‫ﻓﮭﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﻋﻨﻮان‬
‫ﺻﻔﺤﮫ‬

‫اﺻﻮل ‪2 ........................... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﮏ ﻣﺤﻮري و دو ﻣﺤﻮري ‪6 .................... ................................ ................................ :‬‬

‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ‪11 ................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ‪12 ................... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-4-1‬روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ‪20 .................. ................................ ................................‬‬

‫‪ 3-4-1‬روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ‪24 ................... ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 4-4-1‬رﻓﺘﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ‪29 ............................ ................................‬‬

‫‪ 5-4-1‬ﺧﻄﺎﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ‪29 ..................... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-2‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﺮي ﺗﺮاش ) ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮره ( ‪32 ......... ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-1-2‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﺗﺮاش ‪32 ....... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-1-2‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش زوج ﭼﺮخ ﻗﻄﺎر ‪33 .. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-2‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺗﺮاش اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ‪34 ............... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-2-2‬اﺗﻮﻣﺎت ﻫﺎي ﺗﺮاش ﯾﮏ ﻣﺤﻮره ‪34 ..... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-2-3‬اﺗﻮﻣﺎت ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮري ‪39 .............. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 4-2-2‬ﻣﺨﺎزن ﻗﻄﻌﺎت ‪40 ............................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-2‬ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺎ ﺷﯿﻨﮑﺎري ‪41 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 4-2‬ﺧﻄﻮط ﺧﻮدﮐﺎر ) ﺧﻄﻮط ﻣﺎﺷﯿﻦ ( ‪45 ....... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-4-2‬واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪46 ..................... ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-4-2‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ‪47 .. ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 3-4-2‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ‪50 .................. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-3‬اﻧﻮاع روشﻫﺎ ‪57 ...... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-1-3‬روش ﺗﻘﺴﯿﻢ‪60 .. ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-1-3‬روش ﻓﺮز ﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ‪61 ................... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-1-3‬روش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ‪62 ....................... ................................ ................................ ................................:‬‬

‫‪ 4-1-3‬ﺗﺮاش ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪62 .................. ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺗﺮاﺷﯽ ‪63 ............. ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-2-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ‪63 .............. ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-2-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ‪65 ................. ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-2-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﭼﺮخ دﻧﺪه ‪69 ............................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎي ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ‪70 .................... ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-4‬روش ﮐﺎر ‪78 ............ ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-4‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ‪79 ....................... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-5‬اﻧﻮاع روشﻫﺎ ‪83 ...... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‪86 ...................... ................................ ................................ ................................ :‬‬

 ‫‪ 1-2-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد‪87 ........... ................................ ................................ ................................:‬‬

‫‪ 2-2-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺨﺖ ‪89 ........ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-2-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﺑﺰار‪91 .......... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 1-6‬اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﯿﭻ ‪94 ................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 1-1-6‬ﺗﺮاش رزوه ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺮوﻓﯿﻠﯽ‪94 ... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-1-6‬ﺑﺮش رزوه‪94 ..... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-1-6‬ﻓﺮزﮐﺎري رزوه‪95 ............................... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 4-1-6‬ﺗﺮاش رزوه ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه اﺑﺰار ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪاي‪96 ......................... ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 5-1-6‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ رزوه ﭘﯿﭻ ‪96 .................... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-6‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﯿﭻ ﺗﺮاش ‪97 .................... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 1-2-6‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻓﺮز رزوه ﭘﯿﭻ ‪97 ............. ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-2-6‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش رزوه ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه اﺑﺰار ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪاي ‪98 ..... ................................ ................................ :‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪101 ......................... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 1-7‬اﻧﻮاع روشﻫﺎ ‪101 ...... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-1-7‬روش ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﺮاده ﺑﺮداري ‪101 ................. ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 2-1-7‬روش ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ داﻧﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ ‪102 .............. ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 3-1-7‬روشﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاش ‪103 ... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-7‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاش ‪104 .................... ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ 1-2-7‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ‪ ) honing‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻮراخ ( ‪104 .. ................................ ................................‬‬

‫‪ 2-2-7‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺨﻠﯿﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ) ‪105 ..................... ................................ ................................ : (EDM‬‬

‫‪ 3-2-7‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﻇﺮﯾﻒ ‪106 ... ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ 4-2-7‬ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻟﯿﺰري ‪113 ......................... ................................ ................................ ................................‬‬

‫ﺗﺤﻘﻖ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻟﯿﺰر ‪116 ....... ................................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻟﯿﺰردر ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪118 ........................ ................................ ................................ ................................‬‬

‫‪ -‬ﺧﻄﺮات ﺳﻼﻣﺘﯽ ‪124 ... ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

‫‪ -‬آﺳﯿﺐ ﻣﻮادي ‪124 ........ ................................ ................................ ................................ ................................ :‬‬

 ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش‬

‫‪۱‬‬
 ‫‪ 1-1‬اﺻﻮل‬

‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري اﻗﺘﺼﺎدي ﻗﻄﻌﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ در ﻗﺮن ‪ 18‬ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه‪-‬‬
‫ﻫﺎي دﺳﺘﯽ آﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ اﺻﻮل ﻋﻤﻠﮑﺮد آنﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﮑﺎﮐﯽ اﻣﺮوزي ﺷﺒﺎﻫﺖ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آن ﻗﺮن‪ ،‬روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺧﻮدﮐﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺻﻮﻟﯽ ﻃﺮاﺣﯽ آنﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ دادهاﻧﺪ‪.‬‬
‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﺻﻮﻻً وﻇﯿﻔﻪ دارﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺎﺻﻠﻪاي ) ﻣﺴﯿﺮي ( ﯾﮏ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ) ﺷﺎﺑﻠﻦ ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪ راﻫﻨﻤﺎ ( را ﺑﺎ‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﯿﺮوﺋﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ اﺑﺰار ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر‪ ،‬ﺗﺤﺮﮐﺎت ﯾﮏ ﺣﺴﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﺑﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎلﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‪،‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﺎ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ اﯾﻦ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﺑﺰار اﺳﺖ ) ﺳﻮﭘﺮت (‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﯿﺮ ﭘﯿﺸﺮوي ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار اﺳﺖ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﭙﯽ ﻃﺒﻖ‬
‫ﯾﮏ ﺷﺎﺑﻠﻦ‪ ،‬ﻣﺪل وﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﺮ ﯾﮏ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺗﻄﺒﯿﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﭙﯽ ﮐﺮدن ارزان ﺑﻮده و ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار ﻧﯿﺰ‬
‫ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻗﻄﻌﺎت ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎ دﻗﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺻﺪ در ﺻﺪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰمﻫﺎي اﻫﺮﻣﯽ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﻂ ﮐﺶﻫﺎي اﻧﺤﻨﺎﺋﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬اﻣﺎ روشﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ داراي اﯾﻦ اﺷﮑﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﯿﮕﻨﺎلﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺮوط اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ) اﺻﻮل ﭘﺎﻧﺘﻮﮔﺮاف ( و ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و‬
‫اﻟﺰاﻣ ًﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺑﺰار ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي دارﻧﺪ ‪ .‬اﺻﻮل ﯾﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺧﺎﻟﺺ در ﺷﮑﻞ ‪ 1-1‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-1‬ﺑﺎداﻣﮏﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‬

‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﯿﺮ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﯽ اﺑﺰار ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺧﻂﮐﺶ ﺑﺎ ﻣﻨﺤﻨﯽ دوﺑﻞ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫و ﻧﯿﺮوي ﻓﻨﺮي ﺗﺤﻘﻖ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده در ﺷﮑﻞ ‪ 2-1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۲‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪:2-1‬ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺮﺿﯽ‬

‫در اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺪون ﮐﻨﺘﺮل ﻃﻮﻟﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﺛﺎﺑﺖ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﻣﺴﯿﺮ ﻫﺪاﯾﺘﺶ آزاد و ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ دﺳﺘﻮرات ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ را دﻧﺒﺎل ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل را ﮐﻨﺘﺮ ل ﺣﺮﮐ ﺖ ﻋﺮﺿ ﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻨﺘﺮل در ﯾﮏ ﻣﺤﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً ﻣﺴﯿﺮ ﮐﭙﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺤﻨﯽ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮاش ﯾﮏ ﺑﺪﻧﻪ ) ﻗﻄﻌﻪ ( ﮔﺮد ﻣﺘﻘﺎرن اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 3-1‬ﭼﻬﺎر اﺟﺰاء اﺻﻠﯽ اﯾﻦ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺪل ‪ ،‬ﺣﺴﮕﺮ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :3-1‬ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﮏ ﺑﻌﺪي)ﯾﮏ ﻣﺤﻮري(‬

‫ﺑﻮﺿﻮح دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ و ﻧﻮك اﺑﺰار ﻫﻤﯿﺸﻪ از ﻫﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺛﺎﺑﺘﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دو ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺋﺰ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪۳‬‬
‫اﻟﻒ ‪ :‬ﺑﯿﻦ ﻓﺮﻣﺎن دﻫﻨﺪه ) ﺣﺴﮕﺮ( و ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ) ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ( ﯾﮏ ﺳﺮو ﻣﻮﺗﻮر ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮ ل‬
‫ﺣﺮﮐ ﺖ ﻋﺮﺿ ﯽ ﺑﺮ ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﺗﮑﯿﻪ دارد‪ .‬اﮔﺮ اﺑﺰار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻄﻮر ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻄﻮر اﺗﺼﺎل ﻧﯿﺮوﺋﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان‬
‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوﺋﯽ زﯾﺎد ﺑﺮ ﻣﺪل از ﺣﺴﮕﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪ :‬ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﻧﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 900‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه‪ 600‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر دوران ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﻄﺢ ﺻﺎف ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﭙﯽ‬ ‫ب‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﺑﺰار ﺑﻄﻮر ﻋﺮﺿﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﮑﻨﺪ از ﺣﺮﮐﺖ در اﻣﺘﺪاد "ﺧﻂ راﺳﺖ" ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اﺑﺰار ﺑﻄﺮف ﺑﺎﻻ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ را در ﺟﻬﺖ "ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ" و اﮔﺮ ﺑﻄﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ را در ﺟﻬﺖ "ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ" ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 4-1‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ و ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﭙﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﯾﮏ ﺳﺮﻋﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﺛﺎﺑﺖ ‪ V L‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺆﻟﻔﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﺑﺎ ﺗﻮرب ‪ α‬ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻣﻌﯿﻦ ‪ V A‬ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﺜﻠﺚ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻮدي اﺑﺰار ‪ V W‬را اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ زاوﯾﻪ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ‪ α s =900‬ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ‪ V E‬ﯾﮑﺴﺎن‪،‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ زاوﯾﻪ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ‪ α G‬ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-1‬ﻣﺮزﻫﺎي ﺣﺮﮐﺖ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش‬

‫ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﭼﻨﯿﻦ دارﯾﻢ ‪:‬‬

‫=‪VA‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ‪:‬‬

‫‪V WA =V L .Ta‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺴﺒﯽ اﺑﺰار ‪:‬‬

‫اﮔﺮ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ‪ v L =50 mm/min‬و ‪ =600‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ‪ V A =100 mm/min‬و ‪v WA =86/6 mm/min‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﯾﮑﺴﺎن ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺮاي ‪ V E =V A‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ را ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬

‫‪۴‬‬
 ‫‪VWA tan α‬‬
‫= ‪tan α G‬‬ ‫=‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ زاوﯾﻪ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ‪:‬‬
‫‪2VL‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪2VL‬‬
‫= ‪VWE‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺴﺒﯽ اﺑﺰار ‪:‬‬
‫‪Cosα G‬‬

‫ﺑﺮاي ارﻗﺎم ﻣﺜﺎل ﻧﺎﻣﺒﺮده ‪ α G =40/90‬و ‪ V WE=132 mm/min‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ‪ V WE‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻄﻮر ﺗﺮﺳﯿﻤﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﻣﯿﻦ ﻗﻄﺮ ﺑﯿﻦ ﺑﺮدارﻫﺎي ﺳﺮﻋﺖ ‪ V L‬و ‪ V A‬ﻫﻢ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮزﻫﺎي ﺑﯿﻦ‬
‫زاوﯾﻪ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ‪ 900‬درﺟﻪ و زاوﯾﻪ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ‪ 40/90‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﻋﻤﻮد ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﻌﮑﻮس‪ ،‬ﻣﻌﮑﻮس ﮐﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 3-1‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ اﺑﺰاررا ﭘﺸﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻌﮑﻮس ﻧﺼﺐ ﮐﺮد ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺷﺎﺑﻠﻦ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﻣﻌﮑﻮس ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ دﯾﮕﺮ ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ ‪ V A=V E‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﺎ دﺳﺘﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﯾﮏ‬
‫ﻃﺮﻓﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎﯾﯽ را ﻧﯿﺰ از ﻧﻈﺮ زاوﯾﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺑﺰار ‪ χ‬و زاوﯾﻪ ﺳﺮ اﺑﺰار ﺗﺮاش ‪ ε‬رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺌﻮال در ﻣﻮرد ﻣﯿﺰان " دﻗ ﺖ " ﻣﻤﮑﻦ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﮑﺮ وا دارد ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﯾﮏ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ دﻟﺨﻮاه ﯾﺎ ﯾﮏ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ‬
‫دﻟﺨﻮاه را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺘﺮل ‪ V A‬ﯾﺎ ‪V E‬ﻃﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻮن در ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش " ﮐﻨﺘﺮ ل ﺣﺮﮐ ﺖ ﻋﺮﺿ ﯽ" ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ‪ ،‬ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ و ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻟﺨﻂ وﺟﻮد دارد ‪ ،‬ﺟﻮاب در ﻧﯿﺮوي ﻓﻨﺮ ﺷﮑﻞ ‪ 2-1‬ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت " ﺣﺮﮐ ﺖ ﮐﻨ ﺪ " را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﺠﺴﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ ) .‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﺮﻋﯽ ‪ 4-1‬ﻫﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‬
‫ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوي ﻓﻨﺮ ﺑﻄﺮف ﺷﺎﺑﻠﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ‪ ،‬و اﮔﺮ‬
‫ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ دﻟﺨﻮاه ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪاﺧﻞ ﻣﺪل ﻓﺮو رود‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﭼﻮن زاوﯾﻪ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﻣﺪل ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از زاوﯾﻪ ﻓﺮو رﻓﺘﮕﯽ اﺳﺖ ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ ﺷﺎﺑﻠﻦ را ﺗﺮك ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﻧﯿﺮوي ﻓﻨﺮ ﻣﺠﺪداً اﺛﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﯽ را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﺮده و در ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﺣﺮﮐﺖ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ دﻟﺨﻮاه ﺑﻄﻮر ﭘﻠﻪاي دﻧﺒﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪون ﺗﺼﻮر ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﻠﻪاي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺨﺎﻃﺮ " ﻓﺸﺎر ﺣﺴﮕﺮ " ﯾﺎ اﺻﻮﻻً ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوي ﻓﻨﺮ ﺑﯿﻦ ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ و ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻫﯿﭽﻮﻗﺖ وﺟﻮد ﺷﯿﺎر ﻫﻮا‬
‫اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻪ دﻗﺖ اﺑﻌﺎد ﺑﻪ ‪ 0.1‬ﯾﺎ ‪ 0.001‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﺗﺎﺑﻊ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺮو ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻓﺸﺎر ﺣﺴﮕﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﺎسﺗﺮ اﺳﺖ و ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻣﻮﺗﻮر ﺳﺮو ﻗﻮيﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮان آن ﺑﺰرگﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎً ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺣﺴﮕﺮ و ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ آزاد ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي اﻣﺘﯿﺎزات زﯾﺮ را‬
‫ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻧﯿﺮوي ﻣﺆﺛﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﮐﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬رﻓﺘﺎر اﻧﺘﻘﺎل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺟﺮﻣﯽ ﮐﻢ اﺟﺰاء ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺴﻠﻂ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻘﺎوم و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻧﯿﺮوي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫اﺻﻄﮑﺎك ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻠﯽ ﻓﺎﺋﻖ آﯾﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻮﻻً ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ اﻏﻠﺐ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﯾﮏ " ﻣ ﺪار ﮐﻨﺘﺮ ل ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ" اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۵‬‬
‫ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺴﯿﺮ آﻣﺪه ازﺷﺎﺑﻠﻦ ﮐﻤﯿﺖ راﻫﻨﻤﺎي از ﻗﺒﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﮕﻨﺎل اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‪،‬‬
‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﭘﻨﻮﻣﺎﺗﯿﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻮك ﺣﺴﮕﺮ و ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺎدل ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ داده ﺷﺪه و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ و ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺻﻼح ﺷﺪه‬
‫و ﺣﺮﮐﺖ اوﻟﯿﻪ ﺛﺎﺑﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ در اﻏﻠﺐ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻓﻘﻂ ﮐﻨﺘﺮل وﺿﻌﯿﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻨﻈﯿﻢ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ در‬
‫ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﭼﻨﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﺋﯽ ﺑﻄﺮف ﺧﺎرج ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺎده ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ‬
‫ﺗﺮاﺷﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي رﻓﺘﺎر ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﯾﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻧﺮژي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(5-1‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-1‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش‬

‫‪ 2 -1‬رو ش ﻫﺎ ي ﮐ ﭙ ﯽ ﺗﺮا ش ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ي و دو ﻣﺤﻮر ي ‪:‬‬

‫در روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﯾﮏ ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺤﻮر دوم ﮐﻪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺷﮑﻞ ﺳﻄﺤﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫از ﻗﺒﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ و ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻣﺠﺎز ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت داﻣﻨﻪ زاوﯾﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﻤﮑﻦ را ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﮐﺎريﻫﺎي ﺑﺎ داﻣﻨﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ از روشﻫﺎي ﺷﺒﻪ دو ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ روش ﯾﮏ ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﺸﺮوي ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ و‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ و ﯾﺎ از روشﻫﺎي دو ﻣﺤﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ دو ﻣﺤﻮري ﻫﺮ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻂ دو ﺳﯿﮕﻨﺎل‬

‫‪۶‬‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻬﻢ ﭼﻨﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﮏ ﻣﺤﻮري ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﭘﯿﺸﺮوي اﺿﺎﻓﯽ و روشﻫﺎي ﮐﭙﯽﺗﺮاﺷﯿﯽ دو ﻣﺤﻮري ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﭘﯿﺸﺮوي اﺿﺎﻓﯽ ﻗﺎدرﻧﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦﮐﺎري ﺳﻪ ﺑﻌﺪي‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﺎﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﻄﻮر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻣﺘﻘﺎرن دوراﻧﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬در روش ﻓﺮز ﮐﭙﯽ اﺟﺴﺎم ﺳﻪ‬
‫ﺑﻌﺪي )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ روش ﺷﮑﻞدﻫﯽ ﺑﺎ ﭘﺮس ﯾﺎ ﺑﺎ ﭘﺘﮏ آﻫﻨﮕﺮي( ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺎرﺑﺮد روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﯾﮏ ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﻣﺤﻮر‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﭼﻨﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﺑﺰار ﻗﺪم ﺑﻘﺪم ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪه‪ ،‬دوﻣﯿﻦ ﻣﺤﻮر ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ را اﻧﺠﺎم داده و ﻣﺤﻮر ﺳﻮم ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻮ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ را ﺑﻌﻬﺪه ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن ﺗﻌﺪاد دﻟﺨﻮاه ﺗﺮاشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ) ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺳﻄﺮي ( ﺷﮑﻞ ﻓﻀﺎﺋﯽ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 6-1‬ﯾﮏ ﻧﻮع ﻓﺮزﮐﺎري ﮐﭙﯽ ﺳﻄﺮي ﺑﺎ دو ﻣﺪل ﯾﮑﺴﺎن ﻗﺎﻟﺐﻫﺎي ﺧﻮدرو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺪل ﯾﮑﺴﺎن و ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻗﺮﯾﻨﻪ آن را ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﺎرﻫﺎ اﻏﻠﺐ در ﻗﺎﻟﺐﺳﺎزي دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻗﺮﯾﻨﻪاي را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺤﺮك ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﯿﺰ ﻣﺪل و ﻣﯿﺰ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-1‬ﻓﺮزﮐﭙﯽ ﺳﻄﺮي دو اﺑﺰار ﺷﮑﻞدﻫﯽ ﻣﺪل ﯾﮑﺴﺎن ﻗﻄﻌﺎت ﺧﻮدرو‬

‫در ﺷﮑﻞ ‪ 7-1‬اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺣﺮﮐﺘﯽ اﺑﺰار ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮزﮐﺎري ﮐﭙﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ ﻃﺮف ﭼﭗ ﺷﮑﻞ ﻓﺮزﮐﺎري‬
‫ﮐﭙﯽ ﺳﻄﺮي ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮوي ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﺟﻬﺖ ‪ ،x‬و ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﺟﻬﺖ ‪ y‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺸﺮوي ﺣﺴﮕﺮ در ﺟﻬﺖ‬
‫ﻣﺤﻮر ‪ z‬ﻗﺮار دارد‪ .‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ وﺳﻂ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ در ﺟﻬﺖ ‪ z‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﮐﻪ دو ﺑﻌﺪي ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ) ‪ ( x,y‬در‬
‫ﻣﺴﯿﺮ ﭘﯿﭽﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺎﻻ را دور ﺗﺎ دور ﺑﺎ ﻣﺪل در ﺗﻤﺎس ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل دوره ) ﮐﺎﻧﺘﻮر ( ﺑﻄﻮر ﺗﻌﻮﯾﻀﯽ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎي ‪x‬و ‪y‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ ﻃﺮف راﺳﺖ ﺷﮑﻞ ﻣﻀﺎﻓﺎً ﺳﯿﮕﻨﺎل ‪ z‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۷‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪:7-1‬اﻣﮑﺎﻧﺎت ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﺸﺮوي ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮزﮐﭙﯽ اﺟﺴﺎم ﺳﻪ ﺑﻌﺪي‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺻﻮل ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش دو ﻣﺤﻮري در " ﻓﺮز ﮐﺎر ي ﮐﭙ ﯽ " ﻣﺼﺪاق ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﮐﻪ " ﮐﺎ ﻧﺘ ﻮر ﺗﺮاﺷ ﯽ" ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه‬
‫ﺷﺪه ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺣﻔﻆ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﺴﮕﺮ و اﺑﺰار اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ دو ﻋﻨﺼﺮ اﺻﻠﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺛﺎﺑﺖاﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰ ﻓﺮز‬
‫ﺑﺎ ﻣﺪل ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي آن و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ‪x‬و ‪ y‬ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(8-1‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :8-1‬ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش دو ﺑﻌﺪي)دو ﻣﺤﻮري(‬

‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ و ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﻫﺮﯾﮏ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻼچ ﺷﺎﻓﺖ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا در‬
‫ﺟﻬﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ " ﻓﺮﻣﺎ ن د ﻫﻨ ﺪ ه " ) ﺣﺴﮕﺮ ( اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﺴﮕﺮ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﮑﯽ اﮐﺘﻔﺎ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﮐﻼچﻫﺎي ﺷﺎﻓﺘﯽ اﯾﻦ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺎﺻﻠﻪاي اﺳﺘﻮار ﻧﯿﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻀﺎﻓﺎً ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت اﺗﺼﺎﻻﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۸‬‬
‫ﻗﺪم آﺧﺮ ﺑﻪ " ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮا ش ﺳﻪ ﺑﻌ ﺪ ي " ﺧﺘﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺮزﮐﺎري ﻓﻀﺎﺋﯽ وﻗﺘﯽ در ﺳﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪9-1‬‬
‫ﻣﺪل و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر روي ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﻓﺮز ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺑﺰار ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﮕﺮ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻠﯿﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﻻزم را‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺎت ﭘﯿﺸﺮوي در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ‪ x‬و ‪ y‬و ‪ z‬را ﻫﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰ ﻓﺮز ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺨﻠﻮط اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :9-1‬ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي)ﺳﻪ ﻣﺤﻮري(‬

‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺰ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺮو ﺑﯿﻦ ﺣﺴﮕﺮ و ﺳﻪ اﻋﻀﺎء ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺎﺻﻠﻪاي را ﺑﻌﻀﺎً ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺗﺼﺎﻟﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻓﻀﺎﺋﯽ ﺳﺎدهﺗﺮ از ﮐﺎﻧﺘﻮر ﺗﺮاﺷﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر اﻟﺒﺘﻪ ﯾﮏ ﺟﺴﻢ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي اﺳﺖ اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﯾﮏ "ﺳﻄﺢ" ﺳﻪ‬
‫ﺑﻌﺪي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ دو ﺑﻌﺪي در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻄﻮر ﺳﻄﺮي ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ اﯾﻦ روش را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﮏ ﺑﻌﺪي ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ ﮐﻪ در ﺟﻬﺖ ‪ z‬ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺷﺪه و در ﺟﻬﺖ ‪ x‬ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﻃﻮﻟﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺟﻬﺖ ‪ y‬ﺑﻄﻮر ﺳﻄﺮي ﻗﺪم ﺑﻪ ﻗﺪم اﺗﺼﺎل ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺮاش در ﺷﮑﻞ‪ 10-1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻨﺪرت ﻣﯽﺗﻮان ﮐﺎر ﺗﺮاش را در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺗﺮاش ﯾﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺪل ﯾﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺪل اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ"‪"Cont‬و "‪ "Turn‬زﺑﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ EXAPT‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺮ دو روش داراي ﻣﻌﺎﯾﺐ و ﻣﺤﺎﺳﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺮاﺷﮑﺎري‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ " ﻣ ﺪ ل ﻣﺒﻨﺎ" ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺴﯿﺮ ﻧﻮك اﺑﺰار دﻗﯿﻖﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮزﮐﺎري اﺣﺘﻤﺎل دارد روش " ﻣ ﺪ ل‬
‫ﻣﺤ ﺪو د " اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﺮاش ﺳﻮراخﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮي ﻻزم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۹‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪:10-1‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺗﺮاشﻫﺎ‬

‫در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي اﺻﻮﻟﯽ ﺑﻪ روش رزوهﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﺑﺰار رزوه ﺗﺮاش ﻧﯿﺰ اﺷﺎرهاي دارﯾﻢ‪ .‬ﻧﻤﺎي ﺳﺎده ﺷﺪه اﺻﻮل اﺳﺘﻘﺮار ﭼﻬﺎر‬
‫ﺟﺰء ﻣﺪل‪ ،‬ﺣﺴﮕﺮ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار در ﺷﮑﻞ‪ 11-1‬ﺣﺘﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺮور ﻧﯿﺰ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :11-1‬اﺑﺰار ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪاي‬

‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ روش " ﮐﻨﺘﺮ ل ﺣﺮﮐ ﺖ ﻋﺮﺿ ﯽ " در رزوه ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﺑﺰار رزوه ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺠﺎي ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﯽ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 5-1‬ﺑﯿﻦ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ‬
‫ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺪاﯾﺖ )ﺣﺮﮐﺖ ﺣﺴﮕﺮ( ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ آﻧﺎﻟﻮگ ﮐﻤﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل )ﺣﺮﮐﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺑﺰار( ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬روش‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﻗﺎدرﻧﺪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ از وﺿﻌﯿﺖﻫﺎي ﻣﻌﯿﻦ ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﻨﺪ ) ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﻪ ﺟﻠﻮ –‬
‫ﺗﻮﻗﻒ – ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﻪ ﻋﻘﺐ (‪.‬‬

‫‪۱۰‬‬
 ‫‪ 3 -1‬رو ش ﻫﺎ ي ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮا ش ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ‪:‬‬

‫ﺑﻮﯾﮋه در روشﻫﺎي ﮐﭙﯽﺗﺮاﺷﯽ ﺷﺒﻪ دو ﻣﺤﻮري ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎي ﺗﻤﺎﺳﯽ و ﮐﻼچﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﻣﺤﺮكﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮﯾﻊ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ را ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﯾﮏ روش ﮐﭙﯽﺗﺮاﺷﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﺷﮑﻞ )‪ (12-1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺣﺴﮕﺮ ﺗﺎﺑﻊ ردﮔﯿﺮي ﺷﺎﺑﻠﻦ‬
‫اﺗﺼﺎﻻت را ﺑﺎز ﮐﺮده ﯾﺎ ﻣﯽﺑﻨﺪد‪ ،‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮﺿﻊ رﻟﻪﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻓﻌﺎل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎريﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﺳﻄﺤﯽ را راه اﻧﺪازي ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :12-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻮﯾﭽﯽ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ در ﻣﻮﺿﻊ وﺳﻂ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺗﻮرﮐﻮرس ﭘﯿﺸﺮوي ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻄﻮر اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﮐﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﭽﺮﺧﺪ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻮرس ﻃﻮﻟﯽ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﮐﻮرس ﻋﺮﺿﯽ وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﻮﭘﺮت در‬
‫ﻫﻤﺎن ﺟﻬﺘﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﺣﺴﮕﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ ﺣﺴﮕﺮ و ﺳﻮﭘﺮت ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه‬
‫ﺷﺪه و اﺗﺼﺎﻻت ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﭘﯿﺸﺮوي ﻋﺮﺿﯽ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﮐﻮرس ﭘﯿﺸﺮوي ﻃﻮﻟﯽ وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻮﭘﺮت و‬
‫ﺳﺴﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ‪ 450‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﺮاﺷﯽ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺗﺮاﺷﯽ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ روش ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل اﺗﺼﺎل ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻌ ﯽ اﻣﮑﺎن ﺗﮑﺮار اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺮاي زواﯾﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﻌﯿﻦ آن ﻗﺪر زﯾﺎد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮم‬
‫ﺷﺪن زﯾﺎده از ﺣﺪ ﻣﺤﺮك ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻣﺘﯿﺎز ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﯽ زﺣﻤﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ‬
‫ﺷﮑﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎﺋﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ داراي ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮاﺿﻊ اﺗﺼﺎل ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 13-1‬ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﻨﺞ ﻣﻮﺿﻊ اﺗﺼﺎﻟﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺮاي وﺿﻮح ﺑﻬﺘﺮ در ﻃﺮف‬
‫راﺳﺖ ﺗﺼﻮﯾﺮ در ﮐﻨﺎر ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﮐﭙﯽ ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﺋﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺴﮕﺮ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎت ﻗﺎﺑﻞ دوران اﺳﺖ در ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﺣﺴﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم اﻫﺮﻣﯽ ﺑﻪ اﻫﺮم ﻋﻀﻮ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﺳﻪ اﻣﮑﺎن اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۱۱‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :13-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻮﯾﭽﯽ ‪ 5‬ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ در ﭘﺎﺋﯿﻦﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﻓﻘﻂ اﺗﺼﺎل ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﻼچ ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﻣﯿﺰ راه اﻧﺪازي ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻢ ﺣﺴﮕﺮ‪،‬اﺗﺼﺎﻻت ‪1‬و ‪ 2‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ‪x‬و ‪ z‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺴﮕﺮ ﻓﻘﻂ اﺗﺼﺎل ‪ 2‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻃﻮﻟﯽ را ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد‪ .‬اﮔﺮ اﺗﺼﺎﻻت ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي‬
‫ﻃﻮﻟﯽ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ آن ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣﯿﺰ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد و اﮔﺮ ﺑﺎﻻﺧﺮه اﺗﺼﺎل ‪ 3‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﯿﺰ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪ 4 -1‬رو ش ﻫﺎ ي ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ‪:‬‬

‫از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﻄﺒﯿﻖ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽﮐﺎري ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ روشﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻏﻠﺐ در ﻣﺎﺷﯿﻦ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺮاش و ﻓﺮز و ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-4-1‬روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ‪:‬‬
‫ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺻﺪ در ﺻﺪ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ وﻗﺘﯽ دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺴﮕﺮ دﺳﺘﻮرات را ﺑﻄﻮر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺑﺰار ﻧﯿﺰ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎء ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت و ﻣﻌﮑﻮس ﮐﺮدن ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺸﺮوي از ﮐﻼچ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻮﺗﻮري اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺟﺮﻣﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺘﺎب داده ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا دﻗﺖ‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺮﻋﺖ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 14-1‬ﮐﺎرﺑﺮد ﯾﮏ ﻣﺪار اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 8-1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﮐﻼچ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ و ﺳﻪ اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻠﯽ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﺻﻠﯿﺒﯽ را در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ‪ x‬و ‪ y‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺮﮐﺎت در ﺟﻬﺖﻫﺎي ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ و ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ‬
‫ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻣﺪل و در ﺟﻬﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ "ﺣﺴﮕﺮ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻌﯽ" ﮐﻪ ﻣﺪل را رد ﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ‬

‫‪۱۲‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را راه اﻧﺪازي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮ در ﻋﻤﻞ ﯾﮏ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل رﻟﻪاي ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺸﺮوي ﮐﻪ آرام ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ را در ﭘﯿﺶ رو دارﯾﻢ‪.‬‬
‫) رﻟﻪ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﺷﺪت ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ (‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :14-1‬ﺣﺴﮕﺮ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫اﮐﻨﻮن ﻣﻮاﺿﻊ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﺣﺴﮕﺮ را دﻗﯿﻖﺗﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﻣﺪل ﯾﺎ در ﺟﻬﺖ ﺑﺎر دادن ﻓﻨﺮ ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ اﺗﺼﺎ ل ‪ E‬را ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ رﻟﻪ ‪C e‬‬ ‫‪.1‬‬
‫اﺗﺼﺎل اﺻﻠﯽ ‪ e‬را ﻣﯽﺑﻨﺪد و ﮐﻼچ ‪ Ke‬ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ را اﻋﻤﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ اﺗﺼﺎل ﮐﻤﮑﯽ ‪ e‬ﺑﺎز‬
‫ﺷﺪه و ﺣﺮﮐﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ رﻟﻪ ‪ C L‬ﻣﺴﺪود ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻪ " ﺧ ﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻟﺨ ﻂ " ﻣﺪل ﺑﺮﺳﺪ اﺗﺼﺎل ‪ E‬ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن رﻟﻪ ‪ C e‬از ﻣﺪار ﺧﺎرج ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻼص دو اﺗﺼﺎل ‪ e‬ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺮ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﺗﻮﺳﻂ ‪ K e‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه و " ﺣﺮﮐ ﺖ ﻃﻮﻟ ﯽ " ﺗﻮﺳﻂ ‪ C L‬از راه ﮐﻼچ ‪ K L‬راه اﻧﺪازي ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﻣﺪل را رد ﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﺪ " اﺗﺼﺎ ل ‪ " A‬ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ آن رﻟﻪ ‪C a‬ﮐﻪ وﺻﻞ ﺷﺪه و‬ ‫‪.3‬‬
‫داراي دو اﺗﺼﺎل ‪ a‬اﺳﺖ ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﮐﻼچ ‪ k a‬را ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ وﺻﻞ ﮐﺮده و دﯾﮕﺮي ﺟﺮﯾﺎن را ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف رﻟﻪ ‪ C l‬ﺑﺎز ﮐﺮده و ﺣﺮﮐﺖ ﻃﻮﻟﯽ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ 0 .4‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻀﺎﻓﺎً ﯾﮏ اﻫﺮم ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﯾﮏ " اﺗﺼﺎ ل اﺿ ﻄﺮار ي " ‪ N‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﮑﺎن وﻗﺘﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﮕﺮ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺴﮕﺮ زﯾﺎده از ﺣﺪ ﻣﻨﺤﺮف ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻮك ﺗﻤﺎس آن ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻄﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪه زواﯾﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺰرﮔﯽ ﭘﯿﺶ ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 3-1‬ﺑﯿﺎن ﺷﺪ‪ ،‬روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ دو ﻣﺤﻮري ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي دو ﻣﺤﻮر ﭘﯿﺸﺮوي‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎ ﻫﻢ ﯾﮏ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﯾﺎ ﮐﻮﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۱۳‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 15-1‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻓﺮز ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮر ‪ X‬ﺑﻨﺎم ‪ V X‬و ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮر ‪ Y‬ﺑﻨﺎم ‪ V Y‬ﯾﮏ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻤﺎﺳﯽ ﺛﺎﺑﺖ ‪ V T‬را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ داﯾﺮه ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺮدار ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ‪ V T‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﺷﮑﻞ ﺳﯿﻨﻮس ﯾﺎ ﮐﻮﺳﯿﻨﻮس ﺗﺎﺑﻊ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮﻧﺪ‪ .‬در روشﻫﺎي‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ارﺗﺒﺎط ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﯾﺎ ﮐﻮﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﺷﮑﻞ را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ژﻧﺮاﺗﻮر ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎز ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪ ﮐﻪ " ﺗﻮاﺑ ﻊ‬
‫زاوﯾﻪ ا ي " را ﺑﻄﻮر ذوزﻧﻘﻪاي ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺮﯾﺐﺳﺎزي ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﺤﺮاف از ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻤﺎﺳﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﺣﺪود ‪ %8‬اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري‬
‫ﯾﮏ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﻤﺎﺳﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺛﺎﺑﺘﯽ را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ در ﻃﺮف راﺳﺖ ﺷﮑﻞ ‪ 15-1‬ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :15-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ژﻧﺮاﺗﻮر ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎزي ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ‪-‬ﮐﺴﯿﻨﻮﺳﯽ و ﻣﻮﺗﻮر ﯾﮑﺴﻮ‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﯾﮏ ﺑﻌﺪي دو ژﻧﺮاﺗﻮر ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎز را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﻮﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮر ‪ x‬و ﻃﺒﻖ‬
‫ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮر ‪y‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎز ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﯾﺴﺖ را ﺑﺮاي دو ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ‬
‫در ﻣﻮﺿﻊ وﺳﻂ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺳﯿﮕﻨﺎل ‪ S =S 0‬ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ و ژﻧﺮاﺗﻮر ﺗﺎﺑﻊ ﺳﺎز ﮐﺴﯿﻨﻮﺳﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﮐﻤﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل ‪n x‬را ﺑﺮاي ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺤﻮر ‪ X‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ و ﻣﯿﺰ ﻣﺤﻮر ‪ y‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت‬
‫اﯾﺠﺎد اﻧﺤﺮاف ﺑﯿﻦ ‪ S‬و ‪ S 0‬ﮐﻤﯿﺖ ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ ‪ n x‬ﺑﺮاي ﻣﺤﻮر ‪ X‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﮐﻤﯿﺖ ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ ‪ n y‬ﺑﺮاي ﻣﺪار ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺤﻮر ‪y‬‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺣﺴﮕﺮ )‪s- s 0 > 0‬ﯾﺎ‪ (s- s 0 < 0‬ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺤﻮر ‪ y‬ﻫﻢ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺣﺴﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺤﻮر ‪ y‬ﺑﺎﻧﺪازه ﭼﺮﺧﺶ ﺣﺴﮕﺮ ﺣﺮﮐﺖ را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﺮده و ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﺑﺮاي ‪ s=s 0‬دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۱۴‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 16-1‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﺿﺒﻂ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﻟﻘﺎﺋﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﻢ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ) ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ( و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻓﺮز ﮐﺎﻧﺘﻮر ) دوره ﺧﺎرﺟﯽ ( ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪:16-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ردﯾﺎب اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه اﻟﻘﺎﯾﯽ‬

‫در ﻓﺮزﮐﺎري ﮐﭙﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻣﺤﻮر ‪ X‬ﯾﺎ ﻣﺤﻮر ‪ Y‬را ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻌﻬﺪه ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﻣﺤﻮر ‪ Y‬ﯾﺎ ‪ X‬ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﯿﺰ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ اﻟﻘﺎﺋﯽ در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﭼﺮﺧﺶ ‪Z‬‬

‫را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ دوﻣﯿﻦ ﺑﻮﺑﯿﻦ اﻟﻘﺎﺋﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﭼﺮﺧﺶ ‪ X‬ﯾﺎ ‪ Y‬را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ‪ Z‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اوﻟﯿﻦ ﺑﻮﺑﯿﻦ اﻟﻘﺎﺋﯽ اﺛﺮ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﯾﻦ ﺑﻮﺑﯿﻦ و اﺟﺰاء ﺣﺴﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻨﺮﻫﺎي‬
‫ﻗﻮيﺗﺮي ) در ﺗﺼﻮﯾﺮ زﯾﺮ ﺑﻮﺑﯿﻦ اﻟﻘﺎﺋﯽ ‪ ( 2‬آن ﻗﺪر ﭘﯿﺶ ﺗﻨﺶﮔﺬاري ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﻓﻨﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ Z‬ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮ ﺑﻮﺑﯿﻦ اﻟﻘﺎﺋﯽ‬
‫دوم ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮزﮐﺎري ﮐﺎﻧﺘﻮر ) دوره ﺧﺎرﺟﯽ ( ﺑﺎ ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ در ﺟﻬﺖ ‪ X‬ﯾﺎ ‪ Y‬اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت درﺟﻪ آزادي ﭼﺮﺧﺶ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎنﻫﺎي ﺳﺎﭼﻤﻪ ﮐﺮوي ﭘﺎﻧﺪوﻟﯽ در ﺟﻬﺖ ﺗﻤﺎس ‪ X‬ﯾﺎ ‪ Y‬اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻮﺑﯿﻦ اﻟﻘﺎﺋﯽ دوم در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ ﺧﺮوج ﺳﺎﭼﻤﻪ از ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﮔﻮدي ﺷﮑﻞ آن ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت‪ Z‬ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ دﻻﺋﻞ ﭘﺎﯾﺪاري اﯾﻦ‬
‫ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮزﮐﺎري دوره ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻓﻼﻧﭻ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﺮﺗﺎل ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ‪17-1‬‬
‫داراي ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ‪،‬ﻫﻢ ﺟﻬﺖ و ﻫﻢ‪ ،‬ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻫﻢ آﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ آن ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 16-1‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۱۵‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :17-1‬ﻓﺮزﮐﭙﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﮐﭙﯽ ﺳﺘﻮﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﺰ ﻣﺪل ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺤﺮك ﻣﺴﺘﻘﻞ‬

‫ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﺰ ﻣﺪل ﺑﺎ ﻣﺤﺮك ﻣﺴﺘﻘﻞ اﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ " ﯾﮏ ﻣ ﺪ ل " ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺮﯾﻨﻪ اي را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮاﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻓﻀﺎﺋﯽ ﻣﺪل و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺪل ﺧﺪﺷﻪ اي وارد ﻧﺸﺪه و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺰاﺣﻢ ﺳﺎز ﻓﻨﯽ )‬
‫ﺑﺮاده‪ ،‬روﻏﻦ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت( ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ دور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ اﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ در‬
‫ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﻃﻮﻟﯽ اﺿﺎﻓﯽ را " ﺣﺴﮕﺮ ﭘﻨﺞ ﻣﻮﺿﻌ ﯽ " اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ )،‬ﺷﮑﻞ ‪.( 18-1‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :18-1‬ﺣﺴﮕﺮ ﭘﻨﺞ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫ﺣﺴﮕﺮ را ﻣﯽﺗﻮان ﻫﻢ در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮري ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن داده و ﻫﻢ ﺑﻄﻮر ﻋﺮﺿﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺪلﻫﺎ را در ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫در ﺟﻬﺖ ‪ X‬و ‪ Y‬ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪۱۶‬‬
‫ﺣﺴﮕﺮ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﺣﺮﮐﺖ را از اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ ﯾﮏ اﻫﺮم اﺗﺼﺎل زاوﯾﻪاي ﺷﮑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻓﻨﺮ ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ دوران ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﻣﯽﺗﻮان‪ ،‬اﮔﺮ ﺳﻪ ﮐﻼچ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل زوج اﺗﺼﺎﻻت ﺣﺴﮕﺮ ﭘﻨﺞ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯿﺰ ﺻﻠﯿﺒﯽ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﺗﺮاش را ﺗﻮﺳﻂ دو ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺸﺮوي ﻫﺪاﯾﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ﻧﺎم ﺑﺮده اﯾﻦ ﮐﻼچﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ‪ E‬ﺣﺮﮐﺖ روي ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪل و در ﺣﺎﻟﺖ ‪ A‬ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﻣﺪل و در ﺣﺎﻟﺖ ‪ V‬ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﻃﻮﻟﯽ ) ﺑﻪ ﻃﺮف ﺳﻪ ﻧﻈﺎم ( را‬
‫ﻓﻌﺎل ﮐﻨﻨﺪ‪ ) .‬اﺗﺼﺎل اﺿﻄﺮاري ‪ N‬ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ (‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎري اﻫﺮم اﺗﺼﺎل ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺻﻮﻻً اﻣﮑﺎن ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت زﯾﺮ وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫ﺑ ﺪو ن ﻓﺸﺎر ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬ﻓﻘﻂ اﺗﺼﺎ ل ‪ E‬ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺪل ﻣﯽ‬ ‫‪.1‬‬
‫رود ‪.‬‬
‫ﮐ ﻤ ﯽ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬اﺗﺼﺎﻻت ‪ V‬و‪ E‬ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺟﻠﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﯾﮏ‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻮرب‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬ﻓﻘﻂ اﺗﺼﺎ ل ‪ V‬ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺟﻠﻮ و ﺣﺴﮕﺮ در اﻣﺘﺪاد ﯾﮏ ﺧﻂ راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ‪-‬‬ ‫‪.3‬‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬اﺗﺼﺎﻻت ‪ V‬و ‪ A‬ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺟﻠﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ‬ ‫‪.4‬‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎز ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻮرب‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر زﯾﺎ د ﺑﺮ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬ﻓﻘﻂ اﺗﺼﺎ ل ‪ A‬ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫‪ 0 .6‬ﻓﺸﺎر ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎ د ﺑﺮ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬اﺗﺼﺎل اﺿﻄﺮاري ‪ N‬ﺑﺎز ﺷﺪه و ﺗﻮﻗﻒ اﺟﺒﺎري اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺠﺎي ﮐﻼچ ‪ ) V‬ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺠﻠﻮ ( ﻣﯽﺗﻮان از ﮐﻠﯿﺪ ‪ S‬ﺑﺮاي ﮐﻼچ دﯾﮕﺮ ‪ ) R‬ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ دور از ﺳﻪ ﻧﻈﺎم ( اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺠﺎي ‪ SV‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ‪ SR‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ V-E-R‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﮏ اﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ ،‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ روش ﻣﯽﺗﻮان ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻠﻖ ﺳﻮار ﺷﺪه اﻧﺪ را ﻋﻤﻮد ﺗﺮاﺷﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ روش ﺷﺒﯿﻪ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﻠﻪاي اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺤﺪوده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽﻫﺎ و ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﻫﺎي دﻟﺨﻮاه ﻣﺪل را ردﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ در اﯾﻦ روش ﭘﻠﻪﻫﺎ ﻣﺴﻄﺢ ﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﻞ ‪ 14-1‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺠﺎي ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﮐﺘﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫اداﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻼچ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﻘﻮﯾﺖﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﺑﻄﻮري ﮐﻪ‬
‫روش ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل رﻟﻪاي اﯾﺠﺎد ﺑﺸﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﻋﻼوه ﺑﺮآن ﮐﭙﯽ ﻓﻀﺎﺋﯽ در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ‪ x‬و‪y‬و ‪ Z‬ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺣﺴﮕﺮ‬
‫در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﺘﺤﺮك و ﺑﻄﻮر ﮔﺎرداﻧﯽ ﺳﻮار ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺴﮕﺮ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 19-1‬را ﻣﯽﺗﻮان ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻓﺮزﮐﺎري ﭘﻠﻪاي و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻓﺮزﮐﺎري ﮐﺎﻧﺘﻮري ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫در ﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ ﺣﺴﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ آن ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ را ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻓﺮز ﮐﺎري ﻧﻤﻮد ﭘﻨﺞ ﻣﻮﺿﻊ روي ﯾﮏ اﻫﺮم دو اﺗﺼﺎﻟﯽ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن دو اﺗﺼﺎل آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎﺧﯿﺮي ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻦ اﺗﺼﺎﻻت را ﻓﻮري ﺑﺎز ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۱۷‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :19-1‬ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺴﮕﺮ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﻓﺮزﮐﺎري ﭘﻠﻪاي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﺑﺘﺪا ﺣﺴﮕﺮ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 20-1‬ﺑﮑﺎر رود و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﻼچﻫﺎ در ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻮﻗﻒ ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ آنﻫﺎ ﺑﺪون ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮق ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻟﻪ ﻫﺎ ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻋﻤﻮدي ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ )ﮐﻼچ ‪ (k U‬و ﺑﻄﺮف ﺑﺎﻻ ) ﮐﻼچ ‪ ( k O‬و ﺣﺮﮐﺖ راﻫﻨﻤﺎي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آن )‬
‫ﮐﻼچ ‪ ( k Q‬ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :20-1‬ﻓﺮزﮐﭙﯽ ﭘﻠﻪاي‬

‫‪۱۸‬‬
‫ﺑﺮاي ردﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﮐﺎﻧﺘﻮرﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐﻠﯿﺪ اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ در ﯾﮏ ﺳﻄﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮوي ﻫﺪاﯾﺖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺟﻬﺖ‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﻫﺪاﯾﺖ را ﻣﻌﮑﻮس ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎري ﺑﻌﺪي در ﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ‪:‬‬

‫ﺑ ﺪو ن ﻓﺸﺎر ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬ﻓﻨﺮﻫﺎي ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ ‪ F‬اﺗﺼﺎﻻت ‪A,U,Z‬را ﻣﯽﺑﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ‪ O‬ﺑﺎز ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬رﻟﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﺗﺼﺎل‬ ‫‪-1‬‬
‫ﮐﻼچ ‪ k U‬ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮر ي ﯾﺎ ﺷﻌﺎﻋ ﯽ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬اﺑﺘﺪا اﺗﺼﺎل ‪ Z‬ﺑﺎز ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ رﻟﻪ ‪ Cz‬ﮐﻼچ ‪ KQ‬ﻧﯿﺰ وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد و‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻮرب ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﻃﺮف راﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻄﻮر ﻋﺮﺿﯽ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬اﺗﺼﺎل ﺗﺎﺧﯿﺮي ‪ U‬ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﯾﻌﻨﯽ رﻟﻪ ‪ CU‬ﮐﻼچ ‪ K U‬را وﺻﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻄﻮر‬ ‫‪-3‬‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﻃﺮف راﺳﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬اﺗﺼﺎل ‪ O‬و ﺑﺎ آن ﺗﻮﺳﻂ رﻟﻪ ‪ C o‬ﮐﻼچ ‪ KQ‬وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻮرب‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﻪ‬ ‫‪-4‬‬
‫ﻃﺮف راﺳﺖ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺎﻻ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﺮﺿﯽ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ‬
‫ﻓﺸﺎر زﯾﺎ د ﺣﺴﮕﺮ ‪ :‬ﺑﺎﻻﺧﺮه اﺗﺼﺎل ﺗﺎﺧﯿﺮي ‪ A‬ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت از راه رﻟﻪ ‪ C A‬ﮐﻼچ ‪ K Q‬ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﺣﺮﮐﺖ‬ ‫‪-5‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺎﻻ آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺴﮕﺮ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ‪21-1‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻧﺘﻮر ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﮑﺎر رود‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺴﻤﺖ آﺑﯽ ﻧﯿﺰ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺮز ﺗﺮاﺷﯽ ﮐﺎﻧﺘﻮر "ﻧﯿﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎت" ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻠﯿﺪ ‪ V‬ﻣﺤﺪوده را ﻋﻮض ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﺴﮕﺮ ﭘﻨﭻ ﻣﻮﺿﻌﯽ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺻﺤﯿﺢ ﺳﻪ ﮐﻼچ از ﭼﻬﺎر ﮐﻼچ را ﯾﻌﻨﯽ ﮐﻼچ ‪v‬ﺑﺮاي‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺠﻠﻮ ‪ ،‬ﮐﻼچ ‪ R‬ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮐﻼچ ‪E‬ﺑﺮا ي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ و ﮐﻼچ ‪ A‬ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻄﺮف ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ را‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﺪوده ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺳﻤﺒﻞﻫﺎي ﺣﺮﮐﺘﯽ در ﺷﮑﻞ ‪ 21-1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ اﻣﮑﺎن اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﺤﺪوده ﺗﻤﺎم اﺗﻮﻣﺎت ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺴﮕﺮ از راه زوج اﺗﺼﺎﻻت ‪ ۴-۳-۲-۱‬رﻟﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﻓﻌﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ روي ﻣﺪل اﺗﺼﺎﻻت آﺑﯽ رﻧﮓ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺣﺴﮕﺮ و اﺑﺰار ﻓﺮز آن ﻗﺪر در اﯾﻦ ﻣﺤﺪوده ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻄﻮر اﺗﻮﻣﺎت ﻣﺤﺪوده‬
‫ﺟﺪﯾﺪي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۱۹‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :21-1‬ﻓﺮز ﮐﭙﯽ ﮐﺎﻧﺘﻮر)دوره ﺧﺎرﺟﯽ(‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻣﯽﺗﻮان دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺧﺎﻟﺺ را ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 2 -4 -1‬رو ش ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮو ﻫﯿ ﺪروﻟﯿﮑ ﯽ‬

