Professional Documents
Culture Documents
र्हािाष्ट्र शासन
रवि रवभार्
शासन परिपत्रक क्रर्ांक : िारनप्र-2023/प्र.क्र.57 /सेवा-4
हु तात्र्ा िाजर्ुरु चौक, र्ादार् कार्ा र्ार्ग
र्ंत्रालय, र्ुंिई 400032.
रदनांक: 24 ऑर्स्ट 2023.
वाचा :- शासन रनणगय, रवि रवभार्, क्रर्ांक- िारनयो-2022/प्र.क्र.34/ सेवा 4, रदनांक 31.03.2023.
प्रस्तावना :-
रवि रवभार्, शासन रनणगय रदनांक 31.03.2023 अन्वये परिभारित अंशदान रनवृरिवेतन
योजना/िाष्ट्रीय रनवृरिवेतन प्रणाली अंतर्गत कर्गचाऱ्याचा सेवा कालावधीत र्ृत्यु झाल्यास त्याच्या कुटु ं रियांना
कुटु ं ि रनवृरिवेतन आरण र्ृत्यु उपदान व रुग्णता सेवारनवृि झालेल्या कर्गचाऱ्याला रुग्णता रनवृरिवेतन आरण
अनुज्ञेय किण्यात आला आहे . या शासन रनणगयातील परि.8 र्ध्ये यानुिंर्ाने कायगपध्दतीिाितच्या सरवस्ति
सूचना स्वतंत्रपणे रनर्गरर्त किण्यात येतील असे नर्ूद किण्यात आले आहे . त्यानुसाि परिभारित अंशदान
रनवृरिवेतन योजना/िाष्ट्रीय रनवृरिवेतन प्रणाली अंतर्गत कर्गचाऱ्याचा सेवा कालावधीत र्ृत्यु झाल्यास त्याच्या
कुटु ं रियांना कुटु ं ि रनवृरिवेतन आरण र्ृत्यु उपदान व रुग्णता सेवारनवृि झालेल्या कर्गचाऱ्याला रुग्णता
उपदान अनुज्ञय
े किण्यासाठी याद्वािे पुढीलप्रर्ाणे कायगपध्दती रनरित किण्यात येत आहे .
शासन परिपत्रक :
रवि रवभार्ाच्या संदभाधीन शासन रनणगयास अनुसरुन परिभारित अंशदान रनवृरिवेतन योजना/िाष्ट्रीय
रनवृरिवेतन प्रणाली अंतर्गत असलेल्या कर्गचाऱ्याच्या र्ृत्युपिात त्याचे कुटु ं िाने संदभाधीन शासन
रनणगयासोितच्या नर्ुना-3 अन्वये र्हािाष्ट्र नार्िी सेवा (रनवृरिवेतन) रनयर्, 1982 प्रर्ाणे कुटु ं ि रनवृरिवेतनाचा
लाभ रर्ळण्यािाितच्या रवकल्पाची रनवड केली असल्यास त्यानुिंर्ाने कुटु ं ि रनवृरिवेतन आरण र्ृत्यु उपदान
2. परिभारित अंशदान रनवृरिवेतन योजना / िाष्ट्रीय रनवृरिवेतन प्रणाली अंतर्गत रुग्णता रनवृि झालेला
कर्गचािी र्हािाष्ट्र नार्िी सेवा (रनवृरिवेतन) रनयर्, 1982 अंतर्गत रुग्णता रनवृरिवेतन रर्ळण्यास पात्र ठित
असल्यास व सदि कर्गचाऱ्याने संदभाधीन शासन रनणगयास अनुसरुन रुग्णता रनवृरिवेतन अनुज्ञेय किणे, या
रवकल्पाची (नर्ुना-3 नुसाि) रनवड केली असल्यास, त्यानुिंर्ाने रूग्णता रनवृरिवेतन आरण सेवारनवृिी उपदान
कर्गचाऱ्याने संदभाधीन शासन रनणगयास अनुसरुन त्या सोितच्या नर्ुना-2 अन्वये र्हािाष्ट्र नार्िी सेवा
(रनवृरिवेतन) रनयर्, 1982 प्रर्ाणे रूग्णता रनवृरिवेतन / कुटु ं ि रनवृरिवेतनाचा लाभ रर्ळण्यािाितच्या
रवकल्पाची रनवड केली असल्यास, त्यानुिंर्ाने रूग्णता रनवृरिवेतन/ कुटु ं ि रनवृरिवेतन आरण सेवारनवृिी
4. रवि रवभार्, शासन रनणगय रदनांक 31.03.2023 नुसाि कायगित असणाऱ्या ज्या शासकीय कर्गचाऱ्याने
त्याचा सेवत
े असताना र्ृत्यु झाल्यास ककवा तो रुग्णता सेवारनवृि झाल्यास यथास्स्थती त्याच्या कुटु ं िाला कुटु ं ि
रनवृरिवेतन/ त्याला रुग्णता रनवृरिवेतन अनुज्ञेय किण्याचा रवकल्प नर्ुना-2 र्ध्ये सादि केला आहे , अशा
कर्गचाऱ्याला तो सेवारनवृि होईपयंत सदिचा रवकल्प िदलण्याची र्ुभा असेल. कर्गचाऱ्याने वेळोवेळी सादि
केलेल्या रवकल्पाची नोंद आहिण व संरवतिण अरधकाऱ्याने कर्गचाऱ्याच्या सेवापुस्तकात तत्पितेने घ्यावी. तसेच
सदि रवकल्पाची व त्याची नोंद घेतलेल्या सेवापुस्तकाच्या पानाची साक्ांरकत सत्यप्रत अरधदान व लेखा
अरधकािी/ रजल्हा कोिार्ाि अरधकाऱ्यार्ार्गत केंद्रीय अरभलेख दे खभाल अरभकिण (CRA-Protean) यांच्याकडे
रदलेला रवकल्प, त्याच्या र्ृत्युपिात त्याच्या कुटु ं रियांना कोणत्याही परिस्स्थतीत िदलता येणाि नाही.
5. र्हािाष्ट्र नार्िी सेवा (रनवृरिवेतन) रनयर्, 1982 र्धील रनयर् 132 र्ध्ये नर्ूद केल्यानुसाि
“शासनाला येणे असलेल्या िकर्ा” प्रथर्त: सेवारनवृिी उपदान / र्ृत्यु उपदान यार्धून वसुल किण्यात
याव्यात.
