You are on page 1of 284

www.cargeek.

ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تقديم بو پدر و مادر عشيشم کو در لحظو لحظو ي سندگي ام مزا مورد لطف و حمايت بي دريغ خودشان قزار‬
‫دادند و ىميشو حضورشان در سندگي ام ‪ ،‬بو منشلو ي دريچو اي بو سوي اميد و حزکت و شکست ناپذيزي و‬
‫آرامش بوده است و پدر و مادرم را الگويي بزاي تمام مزاحل سندگي ام مي دانم ‪. ...‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ديباچه‬

‫ايي کتاب تَ يکي اس تيص تزيي هاضيي ُاي هذرى رّس ‪ ،‬تْرتيي گاسي هْتْر ُاي ُْاپيوا هزتْط هي ضْد‪.‬‬
‫تکٌْلْژي تْرتيي گاس تَ طْر ّاضح تزاي تِيَ ي تزاّرد هْجَ ‪ ،‬در ايي سهيٌَ ي جذاب هٌِذسي ُْا فضا هي‬
‫تاضذ ‪ ،‬کَ ًَ تٌِا هزتْط تَ توام قطعات هْتْر هي تاضذ ‪ ،‬تلکَ تزاي رفع اضکاالت يکپارچَ ي تذًَ ي هْتْر ‪ُ ،‬ز‬
‫دّ ُْاپيواي هسافزتزي ساب سًْيک ّ جٌگٌذٍ ي سْپزسًْيک ًيش هي تاضذ‪.‬‬

‫هطالة جوع آّري ضذٍ در ايي کتاب ‪ ،‬اس هياى هٌاتع جِاًي تِيَ ضذٍ است‪ .‬يک ليست اس دادٍ ُاي اصلي‬
‫‪w‬‬
‫هْتْر در تخص ضويوَ ي ايي کتاب آّردٍ ضذٍ است ‪ ،‬تا ايي کتاب هاًٌذ ‪ ،‬کتاب ُاي هزجع هْرد استفادٍ قزار‬
‫‪w‬‬
‫گيزد‪.‬‬

‫ايي کتاب تَ صْرت هقذهاتي تزاي کساًي کَ هايلٌذ تا داًص خْد را در سهيٌَ ي تکٌْلْژي هْتْر تْرتيٌي‬
‫‪w‬‬
‫افشايص دٌُذ ّ ُوچٌيي هطکالت ّاتستَ ‪ ،‬فزاُن ضذٍ است‪ .‬ايي کتاب ُوچٌيي تزاي هٌِذسيي در کارگاٍ ُا ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫پزسٌل فزّدگاٍ ُا ّ ًيزّ ُاي ارتطي ‪ ّ ،‬داًطجْياى در حال آهْسش هٌاسة هي تاضذ‪.‬‬

‫‪Klaus Huenecke‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فهرست‬

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

‫‌أ‬

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

‫‌ب‬

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

‫‌ج‬

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

‫‌د‬

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

‫‌ه‬

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

‫فصل يکم‬

w ‫ پيشزاوً ي ٌواپيما‬، ‫توربيه‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تاريخچً‬ ‫‪1.1‬‬

‫ايسٍ ي اطتفبزٍ اس اصل فيشيک ّاکٌغ زر يک هميبص ثشرگ ثَ ّطيلَ ي راکت ُب هؼوْالً ثَ چيٌي ُب زر‬
‫لزى طيشزُن هٌظْة ػسٍ اطت‪ .‬اگز چَ تب پيغ اس جٌگ جِبًي زّم رػس تکٌْلْژي راکت ُب ثَ هزحلَ اي‬
‫رطيس کَ ثبػج ثَ ّجْز آهسى ايسٍ ي طبذت کبرثززي فضبپيوبي هظبفزي را هوکي طبذت ؛ ثب پززاذت ُشيٌَ‬
‫سيبز ‪ ،‬گبم ثلٌسي را زر عْل جٌگ ثززاػت‪.‬‬

‫چَ ػجبُتي زر تأذيز پيؼزفت تْرثيي ُب هي ثبػس! اگز چَ هسل ُبي اّليَ ي تْرثيي ثربر ثَ لزى ُفسُن‬
‫‪w‬‬
‫تؼلك زارز ‪ ،‬اطتفبزٍ ي کبرثززي اس هْتْر تْرثيي ثبيس تب لزى ثيظتن صجز هي کزز ؛ ثب رلبثت هْفميت آهيش پي زر‬
‫پي کَ ثبػج چيزٍ ػسى ثز هْتْر ثربر رفت ّ ثزگؼتي‪ 1‬ػس‪ .‬اهزّسٍ ‪ ،‬هْتْر تْرثيي گبسي‪ 2‬ػبيغ تزيي ّ هؤحز‬
‫‪w‬‬
‫تزيي رّع ثزاي پيؼزاًَ ي ُْاپيوب هي ثبػس ‪ ،‬کَ ثب ثيغ تز هْتْر ُبي رفت ّ ثزگؼتي کَ تب زَُ ي ‪ 0691‬کَ‬
‫يکي اس رايج تزيي تْليس کٌٌسٍ ي لسرت زر ُْاًْرزي ثْز ‪ ،‬جبيگشيي ػس‪ .‬زر ػکل ُبی تْرثْجت‪، 3‬‬
‫‪w‬‬

‫تْرثْفي‪ ، 4‬تْرثْپزاپ‪ ، 5‬يب هْتْر تْرثْػفت‪ 6‬پسيسار ػس ؛ تْرثيي گبس يکي اس هِن تزيي زطتبّرز ُبي‬
‫‪.c‬‬
‫تکٌْلْژي زر ُْاًْرزي هي ثبػس‪ .‬ايي همسهَ ي هْفميت آهيش ‪ ،‬ثبػج پيؼزفت طزيغ زر ُوَ ي ػبذَ ُبي‬
‫ُْاًْرزي ػس‪.‬‬
‫‪ar‬‬

‫زر ازاهَ ثَ تبريرچَ اي هرتصز ّ هفيس زر پيؼزفت هْتْر تْرثيي کَ ثبػج اطتفبزٍ اس تْرثيي گبس ثزاي‬
‫‪ge‬‬
‫پيؼزاًَ ي ُْاپيوب ػس ؛ هي پززاسين‪:‬‬

‫‪ _ 0011‬لئًْبرزّ زاّيٌچي‪ 7‬يک چزخ پزٍ زار را عزاحي کزز ‪ ،‬کَ تْطظ افشايغ ُْاي گزم ثبػج چزذغ‬
‫‪ek‬‬
‫طيد کجبة هي ػس‪.‬‬

‫‪ _ 0966‬يک هٌِسص ايتبليبيي ثَ ًبم ژئّْاًي ثزاًکب‪ 8‬يک چزخ تْرثيي عزاحي کزز ‪ ،‬کَ تْطظ جت ثربر‬
‫‪.ir‬‬
‫ثَ کبر هي افتبز‪ .‬ايي ًرظتيي هسرک ػٌبذتَ ػسٍ ي يک تْرثيي جزيبى ذغي هي ثبػس(ر‪ .‬ج‪ .‬فصل ‪.)9‬‬

‫‪Reciprocating steam engine 1‬‬


‫‪Gas turbine engine 2‬‬
‫‪Turbojet 3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Turbofan‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Turboprop‬‬
‫‪Turboshaft engine 6‬‬
‫‪Leonardo da Vinci 7‬‬
‫‪Giovanni Branca 8‬‬

‫‪2‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ _0961‬فيلظْف ّ ريبضيساى اًگليظي آلبي آيشاک ًيْتي‪ 1‬طَ لبًْى حزکت را فزهْل ثٌسي کزز ‪ ،‬کَ ثَ‬
‫صْرت ثٌيبزيي زر پيؼزاًَ ي هسرى جت ثَ کبر هي رّز ‪ ،‬ثز ايي اطبص کَ‪:‬‬

‫‪ .0‬يک جظن زر حبلت طکْى يب حزکت ثب طزػت حبثت ثبلي هي هبًس ؛ هگز ايي کَ يک ًيزّي ذبرجي‬
‫ثز آى احز کٌس‪.‬‬
‫‪ .6‬هجوْع ًيزُّبي ّارز ثز يک جظن ثزاثز اطت ثب حبصل ضزة جزم جظن زر ػتبة تْليس ػسٍ تْطظ‬
‫ًيزّ ُب ( ًيزّ = جزم × ػتبة جظن )‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ .3‬ثزاي ُوَ ي ًيزّ ُبي ّارز ثز يک جظن ‪ ،‬جظن ًيزّيي ثزاثز ّ هربلف زر راطتبي ًيزّي ّارزٍ ‪ّ ،‬ارز‬
‫هي کٌس‪ ( .‬کٌغ ّ ّاکٌغ )‬
‫‪w‬‬
‫ثز اطبص لبًْى طْم يک تالع ثزاي طبذت اطتفبزٍ اس ًيزّي ّاکٌغ ثزاي ثَ حزکت زر آّرزى ّاگي ثربر‬
‫‪w‬‬
‫ًيْتي اًجبم گزفتَ ػس‪ .‬ثَ زليل اضبفَ ّسى طبذتبر زيگ ثربر ايي تالع ثب ػکظت هْاجَ ػس‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ _0160‬هززي اًگليظي ثَ ًبم جبى ثبرثز‪ 2‬اهتيبس حجت اذتزاع هْتْر تْرثيي کَ ثب گبس کبر هي کزز را گزفت‪.‬‬
‫ايي اذتزاع ثزاطبص طيکل تزهْزيٌبهيکي تْرثيي گبس هسرى ثْز‪ .‬ثَ ايي هؼٌب کَ تْرثيي گبس طبکي ثزاي اطتفبزٍ‬
‫‪ar‬‬
‫زر صٌؼت ثَ کبر هي رفت ّ ًيزّي هْلس آى ػبهل يک ژًزاتْر گبسي ُوزاٍ ثب کوپزطْر ‪ ،‬هحفظَ احتزاق ّ‬
‫يک چزخ تْرثيي کَ طبذتبر اطبطي هْتْر ُبي اهزّسي ُظت را زارا ثْز‪ .‬ثب ايي ّجْز هْتْر ثبرثز ُزگش‬
‫‪ge‬‬
‫طبذتَ ًؼس‪.‬‬

‫‪ _ 0661‬ثزاي ًرظتيي ثبر زر هغجْػبت ترصصي ّاژٍ ي تْرثيي ثَ کبر گزفتَ ػس‪ .‬هززي فزاًظْي ثَ ًبم‬
‫‪ek‬‬
‫ثْرزيي‪ 3‬چزذبثي‪ 4‬را عزاحي کزز ‪ ،‬کَ ُوبًٌس تْرثيي کبر هي کزز‪.‬‬

‫‪ _0663‬هٌِسطي طْئسي ثَ ًبم پبتزيک زي لْال‪ً 5‬رظتيي تْرثيي ثربر لبثل اطتفبزٍ را ثَ راٍ اًساذت‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ّيژگي ػکل زُبًَ ثَ صْرتي ثْز ‪ ،‬کَ ثبػج تْليس طزػت طْپز طًْيک‪ 6‬زر ذزّجي زُبًَ هي ػس (ر‪ .‬ج‪.‬‬
‫فصل ‪.)1‬‬

‫‪Isaac Newton 1‬‬


‫‪John Barber 2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Burdin‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Water wheel‬‬
‫‪Patrik de Laval 5‬‬
‫‪Supersonic velocity 6‬‬

‫‪3‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ _ 0661‬زر اًگلظتبى ثزاي ًرظتيي ثبر تْرثيي ثربر پبرطْى ثز رّي يک کؼتي ثَ صْرت آسهبيؼي هْرز‬
‫اطتفبزٍ لزار گزفت ؛ پض اس ُفت طبل تْرثيي هحزکَ ي آلوبًي الثک‪ 1‬ثَ کبر رفت‪.‬‬

‫‪ _0666‬ثزازارى فزاًظْي آرهبًگْز‪ً 2‬رظتيي هْتْر تْرثيي گبس را ثَ راٍ اًساذتٌس‪ .‬احتزاق هرلْط گبسي ‪،‬‬
‫ػبهل ُْاي فؼززٍ ػسٍ ّ گبسّئيل ‪ ،‬تْطظ گزم ػسى طين ُب اًجبم هي ػس‪.‬‬

‫‪ٌُ _0616‬ض ُلشّارث‪ 3‬آلوبًي يک تْرثيي گبسي ُوزاٍ ثب طْپبپ کٌتزل کٌٌسٍ ي هحفظَ ي احتزاق ّ‬
‫احتزاق الکتزيکي هرلْط ُْا ّ طْذت را ثَ راٍ اًساذت‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫‪ _0603‬هٌِسص فزاًظْي ثَ ًبم لْريي‪ 4‬يک رهجت‪ 5‬اذتزاع کزز ّ ثَ حجت رطبًس‪ .‬تالع ثزاي طبذت‬
‫‪w‬‬
‫زطتگبٍ ثَ زليل ًجْز هْاز هٌبطت ثب ػکظت رّثَ رّ ػس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ _0606‬زر ژًزال الکتزيک‪ 6‬ايبلت هتحسٍ‪ ، 7‬طبًفْرز هْص‪ 8‬يک ذزّجي تْرثْ ػبرژر‪ 9‬پيؼزفتَ را ثزاي‬
‫هْتْر رفت ّ ثزگؼتي ُْاپيوب طبذت‪ .‬ايي ًرظتيي تْرثيي گبسي کبرثززي ثَ ػٌْاى طيظتن پيؼزاًَ ي ُْاپيوب‬
‫‪.c‬‬
‫ثْز‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ _0631‬فزًک ّيتل‪ 10‬اس ثزيتبًيبي کجيز‪ 11‬اذتزاع ذْز را ثَ ايي ًبم حجت کزز « گشارع ثِجْز ًيزّ هحزکَ ي‬
‫‪12‬‬
‫ُْاپيوب ّ زيگز ّطبيل ًمليَ » ؛ کَ اّ زر هْرز يک هْتْر جت ُوزاٍ ثب کوپزطْر هحْري چٌس هزحلَ اي‬
‫‪ge‬‬
‫ػزح هي زُس کَ تْطظ يک کوپزطْر طبًتزيفْژ‪ ، 13‬هحفظَ احتزاق حلمْي‪ ، 14‬تْرثيي هحْري تک هزحلَ‬
‫‪ek‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Lubech‬‬
‫‪Armangaud brothers 2‬‬
‫‪.ir‬‬
‫‪Hans Holzwarth 3‬‬
‫‪Lorin 4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪ :Ramjet‬هْتْر جت ثسّى کوپزطْر ّ تْرثيي کَ فمظ ثب کوپزص ُْا کبر هي کٌس‪.‬‬
‫‪General Electric 6‬‬
‫‪United Sates 7‬‬
‫‪Sanford Moss 8‬‬
‫‪Turbo Charger 9‬‬
‫‪10‬‬
‫‪Frank Whittle‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Great Britain‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Multi-stage axial compressor‬‬
‫‪13‬‬
‫‪Centrifugal compressor‬‬
‫‪Annular combustion chamber 14‬‬

‫‪4‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اي‪ ّ 1‬يک زُبًَ‪ 2‬هي ثبػس‪ .‬ثزاطبص ايي اذتزاع ( ثزيتبًيب ‪619‬ر‪ ) 311‬ثزاي ًرظتيي ثبر هْتْر ّيتل ثب هْفميت زر‬
‫زر آپزيل ‪ 0631‬راٍ اًساذتَ ػس‪ .‬ايي هْتْر ثز پبيَ ي طْذت هبيغ کبر هي کزز‪.‬‬

‫‪ _0631‬هٌِسص زاًؼوٌس آلوبًي ثَ ًبم پجظت ّاى اُّيي‪ 3‬هؼغْل ثَ کبر زر ػزکت ُْاپيوبيي ُيٌکل‪ ،4‬يک‬
‫يک هْتْر تْرثْجت ثب تْليس ًيزّي هحْري‪ ) 001 lb ( 601 daN 5‬ثَ راٍ اًساذت‪ُ .‬وبًٌس عزح ّيتل ‪ ،‬هْتْر‬
‫‪ He S-1‬اُّيي زاراي يک کوپزطْر طبًتزيفْژ ثْز‪ .‬طْذت هْتْر ‪ ،‬گبس ُيسرّژى ثْزٍ تب هؼکل طْذت را‬
‫ثز عزف کٌس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ _0636‬زر هْتْر اُّيي هسل ‪ He S-3B‬اس يکي اس هؼتمبت ثٌشيي اطتفبزٍ ػسٍ کَ ًيزّي تْليس ػسٍ را ثَ‬
‫‪ ) 0011 lb ( 011 daN‬زر ّسى ‪ ) 160 lb ( 391 daN‬افشايغ هي زُس ؛ ايي ًوًَْ ي ُْاپيوب ثب جت آسهبيؼي‬
‫‪w‬‬
‫ًرظتيي پزّاس ثب تْرثْجت زر جِبى ثْزٍ ‪. Heinkel He 178‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ _0611‬تْرثْجت جزيبى هحْري جبًکزس جْهْ ‪ 6 111‬زر ػزکت آلوبًي جبًکزس هْتْر‪ 7‬ثَ راٍ افتبز‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫آًظلن فزًش‪ 8‬پيؼگبم زر تْطؼَ زازى تْرثْجت جزيبى هحْري ثز ذالف عزح ُبي جزيبى طبًتزيفْژ هْتْر ُبي‬
‫ّيتل ّ اُّيي کبر کزز‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ _0610‬زر ثزيتبًيبي کجيز ُْاپيوبي جت آسهبيؼي گلظتز‪ E28/39 9‬کَ ثب هْتْر ّيتل ‪ W1A‬کَ تب ًيزّي‬
‫ًيزّي ‪ ) 601lb ( 111daN‬زر ّسى ‪ ) 963lb ( 661daN‬افشايغ يبفتَ ثْز ‪ ،‬ثَ پزّاس زر آهس‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫‪ _ 0610‬ارتغ ًيزّ ُْايي ايبلت هتحسٍ پزّژٍ اي ثزاي تْطؼَ ّ تْليس ًْػي هْتْر جت ّيتل را کَ ثزاطبص‬
‫‪10‬‬
‫عزح هْتْر کوپزطْر جزيبى طبًتزيفْژ ‪ J33‬ثبػس را ثَ ػزکت ژًزال الکتزيک ايبلت هتحسٍ طپزز‪ .‬ثَ ثل‬
‫‪ek‬‬
‫اجبسٍ زازٍ ػس ‪ ،‬تب ُْاپيوبي آسهبيؼي ‪ XP-59A‬را عزاحي کٌس‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Single-stage axial turbine‬‬
‫‪Nozzle 2‬‬
‫‪Pabst von Ohain 3‬‬
‫‪Heinkel aircraft company 4‬‬
‫‪Thrust 5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Junkers Jumo 004‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Junkers engine company‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Anselm Franz‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Gloster‬‬
‫‪10‬‬
‫‪Bell‬‬

‫‪5‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ _0616‬زر آلوبى ًيزّي ُْاپيوبي جٌگٌسٍ ي زّ هْتْرٍ ي هظزػويت ‪ 1 Me – 262‬تْطظ هْتْر ‪jumo‬‬
‫‪ jumo 004A‬تِيَ هي ػس ‪ ،‬کَ ًرظتيي پزّاس آى زر جْالي‪ُ 2‬ويي طبل ثْز‪ .‬تب هبٍ هبرچ‪ً 0610 3‬شزيک‬
‫‪ 9111‬هْتْر جت ‪ Jumo 004A‬طبذتَ ػس‪.‬‬

‫‪ _0613‬زر ثزيتبًيبي کجيز تْطؼَ ّ تْليس هْتْر ّيتل ثز ػِسٍ ي ػزکت رّلشرّيض‪ 4‬لزار گزفت‪ .‬جٌگٌسٍ‬
‫ي ‪ Gloster Metero 1‬کَ لسرت ذْز را تْطظ زّ هْتْر ًْع ّيتل رّلشرّيض ثَ ًبم ّلٌس‪ 5‬تِيَ هي کزز ‪،‬‬
‫ّارز ذسهبت ‪ RAF‬زر طبل ‪ 0611‬ػس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫هجٌبي هْتْرُبي هسرى ًيزّ هحْري ثبال ‪ُ ،‬ويي چٌس طغز گذػتَ هي ثبػس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫ػکل ‪ 0-0‬تْرثْجت ‪ J79‬ژًزال الکتزيک‬


‫‪ge‬‬

‫دستً بىذي موتور‬ ‫‪1.1‬‬


‫‪ek‬‬
‫ثزاطبص کبرکزز ‪ ،‬هْتْر ُبي گًْبگًْي هْجْز هي ثبػس‪ .‬ثزتزي زر طبذت ثَ ّيژگي ُبي عزح هبًٌس‬
‫تؼساز اطپْل ُب ‪ ،‬لبػسٍ ي تزاکن پذيزي ‪ ،‬تْسيغ جزيبى ُْا زرّى هْتْر ‪ ،‬اطتفبزٍ اس گبس ذزّجي اطت‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ثَ عْر اطبطي چِبر ًْع هْتْر تْرثيٌي زر ُْاپيوب اطتفبزٍ هي ػْز‪:‬‬

‫تْرثْجت ‪ ،‬تْرثْفي ‪ ،‬تْرثْپزاپ ّ تْرثْػفت‪.‬‬

‫هْتْر ُبي تْرثْجت ّ تْرثْفي ًيزّ ُبي پيغ راًٌسٍ را هظتميوبً اس ًيزّ ُبي ّاکٌغ تْليس ػسٍ تْطظ گبس‬
‫ذزّجي تِيَ هي کٌٌس‪ .‬هْتْر ُبي تْرثْفي ‪ ،‬ثَ عْر هٌحصز ثفزز ‪ ،‬ثزاطبص هيشاى زثی جزيبى ُْاي اعزاف‬

‫‪1‬‬
‫‪Messerschmitt Me - 262‬‬
‫‪2‬‬
‫‪July‬‬
‫‪3‬‬
‫‪march‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Rolls-Royce‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Welland‬‬

‫‪6‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫گذرگبٍ فزػی هْتْر اصلي زطتَ ثٌسي هي ػًْس ؛ ثزاي ًوًَْ ثب ًظجت ثبالي کٌبر گذاري‪ 1‬يب ًظجت پبييي کٌبر‬
‫گذاری هْتْر ُب ‪ ،‬تفکيک هی ػًْس‪.‬‬

‫زر تْرثْپزاپ ‪ ،‬اًزژي گبس زاؽ ثزاي ايجبز حزکت اضبفي ‪ ،‬جسا اس تْرثيي ‪ ،‬ثزاي ثَ حزکت زرآّرزى يک‬
‫پزّاًَ کَ ًيزّي هحْر فزاُن کززٍ اطت ‪ ،‬هْرز اطتفبزٍ لزار هي گيزز‪ .‬سهبًي کَ گبس اس زُبًَ‪ 2‬ذبرج هي ػْز ‪،‬‬
‫ثيغ تز اًزژي گبس را ثَ تْرثيي ُب اًتمبل هي زُس ‪ُ ،‬وزاٍ ثب ثبلی هبًسى همسار کوی اس اًزژی ثزای تْليس ًيزّی‬
‫هحْری‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫زر هْتْر تْرثْػفت ‪ ،‬توبم اًزژي گبس زاؽ لبثل اطتفبزٍ ‪ ،‬اطترزاج ّ ثَ ًيزّي هحْر تْطظ يک تْرثيي‬
‫اضبفَ (آساز) اًتمبل زازٍ هي ػْز‪ .‬کبرثزز ايي ًْع هْتْر ثزاي ًوًَْ زر ُليکْپتز ُب‪ 3‬هي ثبػس ‪ ،‬اهب ثَ گًَْ اي‬
‫‪w‬‬
‫هؼبثَ زر پيؼزاًَ ُبي کوکي ثزاي تِيَ ي ًيزّي پٌْهبتيکي ّ الکتزيکي زر ػول ًؼظتي ُْاپيوب کبرثزز زارز‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫موتور ٌاي توربوجت‬ ‫‪1.1.1‬‬
‫‪.c‬‬
‫ًرظتيي هسل هْتْر پيؼزاًَ ي تْرثْ ‪ ،‬تْرثْجت ثْز‪ .‬عزاحي طبزٍ ‪ ،‬اهب جبًيؼيٌي ثشرگ زر هيبى پيؼزفت‬
‫فٌي ‪ ،‬يک تْرثْجت اس اجشاي سيز طبذتَ ػسٍ اطت ( ػکل ‪:) 0-6‬‬
‫‪ar‬‬

‫‪ -‬کوپزطْر چٌس هزحلَ اي‬


‫‪ge‬‬
‫‪ -‬هحفظَ ي احتزاق‬
‫‪ -‬تْرثيي تک يب چٌس هزحلَ اي‬
‫‪ek‬‬
‫ثزاي ايي کَ ًمغ ذْز را ثَ ذْثي ثزاي تْليس ًيزّي هحْري اًجبم زُس ‪ ،‬يک ّرّزي ُْا ّ يک طيظتن‬
‫ذزّجي ثزاي فزايٌس جزيبى ُْا ًيبس هی ثبػس‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ُْا ًرظت ّارز ثرغ ّرّزي هي ػْز ‪ ،‬کَ ثبيس ثَ صْرت جزيبى ُوْار ّ يکٌْاذت ّارز کوپزطْر ػْز‪.‬‬
‫کوپزطْر يک ّطيلَ ي هکبًيکي هي ثبػس ‪ ،‬کَ زاراي يک هکٌسٍ ي‪ُْ 4‬اي پزطزػت چزذؼي اطت ‪ ،‬کَ‬
‫ّظيفَ ي آى افشايغ فؼبر ُْا هي ثبػس‪ .‬اًزژي ًبػي اس اًتمبل تٌِب ثبػج افشايغ فؼبر ًوي ػْز ‪ ،‬ثلکَ افشايغ‬
‫زهب ّ زاًظيتَ را ُن زر ثز هي گيزز‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Bypass‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Nozzle‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Helicopters‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Pump‬‬

‫‪7‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫زر سهبى ذزّج اس کوپزطْر ‪ُْ ،‬اي فؼززٍ ػسٍ ‪ ،‬زاذل اتبق احتزاق هي ػْز ‪ ،‬هکبًي کَ طْذت تشريك ّ‬
‫اػتؼبل هي گززز ‪ ،‬ثٌبثزايي اًزژي سيبزي ثَ جزيبى ُْا اضبفَ هي ػْز‪ .‬اًتمبل اًزژي زر ايي ثرغ تْطظ يک‬
‫ّاکٌغ ػيويبيي اًجبم هي گيزز‪ .‬فزايٌس احتزاق زر فؼبر حبثت ثب افشايغ زهب اًجبم هي ػْز‪ .‬زر ايي جبطت کَ‬
‫جزيبى ُْا ثَ عْر لغؼي ّيژگي ُبي يک گبس هفيس را ثزاي ػولکزز تْرثيي گبسي ًتيجَ هي زُس ‪ ،‬ثَ ػجبرتي‬
‫زيگز کبر هفيس هکبًيکي را تْليس هي کٌس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫کمپزسور‬ ‫اتاق احتزاق‬
‫ورودی‬ ‫توربيه‬
‫‪w‬‬
‫دٌاوً ی خزوجي‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ػکل ‪ 0-6‬اجشاي هْتْر تْرثْجت‬
‫‪ge‬‬
‫ًرظتيي هکبًي کَ اًزژي را اس گبس جذة هي کٌس ‪ ،‬تْرثيي گبس هي ثبػس ‪ ،‬ثَ ُويي زليل هي ثبػس کَ ايي‬
‫ًْع هْتْر را تْرثيي گبسي ًبم گذاري کززٍ اًس‪ .‬يک تْرثيي گبسي ‪ ،‬هکول ثرغ کوپزطْر هي ثبػس ‪ ،‬کَ‬
‫تْطظ يک هحْر تْذبلي يب اطپْل‪ 1‬ثَ طرتي ّصل ػسٍ اطت‪ّ .‬ظيفَ ي تْرثيي تجسيل اًزژي گبس ثَ کبر‬
‫‪ek‬‬
‫هکبًيکي ثزاي ثَ حزکت زرآّرزى کوپزطْر ّ ُوچٌيي ثؼضي اس هتؼلمبت ضزّري ثزاي ػولکزز هْتْر را ثز‬
‫ػِسٍ زارز‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫همسار اًزژي گبس زاؽ ‪ ،‬سهبًي کَ گبس اس تْرثيي ذبرج ػسٍ اطت اس ثيي ًوي رّز‪ .‬ثٌبثزايي طَ ثرغ تزکيت‬
‫ػسٍ ‪ ،‬ػبهل کوپزطْر ‪ ،‬اتبق احتزاق ّ تْرثيي ‪ ،‬جزيبى ُْا را ثزاي يک گبس ‪ ،‬کَ تْاًبيي اًجبم کبر را زاػتَ‬
‫ثبػس ‪ ،‬فزاُن هي کٌس‪ .‬اس ايي رّ ايي زطتگبٍ ُب ُوزاٍ ثب ُن ‪ ،‬صزف ًظز اس اًْاع هْتْر ‪ ،‬ژًزاتْر گبسي‪ً 2‬بهيسٍ‬
‫هي ػًْس‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Spool‬‬
‫‪Gas generator 2‬‬

‫‪8‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪1‬‬
‫‪9‬‬

‫‪0‬‬
‫‪0‬‬

‫‪6‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪06‬‬
‫‪w‬‬
‫‪00‬‬
‫‪01‬‬
‫‪w‬‬
‫‪3‬‬
‫‪6‬‬
‫‪w‬‬
‫‪6‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪01‬‬
‫‪09‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪00‬‬
‫‪01‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪03‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪ 0‬ثسًَ ي‬ ‫‪ 1‬جؼجَ زًسٍ ي‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 6‬چزذسًسٍ ي‬ ‫‪ 0‬لبة جلْي‬
‫‪ 9‬رّتْر‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 3‬جؼجَ زًسٍ ي اًتمبل‬ ‫‪1‬‬
‫کوپزطْر‬ ‫کوکي‬ ‫هرزّعي‬ ‫کوپزطْر‬
‫‪ 06‬لبة پؼت‬ ‫‪ 00‬رّتْر‬ ‫‪ 1‬لبة پؼت‬
‫‪.ir‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 01‬ثسًَ ي تْرثيي‬ ‫‪ 6‬هجوْػَ ي اتبق احتزاق‬ ‫‪ 6‬ثسًَ ي اتبق احتزاق‬
‫تْرثيي‬ ‫تْرثيي‬ ‫کوپزطْر‬
‫‪ 01‬زُبًَ ي‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪9‬‬
‫‪ 09‬پض طْس‬ ‫‪ 00‬ػؼلَ ًگِسار‬ ‫‪ 01‬هجوْػَ ي هبًيفْلس ثبسگزهبيغ طْذت‬ ‫‪ 03‬هرزّط پؼتي‬
‫ذزّجي‬

‫ػکل ‪ 0-3‬اجشاي هْتْر تْرثْجت ‪ J79‬ژًزال الکتزيک‬

‫‪1‬‬
‫‪Bevel gear‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Transfer gearbox‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Accessory gearbox‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Combustion assembly‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Rear cone‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Reheat fuel manifold assembly‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Flame holder‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Afterburner‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Exhaust nozzle‬‬

‫‪9‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫زر يک تْرثْجت ‪ُ ،‬وبًغْر کَ اس ًبهغ پيساطت ‪ ،‬يک ثرغ سيبز اس گزهب ّ فؼبر ‪ ،‬اًزژی گبس را ثَ اًزژي‬
‫جٌجؼي‪ 1‬تجسيل هي کٌس‪ .‬ايي ّظيفَ ي زُبًَ ي ذزّجي اطت ‪ ،‬کَ ثب ذصْصيبت لْلَ اي ػکل ذْز ‪ ،‬اًزژي‬
‫حبصل اس گزهب ّ فؼبر را ثَ طزػت تجسيل کٌس‪ .‬طزػت ثبالي ذزّجي پيغ ًيبس تْليس ًيزّي هحْري هي ثبػس‪.‬‬

‫هوکي اطت کَ طزػت ذزّجي ثَ طبزگي تْطظ پض طْس يب تمْيت کٌٌسٍ ي ًيزّي هحْري‪ 2‬افشايغ يبثس‬
‫يبثس ‪ ،‬اهب ػيٍْ ي ذزّجي طْذت ‪ ،‬گزهبي ثيغ تزی ثَ جزيبى سيزيي تْرثيي اضبفَ هي کٌس‪ .‬يکي اس تْرثْجت‬
‫‪4‬‬
‫ُب ي هؼزّف ايي ًْع هْتْر ‪ ،‬ژًزال الکتزيک ‪ J79‬هي ثبػس ‪ ،‬کَ ثز رّي ُْاپيوبي جٌگي فبًتْم‪ ّ 3‬اطتبرفبيتز‬
‫اطتبرفبيتز‪ً 4‬صت ػسٍ اطت‪ .‬اگز چَ تبريد تکٌْلْژي ايي ُْاپيوب ثَ زَُ ي پٌجبٍ ّ ػصت هي رطس ‪ ،‬اهب ٌُْس‬
‫‪w‬‬

‫تْطظ ثؼضي اس ًيزّ ُبي ُْايي ثَ پزّاس زر هي آيٌس‪ .‬عزح هْتْر ‪ J79‬ثَ ذْثي اس عزاحي اطبطي هْتْر ُبي‬
‫‪w‬‬
‫پيؼزاًَ ي تْرثْ آى را ًؼبى هي زُس ‪ ّ ،‬لبزر اطت ثَ راحتي تکٌْلْژي هْتْر جت هسرى را زر فصل ُبی آيٌسٍ‬
‫ػزح زُس (ػکل ‪.)0-3‬‬
‫‪w‬‬

‫موتور ٌاي توربوپزاپ‬ ‫‪1.1.1‬‬


‫‪.c‬‬
‫ػٌصز هزکشي هْتْر تْرثيي ‪ ،‬ژًزاتْر گبس اطت ‪ ،‬کَ ثَ عْر ًوًَْ ػبهل کوپزطْر ‪ ،‬اتبق احتزاق ّ ثرغ‬
‫‪ar‬‬
‫ُبي تْرثيي هي ثبػس‪ .‬ثب اضبفَ کززى يک ّرّزي ّ يک زُبًَ ‪ً ،‬تيجَ يک تْرثْجت هي ػْز‪.‬‬

‫اگز ثرغ تْرثيي يک ژًزاتْر گبسي ثَ عْري عزاحي ػسٍ ثبػس ‪ ،‬کَ اًزژي ثيغ تزي را اس گبس زاؽ جسا‬
‫‪ge‬‬
‫کٌس ‪ ،‬کَ ثيغ تز اس ًيبس ثزاي ثَ حزکت زرآّرزى کوپزطْر ّ زيگز ّطبيل ثبػس ‪ ،‬تْاى اضبفَ ي ػفت هوکي‬
‫اطت ‪ ،‬ثزاي ثَ راٍ اًساذتي يک پزّاًَ اطتفبزٍ ػْز (ػکل ‪ .)0-0‬عزاحي اطبطي يک تْرثْپزاپ ػجيَ ثَ يک‬
‫‪ek‬‬
‫تْرثْجت جٌگي اطت ثب ايي تفبّت کَ‪:‬‬

‫تْرثيٌي اضبفَ کَ پزّاًَ را هي چزذبًس‬ ‫‪-‬‬


‫‪.ir‬‬
‫زّ اطپْل زر چزذغ زطتگبٍ تزتيت يبفتَ اًس ‪، ّ ،‬‬ ‫‪-‬‬

‫يک جؼجَ زًسٍ ي کبٌُسٍ ‪ ،‬طزػت چزذغ ثبالي تْرثيي را ثَ طزػتي هٌبطت ثزاي پزّاًَ تجسيل هي‬ ‫‪-‬‬

‫کٌس‪.‬‬

‫ثب زر ًظز گزفتي ايي کَ عزاحي يک تْرثْجت ثزاي تظزيغ ثرؼيسى ثَ يک ًظجت زثي جزيبى ُْاي پبييي‬
‫ثَ يک طزػت ذزّجي ثبال هي ثبػس ‪ ،‬يک تْرثْپزاپ ثَ عْر ػکض عزاحي هي ػْز ‪ ،‬ثزاي تظزيغ ثرؼيسى‬

‫‪Kinetic energy 1‬‬


‫‪2‬‬
‫‪Thrust augmentation‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Phantom‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Starfighter‬‬

‫‪10‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ػکل ‪ُْ F-4 ّ F-104 0-1‬اپيوبي جٌگٌسٍ ي زَُ ي ػصت ‪ ،‬طبذتَ ػسٍ تْطظ هْتْر تْرثْجت ‪ J79‬ژًزال الکتزيک‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪11‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هجزاي ّرّزي‬
‫ػفت پزّاًَ‬ ‫تْرثِيي فؼبر ثبال‬
‫جؼجَ زًسٍ ي کبٌُسٍ‬ ‫تْرثِيي فؼبرپبييي‬
‫کوپزطْر فؼبر پبييي‬ ‫زٌُبًَ ي ذزّجي‬
‫کوپزطْر فؼبر ثبال‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫طيظتن اتبق احتزاق‬
‫‪w‬‬
‫ػکل ‪ 0-0‬ػوبتيک هْتْر تْرثْپزاپ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ُْ 0-9‬اپيوبي ثبرکغ ارتغ ‪ Lockheed Hercules‬طبذتَ ػسٍ تْطظ ژًزال هْتْرس – چِبر تْرثْپزاپ ‪T56-‬‬
‫‪ُ A-7‬ز يک زاراي ‪ 1011‬اطت ثربر‬

‫يک زثی جزيبى ثبال ثَ طزػت پبييي‪ .‬ايي ًتبيج زر ثِتز ًجْزى طْذت هٌبطت ثسطت هي آيس ‪ ،‬اگز چَ زر ُشيٌَ‬
‫طزػت پزّاس ّ کبثيي اًتؼبر هي يبثس‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫موتور ٌاي توربوفه‬ ‫‪1.1.1‬‬

‫پزّاس ثب طزػت ًشزيک ‪ 1.6‬هبخ (يب ‪ 0111‬کيلْهتز ثز طبػت زر ارتفبع ‪ 00‬کيلْهتزي ‪ 011 kt ،‬زر ‪ft‬‬
‫‪ ) 11111‬زر هْتْر ُبي تْرثْجت ّ تْرثْپزاپ هبًٌس يکسيگز راًسهبى پيؼزاًَ ي پبييٌي زارًس ‪ ،‬پزّاس زر ايي‬
‫طزػت ثزاي تْثْپزاپ ثظيبر ثبالطت اهب ثزاي تْرثْجت پبييي هي ثبػس‪ .‬ايي فبصلَ را هْتْر ُبي تْرثْفي پز هي‬
‫کٌٌس ‪ ،‬ثَ ايي صْرت کَ راًسهبى ذْثي را زر طزػت ُبي ثبالي طبة طًْيک اس ذْز ًؼبى هي زٌُس ‪ ،‬کَ ثزاي‬
‫ُْاپيوبي تجبري هِن اطت ‪ ،‬اهب ُوچٌيي ثزاي ُْاپيوبي جٌگي ًيش راًسهبى طْذت ّ هظبفت عي ػسٍ ًيش‬
‫تبطزػت ُبي سيز طزػت صْت ًيش هِن هي ثبػس (ػکل ‪.)0-1‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫توربوپزاپ‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫راوذمان پيشزاوً ‪%‬‬

‫توربوجت‬
‫توربوفه‬
‫‪.ir‬‬

‫عذد پزواس ماخ ‪Mo‬‬

‫ػکل ‪ّ 0-1‬يژگي ُبي راًسهبى پيؼزاًَ هْتْر ُبي تْرثْ پزاپ ‪ ،‬تْرثْفي ّ تْرثْجت‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تْرثْفي يکي اس رايج تزيي هْتْر تْرثيي گبسي هي ثبػس ‪ ،‬کَ ثزاي پيؼزاًَ ي ُْاپيوب پسيسار ػسٍ اطت‪.‬‬
‫ُوبًٌس تْرثْپزاپ ‪ ،‬ثرغ تْرثيي ثَ گًَْ اي عزاحي ػسٍ کَ اًزژي ثيغ تزي را ًظجت ثَ ًيبسع ثزاي ثَ‬
‫حزکت زر آّرزى کوپزطْر ‪ ،‬اس گبس زاؽ هي گيزز‪ .‬لسرت اضبفَ ي ػبفت ثزاي ثَ حزکت زر آّرزى يک في‬
‫اطتفبزٍ هي ػْز ‪ ،‬يک کوپزطْر فؼبر پبييي ثب لغز ثشرگ تز زر ًشزيک کوپزطْر اصلي لزار گزفتَ اطت‪.‬‬
‫لظوتي کَ ُْا ّارز ّرّزی هْتْر هي ػْز ‪ ،‬پض اس ػوليبت ثرغ في ‪ّ ،‬ارز گذرگبٍ فزػي يب ُظتَ ي هْتْر‬
‫هي ػْز ّ زر يک زُبًَ ي جسا کٌٌسٍ ًيزّي هحْري را ذٌک هی طبسز‪ 1‬؛ زر ثؼضي اس هسل ُب جزيبى طزز را‬
‫ثب گبس زاؽ ذزّجي اس ُظتَ ي هْتْر ‪ ،‬ثزاي افشايغ راًسهبى پيؼزاًَ تزکيت هی کٌٌس (ُوبًٌس هْتْر ‪)V.2500‬‬
‫‪w‬‬
‫(ػکل ‪.)0-6‬‬
‫‪w‬‬
‫هيشاى ُْايي کَ اس گذرگبٍ فزػي هي گذرز ثب ُْايي کَ اس هيبى ُظتَ ي هْتْر گذػتَ زاراي راثغَ اي هي‬
‫ثبػس ‪ ،‬کَ ثَ ًبم ًظجت کٌبرگذاري‪ 2‬اس آى ًبم ثززٍ هي ػْز‪ .‬يک تفبّت ثيي طبذت هْتْر ُب ثب ًظجت کٌبر‬
‫‪w‬‬
‫گذاري ثبال ّ پبييي ّجْز زارز ‪ ،‬کَ اّلي ثزاي طزػت ُبي طبة طًْيک ثبال ارتؼي ّ ُْاپيوب ُبي تزاثزي‬
‫تجبري ‪ ّ ،‬زّهي ثزاي ُْاپيوب ُبي جٌگي ثب طزػت طْپز طًْيک کبرثزز زارز‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫موتور ٌاي توربوفه با وسبت کىارگذاري پاييه‬ ‫‪1.1.1.1‬‬


‫‪ar‬‬
‫يکي اس ػزايظ هِن اهزّسٍ ‪ ،‬اًزژي ًِفتَ زر طْذت اطت‪ .‬ثب اطتفبزٍ اس گذرگبٍ فزػي هْتْر ُبي هسرى‬
‫طْذت کن تزي ًظجت ثَ هْتْر ُبي گذػتَ هصزف هي کٌٌس ؛ تْليس ًيزّ زر ُز زّ يکظبى هي ثبػس ‪ ،‬ثب ايي‬
‫‪ge‬‬
‫تفبّت کَ زر هْتْر ُبي لسين ايي تکٌْلْژي ثَ کبر ًزفتَ اطت‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ًظجت کٌبرگذاري ‪ 1.6:0‬تب ‪ 0:0‬اس ّيژگي ُبي ًظجت کٌبرگذاري پبييي هي ثبػس‪ .‬ثَ ايي هؼٌب کَ هيشاى‬
‫جزيبى ُْاي ػجْري اس اعزاف ُظتَ ي هْتْر ًشزيک ‪ 61‬تب ‪ 011‬زرصس اطت ‪ ،‬کَ اس هيبى ُظتَ هي گذرز ‪ ،‬يب‬
‫اگز توبم جزم ُْاي فزّ ثززٍ ػسٍ ثبسگززز ‪ 0 ،‬تب ‪ 01‬زرصس جزيبى ُْاي ّرّزي اس اعزاف گذرگبٍ فزػي‬
‫‪.ir‬‬
‫ُظتَ ػجْر هي کٌس‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫ًظجت کٌبرگذاري ‪0‬زر تْرثْفي هظبفزثزي زَُ ي ػصت هْرز اطتفبزٍ لزار هي گزفت ؛ هبًٌس ثْئيٌگ ‪161‬‬
‫کَ زاراي طَ تْرثْفي ‪ Pratt & Whitney JT8D‬ثب ًظجت کٌبر گذاري يک ثْز‪ .‬طزػت ُبي ذزّجي‬
‫ًظجتبً ثبال ايي هْتْر ُب ثبػج تْليس طز ّ صسايي هي ػس ‪ ،‬کَ اهزّسٍ ثزاي کبرثزز ُبي غيز ًظبهي تحول ًبپذيز‬
‫اطت ‪ ،‬ثٌبثزايي ًظجت کٌبرگذاري پبييي تْرثْفي هبًغ اطتفبزٍ زر ُْاپيوب ُبي هظبفزثزي ػس‪ .‬ثب ايي ّجْز ‪ ،‬ايي‬

‫‪ : Cold thrust 1‬آسهبيؼي ثزاي تؼييي حسالل زهبي السم ثزاي ػجْر آسازاًَ طيبل‬
‫‪Bypass-ratio 2‬‬
‫‪Boeing 727 3‬‬

‫‪14‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هسل اس هْتْر ُب ثَ صْرت اًجٍْ زر ُْاپيوب ُبي جٌگي هسرى اطتفبزٍ ػس ‪ ّ ،‬ثَ طجت التصبزي ثْزى طْذت زر‬
‫طزػت ُبي ثبالي طبة طًْيک ّ پبييي ثْزى ًظجت کٌبرگذاري تْرثْفي ‪ ،‬افشايغ ثزز ػوليبتي ُْاپيوب‪ 1‬را‬
‫فزاُن هي کٌس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫ػکل ‪ lockheed C-141 0-6‬لسرت ذْز را اس چِبر تْرثْفي ‪ Pratt & Whitney TF33-P-7A‬هي گيزز‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ 0-01‬تْرثْفي ‪Pratt & Whitney‬‬


‫‪( TF33-P-7A‬ثب ًيزّي ‪ ، 6011daN‬ثب‬
‫کوپزطْر ‪ 09‬هزحلَ اي ‪ ،‬تْرثي ‪ 1‬هزحلَ اي‬
‫‪ً ،‬ظجت فؼبر کوپزطْر ‪)01:0‬‬

‫‪Radius-of-action 1‬‬

‫‪15‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

w
w

Pratt & Whitney ‫ کَ ًيزّي ذْز را اس زّ تْرثْفي‬General Dynamics F-111 ‫ ُْاپيوبي جٌگي‬0-00 ‫ػکل‬
w
.‫ فزاُن هي کٌس‬Tf30-P-7
.c
ar
ge
ek
.ir

َ‫ هزحل‬1 ‫ تْرثيي‬، ‫ هزحلَ اي‬09 ‫ کوپزطْر‬، 6611daN ‫ (ًيزّي‬Pratt & Whitney TF30-P-7 ‫ تْرثْفي‬0-06 ‫ػکل‬
)01.0:0 ‫ ًظجت فؼبر کوپزطْر‬، ‫اي‬

16

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫توربوفه ٌاي وسبت کىارگذاري باال‬ ‫‪1.1.1.1‬‬

‫صزفَ ي التصبزي ُْاپيوب ُبي حول ًّملي ‪ ،‬ثب ّرّز ًظجت کٌبرگذاري ثبال زر تْرثْفي ‪ ،‬پيؼزفت ثَ طشايي‬
‫زاػت‪ً .‬رظتيي ُْاپيوبي ًظبهي کَ هؼزفي ػس ‪ Lockheed C5-A ،‬ثْز ‪ ،‬کَ ايي تکٌْلْژي ثَ طزػت ثزاي‬
‫هْارز غيز ًظبهي پذيزفتَ ػس‪.‬‬

‫هْتْر ُبيي ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ ّ 0:0‬ثيغ تز زر گزٍّ هْتْر ُبيي ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال ‪ ،‬لزار‬
‫گزفتٌس‪ .‬ايي هْتْر ُب ثزاي ًرظتيي ثبر ‪ ،‬زر هْارز غيز ًظبهي ‪ ،‬زر اّاذز زَُ ي ػصت ثب گٌجبيغ ثبال ثَ کبر‬
‫‪w‬‬
‫رفتٌس ‪ ،‬هبًٌس ثْئيٌگ ‪.McDonnell Douglas DC-10 ّ Lockheed L-1011 TriStar ، 1 111‬‬
‫‪w‬‬
‫يکي اس ّيژگي ُبي ايي ًْع هْتْر ‪ ،‬زاػتي في تک هزحلَ اي ثشرگ اطت ‪،‬کَ جزيبى ثباليي اصلي يب ُظتَ‬
‫ي هْتْر را ثَ صْرت هظتمين هي گززاًس (ػکل ‪ .)0-03‬اصْالً ُظتَ ي هْتْر ‪ ،‬هبًٌس يک ژًزاتْر گبسي ػول‬
‫‪w‬‬
‫هي کٌس ‪ ،‬زر صْرتي کَ اًزژي سيبز جزيبى يک گبس ‪ ،‬ثزاي چزذبًسى في تْرثيي ‪ ،‬ثَ عْر اضبفي ثزاي ُظتَ ي‬
‫هْتْر تْرثيي ‪ ،‬فزاُن هي کٌس‪ .‬هشيت سيبزي کَ تْرثْفي ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال زارز ‪ ،‬لسرت پيؼزاًَ ي ثبالي‬
‫‪.c‬‬
‫آى هي ثبػس ‪ ،‬ثَ ّيژٍ زر ٌُگبم ثَ پزّاس زر آهسى ُْاپيوب ‪ ،‬کَ تب زرجَ سيبزي ايي ًتيجَ اس ػتبة گيزي حجن‬
‫‪ar‬‬
‫سيبزي اس ُْاي ػجْري اس ُظتَ هي ثبػس ‪ ،‬زر حبلي کَ ًيزّي گزفتَ ػسٍ اس ُظتَ ي هْتْر تٌِب ‪ %00‬اس توبم‬
‫ًيزّيي اطت ‪ ،‬کَ هْتْر تْليس هي کٌس‪ .‬ثَ ػالٍّ ‪ ،‬تْرثْفي ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال ‪ ،‬هصزف طْذت را ًظجت‬
‫ثَ هْتْر ضؼيف ‪ BPR‬يب حتي زر طزػت پزّاس يکظبى ثب جت ‪ ،‬التصبزي تز اطت ‪ ،‬اهب ثب ايي ّجْز ُوبًٌس‬
‫‪ge‬‬
‫تْرثْپزاپ صزفَ ي التصبزي ًسارز‪ُ .‬وچٌيي صساي ذزّجي اس تْرثْفي ‪ ، 2BPR‬ثَ زليل طزػت پبييي‬
‫ذزّجي پيؼزاًَ ي جت ‪ً ،‬ظجتبً کن هي ثبػس‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ًظجت کٌبرگذاري ثبالي هْتْر ُب ‪ ،‬زر اّايل زَُ ي ػصت زر ايبالت هتحسٍ اس ثزًبهَ ُبي پژُّؼي‬
‫ارسيبثي زر تْطؼَ ي پيؼزفت تکٌْلْژي ژًزاتْر گبسي ّ ًظجت کٌبرگذاري ثبالي في ػزّع ػس‪ .‬زر طبل ‪0690‬‬
‫‪.ir‬‬
‫زّ ػزکت ثشرگ هْتْر ُبي ُْاپيوبيي ايبالت هتحسٍ ‪ Pratt & Whitney ّ General Electric ،‬ػزّع‬
‫ثَ تْطؼَ ي پيؼزفت ُظتَ ي هْتْر ُب کززًس‪ Pratt & Whitney .‬ثب يک ژًزاتْر گبسي طجک ّسى ّ‬
‫‪ General Electric‬ثب طبذتوبى ثلْکَ ي ‪ ، GE1‬سهيٌَ اي ثزاي يک ذبًْازٍ ي کبهل ثب پيؼزاًَ ُبي تبسٍ‬
‫فزاُن کززًس‪ُ .‬وچٌيي ‪ P&W‬آغبس ثَ عزاحي «هْتْر تکٌْلْژي پيؼزفتَ‪ »3‬کَ زر طبل ‪ 0691‬اًجبم آسهبيغ ‪،‬‬
‫تْرثْفي آسهبيؼي ‪ STF200‬را ثز ػِسٍ زاػت ‪ ،‬اًجبم زاز ؛ کَ ‪ً 011kN/30111lb‬يزّي هحْري اس يک‬
‫هْتْر ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ 6:0‬تحْيل هي گيزفت (زر همبيظَ ثب هْتْر ُبي اهزّسي کَ ثبالی ‪_ 19111lb‬‬

‫‪Boeing 747 1‬‬


‫‪High BPR turbofan 2‬‬
‫‪Advanced Technology Engine (ATE) 3‬‬

‫‪17‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫کوپزطْر ثب فؼبر هتْطظ‬


‫في (پزّاًَ)‬ ‫کوپزطْر ثب فؼبر ثبال‬

‫زُبًَ ي ذزّجي اصلي‬

‫طزػت ذزّجي هتْطظ‬


‫هجزاي گذرگبٍ فزػي‬ ‫جزيبى ُْاي سيبز‬
‫‪w‬‬
‫ػکل ‪ 0-03‬ػوبتيک تْرثْفي ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال رّلشرّيض ‪RB.211‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ 311kN/‬تحْيل هي گيزًس)‪ .‬ػزکت ُبي زيگز ايبالت هتحسٍ ‪ ،‬ثب زاًؼجْيبى هٌِسطي کَ تْطظ ًيزّي‬
‫ُْايي ايبالت هتحسٍ حوبيت هي ػسًس ‪ ،‬تب هْرز ُسايت ‪ Lycoming‬ثزاي آسهبيغ يک في هْتْر ثب ًظجت‬
‫‪w‬‬

‫کٌبرگذاري ‪ُ 9:0‬وکبری زاػتٌس‪ .‬پيًْس هيبى ايي پيؼزفت ُبي هرتلف ‪ً ،‬يبس ‪ 1USAF‬ثزاي تِيَ ي لسرت‬
‫‪.c‬‬
‫ُْاپيوبي حول ّ ًملي غْل پيکز ‪ C-5A Galaxy‬ثْز‪ .‬اًساسٍ ي ليس ػسٍ ي ذصْصيبت پيؼزاًَ ی ًيزّي‬
‫هحْري ثبال زر ثزذبطتي ّ هصزف طْذت ّيژٍ ي پبييي ‪ ،‬زر عْل پزّاس ‪ ،‬اطتفبزٍ اس يک ًظجت کٌبر گذاری‬
‫‪ar‬‬
‫ثبال ّ يک زهبی ّرّزی تْرثيي ثبال را همسر هي طبسز‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫تْطظ ‪ USAF‬هظبثمَ اي ثزاي افشايغ ًظجت کٌبرگذاري ُْاپيوبي ‪ ، C-5A‬ثزاي زّ ػزکت ‪ّ GE‬‬
‫‪ ، P&W‬ثز اطبص عزاحي ذْزػبى ثزگشار ػس‪ .‬ثز ايي اطبص ػزکت ‪ P&W‬ثب پيؼزاًَ ي ًيزّي هحْري‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ُْ Lockheed C-5A 0-01‬اپيوبي حول ّ ًملي ارتؼي کَ ًيزّي ذْز را اس چِبر تْرثْفي ثب ًظجت کٌبر گذاري‬
‫ثبالي ‪ TF39‬ػزکت ‪ General Electric‬هي گيزز‪.‬‬

‫‪United States Air Force 1‬‬

‫‪18‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ػکل ‪ 0-00‬تْرثْفي ‪ General Electric TF39‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال (پيؼزاًَ ي ‪ً ، 06911daN‬ظجت کٌبرگذاري‬
‫‪ً ، 6:0‬ظجت فؼبرکوپزطْر ‪)60.1:0‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ً ّ )11111lb(061kN‬ظجت کٌبر گذاري ‪ JTF14E 3.1:0‬کَ اس ‪ STF200‬گزفتَ ػسٍ ‪ّ ،‬ارز ػس ؛ ّ‬
‫ػزکت ‪ GE‬اس هْتْر ‪ GE1/6‬ثب هميبص ‪ 6/3‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ّ ، 6:0‬يژگي في يک ّ يک ّ ًين هزحلَ اي‬
‫‪ ،‬اطتفبزٍ کزز‪ .‬زر ًتيجَ ‪ ،‬زر آگْطت ‪ ، 0690‬ػزکت ‪ GE‬لزار زازي ثزاي ثشرگ تزيي هْتْر ارتؼي ايبالت‬
‫‪ek‬‬
‫هتحسٍ ثظت ‪ ،‬کَ ارسع آى ‪ 106‬هيليْى زالر ثْز ؛ ثزاي تْطؼَ زازى ّ تِيَ کززى ًيزّي ‪ّ )10111lb( 063kN‬‬
‫ًظجت کٌبر گذاري ‪ 6:0‬هْتْر ‪TF39‬ثزاي ‪.C-5A‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػزکت ‪ Pratt & Whitney‬پض اس ػکظت زر رلبثت ‪ ، C5‬ثَ تْطؼَ ي ‪ JTF14E‬زر يک ػزکت‬
‫طزهبيَ گذار ثزًبهَ ي آسهبيؼي ‪ ،‬کَ زر سهيٌَ ي فٌي ثزاي يک تْرثْفي غيزًظبهي جسيس ثشرگ ‪ ،‬هْتْر‬
‫‪ ، JT9D‬ثب پيؼزاًَ ي ‪ً ّ )10111lb( 063kN‬ظجت کٌبرگذري ‪ 0:0‬ازاهَ زاز (ػکل ‪.)0-09‬گفتگْ ُب زر ثبرٍ‬
‫ي اهکبى هْارز کبرثززي التصبزي طبذت ثْئيٌگ ّ ‪ُ ، McDonnell Douglas‬وچٌيي اس زطت زازى‬
‫هظبثمَ ي رلبثت زر ‪ C-5A‬ثْز‪ .‬زر حميمت ‪ JT9D‬ثزاي پيؼزاًَ ي ثْئيٌگ ‪ 111‬ثب لزار گزفتي طفبرع‬
‫تبريري آى زر آپزيل ‪ 0699‬زر ‪ 1 Pan American‬اًتربة ػس‪ .‬اگز چَ ػزکت ‪ GE‬لصس‬

‫‪ 1‬توبم لبرٍ ي آهزيکب‬

‫‪19‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3 1‬‬ ‫‪09 16 6‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪06‬‬ ‫‪03‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪01 00‬‬ ‫‪09‬‬ ‫‪01‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪ 01‬تْرثيي فؼبر ثبالي زّ هزحلَ اي‬ ‫‪ 0‬هحفظَ ي في‬
‫‪ 00‬چزذسًسٍ ي ػوبرٍ ي ‪1‬‬ ‫‪ 6‬چزذسًسٍ ي ػوبرٍ ي ‪0‬‬
‫‪ 06‬هحفظَ ي ُظتَ ي هْتْر‬ ‫‪ 3‬چزذسًسٍ ي ػوبرٍ ي ‪6‬‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ 03‬زُبًَ ي ذزّجي ُظتَ‬ ‫‪ 1‬کوپزطْر فؼبر ثبال ‪ 00 ،‬هزحلَ اي‬
‫‪ 01‬رّتْر في‬ ‫‪ 0‬في زُبًَ ي ذزّجي‬
‫‪ 00‬کوپزطْر فؼبر پبييي ‪ 3‬هزحلَ اي‬ ‫‪ 61 9‬ػسز ًبسل اًژکتْري طْذت‬
‫‪2‬‬
‫‪ 09‬رّتْر ‪ ، Lp‬ثيؼيٌَ ‪ 3301‬زّر ثز زليمَ‬ ‫‪ 1‬رّتْر ‪ ، )N2( 1Hp‬ثيؼيٌَ ‪ 1061‬زّر ثز زليمَ‬
‫‪ 01‬تْرثيي فؼبر پبييي ‪ 1‬هزحلَ اي‬ ‫‪ 6‬اتبق احتزاق حلمْي‬
‫‪ 6‬چزذسًسٍ ي ػوبرٍ ي ‪3‬‬

‫ػکل ‪ 0-09‬تْرثْفي ‪ Pratt & Whitney Jt9D-7‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال ‪ً ،‬رظتيي تْاى لسرتي ثْئيٌگ ‪ (111‬پيؼزاًَ‬
‫ي ‪ً ، 61911daN‬ظجت کٌبرگذاري ‪ً ، 0:0‬ظجت فؼبر کوپزطْر ‪ ، 61:0‬زثي جزيبى ‪)961kg/s‬‬

‫‪Hp rotor 1‬‬


‫‪Lp rotor 2‬‬

‫‪20‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫زاػت ثب ‪ ( CTF39‬يک هسل غيز ًظبهي ‪ TF39‬ثزاي ‪ّ )C-5A‬ارز ثبسار في ثشرگ غيز ًظبهي ػْز ‪ ،‬ايي‬
‫‪ TF39‬زاراي ًظجت کٌبرگذاري ‪ 6:0‬ثْزٍ ‪ ،‬کَ ثزاي حول ّ ًمل صزفَ ي التصبزي ًساػت‪.‬‬

‫زر ارّپب ‪ ،‬ػزکت رّلشرّيض ‪ ،‬يک فزّػٌسٍ ي هٌحصز ثفزز تْرثْفي ُبيي ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال‬
‫پسيسار ػسٍ ثْز‪ .‬زر طبل ‪ 0690‬ػزکت ثزيتبًيبيي ثَ هغبلؼَ ي عزاحي ثزاي يک تْرثْفي غيز ًظبهي جسيس زّ‬
‫هحْرٍ ي ثشرگ ‪ ،‬هسل ‪ ، RB178‬ثب پؼتْاًَ ي هبلي کَ اس ػزکت ُْاپيوبيي ‪ 1Ministry‬زاػت ‪ ،‬آغبس کزز‪.‬‬
‫هْتْري ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ ، 6.3:0‬کَ زر هبٍ جْالي ‪ 0699‬ثَ راٍ افتبز ‪ ،‬کَ پيؼزاًَ ي آى ‪060kN‬‬
‫‪w‬‬
‫(‪ً )66111lb‬يزّي هحْري تحْيل هي گيزز ؛ اهب تٌِب ثزاي ‪ 0‬طبػت هْرز آسهبيغ لزار گزفت‪ .‬چٌبى کَ ثرغ‬
‫رلبثت فٌي ػزکت رّلشرّيض تصوين گزفت ‪ ،‬هْتْر طَ هحْرٍ اي ثب تْاى لسرت ثبال تز ّ ًظجت کٌبرگذاري‬
‫‪w‬‬
‫هْرز ًيبس هي ثبػس‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫زر سهيٌَ ی تْطؼَ ي زّ گًَْ اي کَ آػکبر ػس‪ :‬هسل ‪ RB207‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ ّ 0:0‬پيؼزاًَ ي‬
‫‪ً )11011lb( 600kN‬يزّي هحْري ‪ ،‬ثزاي ايزثبص ارّپبيي‪ ، 2‬ثَ ذْثي پزّژٍ ُبي هْتْر زّ للْ ي ‪Douglas‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ and Lockheed‬ثْز ‪ ّ ،‬هسل ‪ RB211‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ ّ ، 0:0‬پيؼزاًَ ي‪ً )33111lb( 011kN‬يزّي‬
‫هحْري ‪ ،‬ثزاي پزّژٍ ُبي طَ جت آهزيکبيي کَ ثؼس ُب ثَ صْرت هسل ُبي هظبفزي ‪L-1011 ّ DC-10‬‬
‫‪ar‬‬
‫هؼزفي ػس‪ .‬زر اثتسا هغبلؼَ ي ايبالت هتحسٍ ثز رّي هْتْر ُبي زّ جت‪ 3‬کبهل ًؼسٍ ثْز‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ثزاي پزّژٍ ُبي ايزثبص ُز زّ ػزکت ‪ P&W ّ GE‬آهبزٍ ػسًس ‪ ،‬تب هْتْري هٌبطت ثزاطبص عزحؼبى‬
‫ثظبسًس ‪ ،‬کَ ػزکت ‪ P&W‬يک هسل کْچک کَ اس هسل ‪ JT18D ّ JT9D‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ‪ّ 0:0‬‬
‫پيؼزاًَ ي ‪ً )30111lb( 009kN‬يزّي هحْري ثز گزفتَ ثْز ‪ ،‬هؼزفي کزز ‪ ّ ،‬ػزکت ‪ GE‬هسل ‪ CF6/34‬ثب‬
‫‪ek‬‬
‫ًظجت کٌبرگذاري ‪ ّ 9:0‬پيؼزاًَ ي ‪ً )30111lb( 000kN‬يزّي هحْري ‪ ،‬کَ اس هسل ‪ TF39‬ثزگزفتَ ثْز ‪ ،‬کَ‬
‫ُظتَ ي هْتْر آى حفظ ػسٍ ثْز ‪ ،‬اهب ثب يک في کْچک تز ّ يک تْرثيي فؼبر پبييي اصالح ػسٍ ثزاي ثَ راٍ‬
‫‪.ir‬‬
‫اًساذتي في را هؼزفي کزز‪.‬‬

‫زر ًتيجَ ي پيؼزفت ُبي گًْبگْى ‪ ،‬ايي ‪ General Electric‬ثْز ‪ ،‬کَ زر آپزيل ‪ 0696‬اًتربة ػس ‪ ،‬تب‬
‫تْاى ‪ DC-10‬طَ جت را ثَ ُوزاٍ ‪ CF6-6‬ثب پيؼزاًَ ي ‪ )11111lb( 016kN‬را ثز ػِسٍ ثگيزز ؛ ّ ػزکت‬
‫رّلشرّيض زر هبرچ ‪ 0696‬تْاى هسل ‪ُ L-1011 TriStar‬وزاٍ ثب هسل ‪ RB211-22‬ثب تْليس پيؼزاًَ ي‬
‫‪ .)16111lb( 061kN‬زّلت ثزيتبًيب زر اثتسا اس پزّژٍ ي ايزثبص ‪ A300‬کٌبرٍ گيزي کزز ؛ ّ ػزکت ‪P&W‬‬
‫ًيش اس پيؼٌِبز هسل ‪ JT18D‬کٌبرٍ گزفت‪.‬‬

‫‪Ministry of Aviation 1‬‬


‫‪European Airbus 2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Twinjet‬‬

‫‪21‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫ػکل ‪ 01-0‬ثْئيٌگ ‪ 111‬کَ لسرت ذْز را اس چِبر تْرثْفي ثب ًظجت کٌبر گذاری ثبال ‪Pratt & Whitney JT9D-7‬‬
‫‪w‬‬
‫فزاُن هي ػْز‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ Lockheed TriStar 0-06‬ثب طَ تْرثْفي ‪ RB211‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال طبذت ػزکت رّلشرّيض‬

‫تصوين ػزکت ‪ GE‬زر طبل ‪ 0696‬ثزاي ازاهَ زازى ثب هسل ‪ CF6-50‬ذْز ‪ ،‬کَ پيؼزاًَ ي آى هيبى‬
‫‪ً )01111lb( 611kN ّ )16111lb( 606kN‬يزّي هحْري گزفتَ ػسٍ ثْز ‪ ،‬کَ ًَ تٌِب ُوکبري ّ کوک ثَ‬
‫تْاًبيي زر فزّع هسل ‪ DC-10‬کزز ‪ ،‬ثلکَ ُوچٌبى اجبسٍ ي ثَ زطت آّرزى ‪ّ ّ B-747‬طيلَ اي ثزاي ّارز‬
‫ػسى ثَ ثبسار ايزثبص ارّپبيي ‪ A300‬ثْز‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ػکل ‪ McDonnel Douglas DC-10 0-06‬ثب طَ تْرثْفي ‪ً CF6‬ظجت کٌبرگذاري ثبال طبذت ػزکت ‪General‬‬
‫‪Electric‬‬
‫‪ar‬‬
‫زر صْرتي کَ پيؼزفت في ُبي ثشرگ ازاهَ زاػت ‪ُ ،‬وْارٍ تالع سيبزي تْطظ طَ ػزکت ثشرگ طبسًسٍ‬
‫ي هْتْر صْرت گزفت ؛ پيؼزفت تْرثْفي ُبيي ثب ًظجت کٌبرگذاري کْچک تز کن تز ػسٍ ثْز‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫زر طبل ‪ General Electric 0610‬ثب طبسًسٍ ي هْتْر فزاًظْي ثَ ًبم ‪ Snecma‬ثزاي تْطؼَ زازى يک‬
‫پيؼزاًَ ي هْتْر «زٍ تي» ‪ُ ،‬وکبري کزز‪ً .‬رظتيي ًوًَْ ي آى ‪ ،‬هسل ‪ ، CFM56‬کَ زر ژّئي ‪ 0611‬راٍ اًساسي‬
‫‪ek‬‬
‫ػس ‪ ،‬ثَ ذْثي زرذْاطت ػسٍ ثْز‪ً .‬رظتيي کبرثزز ػولي آى ُوزاٍ ثب ُْاپيوبي ‪McDonnell Douglas‬‬
‫‪ DC-8‬کَ ثزاي تغييز هْتْر زّثبرٍ ثب پيؼزاًَ ي ‪ً )61111lb( 011kN‬يزّي هحْري ‪ ، CFM56-2 ،‬کَ‬
‫‪.ir‬‬
‫ثبػج ػس ‪ ،‬تب ُْاپيوب ثيغ تز صزفَ ي التصبزي زر طْذت ‪ً ،‬ظجت ثَ هْتْر ُبي اصلي ذْز ثب ًظجت‬
‫کٌبرگذاري پبييي زاػتَ ثبػس‪ .‬طپض هْتْر ُبي «‪ُ »-6‬وچٌبى ثزاي تغييز هْتْر ‪ KC-135‬هرشى طْذت‬
‫تٌسرّ طبسهبى ‪ USAF‬هْرز اطتفبزٍ لزار گزفت‪ .‬زر طبل ‪ًْ 0660‬ع زيگز ‪ CFM56-3‬ثب پيؼزاًَ ي ‪66kN‬‬
‫(‪ً )61111lb‬يزّي هحْري ‪ّ ،‬ارز کبر زر ثْئيٌگ ‪ُْ 311-131‬اپيوبيي زر اًساسٍ ي هتْطظ کَ سًسگي تبسٍ اي‬
‫زر تبريد عزاحي هسل ‪ 131‬ايجبز ًوْز‪ .‬هْفميت ثشرگي ثب آهسى ‪ CFM56‬زٍ تٌي ثَ زطت آهس ‪ ،‬ثب ايي ّجْز ‪،‬‬
‫سهبًي کَ ػزکت ‪ Airbus Industry‬تْاًظت هسل ‪ A320‬ذْز را رّاًَ کٌس ‪ ،‬يک ُْاپيوبي هظبفزي ثب‬
‫تکٌْلْژي پيؼزفتَ زر اًساسٍ ي هتْطظ ثب ‪ 001‬صٌسلي ‪ ،‬زر طبل ‪ 0666‬ثَ کبر گزفتَ ػسٍ ثْز‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫ػکل ‪ 0-61‬تْرثْفي ‪ General Electric CF6-50A‬ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال ‪ ،‬ثب تزکيت طَ تمْيت کٌٌسٍ هزحلَ ي‬
‫‪w‬‬
‫جزيبى پبييي في (پيؼزاًَ ي ‪ً ، 66611daN‬ظجت کٌبرگذاري ‪ً ، 0:0‬ظجت فؼبر کوپزطْر ‪)66.1:0‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ُ 0-60‬ليکْپتز ‪ Sikory CH-53G‬ثب زّ هْتْر تْرثْػفت ‪ T64‬طبذت ػزکت ‪.General Electric‬‬

‫‪24‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫رلبثت ثب تْرثْفي ‪ CFM56‬ثزاي ػزکت ايزثبص تْرثْفي ‪ IAE V .2500‬پيؼزاًَ ي‪001kN‬‬


‫(‪ً )60111lb‬يزّي هحْري ‪ ،‬کَ تْطظ کٌظزطيْم‪ 1‬هْتْر ُبي ُْاپيوبيي ثيي الوللي‪ )IAE( 2‬کَ ػزکت‬
‫رّلشرّيض ثب ػزکت ‪ ّ Pratt & Whitney‬ػزکت ُبي آلوبًي ‪ ،‬ايتبليبيي ّ ژاپٌي ثب ُن ُوکبري هي کززًس‬
‫‪ ،‬طبذتَ ػس‪ .‬هْتْر ‪ ، V .2500‬يک عزح کبهالً تبسٍ ‪ ،‬اس تبسٍ تزيي تکٌْلْژي اطتفبزٍ هي کزز ‪ ،‬کَ ًمغ‬
‫احتزاق طْذت را ًظجت ثَ ‪ CFM56‬اّليَ ‪ ،‬ثِتز کززٍ ثْز‪ .‬ايي هْتْر ‪ُ ،‬وچٌيي ثز رّي ‪ ، A320‬زر طبل‬
‫‪ 0666‬ثَ کبرگزفتَ ػسٍ ثْز‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫چيشي کَ ثبػج ػس ‪ ،‬تْرثْفي ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال ثَ چٌيي هْفميتي زطت يبثس ‪ ،‬افشايغ آگبُي ػوْم‬
‫ثَ آلْزگي هحيغي ‪ ،‬ثَ ّيژٍ ‪ ،‬آلْزگي صْتي ُْاپيوب ُب ثْز‪ .‬افشّى ثز ايي هْفميت ‪ ،‬کَ زر طبل ‪ 0660‬ثيغ تز‬
‫‪w‬‬
‫ُْاپيوب ُبي ايبالت هتحسٍ هٌغ اس اطتفبزٍ اس تْرثْفي ُب ثب ًظجت کٌبرگذاري پبييي ػسًس ‪ ،‬اس ايي رّ تغييز هْتْر‬
‫هسل ‪ DC-8‬ثب هْتْر ُبي کن صسا تز اًجبم گزفت‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫طزػت ذزّجي ًظجتبً پبييي جزيبى ػجْري اس گذرگبٍ فزػي ‪ ،‬طجت کن تز ػسى آلْزگي صْتي زر هحيظ‬
‫‪.c‬‬
‫هي ػْز ‪ ،‬زر صْرتي کَ زر آًِِِْاحس ‪ ،‬زر سهبى هْجْز پيؼزاًَ پيغ ًيبفتبزٍ ثبػس ‪ ،‬ثَ طجت جزيبى سيبز ُْا ثبػج‬
‫ػتبة گيزي زر هجزاي گذرگبٍ فزػي هي ػْز‪ .‬تْاى اضبفَ ي هْتْر ثب ًظجت کٌبرگذاري ثبال زر پزّاس ثب‬
‫‪ar‬‬
‫طزػت پبييي ثيغ اس اًساسٍ ثزاي ُْاپيوب ‪ ،‬حتي زر ٌُگبم ثزذبطتي اس سهيي ‪ً ،‬يزّي هحْري را کبُغ هي زُس ‪،‬‬
‫کَ ًَ تٌِب کبُغ صسا را زر ثز زارز ‪ ،‬ثلکَ ثَ ػوز هْتْر ًيش کوک هي کٌس‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫موتور ٌاي توربوشفت‬ ‫‪1.1.1‬‬


‫‪ek‬‬
‫يک تْرثْػفت ُوبًٌس هْتْر تْرثْپزاپ هي ثبػس ‪ ،‬ثب ايي تفبّت اطبطي کَ کبر تْرثيي زّم را اًجبم هي‬
‫زُس‪ .‬ثَ جبي ثَ حزکت زر آّرزى پزّاًَ ‪ ،‬تْرثيي هحزک ػفت ثَ يک طيظتن اًتمبل لسرت ًصت هي ػْز ‪،‬‬
‫کَ تيغَ ُبي رّتْر ُليکْپتز را ثَ حزکت زر هي آّرز (ػکل ‪.)66-0‬‬
‫‪.ir‬‬

‫کوپزطْر هْتْر تْرثْػفت ‪ً ،‬رظت ‪ ،‬فؼبر ّرّزي ُْا را افشايغ هي زُس ‪ ّ ،‬طپض ثَ زاذل هحفظَ ي‬
‫کوپزطْر ُسايت هي کٌس‪ .‬پض اس هرلْط ػسى ثب ثربر طْذت ّ اػتؼبل ‪ ،‬گبس زاؽ ثَ عْر کبهل زر ثيي زّ‬
‫تْرثيي جسا اس ُن هٌجظظ هي ػْز‪ .‬زر اثتسا کوپزطْر را راٍ هي اًساسز ّ طپض ًيزّي اطت ثربر ػفت‪ 3‬را ثزاي‬
‫راًسى رّتْر ُليکْپتز اس عزيك يک چزذسًسٍ ي اًتمبل تحْيل هي گيزز‪ .‬زر پبيبى گبس هيبى يک هجزاي‬
‫ذزّجي ثسّى تْليس ُيچ ًيزّي هحْريي آساز هي ػْز‪.‬‬

‫‪ : Consortium 1‬ائتالف چٌس ػزکت‬


‫‪2‬‬
‫‪International Aero Engines‬‬
‫‪Shaft horsepower 3‬‬

‫‪25‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪06‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪06‬‬


‫‪03 09 01‬‬ ‫‪06‬‬
‫‪01 00‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪61‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬

‫‪60‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪0‬‬

‫‪69‬‬
‫‪w‬‬
‫‪00‬‬
‫‪60‬‬

‫‪66‬‬ ‫‪61‬‬
‫‪w‬‬
‫‪63‬‬
‫‪w‬‬

‫خزوجي‬ ‫محفظً ي احتزاق‬ ‫ابشار اوذاسي گيزي گشتاور‬


‫‪.c‬‬
‫‪ 06‬هحفظَ ي ذزّجي‬ ‫‪ً 6‬بسل طْذت‬ ‫‪ 0‬ػفت گؼتبّر ‪ ،‬زاذلي‬
‫‪ 06‬هرشى تجسيس ُْا‬ ‫‪ 6‬هحفظَ ي ثيزًّي احتزاق‬ ‫‪ 6‬ػفت گؼتبّر ‪ ،‬ثيزًّي‬
‫‪ar‬‬
‫‪ 61‬ػبيك ُْا‬ ‫‪ 01‬اتبق احتزاق حلمْي‬ ‫‪ 3‬هحفظَ‬
‫‪ 60‬هْجْزي رّغي‬ ‫‪ 00‬هحفظَ ي زاذلي احتزاق‬ ‫کمپزسور‬
‫‪ً 06‬رظتيي هزحلَ ي تْرثيي تيغَ‬
‫‪ge‬‬
‫لواسم‬ ‫‪ 1‬ثسًَ ي جلْي کوپزطْر‬
‫ُبي راٌُوب‬
‫‪ 66‬لْاسم گيزثکض‬ ‫توربيه‬ ‫‪ 0‬تيغَ ي ًبپبيسار‬
‫‪ 63‬پوپ ُيسرّليک گيزثکض‬ ‫‪ 03‬هحفظَ ي تْرثيي‬ ‫‪ 9‬هحفظَ ي کوپزطْر‬
‫‪ek‬‬
‫‪ 61‬پوپ رّغي‬ ‫‪ 01‬رّتْر تْرثيي‬ ‫‪ 1‬رّتْر کوپزطْر‬
‫‪ 60‬کٌتزل کٌٌسٍ ي طْذت‬ ‫‪ 00‬ػفت تْرثيي لسرت‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ 69‬فيلتز ّ پوپ طْذت‬ ‫‪ 09‬هحفظَ ي ػفت تْرثيي لسرت‬
‫‪ 01‬تْرثيي لسرت‬

‫ػکل ‪ 0-66‬هْتْر تْرثْػفت ‪ General Electric T64‬ثب ‪ 1111‬اطت ثربر‬

‫يک گًَْ ي هرصْؽ اس هْتْر تْرثْػفت ‪ ،‬کَ هْرز اطتفبزٍ لزار هي گيزز ‪ّ ،‬احس لسرت کوکي ‪1‬ثزاي‬
‫فزاُن کززى تِْيَ هغجْع ‪ ،‬راٍ اًساسي هْتْر اصلي ‪ ّ ،‬هبًٌس يک پؼتيجبى هٌجغ لسرت الکتزيکي زر آطوبى ّ ثز‬
‫رّي سهيي کبر هي کٌس ‪ ،‬هی ثبػس ؛ ايي هْتْر ّاثظتگي ُْاپيوب را اس تجِيشات پؼجيجبًي سهيٌي گزفتَ ّ هظتمل‬
‫اس سهيي هي طبسز(ػکل ‪ .)0-63‬زر ػبذَ ي غيز ُْايي ‪ ،‬هْتْر ُبي تْرثْ ػفت زر صٌؼت تْرثيي ُبي گبسي‬

‫‪Auxiliary Power Units (APU) 1‬‬

‫‪26‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪6‬‬
‫‪6‬‬

‫‪0‬‬

‫‪06‬‬
‫‪w‬‬
‫‪01‬‬
‫‪6‬‬
‫‪w‬‬
‫‪09‬‬
‫‪01‬‬
‫‪w‬‬
‫‪00‬‬

‫‪06‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪00‬‬
‫‪03‬‬
‫‪ar‬‬

‫‪01‬‬
‫‪ge‬‬

‫گيزبکس‬ ‫ژوزاتور گاسي‬


‫‪ 01‬ػفت هحزک‬ ‫‪ّ 0‬رّزي ُْا‬
‫‪ek‬‬
‫‪ 00‬چزذسًسٍ ي ذْرػيسي‬ ‫‪ 6‬ايوپلز (کوپزطْر)‬
‫‪ 06‬چزذسًسٍ ي هرزّعي‬ ‫‪ 3‬زيفيْسر‬
‫‪ 03‬هْجْزي رّغي‬ ‫‪ 1‬تيغَ ُبي راٌُوبي تْرثيي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ 01‬هرشى رّغي‬ ‫‪ 0‬رّتْر تْرثيي‬
‫‪ 00‬ػفت هحزک هحْري‬ ‫‪ 9‬هحفظَ ي احتزاق‬
‫‪ 09‬فيلتز رّغي‬ ‫‪ 1‬اتبق احتزاق‬
‫‪ 01‬چزذسًسٍ‬ ‫‪ 6‬هجزاي ذزّجي‬
‫‪ 06‬لْاسم راًسى‬ ‫‪ 6‬زر پْع (کبطَ ًوس)‬

‫ػکل ‪ 0-36‬هْتْر تْرثْػفت ُْاثزز ‪ Solar T-62T-27‬ثزاي تْليس الکتزيظيتَ ّ راٍ اًساسي هْتْر ثزاي جزيبى ُْا‬

‫‪27‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫توربوجت تک اسپول‬

‫زُبًَ ی ذزّجی‬
‫اتوظفز‬ ‫کوپزطْر‬ ‫هحفظَ ی احتزاق‬ ‫لْلَ ی اًتمبل‬
‫‪1‬‬ ‫ّرّزی ‪0‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1 0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫تْرثيي‬

‫توربوجت تک اسپول با باسگزمايش‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫زيفيْسر‬ ‫پض طْس‬


‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪.c‬‬

‫توربوجت دو اسپول با باسگزمايش‬


‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تْرثيي فؼبر ‪1‬پبييي‪0 9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫کوپزطْر فؼبر ثبال‬
‫‪ek‬‬
‫کوپزطْر فؼبر پبييي‬ ‫تْرثيي فؼبر ثبال‬

‫توربوفه‬
‫‪.ir‬‬
‫هجزاي في‬

‫في‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪06 06‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0 9‬‬ ‫‪1 6‬‬ ‫‪6‬‬

‫ػکل ‪ 0-61‬پبيگبٍ ػالهت گذاري هْتْر‬

‫‪28‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثزاي راٍ اًساسي ‪ ،‬ثزاي ًوًَْ ‪ ،‬ايظتگبٍ ژًزاتْر ُبي لسرت ‪ ،‬کؼتي ُب ّ تبًک ُبي ارتؼي هْرز اطتفبزٍ لزار هي‬
‫گيزز‪.‬‬

‫هْتْر ُبي تْرثْػفتي کَ زر ُْاپيوب ُبثَ کبر گزفتَ ػسٍ اطت ‪ ،‬تْرثْػفت ُبيي ثب اًساسٍ ي کْچک هي‬
‫ثبػٌس‪.‬‬

‫پبيگبٍ ػالهت گذاري هْتْر‬


‫‪w‬‬
‫ثَ هٌظْر ثزآّرز کززى تْاى هْتْر ‪ ،‬هْتْر ثَ تزتيت هًْتبژ لغؼبت ّاثظتَ اطت ‪ ،‬کَ هغبثك تؼزيف پبيگبٍ‬
‫ُب ‪ ،‬زر (تک ثؼسي) هحبطجبت طبذت آيزّتزهْزيٌبهيکي ‪ ،‬هْرز اطتفبزٍ لزار هي گيزز (ػکل ‪ .)0-61‬ثَ ايي‬
‫‪w‬‬
‫هفِْم کَ يک سهيٌَ ي هٌبطت ثزاي تْصيف طبذت لغؼبت ‪ ّ ،‬ثزآّرز ‪ُ ،‬وَ هٌظْرٍ ي طبذت را ‪ ،‬فزاُن هي‬
‫آّرز‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫هؼزفي اس پبيگبٍ صفز (‪ )1‬هجٌي ثز هرتل ًؼسى جزيبى ّرّزي ‪ ،‬ػزّع هي ػْز ‪ ّ ،‬زر پبيگبٍ ‪ 6‬هجٌي ثز‬
‫‪.c‬‬
‫ذزّج جزيبى ‪ُ ،‬ظتَ ي هْتْر زر زُبًَ ي ذزّج پبيبى هي يبثس‪ .‬پبيگبٍ ُبي هجزاي گذرگبٍ فزػي ًيش ثَ‬
‫ُويٌگًَْ هؼزفي هي ػًْس ‪ ،‬اهب تْطظ ػسز زّ رلوي ‪ ،‬کَ ًرظتيي ػسز ُويؼَ ثب يک (‪ )0‬ػزّع ػسٍ ‪ ّ ،‬ػسز‬
‫‪ar‬‬
‫آغبسيي اس ‪ ، 06‬کَ ًؼبًَ ي ثرغ اثتسايي في ّرّزي هي ثبػس ‪ ّ ،‬ثب ػسز ‪ 06‬کَ ًؼبًَ ي ذبرج ػسى اس زُبًَ ي‬
‫ذزّجي گذرگبٍ فزػي اطت ‪ ،‬ثَ پبيبى هي رطس (جسّل ‪ .)0-0‬ايي ػيٍْ ثَ صْرت کلي تْطظ صٌؼت ّ‬
‫‪ge‬‬
‫طبسهبى ُبي هزثْط ثَ پژُّغ ‪ ،‬هْرز اطتفبزٍ ّ لجْل ُوگبى لزار گزفتَ اطت‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪29‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫جسّل ‪0-0‬‬

‫ٌستً ي موتور‬ ‫مجزاي گذرگاي فزعي‬


‫ػوبرٍ‬ ‫ػوبرٍ‬
‫ًبم ايظتگبٍ‬
‫ايظتگبٍ‬ ‫اطتگبٍ‬
‫جزيبى غيز هرتل‬

‫‪1‬‬ ‫ّرّزي جزيبى ثبال‬ ‫يکظبى ثب ُظتَ‬

‫("جزيبى ثبالي ثيٌِبيت")‬


‫‪w‬‬
‫‪0‬‬ ‫گلْگبٍ ّرّزي‬ ‫يکظبى ثب ُظتَ‬
‫کوپزطْر فؼبر پبييي ّرّزي‬ ‫ّرّزي في‬
‫‪w‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪06‬‬
‫ثرغ تْپي ّرّزي في‬ ‫(ثرغ ًْک)‬
‫بخش کمپزسور‬

‫‪60‬‬ ‫زػبرژ کوپزطْر فؼبر پبييي‬


‫‪w‬‬
‫‪66‬‬ ‫کوپزطْر فؼبر هتْطظ ّرّزي‬
‫‪63‬‬ ‫زػبرژ کوپزطْر فؼبر هتْطظ‬
‫‪.c‬‬
‫‪61‬‬ ‫کوپزطْر فؼبر ثبالي ّرّزي‬
‫‪3‬‬ ‫زػبرژ کوپزطْر فؼبر ثبال‬ ‫‪03‬‬ ‫زػبرژ في (ثرغ ًْک)‬
‫‪1‬‬ ‫تْرثيي فؼبر ثبالي ّرّزي‬
‫‪ar‬‬
‫‪10‬‬ ‫زػبرژ تْرثيي فؼبر ثبال‬
‫بخش توربيه‬

‫‪16‬‬ ‫تْرثيي فؼبر هتْطظ ّرّزي‬


‫‪ge‬‬
‫‪13‬‬ ‫زػبرژ تْرثيي فؼبر هتْطظ‬
‫‪11‬‬ ‫تْرثيي فؼبر پبييي ّرّزي‬
‫‪0‬‬ ‫زػبرژ تْرثيي فؼبر پبييي‬
‫پض طْس‬
‫‪ek‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪09‬‬ ‫هجزاي گذرگبٍ فزػي آهيشًسٍ ي ّرّزي‬
‫(تمْيت کٌٌسٍ) ّرّزي‬
‫هجزاي گذرگبٍ فزػي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪1‬‬ ‫زُبًَ ي ذزّجي ّرّزي‬ ‫‪01‬‬ ‫زُبًَ ي ذزّجي‬
‫بخش خزوجي‬

‫هيبًَ‬
‫هجزاي گذرگبٍ فزػي‬
‫‪6‬‬ ‫گلْگبٍ زُبًَ ي ذزّجي‬ ‫‪06‬‬
‫گلْگبٍ زُبًَ ي ذزّجي‬
‫زػبرژ‬

‫‪6‬‬ ‫زػبرژ زُبًَ ي ذزّجي‬ ‫‪06‬‬ ‫هجزاي گذرگبٍ فزػي‬

‫زُبًَ ي ذزّجي‬

‫‪30‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل دّم‬

w ‫اصْل هْتْر جت‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

13

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫زبل کَ ثب ؽيٍْ ي ػولکشد هْتْس تْسثيي گبصي آؽٌب ؽذين ‪ ،‬ثبيذ ثَ لبًْى ُبي افلي فيضيک کَ دس ؽبخَ‬
‫ي پيؾشاًَ ي تْسثْ‪ 1‬تْعؼَ يبفتَ اعت ‪ ،‬ثپشداصين‪ .‬اگش چَ ثَ ًظش هي سعذ ‪ ،‬کَ ػولکشد يک تْسثيي گبصي ‪ ،‬عبدٍ‬
‫هي ثبؽذ ‪ ،‬يک آصهبيؼ دليك تش ًؾبى هي دُذ ‪ ،‬کَ ايي ثَ فْست يک دعتگبٍ ثغيبس پيچيذٍ ثب ّاثغتگي ُبي‬
‫صيبد ّ فؼل ّ اًفؼبالت گًْبگْى اعت‪ .‬ثَ اسائَ ي چکيذٍ اي اص لْاػذ کلي پبيَ اي ثذّى ًظن ‪ ،‬ثب ايي ّخْد ‪،‬‬
‫ؽبهل سيبميبت پيؾشفتَ هي پشداصين‪.‬‬

‫آهْصػ کْتبٍ هب ثب ّيژگي ُبي گبص ‪ ،‬ثب ثشسعي هالزظبت کبهل ًيشّي هسْسي ‪ ّ ،‬ثؼني اص پبساهتش ُبيي‬
‫‪w‬‬
‫کَ کبسثشد ثيؼ تشي دس کبسايي هْتْس داسًذ ‪ ،‬تْمير هي دُين‪.‬‬

‫ّيژگي ُاي گاز‬ ‫‪1.2‬‬


‫‪w‬‬

‫هْتْس ُبي تْسثيٌي ُْاًْسدي ثشاي کبس کشدى اص يک گبص داؽ اعتفبدٍ هي کٌٌذ ‪ ،‬کَ هشکت اص ُْا ّ‬
‫‪w‬‬
‫هسقْالت گبصي ‪ ،‬عْخت عْختَ ؽذٍ ‪ ،‬هي ثبؽذ‪ً .‬تيدَ ي هسقْالت ازتشاق اص يک ّاکٌؼ ؽيويبيي ثيي‬
‫‪.c‬‬
‫هستْاي اکغيژى دس خشيبى ُْاي هسيو فشّثشدٍ ؽذٍ ‪ ،‬اص هيبى ّسّدي ُْا ‪ ّ ،‬عْخت ‪ ،‬ثبػث هي ؽْد تب ‪،‬‬
‫ُْاپيوب ثَ هغيش خْد اداهَ دُذ‪ً .‬غجت خشهي زذّد دّ دس فذ (‪ )%2‬عْخت ‪ًْ ّ ،‬د ّ ُؾت دس فذ (‪ُْ )%98‬ا‬
‫‪ar‬‬
‫ثشاي گبصي کَ يک ُْاپيوب سا ثَ خلْ دس ؽشايو گؾتي هي ثشد ‪ ،‬اعتفبدٍ هي ؽْد‪.‬‬

‫ُْايي کَ هْسد اعتفبدٍ ي هْتْس لشاس هي گيشد ‪ ،‬هبًٌذ يک عيبل کبس هي کٌذ ‪ ،‬کَ خْدػ هخلْىي اص گبص‬
‫‪ge‬‬
‫ُب هي ثبؽذ ‪ ،‬ثيؼ تش ًيتشّژى ّ اکغيژى ‪ ،‬دس يک ًغجت ًضديک ‪ ،‬ثيغت دس فذ (‪ )%22‬اکغيژى ّ ُؾتبد دس فذ‬
‫(‪ً )%82‬يتشّژى هي ثبؽذ‪ .‬گًْبگًْي ّ کن ثْدى گبص ُبي ديگش ‪ ،‬هبًٌذ دي اکغيذ کشثي ‪ُ ،‬ليْم ّ ًئْى ‪ ،‬ثش سّي‬
‫‪ek‬‬
‫ػولکشد تْسثيي گبصي ‪ ،‬تأثيش چٌذاًي ًذاسد‪ .‬اص دّ گبص افلي ‪ ،‬اکغيژى اص مشّست ُب ‪ ،‬ثشاي ازتشاق عْخت ‪ّ ،‬‬
‫تْليذ گشهبي افلي هي ثبؽذ ‪ ،‬دس زبلي کَ ًيتشّژى ‪ ،‬هبًٌذ يک گبص ثي اثش ػول هي کٌذ ‪ ّ ،‬ثبػث ًگشاًي‬
‫صيبدي دس آلْدگي اتوغفش هي ؽْد‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫يک گبص ‪ ،‬سا صهبًي کَ ثَ فْست هيکشّعکْپيک دس ًظش هي گيشين ‪ ،‬ؽبهل هْلکْل ُبيي اعت ‪ ،‬کَ ثَ‬
‫فْست آصاد ّ ثب عشػتي ثبال دس زشکتٌذ( ثَ ىْس ًبهشئي)‪ُ .‬وبى ىْس کَ هْلکْل ُب ثَ فْست سيض ديذٍ هي‬
‫ؽًْذ ‪ ،‬لبًْى ُبي هکبًيک ًيض هي تْاًٌذ ‪ ،‬کبسثشد داؽتَ ثبؽٌذ‪.‬‬

‫زشکت رسٍ ‪ ،‬ثَ دهبي گبص ّاثغتَ اعت‪ .‬اص ىشف ديگش ‪ ،‬دهب يک عٌدؼ ثشاي ‪ ،‬اًشژي خٌجؾي هْلکْل ُب‬
‫هي ثبؽذ‪ .‬ثب افضايؼ دهب ‪ ،‬زشکت هْلکْل ُب عشيغ تش هي ؽْد‪ .‬اگش گشهب ثَ يک گبص امبفَ ؽْد ‪ ،‬گبص هٌجغو‬

‫‪1‬‬
‫‪Turbopropulsion‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫خْاُذ ؽذ ‪ ،‬صيشا زشکت هْلکْل ُب عشيغ تش هي ؽْد‪ .‬ايي ُوبى اتفبلي هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ دس اتبق ازتشاق سش هي‬
‫دُذ‪ .‬اگش خلْي اًجغبه گبص گشفتَ ؽْد ‪ ،‬فؾبس افضايؼ خْاُذ يبفت‪.‬‬

‫ثَ ػالٍّ ‪ ،‬هْلکْل ُب کبهالً رسات االعتيک هيشذ ؽذٍ اًذ ‪ ،‬ثَ عجت پيْعتَ ثْدى زشکت آى ُب ‪ ،‬ثشخْسد‬
‫ُبي تقبدفي ثب يکذيگش يب ثب ديْاسٍ ي خبهذ ‪ ،‬ؽبهل گبص سش هي دُذ‪ .‬صهبًي کَ ثشخْسد ثب ديْاسٍ ُب فْست‬
‫هي گيشد ‪ ،‬هْلکْل ُب فؾبسي ثَ هسل ثشخْسد ‪ ،‬ثب آى ُب ‪ّ ،‬اسد هي کٌٌذ‪.‬‬

‫ايي ُب افْل اثتذايي ثْدًذ ‪ ،‬کَ ايدبد ؽبخَ اي خبؿ دس ؽٌبخت فيضيک ‪ ،‬ثَ ًبم تئْسي خٌجؾي گبص‪ 1‬کشدٍ‬
‫‪w‬‬
‫اعت‪ .‬هب ًوي خْاُين ّاسد خضئيبت ثيؼ تشي ‪ ،‬دس ايي خب ؽْين ‪ ،‬ثلکَ ايي ّظيفَ ي کتبة ُبي دسعي هي ثبؽذ‪.‬‬
‫اهب هب هي خْاُين ثَ ايي ًکتَ کَ دهب ‪ ،‬فؾبس ّ چگبلي ‪ ،‬کَ ثشاي کبسکشد هْتْس خت ‪ ،‬ثغيبس هِن ثْدٍ ‪ ،‬اُويت‬
‫‪w‬‬
‫دادٍ ثبؽين ‪ ،‬کَ اص زشکت هْلکْلي ؽشّع هي ؽْد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫دس يک هْتْس تْسثيٌي ‪ ،‬هبًٌذ خيلي اص هْاسد کبسثشدي هکبًيکي ديگش ‪ ،‬اص يک خبفيت ثي ُوتب دس‬
‫‪.c‬‬
‫هْلکْل ُبي گبص اعتفبدٍ هي ؽْد ‪ ،‬ثشاي ًوًَْ اًشژيي کَ دس دهب ّ فؾبس ثَ عبدگي رخيشٍ ؽذٍ اعت ‪ ،‬سا هي‬
‫تْاى ثبصيبفت ًوْد‪ .‬هيضاى اًشژيي کَ يک گبص داساعت ‪ ،‬ثَ يک ثخؼ اص هْتْس دادٍ هي ؽْد ‪ ،‬تْعو زبلت‬
‫‪ar‬‬
‫ُبي فيضيکي ًبپبيذاس ‪ ،‬هبًٌذ فؾبس ‪ ،‬دهب ّ چگبلي پذيذاس هي ؽْد‪.‬‬

‫هب ثَ ىْس خالفَ ايي عَ تغييش زبلت افلي ُْا سا ثشسعي خْاُين کشد‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫فؾبس يک گبص ‪ ،‬اص ًيشّي ّاسدٍ ثش هغبزت عير تؼشيف هي ؽْد‪:‬‬


‫‪ek‬‬
‫ًيشّ‬
‫فؾبس‬
‫هغبزت عير‬
‫‪.ir‬‬
‫دس ّازذ ُبي عيغتن ثيي الوللي‪ّ ، 2‬ازذ ًيشّ ‪ً ،‬يْتي‪ ّ ،3‬آى سا ثب ‪ً N‬ؾبى هي دٌُذ (‪ّ ، )1N = 1mkg/s2‬‬
‫ّازذ هغبزت عير ‪ ،‬هتش هشثغ هي ثبؽذ ‪ .m2 ،‬ثٌبثشايي ّازذ اًذاصٍ گيشي فؾبس ‪ daN/m2 ، N/m2‬يب‬
‫‪ daN/cm2‬هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ دس اثتذاي عبخت ‪ ،‬ثشاي اختٌبة اص ثضسگ ؽذى صيبد سلن ‪ ،‬يکي اص ّازذ ُب سا‬
‫اًتخبة هي کٌٌذ‪.‬‬

‫اگش ّازذ ُبي اًتخبة ؽذٍ ثش اعبط عيغتن اًذاصٍ گيشي آهشيکبيي ثبؽذ ‪ً ،‬يشّي ّصى سا پًْذ ّ ًوبد آى ‪lb‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Kinetic gas theory‬‬
‫‪International System Units (SI units) 2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Newtons‬‬

‫‪11‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫(التيي ‪ّ ّ ، )balance = libra‬ازذ هغبزت عير ‪ ،‬فْت هشثغ ‪ ،‬ثب ًوبد ‪ً ، sq ft‬ؾبى هي دٌُذ‪ .‬ثٌبثشايي ‪،‬‬
‫ّازذ فؾبس ثَ فْست ‪ ، lb/sq ft‬يب ‪ ، lb/sq‬تؼشيف هي ؽْد (ثشاي تجذيل ‪ ،‬س‪ .‬ج‪.)2.6 .‬‬

‫ثؼني اص تشکيجبت هْتْس تْسثيي گبصي ‪ ،‬ثش اعبط هيضاى فؾبس ثشاي ًؾبى دادى عختگيشي ػولکشد هسييي‬
‫دعتَ ثٌذي هي ؽًْذ ‪ ،‬ثشاي ًوًَْ کوپشعْس فؾبس ثبال ‪ ،‬تْسثيي فؾبس پبييي ّ ‪ . ...‬يک ًوًَْ ي ثبسص فؾبس دس يک‬
‫هْتْس خت ‪ ،‬اًذاصٍ گيشي دائوي ثشاي ّمؼيت هْتْس ‪ً ّ ،‬ؾبى دادى هٌبعت ّعبيل اًذاصٍ گيشي دس کبثيي خلجبى‬
‫‪ ،‬تْعو ففسَ ي ًوبيؾگش ًؾبى دادٍ هي ؽْد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫دهب ‪ ،‬زبلت ًبپبيذاسي دّم ‪ ،‬هيضاى اًشژي خٌجؾي هْلکْل ُب ‪ ّ ،‬گشهي يک خغن سا ًؾبى هي دُذ‪ .‬ثَ ىْس‬
‫ػلوي ‪ ،‬دهب يک خبفيت تؼييي کٌٌذٍ ي هيضاى گشهبي اًتمبل دادٍ ‪ ،‬ثَ هْلکْل ُب يب اص هْلکْل ُب هي ثبؽذ‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫دهب سا هوکي اعت ‪ ،‬دس ُش دّ دسخَ ي کلْيي‪ 1‬يب عبًتيگشاد‪ ،2‬کَ اص ّازذ ُبي ‪ ّ SI‬هتشيک ‪ 3‬هي ثبؽٌذ يب‬
‫‪w‬‬
‫اص دسخَ ُبي ساًکيي‪ ّ 4‬فبسًِبيت‪ 5‬کَ اص ّازذ ُبي اًگليغي هي ثبؽٌذ ‪ ،‬اعتفبدٍ کشد‪ .‬دسخَ ُبي کلْيي ّ‬
‫‪.c‬‬
‫ساًکيي ‪ ،‬دهبي هغتمل‪ 6‬هي ثبؽٌذ ‪ ،‬ثَ ايي هؼٌي کَ اص لسبً فشك ػلوي دس دسخَ ي ففش کلْيي يب ساًکيي‬
‫هْلکْل ُب فبلذ زشکتٌذ ‪ ،‬دس زبلي کَ دسخَ ُبي عبًتيگشاد ّ فبسًِبيت ّاثغتَ ثَ هجذا اسصؽي اعت ‪ ،‬کَ‬
‫‪ar‬‬
‫تؼشيف ؽذٍ اًذ ‪ ،‬هي ثبؽٌذ‪ .‬ثشاي ًوًَْ ‪ً ،‬ميَ ي اًدوبد آة ‪ ،‬ثَ ىْس لشاس دادي ‪ ،‬ففش دسخَ ي عبًتيگشاد‬
‫هؼشفي ؽذٍ اعت‪ .‬دس عبخت هْتْس خت ‪ ،‬دهب ُبي هغتملي تشخير دادٍ هي ؽًْذ ‪ ،‬کَ ثَ عبدگي هسبعجَ ؽًْذ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ثب ايي ّخْد ‪ ،‬دهب ُبي هْتْس ‪ ،‬دس کبثيي خلجبى ‪ ،‬دس دسخَ ُبي عبًتيگشاد ًؾبى دادٍ هي ؽْد ‪ ،‬ثشاي ًوًَْ ‪،‬‬
‫دهبي گبص خشّخي (‪.)EGT‬‬
‫‪ek‬‬
‫زبلت عْم ًبپبيذاسي ‪ ،‬چگبلي يک هبدٍ اعت ‪ ،‬کَ ًوبد آى ‪( ρ‬سّ‪ )7‬هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ اص تمغين خشم ثش ّازذ‬
‫زدن ثَ دعت هي آيذ‪ .‬دس ّازذ ‪ّ ، SI‬ازذ اًذاصٍ گيشي چگبلي ‪ ،‬کيلْگشم ثش هتش هکؼت هي ثبؽذ ‪ ّ ،‬دس ّازذ‬
‫ُبي آهشيکبيي ‪ ،‬اعالگ ‪ 8‬ثش فْت هکؼت يب ‪ lb/cu ft‬هي ثبؽذ‪ .‬ػکظ چگبلي ‪ ، ρ‬زدن هخقْؿ هي ثبؽذ (‬
‫‪.ir‬‬
‫) کَ ّازذ آى دس ‪ m3/kg ، SI‬اعت‪.‬‬ ‫(‬
‫‪ρ‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Kelvin‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Centigrade‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Metric‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Rankine‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Fahrenheit‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Absolute temperature‬‬
‫‪ 7‬يًْبًي ‪rho‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Slugs‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫چگبلي ‪ً ،‬وبيبًگش تؼذاد هْلکْل ُبي هْخْد دس يک زدن هي ثبؽذ‪ .‬ثشاي يک گبص ‪ ،‬ثَ ّيژٍ ‪ ،‬ايي ػذد ثب‬
‫دهب ّ فؾبس تغييش هي کٌذ‪ .‬تغييشات چگبلي ‪ ،‬يکي اص ّيژگي ُبي هِن گبص هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ عجت تفبّت آى اص‬
‫هبيؼبت هي ؽْد ‪ ،‬کَ تؼذاد هْلکْل ُبيؼ دس ُش دهب ّ فؾبسي ‪ ،‬ثبثت ثبلي هي هبًذ‪ً .‬يشّي هسْسي هْتْس ‪،‬‬
‫ّاثغتگي هغتميوي ثَ چگبلي ُْا داسد‪ُ .‬ش چَ چگبلي ثيؼ تش ؽْد ‪ً ،‬يشّي هسْسي ثيؼ تشي ثَ ّخْد هي آيذ‪.‬‬
‫اگش ُْاپيوب ُب ‪ ،‬دس ثؼني استفبػبت لبثل تْخَ ّ ثَ ّيژٍ دس دهبي هسيو ثبال ‪ ،‬کبسايي ًيشّي هسْسي هْتْس ‪،‬‬
‫هي تْاًذ ثَ هشص ثسشاًي ثشعذ‪ .‬دس ثؼني اص فشّدگبٍ ُبيي کَ هکبًي ثب ؽشايو گشم ّ دس استفبع ‪ ،‬هي ثبؽٌذ ‪ ،‬ثبيذ‬
‫ثَ خْثي تْعو کبسخبًَ ُبي ُْاپيوب هالزظَ ؽْد (دس ايبالت هتسذٍ ‪.)Colorado , Denver‬‬
‫‪w‬‬

‫ساثيَ ي هتمبثل هيبى عَ هشزلَ ي ًبپيذاسي ُب ‪ ،‬چگبلي ‪ ،‬دهب ّ فؾبس ‪ ،‬تْعو ساثيَ ي صيش ‪ ،‬ثشاي يک گبص‬
‫‪w‬‬
‫ايذٍ آل ثيبى هي ؽْد‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ρ‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ ، R‬ثبثت گبص هي ثبؽذ (دس کتبة ُبي دسعي ثَ هيضاى کبفي تْمير دادٍ ؽذٍ اعت)‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫سيکل هْتْر‬ ‫‪1.1‬‬

‫تْسثيي گبصي ُْاًْسدي ‪ ،‬هبًٌذ يک هْتْس زشاستي ىجمَ ثٌذي هي ؽْد‪ .‬ايي هْتْس ‪ ،‬اص گبص اعتفبدٍ هي کٌذ‬
‫‪ge‬‬
‫‪ُ ،‬وبى ىْس کَ عيبل ‪ ،‬کبس هي کٌذ ‪ ّ ،‬تْليذ تْاى ؽفت (هکبًيکي) ّ ًيشّي هسْسي سا اًدبم هي دُذ‪.‬‬

‫ًيشّي هسْسي تْليذ ؽذٍ ‪ ،‬ثَ ّيژٍ ‪ ،‬تٌِب اگش عشػت خشّخي گبص ‪ ،‬ثيؼ تش اص عشػتي کَ ُْا ّاسد هْتْس‬
‫‪ek‬‬
‫هي ؽْد ‪ ،‬ثبؽذ ‪ ،‬هوکي هي ؽْد‪ .‬ثَ ىْسي کَ ثشاي ؽتبة گبص ‪ ،‬اًشژي ثبيذ ثَ خشيبى ُْاي داخل هْتْس ‪،‬‬
‫امبفَ ؽْد ‪ ،‬کَ عپظ ثتْاًذ ثَ اًشژي خٌجؾي تجذيل ؽْد‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫دس يک تْسثيي گبصي ‪ ،‬افضايؼ اًشژي ‪ ،‬دس دّ هشزلَ ي پي دس پي ‪ ،‬دس عبختبس هْتْس ‪ ،‬تْعو دّ ثخؼ‬
‫هتفبّت ‪ ،‬اهب ًضديک ثَ ُن ‪ ،‬اًدبم هي ؽْد‪ً .‬خغت ‪ ،‬فؾبس خشيبى ُْا تْعو ػول تْاى ؽفت هکبًيکي افضايؼ‬
‫هي يبثذ‪ .‬ايي هشزلَ ‪ ،‬دس لغوت کوپشعْس ‪ ،‬اًدبم هي ؽْد‪ .‬عپظ اص کوپشعْس خبسج هي ؽْد ‪ُْ ،‬اي فؾشدٍ‬
‫ؽذٍ ‪ ،‬دس اتبق ازتشاق گشم هي ؽْد ‪ ،‬دس ايي خب دهبي گبص ثَ عشػت افضايؼ هي يبثذ‪.‬‬

‫زبل گبص ‪ ،‬سًّذ کبس سا ثشاي کبس فيضيکي ثَ لذس کفبيت فشاُن ًوْدٍ ‪ ،‬ثَ ايي هؼٌي کَ کيفيت اًشژي‬
‫هْلکْل ُب ثَ اًذاصٍ ي کبفي صيبد ؽذٍ اعت ‪ ،‬تب اًشژي هؤثش سا اص آى ُب گشفت‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هشزلَ ي ًخغت دس داخل هْتْس ‪ ،‬کَ کبس سا اص گبص داؽ التجبط هي کٌذ ‪ ،‬تْسثيي هي ثبؽذ‪ُ .‬وچٌبى کَ گبص‬
‫هٌجغو هي ؽْد ‪ ّ ،‬ؽتبة هي گيشد ‪ ،‬تْسثيي سا هي چشخبًذ‪ .‬پظ اص خشّج اص تْسثيي ‪ ،‬گبص ثب امبفَ ي ُوبى‬
‫ؽتبة دس دُبًَ ي خشّخي ‪ ،‬خبيي کَ ُوَ ي اًشژي گشهبيي هفيذ ثبلي هبًذٍ ‪ ،‬ثَ اًشژي خٌجؾي تجذيل هي ؽْد‬
‫‪ ،‬هي سعذ‪.‬‬

‫دس خشّج اص دُبًَ ‪ ،‬گبص ثب عشػت ثبال دس اتوغفش سُب هي ؽْد ‪ ،‬خبيي کَ ثَ تذسيح ثشاي ؽشايو هسيو‬
‫اتوغفش ‪ ،‬پشاکٌذٍ خْاُذ ؽذ‪ .‬ايي هدوْػَ تغييشات زبلت ًبپبيذاس ‪ ،‬کَ تْعو گبص پبيبًي ‪ ،‬ثشاي ّمؼيت افلي‬
‫‪w‬‬
‫ثشگؾت دادٍ هي ؽْد ‪ ،‬دس افيالذ عيکل هْتْس گْيٌذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫هکش‬ ‫تراکن‬ ‫احتراق‬ ‫خرّج‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫ؽکل ‪ 2-1‬همبيغَ ي عيکل کبسي هْتْس تْسثْخت ّ هْتْس چِبس صهبًَ‪.‬‬


‫‪.ir‬‬

‫ثشاي تْمير ػولکشد افْل کلي تْسثيي گبصي ‪ ،‬هي تْاى اص همبيغَ ي آى ثب هْتْس ُبي سفت ّ ثشگؾتي‬
‫اعتفبدٍ ي فٌي کشد (ؽکل ‪.)2-1‬‬

‫دس ُش دّ هْسد ‪ ،‬فشايٌذ گبص ‪ ،‬دس چِبس هشزلَ (يب مشثَ اي دس هْتْس پيغتًْي) ؽٌبختَ ؽذٍ ي ‪ ،‬هکؼ ‪،‬‬
‫تشاکن ‪ ،‬ازتشاق ّ اًجغبه گبص ‪ ،‬سش هي دُذ‪ .‬ثب ايي ّخْد تفبّت اعبعي کَ ّخْد داسد ‪ ،‬ايي اعت کَ ‪ ،‬دس‬
‫هْتْس سفت ّ ثشگؾتي ‪ ،‬چِبس هشزلَ ‪ ،‬دس يک عيلٌذس اًدبم هي ؽْد ‪ ،‬دس زبلي کَ ‪ ،‬يک هْتْس تْسثيٌي دس‬
‫ثخؼ ُبي خذا اص يکذيگش ‪ُ ،‬ش هشزلَ اص فشايٌذ سا اًدبم هي دُذ ‪ ّ ،‬عيکل هْتْس سا ‪ ،‬ثشخالف هْتْس پيغتًْي‬
‫کَ ثَ فْست هتٌبّة هي ثبؽذ ‪ ،‬ثَ فْست پيْعتَ اًدبم هي دُذ‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هشزلَ ي هکؼ دس هْتْس ُبي سفت ّ ثشگؾتي ‪ُ ،‬وبًٌذ هشزلَ ي ّسّدي ُْا دس تْسثيي ‪ ّ ،‬هشزلَ ي‬
‫تشاکن ‪ُ ،‬وبًٌذ ػول چشخؼ کوپشعْس دس تْسثيي اعت‪ .‬ثب ايي ّخْد ‪ ،‬فشايٌذ ازتشاق ‪ً ،‬غجتبً هتفبّت اص يکذيگش‬
‫هي ثبؽٌ ذ‪ .‬دس هْتْس سفت ّ ثشگؾتي ‪ ،‬ازتشاق دس يک زدن ثبثت ثب فؾبس ثيؾيٌَ دس ثبالي پيغتْى سش هي دُذ ‪،‬‬
‫دس زبليکَ دس يک هْتْس تْسثيٌي ‪ ،‬ازتشاق دس فؾبس ثبثت اًدبم هي ؽْد‪ .‬ايي فشايٌذ ثبػث هي ؽْد ‪ ،‬تب خشم‬
‫صيبدي اص ُْا ثب اخضاء اتبق ازتشاق عجک ّصى ‪ ّ ،‬دس اداهَ اخبصٍ ي اعتفبدٍ اص عْخت ثب اکتبى پبييي سا هْخت‬
‫عبصد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫دس پبيبى ‪ ،‬کَ همبيغَ ي ثيي هشزلَ ي خشّخي هْتْس پيغتًْي ثب هْتْس خت اًدبم ؽذ ‪ ،‬يک پشعؼ تٌبعجي‬
‫ثَ ّخْد هي آيذ ‪ ،‬صيشا خشّخي تْليذ ؽذٍ دس هْتْس پيغتًْي هْسد اعتفبدٍ لشاس ًوي گيشد ‪ ،‬دس زبلي کَ دس‬
‫‪w‬‬
‫يک هْتْس خت ًيشّي ُبي هِن پيؾشاًَ سا گبص خشّخي فشاُن هي کٌذ‪ .‬دس ايي هالزظَ ‪ ،‬هْتْس پيغتًْي ثغيبس‬
‫ؽجبُت ًضديکي ثَ يک هْتْس تْسثْؽفت داسد‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫فمذاى ليؼبت سفت ّ ثشگؾتي ‪ ،‬دس يک هْتْس تْسثيٌي ثغيبس هفيذ تش اص هْتْس پيغتًْي هي ثبؽذ ‪ُ ،‬وچٌبى‬
‫‪.c‬‬
‫هي تْاًذ اًشژي ثيؼ تشي ثش اعبط اًذاصٍ ي هْتْس ‪ ،‬آصاد کٌذ‪ .‬اعتخشاج هيضاى تْاى يکغبى ‪ ،‬اص يک هْتْس‬
‫پيغتًْي ثبػث ثضسگ تش ؽذى هْتْس ّ عٌگيٌي ثيؼ اص زذ آى ‪ ،‬غيش هوکي عبختي تْليذ آى ‪ ّ ،‬يميٌبً هبًغ اص‬
‫‪ar‬‬
‫اعتفبدٍ دس صهيٌَ ي ُْاًْسدي هي ؽْد‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫تغييش زبلت ًبپبيذاس کَ هجسث گبص هي ثبؽذ ‪ ،‬صهبًي کَ اص هيبى هْتْس ػجْس کشدٍ سا ‪ ،‬هي تْاى دس يک‬
‫ديبگشام فؾبس – زدن ًؾبى داد ‪ ،‬کَ دس ًبزيَ ي هشصي ‪ ،‬تْعو چِبس هٌسٌي گشهبي امبفي سا ‪ ،‬اًذاصٍ هي گيشد‪.‬‬
‫ايي گشهب هي تْاًذ ثشاي ُش دّ کبس ‪ ،‬تْليذ تْاى ؽفت هکبًيکي يب ًيشّي هسْسي آصاد ؽْد (ؽکل ‪.)2-2‬‬
‫‪ek‬‬

‫ثب ايي ّخْد ‪ ،‬يک تقْيش ثغيبس سايح هؼشفي ؽذٍ ‪ ،‬ديبگشام آًتبلپي – آًتشّپي ‪ ،‬کَ تفبّت ؽکل ُبي اًشژي‬
‫سا (هکبًيکي ‪ ،‬خٌجؾي ‪ ،‬گشهبيي) ثب فبفلَ ًؾبى دُذ ‪ ،‬هي تْاى عبختبس اخضا سا ثَ عبدگي تؾخيـ داد (ؽکل ‪-2‬‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ .)2‬آًتبلپي يک کويت تشهْديٌبهيکي ‪ ،‬هجٌي ثش کل اًشژي گبص ‪ ،‬کَ دعتخْػ تغييشات اص يک زبلت ‪ ،‬ثَ زبلتي‬
‫ديگش هي ثبؽذ (ًوبد آى ]‪ [H‬يب ]‪ّ ّ [h‬ازذ اًذاصٍ گيشي دس ‪ ّ ، J/kg، SI‬دس آزبد اًگليغي ‪ ft lb/lbm‬هي‬
‫ثبؽذ) ‪ ،‬اعت‪ .‬آًتشّپي ‪ ،‬يک کويت تشهْديٌبهيکي ‪ ،‬هجٌي ثش تئْسي اًذاصٍ گيشي اًشژي کَ ًوي تْاًذ ثَ کبس‬
‫هکبًيکي تجذيل ؽْد ‪ ،‬ثٌبثشايي کيفيت اًذاصٍ گيشي ‪ ،‬يب لبثليت اعتفبدٍ دس گشهب سا داسد‪ .‬ثَ ّيژٍ ثشاي تجذيل گشهب‬
‫ثَ کبس هکبًيکي ‪ً ،‬يبص ثَ يک تؾخيـ دٌُذٍ ‪ ،‬دس دهب ثشاي ثَ ّخْد آهذى آى ‪ ،‬هي ثبؽذ‪ .‬دهبي ثبالتش گبص ‪ ،‬هي‬
‫تْاًذ ثِتش همذاس گشهبي هْسد اعتفبدٍ ‪ ّ ،‬تجذيل ثَ کبس سا فشاُن کٌذ‪ .‬آًتشّپي ‪ ،‬ثيؼ اص زذ ‪ ،‬يک زبلت ًبپبيذاس‬
‫گبصيغت ‪ ،‬اهب تْمير دسک آعبى آى ‪ ،‬ثشاي ًوًَْ ‪ ،‬ثَ عبدگي دهب ّ فؾبس ًيغت‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ايٌک ثَ هب اخبصٍ دُيذ ‪ ،‬تب ثَ ديبگشام تِيَ ؽذٍ ي عيکل (عبدٍ ؽذٍ) هْتْس خت ‪ ،‬سخْع کٌين‪ .‬دس ُش دّ‬
‫ديبگشام ‪ً ،‬ميَ ي ‪ ، A‬اؽبسٍ ثَ اتوغفش ُْايي داسد ‪ ،‬کَ ّاسد هْتْس هي ؽْد‪ .‬فشايٌذ تشاکن دس ىْل خو – ‪A‬‬
‫‪ B‬سعن ؽذٍ ‪ ،‬دس ًميَ ي ‪ B‬هجٌي ثش ّمؼيت خشيبى ُْا ‪ ،‬کَ دس ايي صهبى اص کوپشعْس خبسج هي ؽْد‪ .‬دس‬
‫فْستي کَ گبص ثَ فْست تقبػذي تشاکن هي يبثذ ‪ ،‬زدن آى تقبػذي کبُؼ هي يبثذ‪ُ .‬وچٌيي ثَ ػلت‬
‫افيکبکي کَ دس ىْل هغيش گبص هي ثبؽذ ‪ ،‬ثيؼ تش کبس هکبًيکي فشف دعت يبفتي ثَ فؾبس هْسد ًيبص هي ؽْد‬
‫(ًميَ ي ‪ ، )B‬تب ايي کَ ثغيبس مشّسي ثْدٍ ‪ ،‬اگش خشيبى ايذٍ آل ثبؽذ (ًميَ ي '‪.)B‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫گرهاي اضافَ شذٍ‬
‫‪w‬‬
‫افت فشار تراکن‬
‫‪.c‬‬
‫تخليَ ‪ /‬اًبساط‬
‫فشار‬
‫‪ar‬‬
‫تراکن‬
‫‪ge‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4 5‬‬ ‫‪6 7‬‬

‫حجن هخصْص‬ ‫کار ايذٍ آل کوپرسْر (بذّى افت)‬ ‫‪Hc is‬‬


‫افت‬ ‫‪HL‬‬
‫‪ek‬‬
‫آًتالپي‬
‫کار هؤثر کوپرسْر‬ ‫‪Hc‬‬
‫‪Hc = Hc is + HL‬‬
‫گرهاي اضافَ شذٍ‬ ‫‪Hcc‬‬
‫‪.ir‬‬
‫اًبساط ايذٍ آل (خرّج)‬ ‫‪Hex is‬‬
‫اًبساط هؤثر‬ ‫‪Hex‬‬

‫فشار ثابت (‪)p = const‬‬

‫سيکل ايذٍ آل‬


‫آًترّپي‬

‫ؽکل ‪ 2-2‬عيکل کبسي تْسثيي گبصي دس ًوْداس فؾبس _ زدن ّ آًتبلپي _ آًتشّپي‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫گشهب ثَ ُْاي فؾشدٍ ي خو ‪ B – C‬امبفَ ؽذٍ اعت‪ .‬ساًذهبى ثيؾيٌَ ي فشايٌذ ازتشاق ًيبص داسد ‪ ،‬کَ دس‬
‫اتبق ازتشاق ‪ ،‬فؾبس ثبثت ‪ً ،‬گَ داؽتَ ؽذٍ ثبؽذ‪ .‬ثشاعبط افيکبک ديٌبهيکي عيبل ّ تالىن‪ 1‬همذاسي اص فؾبس‬
‫ُويؾَ دس اتبق ازتشاق کبُؼ هي يبثذ (ًميَ ي ‪.)C‬‬

‫اًجغبه دس تْسثيي ّ دُبًَ ي خشّخي ‪ ،‬دس ىْل خو ‪ C – D‬هي ثبؽذ‪ .‬اًشژي هْخْد ‪ ،‬کن تش اص آى اعت‬
‫کَ دس ثي افيکبکي خشيبى تأثيشي ثگزاسد (ًميَ ي '‪ُ .)D‬وچٌيي ‪ ،‬خشّخي خت ثَ ًذست دس فؾبس اتوغفش‬
‫هٌجغو هي ؽْد ‪ ،‬هٌجغ ديگش ‪ ،‬اعتفبدٍ ي ًبکبفي اص اًشژي گبص اعت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫فشف ًظش اص عبدٍ ًؾبى دادى چگًْگي تغييش ؽشايو خشيبى دس داخل هْتْس ‪ ،‬اص ايي ًوْداس ُب پيذاعت کَ‬
‫ىشاذ هْتْس ثب هٌبثغ ثيؾوبسي اص تشهْديٌبهيک ّ تلفبت عيبل ايدبد ؽذٍ ‪ ،‬دس اخضاي هختلف هْتْس ‪ ،‬سّثشّ هي‬
‫‪w‬‬
‫ثبؽذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ًيرّي هحْري‬ ‫‪1.3‬‬
‫‪.c‬‬
‫پيؾشاًَ ي خت ُْاپيوب ‪ ،‬تْعو ّاکٌؼ افلي اًدبم هي ؽْد‪ .‬خشّخي يک خت گبص دس عشػت ثبال اص‬
‫دُبًَ ‪ ،‬يک ًيشّ دس خِت هخبلف تْليذ هي کٌذ ‪ ،‬کَ ايي ًيشّ سا ‪ً ،‬يشّي هسْسي گْيٌذ(ؽکل ‪.)2-3‬‬
‫‪ar‬‬

‫همذاس ًيشّي هسْسي ثَ خشم خشيبى ُْاي ػجْسي اص هيبى هْتْس ‪ ّ ،‬عشػت خشّخي ثغتگي داسد‪ .‬زبفل‬
‫‪ge‬‬
‫مشة خشم ‪ ّ m‬عشػت ‪ V‬سا اًذاصٍ زشکت گْيٌذ‪ ، 2‬ايي کويت ‪ ،‬تْعو دکبستظ‪ ،3‬دس عبل ‪ً 1644‬بم گزاسي‬
‫گزاسي ؽذٍ اعت‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫اًذاصٍ زشکت = ‪ I‬خشم‪ × m‬عشػت‪v‬‬

‫ّازذ اًذاصٍ گيشي دس آزبد ‪ mkg/s2 ، SI‬هي ثبؽذ‪.‬‬


‫‪.ir‬‬

‫ٌُگبهي کَ تغييشي دس اًذاصٍ زشکت ثَ ّخْد آيذ (يک سّيذاد کَ هوکي اعت ثؼني اّلبت سش دُذ) ‪،‬‬
‫ًيشّ ‪ ،‬تْليذ خْاُذ ؽذ‪ .‬ايي افلي اعت کَ ‪ ،‬اعبط پيؾشاًَ ي خت سا تؾکيل هي دُذ‪ .‬ايي ثَ فْست لنيَ ي‬
‫اًذاصٍ زشکت ؽٌبختَ ؽذٍ اعت ‪ ،‬اهب هؼٌي سايح آى هؼبدلَ ي مشثَ (ًيشّي هسْسي) هي ثبؽذ‪ .‬ثَ ىْس اعبعي ‪،‬‬
‫يک هْتْسخت ًوبيبًگش يک هبؽيي اعت ‪ ،‬کَ ُذف آى افضايؼ (ثَ ايي هؼٌي کَ ثشاي تغييش) اًذاصٍ زشکت‬
‫‪ mv‬خشيبى ُْاي ػجْسي ‪ ،‬کَ اص هيبى آى هي گزسد ‪ ،‬هي ثبؽذ‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Turbulence‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Momentum‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Descartes‬‬

‫‪13‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫سرعت خرّجي بسرگ‬


‫تر از سرعت پرّاز‬
‫ُْاپيوا هي باشذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ؽکل ‪ً 2-3‬يشّي هسْسي تْليذ ؽذٍ تْعو هخشج خت دس عشػت ثبال اص دُبًَ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫کبسثشد دس تکشاس دسعت ّ اخبصٍ دادى ًيشّي هْتْس ثشاي ثشاّسد کشدى ًغجتبً عبدٍ ‪ً ،‬خغتيي هضيتي اعت ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫کَ دس آگبُي اص ؽشايو داخل هْتْس هي ثبؽذ ‪ً ،‬يبص ًيغت‪ .‬تٌِب ‪ّ ،‬مؼيت هبُيت هْتْس خت ‪ ،‬هِن اعت‪.‬‬

‫ثشاّسد کشدى ًيشّي هسْسي هْتْس ‪ ،‬يک سًّذ گبم ثَ گبم اعت ‪ ،‬کَ دًجبل هي کٌين‪ً .‬خغتيي هشزلَ ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫ؽٌبخت زدن کٌتشل اعت ‪ ،‬کَ ًيبص اعت ‪ ،‬تْعو اًذاصٍ زشکت تؼشيف ؽْد (ؽکل ‪.)2-4‬‬
‫‪ar‬‬

‫سرعت جرياى‬
‫هساحت‬
‫‪ge‬‬
‫فشار‬
‫حجن کٌترل‬ ‫ًيرّ‬ ‫فشار هحيط‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬
‫فشار‬
‫ًيرّي فشار‬
‫‪0‬‬ ‫ًيرّ‬ ‫‪9‬‬

