Aurkibidea

1. UNITATEA.Ikasteko hamaika bide.................................................................................................... 1

2. UNITATEA.Aurrera! Gurean euskaraz............................................................................................... 17

3. UNITATEA. Bada zer kontatu ............................................................................................................. 33

4. UNITATEA. Eguraldiaren arabera ...................................................................................................... 49

5. UNITATEA. Hiru izar............................................................................................................................ 65

6. UNITATEA. Zaindu zeure burua ......................................................................................................... 81

7. UNITATEA. Langile fina k.................................................................................................................... 97

8. UNITATEA. Hirian ibili......................................................................................................................... 113

9. UNITATEA. 140 karakteretan ............................................................................................................. 129

10. UNITATEA. Urte askotarako! ............................................................................................................. 145

11. UNITATEA. Uztaren erakusleihoa...................................................................................................... 161

12. UNITATEA. Kultura oparitan .............................................................................................................. 177

Eskerrak..................................................................................................................................................... 192
 o Non gehiago?

a lkusi "Euskara ikasten" bideo-pasarteak. Taulako ekintzak, non egiten dira gehiago? jarri amaieran beste hiru
ekintza, eta komentatu irakaslearekin.

llt xx a xxx Lagunak egiten dituzu.

lrakasleak azalpenak ematen ditu.
Internet erabiltzen da.
Euskaldunekin hitz egiten duzu.
Ku/tur ekitaldíetara joaten zara.
XXX
XXX
XXX

Norel<in ari da?

cm Entzun "Norekin" entzungaiaren hiru elkarrizketa-zatiak.

Esan nor ari den ikaskidearekin hitz egiten. Beñat Eneritz jon
1. zatian
2. zatian
3. zatian

11 1 .. e ~ "." bat
 Aholl<u bila
Dabid aholkulari profesional (coach) batengana joan da laguntza bila. lrakurri elkarrizketak, eta osatu ad itzak.

Coach O
Da bid
Lehenil< eta behin,
helburua argi izan
behar duzu. Zein da
zure helburua?

Orain ez dituzu ando ematen?

Zer
........ ........ .........!i~~~~!!lz..uri) ?

.. ......... . ............ ....(!.m:IMr.i.i".rriln.O.

Noiz izan da
hori azkenekoz?

- - - - -Gaur goizea n,
G Gaur bertan
hitzaldia emateko gela ra
hasiko zara ariketak egiten.
........ . .......... ......... J!!il.l:t.LI/n.U ..
Hemendik ateratakoan, etxera bidean ,
irudi honetan
eta ahotsi k gabe
.............. ..... (~ºl:l.t;J;".I.'I~J!!t~l~J.d.: bihar goizean hitzaldi bat
... .. J~m!!r.t.l~~~} , lasai -lasai
l~gº!"/ZIIl eta hitzaldia inoiz
baino hobeto

Gomendatu il<astaroa lagunei

ma lrakurri bi pertsona hauen deskribapenak, eta pentsatu zein ikastaro komeni zaien ; erantzun telefono
bidezko mezuari.

Epa. Begiratu duzu euskaltegikoa?

''
Bai . Zuretzat onena

da.

Zergatik, ba?
"Ni Adolfo naiz, 47 urte ditut eta abenturazalea
naiz. Gustatzen zait munduan zehar ibiltzea leku ........................................................................ -(e)lako eta
eta kultura ezberdinak ezagutzen. Hala ere, ez ditut
...............................................................................-(e)lako.
sekula nire sustraiak ahaztuko. Horregatik, euskara
ikasten jarraitu nahi nuke. Munduko beste puntako
biztan/eekin hitz egiten saiatzen banaiz, etxekoa ere
ikasi beharko dut, ezta?"

2 PRIMERAN bi
 Bai . Zuretzat onena

da.

. -(e)lako eta
''
"Ni Ane naiz, 25 urte ditut eta programatzaile
informatikoa naiz. Orain /angabezian nago eta serio
ikasi nahi dut euskara. Orain arte ikasten ibili naiz eta
-(e)lako. ez dut denborarik izan ikasteko eta ez daukat norekin
praktikatu ikasi dudan apurra. Gainera, uste dut lana
aurkitzen /agunduko dida/a."

Arrisl<ua n~ade dudalal<o

B Ainere Goiburuk arrisku-kirolak maite ditu . Cure Herrío aldizkarian elkarrizketa egin diote, baina esaldi
batzuk ez dira ondo ikusten. ldatzi falta dena, aukera bat eginda.

Erabili aukera hauek:

beldurra ematen dit aspergarriak ziren aitak egiten zuen gazteegiak dira

- Kazetaria: Ainere, noiz eta zergatil< hasi zinen arrisl<u-l<irolal<

egiten?

- Ainere: Hamabi urterekin egin nuen puenting lehen aldiz ,

-lako.

- 1<: Zergatil< ez zenituen l<irol arruntagoal< aul<eratu?

-A: Ez dakit, agian -lako.

- 1<: Eta zure seme-alabei utzil<o diezu horrelako kirolak egiten?

- A: Oraindik ez.

- 1<: Ez? Zergatil<?

- A: Oraindik -lako, eta

-lako.

3 hiru
 Medil<uari galdetul<o diot
Osatu arrazoiak.

Antíbíotíl<oal< hartzen
Zígarreta elel<troníl<oal< ditugunean, zergatil<
zergatik díra l<altegarríal<? l<omeni da jogurtal<
jatea?

Ba, nikotina pixka bat {e.dukil, eta Antibiotikoek germen onak ere

horrek adikzioa ...... ($.0.!1!.1). ······ ········---- . ---·---· ···----·------- ----··· ...(IJj_l.}.

Pozez txoratzen nago!

~ Entzun "Pozez" entzungaia, eta, ondoren, osatu elkarrizketa, entzundakoa eredu gisa erabilita.

Pozil< dogo lñal<i, e? Bai, benetan. Eta zu, noiz jartzen zara horrela?

Ni? Askotan. Adibidez:

Osasuna.k irab.az.ten .duf?l.n.e..an .CO.$.~.s.l!n..akJ~abazi) ; edo ..

edo ________ ........................ J~.LI.~ki!r~~-~~r~¡¡i.tll.l.~rtlll - Ha 1akoeta n.

Lur jota nago!

~ Entzun "Lur jota" entzungaia, eta, ondoren, osatu elkarrizketa, entzundakoa eredu gisa erabilita.

ll<usi duzu Mírari? Boí, lur jota dogo. Eta zu, egoten zara horrela?

Ni? Askotan. Adibidez:

K.kot~prob.a bat.a.sko.pre.~ta.tu. .ondQren.b.ukatu e.zi.ni.k gf;;/ditz(').n.na.ize.n~an. .....

(k¡¡Jab¡¡~¡¡kj¡¡~Q).; e do _ .. .. . ..

edo ...... ........... ....... ................................................................................. ....................................

4 PPIMEPAN lau
 Txundituta nago!

~ Entzun "Txundituta" entzungaia, eta , ondoren, osatu elkarrizketa, entzundakoa eredu gisa erabilita .

Txundítuta Garazí, e? Boí, benetan. Izan ere, El<hík sukaldea garbítzel<o ...

Eta zu, noiz jartzen zara horrela? Ni? Askotan. Adibidez:

.(t$1,1!l~mi .b!lt~nin.Jd.i!lk. i.k!.!.$U , txundituta gelditzen naiz; edo ............. .

.......... ......... (r:n¡¡gJ.!I-$!1i!:!. b!lt .i.l<!l~il; edo

Hitzal< il<astel<o tel<nil<al<

lkerrek eta Mariak hiztegia ikasteko teknika ezberdinak erabiltzen dituzte. lrakurri elkarrizketa, eta erantzun galderei.

lker
Ea, erakutsi, erakutsi ...
Nola apuntatzen dituzu f) Maria
hitz berriak?
Multzoka jartzen
ditut.

Horrela errazago
ikasten ditudalako.

Batzuetan. gaiaren
arabera. Adibidez: arropak
Nik hitz berriekin esaldiak
multzo batean eta kirolak
egiten ditut, baina hitz berri
beste batean.
as ko daudenean ... Zure
teknika probatuko dut.

PARTEKATU:
eskola
barnetegia
akademia
irakurri
ikasi
pentsatu
•
lkaskideekin partekatu behar dira teknika onak. ikastola idatzi
un i bertsitatea entzun

Norl< erabiltzen du tel<nika hau? Nork erabiltzen du telmika hau?

5 bost
 Esaldial< egitel<o tel<nil<a
Probatu hitzak il<asteko lkerren teknil<a: hitz horrekin esaldiak egitea. Hemen dituzu bi hitz; egin esaldi bana
horiel<in . Pentsatu gero zuk ikasi nahi dituzun beste bi hitz, eta egin gauza bera. Komentatu irakaslearekin
hurrengo tutoretza-saioan.

Eman aholkua:

Arrotza izan:

Hitz arrotza
Landu orain Mariaren tel<nika . Hitz-zerrenda hauetan, bat arrotza da. Zein? Aukeratu arrazoia.

aholkatu anímatu animo! gomendatu Jagundu

Arrazoia: O Animatzeko modua delako.

Arrotza: O Laguntza emateko adítza delako.
albísteak írratsaíoa íragarkía telesaíla doakoa
Arrazoia: O Gauzen prezíoa esaten duelako.
Arrotza: O Hedabideekín lotutako hitza delako.

hiztegian begiratu zalantzak galdetu kíroldegíra joan apunteak hartu hítzak azpímarratu

Arrazoia: O Aisialdian egiten dugun ekintza delako.

Arrotza: O lkasten laguntzeko aditza delako.

Bereizi soinuak (l)

~ Euskararen soinu txistukariak hauek dira: z, s, x, tz, ts, tx. Eta denak desberdin ahoskatzen dira. jarraian,
horietatik bi soinu aztertuko dituzu: tx eta tz. Entzun " Soinualc1" eta " SoinuaiU-2" entzunga iak.

1. entzungaia í(tx/tz)aron gu(txltz)í a(txltz)o e(txltz)í 2. entzungaia

Entzun eta idatzi: zein soinu Entzun eta idatzi: zein soinu
ahoskatu du, tx ala tzl í(txltz)í e(txltz)e hí(txltz)a i(txltz)al ahoskatu du, tx ala tzl
í(txltz)ura (txltz)unditu ho(txltz) esfor(txltz)u
SOINUA: SOINUA:
············ ..

Soinu horiek (edo antzerakoak) ba al ditu zure ama-hizkuntzak? Zein? ldatzi hitz pare bat.

-tx (edo antzel<oa): -tz (edo antzel<oa):

6 PRI'.'"CR.- sei
 Bereizi soinual< (11)

~ )arraian hiru soinu txistukari aztertuko dituzu: z, s, eta x. Soinuok bereizten trebatzeko entzun hiru entzungaiak
("Soinualc2-1", "Soinuak_2-2" eta "Soinuak_2-3").

1. entzungaia o(zls!x)tegun o(zlslx)tiral kai(z!s!x)o gai(zlslx)o 2. entzungaia

Entzun eta idatzi: zein soinu Entzun eta idatzi: zein soinu
ahoskatu du. z, sala xJ o(zlslx)tiko e(z!s/x)ku pi(z/slx)ka bat go(zls/x)o ahoskatu du, z, sala xJ

SOINUA: e(zls/x)kuin e(zlslx)ker (zls/x)aboi ka(zlslx)a SOINUA:

Taula hauetan badira bi hitz oso antzekoak. l<onturatu

3. entzungaia: (zls/x)uek (zls/x)ineten zara? Errepasatu zerrenda, eta ea topatzen dituzun.
Entzun eta idatzi: zein soinu
ahoskatu du, z, sala xJ boka(zlslx)io eba/ua(z/s/x)io
be(zls/x)ala e(zls/x)ker eta
SOINUA:
Esanahi bera al dute? O BAI
Begiratu hiztegian esanahia.

Bego eta Enel<oren ahosl<era

~ Entzun "Zergatik ikasi_3" entzungaian Bego eta Enekoren arteko elkarrizketa. Entzun eta aukeratu soinu egokia.

Enel<o: Ni, benetan, harrituta eta

geratzen naiz, zu eta zu bezalako jendeak egindako esfortzua ikusten dudanean.
Zenbat pozten naizen eta zenbat estimatzen dudan egindako ahalegina.
Ez zara makala gero, ez zarenez makala!

Bego: Ez dakizu ze poza sentitzen dudan halakoak entzuten ditudanean.

lkaragarri eskertzen dizut hori esatea. Halako bitamina gozoei esker
.......J~!(~x~/.~.~--1.::~-)i) naiz euskaraz. Horiek indartzen
naute. Bai horixe!

E: Bai? Ba, oso ando hitz egiten duzu eta niri zuk ematen didazu poza.
B: Mila e.(·x·J-s~/·z~).k~r.

E: Eta zerk gehiago pozten zaitu?

B: Egia esan, i!AH~71.:~~ 7.1.·t~ 711 izaten dira momentu

pozgarriak, baina izan direnak oso ........................... ..l.~~~xHx~/.:~s-/_:~~~.h!~.~
eta emozioz betetakoak izan dira.

E: Haurrekin, esaterako?

B: Ez, helduekin. Haurrak jaio zirenean euskalduna nintzen. Gehiago izan dira une
pozgarriak helduekin eta, batez ere, eguneroko bizimoduan. Adibidez, mantsoago hitz egiteari uzten
diotenean, eta besteei .!:!~{-~~1-s.:/·~~}ii!.l.~ hitz egiten dizutenean, erritmo normalean. Edo
gogoan dut zein altu hitz egiten zidaten hasi nintzenean. Orain tonu berdinean hitz egiten didate, oihurik
egin gabe. Horiek dira nire paz txikiak; beste euskaldun bat gehiago.

7 PRIMERAN zazpi
 Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren esperientzia (1)

1 l 11<usi "Carlos_1" bideo-pasartea, eta zehaztu non ikasi duten.

Barnetegian Online
Carlosek

. ~~1\
~
.
·.· ·
\

' .
Sandrak
Garazik
Maiderrek

Zein arrazoi eman dute? Hautatu hauetatik. Carlosek Sandrak Garazik Maiderrel<
Astí asko eduki nuen.
Nire pertsonalitatearekin ando zihoan.
Euskaraz hitz egin nahi dut.
ERE batean egon nintzen.
Beharrezkoa da harreman berriak egiteko.
Betidanik ikasteko nahiko konstantea izan naiz.
Asko gustatzen zaít hizkuntza.
Kuadrillakoek kontatu zídaten oso esperientzia ona zeta.

lkusi berriz Carlos_1" bideo-pasartea, eta zuzendu ariketa.

Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren esperientzia (11)

1 l 11<asle horien esperientzia ezagutzeko, ikusi "Carlos_2" lkusi berriro bideo-pasartea, eta esan bakoitzak zer kontatu duen.
bideo-pasartea. Lehenengo, egin hipotesi bat: hiru hitz
horietatik, zein EZ dute esango?
• Carlos: .............................................................

• Sandra:
hiztegia azterketa ariketak egongela
• Garazi: .... ........... ......... ........ .........
harremana irakaslea plataforma bidaia
semea txango euskaltegia txokoa • Maider: ·-····· .....

lkusi azkenengoz bideo-pasartea, eta begiratu asmatu duzun.

Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren esperientzia (111)

ll "Carlos_3" bideo-pasartea ikusi aurretik, aurreikusi zer esango duten galdera hauen inguruan.
• Nolal<oal< iruditu zaizl<io l<laseak Sandrari7

• Nola antolatzen dira Maiderren esl<olak7

• Zer gustatzen zaio Sandrari7

• Zein da Garaziren helburu nagusia7 .. .. ..... ........................ .. ....... ..

lkusi orain bideo-pasartea. Zure aurreikuspenak bete dira? Zalantzarik baduzu, ikusi berriro.

8 DR ! ~M o :,'•J zortzi
 Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren esperientzia (IV)

l l rkusi "Carlos_4" bideo-pasartea. lkusi eta ulertu ahal duzuna.

Orain, esan hurrengo baieztapenak egio ala gezurra diren.

Carlos
• Nik ez daukat lagun euskaldunik, eta ezin dut praktikatu kalean . 0 Egia O Gezurra
• Euskaraz ando hitz egin arte, ez gara harro sentituko. 0 Egia O Gezurra
Maider
• Barnetegian egunero irteera bat egiten genuen. O Egia O Gezurra
• Hasieran, barnetegian indioek bezala hitz egiten genuen. O Egia O Gezurra
Sandra
• Ez dut jarraituko euskaltegian. O Egia O Gezurra
• l<lasean denok helburu bera daukagu. O Egia O Gezurra
lkusi berriro "Carlos_4" bideo-pasartea, eta zuzendu ariketa.

Nori berea
Aukeratu ikasle bakoitzari bere aholkua.

"Aditzak askotan gaizki esaten ditut."
"Entzundako informazioa koadernoan apuntatu
baino lehen ahazten zait."
"lrakasleak oso azkar hitz egiten du. Ez diot
den-dena ulertzen."
"lngeles akademian ibili nintzen."
"Bizitza osoa behar dut hiztegia eta gramatika
guztia ikasteko."
Komeni zaizu lehenik zure hizkuntzan idaztea.
, Zergatik ez dituzu ingelesa ikasteko trikimailuak
euskara ikasteko ere erabiltzen?
Ez duzu den-dena ulertu behar. Nahikoa da hitz
batzuk ulertzea.
• Komenigarria da aditzak noizean behin
errepasatzea.
Ez etsi! Baietz bi urte baino lehen euskaraz ikasi!

Aholl<ual< ematel<o baliabideal<

Erreparatu esaldi hauek, eta berridatzi forma ezberdinak erabilita.

Aditza: agintera (egin, ikusi, deitu.. .), behar. Komenilkomenigarria/ezinbestekoa ... -t(z)ea. Zergatik ez ... -t(z)en?

Aprobetxatu aukera Ezinbestei<Oa da arazo hori konpontzea Zi ntzo jokatu behar duzu

• Aukera aprobetxa ................ komeni .. arazo hori.

zaizu. • Arazo hori
.. . .... {Z~rgiltlk ei?l
• Ezinbestekoa da aukera komeni zaizu .
aprobetxa • Arazo hori
• Aukera aprobetxa ..... behar duzu. behar
• Zergatik ez duzu aukera • Zergatik ez arazo hori
(Ezio!Jestei<Qa da}
) )
aprobetxa

..................... . ... .. .... .<K.omeoi ;zaizl.!)

9 fjf<IMI::IV\1~ bederatzi
 Zergatil< ez duzu aril<eta egiten?
Lagun hauek arazoak dituzte; osatu erantzunak, irudien laguntzaz, lehenengo elkarrizketan bezala.

Burul<o mina dut.

Zergatil< ez duz u aspirina bat hartzen?

.. .
Aspertuta nago. ; ' ,1). · Zergatik ez ......... ............................................................................................ ..
.,~-,/

Goizero. auto-ilarak izaten dira lanerako bidean.

Zergatik ez .. .

Azken aldian ezin dut gauez lo egin.

Zergatik ez

Hobeto bal<arril<!
Mutil- edo neska-lagunik gabe bizitzea erabaki duzu. Horretarako, zure ustez, zer da komenigarria eta zer ez?
ldatzi bururatzen zaizuna; aditz hauek ere erabil ditzakezu.

arropa klasikoa jantzi arropa modernoa erabili egunero dutxatu ilean gomina eman isilik egon asko hitz egin
txisteak esan begietara begiratu ile luzea utzi BMW-a erosi tatuajeak agerian eraman tatuajeak ezkutuan egin

l<omeni(garria) da Ez da l<omeni(garria)

Noiz jartzen duzu -tea eta noiz -tzea?

Aurreko ariketan aditzari -tea edo -tzea jarri diozu. Saina badakizu zein aditzi jartzen zaion -tea eta zeini -tzea? lrakurri
esaldiak, eta aukeratu kasu bakoitzean -tea ala -tzea.

• Aditzaren bukaera -N denean (egin, esan). O -tea 0 -tzea jartzen da.

• Aditzaren bukaera -5. -X. -Z + 1/TU denean (il<usi. hozi. omostu. piztu). O -tea 0 -tzea jartzen da.
• Aditzaren bukaera -TS. -TX. -TZ + 1denean (itxi), O -tea 0 -tzea jartzen da.
• Gainontzeko kasuetan (gorbitu. zil<indu. el<orri. jo). O -tea 0 -tzea jartzen da.

10 hamar
 Zer eraman behar da?
Osatu elkarrizketa hauek, BEHAR eta parentesi arteko aditzak erabilita. Lehenengo elkarrizketa osatuta daga, ad ibide gisa.

Zer arropa era matea aholl<atzen didazu? Oso nel<agarria da?

Eraman galtza eta kamiseta erosoak. Yoga egiteko

Lehen egunetan apur bat
arropa erosoa jªnt~i./)ef1.élr.c!ª..Ua.ot?.i) eta oinetakorik nekatzen zara. baina hirugarren
astetik aurrera ez.

Eskiatzeko nahikoa da galtza eta jertse termikoak jantzita; Ez, ez da nahikoa: esku-l arruak eta kaskoa

..... Ji!IIJ.~zi) eta betaurrekoak

Euría egiten badu, joan ahal naiz? .............................................................................. Jahi!:Z~li/E!:zl

Euriarekin bai, baina ekaitza denean, .......................................................................... ..(jC)an/I!:Zl

lkastaro honetan, apunteak ....................................................

1nformati ka-i kastaroko
(~art.ll/l!:zl eskuz. Pen-drivea
irakasleak informazio
gehiegi ematen du. Ezin dut
apuntatu. ....... .. ... .ÍE!.~.illrr_i./.~?.c) ..

Zerbeharda?

m lrakurri ikastaroen kartelen informazioa, eta aukeratu bakoitzean zer egin

behar den eta zer ez, testuinguruaren arabera.

Maila aurreratuko sukaldaritza-

Likrak surfeko jantziak eragindako
urratuetatik babestuko zaitu eta udan
eguzkitik babestuko zaitu.
Likrarik ez baduzu, kamiseta
eré!!?.[/[ b..f?.fl.W..9.U.~.u ............J~~abili).
_ asko aurretik.
ikastaroa antolatu dute Zizurkil eta
Villabonako Udaleko Kultura Sailek.
Urtarrilaren 28an hasi eta martxoaren
Txalaparta-ikastaroa antolatu dute 4an bukatuko da, eta lrrintzi elkartean
Lekeitioko gaztetxean. Hamar izango da. lkastaroaren barnean.
pertsonentzako lekua egongo da ardo eta gazta dastatzen ikasteko
saioa izango da Villabonako Aljibean.
gehienez. lzena emateko azken eguna
lkastaroari ahalik eta probetxu
urriaren 31 izango da. Horretarako
gehien ateratzeko eta maila
lekittokogaztetxia@gmail.com helbide aurreratu ko ikastaroa denez
elektronikora (jakin ez}

0 BAI 0 BAI 0 BAI

11 PRIME f~M~ hamail<a

 Noren l<oadernoa da?

lll Aztertu bi koaderno

horiek eta esan norena
den bakoitza: Pedrorena
Hamlet /ibuman jasotakoak:

Hitzak E iturak
Norena da koaderno ha u? . .. ................................. •uuu
edo Andonirena. lkusi
/nge/esez /nge/esez
berriro "World Café" eta euskaraz eta euskaraz
bideo-pasarteak. berdin ezberdin

Norena da koaderno hau?

joan den astel<o filma

lrakurri elkarrizketa eta osatu; aditzak falta dira.

O ldoia Mikel
Lehengo asteburuan film labur bat Bai. Herriko bi gazte zine-eskolan dabiltza eta beraien ideia izan zen.

Herriko gertaera bat hartu eta gidoia _____ _.... . _.. ......... _... ___.. (_i~atzifhai~)<).

Bai, ia herri osoak; badakizu, gurea herri

O Herritar askok ................ (le~gullc;i.!!/;¡;u~k) fil mean? txikia da, baina parte-hartzailea.

Ez nuen aparteko paperik egin, herritarren taldean

O Zuk zer ..
Ja~~ra_/_r:¡_i) , ____ _

Norl< esan zuen?

Hona lau esaldi famatu; lotu esaldiaren bi zatiak, eta esan nork esan zuen.

Etorri, ikusi eta ... ... t xi ngurri bat erosi zidaten. Martín Luther l<ing
Bart amets bat ...
.. legeak sobera daude. julio Zesar
Amodioa gidari denean, ...
... izan nuen. Woody Allen
Umea nintzenean , txakur bat nahi nuen ,
baina gurasoak txiroak ziren eta .. . .. . garaitu nuen. Platon

Diman 200 baietz!

lll Zuk bezala, Dimako herritarrek ere konpromisoak hartu dituzte euskararen alde. "Diman" bideo-pasartearen
lehenengo ikustaldian kendu soinua aparailuari, eta ikusi bideo-pasartea. Zure ustez, zein konpromiso hartu dute?

e
•• o
lkusi orain , soinu eta guzti , bideo-pasartea. l<onprobatu
aurreikuspenak eta jaso beneta ko konprom isoak.

12 PRIMERArJ hamabi
 Non gehiago? o Medil<uari galdetui<D diot
Medikua
- Ba, nikotina pixka bat daukatelako eta horre k adikzioa sortzen
Lagunak egíten dítuzu XXX XXX XX duelako.
lrakasleak azalpenak ematen ditu XXX XX X - Antibiotikoek germen onak ere hiltzen dituztelako.
Internet erabí/tzen da X X XXX
Euskaldunekin hítz egíten duzu XX XXX X Pozez txoratzen nago! D
Kultur ekítaldietara joaten zara XXX XX X mPozez
Unai: Zu pozik zaude gaur, e"J
lñaki: Pozik ez, oso pozik. Seno, ez, pozez t xoratzen nago.
Norel<in ari da? U: Motel, motel. Ta, zerk jarri zaitu, ba, pozez txoratzen"J

m Norekin_1 1: Neskalaguna dator-eta! Halako ust ekabeak izaten ditudanean,

Beñat: ldazlanak nola egin behar dira: ordenagailuan ala eskuz?
lkaskidea: Berdin da, Beñat, baina eskuz egiten bad ira, letra ona egin
behar da.
8: Onda da. Zer, hartuko dugu kafe baU
1: Gaur ezin dut, lanpetuta nago. Hara, badator nire autobusa, bihar arte!
m Norekin_2
Eneritz: Onda, ando! Goizean jaikitzeko ez daga presarik! 8:30ak arte
ez naiz jaikiko!
lkaskidea: Ez dizut horrelakorik aholkat zen, Bego! Eskoletan adi
egoteko, dutxatu eta ando gosaldu behar da. Eta horretarako, 8:3Dak
baino lehen jaiki behar da.
m Norekin_3
)on: Tutorearekin datorren astean egongo naiz eta bad itut hogei
galdera hari egiteko: ez dugu denborarik izango!
lkaskidea: lkastaro hauetan, jan, galderak forora bidali behar dira:
ikaskideek asko laguntzen dute.
pozez t xoratzen jartzen naiz.
Ni"J Askotan . Ad ibidez: Osasunak irabazten duenean;
edo oporrak hartzen ditudanean; edo bikotekidea nire
urtebetetze egunarekin gogoratzen denean; edo euskaraz
zerbait u/ertzen dudanean. Halakoet an.
Lur jota nago!
m Lurjota
lker: Zu triste zaude gaur, e"J
Mirari: Triste ez, oso triste. Beno, ez: lur jota nago.
1: Neska, neska, zerk utzi zaitu , ba, lur jota?
M: Lankidea ri mi la aldiz gauza bera aza ldu et a ulertu ez duela
konturatzen naizenean, lur jota geratzen naiz.
Ni? Askotan. Adibidez: Kirol-proba bat asko prestatu ondoren
bukatu ezinik gelditzen naizenean; edo kalabazak jasotzen
ditudanean; edo nire urtebetetze-eguna denek ahazten
dutenean; edo azterketa baterako asko ikasi eta gainditzen
ez dudanean. Halakoetan.

Ahoii<U bila Txundituta nago!

O Coach: Zer gertatzen zaizu?
' Dabid: Ez, ia beti urduri jartzen naiz.
O Dabid: Gaur goizean, hitzaldia emateko gelara sartu naiz, izerditan
hasi naiz eta ahotsik gabe geratu naiz.
f) Coach: Hemendik ateratakoan, etxera bidean, irudi honetan
kontzentratuko zara: bihar goizean hitzaldi bat emango duzu,
lasai-lasai egongo zara eta hitzaldia inoiz baino hobeto aterako
zaizu.
m Txundítuta
Ekhi: Zer duzu begiak hala zabaltzeko; harrituta , ala"J
Garazi: Harrituta ez, oso harrituta. Beno, ez, txundituta nago!
E: Neska, neska, zerk utzi zaitu , ba, hain txundituta "J
G: Pisukideak sukaldea garbitzen duenean, t xundituta geratzen naiz.
Ni? Askotan. Adibidez: Tsunami baten irudiak ikusten
ditudanean; edo magia-saio bat ikusten dudanean; edo ezer
ikasi gabe azterketa bat gainditzen dudanean.

Gomendatu il<astaroa lagunei o Hitzal< il<astel<o telmil<al<

/ker
Adolfo
- Bai. Zuretzat onena online da. Maria
- Kanpoan bizi zarelako eta ezin zarelako euskaltegira joan.
Ane Hitz arrotza
- Bai. Zuretzat onena barnetegia da.
- Denbora duzulako eta euskara-agiria /aster atera nahi duzulako. Arrotza: Animo! Laguntza emateko aditzak direlako.
8 Arrotza: Doakoa Hedabideekin lot utako hitzak direlako.
Arrotza: Kiro/degira joan lkasten laguntzeko adit zak direlako.
Arrisi<Ua maite dudalai<D
Ainere Bereizi soinual< (1)
- Hamabi urterekin egin nuen puenting lehen aldiz, aitak egiten zuelako.
- Ez dakit, agian, aspergarriak zirelako. C9 Soínuak_1 !Soinuak_1-2
- Oraindik gazteegiak dire/ako eta beldurra ematen dit. 1. entzungaia: SOINUA: tx (itxaron/gutxi /itxi/etxe/ itxura / t xunditu)
2. entzungaia: SOINUA: tz (atzo/etzi/hitza/itzal / hotz/esfortzu)

13 hamahiru
 Bereizi soinual< (11)
el Soinuak_2-1 /Soinuak_2-2/Soinuak_2-3
1. entzungaia: SOINUA: s (ostegun/ostiral/ostiko/esku/eskuin/esker)
2. entzungaia: SOINUA: x (kaixo/gaixo/pixka bat/goxo/xaboi/kaxa)
3. entzungaia: SOINUA: z (zuek/zineten/bokazio/ebaluazio/bezala/ezker)
Hitz antzekoak: esker eta ezker
Esanahi bera al dute? EZ
Bego eta Enel<aren ahosl<era
O Eneko: Ni benetan, harrituta eta txundituta geratzen naiz, zu eta
zu bezalako jendeak egindako esfortzua ikusten dudanean .. .
Bego: Halako bita mina gozoei esker bizi naiz euskaraz ...
' Bego: Mi la esker.
Bego: Egia esan, gutxi izaten dira momentu pozgarriak, baina izan
direnak oso indartsuak eta emozioz betetakoak izan dira.
Bego: Adibidez, mantsoago hitz egiteari uzten diotenean, eta
besteei bezala hitz egiten dizutenean, erritmo normalean ...
Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren
esperientzia (1)
CIJ Car/os_1
Carlos: Ni Carlos naiz. Lizardiko euskaltegian nago ikasten euskaraz.
Hasi nintzen duela bi urte; ba, ERE batean egon nintzelako, eta
astí asko edukitzeagatik, ba, euskaraz ikasten hasi nintzen.
Sandra: Ez dut behar titulu rik, baina euskaraz hitz egin nahi dut.
Asko gustatzen zait hizkuntza eta beharrezkoa da harreman
berriak egiteko.
Garazi: Ba, ni re aukera izan zen online ikastea. Betidanik, ba,
ikasteko nahiko konstante izan naizelako eta, ba, orduan, nire
pertsonalitatearekin ondo zihoalako.
Maider: laz pentsatu nuen: ala, barnetegi batera joan behar dut
eta, gainera, nire kuadrillako .. . nire kuadrillakoak, denak, barnetegira
joan zen, eta, ba, kontatu zidaten oso esperientzia ona de/a,
eta ... zergatik ez!
Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren
esperientzia (11)
CIJ Carlos_2
Carlos: Nire semearekin hitz egiteko euskaraz. Ba, orain dauzka 4
urte, eta ikastolan dagoenez, ba, gustatuko litzaidake, ba, berarekin
harremanak edukitzea gure hizkuntzan.
Zein hitz ez du esan? Hiztegia
Zer kontatu du' Zergatik apuntatu da
Garazi: Barnetegian bertan bizi zara ala zoaz bakarrik .. .
Maider: Bai. bai, bai. Etxe bat da, eta bi pisu dauzka. Behean dago
egongela, txokoa, jangela, sukaldea; eta gero lehenengo pisuan dago
klaseak.
Zein hitz ez du esan' Bidaia
Zer kontatu du? Nolakoa da barnetegia
Sandra: Ni re irakaslearekin txango desberdinak egin ditugu . Orixolera,
Orixol mendira ... bai ... Santa Ageda, Santa Agedako eguna.
Zein hitz ez du esan? Azterketa
Zer kontatu du' Zer egiten dute
14
Garazi: Bi astero unitate berria igotzen dute. Dena dago MOODLE
plataforman, ez dakit ezagutzen duzun, et a hor badaukagu tutore
bat, eta tutore horre k, ba, hori, bi astero unitate berria igotzen du
plataformara, eta badaukagu hor gramatika lantzeko, idazmena,
entzumena, eta irakurmen bat. eta astero osagarriren bat sartzen
dute: esamoldeak edo aditzak lantzeko ariket ak. Eta, gero, hori ere
astero izaten dugu, mintzamena SKYPE-aren bidez.
Zein hitz ez du esan? Euskaltegia
Zer kontatu du? No/a funtzionatzen du Online
Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren
esperientzia (111)
CIJ Carlos_3
Sandra: Klaseak oso dibertigarriak izan dira. Eta nire taldean,
gainera, jende oso desberdina egon ginen .
Maider: Goizero eta arratsa/dero klasera, eta gero
arratsaldeko 7etatik aurrera ya denbora libre daukagu.
Sandra: Niretzat ariketak egitea ez da zaila, eta idazlana, adibidez,
asko gustatzen zait, idazlana egitea asko gustatzen zait. Zailagoa
da ... zailena da hitz egitea, dudarik gabe.
Garazi: Ni re asmoa da irai/ean EGA. .. EGAra aurkeztea, eta,
nolabait, ni, ba hori, txikitatik ikasi nuen euskaraz eta ez dut inoiz
titulurik lortu; eta, orduan , da pertsonalki, EGA lortzea, eta, nolabait.
birpasatzeko eta berriz ere erabiltzeko.
Carlos, Sandra, Garazi eta Maiderren
esperientzia (IV)
CIJ Carlos_4
Carlos: Euskara praktikatzeko, ba, oso ondo datorkigu . Zoritxarrez.
niri pasatzen zait hori, ez daukat nire al boan norbaitekin hitz egiteko,
euskaraz praktikatzeko.
Garazi: Nolako ekintzak egiten dituzue?
Maider: Ba, barnetegian astero behin joaten ginen, ba, egiten genuen
irteera bat, inguruan ezagutzeko; ba, Lagara, Mundakara, Bermeora.
G: Eta lagun asko egin dituzu?
M: Bai, bai. Ere astero behin, asteartean, mintzapraktika berba-lagun
egiten genuen, Gernikan : taberna baten geratzen ginen ...
C: Saiatzen baduzula ... bazarela, barkatu, euskaraz hitz egiten beste
pertsonekin, euskaldun zaharrekin ere bai ... haiek ez daukat e arazorik
zurekin hitz egiteko eta, ba, t xarto egiten baduzu, ba, ez kezkatu.
Azkenean ere gazteleraz egiten dugu t xarto eta ...
M: 24 orduz euskaraz. Hori, printzipioz, indio bezala: ni, e, hara, joan
naiz; ba, oso horrela. Saina gero eta gehiago, ya, hobeto.
C: )arraituko duzu euskararekin'
Sandra: Ba i, ba i, bai. )arraituko dut. fijo, fijo. Oso gustura nago eta
sentitzen dut asko ikasi nuen ... nuela.
C: Nabaritzen da. Osea, hitz egiten ari gara euskaraz; t xarto ala ondo,
baina hitz egiten ari gara euskaraz, eta horregatik harro egon behar
gara.
M: Uda barnet egian da 1S egun; ez da hilabete osoa, eta da ... oso
praktikoa da ere.
S: Helburua k desberdinak daude klasean, baina amaieran denok
euskaraz hitz egiten, denok euskaraz ikasten .
G: Beno ba .... Mi la esker.. ..
hamalau
Carlos Zer eraman behar da?
Ni k ez daukat lag un euskaldunik, eta ezin dut praktikatu ka lean Egia - Ez, ez da nahikoa: esku-larruak eta kaskoajantzi behar dira eta
Euskaraz ando hitz egin arte, ez gara harro sentituko Gezurra betaurrekoak ez dira ahaztu behar.
Maider - Euriarekin bai, baina ekaitza denean, ez da joan behar.
Barnetegian egunero irteera bat egiten genuen Gezurra - lkastaro hauetan, apunteak ez dira hartu behar. Pen-drivea
ekarri behar da .
Hasieran, barnetegian indioek bezala hitz egiten genuen Egia

Sandra
Ez dut jarraituko euskaltegian Gezurra Zer behar da?
Klasean denok helburu berdina daukagu Gezurra
.. Likrarik ez baduzu, kamiseta erabili behar duzu. BAI
. Horretarako lekittokogaztetxia@gmail.com helbide
Nori berea elektronikora idatzi behar duzu. BAI
- ... lkastaroari ahalik eta probetxu gehien ateratzeko eta maila
aurreratuko ikastaroa denez, ez da jakin behar as ko aurretik. EZ

Ahoii<Ual< ematei<O baliabideal<

Aukera aprobetxatzea komeni zaizu.
Noren I<Oadernoa da?
Ezinbestekoa da aukera aprobetxa tzea. O Norena da koaderno hau' Pedrorena da.
Aukera aprobetxatu behar duzu.
Zergatik ez duzu aukera aprobetxa tzen'
e Norena da koaderno hau' Andonirena da.

Konpondu arazo hori.

Arazo hori konpontzea komeni zaizu. joan den astel<o filma
Arazo hori konpondu behar duzu.
Zergatik ez duzu arazo hori konpontzen?
O ldoia: Lehengo asteburuan film labur bat egin zenuten herrian,
ezta'
Zergatik ez duz u zintzo jokatzen?
M ikel: Bai. Herriko bi gazte zine-eskolan dabiltza eta beraien ideia
Jokatu zintzo. izan zen. Herriko gertaera bat hartu et a gidoia idatzi zuten.
Ezinbestekoa da zintzo jokatzea. 8 ldoia: Herritar askok lagundu zenuten fi lmean'
Komeni zaizu zintzo jokatzea. 0 ldoia: Zuk zer egin zenuen1
Mikel: Ez nuen aparteko paperik egi n, herritarren taldean atera
nintzen, ez nuen hitz egin.
Zergatil< ez duzu aril<eta egiten?
Zergatik ez zara zinerajoaten'
Zergatik ez duzu trena hartzen1 Norl< esan zuen?
Zergatik ez duzu kafea uzten'
"Etorri, ikusi eta garaitu nuen". --+ julio Zesar
"Bart amets bat izan nuen". --+ Martín Luther King
Hobeto bal<arril<! "Amodioa gidari denean, legeak sobera daude". --+ Platon
"U mea nintzenean, txakur bat nahi nuen, baina gurasoak txiroak ziren eta
Komenigarria da 1 Ez da komenigarria ...
txingurri bat erosi zidaten". --+ Woody Allen
arropa klasikoa janztea, arropa modernoa erabil tzea, egunero
dutxa tzea, ilean gomina ema tea, isilik egotea, asko hitz egi tea,
txisteak esa tea, begietara begira tzea, ile luzea uztea, BMW-a
erostea, tatuajeak agerian era matea, tatuajeak ezkutuan egi tea. Diman 200 baietz!
a Diman

Noiz jartzen duzu -tea eta noiz -tzea? O Gure konpromisoa euskara erreboteraino. Eta zurea?
Aditzaren bukaera -N denean, 0 -tea jartzen da. e Nire konpromisoa edonon eta edonoiz aurrerantzean
/ehenengo berbea euskara hutsean. Eta zurea?
Aditzaren bukaera -5, -X, -z + 1/TU denean, 0 -tea jartzen da.
O Nire konpromisoa orain arteinoko be euskara egitea.
Aditzaren bukaera -TS, -TX, -TZ + 1denean, 0 -tea jartzen da. Eta zurea?
Gainontzeko kasuetan, 0 -tzea jartzen da. O Mi compromiso pedir en todos los bares en euskara.
Eta zurea?
O Nire konpromisoa periodikoa euskaraz irakurtzea izango da.
Eta zurea?

15 hamabost
Jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak
-----~,..._~~- ~= - ·-...=.= .,_ ·- .,., ......"'~""" ~~
 o Ongi etorri!

B lrakurri etxera ongi etorria emateko moduak: zein dira egokiak?

Aurrera! o BAI 0 EZ e Ongi etorri gureral o BAI o EZ
G Alde hemendik! o BAI 0 EZ O Sartu barrura! o BAI o EZ
Umore t xarrarekin , ez pasal o BAI 0 EZ O Ongi etorri! o BAI o EZ

Besterik bururatzen zaizu?

jar ezazu zure etxeko atarían gehien gustatzen zaizuna !

Helbideal< idazten

lkasi duzu helbideak euskaraz ordena egokian idazten? Saiatu ondoko hiru hauekin, helbidearen elementua k nahas i
egin dira-eta.

7, 1 ka/ea 1 Erreka 1 behea

G 4 1 Urki 1 Sagasti 1 auzoa 1 baserria,

4. 1 3, 1 solairua, 1 Berria 1 eskuina 1 Plaza

17 PR!fviERi\í, hamazazpi
 Etxearen l<ol<alel<ua = helbidea e
ldatzi etxe bakoitzari bere helbidea . Aztertu hit zen osaketa eta kontuan hartu etxearen kokalekua, izaera, tamaina ...

o - ..............

O.
• ············· .. ........

Aritza/eku kanpína, 7. ka/ea, 11. etxola. Lerate. Nafarroa. O Antso Jakítunaren híríbídea, Donostía.

lturríondo jatetxea, Ka/e Nagusía 5, behea. 20159 Asteasu. Gípuzkoa.

Geltoki ka/ea 1, 2. solairua, ezk. 20400 Tolosa. Gipuzkoa. Antonioren borda, Zelatun (Ernio maga/ean). Errezil.

Asmatu zuk helbidea sobera geratu den etxeari.

Helbideal< eusl<araz
Lotu herrien erdal eta euskal izenak.

Saint-Jean-de-Luz O O Santurtzi
Salvatierra G O Arrasate -~...._.,_~-··-- :~-, .. ......
,...,.,...,.~~-,

Puente la Reina O G
Mondragón O
Santurce O
O
O
Agurain
Gares
Donibane Lohizune
-
-
-
- Nerea Ugalde Araneta [lzen-abizenak]
Emilio Arrieta 3, 2. B [Helbidea) -

~ ____________________ -
- 31002 lruñea [Posta-kodea eta herrial
...._ ........,;

Nola deitzen da zure herria eusl<araz? .. .. ..........................................

18 Pr< ·;, ::;:;~ hemezortzi

 Bete ~n primak ~ 01
Euskaltegian izena emateko inprimakia duzu
IKASLEAREN FITXA (DVDan osorik "lnprimakia" izenarekin}; inprimatu
eta osatu.
EUSKALTEGIA

Komentatu egindakoa irakaslearekin hurrengo

tutoretza-saioan.

l<ale-izendeg ~ a

Dakizunez, kale guztiek ez dute 'ka le' izena izaten; beste izen batzuk ere hartzen dituzte. Kontsultatu lnterneten
zure herriko kale-izendegia. Markatu bertan agertzen direnak.

o O O O
zu11
bid ea kalea pasealekua zeharl<alea
1LO etorbidea o kantoia O parkea O zumardia O

IALEA kaia o lorategia O plaza O

Badaude beste izen bat duten "kaleak"? ...................................................... -·-······· ······ -------

Otsagabia

m lkasgelan, entzundakoa ulertzeko estrategia bat landu duzu: gako-hitzei erreparatzea . Orain irakurtzeko testu
batekin praktikatuko duzu.
Lehenengo, irakurri azkar testu ha u eta azpimarratu ulertu dituzun hitzak.
a
Otsagabia Nafarraaka Piriniaetan daga. Ezagunak dira bertaka karrika harriztat uak, teilatu pikaak
Otsagabia dituzten etxe zainduak eta Erdi Araka zubi zaharra duen erreka. Urrundik begiratuta. harrizka elizatik gara
darre senda eta datarea ateratzen da. Paisaia asatzeka, gailur garaiak eta aihan sakanak ditu inguruan.
Otsagabia Nafarroaka ipar-ekialdean daga, Zaraitzu ibarrean. Herria gailur garaiz et a pagadiz nahiz
pinudi garriz inguraturik daga. Azken finean. nafar Piriniaetaka herririk ederrenetakaa da bai be re etxeen
arkitekturagatik bai Zataia eta Anduña erreken elkargunean dagaelaka. Leku harretatik aurrera, ibaiari
Zaraitzu deitzen zaia.
Historia zertzelada zenbait
XI . mendekaak dira Otsagabiari buruzka lehen aipamen idatziak. Beti izan da Zaraitzuka herririk
jendetsuena eta urte askatan izan da bertaka "hiriburua".
Pirinioetako arkitektura
Otsagabian Piriniaetaka arkitektura ikus dezakegu: Erdi Araka zubia. karrika estuak eta harriztat uak eta
etxe zainduak. Etxeak harrizkaak dira. teilatu pikaak dituzte, hiru eda la u isurialdekaak, eta ateburuak eta
balkaiak landuak daude. Etxeen artean. badira jau regia k eta armarridun etxeak.