6. शासनाच्या सेवत
े ून रनवृि झालेल्या / होणाऱ्या कर्गचाऱ्यांचा सेवारनवृिी उपदानाचा प्रस्ताव सोितच्या
नर्ुन्यात परिपूणग भरुन र्ूळ सेवापुस्तकासह उपदानाच्या र्ंजूिीसाठी र्हालेखापाल कायालयास सादि
किण्यात यावा. र्हालेखापाल कायालयाकडू न प्रकिण र्ंजूि झाल्यानंति प्रचरलत पध्दतीने उपदान अदा
किणेिाित आहिण व संरवतिण अरधकाऱ्याने कायगवाही किावी. सद्य:स्स्थती र्हािाष्ट्र नार्िी सेवा
(रनवृरिवेतन) रनयर्, 1982 र्धील तितुदीनुसाि सेवारनवृिी लाभाची प्रकिणे रवि रवभार्ाच्या रद.02.07.2015
पृष्ट्ठ 4 पैकी 2
शासन परिपत्रक क्रर्ांकः िारनप्र-2023/प्र.क्र.57 /सेवा-4
च्या शासन रनणगयाप्रर्ाणे र्हालेखापालांकडे ऑनलाईन पध्दतीने सादि केली जातात. प्रचरलत
ऑनलाईन कायगपध्दतीने सादि किण्यासाठी सेवाथग प्रणालीर्ध्ये आवश्यक ते र्ेिर्ाि किण्यास लार्णािा
कालावधी रवचािात घेता, सद्य:स्स्थतीत प्रस्तुत शासन रनणगयाच्या अनुिंर्ाने सादि किण्यात येणािे सेवारनवृिी
उपदानाचे प्रस्ताव र्हालेखापाल कायालयांकडे ऑर्लाईन पध्दतीने सादि किावेत. तथारप, सदि शासन
रनणगयास अनुसरुन र्ंजूि किण्यात येणािे कुटु ं ि रनवृरिवेतन व र्ृत्यु उपदान / रुग्णता रनवृरिवेतन व
सेवारनवृिी उपदान यािाितचे प्रस्ताव रवि रवभार्ाच्या रद.02.07.2015 च्या शासन रनणगयानुसाि ऑनलाईन
7. रजल्हा परििदा, र्ान्यता प्राप्त व अनुदारनत अशासकीय प्राथरर्क व र्ाध्यरर्क शाळा, कृरिति
रवद्यारपठे व त्यांच्याशी संलस्ग्नत र्ान्यता प्राप्त व अनुदारनत अशासकीय र्हारवद्यालये तसेच कृिी रवद्यारपठे व
तत्सर् अनुदारनत संस्थार्धील कर्गचाऱ्यांना विील रनणगय, योग्य त्या र्ेिर्िांसह लार्ू िाहील. र्ात्र यािाित
स्वतंत्र आदे श संिरं धत र्ंत्रालयीन प्रशासकीय रवभार्ांनी रनर्गरर्त किण्यािाितची कायगवाही त्यांच्या स्तिावरुन
किावी.
किण्यात आला असून त्याचा संर्णक संकेतांक 202308241658242305 असा आहे. हा परिपत्रक रडजीटल
MAHENDRA DEPARTMENT,
2.5.4.20=2980b956e22df31e754bfa741ede3b0ce521766d70a5a
0f519ce680c7720c62c, postalCode=400032, st=Maharashtra,
पृष्ट्ठ 4 पैकी 3
शासन परिपत्रक क्रर्ांकः िारनप्र-2023/प्र.क्र.57 /सेवा-4
8) र्ुख्य लेखा पिीक्ा, स्थारनक रनधी लेखा, कोकण भवन, वाशी, नवी र्ुंिई.
9) उपर्ुख्य लेखा पिीक्क, स्थारनक रनधी लेखा, र्ुंिई/पुणे/नार्पूि/औिं र्ािाद/नारशक/ अर्िावती.
10) वरिष्ट्ठ कोिार्ाि अरधकािी, पुणे / नार्पूि / औिंर्ािाद / नारशक.
11) रनवासी लेखा पिीक्ा अरधकािी, र्ुंिई.
12) सवग रजल्हा कोिार्ाि अरधकािी.
13) र्ा.रविोधी पक् नेता, रवधानसभा / रवधानपरििद.
14) सवग रवधानर्ंडळ सदस्य, रवधानभवन, र्ुंिई.
15) िाज्यपालांचे सरचव.
16) र्ुख्यर्ंत्रयांचे सरचव.
17) सवग र्ंत्री व िाज्य र्ंत्री यांचे खाजर्ी सरचव.
18) प्रिंधक, उच्च न्यायालय (र्ूळ न्याय शाखा), र्ुंिई.
19) प्रिंधक, उच्च न्यायालय (अपील शाखा), र्ुंिई.
20) सरचव, र्हािाष्ट्र लोकसेवा आयोर्, र्ुंिई.
21) सरचव, र्हािाष्ट्र रवधानर्ंडळ सरचवालय, र्ुंिई.
22) प्रिंधक, लोक आयुक्त व उप लोक आयुक्त यांचे कायालय, र्ुंिई.
23) प्रिंधक, र्हािाष्ट्र प्रशासकीय न्यायारधकिण, र्ुंिई / नार्पूि / औिं र्ािाद.
24) र्ुख्य र्ारहती आयुक्त, र्हािाष्ट्र, र्ुंिई.
25) आयुक्त, िाज्य र्ारहती आयोर् (सवग).
26) सरचव, िाज्य रनवडणूक आयोर्, नवीन प्रशासकीय भवन, 1 ला र्जला, र्ंत्रालयासर्ोि, र्ुंिई 400 032.
27) सरचव, र्हािाष्ट्र रवधानर्ंडळ सरचवालय, र्ुंिई.
28) सदस्य सरचव, र्हािाष्ट्र िाज्य र्रहला आयोर्, र्ृहरनर्ाण भवन (म्हाडा रिल्डींर्), पोट र्ाळा,
वांद्रे, र्ुंिई - 400 051.
29) ग्रंथपाल, र्हािाष्ट्र रवधानर्ंडळ सरचवालय, ग्रंथालय, सहावा र्जला, रवधान भवन, र्ुंिई - 400 032.
30) र्ंत्रालयातील सवग रवभार्.
पृष्ट्ठ 4 पैकी 4
वित्त विभाग, शासन पविपत्रक, क्र.: िावनप्र-2023/प्र.क्र.57/सेिा-4, वि.24.08.2023 सोबतचे पविवशष्ट.
पविवशष्ट - 1
विवित करण्यात आलेल्या तरतूिीस अनु सरुन पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन योजना / राष्ट्रीय
वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत कमणचाऱ्याचे मृत्युपश्चात त्याचे कुटु ां बाने मिाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन)
वनयम, 1982 अांतगणत कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन अनु ज्ञेय करर्े, या विकल्पाची (नमुना-3 नु सार) वनिड केली
1.1 मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास / कायिे शीर िारसास वित्त विभाग, शासन वनर्णय, क्रमाांक:
अनु िान रु.10 लक्ष आवर् / ककिा वित्त विभाग, शासन वनर्णय क्रमाांक: अांवनयो 1009/प्र.क्र.1/
त्यािरील जमा व्याजाच्या रकमे चा परतािा यापैकी एक ककिा िोन्िी लाभाांचे प्रिान करण्यात
आले असल्यास, याबाबत कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी त्याांचे
1.2 उक्त पवर.क्र.1.1 मध्ये नमूि केल्याप्रमार्े समुवचत खात्री केल्यानांतर मृत कमणचाऱ्याच्या
(क) शासनाचे अांशिान ि त्यािरील व्याज आवर् सानु ग्रि अनु िान रु.10 लक्ष
1.3 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी शासनाचे अांशिान ि त्यािरील
व्याजाचा तपवशल यथास्स्थती अवधिान ि लेखा कायालय ककिा सांबवां धत वजल्िा कोिागार
घ्यािा.