‫ؽکل ‪ 2-4‬ؽشذ لنيَ ي اًذاصٍ زشکت‬

‫دّهيي هشزلَ ‪ ،‬اػوبل ُوَ ي ًيشّ ُبي ؽٌبختَ ؽذٍ ّ ًبؽٌبختَ دس هشص ُبي زدن کٌتشل هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ ثبيذ‬
‫گشداّسي ّ فِشعت ؽًْذ‪ .‬ثبيذ دس ًظش داؽت ‪ ،‬کَ يک تفبّت ثيي هشص ُبي خبهذ ‪ ،‬کَ خشيبى ُْا سا اص خْد‬
‫ًوي تْاًٌذ ػجْس دٌُذ ‪ ّ ،‬هشص ُبي گبصي ‪ ،‬کَ هي تْاًٌذ خشيبى ُْا سا اص هيبى خْد ػجْس دٌُذ (دس ًتيدَ اًذاصٍ‬
‫زشکت) ّخْد داسد‪.‬‬

‫‪34‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثشاي ًوًَْ ‪ ،‬پبيگبٍ ُبي هْتْس ففش (‪ً )9( ًَ ّ )2‬وبيبًگش هشص ُبي ثبص هيبًي اعت ‪ ،‬کَ خشيبى ُْا اخبصٍ ي‬
‫ػجْس سا داسًذ‪ .‬تٌِب ًيشّ ُبيي کَ هي تْاًٌذ ثش آى ُب اػوبل کٌٌذ ‪ً ،‬يشّ ُبي فؾبسي اعت‪ .‬هشص ُبي ديگش ‪ ،‬ديْاس‬
‫ُبي خبهذ ُغتٌذ ‪ ،‬کَ ثذًَ ي هْتْس سا عبختَ اًذ ‪ ،‬کَ ثش دّ ًيشّي فؾبس ّ افيکبک ػول هي کٌٌذ‪ .‬ايي ًيشّ‬
‫ُب ثَ فْست ًبؽٌبختَ هالزظَ هي ؽًْذ ‪ ،‬آى ُب ًيشّي هسْسي هْتْس سا تؾکيل هي دٌُذ ‪ ،‬کَ ًتيدَ ي پشّعَ‬
‫ي هسبعجبت هب هي ثبؽٌذ‪.‬‬

‫صهبًي کَ ًيشّ ُب ػول هي کٌٌذ ‪ ،‬ثبيغتي تْخَ داؽت ‪ ،‬کَ ًيشّ ُب (هبًٌذ عشػت) اًذاصٍ ُبي ثشداسي داسًذ ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫کَ ًَ تٌِب داساي ثضسگي ُغتٌذ ‪ ،‬ثلکَ ُوچٌبى دس يک خِت ُغتٌذ‪ُ .‬وبى ىْس کَ هالزظَ هي ؽْد ‪ً ،‬يشّي‬
‫هسْسي دس خِت پشّاص ػول هي کٌذ ‪ ّ ،‬اص عوت چپ خشيبى ًضديک هي ؽْد ‪ ،‬ثشداس ًيشّي هسْسي ُوچٌبى‬
‫‪w‬‬
‫ثَ عوت چپ اؽبسٍ داسد ‪ ،‬کَ خِت هٌفي هي ثبؽذ (‪ .)-T‬ثب ايي فشك ‪ُ ،‬وَ ي ًيشّ ُبي ّاسد ثش هْتْس هوکي‬
‫اعت ‪ ،‬ثَ ايي فْست ػول کٌٌذ‪:‬‬
‫‪w‬‬

‫ًيشّي فؾبس ‪ ،‬عير ‪ً( +p0A0 : 2‬يشّي فؾبس = فؾبس × هغبزت)‬


‫‪.c‬‬

‫ًيشّ ُبي فؾبس ‪ ،‬عير ‪( :9‬دس خِت پشّاص ‪ ،‬ثَ هؼٌبي ديگش هٌفي)‪:‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪)a‬کٌؼ دس هغبزت کْچک خشّخي دُبًَ ي خشّخي‪-p0 (A0 – A9) :‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪)b‬کٌؼ دس هغبزت خشّخي دُبًَ ي خشّخي‪-p9A9 :‬‬

‫ًيشّيِ ًيشّي هسْسي (دس خِت پشّاص ّاسد هي ؽْد) ‪-T :‬‬
‫‪ek‬‬

‫هدوْع ُوَ ي ًيشّ ُب دس خِت افمي‪:‬‬


‫‪.ir‬‬
‫زبفل خوغ ‪:‬‬

‫عْهيي هشزلَ ‪ ،‬تؼييي کٌٌذٍ ي تغييشات اًذاصٍ زشکت ًغجت ثَ صهبى هي ثبؽذ ‪ ،‬ثَ ايي هؼٌي کَ اًذاصٍ‬
‫زشکت تْعو صهبى تمغين ؽذٍ اعت ‪ ،‬کَ هؼبدلَ ي آى هدوْع توبم ًيشّ ُب هي ثبؽذ‪:‬‬

‫اًذاصٍ زشکت‬ ‫خشم‬ ‫عشػت‬


‫صهبى‬ ‫صهبى‬

‫تغييشات پذيذ آهذٍ دس اًذاصٍ زشکت ‪ ،‬هسقْل دّ کويت اعت‪ :‬زبفل مشة خشم تمغين ؽذٍ ثش صهبى دس‬
‫عشػت‪ .‬کويت خشم تمغين ؽذٍ تْعو صهبى ‪ ،‬خشيبى ُْاي ػجْسي اص هْتْس دس ّازذ صهبى هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ ثَ آى‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًشش خشيبى خشم (دثي خشهي خشيبى) گفتَ هي ؽْد ‪ ،‬کَ ّازذ اًذاصٍ گيشي آى دس ‪ ّ kg/s ، SI‬دس آزبد‬
‫اًگليغي ‪ lb/s‬هي ثبؽذ‪ .‬ثٌبثشايي هسقْل دثي خشهي ‪ ّ ،‬عشػت تغييشات اًذاصٍ زشکت ًغجت ثَ صهبى هي ثبؽذ‪.‬‬
‫دس هْسد هْتْس خت ‪ ،‬ايي عشػت ‪ ،‬عشػت خشّخي هي ثبؽذ‪.‬‬

‫دس ًتيدَ گيشي ثبال ‪ ،‬ثَ ىْس دليك ‪ ،‬تٌِب ثشاي هْتْس دس ٌُگبم عکْى ‪ ،‬ثَ ايي هؼٌي کَ ‪ ،‬عشػت ففش ُْاپيوب‬
‫پيؼ اص ثشخبعتي اص صهيي ‪ ،‬هؼتجش هي ثبؽذ‪ .‬دس عشػت پشّاص ‪ ، v0‬خشيبى ُْا ًضديک هْتْس پيؼ اص ايي تْعو‬
‫يک اًذاصٍ زشکت ّسّدي ‪ v0 × ṁ‬کَ ثبيذ صهبًي کَ ًيشّي هسْسي ثشاّسد هي ؽْد ‪ ،‬کبُؼ يبثذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ًظش ثَ توبم تأثيشات ؽشذ دادٍ ؽذٍ ‪ ،‬فشك هؼبدلَ ي مشثَ (ًيشّي هسْسي) ثَ عبدگي اداهَ هي يبثذ‪:‬‬
‫‪w‬‬

‫‪ ṁ -‬دثي خشهي خشيبى ‪kg/s ،‬‬


‫‪w‬‬

‫‪ c9 -‬عشػت خشّخي خت ‪m/s ،‬‬


‫‪.c‬‬
‫‪ v0 -‬عشػت ّسّدي ‪m/s ،‬‬
‫‪ P -‬فؾبس اعتبتيکي ‪N/m2 ،‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ A -‬هغبزت ‪m2 ،‬‬
‫پبيگبٍ ّسّدي‬ ‫‪ -‬اًذيظ ‪0‬‬
‫‪ge‬‬
‫پبيگبٍ خشّخي‬ ‫‪ -‬اًذيظ ‪9‬‬

‫ًوًَْ‬
‫‪ek‬‬

‫الف) فشك ُب‪:‬‬


‫‪.ir‬‬
‫خشّخي اًجغبه خت دس فؾبس هسيو‬ ‫‪p9 = p0‬‬

‫عشػت ُْاپيوب دس زبل عکْى‬ ‫‪v0 = 0‬‬

‫دثي خشهي خشيبى‬ ‫‪ṁ = 50 kg/s‬‬

‫عشػت خشّخي‬ ‫‪c9 = 600 m/s‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًتيدَ‪:‬‬

‫اًذاصٍ گيشي ًيشّي هسْسي ‪ ،‬ثبس ُب دس صهبًي کَ اص آزبد ‪ SI‬اعتفبدٍ هي ؽْد ‪ ،‬کيلْ ًيْتي ‪ ، kN ،‬يب دکب‬
‫ًيْتي ‪ daN ،‬هي ثبؽذ‪.‬‬

‫‪ m = 1101bm‬هيضاى خشم خشيبى‬


‫‪w‬‬

‫‪Vexit = 1970 ft/sec‬‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫قاًْى ُاي اصلي در ديٌاهيک سيال‬ ‫‪1.4‬‬


‫‪ar‬‬

‫هبًٌذ ثغيبسي اص پذيذٍ ُبي خشيبًي کَ ثَ دًجبل يک ًوًَْ ي هٌظن ُغتٌذ ‪ ،‬داساي سفتبسي کبهالً پيؼ ثيٌي‬
‫‪ge‬‬
‫ؽذٍ هي ثبؽٌذ‪ .‬ايي ّيژگي ‪ُ ،‬وچٌبى دس ديٌبهيک عيبل ‪ ،‬ثَ فْست يکي اص ؽبخَ ُبي خبؿ فيضيک ّخْد‬
‫داسد‪.‬‬

‫اًْاع جرياى‬ ‫‪1.4.2‬‬


‫‪ek‬‬

‫خشيبى ػجْسي اص هيبى يک هدشا ‪ ،‬هوکي اعت ‪ ،‬ثَ فْست يکٌْاخت يب غيش يکٌْاخت ثبؽذ‪ .‬اگش پبساهتش‬
‫ُبي عيبل ‪ ،‬هبًٌذ عشػت ‪ ،‬فؾبس ‪ ،‬دهب ‪ ،‬دس ُش ثخؼ اص هدشا ثبثت ثبلي ثوبًذ ‪ ،‬خشيبى ‪ ،‬خشيبى يکٌْاخت هي‬
‫‪.ir‬‬
‫ثبؽذ‪ .‬ثب ايي ّخْد ‪ ،‬ايي اسصػ ُب هوکي اعت ‪ ،‬اص يک ثخؼ ثَ ديگشي ‪ ،‬دس ىْل هغيش خشيبى تغييش کٌذ‪.‬‬
‫الگْي کلي خو خشيبى ‪ ،‬مشّسيغت ‪ ،‬کَ دس صهبى ثبثت ثبلي ثوبًذ‪ .‬ثشاي ًوًَْ ‪ ،‬دس يک هْتْس خت ‪ ،‬دس‬
‫ّمؼيت گؾت پشّاصي ‪ ،‬پبساهتش ُبي خشيبى دس ُوَ خب ثبثت هي ثبؽذ‪.‬‬

‫دس خشّخي کوپشعْس ‪ ،‬فؾبس ثبالي خشيبى ‪ ،‬عشػت پبييي ‪ ّ ،‬افضايؼ دهب ثَ دليل کٌؼ تشاکن ‪ّ ،‬خْد داسد‪.‬‬
‫ثَ ىْس يکغبى ‪ ،‬پبساهتش ُبي خشيبى دس خشّخي تْسثيي ًيض ‪ ،‬ثب ّخْد تفبّت ‪ ،‬دهب ّ عشػت ثغيبس ثبال ‪ ،‬اهب فؾبس‬
‫پبييي ‪ ،‬ثبثت ثبلي هي هبًٌذ‪.‬‬

‫‪31‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اگش پبساهتش ُبي خشيبًي دس ُش عير هميغ ثب صهبى تغييش يبثذ ‪ ،‬يک خشيبى غيش يکٌْاخت داسين‪ .‬پذيذٍ غيش‬
‫يکٌْاخت دس هْتْس تْسثْخت دس ىْل ؽتبثگيشي ّ کبُؼ عشػت ‪ ،‬صهبًي کَ تؼذيل ًيشّي هسْسي فْست‬
‫هي گيشد ‪ ،‬سش هي دُذ‪ .‬خشيبى ثَ کلي دس يک هْتْس سفت ّ ثشگؾتي غيش يکٌْاخت هي ثبؽذ‪.‬‬

‫خط جرياى ّ هجراي جرياى‬ ‫‪1.4.1‬‬

‫زشکت عيبل ‪ ،‬صهبًي کَ ثَ فْست هيکشّعکْپي هؾبُذٍ هي ؽْد ‪ ،‬ؽبهل يک تؼذاد ثضسگ غيش لبثل‬
‫تقْس اص زشکت سيض هْلکْلي هي ثبؽذ‪ .‬اگش هب هغيش رسات سا دس هيبى هدشا دًجبل کٌين ‪( ،‬کَ هوکي اعت دس‬
‫‪w‬‬
‫دُبًَ ي خشّخي ثبؽذ) ‪ ،‬ايي رسات دس ىْل خشيبى ‪ ،‬خيْه خشيبى ديذٍ هي ؽًْذ‪ .‬يک ّيژگي خو خشيبى ‪،‬‬
‫هوبط ثْدى آى ثب ًمبه ُن خِت ثشداس عشػت هي ثبؽذ‪ .‬هدشاُبي خشيبى ‪ ،‬يک عشي اص خيْه خشيبى ػجْسي‬
‫‪w‬‬
‫اص هيبى يک هٌسٌي ثغتَ ثشاي خشيبى سا پْؽؼ هي دُذ‪ .‬يک خو خشيبى هوکي اعت ‪ ،‬اعتذاللي اص يک هدشاي‬
‫ديْاسٍ ي گبصي ‪ ،‬دس هسذّدٍ ي خشيبى عيبل ثبؽذ‪ .‬يک هدشاي خشيبى ‪ ،‬اص رسات ُويؾَ هتغيش عبختَ ؽذٍ‬
‫‪w‬‬
‫اعت‪ .‬دس ؽشايو خشيبى يکٌْاخت ‪ ،‬سفتبس يک هدشاي خشيبى ‪ُ ،‬وبًٌذ يک هدشاي زميمي ثب ديْاسٍ ي خبهذ‬
‫‪.c‬‬
‫اعت‪.‬‬

‫خط جرياى‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫تٌگ شذگي خط جرياى‬ ‫هٌبسط شذى خط جرياى‬

‫شتاب گيري جرياى(ًازل)‬ ‫کاُش سرعت جرياى(ديفيْزر)‬


‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 2-5‬تأثيش اًجغبه ّ تٌگ ؽذگي خو خشيبى‬

‫ثَ ىْس کلي ‪ُ ،‬وبى ىْس کَ هغبزت هدشاي خشيبى کبُؼ هي يبثذ ‪ ،‬زشکت خيْه خشيبى ًيض ثَ يکذيگش‬
‫ًضديک هي ؽًْذ ‪ ،‬کَ اؽبسٍ ثَ ؽتبثگيشي خشيبى داسد (ؽکل ‪ .)2-5‬ايي اتفبليغت کَ دس يک دُبًَ ي ُوگشا‬
‫(ًبصل) سش هي دُذ‪ .‬اص ىشف ديگش ‪ ،‬ثب افضايؼ عير هميغ ‪ ،‬فبفلَ ي ثيي خيْه خشيبى افضايؼ يبفتَ ‪ ،‬کَ ايي‬
‫هْمْع ‪ ،‬عجت کبُؼ عشػت خشيبى هي ؽْد‪ .‬ايي اتفبق دس يک ديفيْصس سش هي دُذ ‪ُ ،‬وبى ىْسکَ دس يک‬
‫ّسّدي ُْا (عبة عًْيک) هشعْم هي ثبؽذ‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫بقاي هادٍ‬ ‫‪1.4.3‬‬

‫يکي اص اعبعي تشيي هفِْم ُبي ػلن فيضيک اص ثيي ًشفتي هبدٍ هي ثبؽذ‪ .‬ايي يکي اص همبفذ ثضسگ دس پيؼ‬
‫ثيٌي سفتبس خشيبى عيبل اعت‪.‬‬

‫ثشاي زشکت عيبل پبيذاس – يکٌْاخت ‪ ،‬پيْعتگي هبدٍ هوکي اعت ‪ ،‬تْعو اعتفبدٍ اص هفِْم خيْه خشيبى‬
‫ثيبى گشدد‪ .‬پيْعتگي هبدٍ ثَ عبدگي تْمير هي دُذ ‪ ،‬کَ همذاس يکغبًي اص عيبل ثبيذ اص هيبى ُش ثخؼ اص‬
‫هدشاي خشيبى ‪ ،‬ػجْس کٌذ ؛ عيبل ًوي تْاًذ دس داخل هدشا ًبپذيذ ؽْد‪ .‬اگش ؽکل هدشا ‪ُ ،‬وبًٌذ دُبًَ ي‬
‫‪w‬‬
‫خشّخي (ًبصل خشّخي) ؽٌبختَ ؽذٍ ثبؽذ ‪ ،‬هوکي اعت کَ توبم دُبًَ هبًٌذ يک هدشاي خشيبى ‪ ،‬دس ًظش گشفتَ‬
‫ؽْد ‪ ،‬ؽبخـ ُبي خشيبى سا هي تْاى ‪ ،‬ثَ عبدگي ثشاّسد کشد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ؽکل ‪ 2-6‬ؽشذ ثمبي خشم‬


‫‪ek‬‬
‫هي تْاى تْعو فشك ًخغت ‪ ،‬عشػت عيبل ‪ ، V1‬ػجْسي اص هغبزت هدشاي خشيبى ّسّدي ‪ ، A1‬سا ثَ‬
‫فْست تْصيغ ؽذٍ ‪ً ،‬ؾبى داد(ؽکل ‪ .)2-6‬زدن خشيبى عيبل ػجْسي اص عير ‪ً A1‬غجت ثَ صهبى سا دثي زدوي‬
‫خشيبى عيبل ‪ Q‬هي ًبهٌذ‪:‬‬
‫‪.ir‬‬

‫دثي زدوي عيبل‬

‫دثي خشهي خشيبى ‪ ، ṁ‬تْعو زبفل مشة دثي زدوي خشيبى ُوشاٍ ثب چگبلي ‪ ρ‬ثذعت هي آيذ‪:‬‬

‫‪ṁ‬‬ ‫‪ρ‬‬

‫ثَ گًَْ اي يکغبى ‪ ،‬خشيبى ُْايي کَ هدشا سا تشک هي کٌذ ‪ ،‬ثَ فْست صيش هسبعجَ هي ؽْد‪:‬‬

‫‪ṁ‬‬ ‫‪ρ‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ُوبًيْس کَ دثي ُبي خشهي خشيبى ‪ُ ،‬ش دّ ثب ُن ىجك لبًْى ثمبء ‪ ،‬يکغبى هي ثبؽٌذ ‪ ،‬هي تْاى عشػت‬
‫خشّخي سا ثَ سازتي ثذعت آّسد‪:‬‬

‫‪ρ‬‬
‫‪ρ‬‬

‫دس اعتفبدٍ اص ايي هؼبدلَ ‪ ،‬اىالع امبفي دس هْسد چگبلي ‪ ρ2‬دس خشّج اص هدشاي خشيبى ًيبص هي ثبؽذ‪:‬‬

‫ًوًَْ‬
‫‪w‬‬

‫خشيبى تشاکن ًبپزيش يب چگبلي ثبثت‬ ‫‪ρ‬‬ ‫‪ρ‬‬


‫‪w‬‬

‫هغبزت خشّخي دّ ثشاثش هغبزت ّسّدي‬


‫‪w‬‬

‫بٌابرايي‬
‫‪.c‬‬

‫عشػت خشّخي ًقف عشػت ّسّدي‪.‬‬


‫‪ar‬‬
‫بقاي اًرژي‬ ‫‪1.4.4‬‬
‫‪ge‬‬
‫ثشاي هتْخَ ؽذى چگًْگي کبس هْتْس خت ‪ ،‬ثمبي اًشژي يکي اص هِن تشيي ُب هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ ُوشاٍ ثب فِن‬
‫لبًْى ثمبي خشم ّ هؼبدلَ ي ًيشّي هسْسي اعت‪ .‬هب ثشاي ًوًَْ ‪ ،‬يک ثخؼ اص هْتْس تْسثْخت ‪ ،‬ثيي ّسّدي‬
‫اتبق ازتشاق (پبيگبٍ ‪ ّ )3‬خشّخي تْسثيي (پبيگبٍ ‪ ، 5‬ؽکل ‪ )2-7‬سا اًتخبة کشدٍ اين‪ .‬ايي ثخؼ سا ثشاي ايي‬
‫‪ek‬‬
‫اًتخبة کشدٍ اين ‪ ،‬صيشا کويت گشهب ‪ Q‬ثَ گبص دس اتبق ازتشاق امبفَ هي ؽْد ‪ ،‬کَ کبس هکبًيکي سا دس تْسثيي ثَ‬
‫ؽکل تْاى هسْس اعتخشاج هي کٌذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫لبًْى ثمبي اًشژي تْمير هي دُذ ‪ ،‬کَ اًشژي دس گبص ‪ ،‬صهبًي کَ ّاسد زدن کٌتشل هي ؽْد ‪ ،‬ثؼالٍّ ي‬
‫اًشژي امبفَ ؽذٍ يب اعتخشاج ؽذٍ دس داخل زدن کٌتشل ‪ ،‬ثشاثش اًشژي گبص دس خشّج اص زدن کٌتشل هي ثبؽذ‪.‬‬
‫اًشژي ًوي تْاًذ ًبپذيذ ؽْد‪.‬‬

‫صهبًي کَ داخل زدن کٌتشل هي ؽْد ‪ ،‬اًشژي گبص ؽبهل تشکيجبت صيش هي ثبؽذ‪:‬‬

‫‪ .1‬اًشژي داخلي ‪ ،‬تٌِب ثَ دهبي گبص ّاثغتَ هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ تْعو کويت ُبي تشهْديٌبهيکي گشهبي ّيژٍ دس‬
‫فؾبس ثبثت ‪ ّ cv‬دهبي اعتبتيکي ‪ t3‬ثيبى هي ؽْد (‪.)cv t3‬‬
‫‪ .2‬اًشژي فؾبسي ‪ ،‬تْعو فؾبس اعتبتيکي ‪ ّ p3‬چگبلي ‪ ρ3‬ثيبى هي ؽْد(‪.)p3/ρ3‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫گرها‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫ؽکل ‪ 2-7‬تْمير ثمبي اًشژي‬


‫‪w‬‬

‫‪ .3‬اًشژي خٌجؾي ‪ ،‬تْعو هشثغ عشػت گبص ثيبى هي ؽْد (‪.)c32/2‬‬


‫‪.c‬‬

‫دس اتبق ازتشاق گشهب ‪ Q‬امبفَ هي ؽْد‪ .‬دس تسليل عيکل ‪ ،‬گشهب (ّازذ اًذاصٍ گيشي آى دس ‪J = ، SI‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ Nm/s‬هي ثبؽذ) هؼوْالً ثَ دثي خشهي خشيبى ثشاي سعيذى ثَ اًذاصٍ اي ثبثت ثَ ًبم ‪Nm/s / kg/s = m2/s2‬‬
‫ثش هي گشدد‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫دس يک تْسثيي ‪ ،‬اًشژي هکبًيکي اعتخشاج هي ؽْد ‪ ،‬کَ هب ثب ‪ lt‬آى سا ًؾبى هي دُين ‪ُ ،‬وچٌيي ّازذ اًذاصٍ‬
‫گيشي آى دس ‪ m2/s2 ، SI‬هي ثبؽذ‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫صهبًي کَ گبص دس خبسج ؽذى اص تْسثيي زدن کٌتشل سا تشک هي کٌذ (پبيگبٍ ‪ ، )5‬اًشژي گبص ؽبهل‬
‫تشکيجبت صيش هي ثبؽذ‪:‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪ .1‬اًشژي داخلي ‪cvt5‬‬


‫‪ .2‬اًشژي فؾبسي ‪p5/ρ5‬‬
‫‪ .3‬اًشژي خٌجؾي ‪c52/2‬‬

‫ثب اًدبم هْاصًَ ي اًشژي داسين‪:‬‬

‫‪ρ‬‬ ‫‪ρ‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثذّى اداهَ دادى ثيؼ تش خضئيبت ثبيذ دس ًظش داؽت ‪ ،‬کَ هؼبدلَ ي ثبال لبًْى ًخغت تشهْديٌبهيک سا ثيبى‬
‫هي کٌذ‪.‬‬

‫اگش ًَ گشهب ثَ گبص امبفَ ؽْد ّ ًَ کبس هکبًيکي اعتخشاج گشدد ‪ ،‬هؼبدلَ ي اًشژي ثَ فْست صيش کبُؼ‬
‫هي يبثذ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫هب آًتبلپي اعتبتيکي سا هؾخـ کشدٍ اين ‪:h‬‬
‫‪w‬‬
‫‪⁄ρ‬‬
‫‪w‬‬
‫کَ ُوشاٍ ثب اًشژي خٌجؾي ‪ c2/2‬ثَ فْست آًتبلپي هيلك دس هي آيذ‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ tt‬هؼشف دهبي هيلك هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ ثَ ىْس هکشس دس فقل ُبي آيٌذٍ ‪ُ ،‬ويي ىْس فؾبس هيلك ‪ pt‬اعتفبدٍ هي‬
‫ؽْد‪ .‬کويت ُبي هيلك فشفبً دس تشکيجبت امبفَ ؽذٍ ي اًشژي خٌجؾي ‪ ،‬اسصػ ُبي ًغجي اعتبتيکي هؾخـ هي‬
‫‪ge‬‬
‫ؽْد‪ .‬کويت ُبي اعتبتيکي ‪ ،‬هبًٌذ فؾبس اعتبتيکي ‪ ps‬يب دهبي اعتبتيکي ‪ ، ts‬سا هي تْاى ثب اثضاسات دعتي اًذاصٍ‬
‫گيشي کشد‪ .‬دس هْتْس خت ‪ ،‬ػجْس خشيبى ُْا ثَ عشػت اص هيبى کويت ُبي اعتبتيکي هي تْاًذ اًذاصٍ گيشي‬
‫‪ek‬‬
‫ؽْد ‪ ،‬اگش ثتْاى اثضاسي عبخت تب ثب عيبل ‪ ،‬ثذّى ثجت ُيچ عشػتي زشکت کٌذ‪ .‬ثشتشي دس فِويذى ًسٍْ ي کبس‬
‫هْتْس خت دس کويت ُبي اعتبتيکي ّ هيلك هي ثبؽذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫پاراهتر ُاي هِن هْتْر‬ ‫‪1.5‬‬

‫پبساهتش ُبي هِن هْتْس ‪ ،‬کَ ثشاي ىشاذ ُْاپيوب ثَ ىْس هغتمين عْدهٌذ هي ثبؽذ ‪ً ،‬يشّي هسْسي ّ هقشف‬
‫عْخت ّيژٍ هي ثبؽذ‪.‬‬

‫ًيرّي هحْري‬

‫هِن تشيي پبساهتش ثشاي ىجمَ ثٌذي هْتْس ‪ً ،‬يشّي هسْسي هي ثبؽذ(فقل ‪.)2.3‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هؼبدلَ ي ًيشّي هسْسي‪:‬‬

‫اگش فؾبس خلْ ثشًذٍ ي خت ‪ ،‬صهبًي کَ اص دُبًَ (ًبصل) خبسج هي ؽْد ‪ ،‬دس فؾبس اتوغفش هٌجغو ًؾْد ‪،‬‬
‫عپظ دس دُبًَ ي خشّخي ‪ ،‬هغبزت عير هميغ ‪ A9‬يک ًيشّي فؾبسي )‪ A9(p9 – p0‬دس ساعتبي ًيشّي‬
‫هسْسي ايدبد هي ؽْد‪ .‬ثب ايي ّخْد ‪ ،‬تئْسي ثيؾيٌَ ًيشّي هسْسي ‪ ،‬دس ايي هْسد دعت يبفتٌي ًيغت ‪ ،‬هبًٌذ‬
‫عشػت خشّخي کَ ًوي تْاًذ ‪ ،‬ثَ ثيؾيٌَ زذ خْد ثشعذ ‪ً ّ ،‬يشّي فؾبسي امبفَ (اگش چَ ًيشّي هسْسي سا‬
‫‪w‬‬
‫پؾتيجبًي هي کٌذ) ًوي تْاًذ کوجْد اًذاصٍ زشکت سا خجشاى کٌذ‪ .‬ثيؼ تشيي تأثيش سا هي تْاى ‪ ،‬ثب اعتفبدٍ اص دُبًَ‬
‫ي هٌبعت ‪ ،‬کَ ؽشه الصم سا ثذعت هي آّسد ‪ ، p9 = p0‬فشاُن کشد‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫هصرف سْخت ّيژٍ ‪SFC‬‬


‫‪w‬‬

‫پظ اص ًيشّي هسْسي ‪ ،‬هقشف عْخت ّيژٍ ‪ ،‬يکي اص هِن تشيي پبساهتش ُبي عبخت هْتْس هي ثبؽذ ‪ ،‬کَ‬
‫‪.c‬‬
‫هيضاى عْخت هْسد هقشف ًيشّي هسْسي دس يک صهبى هسذّد سا ‪ ،‬هؼيي هي کٌذ‪ .‬هقشف عْخت ّيژٍ ثَ‬
‫ىْس هکشس دس ّازذ اًذاصٍ گيشي ‪ ، kg fuel/daN ، SI‬عبػت‪ً /‬يشّي هسْسي يب دس آزبد اًگليغي ‪lbm‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ fuel/lbf‬عبػت‪ً /‬يشّي هسْسي ‪ ،‬ثَ کبس هي سّد ‪ ،‬کَ ُش دّ داساي يک اسصػ ُغتٌذ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ًيرّي هحْري ّيژٍ‬

‫اسصيبثي چگًْگي تأثيش خشيبى ُْاي هْتْس ‪ ،‬کَ ثشاي تجذيل ثَ ًيشّي خلْثشًذٍ ي تْعو اعتفبدٍ اص يک‬
‫‪ek‬‬
‫پبساهتش ‪ ،‬کَ ؽشذ هي دُذ ‪ ،‬چگًَْ ثبيذ ًيشّي هسْسي تْعو يک ّازذ دثي خشهي خشيبى ‪ ،‬اًدبم ؽْد‪ .‬دس‬
‫آزبد ‪ً ، SI‬يشّي هسْسي ّيژٍ ‪ ،‬هيضاى ًيشّي هسْسي (دس ‪ kN‬يب ‪ )daN‬تْليذ ؽذٍ تْعو ‪ 1kg/s‬خشيبى ُْا‬
‫سا هؼيي هي کٌذ‪:‬‬
‫‪.ir‬‬

‫کَ ّازذ اًذاصٍ گيشي آى‬

‫پبساهتش ًيشّي هسْسي ّيژٍ هوکي اعت ‪ ،‬ثَ سازتي ثشاي همبيغَ ي هْتْس ُبي تْسثْخت هْسد اعتفبدٍ لشاس‬
‫گيشد‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫رابطَ ي بيي ًيرّي هحْري ّ هساحت جلْ‬

‫چٌبى کَ تأثيش آيشّديٌبهيکي هؾخـ هي کٌذ ‪ ،‬ساثيَ ي ثيي ًيشّي هسْسي ّ ثيؾيٌَ عير هميغ هْتْس ثَ‬
‫فْست صيش هي ثبؽذ‪:‬‬

‫همبّهت آيشّديٌبهيکي ‪ُ ،‬وشاٍ ثب عير هميغ هْتْس افضايؼ خْاُذ يبفت‪ .‬ثٌبثشايي ًگَ داؽتي هْتْس ‪ ،‬ثيؾيٌَ‬
‫‪w‬‬
‫ليش کْچک ‪ ،‬پيؼ ًيبص ثشاي ًقت ّ ساٍ اًذاصي هْتْس ‪ ،‬کبسآهذ هي ثبؽذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫سيستن ُاي اًذازٍ گيري (ّاحذ ُا)‬ ‫‪1.6‬‬
‫‪w‬‬
‫دّ عيغتن ّاثغتَ ي ّازذ ُب ثَ هْتْس ُبي خت ‪ ،‬کَ اهشّصٍ ثَ کبس هي سًّذ ‪ ،‬ػجبستٌذ اص‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ .1‬آزبد عيغتن ثيي الوللي (‪)SI‬‬
‫‪ .2‬آزبد عيغتن گشاًؾي ثشيتبًيب‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫عيغتن آزبد ‪ ، SI‬يک عيغتن اًذاصٍ گيشي اعتبًذاسد هْسد لجْل ُوَ ي کؾْس ُبي فٌؼتي هي ثبؽذ ‪ ،‬گش‬
‫چَ ٌُْص ثَ فْست کبهل اًدبم ًؾذٍ اعت‪ .‬ثَ کلي ‪ ،‬دس فٌؼت ُْاًْسدي ‪ ،‬عيغتن ُبي ديگش ّخْد داسًذ‪ .‬ثَ‬
‫‪ge‬‬
‫ايي دليل کَ ثغيبسي اص خْاًٌذگبى آؽٌب ثب آزبد ثشيتبًيبيي ُغتٌذ ‪ ،‬هثبل ُب ّ فشهْل ُب ُوچٌبى ثب ايي عيغتن ثَ‬
‫کبس هي سًّذ ‪ُ ،‬ش چٌذ کَ هي تْاى ايي دّ آزبد سا ثَ يکذيگش تجذيل کشد‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫سيستن بيي الوللي اًذازٍ گيري‬

‫ايي عيغتن تْعو داًؾوٌذ ايتبليبيي گيشخي ‪1‬دس اّايل عبل ‪ ّ 1921‬دس ثيؼ تش عيغتن ُبي هذسى هْسد‬
‫‪.ir‬‬
‫اعتفبدٍ لشاس گشفت‪ .‬ايي عيغتن ّاثغتَ ثَ ؽؼ ّازذ هغتمل ‪ ،‬کَ چِبس ّازذ آى دس هْتْس ُبي خت اُويت‬
‫داسد ‪ ،‬اعت‪:‬‬

‫‪ -‬کيلْگشم (‪ّ ، )kg‬ازذ اًذاصٍ گيشي خشم‬


‫‪ -‬هتش (‪ّ ، )m‬ازذ اًذاصٍ گيشي ىْل‬
‫‪ -‬ثبًيَ ‪ّ ،‬ازذ اًذاصٍ گيشي صهبى‬
‫‪ -‬دسخَ ي کلْيي (‪ّ ، )K‬ازذ اًذاصٍ گيشي دهب‬

‫‪1‬‬
‫‪Giorgi‬‬

‫‪34‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هبًٌذ ّازذ ُبي خشم ‪ ،‬ىْل ّ صهبى ‪ّ ،‬ازذي ثشاي ًيشّ ًوي تْاى ثَ فْست دلخْاٍ دس ًظش گشفت ‪ ،‬اهب ىجك‬
‫لبًْى دّم ًيْتي هي تْاى ‪ّ ،‬ازذي ثشاي آى تؼييي کشد (ًيشّ = زبفل مشة خشم دس ؽتبة)‪ّ .‬ازذ ًيشّي‬
‫اًتخبة ؽذٍ ‪ ،‬ثَ ايي فْست تؼشيف ؽذٍ اعت ‪ ،‬خشهي ‪ 1kg‬کَ ؽتبة ‪ 1m/s2‬سا ىي کٌذ‪ .‬ايي ّازذ ًيشّ سا‬
‫ًيْتي هي ًبهٌذ (‪ .)1N = 1mkg/s2‬ايي ّازذ ثشاي هؾخـ کشدى ًيشّي هسْسي هْتْس ثغيبس کْچک هي‬
‫ثبؽذ‪ .‬ثٌبثشايي چٌذيي ّازذ هْسد اعتفبدٍ لشاس هي گيشًذ ‪ ،‬کَ ػجبستٌذ اص‪ :‬دکب ًيْتي (‪ )1daN = 12N‬يب زتي‬
‫کيلْ ًيْتي ‪ّ .)1kN = 1222N( kN‬ازذ ُبي ديگش اًذاصٍ گيشي هبًٌذ فؾبس ‪ ،‬اًشژي ‪ ،‬تْاى ثَ ُويي فْست‬
‫گشفتَ ؽذٍ اًذ (خذّل ‪.)2-1‬‬
‫‪w‬‬

‫ّاحذ ُاي سيستن اًذازٍ گيري بريتاًيا‬


‫‪w‬‬
‫ّازذ ُبي هْسد لجْل عيغتن گشاًؾي اًگليغي ثَ فْست صيش هي ثبؽٌذ (‪:)1EGS‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬فْت ‪ّ ،‬ازذ اًذاصٍ گيشي ىْل‬
‫‪.c‬‬
‫‪ -‬پًْذ خشم (‪ّ ، )lbm‬ازذ اًذاصٍ گيشي خشم‬
‫‪ -‬اعالگ ‪ّ ،‬ازذ اًذاصٍ گيشي خشم‬
‫‪ar‬‬
‫‪ -‬پًْذ (‪ّ ، )lb‬ازذ اًذاصٍ گيشي ًيشّ‬
‫‪ -‬ثبًيَ (‪ّ ، )s‬ازذ اًذاصٍ گيشي صهبى‬
‫‪ge‬‬
‫‪ -‬دسخَ ي ساًکيي‪ّ ، )oR( 2‬ازذ اًذاصٍ گيشي دهب‬
‫يبد آّسي ايي ًکتَ ثغيبس هِن اعت ‪ ،‬کَ ‪ً 1lb‬يشّ ‪ ،‬ثشاي ًيشّي گشاًؾي ّاسد ؽذٍ ثش يک پًْذ (‪، )lbm‬‬
‫تؼشيف هي ؽْد‪ .‬ثٌبثشايي ‪ 1lb‬خشم ثشاثش اعت ثب ‪ 1‬پًْذ ّصى‪ .‬ثشاي اعتفبدٍ هکشس دس پبساهتش عبخت هْتْس ‪،‬‬
‫‪ek‬‬
‫هقشف عْخت ّيژٍ ي ًيشّي هسْسي (‪ ، )3TSFC‬اص عْخت پًْذ خشم ثش عبػت ثش پًْذ ًيشّي هسْسي‬
‫اعتفبدٍ هي ؽْد ‪ ،‬ايي کويت ّاثغتَ ثَ پًْذ ّصى عْخت ثش عبػت ثش پًْذ ًيشّي هسْسي اعت‪:‬‬
‫‪.ir‬‬

‫خشيبى ّصى عْخت پًْذ ثش عبػت‬


‫پًْذ ًيشّي هسْسي‬

‫‪English Gravitational System 1‬‬


‫‪The degree Rankine 2‬‬
‫‪Thrust Specific Fuel Consumption 3‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫خذّل ‪2-1‬‬

‫تعريف‬ ‫ّاحذ‬ ‫کويت‬


‫ًيْتي ‪N ،‬‬ ‫ًيشّ‬

‫ژّل ‪J ،‬‬ ‫اًشژي ‪ /‬کبس‬

‫ّات ‪W ،‬‬ ‫تْاى‬

‫پبعکبل ‪Pa ،‬‬ ‫فؾبس‬


‫‪w‬‬

‫ُوچٌيي ‪ً ،‬يشّي هسْسي ّيژٍ ‪ ،‬يکي اص پبساهتش ُبي ديگش هْتْس ‪ ،‬پًْذ ًيشّي هسْسي ثش پًْذ خشم خشيبى‬
‫‪w‬‬
‫ُْا ثش ثبًيَ هؼشفي هي ؽْد ‪ ،‬کَ ّاثغتَ ثَ پًْذ ًيشّي هسْسي ثش پًْذ ّصى خشيبى ُْا ثش ثبًيَ ‪ ،‬داساي اسصػ‬
‫‪w‬‬
‫ػذدي يکغبى هي ثبؽذ‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫ًيشّي هسْسي هْتْس ‪ ،‬پًْذ‬

‫ّصى خشيبى ُْا ‪ ،‬پًْذ ثش ثبًيَ‬


‫‪ar‬‬

‫هي تْاى تْعو خذّل ‪ ، 2-1‬کَ فشاُن ؽذٍ ‪ ،‬ايي دّ عيغتن سا ثَ يکذيگش تجذيل کشد‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل سوم‬

w ‫ورودي ُاي ُوا‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

35

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ اظاِٗ ي فًً ٘ب ‪ ،‬ثٗ آِ‪ٛ‬ؾل ‪ ،‬ظؼثبؼٖ ي پٕح خؿء ثؿؼگ ت‪ٛ‬ؼث‪ِٛ‬بنيٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ خت ‪ ،‬ض‪ٛ‬ا٘يُ پؽظاضت‪:‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬اتبق ازتؽاق ‪ ،‬ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ ٚ‬ثطم ضؽ‪ٚ‬خي‪٘ .‬ؽ کعاَ ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ خعاگبٔٗ ظؼ ت‪ٌٛ‬يع ٔيؽ‪ٚ‬ي‬
‫ِس‪ٛ‬ؼي ‪ٔ ،‬مم ظاؼٔع‪.‬‬

‫ثٗ ظٌيً ايٓ کٗ ‪ ،‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ؾِبٔي کٗ ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٔؿظيک نعٖ ‪ ،‬اثتعا اؾ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ػج‪ٛ‬ؼ ِی کٕع ‪ِ ،‬ب ثؽاي‬
‫نؽ‪ٚ‬ع ‪ ،‬اؾ ايٓ ثطم ‪ ،‬ت‪َٛ‬يسبت ؼا آغبؾ ِي کٕيُ‪ .‬ثٗ ؾ‪ٚ‬ظي ؼاثٓٗ ي قبظٖ اي ثيٓ لٓؼبت ِٓؽذ نعٖ ي خؽيبْ‬
‫قيبي ‪ِ ٚ‬هکالت ِکبٔيکي ‪ ،‬آنکبؼ ض‪ٛ‬ا٘ع نع‪ .‬ظؼ ثؼُي اؾ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ثؽاي ّٔ‪ٚ ، ٗٔٛ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫‪w‬‬
‫٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬يک ظقتگبٖ ثكيبؼ پيچيعٖ اقت ‪ ،‬کٗ ٔيبؾ ؾيبظي ثؽاي ظؼقت کٕتؽي کؽظْ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا ظاؼظ‪.‬‬

‫ظؼ ٘ؽ ‪ٚ‬قيٍٗ ي تؽاثؽي کبؼثؽظي ‪ ،‬زًّ ‪ٔ ٚ‬مٍي قبثك‪ٔٛ‬يک يب خٕگي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ثطم‬
‫‪w‬‬
‫َؽ‪ٚ‬ؼي يک ِدؽاي خؽيبْ قيبي اقت‪ .‬فؽايٕع کبؼ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ ْي ِكيؽ ‪ ،‬کبؼايي ظؼقت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا ثؽاي‬
‫‪w‬‬
‫ت‪ٌٛ‬يع ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ‪ِّٓ ،‬ئٓ ِي قبؾظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ثؽاقبـ آؼايم ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬قؽػت ‪ْ ،‬ؽازي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬نکً ٘بي ِتفب‪ٚ‬تي اؾ ِکٕعٖ ِ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ظ اقت‪ .‬ثٗ ػٍت تأثيؽ‬
‫خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي کً کبؼکؽظ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ْ ،‬ؽازي ثطم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽ ػ‪ٙ‬عٖ ي قبؾٔعٖ ٘‪ٛ‬اپيّب ِي ثبنع ‪ٗٔ ،‬‬
‫‪ar‬‬
‫قبؾٔعٖ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ آْ‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪٘ ،‬ؽ ظ‪ ٚ‬ثطم ثب يکعيگؽ ‪ّ٘ ،‬کبؼي کؽظٖ ‪ ،‬تب ثٗ يک ؼاٖ زً ايعٖ آي ثؽقٕع‪.‬‬

‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثبيع ثٗ گ‪ ٗٔٛ‬اي ْؽازي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ِيؿاْ ِٕبقجي اؾ خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا فؽاُ٘ ّٔبيع ‪، ٚ‬‬
‫‪ge‬‬
‫ثؼال‪ ٖٚ‬ايٓ کٗ ‪ ،‬خؽيبٔي کٗ ثطم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا تؽک ِي کٕع ‪ ٚ ،‬قپف ‪ٚ‬اؼظ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثبيع يکٕ‪ٛ‬اضت ‪ٚ‬‬
‫پبيعاؼ ‪ ٚ‬ظؼ کيفيت ثبال ثبنع‪ .‬ايٓ نؽايّ ‪ ٗٔ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ثبيع ‪ ،‬ظؼ تّبَ ٌسظٗ ٘بي پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬ثٍکٗ ‪ ،‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ؾِيٓ ‪ ،‬ظؼ‬
‫‪ek‬‬
‫زبٌت قک‪ ٚ ، ْٛ‬ثيهيٕٗ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِمعَ ‪ ،‬ثؽاي ثٍٕع نعْ ‪ ،‬ثب ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثبنع‪ْ .‬ؽازي ض‪ٛ‬ة ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪،‬‬
‫ٔتيدٗ ي ّ٘کبؼي ّ٘بٕ٘گ ‪ ،‬ثيٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬نکً ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ظؼ ثؽٔبِٗ ي تكت اقتبتيکي ثعقت‬
‫ِي آيع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ْؽازي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ اقبقي ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ػٍّکؽظ ل‪ٛ‬أيٓ قيبي ظيٕبِيکي ‪ ،‬أدبَ ِي گيؽظ‪ّ٘ .‬بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ ؼفتبؼ‬
‫٘بي خؽيبْ ظؼ قؽػت ٘بي پؽ‪ٚ‬اؾ قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ ٚ‬ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِتفب‪ٚ‬ت اقت ‪ ،‬يک تفب‪ٚ‬ت ثيٓ قبضت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫٘بيي کٗ ثيم تؽ ػٍّکؽظ آْ ظؼ خؽيبْ ثيؽ‪ٔٚ‬ي قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ٚ ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بيي کٗ ِطً‪ٛ‬يبً ثٗ ض‪ٛ‬ثي ظؼ خؽيبْ‬
‫ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ػًّ ِي کٕٕع ‪ِ ،‬ي ثبنع‪.‬‬

‫‪35‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ورودي ُاي ُواي ساب سوًيک‬ ‫‪1.3‬‬

‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اي قبة ق‪ٔٛ‬يک اقتبٔعاؼظ ‪ ،‬ظؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي قبة ق‪ٔٛ‬يک ثبال غيؽ ٔظبِي ‪ٔ ٚ‬ظبِي تؽاثؽي ‪،‬‬
‫کبؼثؽظ گكتؽظٖ اي ظاؼظ‪ .‬قٓر ِمٓغ نجٗ ظايؽ‪ٚ‬ي ‪ ،‬نکً ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ظؼ ثطم خٍ‪ٛ‬يي گ‪ٛٙ‬اؼٖ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي‬
‫ثبنع‪ٚ .‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬اي قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ظؼ ثؼُي اؾ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي خٕگي ‪ ٚ‬تّبَ خت ٘بي آِ‪ٛ‬ؾني ‪ ،‬کٗ ثكيبؼ‬
‫ٔؿظيک ثٗ قؽػت ي‪ٛ‬ت پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕٕع ٔيؿ ‪ ،‬کبؼثؽظ ظاؼٔع‪ .‬ظؼ ايٓ خب ‪ِ ،‬ب نکً ٘بي ثيُي نکً ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ٔ ،‬يُ‬
‫ظايؽ‪ٚ‬ي ‪ ،‬يب زتي قٓر ِمٓغ ٔبِٕظُ ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ًٔت نعٖ ثؽ ؼ‪ٚ‬ي اْؽاف ثعٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬يب ؾيؽ‬
‫ث عٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ِي پؽظاؾيُ‪ .‬آؼايم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ظؼ ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ِ ،‬بٕٔع ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي ‪F-100 Super‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ Sabre‬ظؼ ظ٘ٗ ي پٕدبٖ ‪ ،‬ثٗ ظٌيً ٔيبؾ ثٗ ت‪ٛ‬قؼٗ ظاظْ ِدؽاي ْ‪ٛ‬يً تؽ ‪ ،‬ثؽاي ْ‪ٛ‬ي ثيم تؽ ثعٔٗ ‪ ،‬تٍفبت ؾيبظ‬
‫‪w‬‬
‫ظيٕبِيک قيبي ؼا ثٗ ّ٘ؽاٖ ظانت ‪ ،‬ثٗ ّ٘يٓ ظٌيً اقتفبظٖ اؾ آْ چٕعاْ ْ‪ٛ‬ي ٔکهيع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫باد هخالف‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اهکاى جزياى سوپزسوًيک ‪،‬‬


‫‪.c‬‬
‫جزياى جذا کٌٌذٍ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫ًمطَ ي ايستايي‬
‫هزس هجزاي جزياى ورودي‬ ‫جزياى بيزوًي‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫نکً ‪ِ 3-1‬يعاْ خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬

‫‪ٛ٘ )a‬اپيّب ظؼ زبٌت قک‪( ْٛ‬اقتبتيک)‬


‫‪ )b‬اقتبتيک ثٗ ّ٘ؽاٖ خؽيبْ ِطبٌف‬
‫‪ )c‬پؽ‪ٚ‬اؾ ثب قؽػت کُ‬

‫‪33‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ٚ‬اثكتٗ ث‪ٛ‬ظْ ِهکالت خؽيبْ ثب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪ٔ ،‬تيدٗ اي اؾ ػٍّکؽظ ‪ٚ‬قيغ ْيف ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي ثبنع ‪ ،‬تٕظيُ کؽظْ‬
‫کبًِ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ٘‪ٛ‬اپيّب ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ؾِيٓ ‪ ،‬تب قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ اؼتفبع ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ اقت‪.‬‬

‫يک ‪ٚ‬يژگي ِ‪ ، ُٙ‬ظؼ ِ‪ٛ‬ؼظ ِمعِٗ ي ثؽضبقتٓ اقتبتيکي ‪ ،‬آؾاظ کؽظْ ثيهيٕٗ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي‬
‫ثبنع‪ .‬ظؼ ايٓ ِ‪ٛ‬ؼظ ضبو ‪ٛ٘ ،‬اي آؾاظ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت قک‪ ْٛ‬ظؼ ٔظؽ گؽفتٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ٛ٘ ،‬اي ظؼ‪ِ ْٚ‬دؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪،‬‬
‫ت‪ٛ‬قّ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ثبيع نتبثي ثگيؽظ ‪ ،‬تب ثٗ قؽػت ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ثؽقع‪ .‬ظؼ ‪َٚ‬ؼيت اقتبتيکي ‪ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي ِبٕٔع يک‬
‫خؽيبْ گؽظاثي ػًّ ِي کٕع ‪ ،‬کٗ ظاؼاي يک ِؽکؿ گ‪ٛ‬ظنعگي ظؼ قيبي اقت‪ .‬ظؼ ِسفظٗ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬قيبي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫٘‪ٛ‬ايي ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ اؾ اْؽاف گ‪ٛٙ‬اؼٖ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ کهيعٖ نعٖ اقت ‪ ،‬زتي اؾ پهت ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي (نکً ‪.)3-1a‬‬
‫خؽيبْ ٘‪ٛ‬ايي کٗ اؾ پهت ٌجٗ ‪ ،‬ظؼ نؽايّ ضبو ‪ ،‬ثٗ ضّ ‪ٚ‬ايً ٌجٗ ي تيؿ ِٕسٕي ‪ٔ ،‬يؽ‪ٚ‬يي ‪ٚ‬اؼظ ِي کٕع ؛ خبيي‬
‫‪w‬‬
‫کٗ خؽيبْ لبظؼ اقت ‪ ،‬ثٗ ظٌيً افؿايم ِ‪َٛ‬ؼي نتبة ‪ ،‬تفکيک ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬خؽيبْ خعا نعٖ ي ‪ٚ‬اؼظ‬
‫نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬لبظؼ اقت ‪ ،‬کٗ کبؼايي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ثسؽأي کب٘م ظ٘ع‪ .‬ثؽاي کب٘م ظاظْ ضٓؽ‬
‫‪w‬‬
‫خعايم خؽيبْ ‪ٌ ،‬جٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا ثٗ ض‪ٛ‬ثي گؽظ کؽظٖ ‪ ،‬کٗ ّ٘يهٗ ظؼ ٌجٗ ٘بي َطيُ تؽ ٔتيدٗ ِی ظ٘ع‪ .‬اؾ ْؽفي‬
‫ظيگؽ ‪ ،‬کبؼايي قؽػت ثبال ‪ٔ ،‬يبؾِٕع ٌجٗ ي ٔبؾک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي اقت ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ثبيع اؾ نؼبع ثؿؼگ ثؽاي ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫‪.c‬‬
‫اختٕبة کؽظ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫فؽٌ ايعٖ آي ٘‪ٛ‬اي ثيؽ‪ٔٚ‬ي قبکٓ ‪ ٚ ،‬ثب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ ثٗ ظاضً ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت يکٕ‪ٛ‬اضت ‪ ،‬اؾ ّ٘ٗ قّت ‪ ،‬ظؼ‬
‫ػًّ ِّکٓ ٔيكت‪ .‬ثٗ ظٌيً ٔؿظيکي لٓؼبت ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ِ ،‬بٕٔع نبٖ تيؽ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‪ ، 1‬ثبي‪ ٚ 2‬ثعٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬أسؽافبتي اؾ‬
‫‪ge‬‬
‫ايعٖ آي ث‪ٛ‬ظْ ‪ٔ ،‬تيدٗ ض‪ٛ‬ا٘ع نع ‪ ،‬کٗ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ؼا نکكتٗ ‪ ٚ‬کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا ِي کب٘ع‪ .‬ثؼال‪ ، ٖٚ‬ؾِبٔي کٗ‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ٘ب ظؼ ؾيؽ ثبي ًٔت ِي ن‪ٔٛ‬ع ‪ ،‬يک خؽيبْ گؽظاثي ؾِيٕي ِي ت‪ٛ‬أع ‪ ،‬گكتؽل يبثع ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬قّ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫‪ek‬‬
‫فؽ‪ ٚ‬ثؽظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ٚ ،‬ثؽ کب٘م کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي تأثيؽ ِي گػاؼظ‪ .‬ض‪ٛ‬نجطتبٔٗ ‪ ،‬ايٓ خؽيبْ ت‪ٛ‬قّ نتبثگيؽي‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ ْ‪ٛ‬ي ثٍٕع نعْ آْ ‪ٔ ،‬بپعيع ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب ًٔت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ظؼ ػمت ‪ ،‬يک خؽيبْ گؽظاثي ِهبثٗ ‪ ،‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي‬
‫ثعٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب گكتؽل ِي يبثع ‪ ،‬کٗ ّ٘چٕبْ ظؼ قؽػت ثؽضبقتٓ ٘‪ٛ‬اپيّب ٔبپعيع ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ خؽيبْ ٘بي‬
‫‪.ir‬‬
‫گؽظاثي ‪ ،‬اگؽ ثبٔع پؽ‪ٚ‬اؾ ضيف ثبنع ‪ ،‬ظيعٖ ِي ن‪ٔٛ‬ع ‪ ،‬يب اگؽ نؽايّ خ‪ٛ‬ي تست تأثيؽ لبثً ت‪ٛ‬خ‪ٙ‬ي ػًّ ِيؼبْ‬
‫لؽاؼ گيؽظ ‪ ،‬اؾ کبثيٓ ِكبفؽاْ ِي ت‪ٛ‬اْ ِالزظٗ کؽظ‪.‬‬

‫ِٕهبء ظيگؽ کبؼايي ِؼي‪ٛ‬ة ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثبظ ِطبٌف اقت‪ .‬ظؼ قّت ثبظضيؿ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ثبظ ِطبٌف ‪ ،‬ثؽ خؽيبْ‬
‫ؼ‪ٚ‬ي ٌجٗ ‪ ،‬اَبفٗ نعٖ ‪ ،‬کٗ ثبػث ٘عايت افؿايم قؽػت اَبفٗ ‪ِ ،‬ي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪ .)3-1b‬اگؽ ثبظ ِطبٌف ثٗ‬
‫أعاؾٖ ي کبفي ل‪ٛ‬ي ثبنع ‪ ،‬قؽػت ظؼ ٌجٗ ِّکٓ اقت ‪ ،‬زتي اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت پيهي گيؽظ ؛ ّ٘ؽاٖ ثب خعايم‬
‫خؽيبْ ‪ٚ‬اؼظ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ِی ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ ظٌيً اِکبْ آقيت ظيعْ تيغٗ ‪ ،‬ثؼُي ٘‪ٛ‬اپيّب ٘ب ‪ٔ ،‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي کبًِ ض‪ٛ‬ظ‬

‫‪Engine pylon 1‬‬


‫‪wing 2‬‬

‫‪35‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؼا ‪ ،‬پيم اؾ ؼقيعْ ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ کُ تؽيٓ قؽػت ثؽاي ٔهكتٓ ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ؾِيٓ ‪ِ ،‬سع‪ٚ‬ظ ِي کٕٕع‪ .‬ظؼ ايٓ ِ‪ٛ‬ؼظ ‪،‬‬
‫ثؽاي ّٔ‪ ، Lockheed C5-A Galaxy ، ٗٔٛ‬اگؽ قؽػت ثبظ ِطبٌف ثيم تؽ اؾ ‪ )45 kt( 54km/h‬ثبنع ‪،‬‬
‫ٔيبؾ ثٗ يک ثؽضبقتٓ گؽظني ‪ِ ،‬ی ثبنع‪.‬‬

‫ثٗ ْ‪ٛ‬ؼي کٗ نتبثگيؽي ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ ْ‪ٛ‬ي اظاِٗ ي ِيعاْ چؽضم ‪ ،‬اٌگ‪ٛ‬ي ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ؼا ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا‬
‫تغييؽ ِي ظ٘ع‪ .‬ؾيؽا ٘‪ٛ‬ا ثيم اؾ ايٓ ّٔي ت‪ٛ‬أع ثؽ خؽيبْ پبييٓ ٌجٗ غبٌت گؽظظ ‪ ،‬اضتالي اؾ ْؽف اخؿاي ٘‪ٛ‬اپيّب‬
‫ظؼ ايٓ قٓر ‪ ،‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت گكتؽظٖ زػف ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ايٓ ‪ ،‬تب ؾِبٔي کٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ قؽػت ِٕبقجي ثؽاي‬
‫‪w‬‬
‫کّپؽق‪ٛ‬ؼ ٔؽقيعٖ ‪ ،‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ ظاضً ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثٗ نتبثگيؽي ض‪ٛ‬ظ اظاِٗ ض‪ٛ‬ا٘ع ظاظ ‪ ،‬اگؽ چٗ ثؽاي يک‬
‫ظؼخٗ ي کُ تؽ ثبنع‪ .‬ثبؾتبة ايٓ ٔتيدٗ ت‪ٛ‬قّ اٌگ‪ٛ‬ي ِدؽاي خؽيبْ ٔؿظيک نعٖ ثٗ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ثبنع (نکً‬
‫‪w‬‬
‫‪ .)3-1c‬ؾيؽا خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ظاضً ِدؽاي خؽيبْ ؼاثٓٗ اي ثب ظثي خؽِي خؽيبْ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظاؼظ ‪ّ٘ ،‬گؽايي ِدؽاي‬
‫خؽيبْ ِهب٘عٖ ض‪ٛ‬ا٘ع نع ‪ ،‬ضّ خؽيبْ ِؽؾي ‪ ،‬ظؼ ٔمبِ ايكتبيي ؼ‪ٚ‬ي ٘‪ٛ‬اکم پبيبْ ِي يبثع‪ .‬ثب افؿايم قؽػت‬
‫‪w‬‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب ‪ٔ ،‬مبِ ايكتبيي ثٗ خٍ‪ٛ‬ي ٘‪ٛ‬اکم خبثٗ خب ِي ن‪ٔٛ‬ع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ّ٘بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ ِكبزت قٓر ِمٓغ ‪ A0‬ظؼ خٍ‪ٛ‬ي ِدؽاي خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ظثي خؽِي خؽيبْ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‬
‫تؼييٓ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬أعاؾٖ ي ِدؽاي خؽيبْ ؼا ثٗ قبظگي ِي ت‪ٛ‬اْ ت‪ٛ‬قّ ػٍّکؽظ ِالزظبت پي‪ٛ‬قتٗ تؼييٓ کؽظ‪ٔ .‬يبؾ‬
‫‪ar‬‬
‫٘بي پي‪ٛ‬قتٗ ي ظثي خؽِي خؽيبْ ‪ ṁ‬ظؼ ٘ؽ قٓر ِمٓغ ظؼ ظاضً ِدؽاي خؽيبْ يکكبْ ِي ثبنع ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ يک‬
‫ِمعاؼ ثبثت اقت‪ .‬ظثي خؽِي خؽيبْ ظؼ قٓر ِمٓغ ‪ ، A0‬ثٗ ‪ٚ‬يژٖ ‪ ،‬ظؼقت ثؽاثؽ ثب ظثي خؽِي خؽيبْ ظؼ قٓر‬
‫‪ge‬‬
‫کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ِ A2‬ي ثبنع ‪ ،‬کٗ خؽَ خؽيبْ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثؽِي گؽظظ‪ .‬ثٕبثؽايٓ‪:‬‬
‫‪ek‬‬
‫ِب ظؼ فًً پيهيٓ آِ‪ٛ‬ضتيُ کٗ ‪ ،‬ظثي خؽِي خؽيبْ ؼا ِي ت‪ٛ‬اْ ت‪ٛ‬قّ چگبٌي ٘‪ٛ‬ا ‪ ، ρ‬قؽػت ثطبؼ ٘‪ٛ‬ا ‪، V‬‬
‫‪ِ ٚ‬كبزت قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ‪ ، A‬ثيبْ کؽظ‪ .‬ثٕبثؽايٓ ‪ ،‬الؾِٗ ي ثمبء خؽَ ؼا ثؽاي ِكيؽ خؽيبْ ‪ٚ‬يژٖ پبيگبٖ‬
‫‪.ir‬‬
‫يفؽ (خؽيبْ ثبال ٔبِسع‪ٚ‬ظ) ‪( 4 ٚ‬قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ) ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ؾيؽ ِي ت‪ٚٛ‬اْ ثيبْ کؽظ‪:‬‬

‫پبيگبٖ يفؽ (خؽيبْ ثبال ٔبِسع‪ٚ‬ظ)‪:‬‬

‫پبيگبٖ ‪( 4‬قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ)‪:‬‬

‫‪35‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ّ٘بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ ٘ؽ ظ‪ ٚ‬ظثي خؽِي خؽيبْ ْجك تؼؽيف ثب ُ٘ ثؽاثؽ ِي ثبنٕع ‪ ،‬قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ظؼ‬
‫خؽيبْ ثبال ثٗ قبظگي ثيبْ ِي ن‪ٛ‬ظ‪:‬‬

‫اگؽ فؽٌ کٕيُ کٗ چگبٌي ٘‪ٛ‬ا ظؼ ظاضً ِدؽاي خؽيبْ ثيٓ ظ‪ ٚ‬پبيگبٖ يفؽ (خؽيبْ ثبال ٔبِسع‪ٚ‬ظ) ‪( 4 ٚ‬قٓر‬
‫کّپؽق‪ٛ‬ؼ) تغييؽ ٔکٕع ‪ ،‬قپف قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ‪ A0‬تٕ‪ٙ‬ب ثٗ قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ٚ V0‬اثكتٗ اقت ‪ ،‬ؾيؽا‬
‫‪w‬‬
‫قؽػت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬قّ کّپؽق‪ٛ‬ؼ تؼييٓ ِي گؽظظ ‪ ،‬قٓر ِمٓغ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ٔ A2‬يؿ ‪،‬‬
‫ثبثت ْؽازي ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب ظؼ ٔظؽ گؽفتٓ ايٓ ِالزظبت ‪ ،‬اٌگ‪ٛ‬ي ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ظؼ قؽػت ثبالي پؽ‪ٚ‬اؾ ت‪ٛ‬قّ‬
‫‪w‬‬
‫ِكبزت قٓر ِمٓغ ‪ A0‬ظؼ خؽيبْ ثبال ‪ٔ ،‬بِسع‪ٚ‬ظ ِهطى ض‪ٛ‬ا٘ع نع ‪ ،‬کٗ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِهطى ٔكجت ثٗ قٓر ِمٓغ‬
‫ِعضً ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي (ِكبزت ِهطى ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي) ک‪ٛ‬چک تؽ اقت‪ .‬ايٓ ٔتيدٗ ثبػث کب٘م قؽيغ قؽػت خؽيبْ ثبال‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثٗ ّ٘ؽاٖ افؿايم فهبؼ ‪ ،‬زتي پيم اؾ ظاضً نعْ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ض‪ٛ‬ا٘ع نع (نکً ‪.)3-4a‬‬
‫‪.c‬‬
‫ظؼ پبؼگؽاف ٘بي پيهيٓ آِ‪ٛ‬ضتيُ ‪ ،‬ثؽاي ػٍّکؽظ ظؼقت تٕفف ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬الؾِٗ ي کبؼ ‪ٛ٘ ،‬اي فهؽظٖ‬
‫نعٖ ِي ثبنع‪ .‬آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک فهؽظٖ قبؾ ظؼ ِدؽا ٘بي خؽيبْ کٗ ِكبزت قٓر ِمٓغ ثٗ تعؼيح افؿايم ِي يبثع‬
‫‪ar‬‬
‫‪ ،‬ظؼ ؼ‪ٚ‬ل خؽيبْ ِكتميُ پعيع ِي آيع‪ .‬يک ِدؽا ّ٘ؽاٖ ثب ت‪ٛ‬أبيي ايدبظ تأضيؽ ظؼ خؽيبْ ‪ ٚ ،‬تجعيً أؽژي‬
‫خٕجهي ثٗ أؽژي فهبؼي ‪ ،‬ثٗ ٔبَ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫ظؼ قؽػت ثبالي ِٕبقت ػعظ ِبش ‪ ،‬ثؽاي ّٔ‪ ٗٔٛ‬ظؼ پؽ‪ٚ‬اؾ گهتي ‪ ،‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ٔؿظيک نعٖ ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬قؽيغ‬
‫تؽ اؾ ِت‪ٛ‬قّ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ض‪ٛ‬ا٘ع ث‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ ظٌيً فؼبٌيت ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬کٗ کب٘م قؽػت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ ٚ‬ثبال‬
‫‪ek‬‬
‫ثؽظْ فهبؼ ؼا ِٕدؽ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬قؽػت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ثؽاقبـ ٔيبؾ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬تٓجيك ض‪ٛ‬ا٘ع نع‪ .‬ثؼال‪ ، ٖٚ‬ثٗ ظٌيً‬
‫افؿايم فهبؼ ‪ ،‬يک ِٕفؼت لبثً ت‪ٛ‬خٗ ثؽاي قيکً ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٔتيدٗ ِي يبثع ‪ ،‬چٕبْ کٗ ‪ ،‬أؽژي ِکبٔيکي کّي ثؽاي‬
‫‪.ir‬‬
‫فهؽظٖ کؽظْ ‪ٔ ،‬يبؾ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثبيع ظلت ظانت کٗ ‪ ،‬ظؼ ِ‪ٛ‬ؼظ يک ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼِدت (کٗ ِب ظؼ ايٓ خب ثٗ آْ ؼقيعگي‬
‫ّٔي کٕيُ) فهؽظگي ظؼ ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثٗ ي‪ٛ‬ؼت کبًِ ؼش ِي ظ٘ع ‪ ٚ ،‬ثبػث زػف ٔيبؾ ثٗ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ِکبٔيکي‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫يک قيبي ثي ِيً ثٗ خؽيبْ ظانتٓ ‪ ،‬ظؼ ِيبْ يک ِدؽاي افؿايم فهبؼ ‪ ،‬ثيم تؽ ِبٕٔع ‪ ،‬يک آة ِي ثبنع ‪،‬‬
‫کٗ ظؼ ِمبثً خبؼي نعْ ثٗ قّت ثبال ِمب‪ِٚ‬ت ِي کٕع‪ .‬ظؼ ٔتيدٗ ‪ ،‬يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ‪ِ ،‬ي ت‪ٛ‬أع ٔمم يک پّپ ؼا‬
‫ظانتٗ ثبنع ‪ ،‬ثع‪ ْٚ‬لٓؼبت ِتسؽک ‪ِ ،‬بٕٔع يک پّپ فهبؼ قيبي ؼا افؿايم ِي ظ٘ع‪ .‬ثؽاي ِبٔغ نعْ خؽيبْ اؾ‬
‫خعا نعْ ظؼ ْ‪ٛ‬ي ظي‪ٛ‬اؼٖ ٘ب ‪ ،‬قٓر ظاضٍي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ثبيع ثٗ ظلت نکً ثگيؽظ ‪ ٚ ،‬قٓر يبف ‪ ٚ‬ثع‪ِ ْٚ‬بٔغ پٍٗ اي‬
‫يب پيچ ض‪ٛ‬ؼظگي ظانتٗ ثبنع ‪ ،‬ظؼ غيؽ ايٓ ي‪ٛ‬ؼت ‪ ،‬اليٗ ِؽؾي زكبـ ‪ِّ ،‬کٓ اقت ‪ ،‬خعا ن‪ٛ‬ظ (ِيبْ خؽيبْ‬

‫‪35‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ايٍي ‪ ٚ‬ظي‪ٛ‬اؼٖ ي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ)‪ .‬ايٓ ٔتيدٗ ي اتالف خؿئي أؽژي خٕجهي ‪ ٚ‬تجعيً آْ ثٗ گؽِبي غيؽ لبثً اقتفبظٖ‬
‫اقت ‪ ،‬کٗ ايٓ فؽايٕع ايٓکبک ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ّ٘يهٗ ظؼ افت فهبؼ ٍِٓك زبيً ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬اگؽ ثؽاي کب٘م‬
‫قؽػت اِکبٔي ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظانت ‪ ،‬کٗ تّبَ أؽژي خٕجهي ثٗ فهبؼ تجعيً ِي نع ‪ ،‬آٔگبٖ فهبؼ ٍِٓك خؽيبْ ثبثت ثبلي‬
‫ِي ِبٔع ‪ ٚ ،‬ايٓالزبً ثبؾيبفت فهبؼ ‪ 111‬ظؼ يع ‪ٔ ،‬بِيعٖ ِي نع‪ .‬ثٗ ظٌيً ايٓکبک ‪ ،‬کٗ ٔبگػيؽ ّ٘ؽاٖ ثب خؽيبْ‬
‫زميمي اقت (ثؽ ضالف خؽيبْ ايعٖ آي کٗ فبلع ايٓکبک ِي ثبنع) ‪ِ ،‬معاؼي افت ظؼ فهبؼ ٍِٓك ‪ ،‬ض‪ٛ‬ا٘يُ‬
‫ظانت‪ .‬چٗ ا‪ٚ‬اِؽي ظؼ ْؽازي ِٕبقت يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ‪ ،‬کٗ ظاؼاي کُ تؽيٓ تأثيؽ ظؼ ايٓ ٔبقبؾگبؼي ٘ب ٔمم ظاؼٔع‪.‬‬
‫ثب ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ پيهؽفت نبيبْ ظؼ ؾِيٕٗ ي کبِپي‪ٛ‬تؽي ظيٕبِيک قيبي (‪ ، )CFD‬ثٗ ِ‪ٙ‬بؼت ّ٘چٕبْ ٔيبؾ ِي ثبنع ‪ ،‬ؾيؽا‬
‫‪w‬‬
‫ؼ‪ٚ‬ل ٘ب ي ِسبقجبت ٕ٘‪ٛ‬ؾ ٔبکبفي ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ايستايي در سزعت باال پزواس‬
‫‪ge‬‬
‫بزايٌذ ًيزوي هکش‬
‫جزياى سائذ ‪ ،‬بَ دليل‬
‫ًيزوي هکش‬
‫‪ek‬‬

‫اصالح جزياى دُاًَ‬


‫هکش = ًيزوي هحوري‬ ‫ًيزوي پسا‬
‫‪.ir‬‬
‫ًمطَ ي ايستا‬
‫خط جزياى ايستا‬

‫نکً ‪ِ 3-4‬يعاْ خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ قؽػت ثبال‬

‫‪ )a‬خؽيبْ ايكتب ‪ ،‬خٍ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬


‫‪ )b‬خؽيبْ ايعٖ آي اْؽاف ظ٘بٔٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬

‫‪35‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؾِبٔي کٗ قٗ کبؼاکتؽ خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي زبٌت ايكتب ِالزظٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬قؽػت پبييٓ ‪ ٚ‬قؽػت ثبال ‪ ،‬تأثيؽات‬
‫اَبفي ظيٕبِيک قيبي ‪ ،‬ثبيع فؽٌ گؽظظ ‪ ،‬کٗ ِتؼٍك ثٗ يک ْؽازي ث‪ٙ‬يٕٗ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي اقت‪ٔ .‬طكت ‪ ،‬ثبيع ت‪ٛ‬خٗ‬
‫ظانت ‪ ،‬ثٗ ظٌيً ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب‪ 1‬آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيکي گ‪ٛٙ‬اؼٖ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬قٗ ظؼيع اؾ کً ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ ايٓ ثطم‬
‫اضتًبو ِي يبثع‪ّ٘ .‬چٕيٓ کٗ ‪ ،‬يک گ‪ٛٙ‬اؼٖ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظؼ ‪ٚ‬ؾْ ٘‪ٛ‬اپيّب نؽيک ِي ثبنع‪٘ .‬ؽ ظ‪ ٚ‬ػبًِ زعاکثؽ‬
‫ثبؼ ‪ ٚ‬نؼبع ػًّ ٘‪ٛ‬اپيّب تأثيؽ گػاؼ اقت‪.‬‬

‫ٔيبؾ ٘بي التًبظي ثبػث ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬تب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظاؼاي ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب کُ ‪ ،‬قبضتبؼ قجک ‪ ،‬کٗ ثب ظلت ‪ٚ‬‬
‫‪w‬‬
‫ظؼقتي قبضتٗ ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثبنع‪ .‬ثٗ ظٌيً ايٓ کٗ ثكيبؼي اؾ ايٓ ٔيبؾ ٘ب ثب ُ٘ اضتالف ظاؼٔع ‪ ،‬ظؼ پبيبْ ْؽازي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫ثبيع ‪ ،‬ثؼُي اؾ ايٓ اضتالف ٘ب ؼا ٔبظيعٖ گؽفت‪ .‬ثٗ ايٓ ِٕظ‪ٛ‬ؼ ‪ٔ ،‬طكتيٓ ‪ٚ‬ظيفٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ت‪ٙ‬يٗ ي خؽيبٔي ثب‬
‫‪w‬‬
‫کيفيت ثبال ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ٔجبيع آْ ؼا ٔبظيعٖ گؽفت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ٔيبؾ ثؽاي ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب پبييٓ ‪ ،‬ظؼ اثتعا ت‪ٛ‬قّ قؽػت ثبالي پؽ‪ٚ‬اؾ تسّيً ض‪ٛ‬ا٘ع نع‪ .‬اِؽ‪ٚ‬ؾٖ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي‬
‫ِكبفؽي قبة ق‪ٔٛ‬يک ثبال ‪ ،‬ػعظ ِبش ‪ ،‬کٗ ظؼ قؽػت ٘بي ‪ 1..0‬تب ‪ِ 1.04‬بش ِي ثبنٕع ‪ ،‬ثؽاي ْؽازي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫‪.c‬‬
‫آْ ٘ب ‪ ،‬ثبيع ‪ٚ‬يژگي ٘بي يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٔبؾک ‪ ،‬ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ‪ ،‬أعاؾٖ ي لٓؽ ضبؼخي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثكيبؼ ثؿؼگ تؽ‬
‫اؾ أعاؾٖ ي لٓؽ ظاضٍي ٔجبنع‪ .‬ايٓ کبؼ ثبػث ک‪ٛ‬چک نعْ نؼبع پ‪ٛ‬ؾٖ ض‪ٛ‬ا٘ع نع ‪ ،‬کٗ ؼاثٓٗ ي ٌجٗ ي ٔبؾک‬
‫‪ar‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ؼا تٓجيك ِي ظ٘ع‪ .‬خؽيبْ ضبؼخي اْؽاف ِدؽاي خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِؤثؽ ِبٔغ اؾ گكتؽل‬
‫قؽػت ٘بي اَبفي ٔبض‪ٛ‬اقتٗ ظؼ ٌجٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ِيؿاْ ضٓؽ خعايم خؽيبْ ؼا ّ٘ؽاٖ ثب ِهبثٗ آْ ‪ ،‬افؿايم‬
‫‪ge‬‬
‫ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب ‪ ،‬کب٘م ِي ظ٘ع‪ .‬چٗ ثيم تؽ ‪ ،‬اگؽ خؽيبْ ضبؼخي ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ يسير اؾ ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ػج‪ٛ‬ؼ کٕع ‪،‬‬
‫ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب اَبفٗ ‪ٔ ،‬تيدٗ ي تأثيؽ گكتؽل ؼ‪ ٚ‬ثٗ خٍ‪ٚ ٛ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ِّ ،‬کٓ اقت ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِؤثؽ کب٘م يبثع‪ .‬ايٓ لجيً‬
‫‪ek‬‬
‫کب٘م تٕ‪ٙ‬ب ت‪ٛ‬قّ خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي اْؽاف پ‪ٛ‬ؾٖ کبًِ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ّ٘ .‬چٕبْ کٗ خؽيبْ ضّ ‪ٚ‬ايً پ‪ٛ‬ؾٖ ؼا ظٔجبي ِي‬
‫کٕع ‪ ،‬قؽػت ٘بي ؾيبظ ِي ت‪ٛ‬إٔع گكتؽل يبثٕع ‪ ،‬کٗ ِّکٓ اقت زتي ثٗ قؽػت ٘بي ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک (پبييٓ)‬
‫ظقت يبثٕع‪ .‬ايٓ ٔتيدٗ ِي ت‪ٛ‬أع ظؼ يک ِسيّ کُ فهبؼ ‪ ،‬پيؽاِ‪ٚ ْٛ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼش ظ٘ع‪ .‬ؼقيعْ ثٗ فهبؼ ٔيؽ‪ٚ‬ي‬
‫‪.ir‬‬
‫آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيکي ‪ ،‬ثٗ ‪ٚ‬قيٍٗ ي لكّت اػّبٌي ظؼ ؼاقتبي ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ِ ،‬کم پ‪ٛ‬ؾٖ‪ٔ 2‬بَ گػاؼي ِي ن‪ٛ‬ظ‬
‫(نکً ‪.)3-4b‬‬

‫ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اقتفبظٖ اؾ يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٔبؾک ثؽاي پؽ‪ٚ‬اؾ ِكبفؽي ثب قؽػت ثبال ‪ ،‬کبؼايي ظؼ ثؽضبقتٓ يب زتي‬
‫پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ قؽػت پبييٓ ‪ ،‬ثكيبؼ کب٘م ِي يبثع‪ .‬ثٗ ظٌيً تغييؽ اٌگ‪ٛ‬ي ضّ خؽيبْ ظؼ ايٓ ِؽزٍٗ ي غيؽ ِٕتظؽٖ‬
‫پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬أسٕبي نعيع ظؼ ٔ‪ٛ‬ک پ‪ٛ‬ؾٖ ثبػث خعايم خؽيبْ ظؼ ثطم ظاضٍي ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ض‪ٛ‬ا٘ع نع‪ .‬العاِبت‬

‫‪1‬‬
‫‪Drag‬‬
‫‪Nose suction 2‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ْؽازي ِٕبقت ثبيع ثؽاي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ خعايم خؽيبْ ظؼ ايٓ ِؽازً ثسؽأي پؽ‪ٚ‬اؾ ي‪ٛ‬ؼت گيؽظ ‪ ،‬زتي ظؼ‬
‫ثؽاِع کبؼايي قؽػت ثبال کب٘م يبثع‪.‬‬

‫يکي اؾ ايٓ العاِبت ثؽاي افؿايم قٓر ِمٓغ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ث‪ٙ‬ج‪ٛ‬ظ يبفتٓ ثؽاي ٔيبؾ تٓبثك ظانتٓ خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظؼ تٕظيّبت قؽػت پبييٓ ‪ٔ ،‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ثبالي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي ثبنع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کبؼايي قؽػت ثبال‬
‫َؽ‪ٚ‬ؼي ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ قبؾگبؼ ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ ػال‪ ، ٖٚ‬أسٕبي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ ظاضً ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي خبيي کٗ ‪ ،‬خؽيبْ‬
‫گؽايم ثٗ خعايم ظاؼظ ‪ ،‬ثبيع افؿايم يبثع‪ .‬اگؽ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ظؼقت ػًّ ٔکٕع ‪ِّ ،‬کٓ اقت ت‪ٛ‬قّ خؽيبْ‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ ،‬خبيي کٗ ‪ ،‬قٓر ِمٓغ ثكيبؼ ک‪ٛ‬چک ِي ثبنع ‪ ،‬ثبػث أكعاظ ن‪ٛ‬ظ ؛ ثٗ قؽػت ي‪ٛ‬ت ثؽقع‬
‫(تأثيؽ أكعاظ ظؼ اظاِٗ ‪ ،‬ظؼ فًً ظ٘بٔٗ ِٓؽذ نعٖ اقت)‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫العاَ ظيگؽ کٗ ظؼ آؾِبيم ‪ِ ،‬ؤثؽ ‪ٚ‬الغ نعٖ ‪ ،‬ثٗ ‪ٚ‬يژٖ ت‪ٛ‬قّ ٔ‪ٛ‬ک پ‪ٛ‬ؾٖ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي قؽػت ثبال ‪ِ ،‬معِٗ اي‬
‫‪w‬‬
‫ثؽاي اظاِٗ ي ثطم ظ‪ِ َٚ‬دؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کٗ ظؼ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ثبال ‪ ،‬قؽػت پبييٓ يب نؽايّ ثؽضبقتٓ ثبؾ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ِ ،‬ي ثبنع‪ .‬گؽظٔعٖ ت‪ٛ‬قّ اضتالف فهبؼ ِيبْ ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ٚ‬خؽيبْ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ ،‬چٕع ظؼة ثب ػٍّکؽظ فٕؽي ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫اْؽاف ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اکم ‪ ،‬ثٗ ظاضً ثؽاي ؼقبٔعْ ثٗ گػؼگبٖ ظ‪ِ َٚ‬دؽا ٘بي خؽيبْ ‪ ،‬کٗ ثؽاي افؿايم تأثيؽ قٓر‬
‫ِمٓغ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ، ٚ‬اؾ ايٓ ؼ‪ ، ٚ‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ِي ثبنع ‪ ،‬ثبؾ ِي ن‪ٔٛ‬ع‪ .‬ت‪ٛ‬قّ اقتفبظٖ ي اَبفي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ خؽيبْ‬
‫‪ar‬‬
‫٘‪ٛ‬اي اثتعايي اؾ ؼقيعْ ثٗ قؽػت ٘بي ؾيبظ ‪ ،‬ظؼ يک ؾِبْ ‪ ،‬خؽيبْ ػج‪ٛ‬ؼي ظؼ تّبَ قٓر ِمٓغ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کب٘م‬
‫ِي يبثع‪( .‬ػٍّکؽظ ايٓ العاَ چٕعاْ ثؽاي ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ِعؼْ تؽاثؽي تدبؼي ‪ْٛ ،‬ي ّٔي کهع ‪ ،‬ؾيؽا افؿايم قؽ ‪ٚ‬‬
‫‪ge‬‬
‫يعا کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثبػث فؽاؼ اؾ ا‪ٌٚ‬يٓ ‪ ٚ‬ظ‪ِٚ‬يٓ ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ن‪ٛ‬ظ‪).‬‬

‫ِب ُ٘ اکٕ‪ٔ ْٛ‬گب٘ي ثٗ ظ‪ ّٗٔٛٔ ٚ‬ي قطت افؿاؼي کٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت پيچيعٖ نؽذ ظاظٖ نعٖ ‪ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬اي‬
‫‪ek‬‬
‫قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ِ ،‬ي پؽظاؾيُ‪.‬‬

‫اثتعا ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اپيّبي اؼتهي ‪ Lockheed C-141 Starlfter‬ؼا نؽذ ِي ظ٘يُ‪ .‬ايٓ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثٗ ي‪ٛ‬ؼت‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ٚ‬يژٖ اي لبثً ت‪ٛ‬خٗ ِي ثبنع ‪ ،‬ثٗ ظٌيً ِدؽاي ثكيبؼ ک‪ٛ‬تبٖ آْ ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬قّ ‪ Lockheed‬ثب « ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ْ‪ٛ‬ي يفؽ »‬
‫ِهطى گهتٗ ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬أكتٗ يک کبؼايي ثبال آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيکي ثٗ ّ٘ؽاٖ قبضتبؼ قجک ؼافؽاُ٘ کٕع (نکً ‪ .)3-3‬ثٗ‬
‫ظٌيً ک‪ٛ‬چک ث‪ٛ‬ظْ نؼبع ‪ٌ ،‬جٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظاؼاي ٌجٗ ي تيؿي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ قبضت يک قيكتُ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظ‪ ، َٚ‬کٗ‬
‫ظؼ ٔؽش خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ثبال ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ايكتبيي ٘‪ٛ‬اپيّب يب ظؼ قؽػت پبييٓ ثٗ ظاضً ‪ ،‬تأثيؽ ِي گػاؼظ ؼا ‪َ ،‬ؽ‪ٚ‬ؼي ِي‬
‫قبؾظ‪ .‬نکبف تؼجيٗ نعٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬نبًِ ‪ 14‬لكّت ظؼة ٘بي ٌ‪ٛ‬اليي ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ ،‬ظؼ ٘‪ٛ‬اکم ِي ثبنع‪ .‬ثبؾ نعْ‬
‫ِدعظ ظؼة ٘ب ت‪ٛ‬قّ ٔيؽ‪ٚ‬ي فٕؽي اقت ؛ اگؽ افت فهبؼ ‪ِ ،‬يبْ فهبؼ اقتبتيکي ثٗ قّت ظؼة ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ٔ ،‬كجت‬
‫ثٗ قّت ضبؼخي ظؼة ٘ب ‪ِٛ ،‬خ‪ٛ‬ظ ثبنع‪ .‬ؾِبٔي کٗ ظؼة ٘ب ثبؾ ٘كتٕع ‪ ،‬خؽيبْ اَبفٗ ي ػج‪ٛ‬ؼ کؽظٖ اؾ ظ٘بٔٗ‬

‫‪51‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫نکٍي (ثٗ ايٓ ِؼٕب ‪ِ ،‬كبزت کب٘م يبفتٗ ظؼ ؼ‪ٚ‬ل ِكيؽ خؽيبْ ِكتميُ)‪ ،‬فؽاُ٘ نعٖ اقت ‪ ،‬کٗ ِسيّ پيؽاِ‪ْٛ‬‬
‫ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي خٍ‪ ٛ‬قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ ؼا ‪ِ ،‬سع‪ٚ‬ظ کٕع‪.‬‬

‫خبٌت اقت کٗ ثعأيُ ‪ ،‬ظٌيً ْؽازي ک‪ٛ‬تبٖ ِدؽا ‪ ،‬ايٓ اقت کٗ ‪ّ٘ ،‬کبؼي ک‪ٛ‬چکي ظؼ ‪ٚ‬ؾْ ٘‪ٛ‬اپيّب ظانتٗ‬
‫ثبنع‪ .‬پبقص ظؼ ٔيبؾ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ٚ‬أ‪ٛ‬اع ‪ٚ‬يژگي ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ يبفت ِي ن‪ٛ‬ظ‪ِ .‬عي تؽاثؽي ‪ ، C-141‬ثؽاي پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ‬
‫قؽػت ‪ْ )011km/h( 531kt‬ؽازي نعٖ اقت ‪ ،‬لبثً ت‪ٛ‬خٗ اقت کٗ ‪ ،‬پبييٓ تؽ اؾ قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ ٘‪ٛ‬اپيّبي‬
‫تؽاثؽي اِؽ‪ٚ‬ؾي ‪ٔ ،‬ؿظيک ‪( 011km/h‬يب ‪ِ 1.04‬بش ظؼ اؼتفبع ‪ِ ، )11km‬ي ثبنع‪ِٛ .‬ت‪ٛ‬ؼ ‪Pratt & Whitney‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ ، TF-33-P-7‬اؾ ْؽفي ظيگؽ ‪ٔ ،‬كجت قؽػت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کّپؽق‪ٛ‬ؼ ثبال‪ ٗٔ ،‬چٕعاْ ؾيبظ ؾيؽ قؽػت خؽيبْ آؾاظ ؼا‬
‫‪ ،‬تسًّ ِي کٕع‪ .‬اؾ آْ چٗ کٗ ظؼ ؼاثٓٗ ي قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ‪ ٚ‬قؽػت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا آِ‪ٛ‬ضتيُ ‪ِ ،‬ب ِي‬
‫‪w‬‬
‫ت‪ٛ‬أيُ ثٗ قبظگي ايٓ ٔتيدٗ ؼا ثگيؽيُ کٗ ‪ ،‬ظؼ ِ‪ٛ‬ؼظ ٘‪ٛ‬اپيّب ي ‪ِ ، C-141‬كبزت قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ‪A2‬‬
‫ظؼ قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬تٕ‪ٙ‬ب کّي ثؿؼگ تؽ اؾ قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ‪ ، A0‬خؽيبْ ثبال خٍ‪ٚ ٛ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثٗ ػجبؼتي ظيگؽ ‪ٔ ،‬كجت ِكبزت ثسؽأي ‪ A0/A2‬ثكيبؼ ٔؿظيک ثٗ ‪ِ 1‬ي ثبنع‪ِ .‬ؿيت ظيگؽ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثب قؽػت‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثبال ‪ ،‬زػف ٔيبؾ ثٗ کب٘م قؽػت خؽيبْ خٍ‪ ٛ‬ؼ‪ٔٚ‬عٖ ظؼ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت َؽ‪ٚ‬ؼي‬
‫‪.c‬‬
‫ت‪ٛ‬قّ يک کبٕ٘عٖ ثبؾظٖ آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيکي ثٗ ظٌيً اتالف ظيٕبِيک قيبي ظؼ ِدؽا ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ نعٖ اقت‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ثبيع ت‪ٛ‬خٗ ظانت کٗ ‪ِ ،‬عي تؽاثؽي ‪ ، C-141‬يک ْؽازي تبؼيطي اقت کٗ ٔطكتيٓ پؽ‪ٚ‬اؾ آْ‬
‫ظؼ قبي ‪ 1093‬ث‪ٛ‬ظ ‪ٚ ٚ ،‬اؼظ ضعِت ظؼ قبؾِبْ ‪ USAF‬ظؼ قبي ‪ 1095‬نع‪ .‬ثٗ ّ٘يٓ ٔس‪ّ٘ ٛ‬ؽاٖ ثب ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب‪ِ .‬عي‬
‫‪ge‬‬
‫‪ِٛ TF-33‬ت‪ٛ‬ؼي ثب ٔكجت کٕبؼگػاؼي تٕ‪ٙ‬ب ‪ 1.5:1‬ث‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ثبؾتبثي اؾ خعيع تؽيٓ تکٕ‪ٌٛٛ‬ژي ظؼ اثتعاي ظ٘ٗ ي‬
‫نًت ظاؼظ‪ .‬ظؼ ؾِبْ زبي ‪ِٛ ،‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ثب ٔكجت ٘بي کٕبؼگػاؼي ‪ ٚ 4‬ثيم تؽ ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب کبؼايي ثيم تؽي ‪ِٛ ،‬ؼظ‬
‫‪ek‬‬
‫اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽٔع‪ .‬ايٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ٔيبؾ ثٗ يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظاؼٔع ‪ ،‬کٗ يک ِدؽاي ک‪ٛ‬تبٖ ‪ ،‬ؼاٖ زٍي ثؽاي پيم‬
‫گيؽي ِي ثبنع‪ّ٘ .‬چٕيٓ ‪ ،‬قؽ ‪ ٚ‬يعايي کٗ يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِدؽاي ک‪ٛ‬تبٖ ظاؼظ ‪ ،‬کُ تؽ ِ‪ٛ‬ؼظ پكٕع ِي ثبنع‪ .‬ثب‬
‫‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ايٓ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ تکٕ‪ٌٛٛ‬ژي ِ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ظ ؾِبْ ‪ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي تهکيً ظٕ٘عٖ ي ‪ C-141‬يک نب٘کبؼ ِ‪ٕٙ‬عقي اقت ‪،‬‬
‫‪.ir‬‬
‫کٗ ِب زتي اِؽ‪ٚ‬ؾ ِي ت‪ٛ‬أيُ ‪ٚ ،‬لتي کٗ ظؼ خكتد‪ٛ‬ي ؼاٖ زً پيهؽفتٗ ِ‪ٕٙ‬عقي ٘كتيُ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ خعيع تؽيٓ‬
‫تکٕ‪ٌٛٛ‬ژي قطت افؿاؼ ‪ ،‬أدبَ ظ٘يُ‪.‬‬

‫ظ‪ِٚ‬يٓ ّٔ‪ ٗٔٛ‬ي قطت افؿاؼ ثب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اي ٘‪ٛ‬اپيّبي تؽاثؽي اؼتهي ‪ Lockheed C-5 Galaxy‬قؽ ‪ٚ‬‬
‫کبؼ ظاؼظ (نکً ‪ِ .)3-5‬عي ‪ C-5‬ثٗ ظؼقتي پيهؽ‪ ٚ‬تّبَ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي غيؽ ٔظبِي اِؽ‪ٚ‬ؾي غ‪ٛ‬ي پيکؽ ِي ثبنع‪.‬‬
‫ِعي ‪ C-5‬ت‪ٛ‬قّ چ‪ٙ‬بؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثب ٔكجت کٕبؼگػاؼي ثبال ‪ِ ،‬عي ‪ TF-39‬اؾ نؽکت ‪ General Electric‬ثب‬
‫يک ٔكجت کٕبؼ گػاؼي ‪ ، 0:1‬لعؼت ض‪ٛ‬ظ ؼا ت‪ٙ‬يٗ ِي کؽظ‪ٔ .‬طكتيٓ پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ قبي ‪ 1090‬ث‪ٛ‬ظ ‪ٚ ٚ ،‬اؼظ ثٗ ضعِت‬
‫ظؼ ‪ USAF‬ظؼ قبي ‪ 1090‬نع‪.‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫درب ورودي باس‬
‫‪ar‬‬
‫چاک کوکي ورودي‬
‫ورودي کوپزسور‬
‫‪ge‬‬
‫پوسٍ هخزوطي هتمارى‬
‫‪ek‬‬

‫في خزوجي جزياى‬


‫‪.ir‬‬

‫نکً ‪ٚ 3-3‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اي ‪Lockheed C-141‬‬

‫ؾِبٔي کٗ ثؽاي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٔكجت کٕبؼگػاؼي ثبال ‪ْ ،‬ؽذ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ْ‪ٛ‬ي يفؽ تسميك ِي نع ‪ ،‬ؼ‪ٚ‬نٓ گؽظيع کٗ‬
‫ْؽازي خٍ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي قٓر ِمٓغ ِدؽاي خؽيبْ ‪ ،‬ثكيبؼ ک‪ٛ‬چک تؽ اؾ ِكبزت خٍ‪ٛ‬ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثؿؼگ اقت ‪ٚ ،‬‬
‫قبضت ػٍّي آْ ‪ ،‬ثٗ ػٕ‪ٛ‬اْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬غيؽ ِّکٓ ِی ثبنع‪ .‬پف اؾ ِٓبٌؼٗ ي ؾيبظ ثؽاي کب٘م ْ‪ٛ‬ي ‪ٚ ٚ ،‬ؾْ‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬قبؾگبؼ ثب کبؼايي ِٕبقت قؽػت پبييٓ ‪ ،‬يک ْؽذ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثب تؽکيت خفت نکبف ِس‪ٛ‬ؼي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪،‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫کٗ تٕ‪ٙ‬ب ٔيبؾ ثٗ يک ؼظيف ظؼة ٘بي ثيؽ‪ٔٚ‬ي ثبنع ‪ ،‬پعيعاؼ نع‪ .‬ثٗ خبي کُ اؼؾل کؽظْ پبيبٔي ظؼثبؼٖ ي ٌ‪ ٌٗٛ‬ي‬
‫ِس‪ٛ‬ؼي ظؼ ظيگؽي (ِبٕٔع ‪ ، )C-141‬ايٓ ظؼة ٘ب ثٗ قّت ظاضً ثٗ ي‪ٛ‬ؼت نؼبػي ثؽاي ظقتؽقي ثٗ يک ؾ‪ٚ‬ج‬
‫نکبف ‪ ،‬ثبؾض‪ٛ‬إ٘ع نع ‪ ،‬يکي ظؼ خٍ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي گٍ‪ٛ‬گبٖ (ِکبٔي کٗ قٓر ِمٓغ اؾ ّ٘ٗ خب ک‪ٛ‬چک تؽ اقت) ‪ٚ‬‬
‫ظيگؽي ظؼ پبيبْ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ (نکً ‪ .)3-5A‬ايٓ ْؽازي ‪ْٛ ،‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا ثٗ ٔكجت ‪ %4.‬ثؽاي ث‪ٙ‬تؽيٓ ؼلبثت تک‬
‫نکبف ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کب٘م ظاظ‪ .‬ثٗ ػال‪ ، ٖٚ‬کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ظؼ ٘ؽ ظ‪َٚ ٚ‬غ قبکٓ ‪ ٚ‬ظؼ ْ‪ٛ‬ي گهت ؾٔي ‪ ،‬ث‪ٙ‬ج‪ٛ‬ظ‬
‫لبثً ت‪ٛ‬خ‪ٙ‬ي ظانت‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کبؼايي ثؽضبقتٓ ظؼ قؽػت ‪ِ 1.4‬بش ‪ ،‬کّي پبييٓ اقت‪ .‬ثٗ ظٌيً ِيؿاْ‬
‫زكبقيت ثبالي ظؽفيت ثبؼ ‪ C-5‬ثؽاي ثؽضبقتٓ ‪( ٚ ،‬ثطم ظ‪ )َٚ‬کبؼايي ا‪ٚ‬ج گؽفتٓ (ت‪ٛ‬قّ يک ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ غيؽ‬
‫‪w‬‬
‫ِؤثؽ) ‪ ،‬قؽأدبَ ايٓ ْؽذ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬کٕبؼ گػانتٗ نع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثؽٔبِٗ ي ت‪ٛ‬قؼٗ ي ِتؼٍك ثٗ آْ ؾِبْ ‪ ،‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي کبٔ‪ ْٛ‬يک قؤاي ‪ِٓ ،‬ؽذ ث‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ آيب ِؿيت ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫ثع‪ ْٚ‬نکبف ِبٕٔع قبظگي ‪ ،‬لبثً اّْيٕبْ ‪٘ ٚ‬ؿيٕٗ ي کُ ِتٕب‪ٚ‬ة ‪ِ ،‬ي ت‪ٛ‬أع ت‪ٛ‬قّ ٔيؽ‪ ٚ‬پكب ‪ ٚ‬غضيؽٖ ي ‪ٚ‬ؾْ‬
‫‪w‬‬
‫يک ْؽذ تک نکبف ‪ ،‬زػف ن‪ٛ‬ظ‪ .‬خؿئيبت ثؽضبقتٓ ٔهبْ ظاظٖ نعٖ اقت ‪ ،‬کٗ يک گ‪ٛٙ‬اؼٖ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثٗ ّ٘ؽاٖ‬
‫٘يچ نکبفي ‪ٔ ،‬يبؾِٕع يک لٓؽ ثٗ أعاؾٖ ي ‪ِ 4..5‬تؽ (‪ )110in‬ظؼ ِمبيكٗ ثب لٓؽ ‪ِ 4.91‬تؽ (‪ِ )114.4in‬ي ثبنع ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫اگؽ يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ضؽ‪ٚ‬خي ِٕفؽظ ‪ ،‬أتطبة نعٖ ثبنع‪ .‬اؾ ٌسبٔ ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيکي ثؿؼگ تؽ ‪ ،‬افؿايم‬
‫‪ar‬‬
‫ِكبزت خٍ‪ ٚ ٛ‬ثؿؼگ تؽ نعْ ضٓؽ تعاضً پي‪ٛ‬قتٓ ثب لٓؽ ثؿؼگ تؽ گ‪ٛٙ‬اؼٖ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬پؽ‪ٚ‬اؾ ثع‪ ْٚ‬نکبف ثٗ ٔفغ‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ک‪ٛ‬تبٖ تک نکبف ‪ ،‬زػف ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪.)3-5B‬‬
‫‪ge‬‬
‫ظ‪ٚ‬ثبؼٖ ثبيع ت‪ٛ‬خٗ ظانت ‪ ،‬کٗ ظلت اِؽ‪ٚ‬ؾ ظؼ کب٘م قؽ ‪ ٚ‬يعا ‪ٔ ،‬يبؾِٕع پيهؽفت قبضت ظؼ ْؽازي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫‪ ،‬زػف نکبف ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي زبَؽ اِؽ‪ٚ‬ؾيكت‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي نکبف ظاؼ يک‬
‫‪ek‬‬
‫گبَ ؼ‪ ٚ‬ثٗ خٍ‪ٛ‬ي لبثً ت‪ٛ‬خٗ ظؼ تٓجيك ظاظْ ٔيبؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّبي تؽاثؽي ثب قبة ق‪ٔٛ‬يک ثبال ‪ ،‬قؽػت پبييٓ‬
‫‪ ٚ‬قؽػت ثبالي خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ث‪ٛ‬ظٖ اقت‪ .‬ايٓ ٔ‪ٛ‬ع ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثؽاي ٔطكتيٓ ثبؼ ظؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ث‪ٛ‬ئيٕگ ‪ .5.‬ثٗ کبؼ‬
‫گؽفتٗ نع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫هشيت شکل ُاي ورودي‬

‫پيچيعگي يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ّ٘ ،‬بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ ت‪ٛ‬قّ ّٔ‪٘ ٗٔٛ‬بي ظاظٖ نعٖ ‪ ،‬انبؼٖ نع‪ ،‬ثعي‪ٙ‬ي‬
‫اقت کٗ ‪ ،‬اؼائٗ ظاظْ ْؽذ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي يک کبؼ ظن‪ٛ‬اؼ اقت‪ .‬ثب ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ پيهؽفت ٘بي نگؽف قبضت ظؼ ؾِيٕٗ ي‬
‫ِسبقجبت ظيٕبِيکي قيبي ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ کبِپي‪ٛ‬تؽ ‪ْ ،‬ؽازي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ اقبقي تدؽثي ثبلي ِبٔعٖ اقت ‪ ،‬ثٗ ‪ٚ‬يژٖ‬
‫ؾِبٔي کٗ خعايم خؽيبْ ‪ِٓ ،‬ؽذ ثبنع‪ .‬ثؽاي آؾِبيم ٘ب ‪ِ ،‬ميبـ ِعي ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ قؽػت ٘بي ِطتٍف‬
‫خؽيبْ آؾاظ ‪ٔ ٚ‬كجت ٘بي خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا تسميك ِي ن‪ٛ‬ظ (کٗ ِٓبثك تٕظيّبت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقت)‪ .‬پف اؾ ايالزبتي ‪،‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ث‪ٙ‬تؽيٓ نکً ث‪ٙ‬ج‪ٛ‬ظ يبفتٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي أتطبة ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ٚ ،‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي يک ِعي ‪ٚ‬الؼي تسميك ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ ظٌيً اِکبْ‬
‫تأثيؽات أعاؾٖ ‪ِّ ،‬کٓ اقت ٕ٘‪ٛ‬ؾ ٔيبؾ ثٗ ايالزبت ظانتٗ ثبنع‪.‬‬

‫در ُاي بستَ ي‬


‫ساکي‬ ‫بلٌذ شذى‬ ‫پزواس گشت سًي‬
‫ورودي‬

‫فشار باسيافتي ‪Pt2/P0 ،‬‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫سزعت پزواس عذد هاخ ‪Mo ،‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫نکً ‪ 3-5‬ضً‪ٛ‬ييبت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪Lockheed C-5A‬‬

‫ظؼ ايٓ ثطم ِ‪َٛٛ‬ع اؼؾٔعٖ تهطيى کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي اقت‪.‬‬

‫‪53‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يکي اؾ ِ‪ ُٙ‬تؽيٓ ِؿيت نکً ٘ب ‪ ،‬کٗ کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا ت‪ٛ‬ييف ِي کٕع ‪ ،‬فهبؼ ثبؾيبفتي اقت ‪ ،‬کٗ ٔكجت‬
‫فهبؼ ٍِٓك ظؼ قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ، pt2 ،‬تؼؽيف نعٖ ‪ ٚ ،‬خؽيبْ خٍ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا غيؽ ِطتً ِي کٕع ‪: pt0 ،‬‬

‫‪ П‬فهبؼ ثبؾيبفتي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬ ‫‪⁄‬‬

‫ّ٘بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ فهبؼ ٍِٓك ‪ِ ،‬دّ‪ٛ‬ع ٘ؽ ظ‪ ٚ‬فهبؼ اقتبتيکي ‪ ٚ‬فهبؼ ظيٕبِيکي اقت ‪ ،‬ػبًِ فهبؼ ثبؾيبفتي ‪،‬‬
‫قٕدم چگ‪ٔٛ‬گي تأثيؽ أؽژي خٕجهي خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي تجعيً ثٗ أؽژي فهبؼي ِي ثبنع‪ .‬ثٗ ظٌيً ايٓکبک‬
‫‪w‬‬
‫خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ تّبـ ثب ظي‪ٛ‬اؼٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ّ٘ ،‬يهٗ فهبؼ ٍِٓك ظاؼاي کّي افت ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ فهبؼ ٍِٓك ‪ pt2‬ظؼ‬
‫أت‪ٙ‬بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ( = ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کّپؽق‪ٛ‬ؼ يب قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ) کُ تؽ اؾ فهبؼ ٍِٓك خؽيبْ آؾاظ (‪ِ )pt0‬ي ثبنع‪٘ .‬عف‬
‫‪w‬‬
‫اؾ ْؽازي ض‪ٛ‬ة ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي کب٘م اتالف قيبي ت‪ٛ‬قّ ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ٚ‬نکً پ‪ٛ‬ؾٖ ِٕبقت ‪ ،‬ثؽاي ت‪ٙ‬يٗ‬
‫کؽظْ ػبًِ فهبؼ ثبؾيبفتي ‪ِ ،‬بٕٔع ٔؿظيک نعْ ثٗ نّبؼٖ يک ‪ ، 1 ،‬ظؼ ي‪ٛ‬ؼت اِکبْ ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ػبًِ ِ‪ ُٙ‬فهبؼ ثبؾيبفتي ؾِبٔي کٗ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اپيّبي تؽاثؽي اؼتهي ‪ Lockheed C-5A‬ظ‪ٚ‬ثبؼٖ ِ‪ٛ‬ؼظ‬
‫‪.c‬‬
‫ِٓبٌؼٗ لؽاؼ گؽفت ‪ٔ ،‬هبْ ظاظٖ نع (نکً ‪ٚ .)3-5‬ؼ‪ٚ‬ظي ک‪ٛ‬تبٖ تؽ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ظ‪ ٚ‬نکبف ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي يعکي ايٓ ٔتيدٗ‬
‫ؼا ٔهبْ ِي ظ٘ع کٗ ‪ٔ ،‬كجت ثٗ تک نکبف ْؽازي نعٖ ظؼ ٘ؽ ظ‪ ٚ‬کبؼثؽظ ايكتب ‪ ٚ‬قؽػت ثبال ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ‪ٚ‬اَر‬
‫‪ar‬‬
‫ثؽتؽي ظاؼظ‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ظؼ ‪َٚ‬ؼيت ثسؽأي ثٍٕع نعْ‪ ٚ 1‬ثطم ظ‪ َٚ‬ا‪ٚ‬ج گؽفتٓ (ثب يک ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثي اثؽ) ‪،‬‬
‫کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي پبييٓ آِعٖ ‪ ٚ ،‬ايٓ تًّيُ ٔ‪ٙ‬بيي ثؽاي ثؽگهت ثٗ ق‪ٛ‬ي ْؽازي قٕگيٓ تؽ تک نکبف ‪ِ ،‬ي‬
‫‪ge‬‬
‫ثبنع‪.‬‬

‫خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ قٓر ِمٓغ ضؽ‪ٚ‬خي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي يکٕ‪ٛ‬اضت ّٔي ثبنع‪ .‬ثب تغييؽات تٕظيّبت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثطم‬
‫‪ek‬‬
‫٘بي کُ فهبؼ يب پؽفهبؼ ظؼ قؽػت ٘بي ِطتٍف ظؼ ‪َٚ‬ؼيت ‪ ٚ‬نعت ضؽ‪ٚ‬ج ‪ ،‬گكتؽل ِي يبثع‪ .‬ثٕبثؽايٓ ‪ِ ،‬يعاْ‬
‫خؽيبْ ّ٘يهٗ چٕع ظؼخٗ أسؽاف ؼا ٔهبْ ِي ظ٘ع ‪ ،‬کٗ کبؼايي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ کب٘م ِي يبثع‪ .‬ثؽاي ِسبفظت اؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‬
‫‪.ir‬‬
‫ظؼ ثؽاثؽ تکبْ ض‪ٛ‬ؼظْ‪ 2‬کٗ ت‪ٛ‬قّ أسؽاف ؼش ِي ظ٘ع ‪ ،‬يک نبضى أسؽاف‪ 3‬ت‪ٛ‬قّ قبؾٔعٖ تؼييٓ نعٖ اقت ‪،‬‬
‫کٗ اپؽات‪ٛ‬ؼ ثبيع آْ ؼا ِالزظٗ کٕع‪ .‬تيغٗ ٘بي کّپؽ‪ٚ‬ق‪ٛ‬ؼ ِّکٓ اقت ثٗ نعت اؼتؼبل کٕٕع يب زتي ثهکٕٕع ‪،‬‬
‫ؾِبٔي کٗ ثب قؽػت ثبال اؾ ِيبْ ِيعاْ خؽيبْ غيؽ يکٕ‪ٛ‬اضت ػج‪ٛ‬ؼ ِي کٕٕع‪ .‬يک کبؼثؽظ گكتؽظٖ ي ِؿيت نکً‬
‫کٗ أسؽاف ؾا‪ٚ‬يٗ ؼا ِسع‪ٚ‬ظ ِي کٕع ‪ ،‬ثؽاي تسًّ کؽظْ ت‪ٛ‬قّ يک ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِطً‪ٛ‬و اقت ‪ ،‬پبؼاِتؽ ‪DC60‬‬
‫کٗ اؾ أعاؾٖ گيؽي فهبؼ ٍِٓك ظاضً ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي تؼييٓ ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪ .)3-4‬پبؼاِتؽ ‪ DC60‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ؾيؽ تؼؽيف‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ‪:‬‬

‫‪ٔ :Liftt – off 1‬يؽ‪ٚ‬ي ثؽا (ثٍٕع نعْ ٘‪ٛ‬اپيّب يب ِ‪ٛ‬نک)‬


‫‪2‬‬
‫‪Surging‬‬
‫‪Distortion index 3‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ ايٓالذ ‪ِ pt,av‬يبٔگيٓ فهبؼ ٍِٓك ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬أعاؾٖ گيؽي نعٖ ت‪ٛ‬قّ ظقتگبٖ ِبٔ‪ِٛ‬تؽ کٗ ِؼّ‪ٛ‬الً‬
‫ظاؼاي نم ثبؾ‪ِ ٚ‬ي ثبنع ‪ ،‬اقت‪ .‬فهبؼ ‪ٔ pt,60min‬يؿ ِمعاؼ ِيبٔگيٕي اقت ‪ ،‬کٗ ثٗ ايٓ ي‪ٛ‬ؼت تؼؽيف ِي ن‪ٛ‬ظ‪:‬‬

‫ّ٘ؽاٖ ٘ؽ نم ثبؾ‪ٚ‬ي ظقتگبٖ ‪ ،‬يک فهبؼ نؼبػي تمكيُ ن‪ٔٛ‬عٖ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ چٕع نيؽ فهبؼ أعاؾٖ گيؽي ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثؽاي ٘ؽ فهبؼ نؼبػي تمكيُ نعٖ ‪ِ ،‬يبٔگيٕي تؼييٓ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ٔ ٚ‬مهٗ اي ِبٕٔع يک کّبْ ظايؽٖ ؼقُ ِي کٕع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫قپف يک لٓبع ‪ 91‬ظؼخٗ اي أتطبة ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ کُ تؽيٓ فهبؼ ٍِٓك ‪ ٚ‬ثيم تؽيٓ اتالف قيبي ؼا ٔهبْ ِي‬
‫ظ٘ع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫اضتالف ثيٓ ايٓ ظ‪ ٚ‬فهبؼ ‪ ،‬ثيم تؽيٓ ضٓب اؾ يک ِيبٔگيٓ ‪ ٚ‬تؼؽيف پبؼاِتؽ ‪ DC60‬ؼا ِي ظ٘ع‪ .‬ظؼ پبيبْ ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ثٗ ظٌيً ايٓ کٗ پبؼاِتؽ ‪ DC60‬ثي ثؼع ِي ثبنع ‪ ،‬اضتالف ثبيع ثٗ فهبؼ ظيٕبِيکي ِيبٔگيٓ زبيً اؾ فهبؼ‬
‫اقتبتيکي ػج‪ٛ‬ؼي أعاؾٖ گيؽي نعٖ ي ثطم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثبؾگؽظظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫ثؽاي ّٔ‪ِ ٗٔٛ‬ب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬اپيّبي ‪ VFW 614‬ؼا ِالزظٗ ِي کٕيُ‪ .‬ثؽاي ت‪ٛ‬ؼث‪ٛ‬فٓ ‪ ، M45H‬قبؾٔعٖ ي آْ‬
‫‪ar‬‬
‫ؼ‪ٌٚ‬ؿ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬يف ‪ ،‬تُّيٓ کؽظٖ اقت کٗ اگؽ پبؼاِتؽ ‪ DC60‬کُ تؽ اؾ ‪ 1.3‬ثبنع ‪ ،‬ػٍّکؽظ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬فبلع اؾ َؽثبْ‬
‫ِي ثبنع‪ .‬أسؽاف ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ ت‪ ًٔٛ‬ثبظ کٗ اؾ نم ثبؾ‪ ٚ‬ظقتگبٖ اقتفبظٖ ِي کٕع ‪ ،‬أعاؾٖ گيؽي ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ثب ايٓ ِالزظبت ِب ِي ض‪ٛ‬ا٘يُ ظ‪ٚ‬ؼٖ آِ‪ٛ‬ؾني ک‪ٛ‬تبّ٘بْ ‪ ،‬ظؼ ثبؼٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي قبة ق‪ٔٛ‬يک ثٗ پبيبْ ثؽقبٔيُ‪.‬‬
‫ظؼ اظاِٗ ي ثطم ٘ب ‪ِ ،‬ب ثٗ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ض‪ٛ‬ا٘يُ پؽظاضت‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫جزياى ُاي سوپز سوًيک‬ ‫‪1.2‬‬

‫ؾِبٔي کٗ قؽػت يک خكُ ظؼ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ثيم تؽ اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت ثبنع ‪ ،‬يک ‪ٚ‬اکٕم ِتفب‪ٚ‬ت اؾ ٘‪ٛ‬ا ٔكجت ثٗ‬
‫‪.ir‬‬
‫ؾِبٔي کٗ ظؼ قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يک پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕع ‪ ،‬تدؽثٗ ض‪ٛ‬ا٘ع کؽظ‪ .‬ثٗ ظٌيً ِد‪ٛ‬ؾ ٘‪ٛ‬اپيّب ثؽاي پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ‬
‫قؽػت ٘بي ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬نکً آْ ٘ب ثبيع ثؽاي ضً‪ٛ‬ييبت ‪ٚ‬يژٖ ي خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬تٓجيك ظانتٗ‬
‫ثبنع‪ .‬ايٓ ِ‪َٛٛ‬ع ثٗ ‪ٚ‬يژٖ ثؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ظؼقت ِي ثبنع‪.‬‬

‫پيم اؾ ِالزظٗ ي آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيکي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثٗ يک ثؽؼقي ِطتًؽ ‪ ،‬اؾ ٔ‪ٛ‬ػي تؽکيت اؾ خؽيبْ ٘بي ق‪ٛ‬پؽ‬
‫ق‪ٔٛ‬يک ِي پؽظاؾيُ‪ .‬ثؽاي ظؼک ايٓ چٕيٓ خؽيبْ ٘بيي ‪ ،‬اؾ يک يفت گبؾ ‪ ،‬کٗ تؽاکُ پػيؽي ِي ثبنع ‪ِ ،‬ي‬
‫ت‪ٛ‬اْ اقتفبظٖ کؽظ‪ .‬ؾِبٔي کٗ فهبؼي ثؽ گبؾ اػّبي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثيم تؽ ِ‪ٌٛ‬ک‪ٛ‬ي ٘بي گبؾ ظؼ زدُ ظاظٖ نعٖ ‪ ،‬خّغ‬
‫ِي ن‪ٔٛ‬ع‪ .‬يک ِبيغ ‪ ،‬ثٗ ظٌيً ِمبثٍٗ کؽظْ ِ‪ٌٛ‬ک‪ٛ‬ي ٘بيم ‪ ،‬ثكيبؼ تؽاکُ ٔبپػيؽ ِي ثبنع‪.‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫سزعت صوت و عذد هاخ‬ ‫‪1.2.3‬‬

‫فؽٌ ِي کٕيُ کٗ يک ِٕجغ ت‪ٌٛ‬يع کٕٕعٖ ي ي‪ٛ‬ت ‪ ،‬فهبؼ کّي ؼا ثٗ ٘‪ٛ‬ا ‪ٚ‬اؼظ ِي کٕع ‪ِ ،‬بٕٔع ايدبظ يعا‬
‫ت‪ٛ‬قّ أكبْ ثؽاي قطٓ گفتٓ‪ِ .‬ب ثؽاقبـ تدؽثٗ ِي ظأيُ ‪ ،‬کٗ أتهبؼ يک ي‪ٛ‬ت ‪ ،‬يک ‪ٚ‬لفٗ ي لبثً تهطيى‬
‫ؼا ض‪ٛ‬ا٘ع ظانت‪ِ .‬ب أتهبؼ يک يبػمٗ ؼا ظؼ ّ٘بْ ؾِبْ ِي ثيٕيُ (= اضتالي) ‪ ،‬اِب يعاي آْ (ؼػع)‪ ،‬کّي ظيؽ تؽ‬
‫نٕيعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬قؽػت ظؼ چٕيٓ اضتالالت فهبؼي يب زؽکت اِ‪ٛ‬اج ي‪ٛ‬ت ظؼ يک قيبي ‪ٚ‬اقٓٗ ‪ ،‬قؽػت ي‪ٛ‬ت‬
‫ٔبِيعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ؾِبٔي کٗ قيبي ‪ٚ‬اقٓٗ ‪ٛ٘ ،‬ا ِي ثبنع ‪ ،‬قؽػت ي‪ٛ‬ت ثكيبؼ ‪ٚ‬اثكتٗ ثٗ ظِبي ٍِٓك ‪ tt‬اقت ‪ ٚ ،‬ثٗ‬
‫قبظگي ِي ت‪ٛ‬اْ آْ ؼا ِسبقجٗ کؽظ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫𝐦𝐏‬ ‫𝐧𝐢𝐦𝟎𝟔𝐏‬
‫‪ DC60‬پاراهتز اًحزاف‬
‫𝐪‬
‫‪.ir‬‬
‫بخش‬
‫فشار شعاعي اصلي‬

‫نکً ‪ 3-4‬نؽذ ػبًِ أسؽاف‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪√ҡ‬‬ ‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‬ ‫‪-‬‬

‫‪ҡ‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪ٔ -‬كجت گؽِبي ‪ٚ‬يژٖ (کتبة ٘بي ظؼقي ؼا ثجيٕيع)‬

‫ثؽاي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ثبثت گبؾ‬ ‫‪40.‬‬ ‫‪-‬‬


‫‪ -‬ظِبي ٍِٓك ‪ ،‬ظؼخٗ کٍ‪ٛ‬يٓ‬

‫ظؼ آزبظ قيكتُ أگٍيكي ‪ ،‬قؽػت ي‪ٛ‬ت ثٗ ايٓ ي‪ٛ‬ؼت ِسبقجٗ ِي ن‪ٛ‬ظ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪√ҡ‬‬ ‫‪ -‬قؽػت ي‪ٛ‬ت‬
‫‪ҡ‬‬ ‫‪⁄‬‬ ‫‪ٔ -‬كجت گؽِبي ‪ٚ‬يژٖ (ِبٕٔع گػنتٗ)‬
‫‪w‬‬

‫ثؽاي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ثبثت گبؾ‬ ‫‪43.3‬‬ ‫‪-‬‬


‫‪w‬‬
‫‪ ،‬گؽأم ؾِيٓ‬ ‫‪34.1.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -‬ظِبي ٍِٓك ظؼ ظؼخٗ ؼأکيٓ ‪، ،‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫نکً ‪ 3-9‬نيؽ ٘بي فهبؼ ظقتگبٖ ِعي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ٚ‬تّبَ أعاؾٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هثال‬

‫اٌف) ِسبقجٗ قؽػت ي‪ٛ‬ت ظؼ قٓر ظؼيب ثؽاي اتّكفؽ اقتبٔعاؼظ‬

‫ظِبي اتّكفؽ اقتبٔعاؼظ ظؼ قٓر ظؼيب‪:‬‬

‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‬ ‫√‬ ‫‪0‬‬


‫‪w‬‬

‫ِالزظبت ثؼع‪:‬‬
‫‪w‬‬

‫√‬ ‫√‬ ‫√‬


‫‪w‬‬
‫√‬
‫‪.c‬‬
‫آزبظ أگٍيكي‪:‬‬
‫‪ar‬‬
‫ظِبي قٓر ظؼيب‪:‬‬

‫√‬ ‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‪:‬‬


‫‪ge‬‬

‫ة) ِسبقجٗ ي قؽػت ي‪ٛ‬ت ظؼ اؼتفبع ‪ 11‬کيٍ‪ِٛ‬تؽي ثؽاي اتّكفؽ اقتبٔعاؼظ‬


‫‪ek‬‬
‫ظِبي اتّكفؽ اقتبٔعاؼظ ظؼ اؼتفبع ‪ 11‬کيٍ‪ِٛ‬تؽي‪:‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬


‫‪.ir‬‬

‫√‬ ‫‪6‬‬ ‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‪:‬‬

‫ّٔ‪ ٗٔٛ‬ي يکكبْ ظؼ آزبظ أگٍيكي‪:‬‬

‫ظِبي اتّكفؽ اقتبٔعاؼظ ظؼ اؼتفبع ‪ 39100‬ف‪ٛ‬تي (= ‪ 11‬کيٍ‪ِٛ‬تؽي)‪:‬‬

‫√‬ ‫‪6‬‬ ‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‪:‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ِي ت‪ٛ‬اْ ثٗ قبظگي ِالزظٗ کؽظ ‪ ،‬کٗ کب٘م ظِب ت‪ٛ‬قّ اؼتفبع ‪ ،‬کب٘م قؽػت ي‪ٛ‬ت ؼا ٔيؿ ‪ ،‬نبًِ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫‪،‬‬ ‫ثٗ ظٌيً ؼاثٓٗ ي آنکبؼ ِتمبثً فهبؼ ‪ ،‬چگبٌي ‪ ٚ‬ظِب ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ِؼبظٌٗ ي پبيٗ ي گبؾ کبًِ ‪⁄‬‬

‫‪ R‬ثبثت گبؾ ‪ t ٚ‬ظِب ظؼ ايٓالذ ثؽاي قؽػت ي‪ٛ‬ت ِّکٓ اقت ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ‪ p‬فهبؼ ‪ ρ ٚ‬چگبٌي خبٔهيٓ ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫ثٕبثؽايٓ قؽػت ي‪ٛ‬ت ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ؾيؽ ثيبْ ِي ن‪ٛ‬ظ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‬ ‫√‬
‫‪w‬‬

‫ايٓ ػجبؼت ثؽاي ت‪َٛ‬ير قؽػت ثيم تؽ ‪ٚ‬اَر ‪ ٚ‬تأثيؽ گػاؼ ثؽ ِ‪ ُٙ‬تؽيٓ ‪ٚ‬يژگي ٘‪ٛ‬ا اقت ‪ ،‬ؾِبٔي کٗ ‪ ،‬ظؼ‬
‫‪w‬‬
‫قؽػت ٘بي ثبال ؼفتبؼ ِي کٕع ‪ ،‬ثؽاي ِثبي ظؼ تؽاکُ پػيؽي ‪ ،‬اي‪ٛ‬الً اؾ ْؽيك فهبؼ ‪ ٚ‬چگبٌي ثيبْ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ؾِبٔي‬
‫کٗ يک ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ قؽػت پبييٓ پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕع ‪ ،‬تأثيؽ تؽاکُ پػيؽي ٔبچيؿ اقت ؛ چگبٌي ٘‪ٛ‬ا ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ لبثً‬
‫‪.c‬‬
‫ِالزظٗ ‪ِ ،‬بٕٔع خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ ْ‪ٛ‬ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬تغييؽ ّٔي کٕع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اگؽ ‪ ،‬قؽػت ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ ِيؿاْ کبفي‬
‫ثبال ثبنع ‪ٛ٘ ،‬ا ثيم اؾ ايٓ ّٔي ت‪ٛ‬أع ‪ِ ،‬تؽاکُ ن‪ٛ‬ظ‪ٔ .‬تيدٗ ي اثتعايي ‪ ،‬افؿايم ظؼ ٔيؽ‪ٚ‬ي پكب ؼا ٔهبْ ِي ظ٘ع ‪،‬‬
‫‪ar‬‬
‫اِب ّ٘چٕب ْ ظؼ يک ؼفتبؼ ِتفب‪ٚ‬ت ‪ ،‬اؾ کيفيت زؽکت ٘‪ٛ‬اپيّب اقت‪ .‬ثٕبثؽايٓ ‪ ،‬يک ضٍجبْ ‪ ،‬ثبيكتي ثعأع کٗ ‪،‬‬
‫اگؽ ٘‪ٛ‬اپيّبي ا‪ ٚ‬تست تأثيؽ تؽاکُ پػيؽي لؽاؼ گيؽظ ‪ ،‬چگ‪ ٗٔٛ‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ تدؽثي ‪ٚ ،‬اؼظ ػًّ ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫ثٗ ظٌيً ؼفتبؼ ضبو ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬کٗ ثٗ اؼتفبع ‪ٚ‬اثكتٗ ِي ثبنع ‪ ،‬قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ت‪ٛ‬قّ نبضى تأثيؽ تؽاکُ‬
‫پػيؽي ‪ ،‬لبثً اّْيٕبْ ٔيكت‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ؾِبٔي کٗ ثٗ قؽػت ي‪ٛ‬ت ِي ؼقع ‪ ،‬يک ظقتگبٖ أعاؾٖ گيؽي تأثيؽ‬
‫‪ek‬‬
‫اؼتفبع ‪ ،‬آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک ٘‪ٛ‬اپيّب ؼا فؽاُ٘ ِي کٕع‪ .‬ايٓ ٔكجت قؽػت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ ٚ‬قؽػت ي‪ٛ‬ت ؼا ثٗ ازتؽاَ‬
‫فيؿيک ظاْ اقتؽاٌيبيي آلبي اؼٔكت ِبش‪ ، )1030 – 1019( 1‬ػعظ ِبش ٔبِيعٖ أع‪:‬‬
‫‪.ir‬‬

‫قؽػت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا‬


‫ػعظ ِبش‬
‫قؽػت ي‪ٛ‬ت‬

‫ثٗ ظٌيً ٔكجت ٘ؽ ظ‪ ، ٚ‬قؽػت ِي ثبنع ‪ ،‬ػعظ ِبش ثي ثؼع اقت‪ْ .‬ؽازي ٘‪ٛ‬اپيّب ثؽاي پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ظؼ قؽػت‬
‫٘بي قبة ق‪ٔٛ‬يک (تمؽيجبً تّبَ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ِكبفؽي) ظؼ اػعاظ ِبش پبييٓ تؽ اؾ يک ‪ ،‬پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕٕع (‪)M < 1‬‬
‫؛ ظؼ زبٌي کٗ ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ٛ٘ ٚ‬اپيّبي کبٔک‪ٛ‬ؼظ ‪ ،‬ت‪ٛ‬أبيي پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ اػعاظ ِبش ثيم اؾ يک ‪ ،‬ؼا‬
‫ظاؼٔع (‪.)M>1‬‬

‫‪Ernest Mach 1‬‬

‫‪51‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اهواج فشار در ُوا‬ ‫‪1.2.2‬‬

‫تفب‪ٚ‬ت ايٍي ظؼ ‪ٚ‬اثكتٗ ث‪ٛ‬ظْ پعيعٖ ٘ب ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب قؽػت ٘بي پؽ‪ٚ‬اؾ قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ ٚ‬ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ِّ ،‬کٓ‬
‫اقت اؾ ٌسبٔ کيفيت ت‪ٛ‬قّ ِهب٘عٖ ي اِ‪ٛ‬اج ي‪ٛ‬ت يب فهبؼ ٔبني اؾ ف‪ٛ‬ايً ِٕظُ اؾ يک ِٕجغ ٔمٓٗ ي فؽَي‬
‫ت‪َٛ‬ير ظاظٖ نعٖ ثبنع (نکً ‪ .)3-.‬اگؽ ِٕجغ ظؼ زؽکت ٔجبنع ‪ ،‬أتهبؼ اِ‪ٛ‬اج ي‪ٛ‬ت ثٗ ي‪ٛ‬ؼت گ‪ٛ‬ي نکً ‪ ،‬ظؼ‬
‫تّبَ خ‪ٙ‬ت ٘ب ‪ ،‬ظؼقؽػت ي‪ٛ‬ت ِي ثبنع‪ .‬ؾِبٔي کٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت يک قٓر ظ‪ ٚ‬ثؼعي تکثيؽ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ِ ،‬الزظٗ‬
‫ِي گؽظظ ‪ ،‬اِ‪ٛ‬اخي پي ظؼ پي ظايؽٖ اي ‪ِٕ ،‬جكّ ن‪ٔٛ‬عٖ نکً ِي گيؽظ ‪ِ ،‬بٕٔع اِ‪ٛ‬اخي کٗ اؾ أعاضتٓ قٕگ ظؼ‬
‫ظاضً آة تهکيً ِي گؽظظ (نکً ‪.)3-.a‬‬
‫‪w‬‬

