Professional Documents
Culture Documents
0
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
İlk olarak anlamlı bir işaret gönderme sistemi MORSE tarafından ortaya
konularak 1830 yıllarında demiryolu işletmesinde kullanılmaya başlanmıştır. Sistemin
gönderme tarafında hatta gerilim uygulamaya yarayan anahtar (maniple) ve alış
tarafında akım geçişini tam olarak duymaya yarayan kulaklık vardı. Her iki taraftaki
operatöre kısa uzun işaretlerle ifade edilen harfleri gönderecek ve alacak şekilde
morse alfabesinin öğretilmesi ve titizlikle eğitilmeleri gerekiyordu. Çünkü kaçırılan bir
sinyal bilginin hatalı olmasına netice veriyordu. Daha sonra alıcı tarafın işaretleri şerit
şeklindeki kağıda yazmasını sağlayan sistemin geliştirilmesi ile telgraf (latince
tel:uzak, graphe:yazı) ticari amaçlı yaygın haberleşme aracı haline gelmiştir.
Maniple Hat
Hat
Pil
1
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
2
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Ses hava zerreciklerinin bir titreşim kaynağının etkisi altında bir noktadan diğer
bir noktaya hareketiyle meydana gelir. Temas eden diğer zerrenin etkilenmesi
suretiyle yayılır. Yayılmakta olan ses titreşimleri hava moleküllerinin, bir kısmından
diğerine doğru iletilmesinde karşılaşılan direnç sebebiyle zayıflar.
20Hz ile 20KHz arasındaki sinyallere ses frekans sinyalleri denir. Normal bir
insan kulağı 100 Hz ile 12 KHz arasındaki sinyalleri rahatlıkla duyabilirler. İnsan
kulağının işitemiyeceği seviyede olan 20KHz'den büyük seslere ultra ses denir.
Kulağın algılama özelliği ile ilgili yapılan çalışmalarda ses gücünün artması ile
ses artışının doğrusal olmadığı ve logaritmik olduğu anlaşılmıştır.Haberleşme sistem
ve cihazlarının yapısı ve ölçü birimleride bu sebepten logaritmik olarak
düzenlenmiştir.Decibel kullanılır.
• End office : Abone hattının bağlandığı santrala end office (uç santral) denir.
• Trunk: End office ‘leri (telf. santrallarını) birbirine bağlayan hatta trunk denir
• Tandem office : Birden fazla End office ‘i bağlayarak santrallar arası anahtarlama
yapan merkezdeki santrala tandem office denir.
• Tandem trunk :End Office’ leri tandem santrala bağlayan hatlara tandem trunk
denir.
3
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
4
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
AB hattı telefon santralı ile telefon makinası arasındaki bağlantıyı sağlayan bir çift
hatta denir. Bu hat üzerinde DC besleme akımı , AC zil çaldırma akımı, numara
arama sinyalleri, konuşma sinyalleri ve telefon makinasının durumuna göre
ücretlendirme işaretleri taşınır. Bu bağlantı fiziksel olarak ya da radyo dalgaları ile
sağlanır. Fiziksel bir AB hattı iç şebekede kullanılan 0.4, 0.5, 0.6, 0.9, 1.3 mm
çapındaki iletkenlerden oluşabilir. AB hattına bağlanan telefonun santralının
göndermiş olduğu çevir sesini ve 12 KHz ücretlendirme sinyalini algılayabilmesi için
max zayıflaması -7.75 dB0 olması maksimum bukl (gidiş-dönüş) direnci ise santral
tiplerine göre XBar 1500 ohm ,Erikson 1200 ohm ,elektronik santrallerde 1300 ohm
olması gerekmektedir.
B B
C
-48 V Zil
Santral hat Telefon
röleleri makinası
AB hattı prensip şeması
5
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
1- Kadran kontağı yada hat transistörü yardımıyla A-B hattı çevrilen numaraya göre
açılıp kapanır.Ahize kapalı iken -48V DC besleme vardır.Ahize açılınca besleme
gerilimi -12V ile -19V DC olur. Numara bilgisi gönderilirken hat 60 ms açık 40 ms
kapalı kalır. Bu bilgiler DP (Dial Pulse) kayıt devresi tarafından değerlendirilir.
Çatalaltı Kontağı
A A
DP B B K
Kayıt a
Devresi d
r
a
n
0
40ms
-12 60ms
-48
3 2
2- Göndermek için tuşa basılan rakamın değerine göre makina içindeki osilatör
tarafından üretilen bir çift sinyal A-B hattına iletilir. Bu frekans santraldeki MF (Multi
Frequency) kayıt devresi tarafından değerlendirilir. Abone tuşlara hızlı basarsa
numara grubu hızlı gönderilir. Bu özelliği nedeniyle DP aramaya göre üstündür.
6
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Çatalaltı Kontağı
A A
MF
Kayıt B B Numara
Devresi Devresi
Diğer Devreler
-48 V
-12 V
3 2
Telefon
Kapalı
Telefon Telefon
Açık Kapalı
7
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
1-Telefon ahizesi
a)Kulaklık
b)Ağızlık
2-Endüksiyon bobini
3-Zil ve Zil bobini
4-Kadran
5-Çatalaltı kontağı
6-Spiral kordon
7-Köken kordonu
8-Dış koruyucu ve şase
8
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
a)KULAKLIK KAPSÜLÜ:
Bobin
Yumuşak Demir
S N
Mıknatıs
9
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
b)MİKROFON KAPSÜLÜ:
Ses dalgalarına bağlı olarak değişen ses basıncının etkisi ile titreşim yapan
diyagramın mikrofon kapsülü içindeki kömür zerreciklerini sıkıştırması ve serbest
kalmasına göre iletken bağlantı uçları arasındaki direncin değişmesi esasına göre
çalışır. Bu işlevin yürütülmesini sağlayan bir çok mikrofon tipleri bulunmaktadır.
1-Karbonlu mikrofon
2-Kristalli mikrofon
3-Kondansatörlü mikrofon
4-Elektrodinamik mikrofon
1-KARBONLU MİKROFON:
Piston Karbon tanecikleri
Diyafram Ağızlık
+ -
DC kaynak
10
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
2-KRİSTALLİ MİKROFON:
Ses
Kristal
C C
Kristalli mikrofon prensip şeması
3-KONDANSATÖRLÜ MİKROFON:
Diyagram üzerine düşen ses dalgaları bobin üzerindeki magnetik alanı etkiler.
Bobinin ucundaki kondansatör üzerinde bir elektrik yükü değişmesi meydana gelir.
Böylece ses sinyali elektriksel sinyale çevrilmiş olur.
Diyafram
Bobin Mıknatıs
11
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
4-ELEKTRODİNAMİK MİKROFON:
Bobin Diyafram
Mıknatıs
Mikrofon veriş ve kulak alış devrelerinin iki telli bağlantıya uygun hale getiren
hibrit bobini telefonun önemli bir parçasıdır.
R
AB
Hattına
VDR Hoparlör
Mikrofon
12
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Çan
Tokmak
Yumuşak Demir
N Armatür
Mıknatıs
13
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SORU-1 -48 V DC Telefon Hattına binen 110Vrms zil sinyalinin dalga şeklini
çiziniz.
CEVAP-1 v=VmSin2πfmt
Vm=Vrms*1,41
Vm=110*1,41=155,1V
200
155,1V
150
100
50
0
1
-50
-100
-150
-155,1V
-200
144
107,1V
96
48
-48
-96
-144
-192 -203,1V
-240
14
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SORU-2) Aşağıda verilen telefon zil sinyalinin şekline göre zil sinyalinin efektif
değerini bulunuz
96
64,8 V
48
-48
-96
-144 -160,8 V
-192
CEVAP-2
(1) Birinci yol
160,8-48=112,8
112,8
= 80 Vrms
1,41
64,8+48=112,8
112,8
= 80 Vrms
1,41
15
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
1.5.1.4 KADRAN
Kadran üzerinde bulunan diğer bir kontak çifti kısa devre kontaklarıdır.