1.4 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मधील समुवचत तरतुिींस अनु सरुन सािर कराियाच्या मृत
रकमा तसेच उक्त पवरच्छे ि 1.2 मध्ये नमूि पैकी जी रक्कम समायोजन योग्य आिे , अशा
1.5 उक्त पवर.1.2 मध्ये िशणविलेल्या समायोजन योग्य रक्कम खालील लेखाशीिाखाली
समायोवजत करर्े आिश्यक रािील. तसेच अन्य शासकीय येर्े रकमाांचे समायोजन समुवचत
1.6 मिालेखापाल कायालयाकडू न मृत्यु उपिान ि कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा (सानु ग्रि अनु िान, शासनाचे अांशिान ि
त्यािरील व्याज तसेच इतर शासकीय येर्े.) समुवचत लेखावशिाखाली समायोजन प्रस्तावित
करुन िे यक अवधिान ि लेखा कायालयात ककिा वजल्िा कोिागार कायालयात सािर करािे.
1.7 मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून प्रथमत: इतर शासकीय येर्े रक्कम िसूल करण्यात यािी ि
त्यानांतर वशल्लक मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून सानु ग्रि अनु िान, शासनाचे अांशिान ि
त्यािरील व्याज याची जेिढी रक्कम समायोवजत करर्े शक्य आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत
करुन, उिणवरत सानु ग्रि अनु िान, शासनाचे अांशिान ि त्यािरील व्याजाची रक्कम कुटु ां ब
अनु सरुन कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी यथास्स्थती अवधिान ि
कायालय प्रमुखाने प्रस्तावित केलेली समायोजनाची (सानु ग्रि अनु िान, शासनाचे अांशिान
रकमे पेक्षा जास्त असेल, तर कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाची थकबाकीची प्रथम प्रिानाची सांपूर्ण रक्कम
िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक : सांकीर्ण-
शासनाचे अांशिान ि त्यािरील व्याज तसेच सानु ग्रि अनु िानाची सांपूर्ण रक्कम पूर्णपर्े
समायोवजत करण्याची जबाबिारी पूर्णत: सांबवां धत कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर्
----------
2. पविभावित अंशिान वनिृवत्तिेतन योजने अत
ं गमत अंशिान ि त्याििील व्याजाच्या िकर्े चा
2.1 मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास / कायिे शीर िारसास वित्त विभाग, शासन वनर्णय, क्रमाांक:
अनु िान रु.10 लक्ष प्रिान करण्यात आले असल्यास, परांतु अद्यापपयणत पवरभावित अांशिान
वनिृवत्तिेतन योजने अांतगणत अांशिान ि त्यािरील व्याजाच्या रकमे चा परतािा विला नसल्यास
ि सद्य:स्स्थतीत मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बाने वित्त विभाग, शासन वनर्णय विनाांक 31.03.2023
सोबतच्या नमुना-3 नु सार मिाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 प्रमार्े कुटु ां ब
खात्री करुन सांबांवधत मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास / कायिे शीर िारसास पवरभावित अांशिान
वनिृवत्तिेतन योजने अांतगणत त्याच्या खात्यामधील एकूर् जमा अांशिान ि त्यािरील व्याजाच्या
रकमे पैकी र्क्त कमणचाऱ्याचे स्ित:चे अांशिान ि त्यािरील जमा व्याजाची रक्कम िे य ठरे ल.
यासाठी कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी वित्त विभाग, शासन
अवधिान ि लेखा कायालय / वजल्िा कोिागार कायालयाकडे पवरपूर्ण प्रस्ताि सािर करािा.
2.2 अवधिान ि लेखा कायालय / वजल्िा कोिागार कायालय याांनी उक्त पवरच्छे ि 2.1 मधील
तरतूिीस अनु सरुन त्याांचेकडे सािर झालेल्या प्रस्तािाची तपासर्ी करुन, पवरभावित अांशिान
वनिृवत्तिेतन योजने अांतगणत जमा झालेल्या रकमाांचे वििरर्पत्र (वित्त विभाग, शासन वनर्णय
करािे.
2.3 अवधिान ि लेखा कायालय / वजल्िा कोिागार कायालयाकडू न प्राप्त झालेल्या उपरोल्लेवखत
वििरर्पत्र नमुना-ड च्या आधारे कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी
केिळ सांबांवधत मृत कमणचाऱ्याच्या खाती जमा अांशिान ि त्यािरील व्याजाच्या रकमे चा परतािा
प्रस्ताि मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बाने विलेल्या विकल्पाच्या सत्यप्रतीसि (वित्त विभाग, शासन
अांशिान ि त्यािरील जमा व्याज अशा एकूर् रकमेचा परतािा आिे श राज्य अवभलेख
िे खभाल अवभकरर् कायालयाने नमुना - ई (वित्त विभाग, शासन वनर्णय क्रमाांक: अांवनयो
2.5 आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी नमुना- ई च्या आधारे अवधिान ि लेखा कायालय /
वजल्िा कोिागार कायालयात नमुना-45-अ मध्ये िे यक सािर करुन मृत कमणचाऱ्याचे स्ित:चे
2.6 राज्य अवभलेख िे खभाल अवभकरर् कायालयाने सांपूर्ण आर्थथक ििातील सिण परतािा
प्रकरर्ाांतील (नमुना ई प्रकरर्े) शासनाचे अांशिान ि त्यािरील जमा व्याजाची सांपूर्ण रक्कम
मुख्य लेखाशीिण 8342 0088 खाली खची टाकून खालील लेखाशीिणखाली जमा
2.7 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मधील समुवचत तरतुिींस अनु सरुन सािर कराियाच्या मृत
कमणचाऱ्याच्या कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन ि मृत्यु उपिानाच्या प्रस्तािामध्ये रु.10 लक्ष सानु ग्रि
अनु िानाचे प्रिान केले असल्यास, सिर सानु ग्रि अनु िानाची रक्कम 0071-वनिृवत्तिेतन ि
इतर सेिावनिृत्ती लाभाांच्या सांबांधातील अांशिानाच्या ि िसुलीच्या जमा, (01) नागरी, (101)
अवभिाने ि अांशिाने, (01) अवभिाने ि अांशिाने, (01)(13) पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन
योजना / राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत सानुग्रि अनु िानाचे समायोजन (71024401)
अांतभूत
ण करुनच कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाचा ि मृत्यु उपिानाचा प्रस्ताि मिालेखापाल
2.8 मिालेखापाल कायालयाकडू न मृत्यु उपिान ि कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा (सानु ग्रि अनु िान ि इतर शासकीय येर्े.)