‫زبي ِٕجغ ؼا ظؼ زؽکت (اؾ چپ ثٗ ؼاقت) اؾِيبْ ٘‪ٛ‬اي قبکٓ ‪ ،‬ظؼ قؽػتي پبييٓ تؽ اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت ‪ ،‬ثٗ‬
‫‪w‬‬
‫ايٓ ِؼٕب کٗ کُ تؽ اؾ قؽػت أتهبؼ اِ‪ٛ‬اج فهبؼي ‪ ،‬کٗ اؾ آْ ِٕجغ ٔبني ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ِ ،‬الزظٗ کٕيع (نکً ‪.)3-.b‬‬
‫‪w‬‬
‫نکً ٔهبْ ظاظٖ نعٖ ‪ِٛ ،‬لؼيت آٔي ِٕجغ ظؼ ِکبْ ٔهبْ ظاظٖ نعٖ ؼا ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب اِ‪ٛ‬اج ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ‪ ،‬ؾِبٔي کٗ ِٕجغ‬
‫ظؼ ِکبٔي ِٕبقت ‪ ،‬اؾ ِكيؽ پؽ‪ٚ‬اؾل ث‪ٛ‬ظٖ اقت ‪ ،‬ؼا ‪ٚ‬يف ِي کٕع (اؾ ‪ 1‬تب ‪ّ٘ .)4‬بْ ْ‪ٛ‬ؼ وٗ ِٕجغ ظؼ يه‬
‫‪.c‬‬
‫قؽػت پبييٓ تؽ اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت ظؼ زبي زؽوت اقت ‪ ،‬ضّ ِ‪ٛ‬ج ظؼ ِكيؽ پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ّ٘ ،‬يهٗ ظؼ اِتعاظ ِٕجغ ِي‬
‫ثبنع‪ .‬ثٕبثؽايٓ اگؽ ‪ٛ٘ ،‬اپيّبيي ثب قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يه ‪ ،‬ثٗ ثيٕٕعٖ اي ٔؿيه ن‪ٛ‬ظ ‪ ٗٔ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ظيعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثٍکٗ‬
‫‪ar‬‬
‫ت‪ٛ‬قّ ا‪ ٚ‬نٕيعٖ ُ٘ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ايٓ ِ‪ٛ‬ؼظ چٕعاْ ْ‪ٛ‬ي ّٔي وهع ‪ ،‬اگؽ ِٕجغ ِتسؽن ثٗ ظؼقتي ظؼ قؽػت ي‪ٛ‬ت زؽوت وٕع (نىً ‪-.c‬‬
‫‪ .)3‬پؽ‪ٚ‬اؾ يه ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ ِبش يه (ػعظ يه) ثب اِ‪ٛ‬اج ي‪ٛ‬تي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ‪ ،‬ظؼ يک ِكيؽ ؼلبثت ِي وٕٕع‪ .‬ايٓ‬
‫اِ‪ٛ‬اج ظؼ ظاضً يه ضّ ِ‪ٛ‬ج ل‪ٛ‬ي ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ٘‪ٛ‬اپيّب ِتؽاوُ نعٖ أع‪ّ٘ .‬بْ گ‪ ٗٔٛ‬وٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ ثيٕٕعٖ ٔؿظيه ِي‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ِّ ،‬ىٓ اقت ِهب٘عٖ ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اِب ثؽاي ا‪ ٚ‬لبثً نٕيعْ ٔط‪ٛ‬ا٘ع ث‪ٛ‬ظ تب ؾِبٔي وٗ ّ٘ؽاٖ ثب يعاي غؽل ػج‪ٛ‬ؼ‬
‫وٕع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫زبي ثٗ ِ‪َٛٛ‬ع ٘‪ٛ‬اپيّبيي وٗ ظؼ يه قؽػت ثيم تؽ اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت ‪ ،‬ظؼ زؽوت ثبنع ‪ِ ،‬ي پؽظاؾيُ ‪ ،‬ثٗ‬
‫ايٓ ِؼٕب وٗ (نىً ‪ M >1 )3-.d‬ثبنع‪ .‬تّبَ خج‪٘ ٗٙ‬بي ِ‪ٛ‬ج ِت‪ٛ‬اٌي ايدبظ نعٖ ٘‪ٛ‬اپيّب ظاؼاي قؽػت کُ تؽي‬
‫ٔكجت ثٗ ُ٘ ٘كتٕع ‪ ٚ ،‬ثٗ ظٌيً قؽػت پبييٓ آْ ٘ب ‪ّٔ ،‬ي ت‪ٛ‬إٔع اؾ يکعيگؽ پيهي گيؽٔع‪ .‬ظؼ ٔتيدٗ ‪ ،‬ظؼ ٘ؽ‬
‫ِ‪ٛ‬لؼيت پي ظؼ پي ‪ ،‬يک ٘‪ٛ‬اپيّب کٗ ظؼ قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕع ثيؽ‪ ٚ ، ْٚ‬خٍ‪ ٛ‬تؽ اؾ خج‪٘ ٗٙ‬بي ِ‪ٛ‬ج‬
‫ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ت‪ٛ‬قّ ض‪ٛ‬ظ ‪ِ ،‬ي ثبنع‪.‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هوج فشار‬

‫گستزٍ ي هوج‬
‫در سزعت صوت‬

‫گستزٍ شعاع‬
‫‪ a‬سزعت صوت × ‪ t‬سهاى = ‪r‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ِٕجغ ي‪ٛ‬ت ظؼ زبٌت قبکٓ ‪M = 0 ،‬‬
‫ِٕجغ ظؼ زبي زؽکت ظؼ قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪،‬‬
‫‪M<1‬‬
‫ِٕجغ ظؼ زبي زؽکت ظؼ قؽػت ي‪ٛ‬ت ‪،‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪M=1‬‬
‫ِٕجغ ظؼ زبي زؽکت ثب قؽػت ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ‪،‬‬
‫‪M>1‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫پوشش دايزٍ اي = خط هاخ‬
‫‪.ir‬‬

‫نکً ‪ 3-.‬گكتؽٖ ي ِ‪ٛ‬ج فهبؼ‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تّبَ خج‪٘ ٗٙ‬بي ِ‪ٛ‬ج ِؽکت ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ يک قٓر ِطؽ‪ْٚ‬ي نکً ‪ ،‬کٗ ثٗ آْ ِطؽ‪ِ ِٚ‬بش‪ 1‬گفتٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪،‬‬
‫ازبْٗ نعٖ اقت ‪ ،‬کٗ ّ٘ؽاٖ ثب ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ زبي زؽکت اقت‪٘ .‬ؽ اضتالٌي يب ِ‪ٛ‬ج يعاي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ظؼ زع‪ٚ‬ظ‬
‫ِطؽ‪ِ ِٚ‬بش ‪ِ ،‬سع‪ٚ‬ظ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ٔ .‬يّكبؾ ِطؽ‪ ِٚ‬ؼا ‪ ،‬ؾا‪ٚ‬يٗ ي ِبش‪ِ 2‬ي ٔبِٕع‪٘ .‬ؽ چٗ ؾا‪ٚ‬يٗ ي ِبش ک‪ٛ‬چک تؽ‬
‫ثبنع ‪ٛ٘ ،‬اپيّب قؽيغ تؽ پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕع‪ .‬ظؼ ٔ‪ٛ‬ازي ثيؽ‪ ْٚ‬اؾ ِطؽ‪ِ ِٚ‬بش ‪ٛ٘ ،‬ا ت‪ٛ‬قّ زؽکت ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬ثي تأثيؽ‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ظؼ ثسث پيم لًع ظانتيُ ‪ِ ،‬فب٘يُ ايٍي پعيعٖ ٘بي خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ؼا اؼائٗ ظ٘يُ ‪ ،‬ثؽاي ايٓ کٗ‬
‫‪w‬‬
‫ظؼک قبظٖ اي اؾ ؼفتبؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ قؽػت ٘بي ثبال ؼا ثٗ ظقت ثيب‪ٚ‬ؼيُ‪.‬‬

‫ضزبَ تزاکن (شک تزاکن)‬ ‫‪1.2.1‬‬


‫‪w‬‬

‫تست نؽايّ ِؼيٕي ‪ ،‬تؽاکُ پػيؽي يک قيبي ِبٕٔع ٘‪ٛ‬ا ‪ِّ ،‬کٓ اقت زبٌت آْ ؼا ‪ٔ ،‬بگ‪ٙ‬بٔي تغييؽ ظ٘ع‪ .‬يک‬
‫‪w‬‬
‫ّٔ‪ ٗٔٛ‬ي ثبؼؾ ‪ ،‬أفدبؼ ِ‪ٛ‬ج ِي ثبنع (قؽ ‪ ٚ‬يعاي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ)‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫اِ‪ٛ‬اج ي‪ٛ‬ت أسؽافبت ک‪ٛ‬چکي ؼا ِٓؽذ ِي کٕٕع ‪ ،‬کٗ ثب قؽػت ي‪ٛ‬ت ِٕتهؽ ِي ن‪ٔٛ‬ع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪،‬‬
‫أسؽافبت ٔبگ‪ٙ‬بٔي ثب اِ‪ٛ‬اج أفدبؼي ‪ ،‬کٗ ِّکٓ اقت ظؼ قؽػت ٘بي ثيم اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت ‪ِٕ ،‬تهؽ ن‪ٔٛ‬ع ‪،‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ٚ‬اثكتٗ أع‪ .‬ثٗ ظٌيً گؽاظيبْ ثؿؼگ فهبؼ ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬قّ ايٓ چٕيٓ اِ‪ٛ‬اج ؼش ِي ظ٘ع ‪ ،‬آْ ٘ب ؼا ثٗ ي‪ٛ‬ؼت يک‬
‫يعاي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک‪ِ 3‬ي ت‪ٛ‬اْ نٕيع ‪ ٚ ،‬ايٓ پعيعٖ ؼا ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ تؽاکُ پػيؽ‪ِ 4‬ي ٔبِٕع‪ .‬يک ِثبي آنٕب ‪ ،‬پعيعٖ ي‬
‫‪ge‬‬
‫يعاي ي‪ٛ‬ت‪ 5‬اقت ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬قّ پؽ‪ٚ‬اؾ قؽيغ ٘‪ٛ‬اپيّب ؼش ِي ظ٘ع‪.‬‬

‫ضزبَ ي تزاکن پذيز عوودي‬


‫‪ek‬‬

‫يک ٌ‪ ٌٗٛ‬ضيبٌي کٗ ظؼ ظاضً آْ زؽکت خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا قؽيغ تؽ اؾ قؽػت ي‪ٛ‬ت ثبنع ‪ M > 1 ،‬ؼا ِالزظٗ‬
‫کٕيع(نکً ‪ .)3-0‬ظؼ ثؼُي اؾ لكّت ٘بي ٌ‪ ، ٌٗٛ‬يک پعيعٖ ي ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ي تؽاکُ پػيؽ ‪ِّ ،‬کٓ اقت ِبٕٔع‬
‫‪.ir‬‬
‫يک خج‪ ٗٙ‬ي ِ‪ٛ‬ج قبکٓ ثٗ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ آيع‪.‬‬

‫ثيم تؽيٓ تأثيؽ لبثً ت‪ٛ‬خٗ ايٓ اقت کٗ ظؼ يک ؾِبْ يکكبْ ‪ ،‬افؿايم ٔبگ‪ٙ‬بٔي فهبؼ ‪ ٚ‬چگبٌي ؼا ثب ُ٘ ظانتٗ‬
‫ثبنيُ (فهبؼ اقتبتيکي) (‪ ، )p2 > p1‬ايٓ پعيعٖ ؼا َؽثٗ تؽاکُ پػيؽ ِي ٔبِٕع‪.‬‬

‫‪Mach cone 1‬‬


‫‪Mach angle 2‬‬
‫‪Supersonic bang 3‬‬
‫‪Compression shockwave 4‬‬
‫‪( Sonic boom 5‬أفدبؼ ي‪ٛ‬ت يب نکكتٓ ظي‪ٛ‬اؼ ي‪ٛ‬تي)‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪p2 > p1‬‬
‫‪ς2 > ς1‬‬
‫‪t2 > t1‬‬
‫!‪Tt2 > Tt1‬‬
‫‪Pt2 > Pt1‬‬
‫ضزبَ‬

‫ِتغيؽ زبٌت‬ ‫پيم اؾ َؽثٗ‬ ‫پف اؾ َؽثٗ‬


‫فهبؼ‬ ‫‪P1 , Pt1‬‬ ‫‪P2 , Pt2‬‬
‫‪w‬‬
‫ظِب‬ ‫‪t1 , Tt1‬‬ ‫‪t2 , Tt2‬‬
‫‪ς1‬‬ ‫‪ς2‬‬
‫‪w‬‬
‫چگبٌي‬

‫نکً ‪َ 3-0‬ؽثٗ تؽاکُ پػيؽ ػّ‪ٛ‬ظي‬


‫‪w‬‬

‫أؽژي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ثؽاي تؽاکُ خؽيبْ ‪ ،‬اؾ أؽژي خٕجهي کٗ ‪ ،‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي تكطيؽ نعٖ ي خؽيبْ ثبالي ِ‪ٛ‬ج‬
‫‪.c‬‬
‫َؽثٗ ‪ ،‬اقتطؽاج ِي گؽظظ‪ .‬ظؼ ٔتيدٗ ‪ ،‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ؾِبٔي کٗ اؾ ضّ ِ‪ٛ‬ج‪ 1‬ػج‪ٛ‬ؼ ِي کٕع ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ٔبگ‪ٙ‬بٔي‬
‫قؽػت آْ کب٘م ِي يبثع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬تّبَ أؽژي خٕجهي ثٗ أؽژي فهبؼي تجعيً ّٔي ن‪ٛ‬ظ‪ِ .‬هب٘عٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ ،‬کٗ ِمعاؼي ثٗ گؽِبي (غيؽ لبثً اقتفبظٖ) تجعيً ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ظِبي ايكتبيي ثيم تؽ اؾ نؽايّ ايعٖ آي ‪،‬‬
‫افؿايم ِي يبثع (‪ .)t2 > t1‬ظؼ تئ‪ٛ‬ؼي تؽِ‪ٛ‬ظيٕبِيک ‪ ،‬خؽيبْ آيؿٔتؽ‪ٚ‬پيک‪ٔ 2‬بِيعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫ثؽ ضالف افؿايم ظِبي اقتبتيکي ‪ ،‬ظؼ ٕ٘گبَ ػج‪ٛ‬ؼ اؾ َؽثٗ ‪ ،‬ظِبي ٍِٓك تغييؽ ّٔي کٕع ‪ .tt2 = tt1 ،‬ػٍت‬
‫ايٓ اقت کٗ أؽژي خؽيبْ ‪ ،‬اگؽ ‪ ٗٔ ،‬گؽِب ‪ ٗٔ ٚ‬کبؼ ِکبٔيکي اَبفٗ ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬يب اؾ آْ اقتطؽاج ن‪ٛ‬ظ‪ ،‬ثبثت ثبلي ِي‬
‫‪ek‬‬
‫ِبٔع‪ .‬ثٗ ػجبؼت ظيگؽ ‪ ،‬أؽژي ظاضً قيكتُ ِسً‪ٛ‬ؼ نعٖ ‪ّٔ ،‬ي ت‪ٛ‬أع ٔبپعيع ن‪ٛ‬ظ‪ ٚ .‬ظِبي ٍِٓك ّٔبيٕعٖ ي أؽژي‬
‫ِي ثبنع‪ .‬أؽژي ٍِٓك خؽيبْ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ػبظي ت‪ٛ‬قّ ظ‪ ٚ‬ػجبؼت ت‪َٛ‬ير ظاظٖ نعٖ اقت‪:‬‬
‫‪.ir‬‬

‫اٌف) ِست‪ٛ‬اي گؽِبي آْ (ِؼّ‪ٛ‬الً آٔتبٌپي ِهطى ِي کٕع) ‪ ، cp t‬کٗ ثؽاثؽ اقت ثب ِدّ‪ٛ‬ع أؽژي ظاضٍي‬
‫‪ cv t‬کٗ ت‪ٛ‬قّ زؽکت ِ‪ٌٛ‬ک‪ٌٛ‬ي ثٗ ػال‪ ٖٚ‬ي أؽژي فهبؼي خؽيبْ ‪ِ p ρ ،‬ي ثبنع‪.‬‬

‫ة) أؽژي خٕجهي خؽيبْ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ قؽػت آْ ‪ V ،‬ثيبْ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪.V2/2‬‬

‫اگؽ خؽيبْ آ‪ٚ‬ؼظٖ نعٖ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ کبًِ قبکٓ ثبنع ‪ ،‬کٗ ‪ ، V = 0‬أؽژي خٕجهي ثؽاي افؿايم آٔتبٌپي تجعيً‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ٍِٓك يب آٔتبٌپي قک‪ ، cp tt ْٛ‬ت‪ٛ‬قّ ظِبي ٍِٓك ‪ tt‬يب قک‪ ْٛ‬نکً ِي گيؽظ‪ .‬ايٓ يک‬

‫‪ِ :Shock front 1‬ؽؾ ِيبْ اضتالي ظ‪ ٚ‬فهبؼ کٗ ت‪ٛ‬قّ يک أفدبؼ ثٗ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ِي آيع‪.‬‬
‫‪Isentropic 2‬‬

‫‪53‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫فؽَيٗ ي ضيبٌي اقت ‪ّ٘ ،‬بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ گبؾ پي‪ٛ‬قتٗ ي خؽيبْ ػج‪ٛ‬ؼي اؾ َؽثٗ ‪ ،‬اِب ٔظؽيٗ ِّکٓ اقت ث‪ٙ‬تؽ ثؽاي‬
‫ف‪ّٙ‬يعْ پعيعٖ ٘بي أؽژي ثٗ کبؼ ؼ‪ٚ‬ظ‪ .‬پف اؾ ػج‪ٛ‬ؼ اؾ ضّ ِ‪ٛ‬ج ‪ ،‬فهبؼ ‪ ٚ‬چگبٌي ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ٔبگ‪ٙ‬بٔي افؿايم ِي‬
‫يبثع ‪ّ٘ ،‬چٕيٓ ثبػث افؿايم ظِبي ايكتبيي ‪ ٚ t‬قپف ِست‪ٛ‬اي گؽِبيي ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ظؼ يک ؾِبْ ‪ ،‬قؽػت ‪ ٚ‬أؽژي‬
‫خٕجهي کب٘م ِي يبثع‪ .‬اگؽ گؽِب ؼاٖ فؽاؼي ٔعانتٗ ثبنع ‪ ،‬ظِبي ٍِٓك ظؼ ٘ؽ ظ‪ْ ٚ‬ؽف َؽثٗ ثؽاثؽ ِي ن‪ٛ‬ظ‬
‫(‪.)cp tt1 = cp tt2‬‬

‫ِمبيكٗ ي ضً‪ٛ‬ييبت ظِبي اقتبتيکي ظؼ ثبال ثيبْ نع ‪ ،‬فهبؼ ايكتبيي ثب ػج‪ٛ‬ؼ خؽيبْ اؾ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي کب٘م‬
‫‪q‬‬ ‫ض‪ٛ‬ا٘ع يبفت‪ .‬ثٗ يبظ ِي آ‪ٚ‬ؼيُ کٗ فهبؼ ٍِٓك ‪ ،‬تؽکيجي اؾ فهبؼ اقتبتيکي ‪ ٚ p‬فهبؼ ظيٕبِيکي ‪1 2 ρV2‬‬
‫‪w‬‬

‫اقت(‪ ρ‬چگبٌي ‪ V ٚ‬قؽػت)‪ .‬اگؽ ُ٘ ٘يچ گؽِبيي ‪ ،‬اؾ خؽيبْ اقتطؽاج ٔه‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثب ايٓ زبي ِجبظٌٗ ي گؽِبيي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ظؼ ظاضً ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ي ثكيبؼ ٔبؾک ‪ٚ ،‬الغ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثٗ قجت کٕعي فؽايٕع ‪ ،‬ثع‪ ْٚ‬گؽِبي اَبفٗ ‪ ،‬ثٍکٗ ّ٘ؽاٖ ثب‬
‫آْ ‪ ،‬اتفبق ّٔي افتع‪ .‬ظؼ ؼاقتبي ايٓ ِّبٔؼت خؽيبْ ‪ ،‬اؾ ؼقيعْ ثٗ ِيؿاْ ِمع‪ٚ‬ؼ فهبؼ ‪ ٚ‬چگبٌي ثع‪ ْٚ‬گؽِبي‬
‫‪w‬‬
‫اَبفٗ ‪ ،‬فؽايٕع نجيٗ خؽيبٔي ظؼ ظاضً يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ػًّ ِي کٕع ‪ ،‬کٗ گؽِب ثٗ ظٌيً ايٓکبک اتالفي ‪ ،‬ثٗ خؽيبْ‬
‫ِٕتمً ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫ثبيع ت‪ٛ‬خٗ ظانت کٗ ِيؿاْ افت ظؼ فهبؼ ٍِٓك ّ٘ؽاٖ ثب افؿايم ػعظ ِبش ظؼ خٍ‪ٛ‬ي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي افؿايم ِي‬
‫‪ar‬‬
‫يبثع‪ .‬ايٓ ٔکتٗ ‪ ،‬ؾِبٔي کٗ ظؼ أتطبة ٔ‪ٛ‬ع ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي يک ٘‪ٛ‬اپيّبي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِي ثبنع ‪ ،‬اقت‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫يک ‪ٚ‬يژگي ظيگؽ َؽثٗ تؽاکُ پػيؽ ػّ‪ٛ‬ظي ايٓ اقت کٗ‪:‬‬

‫اٌف) خؽيبْ پبييٓ ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ‪ ،‬خؽيبٔي اقت ّ٘يهٗ قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ ٚ ،‬قؽػت خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬خؽيبْ‬
‫‪ek‬‬
‫ثبالي َؽثٗ اقت‪.‬‬

‫ة) خؽيبْ ‪ ،‬ؼاقتبي ض‪ٛ‬ظ ؼا ظؼ ػج‪ٛ‬ؼ اؾ َؽثٗ تغييؽ ّٔي ظ٘ع‪.‬‬


‫‪.ir‬‬

‫ثٗ ظٌيً ‪ٚ‬اکٕم زكبـ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي خت ‪ ،‬ثؽاي اضتالالت خؽيبْ ‪ ،‬افت ظؼ فهبؼ ٍِٓك ‪ٔ ،‬گؽأي ثؿؼگي ثؽاي‬
‫ْؽاذ ٘‪ٛ‬اپيّبي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِي ثبنع‪ .‬ثٗ ايٓ ِ‪َٛٛ‬ع ظؼ ثطم ٘بي آيٕعٖ ض‪ٛ‬ا٘يُ پؽظاضت‪ .‬پيم اؾ آْ ‪ِ ،‬ب‬
‫ثسث ض‪ٛ‬ا٘يُ کؽظ ‪ ،‬کٗ چٓ‪ٛ‬ؼ يک خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِي ت‪ٛ‬أع ثبػث کب٘م ثيم تؽ ث‪ٙ‬ؽٖ ‪ٚ‬ؼي ثب ػج‪ٛ‬ؼ اؾ‬
‫يک َؽثٗ تؽاکُ پػيؽ ِبيً ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬يک ؼ‪ٚ‬ني کٗ ٔگؽأي ؾيبظي ظؼ ْؽازي يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ايدبظ‬
‫کؽظٖ اقت‪.‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ضزبَ تزاکن پذيز هايل‬

‫يک ‪ٚ‬يژگي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي کٗ پيم اؾ ايٓ ثسث نع ‪ ،‬قٓر يبف ِبٕٔع ضّ ِ‪ٛ‬ج اقت ‪ ،‬کٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت‬
‫ػّ‪ٛ‬ظي ظؼ ؼاقتبي خؽيبْ ِي ثبنع ‪ ٚ ،‬ؾِبٔي کٗ خؽيبٔي اؾ ضّ ِ‪ٛ‬ج ِي گػؼظ ‪ ،‬تغييؽ خ‪ٙ‬ت ّٔي ظ٘ع‪ .‬ثب ايٓ‬
‫‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظؼ ِ‪ٛ‬اؼظ کبؼثؽظي ثكيبؼي ‪ ،‬يک خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِدج‪ٛ‬ؼ ِي ن‪ٛ‬ظ کٗ ؼاقتبي ض‪ٛ‬ظ ؼا تغييؽ ظ٘ع ‪،‬‬
‫ثؽاي ّٔ‪ ، ٗٔٛ‬ؾِبٔي کٗ ثٗ يک ثبي ٔؿظيک ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ تأثيؽات ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ فيؿيک ِسٍ ‪ ،‬يک خبثٗ خبيي‬
‫خؽيبْ ؼش ِي ظ٘ع‪ .‬خبيي کٗ ايٓ ؼ‪ٚ‬يعاظ ؼش ِي ظ٘ع ‪ ،‬يک ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ اي کٗ ظؼ ثؼُي ؾا‪ٚ‬يٗ ٘بي ِبيً ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ّ٘ؽاٖ ثب ؼخ‪ٛ‬ع ثٗ ؼاقتبي خؽيبْ آؾاظ ‪ ،‬گكتؽل ِي يبثع‪ .‬يک ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ‪ ُ٘ ،‬چٕيٓ اگؽ يک گبؾ ثبنع ‪،‬‬
‫تهکيً ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ظؼ قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ظؼ ْ‪ٛ‬ي يک ظي‪ٛ‬اؼ خؽيبْ ظاؼظ ‪ِ ،‬دج‪ٛ‬ؼ ِي ن‪ٛ‬ظ تب ظؼ يک‬
‫‪w‬‬
‫گ‪ٛ‬نٗ ي ثؽاِعٖ تغييؽ ؼاقتب ظ٘ع (نکً ‪ .)3-0‬ثٗ قجت ؾا‪ٚ‬يٗ ي ِبيً َؽثٗ ‪( ،‬ثؽ ضالف ؾا‪ٚ‬يٗ ي ػّ‪ٛ‬ظي يک‬
‫َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي) ايٓ ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ‪ ،‬يک َؽثٗ تؽاکُ پػيؽ ِبيً‪ٔ 1‬بَ گػاؼي نعٖ اقت‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫تفب‪ٚ‬ت ايٍي آْ اؾ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬تغييؽ ظؼ ؼاقتب ‪ ،‬ظؼ ؾِبٔي کٗ خؽيبْ اؾ خج‪ ٗٙ‬ػج‪ٛ‬ؼ ِي کٕع ‪ ،‬اقت‪ .‬اِب‬
‫‪.c‬‬
‫ضبٌت ٔبپبيعاؼي ٘بي گبؾ (فهبؼ ‪ ،‬چگبٌي ‪ ،‬ظِب ‪ )... ٚ‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ يکكبٔي ثب َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي تغييؽ ِي کٕٕع ‪ ،‬اگؽ چٗ‬
‫اّ٘يت تغييؽات ثكيبؼ کُ ثبنع‪ .‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ کٍي ‪ ،‬نعت َؽثٗ ِبيً ثٗ ثؿؼگي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ّٔي ثبنع ‪ ٚ ،‬ثٗ ّ٘يٓ‬
‫‪ar‬‬
‫ي‪ٛ‬ؼت ثؽاي افت ظيٕبِيک قيبي ِي ثبنع‪ .‬ايٓ ٔتيدٗ اي ثؿؼگ اقت ‪ ،‬چؽا کٗ ِف‪َ َٛٙ‬ؽثٗ ِبيً ‪ ،‬ثكيبؼ ثؽاي‬
‫ْؽاذ ٘‪ٛ‬اپيّبي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک خبٌت ِي ثبنع‪ .‬ضً‪ٛ‬ييت ظيگؽ َؽثٗ ِبيً ايٓ اقت کٗ ‪ ،‬خؽيبْ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ کٍي‬
‫‪ge‬‬
‫ظؼ زبٌت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک اؾ َؽثٗ ػج‪ٛ‬ؼ کؽظٖ ‪ ،‬اگؽ چٗ ػعظ ِبش کب٘م يبفتٗ ثبنع ‪ ،‬ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ‪ٚ M2 < M1‬‬
‫٘ؽ ظ‪ M1 > 1 ٚ M2 > 1 ٚ‬ثبنٕع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫ضزبَ هايل‬
‫‪.ir‬‬

‫ضزبَ عوودي‬

‫نکً ‪ 3-0‬خؽيبْ کٕبؼي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک‬

‫‪ِٛ )a‬ج َؽثٗ پي‪ٛ‬قتٗ‬


‫‪ِٛ )b‬ج َؽثٗ ِٕفًً‬

‫‪Oblique compression shock 1‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫نيت َؽثٗ ِبيً ّٔي ت‪ٛ‬أع ثٗ ٘يچ ؾا‪ٚ‬يٗ ي ٍِٓمي ثؽقع ‪ ،‬ؾيؽا يک ‪ٚ‬اثكتگي ِٕسًؽ ثفؽظي ِيبْ ػعظ ِبش‬
‫خؽيبْ آؾاظ ‪ ، M1‬خؽيبْ ثبالي َؽثٗ ‪ ٚ ،‬ؾا‪ٚ‬يٗ ي أسؽاف خؽيبْ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظاؼظ‪ .‬اگؽ قؽػت خؽيبْ کب٘م يبفتٗ ‪،‬‬
‫ؾيؽ ک‪ٛ‬چک تؽيٓ ػعظ ِبش ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثبنع ‪ ،‬يب أسؽاف خؽيبْ اؾ ثيم تؽيٓ ؾا‪ٚ‬يٗ تدب‪ٚ‬ؾ کٕع ‪ ،‬آْ گبٖ‬
‫نؽايّ ثؽاي َؽثٗ ِبيً ٍِٓ‪ٛ‬ة ‪ ،‬ثيم اؾ ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ٔعاؼظ‪ .‬ظؼ ايٓ ؼ‪ٚ‬يعاظ َؽثٗ ِبيً قبثك ‪ٔ ،‬بگ‪ٙ‬بْ ثٗ خؽيبْ ثبال‬
‫خ‪ٙ‬م ِي يبثع ‪ ،‬تغييؽات ضً‪ٛ‬ييت ؼا ثؽاي ثؽگهت ثٗ َؽثٗ تؽاکُ پػيؽ ػّ‪ٛ‬ظي فؽاُ٘ ِي کٕع ‪ ،‬ظقت کُ‬
‫ٔؿظيک ثٗ ظي‪ٛ‬اؼ ‪ ،‬افؿايم لبثً ت‪ٛ‬خٗ ظؼ افت خؽيبْ ‪ِ ،‬الزظٗ ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪ .)3-0b‬اگؽ نؽايّ َؽثٗ ‪ِ ،‬بيً‬
‫ِالزظٗ ن‪ٛ‬ظ ‪َ ،‬ؽثٗ اي کٗ پف اؾ آْ ‪ِٕ ،‬فًً ٔبِيعٖ نعٖ اقت ‪ ،‬ثؽ ضالف پي‪ٛ‬قتٗ ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪2‬‬
‫جزياى سوپزسوًيک بز روي گوٍ‪ 1‬و هخزوط‬ ‫‪1.2.3‬‬
‫‪w‬‬
‫ظؼ ْؽازي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬اي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬نؽايّ خؽيبْ ثؽ ؼ‪ٚ‬ي گ‪ِ ٚ ٖٛ‬طؽ‪ ِٚ‬ثكيبؼ ِ‪ ُٙ‬اقت ‪ّ٘ ،‬بْ‬
‫‪w‬‬
‫ْ‪ٛ‬ؼ کٗ ظاؼاي ٕ٘عقٗ ي قبظٖ ي ثعٔٗ ٘ب ِي ثبنٕع ‪ ،‬قبضت آْ ٘ب ٔيؿ ٔكجتبً قبظٖ اقت‪ .‬ثٗ ِب اخبؾٖ ظ٘يع کٗ اثتعا‬
‫ثٗ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثؽ ؼ‪ٚ‬ي يک گ‪ ٖٛ‬ثپؽظاؾيُ‪ .‬ايٓ ‪ٚ‬قيٍٗ ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬اي ثكيبؼي اؾ‬
‫‪.c‬‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي خٕگي ِعؼْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ِ ،‬بٕٔع ‪ ٚ Su-27 ، MiG-29 ، F-14 ، F-15‬ظؼ ٘‪ٛ‬اپيّبي‬
‫ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِكبفؽثؽي کبٔک‪ٛ‬ؼظ ًٔت نعٖ اقت‪.‬‬
‫‪ar‬‬

‫فؽٌ ِي کٕيُ ‪ ،‬کٗ يک گ‪ ٖٛ‬ي ٔبِسع‪ٚ‬ظ ْ‪ٌٛ‬ي ؼا ‪ ،‬اؾ کٕبؼ ‪ِ ،‬الزظٗ ِي کٕيُ ‪ ،‬آْ ؼا ظؼ خؽيبْ گبؾ‬
‫ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک غ‪ٚ ْٗٛ‬ؼ ِي کٕيُ (نکً ‪ .)3-11a‬نؽايّ خؽيبْ ظؼ ايٓ خب ‪ّ٘ ،‬بٕٔع خؽيبْ کٕبؼي ث‪ٛ‬ظٖ ‪ ،‬کٗ‬
‫‪ge‬‬
‫ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ‪ ،‬پف اؾ ػج‪ٛ‬ؼ اؾ ضّ ِ‪ٛ‬ج ‪ ،‬ظؼ ّ٘ٗ خب ِّبـ ثؽ قٓر ِمٓغ گ‪ ٖٛ‬اقت‪ ،‬پيم اؾ ايٓ ثسث کؽظٖ‬
‫ايُ‪ .‬ثٗ ظٌيً تأثيؽ تؽاکُ َؽثٗ ‪ْ ،‬ؽذ ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ‪ ،‬خؽيبْ پبييٓ َؽثٗ ثيم تؽ اؾ خؽيبْ ثبال ‪ِ ،‬تؽاکُ اقت‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫اگؽ ؾا‪ٚ‬يٗ ي گ‪ ٖٛ‬ثٗ ثيم تؽيٓ ِيؿاْ ِّکٓ ثؽاي ػعظ ِبش ِطً‪ٛ‬و افؿايم يبثع ‪َ ،‬ؽثٗ ِبيً ثيم اؾ ايٓ‬
‫پي‪ٛ‬قتٗ ٔط‪ٛ‬ا٘ع ِبٔع ‪ ،‬اِب خ‪ٙ‬م ٔبگ‪ٙ‬بٔي خؽيبْ ثبال تهکيً يک (ِٕفًً) َؽثٗ کّبٔي‪ 3‬ض‪ٛ‬ا٘ع ظاظ‪ .‬ثطم َؽثٗ‬
‫‪.ir‬‬
‫کّبٔي ثٗ قؽػت ظؼ خٍ‪ٛ‬ي ؼأـ ؾا‪ٚ‬يٗ ي گ‪ِ ٖٛ‬بٕٔع يک َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬ثٗ ظٌيً ٔبزيٗ ي ِيبْ َؽثٗ ‪ ٚ‬گ‪ٖٛ‬‬
‫ثؽاي قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يک ػًّ ِي کٕع ‪ ،‬ثٗ ايٓ ِؼٕي کٗ ‪ِ M < 1‬ي ثبنع (نکً ‪ٛٔ .)3-11b‬ازي ِدب‪ٚ‬ؼ‬
‫قٓر َؽثٗ ثٗ ِؽکؿ ٔبزيٗ ي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ِتًً اقت ‪ ،‬افؿايم ضّيعگي ظؼ ؼاقتبي خؽيبْ پبييٓ ثؽاي نکً‬
‫گؽفتٓ َؽثٗ ِبيً ّ٘ؽاٖ ثب ‪ ،‬قؽأدبَ ‪ ،‬أسٓبِ ثٗ يک (کُ ظ‪ٚ‬اَ) ضّ ِبش (ٔهبْ ظاظٖ ٔهعٖ اقت) ِي ثبنع‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Wedge‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Cone‬‬
‫‪Bow shock 3‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫هخزوط‬

‫جزياى غيز هختل‬

‫ضزبَ‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ساب سوًيک‬
‫سوًيک‬
‫شتاب گزفتي بزاي سزعت سوپزسوًيک‬
‫‪.c‬‬
‫نکً ‪ 3-11‬خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثؽ ؼ‪ٚ‬ي گ‪ٖٛ‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ِٛ )a‬ج َؽثٗ ي پي‪ٛ‬قتٗ‬
‫‪ِٛ )b‬ج َؽثٗ ي ِٕفًً‬
‫‪ge‬‬
‫ثٗ ظٌيً افؿايم ِمب‪ِٚ‬ت َؽثٗ ‪ّ٘ ،‬چٕبْ کٗ َؽثٗ ِبيً ثٗ زبٌت ػّ‪ٛ‬ظي ٔؿظيک ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬تب ؾِبٔي کٗ‬
‫َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ظؼ ؼاقتبي خؽيبْ ثٗ ‪ 01‬ظؼخٗ ثؽقع ‪ ،‬ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ‪ ،‬نيت يفؽ ‪ ،‬ثؽ ايٓ اقبـ ٔيؽ‪ٚ‬ي پكبي ِ‪ٛ‬ج‬
‫افؿايم ِي يبثع‪ .‬ثؽاي ْؽازي ٘‪ٛ‬اپيّب ثب ٔيؽ‪ٚ‬ي پكبي ِ‪ٛ‬ج کُ ‪ ،‬ؾا‪ٚ‬يٗ ي ضّ ِ‪ٛ‬ج ثبيع ک‪ٛ‬چک ثبنع‪ .‬ايٓ ٔتيدٗ‬
‫‪ek‬‬
‫ؼا ِي ظ٘ع کٗ ‪ ،‬يؽف ٔظؽ اؾ ػعظ ِبش پؽ‪ٚ‬اؾ ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ثطم ٘بي پ‪ٛ‬ؾٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ٚ‬ثبي ‪ ،‬ثبيع ٌجٗ ي آْ‬
‫٘ب تيؿ ثبنع‪ ُ٘ .‬اکٕ‪ِ ْٛ‬ي ظأيُ کٗ چؽا ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي قبة ق‪ٔٛ‬يک ّ٘ؽاٖ ثب ثطم ٘بي پ‪ٛ‬ؾٖ ي گؽظ نعٖ ‪ ،‬کُ‬
‫‪.ir‬‬
‫تؽ ظؼ يک خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽٔع‪َ :‬ؽثٗ ِ‪ٛ‬ج ِٕفًً ثبػث ثٗ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ آِعْ ٔيؽ‪ٚ‬ي‬
‫پكبي ؾيبظي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ِمعاؼ ؾيبظ آْ ت‪ٛ‬قّ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ خػة ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬چٕبْ کٗ قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ‬
‫ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ٚ‬الؼًب لبثً ظقتؽقي ّٔي ثبنع‪.‬‬

‫ِؼؽفي ِؽق‪ َٛ‬خؽيبْ ؼ‪ٚ‬ي گ‪ ، ٖٛ‬اضتالف فهبؼ ايكتبيي يب ٔكجت فهبؼ اقتبتيکي ػج‪ٛ‬ؼي اؾ يک َؽثٗ ِبيً ظؼ‬
‫ثؽاثؽ ػعظ ِبش ا‪ٌٚ‬يٗ ‪ ، M1‬ثؽاي چٕعيٓ ٔيّكبؾ ؾا‪ٚ‬يٗ ي گ‪ٔ ٖٛ‬هبْ ظاظٖ نعٖ اقت (نکً چپ ‪ .)3-11‬ثؽاي ّٔ‪ٗٔٛ‬‬
‫‪ ،‬گ‪ ٖٛ‬اي ثب ؾا‪ٚ‬يٗ ي ‪ 31‬ظؼخٗ ‪ ،‬ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ظاؼاي ؾا‪ٚ‬يٗ ي ٔيّكبؾ ‪ 14‬ظؼخٗ اقت ‪ ،‬افت فهبؼ ٍِٓك ظؼ ػعظ‬
‫ِبش ‪ 4‬تٕ‪ٙ‬ب ‪ 4‬ظؼيع ِتؼٍك ثٗ َؽثٗ پي‪ٛ‬قتٗ ( ‪ 40 ٚ ، ) pt2 / pt1 = 0.95‬ظؼيع ‪ ،‬ثٗ َؽثٗ ِٕفًً ث‪ٛ‬ظٖ اقت‬
‫( ‪ .) pt2 / pt1‬اؾ ق‪ٛ‬يي ظيگؽ ‪ ،‬افؿايم ؾيبظ فهبؼ اقتبتيکي ػج‪ٛ‬ؼي اؾ يک َؽثٗ ‪ ،‬ظب٘ؽ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب گؽفتٓ ّ٘بْ‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؾا‪ٚ‬يٗ ي ٔيّكبؾ گ‪ ٖٛ‬ي ‪ 14‬ظؼخٗ ظؼ ػعظ ِبش ‪ّ٘ 4‬بٕٔع گػنتٗ ‪ ،‬ظ‪ ٚ‬ثؽاثؽ فهبؼ افؿايم يبفتٗ اؾ يک َؽثٗ ِبيً‬
‫ػج‪ٛ‬ؼ ِي کٕع ‪ ،‬اِب ثب ػج‪ٛ‬ؼ اؾ يک َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ 4‬ثؽاثؽ ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪.)3-11‬‬

‫ًسبت فشار استاتيکي ‪P2 / P1‬‬


‫ًسبت فشار هطلك ‪Pt2 / Pt1‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫تزاکن طبيعي‬ ‫تزاکن طبيعي ضزبَ‬


‫‪w‬‬
‫ضزبَ‬
‫ضزبَ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫عذد هاخ پيش اس ضزبَ ‪M1 ،‬‬ ‫‪M1‬‬


‫‪ge‬‬

‫نکً ‪ 3-11‬افت فهبؼ ٍِٓك ‪ ٚ‬افؿايم فهبؼ اقتبتيکي ثٗ قجت ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ اي‬
‫‪ek‬‬

‫ثؽاي گ‪ ٖٛ‬تب ايٓ خب کبفي ِي ثبنع‪ِ .‬ب ُ٘ اکٕ‪ِ ْٛ‬ي ض‪ٛ‬ا٘يُ ظؼ ِ‪ٛ‬ؼظ تئ‪ٛ‬ؼي خؽيبْ ک‪ٔٛ‬يکبي‪ ، 1‬ظ‪ِٚ‬يٓ ايً‬
‫ِ‪ْ ُٙ‬ؽازي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثپؽظاؾيُ‪ .‬ثٗ يبظ ظاؼيُ کٗ ؾِبٔي کٗ ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ؼ‪ٚ‬ي يک گ‪ ٖٛ‬ؼا‬
‫‪.ir‬‬
‫ِالزظٗ ِي کؽظيُ ‪ ،‬ؼاقتبي خؽيبْ پبييٓ َؽثٗ ‪ ،‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ِ‪ٛ‬اؾي ثب قٓر گ‪ ، ٖٛ‬ظؼ تّبَ قٓر يک گ‪ ٖٛ‬ي‬
‫ٔبِسع‪ٚ‬ظ ث‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ ظٌيً ْ‪ٛ‬ي گ‪ ، ٖٛ‬ظب٘ؽاً ِف‪ َٛٙ‬ک‪ٛ‬چکي ظؼ ايٓ خؽيبْ پبيٗ قٗ ثؼعي ‪ ،‬خؽيبْ ؼ‪ٚ‬ي يک گ‪ ٖٛ‬ثبؼ‬
‫٘ب ِبٕٔع يک خؽيبْ ظ‪ ٚ‬ثؼعي ظؼ ٔظؽ گؽفتٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ تؼؽيف آْ ثٗ قبظگي خؽيبْ ٘ب ِي ثبنع‪ .‬ظؼ ِمبيكٗ ثب‬
‫‪ ،‬خؽيبْ ؼ‪ٚ‬ي يک ِطؽ‪ِ ، ِٚ‬تفب‪ٚ‬ت ِي ثبنع‪.‬‬

‫اثتعا ‪ ،‬چٕع ّٔ‪ ٗٔٛ‬اؾ کبؼثؽظ ٘بي ػٍّي ؼا ثيبْ ِي کٕيُ‪ .‬ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ٘بي خؽيبْ ک‪ٔٛ‬يکبي ؼا ِي ت‪ٛ‬اْ ظؼ يک‬
‫ِطؽ‪ ِٚ‬کبًِ ‪ ،‬ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ِع‪ٚ‬ؼ ِبٕٔع ٘‪ٛ‬اپيّبي اکتهبفي قؽػت ثبالي آِؽيکبيي ‪MiG-21 ، SR-71‬‬

‫‪ :Conical flow 1‬تئ‪ٛ‬ؼي خؽيبْ ٘بي ِبف‪ٛ‬ق ي‪ٛ‬ت ؼ‪ٚ‬ي يفسبت ِكٓر گ‪ٛ‬نٗ ظاؼ‪.‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؼ‪ٚ‬قيٗ ‪ Lightning ٚ‬ثؽيتبٔيب ‪ ،‬يبفت ؛ يب ظؼ يک لٓبع ِطؽ‪ ِٚ‬ظؼ ِعضً ٘بي ًٔت نعٖ ي کٕبؼي ت‪ٛ‬قّ‬
‫٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگٕعٖ ي ‪ F-104 Starfighter‬آِؽيکب ‪ Mirage ٚ‬فؽأكٗ ثٗ کبؼ گؽفتٗ نعٖ اقت ثب تؽکيت‬
‫ًٔف ِطؽ‪٘ ِٚ‬ب ؛ زتي يک چبؼَ نکً ِطؽ‪ ِٚ‬ت‪ٛ‬قّ ثّت افکٓ ‪ F-111‬آِؽيکب ِ‪ٛ‬ؼظ آؾِبيم لؽاؼ گؽفتٗ‬
‫اقت ‪ِ ،‬الزظٗ ّٔ‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ کٍي ‪ ،‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ٛ٘ ،‬اپيّب ثب ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي خؽيبْ ک‪ٔٛ‬يکبي ‪ ّٗ٘ ،‬ظؼ گػنتٗ‬
‫ْؽازي نعٖ أع‪.‬‬

‫آْ چٗ کٗ نکً ِطؽ‪ْٚ‬ي ؼا ثكيبؼ خػاة ّٔ‪ٛ‬ظٖ اقت ‪ ،‬تأثيؽ ؾيبظ آْ ظؼ اٌگ‪ٛ‬ي ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبٔي اقت کٗ ثٗ‬
‫‪w‬‬
‫آْ انبؼٖ نع‪ .‬پف اؾ ايٓ کٗ خؽيبْ اؾ ضّ ِ‪ٛ‬ج ک‪ٔٛ‬يکبي گػنت ‪ ،‬خبيي کٗ فهبؼ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ٔبگ‪ٙ‬بٔي افؿايم ِي‬
‫يبثع ‪ ،‬ظؼ اثتعا ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ثب قٓر ِطؽ‪ِ( ِٚ‬بٕٔع ؼ‪ٚ‬ي گ‪ )ٖٛ‬ثب يکعيگؽ ِ‪ٛ‬اؾي ٔيكتٕع ‪ ،‬اِب تّبيً اظاِٗ ظاظْ‬
‫‪w‬‬
‫ظؼ ؼاقتبي ؼاٖ ِٕسٕي نکً ؼا ظاؼظ ‪ ،‬اِب ظؼ اظاِٗ اٌگ‪ٛ‬ي ِ‪ٛ‬اؾي ث‪ٛ‬ظْ خؽيبْ پبييٓ ؼا ‪ِ ،‬ي پػيؽظ‪ .‬تب ؾِبٔي کٗ‬
‫ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ثٗ يکعيگؽ ٔؿظيک تؽ ِي ن‪ٔٛ‬ع ‪ ،‬فهبؼ اقتبتيکي افؿايم ِي يبثع‪ِ .‬ب ثعيٓ قبْ يک ِکبٔيؿَ ؼا‬
‫‪w‬‬
‫ِالزظٗ ِي کيُٕ کٗ ت‪ٛ‬قّ يک خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک کٗ اؾ ِيبْ يک ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ اي ک‪ٔٛ‬يکبي ِي گػؼظ ٔبگ‪ٙ‬بْ‬
‫اؾ قؽػتم کبقتٗ نعٖ ‪ ٚ‬قپف ثٗ کبقتٗ نعْ قؽػت پي‪ٛ‬قتٗ اظاِٗ ِي ظ٘ع ‪ ،‬تب ظؼ پبيبْ ضٓ‪ ِٛ‬خؽيبْ ثب يک‬
‫‪.c‬‬
‫ظيگؽ ِ‪ٛ‬اؾي ن‪ٔٛ‬ع ‪ ،‬اٌجتٗ خؽيبْ ٕ٘‪ٛ‬ؾ ظؼ قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثبلي ِي ِبٔع (نکً ‪.)3-14‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫هخزوط‬ ‫گوٍ‬
‫‪.ir‬‬

‫نکً ‪ 3-14‬تؽاکُ خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ِطؽ‪ ٚ ِٚ‬گ‪ٖٛ‬‬

‫ثيم تؽيٓ ِؿيت يک خؽيبْ ک‪ٔٛ‬يکبي (ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک) ايٓ اقت کٗ يک افت فهبؼ ٍِٓك کُ تؽ (ؾِبٔي کٗ ثب‬
‫يک گ‪ ٖٛ‬ثب يک ٔيّكبؾ يکكبْ ِهبثٗ ‪ِ ،‬مبيكٗ ِي ن‪ٛ‬ظ) ‪ ،‬ثب يکعيگؽ ايٓ ٔتيدٗ ؼا ِي ظ٘ع کٗ يک َؽثٗ‬
‫ک‪ٔٛ‬يکبي اػعاظ ِبش پبييٓ تؽ ؼا تم‪ٛ‬يت کٕع ‪ ،‬تب ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ِٕفًً ظؼآيع ‪ ٚ‬تهکيً يک ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ افت‪-‬ثبال‬
‫ثع٘ع‪ .‬يک ِؿيت ؾيبظي کٗ خؽيبْ ک‪ٔٛ‬يکبي ظاؼظ ايٓ اقت کٗ ‪ ،‬ظاؼاي تسًّ کُ نؽايّ خؽيبْ ٔبِتمبؼْ ِي‬
‫ثبنع ‪،‬کٗ ثٗ ظٌيً أسؽاف خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثٗ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ِي آيع‪ِ .‬بٕٔع ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي کٗ ثبؼ ٘ب ٔيبؾ ظاؼظ کٗ ظؼ‬

‫‪51‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثبالتؽيٓ ؾا‪ٚ‬يٗ ي زٍّٗ‪ِ 1‬بٔ‪ٛ‬ؼ ثع٘ع ‪ ،‬ثٗ ٔبچبؼ خؽيبْ اؾ ايٓ پف ٔبِتمبؼْ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ايٓ يک ثؽتؽي ثؽاي‬
‫(چيٕم افمي) گ‪ ٖٛ‬ظؼ ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي ِعؼْ ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ثب ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ايٓ ؼأعِبْ ؼا کب٘م ِي ظ٘ع‪.‬‬

‫ايٓ ِؼؽفي چکيعٖ ‪ٚ‬اؼ ثؽاي ِهکالت اقبقي ظؼ آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک قؽػت ثبال ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ ‪،‬‬
‫ِبٕٔع يک ايً ثؽاي ِهب٘عٖ ي خؿئيبت ثؿؼگ تؽ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک‪.‬‬

‫ورودي ُاي ُواي سوپزسوًيک‬ ‫‪1.1‬‬


‫‪w‬‬
‫ْؽازي ِٕبقت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬ا ثيم تؽيٓ اّ٘يت ؼا ثؽاي کبؼايي ثبالي ٘‪ٛ‬اپيّبي ِعؼْ ظاؼظ‪ .‬ت‪ٛ‬خٗ ‪ٚ‬يژٖ‬
‫اي ثبيع اؾ ؼ‪ٚ‬ي ظلت ثؽاي چيٕم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي أدبَ گيؽظ ‪ ،‬تب ثب ٔيبؾ ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ّ٘گبَ ن‪ٛ‬ظ‪ .‬اؾ ق‪ٛ‬يي ظيگؽ ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬ا ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِت‪ٛ‬قّ اخؿاي ثؿؼگ ٘‪ٛ‬اپيّب ِي ثبنٕع ‪ ،‬کٗ ٔيبؾ ثٗ پي‪ٛ‬قتگي ٘بؼِ‪ٔٛ‬يک ظؼ قؽتبقؽ‬
‫ْؽازي ٘‪ٛ‬اپيّب ظاؼظ ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ؼأعِبْ آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک آقيت ّٔي ثيٕع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ِب ظؼ اظاِٗ ثٗ آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک ظاضٍي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي تّؽکؿ ض‪ٛ‬ا٘يُ ّٔ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬پي‪ٛ‬قتگي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ٛ٘ /‬اپيّب ؼا ثٗ ثطم‬
‫‪.c‬‬
‫ظيگؽي ِ‪ٛ‬ک‪ٛ‬ي ِي ّٔبييُ (ؼ‪ .‬ج‪ .‬فًً ‪.)11‬‬
‫‪ar‬‬
‫پيکز بٌذي و کارکزد ورودي‬ ‫‪1.1.3‬‬

‫اِؽ‪ٚ‬ؾٖ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب ٔيبؾ ثٗ خؽيبْ قبة ق‪ٔٛ‬يک ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ ثؽاي کّپؽق‪ٛ‬ؼ ظاؼٔع ‪ ،‬زتي اگؽ‬
‫‪ge‬‬
‫٘‪ٛ‬اپيّبيي ظؼ قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک پؽ‪ٚ‬اؾ کٕع‪ .‬ثٕبثؽايٓ ‪ٚ‬ظيفٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬کب٘م قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک‬
‫خؽيبْ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ثؽاي يک قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يک لبثً لج‪ٛ‬ي کّپؽق‪ٛ‬ؼ ِي ثبنع‪ .‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼي کٗ اؾ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ضبؼج ِي‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اػعاظ ِبش ٔيبؾِٕع ٘كتٕع تب ظؼ زع‪ٚ‬ظ ػعظ ِبش ‪ 1.5‬تب ‪ 1..‬ثبنٕع ‪ ،‬ثبيع ِؽالجت ثكيبؼي أدبَ ظاظ ‪ ،‬ؾِبٔي‬
‫کٗ کب٘م قؽػت خؽيبْ ظاؼيُ ‪ ،‬ثبيع افت ٘بي فهبؼ ٍِٓك ثكيبؼ کُ ثبنٕع‪ .‬ثكتٗ ثٗ ْؽازي ػٍّکؽظ قؽػت‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬أ‪ٛ‬اع ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِتفب‪ٚ‬ت ثٗ کبؼگؽفتٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬افؿايم پيچيعگي آْ ٘ب ّ٘ؽاٖ ثب ػعظ ِبش ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ثؽاي ٘‪ٛ‬اپيّبيي کٗ ثيم تؽيٓ قؽػت آْ تب ِبش ‪ 1.4‬ػًّ ِي کٕع ‪ ،‬يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ‬
‫کٍي ثؽاي کب٘م قؽػت ِؤثؽ خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ کّپؽق‪ٛ‬ؼ کبفي ِي ثبنع‪ .‬ايٓ ّٔ‪ٗٔٛ‬‬
‫ي قبظٖ ي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ٔيبؾ ثٗ ٘يچ ِکبٔيؿَ پيچيعٖ اي ثؽاي تٕظيُ خؽيبْ ٔعاؼظ‪ .‬ظؼ ٔمٓٗ ي ْؽازي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ‪َ ،‬ؽثٗ‬
‫ػّ‪ٛ‬ظي ‪ِ ،‬ؽث‪ ِٛ‬ثٗ ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ٚ ،‬ثيم تؽيٓ فهبؼ ثؽگهتي ثٗ ي‪ٛ‬ؼت پي‪ٛ‬قتٗ ‪ ٚ‬يکٕ‪ٛ‬اضت ظقت ِي‬
‫يبثع(نکً ‪ .)3-13‬فؼبٌيت پؽاکٕعٖ ‪ ،‬ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ‪ ،‬کب٘م قؽػت خؽيبْ ‪ ٚ‬تم‪ٛ‬يت کٕٕعٖ ي فهبؼ ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ‬
‫کٍي ظؼ ظ‪ِ ٚ‬ؽزٍٗ ي‪ٛ‬ؼت ِي گيؽظ‪:‬‬

‫‪Angle of attack 1‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ .1‬قؽػت خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک (ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ٔبگ‪ٙ‬بٔي) کب٘م ِي يبثع ‪ ،‬ثب ػج‪ٛ‬ؼ اؾ ِيبْ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬ثٗ‬
‫قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يک ّ٘ؽاٖ ثب يک افؿايم ٔبگ‪ٙ‬بٔي ظؼ فهبؼ اقتبتيکي‪.‬‬
‫‪ .4‬ظؼ أهؼبة (قبة ق‪ٔٛ‬يک) ِدؽاي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ‪ ،‬خبيي کٗ خؽيبْ ٕ٘‪ٛ‬ؾ قؽيغ تؽ اؾ قؽػت لبثً لج‪ٛ‬ي ثؽاي‬
‫کّپؽق‪ٛ‬ؼ ِي ثبنع ‪ ،‬کب٘م قؽػت پي‪ٛ‬قتٗ ي خؽيبْ ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب افؿايم ظ‪ٚ‬ثبؼٖ ي فهبؼ ِي ثبنع‪.‬‬

‫يک ‪ٚ‬يژگي ٔمٓٗ ي ْؽازي‪ 1‬ثؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ايٓ اقت کٗ ‪ ،‬ثطم ػج‪ٛ‬ؼ اؾ ِكبزت تًؽف نعٖ ‪ ،‬ثيهيٕٗ ثبنع‬
‫‪ ِٓ ،‬بثك ثب خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ثيهيٕٗ ي الؾَ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‪ .‬ايٓ ‪َٚ‬ؼيت ثؽاي يک پؽ‪ٚ‬اؾ ثب ػعظ ِبش ‪ٚ‬يژٖ ‪ ٚ‬يک اؼتفبع ‪ٚ‬يژٖ‬
‫‪w‬‬
‫ػًّ ِي کٕع‪ .‬اگؽ ثؽاي پؽ‪ٚ‬اؾ ثب ػعظ ِبش يکكبْ ‪ ،‬تٕظيُ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ تغييؽ کٕع ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ‪ِٛ RPM‬ت‪ٛ‬ؼ‬
‫ايالذ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثؽاي ّٔ‪ ، ٗٔٛ‬آْ گبٖ کٗ فهبؼ ظؼ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي (= ضؽ‪ٚ‬خي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي) اؾ ايٓ ؼ‪ ٚ‬تغييؽ کٕع ‪ٚ‬‬
‫‪w‬‬
‫قجت آقيت ؼقبٔعْ ثٗ خؽيبْ ثبال ثؽاي تغييؽ ٘ؽ ظ‪َٚ ٚ‬ؼيت ‪ ٚ‬اٌگ‪ِ ٛ‬ي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫فؽٌ ِي ن‪ٛ‬ظ کٗ ٔيبؾ خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ کب٘م يبفتٗ اقت‪ .‬ثٕبثؽايٓ فهبؼ اقتبتيکي ‪ p2‬ظؼ قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ‬
‫افؿايم ض‪ٛ‬ا٘ع يبفت ‪ٛ٘ ،‬اي کُ تؽ اخبؾٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ ثٗ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ؼا ِي گيؽظ ‪ ،‬خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي اَبفي پف اؾ اتّبَ‬
‫‪.c‬‬
‫ػج‪ٛ‬ؼ اؾ ِيبْ ضّ ِ‪ٛ‬ج ثٗ خؽيبْ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ٔ ،‬يؽ‪ٚ ٚ‬اؼظ ِي کٕع ‪ ،‬کٗ خؽيبْ قؽ ؼيؿ‪ٔ 2‬بِيعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً‬
‫‪ .)3-13b‬اؾ آْ خبيي کٗ ظٌيً َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي يک خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ثٗ قبة ق‪ٔٛ‬يک تجعيً ِي‬
‫‪ar‬‬
‫ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬کٗ ثطم خؽيبْ قؽ ؼيؿ (‪ ُ٘ ٚ‬اکٕ‪ ْٛ‬قبة ق‪ٔٛ‬يک) ثب ِسيّ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک تؽکيت نعٖ ‪ ،‬کٗ ثب ل‪ٛ‬اػع‬
‫ْجيؼي ٔبپبيعاؼ ِي ثبنع ‪ ٚ ،‬ثٕبثؽايٓ ّ٘ؽاٖ ثب يک َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي پي‪ٛ‬قتٗ ظؼ ظقتؽـ ّٔي ثبنع‪ .‬ظؼ ٔتيدٗ ‪َ ،‬ؽثٗ ‪،‬‬
‫‪ge‬‬
‫ض‪ٛ‬ظل ِٕفًً اؾ ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ن‪ٛ‬ظ تب ايٓ کٗ يک ِ‪ٛ‬لؼيت پبيعاؼ تؽي ؼا پيم تؽ اؾ خؽيبْ ثباليي ثيبثع‪ .‬ثؽ‬
‫ايٓ اقبـ ‪ ،‬ثطم ِؽکؿي ضّ ِ‪ٛ‬ج ‪ ،‬پي‪ٛ‬قتٗ ‪ٛٔ ،‬ع َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ِي ثبنع ( کٗ کب٘م قؽػت يک خؽيبْ اؾ‬
‫‪ek‬‬
‫ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثٗ قبة ق‪ٔٛ‬يک ؼا ظاؼاقت)‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ٔبزيٗ ي ٔؿظيک خج‪ ، ٗٙ‬ثب افؿايم أسؽاف ظؼ ؼاقتبي‬
‫يک خؽيبْ پبييٓ ثؽاي پػيؽفتٓ ٔ‪ٛ‬ع ِبيً ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ اي ‪ ،‬کٗ ثٗ ِ‪ٛ‬خت آْ خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثٗ ػج‪ٛ‬ؼ اؾ َؽثٗ‬
‫اظاِٗ ِي ظ٘ع ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب تغييؽ ؼاقتب ‪ ٚ‬کب٘م ػعظ ِبش ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫زبي فؽٌ خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثيم تؽ اؾ ت‪ٛ‬أبيي فؽاُ٘ کؽظْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ثبنع‪ .‬ظؼ اثتعا ‪ ،‬ثؽاثؽ‬
‫اقت ثب افت فهبؼ ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ّ٘ ،‬چٕيٓ ّ٘ؽاٖ ثب کب٘م فهبؼ خؽيبْ ثبال ِي ثبنع‪ .‬قؽأدبَ ثٗ قجت‬
‫فؽ‪ٚ‬ثؽظْ َؽثٗ ‪ٚ ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ثٗ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ قبة ق‪ٔٛ‬يک ظؼ قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک أدبَ ِي گيؽظ‪ٔ .‬تيدٗ ي‬
‫ٔبقبؾگبؼي ٕ٘عقٗ ي ِدؽا ‪ ٚ‬قؽػت خؽيبْ ظؼ يک اٌگ‪ٛ‬ي ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ اي پيچيعٖ ظؼ ظاضً ِدؽا کٗ ‪ ،‬ثب‬
‫يکعيگؽ ٘ؽاٖ ثب يک اليٗ ِؽؾي َطيُ ثٗ قجت خعايم خؽيبْ ظؼ ظي‪ٛ‬اؼٖ ي ِدؽا ‪ ،‬ظٌيً خؽيبْ غيؽ لبثً لج‪ٛ‬ي‬
‫ثؽاي يک ‪َٚ‬ؼيت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ کٗ ظؼ ْي ػٍّيبت ػبظي ٘‪ٛ‬اپيّب خٍ‪ٛ‬گيؽي ِي کٕع ‪ِ ،‬ي ثبنع (نکً ‪.)3-13c‬‬

‫‪Design point 1‬‬


‫‪Spill over 2‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫عولکزد بحزاًي‬
‫‪w‬‬

‫سيز بحزاًي دروًي __‬


‫‪w‬‬
‫فشار بسيار سياد‬

‫ضزبَ عوود‬
‫‪w‬‬
‫ضزبَ هايل‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫فزا بحزاًي دروًي __‬
‫فشار بسيار کن‬
‫‪ge‬‬

‫نکً ‪ 13-3‬کبؼايي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ‬


‫‪ek‬‬
‫يک انکبي ثؿؼگ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ايٓ اقت کٗ کب٘م قؽػت قؽيؼي ظؼ ؼأعِبْ ظاؼظ ‪ّ٘ ،‬چٕبْ‬
‫کٗ ػعظ ِبش افؿايم ِي يبثع‪ٔ .‬تيدٗ ايٓ اقت کٗ يک َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ِ‪ٛ‬خت ؾيبظ نعْ افت ٘بي فهبؼ ٍِٓك ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬زتي اگؽ َؽثٗ ؼ‪ٚ‬ي ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي پي‪ٛ‬قتٗ ثبلي ثّبٔع‪ .‬ظؼ ايٓ ‪َٚ‬ؼيت ‪ ،‬ايعٖ ي ٘عايت کؽظْ کب٘م‬
‫‪.ir‬‬
‫قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثٗ قبة ق‪ٔٛ‬يک ؼا ظؼ يک ِؽزٍٗ أدبَ ّٔي ظ٘ع (ّ٘بٕٔع َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي) ‪ ،‬اِب ت‪ٛ‬قّ‬
‫اقتفبظٖ کؽظْ اؾ يک قؽي َؽثٗ ٘بي ِبيً کُ ؾيبْ ‪ ،‬پيم اؾ پبيبْ ظاظْ کب٘م قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ت‪ٛ‬قّ‬
‫َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي غيؽ اختٕبة ‪ ،‬ؼا آِبظٖ ِي کٕع‪ .‬ثؽاي ايدبظ افت کُ ‪ِ ،‬مب‪ِٚ‬ت َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ثٗ ِيؿاْ ِٕبقجي‬
‫کب٘م ض‪ٛ‬ا٘ع يبفت‪.‬‬

‫پيکؽٖ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ت‪ٛ‬أبيي ت‪ٙ‬يٗ ي يک چٕيٓ کب٘م قؽػت ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک کٗ ٔيبؾ ٘ؽ ظ‪ ٚ‬ثعٔٗ ي نکً‬
‫ِطؽ‪ْٚ‬ي ‪ ٚ‬گ‪ ٖٛ‬اي ؼا ظؼ ‪َٚ‬ؼيت ِٕبقت ظؼ ظاضً يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ قبة ق‪ٔٛ‬يک اقت ‪ ،‬ض‪ٛ‬ا٘ع ظانت‪ .‬تؼعاظ‬
‫َؽثٗ ٘بي ِبيً ت‪ٛ‬قّ تؼعاظ گ‪ٛ‬نٗ ٘ب ظؼ ضّ ‪ٚ‬ايً گ‪ ٖٛ‬يب ِطؽ‪ ِٚ‬تؼييٓ ض‪ٛ‬ا٘ع نع (نکً ‪ .)3-15a‬ثٕبثؽايٓ‬
‫خؽيبْ ِبٕٔع ٔ‪ٛ‬ع خؽيبْ کٕبؼي کٗ ظؼ گػنتٗ نؽذ ظاظٖ نع ‪ِ ،‬ي ثبنع‪ .‬چگ‪ٔٛ‬گي کب٘م يبفتٓ افت ٘بي خؽيبْ‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؼا ِي ت‪ٛ‬اْ ت‪ٛ‬قّ ايٓ ؼ‪ٚ‬ل ثب ِمبيكٗ ي ظ‪ ٚ‬ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک گ‪ٔٛ‬بگ‪ ، ْٛ‬ظؼ ػعظ ِبش يکكبْ ‪ ،‬ثؽؼقي کؽظ‬
‫(نکً ‪.)3-15c‬‬

‫ثب اقتفبظٖ اؾ يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬ظؼ ػعظ ِبش ‪ ، 4‬ثؽاي ّٔ‪ ، ٗٔٛ‬تٕ‪ٙ‬ب ‪ .1‬ظؼيع فهبؼ ثبؾ ِي گؽظظ‬
‫(ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ (‪ ، )pt2 / pt0 = 0.7‬ظؼ زبٌي کٗ ثب يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ چٕع َؽثٗ اي ‪ ،‬قٗ َؽثٗ ِبيً ‪ ٚ ،‬يک (پبيبْ‬
‫ثطم) َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬فهبؼ ثبؾگهتي ‪ 04‬ظؼيع ِي ن‪ٛ‬ظ (‪.)pt2 / pt0 = 0.95‬‬

‫ضً‪ٛ‬ييبت ػٍّکؽظي يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ي ِبيً ؼا ِي ت‪ٛ‬اْ ظؼ قٗ زبٌت ‪ِ ،‬طتًؽ ّٔ‪ٛ‬ظ‪ .‬اگؽ َؽثٗ‬
‫‪w‬‬
‫ػّ‪ٛ‬ظي کٗ ‪،‬پبيبْ ثطم ايٓ خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثٗ ظؼقتي ظؼ ِ‪ٛ‬لؼيت گٍ‪ٛ‬گبٖ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ثبنع ( ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ‪،‬‬
‫ِکبٔي کٗ ک‪ٛ‬چک تؽيٓ قٓر ِمٓغ ؼا ظاؼظ) ‪ ،‬ظثي خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ثيم تؽيٓ زع ض‪ٛ‬ظ ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪.)3-14a‬‬
‫‪w‬‬
‫ايٓ زبٌت ؼا ثسؽأي ِؼؽفي ِي کٕٕع‪ .‬ؾا‪ٚ‬يٗ ي أسؽاف ٔطكتيٓ ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ي ِبيً ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ٘ؽ ظ‪ ٚ‬ػعظ ِبش‬
‫‪w‬‬
‫خؽيبْ آؾاظ ‪ ٚ‬ؼأـ ؾا‪ٚ‬يٗ ي گ‪ ٖٛ‬يب ِطؽ‪ ِٚ‬تؼييٓ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ت‪ٛ‬قّ ثؽگؽظأعْ ِس‪ٛ‬ؼي يک ِطؽ‪ِ ِٚ‬ؽکؿي ‪ ،‬يب‬
‫ت‪ٛ‬قّ چؽضم کٕبؼي قٓر گ‪ ٖٛ‬ظؼ ؼأـ ؾا‪ٚ‬يٗ ‪َ ،‬ؽثٗ ِبيً ِّکٓ اقت تٕظيُ نعٖ ثبنع ‪ ،‬چٕبْ کٗ ّ٘يهٗ‬
‫‪.c‬‬
‫ِّبـ ثؽ ثطم ثيؽ‪ٔٚ‬ي ٌجٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ثبنع‪ .‬چٕيٓ تؽتيت يک َؽثٗ ‪ ،‬اّْيٕبْ لبثً لج‪ٛ‬ي نعْ کبؼايي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫‪ِ ٚ ،‬ؼّ‪ٛ‬الً ؼاثٓٗ اي ثؽاي ٔمٓٗ ي ْؽازي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪ar‬‬

‫ظؼ ِ‪ٛ‬ؼظ افت فهبؼ ظؼ قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪َ ،‬ؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ثؽاي اتطبغ يک ِ‪ٛ‬لؼيت ٔيّٗ پبيعاؼ خٍ‪ ٛ‬تؽ اؾ خؽيبْ‬
‫‪ge‬‬
‫ظاضٍي ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي فؽ‪ ٚ‬ثؽظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪ .)3-14c‬ايٓ ‪َٚ‬ؼيت ‪ ،‬فؽاثسؽأي‪ِ 1‬ؼؽفي نعٖ اقت ‪ ، ٚ‬ثٗ‬
‫قجت ِمب‪ِٚ‬ت ثيم تؽ (پبيبْ ثطم) َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪ ،‬کيفيت خؽيبْ َؼيف ؼا ٔتيدٗ ِي ظ٘ع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫زبي ‪ ،‬فؽٌ ِي ن‪ٛ‬ظ کٗ افؿايم فهبؼ ظؼ قٓر کّپؽق‪ٛ‬ؼ ثبنع ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬قّ کب٘م خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ قجت نعٖ اقت‪َ .‬ؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي پف اؾ ضبؼج نعْ اؾ ِ‪ٛ‬لؼيت گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ ٚ ،‬کب٘م يبفتٓ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ِ ،‬ي‬
‫ثبنع‪ .‬ػٍّيبت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ ايٓ ِ‪ٛ‬ؼظ ؼا ‪ ،‬ؾيؽ ثسؽأي‪ِ 2‬ي گ‪ٛ‬يٕع (نکً ‪ّ٘ .)3-14b‬چٕبْ يک ِ‪ٛ‬لؼيت َؽثٗ ي‬
‫‪.ir‬‬
‫ثبالي ٔبپبظاؼ ‪َ ،‬ؽثٗ ٔ‪ٛ‬قبْ کٕٕعٖ ظؼ ٔكجت ثبالي ِيبْ ِ‪ٛ‬لؼيت ٘بي فؽ‪ٚ‬ثؽظْ (‪ٚ‬اؼظ ّٔ‪ٛ‬ظْ) ‪ ٚ‬ثيؽ‪ّٛٔ ْٚ‬ظْ ‪ِ ،‬ي‬
‫ثبنع‪ .‬ايٓ زؽکت ٔ‪ٛ‬قبٔي ثٗ ظٌيً فؽکبٔف ثبالي ٔ‪ٛ‬قبْ ٘بي فهبؼ ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ثبنع ‪،‬کٗ ثٗ ػٕ‪ٛ‬اْ ٔ‪ٛ‬قبْ‬
‫پ‪ٛ‬قتٗ ي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِؼؽفي نعٖ اقت ‪ ،‬يعايي ‪ٚ‬زهت آ‪ٚ‬ؼ ت‪ٛ‬قّ پيٍ‪ٛ‬ت ٘ب ايدبظ ِي ن‪ٛ‬ظ کٗ ِي ت‪ٛ‬أع ثٗ يکي‬
‫اؾ ِ‪ ُٙ‬تؽيٓ نؽايّ ضٓؽ قيكتُ پيهؽأٗ انبؼٖ ظانتٗ ثبنع‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Supercritical‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Subcritical‬‬

‫‪53‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫هيلَ ورودي‬

‫ضزبَ‬
‫ضزبَ هايل‬ ‫عوودي‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫ضزبَ هايل‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫عذد هاخ جزياى آساد‬


‫‪ek‬‬
‫نکً ‪ 3-15‬ظيفي‪ٛ‬ؾؼ چٕع َؽثٗ اي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ )a‬ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ظ‪َ ٚ‬ؽثٗ اي‬
‫‪ )b‬ظيفي‪ٛ‬ؾؼ قٗ َؽثٗ اي‬
‫‪ )c‬ثيم تؽيٓ فهبؼ ٍِٓك ثبؾگهتي ‪pt2 / pt1‬‬

‫ظؼ يک ِ‪ٛ‬ؼظ نٕبضتٗ نعٖ ‪ ،‬يک ػٍّيبت ؾيؽ ثسؽأي ؾيبظ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي (ثٗ ايٓ ِؼٕي کٗ ‪ ،‬يک خؽيبْ قؽؼيؿ‬
‫ثكيبؼ ؾيبظ) قجت ٔبپبيعاؼي خؽيبْ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ظؼ ْ‪ٛ‬ي خؽيبْ پبييٓ اتبق ازتؽاق ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ِ ،‬کبٔي کٗ نؼٍٗ ف‪ٛ‬ؼاً‬
‫ضبِ‪ٛ‬ل ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ ثٗ ظؼقتي ظٌيً افت فهبؼ ظؼ ِدؽاي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِي ثبنع ‪َ ،‬ؽثٗ ثؽاي فؽ‪ٚ‬ثؽظْ ‪ِ ٚ‬طٍ‪ِٛ‬‬
‫ق‪ٛ‬ضت ‪ٛ٘ ٚ‬ا ثؽاي ازتؽاق ِدعظ اقت‪ .‬افؿايم ظؼ فهبؼ ٔتيدٗ ي َؽثٗ ثؽاي ثيؽ‪ ْٚ‬کؽظْ ِدعظ ‪ ٚ ،‬تکؽاؼ‬
‫فؽايٕع ِي ثبنع‪ .‬ضٍجبْ ت‪ٛ‬أبيي ظؼقت ِ‪ٛ‬لؼيت ؼا ٔعاؼظ ‪ٛ٘ ٚ ،‬اپيّب قم‪ِ ِٛ‬ي کٕع‪ .‬ايٓ پيبِع ِي ت‪ٛ‬أع اؾ خؽيبْ‬
‫غيؽ ِتؼبؼف ظؼ يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ٔتيدٗ ظ٘ع‪.‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫عولکزد بحزاًي‬

‫جزياى سزريش جزياى آساد‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫عولکزد سيز بحزاًي ‪ ،‬فشار داخلي بسيار‬
‫بشرگ است‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫عولزد فزا بحزاًي ‪ ،‬فشار داخلي بسيار‬
‫کوچک است‬
‫‪ge‬‬

‫نکً ‪ 3-14‬ضً‪ٛ‬ييبت ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ِبيً‬


‫‪ek‬‬
‫‪ 3.3.4‬ثؽؼقي ِ‪ٛ‬ؼظ – ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬اي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک‬

‫٘‪ٛ‬اپيّبي ٔهبْ ظاظٖ نعٖ ‪ ،‬يک ّٔ‪ ٗٔٛ‬ي ػٍّکؽظي ‪ ،‬يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي آِؽيکبيي ‪ِ F-16‬ي ثبنع‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ ُ٘ ،‬اکٕ‪ ْٛ‬يک ِسً‪ٛ‬ي اؾ ‪ Lockheed‬اقت ‪ ،‬اِب ت‪ٛ‬قؼٗ ي آْ ‪ ٚ‬قبضت ايً آْ ت‪ٛ‬قّ ‪General‬‬
‫‪ Dynamics Corporation‬ث‪ٛ‬ظٖ اقت‪ٚ .‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ F-16‬ظاؼاي يک ٕ٘عقٗ ي کبًِ ِي ثبنع ‪ ،‬ثع‪ ْٚ‬لٓؼبت‬
‫ِتسؽک – تًّيّي کٗ ثؽاي ٔطكتيٓ ثبؼ ظؼ فؽايٕع ْؽازي ثؽاي کب٘م ٘ؿيٕٗ گؽفتٗ نع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثؽاي‬
‫اِکبْ تؽکيت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِتسؽک ظؼ آيٕعٖ ‪ِ ،‬مؽؼ نعٖ ث‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اِب ٘يچ ‪ٚ‬لت ايٓ اتفبق ٔيبفتبظ‪ .‬چيؿي کٗ ظؼثبؼٖ ي‬
‫ايٓ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي لبثً ت‪ٛ‬خٗ اقت ‪ِٛ ،‬لؼيت ثكيبؼ ِٕبقت ػمت ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ ؾيؽ ثعٔٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ يک ٔتيدٗ‬
‫ي ؼاٖ زً اؾ ٔيبؾ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب اقت‪ F-16 .‬ثؽاي ِبٔ‪ٛ‬ؼ ٘بي ‪ٚ‬يژٖ اي ْؽازي نعٖ اقت ‪ ٚ‬ايٓ ْؽذ ٔيبؾ ثٗ‬
‫ػٍّکؽظ ظؼ ؾا‪ٚ‬يٗ ٘بي زٍّٗ ثبال ظاؼظ‪ .‬ظؼ ايٓ نؽايّ ‪ ،‬ثعٔٗ ي ْ‪ٛ‬يً لكّت خٍ‪ٛ‬ي ثعٔٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ِ ،‬كئ‪ٌٛ‬يت‬
‫زفبظت ؼا أدبَ ِي ظ٘ع کٗ ثبػث تٕظيُ کؽظْ ث‪ٙ‬تؽ خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب (نيت) ِس‪ٛ‬ؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِي ن‪ٛ‬ظ (نکً‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ٚ .)3-1.a‬ؼ‪ٚ‬ظي ض‪ٛ‬ظل يک ِدؽاي ک‪ٛ‬تبٖ ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ٔٗ تٕ‪ٙ‬ب ثؽاي ْؽازي قجک ‪ٚ‬ؾْ ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ کبؼ ِي‬
‫ؼ‪ٚ‬ظ ‪ ،‬ثٍکٗ أسؽاف خؽيبْ ؼا ظؼ خٍ‪ٛ‬ي کّپؽق‪ٛ‬ؼ ثٗ کُ تؽيٓ زع ِي ؼقبٔع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫نکً ‪ٛ٘ 3-19‬اپيّبي خٕکي ‪ F-16‬ثب ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ اي ٔؽِبي‬


‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ِهکً ظيگؽ ّٔبي ٘‪ٛ‬اپيّب خٕگي ‪ ،‬گبؾ ظاغي اقت کٗ اؾ ظ٘بٔٗ ي تفٕگ‪ 1‬کٗ ِّکٓ اقت ظؼ ض‪ٛ‬ظ فؽ‪ ٚ‬ثجؽظ‬
‫‪ ٚ‬ثبػث لٓغ ازتؽاق ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اقت‪ .‬ثب تغييؽ ِکبْ ظ٘بٔٗ ي تفٕگ ظؼ ثبالي ٌجٗ ي زٍّٗ ي گكتؽل يبفتٗ يب‬
‫ْ‪ٛ‬لٗ ‪ ،‬ظِبي ثبالي گبؾ اؾ تفٕگ ‪ِ ،‬بٔغ تأثيؽ آْ ‪ ،‬پيم اؾ ثؽأگيطتٗ نعْ اؾ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ت‪ٛ‬قّ خؽيبْ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ (نکً ‪.)3-1.a‬‬

‫ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬پيکؽٖ ي ايٓ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظؼ ّ٘ٗ ي ‪َٚ‬ؼيت ٘ب ق‪ٛ‬ظِٕع ّٔي ثبنع‪ .‬ثؿؼگ تؽيٓ انکبي ايٓ اقت‬
‫کٗ يک قيكتُ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ؼا ثٗ کبؼ گؽفتٗ اقت کٗ ِٕفؼت آْ ت‪ٛ‬قّ فهبؼ ثؽگهتي ‪ ٚ‬قؽػت ثيهيٕٗ کب٘م‬
‫‪w‬‬
‫ِي يبثع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪٘ ،‬ؽ ظ‪ ٚ‬ػبًِ ‪ ،‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت قٕدهي لبثً لج‪ٛ‬ي ‪ ،‬ثؽاي ٔطكتيٓ ٘عف ْؽازي کٗ لبثٍيت‬
‫ِبٔ‪ٛ‬ؼ ظ٘ي ِي ثبنع ‪ ٗٔ ،‬قؽػت ‪ٚ ،‬الغ نعٖ اقت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫گػنتٗ اؾ ايٓ ‪ ،‬ثيم تؽيٓ انکبالت ثبلي ِبٔعٖ ثؽ ْؽف نعٖ اقت‪ .‬يکي ‪َ ،‬طيُ نعْ اليٗ ِؽؾي ِي ثبنع‬
‫‪w‬‬
‫کٗ ت‪ٛ‬قّ ؾا‪ٚ‬يٗ ٘بي زٍّٗ ي ثبال ‪ ،‬ظؼ اِتعاظ قّت پبييٓ ثعٔٗ ي لّكت خٍ‪ٛ‬ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬گكتؽل ِي يبثع‪ .‬تب‬
‫ايٓ کٗ اؾ ‪ ،‬اؾ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ أؽژي کُ ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ خٍ‪ٛ‬گيؽي ن‪ٛ‬ظ ‪ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي ِدج‪ٛ‬ؼ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬تب ثب ايدبظ تؼبظي اؾ ثعٔٗ‬
‫‪.c‬‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب ثؽاي آؾاظ قبؾي اؾ اليٗ ِؽؾي ‪ ،‬کٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت پي‪ٛ‬قتٗ ظؼ ْ‪ٛ‬ي ثعٔٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ػج‪ٛ‬ؼ ِي کٕع ‪ ،‬ؼا فؽاُ٘ کٕع‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫ضً‪ٛ‬ييبت ٘‪ٛ‬اکم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي يک ٌجٗ ي ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِيبٔٗ َطيُ پبييٓ ‪ ،‬کٗ ثٗ ق‪ٛ‬ي يک ؾا‪ٚ‬يٗ زٍّٗ تيؿ ‪،‬‬
‫گكتؽل يبفتٗ يب يک يفسٗ ي نکبف ظاؼ ثؽ ؼ‪ٚ‬ي قّت ثبال ‪ ،‬أتمبي ِي يبثع (ٔؿظيک ثٗ ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب)‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫يفسٗ ي نکبف ظاؼ ‪ ،‬تب ‪ 44‬قبٔتيّتؽ (‪ )11 in‬خٍ‪ ٛ‬تؽ اؾ ٌجٗ ي ٘‪ٛ‬اکم پبييٕي ‪ ،‬ثؽاي ايؿ‪ ٌٗٚ‬کؽظْ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي اؾ اليٗ ِؽؾي ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬خٍ‪ِ ٛ‬ي آيع (نکً ‪ .)3-1.b‬يک ْ‪ٛ‬ي ک‪ٛ‬تبٖ يفسٗ ي نکبف ظاؼ ‪،‬‬
‫ِمعاؼ ک‪ٛ‬چکي اؾ اليٗ ِؽؾي ؼا ٔگٗ ِي ظاؼظ ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ٔيبؾ فؽاؼ قيبي اليٗ ِؽؾي ثؽ ؼ‪ٚ‬ي نکبف زػف ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫أتطبة ٌجٗ َطيُ پبييٓ تؽ اؾ ٌجٗ ٘‪ٛ‬اکم ‪ ،‬ثؽاي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ خعايم ٌجٗ خؽيبْ ‪ ٚ‬ثؽايٕع أسؽاف خؽيبْ ظؼ‬
‫ْ‪ٛ‬ي ِبٔ‪ٛ‬ؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ ؾا‪ٚ‬يٗ ٘بي زٍّٗ ي ثبال ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ّ٘چٕيٓ ظاليً ِهبث‪ٙ‬ي ظؼ ٘عايت ْؽف ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي (يک ثبؼ ظيگؽ) ‪( YF-17‬زبي ‪ )F-18‬ثؽاي‬
‫ضً‪ٛ‬ييبت ٌجٗ ٘بي َطيُ ‪ِ ،‬ي ثبنع‪ٚ .‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘ب ظؼ ؾيؽ ٌجٗ زٍّٗ گكتؽل يبفتٗ ثؽاي خٍ‪ٛ‬ي ظؼ‪ٔٚ‬ي ايٍي ثبي‬
‫لؽاؼ گؽفتٗ أع‪ .‬يفسٗ ٘بي ثؿؼگ نکبف ظاؼ ‪ ،‬اليٗ ِؽؾي ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ؼا اؾ خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ٚ ،‬قپف اؾ‬
‫کبٔبي کب٘م أؽژي ِؽؾي خؽيبْ اؾ ِيبْ ثبي ايٍي تب ثبالي ػمت ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬يب ظؼ ْ‪ٛ‬ي ؾيؽ ِيبْ يک‬
‫ت‪ ًٔٛ‬ظؼگ پبييٓ ثيٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ؼا خعا ِي کٕع‪ .‬نکً اليٗ ِؽؾي ؼ‪ٚ‬ي يفسٗ ٘بي نکبف ظاؼ اضيؽ ‪ ،‬اؾ ِيبْ‬
‫ق‪ٛ‬ؼاش ٘بي ؾيبظ ؼ‪ٚ‬ي نکبف ظٕ٘عٖ ‪ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ظؼ خٍ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي لٓغ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫‪Gun muzzle 1‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تفٌگ باالي طوق‬

‫تالطن کن هجزا‬

‫صفحَ ي شکاف دار (هحافظ ضزبَ اس اليَ‬


‫هزسي دهاغَ ُواپيوا)‬
‫‪w‬‬
‫ديفيوسر ضزبَ ًزهال سادٍ‬
‫لبَ ي گزد شذٍ (بزاي جلوگيزي اس‬
‫(وسى ‪ُ ،‬شيٌَ کن)‬
‫‪w‬‬
‫جذايش جزياى در بزخورد بشرگ)‬ ‫دهاغَ ي حفاظت شذٍ ي ورودي (جزياى راست‬
‫شذٍ توسط بذًَ لسوت جلويي ‪ ،‬گاس دُاًَ ي‬
‫‪w‬‬
‫تفٌگ اس ورود بَ ورودي جلوگيزي هي کٌذ)‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫راستاي پزواس‬
‫‪ge‬‬
‫بزخورد‬

‫در سيز دهاغَ ي ُواپيوا‬


‫‪ek‬‬
‫اليَ هزسي‬
‫شکاف ‪ 9‬ساًتيوتزي‬
‫‪.ir‬‬

‫جزياى ورودي‬

‫نکً ‪ 3-1.‬ضً‪ٛ‬ييبت ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ‪F-16‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫نکً ‪ ّٗٔٛٔ 3-10‬ي ايٍي ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي قجک ‪ٚ‬ؾْ ‪ YF-17‬ثب ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ٘بي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي‪ .‬يفسٗ ٘بي نکبف ظاؼ ؼ‪ٚ‬ي‬
‫قّت ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ثؽاي ٔگ‪ٙ‬عاؼي اليٗ ِؽؾي ظِبغٗ ٘‪ٛ‬اپيّب اؾ ظاضً نعْ ظؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘ب‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪51‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫افؿايم ت‪ٛ‬أبيي ِيؿاْ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ‪ ،‬اؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي خعيع ثب کبؼايي ثبال ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ت‪ٛ‬قّ ظ‪ِ ٚ‬عي ‪F-‬‬
‫‪ٔ F-18 ٚ 16‬هبْ ظاظٖ نع ‪ ،‬کٗ ثٗ قبظگي ثٗ ظ‪ ٚ‬ثؽاثؽ قؽػت ي‪ٛ‬ت (ِبش ‪ ، )4‬ثب ثٗ کبؼ گيؽي افت ثبالتؽ‬
‫ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ٘بي َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي ِي ؼقع‪ .‬افت ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي خؽيبْ ِي ت‪ٛ‬أع ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِسك‪ٛ‬قي کب٘م يبثع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫نکً ‪ 3-10‬ق‪ٛ‬ؼاش ٘بي ِتؼعظ ثؽ ؼ‪ٚ‬ي يفسٗ ي نکبف ظاؼ خٍ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي زػف اليٗ ِؽؾي يفسٗ‬
‫‪.ir‬‬
‫ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ظ‪َ ٚ‬ؽثٗ اي ٔهبْ ظاظٖ نعٖ ت‪ٛ‬قّ ‪ ، F-104 Starfighter‬يکي اؾ ٘‪ٛ‬اپيّب‬
‫٘بي پؽآ‪ٚ‬اؾٖ ي ظ٘ٗ ي پٕدبٖ ث‪ٛ‬ظٖ اقت‪ .‬لبػعٖ ي ايٍي يکكبْ ‪ ،‬تؽاکُ پػيؽي آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک ‪ ُ٘ ،‬چ‪ٔ ْٛ‬يُ‬
‫ِطؽ‪ْٚ‬ي کٗ ظؼ ظاضً ِدؽا ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي فؽأك‪ٛ‬ي ‪ Mirage‬ثٗ کبؼ ؼفتٗ اقت ‪ِ ،‬ي‬
‫ثبنع‪ٚ .‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ًٔت نعٖ ي کٕبؼي ‪ ،‬اؾ اْؽاف ظِبغٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬ثؽاي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ أؽژي کُ اليٗ‬
‫ِؽؾي ظِبغٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬زػف ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ت‪ٛ‬قّ ثؽگهت ٔيُ ِطؽ‪٘ ِٚ‬بي ِس‪ٛ‬ؼي ‪ِٛ ،‬لؼيت‬
‫َؽثٗ ِي ت‪ٛ‬أع ثؽاي تغييؽ ػعظ ِبش پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬تٓجيك ظاظٖ ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ فؽايٕع ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ض‪ٛ‬ظکبؼ کٕتؽي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثٗ‬
‫‪ٚ‬اقٓٗ ي ظاظٖ ٘بي ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬کبِپي‪ٛ‬تؽ ثؽاي تؼعاظ أعاؾٖ گيؽي ظاظٖ ي خؽيبْ تغػيٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ِ ،‬بٕٔع فهبؼ ظيٕبِيکي ‪،‬‬
‫فهبؼ اقتبتيکي ‪ ،‬ظِبي ٘‪ٛ‬ا‪.‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تٕ‪ٙ‬ب تؼعاظ کّي اؾ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ثب ظايؽٖ ي کبًِ ِتمبؼْ ِس‪ٛ‬ؼي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘بي ٘‪ٛ‬ا ِي ثبنٕع ‪،‬‬
‫ثؽاي ّٔ‪ MiG-21 ٗٔٛ‬ؼ‪ٚ‬قيٗ ‪ ٚ‬خٕگٕعٖ ٘بي ‪ Lightning‬ثؽيتبٔيب ‪ ،‬کٗ تبؼيص ْؽازي آْ ٘ب اؾ ظ٘ٗ ي نًت‬
‫ِي ثبنع‪ .‬يک ػُ‪ ٛ‬ثؽخكتٗ ي ايٓ گؽ‪ٛ٘ ٖٚ‬اپيّبي آِؽيکبيي ‪ SR-71‬اؾ ‪ِ Lockheed‬ي ثبنع ‪ ،‬يک‬
‫٘‪ٛ‬اپيّبي اکتهبفي ثب اؼتفبع ثبال کٗ ظؼ ِبش ‪ 3‬پؽ‪ٚ‬اؾ ِي کٕع‪ّ٘ .‬چٕيٓ يک ْؽذ اؾ ظ٘ٗ ي نًت ‪ٛ٘ ،‬اپيّبيي‬
‫کٗ اؾ ضعِبت فؼبي ‪ ،‬ظؼ قبي ‪ 1003‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ؾِيٓ ٘ؿيٕٗ ي ؾيبظي ظؼ ثؽظانت ‪ ،‬کٕبؼٖ گيؽي نع ‪ ،‬اِب قٗ ٘‪ٛ‬اپيّب‬
‫ثؽاي آِبظگي پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ قبي ‪ 1005‬؛ پف اؾ يک نکكت خعي ظؼ لبثٍيت اکتهبف ‪ ، US‬ثٗ ؼقّيت نٕبضتٗ‬
‫نعٔع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ثٗ ظٌيً لبثٍيت قؽػت ف‪ٛ‬ق اٌؼبظٖ ي ايٓ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ّ٘ ،‬چٕيٓ ت‪ٛ‬قّ نکً غيؽ ِؼّ‪ٌٛ‬م لبثً ت‪ٛ‬خٗ ِي ثبنع ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا ثبيع ثب ظلت ثيم تؽي فؽايٕع ؼا ثؽاي ثيم تؽيٓ کبؼايي ِّکٓ قبؾظ‪ .‬ثؽظانت أعاؾٖ ٘بي غيؽ ػبظي‬
‫‪ ،‬ثؽاي ؼقيعْ ثٗ ٘عف تهکيً يک نب٘کبؼ اثتکبؼ گؽاْ ث‪ٙ‬ب ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب خؿئيبت ثيم تؽ ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ثٗ يبظ ِي آ‪ٚ‬ؼيع کٗ ‪ ،‬ثؽاي کبؼاِعي کب٘م قؽػت خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ چٕع َؽثٗ اي ٔيبؾ‬
‫‪.c‬‬
‫ث‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ؾيؽا ت‪ٛ‬أبيي ت‪ٙ‬يٗ ي خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي اؾ ِيبْ يک قؽي َؽثٗ ٘بي ِبيً ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب آضؽيٓ ثطم َؽثٗ‬
‫ػّ‪ٛ‬ظي ظؼ گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ ،‬کٗ ثبػث تجعيً قؽػت خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثٗ قؽػت قبة ق‪ٔٛ‬يک ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ؼا فؽاُ٘‬
‫‪ar‬‬
‫ِي کٕع‪ .‬خؽيبْ پبييٓ گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ ،‬خؽيبْ قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ظ‪ٚ‬ثبؼٖ پؽاکٕعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ ( = قؽػت پبييٓ ‪ ،‬فهبؼ ثبال)‬
‫ثؽاي کب٘م ػعظ ِبش ‪ّ٘ ،‬بْ ْ‪ٛ‬ؼ کٗ ت‪ٛ‬قّ کّپؽق‪ٛ‬ؼ ٔيبؾ ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫تّبَ پؽاکٕعگي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ثبيع ت‪ٛ‬قّ چؽضم خؽيبْ أدبَ ن‪ٛ‬ظ‪ّ٘ .‬ؽاٖ ثب ػٍّکؽظ ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ ِيؿاْ‬
‫ِت‪ٛ‬قّ پؽ‪ٚ‬اؾ ػعظ ِبش (ٔؿظيک ِبش ‪ ، )4.4‬پؽاکٕعگي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ کٍي ؾِبٔي کٗ خؽيبْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثٗ‬
‫‪ek‬‬
‫ٌجٗ ي ٘‪ٛ‬اکم ِي ؼقع ‪ ،‬أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬چٕبْ کٗ ايٓ فؽايٕع ظؼ ثيؽ‪ِ ْٚ‬دؽا ؼ‪ٚ‬ي ِي ظ٘ع (ثٗ ايٓ ِؼٕب کٗ ‪ ،‬ؼ‪ٚ‬ي‬
‫ِطؽ‪ ، )ِٚ‬آْ ؼا تؽاکُ ثيؽ‪ٔٚ‬ي‪ِ 1‬ي ٔبِٕع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ظؼ قؽػت ٘بي ؾيبظ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک (ػعظ ِبش ‪ 4.4‬ثٗ ثبال) تؽاکُ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ظٌيً افؿايم ٔبکبؼاِعي ‪ ،‬ثٗ‬
‫ظٌيً افؿايم ٔبِتٕبقت ظؼ تٍفبت َؽثٗ ‪ِ ،‬ي ثبنع‪ّ٘ .‬چٕيٓ ‪ ،‬ثب يک ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي تؽاکُ تّبَ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ ،‬چؽضم خؽيبْ‬
‫ثبيع اؾ ِس‪ٛ‬ؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ظ‪ٚ‬ؼ ثبنع ‪ ،‬ظؼ ؾا‪ٚ‬يٗ اي ؾيبظ ‪ ،‬خؽيبْ ؼا ظؼ ٌجٗ ي ٘‪ٛ‬اکم تؽک کٕع‪ .‬گػنتٗ اؾ انکبالت‬
‫چؽضم خؽيبْ ظاضٍي قٓر آؾاظ ثٗ قّت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ايٓ چؽضم ثبػث ثبال ؼفتٓ ٔيؽ‪ٚ‬ي پكبي آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيک‬
‫٘‪ٛ‬اکم ‪ ،‬ثٗ قجت خبثٗ خب کؽظْ خؽيبْ ضبؼخي ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫‪External compression 1‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ً‫ؾؼ ٘بي َؽثٗ ِبي‬ٛ‫ ثب ًٔت کٕبؼي ظيفي‬Mirage III ‫اپيّبي خٕگي‬ٛ٘ 3-41 ً‫نک‬
ge
ek
.ir

)Lockheed SR-71( ‫ؼي‬ٛ‫ؾؼ َؽثٗ ِبيً ِتمبؼْ ِس‬ٛ‫ ظيفي‬3-41 ً‫نک‬

55

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثٕبثؽايٓ ‪ ،‬ؼ‪ٚ‬ل ِؤثؽ تؽ ثؽاي ٘عايت کؽظْ تٕ‪ٙ‬ب ثطم پؽاکٕعگي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ِ ،‬بٕٔع تؽاکُ ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ ،‬ظؼ‬
‫ي‪ٛ‬ؼتي کٗ ثطم ثبلي ِبٔعٖ ظؼ ظاضً ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ِ ،‬بٕٔع تؽاکُ ظاضٍي‪ 1‬أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ العاَ ثٗ ‪ٚ‬قيٍٗ‬
‫ي يک قؽي َؽثٗ ٘بي ِبيً کٗ ثٗ قؽػت ‪ ،‬خؽيبْ پبييٓ ٌجٗ ي ٘‪ٛ‬اکم ؼا ِبٕٔع يک َؽثٗ ِبيً ثؽِي گؽظأع ‪،‬‬
‫أدبَ ِي گيؽظ‪ .‬ثب ظلت ظؼ ِكبزت ِطتٍف ِدؽاي ٘عايت کٕٕعٖ ‪ ،‬پي‪ٛ‬قتگي پؽاکٕعگي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ظؼ‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک ‪ ،‬ثطم پبيبٔي ظؼ ک‪ٛ‬چک تؽيٓ قٓر ِمٓغ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي (گٍ‪ٛ‬گبٖ) ثٗ ‪ٚ‬قيٍٗ ي يک َؽثٗ‬
‫ػّ‪ٛ‬ظي ٔكجتبً َؼيف ػج‪ٛ‬ؼ ِي کٕع (نکً ‪.)3-44‬‬
‫‪w‬‬
‫ت‪ٛ‬قّ نکً ِطؽ‪ْٚ‬ي ِؽکؿ ثعٔٗ ‪ ،‬ؼأعِبْ تؽاکُ ثيؽ‪ ، ْٚ‬ظ‪ٚ‬ثبؼٖ افؿايم ِي يبثع ‪ ٚ ،‬فهبؼ ثبؾگهتي ؼا ث‪ٙ‬ج‪ٛ‬ظ‬
‫ِي ثطهع ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ت‪ٌٛ‬يع چٕع َؽثٗ اي ثكيبؼ ث‪ٙ‬تؽ اؾ تک َؽثٗ ِي ثبنع‪ .‬ايٓ ػًّ ت‪ٛ‬قّ ظاظْ يک ِطؽ‪ٌ ِٚ‬جٗ‬
‫‪w‬‬
‫اي ظايؽٖ اي ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِؽکؿ ثعٔٗ ي‪ٛ‬ؼت ِي گيؽظ ‪ ،‬کّي أسٕب ظؼ ِمٓغ ِيبٔي ّ٘بٕٔع يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِيٍٗ‬
‫ِطؽ‪ْٚ‬ي‪ 2‬ثؽاي ايدبظ کؽظْ يک قبضتبؼ چٕع َؽثٗ اي ‪ ٚ ،‬يک ِمٓغ پبيبٔي ِطؽ‪ْٚ‬ي ‪ ،‬کٗ ّ٘ؽاٖ ثب ضً‪ٛ‬ييت‬
‫‪w‬‬
‫تؽاکُ پػيؽي ‪ ٚ‬غيؽ تؽاکُ پػيؽي تمكيُ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ػًّ ِي کٕع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫اليٗ ِؽؾي ؼ‪ٚ‬ي ِيٍٗ ‪ ،‬اؾ ِيبْ يک ِمٓغ پؽِٕفػ ؼ‪ٚ‬ي ِؽکؿ ثعٔٗ ‪ٔ ،‬ؿظيک ثٗ گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ضبؼج ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ .‬پ‪ٛ‬نم اليٗ ِؽؾي اؾ ِيبْ يک قؽي تٍٗ ٘بي َؽثٗ‪ 3‬نبًِ ‪ِ 33‬دؽاي فؽػي کٗ ِدؽاي ايٓ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ثٗ ظاضً‬
‫‪ar‬‬
‫گػؼگبٖ زٍم‪ٛ‬ي گ‪ٛٙ‬اؼٖ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ٚ‬پف اؾ آْ ثؽاي ظفغ کؽظْ ‪ ،‬ضبؼج ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ثٗ کبؼ گؽفتٓ يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ِتمبؼْ ِس‪ٛ‬ؼي ‪ ،‬تب ؾِبٔي کٗ خؽيبْ ّ٘تؽاؾ ثب ِس‪ٛ‬ؼ ثعٔٗ ي ِؽکؿي ثبنع ‪ ،‬ثٗ‬
‫ي‪ٛ‬ؼت ِفيع ثبثت ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اگؽ ؼاقتبي خؽيبْ ظؼ يک ؾا‪ٚ‬يٗ ثٗ ق‪ٛ‬ي ِس‪ٛ‬ؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثبنع ‪،‬‬
‫انکبي ثؿؼگي ؼا ثٗ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ِي آ‪ٚ‬ؼظ‪ .‬يک چٕيٓ ‪َٚ‬ؼيتي ظؼ ٕ٘گبَ يک‪ٛ‬ؼ نعْ يب ِبٔ‪ٛ‬ؼ ظ٘ي پؽ‪ٚ‬اؾ ؼش ِي ظ٘ع ‪،‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪ِ ٚ‬ي ت‪ٛ‬أع قجت ػٍّکؽظ ضٓؽٔبک کّپؽق‪ٛ‬ؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ن‪ٛ‬ظ ‪ٔ ،‬ؿظيک ثٗ أسؽاف ضّ ‪ّ٘ ،‬ؽاٖ ثب أسؽاف خؽيبْ‬
‫ؼ‪ٚ‬ي ِي ظ٘ع (ؼ‪ .‬ج‪ .‬فًً ‪.)5‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ظؼ ِمبثً ‪ ،‬ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ظ‪ ٚ‬ثؼعي ‪ ،‬ثكيبؼ ثي ضٓؽ ثؽاي نؽايّ خؽيبْ غيؽ ِتمبؼْ ِس‪ٛ‬ؼي ِي ثبنع ‪ ٌٛٚ ،‬ايٓ کٗ‬
‫‪ ،‬ظؼ قبؾگبؼي کُ تؽ قٓر فهبؼ ثبؾگهتي اقت‪ .‬يک کبؼثؽظ کالقيک ايٓ ٔ‪ٛ‬ع ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ؼا ‪ِ ،‬ي ت‪ٛ‬اْ ظؼ‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب خٕگي ‪ Northrop F-5‬يبفت‪ٚ .‬ؼ‪ٚ‬ظي نيجعاؼ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ػّ‪ٛ‬ظي قبؾِبْ يبفتٗ اقت ‪ ٚ ،‬أعکي‬
‫أسؽاف اؾ ظِبغٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬ثؽاي ازتؽاؾ اؾ فؽ‪ ٚ‬ثؽظْ اليٗ ِؽؾي ثٗ کبؼ ؼفتٗ اقت‪ .‬ثيؽ‪ ْٚ‬آِعْ اؾ ٌجٗ ي تيؿ‬
‫نيت ظاؼ ‪ِٛ ،‬ج َؽثٗ ي ِبيً ثٗ يک ِ‪ٛ‬ج قبکٓ تجعيً ض‪ٛ‬ا٘ع ‪ ،‬ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ٘‪ٛ‬اکم ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِّبقي تّبـ ِي‬

‫‪Internal compression 1‬‬


‫‪Conical-spike diffuser 2‬‬
‫‪Shock traps 3‬‬

‫‪53‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يبثع‪ .‬ثب ايٓ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ايٓ اتفبق تٕ‪ٙ‬ب ظؼ ي‪ٛ‬ؼتي ؼش ِي ظ٘ع ‪ ،‬کٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ظؼ قؽػت ِبش ْؽازي نعٖ پؽ‪ٚ‬اؾ کٕع‪.‬‬
‫ظؼ ضبؼج اؾ ْؽازي اػعاظ ِبش پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬ثؽاي ّٔ‪ ٗٔٛ‬ؾِبٔي کٗ نتبثگيؽي ي‪ٛ‬ؼت ِي گيؽظ ‪ِٛ ،‬لؼيت َؽثٗ‬
‫ٔبٍِٓ‪ٛ‬ة ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ؾيؽا قؽػت ٔبپبيعاؼ ‪َ ٚ‬ؽثٗ ‪ ،‬يک ِهکً ؼايح ثؽاي تّبَ أ‪ٛ‬اع ظيفي‪ٛ‬ؾؼ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب ثب ثبي‬
‫ثبثت‪ ،1‬تٕظيُ پػيؽ ٔيكت‪ .‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼي کٗ ّ٘کبؼي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ثؽاي نؽ‪ٚ‬ع ظؼقت (يؼٕي ‪ ،‬کبؼي ؼا أدبَ ظ٘ع کٗ‬
‫ثؽاي آْ ْؽازي نعٖ) ‪ ،‬تؼعاظ ثيهّبؼي اؾ ق‪ٛ‬ؼاش ٘بي ک‪ٛ‬چک ظؼ يک ْؽذ تؽتيت يبفتٗ ثبنع ‪ ،‬ثؽاي تهکيً‬
‫يک ظي‪ٛ‬اؼ ق‪ٛ‬ؼاش ظاؼ ظؼ ِمٓغ گٍ‪ٛ‬گبٖ اقت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ضزبَ عوودي‬
‫جزياى سوپزسوًيک‬ ‫جزياى ساب سوًيک‬
‫‪w‬‬
‫تزاکن بيزوًي‬ ‫تزاکن داخلي‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫خط واصل راست‬ ‫اليَ هزسي فزار سيال‬
‫اًحٌا‬
‫راست‬
‫‪ge‬‬
‫اليَ هزسي‬

‫لبَ ي ورودي ًوک تيش‬


‫‪ek‬‬
‫نکً ‪ٚ 3-44‬ؼ‪ٚ‬ظي ِؽکت تؽاکُ (‪)Lockheed SR-71‬‬

‫ظي‪ٛ‬اؼٖ ي پؽِٕفػ اخبؾٖ ِي ظ٘ع ‪ ،‬فهبؼ ثيم اؾ زع خؽيبْ پبييٓ َؽثٗ ثؽاي کب٘م يبفتٓ ‪ ٚ ،‬ثٗ ِ‪ٛ‬خت آْ ضٓؽ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي ِكع‪ٚ‬ظ نعْ ‪ ،‬ثٗ زعالً ثؽقع‪.‬‬

‫کبؼايي ض‪ٛ‬ة ظيفي‪ٛ‬ؾؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ثبي ثبثت ‪ ،‬تٕ‪ٙ‬ب ظؼ زع‪ٚ‬ظ قؽػت تؼييٓ نعٖ ‪ ،‬ظقت يبفتٕي ِي ثبنع‪ .‬يک ؼاٖ‬
‫زبي لبثً أؼٓبف تؽ ‪ ،‬ثؽاي تؼعيً کؽظْ ٕ٘عقٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ثؽاي يک قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ ِتفب‪ٚ‬ت ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ ظيفي‪ٛ‬ؾؼ‬

‫‪Fixed-geometry 1‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٕ٘عقٗ ِتغيؽ‪ 1‬فؽاُ٘ ِي ن‪ٛ‬ظ‪٘ ّٗٔٛٔ .‬بي قطت افؿاؼي ٘‪ٛ‬اپيّبي خٕگي ‪McDonnell Douglas F-4‬‬
‫‪ Phantom‬ثب يک ظيفي‪ٛ‬ؾؼ پٍکبْ‪ 2‬ػّ‪ٛ‬ظي ‪ٛ٘ ٚ ،‬اپيّبي تؽاثؽي ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک کبٔک‪ٛ‬ؼظ ّ٘ؽاٖ ثب ظيفي‪ٛ‬ؾؼ پٍکبْ‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪Variable geometry 1‬‬


‫‪Ramp 2‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

ً‫ؾؼ َؽثٗ ِبي‬ٛ‫ ثؼعي ظيفي‬ٚ‫ظي ظ‬ّٛ‫ ثب پٍکبْ ػ‬Northrop F-5 3-43 ً‫نک‬

55

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫نکً ‪ Grumman F-14 3-45‬ثب پٍکبْ افمي ظ‪ ٚ‬ثؼعي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ َؽثٗ ِبيً‬
‫‪.c‬‬
‫افمي ؼا ِي ت‪ٛ‬اْ ٔبَ ثؽظ‪ّ٘ .‬چٕيٓ ٔ‪ٛ‬ع پٍکبْ افمي ظيفي‪ٛ‬ؾؼ خٕگٕعٖ ي ٔب‪ٚ‬گبْ ايبالت ِتسعٖ ‪، F-14 Tomcat‬‬
‫ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ‪ٚ‬يژٖ اي ػًّ ِي کٕع ‪ ،‬کٗ ُ٘ اکٕ‪ ْٛ‬ثٗ ثؼُي اؾ خؿئيبت آْ ؼقيعگي ض‪ٛ‬ا٘ع نع (نکً ‪.)3-44‬‬
‫‪ar‬‬

‫ثؽاي کٕتؽي خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ‪ ،‬پٍکبْ ظؼ ِدؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ِس‪ٛ‬ؼي ثؽاي ايالذ کؽظْ‬
‫‪ge‬‬
‫قٓر ِمٓغ ِكيؽ خؽيبْ ْؽازي نعٖ اقت‪ .‬ظؼ ٕ٘گبَ ثؽضبقتٓ ‪ ٚ‬کب٘م قؽػت پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬پٍکبْ ٘ب ثؽاي فؽ‪ٚ‬ظ يب‬
‫کب٘م اؼتفبع‪ 1‬ثٗ قّت ثبال ِي ؼ‪ٔٚ‬ع ‪ ،‬ثب پ‪ ٓٙ‬نعْ قٓر گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ ُ٘ ٚ‬چٕيٓ افؿايم خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ثع‪ٔ ْٚ‬يبؾ ثؽاي‬
‫ظؼة ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ِس‪ٛ‬ؼي ظي‪ٛ‬اؼٖ ٘بي کٕبؼي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬أدبَ ِي گيؽظ (نکً ‪.)3-44a‬‬
‫‪ek‬‬

‫ظؼ پؽ‪ٚ‬اؾ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک يک ِدّ‪ٛ‬ػٗ ي چ‪ٙ‬بؼ َؽثٗ اي (قٗ َؽثٗ ي ِبيً ‪ ٚ‬يک َؽثٗ ي ػّ‪ٛ‬ظي) ‪ٛ٘ ،‬ا ؼا‬
‫ِتؽاکُ ‪ ٚ ،‬قؽػت آْ ؼا ثؽاي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظ ثٗ ِدؽاي قبة ق‪ٔٛ‬يک کب٘م ِي ظ٘ع (نکً ‪ٔ .)3-44c‬طكتيٓ َؽثٗ‬
‫‪.ir‬‬
‫ِبيً ظؼ اِتعاظ ٌجٗ ي زٍّٗ ي پٍکبْ ثبثت ‪ ،‬ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ‪َٚ ،‬ؼيت ٔكجي ظيگؽ َؽثٗ ٘ب ؼا ت‪ٛ‬قّ پٍکبْ ٘بي ِتغيؽ‬
‫کٕتؽي ِي کٕع‪ٔ .‬طكتيٓ زؽکت پٍکبْ ‪ِ ،‬فًً ثٕعي ثؽاي قبضتبؼ پٍکبْ ثبثت ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ زؽکت ِفًً ٘ب‬
‫ؼا ثؽاي پٍکبْ ظ‪ َٚ‬ؼا ‪ ،‬زًّ کٕع‪ .‬ق‪ِٛ‬يٓ پٍکبْ ظؼ ِدؽا ‪ّٔ ،‬بي ػمت ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬ثؽاي قبضتبؼ ا‪ٌٚ‬يٗ ي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫ِفًً ثٕعي نعٖ اقت ‪ٚ ،‬ت‪ٛ‬قّ زؽکت آْ ‪ ،‬نکً ظيفي‪ٛ‬ؾؼ قبة ق‪ٔٛ‬يک ‪ ٚ‬اؼتفبع ق‪ٛ‬ؼاش گٍ‪ٛ‬گبٖ ‪ ،‬ؼا ِي‬
‫گيؽظ‪.‬زؽکت پٍکبْ ‪ ،‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ض‪ٛ‬ظکبؼ ت‪ٛ‬قّ قيگٕبي ٘بي ِبش ‪ ،‬کٗ اؾ ظاظٖ ٘بي کبِپي‪ٛ‬تؽ گؽفتٗ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪،‬‬
‫ثؽٔبِٗ ؼيؿي نعٖ اقت‪.‬‬

‫‪Over collapse 1‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼة فؽاؼ قيبي ثؽ ؼ‪ٚ‬ي ثبالي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪ ،‬ظاؼاي ظ‪ِٛ ٚ‬لؼيت ِي ثبنع ‪ ،‬کٗ ظؼ ؾا‪ٚ‬يٗ ي زٍّٗ ي ثبال ‪ ،‬ثؽاي‬
‫زفبظت اؾ ‪ٚ‬اِبٔعگي کٕبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ ،‬ظؼ قؽػت ثبال ‪ ،‬ثؽاي ِسبفظت اؾ ٔ‪ٛ‬قبْ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثبؾ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫اليَ هزسي و خزوجي ُواي اضافَ‬


‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫سَ ضزبَ ي هايل ‪،‬‬
‫يک ضزبَ عوودي‬ ‫ديفيوسر ساب سوًيک‬
‫‪.ir‬‬
‫نکً ‪ 3-44‬ضً‪ٛ‬ييبت ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ‪F-14‬‬

‫خؽيبْ قبة ق‪ٔٛ‬يک ظؼ ؾا‪ٚ‬يٗ ي زٍّٗ ي ثبال (ِبٔ‪ٛ‬ؼ ظ٘ي پؽ‪ٚ‬اؾ)‬ ‫‪)a‬‬
‫خؽيبْ تؽأك‪ٔٛ‬يک‪ّ٘ 1‬ؽاٖ ثب َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي پعيعاؼ نعٖ ثؽ پٍکبْ‬ ‫‪)b‬‬

‫تؽاکُ ثيؽ‪ٔٚ‬ي خؽيبْ ق‪ٛ‬پؽق‪ٔٛ‬يک اؾ ِيبْ چ‪ٙ‬بؼ ِ‪ٛ‬ج َؽثٗ ( ‪َ 3‬ؽثٗ ِبيً ثؼال‪ ٖٚ‬ي يک َؽثٗ ػّ‪ٛ‬ظي پبيبٔي)‬ ‫‪)c‬‬

‫‪ : Transonic 1‬ظؼ زع ي‪ٛ‬ت (قؽػت قيبي ثيٓ ِبف‪ٛ‬ق ي‪ٛ‬ت ‪ ٚ‬ؾيؽ قؽػت ي‪ٛ‬ت)‬

‫‪166‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصم چٓارو‬

w ‫کًپزسٕر‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

101

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ ٺؽ ظقتٹ اؾ ٲٽتٽؼ ٺاي ٺٽايي تٽؼتيٵ ٲسؽک ‪ ،‬ٺٳاضٽٴ تٽؼتٽخت ‪ ،‬تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ‪ ،‬تٽؼتٽپؽاپ يا تٽؼتٽن‪٣‬ت‬
‫‪٪ ،‬ٳپؽقٽؼ ي‪٫‬ي اؾ ٲٻٳتؽيٵ اخؿاء ٲسكٽب ٲي گؽظظ‪ .‬ايٵ ټٖي‪٣‬ٹي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ اقت ‪٪‬ٹ ‪٢‬هاؼ خؽياٴ ٺٽايي ‪٪‬ٹ‬
‫تٽقّ ټؼټظي ٺٽا تٻيٹ ٲي نٽظ ؼا ا‪٢‬ؿايم ظٺع‪ .‬ايٵ ‪٢‬ؽايٷع اؾْؽي‪ ٥‬تأٲيٵ اٶؽژي ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي (=‪٪‬اؼ) ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫اٶداٰ ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ پؽٸ ٺاي چؽضاٴ آٴ ٶيؽټٺاي آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬ؼا تؽ خؽياٴ ٺٽا ا‪ٚ‬ٳا‪ ٬‬ٲي ‪٪‬ٷٷع‪ .‬ظؼ ٲدؽاي‬
‫ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬خؽياٶي اؾ ٺٽاي تكياؼ ٲتؽا‪٪‬ٱ نعٸ تٹ قٳت ٲس‪ٗ٣‬ٹ ي ازتؽا‪ ٤‬ٲٷت‪٧‬٭ ٲي نٽظ ؛ خايي ‪٪‬ٹ‬
‫اٶؽژي تيم تؽي ‪ ،‬تٹ يٽؼت گؽٲا ‪ ،‬تٹ آٴ اَا‪٢‬ٹ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫پارايتز ْاي ػًهكزد كًپزسٕر‬ ‫‪2.4‬‬

‫ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ اٶؽژي ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي تٹ اٶؽژي ‪٢‬هاؼي تثعي٭ ٲي نٽظ‪ .‬ٲيؿاٴ اٶؽژيي ‪٪‬ٹ ٲٽؼظ ٶياؾ اقت ټ‬
‫‪w‬‬
‫‪٪‬ي‪٣‬يت ‪٢‬ؽايٷع تثعي٭ اٶؽژي ‪ ،‬تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ پاؼاٲتؽ ٺاي ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ نٷاضتٹ ٲي نٽٶع‪ .‬ٲٻٳتؽيٵ پاؼاٲتؽ ٺا‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ثاؼتٷع اؾ‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ -‬ؼاٶعٲاٴ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪ -‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ٲٓٯ‪٪ ٥‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ -‬ٲيؿاٴ خؽياٴ ٺٽا‬

‫پاؼاٲتؽ تاؾظٸ تٹ ٲ‪ٛ‬ٷاي ٲ‪٧‬عاؼ اٶؽژيي اقت ‪٪ ،‬ٹ تٽؼتيٵ تؽاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تأٲيٵ ٲي ‪٪‬ٷع‪ .‬ايٵ اٶؽژي اؾ ْؽي‪٥‬‬
‫‪ge‬‬
‫ٲسٽؼ گؽظاٴ تٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظاظٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬ټ ٶتيدٹ ي آٴ ا‪٢‬ؿايم اٶؽژي ‪٢‬هاؼ ٲي تانع‪ .‬تٷاتؽايٵ ‪ ،‬ايٵ پاؼاٲتؽ ظؼ‬
‫ټا‪ ٙ٦‬ٲيؿاٴ ا‪٢‬تي ٲي تانع ‪٪ ،‬ٹ ٺٳيهٹ اؾ تثعي٭ اٶؽژي پيم ٲي آيع ؼا ‪ ،‬ٲهطى ٲي ‪٪‬ٷع‪ .‬تٽٮيع‪٪‬ٷٷعگاٴ ٲٽتٽؼ‬
‫‪ek‬‬
‫تالل ٺاي تؿؼگي ظؼ پژټٺم ټ تٽٮيع اٶداٰ ٲي ظٺٷع ‪ ،‬تا ايٵ اتال‪ ٠‬ؼا تٹ زعا‪٦‬٭ ٲٳ‪٫‬ٵ تؽقاٶٷع‪ .‬زتي ‪٪‬ٽچ‪٩‬‬
‫تؽيٵ پيهؽ‪٢‬ت ظؼ ؾٲيٷٹ ي تاؾظٺي ‪ ،‬ٲهتؽي ؼا ظؼ اٶتطاب ټ ضؽيع آٴ ٲٽتٽؼ ٲًٳٱ ٲي ‪٪‬ٷع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫پاؼاٲتؽ ت‪ٛ‬عي ‪ ،‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‪ 1‬ٲي تانع‪ .‬ايٵ پاؼاٲتؽ تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٯي ظؼ ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫(‪ )pt3‬ټ ټؼټظي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (‪ )pt2‬ت‪ٛ‬ؽي‪ ١‬ٲي نٽظ ؛ ټ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تا ‪ٚ‬الٲت يٽٶاٶي ‪ )Pi( П‬ٶهاٴ ظاظٸ ٲي نٽظ‪:‬‬

‫ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬

‫اٺٳيت ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٹ ايٵ ضاْؽ اقت ‪٪‬ٹ تاؾظٺي ‪٪‬ٯي ٲٽتٽؼ تست تأثيؽ ايٵ پاؼاٲتؽ ٲي تانع ‪،‬‬
‫چؽا‪٪‬ٹ پاؼاٲتؽ ٶكثت ‪٢‬هاؼ اؼتثاِ ٲكت‪٧‬يٳي تا ٶيؽټي ٲسٽؼي ‪ ،‬ٲًؽ‪ ٠‬قٽضت ټ ؼاٶعٲاٴ ٲٽتٽؼ ظاؼظ‪ .‬ټؾٴ ٲٽتٽؼ‬
‫ٶيؿ ‪ ،‬اؼتثاِ ٲكت‪٧‬يٳي تٹ ٶكثت ‪٢‬هاؼ ظاؼظ‪ .‬تؽاي ٶٳٽٶٹ ‪ ،‬تؽاي ا‪٢‬ؿايم ٶكثت ‪٢‬هاؼ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت الؾٰ تانع ‪ ،‬ت‪ٛ‬عاظ‬

‫‪Compressor pressure ratio 1‬‬

‫‪102‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٲؽاز٭ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٶيؿ ا‪٢‬ؿايم ياتع ‪٪ ،‬ٹ ٶتيدٹ ي آٴ ‪ ،‬قٓر تاالتؽي اؾ ‪٢‬هاؼ ټ ظٲا ظاض٭ ژٶؽاتٽؼ گاؾ ‪ ،‬ضٽاٺع تٽظ‪.‬‬
‫ايٵ اٲؽ تٹ ٶٽتٹ ضٽظ ‪ ،‬ٶياؾ تٹ ٲٽتٽؼي قٷگيٵ تؽ ؼا َؽټؼي ٲي ٶٳايع ‪ ،‬ؾيؽا ‪ٚ‬الټٸ تؽ ايٷ‪٫‬ٹ ٲٽتٽؼ تايع ظټتاؼٸ‬
‫ْؽازي نٽظ تا تسٳ٭ ٲيؿاٴ ‪٢‬هاؼ تاال تؽ ؼا ظانتٹ تانع ‪ ،‬تٽؼتيٵ ټ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ي قٽضت ٶيؿ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تايع زديٱ تؽ ټ‬
‫قٷگيٵ تؽ نٽٶع‪.‬‬

‫پاؼاٲتؽ ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪ ،‬ٶهاٴ ظٺٷعٸ ي ٲيؿاٴ خؽياٴ ٺٽايي اقت ‪٪ ،‬ٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٦‬اظؼ اقت ظؼ ټازع ؾٲاٴ‬
‫(‪٪‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ي‪ ٩‬ثاٶيٹ ٲي تانع) پؽظاؾل ‪٪‬ٷع‪ .‬خعا اؾ اٺٳيت ايٵ پاؼاٲتؽ تؽاي تسٯي٭ قي‪٫‬٭ گؽٲايي ‪ ،‬ايٵ پاؼاٲتؽ‬
‫‪w‬‬
‫اٲ‪٫‬اٴ ظقتٹ تٷعي ٲٽتٽؼ ٺاي ٲػ‪٪‬ٽؼ ‪ ،‬اؾ زيث اٶعاؾٸ ي ٲٽتٽؼ ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲي قاؾظ‪.‬‬

‫ٺؽ قٹ پاؼاٲتؽ ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ‪ ،‬اؼتثاِ ٶؿظي‪٫‬ي تا ي‪٫‬عيگؽ ظاؼٶع‪ .‬تؽاي ٶٳٽٶٹ ‪ ،‬ت‪ٟ‬ييؽ ظؼ ظتي خؽٲي خؽياٴ تٹ ْٽؼ‬
‫‪w‬‬
‫ٲكت‪٧‬يٱ ٶكثت ‪٢‬هاؼ ؼا تست تأثيؽ ‪٦‬ؽاؼ ٲي ظٺع ‪ ،‬ټ ظؼ تيم تؽ ٲٽاؼظ ‪٪‬اؼايي ٲٽتٽؼ ٶيؿ ت‪ٟ‬ييؽ ٲي ياتع‪ .‬اؾ آٴ خايي‬
‫‪w‬‬
‫‪٪‬ٹ تا ت‪ٟ‬ييؽ نؽايّ پؽټاؾ ‪ ،‬پاؼاٲتؽ ٺا ٶيؿ ت‪ٟ‬ييؽ ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ظاظٸ ٺايي ‪٪‬ٹ ظؼٲٽؼظ ظقتٹ تٷعي ٲٽتٽؼ ٺا ظاظٸ نعٸ اٶع‬
‫‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تٹ نؽايّ اقتاٶعاؼظ تًٽية نعٸ ‪ ،‬اؾخٳٯٹ قؽ‪ٚ‬ت پؽټاؾ ي‪٣‬ؽ‪ ،‬اؼت‪٣‬ا٘ ي‪٣‬ؽ‪ ،‬ٶيؽټي ٲسٽؼي تيهيٷٹ (تٹ‬
‫‪.c‬‬
‫ظاظٸ ٺاي ٲٽتٽؼ ظؼ تطم َٳيٳٹ ٲؽاخ‪ٛ‬ٹ ‪٪‬ٷيع) ؼخٽ٘ ظاظٸ ٲي نٽٶع‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫کٳپؽقٽؼ ٺاي اٲؽټؾي تٹ تاؾظٺي ‪ 79‬ظؼيع ‪ ،‬ٶكثت تؽا‪٪‬ٱ ‪ 19:4( 44:4‬تا ٲٽتٽؼ ٺاي تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٶكثت کٷاؼ‬
‫گػاؼي تاال) ټ ظتي خؽٲي خؽياٴ تا ‪( 099 kg/s‬تا ‪ 799 kg/s‬تا ٲٽتٽؼ ٺاي تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ظاؼاي ٶكثت کٷاؼ گػاؼي‬
‫‪ge‬‬
‫تاال) ؼقيعٸ اٶع‪.‬‬

‫إَاع کًپزسٕر ْا‬ ‫‪4.2‬‬


‫‪ek‬‬
‫ايٽالً ظټ ٶٽ٘ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲٽخٽظ تٽظٸ ټ ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع‪:‬‬