Kadranın parmakla döndürülen ileri hareketinde kadran eksenine saptanan bir kam
parçası kontakları temas durumuna getirerek mikrofonu ve kulaklığı kısa devre eder.
Ancak kadranın geri dönmesi sonunda yaylar yine açılarak kulaklık ve mikrofon
üzerinden kısa devre kalkar. Empüls gönderilirken kulaklık ve mikrofonu kısa devre
etmekteki amaç mikrofonun değişken direnci ile kulaklığın reaktansını kadran
devresinden çıkarmak hem de empülsleri düzenli olarak sağlamaktır.
16
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
4-Regülatör:
Telefonun AB hattı ile irtibatını sağlar. Telefon makinası kapalı iken zil
kondansatörünü ve zil bobinini devreye sokar. Telefon makinası açık iken konuşma
transformatörünü, mikrofonu ve kulaklığı devreye sokar. Mekanik telefonlarda
çatalaltı kontakları hem A hem B iletkenlerinin açılıp kapanmasını sağlar. Elektronik
telefonlarda ise yalnız A iletkenini ya da B iletkenini açıp kapatan bir anahtardan
oluşur.
17
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
C1 Mikrofon C2
Hoparlör Zil
Y
X
S B
18
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
800 msn
ÖRNEK DP telefon ile 5 çevrildiğinde hatta oluşan darbeyi on-off hook sürelerini
göz önüne alarak çiziniz.
ÇÖZÜM
100
-8V/-12V
-48V
60 ms 40 ms
19
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
20
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
ÇÖZÜM
0 941 1336
1 697 1209
2 697 1336
3 697 1477
4 770 1209
21
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
22
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Bunlarda prensip fiziksel devrenin iki ucuna birebir değerinde yani primer ve
sekonderleri aynı değerde olan bir transformatöre irtibatlamak ve transformatörün
sekonder sargılarının sonuna bir telefon sistemini bağlamaktır.
Telefon Telefon
Maniple Maniple
Lamba Lamba
Pil Pil
Toprak Dönüşü
Fantom devrelerde daha kaliteli haberleşme sağlamak için süper fantom denilen
tertipler kullanılır.
23
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Transformatör 1 Transformatör 2
Fiziksel Devre
Fiziksel Devre 2
24
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
3 .HİBRİT:
A abonesi için hibrid ayarını yapmak için sinyal jeneratörü f=800 Hz 1Vt-t ayarlanır.
Osiloskopta minimum genlik çıkışı için 1 numaralı hibridin balans ayarı yapılır.
B abonesinin hibrid ayarını yapmak için ölçü aletleri çapraz konuma alınır ve 2
numaralı hibridin balans ayarı aynı şekilde yapılır.
25
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
4.RÖLE
Elektromagnetik anahtarlardır. Bobinden geçirilen akım ile oluşturulan
elektromagnetik alan yardımıyla karşısında bulunan iletkeni çekme esasına göre
çalışır. Çok çeşitli ayak konumları vardır. Normalde kapalı veya nomalde açık gibi.
1 Kılavuz
Devre
1 ve 3 2
nolu
uclardan 3
tamamlanır Bobin Yay
Enerji
Uygulanmamış
Röle armatür adı verilen harekli bir kontağa sahiptir. Enerji uygulanmamış
durumda iken yay armatürü yukarı doğru çeker ve armatür ucu 1 nolu röle bacağı ile
irtibatlıdır. Elektriksel olarak 1 ve 3 nolu röle bacakları arasında bağlantı vardır.
1 Kılavuz
Devre
2 ve 3 2
nolu
uclardan 3
tamamlanır Bobin Yay
12 V DC
Uygulanmış
Bobin uclarındaki voltaj kaldırıldığında, armatür yayın etkisi ile, tekrar konum
değiştirerek rölenin 1 nolu bacağı ile irtibatlanır. Normalde kapalı konumuna geri
döner.
26
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
27
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
RENK KODLARI
TİP:Tip kablo çiftinin gönderici iletken rengidir. 5 Tip rengi vardır
RİNG:Kablo çiftinin alıcı iletken rengidir. 5 Ring rengi vardır
28
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TİP İLETKENLERİ
BEYAZ
KIRMIZI
SİYAH
SARI
MOR
RİNG İLETKENLERİ
MAVİ
PORTAKAL
YEŞİL
KAHVERENGİ
GRİ
29
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
16 MAVİ SARI
17 PORTAKAL SARI
18 YEŞİL SARI
19 KAHVERENGİ SARI
20 GRİ SARI
21 MAVİ MOR
22 PORTAKAL MOR
23 YEŞİL MOR
24 KAHVERENGİ MOR
25 GRİ MOR
KIRMIZI 6 7 8 9 10
SİYAH 11 12 13 14 15
SARI 16 17 18 19 20
MOR 21 22 23 24 25
30
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SORU
10.Çift için renk kodu nedir?
CEVAP:
KIRMIZI-GRİ
SORU
8.Çift için renk kodu nedir?
CEVAP:
KIRMIZI-YEŞİL
SORU
12.Çift için renk kodu nedir?
CEVAP:
SİYAH-PORTAKAL
1-600 arasındaki herhangi bir kablo çiftini bulmak için önce süperbirim bağ sargı
rengine bakılır. Mesela 72. kablo bulunmak isteniyorsa önce 72. kablonun içinde
bulunduğu bağ rengi bulunur. Bu bağ rengi 51-75 arası birimlerin sarildığı (Yeşil-
Beyaz) bağ sargısıdır.
Yeşil-Beyaz bağ sargısı içinde yer alan ( 72-50=22) 22.kablo çiftinin rengi (mor-
portakal) rengini taşıyan kablo çifti aranan 72.kablodur.
600 Den daha büyük kablo renklerini bulmak için de aynı yol takip edilerek önce
süperbirim bağ rengine bakılır daha sonra birim rengine bakılır .
PAİR
SUPER-BİRİM (Kablo
BAĞ RENGİ KISALTMA
BAĞ- NO çifti)
SAYISI
1. MAVİ BEYAZ MAVİ-BEYAZ 1-25
2. PORTAKAL BEYAZ PORTAKAL-BEYAZ 26-50
3. YEŞİL BEYAZ YEŞİL-BEYAZ 51-75
4. KAHVERENGİ BEYAZ KAHVERENGİ-BEYAZ 76-100
5. GRİ BEYAZ GRİ-BEYAZ 101-125
31
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SORU
20.Çift için bağ rengi ve renk kodu nedir?
CEVAP:
Bağ rengi : MAVİ-BEYAZ
Kablo rengi: SARI-GRİ
SORU
413. Çift için kablo rengi nedir?
CEVAP:
Bağ rengi : PORTAKAL-SARI
Kablo rengi: SİYAH- YEŞİL
SORU
69.Çift için bağ rengi ve renk kodu nedir?
CEVAP
Bağ rengi : YEŞİL-BEYAZ (Bağ rengi 51-75 arası)
Kablo rengi: SARI-KAHVERENGİ (50+19) 19. renk kodu sarı-kahverengidir
Kablo rengi: SARI-KAHVERENGİ (25 İN KATLARINI ÇIKARTIRIZ) (69-50=19)
32
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SORU
210. Çift için bağ rengi ve renk kodu nedir?