2.9 मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून प्रथमत: इतर शासकीय येर्े रक्कम िसूल करण्यात यािी ि
त्यानांतर वशल्लक मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून सानुग्रि अनु िानाची जेिढी रक्कम समायोवजत
करर्े शक्य आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन, उिणवरत सानु ग्रि अनु िानाची रक्कम कुटु ां ब
अनु सरुन कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी यथास्स्थती अवधिान ि
केलेली रक्कम कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या प्रथम प्रिानाच्या रकमे तून समायोवजत
करािे.
कायालय प्रमुखाने प्रस्तावित केलेली समायोजनाची (सानु ग्रि अनु िान) रक्कम जर कुटु ां ब
-------
1. िाष्रीय वनिृवत्तिेतन प्रणाली अंतगमत PRAN खात्यार्ध्ये जर्ा संवचत िकर्े चे प्रिान किण्यात
1.1 मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास / कायिे शीर िारसास शासन वनर्णय, क्रमाांक: अांवनयो-2017/
प्र.क्र.29/सेिा-4, विनाांक 29.09.2018 मधील तरतुिीनु सार सानु ग्रि अनु िान रु.10 लक्ष
प्रिान करण्यात आले असल्यास तसेच Pension Fund Regulatory and Development
Authority (Exits and Withdrawals Under the National Pension System) Regulations
खात्यामध्ये जमा सांवचत रकमे चे प्रिान Exit Withdrawal Process द्वारे करण्यात आले
असल्यास, याबाबत कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी त्याांचे
1.2 ज्या प्रकरर्ी PRAN खात्यामधील सांवचत रकमे मधून िार्थिकी योजना (Annuity Plan) खरे िी
करण्याची कायणिािी मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां वबयाकडू न / कायिे शीर िारसाांकडू न यापूिीच पूर्ण
करण्यात आलेली असेल आवर् सांबांवधताांना िार्थिकीचे (Annuity) वनयवमत प्रिान िे खील सुरू
झालेले असेल, अशा प्रकरर्ी वनिृवत्तिेतन वनधी विवनयामक ि विकास प्रावधकरर् (PFRDA)
अनु सरून विचारपूिणक यथोवचत वनर्णय घेण्याची मुभा सांबांवधत मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां वबयाांना/
कायिे शीर िारसाांना असेल. िार्थिकी समपणर् (surrender) करर्े ककिा न करर्ेबाबत मृत
कमणचाऱ्याच्या कुटु ां वबयाांनी / कायिे शीर िारसाांनी कोर्तािी वनर्णय घेतला तरी, मृत्युसमयी
मृत कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये जी एकूर् सांवचत रक्कम जमा िोती त्या एकूर् सांवचत
जमा रकमे तील केिळ शासनाचे अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाच्या रकमेचे समायोजन
कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी करर्े अवनिायण रािील.
1.3 उक्त पवर.क्र.1.1 नु सार समुवचत खात्री केल्यानांतर मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास/ कायिे शीर
िारसास राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत यापूिी प्रिान करण्यात आलेल्या पुढील रकमाांचे
(अ) मृत्युसमयी कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये जमा एकूर् सांवचत रकमे तील केिळ
(क) मृत्युसमयी कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये जमा एकूर् सांवचत रकमेतील केिळ
शासनाचे अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची रक्कम आवर् सानुग्रि अनु िान रु.10 लक्ष.
1.4 मृत्युसमयी कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये जमा एकूर् सांवचत रकमेतील केिळ शासनाचे
अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची रक्कम याबाबतचा तपवशल सांबवां धत कायालय प्रमुख आवर्
घ्यािा.
1.5 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मधील समुवचत तरतुिीस अनु सरुन सािर कराियाच्या मृत
तसेच उक्त पवरच्छे ि 1.3 मध्ये नमूि पैकी जी रक्कम समायोजन योग्य आिे , अशा रकमे चा
1.6 उक्त पवर.1.3 मध्ये िशणविलेल्या समायोजन योग्य रक्कम खालील लेखाशीिाखाली
समायोवजत करर्े आिश्यक रािील. तसेच अन्य शासकीय येर्े रकमाांचे समायोजन समुवचत
1.7 मिालेखापाल कायालयाकडू न मृत्यु उपिान ि कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा (सानु ग्रि अनु िान, शासनाचे अांशिान ि
त्यािरील लाभ तसेच इतर शासकीय येर्े) समुवचत लेखावशिाखाली समायोजन प्रस्तावित
करुन िे यक अवधिान ि लेखा कायालयात ककिा वजल्िा कोिागार कायालयात सािर करािे.
1.8 मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून प्रथमत: इतर शासकीय येर्े रक्कम िसूल करण्यात यािी ि
त्यानांतर वशल्लक मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून सानुग्रि अनु िानाची जेिढी रक्कम समायोवजत
करर्े शक्य आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन, उिणवरत सानु ग्रि अनु िान, शासनाचे
समायोवजत करर्ेबाबत विवित कायणपध्िती अनु सरुन कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि
सांवितरर् अवधकारी याांनी यथास्स्थती अवधिान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार कायालय
याांना कळिािे.
केलेली समायोजनाची रक्कम कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या प्रथम प्रिानाच्या रकमे तून
रकमे पेक्षा जास्त असेल, तर कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाची थकबाकीची प्रथम प्रिानाची सांपूर्ण रक्कम
िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक : सांकीर्ण-
शासनाचे अांशिान ि त्यािरील लाभ तसेच सानुग्रि अनु िानाची सांपूर्ण रक्कम पूर्णपर्े
समायोवजत करण्याची जबाबिारी पूर्णत: सांबवां धत कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर्
-----
2. िाष्रीय वनिृवत्तिेतन प्रणाली अंतगमत PRAN खात्यार्ध्ये जर्ा संवचत िकर्े चे प्रिान न केलेल्या
2.1 मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास / कायिे शीर िारसास शासन वनर्णय, क्रमाांक: अांवनयो-2017/
प्र.क्र.29/सेिा-4, विनाांक 29.09.2018 मधील तरतुिीनु सार सानु ग्रि अनु िान रु.10 लक्ष
प्रिान करण्यात आले असल्यास, परांतु मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास/ कायिे शीर िारसास
अद्यापपयंत राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ालीअांतगणत Exit Withdrawal Process द्वारे जमा सांवचत
रकमे चे प्रिान करण्यात आले नसल्यास ि सद्य:स्स्थतीत मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बाने वित्त
विभाग, शासन वनर्णय विनाांक 31.03.2023 सोबतच्या नमुना-3 नु सार मिाराष्ट्र नागरी सेिा
वनिड केली असल्यास, अशा प्रकरर्ी सांबवां धत मृत कमणचाऱ्याच्या कुटु ां बास/ कायिे शीर
िारसास मृत कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये मृत्युसमयी जमा असलेल्या एकूर् सांवचत जमा
रकमे पैकी मृत कमणचाऱ्याचे स्ित:चे अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची रक्कम िे य ठरे ल.