Aztertu ulertu dituzun hitzak. Pentsatu zein hitzekin lotuko dituzun; berdin da zure hizkuntzako hitzekin lotzen
badituzu. lrakurri berriro, orain astiroago, testua, eta pentsatu.
• Zer testu da? Zer esaten du, gutxi gorabehera?
• Zer esan nahi dute, zure ustez, ezagutzen ez dituzun testuko hitzek?

Komentatu zure ondorioak irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.

19 ' hemeretzi
 N ola sortu hitzal< eusl<araz
Aztertu arretaz beheko hitzen osaketa eta kokatu taulan, dagokion lekuan.

Oso gela ARGITSUa da, /eího handíak dítuelako. Etxearen BARRUALDEan dago bízíkletak gordetzeko lekua.

/GOGAILUan ígoko gara ganbarara. Etorrí! Níre GORDELEKU sekretua erakutsíko dízut.

Atzizl<ial< Hitz-ell<arl<eta

atzizkiarekin: lG.QGAitl/ .................: .. .G.ORP!;+

atzizkiarekin

Hitzal< lotu eta hitza lortu

Lotu jarraian dituzun osagaiak, eta sortu hitzak.

Atzizkiarekin
BERO ONOO
Hau hotza! Piztu _ , mesedez.
PILOTA GAILU
EURI LEI<U Negu izan da, egunero euritakoarekin ka lera.
su TSU
Bi hitz elkartuta

lgandean . ............ ........ .......... .. ~ra joango gara, fina la ikustera .

Etorri .... ~ ra, eta berotu eskuak.

Lotu atzizl<ial<
Lotu hitz bakoitzari dagokion atzizkia , -gailu eta -tsu, eta osatu hitzak, adibidean bezala.

ARGI + - TSU ..... : ARGI.TS..l/..... HOTZ +

ZARATA + OSPE +

IGO + BERO +

BAI<E +

Entzun berriro "Lekunberriko etxea" eta "Mungiako etxea" entzungaiak, eta zuzendu hitzak: nola esan ditu hitz horiek?
Hausnartu eta erantzun.

• Zertaral<o erabiltzen dugu -tsu?

• Zertaral<a erabiltzen dugu -gaílu?

l<omentatu zure hipotesiak irakaslearekin hurrengo tutoretza -saioan .

20 PRIMERAN hogei
 Sortu zul< hitzal<
Osatu ell<arrizl<etal< -gaílu eta -tsu atzizl<ial< erabilita.

Aita, non dogo nire oll<ondoro zurío?

Hau eguraldi (eg~.~-ki)

Benetan, ba. Ez da hodei bat ere ikusten.

Lasai. l<epa oso .. ........... ..... . ....... O.r!!:!.a.ü da.

Ez joan ha in astiro. Sakatu . . ...... ...... .. ...........J~~~!~r~)

Niri ez zait bizkor ibiltzea gustatzen.

Ene! Zenbat janari sobratu zaigun! Sartu ....... ...................... H~~t~) eta hurrengorako badaukagu.

Sortutal<o hitzal< aurl<itu

~ Entzun "Mungial<o etxea" entzungaia, eta jaso agertzen diren hitz-ell<arl<etal<. Lagungarri , ell<arl<etaren lehenengo
zatia duzu.

SU:.................. . GOROE ~ ........... . EZI<UTA-.. BARRU-

Zein herrialde da?

Hiztegi entzil<lopedikotik atera ditugu Euskal Herriko herrialde hauen deskribapenaren hasierak. Osatu .

.. : Euskal Herriko kostaldeko probintzia eta lurralde

historikoa. Mugak: iparraldean, Bizkaiko Golkoa; hegoaldean, Araba eta
Nafarroa; mendebaldean, Bizkaia eta Araba; eta, el<ialdean, Nafarroa eta Lapurdi.
Nafarroa

Zuberoa: Euskal Herriko daga, Pirinioen

. Mugakide ditu Nafarroa Beherea
eta Nafarroa Garaia

21 PR.IMER.AN hogeita bat

 Zein esl<ualde da?
Mapan Bizkaiko eskualdeak dituzu. ldatzi eskualdearen izena, kokapenaren inguruko informazioa irakurrita.

______ : l<antauri itsasoaren hegoaldean

G> daga. Busturialdeko ekialdean, Durangaldearen iparraldean eta
"U
~ Gipuzkoako mendebaldean.
;:¡:;
o
)>

• _ : mugakideak hauek ditu

hegoaldean Araba; ekialdean, Durangaldea; eta ipar-mendebaldean,
Bilbo Handia.

josuren autol<arabana
Aztertu elkarrizketa, eta bete hutsuneak postposizioak (aurre, atze, ando, gain ... ) erabi lita, adibidean bezala.

Begira, josuk argazki bat bidali du bere autokarabanan .

o
Benetan bitxia, e?
Bai, ikusi josu
au_ kéjrabéjn_a(r_en)_f]_r_di?Jn etza nda.
tc;_
Eta mahaia .}_Q$Wengélfn_€?.gn
dago.

Eta alkandora, hor, horma-

Ordenagailua ere badauka ,

Eta arropa gordetzeko tiraderak,

G lanpara- _.

alkandora- _

Non ote dago bolantea?

Ba, ordenagailua~------ ____ ·------ ____________________ , ezta?

Autol<arabana erdian eta autol<arabanaren erdian

Erreparatu berriro aurreko ariketako bi adibideei : autokarabana(ren) erdían eta }asuren gaínean. Parentesi artean
agertzeak esan nahi du posible del a es atea autokarabanaren erdian eta autokarabana erdían ; }asuren gainean
adibidean, ordea , ez daga aukera hori. Zergatik?
Erreparatu beste adibide hauei, eta formulatu zure hipotesia. Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-sa ioan.

Guggenheim Puppy txakurraren atzean dago. Liburua mahaí(aren) gaínean dago.

Robín Batmanen ondoan dago. 0/ioa ur(aren) gainean dago.

Aita amaren ondoan dago. Sagardoa kupe/(aren) barruan dago.

Telebista katuaren ondoan dago. Katua telebísta(ren) ondoan dago.

Noiz dauzl<agu bi aukera eta noiz ez? ________________________ _

22 r-' " • l r r •' hogeita bi

 Hipotesia ;,onfirmatu
Aurreko ariketan formulatutako hipotesia konfirmatzeko, egin esaldiak jarraian dituzuen elementuekin.

o garaje etxe azpi

• Asterix Obelix ondo

o euli behi inguru

• zikoina teilatu gain

Euskararen doinu berezia dela-eta, hitz batzuk nola ahoskatu landu duzue gelan; honakoak:
"" 1• 1• 1... ethuyar

Ezkio-ltsaso prezioa hiatoa Donostia

prezlo mm C O I!I

joan Elhuyarren lnterneteko hiztegira (http://hiztegiak.elhuyar.eus/}, eta

sartu hitz horiek. - ,.._..ptMI».IIi--lltiiiJHOIINI
,.,.,.,....,_WIÑ:_.,~

>lr.(lled.) N CUCO.<OSTO
Hiztegiak hitza aurkitzen duenean, CDedo l lirudietan sakatu , eta hitz hori _ _ _ ,_._.dtlolllNr!IOIJ

nola ahoskatzen den entzungo duzu. ~--·

webcorp!!!f

Edukiko duzu ahots-grabagailu bat, ezta? Nahikoa duzu telefonokoa, esate

baterako. Hartu kontuan euskarazko hiato berezi horiek, eta ahoskatu honako
hitz hauek.

horiek Antzuo/a Otsagabia ekialde Pirinioak premia buelta tresneria

Entzun hiztegian nola ahoskatu diren, eta konparatu.

L2. nago ziur

Osatu elkarrizketatxoak, adibidean bezala.

Aizu, Mil<el, badal<izu asteburuan zer egura/di izango dugun? Ba, _u_ste. du.teguraldi ona egingo due.ta_,

o Zer? joango gara zinera? Onda Zenbat izaten da sarrera? Uste dut 7 € kostatzen

• Zein da Euskal Herriko mendirik altuena? O l<orrika, euskararen aldeko testa, neguan 1zango da, ezta?

Eta non
Uste dut ez -·· ........... neguan Noiz da, ba?
dago?

.......................... udaberrian izaten

23 hogeita hiru
 Manoli eta joseren se mea
Manolik telefonoz hitz egin du lker semearekin, atzerrian dagoelako. Senarrari kontatzen ari zaio. Osatu elkarrizketa.

Manoli
f) jose
Zer dioJ Hasi al
da lanean?

Ez. Uste dut astelehenean o

. .. Goizean go iz?

---
Azkenean. bulegoan ala
Bada, esan dit, baina ez nago tailerrean egingo du lanJ
ziur. Uste dut arratsaldez

Baina, baina, ez diozu

kasurik egin, ala?
Ez zaude ezertaz ziur.
Eeee, bada, uste dut bulegoan Garrantzitsuena
badakit: oso pozik

Maritxu, nora zoaz?

~ Entzun "Maritxu nora zoaz" entzungaia, eta kokatu mapan aipatutako lekuak.

Entzun elkarrizketa berriro, eta bete hutsuneak.

Non dago iturria?

Erre ka ondotik jarraitu ur-errota ..... .... _ ..J~r¡¡J.7.r:;~in_Q./~Xill:'l~:d . Errata pasa eta gero, bidean

go _ (·r_¡¡.f-r!!.i-'1!1/·r.il.n~~) jarraitu behar duzu sagasti . .(n~J.~rilino./.7Xi!nt.~L eta sagasti

azpian aurkituko duzu ezkerreta ...... hi11.:rilino./.7Xilnt~) itu rri a.

24 PRIMER¡\~~ hogeita lau

 Mendiral<o astera

cm Bi lagun mendi rantz abiatu dira. Entzun haien arteko elkarrizketa (" Mendira" izenekoa} , eta erantzun galderei.

Nora abiatu dira, zein menditara?

Noraino joatel<o asmoa dute abiatu direnean?

Noraino joan dira ell<arrel<in?

Noraino iritsil<o direla uste duzu?

Bazl<aria l<alostrapen
Gaur lagun batekin geratu zara bazkaltzeko Baionako l<a lostrape ostatuan. Ez dakizu ziur non dagoen, eta GOOGLE
MAPSen atera dituzu argibideak. Markatu planoan* ostatura heltzeko bidea.

f- ct.de A63. 33770 Salles, Francea

" " - Kaloatrape. 22 Rue Marengo, 64100 Bayonne, F...
1 lacanau

1 h 17 min {1 43 km) Be
Pes ~

por A63
1 h 14 min sin tráfico
,A, sta uta 1C Jyea'{;unpea~

La Test~-d1HkJeh

A63
33 70 Sal'es. Franrlo3

> Sigue por A63 hacia Avenue du Grand

Basque/0810 en Bayonne. Toma la salida
6·Bayonne-Nord desde A63.

hl2mn(14lkm)

> Sigue por 0810. Toma Aue du Bastton Royal y

Allée des Platanes hacia Rue Marengo.

5mlt't(2.7km)

Kalostrape
22 Rue Marengo. 64100 Bayo"l'le F·anc•a

So

r
-.
crA""'"""""OIIen
Cboo~ · -

Rut'e&-ctn,¡~n

¡
a.,......c-..-o ~P.uet<I<VFr~Le.crOIJ'.
~ .,i¡/'
•'""
¡
¡ --
··-
e
1

* OHARRA: DVDan dituzu lanerako neurri egol<iko mapak fi) o • -··

(Google_1/Google_2/Google_3).

25 PRIMERAN hogeita bost

Osatu esaldiak parentesi arteko aukerak erabilita eta zure iritziaren arabera.

O Xanpaina cava baino _(g~_r~-~-~1/.I'Tl.!!rl~~/g()_~_º) ..... ... .. .............. ........ da.

O Irlanda Euskal Herritik Sizilia baino .hm.l!~i/g~rtuL.. . .. ..... daga.

O Errusia Txina baino (hªll-~i/t~iki) ............... da .

e Errusiak Txinak baino biztanle (+!-) ............ du.

l<onparaketal< egiteko, beraz, bi modu il<usi ditugu: baino ... -ago egitura l<onparazio l<ualitatiboetarako, eta baino ...
gehiago 1 gutxiago kuantitatiboetarako. Erreparatu batzuk eta besteak eratzel<o aldeei.

l<ualitatiboa l<uantitatiboa
Pau Gasol oso altua da 1 Mikel altua da Mikelek hiru anaia dauzka 1 Andonik bi anaia dauzka
Pau Gasol Mikel baino altuagoa da Mikelek Andanik baino anaia gehiago dauzka

Gainontzeko hizkuntzetan bezala, euskaraz ere konparazioak erabiltzen dira esamoldeal< sortzeko; deskribapen neurriz
apartekoal<, askotan umore puntua ere badaukatenak.

Erreparatu goiko azalpenei, eta osatu esaldiak, jarraian dituzun baliabide hauekin.

• Mikel oso langile ona da, P.ªJªtx~Jjª baino fi.O.: ......... ... . da. ~ egoskor
• Beti aitzakiak! ............................. baino kopla gehiaga daukazu .
indar Lo/a Flores
• Burugogorra da, gero! mandoa baino................................................da.
gutxiago ':Jif1:.
• Ezin duzula altxatu kaxa hari? Vespa batel< baina daukazu .

~ Bi lagun Durangoko azokara joan dira eta postuz postu dabiltza berrikuntzak ikusten. Entzun bien arteko
elkarrizketa ("Durangoko azoka" entzungaia), eta erantzun galderei.

Mutilari ez zaio inporta ... Baina zer nahiago du egin? Nesl<ari ez zaio inporta... Baina zer nahiago du egin?

Rack musika entzutea Rack musika entzun

26 , 11 ' , , hogeita sei

 Hitz-zopa
Aurkitu letra-zopan definizioei dagozkien izenak.

E R L A E M 1 1< R o u
H 1 N L A 8 E A 1< H
L G R p 1< 5 5 e H 1 L o 1< V W H 1< ew T o O Haginak garbitzeko tresna
T A o A L z H E u o F GM H X A J F E H V R
z 1< E L L A 1< w 1< p H L H T E R 1< A A e o T
E 1 E A o A P F V 5 V o uT R G T 1 E R z
A G F T p e L T T
1

M T uR V A V
p u 5 F
G G T e E e Janaria egosteko ontzia
G L G E F V L G T N e o 5 H E 1 R 5
8 F T G R F z H A o H A 1< 1< A 1< R V T p E 1<
N T u T T A G F H 5 o X G A T J u G W U
uu 1 A V V 8 E 5 A u L 1< 1 A o V 5 5 p 5 1 O Ontziak gordetzeko lekua
E R A uz G A 1 L uA p G R V p o A R E X L
E L R z E W G 8 N u E R G A 1< G L F T u A

O Ontzíak garbitzeko lekua

Jarleku erosoa; egongelan egoten da O Janaría prestatzeko aparatua

Janaría azkar berotzeko aparatua

Mugaril< Gabel<o Medil<ual< (1)

cm Eñautek medikuntza ikasi du eta atzerrira joan da lanera. lritsi eta lehen egunean telefonoz deitu du etxera: amal<
hartu dio. Entzun "Medikua" elkarrizketaren pasartea, eta esan non dagoen Eñaut.

Non dago Eñaut? ..........

Lagungarri izan ahal zaizu unitatean praktikatu dugun estrategia erabiltzea: gako-hitzak. Pentsatu zein agertuko diren
testuan Sahara, Brasil edo Mali bada erantzuna.

27 PRIMERAN hogeita zazpi

 Mugaril< Gabel<o Medil<ual< (11)

~~ Ondoren, Eñauten eta bere amaren arteko elkarrizketa duzu hutsuneekin. Osatu falta dena hemen, hor, han,
honetan, horretan eta hartan erabiliz.
Eñaut

Ama O Oso ondo! Herrixka .... jendea oso abegikorra

Zer moduz hartu zaituzte? da, ez da alderdi .. bezain serioa.

Eta non biziko zara? Mediku gehiago bada Bai, inguru bi mediku eta bi erizain
gaude, bi eskualdetan banatuta.

O Guztiak herrixka
Ez, ez, .. bertan bi egongo gara:
nieta judith erizaina, erromatarra.
O Nahiko arropa eraman duzu?

0 egiten duen beroarekin ez dut

Uste nuen euri asko egiten zuela. asko beharko.

Ez, hori hegoaldean da, eskualde

klima oso lehorra da .

Zure erantzungailua!
cm Entzun irratiko charra ("Erantzungailua" entzungaia), eta osatu esaldiak.
Nork deitu du irratira?
Oporretako etxea trukatu nahi duen (entzu_l':/berts()lari) bate k.

Non bizi da irrati entzulea?

(Ezkio ltsason{Getarian) bizi da.

Non dago Getaria?

Nik uste

Zertarako deitu du irratira Getariko entzuleal<?

_(etxe~/~arraskiloa) oporretara ko tru katzeko.

Getariko zein tol<itan dago entzulearen etxea?

Hondartzatik oso (hu_~bil/urrun)

Nolal<oa da etxea?
Etxean la u dira eta bi (k_o.~un/l.~gf!la),_ . . . .. . .. ditu. Haurren gelan bi (b~!.~ga_i_l_~/o.~-~L. . ..... .... dituzte
eta gela nagusia (ohel_s_u) bakarrekoa da. Gela nagusiak bere (komun~/ohe) du.
Ohiko etxebizitza denez, etxea guztiz (jantzita/garbitut~L. ..... ...... .. ....... dago.

28 PRIMERAN hogeita zortzi

 Ongi etorri! o C9
Sortutal<o hitzal< aurl<itu
Mungiako etxea
Aurrera! BAI
e Alde hemendik! EZ Olentzeroren etxea ezagutu nahi? Zatozt e Mungiara eta egin bisita
etxe ospetsu honetara!
Umore txarrarekin, ez pasa BAI
Familiei zuzendutako bisita honetan, Bizkaiko baserririk zaharrena
Ongi etorri gurera! BAI
ezagutzeko aukera izango duzue. Euskal Herriko arkitektura zibilaren
Sartu barrura! BAI historia ezagutzeaz gain, gure kultura eta folklorea hobeto ezagutuko duzue.
Ongi etorri! BAI "Begira, begira non bizi goren, sartu barrura, ongi etorri!
Hementxe, sutondoan, beheko suaren ondoan biltzen ditugu Mari
Oomingik eta biok opari guzti-guztial<. Boina beste gorde/eku bat ere
badugu ganbaran. Han, teilatupeko ezkutalekuan, toki nahikoa dugu.
Helbideal< idazten f) Izan ere, zabala eta argitsua da ganbara, eta bertan Euskal Herril<o
haur guzti-guztien opariak ditugu bilduta.
Erreka ka/ea 7, behea.
Eta, begira, begira zer dugun hemen, atariko estalpean ... kutxa handi
Urki baserria, Sagasti auzoa 4 1 Sagasti baserria, Urko auzoa 4. honen barrua/dean, berriz, haurrek bidalital<o gutun guztiak dauzkagu.
Plaza Berria 3, 4. solairua, eskuina. Oenak txukun-txui<un jasotzea gustatzen zait.
Boina ez dizkizuet sel<retu guztial< orain kontatuko. Etxe magiko
honetako kontu gehiago jal<in nahi baduzue, ba, badakizue non
gauden. Etor zaitezte bisitan!"
Etxearen I<OI<alel<ua = helbidea D Sutondoan 1 Gordeleku 1 Ezkutalekuan 1 Barrua/dean
---+ sobera
---+ •
Zein herrialde da?

Helbideal< eusl<araz o Gipuzkoa: Euskal Herriko kostaldeko probintzia eta lurralde

historikoa. Mugak: iparraldean, Bizkaiko Golkoa; hegoaldean
Araba eta Nafarroa; mendebaldean, Bizkaia eta Araba; eta
ekialdean , Nafarroa eta Lapurdi.
Zuberoa: Euskal Herriko ipar-ekialdean daga, Pirinioen
Nola sortu hitzal< eusl<araz o iparraldean. Mugakide ditu Nafarroa Beherea mendebaldean
eta Nafarroa Garaia hegoaldean.
Atzizkiak:
gailu atzizkiarekin: igogai/u 1 tsu atzizkiarekin: argitsu.
Zein esi<Ualde da?
Hitz-elkarketa:
gorde/eku: gorde+/eku 1 barrua/de: barru+a/de.
Lea-Artibai: Kantauri itsasoaren hegoaldean daga,
Busturialdearen ekialdean, Durangaldearen iparraldean eta
Hitzal< lotu eta hitza lortu Gipuzkoaren mendebaldean.
Arratia-Nerbioi: Mugakideak hauek ditu: iparralde eta
Atzizkiarekin: ipar-ekialdean lruñeko merindadea, hegoa/dean Errioxa
berogailua e euritsua probintzia, mendebaldean Araba, eta hego-ekia/dean
Erriberriko merindadea.
Bi hitz elkartuta:
pilota/ekura · sutondora
josuren autol<arabana

Lotu atzizl<ial<
Zarata+tsu: Zaratatsu 1 lgo+gailu: lgogai/u 1 Bake+tsu: Baketsu
HotZ+gai/u: Hozkailu 1 Ospe+tsu: Ospetsu 1 Bero+gailu: Berogailu
0 Eta alkandora, hor, hormaren ondoan.
• Ordenagailua ere badauka, lanpa raren eskuinean.
f) Eta arropa gordetzeko tiraderak, alkandoraren aurrean.
0 Ba, ordenagailuaren atzean, eztaJ

Autol<arabana erdian eta autol<arabanaren

Sortu zul< hitzal< erdian
Hau eguraldi eguzkitsua.
Noiz dauzkagu bi aukera eta noiz ezJ
Lasai. Kepa oso indartsua da.
-(a) ren erabiliko dugu, beti, bizidunak (pertsonak edo
Ez joan hain astiro. Sakatu aze/eragai/ua. animaliak) direnean.
Sartu izozkailuan eta hurrengorako badaukagu. -((a)ren) erabiliko dugu, aukeran, bizidunak ez direnean.

29 hogeita bederatzi
 Hipotesia l<onfirmatu Mendirai<O astera
Garajea etxe(aren) azpian dago.
cm Mendira

f) Asterix Obelixen ondoan dago. 1: Azkenean ekarri nauzu mendira! Nora goaz, zehazki?

O Euliak behiaren inguruan daude. 2: Auza-Gaztelu ra. Gustatuko zaizu la uste dut: bai bidea eta bai
tontorreko ikuspegia.
Zikoina teilatu(aren) gainean dago.
1: Aurrera, bada!
(ordu eto erdi beranduago)
Hiatoal< 2: Asko falta da tontorreraino? Ni nekatzen hasia nago!
ho-ri-ek 1An-tzu-o-la 1 0-tsa-ga-bi-a 1 e-ki-a/de 1 1: Aparkalekutik tontorrera bi ordu inguru dira; ba, hemendik goraino
Pi-ri-ni-o-ak 1 di-e-gu 1 pre-mi-a 1 bu-elta 1 tres-ne-ri-a. ordu erdi.
2: Kantinplora ere hustu zait; zenbat fa lt a da iturriraino'
1: Hementxe daga, zuhaitz horren atzean.
Ez nago ziur 2: Ni iturriraino joango naiz eta kito! Hor itxoingo dizut, ez naiz joango
Uste dut 7 € kostatzen de/a. tontorreraino.

Uste dut Auñamendi de/a. 1 Uste dut Pirinioetan dagoela. 1: lkusiko dugu. lturrian hamaiketakoa egi ngo dugu indarrak hartzeko.
Hortik tontorreraino ordu erdi baino gutxiago daga. Erraz iritsiko zara!
Uste dut ez de/a neguan. 1 Uste dut udaberrian izaten de/a.
2: Seno, ikusiko dugu.

Manoli eta joseren se mea Auza-Gaztelura.

Tontorreraino.
Manoli: Ez. Uste dut astelehenean hasiko de/a. lturriraino.
Manoli: Bada, esan dit, baina ez nago ziur. Uste dut arratsaldez Biak tontorreraino - Biak iturriraino -
egingo duela. Bat tontorreraino eta bestea iturriraino.
Manoli: Eeee, bada, uste dut bulegoan arituko de/a.

Bazl<aria l<alostrapean
Maritxu, nora zoaz?
cm Maritxu nora zoaz /kusi erantzunak DVDan ("Bidea Kalostrapera '?.
Bartola: Maritxu, nora zoaz, eder galant hori'
Maritxu: lturrira, Bartola, nahi baduzu etorri.
8: lturrian zer daga'
Nire iritzia baino ez da
M: Ardotxo zuria. Biok edango dugu nahi dugun guztia. Xanpaina cava baino garestiagoa 1 merkeagoa 1 goxoagoa da.
8: Non daga iturria' Irlanda Euskal Herritik urrutiago 1 gertuago dago Sizil ia baino.
M: Erre ka ondotik jarraitu ur-errotaraino. Errata pasa eta gero, Errusia Txina baino handiagoa 1 txikiagoa da.
bidean gora jarraitu behar duzu sagastirantz, eta sagasti azpian
Errusiak Txinak baino biztanle gehiago 1 gutxiago du.
aurkituko duzu ezkerretara iturria.
Zinea ez da opera 1 antzerkia baino garestiagoa 1 merkeagoa 1
hunkigarriagoa.

Ahoberol<erial<
• Mikel oso langile ona da, baratxuria baino finagoa da.
• Beti aitzakiak! Lo/a Floresek baino kopla gehiago daukazu.
• Burugogorra da, gero! Mandoa baino egoskorragoa da.
• Ezin duzula altxatu kaxa hori? Vespa bate k baino indar gutxiago
daukazu.

30 hogeita hamar
 Durangol<o azol<an Mugaril< Gabei<O Medii<Ual< (11)
al Durangoko azoka al Medikua
Neska: Begiral Berri Txarrak taldearen disko berria ! Ama: Zer moduz hartu zaitu zte 7
Mutila: Gustatzen zaizu rocka? Eñaut: Oso ondol Herrixka honetan jendea oso abegikorra da, ez
da alderd i horretan bezain serioa .
N: lzugarri! Zuri ez 7
M: Bai, baina nahiago dut musika klasikoa. Musika klasikoa entzunez
O Ama: Eta non biziko zara' Mediku gehiago bada hor7
poesia liburu bat irakurtzea, hori bai gozamena! O Eñaut: Bai. inguru honetan bi mediku eta bi erizain gaude, bi
N: Ez dirudi plan txarra, baina nik, aukeran, nahiago ditut nobelak. eskua ldetan banat uta.
Eta musika entzuteko ... onena zuzenean entzutea, kontzertuetara 0 Ama: Guzt iak herrixka horretan7
joanda. Eñaut: Ez, ez .. . hemen bertan bi egongo gara: ni eta judith
M : Nahi baduzu, joan gaitezke kontzertu batera egun hauetako erizaina, erromatarra.
batean; baina beste batean, antzerkira joango gara, ni k gustukoago Ama: Nahikoa arropa eraman duzu 7
dut eta. O Eñaut: Hemen egiten duen beroarekin ez dut asko beharko.
Mutilari ez zaio inporta ... 0 Ama: Uste nuen hor euri asko egiten zuela .
Ez zaío ínporta rock musíka entzutea eta rock ~ Eñaut: Ez, hori hegoaldean da, eskualde honetan klima oso
kontzertuetara joatea. lehorra da.
Baina zer nahiago du egin 7 Ama: Eta, etxeak erosoak al dira 7
Nahíago du musíka k/asíkoa entzun, poesía írakurrí eta Eñaut : Beno... ez dakit. Hemengo etxeak lastozkoak dira, eta ez
antzerkíra joan. naiz barrura sartu.
Ama: Beno, zu ohituta zaude horrelako tokietan . lazko oporretan
Neskari ez zaio inporta ...
Ez zaío ínporta poesía írakurtzea. ere t xaboletan lo egiten zenuten Bom bayn.
Eñaut: Ba ina ez ziren lastozkoa k; hiri hartan txabolak latorrizkoak
Baina zer nahiago du egin? ziren. Hala ere, ez dit axola ; garrantzitsuena jendea da, eta oso
Nahíago du nobelak írakurrí. jatorrak dira!

Zure erantzungailua!
Hitz-zopa al Erantzungai/ua
hortz-eskuila lrrati -esataria: Hau zure erantzu ngailua da. Beraz, badakizu soinua

e e/tzea
entzutean utzi mezua eta gure uhinen bidez zabaldu ko dugu lau

e apalategía
haizetara . Piiiii iii!!!!!!
lrrati-entzulea: Epa! Oporretarako etxea trukatu nahi dugu.
O harraska Gu Getarian bizi gara eta etxea hondartzatik oso hurbil daga,
O sutegía S minututara. Etxean lau gara eta bi logela ditu etxeak. Hau rren gelan
O erauzgailua bi ohe ditugu eta gela nagusia ohe ba karrekoa da. Gela nagusiak
bere komuna du. Ohiko etxebizit za denez, etxea guztiz jantzit a daga.
O esekítokía Uztailean edo abuztuan kostaldeko herri txiki honetara etorri nahi
O besaulkía baduzue, deitul 6S4 321 000 zenbakira.
O míkrouhín-labea
Oporretako etxea trukatu nahi duen entzu/e batek.
e Getarian bizi da.

Mugaril< Gabei<O Medii<Ual< (1)

e Ni k uste dut Zarautz eta Zumaía artean dagoe/a 1 dut
Doníbane Lohizune eta Bidarte artean dagoe/a.
Non daga Eñaut? O Etxea oporretarako trukatzeko.
Eñaut Malin dago O Hondartzatik oso hurbil daga, S mínutura.
(bero egiten du eta lastozko etxeak daude).
O Etxean lau di ra eta bi /oge/a ditu. Haurren gelan bi ohe dit uzte
Transkrípzíoa 29. atazan duzu. eta gela nagusia ohe bakarrekoa da. Gela nagusiak bere komuna
du. Ohiko etxebizitza denez, etxea guzt iz jantzíta daga.

31 hogeita hamail<a
Jaso
-"
hemen zure- ohar, zalantza edo aipatzekoak
"" ~

uooo oOOoo o ..u o o u oU O o••Oo o o uoouoon • H • • oo ooooooo • • •ouo•Ooooo oo• • •OU•• • • ·• • •• o o • • •• • • · • • • •• u o oooooo•· ••••••oooooooooo

32 hogeita hamabi
 o Aspaldil<o l<ontual< (1)

~ Bi lagun hizketan ari dira; bietako batel< aspaldiko lagun bat topatu zuen atzo.

ENTZUN AURRETII<
Hiru gako-hitz dituzu elkarrizketa ulertzen laguntzeko; aurreikusi zuk beste hiru gako-hitz, emandakoekin zerikusia
dutenak.

eskola

zauria

txirrista

Entzun lehen aldiz "Aspaldikoak" solasaldia, eta aukeratu laburpen zuzena.

• Muti/ak neskari kontatu dio bezperan bion txikitako ikaskide bat topatu zuela: Irene. ldentifikatzen laguntzeko,
lrenek eskolako txirristan izandako istripu bat kontatu dio. o
• Mutilak neskari kontatu dio bezperan, txirrísta batean, istrípu bat izan zuela eta lrenek lagundu ziola ospitalera.
Irene txikitako ikaskide bat da. o

Aspaldil<o l<ontual< (11)

cm Entzun berriro "Aspaldikoak" solasaldia, eta erantzun galderei.

Noiz joaten dira bi lagunal< kafea hartzera? ___ __ .. ........ ........... ______ .......................... _

f) Noiz egin zuen topo mutilak lrenerekin?

O Noiz bidali zuten etxera Irene astebeteral<o?
O Noiz egin zuen lrenek l<opetal<o zauria? ................. ·- ................................................................
O Noiz erori zen txirristaren ertzetik? Zein momentutan?
O Noiz ikusi zuten il<asl<ideel< odol-putzua? .........
O Noiz eraman zuten iral<asleek Irene ospitalera?

33 ;~:.. ' ::.~-e" .. hogeita hamahiru

 Aspa 1di 1< o 1< ontu a1< ( 111)

15J irakurri "Aspaldikoak" solasaldiaren transkripzioa, eta idatzi hutsuneetan falta diren denbora adierazteko esapideako
orain hirugarren mai/an geundela bosgarren mailan geunde/a erdi-bidean zihoa/a

irakas/eak etorri zirenean hurbildu ginenean iritsi bezain /aster atzo egunero

Nesl<a: Zer, kafetxoa hartzen, o o o ..... 0 0 00 bezala?

Mutila: Bai, ordu honetan zerbaiten beharra izaten da.
N: Eta? Zer berrP
M: Ba, begira, ez zenuke asmatuko oooo·oo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . norekin egin nuen topo: lrenerekin!
N: lrene 7 Eta nor da hori?
M: Eskolan gurekin ibili zen. Oso bihurria zen, eta indartsua.
astebeterako etxera bidali zuten ostikoz ateari zulo bat egin ziolako.
N: A, bai! Orain oroitzen dut! Beti zauriz jos ita ibiltzen zen!
M: Bai, oraindik kopetan darama txirristarekin egin zuen zauriaren orbana.
N: Txirristan?
M: Ez duzu gogoratzen 7 gertatu zen. lrenek beti ibili nahi izaten zuen
oo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 00 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 00 . .

azkarrago, gorago eta arrisku handiagoan ... Bada, txirrista zahar handi hartatik buruz behera jaitsi zen, baina ,
000000 0 o o o o . . . .o o . . . .ooo oooooooooo . . . oo.oooo o o o o . . . . . 00 , ertz batetik erori zen eta sekulako kolpea hartu zuen buruan.
N: Egia: bere oihua entzun eta o· , odol-putzu handi bat ikusi genuen.
M: , airean hartu eta ziztu batean
ospitalera eraman zuten.
N: Hara, hara! Aspaldiko kontuak, horratio! Eta zertan dabil o ... 00 ....... ? Zer moduz topatu zenuen?
M: ltxura ona zuen. l<irol-irakaslea dela esan zidan, eta entrenatzailea aisialdian.

Noiz izan zen?

a Gogoratu zure haurtzaroao Erantzun galderei esaldi bat idatzita, adibidean bezalao

joaten zinen futbola ikustera?

Noiz erosi zizuten zure lehenengo bizikleta?

Noiz jaten zenuen ogitartekoa bazkaltzeko?

Goiz jaikitzen zinen'J

34 i=K ¡\ 'cc t:::.t'IN hogeita hamalau

 Nor naiz? (blogel<o aurl<ezpena)
Ondoren, biografía labur bat duzu denbora-adierazleak kenduta: saiatu osatzen.

Nor naiz?
..,015eko U:-~ailare" 2a argitaratuta

Nire izena Montse Mendizabal da. Barakaldon (Bizkaia) jaio nintzen ...... _(1!J!!j) .
Betidanik gustatu izan zaizkit lurralde ezezagunak: (t~i~i) , abentu ra-1 i bu ru ak
irakurtzen nituen eta mundu-mapari begira orduak ematen nituen .

.. _ _(Unibe~s!tateafegon) "Turismoa eta hizkuntzak" ikasten,

Txinara bidaia bat irabazi nuen. .. (l:fandikitzll!il. banekien
nire bizitzan ez nuela denbora asko emango toki batean geldirik.

Jlkask~~ak__b.~~atu) , AEBetara joan nintzen hotel batera

lanera. (NewVorken btzi) , neure bidaia-agentzia
ireki nuen eta mundu osoan zehar bidaiak antolatzen hasi nintzen.

(2000/ uda) , Euskal Herrian bisitan nengoela, maitemindu egin nintzen, eta,
geroztik, Aretxabaletan bizi naiz. Nire pasioari irtenbidea emateko bidaiarien blog hau sortu dut.
eta, orain, . ....... (ta.rtet~º_,!Jat~_!.lt) . Euskal Herriko
txokoetara txangoak egiten ditut nire alabekin.

Azéntua
joan Elhuyarren lnterneteko hiztegira (http://hiztegiak.elhuyar.eus/) , eta sartu beheko hitzak.
Hiztegiak hitza aurkitzen duenean,Cll]edo 11
irudian sakatu, eta hitz horrek azentua non duen entzungo duzu.

lrakurri ahots gora hitz hauek. Markatu azentua hitz horietan.

ahoskatu Asteasu eserleku irakurri Andaluzia azpimarratu Extremadura konprobatu

Efemerideal<
Euskal kulturaren hainbat gertaera esanguratsu ekarri ditugu lerrootara: deklinatu data k, eta osatu esaldiak gertaera
bakoitza dagokion datarekin lotuz.

1893 ... hasi zen emititzen EITB.

1937 urta rri 1 ... Bizkaia Zubia ireki zuten, Portugalete eta Getxo arteko zubi esekia.

1980 maiatz 14 ... heldu zen Everestera lehen euskalduna: Martin Zabaleta.

1982 abendu 31 ... argitaratu zen euskarazko lehen egunkaria: Eguna.

35 1 ¡; 1' "t r. ,\N hogeita hamabost

 Martin Ugalderen biografia
Andoainen Martin Ugalde Kultur Parkea daga, euskal kultura sustatzeko gunea. Ezagutzen duzu?
Saina nor zen Martin Ugalde? Hona wikipediako biografiaren sarrera (https://eu.wikipedia.org/wiki/Martin_Ugalde).

W ~ttln UgiJde- Wikipedla. . X +

@ li hl!ps //tu wlklpedla.org/Wlki/Martln_Ugoldt

============================-------------
ArtlwkJa EztabaJda

WIKIPEDIA Martín Ugalde

Entzlldoptdla aaku
Wiklpedia(e)tlk

Martín Ugalde Orradre (Andoain, Gipuzkoa, 1921ko azaroaren 11 - Hondarrib1a, Gipuzkoa, 2004ko urriaren 4a)
kazetaria, idazlea eta politikaria zen.
Hainbat urte eman zuen erbestean, ideologikoki nazionalista ze lako. Euskaraz eta gaztelaniaz argitaratu
zuen. Euskaltzale amorratua izan zen, eta Franco hil ondorengo lehen euskarazko egunkaria sortzen lan
handia egin zuen. Haren omenez. "Martín Ugalde Parkea " eraiki zuten jaioterrian.

Orain, biografia irakurtzen jarraituko duzu. Lehenengo, praktikatu irakurketa selektiboa, eta bilatu bi galdera hauen
erantzuna.

Nor zen Ana Maria Martinez?

Zergatik joan zen Venezuelara?

Ea zenbat denbora behar duzun erantzun zuzenak topatzeko!

,___..., W Martln U;l!de - Wlldpedla. _x ~+==========================================================================

@ h!!ps.//tu wlkl pedla.org/Wlki/Manln_Ugoldt

Biografia ( aldatu 1aldatu rturt>uru kodea ]

Martín Ugalde Orradre kazetari, idazle eta politikaria Andoainen (Gi puzkoa) jaio zen 1921 ... . azaro 11

Espainiako Gerra Zibila piztu zen . garai latzak pasa zituen; horren eraginez. 1947 ............. bizitza
markatuko zion erabakia hartu zuen: Venezuelara ihes egin zuen. bere bigarren aberri bilakatuko zen
herrialdera. eta han 22 urte eman zituen. Hainbat aldizkariren zuzendari izan zen eta orduan hasi zen
fikziozko lanak idazten.

1951 venezuelar nazionalitatea hartu zuen eta 1955 . Ana Maria Martinez Urreiztietarekin
ezkondu zen. Seme bat eta bi alaba izan zituzten.

1969 .... itzuli zen Euskal Herrira, 48 urte zituen . EAJn lanean buru -belarri sartu zen berehala,

Zeruko Argío aldizkarian eta Deío egunkaria sortzeko lanetan. besteak beste. 1982 . ......... , Karlos
Garaikoetxea lehendakariak Eusko jaurlaritzako Euskarazko Gaietarako zuzendari nagusi izendatu zuen.
ld azle moduan. euskarazko ipuingintza modernoaren aitatzat ikusten da, 1961eko lftzoilleak narrazio-
liburuagatik. Bizitza osoko lanarekin bibliografía oparoa utzi zue n: ipuinak. saiakerak, antzezlanak eta
eleberriak.

1990 . Euskoldunon Egunkorío sortzeko taldeetan gogoz egin zuen lan eta Administrazio Kontseiluko

Lehendakari izendatu zuten. Ondorengo urteetan. hainbat omenaldi egin zizkioten eta 2002 ...... inauguratu
zute n bere izena daraman Martín Ugalde Kultur Parkea.

2004 urri 4 .. . hil zen Hondarribian. azken urteak gaixorik emanda.

lturria: Wikipedia (moldatua)

36 PR IMERAN hogeita hamasei

 lrratil<o albistegia

cm Entzuketa selektiboa praktikatuko duzu.

Horretarako, Euskadi lrratiko "Zuzenean" atalean (http://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/irratia-online/) entzun
ordu puntuetan ematen duten albistegi laburra (partea).
Egin ondorengo bidea.

1. Pentsatu
Zein berri dabil puri-purian gaur egun) Zerrendatu.
....... 0
2. Aukeratu o
Zein berri interesatzen zait bereziki' Markatu.

3. Entzun
o
Saiatu harrapatzen zuk markatu dituzun berriak. jarri X bat. o
Ebaluatu.

Esan ditu zure berrial<? O BAI O EZ. (Agian ez ditu esan).

Ez dakizu ziur O
Berria ulertu duzu? O BAI O EZ. (Ez kezkatu ulertu ez baduzu) .

Zenbal<ial< esan
m Martin Ugalderen biografían, ha inbat data agertu dira. lrakurri ahots gora, eta grabatu ondorengo zenbak iak.

1921 1947 1951 1955 1961 1969 1982 1990 2002

l<onparatu zure grabazioa zuzenketa-orriko 8. atazaren testuarekin .

Noiz asmatu zuten?

1!11rakurri esaldietako informazioa, eta ondorioztatu falta diren datuak.

Ordenagailu pertsonala telefonoa baino 102 urte beranduago asmatu

CDak Internet baino 22 urte beranduago asmatu

Noiz asmatu zuten telefonoa? Eta 1nternet? 1960

.1.EJ7f3.é1.rl..

Eta ordenagailu pertsonala? Eta idazmakina?

1870

Eta CDak?
Eta telefono mugikorra?
1973

37 PRIMERAN hogeita hamazazpi

 l<omil<ietal<o pertsonaia

1§11. irakurketa: bilatu azkar bi galdera hauen erantzunak.

Gustatzen zaio Beatles musil<a-taldea? Gustatzen zaio zopa?.

l<omikietako pertsonaia hau argentinarra da. 1964an ezagutu genuen: Surte inguruko
neskatoa zen orduan.
Oso argi zeukan zer gustatzen zitzaion eta zer ez: Beatles taldearen zale amorratua
zen eta oraren gainetik gorrotatzen zuen zapa.
Txikia izan arren, heldu askok baino argiago zituen ideiak eta zorrotz aztertzen zuen
Argentinako eta munduko egoera sozio-politikoa.
.,_L.·.

'
.. :
"':"
2. irakurketa: nor da? .. /
,~,

. 4. ':ti
. '.
. • ·, ; 'r

Pertsonaia hazi egin da ~,'1, .

,·,. . . ,. . ,\·
.

1§1 Mafalda hazi egin da, eta honakoak esan ditu: aditza zuk jartzeko utzi dugu. ~,.. , ...
Zer iruditzen zaizu? Asko aldatu da?

"l<azetari batel< galdetu dit asko aldatu al naizen urteotan. l<anpotik begiratuta, pixka
bat aldatu , ezta? llea berdin-berdin , baina orain
ez janzten lazo handi haiek. Umetan ez betaurrekorik erabiltzen,
eta orain ez ................... ezer ikusten horiek gabe. jateko kontuetan , ordea, ez naiz batere aldatu:
txikitan gorroto zapa, eta gaur egun are gehiago gorrotatzen , batez ere,
barazki-zopa. Musikari dagokionez, 70eko hamarkadan Beatles entzuten , ez besterik;
ora in tal de eta musikari gehiago entzuten ...... .. ........ ...... , irekiagoa . Gauza batean
ez aldatu: oraindik zorrotz kritikatzen boteretsuen hitzak eta ekintzak."

~ Entzun "Aireportuan_1 eta Aireportuan_2" pasarteak, eta osatu ondoko esaldiak, emandako aukerak bere lekuan jarrita.
Neskak 1gizonak bere 1gizonaren JYesBak ,'e:u:-ntmge €JO.ifeffi ha1+!i wei!ea!f/ gizonak /ehenengo gaileta hartu zuenean
Neskak gai/eta bat hartzen zuenean 1gizonak gai/eta bat hartzen zuenean Gailetak jaten ari zirenean 1 Gailetak jaten ari zirela
Neska hegazkinera sartu zenean 1 Neska hegazkinera sartu zeta

.. ................... gaileta bat hartu zuen.

beste bat hartzen zuen.

, neskak gizonari ez zion ezer esan.

, bere gaileta-paketea hasi gabe zegoela konturatu zen.

38 PRIMERAN hogeita hamazortzi

 Niri gertatu zitzaidan

El1rakurri "Aireportuan_1" entzungaiaren zati baten transkripzioa. ldatzi falta diren aditz laguntzaileak
(NI pertsonan). Zuzentzeko, entzun berriro pasartea.
Neska

(...) Aireportura iritsi __ -ean, denbora sobera Mutila f)

eta liburu bat eta gaileta-pakete bat erosi . Txoko Eta7 Lapurtu 7

batera baztertu -·- bake-bakean liburua irakurtzeko.