Bağ rengi: KAHVERENGİ-KIRMIZI
Kablo rengi: KIRMIZI-GRİ (210-200=10)
SORU
120. Çift için bağ rengi ve renk kodu nedir?
Bağ rengi: GRİ-BEYAZ
Kablo rengi: SARI-GRİ
SORU
172. Çiftin bağ rengi ve renk kodu nedir?
Bağ rengi: PORTAKAL-KIRMIZI
Kablo rengi : 172-150=22 MOR- PORTAKAL
10 ‘ lu grup kodlamada kablolar 10 ‘arlı bağ yapısı içinde yer alırlar ve sadece 10
renk kullanılır .Bu tip kablo kodlaması 50 çiftlik kablolara kadar kullanılırlar
BAĞ RENKLERİ
33
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SORU
17.Çift için bağ rengi ve renk kodu nedir?
CEVAP:
Bağ rengi : PORTAKAL
Kablo rengi: PORTAKAL-KIRMIZI
B4610 küçük bir sistem olmasına karşılık, büyük ve ileri teknoloji sistemlerinin
özelliklerini taşımaktadır. Bu özelliklerden bazıları şunlardır;
Ses ve veri iletimi için elverişli olan tamamen sol id-stat bir telefon santrali ağıdır.
Santral ağı birbirlerine bağlantılı olan 4x10 matris olarak entegre edilmiş analog
şalterlerinden oluşmuştur
Şalter matrissi “Statik boşluk Şalteri, Statik Space swich” olarak çalıştırılabilir, bu da
telefon teknoloji üzerindeki en son CCITT ÖNERİLERİ’ ne uygundur.
Sistemin içine yerleştirilmiş ses tonu ve zil sesi jeneratörleri. B4610 modeli değişik
ülkelerde kullanılan çeşitli telefon tonlarına sahip olduğu halde, en çok kullanılan tonu
benimsenmiştir; örneğin “Hat alınmış = numarayı çevirmeye davet “ eden 150 Hz
tonunu ve 1 saniye ON / 1 saniye OFF tonunu da “Hat meşgul “ için benimsenmiştir.
Çalma sinyali bir saniye ON / 4 saniye OFF dadır.
Sistemin içine yerleştirilmiş güç kaynağı : eğitim seti belirtildiği üzere 110 , 130 , 220
V AC ton ağı tarafından direk olarak güçlendirilir, bu da 50 den 60 Hz ye kadardır.
Eğitim seti 6 telefon seti birleştirici kablolar, güç kablosu ve aşağıdaki kullanım
kılavuzu ile verilmektedir.
34
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Tel. istasyon 1 = 41
Tel. istasyon 2 = 42
Tel. istasyon 3 = 43
Tel. istasyon 4 = 44
Tel. istasyon 5 = 45
Tel. istasyon 6 = 46
Santral = 49
Dış hat =0
• SİSTEMİN ANLATIMI
GÜÇKAYNAĞI.
Bu kısım şekildeki eğitim setini sağ-alt kısmında yerleştirilmiş bir kutu ile temsil edilir.
Bu kutu 3- delikli AC prizini , ana şalteri ve kaynağı açık olduğunu gösteren bir ışık
içermektedir.
Sondan bir önceki güç kaynağı (-24 V), telefon hatlarını çalışmak içindir.
100 V nominal AC voltajı telefonların zillerini çaldırmak içindir. Bu Voltaj arama
işlemleri sırasında uzatma hatlarının üzerinde gönderildiği için yanlışlıkla öğrenciler
tarafından kullanılmaması için özel önlemler alınmıştır; bu önlemler AC hatlarından
üçlü insülasyon içermektedir , böylece seri halindeki rezistörleri kısa devreler karşı
dayanıklı olmaları için kısıtlamıştır, aynı zamanda riskleri azaltmak için eklenmiş güç
kısıtlamaları içermektedir.
35
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Telefon kullanan kimse avizeyi kaldırdığı zaman mantık sinyal geçişini veren opto-
insulatör sensorindan oluşan uzun duyarlı halka (loop)devresi.
Hat sağlayıcı köprüsü. Hatlar direnç köprüsünden geçerek –24 V’ de verilir. Bu 20 de
30 ma ’a kadar olan loop akımına sağlamaktadır (telefonu içten ne tür rezistansı
olduğuna bağlıdır). Bu hem geleneksel elektro-mekanik aletler ham de modern
elektronik telefonlar için kullanışlıdır.
Bunlar B4610’nın genel telefon ağına veya B4610 Telefon Hat Simulatörünü bağlama
noktalarıdır. Bu devreler dış dünyaya olan elektrik interfeyzlerine kadar, sıradan bir
telefon seti gibi çalışırlar. Örneğin;
Bunlar DC loopunu kapatarak bir hat ala birler. Bu tür bir hat alma olayı “Hat Kutusu”
(bak şekil 1) bloğunda bulunan röleleri harekete geçiren mikroprosesörü tarafından
kontrol edilirler.
36
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
SANTRAL AĞI
Daha önce de belirtildiği üzere , santral ağı 4x10 ebatlarında analog şalterlerinin
statik matrisidir.(aslında ebatlar daha büyüktür ancak bulunan komponentler bu
sayıya uygundur).
37
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Matriskin diğer tarafının büyüklüğü 4 dür, bu da demek oluyor ki sistemin içinde ardı
ardına 4 bağlantı yapılabilir. Bir bağlantı şu şekilde yapılır: Tel. bir hattının Tel 3
hattına bağlanması gerektiğini düşünün ;bu bağlantı mikroprosesörden alınan talimat
üzerine 12 ve 14 ‘üncü şalterlerin kapatılması ile elde edilir. Eğer örneğin aynı anda
hat 2 ve hat 6 arasında bir diğer konuşma da yapılacak ise , 23 ve 27 ‘inci şalterler
kapatılır ve bu böyle devam eder. Eğer örneğin 4 ‘üncü abonmanın meşgul sinyalini
alması gerekiyorsa , ton jeneratörüne bağlantı yapılır, ve bu da 35 ve 30 uncu
şalterlerin kapatılması ile bu ayarlanır. Bağlantının aralıklı hallerde duraklaması çok
iyi bilinen “Hat Meşgul” efektifini üretir.
Bir örnek vermek gerekir ise ;eğer santral hatları kullanılmıyorsa ve bir
abonman ahizesini kaldırırsa 1 numaralı sırayı almış olur. Ondan sonraki bir başka
abonman aynı şekilde ahizesini kaldırırsa 2 numaralı sırayı alır ve böyle devam eder.
Eğer bu sırada ilk abonman ahizeyi yerine bırakırsa 1 numaralı sıra idle hale gelir ve
bir daha ki sefere kullanılır.
OPERATÖRÜN POZİSYONU
Bu fonksiyonel blok panelin sol tarafında yer almaktadır ve ahize , klavye ve
Led ikaz lambalarını içirmektedir. Ahize santral ağına ağ bağlantı çıkışı ile iletilir.
Klavye ve ikaz lambaları sırasıyla direk olarak mikroprosesör tarafından doğru buffer
/ çalıştırıcı kullanarak işletirler. Ledler ve görüntü ikaz lambaları sistemdeki yazımlar
tarafından kontrol edilirler.
38
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
ARAMA İŞLEMLERİ
Loop akımı mikroprosesörü uyarmak için düşük seviyeli bir lojik sinyali üreten
loop algılama devresi tarafından fark edilir. Bu lojik sinyali aynı zamanda test
noktasında öğrencinin incelemesi için bulunmaktadır.
39
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Bir kere, ilk çevrilen rakamın “ 4 “ olduğu anlaşılırsa mikroprosesör daha önce
kapatmış olduğu 12 ve 10 ‘uncu şalterleri açarak 1’inci kişiye çevir sesi göndermeyi
durdurur. İşlemde olan aramayı tesis ederken birinci sıra meşgul kalır ve böylece
hattı bir başkasının alması önlenmiş olur.