PRAN खात्यामध्ये मृत्युसमयी जमा असलेल्या सांवचत रकमे चे वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक
2.2 आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांचेकडू न प्राप्त झालेल्या प्रस्तािाच्या आधारे अवधिान ि लेखा
कायालय/ वजल्िा कोिागार कायालय याांनी केंद्रीय अवभलेख िे खभाल अवभकरर् (CRA-
Protean) प्रर्ालीिर Error Rectification Module द्वारे मृत कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये
जमा असलेली एकूर् सांवचत रक्कम परत मागिािी. मृत कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यातील
सांवचत रकमे तील कमणचाऱ्याचे अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची रक्कम आवर् शासनाचे
अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची रक्कम याची स्ितांत्र पवरगर्ना केंद्रीय अवभलेख िे खभाल
2.3 अवधिान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार कायालयाांनी शासनाचे अांशिान ि त्यािरील
व्याज खालील लेखावशिाखाली शासन खाती तात्काळ जमा करािी. कमणचाऱ्याचे अांशिान ि
त्यािरील जमा लाभाची रक्कम सांबांवधत आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांचे खात्यािर िगण
करण्यात यािी. आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी सिर रकमे चे प्रिान मृत कमणचाऱ्याच्या
2.4 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मधील समुवचत तरतुिीस अनु सरुन सािर कराियाच्या मृत
जमा, (01) नागरी, (101) अवभिाने ि अांशिाने, (01) अवभिाने ि अांशिाने, (01)(13)
पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन योजना / राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत सानु ग्रि
2.5 मिालेखापाल कायालयाकडू न मृत्यु उपिान ि कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा (सानु ग्रि अनु िानासि) समुवचत
2.6 मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून प्रथमत: इतर शासकीय येर्े िसूल करण्यात यािे ि त्यानांतर
वशल्लक मृत्यु उपिानाच्या रकमे तून सानुग्रि अनु िानाची रक्कम समायोवजत करर्े शक्य
आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन, उिणवरत सानुग्रि अनु िानाची रक्कम कुटु ां ब
अनु सरुन कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अवधकारी याांनी यथास्स्थती अवधिान ि
केलेली समायोजनाची रक्कम कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या प्रथम प्रिानाच्या रकमे तून
कायालय प्रमुखाने प्रस्तावित केलेली समायोजनाची (सानु ग्रि अनु िान) रक्कम जर कुटु ां ब
सांपूर्ण रक्कम समायोवजत करून, वशल्लक रक्कम पुढील कुटु ां ब वनिृवत्तिेतनाच्या प्रिानातून
टप्प्या-टप्प्याने िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक :
-------
परिरिष्ट - 2
विवित करण्यात आलेल्या तरतूिीस अनु सरुन पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन योजना / राष्ट्रीय
वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत रुग्र्ता वनिृत्त झालेला कमणचारी मिाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन) वनयम,
1982 अांतगणत रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनास पात्र ठरल्यास ि सिर कमणचाऱयाांनी रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन या
विकल्पाची (नमुना-3 नु सार) वनिड केली असल्यास सिर विकल्पास अनु सरुन अिलांबियाची कायणपध्िती.
1.1 रुग्र्ता वनिृत्त झालेल्या कमणचाऱयास वित्त विभाग, शासन वनर्णय क्रमाांक: अांवनयो 1009 /
अांशिान ि त्यािरील जमा व्याजाच्या रकमे चा परतािा करण्यात आला असल्यास, याबाबत
कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी त्याांचे स्तरािर प्रथम खात्री
करािी.
1.2 उक्त पवर.क्र.1.1 मध्ये नमूि केल्याप्रमार्े समुवचत खात्री केल्यानांतर रुग्र्ता वनिृत्त झालेल्या
त्यािरील व्याज प्रिान करण्यात आले असल्यास प्रथम सिर रकमे चे समायोजन करर्े
आिश्यक आिे .
1.3 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी शासनाचे अांशिान ि त्यािरील
व्याजाचा तपवशल यथास्स्थती अवििान ि लेखा कायालय ककिा सांबवां ित वजल्िा कोिागार
घ्यािा.
1.4 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मिील समुवचत तरतुिीस अनु सरुन सािर कराियाच्या रुग्र्ता
योग्य अन्य रकमा तसेच उक्त पवरच्छे ि 1.2 मध्ये नमूि रक्कम याबाबतचा तपशील सांबवां ित
लेखावशिांसि अांतभूत
ण करुनच रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन ि सेिावनिृत्ती उपिानाचा प्रस्ताि
लेखाशीिाखाली समायोवजत करर्े आिश्यक रािील. तसेच अन्य शासकीय येर्े रकमेचे
1.6 मिालेखापाल कायालयाकडू न सेिावनिृत्ती उपिान ि रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा (शासनाचे अांशिान ि त्यािरील व्याज इ.)
1.7 उक्त पवर.1.6 मध्ये िशणविण्यात आलेल्या समायोजनेच्या रकमा सेिावनिृत्ती उपिानाच्या
रकमे पेक्षा अविक असल्यास जेिढी रक्कम सेिावनिृत्ती उपिानामिून समायोवजत करर्े शक्य
आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन उिणवरत रक्कम रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या
प्रथम प्रिानामिून समायोवजत करर्ेबाबत विवित कायणपध्िती अनुसरुन कायालय प्रमुख आवर्
थकबाकीच्या रकमे पेक्षा जास्त असेल, तर रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाची थकबाकीची सांपूर्ण रक्कम
िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक : सांकीर्ण-
शासनाची येर्े असलेली सांपूर्ण रक्कम पूर्णपर्े समायोवजत करण्याची जबाबिारी पूर्णत:
----------
2.1 रुग्र्ता वनिृत्त झालेल्या कमणचाऱयास अद्यापपयणत पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन योजनेंतगणत
परतािा विला नसल्यास ि सद्य:स्स्थतीत या कमणचाऱयाने वित्त विभाग, शासन वनर्णय विनाांक
31.03.2023 सोबतच्या नमुना-3 नु सार मिाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982
यासाठी कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी वित्त विभाग, शासन
वनर्णय क्रमाांक : अांवनयो 1009/ प्र.क्र.1/ सेिा-4, वि.12.11.2010 मिील तरतुिीनु सार
अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार कायालयाकडे पवरपूर्ण प्रस्ताि सािर करािा.
2.2 अवििान ि लेखा कायालय / वजल्िा कोिागार कायालय याांनी उक्त पवरच्छे ि 2.1 मिील
तरतूिीस अनु सरुन त्याांचेकडे सािर झालेल्या प्रस्तािाची तपासर्ी करुन पवरभावित अांशिान
वनिृवत्तिेतन योजनेंतगणत जमा झालेल्या रकमाांचे वििरर्पत्र (वित्त विभाग, शासन वनर्णय
क्रमाांक: अांवनयो 1009/ प्र.क्र.1/सेिा-4, वि.12.11.2010 सोबतचा नमुना-ड) वनगणवमत
करािे.