‫ﯾﮏ اﺑﺰار دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ روشﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد روش " ﮐﻨﺘﺮ ل‬
‫اﻟﮑﺘﺮو ﻫﯿ ﺪروﻟﯿﮑ ﯽ " اﺳﺖ‪ .‬روش ﻋﻤﻼً ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ از اﻣﺘﯿﺎزات اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﭼﻮن ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﺎﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﻗﻮي و اﻧﺘﻘﺎل دﺳﺘﻮرات ﺑﻄﻮر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺨﺶ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ آن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 22-1‬ﺑﻮده و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﺣﺴﮕﺮ ﻣﺪل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 23-1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪:22-1‬روش ﮐﻨﺘﺮل ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫‪۲۰‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :23-1‬ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار اﻟﮑﺘﺮو ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫ﺳﻮﭘﺎپ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ آن ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 28-1‬اﻣﺎ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﯿﺮوي ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫از ﯾﮏ ﺣﺴﮕﺮ ﺗﻤﺎس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﻤﺎس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﭘﺎﻟﺲﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل را ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺣﺴﮕﺮ ﺣﺪود ‪ 10N‬در ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺧﺎﻟﺺ در اﯾﻨﺠﺎ ﻓﺸﺎر ﺣﺪود ‪4N‬ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده دﯾﮕﺮ از اﻣﮑﺎﻧﺎت اﻟﮑﺘﺮوﺗﮑﻨﯿﮏ ﮐﺎرﺑﺮد " ﺗﻘﻮﯾ ﺖ ﮐﻨﻨ ﺪ ه ﻫﺎ ي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑ ﯽ" اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﺳﯿﮕﻨﺎلﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﻟﻘﺎﺋﯽ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﻮﺑﯿﻦ ﻏﻮﻃﻪور اﻧﺘﻘﺎل داد‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 24-1‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﺣﺴﺎس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد دﺳﺘﮕﺎه ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮ ل ﺟﺮﯾﺎ ن ﻫﯿ ﺪروﻟﯿﮑ ﯽ ﻧﯿﺰ در ﺟﺮﯾﺎن ﻗﺮار داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :24-1‬ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ‬

‫‪۲۱‬‬
‫در اﯾﻦ ﺳﻮﭘﺎپ ﭘﯿﺶ ﮐﻨﺘﺮل روﻏﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﻦ دو ﺳﻄﺢ ﻗﺮﻣﺰ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻤﮑﯽ ﺑﻄﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺟﺮﯾﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﺑﺘﺪا از ﻓﻀﺎﻫﺎي ‪ A‬و ‪ E‬ﺳﻄﻮح ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ دو ﺳﻄﺢ‪A‬و‪E‬ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻨﺘﺮل‬
‫روﻏﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺴﺎوي اﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺟﻬﺖ اﻋﻤﺎل ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل اﺻﻠﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻫﻨﮕﺎم ردﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﺧﻂ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ردﮔﯿﺮي ﺷﻮد ﺑﻮﺑﯿﻦ ﻏﻮﻃﻪ ور ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﺋﯿﻦ در ﺷﮑﻞ را ﺑﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﮐﻤﮑﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻟﺒﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺟﺮﯾﺎن را ﻣﺴﺪود ﮐﺮده‪ ،‬ﻓﺸﺎر در ﻓﻀﺎي ‪ A‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﭘﯿﺴﺘﻮن ﺟﺮﯾﺎن را در‬
‫ﺟﻬﺖ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ وا ﻣﯽدارد )و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﯿﻠﻨﺪر ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻤﮑﯽ را( ‪.‬‬
‫در اﻣﺘﺪاد ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﻣﺪل ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻀﺎي ‪ E‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﻌﮑﻮس اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ‪ :‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ‪A‬و‪E‬ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ در اﺛﺮ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎ اﺑﺰار ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺑﯿﻦ " ﺑﺮآﻣ ﺪﮔ ﯽ " و " ﻓﺮورﻓﺘﮕ ﯽ " ﻣﺪل را ﮐﻤﯽ ﺑﺎ ﻟﺮزش ﯾﺎ ﻋﻤﻼً ﺑﻄﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻋﻤﻼً ﻣﺪﯾﻮن اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﻘﺎﺋﯽ دﺳﺘﻮرات ﺣﺴﮕﺮ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺴﮕﺮ ﺗﻤﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 25-1‬ﻧﯿﺰ دو ﻣﺤﻮري ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺣﺴﮕﺮ اﻟﻘﺎﺋﯽ درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻮان اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺳﯿﮕﻨﺎل‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه ﯾﮏ ﺳﻮﭘﺎپ ﺳﺮو را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻮﺑﯿﻦ ﺷﻨﺎور و ﯾﮏ ﺳﻮﭘﺎپ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ رﺳﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮﭘﺎپ ﺳﺮو ﺟﺮﯾﺎن روﻏﻦ دوﻣﯿﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن‬
‫ﺣﺠﻢ اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﭘﻤﭗ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎز ﺷﺪن ﺳﻮﭘﺎپ ﻧﯿﺮو ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺸﺮوي ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺟﺮﯾﺎن‬
‫روﻏﻦ ﺑﻄﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﯿﻦ دو ﻣﺪار ﺟﺮﯾﺎن روﻏﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :25-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫‪۲۲‬‬
‫اﻣﺘﯿﺎز روشﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ روشﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺧﺎﻟﺺ در اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪارﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ اﺻﻼﺣﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺲ ﺧﻮر ﺗﻄﺒﯿﻖ داده ﺷﺪه دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﻌﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ) ﺧﻄﺎي‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ و ﺷﺘﺎب ( را ﺧﻨﺜﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫در ﯾﮏ ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ روش اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﭙﯽ‬
‫ﺗﺮاش در ﺷﮑﻞ‪ 26-1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪:26-1‬ﺣﺴﮕﺮي ﮐﻪ روي داﯾﺮه اﻧﺪازه ﻣﯽﭼﺮﺧﺪ‬

‫در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﮕﺮ ﭼﻨﺎن ﺑﻄﻮر ﺧﺎرج از ﻣﺮﮐﺰي ﺳﻮار ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ روي ﯾﮏ داﯾﺮ ه اﻧ ﺪاز ه ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 0/25‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ دوران ﮐﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت از ﺑﯽ دﻗﺘﯽﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف زاوﯾﻪاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﺣﺴﮕﺮ ﯾﮏ ﮔﻠﻮﻟﻪ اﺗﺼﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ‬
‫اﻧ ﺪاز ه ﮔﯿﺮ ﺑﻄﻮر ﺧﺎرج از ﻣﺮﮐﺰي ﺳﻮار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺮ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه وﻗﺘﯽ ﺑﻪ دوران وا داﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻫﺮم اﺗﺼﺎل ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻨﺮ ﺳﺮ اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻠﻮﻟﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻌﻤﻞ وا داﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮﻣﺎن اﯾﻦ دﺳﺘﻮرات را‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﮐﻼچ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻓﺮﻣﺎن و اﺗﺼﺎل در ﺧﺪﻣﺖ ﭘﯿﺶ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺴﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﯾﻦﻫﺎ در ﭼﻬﺎر ﭼﻮب داﯾﺮه اﻧﺪازه ﺑﻄﻮر داﺋﻢ در ﻣﻮﺿﻌ ﯽ آورده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻤﺎس ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺴﮕﺮ و ﻣﺪل ﺗﻄﺒﯿﻖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‬
‫)ﺷﮑﻞ‪.(27-1‬‬

‫‪۲۳‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :27-1‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﭙﯽ‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻤﻞ ﺣﺴﮕﺮ روي داﯾﺮه اﻧﺪازه دوران ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺴﮕﺮ ﭘﺲ از ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﺪل ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ را ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻧﻤﻮده و در اﻣﺘﺪاد ﮐﺎﻧﺘﻮر ﻣﺪل ﺑﺎ ﺟﻠﻮ اﻓﺘﺎدﮔﯽ ﻣﯽﻟﻐﺰد‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺎﻧﺘﻮر ﺟﻬﺖ ﻋﻮض ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻼً ﮔﻠﻮﻟﻪ اﻧﺪازه ﻧﯿﺰ در ﻫﻤﺎن ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻮازي و روش ﺟﻠﻮ اﻓﺘﺎدﮔﯽ ﯾﮏ دﻗﺖ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﮐﻤﺘﺮاز ‪ 0.05mm‬را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬

‫‪ 3 -4 -1‬رو ش ﻫﺎ ي ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻫﯿ ﺪروﻟﯿﮑ ﯽ ‪:‬‬

‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﻏﻠﺐ در ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺮاش و ﻓﺮز و ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ در اداﻣﻪ ﻃﺮز ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ را ﺑﻄﻮر ﻣﺒﺴﻮطﺗﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻃﺮز ﻋﻤﻠﮑﺮد روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ روشﻫﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺷﺎﺑﻠﻦ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﯾﮏ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل را ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺰرگﺗﺮ ﺷﺪه و ﯾﺎ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ در ﺟﺮﯾﺎن روﻏﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺸﺎر اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﺗﻐﯿﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﺑﻬﻢ زدن ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﺋﯽ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭘﯿﺴﺘﻮن ﺳﯿﻠﻨﺪر ﮐﺎري دو ﻃﺮﻓﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﻠﻨﺪر ﻣﺘﺤﺮك ﺳﻌﯽ دارد ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻣﮑﺎن ﺛﺎﺑﺖ را در آن ﺟﻬﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درآورد‬
‫ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺑﺰرﮔﺘﺮي اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎري ﺑﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﯿﻠﻨﺪر‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل راﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن اوﻟﯿﻪ در ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺴﺘﻮن – ﺳﯿﻠﻨﺪر دوﺑﺎره ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه و ﺳﯿﺴﺘﻢ در وﺿﻌﯿﺖ آرام ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ و ارﺗﺒﺎط ﻓﻨﯽ ﮐﻨﺘﺮل در ﺷﮑﻞ ‪-1‬‬
‫‪28‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۲۴‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :28-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫اﺻﻮل ﺳﺎده ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻗﺒﻼً در ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺮو در ﺷﮑﻞ ‪ 3-1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﯾﮏ‬
‫ﻣﺤﺮك ﭘﯿﺴﺘﻮﻧﯽ و ﺳﻮﭘﺎپ ﻓﺎﺻﻠﻪ اي وﯾﮋه ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪.(29-1‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ :29-1‬دﺳﺘﮕﺎه ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫ﺳﯿﻠﻨﺪر ﻣﻮﺗﻮر ﺳﺮو روي ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و دﺳﺘﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن را ﺑﻪ ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺳﻮﭘﺎپ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﺣﺮﮐﺎت ﻣﯿﺰ را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﮐﻮرس ﺑﯿﻦ "ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ" و "ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ" ﻣﺪل ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﮕﺮ ﺳﻮﭘﺎپ ﮐﻨﺘﺮل ردﯾﺎﺑﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺴﮕﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﻦ " ﻓﻨﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ " و " ﮐﺎ ﻧﺘﻮر ﻣ ﺪ ل " اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در اﺛﺮ آن ﭼﻬﺎر ﻟﺒﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ در اﻣﺘﺪاد ﯾﮏ ﺧﻂ راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ روﻏﻦ ﮐﻨﺘﺮل اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺗﻮر ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺳﻮﭘﺎپ ﺑﻪ‬

‫‪۲۵‬‬
‫ﺳﻤﺖ ﻣﺤﺮك ﭘﯿﺴﺘﻮﻧﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ و ﭘﯿﺴﺘﻮن و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آن اﺑﺰار ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از اﻧﺠﺎم ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﻃﻮﻟﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮد را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺣﺴﮕﺮ در اﺛﺮ ردﮔﯿﺮي ﯾﮏ " ﺑﺮآﻣ ﺪﮔ ﯽ" ﯾﺎ " ﻓﺮورﻓﺘﮕ ﯽ" وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮد را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ روﻏﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ دوﻟﺒﻪ داﺧﻠﯽ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮑﯽ از دو ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻣﺤﺮك ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟﻪ دﯾﮕﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎل‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺼﻮر ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎن روﻏﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد ﺳﻮﭘﺎپ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﯿﺰ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اداﻣﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ دﻟﺨﻮاه ﺣﺴﮕﺮ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ﻓﺮﻋﯽ ‪ 4-1‬اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح " ﮐﻨﺘﺮ ل ﭼﻬﺎر ﻟﺒﻪ ا ي " ﭘﯿﺴﺘﻮن‬
‫را ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﮐﺎﻣﻞ روﻏﻦ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺑﻌﺎد ﺳﯿﻠﻨﺪر ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪه و ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻣﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﯿﺐ‬
‫آن ﺑﺎ وﺟﻮد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﺧﻄﺮاﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﺘﺮل اﺳﺖ ) ﻧﻮﺳﺎن (‪ .‬اﻣﺮوزه اﯾﻦ ﻋﯿﺐ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺎﻧﻪ ﺷﯿﺎر ﻟﺒﻪ داﺧﻠﯽ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل در وﺿﻌﯿﺖ وﺳﻂ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﯾﮏ ﺻﺪم ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫در ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ " ﮐﻨﺘﺮ ل ﯾﮏ ﻟﺒﻪ ا ي " ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﺷﮑﻞ ) ‪.( 30-1‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :30-1‬ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮏ ﻟﺒﻪ و دو ﻟﺒﻪ‬

‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ زﺣﻤﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ و ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﭘﺎپ ﻓﺸﺎري ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺳﺮو اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ روش ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎه دﻗﯿﻖﺗﺮ ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻧﯿﺰ ﺗﺎﺑﻊ اﺑﻌﺎد ﺷﯿﺎر در ﻟﺒﻪ ﮐﻨﺘﺮل اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎده ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ " ﮐﻨﺘﺮ ل دو ﻟﺒﻪ ا ي " ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺸﺎر ﮐﺎﻣﻞ روﻏﻦ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﺎن اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﯿﻦ دو ﺳﻄﺢ ﭘﯿﺴﺘﻮن‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي " ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﭼﻨ ﺪﺑﻌ ﺪ ي" ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﺳﻮﭘﺎپﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮي ﺑﮑﺎر روﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط‬

‫‪۲۶‬‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺣﺮﮐﺎت ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﻣﺪارﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﭘﯿﺴﺘﻮﻧﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺮك ﻣﯿﻠﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪيﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﯿﻦ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﺘﻘﺎرن و ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎرن ﻧﯿﺰ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫در روش ﻣﺘﻘﺎرن ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻘﺎرن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر روﻏﻦ ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﻫﺮ دو ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪرﮐﺎر ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد و ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه روش ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎرن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر روﻏﻦ ﯾﮏ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دوﻣﯿﻦ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر –‬
‫ﮐﻪ در اﻏﻠﺐ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ داراي ﺳﻄﺢ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻮﭼﮏﺗﺮي اﺳﺖ – ﺑﺎ ﻓﺸﺎر روﻏﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﺗﺪارك ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 31-1‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﺘﻘﺎرن و ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎرن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :31-1‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻣﺘﻘﺎرن و ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬

‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﺘﻘﺎرن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ ﭘﯿﺴﺘﻮن دو ﻃﺮف ﯾﮑﺴﺎن ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﺎري دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﯾﮏ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ دو‬
‫ﺳﻄﺢ آن ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﺎ ﺑﻄﻮر دﻗﯿﻖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ ) ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن دو ﻃﺮﻓﻪ (‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺸﺎرﻫﺎي دو ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﮐﺎري ﺑﻄﻮر ﻣﻌﮑﻮس ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﻄﺢ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻣﺴﺎوي ﻧﯿﺮوي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آن ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﺎري اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺮ آن اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﮐﺎري در ﻫﻤﺎن ﺟﻬﺖ ﺣﺴﮕﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎرن ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮو ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﭘﯿﺴﺘﻮن دﯾﻔﺮاﻧﺴﯿﻞ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه در ﻃﺮف ﺳﯿﻠﻨﺪرﮐﺎري آن ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻓﺸﺎر در وﺿﻌﯿﺖ ﺳﮑﻮن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﻌﮑﻮس ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻄﻮح ﭘﯿﺴﺘﻮن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﭘﻤﭗ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ) ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ( ﺑﯿﻦ ﭘﻤﭗ ﻓﺸﺎر ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪر وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ .‬ﻓﺸﺎر روﻏﻦ در آن ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﯿﻠﻨﺪري ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﮐﺎري آن ﺑﺰرگ‬
‫ﺗﺮ اﺳﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮ ﺳﻄﺢ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه آورده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 28-1‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻏﯿﺮ‬

‫‪۲۷‬‬
‫ﻣﺘﻘﺎرن ﮐﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل آن داراي دو ﻟﺒﻪ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻌﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ ﯾﮏ‪ ،‬دو ﯾﺎ‬
‫ﭼﻬﺎر ﻟﺒﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮏ ﻟﺒﻪ اي اﻣﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ داراي ﯾﮏ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺳﻄﺢ ﭘﯿﺴﺘﻮنﮐﺎري ﺑﺰرگﺗﺮ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻓﺸﺎر در اﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺧﻄﺎﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻟﺒﻪﻫﺎي‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ) ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ‪ 5-4-1‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن زﺣﻤﺖ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺴﺘﻮن‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﯾﮏ روش ﮐﻨﺘﺮل ﭼﻬﺎر ﻟﺒﻪاي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ " ﺳﻪ" ﻣﻘﯿﺎس ﻃﻮﻟﯽ در ﻣﺤﺪوده ﺗﻠﺮاﻧﺲﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮاز ‪ µm‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ﺑﺮاي روش ﮐﻨﺘﺮل دو ﻟﺒﻪ اي ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي " ﯾﮏ" ﻣﻘﯿﺎس ﻃﻮل ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً داراي" ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧ ﯽ ﻟﺒﻪ ﻫﺎ ي" ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻨﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺘﯽ در ﻣﻮﺿﻊ وﺳﻂ‬
‫ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﻫﻢ در ﻫﻤﻪ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن روﻏﻦ از ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺨﺰن ﺟﻤﻌﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻣﺎ در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻫﻢ‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﯾﮏ اﻧﺤﺮاف ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ﻣﺜﺒﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن آزاد ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻣﺤﺪوده ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺜﺒﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻨﻔﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻌﻠﺖ وﺟﻮد ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﺻﻄﮑﺎك در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﺳﯿﻠﻨﺪر ﯾﮏ‬
‫ﻣﺤﺪوده ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﯿﺮوﺋﯽ ﮐﺎﻫﺶ داد ) ﺑﻨﺪ ‪.( 5-4-1‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺘﻐﯿﺮ را دارﻧﺪ ﮐﻪ در آﻫﻨﮓ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻟﺒﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل دﻗﯿﻘﺎً ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﯾﺎ ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻟﺒﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎز ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬ﻃﺮز‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﮏ روش ﮐﭙﯽﺗﺮاﺷﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﺪار ﭘﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻄﻮر ﺷﻔﺎفﺗﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ داد‪ .‬ﺷﮑﻞ‪-1‬‬
‫‪ 32‬ﻣﺪار ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ اﺗﺼﺎل ﭘﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺎﻟﻮگ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﺘﻘﺎرن ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻟﺒﻪ ﮐﻨﺘﺮل را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :32-1‬ﻣﺪار ﭘﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ و ﻣﺪار ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫‪۲۸‬‬
 ‫‪ 4 -4 -1‬رﻓﺘﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑ ﯽ و دﯾﻨﺎﻣﯿﮑ ﯽ رو ش ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﻫﯿ ﺪروﻟﯿﮑ ﯽ‬

‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻈﺮي رﻓﺘﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﺟﺎزه ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﻨﺤﻮي ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺧﻄﺎي‬
‫ﮐﺎري اﯾﺠﺎد ﺷﺪه زﯾﺮ ﻣﺮز ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪار اﺗﺼﺎل ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺮرﺳﯽ رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ‪ 33-1‬ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ و ﻣﺪار اﺗﺼﺎل ﺳﺎده ﺷﺪه ﯾﮏ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﭼﻬﺎر ﻟﺒﻪ ﻣﺘﻘﺎرن اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﺣﺴﮕﺮ واﺳﻂ و ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻟﻘﺎﺋﯽ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﭘﯿﺴﺘﻮن‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺑﻮﺑﯿﻦ ﺷﻨﺎور ﺑﺤﺮﮐﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺣﺴﮕﺮ ﺑﺎ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎ ﺧﻄﻮط ﺧﻂ ﭼﯿﻦ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ روش ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺗﻄﺒﯿﻖ دارد‪ .‬در دو ﺑﻠﻮك اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﻣﺪار اﺗﺼﺎل رﻓﺘﺎر زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻨﺎﺳﺒﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﻮك ﺳﻮم راﺑﻄﻪ ﮔﺬرﮔﺎﻫﯽ رﻓﺘﺎر ﺳﺮﻋﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬در اﺛﺮ‬
‫اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺟﺮﻣﯽ ﻗﻄﻌﺎت و ﺳﺘﻮن روﻏﻦ ﯾﮏ ﮐﻨﺪي درﺟﻪ ﯾﮏ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﻠﻮك ﭼﻬﺎرم رﻓﺘﺎر اﻧﺘﮕﺮاﻟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﯿﻠﻨﺪر ﭘﯿﺴﺘﻮن‬
‫ﮐﺎري رﻋﺎﯾﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ رﻋﺎﯾﺖ راﺑﻄﻪ اﻧﺘﮕﺮاﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺳﺮﻋﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺪم ﺑﻌﺪي در ﺑﺮرﺳﯽ رﻓﺘﺎر ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ دﯾﻔﺮاﻧﺴﯿﻞ و ﺗﻌﯿﯿﻦ رﻓﺘﺎر اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻫﺎي اﯾﻦ درس ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :33-1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ دﺳﺘﮕﺎه و ﻣﺪار اﺗﺼﺎل ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫‪ 5 -4 -1‬ﺧ ﻄﺎ ﻫﺎ ي ﮐﭙ ﯽ ﺗﺮاﺷ ﯽ‬

‫ﺧﻄﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﺧﺘﻼف ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﮑﺎن اﺑﺰار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺣﺴﮕﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪل‬
‫ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ‪.‬‬

‫‪۲۹‬‬
‫اﯾﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻄﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ زﻧﺠﯿﺮه اﻧﺘﻘﺎل ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ در اﺛﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ ﺷﺪه از ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﯿﻦ ﻣﺪل و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر اﯾﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه و ﯾﺎ در ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ " .‬ﺧ ﻄﺎ ي ﻣﻮﻗﻌﯿ ﺖ" ‪،‬‬
‫" ﺧ ﻄﺎ ي ﺳﺮﻋ ﺖ" و " ﺧ ﻄﺎ ي ﺷﺘﺎب" ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺧﻄﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ روشﻫﺎي ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﺎً ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫اﺻﻄﮑﺎك ‪ F R‬ﺑﯿﻦ ﺣﺴﮕﺮ و ﻣﺪل ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﺧﻄﺎﻫﺎ اﺛﺮ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮد و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻫﺎي اﻻﺳﺘﯿﮑﯽ اﯾﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه در اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻫﺎ ﺧﻄﺎي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ‪ ε p‬را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﮑﻞ ) ‪.(34-1‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :34-1‬ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‪،‬ﺳﺮﻋﺖ و ﺷﺘﺎب ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﭙﯽ ﺗﺮاش ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬

‫اﯾﻦ ﺧﻄﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﯿﺮوﺋﯽ ‪ E 0‬ﮐﺎﻫﺶ داد‪ .‬ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺻﻠﯽ ﺑﺮ ﺧﻄﺎي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ‪ ε p‬را ﺑﺎرﮔﺬاري ﺳﻮﭘﺮت ‪) F L‬‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺗﺮاش ( ﺑﻌﻬﺪه دارد ﮐﻪ ﺳﻮﭘﺮت را در ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺮو ﻓﺸﺎر ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎ در ﺟﻬﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ " ﺧ ﻄﺎ ي‬
‫ﺳﺮﻋ ﺖ" ‪ε v‬اﯾﺠﺎد ﺑﺸﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻄﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻮﭘﺮت ‪ X‬ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺣﺴﮕﺮ ‪ h‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﺤﺪود ﺳﺮﻋﺖ ‪c 0‬از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﻮﭘﺮت ﺟﻠﻮ ﻣﯿﺰﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻄﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺑﺤﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫" ﺧ ﻄﺎ ي ﺷﺘﺎب" ‪ ε b‬از ﯾﮏ ﻃﺮف ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻄﺎي ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮﺟﻮد و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺟﺮﻣﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺤﺮك و‬
‫ﺳﺘﻮن روﻏﻦ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺟﻬﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺴﮕﺮ‪ ،‬ﺳﻮﭘﺮت اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ را ﺑﺎ ﮐﻨﺪي دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻄﺎي‬
‫ﺷﺘﺎب ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮدي ﻟﺒﻪ ﻫﺎ و ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ دﻗﯿﻖ آﻧﻬﺎ ﺷﺘﺎب ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﻮد‪ ) .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻞﻫﺎي داﯾﺮه اي ﺷﮑﻞ (‪ .‬ﺑﺎ ﯾﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﯿﺮوﺋﯽ اﯾﻦ ﺧﻄﺎ را ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﮐﺎﻫﺶ داد‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 34 -1‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻧﺎم‬
‫ﺑﺮده ﻫﻨﮕﺎم ﮐﭙﯽ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﮏ ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﮐﻪ ﻧﺎزك رﺳﻢ ﺷﺪه ) ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎدي ‪ ( w‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر وﺿﻌﯿﺖ ﺿﺨﯿﻢ‬
‫رﺳﻢ ﺷﺪه را ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ) ﮐﻤﯿﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ‪.( x‬‬

‫‪۳۰‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫‪۳۱‬‬
 ‫‪ 1 -2‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﺮ ي ﺗﺮا ش ) ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﯾﮏ ﻣﻨ ﻈﻮر ه (‬

‫ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي اﺑﺰاراز ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮره ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻗﻄﻌﺎت ﺧﺎص‬
‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮط آن وﺟﻮد ﺗﻌﺪاد اﻧﺒﻮه ﻗﻄﻌﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﺣﻤﺖ ﮐﺎري‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل آن اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺒﻮه ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﻮد ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ آنﻫﺎ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺎي ﺧﻮدروﻫﺎي ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ و رﯾﻠﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ و رﯾﻨﮓ ﭼﺮخ را ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬در ﻫﺮ دو ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻮده و ﺷﮑﻞ ﻗﻄﻌﺎت آن ﻗﺪر وﯾﮋه ﻫﺴﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1 -1 -2‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﺗﺮا ش ﻣﯿ ﻞ ﻟﻨﮓ ﺗﺮا ش‬

