You are on page 1of 25

‫كتاب التجويد‬

‫دش‪ٛ‬شٔ ا‪ٚ‬ي٘ ت‪ٛ‬غً‪ٞ‬‬


‫َرتاؾ‪ٛ‬را نً‪ُٓٝ‬نت شال تٔ اْذ‪ْٝٚ‬ص‪ٝ‬ا‬
‫احلمد هلل رب العاملني‬
‫والصالة والسالم على سيدنا حممد‬
‫وعلى آله وصحبه والتابعني‬
‫وتابعيهم ومجيع املؤمنني‬

‫‪$‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫جت‪ٜٛ‬ذ ا‪ٜ‬اي٘ عًِ ‪ٜ‬ؼ دغٓح ن‪ٝ‬ت داؾت َػٌٓ‬
‫باض‪ُٝ‬إ َصت‪ٝ‬ح ن‪ٝ‬ت ممب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ حر‪ٚ‬ف دغٔ بت‪ٍٛ‬‬
‫نت‪ٝ‬و برشٓذ‪ٜ‬ر‪ٜ‬إ دإ ‪ٚ‬قت برمت‪ ٛ‬ال‪ ٜٔ‬حر‪ٚ‬ف‬

‫ض‪ْٛ‬ا جت‪ٜٛ‬ذ ا‪ٜ‬اي٘ ا‪ْٚ‬تو َٓذاضا ي‪ٝ‬ذ‪ٙ‬‬


‫درؾذ نهًري‪ٚ‬إ ممباخ ؾرَإ اهلل‬
‫‪ٜ‬ؼ دت‪ٛ‬ر‪ْٚ‬هٔ نؿذ ْيب ن‪ٝ‬ت حمُذ ‪‬‬

‫‪%‬‬
‫ؾرٖات‪ٝ‬إ‬
‫‪ ‬مس‪ٛ‬ا حر‪ٚ‬ف ا‪ٜ‬ت َٓر‪ ِٜ‬بار‪ٜ‬ض نخ‪ٛ‬اي‪ ٞ‬ايـ‬
‫‪ ‬حر‪ٚ‬ف ايـ ت‪ٝ‬ذم برد‪ٜ‬ر‪ ٟ‬شٓذ‪ٜ‬ر‪ٟ‬‬
‫بٗهٔ شالي‪ ٛ‬دبالنؼ شات‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف شؿر‪ ä] v äi ٠‬دإ شباض‪ٝ‬ح‬
‫‪ ‬ايـ ا‪ٜ‬ت ناي‪َٓ ٛ‬ر‪ ِٜ‬بار‪ٜ‬ض شؿر‪ ã ã ã ٠‬دإ ال‪ٜٓ‬ح دمنانٔ ُٖس‪٠‬‬
‫حهُح شاّ دغٔ ُٖس‪( ٠‬ء)‬

‫‪ )ٌ--‬ا‪ٜ‬ت اصًح ت‪ٝ‬ذم ال‪ًَٓٝ ٜٔ‬هٔ ْ‪َ ٕٛ‬ات‪)l( ٞ‬‬


‫‪ ‬تٓ‪ٍ -ً( ٜٔٛ‬‬
‫شٗ‪ٝ‬ػطا حهُح شاّ دغٔ ْ‪َ ٕٛ‬ات‪ ٞ‬ددامل ؾصٌ إظٗار‬
‫‪ -‬إخفاء‪ -‬إدغاّ‪ -‬إقالب‬
‫‪ ‬تٓ‪ ٜٔٛ‬شالي‪ ٛ‬برادا دأخري نًُ‪١‬‬

‫‪ ‬هـنـدقـل ـه س ـاللـو مـن ـدغركـن دان دمـفـرهـاتـيـكـن باخإٔ اهـل قـراءة‬


‫نرٕ دغٔ ت‪ٛ‬ي‪ٝ‬صٔ ت‪ٝ‬ذم داؾت دترغهٔ ًَ‪ٓٝ‬هٔ شباضني شاج‬

‫&‬
‫حكم نون مايت‪/‬تنوين‬
‫‪ .1‬إظهار‬
‫‪ٜ‬ائت َٓذالشهٔ أت‪َٓ ٛ‬طصهٔ باخإٔ ْ‪َ ٕٛ‬ات‪ ٞ‬أت‪ ٛ‬تٓ‪ ٜٔٛ‬دغٔ‬
‫ت‪ٝ‬ذم بردغ‪ٛ‬ؽ اؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف‪ :‬ح خ ع غ ه ء‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪<qZU?}?QÀ lqzn} À kslã À Ö^n6njeãpÀ <ätmö ã À #jRmü :‬‬
‫‪k~fQSAãp À Xq5oi À lq&2n} À‬‬
‫حر‪ٚ‬ف اظٗار ا‪ ٜٔ‬دمنانٔ د‪ٛ‬ضا حر‪ٚ‬ف ‪ٜ _f1‬عين حر‪ٚ‬ف‬
‫تػط‪ٛ‬ر‪ٚ‬نٔ‬