वििरर्पत्र नमुना-ड च्या आिारे कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी
सांबांवित रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाच्या जमा अांशिान ि त्यािरील व्याजाच्या रकमे चा परतािा
प्रस्ताि कमणचाऱयाने विलेल्या विकल्पाच्या सत्यप्रतीसि (वित्त विभाग, शासन वनर्णय क्रमाांक :
2.4 राज्य अवभलेख िे खभाल अवभकरर् कायालयास प्रस्ताि प्राप्त झाल्यानांतर केिळ कमणचाऱयाांचे
अांशिान ि त्यािरील जमा व्याज अशा ककूर् रकमेचा परतािा आिे श राज्य अवभलेख
िे खभाल अवभकरर् कायालयाने नमुना- ई (वित्त विभाग, शासन वनर्णय क्रमाांक: अांवनयो
2.5 आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी नमुना- ई च्या आिारे अवििान ि लेखा कायालय/वजल्िा
कोिागार कायालयात नमुना 45-अ मध्ये िे यक सािर करािे. कमणचाऱयाचे स्ित:चे अांशिान ि
2.6 राज्य अवभलेख िे खभाल अवभकरर् कायालयाने सांपूर्ण आर्थथक ििातील सिण परतािा
प्रकरर्ाांतील (नमुना ई प्रकरर्े) शासनाचे अांशिान ि त्यािरील जमा व्याजाची सांपूर्ण रक्कम
मुख्य लेखाशीिण 8342 0088 खाली खची टाकून खालील लेखाशीिणखाली जमा
2.7 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मिील समुवचत तरतुिीस अनु सरुन सािर कराियाच्या रुग्र्ता
येर्े असलेल्या अन्य रकमा समुवचत लेखाशीिण नमूि करुनच रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन ि
2.8 मिालेखापाल कायालयाकडू न सेिावनिृत्ती उपिान ि रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या रकमा समुवचत लेखावशिाखाली समायोजन प्रस्तावित
करुन िे यक अवििान ि लेखा कायालयात ककिा वजल्िा कोिागार कायालयात सािर करािे.
2.9 उक्त पवर.2.8 मध्ये िशणविण्यात आलेल्या समायोजनाच्या रकमा सेिावनिृत्ती उपिानाच्या
रकमे पेक्षा अविक असल्यास जेिढी रक्कम सेिावनिृत्ती उपिानामिून समायोवजत करर्े शक्य
आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन उिणवरत रक्कम रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या
प्रथम प्रिानामिून समायोवजत करर्ेबाबत विवित कायणपध्िती अनुसरुन कायालय प्रमुख आवर्
आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी यथास्स्थती अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार
केलेली रक्कम रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या प्रथम प्रिानाच्या रकमे तून समायोवजत
थकबाकीच्या रकमे पेक्षा जास्त असेल, तर रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाची थकबाकीची सांपूर्ण रक्कम
िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक : सांकीर्ण-
-------------
1. िाष्रीय रनवृरिवेतन प्रणाली अंतगमत PRAN खात्यार्ध्ये जर्ा संरचत िकर्े चे प्रदान किण्यात
1.1 रुग्र्ता वनिृत्त झालेल्या कमणचाऱयास Pension Fund Regulatory and Development
Authority (Exit and withdrawals Under the National Pension System) Regulations
2015 आवर् त्यामध्ये िेळोिेळी करण्यात आलेल्या सुिारर्ाांन्िये त्याच्या PRAN खात्यामध्ये
जमा सांवचत रकमे चे प्रिान Exit Withdrawal Process द्वारे करण्यात आले असल्यास याबाबत
कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी त्याांचे स्तरािर प्रथम खात्री
करािी.
1.2 ज्या प्रकरर्ी PRAN खात्यामिील सांवचत रकमे मिून िार्थिकी योजना (Annuity Plan) खरे िी
करण्याची कायणिािी रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाांकडू न यापूिीच पूर्ण करण्यात आलेली असेल
आवर् सांबांविताांना िार्थिकीचे (Annuity) वनयवमत प्रिान िे खील सुरू झालेले असेल, अशा
यथोवचत वनर्णय घेण्याची मुभा सांबांवित रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाांना असेल. िार्थिकी समपणर्
(surrender) करर्े ककिा न करर्ेबाबत रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाने कािीिी वनर्णय घेतला
तरी, कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी िार्थिकी योजना (Annuity
Plan) खरे िी करण्यापूिी रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाच्या PRAN खात्यामध्ये जी ककूर् रक्कम
सांवचत िोती त्या ककूर् सांवचत रकमेतील केिळ शासनाचे अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची
1.3 उक्त पवर.क्र.1.1 नुसार समुवचत खात्री केल्यानांतर आवर् पवर.क्र.1.2 मध्ये नमूि िस्तुस्स्थती
विचारात घेतल्यानांतर रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयास राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत यापूिी
प्रिान करण्यात आलेल्या ककूर् जमा सांवचत रकमेतील शासनाचे अांशिान ि त्यािरील लाभ
1.4 रुग्र्ता सेिावनिृत्त कमणचाऱयाच्या PRAN खात्यातील सांवचत रकमे तील कमणचाऱयाचे अांशिान ि
त्यािरील जमा लाभाची रक्कम आवर् शासनाचे अांशिान ि त्यािरील जमा लाभाची रक्कम
1.5 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मिील समुवचत तरतुिीस अनु सरुन सािर कराियाच्या रुग्र्ता
येर्े असलेल्या अन्य रकमा तसेच उक्त पवरच्छे ि 1.4 मध्ये नमूिपैकी जी रक्कम समायोजन
करािा.
1.6 उक्त पवर.1.3 मध्ये िशणविलेल्या समायोजन योग्य रक्कम खालील लेखाशीिाखाली
समायोवजत करर्े आिश्यक रािील. तसेच अन्य शासकीय येर्े रकमाांचे समायोजन समुवचत
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा समुवचत लेखावशिाखाली समायोजन प्रस्तावित
करुन िे यक अवििान ि लेखा कायालयात ककिा वजल्िा कोिागार कायालयात सािर करािे.