Eğer algılanan rakam geçerli ise (2 den 6 ya kadar olan rakamlar). Mikroprosesör
aranan kişinin off-hook olmasını önlemek için arana kişinin hat devresini kitler ve bu
arada bir başka telefonla aramayı başlatır. Aynı zamanda mikroprosesör aranan
kişinin zil çaldırıcısını da işletir ve arayanı ton üreticisine bağlayarak ZİL KONTROL
tonu sağlar .
Aranan kişi ahizeyi kaldırarak cevap verir. Bu yine arana kişinin hat devresinin
loop algı devresi tarafından ortaya çıkarılır. Aranan kişi aranan olarak bağlantıya
alındığı için mikroprosesör aşağıdaki işlemleri yapar.
Konuşma biter. Kişilerden biri ahizeyi yerine koyar. O kişinin loop algı devresi bunu
fark eder ve mikroprosesör bağlantıyı keser. Ağdaki sıra (1) diğer kişi ahizeyi
kapatana kadar meşgul kalır. Böylece 1’inci sıra idle hale gelir.
40
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Birinci kişi tarafından eğer çevrilen ilk rakam “0” ise, mikroprosesör
kullanılmayan bir ana iletken kutubu arar ve eğer hiçbir ana iletken hatları temin
edilmez ise daha öncede gördüğümüz gibi, meşgul sinyali gönderir.
Diğer durumda, ilk ana iletken kutubu elde edilir ve 12 ve 18 inci şalterler
kapatılır. Şimdi arayan kişi ilk genel hattın sağladığı telefonun çevirmeye hazır olduğu
sesini duya bilir ve istediği numarayı çevirir. Her çevrilen numara mikroprosesör
tarafından sayılır, böylece DIALER devresini harekete geçirerek pulsların dış hatlara
gönderilmeleri için yeniden tayin edilirler.
Hattın boşalması önceden olduğu gibi birinci kişinin ahizeyi yerine koyması ile
gerçekleşir.
OPERATÖRÜN POZİSYONU
Bu bölümde operatörün pozisyonunun fonksiyonlarını çalıştırmak ve
denemek için nelerin gerektiğini anlatılmaktadır.
SANTRALDEN İSTASYONU ARAMA
Operatör ahizeyi kaldırır. Ses yoktur.
STARTL a basar. Bir sıra şalter matrisleri işleme girer ve telefonun sinyali
duyulur.
Extension (dış hat ) numarası çevrilir, örneğin 41.
Bir numaralı telefon istasyonu çalar. Operatör zil kontrol sesi algılar.
Aranan kişi cevap verir. Konuşma başlar. Aranan kişi ahizeyi yerine koyar ve
hattı kapanır.
Operatör aranan kişinin pozisyonunu, END düğmesine basarak veya bir başka
telefona cevap vermek gibi bir işlem yaparak iptal eder.
41
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Operatör END düğmesine basarak veya yeni bir aramaya START düğmesine
basarak cevap vermek, bir başka aramaya cevap vermek, beklemekte olan bir
telefona cevap vermek gibi diğer işlemler yaparak hattı boşalta bilir.
Dış hatlardan gelen bir arama operatörün panelinde bir kırmızı ışığın yanıp
sönmesiyle anlaşılır. Operatör duruma göre TRK 1 veya TRK 2 ye basarak cevap
verir. Kırmızı ışık söner ve yeşil ışık yanar.
Eğer operatör diğer dış hatta dışarıdan arayan birisi ile görüşüyor ise, arama
otomatik olarak beklemeye alınır (kırmızı ışık yanar halde, yeşil ışık sönmüş halde).
Eğer operatör içerden arayan bir kişi ile konuşuyorsa hat işleme girer.
BEKLETİLEN ARAMALAR
Operatör birinci dış hatta dışarıdan arayan birisi ile konuşuyor. Tam bu sırada
başka birisi arıyor. Operatör bu ikinci telefonun nereden geldiğine bakıp INT veya
TRK 2 ye basar. İlk telefon kapatılmaz ama otomatik olarak BEKLEME durumuna
gelir. İkinci konuşma bittikten sonra, operatör bekleyen telefonu TRK ‘ye basarak
alır.
Dışarıdan gelen bir telefon gerektiği kadar beklemeye alınır ve sonra cevap
verilir. Operatör tarafından END düğmesine basılarak işleme sokulur. Yapılan
herhangi bir diğer işlem aramayı beklemeye alır.
İçerden gelen bir arama beklemeye alınamaz. Bir iç arama ile konuşurken
operatör tarafından yapılan herhangi bir işlem (örneğin, dıştan gelen bir aramaya
cevap vermek veya yeni bir konuşma için START a basmak veya akımı durdurmak
için END e basmak)iç hattı kapatır.
ARAMALARIN TRANSFERİ
42
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
İç hattan aranan kişi eğer cevap vermez transferi istemez ise, operatör
dışardan gelen telefonu yeniden elde eder ve ondan sonra başka bir dış hata transfer
eder veya işleme sokar.
Araya girerken, operatörün sesi konuşmayı yapan iki kişiye haber vermek için
meşgul sesinin yerini alır. İç hattaki kişi konuşmayı bitirdikten sonra operatör
beklemekte olan telefonu daha önce gördüğümüz işlemleri yaparak transfer eder.
KONFERANS
Operatör iki kişiden fazla kişi arasında aşağıdaki örnekte görüldüğü üzere,
konferans bağlantısı yapabilir .
43
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Bu sistem B4610 eğitim setinde istek üzerine geliştirilmiş bir sistemdir. Hata
simule edici sistem, eğitimcinin eğitim setinin arka kapağından girerek ulaşa bileceği
bir adet 8 kanallı mikroşalteri içermektedir. Hata simule edici sistem öğrencilerin
sitemin işlemlerini anlamalarını geliştirmek için inşa edilmiştir. Sistemin aygıtları ne
gözle görülür ne de ulaşılabilir olduğundan öğrenciler tarafından yapılacak olan hata
yakalama işlemlerinin amacı hatalı aygıtların yerini bulmak değildir, fakat blokların
birbirlerine olan fonksiyonel ilişkilerini ve bazı sistem bloklarının başarısızlıklarının
işlemleri hangi yönde etkilediklerini anlamaktır. Simule olabilen hataların her biri
donanımından yapılan ya açık devre yada kısa devreden dolayı meydana gelir.
44
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
• ÖNSÖZ
B4620 deney seti grupları, telefonlaşmanın önemli temel yönlerini denemek ve
öğrenmek için devre bloklarını tek bir modülde toplamıştır. Bu öğrenme öğeleri
şunlardır:
1 – Telefon hatları
2 - Görünmeyen (Phantom) devreler
3 – Rölelerin temel işlevi
4 – Gecikmiş bağlantı röleleri
5 – Hibrid
6 – İki yönlü tekrarlayıcı /amplifikatör
7 - Kesişme noktası anahtarının matrissi
8 – Zaman bölmeli anahtar lama matriksi
Şekil 2. Panel üzerinde yapılan bağlantıların blok şema halinde kısmi bir
görüntüsünü vermektedir.
45
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Her biri iki kablolu ve çift taraflı devrelerden yaratılan bir ilave iletim yolu,
görünmeyen devre olarak bilinir.