‫‪ .2‬إدغام بغنة‬
‫‪ٜ‬ائت مماش‪ٛ‬قهٔ باخإٔ ْ‪َ ٕٛ‬ات‪ ٞ‬أت‪ ٛ‬تٓ‪ ٜٔٛ‬دغٔ بردغ‪ٛ‬ؽ اؾب‪ٌٝ‬‬
‫برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف‪ :‬ي ن م و‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪ktepÕqFU À äiw*i À <qmoi Àdq^} oi :‬‬
‫ْ‪َ ٕٛ‬ات‪ ٞ‬ناي‪ ٛ‬برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف إدغاّ دالـم شات‪ ٛ‬نًُ‪َ ١‬و ‪ٚ‬ادب‬
‫دباخ إظٗار‪ .‬شؿرت‪ ٞ‬نًُ‪ ١‬ايكرإٓ‪lãqnI Àlãqn] Àlä~înæ À ä~îm9eã :‬‬

‫‪#‬‬
‫‪ .3‬إدغام بالغنة‬
‫‪ٜ‬ائت مماش‪ٛ‬قهٔ باخإٔ ْ‪َ ٕٛ‬ات‪ ٞ‬أت‪ ٛ‬تٓ‪ ٜٔٛ‬دغٔ ت‪ٝ‬ذم بردغ‪ٛ‬ؽ‬
‫أؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف‪ :‬ل دان ر‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪k~1<XpÑ<Àänæ <oi ÀGjeäRfe ÖM< Àum9e oi :‬‬

‫‪ .4‬إقالب‬
‫‪ٜ‬ائت َػطٓيت ب‪ٛ‬ث‪َ ْٕٛ ٞ‬ات‪ ٞ‬أت‪ ٛ‬تٓ‪َٓ ٜٔٛ‬ذذ‪ ٟ‬ب‪ٛ‬ث‪ َِٝ ٞ‬دغٔ‬
‫بردغ‪ٛ‬ؽ اؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ ٛ‬دغٔ حر‪ٚ‬ف‪ :‬ب‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪=~Jæ S~jA À 9Ræ oi Àktzçm ü :‬‬

‫‪ .5‬إخفاء‬
‫‪ٜ‬ائت َجاَرنٔ باخإٔ ْ‪َ ٕٛ‬ات‪ ٞ‬أت‪ ٛ‬تٓ‪ ٜٔٛ‬دغٔ بردغ‪ٛ‬ؽ اؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ٛ‬‬
‫حر‪ٚ‬ف‪ :‬ت ث ج د ذ ز س ش ص ض ط ظ ف ق ك‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪d?mü À=a :oi Àump8oi À Ö}<ä-GQ ÀÕ=j)oi À|=.%$än- :‬‬
‫‪ÀRtÎoi ÀÖç~ÊÕ9fæ À[RMoi À ktî% wIoQ Àäz~ECZne Àk~fAèf^æÀ‬‬
‫‪läaoi Àgçî]oi Àät~Yã9eä5‬‬

‫(‬
‫حكم ميم مايت (‪)h‬‬
‫‪ .1‬إظهار شفوي‬
‫‪ٜ‬ائت َٓذالشهٔ ب‪ٛ‬ث‪َ َِٝ ٞ‬ات‪ ٞ‬دغٔ ت‪ٝ‬ذم بردغ‪ٛ‬ؽ أؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ٛ‬‬
‫حر‪ٚ‬ف‪ :‬أ ت ث ج ح خ د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ع غ ف‬
‫قكلنوهي‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪uæ ÐQq} kbe: Àvp kt~fQ ÀhwBeã<ã8 kte:‬‬

‫‪ .2‬إدغام شفوي (‪)Gf)äj&i‬‬


‫‪ٜ‬ائت مماش‪ٛ‬قهٔ دإ َٓذغ‪ٛ‬غهٔ ب‪ٛ‬ث‪َ َِٝ ٞ‬ات‪ ٞ‬أؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ٛ‬‬
‫حر‪ٚ‬ف‪ :‬م‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪k&çBa äi kbîep Àw*îi kte:‬‬

‫‪ .3‬إخفاء شفوي‬
‫‪ٜ‬ائت َجاَرنٔ دإ َٓذغ‪ٛ‬غهٔ ب‪ٛ‬ث‪َ َِٝ ٞ‬ات‪ ٞ‬أؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ٛ‬‬
‫حر‪ٚ‬ف‪ :‬ب‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪Õ <ä.2æ kt~i=% Àlp><äæ ksp :‬‬
‫)‬
‫حكم إدغام‬
‫‪ Gf) äj&i häU8ü.1‬‬
‫‪ٜ‬ائت أؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ ٛ‬د‪ٚ‬ا حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ مسا خمرج دإ صؿتح شؿر‪:٠‬‬
‫د – د‪( ãqf58 9]p :‬دباخ ت‪ٝ‬ذم دغٔ قًكً‪ / )١‬ر ‪ -‬ر‪cæ <=a :ãp :‬‬
‫‪ Gæ<ä^&i häU8ü.2‬‬
‫‪ٜ‬ائت أؾب‪ ٌٝ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ َات‪ ٞ‬برمت‪ ٛ‬دغٔ حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ بربارط‪ .‬شذاؽ‬
‫نذ‪ٚ‬اخ برُٖؿريإ خمرج دإ صؿتح شؿر‪:٠‬‬
‫ٍ ‪ -‬ر (‪ .)å<g]p‬م ‪ -‬ى (‪)kb^f6m kîe ü‬‬
‫‪ GBmä.&i häU8ü.3‬‬
‫‪ٜ‬ائت أؾب‪ ٌٝ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ َات‪ ٞ‬برمت‪ ٛ‬دغٔ حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ بربارط‪ .‬شذاؽ‬
‫نذ‪ٚ‬اخ مسا خمردح تتايف برالئ‪ ٔٓٝ‬صؿتح شؿر‪:٠‬‬
‫‪ ‬ت‪ -‬د ‪ êã qQ 8 #fî^î) ü :‬‬ ‫‪ ‬د ‪ -‬ت‪kî% 9çQ :‬‬
‫‪ ‬ط ‪ -‬ت‪ #Ë1ü À#ËBæ ozîe :‬‬ ‫‪ ‬ت‪ -‬ط ‪ÖZy äîÊ#eä]p :‬‬
‫‪ ‬ر ‪ -‬ظ ‪  k&jfÎ:ü À ãqjfÎ:ü :‬خ ‪ -‬ر ‪ ce:+tf} :‬‬
‫‪ ‬ب‪( änRièa<ã : ّ -‬دباخ بردغ‪ٛ‬ؽ) ‪‬‬
‫‪‬‬