Ez, ez. Entzun. Denbora puska batera, ondoan gizonezko bat

eseri _ ---·--- eta aldizkari bat zabaldu zuen. Gu bion o
erdian gaileta-paketea soilik zegoen. Eta lehendabiziko gaileta Baina, baina ...
hartu -ean, gizonak ez zuen, ba, beste bat hartu? Lotsagabe halakoa!

1 Horixe bera pentsatu. neuk ere. Eta ausartagoa izanda, Esan egin beha r
zerbait esango . .. . ... ..., baina ... zenion zerbait, neska!

Ai, gure izeba l<lara!

cm Bi lagun hizketan ari dira; bietako batel< pasadizo bat kontatuko dio lagunari ("lzeba l<lara" entzungaia).
ENTZUN AURRETII<
Hiru gal<o-hitz dituzu; ell<arrizl<eta ulertzen laguntzel<o, aurreil<usi zul< beste hiru gal<o-hitz, emandal<oel<in zeril<usia
dutenak.

ízeba

oparia

bisita

Entzun lehen aldiz "lzeba l<lara" entzunaldil<o solasaldia , eta erantzun.

Espero zenuen bukaera hori? 0 BAI

lral<urri bi laburpen hauel<, eta aul<eratu pasadizoari dagol<iona.

lzebak gau-mahai itsusi bat oparitu zion Loreri. lzeba Loreren etxera bisitan joan zenean,
Lorek gau-mahaia hautsi zuen, eta izebak disgustu handia hartu zuen.
o

• lzebak lanpara itsusi bat oparitu zion Loreri. /zeba Loreren etxera bisitan joan zenean,
Lorek /anpara a/datu zuen, baina entxufeak ez, eta trikimai/ua agerian geratu zen.
Zure lana zuzentzeko, entzun berriro istorioa behar duzun beste aldiz.
o

39 PPIMtr¿~\N hogeita hemeretzi

 Ez dal<izu zer gertatu zitzaion!
Eñautel< lagun bati kontatu dio Loreren pasadizoa, baina ez du asmatzen aditzel<in. Lagundu zuk hauel< erabilita.

zuen da zen zuen duzu zen zuen zitzaion zen zenean zirenean zen zitzaion zuen

"Atzo sekulakoa pasa Loreri! Badakizu, bakarrik bizitzera joan berria ......... . ...... . eta izeba l<larari
albistea eman zionean, honek gau-mahairako lanpara itsusi bat oparitu zion. l<larak, noski, beste lanpara bat jarri
___ : bere gustukoa.

Bada, atzo, Lore afaria prestatzen ari zela, portaleko txirrinak jo : izeba l<lara .................. bisitan!
Sorpresa galanta!

lzeba eskaileretan gora zetorren bitartean, Lore korrika logelara joan ..... , bere lanpara ohe azpian sartu eta
izeba l<larak oparitutakoa gau-mahaiaren gainean jarri

lzeba etxera sartu , etxea erakutsi zion Lorek. Han zebiltzan, batetik bestera ... Logelara iritsi ...............
Lorek argia piztu . eta .. . ederra gertatu zen!: ohe azpiko lanpara piztu ... ..... . , ez mahai gainean zegoenal
lkustekoa izango zen izeba l<lararen aurpegia! Ulertu zergatik, ezta? Loreri entxufeak aldatzea ahaztu
egin_ _ eta argiari eman zionean , ohe azpiko lanpara piztu .............. , ez izeba l<larak oparitutakoa".

Silogismoal<
Logil<a-joko hauetan , aditzak jartzea ahaztu zaigu. lral<urri informazioa, eta osatu eta ondorioztatu esaldien bukaerak.

Euria egiten duenean, barraskiloak Beraz ...

kanpora ateratzen dira.
... ez ..................................... barraskilorik ikusi.

• .. . barraskiloz jos ita ikusi ................................

Aurreko astean euri asko egin zuen. bazterrak.

Zozketa baterako zenbat eta zenbaki

gehiago izan, aukera gehiago daude Beraz.. .
tokatzeko.
. . berari tokatu ................................. _........

• .. . diru asko gastatu .......................................... ·

Manolok zozketa bateko ia zenbaki
guztiak erosi zituen.

40 pr:w.IERAf~ berrogei
 Hizl<i-zopa
Aurkitu zopan 10 adizki trinko.

D N G O A U Z K A T E K F M F A A O V U R A T G E R P R O N X G K 5 O
A U L E A P Z G Z F H 5 N H U O R H R A R K V A A A G e R L A O B K A R
U E F E P A Z A B L T Z A T E L 5 T N G A J O B 1 T P R T H G T N L Z T
K R T F A U R A 5 B G K R H T G P K U W A 5 K B 1 G H E E Z 1 O V N P X V
A G U G L J T e OA B L T Z A H X 1 X V K G e L E e K N A B L O O Z U
T A R T A K V V K 1 G T O U H V K K P E L A V F T T E 5 5 P EL R X 1
G K L U T L Z F P E T Oe A U Z K A Z U E O F A Z U T V X K QW P T Z O
B R O A T O Z L E A L U O H VA P R T A 5 Z A U O E T E V 5 O

Topo egin eta hasieral<o hitz-trul<eal<

Osatu elkarrizketak falta diren aditz trinkoak jarrita.

Ni ere lasai . Nora

Kaixo, aspaldiko, zer ~- . -- --·· . 7 Nahi baduzu, elkarrekin jarrai deza kegu.

( Zubi Berriraino , eta handik etxe ra.

Hementxe, paseoan Goazen ba!

datar nabil zabiltzate noa nator zabiltza nago doa goaz gatoz gabiltza gaude zoaz zatozte dabil zaude

Hara! Zer .. zuek hemen? )

Toki egokira , bada!

5emea lanean hasi da eta ospatzera

Hau estresa!
Bi lagun hizketan ari dira: laguna kezkatuta dago eta Haritzek aholkuak eman dizkio. ldatzi hutsuneetan falta diren
aditzak.
Laguna Haritz f)
Azken aldian ez dut ezer ondo egiten, tontotuta Tontotuta ez, zu estresatuta .. ....... .J~ggo)..

Aholku bat emango dizut: hartu O

Ez (ibi!_i) batere lasai, ez. zuretzako denbora. Egin kirola, ibil i..

Baina ezin dut! Egunaren 24 orduak Baina, zuk ez

beteta .. .... ... ~-e~~-~!)_! estresak zenbat gaixotasun eragiten dituen?

Ez ...... ..........JE1~.!.115Jl hori jakiteko denborarik. Zuk ez ............................. Je.c;h!ki) erremedi orik!

41 PRIMERAN berrogeita bat

 Non ibili zara?
lkasgelan entzun duzun 'Non ibili' pasartearen transkripzioa ekarri dugu. lrakurri eta idatzi falta diren aditzak.

Peru: Hori da kolorea, hori' Non

Xarles: Ba, asteburuan Urdiainen ... : Aitor-eta ere gurekin

P: A, bai! Esan zidaten zer edo zer. Baina ez nekien zuekin joan zirela.

X: Bai. Sei guztira. Eta, kolorea, ba, mendi-buelta bat ........... ....... Urbasa aldean.
Eguzki ederra eta badakizu ...

P: Eta 1 Gustatu zitzaizun lekua?

X: Bai, oso. Tira , herri txikia .... ... : oso lasaia. Ederki ...

P: Lotarako-eta?

X: Etxe bat . Oso ondo : garbi, txukun ... Eta denetarik zeukan:
sukaldeko tresnal<, manta eta izarak, toallak ... Ez ... ezer eraman behar izan. Eta, gainera, ez
oso garestia.

P: jatekoa-eta bai, ordea.

X: Afaltzekoa baino ez. Esan , egunez mendi-txangoak ....... ____ . ........ .. ..... .. ...... .. . , eta
ogitartekoak

P: Ondo, orduan. Hurrengoan, agian, neu ere

Zuzentzeko, entzun berriro elkarrízketa.

Lel<uz l<anpol<o hitza

Testutxo hauetan nabarmendutako hítz bat lekuz kanpo daga: zein da? Zergatik?

Garai hartan, ni Ezpe/etan bizi nintzen; orduan ikasi nuen frantses apur bat. Aurrerago, Donostian hasi
nintzen ikasten, eta hondartzaren ondoan hartu nuen etxea; orain ere hor bizi naiz.

Zergatil<? O Besteek denbora adierazten dute.

Lekuz kanpo: .
O Besteek lekua adierazten dute.

Haurtzaroan, umetan, ez zitzaidan haurtzaindegira joatea gustatzen; gaztetan ez nuen

institutura joan nahi. Zahartzaroan ez dut nahi izango Zaharren Etxera joan.

Zergatik? O Bestea k lekuak dira.

G Lekuz l<anpo: ..
O Besteak pertsonaren bízítzako garaiak dira.

Ni oinez nabí/ eta haiek bizikletan dabiltza; udaletxera doaz eta kaskoa daramate.
Zu ere handik zatoz.

Zergatil<? O Besteak NOR formako adízki trinkoak dira.

Lel<uz kanpo:
O Besteak NORI< formako adizki trinkoak dira.

42 PfWv'1ErU'i j berrogeita bi
 Parrandazaleal< (1)

CD Bi lagun hizketan aritu dira. Entzun bien arteko elkarrizketa ("Parranda" entzungaia), eta aukeratu laburpen zuzena.
Neska asteburuan ikasketa-garaiko /agunekin elkartu da. Parranda txikia egin dute Bilbon, ohitura zaharrak galdu
dituztelako. Biharamunean, Karrantzara joan dira.
o
Neska asteburuan Bilboko lagunekin Karrantzara joan da. Parranda egin dute, /ehen egiten zuten bezala, eta
gaur biharamuna dauka.
o
Pa r r a r. da za 1ea1< ( 11 )

El1rakurri elkarrizketaren transkripzioa, eta idatzi falta diren aditzak.

Mutila: Asteburu osoan ez zaitut ikusil

Neska: Ez .... herrian ibili, kanpoan izan , unibertsitate garaiko lagunak bisitatzen.
M: Bilbo aldean?
1
N: Beno, Bilbon elkartu ......... , beraiek han bizi direlako, baina gero l<arrantzara joan .
M: Bilboko gauaren beldur?
N: Bada. l<arrantzako gaua ere ez .......... samurra izan! Egunez inguruak ikusi ..................................... bapo afaldu
, eta parranda koxkorra egin
M: Ohitura zaharrak galdu gabe!
N: Orain ajea handiagoa izaten da, ordea! Hori jakinda , atzo bederatzietarako oheratu ........ .. , hamar
ordu egin lo, eta, hala ere, neka-neka eginda jaiki

Zuzentzeko, entzun berriro elkarrizketa.

Gogoratzen
Osatu elkarrizketak dagokion aditza jarrita, eta erantzun galderei.

Txikitan, igandero joaten .. ... mendira; Ba, ni ere askotan joaten ...
orain, berriz, urte osoan bizpahirutan joaten gara. eta ora in ere ia astero joaten naiz.

Eta zu: joaten zinen txikitan mendira? Eta gaur egun?

Gaueko hamarrak dira eta ohean . ... .. . . . . . .. Ohean .. atzo tabernan

jada; atzo, ordu honetan, tabernan nengoen. egon zinelako.

Eta zu: non zeunden atzo ordu honetanl ...............

43 PRIMERAN berrogeita hiru

 #Mil<roipuina (l)

151 lrakurri mikroipuin hau: asmatu protagonista hiru aukeren artean.

#mil<roipuina +.l. Jarra itu

Eguraldi ederra egiten zuen. Neskatoa amonaren etxera zihoan. Eskuan janariz betetako atar bat

zeukan. Bat-batean, agertu zen eta honela galdetu zion: nora zoaz, neska?

Amonaren etxera, erantzun zion neskak . .............. gose zen eta neskatoari jarraitu zion.

arotza barraskiloa otsoa Nor da nesl<atoa?

#Mil<roipuina (11)

151 lrakurri berriro aurreko mikroipuina, eta erantzun.

Noiz gertatu da/zen pasarte hori? O gaur goízean O orain dela denbora asko
Pentsatu markatu EZ duzun aukera, eta berridatzi ipuina.

Txano Gorritxoren #Mil<roipuina

jarrí Txano Gorritxoren lekuan, eta idatzi ipuina; alegia, erabili NI pertsona.

Eg_Li_rt:J1di eder(a..(j)_gf.tf:!_n _?-Ue(l. N_!_arnorJaref1 ...............................................

Nire bizitza 5 argazl<itan

ldatziz dituzu ikasgelan landu duzun argazkien kontaketaren bi pasarte. Falta diren aditzetan aukeratu forma egokia.

Eta esan al nízun inoíz etxean jaío níntzela? Gurasoen ohean . ....... __ ................O.i!i_Q!l.i.r:t~_z_~?.!ll.i.i!.i_Q~zJ!.!'!.f.l.i.O~~~!'ll -
Begíra, hemen aítaren besoetan jaío eta mínutu gutxítara. Amarí ez ............................................J:zi~.n 1!111_ai1J.zi_CIIl..e_rl'l_a_tl!l1)
ospítalera írísteko denborarik. Eta kotxean jaío ez níntzenean ...
Haíek baí haíek garaíak! Oporretara joateko ez zen asko bídaíatu behar orduan. Ume garaían etxe ondoko errekan
(p~s~tll~enuen/pasatzf!ngf!nu~n_) uda osoa. Tarteka hondartzara .....................................
~j~an ginen ~ joa~en gi~en) , baína etxean kotxerík ez ___ ................................J~~-~~-~~-~ ~-~~~o-~n) eta gutxítan, egía esan.

44 PRIMERAN berrogeita lau

g]
Aspaldil<o l<ontual< (1)
Aspaldikoak
o Nor naiz (blogei<O aurl<ezpena)
Neska: Zer, kafetxoa hartzen, egunero bezala'
Mutila: Bai, ordu honetan zerbaiten beharra izaten da.
N: Eta' Zer berri?
M: Ba, begira, ez zenuke asmatuko atzo norekin egin nuen topo:
lrenerekin!
N: Irene' Eta nor da hori'
M: Eskolan gurekin ibili zen. Oso bihurria zen, eta indartsua.
Bosgarren mailan geundela, astebeterako etxera bidali zuten
ostikoz ateari zulo bat egin ziolako.
N: A, bai! Orain oroitzen dut! Beti zauriz josita ibiltzen zen!
M: Bai, oraindik kopetan darama txirristarekin egin zuen zauriaren orbana.
N: Txirristan'
M: Ez duzu gogoratzen' Hirugarren mailan geundela gertatu
zen. lrenek beti ibili nahi izaten zuen azkarrago, gorago eta arrisku
handiagoan ... Bada, txirrista zahar handi hartatik buruz behera jaitsi
zen, baina, erdi-bidean zihoa/a, ertz batetik erori zen eta sekulako
kolpea hartu zuen buruan.
N: Egia: bere oihua entzun eta hurbildu ginenean, odol-putzu
handi batikusigenuen.
M: lrakas/eak etorri zirenean, iritsi bezain /aster, airean hartu
eta ziztu batean ospitalera eraman zuten .
N: Hara, hara! Aspaldiko kontuak, horratio! Eta zertan dabil orain'
Zer moduz topatu zenuen?
M: ltxura ona zuen. Kirol-irakaslea dela esan zidan, eta entrenatzailea
aisialdian.
Aurreikusitako gako-hitz guztiek balio dute; aurretik
hipotesiak egiteak entzungaia adi entzuten, eta, beraz,
hobeto u/ertzen /aguntzen du.
Nire izena Montse Mendizabal da. Barakaldon (Bizkaia) jaio nintzen
1975ean. Betidanik gustatu izan zaizkit lurralde ezezagunak:
txikitan, abentura-liburuak irakurtzen nituen eta mundu-ma pari
begira orduak ematen nituen. Unibertsitatean nengoenean.
Turismoa eta hizkuntzak ikasten, Txi nara bidaia bat irabazi nuen.
Handik itzuli nintzenean, banekien nire bizitzan ez nuela denbora
asko emango toki batean geldirik. lkasketak bukatu nituenean,
AEBetara joan nintzen hotel batera lanera. New Yorken bizi
nintze/a, neure bidaia-agentzia ireki nuen eta mundu osoan
zehar bidaiak antolatzen hasi nintzen. 2000ko udan, Euska l
Herrian bisitan nengoela, maitemindu egin nintzen eta gerozt ik
Aretxabaletan bizi naiz. Nire pasioari irte nbidea emateko bi daiarien
blog hau sortu dut eta ora in, tartetxo bat dudanean, Euskal
Herriko t xokoeta ra txangoak egiten ditut nire alabekin.
Azéntua
Ahóskatu 1Andáluzia 1Astéasu 1Azpímarratu 1 Esérleku 1
Extrémadura / lrákurri 1 Konpróbatu
Efemerideal< D
1893an -+ Bizka ia Zubia ireki zuten, Portugalete
eta Getxo arteko zubi esekia.
1937ko urtarri lean -+ argitaratu zen euskarazko lehen
egunka ri a: Eguna .
1980ko maiatzaren 14an-+ heldu zen Everestera lehen eu skalduna:
Martín Zabaleta .

Laburpen zuzena: O 1982ko abenduaren 31n-+ hasi zen emititzen EITB.

Martin Ugalderen biografia

Aspaldii<O I<Ontual< (11)
O Egunero.
f) Atzo (so/asa/diaren bezperan).
0 Bosgarren mailan zegoela.
O Hirugarren mailan zegoela.
O Erdi-bidean zihoala.
O Hurbildu zirenean.
O Joan zirenean, iritsi bezain /aster.
Aspaldii<O I<Ontual< (111)
lrakurri 1. ariketako transkripzioa.
Noiz izan zen? o oparoa utzi zuen : ipuinak, saioak, antzezlanak eta eleberri ak.
f)
Martín Ugalde kazetari, idazle et a polit ikaria Andoa inen (Gi puzkoa)
jaio zen 1921eko azaroaren 11n .
Espainiako Gerra Zibila piztu zen ean, garai latzak pasa zit uen;
horren eraginez, 1947an, bizitza ma rkatuko zion erabaki a ha rtu
zuen : Venezuela ra ihes egin zuen , bere bigarren aberri bi lakatu ko
zen herria ldera, eta han 22 urte eman zituen. Hainbat aldi zkariren
zuzendari izan zen eta orduan hasi zen fikziozko lana k idazt en.
1951n venezuel ar nazionalitatea hart u zuen eta 1955ean An a Maria
Martinez Urreizt ietarekin ezkondu zen. Seme bat eta bi al aba izan
zitu zten.
1969an itzul i zen Euskal Herrira , 48 urte zitue/a. EAjn lanea n
buru-belarri sartu zen berehala , Zeruko Argia aldizkarian eta
Deia egunkaria sortzeko lanetan, besteak beste. 1982an, Karlos
Garaikoetxea lehendakariak Eusko jau rl aritzako Euskara zko
Gaietarako zuzendari nagu si izendatu zuen. ldazle m oduan ,
euskarazko ipuingintza modernoaren ait atzat ikusten da, 1961eko
lltzaíl/eal< na rrazi o liburuagati k. Bizitza osoko lanarekin bibliografia

Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
1990ean, Euskaldunon Egunka ri a sortzeko taldeetan gogoz egin
zuen lan eta Administrazio Kontseiluko Lehendakari izendatu zuten.
Ondoren go urteet an , hainbat omenal di egin zizkioten eta 2002an
inauguratu zuten beren izena da ram an Martín Ugalde Kultur Parkea.
2004ko urriaren 4an hil zen Hondarribian, azken urteak gaixorik
emanda .

45 - 1• • , ,• , , berrogeita bost

O Nor zen Ana Maria Martinez? Bere emaztea.
O Zergatik joan zen Venezue laraJ /hes egin zuen.
lrratil<o albistegia
Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.
Zenbal<ial< esan
Mila bederatziehun eta hogeita bat.
Mila bederatziehun eta berrogeita zazpi.
Mila bederatziehun eta berrogeita hamaika.
Mila bederatziehun berrogeita hamabost.
Mila bederatziehun eta hirurogeita bat.
Mila bederatziehun eta hirurogeita bederatzi.
Mila bederatziehun eta laurogeita bi.
Mila bederatziehun eta laurogeita hamar.
Bi mila eta bi.
Noiz asmatu zuten?
O Ordenagailu pertsonala telefonoa baino 102 urte beranduago
asmatu zuten.
O CDak Internet baino 22 urte beranduago asmatu zuten.
Eta Internet> 1960an
Eta ordenagailu pretsonala? 1978an
Eta idazmakinaJ 1970ean
Eta CDak? 1982an
Eta telefono mugikorraJ 1973an
l<omil<ietal<o pertsonaia
O Gustatzen zaio Beatles musika-taldeaJ Asko.
O Gustatzen zaio zopaJ Ez, gorroto du.
O Nor da? Mafalda.
Pertsonaia hazi egin da
"Kazetari batek galdetu dit asko aldatu al naizen urteotan. Kanpotik
begiratuta, pixka bat aldatu naiz, eztaJ ílea berdin-berdin daukat,
baina o rain ez ditut janzten lazo handi haiek. Umetan ez nuen
betaurrekorik erabiltzen, eta orain ez dut ezer ikusten horiek gabe.
jateko kontuetan, ordea, ez naiz batere aldatu: txikitan garrota
nuen zapa, eta gaur egun are gehiago gorrotatzen dut, batez ere,
barazki-zopa.
Musikari dagokionez, 70eko hamarkadan Beatles entzuten nuen, ez
besterik; orain talde eta musikari gehiago entzuten ditut, irekiagoa
naiz. Gauza batean ez naiz aldatu: oraindik zorrotz kritikatzen ditut
boteretsuen hitzak eta ekintzak."
Zer gertatu zen aireportuan?
m Aireporluan_1
Neska: Zer moduz oporretan? Pilak kargatutaJ
Mutila: Bai, eta zu zer moduz Frankfurten? Topatu al zenuen
lagunaren etxea J
46
N: Bai. bai, erraz topatu nuen, arazorik gabe. Egia esan, printzesa
baten pare zaindu naute eta ezin naiz kexatu.
M: joeee, a zer zortea! Eta, hegazkinean ondoJ
N: Baita ere. Bueno, baina, hala ere, ba daukat anekdota txiki bat.
M: ZerJ Atzerape nakJ
N: Ez, ez.
M: LapurretaJ
N: Ez, motel! Bueno, lapurreta edo ... Aireportura iritsi nintzenean,
denbora sobera nuen eta libu ru bat eta gaileta-pakete bat erosi
nituen . Txoko batera baztertu nintzen bake-bakean li burua
irakurtzeko.
M: EtaJ LapurtuJ
N: Ez, ez. Entzun. Denbora puska batera, ondoan gizonezko bat
eseri zitzaidan eta aldi zkari bat zabaldu zuen. Gu bion erdian
gaileta-paketea soilik zegoen. Eta lehendabiziko gaileta hartu
nuenean , gizonak ez zuen, ba, beste bat hartuJ
M: Baina, baina ... Lotsagabe halakoa!
N: Horixe bera pentsatu nuen neuk ere. Eta ausartagoa ban intz,
zerbait esango niokeen, ba ina ...
M: Esan egin behar zenion zerbait, neska !
N: Entzun, entzun. Nik gaileta bat hartzen nuen bakoitzean, hark
beste bat hartzen zuen.
M: Eta utzi egin zenion hartzen? Ni k zu re lekuan, zerbait esango
nioke.
m Aireporluan_ 2
Neska: Ba, hegazkin barrura sartu nintzenean, esku-poltsaren
barnean begiratu nuen eta, ezustean, hara non aurkitu nuen
gaileta-paketea ireki gabe ... lotsa sentitu nuen ... gorde nuela ahaztu
zitzaidan!
Mutila: ZeeeerrrrJ Ba ... bai, zera! Ez da izango!? joeeee!
N: Ba, bai. Orduan bakarrik ohartu nintzen zein hutsegite larria egin
nuen.
M: Gizonak bere gailetak konpartitu zituen haserretu, urduritu edo
bere onetik atera gabe.
N: Horixe bera.
M: Eta ez al zenion barkameni k eskatuJ
N: Ezin nion azalpenik eman. Ezin nion barkamenik eskatu, Aitzol.
Beranduegi zen.
M: Saina arrazoituko zenuen, ba, ezta? Gure bizitzan zeeeeenbat aldiz
ateratzen ditugu gure ondorioak behar baino lehen , azkarregi!
N: Ba, bai. Halaxe da, bai.
M:Aai iii. ..
O Neskak /ehenengo gaileta hartu zuenean, gizonak gaileta
bat hartu zu en.
O Neskak gaileta bat hartzen zuenean, gizonak beste bat
hartzen zuen.
O Gailetakjaten ari zirela, neskak gizonari ez zion ezer esan.
f) Neska hegazkinera sartu zenean, bere gaileta-paketea hasi
gabe zegoela konturatu zen.
Niri gertatu zitzaidan
Neska: (. ..) Aireportura iritsi nintzenean, denbora sobera nuen
eta liburu bat eta gaileta-pakete bat erosi nituen. Txoko batera
baztertu nintzen bake-bakean liburua irakurtzeko.
Neska: Ez, ez. Entzun . Denbora puska batera , ondoan gizonezko
bat eseri zitzaidan eta ald izkari bat zabaldu zuen. Gu bion erdian
gaileta-paketea soilik zegoen. Eta lehendabiziko gaileta hartu
nuenean, gizonak ez zuen, ba, beste bat hartuJ
Neska: Horixe bera pentsatu nuen neuk ere. Eta ausartagoa
izanda, zerbait e sango nion, baina ...
berrogeita sei
 Ai, gure izeba l<lara!
CD /zeba Klara
Eñaut: Zer moduz etxe berrian? Lasai-lasai egongo zara, ezta? lnork
molestatu gabe.
Lore: Bai, bai. .. beno, ez beti! Atzo izeba Klararen ustekabeko bisita
izan nuen.
E: Ezin egon bere ilobatxoa gabe! Hobeto esanda: ezin egon bere
ilobatxoaren etxea ikusi gabe.
L: Hori, hori! Ba, ez dut uste berriro etorriko denik: sekulako disgustua
eman nion!
E: Etzazu esan! Nola, baJ
L: Pausoz pauso kontatuko dizut.
Bakarrik bizitzera nindoala esan nionean, izeba Klarak gau-mahairako
lanpara bat oparitu zidan. lmajinatuko duzu nolakoa: "beretzat"
zoragarria, eta niretzat ... botalarria emateko modukoa.
E: lmajinatzen dut, bai!
L: Nik neure gustuko lanpara jarri nuen, noski.
E: Besterik ez genuen behar!
L: Bada, atzo, lasai-lasai afaria prestatzen ari nintzela, portaleko
txirrinak jo zuen. Erantzun nuen eta ... sorpresa: "Gabonl lzeba Klara
naiz!"
E: Hori bai sorpresa!
L: Portaleko atea ireki bezain laster, korrika logelara joan nintzen:
nire lanpara ohe azpian sartu eta izebak oparitutakoa jarri nuen
gau-mahaiaren gainean.
E: A ze librada!
L: lzeba etxera sartu zenean, argi zegoen etxea ikusi nahi zuela eta
"bisita gidatua" eskaini nion. Logelara iritsi ginenean, argia piztu nuen
eta ... ttak! ohe azpian eguzkia atera zen! zenbat argi egiten zuen nire
lanparatxo txikiak!
E: kar, kar, kar! lkustekoa izango zen izeba Klararen aurpegia!
L: Dena agerian geratu zen: entxufeak aldatzea ahaztu egin zitzaidan
eta argiari eman nionean, ohe azpiko lanpara piztu zen, ez izeba
Klarak oparitutakoa.
E: Ni k uste hanka sartzearekin irabazten atera zarela: ez duzu alditxo
batean izeba maitearen bisitarik izango!
Laburpen zuzena: e Peru: Hori da kolorea, hori! Non ibili zaraJ
Ez dal<izu zer gertatu zitzaion
"Atzo sekulakoa pasa zitzaion Loreri! Badakizu , bakarrik bizitzera
joan berria da , eta izeba Klarari albistea eman zionean, honek
gau-mahairako lanpara itsusi bat oparitu zion. Klarak, noski, beste
lanpara bat jarri zuen: be re gustukoa.
Bada, atzo, Lore afaria prestatzen ari zela, portaleko txirrinak jo
zuen: izeba Klara zen bisitan! Sorpresa galanta!
lzeba eskaileretan gora zetorren bitartean, Lore korrika logelara joan
zen, bere lanpara ohe azpian sartu eta izeba Klarak oparitutakoa
gau-mahaiaren gainean jarri zuen.
lzeba etxera sartu zenenan, etxea erakutsi zion Lorek. Han zebiltzan,
batetik bestera ... Logelara iritsi zirenean, Lorek argia piztu zuen
eta ... ederra gertatu zen!: ohe azpiko lanpara piztu zen, ez mahai
gainean zegoena! lkustekoa izango zen izeba Klararen aurpegia!
Ulertu duzu zergatik, eztaJ Loreri entxufeak aldatzea ahaztu egin
zitzaion eta argiari eman zionean, ohe azpiko lanpara piztu zen, ez
izeba Klarak oparitutakoa ."
Silogismoal<
8 Beraz ...
... ez genuen barraskilorik ikusi.
... barraskiloz jos ita ikusi genituen bazterrak. Logika: O adizki trinkoak dira .
e Beraz ...
... berari tokatu zitzaion.
... diru asko gastatu zuen. Logika: O Laburpen zuzena:
47
Hizl<i-zopal<
ONGOAUZKA TE KFMFAAOY 1 URATGERPRO 1 NXGKSO
AULEA 1 PZGZFHSNHUORHRARKYAAAGCRLAOBKAR
UEFEPAZAB I L TZATELSTNGAJ O B 1 TPRTHGTNLZT
KRTFAURASBGKRHTGPKUWASKB 1 GHEEZ 1 OYNPXY
AGUGLJTCO AB I LT ZAHX I XYKGC L ECKNABILOOZU
TARTAKVVKIGTOUHYKKPELAVF T TE 1 SSPE 1 LRXI
GKLUTLZFPCET O AUZKAZUEOFAZUTYXKQWJ P T ZO
BIROATOZLEIAILUOHI IYAPRT A SIZAUOETEYSO
Topo egin eta hasieral<o hitz-trul<eal<
- Kaixo aspaldiko, zer zabiltzaJ
- Hementxe, paseoan nabil.
- Ni ere lasai nabí/. Nora zoazJ Nahi baduzu, elkarrekin jarrai dezakegu.
- Zubi Berriraino noa, eta handik etxera.
- Hara! Zer zabiltzate zuek hemenJ
- Semea lanean hasi da eta ospatzera gatoz.
- Toki egokira zatozte, bada!
Hau estresa!
Laguna: Azken aldian ez dut ezer ando egiten, tontotuta nago.
f) Haritz: Tontotuta ez, zu estresatuta zaude.
Laguna: Ez nabil bate re lasai, ez.
O Laguna: Saina ezin dut! Egunaren 24 ardua k beteta dauzkatl
0 Haritz: Baina, zuk ez dakizu estresak zenbat gaixotasun eragiten
dituen 7
Laguna: Ez daukat hori jakiteko denborarik.
Cl) Haritz: Zuk ez daukazu erremed iorik.
Non ibili zara?
Xarles: Ba, asteburuan Urdiainen egon nintzen: Aitor-eta ere
gurekin izan ziren.
P: A, bai! Esan zidaten zer edo zer. Saina ez nekien zuekin joan zirela.
X: Bai. Seijoan ginen guztira. Eta, kolorea, ba, mendi-buelt a bat
egin genuen Urbasa aldean . Eguzki ederra zegoen eta badakizu ...
P: EtaJ Gustatu zitzaizun lekuaJ
X: Bai , oso. Tira, herri txikia da; oso lasaia. Ederki egon ginen.
P: Lotarako-eta J
X: Etxe bat a/okatu genuen. Oso ondo zegoen: garbi, txukun ... Eta
denetarik zeu kan: sukaldeko tresnak, manta eta izarak, toallak... Ez
genuen ezer eraman behar izan. Eta, gai nera, ez zen oso ga restia.
P: jatekoa bai , ordea.
X: Afaltzekoa ba ino ez. Esan dizut, egunez mendi-txangoak egin
genituen, eta ogitartekoak jan genituen.
P: Ondo, orduan. Hurrengoan, agian, neu ere joango naiz.
Lel<uz l<anpol<o hitza
O Lekuz kanpo: ondoan ~ Besteak denbora adierazten
dute.
e Lekuz kanpo: haurtzaindegian ~ Besteak pertsonaren
bizitzako garaiak dira.
O Lekuz kanpo: daramate ~ Besteak NOR formako
Parrandazaleal< (1)
e
berrogeita zazpi
 Parrandazaleal< (11) #Mil<roipuina (1)
C9 Parranda
Eguraldi ederra egiten zuen. Neskatoa amonaren etxera zihoan.
Mutila: Asteburu osoan ez zaitut ikusi! Eskuan janariz betetako atar bat zeuka n. Bat-batean, otsoa agertu
Neska: Ez naiz herrian ibili, kanpoan izan naiz, unibertsitate garaiko zen eta honela galdetu zion: nora zoaz, neskaJ Amonaren etxera,
lagunak bisitatzen. erantzun zion neskak. Otsoa gose zen eta neskatoari jarraitu zion.
M: Bilbo aldeanJ
Nor da neskatoa? Txano Gorritxo
N: Beno, Bilbon elkartu ginen, beraiek han bizi direlako, baina gero
Karrantzara joan ginen.
M: Bilboko gauaren beldurJ #Mil<roipuina (11)
N: Bada, Karrantzako gaua ere ez zen samurra izan! Egunez inguruak
ikusi genituen, bapo afaldu genuen, eta parranda koxkorra egin Noiz gertatu da/zen pasarte horiJ ~ Orain dela denbora asko.
genuen.
Gaur goizean eguraldi ederra egiten zuen. Neskatoa amanaren etxera
M: Ohitura zaharrak galdu gabe! zihoan. Eskuan janariz betetako atar bat zeukan. Bat-batean, otsoa
N: Orain ajea handiagoa izaten da, ordeal Hori jakinda, atzo
agertu da eta honela galdetu dio: nora zoaz, neskaJ Amonaren etxera,
bederatzietarako oheratu nintzen, hamar ordu egin ditut lo, eta,
erantzun dio neskak. Otsoa gose zen eta neskatoari jarraitu dio.
hala ere, neka-neka eginda jaiki naiz!

Txano Gorritxoren #Mil<roipuina

Gogoratzen
Eguraldi ederra egiten zuen. Ni amanaren etxera nindoan. Eskuan
O -Txikitan, igandero joaten ginen mendira; ora in, berriz. urte osoan janariz betetako atar bat neukan. Bat-batean, otsoa agertu zen eta
bizpahirutan joaten gara. honela galdetu zidan: nora zoaz, neska? Amonaren etxera, erantzun
nion nik. Otsoa gose zen eta niri jarraitu zidan.
- Ba, ni ere askotan joaten nintzen eta ora in ere ia astero joaten
naiz.
8 -Gaueko hamarrak dira eta ohean nago jada; atzo, ordu honetan, Nire bizitza S argazl<itan
tabernan nengoen.
- Ohean zaude atzo tabernan egon zinelako. - Eta esan al nizun inoiz etxean jaio nintzelaJ Gurasoen oheanjaio
nintzen. Begira, hemen aitaren besoetan jaio eta minutu gutxitara.
Amari ez zion eman ospitalera iristeko denborarik. Eta kotxean jaio
ez nintzenean ...

Jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

48 ' . -· _ · ·. berrogeita zortzi

Hizki-zopan aurkituko dituzu definizioetako hitzak. Adibidez, TRUMOIA.
o Zer eguraldi egingo du?

F N 1< B E B M E G u z 1< T 5 U A V u R A T M E R p R o B o G 1< 5 o

G u E A p z 1< z F H 5 N H U O R H R A R 1< V B A A G e R L A 5 B 1< A R
E E E p A R H A X B WM A X W A 5 T N 5 A R G o R p R T H M 1< N L zT
T R M F A u R A B G 1< R H T G T 1< U W A 5 1< B 1 G H E E z oA N p X y
u Go G E u R T 5 u A W T B A E X X V 1< G e u E e 1< N p B W R o o z u
T A 1 T A 1< V V z 1 G T O u H y R 1< p E 1< A z 1< A B A R R A P E B L R X 1
G 1< A u T L z F A e E T T p M L 1 e z u E o F A p u T y X 1< QWI p T z E
B R o A T o z L E A L u o H V A p R T X M 5 T A N T E V 5 o

Eguzki asko dagoenean, eguraldi ...... daukagu.

o lndar handiko haizea. euria, kazkabarra eta denak elkartzen direnean, hori ..... ......... ........... ........... ... da.

o Euri asko egiten duenean, eguraldi ........ ..... daukagula esaten dugu.

•o Zerutik erortzen den harria ........ .... ....

Zerua garbi-garbi dagoenean, hodeirik gabe, ...

da

dagoela esaten dugu.

o Bero eta hezetasun oso handia dagoenean, _ ...... dagoela esaten dugu .

•o Ekaitza hasi baino lehen, zarata ha u entzuten da: ......

Euririk ari ez duenean ........ dagoela esaten dugu.

o Ekaitza denean, argi bat ikusten dugu zeruan: ..... da.

Aholl<u pertsonalizatual<

a lkusi berriro "Lanera" bideoa. Hemen dituzu aholku batzuk Uxunerentzat eta lmanolentzat; esan norentzat diren
aproposak.

- Go1zean 20 gradu daudenean, ez ahaztu etxetik
irtetean txamarra hartzea, kanpoan katarroa harrapa
dezakezu eta.
- Abuztuan, egun osoan bero egin badu, gauean haize
freskoa hartzera ateratzen bazara, hartu lepoko zapia,
bat-batean hoztu dezake eta.
• Goizean 20 gradu daudenean, hartu kantinplora bete O
ur eta aldatzeko kamiseta bat, izerditan blai bukatuko
baituzu eguna.
• Abuztuko egun sargorietan, ando lo egiteko, atera
gauean haize freskoa hartzera galtza motzetan eta
mahukarik gabeko kamiseta jantzita.

O Uxunerentzat O lmanolentzat O Uxunerentzat O lmanolentzat

49 , berrogeita bederatzi
 Arropal<, jantzial<, trapualc.
Lanbide guztietarako ez gara berdin janzten, ezta aisialdian ere. Sailkatu arropa hauek beheko taulan .

artilezko txanoa kotoizko txanoa kaskoa suaren aurkako eskularruak

larruzko galtzak elastiko tiranteduna galtza motzak lumazko berokia takoidun zapatak

Suhiltzailea Atleta Sul<aldaria Mendizalea Disl<otel<azalea

Lexikoa ikasteko, ondo etorriko zaizu hitzak sailkatzea. jantzien izenak ikasteko, sailka itzazu zuri logikoen iruditzen
zaizun eran.

Meteosentibera zara?
Eguraldiak eragina du pertsona batzuen aldartean. lrakurri azalpena, eta jarri falta diren hitzak.

haserre pozez zoratzen burumakur indartsu

jende askori hego-haize zakar eta zaratatsuak umore txarra eragiten dio: eta

jartzen dira .
Eguraldi eguzkitsua denean , berriz,
umore onean ikusiko dituzu
gehienak:

• eta

Zein helburureldn entzungo dut?

a lkusi berriro "Ze plan" bideoa. Oraingoan, zeuk aukeratuko duzu entzuteko helburua. Hauen artetik aukera
dezakezu, edo beste bat pentsatu .

O Nik nahi dudan forma bat aztertzeko.

O Soinu baten ahoskera identifikatzeko.
O lnformazio bat ulertzeko.
O Datu bat jasotzeko.
O Eskolan egindako ariketa bat lasaiago egiteko.
0 .......................... .............................................................................

Zehaztu zein:

50 :~ 1 ; ,· 1 berrogeita hamar
 Os a tu t ra n s 1< ri p ~ i r J .J
"Ze plan" bideoaren transkripzio-zati bat duzu hau. Aditz laguntzaileak fa lta dira: bete hutsuneak.

Ane: Ba, nik atzo hartu .. ................................ oporrak.

Beñat: Aaaa.

A: Eta kanpora noa, eguzki bila; Eivissara! Han hemen baino hobea egingo ahal digul Badakizu, eguzkia. beroa eta
festa ditugula gustuko.
8: Pentsatu dut, bai. Bidaiarako gurpildun maletarekin ikusita eta eskuan hegazkin-txartel parea daramazula ...
antzematen zaizu, bai, bazoazela.
A: Ni re mutil-lagunarekin joango eta S izarreko hotel batean hartuko .......................... ostatu.
8: Eta yaterik ez .. alokatu behar?
A: Bai, eta pentsatu bertan pasako dugula gau bat. laz, esaterako, 14 metroko yate bat alokatu
eta ez genuen guk gidatu; baina asko gustatzen ... .. itsasoa eta badakigu gidatzen
ere. Behin baino gehiagotan ibili izan .. .. ......
B: Bueno, ando ibili EI-VI-SSAN, orduan!

Asteburural<o plana
Hemen duzu lagun baten astebururako plana. lrakurri eta azpimarratu aukera egokiak lnterneteko eskaintza irakurrita.
ldatzi falta diren aditzak ere.
,
é ~==~~~~~~~~----~~--~==~==~
Urdaibai ltsasertzean duzu atsedenaldi paregaberako aukera, naturaren bihotzean.
Lehen mailako kanpina duzu Urdaibai, mota guztietako egonaldietarako:
erlaxatzeko. abenturarako nahiz haurrekin jolasteko.
Lehen mailako kanpma, erosotasun guztiekm: txikienentzako jolas-tokidk
(belazekoa zein estalia), igerileku klimatizatua eta irekia, denda, taberna eta
jatetxea Haur eta helduentzako animazioa kirola, kultura eta animazioa
ltsasoko kiroletan espezralizazioa. piraguismo, windsurf eta surf ikastaroak.
An maliak ez dira onartzen

E Ella
.IIIJB!W
Datorren asteburuan Urdaibaira (i~.~~) .
(Hotei/Kanpin) baten informazio-orria irakurri dugu
eta oso aproposa iruditzen zaigu (seme-alabekin/aitona-amonekin) joateko. Ez dugu aspertzeko denborarik izango!
Gurasoontzat nekagarria izan daiteke, baina, tira, umeak gustura ikusita, gu ere konformel "Txuri", gure txakurra ,
(gurekin eramango dugu/ez dugu gurekin eramango).

Ostiralean .......... ....... .. (i!)an) , eta (kanpina/hotela) (itsasoaren/mendiaren) ondoan dagoenez, afaldu
baino lehen, (igerian/mendian) ibiliko gara.

Larunbatean, eguraldi ona bada, (itsasoko/mendiko) kirolak egingo ditugu. Euria bada, ez daga arazorik: (igerilekura/
frontoira) joango gara.

lgande goizean ere hondartzarako plana egingo dugu, eta , bazkaldu ondoren, etxeral

51 PR1MERAN berrogeita hamail<a

 Egin zul< plana
Aurreko ariketako ereduari jarraituz, osatu Garesera joateko plana , lnterneteko eskaintzako informazioa erabilita.

Erro mesen estatua * *** Lau izarreko hotel honetan, zain dituzu kultura, gastronomía eta
atsedena. Gareseko klima paregabean, egun ahaztezinak pasatzeko
aukera eskaintzen dizugu.
Donejakue bidean eta arte erromanikoz inguraturik egongo zara:
erromesen oroigarria, zubi erromanikoa, Eunate baseliza ... eta beste
hainbat eraikin historiko ezagutuko dituzu.
lnguruak ezagutu ondoren atseden hartu eta indarberritzeko,
eskaintza paregabea dugu: spa, kromoterapia-gela eta erretegia.

Datorren asteburuan .. ...................Jnora )_oa~-~ eta

dugu lo. lnformazio-orria irakurri dugu, eta oso aproposa iruditzen zaigu bikotea joateko .

Artea eta arkitektura ......... ........ ......... ...... ......... .(ª~~Qi~~~ª~-~). bioi, eta inguru horretan arte

(erromatar/erromaniko) asko dago; adibidez:

Larunbatean, ........J~!!.m~~!!/.JQ.~.!Ü oinez, (Donejakue bidearen/Nafarroako bidearen) zati

bat egingo dugu, eta iluntzean, hoteleko .. .. .. JI1Q.~!!)_ joango gara erlaxatzera. lgandean arte erromaniko

gehiago ezagutu eta ............... .{~~-J;C-~1!~~-!!!i) .

Zein daga sebera?

Eguraldiaren hiztegia ikasi duzu? l<endu hitz-zerrenda hauetako bakoitzetik lekuz kanpo dagoen hitza.

Zein ez da prezipitazio-mota bat?

txingorra elurra sargori kazkabarra euria

lainoa zirimiria euri-jasa tximista trumoia

Zein ez da ilwsten?

52 PRI:\'Hl.,.O..N berrogeita hamabi

 Animalia!< eguraldi-iragarle
Garai batean, meteorologia-estaziorik ez zen garaietan, intsektuei ere begiratzen zitzaien zer eguraldi egingo zuen
jakiteko. Ea asmatzen duzun zer iragartzen duten amona mantangorriak eta armiarmak.

Eskuetan hartutako amona mantangorrial< hegan alde egiten badu, ...

O gaizki zaindu duzun seinale
O eguraldi txarra datorren seinale
O eguraldi ona datorren seinale

• i ... Euria ari duela, armiarma sarea egiten hasten bada, ...
o
• 1 - ~~i~~~(!. ' ·--''
....... . .
O
O
elurra datorren seinale
eguraldi ona datorren seinale
..,_
\

~
..
O ekaitz gogorra datorren seinale

Oraintxe, beti, bihar... ?

l<okatu azpimarratutako esaldiak taulan.

