ELTC.gtu.ge-ვირტუალური ლაბორატორიები-ბაკალავრიატი-კალიუმის პერმანგანატის...

ლაბორატორიული სამუშაო #11

გვარი----------ინა დენას--------- ჯგუფი---3135----- თარიღი--
18.01.2022----

ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები
შესავალი:
რეაქციებს, რომელთა მიმდინარეობისას იცვლება მორეაგირე ნივთიერებათა
შემადგენლობაში შემავალი ატომების ჟანგვის რიცხვები, ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები
ეწოდება. ნაწილაკს, რომელიც გასცემს ელექტრონებს ეწოდება აღმდგენი (იჟანგება).
ნაწილაკს, რომელიც იერთებს ელექტრონებს ეწოდება მჟანგავი (აღდგება).

მაგალითისთვის განიხილეთ რეაქცია: Al + S  Al2S3

ელექტრონული ბალანსის მეთოდით ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციების გარჩევისას დაიცავით

შემდეგი თანმიმდევრობა:

1. განსაზღვრეთ ელემენტები, რომლებმაც შეიცვალა ჟანგვის რიცხვი; იპოვეთ მათი ჟანგვის

რიცხვი და გამოსახოთ ამ რიცხვის ცვლილება ნახევარრეაქციების საშუალებით:

Alo - 3e  Al+3 2 დაიჟანგა, აღმდგენია

So + 2e  S-2 3აღდგა, მჟანგავია
გაცემული და შეძენილი ელექტრონების რიცხვის გასატოლებლად მოძებნეთ მათი უმცირესი
საერთო ჯერადი -6. ექვსის გაყოფით სამზე მიიღებთ აღმდგენის (Alo) კოეფიციენტს-2,
o
ხოლო ორზე გაყოფით მჟანგავის (S ) კოეფიციენტს -3.
შეიტანეთ კოეფიციენტები განსახილველ რეაქციის ტოლობაში და საბოლოოდ გაათანაბრეთ
რეაქციის ტოლობა:

2Al + 3S  Al2S3
მიზანი: სამუშაოს მიზანია ძლიერი მჟანგავის (KMnO ) მჟანგავი ბუნების შესწავლა მჟავა,
4

ტუტე და ნეიტრალურ არეში.

ჰიპოთეზა:
------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------

ცვლადები:
დამოუკიდებელი-გარემო.
დამოკიდებული-ფერის ცვლილება.
კონტროლირებადი- KMnO4, NaNO2, H2SO4, ტემპერატურა, წნევა.

რესურსი:
კომპიუტერი შესაბამისი დისკით.
ჭურჭელი და მასალა:
კალიუმის პერმანგანატის (KMnO4 ) ხსნარი;
ნატრიუმის სულფიტის (NaNO2) ხსნარი;
გოგირდმჟავა (H2SO4);
ნატრიუმის ტუტე (NaOH);
წყალი (H2O);
შტატივი სინჯარებით.

უსაფრთხოება:
KMnO4 -კალიუმის პერმანგანატთან კონტაქტმა შეიძლება სერიოზულად გააღიზიანოს და
დაწვას კანი და თვალები. შესუნთქვამ შეიძლება გამოიწვიოს ცხვირის, ყელისა და
ფილტვების გაღიზიანება, რაც იწვევს ხველებას და ქოშინს.
H2SO4 - ძლიერ კოროზიული მჟავაა, რომელმაც კანის ან ლორწოვან გარსთან შეხებისას
შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერი დამწვრობა ან ქსოვილის დაზიანება.
NaOH - ძლიერი ტუტეა, რომელიც ცილას შლის ოთახის ტემპერატურაზე. იწვევს ძლიერ
დამწვრობას.
Na2SO3 - ტოქსიკური ნივთიერებაა, რომელიც მოქმედებს კანზე და სასუნთქ გზებზე.