‫*‬
‫حكم الف الم ( ال )‬
‫‪Ö}=j]dã .1‬‬
‫‪ٜ‬ائت ممب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ دغٔ دالط باخإٔ أيـ الّ (اٍ) أؾب‪ ٌٝ‬برمت‪ٛ‬‬
‫حر‪ٚ‬ف‪ :‬ا ب ج ح خ ع غ ف ق ك م و ه ي‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪0ä&îZîe ã À kî}=be ã À |8ätîe ã À cfîU ã :‬‬
‫( تٓذاخ ت‪ٝ‬ذم ادا تشذ‪ٜ‬ذ شتاهلح )‬

‫‪Ö~BjE dã .2‬‬
‫‪ٜ‬ائت مماش‪ٛ‬قهٔ ب‪ٛ‬ث‪ ٞ‬الّ (ٍ) نذالـم حر‪ٚ‬ف شتاهلح‪.‬‬
‫حر‪ٚ‬ؾح ‪ :‬ت ث د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ل ن‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪Õäa ?e ã À =säÏe ã À oM=e ã :‬‬
‫( تٓذاخ ادا تشذ‪ٜ‬ذ شتاهلح )‬

‫‪+‬‬
‫حكم لفظ اجلاللة (اهلل)‬
‫‪ .1‬دباخ تباٍ (‪)k~6Z%‬‬
‫أؾب‪ٝ‬ال دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض ؾتخ‪ ١‬أت‪ ٛ‬ضمة‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪êãdqA< 9jI À êãp :‬‬
‫‪ .2‬دباخ ت‪ٝ‬ؿض (‪)_~] =%‬‬
‫أؾب‪ٝ‬ال دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض نصر‪٠‬‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪êãûY À êäæ À êã kBæ :‬‬

‫حكم نون دان ميم بر تشديد‬


‫(‪)Õ9Fi ÖnU‬‬
‫‪ٜ‬ائت َٓذغ‪ٛ‬غهٔ باخإٔ ٕ دإ ّ ‪ٜ‬ؼ برتشذ‪ٜ‬ذ بائو نت‪ٝ‬ها برمسب‪ٛ‬ؽ‬
‫أت‪ ٛ‬برٖٓيت‪ .‬خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪lqR-=% u~eü kî) À kVeãoi À ote À ce än2&îYäm ü :‬‬

‫‪,‬‬
‫حكم قلقلة‬
‫أرت‪ٝ‬ح ممٓت‪ٛ‬يهٔ ش‪ٛ‬ارا حر‪ٚ‬ف ب ج د ط م نت‪ٝ‬ها َات‪ ٞ‬أت‪ٚ ٛ‬قـ‪.‬‬
‫حر‪ٚ‬ف قًكً‪ ١‬نت‪ٝ‬ها َات‪ ٞ‬أت‪ٚ ٛ‬قـ ب‪ٛ‬ث‪ٝ‬ح ت‪ٝ‬ذم َات‪ ٞ‬بت‪ .ٍٛ‬تتايف َات‪ٞ‬‬
‫يٓتض برض‪ٜٛ‬ؼ (ممٓت‪ )ٍٛ‬سؤي٘ ٖ‪ٝ‬ذ‪ٚ‬ف نُباي‪ .ٞ‬أت‪ ٛ‬ش‪ٛ‬اراخ اْتارا َات‪ٞ‬‬
‫دإ ٖ‪ٝ‬ذ‪ٚ‬ف‬
‫‪ú=VI Öf^f] .1‬‬
‫‪ٜ‬ائت أؾب‪ ٌٝ‬حر‪ٚ‬ف قًكً‪ ١‬بربارط َات‪ٜ ٞ‬ؼ أصً‪ٞ‬‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪lqRË^î} À lqRjË} À lqQ9} À lqfR.} À û^îçî} :‬‬
‫نخ‪ٛ‬اي‪ ٞ‬أؾب‪ٝ‬ال ‪ٜ‬ؼ َػري‪ٜ‬ػ‪ ٞ‬حر‪ٚ‬ف قًكً‪ ١‬إ‪ٜ‬ت شاي٘ شات‪ ٛ‬درؾذا‬
‫إدغاّ َتذاْصني أت‪ ٛ‬إدغاّ َتكاربني‪َ .‬و ش‪ٛ‬اراخ ت‪ٝ‬ذم دؾٓت‪ٛ‬يهٔ‬
‫خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪kb^f6m kîe ü À #ËBæ À kî% 9çQ :‬‬