‫‪٪ -‬ٳپؽقٽؼ خؽياٴ گؽيؿاؾٲؽ‪٪‬ؿ (قاٶتؽي‪٣‬ٽژ)‬


‫‪.ir‬‬
‫‪٪ -‬ٳپؽقٽؼ خؽياٴ ٲسٽؼي‬

‫ؾٲاٶي ‪٪‬ٹ ت‪٫‬ٷٽٮٽژي ٲٽتٽؼ ٺا ظؼ ٶطكتيٵ ظټؼٸ ي ؼنعل ‪٦‬ؽاؼ ظانت (تا قا‪ ،)4739 ٬‬اگؽچٹ ٺٽاپيٳا ٺاي‬
‫خٷگٷعٸ ي آٮٳاٴ ظؼ خٷگ خٻاٶي ظټٰ اؾ کٳپؽقٽؼ ٺاي خؽياٴ ٲسٽؼي اقت‪٣‬اظٸ ٲي ‪٪‬ؽظٶع ‪ ،‬اٲا ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫قاٶتؽي‪٣‬ٽژ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ٶٽ٘ ‪ٞ‬اٮة تٽظ ‪ ،‬ټ ظؼ ٺٽاپيٳا ٺاي خٷگٷعٸ ي ٶٗاٲي ‪ٞ‬ؽتي ټ نٽؼټي اقت‪٣‬اظٸ ٲي نع‪ .‬اٲؽټؾٸ‬
‫کٳپؽقٽؼ ٺاي قاٶتؽي‪٣‬ٽژ يؽ‪٢‬اً ظؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ‪٪‬ٽچ‪ ، ٩‬اؾ ‪٦‬ثي٭ ٲٽتٽؼ ٺاي تاظ‪٪‬م‪ 1‬ظؼ ٺٯي‪٫‬ٽپتؽ ٺا ‪ ،‬ټازع‬

‫‪Shaft engines 1‬‬

‫‪103‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٺاي ‪٦‬عؼت کٳکي‪ ، 1‬ٲٽتٽؼ ٺاي ٺٽاپيٳا ٺاي تٽؼتيٵظاؼ ټ تؽضي اؾ ٲٽتٽؼ ٺاي ‪٪‬ٱ‪٢‬هاؼ ظؼ ٺٽاپيٳا ٺاي تداؼي‬
‫ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع‪ .‬اٲا ظؼ تيم تؽ ٲٽتٽؼ ٺا ‪ ،‬کٳپؽقٽؼ ٺاي خؽياٴ ٲسٽؼي تٹ ‪٪‬اؼ ٲي ؼټظ‪ .‬ظٮي٭‬
‫تؽتؽي ايٵ ٶٽ٘ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٦ ،‬اتٯيت آٴ ظؼ ‪٪‬اؼ‪٪‬ؽظٴ تا ظتي خؽٲي تاال خؽياٴ ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬ايٵ ‪٦‬اتٯيت ي‪٫‬ي اؾ پيم‬
‫ٶياؾٺاي ٲٽتٽؼ ٺاي ٶيؽټي ٲسٽؼي تاال اقت ‪٪ ،‬ٹ ظؼ ٺٽاپيٳا ٺاي ؼاٶعٲاٴ تاالي اٲؽټؾٸ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي‬
‫گيؽظ‪.‬‬

‫ايٵ اقٱ ٺايي ‪٪‬ٹ تٹ ظټ ٶٽ٘ ٲطتٯ‪ ، ١‬تٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظاظٸ نعٸ اقت ‪ ،‬تٹ ضاْؽ ٲكيؽ خؽياٴ ٲي تانع ‪٪ ،‬ٹ‬
‫‪w‬‬
‫ټاتكتٹ تٹ ٲسٽؼ تعٶٹ ي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ اقت‪ .‬ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ قاٶتؽي‪٣‬ٽژ ‪ ،‬ٺٽاي ‪٪‬ٳپؽـ نعٸ ‪ ،‬تٹ يٽؼت ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي‬
‫ضاؼج ٲي نٽظ ‪ ،‬ټ تا ٲسٽؼ اقپٽ‪ ٬‬ؾاټيٹ ي ‪ 79‬ظؼخٹ ظاؼظ ؛ ظؼ زاٮي ‪٪‬ٹ ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ خؽياٴ ٲسٽؼي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ٲكيؽ ضؽټج تا ٲسٽؼ اقپٽ‪ ٬‬ٲٽاؾي اقت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫كًپزسٕر ساَتزيفٕژ‬ ‫‪2.0.4‬‬

‫ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ گؽيؿاؾٲؽ‪٪‬ؿ تٹ ْٽؼ ايٽٮي ناٲ٭ ي‪ ٩‬پؽټاٶٹ ي چؽضاٴ‪ ، 2‬ي‪ ٩‬ظي‪٣‬يٽؾؼ ثاتت ‪ ،‬ټ ي‪ ٩‬چٷع‬
‫‪.c‬‬
‫ؼاٺٹ (ٲٷي‪٣‬ٽٮع)‪ 3‬تؽاي خٳ‪ٙ‬آټؼي ټ ٺعايت ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ٲي تٽاٶع تا ‪٦‬ؽاؼ ظاظٴ ظټ‬
‫‪ar‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ي‪ ٩‬ټخٹ ظؼ ‪٪‬ٷاؼ ٺٱ ا‪٢‬ؿايم ياتع‪ .‬ايٵ ‪٪‬اؼ ظؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ؼټٮؿؼټيف (‪٪ )Rolls Royce‬ٹ تٹ‬
‫تٷٻايي ‪ ،‬ټ تا ‪ٞ‬ٯثٹ تؽ ؼ‪٦‬يثاٴ تٽاٶكت ‪ ،‬تأٲيٵ ‪٪‬ٷٷعٸ ي ٶيؽټ ظؼ زٳ٭ ټ ٶ‪٧‬٭ ٺٽاپيٳايي ‪Fokker Friendship‬‬
‫‪ge‬‬
‫تانع ‪ ،‬تا ٲٽ‪٧٢‬يت اٶداٰ نع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪Auxiliary power unit 1‬‬


‫‪Impeller 2‬‬
‫‪Manifold 3‬‬

‫‪101‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 4‬اخؿاء ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹ اي‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ن‪٫‬٭‪ 2 0‬ٲٽتٽؼ ٺٽاپيٳايي ؼټٮؿؼټيف تا ظټ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ‪٪‬ٹ پهت قؽٺٱ ‪٦‬ؽاؼ ظاظٸ نعٸ اٶع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ديفيٕسر‬
‫‪.c‬‬
‫خزٔج جزياٌ‬

‫رٔتٕر‬ ‫طاٌ داخهي‬


‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫ٔرٔد جزياٌ‬

‫طاٌفطار‬
‫داخهي‬
‫‪.ir‬‬
‫سزػت‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 1‬ظاٲٷٹ ي قؽ‪ٚ‬ت ټ ‪٢‬هاؼ ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ گؽيؿاؾٲؽ‪٪‬ؿ‬

‫ي‪٫‬ي اؾ ٲهت‪٧‬ات ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ي‪ ٩‬ټخٹ ‪٪ ،‬ٳپؽقٽؼ ظټ ټخٹ ٲي تانع ‪٪ ،‬ٹ تؽاي خؽياٴ ٺٽاي ظاظٸ نعٸ ‪ٓ٦ ،‬ؽ‬
‫ظايؽٸي ‪٪‬ٽچ‪٫‬تؽي ظانت‪ .‬اٲا ايٵ ٶٽ٘ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٹ ظٮي٭ ٲه‪٫‬الت ظؼ تأٲيٵ پؽٸ ي ؼټ تٹ ‪٧ٚ‬ة ‪ ،‬ټ تٹ ظٮي٭‬
‫پيهؽ‪٢‬تٺاي ت‪٫‬ٷي‪٫‬ي تا ٺع‪٪ ٠‬اٺم زدٱ ٲٽتٽؼ‪ ،‬ظيگؽ ظؼ ‪٪‬اؼتؽظٺاي ٺٽاٶٽؼظي ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٶٳي‬
‫گيؽظ‪.‬‬

‫‪101‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اؾ ٲؿيت ٺاي ‪ٚ‬ٳعٸ ي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ قاٶتؽي‪٣‬ٽژ ‪ ،‬ٲي تٽاٴ تٹ ٶكثت ‪٢‬هاؼ تاال تؽ ٲؽزٯٹ (ٶؿظيک ‪ ، (3:4‬ټ ٺؿيٷٹ‬
‫ي پاييٵ قاضت اناؼٸ ‪٪‬ؽظ ؛ ايٵ ظټ ټيژگي ‪ ،‬ٺٱ تؽاي تاؾاؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ‪٪‬ٽچ‪ ، ٩‬ټ ٺٱ تؽاي يٷ‪ٛ‬ت ضٽظؼټ‬
‫خػاب ټ ٲٽؼظ تٽخٹ اقت‪.‬‬

‫لاػذِ ي ػًهياتي‬

‫پؽټاٶٹ تٽقّ تٽؼتيٵ تٹ زؽ‪٪‬ت ظؼٲيآيع ټ تا قؽ‪ٚ‬ت تااليي نؽټ٘ تٹ چؽضيعٴ ٲي ٶٳايع ؛ قؽ‪ٚ‬ت پؽټاٶٹ تيٵ‬
‫‪ 09999‬تا ‪ 19999 rpm‬اقت ‪٪ ،‬ٹ تكتٹ تٹ اٶعاؾٸ ي ٲٽتٽؼ ٲهطى ٲي نٽظ‪ .‬ظؼ ټؼټظي پؽټاٶٹ ‪ ،‬ٶؿظي‪ ٩‬تٽپي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ٺٽا ‪٢‬ؽټ تؽظٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬ټ تٽقّ ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹاي اؾ پؽٸٺاي ٺعايت ‪٪‬ٷٷعٸي ټؼټظي ‪ ،‬تٹ قٳت ٲسيّ تيؽټٴ‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺعايت ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 1‬خؽياٴ ٺٽا تٽقّ قؽ‪ٚ‬ت گؽظل تاالي پؽټاٶٹ تسؽي‪ ٩‬ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ‬
‫‪w‬‬
‫‪٢‬ؽايٷع ٶٹ تٷٻا تا‪ٚ‬ث ٲي نٽظ ‪٢‬هاؼ خؽياٴ ٺٽا ا‪٢‬ؿايم ياتع ‪ ،‬تٯ‪٫‬ٹ ٺٳؿٲاٴ تا قؽ‪ٚ‬ت تااليي اؾ پؽٸ ضاؼج ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ظؼ تطم ظي‪٣‬يٽؾؼ ‪ ،‬اٶؽژي خٷثهي ايٵ ٺٽاي پؽقؽ‪ٚ‬ت تٹ اٶؽژي ‪٢‬هاؼ تثعي٭ ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ ٶتيدٹ ي آٴ خؽياٴ‬
‫ٺٽايي ‪ ،‬تا ‪٢‬هاؼ تاال ټ قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ ٲي تانع‪ .‬ظي‪٣‬يٽؾؼ ايٵ ټٖي‪٣‬ٹ ؼا ٶيؿ اٶداٰ ٲي ظٺع ‪٪‬ٹ ٺٱ خؽياٴ ٺٽا ؼا ؼاقت‬
‫‪.c‬‬
‫ټ ‪٪‬ٷع ‪ ،‬ټ ٺٱ ٲكيؽ آٴ ؼا ‪ 79‬ظؼخٹ ت‪ٟ‬ييؽ ظٺع ‪ ،‬تا تعيٵ تؽتية تؽاي خؽياٴ يا‪٢‬تٵ ‪ ،‬ظؼ چٷع ؼاٺٹ ‪ ،‬ٲٷاقة تانع‪.‬‬
‫ظؼ ‪ٚ‬ٳ٭ ‪ ،‬ٶً‪٢ ١‬هاؼ ا‪٢‬ؿايم يا‪٢‬تٹ تٽقّ پؽټاٶٹ ‪ ،‬ټ ٶً‪ ١‬ظيگؽ آٴ ظؼ تطم ظي‪٣‬يٽؾؼ اٶداٰ نعٸ اقت (نک٭ ‪1‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪.)2‬‬
‫‪ge‬‬
‫ظؼ کٳپؽقٽؼ ٺاي قاٶتؽي‪٣‬ٽژ ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ٶؿظيک ‪ ، 3:4‬ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ تٹ ٲيؿاٴ ؾياظ ټ تا تاؾظٺي ‪ 69‬ظؼيع ‪،‬‬
‫ٲٳ‪٫‬ٵ ٲي تانع‪ .‬ٲي تٽاٴ ٶكثت ‪٢‬هاؼ ؼا تا تاال تؽظٴ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ا‪٢‬ؿايم ظاظ ‪ ،‬اٲا تاؾظٺي تٹ قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ ٲي‬
‫آيع‪ .‬ظٮي٭ ايٵ اٲؽ ايٵ اقت ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي خؽياٴ ٺٽايِ ظؼ زا‪ ِ٬‬ضؽټج اؾ پؽٸ ‪ ،‬ظؼ قؽ‪ٚ‬ت قٽپؽقٽٶيک‬
‫‪ek‬‬
‫ضٽاٺع تٽظ ټ ايٵ تا‪ٚ‬ث ن‪٫‬٭ گيؽي ٲٽج ٺاي َؽتٹ اي ظؼټٴ ظي‪٣‬يٽؾؼ ټ تؽټؾ اتال‪ ٠‬ټ ضكاؼات ٲت‪ٛ‬ا‪٦‬ة ٲي‬
‫نٽظ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫‪٦‬ؽاؼظاظٴ ظټ پؽټاٶٹ پهت قؽٺٱ ‪ ،‬ٲاٶٷع آٴ چٹ ظؼ ٲٽتٽؼ ؼټٮؿؼټيف اٶداٰ نعٸ اقت‪ ،‬ؼاٸ ز٭ ٲٻٷعقي‬
‫ؾيؽ‪٪‬اٶٹ اي اقت ‪ ،‬تؽاي ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ ‪ ،‬تعټٴ ا‪٢‬ؿايم قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ٲداؾ‪ .‬اٲا گؽظاٶعٴ ‪469‬ظؼخٹ اي خؽياٴ‪،‬‬
‫پهت اټٮيٵ ٲؽزٯٹ‪ ،‬ٲٷ‪ٛ٣‬ت کٱ تؽي ظاؼظ ‪ ،‬ؾيؽا ټؾٴ ٲٽتٽؼ ؼا ا‪٢‬ؿايم ٲي ظٺع‪ .‬اؾ ايٵ گػنتٹ‪ ،‬ت‪ٟ‬ييؽ خٻت‬
‫ا‪٢‬ؽاْي خؽياٴ ٺٽا ‪ ،‬آٴ ؼا ٲتٳاي٭ ٲي ‪٪‬ٷع ‪٪ ،‬ٹ ظؼ ْٽ‪ٚ ٬‬ثٽؼل ‪ ،‬خؽياٶي ٶاٲٷٗٱ ټ ٲٷسؽ‪ ٠‬ظانتٹ تانع ‪٪ ،‬ٹ ايٵ‬
‫اٲؽ ٶياؾٲٷع ْؽازي تكياؼ ظ‪٦‬ي‪٧‬ي اقت ‪ ،‬تا اتال‪ ٠‬ټ ضكاؼت ؼا تٹ زعا‪٦‬٭ تؽقاٶع‪.‬‬

‫‪101‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫کًپزسٕرْاي يذٕري‬ ‫‪4.2.2‬‬

‫تيم تؽ ٲٽتٽؼ ٺاي ٺٽاپيٳايي تٽؼتٽ ‪٪‬ٹ اٲؽټؾٸ ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع ‪ ،‬ظاؼاي کٳپؽقٽؼ ٺاي ٲسٽؼي‬
‫ٺكتٷع‪ .‬ايٵ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲسٽؼي تٽظ ‪٪‬ٹ ٶك٭ ٲعؼٴ ٲٽتٽؼ ٺاي ‪٢‬هاؼ تاال ټ ‪٢‬هاؼ ٲتٽقّ ؼا ٲيكّؽ ٶٳٽظ ؛ ٺٳاضٷيٵ تٹ‬
‫ٶٽتٹ ضٽظ ‪ ،‬ظؼ پيهؽ‪٢‬ت يٷ‪ٛ‬ت ٺٽاپيٳايي تأثيؽگؿاؼ تٽظ‪.‬‬

‫ٲؿيت ايٯي کٳپؽقٽؼ ٺاي ٲسٽؼي ‪٦ ،‬اتٯيت آٴ ٺا ظؼ تأٲيٵ ظتي تاالي خؽٲي خؽياٴ ‪ ،‬ټ ٶكثت ٺاي تاالي‬
‫‪٢‬هاؼ تا ٺٱ ظؼ ي‪ ٩‬ؾٲاٴ ٲي تانع‪ .‬ايٵ ٺا ټيژگي ٺايي ٺكتٷع ‪٪‬ٹ کٳپؽقٽؼ ٺاي قاٶتؽي‪٣‬ٽژ ‪ ،‬تٹ ظٮي٭ ؼټل‬
‫‪w‬‬
‫تؽاکٱ ‪٪‬ؽظٴ آٴ ٺا‪ ،‬ٶٳي تٽاٶٷع تأٲيٵ ‪٪‬ٷٷع‪ .‬ٺٳاضٷيٵ‪ ،‬کٳپؽقٽؼ ٺاي ٲسٽؼي‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬اؾ ٮسأ ظؼټٶي قٽظٲٷع ټ تا ٲؿيت اٶع؛ ؾيؽا ظؼ آٴ ٺا خؽياٴ ٺٽا ظؼ ؼاقتاي ي‪٫‬ٷٽاضت ٲي تانع ‪٪ ،‬ٹ تا‬
‫ايٵ ټيژگي ٶياؾ تٹ گؽظاٶعٴ ټ ت‪ٟ‬ييؽ خٻت ظاظٴ ‪ ،‬تؽْؽ‪ ٠‬ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬اؾ ٮسأ تيؽټٶي قٽظٲٷع ټ تا ٲؿيت اٶع؛ ؾيؽا ت‪٧‬اْ‪٪ ٙ‬ٽچ‪٫‬تؽ تا‪ٚ‬ث ‪٪‬اٺم ٶيؽټي پكاي آيؽټظيٷاٲي‪٩‬‬
‫گٻٽاؼٸ ٲٽتٽؼ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫ؼټل ٲتؽاکٱ ‪٪‬ؽظٴ ٺؽ ‪٪‬عاٰ اؾ اٶٽا٘ کٳپؽقٽؼ ٺا ‪ ،‬تا ظيگؽي ت‪٣‬اټت ظاؼظ‪ .‬ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ قاٶتؽي‪٣‬ٽژ‬
‫‪ar‬‬
‫اٶؽژي ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي تٽقّ ٶيؽټٺاي گؽيؿاؾٲؽ‪٪‬ؿ ٲٷت‪٧‬٭ ٲي نٽظ ‪ ،‬ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ خؽياٴ ٲسٽؼي‬
‫اٶؽژي تٽقّ ٶيؽټٺاي آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬ٲٷت‪٧‬٭ ٲي گؽظظ‪ .‬اٲا اؾ آٴ خايي ‪٪‬ٹ خؽياٴ ٺٽا ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ٲسٽؼي‬
‫‪ge‬‬
‫پطم ٲي نٽظ (تٹ ايٵ ٲ‪ٛ‬ٷا کٹ ‪٢ ،‬هاؼ تاال‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ) ‪ ،‬تٹ اٶسؽا‪٢‬ات ټ اضتالالت خؽياٴ تكياؼ زكاـتؽ اقت‪.‬‬
‫ايٵ تايع ٲٽ‪ ٙ٦‬ت‪ٛ‬ؽي‪ ١‬پٽنم ‪ٚ‬ٳٯياتي ايٵ ٲٽتٽؼ ٺا ٲع ٶٗؽ ‪٦‬ؽاؼ تگيؽظ‪ .‬ظيگؽ انکا‪٪ ٬‬ٳپؽقٽؼ خؽياٴ ٲسٽؼي‬
‫‪ek‬‬
‫قاضتاؼ پيچيعٸ آٴ اقت ‪٪ ،‬ٹ قٻٱ تكياؼ ؾياظي ظؼ ٺؿيٷٹ ټ ټؾٴ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ظاؼظ‪.‬‬

‫ساختًاٌ كًپزسٕر‬
‫‪.ir‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲسٽؼي ٲ‪ٛ‬ٳٽالً اؾ ت‪ٛ‬عاظ ؾياظي تطم ٺاي اٶ‪٣‬ؽاظي ‪ ،‬تا ‪٪‬اؼايي ٲطتٯ‪ ١‬قاضتٹ نعٸ اقت‪ .‬اگؽچٹ‬
‫ٲٽتٽؼ ٺاي گٽٶاگٽٶي ظؼ تاؾاؼ ٲٽخٽظ ٲي تانٷع ‪ ،‬کٹ ٺؽ‪٪‬عاٰ تكتٹ تٹ ‪٪‬اؼاييناٴ تا ظيگؽ ٲٽتٽؼ ٺا ت‪٣‬اټت ٺايي‬
‫ظاؼٶع ‪ ،‬اٲا ظؼٺؽ‪٪‬عاٰ اؾ آٴ ٺا اخؿاء ضايي ټخٽظ ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ ٲي تٽاٴ گ‪٣‬ت ظؼ تٳاٰ کٳپؽقٽؼ ٺا ٲهتؽ‪٨‬اٶع‪.‬‬
‫ايٵ اخؿاء ‪ٚ‬ثاؼتٷع اؾ‪:‬‬

‫‪٦ -‬اب خٯٽيي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬


‫‪ -‬پٽنم ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تا پؽٸ ٺاي اقتاتٽؼ‬
‫‪ -‬ؼټتٽؼ ٺٳؽاٸ تا پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ‬
‫‪٦ -‬اب ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬

‫‪101‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يذفظّ ي کًپزسٕر جهٕ‬ ‫يذفظّ ي کًپزسٕر ػمة‬


‫تؼهيك يٕتٕر‬
‫‪w‬‬
‫لاب ػمة کًپزسٕر‬
‫لاب جهٕي کًپزسٕر‬ ‫رٔتٕر‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 2‬تؽ‪٪‬ية ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲسٽؼي (تٽؼتٽخت ‪ J79‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬


‫‪ek‬‬
‫لاب جهٕيي كًپزسٕر‬

‫خؽياٴ ٺٽا‪ ،‬پف اؾ ايٵ ‪٪‬ٹ تٽقّ ٮٽٮٹ ي ٲ‪٫‬م ٺٽا تٹ قٓر ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ؼقاٶعٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬اټ‪ ٬‬اؾ ‪٦‬اب خٯٽيي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ٚ‬ثٽؼ ٲي ‪٪‬ٷع‪٦ .‬اب خٯٽيي ي‪ ٩‬قاضتاؼ قث‪٩‬ټؾٴ‪ ،‬ي‪ ٩‬ت‪٫‬ٹ ټ ؼيٷگ ٲاٶٷع اقت ‪٪ ،‬ٹ اؾ آٮياژ آٮٽٲيٷيٽٰ يا‬
‫اقتي٭ قاضتٹ ٲي نٽظ ؛ ټ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً اتتعا ؼيطتٹ گؽي قپف تا ظقتگاٸ قاضتٹ ٲي نٽظ‪ .‬اخؿاء ضاو ايٵ ‪٦‬اب‬
‫‪ٚ‬ثاؼتٷع اؾ‪ :‬ي‪ ٩‬ؼيٷگ ي تيؽټٶي‪ ،‬ي‪ ٩‬تٽپي ظؼټٶي ټ ‪ 4‬تا ‪ 6‬پايٹ ٺاي ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ تا ن‪٫‬ٯي ‪٪‬ٹ ٲ‪٧‬اټٲت ٺٽا ؼا‬
‫ظؼٲ‪٧‬ات٭ آٴ ‪٪‬ٱ ٲي ‪٪‬ٷع‪.‬‬

‫ټٖي‪٣‬ٹ ي ‪٦‬اب خٯٽيي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ياتا‪٦‬اٴ خٯٽيي تطم ؼټتٽؼ ؼا خا ظٺع ټ تٽقّ پايٹٺاي‬
‫ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ٶيؽټٺاي تطم ؼټتٽؼ ؼا تٹ پٽنم تيؽټٶي ٲٷت‪٧‬٭ ‪٪‬ٷع‪ .‬ٮثٹ ي تيؽټٴ آٲعٸ ي ‪٧ٚ‬ثي ‪٦‬اب ‪ ،‬تا پٽنم‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٪‬ٹ تٽقّ پيچ تٹ آٴ ٲس‪٫‬ٱ ٲي گؽظظ ‪٪ ،‬اٲالً خ‪٣‬ت ٲي نٽظ‪ .‬پايٹ ٺاي ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ‪ ،‬تٽضاٮي ٲي‬
‫تانٷع‪ ،‬تا تؽاي ٲثا‪ ،٬‬ٮٽٮٹ ي ٲطًٽو ؼټ‪ٞ‬ٵ‪٪‬اؼي ټ پا‪٪٨‬ؽظٴ ياتا‪٦‬اٴ خٯٽيي ؼا ظؼ ضٽظ خاي ظٺٷع؛ ٺٳاضٷيٵ‬

‫‪101‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫خايي ‪٪‬ٹ ي‪ ٩‬اقتاؼتؽ اٮ‪٫‬تؽي‪٫‬ي خٯٽي يا تاالي ٲسٽؼ ٶًة ٲي نٽظ ‪ُ٢ ،‬ايي ٲٷاقة تؽاي ‪٪‬ات٭ ٺاي‬
‫اٮ‪٫‬تؽي‪٫‬ي آٴ ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲي ٶٳايٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪٦ 2 3‬اب خٯٽيي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲٽتٽؼ تٽؼتٽخت ‪ J79‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪٪ ٩‬ٹ پهت ٲهاٺعٸ ٲي نٽظ‪ .‬پؽٸٺاي ٺعايت ‪٪‬ٷٷعٸ ي‬
‫‪ek‬‬
‫ظاضٯي ت‪ٟ‬ييؽپػيؽ تا ٮثٹي ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬اؼ ضؽټج ٺٽاي َعيص ؼا اٶداٰ ٲي ظٺٷع‪.‬‬

‫ٲ‪ٛ‬ٳٽالً اؾ ٲسٽؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تؽاي تٹ زؽ‪٪‬ت ظؼآټؼظٴ اخؿاء ‪٢‬ؽ‪ٚ‬ي ٶيؿ ‪ ،‬ٶيؽټ گؽ‪٢‬تٹ ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ ‪٪‬اؼ تٹ ټقيٯٹ‬
‫‪.ir‬‬
‫ي ي‪ ٩‬خ‪ٛ‬ثٹ ظٶعٸي ظاضٯي ټ ي‪ ٩‬ٲسٽؼ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ‪٪‬ٹ ظؼټٴ ي‪٫‬ي اؾ پايٹ ٺا ‪٦‬ؽاؼ ظاؼظ ‪ ،‬ټ خ‪ٛ‬ثٹ ظٶعٸيِ اٶت‪٧‬ا‪ ِ٬‬پاييٵِ‬
‫ٲٽتٽؼ ؼا تٹ اخؿاء ‪٢‬ؽ‪ٚ‬ي ٲتً٭ ٲي ‪٪‬ٷع ‪ ،‬اٶداٰ ٲي نٽظ‪ .‬ظاض٭ پايٹ ٺاي تٽضاٮي تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ گػؼگاٸ ٺٽاي َعيص‬
‫ٶيؿ اقت‪٣‬اظٸ ٲي نٽظ ؛ ايٵ ٺٽاي َعيص ‪ ،‬اؾ يص ؾظٴ ضٽظ پايٹ ٺا خٯٽگيؽي ٲي ‪٪‬ٷع‪.‬‬

‫ت‪ُٛ‬ي اؾ ٲٽتٽؼ ٺا ظاؼاي پؽٸٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸي ظاضٯي ظؼ ‪٦‬كٳت پاييٵ پايٹ ٺاي ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ٲي تانٷع‬
‫تا خؽياٴ پؽٸٺاي چؽضاٴ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٻتؽ ٺٱ تؽاؾ ټ ي‪٫‬ٷٽاضت نٽظ‪ .‬اگؽ ٲٽتٽؼ ظؼ ٲ‪ٛ‬ؽٌ ت‪ٟ‬ييؽات ٲ‪٫‬ؽؼ ظؼ‬
‫قؽ‪ٚ‬ت ټ اؼت‪٣‬ا٘ تانع‪ ،‬ٲاٶٷع آٴ چٹ ظؼ ٺٽاپيٳا ٺاي خٷگٷعٸ ات‪٣‬ا‪ ٤‬ٲيا‪٢‬تع ‪ ،‬ايٵ اٲؽ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت الؾٰ ټ َؽټؼي‬
‫نٽظ‪ .‬ظؼٲثا‪ ٬‬ضاو ٲٽتٽؼ ‪ J79‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪ ، ٩‬پؽٸٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ تٽضاٮي ٲي تانٷع ‪ ،‬تا اخاؾٸ ظٺٷع ٺٽاي‬
‫ظا‪ ٜ‬اؾ آٴٺا ‪ٚ‬ثٽؼ ‪٪‬ٷع ‪ ،‬ټ ظؼ ٮثٹي ‪٧ٚ‬ثي ضاؼج نٽظ‪.‬‬

‫‪101‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪6‬‬
‫‪w‬‬

‫‪ .4‬ٲس‪ٗ٣‬ٹ تااليي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬


‫‪w‬‬
‫‪ .0‬ٲؽزٯٹي ظټٰ ‪٢‬ؽاؼ قيا‪٬‬‬
‫‪ .1‬ٲؽزٯٹي پٷدٱ ‪٢‬ؽاؼ قيا‪٬‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ .2‬ٲؽزٯٹي ٺهتٱ ‪٢‬ؽاؼ قيا‪٬‬‬
‫‪ .3‬ٲس‪ٗ٣‬ٹ پاييٷي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪4‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ .4‬خعا‪٪‬ٷٷعٸ‬
‫‪5‬‬
‫‪ .5‬پؽٸٺاي اقتاتٽؼ‬
‫‪ar‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪ .6‬ٲس‪ٗ٣‬ٹ تااليي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪ .7‬پؽٸٺاي اقتاتٽؼ‬
‫‪ge‬‬
‫‪ .49‬ظ‪٪‬ٳٹي ثثٽت‬
‫‪ .44‬ٲدؽاي ٲؽزٯٹي ظټٰ ‪٢‬ؽاؼ قيا‪٬‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪12‬‬
‫‪ .40‬ظ‪٪‬ٳٹي ثثٽت تؽاي ٲدؽاي ‪٢‬ؽاؼ قيا‪٬‬‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 4‬ٲس‪ٗ٣‬ٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (تٽؼتٽخت اټؼٶعا‪)42‬‬
‫‪.ir‬‬
‫يذفظّ كًپزسٕر‬

‫ٲس‪ٗ٣‬ٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ي‪ ٩‬قاضتاؼ ٮٽٮٹ ٲاٶٷع اقت ‪٪‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً اؾ ظؼاؾا ‪ ،‬ظټٶيٱ نعٸ تا ظټ ‪ٚ‬ٳ٭ تؽ‪٪‬ية تٷعي ‪ ،‬ټ‬
‫تٳيؿ‪٪‬ؽظٴ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬آقاٴ تانع‪ .‬پف اؾ ايٵ ‪٪‬ٹ ؼټتٽؼ ظؼ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ٶًة ٲي نٽظ ‪ ،‬ٺؽ ظټ ٶيٳٹ تا ٮثٹٺاي ْٽٮي تٹ‬
‫ي‪٫‬عيگؽ ‪ ،‬پيچ ٲي نٽٶع‪ .‬خٷف ٲس‪ٗ٣‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تيتاٶيٽٰ قث‪ ٩‬چکم کاؼي نعٸ ‪ ،‬ٲي تانع‪ ،‬اٲا ظؼگػنتٹ ‪٢‬ٽالظ‬
‫َع ؾٶگ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گؽ‪٢‬تٹ اقت‪ .‬ٲٽتٽؼ ٺاي پيهؽ‪٢‬تٹ ټ پؽ‪٪‬اؼتؽظ اٲؽټؾي ‪ ،‬اؾ خٷفٺاي آٮياژ نعٸ‬
‫‪ ،‬تٻؽٸ ٲي قاضت‪ .‬ايٵ آٮياژٺا تٹ ْٽؼ ضايي تٽٮيع نعٸ اٶع تا اٶثكاِ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ؼا ٲٳ‪٫‬ٵ قاؾٶع ؛ اٶثكاِ ٲس‪ٗ٣‬ٹ تٹ‬
‫ظٮي٭ گؽٰنعٴ ‪ ،‬ظؼْٽ‪ ٬‬ؾٲاٴ ‪ٛ٢‬اٮيت ٲٽتٽؼ ؼش ٲي ظٺع‪ .‬تا ايٵ زا‪ ، ٬‬ايٵ آٮياژٺا ظؼ ‪٦‬كٳت ٮثٹٺاي ؼټؾٶٹ ي‬
‫ٶٽ‪ ٨‬ؼټتٽؼ ‪ ،‬ضٽب ‪ٚ‬ٳ٭ ٲي ‪٪‬ٷٷع ټ تا ايٵ ‪٪‬ٹ اٲ‪٫‬اٴ اٶثكاِ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲي قاؾٶع ‪ ،‬ظؼ ايٵ ‪٦‬كٳت ٶيؿ‬

‫‪110‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تا‪ٚ‬ث ان‪٫‬ا‪ ٬‬ټ ايؽاظي ٶٳي نٽٶع‪ .‬ٲثا‪ ٬‬ايٵ ٶٽ٘ خٷف ٺاي آٮياژ ‪ ،‬تؽٲا‪٪‬ف‪ ، 1‬قاضت نؽ‪٪‬ت ايٷ‪٫‬ٽٶ٭‪ 2‬ٲي تانع‬
‫‪٪ ،‬ٹ ظؼ ٲٽتٽؼ ‪ Pratt & Whitney4084‬تؽاي تأٲيٵ ٶيؽټي تٽييٷگ ‪ ، 555‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ گؽ‪٢‬ت‪.‬‬

‫سفت کُُذِ پزِ‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ساختار سفت کُُذِ‬
‫‪w‬‬
‫تثثيت پايّ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ريُگ ْاي پٕضص‬
‫پيچ يذافظ‬

‫ريُگ ي َگٓذارَذِ ي پزِ ي استاتٕر‬


‫‪ge‬‬

‫‪3‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 5‬پؽٸ ي اقتاتٽؼ ‪٪‬ٹ تٹ پٽنم ٲس‪٫‬ٱ نعٸ اقت‬
‫‪ek‬‬
‫قٓٽذ ظاضٯي ٲس‪ٗ٣‬ٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تا نياؼٺاي ‪ T‬نک٭ ‪ ،‬ٲانيٵ‪٪‬اؼي نعٸ اٶع تا پؽٸٺاي اقتاتٽؼ ؼا ٶگٹ ظاؼٶع‪.‬‬
‫ٲٽتٽؼ ٺاي اٲؽټؾي ظاؼاي پؽٸٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ي ظاضٯي (‪ )IGV‬ٶيؿ ٺكتٷع ‪ ،‬تا تٷٗيٱ خؽياٴ ٺٽا ؼا خٻت‬
‫‪.ir‬‬
‫ظٺي ‪٪‬ٷٷع‪ .‬ظؼ ايٵ ٲٽؼظ ‪ ،‬خايگاٸ ٺاي ياتا‪٦‬اٴ پؽٸ ي ٲت‪ٟ‬يؽ تٽقّ قٽؼاش ٺاي ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ټ ضؿاٶٹ ظاؼ کؽظٴ اؾ ٲياٴ‬
‫تي‪ٟ‬ٹ ٺاي پهتيثاٶي نعٸ ي پيؽاٲٽٴ نک٭ ٲي گيؽظ‪.‬‬

‫ٺٳيهٹ تطهي اؾ ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ (ټ تعيٵ تؽتية گؽٰ نعٸ) خعا ٲي نٽظ ‪ ،‬يا تا چٷع ؼاٺٹ ي تدؿيٹ اي‬
‫‪٪‬ٹ ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ت‪ٛ‬ثيٹ نعٸ ‪ ،‬يا ظؼ پؽٸ ٺاي تٽضاٮي اقتاتٽؼ‪ .‬ايٵ ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ‪ ،‬ټ خعا نعٸ تؽاي قيكتٱ‬
‫ٺاي ٺٽاپيٳا ٶٗيؽ ‪ ،‬قيكتٱ تٷٗيٱ ‪٢‬هاؼ ټ گؽٲاي ٺٽاي ظؼټٴ ٺٽاپيٳا ‪َ ،‬عيص ٮثٹٺاي تا‪ ، ٬‬ټ تؽاي ‪٪‬ٷتؽ‪ ٬‬ظٲاي‬

‫‪Thermax 1‬‬
‫‪Inconel 2‬‬
‫‪Stator 3‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قيكتٱ ٺاي اٮ‪٫‬تؽټٶي‪ ٩‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ‪ .‬ضٽظ ٲٽتٽؼ ٶيؿ ٺٱ تؽاي ‪٪‬اؼتؽظ َعيص ظؼ پايٹ ٺاي ت‪٧‬ٽيت‬
‫‪٦‬اب خٯٽيي ټ ‪٦‬كٳت تااليي ظٲا‪ٞ‬ٹ ټ ٺٱ تؽاي ضٷ‪٪ ٩‬ؽظٴ پؽٸٺا ټ ‪٦‬اب تٽؼتيٵ تٹ ايٵ ٺٽاي خعا نعٸ ٶياؾ ظاؼظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2.6‬ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹي ٲس‪ٗ٣‬ٹ ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ خت پيهؽ‪٢‬تٹ ټ پؽ‪٪‬اؼتؽظ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ‪ ،‬يع ٺا پؽٸ ظؼ اقتاتٽؼ ظانتٹ تانع (اقتاتٽؼ‬
‫ٲٽتٽؼ ‪ J79‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪٪ ،٩‬ٹ اؾ پهت ٲهاٺعٸ ٲي نٽظ‪).‬‬
‫‪ar‬‬

‫پؽٸ ٺاي اقتاتٽؼ ظؼ کٳپؽقٽؼ تكتٹ ٲي نٽٶع ؛ زا‪ ٬‬يا تٹ ْٽؼ ٲكت‪٧‬يٱ ټ تا نياؼ ٺاي ‪ T‬نک٭ ‪ ،‬تكتٹ ٲي نٽٶع‬
‫‪ge‬‬
‫يا تٽقّ ؼيٷگٺاي ٶگٻعاؼٶعٸ‪ .‬اگؽ تٹ ْٽؼ ٲكت‪٧‬يٱ ٲس‪٫‬ٱ نعٸ تانٷع ‪ ،‬ٲي تٽاٴ ‪٦‬كٳت ٶٽ‪ ٨‬آٴ ٺا ؼا ‪٪‬اٲالً‬
‫پٽناٶع تا اتال‪ ٠‬خؽياٴ تٹ زعا‪٦‬٭ تؽقع‪ .‬ظؼ ٲؽزٯٹ ٺاي خٯٽيي پؽٸ ٺاي ْٽي٭ تؽ ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تٹ يٽؼت گؽټٺي‬
‫ٶًة ٲي نٽٶع؛ ايٵ ‪٪‬اؼ تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ تعتيؽي تؽاي ٲ‪٧‬اتٯٹ تا ٮؽؾل پؽٸ اٶداٰ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺايي ‪٪‬ٹ ظؼ اقتاتٽؼ ناٴ اؾ ؼيٷگٺاي ٶگٻعاؼٶعٸ پؽٸ ‪ ،‬اقت‪٣‬اظٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً اٶتٻاي پؽٸ ٺا‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ ،‬ن‪٫‬٭ ظٰ‪٢‬اضتٹ اقت ‪ ،‬ټ زاٮت ٲسٽؼي ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ ظؼټٴ ؼيٷگٺا خ‪٣‬ت ٲي نٽظ‪ .‬ت‪ٛ‬ع اؾ ايٵ ‪٪‬ٹ ٺؽ ؼيٷگ ٶيٱ‬
‫ظايؽٸ اي تا پؽٸ ي ٲٷاقة ضٽظ خ‪٣‬ت نع ‪ ،‬ؼيٷگ ٺاي آٲاظٸ نعٸ ظؼټٴ نياؼ ٺاي ٲس‪ٗ٣‬ٹ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع ‪ ،‬ټ‬
‫ْٽؼي ٲس‪٫‬ٱ ‪٣٦‬٭ ٲي نٽٶع ‪٪‬ٹ تٹ ٺيچ ټخٹ ظټؼ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ٶٳي چؽضٷع‪.‬‬

‫پؽٸٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ‪ ،‬تؽاي ا‪ٚ‬ٳا‪ ٬‬ٲكيؽ ٲٓٯٽب تٹ خؽياٴ ټ ٺٳاضٷيٵ تؽاي تثعي٭ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ضؽټخي‬
‫ؼټتٽؼ ‪ ،‬تؽاي ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ اقتاتيکي ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲيگيؽٶع‪ .‬ت‪ٛ‬عاظ ايٵ پؽٸ ٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ‪ ،‬ظؼ ي‪٩‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲي تٽاٶع ضيٯي ‪٦‬ات٭ تٽخٹ تانع ؛ ظؼ تؽضي ٲٽاؼظ تا چٷع يع ‪ٚ‬عظ ٲي ؼقع‪.‬‬

‫‪112‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يجًٕػّ ي رٔتٕر‬

‫ؼټتٽؼ پيچيعٸتؽيٵ خؿء ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ نٷاضتٹ ٲي نٽظ‪ .‬ظؼ ت‪ُٛ‬ي اؾ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺا ‪ ،‬ٲطًٽياً ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫ٺاي ٲٽتٽؼ ٺاي ٶكثت کٷاؼ گػاؼي تاال ‪ ،‬اٶؽژيي تؽاتؽ تا ظٸ ٺا ٺؿاؼ اقة تطاؼ پؽظاؾل ٲي نٽظ‪ .‬چٷيٵ نؽايّ‬
‫تاؼي قٷگيٵ ‪ ،‬ٶياؾٲٷع ؼټل ٲٷسًؽ تٹ ‪٢‬ؽظ قاضتاؼ ؼټتٽؼ ٲي تانع‪.‬‬

‫ْؽازي ‪٪‬ٯي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت اؾ ٶٽ٘ قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي‪ 1‬يا ظيكکي‪ 2‬تانع ‪ ،‬يا قاضتاؼي تؽ‪٪‬يثي اؾ ٲسٽؼ‬
‫ټ ظيكک ظانتٹ تانع‪ .‬ظؼ ي‪ ٩‬ؼټتٽؼ ي‪٣‬سٹاي (‪٪‬ٹ ؼايحتؽيٵ قاضتاؼ ٲي تانع) ‪ ،‬پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ ؼټي ظيكک‬
‫‪w‬‬
‫ٺاي ټازع قٽاؼ ٲي نٽٶع‪ .‬قپف ايٵ ظيكک ٺا تٹ ْٽؼ ٲدؿا تٹ ٲسٽؼ ؼټتٽؼ ٲس‪٫‬ٱ ٲي نٽٶع ‪ ،‬ټ ‪ٞ‬اٮثاً تٽقّ‬
‫ؼيٷگ ٺاي ‪٢‬ايٯٹ ظٺٷعٸ ‪ ،‬اؾ ي‪٫‬عيگؽ ‪٢ ،‬ايٯٹ ٲيگيؽٶع‪ .‬قاضتاؼ ؼټتٽؼ ٺاي تٽٮيع نعٸ تٽقّ تٽٮيع‪٪‬ٷٷعٸ ٺاي‬
‫‪w‬‬
‫ٲطتٯ‪ ١‬تا ي‪٫‬عيگؽ ت‪٣‬اټت ظاؼظ ؛ اٲا ‪٦‬ا‪ٚ‬عٸ ي اٶت‪٧‬ا‪ ٬‬ٺٱ ؾٲاٴ ٶيؽټي ؼټتٽؼ ټ ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ٲسٽؼي ‪ ،‬ټيژگي ٲهتؽ‪٨‬‬
‫‪w‬‬
‫ٺٳٹ ي ؼټتٽؼ ٺاي خؽياٴ ٲسٽؼي ٲي تانع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ن‪٫‬٭ پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ (ٲاٶٷع پؽٸ ٺاي اقتاتٽؼ) ٺٳاٶٷع ي‪ ٩‬تا‪٪ ٬‬ٽچ‪٩‬نعٸ ‪٪ ،‬ٹ ٶٳاياٴ گؽ ٲ‪ٙٓ٧‬‬
‫آيؽټظيٷاٲي‪٫‬ي اقت ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬اٲا ي‪ ٩‬پؽٸ ي ؼټتٽؼ تؽضال‪ ٠‬ي‪ ٩‬تا‪ ٬‬ٺٽاپيٳا ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت اؾ پايٹ تا ٶٽ‪٨‬‬
‫‪ar‬‬
‫ضٳيعگي ټ پيچم گؿا‪ ٠‬ټ ؾياظي ظانتٹ تانع ‪ ،‬تا تعيٵتؽتية ظؼ تٳاٰ ْٽ‪ ٬‬پؽٸ ؾاټيٹ ي زٳٯٹ ‪ ،‬تٹ خؽياٴ تٻيٷٹ‬
‫تانع‪ .‬ظٮي٭ ايٵ اٲؽ آٴ اقت ‪٪‬ٹ ‪٦ ،‬كٳت پايٹ تكياؼ آٺكتٹ تؽ اؾ ‪٦‬كٳت ٶٽ‪ ٨‬زؽ‪٪‬ت ٲي ‪٪‬ٷع ‪ ،‬ټ خؽياٴ ؼا اؾ‬
‫‪ge‬‬
‫ؾاټيٹ ي ظيگؽي ٲي تيٷع‪َ .‬ؽټؼت پيچم پؽٸ اؾ آٴ خا اقت ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت ٲسٽؼي تايع ظؼ تٳاٰ ْٽ‪ ٬‬ٲكيؽ خؽياٴ‬
‫ٲعاٰ ز‪ ٕ٣‬نٽظ‪ .‬تا ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ ‪ْ ،‬ٽ‪ ٬‬پؽٸ ٺا ٶيؿ تٹ ْٽؼ تًا‪ٚ‬عي ټ تا ٺٳاٴ ٶكثت ‪ ،‬ظؼ‪٦‬كٳت پاييٵ ‪٪‬اٺم ٲي‬
‫ياتع‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫اگؽچٹ چٷعيٵ ظٺٹ اؾ تٽٮيع ؼټتٽؼ ٺاي قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي ٲاٶٷع ٲي گػؼظ‪ ،‬اٲا ٺؽ ‪٪‬عاٰ اؾ ؼټتٽؼ ٺاي تٽٮيع‬
‫نعٸ ظؼ ْٽ‪ ٬‬ايٵ تاؾٸي ؾٲاٶي ‪ ،‬ٲي تٽاٶع ٲثا‪ ٬‬ضٽتي تؽاي تٽَير ظاظٴ ايٽ‪ ٬‬اقاقي ايٵ ٶٽ٘ ؼټتٽؼ تانع‬
‫‪.ir‬‬
‫(ن‪٫‬٭ ‪ .)2 7‬ايٵ ٲٽتٽؼ ٲع‪٪ Orenda 14 ٬‬اٶاظايي اقت ‪ ،‬ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ ‪٪‬ٻٷٹ‪٪‬اؼ ټ پيم‪٪‬كٽت ‪٪‬ٹ ؾٲاٶي ظؼ‬
‫خٷگٷعٸٺاي ‪ ، Sabre F 86‬ظٺٹي پٷداٸ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظ تٽظٸ اقت‪.‬‬

‫قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي ايٵ ٲٽتٽؼ ناٲ٭ قٹ تؽکية اقت ‪٪‬ٹ ظؼ‪٪‬ٷاؼٺٱ ٺٳؽاٸ تا ظټ ‪٦‬كٳت اٶتٻاي ٲسٽؼ ٲسؽک‬
‫تٽقّ پيچ خ‪٣‬ت نعٸاٶع ‪ ،‬تا ي‪ ٩‬ظقتگاٸ ټازع ن‪٫‬٭ ظٺٷع (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 49‬اتًاالت ايٵ تطم تا پيچ ٺاي چ‪٣‬ت‬
‫‪٪‬ٷٷعٸ قاضتٹ ٲي نٽٶع ‪٪ ،‬ٹ ٶيؽټي گهتاټؼ ؼا اؾ اٶتٻاي ٲسٽؼ ظٶعاٶٹظاؼ ‪٧ٚ‬ة ‪٪ ،‬ٹ ضٽظ تٹ ٲسٽؼ تٽؼتيٵ ٲتً٭‬
‫اقت‪ ،‬ٲٷت‪٧‬٭ ٲي ‪٪‬ٷع‪.‬‬

‫‪Drum 1‬‬
‫‪Disk 2‬‬

‫‪113‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪5‬‬

‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪ .4‬ظيكک ؼټتٽؼ‬
‫‪4‬‬
‫‪ .0‬قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي ٲياٶي ؼټتٽؼ‬
‫‪w‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪ .1‬قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي ‪٧ٚ‬ثي ؼټتٽؼ‬
‫‪ .2‬اٶتٻاي خٯٽيي ٲسٽؼ ٲسؽک‬
‫‪w‬‬
‫‪ .3‬قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي خٯٽيي ؼټتٽؼ‬
‫‪ .4‬ؼيٷگ خعا ‪٪‬ٷٷعٸ‬
‫‪w‬‬
‫‪ .5‬اٶتٻاي ‪٧ٚ‬ثي ٲسٽؼ ٲسؽک‬
‫‪.c‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 7‬ؼټتٽؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (ٲٽتٽؼ تٽؼتٽخت‪)Orenda 14‬‬
‫‪ar‬‬
‫اؾ آٴ خايي کٹ ؼټٶع ٶگٹ ظانتٵ پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ ظؼ خاي ضٽظ ظؼ نؽايٓي ‪٪‬ٹ تاؼ ‪٦‬ات٭ ٲالزٗٹ اي ؼا اٶت‪٧‬ا‪ ٬‬ٲي‬
‫ظٺٷع تكياؼ ٲٻٱ اقت‪ ،‬ايٵ اٲؽ تا‪ٚ‬ث نعٸ ‪ ،‬تٹ ؼټل ٺاي ٲس‪٫‬ٱ ٶٳٽظٴ پؽٸ ٺا تٹ ؼټتٽؼ تٽخٹ تيم تؽي نٽظ‪ .‬ظټ‬
‫‪ge‬‬
‫ٶٽ٘ ْؽازي پايٹ ي پؽٸ ټخٽظ ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ اؾ اتتعا ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ تٽظٸ‪ :‬ظؼضت يٷٽتؽي‪ 1‬ټ ظٰ ‪٢‬اضتٹاي‪ .2‬ٺؽ ظټ ايٵ‬
‫ْؽازي ٺا تٹ پؽٸ ٺا اخاؾٸ ٲي ظٺٷع ‪٪ ،‬ٹ تٹ ْٽؼ ٲس‪٫‬ٱ تٹ ي‪٣‬سٹ ٲتً٭ تانٷع ټ ظؼ آٴ ټازع تٹ ‪ُ٢‬ا اخاؾٸ ٲي‬
‫‪ek‬‬
‫ظٺٷع ‪٪‬ٹ ظؼ ْٽ‪ٛ٢ ٬‬اٮيت ٲٽتٽؼ اٶثكاِ ‪ ،‬پيعا ‪٪‬ٷع (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 44‬اقاـ ظؼضت يٷٽتؽي ‪ ،‬پيچيعگي تكياؼ‬
‫ؾياظتؽي ظاؼظ ‪ ،‬ټ تٷٻا ظؼ نؽايٓي اقت‪٣‬اظٸ ٲي نٽظ ‪٪‬ٹ تاؼ پؽٸ ٺا تؿؼگ اقت ؛ ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ ظٰ ‪٢‬اضتٹاي قاظٸ تؽ‬
‫‪.ir‬‬
‫تٽظٸ ټ ٺٱ ا‪٪‬ٷٽٴ ْؽازي ٲتعاټ‪ ٬‬تؽ تٹ نٳاؼ ٲيآيع‪ْ .‬ؽازي ظٰ ‪٢‬اضتٹاي ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت اؾ ٶٽ٘ ٲسٽؼي تانع ‪٪ ،‬ٹ‬
‫‪ٚ‬ٳعتاً ظؼ ٲؽزٯٹ ٺاي خٯٽيي اقت‪٣‬اظٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬يا اؾ ٶٽ٘ خاٶثي تانع ‪٪ ،‬ٹ ‪ٞ‬اٮثاً ظؼ ٲؽزٯٹ ٺاي ‪٢‬هاؼ تاال ٲهاٺعٸ‬
‫ٲي نٽظ‪ .‬ي‪ ٩‬ؼټل قاظٸ اٲا ظؼ‪ٚ‬يٵ زا‪ ٬‬ٲ‪٣‬يع ټ ‪٪‬اؼاٲع ظيگؽ ٺٱ ټخٽظ ظاؼظ ‪ ،‬ټ آٴ ايٵ اقت ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺا ؼا تا‬
‫پيچ ٺاي چ‪٣‬ت‪٪‬ٷٷعٸ ‪ ،‬ٲس‪٫‬ٱ ٶٳٽظ‪ .‬ٶٳٽٶٹ اي اؾ ايٵ ؼټل‪ ،‬پؽٸ ٺاي ‪٢‬ٵ ظؼ ٲٽتٽؼ ‪ TF 34‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪ ، ٩‬ٲي‬
‫تانع‬

‫‪Fir - tree 1‬‬


‫‪Dovetail 2‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪49‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪5‬‬
‫‪w‬‬

‫‪4‬‬
‫‪w‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪w‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 3‬تؽل پيٵ‬ ‫‪ 2‬قيٯٷعؼ‬ ‫‪ 1‬کٽپٯيٷگ گيؽٸ‬ ‫‪ 0‬اٶتٻاي خٯٽيي‬ ‫‪ 4‬ٲيٯٹي چ‪٣‬ت تؽاي ٲسٽؼ ؼټتٽؼ‬
‫‪.c‬‬
‫اقتٽاٶٹ اي خٯٽ‬ ‫ٲسٽؼ ٲسؽک‬ ‫ظٶعاٶٹ ظاؼ‬

‫‪ 49‬ظيكک ٲؽزٯٹي اټ‪٬‬‬ ‫‪ 7‬اٶتٻاي ‪٧ٚ‬ثي‬ ‫‪ 6‬ٲيٯٹ ي ٶگٹ ظاؼٶعٸ‬ ‫‪ 5‬قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ‬ ‫‪ 4‬قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي ٲياٶي‬
‫‪ar‬‬
‫ٲسٽؼ‬ ‫اي ‪٧ٚ‬ة‬
‫‪ge‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 49‬قاضتٳاٴ ؼټتٽؼ قيٯٷعؼ اقتٽاٶٹ اي‪ .‬تٽق‪ٛ‬ٹ ټ پيهؽ‪٢‬ت ظٺٹي پٷداٸ تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ گاٲي تٹ قٳت ؼټتٽؼ پيهؽ‪٢‬تٹ ټ‬
‫پؽ‪٪‬اتؽظ اٲؽټؾي (‪)Orenda 14‬‬
‫‪ek‬‬
‫پؽٸ ٺاي تٯٷع ٲؽزٯٹ ٺاي خٯٽيي ‪ٞ ،‬اٮثاً آؾاظٶع ‪ ،‬تا تٹ ْٽؼ خؿيي ظؼ پايٹ ناٴ زؽ‪٪‬ت ‪٪‬ٷٷع‪ .‬ټ‪٦‬تي ٲٽتٽؼ ظؼ‬
‫زا‪ ٬‬چؽضم اقت ‪ ،‬ايٵ پؽٸ ٺا تا ٶيؽټي گؽيؿاؾٲؽ‪٪‬ؿ ناٴ ظؼخاي ناٴ ‪٪‬يپ ټ ٲس‪٫‬ٱ ٲي نٽٶع‪ .‬ايٵ ؼټل تٹ‬
‫‪ٚ‬ٷٽاٴ ؼاٸ زٯي تؽاي ‪٪‬اٺم تٳؽکؿ ‪٢‬هاؼ ظؼ ‪٦‬كٳت ٶؿظي‪ ٩‬پايٹ ي پؽٸ ‪ ،‬قٽظٲٷع نٷاضتٹ نعٸ اقت‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ت‪ٛ‬ع اؾ آضؽيٵ ٲٽٶتاژ ؼټتٽؼ ‪ ،‬تايع تٹ ظ‪٦‬ت تؽؼقي نٽظ ‪ ،‬تا ت‪ٛ‬اظ‪ ٬‬ټ تؽاؾ ضٽتي ظانتٹ تانع‪.‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫پايٹ ي ظؼضت يٷٽتؽي ټ‬
‫پيچ ‪٣٦‬٭ کٷٷعٸ ټ پايٹ ي ظٰ‬
‫‪.‬‬
‫پيٵ ٶگٻعاؼٶعٸ ټ ‪٣٦‬٭ کٷٷعٸ‬ ‫ي‪٣‬سٹ ي ‪٣٦‬٭ کٷٷعٸ‬
‫‪w‬‬
‫‪٢‬اضتٹ اي‬
‫‪.c‬‬
‫ن‪٫‬٭‪ 2 44‬ؼټلٺاي ٲس‪٫‬ٱ ‪٪‬ؽظٴ پؽٸٺاي ؼټتٽؼ تٹ ظيكک‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ن‪٫‬٭‪ 2 40‬تؽؼقي تا ظ‪٦‬ت ؼټتٽؼ ظؼ ْٽ‪ ٬‬تٳيؿ‪٪‬اؼي (ٲٽتٽؼ خت‪ ،Orenda 14‬ٲت‪ٛ‬ٯ‪ ٥‬تٹ ظٺٹي پٷداٸ)‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪ .4‬قٽکت ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ي گؽٲکٵ‬
‫‪1‬‬ ‫‪ .0‬ٮثٹ ٶًة نعٸ تؽاي گؽٲکٵ‬
‫‪ .1‬ٲدؽاي ظي‪٣‬يٽؾؼ‬

‫‪2‬‬ ‫‪ .2‬گػؼگاٸ ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ي ٲؽزٯٹي پٷدٱ‬


‫‪3‬‬ ‫‪ .3‬ٮثٹ ي ٶًة نعٸ تؽاي ياتا‪٦‬اٴ ٲؽ‪٪‬ؿي‬
‫‪4‬‬
‫‪ .4‬ٮثٹ ي ٶًة نعٸ تؽاي ‪٦‬اب ٲياٶي‬
‫‪2‬‬

‫‪6‬‬
‫‪w‬‬
‫‪5‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪7‬‬


‫‪w‬‬

‫‪41‬‬
‫‪w‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ .5‬ضؽټخي ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ي ٲؽزٯٹي ظټٰ‬ ‫‪2‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ .6‬ظٺاٶٹ ي ضؽټخي ٺٽا‬
‫‪ .7‬ٲتً٭ کٷٷعٸ ي ضّ ؼټ‪ٞ‬ٵ غضيؽٸ نعٸ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ .49‬تأٲيٵ ‪٪‬ٷٷعٸي ؼټ‪ٞ‬ٵ ياتا‪٦‬اٴ ٲؽ‪٪‬ؿي‬
‫‪ .44‬ٮثٹ ي ٶًة نعٸ‬
‫‪ge‬‬
‫‪ .40‬ظؼؾ التيؽٶت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪ .41‬گػؼگاٸ ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ي ٲؽزٯٹي ظٺٱ‬
‫‪ .42‬ؼاتّ تأٲيٵ ؼټ‪ٞ‬ٵ‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭‪ 2 41‬قاضتٳاٴ ‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ ‪٪‬ٹ ٲس‪ٗ٣‬ٹ قٽضتم ٲع‪ ٬‬اتا‪ ٤‬ازتؽا‪ ٤‬ٮٽٮٹ ٺاي ٲدؿا‪1‬ٲي تانع ټ ٲت‪ٛ‬ٯ‪ ٥‬تٹ‬
‫ظٺٹي پٷداٸ اقت (‪)Orenda 14‬‬
‫‪.ir‬‬
‫لاب ػمثي كًپزسٕر‬

‫ټٖي‪٣‬ٹي ايٯي ‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تؽ خؽياٴ ٺٽا ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬خؽياٴ ٺٽاي ‪٢‬هاؼظٸ نعٸ ؼا تٹ قٳت تطم‬
‫ازتؽا‪ ٤‬ٺعايت ٶٳٽظٸ ټ تسٽي٭آٴ ظٺع‪ .‬تٷاتؽايٵ ‪ ،‬اؾ ْؽازي ٲكيؽ خؽياٴ ‪ ،‬ٲي تٽاٴ ٶٽ٘ تطم ازتؽا‪٦‬ي ‪٪‬ٹ ظؼ‬
‫ظقتگاٸ تٹ ‪٪‬اؼ ؼ‪٢‬تٹ ؼا ٲهطى ‪٪‬ؽظ‪ .‬ټ‪٦‬تي اتا‪ ٤‬ٺاي ازتؽا‪ ٤‬ٮٽٮٹ ٺاي ٲدؿا ظؼ ظقتگاٸ ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼگؽ‪٢‬تٹ‬
‫تانع ‪ ،‬خؽياٴ ٺٽا ظؼ ‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي تايع تٹ ْٽؼ ٲكاټي تيٵ تٳاٰ ايٵ اتا‪ ٤‬ٺا ت‪٧‬كيٱ نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 6‬قٓر ٲ‪ٙٓ٧‬‬

‫‪Can type 1‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٲكيؽ خؽياٴ ٺٽا تٹ ْٽؼ تًا‪ٚ‬عي ‪٦‬اتٯيت خؽياٴ پاييٵ ؼا ظؼ ‪ٚ‬ٳ٭ ‪٪‬ؽظٴ ٲاٶٷع ي‪ ٩‬ظي‪٣‬يٽؾؼ ا‪٢‬ؿايم ٲي ظٺع ؛‬
‫تعيٵ يٽؼت ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت خؽياٴ ٺٽا ؼا ‪٪‬اٺم ټ ‪٢‬هاؼ ؼا ا‪٢‬ؿايم ٲي ظٺع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 42‬ياتا‪٦‬اٴ ٺاي ٶيؽټي ٲسٽؼي ظؼ ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ خت اخؿائي ٺكتٷع ‪٪ ،‬ٹ ټٖي‪٣‬ٹي قٷگيٷي ظاؼٶع‪ .‬ٲٽٶتاژ تٹ ظ‪٦‬ت ياتا‪٦‬اٴ‬
‫ظؼ ٲٽتٽؼ ‪ Olympus593‬ؼټٮؿ ؼټيف تؽاي زٳ٭ ټ ٶ‪٧‬٭ ٺٽاپيٳاي قٽپؽقٽٶيک ‪٪‬اٶ‪٫‬ٽؼظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼؾٲيٷٹ ي ٶيؽټ ٺاي ٲسٽؼي ٲٽتٽؼ اٺٳيت ‪٢‬ٽ‪ ٤‬اٮ‪ٛ‬اظٸاي ظاؼظ‪ .‬ظؼ ا‪٪‬ثؽ ٲٽاؼظ ‪ ،‬پايٹي‬
‫ايٯي ٲٽتٽؼ ظؼ ‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي (يا ظؼ تطم ٲس‪ٗ٣‬ٹ ټ ٶؿظي‪٦ ٩‬اب ‪٧ٚ‬ثي) ‪٦‬ؽاؼ ظاؼظ ‪ ،‬ټ اؾ ٺٳيٵخا ٶيؽټٺاي ٲسٽؼي‬
‫‪.ir‬‬
‫تٹ تعٶٹي ٺٽاپيٳا ٲٷت‪٧‬٭ ٲي نٽٶع‪.‬‬

‫ٲؽ‪٪‬ؿ ‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ْٽؼي ْؽازي نعٸ تا ياتا‪٦‬اٴ ‪٧ٚ‬ة ؼټتٽؼ ؼا ظؼضٽظ خاي ظٺع ‪ ،‬ي‪ ٩‬ياتا‪٦‬اٴ‬
‫‪ٞ‬ٯتهي ‪٪ ،‬ٹ ‪٢‬هاؼ ْٽٮي ؼټتٽؼ ؼا خػب ٲي ‪٪‬ٷع‪ .‬ظؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ٶيؽټ ٲسٽؼي تاال ‪ ،‬ايٵ ياتا‪٦‬اٴ ‪ ،‬تايع تاؼٺاي‬
‫تكياؼ ؾياظ ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷع‪.‬‬

‫پايٹ ٺاي ‪٦‬اب ‪٧ٚ‬ثي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‪ٚ ،‬الټٸ تؽ قٻيٱ تٽظٴ ظؼ ‪٦‬عؼت قاضتاؼي ظقتگاٸ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‪ ،‬ٲي تٽاٶٷع تؽاي‬
‫قٻٽٮت ؼټ‪ٞ‬ٵ کاؼي ټ تٳيؿ‪٪‬اؼي ياتا‪٦‬اٴ ٶيؿ ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ تگيؽٶع ؛ ٺٳاضٷيٵ ٲي تٽاٶٷع تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ غضيؽٸ اي‬
‫تؽاي ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ٶيؿ ٲ‪٣‬يع تانٷع‪.‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ػًهيات يزدهّاي كًپزسٕر‬ ‫‪4.3‬‬

‫کٳپؽقٽؼ ٺاي ٲسٽؼي تٹ ْٽؼ ٲ‪ٛ‬ٳٽ‪ ٬‬تيٵ ‪ 6‬تا ‪ 44‬ٲؽزٯٹ ٲي تانٷع‪٢ .‬ٵ ٲٽتٽؼ ٺايي ‪٪‬ٹ ٶكثت کٷاؼ گػاؼي‬
‫تااليي ظاؼٶع ‪ ،‬اؾ ايٵ ‪٦‬ا‪ٚ‬عٸ ٲكتثٷي ٲي تانع ؛ ‪٪‬ٹ ٲي تٽاٴ ايٵ ‪٢‬ٵ ؼا تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹاي ظؼ‬
‫ٶٗؽ گؽ‪٢‬ت‪.‬‬

‫ايٓالذ ٲؽزٯٹ ‪ٚ ،‬ثاؼتي اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬تٹ ي‪ ٩‬ټازع تٽؼتٽ ٲانيٵ ضاو ‪ ،‬ظؼ ٺؽ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ يا تٽؼتيٵ ‪ ،‬ظاظٸ‬
‫نعٸ اقت‪ .‬ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ‪ ،‬ناٲ٭ ي‪ ٩‬چؽش ؼټتٽؼ اقت ‪٪‬ٹ پؽٸٺاي چؽضاٴ ؼا زٳ٭ ٲي کٷع ‪ ،‬ټ تٹ‬
‫‪w‬‬
‫ظٶثا‪ ٬‬آٴ ‪ ،‬اقتاتٽؼ ٲي آيع ‪٪ ،‬ٹ پؽٸٺاي قا‪٪‬ٵ يا پؽٸٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ؼا ٶگٹ ٲيظاؼظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 43‬خؽياٴ‬
‫تااليي ٲؽزٯٹ ي اټ‪ ، ٬‬ٲي تٽاٴ اؾ ي‪ ٩‬اقتاتٽؼ ٲٷاقة اقت‪٣‬اظٸ ٶٳٽظ تا ٲكيؽ خؽياٴ تٻيٷٹاي تؽاي اټٮيٵ چؽش‬
‫‪w‬‬
‫ؼټتٽؼ تأٲيٵ نٽظ‪ .‬ايٵ ‪٪‬اؼ تا پؽٸ ٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ اٶداٰ ٲي نٽظ ؛ پؽٸ ٺايي ‪٪‬ٹ ْٽؼي تٷٗيٱ نعٸاٶع ‪٪‬ٹ اٲ‪٫‬اٴ‬
‫‪w‬‬
‫ټَ‪ٛ‬يت ٺاي ٶيؽټي ٲسٽؼي ٲطتٯ‪٣‬ي ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲيقاؾٶع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ٚ‬ٳٯيات ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ؼا ٲي تٽاٴ تا ظؼٶٗؽ گؽ‪٢‬تٵ خؽياٴ ظؼ ي‪ ٩‬ٲؽ‪٪‬ؿ پؽٸ ي ‪٪‬ٱ ٖؽ‪٢‬يت ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ظؼ ټقّ‬
‫تٽپي ټ ؼأـ ‪ ،‬تٹ تٻتؽيٵ ٶسٽ تًٽؼ ‪٪‬ؽظ‪ .‬ٶتيدٹ ي تاؾتيٷي اظؼا‪٪‬ي ټ تًٽؼي ايٵ تطم ٲياٶي ‪ ،‬ٶٗٳي اؾ ٲ‪٧‬اْ‪ٙ‬‬
‫‪ar‬‬
‫آيؽټظيٷاٲي‪٫‬ي اقت ‪٪‬ٹ ٶهاٴ ظٺٷعٸ ي پؽٸ ٺاي تطم ؼټتٽؼ ټ اقتاتٽؼ اقت ؛ ټ تا ‪ٚ‬ثاؼت کاقکع‪ ، 1‬ٶاٰگؿاؼي‬
‫ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ ، 2 43‬ٲؽ‪٪‬ؿ)‪ .‬تؽؼقي آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ظؼ ي‪ ٩‬تٽٶ٭ کاقکعي اٶداٰ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫تٽٶ٭ کاقکعي ي‪ ٩‬ټَ‪ٛ‬يت تدؽتي اقت ‪٪‬ٹ ظؼ آٴ کاقکع ٺاي ي‪ ٩‬يا چٷع ٲؽزٯٹ اي تست نؽايّ نثيٹ‬
‫قاؾي نعٸ ي خؽياٴ ٺا آؾٲٽظٸ ٲينٽٶع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫تؽاي اٺعا‪ ٠‬تس‪٧‬ي‪٧‬اتي ‪ ،‬خؽياٴ ظؼ ي‪ ٩‬کاقکع ‪ٚ‬ٳعتاً ظټت‪ٛ‬عي تًٽؼ ٲي نٽظ ‪ ،‬ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ ظؼ ي‪٩‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ز‪٧‬ي‪٧‬ي تأثيؽات قٹ ت‪ٛ‬عي ؼش ٲي ظٺع‪ .‬اٲا ٲا ‪ ،‬پيم اؾ ټاؼظ نعٴ تٹ خؿئيات خؽياٴ کاقکع ‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت‬
‫خؽياٴ ؼا ‪ ،‬تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ايٓالزي تؽاي ؼخٽ٘ تٹ ي‪ ٩‬چؽش گؽظاٴ ظؼٶٗؽ ٲيگيؽيٱ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ټ‪٦‬تي خؽياٴ تا قؽ‪ٚ‬ت (ٲٓٯ‪ V )٥‬تٹ ي‪ ٩‬پؽٸ ي چؽضاٴ ٶؿظي‪ ٩‬ٲي نٽظ ‪ ،‬اؾ ظيع پؽٸ قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي ‪Vrel‬‬
‫ظاؼظ ؛ ؾيؽا پؽٸ ضٽظل تا قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪ ، U‬ظؼزا‪ ٬‬چؽضم اقت‪ .‬تٷاتؽايٵ تايع تيٵ ايٵ قٹ قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬ت‪٣‬اټت‬
‫‪٦‬ائ٭ نع‪:‬‬

‫‪ .4‬قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪٪ ، V ٥‬ٹ تٽقّ ي‪ ٩‬ٶاٖؽ تيؽټٶي ‪٪‬ٹ ‪٪‬ٷاؼ ٲٽتٽؼ ايكتاظٸ ‪ ،‬ٲهاٺعٸ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪ .0‬قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪٪ ، U‬ٹ تٹ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم (‪ )rpm‬ټ ٲٽ‪ٛ٦‬يت ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي تكتگي ظاؼظ‪.‬‬

‫‪Cascade 1‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ .1‬قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي ‪٪ Vrel‬ٹ تٽقّ ي‪ ٩‬ٶاٖؽ ‪٪ ،‬ٹ ؼټي پؽٸ ي چؽضاٴ ٶهكتٹ ‪ ،‬ټ ٺٳؽاٸ تا آٴ ظؼ زا‪٬‬‬
‫چؽضم ٲي تانع ‪ ،‬ٲهاٺعٸ ٲي نٽظ‪.‬‬

‫جزياٌ جهٕتزَذِ‬
‫(سزػت يطهك ‪)V‬‬ ‫اقتاتٽؼ‬

‫ؼټتٽؼ‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫چزخص (سزػت‬
‫‪w‬‬
‫سأيّ اي ‪)U‬‬ ‫سزػت يطهك ‪V‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫رٔتٕر‬
‫سزػت سأيّ اي ‪U‬‬
‫‪ge‬‬

‫آتطار‬ ‫استاتٕر‬
‫‪ek‬‬

‫يزدهّ‬
‫‪.ir‬‬

‫استاتٕر‬
‫رٔتٕر‬

‫تزايُذ سزػت‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 43‬ٲؽزٯٹ ي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬

‫‪120‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٺؽ قٹ ايٵ قؽ‪ٚ‬ت ٺا ٲي تٽاٶٷع ظؼ ي‪ ٩‬تؽايٷع قؽ‪ٚ‬ت تا ٺٱ تؽ‪٪‬ية نٽٶع ؛ يا تٹ ٺٳيٵ ٶسٽ ٲي تٽاٴ ‪٢‬ؽٌ‬
‫‪٪‬ؽظ ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ ، V ٥‬ناٲ٭ ظټ خؿء قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ټ قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي اقت‪ .‬قؽ‪ٚ‬ت ٺا ٶٹ تٷٻا ظاؼاي تؿؼگي‬
‫ٺكتٷع تٯکٹ ظاؼاي ؼاقتا ٶيؿ ٲي تانٷع ‪ ،‬ټ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ تؽظاؼ ضٽاٶعٸ نٽٶع ؛ تٹ يٽؼت ‪٢‬ٯمٺايي تا‬
‫ْٽٮي ‪٪‬ٹ ٲٓات‪ ٥‬تا ٲ‪٧‬عاؼ قؽ‪ٚ‬ت اقت ‪ ،‬ټ تٹ ٲكيؽ خؽياٴ اناؼٸ ظاؼظ (ٲثا‪1cm=100m/s :٬‬؛ تٹ ن‪٫‬٭ ‪، 2 43‬‬
‫‪٦‬كٳت پاييٵ ‪ ،‬قٳت ؼاقت ‪ ،‬ٲؽاخ‪ٛ‬ٹ ‪٪‬ٷيع)‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ٲا ا‪٪‬ٷٽٴ تٹ اٶعاؾٸي ‪٪‬ا‪٢‬ي ٲٓٯة ؼا ٲطتًؽ ٶٳٽظيٱ ‪ ،‬تا تؽاکٱ ظؼ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ؼا ظؼ‪ ٨‬ٶٳاييٱ‪ .‬خؽياٶي ؼا‬
‫تًٽؼ ‪٪‬ٷيع ‪٪‬ٹ تا قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ V1 ٥‬ظؼزا‪ ٬‬ٶؿظي‪ ٩‬نعٴ تٹ ٲ‪ ٙٓ٧‬آيؽټظيٷاٲي‪٫‬ي ي‪ ٩‬ؼټتٽؼ ٲي تانع (ن‪٫‬٭ ‪44‬‬
‫‪w‬‬

‫ٲهطى ٲي نٽظ‪.‬‬ ‫‪ .)2‬ٲستٽاي اٶؽژي خؽياٴ تٽقّ ‪٢‬هاؼ اقتاتيکي ‪ ، p1‬ظٲاي ايكتاي ‪ t1‬ټ اٶؽژي خٷهي‬
‫‪w‬‬

‫قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي ‪ V1,rel‬ظؼ ‪٪‬ٷاؼ قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪٪( U‬ٹ تٹ قؽ‪ٚ‬ت ‪ rpm‬ٲٽتٽؼ تكتگي ظاؼظ) ٶتيدٹ ٲي ظٺع ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫تا ٲكيؽي ‪٪‬ٹ ٲٷٓث‪ ٥‬تا ضّ ٲياٶي پؽٸ ي ؼټتٽؼ ٲي تانع‪ .‬تؽايٷع قؽ‪ٚ‬ت ظؼ ٮسٗٹ ي ټؼټظي ؼټتٽؼ تا ايٵ اخؿاء‬
‫نٷاضتٹ ٲي نٽظ (‪٪‬ٹ ٲا تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ٮسٗٹ ي نٳاؼٸ ي ‪ ، 4‬تعيٵ تؽتية ؾيؽٶٽيف‪ ، 4‬ٲ‪ٛ‬ٷاگػاؼي ٲي ‪٪‬ٷيٱ‪ .‬ن‪٫‬٭ ‪44‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪)2‬‬
‫‪ge‬‬
‫اؾ آٴ خايي ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ظؼ ٶازيٹ ي قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬ٲكيؽ خؽياٴ ‪ ،‬ظؼ خؽياٴ پاييٵ پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ ٲداټؼ ‪ ،‬ناٺع‬
‫ا‪٢‬ؿايم ٺكتيٱ ‪ٚ ،‬ٳ٭ پطم‪٪‬ٷٷعگي ٶتيدٹ ٲي ظٺع ټ تا‪ٚ‬ث ٲي نٽظ قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي ‪٪‬اٺم ټ ‪٢‬هاؼ ‪ ،‬ا‪٢‬ؿايم ياتع‪.‬‬
‫(تعيٵ تؽتية ٲا ظ‪٦‬ي‪٧‬اً ‪ ،‬ٺٳاٴ ‪٦‬ا‪ٚ‬عٸ پطم‪٪‬ٷٷعگي ؼا ‪٪‬ٹ ظؼ ‪ً٢‬٭‪ 1‬ټؼټظي ٺاي ٺٽا ‪ ،‬ٲٽؼظ تؽؼقي ‪٦‬ؽاؼ گؽ‪٢‬ت ‪،‬‬
‫‪ek‬‬
‫ٲهاٺعٸ ٲي ٶٳاييٱ‪).‬‬

‫خؽياٴ تا قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي ‪ V2,rel‬اؾ ؼټتٽؼ ضاؼج ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ کٽچک تؽ اؾ قؽ‪ٚ‬ت ‪ ، V1,rel‬ظؼ ټؼټظي‬
‫‪.ir‬‬
‫ؼټتٽؼ ٲي تانع (اؾ ايٵ ؼټ ايٓالذ کاقکع تاضيؽ‪٪‬ٷٷعٸ‪ ، 1‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼٲي گيؽظ)‪ .‬ٲكيؽ قؽ‪ٚ‬ت ضؽټخي‬
‫‪ V2,rel‬تا نية ضّ ٲياٶي ٮثٹ ي ‪٧ٚ‬ثي پؽٸ ٲٷٓث‪ ٥‬اقت (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 44‬ظؼ‪٪‬ٷاؼ قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪ ، U‬تؽايٷع قؽ‪ٚ‬ت‬
‫ظؼ ضؽټخي ؼټتٽؼ ٲي تٽاٶع ‪ ،‬زكاب نٽظ ‪ ،‬تا قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ V2 ٥‬ؼا ٶهاٴ ظٺع‪.‬‬

‫آٴ چٹ ‪٪‬ٹ ظؼ ٲ‪٧‬ايكٹ ي قؽ‪ٚ‬ت ٺاي ٲٓٯ‪ V2 ٥‬ټ ‪ V1‬اٺٳيت ‪٦‬ات٭ تٽخٻي ظاؼظ ‪ ،‬ت‪ٟ‬ييؽ ٲكيؽ خؽياٴ اقت ‪٪‬ٹ‬
‫تٽقّ پؽٸ ٺاي چؽضاٴ تؽ خؽياٴ تسٳي٭ ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ ت‪ٟ‬ييؽ ظؼ ٲكيؽ ٶتيدٹ ي ٶيؽټي آٶي ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺاي چؽضاٴ تٹ‬
‫خؽياٴ ټاؼظ ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬ايٵ ٶيؽټي آٶي تٽقّ پؽٸ ٺاي گؽظاٴ ‪ ،‬تٹ يٽؼت ي‪ ٩‬ټؼټظي ٲكت‪٧‬يٱ ‪ ،‬اؾ‬
‫ٶيؽټي گؽظني ٲسٽؼ ؼټتٽؼ ‪ ،‬تؽ خؽياٴ تسٳي٭ ٲي نٽظ‪ .‬اٶؽژيي ‪٪‬ٹ تعيٵ تؽتية ‪ ،‬تٹ خؽياٴ ٲٷت‪٧‬٭ ٲي نٽظ ‪،‬‬

‫‪Retarding cascade 1‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تا‪ٚ‬ث زؽ‪٪‬ت چؽضهي ظؼ ضؽټخي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ټ ت‪ٟ‬ييؽ ظؼ ٲت‪ٟ‬يؽ ٺاي زاٮت خؽياٴ ٲي نٽظ (ٲٷٗٽؼ اؾ ٲت‪ٟ‬يؽ ٺاي‬

‫‪ ،‬اقت ‪٪ ،‬ٹ ٺٳگي ا‪٢‬ؿايم پيعا‬ ‫زاٮت خؽياٴ ٺٳاٴ ‪٢‬هاؼ ‪ ، p2‬ظٲاي ‪ ، t2‬قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ V2 ٥‬ټ اٶؽژي خٷثهي‬
‫ٲي کٷٷع)‪.‬‬

‫افشايص سطخ يمطّ‪:‬‬


‫‪w‬‬
‫افشايص فطار ‪ ،‬پخص ضذِ‬
‫رٔتٕر‬
‫دٔراٌ‬
‫‪w‬‬
‫خط يياٌ‬
‫‪w‬‬
‫راستاي ‪ ، V2‬تزاي خط‬
‫يياٌ تؼزيف ضذِ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫استاتٕر‬
‫راستاي ‪ ، V2‬تزاي خط‬
‫‪ge‬‬
‫يياٌ تؼزيف ضذِ‬

‫تزکية سأيّ اي ‪، V2‬‬


‫‪ek‬‬
‫(يؼُي ‪)V2u‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 44‬خؽياٴ ټ اخؿاء قؽ‪ٚ‬ت ظؼټٴ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ‬

‫خؽياٴ تا ايٵ زاٮت پؽت‪٫‬اپٽ ټ اٶؽژي ظاؼ ‪٪‬ٹ تعقت آټؼظٸ ‪ ،‬ټاؼظ ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ي اقتاتٽؼ ٲي نٽظ‪ .‬آٴ چٹ‬
‫ايعٸآ‪ ٬‬ٲي تانع ‪ ،‬ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ٲكيؽ قؽ‪ٚ‬ت ‪ V2‬خؽياٴ تا نية ضّ ٲياٶي پؽٸ ي اقتاتٽؼ ‪ ،‬ٲٷٓث‪ ٥‬تانع‪ .‬اؾآٴ‬
‫خايي ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺاي اقتاتٽؼ ‪ ،‬قاکٵ ٺكتٷع ‪ ،‬ټ چؽضهي ٶعاؼٶع ‪ ،‬ظؼ ايٵ تطم ‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت ٶكثي ټ اٶت‪٧‬ا‪ ٬‬اٶؽژي‬
‫ټخٽظ ٶعاؼظ‪ .‬ٲدعظاً اؾ آٴ خايي ‪٪‬ٹ ٲكازت ٲكيؽ خؽياٴ ٺٽا ‪ ،‬ظؼ تيٵ پؽٸ ٺاي اقتاتٽؼ ؼټ تٹ ا‪٢‬ؿايم اقت ‪،‬‬
‫‪٪‬اٺم تيم تؽي ظؼ قؽ‪ٚ‬ت خؽياٴ ٶتيدٹ ٲي ظٺع ‪٪ ،‬ٹ تا ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ ٺٳؽاٸ اقت‪ .‬ايٵ ي‪ ٩‬ٲ‪٫‬اٶيؿٰ ضٽظ‬
‫تسٳي٭ اقت ‪٪ ،‬ٹ تٽقّ اٶؽژي خٷثهي خؽياٴ ؼش ٲي ظٺع‪ .‬اؾآٴ خايي ‪٪‬ٹ اٶؽژي خٷثهي تٹ اٶؽژي ‪٢‬هاؼ ‪ ،‬تثعي٭‬
‫ٲي نٽظ ‪ ،‬ٲدٳٽ٘ اٶؽژي (تٹ ‪ٞ‬يؽ اؾ ا‪٢‬ت ٺاي خؽياٴ) ظؼ اقتاتٽؼ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ تعټٴ ت‪ٟ‬ييؽ ټ پايعاؼ ضٽاٺع ٲاٶع‪.‬‬

‫‪122‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ تٽقّ ا‪٢‬ت قؽ‪ٚ‬ت ت‪٫‬ٳي٭ ٲي نٽظ ‪ ،‬تٷاتؽايٵ قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ V3 ٥‬ظؼ ضؽټخي اقتاتٽؼ ‪٪‬ٱ تؽ اؾ ‪V2‬‬
‫ظؼ ټؼټظي ايٵ تطم ٲي تانع‪ .‬چؽضهي ‪٪‬ٹ ظؼ خؽياٴ ټخٽظ ظانت ٶيؿ اؾ آٴ گؽ‪٢‬تٹ نعٸ اقت ‪ ،‬ټ ايٵ اٲؽي‬
‫ٲٓٯٽب ټ ايعٸ آ‪ ٬‬ٲي تانع‪.‬‬

‫نؽايّ خؽياٴ ظؼ ضؽټخي اقتاتٽؼ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي ضاو ‪ ،‬ظؼ ټا‪ ٙ٦‬نؽايّ آٴ خؽياٴ ظؼ ټؼټظي ؼټتٽؼ ظؼ‬
‫ٲؽزٯٹ ي ت‪ٛ‬عي ٲي تانع‪ .‬اؾ آٴ خايي ‪٪‬ٹ زعا‪٪‬ثؽ ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ ٲٳ‪٫‬ٵ ظؼ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي ټازع ‪ ،‬تٷٻا ‪ 09‬تا ‪19‬‬
‫ظؼيع ٲي تانع (ٲٓات‪ ٥‬تا ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪ 4.0‬تا ‪ 4.1‬تٹ اؾاي ٺؽ ٲؽزٯٹ) ‪ ،‬ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ چٷع ٲؽزٯٹ اي الؾٰ اقت ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫تا ‪٢‬هاؼ ‪ ،‬تا ٶكثتي زعټظ ‪ 43‬تاال تؽټظ‪.‬‬

‫پف اؾ ضؽټج اؾ اټٮيٵ ٲؽزٯٹ ‪ ،‬ٺٽاي تست ‪٢‬هاؼ ‪٦‬ؽاؼ گؽ‪٢‬تٹ ‪ ،‬تٹ ْٽؼ ٲٓٯٽب اؾ چؽضم آؾاظ ‪ ،‬ٲي نٽظ ټ‬
‫‪w‬‬
‫تؽاي ‪٢‬ؽايٷع ازتؽا‪ ٤‬آٲاظٸ ٲي گؽظظ‪ .‬اٲا اگؽ خؽياٴ ‪ ،‬ٺٷٽؾ ٲيؿاٴ ‪ٞ‬يؽ ‪٦‬ات٭ ‪٦‬ثٽٮي ؼا اؾ چؽضم ټ تسؽ‪ ٨‬ظانتٹ‬
‫‪w‬‬
‫تانع ‪ ،‬ٲي تٽاٴ پؽٸ ٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ي تيم تؽي ظؼ ظټ ‪ ،‬يا زتي قٹ ؼظي‪ ١‬اَا‪٢‬ٹ ‪٪‬ؽظ ‪ ،‬تا خؽياٴ ‪ ،‬تٻتؽ ظؼ‬
‫ؼاقتاي ٲسٽؼ چؽضم ياتع‪ .‬تا تٷٻا ‪ ،‬ي‪ ٩‬پؽٸ ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ت‪٫٣‬ي‪ ٩‬ټ پؽا‪٪‬ٷعگي ظؼ خؽياٴ تٹ ټخٽظ آيع‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫اگؽ ظؼٶٗؽ ظانتٹ تانيٱ ‪٪‬ٹ اٶؽژي ٲٷت‪٧‬٭ نعٸ تٽقّ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ٶتيدٹ ال ‪ ،‬ت‪ٟ‬ييؽ ظؼ پاؼاٲتؽ ٺاي گاؾ ٲي‬
‫‪ar‬‬
‫تانع ‪ ،‬ي‪ ٩‬ٲثا‪ ٬‬قاظٸ ٲي تٽاٶع تؽاي ٶهاٴ ظاظٴ ٲ‪٧‬اظيؽ ‪ٗٚ‬يٱ ٶيؽټي ٲٽؼظ ٶياؾ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ٲ‪٣‬يع تانع‪.‬‬

‫ظؼ ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (ٲؽزٯٹ ي ‪ 1‬ٲٽتٽؼ) ‪ ،‬اٶؽژي ‪٪‬٭ خؽياٴ ‪ ،‬ناٲ٭ ظټ تطم ٲي تانع‪:‬‬
‫‪ge‬‬

‫‪ .4‬آٶتاٮپي اقتاتيکي (=اٶؽژي) ‪٪‬ٹ تؽاتؽ اقت تا ‪ .h3=cp t3‬ايٵ اٶؽژي تٹ ْٽؼ تكياؼ ؾياظي تست تأثيؽ ظٲاي‬
‫گاؾ اقت‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫‪ .0‬اٶؽژي خٷثهي‬
‫‪.ir‬‬
‫ٺؽ ظټ ايٵ ٲٽاؼظ ؼا ‪ ،‬ٲي تٽاٴ تا ٺٱ خٳ‪ ٙ‬ٶٳٽظ ‪ ،‬تا آٶتاٮپي ‪٪‬٭ تٹ ظقت آيع‪:‬‬

‫(‪٪‬ٹ ‪ = tt3‬ظٲاي ٲٓٯ‪ = cp ، ٥‬گؽٲاي ټيژٸ ظؼ ‪٢‬هاؼ ثاتت ؛ ٲي تٽاٶيع تٹ ‪٪‬تة ظؼقي ٲؽتٽْٹي ‪٢‬يؿي‪٩‬‬
‫ٲؽاخ‪ٛ‬ٹ ‪٪‬ٷيع)‬

‫آٶتاٮپي ٲٓٯ‪:٥‬‬

‫‪123‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تايع اؾ ‪٪‬٭ آٶتاٮپي ‪ H3‬ظؼ ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٪ ،‬كؽ نٽظ ؛ ؾيؽا ايٵ اٶؽژيي ٲي تانع ‪٪ ،‬ٹ خؽياٴ پيم اؾ‬
‫ټؼټظ تٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ ضٽظ ظانتٹ اقت‪ .‬ايٵ ‪ٚ‬ٳ٭‪٪ ،‬اؼ ټيژٸ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ؼا ٶهاٴ ٲي ظٺع(ٲؽتٽِ تٹ ټازع‬
‫ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪ ،‬ي‪ٛ‬ٷي ٺٽاي ‪.)1kg/s‬‬
‫‪w‬‬
‫تا اقت‪٣‬اظٸ اؾ خاتدايي قاظٸ ظاؼيٱ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ټ ؼاتٓٹ ي تٹ ايٓالذ ‪ ،‬ؼاتٓٹي آيؿٶتؽټپي‪٩‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫‪٪‬اؼ ايعٸآ‪٪ ٬‬ٳپؽقٽؼ ‪ ، Hc,is‬اؾ ايٵ ‪٦‬ؽاؼ اقت‪:‬‬


‫‪ge‬‬

‫(‬ ‫)‬
‫‪ek‬‬
‫يثال‪ :‬ٶيؽټي ٲٽؼظ ٶياؾ ‪٪‬ٳپؽقٽؼي تا ټيژگي ٺاي ؾيؽ ؼا ٲساقثٹ ‪٪‬ٷيع‪:‬‬

‫ٶكثت ‪٪‬ٳپؽـ‬ ‫‪= 10‬‬


‫‪.ir‬‬

‫‪ ṁ = 50 kg/s‬ظتي خؽٲي خؽياٴ‬

‫)‪ tt2 = 288 K (15°C‬ظٲاي ټؼټظي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬

‫‪ :‬ټازع‬ ‫×‬ ‫‪= kW‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ؼاٶعٲاٴ ٺٳيهٹ تٹ ضاْؽ اتال‪٢‬ي ‪٪‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٯٽ‪٢ ٬‬ايٯٹ تيٵ پؽٸ ٺاي گؽظاٴ ټ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ٲي تانع ‪،‬‬
‫پاييٵ ٲي آيع‪ .‬ايٵ ؼا ٲي تٽاٴ تٽقّ ي‪ٚ ٩‬اٲ٭ ؼاٶعٲاٴ ٲساقثٹ ‪٪‬ؽظ ‪ٚ ،‬اٲٯي ‪٪‬ٹ ٲيؿاٴ اٶؽژي ‪٢‬هاؼ ؼا ٶكثت تٹ‬
‫‪٪‬اؼ اٶداٰ نعٸ ‪ ،‬ت‪ٛ‬ؽي‪ ١‬ٲي ٶٳايع ‪:‬‬

‫اٶؽژي ‪٢‬هاؼ ٲٽخٽظ‬


‫= ‪ ηc‬ؼاٶعٲاٴ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪٪‬اؼ ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي اٶداٰ نعٸ‬

‫ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺاي ٲسٽؼي تاؾظٺي ‪ 63‬تا ‪ 79‬ظؼيع ظقت يا‪٢‬تٷي ٲي تانع ‪ ،‬ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺاي‬
‫‪w‬‬
‫ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي تاؾظٺي ‪٪‬ٱ تؽ اقت‪٢ .‬ؽٌ تاؾظٺي ‪ %63‬ظؼ ٶٳٽٶٹ تاال ‪ ،‬ي‪ٛ‬ٷي ‪ ، ηc = 0.85‬ٶيؽټي ٲٽؼظ ٶياؾ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪ٚ‬ثاؼت اقت اؾ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫اگؽ تطٽاٺيٱ ظؼ ټازع ٲسثٽب تؽ ‪ ،‬اٲا ٲٷكٽش نعٸ ي اقةتطاؼ ٶيؿ ٲساقثٹ ‪٪‬ٷيٱ ‪٪ ،‬ا‪٢‬ي اقت ٶيؽټي‬
‫تعقت آٲعٸ ؼا تثعي٭ ‪٪‬ٷيٱ‪:‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪1 kW = 1.31 hp‬‬
‫‪ge‬‬
‫تٷاتؽايٵ ظاؼيٱ‪:‬‬

‫‪Hc = 20,667 hp.‬‬


‫‪ek‬‬
‫ايٵ ٶٳٽٶٹ ‪ ،‬ٶيؽټي تكياؼ تؿؼگي ‪٪‬ٹ ايٵ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲ‪ٛ‬ٳٽٮي ٶياؾظاؼظ ‪ ،‬ؼا تٹ ټَٽذ ٶهاٴ ٲي ظٺع‪ .‬ٶيؽټي ٲٽؼظ‬
‫ٶياؾ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺايي ‪٪‬ٹ ظؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ‪٢‬ٵ اٲؽټؾي ‪٪ ،‬ٹ ٶكثت کٷاؼ گػاؼي تااليي ظاؼٶع ‪ ،‬ټ ظتي خؽٲي خؽياٴ‬
‫‪.ir‬‬
‫آٴ ٺا ‪٪ 799 ،‬يٯٽگؽٰ تؽثاٶيٹ اقت ‪ ،‬تكياؼ تؿؼگ تؽ ټ ‪ٗٚ‬يٱ تؽ اقت‪.‬‬

‫ٔيژگيْاي كًپزسٕر‬ ‫‪4.4‬‬

‫ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ‪ْ ،‬ٽؼي ْؽازي نعٸ اقت ‪ ،‬تا تتٽاٶع ٶياؾ ٺاي ي‪ ٩‬پؽټاؾ ضاو ؼا تؽآټؼظٸ ‪٪‬ٷع ؛‬
‫پؽټاؾي ‪٪‬ٹ تٽقّ ي‪ٚ ٩‬عظ ٲاش ‪ ،‬پؽټاؾي ضاو ټ ي‪ ٩‬اؼت‪٣‬ا٘ پؽټاؾ ضاو ‪ ،‬ٲهطى ٲي نٽظ (تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ٲثا‪:٬‬‬
‫‪ٚ‬عظ ٲاش ‪ ، M0=0.84‬اؼت‪٣‬ا٘ )‪ .)H=11km(36,100ft‬ايٵ نؽايّ ؼا ٶ‪ٓ٧‬ٹ ي ْؽازي‪ 1‬ٶاٲيعٸ اٶع ؛ ‪٪‬ٹ ظؼ آٴ‬

‫‪Design point 1‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تايع ٶياؾ ٺاي ْؽازي ‪ ،‬اؾ تاتت ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪ ،‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ټ ؼاٶعٲاٴ ‪ ،‬ؼا تؽاټؼظٸ ‪٪‬ٷع‪ .‬اٲا‬
‫‪ٚ‬الټٸ تؽ ايٵ ‪٪ ،‬ٳپؽقٽؼ تايع ‪٦‬اظؼ تانع ظؼ قؽ‪ٚ‬ت ٺاي چؽضهي پاييٵ تؽ ٶيؿ ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ٲٷاقثي ظانتٹ تانع ؛ ‪٪‬ٹ‬
‫آٴ ؼا ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ‪ٞ‬يؽ ‪٦‬ات٭ پيم تيٷي‪ 1‬ٲيٶاٲٷع‪.‬‬

‫ؼ‪٢‬تاؼ ضاؼج اؾ ْؽازي ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ؾٲاٶي اٺٳيت ټيژٸاي ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ ٺٽاپيٳا ؼټ تٹ ‪٢‬ؽټظ اقت ‪ ،‬ټ ٲكيؽ زؽ‪٪‬ت‬
‫تٽقّ ت‪ٟ‬ييؽات قؽي‪ ٙ‬ظؼ ٶيؽټي ٲسٽؼي ٲٽتٽؼ ‪٪ ،‬ٷتؽ‪ ٬‬ٲي نٽظ‪ .‬نؽايّ ظيگؽي ‪٪‬ٹ ؼ‪٢‬تاؼ ضاؼج اؾ ْؽازي ٲٻٱ‬
‫ٲي تانع آ‪ٞ‬اؾ تٹ کاؼ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬خؽياٴ ٲٽتٽؼ تايع تٹ اٶعاؾٸ ي ‪٪‬ا‪٢‬ي ثاتت ټ پايعاؼ تانع ‪ ،‬تا اٲ‪٫‬اٴ نتاب‬
‫‪w‬‬
‫گيؽي قؽي‪ ٙ‬ؼا ‪٢ ،‬ؽاٺٱ قاؾظ‪.‬‬

‫ټيژگي ٺاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ آؾٲٽٴ تدؽتيي ‪٪‬ٹ ‪ ،‬تٽقّ ټقيٯٹ ي آؾٲايم ْؽازي نعٸ ي ٲطًٽو اٶداٰ ٲي‬
‫‪w‬‬
‫نٽظ ‪ ،‬ٲهطى ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ ټقيٯٹي آؾٲايم ضاو ‪ ،‬تٹ خؽياٴ ٺٽا اخاؾٸ ٲي ظٺع تا ظؼ ْٽ‪ ٬‬ؾٲاٶي ‪٪‬ٹ تا ‪rpm‬‬
‫‪w‬‬
‫ثاتت ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ زا‪ ٬‬چؽضم اقت ‪٦ ،‬ات٭ ت‪ٟ‬ييؽ تانع‪ .‬ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪ ،‬تٽقّ ت‪ٟ‬ييؽات قٓر ٲ‪ٙٓ٧‬‬
‫ضؽټخي ‪٪ ،‬ٷتؽ‪ ٬‬ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تا ي‪ ٩‬ٲطؽټِ ‪٪‬ٹ تٹ يٽؼت ٲسٽؼي ‪ ،‬ظاض٭ ټ ضاؼج ٲي نٽظ ‪ ،‬اٶداٰ‬
‫‪.c‬‬
‫ٲي گيؽظ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫ٲٷسٷي ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ظؼ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ثاتت ‪ ، N‬ؼا ٲي تٽاٴ تا اٶعاؾٸگيؽي ‪٪‬ٳيت ٺاي ؾيؽ تٹ‬
‫ظقت آټؼظ‪:‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪٢ -‬هاؼ ٲٓٯ‪ Pt2 ٥‬ظؼ ټؼټظي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪٢ -‬هاؼ ٲٓٯ‪ Pt3 ٥‬ظؼ ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫‪ek‬‬
‫‪ -‬ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪( ṁ‬تا اقت‪٣‬اظٸ اؾ ظاظٸ ٺاي ٲؽتٽِ تٹ ‪٢‬هاؼ ټ ظٲاي ٺٽاي ‪٪‬هيعٸ نعٸ)‬
‫‪ٚ -‬اٲ٭ ؼاٶعٲاٴ‬
‫‪.ir‬‬
‫آؾٲايم ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تا ظٺاٶٹ ضؽټج ‪٪‬اٲالً تاؾ نؽټ٘ ٲي نٽظ ؛ ظٺاٶٹ تايع ‪٪ ،‬اٲ٭ تاؾ تانع تا تٹ زعا‪٪‬ثؽ خؽياٴ‬
‫اخاؾٸ اقت‪٣‬اظٸ اؾ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ؼا تعٺع (ن‪٫‬٭ ‪ ، 2 45‬ٶ‪ٓ٧‬ٹ ي‪ .)٩‬تا زؽ‪٪‬ت ‪٦‬عٰ تٹ ‪٦‬عٰ ‪ ،‬نيؽ ضؽټج تٹ قٳت ضؽټج‬
‫ظٺاٶٹ ‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت خؽياٴ ٺٽا ‪٪‬اٺم ټ ‪٢‬هاؼ آٴ ا‪٢‬ؿايم ٲي ياتع‪ .‬زا‪ ٬‬اگؽ تا تٳاٰ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ٺايي ‪٪‬ٹ تعيٵ تؽتية تٹ‬
‫ظقت آٲعٸاٶع ‪ ،‬ي‪ ٩‬ضّ ؼقٱ ‪٪‬ٷيٱ ‪ ،‬ٲٷسٷي قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬تٹ ظقت ٲيآيع ‪٪ ،‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ‪ N‬ظؼ ٺٳٹ خاي‬
‫آٴ ثاتت ټ ي‪٫‬كاٴ اقت‪.‬‬

‫تاال ؼ‪٢‬تٵ ‪٢‬هاؼ ‪ ،‬تٽقّ ٲكعټظ‪٪‬ؽظٴ تعؼيدي تطم ضؽټخي ‪ ،‬ظاؼاي ٲسعټظيت ٲي تانع‪ .‬ٶاگٻاٴ نؽايٓي‬
‫تٹ ټخٽظ ٲي آيع ‪٪‬ٹ ثٳؽٸ ي اٶكعاظ تيم تؽ ‪ ،‬ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ تكياؼ ‪٪‬ٳي ٲي تانع ؛ ‪٪‬ٹ تا ٲكٓر نعٴ نية ٲٷسٷي‬

‫‪Off – design performance 1‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬ٲهطى ٲي نٽظ‪ .‬قؽاٶداٰ تا اٶكعاظ تيم تؽ ‪٢ ،‬هاؼ ؼټ تٹ ‪٪‬اٺم ٲي ؼټظ‪ .‬ظؼ ايٵ نؽايّ ‪ ،‬خؽياٴ ٺٽا ‪،‬‬
‫تٹ پؽٸ ٺاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٢ ،‬هاؼ آټؼظٸ ‪ ،‬ټ آٴ ٺا ؼا اؾ زؽ‪٪‬ت تاؾ ٲي ظاؼظ‪ .‬ظؼايٵ يٽؼت تٹ ايٓالذ ٲيگٽيٷع‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ تهعيع(َؽتٹ ‪ ،‬ٶٽقاٴ ‪ ،‬اؼت‪ٛ‬ال)‪ 1‬نعٸ اقت‪.‬‬

‫ظؼ‪ٚ‬ٳ٭ ‪ ،‬تايع اؾ تهعيع نعٴ ٲٽتٽؼ خٯٽگيؽي ‪٪‬ؽظ ‪ ،‬ؾيؽا ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ‪ ،‬تٹ ٲٽتٽؼ آقية تؽقاٶع‪ .‬ي‪ ٩‬ؼټل‬
‫تؽاي ٲهطى ‪٪‬ؽظٴ زعټظ ‪ٛ٢‬اٮيت ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٲهاٺعٸ ټ ثثت اټٮيٵ زاٮت تهعيع ‪ ،‬ظؼ آٴ ٲٽتٽؼ اقت‪.‬‬

‫آؾٲٽٴ ٺاي اَا‪٢‬ي تا قؽ‪ٚ‬ت ٺاي ثاتت ٲت‪٣‬اټت ‪ ،‬اٶداٰ ٲي نٽٶع ‪ ،‬ټ ٺؽ‪٪‬عاٰ ٲٷسٷي قؽ‪ٚ‬ت ظيگؽي تعقت‬
‫‪w‬‬
‫ٲي آټؼٶع ‪ ،‬تاايٵ ‪٪‬ٹ ٲسعټظٸ ي ‪٪‬اٲ٭ قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬تٹ ظقت ٲي آيع (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 46‬ټي٭ ‪٪‬ؽظٴ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ٺاي ٺؽ‬
‫ٲٷسٷي قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬خايي ‪٪‬ٹ اؾ تهعيع ‪٪‬ٳپؽقٽؼ خٯٽگيؽي نعٸ اقت ‪ ،‬زعټظ ‪ٛ٢‬اٮيت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ؼا ت‪ٛ‬ييٵ ٲي ‪٪‬ٷع ؛‬
‫‪w‬‬
‫‪٪‬ٹ آٴ ؼا ضّ تهعيع ‪ ،‬ٲي ٶاٲٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫تذزيک کُُذِ‬
‫‪.c‬‬
‫‪Pt2‬‬ ‫‪Pt3‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ṁ‬‬
‫‪ge‬‬

‫تزگزداَذٌ يخزٔط‬
‫تزاي يسادت‬
‫‪ek‬‬
‫خزٔجي يختهف‬
‫فؼانيت يُغ ضذِ‬
‫َسثت فطار کًپزسٕر ‪Pt3/Pt2‬‬

‫‪.ir‬‬
‫کاْص يسادت‬
‫خزٔجي‬

‫فؼانيت ػادي‬

‫چزخص ثاتت‬

‫َمطّ ي اَذاسِ گيزي‬

‫دتي جزيي جزياٌ ‪ṁ‬‬

‫ن‪٫‬٭‪ 2 45‬ٲٷسٷي قؽ‪ٚ‬ت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬

‫‪Surge 1‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٶ‪ٓ٧‬ٹ ٺاي ؼاٶعٲاٴ ثاتت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ي ظيگؽي اؾ ٲٷسٷي ٺا ؼا ن‪٫‬٭ ٲي ظٺع ‪ ،‬ضٓٽِ ؼاٶعٲاٴ‪ 1‬تا‬
‫ن‪٫‬٭ تيُي‪ .‬ؼاٶعٲاٴ ‪ ،‬ظؼ ٲٷسٷي ظؼټٶي تيم تؽيٵ ٲ‪٧‬عاؼ ؼا ظاؼظ‪.‬‬

‫پاؼاٲتؽ ٺايي ‪٪‬ٹ ظؼ تاال ٲٽؼظ تؽؼقي ‪٦‬ؽاؼ گؽ‪٢‬ت ‪ ،‬تؽاي قاضت ٶ‪٧‬هٹ ي ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‪ ، 2‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ‬
‫‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع‪ .‬ظاظٸ ي چٷيٵ ٶ‪٧‬هٹ ٺايي ْث‪ ٥‬آٴ چٹ اٶعاؾٸگيؽي نعٸ اقت ‪ ،‬اؼائٹ ٶٳي نٽظ ‪ ،‬تٯ‪٫‬ٹ تٹ ي‪٩‬‬
‫يٽؼت ‪٪‬اؼتؽظي تًسير ٲي نٽظ‪ .‬ظٮي٭ تًسير ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ؼټي ٺٱ اٶثانتٵ ظاظٸ ٺاي تدؽتي ‪ ،‬تؽاي ت‪ٛ‬عاظ‬
‫تيهٳاؼ ‪ ،‬نؽايّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ٲٳ‪٫‬ٵ ‪ ،‬يا ٲساقثٹ ي ظاظٸ ٺاي تعقت آٲعٸ ظؼ ټَ‪ٛ‬يت ٺاي ٲطتٯ‪ٞ ، ١‬يؽ ‪ٚ‬ٳٯي ٲي‬
‫تانع‪ .‬ؼاٸ زٯي ‪٪‬ٹ تٹ ٲٽخة آٴ ‪ ،‬اٶثٽٸ ظاظٸ تٹ يٽؼت نکٯي ‪٪‬ٹ ا‪ٚ‬تثاؼ ‪ٚ‬ٳٽٲي ظاؼظ ‪ ،‬اؾ تسٯي٭ُت‪ٛ‬عي‪ ، 3‬ا‪٦‬تثاـ‬
‫‪w‬‬

‫ٲي نٽظ‪ .‬تٹ ‪ٚ‬ثاؼتي ظيگؽ ‪ ،‬ي‪ ٩‬ؼټل ؼياَي ‪٪ ،‬ٹ ت‪ٛ‬عاظ ؾياظي پاؼاٲتؽ ٺاي تعټٴ ت‪ٛ‬ع ‪ ،‬يا پاؼاٲتؽ ٺاي کاؼايي‬
‫‪w‬‬
‫ايالذ نعٸ ؼا ‪٢ ،‬ؽاٺٱ ٲي کٷع ؛ ‪٪‬ٹ ظؼ تٳاٰ اٶدٳٵ ٶيؽټي ٲسؽ‪٪‬ٹ (پيهؽاٶٹ) ‪ ،‬تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ اقتاٶعاؼظ پػيؽ‪٢‬تٹ نعٸ‬
‫اقت‪ .‬اؾ خٳٯٹ ي ٲٻٱ تؽيٵ ايٵ پاؼاٲتؽ ٺا ‪ ،‬ٲي تٽاٴ تٹ ظټ پاؼاٲتؽ ؾيؽ اناؼٸ ‪٪‬ؽظ‪:‬‬
‫‪w‬‬

‫‪ -‬ظتي خؽٲي خؽياٴ ايالذ نعٸ ظؼ قٓر ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (ٲؽزٯٹ ي ‪ ، )0‬تعيٵ يٽؼت ت‪ٛ‬ييٵ ٲي نٽظ‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫√‬
‫‪ar‬‬
‫‪ -‬قؽ‪ٚ‬ت ٲٽتٽؼ ايالذ نعٸ ‪ ،‬تعيٵ يٽؼت ت‪ٛ‬ييٵ ٲي نٽظ‪:‬‬
‫‪ge‬‬
‫√‬

‫ي‪ ٩‬ٶ‪٧‬هٹ ي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٪‬ٹ اؾ پاؼاٲتؽ ٺاي ايالذ نعٸ ‪ ،‬اقت‪٣‬اظٸ ‪٪‬ؽظٸ اقت ‪ ،‬ٲكت‪٧‬٭ اؾ نؽايّ قٷدم ٺٽا‬
‫‪ek‬‬
‫ؼټؾ آؾٲايم‪٪ ،‬اؼتؽظ ‪ ،‬ټ پػيؽل ‪ٚ‬ٳٽٲي ظاؼظ‪ .‬ظاظٸ ٺا ٲ‪٫‬ؽؼاً تٹ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ي ْؽازي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ اؼخا٘ ظاظٸ ٲي نٽٶع‬
‫‪ ،‬تا ايٵ اٲ‪٫‬اٴ ‪٢‬ؽاٺٱ نٽظ ‪٪‬ٹ ٺؽ ظټ ضّ قؽ‪ٚ‬ت ثاتت ايالذ نعٸ ي چؽش ټ ظتي خؽٲي خؽياٴ ايالذ نعٸ ‪ ،‬تٹ‬
‫يٽؼت ظؼيع ٺايي اؾ نؽايّ ْؽازي اؼائٹ نٽٶع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ټ ظؼ پاياٴ تٹ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ‪ ، 4‬ٲي تپؽظاؾيٱ‪ .‬تٹ ياظ ظاؼيٱ ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ٲٷسٷي قؽ‪ٚ‬ت تا ت‪ٟ‬ييؽات ٲكازت ضؽټخي ظؼ‬
‫ٲدؽاي ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٹ ظقت آٲع‪ .‬اٲا ا‪٪‬ثؽ ٲٽتٽؼ ٺاي خت ‪ ،‬اؾ ي‪ ٩‬ظٺاٶٹ تا ‪ُ٢‬اي ثاتت (‪ٞ‬يؽ‪٦‬ات٭ تٷٗيٱ)‬
‫اقت‪٣‬اظٸ ٲي کٷٷع‪ .‬ظؼ ايٵ ٲٽؼظ ‪ ،‬ؼټي ٺؽ ٲٷسٷي قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬تٷٻا ي‪ ٩‬ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ ،‬ٲي تٽاٶع ټخٽظ ظانتٹ تانع‪ .‬ټي٭‬
‫‪٪‬ؽظٴ ايٵ ٶ‪٧‬اِ تٹ يکعيگؽ ضّ ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ٲٽتٽؼ ؼا ٶهاٴ ٲي ظٺع (ن‪٫‬٭ ‪.)2 46‬‬

‫‪Efficiency lines 1‬‬


‫‪Compressor performance map 2‬‬
‫‪Dimensional analysis 3‬‬
‫‪Operating line 4‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يزس تطذيذ‬

‫خط تطذيذ‬

‫خط ػًهکزد‬
‫َاپايذاري ػًهکزد کًپزسٕر‬
‫راَذياٌ‬
‫َسثت فطار کًپزسٕر ‪Pt3 / Pt2‬‬

‫َمطّ ي طزادي‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫𝐍‬
‫ثاتت‬
‫𝟐𝐭 𝐭√‬
‫‪.c‬‬
‫𝟐𝐭 𝐭√‬
‫جزياٌ ْٕاي اصالح ضذِ ‪،‬‬
‫𝟐𝐭𝐩‬
‫‪ar‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 46‬ٶ‪٧‬هٹ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٪‬ٹ ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼٲ‪٧‬ات٭ ظتي خؽٲي خؽياٴ ؼا ٶهاٴ ٲيظٺع‪.‬‬

‫ٲٽتٽؼ ٺايي ‪٪‬ٹ پفقٽؾ ظاؼٶع ‪ ،‬تؽاي تأٲيٵ ٶيؽټي ٺٽاپيٳا ٺاي قٽپؽ قٽٶيک خٷگي ‪ ،‬ټ ٺٽاپيٳاي‬
‫‪ge‬‬
‫قٽپؽقٽٶيک ٲكا‪٢‬ؽتؽي ‪٪‬اٶ‪٫‬ٽؼظ ‪ ،‬تٹ ‪٪‬اؼ ٲيؼټٶع‪ .‬چٷيٵ ٲٽتٽؼ ٺايي ‪ ،‬تؽاي ٺؽ تٷٗيٱ ظٺاٶٹ ‪ ،‬ي‪ ٩‬ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ‬
‫ضاو ‪ ،‬ټ خعاگاٶٹ ‪ ،‬ظاؼٶع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ػًهکزد كًپزسٕر‬ ‫‪4.5‬‬

‫تٹ ْٽؼ اقاقي ظټ ْؽؾ ‪ٚ‬ٳ٭ تؽاي ‪٪‬اؼ کٳپؽقٽؼ ٺا ټخٽظ ظاؼظ ‪٪‬ٹ تايع ٲع ٶٗؽ ‪٦‬ؽاؼ تگيؽٶع‪ْ :‬ؽؾ ‪ٚ‬ٳ٭ پايعاؼ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪٪ ،‬ٹ ظؼ آٴ پاؼاٲتؽ ٺاي ٲٽتٽؼ ت‪ٟ‬ييؽي ٶٳي ‪٪‬ٷٷع (پؽټاؾٺايي ‪٪‬ٹ تا ٺع‪ ٠‬گهت اٶداٰ ٲي نٽٶع) ‪ ،‬ټ ْؽؾ ‪ٚ‬ٳ٭‬
‫ٶاپايعاؼ ‪٪ ،‬ٹ ظؼ آٴ پاؼاٲتؽ ٺاي ٲٽتٽؼ تٹ قؽ‪ٚ‬ت ظؼ زا‪ ٬‬ت‪ٟ‬ييؽ ټ ظگؽگٽٶي ٲي تانٷع (ٲٽتٽؼ تا تيهيٷٹ ٶيؽټي‬
‫ٲسٽؼي نتاب ٲي گيؽظ)‪.‬‬

‫‪ٛ٢‬اٮيت زاٮت پايعاؼ ‪ ،‬تٽقّ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ت‪ٛ‬اظ‪ ، ٬‬ٶهاٴ ظاظٸ ٲي نٽظ ؛ ‪٪‬ٹ ايٵ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ت‪ٛ‬اظ‪ ٬‬ٶهاٶگؽ‬
‫تٽاؾٴ ٶيؽټ تيٵ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ټ تٽؼتيٵ اقت‪ .‬تعيٵ يٽؼت ‪٪‬ٹ تٽؼتيٵ (‪٪‬ٹ ناٲ٭ ‪٪‬ٳ‪ ٩‬ظٺٷعٸ ٺا ٶيؿ ٲي تانع)‬
‫ظؼقت تٹ ٺٳاٴ اٶعاؾٸ اي ‪٪‬ٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٶياؾ ظاؼظ ‪ ،‬تٽاٴ ‪ ،‬تٽٮيع ٲي کٷع‪ .‬الؾٲٹ ي ‪ٛ٢‬اٮيت ٺاي پؽټاؾي ٺٽاپيٳا ‪،‬‬
‫ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ٲٽتٽؼ تٹ قؽ‪ٚ‬ت تتٽاٶع اؾ ٺؽ ٶ‪ٓ٧‬ٹ اي ؼټي ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ خعا نعٸ ټ اؾ آٴ خا ت‪ٟ‬ييؽ ٲ‪٫‬اٴ ظٺع‪.‬‬

‫‪121‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ ْٽ‪ ٬‬ايٵ ٶاپايعاؼي ٺا ‪ ،‬اٶسؽا‪ ٠‬اؾ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ زاٮت پايعاؼ ‪ ،‬تؽاي ٲعت ؾٲاٴ ‪٪‬ٽتاٸ ٲ‪٧‬عټؼ اقت‪ .‬تا ايٵ‬
‫ټخٽظ ‪ ،‬نؽايّ خؽياٴ تًاظ‪٢‬ي ‪ ،‬اخاؾٸ ي ات‪٣‬ا‪ ٤‬آٴ ؼا ٶٳي ظٺع‪.‬‬

‫ظؼايٵ ؼاتٓٹ ټضيٱ تؽيٵ ټَ‪ ٙ‬ؾٲاٶي اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ٲٽتٽؼ نتاب ٲي گيؽظ‪ .‬تؽاي نتاب گيؽي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬تٷٻا‬
‫‪٪‬ا‪٢‬ي اقت تٽؼتيٵ تٽاٶي ‪ ،‬تيم اؾ آٴ چٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٦‬اظؼ تٹ خػب اقت ‪ ،‬تٽٮيع ‪٪‬ٷع‪ .‬تٽٮيع ٶيؽټي اَا‪٢‬ي تٽؼتيٵ‬
‫تا تؿؼي‪ ، ٥‬ټ ازتؽا‪ ٤‬قٽضت تيم تؽ اٶداٰ ٲي گؽظظ ؛ ‪٪‬ٹ نثاٺت ؾياظي تٹ تاؾ ‪٪‬ؽظٴ ظؼيچٹ ي ‪٪‬ٷتؽ‪ ٬‬تٷؿيٵ ‪ ،‬ظؼ‬
‫ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ اتٽٲثي٭ ظاؼظ‪ .‬ظؼٶتيدٹ ‪ ،‬ظٲاي ظؼټٶي تٽؼتيٵ ‪ tt4‬ا‪٢‬ؿايم پيعا ضٽاٺع ‪٪‬ؽظ ‪٪ ،‬ٹ تأثيؽ آٴ ‪ ،‬ايٵ اقت‬
‫‪w‬‬
‫‪٪‬ٹ اخؿاء ٲٽتٽؼ ظؼ خؽياٴ پاييٵ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (ٲس‪ٗ٣‬ٹ ي قٽضت ‪ ،‬تٽؼتيٵ ‪ ،‬ظٺاٶٹ) تؽاي ٲعت ‪٪‬ٽتاٺي خؽياٴ کٱ‬
‫تؽي ؼا ٲي پػيؽٶع‪ .‬ايٵ ٶيؿ تٹ ٶٽتٹ ي ضٽظ تا‪ٚ‬ث ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ (خؽياٴ تاالي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ) ٲي‬
‫‪w‬‬
‫نٽظ ‪ ،‬ټ ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٶيؿ تاال ٲي ؼټظ‪ .‬چٷيٵ نؽايٓي ‪ ،‬اگؽ ٶاپايعاؼي ٶيؽټ تا‪ٚ‬ث نٽظ ‪ٛ٢‬اٮيت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫اؾ ضّ تهعيع تداټؾ ‪٪‬ٷع ‪ ،‬ٲي تٽاٶع تؽاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ضٓؽٶا‪ ٨‬تانع‪ .‬ٲي تٽاٴ ي‪ ٩‬ٲؽؾ تهعيع (تيٵ ضّ‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ٳٯکؽظ ټ ضّ تهعيع) تؽاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ت‪ٛ‬ييٵ ‪٪‬ؽظ ‪ ،‬تا تعيٵ تؽتية ضٓؽ تهعيع نعٴ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ؼا تٹ زعا‪٦‬٭‬
‫ؼقاٶع‪ .‬ٲؽؾ تهعيع ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تا ‪٦‬ؽاؼ ظاظٴ زعا‪٪‬ثؽ ٶكثت ٺاي ‪٢‬هاؼ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ‪ 09‬ظؼيع پاييٵ تؽ اؾ ٶكثت ٺاي‬
‫‪.c‬‬
‫‪٢‬هاؼ ضّ تهعيع ت‪ٛ‬ييٵ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫تا ايٵ ټخٽظ ‪ ،‬ٶگٻعاؼي يک ٲؽؾ تهعيع تؿؼگ ‪ ،‬تؽ ؼټي نيٽٸ ي ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ټؼټظ کٳپؽقٽؼ ‪ ،‬تٹ ْٽؼ کٯي‬
‫‪ٞ‬يؽ ٲٳکٵ ٲي تانع‪ .‬تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ٶٳٽٶٹ ‪ ،‬اگؽ ظؼ قؽ‪ٚ‬ت ٺاي ايالذ نعٸ ي پاييٵ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٺيچ ‪ٚ‬ٳ٭ ايالذ‪٪‬ٷٷعٸ‬
‫‪ge‬‬
‫اي ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ اٶداٰ ٶهٽظ ‪ ،‬ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ زاٮت پايعاؼ ‪ ،‬تٹ ْٽؼ اختٷاب ٶاپػيؽي تٹ ضّ تهعيع ٶؿظي‪ ٩‬ٲي‬
‫نٽظ ؛ ټ ضٓؽ اؼت‪٧‬ال پؽٸ ؼا تٹ ٺٳؽاٸ ظاؼظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫کٳپؽقٽؼ ٺا ‪ ،‬تٹ ٲٷٗٽؼ ازتياِ ‪ ،‬ي‪٫‬ي اؾ ايٵ ظټ ؼټل ؼا تٹ ‪٪‬اؼ ٲي گيؽٶع‪:‬‬

‫اٮ‪ )١‬ٲتؽاکٱ ‪٪‬ؽظٴ ٺٽا ظؼ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي کٳپؽقٽؼ ٲياٶي ‪ ،‬تٹ ٲٷٗٽؼ تٷٗيٱ ظتي خؽٲي خؽياٴ تا آٴ چٹ‬
‫‪.ir‬‬
‫ت‪٧‬اَاي تٽؼتيٵ ٲي تانع‪.‬‬

‫ب) ت‪ٛ‬عي٭ خؽياٴ ٺٽاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬تٽقّ پؽٸ ٺاي ‪٦‬ات٭ ت‪ٟ‬ييؽ اقتاتٽؼ‪ .‬ٶٳٽٶٹ ٺايي ظؼ تطم ت‪ٛ‬عي ظاظٸ‬
‫ضٽاٺع نع‪.‬‬

‫اٶسؽا‪ ٠‬ظؼ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ‪ ،‬ي‪ٛ‬ٷي خايي ‪٪‬ٹ ضّ ‪ٚ‬ٳٯکؽظ ظؼزا‪ ٬‬ٶؿظي‪ ٩‬نعٴ تٹ ضّ تهعيع اقت ‪ ،‬ٶهاٴ‬
‫ٲيظٺع ‪٪‬ٹ ظؼ ‪٪‬عاٰ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ٛ٢ ،‬اٮيت ٶاپايعاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲي تٽاٶع ‪ ،‬ضٓؽٶا‪ ٨‬تانع‪ .‬ايٵ ٲي تٽاٶع ‪ ،‬ظؼ قؽ‪ٚ‬ت ٺاي‬
‫ايالذ نعٸ ي تكياؼ تاال ‪ ،‬يا ظؼ قؽ‪ٚ‬ت ٺاي ايالذ نعٸ ي تكياؼ پاييٵ ‪٪ ،‬ٹ تا ٲ‪٧‬عاؼ ظٲاي ‪٪‬ٯي تكياؼ تاال يا‬
‫تكياؼ پاييٵ ‪ tt2‬ظؼ قٓر ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٶهاٴ ظاظٸ ٲي نٽظ‪ ،‬ات‪٣‬ا‪ ٤‬تيا‪٢‬تع‪٪ .‬ٯيع اختٷاب اؾ ټَ‪ٛ‬يت ضٓؽٶا‪ ، ٨‬آگاٸ‬

‫‪130‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تٽظٴ اؾ نؽايٓي اقت ‪٪‬ٹ ظٲا ‪ ،‬تٹ آٴ ٲ‪٧‬اظيؽ ٲي ؼقع‪ .‬تايع تٹ ضاْؽ ظانت ‪٪‬ٹ ظٲاي ٲٓٯ‪ tt ٥‬تٽقّ ظٲاي‬
‫اقتاتيکي ‪ ، t‬تٹ اَا‪٢‬ٹي ي‪٪ ٩‬ٳيت ‪٪‬ٹ زاټي ‪ٚ‬عظ ٲاش اقت (ؼ‪ .‬ج‪ً٢ .‬٭ ‪ )0‬ن‪٫‬٭ ٲي گيؽظ‪ .‬تٷاتؽايٵ ‪ ،‬ظٲا ٺاي‬
‫ٲٓٯ‪ ٥‬تاال ‪ ،‬ٲٽ‪ ٙ٦‬پؽټاؾ تا قؽ‪ٚ‬ت تاال (‪ M‬ؾياظ) ټ اؼت‪٣‬ا٘ پاييٵ (‪ t‬ؾياظ) ات‪٣‬ا‪ ٤‬ٲي ا‪٢‬تع ؛ ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ ظٲا ٺاي ٲٓٯ‪٥‬‬
‫پاييٵ اؾ پؽټاؾ ظؼ قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ ټ اؼت‪٣‬ا٘ تاال ‪ ،‬ٶاني ٲي نٽٶع (ؾيؽا تا ا‪٢‬ؿايم اؼت‪٣‬ا٘ ‪ ،‬ظٲا ‪٪‬اٺم ٲي ياتع)‪ .‬اؾ ايٵ‬
‫‪ُ٦‬يٹ ٲي تٽاٴ تٹ آقاٶي ٶتيدٹ گيؽي ‪٪‬ؽظ ‪٪ ،‬ٹ ٺٽاپيٳا ٺاي خٷگي ‪٪‬ٹ تا قؽ‪ٚ‬ت تاال پؽټاؾ ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ټ ظؼ اؼت‪٣‬ا٘‬
‫ٺاي پاييٵ ظؼزا‪ ٬‬پؽټاؾ ټ زٳٯٹ ٲي تانٷع ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت تا اضتال‪ ٬‬ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲٽاخٹ نٽٶع ؛ ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ‬
‫ٺٽاپيٳا ٺاي ٲكا‪٢‬ؽتؽي ٺٳيهٹ تا قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ ‪ ،‬ټ ظؼ ٲداټؼت ؾٲيٵ پؽټاؾ ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ؾيؽا يا ظؼزا‪٢ ٬‬ؽټظ ٲي‬
‫‪w‬‬
‫تانٷع يا ظؼزا‪ ٬‬تؽضاقت‪ .‬اٲا ظؼ اؼت‪٣‬ا‪ٚ‬ات تاال ‪ ،‬ٺؽ ٺٽاپيٳايي تايع اؾ پؽټاؾ تا قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ ضٽظظاؼي ‪٪‬ٷع (تٹ‬
‫ضاْؽ پاييٵ تٽظٴ ظٲا ټ ‪ٚ‬عظ ٲاش)‪ .‬تؽاي ٶٳٽٶٹ ‪ ،‬ايٵ ٲي تٽاٶع تٹ ْٽؼ ‪ٞ‬يؽ ‪ٚ‬ٳعي ټ ‪٪‬اٲالً تًاظ‪٢‬ي تؽاي ي‪٩‬‬
‫‪w‬‬
‫ٺٽاپيٳاي ٲكا‪٢‬ؽتؽي ‪٪‬ٹ ظؼ اؼت‪٣‬ا‪ٚ‬ات تا زاٮت پايعاؼ ‪ ،‬ظؼزا‪ ٬‬پؽټاؾ اقت ‪ ،‬ات‪٣‬ا‪ ٤‬تيا‪٢‬تع‪ .‬تٽٮيع‪٪‬ٷٷعگاٴ ٲٽتٽؼ‬
‫‪w‬‬
‫تؽاي ازتياِ تٹ يٽؼت ټاَر ټ ؼټنٵ ‪ ،‬زعټظ ‪ٛ٢‬اٮيت ايٳٵ ٲٽتٽؼ ٺايهاٴ ؼا ا‪ٚ‬الٰ ٲي ‪٪‬ٷٷع‪.‬‬

‫زا‪ ،٬‬ٲٽؼظي اؾ ‪ٛ٢‬اٮيت ٲٽتٽؼ (‪ٞ‬يؽ‪ٚ‬ٳعي) ظؼ آٴ قٽي زع تهعيع ؼا ظؼ ٶٗؽ تگيؽيع‪ .‬اتتعا تايع تيٵ ظټ ْؽؾ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ٚ‬ٳٯکؽظ ٶاپايعاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬تهعيع ټ ټاٲاٶعگي چؽضم ‪ ،‬ت‪٣‬اټت ‪٦‬ائ٭ نع‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫تهعيع ؼا ٲي تٽاٴ تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ‪ٚ‬عٰ ٲٓات‪٧‬ت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ ي‪ْ ٩‬ؽ‪ ، ٠‬ټ خؽياٴ پاييٷي ٲٽتٽؼ (ٲس‪ٗ٣‬ٹي‬
‫قٽضت‪ ،‬تٽؼتيٵ ټ ظٺاٶٹ) ظؼ ْؽ‪ ٠‬ظيگؽ ت‪ٛ‬ؽي‪٪ ١‬ؽظ‪ .‬ايٵ اخؿاء خؽياٴ پاييٷي ٲي تٽاٶٷع تٹ يٽؼت ي‪ ٩‬ظقتگاٸ‬
‫‪ge‬‬
‫ټازع تًٽؼ نٽٶع ؛ ‪٪‬ٹ ټيژگي ٺاي آٴ ٶيؿ ٲي تٽاٶٷع ؼټي ٶ‪٧‬هٹ ي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ؼقٱ نٽٶع (ن‪٫‬٭ ‪.)2 47‬‬

