UBND QUẬN HAI BÀ TRƯNG ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II - NĂM HỌC 2021 - 2022

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9

Ngày 20/4/2022
Thời gian làm bài: 90 phút
Đề gồm 01 trang
Phần I (7,0 điểm):
Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã khắc hoạ chân thực hình ảnh của những cô gái thanh niên xung
phong thời kì chống Mĩ cứu nước. Họ là những đoá hồng vươn lên từ biển lửa, tô thắm thêm màu đỏ chói lọi cho
dãy Trường Sơn. Trong tác phẩm có đoạn:
“... Việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom
chưa nổ và nếu cần thì phá bom. Người ta gọi chúng tôi là tổ trinh sát mặt đường. Cái tên gợi sự khát khao làm
nên những sự tích anh hùng. Do đó, công việc cũng chẳng đơn giản. Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên
cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó,
chúng tôi gọi nhau là “Những con quỷ mắt đen”.
(Trích Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021)
Câu 1: Nêu hoàn cảnh sáng tác của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi. Chúng tôi được nói tới trong đoạn trích
trên là những ai? Nụ cười và những lời trêu đùa gọi nhau của các nhân vật ấy thể hiện vẻ đẹp nổi bật nào ở họ?
Câu 2: Xác định hai câu rút gọn có trong đoạn văn trên và cho biết thành phần nào đã được rút gọn. Nêu tác
dụng của việc sử dụng những câu rút gọn đó trong đoạn trích.
Câu 3: Bằng hiểu biết về tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, em hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo phép
lập luận tổng hợp - phân tích - tổng hợp để làm rõ những nét chung về phẩm chất và tâm hồn của nhân vật “tôi”
cùng đồng đội. Đoạn văn có sử dụng hợp lý thành phần phụ chú và câu bị động (gạch chân, chú thích rõ thành
phần phụ chú và câu bị động).
Câu 4: Kể tên hai tác phẩm khác mà em đã học trong chương trình Ngữ văn 9 cũng được viết vào thời kì kháng
chiến chống Mĩ.
Phần II (3.0 điểm):
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
“ Thái độ sống tích cực chính là chìa khóa của hạnh phúc mà qua đó bạn nhìn cuộc đời tốt hay xấu, đưa
đến cho bạn những cách nhìn nhận và giải quyết vấn đề khác nhau. Nếu người có thái độ tích cực nhìn cuộc sống
bằng lăng kính lạc quan, màu sắc rực rỡ, thì người tiêu cực lại chỉ thấy một màu xám xịt, ảm đạm mà thôi.
Thái độ sống tích cực còn giúp ta nhìn được những cơ hội trong khó khăn cũng như không cảm thấy khó
chịu, than trách cuộc sống. Ngoài ra, thái độ sống tích cực còn có thể giúp cho chúng ta cảm thấy yêu đời, yêu
cuộc sống và biết quan tâm những người xung quanh hơn.
Người có thái độ sống không tốt thường nhìn nhận tiêu cực về các vấn đề, họ cho rằng không thể giải
quyết được và tự tăng mức độ trầm trọng lên. Những người này luôn chú ý đến những nhược điểm của bản thân,
có thái độ nuối tiếc, suy nghĩ về những điều mất mát và lo sợ điều tồi tệ sẽ xảy đến.
Trong cuộc sống, vốn dĩ hai mẫu người này đã có sự khác nhau về cách cư xử, suy nghĩ, cách giao tiếp…
Nhưng đến khi họ cùng gặp một vấn đề, sự khác biệt này mới thể hiện rõ và từ đó, cuộc sống của họ cũng được
tạo nên từ những yếu tố này.”
( Điều kì diệu của thái độ sống, Mac Anderson, NXB Tổng Hợp TP.HCM, năm 2016, tr.17)
Câu 1: Theo tác giả, cách nhìn cuộc sống của người tích cực và người tiêu cực khác nhau như thế nào?
Câu 2: Em hiểu như thế nào về câu: “ Thái độ sống tích cực chính là chìa khóa của hạnh phúc” ?
Câu 3: Từ nội dung đoạn trích trên kết hợp với những hiểu biết xã hội, hãy trình bày suy nghĩ của em (khoảng
2/3 trang giấy thi) về vấn đề: Thái độ sống tích cực sẽ giúp ta sẵn sàng đối mặt với những thử thách của cuộc
sống.
---------------------Hết-----------------------
Ghi chú: Điểm phần I: Câu 1: 1.0 điểm; câu 2: 2.0 điểm; câu 3: 3,5 điểm; câu 4: 0.5 điểm
Điểm phần II: Câu 1: 0.5 điểm; câu 2: 0.5 điểm; câu 3: 2.0 điểm
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm

Họ và tên thí sinh: …………………………………… Số báo danh: ………………………

 HƯỚNG DẪN CHẤM
KIỂM TRA HỌC KỲ II - MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 (20/4/2022)

Câu Yêu cầu Biểu

điểm
Phần I (7 điểm)
Câu 1 - Hoàn cảnh ra đời: Truyện được viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến 0.5
(1.0 điểm) chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt.
- “Chúng tôi” được nói tới trong đoạn văn trên là ba cô gái trong tổ trinh 0.25
sát mặt đường gồm Phương Định, Nho, Thao.
- Nụ cười và những lời đùa gọi của các nhân vật ấy thể hiện sự hồn nhiên, 0.25
tinh nghịch, nét trẻ trung, lạc quan của họ bất chấp những nguy hiểm luôn
rình rập.

Câu 2 - HS xác định đúng 2 câu rút gọn có trong đoạn trích và cho biết thành 1.0
(2.0 phần được rút gọn.
điểm) - Tác dụng của việc sử dụng một loạt các câu rút gọn trong đoạn trích: 1.0
Tránh lỗi lặp từ và thông tin được nhanh hơn; gây ấn tượng mạnh về công
việc nguy hiểm mà các cô gái phải đối mặt hằng ngày.

Câu 3 * Hình thức: Đúng đoạn văn Tổng - phân - hợp, khoảng 12 câu. Không quá
(3,5 điểm) dài hoặc quá ngắn 0,5

* Tiếng Việt: 0,5

- Sử dụng hợp lý, gạch chân, chú thích đúng thành phần phụ chú
- Sử dụng hợp lý, gạch chân, chú thích đúng câu bị động.

Nội dung: Học sinh biết lựa chọn ngữ liệu phù hợp, phân tích để làm rõ 2,5
nét chung rất đáng yêu về phẩm chất và tâm hồn của ba cô gái TNXP. Có
thể là:
* Phẩm chất anh hùng:
- Họ có tinh thần trách nhiệm cao với công việc của mình:
+ Chỉ nghe thấy tiếng máy bay trinh sát là các cô đã chuẩn bị tư thế, sẵn
sàng làm nhiệm vụ “chụp cái mũ sắt lên đầu” “vác cái xẻng lên vai” “sẵn
sàng ra trận địa”.
+Họ đặt nhiệm vụ lên trên tất cả tính mạng của mình.
- Họ là những cô gái TNXP vô cùng gan dạ, dũng cảm:
+Sẵn sàng làm nhiệm vụ phá bom mà không cần sự trợ giúp của đơn vị
+ Dám đối mặt với thần chết mà không hề run sợ
+ Cách họ nói về công việc phá bom- một công việc cực kì nguy hiểm
bằng giọng điệu thản nhiên “Quen rồi”
+ Cách họ nói về việc mình bị thương rất bình thản, nhẹ nhàng
…
- Họ có tình đồng đội gắn bó, thân thiết:
 + Rất hiểu sở thích của nhau, hiểu suy nghĩ của nhau qua ánh mắt.
+ Họ quan tâm, chăm sóc nhau rất chu đáo ( chămNho bị thương; Phương
Định bồn chồn, lo lắng khi chờ Thao và Nho đi trinh sát trên cao điểm)
…

* Vẻ đẹp tâm hồn:

- Cả ba cô gái đều rất lạc quan, yêu đời.
+ Sống nơi chiến trường khốc liệt, căng thẳng nhưng họ vẫn tạo cho mình
đời sống tinh thần vô cùng phong phú. Tiếng hát, tiếng cười vẫn cất cao
sau mỗi trận bom của giặc Mĩ.
+ Họ bị bom vùi luôn, khi về chỉ thấy “hai con mắt lấp lánh”, nhưng họ vẫn
gọi đùa nhau là “những con quỷ mắt đen”
- Họ có nét chung của các cô gái trẻ: dễ cảm xúc, hay mơ mộng, dễ vui
nhưng cũng dễ trầm tư. Họ rất nữ tính, thích làm đẹp cho cuộc sống của
mình.
…
Trong đoạn văn cần đề cập tới vai trò của các yếu tố nghệ thuật (nghệ
thuật xây dựng tình huống, nghệ thuật xây dựng nhân vật,…)
Định hướng chấm nội dung:
+ Thực hiện đầy đủ các yêu cầu, diễn đạt hay, sáng tạo, văn biểu cảm 2,5
+ Đủ ý, diễn đạt rõ ràng nhưng ít biểu cảm 2.0
+ Đúng ý, diễn đạt trôi chảy song ý chưa sâu 1,5
+ Nêu được một nửa số ý, còn mắc một vài lỗi diễn đạt 1,0
+ Ýquá sơ sài, nhiều lỗi diễn đạt hoặc lạc sang tóm tắt 0,5
+ Sai lạc gần hết nội dung, diễn đạt kém 0,25
Câu 4 Hai tác phẩm được viết vào thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước: 0,5
(0,5 điểm)
- Truyện ngắn "Chiếc lược ngà"
- Bài thơ "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"

Phần II (3 điểm)
Câu 1 - Theo tác giả, cách nhìn cuộc sống của người tích cực và người tiêu 0.5
(0,5 điểm) cực khác nhau: Người có thái độ tích cực nhìn cuộc sống bằng lăng kính
lạc quan, màu sắc rực rỡ, còn người tiêu cực lại chỉ thấy một màu xám xịt,
ảm đạm.
Câu 2 -Thái độ sống tích cực chính là chìa khóa của hạnh phúc: 0.5
(0,5 điểm)
+ Thái độ sống tích cực sẽ làm cho con người luôn thấy lạc quan, dễ chịu,
yêu đời... đó là cảm xúc của hạnh phúc.
+ Thái độ tích cực sẽ dẫn đến hành động tích cực, như thế con người dễ đạt
được thành công.
Câu 3 * Hình thức: Đảm bảo dung lượng theo yêu cầu của đề; lập luận chặt chẽ, lí 0.5
(2.0 điểm) lẽ thuyết phục, dẫn chứng phù hợp; diễn đạt mạch lạc, rõ ý. Đảm bảo chuẩn
chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện sâu sắc về
vấn đề nghị luận
1.5
 * Nội dung: Có thể theo hướng sau:
+ Dẫn dắt, trích dẫn vấn đề nghị luận
+ Giải thích: Thái độ sống tích cực ? Thử thách trong cuộc sống?
+ Vai trò của thái độ sống tích cực : giúp ta xác định được mục tiêu sống,
có ước mơ, hoài bão, dám phấn đấu cho ước mơ, hoài bão dù phải đối diện
với nhiều thử thách khó khăn; có năng lực sống, năng lực tinh thần mạnh
mẽ, không buông xuôi đầu hàng trước khó khăn, không dựa dẫm ỷ lại vào
người khác…
+ Biểu hiện (lấy dẫn chứng).
+ Bàn luận ngược vấn đề.
+ Bài học nhận thức, liên hệ bản thân
+ Khẳng định lại vấn đề.
Khuyến khích HS có suy nghĩ riêng, tuy nhiên lí giải phải hợp lí,
thuyết phục. Không cho điểm bài làm có suy nghĩ tiêu cực, lệch lạc.
Tổng điểm (Phần I + Phần II) 10,0

Bài thi được chấm theo thang điểm 10,0 lẻ đến 0,25.