‫‪ú=ça Öf^f] .2‬‬


‫‪ٜ‬ائت أؾب‪ ٌٝ‬حر‪ٚ‬ف قًكً‪ ١‬بربارط دَات‪ٝ‬هٔ نرٕ برٖٓيت ‪ٜ‬ؼ ترالتل‬
‫دأخري نًُ‪ .١‬خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح ‪\w5 ÀÌ~2i À 9Bi À /~tæ À åäB1 :‬‬

‫‪-‬‬
‫حكم راء‬
‫خارا ممب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ باخإٔ راء أدا ت‪ٝ‬طا ‪ٜ‬ائت ‪ :‬تفخيم (دبوث‪ٝ‬هٔ تبال) – ترقيق‬
‫(دبوث‪ٝ‬هٔ تيفيس) – بوله تفخيم أتو ترقيق (دبوث‪ٝ‬هٔ تبال أتو تيفيس)‬

‫‪ .1‬تفخيم (دب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ تباٍ)‬


‫‪ ‬راء بربار‪ٜ‬ض ؾتخ‪ ١‬أت‪ ٛ‬ضمة‪xäj1< À äjî1<å=] üp À änî]>< À änîæ < :‬‬
‫‪ ‬راء َات‪ٜ ٞ‬ؼ دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض ؾتخ‪ ١‬أت‪ ٛ‬ضمة‪ã9E =i ä~îe p À L<ýî}:‬‬
‫‪ ‬راء َات‪ٜ ٞ‬ؼ دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض نصر‪ٜ ٠‬ؼ َٓذاتؼ نرٕ ُٖس‪ٚ ٠‬صٌ‪:‬‬
‫<‪ûN% <ã oU À lqR-<ãå‬‬
‫‪ ‬راء َات‪ٜ ٞ‬ؼ دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض نصر‪ٜ ٠‬ؼ أصً‪ ٞ‬تتايف شص‪ٛ‬داٖح‬
‫أدا شاي٘ شات‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف اشتعالء (خ ص ض غ ط ق ظ) دالـم‬
‫شات‪ ٛ‬نًُ‪Ö]=Y À 8äI=i À @äÊ=] :١‬‬

‫أؾب‪ٝ‬ال حر‪ٚ‬ف اشتعالء ‪ٜ‬ؼ َػري‪ٜ‬ػ‪ٝ‬ح إ‪ٜ‬ت ؾذا نًُ‪ٜ ١‬ؼ ال‪َ ٜٔ‬و راء‬
‫َات‪ ٞ‬دباخ ت‪ٝ‬ؿ‪ٝ‬ض‪!95=RJ% vp À w~j- ã=îçI =çIäY :‬‬

‫‪.‬‬
‫‪ ‬راء َات‪ٜ ٞ‬ؼ دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض نصر‪ٜ ٠‬ؼ ت‪ٝ‬ذم أصً‪:ٞ‬‬
‫‪ãqj1<ã À ãqRa<ã À ãqR-<ã‬‬

‫نصر‪ ٠‬ت‪ٝ‬ذم أصً‪ ٞ‬ا‪ٜ‬اي٘ نصر‪ٜ ٠‬ؼ أدا ؾذا فعل امر (ُٖس‪ٚ ٠‬صٌ)‬
‫نرٕ نصر‪ ٠‬ا‪ٜ‬ت ٖ‪ًٝ‬ؼ نت‪ٝ‬ها ‪ٚ‬صٌ‪ãqj1<ãp À ãqRa<ãp À ãqR-<ãp :‬‬

‫‪ .2‬ترقيق (دب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ ت‪ٝ‬ؿ‪ٝ‬ض)‬


‫‪ ‬بربار‪ٜ‬ض نصر‪( ٠‬شال‪ ٜٔ‬درؾذ ‪ٜ‬ؼ ترشب‪ ٠ٛ‬دأتض تاد‪:)ٟ‬‬
‫<>]‪GniÒjîeã =Fæp À ä‬‬
‫‪ ‬راء َات‪ٜ ٞ‬ؼ دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض نصر‪ٜ ٠‬ؼ أصً‪ ٞ‬دإ ت‪ٝ‬ذم أدا‬
‫شتاهلح حر‪ٚ‬ف اشتعالء دالـم شات‪ ٛ‬نًُ‪Ö}=i ÀlqQ=Y Àks<;m üp :١‬‬

‫‪ .3‬بوله تفخيم أتو ترقيق (دب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ تباٍ أت‪ ٛ‬ت‪ٝ‬ؿ‪ٝ‬ض)‬


‫‪ٜ‬ائت ؾذا ؾرَإ اهلل تعاىل‪k~ÏReã 8qËeäa \=Y ga läbY _fZîmäY :‬‬
‫(‪)ÝÚáxã=RFeã‬‬