46
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
47
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Fantom devre düzenlemesinde,bir yan devre çıkış veya gidiş gibi diğer yan
devre ise geri dönüş hattı olarak kullanılır. Sinyal, yan devrelerin iki
transformatörünün sekonder merkez uçlarına verilir. Bu besleme (feeding) metodu
ile, fantom akımlar, yan devre transformatörlerinin kısmi-bobinajına ters yönlerde
akarlar, iki bobinajın indüktis etkileri devre dışı kalır, ve fantom sinyali devrelerin bir
sonraki iletim elamanlarına transferi yapılamaz. Ancak, yan devre transformatörlerinin
merkez-simetrilerinin çok iyi olması ve her bir yan devrenin a ve b kablolarının aynı
direnci sahip olmaları gerekmektedir. Bu durumdaki çok küçük sapmalar bile yan
devre sinyalinin etkileyecek ve karışık telefon konuşması (crosstalk) dediğimiz bir
kavramı ortaya getirecektir.
Telefon deney seti, kısmi olarak birbirlerine bağlanmış iki hibrid devre ile
donanmıştır. Bu çalışmanın başlangıcında,bu iki devreden sadece biri kullanılacaktır.
Oluşturulmuş olan hibridler birbirlerinin benzeri ve her ikiside aktif tiplerdir (aktif
parçalardan yapılmışlardır). Şekil 5A ‘da da görüldüğü gibi, hibrid 4 bağlantı çıkışlı
(port) bir cihazdır. İki bağlantı çıkışı çift yönlüyken (A ve B), kalan ikisi ise tek
yönlüdür; sırası ile TC1 giriş ve TC2 çıkıştır.
48
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Tam bir hibrid işlemi için, B çıkışındaki yükleme hattın dengelenmesi için
ayarlanmalıdır.
49
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
50
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
51
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
52
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Röle Devreleri :
Hız alan voltaj, röle işleminin meydana geldiği voltajdır ; armatörün merkeze
çarpması sırasında ortaya çıkan voltaj. Hız alan voltajı ölçmek için değişken rezistörü
maksimum değere (röleden minimum değer) ayarlanmalıdır ve sonra rölenin
işleminin olduğu noktaya kadar düşürülmelidir. Bunu yaparken S2 ‘yi açık S1 ‘ide
parmağınız basılı tutun .
Azalan voltaj :
Rölenin işlemi elde ettikten sonra armatör hareket ettiği için manyetik
devrenin geometrisi değişir. Bu durum şöyle bir hipotezin ortaya çıkması demektir;
eğer bobindeki voltaj tekrar düşürülmüşse röle kendine gerekenden de daha az bir
voltaj ile işleme girer. Bu değerde azalan voltaj değeridir.
53
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
ancak her ikisinin de Alçak veya Yüksek olmadığı zamanlar entegratörün çalışmasını
sağlar. Bu da metre devresinin hem değişik hem de azalmaları ölçmede
kullanılmasını sağlar.
Ölçüm yapılması gerektiği her seferinde ve rölenin işleme girme ve harekete
geçme arasında entegratör ZERO düğmesine basılarak sıfırlanmalıdır.
Her ölçümde rampa tarafından ulaşılan son volta ölçülecek olan zaman
aralığına orantılıdır. Zaten bu da sizin ayarlama madunda yaptığınız ölçümlere
dayanmaktadır.
Rölenin işlevi , harekete geçirme veya hareketi durdurma yada her iki
durumda biraz gecike bilir. Telefon eğiticisi bunu deneyebilmek için kolaylıklar içerir.
54
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Birinci şalter kutbunun ikinci şalter kutubu ile iletişimini sağlayabilmek için, V
sütunun 1’inci ve 2’inci şalterlerinin kapatılması gerekir .
Birinci aralığa ton jeneratörü (maksimum 5 Vpp, 800 Hz ), ve ikinci aralığa da
osiloskop uygulayarak bu durumu ispatlayın.
55
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
56
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
57
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
58
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Kontrol hafızasında çok kişili iletişim kurmayacaksanız, aynı anda 2’den fazla
şalterin açık olmamasına dikkat edin.
59
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Her kontrol hafızasında , bir çift şalteri “ON” a ayarlaya biliriz. Bu çift şalter ,
kontrol hafızasının iletişimi sağlanan bir zaman aralığı sırasında iletişim kurulmasına
izin verilen bir çift ağ aralığına tekabül eder. Örneğin, 1’inci ve 2’inci şalteri ilk
hafızaya, 3’üncü ve 4’üncü şalterlere 2‘inci hafızaya, 5’inci ve8’inci şalterleri de
3’üncühafızaya ayarlaya biliriz. Her çift aralığı sadece ilgili zaman aralığında iletişim
kurabilecektir, ancak devir çok hızlı bir oranda tekrarlanacağından (saat frekansı bölü
dört), aralığa bağlı abone herhangi bir değişiklik algılamayacaktır.
Anlatılan bağlantıları deneyin. 1ve 3’üncü aralıklar için sinyal kaynağı olarak
kullanılacak bir sinyal jeneratörü ve osiloskop kullanarak 2 ve 4 ‘üncü aralık çıktılarını
görüntüleyin. Çift yönlü aktarımı ispatlamak için 3 ve 4’e test sinyali yerleştirerek ve
bir ve ikiyi gözetleyerek işlemi geri çevirin.
60
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
61
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
62
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Telefon Fişi :
Telefon hattını servis telefon moduna veya modem moduna geçirmede kullanılır.
Sinyaller DAA ‘yı çift yönlü olarak geçer ve geçen sinyaller duplexer içinde
ayrılır. Hattan gelen sinyaller A / D çeviricisine yönlendirilir ve demodülatör tarafından
alınır. Modülatörden ve D / A çeviricisinden gelen sinyaller hatta gider (aynı modemin
alma kısmına yönlendirilmiş sıfır veya geri kalan minimum sinyal ile ).
63
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Aktarma Modülatörü :
• KULLANIM STANDARTLARI
64
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
NOT :
Sağdaki son kolon sadece bilgi tamamlaması içindir. Bu özellik (Cevap Tonu,
Answer Tona), B4630 da mevcut değildir.
Bilgisayar tarafındaki bağlantı, Veri alışverişi için kullanılan bilgisayarlar veya
modemleri kullanan herhangi bir alet genellikle DTE (Veri terminal ekipmanı, Data
Terminal Equipment), modemler de DCE (Veri iletişim ekipmanı , Data
Communication Equipment ) olarak adlandırılır.
Ayrıca, belli başlı organizasyonlar tarafından belirlenmiş, kullanılan birçok
standart vardır; Amerika için bu organizasyon EIA ve ilgi standart RS232 dir. Avrupa
ve diğer yerlerde ise CCITT, V-24 interface’i standartlaşmıştır.
Her iki standart da sinyalleri, bunların seviye ve zamanlarını , konnektörlerin
tiplerini, bağlantı sırasında değişen protokol vs...gibi özellikleri belirtir. Her iki start da
tüm uygulamaları kapsar. Bu sebeple oldukça komplike olup daha ileri formları ile
uyumlu değerlidir. Ancak uygulamaların büyük bir kısmı, RS232 ve V-24 tarafında ön
görülen sinyaller ile yapılabildiğinden, standartlar genel olarak uyumlu hale gelmiştir.
Devre AA
Koruyucu Topraklama – Çerçeve Topraklaması, Frame Ground FG (CCITT 101)
Yön : Belirsiz
Bu iletken elektriksel olarak cihazın topraklanmasına bağlanmalıdır. Ayrıca,
buna ek olarak istendiğinde dış topraklamaya , bağlantı kurallarına uygun olarak
bağlanabilir.
Devre AB
Sinyal Topraklama , Signal Ground SG veya ortak dönüş Teli (CCITT 102)
Yön : Belirsiz
Bu iletken elektriksel olarak cihazın topraklamasına bağlanmalıdır.