Zer moduz Lizarran? Zer eguraldi egin du? Eguzkia eta euria, denetik egin du.

8 Asteburuan kanpinera joan nahi dugu. Zer eguraldi egingo du, Urko? Ba, eguraldi_pareg_abea e_gingo du
asteburu osoan: ateri egongo da.

Zer, eskiatzera joateko prest? Bai, ea elurra egiten duen.

8 A zelako lehortea Andaluzian, ezta? Bai, han uda lehorra izaten da.

Gaur ere euria;

new euritsua dau]@gu, e? Bai, benetan . Bihar mendira, orduan? Ea ez duen euririk egiten.

Begira, euria da eta eguzkia irten da. Bai, ortzadarra aterako da.

Orain (gaur) Etorl<izunean (gero) Ohil<aa (askotan) Nahia (desioa)

53 PRIMERAN berrogeita hamahiru

 Zer ote da?

Zuria bezain zuri,

kotoia bezain guri,
Zerda?
ez badakizu zer den
galdeiozu zeruari.

Zer esan du irratial<?

ldatzi irratian entzun duzuna.
. 1 · l<o olinpil<o
"Heni-\<líola <.lo "
"Estatu Batuetan edari berri bat asmatu dute". izendatul<o dltuzte .

"Bihar eguraldi ona egingo du egun osoan".

"lrratian entzun dut eta

Ea asmatzen duzun

Anaren aitak bost alaba ditu:

Nana, Nene, Nini, Nono eta
Nola du izena bosgarren alabai(J

Zul< zer uste duzu?

Telmoren amaren l<ezl<a

Telmoren ama oporretara joango da Marina izeneko herri batera datorren hilean. l<ezkatuta daga, bere belarrak
erosteko belar-dendarik izango ate den herri horretan .. . Telmok informazioa eskatu du postaz eta oraintxe jaso du
erantzuna. lrakurri mezua eta azpimarratu testuan amari pasatzeko informazioa.

S Nork Marinako Udala O

Nori Telmo O l0/13/13 at 9:30AM O

Egun on,
Asko paztu gaitu zuen interesal<, gure herria beti daga bisitariak hartzeka zain. Marinan belar-dendarik baden galdetzen duzue zuen
mezuan: bada, bai, herri txiki hanetan belar-denda bat daga. Beste denda asko ere badira: supermerkatu bat. botika, arropadenda
eta oroigarriak saltzen dituzten denda ugari. Parafarmazia bat ere badago eta bertan saltzen dira homeopatiaka botikak eta
belar-dendetako produktu batzuk. Horrez gain, kafetegi. taberna eta jatetxe aukera zabala duzue Marinan. Bestalde, ondoan bada
herri bat. Peñablanca, bere azoka ekolagikaagatik ezaguna. Azoka horretan pastu bat baino gehiago da ude be lar, espezia eta janari
ekalagikaari eskainiak. Espero dugu gure artean egun ahaztezinak pasatzea. Hemen gaituzue beste edozein galderari erantzuteko.
Laster arte.
Marinaka Udala

54 P ;¡¡•.':-Rc\N berrogeita hamalau

 Telmol< ama lasaitu du
Orain, Telmok amari esango dio aukeratutako informazioa, baina zalantza dauka aditz batzuekin: lagundu falta diren
aditzak jartzen.

"Hara, ama! Marinako Udaletik erantzun didate! Galdetu nien ea bazen

belar-dendarik Marinan. Bada, esaten dute herri horretan belar-denda bat

............................. . Gainera, esaten dute parafarmazia bat ere .......

eta bertan saltzen belar-dendetako produktuak. Ez daga

gaizki! Hara! lnformazio gehiago ere bada: esaten dute Marinaren ondoan

....... ......... ... herri bat, Peñablanca, azoka ekologikoa egiten ..

bertan, eta belarrak eta espeziak saltzen dituzten postu bat baino gehiago

....... azoka horretan. Belarrik, behintzat. ez zaizu faltako!"

Esaera zaharral<
Hiru esaera zahar dituzu erdibituta, eta, ondoan, bakoitzaren esanahia. Lotu hiru zatiak zutabe bakoitzetik zati bat
hartuz.

l. Pertsona horrek asko hitz egiten du, baina ez du

1. Zuri guztiak ...
2. Tximista handi ...
3. Eguzki zuri ...
a) ... eta euri gutxi.
esandakoa betetzen.
b) .. .atze beltza.
11. l<olore zuridun eguzkiak ekaitza dakar ondoren.
e) ... ez dira elurra.
111. ltxura beraren azpian gauza ezberdinak ezkutatzen dira.

Erantzunak
1.
2.
3 . .............

~ Bezero batel< janari prestatuen enpresa batera deitu du. Montsek hitz egin du bezeroarekin eta orain bere
lankideari elkarrizketa kontatzen ari zaio. Entzun Montse eta lankidearen arteko elkarrizketa ("Telefonoz enkargua"),
eta erantzun galderei.

Zer esl<atu du bezeroal<? Zer egingo dute gauean Montsel< eta bere lanl<ideal<?
O 20 pertsonarentzako sushia . O jatetxe japoniar batera afaltzera joango dira.
O Bere lagunentzako opariak. O Gauerako plana egin dute.
O Sukaldaritza japoniar ikastaro bat . O Lan egingo dute: afaria zerbitzatu.

55 1 ¡,¡¡/¡l ¡.l;\1" berrogeita hamabost

 Sushia eta sashimia

~ Entzun berriro ("Telefonoz enkargua") elkarrizketa, eta jarri hutsuneetan falta dena. Zuzentzeko, irakurri transkripzioa.

Montse: Emakume batel< deitu du eta galdetu dit plater japoniarrak prestatzen al
Lanl<idea: Eta zuk zer erantzun diozu?
M: Baietz! Zer esango nion. ba?
L: Baina ... noiz prestatu dugu guk janari japoniarra?
M: Nik etxean batzuetan egiten ditut sushia eta sashimia
L: Hori nahi esan dizu? "Susi" hori?
M: Berak galdetu dit zein gure espezialitatea. eta nik sushia esan diot.
L: Zu erotu egin zara!
M: Ez daukat erotzeko denborarik. Eta zuk ere ez! Bezeroak 20 lagunentzako sushia nahi esan dit
gaur afaltzeko. Ah. eta gauerako planik ez egin.
L: Zeeeer?
M: Emakume horrek galdetu dit ea afaria guk zerbitzatuko
L: ... eta zuk baietz esan diozu?
M: Bai .

Norl< nori zenbat gozol<i eman dizl<io?

Osatu esaldiak, eta esan bakoitza zenbat gozokirekin geratu den bukaeran.
Mikelek, Xabik eta Mariak launa gozoki dituzte. Trukean aritu dira; bakoitzak esango dizu zer egin duen.

Mikel

Ni k Xabiri gozoki bat eman

Xabi

Mariak niri gozoki pare bat eman

María

Mikel, zuk niri bi gozoki eman

Trul<e guztien ondoren, zenbat gozol<i daul<a bal<oitzal<?

Mikelek Xabik .... Maria k

56 PRIMERAN berrogeita hamasei

 Zer esan du Thomasel<?

~ Entzun berriro "Nolako eguraldia" elkarrizketa, eta osatu testu hau elkarrizketako informazioarekin.

Thomasek esan du be re herrian udan eguraldia oso . eta neguan ia egunero

.. . Esan du, halaber, neguan kaleak zuri-zuriak ..

eta udan hondartzako ura ....... .. . Esan du udan berriro joango eta,

eguraldi txarra egiten badu, esan du bowling

Zein da baldintza?
Ondoko esaldietan ondorioa badakigu, baina ez dakigu hori gertatzeko baldintza. Adibidean bezala, idatzi ondorio
bakoitzarentzako baldintza.

Míkel ílwsten badut berarel<in joango naíz pare bat basoerdí hartzera.

azterketa gaindituko dut.

' zorionak emango dizkizut.

berandu joango naiz lanera.

Ondorio-l<atea
Zigor superstizioso samarra da. Asteartean, esnatu zenean, honelako burutapenak izan zituen.

"Puf! Asteartea eta 131 Dutxatzen banaiz, irristatu eta erori egingo naiz. lrristatu eta
.. , buruan kolpea hartuko dut, ziur! Eta buruan
, konorterik gabe geratuko naiz. Ai ama! Dutxan erorita

konorterik gabe ...................... . . , ez naiz lanera joango. Lanera .....................

, nagusiak bota egingo nau .

Ondo pentsatuta: ...........

Zein ondoriotara iritsi da Zigor? Zer egingo du? Osatu ondorengo esaldia zuk uste duzuna jarrita.

Uste dut .

57 PRIM ERAN berrogeita hamazazpi

 Txano Gorritxo ipuinaren protagonisten pentsamendual<
Txano Gorritxo, amona eta otsoa protestan ari dira. Osatu esaldiak, eta asmatu nork esan duen bakoitza. Laguntza
gehiago behar baduzu, erabili eskaintzen zaizkizun aukerak.

egíten badíot egíten badít ekartzen badio ekartzen badít

ekartzen badízkít ekartzen ez badít ekartzen ez badídate

"Beste galdera bat ... ................. , lehenengo mingaina janga diot!"

Norl< esan du? .............................

Nork esan du?

f) "Berriro tortilla eta pure , jatetxera joango naiz afari-merienda egitera!"

O "Beste arropa bat , biluzik joango naiz basara!"

Norl< esan du?

Norel<in ari da l<azetaria?

Kazetariak pertsonaia ezagun bat elkarrizketatu du: osatu hasierako galdera eta deklinatu orduak parentesi arteko
laguntza erabilita. Ondoren, esan nor den elkarrizketatua.

0 Kazetaria

Esaguzu, zer egiten duzu egun arrunt Pertsonaia

bateanJ ...............J()E~.u) Gauerdiko hamªbiªt!3.Q.(12:.º1)) jaikitzen naiz
jaikitzen zara? eta .... .. .. .. ..... ... .. .... .... .. .. ... ... 02:3.0)

€) Ondoren, zer egiten duzu?

(1:00-4:00)
janari bila ateratzen naiz, eta lepo pare bat
dastatu ondoren, digestioa egiten dut (4:30-5:00)

(~:00) ...

azken hegaldia egitera ateratzen naiz, eta

goizeko .. (7:0())

lotara sartzen naiz hurrengo gauerdira bitartean.

Nor da elkarrizketatua?

58 berrogeita hamazortzi
 Galdel<eta polizia-etxean
Poliziak susmagarriari galdeketa egin dio. Bete hutsuneak.

Polizia: Zer egin zenuen hilketa-egunean?

Susmagarria: Egunero bezala ibili nintzen.
P: Ongi. Ea, zer ordutan jaiki zinen ohetik?
S: Goizeko [!.:()0)

P: Zer egin zenuen gero?

S: Lanera joan nintzen.
P: ...
S: Zortzietan.
P: Eta zer ordutatik zer ordutara egiten duzu lan?
S: (~;()()-16.:~9)

P: Hilketa-egunean irten zinen atsedenerako'J

S: Bai.
P:
S: Ordu batetik ordu bat eta erdia arte.
P: Lanetik irten zinenean, zer egin zenuen?
S: Tabernara joan nintzen lagunekin egoteko.
P: Zer ordura arte egon zinen han?
S: (1~.:()())

P: Ongi da. Konprobatuko dugu hau guztia.

Fisioterapeutarel<in hitzordua
Begiratu lñigoren agendari eta lagundu fisioterapeutarekin hitzordua hartzen.

lñigo: Astelehenean, daukazu libre?

Fisioterapeuta: Goizeko ............ .. (~:O.O.l badut tartetxo bat.

*~
Astelehena Asteartea
:t: 1: Ordu horretan nik ezin dut: bilera bat daukat.
9:00 Bilera
F: Orduan , J17:00)?

15:00-18:00 ~ 15:00-18.00 1: Hor ere ezin dut, laneko ikastaro bat daukat eta.
lkastaroa m lkastaroa
F: Zer ordu arte?

19:00 Haginlaria ~ 1: """ ..... .... ... ..... (~ª_:_00)

F: Ba, seietatik aurrera dena hartuta daukat.

ffi 1: Eta astearte arratsaldean? -- -·-- .. -----·- .. J~~:OO)?
F: Onda. Apuntatuko zaitut.

59 : ' ' , , . , berrogeita hemeretzi

 Zerbaiten arabera
Lotu esaldien hasierak eta bukaerak.

Gasearen arabera. ... .. mendira edo hondartzara joango naiz.

Gogoaren arabera .... ~ ... hegazkinez edo trenez joango naiz.
Eguraldiaren arabera,... ... bazkaltzeko babarrunak edo entsalada janga ditut.
Prezioaren arabera, ... ... zinera edo lagunekin pote batzuk hartzera joango naiz.

Es l<i at zeko erruti na

CE Entzun "Eskiatzera" elkarrizketa, eta osatu transkripzio-zatia.

A: Eta egun osoa eskiatzen ematen duzue'J

N: Bueno, ahal dugun guztia, aprobetxatu egin behar da. Baina pistak
zabalik daude..... .. . Gu,
maneatzen garenerako umeekin-eta. .. . ...... ........ ......... ....... ...... .
edo ...... ... jo aten gara. Eta, gero, pista k itxi arte
egoten gara.

A: Eta zer ....... .. arratsalde osoan'J Aspertuko zarete.

\ N: Bai , zera! Etxera joan, dutxatu, bazkaldu, arropa lehortzen ipini ...
Umeek, bitartean, ikastolako lanak .....
....... ..... ... . Ez pentsa aspertzeko denbora askorik dagoenik.
Gero, ..... ....... ..................~edo, egurald i oso txarra
ez bada behintzat, zerbeza batzuk hartzera joaten gara.

Esl<aintza posta elel<tronil<ora

CE Entzun berriro "Zer egin asteburuan" elkarrizketa, eta osatu mezua. Unitate honetan ikasitako hainbat egitura
erabiliko dituzu.

E )ende baten ba~ apuntatutako da Gesaltza-Añanara joate1<0?

Bis1ta gidatuak daude goizeko ........................................................................ .

Arratsaldeko plana, .........................................................arabera. Esan

dute ia ziur euria egingo..............................................arratsaldean

Euría ................................ jatetxe batean ............................................................

eta arratsaldean Gasteizera frontoira .

Eguraldi ona .......................................... bertan erabakiko dugu zer egin.

60 PRIMERAN hirurogei
 Zer eguraldi egingo du? o Arropal<, jantzial<, trapual<. ..
FNTKBEBMEGUZKITSUAYIURATMERPROI BOGKSD
GUREA 1 PZKZFHSNHUORHRARKYBAAGCRLASBKAR
EEUEPARHAXBWMAXWASTNSARGORI PRTHMKNLZT
TRMFAURAIBGKRHTGTKUWASKBIGHEEZIOANPXY
UGOGE RITSUAWTBAEXIXYKGCUECKNPBWRODZU
TAITAKVVZIGTOUHYRKPEKAZKABARR AP EBLRXI
G K A U T L Z FA CE T T P M L 1 C Z U E O FA P U T Y X K QW l P T Z E
BIRDATOZLEIAI LUOHI IYAPRTXIMJSTANTEYSO
O Eguzkitsua 0 Ekaitza 0 Euritsua
O Kazkabarra O oskarbi O Sargori
O rrumoia 0 Ateri O Tximista
Ahoii<U pertsonalizatual< D gehienak: indartsu eta pozez zoratzen.
C9 Lanera
Uxune: lmanol, nora zoaz horrela jantzita?
lmanol: Nora joango naiz, ba' Lanera!
U: Ez duzu jertserik hartu behar, badaezpada'
1: Beno, kotxean badut bat eta, behar badut, hartuko dut hura; baina
ez duzu termometroa ikusi? 18 gradu daude eta goizeko 7ak dira
oraindik. Eta itxaron, badakizu eguerdirako berotu egingo duela.
U: Ai, ene! Eta gainera euria hasten du, lmanol! Zoratuta zaude. Eta zu
mahuka motzetan kalera'! jantziko duzu zira edo euritarako zerbait,
gutxienez'
1: Bueno, Uxune, nahikoa da, ezta' Eta jakin liteke zu nora zoazen
horrela' Ezta Groenlandian bizi bagina ere!
U: Nik nahiago dut horrela: tipula bezala. Gero, giroaren arabera, arropak
erantziko ditut, banan-banan . Hotza pasatzea baino nahiago dut.
1: Eta artilezko bufanda hori nora daramazu'
U: Ez da artilezkoa; kotoizkoa da. Eta ez da bufanda; udaberriko fular
fin bat da. Orain, goizean goiz, haize pixka bat baldin badabil, zer'
U: lmanol. nora zoaz horre la jantzita'
1: Nora joango naiz, ba' Lanera!
U: Ez duzu jertserik hartu behar, badaezpada'
1: Beno, kotxean badut bat eta, behar badut, hartuko dut hura; baina
ez duzu termometroa ikusi' 18 gradu daude eta goizeko 7ak dira
oraindik. Eta itxaron, badakizu eguerdirako berotu egingo duela.
U: Ai, ene! Eta gainera euria hasten du, lmanol! Zoratuta zaude. Eta zu
mahuka motzetan kalera'! jantziko duzu zira edo euritarako zerbait,
gutxienez'
1: Bueno, Uxune, nahikoa da, ezta' Eta jakin liteke zu nora zoazen
horrela' Ezta Groenlandian bizi bagina ere!
U: Nik nahiago dut horrela: tipula bezala. Gero, giroaren arabera, arropak
erantziko ditut, banan-banan. Hotza pasatzea baino nahiago dut.
1: Eta artilezko bufanda hori nora daramazu?
U: Ez da artilezkoa; kotoizkoa da. Eta ez da bufanda; udaberriko fular
fin bat da. Orain, goizean goiz, haize pixka bat baldi n badabil, zer'
Badakizu, ni re eztarriak segituan antzematen duela hozkirri pittin bat
baldin bada . Gainera, trenean, aire egokitua jartzen dute eta hori oso
arriskutsua da.
1: Eta zenbat jertse daramazu gainean, emakumea' Zu ikusi
hutsarekin izerditan jartzen naiz.
U: lmanol, jertse bat besterik ez; hau berokia da, eta, azpikoa, berriz,
niki mahuka luzea. Tira, goazen, berandutzen ari zaigu eta ...
1: Eta txapela' Ez duzu hartu behar, badaezpada ere ... ?
U: Goazen, trenak ez dit-eta itxarongo.
O Uxunerentzako aholkuak f) lmanolentzako aholkuak
61
o
Suhiltzailea: Kaskoa 1 Suaren aurkako eskularruak
Atleta: Elastiko tiranteduna 1 Ga/tza motzak
Sukaldaria: Aurreko manta/a 1 Kotoizko txanoa
Mendizalea: Artilezko txanoa 1 Lumazko berokia
Diskotekazalea: Larruzko ga/tzak 1 Takoidun zapatak
Meteosentibera zara?
O ]ende askori hego-haize zakar eta zaratatsuak umore t xarra eragiten
dio: burumakur eta haserre jartzen dira.
f) Eguraldi eguzkitsua denean, berriz, umore onean ikusiko dituzu
Zein helbururel<in entzungo dut?
Komentatu ondorioak irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.
Osatu transl<ripzioa
Ane: Ba, ni k atzo hartu nituen aporra k.
Beñat: Aaaa.
A: Eta kanpora noa; eguzki bi la; Eivissara! Han hemen baino hobea
egingo ahal digu ! Badakizu, eguzkia, beroa eta festa ditugula
gustuko.
B: Pentsatu dut bai. Bidaiarako gurp ildu n maletarekin ikusita eta
eskuan hegazkin txartel parea daramazula .... antzematen zaizu, bai,
bazoazela .
A: Ni re mutil-lagunarekin joango naiz eta 5 izarreko hotel batean
hartuko dugu ostatu.
B: Eta yaterik ez duzue alokatu behar'
A: Bai, eta pentsatu dugu bertan pasako dugula gau bat. laz,
esaterako, 14 metroko yate bat alokatu genuen eta ez genuen guk
gidatu; baina asko gustatzen zaigu itsasoa eta badakigu gidatzen
ere. Behin baino gehiagotan ibili izan gara.
B: Bueno, ando ibili El-vi-SSAN, orduan !
Astebururai<D plana
Datorren astebu ruan Urdaibaira joango gara. Kanpin baten
informazio-orria irakurri dugu eta oso aproposa iruditzen zaigu
seme-a/abekin joateko. Ez dugu aspertzeko denborarik izango!
Gurasoontzat nekagarria izan daiteke, baina, tira, umeak gustura
ikusita, gu ere ko nforme! "Txuri", gure txakurra, ez dugu gurekin
eramango.
Ostiraleanjoango gara, eta kanpina itsasoaren ondoan
dagoenez, afald u baino lehen, igerian ibiliko gara.
Larunbatean, egu raldi ona bada, itsasoko kirolak egingo ditugu.
Euria bada, ez daga arazorik: igerilekura joango gara .
lgande goizean ere hondartzarako plana egingo dugu, eta, bazkaldu
ondoren, etxera!
hirurogeita bat
 Egin zul< plana o Azoka horretan postu bat baino gehiago daude befar,
espezia etajanari ekologikoari eskainiak. Espero dugu gure
Oatorren asteburuan Gareserajoango gara eta Erromesen artean egun ahaztezinak pasatzea . Hemen gaituzue beste edozein
ostatuan egingo dugu lo. lnformazio-orria irakurri dugu eta oso galderari erantzuteko.
aproposa iruditzen zaigu bikotea joateko. Laster arte.
Artea eta arkitektura asko gustatzen zaigu bioi eta inguru
horretan arte erromaniko asko daga; adibidez: zubi erromanikoa, Telmal< ama lasaitu du
Eunate base/iza ...
Ostiralean joango gara eta hoteleko jatetxean afalduko dugu. "Hara, ama! Marinako Udaletik erantzun didate! Galdetu nien ea
Larunbatean, Eunatera joango gara oinez, Donejakue bidearen bazen belar-dendarik Marinan. Bada, esaten dute herri horretan
zati bat egingo dugu, eta iluntzean, hoteleko spara joango gara belar-denda bat dagoela. Gainera, esaten dute parafarmazia bat ere
erlaxatzera. lgandean arte erromaniko gehiago ezagutu eta etxera badagoela eta bertan saltzen direla belar-dendetako produktuak.
itzuliko gara. Ez dago gaizki! Hara' lnformazio gehiago ere bada: esaten dute
Marinaren ondoan bade/a herri bat, Peñablanca, azoka ekologikoa
egiten dutela bertan, eta belarrak eta espeziak saltzen dituzten
Zein daga sabera? postu bat baino gehiago daude/a azoka horretan. Belarrik, behintzat,
ez zaizu faltako!"
Lekuz kanpo: Sargori.
e Lekuz kanpo: Trumoia.
Esaera zaharral<
Zuri guztiak ~ ez dira elurrak
Animalia!< eguraldi-iragarle
Esanahia: ltxura beraren azpian gauza ezberdinak ezkutatzen dira.
Eguraldi txarra datorren seinale. Tximista handi ~ eta euri gutxi
e Eguraldi ona datorren seinale.
Esanahia: Pertsona horrek asko hitz egiten du, baina ez du
esandakoa betetzen.
Eguzki zuri ~ atze beltza
Oraintxe, beti, bihar... ? Esanahia: Kolore zuridun eguzkiak ekaitza dakar ondoren.

Orain (gaur): eguzkia eta euria denetik egin du 1 Negu euritsua

daukagu.
Telefana bidezl<a enl<argua
Etorkizunean (gero): eguraldi paregabea egingo du asteburu osoan: 20 pertsonentzako sushia.
ateri egongo da 1ortzadarra aterako da.
Lan egingo dute: afaria zerbitzatu .
Ohikoa (askotan): ez du euririk egiten 1 lehorteak arruntak izaten
dira 1 uda lehorra izaten da. Sushia eta sashimia
Nahia (desioa): ea elurra egiten duen 1 ea ez duen euririk egiten.
C9 Telefonoz enkargua
Montse: Emakume batek deitu du eta galdetu dit plater japoniarrak
Zer ate da? prestatzen al ditugun.
Lankidea: Eta zuk zer erantzun diozu'
Zer da? Elurra
M: Baietz! Zer esango nion, ba'
L: Baina ... noiz prestatu dugu guk janari japoniarra'
Zer esan du irratial<? M: Nik etxean batzuetan egiten ditut sushia eta sashimia
L: Hori nahi duela esan dizu' "Su si " hori?
"lrratian entzun dut Estatu Batuetan edari berri bat asmatu
M: Berak galdetu dit zein den gure espezialitatea, eta ni k sushia
dute/a, herri kirolak joko olinpiko izendatuko dituzte/a eta bihar
de/a esan diot.
eguraldi ona egingo duela egun osoan".
L: Zu erotu egin zara!
M: Ez daukat erotzeko denborarik. Eta zuk ere ez! Bezeroak
Ea asmatzen duzun 20 lagunentzako sushia nahi duela esan dit gaur afaltzeko.
Ah, eta gauerako planik ez egin.
Ana. L: Zeeeer'
Uste dut Ana de/a. M: Emakume horrek galdetu dit ea afaria guk zerbitzatuko dugun .. .
L: ... eta zuk baietz esan diozu'
Telmaren amaren l<ezl<a M: Bai.

Egun on,
Asko poztu gaitu zuen interesal<, gure herria beti daga bisitariak
hartzeko zain. Marinan belar-dendarik baden galdetzen duzue zuen
mezuan; bada, bai, herri txiki honetan belar-denda bat dago.
Beste denda asko ere badira: supermerkatu bat, botika, arropa-denda
eta oroigarriak saltzen dituzten denda ugari. Parafarmazia bat ere
badago eta bertan saltzen dira homeopatiako botikak eta
belar-dendetako produktu batzuk. Horrez gain, kafetegi, taberna
eta jatetxe aukera zabala duzue Marinan. Bestalde, ondoan bada
herri bat, Peñablanca, bere azoka ekologikoagatik ezaguna.
Narl< nari zenbat gazal<i eman dizl<ia?
Mikel: Ni k Xabiri gozoki bat eman diot.
Xabi: Mariak niri gozoki pare bat eman dit.
Maria: Mikel, zuk niri bi gozoki eman dizkidazu.
Truke guztien ondoren, zenbat gozoki dauka bakoitzak?
M:Bat.
X:Zazpi.
M:Lau.

62 hirurogeita bi
 Zer esan du Thomasel<? Txano Gorritxo ipuinaren protagonisten
C9 Nolako eguraldia pentsamendual<
Adiskidea: Jo, ederra eguraldial
Beste galdera bat egiten badit, lehenengo mingaina janga diot!
Thomas: Bai, ezta' Saina normala da, hemen, euria eta euria eta
(Otsoak)
euria, ezta'
A: Hai nbeste, hainbeste .. Eta han zer, zuenean' 8 Berriro tortilla et a pu re ekartzen badizkit, jatetxera joango naiz
T: Bueno, antzera. afari-merienda egitera! (Amonak)
A: Antzera. O Beste arropa bat ekartzen ez badidate, biluzik joango naiz basara!
T: Bai, udan oso nahasia izaten da, eta neguan, adibidez, euria, ia (Txano Gorritxok)
egunero, baina haizea, oso gogorra, botatzen du, edo ..
A: Haize hotza?
T: Bai, oso. Eta euria egiten duenean eta haizearekin, eta kalean Norel<in ari da l<azetaria?
bazaude, benetan, agertzen zara urdina.
A: Urdina' Kazetaria: Esaguzu, zer egiten duzu egun arrunt batean' Zer
T: Bai. Ba, hain hotza, eta gero ... ordutan jaikitzen za ra'
A: Ze tenperatura egoten da han neguan' Pertsonaia: Gauerd iko hamabietan (12:00etan) jaikitzen naiz eta
T: Neguan, norma lean, zero azpitik 1 edo 2, baina, batzuetan, zero hamabi eta erditan (12:30ean) gosaltzen dut.
azpitik 10 ...
A: joe
Pertsonaia: Ordu batetik /auretara (1:00etatik 4:00etara) janari
T: ... 12, 13, eta kaleak egoten dira zuri-zuriak.
bila ateratzen naiz, eta lepo pare bat dastatu ondoren , digestioa
A: Elurra?
egiten dut lau eta erdietatik bostetara (4:30etatik 5:00etara) .
T: Elur... elurrik gabe. lzozt uta Bostetan (5:00etan) azken hegaldia egit era at eratzen naiz,
A: Aaa, izot za. et a goizeko zazpietan (7:00etan) lotara sartzen naiz hurrengo
T: lzotza. Eta udaberrian, hasieran, normalean, pare bat aste oso-oso gauerdira bitartean.
ona: tenperatura ona, eguzkitan egoten gara, eta oso ona. Saina gero
eu ria eta hotza ..
Pertsonaia: Letagin zorrotz.
A: Berriro'
T: Berriro. Udan ...
A: Hondartzara! Galdel<eta polizia-etxean
T: Hondartzara, bai, baina uretara ez.
A: A, ez' Susmagarria: Goizeko zazpietan.
T: Ez, ez. Ba, oso hotza egoten da ura. Saina, noizean behin, Polizia: Zer ordutan?
tenperatura igotzen da eta sartzen gara, baina oso gutxitan. S: Goizeko zortzietatik arratsa/deko lau eta erdietara.
Abuztuan, adibidez, beroa edo epela, eta gero euria ... Saina euria P: Zer ordutatik zer ordutara egon zinen lanetik kanpo?
egiten du gehiegitan.
S: Zazpiak arte.
A: Horregatik da hain berdea zuen herria.
T: Bai.
Fisioterapeutarel<in hitzordua
Thomasek esan du bere herrian udan eguraldia oso nahasia lñigo: Astelehenean, zer ordutan daukazu libre'
izaten de/a eta neguan ia egunero euria egiten duela. Esan
Fisioterapeuta: Goizeko bederatzietan badut tartetxo bat.
du, halaber, neguan kaleak zuri-zuriak egoten direla eta udan
1: Ordu horretan ni k ezin dut: bilera bat daukat.
hondartzako ura oso hotza egoten de/a. Esan du udan berriro
joango de/a eta, eguraldi txarra egiten badu, esan du bowling F: Orduan, arratsaldeko bostetan'
egitera joaten dire/a. 1: Hor ere ezin dut, laneko ikastaro bat daukat eta.
F: Zer ordu arte'
Zein da baldintza? 1: Seiak arte.
F: Ba, seietatik aurrera dena hartuta daukat.
Adibideak: 1: Eta astearte arratsaldean' Zazpietan'
lkasten badut azterketa gaindituko dut. F: Onda. Apuntatuko zaitut.

Azterketa gainditzen baduzu zorionak emango dizkizut

Zerbaiten arabera
lratzargai/ua entzuten ez badut berandu joango naiz lanera.

Ondorio-l<atea
Gasearen arabera,

Gogoaren arabera,
-- bazkaltzeko babarrunak edo entsalada
janga ditut
zinera edo lagunekin pote batzuk
"Puf! Asteartea eta 13! Dutxatzen banaiz, irristatu eta erori egingo
naiz. lrristatu eta erortzen banaiz, buruan kolpea hartuko dut, ziur!
Eta buruan ko/pea hartzen badut, konorterik gabe geratuko naiz.
Ai ama! Dutxan erorita konorterik ga be geratzen banaiz, ez naiz
lanera joango. Lanera joaten ez banaiz, nagusiak bota egingo nau .
Eguraldiaren arabera,
Prezioaren arabera , -- hartzera joango naiz.
mendira edo hondartzara joango naiz.
hegazkinez edo trenez joango naiz.

Onda pentsatuta: Ez naiz jaikiko"

Ondorioa: Zigor ez da jaikiko (Uste dut Zigor ez de/a jaikiko).

63 hirurogeita hiru
 Esl<iatzei<D errutina
Cl Eskiatzera
Nere: Apa, Aitor, zer'
Aitor: l<aixo, Nere. Zera, zuek neguan eskiatzera joaten zarete, ezta'
N: Bai. Zer, ba'
A: Ez, geu ere pentsatzen ari gara-eta datorren neguan joatea. Guk
ez dugu sekula eskiatu, baina umeek probatu nahi dutela diote, eta
horregatik deitu dizut, apur bat informa nazazun.
N: Ba, gu Luz-Ardidenera joaten gara, Frantziako Pirinioetan. Ezagun
egingo zaizu, agian, Frantziako Tourra pasatzen da-eta handik
batzuetan .
A: Bai, bai. Egonda nago. Tourmalet ere hor inguruan daga, ezta'
N: Bai. Gu, normalean, ostiralean, arratsaldeko Setan joaten gara,
lanetik irteten naizenean; hiru orduko bidaia denez, 8etan izaten gara
han. Horrela, larunbat eta igandea eskiatzen eman ahal ditugu.
A: Eta zer egoten zarete, egun osoa eskiatzen'
N: Bueno, ahal dugun guztia, aprobetxatu egin behar da. Baina pista k
zabalik daude 9etatik 4 eta erdietara. Gu, maneatzen garenerako
umeekin-eta, 10 eta erdietan edo 11etan joaten gara. Eta, gero,
pista k itxi arte egoten gara.
A: Eta zer egiten duzue arratsalde osoan' Aspertuko zarete.
jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak
64
N: Bai , zera! Etxera joan, dutxatu, bazkaldu, arropa lehortzen ipini ...
Umeek, bita rtean, ikastolako lanak egiteko aprobetxatzen dute ...
Ez pentsa aspertzeko denbora askorik dagoenik. Gero, Betatik 10ak
arle-edo, eguraldi oso t xarra ez bada behintzat, zerbeza batzuk
hartzera joaten gara.
A: Bueno, ba, ea animatzen garen. Umeak, beh intzat, ka par ederra
ematen ari dira!
N: Esango didazu.
A: Onda da. Eskerrik asko. Agur.
N: Agur, bai .
Esl<aintza posta elel<tronil<ora
E, jende, baten bat apuntatuko da Gesaltza Añanara joateko'
Bisita gidatuak daude goizeko 10etatik ordu batera. Arrat saldeko
plana, eguraldiaren arabera . Esan dute ia ziur euria egingo duela
arratsaldean. Euria egiten badu, jatetxe batean bazkalduko dugu
eta arratsaldean Gasteizera joango gara frontoira. Eguraldi ona
egiten badu, bertan erabakiko dugu zer egin. Zer, animatu ko zarete'
hirurogeita lau
Asteko erosketak egin behar dituzu . Osatu irudi bakoitzaren izena. Gogoratu: zenbaki bat, letra bat.
o Astel<o menural<o osagaial<

OROI<ORRAK

2 3 4 5 6 1 11 5 11 13 1 9 12 11 1

7 8 1 8 1 4 11 7 3 10 1 15 13 6 1

o
9 1o 11 9 1 9 2 7 11 13 1 8 2

LEHENENGOAI<

11 10 11 15 8 1 4 4

o . . ~'
.!A 10 6 8 16 3 12 1
5531314

IIW9 ---------
8 9 17 1 8 6 1 15 7 1 12 6 8 11 1 4

BIGARRENAI<

7 11 7 6 5 5 1 4
o f'ttJf - - -o - - - - - - -
15 1 1 8 16 11 8 16 1 4

19 1 5 1 12 11 o 15 5 5 5 1
,.0 9 1 8 9 1 0 4 1 1 _1_ 4

o
9 11 1o 1 15 4 9 1 5 5 1 3 8 2 1 4

65 , hirurogeita bost
 Osagai-zerrenda
Errezeta prestatzeko osagai-zerrenda erdibitu egin zaio Mikeli; lagundu osatzen, bakoitzari dagokion kopurua
aukeratuta.

4xerra ... ... olio

dozena bat... ...ardo zuri
kopa erdi ... ...porru
litro bat... .. irin
2 koilarakada ... ...anana
300 gramo ... ...esne

Escalivada-pintxoal<

~ Ainarak eta Beñatek escalivada-pintxoak egingo dituzte afaltzeko. Entzun "Escalivada" entzungaiko elkarrizketa
eta osatu osagaien zerrendan: falta diren kopuruak eta osagaiak.

ogi, baserrikoa luzoker

... ............ tomate pote bat

pipermorro baratxuri

alberjinia sorta txi ki bat

Lotu irudial< eta testua

Hona hemen gaurko maukak. lrakurri eta aztertu irudiak: bere lekuan al daude?

49,90 € (-%SO) 17,00 € (-%SO) 15,00 € (-%SO) 29,00 € (-%S])

Egin hegan, eta gozatu
denek probatu beharko
luketen esperientzia
liluragarrienetako batez..
Hegan Bizkaia
Sopela (Bizkaia)
E:'lekorriren eskutik luxuzko
oturuntza bat. 5 plater,
postrea eta ardoa barne ..
Enekorri )atetxea
r ñea (Na'arroa)
2 orduko ibilaldia zaldiz
Aralar parke naturalaren
inguruetan 15 euroren truke.
Eta egun osokoa, berriz ...
Al arpe zalditegia
Zaldibia (Gipuzkoa)
Relais Lakuak tratamenduak.
terap1ak. erlaxazio sistemak
eta gorputza zaintzeko
aukerak eskaintzen.
Relais lakua
Gasteiz (Araba)

0 BAI 0 BAI 0 BAI Q BAI O Ez

66 PRIMERAN hiruro eita sei

 Zuzendu menua
Zuzendu, irudien laguntzarel<in, menu hauel<.
1. Aul<eratu zerrendan falta diren osagaial<.
2. Ezabatu sobera dituen osagaial<.

otarrainxka oi/asko-paparra arrautza orburua patatak kroketak

Solomoa, , arrautza,
, onddo-saltsa gazta, piperrak, entsalada
eta patatal<. eta
4,90 € 6,00 €

-brotxetak,
arrautza, tomatea eta
rekin.

8,00 €

Nola idatzi errezetal< Sukaldean.com-en?

Sukaldean.com-en idaztea oso erraza da. ll<astel<o, jarraitu bost urratsol<.
1. lrakurri jarraibideal< eta ordenatu.
2. Azpimarratu ulertu gabe geratu zaizkizun ideial< edo hitzak.
3. Ondoren, il<usi bideoa (https://www.youtube.com/watch?v=a0Sdrf1DvhA), ordena errepasatu eta, beharrezkoa bada,
egin moldaketak.
4. Oraindil< ez badituzu azpimarratutako hitzak eta ideiak ulertu, ikusi berriro bideoa, eta erreparatu irudiei esanahia
ulertzeko.
5. Amaitzel<o, partekatu errezeta gozo bat.
" n

+ • wk&ldull.com•} lkl=u=============

~~'"'"'"~ 0 f
'.<l~(l•. ,1\Je,. . .1\0.'e•. . ,<iO'¡;. .
) ___ --!
JAKIK.&. iAl[}fKA
•1 141]~¡ GIA

··~§,''' '"?]}',..., ··~JJ.Y . "J,Q.\''

l
ti '

A Behin erabiltzailea zarela, saioa hasi behar duzu. Horretarako aukeratu dituzun erabiltzaile-izena eta pasahitza idatzi behar dituzu dagokien
lekuan eta saioa hasi botoiaren gainean klik egin.

B Besterik ez. Bidali botoiaren gainean klik egin eta listo. Sistemak berak baieztatuko dizu zure errezeta argitaratua izan dela. Zure errezeta
gurekin partekatzea eskertzeko zozketa batean hartuko duzu parte. Milesker eta sariren bat idazten baldin baduzu, on egin!
C Errezeta idatzi nahi baduzu, esteka eskuin aldean aurkituko duzu. Ea ba, ekin diezaiogun! Lehenengo tartean errezetaren izena idatz ezazu.
Eredu honetan Browniea. jarraian datorren kaxan erabili dituzun osagaiak idazteko parada izango duzu. Osagaiekin amaitu ostean, errezeta bera
nola gauzatzen den azaltzeko txanda datar ERREZETAK izeneko kaxan. GAIAK izeneko kaxan gutxienez errezetarekin erlazionaturiko hitz-gako bat
idatzi behar duzu, bilatzaileek zure errezeta ahalik eta errazen aurki dezaten; kasu honetan, txokolatea eta pastela egokiak lirateke.

D Gatozen orain ARGAZKIA izeneko kaxara. Argazkiak beti ere ordenagailuan gorderik egon behar du lehenik eta Jpg formatukoa izan behar du
Argazkiaren egilea zehaztu behar duzu jarraian eta, nahi izanez gero, argazkiaren partekatzen-lizentzia ere aldatu dezakezu.
E ldatzi bertan zure posta elektronikoa, nahi duzun erabiltzaile-izena eta pasahitza. Kontuan izan erabiltzaile izenak espaziorik gabea izan behar
duela. Egin klik orain ERREGISTRATU botoiaren gainean eta kito. Sukaldean.com-eko erabiltzaile egin zara eta naht adina errezeta , zil iporta zein
argazki igo ditzakezu.
O F Sukaldean.com-en idaztea oso erraza da. Lehenik, erabiltzailea egin behar zara Horretarako eskuin aldean duzun izena eman gainean klik egin
eta ondorengo formularioa bete behar duzu.

67 PRIMERAN hirurogeita zazpi

 Hau gosea!

~ Entzun "Gasea" entzungaia, eta atera ondorioak.

Nola esaten dugu jateko behar handia dugunean? Eta edateko beharra dugunean?
Bi modu daude:
o
•••••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••• o o ooOooo / o 00 O o oo O oo o O ooooOoooOooOOOooooo ooOOOoOOOoo oooooOO oooooooooo oooooo ooOOooOOO o o O OOO oOO OOOOOO o o / ••• • ••• OoOO O oOO OOoO oo o o oo o o • • o o o o o o o o o oOoOOO

Zer iruditzen zaizu?

~ Entzun "Garbantzuak" entzungaia, eta osatu esaldi hauek, aukerak erabilita.

ando iruditzen zait gaizkí iruditzen zait konponbide ona iruditzen zait

konponbíde eskasa írudítzen zait ez zait konponbide ona irudítzen zer iruditzen zaizu?

Olaia
Eta patata botatzen badiogu>_.... · · · o · · · · · · · o o • • o . o oo · · · · · · o -oo · · · o · · · o · · •• • • •••••••

Salda gehiago botatzea .. o o ooo· · · · o o o • o · · · · o - · oo · · o -·ooOoo o o . o o o Ooo OO Oo · o · o · · · · o oO oooOOo· · · · o ·

Olaia
lraitz
Aukera hauek ere esanahi bera dute:
Oso

Aukera honek ere esanahi bera du :

lritzial< ala proposamenal<?

Pantxika eta josu plana k egiten ari dira astebururako. lrakurri elkarrizketa, eta aztertu azpimarratutako esaldiak?
)o su
Zer iruditu zitzaizun "Gose" -ren kontzertua?

Pantxika
Mundiala!

)o su
Eta zer iruditzen ~aizu Bilb..Qko kQntzertura
loaten lhlgara?
Baduzu indarrik oraindik?

Pantxika
Esanahi bera al dute azpimarratutako Q BAI
Bai, motel. Berriz ere gustura joango naiz.
Baina ba al dago sarrerarik?
bi esaldiok? 0 EZ

)o su
Zu, lasai. Oraintxe saiatuko naiz handik Zeinel< galdetzen du iritzia? · · · · · · · · o · · · · o · o · o - · o · · · · o o o ooo o • • o • • o o · · · o · · · · · · · · · · · · · · ·

edo hemendik zerbait lortzen. Zeinel< egiten du proposamena? . ........ o o oooo · · · oo ooo o · o - · o · · · · · · · o · · · o o . . .

68 PRIMERAN hirurogeita zortzi

Saill<atu azpimarratutal<o formal< dagol<ien zutabean.

o - Donostiako alde zaharreko pintxoak zer iruditu zaizkizu?

- Mundialak! Oraindik ere sentitu ahal ditut gustu guztiak. Plazera izan da.

• - Zer iruditzen zaizue Baionako bestetara joaten bagara abuztuko lehen asteburuan?
- Ederki. Nik ez ditut ezagutzen, eta, gainera, abuztuan oporrak ditut.

- Eta zer iruditzen uztailean Gasteizko jazzafdira buelta bat egiten badugu?
o -Onda. Eta Ama Birjina Zuriaren jaiak ere uztailean dira?
- Ez; horiek abuztuan. Nahi baduzu, abuztuan berriz joan ahalgara jaien aitzakían.

•o - Guggenheim museoko sarreraren prezioa zer iruditu zaizue?

- Niri garesti. Eskerrak gonbidapenarekin zerbait beheratu dígun. Bestela...

- Zer iruditzen zaizu lruñeko entzierroa?

- Befdurgarria eta oso arrískutsua. Hainbeste jende, hain ka/e estuetan eta zezena
atzetik dutela... Begira egonda ere beldurtu egin naiz.

lritzia galdetzei<O Proposamena egitel<o

Jol<atu aditza: ezazu, itzazu, zaitez

jol<atu ondorengo aditzal<, adibidean bezala, ZU pertsonan.

etorri azkar! etor zaitez azkar!

......................... ............ erosi telefono berria

hartu mokadu bat

entzun txiste hauek

etorri afaltzera gurekin

Adi instrul<zioei!
Osatu ondorengo jarraibideal< aul<eran emandal<o aditz laguntzaileel<in.
zaitez (3 bider) ezazu (2 bider) itzazu (be hin)

jar ...... ..... ... .. .. ilaran. Zure txanda iritsitakoan, jar ........ ........... . edalontzia behean , t xorrotadak edalontzi aren
pareta jo behar du. Ez .................. goraino bete edalontzia. Ez mahaira itzuli edatera , gera
zutik, taldean , kontu-kontari , edaten duzun bitartean. Beste ba soka da bat hartu aurret ik, bota .. ......................................
kondarrak lurrean dagoen pertzera.