‫‪/‬‬
‫حهِ راء َات‪ ٞ‬نرٕ ‪ٚ‬قـ‬

‫‪ .1‬تفخيم (دب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ تباٍ)‬


‫‪ ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ بربار‪ٜ‬ض ؾتخ‪ ١‬أت‪ ٛ‬ضمة ‪:‬‬
‫‪<;mäæ 8qj)#æ;a À =)qbeã cn~ËQü äîmã‬‬
‫‪ ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ َات‪ ٞ‬دإ حر‪ٚ‬ف شبً‪َٛ‬ح بربار‪ٜ‬ض ؾتخ‪١‬‬
‫أت‪ ٛ‬ضمة ‪=ZI #fj- um ýa À <9^eã Öf~e À =.Zîep:‬‬

‫‪ .2‬ترقيق (دب‪ٛ‬ث‪ٝ‬هٔ ت‪ٝ‬ؿ‪ٝ‬ض)‬


‫‪ ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ بربار‪ٜ‬ض نصر‪=2Be ã À <9&^i À =a 9ioi :٠‬‬
‫‪ ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬اء ‪ٜ‬ؼ َات‪RMv À Rç5 :ٞ‬‬

‫‪0‬‬
‫حكم مد‬
‫‪ÄéR~çÊÅ $Iü 9i‬‬
‫‪ٜ‬أ‪ٜ‬ت ايـ ‪ٜ‬ؼ َػري‪ٜ‬ػ‪ ٞ‬ؾتخ‪ٚ – ١‬ا‪َ ٚ‬ات‪َ ٞ‬ػري‪ٜ‬ػ‪ ٞ‬ضمة – ‪ٜ‬أء َات‪ٞ‬‬
‫َػري‪ٜ‬ػ‪ ٞ‬نصر‪ .٠‬ؾٓذػح د‪ٚ‬ا حرن‪g~] Àdq^} À dä] :١‬‬

‫‪( éQ=Y 9i‬خابؼ)‬


‫‪gJ&i è-ãp 9i .1‬‬
‫‪ٜ‬ائت شتً٘ حر‪ٚ‬ف َذ أدا ُٖس‪ ٠‬دالـم شات‪ ٛ‬نًُ‪ .١‬ؾٓذاغح ‪٥/٤‬‬
‫حرن‪#zî~A À x qA À xäîA À xqîn&îe À xäî- :١‬‬

‫‪gJZni ?yä- 9i .2‬‬


‫‪ٜ‬ائت شتً٘ حر‪ٚ‬ف َذ أدا ُٖس‪ ٠‬ؾذا نًُ‪ ١‬بر‪ٜ‬ه‪ٛ‬تح‪ .‬ؾٓذاغح‬
‫‪ ٥/٤/٢‬حرن‪ätiüéîYò À ät} ü äî} :١‬‬

‫‪lqbBfe L<äQ 9i .3‬‬


‫‪ٜ‬ائت شص‪ٛ‬دا‪َ ٙ‬ذ طب‪ٝ‬ع‪ ٞ‬برتـمو حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ دَات‪ٝ‬هٔ نرٕ ‪ٚ‬قـ‪.‬‬
‫ؾٓذاغح ‪ ٦/٥/٤/٢‬حرن‪lqÏYä1 À lqREä5 :١‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Gîe 9i .4‬‬
‫‪ٜ‬ائت حر‪ٚ‬ف "‪ "ٚ‬أت‪ٜ "ٟ" ٛ‬ؼ َات‪ ٞ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض ؾتخ‪.١‬‬
‫ؾٓذاغح ‪ ٦/٥/٤/٢‬حرن‪#~îæ À Xq5 :١‬‬

‫‪LqQ 9i .5‬‬
‫‪ٜ‬ائت حر‪ٚ‬ف َذ نت‪ٝ‬ها بر‪ٚ‬قـ ؾذا نًُ‪ٜ ١‬ؼ آخرخ ؾتختني الي‪ٛ‬‬
‫دباخ ؾتخ‪ ١‬شباض‪ ٞ‬ضٓيت‪ .‬ؾٓذاغح ‪٢‬حرن‪ä-ãqYü À än~çiä2&Y :١‬‬

‫‪d9æ 9i .6‬‬
‫‪ٜ‬ائت حر‪ٚ‬ف َذ ‪ٜ‬ؼ أصًح د‪ٚ‬ا ُٖس‪ ٠‬برمتوالي‪ُٖ ٛ‬س‪ٜ ٠‬ؼ نذ‪ٚ‬ا‬
‫دضٓيت َٓذذ‪ ٟ‬حر‪ٚ‬ف َذ‪ .‬ؾٓذاغح ‪ ٢‬حرن‪é% pü À läjî}ü À h 8ã :١‬‬

‫‪éjfag^*i h>v 9i .7‬‬


‫شص‪ٛ‬دا‪َ ٙ‬ذ طب‪ٝ‬ع‪ ٞ‬برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ برتشذ‪ٜ‬ذ‪ .‬ؾٓذاغح ‪ ٦‬حرن‪:١‬‬
‫‪Ge äîNeãvp À Gi ã xvp À Ö5äJeã‬‬