‫زا‪٪ ،٬‬ٳپؽقٽؼ ؼا ظؼزا‪ٛ٢ ٬‬اٮيت ظؼ تطم ايٳٵ اٲا ٶؿظي‪ ٩‬تٹ ضّ تهعيع تًٽؼ ‪٪‬ٷيع (ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ .)B‬اگؽ تٹ ٺؽ‬
‫‪ek‬‬
‫ظٮيٯي قؽ‪ٚ‬ت خؽياٴ ‪٪‬اٺم ياتع ‪ ،‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ قيكتٱ قٽضت – تٽؼتيٵ – ظٺاٶٹ ‪٪‬اٺم پيعا ٲي ‪٪‬ٷع (ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪،)4‬‬
‫اٲا ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تيم تؽ ‪٪‬اٺم ٲي ياتع (ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ .)0‬ٶتيدٹ ي ايٵ اٲؽ ا‪٢‬ت ‪٢‬هاؼ تاال ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ اقت ‪٪‬ٹ‬
‫‪.ir‬‬
‫ٲ‪ٛ‬ٯٽ‪ ٬‬تؽاتؽنعٴ ‪٢‬هاؼ ظؼ ؼاقتاي خؽياٴ تااليي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲي تانع ؛ ټ ٶيؿ تا‪ٚ‬ث ٲي نٽظ قيكتٱ قٽضت –‬
‫تٽؼتيٵ – ظٺاٶٹ ٶكثت تٹ خؽياٴ ٲسعټظ‪٪‬ٷٷعگي کٱ تؽي ظانتٹ تانع ‪ ،‬ټ خؽياٴ ٺٽاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظټتاؼٸ تاؾ گؽظظ‬
‫(‪ٛ٢‬اٮيت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٹ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ B‬تاؾٲي گؽظظ)‪ .‬ايٵ ؼ‪٢‬تاؼ تهعيع ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ظؼ ٺؽ ثاٶيٹ يع ٺا ٲؽتثٹ ات‪٣‬ا‪ ٤‬تيا‪٢‬تع ‪،‬‬
‫ټ تا‪ٚ‬ث ٮؽؾل نعيع ټ يعاي ٶاخٽؼ ظؼ ٲٽتٽؼ نٽظ‪ .‬پياٲع ٺايي ‪٪‬ٹ ٲتٽخٹ ٲٽتٽؼ ٲي نٽظ ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ظؼ‬
‫ٲسعټظٸ ي تيٵ ا‪٢‬ت قاظٸ ي ٶيؽټي ٲسٽؼي تا تطؽية ‪٪‬ٯي ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٲت‪٣‬اټت تانع‪.‬‬

‫زا‪ ٬‬ظؼٶٗؽ تگيؽيع ‪٪ ،‬ٳپؽقٽؼ ظؼ زا‪ٛ٢ ٬‬اٮيت ظؼ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ي ‪ A‬ٲي تانع ‪ ،‬ٶ‪ٓ٧‬ٹ اي ‪٪‬ٹ اؾ ضّ تهعيع ‪٢‬ايٯٹ ي‬
‫ايٳٷي ظاؼظ‪٪ .‬اٺم خؽياٴ ظټتاؼٸ تا‪ٚ‬ث ‪٪‬اٺم ٶكثت ‪٢‬هاؼ ظؼ ظؼټٴ قيكتٱ قٽضت – تٽؼتيٵ – ظٺاٶٹ ‪ ،‬ضٽاٺع‬
‫نع (ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ ،)1‬اٲا ‪٪‬ٳپؽقٽؼ زتي ظؼ ايٵ خؽياٴ ‪٪‬اٺم يا‪٢‬تٹ ٶيؿ ‪ ،‬ٺٷٽؾ ‪٦‬اظؼ اقت ٶكثت ‪٢‬هاؼ تااليي اؾ ضٽظ‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظانتٹ تانع (ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪ .)2‬ظؼ ايٵ يٽؼت تؽاتؽقاؾي ‪٢‬هاؼ تعټٴ تؽټؾ ٺيچ گٽٶٹ ضٓؽي تؽاي ٲٽتٽؼ اٶداٰ ٲي نٽظ‬
‫(تاؾگهت تٹ ٶ‪ٓ٧‬ٹ ‪.)A‬‬

‫ٔيژگي سيستى يتؼالة‬


‫‪w‬‬
‫(يذفظّ ادتزاق ‪ ،‬تٕرتيٍ ‪ ،‬دْاَّ ي خزٔجي)‬
‫خط تطذيذ کًپزسٕر‬
‫‪w‬‬
‫َسثت فطار کًپزسٕر ‪Pt3 / Pt2‬‬

‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫ٔيژگي ْاي کًپزسٕر‬


‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫جزياٌ اصالح ضذِ‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 47‬تٽَير تهعيع ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬


‫‪ek‬‬
‫اٲا ْؽؾ ظيگؽي اؾ ‪ٛ٢‬اٮيت ٶاپايعاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ټخٽظ ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ ٲي تٽاٶع ٮؽؾل پؽٸ ٺا ؼا ٲٽخة نٽظ ‪ ،‬ټ‬
‫تال‪٢‬ايٯٹ تٽ‪ ، ١٦‬ټ ‪ٚ‬عٰ‪٪‬اؼايي پؽٸ ٺا تٹ ظٶثا‪ ٬‬آٴ تيايع‪ .‬تؽاي تٽَير ايٵ پعيعٸ ‪ ،‬ايٵ ْٽؼ ‪٢‬ؽٌ ٲي‪٪‬ٷيٱ ‪٪ ،‬ٹ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ ٲؽؾ ٲسعټظٸ ي ايٳٵ ضٽظ ٲي تانع ‪ ،‬ټ تا قؽ‪ٚ‬ت چؽضم پاييٷي ظؼزا‪ٛ٢ ٬‬اٮيت اقت‪ .‬ظؼ ايٵ‬
‫يٽؼت ٲؽازٯي ‪٪‬ٹ پيم ؼټ ‪٦‬ؽاؼ ظاؼظ ‪ ،‬ٶكثت تٹ ٲؽاز٭ ٲياٶي ‪ ،‬تا ‪٢‬ايٯٹ ي ٶؿظي‪ ٩‬تؽي تٹ ٲؽؾ تهعيع ‪ٛ٢‬اٮيت‬
‫ٲي کٷٷع‪ .‬ي‪ ٩‬اٶسؽا‪ ٠‬ٲ‪٫‬اٶي ‪٪‬ٽچ‪ ، ٩‬ٲي تٽاٶع ‪٪‬ا‪٢‬ي تانع ‪ ،‬تا تا‪ٚ‬ث خعايي خؽياٴ ‪ ،‬ؼټي تٷٻا ي‪٫‬ي اؾ پؽٸ ٺا‬
‫گؽظظ(ن‪٫‬٭ ‪ .)2 09‬اؾ آٴ خايي ‪٪‬ٹ چٷيٵ اضتال‪ ٬‬ٲ‪٫‬اٶي خؽياٴ ‪ ،‬ٲاٶٷع ي‪ ٩‬ٲاٶ‪ ٙ‬ٲٽَ‪ٛ‬ي ‪ٚ‬ٳ٭ ٲي ‪٪‬ٷع ‪ ،‬ظتي‬
‫خؽٲي خؽياٴ تيٵ ظټ پؽٸ ي ٲداټؼ ؼا ‪٪‬اٺم ٲي ظٺع‪ .‬ٶتيدٹ ي ايٵ اٲؽ آٴ اقت ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت خؽياٴ ظؼ ‪٦‬كٳت‬
‫تاالي پؽٸ ي ٲؽتٽْٹ پاييٵ ٲي آيع ‪ ،‬ټ تا‪ٚ‬ث ٲي نٽظ ‪٪‬ٹ خؽياٶي ‪٪‬ٹ ظؼزا‪ ٬‬ٶؿظي‪ ٩‬نعٴ اقت ‪ ،‬اؾ ؼټٶع اٶكعاظ‬
‫ؼټاٴ ‪ ،‬اٶسؽا‪ ٠‬تٽؼؾظ‪ .‬ايٵ تعاٴ ٲ‪ٛ‬ٷاقت ‪٪‬ٹ ؾاټيٹ ي زٳٯٹ ‪ ،‬ظؼ اټٮيٵ پؽٸ ‪٪‬اٺم ٲي ياتع (‪ )4‬ټ ؾاټيٹ ي زٳٯٹ‬
‫ي پؽٸ ي ت‪ٛ‬عي ا‪٢‬ؿايم ٲي ياتع (‪ .)0‬تا تٻثٽظ يا‪٢‬تٵ خؽياٴ ظؼ پؽٸ ي اټ‪ ، ٬‬خؽياٴ پؽٸ ي ت‪ٛ‬عي ظچاؼ اضتال‪ ٬‬ټ‬
‫خعايي ٲي نٽظ‪ .‬پؽٸ ي قٽٰ ٶيؿ ظؼ نؽ‪ ٠‬ٲٽاخٹ تا ايٵ ٶازيٹ ي اٶسؽا‪٦ ٠‬ؽاؼ ٲي گيؽظ (‪.)1‬‬

‫‪132‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظٶثاٮٹ ي خعايي ٖاٺؽاً تؽضال‪ ٠‬ٲكيؽ چؽضم زؽ‪٪‬ت ٲي کٷع ‪ ،‬ټ تٹ ْٽؼ ٲتٽاٮي تٹ ٺؽ پؽٸ اي ‪٪‬ٹ ٲي ؼقع ‪،‬‬
‫آٴ ؼا ‪٢‬ؽا ٲي گيؽظ ؛ اگؽ چٹ تٷٻا تؽاي ‪٪‬كؽي اؾ ي‪ ٩‬ثاٶيٹ ْٽ‪ ٬‬ٲي ‪٪‬هع‪ .‬ايٵ ْؽؾ ‪ٛ٢‬اٮيت ٲت‪ٟ‬يؽ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫ټاٲاٶعگي چؽضم ٶاٲيعٸ ٲي نٽظ‪ .‬تس‪٧‬ي‪٧‬ات ٶهاٴ ظاظٸ ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت گكتؽل ټاٲاٶعگي ٲسيٓي ‪ ،‬آٺكتٹ تؽ اؾ‬
‫قؽ‪ٚ‬ت چؽضم پؽٸ ٺا ٲي تانع‪.‬‬

‫ټاٲاٶعگي چؽضم ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ‪ ،‬آٴ ْٽؼ ‪٪‬ٹ ٶهاٴ ظاظٸ نعٸ ‪ ،‬تٹ ي‪ ٩‬پؽٸ ي ټازع ٲٷسًؽ ٶهٽظ ‪ ،‬تٯ‪٫‬ٹ ٲي‬
‫تٽاٶع ظټ يا چٷع پؽٸ ي ٺٳدٽاؼ ؼا تست ن‪ٛ‬ا٘ ‪٦‬ؽاؼ ظٺع‪ .‬تٹ ظٮي٭ ټيژگي ٶاپايعاؼ تٽظٴ ‪ ،‬ازتٳا‪ ٬‬ټ‪٦‬ٽ٘ ٮؽؾل پؽٸ‬
‫‪w‬‬
‫ټخٽظ ظاؼظ ‪٪‬ٹ ٶتيدٹ ي آٴ ٲي تٽاٶع ٶاتٽاٶي ټ ټاٲاٶعگي ‪٪‬اٲ٭ پؽٸ تانع‪.‬‬

‫ْؽازاٴ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ظؼ ْٽ‪ ٬‬قا‪ ٬‬ٺا ‪ ،‬ؼټل ٺايي تعټيٵ ٶٳٽظٸ اٶع ‪٪‬ٹ ْي آٴ ٺا ‪ ،‬ضّ ټاٲاٶعگي چؽضم تٹ‬
‫‪w‬‬
‫ْٽؼ تكياؼ ؾياظي ‪٪‬اٺم پيعا ٲي کٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫چزخص‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫جزياٌ يُذزف‬

‫جزياٌ تّ تؼٕيك افتادِ‬


‫‪.ir‬‬
‫جذا کُُذِ‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 09‬تٽَير ټاٲاٶعگي چؽضم‬

‫‪133‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تزرسي يذفظّ كًپزسٕر‬ ‫‪4.6‬‬

‫تا ايٵ خا تا پعيعٸ ي خؽياٴ ټ آثاؼ آٴ ‪٪‬ٹ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ټازع ؼش تعٺع ‪ ،‬آنٷا نعيٱ‪.‬‬
‫ا‪٪‬ٷٽٴ ‪ً٦‬ع آٴ ظاؼيٱ ‪٪ ،‬ٹ ظؼٲياٴ ْؽازي ٺاي گٽٶاگٽٴ کٳپؽقٽؼ ٺا ‪ ،‬ٶٳٽٶٹ ٺايي اؾ قطت ا‪٢‬ؿاؼ ټ ‪٢‬ٯؿ آالت‬
‫ٲتعاټ‪ ٬‬ټ ٲؽقٽٰ ؼا تؽؼقي ‪٪‬ٷيٱ‪ .‬تؽاي ايٵ ٲٷٗٽؼ تٻتؽ اقت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ؼا تٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ي‪ ٩‬خؿء خعا ‪ ،‬ظؼ ٲٽتٽؼ‬
‫خت ‪٢‬ؽٌ ٶ‪٫‬ٷيٱ ‪ ،‬تٯ‪٫‬ٹ آٴ ؼا ظؼ ٲتٵ ‪٪‬ٯي ٲٽتٽؼ خت ‪ ،‬ٲعٶٗؽ ‪٦‬ؽاؼ ظٺيٱ‪.‬‬

‫ظٮي٭ تٽق‪ٛ‬ٹ ټ گكتؽل ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲسٽؼي چٷع ٲؽزٯٹ اي ايٵ تٽظ ‪٪‬ٹ ‪ ،‬آٴ ٲيؿاٴ ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٹ تؽاي‬
‫‪w‬‬
‫ضؽټخي ٺاي تاال تؽ ‪ ،‬تٽاٴ ٲٽؼظ ٶياؾ تٽظ ‪ْ ،‬ي ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي ټازع تأٲيٵ ٶٳي نع‪ .‬اٲا تٹ ايٵ ٶ‪٫‬تٹ پي تؽظٸ نع‬
‫‪٪‬ٹ تاؼگؿاؼي آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬ظؼټٴ ي‪ ٩‬ظقتگاٸ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٹ ْٽؼ ٲكاټي ټ ٲت‪ٛ‬اظ‪ ، ٬‬پطم ټ تٽؾي‪ ٙ‬ٶٳي گؽظظ ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ايٵ ‪ٚ‬اٲٯي تٽظ ‪٪‬ٹ ٲٽ‪ْ ٙ٦‬ؽازي ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ ‪٪‬اؼا ټ تا ؼاٶعٲاٴ تاال ‪ ،‬تايع تٹ زكاب ٲي آٲع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫اؾ آٴ خايي کٹ ٶياؾ ٺاي ظؼقت ت‪ٛ‬ؽي‪ ١‬نعٸ ي ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪ ،‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ټ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم تايع ظؼ‬
‫‪.c‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ تؽاټؼظٸ نٽٶع ‪ ،‬اٶداٰ ي‪ْ ٩‬ؽازي ضٽب ‪٪‬اؼ چٷعاٴ قطتي ٶيكت‪ .‬اٲا ‪ٚ‬الټٸ تؽايٵ ٺا ‪ ،‬الؾٰ اقت‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظؼ نؽايّ ضاؼج اؾ ْؽازي ٶيؿ ‪ٛ٢‬اٮيت ‪٦‬ات٭ ‪٦‬ثٽٮي ظانتٹ تانع ؛ تعيٵ ٲ‪ٛ‬ٷي ‪٪‬ٹ ٲٽتٽؼ ظؼ ٲسعټظٸ ي‬
‫‪ar‬‬
‫تؿؼگي اؾ ‪ٛ٢‬اٮيت پايعاؼ ‪ٚ ،‬ٳ٭ ‪٪‬ٷع‪ .‬ايٵ اٲؽ ؾٲيٷٹ ؼا تٹ قٽي تٽق‪ٛ‬ٹ ټ تٻثٽظ قاضتاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ٲٽاؾي تا ضٓٽِ‬
‫نثٹاقتاٶعاؼظ ‪ ،‬قٽ‪ ٤‬ظاظٸ اقت‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2.04‬تٽؼتٽخت ت‪ ٩‬اقپٽ‪ ٬‬تا ٶكثت ‪٪‬ٳپؽـ پاييٵ (‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ 6‬ٲؽزٯٹ اي ‪ CJ 610‬قاضت ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪ ٩‬؛ ٶكثت‬
‫‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،pt3/pt2 = 6.8‬ظتي خؽٲي خؽياٴ ‪ ، 20 kg/s‬قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ‪ 16,500 rpm‬ټ ‪٢‬هاؼ اقتاتيکي ‪12.65‬‬
‫‪)kN/2800 lb‬‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يٕتٕر ْاي تٕرتٕجت‬

‫ايٵ ٶٽ٘ ٲٽتٽؼ ظؼ قاظٸتؽيٵ ن‪٫‬ٯم تٹ ْي‪ ١‬ظقتٹ ي ٶيؽټي ٲسٽؼي پاييٵ ٺٽاپيٳا ٺاي خت ‪٪‬ٽچ‪، ٩‬‬
‫ٲسعټظ ٲي نٽظ‪ .‬اؾ آٴ خايي ‪٪‬ٹ ظؼ ٲٽتٽؼ تٽؼتٽخت ‪ ،‬ت‪ٛ‬عاظ ٲؽزٯٹ ٺاي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٶكثتاً پاييٵ اقت ‪ٚ ،‬ٳٯيات ‪،‬‬
‫ٶياؾ کٳي يا تعټٴ پيچيعگي تٷٗيٱ خؽياٴ ‪ ،‬ظؼ ظؼټٴ کٳپؽقٽؼ ٲي تانع‪ .‬ٶٳٽٶٹ ي ٲ‪ٛ‬ٳٽٮي ايٵ ٶٽ٘ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ي‪٩‬‬
‫ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ت‪ ٩‬اقپٽ‪ ، ٬‬ٲي تانع ‪٪‬ٹ اؾ تٽؼتيٵ ټ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ته‪٫‬ي٭ نعٸ اقت‪ .‬اگؽچٹ تٽؼتٽخت قاظٸ اؾ زيث‬
‫‪ٛ٢‬اٮيت ٲٽؼظ اْٳيٷاٴ اقت ‪ ،‬اٲا ظؼ ٲيؿاٴ ؼاٶعٲاٴ ټ ‪٪‬اؼايي ‪ ،‬خايگاٸ پاييٷي ؼا تٹ ضٽظ اضتًاو ظاظٸ اقت ؛ ټ‬
‫‪w‬‬
‫تٹ ‪ٚ‬الټٸ تي ٶٻايت پؽ قؽ ټ يعا ٲي تانع‪ .‬تٹ ٺٳيٵ ضاْؽ اقت ‪٪‬ٹ اٲؽټؾٸ ايٵ ٲٽتٽؼ تٻا ظؼ ٺٽاپيٳا ٺاي‬
‫‪ٞ‬يؽٶٗاٲي ‪٦‬عيٳي يا ظؼ ت‪ُٛ‬ي اؾ خت ٺاي ٶٗاٲي يا‪٢‬ت ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 00‬اقتاتٽؼ ٺاي ٲت‪ٟ‬يؽ ؼټي پؽٸ ٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ټ ؼظي‪ ١‬ٺاي اقتاتٽؼ ؼټ تٹ خٯٽ تؽاي آؾاظ ‪٪‬ؽظٴ ٲؽاز٭ خٯٽيي‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ اؾ تاؼگػاؼي آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬قٷگيٵ ظؼ نؽايّ ضاؼج اؾ ْؽازي‪ .‬تٷٗيٱ پؽٸ تٽقّ خ‪ ٩‬ٺيعؼټٮي‪ ، ٩‬اٺؽٰ ؾاټيٹ ټ ؼيٷگي‬
‫ٲسؽ‪ ٨‬اٶداٰ ٲي نٽظ ( ٲٽتٽؼ تٽؼتٽخت ‪ J 79‬قاضت ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک)‪.‬‬

‫ا‪٢‬ؿايم ؼاٶعٲاٴ ي‪ ٩‬تٽؼتٽخت قاظٸ ٶياؾٲٷع تالل ٺاي ‪٦‬ات٭ ٲالزٗٹ اي ٲي تانع ‪ ،‬ٲطًٽياً ظؼٲٽؼظ‬
‫ټيژگي ٺاي ضاؼج اؾ ْؽازي‪ .‬ظؼ نؽايّ ضاؼج اؾ ْؽازي ‪ ،‬ظؼ ٲؽاز٭ خٯٽيي ٶكثت تٹ ٲؽاز٭ ٲياٶي يا ‪٧ٚ‬ثي ‪،‬‬
‫تاؼگػاؼي تؿؼگ تؽي اٶداٰ ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ تا‪ٚ‬ث ٲي نٽظ ‪ٛ٢‬اٮيت ٲؽاز٭ خٯٽيي تٹ ٲؽؾ تهعيع ٶؿظي‪ ٩‬تؽ تانع ؛‬
‫ظؼزاٮي ‪٪‬ٹ ٲؽاز٭ ٲياٶي ټ ‪٧ٚ‬ثي ظؼ ي‪ ٩‬ٲسعټظٸ ي ايٳٵ ‪ٛ٢‬اٮيت ٲي ‪٪‬ٷٷع (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 45‬چٷاٴ چٹ خؽياٴ ‪ ،‬ظؼ‬
‫ٲؽاز٭ خٯٽيي ‪ ،‬تا پؽٸ ٺاي ت‪ٟ‬ييؽپػيؽ اقتاتٽؼ ٲٽتٽؼ تٷٗيٱ نٽظ ‪ ،‬پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ ؾاټيٹ ي زٳٯٹ ي تٻيٷٹ ‪ ،‬ضٽاٺٷع‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظانت‪ .‬ظؼ نؽايٓي ‪٪‬ٹ ٲٽتٽؼ ظؼزا‪ٛ٢ ٬‬اٮيت ظؼ ضاؼج اؾ ْؽازي ٲي تانع ‪ ،‬ظانتٵ ؾاټيٹ ي زٳٯٹ ي تٻيٷٹ ‪،‬‬
‫اٲؽي َؽټؼي ٲي تانع‪.‬‬

‫‪٫٢‬ؽ ْؽازي پؽٸ ٺاي ت‪ٟ‬ييؽپػيؽ اقتاتٽؼ ‪ ،‬اټ‪ ٬‬ظؼ ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک خؽ‪٦‬ٹ ؾظ ‪ ،‬نؽ‪٪‬تي ‪٪‬ٹ ظؼ تٹ ‪٪‬اؼ تؽظٴ ايٵ‬
‫ؼټل ظؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ‪٪‬ٽچ‪ ٩‬تؽ ټ زتي تاظ‪٪‬م ٺاي تٽؼتيٷي ٶيؿ ٲٽ‪ ٥٢‬تٽظ‪ .‬ايٵ ‪٫٢‬ؽ ټ اتعا٘ ٶهاٴ ظاظٸ اقت ‪٪‬ٹ‬
‫‪٪‬اؼايي تاال ‪ ،‬زتي ظؼ ٲٽتٽؼ ٺاي ت‪ ٩‬اقپٽ‪ ٬‬ٶيؿ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ؛ ٺٳاٴ ْٽؼ ‪٪‬ٹ تٽقّ ٲٽتٽؼ ٲهٻٽؼ ‪ J79‬ظؼ‬
‫اټاضؽ ظٺٹ ي پٷداٸ ‪ ،‬ثاتت نع‪ .‬ٲٽتٽؼ ‪ ، J79‬ؾٲاٶي ٶيؽټي نٳاؼي اؾ ٲعؼٴ تؽيٵ ٺٽاپيٳا ٺا ظؼ ٶٽ٘ ضٽظناٴ ؼا‬
‫‪w‬‬
‫تأٲيٵ ٲي ‪٪‬ؽظ ‪ ،‬اؾخٳٯٹ ي ايٵ ٺٽاپيٳا ٺا ٲي تٽاٴ تٹ ‪ B 58 ، F 4 ، F 104‬ټ ‪ Vigilante‬اناؼٸ ‪٪‬ؽظ‪.‬‬

‫يٕتٕر ْاي تٕرتٕفٍ‬


‫‪w‬‬

‫‪٪‬اؼايي ټ ؼاٶعٲاٴ پاييٵ پيهؽاٶٹ ي ٲٽتٽؼ ٺاي تٽؼتٽخت ٲسٍ ‪٪‬ٹ تا قؽ‪ٚ‬ت قاب قٽٶيک ٲتٽقّ تا تاال‬
‫‪w‬‬
‫(‪٪‬ٹ ٺٽاپيٳا ٺاي ٲكا‪٢‬ؽي ‪ٞ‬يؽٶٗاٲي تا آٴ زؽ‪٪‬ت ٲي کٷٷع) تا‪ٚ‬ث نع ؾٲيٷٹ تؽاي تٽق‪ٛ‬ٹ ي ْؽازي ٲٽتٽؼ ٺايي‬
‫‪.c‬‬
‫‪٪‬ٹ ي‪ ٩‬گػؼگاٸ ثاٶٽيٹ ي اَا‪٢‬ي ظؼ‪٪‬ٷاؼ ٲٽتٽؼ ايٯي يا ٺكتٹ ظانتٹ تانٷع ‪٢‬ؽاٺٱ نٽظ‪ .‬خؽياٴ ٺٽاي ثاٶٽيٹ اقاقاً‬
‫چؽضٹ ي ٲٽتٽؼي ضٽظل ؼا ظاؼظ ‪٪‬ٹ اؾ ‪٢‬ؽايٷع تؽاکٱ ‪ ،‬ټ اٶثكاِ خعاگاٶٹ اي تؽضٽؼظاؼ اقت‪ .‬ايٵ ٶٽ٘ ٲٽتٽؼ ‪،‬‬
‫‪ar‬‬
‫ٲٽتٽؼ گػؼگاٸ ‪٢‬ؽ‪ٚ‬ي يا تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٶاٲيعٸ ٲي نٽظ‪ .‬اٶؽژي ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي ‪٪‬ٹ تؽاي تؽاکٱ ايٵ خؽياٴ ٺٽا الؾٰ اقت‬
‫تٽقّ ٲٽتٽؼ ايٯي يا ٺكتٹ تأٲيٵ ٲي نٽظ ‪ ،‬ټ تٽقّ ي‪٢ ٩‬ٵ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ اي يا چٷع ٲؽزٯٹ اي ٲٷت‪٧‬٭ ٲي گؽظظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ؼاٸز٭ تعي‪ٛ‬ي ‪٪‬ٹ ؾٲاٶي ‪٦‬ا‪ٚ‬عٸ ي تٽؼتٽ‪٢‬ٵ تٽظ ‪٢ ،‬ٵ ظؼ ‪٦‬كٳت پهت ‪ ،‬ظؼ ظٺٹ ي نًت تٽقّ ژٶؽا‪٬‬‬
‫اٮ‪٫‬تؽي‪ ٩‬تٽق‪ٛ‬ٹ ظاظٸ نع‪ .‬تٽؼتيٵ ټ ‪٢‬ٵ ‪ ،‬ي‪ ٩‬ټازع ؼا ته‪٫‬ي٭ ٲي ظٺٷع‪ .‬ايٵ ټازع اؾ آٴ خايي کٹ ٺيچ اؼتثاِ‬
‫‪ek‬‬
‫ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي تا ٲٽتٽؼ ٺكتٹ ٶعاؼظ ‪ ،‬ٲي تٽاٶع تٹ ْٽؼ آؾاظ ټ ٲكت‪٧‬٭ تچؽضع‪ .‬اؼتثاِ تٹ ْٽؼ ٲسٍ ‪ ،‬آيؽټظيٷاٲي‪٫‬ي‬
‫اقت ‪٪ ،‬ٹ اؾ ْؽي‪ ٥‬خؽياٴ گاؾ ٲٽتٽؼ ٺكتٹ اٶداٰ ٲي نٽظ‪ .‬ؾٲاٶي ‪٪‬ٹ ٲٽتٽؼ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ظؼ ٶطكتيٵ ظټؼٸ ي ؼنع‬
‫ضٽظ تٽظ ‪ ،‬ايٵ ؼټل ‪ ،‬ؼاٸ ٶكثتاً قاظٸ اي تؽاي تٽق‪ٛ‬ٹ ټ ت‪٧‬ٽيت ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ اؾ ي‪ ٩‬تٽؼتٽخت تٹ ټخٽظ‬
‫‪.ir‬‬
‫آټؼظ‪ .‬ظ‪٦‬ي‪٧‬اً ٺٳاٴ ‪٦‬ا‪ٚ‬عٸ ‪ ،‬ٲٽ‪ٛ٦‬ي ‪٪‬ٹ ٲٽتٽؼ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ‪ٞ‬يؽٶٗاٲي ‪ C 805‬اؾ تٽؼتٽخت ‪ J79‬گؽ‪٢‬تٹ نع ‪ ،‬تٹ ‪٪‬اؼ‬
‫ؼ‪٢‬ت‪ .‬ايٵ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ تؽاي تأٲيٵ ٶيؽټي ٺٽاپيٳاي تؽاتؽي چٻاؼٲٽتٽؼٸ ي ‪ ، Coronado Convair‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ‬
‫‪٦‬ؽاؼ ٲيگؽ‪٢‬ت‪.‬‬

‫اؾ ٲ‪ٛ‬اية ‪ٚ‬ٳعٸ ي ايٵ ْؽذ ‪ ،‬تٷٽ٘ ټ گٽٶاگٽٶي تكياؼ ؾياظ ظٲا ظؼ چؽش ټازع ‪ ،‬تٽؼتيٵ‪٢ /‬ٵ ٲي تانع ؛ ‪٪‬ٹ‬
‫‪ٚ‬ٷايؽ ايٵ ْؽذ ‪٢‬هؽظٸ تايع ظټ ٲٽؼظ غي٭ ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷٷع‪ :‬ظٲا ٺاي تاال ظؼ پؽٸ ٺاي تٽؼتيٵ ظاضٯي ‪ ،‬ظٲا ٺاي پاييٵ‬
‫ظؼ پؽٸ ٺاي ‪٢‬ٵ تيؽټٶي‪ .‬قؽاٶداٰ ٶٽ٘ ‪٢‬ٵ ظؼ پهت ‪ ،‬تٹ ظٮي٭ ايٵ ٲه‪٫‬الت ؼٺا نع تا ؼاٸ تؽاي ٶٽ٘ ‪٢‬ٵ ظؼ خٯٽ تاؾ‬
‫نٽظ‪ .‬ايٵ تٷٻا ٶٽ‪ٚ‬ي اقت ‪٪‬ٹ اٲؽټؾٸ ټخٽظ ظاؼظ‪.‬‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 01‬ايٵ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ‪٦‬عيٳي ‪ٞ‬يؽٶٗاٲي اؾ ٲٽتٽؼ تٽؼتٽخت ‪ J85‬ٶٗاٲي قاضتٹ نعٸ اقت ؛ ‪٪‬ٹ ظؼټا‪ ٙ٦‬زاي٭ اَا‪٢‬ٹ ٶٳٽظٴ‬
‫‪w‬‬
‫ي‪ ٩‬ټازع تٽؼتيٵ‪٢ /‬ٵ ت‪٩‬ٲؽزٯٹ اي تٹ ‪٧ٚ‬ة تٽؼتٽخت ايٯي ٲي تانع (ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک ‪.)CF 700‬‬
‫‪w‬‬
‫خؽياٴ ٺٽايي ‪٪‬ٹ تٹ ٲيؿاٴ ‪٪‬ٳي ٲتؽاکٱ نعٸ اقت ‪ ،‬پف اؾ گػنتٵ اؾ ي‪ ٩‬ټؼټظي ؼايح ټ ‪٢‬ٵ خٯٽيي ‪ ،‬تٹ‬
‫ظټ تطم ت‪٧‬كيٱ ٲي نٽظ‪ :‬خؽياٴ کٷاؼگػاؼي تيؽټٶي (قؽظ) ټ خؽياٴ ٲٽتٽؼ ٺكتٹ (ظا‪ .)ٜ‬ظؼ يٽؼتي‪٪‬ٹ خؽياٴ‬
‫‪.c‬‬
‫ٺٽاي ظاضٯي ټاؼظ تطم ژٶؽاتٽؼ گاؾ ظؼ ٲٽتٽؼ ٲي نٽظ (خايي کٹ تيم تؽ تؽاکٱ ‪ ،‬گؽٰ ټ ٲٷثكّ ٲي نٽظ)‪،‬‬
‫خؽياٴ ٺٽاي ‪٢‬ٵ اؾ ي‪ ٩‬ٲدؽا ‪ٚ‬ثٽؼ ‪٪‬ؽظٸ ټ تٹ قٳت ‪٦‬كٳت ضؽټخي ٺعايت ٲي نٽظ‪ .‬ظؼآٴ خا اؾْؽي‪ ٥‬ي‪٩‬‬
‫‪ar‬‬
‫ظٺاٶٹ ضؽټج قؽ‪ٚ‬ت ظاظٸ نعٸ ټ تعټٴ ظؼيا‪٢‬ت اٶؽژي تيم تؽ ‪ ،‬ضاؼج ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 02‬ٲٽتٽؼ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٲع‪ M45H ٬‬قاضت ؼټٮؿؼټيف ‪٪‬ٹ ظاؼاي ي‪٢ ٩‬ٵ خٯٽيي ٲي تانع‪.‬‬

‫ي‪٫‬ي اؾ ٲؽاز٭ تؽخكتٹ ټ زائؿ اٺٳيت ظؼ تٽق‪ٛ‬ٹ ي ٲٽتٽؼ ٺاي تٽؼتيٷي اٲؽټؾي اؾ ايٵ ټا‪ٛ٦‬يت ٶتيدٹ گؽ‪٢‬ت‬
‫‪٪ ،‬ٹ ‪٪‬ٷتؽ‪ ٬‬ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ چٷع ٲؽزٯٹ اي تا ‪٪‬اؼايي تاال ‪٪ ،‬اؼ قطتي ٲي تانع ؛ ؾيؽا تٳاٰ پؽٸ ٺاي ؼټتٽؼ تا‬
‫قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ي‪٫‬كاٶي ‪ٛ٢‬اٮيت ٲي کٷٷع‪ .‬ايٵ اٲؽ ؾٲيٷٹ ؼا تؽاي تؽتية ظاظٴ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظټاقپٽ‪٢ ٬‬ؽاٺٱ ٶٳٽظ‪ .‬ظؼ‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ظټاقپٽ‪٢ ، ٬‬ؽايٷع تؽاکٱ تيٵ ظټ ټازع ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲدؿا ټ ‪٪‬ٽچ‪ ٩‬تؽ ‪ ،‬ت‪٧‬كيٱ ٲي نٽظ ؛ ټ ت‪ٛ‬عاظ ٲؽاز٭‬
‫ٺؽ‪٪‬عاٰ اؾ آٴ ٺا ت‪٧‬ؽيثاً تؽاتؽ تا ٶً‪ ١‬ت‪ٛ‬عاظ ٲؽاز٭ ي‪ ٩‬ټازع ت‪ ٩‬اقپٽ‪ ٬‬ٲي تانع‪ .‬ٺؽ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ تٽقّ تٽؼتيٵ‬
‫خعاگاٶٹ ي ضٽظل تٹ زؽ‪٪‬ت ظؼ ٲي آيع ‪ ،‬ټ تعيٵ تؽتية ٺؽ ظټ ٶيٳٹ ٲي تٽاٶٷع ‪ ،‬تا قؽ‪ٚ‬ت ٺاي چؽضم‬
‫ٲت‪٣‬اټتي ‪ٛ٢‬اٮيت ‪٪‬ٷٷع‪ .‬اؾ آٴ خايي کٹ ٺيچ اؼتثاِ ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي تيٵ کٳپؽقٽؼ ٺا ټخٽظ ٶعاؼظ ‪ٛ٢ ،‬اٮيت تكياؼ اٶ‪ٓٛ‬ا‪٠‬‬
‫پػيؽ ٲي تانع ‪ ،‬چؽا ‪٪‬ٹ ٺؽي‪ ٩‬اؾ ظټ ټازع ‪ ،‬ٲي تٽاٶع تٷٗيٱ نٽظ ‪٪ ،‬ٹ تا قؽ‪ٚ‬ت تٻيٷٹ ‪ٛ٢‬اٮيت ‪٪‬ٷع‪ .‬ٶاٰ ٺاي ايٵ‬
‫ظټ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ٚ ،‬ٳٯ‪٫‬ؽظ آٴٺا ؼا تاؾتاب ٲي کٷع‪٪ :‬ٳپؽقٽؼ اټ‪ ٬‬ؼا ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هاؼ پاييٵ (‪ ، )LPC‬ټ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬
‫ظټٰ ؼا ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هاؼ تاال (‪ ، )HPC‬ٲيٶاٲٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫کًپزسٕر فطار پاييٍ ‪ 4‬يزدهّ اي‬ ‫خُک کُُذِ ي‬
‫يجزاي گذرگاِ‬
‫چزخذَذِ ي خزٔضيذي‬ ‫رٔغٍ‬
‫‪w‬‬
‫فزػي‬
‫فٍ‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫گيزتکس جاَثي‬ ‫تٕرتيٍ فطار پاييٍ ‪3‬‬
‫يزدهّ اي‬
‫کًپزسٕر ساَتزيفٕژ فطار‬ ‫تٕرتيٍ فطار تاالي تک‬
‫تاالي تک يزدهّ اي‬ ‫يزدهّ اي‬
‫‪ek‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 03‬ٲٽتٽؼ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ‪٪‬ٹ ٶهاٴ ظٺٷعٸ ي ْؽذ تٷعي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ټ ٲسٽؼي ٲي تانع ( ٲٽتٽؼ ‪، TFE 731 2‬‬
‫‪.ir‬‬
‫قاضت ‪٢ ، Garrett AlResearch‬هاؼ ‪ ، 16.8 kN‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪)pt3/pt2 = 14.6‬‬

‫ي‪٫‬ي اؾ تٽق‪ٛ‬ٹ ٺاي خاٮة کٳپؽقٽؼ ٺاي ظټاقپٽ‪ ٬‬چٷعٲؽزٯٹاي ‪ ،‬ٲٽتٽؼ ‪ TFE731‬ٲسًٽ‪ Garrett ٬‬تٽظ‬
‫(ن‪٫‬٭ ‪ .)2 03‬ظؼ ايٵ ٲٽتٽؼ ي‪ ٩‬تٽؼتيٵ ‪٢‬هاؼ پاييٵ قٹ ٲؽزٯٹ اي ‪ ،‬ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هاؼ پاييٵ چٻاؼ ٲؽزٯٹ اي ؼا‬
‫تٹ زؽ‪٪‬ت ظؼ ٲيآټؼظ ؛ ټ ٺٳچٷيٵ تٽقّ ي‪ ٩‬ظٶعٸي ‪٪‬اٺٷعٸ ‪ ،‬ي‪٢ ٩‬ٵ ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹ اي ؼا ‪ ،‬تٹ زؽ‪٪‬ت ټا ٲي‬
‫ظاؼظ‪ .‬ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هاؼ تاالي ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹ اي اؾ ٶٽ٘ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ‪ ،‬تٽقّ ي‪ ٩‬تٽؼتيٵ ‪٢‬هاؼ تاالي ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹ اي تٹ‬
‫زؽ‪٪‬ت ظؼ ٲي آيع (ي‪ ٩‬تؽ‪٪‬ية ظؼضٽؼ تٽخٹ اؾ کٳپؽقٽؼ ٺاي ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي ټ ٲسٽؼي ظؼ ي‪ ٩‬آؼايم ‪٢‬هؽظٸ)‪.‬‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تٕرتٕفٍ ْاي َسثت کُار گذاري تاال‬

‫ي‪٫‬ي اؾ پاؼاٲتؽ ٺاي ٲٻٱ ظؼ ظقتٹ تٷعي ٲٽتٽؼ ٺاي تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٶكثت کٷاؼ گػاؼي (‪ )BPR‬ٲي تانع‪ .‬ٶكثت‬
‫کٷاؼ گػاؼي ظؼ ټا‪ٚ ٙ٦‬ثاؼت اقت اؾ ‪ ،‬ٲيؿاٴ ٺٽاي ‪ٚ‬ثٽؼ کؽظٸ اؾ گػؼگاٸ ‪٢‬ؽ‪ٚ‬ي ٺكتٹ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٶكثت تٹ ‪٪‬٭‬
‫خؽياٴ ٺٽايي ‪٪‬ٹ اؾْؽي‪ ٥‬ٺكتٹ ٲٽتٽؼ ‪ٚ ،‬ثٽؼ ظاظٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬اٲؽټؾٸ ظاٲٷٹي ٶكثت کٷاؼ گػاؼي اؾ ‪9.0‬‬
‫تا ‪ 6‬ٲي تانع‪ .‬ٲٽتٽؼ ٺاي ٶكثت کٷاؼ گػاؼي تاال ‪ ،‬آٴ ظقتٹ اؾ ٲٽتٽؼ ٺايي ٺكتٷع ‪٪‬ٹ ٶكثت کٷاؼ گػاؼي آٴ ٺا‬
‫‪ ،‬تاالي ‪ 3‬ٲي تانع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ٲٽتٽؼ ٺاي ٶكثت کٷاؼ گػاؼي تاال ‪٪ ،‬ٹ تيم اؾ ‪ )000kN( 39999lb‬ٶيؽټي ٲسٽؼي ظاؼٶع ‪ ،‬تؽاي تأٲيٵ‬
‫ٶيؽټي ٺٽاپيٳا ٺاي ‪ٞ‬ٽ‪ ٬‬پي‪٫‬ؽ تؽاتؽي اٲؽټؾي ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع‪ .‬ايٵ ٲٽتٽؼ ٺا ‪٪ ،‬ٹ اؾ تٽق‪ٛ‬ٹ ي‬
‫‪w‬‬
‫تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٺاي ٶك٭ اټ‪ ٬‬زاي٭ نعٸ اٶع ‪ ،‬ضيٯي خاٮة تٽخٹ ٲي تانٷع ؾيؽا ‪٦‬اظؼٶع تٽاٴ ‪ٗٚ‬يٳي تٽٮيع ‪٪‬ٷٷع (ٺٳاٴ‬
‫‪w‬‬
‫ْٽؼ کٹ اؾ اٶعاؾٸ ي آٴ ٺا پيعاقت)‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ضٽب اقت ظؼ ايٵ ‪٦‬كٳت تا ٲؽاخ‪ٛ‬ٹ تٹ ت‪ٛ‬ؽي‪ ١‬ٶيؽټي ٲسٽؼي ظؼ ‪ً٢‬٭ ظټ ‪٦ ،‬ا‪ٚ‬عٸ ي ايٽٮي ايٵ ٲ‪٧‬عاؼ‬
‫‪ٗٚ‬يٱ ٶيؽټي ٲسٽؼي ؼا تٹ ياظ تياټؼيٱ‪:‬‬
‫‪ar‬‬
‫ٶيؽټي ٲسٽؼي = ظتي خؽٲي خؽياٴ × ت‪ٟ‬ييؽات قؽ‪ٚ‬ت‬
‫‪ge‬‬
‫‪⁄‬‬ ‫‪⁄‬‬
‫‪ek‬‬
‫تؽاقاـ ايٵ ت‪ٛ‬ؽي‪ ، ١‬ٶيؽټي ٲسٽؼي ‪ٗٚ‬يٱ اؾ ي‪٫‬ي اؾ ايٵ ظټ ؼاٸ تعقت ٲي آيع‪ :‬يا ٺٽاي ضؽټخي قؽ‪ٚ‬ت‬
‫‪ V9‬تااليي ظانتٹ تانع ‪ ،‬ټ يا ايٵ ‪٪‬ٹ ظتي خؽٲي خؽياٴ ٺٽا ‪ ṁ‬تاال ټ قؽ‪ٚ‬ت ضؽټخي ‪ ، V9‬ٲتٽقّ تانع‪.‬‬
‫اٶتطاب ؼاٸ ظټٰ تٽظ ‪٪‬ٹ تٹ تٽق‪ٛ‬ٹ ي تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٺاي کٷاؼ گػاؼي تاال اٶداٲيع ؛ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٺايي ‪٪‬ٹ ٲهطًٹ ي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ٚ‬ٳٽٲي آٴ ٺا ‪ ،‬ظانتٵ ي‪٢ ٩‬ٵ تا ‪ٓ٦‬ؽ تاالي ‪ 2.5‬ٲتؽ (‪ 499‬ايٷچ) تٽظ‪.‬‬

‫آٴ چٹ ‪٪‬ٹ تيم تؽ ظؼضٽؼ تٽخٹ ٲي تانع ‪ ،‬پؽٸ ٺاي تٯٷع ‪٢‬ٵ اقت ‪٪ ،‬ٹ ايٵ اٲ‪٫‬اٴ ؼا تؽاي ظتي خؽٲي خؽياٴ‬
‫ٺٽا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲيقاؾظ تا تا قؽ‪ٚ‬تي تاٮ‪ ٝ‬تؽ ‪٪ 499‬يٯٽگؽٰ ظؼ ثاٶيٹ پؽظاؾل نٽظ‪ .‬تٽاٶي ‪٪‬ٹ ظؼټٴ ‪ُ٢‬اي ٲتؽا‪٪‬ٱ ‪٢‬ٵ‬
‫ٲٷت‪٧‬٭ ٲي نٽظ ‪ ،‬ٶياؾٲٷع قاضتاؼ ضايي ظؼ ‪٢‬ٵ اقت ‪٪‬ٹ ت‪ٛ‬عاً تا ٲؽاخ‪ٛ‬ٹ تٹ تٽؼتٽ‪٢‬ٵ کٷاؼ گػاؼي تاالي ‪ CF6‬اؾ‬
‫ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک تٹ ت‪ً٣‬ي٭ ٲٽؼظ تؽؼقي ‪٦‬ؽاؼ ضٽاٺيٱ ظاظ‪.‬‬

‫‪٢‬ٵ ٺاي قؽي ‪ CF6 6‬ناٲ٭ ي‪٢ ٩‬ٵ ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹاي (پؽٸ ٺاي تٯٷع) ټ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ي‬
‫اَا‪٢‬ي (پؽٸ ٺاي ‪٪‬ٽچ‪ )٩‬ظؼ خؽياٴ پاييٵ ظقتگاٸ ٲي تانٷع (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 05‬ٲؽزٯٹ ي ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ‪٪ ،‬ٹ ايٽالً‬

‫‪131‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ‪٪‬ٱ ‪٢‬هاؼ اقت ‪ ،‬تؽاي ٲتؽاکٱ ‪٪‬ؽظٴ تيم تؽ آٴ تطم اؾ خؽياٴ ٺٽا ‪٪ ،‬ٹ ټاؼظ ٲٽتٽؼ ٺكتٹ ٲي‬
‫نٽظ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ ؛ تٹ ‪ٚ‬ثاؼتي ظيگؽ ‪ ،‬زعټظ ‪ 44‬ظؼيع ٺٽاي ٲتؽاکٱ نعٸ ‪ ،‬تٽقّ ٲؽزٯٹ ي‬
‫ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ‪ ،‬تيم تؽ ٲتؽاکٱ ٲي نٽظ ‪ ،‬قپف ټاؼظ ٺكتٹ ٲي گؽظظ‪ .‬قؽي ٺاي ت‪ٛ‬عي ٲٽتٽؼ ٺاي ‪ ، CF6‬تؽاي‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪٢ 2 04‬ٵ ‪ٓ٦‬ؽ تاال ‪ ،‬ټيژگي ضايٹ ي ٲٽتٽؼ ٺاي تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٶكثت کٷاؼ گػاؼي تاال ٲي تانع (ٲٽتٽؼ ‪ JT 9D‬قاضت‬
‫‪ge‬‬
‫‪)Pratt & Whitney‬‬

‫ٶٳٽٶٹ ‪ ،‬ٲٽتٽؼ ‪ ، CF6 50A‬ظاؼاي ي‪ ٩‬ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ي قٹ ٲؽزٯٹ اي ٲي تانٷع‪ .‬ظؼ خؽياٴ پاييٵ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٪‬ٱ‬
‫‪ek‬‬
‫‪٢‬هاؼ (ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ) قٽپاپ ٺاي ٲت‪ٟ‬يؽ گػؼگاٸ ‪٢‬ؽ‪ٚ‬ي ‪ ،‬ت‪ٛ‬ثيٹ نعٸاٶع ‪ ،‬ٺٽا ؼا تٹ ظؼټٴ خؽياٴ ‪٢‬ٵ ‪ ،‬ضاؼج ‪٪‬ٷٷع تا‬
‫ظؼْٽ‪ٛ٢ ٬‬اٮيت ٶاپايعاؼ ‪ ،‬تيٵ اقپٽ‪ ٬‬ٺاي ‪٢‬هاؼ پاييٵ ټ ‪٢‬هاؼ تاال ‪ ،‬تٓات‪ ٥‬خؽياٴ ٲٷاقثي تؽ‪٦‬ؽاؼ قاؾٶع‪ .‬آؾٲٽٴ‬
‫ٲٽتٽؼ ټازع ‪٢‬ٵ‪٪/‬ٳپؽقٽؼ‪٪‬ٱ ‪٢‬هاؼ تا قيكتٱ تؽاکٱ ټ ‪٪‬ٷتؽ‪ ٬‬اتٽٲاتي‪ ٩‬آٴ ‪ ،‬ټيژگي ٺا ټ ضًٽييات تكياؼ‬
‫‪.ir‬‬
‫ضٽتي ظؼ زانيٹ ي ټاٲاٶعگي چؽضم ‪ ،‬ٶهاٴ ظاظٸ اقت‪ .‬ٺٳاٴ ْٽؼ ‪٪‬ٹ ظؼ ْؽازي ٺاي ‪٢‬ٵ ٺاي تؿؼگ‬
‫اٲؽټؾي ٲؽقٽٰ نعٸ اقت ‪ ،‬پؽٸ ٺاي ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ ي ظاضٯي ټخٽظ ٶعاؼٶع‪ .‬ظؼ‪ٚ‬ٽٌ اؾ پؽٸ ٺايِ ٺعايت‪٪‬ٷٷعٸ يِ‬
‫تيؽټٶي ٲٽؼب ‪ ،‬اقت‪٣‬اظٸ نعٸ اقت ‪ ،‬تا قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ٺٽاي ‪٢‬ٵ ظؼ خؽياٴ پاييٵ ؼټتٽؼ ‪٪‬اٺم ياتع ؛ ايٵ تعاٴ‬
‫ٲٷٗٽؼ اقت ‪٪‬ٹ قٓر يعا ‪ ،‬پاييٵ ٶگٻعانتٹ نعٸ تانع (ؼ‪ .‬ج‪ً٢ .‬٭ ‪.)49‬‬

‫‪110‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫لاب فٍ‬

‫يجزاي گذرگاِ فزػي‬

‫پزِ ْاي فٍ‬


‫يزدهّ ي دٔو‬

‫ياتالاٌ غهتطي ‪ ،‬ضًارِ ‪1‬‬


‫يذٕر يذزک ضؼاػي‬

‫رٔتٕر‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫گيزتکس جاَثي‬
‫‪.c‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 05‬تطم ‪٢‬ٵ ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ کٷاؼ گػاؼي تاال (‪ CF6 6‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 2 06‬ن‪٫‬٭ ٲ‪ ٙٓ٧‬آيؽټظيٷاٲي‪٫‬ي ‪٪‬ٳاٶي ٲ‪ٛ‬ٳٽٮي اؾ تطم تااليي پؽٸ ٺاي ‪٢‬ٵ‪ .‬ايٵ ‪٢‬ٵ ظؼ قؽ‪ٚ‬ت قٽ پؽقٽٶيک ‪ٛ٢‬اٮيت‬
‫ٲي کٷع‪ .‬تؽاي ‪٪‬اٺم ټؾٴ ‪ ،‬ٺؽ پؽٸ ‪ 00‬قٽؼاش ظاؼظ‪ .‬پهت ‪٢‬ٵ ي‪ ٩‬ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ي قٹ ٲؽزٯٹ اي ‪٦‬ؽاؼ ظاؼظ تا ‪٢‬هاؼ خؽياٴ ٲٽتٽؼ‬
‫ٺكتٹ ؼا تاال تثؽظ (‪ CF6 6‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک)‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪٢‬ٵ ‪ CF6‬ظاؼاي ‪ 16‬پؽٸ ي تيتاٶيٽٰ ٲي تانع‪ .‬ٺؽ‪٪‬عاٰ اؾ ايٵ پؽٸ ٺا ظؼ ‪٦‬كٳت ٶٽ‪ ٨‬ناٴ ‪ 00‬قٽؼاش ظاؼٶع ‪،‬‬
‫‪٪‬ٹ ٺٱ ټؾٴ آٴٺا ‪٪‬اٺم ياتع ‪ ،‬ټ ٺٱ ‪٢‬ؽ‪٪‬اٶف ٺاي تهعيع يعا ؼا ضاؼج اؾ ٲسعټظٸ ي ‪ٛ٢‬اٮيت ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٶگٹ‬
‫ظاؼٶع‪ .‬اؾآٴ خايي ‪٪‬ٹ ٶٽ‪ ٨‬ي‪ ٩‬پؽٸ ي ‪٢‬ٵ ظؼ قؽ‪ٚ‬ت قٽپؽ قٽٶيک ‪ٛ٢‬اٮيت ٲي کٷع ‪ ،‬تطم ٲ‪ ٙٓ٧‬آيؽټظيٷاٲي‪٩‬‬
‫ظؼ ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ اؾ ٶٽ٘ ‪٪‬ٳاٶي ٲي تانع ‪٪ ،‬ٹ تا ضًٽييات خؽياٴ قٽپؽ قٽٶيک ٺٳاٺٷگي ظانتٹ تانع ؛ ظؼزاٮي‬
‫‪٪‬ٹ ظؼ ‪٦‬كٳت پاييٵ ٺٳاٴ پؽٸ تطم ٺاي ‪٪‬القي‪( ٩‬قاب قٽٶيک) ‪ ،‬ٲهاٺعٸ ٲي نٽظ ‪ ،‬چٷاٴ ‪٪‬ٹ ايٵ ‪٦‬كٳت ظؼ‬
‫قؽ‪ٚ‬ت قاب قٽٶيک ‪ٛ٢‬اٮيت ٲي کٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫پزِ ي فٍ‬
‫پٕضص َيى فاصهّ‬
‫‪w‬‬
‫يزدهّ ي دٔو پزِ‬
‫يزدهّ ي دٔو صفذّ ي‬
‫پهتفزو‬
‫‪w‬‬
‫پهت فزو ْا‬
‫‪.c‬‬
‫گيزِ ي پزِ‬
‫‪ar‬‬
‫پزِ ْا‬ ‫دَذاَّ ي درپٕش‬
‫‪ge‬‬
‫يزدهّ ي يک صفذّ ي پهتفزو‬
‫‪ Detail‬را َگاِ کُيذ)‬ ‫(‪A‬‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 2.07‬ٲٽٶتاژ پؽٸ ي ‪٢‬ٵ تٹ ي‪٣‬سٹي ؼټتٽؼ (ٲٽتٽؼ ‪ CF6 6‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک)‬

‫تؽاي تٹ زعا‪٦‬٭ ؼقاٶعٴ ٲاٶ‪ ٙ‬آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬ظؼ ٲٽتٽؼ ٶًة نعٸ ‪َ ،‬ؽټؼي اقت ن‪ٛ‬ا٘ ‪٪‬ٯي تا زع ٲٳ‪٫‬ٵ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪٪‬ٽچ‪ ٩‬نٽظ‪ .‬ظؼ ٲٽتٽؼ ‪ CF6‬ٶتيدٹ ي ايٵ ‪٪‬ٽچ‪٪ ٩‬ؽظٴ ‪ ،‬ظانتٵ ي‪ ٩‬ن‪ٛ‬ا٘ تٽپي ‪٪‬ٽچ‪ ، ٩‬ټ تٷاتؽايٵ‬
‫قؽ‪ٚ‬ت پاييٵ چؽش ظؼ ‪٦‬كٳت پايٹ ي پؽٸ ٲي تانع‪ .‬تؽاي ز‪ ٕ٣‬ؼاٶعٲاٴ ٲٽؼظ ٶياؾ ټ ٶيؿ ز‪ ٕ٣‬اٶعاؾٸ ي ٲسعټظٸ ي‬
‫ټاٲاٶعگي چؽضم ‪ ،‬الؾٰ اقت پؽٸ ي ‪٢‬ٵ تٹ يٽؼت ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي اٶؽژي – ٶاپايعاؼ ْؽازي نٽظ ؛ ايٵ تعاٴ‬
‫ٲ‪ٛ‬ٷاقت ‪٪‬ٹ ظؼ ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ ٶكثت تٹ تٽپي اٶؽژي تيم تؽي ٲٷت‪٧‬٭ ٲي نٽظ‪ .‬اؾ ايٵ ؼټ ‪٪ ،‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هاؼ پاييٵ تايع‬
‫اٶؽژي اَا‪٢‬ي تأٲيٵ‪٪‬ٷع‪ .‬ايٵ اٶؽژي تؽاي ‪٢‬ؽاٺٱ ‪٪‬ؽظٴ ي‪ ٩‬ٶكثت ‪٢‬هاؼ ن‪ٛ‬ا‪ٚ‬ي پايعاؼ (اؾ پايٹ پؽٸ تا ٶٽ‪ ٨‬آٴ) ظؼ‬
‫ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هاؼ پاييٵ ٲٽؼظ ٶياؾ ٲي تانع‪.‬‬

‫ْٽ‪ ٬‬پؽٸ ٺاي ‪٢‬ٵ ‪ ،‬ٮؽؾل پؽٸ ٺا ؼا ‪٪‬ٷتؽ‪ ٬‬ټ اؾ ‪٢‬هاؼ تاالي زا‪٪‬ي اؾ ٮؽؾل خٯٽگيؽي ٲي کٷع‪ .‬ظؼ ْؽازي‬
‫ٲ‪٫‬اٶي‪٫‬ي ‪٢‬ٵ ايٵ ٶ‪٫‬تٹ ي‪ ٩‬ٶ‪٫‬تٹ ي ‪٪‬ٯيعي اقت ‪٪ ،‬ٹ ٲع ٶٗؽ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ ټ ٺع‪ ٠‬اؾ آٴ تُٳيٵ ‪19999‬‬

‫‪112‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قا‪ٚ‬ت ‪ٚ‬ٳؽ ‪٢‬ٵ ‪ ،‬ٲي تانع‪ .‬ي‪٫‬ي اؾ ‪ٚ‬ٷايؽ قاضتاؼ ‪٪‬ٹ ٮؽؾل پؽٸ ؼا ‪٪‬اٺم ٲي ظٺٷع پٽنم ٺاي ٶيٱ ‪٢‬ايٯٹ ٲي‬
‫تانٷع ‪٪‬ٹ تٹ پٽنم ٺاي ٲداټؼ ناٴ ت‪٫‬يٹ ؾظٸاٶع ‪ ،‬تا قاضتاؼ ي‪ ٩‬ؼيٷگ ت‪ٛ‬عي٭ ته‪٫‬ي٭ ظٺٷع‪ٚ .‬اٲ٭ ٺاي ظيگؽي‬
‫‪٪‬ٹ ‪ٚ‬ٳؽ ‪٪‬اؼي ؼا ‪٪‬اٺم ٲي ظٺٷع ٶيؿ ظؼ ْؽازي اټٮيٹ ٲع ٶٗؽ ‪٦‬ؽاؼ ٲيگيؽظ ‪ ،‬اؾ خٳٯٹ ي ايٵ ‪ٚ‬اٲ٭ ٺا ٲي تٽاٴ تٹ‬
‫آقية ني ضاؼخي ‪٢ ،‬ؽقٽظگي پؽٸ تٹ ضاْؽ تاؼاٴ ‪ ،‬تگؽگ ټ يص تكتٵ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ټ ت‪ٟ‬ييؽن‪٫‬٭ ظاظٴ ټ ‪٪‬ح نعٴ‬
‫ٺاي ظاضٯي اناؼٸ ‪٪‬ؽظ‪.‬‬

‫ْؽازي آيؽټاالقتي‪ 1٩‬تٹ ‪٢‬ٵ اخاؾٸ ٲي ظٺع ‪ ،‬تاؼ ٺايي تا ‪ 409‬ظؼيع تاال تؽ اؾ قؽ‪ٚ‬ت ٲداؾ ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷع ؛‬
‫‪w‬‬
‫ټ ايٵ چيؿي تٽظ ‪٪‬ٹ ‪ FAA‬تٹ آٴ ٶياؾ ظانت‪ .‬تؽاي تسٳ٭ چٷيٵ تاؼ ٺاي ‪ٗٚ‬يٱ ‪ ،‬پؽٸ ٺا اؾ تيتاٶيٽٰ ٲًٷٽ‪ٚ‬ي‬
‫قاضتٹ ٲي نٽٶع ‪٪‬ٹ ظؼ کٱ تؽيٵ ټؾٴ ‪ ،‬تيم تؽيٵ ٲ‪٧‬اټٲت ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲي قاؾظ‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ياتالاٌ ػهتطي ‪ ،‬ضًارِ ‪1‬‬


‫‪w‬‬
‫پٕضص آيزٔديُاييکي يخزٔطي‬ ‫ياتالاٌ نغشضي ‪ ،‬ضًارِ ‪2‬‬
‫يذٕر جهٕ‬
‫‪.c‬‬
‫يتؼادل کُُذِ ي‬
‫سزپٕش پٕضص آيزٔديُاييکي‬ ‫ٔسٌ‬
‫‪ar‬‬
‫نٕنّ ي تُظيى فطار ٔ يخزج‬
‫‪ge‬‬
‫ديسک رٔتٕر ‪ ،‬يزدهّ ‪2‬‬

‫ديسک فٍ‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ْ 2 19‬ؽذ ؼټتٽؼ ‪٢‬ٵ (ٲٽتٽؼ ‪ CF6 6‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک)‬
‫‪.ir‬‬
‫ي‪٫‬ي اؾ تطمٺاي تكياؼ ٲٻٱ ظؼ ْؽازي ي‪٢ ٩‬ٵ ‪ ،‬خايي اقت ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺا تٹ ظيكک ؼټتٽؼ ‪ ،‬ٲتً٭ ٲي نٽٶع‪.‬‬
‫اؾآٴ خايي کٹ تاؼ ٺاي قٷگيٷي تايع ٲٷت‪٧‬٭ نٽٶع ‪ ،‬ټخٽظ تٓات‪ ٥‬ٶؿظي‪ ٩‬ټ ‪٦‬ات٭ اْٳيٷاٴ تيٵ ايٵ ظټ خؿء اٺٳيت‬
‫تكياؼ ؾياظي ظاؼظ‪ .‬ايٵ ؼا ٶيؿ تايع اَا‪٢‬ٹ ‪٪‬ؽظ ‪٪ ،‬ٹ اٲ‪٫‬اٴ خعانعٴ ت‪ ٩‬ت‪ ٩‬پؽٸ ٺا اؾ ؼټتٽؼ ‪َ ،‬ؽټؼي اقت‪.‬‬
‫تس‪ ٥٧‬ايٵ ‪ٚ‬اٲ٭ ٺاي َؽټؼي تا ْؽازي ضٽب پايٹ ي پؽٸ تٹيٽؼت ظٰ ‪٢‬اضتٹ اي ‪٪ ،‬ٹ ظؼټٴ ي‪ ٩‬ن‪٫‬ا‪٠‬‬
‫چ‪٣‬ت‪٪‬ٷٷعٸ ظؼ ي‪٣‬سٹ ي (ظيكک) ؼټتٽؼ خ‪٣‬ت ٲي نٽظ ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)2 07‬ظؼ ْؽازي ت‪ٛ‬عاظي اؾ‬
‫تٽؼتٽ‪٢‬ٵ ٺا ټ تٽؼتٽخت ٺاي ژٶؽا‪ ٬‬اٮکتؽيک ‪ ،‬ن‪٫‬٭ ايٽٮي ظٰ ‪٢‬اضتٹ اي ‪٪ ،‬ٹ ‪٦‬ثالً ظؼ ٲٽتٽؼ ‪ CF6‬تٹ ‪٪‬اؼ ؼ‪٢‬تٹ‬
‫تٽظ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬اظٸ ‪٦‬ؽاؼ گؽ‪٢‬تٹ اقت‪ .‬ايٵ اٲؽ گٽاٸ آٴ اقت ‪٪‬ٹ ن‪٫‬٭ ظٰ ‪٢‬اضتٹ اي ‪٦ ،‬ات٭ اْٳيٷاٴ ٲي تانع‪.‬‬

‫‪Aeroelastic 1‬‬

‫‪113‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظيكک ؼټتٽؼ تايع تٳاٰ تاؼ ٺا ؼا اؾ پؽٸ ٺا تپػيؽظ ‪ ،‬ټ ٶيؽټ ٺا ؼا تٹ قاضتاؼ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٲٷت‪٧‬٭ ‪٪‬ٷع‪ .‬تؽاي ظانتٵ‬
‫ي‪ ٩‬ي‪٣‬سٹ ي ‪٦‬ات٭ اْٳيٷاٴ ‪ ،‬خٷف تيتاٶيٽٰ اٶتطاب ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ اٶتطاب تٹضاْؽ ٶكثت تٻيٷٹي ‪٦‬عؼت تٹ ټؾٴ‬
‫آٴ تٽظ ‪٪ ،‬ٹ تا ٶياؾ ٺاي ظانتٵ تيم تؽيٵ ايٳٷي ظؼ ضعٲات ٺٽاپيٳايي ‪ ،‬ٲتٷاقة تٽظ‪.‬‬

‫تاؼ ٺايي ‪٪‬ٹ تايع تٽقّ ي‪٣‬سٹ ي ؼټتٽؼ تسٳ٭ نٽٶع ‪ٚ ،‬ثاؼتٷع اؾ‪:‬‬

‫‪ -‬ٶيؽټ ٺاي گؽيؿ اؾ ٲؽ‪٪‬ؿ تٹ قثة چؽضم‬


‫‪ -‬ٶيؽټ ٺاي ٲسٽؼي ټ ضٳهي تٹ قثة تاؼ ٺاي آيؽټظيٷاٲي‪ ٩‬پؽٸ ٺا‬
‫‪w‬‬
‫‪٢ -‬هاؼ ٮؽؾل‬
‫‪w‬‬
‫ظټ ياتا‪٦‬اٴ ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ي ؼټتٽؼ ‪٢‬ٵ ؼا ت‪٧‬ٽيت ٲي کٷٷع‪ .‬ياتا‪٦‬اٴ خٯٽ ‪ ،‬ي‪ ٩‬ياتا‪٦‬اٴ ْٽٮي ټ ياتا‪٦‬اٴ ‪٧ٚ‬ة ي‪٩‬‬
‫ياتا‪٦‬اٴ ؼټٮؽ (ؼټٮؽ تيؽيٷگ) ‪ ،‬ٲي تانع (ن‪٫‬٭ ‪ .)2-19‬ٲسٽؼ ؼټتٽؼ ‪ ،‬ي‪٣‬سٹ ټ ‪٢‬ايٯٹ ظٺٷعٸ ٺا تا پيچ ٺاي اتًا‪٬‬‬
‫‪w‬‬
‫ظٺٷعٸ ‪ ،‬ٲتً٭ نعٸ اٶع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ٲ‪ٛ‬ٳٽالً آؾٲٽٴ ٺاي ؾياظي الؾٰ اقت ‪ ،‬تا اْٳيٷاٴ زاي٭ نٽظ ‪٪‬ٹ قاضتاؼ ‪٢‬ٵ ‪٦ ،‬اظؼ اقت تٳاٰ تاؼ ٺايي ‪٪‬ٹ‬
‫ظؼ ‪ٛ٢‬اٮيت ؼټؾاٶٹ ؼش ٲي ظٺع ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷع ؛ تعټٴ ايٵ ‪٪‬ٹ ‪ٚ‬ٳؽ ٺؿاؼاٴ قا‪ٚ‬تٹ ي آٴ يعٲٹ تثيٷع (ظؼٲٽؼظ ‪CF6‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪19 6‬ٺؿاؼ قا‪ٚ‬ت ټ زتي تيم تؽ)‪ .‬ٶيؿ ‪ ،‬ت‪ُٛ‬ي اؾ ايٵ آؾٲٽٴ ٺا ٶياؾٲٷع ‪٢‬ؽټتؽظٴ پؽٶعگاٴ ٲي تانٷع ‪٪ ،‬ٹ پؽٸ ٺا‬
‫تايع تتٽاٶٷع آٴ ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷٷع (‪٢‬ؽټتؽظٴ پؽٶعگاٴ ات‪٣‬ا‪٦‬ي اقت ‪٪،‬ٹ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ظؼ ‪ٛ٢‬اٮيت ‪ٚ‬اظي ‪٢‬ٵ ٺا ؼش‬
‫‪ge‬‬
‫تعٺع)‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل پىجم‬

w ‫اتاق احتراق‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

541

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًيبص عْخت ثشاي هؾتؼل ؽذى دس عغخ ثبال تشيي ساًذهبى دس هْتْس تْسثيي گبصي ُْاپيوب اص همذهبتي اعبعي‬
‫هي ثبؽذ‪ .‬ساًذهبى ادتشاق ساثغَ ي هغتميوي دس تأثيش ًيشّي عْخت‪ُْ/‬اپيوب ‪ّ ،‬صى‪/‬ثبس هفيذ ثشاثش هي ثبؽذ ‪ّ ،‬‬
‫ثٌبثشايي داساي ُضيٌَ ي ػوليبت ّ هيضاى کبسايي اعت‪ .‬افضايؼ ايي هؾکالت التصبدي خْاُؾوٌذ کبُؼ اًتؾبس‬
‫خغش ايي ًتيجَ اص ‪ ،‬ادتشاق سا فشاُن هي کٌذ‪.‬‬

‫پيؾشفت اتبق ُبي ادتشاق ‪ ،‬دس اصل هجٌي ثش تجشثَ ُوشاٍ ثب عيغتن ُبي گزؽتَ ي عشادي ‪ ،‬هؾبثَ هي ثبؽذ‪.‬‬
‫ثب ّجْد ثغيبسي اص ساٍ دل ُبي هوکي ثشاي عيغتن ادتشاق هٌذصش ثَ فشد ‪ ،‬ثشخي اصْل عشادي ‪ ،‬دس ُش اتبق‬
‫‪w‬‬
‫ادتشاق يبفت خْاُذ ؽذ‪.‬‬

‫فرايىذ احتراق‬ ‫‪5.5‬‬


‫‪w‬‬

‫کبس اصلي اتبق ادتشاق تِيَ ي جشيبى گبص داؽ هي ثبؽذ کَ تْاًبيي آصاد کشدى اًشژي آى سا ثشاي لغوت‬
‫‪w‬‬
‫ُبي تْسثيي ّ خشّجي هْتْس داؽتَ ثبؽذ‪ .‬دس اداهَ ي افضايؼ فؾبس هيبى ثخؼ کوپشعْس ‪ ،‬گشهب ثَ جشيبى ُْا‬
‫‪.c‬‬
‫تْعظ ادتشاق گبص هخلْط ثخبس عْخت ّ تشاکن صيبد ُْا اضبفَ هي ؽْد‪ .‬فشايٌذ ادتشاق ‪ ،‬هغبثك دجن تذويل‬
‫ؽذٍ ي اتبق ادتشاق ّ ثَ کبهل ؽذى ‪ ،‬دس يک افت فؾبس کن هذذّد هي ؽْد (ادتشاق دس فؾبس ثبثت)‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫پباليؼ اتبق ادتشاق ‪ً ،‬فْر ثغيبسي تْعظ ًيبصي کَ ًتيجَ ي آى افضايؼ تشافيک ُْايي ّ آلْدگي هذيغي‬
‫هي ؽْد سا ثَ دًجبل خْد هي آّسد ‪ ،‬داسد (س‪.‬ج‪ .‬فصل ‪ .)01‬پيؼ اص آى کَ ثَ جضئيبت ثخؼ اتبق ادتشاق ثپشداصين‬
‫‪ge‬‬
‫‪ ،‬اجبصٍ دُيذ تب ًگبُي دس اتفبلبتي کَ دس داخل اتبق ادتشاق هي افتذ ثپشداصين ؛ دس ايي هْسد ‪ ،‬يک ًوًَْ ي‬
‫هْسد اعتفبدٍ دس هْتْس ُبي اثتذايي هي پشداصين ‪ ،‬لْعي ؽکل‪( .‬ؽکل ‪.)5-0‬‬
‫‪ek‬‬
‫دثي جشهي ُْا ‪ ،‬صهبًي کَ اص کوپشعْس خبسج هي ؽْد ثب عشػتي ًضديک ‪ّ )091 ft/sec( 051 m/s‬اسد‬
‫اتبق ادتشاق هي ؽْد ؛ ثغيبس ثيؼ تش اص تٌذي يک ؽؼلَ ثشاي ادتشاق هي ثبؽذ‪ .‬دس هشدلَ ي ًخغت چَ چيضي‬
‫‪.ir‬‬
‫ثشاي کبُؼ عشػت جشيبى ُْا ًيبص هي ثبؽذ‪ .‬دس ثخؼ جلْي اتبق ادتشاق کَ ثَ ؽکل يک ديفيْصس هي ثبؽذ ‪،‬‬
‫کَ دس آى ‪ ،‬ػجْس جشيبى اص عغخ همغغ ‪ ،‬افضايؼ سا دس ساعتبي جشيبى پبييي ثَ ّجْد هي آّسد ‪ ،‬اًجبم هي گيشد‪.‬‬
‫ًتيجَ ًَ تٌِب ثبػث کبُؼ عشػت جشيبى ُْا هي ؽْد ‪ ،‬ثلکَ دس يک صهبى يکغبى فؾبس سا دّثبسٍ افضايؼ هي‬
‫دُذ‪ .‬دبل عشػت جشيبى ُْا ًضديک ‪ )01 ft/s( 55 m/s‬هي ثبؽذ ‪ٌُْ ،‬ص ثشاي اؽتؼبل هخلْط ُْا ّ ًفت عفيذ‬
‫ثغيبس ثبالعت‪ .‬ثٌبثشايي عشػت جشيبى ‪ ،‬ثبيذ تب چٌذ هتش ثش ثبًيَ کبُؼ يبثذ‪ .‬ايي ػول تْعظ صفذَ ي عْساخي‬
‫کَ اعشاف ًبصل عْخت هي ثبؽذ ‪ ،‬صْست هي گيشد‪.‬‬

‫هغئْليت هِن دّم اتبق ادتشاق ايي اعت کَ ‪ ،‬هخلْط عْخت ّ ُْاي هٌبعجي سا فشاُن کٌذ‪ً .‬غجت جشم ُش‬
‫دّ تشکيت کَ ّاکٌؼ فشايٌذ ادتشاق سا هي عبصًذ ‪ ،‬ثَ عْس اعوي جشم عْخت تضسيك ؽذٍ دس ثبًيَ ًّيشّي جشم‬

‫‪541‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ُْا دس ُش ثبًيَ دس داخل اتبق ادتشاق ‪ ،‬دس ؽشايظ ػولکشدي ُْاپيوب هتغيش هي ثبؽذ ّ ؽبيذ ثيي ًغجت ُب ‪030:1‬‬
‫تب ‪ 0305‬ثبؽذ‪ .‬ثب ايي ّجْد ‪ً ،‬غجت عْخت ثَ ُْاي ادتشاق ‪ ،‬دس ‪ 0305‬هي ثبؽذ ‪ ،‬ثَ ايي هؼٌي اعت کَ تٌِب‬
‫کغشي اص ُْا ّسّدي ثشاي فشايٌذ ادتشاق ‪ً ،‬يبص هي ثبؽذ‪ .‬هغئْليت کبُؼ عشػت جشيبى ثشاي ادتشاق هٌظن‬
‫عْخت ‪ ّ ،‬تمغين جشيبى ُْا ثشاي اًجبم ادتشاق کبهل ‪ ،‬دس ثخؼ جلْي اتبق ادتشاق اًجبم هي گيشد‪.‬‬

‫تمغين ُْا ثشا ادتشاق تْعظ يک هجشاي ُْاي کْتبٍ (دُبًَ‪ )1‬اًجبم هي گيشد ‪ ،‬کَ تؼذادي ًيشّي پغبي‬
‫تْليذ ؽذٍ ‪ ،‬پشٍ ُب سا دس خشّج آى ثشاي کبُؼ عشػت جشيبى هي چشخبًذ‪ .‬جشيبى ُْاي ػجْس کشدٍ اص هيبى‬
‫‪w‬‬
‫دُبًَ ‪ ،‬تٌِب ‪ 51‬دسصذ اص جشم کل ُْاي ّسّدي اتبق ادتشاق اعت‪ .‬تْعظ ثضسگ تشيي لغوت ‪ ،‬دس اعشاف‬
‫داخلي هجشاي ؽؼلَ ‪ ،‬اص جبيي کَ ثَ تذسيج دس دسّى هجشاي ؽؼلَ هخلْط هي ؽْد ‪ ،‬ثَ ّعيلَ ي چيٌؼ عْسار‬
‫‪w‬‬
‫ُبيي ثب اًذاصٍ ُبي گًْبگْى دس پؾت اّليي ًبديَ ي ادتشاق ‪ُ ،‬ذايت هي ؽْد (ؽکل ‪.)5-5‬‬
‫‪w‬‬
‫عْخت ‪ ،‬ثَ عْي دُبًَ ي تضسيك ‪ ،‬دس فؾبس ثبال ‪ ،‬پوپ هي ؽْد‪ .‬ؽکل دُبًَ ي تضسيك ‪ ،‬ثبػث هي ؽْد کَ‬
‫ثخبس عْخت دس ٌُگبم خشّج ‪ ،‬هبًٌذ يک پبؽؼ هخشّعي ‪ ،‬هخلْعي ُوشاٍ ثب ُْا سا اص خْد ػجْس دُذ (فصل‬
‫‪.c‬‬
‫‪ .)9‬ادتشاق عْخت دس يک فضبي ًغجتبً کْچک دس داخل هجشاي ؽؼلَ ‪ً ،‬بديَ ي ادتشاق اّليَ‪ 2‬سر هي دُذ ‪،‬‬
‫هکبًي کَ دهب ثَ ثبالي ‪ ):011R( 5111K‬هي سعذ‪ُ .‬يچ هبدٍ ي هجشاي ؽؼلَ اي ‪ ،‬تْاًبيي همبثلَ ثب چٌيي دهب‬
‫‪ar‬‬
‫ُبيي سا ًذاسد اگش ديْاسٍ ُب ثَ صْست دائن خٌک ًؾًْذ‪ .‬ثش ايي اعبط ‪ ،‬عيغتن عْسار ُبي کْچک ّ ؽکبف‬
‫ُبي خغي ديْاسٍ ثبػث خٌک ؽذى دّثبسٍ ي ُْا هي ؽْد ‪ ّ ،‬ثبػث فشاُن کشدى هذبفظت ثشاي ديْاسٍ ُبي‬
‫‪ge‬‬
‫هجشاي ؽؼلَ ‪ ،‬اص ؽؼلَ ُبي ثغيبس داؽ هي ؽْد (ؽکل ‪ .)5-:‬ثخؼ ثبلي هبًذٍ ي ُْاي دّم (ًضديک ثَ ‪51‬‬
‫دسصذ) هغيش هجشاي ؽؼلَ سا عي هي کٌذ ‪ ّ ،‬ثَ تذسيج ثَ گبص داؽ ‪ ،‬افضّدٍ هي ؽْد‪ .‬فشايٌذ ادتشاق ‪ ،‬ثبيذ پيؼ‬
‫‪ek‬‬
‫اص آى کَ ايي ػول ثبػث کبُؼ دهب ؽْد ‪ ،‬ثبيذ ثَ صْست کبهل اًجبم ؽْد‪.‬‬

‫ادتشاق هؼوْالً تْعظ جشلَ صًي الکتشيکي ّ عپظ ثَ صْست پيْعتَ ‪ ،‬هبًٌذ يک فشايٌذ خْد ًگِذاس ‪ ،‬اًجبم‬
‫‪.ir‬‬
‫هي گيشد‪.‬‬

‫خصوصيات اتاق احتراق‬ ‫‪5.5‬‬

‫ًيبص ُبيي کَ ثشاي ادتشاق ثِيٌَ هي ثبؽذ ‪ ،‬ثبيذ ‪ ،‬ثَ عْس هٌبعت دس ؽشايظ ػولکشد ثذشاًي ُْاپيوب ‪ ،‬هبًٌذ‬
‫عشػت پشّاص ‪ ،‬پشّاص دس استفبع ‪ ،‬ؽتبة گيشي دس عْل ثشخبعت ّ ‪ ...‬ايجبد گشدد‪ .‬پبساهتش ُبي ّيژٍ اي ثشاي‬
‫تْصيف خصْصيبت اتبق ادتشاق ثَ کبس گشفتَ هي ؽْد‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫‪Snout‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Promart combustion zone‬‬

‫‪541‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫مولذ چرخطي (ژوراتور چرخطي)‬ ‫لولً ي ضؼلً‬


‫محفظً ي ٌوا‬
‫ضيار‬ ‫مذخل ٌواي رليك‬

‫ٌواي ابتذايي‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫وازل سوخت‬
‫ريىگ آب بىذي‬
‫‪w‬‬
‫واحيً ي ابتذايي‬
‫اتصال دٌىذي‬
‫اتصال موج دار‬
‫‪.c‬‬
‫ؽکل ‪ً 5-0‬وًَْ اي اص هجوْػَ ي عْخت پبػ‬
‫‪ar‬‬
‫واحيً ي اوليً‬
‫احتراق‬
‫‪ge‬‬
‫‪%50‬‬ ‫ٌواي رليك ضذي‬
‫‪%50‬‬ ‫‪%70 - %80‬‬
‫ٌواي‬ ‫‪%50‬‬
‫ضرکت کردن ٌوا براي‬
‫ابتذايي‬
‫‪ek‬‬
‫احتراق‪%50 - %30:‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ؽکل ‪ 5-5‬ؽوبي جشيبى دس اتبق ادتشاق‬

‫راوذمان احتراق‬

‫ثَ عْس کلي ‪ ،‬عْخت تضسيك ؽذٍ ثَ صْست کبهل ًوي عْصد ‪ ،‬ثٌبثشايي تْليذ کوي گشهب ًغجت ثَ تئْسي‬
‫گفتَ ؽذٍ سا ‪ ،‬هوکي هي عبصد‪ .‬ػلت ايي اعت کَ ‪ ،‬فشاُن کشدى ًغجت دليك ُْا ي هْسد ًيبص ‪ ،‬ثشاي ادتشاق‬
‫کبهل هؾکل هي ثبؽذ ‪ ،‬ثَ ّيژٍ ُوشاٍ ثب ًغجتي اص داهٌَ ي ّعيغ ؽشايظ ػولکشد ُْاپيوب‪.‬‬

‫هيضاى عْخت دميمي هْسد اعتفبدٍ تْعظ يک ػبهل ‪ ،‬ثَ ًبم ساًذهبى ادتشاق کَ هيضاى گشهبي آصاد ؽذٍ‬
‫تْعظ ادتشاق سا دس ساثغَ اي ثشاي گشهبي تئْسي هْجْد دس عْخت سا هي دُذ ‪ ،‬هؾخص هي گشدد‪.‬‬

‫‪541‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫گشهبي آصاد ؽذٍ ‪،‬‬


‫ساًذهبى ادتشاق‬
‫گشهبي هْجْد تئْسي‬

‫ووار متحرک اوذازي گيري‬


‫‪w‬‬

‫سوراخ ٌاي ضياردار‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫ديواري ي مجراي ضؼلً‬


‫‪ar‬‬
‫ريىگ استک‬ ‫خىک سازي ٌوا‬

‫(‪)Stacked ring‬‬
‫‪ge‬‬

‫ؽکل ‪ 5-:‬خٌک عبصي اتبق ادتشاق خغي (‪)General Electric CF-6‬‬

‫اتبق ُبي ادتشاق هذسى ‪ ،‬ساًذهبًي ثيي ‪ 91‬تب ‪ 90‬دسصذ داسًذ (‪ .)η c = 0.9 – 0.98‬همذاس ُب هي تْاًٌذ‬
‫‪ek‬‬

‫ثِجْد يبثٌذ ‪ ،‬اگش ادتشاق ثَ صْست اعتْکيْهتشيک‪ ، 1‬اهکبى پزيش ثبؽذ ‪ ،‬ثَ ايي هؼٌي کَ ‪ ،‬هيضاى هٌبعجي اص ُْا ثَ‬
‫عْس کبهل ثشاي عْختي هيضاًي اص يک ُْا ‪ ،‬هتٌبعت ثبؽذ‪ٌُْ .‬ص ايي الذام صْست ًگشفتَ اعت‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫پبساهتش هِن ديگش افت فؾبس هغلك هي ثبؽذ ‪ ،‬صيشا دس يک عيکل تْسثيي گبصي ‪ُ ،‬ذف ‪ ،‬ثشاي سعيذى ثَ‬
‫ادتشالي دس فؾبس ثبثت هي ثبؽذ‪ .‬همذاسي افت فؾبس ثَ عجت دشکت چشخؾي هْسد ًيبص ثشاي کبساهذي ادتشاق‬
‫اجتٌبة ًبپزيش خْاُذ ثْد ‪ُ ّ ،‬وچٌيي ثَ عجت اصغکبک‪ .‬ايي افت ُب هي تْاًذ تْعظ دلت دس عشادي اتبق‬
‫ادتشاق ثَ دذالل ثشعٌذ‪ .‬هيضاى افت فؾبس هغلك تْعظ ًغجت فؾبس هغلك دس خشّجي اتبق ادتشاق ‪ ّ ، pt4 ،‬فؾبس‬
‫هغلك دس ّسّدي اتبق ادتشاق ‪ ، pt3 ،‬هؾخص هي گشدد‪.‬‬

‫افت فؾبس هغلك‬

‫‪5‬‬
‫‪Stoichiometric‬‬

‫‪541‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫همذاس ًْػي ضشيت افت فؾبس هغلك هيبى ‪ ، 1.90 ّ 1.9:‬ثَ ثيبى ديگش افت ُبي فؾبس هغلك ثيي ‪ 7 ّ 5‬دسصذ‬
‫هي ثبؽذ‪.‬‬

‫ػملکرد محذودي ي ثابت‬

‫دس همبيغَ ثب يک ّعيلَ ي تْسثيي گبصي صهيٌي ‪ ،‬يک هْتْس پيؾشاًَ ي تْسثْ ‪ ،‬ثشاي ُْاپيوب اعتفبدٍ هي‬
‫ؽْد کَ تغييشات ثضسگ ّ عشػت هْتْس ّ ػوليبت استفبػي سا تذت کٌتشل داسد‪ .‬دس دسّى ػولکشد کبهل‬
‫هذذّدٍ ي پْؽؼ هٌذٌي اص پشّاص ُشص گشدي ًيشّي هذْسي ‪ ،‬ثَ ًيشّي هذْسي ثشخبعت ثيؾيٌَ ‪ ّ ،‬اص فؾبس‬
‫‪w‬‬
‫اعتبتيکي عغخ دسيب ‪ ،‬ثَ فؾبس پبييي دس استفبع ‪ ،‬اص اًِذام ؽؼلَ دس اتبق ادتشاق ثبيذ جلْگيشي گشدد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثشاعبط ؽشايظ هختلف کبسکشد ‪ ،‬کويت ُبي پيْعتَ دس ّسّد ‪ ،‬ثَ اتبق ادتشاق تغييش هي کٌٌذ‪3‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬فؾبس اعتبتيکي ‪p3 ،‬‬
‫‪ -‬دهبي اعتبتيکي ‪t3 ،‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ -‬عشػت جشيبى ُْا‬
‫‪ar‬‬
‫کبسکشد هذذّدٍ ي ثبثت ‪ ،‬هؼوْالً تْعظ يک ًغجت دذ هجبص عْخت ثَ ُْا کَ دس ثشلشاسي ادتشاق ثبثت‬
‫اعت ‪ ،‬هي ثبؽذ‪ .‬هذذّدٍ ي کبسکشد ‪ ،‬تْعظ کبُؼ فؾبس اتوغفش کَ ُوشاٍ ثب افضايؼ استفبع پشّاص هي ثبؽذ‬
‫‪ge‬‬
‫هذذّد هي ؽْد ‪ ،‬کَ ّسّد فؾبس ثَ داخل اتبق ادتشاق ثبػث تمليل هي ؽْد (ؽکل ‪ .)5-0‬هؾخصَ ي هْتْس ُبي‬
‫جت ‪ ،‬يک ًغجت ثبالي فؾبس (ُوبًٌذ هْتْس ُبي هذسى ثب ًغجت کٌبسگزسي ثبال کَ دس تشاثشي عبة عًْيک‬
‫هْسد اعتفبدٍ لشاس هي گيشد) کَ داساي دغبعيت کن دس تأثيش آى اعت‪ .‬دس هْضْع يک ًغجت عْخت ثَ ُْا‬
‫‪ek‬‬
‫اعتْکيْهتشي ‪ ،‬ادتشاق ثبثت خْاعتبس دفظ ‪ ،‬دتي دس ؽشايظ ًبهغلْة هي ثبؽذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫فشايٌذ ادتشاق ُوچٌيي داساي دغبعيت دس عشػت ّسّدي ثبال ثَ داخل اتبق ادتشاق اعت ‪ ،‬کَ هي تْاًذ‬
‫ثبػث خبسج ؽذى ؽؼلَ ؽْد‪.‬‬

‫توزيغ دما‬

‫کبسايي ثِيٌَ ي هْتْس اًجبم خْاُذ يبفت ‪ ،‬اگش دهبي هيبًگيي گبص داؽ دس صْست اهکبى ثَ دهبي لبثل لجْل‬
‫تيغَ ُبي تْسثيي ًضديک ثبؽذ‪ .‬اگش تْصيغ دهب ثَ صْست غيش يکٌْاخت ثبؽذ کَ ًمبط گشم ثَ ّجْد آهذٍ دس‬
‫گبص ‪ ،‬دهبي ّسّدي تْسثيي ‪ ،‬ثبيذ ثشاي جلْگيشي اص آعيت ديذى تيغَ ُب کبُؼ يبثذ‪ .‬ثَ ًبچبس ايي ػولکشد ‪،‬‬
‫ثبػث کبُؼ ساًذهبى هْتْس خْاُذ ؽذ‪.‬‬

‫‪511‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫همذاس ي صيبد اص هخلْط عْخت ُوشاٍ ثب جشيبى ُْا ثَ عْس کلي ثبػث ثِجْد يبفتي دهبي تْصيغ ؽذٍ هي‬
‫فطار ورودي محفظً احتراق‬ ‫ؽْد ‪ ،‬اهب هوکي اعت ‪ ،‬افت فؾبس هغلك (= افت ُبي جشيبى) سا دس اتبق ادتشاق افضايؼ دُذ‪.‬‬

‫ػملکرد پايذار‬

‫مخلوط بسيار غىي ضذي‬


‫‪w‬‬
‫مخلوط بسيار رليك‬
‫وسبت استوکيومتريک‬

‫وسبت سوخت بً ٌوا ‪λ ،‬‬


‫‪w‬‬

‫دماي ورودي محفظً احتراق‬ ‫پايذار‬


‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫بسيار رليك‬ ‫بسيار غىی‬
‫‪ar‬‬
‫وسبت سوخت بً ٌواي‬
‫بسيار رليك‬ ‫استوکيومتريک ‪λ ،‬‬
‫سرػت ورودي محفظً احتراق‬

‫بسيار غىی‬

‫غىی‬
‫‪ge‬‬
‫پايذار‬
‫‪ek‬‬

‫وسبت استوکيومتريک ‪λ ،‬‬


‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 5-0‬ػْاهل تأثيش گزاس دس ؽؼلَ ي پبيذاس‬

‫راي اوذازي‬

‫اؽتؼبل هخلْط عْخت ‪ُْ /‬ا ثَ عبدگي سر هي دُذ ‪ ،‬اگش فؾبس ّ دهب ثبال ثبؽذ ّ عشػت جشيبى پبييي ثبؽذ‪.‬‬
‫اگش هخلْط عْخت ‪ُْ /‬ا ثغيبس سليك يب ثغيبس غٌي ثبؽذ ‪ ،‬اؽتؼبل ًبلص سر هي دُذ‪.‬‬

‫‪515‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫رخيري سازي‬

‫دس هْسد يک هخلْط عْخت ‪ُْ /‬ا ي غٌي ‪ ،‬توبيل هْلکْل ُبي کشثي ثَ ؽکل رخيشٍ عبصي ‪ ،‬افضايؼ هي‬
‫يبثذ ‪ ،‬صيشا اکغيژى ثَ همذاس کبفي ثشاي ادتشاق کبهل هْجْد هي ثبؽذ‪ .‬تغييش دادى ًغجت عْخت ثَ ُْا ُوچٌيي‬
‫هوکي اعت تغييش هکبى دس اتبق ادتشاق سا داؽتَ ثبؽذ ‪ ،‬هکبًي کَ کشثي رخيشٍ خْاُذ ؽذ‪.‬‬

‫رخيشٍ عبصي ُوچٌيي ثَ کيفيت عْخت ‪ ،‬کَ ثغيبس دس فشّدگبٍ ُب هتٌْع هي ثبؽذ ‪ ،‬ثغتگي داسد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثَ چٌذ دليل کَ دس ؽکل ثبال ًؾبى دادٍ ؽذٍ اعت کَ عشادي اتبق ادتشاق ًيبصهٌذ ثَ اسصيبثي دليك ػْاهل‬
‫هتضبد اعت‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫درز گير آتص‬


‫‪w‬‬

‫چىذ راًٌ ی سوخت‬


‫‪.c‬‬

‫اتصال لبً‬
‫‪ar‬‬
‫اتاق احتراق‬
‫‪ge‬‬

‫محفظً ي ٌوا‬
‫وخستيه ٌواي‬
‫‪ek‬‬
‫ورودي‬
‫مجرای آب‬

‫اتصال دٌىذي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪1‬‬
‫ؽکل ‪ 5-5‬آسايؼ دايشٍ اي هذل لْلَ ُبي هجضا آتؾخبى‬

‫اوواع محفظً ي احتراق‬ ‫‪5.3‬‬

‫دعتَ ثٌذي اًْاع اتبق ادتشاق ثَ ّيژگي ُبي ٌُذعي ثغتگي داسد‪ .‬عَ هذل اعبعي هْجْد هي ثبؽذ‪3‬‬

‫‪ -‬هذل آتؾخبى لْلَ ُبي هجضا‬


‫‪ -‬هذل آتؾخبى دلمْي‬

‫‪5‬‬
‫‪ : Can – type‬هر یک از لوله های مجزا در محفظه احتراق‬

‫‪512‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ -‬هذل آتؾخبى لْلَ ُبي هجضاي دلمْي‬

‫مذل اتاق احتراق لولً ٌاي مجسا‬ ‫‪5.3.5‬‬

‫ايي هذل دس هْتْس ُبي جت اثتذايي ‪ ،‬يبفت هي ؽْد‪ .‬تؼذادي اص آتؾخبى ُبي اًفشادي ثَ صْست دايشٍ ّاس‬
‫لشيٌَ اي دس اعشاف هذْس هْتْس آسايؼ يبفتَ اًذ‪ُ .‬ش اتبق تْليذ کٌٌذٍ ُوشاٍ ثب يک جشيبى ‪ ،‬جشيبى ُْا تْعظ‬
‫يک هجشاي ُْاي جذا کٌٌذٍ کَ جشيبى ثباليي سا ثَ خشّجي کوپشعْس هتصل هي کٌذ ‪ ،‬هي ثبؽذ(ؽکل ‪.)5-5‬‬
‫آتؾخبى ُب تْعظ اتصبل دٌُذٍ ُب ثَ يکذيگش هتصل هي ثبؽٌذ ‪ ،‬کَ گغتشػ دادى ؽؼلَ ثَ هذفظَ ُبي ادتشاق‬
‫‪w‬‬
‫کٌبسي سا فشاُن هي کٌذ ‪ ،‬ثٌبثشايي اؽتؼبل هخلْط عْخت ثَ ُْا ‪ ،‬دس دميمت اؽتؼبل تٌِب ‪ ،‬دس دّ هذفظَ ي‬
‫ادتشاق سر هي دُذ‪ .‬اتصبل دٌُذٍ ُب ُوچٌيي دس فؾبس يکغبى دس عْل توبم لْلَ ُبي هجضاي آتؾخبى ثشاي‬
‫‪w‬‬
‫يکغبى ثْدى ؽشايظ ػوليبت دس توبم هذفظَ ي اتبق ّ ثَ هْجت جلْگيشي اص ثبسگيشي ًبهتمبسى تْسثيي ػول هي‬
‫‪w‬‬
‫کٌذ‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪1‬‬ ‫محفظه‬


‫‪ar‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬ ‫محفظه ی داخلی‬
‫‪3‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪3‬‬ ‫مجرای شعله‬
‫‪7‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪4‬‬ ‫محافظ گرما برای محور روتور‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪5‬‬ ‫رولر بیرینگ‬
‫‪6‬‬ ‫درز بند کربن‬
‫‪ek‬‬
‫‪7‬‬ ‫حامل درز بند‬
‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫محفظه ی بیرینگ‬
‫‪9‬‬ ‫درز بند توربین‬
‫‪.ir‬‬
‫‪10‬‬ ‫دهانه ی توربین‬

‫ؽکل ‪ 5-0‬اتبق ادتشاق ًْع دلمْي (‪)General Electric CJ610‬‬

‫ثَ دليل ًبکبسايي اعتفبدٍ اص فضبي هْجْد ‪ ّ ،‬ثَ عْس هبًذگبس ًبهغبػذي تأثيش ديٌبهيک عيبل ‪ ،‬کبسثشد ًْع‬
‫آتؾخبى لْلَ اي هجضا دس صٌؼت ُْا فضب ثَ دسصا ًکؾيذ‪ .‬ثب ايي ّجْد ‪ ،‬تؾکيل يک هشدلَ ي ضشّسي دس‬
‫پيؾشفت تْسثْ هْتْس ‪ ،‬داد‪.‬‬

‫‪511‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اتاق احتراق مذل حلموي‬ ‫‪5.3.5‬‬

‫هذفظَ ي ادتشاق دلمْي ‪ ،‬کبسايي ثيؼ تشي سا دس اعتفبدٍ اص دجن فضب ‪ ،‬فشاُن هي کٌذ‪ .‬ثَ عْس اعبعي ‪،‬‬
‫آتؾخبى دلمْي يک هجشاي ؽؼلَ اًفشادي ُن هشکض دس اعشاف اعپْل ُب هي ثبؽذ (ؽکل ‪ .)5-0‬هضيت هِن ايي‬
‫هذل آتؾخبى ‪ 55 ،‬دسصذ کبُؼ ّصى آى ًغجت ثَ آتؾخبى لْلَ اي هجضا هي ثبؽذ‪ .‬ثَ ػالٍّ ‪ ،‬فؾبس پيشاهًْي‬
‫يکغبى ثغيبس صيبد ؽذٍ اعت‪ .‬اتبق ادتشاق اًفشادي ثضسگ ‪ ،‬فشايٌذ ادتشاق سا دتي ثيؼ تش دس داخل هجشاي ؽؼلَ‬
‫‪w‬‬
‫اًجبم هي دُذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫محفظً ي احتراق لولً مجساي حلموي‬ ‫‪5.3.3‬‬

‫يک ساٍ هتْعظ ثشاي هذسى ؽذى هذفظَ ي ادتشاق دلمْي ‪ًْ ،‬ع لْلَ هجضاي دلمْي هي ثبؽذ‪ .‬ثشاي هْتْس‬
‫‪w‬‬
‫ُبيي کَ دس دَُ ي ؽصت تْعؼَ يبفتٌذ ‪ ،‬استؼ ّ غيشًظبهي ُوبًٌذ ُن ‪ ،‬آتؾخبى لْلَ هجضاي دلمْي سا هذل‬
‫‪.c‬‬
‫هتذاّل کشدًذ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 5-7‬ؽوبي جشيبى دس اتبق ادتشاق دلمْي (‪)General Electric CF6‬‬

‫‪514‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫رخيشٍ ي ُْاي دّم ثشاي هجشاي ؽؼلَ اص هيبى يک هذفظَ ي ُْاي سايج ‪ ،‬کَ ُْاي ًخغتيي ثشاي ادتشاق‬
‫اص هيبى ّسّدي ُبي ُْاي هٌذصش ثَ فشد ‪ ،‬تِيَ ؽذٍ اعت ‪ ،‬هي ثبؽذ (ؽکل ‪ .)5-0‬هجشا ُبي ؽؼلَ ثش سّي لجَ‬
‫ي ديْاسٍ هبًٌذ خشّجي تْسثيي دايشٍ اي تشتيت ؽذٍ اعت ‪ ،‬جبيي کَ جشيبى هٌجغظ هي ؽْد ّ ؽتبة هي گيشد‪.‬‬

‫يک ساٍ ّيژٍ آتؾخبى لْلَ هجضاي دلمْي اعت کَ تْعظ ‪ Pratt & Whitney‬تْعؼَ يبفتَ اعت ‪ ،‬کَ‬
‫داساي ؽؼ ًبصل پبؽؼ عْخت ًصت ؽذٍ دس لبلت دايشٍ اي دس داخل ُش هجشاي ؽؼلَ هي ثبؽذ‪ .‬ؽجيَ ثَ عشح‬
‫يک هذفظَ ي ادتشاق کْچک هي ثبؽذ ‪ُ ّ ،‬ؾت ػذد دس هْتْس ‪ JT4‬هْسد اعتفبدٍ لشاس گشفتَ اعت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫دس آى صهبى ‪ ،‬آتؾخبى لْلَ هجضاي دلمْي ثَ صْست التصبدي ‪ ،‬اص فضبي هْجْد ‪ ّ ،‬فشاُن کشدى پبيذاسي‬
‫خْة هکبًيکي ‪ ،‬عبختبس يکپبسچَ ‪ ،‬ثَ کبس گشفتَ هي ؽذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ورودي خىک کىىذي ي ٌوا‬
‫‪.c‬‬
‫لبً ي اتصال دٌىذي‬
‫دٌاوً ي آتطخان‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫محفظً ي داخلي‬ ‫دٌاوً ي توربيه‬
‫‪ek‬‬

‫سوراخ ٌاي خىک کىىذي‬


‫‪.ir‬‬

‫اتصال دٌىذي‬
‫توليذ حرکت چرخطي پري ٌا‬
‫جذا کىىذي ي موج دار‬

‫ٌواي وخستيه‬
‫در پوش احتراق‬
‫محفظً‬

‫ؽکل ‪ 5-0‬اتبق ادتشاق لْلَ هجضاي دلمْي‬

‫‪511‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫ اتبق ادتشاق لْلَ هجضاي‬5-9 ‫ؽکل‬


General Electric ( ‫دلمْي‬
)J79
w
w
w
.c
‫ ثشػ هيبًي آتؾخبى ثب‬5-01 ‫ؽکل‬
Pratt & ( ‫ؽؼ ًبصل عْخت‬
ar
)Whitney JT4
ge
ek
.ir

511

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

‫فصم ضطى‬

w ٍ‫تٕرتي‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

751

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ټٖي‪٣‬ٹي ايٯي تٽؼثيٵ ظؼ ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ ٺٽاپيٳبيي ‪ ،‬ؼاٶعٴ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲي ثبنع‪ٚ .‬الټٸ ثؽايٵ ‪ ،‬تٽؼثيٵ ثبيع ٮٽاؾٰ‬
‫‪٢‬ؽ‪ٚ‬ي ؼا ٶيؿ ‪ ،‬ثٹ زؽ‪٪‬ت ظؼآټؼظ‪ .‬اگؽ ٲٽتٽؼ ٲٽؼظ ٶٗؽ ‪ ،‬ٲٽتٽؼ ي‪ ٩‬ٺٽاپيٳبي تٽؼثيٵظاؼ ثبنع ‪ ،‬ټٖي‪٣‬ٹي ايٯي‬
‫تٽؼثيٵ ‪ ،‬ؼاٶعٴ پؽټاٶٹٺب اقت ‪ ،‬ټ اگؽ ٲٽتٽؼ ي‪ ٩‬ثبظ‪٪‬م ثبنع ‪ ،‬ثؽاي ؼاٶعٴ پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ يک ٺٯيکٽپتؽ اقت‪.‬‬

‫‪٦‬عؼت ‪ٗٚ‬يٱ تٽؼثيٵ ‪٪ ،‬ٹ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ٲ‪٧‬بظيؽي ثيم اؾ ‪ 55‬ٺؿاؼ اقت ثطبؼ ظانتٹ ثبنع ‪ ،‬اؾْؽي‪ ٥‬اقتطؽاج‬
‫ثطم يب ‪ٚ‬ٳالً ‪٪‬٭ اٶؽژي ٲٽخٽظ ظؼ گبؾ ظا‪ ، ٜ‬زبي٭ ٲي نٽظ‪ .‬ي‪ ٩‬پؽٸ ي ټازع تٽؼثيٵ ‪ ،‬ثٹ تٷٻبيي ٲي تٽاٶع تب‬
‫‪ 055‬اقتثطبؼ ظؼ تٽٮيع ‪٦‬عؼت تٽؼثيٵ قٻٱ ظانتٹ ثبنع ؛ ‪٪‬ٹ ايٵ ٲ‪٧‬عاؼ ثيم تؽ اؾ ٖؽ‪٢‬يت تٽٮيع ثكيبؼي اؾ ٲٽتٽؼ‬
‫‪w‬‬
‫ٺبي اتٽٲجي٭ ٺبي ثؿؼگ اقت‪.‬‬

‫اگؽ ايٵ ٶ‪٫‬تٹ ؼا ظؼٶٗؽ ظانتٹ ثبنيٱ ‪٪‬ٹ ‪٢‬ؽايٷع تجعي٭ اٶؽژي ظؼ زدٱ ٲسعټظ تٽؼثيٵ ټ ظؼ ثبؼگيؽي ٺبيي ثب‬
‫‪w‬‬
‫ظٲبي ثي ٶٻبيت ثبال اٶدبٰ ٲي نٽظ ‪ ،‬آٴ ټ‪٦‬ت پيهؽ‪٢‬ت ٺبي ت‪٫‬ٷٽٮٽژي ٲٽتٽؼ ٺبي تٽؼثيٵ ثيم تؽ آن‪٫‬بؼ ټ ٲكٯٱ‬
‫‪w‬‬
‫ٲي نٽظ‪ .‬پيهؽ‪٢‬ت ټ اؼت‪٧‬بء ‪ ،‬ثٹ ٲٽتٽؼ ٺبي ثؿؼگي ‪٪‬ٹ ثيم اؾ ‪ 05‬تٵ ٶيؽټي ٲسٽؼي تٽٮيع ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬تٷٻب پف اؾ‬
‫ظقت يبثي ثٹ خٷف ٺبي خعيع ټ ؼټل ٺبي ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعگي ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ نع‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫طرادي ٔ عًهكرد تٕرتيٍ‬ ‫‪1.6‬‬


‫‪ar‬‬
‫ثٹ ْٽؼ ايٽٮي ‪ٚ ،‬ٳٯ‪٫‬ؽظ تٽؼثيٵ اؾ آٴ چٹ ظؼ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲالزٗٹ ‪٪‬ؽظيٱ ‪ ،‬ٲت‪٣‬بټت ٶيكت‪ .‬ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬اؾ‬
‫ْؽي‪ ٥‬تجعي٭ اٶؽژي ٲ‪٫‬بٶي‪٫‬ي ثٹ اٶؽژي ‪٢‬هبؼ ‪ ،‬اٶؽژي ؼا ثٹ خؽيبٴ ٺٽايي ‪٪‬ٹ اؾ آٴ ‪ٚ‬جٽؼ ٲي‪٪‬ٷع ‪ ،‬اَب‪٢‬ٹ ٲي ‪٪‬ٷع ؛‬
‫‪ge‬‬
‫ظؼزبٮي ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ي‪ ٩‬تٽؼثيٵ ثبٮ‪٫ٛ‬ف ‪ ،‬اٶؽژي ؼا اؾ خؽيبٴ گبؾ خػة ٲي‪٪‬ٷع تب آٴ ؼا ثٹ ‪٦‬عؼت ٶيؽټ ٲکبٶيکي‬
‫ٲسٽؼ يب گهتبټؼ تجعي٭ ‪٪‬ٷع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ظؼ ٲٽتٽؼ ٺبي ٺٽاپيٳبيي ‪ ،‬تٽؼثيٵ ٶٽ٘ ٲسٽؼي ‪ ،‬ٲٷسًؽاً ثٹ ضبْؽ ظثي خؽٲي خؽيبٴ ثبال تؽي ‪٪‬ٹ ‪٢‬ؽاٺٱ ٲي‬
‫قبؾظ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ‪ .‬تٽؼثيٵ ٶٽ٘ ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي ٶيؿ ٲي تٽاٶع اقت‪٣‬بظٸ نٽظ ‪ ،‬اٲب ظؼ ز‪٧‬ي‪٧‬ت ي‪ ٩‬گؿيٷٹ ي‬
‫‪.ir‬‬
‫ٲ‪٣‬يع ‪ ،‬ټ ‪٪‬بؼثؽظي ٶيكت‪ْ .‬ؽازي تٽؼثيٵ خؽيبٴ ٲسٽؼي ‪ ،‬ٲي تٽاٶع ت‪ ٩‬ٲؽزٯٹ يب چٷع ٲؽزٯٹ ثبنع‪ .‬ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ‬
‫ي تٽؼثيٵ ‪ ،‬نبٲ٭ ظټ ‪ٚ‬ٷًؽ ‪ٚ‬ٳعٸ اقت ‪٪ ،‬ٹ ‪ٚ‬جبؼتٷع اؾ‪:‬‬

‫اٮ‪ )١‬ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ اي اؾ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ قب‪٪‬ٵ ثٹ ظٶجب‪ ٬‬آٴ‬

‫ة) ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ اي اؾ پؽٸ ٺبي چؽضبٴ‪( .‬ظؼ ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ايٵ تؽتيت زبٮت ‪٫ٚ‬ف ظاؼظ‪ ،‬ؼ‪ .‬ج‪ً٢ .‬٭ ‪.)4‬‬

‫اقتبتٽؼ ثٹ يٽؼت ي‪ ٩‬ؼيٷگ اؾ پؽٸ ٺبي ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي قب‪٪‬ٵ ظؼ ظؼټٴ ٲس‪ٗ٣‬ٹ ي تٽؼثيٵ ته‪٫‬ي٭ نعٸ اقت‪ .‬ايٵ‬
‫پؽٸ ٺب اؾ ٲ‪ ٙٓ٧‬آيؽټظيٷبٲي‪ ٩‬ٺكتٷع ‪ ،‬ټ ٮجٹ ٺبي ‪٢‬ٽ‪٦‬بٶي آٴ ٺب ثب خؽيبٶي ‪٪‬ٹ اؾ ثطم ازتؽا‪ ٤‬ٲي آيع ‪ ،‬ظؼ تٳبـ‬
‫ٲي ثبنع‪ .‬گبؾ زؽاؼت ظيعٸ ټ ظا‪ ، ٜ‬ظؼ ٲكيؽ ثبؼي‪ ٩‬ثيٵ پؽٸ ٺبي ٺٳدٽاؼ ‪ ،‬نتبة ثباليي ٲي گيؽظ‪ .‬ثٹ ضبْؽ ايٵ‬

‫‪751‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تأثيؽ ظٺبٶٹ ‪ ،‬پؽٸ ٺبي قب‪٪‬ٵ ؼا پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ‪ 1‬ٲي ٶبٲٷع ‪ ،‬ټ آؼايم ټ چيعٲبٴ ‪٪‬بٲ٭ آٴ ٺب ظٺبٶٹ‬
‫تٽؼثيٵ‪ 2‬ؼا ته‪٫‬ي٭ ٲي ظٺع‪ .‬چؽش گؽظٶعٸ ‪٪ ،‬ٹ ظٺبٶٹ تٽؼثيٵ ؼا ظؼ خؽيبٴ پبييٵ ظٶجب‪ ٬‬ٲي ‪٪‬ٷع ‪ ،‬تٽؼثيٵ ز‪٧‬ي‪٧‬ي‬
‫ٲي ثبنع (ن‪٫‬٭ ‪.)6-1‬‬

‫ٲس‪ٗ٣‬ٹ تٽؼثيٵ‬
‫‪w‬‬
‫ظٺبٶٹ ي ٲس‪ٗ٣‬ٹ ي ٲؽزٯٹ ي اټ‪٬‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫‪٦‬بة ‪٧ٚ‬ت تٽؼثيٵ‬


‫‪ar‬‬
‫ؼټتٽؼ‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-1‬ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ي ي‪ ٩‬تٽؼثيٵ پيهؽ‪٢‬تٹ ټ پؽ‪٪‬بؼثؽظ (ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)J79 ٩‬‬


‫‪.ir‬‬
‫‪ٚ‬بٲ٭ ٺبيي ‪٪‬ٹ ت‪ٛ‬عاظ ٲؽزٯٹ ٺبي تٽؼثيٵ ؼا تست تأثيؽ ‪٦‬ؽاؼ ٲي ظٺٷع‪:‬‬

‫‪ -‬ت‪ٛ‬عاظ اقپٽ‪ ٬‬ٺبي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‬


‫‪ -‬ٲ‪٧‬عاؼ اٶؽژيي ‪٪‬ٹ ثبيع اؾ گبؾ ظا‪ ٜ‬اقتطؽاج نٽظ‬
‫‪ -‬قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي (‪)rpm‬‬
‫‪ -‬ثؿؼگ تؽيٵ ‪ٓ٦‬ؽ ٲٳ‪٫‬ٵ تٽؼثيٵ‬

‫ٶكجت ٺبي تؽاکٱ ثبال ‪٪ ،‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ظؼ ٲٽتٽؼ ٺبي ٲعؼٴ ٲي ثبنع ‪ ،‬ثٹ تٽؼثيٵ ٺبي چٷع ٲؽزٯٹ اي ٶيبؾ ظاؼٶع‪.‬‬

‫‪Nozzle guide vanes 1‬‬


‫‪Turbine nozzle 2‬‬

‫‪751‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ايٵ پؽقم ‪ ،‬پؽقيعٸ نٽظ ‪٪ ،‬ٹ چگٽٶٹ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬گبؾ ظؼ ي‪ ٩‬تٽؼثيٵ ٲٷجكّ ‪ ،‬ټ ظؼ ي‪٩‬‬
‫‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪ ،‬ٲتؽا‪٪‬ٱ ٲي نٽظ‪ .‬پبقص ايٵ پؽقم ‪ ،‬ظؼ ْؽازي پؽٸ ٺب ٶٻ‪٣‬تٹ اقت‪ .‬ظؼ ‪ً٢‬ٯي ‪٪‬ٹ ؼاخ‪ ٙ‬ثٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٺب‬
‫‪ ،‬ثٽظ ‪ ،‬ٲهبٺعٸ ‪٪‬ؽظيٱ ‪٪‬ٹ ثيٵ پؽٸ ٺبي ٺٳدٽاؼ ‪ ،‬قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬خؽيبٴ ْٽؼي ْؽازي نعٸ ‪٪ ،‬ٹ ظؼ ؼاقتبي خؽيبٴ‬
‫پبييٵ ‪ ،‬ا‪٢‬ؿايم يبثع ؛ ايٵ ؼټي‪٫‬ؽظ ؼا ظي‪٣‬يٽؾؼ ٲي ٶبٲٷع‪ .‬تأثيؽ ي‪ ٩‬ظي‪٣‬يٽؾؼ ‪ ،‬کبٺم قؽ‪ٚ‬ت خؽيبٴ ‪ ،‬ټ تجعي٭‬
‫اٶؽژي خٷجهي آٴ ثٹ اٶؽژي ‪٢‬هبؼ ‪ ،‬ٲي ثبنع‪.‬‬

‫نؽايّ ظؼ ي‪ ٩‬تٽؼثيٵ ‪ٚ ،‬کف کٳپؽقٽؼ اقت‪ .‬اؾآٴ خبيي ‪٪‬ٹ قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬ثيٵ پؽٸ ٺبي ٺٳدٽاؼ ‪ ،‬ظؼ‬
‫‪w‬‬
‫ؼاقتبي خؽيبٴ پبييٵ ‪ ،‬کٱ ٲي ثبنع ‪ ،‬تأثيؽ ظٺبٶٹ ثٹ ټخٽظ ٲي آيع ‪٪ ،‬ٹ ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽظ خؽيبٴ نتبة پيعا ‪٪‬ٷع ‪ ،‬ټ‬
‫ثؽاي ‪٪‬بؼ ‪ ،‬آٲبظٸ نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثب ٲٷجكّ نعٴ گبؾ ‪٢ ،‬هبؼ ټ ظٲبي آٴ ‪٪‬بٺم ٲي يبثٷع ‪ ،‬ظؼزبٮي ‪٪‬ٹ نتبة ثٹ قؽ‪ٚ‬ت ا‪٢‬ؿايم پيعا ٲي ‪٪‬ٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي تٽؼثيٵ ثؽاقبـ ٲيؿاٴ اٶؽژي تجعي٭ نعٸ ظؼ ثطم ٺبي اقتبتٽؼ ټ ؼټتٽؼ ‪ ،‬ظقتٹ ثٷعي ٲي نٽظ‪.‬‬
‫ثعيٵيٽؼت ثيٵ گؿيٷٹ ٺبي ؾيؽ ت‪٣‬بټت ټخٽظ ظاؼظ‪:‬‬
‫‪.c‬‬

‫‪ -‬تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ‪ -‬ثبثت‬


‫‪ar‬‬
‫‪ -‬تٽؼثيٵ َؽثٹ اي‬
‫‪ -‬ټ تؽ‪٪‬يجي اؾ ٺؽ ظټ ٲٽؼظ ثبال‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ٲٽتٽؼ ٺبي ٺٽاپيٳبيي اؾ ٶٽ٘ تؽ‪٪‬يجي تٽؼثيٵ ثؽضٽؼظاؼ اقت‪ .‬پيم اؾ ثؽؼقي ايٵ گؿيٷٹ ٺب ‪ ،‬اخبؾٸ ثعٺيع‬
‫اثتعا ‪٪‬بؼايي پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ؼا ٲٽؼظ تٽخٹ ‪٦‬ؽاؼ ظٺيٱ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫دْاَّ تٕرتيٍ‬ ‫‪1.6.6‬‬

‫ثٹ ٲٷٗٽؼ اٶدبٰ ‪٪‬بؼ ‪ ،‬گبؾ ظا‪٪ ٜ‬ٹ اؾ ثطم قٽضت ضبؼج ٲي نٽظ ‪ ،‬ثبيع ثٹ ْٽؼ ٲٷبقت پؽظاؾل نٽظ‪ .‬ايٵ‬
‫‪.ir‬‬
‫ټٖي‪٣‬ٹ ي پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ٲي ثبنع ؛ ‪٪‬ٹ ظټ ‪٪‬بؼايي ايٽٮي ظاؼٶع‪ .‬اټ‪ ٬‬ايٵ ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ثبيع ثطهي اؾ اٶؽژي‬
‫گبؾ ظا‪ ٜ‬ؼا ثٹ اٶؽژي خٷجهي تجعي٭ ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬تب ٲٽ‪ٛ٦‬ي ‪٪‬ٹ ثٹ پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ٲي ؼقع ‪ ،‬ثٹ اٶعاؾٸ ي ‪٪‬ب‪٢‬ي قؽ‪ٚ‬ت‬
‫ظانتٹ ثبنع‪ .‬ظټٰ ايٵ ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ثبيع ٲكيؽ خؽيبٴ گبؾ ؼا ت‪ٟ‬ييؽ ظٺٷع ؛ ْٽؼي ‪٪‬ٹ ٶيؽټ ٺبي‬
‫خبٶجي ايدبظ نعٸ تٽقّ پؽٸ ٺبي گؽظٶعٸ ‪ ،‬ثؽاي تٽٮيع تٽاٴ ٲسٽؼ ‪ ،‬ثٹ ثيهيٷٹ ثؽقٷع‪.‬‬

‫ايٵ ا‪٢‬ؿايم قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬اؾ ْؽي‪ ٥‬تٷگ نعگي ٲكيؽ ثيٵ پؽٸ ٺبي ٺٳدٽاؼ (اثؽ ظٺبٶٹ) اٶدبٰ ٲي نٽظ‪ .‬ثب ا‪٢‬ؿايم‬
‫قؽ‪ٚ‬ت ‪٢ ،‬هبؼ ټ ظٲبي اقتبتيکي ‪٪ ،‬بٺم ٲي يبثع‪ .‬ظؼخٹ ي ايٵ تجعي٭ اٶؽژي ثٹ ٶكجت ټؼټظي ظٺبٶٹ ‪ ،‬ثٹ ٲكبزت‬
‫ضؽټخي ‪ ،‬ټاثكتٹ اقت‪ .‬ايٵ ٶكجت ‪ ،‬ي‪٫‬ي اؾ ټيژگي ٺبي ٲكت‪٧‬يٱ ٶٽ٘ پؽٸ ٺبي اقت‪٣‬بظٸ نعٸ ظؼ تٽؼثيٵ ٲي ثبنع‪.‬‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼٲٽتٽؼ ٺبي خت پيهؽ‪٢‬تٹ ‪ ،‬پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ‪ْ ،‬ٽؼي ْؽازي نعٸاٶع ‪٪ ،‬ٹ ظؼ ضؽټخي ظٺبٶٹ ‪،‬‬
‫‪٢‬هبؼ ثسؽاٶي ‪ ،‬ثٹ ظقت آيع ‪ ،‬ي‪ٛ‬ٷي ٶكجت ٲكبزت ټؼټظي ثٹ ضؽټخي ‪ْ ،‬ٽؼي اٶتطبة نٽظ ‪٪‬ٹ ظؼ ضؽټخي‬
‫ظٺبٶٹ ‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت يٽت گبؾ ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ کٷع‪.‬‬

‫اؾآٴ خبيي ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ٺيچ ‪٪‬بؼي تٽقّ گبؾ ظا‪ ٜ‬ظؼ ثطم پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ يٽؼت ٶٳي گيؽظ (ؾيؽا ‪،‬‬
‫ايٵ پؽٸ ٺب قب‪٪‬ٵ ٺكتٷع) ‪ ،‬اٶؽژي ‪٪‬ٯي گبؾ ثبثت ٲي ٲبٶع ؛ اٮجتٹ اگؽ اؾ اتال‪ ٠‬ٺبي خؽيبٴ يؽ‪ ٠‬ٶٗؽ نٽظ‪ .‬تٷٻب ‪،‬‬
‫ثطهي اؾ اٶؽژي ‪ ،‬اؾ پتبٶكي٭ ثٹ خٷجهي تجعي٭ ٲيگؽظظ ؛ ثعيٵ يٽؼت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬اٶؽژي ‪٢‬هبؼ ټ گؽٲب ثٹ اٶؽژي قؽ‪ٚ‬ت‬
‫‪w‬‬
‫گبؾ تجعي٭ ٲي نٽظ‪.‬‬

‫آٴ چٹ ظؼ ْؽازي پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ظاؼاي اٺٳيت ٲي ثبنع ‪ ،‬اٶتطبة ثب ظ‪٦‬ت قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬ټؼټظي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ٲي ثبنع‪ .‬اگؽ ايٵ ٲكبزت ‪ ،‬ثيم اؾ زع ‪٪‬ٽچ‪ ٩‬ثبنع ‪ ،‬ثٹ قجت ا‪٢‬ؿايم ‪٢‬هبؼ ‪٧ٚ‬جي ظؼ ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ٶيؽټي پكبي آيؽټظيٷبٲي‪ ٩‬ا‪٢‬ؿايم ٲي يبثع‪ .‬ايٵ ٲٷدؽ ٲي نٽظ کٹ زعټظ ‪ٛ٢‬بٮيت ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ثٹ زعټظ ٶٽقبٴ‬
‫(اؼت‪ٛ‬بل) ‪ ،‬ٶؿظي‪ ٩‬تؽ نٽظ ‪٪ ،‬ٹ ٲي تٽاٶع ظؼ ْٽ‪ ٬‬ا‪٢‬ؿايم قؽ‪ٚ‬ت ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ثب‪ٚ‬ث اضتالالت ټ ٲه‪٫‬التي نٽظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ثبٮ‪٫ٛ‬ف‪ ،‬اگؽ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ‪ ،‬ظاؼاي قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬ثؿؼگي ظؼ ټؼټظي ثبنٷع ‪ ،‬ټيژگي ٺبي ا‪٢‬ؿايم‬
‫قؽ‪ٚ‬ت ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ثٻجٽظ ٲي يبثٷع‪ .‬اٲب ٲًؽ‪ ٠‬قٽضت ټيژٸ ي ثبالتؽي ‪ ،‬ثؽ ٲٽتٽؼ تسٳي٭ ٲي گؽظظ‪ .‬تًٳيٱ ٶٻبيي‬
‫‪ar‬‬
‫قبؾل ايٵ ٲ‪ٛ‬يبؼ ٺب ټ َٽاثّ ٲي ثبنع‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫تٕرتيٍ فطار ‪ -‬ثاتت‬ ‫‪1.6.6‬‬

‫ي‪٫‬ي اؾ ټيژگي ٺبي تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبثت يب تٽؼثيٵ َؽثٹ اي ‪ ،‬ټ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ظؼ‬
‫‪ek‬‬
‫آٴ‪ ،‬ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬اٶجكبِ گبؾ تٷٻب ظؼ ثطم پؽٸ ي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ٲؽزٯٹ ‪ ،‬يٽؼت ٲي گيؽظ ؛ ؾيؽا ايٷدب ٲي‬
‫ثبنع ‪٪‬ٹ اٶؽژي پتبٶكي٭ گبؾ ثٹ اٶؽژي خٷجهي ‪ ،‬تجعي٭ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ټ‪٦‬تي گبؾ ثب قؽ‪ٚ‬ت ثباليي اؾ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ‪ ،‬ضبؼج ٲي نٽظ ‪ ،‬ثب پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ثؽضٽؼظ ٲي‬
‫‪٪‬ٷع‪ .‬چؽضم چؽش ‪٪‬ٹ ٶتيدٹ ي ايٵ اٲؽ ٲي ثبنع ‪ ،‬تٽقّ تجبظ‪ ٬‬ٶيؽټي زؽ‪٪‬ت آٶي ‪ ،‬اؾ ت‪ٟ‬ييؽ خٻت ٲكيؽ خؽيبٴ‬
‫گبؾ ‪ ،‬تٽقّ پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ظؼ ‪٢‬هبؼ ثبثت اٶدبٰ ٲي گؽظظ‪ .‬ثبثت ٶگٹ ظانتٵ قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬ٲكيؽ خؽيبٴ ‪ ،‬ثيٵ پؽٸ‬
‫ٺبي ٺٳدٽاؼ ؼټتٽؼ ‪ ،‬تُٳيٵ ٲي ‪٪‬ٷع ‪٪ ،‬ٹ ‪٢‬هبؼ ثبثت ټ پبيعاؼ ٲي ٲبٶع‪.‬‬

‫تٽؼثيٵ َؽثٹ اي اقبقبً ٲبٶٷع چؽش آة ‪ ،‬ٲهٻٽؼ ټ ٲ‪ٛ‬ؽټ‪ ٠‬اقت‪٦ .‬ب‪ٚ‬عٸي ‪ٛ٢‬بٮيت آٴ ‪ ،‬ثب اقت‪٣‬بظٸ اؾ ي‪٩‬‬
‫آثهبؼ تٽؼثيٵ ‪٪‬ٹ اؾ ثبؾ‪٪‬ؽظٴ ‪٢‬ؽَي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ؼټي ي‪ ٩‬ي‪٣‬سٹ ته‪٫‬ي٭ نعٸ ‪ ،‬تٽَير ظاظٸ ٲي نٽظ‪.‬‬

‫خؽيبٴ گبؾ ثب قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ C0 ٥‬ټاؼظ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ٲي نٽظ ‪ ،‬ټ ثب قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ C1 ٥‬ثكيبؼ ثبال‬
‫تؽي ضبؼج ٲي گؽظظ ؛ ټ ٲكيؽي ظاؼظ ‪٪‬ٹ تٽقّ ٺٷعقٹ ي پؽٸ ٺب ا‪ٚ‬ٳب‪ ٬‬ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-0a‬ثٹ ‪ٚ‬ٯت‬

‫‪767‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫چؽضم چؽش ثب قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ثبثت ‪ ، u1‬ٺؽ پؽٸ ي چؽضبٴ ايٵ ْٽؼ گبؾ ؼا ‪ ،‬ٲي ثيٷع ‪٪‬ٹ اؾ ٲكيؽي ٲطتٯ‪ ١‬ټ‬
‫ثب قؽ‪ٚ‬ت (ٶكجي) ٲت‪٣‬بټت ‪ w1‬ظؼزب‪ ٬‬ٶؿظي‪ ٩‬نعٴ ‪ ،‬ٲي ثبنع‪.‬‬