Devre BA
Aktarılan Veri , Transmitted Data TXD (CCITT 103)
Devre BB
Alınan Data, Received Data, RXD (CCITT 104)
Yön: veri iletişim Ekipmanından
Bu devre üzerindeki sinyaller, diğer uçtaki terminalden alınan sinyallere
karşılık olarak alınan sinyal dönüştürücüsünden üretilmiştir.
65
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Devre CA
Gönderme İstemi, Request to Send RST (CCITT 105)
Devre CB
Gönderime Açık, Clear to Send CTS (CCITT 106)
Devre CC
Veri Hazır, Data Set Ready DSR (CCITT 107)
Devre CD
Veri Terminali Hazır, Data Terminal Ready DTR (CCITT 108.2)
66
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Devre CE
Zil Göstergesi, Ring Indicator R1 (CCITT 125)
(NOT:
Birçok kişisel bilgisayarlar ve B4630 bu sinyali almaz.)
• ALIŞTIRMALAR
İki B4630 modeminin (ya da bir B4630 modemi ve uyumlu herhangi bir
modem) arasındaki veri alışverişi için test bağlantıları aşağıda belirtilen biçimlerde ve
Şekil 2’de görüldüğü gibi yapılabilir.
67
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Her iki operatör de setlerini DATA (veri) konumuna getirir. Telefonlar kesilir
(hattan çıkar) ve veri aktarımı başlayabilir,bilgisayar monitöründen talimatları izler .
NOT:
Eğer B4630 telefon hat simulatörü kullanılıyorsa , NOISE (gürültü) ve
ATTENUATION’ u (zayıflatma) minimuma ayarlayın. Gürültü ve Zayıflatma deneyleri
daha sonra yapılabilir.
68
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
69
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
• GÜVENLİK
Faksimile terminali , Tele faks , Tele kopya makinesi , Faks , vb., isimlerle
birlikte CCITT den sonra “Faksimile Telgraf Cihazları “olarak anılmaktadır.
Telefaks makinesi telefon ağı aracılığı ile aynı tip diğer makineler ile birlikte
birbirlerine bağlanmakta ve bir doküman grafik içeriklerini aktarıp / alabilmektedir.
Bunu yapabilmek için herhangi bir telefaks makinesi aşağıdaki temel altyapılar
ile dolanmıştır .
Optik Tarayıcısı :
Optik sensörleri çoğunlukla CCD (Charged Couplet Device Şarj Eşli Cihazlar)
tipidir. Bu cihazlar 60’lı yılların ortalarında çıktı ve MOS teknolojisinin Monolitik
Entegre Cihazlarından çıkmaktadırlar.
Bu IC ‘lerin dahili yapıları birbirlerine bağlanmış MOS transistor hücreleridir
(1024 , 2048 , 8192 hücrelerin genel boyutlarıdır), böylece bu hücrelerin şarjları bir
sonrakilere verebilmektedirler. İlk hücrenin elektrik şarjı , 1024 , 2048 , 8192 , ...
pulslarından sonra cihazın sonunda bulunurlar.
70
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Optik tarayıcıların kullanımı için CCD parçasının üst kısmına bir parça cam
yerleştirilmiştir. Ekrandan gelen ışık CCD hücrelerinde foto voltaj etkisi için bir elektrik
şarj üretir. Şarj gelen ışığın yoğunluğu ile orantılıdır. Her hücre nokta nokta
yakalanan ışık katına göre şarj edilir ve bu şarjlar elektrik sinyallerine çevrilerek hatta
iletilir.
Piyasada bu tip gelişmiş cihazlar her gün artıyor. Burada şunu belirtmekte
yarar vardır ; amatör kullanım için olan taşınabilir TV kameralarında bu CCD sistemin
oldukça geniş kullanımını başlanmış ve vakum optik tüplerinin kullanımı hemen
hemen bırakılmıştır.
Yazıcı (Printer) :
Alıcı modunda telefon hattından gelen kotlanmış bilginin kodu çözülür ve bir
kağıt üzerinde yeniden siyah /beyaz noktalara çevrilir,bunun sonucu olarak orijinal
doküman nokta yeninden meydana getirilir.
Prensip olarak , herhangi bir yazıcı tekniği yapıla bilir. Pratikte ,tüm faks
makineleri dayanıklılık ve kompaktlık sağlamak için termal yazıcılarla donatılmıştır.
Termal yazıcılarda, bir rulo termal kağıt termik yazıcı kafasının altından geçer.
Termal kağıt işlemden geçirilerek ısıtılan noktaların koyu (siyah ) belirlemesine yol
açar. Kağıt zayıf bir ısı ileticisi olduğundan, birbirlerine çok yakın olan kağıt
noktalarını secici bir şekilde ısıtmak mümkündür, bu sayede yüksek bir ”Yazı
Ayrışımı” sağlanmaktadır.
Termal yazıcı ışın, yazım genişliğinin gerektiği uzunlukta, bir şerit seramik
materyal olarak nitelendirile bilir. Şeridin kağıtla teması olan uzun bir kenarı vardır.
Şeridin bu kenarında paralel ileticilerden oluşan mikroskobik tarağa benzer, ince film
birbirinden mm nin yüzde biri kadar ayrıdırlar. Bir iletici ile diğeri arasında iletici
parmaklarına uygulanan elektrik pulsları tarafından anından ısıtıla bilirler. Aynı
dayanıklı materyalin anında soğuması, ısının seramik şeridine ve kağıda yayılması ile
elde edilir böylece termik baş, sadece uygun elektronikler yardımıyla geçen kağıda
yazabilir
71
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Kontrol Bölümü :
• STANDARTLAR
Birinci Grup :
Aktarılan sinyalin bant genişliğini bastırıcı hiçbir özel ölçüm almadan , çift yan bant
modülâsyonu kullanan aletler olup, ISO A4 boyutlarındaki dokümanları nominal
olarak her milimetrede 4 satır yazarak yaklaşık 6 dakikada iletebilmeye yatkın
cihazlardır.
Bu gruptaki cihazlar, ISO A4 ebadında olan dokümanların 3 ile 6 dakika
arasında düşük seviyede kalite ile iletiminde elverişli olmak üzere yapılmışlardır.
İkinci Grup :
Telefon tip devreleri yolu ile her bir mm’de dört satır yazma kaydıyla ISO A4
boyutundaki bir dokümanın iletimini yaklaşık olarak 3 dk. yapabilmek için , bastırılmış
bandgenişliği teknikleri kullanan kullanan cihazlardır. Bu kısımdaki bandgenişliğinin
bastırılması kotlamayı ve / veya artakalan kenar bandını çalışmasını içermekte fakat
fazlalığı azaltmak için doküman sinyalinin işlemini içermemektedir.
Üçüncü Grup :
72
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Bu üçüncü grup cihazlarının çok akıllı bir şey yapabildiklerini gösterir. Örneğin
, eğer orijinal dokümanda boş bir satır iletilecekse satırın sonuna kadar Beyaz ,
Beyaz... iletileceği yerde , Beyaz + tekrarlama sayısı iletilir. Bu da iletim zamanın da
çok zaman kazanılması demektir.
Faks modemleri , iletim için oldukça büyük bir band genişliği gerektiren FSK
‘de çalışırlar. Telefon bağlantıları dar bantlı (ve kaliteleri belli olmadığından)
olduklarından, FSK spektrum, dijital FM ‘lerinin alışkın olmadıkları sınırlamalar ile
kısıtlanmışlardır. Bu durum daha sonra eğitim setinde bir alıştırma olarak
gösterilecektir.