‫‪éjfa[Z6îi h>v 9i .8‬‬


‫شص‪ٛ‬دا‪َ ٙ‬ذ طب‪ٝ‬ع‪ ٞ‬برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف َات‪ .ٞ‬ؾٓذاغح ‪ ٦‬حرن‪ozîe ãx :١‬‬
‫‪2‬‬
‫‪éY=1 g^*i h>v 9i .9‬‬
‫حر‪ٚ‬ف الّ (ٍ) أت‪ ٛ‬شني (ط) برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف َ‪ٜ )ّ( ِٝ‬ؼ داؾت‬
‫َامنب‪ٛ‬يهٔ تشذ‪ٜ‬ذ دإ إدغام‪ .‬ؾٓذاغح ‪٦‬حرن‪kîBÊ À Kjîe ã À kîîe ã :١‬‬

‫‪éY=1 [Z6îi h>v 9i .11‬‬


‫حر‪ٚ‬ف َذ ‪ٜ‬ؼ ترداؾ‪ ١‬ؾذا حر‪ٚ‬ف‪ -‬حر‪ٚ‬ف ؾُب‪ٛ‬نا ش‪ٛ‬ر‪.٠‬‬
‫حر‪ٚ‬ؾح أدا ‪ٜ ٨‬ائت‪ ٕ :‬م ص ع ط ٍ ى ّ‪ .‬ؾٓذاغح ‪٦‬حرن‪:١‬‬
‫‪KRî~ta Àkî1 À C} À =îeã À H À\ Àl‬‬

‫‪ÕRJ] ÖfI 9i .11‬‬


‫‪ٜ‬ائت ضمري ــه‪ٜ ٙ/‬ؼ دإ‪ٜ‬ر‪ٜ‬ػ‪ ٞ‬حر‪ٚ‬ف ‪ٜ‬ؼ بربار‪ٜ‬ض‪ .‬ؾٓذاغح‬
‫‪٢‬حرن‪ãRJæ uæläa uæ<lü :١‬‬

‫‪Öf}qÊ ÖfI 9i .12‬‬


‫‪ٜ‬ائت شص‪ٛ‬دا‪ ٙ‬ضمري ــه‪ ٙ/‬برمت‪ ٛ‬حر‪ٚ‬ف ُٖس‪( ٠‬أ)‪ .‬ؾٓذاغح ‪٥/٤/٢‬‬
‫حرن‪cfsü um üp À vü r9nQ À kfAü uep :١‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Gbj% 9i .13‬‬
‫‪ٜ "ٚ" ‬ؼ َات‪ ٞ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ ٟٛ‬بار‪ٜ‬ض ضمة أت‪ٜ "ٟ" ٛ‬ؼ َات‪ ٞ‬دداٖ‪ٛ‬ي‪ٟٛ‬‬
‫بار‪ٜ‬ض نصر‪ .٠‬ؾٓذاغح ‪٢‬حرن‪P9} |;e ã À ãqfjQp ãqniã :١‬‬
‫‪ ‬برٖ‪ُٝ‬ؿ‪ْٛ‬ح د‪ٚ‬ا حر‪ٚ‬ف "‪ٜ ."ٟ‬ؼ ؾرتاّ بربار‪ٜ‬ض نصر‪ ٠‬دإ‬
‫برتشذ‪ٜ‬ذ ‪ٜ‬ؼ نذ‪ٚ‬ا َات‪ .ٞ‬ؾٓذاغح ‪٢‬حرن‪k&~î~1 À G~çne ã :١‬‬

‫‪\=Y 9i .14‬‬
‫‪ٜ‬ائت ُٖس‪ hätZ&Aã ٠‬برمت‪ ٛ‬دغٔ اٍ‪ .‬ؾٓذاغح ‪٦‬حرن‪:١‬‬
‫]‪êãx À o}=a ;e ãxg‬‬

‫‪4‬‬
‫تندا‪-‬تندا وقف‬
‫ّ ‪ :‬الزّ ‪ٚ /‬ادب برٖٓيت‬
‫ال ‪ :‬ت‪ٝ‬ذم ب‪ٛ‬ي٘ برٖٓيت‪ .‬نخ‪ٛ‬اي‪ ٞ‬ؾذا أ‪ ٍٚ‬آ‪١ٜ‬‬
‫ج ‪ :‬دائس ‪ /‬ب‪ٛ‬ي٘ برٖٓيت ب‪ٛ‬ي٘ تر‪ٚ‬ط‬
‫صً‪ : ٢‬دباخ تر‪ٚ‬ط يب‪ ٘ٝ‬أ‪ٚ‬متا‬
‫قً‪ : ٢‬برٖٓيت يب‪ ٘ٝ‬أ‪ٚ‬متا‬
‫‪ٚ :‬قـ ‪ / Ö^îmäRîU ã‬ب‪ٛ‬ي٘ برٖٓيت دشاي٘ شات‪ ٛ‬تٓذا ترشب‪ٛ‬ت‬
‫‪ÜÜ‬‬
‫م ‪ :‬ب‪ٛ‬ي٘ برٖٓيت‪ .‬تتايف دباخ تر‪ٚ‬ط يب‪ ٘ٝ‬أ‪ٚ‬متا‬
‫ز ‪ :‬ب‪ٛ‬ي٘ برٖٓيت‪ .‬تر‪ٚ‬ط يب‪ ٘ٝ‬أ‪ٚ‬متا‬
‫ص ‪ :‬ب‪ٛ‬ي٘ برٖٓيت نرٕ ‪ٚ‬قـ بر‪ٜ‬ه‪ٛ‬تح ترالي‪ ٛ‬دا‪ .ٙٚ‬تر‪ٚ‬ط يب‪ ٘ٝ‬أ‪ٚ‬متا‬
‫ط ‪ :‬شهت‪ٚ / ١‬ادب برٖٓيت دغٔ ت‪ٝ‬ذم برْؿض‬
‫قـ ‪ :‬يب‪ ٘ٝ‬بائ‪ٝ‬و برٖٓيت‬
‫ط ‪ :‬يب‪ ٘ٝ‬بائ‪ٝ‬و برٖٓيت‬

