Professional Documents
Culture Documents
महाराष्ट्र शासन
सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि गवभाि
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
मादाम कामा मािण, हु तात्मा राजिुरु चौक,
मंत्रालय (गवस्तार), मुंबई 400 032.
गदनांक : 14 जुलै, 2023.
वाचा:-
1. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि गवभाि,क्र. सूतगि-2193/प्र.क्र.183/टे क्स-1,
गद.11.08.1993.
2. शासन पगरपत्रक, सहकार व वस्त्रोद्योि गवभाि क्र.: सूतगि-1197/प्र.क्र.305/टे क्स-1,
गदनांक 31.01.1998.
3. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि गवभाि, क्र. सूतगि- 1197/प्र. क्र.193/टे क्स-1,
गद.24.03.1999.
4. शासन गनणणय, समाजकल्याण, सांस्कृगतक कायण व गक्रडा गवभाि क्र.एमपीसी 1099/ प्र.क्र.244/
गवघयो -2, गद.30.03.2000.
5. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.सूतगि-1105/प्र. क्र.38/टे क्स-1(अ),
गद.15.06.2006.
6.शासन गनणणय, सामागजक न्याय व गवशेि सहाय्य गवभाि क्र. सूतगि 2015/प्र.क्र.363/
अजाक-1, गद.15.02.2016.
7. शासन गनणणय,सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.सूतगि-3316/प्र. क्र.81/टे क्स-1(अ),
गद.10.07.2017.
8. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.सूतगि-3315/प्र. क्र.78/टे क्स-1(अ),
गद.20.01.2018.
9. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.धोरण-2017/प्र. क्र.06/टे क्स-5, गद.15.02.2018.
10. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.सूतगि-3318/प्र. क्र.67/टे क्स-1(ब),
गद.21.1.2019.
11. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.धोरण-2018/प्र. क्र.1401/टे क्स-5,
गद.28.02.2019.
12. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.नोंदणी-1816/सं.क्र.15/व्हीआयपी /टे क्स -1 (अ),
गद.16.09.2019.
13. शासन गनणणय, सहकार, पणन व वस्त्रोद्योि क्र.सूतगि-3321/प्र.क्र.41/टे क्स -1 (अ),
गद.30.07.2021.
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
प्रस्तावना:-
बाराव्या पंचवार्षिक योजनेच्या कालावधीत उभारावयाच्या व शासकीय
अर्णसहाय्यासाठी गनवडलेल्या सहकारी सूतगिरणयांनी शासनाकडे सादर केलेल्या
प्रकल्पांना अर्णसहाय्य करणयासाठी कजे व भािभांडवलाचे प्रमाण 1:1 ठे वून सभासद
भािभांडवलाच्या 1:9 प्रमाणात शासकीय भािभांडवल देणयासाठी शासनाने मान्यता
गदलेली आहे . या सूतगिरणयांनी शासनास सादर केलेल्या प्रकल्प अहवालाच्या अनुिंिाने
प्रकल्प उभारणीच्या कामात केलेली प्रिती लक्षात घेऊन तसेच आतापयंत सभासदांकडू न
जमा केलेले भाि भांडवल लक्षात घेऊन सामागजक न्याय व गवशेि सहाय्य गवभािाने
गद.14.06.2023 रोजीच्या शासन गनणणयान्वये या सूतगिरणीस गवतरीत करावयाच्या
रु.591.54 लाख शासकीय भािभांडवलाची रक्कम सगचव (वस्त्रोद्योि), सहकार, पणन व
वस्त्रोद्योि गवभाि यांना BDS प्रणालीवर गवतरीत केली आहे . त्यानुसार गहरा बाळाजी
मािासविीय सहकारी सूतगिरणी मया., गभवापूर, ता.गभवापूर, गज.नािपूर या सूतगिरणींस
सन 2023-24 या आर्षर्क विात शासकीय भािभांडवल उपलब्ध करुन देणयाचा प्रस्ताव
शासनाच्या गवचाराधीन होता.