Zertaral<o dira jarraibide horiel<?

69 PR fviERAI\l hirurogeita bederatzi

 Zer egingo dut honel<in? m
Begiratu irudiei: osagai berbera da, baina eraldatuta daga bigarren irudian. )arri aditz bat, aukeren artean, prozesu
bakoitzari izena emateko. Hemen ere, zenbaki bat letra bat da.

bota gorrítu xehatu · egosí írabíatu zatítu frijítu írakín zurítu

20 5 11 21 11 8 3 3 5 11 8 3

2 8 11 8 3 16 6 19 1 8 3

14 9 8 5 5 11 8 3

14 5 4 11 13 6 12 9 15 11

11 5 1 14 11 1 8 3

Sul<aldean lanean
Osatu bi elkarrizketatxoetan dauden hutsuneak.
m
Hartuko dugu,infusio bat? Ongi. jar ura irakiten.

Lagunduko dizut janaria prestatzen? Lehenengo, presta gauzak: zatítu

haragia eta zuritu berakatzak eta tipula .
Primeran! Nondik hasiko naiz?

lpin olioa sutan, eta gorritu Listo! Gero?

bertan berakatzak eta tipula.

~

Hau ere listo.

Bueno, itxaron onda gorritu arte.

70 PRIM ERAN hirurogeita hamar

 Menua nahasi zaigu
Aste honetan egin beharreko menuak nahasi egin dira: jarri plater bakoitza dagokion atalean.

• Lehenengo platera!<:

• Bigarren platerak:

• Azl<enburul<oak:

Entsalada egitel<o erosl<etal<

Gaur bazkaltzeko "Tomatez eta ahuntz-gaztaz egindako entsalada" prestatzea erabaki duzu . Zer erosiko duzu?

tomate berdeak uraza arrunta ardí-gazta Jerez ozpína

tomate onduak aza behi-gazta Modena ozpina

tomate frijitua aza gorria ahuntz-gazta eztia

azenarioak zerbak esne-gaina azukrea

porruak kuku/uak intxaurrak gatz /arria

típula espínakak hurrak gatz xehea

errukula almendrak olíba-olíoa

eskarola kízkurra ekilore-o/ioa

Zure saskirako aukeratu 11 osagai.

Zein daga lel<uz l<anpo?
Kendu hitz-zerrenda hauetako bakoitzetik lekuz kanpo dagoen hitza; eman arrazoia.

arroza babarruna dilista garbantzua

Arrazoia: O Besteak lekaleak dira eta hau ez.

Lei<Uz l<anpo: O Besteak bigarren platerak dira eta hau lehenengoa .
gatza piperbe/tza piper berdea píperrautsa

Arrazoia: O Besteak fruitu batetik datoz eta hau ez.

Lekuz kanpo: O Besteak gozagarria k dira eta hau osagaia.
kokotxak txu/eta azpizuna gibe/a

Arrazoia: O Besteak haragia dira eta hau arraina.

Lekuz l<anpo: O Besteak txahalarenak dira eta hau txerriarena.

71 PRIMERAN hirurogeita hamail<a

 Ordena egol<ia
Tea prestatzeko modu asko daga; japoniarrek nola egiten duten ikusiko dugu. Ea asmatzen duzun zein ordenatan
egiten dituzten ondoko pausoak.

O Bota katiluetara ura. ia irakiten .

O lrabiatu banbuzko irabiagailu batekin.
O Bota te-hautsa . katilu bakoitzera koilarakadatxo bat.

l<orril<a egunero
Egunero lanera joan aurretik korrika egiten duen batekin hitz egin dugu, eta zer egiten duen esan digu . Osatu kontaketa,
egiten dituen gauzak ordena egokian jarrita .

Hankak luzatzen ditut eta ur-tragoxka ederra hartzen dut.

Ahalegin berezia egiten dut goizeko 6etan nagiak atera eta ohetik a/txatzeko.
Dutxa eta gosari ederrak hartzen ditut.

Luzaketak egiten ditut.

Amasa kontrolatzen saiatzen naiz.
Arropa erosoa eta zapatilak janzten ditut.

Zer egiten duzu korrika egitera joateko?

Lehenengo,

Ondoren, . l<orrika egiten hasi aurretik,

. l<orrika egin bitartean,

Azkenik, . Bu ka tu ondoren,

l<alabaza-l<rema

~ Entzun berriro "Baietz egin" elkarrizketa. Zein truku erabili zuen Aitziberrek kalabaza- krema inoiz baino goxoagoa
egiteko? Zer bota zion? Osatu erantzuna hitza ando deklinatuta.

Txorrotada bat ... ......... .(une.J.e.sneaJ.e.s.neakl eta hiruzpalau . (ga.,;tab.a/.ga~tatl<aaJ¡ut.atxD.ak) .

ONDORIOA

Zenbatzaileel<in hitza O mugagabean O singularrean O pluralean jarri behar da.

72 PRIMERAN hirurogeita hamabi

 l<opurual< esaten
Nola esango dituzu ondorengo kopuruak? ldatzi adibidean bezala.

Baratxuri-a/eak: 2 edo 3

Eztía: koílarakada bat Arroza: katilukada bat

Azenarioak: híru edo Jau Sagarrak: bost edo sei

Del<li na tu hitzal<
Osatu taula, hitzak numero guztietan emanda.

MUGAGABEA SINGULARRA PLURALA

.
........... .. ......... . .~ ..1:![ª· ······································· ............................. .

~ .íntxªYr... ..................................................
-~ __qg(Fj_.... ... ......... ...............

-~ Jª[Fj.fJ)a./<.. ..... ...................................................

.~.P.O.r:r.u.ªk................................... ......... .........

Garbantzu gaziegial< (1)

cm Entzun "Garbantzuak" entzungaia, eta irakurri laburpena: aurkitu datu okerrak eta zuzendu. Lehenengoa guk egin
dugu . Erreparatu deklinabideari!

0/aiak babarrunak prestatu ditu bazkaltzeko, baina alío gehiegi bota die. lraitzek konponbide hau proposatu dio: azukre píxka
bat botatzea, edo txorrotada baf arrain-zopa. Tamalez, gaur konponbide horrek ez du balio, garbantzuak saldatsuak daudelako.
lraitzek badaki zer egin bi gauzak konpontzeko: barazki erregosiak eta gozoak bota. Adibidez, espinaka batzuk edo típula pixka bat.
Azkenean, 0/aiak ideia hau izan du: kalabaza botako die!

Datu ol<erra Zuzenduta 1 Datu okerra Zuzenduta

0 . . . . . .tJ.gJ:u;¡rr.y.n._qfc.... . ..... ........9.9rP9.1J.t?.LI.Q.!L ....... ..... • ...................................................

•
..................................................

·· ············································· .
0 . . ....... . . . ... . . . .. . . . . . . . ..
................................................

73 PRIMERAN hirurogeita hamahiru

 Garbantzu gaziegial< (11)

cm Entzun berriro "Garbantzuak" entzungaia, eta osatu esaldiak. Erabili aukerak.

asko gutxi pixka bat txorrotada bat pittin bat mordo bat pila bat batzuk

Zer egingo dugu janari gaziegia atera zaigunean? Zer egingo dugu eltzekoa loditzeko?

- Ur _........ bota ka diogu. - Barazki erregosi botako dizkiogu.

barazki-salda botako diogu. -Típula ---·----bota ka diogu.

N ola es aten da: erdi, eta erdi ... ?

Zer adierazten du marrazki bakoitzak?

JO'
ordu eta erdi gazta eta erdi ordu eta erdi bi /aranja eta erdi ogi eta erdi

ordu erdi gazta erdi ordu erdi bí laranja erdí ogí erdí

lrakurri arretaz bakoitzaren gustuak, eta osatu lau elkarrizketak: aukeratu Urtziren erantzunak.

Joanak /arunbatean mendira joan nahi du, mendía asko gustatzen zaio; ez da seme-a/abekin joango; seme-a/abei ez zaíe gustatzen mendia.
Urtzik /arunbatean mendira joan nahi du, mendía asko gustatzen zaio; seme-a/abekin joango da; seme-alabei ez zaíe gustatzen mendía.

Larunbatean mendira joan nahi dut . Mendia asko gustatzen za it.

... Jn.i~-b~i 1ni.~-~z Ln..ik.ere bai l ni k ere ez)

Seme-alabei ez zaie
gustatzen mendia. Ez naiz seme-alabekin joango.

(ni re seme-alabei bai 1 ni re seme-alabei ez 1 (ni bai 1 ni ez 1 ni er_e baij ni ere ez)
ni re seme-alabei ere bai 1 ni re seme-alabei ere ez)

74 :::: ::::: '-- hirurogeita hamalau

 Sul<alde-l<ontuez hitz egiten
Bi lagun hauei asko gustatzen zaie kozinatzea. Askotan hitz egiten dute sukalde-kontuez. Osatu elkarrizketatxoak
ERE erabilita.

Nik kalabaza-kremari bi gaztatxo gehitzen diot. Nik tomate-saltsari ez díot gatzik botatzen.

o
T-)
Ni k A, nik bai. Eta .. .. .. azukrea
Garraztasuna kentzen dio.

Niri haragia ez zait gustatzen

asko eginda.
Gure etxean oilaskoa asko gustatzen zaigu:
o hezurrak ez ditugu platerean uzten.

Niri .. ez zait gustatzen.

o
Baina gorrí-gorri Gurí _, baina ez dugu askotan jaten.

Osatu esamoldeal<
Osatu ondoko bi esa moldea k, eta jarri bakoitza dagokion elkarrizketan.
Ezta ... .. . txakurrak oinutsik.

Han ere... .. .pentsatu ere!

Sei urteko umea:
Ama! Eman ardo pixl<a bat!

Suediatik etorri berria den laguna:

Harrigarria! Stocl<ho/mel<o geltol<ian
esl<aleal< il<usi nituen!

l<iroldegira joaten hasi naiz

~ Entzun "Kiroldegian" entzungaia, eta osatu laburpena. Lau ERE kendu ditugu;
jarri bakoitza bere lekuan.

Nora oso gustura dabil kiroldegian. Hasieran, astelehenetan eta asteazkenetan

joaten zen; orain ,__ ......... ___larunbatetan ... .......... joaten da, eta egun salte gehíagotan
bai . . Zinta eta bizikleta egiten ditu eta _.... igerilekura ....... joaten
da. Kíroldegia oso ando daga, sauna badauka

75 PRIMERAN hirurogeita hamabost

 Beral<atz-zopa

~ Entzun "Zapa" entzungaia berriro, eta osatu errezeta egiteko pausoak,

ondoko aukerak erabilita: ordena-adierazleak falta dira.

bien bítartean azkenean lehenengo ondoren gero hasi aurretik

bitartean erre baino /ehenago kolorea hartu duenean xigortzen hasi denean

....... .... .. ........................... ..... , Eneritzek den a prestatzen du: ................................. , ogia zatitzen du laukitxoetan. Amaiak,
............ ___ ................ ' Eneritzi laguntzeko, berakatza eta piperrak txikitu ditu .................... ________ , olioa ipini dute berotzen eta
bertan jarri dituzte berakatz eta pi perra k, gorritzeko . ..................... ..................................... , hirugiharra ere txikitu dute.
Berakatzak , baina
hirugiharra bota diote . ............... .................... , lapiko sakon batean, ura ipini dute irakiten, dozena erdi bat berakatz
alerekin . ........ _ .............. , berakatz eta piperretara ogia bota dute, ogia ere oliotan xigortzeko. Ogia ............... ........................ ..
..... .. .. ....... ...... ... .... _ .. __ piperrauts apurtxo bat egin diote eta baita piper-mamia ere. Horri, irakiten zuten ura erantsi
diote, gatz apur bat, eta su motel-motelean eduki dute ordu erdiz-edo .......................................... , labean gainerre dute eta ...
mahaira!

-kado atzizkiaren esanahia

Bi esanahi adierazten ditu -kada atzizkiak:
A. Neurria, edukiera
B. Ondorio eragina, kolpea edo zartada
Bereizi esanahiaren arabera esaldiotako -l<ada atzizkidun hitzak: gurdíkada, aítzurkada, zartada.

1. Bota lau eskukada arroz, baratxuria gorritzen hasi baino lehen. 6. Kotxeko kristala birrindu zion emandako harrikadarekin.
2. Egurginen aizkorakadak entzuten dira basoan. 7. Komenigarria da egunean zazpi bat basokada ur edatea.
3. Ez zela gose, baina hozkada ederrak egin dizkio ogiari. 8. Zaletuak lasaitu dira atzelariaren ostikadaz baloia urrundu
4. Katilukada esne zerealekin gosaltzen du. ondoren.
5. /stripua izan omen da N1en, kamioikada adreilu errepidera 9. Lehenik, jarri koilarakada oliba-o/io zartaginean berotzen.
erori ostean. 1O. Boxeolari ona zen: ukabilkada bizkor eta indartsua zuen.

Neurria, edukiera adieraziz Ondorio eragina, I<Oipea edo zartada adieraziz

. .
·· ·· ························-----·----·-········-···············----------·················· ..................................................................................................................................................... .

.
...........................................................................................................................
.
················································································-·························--------··········

.
···· ········ ·· ···· ··········-······--··-·-········ ............ ···········

-· ...... - ......... . ................. .

.
.............................................................................

76 ¡::p¡rJr::RAf\J hirurogeita hamasei

 Astel<o menural<a osagaial< o Nola idatzi errezetal< Sul<aldean.com-en?
OROKORRAK LEHENENGOAK BIGARRENAK
azukrea porruak piperra k
e irina e dilistak e saltxitxak
O ogia O lekak O haragi-xerra Hau gasea! D
' patatak O letxuga odolkiak cm Gasea
Amaia eta Bittor mendian gora doaz.
tipulak O babarrunak O oilaskoa Am aia: Ai, ama! Gose naiz! Oraintxe basurde oso bat janga nuke,
O esnea O tomatea O arraina Obelixek bezala!
O olioa O espagetiak Bittor: Goazen aurreraxeago, iturriraino, ni egarriak nago, ahoa
lehor-lehor daukat.
ozpina
A: Nahi duzu ur pixka baU Kantinp lora hemen daukat.
gatza B: Ez, lasa i, nahiago dut bost minutu itxoin eta iturri ondoan
ogitartekoa jan. Ni ere gasea k nago!
Osagai-zerrenda Gose naiz 1 goseak nago
4 xerra --+ anana litro bat --+ esne e Egarri naiz 1 egarriak nago
dozena bat --+ porru 2 ko ilarakada --+ olio
kopa erdi --+ ardo zuri 300 gramo --+ irin Zer iruditzen zaizu?
Garbantzuak
Escalivada pintxoal< D lraitz: Zer daga bazkaltzeko J
cm Esca/ivada Olaia: Garbantzuak egin ditut. ba ina ez za izkit zuri bezain goxoak
atera: gatz gehiegi bota diet!
Ainara: Afaltzeko, zergatik ez dituzu egiten escalivada-pintxoak'
Beñat: Onda da, apuntatu osagaiak erosketa-zerrendan. 1: Horrek erremed io erraza du : bota ur pixka bat, edo txorrotada bat
A: Ze beharko duzu' barazki-salda.
B: Lau pintxo egiteko, 4 xerra ogi, baserrikoa. 0: Salda gehiagoJ Hori ez zait konponbide ona iruditzen.
A: Barazkiak ere bai, eztaJ 1: Zer, ba?
B: Bai: hasteko, 4 tomate, adarrekoak, ogia igurzteko. jateko, berriz, 0 : Garbantzuak oso saldatsuak atera zaizkidalako.
pipermorroa, alberjinia eta luzokerra. 1: Mmmm ... Bada kit! Zerbait gozoa botako diegu : barazki erregosiak,
A: ZenbaU adibidez.
B: 4 xerra bakoitzetik. 0 : Zein barazkiJ
A: Besterik? 1: Azenario batzuk, ti pula pixka bat
B: Oso goxoa geratzen da gainean kontserbako antxoa. Pote bat 0: Eta patata botatzen badioguJ Zer iru ditzen zaizuJ Bal io duJ
erosi eta pintxo bakoitzari bi antxoa jarriko dizkiogu. 1: Oso ando iruditzen zait! Patatak bi gauzak konpontzeko ba lio digu:
A: Pintxoari olioa batata nahikoa izango daJ gozatu eta loditu egingo ditu garbantzuak.
B: Ez, aji/is-mojilís bat egingo dugu oliba-olioa, xehatutako baratxuria 0 : M mm ! jarri azkar patatak egiten ! Gose naiz!
eta perrexilarekin. Horrekin onduko dugu pintxoa. Olaia: Salda gehiago botatzea ez zait konponbide ona iruditzen.
A: Zenbat baratxuri beharko duzuJ
B: 8 ale: 4 erabiliko ditugu ogia igurzteko, eta beste lau ojilis-moji/isa Aukera hauek ere esanahi bera dute:
egiteko. Eta perrexila... sorta txiki bat. - gaizki iruditzen zait.
A: Mmmml Gose naiz dagoeneko! - konponbide eskasa iruditzen zait.
Olaia: Eta patata botatzen badioguJ Zer iruditzen zaizu?
Lotu irudial< eta testua o lrait z: Oso ondo iruditzen zait!
Aukera honek ere esanahi bera du:
BAI
- konponbide ona iruditzen zait.
e EZ
EZ
EZ
lritzial< ala proposamenal<?
Esanahi bera al dute bi esaldiokJ EZ
Zuzendu menua o Zeinek galdetzen du iritziaJ
Zer iruditu zitzaizun Goseren kontzertua?
Solomoa, arrautza. kroketak. ~eta patatak.
e Oilasko-paparra. arrautza, ~ piperrak, ~ eta
patatak.
Zeinek egiten du proposamena?
Eta, zer iruditzen Bilboko kontzerturajoaten bagara?
lritzia galdetzeko:
O Otarrainxka-brotxetak, arrautza, ~ eta orburuarekin.

77 hirurogeita hamazazpi
 jol<atu aditza: ezazu, itzazu, zaitez
Hartu mokadu bat: Har ezazu mokadu bat.
Etorri afaltzera gurekin: Etor zaitez afaltzera gurekin.
Erosi telefono berria: Eros ezazu telefono berria.
Entzun txiste hauek: Entzun itzazu txiste hauek.
l<orril<a egunero
Lehenengo, aha/egin berezia egiten dut goizeko 6etan nagiak
atera eta ohetik altxatzeko. Ondoren, arropa erosoa eta zapatilak
janzten ditut. l<orrika egiten hasi aurretik hankak tuzatzen ditut
eta ur-tragoxka ederra hartzen dut. Korrika egin bitartean amasa
kontro/atzen saiatzen naiz. Azkenik, tuzaketak egiten ditut. Bukatu
ondoren dutxa eta gosari ederrak hartzen ditut.

Adi instrul<zioei!
Jar zaitez ilaran. Zure txanda iritsitakoan, jar ezazu edalontzia behean,
l<alabaza-l<rema
txorrotadak edalontziaren pareta jo behar du. Ez ezazu goraino bete CD Baietz egin
edalontzia. Ez zaitez mahaira itzuli edatera, gera zaitez zutik, taldean,
Nadia: Larunbatean zer moduzl
kontu-kontari, edaten duzun bitartean. Beste basokada bat hartu aurretik,
bota itzazu kondarrak lurrean dagoen pertzera. Maria: Onda. Aspaldiko partez, jende dezente elkartu ginen eta, egia
esan, gustura.
Zertarako dira jarraibide horiek? Sagardoa edateko instrukzioak dira.
N: jende asko zegoen elkartean?
M: Ba, ez. Harrituta geratu ginen. Bakar-bakarrik egon ginen elkarte
Zer egingo dut honel<in? guztian. Lasai eta luze egon ginen, tertulian. Afaltzera zetozenek
mahaia hartuta zuten eta haiek etortzean altxatu ginen.
O frijitu O xehatu G irakin N: Noren txanda zenl Aitziberrena, ez 1

e zuritu O bota O egosi M: Bai. Aitziberrek prestatu zuen. Eta hark, badakizu , betiko menua
izaten du.
O zatitu O gorritu O irabiatu N: A, bai , egia. kalabaza-krema eta haragi-bolak saltsan, ezl
M: Bai, hori da. Eta arroz-esnea bukatzeko.
N: Ederki, orduan. Gainera, oso goxoa egiten du Aitziberrek
Sul<aldean lanean kalabaza -krema.
- Ongi. jar ezazu ura irakiten. M: Bai. Berarekin joan nintzen elkartera laguntzera eta , esan zidanez,
hiruzpalau gaztatxo eta esne-txorrotara bat bota zion. Eta, egia esan,
- Lehenengo, presta itzazu gauzak: zatitu ezazu haragia, eta zuritu ikaragarri nabaritzen da.
itzazu berakatzak eta tipula. N: Ni k ere bota izan dizkiot gaztatxoak kremari. Baina esnea , ez.
- lpin ezazu olioa sutan, eta gorritu itzazu bertan berakatzak eta ti pu la. Esne-gaina bai, esne-gaina botatzeko ohitura badut, tarteka. Asko
-Bueno, itxaron ezazu ando gorritu arte. gozatzen ditu barazki-kremak.
M: Ba, ni k ez dut ohiturarik eta probatu behar dut hurrengoan.
N: Hori bai, gero pisuan ere antzemango duzu, e1
Menua nahasi zaigu M: Ez da hainbesterai no izango?
N: Bueno, dena neurrian komeni da. Pasa gabe ibiltzen bazara, ...
Lehenengo platerak: babarrun gorriak 1 garbantzuak 1 oi/o-zopa 1
hobe.
porru-patatak.
M: Eta oraingoan, kalabaza-pipak xigortu genituen eta platertxo
Bigarren platera k: arrautza eta patata frijituak 1 bakailaoa saltsa batean atera genituen mahaira, nahi zuenak gainetik bota ziezazkion.
berdean 1 haragi-xerrak plantxan 1 legatza erromatar erara.
N: Hara! Ez nuen inoiz entzun. Eta, goxoa?
Azkenburukoak: etxeko gatzatua 1 euskal paste/a 1sagar-konpota. M : Ni k, behintzat, oso gustura jan nuen; baina, badakizu ,
denetarikoak entzun ziren.
N: Eta hoberena ondorengo tertulia eta egonaldia, ez?
Entsalada egitei<O erosl<etal< M: Bai, bai.
Osagaiak: tomate onduak, uraza arrunta, errukula, eskarola
kizkurra, aza gorria, ahuntz-gazta, eztia, Jerez ozpina,
intxaurrak, oliba-olio birjina, gatz xehea. Txorrotada bat esne eta hiruzpalau gaztatxo.
ONOORIOA: Zenbatzaileekin hitza mugagabean jarri behar da.

Zein dago lei<Uz l<anpo? l<opurual< esaten

O Lekuz kanpo: arroza Besteak lekaleak dira eta ha u ez. Eztia: koilarakada bat: Koilarakada bat ezti.
e Lekuz kanpo: piper berdea Besteak gozagarriak dira eta ha u osagaia. Arroza: katilukada bat: Katilukada bat arroz.
O Lekuz kanpo: kokotxak Besteak haragia dira eta hau arraina. Azenarioak: hiru edo lau: Hiruzpalau azenario.
Sagarrak: bost edo sei: Bospasei sagar.

Ordena egol<ia
Del<linatu hitzal<
Bota katiluetara ura, ia irakiten. IIJ MUGAGABEA: ur 1intxaur 1 ogi 1laranja 1porru
lrabiatu banbuzko irabiagailu batekin. @)
SINGULARRA: ura 1intxaurra 1 ogia 1 laranja 1 porrua
Bota te-hautsa, katilu bakoitzera koilarakadatxo bat. (D
PLURALA: urak 1intxaurrak 1 ogiak 1 /aranjak 1porruak

78 hirurogeita hemezortzi
 Garbantzu gaziegial< (1) Osatu esamoldeal<
cm Garbantzuak -Ama! Eman ardo pixka bat!
lkusi transkripzioa B. atazaren erantzunean. - Ezta pentsatu ere! (Ezetz, ezetz eta ezetz esateko erabiltzen da)
- Harrigarria! Stockhol meko geltokian eskaleak ikusi nituen!
Datu okerra: babarrunak - Han ere txakurrak oinutsik! (Atsotitza da. Toki guztietan direla arazoak
esateko erabiltzen da. Gaztelaniazko "en todas partes cuecen habas" -en parekoa).
Zuzenduta: garbantzuak
e Datu okerra: olio gehiegi
Zuzenduta: gatz gehiegi
l<iroldegira joaten hasi naiz
O Datu okerra: azukre pixka bat
Zuzenduta: ur pixka bat cm Kiroldegian
· Datu okerra: txorrotada bat arrain-zopa Nora oso gustura dabil kiroldegian. Hasieran, ast elehenetan eta
Zuzenduta: txorrotada bat barazki-salda asteazkenetan joaten zen: ora in, larunbatetan ere joaten da, eta egun
O Datu okerra: espinaka batzuk salte gehiagotan ere bai. Zinta eta bizikleta egit en ditu eta igerilekura
ere joaten da. Kiroldegia oso ando daga, sauna ere badauka.
Zuzenduta: azenario batzuk
O Datu okerra: kalabaza
Zuzenduta: patata Beral<atz-zopa
Hasi aurretik, Eneritzek den a prestatzen du: /ehenengo, ogia zatitzen
Garbantzu gaziegial< (11) du laukitxoetan. Amaiak, bitartean, Eneritzi laguntzeko, berakatza eta
- Ur pixka bat botako diogu 1 ur pittin bat botako diogu. piperrak txikitu ditu. Ondoren, olioa ipini dut e berotzen eta bertan jarri
- Txorrotada bat barazki-salda botako diogu. dituzte berakatz eta piperrak, gorritzeko. Bien bitartean, hirugiharra ere
- Barazki erregosi batzuk botako dizkiogu. txikitu dute. Berakatzak ko/orea hartu duenean, baina erre baino
-Ti pula pixka bat botako diogu 1ti pula pittin bat bota ko diogu. lehenago, hirugiharra bota diote. Ondoren, lapiko sakon batean, ura
ipini dute irakiten, dozena erdi bat berakatz-alerekin. Gero, berakatz eta
piperretara ogia bota dute, ogia ere oliotan xigortzeko. Ogia xigortzen
N ola es aten da: erdí, eta erdí... ? hasi denean, piperrauts apurtxo bat egin diote eta baita piper-mamia ere.
Horri, irakiten zuten ura erantsi diote, gatz apur bat, eta su motel-motelean
ordu erdi O bi laranja erdi eduki dute ordu erdiz-edo. Azkenean, labean gainerre dute, eta mahaira!
e gazta erdi O ogi eta erdi
ordu eta erdi
-l<ada atzizl<iaren esanahia
Neurria, edukiera adieraziz: eskukada arroz, katilukada esne,
Eta zuri? kamioikada adreilu, basokada ur, koilarakada oliba-olio.
- Larunbatean mendira joan nahi dut. Ondorio eragina, kolpea edo zartada adieraziz: aizkorakada entzun,
- Nik ere bai. hozkada egin, harrikada eman, ostikadaz urrundu, ukabilkada
e- Mendia asko gustatzen zait.
- Niri ere bai.
izan.

O -Seme-alabei ez zaie gustatzen mendia.

- Nire seme-alabei ere ez.
' - Ez naiz seme-alabekin joango.
- Ni bai.

Sul<alde l<antuez hitz egiten

- Ni k kalaba za-kremari bi gaztatxo gehitzen diot.
-Ni k ere bai.
e- Ni k tomate-saltsari ez diot gatzik botatzen.
-A, nik bai . Eta baita azukrea ere. Garraztasuna kentzen dio.
- Niri haragia ez zait gustatzen asko eginda.
- Niri ere ez zait gustatzen. Saina ezta gorri-gorri ere.
- Gure etxean oilaskoa asko gustatzen zaigu: hezurrak ere ez ditugu
platerean uzten.
- Guri ere bai, baina ez dugu askotan jaten.

79 hirurogeita hemeretzi
jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

80 laurogei
 o Zer daul<azu etxel<o botil<inean?
lkasi dituzu botikineko osagaien izenak? Manolok berea erakutsiko digu. Saiatu gaiak osatzen : bokalak falta dituzte .

_ lk_ h_ l_ da nire d_ s_ nf _ kt _ t z__ l__

Buruko mina kentzeko, p_ l_ l_ k

Zauri bat egiten dudanean , hemen ditut t _ r_ t _ k

Eztula daukadanean, Eztull<en x_ r_ b__

Erredurentzat intsusa-_k_ nd __

Maileguen idazl<era
Mikelek euskaraz hitz egiten du beti, baina, askotan, ez zaizkio hitzak euskaraz etortzen , eta bere ama-hizkuntzan
esaten ditu: parentesi artean daude. Lagundu euskal eran jartzen.

Zer, Mikel, atseden hartzen?

Bai, neska . Behar dut. jaiki eta ez naiz geratu: lehenengo, bazkarirako

erosketak egin ditut; (g;¡riJ;¡n;zqs) __ _ ........ -ak prestatuko ditugu.

Ge ro, Jest;¡nc()) ..... ~rajoan na iz, afarirako (pu_rll!il -a k

erosi ditut; azkenean, (c()nsulta médica} izan

dut. Eta oraindik semearen bila joan behar dut(parque) -ean

daga eta. Horregatik (banco) . . . honetan eseri naiz apur bat.

Ea gero (c~J~)_ ........ bat hartzeko denbora dudan.

Hartu lasai, motel!

81 PRIMERAN laurogeita bat

 Erredura arinal< nola sendatzen dira?
Neska hau pentsatzen ari da zer egiten duen berak, aldizkaria irakurri eta gero.

jarri behar de/a hoztu behar de/a estaltzen dut estaJi behar de/a hozten dut

jartzen diot garbitzen dut garbitu behar de/a

Zaindu zure osasuna Nik egiten dudanaren kontrakoa!

Erredura arinal< tratatzeko lzotza _ _ ________________ ........... azkarrago hozteko,
Bizpahiru minutuz uretan
hoztu; ondoren, ura eta eta hortzetako pastaz
xaboiarekin garbitu. amak hori egiteko esan zidal ako. Aldizkariak dio
Ez erabili izotzik eta ez estali
zauria. uretan ... .. _...... , eta xaboi-
urarekin

lnsomnioa
Peruk insomnioa du. Eman zuk aholkuak: zer egin BEHAR du eta zer EZ du egin behar?

Peru: Aspaldian lo egin ezinik nabil. Bart, adibidez, ordubete lo eginda

nago. Arratsaldean siesta egingo dut.

Ni: Hori ez! Gauean lo egiteko,

Peru: Eta zer gehiago egin behar dut>

Ni: Gauean lo egiteko,

Zer esan dute?

ldatzi zehar-estiloan Peruk eta zuk esandakoak: ez ahaztu moldaketak egitea! Lehenengoa eginda daukazu.

Peruk esan du aspaldian lo egin ezinik dabilela, bart ordubete lo eginda eta, arratsaldean ··--···-----·············

. Ni k esan diot siestarik ez egiteko. Peruk, orduan , galdetu dit zer ................................................................

......... ....... .................... ..... ·--· .................... Ni k esan diot ----·-·-·-----------------···-· .................................................................................................................... .

82 PRIMERAN laurogeita bi
 Erantzun medil<uari
Medikuarengana joan zara eta honek galdera egin dizu: zer gertatzen zaizu? Erantzun, adibidean bezala.

Zer gertatzen zaizu 1 Bizkarreko mina daukat.

....... ····· ········--------·-- --- - -····-····-····

Zer gertatzen zaizu?

8 Zer gertatzen zaizu?

o
Zer gertatzen zaizu 1

Gaitz guztientzako erremedioal<

Osatu elkarrizketa, erremedio bakoitza bere tol<ian jarrita: ikusiko duzu Markelek eta zuk mina sendatzeko antzeko
erremedioak erabiltzen dituzuen ala ez.

bero lehorra: hondarrez edo gatzez poltsa bat bete, pixka bat berotu, eta minduta daukazun be/arriaren gainean jarri minutu batzuetan

perrexila murtxíkatu egunean hiruzpa/au aldiz onena ohean sartu, gela ilunpean jarrí eta isiltasunean egotea da

Markel: Zer moduz zabiltza, juli? Triste samar ikusten zaitut.

Juli: Hagineko minez nago, horregatik daukat aurpegi hau.

M: Dentistarengana joan bitartean, lehenengo, hortzetako hariarekin
ando garbitu hortz eta haginen arteko tarteak; ondoren, ...............

Ez zaizu mina erabat joango, baina leunduko zaizu.

J: Okerrena da burura ere zabaltzen ari zaidala , buruko minez
daramat arratsalde osoa.

M: Buruko minarentzat ........................... ..

....... ............ eta hagineko minari ere ez dio kalterik egingo.
J: l<asu egingo dizut, Markel, baina lehenago botikatik pasako naiz
belarriko minarentzat zerbait erostera.

M: Hori ere baduzu 1 Bada, nik uste belarriko mina kentzeko onena
de la ...................................................................................................................................................

J: Zure aholkuak jarraituko ditut eta sendatzen naizenean egongo gara lasaiago.

83 laurogeita hiru
 Gaiztotu zait 1 gaiztotuta daul<at
Sintomak adierazteko bi modu ikasi dituzu. Ondoko esaldietan, modu batera esanda daudenak jarri bestera, adibidean
bezala.

Zauria gaiztotu zait ?..~u~i~_.flé!!Z.~?tu_ta.__cl_a._

u_kat Orkatila bihurritu zait

Belaunburua ube/duta daukat

Begiak hazi zaizkit Sorba/da aterata daukat

julil< zer egin ate du, hobera ala ol<errera?

julik bere minal< nola doazen kontatuko digu hurrengo lerroetan. jarri aukera egokia .

Hagineko mina okerrago daukat: masaila . (Dil!'lditu 1 handitut¡!)

egin zait eta ................................. ................... .... Jgpg()!1!:J.J. gºgº!1!:1~iJl daukat.

Buruko mina . . . ........ (i();J_n / 1º!!-':H:!iJ) zait, baina belarrikoa ez, belarria

..............................................Jgª!:?~º~~./ g_a_!~~_()t_u~\Ü da ukat.

Zer gertatu zaizu?

jarri falta diren aditzak elkarrizketan .

dut ditut zait zaizkit duzu dituzu zaizu zaizkizu

o
Baina, baina ... zer gertatu eskuetan?
")
Zergatik bendatu
Erre egin ...... .

Nola 1
Patatal< frijitzen ari nintzela, olioak su hartu
du, eta sua itzaltzen saiatu naizenean, olio
guztia gainera erori ....... ... ............................... .
Min handia sentitzen.. . .. ....... ......... 1

Orain ez, mina kentzeko pilulak

hartzen ... ............ ................... ... egunean
hiru aldiz.

84 PRIMERAN laurogeita lau

 Zein da bal<oitzaren prospel<tua?

cm Belar-dendako bi botika hauen erabilera-orriak ero ri egin dira: intsusa-ul<endua eta pasmo-belar ul<endua.
Entzun berriro "Ukendua" entzungaia, eta esan zein erabilera-orri dagokion botika bakoitzari.

"Gaiztotutako zauriak eta infekzioak

"Eman nahi adina bider azaleko
sendatzeko. l<ontuz erabili , inoiz ez
erreduretan, urraduretan eta
med ikuak esanda baino gehiago.
egositako guneetan".
Ez erabili hau rrekin".

•
Hiztegia
Sailkatu nabarmendutako hitzak, eta jarri dagokion lau ki an.

Gaur erorí egin naiz eskaiteran eta ubeldu itzeta irten zait gerrian.

Hau erresumina izterrean! Eltxo batek he/du dit eta gaiztatu egin zait. Egun guztia azkura egiten. Ukenduren bat jarri beharka dut.

Altana andaezik daga. Hanka erabat ubeldu zaia. Berbena-enp/astua ipini beharka diat.

Hau minsarra! Gainera, hazi eta hazi dabil. Gripearen aurkaka xarabea hartuko dut.

Aditzal< Sintomal< Botikal<

Esaera zaharral<
Lotu zutabe bakoitzeko hiru zatiak: bi esaera zahar dituzu erdibituta, eta bakoitzaren esanahia.
Oharra: erdiko zutabean aukera bat sobera daga.

... beti poto lo. - Ezer egiten ez duenari

Bost xentimoko pupua*... esaten zaio.
... eta hamar xenti moko trapua.
jan da lo ... - Arrazoirik gabe kexatzen
... ez daga ando. denari esaten zaio .

*pupua: haur-hízkeran mina, zauria ...

85 PRitv;E:RAN laurogeita bost

 Hau bai lasaigarria!
Lotu esaldien hasierak dagozkien bukaerekin, zure gustuen arabera.

Erabat lasaigarria da ... ...mendian siestarako etzanda, eltxoak belarri ondoan entzuten.

Nahiko lasaigarria da ... ...igerian ibili ondoren, masaje bat hartzea.

Ez naiz batere lasaitzen ... ...hiru urteko lau umerekin hondartzan eguzkia hartzen.

Ez da hain lasai egoten ... ... olatuen joan-etorria entzutea.

Batzuentzat dibertigarria den a, besteentzat aspergarri

Marian eta Izara ez dira ados jartzen asteburuko planak egiteko: batentzat oso dibertigarria dena, guztiz aspergarria da
bestearentzat. lrakurri bien artei<O elkarrizketa-zatiak eta osatu falta dena.

erabat nekatzen naiz guztiz aspertzen naiz ez da batere dibertigarria

f) Marian
O Marian
Larunbatean rock-kontzertu itzela
Bada kit zer egingo dugun asteburuan:
dago Plaza Berrian: punta-puntako lau
piraguan ibiliko gara itsasoan!
talde datoz!
Izara
Izara
Nirekin ez zara joango! Piraguan ibiltzea
Hori ez da niretzat! Azken urteotan
--·--·---·- _....................... ............ .. ................ horre 1ako
kontzertuekin!

Marian Izara
Zer iruditzen zaizu bihar tenisean jokatzera joaten bagara?
Nahiago dut plan lasaiagoa; ..........................................................
pilota!< jasotzen!

Zer uste duzu zul<?

Osatu esaldiak zure gustuen araberako ekintzak aukeratuta.

lagunekin poteak hartu spa batean asteburua pasa eskiatu dantza-emanaldi bat ikusi

futbo/-partidak ikusi karaokean abestu esku-pi/otan jokatu

O Erabat erlaxatzen naiz ................................................................................................................................................................................................

G Oso aspergarria da .. _.... ............ _........... .............. ................. _. __
O Nahiko dibertigarria iruditzen zait _
O Ez dut batere gozatzen ...... ... __ _

86 op:'.'I=P!\' laurogeita sei

1
 -tea ala -tzeo?
Aditz hauetatik datozen aditz-izenen bukaera zein da: -tea ala -tzea? ldatzi bakoitzari dagokiona.

Zer? Gaur ere hondartzara? -. Bai, gure herrian garesti ateratzen da igerilekura ________________________________ ___ (io_anl

Hori aparatu dotorea duzuna! Zer da? HauJ e-liburuaJ

Bai, ohitu egiten zara.

Hara, eta erosoa da nobelak horrela _________ _ __________ _____ ______ ______(ir_a_k~.Jn.iP

Nor da faborito ñnalean? Ez da go arg i, bain a aba nta i1a da etxea n_________-----·----- --·-------------- ------··-···········_(io.katu)

........
Gustatzen zaizu ñlmak jatorrizko bertsioan {ikusi)? 1 V·
....... ,
O· S 1 Bai, baina nekatu egiten naiz

Ea kilo batzuk kentzen ditudan!

Horretarako onena da egunero ordu erdi . ...............................................HbiJ.i)

Hartu kantu-liburua! Kantu-liburua? Zertarako?

Hemengo elkarteetan ohikoa da afal-ostean ______ __ {abe.stul

jarri aditz-izen horiek taulan, bakoitza bere lekuan.

-tea -tzea

Egia ala gezurra dira baieztapen hauek? Begiratu goiko koadroa eta erantzun.

-N amaiera duten aditzek -tzea egiten dute. Egia O Gezurra

-1amaiera duten aditzek -tzea egiten dute. 0 Egia O Gezurra
-SI edo -ZI amaiera duten aditzek -tea egiten dute. 0 Egia O Gezurra
· -TU amaiera duten aditzek -tzea egiten dute. 0 Egia O Gezurra
-STU edo -ZTU amaiera duten aditzek -tea egiten dute. Q Egia O Gezurra
-E edo -0 amaiera duten aditzek -tzea egiten dute. 0 Egia O Gezurra

87 ~,,. ·,í '"l·. laurogeita zazpi

 Astiro-astiro

cm l<armele eta joxe Mari lantokian daude, eguerdiko ordu batean. Entzun "Astiro" elkarrizketa eta emandako
aukeretatik esan zein den elkarrizketaren mezu orokorra .

Joxe Marik uste du lantokian bazkaltzea kaltegarria de/a eta erabaki du kanpoan bazkaltzea.

O Joxe Marik uste du kírola ka/tegarria de/a eta erabaki du paseatzea.

Joxe Marik uste du estresatuta bizi garela eta erabaki du lasaiago bizitzea.

jarraitu astiro

cm Entzun berriro "Astiro" elkarrizketa, eta erantzun ondoko xehetasunei.

Zenbat denbora hartul<o du joxe Maril< bazl<altzel<o?

Zein l<irol egiten du joxe Marik l<iroldegian?

O Zer egin nahi du gaur arratsaldean joxe Maril<?

Astiro bete
Entzun berri duzun elkarrizketaren zati bat irakurriko duzu: idatzi aukera egokia.

Karmele: Baina, bizimodu osasuntsua izateko. kirola (l!g!!:'. ~l!ha~. da/l!gitea beharda)
Gainera. eguerdian bi ordu hartzen (d!~uziJ / ba~_it_u_z.u)..... , gehiegi janga duzu. eta badakizu
(gehiegijan ¡_gehi~g_ijatea.L.. . kaltegarria dela osasunerako.

joxe Mari: Gero eta argiago daukat bizimodu estresatu ha u _

(g¡¡J cj(!l¡¡) .. kaltegarriena osasunerako: dena
programatuta daukagu. egunaren ordu guztiak okupatuta, gauza guztiak presaka egiten ditugu eta korrika joaten
gara batetik bestera.

K: Eta (ze~_~gi~./.~~.r ~gi~~~) .................... proposatzen duzu, bada?

J: Gauzak ..(astiro
. hartu
.. . .1 astiro hartzea)
------------------- -- ··
eta gauza bakoitzari behar duen denbora
(esl<aini 1eskaintzea)

Zuzentzeko, entzun elkarrizketa edo irakurri transkripzioa.

88 PRii,AERAf, laurogeita zortzi

 Gehiago zurrungaril< ez

1511rakurri aholkua eta esan: zein da bertako mezu nagusia?

"Zurrunga-mota asko daude: arina, ozena, intermitentea ... baina inori ez zaio gustatzen zurrunga
egitea. Zurrungarik ez egiteko, ondo lo egin behar da; beraz, komeni da gehiegi ez nekatzea,
ez da ona beranduegi afaltzea, ezta afari astunak egitea ere. Hala ere, zurrungak ekiditeko
garrantzitsuena lotarako postura da: ez da komeni ahoz gora lo egitea; onena da alboka lo egitea".

Zurrungak era askotakoak dira.

Zurrungarik ez egiteko alboka egin behar da lo.

Zurrungarik ez egiteko garrantzitsua da afaria zaintzea.

Oporretaral<o bateria
Oporretarako aholku interesgarri bat irakurriko duzu, baina falta diren komak zuk jarri beharko
dituzu . Bost koma falta dira: menpeko esaldia bereizteko koma 1, eta zerrendako elementuak bereizteko 4 koma.

"Ez da arraroa oporretan telefonoaren bateria bukatu eta inkomunikatuta geratzea. Hondartzan
mendian kanpinean ... ez da beti entxufe bat eskura izaten. Telefonoa ipad-a e-liburua eta zure gailu
guztiak erabili nahi badituzu komeni zaizu bater ia eramangarria edukitzea".

Luzal<eta gehiago

cm Entzun berriro "Luzaketa" entzungaia, eta markatu: zein irudi da?

o lluzaketa

o 2. luzaketa

o 3. luzaketa

o 4. luzaketa
o 5. luzaketa

o 6. luzaketa

o
o
o
7. luzaketa
8. luzaketa
9. luzaketa
• o
•

•
89 PRIMERAN laurogeita bederatzi
o
 Nola egin behar da?
Bi luzaketen instrukzio-zatiak erori egin dira. Azpimarratu aukera egokia marrazkiei begiratuta .

(!;~?:!!".~!! 1 E~erit¡¡ / .ZIJ~ik) . , heldu hanka bateko orkatilari, tolestu

belauna eta (orpoarekin 1oin-puntarekin / oin-azpiare~ir:t) ........ ..

ipurmasaila ukitzen saiatuko zara. Mantendu zuzen bizkarra . Hankaren aurre aldeko
giharrak luzatuko dituzu.

Lagun bat lurrean etzango da (a!w~P.I!:Z/ ill:l.9:z.gg~¡¡) ...... ...... . ....... .. ... . ..... . Beste lagunak

hanka bat hartu eta, tolestu gabe zuzen mantenduz, (bultza~a{tiral~~)

gorputz aldera eramaten saiatuko da. Hanketako atzeko giharrak luzatzeko.

Zuzentzeko, entzun berriro "Luzaketa" entzungaia.

jarri zenbal<i bakoitzaren ondoan zein gorputz-atal den .