‫‪5‬‬
‫سكتة‪-‬تسهيل‪-‬إمشام‪-‬نقل‪-‬إمالة‬
‫‪Ö&bA .1‬‬
‫برٖٓيت شذٓام دغٔ ت‪ٝ‬ذم برْؿض شه‪ٝ‬تار دوا حرن‪ .١‬ترداؾ‪ ١‬دامل‪:‬‬
‫‪ ‬ش‪ٛ‬ر‪äj~î]â$ä-qQ uegR.} kîep áØ [tbeã ٠‬‬
‫‪ ‬ش‪ٛ‬ر‪äi ã;s âäm9] =ioi áÜÙ C} ٠‬‬
‫‪ ‬ش‪ٛ‬ر‪\ã< âoi g~î] p áÙÞ Öiä~^eã ٠‬‬
‫‪ ‬ش‪ٛ‬ر‪ktæ qf]2Qlã< â gæ wa áØÛ GZZËjîeã ٠‬‬
‫‪g~tB% .2‬‬
‫إ‪ٜ‬اي٘ ُٖس‪ ٠‬ؾرتاّ دباخ ب‪ٝ‬اشا‪ُٖ .‬س‪ ٠‬نذ‪ٚ‬ا دباخ أْتارا ُٖس‪ ٠‬دإ ايـ‬
‫ح‪ٛ‬رف َذ‪ .‬ترداؾ‪ ١‬دامل ش‪ٛ‬ر‪éæ =Qpéj.Qãx : ÛÛ #fJY ٠‬‬
‫‪häjEü .3‬‬
‫إ‪ٜ‬اي٘ مم‪ٛ‬ث‪ٛ‬غهٔ نذ‪ٚ‬ا ب‪ٝ‬بري شؿر‪ ٠‬إ‪ٜ‬ػني ممباخ ضمة تتايف ت‪ٝ‬ذام ممؿػار‪ٖٞٚ‬‬
‫ؾذا باخإٔ ؾتخ‪ .١‬دتأٖ د‪ٚ‬ا حرن‪ ١‬دغٔ ‪ٜ .Õ9Fi ÖnU‬ائت نًُ‪" äniý% v" ١‬‬
‫ؾذا ؾرَإ اهلل ش‪ٛ‬ر‪:١١ [Aq} ٠‬‬
‫]‪lq2I änîe ueämã p[Aq}2Q äniý% v ceäi ämäæ äî} ãqf‬‬
‫شباض‪ ٞ‬خ‪ْٛ‬ت‪ٖٛ‬ح داؾ‪ ١‬دي‪ٝ‬خ‪ ١‬ؾِ‪ِ ٝ‬ذ‪ُٜٛ‬خ ددالـم ”‪ ”youtube‬دغٔ ممب‪ٛ‬نا‪:‬‬
‫‪https://www.youtube.com/watch?v=0rB3JUh2DUI‬‬

‫‪6‬‬
‫‪g^îm .4‬‬
‫إ‪ٜ‬اي٘ مم‪ٓٝ‬ذا‪ ٙ‬بار‪ٜ‬ض ُٖس‪ ٠‬نؿذا الّ ؾذا نًُ‪ "kAvãCzæ" ١‬دباخ َٓذاد‪ٟ‬‬
‫"‪ ."kBe Czæ‬ترداؾ‪ ١‬دامل ش‪ٛ‬ر‪: ØØ $ã=.2eã ٠‬‬
‫‪ãCzæ‬الِ‪läjî}vã9Ræ\qBZeã kA‬‬

‫‪Öeäiü .5‬‬
‫إ‪ٜ‬اي٘ ؾتخ‪ٜ ١‬ؼ دباخ َري‪ٜ‬ؼ أْتارا ؾتخ‪ ١‬دإ نصر‪ٜ ٠‬ائت باخإٔ راء ؾذا نًُ‪١‬‬
‫"‪ ." ät•=.i‬ترداؾ‪ ١‬ؾذا ش‪ٛ‬ر‪: ÛØ 8qs ٠‬‬
‫‪ätA=ip ät•=.i êãkBæ ät~Y ãqça<ãdä]p‬‬