‫اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮره ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﺗﺮاش ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻓﺮز ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ و ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﺷﮑﻞ‪ 1-2‬ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دﺳﺘﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن و ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎه وﺳﻂ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮ ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﺑﺴﺘﺮ و ﺑﺮاي ﻃﻮل ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ دو ﻣﯿﺰ ﺑﺴﺘﺮ ﻻزم‬
‫اﺳﺖ زﯾﺮا ﻣﺮﻏﮏ وﺳﻂ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬ارﺗﻔﺎع دﻫﺎﻧﻪ ﺳﻪ ﻧﻈﺎم ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﮐﺎري ﺗﻄﺒﯿﻖ داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﺮك‬
‫اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ دو ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه واﻗﻊ در وﺳﻂ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺤﺮﮐﺖ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهﻫﺎي‬
‫ﺧﺎص ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺑﻮدن ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ را ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دﺳﺘﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه ﺧﺎص‬
‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري دو ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش ﺧﺎص ﻣﺤﺮك وﺳﻂ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-2‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮره)ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﺗﺮاش(‬

‫‪۳۲‬‬
 ‫‪ 2 -1 -2‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺗﺮا ش زو ج ﭼﺮ خ ﻗ ﻄﺎر‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري زوج ﭼﺮخﻫﺎي ﻗﻄﺎر ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخﻫﺎي ﻧﻮ ﺑﮑﺎر ﻧﻤﯽروﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳﺎزي ﭼﺮخﻫﺎي ﺳﺎﺋﯿﺪه‬
‫ﺷﺪه ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎزوي اﮐﺴﻞ ‪ ،‬رﯾﻨﮓ و ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺟﻮش ﻃﻮﻗﻪ ﻧﯿﺰ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻞ زوج ﭼﺮخﻫﺎي ﻗﻄﺎر را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﻠﺰ ﺳﺨﺖ ﻋﺎﻟﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻧﻤﻮد‪ ،‬زﯾﺮا ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﺋﯽ از ﺳﻄﻮح آنﻫﺎ ﻧﻮرد‬
‫ﺳﺨﺖ ﺷﺪه و ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎي ﺗﺮﻣﺰ ﮔﯿﺮي و ﻟﻐﺰش ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺳﻄﻮح ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوﻓﯿﻞﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 2-2‬ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺎﺋﯿﺪﮔﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮدهاﻧﺪ را ﻣﺠﺪداً ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :2-2‬ﺗﺮاش ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﭼﺮخ ﻗﻄﺎر‬

‫دو اﺑﺰار ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻗﻠﻢ ﺗﺮاش ﺑﺮاي ﺗﺮاﺷﮑﺎري راﺳﺖ و ﭼﭗ ﺑﻄﻮر ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻨﺘﺮل را ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ردﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﺷﺎﺑﻠﻦ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش زوج ﭼﺮخ ﻗﻄﺎر ﺷﮑﻞ ‪ 3-2‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ دو ﺳﻮﭘﺮت ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺣﺴﮕﺮﻫﺎي ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻘﺎرن آﯾﻨﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮد زوج ﭼﺮخ ﺗﻮﺳﻂ دو دﯾﺴﮏ ﺻﻔﺤﻪاي ﺷﮑﻞ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﭘﺮ ﻗﺪرت ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ارﺗﺒﺎط دﻫﻨﺪه ﺑﺤﺮﮐﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬راه ﺣﻞ ﻧﻮع ﻣﺤﺮك ﻣﺴﺘﻘﻞ از‬
‫راه ﯾﮏ ﻣﺤﻮر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :3-2‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش زوج ﭼﺮخ ﻗﻄﺎر‬

‫‪۳۳‬‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي و ﺑﺎزﺳﺎزي زوج ﭼﺮخﻫﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش زﯾﺮ زﻣﯿﻨﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ اﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز را دارﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ زوج ﭼﺮخﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ از روي ﺧﻮدروﻫﺎي دﯾﺰﻟﯽ ﯾﺎ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﺎز ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش زﯾﺮ ﺧﻂ آﻫﻦ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪ 2 -2‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺗﺮا ش اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬

‫‪ 1 -2 -2‬ﻣﻘ ﺪﻣﻪ‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ اﯾﻦ ﺳﺆال ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ "ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي" را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮان در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ از ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي‬
‫ﺧﺎص ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺻﻼً اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه را ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮره ﯾﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي‬
‫ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮره را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﯽﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي اﺑﺰار و ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﺎده‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﺮزﺑﻨﺪي ﺷﻔﺎفﺗﺮ ﻋﻨﻮان را ﻣﺤﺪودﺗﺮ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎﺋﯽ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي آن ﻫﺎ ﺑﻄﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻠﯿﻪ دورﻫﺎ‪ ،‬ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﻗﻄﻌﻪ ﺧﺎم ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه درﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ از روش ﻧﯿﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮآن ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﻄﻌﻪ روي ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد در اﯾﻦ ﺻﻮرت از روش ﺗﻤﺎم اﺗﻮﻣﺎت ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﭼﻨﯿﻦ دارﯾﻢ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺗﻮﻟﯿ ﺪ ﻧﯿﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎت ‪ :‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﻮدﮐﺎر ﻫﺮ ﺑﺎر ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ‪ ،‬ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ‬
‫‪ .2‬ﺗﻮﻟﯿ ﺪ ﺗﻤﺎ م اﺗﻮﻣﺎت ‪ :‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﻮدﮐﺎر ﻗﻄﻌﺎت زﯾﺎد ‪ ،‬ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫ﺷﮑﻞ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ دﯾﮕﺮ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ زﯾﺮا ﮐﺎرﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه اي از ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ از ﻣﯿﻠﻪ ﻧﯿﺰ از ﻫﻢ ﺗﻔﮑﯿﮏ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎد اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﯿﻠﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮﺟﯿﺤﺎً ﺑﺮاي روش ﺗﻤﺎم اﺗﻮﻣﺎت ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺠﺎي اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﮏ ﺗﮏ ﻗﻄﻌﺎت ﺧﺎم‬
‫ﺑﺮﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﻮد ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه ﻧﯿﺰ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻠﺤﻮظ ﺷﺪه و ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﺪود ﺷﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﻪ روﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮاﺋﻂ ﮐﺎر در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه اي ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮐﺎرﺑﺮد روش ﻧﯿﻤﻪ‬
‫اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻫﺪف و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺨﺎزن ذﺧﯿﺮه ﻗﻄﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻤﺎم‬
‫اﺗﻮﻣﺎت داﯾﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺸﺨﺼﻪ وﯾﮋه ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﻨﻨﺪه دﯾﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ‬
‫اﺗﻮﻣﺎت ﺗﺮاش ﯾﮏ ﻣﺤﻮره و اﺗﻮﻣﺎت ﺗﺮاش ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮره وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫‪ 2 -2 -2‬اﺗﻮﻣﺎت ﻫﺎ ي ﺗﺮا ش ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ه‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎ ‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﻃﻮل ﺗﺮاش‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش ﮐﻮﺗﺎه‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎت ﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﺎ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن و اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮاش را ﻧﺎم ﺑﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪۳۴‬‬
‫اﺗﻮﻣﺎت ﻫﺎ ي ﻃﻮ ل ﺗﺮا ش ‪ :‬ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻇﺮﯾﻒﺳﺎزي و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺳﺎﻋﺖﺳﺎزي ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬
‫ﺑﺎداﻣﮏ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺷﮑﻞ‪ 4-2‬ﺑﺪون ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻮده‪ ،‬اﻣﺎ داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺑﺰار ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-2‬اﺗﻮﻣﺎت ﺗﺮاش ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﺧﺎص آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮري آنﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭘﯿﺸﺮوي ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺪاﯾﺖ‬
‫ﺑﺎداﻣﮑﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو دور اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮخﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﯾﺾ و ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﯿﺰ اﺑﺰار ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﺷﻌﺎﻋﯽ و ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎداﻣﮏ و ﺑﻄﻮر ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ) ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪.( 5-2‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-2‬روش ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺮﮐﺰي‬

‫‪۳۵‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن در ﺷﮑﻞ ‪ 4-2‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﭼﻬﺎر ﻣﯿﺰ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ دو ﺗﺎي آﻧﻬﺎ ﻋﺮﺿﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺮز ﻋﺮﺿﯽ ﯾﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﻋﺮﺿﯽ اﺿﺎﻓﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺠﻬﺰ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺿﺎﻓﯽ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻧﺮم ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﺋﻄﯽ از ﻓﺸﺎر ﻫﻮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﺮك اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ‬
‫ﺳﺘﺎره ﭼﺮﺧﺎن اﻓﻘﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ 6‬اﻟﯽ ‪ 8‬اﺑﺰارﮔﯿﺮ را ﻧﮕﻬﺪارد‪ .‬ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﻋﻤﯿﻖ در آوردن ﺗﮑﺮاري‬
‫ﻣﺨﺰن اﺑﺰار را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺑﺮاده ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل دوﺑﻞ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺨﺰن ﭼﺮﺧﺎن را در ﻓﺎز ﺑﯿﻦ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎري‬
‫ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻌﺪي اﺑﺰار ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﻮد‪ .‬درﯾﺎﻓﺖ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر را ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﯿﺮه و ﯾﺎ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﯾﮏ اﻧﺒﺮدر ﻣﺨﺰن اﺑﺰار‬
‫اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 6-2‬ﺑﺎ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ آﺷﻨﺎ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎداﻣﮏﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻫﻢ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮده و ﻫﻢ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫دﻫﻨﺪه اﻧﺮژي ﮐﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﮐﺎر ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﯾﮏ زﺣﻤﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺗﯿﺮاژ ﺑﺎﻻ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-2‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش‬

‫ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺎت ﺗﺮاش ﺑﺎ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن ﺑﺪون ﺑﺎداﻣﮏ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻓﻀﺎي ﮐﺎري ﯾﮑﺴﺎن در ﺷﮑﻞ ‪ 4-2‬ﺑﻄﻮر ﻫﯿﺪروﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن اﻃﻼﻋﺎت از ﺟﺮﯾﺎن اﻧﺮژي ﺟﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﻃﻼﻋﺎت اﺗﺼﺎﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎداﻣﮏﻫﺎي ﯾﮏ‬
‫ﻣﯿﻞ ﺑﺎداﻣﮏ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﯾﺾ و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﭘﺎپﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻮﭘﺎپﻫﺎ ﺑﻪ روش ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺸﺮوي را‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﻨﺪه اﻏﻠﺐ‬
‫ﺑﺎ ﭼﻬﺎر دور ﻣﯿﻠﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي دﯾﮕﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮﺧﻬﺎي ﺗﻌﻮﯾﻀﯽ ﺷﮑﻞ ‪ 7-2‬ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﺗﺼﺎل ﮐﻼﭼﯽ ﺷﮑﻞ‬

‫‪۳۶‬‬
‫‪ 8-2‬اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﺗﺼﺎل دور ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯿﻠﻪ ﻻزم ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺧﺎص را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﺳﯿﮑﻞ ﮐﺎري ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻼچ ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮو ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ را ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :7-2‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪار دورﻫﺎي ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :8-2‬ﻧﻤﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪار دورﻫﺎي ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﺳﻪ ﻣﺤﻮري و ﻫﺸﺖ دوري‬

‫ﯾﮏ ﻣﺸﺨﺼﻪ دﯾﮕﺮ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺴﺘﺮ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﺘﺮ آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ وﯾﮋه ﺑﻮده و ﭼﻨﺎن ﺷﮑﻞ دﻫﯽ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮاده را ﻫﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯿﺰ اﺑﺰار را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮرب ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮادهﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪاﺧﻞ ﯾﮏ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﺮاده ﺳﺮ ﺑﺨﻮرﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(9-2‬‬

‫‪۳۷‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :9-2‬ﻣﯿﺰ ﺗﺨﺖ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن‬

‫در ﺷﮑﻞ ﻧﺎم ﺑﺮده " ﻣﺨﺰ ن اﺑﺰار ﭼﺮ ﺧﺎ ن ﻣﯿﺰ ﺗﺨ ﺖ" در ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺎت ﺗﺮاش ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﺑﺰار ﮔﯿﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 60‬درﺟﻪ ﻣﯽﭼﺮﺧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﻃﺮف از ﭼﻬﺎر ﻃﺮف آن ﺧﻮد ﯾﮏ اﺑﺰار ﮔﯿﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﺳﺖ و ﻣﺜﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﭼﺮﺧﻨﺪه را روي ﯾﮏ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮔﺴﺘﺮش داده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺤﻮ اﻣﺘﯿﺎزات ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﻨﺪه اﺳﺘﻮاﻧﻪاي‬
‫ﺷﮑﻞ ﺣﻔﻆ ﺷﺪه و ﭘﯿﺸﺮوي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺠﺎي ﯾﮏ اﺑﺰار ﮔﯿﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻮراخ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﺗﻮان از ﯾﮏ اﺑﺰار ﮔﯿﺮ ﺗﮑﯽ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺮﮐﺎت ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﯿﺰﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﭘﯿﺴﺘﻮﻧﯽ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ آن ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ اﺑﺰار ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯿﺸﺮوي دﻟﺨﻮاﻫﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﯾﮏ روﻧﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻄﻮر‬
‫ﻣﺜﺎل از ﮐﺎرت ﺳﻮراﺧﺪار اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻮاﺻﻞ و اﺗﺼﺎﻻت ﺣﺮﮐﺎت ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ را ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎداﻣﮑﯽ ﺑﻪ‬
‫ردﯾﺎبﻫﺎي ﻣﺮزي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﯾﮏ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﺗﻮان از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺪدي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ در اﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻧﺪازه ﮔﯿﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﯿﺰﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل اﻃﻼع دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺪدي‬
‫ﺗﺤﺖ ﻫﻤﻪ ﺷﺮاﺋﻂ ﺿﺮوري ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬زﯾﺮا اﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻧﻮع ﮐﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﻣﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﯾﮏ ﻧﻮع اﺗﻮﻣﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪي ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ آن در ﻣﺤﺪوده ﮐﺎري ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺒﻮه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﯾﻦ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش‬
‫ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻮاﻧﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎرت ﺳﻮراﺧﺪار ﺳﺎده ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ 150‬ﻗﺪم ﮐﺎري را‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﯾﻦ ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻫﻢ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﻨﺪه ﻣﯿﺰ ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻮع آزادي‬
‫ﻋﻤﻞ وﺳﯿﻌﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺮار اﺑﺰارﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل اوﻟﯿﻦ اﺗﺼﺎل ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 10-2‬ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮراخ اﺑﺰار ‪ A‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻃﻮل و ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﻣﺮﮐﺰي اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺨﺰن‬
‫ﭼﺮﺧﺎن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻮﺿﻊ ﺳﻮراخ اﺑﺰار ‪ D‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎري ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﭘﺦ زﻧﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري ﺑﯿﻦ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻊ اﺗﺼﺎل ﺑﻌﺪي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮش ﯾﺎ ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۳۸‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :10-2‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦﮐﺎري‬

‫‪ 3 -2 -2‬اﺗﻮﻣﺎت ﻫﺎ ي ﭼﻨ ﺪ ﻣﺤﻮر ي‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع اﺗﻮﻣﺎت ﺗﺮاش ﻫﺎ " اﺗﻮﻣﺎت ﻧ ﻈﺎ م ﮔﯿﺮ ه ا ي دو ﻣﺤﻮر ي" ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻋﻤﻼً از دو ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﻈﺎم‬
‫ﮔﯿﺮهاي ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺪﻧﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ ﻫﺮ واﺣﺪ داراي دو ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺨﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را در ﻃﻮل روﻧﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار ﺑﻮﯾﮋه ﮐﺎراﺋﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﺑﺘﺪا اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي آن ﮐﺸﻮرﻫﺎﺋﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ روي ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﺮد و ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮري از ﻧﻮع ‪6 ،4‬و‪ 8‬ﻣﺤﻮري ﻣﻌﺮوف ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﯾﮏ زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري ﺑﻪ‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎه اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ و ﻣﯽﺗﻮان از اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﺎده اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮏ اﻣﺘﯿﺎز دﯾﮕﺮ آنﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﮐﺎرﺑﺮد ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺷﺶ ﻣﺤﻮري ﺑﺼﻮرت ﺳﻪ ﻣﺤﻮر دوﺑﻞ و ﻏﯿﺮه ﺑﺮاي ﺗﯿﺮاژﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻗﻄﻌﺎت اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻮﻻً ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﺳﺘﻘﺮار داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر و ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﺑﻄﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(11-2‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :11-2‬اﺗﻮﻣﺎت ﺷﺶ ﻣﺤﻮري ﺑﺮاي ﺗﺮاش از ﻣﯿﻠﻪ ﺧﺎم‬

‫‪۳۹‬‬
‫در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻫﺮ ﻣﺤﻮر را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﮐﻼچ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﻄﻮر اﻧﻔﺮادي‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﻄﻌﻪ از دور ﺧﺎرج ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎري‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﺻﻠﯿﺒﯽ ﺑﻄﻮر ﮔﺎﻣﯽ در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﺪﯾﺪ آورده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺗﺼﺎل اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و در ﻣﻮرد ﺳﻪ ﻣﺤﻮر دوﺑﻞ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺣﺘﯽ دو ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﭼﻨﺪ ﻟﺒﻪ ﮐﻪ روي ﻣﺤﻮر اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺑﻮده اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ دوران ﻧﯿﺴﺖ و ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي ﻃﻮل ﺗﺮاﺷﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﯿﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫اﯾﺴﺘﮕﺎه اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي ﺑﺪﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد و ﻓﻀﺎي ﮐﺎري را ﻧﯿﺰاز ﺑﺎﻻ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺑﻨﺪد‪.‬‬
‫اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮري ﺑﻪ ﻃﺮز ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺎده و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎداﻣﮏﻫﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽﺗﻮان ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺮد ﮐﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ ﻫﻢ زﻣﺎن و ﺑﻄﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎل دوﺑﻞ ﻧﺎﻣﺒﺮده در اﯾﻦ ﺟﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه اي وﻗﺘﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ا ﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ روي ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻧﺼﺐ ﺷﻮد‪ .‬در ﮐﻨﺎر اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهاي‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ از ﻣﯿﻠﻪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن ﻣﯿﻠﻪ اي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 4 -2 -2‬ﻣﺨﺎز ن ﻗ ﻄﻌﺎت ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات در ﮐﻠﯿﻪ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش ﺿﺮوري اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮﯾﮋه در اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ در آﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن ﻣﯿﻠﻪ ﻧﯿﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺎزن ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﻗﻄﻌﺎت ﺧﺎم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻄﻮر‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ روي دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ)ﺷﮑﻞ ‪.(12-2‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :12-2‬ﻣﺨﺰن ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﯿﺮه ﮔﺮدان ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬در ﮐﻨﺎر ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺮه و ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻧﻈﺎم‬

‫‪۴۰‬‬
‫ﮔﯿﺮه و ﮔﺎﻫﯽ ﻫﺪاﯾﺖ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه را ﻧﯿﺰ ﺑﻌﻬﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺨﺰن ﻗﻄﻌﺎت ﺧﺎم را در اﺛﺮ وزن‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﻮد اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﭼﻨﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﻣﺨﺎزن ﻗﻄﻌﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اي اﺳﺖ‪،‬‬
‫زﯾﺮا ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺪاد و ﺷﮑﻞ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ) ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ‪ 4-2‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد (‪.‬‬

‫‪ 3 -2‬ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺎ ﺷﯿﻨﮑﺎر ي‬

‫ﻧﻮﻋﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه و آن را ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﻪ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ را ﺑﻄﻮر ﺗﻘﺮﯾﺐ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰارﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه و ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت و اﺑﺰارﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دﻫﯽ ﺷﺪه و ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر دورﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎ و‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﮐﻤﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎ ﺗﻌﺪاد اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﻓﺮز ﮐﺎري ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﻧﺪ و اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﺋﯽ ﻣﺜﻞ‬
‫ﺳﻮراﺧﮑﺎري‪ ،‬ﺑﺮﻗﻮ زﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺦ زﻧﯽ‪ ،‬ﻟﺒﻪ زﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺮاش و ﺑﺮش‪ ،‬ﺗﺮاش رزوه‪ ،‬و ﻓﺮز ﮐﺎري ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﻓﺮز ﮐﺎري اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺮاي آن روشﻫﺎي ﮐﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺘﺮك در آﻧﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ اﺻﻠﯽ دوراﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﺑﺮاي آن ﻣﻮاردي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري زﯾﺎد و ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺿﺮورت داﺷﺘﻪ و زﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻌﻮﯾﺾ‬
‫اﺑﺰار ﭘﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﻪ روﻧﺪ ﻣﻮﻓﻖ اﻧﺠﺎم ﺧﻮدﮐﺎر اﯾﻦ وﻇﺎﺋﻒ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺪدي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب اﺳﺖ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ‬
‫و ﺧﺎص ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻧﯿﺎز اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻮراﺧﮑﺎري اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﯾﮏ واﺣﺪ ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﯾﮏ واﺣﺪ ﻓﺮز ﮐﺎري ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﭘﯽ ﻧﻮل ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﻤﺎر اﺑﺰار ﻫﺎي ﻻزم ﺑﻪ ﺟﺎي ﯾﮏ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﭼﺮﺧﺎن ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در‬
‫اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﮐﻨﺎر ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺨﺰن اﺑﺰاري ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ داراي وﻇﺎﺋﻒ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺨﺰن اﺑﺰار‪ ،‬اﺑﺰار ﻫﺎ را آﻣﺎده ﻧﮕﻪ ﻣﯿﺪارد ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺪدي در ﻧﻘﻄﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻌﯿﻦ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﮐﺎري ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﺒﺎط ﻋﺎم ﺑﯿﻦ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار و ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ در ﺷﮑﻞ ‪ 13-2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۴۱‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :13-2‬روش ﺗﻌﻮﯾﺾ اﺑﺰار‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺣﺪوداً ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد ‪ :‬در ﻃﻮل ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﯾﮏ ﺑﺎزوي ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺮﺧﺶ در ﻣﺨﺰن ﻣﺘﻮﻗﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‬
‫از ﺧﺒﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﯿﻠﻪ ﻣﯽﭼﺮﺧﺪ و اﺑﺰاري ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ آن ﻧﯿﺴﺖ را ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺨﺰن ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه و در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽ‪-‬‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻣﺨﺰن ﻓﻮراً ﭼﺮﺧﯿﺪه و ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ دﯾﮕﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽآﯾﺪ) ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ (‪ ،‬و ﺑﺎزوي ﭼﺮﺧﺎن اﺑﺰار‬
‫ﺟﺪﯾﺪي را ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﯿﻠﻪ ﻣﯽﺑﺮد ) ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ (‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﻘﺎوم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺨﺮوط ﺑﺮاي ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺧﻮدﮐﺎر اﺑﺰار ﻣﺠﻬﺰ‬
‫ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً ﯾﮏ ﻣﺨﺮوط ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻧﯿﺰ در ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﺑﺰار وﺟﻮد دارد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮔﺸﺘﺎور ﻻزم ﺑﯿﻦ ﻫﺮ دو ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ داﺧﻠﯽ ﯾﺎ ﺧﺎرﺟﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﻨﻨﺪه اﺑﺰار وﻇﺎﺋﻒ زﯾﺮ را ﺑﻌﻬﺪه دارد ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻧﺼﺐ ﻣﺤﻮري اﺑﺰار روي ﻣﯿﻠﻪ ﯾﺎ ﺧﺎرج ﮐﺮدن آن از ﻣﯿﻠﻪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻌﻬﺪه ﭘﯽ ﻧﻮل ﻣﯿﻠﻪ ﻧﯿﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .2‬اﻧﺘﻘﺎل ﭼﺮﺧﺶ ﯾﺎ ﺧﻄﯽ اﺑﺰار ﺑﯿﻦ ﻣﺨﺰن و ﻣﯿﻠﻪ‬
‫‪ .3‬ﻧﺼﺐ اﺑﺰار در ﻣﺨﺰن ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ آن از ﻣﺨﺰن‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار وﺟﻮد ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺑﺰار ﭘﯿﺶ ﻓﺮض اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺑﺰارﻫﺎي ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ آن دو راه ﺣﻞ وﺟﻮد دارد ‪:‬‬

‫‪ .a‬اﺑﺰارﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي درﺳﮑﻮﻫﺎي ﻫﺎي ﻧﻤﺮه ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﺨﺰن ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﻄﻮر اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﻗﺮار داده ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ .b‬ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧﻮد اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺷﻤﺎره ﺑﻨﺪي ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﺎر ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺪ اﺑﺰار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬
‫آن ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه آورﻧﺪه ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺑﺰار ﺻﺤﯿﺢ را از ﯾﮏ ﺳﮑﻮي دﻟﺨﻮاه ﻣﺨﺰن ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪۴۲‬‬
‫ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺪاﺑﺰاري ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 14-2‬از ده ﺣﻠﻘﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي اﺑﺰار ﮔﯿﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻨﺞ ﺣﻠﻘﻪ اول‬
‫ﺑﺮاي ﮔﺮوه اﺑﺰاري ﺑﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ 02‬ﺗﺎ ‪ 42‬ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺮاي ﻧﻤﺮه ﺑﻨﺪي اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺗﻮان ‪31‬ﺿﺮﺑﺪر ‪ 31‬ﻣﺴﺎوي ﺑﺎ ‪ 961‬اﺑﺰار ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد‪ .‬اﮐﻨﻮن اﮔﺮ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺸﺨﺺ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﺪ‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ ﻣﺨﺰن ﺑﭽﺮﺧﺪ‪ .‬ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮﻧﺪه اﺑﺰار در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻠﯿﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪهﻫﺎي اﺑﺰار را ردﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﺮه ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرت ﺳﻮراﺧﺪار را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﯾﮏ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﻠﯿﺪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ روش ﻗﻔﻞ ﻫﺎي اﯾﻤﻨﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﺗﻮﺳﻂ‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻮاﺿﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :14-2‬ﮐﺪﻫﺎي اﺑﺰار‬

‫در ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 15-2‬راﻫﮕﺎه ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ورق ﻫﺎي ﺗﻠﺴﮑﻮﭘﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :15-2‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري‬

‫‪۴۳‬‬
‫ﻣﯿﺰﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﺳﺎﭼﻤﻪﻫﺎي ﺑﺪون ﻟﻘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻧﯿﺰ در ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻘﻄﻪاي )ﺳﻮراﺧﮑﺎري( ﯾﺎ در ﻧﻮع‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻄﯽ ) ﻓﺮز ﮐﺎري( در ﺟﻬﺖ ‪x‬و‪ y‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ‪ Z‬ﺑﻌﻬﺪه ﭘﯽ ﻧﻮل ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺨﺰن ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻣﺒﺮده دو ﻣﺨﺰن ﭼﺮﺧﻨﺪه در ﮐﻨﺎر ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻧﻮع‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 16-2‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ و ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺪاد اﺑﺰارﻫﺎي در دﺳﺖ ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :16-2‬ﻣﺨﺰن اﺑﺰار‬

‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﻨﻨﺪه اﺑﺰار ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺎت ﺳﺎده ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻮدي ﺑﻮدن ﯾﺎ اﻓﻘﯽ ﺑﻮدن ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻧﻘﺶ دارد‪ .‬در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺪدي ﭘﯿﺸﺮوي ﭘﯽ ﻧﻮل ﻃﺒﻖ ﯾﮑﯽ از دو روش "‪ "Hydro sense‬ﯾﺎ ‪"Hydro-‬‬

‫"‪ thread‬ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ دو روش ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻘﻄﻪ اﺗﺼﺎل از ﮐﻮرس ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ ﮐﻮرس ﭘﯿﺸﺮوي ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﺠﺎي آن‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺳﺮ اﺑﺰار ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻤﺎس ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮوي ﭘﯿﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ در روش‬
‫‪ Hydro- thread‬ﻣﯽﺗﻮان از ﭘﯿﺸﺮوي راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺮاي رزوه ﺗﺮاﺷﯽ ﻧﯿﺰ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﭘﺲ از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺘﻪ روي‬
‫ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر دور ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺧﻮد ﭘﯿﺸﺮوي ﭘﯿﺶ ﮔﺎمﻫﺎي رزوه را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻧﯿﺮوي‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﯿﺰ دور ﻣﯿﻠﻪ ﻋﮑﺲ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎزن ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺎ ‪ 24‬اﺑﺰار و ﻣﺨﺎزن ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﺗﺎ‬
‫‪100‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ در ﮐﻨﺎر ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از ﮐﺎرﻫﺎي ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﻓﺮزﮐﺎري ﻗﺴﻤﺖ زﯾﺎد ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻋﺪدي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﺾ اﺑﺰار ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪13-2‬ﺑﺪون زﻣﺎن ﺗﻮﻗﻒ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻌﺒﻪ ﻣﺨﺰن اﺑﺰار در‬
‫ﺣﺎل ﮐﺎر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در اﯾﻦ ﻣﺪت در ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﯾﮏ ﺟﺴﺘﺠﻮي اﺑﺰار ﺑﻌﺪي در ﺣﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﯿﺰ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 17-2‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻌﻮﯾﺾ اﺑﺰار را ﻣﯽﺗﻮان اﮔﺮ اﺑﺰار ﺑﻌﺪي ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﺧﻮد‬
‫ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺛﺎﻧﯿﻪﻫﺎي ﮐﻤﯽ ﮐﺎﻫﺶ داد‪.‬‬

‫‪۴۴‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :17-2‬روش ﺗﻌﻮﯾﺾ اﺑﺰار‬

‫ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ را ﻣﯽﺗﻮان روي ﯾﮏ ﺳﺮ ﭼﺮﺧﻨﺪه دوﺑﻞ ) ﺷﮑﻞ ﻃﺮف ﭼﭗ ( ﺳﻮار ﮐﺮد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ آن را ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺮ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﮐﻮﭼﮏ ﻣﺠﻬﺰ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺘﻮﻗﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ زﻣﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﻮﯾﺾ اﺑﺰار ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ دوﻣﯿﻦ اﺑﺰار ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﺑﺰار اول دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪه و ﯾﮏ اﺑﺰار ﺳﻮﻣﯽ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ و روي ﻣﯿﻠﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺼﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺨﺰن دوﺑﻞ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 15-1‬را ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ) ﻃﺒﻖ ﺗﺼﻮﯾﺮ راﺳﺖ (‪ .‬دراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺑﺰار ﮔﯿﺮ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻟﻐﺰﻧﺪه از‬
‫ﻣﺨﺰن ﺑﻪ زﯾﺮ ﻣﯿﻠﻪ آورده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﺑﺰار اول ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل از ﻃﺮف راﺳﺖ روي ﻣﯿﻠﻪﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان اﺑﺰار دوﻣﯽ را از‬
‫ﻣﺨﺰن ﻃﺮف ﭼﭗ در آراﻣﺶ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮده و در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺤﻮﯾﻞ آورد‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر وﻗﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﭘﺎﯾﺎن ﯾﮏ اﺷﺎره دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻔﺎوت ﻧﻮﻋﯽ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﯿﻦ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﺗﻮﻣﺎتﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﻪ‬
‫" ﻣﺨﺎز ن ﻗ ﻄﻌﺎت" ﻣﺠﻬﺰ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري " ﻣﺨﺎز ن اﺑﺰار" ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬

‫‪ 4 -2‬ﺧ ﻄﻮ ط ﺧﻮ دﮐﺎر ) ﺧ ﻄﻮ ط ﻣﺎﺷﯿ ﻦ (‬

‫ﻣﻨﻈﻮر از ﺧﻄﻮط ﺧﻮدﮐﺎر زﻧﺠﯿﺮهﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮي و ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻧﺴﺎنﻫﺎ از ﮐﺎرﻫﺎي ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺗﮑﺮاري ﻣﻌﺎف ﺷﺪه و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﯾﮏ درﺟﻪ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺎ ﺗﯿﺮاژ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﮑﺲ دارد‪ .‬ﺑﻨﺪ ‪ 4-2‬ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ‪-‬‬
‫ﻫﺎي زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ .1‬واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫‪.3‬‬

‫‪۴۵‬‬
 ‫‪ 1 -4 -2‬وا ﺣ ﺪ ﻫﺎ ي ﺳﺎ ﺧﺘﻤﺎﻧ ﯽ ﭘﯿﺶ ﺳﺎ ﺧﺘﻪ اﺳﺘﺎﻧ ﺪار د‬

‫ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺑﺰار از ﺗﺮﮐﯿﺐ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي اﻧﯿﻮرﺳﺎل ﯾﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﻤﺮاﺗﺐ ارزان ﺗﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧﻄﻮط ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎﻣﻠﯽ را ﺑﺮ ﭘﺎ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻌﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺗﻄﺒﯿﻖ داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي اﯾﻦ‬
‫ﮐﻪ از ﻗﺒﻞ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻃﺮاﺣﯽ و اﺑﻌﺎد اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ واﺣﺪﻫﺎ در ﻣﺤﺪوده اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪DIN64512- 696+3‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ از واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ در ﺷﮑﻞ ‪ 18-2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺮ واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ از ﯾﮏ واﺣﺪ ﻣﯿﺰ‪،‬‬
‫ﯾﮏ واﺣﺪ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﺮﮐﻪ و ﯾﮏ واﺣﺪ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮ واﺣﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻧﻮع ﺧﻮد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻮدن اﺑﻌﺎد اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت دﻟﺨﻮاﻫﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :18-2‬ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺣﺪﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫← " وا ﺣ ﺪ ﻣﯿﺰ" ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﺮك ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﯿﺰ را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻄﻮر‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﻫﯿﺪروﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ و ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ واﺣﺪ ﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي و ﮐﻮرس ﺳﺮﯾﻊ‬
‫ﻣﺠﻬﺰ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺤﺮك ﭘﯿﺸﺮوي از ﻣﻮﺗﻮر اﺻﻠﯽ ﻣﻨﺸﻌﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫← " وا ﺣ ﺪ ﻧﯿﺮو ي ﻣﺤﺮﮐﻪ" از ﺟﻤﻊ ﻣﻮﺗﻮر و ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﺮاش ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺮا اﯾﻦ واﺣﺪ در ﺧﺪﻣﺖ اﯾﺠﺎد ﺣﺮﮐﺖ اﺻﻠﯽ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه اﺻﻠﯽ اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮره ﻓﻘﻂ داراي ﯾﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﺮاي دور ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دورﻫﺎي دﯾﮕﺮ در ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺳﺎﯾﺮ واﺣﺪﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 19-2‬اﯾﻦ اﻣﮑﺎن ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ دور ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﮔﻮهاي ﺷﮑﻞ و دﯾﺴﮏ ﻫﺎي‬
‫ﭘﻠﻪاي ﺗﻄﺒﯿﻖ داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۴۶‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :19-2‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺪﻧﻪ‬

‫← " وا ﺣ ﺪ ﻣﯿﻠﻪ" ﺗﺎﺑﻊ روش ﺳﻮراﺧﮑﺎري‪ ،‬ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﯾﺎ ﻓﺮزﮐﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮاح ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي ﭘﯿﺶ ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺣﺮﮐﺎت اﺻﻠﯽ دوراﻧﯽ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﮐﻔﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري ﭼﻮن ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ ﯾﺎ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ‬
‫را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺗﺤﺖ ﻫﺮ ﺷﺮاﺋﻄﯽ ﺑﻪ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ واﺣﺪ ﻣﯿﻠﻪ ﺑﺮاي " ﺳﻮرا ﺧﮑﺎر ي" اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﯿﺸﺮوي ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪ ﻣﯿﺰ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ‪ ،‬ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ داﺷﺘﻦ " ﭘ ﯽ‬
‫ﻧﻮ ل" ﻧﺪارد‪ .‬اﻣﺎ در ﺻﻮرت ﮐﻢ ﺑﻮدن ﺟﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﭘﯽ ﻧﻮل ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﯾﮏ ﺳﺮ ﻣﺘﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮري ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود و ﯾﺎ‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﻮراﺧﮑﺎري رزوه ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺠﻬﺰ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ واﺣﺪ ﻣﯿﻠﻪ ﺑﺮاي " ﻓﺮزﮐﺎر ي" ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﺟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﻮر ﻣﯿﻠﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﺮوي واﺣﺪ ﻣﯿﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت اﮔﺮ ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﻃﻮلﻫﺎي ﻓﺮزﮐﺎري ﺑﻠﻨﺪي اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫← ﯾﮏ واﺣﺪ ﻣﯿﺰ ﺑﺮاي " ﺗﺮاﺷﮑﺎر ي" ‪ :‬اﮔﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎ دوراﻧﯽ ﺳﻮراﺧﮑﺎري اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻮدي ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﺷﻮد‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺎت ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﻤﻮدي ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎي ﻏﯿﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ واﺣﺪ ﻣﯿﻠﻪﻫﺎﺋﯽ ﻫﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺤﻮرﻧﺪ از وﺳﯿﻠﻪاي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺮﻏﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪،‬‬
‫در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮوي اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ واﺣﺪ ﭘﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﻧﺘﺎژ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺧﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻏﻠﺐ در ﻣﺤﻞ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 19-2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻃﺮح ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺮاي اﻫﺪاف‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﯾﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎريﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺮحﻫﺎي رﯾﺨﺘﻪﮔﺮي ﺑﺎ اﻧﺪازهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﺎز‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻨﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﺪﻧﻪﻫﺎي ﺳﺘﻮﻧﯽ ﺑﮑﺎرﺑﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺑﺪﻧﻪ ﻣﺸﺘﺮك وﺳﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺪﻧﻪ وﺳﻂ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﮐﺎر را ﺣﻤﻞ ﮐﺮده و اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﯿﺰﮔﺮد ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2 -4 -2‬ﺧ ﻄﻮ ط اﻧﺘﻘﺎ ل‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﻄﻮط ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﮑﻞ اﺻﻠﯽ و ﺟﻬﺖ ﮔﺮدش ﮐﺎر واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪.(20-2‬‬

‫‪۴۷‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :20-2‬اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺣﺮﮐﺎت ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﮐﺎر از ﯾﮏ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎه دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﻫﻢ‬
‫روش ﺧﻄﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺪارﮐﺎﺗﯽ و ﻫﻢ روش ﺣﺮﮐﺎت داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﺗﺪارﮐﺎﺗﯽ در ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﺳﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎﻫﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ورود و ﺧﺮوج ﻗﻄﻌﺎت در روش ﺧﻄﯽ اﺟﺒﺎراً در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﺧﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦﮐﺎر از ﯾﮏ اﯾﺴﺘﮕﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﻠﺶ ﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﻫﺮ واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎري آن ﻫﺎ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر اﻓﻘﯽ ﯾﺎ ﻋﻤﻮدي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻪ از ﺳﺮي ﮐﺮدن ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي اﺑﺰار ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ را ﻋﻤﻮﻣﺎً " ﺧ ﻂ‬
‫ﻣﺎﺷﯿ ﻦ" ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺑﯿﻦ ﺧﻄﻮط ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬در ﯾﮏ " ﺧ ﻂ ﺗﻮﻟﯿ ﺪ" ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ‬
‫ردﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ) ﺷﮑﻞ ‪.( 21-2‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ :21-2‬ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ آن را " ﺧ ﻂ ﺟﺮﯾﺎ ن" ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻧﻮار ﻧﻘﺎﻟﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ را ﻋﻮض ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﯿﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ‬
‫و ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬درﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ آن ﺧﻄﻮط ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻤﺎم ﺧﻮدﮐﺎر را " ﺧ ﻂ اﻧﺘﻘﺎ ل" ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺧﻄﻮط ﻗﻄﻌﺎت از وﺳﻂ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه در دوﻃﺮف ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ) ﺷﮑﻞ ‪.(22-2‬‬

‫‪۴۸‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪:22-2‬ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮاي ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﻌﺪي اﻣﺎ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري ﺧﻮد را ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ از‬
‫ﺧﻄﻮط ﺷﺮﻃﯽ ﻧﯿﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮏ ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﻮده و ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎ را در ﺑﺮ ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ روش ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺎﺑﻌﯽ دارد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﯾﮑﯽ از ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮوي ﯾﮏ واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ وﻗﺘﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ دوران ﮐﺮده و ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﺎده ﺧﻨﮏ ﺳﺎز ﻧﯿﺰ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﯾﮏ واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺗﺮاش رزوه‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ در اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﮐﺎر ﭘﯿﺶ ﺳﻮراخﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻧﺸﺪه ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل و اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﮏ ﺳﺮي‬
‫وﻇﺎﺋﻒ ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﮏ ﻧﻮع روش" ﺷﺒﻪ ﺧ ﻂ اﻧﺘﻘﺎ ل" ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در آن ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﯿﺰ از اﯾﺴﺘﮕﺎه اول ﺗﺎ اﯾﺴﺘﮕﺎه آﺧﺮ و ﺑﺮﻋﮑﺲ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﻮط ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ دوره زﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽﺗﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐاﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﺧﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻬﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﻧﻮع ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎري ﯾﮑﺴﺎن ﯾﺎ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻮع اول ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهﻫﺎي ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎدهاﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺧﻄﻮط ﻧﻮع دوم ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪهاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ وﯾﮋه وﻗﺘﯽ ﺻﺎدق اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾﮏ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺳﻤﺖ ﻧﺼﺐ ﻗﻄﻌﻪ و در اﯾﺴﺘﮕﺎه‬
‫ﺑﻌﺪي ﺳﻄﺢ در دﺳﺖ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻗﻄﻌﻪ آزاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﮔﺎﻫﯽ ﺗﮏ ﺗﮏ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ‬
‫آن ﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ذﺧﯿﺮه ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل از ﻗﺴﻤﺖ وﺳﻂ ) ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 19-2‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ( ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻨﺎﺳﺐ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات وﻇﯿﻔﻪ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻗﻄﻌﺎت را در ﮐﻠﯿﻪ ﺷﺶ ﺟﻬﺖ درﺟﻪ آزادي ﺑﻄﻮر واﺿﺢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهﻫﺎ ﺟﺰء اﯾﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰاتاﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺣﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺗﺮاش ﯾﺎ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺳﻌﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر دارﻧﺪ و در ﮐﻞ اﯾﻦ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۴۹‬‬
 ‫‪ 3 -4 -2‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗ ﺪار ك ﮐﻨﻨ ﺪ ه‬

‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮاي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات واﻗﻌﯽ دارﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ اﻣﺎ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ وﺳﺎﺋﻞ ﺟﺰء ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل داﺧﻞ ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا اﯾﻦﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ از ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬
‫ﺑﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎآن ﻧﻮع ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ﺳﺮو ﮐﺎر‬
‫دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت را از ﻣﺨﺰن ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺧﻄﻮط ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ آنﻫﺎ در‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت را ﻫﻢ آﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر از ﯾﮏ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﻌﺪي اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺪارك ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻄﻌﺎت را ﺧﺎرج از ﻣﺮاﺣﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﺗﻮﻟﯿﺪي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻗﻄﻌﺎت در آﻫﻨﮓ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ از "رﯾﻞ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل" اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ)ﺷﮑﻞ ‪.(23-2‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :23-2‬ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ‬

‫ﻗﻄﻌﺎت ﮐﺎر‬

‫اﯾﻦ رﯾﻞ ﻫﺎ ﻗﻄﻌﺎت را ﺑﯿﻦ واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑﯿﻦ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬آﻫﻨﮓ ﺣﺮﮐﺖ اﯾﻦ رﯾﻞ ﻫﺎ از ﭼﻬﺎر‬
‫ﻓﺎز ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻢ ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻗﺎﺋﻢ اﻟﺰاوﯾﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎزﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن‬
‫‪ .2‬اﻧﺘﻘﺎل دادن‬
‫‪ .3‬ﺑﺮﻋﮑﺲ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن‬
‫‪ .4‬اﻧﺘﻘﺎل دادن ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‬
‫اﮐﻨﻮن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري را در ﺑﯿﻦ ﻓﺎزﻫﺎي دو و ﺳﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺤﻮر در ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮔﯿﺮهاي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهﮐﺎري ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﻣﯽﺗﻮان‪،‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮهﻫﺎي ﺧﺎص ﻗﻄﻌﺎت ﺑﮑﺎر روﻧﺪ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري را در ﻓﺎزﻫﺎي ﺳﻪ و ﭼﻬﺎر اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺪاﯾﺖ ﺣﺮﮐﺎت ﺗﺪارﮐﺎﺗﯽ‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ " رﯾ ﻞ ﻫﺎ ي اﻧﺘﻘﺎ ل" ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﮔﺮ ﺷﮑﻞ ﻫﻨﺪﺳﯽ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه دﻫﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ روي اﯾﻦ رﯾﻞﻫﺎ ﺑﻠﻐﺰﻧﺪ و‬
‫اﮔﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ را روي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻗﻄﻌﻪ ) ﻣﯿﺰ ﻗﻄﻌﻪ ( ﻗﺮار داد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﻪﮔﯿﺮ ﻧﻮع‬

‫‪۵۰‬‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﯾﺎ ﻫﺪاﯾﺖ ﻏﻠﺘﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﻫﻢ ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﮐﺮدن و ﺗﺤﻮﯾﻞ دادن‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺟﺪا ﮐﺮدن ﻻزماﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(24-2‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :24-2‬روش ﺗﺪارك‬

‫ﺑﻪ ﮐﻤﮏ " ذ ﺧﯿﺮ ه ﺳﺎز ي" ﻣﯽﺗﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ذﺧﯿﺮه ﻗﺒﻞ از ﺧﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﺎ ﯾﮏ ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﺑﯿﻦ ﺧﻄﻮط ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺒﺎر و ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﺰن ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﺮاي " ﺗﺤﻮﯾ ﻞ دا د ن" ﻧﯿﺰ از رﯾﻞ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ذﺧﯿﺮهﺳﺎزي‬
‫و اﯾﺴﺘﮕﺎﻫﺎي ﮐﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻗﻄﻌﺎت را ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮار ﻧﻘﺎﻟﻪ ﯾﺎ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎي ﻏﻠﺘﯽ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻏﻠﺖ‬
‫دادن ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل دادن ﻣﺎﻧﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﯾﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ارﺗﻌﺎﺷﯽ و ﻣﺸﺎﺑﻪ آن اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺮاي " ﻣﺮﺗ ﺐ ﮐﺮ د ن" ﺑﻪ وﯾﮋه ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﮐﻮﭼﮏ داراي اﯾﻦ ﻫﺪف ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت اﺑﺘﺪا ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ را در ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﮐﺎﻣﻼً ﻣﻌﯿﻦ ﻣﻨﻈﻢ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻨﻈﻢ ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﯾﺎ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در وﺳﻂ‬
‫ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎﺷﺪ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﮑﻞ ‪.(22-2‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﺋﯽ ﻫﻢ ﺑﺮاي " ﺗﮏ ﺳﺎز ي" ﻻزماﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﻗﻄﻌﺎت را در ﯾﮏ اﯾﺴﺘﮕﺎه ذﺧﯿﺮه ﺗﮏ ﺗﮏ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ آورد‪ .‬درﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً ﻃﺒﻖ آﻫﻨﮓ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻃﺮاﺣﯽ آن ﻗﺪر ﻣﺘﻨﻮع و ﻣﻨﻔﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 24-2‬ﻓﻘﻂ اﺻﻮل ﮐﻠﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﺷﮑﺎل ‪ 25-2‬ﺗﺎ ‪32-2‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي از ﺧﻄﻮط ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻣﺪرن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪۵۱‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :25-2‬ﺑﻬﺮه وري و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :26-2‬درﺟﻪ اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪۵۲‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :27-2‬ﻣﯿﺰ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﭼﺮﺧﺎن‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :28-2‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﺮﯾﺎن در ﯾﮏ ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎﻻﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ‬

‫‪۵۳‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :29-2‬ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮدﮐﺎر ﺳﺮ ﻣﺘﻪ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :30-2‬ﻃﺮح ﭼﻨﺪ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﯾﮏ ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ‬

‫‪۵۴‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :31-2‬ﻣﺮﮐﺰ ﻓﺮزﮐﺎري اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ‪ NC‬و ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺎﻟﺖ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :32-2‬ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻣﻮﻧﺘﺎژ‬

‫‪۵۵‬‬
 ‫ﻓﺼ ﻞ ﺳﻮ م‬

‫رو ش ﻫﺎ ي‬
‫ﺗﻮﻟﯿ ﺪ ﭼﺮ ﺧ ﺪﻧ ﺪ ه‬

‫‪۵۶‬‬
 ‫‪ 1 -3‬اﻧﻮا ع رو ش ﻫﺎ ‪:‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 1-3‬روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 1-3‬را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :1-3‬اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-3‬اﻧﻮاع ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﭼﺮخ دﻧﺪهاي‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎ روش ﺗﻘﺴﯿﻢ‪ ،‬روش ﻏﻠﺘﯽ و روش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ )اﻓﻘﯽ و ﻋﻤﻮدي( ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪاﻧﺪ )اﺷﮑﺎل‪ 2 -3‬اﻟﻒ ﺗﺎ د(‪.‬‬

‫‪۵۷‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪) 2-3‬اﻟﻒ(‪ :‬اﺳﺎس ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪)2-3‬ب(‪ :‬روش ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺷﮑﻞ‬

‫‪۵۸‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪)2-3‬ج(‪ :‬روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪) 2-3‬د(‪ :‬روش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده و ﺣﻠﺰوﻧﯽ‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦﻫﺎ روشﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﭼﺮخﻫﺎي دﻧﺪه ﻣﺨﺮوﻃﯽ و ﭼﺮخﻫﺎي دﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﯽ و روش ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭼﺮخﻫﺎي ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ‬
‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻻﺋﻞ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮان روشﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﭼﺮخ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ و ﭼﺮخ ﺣﻠﺰوﻧﯽ را ﺑﺪون ﻗﯿﺪ و ﺷﺮط ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ ﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬
‫ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ و دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﻮرب را ﺑﻪ ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ راه ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك‬

‫‪۵۹‬‬
‫ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﻧﺸﺎن داد )ﺷﮑﻞ‪ 2-3‬اﻟﻒ (‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻘﻂ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﺣﻠﺰون را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار و ﭼﺮخ ﺣﻠﺰون را ﺑﻌﻨﻮان ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺗﺼﻮر‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬در ﻓﺮز ﮐﺎري رزوه ﭘﯿﭻ اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎر ﺑﺮﻋﮑﺲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﺻﻮل روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ‪:‬‬

‫‪ 1 -1 -3‬رو ش ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪:‬‬

‫در روش ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮزﻫﺎي ﺷﮑﻞ دﻧﺪاﻧﻪ و ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻘﺴﯿﻢ ا ﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺗﻔﺮﯾﻘﯽ ﺑﻪ روش دﯾﻔﺮاﻧﺴﯿﻞ ﻓﺮز دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ )ا ﺷﮑﺎل ‪ 3-3‬اﻟﻒ و ب (‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪)3-3‬اﻟﻒ(‪ :‬روش ﺗﻘﺴﯿﻢ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪) 3-3‬ب(‪ :‬اﺟﺰاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬

‫‪۶۰‬‬
‫ﻓﺮزﻫﺎي ﺷﮑﻞ دﻧﺪاﻧﻪ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﺑﺪون ﻣﺪول ﭘﯿﺸﺮوي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺷﮑﻞ اﻧﺤﻨﺎي دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ اﺳﺖ ) ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ ﮐﻢ = اﻧﺤﻨﺎي ﻗﻮي‪ ،‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ زﯾﺎد = ﺷﮑﻞ ذوزﻧﻘﻪ ( ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﻣﺘﺪاول ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫‪ 8‬ﻗﻄﻌﻪاي ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻓﺮمﻫﺎي اﯾﻨﻮﻟﻮت دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ روش ﻏﻠﺘﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮﺣﺴﺐ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي‬
‫ﭼﺮخ دﻧﺪه در دﺳﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻓﺮز ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮاش را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﺤﻮري ﭘﯿﺸﺮوي ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻓﻘﻂ ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﻓﺮز ﮐﺎري ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮان دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻌﺪي را ﺑﻪ ﮐﻤﮏ دوران ﮔﺎﻣﯽ‬
‫ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﺎﻧﺪازه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮔﺎم دﻧﺪاﻧﻪ ﻓﺮزﮐﺎري ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ روش ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮان اﮔﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه دوران ﮐﺮده و ﺑﺎ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﺷﻮد‪ ،‬آن را ﺑﺮاي ﻓﺮز ﮐﺎري دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرب ﯾﺎ ﺷﯿﺎرﻫﺎي‬
‫ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ 2 -1 -3‬رو ش ﻓﺮز ﮐﺎر ي ﻏﻠﺘ ﯽ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺑﻬﺘﺮ روش ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ ﺑﻪ اﺑﺰار ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان اﺑﺘﺪا‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ اﺑﺰاري را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻠﺰون ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﮔﺎم ﭘﯿﭻ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﺷﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﺑﺮش ذوزﻧﻘﻪ اي ﺷﮑﻞ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺳﻄﻮح آزاد ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﮐﻠﯿﻪ‬
‫ﻟﺒﻪﻫﺎي ﺑﺮش ﭘﺸﺖ ﺗﺮاﺷﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮاي اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﺮز ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺻﻔﺤﻪاي ﺷﮑﻞ ﻧﯿﺰ اﻋﺘﺒﺎر دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﯾﮏ ﻧﻮع ﻓﺮز ﮐﺎري‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﺷﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﺣﻠﺰون را دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﺎرﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮاده و ﺗﯿﻐﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖ‬
‫ﺗﺮاﺷﯽ ﺷﺪه ﻣﺠﻬﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺮﮐﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺷﺒﯿﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك ﺣﻠﺰوﻧﯽ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ .(4-3‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﭼﺮخ دﻧﺪه‬
‫ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ دﻧﺪاﻧﻪ راﺳﺖ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺷﯿﺐ ﻣﺪول و ﺑﺮاي ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﻮرب ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﺷﯿﺐ دﻧﺪاﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﺮاي ﭼﺮخﻫﺎي ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و ﺑﺮاي ﭼﺮخﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ در ﺟﻬﺖ‬
‫ﺷﻌﺎﻋﯽ آن ﯾﻌﻨﯽ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻖ دﻧﺪاﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-3‬روش ﻏﻠﺘﯽ‬