‫تٳبٰ قٹ ثؽظاؼ قؽ‪ٚ‬ت (‪ u ،c‬ټ ‪ )w‬ٲي تٽاٶٷع تؽ‪٪‬يت نٽٶع تب ي‪ ٩‬قؽ‪ٚ‬ت ثؽايٷع ‪ ،‬ظؼ ټؼټظي چؽش ؼټتٽؼ‬
‫ته‪٫‬ي٭ ظٺٷع‪ .‬ثب ‪ٚ‬جٽؼ گبؾ اؾ ٲكيؽ خؽيبٴ ؼټتٽؼ ‪ ،‬ٲكيؽل ت‪ٟ‬ييؽ ٲي يبثع ‪ ،‬اٲب ٲ‪٧‬عاؼ قؽ‪ٚ‬ت ٶكجي ‪ ،‬ثبثت ثب‪٦‬ي‬
‫ٲيٲبٶع (‪ .)w2 = w1‬اؾ آٴ خبيي‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪ u2‬ظؼ ضؽټخي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ثٹ ضبْؽ ٺٷعقٹي چؽش ‪ ،‬ثؽاثؽ ثب‬
‫قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ظؼ ټؼټظي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ٲي ثبنع (‪ ، )u1 = u2‬قؽ‪ٚ‬ت ثؽايٷع ظؼ ضؽټخي چؽش ؼټتٽؼ ‪٪‬بٲالً ٲ‪٧‬ؽؼ‬
‫‪w‬‬
‫ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫) ‪٪‬ٱ تؽ اؾ ټؼټظي چؽش ؼټتٽؼ‬ ‫ثٹ ضبْؽ ظانتٹ ثبنيع ‪٪‬ٹ قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪( C2 ٥‬ټ ثعيٵ تؽتيت اٶؽژي خٷجم‬
‫ٲي ثبنع ؛ ‪٪‬ٹ ايٵ ثٹ قجت ‪٪‬بؼ اٶت‪٧‬ب‪ ٬‬يب‪٢‬تٹ اؾ گبؾ ثٹ پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ٲي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ټيژگي تٽؼثيٵ َؽثٹ اي تٽقّ ټيژگي ٺبي گبؾ آٴ ظؼ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي تٽؼثيٷي ٲهطى ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭‬
‫‪.c‬‬
‫‪ ، 6-0a‬قٳت چپ)‪ .‬ظؼٶتيدٹ ي اٶجكبِ گبؾ ظؼ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ‪٢ ،‬هبؼ ټ ظٲب ‪٪‬بٺم پيعا ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪،‬‬
‫ظؼزبٮي ‪٪‬ٹ نتبة ا‪٢‬ؿايم ٲي يبثع‪ .‬ا‪٢‬ت ظؼ قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ c ٥‬ظؼ ثطم ؼټتٽؼ ٲؽزٯٹ ‪ ،‬ٲكت‪٧‬يٳبً اؾ اٶؽژي ٲٷت‪٧‬٭‬
‫‪ar‬‬
‫نعٸ اؾ گبؾ ثٹ پؽٸ ٺب ٶبني ٲي نٽظ‪ .‬ظؼزبٮي ‪٪‬ٹ ‪٢‬هبؼ اقتبتيکي ‪ ،‬ثبثت ثب‪٦‬ي ٲي ٲبٶع ‪ ،‬ظٲب ثٹ ضبْؽ ايٓ‪٫‬ب‪٨‬‬
‫ثبال ٲيؼټظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫تٕرتيٍ ٔاكُطي‬ ‫‪1.6.6‬‬

‫ټيژگي تٽؼثيٵ ټا‪٪‬ٷهي ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬اٶجكبِ گبؾ ؼا ٶٹ تٷٻب ظؼ ثطم پؽٸ ي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ يٽؼت ٲي‬
‫‪ek‬‬
‫گيؽظ ‪ ،‬ثٯ‪٫‬ٹ تٽقّ پؽٸ ٺبي چؽضبٴ چؽش ؼټتٽؼ ‪ ،‬ٶيؿ اٶدبٰ ٲي نٽظ‪ .‬گبؾ ظا‪ ٜ‬ٲٽ‪ٚ ٙ٦‬جٽؼ اؾ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ‬
‫ظٺبٶٹ ‪ ،‬نتبة ٲي يبثع ‪ ،‬ظؼزبٮي ‪٪‬ٹ ‪ ،‬ظٲب ټ ‪٢‬هبؼ آٴ ‪٪‬بٺم ٲي يبثع ؛ ‪٪‬ٹ ايٵ ثكيبؼ نجيٹ ثٹ تٽؼثيٵ َؽثٹ ي اقت‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ ،‬اٲب ظؼخٹ ي پبييٵ تؽي ظاؼظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-0b‬اؾآٴ خبيي ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ٶيؿ ظاؼاي قٓر ٲ‪ ٙٓ٧‬کٱ ٲي ثبنٷع‬
‫‪ ،‬ظؼ ثيٵ پؽٸ ٺبي ٺٳدٽاؼ ٲي ثبنع ‪ ،‬اثؽ ظٺبٶٹ ٲٽخٽظ ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽظ ‪ ،‬خؽيبٴ ثيم تؽ نتبة ثگيؽظ‪ .‬ي‪ ٩‬ٶيؽټي‬
‫آيؽټظيٷبٲي‪٫‬ي ‪ ،‬نجيٹ ثٹ ٶيؽټي ثؽا (ٮي‪٣‬ت) ي‪ ٩‬ثب‪ ، ٬‬ؼټي پؽٸ ي ؼټتٽؼ تٽٮيع ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ چؽش ؼا ثٹ چؽضم‬
‫ظؼٲي آټؼظ‪.‬‬

‫اٲب ايٵ تٷٻب ٲٷج‪٦ ٙ‬عؼتي ٶيكت ‪٪ ،‬ٹ ي‪ ٩‬تٽؼثيٵ ټا‪٪‬ٷهي ؼا ثٹ گؽظل ظؼٲي آټؼظ‪ .‬ٲ‪٧‬عاؼ ٲ‪ٛ‬يٷي ٶيؽټي‬
‫زؽ‪٪‬ت آٶي ټخٽظ ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ ٲٽ‪ ٙ٦‬ايبثت گبؾ ظا‪ ٜ‬ثب پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ‪ ،‬تٽٮيع ٲي نٽظ‪ .‬ي‪٫‬ي اؾ ٲؿايبي تٽؼثيٵ‬
‫ټا‪٪‬ٷهي ‪ ،‬ؼاٶعٲبٴ ثٻتؽ ٶكجت ثٹ تٽؼثيٵ َؽثٹ اي ٲي ثبنع ‪ ،‬ظؼ زبٮي کٹ تٽؼثيٵ َؽثٹ اي ٶيؽټي ضؽټخي ثبال‬
‫تؽي ؼا ‪٢‬ؽاٺٱ ٲي قبؾظ ‪٪ ،‬ٹ ضٽظ اخبؾٸ ٲي ظٺع ‪ ،‬ت‪ٛ‬عاظ ٲؽاز٭ ‪٪‬بٺم يبثع‪.‬‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪C0‬‬

‫سطخ يمطع رٔ تّ‬


‫استاتٕر (دْاَّ تٕرتيٍ)‬ ‫كاْص است ‪ ،‬جرياٌ‬
‫ضتاب پيذا ييكُذ؛‬
‫‪C1>C2‬‬

‫ترايُذ سرعت‬
‫ٔرٔدي‬

‫سطخ يمطع‬
‫رٔتٕر‬ ‫ثاتت ييياَذ ‪،‬‬
‫‪w1=w2‬‬
‫چرخص‬

‫ظٲبي اقتبتيکي ‪t‬‬


‫‪w‬‬
‫ترايُذ سرعت‬
‫‪٢‬هبؼ اقتبتيکي ‪p‬‬
‫خرٔجي‬
‫نتبة ٲٓٯ‪c ٥‬‬
‫‪w‬‬

‫استاتٕر‬
‫کاْص سطخ يمطع‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫سطخ يمطع كاْص پيذا‬
‫رٔتٕر‬ ‫يي ياتذ ‪W2>W1 ،‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ن‪٫‬٭‪ 6-0‬ٲؽزٯٹ ي تٽؼثيٵ‬


‫‪ek‬‬
‫‪ )a‬تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ‪-‬ثبثت‬
‫‪ )b‬تٽؼثيٵ ټا‪٪‬ٷهي‬

‫ؼاٶعٲبٴ تٽؼثيٵ ‪ ηt‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ثٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ٶكجت ٶيؽټي ز‪٧‬ي‪٧‬ي تٽؼثيٵ ‪ HT‬ت‪ٛ‬ؽي‪ ١‬ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ ٲؽثٽِ اقت ثٹ‬
‫‪.ir‬‬

‫ثيهيٷٹ ٶيؽټي ٲٳ‪٫‬ٵ (اؾ ٮسبٔ تئٽؼي) ‪ ،‬ثعټٴ ا‪٢‬ت ٺب‪:‬‬

‫تٽاٴ ټيژٸ ي ټا‪ٛ٦‬ي تٽؼثيٵ‬


‫ؼاٶعٲبٴ تٽؼثيٵ‬
‫تٽاٴ ټيژٸ ي ايعٸ آ‪ ٬‬تٽؼثيٵ‬

‫ٶ‪٫‬تٹ‪ ، T :‬ٶٳبظ تٽؼثيٵ ‪ ،‬ټ ‪ ، is‬ٶٳبظ آيؿټٶتؽټپيک (ثعټٴ ا‪٢‬ت) ‪ ،‬ٲي ثبنع‪.‬‬

‫ٲ‪٧‬بظيؽ ؼاٶعٲبٴ تٽؼثيٵ ثيٵ ‪ 5.78‬ټ ‪ 5.90‬ٲي ثبنع‪.‬‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ا‪٢‬ت ٺب ‪ ،‬ثٹ ظٮي٭ ت‪ٛ‬عاظي ‪ٚ‬بٲ٭ ‪ ،‬اؾ خٳٯٹ ت‪ٟ‬ييؽ ٲكيؽ خؽيبٴ ‪ ،‬ايٓ‪٫‬ب‪ ، ٨‬تؽاټل ټ ٶهت ثيٵ اخؿاء چؽضبٴ‬
‫ټ ‪ٞ‬يؽ چؽضبٴ ‪ ،‬ټ ٺٳچٷيٵ ٮ‪٧‬ي ‪٦‬كٳت ٶٽ‪ ٨‬ؼش ٲي ظٺٷع‪.‬‬

‫ثؽاي ؼقبٶعٴ ايعٸ ي ثؿؼگي ٶيؽټي تٽؼثيٵ ‪ ،‬اخبؾٸ ثعٺيع ‪ ،‬ٲثبٮي ؼا ظؼ ٶٗؽ ثگيؽيٱ‪ .‬ٲي تٽاٴ اؾ ثؽايٷع ٺبي‬
‫قؽ‪ٚ‬ت ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ‪ ،‬تٽاٴ ټيژٸ ي تٽؼثيٵ (ٶيؽټيي ‪٪‬ٹ ثٹ ټازع ظثي خؽٲي خؽيبٴ ‪ 1 kg/s‬اؼخب٘ ٲي نٽظ) ؼا ‪،‬‬
‫ثٹ ظقت آټؼظ‪ .‬ايٵ ‪٪‬بؼ تٽقّ ا‪ٚ‬ٳب‪ُ٦ ٬‬يٹي تٽؼثيٵ يٽٮؽ‪٪( 1‬ٹ ٲي تٽاٶع ثؽاي ي‪٪ ٩‬ٳپؽقٽؼ ٶيؿ اقت‪٣‬بظٸ نٽظ)‬
‫اٶدبٰ ٲي پػيؽظ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫تٽاٴ ټيژٸ ي تٽؼثيٵ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ u -‬قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي پؽٸ ي چؽضبٴ‬
‫‪ c1u -‬ټ ‪ c2u‬اخؿاء ٲسيٓي قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ ٥‬ظؼ ټؼټظي (‪ )1‬ټ ضؽټخي (‪ )0‬ؼټتٽؼ‬
‫‪.c‬‬

‫تٽاٴ ٲسٽؼي ‪٦‬بث٭ اقت‪٣‬بظٸ ي تٽؼثيٵ اؾْؽي‪ ، ٥‬زبي٭ َؽة تٽاٴ ټيژٸ ي تٽؼثيٵ ‪ ،‬ظؼ ظثي خؽٲي خؽيبٴ ثٹ‬
‫‪ar‬‬
‫ظقت ٲي آيع‪:‬‬
‫‪ge‬‬

‫يثال‪ :‬ؼاٶعٲبٴ ي‪ ٩‬ٲؽزٯٹ ي تٽؼثيٵ ‪ ،‬ثب ټيژگي ٺبي ؾيؽ ؼا ٲسبقجٹ ‪٪‬ٷيع‪:‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪ -‬قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪n = 12000 rpm‬‬
‫‪ -‬ن‪ٛ‬ب٘ ٲيبٶي ‪r1 = 0.5 m‬‬
‫‪ -‬خؿء ٲسيٓي ثب قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪ c1u = 430 m/s ٥‬ظؼ ټؼټظي چؽش گؽظٶعٸ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ -‬ضؽټج خؽيبٴ ظؼ ٲكيؽ ٲسٽؼي اؾ ؼټتٽؼ (ثعټٴ اخؿاء ٲسيٓي ‪ ،‬ثب قؽ‪ٚ‬ت ٲٓٯ‪)٥‬‬
‫‪ -‬ظثي خؽٲي خؽيبٴ ‪ṁ = 50 kg/s‬‬

‫ثب ‪٢‬ؽٌ ايٵ‪٪‬ٹ خؽيبٴ ثب ٲكيؽي ٲسٽؼي اؾ ؼټتٽؼ ضبؼج ٲي نٽظ (‪ ، )c2u= 0‬تٽاٴ ‪٦‬بث٭ اقت‪٣‬بظٸ ي ٲسٽؼ‬
‫تٽؼثيٵ ثب ؼاثٓٹي قبظٸي ؾيؽ ثٹ ظقت ٲي آيع‪:‬‬

‫‪ṁ‬‬

‫‪Euler 1‬‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي (‪ )U‬ٲسًٽ‪ ٬‬قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹاي (‪ )n‬ټ ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي ‪ ω = π n/30‬ٲي ثبنع‬

‫‪π‬‬
‫‪ω‬‬

‫قپف تٽاٴ ‪٦‬بث٭ اقت‪٣‬بظٸ ي ٲسٽؼ تٽؼثيٵ ‪ ، Nuse‬ٲي نٽظ‪:‬‬

‫‪Nuse = 50 × 628.3 × 430 kW = 13508 kW‬‬


‫‪w‬‬
‫ثؽاي ثٹ زكبة آټؼظٴ ث‪ٛ‬ع ‪:kW‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫اقت‪٣‬بظٸ اؾ ؼاثٓٹ ي ‪ ، 1 kW = 1.34 hp‬ثٹ ٲب ٲي ظٺع‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫طرادي پرِ ي تٕرتيٍ‬ ‫‪1.6.6‬‬

‫ي‪٫‬ي اؾ ‪ٚ‬بٲ٭ ٺبيي ‪٪‬ٹ ظؼ ْؽازي پؽٸ ي تٽؼثيٵ اٺٳيت ؾيبظي ظاؼظ ‪ ،‬تٽؾي‪ ٙ‬ثبؼ ظؼ ْٽ‪ ٬‬پؽٸ ٲي ثبنع‪ .‬ثٹ‬
‫‪ge‬‬
‫ْٽؼ ‪٪‬ٯي ‪ْ ،‬ؽازي پؽٸ ثب ٺع‪ ٠‬تٽٮيع ثؽظاؼ قؽ‪ٚ‬ت ظؼ ضؽټخي چؽش تٽؼثيٵ اٶدبٰ ٲي نٽظ ؛ قؽ‪ٚ‬تي ‪٪‬ٹ اؾ‬
‫ٮسبٔ اٶعاؾٸ ټ خٻت ‪ ،‬ثؽاثؽ قؽ‪ٚ‬تي ثبنع ‪٪‬ٹ ظؼ ٺؽخبي ظيگؽ پؽٸ ټخٽظ ظاؼظ‪ .‬چٷبٴ چٹ قؽ‪ٚ‬ت ‪ٞ ،‬يؽي‪٫‬ٷٽاضت‬
‫‪ek‬‬
‫ثبنع ‪ ،‬ٶتيدٹ ي آٴ ‪ ،‬تٽؾي‪ ٙ‬ي‪٫‬ٷٽاضت ‪٢‬هبؼ ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي ټ ٶيؿ ا‪٢‬ت ٺبي خبٶجي ‪٪‬ٹ ٲ‪ٛ‬ٯٽ‪ ٬‬اضتال‪ ٬‬ظؼ خؽيبٴ ٲي ثبنٷع ‪،‬‬
‫ضٽاٺع ثٽظ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ټاَر اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت ؾاټيٹ اي ‪ ،‬ظؼ ‪٦‬كٳت پبيٹ ي پؽٸ ‪٪ ،‬ٱ تؽ اؾ ٶٽ‪ ٨‬آٴ ٲي ثبنع‪ .‬اگؽ ‪٦‬ؽاؼ ثبنع‬
‫اٶجكبِ گبؾ تٷٻب ثٹ ثطم پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ تٽؼثيٵ ٲسعټظ نٽظ ‪ ،‬ټ ثب‪ٚ‬ث نٽظ چؽش تٽؼثيٵ ٲبٶٷع ي‪٩‬‬
‫تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ _ ثبثت يب تٽؼثيٵ َؽثٹ اي (‪٪‬ٹ ‪٦‬جالً آٴ ٺب ؼا نؽذ ظاظيٱ) ‪ٚ‬ٳ٭ ‪٪‬ٷع ‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت ٶكجي گبؾ ظؼ ‪٦‬كٳت‬
‫ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ ‪٪‬ٱ تؽ اؾ ‪٦‬كٳت پبيٹ ي آٴ ‪ ،‬ضٽاٺع ثٽظ‪ .‬ايٵ ٲٓٯت ؼا ٲي تٽاٴ ثٹ آقبٶي اؾ ْؽي‪ ٥‬ؼقٱ ثؽظاؼ ثؽايٷع‬
‫قؽ‪ٚ‬ت ‪ ،‬ثبؾثيٷي ٶٳٽظ‪٪ .‬بؼايي پؽٸ ظؼ ‪٦‬كٳت ٶٽ‪ ، ٨‬ثٹ ظٮي٭ تأثيؽ ت‪٧‬ٯي٭ يب‪٢‬تٹ ي ايبثت ظؼ آٴ ‪٦‬كٳت ‪ ،‬ثكيبؼ‬
‫پبييٵ ٲي ثبنع‪.‬‬

‫ثٹ ٺٳيٵ ظٮي٭ ‪ ،‬ټ ٶيؿ ثؽاي ضٽظ ظاؼي اؾ ايٵ ټيژگي ٺب ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً پؽٸ ٺبي تٽؼثيٵ ْٽؼي ْؽازي ٲي نٽٶع ‪٪‬ٹ‬
‫ظؼ ‪٦‬كٳت پبيٹ اؾ ٶٽ٘ ‪٢‬هبؼ _ ثبثت ثبنٷع ‪ ،‬ټ ٺؽچٹ اؾ ‪٦‬كٳت پبيٹ ثٹ قٳت ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ ٲي ؼټيٱ ‪ ،‬ثٹ تعؼيح ٲبٶٷع‬

‫‪765‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٶٽ٘ ټا‪٪‬ٷهي ظؼثيبيٷع (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-3‬ٲؿيت ظيگؽ ايٵگٽٶٹ ْؽازي ‪٢ ،‬هبؼ ثيم تؽ ظؼ ‪٦‬كٳت ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ اقت ‪٪ ،‬ٹ‬
‫ٶيؽټ ٺبي گؽيؿ اؾ ٲؽ‪٪‬ؿ ٶبني اؾ گؽظل ؼا ‪ ،‬ضٷثي ټ ثي اثؽ ٲي ‪٪‬ٷع ؛ ايٵ‪٪‬بؼ اؾْؽي‪ ٥‬ؼاٶعٴ خؽيبٴ ثٹ قٳت پبيٹ‬
‫ي پؽٸ يٽؼت ٲي گيؽظ‪.‬‬

‫اؾآٴ خبيي ‪٪‬ٹ ټيژگي ٺبي تٽؼثيٵ ثب چؽضم ‪ ،‬ت‪ٟ‬ييؽ ‪٦‬بث٭ تٽخٻي پيعا ٲي ‪٪‬ٷٷع ‪٪ ،‬بؼايي ثٻيٷٹ ي تٽؼثيٵ‬
‫ٲي تٽاٶع تٷٻب ظؼ ‪ ،‬يب ‪٪‬ٷبؼ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ‪ْ ،‬ؽازي ٶگٹ ظانتٹ نٽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫َٕک پرِ‬
‫‪w‬‬
‫فطار خرٔجي‬
‫‪w‬‬
‫فططار ٔرٔدي‬
‫طٕل پرِ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫پايّ‬
‫‪ge‬‬
‫فطار استاتيکي ‪p‬‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-3‬تٽؾي‪٢ ٙ‬هبؼ ظؼْٽ‪ ٬‬پؽٸ‬

‫تٽؼثيٵ ‪ْ ،‬ؽازي نعٸ تب ظؼ ثطم ضؽټخي خؽيبٶي ظؼ ؼاقتبي ٲسٽؼي ‪٢‬ؽاٺٱ ٶٳبيع‪ .‬اٲب ٺٳيهٹ اٶع‪٪‬ي‬
‫‪.ir‬‬
‫چؽضم ظؼ خؽيبٴ ټخٽظ ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ ثؽاي تٽٮيع ٶيؽټي ٲسٽؼي ‪ٞ‬يؽ‪٦‬بث٭ اقت‪٣‬بظٸ ‪ ،‬ټ ثب‪ٚ‬ث اتال‪ ٠‬ٶيؿ ٲي نٽظ‪.‬‬
‫ٲ‪٧‬بثٯٹ ثب ايٵ چؽضم ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تٽقّ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظؼ پهت تٽؼثيٵ ‪٪ ،‬ٹ ٲ‪٧‬بټٲت ٺٽا ظؼآٴ ٺب ‪٪‬ٱ اقت ‪،‬‬
‫اٶدبٰ ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ پؽٸ ٺب ثٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ پبيٹ ٺبي ت‪٧‬ٽيت‪٪‬ٷٷعٸ ثؽاي يبتب‪٦‬بٴ ‪٧ٚ‬جي تٽؼثيٵ ٶيؿ ‪ٚ‬ٳ٭ ٲي‪٪‬ٷٷع‪.‬‬

‫يَٕتاژ تٕرتيٍ ‪ -‬تررسي يٕردي‬ ‫‪1.6‬‬

‫ظؼ ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ تٽؼثٽخت ‪ ،‬ؼټتٽؼ تٽؼثيٵ ي‪٫‬ي اؾ آٴ اخؿاء ٲٽتٽؼ اقت ‪٪ ،‬ٹ قٷگيٵ تؽيٵ ټٖي‪٣‬ٹ ؼا ثؽ ‪ٚ‬ٻعٸ‬
‫ظاؼظ‪ .‬ثبؼ ٺبي ثكيبؼ قٷگيٵ ‪ ،‬ٶٹ تٷٻب اؾ چؽضم ‪ ،‬ثٯ‪٫‬ٹ اؾ ‪ٛ٢‬بٮيت ظؼ ظٲب ٺبي ثبال ٶتيدٹ ٲي نٽظ‪ .‬آٴ چٹ ظؼ‬
‫پيهؽ‪٢‬ت ټ اؼت‪٧‬بي تٽؼثيٵ ظاؼاي ثيم تؽيٵ اٺٳيت ٲي ثبنع ‪ ،‬ت‪٧‬ٽيت ټ ثٻجٽظ ظټ ‪ٚ‬بٲ٭ ٲي ثبنع‪ :‬ي‪٫‬ي ‪ٚ‬ٷبيؽ‬
‫ثٹ‪٪‬بؼ ؼ‪٢‬تٹ ظؼ تٽؼثيٵ ‪ٚ ،‬ٷبيؽي ‪٪‬ٹ ‪٦‬بظؼ ثبنٷع ثبؼ ٺبي ٲ‪٫‬بٶي‪٫‬ي ټ گؽٲبيي ثباليي ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷٷع ؛ ټ ظيگؽي ‪٪‬ٹ‬

‫‪766‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٲتٳٱ ‪ٚ‬بٲ٭ اټٮي ٲي ثبنع ‪ ،‬ثٻجٽظ ټ اؼت‪٧‬بي ؼټل ٺبي ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعگي اقت‪ .‬اؾآٴ خبيي‪٪‬ٹ ‪ٚ‬ٷبيؽ تب ثيم تؽيٵ‬
‫ظؼخٹ ي تسٳ٭ نبٴ ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ټ ثٻؽٸ ثؽظاؼي ‪٦ ،‬ؽاؼ ٲيگيؽٶع ‪ ،‬پبؼاٲتؽ ٺبي ثكيبؼ ٲٻٱ ٲٽتٽؼ ٺٳچٽٴ ظٲبي‬
‫ؼاٸ ظضٽ‪ ٬‬تٽؼثيٵ (‪ )TIT‬ټ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ‪ ،‬ثبيع ثب ظ‪٦‬ت ټ اؾ ٶؿظي‪ ٩‬ثبؾثيٷي ټ ثؽؼقي نٽٶع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 15 6-4‬پبيٹ ت‪٧‬ٽيت ‪٪‬ٷٷعٸ ‪٪‬ٹ ٲ‪٧‬بټٲت ٺٽا ظؼ آٴ ٺب ‪٪‬ٱ نعٸ ټ ثؽاي ٲ‪٧‬بثٯٹ ټ ثؽْؽ‪٪ ٠‬ؽظٴ چؽضم اَب‪٢‬ي خؽيبٴ ‪،‬‬
‫ن‪٫‬٭ ظاظٸ نعٸ اقت‪)Rolls Royce Tyne( .‬‬

‫زب‪ ٬‬ظؼ ايٵ ‪٦‬كٳت ثب تسٯي٭ قبضتبؼ ٲٽتٽؼ ‪ J79‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪٪ ، ٩‬ٹ ؾٲبٶي ثؽاي تأٲيٵ ٶيؽټي ٺٽاپيٳب ٺبي‬
‫‪.ir‬‬
‫خٷگٷعٸ ي ‪ F-4‬ټ ‪ F-104‬ظؼ ظٺٹ ي نًت ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲيگؽ‪٢‬ت ‪ ،‬ٶگبٺي ثٹ ‪٢‬ٯؿ آالت تٽؼثيٵ‬
‫ٲياٶعاؾيٱ‪ .‬ضيٯي اؾ ټيژگي ٺبي ْؽازي ‪ J79‬ٺٷٽؾ ظؼ ثيم تؽ ٲٽتٽؼ ٺبي ٲعؼٴ اٲؽټؾي ‪ ،‬ٲهبٺعٸ ٲي نٽٶع‪.‬‬

‫ؼټتٽؼ ‪ J79‬نبٲ٭ ي‪٣‬سٹ ٺبي (ظيكک ٺبي) ؼټتٽؼ ‪ ،‬پؽٸ ٺب ټ ٲسٽؼٺبي اٶتٻبيي خٯٽ ټ ‪٧ٚ‬ت ‪٪ ،‬ٹ ثبؼٺبي‬
‫تٽؼثيٵ ؼا ٲٷت‪٧‬٭ ٲي‪٪‬ٷٷع (ن‪٫‬٭ ‪ ، )6-5‬ٲي ثبنع‪.‬‬

‫ٲسٽؼ ٲطؽټْي ْٽؼي ْؽازي نعٸ تب ‪ ،‬تٽقّ اٶتٻبي ؾثبٶٹ ظاؼ ضٽظ ‪٪‬ٹ ثب ٲسٽؼ ‪٧ٚ‬جي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ خ‪٣‬ت ٲي‬
‫نٽظ‪ ،‬ٶيؽټي ٲ‪٫‬بٶي‪٫‬ي ٲسٽؼ ؼا ثٹ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ٲٷت‪٧‬٭ ‪٪‬ٷع‪ .‬ي‪ ٩‬پيچ اتًبٮي ٲطًٽو اخؿاء ؼا ‪ ،‬ثٹ ي‪٫‬عيگؽ ‪٣٦‬٭‬
‫ٲي‪٪‬ٷع‪ .‬ٲسٽؼ ٲطؽټْي ظؼ اٶتٻبي ‪٧ٚ‬جي ضٽظ ‪ ،‬ي‪ ٩‬ثؽخكتگي ظاؼظ ‪٪ ،‬ٹ تٽقّ ت‪ٛ‬عاظي پيچ ثٹ اټٮيٵ ي‪٣‬سٹ ي‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تٽؼثيٵ ٶًت ٲيگؽظظ‪ .‬ٺؽ قٹ ي‪٣‬سٹ ي تٽؼثيٵ اؾ ْؽي‪٢ ٥‬بيٯٹ ظٺٷعٸ ٺب ‪٪ ،‬ٹ ظؼضعٲت اٶت‪٧‬ب‪ ٬‬ٶيؽټي ٲسٽؼ ٶيؿ‬
‫ٲي ثبنع ‪ ،‬ثٹ ي‪٫‬عيگؽ پيچ ٲي نٽٶع‪.‬‬

‫ي‪٣‬سٹ ٺبي تٽؼثيٵ ٲ‪ٛ‬ٳٽالً خعاؼٸ ٺبيي ثب َطبٲت ٲطؽټْي ظاؼٶع (َطبٲت آٴٺب ثب ا‪٢‬ؿايم ن‪ٛ‬ب٘ ‪٪‬بٺم‬
‫ٲي يبثع)‪ .‬ايٵ اٲؽ خٳ‪ ٙ‬نعٴ ٶيؽټ ٺبي گؽيؿ اؾ ٲؽ‪٪‬ؿ ‪٪ ،‬ٹ ٲٽ‪ ٙ٦‬چؽضم ظؼ قؽ‪ٚ‬ت ٺبي ثبال تٽٮيع ٲي نٽظ ؼا ثٹ‬
‫زعا‪٦‬٭ ٲيؼقبٶع‪.‬‬

‫ي‪٣‬سٹ ٺب ثٹ ْٽؼ ٲ‪ٛ‬ٳٽٮي ي‪ ٩‬قٽؼاش ظؼ ٲؽ‪٪‬ؿ ‪ ،‬ټ ي‪ ٩‬ٮجٹ ي ثيؽټٶي ‪ ،‬ظاؼٶع ‪٪‬ٹ پؽٸ ٺب ؼا ٶگٹ ٲيظاؼظ ؛ ظؼ‬
‫‪w‬‬
‫نيبؼ ٺبيي ‪٪‬ٹ ظؼ ٮجٹ ي ثيؽټٶي ت‪ٛ‬جيٹ نعٸ خبي ٲي گيؽٶع‪ .‬پؽٸ ٺب ثب گيؽٸ ٺبيي ‪٪ ،‬ٹ ثؽاي ٲ‪٧‬بثٯٹ ثب ٮؽؾل ټ‬
‫خٯٽگيؽي اؾ ٶهت ٺٽا ْؽازي نعٸاٶع ‪ ،‬ظؼ خبي ضٽظ ٶگٹ ظانتٹ ٲي نٽٶع‪ .‬ٲسٽؼ ثٯٷع پؽٸ ٺب ثؽاي خعا قبؾي‬
‫‪w‬‬
‫پبيٹ ي پؽٸ اؾ گبؾ ظا‪ ٜ‬ثٹ ‪٪‬بؼ ٲي ؼټظ‪ .‬ي‪ ٩‬ٲ‪٫‬بٶيؿٰ ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي قٓرثبال ‪٪ ،‬ٷتؽ‪ ٬‬ظٲب ثيٵ ي‪٣‬سٹ ٺب ؼا ٲيكؽ‬
‫‪w‬‬
‫ٲي قبؾظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫يذٕر کًپرسٕر‬ ‫يذٕر تٕرتيٍ‬
‫پرِ ْاي رٔتٕر‬

‫يذٕر اَتٓايي عمثي‬


‫‪ar‬‬
‫ديسک‬
‫پيچ اتصال‬
‫‪ge‬‬
‫نثّ ْاي زتاَّ دار‬

‫رزِٔ‬ ‫خار ْاي لفم کُُذِ‬


‫يذٕر تٕ خاني‬
‫‪ek‬‬
‫پيچ اتصال‬

‫ضکاف لفم کُُذِ‬ ‫جاسازي (انذاق)‬


‫دَذاَّ ْاي درگير تراي‬
‫‪.ir‬‬
‫اتسار آالت‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-5‬ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ ي ؼټتٽؼ تٽؼثيٵ (‪ J79‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬

‫ا‪٢‬ؿايم ظٲبي ‪ٛ٢‬بٮيت ثٹ ٲ‪٧‬بظيؽي ثبالتؽ اؾ ٶ‪ٓ٧‬ٹي غټة خٷف پؽٸ (‪٪ ،)1355 C‬ٹ ظؼ ٲٽتٽؼٺبي اٲؽټؾي‬
‫اٲؽي ‪ٚ‬بظي ٲسكٽة ٲي نٽظ‪ ،‬تٷٻب ث‪ٛ‬ع اؾ پيهؽ‪٢‬ت ظؼ ؼټلٺبي پيچيعٸ ټ قٓر ثبالي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي ٲيكؽ نع‪.‬‬
‫ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي ثيؽټٶي تٷٻب‪٪ ،‬ٹ تٽقّ پؽظٸي ٶبؾ‪٪‬ي اؾ ٺٽاي ضٷ‪ ٩‬اٶدبٰ ٲينع‪ ،‬ثبثت ‪٪‬ؽظ ‪٪‬ٹ ‪٪‬ب‪٢‬ي ټ ٲٷبقت‬
‫ٶيكت‪ .‬الؾٰ ثٽظ ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي ظيگؽي تٽقّ ي‪ ٩‬خؿء ظاضٯي تأٲيٵ نٽظ‪ .‬ؼټلٺبي ‪٪‬ٷتؽ‪ ٬‬ظٲب ثؽاي اخؿاء ‪ٞ‬يؽ‬
‫چؽضهي‪ ،‬ٺٳچٽٴ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ‪ ،‬ٶكجتب ٲكت‪٧‬يٱ ټ قؽؼاقت ثٽظ؛ ٲبٶٷع آٶچٹ ظؼ ٲٽتٽؼ ‪ CF6‬ژٶؽا‪٬‬‬
‫اٮ‪٫‬تؽي‪ ٩‬ثب ٶكجت ٶكجت کٷبؼ گػاؼي ثبال اٶدبٰ نع (ن‪٫‬٭ ‪.)6-7‬‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-6‬پيچ نعٴ ٲسٽؼ ٲطؽټْي تٽؼثيٵ ثب ي‪٣‬سٹي خٯٽيي‪ .‬ٺؽ ظټ پؽٸ ي‪ ٩‬ټازع ؼا ته‪٫‬ي٭ ٲيظٺٷع‪ .‬پؽٸ ٺب‪ ،‬ثٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ‬
‫تعثيؽي ظؼٲ‪٧‬بث٭ گؽٲب ‪ ،‬ظٶجبٮٹ ي ثٯٷعي ظاؼٶع (ٲٽتٽؼ ‪ CF6‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬
‫‪ge‬‬

‫ثٹ ٲٷٗٽؼ ٲسب‪ٗ٢‬ت اؾ پؽٸ ٺبي ٺعايت گؽ ظٺبٶٹ ٲؽزٯٹ ي اټ‪ ٬‬ظؼ ٲ‪٧‬بث٭ يعٲٹ ي زبي٭ اؾ ظٲب ٺبي ثكيبؼ‬
‫ثبال‪ ،‬پؽٸ ٺب ؼټ‪٪‬م ظاؼ ٲي نٽٶع ؛ تب ثعيٵتؽتيت ٲ‪٧‬بټٲت نبٴ ظؼ ثؽاثؽ ؾٶگ ؾظگي ټ ضٽؼظگي ٲٽاظ ‪ ،‬ا‪٢‬ؿايم‬
‫‪ek‬‬
‫يبثع‪ .‬ايٵ پؽٸ ٺب ثٹ يٽؼت ت‪ ٩‬ت‪ ٩‬ټ ‪٢‬ؽظي ‪٦‬بٮت گيؽي ټ قبضتٹ ٲي نٽٶع ‪ ،‬قپف ظټتبيي ثب يکعيگؽ ٲي‬
‫پيٽٶعٶع‪ .‬ايٵ ؼټل تُٳيٵ ٲي ‪٪‬ٷع ‪٪‬ٹ ٶهت خؽيبٴ ٺٽا ثٹ زعا‪٦‬٭ ٲي ؼقع‪ .‬ٺٳچٷيٵ ت‪ٛ‬ٽيٍ پؽٸ ٺب ظؼ ْٽ‪٬‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ؾٲبٴ ٶگٻعاؼي آقبٴ تؽ ٲي نٽظ ‪ ،‬ټ اؾآٴ خبيي‪٪‬ٹ ؾٲبٴ ٲٽؼظ ٶيبؾ ‪٪‬بٺم ٲي يبثع ‪ ،‬ٲ‪٧‬ؽټٴ ثٹ يؽ‪٢‬ٹ تؽ‬
‫ٲيگؽظظ‪.‬‬

‫پؽٸ ٺب تٽقّ ٺٽاي ضؽټخي ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ضٷ‪ ٩‬ٲينٽٶع ؛ ايٵ ٺٽا ظؼ ٲدٳٽ‪ٚ‬ٹ اي اؾ قٽؼاش ٺبي ٮجٹ ي‬
‫ثؽخكتٹ ټ قٽؼاش ٺبي کٷتؽ‪ ٬‬کٷٷعٸ ي خؽيبٴ ٺٽا‪٪ 1‬ٹ ظؼ‪٢‬بيٯٹ ي ‪٪‬ٳي اؾ ٮجٹ ي ثؽخكتٹي ٺؽ ْؽ‪ ، ٠‬ت‪ٛ‬جيٹ‬
‫نعٸاٶع خؽيبٴ ظاؼظ‪ .‬ٺٽايي ‪٪‬ٹ اؾ ايٵ قٽؼاش ٺب خؽيبٴ ظاؼظ ؼټي اٲتعاظ پؽٸ ٺب ‪ ،‬پؽظٸ ي ٶبؾ‪٪‬ي اؾ ٺٽاي‬
‫ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ ته‪٫‬ي٭ ٲي ظٺع‪ .‬پؽٸ اؾ ظاض٭ ثٹ ظټ قٽؼاش ‪ ،‬ت‪٧‬كيٱ ٲي نٽظ‪ .‬ٺٽاي ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعٸ اي ‪٪‬ٹ ظؼټٴ‬
‫قٽؼاش پهتي خؽيبٴ ظاؼظ اؾ نيبؼ ٺبي ٮجٹ ي ‪٧ٚ‬جي ضبؼج ٲي گؽظظ‪.‬‬

‫‪Gill holes 1‬‬

‫‪761‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫سرپٕش تعثيّ‬

‫پطت تعثيّ‬
‫سٕرار ْاي‬
‫خُک کُُذِ‬

‫جهٕي تعثيّ‬

‫يردهّ ي ‪ْٕ 61‬ا‬

‫دياغّ ي سٕرار ْا‬


‫‪w‬‬
‫سٕرار ْاي‬
‫کُترل کُُذِ ي‬
‫جرياٌ ْٕا‬
‫‪w‬‬

‫ضکاف ْاي اَتٓاي‬


‫‪w‬‬
‫تيغّ‬ ‫يردهّ ي ‪ْٕ 61‬ا‬
‫‪.c‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-7‬ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي ظٺبٶٹ ٺبي تٽؼثيٵ (ظٺبٶٹ ٲؽزٯٹ ي اټ‪ ٬‬تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبال ‪ CF6 ،‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪ )٩‬ظٺبٶٹ ٲؽزٯٹ ي‬
‫اټ‪ ٬‬تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبال تٽقّ ٺٽاي ضٷ‪ ٩‬ټ اؾ ْؽي‪ ٥‬اٶت‪٧‬ب‪ ٬‬گؽٲب ‪ ،‬ايبثت ټ ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعگي پؽظٸ ي ٶبؾ‪ ، ٨‬ضٷ‪ ٩‬ٲي نٽظ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫تعاؼ‪ ٨‬ظيعٴ ٺٽاي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ ثؽاي پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ‪ ،‬ثكيبؼ قطت تؽ اقت (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-8‬ظؼٲٽؼظ ٲٽتٽؼ‬
‫‪ CF6‬ژٶؽا‪٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪ ، ٩‬ٺٽاي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ اثتعا ظؼ ٲسٽؼ ٲطؽټْي خٯٽيي تٽؼثيٵ خؽيبٴ پيعا ٲي ‪٪‬ٷع ‪ ،‬تب پيم‬
‫‪ge‬‬
‫اؾ ‪ٚ‬جٽؼ ثيٵ ظٰ ‪٢‬بضتٹ اي ٺبي خ‪٣‬ت نعٸ ټ قپف ؼ‪٢‬تٵ ثٹ قٳت پؽٸ ٺب ظؼ ثيؽټٴ ‪ ،‬ظاض٭ ؼټتٽؼ ټ ٺؽ ظټ ي‪٣‬سٹ‬
‫ؼا ضٷ‪٪ ٩‬ٷع (ن‪٫‬٭ ‪.)6-9‬‬
‫‪ek‬‬

‫پٕضص درارتي پيٕستّ‬


‫‪.ir‬‬

‫خُک کُُذِ ي ْٕاي کًپرسٕر‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-8‬تأٲيٵ ٺٽاي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ ثؽاي پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ (ؼټتٽؼ تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبال ‪ CF6 ،‬ژٶؽا‪٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬

‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ي‪٫‬ي اؾ ٲه‪٫‬الت ٲؽثٽِ ثٹ ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعگي ثطم ٺبي ظٲب ثبالي ٲٽتٽؼ ‪ ،‬غؼات ؼيؿ ضب‪ ٨‬ٲٽخٽظ ظؼ گبؾ‬
‫ٲي ثبنع‪ .‬اگؽ ايٵ غؼات ‪ ،‬گػؼگبٸ ٺٽاي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ يب نيبؼ ضؽټخي ؼا ٲكعټظ ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ا‪٢‬ؿايم ظٲب ‪ ،‬ثيم اؾ زع‬
‫ٲٽَ‪ٛ‬ي ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ظؼ ‪ٚ‬ؽٌ چٷع ثبٶيٹ ٲٷدؽ ثٹ ظؼٲبٶعگي ټ اؾ‪٪‬بؼ ا‪٢‬تبظگي ‪٢‬بخ‪ٛ‬ٹ اٶگيؿ تٽؼثيٵ نٽظ‪ .‬ظؼ ٲٽتٽؼ‬
‫‪ ، CF6‬ٺٽاي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ ي پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ ‪ ،‬پيم اؾ ايٵ‪٪‬ٹ ټاؼظ ٲسٽؼ چؽضبٴ ثب ظٲب ثبالي تٽؼثيٵ نٽظ ‪ ،‬ظټ‬
‫ثبؼ گؽظل ‪ 185‬ظؼخٹ ٲي گيؽظ ‪ ،‬قپف ټاؼظ خعا‪٪‬ٷٷعٸ ي چؽضهي ٲي نٽظ‪ .‬ايٵ خعا‪٪‬ٷٷعٸ ي چؽضهي ‪ ،‬ٺٽاي‬
‫ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ ؼا ظؼ ٲكيؽ چؽضم ٲي چؽضبٶع ټ ايٵگٽٶٹ ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽظ غؼات آٮٽظٸ‪٪‬ٷٷعٸ ت‪٫٣‬ي‪ ٩‬نعٸ ټ ثٹ‬
‫ثيؽټٴ ٲٷت‪٧‬٭ نٽٶع‪ .‬پف اؾ آٴ ‪ ،‬ٺٽاي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعٸ اؾ ت‪ٛ‬عاظي ظؼيچٹ ثؽاي غؼات آٮٽظٸ‪٪‬ٷٷعٸ ‪ٚ‬جٽؼ ٲي‪٪‬ٷع‪ .‬ايٵ‬
‫‪w‬‬
‫ظؼيچٹ ٺب ثب اقت‪٣‬بظٸ اؾ ٶيؽټي گؽيؿ اؾ ٲؽ‪٪‬ؿ ٺؽگٽٶٹ غؼات ؼا ‪٦‬ج٭ اؾ ايٵ‪٪‬ٹ ثٹ پؽٸ ٺب ثؽقٷع ‪ ،‬خٳ‪ٙ‬آټؼي ټ ظ‪ٙ٢‬‬
‫ٲي‪٪‬ٷٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫خرٔجي ْٕا‬
‫‪.c‬‬

‫کالْک‬ ‫يمطع ‪B – B‬‬


‫‪ar‬‬
‫پهتفرو پرِ‬
‫‪ge‬‬

‫سالّ پرِ‬

‫سطٕح جفت ضَٕذِ‬


‫‪ek‬‬
‫دَذاَّ دو فاختّ اي‬
‫پرِ ي ْذايت کُُذِ‬ ‫سٕرار ْاي ٔرٔدي ْٕا‬
‫دَثانّ ي پرِ‬
‫‪.ir‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-9‬خؿئيبت ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعگي پؽٸ ي تٽؼثيٵ (ٲؽزٯٹ ي ظټٰ تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبال ‪ CF6 ،‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬

‫ثٹ‪٪‬بؼثؽظٴ ي‪ ٩‬خؽيبٴ گبؾ ‪٢‬هبؼ ثبال ټ خٯٽگيؽي اؾ اتال‪ ٠‬ظؼ ٲكيؽ گبؾ ‪ ،‬ٶيبؾٲٷع ثٻجٽظ ثطهي ثٹ ظؼؾگيؽ‬
‫ٺبي ٲطًٽو ثؽاي ثٹ زعا‪٦‬٭ ؼقبٶعٴ ٶهت خؽيبٴ ثيٵ ثطم ٺبي گؽظٶعٸ ټ ثبثت تٽؼثيٵ ٲي ثبنع‪ .‬اٶجكبِ‬
‫گؽٲبيي اخؿاء ظؼ ټا‪ ٙ٦‬ٲس‪٫‬ٱ ‪٪‬بؼي ظؼ اٲؽ ظؼؾگيؽي ‪ ،‬ٲسكٽة ٲينع‪.‬‬

‫ؼاٸز٭ ايٵ ٲه‪٫‬الت ظؼؾگيؽٺبي الثيؽٶت ثٽظ ‪٪‬ٹ ظټ خؿء قبکٵ ټ چؽضبٴ ته‪٫‬ي٭ نعٸ اٶع‪ .‬خؿء چؽضبٴ‬
‫ظاؼاي ت‪ٛ‬عاظي نيبؼ ٲي ثبنع ؛ ‪٪‬ٹ ايٵ نيبؼ ٺب ثؽاٲعگيٺبيي ثب ٮجٹ ٺبي تيؿ چب‪٦‬ٽ ٲبٶٷع ‪ ،‬ظاؼٶع‪ .‬خؿء ثبثت ‪ ،‬ي‪٩‬‬
‫خٷف ايٓ‪٫‬ب‪٪‬ي ظؼضٽظ خبي ٲي ظٺع ‪٪ ،‬ٹ ثٹ ثؽاٲعگيٺبي چب‪٦‬ٽ ٲبٶٷع ‪ ،‬اخبؾٸ ٲي ظٺع ظؼټٴ ثطم ثبثت‬

‫‪717‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫چ‪٣‬ت نٽٶع ټ ثعيٵتؽتيت ظؼؾگيؽي ٲٽؼظ ٶيبؾ ‪ ،‬اٶدبٰ ٲي نٽظ‪٦ .‬ب‪ٚ‬عٸ ي ‪ٚ‬ٳٯ‪٫‬ؽظ ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ثٹ خؽيبٴ ‪٪‬ٷتؽ‪٬‬‬
‫نعٸ اي اؾ ٺٽاي ٶهتي اخبؾٸ ظاظٸ ٲي نٽظ تٽقّ ي‪ ٩‬اضتال‪٢ ٠‬هبؼ ظؼ ْٽ‪ ٬‬ظؼؾگيؽ ټ ثيٵ قؽٺبي اٶتٻبيي‬
‫ظؼؾگيؽ ‪ٚ‬جٽؼ ‪٪‬ٷع‪ .‬ايٵ خؽيبٴ ظؼ ٺؽ ‪٦‬ٯٹ ي چب‪٦‬ٽ ٲبٶٷع ‪ ،‬ٲدجٽؼ ثٹ ت‪٫٣‬ي‪ ٩‬ٲي نٽظ ‪ ،‬ثعيٵتؽتيت ثطهي اؾ ‪٢‬هبؼ‬
‫ټ اٶؽژي خٷجهي ضٽظ ؼا اؾ ظقت ٲي ظٺع‪ .‬خؽيبٴ ت‪٫٣‬ي‪ ٩‬نعٸ پيم اؾ ټؼټظ ثٹ ز‪٣‬ؽٸ ث‪ٛ‬عي الثيؽٶت ‪ ،‬خبيي ‪٪‬ٹ‬
‫‪٢‬ؽايٷع ت‪٫٣‬ي‪ ٩‬ټ اضتال‪ ٬‬ت‪٫‬ؽاؼ ٲي نٽظ ‪ ،‬ٲٽ‪٦‬تبً ظؼ ي‪ ٩‬نيبؼ زجف ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-11‬ثب ايٵ ؼټل اضتال‪٬‬‬
‫اٶعاؾي ‪ٚ‬ٳعي ظؼ خؽيبٴ ٶهت ‪ ،‬ظؼؾگيؽي ٲؤثؽ ټ ‪٪‬بؼاٲعي اٶدبٰ ٲي نٽظ ‪٪ ،‬ٹ ٺؿيٷٹ ي آٴ ٲ‪٧‬عاؼ اٶع‪٪‬ي‬
‫خؽيبٴ گبؾ ٲي ثبنع‪ .‬ظؼؾگيؽي الثيؽٶت ثٹْٽؼ گكتؽظٸ ثؽاي ٲسب‪ٗ٢‬ت اؾ يبتب‪٦‬بٴ ٺبي ٲٽتٽؼ ظؼٲ‪٧‬بث٭ اؾ ظقت‬
‫‪w‬‬
‫ظاظٴ ؼټ‪ٞ‬ٵ ؼټاٴ‪٪‬ٷٷعٸ ‪ ،‬ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-15‬نيبؼٺبي ٲتسؽ‪ ، ٨‬زؽ‪٪‬ت ثطم الثيؽٶت ظؼؾگيؽ ؼا ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽٶع (ؼټتٽؼ تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبال ‪ CF6 ،‬ژٶؽا‪٬‬‬
‫اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ساکٍ‬

‫َطت يجاز جرياٌ‬


‫فطار تاال‬
‫فطار پاييٍ‬

‫رٔتٕر‬

‫ن‪٫‬٭ ‪٪ 6-11‬بؼايي ظؼؾگيؽ الثيؽٶت‬

‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ت‪٫‬ٷٽٮٽژي ظؼؾگيؽي الثيؽٶت ظؼ ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ ي تٽؼثيٵ ٺبي ‪٢‬هبؼ پبييٵ ٶيؿ ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ‪ .‬ٶٽ‪٨‬‬
‫ٺبي پؽٸ ٺبي ايٵ تٽؼثيٵ ٺب پٽنهي ظاؼٶع ‪٪ ،‬ٹ ٺٷگبٲي ‪٪‬ٹ ثب پؽٸ ٲي چؽضع ثٹ ْٽؼ ٲؤثؽ ‪ ،‬اؾ ٶهت ٺٽا‬
‫خٯٽگيؽي ٲي ‪٪‬ٷع‪ .‬خؽٰ اَب‪٢‬ٹ نعٸ ظؼ ٶٽ‪ ٨‬پؽٸ َؽټؼتبً قؽ‪ٚ‬ت چؽضم پبييٵ تؽي ؼا ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽظ‪ .‬اؾآٴ‬
‫خبيي‪٪‬ٹ ضٷ‪٪ ٩‬ٷٷعگي قطت ضٽاٺع ثٽظ ‪ ،‬ثٹ‪٪‬بؼ ثؽظٴ ايٵ ؼټل ثٹ تٽؼثيٵ ٺبي ‪٢‬هبؼ پبييٵ ثب قؽ‪ٚ‬ت ‪٪‬ٱ تؽ‬
‫ٲسعټظ ٲي نٽظ ؛ تٽؼثيٵ ٺبيي ‪٪‬ٹ ظٲبي آٴ ٺب ٲ‪ٛ‬تع‪ ٬‬تؽ ٲي ثبنع (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-10‬ٮجٹ ٺبي تي‪ٟ‬ٹ ظؼ ثبالي ؼټ‪٪‬م‬
‫ٺب ثؽآٲعگي ؼا ن‪٫‬٭ ٲي ظٺٷع ‪٪ ،‬ٹ ثٹ اليٹ ٺبي الٶٹ ؾٶجٽؼي ‪٪ ،‬ٹ ثب پٽنم تٽؼثيٵ خ‪٣‬ت ٲي نٽظ ايٓکبک‬
‫پيعا ٲي کٷع (ن‪٫‬٭ ‪٦ .)6-13‬ب‪ٚ‬عٸ ي ‪ٛ٢‬بٮيت ايٵ ن‪٫‬٭ ثب ‪٦‬ب‪ٚ‬عٸ ي ظؼؾگيؽي الثيؽٶت ‪٪ ،‬ٹ ثؽاي ثٹ زعا‪٦‬٭‬
‫‪w‬‬
‫ؼقبٶعٴ ٶهت ْؽازي نعٸ ‪ ،‬ي‪٫‬كبٴ اقت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫پٕضص َٕک پرِ‬

‫پرِ رٔتٕر تٕرتيٍ ‪ ،‬يردهّ ‪6‬‬

‫درزگير رٔتٕر ‪ ،‬يردهّ ‪6‬‬

‫ديسک ‪ ،‬يردهّ ‪6‬‬ ‫پٕضص رٔتٕر‬


‫درزگير التيرَت‬

‫درزگير تعادل فطار‬


‫يذٕر يذرک عمة‬

‫درزگير ْٕا ‪ /‬رٔغٍ‬


‫‪w‬‬
‫تطتک تُظيى فطار ْٕاي‬
‫عثٕري‬
‫‪w‬‬
‫يذٕر جهٕ‬
‫‪w‬‬
‫دريچّ ي يخسٌ ْٕاي‬
‫يُيفٕنذ‬
‫‪.c‬‬

‫ٲؽزٯٹ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬


‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫ظؼؾگيؽ ٺٽا‬
‫‪ek‬‬

‫ظيكک ؼټتٽؼ‬
‫ظؼؾگيؽ ت‪ٛ‬بظ‪٢ ٬‬هبؼ‬
‫‪.ir‬‬

‫ظؼؾگيؽ ٺٽا ‪ /‬ؼټ‪ٞ‬ٵ‬ ‫ظؼؾگيؽ ٺٽا ‪ /‬ؼټ‪ٞ‬ٵ‬


‫يبتب‪٦‬بٴ ٮ‪ٟ‬ؿني‬ ‫ظؼؾگيؽ ؼټ‪ٞ‬ٵ‬
‫يبتب‪٦‬بٴ ‪ٞ‬ٯتهي‬
‫يذٕر جهٕ‬ ‫دريچّ ي يخسٌ ْٕاي‬ ‫پٽنم‬ ‫ٲسٽؼ ٲسؽک ‪٧ٚ‬ت‬
‫يُيفٕنذ‬

‫ن‪٫‬٭ ‪ 6-10‬تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ پبييٵ ثؽاي ثٹ زؽ‪٪‬ت ظؼآټؼظٴ ‪٢‬ٵ ټ ‪٪‬ٳپؽقٽؼ ‪٢‬هبؼ پبييٵ (‪ CF6‬ژٶؽا‪ ٬‬اٮ‪٫‬تؽي‪)٩‬‬

‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar

‫نثّ جهٕيي‬ Front flange


‫ٔرٔدي ْاي ْٕاي خُككُُذِ تراي تٕٓيّ ي ْٕاي درزگير‬
ge
Cooling air inlets for seal ventilation
‫نثّ عمثي‬ Rear flange
ِ‫دهمّ ي َگّدارَذ‬ Retaining ring
‫درزگير‬ Seal
ek
‫عايك‬ Insulation
ٍ‫دْاَّ تٕرتي‬ Turbine nozzle
‫درزگير الَّ زَثٕري‬ Honeycomb seal
‫لطعّ ي پٕضص دْاَّ يردهّ ي أل‬ Stage 1 nozzle cover segment
.ir
‫سٕرار ْاي تٕرسکٕپ‬ Borescope holes
َّ‫َگّداضتٍ پرِ ْاي ْذايت گر دْا‬ Securing nozzle guide vanes
‫پرِ ْاي ْذايت گر‬ Guide vanes
‫صفذّي َگٓذارَذِي درزگير‬ Seal holding plate

)٩‫تؽي‬٫‫اٮ‬٬‫ ژٶؽا‬CF6( ‫هبؼپبييٵ‬٢ ‫ ثطم ثبثت ټ پٽنم تٽؼثيٵ‬6-13 ‫٭‬٫‫ن‬

715

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫فعانيت دياي تاال‬ ‫‪1.6‬‬

‫َؽټؼيبت ايٯي ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ خت ‪٢‬هبؼ ثبال ظؼ ټؾٴ قج‪( ٩‬ٶكجت ‪٢‬هبؼ‪ -‬ثٹ ‪ -‬ټؾٴ ثبال) ټ ٲًؽ‪ ٠‬قٽضت‬
‫پبييٵ ٲي ثبنع‪ .‬ايٵ تٷٻب ثب ا‪٢‬ؿايم ظٲب ٺبي ټؼټظي تٽؼثيٵ ٲيكؽ ٲي ثبنع‪ .‬ظؼ ْٽ‪ ٬‬قب‪ ٬‬ٺبي اضيؽ ا‪٢‬ؿايم ظٲب ثب‬
‫ٶؽش ‪ 15‬تب ‪ 15‬ظؼخٹ ظؼ ٺؽ قب‪ ، ٬‬اؼت‪٧‬بء يب‪٢‬تٹ اقت ؛ ايٵ ظٲب اؾ ‪ 855oC‬ظؼ قب‪ 1947 ٬‬ثٹ ثبالتؽ اؾ ‪ 1355oC‬ظؼ‬
‫ٲٽتٽؼ ٺبي اٲؽټؾي اؼت‪٧‬ب ظاظٸ نعٸ اقت‪.‬‬

‫ايٵ پيهؽ‪٢‬ت ٶتيدٹ ي ثٻجٽظ ثطهيعٴ ثٹ ‪ٚ‬ٷبيؽي ثٹ‪٪‬بؼ ؼ‪٢‬تٹ ظؼ تٽؼثيٵ ثٽظ ‪ ،‬اٲب اؾ ٺؽ چيؿ ظيگؽ ؼټل ٺبي‬
‫‪w‬‬
‫ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي پيهؽ‪٢‬تٹ ٲٻٱ تؽ ثٽظ‪ .‬ثؽاي تًٽؼ تأثيؽ ظٲبي ټؼټظي تٽؼثيٵ ثؽ ‪٪‬بؼايي ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ٲًؽ‪٠‬‬
‫قٽضت ټيژٸ ثٹ ‪ٚ‬ٷٽاٴ ‪٪‬بؼايي ٶيؽټي ٲسٽؼي ټيژٸ ‪ ،‬ظاظٸ ٲي نٽظ (ن‪٫‬٭ ‪ .)6-14‬ٶٳٽظاؼ ٺبي ٶهبٴ ظاظٸ نعٸ اؾ‬
‫‪w‬‬
‫تسٯي٭ ٶٗؽي چؽضٹ ‪ ،‬اقتٷتبج ٲينٽٶع ‪ ،‬پيبٰ ‪ٚ‬ٳٽٲي آٴ ٺب ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ثب ا‪٢‬ؿايم ظٲبي ټؼټظي تٽؼثيٵ ‪ ،‬ثٹ‬
‫‪w‬‬
‫اؾاي ټازع ظثي خؽٲي خؽيبٴ ‪ ،‬ٶيؽټي ٲسٽؼي ثيم تؽي ‪ ،‬تٽٮيع ضٽاٺع کؽظ‪ .‬ثٷبثؽايٵ ٲٽ‪ْ ٙ٦‬ؽازي ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ‬
‫خت ‪ ،‬ظٲبي ثبال ظؼ ټؼټظي تٽؼثيٵ ثؽاي ي‪ ٩‬ٲٽتٽؼ قج‪ ٩‬ټؾٴ َؽټؼي اقت ؛ ٲٽتٽؼي ‪٪‬ٹ ظؼ ‪ٚ‬يٵ قج‪٫‬ي‬
‫‪.c‬‬
‫قٓر ٲ‪٪ ٙٓ٧‬ٳي ظانتٹ ثبنع تب ٶيؽټي پكب آيؽټظيٷبٲي‪٫‬ي پبييٵ گٻٽاؼٸ ٲٽتٽؼ ؼا ٲٳ‪٫‬ٵ قبؾظ‪ .‬ٲٷسٷي ٺب ايٵ ؼا‬
‫ٶيؿ ٶهبٴ ٲيظٺٷع ‪٪ ،‬ٹ ٲًؽ‪ ٠‬قٽضت ثب ثبال ؼ‪٢‬تٵ ظٲبي ټؼټظي تٽؼثيٵ ‪ ،‬ثبال ٲي ؼټظ‪ .‬ايٵ تأثيؽ ٲطًٽيبً ظؼ‬
‫‪ar‬‬
‫ٲٽتٽؼ ٺبيي ثب پبييٵ ‪٦ ،‬بث٭ ٲالزٗٹ اقت ‪ ،‬اٲب ٶٹ آٴ ‪٦‬عؼ ‪٪‬ٹ ظؼ ٲٽتٽؼٺبي ٶكجت کٷبؼ گػاؼي ثبال ظؼ ٺٽاپيٳب‬
‫ٺبي ٲكب‪٢‬ؽثؽي اٲؽټؾي يب‪٢‬ت ٲي نٽظ‪ .‬ثٹ ظٮي٭ ايٵ ټيژگي ‪ ،‬ؾٲبٶي تٽييٹ ٲينع ‪٪‬ٹ ٺٽاپيٳب ٺبي ٲدٻؿ ثٹ ٲٽتٽؼ‬
‫‪ge‬‬
‫ٺبي ٶكجت کٷبؼ گػاؼي پبييٵ (ٲثالً خٷگٷعٸ ٺب)‪ٛ٢ ،‬بٮيت ظؼ ظٲبي ثبال ؼا تٷٻب ثٹ ثبؾٸ ٺبي ؾٲبٶي ‪٪‬ٽتبٺي ظؼ پؽټاؾ‬
‫نبٴ‪ ،‬اؾ‪٦‬جي٭ ؾٲبٴ ثؽضبقت ‪ ،‬ٲسعټظ ‪٪‬ٷٷع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ظٲب تأثيؽات ٲت‪٣‬بټتي ثؽ اخؿاء تٽؼثيٵ ظاؼظ‪ .‬پؽٸ ٺبي تٽؼثيٵ ‪٢‬هبؼ ثبال ‪٪ ،‬ٹ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ٶٻبيتبً ثٹ ظٮي٭‬
‫‪٢‬ؽقٽظگي گؽٲبيي ‪ ،‬تؽ‪٪‬يت ثب ا‪٪‬كيژٴ ټ ضٽؼظگي اؾ ‪٪‬بؼ ثيب‪٢‬تٷع ‪ ،‬ثبيع قٷگيٵ تؽيٵ ثبؼ ٺبي گؽٲبيي ؼا تسٳ٭‬
‫‪.ir‬‬
‫‪٪‬ٷٷع‪.‬‬

‫ضكتگي زؽاؼتي ‪ٚ‬جبؼتي اقت ‪٪‬ٹ ثٹ ‪٢‬ؽايٷع ي ظاظٸ نعٸ ‪٪‬ٹ ظؼ آٴ پؽٸ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ‪ ،‬نکكتٹ نٽظ ؛ ايٵ‬
‫‪٢‬ؽايٷع ٲ‪ٛ‬ٯٽ‪ ٬‬ت‪ٟ‬ييؽات چؽضٹ اي ظؼ ظٲبي ‪ٛ٢‬بٮيت ٲي ثبنع‪ .‬ظؼ ٺؽ آ‪ٞ‬بؾ ثٹ کبؼ کؽظٴ ٲٽتٽؼ ظٲب ٶبگٻبٴ ا‪٢‬ؿايم‬
‫ٲييبثع ‪٪ ،‬ٹ ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽظ ثيٵ ‪٦‬كٳت ٺبي ثيؽټٶي ټ ظؼټٶي ي‪ ٩‬پؽٸ ثٹ قؽ‪ٚ‬ت ا‪٢‬ت ظٲب يٽؼت ثگيؽظ‪ .‬ظؼٶتيدٹ‬
‫ث‪ٛ‬ع اؾ ثبؾٸ اي اؾ ؾٲبٴ ‪ ،‬اؾ ٮجٹ ي اثتعايي پؽٸ تب ٮجٹ ي اٶتٻبيي آٴ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ن‪٫‬ب‪ ٠‬ٺبي ثكيبؼ ؼيؿي ايدبظ نٽظ‬
‫؛ ‪٪‬ٹ ثطم ٺبي يعٲٹ ظيعٸ ؼا ظؼ ٲ‪ٛ‬ؽٌ ا‪٪‬كيع نعٴ ‪٢‬ٯؿ ‪٦ ،‬ؽاؼ ٲيظٺع‪ .‬ظؼ ٲٽاؼظي ‪٪‬ٹ ‪٢‬هبؼ گؽٲبيي ثكيبؼ ثبال‬
‫ثبنع ‪ ،‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ي‪ ٩‬پؽٸ ظچبؼ ت‪ٟ‬ييؽ ن‪٫‬٭ ٺٳيهگي نٽظ‪.‬‬

‫‪716‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ادتراق سٕخت ٔيژِ ‪ṁfuel / T‬‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫َيرٔي يذٕري ٔيژِ ‪T / ṁ‬‬


‫‪ge‬‬

‫نک٭ ‪ 6-14‬ؼاٶعٲبٴ ‪٢‬ٵ ‪ -‬تأثيؽ ظٲبي ټؼټظي تٽؼثيٵ ‪ ، t4‬ٶكجت ‪٢‬هبؼ کٳپؽقٽؼ ‪ ، Пc‬ٶكجت کٷبؼ گػاؼي ‪.BPR‬‬
‫‪ek‬‬
‫ي‪ ٩‬ؼاٸز٭ ثؽاي ايٵ ټَ‪ٛ‬يت ٲي تٽاٶع اؼت‪٧‬بي ‪ٚ‬ٷبيؽي خعيع ثبنع ؛ ‪ٚ‬ٷبيؽي ‪٪‬ٹ ‪٦‬بثٯيت ثٻتؽي ظؼ تسٳ٭‬
‫ظٲب ٺبي ثبال ظانتٹ ثبنٷع‪ .‬اٲب اٲيع ثطم تؽ ‪ ،‬ؼټل ٺبي ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي پيهؽ‪٢‬تٹ اقت ‪ ،‬زتي ٲٽ‪ ٙ٦‬ز‪ ٕ٣‬خٷف پؽٸ‬
‫ٺب‪ .‬ثبيع ثٹ ضبْؽ ظانت ‪٪‬ٹ ٺع‪ ٠‬ضٷ‪٪٩‬ٷٷعگي ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ظٲبي خٷف ظؼ ظؼټٴ ٲسعټظٸ ي ‪ٛ٢‬بٮيت ٶگٹ‬
‫‪.ir‬‬
‫ظانتٹ نٽظ ‪ ،‬زتي ٲٽ‪ٛ٦‬ي‪٪‬ٹ ظٲبي گبؾ ا‪٢‬ؿايم ٲي يبثع‪.‬‬

‫ضٽة اقت ٶگبٺي اخٳبٮي ثٹ ‪ٚ‬ٷبيؽ ٲٽتٽؼ خت ټ ټيژگي ٺبي آٴ ٺب ثيٷعاؾيٱ‪ .‬پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ تٽؼثيٵ ‪ ،‬ثٹ‬
‫ظٮي٭ ثبؼ ٺبي گؽٲبيي ټ ٲ‪٫‬بٶي‪٫‬ي ثباليي کٹ ظاؼٶع ‪ ،‬ثبيع ‪٦‬عؼت ضٳهي ثباليي اؾ ضٽظ ٶهبٴ ظٺٷع‪ .‬ضٳيعگي‬
‫(ټاؼ‪٢‬تگي) گؽايم ي‪ ٩‬خٷف اقت ثٹ ت‪ٟ‬ييؽ نک٭ ظائٱ ‪ ،‬ٲٽ‪ٛ٦‬ي ‪٪‬ٹ ظؼٲ‪ٛ‬ؽٌ ‪٢‬هبؼ گؽٲبيي ټ ٲ‪٫‬بٶي‪٫‬ي ثكيبؼ‬
‫ثباليي ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ ‪ ،‬ټ قؽاٶدبٰ ثٹ اؾ‪٪‬بؼ ا‪٢‬تبظگي ‪٢‬بخ‪ٛ‬ٹ اٶگيؿ ضتٱ ٲي نٽظ‪ .‬ټيژگي ٺبي ‪٢‬ٯؿ تٽقّ آؾٲبيم‬
‫ٲهطى ٲي نٽظ ‪ ،‬ثب ٶٳٽٶٹ ي اقتبٶعاؼظ آؾٲبيم ‪٪‬ٹ ظؼٲ‪ٛ‬ؽٌ ثبؼ ٺبي ٲهطًي اؾ ‪٢‬هبؼ ‪٢‬يؿي‪٫‬ي ټ ظٲبيي ‪٦‬ؽاؼ‬
‫ٲي گيؽظ‪ .‬ٺع‪ ٠‬چٷيٵ آؾٲبيهي ٲهطى ‪٪‬ؽظٴ (ثيم تؽيٵ) تؽ‪٪‬يت ثبؼي ٲي ثبنع ‪٪‬ٹ ٲي تٽاٴ ثٹ آٴ خٷف‬
‫ټاؼظ ٶٳٽظ ؛ ثعټٴ ايٵ ‪٪‬ٹ ضٳيعگي ‪٦‬بث٭ اٶعاؾٸگيؽي ظؼ آٴ ايدبظ نٽظ‪.‬‬

‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اٶتطبة خٷف ظؼقت ‪٪‬بؼ آقبٶي ٶيكت‪ .‬ټيژگي ٺبي ‪٢‬ٯؿ ثبيع ٶيبؾ ٺبي ‪٢‬ٷي ؼا ثؽاټؼظٸ ‪٪‬ٷع ‪ ،‬اٲب ٺؿيٷٹ ي‬
‫تٽٮيع ‪ ،‬ٶيؿ ٲٻٱ اقت‪ .‬ثٹ ْٽؼ ايعٸ آ‪ ، ٬‬ي‪ ٩‬پؽٸ ي ؼټتٽؼ ثبيع ‪٦‬بظؼ ثبنع ثيم تؽيٵ ثبؼٺبي ‪٢‬يؿي‪٫‬ي ٲدبؾ ؼا‬
‫ثعټٴ ظؼٲبٶعگي ٶب ثٹ ٺٷگبٰ اؾ ضكتگي زؽاؼتي يب ا‪٪‬كيع نعٴ ‪ ،‬تسٳ٭ ‪٪‬ٷع‪ .‬ثٷبثؽ ايٵ آٮيبژ ٺب ثبيع اقبقبً‬
‫ثؽزكت تٷم ٲ‪٫‬بٶي‪٫‬ي ْؽازي نٽٶع‪ .‬ي‪٫‬ي اؾ آٮيبژ ٺبي ٲ‪ٛ‬ٳٽٮي پؽٸ ي ؼټتٽؼ ‪ NIMONIC 115‬اقت ‪٪‬ٹ‬
‫‪ ، Henry Wiggin‬تٽٮيع ‪٪‬ٷٷعٸ ي ثؽيتبٶيبيي‪ ،‬اؾ تؽ‪٪‬يت غي٭ قبضتٹ اقت‪ :‬ٶي‪٫‬٭ (‪٪ ،)%57.3 ،Ni‬ٽثبٮت (‪Co‬‬
‫‪٪ ، )%15 ،‬ؽټٰ (‪ ،)%15 ، Cr‬آٮٽٲيٷيٽٰ (‪ ،)%5 ، Al‬تيتبٶيٽٰ (‪ ، )%4 ، Ti‬ٲٽٮيجعٶٽٰ (‪٪ ، )%3.5 ،Mo‬ؽثٵ (‪، C‬‬
‫‪ ،)%16‬ؾؼگٽٴ (‪ ،)%5.54 ، Zr‬ثٽؼ (‪ .)%5.514 ، B‬ظؼ ايبالت ٲتسعٸ آٮيبژ ٺبيي ‪٪‬ٹ ظؼ تٽؼثيٵ ٺب ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ‬
‫‪w‬‬
‫‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع ٶبٰ ٺبي ‪٪‬بؼضبٶٹ ٺبيي اؾ ‪٦‬جي٭ يٽظيٳت‪ ، )Udimet 700( 755‬ثي ‪ ، )B1900( 1955‬ايٷ‪٫‬ٽٶ٭‬
‫‪ ، )Inconel 713( 713‬ټاقپبٮٽي (‪ )Waspalloy‬ټ ؼٴ‪ )Rene 80( 85‬ؼا ثب ضٽظ يع‪ ٨‬ٲي‪٪‬هٷع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ايٽالً ‪٢ ،‬ٯؿ ٺبيي ‪٪‬ٹ ثؽاي پؽٸ ٺبي ؼټتٽؼ تٽؼثيٵ ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽٶع آٮيبژ ٺبي پبيٹ ‪ -‬ٶيک٭ ٺكتٷع‬
‫‪w‬‬
‫‪٪ ،‬ٹ ؾٲبٴ ٺبي ‪ٛ٢‬بٮيت ‪ 55،555‬قب‪ٚ‬ت ؼا ٲٳ‪٫‬ٵ ٲي قبؾٶع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫پؽٸ ٺب ٲ‪ٛ‬ٳٽالً تٽقّ ؼيطتٹ گؽي يب آٺٷگؽي ‪ ،‬تٽٮيع ٲي نٽٶع‪ .‬آٮيبژ ٺبي ‪٢‬ٯؿيي ‪٪‬ٹ ‪٦‬بظؼٶع ظٲب ٺبي ثكيبؼ‬
‫ثبال ؼا تسٳ٭ ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ٲ‪٧‬بټٲت ثباليي ظؼ ٲ‪٧‬بث٭ چکم ضٽؼظٴ اؾ ضٽظ ٶهبٴ ٲيظٺٷع‪ .‬ثٷبثؽ ايٵ‪ ،‬تٽؼثيٵ ٺب‬
‫‪ar‬‬
‫‪ٚ‬ٳعتبً ثب ؼيطتٹ گؽي قبضتٹ ٲينٽٶع‪ .‬ي‪ ٩‬ؼټل ‪٪‬ٹ ثٹْٽؼ گكتؽظٸ ٲٽؼظ اقت‪٣‬بظٸ ‪٦‬ؽاؼ ٲي گيؽظ ‪ ،‬ؼيطتٹ گؽي‬
‫ضالء ٲي ثبنع ‪٪‬ٹ ظؼ آٴ زتي ‪٪‬ٽچ‪ ٩‬تؽيٵ ٲ‪٧‬عاؼ خؽٰ گبؾ ظؼ پؽٸ ټخٽظ ٶعاؼظ‪ .‬ظؼ ‪ٞ‬يؽايٵ يٽؼت ايٵ ‪ٚ‬يت ټ‬
‫‪ge‬‬
‫ٶ‪٧‬ى ثب‪ٚ‬ث ٲي نٽظ خٷف تؽظ ټ ن‪٫‬ٷٷعٸ نٽظ ټ ٺؽآٴ اٲ‪٫‬بٴ تؽ‪ ٨‬ثؽظانتٵ آٴ ټخٽظ ظانتٹ ثبنع‪ .‬ثٹ ظٮي٭ ايٵ‬
‫کٹ ‪ ،‬پؽٸ ٺب اٶ‪ٓٛ‬ب‪ ٠‬ٶبپػيؽ ثبيع ثبنٷع ‪ ،‬ظؼ ؼيطتٹ گؽي آٴ ثبيع ثكيبؼ ظ‪٦‬ت کؽظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫پؽٸ ي قبظٸ ‪ ،‬ٲبٶٷع ‪٦‬بٮت ‪ ،‬ټيژگي ٺبي ‪٢‬ٯؿي ‪٪‬ٹ ظؼآضؽ ٲٽؼظ ٶيبؾ اقت ‪ ،‬ؼا ٶعاؼظ‪٦ .‬عؼت َؽټؼي تٷٻب ث‪ٛ‬ع‬
‫اؾ ا‪ٚ‬ٳب‪ ٬‬گؽٲب تأٲيٵ ٲي نٽظ ؛ ْٽؼي‪٪‬ٹ پؽٸ ٺب ثؽاي ٲعت چٷع قب‪ٚ‬ت ظؼ ظٲبيي ثبٮ‪ ٝ‬ثؽ ‪ 1555 oC‬ٶگٻعاؼي ٲي‬
‫‪.ir‬‬
‫نٽٶع‪ .‬ظؼْٽ‪ ٬‬ايٵ ثبؾٸ ي ؾٲبٶي ‪ ،‬ٲبتؽيف ٲٽٮ‪٫‬ٽٮي ‪٢‬ٯؿ ثٹ يٽؼت ن‪٫‬ٯي ثبؾ قبؾي ٲي نٽظ ‪٪‬ٹ ټيژگي ٺبي‬
‫ٲٓٯٽة ؼا ظاؼا ٲي نٽظ‪ .‬ثٹ ٲٷٗٽؼ خٯٽگيؽي اؾ ا‪٪‬كيع نعٴ ‪٢‬ٯؿ ظؼْٽ‪ ٬‬ا‪ٚ‬ٳب‪ ٬‬گؽٲب ‪ ،‬ايٵ ‪٢‬ؽايٷع ظؼ ي‪ُ٢ ٩‬بي‬
‫ثعټٴ ‪ -‬گبؾ اٶدبٰ ٲي گؽظظ‪.‬‬

‫ي‪٫‬ي اؾ ٲسعټظيت ٺبي آٮيبژ ٺبي پبيٹ ‪ -‬ٶيک٭ ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ‪ ،‬آٴ ٺب ‪ٚ‬ٳٽٲبً ٲكت‪ٛ‬ع ا‪٪‬كيع نعٴ ٲي ثبنٷع‪ .‬ظؼ‬
‫ايٵ ؾٲيٷٹ ‪ ،‬آٮيبژ ٺبي ثب ٲستٽاي ‪٪‬جبٮت ثبال ٲسجٽة تؽ ٲي ثبنٷع ‪ ،‬اٲب ‪٦‬عؼت ‪٦‬بث٭ اٶجكبِ آٴ ٺب پبييٵ تؽ اقت‪.‬‬

‫ي‪ ٩‬ؼټل ‪٦‬عؼتٳٷع ثؽاي ٲجبؼؾٸ ثب ا‪٪‬كيع نعٴ خٷف ‪ ،‬اقت‪٣‬بظٸ اؾ ؼټ‪٪‬م ٲسب‪ ٕ٢‬اقت ؛ ؼټ‪٪‬هي ‪٪‬ٹ اؾ‬
‫اقپؽي ‪٪‬ؽظٴ پؽٸ ثب تؽ‪٪‬يجي اؾ آٮٽٲيٷيٽٰ يب ‪٪‬ؽټٰ ‪ ،‬قبييعٸ ټ قپف گؽٲب ظاظٴ آٴ تب ظٲبيي ثؽاثؽ ثب ‪ 955oC‬زبي٭‬

‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٲي نٽظ‪ .‬ؼټي قٓر پؽٸ ي‪ ٩‬اليٹ اؾ آٮيبژ ٶي‪٫‬٭ ‪ /‬آٮٽٲيٷيٽٰ ‪ ،‬ن‪٫‬٭ ٲي گيؽظ ‪٪‬ٹ َطبٲتي تٷٻب ٲ‪ٛ‬بظ‪ ٬‬چٷع ٺؿاؼٰ‬
‫ٲيٯيٳتؽ ظاؼظ ؛ َطبٲتي ‪٪‬ٹ ثؽاي ٲسب‪ٗ٢‬ت اؾ پؽٸ ظؼ ثؽاثؽ ا‪٪‬كيع نعٴ ټ ضٽؼظگي ‪٪‬ب‪٢‬ي اقت‪.‬‬

‫اؾ ْؽ‪٢‬ي ظيگؽ ‪ ،‬ايٵ گٽٶٹ ؼټ‪٪‬م ٺب ثكيبؼ تؽظ ټ ن‪٫‬ٷٷعٸ ٲي ثبنٷع ټ ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ٲٽ‪ٛ٦‬ي ‪٪‬ٹ غؼات خبٲع‬
‫ٲٽخٽظ ظؼ خؽيبٴ گبؾ ثٹ آٴ ٺب ايبثت ‪٪‬ٷٷع ‪ ،‬ظچبؼ تؽ‪ ٨‬ټ ن‪٫‬ب‪ ٠‬نٽٶع‪ .‬ٲه‪٫‬٭ ظيگؽ ايٵ اقت ‪٪‬ٹ ؼټ‪٪‬م‬
‫ٲسب‪ ٕ٢‬ٲٳ‪٫‬ٵ اقت ظؼ ظٲبٺبي ‪ٛ٢‬بٮيت ثبال تؽ اؾ ‪ٚ 1555 oC‬ٳي‪ ٥‬تؽ ظؼټٴ پؽٸ پطم نٽٶع ‪ ،‬ټ ايٵگٽٶٹ ثب‪ٚ‬ث‬
‫نٽٶع اثؽ ٲسب‪ٗ٢‬تي ‪٪‬بٺم يبثع‪ .‬ظؼ ْٽ‪ ٬‬ت‪ٛ‬ٳيؽ ٲٽتٽؼ ‪ ،‬ٲ‪ٛ‬ٳٽالً ؼټ‪٪‬م پؽٸ ٺب ت‪ٛ‬ٽيٍ ٲي نٽٶع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ٺع‪ ٠‬گؽايم ٺب ټ تٳبيالت اٲؽټؾي ‪ ،‬خبيگؿيٵ ‪٪‬ؽظٴ قيٯي‪٫‬ٽٴ‪٪-‬بؼثيع‪ 1‬ثٹ خبي ‪ٚ‬ٷبيؽي ‪٢‬ٯؿي ٲي ثبنع‬
‫‪٪‬ٹ ٲي تٽاٶع ثٹ ظٲب ٺبي ټؼټظي تٽؼثيٵ اخبؾٸ ثعٺع تب ‪ 1655oC‬ثبال ثؽټظ‪ .‬ٲؿايبي ظيگؽ ايٵ خبيگؿيٷي ‪ ،‬ټؾٴ‬
‫‪w‬‬
‫قج‪ ٩‬تؽ ‪ ،‬ټ ٺؿيٷٹي پبييٵتؽ ‪ ،‬ٲي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪silicon-carbides 1‬‬
‫‪711‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل ُفتن‬

w ‫دُاًَ ي خروجي‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

081

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫دس هذت اًثغاغ گاص دس يک تْستيي ‪ ،‬اًشژي هْخْد دس گاص اعتخشاج ‪ ّ ،‬تثذيل تَ اًشژي هکاًيکي دس قالة‬
‫تْاى هسْس ‪ ،‬هي ؽْد‪ .‬هيضاى اًشژي خزب ؽذٍ تْعػ تْستيي ‪ ،‬تٌِا تَ هقذاس هْسد ًياص تشاي ساٍ اًذاصي کوپشعْس‬
‫ّ لْاصم ديگش ‪ ،‬هاًٌذ پوپ عْخت ‪ ،‬پوپ سّغي ‪ ،‬ژًشاتْس الکتشيکي ‪ ،‬هي تاؽذ‪ .‬دس هْتْس ُايي کَ تشاي پيؾشاًَ‬
‫ي خت تَ کاس هي سًّذ ‪ ،‬يک ًغثت صياد اص اًشژي گاص تشاي تثذيل تَ ًيشّي هسْسي هْتْس هْخْد هي تاؽذ‪.‬‬
‫دس يک هْتْس تْستْؽفت ‪ ،‬تيؾيٌَ هيضاى اًشژي گاص هٌثغػ ؽذٍ ‪ ،‬تْعػ تْستيي ‪ ،‬دس زقيقت دس يک هْتْس‬
‫تْستْپشاپ ًضديک ‪ 99‬دسصذ تشاي ساٍ اًذاصي پشّاًَ ّ لْاصم خاًثي تَ کاس هي سّد ‪ 09 ّ ،‬دسصذ تاقي هاًذٍ‬
‫تشاي تثذيل تَ ًيشّي هسْسي‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ّظيفَ ي دُاًَ ي خشّخي ‪ ،‬تثذيل اًشژي پتاًغيل گاص تَ اًشژي خٌثؾي (تَ ايي هؼٌا کَ عشػت گاص) الصم‬
‫‪w‬‬
‫تشاي تْليذ ًيشّي هسْسي اعت‪ .‬ايي تَ تٌِايي تْعػ ؽکل ٌُذعي دُاًَ ‪ ،‬کَ تَ ؼْس اعاعي يک هدشا تا عؽر‬
‫هقؽغ هتٌْع ‪ ،‬اًدام هي گيشد‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫توام دُاًَ ُا هاًٌذ يکذيگش ‪ ،‬کاس ًوي کٌٌذ‪ .‬تغتَ تَ ًْع ُْاپيوا ‪ ّ ،‬ؼشازي عشػت پشّاص ‪ ،‬دُاًَ ُاي تَ‬
‫‪.c‬‬
‫کاس سفتَ ‪ ،‬گًْاگْى هي تاؽٌذ‪ .‬تَ ّيژٍ ‪ ،‬تفاّت هياى عاخت دُاًَ ُاي ُوگشا ‪ُ ّ ،‬وگشا‪ّ -‬اگشا ‪ ،‬تؾخيص دادٍ‬
‫هي ؽْد‪.‬‬
‫‪ar‬‬

‫دُاًَ ي ُوگرا‬ ‫‪7.7‬‬


‫‪ge‬‬
‫هي تْاى تْعػ زغاب ديفشاًغيل ّ اًتگشال عادٍ ًؾاى داد کَ ‪ ،‬عؽر هقؽغ يک هدشا ‪ ،‬تايذ دس ساعتاي‬
‫هغيش خشياى ‪ ،‬اگش خشياى عيال عاب عًْيک دس زال افضايؼ عشػت تاؽذ ‪ ،‬کاُؼ هي ياتذ (تَ کتاب ُاي‬
‫‪ek‬‬
‫آهْصؽي فيضيک هشاخؼَ کٌيذ)‪ .‬اگش هدشا دس عؽر هقؽغ کْچک تش ‪ ،‬تَ پاياى تشعذ ‪ً ،‬تيدَ ‪ ،‬يک دُاًَ ي‬
‫ُوگشا اعت‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫تشاي تْظير خصْصيات يک دُاًَ ي ُوگشا ‪ ،‬تَ ها اخاصٍ دُيذ فشض کٌين ‪ ،‬کَ يک خشياى گاص داؽ‬
‫خشّخي اص تْستيي ‪ّ ،‬اسد دُاًَ دس يک فؾاس هؽلق ثاتت ‪ pt7‬هي ؽْد‪( .‬تْخَ داؽتَ تاؽيذ کَ فؾاس هؽلق ؽاهل‬
‫)‪ .‬تَ دليل ايي کَ ‪ ،‬فؾاس هسيؽي ‪ p0‬کن‬ ‫‪⁄‬‬ ‫فؾاس اعتاتيکي ‪ p‬تَ ػالٍّ ي فؾاس ديٌاهيکي هي تاؽذ‬

‫تش اص فؾاس اعتاتيکي ‪ p7‬دس ّسّدي دُاًَ هي تاؽذ ‪ ،‬خشياى دس خشّج عشػت ‪ V7‬ؽتاب هي گيشد (ؽکل ‪-0a‬‬
‫‪ .)7‬دّتاسٍ فشض هي کٌين کَ فؾاس اعتاتيکي دس خشّخي دُاًَ ‪ p7‬کاهالً تشاتش اعت تا فؾاس هسيػ (‪، )p7 = p0‬‬
‫تشاي ايي کَ گاص تَ صْست کاهل هٌثغػ هي ؽْد‪.‬‬

‫فؾاس هسيػ ‪ ،‬ثاتت ًيغت ‪ ّ ،‬تا استفاع گشفتي ‪ ،‬کاُؼ هي ياتذ‪ .‬اگش ُْاپيوا دس استفاع تاال پشّاص کٌذ ‪ ،‬فؾاس‬
‫هسيػ کن تش ‪ ،‬عثة افضايؼ خشّخي عشػت ‪ ، V7‬هي ؽْد‪ .‬تا ايي ّخْد ‪ ،‬ايي فشايٌذ ًوي تْاًذ تَ ؼْس‬

‫‪080‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًاهسذّد اداهَ داؽتَ تاؽذ‪ .‬يک هسذّديت دس عشػت عًْيک ّخْد داسد‪ .‬فؾاس اعتاتيکي ‪ ،‬دس خشّخي دُاًَ‬
‫هي تاؽذ ‪ ،‬کَ تَ آى تسشاًي هي گْيٌذ‪ .‬اگش فؾاس هسيػ ‪ ،‬پيْعتَ کاُؼ ياتذ (تَ دليل پشّاص ُْاپيوا دس استفاع‬
‫تاالتش) ‪ ،‬عپظ ؽشايػ دس خشّخي دُاًَ تذّى تغييش ‪ ،‬تاقي خْاُذ هاًذ‪ .‬صهاًي کَ دتي خشهي خشياى دُاًَ تَ‬
‫تيؾيٌَ ي زذ خْد تشعذ ‪ ،‬آى هْقغ هي گْيٌذ دُاًَ خفَ ؽذٍ اعت (هغذّد ؽذٍ اعت) تَ ايي هؼٌا کَ دتي‬
‫خشهي ًوي تْاًذ ‪ ،‬تيؼ اص ايي افضايؼ ياتذ‪.‬‬

‫صهاًي کَ خشّخي يک خت اص دُاًَ ‪ ،‬دس يک فؾاس اعتاتيکي تاالتش ًغثت تَ فؾاس هسيػ تاؽذ ‪ ،‬اًثغاغ آى‬
‫ًاقص يا صيش – هٌثغػ‪ 1‬هي تاؽذ‪ .‬دس ًتيدَ ‪ ،‬فؾاس تَ عشػت تَ دليل اًثغاغ خت دس ساعتاي ؽؼاػي (ًاهؽلْب) ‪،‬‬
‫‪w‬‬

‫ُوشاٍ تا ايٌشعي رسٍ کَ تَ دليل فؾاس دس هياًَ ي خت تشاي کاُؼ افت فؾاس هسيػ ‪ُ ،‬وغاى هي ؽْد‪ .‬عپظ‬
‫‪w‬‬
‫تست فؾاس ‪ُ ،‬وگشايي هسشک خت ‪ ،‬هاًٌذ يک ًازيَ تش سّي اًثغاغ ‪ ،‬تْعػ يک ًازيَ ي صيش – هٌثغػ ًتيدَ‬
‫تخؼ هي ؽْد (ؽکل ‪ .)7-0b‬دس ايي هْسد ‪ ،‬ساًذهاى خت تا کاُؼ ًيشّي هسْسي ُوشاٍ هي ؽْد‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬


‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬


‫اًثطاط‬
‫اًقثاض‬
‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 7-0‬خشياى دس دُاًَ ي ُوگشا‬

‫عوليات زير تحراًي‬ ‫‪)a‬‬


‫عوليات فرا تحراًي‬ ‫‪)b‬‬

‫‪Under – expanded 1‬‬

‫‪081‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يک دُاًَ ي ُوگشا تشاي ُْاپيوايي تا تال ثاتت تشاي پشّاص ُْاپيوايي دس عشػت ُاي عاب عًْيک (يا کن‬
‫تش اص عْپشعًْيک) اعتفادٍ هي ؽْد‪ .‬تيؼ تشيي ػولکشد هتٌاّب ‪ ،‬دس ّعايل تشاتشي ًظاهي ّ تداسي عاب‬
‫عًْيک تاال ‪ ،‬هي تاؽذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫ؽکل ‪ 7-2‬دُاًَ ي سايح خشياى في ّ ُغتَ ي هْتْس (‪ Pratt & Whitney JT8D‬کَ قذست ُْاپيواي تْئيٌگ ‪ 727‬سا‬
‫فشاُن هي کٌذ)‬
‫‪ek‬‬
‫تَ دليل ايي کَ دس ايي ُْاپيوا تَ ؼْس اعتثٌاء اص هْتْس ُاي تْستْفي اعتفادٍ ؽذٍ اعت ‪ ،‬اًتخاب هخلْغ‬
‫خشياى گاص داؽ ّ عشد ‪ ،‬تَ ؼشازي دُاًَ ي ُوگشا ‪ ،‬تغتگي داسد‪ .‬دس صهاًي کَ ًغثت کٌاسگزاسي هْتْس ُا‬
‫پاييي تْدٍ اعت (ًضديک تاالي ‪ً 0.5‬وًَْ فشػي تشاي تکٌْلْژي هْتْس دَُ ي ؽصت) گاص دس يک ًاصل سايح‬
‫‪.ir‬‬
‫هٌثغػ هي ؽذٍ اعت‪ .‬تشاي ًوًَْ هذل هْتْس ‪ Pratt & Whitney JT8D‬کَ دس هقياط تضسگ عاختَ ؽذٍ‬
‫تْد ‪ ،‬قذست تْئيٌگ ‪ ّ 727‬خت ُاي اّليَ ي ‪ 737‬سا تأهيي هي کشد‪.‬‬

‫تَ خاي ايي کَ ُذايت کٌذ ُش دّ خشياى گاص ُن هشکض سا ‪ ،‬سّلضسّيظ يک دُاًَ تَ ُوشاٍ يک هخلْغ‬
‫داخلي ؼشازي کشد ‪ ،‬کَ ًيشّ ُاي خشياى عشد کٌاس گزسي اص هياى تؼذادي اص عْساش ُاي تيعي ؽکل ػثْس‬
‫کشدٍ ‪ ّ ،‬تاػث هخلْغ ؽذى ُش دّ خشياى ؽْد‪.‬‬

‫هْتْس ُايي تا ًغثت کٌاسگزاسي تاال ‪ ،‬تاس ُا تا دُاًَ ُاي خشّخي خذا کٌٌذٍ ‪ ،‬تشاي خٌک عاصي خشياى‬
‫في ّ خشياى ُغتَ ي داؽ ‪ً ،‬واياى ؽذٍ اعت {تشکية ؽذٍ اعت}‪.‬‬

‫‪082‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫ هخلْغ خشياى في‬7-3 ‫ؽکل‬


‫ُوشاٍ تا خشياى ُغتَ ي هْتْس‬
)Rolls – Royce Spey(
w
w
w
.c

‫ دُاًَ ُاي خذا کٌٌذٍ تشاي‬7-4 ‫ؽکل‬


ar
Rlls ( ‫خشياى في ّ خشياى ُغتَ ي هْتْس‬
– Royce / Snecma M45H ,
ge
)VFW614 ‫ُْاپيواي‬
ek
.ir

081

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؼشازي دُاًَ دس اّايل دَُ ي ؽصت گغتشػ يافت ‪ ،‬اها قاػذٍ ي کلي آى ُا دس تيؼ تش هْتْس ُاي هذسى‬
‫اهشّص کاستشد داسًذ‪ .‬ؼشازي دُاًَ ‪ ،‬تا ّصى دُاًَ ‪ً ،‬يشّي پغا آيشّديٌاهيک گِْاسٍ (هْتْس) ‪ ،‬ساًذهاى دُاًَ ‪ّ ،‬‬
‫عش ّ صذا ‪ ،‬ؽشّع هي ؽْد‪ .‬تشآهذگي هخشّغ پؾتي اص فشض کشدى تؼعي ؼشازاى دس اًثغاغ خاسخي (دس غيش‬
‫ايي صْست صيش – اًثغاغ) اخاصٍ دادٍ ؽذٍ تَ خت تشاي تْليذ ًيشّ ُاي اظافَ ي ًيشّي هسْسي تش سّي‬
‫هخشّغ هي تاؽذ‪.‬‬

‫دُاًَ ي ُوگرا ‪ /‬واگرا‬ ‫‪7.7‬‬


‫‪w‬‬
‫دُاًَ ُاي ُوگشا دس اتتذا تشاي عشػت ُاي پشّاص عاب عًْيک تَ کاس هي سفتٌذ ‪ ،‬اها ُوچٌيي دس عشػت‬
‫ُاي ػذد هاش پاييي ًيض ‪ ،‬تَ کاس گشفتَ ؽذٍ اًذ ‪ ،‬ػذد هاش تاالي ‪ .0.5‬تشاي عشػت ُاي خشّخي تاال تش تَ يک‬
‫‪w‬‬
‫ؽکل دُاًَ ي هتفاّتي ًياص هي تاؽذ‪ .‬خصْصيات ٌُذعَ اي دُاًَ دس تخؼ خلْ ‪ ،‬کاُؼ هغازت عؽر هقؽغ‬
‫‪w‬‬
‫اعت (تغياس ؽثيَ يک دُاًَ ي ُوگشا) ‪ ،‬کَ دس اداهَ ي آى يک عؽر هقؽغ افضايٌذٍ دس تخؼ ػقة آى اعت‬
‫(هقؽغ ّاگشا)‪ .‬تؼعي اص دُاًَ ُا کَ دس هْتْس ُاي تخاس دس قشى اخيش تَ کاس گشفتَ ؽذٍ اعت ‪ً ،‬ام هختشع‬
‫‪.c‬‬
‫عْئذي خْد سا تا خْد تَ يذک هي کؾذ ‪ ،‬لْال‪( 1‬ؽکل ‪.)7-5‬‬
‫‪ar‬‬
‫دس تخؼ ُوگشايي آى (خلْ) ‪ ،‬خشياى دس هذل لْال ‪ُ ،‬واًٌذ گزؽتَ کَ تْصيف کشدين ‪ ،‬سفتاس هي کٌذ ‪،‬‬
‫تَ ايي هؼٌا کَ ؽتاب پيْعتَ دس هدشا ‪ ،‬افضايؼ هي ياتذ تا تَ عشػت عًْيک تشعذ ‪ ،‬کَ دس گلْگاٍ دُاًَ ‪ ،‬تَ ايي‬
‫‪ge‬‬
‫عشػت هي سعذ (خايي کَ عؽر هقؽغ تَ کْچک تشيي زذ خْد هي سعذ)‪ .‬دس هقؽغ ّاگشا ‪ ،‬فؾاس اخاصٍ هي‬
‫دُذ تا دس زذ هيضاى تسشاًي خْد ‪ ،‬تَ ُوشاٍ عشػت پيْعتَ ي عيال تشاي ؽتاب گيشي تا هقذاس عْپشعًْيک ‪،‬‬
‫کاُؼ ياتذ‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫پاساهتش ُاي قؽؼي ‪ً ،‬غثت هغازت ‪ ،‬هغازت خشّخي دُاًَ ‪ A‬تَ هغازت گلْگاٍ دُاًَ *‪ ، A‬هي تاؽذ‪.‬‬
‫اًتخاب ّيژٍ ي ًغثت هغازت اخاصٍ تَ ُش ًغثت فؾاس سا تشاي اًدام کاس ‪ ،‬هي دُذ (ؽکل ‪.)7-6‬‬
‫‪.ir‬‬

‫دس ػول ‪ ،‬يک ٌُذعَ ي کاهل دُاًَ ي عْپشعًْيک تَ صْست ًاهٌاعة تشاي ُْاپيوا ػول هي کٌذ ‪ ،‬صيشا‬
‫هغازت خشّخي ًوي تْاًذ تا ؽشايػ گًْاگْى فؾاس هسيػ ّ تٌظيوات قذست هْتْس ‪ُ ،‬وتا ؽْد‪.‬‬

‫تَ ػالٍّ ‪ ،‬تؼعي دُاًَ ُا ؼْيل ّ عٌگيي هي تاؽٌذ‪ .‬تشاي ايي ػلت ‪ ،‬هْتْس ُايي هْسد اعتفادٍ قشاس هي‬
‫گيشًذ کَ داساي تقْيت کٌٌذٍ ًيشّي هسْسي ‪ ّ ،‬داساي ٌُذعَ ي دُاًَ ي هتغيش دس تؼعي اّقات ُوشاٍ تا‬
‫عاختاس پيچيذٍ اها تا ؼْل کْتاٍ ‪ ،‬تاؽٌذ‪.‬‬

‫‪Laval 1‬‬

‫‪081‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تا ّخْد تؼذاد صياد هذل ُا ‪ ،‬تٌِا دّ هذل اصلي دُاًَ ي ٌُذعَ ي هتغيش هي تاؽذ کَ تيؼ تش دس ُوَ خا‬
‫کاستشد داسد ‪ ،‬دُاًَ ي فؾٌگي‪ ّ 1‬دُاًَ ي آيشيظ‪ 2‬هي تاؽذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ضرعت جرياى‬
‫کاُش ضطح‬ ‫افسايش ضطح‬ ‫ضرعت صوت‬
‫‪w‬‬
‫هقطع‬ ‫هقطع‬
‫‪.c‬‬
‫ؽکل ‪ 7-5‬هقايغَ ي دُاًَ ي ُوگشا تشاي خت عاب عًْيک تا دُاًَ ي ُوگشا ‪ّ /‬اگشاي (لْال) تشاي خت عْپشعًْيک‬
‫‪ar‬‬
‫دُاًَ ي فشٌگي‬

‫دس ؼشازي دُاًَ ي فؾٌگي ‪ ،‬يک دُاًَ ي اتتذايي ُوگشا کَ ُن هشکض تا داخل يک هدشا هي تاؽذ ‪ً ،‬واياى‬
‫‪ge‬‬
‫ؽذٍ اعت (ؽکل ‪ .)7-7‬خشياى خشّخي داؽ دس خشّخي دُاًَ اص عشػت عًْيک دعت يافتَ ي هْتْس ( = ‪M1‬‬
‫‪ )1‬اعت ‪ ،‬عشػت هاش تيؼ تش ًيض ‪ ،‬تا يک دُاًَ ي ُوگشا ‪ ،‬اهکاى پزيش هي تاؽذ‪ .‬تَ دليل فؾاس تاالي آى ‪ ،‬خت‬
‫‪ek‬‬
‫تَ عشػت پظ اص خشّج اص دُاًَ ي اتتذايي تشاي ػذد هاش عْپشعًْيک (‪ )M1 > 1‬هٌثغػ خْاُذ ؽذ‪.‬‬
‫گشداًٌذٍ تْعػ هکٌذٍ اص خشياى گاص اتتذايي ‪ ،‬يک خشياى ثاًْيَ تسشيک هي ؽْد ‪ّ ،‬ظيفَ ي اصلي کَ تشاي‬
‫آسام کشدى خت اتتذايي ّ تَ هْخة آى اخاصٍ تَ ؽتاتگيشي عشػت عْپشعًْيک اعت ‪ ،‬تَ صْست پيْعتَ ‪ ،‬دادٍ‬
‫‪.ir‬‬
‫هي ؽْد‪ .‬تذّى خشياى ثاًْيَ ‪ ،‬خت اّليَ تَ عشػت ‪ ،‬تَ فؾاس هسيػ ‪ ،‬تْعػ اًفداس ‪ ،‬هٌثغػ خْاُذ ؽذ‪ .‬دس ايي‬
‫هْسد تلفات هوکي اعت افضايؼ ّ کاُؼ ًيشّي هسْسي سا دس تشگيشد‪ .‬خشياى ثاًْيَ ‪ ،‬دس صْستي کَ خت‬
‫اّليَ تعؼيف ؽْد ‪ ،‬تَ خْدي خْد دس خشّخي دُاًَ ؽتاب هي گيشد ‪ ،‬تا تَ عشػت عًْيک تشعذ (‪.)M11 = 1‬‬

‫هقؽغ ّاگشا دُاًَ ي فؾٌگي ‪ ،‬ػوالً تْعػ خشياى گاصي کَ دس يک صهاى ‪ ،‬اص هسفظَ ي تيشًّي دُاًَ‬
‫هسافظت هي کٌذ ‪ ،‬ؽکل هي گيشد ‪ ،‬عپظ تَ ؼْس هؤثش ‪ ،‬گاص داؽ اص تواط تا تذًَ ي دُاًَ خلْگيشي هي کٌذ‪.‬‬

‫‪Ejector 1‬‬
‫‪Iris 2‬‬

‫‪081‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫دُاًَ ي فؾٌگي دس تؼذاد هختلفي هْخْد هي تاؽذ‪ .‬دس عادٍ تشيي هذل ‪ ،‬يک فؾٌگي ثاتت پيْعتَ تا عؽر‬
‫هقؽغ کوي ّاگشا ‪ ،‬کَ داساي يک ًاصل اّليَ تا ٌُذعَ ي هتغيش هي تاؽذ ‪ ،‬اعت‪ .‬هاًٌذ يک دُاًَ کَ تَ هدشاي‬
‫تقْيت کٌٌذٍ ي هْتْس ‪ً Generak Electric J85‬صة ؽذٍ اعت (ؽکل ‪.)7-8‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬ ‫ًطثت هطاحت‬

‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫ًطثت فشار تحراًي‬


‫‪ge‬‬

‫ًطثت فشار دُاًَ ‪p1 / pt2 ،‬‬


‫‪ek‬‬
‫عدد هاخ خروجي‬

‫ؽکل ‪ 7-6‬دُاًَ ي خشياى گاص ايذٍ آل‬


‫‪.ir‬‬

‫تغييشات عؽر هقؽغ خشّخي تْعػ تشگشداًذى دُاًَ تَ صْست هسْسي ُوشاٍ تا عيغتن هسشک‬
‫ُيذسّليکي اًدام هي گيشد‪ .‬سّلش ُاي دُاًَ ي فؾٌگي دس ؽياس ُاي تخؼ ُاي اّليَ ي ًاصل زشکت هي کٌٌذ‪.‬‬
‫صهاًي کَ ٌُذعَ ي ثاتت دُاًَ کاهالً هٌقثط هي ؽْد ‪ ،‬عؽر هقؽغ خشّخي دُاًَ ي اّليَ زذاقل هي ؽْد‪ .‬تَ‬
‫ؼْس هؼکْط ‪ ،‬صهاًي کَ دُاًَ ي ٌُذعَ ثاتت ‪ ،‬تَ ؼْس کاهل هٌثغػ هي ؽْد ‪ ،‬هغازت خشّخي دُاًَ ي اّليَ‬
‫تَ زذاکثش هي سعذ‪.‬‬

‫هضاياي ايي ؼشازي ّصى عثک عاختاس ‪ ّ ،‬ػولکشدي تذّى خؽا هي تاؽذ‪ .‬خصْصيات ػولي ايي دُاًَ دس‬
‫اصل دُاًَ ي ُوگشاي آى ُا ُوشاٍ تا هسذّد کٌٌذٍ ي کاسايي عْپشعًْيک ّ ًيشّي پغا آيشّديٌاهيکي قاتل‬

‫‪081‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قثْل دس عشػت عاب عًْيک هي تاؽذ‪ .‬تَ دليل ايي کَ دُاًَ داساي کاسايي تاال ًوي تاؽذ ‪ ،‬ػولکشد آى تشاي‬
‫ُْاپيواي خٌگي ًغثتاً عادٍ ‪ ،‬هسذّد هي تاؽذ‪.‬‬

‫کاساهذي تيؼ تش دُاًَ ‪ ،‬اگش چَ تيؼ تش عاختاس پيچيذٍ تش هي تاؽذ ‪ ،‬دُاًَ ي فؾٌگي تال هتغيش ‪ ،‬اعت‬
‫(ؽکل ‪ .)7-8‬هقؽغ ُوگشايي دُاًَ ؽاهل تؼذادي تخؼ ُاي ُوپْؽي هي تاؽذ ‪ ،‬دس صْستي کَ هقؽغ ّاگشايي‬
‫تْعػ يک خشياى ثاًْيَ کَ اص اؼشاف ُغتَ ي هْتْس خاسج هي ؽْد ّ اص هياى دُاًَ ي ٌُذعَ هتغيش ػثْس هي‬
‫کٌذ ؽکل هي گيشد‪ُ .‬واى ؼْس کَ دس ُش دّ تخؼ دُاًَ ؼشازي ٌُذعَ هتغيش ‪ً ،‬غثت هغازت تَ صْست ايذٍ‬
‫‪w‬‬
‫آل هوکي اعت تشاي ؽشايػ پشّاص ُاي هختلف تٌظين ؽذٍ تاؽذ ‪ ،‬اگش چَ دس ُضيٌَ ي عاختاس عٌگيي تش ّ‬
‫پيچيذٍ تش ‪ ،‬تيؼ تش ‪ ،‬هي ؽْد‪ .‬اؽکال تضسگ ‪ ،‬هيضاى ُْاي ثاًْيَ ي هْسد ًياص هي تاؽذ ‪ ،‬کَ دس ًيشّي پغا‬
‫‪w‬‬
‫آيشّديٌاهيکي تاال ‪ً ،‬تيدَ هي دُذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫زتي تيؼ تش دس عؽر تاال دسب هدشاي ّسّدي‪ 1‬دُاًَ ي فؾٌگي کَ تشاي هکؼ ُْاي عْهيي دس ؼشف‬
‫خاسج ‪ً ،‬ضديک دهاغَ ي ُْاپيوا دس اًتِاي ػقة ُْاپيوا ‪ ،‬هْسد اعتفادٍ قشاس گشفتَ اعت (ؽکل ‪ .)7-02‬دس‬
‫‪.c‬‬
‫پشّاص تا عشػت عْپشعًْيک تاال ‪ ،‬دسب ُاي هدشاي ّسّدي تغتَ هي تاؽٌذ ‪ ،‬صيشا فؾاس داخلي تاال تش اعت ‪،‬‬
‫خشّخي دُاًَ ي دّم تَ ؼْس کاهل دس زالت تاص هي تاؽذ‪ .‬اگش عشػت پشّاص تَ عشػت ُاي کن عْپشعًْيک‬
‫‪ar‬‬
‫کاُؼ ياتذ (ًضديک هاش ‪ ، )0.2‬فؾاس دس دُاًَ ‪ ،‬تَ صْست خْدکاس ‪ ،‬تَ عثة کاُؼ تذسيدي عؽر هقؽغ‬
‫خشّخي کاُؼ هي ياتذ‪ .‬ايي فشايٌذ ‪ ،‬پيْعتَ تا سعيذى تخؼ ُاي دُاًَ تَ يک ًقؽَ دس ؼشازي زذاقل عؽر‬
‫‪ge‬‬
‫هقؽغ خشّخي اداهَ داسد‪ُْ .‬اپيوا ٌُْص دس عشػت دس زذ صْت تاقي هاًذٍ اعت (هياى هاش ‪ .)0.2 ّ 9.8‬اگش‬
‫عشػت پشّاص دّتاسٍ کاُؼ ياتذ ‪ ،‬فؾاس داخل دُاًَ کاُؼ هي ياتذ تا ّقتي کَ ًيشّي فٌشي عْهيي ‪ ،‬دسب ُا‬
‫‪ek‬‬
‫تاص تاؽذ ‪ ،‬اخاصٍ ي هکؼ ُْا اص خاسج تَ داخل سا هي دُذ‪ّ .‬ظؼيت ايي دُاًَ ‪ ،‬تَ کلي تشاي زالت پشّاص عاب‬
‫عًْيک ‪ ّ ،‬تشاي فشّد ُْاپيوا ‪ ،‬اداهَ هي دُذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫هکؼ دس هيضاى قاتل تْخَ ُْاي عْهيي ‪ً ،‬ياصهٌذ هدشاي خشياًي تَ صْست آيشّديٌاهيکي ظشفيت تاال تشاي‬
‫ًگِذاؽتي تلفات کن ‪ ،‬هي تاؽذ‪ .‬تَ دليل خصْصيات هغاػذ دس ُش دّ عشػت پشّاص هاش عاب عًْيک ّ عْپش‬
‫عًْيک ‪ ،‬کاستشد دُاًَ ي فؾٌگي تا ُْاپيواي عْپشعًْيک گغتشدٍ ؽذٍ اعت ‪ ،‬تشاي ًوًَْ ‪، F-111‬‬
‫‪.SR-71 ّ Tu-144 ، Concord ، Viggen‬‬

‫‪ : Blow in door 1‬دسي دس هدشاي ّسّدي هْتْس ُْاپيوا کَ دس اثش اختالف فؾاس ػليشغن ًيشّي فٌش تَ ؼشف داخل تاص هي ؽْد‪.‬‬

‫‪088‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫جرياى ُواي ثاًويَ‬

‫جرياى ُواي اوليَ‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫دُاًَ ي ثاًويَ‬
‫دُاًَ ي اوليَ‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ؽکل ‪ 7-7‬دُاًَ ي ٌُذعَ هتغيش ّ فؾٌگي ثاتت‬
‫‪ar‬‬

‫سيٌگ تسشيک ‪0‬‬


‫‪ge‬‬
‫‪2‬‬ ‫اتصال دٌُذٍ‬
‫‪3‬‬ ‫هسفظَ‬
‫‪4‬‬ ‫هقؽغ دُاًَ‬
‫‪ek‬‬
‫‪5‬‬ ‫سّلش‬
‫‪6‬‬ ‫دُاًَ ي ثاّيَ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪4‬‬

‫‪7‬‬

‫‪7‬‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪3‬‬
‫ؽکل ‪ً 7-8‬اصل فؾٌگي (تْستْخت ‪General Electric‬‬
‫‪081‬‬
‫‪)J85‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ؽکل ‪ 7-9‬دُاًَ ي تغتَ (تاال) ّ تاص (پاييي) ‪ ،‬اًدام گشفتَ تْعػ تشگشداًذى سيٌگ فؾٌگي (ُْاپيواي خٌگي ‪)Northrop F-5‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫شية اًحراف هطير جرياى تيروًي‬

‫علت فشار پاييي‬


‫تا کٌش قطعَ‬

‫جرياى ُواي ثاًويَ‬

‫جرياى هوتور‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫دُاًَ ي تطتَ‬ ‫دُاًَ ي تاز (تاز گرهايش)‬
‫‪.c‬‬

‫ؽکل ‪ 7-09‬دُاًَ ي فؾٌگي کاهالً تٌظين پزيش‬


‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 7-00‬دُاًَ ي ثاًْيَ ي تٌظين پزيش (‪)General Electric J79‬‬

‫‪010‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًيروي فٌر‬ ‫حرکت آزاداًَ ي‬


‫ُواي ثاًويَ‬ ‫ُواي ضوم‬ ‫کٌترل هوقعيت هکاًيکي‬
‫وظعيت کٌترل شدٍ‬
‫توضط اختالف فشار‬

‫جرياى هوتور‬

‫پرواز ضوپرضوًيک‬
‫وظعيت دُاًَ در طول تلٌد‬
‫‪w‬‬
‫شدى و پرواز ضاب ضوًيک‬
‫ؽکل ‪ 7-02‬دُاًَ ي فٌگي ُوشاٍ تا دس ُاي ّسّدي عْم‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫ؽکل ‪ً 7-03‬اصل فؾٌگي ُوشاٍ تا دس ُاي ّسّدي عْم‬
‫‪ek‬‬
‫هحرک‬
‫هيلَ‬
‫‪.ir‬‬

‫دُاًَ ي تطتَ‬ ‫دُاًَ ي تاز (تاز گرهايش)‬

‫ؽکل ‪ 7-04‬دُاًَ ي آيشيظ‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫دُاًَ ي آيريص‬

‫اگش چَ پيچيذگي هکاًيکي تغياسي داسد ‪ ،‬دُاًَ ي آيشيظ تْعػ پاکيضگي آيشّديٌاهيکي خْب ‪ ،‬تشتشي‬
‫داسد‪ .‬تشگؾت هسْسي تخؼ ُاي دُاًَ ‪ ،‬اص هياى هيلَ ي هسشک ‪ ،‬تْعػ خک ُاي ُيذسّليک اًدام هي ؽْد‪.‬‬
‫عاختاس ‪ ،‬تَ ُش عؽر هقؽغ خشّخي دُاًَ تشاي سعيذى ‪ ،‬اخاصٍ هي دُذ (ؽکل ‪.)7-04‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ؽکل ‪ 7-05‬دُاًَ ي آيشيظ تشاي کاسايي تغياس خْب ُْاپيواي خٌگي ُوکاسي هي کٌذ (آصهايؼ پشّاص ‪Grumman F-‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪ ، 14‬دُاًَ ي آيشيظ دس هغازت خشّخي تغياس کْچک)‬

‫دُاًَ ُاي ٌُذعَ هتغيش تشاي پشّاص دس عشػت ُاي عْپشعًْيک ؼشازي هي ؽًْذ ‪ ،‬تَ ؼْس کلي دس عشػت‬
‫‪.ir‬‬
‫ُاي عاب عًْيک ًيشّي پغا آيشّديٌاهيک تااليي ّاسد هي ؽْد ‪ ،‬کَ تايذ تْعػ ًيشّي هسْسي اظافَ ‪ ،‬غلثَ‬
‫کٌذ‪ً .‬يشّ ُاي پغا تاال ‪ ،‬اص چشخؼ خشياى تيشًّي تَ صْست ًاگِاًي ‪ً ،‬تيدَ هي دُذ ‪ ،‬صهاًي کَ دُاًَ دس‬
‫زذاقل عؽر هقؽغ هي تاؽذ‪ًْ .‬ازي فؾاس پاييي ‪ ،‬اص خشياى خوؾي دّتاسٍ ّاسد ؽذٍ دس ساعتاي زشکت ُْاپيوا‬
‫ًتيدَ هي ؽْد (ؽکل ‪ .)7-07‬عاصگاسي ؽکل دُاًَ ي آيشيظ ‪ ،‬اخاصٍ هي دُذ کَ خشياى تشاي ػثْس دس ؼْل‬
‫خػ ّاصل دُاًَ تَ صْست يکٌْاخت ‪ُ ،‬وشاٍ تا تٌِا کوي خؽش دس خذايؼ خشياى ‪ ،‬تاؽذ‪.‬‬

‫دُاًَ ي آيشيظ اص هقياط تضسگي کَ تْعػ ‪ ّ NASA‬عاصًذگاى ُْاپيوا دس اياالت هتسذٍ ‪ ،‬هسقق ؽذ‪.‬‬
‫ايي دُاًَ يکي اص کاساهذ تشيي ؽکل ُاي دُاًَ هؽشذ ؽذٍ اعت ‪ ّ ،‬اص کاستشدي گغتشدٍ تشاي ُْاپيوا ُاي‬
‫استؾي هاًٌذ ‪ F-14 ّ B-1B ، F-16 ، F-15‬تشخْسداس اعت‪.‬‬

‫‪012‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًيروي هحوري هعکوش (تراضت هعکوش)‬ ‫‪7.3‬‬

‫تيؼ تش ُْاپيوا ُايي کَ تش صهيي هي ًؾيٌٌذ ‪ ،‬عشػتي ًضديک تَ ‪ )259km/h( 039kt‬داسًذ ‪ً ،‬ياص تَ هغافت‬
‫صيادي تشاي تاًذ فشّدگاٍ هي تاؽذ‪ .‬صشف ًظش اص ًؾغتي تا عشػت تاال ‪ّ ،‬صى ُْاپيوا ‪ ّ ،‬هسذّديت ظشفيت تشهض‬
‫ُاي چشش هکاًيکي هشکة ‪ ،‬کاُؼ عشػت هؾکالت ديگش هي تاؽذ‪.‬‬

‫افضايؼ دادى ظشفيت تشهضي ‪ ،‬هي تْاًذ تْعػ تضسگ کشدى تشهض ُا اهکاى داؽتَ تاؽذ ‪ ،‬اها هوکي اعت‬
‫تاػث افضايؼ ّصى ّ فعا ؽْد‪ُ .‬وچٌيي ‪ ،‬ػولکشد تشهضگيشي تش سّي يک عؽر خيظ تَ ُش ؽکل ‪ ،‬تا ّخْد‬
‫‪w‬‬
‫ظشفيت تشهضي ‪ ،‬صياى تاس خْاُذ تْد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫تٌاتشايي تَ صْست هٌؽقي ‪ ،‬هي تْاى اص اًشژي عيغتن پيؾشاًَ تشاي کاُؼ عشػت ُْاپيوا اعتفادٍ کشد‪ .‬دس‬
‫ًتيدَ اص ًيشّي هسْسي هؼکْط کَ تاس ُا دس توام تخؼ عيغتن خشّخي اعت ‪ ،‬هي تْاى اعتفادٍ کشد‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ًيشّي هسْسي هؼکْط ‪ ،‬تا خلْگيشي کشدى اص تخليَ تْعػ دسب ُاي اًغذاد کَ هي تْاًذ ايداد خشياى‬
‫‪.c‬‬
‫کٌذ ‪ّ ،‬ظيفَ ي خْد سا اًدام هي دُذ‪ .‬ايي تغييش ظاُشي عشيغ خت ّ تشکية ؽذى تا عشػت هسغْط خلْ‬
‫اعت‪ .‬تثذيل خشياى خشّخي تَ ساعتاي هغتقين دس يک تشکية ًيشّي هسْسي تَ عوت خلْ کَ هاًٌذ تشهض ػول‬
‫‪ar‬‬
‫هي کٌذ (ؽکل ‪.)7-06‬‬
‫‪ge‬‬
‫دس ػول ‪ ،‬ؼشازي ّيژٍ ي ًيشّي هسشّي هؼکْط ‪ ،‬تغتگي تَ هْتْس تا کاستشد آى داسد‪ .‬دس توام هْاسد ‪،‬‬
‫هْتْس ‪ ،‬اص هذل تْستْفي خْاُذ تْد‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫اگش يک دُاًَ ي سايح ‪ ،‬تشاي ُش دّ في ّ ُغتَ ي خشياى تَ کاس سّد ‪ً ،‬يشّي هسْسي هؼکْط توام خشياى‬
‫سا تغخيش هي کٌذ (ؽکل ‪ .)7-07‬صهاًي کَ دس اعتفادٍ ًيغت ‪ ،‬عؽْذ داخلي هؼکْط ‪ ،‬تايذ دس يک خػ تا‬
‫هدشا تاؽذ دسغيش ايي صْست خشياى سا آؽفتَ هي کٌذ‪ .‬عاصگاسي يکپاسچگي هؼکْط تشاي ؼشازي يکپاسچَ ي‬
‫‪.ir‬‬
‫دُاًَ ‪ ،‬تٌاتشايي تغياس هِن هي تاؽذ‪.‬‬

‫دس هْسد هْتْس ُاي ًغثت کٌاسگزا سي تاال ‪ ،‬تا خذا کٌٌذٍ ي خشّخي ُا تشاي ُغتَ ّ خت ُاي في ‪ ،‬دّ‬
‫خذا کٌٌذٍ ي هؼکْط تَ کاس گشفتَ هي ؽْد ‪ُ ،‬واى ؼْس کَ تْعػ هْتْس ‪ General Electric CF6‬دس‬
‫هذل ُْاپيواي تشاتشي ‪ DC-10‬ظاُش ؽذٍ اعت (ؽکل ‪ .)7-08‬دس هْقؼيت هٌقثط آى ‪ُ ،‬غتَ ي هؼکْط‬
‫کٌٌذٍ‪ 1‬تَ کاعکذ ‪ ،‬تْعػ يک پْؽؼ کَ تا هدشا ُوشاعتا هي تاؽذ ‪ ،‬پْؽيذٍ ؽذٍ اعت‪ .‬ػولکشد هؼکْط کٌٌذ‬

‫‪ : Reserver 1‬تشگشداًٌذٍ خشياى خشّخي هْتْس خت‪.‬‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪1‬‬
‫تْعػ لغضػ پْؽؼ ػقة اًدام هي ؽْد ‪ ّ ،‬عپظ تَ کاعکذ ُا تَ داخل خشياى خت تْعػ هسشک هسْس‬
‫هْصّى هي ؽْد‪ .‬خٌظ کاعکذ دس تشاتش هقاّهت گشها ايٌکًْل ‪ ، 2708‬پْؽؼ عثک ّصى تيتاًيْم‪ 3‬اعت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫هوقعيت عادي‬ ‫هوقعيت هعکوش‬
‫‪w‬‬

‫ؽکل ‪ 7-06‬ػولکشد ًيشّي هسْسي هؼکْط‬


‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫جرياى في‬
‫جرياى هوتور‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 7-07‬ػولکشد ًيشّي هسْسي هؼکْط تْتْفي تا دُاًَ ي خشّخي سايح (‪ُْ ، Pratt & Whitney TF33‬اپيواي‬
‫‪)Lockheed C-141 Starlifter‬‬

‫‪Spindle drive 1‬‬


‫‪Inconel 718 2‬‬
‫‪Titanium 3‬‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫هوقعيت عادي‬ ‫هوقعيت هعکوش‬


‫‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ؽکل ‪ً 7-08‬يشّي هسْسي هؼکْط تشاي خشياى ُغتَ هْتْس ‪ ،‬هْتْس ًغثت کٌاسگزسي تاال (‪)General Electric CF6‬‬
‫‪ar‬‬
‫هؼکْط کشدى يک خت في ‪ ،‬تْعػ آسايؼ کاعکذ ُا ‪ ،‬هاًٌذ ػٌاصش هدشد دس اؼشاف هْتْس دايشٍ اي‬
‫اًدام هي ؽْد‪ .‬دس هْقؼيت اًقثاض آى ُا اص ُش دّ ؼشف پْؽيذٍ هي ؽًْذ ‪ ،‬دس غيش ايي صْست خشياى ُاي‬
‫‪ge‬‬
‫داخلي ّ خاسخي سا آؽفتَ هي کٌٌذ (ؽکل ‪ .)7-09‬توام تشکيثات تايذ تَ صْست هٌاعة تشاي خلْگيشي اص‬
‫کوثْد خشياى دس هْقؼيت ‪ ،‬هخفي ؽذٍ کَ دس غيش ايي صْست تاػث ًيشّي پغا آيشّديٌاهيکي هي ؽْد هسکن‬
‫تاؽذ‪ .‬پْؽؼ ‪ ،‬تَ اظافَ گِْاسٍ ػقة ‪ ،‬ؽکل دُي دُاًَ (ُوگشا) تشاي خت في اعت‪ .‬صهاًي کَ تَ عوت‬
‫‪ek‬‬
‫هْقؼيت هؼکْط هٌثغػ هي ؽْد ‪ ،‬پْؽؼ کاعکذ ًخغتيي لغضػ تَ ػقة سا پيؼ اص ‪ 06‬دسب هغذّد کٌٌذٍ ي‬
‫اًفشادي تَ داخل هدشاي دُاًَ ي في ّ ساعتاي خشياى في اص هياى کاعکذ ُاي ثاتت تَ عشػت ‪ ،‬اًدام هي دُذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ؽکل ؽثکَ خشياى تشاي خشّج دس ساعتاي خلْي تٌا تَ تِيَ ي ًيشّي هسْسي هؼکْط تغييش هي ياتذ‪ .‬فشايٌذ‬
‫فؼال ؽذى ًيشّي هسْسي هؼکْط دّ ثاًيَ صهاى هي تشد ‪ ،‬کَ هيضاى تغياس خْتي تشاي دسگيش ؽذى هاؽيي هي‬
‫تاؽذ‪ .‬اص عْيي ديگش ‪ ،‬صهاى ؼْالًي تش ‪ ،‬هوکي اعت تشاي اًدام ايي کاس قاتل قثْل ًثاؽذ‪.‬‬

‫تَ ؼْس کلي ‪ً ،‬يشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ تٌِا تا ُْاپيواي تشاتشي تشاي کاُؼ هغافت ًؾغت تش سّي‬
‫صهيي تَ کاس گشفتَ هي ؽْد‪ُْ .‬اپيواي خٌگي عْپشعًْيک ‪ ،‬تشهضگيشي اًسؽاؼي سا تشاي ُذفي يکغاى تَ کاس‬
‫هي گيشد ‪ ،‬يا اػتواد کشدى تَ عادگي تش سّي تشهضگيشي چشش‪ .‬دليل تضسگي کَ ًيشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ‬
‫دس ُْاپيواي خٌگي اعتفادٍ ًوي ؽْد ‪ّ ،‬صى ّ فعاي هْسد ًياص تشاي عاختاس آى هي تاؽذ‪ .‬يک اعتثٌاء تشاي ايي‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قاػذٍ ‪ Viggen‬عْئذي هي تاؽذ ‪ ،‬يک ُْاپيواي خٌگي قذيوي اّايل دَُ ي ُفتاد ‪ ،‬اها يک ًوًَْ ي خْب‬
‫کاهل ًيشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ ‪ ،‬تَ ُوشاٍ يک دُاًَ ي فؾٌگي تْد‪.‬‬

‫کاضکد ُاي هعکوش کٌٌدٍ‬


‫جرياى تيروًي‬ ‫ُواکش‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ُواکش در وظعيت عقة‬
‫‪.c‬‬
‫درب هطدود کٌٌدٍ ي اًثطاطي‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ؽکل ‪ً 7-09‬يشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ تشاي خشياى في يک هْتْس تا ًغثت کٌاس گزسي تاال‪ .‬پظ اص تشگشداًذى ُْاکؼ‬
‫تَ عوت ػقة ‪ ،‬خشياى تَ عوت کاعکذ ُا تشاي ػولشد هؼکْط ظاُش ؽذٍ ُذايت هي ؽْد (‪، General Electric CF6‬‬
‫‪ek‬‬
‫ُْاپيواي ‪)McDonnell Douglas DC-10‬‬

‫دس هْقؼيت هٌقثط ؽذى ‪ ،‬عَ صفسَ ي فلضي ًيشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ ‪ ،‬تَ داخل کاهل هي کشد ‪ّ ،‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ؽکل قؽؼَ ديْاسٍ ي دُاًَ ي فؾٌگي سا ايداد هي کشد‪ً .‬يشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ تْعػ فؾشدگي اساتَ‬
‫فشّد فؼال هي ؽْد‪ .‬فؼال عاصي ‪ ،‬تْعػ خک ُاي ُيذسّليکي هي تاؽذ ‪ ،‬کَ تايذ خٌک تاؽٌذ صيشا دس اثش‬
‫خشياى گاص خشّخي داؽ ‪ ،‬تغتَ هي ؽًْذ‪.‬‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 7-29‬دس هْقؼيت هٌقثط ؽذى ‪،‬‬