• FAKS BAĞLANTILARI
Şekil 2 B4640 eğitim setinin B4680 telefon hattı Simulatörü aracılığı ile bir
başka faks makinası bağlantısı göstermektedir. Bu bağlantı , pahalı halk hatlarını
kullanmada, bağlantının tüm unsurlarının deneyde kullanılmasını sağlar.
Şekil 3 , B4640 eğitim setinin B4610 Telefon santrali kullanılarak ikinci bir
makinaya bağlantısını göstermektedir. Bu son olarak belirdiğimiz eğitim seti , altı –
73
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
hat kapasiteli bir telefon santral modelidir ve bundan dolayı altı hattın ikisine bağlı iki
faks makinasının işlemlerini göstermeye uygundur.
• ALIŞTIRMALAR (BÖLÜM 1)
74
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
75
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
İki faks makinesinin “LİNE” ucunu telefon prizi ile beraber verilmiş olan iki
kablo yardımıyla B4680 modülünün hat ucuna bağlayın.
İki faks setinin termal kağıt yerini açın ve termal kağıt rulosunu doğru bir
şekilde yerleştirin (eğer daha önce yapılmamışsa).
B4640 eğitim setinin Blok Şemalı devre paneli , B4640 modülünün arkasında
bulunan terminale 37 – telli bir düz kablo yardımı ile bağlanmalıdır. Aslında test
noktasında çalışmayı gerektirmeyen testler için , Blok Şemalı devre panelini
bağlamak gerekmez. Makine bundan bağımsız olarak da çalışabilir.
B4190 güç kaynağını B4680 modülüne bağlayın.
İki faks makinesinin B4190‘ın ana AC prizlerinin topraklanma bağlantılarını
kontrol edin, sonra cihazı açın.
Başlangıç olarak zayıflatma kumanda düğmesinin veB4680’in sesini
minimuma getirin. Aynı zamanda iki faks makinesini otomatik cevaplamaya ayarlayın.
Makinelerden birine orijinal A4 yerleştirin , mesela B4640 makinesine olabilir.
Makinenin görüntü ekranı iletime hazır olduğunu gösterecektir.
Ahizeyi kaldırın ve B4680’den çevir sesinin duyulup duyulmadığını kontrol edin
(bu sinyal devamlı bir ses olacaktır).
İstediğiniz bir numarayı çevirin. İlk rakamdan sonra , çevir sinyali duracaktır. Siz
netwok dan geçerek çevirme fazını taklit ediyorsunuz.
Çevirme tamamlandıktan sonra B4680’in üzerindeki anahtar tuşunun manuel
olarak çalıştırılması suretiyle , B4680 hat simulatörü çalma sinyallerini aranan
makineye gönderir bu esnada karşı makinede simule olmuş aramanın başlatıldığı
gözlenir.
Çalma sinyalinin standart zamanlama süresi ON 1 saniye – OFF 4 saniyedir.
Eğer armaya cevap verecek olan makine oto cevaplamada ise , otomatik olarak 1, 2,
..5 çalmadan sonra ayarlandığı üzere cevap verir (çalma sayısı makinenin önceden
ayarlanması tarafından olur).
Aranan makine cevap verdikten sonra , hatta , “ben bir faks makinesiyim.
Cevap verdim , almaya hazırım” manasına gelen periyodik bir ton gönderilir.
Bu ton başlangıçta aramayı yapan kişi tarafından duyulur ve bu kişi buton
üzerine START düğmesine basar. Cihazın ahizesi işleme girmez ve alan ve
gönderen makineler arasında otomatik olarak bir işlem başlatılmış olur :
İlk olarak , makineler komünikasyon kurabilecekleri iletim hızını belirlerler.
Bunun nedeni ise hat kalitesinin belirsiz olduğundadır.
Cihazlar başka türlü ayarlanmamış ise ,makineler maksimum hızda (9600 Bps)
örnek mesajlar gönderirler, sonra eğer mesajlar doğru alınmazlarsa , 7200 , 4800 ,
2400 Bps 7de denemelere geçilir (bu işleme Otomatik Geri Düşme Fonksiyonu adı
verilir).
Bir sonraki basamak , gönderen ve alan kişilerin hüviyetleri gibi ilk gereken
bilgilerin değiş tokuşudur , sonra asıl doküman iletimi işlemi yer alır.
76
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
• ALIŞTIRMALAR (BÖLÜM 2 )
Blok şemalı devre paneli, kıssaca faks sisteminin blok diyagramından deney
için gerekli olan test noktalarını temsil etmektedir.
Öğrenci , Detay çalışmalara girmeden önce önce sistem blok diyagramı
hakkında açık bir bilgi kazanmalıdır.
Her bloğun fonksiyonlarının açıklanması aşağıda gösterilmektedir:
TP 5 :
nCML sinyali = CML rölesine voltaj sağlar. Normal voltaj yaklaşık olarak 24
V’dir, ancak Genel Hat rölesi dışarıya çevir sesi gönderdiği zaman bu voltaj düşer.
Çevirme işlemi sürdükçe , sinyal düşük kalır.
TP 6 :
77
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 7 :
TP 8 :
HISIG = telefon ahizesine veya ahizesinden gelen ses sinyali. Uzaktaki kişi ile
telefon konuşması yapılırken dalga şeklini gözlemleyerek kontrol edin.
Faks iletimi sırasında HISIG sinyali bastırılır.
TP 9 :
TP 3 :
Ses ton sinyali = hoparlör monitör sinyali. Bu sinyal yaklaşık 3 Vpp lik ,
ortalama değeri sıfır olan bir sinyaldir. Bunu ahizeyi yerinden kaldırmadan ve TEL /
DIAL ‘a basarak kontrol edin.
TP 4 :
78
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 1 :
TP 2 :
nPRING sinyali =zil detektöründen sonra gelen çalma sinyali. Bu sinyal bir dizi
lojik pulsları olarak belirir, genel bir arama sinyali fark edildiğinde bu sinyalin
yüksekliği +5V dir. Bu sinyal sistemin devre panelindeki çalıcının işlemini belirler.
Bu blok basitçe tek bir çip modemi olan R960FX ‘i içermektedir, buda Rockwell
Inc tarafından üretilir. Bu IC dünyadaki tüm tele faks üreticileri tarafından
benimsenmiştir.
IC ’ye CPU ’ya bilgi göndermek / almak için paralel bir bus temin edilmiştir ve IC aynı
çip üzerinde hem modülatör hem de modülatör bölümlerini içermektedir.
TP 14 :
TP 5 :
TP 10 :
79
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 11 :
pSNDOR sinyali = termal kağıdın kanat kapısı sensör sinyali. Normal değeri
+5V dir ancak kapı açıldığında bu sefer sıfıra düşer.
TP 12 :
TP 13 :
nSNRP sinyali = Okuma Noktası sensörden gelen sinyal. Normal değeri 5V’dir
ancak orijinal dokuman yüklendiğinde ve okumaya hazır olduğunda, bu değer sıfır
olur.
TP 16 :
nTM1 sinyali = motorun birinci fazı için voltaj dayanağı. TP’de gösterilen voltaj
aslında motor voltajının 20 : 1 ölçüsünün aynısıdır.
TP 17 :
TP 18 :
TP 19 :
TP 20 :
80
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 21 :
Bu blok makinenin yazıcı kısmını temsil eder. Yazıcı başı kısımlara ayrılmıştır.
Her kısım kendi entegre olmuş lojiği tarafından çalıştırılır. Veriler CPU ‘dan termal
başa seriler halinde yüklenir.
TP 22 :
TP 23 :
TP 24 :
TP 25 :
TP 26 :
TP 42 :
LED sinyali = Normal değeri 12V dir. Orijinal dokümana tarama sırasında
değer sıfıra düşer (mesela kopyalama sırasında).
