგვალძირა კოლბა,
უკუ მაცივარი
წვეთ დამჭერი
გამყოფი ძაბრი

საწყისი და სინთეზირებული ნაერთების ფიზიკურ-ქიმიური

მახასიათებლები

მოლური სიმკვრივე, Tდუღ. Tლღ, ხსნადობ ა

# ნივთიერება °C nD20
მასა გ/სმ3 °C წყალში

1 ძმარმჟავა 60 1.0492 118.1 16.6 1.3698 ∞

2 იზოამილის სპირტი 88 0.812 132 -117. 2 1.4058 2.6
3 ძმარჟავაიზო-ამილის ესტერი 130 0.8699 140-2 -78.5 1.4014 0.1625

1
 მრგვალძრა კოლბაში, რომელიც აღჭურვილია უკუმაცივრითა და
წვეთდამჭერით (ნახ.1) ათავსებენ 15 მლ ყინულოვან ძმარმჟავას, 27 მლ
იზოამილის სპირტს და 1-2 წვეთ კონცენტრირებულ გოგირმჟავას. სარეაქციო
ნარევს აცხელებენ. წვეთდამჭერში გროვდება წყალი. როდესაც გამოყოფილი
წყლის რაოდენობა მიაღწევს დაახლოებით 4,5 მლ-ს, გაცხელებას წყვეტენ.
მიღებული ესტერი კოლბიდან გადააქვთ გამყოფ ძაბრში და რეცხავენ ჯერ
წყლით, შემდეგ 5%-იანი სოდის ხსნარით, და ბოლოს ისევ წყლით
(ნეიტრალურ რეაქციამდე). გარეცხილი ესტერი გასაშრობად გადააქვთ
ჭურჭელში და აშრობენ ნატრიუმის სულფატით.

საწყისი და სინთეზირებული ნაერთების ფიზიკურ-ქიმიური

მახასიათებლები

მოლური სიმკვრივე, Tდუღ. Tლღ, ხსნადობ ა

# ნივთიერება °C nD20
მასა გ/სმ3 °C წყალში

1 ძმარმჟავა 60 1.0492 118.1 16.6 1.3698 ∞

2 იზოამილის სპირტი 88 0.812 132 -117. 2 1.4058 2.6
3 ძმარჟავაიზო-ამილის ესტერი 130 0.8699 140-2 -78.5 1.4014 0.1625

1
 ძმარმჟავაიზოამილის ესტერის გასუთავება

მშრალი ესტერი მოვათავსეთ მრგვალძირა კოლბაში, მოვარგეთ

დეფლეგმატორი, პირდაპირი მაცივარი და თერმომეტრი (ნახ.2). ძირითადი
ფრაქცია შეგროვდა 138-142°C იტერვალში.

1
4
2
3

1
5

6
2

ნახ.1.ესტერიფიკაციის დანადგარი ნახ.2. გამოსახდელი დანადგარი

1- შტატივი 1- მრგვალძირა კოლბა
2 - მრგვალძირა კოლბა 2-დეფლეგმატორი
3-წვეთდამჭერი 3-თერმომეტრი
4-უკუმაცივარი 4-პირდაპირი მაცივარი
5-ალონჟე
6-მიმღები კოლბა

2
ძმარმჟავაიზოამილის ესტერის გამოსავლიანობის მათემატიკური
გაანგარიშება