‫‪7‬‬
‫صفة حروف‬
‫صفت‬ ‫حروف‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الجهر‬ ‫ء‬
‫القلقلت‬ ‫االذالق‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الجهر‬ ‫ب‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الهمس‬ ‫ث‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫ث‬
‫القلقلت‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الجهر‬ ‫ج‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫ح‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستعالء‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫خ‬
‫القلقلت‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الجهر‬ ‫د‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫ذ‬
‫التكرير‬ ‫االوحراف‬ ‫االذالق‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫التىسط‬ ‫الجهر‬ ‫ر‬
‫الصفير‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫ز‬
‫الصفير‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫س‬
‫التفشى‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫ش‬
‫الصفير‬ ‫االصماث‬ ‫االطباق‬ ‫االستعالء‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫ص‬
‫االستطالت‬ ‫االصماث‬ ‫االطباق‬ ‫االستعالء‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫ض‬
‫القلقلت‬ ‫االصماث‬ ‫االطباق‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الجهر‬ ‫ط‬
‫االصماث‬ ‫االطباق‬ ‫االستعالء‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫ظ‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫التىسط‬ ‫الجهر‬ ‫ع‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستعالء‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫غ‬
‫االذالق‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫ف‬
‫القلقلت‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستعالء‬ ‫الشدة‬ ‫الجهر‬ ‫ق‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الشدة‬ ‫الهمس‬ ‫ك‬
‫االوحراف‬ ‫االذالق‬ ‫االستفال‬ ‫التىسط‬ ‫الجهر‬ ‫ل‬
‫االذالق‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫التىسط‬ ‫الجهر‬ ‫م‬
‫االذالق‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫التىسط‬ ‫الجهر‬ ‫ن‬
‫الليه‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫و‬
‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الهمس‬ ‫هـ‬
‫الليه‬ ‫االصماث‬ ‫االوفتاح‬ ‫االستفال‬ ‫الرخاوة‬ ‫الجهر‬ ‫ي‬

‫‪8‬‬
Sifat Huruf:

1. Huruf Yang Berlawan-lawanan


 =t:ã : Jelas. Tidak berdesis, nafas tidak mengalir, suara jelas dan bersih.

 Cjte ã : Samar. Berdesis, seiring aliran nafas, terdengar agak samar.

 Õ9Feã : Kuat. Membunyikan huruf dengan suara tertahan, dan lebih kuat ketika waqof.

 Õpä5=e ã : Lunak dan lembut. Menekan huruf pada makhraj dengan lemah, suara lepas.

 ÌAq&e ã : Sedang. Pertengahan antara Õ9Feã dan Õpä5=e ã .


 xwR&Aö ã : Terangkat. Membunyikan huruf dengan mengangkat pangkal lidah ke langit-langit,
sehingga bunyi huruf menjadi lebih tinggi, tebal dan berat.
 däZ&Aö ã : Turun. Membunyikan huruf dengan menurunkan pangkal lidah ke dasar, sehingga
bunyi huruf menjadi rendah, tipis dan ringan.
 \äçÊö ã : Lengket. Pengucapan huruf dalam keadaan bertemunya lidah dengan langit-langit.

 0ä&Zmö ã : Terpisah. Pengucapan huruf disertai dengan menjauhnya lidah dari langit-langit.

 \v:ö ã : Lancar, ujung atau tajam. Membunyikan huruf dengan ringan dan lancar.

 $äjIö ã : Diam atau menahan. Membunyikan huruf dengan berat dan tertahan.

2. Huruf Yang Tidak Memiliki Lawan


 RZJe ã : Suitan atau siulan. Dibunyikan dengan suara berdesis, keluar dengan kuat di antara
ujung lidah dan gigi seri.
 Öf^îf^îe ã : Dibunyikan dengan suara yang memantul di saat hurufnya mati. Dan lebih kuat di
saat waqof.
 oî~fe ã : Dibunyikan dengan lemah dan lembut. Dan hanya di saat hurufnya mati.

 Xã=2îmö ã : Dibunyikan condong ke ujung lidah dengan sedikit dilenturkan/melengkungkan


lidah.
 =}=b&e ã : Dibunyikan dengan lidah bergetar.

 éFZî&îe ã : Dibunyikan dengan angin menyebar di dalam mulut.

 ÖeäË&Aö ã : Dibunyikan dengan memanjang di pinggir lidah.


‫حًُٔ‬
‫مقدمة ‪٢ ------------------------------‬‬
‫فرهاتيأن ‪٣ -----------------------------‬‬
‫حكم نون مايت‪/‬تنوين ‪٤ ----------------------‬‬
‫حكم ميم مايت (‪٦ ----------------------- )h‬‬
‫حكم إدغام ‪٧ ---------------------------‬‬
‫حكم الف الم ( ال ) ‪٨ ----------------------‬‬
‫حكم لفظ اجلاللة (اهلل) ‪٩ --------------------‬‬
‫حكم نون دان ميم بر تشديد (‪٩ ---------- )Õ9Fi ÖnU‬‬
‫حكم قلقلة ‪١١ ----------------------------‬‬
‫حكم راء ‪١١ ----------------------------‬‬
‫حكم مد ‪١٤ ----------------------------‬‬
‫تندا‪-‬تندا وقف ‪١٨ -------------------------‬‬
‫سكتة‪-‬تسهيل‪-‬إمشام‪-‬نقل‪-‬إمالة ‪١٩ ---------------‬‬
‫صفة حروف ‪٢١ --------------------------‬‬

‫َرتاؾ‪ٛ‬را‪١٤٣٨  ١١ / ٢١١٧ Pj&çA١ :‬‬


‫‪‬‬

You might also like