शासन गनणणय:-
पृष्ट्ठ 11 पैकी 2
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
रु.140.00 लाख सभासद भािभांडवल जमा केले आहे . आकृगतबंधाच्या 1:9 या प्रमाणात ही
सूतगिरणी रु. 1260.00 लाख शासकीय भािभांडवल गमळणयास पात्र आहे . सूतगिरणीची
नव्याने अर्णसहाय्यासाठी गनवड केलेली असल्यामुळे सूतगिरणीस अद्यापी शासकीय
भािभांडवल गवतरीत केलेली नाही. सन 2020-21 पासून सहकारी सूत कताई गिरणयांना
भाि भांडवली अंशदान (गवशेि घटक योजना) (कायणक्रम) ही योजना सामागजक न्याय व
गवशेि सहाय्य या गवभािामार्णत राबगवणयात येत असून या योजनेसाठी सन 2023-24 या
आर्षर्क विात 190, सावणजगनक क्षेत्रातील व इतर उपक्रमातील िुंतवणुका (०१), अनुसूगचत
जाती घटक कायणक्रमांतिणत योजना (०१) (०१) सहकारी सूत कताई गिरणयांना भाि
भांडवली अंशदान (कायणक्रम) 32, अंशदाने (4425 2223) या लेखागशिाखाली सामागजक
न्याय व गवशेि सहाय्य या गवभािामार्णत रु.150.00 कोटी इतकी अर्णसक
ं ल्पीय तरतूद
करणयात आली आहे . गवत्त गवभािाने गदनांक 12.04.2023 रोजीच्या शासन
पगरपत्रकानुसार एगप्रल ते जून या तीन मगहन्यात एकूण तरतूदीच्या २० टक्के रक्कम खचण
करणयास मान्यता गदली आहे . तर्ागप गवत्त गवभािाने अर्णसक
ं ल्पीय तरतूदीच्या १० टक्के
प्रमाणात रु.1500.00 लाख इतका गनधी बीम्स प्रणालीवर उपलब्ध करुन गदलेला आहे.
त्यातील रु.908.46 इतका गनधी दुसऱ्या मािासविीय सूतगिरणीस गवतरीत करणयात
आलेला असून गशल्लक असलेला रु.591.54 लाख इतका गनधी गवतरणासाठी उपलब्ध
असल्याने शासन गनणणय, सामागजक न्याय व गवशेि सहाय्य गवभाि गदनांक 14.06.2023
अन्वये उपलब्ध करुन गदलेला आहे .
2. सन 2023-24 या आर्षर्क विात “मािणी क्र. एन-4, 4425 - सहकारावरील
भांडवली खचण, (190) सावणजगनक क्षेत्रातील व इतर उपक्रमांतील िुंतवणुका, (01)
अनुसूगचत जाती घटक कायणक्रमांतिणत योजना, (01) (01) सहकारी सूत कताई गिरणयांना
भाि भांडवली अंशदान (कायणक्रम), (4425 2223), 32 अंशदाने” या लेखागशिाखाली
रु.15000.00 लाख तरतूद करणयात आली आहे. प्रकल्प अहवालानुसार मान्य
ककमतीनुसार त्या-त्या बाबींकगरता गवगहत मयादे पेक्षा जास्त होणारा खचण सूतगिरणी
स्वगनधीतून करील या अटीच्या अधीन राहू न तसेच शासन गनणणय गद.30.03.2000 च्या सवण
अटी व तरतूदी यांचे तंतोतंत पालन या सूतगिरणीने केले आहे याची शहागनशा आयुक्त,
वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी करणयाच्या अटीवर गहरा बाळाजी मािासविीय सहकारी सूतगिरणी
पृष्ट्ठ 11 पैकी 3
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
सूतगिरणीस अगधकिण (overdraft) काढू न रक्कम खचण करता येणार नाही असे बंधन आयुक्त,
वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी संबगं धत बँकेवर घालावे. याबाबत आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी
काटे कोरपणे व तातडीने कायणवाही करावी.
6) या आदे शानंतर प्रस्तुत सूतगिरणीच्या संचालक मंडळाची गनवडणूक झाल्यास,
नवगनयुक्त संचालक मंडळाने शासकीय भािभांडवलाच्या 5% इतके वैयस्क्तक मालमत्तेचे
तारण भरल्यागशवाय नवीन संचालक मंडळ अस्स्तत्वात येणार नाही. पुवीच्या संचालक
मंडळाने काही िैरव्यवहार केला नसेल ककवा त्यांच्या गवरुध्द िुन्हा दाखल झाला नसेल
तरच नवगनयुक्त संचालक मंडळाने असे तारण गदल्यानंतरच पूवीच्या संचालक मंडळाचे
वैयस्क्तक तारण मुक्त करणयात येईल, अशी सुधारणा संस्र्ेच्या By - Laws मध्ये करणयाची
कायणवाही आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी करावी.
7) सूतगिरणींच्या प्रकल्पास मान्यता गदल्यानंतर प्रकल्पाच्या Financial Closer चा
पुरावा शासनास सादर केल्यागशवाय शासनाचा गहस्सा दे ता येणार नाही. त्यामुळे
त्याबाबतची खात्री आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी करुन घेऊन त्यानुसार कायणवाही
करावी.
8) प्रस्तुत सूतगिरणीकडे बँकेत जमा असलेल्या गनधीचे गनयोजन करुन कायणक्षमतेने
गवगनयोि करीत असल्याची खात्री आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी करावी.
9) प्रस्तुत सूतगिरणीने कजाची उचल करुन त्याचा गवगनयोि प्रकल्प उभारणीसाठी
करुन लवकर प्रकल्प पूणण करावा याबाबत आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी गनयंत्रण ठे वावे.