‫‪۶۱‬‬
 ‫‪ 3 -1 -3‬رو ش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷ ﯽ‪:‬‬

‫اﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﯾﺎ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻣﺎﻧﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫اﺑﺰار و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ درﮔﯿﺮي زوج ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ ﺷﺒﺎﻫﺖ دارد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺑﺰار )ﭼﺮخ ﺗﺮاش( ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﺮﯾﺪي ﻣﺤﻮري ﺑﻌﻨﻮان ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺗﺮاش اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮرب ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﭽﯽ ﺷﮑﻞ ﻧﯿﺰ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ ﺣﻠﺰونﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﺷﻌﺎﻋﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد)ﺷﮑﻞ ‪.(5-3‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-3‬روش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش‬

‫‪ 4 -1 -3‬ﺗﺮا ش ﭼﺮ خ ﻣﺨﺮو ﻃ ﯽ ‪:‬‬

‫در ﺗﺮاش ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺮوﻓﯿﻞ دﻧﺪاﻧﻪ در اﻣﺘﺪاد ﺧﻂ ﺟﻨﺎح آن ﻣﺸﮑﻞ آﻓﺮﯾﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﻬﺎ دوﻓﺎز‬
‫ﭘﯿﺶ ﻣﺎﺷﯿﻦﮐﺎري و ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﻧﻬﺎﺋﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮخﻫﺎي ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺑﺎ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي راﺳﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ روش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ‬
‫ﻏﻠﺘﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ ﻏﻠﺘﯽ ﯾﮏ ﻗﻠﻤﯽ ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاﺷﯽ ﻏﻠﺘﯽ دو ﻗﻠﻤﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻓﺮز دوﺑﻞ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﻓﮑﺮ اﺻﻠﯽ زوج ﮐﺮدن ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ‪ Planrad‬اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﻏﻠﺘﯿﺪن دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﭘﻼن راد ﺑﺎ ﺟﻨﺎح ﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ را ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻠﻢ ﺻﻔﺤﻪﺗﺮاش ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ)ﺷﮑﻞ ‪.(6-3‬‬
‫ﺑﺮاي ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ روش ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺣﻠﺰوﻧﯽ ‪ Palliod‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻓﺮز ﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوطﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ارﺗﻔﺎع دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮل ﺟﻨﺎحﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﮔﺎم دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ و‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺛﺎﺑﺖاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪۶۲‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-3‬روش ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬

‫‪ 2 -3‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﭼﺮ خ دﻧ ﺪ ه ﺗﺮاﺷ ﯽ‬

‫‪ 1 -2 -3‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﭘﺸ ﺖ ﺗﺮ ا ش ‪:‬‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ را ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺒﻨﺎ آﻏﺎز ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﺮز ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ ﻣﺪول ﺣﻠﺰون ﺑﺎ ﺷﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر دارﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫ﺗﺼﻮر در ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﻃﺒﻖ روش زﯾﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪: (7-3‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :7-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش‬

‫‪۶۳‬‬
‫ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﻠﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺪول ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ آن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﭼﺮخﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﯾﺾ از ﻣﯿﻠﻪ‬
‫اﺻﻠﯽ ﻣﻨﺸﻌﺐ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ در راﻫﮕﺎه ﺧﻮد آزاد اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آن را ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﯾﮏ ﺑﺎداﻣﮏ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آن ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻏﻠﺘﮏ ﺗﻤﺎس ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫ﭼﭗ ﻓﺸﺎر داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻓﻨﺮ ﺑﺮﮔﺮدان ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف راﺳﺖ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن ﺣﻔﻆ ﺗﻤﺎس ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﯿﻦ‬
‫ﺑﺎداﻣﮏ راﻫﻨﻤﺎ و ﻏﻠﺘﮏ ﺗﻤﺎس ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد ) ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ‪ 1-1‬و ‪ 2-1‬ﻧﯿﺰ رﺟﻮع ﺷﻮد(‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎداﻣﮏ راﻫﻨﻤﺎ ) دﯾﺴﮏ‬
‫ﮐﻮرس( از ﻣﯿﻠﻪ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﯿﻠﻪ ﮐﺸﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﯾﺮ ﭼﺮخﻫﺎي ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ‪-‬‬
‫آﯾﺪ‪ .‬دور ﻣﯿﻠﻪ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺗﻮﺳﻂ زوج ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺳﻮار ﺷﺪه روي ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺑﺎداﻣﮏ راﻫﻨﻤﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ آن ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﺮاي ﻓﺮز ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 7-3‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ‪i =۰/۱۲۵‬اﺳﺖ ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺎداﻣﮏ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ‪ 8‬ﺑﺎر ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ‬
‫از ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﭽﺮﺧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎداﻣﮏ راﻫﻨﻤﺎ را ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 8-3‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺷﯿﺐ ﺗﺨﺖﺗﺮي ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :8-3‬ﺑﺎداﻣﮏ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﻗﻮﺳﯽ‬

‫ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﯾﻦ ﻣﻨﺤﻨﯽ را ﺑﻄﻮر ﺳﺎده ﻗﻮﺳﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮ ‪360‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﯽ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﻓﺮز در اﻣﺘﺪاد زاوﯾﻪ‬
‫درﺟﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻨﺤﻨﯽ راﻫﻨﻤﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻣﻨﻔﯽ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﺗﺼﻮر ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺒﻨﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﻌﺎع ﻣﻨﺤﻨﯽ راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻗﻠﻢ ﺗﺮاش در دورﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ از ﻣﺤﻮر دوران ﻗﺮار دارد و‬
‫ﺑﺮﻋﮑﺲ‪.‬‬
‫دو داﯾﺮه ﻣﺮﮐﺰي رﺳﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺧﺘﻼف ﺷﻌﺎع ‪ x‬آن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ دﻗﯿﻘﺎً ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﮐﻮرس ‪ x‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ دو ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﻌﺎع را اﻧﺘﻘﺎل داد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﻧﻘﻄﻪ ‪ 5‬ﻣﻘﺪار ‪ x5‬روي ﻣﻨﺤﻨﯽ ﭘﺸﺖ‬
‫ﺗﺮاش از ﺧﺎرج اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﮐﺮده و ﺑﺮ ﻣﻨﺤﻨﯽ راﻫﻨﻤﺎ از داﺧﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ روش ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻨﺤﻨﯽ راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي دﻟﺨﻮاﻫﯽ را‬

‫‪۶۴‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻏﯿﺮﮔﺮد ﯾﺎ ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﭘﺮوﻓﯿﻞﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻟﺒﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮاش ﺑﺮاي ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش ﺣﺪود ‪ ۸ mm/min‬اﺳﺖ‬
‫‪.‬‬

‫‪ 2 -2 -3‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﻓﺮز ﻏ ﻠﺘ ﯽ ‪:‬‬

‫ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط اﺻﻮﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺗﺮاش و ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﭼﻮن ﯾﮏ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﭘﺸﺖ‬
‫ﺗﺮاﺷﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮدﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻫﻤﯿﻦ روش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﻧﯿﺰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود)ﺷﮑﻞ ‪.(9-3‬‬

‫در اﺷﮑﺎل ‪ 10-3‬ﺗﺎ ‪ 16-3‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي از اﻧﻮاع ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﻓﺮز ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :9-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﯿﺰ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﺳﯿﻨﻤﺎﺗﯿﮑﯽ روش ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك آن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه ﺣﺮﮐﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ زوج ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﺑﺮاده ﺑﺮداري ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﯾﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﭼﺮخ دﻧﺪه در دﺳﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ و ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ دوران اﺑﺰار و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ﺗﺎﺑﻊ دوران ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺎ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎردﻫﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻌﻬﺪه ﻣﯿﺰ‬
‫ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮرب ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﯿﻢ اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت زﯾﺮ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ دﯾﻔﺮاﻧﺴﯿﻞ ﻣﻀﺎﻓﺎً ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺮ ﻓﺮز ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻀﺎﻓﺎً ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﻮرب دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﯿﺰ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻮرب دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۶۵‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ در ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ ﻫﻢ راه‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﻧﺪ)ﺣﺮﮐﺎت ﻧﺴﺒﯽ( و ﻃﻮل ﻋﻤﺮﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ زﯾﺎدﺗﺮ از ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :10-3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎب ‪ NC‬ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :11-3‬ﻣﺤﺮك ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎب ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫‪۶۶‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :12-3‬ﻣﺤﻮر ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎب ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :13-3‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎب ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن‬

‫‪۶۷‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :14-3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺮاش ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ و ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :15-3‬ﻓﻀﺎي ﮐﺎري ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬

‫‪۶۸‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :16-3‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زوج ﺳﺎزي ﻫﺎب – ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎر‬

‫‪ 3 -2 -3‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮا ش ﭼﺮ خ دﻧ ﺪ ه ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﯾﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﯾﺎ اﮔﺮ ﻣﮑﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻓﺮز وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ‬
‫دﻧﺪهﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﻢ ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺮك اﺻﻠﯽ آن ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻟﻨﮓ – آوﻧﮓ اﺳﺖ ) اﺷﮑﺎل ‪ 17-3‬و ‪ ( 18-3‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ‬
‫اﻫﺮم ﺑﺎ ﻗﻮس دﻧﺪاﻧﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﮐﻮرس ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻟﺨﻂ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮد را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬روش ﮐﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺘﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﯽ ﻧﻮل و ﻣﯿﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﺠﺎد ﺣﺮﮐﺖ ﻏﻠﺖ ﯾﮏ ﭼﺮﺧﺶ اﺑﺰار ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﻧﯿﺰ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :17-3‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫‪۶۹‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :18-3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺮاده ﺑﺮداري ﺑﺎ ﻏﻠﺘﯿﺪن دو ﭼﺮخ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد اﻣﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ در اﯾﻦ ﺟﺎ اوﻟﯿﻦ ﮐﻮرس ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ دوران ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ ﺷﺮوع ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﯽﺗﻮان ﺣﺮﮐﺖ ﻏﻠﺘﯿﺪن آرام را ﻧﯿﺰ راه اﻧﺪازي ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ دوران ﺧﺸﻦ و‬
‫ﯾﮏ دوران ﻇﺮﯾﻒ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﺮ ﮐﻮرس ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ از اﺑﺰار‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر از درﮔﯿﺮي ﺧﺎرج ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرب ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﯿﻠﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش در ﯾﮏ ﺑﻮش راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 3 -3‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﻨﮓ زﻧ ﯽ ﭼﺮ خ دﻧ ﺪ ه ﻫﺎ ي ﭘﯿﺸﺎﻧ ﯽ‬

‫اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎ در ﺟﺪول ‪ 2-3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬دو ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ‬
‫ﻃﺒﻖ روش ﻏﻠﺘﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ ﺣﻠﺰوﻧﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺎ ﻣﺪول‬
‫ﻣﻌﯿﻦ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻧﻮع دﯾﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آن ﻧﻮع روش ﻏﻠﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ) اﺷﮑﺎل ‪ 19-3‬و ‪.( 20-3‬‬

‫‪۷۰‬‬
‫ﺟﺪول‪:2-3‬اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :19-3‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭼﺮخ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ‬

‫‪۷۱‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :20-3‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دﻫﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ داﯾﺮه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﯾﻨﺪﮐﺲ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت زﯾﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ :‬از دو ﻗﺮص ﺳﻨﮓ ﺑﺸﻘﺎﺑﯽ ﺷﮑﻞ ﺳﺎده ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﺤﺖ‬
‫زاوﯾﻪ ‪ 00‬ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ روي ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﺸﺘﺮك ﺳﻮار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ‬
‫اﻣﺎ داراي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺳﺖ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﯾﮏ زاوﯾﻪ ﻧﯿﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻬﻢ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺮص ﺳﻨﮓﻫﺎ و ﭼﺮخ‬
‫دﻧﺪه در دﺳﺖ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﭼﺮخ ﺷﺎﻧﻪ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺣﺮﮐﺖ ﻏﻠﺖ ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪21-3‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن ﻏﻠﺘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻃﺮف و آن ﻃﺮف ﻣﯽرود‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﻣﺤﺮك اﺻﻠﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺤﺮك‬
‫ﺧﻄﯽ ﺑﺮاي ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻏﻠﺘﯽ آن ﺑﺪون ﻟﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺤﺮك ﭘﯿﺸﺮوي و ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :21-3‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﻠﺖ‬

‫‪۷۲‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻌﮑﻮس ﺷﻮﻧﺪه را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻟﻨﮓ ﻟﻐﺰﻧﺪه ﮐﺸﻮﺋﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﻏﻠﺘﯽ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه ﺑﺎ آن ﺗﻮﺳﻂ دو ﺗﺴﻤﻪ‬
‫ﻏﻠﺘﯽ ﺑﺪون ﻟﻘﯽ از ﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻد ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ روي ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻄﻮر ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﮕﺎه دﻗﯿﻖ ﺗﺮي ﺑﻪ اﺷﮑﺎل‬
‫‪ 19-3‬و ‪ 20-3‬ﻣﯽاﻧﺪازﯾﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي روي ﯾﮏ ﻗﻮس ﻏﻠﺘﯽ در ﮐﻨﺎر ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺤﮑﻢ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻏﻠﺖ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﻏﻠﺘﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 21 -3‬را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻧﺪازه دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﯾﮏ ﻗﻮس ﻏﻠﺘﯽ دﯾﮕﺮي ﺑﮑﺎر‬
‫رود‪ ،‬زﯾﺮا ﻗﻄﺮ آن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮ ﻗﻄﺮ داﯾﺮه ﮔﺎم ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎي در دﺳﺖ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﻄﻮر دﻗﯿﻖ ﺗﻄﺒﯿﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ﺟﻨﺎح ﯾﺎ دو ﺟﻨﺎح دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰ ﺳﻨﮓ ﭘﺎﺋﯿﻦ‬
‫آورده ﺷﺪه و ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﯾﮏ دﻧﺪاﻧﻪ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‬
‫ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺑﻪ اﻟﻤﺎسﻫﺎي ﺑﺎزﺳﺎزي ﻗﺮص ﺳﻨﮓﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ دﻗﺖ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ‪-‬‬
‫ﻫﺎي دﯾﮕﺮي از ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ و روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ در اﺷﮑﺎل ‪ 22-3‬ﺗﺎ ‪ 27-3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :22-3‬ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻨﮓ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬

‫‪۷۳‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :23-3‬ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺷﮑﻞ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﯾﻨﺪﮐﺲ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :24-3‬ﻓﻀﺎي ﮐﺎري ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺷﮑﻞ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‬

‫‪۷۴‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :25-3‬ﻓﻀﺎي ﮐﺎري ﯾﮏ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :26-3‬ﺑﺎزﺳﺎزي‬

‫‪۷۵‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :27-3‬ﻓﻀﺎي ﮐﺎري ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻟﭙﯿﻨﮓ ﭼﺮخ ﻣﺨﺮوﻃﯽ‬

‫‪۷۶‬‬
 ‫ﻓﺻل ﭼﮭﺎرم‬

‫رو ش ﺧﺎ ن ﮐﺸ ﯽ‬

‫‪۷۷‬‬
 ‫‪ 1 -4‬رو ش ﮐﺎر‬

‫در روش ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮاش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻟﺨﻂ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺘﯿﺎزات اﯾﻦ روش زﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه و دﻗﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻي آن‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺮان ﺑﻬﺎ دارد‪.‬‬
‫روش ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﻌﯿﻦ در ﺳﻮراخﻫﺎي داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﺑﺪون ﺗﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﺷﮑﻞ ) ‪.( 1-4‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-4‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ‬

‫ﺳﻮراخﻫﺎي ﺗﻪدار را ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ روش ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار از ردﯾﻒ ﯾﮏ ﺳﺮي‬
‫دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺗﺮاش ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﮐﺎر ﺗﺮاش ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﯾﮏ ﮐﻮرس ﮐﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﮑﻞ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ‬
‫ﻧﻬﺎﺋﯽ ﭘﺮوﻓﯿﻞ در دﺳﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد ) اﺷﮑﺎل ‪ 2-4‬و‪.( 3 -4‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :2-4‬ﻣﯿﻠﻪ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ‬

‫‪۷۸‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :3-4‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ و اره ﮐﺸﯽ‬

‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮاش وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﺪون ﺣﺮﮐﺖ ﺧﺎص ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺷﮑﻞ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي در ﺟﻬﺖ ﺷﻌﺎﻋﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﻞ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻮع ﺑﺎر دادن دﻧﺪاﻧﻪاي ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 2 -4‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺧﺎ ن ﮐﺸ ﯽ‬

‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي روشﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺑﺮ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺗﻄﺒﯿﻖ داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ ﭼﻮن ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪارد ﻣﯿﻠﻪ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺎرﻫﺎي ﺑﺮاده ﺑﺮداري را در ﯾﮏ ﮐﻮرس ﮐﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﻣﯿﺰ ﮐﺸﺶ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﮐﻮرس ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺗﻤﺎم ﺷﺪه را ﺧﺎرج ﻧﻤﻮد ) ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﺨﺰن ﺗﻌﻮﯾﺾ (‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺣﺘﻤﺎً ﯾﮏ ﻣﺎده ﺧﻨﮏ ﺳﺎز ﻧﯿﺰ ﻻزم اﺳﺖ و ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺶ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﭘﺎپﻫﺎي اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﺤﺪود‬
‫ﺷﻮد ﺗﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ زﯾﺎده از ﺣﺪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ در ﻃﺮحﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ اﻓﻘﯽ و ﻋﻤﻮدي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ اﻓﻘﯽ ‪ :‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻣﮑﺎن ﺗﻬﯿﻪ ارزان ﻗﯿﻤﺖ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ داراي اﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ داﺧﻞ و ﺧﺎرج‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺷﮑﺎل ‪ 4-4‬و ‪ 5-4‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ آن ﻫﺎ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﺷﮑﺎل آن ﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﻀﺎي زﯾﺎد آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۷۹‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-4‬ﺧﺎن ﮐﺸﯽ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-4‬ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ داﺧﻠﯽ‬

‫‪۸۰‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﻋﻤﻮدي ‪ :‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ در ﺷﮑﻞ ‪ 6-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﻋﻤﻮدي‬
‫داراي اﻣﺘﯿﺎز ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﮐﻤﺘﺮاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺘﯿﺎز دﯾﮕﺮ آﻧﻬﺎ اﻣﮑﺎن ﺗﺪارك ﺧﻮب ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻮاد ﺧﻨﮏ ﺳﺎز اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ اﺷﮑﺎل آﻧﻬﺎ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺎﻻ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ اﺑﻌﺎد ﻗﻄﻌﺎت ﮐﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﻗﻄﻌﻪ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-4‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ ﻋﻤﻮدي‬

‫ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ دو ﺳﺘﻮﻧﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 6-4‬ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ دوﻗﻠﻮ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﯾﮏ ﺳﺘﻮﻧﯽ‬
‫داراي اﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎزاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺰ ﮐﺸﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﯿﺮوي ﺗﺮاش ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺮك اﺻﻠﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺧﺎن ﮐﺸﯽ اﻣﺮوزه ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﯾﺠﺎد اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻄﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺎده اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺮﯾﺎن ﯾﮑﺴﻮ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﻮرسﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺤﺮك‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪۸۱‬‬
‫ﻓﺼ ﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺳﻨﮓ زﻧ ﯽ‬

‫‪۸۲‬‬
 ‫‪ 1 -5‬اﻧﻮا ع رو ش ﻫﺎ‬

‫ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﻧﻮع روشﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮاش آﻧﻬﺎ دوراﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﺗﺮاﺷﮑﺎري‪،‬‬
‫ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﻓﺮزﮐﺎري در روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ و ﺑﺠﺎي ‪ m/mim‬ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎ ‪ m/s‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ اﺑﺰار ﺳﻨﮓ زﻧﯽ از ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي داﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﻧﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﻣﺎده ﭘﯿﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ در ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺠﺎي ﺗﯿﺰ ﮐﺮدن ﺗﯿﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح " ﺑﺎزﺳﺎز ي" ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع روش ﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﮔﺮد‪ ،‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ داﺧﻠﯽ ﮔﺮد و ﺳﻨﮓ زﻧﯽ آزاد ) ﺑﺪون ﻣﺮﮐﺰي (‬
‫‪ .2‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺨﺖ ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ‬
‫‪ .3‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﺑﺰار‬
‫‪ .4‬روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ وﯾﮋه ﺷﺎﻣﻞ ‪ :‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭘﯿﭻ‪ ،‬ﭼﺮخ دﻧﺪه‪ ،‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺷﮑﻞ ﺗﺮاﺷﯽ و ﭘﺸﺖ ﺗﺮاﺷﯽ و ﺟﺪاﺳﺎزي‪.‬‬
‫در ﮐﻠﯿﻪ روشﻫﺎي ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ﺑﺎردادن در ﺟﻬﺖ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد) ﺷﮑﻞ ‪.( 1-5‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-5‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺨﺖ‬

‫‪۸۳‬‬
‫در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﯿﺸﺮوي ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﻬﺖ ﻣﻤﺎس ﺑﺮ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﺴﯿﺮ ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻋﺮض ﺳﻨﮓ ﯾﮏ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻨﮓ زده ﺷﺪه اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ) ﺷﮑﻞ ‪.( 2-5‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :2-5‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد‬

‫در روشﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺤﻮري ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺸﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻄﺢ‬
‫ﮐﺎر ﺗﻌﺮﯾﺾ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ را ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد آزاد ) ﻏﯿﺮ ﻣﺮﮐﺰي ( ﻃﺒﻖ اﺷﮑﺎل ‪ 3-5‬ﺗﺎ ‪ 5-5‬وﯾﮋﮔﯽ ﺧﺎﺻﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺟﺎﺋﯽ ﻧﺼﺐ ﻧﺸﺪه و‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻈﺎم ﮔﯿﺮه ﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي آن ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻤﺲ )اﺗﺼﺎل اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ( ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﭘﯿﺸﺮوي اﻋﻤﺎل‬
‫ﺷﺪه و ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺤﻮري ﻻزم در روش ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﻮرب اﯾﻦ ﺻﻔﺤﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :3-5‬ﺳﻨﮓ زﻧﯽ آزاد )ﺑﺪون ﻣﺮﮐﺰي(‬

‫‪۸۴‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-5‬ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ آزاد‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ آزاد‬

‫‪۸۵‬‬
 ‫‪ 2 -5‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﻨ ﮓ زﻧ ﯽ‪:‬‬

‫اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯿﺪر ﺟﺪول )‪(1-5‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :1-5‬روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در اﻧﻮاع ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‬

‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﭘﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻮدن ﮐﺎر اﺑﺘﺪا ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﻮع روش ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﻌﻀﯽ از اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﯾﺎدآوري ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺗﺮاش ﻣﻌﻤﻮل در ﺣﺪود ‪ ) 30m/s‬ﻧﻪ ‪ ( m/mm‬و ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﯾﺮ روشﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦﮐﺎري ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﺎده در دﺳﺖ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮآن ﻋﻤﻖ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري درﺧﺸﻦ ﺗﺮاﺷﯽ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬از آن ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ دورﻫﺎي ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ و در ﭘﺮداﺧﺖ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﭼﻨﺪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺪاﯾﺖ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﻠﺐ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه دﻗﯿﻘﯽ دارﻧﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﻗﺮص ﺳﻨﮓﻫﺎ داراي‬
‫ﻣﻮﺗﻮر اﺻﻠﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ دارﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺪون ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎر دادن‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺪون ﻟﻘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺑﻄﻮر ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ ﺑﻨﺤﻮي اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﺰان‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﯾﺎ ‪ 1µm‬را ﺑﻄﻮر دﻗﯿﻖ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﺟﺮاي ﺣﺮﮐﺎت ﭘﯿﺸﺮوي در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺗﺎﺑﻊ روش ﺳﻨﮓ زﻧﯽ‬ ‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺣﺪ‬
‫ﺑﻮده و ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﺗﺎﺑﻊ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﻄﺢ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي ﺷﻌﺎﻋﯽ ﯾﮏ‬
‫ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﻻزم اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﭘﯿﺴﺘﻮﻧﯽ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺣﻮادث اﺳﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦﻫﺎ ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ‬
‫ﻓﻮﻻدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﭘﺮش ﯾﮏ ﺳﻨﮓ ﻣﺘﺤﺮك ﺧﻄﺮ ﺑﺰرگ آن ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ وﺳﺎﯾﻞ دﯾﮕﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﮑﺶ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﮑﺶ ذرات ﺑﺮادهﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺧﺸﮏ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺮاده ﮐﻤﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻨﮓ زﻧﯽﺗﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺎده ﺧﻨﮏ ﺳﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﻧﯿﺰ ﻓﮑﺮ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺨﺖ‬

‫‪۸۶‬‬
‫ﻗﺮص ﺳﻨﮓ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻤﮑﯽ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد و اﺑﺘﺪا وﻗﺘﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ راه اﻧﺪازي ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯿﺰ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ وﺻﻞ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ )ﻗﻔﻞ و ﻏﯿﺮه(‪.‬‬
‫ﭼﻮن روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده روشﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﻇﺮﯾﻒ ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ دﺳﺘﮕﺎه اﺻﻼح ﯾﺎ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻗﺮص‬
‫ﺳﻨﮓ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﯾﮏ اﻟﻤﺎس اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮاي روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ و در روشﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺑﻄﻮر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺘﺪاول ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ‬
‫زﻧﯽ وﯾﮋه از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ رزوه ﭘﯿﭻ و ﭼﺮخ دﻧﺪه در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1 -2 -5‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﻨﮓ زﻧ ﯽ ﮔﺮ د‪:‬‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي ﺷﻌﺎﻋﯽ دارﻧﺪ اﻣﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﻧﯿﺎز‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﻃﻮﻟﯽ ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در اﺷﮑﺎل ‪ 6-5‬ﺗﺎ ‪ 8-5‬ﺗﺼﺎوﯾﺮي از ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد اﻧﯿﻮرﺳﺎل‬