81
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 35 :
ABC DEVRESİ :
TP 36 :
ABC sinyali = Otomatik Zemin Kontrol sinyali. Normal değeri yaklaşık olarak
3V ‘dir. Bu değer , kopyalama ve iletme sırasında videonun ilave edilmesi ile 4 V ‘ye
çıkar.
TP 27 :
TP 28 :
TP 29 :
82
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 30 :
+24 VTH = termal baş için güç kaynak voltajı. Bunu kopyalama ve alma
sırasında test edin.
TP 31 :
nLP = dış puls rakamlarını kontrol etmekte olan sinyal. Normal değeri 24 V dir.
Her bir dış puls anında değer sıfıra düşer.
TP 32 :
DCLP sinyali =telefon interfeyzini kontrol eden bir diğer sinyal. Bu sinyalin
normal değeri 5v ‘dir ve çevrilen rakamda bu değer sıfır olur (TP 31 deki gibi). Bu
sinyalin TP 31 den farkı gelen zil sinyallerini hissetmesidir sonra bu periyotlar
sırasında kare dalga şekline gelir.
TP 33 :
TP 34 :
TP 37 :
TP 38 :
PSOD sinyali = Çıktı Verilerini Algılayan Panel. Bu sinyal sıfıra giden bir TTL
seri puls patlamaları olarak belirir.
TP 39 :
PSCKL sinyali = saati algılayan panel. TP 38 deki aynı görünümü alır yalnız
pulseler daha kısadır.
83
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
TP 40 :
DAMLA BİRİMİ :
TP 41 :
84
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
85
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
86
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
87
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
88
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
89
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
90
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
91
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
92
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
93
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
AÇIKLAMALAR
MPG 87, milletler arası ihtiyaçlara göre dikkatli bir şekilde dizayn edilmiştir. Bu
cihazın ergonomik yapısı, her pozisyonda tutulabilmesi ile birlikte kolaylıkla omuza
takılmasını sağlar. Poliüreten gövdesi sayesinde kullanıcıya güven sağlanmakta ve
cihaz şok hasarlara, düşürmelere, neme veya toza karşı korunmaktadır. Cihazın
silikon lastik tuş paneli tüm fonksiyonların tam olarak güvenle PULSE ve DTMF
modunda numara çevirme fonksiyonlarını tamamlar. Profesyonel bir cihaz olarak
üretilmesine rağmen, MPG 87 her koşulda kullanılmaya uygundur.
TEKNİK ÖZELLİKLERİ
Tuş panelli :
f-0 , A , B , C , # , * , flaş tuşu , mute (sessizlik sağlayan tuş), topraklama tuşu ,
tekrar arama , DTMF – PULSE işlemini değiştirme tuşu.
94
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Pulse Sinyalleme
DTMF Sinyalleme :
Ton Frekans hatası max. ± % 1,5
Seviye: düşük ton -8 dBm ± 1dB
Yüksek ton -6 dBm ±1dB
Ton(ses)”açık” 68 ms. Dak.
“kapalı” 68 ms. Dak
Flash pulse süresi 100 ms.
En son çevrilen numarayı yeniden çevirme:
DTMF ve PULSE Hafızası 23 rakamlıdır. Hat dışında iken numarayı hafızada tutma
süresi 30dk.
İletim:
Elektronik iletim devresi 600 ohm kompleks empedans için dengelenmiştir. Otomatik
kazanç kontrol. Dinamik mikrofon ve alıcı
Monitör:
Empedans 10 K ohm’den büyüktür.
Kılıf:
Çok geliştirilmiş poliüterin kılıf. Özellikle omuza yerleştirilmesi için yapılmıştır. Kemer
kıskacı
Hat kordonu:
Uzunluğu 2.1 metre. Krokodilpenselerle ‘A’ (beyaz), ‘B’ (siyah), Topraklama
(kırmızı)ya bağlanan 3 telli kordon.
Korunma:
Lineman’s deney seti kısa süreli fazla voltajlara karşı korunmuştur.
Ağırlık:
600 gram
MPG 87 DTMF-PULSE cihazı CCITT & CEPT. Şartlarını karşılamaktadır.
95
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
96
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
• GİRİŞ
Bu deney setlerinden bazıları, B4630 faks deney setlerinde olduğu gibi iyi bir
deney ortamı için iki cihaz arasında bir hat simulasyonunun yapılmasını gerektirir.
(1’den 6’ya kadar olan şekillere bakınız).
B4680 simulatörü bu özelliği ile pahalı PTT hatlarını kullanmama avantajı ile
birlikte hassas bir şekilde ayarlana bilen hat zayıflatmayı sağlamaktadır. bu sebeple,
çeşitli simule olmuş hat- kalite koşullarında aktarma deneyleri verimli bir şekilde
yapılabilmektedir.
Attenuator (zayıflatıcı):
Bu bir dual – T direnç ağıdır. Zayıflatma ayarlana bilen bir düğme tarafından
yapılır. Zayıflatma, indeks scale ‘i (cetveli) düğme pozisyonun % sine göre
değerlendirilir. Böyle yapılmasının sebebi , telefon terminasyonları arasındaki asıl
zayıflatmanın aynı aynı zamanda devrede bulunan malzemelerin empedansına bağlı
olduğu içindir. Bu sebeple, scale (ölçü) hassas bir şekilde tam olarak kurulamaz.
Ses Üreticisi :
Sinyalin genliği bir düğme ile ayarlana bilen ve yapay gürültü sinyali üreten bir
devredir. Zayıflamanın ve gürültü seviyesinin birlikte ayarlanabilmesi , telefon
hatlarını istenen şekilde simule edilebilmesini sağlar.
Hat İnterfeyzi :
97
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
98
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
99
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
100
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
Ses Modülatörü :
101
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
• NOTLAR
Her iki hat terminasyonu daimi olarak bağlanmıştır, bundan dolayı bağlantı
kurmak için numara çevirmek ve / veya hat çaldırmaya gerek yoktur.
Çevirmenin izlenimi ve çalması otomatik outpulseları dahil eden ve oto
cevaplaması için çalması gereken aletleri test etmek için temin edilmiştir (tele faks
gibi).
Both – on – hook (her iki taraf serbest) pozisyonudan başlayarak her bir taraf
meşgul olduğu zaman dial sesi duyulacaktır. Dial sesi bitecektir; eğer ;
*İkinci tarafta meşgul ise (sonradan bırakılmış olsa bile bir şey fark
etmez).
*bir çevirme gönderilmiş ise
*çalma düğmesi çaldırılmış ise
Çalma sesi başlama noktası tirimmer resistör tarafından belirlenen bir shift –
faz osilatör tarafından üretilir. Eğer osilatör, devre elemanlarının değerlerinin
değişmesi, ısı farklılıkları driftler (fazla yüklenmeden dolayı meydana gelen sapmalar)
gibi sebeplerden dolayı işlevini göremez ise bu durumda yeniden ayarlanması
gerekebilir. Bu ayarlama simulatörün arka kapağının açılması ve baskılı devre
üzerindeki trimerin ayarlanması ile yapılır .
102
TELEFON İLETİŞİM VE ANAHTARLAMA SİSTEMLERİ Alper
ÖNEMLİ :
Telefonu açık olan kişiye (OFF - hook) çalma sinyalleri göndermekten kaçının.
Çalma sinyali, DC ‘den AC ‘ye çeviricisi tarafından içten üretilen bir AC yüksek
voltajıdır. OFF – hook ‘taki bir hattın çalması çeviricinin fazla yüklenmesine sebep
olabilir, ve uzun süreli olarak devam eder ise hattı tutan çevresel araçların konuşma
devresini hasara uğratabilir (telefon, modem, faks, vs. gibi).
103