‫تواط صفسات ُوغؽر تا دُاًَ ( ‪SAAB‬‬
‫‪)Viggen‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ؽکل ‪ 7-20‬تش سّي هغيش يخي ‪ً ،‬يشّي هسْسي‬


‫هؼکْط کٌٌذٍ ي ‪ Viggen‬تَ خْتي قاتل‬
‫اعتفادٍ هي تاؽذ‪ .‬عَ صفسَ ي فلضي ػول کٌٌذٍ‬
‫ي ُيذسّليکي‪ .‬هسشک تايذ عشد تاؽذ ‪ ،‬تَ ُوشاٍ‬
‫ُْاي خشّخي سّصًَ ُاي ديذٍ ؽذٍ‬

‫‪018‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫جرياى ُواي ثاًويَ‬ ‫جرياى ُواي ضوم‬

‫پرواز ضاب ضوًيک ‪ ،‬تدوى تاز گرهايش‬ ‫هٌقثط‬


‫ريٌگ‬
‫هٌثطط‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫تازگرهايش‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫تطتَ‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ًيروي هحوري هعکوش‬


‫ؽکل ‪ 7-22‬اعتفادٍ اص دُاًَ ي فؾٌگي تشاي ًيشّي هسْسي هؼکْط (‪)Viggen‬‬

‫ّظيفَ ي عْساش دُاًَ ي فؾٌگي دّ کاس هي تاؽذ‪:‬‬

‫دس تشخاعتي اص صهيي ّ دس ؼْل پشّاص عاب عًْيک ‪ُْ ،‬اي عْم اص هياى عْساش ّاسد هي ؽْد تا ًيشّي‬ ‫‪-‬‬
‫هسْسي تقْيت ؽذٍ سا فشاُن کٌذ (ؽکل ‪ 7-22‬تاال)‬

‫‪011‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ -‬پظ اص فشّد آهذى ‪ ،‬توام خشياى خت اص هياى عْساش خاسج هي ؽْد (ؽکل ‪ 7-22‬پاييي) ؛ گشد کشدى‬
‫ؼشازي دهاغَ ي ُْاپيوا ُوچٌيي کوک کشدى تاقي هاًذى هؼکْط کشدى خت هتؼلق تَ دهاغَ ي ُْاپيوا (اثش‬
‫کْاًذا‪)1‬‬
‫‪ -‬دس پشّاص عْپشعًْيک تَ ُوشاٍ تاصگشهايؼ ‪ ،‬عْساش دُاًَ ي فؾٌگي تْعػ يک ؽکل سيٌگي عؽر‬
‫پْؽيذٍ ؽذٍ تغتَ هي ؽْد کَ اًثغاغ اص دهاغَ ي ُْاپيوا تَ لغضػ تَ سّي عْساش (ؽکل ‪ّ 7-22‬عػ)‬
‫‪w‬‬
‫ًيروي اظافَ ي ترا (‪)Lift‬‬
‫‪w‬‬
‫ورودي جرياى‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ضرعت زهيي‬ ‫عولکرد ترهسي‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫کاُش ًيروي اظافَ ي ترا (‪)Lift‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ضرعت زهيي کوچک تر‬

‫ؽکل ‪ 7-23‬اثش خت هؼکْط تش ُْاپيواي ‪ Viggen‬دس عشػت صهيي صياد ّ کن‬

‫يک ُْاپيوا تَ ؼْس راتي تَ خْتي تشاي ػولکشد ًيشّي هسْسي هؼکْط هٌاعة ًخْاُذ تْد‪ .‬اگش يک‬
‫تصوين تشاي يک هؼکْط کٌٌذٍ گشفتَ ؽْد ‪ ،‬اهکاى تأثيشات ًاهغاػذ ‪ ،‬هؽشذ هي ؽْد‪ .‬دس هْسد ُْاپيواي‬
‫‪ ، Viggen‬تشاي ًوًَْ ‪ ،‬هؼکْط کشدى خت ‪ ،‬صشف ًظش اص کٌؼ تشهضي ‪ ،‬تَ دليل يک ًازيَ فؾاس پاييي تش‬
‫سّي خٌاذ ؼشف تاال تش تذّى ّاعؽَ پظ اص فشّد آهذى ‪ ،‬تَ اظافَ ي ػالهت گزاسي گشداتي صهيي هي تاؽذ‪ُ .‬ش‬

‫‪ : Coanda effect 1‬گشياػ عيال تشاي چغثيذى تَ عؽر خاهذ‬

‫‪111‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫دّ پذيذٍ تَ دليل کاُؼ استفاع‪ 1‬لٌگش ًْعاًي کَ توايل تَ ًيشّي تشا (‪ )Lift‬دم ُْاپيوا داسد (ؽکل ‪ 7-23‬تاال)‪.‬‬
‫دس ًتيدَ ي ػولکشد تشهض ُاي چشش ‪ ،‬تَ خاؼش کاُؼ ّصى ُْاپيوا ‪ ،‬تَ ؼْس اظافي ‪ً ،‬ؾاى دادى ُْاپيوا تَ توايل‬
‫داؽتي تَ تشک هغيش ‪ ،‬هؼيْب هي عاصد‪ .‬اگش چَ آخشيي تأثيش ‪ ،‬تٌِا تشاي صّج ثاًيَ تا سعيذى تَ افت عشػت‬
‫هقذاسي تسشاًي اعت ‪ ،‬خلثاى تايذ تشاي تصادف آهادٍ تاؽذ‪ .‬اص آى پظ ‪ً ،‬تيدَ ي ًيشّي آيشّديٌاهيکي خت‬
‫هؼکْط ؽذٍ تش سّي تذًَ ي ُْاپيوا تَ عوت خلْ پيؼ هي سّد ‪ُ ،‬وشاٍ تا دم پاييي‪ 2‬لٌگش ًْعاًي کن کافي‬
‫اعت ‪ ،‬تْعػ خلثاى تَ عادگي ‪ ،‬تْصيغ هي ؽْد‪( .‬ؽکل ‪ 7-23‬پاييي)‪ .‬خؽش فشّتشدى خت داؽ هؼکْط اص هياى‬
‫ّسّدي اصلي هوکي اعت تْعػ تاص کشدى دُاًَ ي اّليَ چٌاى کَ دفغ کشدى خت هؼکْط ؽذٍ دس يک صاّيَ‬
‫‪w‬‬
‫ي تٌذ فشّ ًؾاًذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫اعتفادٍ ي صيشکاًَ ًيشّي هسْسي هؼکْط تَ ُْاپيوا اخاصٍ خْاُذ داد کَ زتي تشاي غلؽؼ تَ ػقة ‪ ،‬تشاي‬
‫کوک کشدى هسذّدٍ ي فعاي پاسک ‪ ،‬داؽتَ تاؽذ (هاًٌذ پاسک کشدى يک خْدسّ)‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫افضايؼ اًْاع هختلف ًيشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ ًؾاًَ گش ؼشازي ًيشّي هسْسي هؼکْط کٌٌذٍ تشاي‬
‫‪.c‬‬
‫هْاسد هْسد ًظش هي تاؽذ‪ .‬يک ؼشازي خْب هؼکْط کٌٌذٍ ‪ ،‬تايذ تْاًايي کاُؼ هغافت ًؾغت ُْاپيوا سا تا‬
‫‪ 39‬دسصذ داؽتَ تاؽذ‪ .‬کَ ًياصهٌذ تَ ‪ 59‬تا ‪ 79‬دسصذ ًيشّي تيؾيٌَ ي تشخاعت ‪ ،‬تشاي تْاًايي هؼکْط ًيض داؽتَ‬
‫‪ar‬‬
‫تاؽذ‪ً .‬يشّ ُايي کَ اص ًيشّي هسْسي هؼکْط ًتيدَ هي ؽْد ‪ ،‬تايذ تْعػ عاختاس هؼکْط کٌٌذٍ زوايت ؽْد ‪،‬‬
‫صشف ًظش اص خت هؼکْط ؽذٍ ي داؽ يا عشد‪ّ .‬صى عاختاس هؼکْط کٌٌذٍ ‪ ،‬تايذ کن تاؽذ‪ .‬صهاًي کَ اص آى‬
‫‪ge‬‬
‫اعتفادٍ ًوي ؽْد ‪ ،‬دُاًَ ًثايذ تشاي خشياى اصلي هضازوت ايداد کٌذ ؛ صهاًي کَ هْسد اعتفادٍ قشاس هي گيشد ‪،‬‬
‫خت هؼکْط ؽذٍ ًثايذ اخاصٍ ي ّسّد تَ ّسّدي ُْا سا تذُذ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪ : Nose down 1‬خاسج ؽذى ُْاپيوا اص پشّاص تشاص تَ ؼشف ؽيشخَ ّ کاُؼ استفاع‬
‫‪Tail down 2‬‬

‫‪110‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل ٌشتم‬

w ‫تقُيت کىىذي ي ويرَي محُري‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

202

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ تؼضي زاالت ًياؾ اقت ‪ ،‬کَ ًيؽّي هسْؼي ظؼ هْتْؼي تا ًيؽّي هسْؼي ػاظي ‪ ،‬افؿايم ياتع‪ .‬تَ ايي‬
‫ظليل کَ‪:‬‬

‫ؾهاى تؽضاقتي اؾ تاًع پؽّاؾ ‪ ،‬تا عْل کن ‪ ،‬يا ظؼ يک ؼّؾ گؽم ‪ ،‬يا يک خِم ‪ ،‬قؽػت ايوي تايع ظؼ‬
‫ظقتؽـ تانع‪ .‬تؽاي ُْاپيواي خٌگي ‪ً ،‬يؽّي هسْؼي اضافَ ‪ ،‬تايع تؽاي هاًْؼ پؽّاؾ تِيَ نْظ‪.‬‬

‫ًيؽّي هسْؼي تيم تؽ ‪ ،‬هي تْاًع تَ آقاًي تْقظ افؿايم لعؼت هْتْؼ ‪ ،‬فؽاُن نْظ‪ .‬تا ايي ّخْظ ‪ ،‬تَ ّيژٍ‬
‫تؽاي ُْاپيواي خٌگي ‪ ،‬قٌگيٌي ّؾى ‪ ّ ،‬کْتاُي ؾهاى ػولکؽظ ‪ ،‬هاًغ اؾ ًصة ظؼ ايي هْتْؼ ُا هي نْظ‪ .‬ظؼ‬
‫‪w‬‬
‫ػول ‪ ،‬تمْيت کٌٌعٍ ًيؽّي هسْؼي ‪ ،‬تْقظ اقتفاظٍ اؾ تاؾگؽهايم تکويل هي نْظ ‪ ،‬کَ ظؼ توام ُْاپيوا ُاي‬
‫قْپؽ قًْيک ايي ّيژگي هْخْظ هي تانع‪ .‬ظؼ ُْاًْؼظي تداؼي ‪ ،‬اؾ ّاتؽ اًژکهي‪ 1‬تا ظَُ ي ُفتاظ تؽاي افؿايم‬
‫‪w‬‬
‫ًيؽّي هسْؼي تؽضاقتي ‪ ،‬تكياؼ اقتفاظٍ هي نع ‪ ،‬تا ظِْؼ هْتْؼ ُاي تْؼتْفي تا ًكثت کٌاؼگػاؼي تاال ‪ ،‬تا‬
‫‪w‬‬
‫غضيؽٍ ي ًيؽّي هسْؼي ؾياظ ‪ ،‬قاضت ايي ؼّل اؾ ؼظٍ ضاؼج نع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫بازگرمايش‬ ‫‪1.8‬‬

‫يکي اؾ هؤثؽ تؽيي ّ پؽ کاؼتؽظ تؽيي ؼّل افؿايم ًيؽّي هسْؼي ‪ ،‬تْقظ تاؾگؽهايم يا پف قْؾ هي تانع‬
‫‪ar‬‬
‫‪ ،‬کَ تْاًايي ًيؽّي هسْؼي ؼا ‪ 55‬ظؼصع افؿايم هي ظُع‪ .‬ؾهاًي کَ پف قْؾ ؼّني هي نْظ ‪ ،‬نؼلَ ي آى ظؼ‬
‫ضؽّخي خت ؼا ‪ ،‬هي تْاى ههاُعٍ کؽظ ‪ ّ ،‬تاػث ؾياظ نعى قؽ ّ صعا ظّؼ تؽ اؾ صعاي ضهک تلٌع هْتْؼ هي‬
‫‪ge‬‬
‫نْظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫نکل ‪ 8-1‬تاؾگؽهايم هي تْاًع ًيؽّي هسْؼي ؼا ‪ 55‬ظؼصع ّ تيم تؽ افؿايم هي ظُع (ُْاپيواي خٌگي ‪McDonnekk‬‬
‫‪ Douglas F-4‬کَ لعؼت ضْظ ؼا اؾ ظّ تْؼتْخت ‪ General Electric J79‬هي گؽظ)‬

‫‪ :Water injection 1‬پانيعى آب همغؽ ضالص تَ ظاضل قيلٌعؼ ّ هْتْؼ پيكتًْي تَ هٌظْؼ قؽظ کؽظى هطلْط لاتل اًفداؼ ّ کاُم ازتوال تعقْؾي‪.‬‬

‫‪203‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تَ اقتثٌاء ُْاپيواي قْپؽقًْيک کاًکْؼظ‪ ، 1‬تاؾگؽهايم ‪ ،‬تٌِا تْقظ ُْاپيواي قْپؽقًْيک اؼتهي هْؼظ‬
‫اقتفاظٍ لؽاؼ هي گيؽظ‪ .‬تؽاي ُْاپيواي خٌگي ‪ ،‬تاؾگؽهايم ‪ُ ،‬وچٌيي ظاؼاي اُويت ؾياظي هي تانع ‪ ،‬تؽاي ًوًَْ‬
‫‪ ،‬ظؼ نتاب گيؽي قؽيغ ُْاپيوا ‪ ،‬ظؼ نؽايظ زولَ يا هواًؼت ػوليات ‪ً ،‬مم ظاؼظ ‪ُ ،‬وچٌيي تؽاي فؽاؼ تي ضغؽ اؾ‬
‫ًازيَ ي خٌگي ‪ ،‬تِتؽيي گؿيٌَ ي اًتطاب هي تانع‪ .‬ظليل ظيگؽ تؽاي تدِيؿ کؽظى ُْاپيوا (قْپؽقًْيک) تا‬
‫تاؾگؽهايم ‪ ،‬تؽاي کاُم هكيؽ تؽضاقتي هي تانع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫نکل ‪ 8-2‬تَ عْؼ اقاقي ‪ ،‬تمْيت کٌٌعٍ ي ًيؽّي هسْؼي تْقظ يک اتاق ازتؽاق لْلَ اي نکل ًصة نعٍ ظؼ لكوت‬
‫اًتِايي هْتْؼ تکويل هي نْظ (‪)General Electric J79‬‬
‫‪.c‬‬

‫قؽػت پؽّاؾ تاال قْپؽقًْيک ‪ ،‬تٌِا تا تاؾگؽهايم اهکاى پػيؽ هي تانع‪ٌُ .‬گاهي کَ تؽاي ًطكيتي تاؼ ظؼ‬
‫‪ar‬‬
‫ُْاپيواي اؼتهي تَ کاؼ تكتَ نع ‪ ،‬ظؼ اتتعا تا هْفميت ظؼ تاؾاؼ غيؽًظاهي ًيؿ ثاتت نع ‪ُ ،‬واى عْؼ کَ تْقظ‬
‫کاًکْؼظ ّ قپف ‪ً Soviet Tu-144‬هاى ظاظٍ نع (کَ چٌعاى تَ پؽّاؾ ظؼ ًياهع)‪ .‬هوکي اقت تَ ظليل قؽ ّ‬
‫‪ge‬‬
‫صعا تاؾگؽهايم ‪ ،‬اؾ اقتفاظٍ ‪ ،‬ظؼ ُؽ کاؼتؽظ غيؽ ًظاهي ‪ ،‬هوٌْع نعٍ تانع‪ .‬تکٌْلْژي تاؾگؽهايم ايي ًتيدَ ؼا‬
‫هي ظُع کَ گاؾ ظاؽ ‪ ،‬پف اؾ گػنتي اؾ تْؼتيي ‪ٌُْ ،‬ؾ ناهل اکكيژى تَ همعاؼ کافي تانع ‪ ،‬تا تؽاي ظّهيي تاؼ تا‬
‫‪ek‬‬
‫پانم همعاؼ هٌاقة قْضت ‪ ،‬ازتؽاق صْؼت گيؽظ‪ ( .‬ياظآّؼي هي نْظ ‪ ،‬کَ تٌِا تطهي اؾ ُْاي ضؽّخي‬
‫تْقظ کوپؽقْؼ تؽاي ازتؽاق اقتفاظٍ هي نْظ ‪ ،‬تطم تيم تؽ آى تَ هٌظْؼ ضٌک قاؾي تَ کاؼ هي ؼّظ‪).‬‬
‫‪.ir‬‬
‫تا تاؾ گؽهايم ضؽّخي خت ‪ ،‬خؽياى تَ تؽاؾ اًؽژي هْخْظ تاال تؽي تؽاي هٌثكظ نعى ظؼ ظُاًَ ي ضؽّخي‬
‫ظقت هي ياتع‪ً .‬تيدَ ‪ ،‬قؽػت ضؽّخي تيم تؽ هي تانع ‪ ،‬پيم ًياؾي تؽاي ظقت يافتي تَ ًيؽّي هسْؼي تيم‬
‫تؽ (ُواى عْؼ کَ تْقظ لضيَ ي اًعاؾٍ زؽکت اناؼٍ نع ‪ ،‬ؼ‪ .‬ج‪ .‬فصل ‪.)2‬‬

‫تَ عْؼ کلي ‪ ،‬پف قْؾ ‪ ،‬ظاؼاي يک قاضتاؼ لْلَ اي نکل اقت ‪ ،‬کَ تَ پهت تْؼتيي ‪ ،‬تَ ژًؽاتْؼ گاؾ ‪،‬‬
‫تعّى ّاقغَ هتصل اقت‪ .‬تطم خلْيي ُواًٌع يک ظيفيْؾؼ عؽازي نعٍ اقت (تَ ايي هؼٌا کَ قغر همغغ‬
‫افؿايم هي ياتع) ‪ ،‬کَ قؽػت خؽياى ؼا اؾ ػعظ هاش ‪ 5.5‬تَ ‪ 5.2‬تؽاي هواًؼت ههتؼل نعى اؾ تؽاًگيطتي ‪ ،‬تْقظ‬
‫خؽياًي کَ تكياؼ قؽيغ هي تانع ‪ ،‬کاُم ظُع‪.‬‬

‫‪Concord 1‬‬

‫‪202‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫قاضتاؼ قاظٍ ي هًْتاژ پف قْؾ ‪ ،‬کَ ناهل تٌِا چِاؼ تطم تؿؼگ هي تانع ‪ ،‬تكياؼ لاتل تْخَ اقت (نکل‬
‫‪:)8-3‬‬
‫افسايش جريان در سطح مقطع براي کاٌش عذد ماخ‬ ‫جريان گردابي‬

‫لُلً ي بازگرمايش‬
‫شعلً وگٍذار‬ ‫ٌىذسً ي وامىظم دٌاوً ي‬
‫سيستم پاشش سُخت‬
‫‪w‬‬
‫خرَجي‬

‫نکل ‪ً 8-3‬وًَْ اي اؾ يک پف قْؾ ًكثتاً قاظٍ ي هًْتاژ نعٍ (نواتيکي اؾ تْؼتْخت ‪ Volvo RM8‬تؽاي ُْاپيواي‬
‫‪w‬‬
‫خٌگي ‪)Viggen‬‬
‫‪w‬‬
‫لْلَ ي نؼلَ‬
‫‪.c‬‬
‫قيكتن پانم قْضت‬

‫هدوْػَ ي نؼلَ ًگِعاؼ‬


‫‪ar‬‬

‫ٌُعقَ ي ًاهٌظن ظُاًَ ي ضؽّخي‬


‫‪ge‬‬
‫يکي اؾ اخؿا ‪ ،‬ظُاًَ ي ضؽّخي ظؼ نکل ُاي هطتلف ‪ ،‬پيم اؾ ايي ظؼ فصل پيم تْضير ظاظٍ نع‪ .‬ؾهاًي‬
‫کَ پف قْؾ ظؼ ػوليات ًيكت ‪ ،‬ظُاًَ تَ نکل قغر همغغ ضؽّخي کْچک تؽ ‪ ،‬ظؼ هي آيع‪ .‬تايكتي ظُاًَ ي‬
‫‪ek‬‬
‫ضؽّخي تَ عْؼ اتفالي تؽاي توام قغر همغغ تاؾ نْظ ‪ ،‬فهاؼ تَ قؽػت تَ ظليل اضوسالل ًيؽّي هسْؼي ‪ ،‬ؼُا‬
‫ضْاُع نع‪ .‬تطم هؽکؿي هدوْػَ ي پف قْؾ ‪ ،‬هدؽاي پف قْؾ هي تانع ‪ ،‬هکاًي کَ ازتؽاق ظؼ آى ؼش هي‬
‫‪.ir‬‬
‫ظُع‪ .‬هدؽا ظاؼاي يک قؽي ضغْط هماّهتي گؽها ُكت ‪ ،‬کَ تَ تيؽّى هسفظَ ‪ ،‬اؾ هياى ؼاٍ ُا ّ يک هکاًيؿم‬
‫ضْظ لفل نًْعٍ ‪ ،‬هتصل هي تانع (نکل ‪ .)8-4‬تَ ظليل گؽها ‪ ،‬قْؼاش ُاي گًْاگًْي همؽؼ نعٍ ‪ ،‬تؽاي ضٌک‬
‫کؽظى ُْا اؾ هياى هكيؽ هسفظَ ّ هدؽاي نؼلَ کَ تؽاي خؽياى ظاضل هدؽاي نؼلَ ‪ ،‬قاؾهاًعُي نعٍ اقت‪ .‬تؽاي‬
‫ازتياط اؾ اکكيعاقيْى هدعظ ‪ ،‬هدؽاي نؼلَ اؾ پْنم قؽاهيکي اقتفاظٍ نعٍ اقت‪ .‬ظؼ پاياى خؽياى پاييي‬
‫هدؽاي نؼلَ ‪ ،‬يک ظُاًَ تا ٌُعقَ ي ًاهٌظن هي تانع‪ .‬تؽاي هفِْم تٌظين هْلؼيت ظُاًَ ‪ ،‬هسؽک ُاي‬
‫ُيعؼّليکي تؽ ؼّي لْلَ ي هسافظ تيؽًّي ًصة نعٍ اقت‪.‬‬

‫يک قيكتن قْضت پال ‪ ،‬خعا اؾ قيكتن قْضت پال هْتْؼ ‪ ،‬تؽاي غضيؽٍ کؽظى ّ تْؾيغ قْضت تاؾ‬
‫گؽهايم تَ کاؼ هي ؼّظ‪ .‬قْضت اؾ هياى چٌع ؼاَُ ُا (هٌيفْلع ُا) تؽاي پانم هيلَ ُايي کَ تَ صْؼت نؼاػي‬

‫‪202‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫هٌثكظ هي نًْع ‪ ،‬تْؾيغ هي نْظ ‪ ،‬آى گاٍ قْضت تَ قْي خؽياى گاؾ ػثْؼي اؾ يک قؽي قْؼاش ُاي‬
‫قاؾهاًعُي نعٍ ػثْؼ هي کٌع ‪ ،‬تا هطلْط لْي ؼا فؽاُن کٌع‪.‬‬

‫يک تطم ظؼ فِؽقت لغؼات اصلي ‪ ،‬تَ ؼّنٌي تياى ًهعٍ ‪ ،‬اها ُويهَ تؽ ؼّي تؽل خاًثي يا تصاّيؽ ‪ ،‬ظيعٍ‬
‫هي نْظ ‪ً ،‬ياؾ تَ تْضير تيم تؽي ظاؼظ هطؽّط پهتي‪ً 1‬اهيعٍ هي نْظ‪ .‬نکلي هاًٌع يک تعًَ ي هتماؼى تيضي‬
‫ظاؼظ ‪ ،‬هطؽّط پهتي تؽاي تكياؼي اؾ هفِْم ُا تَ کاؼ هي ؼّظ‪ً .‬طكت ‪ ،‬خؽياى گاؾ اؾ تْؼتيي تَ نکل اقتْاًَ اي‬
‫هي تانع ‪ ،‬کَ تايع تَ تعؼيح ‪ ،‬کل قغر همغغ هدؽاي نؼلَ ي پف قْؾ ؼا تَ عْؼ کاهل تصؽف کٌع‪ .‬تٌاتؽايي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫ّظيفَ ي هطؽّط پهتي ‪ ،‬ظؼ اصل ‪ ،‬يک هاُيت اؾ ظيٌاهيک قيال هي تانع‪.‬‬

‫ظّم ‪ ،‬ػول هطؽّط پهتي تَ ػٌْاى پهتيثاًي کؽظى اؾ قاؾٍ ‪ ،‬تؽاي پانم هيلَ ُا (کَ ظاؼاي قاضتواى ًيؽّهٌع‬
‫‪w‬‬
‫هکاًيکي ًيكتٌع) هي تانع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ظؼ پاياى ‪ ،‬هطؽّط پهتي ‪ ،‬نؼلَ ًگِعاؼ ؼا زول هي کٌع ‪ ،‬کَ يک تطم اصلي ظؼ قاضتاؼ پف قْؾ هي‬
‫‪.c‬‬
‫تانع‪ .‬تَ ظليل ظهاي تاالي ايي ػوليات ‪ ،‬هطؽّط پهتي ؼا پْنم قؽاهيکي هي کٌٌع‪.‬‬

‫نؼلَ ًگِعاؼ ‪ ،‬ظؼ خؽياى پاييي ظُاًَ ي پانم قْضت ‪ ،‬هكتمؽ هي تانع‪ .‬هؼوْالً اؾ قَ ؼيٌگ (زلمَ) ُن‬
‫‪ar‬‬
‫هؽکؿ تا قغر همغغ ‪ – V‬نکل قاضتَ هي نْظ‪ّ .‬لْ ايي کَ ‪ ،‬قؽػت خؽياى گاؾ ‪ ،‬تْقظ تطم ّؼّظي ظيفيْؾؼ‬
‫نکل ‪ ،‬هدؽاي پف قْؾ کاُم ياتع ‪ ،‬قؽػت اًتهاؼ نؼلَ ٌُْؾ کن تؽ اؾ قؽػت خؽياى هي تانع ‪ ،‬تٌاتؽايي نؼلَ‬
‫‪ge‬‬
‫تؽاًگيطتَ هي نْظ‪ .‬ايي ّظيفَ ي تطم ‪ – V‬نکل ؼيٌگ ُاي نؼلَ ًگِعاؼ اقت ‪ ،‬تا خؽياى چؽضهي ّ خؽياى‬
‫ُاي گؽظاتي ظاضلي ‪ ،‬هکاًي کَ نؼلَ هي تْاًع پيْقتَ تالي تواًع ‪ ،‬ؼا تْليع کٌع‪( .‬نکل ‪ )8-5‬کاؼايي پف قْؾ ‪،‬‬
‫‪ek‬‬
‫تْقظ اقتفاظٍ اؾ يک گؽٍّ ُن هؽکؿ ؼيٌگ ُاي نؼلَ ًگِعاؼ افؿايم هي ياتع‪ .‬تؽاي پيهگيؽي قْضتي هدؽا اؾ‬
‫اًكعاظ ‪ ،‬ؼيٌگ ُا هي لٌگٌع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫هکاًيؿم کٌتؽل پف قْؾ پيچيعٍ اقت ‪ ،‬ناهل يک قيكتن قْضت خعا تا پوپ قْضت ‪ ،‬فيلتؽ قْضت ‪ّ ،‬‬
‫کٌتؽل قْضت ‪ ،‬تَ ػالٍّ ي يک قيكتن خؽلَ ؾًي ‪ ،‬هي تانع‪ .‬ازتؽاق پف قْؾ تَ صْؼت اتْهاتيک هي تانع ‪،‬‬
‫اگؽ تٌِا يک تاؼ ‪ ،‬ضلثاى ّضؼيت پف قْؾ ؼا ظؼ ظقتگاٍ کٌتؽل قْضت ‪ ،‬اًتطاب ًوايع‪.‬‬

‫تا ّخْظ ظهاي تاالي گاؾ ‪ ،‬ازتؽاق هطلْط قْضت ّ ُْا ‪ ،‬هؼوْالً تَ صْؼت ضْظکاؼ ‪ ،‬ضْظ تَ ضْظي ‪ ،‬ؼش‬
‫ًوي ظُع‪ .‬توايل گاؾ تؽاي ازتؽاق ‪ّ ،‬اتكتَ تَ اًعکي افؿايم اؼتفاع پؽّاؾ ‪ ّ ،‬ػعظ هاش هي تانع‪ .‬تؽاي اعويٌاى اؾ‬
‫ازتؽاق ‪ ،‬تست توام نؽايظ ‪ ،‬يک هٌثغ ازتؽاق هكتمل ‪ ،‬فؽاُن نعٍ اقت‪.‬‬

‫‪Rear cone 1‬‬

‫‪202‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫مخرَط پشتي‬

‫شعلً وگٍذار‬
‫‪w‬‬
‫سيستم پاشش سُخت‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫مشتعل کىىذي ي مشعل‬


‫دٌاوً ي خرَجي‬
‫لُلً ي بازگرمايش‬

‫نکل ‪ 8-4‬هدوْػَ ي پف قْؾ (‪)General Electric J79‬‬

‫‪202‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫نکل ‪ 8-5‬خؽياى تاالي ههاُعٍ نعٍ ي‬


‫پف قْؾ تْؼتْخت ‪ ، J79‬تا ظُاًَ ي ظّم‬
‫ظؼ خلْي ػکف ّ کٌاؼ ظُاًَ ي اصلي ‪ُ ،‬ؽ‬
‫ظّ تَ صْؼت کاهل تاؾ ُكتٌع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫نکل ‪ 8-6‬قيكتن پانم قْضت تْؼتْخت‬
‫‪ar‬‬
‫‪.General Electric J79‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪202‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫نکل ‪ 8-7‬نؼلَ ًگِعاؼ ًصة نعٍ تؽ هطؽّط پهتي ‪ – V ،‬نکل تْظى قغر همغغ زلمَ ُاي نؼلَ ًگِعاؼ تا اعويٌاى‬
‫تطهيعى خؽياى ػکف تؽاي پايعاؼ کؽظى نؼلَ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫ٌُا‬ ‫سُخت‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫شمع جرقً زن‬


‫َرَدي ٌُا‬

‫دٌاوً ي پاشش‬ ‫محفظً‬

‫نکل ‪ 8-8‬ههتؼل کٌٌعٍ ي ههؼل (‪)General Electric J79‬‬

‫‪202‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ؼّل ُاي ازتؽاق ‪ ،‬گًْاگْى اقت‪ .‬ظؼ هْتْؼ ُاي اّليَ ‪ ،‬اؾ ازتؽاق تؿؼيك ظاؽ‪ ، 1‬تْقظ تؿؼيك اضافَ ي‬
‫قْضت تَ ظاضل اتاق ازتؽاق ‪ ،‬تؽاي ًفْغ هياى تْؼتيي تَ قْي لْلَ ي پف قْؾ ‪ ،‬اقتفاظٍ هي نعٍ اقت‪ُ .‬ن‬
‫چٌاى کَ ػولکؽظ پؽٍ ُاي تْؼتيي ‪ ،‬ظؼ ظها ُاي تاال هسعّظ هي تانع ‪ ،‬ايي ؼّل هي تْاًع تٌِا تؽاي ظّؼٍ ُاي‬
‫کْتاٍ ‪ ،‬هْؼظ اقتفاظٍ لؽاؼ گيؽظ‪.‬‬

‫ؼّني کَ تاؼ ُا هي تْاى اؾ آى تؽاي ؼّني نعى پف قْؾ اقتفاظٍ کؽظ ‪ ،‬تْقظ يک ههتؼل کٌٌعٍ ي‬
‫ههؼل‪ 2‬هي تانع ‪ ،‬کَ تَ عْؼ ظائن ظؼ زال ازتؽاق هي تانع ‪ ،‬زتي ؾهاًي کَ پف قْؾ ‪ ،‬ظؼ زال کاؼ هي تانع‬
‫‪w‬‬
‫(نکل ‪ .)8-8‬تْقظ ايي ؼّل پف قْؾ تَ عْؼ ظائن آهاظٍ ي ازتؽاق هي تانع ‪ ،‬هكتمل اؾ اؼتفاع ّ ػعظ هاش‪.‬‬

‫اقتفاظٍ اؾ يک پف قْؾ ‪ً ،‬وي تْاًع صؽفَ ي التصاظي ظانتَ تانع‪ .‬افؿايم ظؼ ازتؽاق قْضت ّيژٍ ‪ ،‬تكياؼ‬
‫‪w‬‬
‫قٌگيي تؽ اؾ تِؽٍ ظؼ ًيؽّي هسْؼي هي تانع‪ .‬افت ُاي ظيٌاهيکي قيال تْقظ نؼلَ ًگِعاؼ ّ لْلَ ُاي تؿؼيك‬
‫‪w‬‬
‫قْضت ‪ُ ّ ،‬ن چٌيي تْقظ هماّهت پْقتَ تسويل هي نْظ‪ .‬زتي اگؽ خؽياى ‪ ،‬اصغکاک کوي ظانتَ تانع ‪،‬‬
‫گؽها تاػث افت فهاؼ هغلك هي نْظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫تا ايي ّخْظ ‪ ،‬هالزظَ هي نْظ ‪ ،‬کَ پف قْؾ تٌِا ؼّل لاتل اقتفاظٍ ي ظقت يافتي تَ اؼتفاع تاال ّ قؽػت‬
‫‪ar‬‬
‫پؽّاؾ ػعظ هاش تكياؼ تاال ‪ ،‬هي تانع‪ .‬پيهؽفت ُاي تاؾٍ تؽ ‪ ،‬لصع ظؼ ًگِعاؼي لْلَ ي تكياؼ کْتاٍ نؼلَ ؼا ظاؼًع‪.‬‬

‫تسريق آب (َاتر اوژکشه)‬ ‫‪1.8‬‬


‫‪ge‬‬

‫ايي ؼّني اقت کَ تَ صْؼت گكتؽظٍ ظؼ ُْاًْؼظي غيؽ ًظاهي تا پف اؾ ظَُ ي ُفتاظ تَ کاؼ هي ؼفت ‪ ،‬اها‬
‫اهؽّؾٍ تَ تاؼيص پيْقتَ اقت‪ .‬ها هي ضْاُين ًگاُي گػؼا تَ لاػعٍ ي اصلي آى تياًعاؾين‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫تؽاقاـ لضيَ ي اًعاؾٍ زؽکت ‪ً ،‬يؽّي هسْؼي ‪ ًَ ،‬تٌِا ّاتكتَ تَ افؿايم قؽػت خؽياى ُْا هي تانع ‪،‬‬
‫تلکَ ّاتكتَ تَ ظتي خؽهي خؽياى ًيؿ ‪ ،‬هي تانع (فصل ‪ُ .)2‬ن چٌاى کَ ظتي خؽهي خؽياى ‪ ،‬تا چگالي خؽياى‬
‫‪.ir‬‬
‫ؼاتغَ ظاؼظ ( خؽم = چگالي × زدن) ‪ ،‬گًْاگًْي ّيژگي ُاي ُْا ‪ ،‬تاػث افؿايم ًيؽّي هسْؼي هي نْظ‪.‬‬

‫تؽاقاـ ؼاتغَ ي زالت گاؾ ايعٍ آل‪:‬‬

‫‪ρ‬‬

‫‪Hot shot ignition 1‬‬


‫‪Torch igniter 2‬‬

‫‪210‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ ρ‬چگالي ‪ t ،‬ظهاي اقتاتيکي ‪ p ،‬فهاؼ اقتاتيکي ‪ R ،‬ثاتت گاؾ ‪ ،‬چگالي تا فهاؼ ‪ ،‬افؿايم ‪ ،‬اها تا ظها ‪،‬‬
‫کاُم هي ياتع‪ .‬نؽذ ظاظٍ نع ‪ ،‬کَ چؽا ًيؽّي هسْؼي ظؼ فؽّظگاٍ ُايي کَ ظؼ اؼتفاع تيم تؽي لؽاؼ ظاؼًع‬
‫(فهاؼ پاييي) کن تؽ هي تانع ‪ ،‬تؽاي ًوًَْ ظؼ آهؽيکاي خٌْتي ‪ ،‬يا ظؼ ؼّؾ ُاي گؽم زتي ظؼ فؽّظگاٍ ُايي کَ تا‬
‫ظؼيا ُوكغر هي تانٌع‪ .‬قاؾًعگاى هْتْؼ ‪ ،‬تا ظؼ ًظؽ گؽفتي ايي ػْاهل ‪ ،‬ظؼ ظاضل هساقثات ‪ ،‬تَ صْؼت ظقتي‬
‫تْقظ ضصْصيات ًيؽّي هسْؼي ظاظٍ هي نْظ ‪ُ ،‬واًٌع کاؼ ظؼ هسعّظٍ ي ظها (نکل ‪ .)8-9‬تَ عْؼ خاهغ‬
‫ًوْظاؼ ُا ‪ ،‬افت ًيؽّي هسْؼي ؼا ُوؽاٍ تا افؿايم ظها ًهاى هي ظٌُع‪ .‬تؽاي ًوًَْ ‪ ،‬هْتْؼ & ‪Pratt‬‬
‫‪ Whitney JT3D-5‬کَ لعؼت ُْاپيوا ُاي تؽاتؽي ‪McDonnel Douglas DC-8 ّ Boeing 707‬‬
‫‪w‬‬
‫ؼا فؽاُن هي کٌع ‪ ،‬تْليع ًيؽّي هسْؼي ‪ )25555 lb( 9575 kgf‬ظؼ قغر ظؼيا ّ ظهاي ‪ 15‬ظؼخَ ي قيليكيْـ‬
‫هي کٌع (ًمغَ ‪ ، )A‬اها تٌِا ‪ )18855 lb( 8555 kgf‬ظؼ ظهاي ‪ 35‬ظؼخَ قيليكيْـ ظؼ فؽّظگاُي ههاتَ تْليع‬
‫‪w‬‬
‫هي کٌع ‪ ،‬کكؽي ‪ 6‬ظؼصع ‪ ،‬ظؼ غيؽ ايي صْؼت نؽايظ يکكاى هي تانع‪ .‬ظؼ ًتيدَ ‪ُ ،‬ؽ يک اؾ ظّ زؽکت‬
‫‪w‬‬
‫تؽضاقتي ‪ ،‬هدثْؼ تَ افؿايم يا کاُم تاؼ هفيع ُْاپيوا تؽاي اصالذ کؽظى ظهاي ًاهكاػع يا ػْاهل اؼتفاع هي‬
‫نْظ‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫زال تؽاي ؼّل تؿؼيك آب تؽاي افؿايم ًيؽّي هسْؼي‪:‬‬
‫‪ar‬‬
‫ظهاي خؽياى ُْاي هْتْؼ ‪ ،‬هي تْاًع تْقظ تؿؼيك آب ‪ ،‬خؽياى تااليي کوپؽقْؼ ‪ ،‬کاُم ياتع‪ُ .‬ن چٌاى کَ‬
‫آب تطاؼ هي نْظ ‪ ،‬ظها تَ ظليل چگالي کاُم هي ياتع ‪ ،‬تٌاتؽايي ‪ ،‬خؽم افؿايم هي ياتع ‪ ،‬کَ تَ عْؼ هكتمين‬
‫‪ge‬‬
‫ًيؽّي هسْؼي اضافي ؼا فؽاُن هي کٌع ‪ ،‬تَ قثة افؿايم ظتي خؽياى‪.‬‬

‫تا پيم اؾ هْتْؼ ُاي تا ًكثت کٌاؼ گػاؼي تاال ‪ ّ ،‬هيؿاى ؾياظ ًيؽّي هسْؼي تؽضاقتي ‪ ،‬تؿؼيك آب تْقظ‬
‫‪ek‬‬
‫پيهؽفت تکٌْلْژي خايگؿيي نعٍ تْظ‪ .‬اها تهکيل يک تطم لاتل تْخَ ظؼ پژُّم ‪ ،‬تؽاي ًيؽّي هسْؼي تيم‬
‫تؽ ؼا ايداظ ًوْظ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪211‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٌمراي با تسريق آب‬


‫بذَن تسريق آب‬

‫ويرَي محُري خالص ‪daN ،‬‬


‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫‪o‬‬
‫محذَدي ي دما ‪ ،‬درجً ي سيليسيُش ‪C ،‬‬
‫‪ar‬‬
‫نکل ‪ 8-9‬ضصْصيات ًيؽّي هسْؼي اقتاتيکي ‪ ،‬کاؼ هؤثؽ تؿؼيك آب (‪ًْ ، Pratt & Whitney JT3D-5‬ػي اؾ‬
‫تْؼتْفي تا ًكثت کٌاؼ گػاؼي پاييي هْؼظ اقتفاظٍ تؽاي ُْاپيواي تؽاتؽي ظَُ ي نصت)‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪212‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصم َٓى‬

w ‫طيظتى ْاي يٕتٕر‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

312

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٌ‪ٛ‬اؾَ خبٔجي ‪ ٚ‬قيكتُ ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظقتگبٖ ٘بي َؽ‪ٚ‬ؼي ِي ثبنٕع ‪ ،‬وٗ ثب‪ٚ‬ث ِي ن‪ٔٛ‬ع ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼأعِبْ‬
‫ٍِٓ‪ٛ‬ة ‪ ٚ‬نبيكتٗ اي ظانتٗ ثبنع‪ .‬آْ ٘ب ِ‪ّٛٛ‬الً ظؼ پيؽاِ‪ِٛ ْٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ًٔت ِي ن‪ٔٛ‬ع ‪ ٚ ،‬فُبي ثيٓ ِسفٗٗ ي‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬گ‪ٛٙ‬اؼٖ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا تًبزت ِي کٕٕع (نىً ‪.)9-1‬‬

‫ِب اؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ يه ات‪ِٛ‬جيً ‪ِ ،‬ي ظأيُ وٗ ايٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ تٕ‪ٙ‬ب ظؼي‪ٛ‬ؼتي ِي ت‪ٛ‬أع ؼأعِبْ ِٕبقجي ظانتٗ ثبنع وٗ‬
‫پّپ ق‪ٛ‬ضت ثٗ ي‪ٛ‬ؼت وبفي ق‪ٛ‬ضت ؼقبٔي وٕع ‪ ،‬وبؼث‪ٛ‬ؼات‪ٛ‬ؼ ثٗ ض‪ٛ‬ثي تٕٗيُ نعٖ ثبنع ‪ ٚ‬قيكتُ خؽلٗ ظؼ‬
‫ؾِبْ يسير ‪ ،‬ت‪ٌٛ‬يع خؽلٗ وٕع‪ .‬يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ٔيؿ ثب نجب٘ت ثكيبؼ ؾيبظي ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ات‪ِٛ‬جيً وبؼ ِي وٕع ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫اٌجتٗ ثب ايٓ اٌتؿاَ اَبفي وٗ اخؿاء ‪ ،‬لبثٍيت ا‪ٚ‬تّبظ ثباليي ظانتٗ ثبنٕع تب إِيت پؽ‪ٚ‬اؾ تُّيٓ ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫پًپ طٕخت‬ ‫‪.5‬‬ ‫گذرگاِ طٕخت‬ ‫‪.1‬‬


‫پيٕطت‪/‬جذاطاسي طزيغ‬ ‫‪.6‬‬ ‫فيهتز‬ ‫‪.2‬‬
‫پًپ رٔغٍ‬ ‫‪.7‬‬ ‫يحزک اصهي (طيهُذر پيظتٌٕ ػًم کُُذِ اصهي)‬ ‫‪.3‬‬
‫ردياب تزاشّي يغُاطيظي‬ ‫‪.8‬‬ ‫كُتزل اصهي يٕتٕر‬ ‫‪.4‬‬

‫نىً ‪ٌٛ 9-1‬اؾَ خبٔجي (‪ CF6‬ژٔؽاي اٌکتؽيک)‬

‫يه قيكتُ ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ يه ٔ‪ٙ‬بظ يکپبؼچٗ ‪ ،‬ت‪ٛ‬ؽيف ِي ن‪ٛ‬ظ‪ٙٔ .‬بظي وٗ اؾ ثطم ٘بي گ‪ٔٛ‬بگ‪ ْٛ‬قبضتٗ نعٖ ‪ٚ‬‬
‫ايٓ ثطم ٘ب ثب يىعيگؽ ف‪ٛ‬بٌيت ِي کٕٕع تب ‪ٖٚ‬يفٗ ي الؾِٗ ؼا أدبَ ظٕ٘ع‪ .‬ظؼ يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٕي ‪ ،‬قيكتُ ٘بي‬
‫‪ّٚ‬عٖ ي غيً َؽ‪ٚ‬ؼي ِي ثبنٕع‪:‬‬

‫‪312‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ -‬قيكتُ ق‪ٛ‬ضت‬
‫‪ -‬قيكتُ ؼ‪ٚ‬غٓوبؼي‬
‫‪ -‬قيكتُ اقتبؼتؽ (ؼاٖ أعاؾي)‬
‫‪ -‬قيكتُ اٌىتؽيىي‬
‫‪ -‬قيكتُ ظؼؾگيؽ ‪ ٚ‬ضٕهوٕٕعٖ ٘‪ٛ‬ا‬
‫‪ -‬قيكتُ ّٔبيم ظٕ٘عٖ‬
‫‪w‬‬
‫‪ٚ‬ال‪ ٖٚ‬ثؽ ايٓ ٘ب‪ ،‬ثكتٗ ثٗ ٔ‪ِٛ ٘ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ٛ٘ ٚ‬اپيّب ‪ ،‬قيكتُ ٘بي ظيگؽ ٔيؿ ‪ِ ،‬ي ت‪ٛ‬إٔع ًٔت ن‪ٔٛ‬ع‪ .‬اؾخٍّٗ‪:‬‬

‫‪ -‬قيكتُ ِ‪ٛ‬ى‪ٛ‬ـ وٕٕعٖ ي ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي‬


‫‪w‬‬
‫‪ -‬قيكتُ ِسبفٗت اؾ آتمگيؽي‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬قيكتُ َعيص‬
‫‪.c‬‬
‫قيكتُ ٘بيي وٗ ضً‪ٛ‬يبً ِؽث‪ ِٛ‬ثٗ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ِي ثبنٕع ‪ٚ ،‬جبؼتٕع اؾ‪:‬‬

‫‪ -‬قيكتُ پفق‪ٛ‬ؾ ق‪ٛ‬ضت‬


‫‪ar‬‬
‫‪ -‬قيكتُ وٕتؽي ِكبزت ظ٘بٔٗ‬
‫‪ -‬قيكتُ وٕتؽي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ٘‪ٛ‬ا‬
‫‪ge‬‬

‫طيظتى طٕخت‬ ‫‪1.1‬‬


‫‪ek‬‬
‫ايٓ ‪ٖٚ‬يفٗ ي قيكتُ ق‪ٛ‬ضت اقت تب ِمعاؼ ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ق‪ٛ‬ضت ؼا ثؽاي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ تأِيٓ وٕع‪ .‬ايٓ قيكتُ ثبيع‬
‫ق‪ٛ‬ضت ؼا ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِٕبقت خ‪ٙ‬ت ازتؽاق پؽظاؾل وٕع ‪ ٚ ،‬ثؽاي ٘ؽگ‪ ٗٔٛ‬نؽايّ ‪ٍّٚ‬يبتي اؾ لجيً ؼاٖ أعاؾي ‪،‬‬
‫‪.ir‬‬
‫نتبة ظ٘ي ‪ ،‬پؽ‪ٚ‬اؾ ٘بي گهت ؾٔي ظؼ اؼتفب٘ ‪ ،‬ي‪ٛٛ‬ظ قؽي‪ ٙ‬ثٗ اؼتفب٘ ‪ ٚ‬غيؽٖ ‪ ،‬تأِيٓ ق‪ٛ‬ضت ّٔبيع‪.‬‬

‫ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ وٍي‪ ،‬قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ِتهىً اؾ ‪ ،‬يه قيكتُ تأِيٓ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬يه قيكتُ وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت ‪ ٚ ،‬ق‪ٛ‬پبپ‬
‫٘ب ‪ٌٌٗٛ ٚ ،‬وهي ِؽث‪ِ ْٗٛ‬ي ثبنع‪ .‬ثيٓ اخؿاء ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ ،‬ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ثعٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬قيكتُ‬
‫ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬تفب‪ٚ‬ت ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظاؼظ‪ .‬ثطم ٘بي ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ثعٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب نبًِ ِطؿْ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬پّپ ٘بي‬
‫ق‪ٛ‬ضت ‪ ٚ‬ظقتگبٖ ٘بيي ثؽاي ٔهبْ ظاظْ ‪ ٚ‬فؽِبْ ظاظْ ف‪ٛ‬بٌيت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ِ ،‬ي ثبنٕع ؛ ظقتگبٖ ٘بيي اؾ لجيً ا٘ؽَ ٘بي‬
‫وٕتؽي ‪ ٚ‬تٕٗيُ (نىً ‪ .)9-2‬ثطم ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬قيكتُ وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬نبًِ پّپ ٘بي ق‪ٛ‬ضت‪،‬‬
‫قيكتُ وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬آتهطبْ ‪ ٌٌٗٛ ٚ‬وهي ِي ثبنع‪.‬‬

‫‪312‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
‫آب‬ Water
)‫تُظيىكُُذِ (رگٕالتٕر‬ Regulator
ge
ّ‫طٕپاپ تُظيى فشار ٔ تخهي‬ Pressurizing and dump valve
‫كُتزل طٕخت‬ Fuel control
‫پًپ طٕخت‬ Fuel pump
‫پيَٕذگاِ انكتزيكي‬ Electrical junction
‫تؼبيّ شذِ در يٕتٕر‬ Engine supplied
ek
‫تؼبيّ شذِ در بذَّ ي ْٕاپيًا‬ Airframe supplied
‫جزياٌ طُج طٕخت‬ Fuel flowmeter
ِ‫طٕپاپ يظذٔد كُُذ‬ Shut-off valve
ٌ‫گيج جزياٌ طُج اتاق فزيا‬ Cockpit flowmeter gauge
‫فشار ٔرٔدي پًپ طٕخت‬ Fuel pump inlet pressure
.ir
‫تغييز فشار‬ Pressure switch
ٍ‫فيهتز فشار پايي‬ Low pressure filter
‫اْزو كُتزل يٕتٕر‬ Engine control lever
‫اطتارت‬ Start
‫ْزس گزدي‬ Idle
‫يؼكٕص‬ Reverse
‫طٕپاپ ْاي يظذٔدكُُذِ ي اضطزاري طٕخت‬ Emergency fuel shut-off valves
‫يظذٔدكُُذِي طٕخت‬ Fuel shut-off
‫چزاؽ ْشذار‬ Signal light
‫پًپ تقٕيت طٕخت‬ Fuel boost pump
‫يخشٌ اصهي طٕخت‬ Main fuel tank
‫تأييٍ طٕخت‬ Fuel supply
‫باسگشت طٕخت‬ Fuel return
‫پًپ‬ Pump
‫يخشٌ آب‬ Water tank

)Pratt & Whitney JT3D( ‫فٓ ظ٘ٗ ي نًت‬ٛ‫ؼث‬ٛ‫ؼ ت‬ٛ‫ت‬ِٛ ‫ضت‬ٛ‫ قيكتُ ق‬9-2 ً‫نى‬

312

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ق‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬قّ پّپ ٘بي ِٕبقت اؾ ِطؿْ ٘ب ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِٕتمً ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ پّپ ٘ب ت‪ٛ‬قّ ثؽق ثٗ زؽوت ظؼ‬
‫ِي آيٕع تب ثؽاي قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬خؽيبْ فهبؼ پبييٕي اؾ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬فؽاُ٘ وٕٕع‪ .‬فهبؼ ق‪ٛ‬ضت‬
‫ظؼ ِسع‪ٚ‬ظٖي ‪ 1‬تب ‪ 2.5‬ثبؼ (‪ 14‬تب ‪ِ )35 psi‬ي ثبنع‪ .‬ق‪ٛ‬ضت ظؼ ِكيؽل ثٗ قّت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اؾ فيٍتؽ ‪ٚ ،‬ج‪ٛ‬ؼ ظاظٖ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ .‬خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬قّ يه خؽيبْ قٕح ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬أعاؾٖگيؽي ِي ن‪ٛ‬ظ ؛ ‪ ٚ‬لؽائت آْ ؼ‪ٚ‬ي لكّت خٍ‪ٛ‬ي‬
‫ضٍجبْ ‪ ،‬ظؼ اتبله ضٍجبٔي ‪ٔ ،‬هبْ ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ث‪ٛ‬ع اؾ ايٓ کٗ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ثٗ قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬پّپ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬فهبؼ ‪ ،‬افؿايم لبثً ِالزٗٗ‬
‫‪w‬‬
‫اي پيعا ض‪ٛ‬ا٘ع وؽظ‪ .‬ثبال ث‪ٛ‬ظْ فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ثؽاي ثٗ ظقتآ‪ٚ‬ؼظْ ويفيت ِٕبقت پبنم ق‪ٛ‬ضت اؾ ٔبؾي ٘بي‬
‫پبنم ظؼ ِسفٗٗ ي ق‪ٛ‬ضت ‪َ ،‬ؽ‪ٚ‬ؼي اقت‪ .‬فهبؼ ظؼ ظ‪ِ ٚ‬ؽزٍٗ افؿايم ِي يبثع‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫يه پّپ ق‪ٛ‬ضت فهبؼ پبييٓ ‪ ،‬فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ؼا تب ‪ 7‬ثبؼ (‪ )111 psi‬ثبال ِي ثؽظ‪ .‬پف اؾ آْ ‪ ،‬ق‪ٛ‬ضت اؾ‬
‫‪w‬‬
‫ْؽيك ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ؼ اؾ يک تجبظٌگؽ گؽِبي ق‪ٛ‬ضت ‪ٛ٘ /‬ا ‪ ،‬گؽَ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ِ ٚ ،‬دعظاً ظؼ يه فيٍتؽ فهبؼ ثبال ‪ ،‬تًفيٗ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ظؼ ِؽزٍٗ ي ظ‪ ، َٚ‬فهبؼ ثٗ ‪ 81‬ثبؼ (‪ )1141 psi‬افؿايم ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬قپف ق‪ٛ‬ضت ظؼ خبيي وٗ ‪ًّٚ‬‬
‫‪.c‬‬
‫ت‪ٛ‬ؾي‪ ٙ‬ثٗ ِسفٗٗ ٘بي ق‪ٛ‬ضت أدبَ ِي گؽظظ ‪ ،‬ثٗ ‪ٚ‬ازع وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬پّپ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫پًپ ْاي طٕخت‬ ‫‪1.1.1‬‬

‫تأِيٓ ق‪ٛ‬ضت اؾ ِطؿْ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ثبي ‪ ،‬ت‪ٛ‬قّ پّپ ٘بي فهبؼ پبييٓ ‪ ،‬أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ وٗ ت‪ٛ‬قّ اٌکتؽيكيتٗ‬
‫‪ge‬‬
‫ف‪ٛ‬بٌيت ِي کٕٕع ‪ ٚ‬ثب قؽ‪ٚ‬ت ٘بي چؽضهي ثباليي ‪ِ ًّٚ‬ي کٕٕع‪ٍّٚ .‬ىؽظ چٕيٓ پّپ ٘بيي ِبٕٔع يه وّپؽق‪ٛ‬ؼ‬
‫ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي اقت ‪ ٚ ،‬ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ پّپ نٕب‪ٚ‬ؼ‪ 1‬وبؼ ِي کٕٕع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ظؼ قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ظ‪ ٘ٛٔ ٚ‬پّپ ثؽاي تأِيٓ خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت فهبؼ ثبال ‪ِٛ ،‬ؼظ اقتفبظٖ‬
‫لؽاؼ ِي گيؽظ‪ :‬پّپ ٘بي پيكت‪ِ ْٛ‬س‪ٛ‬ؼي ق‪ٛ‬ضت‪ ، 2‬ثؽاي فهبؼ ثكيبؼ ثبال ‪ ٚ ،‬پّپ ٘بي ظٔعٖ ِبٕٔع ق‪ٛ‬ضت‪، 3‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ثؽاي فهبؼ پبييٓ‪.‬‬

‫پًپ ْاي پيظتٌٕ يحٕري طٕخت‬

‫ظؼ ثطم فهبؼ ثبالي قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬اؾ پّپ ٘بي ق‪ٛ‬ضت پيكت‪ٔٛ‬ي ‪ِٛ ،‬ؼظ اقتفبظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ پّپ ٘ب‬
‫زؽوت چؽضهي يه ِس‪ٛ‬ؼ ظؼ‪ٔٚ‬ي ؼا ‪ ،‬ثٗ زؽوت ِس‪ٛ‬ؼي ؼفت ‪ ٚ‬ثؽگهتي پيكت‪٘ ْٛ‬ب ‪ ،‬تجعيً ِي کٕٕع (نىً‬
‫‪.)9-3‬‬

‫‪Immersion pump 1‬‬


‫‪Axial piston fuel pumps 2‬‬
‫‪Gear – type fuel pumps 3‬‬

‫‪312‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ٔيؽ‪ٚ‬ي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ثؽاي ثٗ ف‪ٛ‬بٌيت ظؼآ‪ٚ‬ؼظْ پّپ ‪ِ ،‬كتميّبً اؾ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬اؾ ْؽيك خ‪ٛ‬جٗ ظٔعٖي خبٔجي ‪ ،‬تأِيٓ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ِ .‬معاؼ ق‪ٛ‬ضت پّپ نعٖ ثكتگي ثٗ ‪ِٛ rpm‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬ک‪ٛ‬ؼـ پيكت‪ ْٛ‬ظاؼظ‪ِ .‬مبظيؽ ِ‪ٌّٛٛ‬ي ظؼ ِسع‪ٚ‬ظٖي ‪411‬‬
‫تب ‪ٌ 8111‬يتؽ ظؼ قب‪ٚ‬ت (‪ 115‬تب ‪ 2131‬قب‪ٚ‬ت ‪ /‬گبٌٓ) ظؼ ثيهيٕٗ فهبؼ ‪ 141‬ثبؼ (‪ِ )1961 psi‬ي ثبنع‪ٔ .‬يؽ‪ٚ‬ي ِ‪ٛ‬ؼظ‬
‫ٔيبؾ ثؽاي ثٗ زؽوت ظؼآ‪ٚ‬ؼظْ پّپ تب قمف ‪ 81‬اقت ثطبؼ اقت‪.‬‬

‫پيظتٌٕ خٕد تُظيى‬


‫قطؼّ اتصال (گٕشٕارِ)‬ ‫پيظتٌٕ شُأر‬
‫‪w‬‬

‫ٔرٔدي طٕخت‬
‫‪w‬‬

‫خزٔجي طٕخت‬
‫‪w‬‬
‫يحزک پًپ‬
‫رٔتٕر‬
‫‪.c‬‬
‫نىً ‪ 9-3‬پّپ ق‪ٛ‬ضت پيكت‪ ْٛ‬نٕب‪ٚ‬ؼ ‪ ،‬ثؽاي فهبؼ ثكيبؼ ثبال‬
‫‪ar‬‬
‫زؽوت ؼفت ‪ ٚ‬ثؽگهتي ِ‪ّٛٛ‬الً اؾْؽيك چؽضم يه يفسٗ ي ظٔعأٗ ظاؼ ٔ‪ٛ‬نتيؿ ‪ ،‬أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب‬
‫چؽضم يفسٗ ‪ ،‬پيكت‪٘ ْٛ‬ب زؽکت ؼفت ‪ ٚ‬ثؽگهتي ِي ؼ‪ٔٚ‬ع‪ٚ .‬لتي پيكت‪٘ ْٛ‬ب اؾ ظؼگبٖ ٘بي ِعضً ظ‪ٚ‬ؼ ِي‬
‫‪ge‬‬
‫ن‪ٔٛ‬ع ق‪ٛ‬ضت ؼا ثٗ ظاضً ِي وهٕع ‪ٚ ٚ ،‬لتي ت‪ٛ‬قّ يفسٗ ي ظٔعأٗ ظاؼ ٔ‪ٛ‬ن تيؿ ثٗ خٍ‪ ٛ‬ؼأعٖ ِي ن‪ٔٛ‬ع ‪،‬‬
‫ق‪ٛ‬ضت ؼا ثب فهبؼ ضبؼج ِي کٕٕع‪ْٛ .‬ي ک‪ٛ‬ؼـ پيكت‪ ْٛ‬ثب ؾا‪ٚ‬يٗي نيت يفسٗ ي ظٔعأٗ ظاؼ وٗ ت‪ٛ‬قّ يه‬
‫پيكت‪ ْٛ‬ض‪ٛ‬ظ تٕٗيُ ‪ ،‬وٕتؽي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬تفب‪ٚ‬ت پيعا ِي وٕع ؛ ثؽاي ظانتٓ ثيم تؽيٓ ک‪ٛ‬ؼـ پيكت‪٘ ْٛ‬ب اؾ فٕؽ ٘بيي‬
‫‪ek‬‬
‫اقتفبظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ پيكت‪ ، ْٛ‬ؾيؽ فهبؼ ض‪ٛ‬ظ تٕٗيُ ظؼ قّت فٕؽ ‪ ٚ ،‬فهبؼ ت‪ٛ‬ؾي‪ ٙ‬پّپ ‪ ،‬ظؼ قّت ظيگؽ ِي ثبنع‪.‬‬
‫اضتالف ‪ ٚ‬ظگؽگ‪ٔٛ‬ي ظؼ ت‪ٛ‬بظي فهبؼ ثب‪ٚ‬ث زؽوت پيكت‪ ْٛ‬ض‪ٛ‬ظ تٕٗيُ ِي ن‪ٛ‬ظ ؛ ثعيٓ تؽتيت ؾا‪ٚ‬يٗ ي نيت‬
‫‪.ir‬‬
‫يفسٗ ي ظٔعأٗ ظاؼ تغييؽ ِي پػيؽظ ‪ ٚ ،‬ثٕبثؽ ايٓ پّپ زؽکت ِي وٕع‪.‬‬

‫پًپ ْاي دَذِ اي‬

‫پّپ ٘بي ظٔعٖ ‪ -‬ؼ‪ٚ‬ي ‪ -‬ظٔعٖ ‪ ،‬نبًِ ظ‪ ٚ‬چؽضعٔعٖ ِي ثبنٕع ‪ ،‬وٗ ِ‪ّٛٛ‬الً أعاؾٖ ي يىكبٔي ظاؼٔع ‪ ٚ‬ظؼ‪ْٚ‬‬
‫يه ِسفٗٗ ثب يىعيگؽ ظؼگيؽٔع (نىً ‪ .)9-4‬چؽضم چؽضعٔعٖ ي ِسؽن ثب‪ٚ‬ث ثٗ چؽضم ظؼآِعْ‬
‫چؽضعٔعٖ ي ظ‪ِ َٚ‬ي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ق‪ٛ‬ضت ظؼ فُبي ثيٓ ظٔعأٗ ٘ب ِٕتمً ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬يه ق‪ٛ‬پبپ إِيت ٔيؿ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظاؼظ تب‪،‬‬
‫چٕبْ چٗ فهبؼ ت‪ٛ‬ؾي‪ ٙ‬اؾ ِسع‪ٚ‬ظٖ ي ثبؼ فٕؽ ‪ ،‬ثبال تؽ ؼ‪ٚ‬ظ ‪ ،‬ثٗ ق‪ٛ‬ضت اَبفي اخبؾٖ ثع٘ع وٗ ثؽگؽظظ‪.‬‬

‫‪312‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ِؿيت پّپ ٘بي چؽضعٔعٖ ‪ٚ‬ؾْ پبييٓ ‪ ٚ‬قؽ‪ٚ‬ت ت‪ٛ‬ؾي‪ ٙ‬ثبالينبْ ِي ثبنع‪ .‬پّپ ٘بي چؽضعٔعٖ ظؼ قيكتُ‬
‫ق‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽٔع‪.‬‬

‫راطتاي جزياٌ طٕخت‬

‫طٕپاپ فشار باال‬


‫‪w‬‬
‫بزگشت طٕخت‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫نىً ‪ 9-4‬پّپ ق‪ٛ‬ضت چؽضعٔعٖ اي‬
‫‪ar‬‬
‫ٔاحذ كُتزل طٕخت‬ ‫‪1.1.2‬‬

‫وبؼ وٕتؽي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬قّ تغييؽ خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ظؼ ٔبؾي ٘بي پبنم زبيً ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثؽاي ثٗ ظقت آ‪ٚ‬ؼظْ‬
‫‪ge‬‬
‫ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي افؿايم يبفتٗ ‪ ،‬اثتعا فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ثبال ثؽظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ْٛ ،‬ؼي وٗ ق‪ٛ‬ضت ثيم تؽي تؿؼيك ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫ايٓ وبؼ ثب‪ٚ‬ث افؿايم ظِبي گبؾ ِي ن‪ٛ‬ظ وٗ ض‪ٛ‬ظ ٔيؿ ِ‪ٛ‬خت افؿايم نتبة گبؾ ‪ ،‬ظؼ ثطم ت‪ٛ‬ؼثيٓ ِي گؽظظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫ؼ‪ٚ‬يعاظ ث‪ٛ‬عي وٗ اتفبق ِي افتع ‪ ،‬افؿايم قؽ‪ٚ‬ت ت‪ٛ‬ؼثيٓ اقت وٗ ظثي خؽيبْ زدُ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا افؿايم ِي ظ٘ع ‪،‬‬
‫‪ ٚ‬ثعيٓ تؽتيت ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ثيم تؽ ِي گؽظظ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ؼاثٓٗي ‪ٚ‬اثكتگي ق‪ٛ‬ضت تؿؼيك نعٖ ‪ٔ ٚ‬يؽ‪ٚ‬ي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ت‪ٛ‬قّ نؽايّ خ‪ٛ‬ي ‪ ،‬ضً‪ٛ‬يبً تغييؽات ظؼ ظِب ‪ٚ‬‬
‫فهبؼ ‪ ،‬پيچيعٖ ‪ ٚ‬ثغؽٔح ِي ن‪ٛ‬ظ‪٘ .‬ؽ ظ‪ ٚ‬ايٓ ِ‪ٛ‬اؼظ ثٗ تغييؽ ‪ ٚ‬ظگؽگ‪ٔٛ‬ي ظؼ غٍٗت ِٕدؽ ِي ن‪ٔٛ‬ع وٗ تأثيؽ‬
‫ِكتميّي ؼ‪ٚ‬ي ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ظاؼظ‪.‬‬

‫ايٓ ‪ٖٚ‬يفٗ ي ‪ٚ‬ازع وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت اقت وٗ ‪ ،‬ظؼ تّبَ نؽايّ خ‪ٛ‬ي ‪ ،‬ق‪ٛ‬ضت ؼا ثٗ نىٍي وٗ ثؽاي ازتؽاق‬
‫ِٕبقت ثبنع ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثؽقبٔع ؛ ْ‪ٛ‬ؼي وٗ قٓر اؾ پيم أتطبة نعٖ اي اؾ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ثت‪ٛ‬أع زفٕ ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ايٓ ثب ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ات‪ِٛ‬جيً ِتفب‪ٚ‬ت اقت‪ .‬ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ات‪ِٛ‬جيً ؼإٔعٖ ِكتميّبً ‪ ،‬اؾْؽيك پعاي وٕتؽي ثٕؿيٓ ‪ٔ ،‬يؽ‪ٚ‬ي‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا وٕتؽي ِي وٕع‪ .‬ظؼ يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٕي ‪ ،‬ضٍجبْ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ غيؽ ِكتميُ ‪ ٚ‬اؾ ْؽيك يه ا٘ؽَ وٕتؽي ‪ ،‬وٗ‬

‫‪312‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ِبٕٔع يه قيگٕبي ‪ ،‬ثٗ ‪ٚ‬ازع وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت ‪ِ ًّٚ ،‬ي وٕع ‪ٔ ،‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا تست فؽِبْ ض‪ٛ‬ظ ِي ثؽظ‪.‬‬
‫پف اؾ آْ ‪ ،‬قيكتُ وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ؼا ِسبقجٗ ِي وٕع ؛ پبؼاِتؽ ٘بي ِ‪ ُٙ‬گ‪ٔٛ‬بگ‪ٔٛ‬ي ؼا‬
‫ِع ٔٗؽ لؽاؼ ِي ظ٘ع ‪ْٛ ٚ ،‬ؼي خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا تٕٗيُ ِي وٕع وٗ ٔٗ زؽاؼت ثيم اؾ زع ‪ ٗٔ ٚ‬اؾوبؼ‬
‫افتبظگي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اتفبق ثيبفتع‪ .‬ثؽاي ايٓ کٗ ‪ٚ‬ازع وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت لبظؼ ثبنع ايٓ ِسبقجٗ ؼا أدبَ ظ٘ع ‪ ،‬ثٗ اْال‪ٚ‬بت‬
‫ثيم تؽي ٔيبؾ ظاؼظ ؛ وٗ ِّىٓ اقت نبًِ ٌيكت پبؼاِتؽ ٘بي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي غيً ثبنع‪:‬‬

‫‪ .1‬ا٘ؽَ وٕتؽي ‪ ،‬ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي اؾ قّت ضٍجبْ‬


‫‪w‬‬
‫‪ِ .2‬تغيؽ٘بي زبٌت اؾ ضؽ‪ٚ‬خي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا (ظِبي ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي وّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ،tt‬فهبؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي وّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪)pt‬‬
‫‪ .3‬قؽ‪ٚ‬ت چؽضم تّبَ ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب‬
‫‪w‬‬
‫‪ٔ .4‬ؽش تغييؽ قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي‬
‫(ت‪ٛ‬خٗ ظانتٗ ثبنيع‪ :‬ثؽاي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ ؼقيعْ ثٗ تهعيع وّپؽق‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬نتبة ظ٘ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثبيع ِٓبثك ثب‬
‫‪w‬‬
‫ظقت‪ٛ‬ؼاٌ‪ٍّٛ‬ي ثبنع وٗ ت‪ٌٛ‬يع وٕٕعٖ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬اؼائٗ ِي ظ٘ع ‪ ،‬کٗ ثبيع خعا اؾ زؽوت ٘بي ا٘ؽَ ٔيؽ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬قّ ضٍجبْ‬
‫ِع ٔٗؽ لؽاؼ ثگيؽظ‪).‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ .5‬فهبؼ ضؽ‪ٚ‬خي وّپؽق‪ٛ‬ؼ اؾ وّپؽق‪ٛ‬ؼ فهبؼ ثبال‬
‫‪ar‬‬
‫‪ٔ .6‬كجت فهبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ (‪( )EPR‬ي‪ٕٛ‬ي ‪)pt7/pt2‬‬
‫‪ .7‬فهبؼ آتهطبْ‬
‫‪ .8‬ظِبي ِعضً ت‪ٛ‬ؼثيٓ (‪ )1TIT‬اؾ ت‪ٛ‬ؼثيٓ فهبؼ ثبال‪ ،‬يب ِتٕب‪ٚ‬ة‪:‬‬
‫‪ge‬‬

‫ظِبي گبؾ ضؽ‪ٚ‬خي (‪)2EGT‬‬


‫(ت‪ٛ‬خٗ ظانتٗ ثبنيع‪ :‬اگؽ چٗ پ‪ٛ‬نم پؽٖ ‪ ،‬تأثيؽ ؾيبظي اؾ ظِبي ِعضً ت‪ٛ‬ؼثيٓ ِي پػيؽظ ‪ ،‬اِب آقبْ تؽ ايٓ‬
‫‪ek‬‬
‫اقت وٗ ظِبي گبؾ ضؽ‪ٚ‬خي ‪ ،‬وٗ ثب ‪ TIT‬ظؼاؼتجبِ ِي ثبنع‪ ،‬ؼا ِسبقجٗ وٕيُ‪).‬‬

‫‪ٚ‬ازع ٘بي وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت والقيه (لعيّي) ‪ ،‬ظقتگبٖ ٘بي ٘يعؼ‪ِٚ‬ىبٔيىي ٘كتٕع‪ٚ .‬ازع ٘بي اِؽ‪ٚ‬ؾي‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ٚ‬ازع ٘بي وٕتؽي اٌىتؽيىي ظيديتبي ثب اضتيبؼ تبَ (‪ِ )3FADEC‬ي ثبنٕع ؛ وٗ ‪ٖٚ‬بيف وٕتؽٌي ِت‪ٛ‬عظي ؼا أدبَ‬
‫ِي ظٕ٘ع‪.‬‬

‫وٕتؽي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ٔ ،‬يبؾِٕع أتطبة يه پبؼاِتؽ اقبقي وٕتؽي ِي ثبنع‪ .‬ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي اِؽ‪ٚ‬ؾي ٔكجت کٕبؼ‬
‫گػاؼي ثبال ّ٘چ‪ ، CF6 ْٛ‬قؽ‪ٚ‬ت چؽضم وّپؽق‪ٛ‬ؼ فهبؼ ثبال (‪ )N2‬أتطبة اؼخر ِي ثبنع‪.‬‬

‫‪Turbine inlet temperature 1‬‬


‫‪Exhaust gas temperature 2‬‬
‫‪Full authority digital electric control 3‬‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫وٕتؽي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اؾْؽيك ثبثت ٔگٗ ظانتٓ قؽ‪ٚ‬ت ‪ N2‬ظؼ يه ا٘ؽَ وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت أتطبة نعٖ (ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ فهبؼ‬
‫ثبال) ‪ ٚ‬يؽف ٔٗؽ اؾ نؽايّ ظؼ زبي تغييؽ پيؽاِ‪ ، ْٛ‬أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬وٕتؽي ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ فهبؼ پبييٓ (نبًِ فٓ ‪،‬‬
‫وّپؽق‪ٛ‬ؼ فهبؼ پبييٓ ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؼثيٓ فهبؼ پبييٓ) اؾ ْؽيك و‪ٛ‬پٍيٕگ آيؽ‪ٚ‬ظيٕبِيه ثٗ ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ فهبؼ ثبال ِي ثبنع‪.‬‬

‫ِؿايبي اقتفبظٖ اؾ پبؼاِتؽ ‪ N2‬ثؽاي وٕتؽي ‪ٚ‬جبؼتٕع اؾ‪:‬‬

‫‪ -‬قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي ثٗ آقبٔي ِي ت‪ٛ‬أع أعاؾٖگيؽي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬


‫‪ -‬أعاؾٖگيؽي ‪ ،‬اؾ اؼتفب٘ ٘‪ٛ‬اپيّب يب نؽايّ ف‪ٛ‬بٌيت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِكتمً ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬ظلت أعاؾٖگيؽي ض‪ٛ‬ة اقت‪.‬‬
‫‪ -‬قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي نبضى (أعيىبت‪ٛ‬ؼ) ض‪ٛ‬ثي ثؽاي ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِي ثبنع ( وٗ ض‪ٛ‬ظل ّٔي ت‪ٛ‬أع ظؼ‬
‫‪w‬‬
‫پؽ‪ٚ‬اؾ أعاؾٖ گيؽي ن‪ٛ‬ظ)‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫پبؼاِتؽ اقبقي وٕتؽي ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بيي وٗ ٔكجت کٕبؼ گػاؼي پبييٕي ظاؼٔع (‪ِٛ ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي خت اييً اثتعايي)‬
‫‪.c‬‬
‫‪ٔ ،‬كجت فهبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ (ٍِٓك) ‪ِ pt9 / pt2‬ي ثبنع (وٗ ِ‪ّٛٛ‬الً ثب ‪ٚ‬الِت اضتًبؼي ‪ٔ EPR‬هبْ ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ)‪ .‬ايٓ‬
‫پبؼاِتؽ نبضى لبثً ا‪ٚ‬تّبظي ثؽاي ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ٔيؿ ِي ثبنع ‪ ،‬وٗ ِي ت‪ٛ‬أع ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ ِسً‪ٌٛ‬ي اؾ فهبؼ ‪ ٚ‬ثطم‬
‫‪ar‬‬
‫قٓر ِمٓ‪ِ ٙ‬ع ٔٗؽ لؽاؼ ثگيؽظ‪ .‬انکبي ثؿؼگ ‪ّٚ‬عٖ ي اقتفبظٖ اؾ پبؼاِتؽ ‪ EPR‬ايٓ اقت وٗ فهبؼ ٘ب ّٔي ت‪ٛ‬إٔع‬
‫ثٗ ظليمي قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ‪ ،‬أعاؾٖگيؽي ن‪ٔٛ‬ع‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫اگؽچٗ ؼ‪ٚ‬ل ‪ EPR‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ اي‪ٌٛ‬ي ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٔكجت کٕبؼ گػاؼي ثبال لبثً وبؼثؽظ اقت ‪ ،‬اِب زميمت‬
‫ايٓ اقت وٗ ظؼ ايٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ضيٍي پيچيعٖ تؽ ِي ثبنع ؛ ؾيؽا ٘ؽظ‪ٔ ٚ‬يؽ‪ٚ‬ي فٓ ‪ ٚ‬خؽيبْ ٘بي ٘كتٗ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثبيع‬
‫‪ek‬‬
‫خعاگبٔٗ ِسبقجٗ ن‪ٔٛ‬ع‪.‬‬

‫تدؽثٗ ي ف‪ٛ‬بٌيت ضٓ‪ٛ٘ ِٛ‬اپيّبيي ؾِيٕٗ ؼا ثؽاي فؽِ‪ٛ‬ي ثٕعي ٔيبؾ ٘بي قيكتُ وٕتؽي اِؽ‪ٚ‬ؾي ‪ ،‬فؽاُ٘‬
‫‪.ir‬‬
‫قبضت‪ .‬چٕيٓ ‪ٚ‬ازع وٕتؽي پيهؽفتٗ اي ثبيع ‪ٚ ،‬ال‪ ٖٚ‬ثؽ تأِيٓ وٕتؽي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬يه ؼايبٔٗ ي ِؽوؿي ٔيؿ ظؼ ض‪ٛ‬ظ ‪،‬‬
‫خبي ثع٘ع وٗ لبظؼ ثبنع ‪ٖٚ‬بيف غيً ؼا أدبَ ظ٘ع‪:‬‬

‫‪ .1‬اخؽاي زبٌت ٘بي وٕتؽي لعؼت ‪ ،‬زعالً ثؽاي ِ‪ٛ‬اؼظ زيبتي ‪ ٚ‬ثكيبؼ ِ‪ ُٙ‬اؾلجيً ثؽضبقتٓ ‪ ،‬ثبال تؽيٓ‬
‫ا‪ٚ‬جگيؽي ‪ ،‬ثيم تؽيٓ گهت ؾٔي‪.‬‬
‫‪ّ٘ .2‬بٕ٘گ وؽظْ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظؼ ٘‪ٛ‬اپيّبي چٕعِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼٖ ؛ ثعيٓي‪ٛ‬ؼت وٗ ٔيؽ‪ٚ‬ي ته ته‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ‪ِ ،‬كتمً اؾ قؽ‪ٚ‬ت پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ ،‬اؼتفب٘ ‪ ٚ‬اؼتفب٘ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ٔ ،‬جبيع ثيماؾ ‪ %±1.2‬ثب ِت‪ٛ‬قّ اؾ پيم أتطبة نعٖ‬
‫‪ِ ،‬تفب‪ٚ‬ت ثبنع‪.‬‬

‫‪331‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ .3‬ثٗ قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي ثبثت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬ثٗ قؽ‪ٚ‬ت پؽ‪ٚ‬اؾ ثبثت اخبؾٖ ِي ظ٘ع ‪ ،‬تب ثب تًّيُ ضٍجبْ ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ‬
‫پبؼاِتؽ ايٍي وٕتؽي ‪ ،‬أتطبة ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ .4‬قبضتبؼ لٓ‪ ٗٛ‬لٓ‪ ٗٛ‬اي ظانتٗ ثبنع تب ت‪ٛٛ‬يٍ اخؿاء ِ‪ٛ‬ي‪ٛ‬ة آْ ‪ ،‬يب وً ‪ٚ‬ازع ‪ ،‬آقبْ ن‪ٛ‬ظ ؛ ‪ ٚ‬ظؼ وُ تؽ‬
‫اؾ يه قب‪ٚ‬ت ايٓ وبؼ أدبَ ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ .5‬پف اؾ ثبؾوؽظْ پ‪ٛ‬نم ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬ظقتؽقي آقبْ ثبنع‪.‬‬

‫ثؽاي ض‪ٛ‬ظ ‪ٖٚ‬يفٗ ي وٕتؽي ‪ٔ ،‬يبؾ ٘بي غيً ِمؽؼ نعٖأع‪:‬‬


‫‪w‬‬
‫اٌف) تكؽي‪ ٙ‬ثطهيعْ ثٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اؾ ٔيؽ‪ٚ‬ي ٘ؽؾگؽظ پؽ‪ٚ‬اؾ ثٗ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ثيهيٕٗ ثؽضبقت ظؼ کُ تؽ اؾ ‪ 5‬ثبٔيٗ‬
‫‪ ٚ‬ظؼ قؽ‪ٚ‬ت پؽ‪ٚ‬اؾ ِ‪ٛ‬بظي ‪ .)145 knot( 271km/h‬ايٓ ِ‪ٛ‬ؼظ ثؽاي ‪َٛٚ‬يت ٘بي ظ‪ٚ‬ؼ ؾظْ يب فؽ‪ٚ‬ظ آَؽاؼي ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫اّ٘يت ظاؼظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ة) ؾِبْ ثيٓ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ثيهيٕٗ ثؽضبقت تب ثيهيٕٗ ِ‪ٛ‬ى‪ٛ‬ـ ظؼ کُ تؽ اؾ ‪ 6‬ثبٔيٗ ‪ ،‬وٗ ثؽاي ثؽضبقت ٘بي‬
‫‪.c‬‬
‫ٌغ‪ ٛ‬نعٖ ِ‪ ُٙ‬اقت‪.‬‬

‫پ) ؾِبْ ثيٓ ٔيؽ‪ٚ‬ي ٘ؽؾگؽظ پؽ‪ٚ‬اؾ تب ثيهيٕٗ ِ‪ٛ‬ى‪ٛ‬ـ ظؼ کُ تؽ اؾ ‪ 5‬ثبٔيٗ ‪ ،‬وٗ ثٗ ؼ‪ٚ‬اي ف‪ٛ‬بٌيت ؼ‪ٚ‬ؾأٗ ِؽث‪ِٛ‬‬
‫‪ar‬‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ايٓ ٔيبؾ ٘ب ظؼ ظ٘ٗ ي ٘فتبظ ثؽاي ‪ٚ‬ازع وٕتؽي آيٕعٖ ِمؽؼ نعٔع‪ .‬اِؽ‪ٚ‬ؾٖ ‪ ،‬ثب وٕتؽي اٌىتؽيىي ظيديتبي تبَ‬
‫اضتيبؼ (‪ ، )FADEC‬وٗ ؼ‪ٚ‬اي ‪ٚ‬بظي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ِعؼْ ِي ثبنع ‪ ،‬ايٓ ٔيبؾ ٘ب ثؽا‪ٚ‬ؼظٖ نعٖ أع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫َاسل ْاي پاشش‬ ‫‪1.1.3‬‬

‫ظؼ أت‪ٙ‬بي ؾٔديؽٖ ي ؼأعِبْ قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ‪ٔ ،‬بؾي ٘بي پبنم (آتهطبْ ٘ب) لؽاؼ ظاؼٔع وٗ ‪ٖٚ‬يفٗ نبْ‬
‫‪.ir‬‬
‫پؽظاؾل ق‪ٛ‬ضت ِي ثبنع ‪ْٛ ،‬ؼيوٗ ازتؽاق ِفيع ‪ ٚ‬وبؼاِع زبيً ن‪ٛ‬ظ‪ .‬يىي اؾ پيم ٔيبؾ ٘بي ظانتٓ تؽويت‬
‫ّ٘گٓ ٘‪ٛ‬ا ‪ /‬ق‪ٛ‬ضت ثؽاي ازتؽاق ‪ ،‬تجطيؽ ق‪ٛ‬ضت ِي ثبنع ؛ وٗ ثٗ ظٔجبي آْ تؽويت ل‪ٛ‬ي ثطبؼ ق‪ٛ‬ضت ثب خؽيبْ‬
‫٘‪ٛ‬اي وّپؽق‪ٛ‬ؼ أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ْٛ .‬ي ِسفٗٗ ي ازتؽاق ت‪ٛ‬قّ ايٓ فؽايٕع ِهطى ِي گؽظظ‪.‬‬

‫ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ اي‪ٌٛ‬ي ‪ ،‬تجطيؽ ت‪ٛ‬قّ ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ؼ ق‪ٛ‬ضت اؾ يه ِسفٗٗ ي چؽضهي ‪ ،‬أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ ؛ ِسفٗٗ اي وٗ‬
‫ظؼآْ ق‪ٛ‬ؼاش ٘بيي ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِّبـ ِؽتت نعٖ أع ‪ ٚ‬ثٗ غؼات ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬چؽضم ِي ظٕ٘ع‪ .‬قپف ايٓ غؼات ٔٗ تٕ‪ٙ‬ب‬
‫ظؼ ِكيؽي ِس‪ٛ‬ؼي ثٍىٗ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت افمي اؾ ٔبؾي پبنم ضبؼج ِي ن‪ٔٛ‬ع ؛ ‪ٕ٘ ٚ‬گبَ ضؽ‪ٚ‬ج اثؽ ٔيؽ‪٘ ٚ‬بي گؽيؿ اؾ‬
‫ِؽوؿ زبيً اؾ چؽضم ظاؼٔع وٗ ثب‪ٚ‬ث ِي ن‪ٛ‬ظ ِطؽ‪ ِٚ‬پبنم ِ‪ٌّٛٛ‬ي ‪ ،‬نىً ظٕ٘ع‪.‬‬

‫‪333‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ايٓ ؼ‪ٚ‬ل ا‪ٌٚ‬يٓ ثبؼ ظؼ ِسفٗٗ ٘بي قبظٖ آتهطبْ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي خت ا‪ٌٚ‬يٗ ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ گؽفت (نىً‬
‫‪ٍّٚ .)9-5‬ىؽظ ايٓ ؼ‪ٚ‬ل ظؼ ظثي خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ثبال ‪ ٚ‬فهبؼ ثبال ؼَبيت ثطم ث‪ٛ‬ظ‪ٌ .‬يىٓ ظؼ فهبؼ ق‪ٛ‬ضت پبييٓ‬
‫‪ ٚ‬ظؼ اؼتفب‪ٚ‬بت ثبال وٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثب لعؼت پبييٓ ف‪ٛ‬بٌيت ِي وؽظ ‪ ،‬نىً ِطؽ‪ ِٚ‬اقپؽي (پبنم) ثؽاي ازتؽاق‬
‫وبؼاِع ‪ ٚ‬ثبوفبيت ق‪ٛ‬ضت ِٕبقت ٔج‪ٛ‬ظ‪ .‬ظٌيً ايٓ اِؽ ‪ ،‬آْ ث‪ٛ‬ظ وٗ ظثي خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ثب ِؽث‪ ٙ‬وؽظْ (ت‪ٛ‬اْ ‪)2‬‬
‫فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬افؿايم پيعا ِي وٕع‪ .‬ثٕبثؽايٓ ‪ ،‬ث‪ٙ‬يٕٗ قبؾي ٔبؾي ٘بي پبنم ثؽاي خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت فهبؼ پبييٓ ‪،‬‬
‫ٔيبؾِٕع فهبؼ ‪ٗٚ‬يُ ق‪ٛ‬ضت ثؽاي ظثي ٘بي ثبالي خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ث‪ٛ‬ظ ؛ وٗ ظؼ آْ قبي ٘بي ا‪ٌٚ‬يٗ ّٔي ت‪ٛ‬أكت اؾ‬
‫ْؽيك تىٕ‪ٌٛٛ‬ژي پّپ تأِيٓ ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫جزياٌ ْٕا بزاي جهٕگيزي اس تشکيم‬
‫کزبٍ بز رٔي رٔسَّ (أريفيض)‬
‫‪w‬‬
‫طٕراخ ْاي يًاطي‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫فيهتز‬

‫يحفظّ چزخاٌ‬
‫‪ar‬‬

‫نىً ‪ِ 9-5‬سفٗٗ ي ق‪ٛ‬ضت قبظٖ (آتهطبْ)‬


‫‪ge‬‬

‫يه ‪ٍّٚ‬ىؽظ ؼَبيت ثطمتؽ ت‪ٛ‬قّ ِسفٗٗ ي ق‪ٛ‬ضت ظ‪ٚ‬گبٔٗ ثٗ ظقت ِي آيع وٗ ظاؼاي ظ‪ ٚ‬تغػيٗ ي‬
‫ق‪ٛ‬ضت ِدؿا ‪ ٚ‬ضؽ‪ٚ‬خي ٘بي ظ٘بٔٗ ظ‪ٚ‬گبٔٗ ي تفىيه نعٖ ِي ثبنع (نىً ‪ٚ .)9-6‬لتي فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬پبييٓ‬
‫‪ek‬‬
‫اقت ق‪ٛ‬ضت تٕ‪ٙ‬ب اؾ ظ٘بٔٗ ايٍي و‪ٛ‬چه تؽ ضبؼج ِي ن‪ٛ‬ظ ؛ وٗ ثعيٓ تؽتيت ‪ْ ،‬ي خفت نعگي ث‪ٙ‬تؽ فهبؼ‬
‫ق‪ٛ‬ضت پبييٓ ‪ ٚ‬أعاؾٖ ي ؼ‪ٚ‬ؾٔٗ ‪ ،‬تجطيؽ ض‪ٛ‬ثي ِيكؽ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثب افؿايم فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬يه ق‪ٛ‬پبپ فهبؼ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ‬
‫‪.ir‬‬
‫تًب‪ٚ‬عي ‪ ،‬ق‪ٛ‬ضت ؼا ثٗ ضّ ايٍي تأِيٓ ق‪ٛ‬ضت ِي ؼقبٔع ‪ٔ ٚ‬تيدٗ ي آْ نىً گيؽي ِطؽ‪ ِٚ‬اقپؽي ظؼ‬
‫‪ٚ‬ؽٌ يه ثبٔيٗ اقت ؛ وٗ پف اؾ آْ اؾ ظ٘بٔٗ ايٍي ضبؼج ِي گؽظظ‪.‬‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫طٕخت اس دريچّ‬
‫کُتزل بُشيٍ‬
‫يظذٔدكُُذِي طٕخت‬
‫‪w‬‬
‫طٕپاپ باس شَٕذِ با‬
‫افشايش فشار‬
‫‪w‬‬

‫جزياٌ ْٕا بزاي جهٕگيزي اس تشکيم‬


‫‪w‬‬
‫کزبٍ بز رٔي رٔسَّ (أريفيض)‬

‫دْاَّ ي اصهي (َاسل)‬


‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬

‫فيهتز‬
‫دْاَّ ي ابتذايي‬
‫‪ge‬‬
‫(َاسل)‬
‫نىً ‪ِ 9-6‬سفٗٗ ي ق‪ٛ‬ضت ظ‪ٚ‬گبٔٗ‬
‫‪ek‬‬
‫طٕخت ْاي يٕتٕر جت‬ ‫‪1.1.4‬‬

‫ثؽضالف يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ پيكت‪ ْٛ‬پيهؽفتٗ ‪ ٚ‬پؽوبؼثؽظ وٗ اگؽ ثب ق‪ٛ‬ضت اوتبْ ‪ -‬پبييٓ تغػيٗ ن‪ٛ‬ظ ‪ٍّٚ‬ىؽظ ض‪ٛ‬ثي‬
‫‪.ir‬‬
‫ٔعاؼظ‪ ،‬يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ گبؾ ‪ٔ ،‬كجت ثٗ ويفيت ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ثكيبؼ ِعاؼا تؽ ِي ثبنع‪ٌ .‬يىٓ ق‪ٛ‬ضت ٘ب ثبيع ثب ٔيبؾ‬
‫٘بي ِسٍ ِٓبثمت ظانتٗ ثبنٕع تب ؼأعِبْ ث‪ٙ‬يٕٗ ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬زبيً ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ظؼ ٔگب٘ي ثٗ ِسع‪ٚ‬ظٖ ي ‪ٚ‬قي‪ ٙ‬ف‪ٛ‬بٌيت ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬اؾ نؽايّ ِسيٓي ‪ٚ‬بظي ؾِبْ ثؽضبقت گؽفتٗ تب ؼقيعْ ثٗ‬
‫فهبؼ خ‪ٛ‬ي ‪ ٚ‬ظِبي پبييٓ ظؼ اؼتفب‪ٚ‬بت گهتؾٔي ‪ٔ ،‬يبؾ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ ِثبي ‪ٚ‬جبؼتٕع اؾ‪:‬‬

‫‪ِ -‬يؿاْ گؽِبؾايي ثبيع ثبال ثبنع‬


‫‪ ًّٚ -‬ازتؽاق ثبيع ظؼ تّبَ نؽايّ وبؼاِع ثبنع‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ -‬اقتبؼت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬ظ‪ٚ‬ثبؼٖ خؽلٗ ؾٔي‪(1‬ؼياليت) ٕ٘گبَ پؽ‪ٚ‬اؾ ثبيع ثٗ آقبٔي أدبَ پػيؽ ثبنع‬
‫‪ِ -‬سً‪ٛ‬الت ق‪ٛ‬ضت ‪ ٚ‬ازتؽاق ٔجبيع ثب‪ٚ‬ث ؾ‪ٚ‬اي ‪ٔ ٚ‬بث‪ٛ‬ظي ثبالتؽ اؾ زع ا‪ٚ‬تعاي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ن‪ٛ‬ظ‬
‫‪ -‬ق‪ٛ‬ضت ثبيع ثؽاي ثطم ٘بي ِتسؽن ظؼ‪ ْٚ‬قيكتُ ق‪ٛ‬ضت ‪ّ٘ ،‬چ‪ ْٛ‬پّپ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ضبييت‬
‫ؼ‪ٚ‬غٓوبؼي وبفي ظانتٗ ثبنع‬
‫‪ -‬اقتفبظٖ ‪ ،‬غضيؽٖ ‪ ٚ‬پّپ ق‪ٛ‬ضت ثبيع آقبْ ثبنع‪ ،‬ضً‪ٛ‬يبً ظؼ ظِب ٘بي پبييٓ فؽ‪ٚ‬ظگبٖ‬

‫اقتفبظٖ آقبْ اؾ ق‪ٛ‬ضت ثكتگي ثٗ ‪ٚ‬يكک‪ٛ‬ؾيتٗ ‪ ،‬وٗ يىي اؾ ؼأعِبْ ٘بي ظِب ِي ثبنع ‪ ،‬ظاؼظ‪ .‬الؾَ اقت‬
‫‪w‬‬
‫ق‪ٛ‬ضت ثٗ أعاؾٖ ي وبفي ؼليك ثبنع تب ثٗ آقبٔي ثٗ ِطؿْ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ٘‪ٛ‬اپيّب پّپ ن‪ٛ‬ظ‪ .‬اؾآْ خبييوٗ ّ٘يهٗ‬
‫لعؼي آة ظؼ ق‪ٛ‬ضت ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظاؼظ ‪ ،‬ظؼ ظِب ٘بي پبييٓ ثٍ‪ٛ‬ؼ ٘بي يص نىً ض‪ٛ‬إ٘ع گؽفت ‪ِّ ٚ‬ىٓ اقت فيٍتؽ ٘ب‬
‫‪w‬‬
‫‪ ٚ ،‬ضٓ‪ ِٛ‬ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ؼا ِكع‪ٚ‬ظ ّٔبيٕع‪ .‬ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ ازتيبِ ِي ت‪ٛ‬اْ ق‪ٛ‬ضت ؼا گؽِب ظ٘ي وؽظ ‪ ،‬يب ثب افؿ‪ٚ‬ظٔي ٘ب ‪،‬‬
‫تؽويت ّٔ‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ثؽاي آقبٔي نؽ‪ ٘ٚ‬ثٗ وبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثبيع ث‪ٛ‬ع اؾ ايٓ کٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬قّ اقتبؼتؽ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت خؽلٗ اؼتمبء ِي يبثع ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫خؽلٗ ي ِثجت ِطٍ‪ٛ٘ ِٛ‬ا ‪ /‬ق‪ٛ‬ضت ِ‪ٙ‬يب ثبنع‪ .‬آِبظٖ ث‪ٛ‬ظْ ق‪ٛ‬ضت ثؽاي خؽلٗ ‪ ٚ‬ازتؽاق ظ‪ ٚ‬ثؽاثؽ ثٗ ويفيت‬
‫ق‪ٛ‬ضت ‪ٚ‬اثكتٗ اقت‪ :‬ا‪ٚ‬ي ‪ ،‬ضبييت (فؽاؼ) ثطبؼ نعگي آْ (تجطيؽ) ضً‪ٛ‬يبً ظؼ ظِب ٘بي پبييٓ ؛ ‪ ٚ‬ظ‪، َٚ‬‬
‫‪ar‬‬
‫ظؼخٗي تجطيؽ آْ (أعاؾٖي غؼات قيبي) وٗ ثٗ ‪ٚ‬يكک‪ٛ‬ؾيتٗ ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬فهبؼ ق‪ٛ‬ضت ‪ْ ٚ ،‬ؽازي ٔبؾي پبنم ‪،‬‬
‫ثكتگي ظاؼظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫اؼؾل گؽِبيي‪ِ ، 2‬ست‪ٛ‬اي گؽِبي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬وٗ ْي ازتؽاق وبًِ آؾاظ ض‪ٛ‬ا٘ع نع ؼا ِهطى ِي ّٔبيع‪ .‬ظؼ‬
‫قيكتُ ‪ٚ‬ازع ٘بي ثيٓاٌٍٍّي ‪ ،‬ايٓ ِمعاؼ ثب ‪ٚ‬جبؼت ويٍ‪ ٛ‬ژ‪ٚ‬ي ثؽ ويٍ‪ٛ‬گؽَ خؽَ ق‪ٛ‬ضت (‪ )kJ/kg‬ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫ثيٓ اؼؾل گؽِبيي کً ‪ٔ ٚ‬بضبٌى ‪ ،‬تفب‪ٚ‬ت ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظاؼظ‪ .‬اؼؾل گؽِبي ٔبضبٌى‪ 3‬ق‪ٛ‬ضت ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ اَبفي‬
‫نبًِ گؽِبي (ٔ‪ٙ‬فتٗ ي) تجطيؽ آثي وٗ ِ‪ٛ‬ل‪ ٙ‬ق‪ٛ‬ضتٓ ٘يعؼ‪ٚ‬وؽثٓ ٘ب نىً ِي گيؽظ ‪ٔ ،‬يؿ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬گؽِبي تجطيؽ‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ 1 kg‬آة ظؼ ظِبي ‪ 21oC‬ثؽاثؽ ثب ‪ِ 2451 kJ‬ي ثبنع (ايٓ ِمعاؼ گؽِب ثٗ ضبْؽ تجطيؽ اختٕبة ٔبپػيؽ آة ‪ ،‬اؾ‬
‫ظقت ض‪ٛ‬ا٘ع ؼفت)‪.‬‬

‫وكؽ وؽظْ اتالف ِ‪ٍٛٛ‬ي تجطيؽ آة ‪ِ ،‬معاؼ اؼؾل گؽِبيي کً ؼا ثٗ ِب ِي ظ٘ع‪ .‬ايٓ ِمعاؼ ِ‪ّٛٛ‬الً ثؽاي‬
‫ِسبقجبت ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ‪ِ .‬معاؼ اؼؾل گؽِبيي کً ق‪ٛ‬ضت ٘بي ظؼخٗ ‪ٚ‬بظي ت‪ٛ‬ؼثيٓ ثؽاثؽ اقت ثب‪:‬‬

‫‪Relight 1‬‬
‫‪Calorific value 2‬‬
‫‪Gross calorific value 3‬‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ظؼ قيكتُ ‪ٚ‬ازع ٘بي ثؽيتبٔيب ‪ِ ،‬معاؼ اؼؾل گؽِبيي ظؼ ‪ٚ‬ازع ٘بي گؽِبيي ثؽيتبٔيبيي (‪ )BTU‬ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‬
‫وٗ ثٗ يه پ‪ٔٛ‬ع اؾ ‪ٚ‬ؾْ ق‪ٛ‬ضت اؼخب٘ ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ (‪ .)BTU/lb‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ تٕب‪ٚ‬ثي ‪ِ ،‬معاؼ اؼؾل گؽِبيي ‪ ،‬گب٘ي‬
‫ا‪ٚ‬لبت ثٗ يه گبٌٓ ثؿؼگ‪ 1‬اؼخب٘ ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ (‪.)BTU/Imp Gal‬‬

‫ثب اقتفبظٖ اؾ ؼاثٓٗ‬


‫‪w‬‬
‫‪ٚ 1‬ازع گؽِبيي ثؽيتبٔيبيي = ‪ 1155‬ژ‪ٚ‬ي‬

‫ِي ت‪ٛ‬اْ ِمعاؼ اؼؾل گؽِبيي کً ؼا ثٗ آقبٔي ظؼ قيكتُ ‪ٚ‬ازع ٘بي ثؽيتبٔيبيي پيعا ّٔ‪ٛ‬ظ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ِمعاؼ ق‪ٛ‬ضت ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ثؽاي ِيؿاْ ظاظٖ نعٖ اي اؾ گؽِبي آؾاظ نعٖ ‪ ،‬چٕبْ چٗ ِمعاؼ اؼؾل گؽِبيي ‪ ،‬ثبال‬
‫ثبنع ‪ ،‬کُ تؽ ض‪ٛ‬ا٘ع ث‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٕبثؽايٓ ِمعاؼ اؼؾل گؽِبيي ق‪ٛ‬ضت ‪ِ ،‬كتميّبً ن‪ٛ‬ب٘ ‪ٛ٘ ًّٚ‬اپيّب ؼا تست تأثيؽ لؽاؼ‬
‫‪ar‬‬
‫ِي ظ٘ع‪.‬‬

‫اثؽ ض‪ٛ‬ؼظگي ‪ِ ٚ ،‬سً‪ٛ‬الت ازتؽاق ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ثٗ ِست‪ٛ‬اي ق‪ٌٛ‬ف‪ٛ‬ؼيه آْ ثكتگي ظاؼظ‪ .‬ثب ق‪ٛ‬ضتٓ ق‪ٌٛ‬ف‪ٛ‬ؼ ‪،‬‬
‫‪ge‬‬
‫ظي اوكيع ‪ SO2‬نىً ِي گيؽظ ‪ ،‬وٗ قپف ثب آة تؽويت ِي ن‪ٛ‬ظ تب اقيع قٍ‪ٛ‬ف‪ٛ‬ؼيه ‪ٚ‬اکٕهگؽ ؼا تهىيً‬
‫ظ٘ع‪ .‬اؾآْ خبييوٗ ق‪ٌٛ‬ف‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬يه ثطم غاتي ظؼ ٘ؽ ق‪ٛ‬ضت ٘يعؼ‪ٚ‬وؽثٕي ِي ثبنع ‪ّٔ ٚ‬ي ت‪ٛ‬اْ آْ ؼا وبًِ‬
‫‪ek‬‬
‫زػف وؽظ ‪ ،‬ثيم تؽيٓ ِست‪ٛ‬اي ِدبؾ آْ ٔجبيع اؾ ‪ %1.4‬ثيم تؽ ثبنع‪.‬‬

‫اگؽ آة ظؼ ِطؿْ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظانتٗ ثبنع ‪ِ ،‬ي ت‪ٛ‬اْ آْ ؼا ثؽْؽف وؽظ‪ٌ .‬يىٓ اؾآْ خبييوٗ‬
‫‪.ir‬‬
‫ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬ؼْ‪ٛ‬ثت ؼا اؾ ٘‪ٛ‬ا خػة ِي وٕع ‪ ،‬ايٓ آة (ِٕٗ‪ٛ‬ؼ ّ٘بْ ؼْ‪ٛ‬ثت اقت) ّٔي ت‪ٛ‬أع زػف ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ٔيبؾ ٘ب ِطتٍف ق‪ٛ‬ضت ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ خت ؾِيٕٗ ؼا ثؽاي اقتبٔعاؼظ ٘بي ِ‪ٌّٛٛ‬ي ق‪ٛ‬ضت ثؽاي ٘‪ٛ‬أ‪ٛ‬ؼ‪ٚ‬ظي‬
‫ٔٗبِي ‪ ٚ‬غيؽٔٗبِي فؽاُ٘ ّٔ‪ٛ‬ظٖ اقت ؛ ثؽاي ِثبي ق‪ٛ‬ضت ٘بي ٔ‪ٔ ٘ٛ‬فت قفيع (‪ٚ JP-6 ،JP-5 ،JET A-1‬‬
‫‪ ٚ )JP7‬ق‪ٛ‬ضت ٘بي ‪ٚ‬ايعکبت‪.2‬‬

‫‪ :Imperial gallon 1‬گبٌٓ پبظنب٘ي ثؽاثؽ ثب ‪ٌ 5436.4‬يتؽ‬


‫‪ :Wide-cut 2‬ظؼگيؽ نعْ يب ت‪ٌٛ‬يع نعْ ت‪ٛ‬قّ تمٓيؽ خؿء ثٗ خؿء ظؼ ظِبيي ٔبِسع‪ٚ‬ظ‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ق‪ٛ‬ضت ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ِ ،‬سً‪ٛ‬الت پباليهگبٖ ٘كتٕع وٗ اؾ ٔفت ضبَ گؽفتٗ ِي ن‪ٔٛ‬ع ؛ وٗ ‪ّٚ‬عتبً اؾ‬
‫زيث ٔمٓٗ ي أدّبظ ‪ٔ ،‬مٓٗ ي تجطيؽ ‪ٔ ٚ‬مٓٗ ي ق‪ٛ‬ضت ثب يىعيگؽ ِتفب‪ٚ‬ت أع‪ .‬ثؽاي ِثبي ‪ٔ ،‬مٓٗ ي تجطيؽ پبييٓ‬
‫ثؽاي ٘‪ٛ‬اپيّبي ٔٗبِي پيهؽفتٗ ‪ ٚ‬پؽوبؼثؽظ وٗ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت ثٗ اؼتفب٘ ِي ؼ‪ٚ‬ظ ‪ِٛ ،‬ؼظ ٔيبؾ اقت ‪ٌ ،‬يىٓ ٔجبيع اؾ اتالف‬
‫ق‪ٛ‬ضت زبيً اؾ تجطيؽ فهبؼ پبييٓ ِسيٓي ؼٔح ثجؽظ‪ .‬ثؽاي ايٓ ٘‪ٛ‬اپيّب ٘ب ‪ ،‬اقتبٔعاؼظ ق‪ٛ‬ضت ‪ِ JP-4‬هطى‬
‫نعٖ اقت‪ .‬ف‪ٛ‬بٌيت ٘‪ٛ‬اپيّب ‪ ،‬ظؼ زبًِ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب اؾ ق‪ٛ‬ضت اقتبٔعاؼظ ‪ JP-5‬اقتفبظٖ ِي وٕع وٗ ٔمٓٗ ي‬
‫ق‪ٛ‬ضت ثبال تؽ ‪ 61oC‬ؼا فؽاُ٘ ِي قبؾظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫اؾآْ خبييوٗ قؽ‪ٚ‬ت ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب ثٗ ‪ٚ‬عظ ِبش ق‪ٛ‬پؽ ق‪ٔٛ‬يک ثبال اؼتمبء پيعا وؽظ ‪ ،‬ق‪ٛ‬ضت ٘بيي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ‬
‫ث‪ٛ‬ظ وٗ اؾ ٌسبٔ گؽِبيي ثبثت ‪ ،‬ثبنٕع‪ .‬ايٓ ي‪ٕٛ‬ي ق‪ٛ‬ضت ٘بيي وٗ لبثٍيت خػة گؽِب ظانتٗ ثبنٕع ‪ ٚ‬ظؼ ِجبظٌٗ‬
‫‪w‬‬
‫وٕٕعٖ ي گؽِب يب ظ٘بٔٗ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ؼق‪ٛ‬ة ٘بي وؽثٓ ‪ ،‬ت‪ٌٛ‬يع ٔىٕٕع‪ .‬ايٓ ضبييت ضً‪ٛ‬يبً ظؼ خبيي اّ٘يت‬
‫ظاؼظ وٗ ق‪ٛ‬ضت ثؽاي ضٕه وؽظْ ثطم ٘بي ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ ظؼ ثعٔٗ ي ٘‪ٛ‬اپيّب ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ ؛ ايٓ‬
‫‪w‬‬
‫ثطم ٘ب ثٗ ضبْؽ تّبـ قٓسهبْ ‪ ،‬گؽَ ِي ن‪ٔٛ‬ع‪ِ .‬ثبٌي اؾ ايٓ ِ‪ٛ‬ؼظ ‪ٛ٘ ،‬اپيّبي اوتهبفي قؽ‪ٚ‬ت ثبالي ‪SR-‬‬
‫‪ِ 71‬ي ثبنع‪ .‬ثؽاي چٕيٓ ٘‪ٛ‬اپيّبيي اقتبٔعاؼظ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ‪ LP-7 ٚ JP-6‬اقتفبظٖ ‪ِٛ ٚ‬ؼظ ت‪ٛ‬ق‪ ٗٛ‬لؽاؼ گؽفت‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫ظؼ ٘‪ٛ‬أ‪ٛ‬ؼظي غيؽٔٗبِي ق‪ٛ‬ضت ‪ JET A-1‬اقتفبظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ وٗ ٔمٓٗ ي أدّبظ ِٕفي ‪ 51oC‬ظاؼظ‪ .‬ايٓ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ٚ‬يژگي ضً‪ٛ‬يبً ثؽاي ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ِكبفؽثؽي ْ‪ٛ‬الٔي ِكي قبة ق‪ٔٛ‬يک ثبال ظؼ پؽ‪ٚ‬اؾ ٘بي ؼ‪ٚ‬ي اليبٔ‪ٛ‬ـ اٍْف‬
‫ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ق‪ ٗٛ‬لؽاؼ گؽفت‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫طيظتى رٔغٍكاري‬ ‫‪1.2‬‬


‫‪ek‬‬
‫اخؿاء چؽضبْ يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ٔيبؾِٕع ت‪ٛ‬عاظي يبتبلبْ ِي ثبنٕع وٗ ثبيع ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ِّٓئٓ ؼ‪ٚ‬غٓوبؼي‬
‫ن‪ٛ‬ظ (نىً ‪ .)9-7‬يبتبلبْ ٘ب اؾ ٘ؽ ظ‪ ٘ٛٔٚ‬غٍتهي ‪ ٚ‬ؼ‪ٌٚ‬ؽ ٘كتٕع‪ .‬يبتبلبْ ٘بي ؼ‪ٌٚ‬ؽ (ؼ‪ٌٚ‬ؽ ثيؽيٕگ) لبظؼٔع ثٗ‬
‫تٕ‪ٙ‬بيي ٔيؽ‪٘ ٚ‬بي ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي ؼا تسًّ وٕٕع ‪ ،‬ظؼ زبٌي کٗ يبتبلبْ ٘بي غٍتهي (ثبي ثيؽيٕگ) ٘ؽ ظ‪ٔ ٘ٛٔ ٚ‬يؽ‪٘ ٚ‬بي‬
‫‪.ir‬‬
‫ن‪ٛ‬ب‪ٚ‬ي ‪ٌْٛ ٚ‬ي ؼا زًّ ِي کٕٕع‪ٚ .‬لتي يبتبلبْ ؾيؽ ثبؼ ِي ثبنع ‪ ،‬ظِبي آْ افؿايم پيعا ِي وٕع ‪ِّ ٚ ،‬ىٓ اقت‬
‫غؼات ِيىؽ‪ٚ‬قى‪ٛ‬پي فٍؿ اؾ قٓ‪ٛ‬ذ يبتبلبْ خعا ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ؼ‪ٚ‬غٓ ظؼ يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٕي ‪ ،‬ا٘عاف ِت‪ٛ‬عظي ؼا ثؽا‪ٚ‬ؼظٖ ِي وٕع‪ :‬ؼ‪ٚ‬اْوؽظْ ‪ ٚ‬ضٕهوؽظْ يبتبلبْ ٘ب ‪ٚ ،‬‬
‫نكتٓ ‪ ٚ‬ظف‪ ٙ‬وؽظْ غؼات فٍؿ‪ .‬قيكتُ ؼ‪ٚ‬غٓ وبؼي وٗ ظؼ اوثؽ ِ‪ٛ‬اؼظ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت قيكتُ ظؼاي قبِپ‪ْ 1‬ؽازي‬
‫نعٖ اقت ‪ِّٛٛ ،‬الً نبًِ چ‪ٙ‬بؼ ؾيؽ ِدّ‪ِ ٗٚٛ‬ي ثبنع‪:‬‬

‫‪ -‬ؼقبٔعْ ؼ‪ٚ‬غٓ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‬

‫‪ٚٛٔ :Dry sump 1‬ي قيكتُ ؼ‪ٚ‬غٓ کبؼي‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ -‬تّيؿوبؼي ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫‪ -‬تٕٗيُ فهبؼ ظؼؾگيؽ ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫‪ِ -‬طؿْ ت‪ٛٙ‬يٗ‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬

‫نىً ‪ 9-7‬يبتبلبْ ٘بي غٍتهي ‪ ٚ‬ؼ‪ٌٚ‬ؽ وٗ ثبيع ؼ‪ٚ‬غٓوبؼي ن‪ٔٛ‬ع (خبي يبتبلبْ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪)Pratt & Whitney JT3D‬‬
‫‪ar‬‬

‫رطاَذٌ رٔغٍ يٕتٕر‬


‫‪ge‬‬
‫ؾيؽ ِدّ‪ ٗٚٛ‬ؼقبٔعْ ؼ‪ٚ‬غٓ نبًِ ِطؿْ ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬پّپ ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ٚ‬تّيؿوٕٕعٖ ‪ ،‬ظ٘بٔٗ ٘بي تطٍيٗ ي ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ٚ‬‬
‫ٌ‪ٌٗٛ‬وهي ؼقبٔعْ ؼ‪ٚ‬غٓ ِؽث‪ِ ْٗٛ‬ي ثبنع‪ .‬ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي اِؽ‪ٚ‬ؾي ‪ّ٘ ،‬چ‪ CF6 ْٛ‬ژٔؽاي اٌىتؽيه ‪ ،‬پّپ ٘بي‬
‫‪ek‬‬
‫ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ٚ‬تّيؿوٕٕعٖ ‪ٚ‬ازع ٘بي فهؽظٖ اي نىً ِي ظٕ٘ع وٗ ؼ‪ٚ‬ي خ‪ٛ‬جٗ ظٔعٖي زؽوت ظٕ٘عٖ ي خبٔجي ًٔت‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ (نىً ‪ .)9-1‬ايٓ پّپ ٘ب ِٕسًؽاً اؾ ٔ‪ ٘ٛ‬چؽضعٔعٖ ِي ثبنٕع (نىً ‪.)9-4‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ؼ‪ٚ‬غٓ فهبؼ ثبال ‪ ،‬لجً اؾ ايٓ کٗ اؾ ‪ٚ‬ازع پّپ ضبؼج ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ظؼ‪ ْٚ‬يه فيٍتؽ ؼأعٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ظؼ ْ‪ٛ‬ي اقتبؼت‬
‫قؽظ (نؽ‪ ٘ٚ‬ثٗ وبؼ ظؼ ؾِبْ قؽِب) ‪ ،‬ؼ‪ٚ‬غٓ ثٗ قّت يه ق‪ٛ‬پبپ کٕبؼ گػاؼي فيٍتؽ ‪ ،‬فؽقتبظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ تب اخبؾٖ‬
‫ظاظٖ ن‪ٛ‬ظ وٗ ظؼ ظِب ٘بي پبييٓ ‪ٚ‬يكک‪ٛ‬ؾيتٗ ثيم تؽي ظانتٗ ثبنع‪ .‬قپف ؼ‪ٚ‬غٕي وٗ پّپ ؼا تؽن ِي وٕع ‪ ،‬ثٗ‬
‫قّت ضٓ‪ ِٛ‬ؼقبٔعْ ؼ‪ٚ‬غٓ ِكيؽ ظ٘ي ‪ِ ،‬ي ن‪ٛ‬ظ تب اؾ ظ٘بٔٗ ٘بي تطٍيٗ ‪ ،‬ضبؼج ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ايٓ ظ٘بٔٗ ٘ب ظؼ ثطم‬
‫٘بي يبتبلبْ ِس‪ٛ‬ؼ ايٍي ‪ ،‬خ‪ٛ‬جٗ ظٔعٖ ي (گيؽثکف) خبٔجي ‪ ٚ‬ظيگؽ ثطم ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬وٗ ؼ‪ٚ‬غٓ وبؼي ظؼ آْ ٘ب‬
‫ثكيبؼ ِ‪ ٚ ُٙ‬زيبتي ِي ثبنع ‪ ،‬ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ اقت‪.‬‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ِطؿْ ؼ‪ٚ‬غٓ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ أ‪ٓٛ‬بفپػيؽ ‪ًٔ ،‬ت ِي ن‪ٛ‬ظ تب تأثيؽات ٌؽؾل ؼا وُ وٕع‪ .‬ايٓ ‪ٚ‬ازع ثٗ آقبٔي ِي ت‪ٛ‬أع‬
‫ثؽظانتٗ ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬يب ثؽاي تّيؿوبؼي اؾ ُ٘ ثبؾ ن‪ٛ‬ظ‪ .‬خٕف ِطؿْ ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ تعثيؽي ثؽاي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ‬
‫آتمق‪ٛ‬ؾي ‪ ،‬ؼ‪ٚ‬وم قيٍيى‪ِ ْٛ‬ي ثبنع‪.‬‬

‫ِدؽاي خعايي ٔبپػيؽ ‪ ٚ‬پّپ تّيؿوبؼي ‪ ،‬ثؽاي اّْيٕبْ ثيم تؽ ‪ ٚ‬آقبٔي ٔگ‪ٙ‬عاؼي ‪ ،‬ظؼ ِسيٓي ضٕه ‪ٚ‬‬
‫لبثً ظقتؽقي ت‪ٛ‬جيٗ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ق‪ٛ‬پبپ ٘بي ِ‪ٛ‬بيٕٗ ظؼ پّپ اِىبْ ثؽظانتٓ ثطم ايٍي فيٍتؽ ‪ ،‬ثع‪ ْٚ‬اتالف ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫‪ ،‬ؼا فؽاُ٘ ِي قبؾظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫طيظتى تًيشكاري رٔغٍ‬
‫‪w‬‬
‫قيكتُ تّيؿوبؼي ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬نبًِ ثطم تّيؿوبؼي ؼ‪ٚ‬غٓ خعايي ٔبپػيؽ ‪ ٚ‬پّپ تّيؿوبؼي ‪ ،‬يه فيٍتؽ‬
‫تّيؿوٕٕعٖ ي ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬يه ِجبظٌٗوٕٕعٖ ي گؽِبي ق‪ٛ‬ضت ‪ /‬ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ٌٌٗٛ ٚ‬وهي ِؽث‪ِ ْٗٛ‬ي ثبنع‪ .‬ؼ‪ٚ‬غٓ اؾ ِطؿْ‬
‫‪w‬‬
‫٘بي يبتبلبْ ِطتٍف ‪ ٚ‬اؾ خ‪ٛ‬جٗ ظٔعٖ ‪ِ ،‬ىيعٖ نعٖ ‪ ٚ‬ثٗ قّت پّپ ٘عايت ِي ن‪ٛ‬ظ ؛ قپف اؾ يه تؽانٗ ي‬
‫‪.c‬‬
‫‪ّٚ‬عٖ ي ؼظيبة ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ؼ ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ تب ؼظيبثي ا‪ٌٚ‬يٗ ي غؼات فٍؿ ظؼ ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬أدبَ ن‪ٛ‬ظ‪ .‬پف اؾ آْ ؼ‪ٚ‬غٓ ثٗ فيٍتؽ‬
‫ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ِ ،‬جبظٌٗوٕٕعٖي گؽِبي ق‪ٛ‬ضت ‪ /‬ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ٚ‬قؽأدبَ ثٗ ‪ٚ‬مت ‪ ٚ‬ثٗ ِطؿْ ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬پّپ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫تُظيى فشار درسگيز رٔغٍ‬
‫‪ge‬‬
‫٘‪ٛ‬اي تٕٗيُ فهبؼ نعٖ وٗ اؾ فٓ وّپؽق‪ٛ‬ؼ ِي آيع ‪ ،‬ثؽاي خٍ‪ٛ‬گيؽي اؾ ٔهت ؼ‪ٚ‬غٓ ظؼ ظؼؾگيؽ ٘ب ‪ ٚ‬ضٕه‬
‫وؽظْ ِطؿْ ٘بي يبتبلبْ ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ‪ .‬گػؼگبٖ ٘بي ظاضٍي ٘‪ٛ‬ا ‪ْٛ ،‬ؼي ْؽازي نعٖأع وٗ‬
‫خؽيبْ ٘‪ٛ‬ا ظؼ ظؼؾگيؽ ٘ب ‪ ،‬تّبيً ؼ‪ٚ‬غٓ ثٗ ٔهت ؼا ضٕثي ِي وٕع (نىً ‪ِ .)9-8‬ي ت‪ٛ‬اْ ِطؿْ ٘بي ؼ‪ٚ‬غٓ ؼا ثب‬
‫‪ek‬‬
‫ؼ‪ٚ‬وم ٘بي ِسبفٕ ٘‪ٛ‬ا پ‪ٛ‬نبٔع تب ثعيٓ تؽتيت اؾ ؼقيعْ گؽِبي ثيم اؾ زع ثٗ ظي‪ٛ‬اؼٖ ٘بي ِطؿْ ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫خٍ‪ٛ‬گيؽي ن‪ٛ‬ظ‪ّ٘ ٚ ،‬چٕيٓ اؾ فبقع نعْ يب ق‪ٛ‬ضتگي ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ،‬پيهگيؽي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬اٌگ‪٘ ٛ‬بي ؼؾ‪ِ ٖٚ‬بٕٔع زفؽٖ ٘بي‬
‫‪.ir‬‬
‫ظؼؾگيؽ ‪ ،‬ظؼ ْ‪ٛ‬ي اقتبؼت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬لجً اؾ ايٓ کٗ ٘‪ٛ‬اي تٕٗيُ فهبؼ نعٖ ظؼ ظقتؽـ ثبنع ‪ٔ ،‬هت ؼ‪ٚ‬غٓ ظؼ‬
‫ظؼؾگيؽ ٘ب ؼا ضٕثي ِي وٕع‪.‬‬

‫‪332‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫نىً ‪ٍّٚ 9-8‬ىؽظ ظؼؾگيؽ ِطؿْ (ژٔؽاي اٌکتؽيک)‬
‫‪ar‬‬
‫تٕٓيّ ي يخشٌ‬

‫ايٓ ؾيؽ قيكتُ ‪ ،‬نبًِ ٌ‪ٌٗٛ‬وهي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ثؽاي ظف‪ٛ٘ ٙ‬ا اؾ ِطؿْ ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ ،‬ثؽاي ثيؽ‪ ْٚ‬ظاظْ ‪ٚ‬قي‪ ٙ‬آْ‬
‫‪ge‬‬
‫اؾ ْؽيك ٌ‪ ٌٗٛ‬گػاؼي ظؼ ِس‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ فهبؼ پبييٓ ِي ثبنع‪.‬‬

‫رٔغُکاري يٕتٕر ْاي جت‬


‫‪ek‬‬

‫افؿايم پي‪ٛ‬قتٗ ي ثبؼ٘ب ‪ ٚ‬ظِب ٘بي ف‪ٛ‬بٌيت يبتبلبْ ٘ب ‪ ،‬ت‪ٛ‬ق‪ ٚ ٗٛ‬ث‪ٙ‬ج‪ٛ‬ظ ؼ‪ٚ‬غٓ ٘بي ؼ‪ٚ‬اْ وٕٕعٖ ي تؽويجي ‪ ،‬وٗ‬
‫اؾ ٔفت ضبَ گؽفتٗ ّٔي نعٔع ؼا ‪َ ،‬ؽ‪ٚ‬ؼي ّٔ‪ٛ‬ظ‪ِ .‬ؿيت ‪ّٚ‬عٖ ي ايٓ ؼ‪ٚ‬غٓ ٘ب ‪ٚ ،‬يكک‪ٛ‬ؾيتٗ تمؽيجبً پبيعاؼ ظؼ ظِب‬
‫‪.ir‬‬
‫٘بي پبييٓ (تب أعاؾٖي ‪ِ )41 oC‬ي ثبنع ؛ خبييوٗ تٕ‪ٙ‬ب ؼ‪ٚ‬غٓ ؼليك ِي ت‪ٛ‬أع ٔگ‪ٙ‬عاؼي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫طيظتى انكتزيكي‬ ‫‪1.3‬‬

‫ظؼ يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ ،‬اٌىتؽيكيتٗ ‪ٖٚ‬بيف گ‪ٔٛ‬بگ‪ٔٛ‬ي ثٗ ‪ٙٚ‬عٖ ظاؼظ ‪ ،‬اؾخٍّٗ خؽلٗ ؾٔي ‪ ،‬أعاؾٖ گيؽي ‪ٚ‬‬
‫ّٔبيم ظاظْ‪.‬‬

‫طيظتى احتزاق‬

‫‪ٖٚ‬يفٗ ي ايٍي قيكتُ ازتؽاق ق‪ٛ‬ضتٓ ِطٍ‪ٛ٘ ِٛ‬ا ‪ /‬ق‪ٛ‬ضت ظؼ ِسفٗٗ ٘بي ازتؽاق ِي ثبنع‪ٖٚ .‬يفٗ ي ظ‪َٚ‬‬
‫‪w‬‬
‫لبثٍيت ؼياليت اقت وٗ ثٗ ظٔجبي ثع ‪ ًّٚ‬وؽظْ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي آيع‪ .‬ازتؽاق ‪ ،‬ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِكتّؽ ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ يه تعثيؽ‬
‫ازتيبِ ظؼ ْ‪ٛ‬ي فبؾ ٘بي زيبتي پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ّ٘ ،‬چ‪ ْٛ‬ثؽضبقت ‪ ،‬فؽ‪ٚ‬ظ ‪ِٛ ،‬ل‪ ٙ‬پؽ‪ٚ‬اؾ ظؼ نؽايّ ٘‪ٛ‬ايي ثع اقتثٕبيي يب ظؼ‬
‫‪w‬‬
‫تالُْ ٘ب ‪ٔ ،‬يؿ ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثٗ ضبْؽ ظاليً إِيتي ‪ِٛ ،‬ت‪ٛ‬ؼ ٘ب ثٗ ظ‪ ٚ‬قيكتُ ازتؽاق ِد‪ٙ‬ؿ ِي ثبنٕع وٗ ِكتمً اؾ يکعيگؽ ‪ِ ًّٚ‬ي کٕٕع‪.‬‬
‫اؾآْ خبييوٗ تؽويت ٘بي ٘‪ٛ‬ا ‪ /‬ق‪ٛ‬ضت ثٗ ق‪ٛ‬ضتٓ ثي ِيً ٘كتٕع ‪ ،‬ت‪ٌٛ‬يع خؽلٗ ٘بي لعؼتّٕع ‪َ ،‬ؽ‪ٚ‬ؼي ِي‬
‫‪.c‬‬
‫ثبنع‪ٌ .‬يىٓ ‪ٌٚ‬تبژ ثبال ثب‪ٚ‬ث ؾٔگبؼ ثيم اؾ زع ؼ‪ٚ‬ي اٌىتؽ‪ٚ‬ظ ٘ب ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ثبيع ث‪ٛ‬ع اؾ ٘ؽ ‪ 111‬قب‪ٚ‬ت ‪ّٚ‬ؽ‬
‫ضعِت ؼقبٔي (ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِ‪ٌّٛٛ‬ي) ت‪ٛٛ‬يٍ ن‪ٔٛ‬ع‪.‬‬
‫‪ar‬‬

‫دطتگاِ ْاي اَذاسِگيزي كُُذِ ٔ َشاٌ دُْذِ ي انكتزيكي‬


‫‪ge‬‬
‫اثؿاؼ آالتي وٗ ثؽاي ف‪ٛ‬بٌيت ثٗ اٌىتؽيكيتٗ ٔيبؾِٕعٔع ‪ٚ ،‬جبؼتٕع اؾ‪:‬‬

‫‪ .1‬گيح ظِبي گبؾ ضؽ‪ٚ‬خي (‪)1EGT‬‬


‫‪ek‬‬
‫ِي ت‪ٛ‬اْ ت‪ٛ‬عاظي تؽِ‪ٛ‬و‪ٛ‬پً ثٗ ي‪ٛ‬ؼت يىٕ‪ٛ‬اضت ‪ ٚ‬يبف ‪ ،‬ز‪ٛ‬ي ِسيّ پ‪ٛ‬نم ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬پهت ت‪ٛ‬ؼثيٓ فهبؼ‬
‫ثبال ‪ ،‬تؽتيت ظاظ‪ .‬اؾ ظِب ٘بي أعاؾٖ گيؽي نعٖ ِي ت‪ٛ‬اْ يه ِمعاؼ ِت‪ٛ‬قّ ِسبقجٗ ّٔ‪ٛ‬ظ ‪ ٚ ،‬آْ ؼا ظؼ اتبله‬
‫‪.ir‬‬
‫ضٍجبٔي ثٗ ّٔبيم گػانت‪.‬‬
‫‪ .2‬قؽ‪ٚ‬ت قٕح ثؽاي ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ قؽ‪ٚ‬ت ثبال ‪N2 ،‬‬
‫ايٓ ظقتگبٖ ِ‪ّٛٛ‬الً ثع‪ ْٚ‬أؽژي ثيؽ‪ٔٚ‬ي وبؼ ِي وٕع‪ .‬قيگٕبي اٌىتؽيىي ت‪ٌٛ‬يع نعٖ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‬
‫ِتٕبقت اقت‪.‬‬
‫‪ .3‬قؽ‪ٚ‬ت قٕح ثؽاي ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ فهبؼ پبييٓ ‪N1 ،‬‬
‫قٕك‪ٛ‬ؼ ‪ٔ ،‬يبؾِٕع ‪ٌٚ‬تبژ اقت تب يه ِيعاْ ِغٕبْيكي نىً ظ٘ع‪ .‬گػؼ يه پؽٖ ي فٓ ‪ِ ،‬يعاْ ِغٕبْيكي ؼا‬
‫ظچبؼ اضتالي ِي وٕع ‪ ،‬ثٕبثؽايٓ ثب‪ٚ‬ث پبٌف ٘بي اٌىتؽيىي ِتٕبقت ثب قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي ن‪ٛ‬ظ (نىً‬