‫‪۸۷‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :7-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي اﻧﯿﻮرﺳﺎل‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :8-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻏﻠﺘﮑﯽ‬

‫‪۸۸‬‬
‫ﻣﯿﺰ ﻃﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺤﺮك ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﺳﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﻮاﻧﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﮑﺮار ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه را‬
‫اﺟﺮا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻃﻮل ﺗﺮاش در اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻣﯽﺗﻮان اﺑﺰارﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺷﮑﻞ را ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﻣﻮﺗﻮر و ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺮﻏﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮاﺷﯽ اﻣﺎ در اﯾﻨﺠﺎ ﻓﻘﻂ‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﺷﻌﺎﻋﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻘﺒﯽ ﺑﺴﺘﺮ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ روي ﻣﯿﺰ ﭼﻨﺎن ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﻋﺮﺿﯽ و ﺑﻮﯾﮋه ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﺮوي ﻃﻮﻟﯽ و ﭘﻤﭗ ﻣﺎده ﺧﻨﮏ ﺳﺎز‬
‫ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺠﻬﺰ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺨﺮوطﻫﺎي ﺑﺎرﯾﮏ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﻧﯿﻮرﺳﺎل ﻣﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻫﺮ دو‬
‫ﺟﻬﺖ ﺣﻮل ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ دوران ﻣﺮﮐﺰي ﺗﺎ ‪ 15‬درﺟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻮﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺳﻄﺢ ﻣﺨﺮوط اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي اﻧﯿﻮرﺳﺎل ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد داﺧﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﺎ ﺑﺎﻻي ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻮﺳﺎن ﺳﻮار ﺷﺪه ﯾﺎ روي ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻘﺐ ﺟﻌﺒﻪ‬
‫ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 1800‬ﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ دو ﺻﻮرت اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺮﻏﮏ را ﺑﺎز ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ داﺧﻠﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎً داراي دورﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ‪ 20000‬دور در دﻗﯿﻘﻪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﺗﻮﻟﯿﺪي در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ داﺧﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎز ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻮع روش اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻄﻮر‬
‫ﻣﺜﺎل ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﺎﺑﻊ روش ﻃﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﮔﺮد داﺧﻠﯽ ﻏﯿﺮ از روش ﻣﻌﻤﻮل ﺳﻨﮓ‬
‫زﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺳﯿﺎرهاي و ﻗﻄﻌﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﮔﺮد آزاد ) ﺑﺪون ﻣﺮﮐﺰي ( ﻧﯿﺰ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﺷﺮاﺋﻂ ﺣﺎﮐﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 2 -2 -5‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﻨﮓ زﻧ ﯽ ﺗﺨ ﺖ ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ در ﻧﻮع اﺳﺘﻘﺮار اﻓﻘﯽ ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﺮاي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ و در ﻧﻮع اﺳﺘﻘﺮار ﻋﻤﻮدي ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﺮاي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﻓﺮزﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫اﺷﮑﺎل ‪ 9-5‬ﺗﺎ ‪ 11-5‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻤﺎس ﺳﻄﺤﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻗﺪرتﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮي دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺮك ﺗﺴﻤﻪاي ﻧﺪارد‪ ،‬ﭼﻮن ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت دوري ﺑﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۸۹‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :9-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺨﺖ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :10-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺳﻄﺢ‬

‫‪۹۰‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :11-5‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ راﻫﮕﺎهﻫﺎ‬

‫ﻣﯿﺰﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺗﺨﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﯿﺰﻃﻮﻟﯽ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﯿﺰ ﮔﺮد ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻗﻄﻌﺎت ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﯽ ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎردادن در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﺳﻨﮓ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﯿﺰ ﮔﺮد ﻗﻄﻌﺎت ﮐﺎر ﺧﺎرج از ﻣﺤﻮر ﻣﯿﺰ و‬
‫ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻣﯿﺰ دوران دارﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻗﺮص ﺳﻨﮓ ﺣﺮﮐﺖ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺮﮐﺰ ﻣﯿﺰ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت از‬
‫ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺳﻄﺤﯽ ) ﻣﺤﻮري ( ﻧﯿﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 3 -2 -5‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﻨﮓ زﻧ ﯽ اﺑﺰار ‪:‬‬

‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻢ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ را ﻣﺨﺘﺼﺮﺗﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﯿﺰ ﮐﺮدن ﻗﻠﻢﻫﺎي ﺗﺮاش و ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺮاش‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺑﺮاي ﺗﯿﺰ ﮐﺮدن ﻣﺘﻪﻫﺎي ﺣﻠﺰوﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮزﻫﺎي ﻏﻠﺘﯽ و ﭼﺮخ ﻓﺮزﻫﺎي ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ‪ ،‬دﯾﺴﮏ اره ﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬در ﮐﻨﺎر ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻗﻠﻢ ﺗﺮاش ﺳﺎده ﺑﺎ اﺗﮑﺎء دﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪ اﺑﺰار ﺗﺮاش ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﺗﺮاش ﯾﺎ ﺗﺮاش اﺑﺰارﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪ اي ﻓﮑﺮ ﮐﺮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه اي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﭘﺎﯾﺎن در ﺷﮑﻞ ‪ 12-5‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﻨﮓ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۹۱‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :12-5‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﻨﮓ‬

‫‪۹۲‬‬
 ‫ﻓﺼ ﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫رو ش ﻫﺎ ي ﺗﻮﻟﯿ ﺪ ﭘﯿﭻ‬

‫‪۹۳‬‬
 ‫‪:‬‬ ‫‪ 1 -6‬اﻧﻮا ع رو ش ﻫﺎ ي ﺗﻮﻟﯿ ﺪ ﭘﯿﭻ‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ اﺑﺘﺪا روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﯿﭻ ﺗﺮاﺷﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻧﻮاع روشﻫﺎي‬
‫ﺗﺮاش و ﺑﺮش و ﻓﺮز و ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺮاش رزوه ﭘﯿﭻ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش ﻣﻌﺮوف ﯾﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺮاش وﯾﮋه ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ روشﻫﺎ و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ روش ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬روشﻫﺎي ﺑﺮش رزوه ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪاﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬روشﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪ 1 -1 -6‬ﺗﺮا ش رز و ه ﺑﺎ اﺑﺰار ﻫﺎ ي ﭘﺮوﻓﯿﻠ ﯽ‪:‬‬

‫اﺑﺘﺪا روي ﻗﻠﻢ ﺗﺮاش ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﺮوﻓﯿﻞ رزوه ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل و ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﯿﻠﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﻃﻮل ﺗﺮاﺷﯽ اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﺗﺮون راﻫﻨﻤﺎ ﮐﻪ ﺷﯿﺐ آن ﻋﻤﻼً ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻓﮏﻫﺎي راﻫﻨﻤﺎ اﺳﺖ ﮐﭙﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ (1-6‬ﺗﺮاﺷﮑﺎري رزوه‬
‫ﭘﯿﭻ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-6‬ﺗﺮاﺷﮑﺎري رزوه ﭘﯿﭻ‬

‫‪ 2 -1 -6‬ﺑﺮ ش رزو ه‪:‬‬

‫اﯾﻦ روش را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺟﺮا ﻧﻤﻮد‪ .‬روش ﺑﺎ ﺧﺎن ﮐﺸﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺎر ﺑﺎ ﻣﺘﻪﻫﺎي رزوه‬
‫ﺗﺮاش ﺳﻪ ﮔﺎﻣﻪ ﯾﮏ ﻧﻮع ﺳﻮراﺧﮑﺎري وﯾﮋه ﺑﺮاي رزوه ﺗﺮاش داﺧﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻗﻼوﯾﺰ رزوهﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ را در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎري‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪(2-6‬روش ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮش رزوه ﭘﯿﭻ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۹۴‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :2-6‬ﺑﺮش رزوه ﭘﯿﭻ‬

‫‪ 3 -1 -6‬ﻓﺮزﮐﺎر ي رزو ه‪:‬‬

‫اﺻﻮل اﯾﻦ روش از روش ﻓﺮزﮐﺎري ﭼﺮخ دﻧﺪهﻫﺎ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺰار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮزﮐﺎر ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮاش دوراﻧﯽ را ﺑﻌﻬﺪه‬
‫دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ از ﯾﮏ ﻓﺮز ﺻﻔﺤﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﻮر آن ﺑﻪ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ﮔﺎم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر‬
‫ﻣﻮرب ﺳﻮار ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ دوران ﺗﺮاش اﺑﺰار ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮري ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﻠﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻪ اﺑﺰار اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ دوران ﺧﻮد ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﻧﯿﺰ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ از ﻓﺮز ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻓﺮزﮐﺎري ﻏﻠﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮدﮐﻪ ﻣﺤﻮر ﻓﺮز در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻗﺮار دارد و ﻃﻮل ﻓﺮز ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﻮل‬
‫رزوه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮري ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﺗﺮون راﻫﻨﻤﺎ در ﻃﻮل ﺣﺪود ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ دور ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﺷﮑﻞ)‪ (3-6‬روش ﻫﺎي ﻓﺮز ﮐﺎري رزوه ﭘﯿﭻ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :3-6‬ﻓﺮزﮐﺎري رزوه ﭘﯿﭻ‬

‫‪۹۵‬‬
 ‫‪ 4 -1 -6‬ﺗﺮا ش رزو ه ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎ ه اﺑﺰار ﭼﻨ ﺪ ﺗﯿﻐﻪ ا ي‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ رزوهﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﮏ ﺳﺮ ﺗﯿﻐﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺗﯿﻐﻪﻫﺎي ‪ HM‬ﺑﻪ دور ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮاش ﻣﯽﭼﺮﺧﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر‬
‫ﺧﻮد ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ آرام ﭘﯿﺶ روي را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در اﯾﻦ روش ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻏﯿﺮ ﻣﺮﮐﺰي ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﯿﺪ رزوه داﺧﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﮑﻞ ﺑﺮاده ﻓﺮز ﻏﻠﺘﯽ‪)،‬ﮐﺎﻣﺎ( ﺷﮑﻞ را دارد‪ .‬ﺗﺮاش رزوه ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪ اي در ﺷﮑﻞ)‪-6‬‬
‫‪(4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-6‬ﺗﺮاش رزوه ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪ اي‬

‫‪ 5 -1 -6‬ﺳﻨﮓ زﻧ ﯽ رزو ه ﭘﯿ ﭻ ‪:‬‬

‫روش ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ رزوهﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر دﻗﯿﻖ ﯾﺎ ﺑﺮاي از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﺗﺎبﻫﺎي ﺳﺨﺖﮐﺎري ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪ .‬روش ﮐﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻓﺮزﮐﺎري رزوه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوﻓﯿﻠﯽ و ﺻﻔﺤﻪ ﭼﻨﺪ ﭘﺮوﻓﯿﻠﯽ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪۹۶‬‬
 ‫‪ 2 -6‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﭘﯿ ﭻ ﺗﺮا ش ‪:‬‬

‫‪ 1 -2 -6‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﻓﺮز رزو ه ﭘﯿﭻ ‪:‬‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮزﮐﺎري رزوه ﭘﯿﭻﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻓﺮز ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و در ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ﮔﺎم رزوه‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﻣﻮرب ﺳﻮار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻓﺮز ﭘﯿﭻ ﮐﻮﺗﺎه داراي ﺟﻌﺒﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت آزاد ﺳﻮار ﺷﺪه را ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮوي‬
‫داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ آرام ﺗﺪارك ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯽﺗﻮان‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﻗﻄﺮ ﻓﺮز ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ‪ ،‬رزوه داﺧﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﻓﺮزﮐﺎري‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮز را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﻓﺮزﻫﺎي ﻏﻠﺘﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻣﺎ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﯿﻐﻪﻫﺎ ﭘﯿﭽﯽ ﺷﮑﻞ ﻧﺒﻮده‬
‫ﺑﻠﮑﻪ روي ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﮔﺮد ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي آن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ رزوه اﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ ﻓﺮز ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ دور ﺑﺎﻻي ﺗﺮاش‪،‬‬
‫ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮوي ﭘﯽ ﻧﻮل ﻧﯿﺰ در ﻃﻮل ﯾﮏ دور ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ اﻧﺪازه ارﺗﻔﺎع ﯾﮏ ﮔﺎم اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﯿﻠﻪ ﻓﺮز روي ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ‬
‫ﺑﻄﻮر ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﺣﺪود ‪ 1/6‬دور ﻗﻄﻌﻪ ﻋﻤﻖ ﺑﺮش ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ‬
‫ﺑﺮش ﺛﺎﺑﺖ ﻓﺮزﮐﺎري اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﺗﺎ رزوه ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﺮوج اﺑﺰار ﺑﻌﺪ از ﺣﺪود ‪ 5/4‬دور ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﻋﺮﺿﯽ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت دوﺑﺎره ﺑﺠﺎي اول ﺑﺮﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﭘﯿﭻ ﺗﺮاش ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮاش اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ ،( 5-6‬زﯾﺮا ﻗﻄﻌﺎت ﻫﻤﺎن ﺷﺮاﺋﻂ ﮐﺎر را‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰ ﻓﺮز ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺳﻮﭘﺮت ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺮاش ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﯿﻠﻪ راﻫﻨﻤﺎ و ﭼﺮخ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮرب ﻣﯿﻠﻪ ﻓﺮز ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻪ آن‬
‫اﺷﺎره ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﯿﺰ ﻓﺮز ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻗﻄﺮﻫﺎ و ﻋﻤﻖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رزوهﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﻮرب ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺮز ﻫﺎي دﯾﺴﮑﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ﺗﺮاش ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﭼﭗ و راﺳﺖ ﻓﺮزﮐﺎري ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻓﺮزﮐﺎري ﻫﻤﺮاه و ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺮاه ﻫﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-6‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺮز ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‬

‫‪۹۷‬‬
‫ﺑﺮاي ﻓﺮزﮐﺎري رزوهﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً آزاد ﺳﻮار ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد و آن ﻧﮑﺘﻪ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﻠﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮز ﭘﯿﭻ داﺧﻠﯽ ﻣﺎﻧﻊ ﻓﺮزﮐﺎري ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻃﻮل ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-6‬ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ در ﭘﯿﺶ رزوه ﺗﺮاش داﺧﻠﯽ‬

‫‪ 2 -2 -6‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺗﺮا ش رزو ه ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎ ه اﺑﺰار ﭼﻨ ﺪ ﺗﯿﻐﻪ ا ي ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺗﯿﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺗﯿﻐﻪ ﻫﺎي ‪ HM‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺗﺮاش ﺑﺎﻻي ‪100‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ دﻗﯿﻘﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﻄﻮح‬
‫ﺧﻮﺑﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﯿﻐﻪﻫﺎي ﺗﺮاش وﺟﻨﺎح زن و ﯾﺎ ﭘﻠﯿﺴﻪ زدا ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ روي ﺳﺮ ﺗﯿﻐﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﭘﯿﭻ را ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮادهﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﺑﻠﻨﺪي اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 7-6‬ﻧﻤﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر اﺻﻠﯽ ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺑﺎﻻي ﻣﯿﺰ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ اﺑﺰار ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽآﯾﺪ و ﺳﺮ ﺗﯿﻐﻪ‬
‫ﮐﻪ ﺣﻮل آن ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺷﯿﺐ رزوه ﺑﻄﻮر ﻣﻮرب ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي دوراﻧﯽ‬
‫ﺧﻮد ﯾﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮﯾﻊ ﺧﻮد را از ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﭘﯿﺸﺮوي درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﺤﻮري ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮخﻫﺎي‬
‫ﺗﻌﻮﯾﻀﯽ و ﻣﯿﻠﻪ راﻫﻨﻤﺎ و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﻪ ﻣﯿﺰ اﺑﺰار ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﺛﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي ﺗﺮاش ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎن ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮﺗﺎه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ دﻗﺖ ﮐﺎر در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻓﺮزﮐﺎري ﺷﺪه ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۹۸‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :7-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮك ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﭘﯿﭻ ﺗﺮاش ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺗﯿﻐﻪ اي‬

‫‪۹۹‬‬
 ‫ﻓﺼ ﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫رو ش ﻫﺎ ي ﻇﺮﯾﻒ‬
‫ﺗﺮاﺷ ﯽ‬
‫‪۱۰۰‬‬
 ‫ﻣﻘ ﺪﻣﻪ‪:‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاش در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ) ‪ (VDI 3220‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﻫﺮ ﻧﻮع روش ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺷﮑﻞ دﻫﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن ﺑﻬﺒﻮد ﺷﮑﻞ‪ ،‬اﺑﻌﺎد‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‪ ،‬ﺻﺎﻓﯽ ﺳﻄﺢ و ﻏﯿﺮه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ از ﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ ISA 7‬ﻧﺎم ﺑﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ را اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﺑﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﮐﻨﺎر روشﻫﺎي ﺷﮑﻞ‬
‫دﻫﯽ ﺑﺪون ﺑﺮاده )‪ (Metal Forming‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر روشﻫﺎي ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻇﺮﯾﻒ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺑﻪ ﮐﻤﮏ داﻧﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ و روش‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮوﻧﺪ‪.‬ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﻓﻠﺰات در ﺟﺪول )‪(1-7‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول)‪:(1-7‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﻓﻠﺰات‬

‫‪ 1 -7‬اﻧﻮا ع رو ش ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ 1 -1 -7‬رو ش ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﺮا د ه ﺑﺮ دار ي ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ روشﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻇﺮﯾﻒ‪ ،‬ﺑﺮﻗﻮ زﻧﯽ و ﺷﺎﺑﺮ زﻧﯽ )ﺷﮑﻞ ‪ .( 1-7‬در ﺗﺮاﺷﮑﺎري ﻇﺮﯾﻒ ﺑﺎ اﺑﺰار اﻟﻤﺎس و ﺑﺎ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﭼﮏ اﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮﻗﻮ زﻧﯽ ﺑﺎ اﺑﺰار ﺑﺮﻗﻮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺗﺮاش ﭘﺎﺋﯿﻦ اﻣﺎ ﺑﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﺑﺮاده را ﺟﺪا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﺑﺮ زﻧﯽ اﻏﻠﺐ ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ اﺑﺰار ﺑﺎ ﻫﺪف‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺮاده ﻣﺤﻠﯽ داراي زاوﯾﻪ ﺑﺮاده ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۱۰۱‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :1-7‬اﻧﻮاع ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﻪ روش ﺑﺮاده ﺑﺮداري‬

‫‪ 2 -1 -7‬رو ش ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷ ﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ داﻧﻪ ﻫﺎ ي ﺳﻨﮓ ‪:‬‬

‫روشﻫﺎي ‪ honing‬و ﺳﻮﭘﺮ ﻓﯿﻨﯿﺸﯿﻨﮓ )‪ (Superfinishing‬و ‪ lapping‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده اﯾﻦ روش ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪2-7‬‬
‫(‪ .‬در روش ‪honing‬ﯾﮏ ﺳﻨﮓ ﻫﻮﻧﯿﻨﮓ ) ﻗﺮص ﺳﻨﮓ ﺑﺎ داﻧﻪﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻇﺮﯾﻒ ( ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر داﺋﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺣﺮﮐﺖ داده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺣﺮﮐﺎت دوراﻧﯽ و ﻣﺤﻮري از ﺗﮑﺮار ﻣﺴﯿﺮ داﻧﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ اﺣﺘﺮاز ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻫﻮﻧﯿﻨﮓ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ‪honing‬‬

‫ﮐﻮرس ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﮐﻮرس ﺳﻨﮓ ‪ honing‬ﺑﺮ ﻃﻮل ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺗﻄﺒﯿﻖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از روش ﺳﻮﭘﺮ ﻓﯿﻨﯿﺸﯿﻨﮓ ‪،‬‬
‫‪ honing‬ﻇﺮﯾﻒ ﯾﺎ ‪ honing‬ﮐﻮرس ﮐﻮﺗﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ و ﻣﺤﻮري ﺳﻨﮓ ﯾﮏ ﻧﻮﺳﺎن ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺣﺪود‬
‫‪ 300HZ‬ﺗﺎ ‪ ) 700HZ‬ﮐﻮرس در دﻗﯿﻘﻪ ( را ﻫﻤﺮاه ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در روش ‪ Lapping‬ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار از داﻧﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ آزاد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ روﻏﻦ ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻓﯿﻠﻢ ‪ lapping‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ داﺋﻤﯽ ﺟﻬﺖ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ lapping‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﯾﻦ دو ﺑﻨﺤﻮي روي ﯾﮏ دﯾﮕﺮ ﺑﻠﻐﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮﻧﺪ داﻧﻪ ﻫﺎي ‪ lapping‬ﻧﯿﺰ ﺑﻐﻠﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :2-7‬اﻧﻮاع ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺎ داﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﮓ‬

‫‪۱۰۲‬‬
 ‫‪ 3 -1 -7‬رو ش ﻫﺎ ي ﻓﯿﺰﯾﮑ ﯽ ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮا ش‬

‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ روشﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ .1‬روش ﺗﺨﻠﯿﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ )‪(Electical Discharge Machining‬‬
‫روش اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ )‪(Electro Chemical Machining‬‬ ‫‪.2‬‬
‫‪ .3‬روش ﻣﺎوراء ﺻﻮت )‪(Ultrasonic Machining‬‬
‫در روش ﺗﺨﻠﯿﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ )‪ (EDM‬ﺟﺪاﺳﺎزي ذرات ﮐﻮﭼﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﭘﺮﯾﺪي اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﯿﻦ اﻟﮑﺘﺮود‬
‫و ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎر ﺟﺮﻗﻪ ) ﯾﺎ ﻗﻮس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ( ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ (3-7‬اﻧﻮاع ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :3-7‬اﻧﻮاع ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬

‫در ﺳﻨﮓ زﻧﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ ﯾﺎ ‪ Electro Chemical Machining‬ﺟﺪاﺳﺎزي ذرات ﻣﺎده ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺒﻮر ﺟﺮﯾﺎن در اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮑﺘﺮود از ﺻﻔﺤﺎت اﻟﻤﺎس ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻋﺎﯾﻖ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺗﻤﺎس ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫در روشﻫﺎي ﻣﺎوراء ﺻﻮت ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روشﻫﺎي ﺗﻤﯿﺰﮐﺎري و ﺗﺴﺖ ﻣﻮاد ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﻣﺘﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ‬
‫‪25khz‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺗﻤﺎس ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و ﻣﺘﻪ ﯾﮏ ﻣﺎده ﺳﻨﮓ زﻧﯽ ﺑﺎ آب ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان از ﯾﮏ ﻧﻮع ‪ lapping‬ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪۱۰۳‬‬
 ‫‪ 2 -7‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮا ش‬

‫ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ VDI 3220‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي روشﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاﺷﯽ زﯾﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ‪honing‬‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺗﺨﻠﯿﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ‪EDM‬‬ ‫‪.2‬‬

‫‪ .3‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﺳﻮراﺧﮑﺎري‬

‫‪ 1 -2 -7‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ‪ ) honing‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﭘﺮ دا ﺧ ﺖ ﺳﻮرا خ (‬

‫از اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺮاي اﻫﺪاف ‪ micro finishing‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻃﺮح اﺻﻠﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﮑﻞ ﻗﻄﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ )‪ (4-7‬ﻗﻄﻌﺎت اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺷﮑﻞ ﮐﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻨﮓ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد داﻧﻪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ را در ﯾﮏ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﺑﺰار ﻣﺤﮑﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﺣﺮﮐﺖﻫﺎي ﮐﻮرس‬
‫ﮐﻮﺗﺎه رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮوي آرام ﺑﻪ ﻃﻮل ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر را ﻃﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :4-7‬روش ﻣﯿﮑﺮو ﻓﯿﻨﯿﺸﯿﻨﮓ‬

‫اﺑﺘﺪا ﺳﻄﺢ زﺑﺮ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺳﻄﺢ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺰار ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻓﺸﺎر داده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﻤﺎس ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار ﺳﻨﮓ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري‬

‫‪۱۰۴‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ذرات ﺳﺎﺋﯿﺪه ﺷﺪه از ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻂ روﻏﻦ ﺷﺴﺘﺸﻮ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺧﻨﮏ ﺳﺎزي در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬زﯾﺮا در ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺮارت ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﻄﻮح ﺑﺮاق آﯾﻨﻪاي ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬
‫ﺟﺰﺋﯽ از ﯾﮏ ‪ µm‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮان ﺳﻄﻮح اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﺻﺎف و ﺳﻄﻮح ﮐﺮوي‬
‫ﺷﮑﻞ را ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 2 -2 -7‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺗﺨﻠﯿﻪ ا ﻟﮑﺘﺮو ﻧ ﯽ ) ‪: (EDM‬‬

‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺮاش ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬اﺻﻮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺷﺒﺎﻫﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي اﺑﺰار‬
‫ﺳﺘﻮﻧﯽ دارﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ .( 5-7‬ﻣﯿﺰ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﯾﺎ داراي ﺣﺮﮐﺖﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺣﺴﺐ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﻋﻤﻮدي ﯾﺎ‬
‫اﻓﻘﯽ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :5-7‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺨﻠﯿﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ) ‪(EDM‬‬

‫ﻣﯿﺰ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻫﻢ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻣﯿﺰ ﮐﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﻋﺎﯾﻖ ﺷﺪه و ﻫﻢ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻣﺨﺰن ﮐﻮرس اﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫آن ﻣﺎﯾﻊ دي اﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ) ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻧﻔﺖ ( ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎر را ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺳﺮ اﺑﺰار ﮐﺎري آن ﺑﺎ وزﻧﻪﻫﺎي ﺗﻌﺎدل ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮن ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻮدي ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﻄﻮر اﻟﮑﺘﺮوﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ وﯾﮋه ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﻣﮑﺶ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺟﺮﻗﻪ ﻧﯿﺰ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻌﻠﻘﺎت اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮﻗﻪ زدن و‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎده ﯾﮏ ﮔﻮدي اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻨﮓﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﯿﻦ اﻟﮑﺘﺮود و ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎي ﻗﻮي ﺑﺎﻋﺚ دﻣﺎي ﺑﺎﻻي‬
‫ﺟﺮﻗﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻣﺎده ﺑﺨﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﺗﻮان ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﮐﺎري ﺷﺪه ﯾﺎ ﻓﻠﺰات ﺳﺨﺖ ) ‪ ( HM‬را ﺑﺪون‬
‫زﺣﻤﺖ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﺎﺋﯿﺪﮔﯽ اﻟﮑﺘﺮود از ﺟﻨﺲ ﻣﺲ ﯾﺎ ﮔﺮاﻧﯿﺖ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺋﯿﺪﮔﯽ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪۱۰۵‬‬
 ‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ژﻧﺮاﺗﻮر ﭘﺎﻟﺲ ﺳﺎز در ﮐﻨﺎر ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﯾﮑﺴﻮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد ) ﺷﮑﻞ ‪.( 6-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :6-7‬اﺻﻮل ﻣﺪار اﺗﺼﺎل ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﺷﮑﻞ ‪5-7‬‬

