4.

1 toverkunst tekst

De Medea

Een moelijke opdracht

Pelias, qui per multos annos Iolcum regebat, cum gravi et longo metu vivebat. Vates enim cecinerant

fratris progeniem (nakomeling) exitum regi alluturam esse (zou…). Ergo iuvenem exstinguere (doden)

voluit mortisque eius vias ac tempora silentio quaesivit, sed neque bella neque monstra per urbes

Graecas vidit; Tandem ira maris et pericula vasti (woest) ponti (Zwarte zee) ei placent. Itaque iuveni

Tranquillo (kalm) vultu haec ficta verba dat: ‘Audivisti fortunam Phrixi, qui patriam effugerat in

Cochidem et ibi ab Aeete, rege Cochorum, necatus est. Si mihi aliquae vires essent (OVT), iam regis

caput atque arma hic videres (OVT). Sed senex sum necdum (nog niet) mea proles (nageslacht) bello

marique matura (volwassenen) est. Tu, cui iam animus virilis est, I, precor, et arietis (ram)

pellem (vacht) auream in Graeciam redde! Hac condicione patris regnumtibi restituam (teruggeven).’

Talibus verbis hortatur, immo iubet iuvenem. Tacet de Scythico ponto (de Zwarte Zee) qui

Concurrit (botsen) in terras, teast de dracone (draak) trilingui, qui pellem quream custodit et

Cantu (gezang) cibisque vocatur a regis filia Medea.

De tocht naar Colchis

Een onmogelijke opdracht

‘Non ego negabo quea petis; sed prior tu perfice haec iussa mea. Ante urbem iacet Martius campus.

Ibi tauri ardentes (vuurspuwend) sunt, qui interdum me quoque, vomere presso (ploegen), vix

agnoscunt. Hi magis atque magis feroces fiunt ignemque acerrimum (scherp) ex oribus

exspirant (uitblazen). Tauris iuga impone, fortissimo hospes, et nostros agros recole. Et postqueam

dentes magni serpentis (slang) sevisti (zaaien) per eversum (omgeploegd) campum, milites armati

nascentur, quos statim interficere debebis’

Met de hulp van Medea

‘Te testor (als getuige aanroepen), cara Circe Titania (titanendochter), te ducente seauor, et tua

consilia me hortantur.’ Haec ubi dicta sunt, precatur magam (tovenares) nunc sibi maiora

carmina (toversptreuk), maiores vires immittere, nec contenta est notis venenis (toverdrank).

Cingit (opbinden) vestem et silvas ingressa quaerit Caucasium (van de Kaukasus) florem e sanguine

Prometheo ortum. Hunc inter tristes nives (sneeuw) lait ille sacer sanguis cum vultur (gier),

Iecure (lever) adeso (aanvreten), evolat et guttae (druppel) cadunt e rostro (bek) aperto. Hunc

durum florem, omnium florum potentissimum, falce (sikkel) metit (oogstens) Medea. Talibus venenis

infelix filia contra suum regem se armavit et per noctem obscuram properavit ad Iasonem.

Medea temt de draak

In Corinthe

Ibi Medea, postquam Iasoni duos filios peperit (baren), per aliquot (enkele) annos summa

Concordia (harmonie) cum Iasone vivebat. Obiciebatur (vergeten) tamen Iosani hominem tam fortem

ac formosum ac noilem uxorem advenam (vreemdelinge) atque veneficam (tovenares) habere. Creon

igitur, rex Corinthi, filiam suam Creusam Iasoni nubere (huwen) cupiebat. Hic

paulatim (langzamerhand) Medeae amoris ac beneficiorum (weldaad) oblitus (vergeten) erat. Itaque

Medea cum vidit se tanta contumelia (beledeging) esse affectam, coronam (krans) auream ex

venenis fecit filiosque suos iussit eam Creusae offerre. Hoc munere accepto Creusa

exarsit (in brand schieten): una cum patre auxilium ferenti flammis consumpta (vernietigen) est.

Medea, ubi regiam ardere vidit, natos suos ex Iasone interfecit et profugit a Corintho.
4.2

Hercules

De werking van het gif

Primam cutem (huid) consumpsit (vernietigen), hinc aditum nefas (onrecht) in membra fecit, abstulit

Pestis (onheil) latus (zijde van het lichaam), exedit artus (ledematen) penitus (helemaal) et totas

malum hausit medullas: ossibus (bot) vacuis (leeg) sedet; nec ossa Durant (hard blijven) ipsa, sed

compagibus(pees) discussa (losgekomen) ruptis (scheuren) mole (lichaamsgewicht)

collapsa (ineenzakken) fluunt. Deficit (het begeven) ingens corpus et pesti satis (bestand tegen)

Herculea (van Hercules) non sunt membra.

Alcmene en Hercules

A: Ubi membra sunt? Ubi illa (bij cervix) quea mundum (wereld) tulit stelligera (nex) cervix? Quis tibi

Exiguam (gering) tui partem reliquit?

H: Herculem spectas quidem, mater, sed umbram et vile (waardeloos) nescioquid (ik weet niet wat)

mei. Agnosce, mater, ora; quid flectis (buigen) retro (naar achteren) vultumque mergis (verbergen)?

Herculem dici tuum partum (zoon) erubescis (beschaamd zijn).

A: Quis feram mundus novam, quae terra genuit (voortbrengen) ? Quodve (of-) tam

dirum (huiveringwekkend) nefas de te triumphat? Victor Herculeus, quis est?

H: Nuptae (gehuwde vrouw) iacentem cernis (zien) Alciden dolis.

A: Quis tantus est qui vincat (OTT) Alciden dolus?

H: Quicumque, mater, feminae iratae sat est.

A: Et unde (vanwaar) in artus pestis aut ossa incidit?

H: Aditum venenis (gif) palla (mantel) femineis (van een vrouw) dedit.

A: Ubinam ista palla est? Membra nudata (ontbloten) intuor (ik bekijk).

H: Consumpta mecum est.