‫‪Exhaust gas temperature gauge 1‬‬

‫‪321‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ .)9-9‬ظلت أعاؾٖگيؽي ثكيبؼ ثبالقت‪ .‬ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٔكجت کٕبؼ گػاؼي ثبال ‪ N1 ،‬ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ يه پبؼاِتؽ‬
‫ِهطى وٕٕعٖ ي ٔيؽ‪ِٛ ، ٚ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ‪.‬‬
‫‪ .4‬گيح فهبؼ پّپ ق‪ٛ‬ضت‬
‫‪ .5‬گيح فهبؼ ‪ٚ‬ؼ‪ٚ‬ظي ت‪ٛ‬ؼثيٓ فهبؼ پبييٓ‬
‫‪ .6‬نبضى ٔكجت فهبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ (‪)EPR‬‬
‫‪ .7‬گيح فهبؼ ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫‪ .8‬گيح ظِبي ؼ‪ٚ‬غٓ تّيؿوٕٕعٖ‬
‫‪w‬‬
‫‪ .9‬ظقتگبٖ أعاؾٖگيؽي ويفيت ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫‪ .11‬نبضى افت فهبؼ فيٍتؽ ؼ‪ٚ‬غٓ‬
‫‪w‬‬
‫‪ .11‬نبضى خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت‬
‫‪w‬‬
‫‪ .12‬گيح ِجبظٌٗوٕٕعٖ ي گؽِبي ق‪ٛ‬ضت ‪ /‬ؼ‪ٚ‬غٓ پهت ظِبي ق‪ٛ‬ضت‬
‫‪ .13‬گيح فهبؼ پبييٓ ق‪ٛ‬ضت‬
‫‪.c‬‬
‫‪ .14‬گيح فيٍتؽ ق‪ٛ‬ضت ظؼ ِمبثً افت فهبؼ‬
‫‪ .15‬نبضى ‪َٛٚ‬يت ق‪ٛ‬پبپ اقتبؼتؽ‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫تبذيهگز طيگُال‬
‫‪ek‬‬
‫طُظٕر طزػت فٍ‬
‫‪.ir‬‬
‫صفحّ ي پٕشش‬
‫ييذاٌ يغُاطيظي‬

‫پزِ فٍ‬

‫نىً ‪ 9-9‬أعاؾٖگيؽي قؽ‪ٚ‬ت فٓ ‪N1‬‬

‫‪323‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫طيظتى راِ اَذاسي (اطتارتز)‬ ‫‪1.4‬‬

‫پبييٓ تؽيٓ قؽ‪ٚ‬ت چؽضم وٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ظؼآْ ِي ت‪ٛ‬أع ثٗ ف‪ٛ‬بٌيت اظاِٗ ظ٘ع ؼا ايٓالزبً ‪٘ ،‬ؽؾگؽظي‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ِ ،‬ي ٔبِٕع‪ِّٛٛ .‬الً ثؽاي قؽ‪ٚ‬ت ٘بي ؾيؽ ٘ؽؾگؽظي ‪ ،‬يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ ِدؿا ‪ِٛ ،‬ؼظ ٔيبؾ اقت تب ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‬
‫ت‪ٛ‬ؼثيٓ ؼا ثچؽضبٔع‪.‬‬

‫ثكتٗ ثٗ ٔ‪ِٛ ٘ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ٛ٘ ٚ‬اپيّب ‪ ،‬أ‪ٛ‬ا٘ گ‪ٔٛ‬بگ‪ٔٛ‬ي اؾ اقتبؼتؽ ٘ب ظؼ ظقتؽـ ٘كتٕع‪ .‬ضً‪ٛ‬يبً ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٔٗبِي‬
‫ثؽاي اقتبؼت ض‪ٛ‬ؼظْ ٔيبؾِٕع کُ تؽيٓ ؾِبْ ِّىٓ ٘كتٕع ؛ وٗ ثبيع ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ِكتمً اؾ تد‪ٙ‬يؿات ثيؽ‪ٔٚ‬ي أدبَ‬
‫‪w‬‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ٔ .‬يبؾ ٘بي اقتبؼت ثؽاي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي غيؽ ٔٗبِي ‪ ،‬آقبْتؽ ِي ثبنٕع‪ٌ ،‬يىٓ ظؼآْ ٘ب ٔيؿ اقتبؼت ثبيع ظؼ کُ تؽ‬
‫اؾ ‪ 31‬ثبٔيٗ ِّىٓ ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫ديا‬
‫‪ْ rpm‬زسگزد‬
‫‪w‬‬
‫کاْش جزياٌ‬
‫طٕخت‬

‫‪rpm‬‬
‫‪.c‬‬
‫اسكارافتادٌ اطتارتز‪rpm‬‬
‫‪ rpm‬يظتقم‬
‫‪ar‬‬
‫‪ rpm‬جزقّ سَي‬
‫شزٔع طٕخت‬
‫‪ge‬‬
‫شزٔع جزقّ سَي‬

‫خفّ کزدٌ در ٔضؼيت‬


‫ْزسگزدي‬
‫َقطّ ي شزٔع‬
‫سياٌ ‪s‬‬
‫‪ek‬‬

‫‪rpm‬‬
‫‪.ir‬‬

‫گشتأر اطتارتز‬

‫‪ 3‬اس کار افتادٌ اطتارتز‬

‫‪ rpm 2‬يظتقم‬

‫‪ 1‬جزقّ سَي‬

‫يُفي‬ ‫يثبت‬
‫گشتأر اطتارتز‬

‫نىً ‪ 9-11‬ؼ‪ٔٚ‬ع اقتبؼت وٗ ت‪ٛ‬قّ قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي ‪ ،‬ظِب ‪ ٚ‬گهتب‪ٚ‬ؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٔهبْ ظاظٖ نعٖ اقت‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اطتارت يٕتٕر‬ ‫‪1.4.1‬‬

‫‪ ًّٚ‬اقتبؼت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثب لؽاؼ ظاظْ ظؼيچٗ ي تٕٗيُ ق‪ٛ‬ضت ظؼ ‪َٛٚ‬يت ٘ؽؾگؽظي پبيٗ ‪ ٚ‬ت‪ٛٛ‬يٍ وؽظْ ؼ‪ٚ‬ي‬
‫اقتبؼتؽ ‪ ،‬آغبؾ ِي ن‪ٛ‬ظ‪ .‬قپف چؽضٗ ي اقتبؼت ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ات‪ِٛ‬بتيه اظاِٗ پيعا ِي وٕع‪ٖٚ .‬يفٗ ي ضٍجبْ ٔٗبؼت‬
‫ظقتگبٖ ٘بي ِؽث‪ ْٗٛ‬ظؼ اتبق ضٍجبٔي ِي ثبنع‪.‬‬

‫‪ٚ‬لتي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ ‪ِٛ ،‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا تب تمؽيجبً ‪ 8‬ظؼيع قؽ‪ٚ‬ت ٘ؽؾگؽظي پبيٗ ِي چؽضبٔع ‪ ،‬ازتؽاق ت‪ٛٛ‬يٍ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ (نىً ‪ .)9-11‬قپف قؽ‪ٚ‬ت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثيم تؽ افؿايم پيعا ِي وٕع ؛ ظؼ ايٓ زبي خؽيبْ ٘‪ٛ‬اي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٔيؿ اؾ‬
‫‪w‬‬
‫ّ٘بْ لؽاؼ ثبال تؽ ِي ؼ‪ٚ‬ظ‪ .‬ث‪ٛ‬ع اؾ ؼقيعْ ثٗ پبييٓ تؽيٓ قؽ‪ٚ‬ت ِمع‪ٚ‬ؼ ‪ ،‬خؽيبْ زدُ ٘‪ٛ‬ا ثؽاي ازتؽاق ‪ ،‬ق‪ٛ‬ضت‬
‫تؿؼيك ض‪ٛ‬ا٘ع نع‪ .‬ايٓ ظٔجبٌٗ اؾ أجبنت ق‪ٛ‬ضت ازتؽاق ٔهعٖ ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ ،‬گيؽ وؽظْ آْ ظؼ ظ٘بٔٗ ضؽ‪ٚ‬خي‬
‫‪w‬‬
‫خٍ‪ٛ‬گيؽي ِي وٕع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ؼ‪ٚ‬نٓ نعْ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬اؾ ْؽيك افؿايم ظِبي گبؾ ضؽ‪ٚ‬خي ‪ ،‬ظؼ ظقتگبٖ ٘بي اتبق ضٍجبٔي ٔهبْ ظاظٖ ِي ن‪ٛ‬ظ‬
‫(نىً ‪ .)9-11‬قپف ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ض‪ٛ‬ظل نؽ‪ِ ٘ٚ‬ي وٕع ثٗ ت‪ٌٛ‬يع گهتب‪ٚ‬ؼ ‪ٌ ،‬يىٓ ٕ٘‪ٛ‬ؾ ٔيبؾِٕع زّبيت اقتبؼتؽ ِي‬
‫‪.c‬‬
‫ثبنع (‪ٚ .)1-2‬لتي ِٕسٕي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ ضّ يفؽ ‪ -‬گهتب‪ٚ‬ؼ ؼا لٓ‪ِ ٙ‬ي وٕع (‪ِٛ ، )2‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثٗ قؽ‪ٚ‬ت ِكتمً‬
‫‪ar‬‬
‫ض‪ٛ‬ظ ‪ ،‬ؼقيعٖ اقت ؛ ‪َٛٚ‬يتي وٗ گهتب‪ٚ‬ؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ثؽاثؽ ثب گهتب‪ٚ‬ؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ ِي ثبنع‪ .‬تٕ‪ٙ‬ب آْ ِ‪ٛ‬ل‪ ٙ‬اقت وٗ‬
‫ٔيؽ‪ٚ‬ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثؽاي نتبة ظ٘ي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت ٘ؽؾگؽظي پبيٗ ‪ ،‬وبفي ‪ِٕ ٚ‬بقت ِي ثبنع‪ .‬ظؼْ‪ٛ‬ي ايٓ فبؾ ‪،‬‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ لٓ‪ ٙ‬ض‪ٛ‬ا٘ع نع (‪ ٚ )3‬خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ثٗ ٘ؽؾگؽظي پؽ‪ٚ‬اؾي ‪ ،‬تٕٗيُ ض‪ٛ‬ا٘ع نع (ي‪ٕٛ‬ي وب٘م پيعا‬
‫‪ge‬‬
‫ض‪ٛ‬ا٘ع وؽظ)‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫اگؽ ازتؽاق يب ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼت لجً اؾ ؼقيعْ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت زّبيت اؾ ض‪ٛ‬ظ ثؽزكت تًبظف ضبِ‪ٛ‬ل ن‪ٛ‬ظ‪،‬‬
‫ّ٘بٔٓ‪ٛ‬ؼ وٗ ِّىٓ اقت ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بيي وٗ قيكتُ اقتبؼت ات‪ِٛ‬بتيه ٔعاؼٔع (ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي لعيّي تؽ)‪ ،‬قؽ‪ٚ‬ت‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ افت ض‪ٛ‬ا٘ع وؽظ؛ اِب ظِب ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ‪ٗٚ‬يُ افؿايم پيعا ض‪ٛ‬ا٘ع وؽظ (اقتبؼت ت‪ٍٛ‬يكنعٖ [‪.)]hung start‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ وٍي‪ ،‬ق‪ٛ‬ظ ظؼ ايٓ اقت وٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ ق‪ٙ‬يُ ث‪ٛ‬ظْ ظؼ چؽضم ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا اظاِٗ ثع٘ع‪ ،‬ثٗ أعاؾٖاي‬
‫وٗ ظ‪ٚ‬ؼٖي اقتبؼت ؼا ثٗ پبيبْ ثؽقبٔع؛ چؽاوٗ تؽويت اقتبؼتؽ ‪ِٛ ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ ثكيبؼ قؽي‪ٙ‬تؽ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت ٘ؽؾگؽظي پبيٗ‬
‫ض‪ٛ‬إ٘ع ؼقيع‪ِٛ .‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ ٔجبيع لجً اؾ ايٓ کٗ ‪ٚ‬ازع وٕتؽي ق‪ٛ‬ضت‪ ،‬خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ؼا ثٗ ِيؿاْ ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ثؽاي‬
‫٘ؽؾگؽظي پبيٗ وب٘م ِي ظ٘ع اؾ وبؼ ثيبفتع [لٓ‪ ٙ‬ن‪ٛ‬ظ]‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫خزٔجي ْٕاي اَبظاط يافتّ‬

‫پزِ ْاي ْذايت گز دْاَّ‬

‫دَذِ ي کاُْذِ‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫چزخ تٕربيٍ‬
‫‪w‬‬
‫يحٕر يحزک يٕتٕر‬
‫ٔرٔدي ْٕا‬
‫‪.c‬‬
‫نىً ‪ 9-11‬اقتبؼتؽ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ٛ٘ -‬ا‬
‫‪ar‬‬

‫إَاع اطتارتز ْا‬ ‫‪1.4.2‬‬


‫‪ge‬‬
‫اؾآْ خبييوٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ تٕ‪ٙ‬ب ثؽاي ِعت و‪ٛ‬تب٘ي ٔكجت ثٗ ْ‪ٛ‬ي يه پؽ‪ٚ‬اؾ ف‪ٛ‬بي ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ُِٙ ،‬تؽيٓ‬
‫َؽ‪ٚ‬ؼت ظؼ ْؽازي آْ ‪ ،‬ظانتٓ ثيم تؽيٓ لعؼت اقتبؼت ظ٘ي ‪ ،‬ظؼ کُ تؽيٓ ‪ٚ‬ؾْ ِي ثبنع‪َ .‬ؽ‪ٚ‬ؼت ٘ب ‪ٔ ٚ‬يبؾ‬
‫‪ek‬‬
‫٘بي ظيگؽ اّْيٕبْ اؾ ف‪ٛ‬بٌيت ‪٘ ،‬ؿيٕٗ ٘بي ٔگ‪ٙ‬عاؼي پبييٓ ‪ ٚ‬قبضتبؼ قبظٖ ِي ثبنع‪.‬‬

‫ظؼ ْ‪ٛ‬ي قبي٘ب أ‪ٛ‬ا٘ ِطتٍفي اؾ اقتبؼتؽ ٘ب ت‪ٌٛ‬يع نعٖأع‪:‬‬


‫‪.ir‬‬

‫‪ -‬اقتبؼتؽ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ٛ٘ -‬ا‬


‫‪ -‬اقتبؼتؽ اٌىتؽيىي‬
‫‪ -‬اقتبؼتؽ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ -‬گبؾ‬
‫‪1‬‬
‫‪ -‬اقتبؼتؽ وبؼتؽيح‬

‫‪Cartridge starter 1‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اطتارتز تٕربيٍ ‪ْٕ -‬ا‬

‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي خت غيؽ ٔٗبِي تمؽيجبً ِٕسًؽاً ت‪ٛ‬قّ يه اقتبؼتؽ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ٛ٘ -‬ا اقتبؼت ‪ِ ،‬ي‬
‫ض‪ٛ‬ؼٔع (نىً ‪ .)9-11‬ايٓ قيكتُ نبًِ يه ت‪ٛ‬ؼثيٓ فهبؼ ‪ -‬ثبثت قؽ‪ٚ‬ت ثبال ‪ ،‬چؽضعٔعٖ ي وبٕ٘عٖ ‪ِ ،‬س‪ٛ‬ؼ‬
‫و‪ٛ‬پٍيٕگ ‪ ،‬ق‪ٛ‬پبپ اؾوبؼأعاؾي ‪ ،‬ثٗ اَبفٗ ي ٌ‪ٌٗٛ‬وهي ‪ ٚ‬وبثً ٘بي اٌىتؽيىي ِؽث‪ِ ْٗٛ‬ي ثبنع‪.‬‬

‫چؽضعٔعٖ ي وبٕ٘عٖ گهتب‪ٚ‬ؼ ِطتًؽ قؽ‪ٚ‬ت ثبال ؼا ثٗ ٔيؽ‪ٚ‬ي ؾيبظ قؽ‪ٚ‬ت پبييٓ ‪ ،‬وٗ ثؽاي چؽضبٔعْ ظقتگبٖ‬
‫٘بي ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ قٕگيٓ ‪ٌٛ ٚ‬اؾَ خبٔجي َؽ‪ٚ‬ؼي اقت ‪ ،‬تجعيً ِي وٕع‪ٛ٘ .‬ا اؾ ضؽ‪ٚ‬خي ٘بي ِطً‪ٛ‬و ظؼ پ‪ٛ‬نم‬
‫‪w‬‬
‫٘‪ٛ‬اپيّب ضبؼج ِي گؽظظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ِؿيت ايٓ ٔ‪ ٘ٛ‬اقتبؼتؽ ‪ٚ‬ؾْ قجه آْ ِي ثبنع (‪ 11‬تب ‪ 21 ، 15 daN‬تب ‪ ،)31 lb‬اِب ٔيبؾ ثٗ ٘‪ٛ‬ا ‪ٗٚ‬يُ اقت ‪،‬‬
‫‪ ٚ‬يه ِٕج‪ ٙ‬تأِيٓ فهبؼ ِدؿا ‪ِٛ ،‬ؼظ ازتيبج ِي ثبنع‪ .‬ايٓ ِٕج‪ ٙ‬تأِيٓ فهبؼ ‪ِّٛٛ ،‬الً يه ‪ٚ‬ازع ٔيؽ‪ٚ‬ي کّکي‬
‫‪w‬‬
‫٘‪ٛ‬اثؽظ (‪ ، )1APU‬يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظيگؽ وٗ ظؼزبي ف‪ٛ‬بٌيت اقت يب يه ‪ٚ‬ازع تأِيٓ پبيٗ اي ضبؼخي ِي ثبنع‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ٔيبؾ ٘بي ْؽازي زعالً ‪ 5111‬چؽضٗ ي اقتبؼت فؽاُ٘ ِي وٕع وٗ اقتبؼتؽ لجً اؾ ‪ ،‬اؾوبؼ افتبظْ وبٍِم ‪ٚ‬‬
‫ِ‪ٛ‬ل‪ٛ‬ي وٗ ٕ٘‪ٛ‬ؾ ثٗ ض‪ٛ‬ثي ‪ِ ًّٚ‬ي وٕع ‪ ،‬ثبيع أدبَ ظ٘ع‪ .‬اقتبؼتؽ ‪ ،‬ثؽاي آقبْ ّٔ‪ٛ‬ظْ ؼ‪ٔٚ‬ع ٔگ‪ٙ‬عاؼي ‪ ،‬ثب اقتفبظٖ‬
‫‪ar‬‬
‫اؾ تىٕ‪ٌٛٛ‬ژي قؽي‪ًٔ ٙ‬ت ‪ /‬ثؽظانت (‪ )2QAD‬ؼ‪ٚ‬ي ِسؽک خبٔجي ‪ًٔ ،‬ت ِي گؽظظ‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫اطتارتز انكتزيكي‬

‫اقتبؼتؽ اٌىتؽيىي ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ اي‪ٌٛ‬ي ِٓبثك ثب ّ٘بْ اقتبؼتؽ ٘بي ِ‪ٛ‬ؽ‪ٚ‬ف ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ات‪ِٛ‬جيً ِي ثبنع‪ .‬ايٓ‬
‫‪ek‬‬
‫قيكتُ نبًِ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتبؼتؽ اٌىتؽيىي ‪ ،‬چؽضعٔعٖي وبٕ٘عٖ ‪ ،‬فک ِسؽک ‪ِ ٚ‬سبفٕ ثبؼ قٕگيٓ ِي ثبنع‪ .‬ثٗ‬
‫ضبْؽ تمبَبي ٔيؽ‪ٚ‬ي اٌىتؽيىي ثبال ‪ٚ ٚ‬ؾْ ؾيبظ ‪ ،‬اقتبؼتؽ اٌىتؽيىي تٕ‪ٙ‬ب ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ت‪ٛ‬ؼث‪ٛ‬فٓ و‪ٛ‬چه تؽ ‪،‬‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٘‪ٛ‬اپيّب ٘بي ت‪ٛ‬ؼثيٓ ظاؼ ‪ِٛ ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ثبظوم ٘بي ت‪ٛ‬ؼث‪ِٛ( ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٍ٘يى‪ٛ‬پتؽ ‪ )APU ،‬اقتفبظٖ‬
‫‪.ir‬‬
‫ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫گب٘ي ا‪ٚ‬لبت اقتفبظٖي تؽويجي اؾ اقتبؼتؽ ‪ٌِٛ ٚ‬ع ٔيؽ‪ ، ٚ‬ثؽاي اٌىتؽيكيتٗ أتٗبؼ ِي ؼ‪ٚ‬ظ‪ .‬ايٓ ايعٖ ثؽاي ث‪ُٛ‬ي‬
‫اؾ زًّ ‪ٔ ٚ‬مً وٕٕعٖ ٘بي ٔٗبِي آيٕعٖ ٔيؿ ؼاٖ زٍي ِّىٓ ظؼٔٗؽ گؽفتٗ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫‪Airborne auxiliary power unit 1‬‬


‫‪Quick attach/detach 2‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اطتارتز تٕربيٍ ‪ -‬گاس‬

‫ايٓ ٔ‪ ٘ٛ‬اقتبؼتؽ نجيٗ يه ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ و‪ٛ‬چه وبًِ ِي ثبنع ‪ ،‬وٗ ثب قيكتُ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬اقتبؼت ‪ٚ‬‬
‫ؼ‪ٚ‬غٓوبؼي ظاؼظ‪ .‬ت‪ٌٛ‬يع وٕٕعٖي گبؾ فهؽظٖ ‪ ،‬نبًِ يه وّپؽق‪ٛ‬ؼ قبٔتؽيف‪ٛ‬ژ ‪ِ ،‬سفٗٗ ي ازتؽاق ق‪ٛ‬ضت خؽيبْ‬
‫ِ‪ٛ‬ى‪ٛ‬ـ ‪ ٚ ،‬يه ت‪ٛ‬ؼثيٓ ِس‪ٛ‬ؼي ته ِؽزٍٗ اي ‪ ،‬ثؽاي ؼأعْ وّپؽق‪ٛ‬ؼ ِي ثبنع‪ .‬گبؾ ايٓ ت‪ٌٛ‬يع کٕٕعٖ‬
‫(ژٔؽات‪ٛ‬ؼ) ‪ ،‬يه ت‪ٛ‬ؼثيٓ آؾاظ ؼا ثٗ زؽوت ظؼ ِي آ‪ٚ‬ؼظ وٗ اؾ ْؽيك يه چؽضعٔعٖي وبٕ٘عٖ ‪ِٛ ،‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا ثٗ‬
‫زؽوت ِي أعاؾظ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫نىً ‪ 9-12‬اقتبؼتؽ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ -‬گبؾ (‪)Lucas‬‬


‫‪ek‬‬
‫اقتبؼتؽ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ -‬گبؾ يه ِؽزٍٗ ي تىٕيىي ثؽخكتٗ ثٗ نّبؼ ِي ؼ‪ٚ‬ظ ‪ٌ ،‬يىٓ ثٗ ضبْؽ ‪ٚ‬ؾْ ‪ ،‬پيچيعگي ‪ٚ‬‬
‫٘ؿيٕٗ ٘ب ‪ٔ ،‬ت‪ٛ‬أكت ظؼ ٘‪ٛ‬أ‪ٛ‬ؼظي ٘بي اِؽ‪ٚ‬ؾي ‪ ،‬ثبلي ثّبٔع‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫اطتارتز كارتزيج‬

‫اقتبؼتؽ وبؼتؽيح ثٗ ّ٘بْ ؼ‪ٚ‬ني وٗ اقتبؼتؽ فهبؼ ٘‪ٛ‬ا ‪ ،‬ف‪ٛ‬بٌيت ِي وٕع ثؽاي ثٗ زؽوت أعاضتٓ يه ت‪ٛ‬ؼثيٓ‬
‫اقتبؼتؽ ‪ ،‬گبؾ ت‪ٌٛ‬يع ِي وٕع‪ .‬ازتؽاق اٌىتؽيىي ‪ ،‬خؽلٗ ي ف‪ٛ‬بٌيت ؼا ِي ؾٔع ‪ ٚ ،‬وبؼتؽيح ثؽاي ِعت ‪ 15‬ثبٔيٗ ِي‬
‫ق‪ٛ‬ؾظ تب يه گبؾ فهبؼ ثبال ‪ ٚ‬ظِب ثبال ت‪ٌٛ‬يع وٕع تب ت‪ٛ‬ؼثيٓ ٘‪ٛ‬ا ؼا ثٗ زؽوت ظؼ ثيب‪ٚ‬ؼظ‪.‬‬

‫‪ٚ‬ؾْ قجه ‪ٚ‬ازع ‪ ٚ‬گهتب‪ٚ‬ؼ ثبالي آْ ‪ٚ ،‬يژگي ٘بي خػاة اقتبؼتؽ وبؼتؽيح ِي ثبنٕع‪ .‬لجً اؾ ايٓ کٗ‬
‫قيكتُ ثبيع ظ‪ٚ‬ثبؼٖ ثبؼگيؽي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬قٗ وبؼتؽيح ظؼ ظقتؽـ ٘كتٕع‪ .‬ثٗ ضبْؽ ايٓ وّج‪ٛ‬ظ ‪ ،‬اقتبؼت ض‪ٛ‬ؼظْ اؾ يه‬
‫ِٕج‪ ٙ‬ثيؽ‪ٔٚ‬ي ‪ ،‬يب اؾ ‪ٛ٘ APU‬اثؽظ ٔيؿ ثبيع ِّىٓ ‪ ٚ‬فؽاُ٘ ثبنع‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًَايش دْي ٔ ػًهكزد يٕتٕر‬ ‫‪1.5‬‬

‫اگؽچٗ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬ؼثيٓ ‪ٍّٚ‬ىؽظ ؼاقت ‪ِ ٚ ،‬كتميّي ظاؼظ ‪ ،‬اِب قيكتُ پيچيعٖ اي تهىيً ِي ظ٘ع وٗ ثؽاي‬
‫وكت اّْيٕبْ اؾ إِيت پؽ‪ٚ‬اؾ ‪ٔ ،‬يبؾِٕع ّٔبيم ظ٘ي ِٕبقت ِي ثبنع‪ .‬ثؽاي ؼقيعْ ثٗ ايٓ ٘عف اثؿاؼآالت ‪ٚ‬‬
‫وٕتؽي ٘بي ِؽث‪ ْٗٛ‬ظؼ ظقتؽـ ضٍجبْ ِي ثبنٕع‪ .‬ظؼْ‪ٛ‬ي قبي ٘بي ْؽذ ثٕعي ضٍجبٔي قٗ ٔفؽٖ (وٗ ظؼ ظ٘ٗ ي‬
‫٘هتبظ ثٗ پبيبْ ؼقيع) ‪ ،‬ايٓ ‪ٖٚ‬يفٗ ي ِ‪ٕٙ‬عـ پؽ‪ٚ‬اؾ ث‪ٛ‬ظ ‪ ،‬تب قيكتُ ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ؼا ظيعٖ ثبٔي وٕع‪.‬‬
‫ُ٘ اوٕ‪ ْٛ‬ايٓ ‪ٖٚ‬يفٗ يب ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ض‪ٛ‬ظوبؼ أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬يب ظؼ ِف‪ َٛٙ‬ضٍجبٔي ظ‪ٔ ٚ‬فؽٖ ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ اقت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ِي ت‪ٛ‬اْ اثؿاؼ٘ب ؼا ظؼ قٗ ظقتٗ تمكيُ وؽظ‪:‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬کبؼايي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‬
‫‪ّٔ -‬بيم ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ٚ‬ق‪ٛ‬ضت‬
‫‪w‬‬
‫‪ -‬ف‪ٛ‬بٌيت ٘بي ‪ٚ‬يژٖ‬
‫‪.c‬‬
‫راَذياٌ يٕتٕر‬
‫‪ar‬‬
‫اثؿاؼ٘ب (يب ّٔبيمگؽ ٘بي اٌىتؽ‪ٔٚ‬يه) وٗ کبؼايي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا ثيبْ ِي کٕٕع ‪ ،‬ؼ‪ٚ‬ي يفسٗ ي اثؿاؼ ايٍي ًٔت‬
‫ِي ن‪ٔٛ‬ع تب ّ٘يهٗ ت‪ٛ‬قّ ضٍجبْ لبثً ِالزٗٗ ثبنٕع‪ .‬ايٓ اثؿاؼ٘ب اْال‪ٚ‬بت ثكيبؼ ِ‪ ٚ ُٙ‬زيبتي ظؼِ‪ٛ‬ؼظ قؽ‪ٚ‬ت‬
‫‪ge‬‬
‫چؽضهي اقپ‪ٛ‬ي ٘بي فهبؼ پبييٓ ‪ ٚ‬فهبؼ ثبال ‪ٔ ،‬كجت فهبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ (‪ ٚ )EPR‬ظِبي گبؾ ضؽ‪ٚ‬خي (‪ )EGT‬اؼائٗ ِي‬
‫ظٕ٘ع‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫أعاؾٖ گيؽي ِكتميُ ٔيؽ‪ ٚ‬ظؼ يه ٘‪ٛ‬اپيّب غيؽِّىٓ اقت ‪ ،‬ؾيؽا ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثبيع ثٗ ي‪ٛ‬ؼت آؾاظ ًٔت ن‪ٛ‬ظ‪ .‬ثٗ‬
‫خبي آْ ‪ِ ،‬ي ت‪ٛ‬اْ اؾ ٔكجت فهبؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ اقتفبظٖ وؽظ‪ .‬قؽ‪ٚ‬ت چؽضهي فٓ ‪ٔ ، N1 ،‬يؿ ثٗ ‪ٕٛٚ‬اْ گؿيٕٗ اي ظيگؽ‬
‫ظؼ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي ٔكجت کٕبؼ گػاؼي ثبال ِ‪ٛ‬ؼظ اقتفبظٖ لؽاؼ ِي گيؽظ ‪ ٚ‬ثٗ ي‪ٛ‬ؼت ظؼيعي اؾ قؽ‪ٚ‬ت اقّي اؼائٗ‬
‫‪.ir‬‬
‫ِي گؽظظ‪.‬‬

‫ًَايش رٔغٍ ٔ طٕخت‬

‫ثؽاي ِالزٗٗ ي ‪َٛٚ‬يت ؼ‪ٚ‬غٓ ‪ ٚ‬ق‪ٛ‬ضت ‪ ،‬نبضى٘بيي خ‪ٙ‬ت وّيت ‪ ،‬فهبؼ ‪ ٚ ،‬ظِب ‪ ،‬اقتفبظٖ ِي ن‪ٔٛ‬ع‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫نىً ‪ 9-13‬اتبق ضٍجبٔي يه ٘‪ٛ‬اپيّبي ِكبفؽثؽي اِؽ‪ٚ‬ؾي (‪)Airbus A320‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫نىً ‪ 9-14‬ظؼ ؾِبْ اتبق ٘بي ضٍجبٔي قٗٔفؽٖ ‪ ،‬ايٓ ‪ٖٚ‬يفٗ ي ِ‪ٕٙ‬عـ پؽ‪ٚ‬اؾ ث‪ٛ‬ظ تب قيكتُ ٘بي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬ق‪ٛ‬ضت ؼا ِالزٗٗ وٕع‬
‫(ث‪ٛ‬ييٕگ لعيّي ‪)747‬‬

‫نبضى٘بي خؽيبْ ق‪ٛ‬ضت ‪ًِ ،‬ؽف ق‪ٛ‬ضت ؼا ظؼ ‪ kg/h‬يب ‪ٔ lb/h‬هبْ ِي ظٕ٘ع‪ٔ .‬هبْ ظاظْ خؽيبْ‬
‫ق‪ٛ‬ضت ‪ِ ٚ‬معاؼ ق‪ٛ‬ضتي وٗ ثٗ ِسفٗٗ ٘بي ق‪ٛ‬ضت تؿؼيك ِي ن‪ٛ‬ظ ‪ ،‬يىي اؾ ِكبئً اقبقي ثؽاي ضٍجبْ ِسك‪ٛ‬ة‬
‫ِي گؽظظ‪ّٔ .‬بيم ِىًّ يىعيگؽ ِيؿاْ ق‪ٛ‬ضت ِ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ظ ‪ِ ٚ‬يؿاْ ق‪ٛ‬ضت ًِؽف نعٖ ِي ثبنع‪.‬‬

‫يه قٕك‪ٛ‬ؼ ظِب ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ِعا‪ ٚ َٚ‬پي‪ٛ‬قتٗ ظِبي ِطؿْ ق‪ٛ‬ضت ؼا ٔٗبؼٖ ِي وٕع‪.‬‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يه چؽا‪٘ ٜ‬هعاؼظٕ٘عٖ پبييٓ ث‪ٛ‬ظْ ظِبي ق‪ٛ‬ضت ؼا ثٗ ضٍجبْ ٘هعاؼ ِي ظ٘ع ؛ ؾيؽا ِست‪ٛ‬يبت آة ِ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ظ‬
‫ظؼ ق‪ٛ‬ضت ِّىٓ اقت تجعيً ثٗ يص ن‪ٛ‬ظ وٗ ِي ت‪ٛ‬أع ثب‪ٚ‬ث ِكع‪ٚ‬ظ نعْ فيٍتؽ ٘بي ق‪ٛ‬ضت ن‪ٛ‬ظ‪ .‬نىً گيؽي‬
‫يص ت‪ٛ‬قّ گؽِب ظ٘ي ق‪ٛ‬ضت اؾ ْؽيك ‪ٚ‬ج‪ٛ‬ؼ ظاظْ آْ اؾ ِجبظٌٗوٕٕعٖ ي گؽِبي ٘‪ٛ‬ا ‪ /‬ق‪ٛ‬ضت تالفي ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫ؼقبٔعْ ؼ‪ٚ‬غٓ ثٗ ثطم ٘بي ثكيبؼ ِ‪ ٚ ُٙ‬زيبتي ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ّ٘چ‪ ْٛ‬يبتبلبْ ٘ب ‪ ،‬ثؽاي ‪ٍّٚ‬ىؽظ ايّٓ ‪ٚ ،‬اخت ‪ٚ‬‬
‫َؽ‪ٚ‬ؼي اقت‪ .‬ايٓ اِؽ ٔيبؾِٕع ِالزٗٗ ي ِعا‪ َٚ‬فهبؼ ؼ‪ٚ‬غٓ ِي ثبنع‪ .‬ثٗ ‪ٚ‬ال‪ِ ، ٖٚ‬معاؼ ‪ ٚ‬ظِبي ؼ‪ٚ‬غٓ ٔيؿ ِي‬
‫ت‪ٛ‬أع ظؼ اتبله ضٍجبٔي ّٔبيم ظاظٖ ن‪ٛ‬ظ‪ِٛ .‬ل‪ٛ‬يوٗ فهبؼ ؼ‪ٚ‬غٓ پبييٓ اقت ‪ ،‬يه چؽا‪ ٜ‬اضٓبؼ ظٕ٘عٖ ‪ ،‬ثٗ ضٍجبْ‬
‫‪w‬‬
‫اضٓبؼ ض‪ٛ‬ا٘ع ظاظ‪ .‬چٕبْ چٗ ظؼ ْ‪ٛ‬ي اقتبؼت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ‪ ،‬ظِبي ؼ‪ٚ‬غٓ پبييٓ ثبنع ‪ ٚ ،‬فيٍتؽ ؼ‪ٚ‬غٓ کٕبؼ گػاؼي ن‪ٛ‬ظ‬
‫ٔيؿ ايٓ چؽا‪ ٜ‬اضٓبؼ ِي ظ٘ع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ٔظايف ٔيژِ‬
‫‪w‬‬
‫ؼ‪ٚ‬ت‪ٛ‬ؼ ٘بي پؽقؽ‪ٚ‬ت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثبيع َؽ‪ٚ‬ؼتبً ت‪ٛ‬بظي ض‪ٛ‬ثي ظانتٗ ثبنٕع‪ .‬ضبؼج ث‪ٛ‬ظْ اؾ زبٌت ت‪ٛ‬بظي ِّىٓ اقت‬
‫‪.c‬‬
‫ٔتيدٗ ي اؾوبؼ افتبظگي ثطم ٘بي چؽضبْ يب زتي اؾ ظقت ظاظْ يه پؽٖ ثبنع ‪ ،‬وٗ ثب‪ٚ‬ث اؼت‪ٛ‬بل ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ِي‬
‫ن‪ٛ‬ظ‪ .‬اگؽ ايٓ ‪ٚ‬بؼَٗ ثٗ قؽ‪ٚ‬ت خجؽاْ ٔه‪ٛ‬ظ ‪ِٛ ،‬ت‪ٛ‬ؼ ِّىٓ اقت ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ًِيجت ثبؼ اؾوبؼ ثيبفتع‪ .‬ثٕبثؽ ايٓ ‪،‬‬
‫‪ar‬‬
‫ٌؽؾل ‪ ،‬ظؼْ‪ٛ‬ي ف‪ٛ‬بٌيت ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ثٗ ْ‪ٛ‬ؼ ظائُ ِالزٗٗ ِي ن‪ٛ‬ظ‪.‬‬

‫يزاقبت اس يٕتٕر‬
‫‪ge‬‬

‫وٕتؽي ٘بي ‪ٍّٚ‬ىؽظ ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ظؼ يه ٘‪ٛ‬اپيّبي زًّ ‪ٔ ٚ‬مً تدبؼي اِؽ‪ٚ‬ؾي ؼ‪ٚ‬ي پبيٗ قت‪ِ ْٛ‬ؽوؿي ت‪ٛ‬جيٗ نعٖ‬
‫اقت ؛ ظؼقت ِبٕٔع آْ چٗ ثيكت قبي پيم ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ظ ظانت‪ٌ .‬يىٓ آْ چٗ خعيع ِي ثبنع ايٓ اقت وٗ ضٍجبْ يىي‬
‫‪ek‬‬
‫اؾ پٕح ‪َٛٚ‬يت ٘بي ا٘ؽَ تٕٗيُ ق‪ٛ‬ضت ؼا أتطبة ِي وٕع‪٘ ٚ ،‬ؽ ‪َٛٚ‬يت ثٗ يه فبؾ ِ‪ٌّٛٛ‬ي پؽ‪ٚ‬اؾ اؾ لجيً غيً‬
‫اضتًبو ظاظٖ نعٖ اقت‪:‬‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ -‬ثيهيٕٗ ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ثؽاي ثؽضبقت (خٍ‪ٛ‬تؽيٓ ‪َٛٚ‬يت)‬
‫‪ٔ -‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي لبثً تغييؽ ثؽضبقت (اگؽ ثؽضبقت ظؼ ‪ٚ‬ؾْ قجه تؽي اؾ ٘‪ٛ‬اپيّب أدبَ ِي ن‪ٛ‬ظ)‬
‫‪ٔ -‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ا‪ٚ‬جگيؽي (ٔيؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي وب٘م يبفتٗ ثؽاي تج‪ٛ‬يت اؾ آييٓ ٔبِٗي آٌ‪ٛ‬ظگي ي‪ٛ‬تي)‬
‫‪٘ -‬ؽؾگؽظي‬
‫‪ٔ -‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ى‪ٛ‬ـ‬

‫‪322‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ث‪ٛ‬ع اؾ ايٓ کٗ ضٍجبْ يىي اؾ ‪َٛٚ‬يت ٘بي ا٘ؽَ تٕٗيُ ؼا أتطبة ِي وٕع ‪ ،‬وٕتؽي اٌىتؽيىي ظيديتبي ثب‬
‫اضتيبؼ تبَ (‪ٔ )FADEC‬يؽ‪ٚ‬ي ِس‪ٛ‬ؼي ِ‪ٛ‬ؼظ ٔيبؾ ؼا ِسبقجٗ ِي وٕع ‪ٚ ٚ ،‬ؼ‪ٚ‬ظي َؽ‪ٚ‬ؼي ثؽاي ف‪ٛ‬بٌيت ِاليُ‬
‫ِ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ؼ ؼا آِبظٖ ِي ّٔبيع‪ .‬ايٓ فؽايٕع تّبَ ات‪ِٛ‬بتيه ِي ثبنع‪.‬‬

‫ثٗ ‪ٚ‬ال‪ ، ٖٚ‬ا٘ؽَ تٕٗيُ ِي ت‪ٛ‬أع ْجك ظقت‪ٛ‬ؼ ضٍجبْ ثٗ ي‪ٛ‬ؼت لعيّي ‪ ًّٚ‬وٕع ؛ ايٓ ِي ت‪ٛ‬أع ظؼ ثؽضي‬
‫ِ‪ٛ‬اؼظ ‪ٚ‬يژٖ ِفيع ثبنع‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪321‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل دٌم‬

w ‫مالحظات شيست محيطي‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

242

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫صغف ًظغ اػ ّظيفَ اي کَ آى ُب تصْع کغصٍ ثْصًض ‪ ،‬ثيق تغ هذصْالت صٌؼتي اثغات جبًجي ًبسْاؿتَ ‪،‬‬
‫اهب غيغ لبثل اجتٌبة تْليض هي کغصًض‪ .‬ػهبًي کَ ايي لجيل اثغات هبيَ ي ًگغاًي ػوْهي كضًض ‪ ،‬ثَ صًجبل چبعٍ اي‬
‫صع كکل عاٍ دل ُبي تشصصي کَ ًگغاًي ُب عا عفغ کٌض ‪ ّ ،‬يب ثَ دضالل ثغؿبًض ‪ ،‬گلتٌض‪.‬‬

‫تْعثيي گبػي هْتْع ُْاپيوب ‪ ،‬ثَ ػٌْاى يک هذغک اثتضايي ثغاي پيق ثغصى ُْاپيوب ‪ُ ،‬وبًٌض اًـبًي کَ ثَ‬
‫اتوـفغ ػهيي ثغاي ػًضٍ هبًضى ًيبػ صاعص ‪ ،‬تصْع كض‪ .‬تأثيغات ػيـت هذيؽي هْتْعجت ‪ ،‬ؿغ ّ صضا ّ سغّجي‬
‫اًتلبع كضٍ هي ثبكض ‪ ،‬ايي ُب ّيژگي ُبي ثيغًّي هْتْع ُـتٌض ّ ثَ ؼْع هـتمين ُضف پيلغاًَ ي ُْاپيوب ًوي‬
‫‪w‬‬
‫ثبكٌض‪.‬‬

‫سس و صدا (وويص)‬ ‫‪1.01‬‬


‫‪w‬‬

‫تٌِب ػبهل ًگغاى کٌٌضٍ اي کَ ثبػث ًگغاًي جبهؼَ هي كْص ‪ ،‬صضاي هْتْع اؿت ‪ ،‬کَ صع هْاعصي ثَ ػٌْاى‬
‫‪w‬‬
‫آؿيت ‪ ،‬هلبُضٍ هي كْص‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫ادزاک سس و صدا‬
‫‪ar‬‬
‫تجضيل اًغژي صع هْتْع جت ‪ ،‬ثغاي تْليض ًيغّي هذْعي ‪ ،‬ثَ جغم ػيبصي اػ ُْا ثغاي اًجبم فغايٌض ‪ً ،‬يبػ صاعص‪.‬‬
‫لـوتي اػ اًغژي ثَ ّؿيلَ ًْؿبى هْلکْل ُبي ُْا ‪ ،‬کَ ًبكي اػ اهْاج صْتي هي ثبكٌض ‪ ،‬جظة هي كْص‪ .‬اگغ چَ‬
‫‪ge‬‬
‫ظغفيت اًغژي اهْاج صْتي کن هي ثبكض ‪ ،‬اًتلبع آى ثضّى تذويل ّ تٌِب ثب کوي هيغايي ‪ ،‬اًجبم هي كْص‪ .‬پبعاهتغ‬
‫ُبي کالؿيک هلشصَ صضا ‪ ،‬فغکبًؾ ‪ ّ ،‬كضت ‪ ،‬اؿت‪ .‬فغکبًؾ ثغ تؼضاص ًْؿبًبت صع ّادض ػهبى صاللت صاعص‬
‫‪ ،‬کَ هؼوْالً ثب ُغتؼ = ‪ 1/s‬ثيبى كضٍ (‪ُ 1‬غتؼ = ‪ًْ 1‬ؿبى صع ثبًيَ)‪ .‬كضت ‪ ،‬يک کويت فيؼيکي اؿت ‪ ،‬کَ اثغ‬
‫‪ek‬‬
‫صضا عا تؼغيف هي کٌض‪ .‬ايي اًغژي صْتي کَ اػ يک هٌجغ ثيغّى هي آيض لبثل اًضاػٍ گيغي اؿت ‪ ّ ،‬غبلجبً صع‬
‫اًضاػٍ ّات ثغ هتغ هغثغ ثيبى هي كْص (‪.)W / m2‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ثَ سبؼغ ثؼعگي اًضاػٍ گيغي ُبي كٌيضاعي کَ كبهل اثغات طٌُي اؿت ‪ُ ،‬يچ عّف جِبًي پظيغف كضٍ ‪،‬‬
‫ثغاي تْظيخ ؿغ ّ صضا ّجْص ًضاعص‪ .‬ثَ ُغ دبل ‪ ،‬ايي ثَ ؼْع کلي پظيغفتَ كضٍ ‪ ،‬کَ كضت صْت كبهل تؼضاصي‬
‫اػ صؿتَ ُبي فغکبًؾ ‪ ،‬کَ ُغ کضام ثبػث پبؿز ُبي طٌُي هتفبّت صع صؿتگبٍ هي كْص ‪ ،‬كضٍ اؿت‪ .‬ثَ هٌظْع‬
‫عؿيضى ثغ يک صاصٍ فيؼيکي لبثل فِن ‪ ،‬پٌِبي ثبًض صضا ثغ ثبًض ُبي ثذغاًي کَ ثَ ؼغيك سبصي صع ثلٌضي صضا‬
‫كغکت هي کٌٌض ‪ ،‬تمـين كضٍ اؿت‪.‬‬

‫‪242‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يکي اػ اًضاػٍ گيغي ُبي ثؼعگي صضا كبهل اثغات طٌُي اؿت کَ تذت ػٌْاى ؿؽخ صضاي صعيبفتي‪ 1‬ثيبى‬
‫كضٍ اؿت ‪ ،‬ايي چٌيي تؼغيف كضٍ‪:‬‬

‫ؿؽخ صضاي صعيبفتي (‪ )PNL‬يک پبعاهتغ لگبعيتوي ثضّى ثؼض اؿت ‪ ،‬کَ اػ صضاي صعيبفتي ‪ PN‬هلتتك‬
‫گغفتَ ‪ ،‬كضٍ اؿت‪ّ .‬ادض ‪ 44‬صعصض ‪ ،‬ثؼعگي هٌجغ اؿتبًضاعص صضا (‪ )PN = 1‬عا ًلبى هي صُض ‪ ،‬کَ ثَ ّؿيلَ‬
‫‪w‬‬
‫ؿشي ؼجيؼي صعيبفت كضٍ اؿت‪ّ .‬ادض صضاي صعيبفتي ‪ ، PN‬صؿي ثل اؿت ‪ ،‬کَ ثَ ؼْع هؼوْل ‪ًْ PNdB‬كتَ‬
‫هي كْص‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫صع هْعص گْف اًـبى ‪ ،‬صّ ثغاثغ کغصى صضاي صعيبفتي ‪ ، PN‬ثَ ػٌْاى صّ ثغاثغ کغصى ؿؽخ صضاي صعيبفتي‬
‫‪w‬‬
‫‪ PNL‬ادـبؽ ًشْاُض كض‪ .‬ايي ثَ سبؼغ ؿؽخ صضايي اؿت کَ ثغ هميبؽ لگبعيتوي ثيبى كضٍ اؿت‪ .‬ثَ ػٌْاى‬
‫ًوًَْ ‪ ،‬صّ ثغاثغ کغصى صعيبفتي صضا اػ همضاع ‪ 1‬ثَ همضاع ‪ ، 2‬يؼٌي ‪ ، PN = 2‬دبصل يک ؿؽخ صعيبفتي صضا اػ‬
‫‪.c‬‬
‫‪ PNL = 54‬هي ثبكض ‪ ،‬صّ ثغاثغ کغصى ثَ ‪ ، 4‬دبصل ‪ PNL = 64‬هي كْص‪ .‬ثَ صليل ؼجيؼت طٌُي تلشيص‬
‫آػعصگي ‪ ،‬ثغاؿبؽ صضا اؿت ‪ ،‬ثيق تغ پبعاهتغ ُبي هصٌْػي سْاؿتٌض کَ اُويت ثبًض ُبي فغکبًؾ ثغاي كضت‬
‫‪ar‬‬
‫صضا ‪ ،‬هضت ‪ ّ ،‬تؼضاص عّيضاص ُب صع ػهبى عا عّكي ؿبػًض‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫ّادض ‪ PNdB‬ثب اعجبع سبصي ثَ آلْصگي صضا ُْاپيوب ‪ ،‬ايجبص كضٍ اؿت‪ .‬ؼيف صضا ثَ ثبًض ُبي فغکبًؾ‬
‫گــتَ کَ ثب اعجبع ثغ اثغات طٌُي کَ كبهل هميبؽ ثلٌضي صضا ‪ ،‬تضاسل صضا ّ ؿؽخ صضاي صعيبفتي ‪ PN‬اؿت‬
‫‪ ،‬اُويت گظاعي ّ تمـين ثٌضي كضٍ اؿت‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫ّادضي کَ ثَ ّؿيلَ ؿبػهبى ثيي الوللي اؿتبًضاعص ؿبػي ‪ ، ISO‬ثغاي تْظيخ صضايي کَ ثغ عّي ػهيي‬
‫‪.ir‬‬
‫تْؿػ ُْاپيوب تْليض هي كْص ‪ ،‬ؿؽخ صضاي صعيبفتي اثغگظاع هي ثبكض‪ .‬اعػف ُبي ػضصي ثَ صؿي ثل صاصٍ كضٍ‬
‫ّ ثَ ػٌْاى ‪ًْ EPNdB‬كتَ هي كْص‪ .‬ايي ّادض ثَ ؼْع گـتغصٍ ثغاي تأييض ُْاپيوب اؿتفبصٍ هي كْص‪.‬‬

‫تأييد صدا‬

‫اسيغاً يک ُْاپيوبي هـبفغثغي ؼغادي كضٍ اؿت ‪ ،‬کَ ثبيـتي لْاًيي تأييض صضا كبهل كضٍ صع ‪Annex 14‬‬
‫‪ 2ICAO ،‬تکويل کٌض‪ .‬صع آهغيکب ‪ ،‬ثؼعگ تغيي تْليض کٌٌضٍ ُْاپيوب غيغ ًظبهي ‪ ،‬همغعات صضا صع ثشق ‪36‬‬

‫‪Perceived noise level 1‬‬


‫‪International civil aviation 2‬‬

‫‪244‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪ FAR‬صاصٍ كضٍ اؿت (‪ = FAR‬همغعات ُْاپيوب ؿبػي فضعال‪ .)1‬هؼوْالً تأييض صضا ثغ ؼجك ‪ ، FAR‬کَ صع دبل‬
‫دبل دبظغ ثب اتذبصيَ همتعيبت آهبصٍ پغّاػ اعّپب (‪ )JAR‬هکول كضٍ اؿت ‪ ،‬صاصٍ هي كْص‪.‬‬
‫ميصان سس و صداي وقطً ي کم ازتفغ پسواش ‪EPNdB ،‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫توصيً ي ‪FAA‬‬
‫‪ge‬‬

‫بيشيىً وشن بسخاست ‪ ،‬ته‬


‫‪ek‬‬

‫خطوط ميدان‬
‫‪.ir‬‬
‫وقطً ي ازتفاع کم پسواش‬

‫وقطً ي وصديک شدن بً‬


‫شميه‬

‫كکل ‪ 14-1‬همغعات ؿغ ّ صضا ي ‪FAR 36‬‬

‫‪Federal aviation regulation 1‬‬

‫‪242‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫صع اؿتبًضاعص ُبي صضا ‪ ،‬هجْػ ثيليٌَ صضا صع ّاژٍ ُبي ؿؽْح تأثيغ گظاع صضاي صعيبفتي ثغاي پغّاػ صع‬
‫اعتفبع کن ‪ ،‬سؽْغ هيضاى ‪ً ّ ،‬لـت ثَ ػٌْاى يک ػولکغص ّػى ُْاپيوب هلشص گغصيضٍ اؿت(كکل ‪.)14-1‬‬
‫ثَ ؼْع ّيژٍ ‪ُْ ،‬اپيوب تجبعي جضيض ‪ً ،‬جبيض ثيق تغ اػ ‪( EPNdB 148‬اعػكي کَ ثَ ّػى ًبسبلص ثغسبؿتي‬
‫ُْاپيوب اػ ػهيي ثـتگي صاعص) صع ؿَ ًمؽَ اًضاػٍ گيغي تْليض کٌض ‪ ،‬يؼٌي‪:‬‬

‫صع ًؼصيکي ‪ ،‬يک ًمؽَ ي هبيل صعيبي (‪ )1.85 km‬پيق اػ آؿتبًَ ي ثبًض فغّصگبٍ ‪ ،‬صع ًؼصيکي سػ‬
‫هغکؼي ‪ُْ ،‬اپيوب صع اعتفبع ‪ ) 374 ft( 113 m‬ثبكض ؛‬
‫‪w‬‬
‫صع ػهبى ثغسبؿتي ُْاپيوب اػ ػهيي ‪ ،‬صع يک ًمؽَ ‪ 3.5 ( 6.5 km‬هبيل صعيبيي ) اػ آػاص كضى تغهؼ ‪ ،‬ثضّى‬
‫تْجَ ثَ ثلٌضي ؛‬
‫‪w‬‬

‫صع هْلغ ثغسبؿتي ُْاپيوب اػ ػهيي ‪ ،‬صع يک ًمؽَ اي ثَ ؼغف سػ هغکؼي ثبًض فغّصگبٍ ‪ ،‬ثـتگي ثَ تؼضاص‬
‫‪w‬‬
‫هْتْعُب صاعص‪:‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ -‬ثغاي ُْاپيوب صّ ّ ؿَ هْتْع ( ‪ 4.25 ( 464 m ، ) A330 & B777 & MD-11‬هبيل صعيبيي ) ؛‬
‫‪ -‬ثغاي ُْاپيوب چِبع هْتْع ( ‪ 4.35 ( 654 m ، ) B-747 & A340‬هبيل صعيبيي ) ؛‬
‫‪ar‬‬
‫اػ ػهبى هؼغفي ‪ FAR36‬صع ؿبل ‪ ، 1974‬صضاي لبثل تْجَ ‪ ،‬ثَ ؼْع کبهل کبُق پيضا کغصٍ ثْص ‪ ،‬ثَ ؿجت‬
‫تؼْيط هْتْع ُبيي ثب ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ثب هْتْع ُبي ًـجت کٌبع گظاعي پبييي پغ ؿغ ّ صضا‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫مىابغ صداي ٌواپيما‬


‫‪ek‬‬
‫هْتْع تْعثيي گبػي ثَ ّؿيلَ ؼيف صضاي هٌذصغ ثَ فغصي کَ ًتبيجق ثضّى ايِبم اػ ؼغادي سبصق‬
‫كکل گغفتَ ‪ ،‬هلشص كضٍ اؿت‪ .‬ثَ ؼْع اؿبؿي ‪ُ ،‬وَ اجؼاي هْتْع يؼٌي في ‪ ،‬کوپغؿْع ‪ ،‬اتبق ادتغاق ‪،‬‬
‫‪.ir‬‬
‫تْعثيي ‪ ،‬لـوت سغّجي ‪ ،‬تلکيل صضاي هْتْع عا هي صٌُض‪ .‬ثؼعگي ًـجيت هٌبثغ هتفبّت صضا هي تْاًض ًَ تٌِب‬
‫اػ هْتْع ثَ هْتْع ثبكض ‪ ،‬ثلکَ ثب كغايػ اجغايي هتٌْع ًيؼ هي ثبكض ‪.‬‬

‫ثَ ؼْع ًوًَْ ثغاي هْتْعُبي تْعثْجت ُْاپيوبي غيغ ًظبهي لضيوي ‪ ،‬ثب صاكتي يک ؿؽخ همؽغ کْچک ‪،‬‬
‫ّ ًـجت صثي جغهي جغيبى کن ُْا صاعاي ؿغػت سغّجي ثـيبع ثباليي ثْصٍ اؿت (‪ ّ 644 m/s‬ثيق تغ)‪ .‬هٌلبء‬
‫صضاي ًبفظ ثَ صْعت ّاظخ ‪ ،‬ؿيـتن سغّجي ّ تغکيت جت ثب ُْاي هذيػ ثْصٍ اؿت‪.‬‬

‫هْتْع تْعثْفي ثب ًـجت کٌبع گظاعي پبييي صَُ ي كصت ‪ُ ،‬وغاٍ ثب ًـجت کٌبع گظاعي دضّص ‪ّ ، 1.5‬يژگي‬
‫يک ّعّصي ثب صثي جغهي جغيبى ثبال هي ثبكض ‪ ،‬اهب ثب يک ؿغػت سغّجي پبييي تغ پيلغاًَ ي جت اؿت‪.‬ايي‬
‫ثبػث همضاعي کبُق ؿغ ّ صضاي جت هي كْص ‪ ،‬اهب صع يک ػهبى يکـبى ‪ ،‬افؼايق ؿغ ّ صضاي تْعثْهبكيي ثَ‬

‫‪242‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ّجْص هي آيض‪ً .‬وًَْ ُبيي اػ هْاعص هصغفي ايي هْتْع صع ُْاپيوب ُبي تغاثغي ‪ ،‬ػجبعتٌض اػ ‪B – ، B – 727 ،‬‬
‫‪.DC – 8 ، DC – 9 ، 707‬‬

‫هْتْع ُبي ثب ًـجت کٌبع گظاعي ثبال (ثب ًـجت کٌبع گظاعي تب ػضص ُلت) ثيق تغ ػوليبت ّعّصي جغيبى‬
‫ُْا عا تْؿي في ‪ُ ،‬وغاٍ ثب تٌِب ي ًـجت کْچک ػجْعي اػ ُـتَ ي هْتْع اًجبم هي صُض‪ .‬ؿغػت ُبي سغّج‬
‫جغيبى في ‪ 444 m/s ّ ، 344 m/s‬جغيبى ُـتَ ي هْتْع ‪ ،‬ثَ هيؼاى کبفي ثغاي لغاع گغفتي ؿغ ّ صضاي صّم‬
‫جت ثَ ؿغ ّ صضاي تْعثْهبكيي في کبُق هي يبثض ‪ ،‬کَ ُن اکٌْى هٌجغ ؿغ ّ صضاي اصلي هي ثبكض‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫صضاي هْتْع تْعثيي گبػ ‪ ،‬ثَ صّ صؿتَ کلي تمـين كْص‪ :‬صضاي تْليض كضٍ ي صعًّي ‪ ،‬کَ هؼوْالً ثب چغسق‬
‫صؿتگبٍ ُب ُوغاٍ هي ثبكض ‪ ّ ،‬تْليض صضاي ثيغًّي ‪ ،‬يب صضاي جت‪ .‬هٌبثغ ًشـتيي تْليض صضاي صعًّي ‪ ،‬في ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫کوپغؿْع ‪ ّ ،‬تْعثيي هي ثبكض ( كکل ‪ .)14-2‬صع ثيق تغ هْتْع ُبي ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ‪ ،‬في هٌجغ اصلي ؿغ‬
‫‪w‬‬
‫ّ صضا هي ثبكض‪ .‬ؿغ ّ صضاي في صع ثيغّى ّعّصي ّ هجغاي سغّجي في ‪ ،‬اًتلبع هي گغصص‪ .‬ؿغ ّ صضاي‬
‫کوپغؿْع ًيؼ ‪ ،‬ثيغّى اػ ّعّصي اًتلبع هي يبثض ‪ ،‬صع دبلي کَ ؿغ ّ صضاي سغّجي تْعثيي اػ هيبى صُبًَ ي‬
‫‪.c‬‬
‫سغّجي ُـتَ ي هْتْع اًتلبع هي يبثض‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫سس و صداي وزودي‬
‫سس و صداي پستو افکىي‬ ‫سس و صداي جت‬
‫اوتشاز سس و صدا دز مجسا‬
‫سس و صداي مولد‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫سس و صداي کمپسسوز‬ ‫سس و صداي توزبيه‬


‫‪.ir‬‬
‫كکل ‪ 14-2‬هٌبثغ ؿغ ّ صضاي صعًّي‬

‫ازشيابي سس و صدا‬

‫ثغ اؿبؽ تئْعي اليتِيل‪ ، 1‬اًتلبع كضت صْت عا هي تْاى ثَ صْعت ػيغ ًْكت‪:‬‬

‫‪ :ρ‬چگبلي ُْا ‪ : d ،‬لؽغ سغّج ُبًَ ‪ :c ،‬ؿغػت سغّجي‪.‬‬

‫‪Lighthill 1‬‬

‫‪242‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثٌبثغايي ‪ ،‬هيؼاى ؿغّ صضا ثب صثي جغهي جغيبى (هتٌبؿت ثب چگبلي ُْا ‪ ّ )ρ‬هغثغ لؽغ ‪ d‬هٌجغ ؿغ ّ صضا ‪،‬‬
‫افؼايق سْاُض يبفت‪ .‬تأثيغ ؿغػت ‪ c‬تٌِب هي تْاًض ثَ ؼْع کلي تْؿػ فغض همضاعي ثغاي تْاى ‪ ، n‬هي تْاى‬
‫هذبؿجَ کغص‪.‬‬

‫کاٌش سس و صداي جت‬

‫صع ؿغػت ُبي ثبالي سغّجي جت (ًؼصيک ‪ 444‬تب ‪ ، )544m/s‬پغتْ افکٌي كضت صْت ثغاؿبؽ تْاى‬
‫ُلت ؿغػت سغّجي (‪ ) n = 8‬افؼايق هي يبثض ‪ ،‬صع دبلي کَ صع ؿغػت ُبي سغّجي پبييي (ًؼصيک ‪m/s‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ )244‬پغتْ افکٌي كضت صْت تٌِب ثب تْاى صّ (‪ ، )n = 2‬افؼايق هي يبثض‪ .‬ثٌبثغايي کبُق صع ؿغ ّ صضاي جت‬
‫‪ ،‬هي تْاًض اػ هْتْع ُبيي ثب ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ُوغاٍ ثب ؿغػت ُبي سغّجي پبييي هْعص اًتظبع ثبكض‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫پژُّق ُب ًلبى صاصٍ اًض ‪ ،‬پؾ اػ ؿبست هْتْع ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ‪ ،‬صع يک ًـجت کٌبع گظاعي ‪ ، 14‬ؿغ ّ‬
‫‪w‬‬
‫صضا هي تْاًض تب ‪ 54‬صع صض (‪ )-14PNdB‬کبُق يبثض‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫پيق اػ پيضايق هْتْع ُبي ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ثغاي ُْاًْعصي غيغ ًظبهي ‪ ،‬عاٍ دل ُبي فٌي اثتکبعي‬
‫ثغاي ثِجْص ثشليضى ؿغ ّ صضا يبفت كض‪ .‬يکي اػ ايي عاٍ ُب ‪ ،‬صُبًَ ي الة‪ 1‬ثْص ‪( ،‬صع اثتضاي صَُ ي كصت) کَ‬
‫‪ar‬‬
‫ثب سغّجي جت عا (صّ ًين) ثَ جت ُبي کْچک تغ تمـين کغص ‪ ،‬ثْص (كکل ‪.)14-3‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫كکل ‪ 14-3‬عّف صّ ًين کغصى سغّجي جت ‪ ،‬کَ صع هْتْع ُبي ًـجت کٌبع گظاعي پبييي صَُ ي ُفتبص عايج ثْص‪.‬‬

‫‪Lobe – type 1‬‬

‫‪242‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًتيجَ ي پْكق هتمبثل جت ُبي هٌذصغ ثَ فغص ‪ ،‬ثب يکضيگغ ‪ ،‬تغکيت ثِتغ جت ُب ثب ُْاي هذيػ ‪ ،‬دظف‬
‫ؿغ ّصضا هي ثبكض‪ .‬تغکيت تْؿػ پِي تغ كضى ؿؽْح توبؽ کَ ثبػث تٌؼل ؿغيغ صع ؿغػت جت هي كْص‬
‫ثِجْص هي يبثض‪ .‬صُبًَ ي ًْع الة ثغاي ًوًَْ ‪ ،‬صع ثْئيٌگ ‪ 747‬ثَ کبع عفتَ اؿت‪.‬‬

‫اثغات يکـبى هي تْاًض ثب يک سبصيت كکل ثيغًّي صُبًَ کَ ثَ اتوـفغ ُْا ثغاي جغيبى يبفتي ثَ سغّجي‬
‫جت ثَ هشلْغ كضى ؿغيغ تغّيج يبثض ‪ ،‬اًجبم هي كْص‪ . .‬فغايٌض تغکيت كضى ‪ ،‬ثبػث کبُق ؿغػت جت ّ‬
‫ثٌبثغايي ؿغ ّ صضا هي كْص‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫کبُق ؿغ ّ صضا اػ صُبًَ ُبي ثؼعگ ‪ ،‬اهب ثب اؿتبًضاعص ُبي ؿغ ّ صضاي اهغّػي ‪ُ ،‬غگؼ ًوي تْاًض تأييضيَ‬
‫ثگيغص‪ .‬ػالٍّ ثغ ايي ‪ ،‬همضاع افت ًيغّي هذْعي ثَ ‪ 1‬صعصض ثغ ‪ 1 PNdB‬دظف ؿغ ّ صضا هي كْص‪.‬‬
‫‪w‬‬

‫سس و صداي فه‬


‫‪w‬‬

‫ُن چٌبى کَ ًـجت کٌبع گظاعي صع ؼْل ؿبل ُب افؼايق يبفتَ اؿت ‪ ،‬تْليض کٌٌضگبى ثب افؼايق ؿؽْح‬
‫‪.c‬‬
‫صضاي في ‪ -‬يک هلکلي کَ صكْاعتغ اػ صضاي جت هؼلْم كضٍ ‪ ،‬هْاجَ كضٍ ثْصًض‪ .‬صضاي في ‪ ،‬صضاي صعًّي‬
‫ّاثـتَ ثَ تْعثْهبكيي ُب اؿت ‪ُ .‬ن چٌبى کَ پغٍ ُبي في هي چغسٌض ‪ ،‬جغيبى هشبلف ًبكي اػ اًتِبي پغٍ ‪ ،‬صليل‬
‫‪ar‬‬
‫يک ؼيف صضاي پِي هي كْص‪ .‬ثَ ػالٍّ ‪ ،‬ثَ ؿجت جب ثَ جبيي جغيبى ُب اػ پغٍ ُب ‪ ،‬يک صضاي گــتَ تْليض‬
‫هي كْص ‪ ،‬کَ ثَ ؿغػت ًْک پغٍ ثـتگي صاعص‪ .‬هٌجغ ؿغ ّ صضاي ثبًْيَ ‪ ،‬اليَ هغػي جغيبى دلمْيي هي ثبكض ‪،‬‬
‫‪ge‬‬
‫کَ جلْتغ اػ پغٍ ثَ صًجبلَ پغٍ ثغسْعص هي کٌض ّ آؿيجي اؿت کَ ثَ ّيژگي ُبي صيٌبهيکي پغٍ ثغهي گغصص ‪ .‬ثَ ُغ‬
‫دبل ‪ ،‬ايي اثغات فبصلَ افؼايق يبفتَ پغٍ عا کبُق هي صُض ‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫هلشصَ صْتي في ‪ ،‬ثَ ؼْع اؿبؿي ثَ ّؿيلَ ؿَ پبعاهتغ ؼغادي آيغّصيٌبهيک تؼييي هي كْص‪:‬‬
‫‪.ir‬‬
‫‪ -‬فعبي ثيي عّتْع ّ اؿتبتْع‬
‫‪ -‬تؼضاص پغٍ ُبي عّتْع ّ اؿتبتْع‬
‫‪ -‬ؿغػت ًْک پغٍ عّتْع‬

‫ثب افؼايق فبصلَ ثيي پغٍ ُبي عّتْع ّ اؿتبتْع ‪ ،‬يک کبُق صضا اػ ‪ 6‬ثَ ‪ ، 8 PNdB‬هي تْاًض ‪ ،‬اًجبم كْص‪.‬‬
‫ثَ ُغ دبل ‪ ،‬اكکبل صع ؼْل ثيق تغ هْتْع ّ ّػى ثيق تغ آى هي ثبكض‪ً .‬ـجت فبصلَ ػيبص ‪ ،‬هؼوْالً ثغاي کبُق‬
‫صضا ظغّعي اؿت کَ ‪ ،‬کبعايي في عا تب يک صعصض کبُق صُض‪.‬‬

‫ُوچٌيي تؼضاص پغٍ ُب ‪ ،‬يک ػبهل تأثيغ گظاع صع سصْصيبت ؿغ ّ صضا هي ثبكض‪ .‬ثب تؼضاص ثيق تغ پغٍ ُبي‬
‫في ‪ ،‬عاًضهبى في سْثي ثَ ُوغاٍ ثِجْص سصْصيبت ؿغ ّ صضا صْعت هي گيغص ‪ ،‬ػيغا ظغفيت آيغّصيٌبهيکي هي‬

‫‪242‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫تْاًض پغٍ ُبي ثيق تغي عا تذليل کٌض ‪ ّ ،‬ثب ظغفيت آيغّصيٌبهيکي ‪ ،‬ؿغ ّ صضا افؼايق هي يبثض‪ُ .‬وچٌيي پغٍ‬
‫ُبي ػيبص هي تْاًٌض ثبػث کبُق ّػى ثغاي هجوْػَ ي في (صيـک في ‪ ،‬هذفظَ ‪ ،‬پغٍ ُب) ّ کبُق ؼْل‬
‫ؿبستبع اجؼاء ‪ ،‬كًْض‪.‬‬

‫اػ ؼغفي صيگغ ‪ ،‬ػهبًي کَ تؼضاص پغٍ ُبي کن اًتشبة هي كْص ‪ ،‬سصْصيبت تلضيض کوپغؿْع (اعتؼبف ‪،‬‬
‫ظغثَ) ‪ ،‬صع صْعتي کَ ؿغػت ًْک پغٍ ُب ثبثت ثوبًض ‪ ،‬ثِجْص سْاُض يبفت‪ُ .‬وچٌيي ُؼيٌَ ي تْليض آى ًيؼ‬
‫کبُق هي يبثض‪ .‬ؿغاًجبم تؼضاصي اػ پغٍ ُبي اًتشبة كضٍ ‪ ،‬ثب ػبهل ُبي گًْبگْى ؿبػف سْاٌُض کغص‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ًـجت ًْػي ثيي تؼضاصي اػ پغٍ ُبي في اؿتبتْع ّ پغٍ ُبي في عّتْع صع هْتْعُبيي ثب ًـجت کٌبع گظاعي‬
‫ثبال دضّص ‪ 2‬هي ثبكض‪ .‬افؼايق تؼضاص پغٍ ُبي اؿتبتْع هي تْاًض صضاي في عا تب ‪ 5 PNdB‬کبُق صُض‪ .‬ثب ايي‬
‫‪w‬‬
‫ّجْص ‪ ،‬توبيل پغٍ ُب ثَ اعتمبف افؼايق هي يبثض ‪ ،‬ظوي ايي کَ دض ًْؿبى صع يک ػهبى يکـبى کبُق هي يبثض‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫اًتشبة ؿغػت ًْک پغٍ ًيؼ ‪ ،‬صع ؿغ ّ صضاي في تأثيغ هي گظاعص‪ .‬کن تغيي هيؼاى ؿغ ّ صضا ‪ ،‬صع ؿغػت‬
‫‪.c‬‬
‫ؿبة ؿًْيک ًْک اًجبم هي گيغص ‪ ،‬اهب هغدلَ اي ثب ًـجت فلبع ‪ً ، 1.5‬وي تْاًض تْؿػ يک في تک هغدلَ اي‬
‫اًجبم گيغص‪ .‬پبييي تغيي ؿغػت ًْک التصبصي ‪ ،‬دضّص ‪ )1444 ft/s( 344 m/s‬هي ثبكض ‪ ،‬کَ کبُق صضا‬
‫‪ar‬‬
‫تْؿػ کبُق ؿغػت ًْک عا غيغ هوکي هي کٌض‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫كکل ‪ 14-4‬جلْگيغًضٍ ي ؿغ ّ صضا ثَ کبع عفتَ صع ثْئيٌگ ‪ 747‬صع صَُ ي ُفتبص‬

‫‪222‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫كکل ‪ 14-5‬جلْگيغًضٍ ي صضا صع هْتْع ًـجت کٌبع گظاعي پبييي هْعص اؿتفبصٍ صع صَُ ي ُفتبص ‪Rolls-Royce Spey‬‬
‫‪.c‬‬
‫ثب ايي ّجْص ‪ ،‬يک پتبًـيل کبُق لضعت صضا صع ؼغادي آيغّصيٌبهيکي ّعّصي ُْا هْجْص هي ثبكض‪ .‬ثيق‬
‫تغيي اًتشبة لبثل تْجَ ‪ ،‬گغص کغصى لجَ ي ّعّصي هي ثبكض ‪ ،‬کَ ثبػث دظف صعة ُبي هجغاي ّعّصي كضٍ ‪،‬‬
‫‪ar‬‬
‫صع ًشـتيي هْتْع ُبي ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ثْصٍ اؿت‪ .‬صعة ُبي هجغاي ّعّصي صع تٌظيوبت ًيغّي‬
‫هذْعي ثبال ثغاي تِيَ ي جغيبى ُْاي اظبفي ثَ في ‪ ،‬اهب ثب ؿغ ّ صضاي ثيق تغ هي تْاًض صع عاؿتبي صعة ُب کَ‬
‫‪ge‬‬
‫ثَ صْعت سْصکبع ثبػ كضٍ اًض ػجْع کٌض‪ .‬ثب ّجْص ّػى ّ ؼْل ّعّصي ُب ‪ُ ،‬وغاٍ ثب لجَ ُبي گغص كضٍ ‪ ،‬ايي‬
‫هضل تٌِب صع ّعّصي ُبي هْتْع ُبي هضعى يبفت هي كْص‪.‬‬
‫‪ek‬‬
‫عّف صيگغ کبُق ّعّصي صضا ‪ ،‬تْؿػ ػٌبصغ جظة کٌٌضٍ ي صْت ثغاي هجغاي ّعّصي ثَ کبع گغفتَ‬
‫هي كْص‪ .‬يکي کغصى چٌض ػٌصغ ثَ يک هذفظَ تلضيض كضٍ ي کْچک ‪ ،‬کَ اؿتِالک فلبع صْتي ًْؿبًي‬
‫تْؿػ ُْاي ًْؿبى کٌٌضٍ ثغاي ّعّص ّ سغّج اػ هيبى صيْاع پغ هٌفظ ‪ ،‬ػجْع هي کٌض (كکل ‪ .)14-7‬تْؿػ ايي‬
‫‪.ir‬‬
‫عّف ‪ ،‬اًغژي صْتي ثَ يک دغکت ثي ًظن طعات ّ ؿغاًجبم ثَ گغهب تجضيل هي كْص‪.‬‬

‫تالف ثغاي کبُق ؿغ ّ صضاي ّعّصي ‪ ،‬ثبػث يبفتٌي عاٍ دل ُبي ُْكوٌضاًَ كضٍ اؿت ‪ ،‬کَ ثب ايي ّجْص‬
‫‪ ،‬جبهَ ػول ثَ سْص ًگغفتَ اًض‪ .‬يکي اػ ايي ؼغح ُبي پيلٌِبص كضٍ ‪ً ،‬صت اؿپليتغ ُن هغکؼ صع هجغاي ّعّصي‬
‫هي ثبكض کَ ُغ صّ ؼغف عا ثب ػٌبصغ جظة صضا هجِؼ کغصٍ اؿت ؛ پيلٌِبص صيگغ ؼغادي يک ٌُضؿَ ي‬
‫ًبپبيضاع ّعّصي ‪ ،‬ثغاي ثغلغاع کغصى ؿغػت ؿًْيک صع گلْگبٍ هي ثبكض‪ .‬ؿغ ّ صضا ًوي تْاى اػ هيبى هبًغ ُبي‬
‫صْتي ػجْع کٌض‪ .‬صع دبل دبظغ ‪ ،‬ثغاي ًتيجَ گيغي ؿبصٍ ‪ُ ،‬ؼيٌَ ّ ّػى ‪ّ ،‬عّصي ُْاپيوب ثب ثبل ثبثت ثَ صْعت‬
‫ّيژٍ ثب هْاص جظة کٌٌضٍ ي صضا ثَ کبع عفتَ صع ؼْل صيْاعٍ ي هجغا هْعص اؿتفبصٍ لغاع گغفتَ اؿت‪.‬‬

‫‪222‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫كکل ‪ 14-6‬تْعثْفي ُبي اثتضايي ًـجت کٌبع گظاعي ثبال ‪ ،‬ثب ّيژگي صعة ُبي ّعّصي هذْعي کَ ؿغ ّ صضا تْعثْهبكيي عا‬
‫ػجْع هي صُض‪ .‬هْتْع سبعجي تبػٍ ؼغادي كضٍ ثضّى صعة ُب ‪ ،‬دبل صع توبم ُْاپيوب ُبي تغاثغي ؿبة ؿًْيک عايج كضٍ اؿت‬
‫(آػهبيق پغّاػ ثْئيٌگ ‪)747‬‬
‫‪ge‬‬

‫ووساوات فشاز‬
‫جسيان مجسا‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬
‫ديوازي ي پس مىفر‬

‫محفظً ي تشديد داز گاش ‪،‬‬


‫متساکم کىىدي و مىبسط کىىدي‬

‫حسکات تصادفي ذزات (گسما)‬

‫كکل ‪ 14-7‬کبعکغص صيْاع پغ هٌفظ ثغاي کبُق ؿغ ّ صضا‬

‫‪222‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫كکل ‪ 14-8‬عّف ُبي کبُق ؿغ ّ صضا تْعثْهبكيي في‬

‫‪ )a‬صيْاعٍ ي جظة کٌٌضٍ ي صضا صع هجغاي ّعّصي (عّف هْعص اؿتفبصٍ اهغّػ)‬
‫‪w‬‬
‫‪ )b‬فلغصگي ؼْل هجغاي ّعّصي ثب اؿپليتغ ُن هغکؼ‬
‫‪ )c‬فلغصگي ٌُضؿَ ي ًبپبيضاع ّعّصي ثب هبًغ صضا‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ػىاصس خسوجي‬ ‫‪1.01‬‬
‫‪ge‬‬
‫هْتْعُبي تْعثيي گبػ ‪ ،‬اػ ُيضعّکغثي ُب ثَ ػٌْاى ؿْست ‪ ّ ،‬اػ اکـيژى اتوـفغ هذيػ ثَ ػٌْاى اکـيضاى ‪،‬‬
‫اؿتفبصٍ هي کٌٌض‪ .‬ثَ ؿجت ادتغاق کبهل ّ گغهبيي کَ اػ فغايٌض ادتغاق ثَ صؿت آهضٍ اؿت ‪ ،‬سغّجي جت اػ‬
‫صُبًَ كبهل آلْصگي ُبيي هي ثبكض کَ ثبػث آؿيت عؿبًضى ثَ ديبت عّي ػهيي هي كْص‪ .‬ثؼعي اػ ايي آاليٌضٍ‬
‫‪ek‬‬
‫ُب ػجبعتٌض اػ‪:‬‬

‫‪ -‬هًْْاکـيض کغثي (‪)CO‬‬


‫‪.ir‬‬
‫‪ُ -‬يضعّکغثي ُبي ًـْػ (‪)CHn‬‬
‫‪ -‬کغثي ًـْػ (‪)C‬‬
‫‪ً -‬يتغيک اکـيض (‪)NOx‬‬

‫اوواع فسايىد احتساق‬

‫آاليٌضٍ ُبيي کَ صع ؼْل فغايٌض ادتغاق تْؿػ ّاکٌق كيويبيي تْليض كضٍ اًض ‪ ،‬کَ ثَ ؿجت عاثؽَ ي هتمبثل‬
‫هکول صيٌبهيک ؿيبل ّ پضيضٍ ي ادتغاق ‪ٌُْ ،‬ػ ثَ همضاع کبفي تْؿػ عّف ُبي تذليلي صع صؿتغؽ ًوي‬
‫ثبكض‪ .‬ثٌبثغايي عّف ُبي تلغيذي ‪ ،‬ثـيبع هبُيت کيفي صاعًض‪.‬‬

‫‪222‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫كکل ‪ 14-9‬هفِْهي اػ اتبق ادتغاق ثغاي کبُق آاليٌضٍ ُب‬


‫‪ek‬‬
‫‪ )a‬دغکت چغسلي هذفظَ ادتغاق صع هغدلَ ي عؿبًضى ؿْست‬
‫‪ )b‬هغدلَ ي پيق اػ تغکيت هذفظَ ادتغاق صع هغدلَ ي ادتغاق‬
‫‪.ir‬‬

‫صع يک هذفظَ ادتغاق ًْػي ‪ ،‬جغيبى ُْا اػ کوپغؿْع ثَ هذفظَ ادتغاق اػ هيبى يک پشق کٌٌضٍ ّاعص هي‬
‫كْص‪ً .‬ؼصيک ثَ يک چِبعم جغيبى ُْاي ّاعص هذفظَ ادتغاق ‪ ،‬صع ًبديَ ي ًشـتيي صع هيبى ؿْعار ُب يب‬
‫چغر صٌُضٍ ُب هي كْص‪ .‬ؿْست صع ايي ًبديَ ًشـتيي تؼعيك هي كْص ‪ ،‬جبيي کَ ثب ُْا هشلْغ هي كْص‪ .‬صع‬
‫ًبديَ ي ًشـتيي ‪ ،‬ادتغاق آغبػ هي كْص ‪ ،‬ثَ صهبي اكجبع ثبال تغ ُضايت هي کٌض‪ .‬ؿَ چِبعم جغيبى ُْاي‬
‫ثبلي هبًضٍ گظعگبٍ فغػي ًبديَ ي ًشـتيي ّ ؿپؾ ّاعص ًبديَ ُبي صّم ّ ؿْم اتبق ادتغاق هي كْص (ع‪ .‬ج‪.‬‬
‫فصل ‪ .)5‬صع ًبديَ ي صّم ‪ ،‬ادتغاق کبهل هي كْص ‪ ،‬صع صْعتي کَ صع ًبديَ ي ؿْم ثب ُْاي عليك ‪ ،‬ثَ صليل‬
‫افت صهب ‪ ،‬هشلْغ هي كْص‪ً .‬بديَ ُب صع يک اتبق ادتغاق ثَ صْعت فيؼيکي اػ يکضيگغ ‪ ،‬جضا ًلضٍ اًض ‪،‬‬
‫ثلکَ ّاکٌق پيْؿتَ ي ايي فغايٌض کَ صع ؼْل هذفظَ ادتغاق اصاهَ صاعص ‪ ،‬ايي کبع عا اًجبم هي صُض‪.‬‬

‫‪224‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثب ايي ّجْص ‪ ،‬جغيبى صع هذفظَ ي ادتغاق ‪ ،‬تغييغات ػيبصي صع ُغ ًبدؽَ هي ثيٌض‪ .‬صع ًبديَ ي ًشـت ‪،‬‬
‫جغيبى ثَ صْعت ػيبصي تْؿػ چغسق کَ ثغاي ادتغاق ثـيبع هِن هي ثبكض ‪ ،‬چيغٍ هي ثبكض‪ .‬صع ًبديَ ُبي‬
‫ثؼضي ‪ ،‬جغيبى ثَ تضعيج ثب عاؿتبي هذْع ‪ ّ ،‬صهب ‪ ،‬تْؿػ عليك ثْصى ُْا ‪ُ ،‬ن تغاػ هي كْص‪.‬‬

‫ًْؿبًبت آكفتَ صع ًبديَ ي ًشـتيي صع ًتيجَ ي گًْبگًْي ػيبص ػهبى هـتمغ ثْصى گبػ هي ثبكض کَ ‪ُ ،‬وغاٍ ثب‬
‫ُن ‪ ،‬صهب ُبي ثبال ‪ ،‬ثَ ؿجت تغييغات ؿغيغ صع هذصْلت ُن هغکؼ ادتؼاق هي ثبكض‪ .‬ايي فغايٌض تغکيت گبػ‬
‫سغّجي عا تؼييي هي کٌض‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ػبهل صيگغ صع تأثيغ گظاعي تغکيت گبػ سغّجي ‪ ،‬افؼايق صهب صع هذفظَ ي ادتغاق هي ثبكض‪ .‬صع ًبديَ ي‬
‫ًشـت ‪ ،‬صهب ثَ ؿغػت ثَ ثيق تغيي هيؼاى سْص هي عؿض ‪ ، 2244 K‬اهب صع سغّجي اتبق ادتغاق تب صهبي ‪K‬‬
‫‪w‬‬
‫‪ ، 1244‬افت هي کٌض‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫پژُّق ُب ًلبى صاصٍ اًض ‪ ،‬ثغاي ًوًَْ ‪ ،‬کَ يک ػهبى ؿبکي ؼْالًي گبػ صع ثشق ػمت هذفظَ ي ادتغاق ‪،‬‬
‫‪.c‬‬
‫ثَ سْثي کغثي عا ثَ هًْْاکـيض کغثي تجضيل هي کٌض ‪ ،‬يک عّف ‪ ،‬ثغاي دظف صّص صع اصاهَ ي هـيغ‬
‫ُْاپيوب صع هْتْع ُبي لضيوي‪ُ .‬وچٌيي ‪ ،‬اگغ صهبي ثيليٌَ صع ًبديَ ي ًشـت عا ثتْاى صع کن تغيي صهب ‪K ،‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ً ، 1844‬گَ صاكتَ كْص ‪ ،‬اػ تلکيل ًيتغيک اکـيض هوبًؼت سْاُض کغص‪ .‬ايي عا هي تْاى ثب تٌبؿت ثٌضي‬
‫ُْاي طسيغٍ كضٍ ي اّليَ صع هْافمت ثب تٌظيوبت ًيغّي هذْعي هْتْع ‪ ،‬اًجبم صاص‪.‬‬
‫‪ge‬‬
‫هالدظَ هي كْص کَ گًْبگًْي ًيبػ ُبي ػيـت هذيؽي ثبيض ثغ ايي اؿبؽ ؿبػگبع صع عؿيضى ثَ يک هذفظَ‬
‫ادتغاق ثِيٌَ ‪ ،‬ثضّى ًبؿبػگبعي صع کبعايي هْتْع ‪ ،‬ثبكض‪ُ .‬وبى ؼْع کَ دـبؿيت ػيـت هذيؽي عكض هي‬
‫‪ek‬‬
‫کٌض ‪ ،‬تأثيغات ػيبصي صع تکويل همغعات ‪ ،‬ثَ ّيژٍ ‪ ،‬صع ‪Environmental Protection Agency‬‬
‫ايبالت هتذضٍ ‪ ،‬ايجبص هي کٌض‪ .‬صع ايي ثغًبهَ ي تويؼ ؿبػي آػهبيلگبُي هذفظَ ي ادتغاق صع صَُ ي ُفتبص‬
‫‪ ،‬ؿبػهبى ًبؿب (‪ )NASA‬ثغًبهَ عيؼي ثؼعگي صع تکٌْلْژي هذفظَ ادتغاق صيضٍ اؿت ‪ ،‬ثَ ؼْع آكکبعا‬
‫‪.ir‬‬
‫تْؿػ ًوًَْ ُبي ػيغ‪:‬‬

‫‪ -‬صع يک اتبق ادتغاق آػهبيلي ثغاي هْتْع ‪( JT9S‬کَ ‪ B-747‬عا ًيغّ هي ثشلض) ‪ ،‬هذفظَ ُبي‬
‫اًفغاصي تْؿػ ؿَ هذفظَ ي چغسبى کَ آاليٌضٍ ي ًيتغيک اکـيض گبػ عا ثـيبع کبُق هي صُض ‪،‬‬
‫جبيگؼيي ًوْصٍ اؿت‪.‬‬
‫‪ -‬يک ًوْصاع ػّج صهب کَ ثب اتبق ادتغاق آػهبيلي ثب صاكتي هغدلَ ي ادتغاق ّ يک ًبديَ ي پيق اػ‬
‫هشلْغ ثغاي ؿْست ّ ُْا ‪ ،‬ثَ صؿت آهضٍ اؿت‪.‬‬

‫‪222‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ًتيجَ ُب اػ پژُّق ُبيي ثَ صؿت آهضٍ اؿت کَ اهغّػٍ ثَ صْعت گـتغصٍ صع هْتْع ُبي هضعى صع دبل‬
‫کبع هي ثبكض‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪222‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫فصل يازدٌم‬

w ‫يکپارچگي مُتُر َ تذوً ٌُاپيما‬

w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

752

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫يکي اس کبر ُبي هِن در تْطؼَ ُْاپيوب ُبي جذيذ ‪ ،‬اطويٌبى طبسگبري هطلْة ثيي هْتْر ّ ثذًَ ُْاپيوب هي‬
‫ثبػذ‪ .‬ايي ًيبس ثَ فِن کبهل پذيذٍ پيچيذٍ ديٌبهيک طيبالت دارد ‪ ،‬کَ در سهبى ثزرطي ُبي تئْريکي ّ ثزرطي تًْل‬
‫ُْا هْرد هطبلؼَ لزار هي گيزد‪ .‬يبفتَ ُبي ايي چٌيي هطبلؼبت ضزّرتبً ثزاي ُْاپيوب لجل اس اّليي پزّاس ثَ کبر هي‬
‫رّد‪ .‬کبر يکپبرچَ طبسي هْتْر ّ ثذًَ ُْاپيوب اس اُويت خبؿي ثزاي هْفميت ُْاپيوب ُبي هذرى ثب کبرايي ثبال ‪،‬‬
‫ثزخْردار هي ثبػذ‪.‬‬

‫جٌجَ ُبي يکپبرچَ طبسي ثب تْجَ ثَ ًْع ُْاپيوب فزق هي کٌذ‪ .‬در حول ّ ًمل ػِزي طبة طًْيک ‪ ،‬سهيٌَ ُبي‬
‫‪w‬‬
‫ثَ کبر رفتَ هتفبّت اس ُْاپيوب ُبي جٌگي طْپز طًْيک هي ثبػذ‪.‬‬

‫ٌُاپيما ٌاي تراتري ساب سُويک‬ ‫‪1111‬‬


‫‪w‬‬

‫کبر ايي چٌيي ُْاپيوب ُب ‪ ،‬حول ّ ًمل هظبفز ّ ثبر هي ثبػذ‪ .‬هْتْرُب اس طزيك ػبٍ تيز ُب رّي ثبل ُب يب ثذًَ ‪،‬‬
‫‪w‬‬
‫لزار هي گيزًذ‪ .‬تالع ُبي اّليَ ثزاي جبي دادى هْتْر ُب در پبيَ ُبي ثبل آى طْر کَ تْطط کْهت‪ 1‬ثزيتبًيبيي در‬
‫دَُ ي پٌجبٍ ثَ کبر رفتَ ثْد ‪ ،‬ديگز اًجبم ًوي ػْد‪.‬‬
‫‪.c‬‬

‫در حبل حبضز طَ ًْع ػکل لزار گيزي هْتْر هْرد اطتفبدٍ لزار هي گيزد‪:‬‬
‫‪ar‬‬

‫‪ -‬سيز ثبل‬
‫‪ge‬‬
‫‪ -‬ػمت ثذًَ‬
‫‪ -‬سيز ثبل ‪ /‬ػمت ثذًَ ثَ ؿْرت تزکيجي‬
‫‪ek‬‬
‫ُن چٌيي ثبالي ثبل هْرد اطتفبدٍ لزار هي گزفت ‪ ،‬اهب ديگز ثَ کبر ًوي رّد‪.‬‬

‫وصة زير تال‬ ‫‪111111‬‬


‫‪.ir‬‬
‫ثيغ تزيي جبي گيزي هْتْر در سيز ثبل اًجبم هي گيزد‪ .‬ايي چيذهبى هٌطمي ثَ ًظز هي رطذ ‪ ،‬سيزا ّسى هْتْر‬
‫در جبيي کَ ًيزّي ثزا تْليذ هي ػْد ‪ ،‬حول هي ػْد‪ .‬لحظَ ُبي خن ػذى ثبل ُب ًظجتبً کن هي ثبػذ ‪ ،‬کَ ثزاي ّسى‬
‫ثبل ُب طْدهٌذ هي ثبػذ‪.‬‬

‫اهب ثب تْجَ ثَ ًْع ُْاپيوب ًـت سيز ثبل ُب کن تز طْدهٌذ هي ثبػذ‪ .‬ثَ خبطز هجبّرت ًشديک هْتْر ثب ثبل ُب‬
‫ػکض الؼول ُبي هيذاى جزيبى ًبهطلْثي اتفبق هي افتذ‪ .‬لطز ثشرگ تْرثْفي ُبي ًظجت کٌبر گذاري ثبال ‪ ،‬ثَ ّيژٍ ‪،‬‬

‫‪Comet 1‬‬

‫‪752‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثَ تأحيزات داخلي ثظيبر احظبص هي ثبػذ‪ .‬تالع ُبي سيبدي ثبيذ ؿْرت گيزد تب در هْرد هـزف پبييي طْخت ايي‬
‫ًْع ُْاپيوب ُب اس ًظز ًـت ًب هٌبطت طزهبيَ گذاري ؿْرت گيزد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫ػکل ‪ 11-1‬آرايغ هْتْر سيز ثبل (‪)Airbus A340‬‬
‫‪ar‬‬
‫ػبهل ُبيي کَ ثَ طْر هؼکْص ثز ًيزّي پظب تأحيز هي گذارد ػجبرتٌذ اس (ػکل ‪:)11-2‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ -‬فزطبيغ جت في‬
‫‪ -‬ريشع ُْاي سيبدي‬
‫‪ -‬طزػت طْپز طًْيک هْضؼي‬
‫‪ek‬‬
‫‪ -‬اؿطکبک‬

‫سرعت سُپر سُويک مُضعي جريان ميسر‬


‫‪.ir‬‬
‫محذَديت ويرَي پسا در لثً حملً‬
‫خط سُويک‬ ‫تراکم ضرتً (ويرَي پسا مُج)‬
‫(راٌىما)‬ ‫خط جريان‬
‫جريان ميان تال َ گٍُاري مُتُر‬ ‫جذا کىىذي ي جريان‬
‫محذَديت َ ريسش جريان‬
‫ويرَي پسا شاي تير‬

‫جريان فه‬

‫جريان ٌستً مُتُر‬

‫ويرَي پسا داخلي‬ ‫ويرَي پسا ژوراتُر گاز (مُلذ گاز)‬ ‫واحيً ي مخلُط‬
‫ويرَي پسا گٍُاري مُتُر‬ ‫اوثساط َ تراکم امُاج‬

‫‪752‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ػکل ‪ 11-2‬هؼخـبت هيذاى جزيبى ًـت سيز ثبل‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ػکل ‪ 11-3‬ثب ًـت هظتمين هْتْر ُب در سيز ثبل ‪ ،‬ثزع فلپ السم هي ثبػذ‬

‫يکي اس ػبهل ُبيي کَ هظتميوبً در رأص ًيزّي پظب ّارد هي ػْد ‪ ،‬خزاة ػذى جت في در ُْاکغ ّ ػبٍ تيز‬
‫‪w‬‬
‫هي ثبػذ‪ً .‬تيجَ کبر افت ًيزّي هحْري هي ثبػذ‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫يک ُْاکغ في ثشرگ ثَ طْر لبثل هالحظَ اي ‪ ،‬در ًيزّي پظبي ُْاپيوب طِين هي ثبػذ‪ .‬کَ همذار آى ثب‬
‫تٌظيوبت ًيزّي هحْري ‪ ،‬تحت تأحيز لزار هي گيزد‪ .‬اگز هلشّهبت کوپزطْر ُْاپيوب ‪ ،‬کبُغ يبثذ ‪ ،‬هجزاي ّرّدي‬
‫‪ar‬‬
‫‪ُْ ،‬اي ثيغ تزي اس آى چَ هْرد ًيبس هي ثبػذ را ارائَ هي ًوبيذ ‪ ،‬کَ جزيبى ُْاي سيبدي ثَ ثيزّى هي رّد‪ .‬اگز‬
‫ُْاي سيبدي اس لجَ ي هجزاي در طزدي جذا گزدد ‪ً ،‬يزّي پظب‪ 1‬اتفبق هي افتذ‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫جزيبى طْپز طًْيک ثب هْد ضزثَ اي ّاثظتَ در پؼت ُْاکغ في ‪ ،‬اتفبق هي افتذ ‪ ،‬کَ ثب ظبُز ػذى هْد ضزثَ‬
‫اي ‪ ،‬پظبي هْد‪ 2‬اتفبق هي افتذ‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫ُوبى طْر کَ جت في ثَ ژًزاتْر گبس کؼيذٍ هي ػْد ‪ ،‬پظبي اؿطکبک پْطتَ ‪ ،‬ػالٍّ ثز پظبي هْد ‪ ،‬هْجت‬
‫‪.ir‬‬
‫خْاُذ ػذ‪.‬‬

‫ًظجت فؼبر خزّجي في ‪ُ ،‬وزاٍ ثب ٌُذطَ ژًزاتْر گبس ‪ ،‬هْجت افشايغ افت ًيزّي هحْري خْاُذ ػذ‪ً .‬ظجت‬
‫فؼبر تخليَ هْتْر ُبي ًظجت کٌبر گذاري ثبال هذرى ‪ ،‬حذّد ‪ 2.5‬هي ثبػذ (ثَ ايي هؼٌي کَ ‪ ،‬فؼبر هطلك در خزّجي‬
‫في ثَ فؼبر اطتبتيکي هحيط)‪ُ .‬وبى طْر کَ ايي ًظجت فؼبر ‪ ،‬فزا ثحزاًي هي ثبػذ ‪ ،‬جت في ‪ ،‬ثزاي رطيذى ثَ طزػت‬
‫طْپز طًْيک در طْل ژًزاتْر گبس ‪ ،‬ػتبة هي گيزد‪ٌُ .‬ذطَ هحذثي ايي ػزايط را ثذ تز هي ًوبيذ کَ هٌجز ثَ هْد‬
‫ضزثَ اي تْليذ کٌٌذٍ پظب خْاُذ ػذ‪.‬‬

‫‪Spillage drag 1‬‬


‫‪Wave drag 2‬‬

‫‪762‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫در کل پظبي گِْارٍ ثَ طْر ّاحذ ‪ ،‬هوکي اطت هيشاى ‪ 9‬در ؿذ ‪ ،‬پظبي کل گِْارٍ ثَ حظبة آّردٍ ػْد‪.‬‬
‫اجشاي پظبي گِْارٍ ‪ ،‬پظبي ُْاکغ في ‪ ، %3.2‬پظبي جزيبى ُْاي داخلي في ‪ ، %2.2‬پظبي ژًزاتْر گبس ‪ 2.1‬درؿذ‬
‫‪ ّ ،‬پظبي ػبٍ تيز ‪ ، %1.5‬هي ثبػذ‪.‬‬

‫آى چَ ٌُْس در حظبثزطي پظب ًبديذٍ گزفتَ هي ػْد ‪ ،‬پظبيي اطت کَ اس ًـت سيز ثبل هْتْر حبؿل هي گزدد‪.‬‬
‫گِْارٍ ّ لظوت سيزيي ثبل ثب ُوذيگز هجزايي را ػکل هي دٌُذ کَ در ُز دّ طزف ثبس هي ثبػٌذ‪ .‬طزػت سيبد در‬
‫هجزا هْجت فؼبر پبييي ثز ثبل ُب در سيز هي ػْد ‪ ،‬کَ هْجت ًيزّي آيزّديٌبهيک ثَ طوت پبييي هي ػْد ‪ ،‬کَ‬
‫‪w‬‬
‫طزاًجبم هْجت ؿؼْد هي ػْد‪ .‬ثزاي ثَ حذالل رطبًذى ايي چٌيي تأحيزي هْتْر ُب تب جبي هوکي دّر اس ثبل ُب لزار‬
‫هي گيزًذ‪ .‬در ػول ‪ ،‬هْلؼيت خط هزکشي ‪ ،‬ثزاي يک لطز گِْارٍ سيز ثبل گْػَ ي ُذايت کٌٌذٍ ‪ ،‬ثب لجَ ي ّرّدي‬
‫‪w‬‬
‫‪ ،‬ثزاي طَ چِبرم يک طْل گِْارٍ جزيبى ثبال ثبل ُذايت کٌٌذٍ تزتيت يبفتَ اطت‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ًـت اّليَ ي سيز ثبل در هْرد ثْئيٌگ ‪ 737-222‬هؼخـَ الـبق هظتمين ثبل ‪ /‬هْتْر ‪ ،‬ثذّى هجزا هي ثبػذ‪.‬‬
‫هشيت هِن ايي لجَ اس لجَ فزّد ‪ ،‬ايي اطت کَ ‪ ،‬کْتبٍ تز هي ثبػذ‪ .‬ايي جٌجَ ؿزفَ جْيي در ّسى در همبثل پظبي‬
‫‪.c‬‬
‫آيزّديٌبهيک ثبال تز ّ طزاحي فلپ پيچيذٍ تز اػوبل هي ػْد کَ ًيبس ثَ لطغ جزيبى در اطزاف هْتْر دارد‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫يک کبر هِن در ًـت ثبل ُب اًتخبة هحل هْتْر هي ثبػذ‪ .‬هشيت لزارگيزي هْتْر دّر اس ثذًَ ُْاپيوب ثزاي‬
‫ؿزفَ جْيي در ّسى هْتْر ‪ ،‬هحذّد ثَ ثزرطي ُبي لبثليت کٌتزل يک هْتْر هي ػْد‪ .‬در هْرد ًيزّي هحْري غيز‬
‫‪ge‬‬
‫هتْاسى کَ ثب ًمؾ يک هْتْر ايجبد هي ػْد ‪ ،‬طکبى ُْاپيوب هي ثبيظت لبدر ثَ کٌتزل لحظَ اًحزاف ًْطبًي هطوئي‬
‫ثبػذ‪ .‬اگز هْتْر ُب دّر اس ُن لزار ثگيزًذ ‪ ،‬طکبى هي ثبيظت افشايغ يبثذ ‪ ،‬کَ ثَ ّسى ثذًَ ُْاپيوب ّ پظبي‬
‫آيزّديٌبهيک اضبفَ هي ػْد‪.‬‬
‫‪ek‬‬

‫ثَ طْر خالؿَ ثزخي جٌجَ ُب هي ثبيظت در سهبى لزار گيزي هْتْر ‪ ،‬سيز ثبل ُب ثزرطي ػْد‪ .‬راٍ حل هطلْة اس‬
‫طزيك آسهبيغ ُبي تًْل ثبد ثَ دطت هي آيذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫وصة تذوً ٌُاپيما‬ ‫‪111111‬‬

‫ػلت ًـت هْتْر ُب در ثذًَ ػمت ثَ جبي سيز ثبل ُب خبؿيت آيزّديٌبهيک هي ثبػذ ‪ ،‬ثَ طْري کَ جزيبى ثبل‬
‫ُب اس تأحيزات هؼکْص هْتْر تْسيغ ًوي گزدد‪ُ .‬وچٌيي ًـت ثذًَ سهبًي طْدهٌذ خْاُذ ثْد کَ ُْاپيوب در‬
‫ّضؼيت ًيزّي ثزا (ليفت) ثبال هي ثبػذ‪ .‬سيزا فلپ ُب در هحذّدٍ کبهل ثيي پبيَ ثبل ّ لظوت هتحزک ثبل ُْاپيوب‬
‫ًـت هي گزدد‪.‬‬

‫‪762‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ُْاپيوبيي کَ توبم هْتْر ُبي آى در ثذًَ ػمت لزار گزفتَ ثبػذ داراي تزتيت دًجبلَ اي ‪ T‬ػکل هي ثبػذ ‪ ،‬کَ‬
‫ثذًَ افمي ػمت آى در ثبالي پبيبطبس ػوْدي لزار دارد‪ .‬يکي اس داليل ايي کبر ‪ ،‬جلْگيزي اس هشاحوت هؼکْص گبس‬
‫خزّجي داؽ ثزاي ثبل ػوْدي ُْاپيوب ‪ ،‬هي ثبػذ‪.‬‬

‫ثب ايي ّجْد ‪ ،‬در سهبًي کَ ُْاپيوب در ساّيَ ثبالي حولَ هي ثبػذ دًجبلَ ‪ T‬ػکل ثذّى هؼکل ًوي ثبػذ‪ .‬اگز اس‬
‫حذاکخز تـبدف هجبس تجبّس گزدد جزيبى جذا ػذٍ اس ثبل ُب هوکي اطت هْجت ػْد ‪ ،‬دًجبلَ ُْاپيوب اس کبر ثيفتذ ‪،‬‬
‫کَ هي تْاًذ ُْاپيوب را غيز لبثل کٌتزل ًوبيذ‪ُ .‬وچٌيي هوکي اطت ثَ خبطز جزيبى ًبهٌبطت هذخل ّرّدي کَ‬
‫‪w‬‬
‫ُْاپيوب لبدر ثَ ثِجْد آى ًوي ثبػذ هْتْر ‪ً ،‬يزّي هحْري خْد را اس دطت ثذُذ‪ .‬ايي پذيذٍ هْجت حْادث هختلفي‬
‫هي ػْد‪ .‬ثِتزيي کبر احتيبطي ‪ ،‬هبًغ ػذى اس ساّيَ حولَ اس طزيك دطت يبثي ثَ کن تزيي طزػت ُْاپيوب هي ثبػذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ثزخي ُْاپيوب ُبي اّليَ ثَ ّيژٍ ‪ ّ Lockheed TriStar‬ثْئيٌگ ‪ 727‬داراي هؼخـَ ًـت ثذًَ ػمت هي‬
‫‪w‬‬
‫ثبػٌذ ‪ ّ ،‬داراي هْتْر هزکشي هي ثبػذ کَ در ثذًَ ػمت جبي گزفتَ اًذ‪ .‬جزيبى ُْا ثزاي ايي هْتْر ُب اس طزيك‬
‫هجزاي ‪ S‬ػکل تأهيي هي ػْد کَ ثب هجزاي ّرّدي ُْا در پبييي ثبل ُوزاٍ اطت‪.‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬

‫ػکل ‪ 11-5‬طزاحي دًجبلَ ‪ً ، T‬يبس ثَ هْتْر ُبي لزار گزفتَ درػمت دارد (ثْئيٌگ ‪.)727‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ثَ دليل ايي کَ ‪ ،‬خط ًيزّي هحْري ايي ُْاپيوب هٌطجك ثب خط هزکشي هْتْر هي ثبػذ ‪ً ،‬مؾ ُْاپيوب ثبػج‬
‫گؼتبّر اضبفي هي ػْد ‪ ،‬کَ هي ثبيظت هتؼبدل ػْد‪ .‬ػالٍّ ثز ايي ‪ ،‬طکبى ثز طجك طْل لجَ دًجبلَ ثبل ًـت هي ػْد‪.‬‬

‫ثب ايي ّجْد ‪ ،‬هؼکل ًـت هْتْر ثذًَ ‪ ،‬فبؿلَ سيبد هْتْر ُبي طٌگيي اس هزکش حمل ُْاپيوب هي ثبػذ‪ .‬ايي چيش‬
‫در سهبى هتْاسى کزدى ُْاپيوب هْجت هؼکالتي هي ػْد ‪ ،‬سيزا هزکش حمل ثَ گًْبگًْي ثبر هفيذ حظبص هي ثبػذ‪.‬‬
‫جِت رفغ ايي هؼکل ‪ ،‬حتي هوکي اطت السم ػْد کيظَ ُبي ػي در ثذًَ جلْيي حول ػْد ‪ ،‬در سهبًي کَ ثبر هفيذ‬
‫پبييي هي ثبػذ‪.‬‬

‫‪767‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫ػکل ‪ُْ 11-6‬اپيوبيي کَ ثب طَ هْتْر ًظجت کٌبر گذاري ثبال ثشرگ لذرت هي گيزد ثَ ػٌْاى ًـت ثذًَ ػمجي ّ ػٌبختَ هي‬
‫ػًْذ(‪.)McDonnell Douglas DC-10-30‬‬
‫‪ge‬‬
‫اگز هْتْر ُب سيز اًذاسٍ هؼخـي رػذ ًوبيٌذ ‪ ،‬تأحيزات ثظيبر ثشرگ ّ طٌگيي هبًغ ًـت هْتْر در توبم ثذًَ هي‬
‫ػْد‪ .‬در هْاردي ًـت تزکيجي ‪ ،‬راٍ حل خْثي هي ثبػذ ‪ُ ،‬وبًٌذ آى چَ ثَ ّطيلَ ‪ McDonnell Douglas‬ثب‬
‫طيظتن حول ّ ًمل ‪ DC-11 ّ DC-10‬اًجبم ػذٍ ثْد‪ .‬در کل ًـت ثذًَ ػمت ‪ ،‬يک راٍ حل هٌِذطي هٌبطت ‪،‬‬
‫‪ek‬‬
‫ثزاي لزار دادى هْتْر در ثذًَ ُْاپيوب اطت کَ ثزخي ػزکت ُْاپيوبيي هذرى دًجبل هي ػْد‪.‬‬

‫وصة تاالي تال‬ ‫‪111111‬‬


‫‪.ir‬‬

‫يکي اس کبر ُبيي کَ در هْرد طز ّ ؿذاي ُْاپيوب ُبي جذيذ اًجبم گزفتَ اطت ‪ ،‬اًگيشٍ اي جذيذ ثزاي ًـت‬
‫هْتْر در ثبالي ثبل هي ثبػذ کَ ثب ُْاپيوب ُبي هتْطط ‪ VFW-Fokker 614‬لجالً ثَ طْر هْفك اًجبم گزفتَ اطت‪.‬‬
‫ايذٍ هجٌبيي حذف ػيْة هؼکل هزکش حمل ًـت ثذًَ ّ پبيَ ُبي دًذٍ اي ثشرگ ًـت سيز ثبل هي ثبػذ‪ .‬ػالٍّ ثز‬
‫ايي هْلؼيت ثبالي هْتْر هي تْاًذ ‪ ،‬هبًغ آطيت خْردى اػيبء خبرجي در سهبى کبر اس راٍ دّر يب ثبًذ ُبي‬
‫فزّدگبُي غيز آهبدٍ ػْد‪ُ .‬وچٌيي هؼخـبت طز ّ ؿذا ثَ خبطز طز ّ ؿذا في ثبل ُب ‪ ،‬ثب ثظبهذ ثبال ثز ديگز‬
‫ُْاپيوب ُب تزجيح دادٍ هي ػْد‪ُ .‬وچٌيي ًـت ثبالي ثبل ‪ ،‬در پزّژٍ ُبي ثْئيٌگ در آى سهبى هْرد ثزرطي لزار‬
‫گزفت‪.‬‬

‫‪762‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫اگز چَ ايي راٍ حل هٌِذطي ‪ ،‬اًمالثي ثَ ًظز هي آهذ ‪ ،‬اهب ثبلي ًوبًذ‪ .‬ثب داػتي هْتْر ُبيي در ططح حظبطيت‬
‫ثبال ‪ ،‬ثبل ُب در سهبى کَ طزػت اضبفي ّجْد دارد هْجت جزيبى ‪ ،‬حتي حظبص تز ثزاي اختالل اس خزّجي جت ّ‬
‫ػبٍ تيز ُب هي ػْد‪ُ .‬وبى طْر کَ جت جزيبى ططح ثباليي را افشايغ هي دُذ ‪ ،‬جزيبى هْضؼي طْپز طًْيک اتفبق‬
‫هي افتذ کَ ثب هْد ضزثَ اي ثؼذي ّ پظبي هْد ّاثظتَ ‪ُ ،‬وزاٍ اطت‪.‬‬

‫ٌُاپيما جىگي‬ ‫‪1111‬‬

‫هلشّهبت ػوليبتي ُْاپيوبي جٌگي ثزاي اًذاسٍ کْچک ‪ّ ،‬سى کن ّ لبثليت هبًْر ثبال اطتفبدٍ هي ػْد‪ .‬خبؿيت‬
‫‪w‬‬
‫ّيژٍ آى ًظجت ّسى ثَ ًيزّي هحْري ثبالي آى هي ثبػذ کَ تب ‪ 1.4‬هي رطذ‪ .‬پيغ ًيبس طزاحي ُْاپيوبي جٌگي ثب‬
‫کبرکزد ثبال ثذًَ ُْاپيوبي پيؼزفتَ ُوزاٍ ثب هْتْر ُبي ثب ًيزّي هحْري ثبال ّ هـزف طْخت پبييي هي ثبػذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬

‫ػکل ‪ 11-6‬اّليي ُْاپيوب داراي ًـت ثبالي ثبل (‪ VFW-Fokker 614‬در دَُ ي ػـت)‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪762‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ثز خالف ُْاپيوب ُبي طبة طًْيک ‪ُْ ،‬اپيوب ُبي جٌگي هي ثبيظت داراي طزػت سيبد ّ ُوپْػبًي ثبال ثْدٍ ّ‬
‫هي ثبيظت داراي لبثليت هبًْر ػبلي ثبػذ‪ .‬ايي ًيبس ثَ طزاحي آيزّديٌبهيک ثب کبراهذي ثبال دارد کَ ػبهل ططح‬
‫داخلي هجزاي هْتْر هي ػْد‪ّ .‬ظيفَ هْتْر تزکيجي ّ ثذًَ ُْاپيوب ثيغ تز هْرد تْجَ هي ثبػذ‪.‬‬

‫ًـت داخلي هْتْر اثؼبد ثذًَ ّ در ثزخي هْارد هْلؼيت ثبل ّ دًجبلَ را هؼخؾ هي طبسد‪ .‬هؼکالت ثَ ّجْد‬
‫آهذٍ در احز ًـت داخلي هْتْر ّاثظتَ ثَ هجزاي داخلي ّ ثذًَ ػمجي ُْاپيوبي جٌگي هي ثبػذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫ػکل ‪ 11-7‬پْػغ طز ّ ؿذا کَ ثب ًـت ثبال ثبل هْتْر هْرد آسهبًغ لزار هي گيزد (ثبال‪ ، VFW-Fokker 614 :‬پبييي‪ :‬پزّژٍ‬
‫ثْئيٌگ ‪ُ ، 7X7‬ز دّ در دَُ ي ػـت)‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ 11-8‬طزاحي آيزّديٌبهيک کبراهذ ثذًَ ُْاپيوب کَ ثب لزار دادى هْتْر در ثذًَ هْرد آسهبيغ لزار هي گيزد ( ‪SAAB‬‬
‫‪)Viggen‬‬

‫‪765‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫مالحظات وصة درَرَدي‬ ‫‪111111‬‬

‫پْػغ طزػت ػوليبت ُْاپيوب ُبي جٌگي اس طزػت طبة طًْيک ثَ طْپز طًْيک ثب حذاکخز طزػت هؼبدل‬
‫‪ 2.5‬هبخ تْطؼَ هي يبثٌذ‪ُْ .‬اپيوب ُبي ّيژٍ ثب طزػت ثبال اس لجيل ‪ MiG-31 ّ SR-71‬ثَ طزػت هبخ ‪ +3‬دطت هي‬
‫يبثٌذ‪ً .‬جزد جٌگٌذٍ ُبي ُْايي‪ 1‬کَ ًيبس ثَ لبثليت هبًْر ثبال دارد در طزػت طْپز طًْيک اًجبم هي گيزد‪ .‬هـزف‬
‫طْخت آى در سهبى جٌگ طبة طًْيکي ثظيبر پبييي هي ثبػذ‪.‬‬

‫حفظ کبرکزد ُْاپيوب در طزػت کبهل ًيبس ثَ طزاحي هجزاي ّرّدي ُْا دارد‪ ًَ .‬تٌِب هي ثبيظت ثزاي ُْاپيوب‬
‫‪w‬‬
‫جزيبى ُْاي هذاّم ثب کيفيت ثبال ارائَ ػْد ‪ ،‬ثلکَ تأحيزات ًبهطلْة آى جزيبى ثز ُْاپيوب هي ثبيظت ثَ حذالل ثزطذ‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ 11-9‬جزيبى سهيٌي گِْارٍ هشاحن اس اًجبػت ُْاي سيبدي (‪)Lockheed SR-71‬‬

‫‪ )1‬جزيبى جذا ػًْذٍ ّ جزيبى هؼکْص‬


‫‪ )2‬جزيبى ُْاي اضبفَ – يکٌْاخت‬
‫‪ )3‬جزيبى ُْاي اضبفَ – ًْطبًي‬
‫‪ )4‬جزيبى ًبپبيذار‬

‫‪Dog fights 1‬‬

‫‪766‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

w
w
w
‫ ّرّدي ُبي ُْاي ًـت ػذٍ در اطزاف‬11-12 ‫ػکل‬
.c
SAAB Viggen ‫ ديفيْسر ضزثَ ػوْدي‬:‫ثبال‬

McDonnel Douglas F-4 ‫ ديفيْسر ضزثَ هبيل‬:‫پبييي‬


ar
ge
ek
.ir

762

www.cargeek.ir
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ػکل ‪ 11-11‬ثب کبرثزد رًگ رّغي در تًْل ُْا جزيبى ّرّدي لبثل رّيت هي ػْد (ّرّدي هتمبرى ‪ ،‬جزيبى ُْاي ثيؼيٌَ ‪ ،‬اًتؼبر‬
‫‪ 9‬درجَ)‬
‫‪.c‬‬

‫هؼخـبت ّرّدي ثب پبراهتز ُبيي اس لجيل فؼبر هطلك ثبسگؼتي ‪ ،‬ػکظت ‪ ّ ،‬تالطن هؼخؾ هي ػْد‪ .‬ايي‬
‫‪ar‬‬
‫هزثْط ثَ ّرّدي کوپزطْر هي ثبػذ ‪ ،‬ثٌبثزايي ّاثظتَ ثَ جزيبى داخلي هي ثبػذ‪ .‬ػالٍّ ثز ايي ديٌبهيک طيبل ثز‬
‫ًيزّي ثزا ّ پظبي ُْاپيوب تأحيز هي گذارد‪.‬‬
‫‪ge‬‬

‫اکخز افت ُبي ّرّدي ثَ خبطز افشايغ ُْا هي ثبػذ کَ تْطط ّرّدي تِيَ هي ػْد‪ .‬اگز تمبضبي جزيبى ُْاي‬
‫هْتْر کن تز ثبػذ ‪ُْ ،‬اي سيبدي هي ثبيظت ثَ ُْاي اطزاف آساد گزدد‪ .‬هخالً اگز ّرّدي ُْا ثزاي طزػت طْپز‬
‫‪ek‬‬
‫طًْيک ثبال طزاحي ػذٍ ثبػذ ‪ ،‬آى ّلت افشايغ طزػت طبة طًْيک ارائَ هي ػْد‪ .‬ايي اس طزيك دُبًَ ّيژٍ‬
‫خزّجي در گِْارٍ اًجبم هي گيزد ‪ ،‬کَ ثب تْسيغ سهيٌَ خبرجي هْجت ًيزّي پظب هي ػْد‪.‬‬
‫‪.ir‬‬
‫اًتخبة ًْع ّرّدي ‪ ،‬ثظتگي ثَ کبرثزد اّليَ اي دارد کَ ثزاي آى ُْاپيوب طزاحي ػذٍ اطت‪ .‬اطتفبدٍ اس‬
‫ُْاپيوبي جٌگي در داخل هحفظَ طزػت ّ يب ّضؼيت ثشرگ هؼخـَ ّرّدي خزّجي هي ثبػذ کَ در کٌبرٍ ُبي‬
‫ثذًَ لزار دادٍ هي ػْد ايي چٌيي ّرّدي ُبيي ثَ ػٌْاى ضزثَ هبيل يب ديفيْسر ضزثَ ػوْدي ‪ ،‬اجزا هي گزدد‪.‬‬

‫سهيٌَ جزيبى ثَ ّطيلَ تؼذادي ػبهل ُبي ٌُذطي اس لجيل لظوت جلْ ثذًَ هْرد تأحيز لزار هي گيزد کَ ػبهل‬
‫حذف طز ّ ؿذا ‪ ،‬طزاحي کبًْپي‪ ّ 1‬هْلؼيت ّرّدي ًظجت ثَ کبًْپي هي ػْد‪.‬‬

‫‪ :Canopy 1‬پْػغ ػفبف رّي لظوت خذهَ پزّاس‬

‫‪762‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫ال در تًْل ُْا هْرد ثزرطي لزار هي گيزد‪ .‬در حبلي کَ حجن آسهبيغ ًيزّ ّ اًذاسٍ‬
‫تأحيزات آيزّديٌبهيک هؼوْ ً‬
‫گيزي ُبي گؼتبّر را در ثز هي گيزد تـْيزطبسي جزيبى ثَ ّطيلَ کبرثزد تکٌيک رًگ رّغي ايجبد هي ػْد‪.‬‬

‫در هْارد خبؽ کَ هأهْريت جٌگي ًيبس ثَ پزّاس طْالًي هذت در ػذد هبخ طْپز طًْيک ثبال دارد ‪ ،‬ثذّى ًيبس‬
‫ثَ هبًْر ّرّدي ُبي فؼزدٍ تزکيجي هْرد اطتفبدٍ لزار هي گيزد ‪ ،‬کَ جزيبى طْپز طًْيک را اس طزيك تؼذادي ضزثَ‬
‫ُبي هٌؼکض کٌٌذٍ پبييي تز اس طزػت طبة طًْيک هٌتؼز هي ًوبيذ‪ .‬ثزاي ايي چٌيي هأهْريتي ّرّدي ُْاي فؼزدٍ‬
‫خبرجي ثَ خبطز پظبي آيزّديٌبهيک سيبد در ػذد هبخ طْپز طًْيک ثَ کبر ًوي رّد‪.‬‬
‫‪w‬‬
‫ميذان جريان سمت عقة تذوً‬ ‫‪111111‬‬
‫‪w‬‬
‫تزکيت کبراهذ خزّجي دُبًَ ثب ثذًَ ػمت ثب ظِْر جٌگٌذٍ ُبي چٌذ هٌظْرٍ اججبري ػذٍ اطت‪ .‬کبر يکپبرچَ‬
‫طبسي ػمت ثذًَ ثيغ تز هْرد تمبضب اطت ‪ ،‬سيزا همجْليت دُبًَ ثزاي ػذد هبخ هختلف ّ ارتفبع پزّاس ًيبس ثَ کبرثزد‬
‫‪w‬‬
‫تکٌْلْژي ٌُذطي هتغيز دارد‪ .‬تأحيزات تذاخلي دّ جبًجَ ثيي خزّجي جت ّ اتوظفز هحيط ‪ ،‬ثز تْسيغ فؼبر ثزػمت‬
‫ثذًَ تأحيز خْاُذ گذاػت ‪ ،‬کَ در ًتيجَ هْجت جذاطبسي جزيبى هي ػْد‪ُ .‬وچٌيي هوکي اطت جذاطبسي جزيبى‬
‫‪.c‬‬
‫در دُبًَ اتفبق ثيفتذ کَ هٌجز ثَ کبُغ ًيزّي هحْري هي ػْد‪ .‬يک پبرچَ طبسي کبراهذ ‪ ،‬اػکبل ايي ًْع را ثَ‬
‫حذالل هي رطبًذ‪.‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫ػکل ‪ 11-12‬تأحيزات تذاخل ثيي خزّجي جت ّ ثذًَ ػمت ُْاپيوب در طزػت پزّاس طْپز طًْيک ّ طبة طًْيک‬

‫‪762‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫ػکل ‪ 11-13‬ثيي هْتْرُب ثز پظبي ثذًَ ػمت تأحيز هي گذارد (ثبال‪ ، McDonnell Douglas F-4 :‬پبييي‪Grmman F-:‬‬
‫‪)14‬‬
‫‪w‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪ar‬‬
‫‪ge‬‬
‫‪ek‬‬
‫‪.ir‬‬

‫دّد جت اس دُبًَ تْطط دّ ػبهل هِن هؼخؾ هي گزدد‪.‬‬

‫‪ 1‬جت ػجيَ ثَ يک ثذًَ خؼک ػول هي کٌذ کَ هْجت جبيگشيٌي جزيبى خزّجي هي ػْد‪.‬‬
‫‪ 2‬جت ُْا را اس جزيبى خزّجي دًجبل هي ًوبيذ کَ هْجت هي ػْد جت ثَ هْرد داخلي هٌجظط ػْد‪.‬‬

‫اگز ُْاپيوب در طزػت طبة طًْيک پزّاس ًوبيذ تأحيزات هزتجط ثب جت هوکي اطت اتفبق ثيبفتذ‪ .‬کٌتْر جت در‬
‫جِت رّ ثَ ثبال ػول هي ًوبيذ تب ثز جزيبى در ػمت ثذًَ تأحيز ثگذارد کَ جذاطبسي جزيبى را در هحيط ثبالي ثذًَ‬
‫رُب هي ًوبيذ‪.‬‬

‫‪722‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫ػکل ‪ 11-14‬تأحيزات هذاخالتي پيچيذٍ ثب ُْاپيوبُبيي کَ ثب فبؿلَ تز اس ُن لزار دارًذ اتفبق هي افتذ ( ‪General Dynamics‬‬
‫‪.c‬‬
‫‪)F-111‬‬
‫‪ar‬‬
‫اگز ُْاپيوب در طزػت طْپز طًْيک پزّاس ًوبيذ ‪ ،‬گظتزع هذاخالت رّ ثَ ثبال هٌحـز ثَ لظوت طبة‬
‫طًْيکي اليَ هزسي هي ػْد‪ .‬اهب هْد ضزثَ اي کَ اس جت ًبػي هي ػْد ‪ ،‬تأحيزگذاري لظوت افمي ُْاپيوب را‬
‫‪ge‬‬
‫خزاة هي ًوبيذ‪ .‬ايي چٌيي تأحيزاتي هي ثبيظت در طزاحي ُْاپيوب ُبي جٌگي هْرد ثزرطي لزارگيزد‪.‬‬

‫ُْاپيوب ُبي جٌگي داراي اليَ ُبي هْتْر دّ گبًَ يب ّاحذ هي ثبػٌذ ّ اگز ُْاپيوب داراي تزتيت هْتْر کٌبر ُن‬
‫‪ek‬‬
‫ثبػذ ‪ ،‬پ يچيذٍ هي ثبػذ‪ .‬پبراهتز ُبي هِن ثزاي يکپبرچَ طبسي فبؿلَ گذاري جبًجي هْتْر ‪ ،‬همبثل ُن لزار گزفتي‬
‫ثذًَ ػمت ّ تزتيت دًجبلَ ُْاپيوب هي ثبػذ‪.‬‬
‫‪.ir‬‬

‫‪722‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
‫‪www.cargeek.ir‬‬

‫‪w‬‬
‫‪w‬‬
‫‪w‬‬

‫ػکل ‪ 11-15‬پيکز ثٌذي ُب ثب ثبل ػوْدي ّاحذ داراي پظبي کن تزي اطت‬
‫‪.c‬‬

‫در طزػت پزّاس طبة طًْيک فبؿلَ گذاري جبًجي هْتْر تٌِب تأحيز هِن ثز پظبي ُْاپيوب هي ثبػذ‪ .‬در طزػت‬
‫‪ar‬‬
‫طْپز طًْيک پظبي ُْاپيوب ثب فبؿلَ گذاري افشايغ هي يبثذ‪ .‬ثَ ايي دليل هْتْر هي ثبيظت تب جبي هوکي ًشديک ثَ‬
‫يکذيگز لزار گيزًذ‪ .‬ؿبفکبري هيبًي ثيي دّ دُبًَ ُز چٌذ در اًذاسٍ کْچک داراي تأحيز سيبدي ثز پظبي ُْاپيوب‬
‫‪ge‬‬
‫دارد‪ .‬اگز ثَ ػٌْاى گٍْ ػوْدي هزتت گزدد پظب ثبال هي ثبػذ ‪ ،‬سيزا هٌطمَ فؼبر پبييي ثيي ػمت ثذًَ هخزّطي ّ‬
‫ؿبفکبري هيبًي لزار هي گيزد ‪ً ّ ،‬يزّي آيزّديٌبهيک ثذطت آهذٍ ثز ًيزّي هحْري تأحيز هي گذارد‪ .‬ايي تأحيز‬
‫هؼکْص هوکي اطت ثب ثظط گٍْ ػوْدي در جِت رّ ثَ پبييي در خزّجي دُبًَ تحْيل گزدد‪ .‬هتٌبّثبً يک‬
‫‪ek‬‬
‫ؿبفکبري افمي هْجت پظبي کن تز هي ػْد‪.‬‬

‫ُْاپيوب ُبي داراي يک ثبل داراي پظبي کن تز هي ثبػٌذ‪ .‬دّ ثبل ًَ تٌِب اس طزيك هٌطمَ ططحي ثشرگ تز ثلکَ اس‬
‫‪.ir‬‬
‫پظبي هذاخلَ اس ايي طزيك هْجت پظبي ثيغ تز هي ػْد ‪ ،‬اگز چَ ثب چزخبًذى ثبل ُب رّ ثَ ثبال هخالً در ‪ F-15‬ايي‬
‫چيش ثَ حذالل هي رطذ‪.‬‬

‫‪727‬‬

‫‪www.cargeek.ir‬‬
www.cargeek.ir

‫ضميمه‬

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

372

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

372

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

372

www.cargeek.ir
www.cargeek.ir

w
w
w
.c
ar
ge
ek
.ir

372

www.cargeek.ir

You might also like