10) प्रकल्प अहवालातील अनुज्ञय
े तरतुदीपेक्षा त्या त्या बाबीवर होणारा जास्तीचा
खचण सूतगिरणी स्वगनधीतून करील या अटीवर शासकीय भािभांडवल मंजूर करणयात येत
आहे. याबाबत आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी तशी कायणवाही करावी.
11) सदर सूतगिरणीच्या खरे दीबाबत खरे दीची रक्कम पुरवठादाराच्या नावे ECS
द्वारे अदा करावी. गनगवदे मध्ये गववगक्षत तरतूद असल्यागशवाय पुरवठादारास अग्रीम अदा
करणयात येऊ नये याबबात आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी खात्री करावी.
12) सूतगिरणीस प्राप्त झालेल्या भािभांडवलाचा तसेच गशल्लक रकमेचा सूतगिरणी
योग्य प्रकारे गवगनयोि करते ककवा नाही याबाबत आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी गनयंत्रण
ठे वावे.
पृष्ट्ठ 11 पैकी 5
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
13) सूतगिरणीने भांडवली वस्तु खरेदी करणयापूवी यापूवी खरे दी केलेल्या अशा
वस्तुंची यर्ास्स्र्त नोंद Dead Stock रगजस्टर मध्ये घेणयात यावी. याबाबत आयुक्त,
वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी गनयंत्रण करावे.
14) प्रस्तुत सूतगिरणीने खरे दी केलेल्या वस्तू प्रत्यक्ष प्राप्त झाल्यानंतरच
संबगं धतांना दे यक अदा करावे. याबाबत आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी गनयंत्रण करावे.
15) उद्योि, ऊजा व कामिार गवभािाचा खरे दी गवियक प्रगक्रया अद्यावत शासन
गनणणय गद.01.12.2016 व शासन गनणणय गद.08.12.2017 मधील तरतुदीनुसार करणयात
यावी.
16) सूतगिरणीची उभारणी गवगहत कालमयादेत पूणण करणयात यावी.
17) गद.17 ऑक्टोबर, 2016 रोजीच्या राजपत्रान्वये राज्यातील सहकारी संस्र्ांवर
दोन शासकीय सदस्य नेमणयाच्या अनुिंिाने महाराष्ट्र सहकारी संस्र्ा अगधगनयम, 1960
मध्ये सुधारणा करणयात आली असून सदर गनणणय या सूतगिरणीस बंधनकारक राहील.
18) समाजकल्याण, सांस्कृगतक कायण व गक्रडा गवभािाच्या गद.30.03.2000
रोजीच्या शासन गनणणयानुसार, मािासविीय सूतगिरणयांना गवशेि घटक योजनेतून गदघण
मुदती कजण दे णयाचा गनणणय शासनाने घेतला आहे. सदर शासन गनणणयातील अटी व
शतीनुसार सदर सूतगिरणी ही मािासविीय प्रविातील असल्याने त्या सूतगिरणीचा अध्यक्ष
व उपाध्यक्ष हा अनुसूगचत जातीचा असावा, तसेच या सूतगिरणीमध्ये 70% पेक्षा जास्त
सभासद अनुसूगचत जातीचे असावेत. तसेच सामागजक न्याय व गवशेि सहाय्य गवभािाच्या
गद.15.02.2016 रोजीच्या शासन गनणणयानुसार, सूतगिरणयांच्या मािासविीय सभासदांचे
जात वैधता प्रमाणपत्र असणे बंधनकारक आहे. सदर अटीची पूतणता केल्यागशवाय
सूतगिरणीस या शासन गनणणयान्वये मंजूर करणयात आलेली रक्कम खचण करता येणार नाही
व अगधकिण काढता येणार नाही. याबाबत आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी तसे बंधन बँकेवर
तसेच सूतगिरणीवर घालावे.
19) समाजकल्याण, सांस्कृगतक कायण व गक्रडा गवभािाचे शासन गनणणय
गद.30.03.2000 मधील सवण अटी व तरतूदी यांचे तंतोतंत पालन या सूतगिरणीने केले आहे
याची शहागनशा आयुक्त, वस्त्रोद्योि, नािपूर यांनी करावी.
20) सदर सूतगिरणीच्या सवण सभासदाने त्यांचे आधार काडण नंबर कलक करणे
बंधनकारक रागहल.
पृष्ट्ठ 11 पैकी 6
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
पृष्ट्ठ 11 पैकी 7
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
पृष्ट्ठ 11 पैकी 8
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
पृष्ट्ठ 11 पैकी 9
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
10. सदर शासन गनणणय, गवत्त गवभाि, शासन गनणणय गद.12.04.2023 नुसार तसेच
सामागजक न्याय व गवशेि सहाय्य गवभाि, शासन गनणणय गद.14.06.2023 अन्वये प्राप्त
मान्यतेस अनुसरुन गनिणगमत करणयात येत आहे.
पृष्ट्ठ 11 पैकी 10
शासन गनणणय क्रमांकः शाभाभा-1123/प्र.क्र.38/टे क्स-1 (अ)
पृष्ट्ठ 11 पैकी 11