‫ﺟﺮﯾﺎن ﯾﮑﺴﻮ در ﺷﯿﺎر ﺟﺮﻗﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه اﻧﺮژي ﺑﻪ ﯾﮏ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺧﻼص ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻗﻄﻌﻪﮐﺎر و اﻟﮑﺘﺮود ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪﻧﺪ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺗﻮﺳﻂ زدن ﺟﺮﻗﻪ در زﻣﺎنﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺧﺘﻼف‬
‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮐﺎري ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﺳﻮﯾﭻ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ دوﺑﺎره ﺟﺮﯾﺎن آن ﻗﺪر ﻗﻄﻊ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﻃﯽ زﻣﺎن ﺧﻨﺜﯽ‬
‫ﺳﺎزي دي اﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‪ ،‬ﺑﺘﻮان ﺳﻮﯾﭻ را دوﺑﺎره وﺻﻞ ﻧﻤﻮده و ﻋﻤﻠﮑﺮد از ﻧﻮ آﻏﺎز ﺷﻮد ‪ .‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺟﺮﻗﻪ ﺣﺪود ‪ 1KHZ‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﺷﯿﺎر ﺟﺮﻗﻪ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ اﺷﺘﻌﺎل ﻧﯿﺰ ﺑﺰرگﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯿﺸﺮويﻫﺎي ﺧﺸﻦ و‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ را ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻋﻤﻖ زﺑﺮي ﺳﻄﻮح ﮔﻮدي ﺷﮑﻞ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺟﺮﻗﻪ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن در ﻣﻮرد ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﯿﻦ ‪ 1µm‬ﺗﺎ‬
‫‪ 3µm‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎ را ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮاد‬
‫ﺳﺎﺋﯿﺪه ﺷﺪه از ﺷﯿﺎر ﺟﺮﻗﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﻣﮑﺶ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﯿﻖ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎ را ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 3 -2 -7‬ﻣﺎﺷﯿ ﻦ ﻫﺎ ي ﺳﻮرا ﺧﮑﺎر ي ﻇﺮﯾﻒ ‪:‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻇﺮﯾﻒ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻗﺒﻼً آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﻣﺘﻪ آزاد ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﯿﻐﻪﻫﺎي اﺑﺰار دور زﻧﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﺟﻪ‬
‫اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي وﯾﮋه در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪۱۰۶‬‬
 ‫‪ .1‬ﺳﻮار ﮐﺮدن ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫‪ .2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺪﻧﻪ‬
‫‪ .3‬اﻓﺰاﯾﺶ دﻗﺖ راﻫﮕﺎهﻫﺎ‬
‫‪ .4‬ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺑﻮدن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺤﺮك ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﻮراﺧﮑﺎري راﻫﻨﻤﺎ ) ‪ ،( Jigboring‬ﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﻣﺨﺘﺼﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‬
‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎ و وﺳﺎﺋﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺑﺎ دﻗﺖﻫﺎي ﻻزم ﺳﻮراخﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺪون اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ راﻫﻨﻤﺎ ﻓﻮاﺻﻞ دﻗﯿﻖ ﺳﻮراخﻫﺎ را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ را در ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﺳﺘﻮﻧﯽ و دو ﺳﺘﻮﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫راﻫﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻟﺨﻂ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﯿﺮﻫﺎي ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﺑﺪون ﻟﻘﯽ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﺎﺗﺎﻗﺎنﻫﺎي ﺳﺎﭼﻤﻪاي ﺑﺠﺎي ﯾﺎﺗﺎﻗﺎن‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﯾﺎﺑﯽ در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺨﺘﺼﺎﺗﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ دﻗﺖ اﻧﺪازه‪-‬‬
‫ﮔﯿﺮي ﻓﻮاﺻﻞ در ﺣﺪ ‪ µm‬اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﻣﯽﺗﻮان ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي اﻧﺪازه ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد اﻣﺎ در اﯾﻦ ﺻﻮرت‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﺧﻄﺎي ﺷﯿﺐ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب‪ ،‬ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه اﺻﻼح ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺪف را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ‬
‫ﺧﻂ ﮐﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﯿﻠﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﻄﻮط اﻧﺪازهﻫﺎي ﯾﮏ ﺣﺮﮐﺖ اﺻﻼﺣﯽ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ اﻫﺮم ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ اﺻﻠﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ ،‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻬﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺗﻮان ﯾﮏ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻧﺪازهﻫﺎي‬
‫اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﻧﯿﺰ اﻧﺠﺎم داد ﮐﻪ ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﻠﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﺎر ﻣﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوي اﻧﺪازه ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﺮﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﻮع اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﻮري ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود ﻧﯿﺰ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯿﺰ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﺻﻮل ﮐﺎر ﯾﮏ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮ ﻧﻮري را ﻣﯽﺗﻮان ﻃﺒﻖ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 7-7‬ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻮد ‪ :‬ﯾﮏ ﻣﻘﯿﺎس ﺷﯿﺸﻪاي روي ﻣﯿﺰ ﻣﺘﺤﺮك ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮي ﺑﺴﯿﺎر دﻗﯿﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺧﻄﻮط آن ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ داراي ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻫﺎ ﺗﯿﺰ ﭼﻬﺎر ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :7-7‬اﺻﻮل اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﻮري‬

‫‪۱۰۷‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺪدي ﺛﺎﺑﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﺸﻮر ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺟﻬﺖ دﻫﻨﺪه‪ ،‬از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮري ﯾﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺰرگﺗﺮ ﻣﻘﯿﺎس را روي ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬روي اﯾﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺧﻂ ﮐﺶ ﻣﻮرب ﯾﮏ ﺧﻂ ﻋﺪدي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺗﺎ ‪ 1/10‬و‬
‫‪ 1/100‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ) ﺷﮑﻞ ‪.( 8-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :8-7‬ﺧﻄﻮط اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي دﻗﯿﻖ)ﺧﻂ ﮐﺶ ﻣﻮرب(‬

‫در ﻣﺜﺎل ﺷﮑﻞ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺧﻂ ﻋﺪدي ‪ 25mm‬روي ﺳﺘﻮن ﻋﻤﻮدي ﺑﺎ ﻋﺪد‪ 6‬و روي ﺳﻄﺮ اﻓﻘﯽ ﺑﺎ ﻋﺪد ‪ 3‬ﻗﺮار دارد ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﯿﺰ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 25/63mm‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮاً ﺑﺮاي ﭼﺸﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﻄﻮر دﻗﯿﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻞ ﺧﻂ ﮐﺶ را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺑﺎﻻﺧﺮه ‪ 1/1000‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺜﺎل ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان ‪ 2µm‬را ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن در اﺷﮑﺎل ‪ 9-7‬ﺗﺎ ‪ 17-7‬اﻧﻮاع روشﻫﺎ و ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻣﺪرن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :9-7‬دﺳﺘﮕﺎه‪ EDM‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺣﻔﺮه‬

‫‪۱۰۸‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :10-7‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ‪EDM‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :11-7‬وﻟﺘﺎژ و ﻋﺮض ﺷﯿﺎرﻫﺎ در ﻃﻮل ﻋﻤﻠﯿﺎت ‪EDM‬‬

‫‪۱۰۹‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :12-7‬ﻣﺜﺎل ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ :‬اﻟﮑﺘﺮود و ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ دﺳﺘﮕﯿﺮه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :13-7‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮراخ ﺑﻪ روش ‪ EDM‬ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ ارﺑﯿﺘﺎل‬

‫‪۱۱۰‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :14-7‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﺑﻪ روش ‪ECM‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :15-7‬ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﺷﯿﺎر در ﻃﻮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ ECM‬ﺑﺎ اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪۱۱۱‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :16-7‬ﺣﺮﮐﺖ ﺳﯿﻢ‪ -‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ‪EDM‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :17-7‬ﻣﺜﺎل ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ :‬ﺳﯿﻢ ‪ EDM‬ﺳﯿﻤﯽ ﺑﺎ ‪ 5‬ﻣﺤﻮر ﺣﺮﮐﺘﯽ‬

‫‪۱۱۲‬‬
 ‫‪ 4 -2 -7‬ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎر ي ﻟ ﯿﺰر ي‬

‫ﻟﯿﺰر ﻣﺨﻔﻒ ﻧﺎم اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ‪ Light Amplification by stimulated Emission of Radiation :‬و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻮر ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬
‫اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪه ﺗﺸﻌﺸﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﯿﺰر ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻮع اﺷﻌﻪ ﻧﻮر ﺟﻬﺖ داده ﺷﺪه ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﻟﯿﺰر ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﺪﯾﺪه ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻨﺒﻊ اﺷﻌﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر ﺗﻔﺎوت زﯾﺎدي ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺷﻌﻪ ﻧﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮر ﻻﻣﭗ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ( دارد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻃﯿﻒ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ آن ﺑﺴﯿﺎر ﺗﻨﮓ اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻮر آن ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ رﻧﮓ دارد و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﻮﻧﻮﮐﺮﻣﺎت اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻮازي ﺑﻮدن ﺗﺸﻌﺸﻊ ﺣﺘﯽ در اﻣﺘﺪاد ﻓﻮاﺻﻞ دور ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭘﻬﻦﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .3‬داراي ﯾﮏ ﻃﻮل ﮐﻬﺮﺳﻦ ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﺎت ﻟﯿﺰر اﻣﮑﺎﻧﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و از ﯾﮏ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺳﺎده ﺷﺮوع ﺷﺪه و‬
‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮش و ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﮐﺎردﻟﯿﺮزي ﭘﺰﺷﮕﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﯿﻦ ﻫﻤﻪ اﻧﻮاع اﺷﻌﻪﻫﺎي‬
‫ﻟﯿﺰر ﻣﺸﺘﺮك و ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ در ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎز ﭘﺲ ﺧﻮر ﺗﺸﻌﺸﻊ را ﺑﺎزي ﻣﯽﮐﻨﺪ ﯾﮏ‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدهاي از ﻗﺒﯿﻞ ﯾﮏ ﺑﻠﻮر‪ ،‬ﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﺎز و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺎﯾﻊ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﻧﻮري‬
‫ﯾﺎ ﺑﻪ روش دﯾﮕﺮي اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺑﻪ ﺗﺸﻌﺸﻊ اﻧﺮژي اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﮐﻪ ﺑﺮاي آن اﺻﻄﻼح ﭘﻤﭗ ﮐﺮدن را ﺑﮑﺎر ﺑﺮدهاﻧﺪ(‪ .‬ﺗﺸﻌﺸﻊ‬
‫ﻟﯿﺰري در ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﯿﻒ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ وﺟﻮد دارد ) ﺷﮑﻞ ‪ 18-7‬اﻟﻒ و ب (‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 18-7‬اﻟﻒ‪ :‬ﮔﺰﯾﺪه اي از ﻃﻮل اﻣﻮاج ﻟﯿﺰر در ﺑﺎزار‪ -‬رﻧﮓ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﺎده ﻟﯿﺰر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۱۱۳‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ 18-7‬ب‪ :‬ﺑﺨﺸﯽ از ﻃﯿﻒ اﻣﻮاج اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ‪.‬اﺷﻌﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺪوده ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ )ﻟﯿﺰر‪ (co 2 =10.6µm‬ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﺎزه‪vuv‬‬

‫( ﻣﯽ رﺳﺪ‬ ‫)ﻟﯿﺰر ‪157 nm = F 2‬‬

‫از ﻣﯿﮑﺮو اﻣﻮاج ﮔﺮﻓﺘﻪ ) ﻧﻮر ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ – ﻧﻮر ﻇﺎﻫﺮ و ﻧﻮر ﻣﺎوراء ﺑﻨﻔﺶ ( ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ اﺷﻌﻪ‪ . x‬اﻏﻠﺐ ﻣﺎده ﻓﻌﺎل ﻟﯿﺰر را در ﯾﮏ رزﻧﺎﺗﺮ‬
‫ﻧﺼﺐ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎز ﭘﺲ ﺧﻮر ﻣﻮﺛﺮي اﯾﺠﺎد ﺑﺸﻮد‪ .‬اﯾﻦ رزﻧﺎﺗﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﺋﯽ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر اﻋﻤﺎل ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﮐﻨﺪ)ﺷﮑﻞ ‪.( 19-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :19-7‬ﻧﻤﺎﯾﺶ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻟﯿﺰر‪ :‬در وﺳﻂ ﻧﻮر دﻫﯽ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺎزي دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺎده ﻟﯿﺰر را ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر در ﻃﺮف راﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻧﻘﻄﻪ روي زﻣﯿﻨﻪ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻟﯿﺰر ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻧﻮر و ﻣﺎده ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺟﺬب ﯾﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ) ﭘﻤﭗ ﮐﺮدن (‬
‫اﻧﺘﺸﺎر ﻟﺤﻈﻪاي و اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪه‬

‫‪۱۱۴‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻟﯿﺰر ﯾﮏ ﻓﺘﻮن ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺎده ﻓﻌﺎل ) ﻣﺎده ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل اﺗﻢﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎي ﯾﮏ ﺟﺴﻢ ﺟﺎﻣﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺎﯾﻊ ﯾﺎ‬
‫ﯾﮏ ﮔﺎز( ﺟﺬب ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮﺳﻂ ﺿﺮﺑﺎت ﻏﯿﺮ اﻻﺳﺘﯿﮑﯽ ) ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺎز ‪ ،‬ﺗﺸﻌﺸﻊ ذرات ( اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺗﻮان‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻟﮑﺘﺮون اﺗﻢﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎي ﻣﺎده ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﺳﻄﺢ اﻧﺮژي ﺑﺎﻻﺗﺮي ارﺗﻘﺎء ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ)ﺷﮑﻞ‪.(20-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :20-7‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻟﯿﺰر و ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﮏ دﯾﻮد ﻟﯿﺰري‬

‫اﺑﺘﺪا اﻧﺘﺸﺎر ﻟﺤﻈﻪاي اﺳﺖ و اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪه ﺗﺼﺎدﻓﯽ و ﺑﺪون ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﺎرﺟﯽ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ اﻧﺮژي ﭘﺎﺋﯿﻦﺗﺮي ﺑﺮ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد و ﺗﻔﺎوت ﺳﻄﺢ اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻓﺘﻮن ﺗﺸﻌﺸﻊ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ)ﺷﮑﻞ ‪ .( 21-7‬ﻧﻘﻄﻪ زﻣﺎﻧﯽ ارﺳﺎل و ﺟﻬﺖ ﻓﺘﻮن ﺗﺼﺎدﻓﯽ‬
‫اﺳﺖ ) ﺷﮑﻞ ‪.( 20-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :21-7‬ﻧﻤﻮدار ﺳﻄﺢ اﻧﺮژي)ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺤﯽ(‬

‫‪۱۱۵‬‬
‫اﻣﺎ در ﯾﮏ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪه ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺘﻮن ﻗﺒﻼً ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺘﺸﺎر ﯾﮏ ﻓﺘﻮن دﯾﮕﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺘﻮن ﺟﺪﯾﺪ داراي ﻫﻤﺎن‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ) ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ‪ ،‬ﮔﺎز‪ ،‬ﻗﻄﺐ و ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺸﺎر ( ﻓﺘﻮن ﻗﺒﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﺸﻌﺸﻊ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ‬
‫رزﻧﺎﺗﺮ ﯾﺎ ﺗﺸﮑﻞ ﻣﺎدهاي ﻓﻌﺎل ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎز ﭘﺲ ﺧﻮر ﺷﺪه و در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﺗﺮﺟﯿﺤﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺤﻘ ﻖ ﺻﻨﻌﺘ ﯽ ﻟﯿﺰر‬

‫ﺗﺸﻌﺸﻊ اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻧﺘﺸﺎر ﻟﺤﻈﻪاي آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ دو آﯾﻨﻪ ﺑﻄﻮر ﺗﮑﺮاري در ﺑﺎزه ﯾﮏ ﻣﺎده ﻓﻌﺎل‬
‫)ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ‪ ND‬ﯾﺎ ﺑﻠﻮر‪ ،YAG‬ﯾﺎ در ﯾﮏ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺎزي ﮐﺮﺑﻦ دي اﮐﺴﯿﺪ( ﺑﻪ اﯾﻦ ﻃﺮف و آن ﻃﺮف ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد) اﺷﮑﺎل ‪-7‬‬
‫‪ 22‬و ‪.( 23-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :22-7‬ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :23-7‬اﻟﻒ‪ :‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ﻟﯿﺰر‪ -1 :‬ﻣﺎده ﻓﻌﺎل ‪ -2‬اﻧﺮژي ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ -3‬آﯾﻨﻪ ‪ -4‬آﯾﻨﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﺷﻔﺎف ‪ -5‬اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر )ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﺬاري داﺧﻞ ﺷﮑﻞ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‬

‫ب‪:‬ﻟﯿﺰر ‪Helium-Neon‬‬

‫‪۱۱۶‬‬
 ‫ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ را رزﻧﺎﺗﺮ ﻧﻮري ﻧﺎﻣﯿﺪه اﻧﺪ ) ﺷﮑﻞ ‪.( 24-7‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :24-7‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻟﯿﺰر و ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻗﺴﻤﺖ رزﻧﺎﺗﺮ‬

‫در رزﻧﺎﺗﺮ اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر در اﺛﺮ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﯿﻦ دو آﯾﻨﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪه و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه رﺷﺪ ﺗﻮان‬
‫داﺧﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﯾﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل ﺑﺮﺳﺪ) ﺷﮑﻞ ‪ .( 25-7‬ﯾﮑﯽ از آﯾﻨﻪﻫﺎ ﮐﻤﯽ ﺷﻔﺎﻓﯽ دارد) ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﯿﺰان‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ ) ( 15%‬ﺑﻪ اﺻﻄﻼح آﯾﻨﻪ ﺟﺪاﺳﺎز ( ﺗﺎ اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺷﺪت ﻣﯿﺰان در رزﻧﺎﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫از اﺷﻌﻪ ﺟﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ :25-7‬ﻣﺪﻫﺎي ﻟﯿﺰر ﺑﺮاي ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﮔﺎوس در ﯾﮏ رزﻧﺎﺗﺮ‬

‫ﻧﻤﺎﯾﺶ داﻣﻨﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ‬

‫‪۱۱۷‬‬
‫ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻟﯿﺰري ﻧﻮﻋﺎً از ﭼﻨﺪ ﻣﯿﮑﺮوات ) ‪ (MW‬ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺮاوات ) ‪ ( TW‬ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬اﻧﺮژي ﻻزم ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏ اﺗﻢﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﻮﻟﮑﻮلﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﺧﺎرج ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ را " ﭘﻤﭗ ﮐﺮدن " ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺎزي ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺰرﯾﻖ ﺟﺮﯾﺎن ﯾﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻟﯿﺰرﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻮر ﯾﮏ ﻻﻣﭗ ﺗﺨﻠﯿﻪ‬
‫ﮔﺎزي ) ﻻﻣﭗ ﺟﺮﻗﻪ ﯾﺎ ﻻﻣﭗ ﻗﻮس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ( ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﯿﺰر دﯾﮕﺮي اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ .‬از ﯾﮏ واﮐﻨﺶ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻤﭗ ﮐﺮدن‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻧﻮاع ﻟﯿﺰر را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﻮع ﻣﺎده ﻓﻌﺎل آن دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮ د ﻟﯿﺰر در ﺻﻨﻌ ﺖ ﺗﻮﻟﯿ ﺪ‪:‬‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﺪت ﭘﺮﺗﻮ و زﻣﺎن در ﺷﮑﻞ )‪(26-7‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪LAM=Laser Assisted Machining‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :26-7‬ﺷﺪت ﻟﯿﺰر و زﻣﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎري ﺑﺎ ﻟﯿﺰر ﺗﺎﺑﻊ روش ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫ﻟﯿﺰر را ﻣﯽﺗﻮان در ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ) ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻃﺒﻖ ‪ ( DIN 8580‬ﺑﺮاي روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟﯿﺰر در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻟﯿﺰر ﯾﺎ ﯾﮏ اﺳﮑﺎﻧﺮ ﻟﯿﺰر ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪) ،‬اﺷﮑﺎل ‪ 27-7‬ﺗﺎ ‪.( 32-7‬‬

‫‪۱۱۸‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :27-7‬ﻟﯿﺰر ‪Co ۲‬ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮﺳﻂ‪HF‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :28-7‬ﻟﯿﺰر‪. YAG‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮﺳﻂ دﯾﻮد‬

‫‪۱۱۹‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :29-7‬ﻟﯿﺰر دﯾﻮدي ﭘﺮ ﻗﺪرت‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :30-7‬ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي اﺷﻌﻪ و واﺣﺪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دﻫﯽ درﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮش ﻟﯿﺰري‬

‫‪۱۲۰‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ :31-7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ :‬ﻓﺮز ﻟﯿﺰري‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :32-7‬ﻣﻘﻄﻊ زﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻟﯿﺰر‬

‫‪۱۲۱‬‬
 ‫ﻟﯿﺰر ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﺎﺧﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺟﺪاﺳﺎزي – اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎده ﻓﻠﺰي و ﻏﯿﺮ ﻓﻠﺰي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮش ﻟﯿﺰري ﻣﻮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻗﺒﯿﻞ ﭼﻮب‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻏﺬ و ﻓﻠﺰات‬
‫‪ .2‬ﺳﻮراخ ﮐﺎري ﻟﯿﺰري و ﻣﯿﮑﺮو ﺳﻮراخ ﮐﺎري ﻟﯿﺰري ) ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﺧﻨﮏ ﺳﺎزي و رواﻧﮑﺎري ﺑﺼﻮرت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻣﻮﺋﯿﻦ (‬
‫‪ .3‬اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎده ‪ :‬ﺑﺮاي ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻣﺎده ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ذوب ﮐﺮدن‪ ،‬ﺑﺨﺎر ﮐﺮدن ﯾﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ دﻣﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ ﮔﺮم ﮐﺮدن ﯾﺎ‬
‫ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻓﺘﻮﺷﯿﻤﯿﺎﺋﯽ‬
‫‪ .4‬ﺣﮑﺎﮐﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮدﺗﺮﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده از اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر ﺑﺮاي ﺣﮑﺎﮐﯽ ﻗﻄﻌﺎت از ﺟﻨﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .5‬اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﻣﻮاد ‪ :‬ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﻟﺤﯿﻢﮐﺎري ﻟﯿﺰري ﻫﻢ در ﻣﺤﺪوده ﻣﺎﮐﺮوﻣﺜﻞ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدروﺳﺎزي و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ ﺳﺎزي و‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦﺳﺎزي و ﮐﺸﺘﯽﺳﺎزي و ﻫﻢ در ﻣﺤﺪوده ﻣﯿﮑﺮو ﻣﺜﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪ .‬در ﮐﻨﺎر ﻓﻠﺰات ﻣﯽﺗﻮان ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد از ﻗﺒﯿﻞ‬
‫ﻣﻮاد ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ ،‬ﺷﯿﺸﻪ‪ ،‬ﺳﯿﻠﯿﺲ و ﺳﺮاﻣﯿﮏ را ﻧﯿﺰ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮد ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻧﻤﻮده و ذوب ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ .6‬ﭘﻮﺷﺶ دﻫﯽ ‪ :‬ﺳﺨﺖ ﮐﺎري ﻟﯿﺰري ﺑﻮﯾﮋه در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻓﻠﺰات‬
‫‪ .7‬ﭘﺮداﺧﺖ ﻟﯿﺰري ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ذوبﺳﺎزي ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ زﺑﺮي ﺳﻄﺢ ﻓﻠﺰات‪ ،‬ﺷﯿﺸﻪ و ﻣﻮاد ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ .‬در اﺷﮑﺎل ) ‪ ( 33-7‬ﺗﺎ‬
‫)‪ (36-7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﻄﻌﺎت و ﭘﺮوﻓﯿﻞﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :33-7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺗﻮﺳﻂ ﻟﯿﺰر‬

‫‪۱۲۲‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :34-7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺑﻌﺎد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎ ﻟﯿﺰر‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :35-7‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎﻟﺴﻬﺎي ﻟﯿﺰر ﻣﺎوراء ﮐﻮﺗﺎه ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮاد را ﺑﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﻗﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﺷﮑﻞ دﻫﯽ ﮐﺮد‪.‬در ﮐﻨﺎر ﻓﻠﺰات ﺑﺎ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺪاﯾﺖ ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻ )ﻣﺜﻞ ﺳﺮب ( ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي ﻫﺎ ‪،‬ﺷﯿﺸﻪ‪،‬ﭘﻠﯽ ﻣﺮ و ﺳﺮاﻣﯿﮏ را ﻧﯿﺰ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﻧﻤﻮده و ﯾﺎ ذوب ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :36-7‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﻇﺮﯾﻒ و ﮐﻮﭼﮏ‬

‫‪۱۲۳‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪ :37-7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺮﺷﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﯿﺰر‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :38-7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺮﺷﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﯿﺰر‬

‫ﺧ ﻄﺮات ﺳﻼﻣﺘ ﯽ ‪:‬‬

‫ﻟﯿﺰر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺗﺸﻌﺸﻌﯽ و ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺷﺪﯾﺪ ﻗﺪرت اﻟﮑﺘﺮو ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻟﯿﺰر ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي آن ﺑﺎ اﺧﻄﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﮐﺘﺒﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺎزهﻫﺎي‬
‫ﻃﻮل ﻣﻮج و زﻣﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﻮرد ﺑﺎﻋﺚ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺨﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫آﺳﯿ ﺐ ﻣﻮا د ي ‪:‬‬

‫اﺷﻌﻪ ﻟﯿﺰر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻮان ﮐﺎﻓﯽ ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﯾﺎ اﻧﻔﺠﺎر ﻫﻢ ﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﯿﺰرﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري‬
‫ﻟﯿﺰري در ﺻﻮرت ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ در روش ﮐﻨﺘﺮل آن ) ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل اﺷﮑﺎل رﯾﺖ ( ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت و دﯾﻮارهﻫﺎي واﻗﻊ در ﺧﺎرج از ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﯿﺰ آﺳﯿﺐ وارد ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۱۲۴‬‬
۱۲۵