1.8 उक्त पवर.1.6 मध्ये िशणविण्यात आलेल्या समायोजनाच्या रकमा सेिावनिृत्ती उपिानाच्या
रकमे पेक्षा अविक असल्यास जेिढी रक्कम सेिावनिृत्ती उपिानामिून समायोवजत करर्े शक्य
आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन उिणवरत रक्कम रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या
प्रथम प्रिानामिून समायोवजत करर्ेबाबत विवित कायणपध्िती अनुसरुन कायालय प्रमुख आवर्
आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी यथास्स्थती अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार
थकबाकीची सांपूर्ण रक्कम समायोवजत करून वशल्लक रक्कम पुढील रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाच्या
प्रिानातून टप्प्या-टप्प्याने िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक
शासनाचे अांशिान ि त्यािरील लाभ तसेच शासनाच्या येर्े असलेल्या अन्य रकमा पूर्णपर्े
-----
2. िाष्रीय रनवृरिवेतन प्रणाली अंतगमत PRAN खात्यार्ध्ये जर्ा संरचत िकर्े चे प्रदान न केलेल्या
2.1 रुग्र्ता वनिृत्त झालेल्या कमणचाऱयास अद्यापपयंत राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ालीअांतगणत Exit
Withdrawal Process द्वारे जमा सांवचत रकमे चे प्रिान करण्यात आले नसल्यास ि
सद्य:स्स्थतीत रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाने वित्त विभाग, शासन वनर्णय विनाांक 31.03.2023
सोबतच्या नमुना-3 नु सार मिाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 प्रमार्े रुग्र्ता
वनिृवत्तिेतनाचा लाभ िे ण्याबाबतच्या विकल्पाची वनिड केली असल्यास अशा प्रकरर्ी सांबांवित
रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयास PRAN खात्यामध्ये जमा असलेल्या ककूर् सांवचत जमा रकमे पैकी
PRAN खात्यामध्ये जमा असलेल्या सांवचत रकमे चे वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक:
Rectification Module द्वारे रक्कम परत मागविण्यासाठी अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्िा
2.2 आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांचेकडू न प्राप्त झालेल्या प्रस्तािाच्या आिारे अवििान ि लेखा
कायालय/ वजल्िा कोिागार कायालय याांनी केंद्रीय अवभलेख िे खभाल अवभकरर् (CRA-
Protean) प्रर्ालीिर Error Rectification Module द्वारे रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाच्या PRAN
खात्यामध्ये जमा असलेली ककूर् सांवचत रक्कम परत मागिािी. रुग्र्ता वनिृत्त कमणचाऱयाच्या
PRAN खात्यातील सांवचत रकमे तील कमणचाऱयाचे अांशिान ि त्यािरील लाभ आवर् शासनाचे
अांशिान ि त्यािरील लाभ याची स्ितांत्र पवरगर्ना केंद्रीय अवभलेख िे खभाल अवभकरर्
2.3 अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार कायालयानी शासनाचे अांशिान ि त्यािरील
व्याज पुढील लेखावशिाखाली शासन खाती तात्काळ जमा करािी. कमणचाऱयाचे अांशिान ि
त्यािरील लाभाची रक्कम सांबांवित आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांचे खात्यािर िगण
2.4 कायालय प्रमुख आवर् आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी मिाराष्ट्र नागरी सेिा
(वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मिील समुवचत तरतुिीस अनु सरुन सािर कराियाच्या रुग्र्ता
लेखावशिांसि अांतभूत
ण करुनच रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन आवर् सेिावनिृत्ती उपिानाचा प्रस्ताि
2.5 मिालेखापाल कायालयाकडू न सेिावनिृत्ती उपिान ि रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन प्रिान आिे श प्राप्त
रकमे तून शासनाला येर्े असलेल्या सिण रकमा समुवचत लेखावशिाखाली समायोजन प्रस्तावित
करुन िे यक अवििान ि लेखा कायालयात ककिा वजल्िा कोिागार कायालयात सािर करािे.
2.6 उक्त पवरच्छे िाांमध्ये िशणविण्यात आलेल्या समायोजनाच्या रकमा सेिावनिृत्ती उपिानाच्या
रकमे पेक्षा अविक असल्यास जेिढी रक्कम सेिावनिृत्ती उपिानामिून समायोवजत करर्े शक्य
आिे , ते िढी रक्कम समायोवजत करुन उिणवरत रक्कम रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाच्या थकबाकीच्या
प्रथम प्रिानामिून समायोवजत करर्ेबाबत विवित कायणपध्िती अनुसरुन कायालय प्रमुख आवर्
आिरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी यथास्स्थती अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्िा कोिागार
थकबाकीच्या रकमे पेक्षा जास्त असेल, तर रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाची थकबाकीची सांपूर्ण रक्कम
िसूल करण्यात यािी. त्यासाठी वित्त विभाग, शासन पवरपत्रक क्रमाांक : सांकीर्ण-
शासनाची येर्े असलेली सांपूर्ण रक्कम पूर्णपर्े समायोवजत करण्याची जबाबिारी सांबांवित
-------
परिरिष्ट - 3
पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन योजना / राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली अांतगणत कमणचारी वि.31.03.2023
नांतर रुग्र्ता वनिृत्त झाल्यास / मृत्यु पािल्यास आवर् महाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982
अांतगणत लाभ अनु ज्ञेय करण्याबाबत विकल्पाची वनिड केली असल्यास त्याांच्या PRAN खाती जमा असलेले
कमणचाऱ्याचे अांशिान ि त्यािरील लाभ परत कराियाची तसेच रुग्र्ता वनिृवत्तिेतन / कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन ि
1. राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली लागू असलेला शासकीय कमणचारी वि.31.03.2023 नांतर रुग्र्ता
सेिावनिृत्त झाल्यास अथिा मृत्यु पािल्यास, कायालय प्रमुख / आहरर् ि सांवितरर् अविकारी याांनी
अन्िये Error Rectification Module द्वारे कमणचाऱ्याच्या PRAN खाती जमा असलेले कमणचाऱ्याचे
अांशिान ि त्यािरील लाभ परत करण्याकवरता अवििान ि लेखा कायालय / वजल्हा कोिागार
2. अवििान ि लेखा कायालय / वजल्हा कोिागार कायालय याांनी आहरर् ि सांवितरर् अविकारी
याांचेकडू न प्राप्त झालेल्या प्रस्तािाच्या आिारे केंद्रीय अवभलेख िे खभाल अवभकरर् (CRA-
Protean) प्रर्ालीिर Error Rectification Module द्वारे रुग्र्ता सेिावनिृत्त कमणचारी / मृत
कमणचाऱ्याच्या PRAN खात्यामध्ये जमा असलेली अांशिानाची रक्कम परत मागिािी. रुग्र्ता
ि त्यािरील लाभ आवर् शासनाचे अांशिान ि त्यािरील लाभ याची स्ितांत्र पवरगर्ना केंद्रीय
3. अवििान ि लेखा कायालय/ वजल्हा कोिागार कायालयानी शासनाचे अांशिान ि त्यािरील व्याज
पुढील लेखाशीिाखाली शासन खाती जमा करािे. कमणचाऱ्याचे अांशिान ि त्यािरील लाभाची
रक्कम सांबांवित आहरर् ि सांवितरर् अविकारी याांचे खात्यािर िगण करण्यात यािी. आहरर् ि
सांवितरर् अविकारी याांनी कमणचाऱ्याचे अांशिान ि त्यािरील लाभाची रक्कम रुग्र्ता सेिावनिृत्त
कमणचारी/ मृत कमणचाऱ्याचे कुटु ां ब ककिा कायिे शीर िारस याांना विनाविलांब प्रिान करािी.