•
o
o
o
o
90 PRIMERAN laurogeita hamar
 Gorputz-atalal< (11)
Non daga gorputz-atal hauetako bakoitza?

sorbafda bufarra orkatifa befauna orpoa ipurmasaifa bizkarra eskugaina

oinpunta garondoa ukondoa eskumuturra fepoa oinazpia

BESOAN HANI<AN BURUAN ENBORREAN

Beste hizl<untzetan bezala, eusl<araz ere esamolde asl<o ditugu gorputz-atalel<in osatual<. Lau esamolderen esanahiak
eta adibideal< irakurriko dituzu jarraian; ea esamolde bal<oitza dagol<ion adibidean jartzen duzun.

txoriburua buru-befarri ez hanka eta ez buru fehengo fepotik burua

Aldrebeskeria bat esan duenari: O Esan duzunak ez dauka

Pertsona bat ez dela aldatu esateko: O Horrek

Pertsona bat zoroa dela esateko, ez dela zuhurra: O Hori _......... ___________ ..............................................................................

Pertsona bat saiatuta, gelditu gabe ari denean zerbait egiten: O ari da (lanea n).

Eguzl<iari agurra

~ Maitanel< yoga egiten du; lagun batí "Eguzl<iari agurra" ariketa ezagunaren
abantailak esaten ari da. Entzun "Eguzkiari" ell<arrizl<eta, eta idatzi ZERTARAI<O den ona
jarrera hori, adibidean bezala.

91 laurogeita hamail<a
 Zertara? Zertaral<o?
Osatu ondoko esaldiak ZERTARA eta ZERTARAJ<O jarrita, adibidean bezala.

Udan bizil<letaz joango naiz[Jici_ªia}z(Jra(bíclai_at_u), tol<ial< eta bertai<O jendea

hobeto _e_?agutz~!<_o _(~!a9_1!.~u):

Haginlariarengana urtero joaten gara {~rrebisioa eginl

ahoa osasuntsu (m-ª"-~-~_ndu)_

Lehengo batean ilea (rmmll) _ . joan nintzen, udan freskoago (ibJii)__ ___ ______

Merkealdietan joaten naiz arropa (~rosi)___ , diru gutxiago (gaste~~IJl

Hilero masajea (hartiJ) ____ joaten naiz, bizkarreko mina O<~l1_c:I_IJL ... ______ .... __________ _

Zertaral<o egiten dute hori?

Ea asmatzen duzun zertarako egiten diren honakoak; osatu esaldiak aditza zuzen erabilita, eta aukeratu esaldi
bakoitzarentzat bukaera egokia.
... egarriz ez _ (hil)
Orientalek otorduetan ez dute edari hotzik ... arroza gehiegi ez (puztu)
hartzen ...
.. . gehiegi ez (izerditu)
Afrikako tribu askotan, gorputza buztinez ... eltxoen ziztadetatik ..... (babestu)
igurzten dute ...
... odolaren zirkulazioa ___ (aktibatu)
Finlandian, saunatik ateratakoan ur _____ (berotu)
izoztura sartzen dira bainatzera ...
... gero basamortuan __ (saldu)
Saharako gamelu-karabanak oasietara ... digestioa hobeto _______ (egin)
joaten dira ura hartzera ...

~ ..

92 PRIMERAN laurogeita hamabi

 Zer daul<azu etxel<o botil<inean? o Gaiztotu zait 1 gaiztotuta daul<at
Alkoho/a da ni re desinfektatzailea.
e Buruko mina kentzeko, pi/u/ak.
O Zauri bat egiten dudanean, hemen ditut tiritak.
O Eztula daukadanean, Eztulken xarabea.
O Eta erredurentzat intsusa-ukendua.
Maileguen idazl<era
Bai, neska. Behar dut. jaiki eta ez naiz geratu: lehenengo, bazkarirako
erosketak egin ditut, garbantzuak prestatuko ditugu. Gero,
estankora joan naiz, afarirako puruak erosi ditut; azkenean
mediku-kontsulta izan dut. Eta oraindik semearen bila joan behar
dut parkean daga eta. Horregatik banku honetan eseri naiz apur
bat. Ea gero kafe bat hartzeko denbora dudan.
Erredura arinal< nola sendatzen dira? D Erre egin zaizkit.
Ni k egiten dudanaren kontrakoa! lzotzajartzen diot azkarrago
hozteko, eta hortzetako pastaz estaltzen dut, amak hori egiteko
esan zidalako. Aldizkariak dio u retan hoztu behar de/a, eta
xaboi-urarekin garbitu behar de/a.
lnsomnioa o Zein da bal<aitzaren prospel<tua?
Adibidez:
Gauean lo egiteko ez da siestarik egin behar
Gauean lo egiteko goiz eta arin afa/du behar da, eta infusio
/asaigarri bat hartu behar da.
Zer esan dute?
Aurreko adibidearekin:
Peruk esan du aspaldian lo egin ezinik dabile/a, bart ordubete lo
eginda dagoela, eta arratsaldean siesta egingo duela. Zuk
esan diozu siestarik ez egiteko. Peruk, orduan, galdetu dizu zer
egin behar duen. Zuk esan diozu goiz eta arin afaldu behar
de/a, eta infusio /asaigarri bat hartu behar de/a.
Erantzun medii<Uari
Eztarriko mina daukat. e Buruko mina daukat.
Tripako mina daukat.
Gaitz guztientzal<o erremedioal<
O Oentistarengana joan bitartean, lehenengo, hortzetako hariarekin
ando garbitu hortz eta haginen arteko tarteak; ondoren,
perrexila murtxikatu egunean hiruzpalau aldiz (...)
0 Buruko minarentzat onena ohean sartu, ge/a ilunpeanjarri
eta isiltasunean egotea da( .. ).
f) Hori ere baduzuJ Bada, ni k uste belarriko mina kentzeko onena
del a bero /ehorra: hondarrez edo gatzez poltsa bat bete,
pixka bat berotu, eta minduta daukazun be/arriaren
gainean jarri minutu batzuetan.
93
Drkatila bihurritu zait ~ Orkatila bihurrituta daukat
Belaunburua ubelduta daukat ~
Begiak hazi zaizkit
Be/aunburua ubeldu zait
Begiak hazita dauzkat
Sorbalda aterata daukat Sorba/da atera zait
Julil< zer egin ate du, hobera ala ol<errera?
Hagineko mina okerrago daukat: masaila handitu egin zait eta
gogortuta daukat. Buruko mina joan zait, baina belarrikoa ez,
belarria gaiztotuta daukat.
Zer gertatu zaizu?
O Baina, baina .. zer gertatu zaizu eskuetan' Zergatik bendatu
dituzu'
Patatak frijitzen ari nintzela, olioak su hartu du , eta sua itzaltzen
saiatu naizenean, olio guztia gainera erori zait.
0 M in handia sentitzen duzu'
. Orain ez, mina kentzeko pilulak hartzen ditut egunean hiru aldiz.
cm Ukendua
Mari: Zer joxemi, enkargutan'
Joxemi: Bai, neska. Ez naute berriz harrapatuko hemen, lapur
halakoak!
M: Eta? Zer duzu, ba?
J: Ba, azaleko zauri bat sendatu ezinean nenbilen. Lantokian
herenegun istripu txiki bat izan nuen, eta erredura bat daukat besoan.
Begira, gaiztotu egin zait. Ez da oso handia, baina erresumina daukat,
eta zauria behin eta berriro berritzen zait. Orduan belar-dendara etorri
naiz proba egiteko asmotan, ea zerbaitek samurtzen didan zauria.
M: Eta zer eman dizu?
J: Ukendu bat eman dit. Ez dakit zer den, hauxe ...
M: Hara intsusa-ukendua.
J: Zeeer' Txusa'
M: IN -TS U-SA. Oso ona da, joxemi. Guk betidanik izan dugu etxean,
amonak erakutsi zigun egiten. Fede handia diogu intsusa-uken duari
gure etxean. Erredurentzat ez ezik azaleko urradurentzat eta
zaurientzat ere gozagarria da oso. Horrek kenduko dizu erresumina,
bai, ikusiko duzu!
J: Hainbeste ordainduta gero, sendatuko al du!
M: Bai, horixe, ikusiko duzu. Biharko antzemango duzu hobekuntza.
Eta on egiten badizu, pasako dizut amonaren errezeta. Erraza, ona
eta merkea. Merezi du, benetan. Guk etxeko botikinaren kaxan
daukagu, gainerako botikinarekin batera.
J: Eta zenbat emango duU Nahi adina emango dutJ
M: Bai, motel, eman lasai! Seme-alabak jaioberriak zirenean , azala
egosi edo gorritzen zitzaien aldiro erabiltzen genuen.
J: Ene bada, Mari. Sorgin izena ez ezik izana ere baduzu zuk.
Banangoen ba, ni!
M: Hori ez da sorginkeria, joxemi . Hori sendabelarrarekin egindako
ukendua da .
O lntsusa-ukendua e Pasmo-befar ukendua
laurogeita hamahiru
 Hiztegia K: Baina, bizimodu osasuntsua izateko, kirola egin behar da.
Gainera, eguerdian bi ordu hartzen badituzu, gehiegi janga duzu, eta
Aditzak: ubeldu 1 hazi 1 gaiztotu badakizu gehiegi jatea kaltegarria dela osasunerako.
Sintomak: ubeldu 1 erresumin 1 minsor 1 ondoez J: Gero eta argiago daukat bizimodu estresatu hau de/a kaltegarrien a
osasunerako: dena programatuta daukagu, egunaren ordu guztiak
Botikak: xarabe 1 ukendu 1 enplastu
okupatuta, gauza guztiak presa ka egiten ditugu eta korrika joat en
Oharra: "ubeldu" hitza aditza eta sintoma da (biak esateko hitz bera gara batetik best era.
erabiltzen da). K: Eta zer egitea proposat zen duzu, badal
J: Gauzak astiro hartzea eta gauza bakoitzari behar duen denbora
eskaintzea.
Esaera zaharral< K: Orduan, gauza asko et a asko ezingo dit uzu egin.
): Uste dut hobe dudala gauza gutxiago egin, baina gustura, lasai,
Bost xentimoko pupua - eta hamar xentimako trapua. eta, batez ere, lagunart ean. Ze, etorriko zara nirekin paseo lasai bat
Arrazoirik gabe kexatzen denari esaten zaio. ematera arratsaldeanJ
jan da lo, - beti poto/o.
Ezer egiten ez duenari esaten zaio. O Joxe Marik uste du estresatuta bizi garela eta erabaki du
/asaiago bizitzea.

Hau bai lasaigarria!

Jarraitu astiro
Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
0 Biordu e Spinninga O Paseo lasai bat eman
Batzuentzat dibertigarria dena besteentzat
aspergarri Astiro bete
Nirekin ez zara joango! Piraguan ibiltzea ez da batere dibertigarria. lrakurri 18. ariketako transkripzioa.
Hori ez da niretzat! Azken urteotan erabat nekatzen naiz 1 guztiz
aspertzen naiz horrelako kontzertuekin.
Gehiago zurrungaril< ez
Nahiago dut plan lasaiagoa; erabat nekatzen naiz 1 guztiz
aspertzen naiz pilota k jasotzen.
e Zurrungarik ez egiteko alboka egin behar da lo.

Zer uste duzu zul<?

Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
-tea ala -tzea?
O Bai, gure herrian garesti ateratzen da igerilekura joatea.
e Hara, eta erosoa da nobelak horrela irakurtzea?
O Ez daga argi, baina abantaila da etxean jokatzea.
O Gustatzen zaizu filmak jatorrizko bertsioan ikustea?
O Horretarako onena da egunero ordu erdi ibiltzea.
O Hemengo elkarteetan ohikoa da afal-ostean abestea.
O Gezurra O Egia o Egia
e Gezurra O Gezurra o Egia
Astiro-astiro
a Astiro
Karmele: Gose naiz! Urdaiazpiko ogitartekoa ekarri dut gaur
bazkaltzeko, Jan hau bukatzen dudan bitartean .
)oxe Mari: Nik, gaurtik aurrera, lantokitik aterata bazkalduko dut, eta
behar den denbora hartuko dut: pare bat ordu.
K: Baina, hori egiten baduzu, oso berandu atera beharko duzu lanetik,
eta ezingo zara kiroldegira joan spinningera!
J: Ba, paseo lasai bat emango dut, edo lagunen batekin egongo naiz...
edo ez dut ezer egingo, zerarraio!
Oporretarai<O bateria
Ez da arra roa oporretan telefonoaren bateria bukatu eta
inkomunikatuta gerat zea. Hondartzan, mendian, kanp inean ... ez da
beti entxufe bat eskura izaten. Telefonoa, ipad-a, e-liburua eta zure
gailu guztiak erabili nahi badituzu, komeni zaizu bateria eramangarria
edukitzea .
Luzal<eta gehiago
a Luzaketak
Gaurko saioa gorputzaren malgutasunari eskainiko diogu.
Malgutasuna da gorputzeko atalak erraz eta eroso mugitzen uzten
digun gaitasuna. Malgutasuna galdu egiten da, urteak aurrera egin
ahaJa, eta, horregatik, oso garrantzitsua da bizitza osoan zehar
lantzea.
Eta, galdetuko duzue, zertarako landu behar da malgutasuna 1 Ba,
gauza askotarako; ad ibidez, eta garrantzitsuena, gure bizi-kalitatea
hobetzeko; gauzarik ohikoenak (jantzi, oinetakoak lotu ... ) errazago
egiteko; arinago, bizkorrago ibiltzeko; odol-zirkulazioan eta
arnasketan parte hartzen duten musku luak hobetzeko; lesioak
aurrezaintzeko eta lesioetatik azkarrago osatzeko ... Laburbilduz, gure
bizitza arrunta hobetzeko.
Gaur, luzaketa erraz batzuk irakatsiko dizkizuegu. Baina, lehenengo
joan zuen trastelekura kolt xoneta bat hart zera...
1. luzaketa: Bi lagun, bata bestearen atzean jarrita. Aurrean dagoenak
bi besoak atzera eramango ditu, eta, posizio horretan dagoela, beste
laguna bi besoak elkartzen saiatuko da. Sorbalda eta bu larra luzatuko
dituzu.

94 laurogeita hamalau
2. luzaketa: Zutik, heldu han ka bateko orkatilari, tolestu belauna Esamoldeal<
eta orpoarekin ipurmasaila ukitzen saiatuko gara. Mantendu zuzen
bizkarra. Hankaren aurre aldeko giharrak luzatuko dituzu. 8 Esan duzunak ez dauka ez hanka eta ez buru(rik).
3. luzaketa: Lagun bat lurrean etzango da ahoz gora. Beste lagunak
hanka bat hartu eta, tolestu gabe zuzen mantenduz, bultzaka
e Horre k /ehengo /epotik burua!
gorputz aldera eramaten saiatuko da, hanketako atzeko giharrak O Hori txori-burua!
luzatzeko. O Buru-belarri ari da (lanean).
4.1uzaketa: Zabaldu aurrerantz eskuineko besoa, eskugaina gorantz
begira; bultzatu beherantz ezker eskuarekin, eskumuturraren flexoa
eginda. Besaurrea eta bizepsa luzatuko dituzu.
Eguzl<iari agurra
S. luzaketa: Lagun bat ahoz gora etzango da; besteak hanka bat
hartuko dio eta , belauna tolestuta, egin tira. lpurmasaila luzatuko CD Eguzkiari
duzu. Maitane: "Eguzkiari agurra" ari keta oso konpletoa da; erregu larki
6. luzaketa: Eseri lurrean eta jarri hankak luze eta elkarren ondoan. praktikatuta gorputza dinamizatzen da.
Saiatu eskuekin oin-puntak ukitzen. Hanken atzeko giharrak luzatuko Laguna: Bizkarrezurrerako ona da 1 Nik horko arazoak izaten ditut.
dituzu. M: Oso ona da, bizkarrezurra malgutzen da, eta ez hori bakarrik:
7. luzaketa: Zutik, beso bat garondoan eta ukondoa tolestuta, gorputzeko artikulazio guztiak lantzen dira.
lagunak eskumuturretik heldu eta beherantz tiratuko du, trizepsa L: Abantaila asko ditu, orduan.
luzatzeko. M: Zalantzarik gabe. Ni k zirkulazio-arazoak izaten nituen , et a orain
8. luzaketa: Zutik, eraman beso bat aurrera eta bultzatu beste askoz hobeto nabil, izan ere, yoga eginda odol-zirku lazioa aktibatzen
besoko eskuarekin leporantz. Bizkarreko giharrak luzatuko dituzu. da eta oxi genazioa hobetzen da.
9. luzaketa: Lagun bat koltxonetan eseriko da, oinazpiak elkartuta L: Erakutsi beharko didazu ariketa hori!
eta belaunak kanporantz tolestuta. Beste lagunak belaunei
bultzatuko die, bi hankak ahalik eta gehien luzatzeko. Horrela, Bizkarrezurra malgutzeko.
aduktoreak landuko dira. Gorputzeko artikulazio guztiak /antzeko.

rn 1. luzaketa rn 4. luzaketa (!) 7. luzaketa

Odol-zirkulazioa aktibatzeko.

m 2. luzaketa @J S. luzaketa m 8. luzaket a

Oxigenazioa hobetzeko.

(!) 3. luzaketa rn 6. luzaketa 0 9. luzaketa

Zertara? Zertaral<o?

Nola egin behar da? Haginlariarengana urtero joaten gara errebisioa egitera, ahoa
osasuntsu mantentzeko.
lrakurri 23. ariketako transkripzioa. e Lehengo batean ilea moztera joan nintzen, udan freskoago ibiltzeko.
O Merkealdiet an joaten naiz arropa erostera, diru gutxiago gastatzeko.
Gorputz-atalal< (1) O Hilero masajea hartzera joaten naiz, bizkarreko mina kentzeko.
8 Burua e Besoa o Be/auna
e Lepoa o Eskumuturra o Orkatila Zertarai<O egiten dute hori?
O Sorba/da o Eskua G Oina (oinpunta)
8 Orient alek otorduetan ez dute edari hotzik hartzen digestioa
O Ukondoa o lzterra hobeto egiteko.
e Afrikako tribu askotan, gorputza buztinez igurzten dute eltxoen
ziztadet atik babesteko.
Gorputz-atalal< (11)
O Finlandian, saunatik ateratakoan ur izoztura sartzen di ra
BESOETAN: eskugaina 1 ukondoa 1 eskumuturra bainatzera... odolaren zirkulazioa aktibatzeko.
HANKETAN: orkatila 1 be/auna 1 orpoa 1 oinpunta 1 oinazpia O Saha rako gamelu-karabanak oasietara joaten dira ura hart zera
egarriz ez híltzeko.
BURUAN: garondoa 1 lepoa
ENBORREAN: sorba/da 1 bu/arra 1 ipurmasaila 1 bizkarra

95 laurogeita hamabost
Jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

96 laurogeita hamasei
 Nolal<oa da lanl<ide berria?
lrakurri ondoko elkarrizketa, eta osatu adjektiboak: bokalak falta dira .

• Hiru egun daramatza lanean eta dagoeneko mahai gaina

paperez beteta dauka: oso da.

)
Baina beti daga laguntzeko prest: _ rr __L_ts_~ _ eta l_g_~ntz da.

Ostiraleko afarira gonbidatu behar dugu! Traturako _ ts_ g_ n_ dirudi: _ r_ k__ eta _ l_ _ _ .

Positiboa ala negatiboa?

lrakurri adjektibo-zerrenda, eta bereizi positiboak eta negatiboak.

Egingo duela esan badizu, egingo du; agindutakoa betetzen du: hitzekoa da.

Berea, berea eta berea; ez du besterik kontuan hartzen: oso berekoía da.
Ez du kemeník eta indarrik: ahu/a da.

Gauza berriek ez diote beldurrik ematen, ez du atzera egiten: ausarta da.

Denbora asko behar du gauzak egíteko: mote/a da. Gauza bat ando egíten duena, abíla dena: trebea.

Ezin zaío lan baten ardura eman, agían ez du beteko: arduragabea da.

POSITIBOAI< NEGATIBOAI<

97 · laurogeita hamazazpi
 Ziur ala ez?
lrakurri egoera hauek, eta aukeratu bakoitzean Manolik zer esan duen.

zortziak dira zortziak izango dira egosita daude egosita egongo dira

Manoli etxeko lanak egiten ari da etxe barruan. Txirrina jo dute, eta hau

esan du:

Manoli balkoia garbitzen ari da. Txirrina jo dute, Manolik ka/era begiratu

du, eta hau esan du:

Manoli sukaldean daga, makarroiak egiten. Erlojuari begiratu dio, eta ha u esan du ~ .. .........................................................

Manoli sukaldean daga, makarroiak egiten. Makarroi bat probatu eta hau esan du:

Museoan
Bi lagun museora joan dira eta margo bati buruz hizketan ari dira. Osatu elkarrizketan falta diren esaldiak. Zuzendu
ondoren, osatu taula.
mendi bat izango da beste museo batean egongo da aurpegi bat izango da triste egongo zen etxe bat izango da

.... ... : hori

O Zer ote da margo hau?
sudurra dela uste dut, eta horiek belarriak.

Bai zera! l<arratuegia da aurpegi bat

izateko! o oo o o o ooooooooooooo u ooo oooooooo 1

Kolore ilunak erabili ditu margotzeko:

eta atzeko hiruki hori
beltzak, marroiak eta grisak. Garai hartan
...................................................................artista hau!

Hara! Pareta horretako margoa falta da. Non ote daga?

... ............................................ . , edo konpontzen ...

ZIUR ZIURTASUNII< EZ

~ ..Awrpegi bat ªª.................................. • Aurpe_g[ ba.t..i~ª[!gQ_(!.ª· .. ...................................................................

• Be~t~_ museo batean qªgQ .......

• Gc¡rai.hanan triste ..?.ª9.Q.Ii!l1 ..........

98 PRIMERAN laurogeita hamazoztzi

 Bideo-curriculumei buruzl<o erreportajea

a ETBko lnterneti buruzko dibulgazio-saio batean , bideo-curriculumei buruz hitz egin dute ("Curriculum_1 ").
lkusi baino lehen, aurreikusi zer esango duten bideoan; batzuetan , logikak edo zure munduaren ezagutzak lagunduko
dizu erantzun egokiak ematen.

Bideo-curriculumal<, idatzizl<oal< bezala, denal< dira berdinal<. O Egia O Gezurra

O Enpresen arreta lortzea

Zein da bideo-curriculumen helburua? O Nolako originalak garen erakustea
O Beste langileak baino gehiago garela erakustea

Bideo-curriculumel< arral<asta eta hedapen handia izan dute azl<en urteotan. O Egia O Gezurra
Arrazoia: . ...... ................... ............ .................. ............ ...... .. ..... _ .....

Bideo-curriculuma egitel<o aholl<ual<

a lkusi "Curriculum_2" erreportajearen jarraipena; ora in, bideo-curriculuma egiteko S aholku jasoko dituzu .

lkusi berriro bideoa, eta konprobatu zure erantzunak.

Zuzentzeko, begiratu bideoaren transkripzioari. Gogoratu ez duzula zertan hitz berberak erabi li. Onda egin duzun
zalantzarik baduzu, komentatu irakasleari hurrengo tutoretza-saioan.

Hitz-gurutzatual<: garraiobideal<
lrakurri pistak eta idatzi bakoitzari dagokion garraiobidearen izena .
GOITII< BEHERA
Batetik bestera airez joateko erabiltzen duguna.

EZI<ERRETII< ESI<UINERA

Zaharrena Londonekoa da eta kilometro gehien duena New Yorkekoa.

Bi gurpildun ibilgailu hau gidatzeko derrigorrezkoa da kaskoa janztea.

o
Garraiobide honek ez du erregairik behar íbiltzeko.
Lau gurpildun ibilgailu hau XIX. mende bukaeran asmatu zen.

99 Pl~ tf\1ER ..l.N laurogeita hemeretzi

 Nola egiten zuen amonal<?
Amona eta biloba hizketan ari dira, gauzak egiteko modua nola aldatu den komentatzen ari dira. Lagundu elkarrizketa
osatzen*.
oinez bizikletaz autoz motorrez ordenagailuz makinaz eskuz

0 Amona Biloba

Bai . Azterketetan _ idatzi

Guk idazten genuen, ez genuen makinarik.
behar izaten dugu, eta oso letra txarra
Gero hasi ziren bulegoetan idazten,
egiten dugu .
eta orain, toki guztietan _ .... ... ... . ···-···- .. idazten
duzue, etxean ere bai!
Orain , berriz, ia toki guztietara
_ ____________________ joaten da jendea.
Garraiatzeko modua ere asko aldatu da: lehen Martxa horretan, ahaztu egingo
ibiltzen ginen batetik bestera zaigu ibiltzen! Eskerrak batzuk
joateko, eta, oso-oso gutxitan, ibiltzen hasi garen!
inguruko herrietako jaietara joateko.
Biloba

€) Amona *OHARRA:
hitzetako bat bi aldiz erabili behar da

Nola egiten dute

Erantzun galderei -z instrumentala erabiliz, adibidean bezala.

Nola egin ditu eragiketak? E$.t,J!_1!Z _(Bll!lla erabilita)

Nola idatzi duzu eskutitza?

Nola idatzi duzu mezua?

------·· _ ....... ·---·-··· (()_r~_e_n.~g_ai IIJ_a__e.~~-~!li~a)_

Nola joan zara Bartzelonara?

Nola hitz egin duzu anaiarekin? .. _______ . ______________ .. --··· _ _(Telef_'?_~_f?.a_ .e.~.~bili~~)

100 PRIM ERAN ehun

 Garraio-plana

a lkusi berriro "Garraioa" bideoa, eta osatu taula. Nork esan ditu ondoko esaldiak?
ldoiak Lankideal< lnork ez
Autorik ez dudanez, ezin naiz lanera joan. o o o

• Autobusez ibiltzea hobea da.

Autobusez ez da ziurra ordurako iristea.

o
o
o
o
o
o
o Autobidean trafiko handia sortzen da. o o o
o Atseden-/ekuetan geratzen da autobusa. o o o
o Autobusez ibiltzea merkeagoa da. o o o
Nola? Nolal<oa?
Ondoko elkarrizketan hitz batzuk nabarmenduta daude: azpimarratu zer adierazten duten, NOLA ala NOLAJ<OA.

O Hara! Auto berria (nola/nolakoa) erosi duzu!

Bai! Lehengoa oso motel (nola/nolakoa)
zebilen eta , oraingoan, auto azkarra
O Gainera, oso po/ita (nola/nolakoa) da eta
(nola/nolakoa) erosi dut.
garbi-garbi (nola/nolakoa) da gol

Azterl<eta
Selektibitate azterketa-tokiaren atarían daga kazetaria , ikasleei galderak egiten. Elkarrizketaren zati batzuk
erori egin dira: jar ezazu bakoitza dagokion tol<ian.
ona erraza ando erraz
O l<azetaria lkaslea

Nolakoa izan da azterketa?

........................... ..... , iazkoa zailagoa izan zen.

Kazetaria
............................ egin dut eta ................. _ ... ___ _
Eta zuk, nola egin duzu?
......................... uste dut gaind ituko dudala.

l<azetaria lkaslea

Nolakoa izan da antolaketa? Au rten .......................... izan da,

laz kritikak jaso zituen. konpondu ditu zte akatsak.
lkaslea

101 PRIMERAN ehun eta bat

 Noiz dira inauterial<
Bi lagun hauek eztabaidan ari dira lnauterien data dela eta. Osatu elkarrizketa aditza behar bezala idatzita.

Datorren urtean noiz izango dira lnauteriak? ízaten dírela izaten da

o Uste dut udaberrian .................................................. . izaten de/a izaten dira

Bada, nire ustez, sei aste lehenago

Ez, ez, neguan ................... ........ .................. ..
. ..... .... ... . Edonola
Uste dut Pazko igandea baino zazpi
ere, Euskal Herriko herri askotan beste
data batzuetan ospatzen dituzte. igande lehenago ................................................... ..
lnauteri igandea.

Zer izan nahi dute?

Bi lagun kontu-kontari ari dira seme-alaben etorkizunari buruz. Hutsuneetan falta diren lanbideak aurkitu hizki-zopan.
Esaldiaren arabera, batzuetan, -a atzizkia jarri beharko duzu.

B N B 1< B E B G A R R A 1 o L A R 1 y 1 R
1 A T M E R p R A 1B o G B 5 o
G u R E A 1 p E z z F H 5 N H R o
R H R 1< R 1< y B A A G e R L A 5 B o A R
E E T E p A R H A X B W M A X T A 5 T N A A A G X R 1 p R T H M J N T Tz
T R H F A A T E z A N R H T z T 1< u w 5 5 1< B 1 G H E E z 1 o
5 N 1 X y
u G o
G E u 1< M N u A W T B A E X X L 1< G e A B E 5 L A R e o 1< z u
T A E T A 1< V V Z 1 G T ou H 1 R 1< p E E X X 1< A B 5 1< R 1 p E L L A X
G 1< A (i 1 T A R R A -J o T z A 1 l E z u E o F A p u T V X N ow 1 p R z E
B 1 R N A T H z L E A L u o H 1< E R T z
A L E 5 B A N T E 5 o

5emeak esan dit

o izan nahi duela, asko gustatzen zaiola Nireak ................................ izan nahi du, bada: abeslaria f)
gidatzea. Niri, berriz, arriskutsua iruditzen edo . . Musika oso gustukoa
zait eta nahiago dut zerbait ikastea. Esaten du eta egia da ahots ona duela; txiki-txikitatik jotzen

diot ... .... ........ ... ... ... ....... .... .... .ikasketak duela gitarra, baina zaila da horretatik bizitzea. Nire

egiteko izebaren botikan lan egiteko. ametsa da .. .. . .. ízatea: laborategi

batean aurkikuntza garrantzitsuak egitea.

O lnoiz ezin da jakin zein lanbiderekin izango

diren zoriontsu. Horra bizilagunaren
semea: gaztetan, baloia gelditzen
Oraingoz, ziurra hauxe
trebea zelako, futbol-talde ospetsu
bakarra da: guztiek O
bateko .. ....... .. .. . .. . ..... ............ izan zen, izaten
eta nahiko dirurekin erretiroa hartu zuenean,
jarraituko dutela.
bere ilusioa ardiekin mendian ibiltzea zela eta
........................... .. ..ioan zen.

102 PRIMERAN ehun eta bi

 Hitzal< osatzen
Osatu esaldietan falta diren hitzak aukeran dituzun osagaiekin.

mekanika hezi írakatsi begiratu liburu(tegi) -ari -zain -le -tzaile

o
Hiru lanbide izan ditut, baina beti umeekin egin dut
lan: ikasle garaian, udalekuetan ...........
lanetan aritzen nintzen. Lanean hasi nintzenean,
. .......... .. izan nintzen herriko
Oraindik ez dut erabaki zein lanbide nahi dudan:
batetik, izan nahi dut, oso
gustura sentitzen naizelako motorrak konpontzen;
bestetik, jendearekiko tratua eta literatura gustuko

haurtzaindegian. Orain ............ .. ..................... ......naiz ditudanez, ............................. .... izatea gustatuko
herriko eskolan . litzaidake.

Hitz-pasa: gorputz-atalal<
Bost gorputz-atalen izenak asmatu behar dituzu, definizioak irakurrita. Bakoitza bokal batez hasten da.

Hatzen eta behatzen muturrean hazten zaizkigunak; kolore biziz

margotzen direnak; harramazka egiteko erabiltzen direnak. A

Musu emateko erabiltzen direnak; sudurraren eta kokotsaren artean

ditugunak. E .......................................

Be/auna eta aldakaren artean ditugunak; futbo/aríek asko garatzen

dituztenak. 1.. ........ ........... ........ ................... .......

Oinaren atzean daudenak; Akilesen galbide izan zirenak; sandaliekin

agerian geratzen zaizkigunak. .0 ........................ ..................

Besoak erditik tolesteko erabiltzen direnak; ikasleek asko gastatzen

dituztenak. u

103 PR IM ERAN ehun eta hiru

 Logil<a-jol<oa: etorl<izunean, zer?
17 eta 20 urte bitarteko lau gazte hauek kanpora joan beharko dute ikastera. Ea asmatzen duzun bakoitzak zenbat urte
dituen orain, zein lanbide aukeratu duen eta non egingo dituen ikasketak.
1. Artista izan nahi duenak Alaitz edo Edorta du izena, eta Londres edo Berlinera joango da ikastera.
2.18 urte dituena ez da Madrilera joango.
3. Parisen ikasi nahi duenak 18 urte ditu.
4. lker astronauta izan nahi duena baino gazteagoa da, baina Londresen ikasiko duena
baino zaharragoa.
5. Gazteenak oso argi dauka Historia ikasi nahi duela.
6. Artista izan nahi duena zaharrena da.
7. Edortak historiagilea izan nahi du eta Londresen egin nahi ditu ikasketak, baina ez da 19
urte dituena.
8. Medikua izan nahi duenak 18 urte ditu, baina ez du june izena.
9. Astronauta ikasketak egiteko lekurik onena Madril da.

IZENA ADI NA LANBIDEA LEI<UA

17

18

19

20

Zentzumenal<
lrakurri bi lagunen arteko solasaldia, eta jarri hutsuneetan falta dena. Ondoren, osatu esaldiak zure iritziarekin.

Zein da gehien erabiltzen duzun zentzumena?

Utzi pentsatzen ... ikusmena da gehien erabiltzen _
o eta usaimena gutxien erabiltzen

0 Eta gogokoen

Gogokoen usaimena da, oroitzapen

Bada, niri ukimena da gehien gustatzen ederretara eramaten nauelako.

..
Eman zuk ere iritzia.

___ da gehien erabiltzen __ ___ ................ zentzumena .

da gutxien erabiltzen .('~- -~ zaidana

da gustukoen ............ _______ ...... .. ............. (!) (!J zaízuna

dudana
da gutxíen gustatzen ... . _..... .................... _
duzuna

104 PPIM E:PAN ehun eta lau

 Lan-bilatzaileal<
cm Entzun berriro "Lan bila" entzungaia, eta erreparatu xehetasunei: esan ondoko baieztapenak egía ala gezurra diren.
Mantenu-teknikari lana baztertu egin dute, gustuko ez dutelako. O Egia O Gezurra
Zaintzaile izateko ez dela ikasketarik behar esan dute biek. O Egia O Gezurra
Tabernari lana interesatu zaio lagunetako bati eta besteari ez. O Egia O Gezurra
• Gitarra-jotzaile izan nahi du batel<, eta laguna ados dago. O Egia O Gezurra

Etxel<o lanen antolal<eta (1)

cm Martin eta Juana hizketan ari dira etxeko lanen banaketari buruz. Entzun "Etxeko lanak" elkarrizketa, eta egin ariketak.
• Lehenengo entzunaldia
Erreparatu gako-hitzei, entzundakoa ulertzeko.
Zein hitz entzun duzu mezu nagusia ulertzeko? Hitza:

• Bigarren entzunaldia
Zerrendatutako lan bakoitzaren ondoan jarri NORI< egiten duen, zaborra atera Juanak
Martinek, juanak edo juanaren semeak.

komuna garbítu harrikoa egin

plantxatu garbigailua jarrí

Etxel<o lanen antolal<eta (11)

cm Entzun S "Etxeko lanak" elkarrizketa, eta osatu esaldiak erlatibozko esaldiak erabiliz.

Bere etxean Martin da komuna garbitzen duena, harrikoa

... , garbigailua

eta arropa

Bere etxean Juana da plantxatzen eta

zaborra ; juanaren semea

da kom una

105 PRIM ER.AN ehun eta bost

 Zorrotzailea izan nintzen
Gogoratu "Erretiroa hartu nuen" bideo-pasartean kontatutakoa.
Zorrotzaile izandako gizon batel< ere bere lanbideari buruz hitz egin digu. Osatu kontaketa aditzak behar bezala jokatuta.

ibili jo ezagutu etorri joan egon

"Urteak eta urteak eman nituen batetik bestera. Zorroztarria hartu eta herriz herri ....................................................................
Herri batera iritsitakoan, zorrotzaileon flauta .......................................... iritsi nintzela esateko. Zorrotzailearen
doinua guztiek .. eta , entzundakoan, hartu aiztoak, artaziak eta aizkorak eta
''
haiek zorroztera Baserrietara ere
lagun handiak egin nituen. Baserrietan, tresnal< zorroztu ondoren, beti ematen zidaten jateko zerbait: mahaiaren

bueltan jarri eta guztiok gustura ... . .... ....... ... .. .. kontu-kontari ."

Etxea garbitzen
Bi lagun etxearen garbiketaz ari dira hizketan. Aditz laguntzaile batzuk ez ditugu idatzi: zuk jarriko dituzu. Laguntza
gisa, erabilitako aditzen zerrenda duzu, jokatu gabe.
garbitu egin erabili

0 Atzo baporezko makina horietako bat erosi nuen eta gaur goizean ordubetean

........ etxeko azulejo guztiak.

Ni k eskuz ..........................................................................eta orduak behar izaten ditut!

0 Oraingo aurrerapenekin askoz hobeto etxeko lanak. Bai horixe! Gu gazteak ginenean,

ez zen fregonarik ere izaten etxeetan, lurra belauniko jarrita ............

Eta amonak esaten duenez, arropa garbitzeko ur hotza ....................................................... ............. gehienetan.

Gazteal< zinetenean, zer egiten zenuten asteburuetan?

~ l<ale-inkesta bat entzungo duzu (" lnkesta" entzungaia); bertan , edadeko 3 laguni ga ldetu diote zer egiten zuten
gaztetan asteburuetan. Entzun inkesta eta bete taula : nork esan du erantzun horietako bakoitza?

1. al< 2.al< 3.ak 1. al< 2.al< 3.ak

linera joaten nintzen Herrira joaten nintzen
Mezetara joaten nintzen Dantzan ibíltzen nintzen
Paseoan íbiltzen nintzen lgande goizean tan egíten nuen

106 PRIMERAN ehun eta sei

 Osatu transl<ripzioa
Kale-inkestaren zati batzuk ekarri ditugu ondoko lerroetara, baina aditz batzuk falta dira: idatzi falta diren aditzak.

o
''
f)
Gure gazte-denboran ez zen asteburu osoa jai izaten, Ni herrian bizi nintzen, txapel-fabrikan egiten nuen
orain bezala. Orduan, igande goizean ere ............................... lan eta igande osoa izaten nuen jai. Goizean meza
................................ eta igande arratsaldea izaten gen uen nagusira ............................. ... ............... eta, ondoren , paseoan
jaí. Ni baserrian bizi nintzen eta bazkal ondoren, ziztu ..................................... lagun-taldearekin. Arratsaldean,
batean, .. .. .......... .. ....... ... . .. Han, tabernan zinera ................................... .... : garai hartan 3 zine-areto
mokadu bat ... .. ......... ............ eta herriko plazako zeuden herrian!
dantzaldira

Ni andregaiarengana ...................................................... igande arratsaldean . Ni re herritik 20 kilometrora bizi zen bera eta
bizikletaz .......................................................... bidaiak. lnguruko erromerietara......................... ........................... , edo herriko
dantzaldira. Neguan zinean filmaren bat ...................................................

Zuzentzeko, entzun berriro elkarrizketa edo irakurri transkripzioa 112. orrialdean .

Osatul<o al dituzu galderal<?

Ondoko galde-erantzunetan, galderak osatu behar dituzu emandako hitzak ordenan jarrita. Oharra: galderetako batean
hitz bat sobera daga.

Bai, eta iritsi naiz berandu lanera.

Tren a ........................................................................... (all~~()Hi/b~mm!iuf!iill~

Bai, zenbat behar duzu?

.... ............. ................................ ............... ...(i1.1Je.rT1él.[lgQJcli!i.i1.?:!l). gatz pixka bat?

O . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ .. . ........ . .(i!!/.ha!;i[;z~ntJiltll.rt_f;!_r~_ki.llüi.n.~llii!!Il.t:!.!!.ll)} Hamasei urterekin.

Esaera zaharral<
Lotu zutabe bakoitzeko hiru zatiak: bi esaera zahar dituzu erdibituta , eta bakoitzaren esanahia hirugarren zutabean;
zutabe horretan aukera bat sobera daga.

Alferrak beti lan asko egiten du .

Lan lasterra ... .. . lan asko.
Alferrak beti lanpetuta dagoela esaten du .
Alferrak beti ... .. . lan alferra . Azkarregi egindako lana gaizki egiten da.

107 PRIMERAN ehun eta zazpi

 Ezagutzen al duzu bizilagun berria?
Bi auzokide bizilagun berriari buruz hizketan ari dira. Osatu elkarrizketa falta diren galderak idatzita: erabili "al"
partikula.

Bizilagun berria pilotua amen da:

Eta
hegazkinak gidatzen ditu.

Bai, asko, munduan gehien Baina , horretarako,

irabazten duten lanbideen artean ')
..... .......
daga pilotuena. O

Ez, ez du lan-ordu asko egiten: pilotuen lana oso O

nekagarria eta ardura handikoa denez, ordu batzuez
lan egin ondoren, atseden hartu behar dute.
Ez, ez da erraza pilotu izatea: ikasketak oso luzeak dira.

o
Hertzainal< (1)

a Argazkian "Hertzainak" taldeko kideak dituzu.

Tumatxak ETB 1eko telesaio bat zen; euskal musikari errepasoa egiten zion. lkusi "Hertzainak" bideo-pasartea.
Benetako telesaio hau ulertzeko, praktikatu ikasgelan erabili dituzun estrategia!<.

lkusi aurretik: Zein helbururekin ikusiko duzu saioa?

lkusi bitartean:
1. ikustaldian zeri erreparatuko diozu?
2. ikustaldian zeri erreparatuko diozu;

lkusi ondoren:
Hauek ulertu ditut:
Hauek ez ditut ulertu:

Hertzainal< (11)
Gogoratzen duzu zer esan duen Garik, "Hertzainak" taldearen abeslariak? Osatu transkripzioa.

Gu, musikari bezala, oso eskasak ginen, eta horrexegatik sartzen genituen . Guk
garaian ordu piloa egunero. l<antak, egiten zituen kanta horiek, gainera
ez ziren kanta errazak; oso konplexuak ziren eta, bueno, horretarako, nik uste denon artean , hor bai, sortu genuela
horrelako kolektibo potente bat. Gu .... edozein herritara eta, esaten den bezala, "a campo
contrario con todo ... con el partido perdido" eta

108 PRIMERAN ehun eta zortzi

 Nolal<oa da lanl<ide berria? o Badira urte batzuk lehen bideo-curriculu mak Youtuben agertzen hasi
zirenetik. Hautagaia panta ilan ikusi ahal izatea paperezko curriculu ma
baino askoz ere formula erakargarriagoa da.
O Hiru egun daramatza lanean eta dagoeneko mahai gaina paperez
beteta da uka: oso desordenatua da. Hala ere, formulak ez du teorian espero zit ekeen zabalkundea lort u.
8 Baina beti daga laguntzeko prest: arretatsua eta /aguntzailea da.
Beldurra, kamera au rrean aritzeko teknikaren et a ikus-entzunezko
hizkuntzaren ezagutza eza oztopo hand iak dira.
e Arrazoi duzu, bai! Gainera, ideia originalak izaten ditu:
Gezurra
irudimentsua da.
Ostiraleko afarira gonbidatu behar dugu! Traturako atsegina Enpresek guri erreparatzea
dirudi: irekia eta a/aia. Beste langi leak baino gehiago garela erakustea
0 Gezurra
Arrazoia: Beldurragatik eta teknikaren eta ikus-entzunezko
Positiboa ala negatiboa? hizkuntzaren ezagutza ezagatik.

POSITIBOAK: hitzekoa 1 ausarta 1 trebea

NEGATIBOAK: berekoia 1 ahula 1 mote/a 1 arduragabea O
a Curriculum_2
Trend tapie honetan S aholku emango dizkizuegu bideo baten bidez
Ziur ala ez? lana bilatu nahi duzuenont zat :
- Ondo argiztatu grabatzen duzun /ekua; zenbat eta argiago, hobe.
Manoli egongelan daga, irakurtzen. Kanpai-hotsa entzun du eta
- Kamera hurbil jarri , eta begien parean ; beti objektibora begi ratu.
paretako erlojuari begiratu dio. Hau esan du: Zortziak dira.
- Esan behar duzunaren gidoia aurretiaz presta ezazu, eta
Manoli balkoian daga, ikusmiran. Kanpai -hotsa entzun du entseguak egin itzazu grabatzen has i aurretik.
eta hau esan du: Zortziak izango dira. - Naturaltasunez jardun, eta argi eta zehatz hitz egiten saia
Manoli sukaldean daga, makarroiak egiten. Erlojuari begiratu dio zaitez.
eta hau esan du: Egosita egongo dira. - Etzazula datu pertsonalik eman. Bideoa Youtuben badago,
jende askoren eskura egongo baita . Harremanetarako, e-mai la
• Manoli sukaldean daga, makarroiak egiten. Makarroi bat probatu
ematea nahikoa da.
eta hau esan du: Egosita daude.
Amaitzeko, hona hemen beste bideo-curri culum interaktibo bat. Argi
daga irudimen eta talentu apur bateki n lana bilatzea entretenigarria
izan daitekeela.
Museoan
Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.
Aurpegi bat izango da: hori sudurra dela uste dut, eta horiek
belarriak.
e Bai zera! Karratuegia da aurpegi bat izateko! Etxe bat izango
Hitz-gurutzatual<: garraiobideal< D
da, eta atzeko hiruki hori mendi bat izango da. H
Kolore ilunak erabili ditu margotzeko: beltzak, marroiak eta M E T R O A
grisak. Garai hartan triste egongo zen artista hau! G
Beste museo batean egongo da , edo konpontzen ... M O T o R R A
z
ZIURTASUNIK EZ: 8 1 z 1 K L E T A
• Beste museo batean egongo da. 1
• Garai hartan triste egongo zen. N
A u T O A

Bideo-curriculumei buruzi<D erreportajea Nola egiten zuen amonal<?

a Curriculum_1
Bideo-curriculum interaktibo hau bolo-bolo ibili da lnterneten azken
asteotan, gora eta behera. Egilea lan bila dabilen gazte ingeles
bat da; Graeme Anthony du izena. Bideoan, atal batetik bestera
joan gaitezke, gaztea hobeto ezagutzeko. Nabarmenena, hala ere,
ekimenaren originaltasuna da; seguruenik, enpresa baten baino
gehiagoren arreta erakarri du.
Izan ere, interaktibitatea elementu berria da bideoetan, eta Youtube
beza lako euskarrietan nahiko erraz landu daiteke.
Azken helburua argia da: enpresen arreta berenganatzea eta besteen
gainetik nabarmentzea.
O Guk eskuz idazten genuen, ez genuen makinarik. Gero hasi
ziren bulegoetan makinaz idazten, et a ora in, toki guzt iet an
ordenagailuz idazten duzue, etxean ere bai!
Bai. Azterketetan eskuz idatzi behar izaten dugu eta oso letra
txarra egiten dugu.
e Garraiatzeko modua ere asko aldatu da: lehen oinez ibiltzen
ginen bateti k bestera joateko, eta, batzuetan, gurdiz, urruti ko
sororen batera edo belarretara joateko.
Ora in, berriz, ia toki guztietara autoz joaten da jendea . Martxa
horretan, ahaztu egingo zaigu ibiltzen! Eskerrak batzuk
bizikletaz ibiltzen hasi garen!

