Chessbase

(Onderstaande beschrijving is gemaakt voor Chessbase 9. De manier waarop je met

Chessbase werkt is niet veel veranderd in de latere versies.)

Databases

Een database is een verzameling partijen. Welke databases heeft een schaakspeler normaal
staan:

� Een database met de eigen partijen, ev. voorzien van commentaar en analyses
� Een referentie-database die liefst heel veel partijen bevat van sterke spelers. Met deze
database ga je kijken wat (groot)meesters spelen in bepaalde stellingen en misschien
vind je in deze database wel een partij met commentaar zodat je je openingsvarianten
ook beter leert begrijpen. De referentie-database bevat meestal een paar miljoen
partijen.
� Eén of meerdere databases met je eigen openingsrepertoire.

Een nieuwe database kun je aanmaken in het hoofdscherm van Chessbase. Ga naar Bestand >
Nieuw > Database.
Kies een logische plaats op je harde schijf om je database te bewaren. Standaard zal alles
bewaard worden onder de map Mijn Documenten\Chessbase\Bases.

Je kunt ook een database integreren door die in Mijn Documenten\Chessbase\Bases te

plaatsen en dan op te dubbelklikken in het Windows verkenner.
Je kunt ook op de harde schijf zoeken via de mappenstructuur aan de linkerkant van het
hoofdscherm. Het valt aan te raden om een database die je wilt gebruiken naar “Mijn
Chessbase” te slepen in het hoofdvenster, zo krijg je de database steeds te zien wanneer je
Chessbase opstart.

Om van je grote database met miljoenen partijen een referentie-database te maken, moet je
rechtsklikken op het icoontje van de database, kiezen voor “Eigenschappen” en “Referentie-
database” aanvinken.
Je kunt maar 1 referentie-database hebben. Als je een partij aan het ingeven of aan het
naspelen bent, kun je steeds rechtsklikken op het bord en zoeken of de stelling al voorkwam
in de referentie-database.

Wil je je partijen doormailen naar iemand? Klik in het hoofdscherm van Chessbase met de
rechtermuisknop op het icoon van de database. Kies Extra > Archiveer Database. Kies voor
Niet Versleuteld en sla het archief-bestand ergens op.
Je hele database zit nu in dat ene bestandje en dat kun je doormailen naar anderen.

Partijen ingeven en bewaren

Een partij die je ingeeft zal bewaard worden in een database. Je moet dus eerst dubbelklikken
op de database om in het databasevenster en daar het op het bord-icoontje klikken om te
zorgen dat je in de juiste database aan het werken bent. Bovenaan het scherm met het bord zie
je “Bord in Database …” staan. Zie je dat niet staan, dan heb je het bord niet in het juiste
venster opgestart.

Het ingeven van de zetten doe je met de muis.

Tip: probeer te werken met het aanduiden van het doelveld. Chessbase zal zelf het stuk
voorstellen dat naar daar gespeeld wordt. Gaat het om het goede stuk, laat dan je
linkermuisknop los. Wordt het foute stuk voorgesteld, houd dan je linkermuisknop nog
ingedrukt en klik één maal rechts om een ander stuk te selecteren.

Je kunt de muis gebruiken om vooruit of achteruit in de zetten te gaan. Het kan ook handig
zijn om daarvoor de pijltjestoetsen op het toetsenbord te gebruiken, dat gaat vaak sneller.

Om een variant toe te voegen, ga je gewoon terug naar het moment waarop de variant kan
gespeeld worden. Speel nu de zet die je als variant wilt hebben. Kies voor “Nieuwe variant”.

Om de partij te bewaren, ga je naar Bestand > ‘Bewaren -> …’ om de partij in de database op

te slaan.
Opgepast, gaat het om een partij die vroeger al bewaard werd dan moet je ‘Vervangen’
gebruiken, anders slaat hij een tweede versie van dezelfde partij op.

Tekstcommentaar, tekens, pijlen

Om ergens geschreven commentaar in te voegen: ga naar de zet in het notatieformulier, klik

met de rechter muisknop en kies voor “Commentaar na zet” of “Commentaar voor zet”.

Je kunt ook goede of slechte zetten van de nodige versiering verzorgen. Uitroeptekens,
vraagtekens en andere tekens kun je ook snel toevoegen door rechts te klikken op de plaats
waar ze moeten komen.
Maak er een goede gewoonte van om elke variant te eindigen met een beoordeling, dat maakt
de partij een stuk leesbaarder: je kunt er snel de goede en minder goede zetten uit halen.
Plannen uitleggen kun je natuurlijk met de tekstcommentaar doen. Maar vaak zeggen pijlen
en gekleurde velden meer dan 10 regels tekst.
Er zijn drie kleuren ter beschikking: groen (ALT-toets ingedrukt houden), rood (ALT + Shift)
en geel (CTRL + ALT). Houd je de juiste toets ingedrukt en klik je op een veld, dan krijgt dat
veld die kleur. Doe je nogmaals hetzelfde, dan krijgt het veld zijn normale kleur terug.
Om pijlen te trekken, doe je hetzelfde maar sleep je de muis van het beginveld van je pijl naar
het eindveld.
Ga er spaarzaam mee om, het is niet de bedoeling dat je partijanalyse een kleurboek wordt!

De referentiedatabase

Heb je een bepaalde stelling gespeeld en wil je kijken wat de grootmeesters spelen na de zet
die je tegenstander je voorschotelde? Als je referentiedatabase goed ingesteld werd, dan hoef
je enkel naar het tabblad Referentie te gaan om een lijst van partijen te krijgen waarin de
stelling al eens voor kwam.
In het bovenste gedeelte van het scherm krijg je bovendien een overzicht van alle zetten die je
kunt terugvinden. De procentuele score is de score van wit die gehaald werd na een bepaalde
zet. (Om je een idee te geven: wit scoort gemiddeld 53% als je alle partijen samen telt.)

De engines (Fritz, Rybka, Crafty, …)

Tijdens het analyseren van je partijen is het handig om de computer te laten mee reken. Je
kunt een ‘engine’ opstarten door op het ‘grafkistje’ rechts bovenaan op scherm te klikken. Je
krijgt dan een lijst met alle programma’s die geïnstalleerd zijn op je PC.

Wanneer de engine aan het rekenen is, zal hij aangeven welke zet hij de beste vindt en zal hij
een beoordeling geven. Is het getal kleiner dan nul, dan vindt hij dat zwart beter staat. Eén
punt komt overeen met één pion. Sta je bvb. nog geen materiaal achter, maar heeft je
tegenstander toch een voordeel van 1,35 dan vindt de engine dat je ofwel heel snel een pion
zult verliezen ofwel dat je stukken wel heel slecht opgesteld staan.

Door de engine te laten mee rekenen kun je gemakkelijk de slechte zetten uit je partij halen.
Geeft hij wit een voordeel van 0,50 en geeft hij na de gespeelde zet van zwart wit plots een
voordeel van 0,90 dan weet je dat zwarts zet niet zo goed was.
Als je de beste computerzet wilt gebruiken in een analyse, druk dan op spatie. De zet wordt
dan automatisch ingevoelgd in je partijbespreking.
���������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������