अ.क्र. प्रिगण लेखाशीिण
1 शासनाचे अांशिान 0071-वनिृवत्तिेतन ि इतर सेिावनिृत्ती लाभाांच्या सांबांिातील
अांशिानाच्या ि िसुलीच्या जमा, (01) नागरी, (101) अवभिाने ि
अांशिाने, (01) अवभिाने ि अांशिाने, (01)(14) पवरभावित
अांशिान वनिृवत्तिेतन योजना / राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन प्रर्ाली
अांतगणत शासनाच्या अांशिानाची समायोजनामुळे होर्ारी जमा
रक्कम (71025301)
2 शासनाचे 0049-व्याजाच्या जमा रकमा, (04) राज्य / सांघराज्य क्षेत्र
अांशिानािरील वििानमांडळ असलेल्या शासनाच्या व्याजाच्या जमा रकमा,
व्याज (800) इतर जमा रकमा, (01) इतर जमा रकमा, (01)(54)
पवरभावित अांशिान वनिृवत्तिेतन योजना / राष्ट्रीय वनिृवत्तिेतन
प्रर्ाली अांतगणत शासनाच्या अांशिानािरील व्याज
(49513401)
4. महाराष्ट्र नागरी सेिा (वनिृवत्तिेतन) वनयम, 1982 मिील तरतुिीनुसार रुग्र्ता वनिृवत्तिेतनाचा ि
सेिावनिृत्ती उपिान तसेच कुटु ां ब वनिृवत्तिेतन ि मृत्यु उपिानाचा प्रस्ताि महालेखापाल कायालयास
पाठविण्यात यािा.
-----
FORM-1
Form for Assessing Gratuity
[To be sent four months before the date of retirement to the PAO]
PART-I (To be filled by Head of Office)
1. Name of the retiring Government servant
2. Father’s name (and also husband’s name in the
case of female Government servant)
3. Mother’s name
4. Date of Birth
5. Permanent residential address showing village,
town, district and State
6. PAN No.
7. Post held at the time of retirement:
(a) Name of the Office
(b) Post held
(c) Level of pay in the pay matrix
(d) Basic pay
(e) Whether declared substantive in any post
under the State Government
8. Date of beginning of service
9. Date of ending of service
10. Cause of ending of service (please tick one)
(a) Superannuation
(b) On being declared surplus
(c) Voluntary / premature retirement at the
initiative of the Government servant
(d) Premature retirement at the initiative of the
Government
(e) Permanent absorption in public sector
undertaking/Autonomous Body
(f) Invalidment on medical ground
(g) Due to abolition of post
(h) Compulsory retirement
(i) Removal from service
10A. In the case of compulsory retirement, the orders of the competent authority whether gratuity may be
allowed at full rates or at reduced rates and in case of reduced rates, the percentage at which it is to
be allowed
10B. In case of removal from service whether orders of competent authority have been obtained for grant
of gratuity and if so, at what rate
11. Service in Autonomous body / State
Government, if any : -
(a) Details of Service :
Name of Organisation
Post held
Period of service From To
(b) Whether the above service is to be counted
for gratuity in the Government
(c) Whether the Autonomous Organisation has
discharged its gratuity liability to the State
Government
12. Whether any department or judicial
proceedings are pending against the retiring
employee. (If yes, gratuity will be withheld till
the conclusion of departmental or judicial
proceedings and issue of final orders.)
13. Details of Service
(a) Period of service From To
Total duration of service
(b) Details of omissions, imperfection or
deficiencies in the Service Book which have
been ignored
(c) Period not counting as qualifying service
(i) Extraordinary leave not counting as
qualifying service
(ii) Periods of suspension not treated as
qualifying service
(iii) Interruptions in service
(iv) Periods of foreign service with United
Nation Bodies for which no contribution for
gratuity was received
(v) Any other period not treated as qualifying
service (give details)
(d) Additions to qualifying service:
(i) Benefit of service in an Autonomous Body
(e) Net qualifying service (a-b-c+d)
(f) Qualifying service expressed in terms of
completed six monthly periods (Period of three
months and above is to be treated as completed
six monthly period)
14. Last pay
Note: If the officer was on foreign service immediately preceding retirement, the notional last pay
which he would have drawn under Government but for being on foreign service may be mentioned
15. Amount of retirement gratuity/death gratuity
16. Details of gratuity on finalisation of
Department/Judicial proceedings
(a) Percentage of gratuity to be withheld
(b) Amount of gratuity after deduction of
amount withheld
17. Details of Government dues recoverable out of
gratuity
(a) Licence fee for Government
accommodation
(b) Dues
(c) Amount indicated by Executive Engineer to
be withheld
Post-retirement address of the retiree
e-mail ID, if any
Mobile number, if any
CHECKLIST FOR HEAD OF OFFICE FOR TIMELY PROCESSING OF RETIREMENT DUES
PART-II
[Account Enfancement (by Accounts Officer)]
Date of receipt of papers for payment of gratuity by the Accounts Officer
from Head of Officer
Entitlements admitted-
A. Length of qualifying service
B. Retirement / Death Gratuity
(i) Total amount of gratuity
(ii) Percentage of gratuity to be withheld
(iii) Amount of gratuity after deduction of amount withheld
(iv) Amount to be adjusted towards arrears of licence fee for Government
accommodation and licence fee for retention of Government accommodation
beyond retirement
(v) Amount intimated by Executive Engineer for being withheld on account
of unassessed licence fee
(vi) Amount to be adjusted towards Government dues other than those
pertaining to Government accommodation
(vii) Net amount to be released immediately
C. Head of account to which the amount of retirement / death gratuity to be
debited
D. Whether any order affecting gratuity issued Yes No
If so, details thereof
1. Name
2. Designation
3. Date of Birth
4. Level of pay in the pay matrix
5. Basic pay
6. Date of entry in the Government service
7. Date of retirement
8. Length of qualifying service reckoned for
gratuity
9. Last pay for gratuity
10. Retirement gratuity admissible : calculation to
be shown as follows : Last pay / 4 x Qualifying
service (In completed six monthly periods, not
exceeding 66)
Countersigned by PAO
Letter to the Accounts Officer forwarding the papers for payment of gratuity of a Government
Servant
No............................
Government of Maharashtra
Department of..............................
Date
To
The Accountant General,
___________________________________________
___________________________________________
Sir / Madam,
I am directed to forward herewith the papers for payment of gratuity in respect of Shri /
Smt./Kum. _____________________________ of this Department / Office
_________________________ for further necessary action.
2. The details of Government dues which will remain outstanding on the date of death /
retirement of the Government servant and which need to be recovered/withheld are indicated in item
No.12 of Form 1.
3. The receipt of this letter may be acknowledged.
4. The retirement / death gratuity will be drawn and disbursed by this Ministry / Department /
Office on receipt of authority from you.
Yours faithfully,
(Head of Office)
Enclosures :
1. Form 1 Completed, along with enclosures and checklists.
2. Service book (date of death / retirement to be indicated in the service book).
Notes : When initials or name of the Government servant are or is incorrectly given in the various records
consulted, this fact should be mentioned in the letter.