109 ehun eta bederatzi

 Nola egiten dute? Azterl<eta
Nola idatzi dute eskutitza' Eskuz Erraza, iazkoa zailagoa izan zen.
Nola idatzi duzu mezua' Ordenagai/uz O Erraz egin dut eta ondo: uste dut gaindituko dudala.
Nola joan zara Bartzelonara' Hegazkinez • Aurten ona izan da, konpondu dituzte akatsak.
Nola hitz egin duzu anaiarekin' Telefonoz

Garraio-plana Noiz dira lnauterial<?

Clll Garraíoa
ldoia: Autoa izorratu zait eta garajean daukat. Puuff! Eta orain zer,
e'! Orain zer egin behar dutiJ Nola etorri behar dut ni k bihar lanera'
Lankidea: Horrek esan nahi du autobusez etorri beharko duzula.
Azkarrago eta erosoago etorriko zara.
1: Bai zera! Ez daukat ahaztuta Unibertsitatera autobusez etortzen
ginenean zenbat denbora pasatzen genuen Bilbotik Gasteizera
iristen. Azterketa baten irakasgai guztia ikasteko denbora ematen
zigun eta.
L: Uste dut oso nahastuta zabiltzala, ldoia.
1: Eta, hori bai, inoiz ez genekien zer ordutan iritsiko ginen. A ze
estutasunak azterketara ordurako iristeko. Geldo ibiltzen dira
autobusak, ez dira puntual ibiltzen. Eta, gainera goizago jaiki beharko
dut!
L: Horiek aspaldiko kontuak dira, neska. Unibertsitatera etortzen
zinenean errepide zaharretik etortzen zen autobusa eta trafiko handia
sortzen zen. Orain autopistatik ibiltzen da eta erabat puntuala da. Ni k
nahiago dut autobusean joan.
1: Ezingo naiz Gasteizera bidean gosaltzera gelditu edozein
atseden-lekutan. Eta bueltakoan ere, ezingo naiz merkataritza-
zentroan geratu ... eta, auskalo noiz iristen naizen etxera! Autoa nahi
dudanean arrankatzen dut. Ez duzu uste erosoagoa dela' Benetan,
ni re ustez erosoagoa da autoa eta azkarragoa ere bai.
L: Ezetz ba, ldoia. Ni re ustez autobusean eroso joango zara. Bidaian
irakurri egin dezakezu eta entretenigarriagoa da. Eta ikusiko duzu
karteran ere nola nabarituko duzun egunaren bukaeran. Bihar kontuak
merke aterako zaizkizu: etxean gosalduta, gasolinarik hartu gabe, eta
merkataritza-zentroan geratu gabe.
1: Ez da hainbesterainoko izango!
L: Ez, zera! Merkeago irteten da hil-bukaerako faktura garraio
publikoa erabilita. Autoa oso garestia da, ldoia. Eta auskalo garajeko
faktura ere zenbatekoa den!
1: Puuff! Haize pixka bat hartu behar dut.
L: A! Orain kontuak, ezta'
O Datorren urtean noiz dira lnauteriak' Uste dut udaberrian izaten
dire/a ...
8 Ez, ez, neguan izaten dira. Uste dut Pazko igandea ba ino zazpi
igande lehenago izaten de/a lnauteri igandea.
O Bada, nire ustez, sei aste lehenago izaten da. Edonola ere,
Euskal Herriko herri askotan beste data batzuetan ospatzen
dituzte.
Zer izan nahi dute?
BN8KBEBGARRAIOLARIYI 1 RATMERPRAI BOG850
GUREA 1 PZEZFHSNHRORHRKRKY8AAGCRLAS80AR
EETEPARHAXBWMAXTASTNAAAGXRI PRTHMJNTZT
TRHFAATEZAINRHTZTKUWSSK81GHEEZIOSNIXY
U G O G E U K 1 MN U AWT 8 A E X 1 XL K G e A 8 E S LAR 1 e O K Z U
TAETAKVVZ 1 GTOUH 1 RKPEEXXKA8SKR 1 PE L LAX 1
GKAGITARRA10TZAI LEZUEOFAPUTYXNQWI PRZE
BIRNATHZLE IAI LUOH I 1 KERTZAI LESBAN T E 150
O Semeak esan dit garraiolaria izan nahi duela, asko gustatzen
zaiola gidatzea. Niri, berriz, arriskutsua iruditzen zait eta nahiago
dut zerbait ikastea. Esaten diot botikari ikasketak egiteko
izebaren botikan Jan egiteko.
8 Nireak artista izan nahi du, bada: abes/aria edo gitarra-jotzailea.
Musika oso gustukoa du eta egia da ahots ona duela;
txiki -txikitatik jotzen duela gitarra, baina zaila da horretatik
bizitzea. Ni re ametsa da ikertzai/ea izatea: laborategi batean
aurki kuntza garrantzitsuak egitea.
O lnoiz ezin da jakin zein lanbiderekin izango diren zoriontsu. Horra
bizilagunaren semea: gaztetan, baloia gelditzen trebea zelako,
futbol-talde ospetsu bateko atezaina izan zen, eta nahiko
dirurekin erretiroa hartu zuenean , bere ilusioa ardiekin mendian
ibiltzea zela eta artzain joan zen.
O Oraingoz, ziurra hauxe bakarra da: guztiek ikasle izaten jarraituko
dutela.

ldoiak
O Lankideak
Nola? Nolal<aa?
O Hara! Auto berria erosi duzu!
Bail Lehengoa oso motel zebilen ...
... eta, oraingoan, auto azkarra erosi dut
O Gainera oso po/ita da eta ...
... garbi-garbi daga!
lnork ez
Hitzal< osatzen
Lankideak O Hiru lanbide izan ditut, baina beti umeekin egin dut Jan: ikasle-
garaian, udalekuetan begirale lanetan aritzen nintzen.
Lanean hasi nintzenean, hezitzailea izan nintzen herriko
haurtzaindegian. Orain irakaslea naiz herriko eskolan.
8 Oraindik ez dut erabaki zein lanbide nahi dudan: batetik,
Nolakoa mekanikaria izan nahi dut, oso gustura sentitzen naizelako
No/a matorral< konpontzen; bestetik, jendearekiko tratua eta literatura
Nolakoa gustuko ditudanez, liburuzaina izatea gustatuko litzaidake .
Nolakoa
No/a Hitz-pasa: gorputz-atalal<

Azkazalak Ezpainak lzterra

Orpoa Ukabila

110 ehun eta hamar

 Logil<a-jol<aa: etorl<izunean, zer? Etxel<a lanen antolal<eta (1)
CD Etxeko lanak
IZENA •• LANBIDEA Martin: Gabon, gaur ere zuk atera duzu zaborra '
Edorta 17 Historiagilea Londres Juana: Bai, etxean ni naiz zaborra ateratzen duena. Lanak banatut a
dauzkagu eta , adibidez, komuna garbitzen duena semea da.
lker 18 Medikua París
M: Gurean ni naiz komuna garbitzen duena, eta harrikoa ere nik
June 19 Astronauta Madril egiten dut. Suka ldean ez naiz trebea , hori pisu-kideari uzten diot.
Alaitz 20 Artista Berlín J: Eta plantxa' Hori ez zaio inori gustatzen! Hori niri egokitzen zait.
M: Bada, gurean bakoitzak berea plantxat zen du, baina garbigai lua
ni k jartzen dut. eta arropa zabaldu ere ba i.

Zentzumenal< Komuna garbitu: Juanaren semeak eta Martinek

Harrikoa egin: Martinek
8 Utzi pentsatzen ... ikusmena da gehien erabiltzen dudana, eta Plantxatu: Juanak eta Martinek (berea)
usaimena gutxien erabiltzen dudana.
Garbigailua jarri: Martinek
O Eta gogokoen duzuna?
O Gogokoen dudana usaimena da, oroitzapen ederretara eramaten
nauelako.
Etxel<o lanen antolal<eta (11)
0 Bada, niri ukimena da gehien gustatzen zaidana.
Bere etxean Martin da komuna garbitzen duena, harrikoa egiten
(zuk aukeratutako zentzumena) da gehien erabiltzen dudan duena, garbigai lua jartzen duena eta arropa zabaltzen duena.
zentzumena.
Bere etxean Juana da plantxatzen duena eta zaborra ateratzen
(zuk aukeratutako zentzumena) da gutxien erabiltzen dudana. duena; juanaren semea da komuna garbitzen duena.
(zuk aukeratutako zentzumena) da gustukoen dudana.
(zuk aukeratutako zentzumena) da gutxien gustatzen zaidana.
Zorrotzailea izan nintzen
Lan-bilatzaileal< "Urteak eta urteak eman nituen batetik best era. Zorroztarria
hartu eta herriz herri ibiltzen nintzen. Herri batera iritsitakoan,
CD Lan bila zorrotzaileon flauta jotzen nuen, iritsi nintzela esateko.
1: Ea zein lan-eskaintza dauden gaur egunkarian . Zorrotzailearen doinua guztiek ezagutzen zuten eta ,
2: lragarki asko daga, ezta' entzundakoan , hartu aizt oak, artaziak eta aizkorak eta haiek
1: Bai. Esaterako, udalak liburuzaina, udalekuetarako begiraleak eta zorroztera etortzen ziren. Baserri etara ere joaten nintzen;
kiroldegiko mantenu-teknikaria behar ditu. lagun handiak egin nituen. Baserrietan , t resnak zorroztu ondoren,
beti ematen zidaten jat eko zerbait: mahaiaren bueltan jarri eta
2: Kiroldegiko mantenu-teknikaria' Zer ote da hori.
guztiok gustura egoten ginen kontu-kontari".
1: Ba, kiroldegiaren mantenuaz arduratzen dena, ezta' Berogailuak
konpontzen dituena, argiak zaintzen dituena ... Arazoak konpontzen
dituen gizon edo emakumea.
2: A! Ba, nik etxean bonbilla bat aldatzen ere ez dakit. Hori ez da Etxea garbitzen
niretzat! Zer gehiago'
1: Zaharren egoitzan erizainak eta zaintzaileak behar dira.
O Atzo baporezko makina horietako bat erosi nuen, eta gaur goizean
ordubetean garbitu ditut etxeko azulejo guztiak.
2: Zaintzaileak pertsona zaharrak zaintzen dituztenak dira: paseoan
ateratzen dituztenak, garbitzen eta atontzen dituztenak, jaten 8 Ni k eskuz garbitzen ditut eta orduak behar izaten ditut!
ematen dietenak ... Horretarako ez da beharko ikasketa handirik, ezta' O Oraingo aurrerapenekin askoz hobeto egiten dira/egiten ditut
1: Uste dut badagoela geriatria-modulu bat. Agian , informatu egin etxeko lana k. Bai horixe! Gu gazteak ginenean, ez zen frego narik
beharko dugu, eta prestatu. ere izaten etxeetan, lurra belauniko jarrita garbitzen genuen.
2: Begiratuko dugu, bai. Eta amona k esaten duenez, arropa garbitzeko ur hotza erabiltzen
1: Tabernari lana ere badago. zen!erabiltzen zuten gehienetan.
2: Ufl Utzi tabernak. Aspertuta amaitu nuen.
1: Eta ha u ez dakit zer den: maketatzailea.
2: Bai. Hori herri-aldizkarirako izango da. Maketatzailea da aldizkari
eta liburuen diseinua egiten duena: hemen testua, hor irudiak, han
publizitatea ... antolatzen dituena.
1: Ba, horretan ere ez dakigu guk. Eta ez daga gehiago.
2: Ai, ene! Ni k, orduan, tabernan jarri duten iragarkiari erantzungo diot.
1: Zein iragarki'
2: Rock-talde batek gitarra-jolea behar du.
1: Bai, horretatik biziko zara zu! Txoriburua!

0 Gezurra f) Gezurra O Egia O Gezurra

111 ehun eta hamail<a

 Gazteal< zinetenean, zer egiten zenuten Osatul<o al dituzu galderal<?
asteburuetan?
Trena berandu etorri al da'
m lnkesta Emango al didazu gatz pixka baU
Kazetaria: Egun on. kuadrilla! Kale-inkesta bat egiten ari gara eta hau
da gure galdera: zer egiten zenuten oraingo aitona-amonek gazte
O Zenbat urterekin hasi zinen lanean-:J
zinetenean asteburuetan?
Zuk, adibidez. asteko lana k bukatutakoan. zer egiten zenuen"J
1. elkarrizketatua: Gure gazte-denboran ez zen asteburu osoa jai Esaera zaharral<
izaten, orain bezala. Orduan. igande goizean ere lanera joaten
ginen eta igande arratsaldea izaten genuen jai. "Lan lasterra. lan alferra". - Azkarregi egindako lana gaizki egiten da.
Kazetaria: Eta. zer egiten zenuten' "Aiferrak beti lan asko". - Alferrak beti lanpetuta dagoela esaten du.
1. elkarrizketatua: Ni baserrian bizi nintzen eta bazkal ondoren, ziztu
batean, herrira joaten nintzen. Han, tabernan mokadu batjaten
genuen eta herriko plaza ka dantzaldira joaten ginen.
Ezagutzen al duzu bizilagun berria?
Kazetaria: Zuk ere hori egiten zenuen?
2. elkarrizketatua: Ni herrian bizi nintzen, txapel-fabrikan egiten nuen Eta asko irabazten al du'
lan eta igande osoa izaten nuen jai. Goizean meza nagusira joaten Baina , horretarako, lan-ordu asko egiten al du"J
nintzen eta. ondoren. paseoan ibiltzen nintzen lagun-taldearekin .
Erraza al da pilotu izatea'
Arratsaldean , zinera joaten ginen: garai hartan 3 zine-areto zeuden
herrian!

Kazetaria: Eta zuk, zer egiten zenuen"J

3. elkarrizketatua: Ni andregaiagana joaten nintzen igande Hertzainal< (1)
arratsaldean . Nire herritik 20 kilometrora bizi zen bera eta bizikletaz
egiten nituen bidaiak. lnguruko erromerietara joaten ginen, edo
a Hertzainak
Zuhaitz: Musikak kantua behar du. Kanturik gabe ez daga ezer: airea .
herriko dantzaldira. Neguan zinean fi lmaren bat ikusten genuen.
Eta horixe zen Hertzainakek zeukana: kantuak; asko eta onak. Zeregin
horretan, ordea, Josu Zabala aritzen zen nagusiki: taldeko liderra; bai
kantuen doinuez bai kantuen hitzez ere. Sormen ikaragarria erakutsi
Zinera ¡oaten nintzen X X zuen Zabalak Hertzainaken 15 urteetan.
Mezetara joaten nintzen X josu: Normalean nik ideiak era maten nituen puntu bateraino nahiko
Paseoan ibiltzen nintzen X helduak eta gero guztion artean. hori bai. buelta asko emanda eta
Herrira joaten nintzen X lantzen eta kristoren lanarekin (esan behar da, oso langileak ginen).
Dantzan ibiltzen nintzen X Gari: Gu, musikari bezala, oso eskasak ginen, eta horrexegatik sartzen
X
lgande goizean Jan egiten nuen genituen hainbeste ordu. Guk entsaiatzen genuen garaian ordu
X
pi loa egunero. Kantak, Josuk egiten zituen kanta horiek gainera ez
ziren kanta errazak; oso konplexuak ziren eta , bueno, horretarako, nik
uste denon artean. hor bai, sortu genuela horrelako kolektibo potente
bat. Gu heltzen ginen edozein herritara eta, esaten den bezala,
Osatu transl<ripzioa "a campo contrario con todo... con el partido perdido", eta irabazi
egiten genuen.
lrakurri 24. ariketako transkripzioa.
Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.

Hertzainal< (11)
lrakurri 29. ariketako transkripzioa.

112 ehun eta hamabi

Osatu esaldiak, adibidean bezala.
o Non erosten duzu?

J,ipw_u~(}_f!nc/éJn erosten ditut liburuak. _ ----------------------------------- ___erosten dut ogia.

erosten ditut bonboiak .

. __ erosten ditut zapatak .

............... .. erosten ditut jantziak.

Lel<uz l<anpo
Bi multzo hauetan, hitz bana lekuz kanpo daga: ordeztu hitz egokiarekin.

Gaur ogia, aspirinak,

haragia eta mai/u bat Lekuz kanpo: ........... Ordezkoa: ........ ...... ........... .......... .
erosi behar ditut; beraz,
okindegira, botikara,
jantokira eta burdindegira
joango naiz.

Gaur hauek egin behar

ditut: fruta erosi, autoaren
asegurua kontratatu,
8 dirua atera eta oinetako
berriak begiratu;
beraz, fruta-dendara,
tailerrera, banketxera eta
zapata-dendara joango
Lel<uz l<anpo: ...... ... Ordezkoa: . _........................... ..
naiz.

113 · ehun eta hamahiru

 Etxean bezala, inon ez
Bi lagunek jatetxe garesti batean bazkaldu dute; irakurri elkarrizketa, eta azpimarratu aukera zuzenak ondorioetan.

A: Gustatu zaizu 1
B: jaki modernoak bai, baina kroketak .. ez ziren amonarenak bezalakoak:
haiek, bai, mundialak!
A: Eta gainontzeko platerak?
B: Arraina asko gustatu zait eta postreak ere bai.

A: Orduan, zein da azken balorazioa?

B: Etxean bezala ez dela inon jaten.

ONDORIOAI<
jatetxeko kroketak amonarenak (bezalakoak 1 baino hobeal< 1 baino okerragoak) dira.

Etxean (jatetxean bezala 1 jatetxean baino hebeto 1 j atetxean baino okerrago) jaten da.

Musil<a-tresnal<
Aurkitu ezkerreko esaldi bakoitzari bere baliokidea eskuineko aukeren artean .

lparraldeko ttunttuna ez da Gipuzkoakoa

bezalakoa.
l<larinetea ahoarekin jotzen da
eta saxofoia ere bai. lparraldeko ttunttuna Gipuzkoakoa
bezalakoa da.
Txistua jotzeko haizea kolpeka bota behar
da; alboka jotzeko, berriz, jarraian. l<larinetea ez da saxofoia bezala jotzen

Txirulak hiru zulo ditu eta l<larinetea saxofoia bezala JOtzen da.
Salamancako gaitak ere bai. Alboka ez da txistua bezala Jotzen.
lparraldeko ttunttuna karratua da eta sokak Alboka txistua bezala jotzen da.
ditu; Gipuzkoakoa danborra bezalakoa da.
Salamancako gaita ez da txirula bezalakoa.
Salamancako gaita txirula bezalakoa da

Enl<argutan
~ Entzun berriro "Enkargutan" elkarrizketa, eta esan ondoko esaldiak egia ala gezurra diren.

Mutil gasteiztarra gustura dabil enkarguak egiten. 0 Egia O Gezurra

Botika hurbil dago: alboko kalean. 0 Egia O Gezurra

Arrandegirik ez dago herrian. 0 Egia O Gezurra

114 PRIMERAN ehun eta hamalau

 l<alean gora, l<alean behera
Herriko jaietan erraldoien konpartsak zer egiten duen kontatzen ari zaio Marta lagun bati. Osatu elkarrizketa
hutsuneetan GORA, BEHERA, ZEHAR edo BARRENA jarrita. Hutsuneak betetzeko aukera bat baino gehiago daga.

Non ibiltzen zarete,

zein auzotan?
Herri osoan ibiltzen gara . Beheko auzotik
abiatzen gara; lehenengo, Kale Nagusian jo aten
gara, ondoren Alde Zaharreko auzoetan .. j arraitzen
dugu. Berriro beheko auzora itzultzeko, Aldapa kalean
ibiltzen gara ibai bazterreraino. Han , iba i ertzeko pasea leku an
jarraitzen dugu eta futbo l-zelaian bukatzen du gu.

Animalia bizl<orral<
lzokinen eta katagorrien ohiturak irakurriko dituzu: osatu esaldiak aukera egokiekin.

ibaian gora ibaian behera itsasoan gora itsasoan barrena

adarretan gora adarretan behera basoan gora basoan zehar

Katagorriak ibiltzen dira beren

lzokinek bide luzea egiten dute arrautzak jartzeko: bizitza osoan: zuhaitzetan egiten dute habia eta
lehenengo, bidaiatzen dute eta , joaten dira arrisku ren bat
ondoren, joaten dira iturbururaino. sumatzen dutenean.

Baionan barrena (1)

1l11<usi berriro "Baionan" bideo-pasartea, eta esan zer dagoen Baionan zure herrian ez dagoena, eta alderantziz .

Baionan badago eta nire herrian ez:

Baionan ez dago eta nire herrian bai:

 Baionan barrena (11)
Osatu Baionarako plana: zer egingo duzu eta zer ikusiko duzu goizean , eguerdian eta arratsaldean?

Goizean

Bazkal aurretik , eta ondoren ''

Arratsaldean

Musil<a-esl<olan
Malen musika-eskolara joaten da. Lagun bati bertako gorabeherak kontatzen ari zaizkio: irakurri elkarrizketa, eta
osatu, falta diren aditzak aukeratuta.

jo nahí dítut íkasí nahí nuen egín beharko dítut jo ahal ízango duzu

Laguna: Zer moduz zabiltza musika-eskolanJ Zer ari zara ikasten?

Malen: Pianoa jotzen .... _, baina ez

zegoen toki librerik eta klarinetearekin ari naiz.

L: Ez dago gaizki: pixka bat ikasten duzunean, kalean

_________ ......... txarangetan edo musika-bandan.

M: Horrela da, bai, baina horretarako ariketa asko ____ ........... .

L: Hobe duzu pixkanaka joan eta ando ikasi, ohitura txarrik

hartu gabe.

116 PRII\1E'RM~ ehun eta hamasei

 Asteburuetan
Asteburuetan askeago sentitzen da Kepa. lrakurri zer esan duen, eta jarri falta diren aditz laguntzaileak.

~~ Asteburuetan ez dut 5:00etan esnatu behar izaten lanera joateko, baina eguna aprobetxatzeko goiz jaiki nahi

. Ni re lagunek beti mendira joan nahi ... ·--··-- .......... , baina oso eguraldi

txarra egiten duenean, guztion artean beste plan bat egin behar ..............................................................

Argi ibili!
Osatu debekuak eta aginduak, parentesi arteko hitzak ordenan jarrita. Ondoren, lotu marrazki bakoitza dagokion
debeku edo aginduarekin .

l<rokodiloa ez bazara, ...... . .. .... .. .................. _{~_~_ina_Wf..iz¡mg() 1 7,aFJ/ ezirl)_

............................ autoa aparkatu gabe .

• O

O
Betaurrekorik gabe,

Hemendik aurrera
__ ._. _______ .. ____(i;z¡¡_ng()1l!_z_i_n_/ !;ilrtll /_ ;z¡¡r¡¡) _

·--···--···-··---.. ---··-····-------·------·-{!<_9rm.J_z_L~I!Il_a_r_k_<;~/_i~_i_li _/d_u;z1Jl

lrakurri Mariren deskribapen laburra, eta berridatzi nabarmendutako zatiak BEHAR IZAN eta EZIN IZAN erabiliz,
parentesi artean adierazten denaren arabera.
Euskal mitologiaren izaki nagusia da Mari, beste jeinu guztien buruzagia. Lurraren pertsonifikazioa
da eta lur azpian bizi da. Bere baimenik gabe (1) debekatua izango duzu Mariren bizilekura
sartzea; norbait sartzen bada, Marik zigortu egiten du. Bere baimenarekin sartuta ere, (2) arau
batzuk betetzea derrigorrezi<Oa da: (3) Mariri hil<a hitz egingo diozu, (4) ez zara haren aurrean
eseril<o eta (S) ez diozu bizl<arra emango.

BERRIDATZI

1. (EZIN) ....

2. (BEHAR) ................ .

3. (BEHAR)

4. (EZIN)_

S. (EZIN}_ __ ........... _

117 PHI MERAN ehun eta hamazazpi

 l<iroldegian izena ematel<o
~ Entzun berriro "Sol asean" elkarrizketa, eta esan ondoko esaldiak egia ala gezurra diren.

Neska ezin da joan bere herriko kiroldegira, denborarik ez da uka eta. 0 Egia O Gezurra

o lgeri/eku estalia ezin izango du erabili oinarrizko txarte/arekin. O Egia O cezurra

Frontoian ordaindu gabe ibili ahal izango da. 0 Egia O cezurra

Txartela ateratzeko herrian erroldatuta egon behar da. 0 Egia O cezurra

Tramiteal<
lrakurri bi lagun hauen elkarrizketa: liburutegiko txartela da gaia. ldatzi hutsuneetan falta dena, taulako informazioa erabiliz.

Lagun 1: Liburuak maileguan hartzeko zer egin behar da?

Lagun 2: Hauxe: liburutegiko txartela

L1: Carestía daJ

L2: Ez horixe! Lehen ordaindu egin behar izaten zen, baina orain ez da
xentimorik ere

L1: Eta zertarako aukera emango dit txartelakJ

L2: Liburuak maileguan

eta OVO eta CDak astebeterako.

L1: Eta liburua bukatzen ez badutJ

L2: Mailegua luzatu

beste bí asterako.
L1: Oraintxe bertan egingo dut txartela!

LIBURUAI< MAILEGATZEI<O EGIN BEHAR DENA LIBURUTEGIKO TXARTELAREI<IN EGIN AHAL DENA

Liburutegiko txartela egin. Liburuak maileguan hartu 2 asterako.

Ooakoa da. OVOak eta CDak maileguan hartu astebeterako.

118 PRIMERAN ehun eta hemezortzi

 Hizl<i-zopa: zerbitzuak
Aurkitu hizki-zopan ondoko esaldietan falta diren denda eta zerbitzuen izenak.

e N o 1< B E B M E E W V X M E R T zE R A N T M E R p 1 G E R 1 L E 1< u
G u H B A N 1< E T X E R A N H U O R H R A R K y B A A 1< e R L A 5 B 1< A p
E E y E p A R H A X B W M A X W R 5 T N 5 p R G B R p R T H M G N L z T
B 1 T X T E G A N 1< R H T G A H u L B u R u o E N o A 1 o J N p X J
u G o G E u R 1 T 5 u AW T B A u X 1 X Y K G e u E e 1< N p B W L o o z u
u A T A 1 L E -A p A 1 N o E G 1( p E W 1< R o L o E G 1 A E B L R X 1

G 1< A u T L z F A e E T T p M L e z U E O F A p u T y X 1< ow p T z E
1

H 1 R o A T o z L E A 1 L B u R u T E G 1 A T L u R R 1 N O E G 5 p

Oirua ateratzera .... ...... ...... ......... ..... ..... . ...... .... Jno.ra) joaten naiz.

O Auzoan ......... ........ berria ireki dute; joan beharko dut ílea moztera!

O Amari belarritakoak .. ...... .. ....... .(non) ero si dizkiot.

O Liburuak erosten diren tol<ia da eta liburuak maileguan hartzekoa

O Botoiak, hariak eta josteko gauzak .. ... .. ..... (non) aurkituko dituzu.

O Herriko handia da: hiru gimnasio, bi futbol-zelai eta hiru kantxa estali ditu.

O Udan irekira joaten gara eta neguan klimatizatura.

O . . . . . ...... ....... berrian oso perfume garestiak saltzen dituzte.

Hiztegia osatzen
Osatu denda eta zerbitzuen hiztegia; horretarako, idatzi emandako bukaera bakoitzarekin ahalik eta hitz gehien.

-TEG/1-DEGI: arrandegi,

-DENDA:

-ETXE:

-LEKU:

119 PRIMERAN ehun eta hemeretzi

 Bulego berria
jaione eta l<oldo bulego berrian gauzak non jarri erabakitzen ari dira. Osatu elkarrizketa.

apalategi horretan leiho horretatik gela honetara artxibategi hauetan ge/a hartan

o
Hemen hartuko ditugu bezeroak.
Hemengo Eta hor, leiho ondoan ,
jasoko ditugu inprimaki arruntak, eskura apalategi eder bat dago:
edukitzeko.
jasoko ditugu kontsulta
liburuak.

Ez al da argitasun gehiegi sartzen

o J

Komunaren ondoko armairu handi bat

Errezelak jarri beharko ditugu.
dago, han jarriko ditugu gutxi erabiltzen ditugun dokumentua k
eta behar ditugunean, ekarriko ditugu

Non daga?
Usoak ez du herri hau ezagutzen eta lnformazio-bulegoko langileari informazioa eskatu dio. jarri elkarrizketan falta
diren erakusleak parentesi arteko laguntza erabilita, adibidean bezala.

Usoa: Herri honetarJ. (halJ-.non), non erosi ahal dut egunkaria?

Langilea: Denda (hau-non) izaten dute.
U: Ogia ere bai?

L: Ogia eta egunkaria erosteko beste denda (~!Jr.a-n.~~a)

joan behar duzu. Balkoi berdea duen etxe (hura-nor1l
dago. Sartu ate handi (hura-nondik) eta
ezkerretara dago herriko okindegi zaharra. Ogia bertan egiten dute.

U: Orduan, usain gozoa sumatuko dut gerturatzean. Eta gosaltzeko kafetegiren

bat aholkatuko didazu?

L: l<ale (hau-nondik) atera beharko duzu horretarako.

Begira, joan eskuineko pasabide {hori:-nondlk)
eta ondoko kalera ateratzen za renean, hartu ezkerretara. Bi metrora duzu
kafetegi bat.

120 PRIMERAN ehun eta hogei

 Etxe bila
Bikoteak etxe berria erosi nahi du. Agentziak emandako aukerak ikustera joan dira, bakoitza etxe batera. lkusten ari
direna elkarri telefonoz esango diote.

o Etxe hiru gela eta komuna daude; nahiko

Zer ikusten duzu etxe ? Egokia daJ
handiak dira. Barruko gelan argi artifiziala behar da,
baina orain kanpora ematen duen gelan nago eta leiho
_argi naturala sartzen da.
O Ondo. Bada, hemen bi gela daude eta gela
.. ez da ia argirik sartzen, barruko
patio txiki batera ematen dute. Gainera, etxe
ez dago igogailurik. Baztertu
egingo nuke aukera hau.

Norenal< dira esl<ultura hauel<?

Lehenengo, deklinatu eskuineko zutabeko hitzak NORENA edo NONGOA kasuak erabiliz. Ondoren, lotu lan bakoitza
bere egilearekin eta kokapenarekin.

Apostoluen frisoa Eduardo Txillida- da.

jorge Oteiza- da.

jeff l<oons- da.

Haizearen orrazia
Donostia- da.

Bilbo- da.

Puppy Arantzazu- da.

Berridatzi
Berridatzi esaldiak, ereduan bezala.

Dorretxearen historia

Herriko plaza Herriaren izena

 joango zara Zinemaldira?
Osatu elkarrizketan falta diren hitzak deklinatuta NOREN edo NONCO kasuak erabiliz.

mendi- Sail Ofizial- Danastia- euskal zuzendari bat- zuzendari ezagun- Jase Mari Gaenaga eta Jan Garaña-

A: Etorri nahi duzu nirekin .. ZinemaldiraJ Zu ez zara

inoiz izan, ezta?
B: Ez, inoiz ez. Hor ematen dituzten filmak zer dira,
A: filmak agian
bai, baina sail gehiago ere badira: Zuzendari Berriak saila edota Savage Cínema saila .
B: Azken horretan filmak ematen dituzte?
A: Batzuetan bai: abenturazko eta akziozko kirolei buruzko filmak sartzen dira sail
horretan.
B: lnteresgarria dirudi! Zuk hartu sarrerak eta joango naiz zurekin nahi duzun filma
ikustera. Ea aurten filmak irabazten duen!
A: Zergatik ez? 20l5ean
Loreak filmak hainbat sari irabazi zituen nazioartean.

Lanera autobusez
Bi lankide lanera joateko garraio-aukerari buruz hizketan ari dira. lrakurri elkarrizketa, eta jarri hutsuneetan hitz egokia.

oinez autoz autoan autobusez autobusean

A: Hemendik aurrera ez naiz lanera etorriko.

B: Uste nuen etortzen zinela, zuk ez duzu autorik.
A: Ez, lankide baten etortzen nintzen.
B: Eta orain nola etorriko zara:
A: Bai, zazpietako ; oso onda datorkit.

Garraiobideal< l<onparatzen
cm Entzun berriro "Hiria" elkarrizketa, eta esan ondoko zehaztapenak egia ala gezurra diren.
o Neskak ez du ezagutzen BAR/K txartela. 0 Egia O Gezurra
•o Mutilak ez daki zein den garraiobiderik merkeena.

Metroak autobusak baino linea gutxiaga ditu.

0 Egia

0 Egia
O Gezurra

O Gezurra

• Autabusa da garraiabiderik puntualena. 0 Egia O Gezurra

122 PRIMERAN ehun eta hogeita bi

 Non alol<atul<o dugu etxea?
Bi gaztek etxea alokatu nahi dute; aukera hauek konparatzen ari dira: herrian alokatzea edo baserri-auzoan. lrakurri
bakoitzari buruzko datuak, eta osatu elkarrizketa .

Herria Baserri-auzoa
Alokairua hilean 500 € Alokairua: hilean 400 €
2.000 biztanle 100 biztanle
Garraio publikoak: autobusak 30 minutuero Garraio publikoa: autobusa egunean bitan
10 taberna, 5 jatetxe Taberna bat
Tortilla-pintxoa 1 € Tortilla-pintxoa 75 zentimo
l<iroldegia Frontoia eta parkea
Baratza egiteko aukera

gehíago gutxíago merkeagoa garestíagoa po/ítagoa ítsusíagoa aspergarríagoa díbertígarríagoa lasaíagoa

o
Begira, hemen dauzkat datuak: baserri-auzoan alokairua da.

o Bai, baina garraio publiko

Baina otorduak aterako daga, eta gasolinatan
zaizkigu baratza egiten badugu. Gainera, gastatuko dugu.
baserri-auzoa da eta
paisaia , mendi eta
baso ederrez inguratua.
Eta : ez daga
zinerik, ez kontzerturik ...

0 Argi daga pentsatu beharko dugula.

l<onparal<eta gehiago
Aurreko taulako datuei hirikoak erantsita, egin konparaketa gehiago: egin esaldiak parentesi arteko datual< l<onparatuz,
adibidean bezala.
iragar1<1laburrak""""

Alokairua hilean 900 € 1 20.000 biztanle 1 Garraio publikoak: autobusa eta trena 1
30 taberna, 15 jatetxe 1 Tortilla-pintxoa 2 € 1 2 kiroldegi eta igerilekua

(kíroldegiak/ hiria - herria)

Hirian hf]rriéln bélinq kiro/degigehiagQ daga
(píntxoak! híria - baserrí-auzoa)
Hirian
ljatetxeak! hiría - herria)
Hirian
(tabernak/ baserrí-auzoa - herría) Baserri-auzoan
(a/okaíruak! baserrí-auzoa- hiría) Baserri -auzoan

123 F'R i · 1: l: h.~ J eh un eta hogeita hiru

 Zein da aul<eraril< onena?
Aurreko bi ariketetako datuak erabiliz, egin lau esaldi parentesi arteko datuarekin superlatiboa erabiliz, adibidean
bezala.

(kiroldegiak)
Ki~o/deQi .lJehien hirian daga:.......... .
(a/okairua)

(taberna k)

(pintxoak)

(garraio publikoak)

Udalaren erabal<ia (1)

a "Herri-galdeketa" bideo-pasartean Azpeitiko Udalaren prentsaurreko bat ikusiko duzu. lkusi bideoa, eta aukeratu
laburpen zuzena.

Azpeitiko Udalak erabaki du jai-egunetan autoak

ezín ízango dírela herríko plazan aparkatu,
herrítarrak kexatu egín dírelako.

Azpeítíko Uda/ak erabaki du jai-egunetan autoak ezin

izango direla herriko plazan aparkatu, pertsona asko
íbiltzen dírelako eta oínezkoek traba egíten dutelako.

Udalaren erabal<ia (11)

a lkusi berriro "Herri-galdeketa" bideo-pasartea, eta aukeratu erantzun zuzenak.

O esan dute herritar batzuek, baina udala ez dago ados.

Autoenjoan-etorrí arriskutsua de/a... O esan dute herritar batzuek, eta tabernaria!< ados daude.
O esan dute herritar batzuek, eta udala ados dago.

O 9:00etatik 22:00etara.
Aparkatzea debekatuta egongo da... O 8:00etatik 20:00etara.
O 8:00etatik 22:00etara.

O isuna jarriko zaie .

Autoa kentzen ez duteneí... O autoa grua k era mango die.
O zerga gehiago kobratuko diete.

124 PRI1'"'EP r,r\1 ehun eta hogeita lau

 Non erosten duzu? o l<alean gora, l<alean behera
Okindegian erosten dut ogia. Herri osoan zehar ibiltzen gara. Lehe nengo, Ka le Nagusian gora
Gozotegian/gozo-dendan erosten ditut bonboiak. igotzen gara, ondoren Alde Za harreko auzoetan barrena jarraitzen
Zapata-dendan erosten ditut zapatak. dugu eta Aldapa ka lea n behera jaisten gara ibai bazterreraino. Han,
Jantzi-dendan erosten ditut jantziak. ibai ertzeko pasealekuan barrena ja rraitze n dugu et a f utbol -zela ian
bukatzen dugu.
Lei<Uz l<anpo D
8 Lekuz kanpo:jantokira. Ordezkoa: harategira.
Animalia bizl<orral< D
e Lekuz kanpo: tailerrera. Ordezl<oa: aseguru-etxera. lzokinek bid e luzea egiten dute arra utzak ja rtzeko : lehenengo,
itsasoan barrena bidaiatzen dute eta, ondoren, ibaian gora
joaten dira iturbururaino.
Etxean bezala, inon ez D Katagorriak basoan zehar ibiltzen dira bere n bizitza osoan :
jatetxeko kroketak amonarenak baino okerragoak dira. zuhaitzetan egiten dute habia et a adarretan gora joaten dira
Etxean jatetxean baino hobeto jaten da . arriskuren bat sum atzen dutenean.

Musil<a-tresnal< o Baionan barrena (1)

Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
8 --+ 0 e --+ 0 e --+ 0 0 --+ 0
Baionan barrena (11)
Enl<argutan D
CD Enkargutan Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
Hona eredu bat:
A: Egun on . Zer, igerilekura'
Go izean Baionako Euskal Museora joango naiz. Bazka l aurretik portura
B: Bai, arratsaldean lanera joan behar dut eta aprobetxatu beharra
daga eguzkia egiten duenean. Eta zu, enkargutan' joango naiz itsasontziak ikustera , eta on dore n, Baiona Ttipiko
A: Goiz osoa daramat enkargutan al de batetik bestera gelditu ere egin gabe. jatetxe batean bazka lduko dut. Arratsaldea n kated rala bisitatuko dut.
B: E, txo, hau ez da Gasteiz bezalakoa. Eta Gasteizen zenbat denbora
behar izaten duzu, ba' Non egiten dituzu enkarguak Gasteizen' Musil<a-esl<alan
A: Ni k supermerkatuan, eta hemen ez dagoenez ... Ordu erdi beharrean
3 ordu behar izan ditut enkarguak egiteko. Arrazoi duzu, bai: hau ez da Q Pianoa jotze n ikasi nahi nuen, bai na ez zegoen toki librerik eta
Gasteiz bezalakoa. klarinetearekin ari naiz.
B: Baina tira , hemen beharrezko denda eta zerbitzu guztiak dituzu.
Onda osatuta dago herria zerbitzu aldetik: Gasteizen bezala . Eta ,
O Ez dago gaizki: pixka bat ikast en duzu nean, kalean jo aha/
gainera, munduko denbora guztia zure esku duzu, e! Ez zaitez kexa izango duzu, txara ngetan edo musika- bandan.
hainbeste! Oporretan ez zaude , ba' O Horrela da, bai, bai na horretarako ariketa asko egin beharko
A: Atzo igerilekuan ateratako argazkiak errebelatu nahi nituen eta ditut.
argazki-dendan esan didate ordubete barru eginak izango dituztela.
Orduan bitartean harategira eta fruta-dendara joan naiz.
B: Aurkitu al duzu harategia' Asteburuetan
A: Kosta zait. Azkenean galdezka ibili behar izan dut. Nola pentsatuko
nuen ni k etxe baten ataritik sartu behar nuela harategira' Asteburuetan ez dut 6:0Detan esnatu be har izaten la nera joat eko,
B:Jiji. .. baina eguna aprobetxatzeko goiz jaiki nah i izaten dut. Ni re lagunek
A: Tira, autoarentzat olioa ere behar genuen eta hori ez da kit non beti mendira joan nahi izaten dute, baina oso eguraldi txarra egiten
salduko duten herri honetan. Hain da txikia! duenean, guztion artean beste plan bat egin behar izaten dugu.
B: joan zaitez mekanikariaren tailerrera . Autoak konpontzen dituen
garaje t xiki bat bada hor eta han Mikelek lagunduko dizu auto kontuetan.
A: Postetxea ere baduzue , ezta'
Argi ibili!
B: Bai baina ordutegi murriztu samarra du. Postariak banaketa amaitu
arte ez du zabaltzen bulegoa. 12:00etatik 14:00etara egoten da zabalik. O Krokodiloa ez bazara , ezin izango zara bainatu. --+ O
A: Ondo; aurki , orduan . Ea bidaltzen diedan postal pare bat etxekoei. O Aurrerajarraitu beharko duzu autoa aparkatu gabe.-+ 8
Eta arrandegia' Non daga arrandegia'
B: Ez , arrain -saltzailea kamioian etortzen da astean behin .
• Betaurrekorik ga be, ezin izango zara sartu. --+ e
Asteazkenetan . Beraz , arraina bihar ero si beharko duzu. Q Hemendik aurrera , kontuz ibili beharko duzu. --+ e
A: Hara! Hori ere bai! Arraina kamioi-dendan'
B: Bai , freskoa eta ona .
A: Eta botika 1 Botika bada, ezta 1 Osasun-etxetik errezetarekin atera naiz-eta.
B: Ez, hemen ez , baina oso hurbil dago. Alboko herrian duzu . Autoa 1. Ezin izango zara Mariren bizilekura sartu.
hartu behar duzu eta 2 km -ra duzu . Segituan zaude bertan .
2. Ara u batzuk bete beharko dituzu.
A: Goazen trago bat hartzera egarritu naiz-eta!
B: Ba , igerilekuko tabernan hartuko dugu , orduan . 3. Hika hitz egin beharko diozu.
4. Ezin izango zara haren aurrean eseri.
8 GEZURRA (denbora asko da rama) e EGIA
e GEZURRA (alboko herria n dago)
5. Ezin izango diozu bizkarra eman.