ცდის მსვლელობა:
ცდა 1. მჟავა გარემო

სინჯარაში ჩაასხით კალიუმის პერმანგანატის (KMnO 4) იისფერი ხსნარი. დაუმატეთ

რამოდენიმე წვეთი გოგირდმჟავა (H2SO4) და მცირე რაოდენობით ნატრიუმის ნიტრიტის
(NaNO2) უფერო ხსნარი. დააკვირდით ხსნარის ფერის ცვლილებას. შეავსეთ ცხრილი 1.
ცხრილი #1
ცდის ეფექტი იისფერი ხსნარი გახდა უფერო

რეაქციის ტოლობა KMn+7O4 + NaN+3O2 + H2S+6O4 ------> Mn+2SO4 + NaN+5O3 + K2S+6O4 + H2O

ელექტრონული
ბალანსი.
Mn+7--+5e----> Mn+2 | |2 აღდგა, მჟანგავი
მიუთითეთ
მჟანგავი და | 10 |
აღმდგენი N+3---2e----> N+5 | | 5 დაიჟანგა , აღმდგენი

გათანაბრებული 2KMn+7O4 + 5NaN+3O2 + 3H2S+6O4 ------>2 Mn+2SO4 + 5NaN+5O3 + K2S+6O4 + 3H2O

რეაქციის ტოლობა

ცდა 2.ტუტე გარემო

სინჯარაში ჩაასხით კალიუმის პერმანგანატის (KMnO 4) იისფერი ხსნარი. დაუმატეთ

რამოდენიმე წვეთი კალიუმის ტუტე (KOH) და მცირე რაოდენობით ნატრიუმის ნიტრიტის
(NaNO2) უფერო ხსნარი. დააკვირდით ხსნარის ფერის ცვლილებას. შეავსეთ ცხრილი #2.

ცხრილი #2.

ცდის ეფექტი იისფერი ხსნარი გახდა მწვანე

რეაქციის ტოლობა KMn+7O4 + NaN+3O2 + KOH ------> K2Mn+2O4 + NaN+5O3 + H2O

ელექტრონული Mn+7--+e----> Mn+6 | |2 აღდგა, მჟანგავი

ბალანსი. | 2 |
მიუთითეთ მჟანგავი N+3---2e----> N+5 | | 1 დაიჟანგა , აღმდგენი
და აღმდგენი
გათანაბრებული
რეაქციის ტოლობა 2KMn+7O4 + NaN+3O2 + 2KOH ------>2 K2Mn+2O4 + NaN+5O3 + H2O

ცდა 3. ნეიტრალური გარემო

სინჯარაში ჩაასხით კალიუმის პერმანგანატის (KMnO 4) იისფერი ხსნარი. დაუმატეთ მცირე

რაოდენობით წყალი და რამოდენიმე წვეთი ნატრიუმის ნიტრიტის (NaNO2) უფერო ხსნარი.

დააკვერდით ხსნარის ფერის ცვლილებას. შეავსეთ ცხრილი #3.

ცხრილი #3
ცდის ეფექტი
იისფერი ხსნარი გახდა ყავისფერი
შესაბამისი რეაქციის KMn+7O4 + NaN+3O2 + H2O ------> MnO2 + NaNO3 + KOH
ტოლობა

ელექტრონული
ბალანსი. Mn+7--+3e----> Mn+2 | |2 აღდგა, მჟანგავი
მიუთითეთ მჟანგავი | 6 |
და აღმდგენი N+3---2e----> N+5 | | 3 დაიჟანგა , აღმდგენი

გაათანაბრებული
რეაქციის ტოლობა 2KMn+7O4 + 3NaN+3O2 + H2O ------> 2MnO2 + 3NaNO3 + 2KOH

დასკვნა: --------გავიგეთ კალიუმის პერმანგანატი როგორ

იცვლის მჟაურ თვისებებს , მჟანგავია სხვადასხვა
არეში .--------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------