125 ehun eta hog ita bost

 l<iroldegian izena ematel<a
CD So/asean
Neska: Ba, azkenean hemengo kiroldegian eman behar izango dut
izena.
Mutila: Hemen? Eta zure herrianJ
N: Ezin dut erabili. Ni k lanetik irteten naizenean joan nahi izaten dut.
Baina lanetik irten, herriraino joan eta heltzen naizenean, oso denbora
gutxi daukat aprobetxatu ahal izateko.
M: Bai , orduan hobeto hemen, bai.
N: Zu apuntatuta zaude, eztaJ Zer egin behar izaten da izena
ematekoJ Gauza asko eraman behar izaten daJ
M: Bai zera! Kiroldegira joan behar izango duzu, inprimakia bete eta
listo! Nortasun-agiriaren fotokopia eraman behar izango duzu, akaso.
N: Eta argazkirik ez dut beharJ
M: A, bueno. Ez dakit. Begiratu ni re txartela: ez dauka argazkirik,
baina uste dut txartela irakurgailutik pasatzen duzunean, harrerako
monitoreetan fitxa agertzen dela. Ez da kit.
N: Galdetu egingo dut. Eta zertarako eskubidea ematen du txartel
horrekJ Zer erabili ahal izango dutJ
M: Hori oinarrizko txartela izaten da. Orduan, igeri leku estalia erabili
ahal izango duzu, baita makina-gela bat ere eta squash-kantxak.
Baina uste dut squasha ordu batzuetan baino ezin izaten dela erabili;
besteetan, ordaindu egin behar izaten da. Eta, jakina, ordu horiek
lanorduak izaten dira normalean. Eta, hori, ezin izango zara ibili
frontoian, tenisean eta bestelakoetan; baina, hala ere, merkeago
aterako zaizu.
N: jo, ba, lanean egoteagatik kiroldegia ando aprobetxatu ezin izatea
ere ...
M: Ba, bai , arrazoi duzu, baina horrela da.
N: Tira, gure herrian antzera da. Eta beste gauza bat: herrian
erroldatuta egon behar da kiroldegiko txartela ateratzeko?
M: Ez dut uste erroldatuta egon behar izaten denik. Ez dut uste baina
ez dakit, egia esan.
N: Bueno, ba, galdetuko dut. Ea kirol apur bat egiten hasten naizen.
M: Bai, zu ere bestea bezala hasiko zara, eztaJ
o EGIA
e GEZURRA (erabili ahal izango du)
e GEZURRA (ordaindu egin behar izaten da, baina merkeagoa
da txartelarekin)
o GEZURRA (ez du hori uste mutila k)
Tramiteal<
Lagun 2: Hauxe liburutegiko txartela egin behar izaten da.
L2: Ez horixe! Lehen ordaindu egin behar izaten zen, baina ora in ez da
xentimorik ere ordaindu behar (izaten) .
L2: Liburuak maileguan hartu ahal izango dituzu 2 asterako eta
OVO eta CDak astebeterako.
L2: Mailegua luzatu ahal izango duzu beste bi asterako.
Hizl<i-zopa: zerbitzual<
CNDKBEBMEEWVXMERTZERIANTMERPIGERI LEKU
GUHBANKETXERANHUORHRARKYBAAKCRLASBKAP
EEYEPARHAXBWMAXWRSTNSPRGBRI PRTHMGNLZT
81 TX 1 IEG 1 ANKRHTGAHUL 1 BURUDENOA 1 OJ NPX J
UGOGEUR 1 TSUAWTBAUX 1 XYKGCUECKNPBWLODZU
UA 1 TA 1 LEAPA NOEG 1 KPEWK 1 RDLOEG 1 AEBLRX 1
GKAUTLZFACETTPML 1 CZUEOFAPUTYXKQWI PTZE
H 1 R DATO Z LE 1 A 1 L 1 8 U RUTE G 1 AT L U R R 1 N DE G 1 S P
126
O Oirua ateratzera banketxera jo aten naiz.
e Auzoan ile-apaindegi berria ireki dute; joan beharko dut ilea
moztera!
e Amari belarritakoak bitxitegian erosi dizkiot.
O Liburuak erosten diren tol<ia liburu-denda da, eta libu ru ak
maileguan hartzekoa liburutegia.
O Botoiak, hariak eta josteko gauza k mertzerian aurkituko dituzu.
O Herriko kiroldegia handia da: hiru gimnasio, bi futbol-zelai eta
hiru kantxa estali dit u.
O Udan igerileku irekira joaten gara eta neguan klimatizatura .
O Lurrindegi berrian oso perfume garestiak saltzen dituzte
Hiztegia osatzen
-TEG I/ -OEGI: arrandegi, harategi, bitxitegi, aroztegi,
ile-apaindegi, okindegi, gozotegi, lurrindegi, kiroldegi,
kafetegi...
-OENOA: argazki-denda, liburu-denda, jantzi-denda,
zapata-denda, fruta-denda ...
-ETXE:jatetxe, banketxe, postetxe, udaletxe, osasun-etxe,
aseguru-etxe...
-LEKU/ -TOKI: igerileku, aparkaleku, jantoki, jolastoki...
Bulego berria
): Hemen hartuko ditugu bezeroak. Hemengo artxibategi hauetan
jasoko ditugu inprimaki arruntak, eskura edukitzeko.
K: Eta hor, leiho ondoa n, apalategi eder bat daga: apalategi
horretan jasoko ditugu kontsulta liburuak.
J: Ez al da argitasun gehiegi sartzen /eiho horretatikJ Errezelak jarri
beharko ditugu .
K: Komonaren ondoko gela hartan armairu hand i bat daga, han
jarriko ditugu gutxi erabiltzen ditugu n dokumentuak eta behar
ditugunean, ekarriko ditugu ge/a honetara.
Non daga ... ?
Usoa: Oenda honetan izaten dute.
Langilea: Ogia eta egunkaria erosteko best e denda hartara joan
behar duzu . Ba lkoi berdea duen etxe hartan daga. Sartu ate handi
hartatik eta ezkerretara daga herriko okindegi zaharra. Ogia bertan
egiten dute.
L: Ka le honetatik atera beharko duzu horretarako. Begira, joan
eskuineko pasabide horretatik eta ondoko ka lera ateratzen
zarenean , hartu ezkerretara. Bi metrora duzu kafetegi bat.
Etxe bila
A: Zer ikusten duzu lokal horretanJ Egokia daJ
B: Etxe honetan hiru gela eta komuna daude, nahiko handiak dira.
Barruko gelan argi artifiziala behar da, baina orain kanpora ematen
duen gelan nago eta leiho hauetatik argi natural a sartzen da.
A: Onda. Bada , hemen bi gela da ude eta gela hauetara ez da ia
argirik sart zen, barruko patio txiki batera ematen dute. Gainera, etxe
honetan ez daga igogailurik. Baztertu egingo nuke aukera ha u.
ehun eta hogeita sei
 Norenal< dira esi<Uitura hauel<? l<onparal<eta gehiago
O Eduardo Txillidarena da.
Q jorge Oteizarena da.
O jeff Koonsena da.
-+
-+
-+
•oo 8 Hirian baserri-auzaan baina garestiagoak dira pintxoak.
O Hirian herrian baino jatetxe gehiaga dago.
O Baserri-auzoan herrian baina taberna gutxiaga dago.
C!) Donostiakoa da.
O Bilbokoa da.
O Arantzazukoa da.
-+
-+
-+
•oo O Baserri-auzoan hirian baina merkeagoa da a/okairua.

Zein da aul<eraril< onena?

Berridatzi
8 Dorretxearen historia: Dorretxeak duen historia
O Herriko plaza: Herrian dagoen plaza
O Herriaren izena: Herriak duen izena
joango gara Zinemaldira?
A: Etorri nahi duzu nirekin Donostiako Zinemaldira' Zu ez zara inoiz
izan, ezta?
B: Ez, inoiz ez. Hor ematen dituzten fi lmak zer dira, zuzendari
ezagunenak?
A: Sai/ Ofizialeko filma k agian bai, baina sail gehiago ere badira:
"Zuzendari Berriak" saila edota "Savage Cinema" saila.
B: Azken horretan mendiko filma k ematen dituzte'
B: lnteresgarria dirudi! Zuk hartu sarrerak eta joango naiz zurekin nahi
duzun fi lma ikustera. Ea aurten euskal zuzendari baten filmak
irabazten duen!
A: Zergatik ez' laz Jose Mari Gaenaga eta Jan Garañaren
Loreak filmak hainbat sari irabazi zituen nazioartean.
Lanera autobusez
A: Hemendik aurrera ez naiz lanera autaz etorriko.
B: Uste nuen ainez etortzen zinela, zuk ez duzu autorik eta!
A: Ez, lankide baten autaan etortzen nintzen.
B: Eta nola etorriko zara: autabusez'
A: Bai, zazpietako autabusean; oso ando datorkit.
Garraiobideal< l<onparatzen
O GEZURRA (ez dauka baina ezagutzen du)
8 EGIA
O GEZURRA (tranbiak ditu besteek baino linea gutxiago)
O GEZURRA (trafikoa dela eta, batzuetan ez da puntuala)
Non alol<atui<O dugu etxea?
O Begira, hemen dauzkat datuak: baserri-auzoan alokairua
merkeagaa da.
Bai, baina garraio publiko gutxiaga daga, eta gasolinatan
gehiaga gastatuko dugu.
€) Saina otorduak merkeago aterako zaizkigu baratza egiten
badugu. Gainera, baserri-auzoa /asaiagoa da eta paisaia
po/itagoa, mendi eta baso ederrez inguratua.
' Eta aspergarriagoa: ez daga zinerik, ez kontzerturik ...
0 Argi daga gehiaga pentsatu beharko dugula.
8 Alakairurik merkeena baserri-auzakaa da/ Alakairurik
garestiena hirikoa da.
O Taberna gehien hirian dagol Taberna gutxien
baserri-auzaan daga.
O Pintxorik merkeenak baserri-auzakaak dira/ Pintxarik
garestienak hirikaak dira.
O Garraia pub/ika gehien hirian dagol Garraio publika
gutxien baserri-auzaan daga.
Udalaren erabal<ia (1)
Cl Herrí-ga/deketa
Esataria: lgande honetatik aurrera Azpeitiko plazan ezingo dela
aparkatu adierazi digute gaurkoan Azpeitiko Udaleko agintariek.
Kalera irten eta herritarrek lasai ibiltzeko eskubidea izatea
beharrezkotzat jotzen du Azpeitiko Udalak; beraz, igande honetatik
aurrera ezingo da herriko plazan aparkatu.
Alkatea: Egunon denoi, eskerrik asko etortzeagatik. Gaurko
prentsaurrekoaren arrazoia da herriko plazaren inguruan hartu dugun
erabaki bat. Komentatu behar dugu udaletxean aspalditik ari garela
sumatzen herriko plazaren inguruan jai-egunetan arazo asko sortzen
ari direla, kotxe eta herritarren arteko erlazioa oso zaila bihurtu dela.
Kalera irten eta herritarrek lasai ibiltzeko eskubidea daukate, gure
ustetan, udaletxe honen ustetan; hori beharrezkoa da. jai-egunetan
herriko plaza herritarrentzat nahi dugu berreskuratu gaur hartuko
dugun erabaki honekin eta, gure iritziz, azken urteetan, herriko
plazan ... bada, herriko plazaren partez aparkalekua bihurtu da eta
kotxeak oinezkoen gainean jarri dira. Kotxeen sartu -irtenek oinezkoei
traba k eta molestiak sortzen dizkiete eta, bereziki, haur txikiekin
ibiltzen diren hainbat familia kexatu dira eta beraien egoera esan
dute: arrisku egoera oso gogorrak pasatzen ari direla Azpeitian. Plaza
inguruan parkeak daude, taberna k daude eta pertsona asko ibiltzen
dira oinez eta, benetan, pentsatzen dugu arriskua erreala dela eta
gero eta handiagoa dela. Eta hori, gainera, herritarrek nabarmendu
eta transmititu digute. Horregatik, kotxerik gabeko gune ... plaza
kotxerik gabeko gune izatea oinarrizkoa da gure ustetan, eta hori
garantizatzeko helbu ruarekin, kotxeekin ezingo dute plazan aparkatu
igandeetan eta jai-egunetan. Erabaki da goizeko 8:00etatik hasi eta
gaueko lD:OOak arte, igande eta jai-egunetan, kotxerik ez aparkatzea
plazan, eta plazan aparkatuta dauden kotxeak igandeko 8:00etatik
aurrera kendu egin beharko dira. Eta ez badituzte kentzen, polizia
munizipalak gruarekin kenduko ditu.
Laburpen zuzena: O
Udalaren erabal<ia (11)
O esan dute herritar batzuek, eta udala ados daga.
8 8:0Detatik 22:0Detara.
O autoa gruak eramango die.

127 ; . · · " ehun eta hogeita zazpi

Jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

128 ehun eta hogeita zortzi

 o Mugagabean ala ez?
Ondoko elkarrizketa laburretan hitz batzuk galdu egin dira, jarri bakoitza dagokion lekuan; erreparatu dekl inabideari.

hiztegian hiztegitan etxean etxetan kutxazainetik kutxazainetatik

- Bost .. ... ... .. begiratu dut, eta ez dut aurkitu trool hitza.
- Begiratu aitonaren . , baietz han topatu!

- Asteburuak ahizparen ematen ditudanetik, beti nabil

batetik bestera gauzak eramaten : arropak, liburuak, paperak ...
- Bi bizitzearen desabantailak!

- Etxe ondoko dirua ateratzen saiatu naiz, baina ezin izan dut.
- Arazoa orokorra izango da: ni ere saiatu naiz bi ateratzen,
eta ez dut lortu.

Mugagabeari errepasoa
Unitatearen izenburua (140 karakteretan) mugagabean daga, zenbaki batekin doalako. Aukeratu.

ZER ekarri duzu afaltzeko? O 2 txitxarroa O 2 txitxarroak O 2 txitxarro

o NORI emango diozu ikastaroa? O 10 ikasleei O 10 ikasleri O 10 ikasleari

NORK esan du hori? O 4 egunkarik O 4 egunkariak O 4 egunkariek

NONO/K datoz abeslariak? O 5 herrietatik O 5 herritik O 5 herritatik

NORA eraman dituzu kartelak? O 4 tabernetara O 4 tabernara O 4 taberneta ra

G NOREKIN egon zara jaietan? O 3 adiskidearekin O 3 adiskiderekin O 3 adiskidee kin

129 Pf<l: 'U.o.'>~" ehun eta hogeita bederatzi

 l<omaren garrantzia
l<omaren arabera esanahi ezberdinak dituzte esaldi hauek. Lotu esaldi bakoitza bere azalpenarekin.

"Miren. etorri da jon". Amari esan dio norbait korrika datorrela.

"Miren etorri da. jon". Mireni esan dio jon etorri dela.

"l<orrika datar. ama". Norbaiti esan dio ama korrika datorrela.

"l<orrika datar ama". 8 joni esan dio Miren etorri dela.

jarri l<omal<
jarri koma ondoko esaldietan, beharrezkoa bada. Esaldi bakoitzaren ondoan azaltzen zaizu esaldi horrekin zer esan
behar duzun.

Pello .... hartu . ... Axun. Pellori esan Axun hartzeko (autoan, adibidez).

• Pello . .... hartu .. . Axun.

Norbaiti esan Ane hona ekartzeko.

Axuni esan Pello hartzeko (autoan, adíbidez).

Ane ekarri hona.

Ane .. ekarri hona. Aneri esan zerbait hona ekartzeko.

"Emotil<oneraz"
Emotikonoen bidez esaera zahar batzuk ere idatz daitezke. Lotu atsotitz bakoitza bere esanahiarekin eta
emotikonerazko itzulpenarekin.

Eguzkia eta euria. Erromako Zubia. + l<anpokoekin goxoa eta etxekoekin

zakarra denari esaten zaio.

l<anpoan uso. etxean otso. Aberastasunik handiena osasun ona da. O

Eguzkia eta euria batera ikusten

Osasuna, munduko ondasuna. direnean esaten da, Erromako O
zubia izango dela iragartzeko.

A ze parea karakola eta barea! Antzekoak direnak elkarrekin ibiltzen dira. O

130 PR IM ERAN ehun eta hogeita hamar

ldatzi ikur bakoitzaren izena parentesi artean.

bídeoak atsegín dut íruzkínak ez dut atsegín

........................................................................... ...... klikatzen dut lnterneteko eduki bat gustatzen zaidanean .

..... ............. ........... ........................... ................ .. klikatzen dut lnterneteko eduki bat gustatzen ez zaidanean.

klikatzen dut komentario bat idazteko.

ikonoak dokumentua ikus-entzunezkoa dela adierazten du .

Hizl<i-zopa
Hizki-zopan aurkituko dituzu definizioetan falta diren hitzak.

e N A B L D u A E W V X M B X p E E u L
1 T p E R p 1 T E M N L L K o
G u H F A R 5 o o X B A A N H u o R H R A R K y R A A K e R T A 5 B K A p
E E y E p A R H A X B W M A X W R 5 T N 5 p R G o R 1 p R T X M G N L z T
p R G A A V L L B A N 1< R H T R A o L A M B X z F A R Q 1 A 1 o J N p X J
u G o G E u R 1 T 5 u A W T B A u X X y K G e E e K N p OW L o o z u
u A T A T o 5 J A R R A T z A L E A K p L T W U G G A E B L R X
G K A u T L zF A e E T T p M L 1 e zu E o F A A U T Y X K Qw 1 p T E z
p A 5 A H T z
A E A F J K L E M o T K o N O A K R 1 M F X Q 1 5 p

Twitterren hizketa-gai edo hari baten etiketa da

a bi.ldua ........... ............ borobil batean bildutako a letra da.

Twitterren zure txioak jarraitzen dituzten diren pertsonak zure ................................................................... dira.

• Twitterren idazten den mezuari deitzen zaio; txorien kantuari ere bai.

5are sozialetan izena ematen dugunean gure ......................... editatzen dugu: gure izena,
argazkia ... jartzen ditugu bertan.

5are sozialetan zure kontuan sartzeko zure .. ................................................... erabiliko duzu.

Emozioak adierazteko erabiltzen diren aurpegitxo hori horiek dira.

131 PRIMERAN ehun eta ho eita hamail<a

 Aul<eratu aditz egol<ial<
Osatu esaldiak aukeran dituzun aditzekin.

txertatuta igo eman editatzen

Twitterren txioak idazteko izena behar da.

Twítter
Profila duzunean, gogoratu izena publiko egingo dela.
W Follow
Tweets

Teknopollo 29m
OTeknopolls_etb
Bagatozl twltter.com/Eihuyar/ status ...
t.~ Retweeted by Elhuyar
Erakargarriagoa izateko, írudi polit bat. Expand

elh Elhuyar 14m

OEihuyar
Kllometroak Jalan lzango gara lgande
honetan: esperlmentuen txokoan eta
produktuen txokoan
elhuyar.eus/eu/slte/prents ...
plc.twltt....oom/7ZHomlbYBs
Zure mezuak naturalagoak ízango díra emotíkonoak Show Photo

Sare sozialetan idaztel<o aholl<ual<

Sare sozialetan idazteko la u aholku jaso ditugu . lrakurri eta osatu, aukeran emandako aditzak jokatuta (erobili behar
da) edo nominalizazioa (ufertzea) erabiliz .
ulertu erabili behar erabili zaindu

1. Garrantzitsuena da mezua erraz : horrela irakurle gehiago erakarriko dituzu.

2. Laburdurak, akronimoak eta zenbakíak neurrían .. : zailagoa da horrelako testuak ulertzea.

3. Letra larriek lnterneten oihuak adierazten dítuzte; oíhuka hitz egín nahí ez baduzu, neurrian ................................................................... .

4. Komenígarria da ortografia ................... .. .. .. : akatsekín idatzitako mezuak ulertzen denbora gehiago behar da.

Nire aholl<ual<
ldatzi bi aholku sare sozialak erabiltzeko garaian kontuan hartzeko.

1.

2.

132 PR IM ERAN ehun eta ho eita hamabi

 Nolal<oa da bizilaguna?
lrakurri ondoko elkarrizketa, eta osatu adjektiboak: bokalak falta dira .

A: Gure bizilaguna m_ s _ 1< _ z _ 1_ _ da, gero! Egun

osoan musika jarrita edukitzen du!
8: Eta z_n_m_z_l _ _ ere izango da: astero joaten da
zine-forumera.
A: Beti izaten ditu kontatzeko txisteak eta ateraldiak,
_ m_r_ts _ _ da oso!
8: Egia! Ez da batere s_r _ __ , beti dago barrez eta
ingurukoak zirikatzen.

lrakurri elkarrizketako adjektiboak, eta egin bikoteak antonimoekin , hau da , aurkako esanahia dutenekin.

A: Zer moduz antzerki-taldeanJ

8: Bi irakasle ditugu, bi aktore, eta biak oso desberdinak: bata berritzailea da, beti
gauza berriak probatu nahi ditu.

A: Bestea ez da horrelakoa?
8: Ez, ez ditu aldaketak maite: kontserbadorea da.

A: Entzunda daukat aktoreak harroak direla, jendeari gainetik begiratzen diotela,

besteok baino gehiago direla uste dutelako. Horrela da?

8: Ez. hauek umilak dira, alde horretatik ez dago arazorik. Gainera, antzezten ari ez
direnean, oso lotsatiak dira biak. Harrigarria, ezta? Nik pentsatzen nuen lotsagabe
samarrak izango zirela.

A: Ez dakit... aktoreak direnez, emozioak erraz sentitu eta adieraziko dituzte,

sentiberak izango dira, eta ez da harritzekoa lotsa ere sentitzea.
8: Bai, horrela da: ez dira batere gogorrak, sentimenduak segituan azaltzen dituzte.

ldatzi hemen adjektiboak eta bere antonimoak.

133 PRif\',tRAN ehun eta hogeita hamahiru

 Lel<uz l<anpo
Bi multzo hauetan, adjektibo bana lekuz kanpo dago: esan zein den, eta zergatik dagoen lekuz kanpo.

kirolza/ea zinemazalea gozozalea irakurzalea

Arrazoia: O Ez da aisialdirako zaletasuna.

Lekuz l<anpo: .. . ..... O Ez da ezaugarri positiboa .

o umoretsua harroa orekatua sentibera

Arrazoia: o Ez da aisialdirako zaletasuna.

Lekuz l<anpo: .. .. ...... .. o Ez da ezaugarri positiboa .

Ziur zaude?
Bi lagun mendira eramateko motxila egiten ari dira. lrakurri bien arteko
elkarrizketa, eta idatzi falta diren aditz laguntzaileak.
Aukeretan dituzu aditzak; behar dutenei bukaera moldatu.

da dut duzu

du duzu daude

O Ze. ogitartekoak egin dituzu? Ziur nago patata-tortilla egin

Ziur zaude janaria eramango dudalal Agian. gaur ez .. jatekorik hartu eta zuretik janga dut.
O Zuk ezer ez eraman mendiral Ez horixe! Ez dakit zer, baina zerbait hartu . Ziur.
Asmatu duzu. bada: biontzako janaria hartu dut. Baina zuk hartu ura: agian iturririk ez izango bidean .
O Ez dakit, uste dut bi iturri . baina ez nago ziur.
Eta aterl<ia? Hartu badaezpada ere: hartzen ez badugu, ziur euria egingo

lral<asle berria
Esan azpimarratutako esaldiek zer adierazten duten: ziurtasuna ala ziurtasunik eza.

O Ezagutzen zenuen irakasle berrial Bistaz. Uste dut azterketa

asko egiten dituela.
O Gaur oso gustura egon naiz klasean. Horrela
jarraitzen badu, zlur nago ez garela aspertuko. Agian, iazkoak bezala,
txangoak antolatuko ditu.
O Eta etxeko lanak bidallko dlzklgu, zlur.
Agian, gai baten aurkezpena
O Tira, baina badakizu zer? Aurten asko ll<asil<o dugu, zalantzaril< gabe. prestatu beharko dugu.

Ziurtasuna: Ziurtasunil< eza:

134 PRIMERAN ehun eta hogeita hamalau

 Zer da hori?
Argazki hori zer den ez daga argi. Bi lagunek asmatu nahi dute. Elkarrizketa osatzeko, aukeratu falta diren aditzak, eta
eman zure iritzia.

A: Begira argazki hau : zer izango da ;

B: Nik uste dut paisaia berezi bat ........ ...... ....... (~.~./d~l~}..

A: Agian, Antartidan ..(egon_go d!{egong~ de!~).

B: Ziur nago mendi erraldoiak (dlrajdlrela).

A: Edo alderantziz: beharbada , arga zk ia izugarri han dituta

(da_go[dagoel~).

B: Orduan , kolore horrekin , zalantzarik gabe , janari bat .....(d~J.d.ela)..

Zure iritzia: /)$_(fl _qqt( Ziv.r.o.ªg9........ ........ .......... ....... ........ ......... ........ ....... ........ ....... ......... ....... ........... ......... ........ . ..... . ..... ...

Zer esan nahi dute?

lrakurri elkarrizketa laburrak, eta esan nabarmendutako harridurazko esaldi bakoitzak zer adierazten duen: poza ,
miresmena, harridura, nazka.

Bi lagun oporretan daude, lguazul<o ur-jauziei begira daude.

- Begira! Alde guztietatikjausten da ura, eta ortzadarrak ageri dira non-nahi! Esanahia:
- Bai ederra!

Bi lagun inauterietan dabiltza.

- Begira, begira zonbi horiek!

- Nolako itxura nazkagarria! Esanahia:

Lagun batel< besteari berri on bat eman dio.

- Erabat sendatu naiz!

Esanahia:
- Hau poza!

Lagun batel< albiste bat l<antatu dio besteari.

- Mutiko bat laugarren pisutik erori da, eta ez zaio ezer gertatu. Esanahia:
- Hori gertaera sinestezina!

Osatu harridurazl<o esaldial<

Esaldi-zatiak dituzu nahasian: osatu harridurazko esaldiak aukeretako bi zatirekin.

po/ita bazkaria

bertsoa garestia

a zer no/ako hori bai

135 PRIMERAN ehun eta hogeita hamabost

 Esaldiaren amaieral<o puntuazio-il<urral<

~ Entzun "Puntuazioa" entzungaiak: zein dira harridurazko esaldiak eta zein ez? Zehaztu esaldiaren amaierako puntuazio-marka.
Baieztapena dela ulertu baduzu, jarri puntua (.)
Galdera dela uste baduzu, jarri galdera-marka (?)
Eta, harridura-esaldia iruditu bazaizu , berriz, idatzi harridura-marka (!)

l<axkarra da gero _
'• ,.
''.''' .,,•
l<axkarra da Oso kaxkarra da

'\\
1
o
• ""\\
' ''1
Azkarra da .. ..... Hori da a'zkarra , hori .. ..... Hori azkarra da
"
1
J
•
Esan ezetz Ezetz esan ... .......... Ezetz esan du
•

Harridura-esaldien intonazioa

~ Entzun berriro esaldiak ("Puntuazioa" entzungaia), eta adierazi gezi bidez intonazioa: gora (i) ala behera (!) egiten du?

l<axkarra da gero ( .... ) Azkarra da ( ........) Esan ezetz ( . ......

l<axkarra da ( .. ) Hori da azkarra , hori ( Ezetz esan ... (.. .... )

Oso kaxkarra da ( Hori azkarra da ( ..... ) Ezetz esan du ( ...... )

Orain, esan zuk esaldiak ahots gora. Nola?

• Egin beroketa: irakurri esaldiak ozen, entzungaikoaren ahalik eta antzekoen eginez.
• Grabatu zure ahotsa: Horretarako, har ezazu grabatzeko eskuragarri duzun gailurik egokiena: telefonoa, ordenagailua, MP3-a,...
• Entzun eta alderatu bi grabazioak: atera zure ondorioak: berdintsu egin duzu? Oso urrun ibili zara? Hobetu dezakezula uste
duzu? Berriro saiatu nahi duzu?

Ondorioal<
Bildu ateratako ondorio guztiak.
BAI EZ
Baieztapen-esaldietan intonazioak behera egiten du esaldiaren amaieran. o o
O Harridura-esaldietan intonazioak gora egiten du esaldiaren amaieran. o o
Ga/dera-esaldietan intonazioak behera egiten du. o o
lntonazioak esanahia adierazten du: haserrea, poza, galdera, baieztapena... o o
Hiztunak baditu harridura-esaldiak sortzeko markatzaile bereziak harridura hori indartzeko. o o
Baina bereziki intonazioa azpimarratzen da, normafean esaldiaren azkenengo silaba indartzen defako. o o
136 PR IM ERAN ehun eta hogeita hamasei
 Bai harrigarria!
Museoan sartu eta honelako koadroa ikusi duzu. Eman zure iritzia esaldiak osatuta.

- Bai ....................................................................................

- Nolako ..........................................................................

- Hori

Nahiz eta ...

Emandako bi osagaiak erabilita, egin esaldiak adibidean bezala.

Euria egín 1 mendira joan

Hotz egin 1itsasoan baínatu

Gaixorík egon 1 lanera joan

Zaíla izan 1azterketa gainditu

Ez gustatu 1 botíka hartu

E-liburua ala paperezl<oa '?

lrakurri bi lagunen arteko elkarrizketa, eta osatu aukeran emandako informazioa erabiliz.
teknologia berria da ~ pisutsuagoak dira

A: Hara! E-liburua erosi duzu! Garestiak dira, ezta?

B: Bai, baina nah_iz__(;)_léJ..ero~.te.k9. 9We.::;.tiéJ.k..i?.él.n., epe luzera merke ateratzen dira, liburuak paperezkoak
baino merkeagoak dira eta. Hala ere, ni k ez dut horregatik erosi: arin-arina delako erosi dut. Egun osoan
atzera eta aurrera nire liburua poltsan dudala ibiltzen naiz, eta e-liburua primeran datorkit.
A: Bada, ni k, nahiz eta .... ......................................................................................................... nahiago ditut
paperezko liburuak; erosoago sentitzen naiz, ez dakit tresna berri horiek erabiltzen.
B: Horrekin ez dago arazorik! Nire aitonak 80 urte ditu eta nahiz eta ...............................................................
. ............ ..... ........... , arazorik gabe erabiltzen du e-liburua.
A: lkusiko dut zu nola moldatzen zaren eta, batel< daki, agian ni ere e-irakurle bihurtuko naiz!

137 ehun eta hogeita hamazazpi

 Arrazoia ala oztopoa?
Unai Parisen izan da; bertan egindako gauza batzuk kontatu dizkigu. Osatu bere esaldiak parentesi arteko informazioa
erabiliz eta esanahi logikoaren arabera. Erabili nahíz eta oztopoa adierazteko eta -/al<o arrazoia emateko.

'' Lau egun egin ditut Parisen, gelditu gabe, bata ikusi eta bestea ikusi. Goizetik

gaueraino kalean ibili naiz, ez naiz ia inora sartu:_(f!!.I:!~~9.?..!Q9f!!.Cm-!X9..eggr'J!.º!~L .........

ez dut bat bera ere bisitatu. Hala ere, margo eta eskultura asko ikusi ditut(grte-..

ggl~!.ie.rºcª_?.W(l!. Q_
a_!zL_........... .... .. .................... ... .... .. ................ .. ...................................................
eta gaur egungo artisten lana k ezagutu ditut. (gq!J?_ª_pol!.tf?sko__i!~!-!si dit.l:!.tJ........ ........

........!..E:'.? d.!:!t ~.zer er9_?.i,..(rjíruril<.f!t!!.l!E?'!).

Esaldial< berridatzi
Markelek oztopoei aurre nola egiten dien komentatzen ari da bere lagun bat: irakurri esan duena, eta berridatzi
azpimarratutako esaldiak nahíz eta erabiliz.

Oztopo guztiei aurre egiten die Markelek. Baserrian bizi da, eta neguan batzuetan
elurra egiten du, baina bera lanera joaten da. Aste oso a lantegian lanean
pasatzen du, eta baserriko lanak ere egiten dítu. Ostiralean nel<atuta egoten da;
''
hala ere, laguneldn ateratzen da. Orain euskaltegian izena eman du alfabetatze-
íkastaroan eta irakasleak esan dio írakurtzea komenigarría del a. Berari ez zaio
batere gustatzen iral<urtzea; hala ere, egunero iral<urtzen du zerbait.

Efurra egiten du, baina lanera

joaten da.

Nekatuta egoten da; hala ere,

lagunekin ateratzen da.

Ez zaio batere gustatzen

írakurtzea; hala ere, egunero
irakurtzen du zerbait.

138 PR.Ifv' ERAN ehun eta hogeita hemezortzi

 Asmal<izunal<
Osatu bi asmakizun hauek, eta ea asmatzen duzun bakoitza zer den.

Guztiek zapaltzen naute.

baina ni k (inor zapaltzen dut 1
ez dut inor zapaltzen).

Zer da? ....................................................................................

jende guztiak hartzen du, eta

(inorl< ez du ematen 1 inork
ematen du 1 inor ez du ematen).

Zer da? ..............................................................................................

Lasai zaitez
Aita urduri dago; auzoan lapurretak izan dira eta edozerk beldurtzen du azken aldian . lrakurri semearekin izan duen
elkarrizketa, eta osatu lgor semearen erantzunak parentesi arteko hitzak ordenatuta.

Aita: Zer izan da zarata horiJ

lgor: .Ji~~.I'I/1!.~/.E!~I!.rf.~a.L... ............................ ; iruditu egin zaizu.

A: Eta orain, nor etorri da> Atea ireki du norbaitek!

1: JE!~tJ.r.rYE!:z/.i.ll()X/~.ii.L .. .................. . ; haizeak ireki du atea.

A: Zoaz kanpoan norbait dabilen begiratzera!

1: Ez. aita, (i_I1_1Jr.~f.i.O.~.I1g_C)/11.~.i~/1!.~L ................................. ... . ; atea itxiko

dut eta kitto!.

139 Pf,,VLhA .• ehun eta hogeita hemeretzi

 Hemen baino hobeto, inon ez
Bi lagun kontu-kontari ari dira muturreko klima duten lurraldeetan bizitzeko zailtasunei buruz. Osatu elkarrizketan
falta diren zatiak, emandako aukeretatik egokiak hartuta. Erreparatu esanahiari.

ez da inoiz eguna argitzen ez da inor bizi ez da ezer hazten ez da inora joaten ez da inoiz eguzkia sartzen

A: Hemen oso erraza da bizitzea beste leku batzuekin alderatuta. Basamortuan. adibidez. oasietatik kanpo
....... , ez dago bizitzeko urik eta lurrean ............................................................... .

B: Egial Eta beste muturrera joanda, lpar-poloan neguan .................................................................................................. , oso tristea
iruditzen zait hori. jendea .................................................................................. ........... ondo jantzita ez badago, kanpoan zero
azpitik gradu asko egiten ditu eta.

Ontsa twitteatzel<o bidea

Eskolan irakurri dituzu "Ontsa twitteatzeko bidea" artikuluko aholku batzuk; irakurri orain hona ekarri dugun aholkua,
eta egin ariketak.

Nahiz eta gago handia eduki zure anekdotak partekatzeko, ez bete besteen kontuak zure mezuekin;
jarraitzaile barik geratuko zara. lnoiz bazabiltza mezuak etengabe trukatzen beste erabiltzaile
batekin, hobe duzu kanal pribatua erabiltzea, gainerako erabiltzaileak ez aspertzeko.

Aholl<u hori izan daitel<e txio bat? O BAI

Zergatil<? .........................................................

Moldatu testua, txio bat izateko.

a Txioal<

Txio berri 1
orain

lreki . . Erantzun t.'l Bertxiotu * Gogokoa ... Gehiago

140 PR:v,::¡:¡_.:, . ehun eta berrogei

 Mugagabean ala ez? o Hizl<i-zopa D
Bost hiztegitan begiratu dut eta ez dut aurkitu t raol hitza . CNABI LDUAEWVXMBXP 1 E 1 EULTPERP 1 TEMNLLKO
GUHFARSDDXBAANHUORHRARKYRAAKCRTASBKAP
Begiratu aitonaren hiztegian, baietz han topatu! EEYEPARHAXBWMAXWRSTNSPRGORI PRTXMGNLZT
Asteburuak ahizparen etxean ematen ditudanetik, beti nabil batet ik PRGAAVLLBANKRH RAOLAMBXZFARQIAIOJNPX)
UGOGEURI TSUAWTBAUX 1 XYKGC 1 ECKNPOWLODZU
bestera gauzak eramaten : arropak, liburuak, pa perak ..
U A 1 T A T D S jARRA 1 T Z A 1 LE A K 1 P L TWU G G A E 8 L R X 1
Bi etxetan bizitzearen desabantaila! GKAUTLZFACETTPML 1 CZUEOFAAUTYXKQWI PTZE
PASAH TZAE 1 A 1 F j K L EMOT 1 KONOAK R 1 MFXQ 1 SP
Etxe ondoko kutxazainetik dirua ateratzen saiatu naiz, baina ezin
izan dut. Twitterren hizketa-gai edo ha ri bat en etiketa da trao/a.
Arazoa orokorra izango da : ni ere saiatu naiz bi kutxazainetatik ea bildua borobil batean bi lduta ko a hizkia da.
ateratzen, eta ez dut lortu .
O Twitterren zure txioak jarrait zen dit uzten diren pert sonak zure
jarraitzaileak dira.
O Twitterren idazten den mezuari txioa deitzen zaio; txori en
Mugagabeari errepasoa kantuari ere bai.
O Sare sozialetan izena ematen du gu nean gure profila ed it atzen
O 2 t xitxarro O S herritatik dugu : gure izena, argazkia .. . jartzen ditugu bertan.
e 10 ikasleri O 4 tabernetara O Sare sozi aletan zure kontuan sartze ko zure pasahitza erabiliko
O 4 egunkarik O 3 adiskiderekin duzu .
O Emozioa k adierazteko erabiltzen di ren aurpegitxo hori horiek
l<omaren garrantzia o
"Miren, etorri da jan": Mireni esan dio jan etorri dela .
emotikonoak dira .

"Miren etorri da, jan": joni esan dio Miren etorri dela. Aul<eratu aditz egol<ial<
"Korrika datar, ama": amari esan dio norbait korrika datorrela.
O Tw itterren txioak idazteko izena eman behar da.
"Korrika datar ama": norbaiti esan dio ama korrika datorrela.
e Profila editatzen duzunean , gogoratu izena publ iko egingo dela.
O Erakargarri agoa izateko, igo iru di polit bat.
jarri I<Omal< o O Zure mezuak naturalagoak izango dira emotikonoak txertatuta.
O Pello, hartu Axun . O Ane ekarri hona.
e Pello hartu, Axun . O Ane, ekarri hona. Sare sozialetan idaztel<o aholl<ual<
1. Garrantzitsuena da mezua erraz ulertzea: horrela irakurle gehiago
erakarri ko dituzu .
Emotii<Oneraz 2. Labu rd urak, akronimoak et a zenbakiak neurrian erabili behar
dira: zailagoa da horrelako testuak ulertzea .
3. Letra larri ak lnterneten oihuak ad ierazten dit uzte ; oihuka hit z egin
nahi ez baduzu, neurrian erabili.
4 . Komeniga rria da ortografia zaintzea: akat sekin idatzitako mezuak
ulertzen den bora gehiago behar da .
llwrral< lnterneten

"Atsegin dut" klikatzen dut lnterneteko eduki bat gustatzen Nire ahollwal<
zaidanean .
Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
e "Ez dut atsegin" kl ikatzen dut lnterneteko eduki bat gustatzen
ez zaidanean .
O "lruzkinak" klikatzen dut komentari o bat idazteko.
"Bideoak" ikonoak dokumentua ikus-entzunezkoa del a
adierazten du .

141 ehun eta berrogeita bat

 Nolal<oa da bizilaguna'? Zer esan nahi dute'?
A: Gure biz ilaguna musikaza/ea da, gero! Egun osoan musika jarrita O Miresmena. O Poza.
edukitzen du! e Nazka. O Harridura.
B: Eta zinemaza/ea ere izango da: astero joaten da zine-forumera.
A: Beti izaten ditu kontatzeko txisteak eta ateraldiak, umoretsua
da oso! Osatu harridurazi<O esaldial<
B: Egia, ez da batere serioa , beti daga barrez eta ingurukoak
zirikatzen. - Bai po/ita! - Hori bazkaria!
- Bai garestia! -A zer nolako bertsoa!
- Hori bertsoal -A zer nolako bazkaria!
Antonirnoal<
berritzailea - kontserbadorea Esaldiaren arnaieral<o puntuazio-ii<Urral<
harroa - umila
sentibera - gogorra
a Puntuazio_1
A: lkusi al zenuen atzo Mikelek ekarritako onddoa 7 Bai kaxkarra!
/otsatia - /otsagabea B: Kaxkarra zen 7
A: Oso ka xkarra zen . Txikia, itsusia eta erdia bareak jana.

Lei<Uz l<anpo
a Puntuazioa_ 2
Saltzailea: Auto hori ez da hain azkarra . Beste hori bai: hori azkarra da.
O Lekuz kanpo: Gozoza/ea 0 Ez da aisialdirako zaletasuna. Eroslea: Azkarra da? Bugattia bezain azkarra 7

e Lekuz kanpo: Harroa 0 Ez da ezaugarri positiboa .

Saltzailea: Ez dut uste. Bugattiak orduko 400 km eta piku hartzen ditu.
Hori da azkarra, hori!

Ziur zaude'?
a Puntuazioa_3
A: Larunbatetan eta igande goizetan ere lan egiteko prest nagoen
galdetu dit nagusiak.
O Ze ogitarteko egin dituzu 7 Ziur nago patata-tortilla egin duzula. B: Eta? Ezetz esan duzu 7 Ez pentsatu; esan ezetz!
Ziur zaude janaria eramango dudala 7 Agian , gaur ez dut jatekorik A: Ez dut oraindik erantzun .
hartu eta zu retik janga dut. B: Ezetz esan segituan!
O Zuk ezer ez eraman mendira 7 Ez horixe! Ez dakit zer, baina zerbait
ha rtu duzu. Ziur. O Bai kaxkarra! 1 Kaxkarra zen? 1 Oso kaxkarra zen.
• As matu duzu , bada : biontzako janaria hartu dut. Baina zuk hartu e Hori azkarra da. 1 Azkarra da? 1 Hori da azkarra, hori!
ura : agian iturririk ez da izango bidean O Ezetz esan duzu? 1 Ezetz esan. 1 Ezetz esan segituan!
e Ez dakit, uste dut bi iturri daude/a, baina ez nago ziur.
Eta aterkiaJ Hartu badaezpada ere: hartzen ez badugu , ziur euria
egingo duela . Harridurazi<O esaldien intonazioa
Bai kaxkarra! t Hori azkarra da. ¡ Ezetz esan duzu 7 t
Kaxkarra zen 7 t Hori da azkarra, hori! t Ezetz esa n. ¡
lral<asle berria
Oso kaxkarra zen. ¡ Azkarra da? t Ezetz esan segituan! t
Ziurtasuna: 0 e 8
Ziurtasun eza:
Ondorioal<

Zer da hori'?
0 BAI Q BAI
4!) BAI 0 BAI
B: Uste dut paisaia berezi bat de/a. 0 EZ 0 BAI
A: Agian Antartidan egongo da .
B: Ziur nago mendi erraldoiak dire/a .
Bai harrigarria!
A: Beharbada , argazkia izugarri handituta dago.
B: Zalant zarik gabe, janari bat da. Bai + adjektiboa! Adibideak: bai po/ita!, bai itsusia!, bai ederra!
Zure iritzia: Uste dut 1 Ziur nago argazkia mihiaren irudi Nolako + izena! Adibideak: nolako koloreak!, nolako irudimena!
mikroskopiko bat de/a. Hori + izena! Adibideak : Hori artea!, Hori muturra!

142 ehun eta berrogeita bi

 Nahiz eta ... Esaldial< berridatzi
Nahiz eta hotz egin, itsasoan bainatu naiz. Nahiz eta elurra egin, lanera joaten da.
Nahiz eta gaixorik egon, lanera joan naiz. O Nahiz eta nekatuta egon, lagunekin ateratzen da.
Nahiz eta zaila izan, azterketa gainditu dut. e Nahiz eta zaila izan, azterketa gainditu dut.
Nahiz eta ez gustatu, botika hartu dut. · Nahiz eta ez gustatu, botika hartu dut.

Asmal<izunal<
E-liburua ala paperezi<Oa?
Lurra
A: Hara! E-liburua erosi duzu! Garestiak dira, ezta')
8 : Bai, baina nahiz eta erosteko garestiak izan, epe luzera merke O Eguzkia
ateratzen dira, liburuak paperezkoak baino merkeagoak dira eta.
Hala ere, nik ez dut horregatik erosi: arin -arina delako erosi dut. Egun
osoan atzera eta aurrera nire liburua poltsan dudala ibi ltzen naiz. eta Lasai zaitez
e-liburua primeran datorkit .
A: Bada, nik, nahiz eta pisutsuagoak izan nahiago ditut Ez da ezer izan.
paperezko liburuak; erosoago sentitzen naiz. ez dakit tresna berri O Ez naiz inor etorri.
horiek erabiltzen .
8: Horrekin ez daga arazorik! Ni re aitonak 80 urte ditu eta nahiz eta
e Ez naiz inora joango.

teknologia berria izan, arazorik gabe erabiltzen du e-liburua.

A: Ez dakit. ez da kit... lkusiko dut zu nola moldatzen zaren eta, batek
daki , agian ni ere e-irakurle bihurtuko naiz!
Arrazoia ala oztopoa?
Lau egun egin ditut Parisen. gelditu gabe. bata ikusi eta bestea ikusi.
Goizetik gaueraino kalean ibili naiz. ez naiz ia inora sartu: nahiz
eta museoz inguratuta egon, ez dut bat bera ere bisitatu . Hala
ere. margo eta eskultura asko ikusi ditut arte galerietara sartu
naizelako eta gaur egungo artisten lanak ezagutu ditut.
Nahiz eta gauza polit asko ikusi, ez dut ezer erosi. diruri k ez
nuelako.
Badal<izu?
A: Hemen oso erraza da bizitzea beste leku batzuekin alderat uta.
Basamortuan , adibidez. oasietati k kanpo ez da inor bizi, ez
daga bizitzeko urik eta lurrean ez da ezer hazten.
B: Egia! Eta beste muturrera joanda. lpar-poloan neguan ez du
inoiz eguna argitzen, oso tristea iruditzen zait hori. jendea ez
da inora joaten ando jantzita ez ba dago, kanpoan zero azpitik
gradu asko egit en ditu eta .
Ontsa twitteatzei<O bidea
Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.

143 ehun eta berrogeita hiru

jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

144 ehun eta berrogeita lau

Aukeratu egoera bakoitzerako esamolde egokia. Zer esango diozu pertsona hauetako bakoitzari?
o Zer esango diozu ... ?

Literatur saria irabazi duenari

Urte askotara ko!
~ ·
Urteak befe dituenari
Urte berri on!

Gabonetan topatu duzun lagunari

Zorionak!
Lankide berriari

O Ongi etorri!
Oraintxe aurkeztu dizutenari G

Nola bilatu hitzal< hiztegian

Hiztegian ez dira hitz gehienak testuetan bezala agertzen. lrakurri mikroipuin hau. Erreparatu azpimarratuta dagoen
esaldiari, eta erantzun galderei.

=========--.. ¡ ·•t " !Googfe

~~========~

Gazte-txartela
O OS urria 2011 0 By Wali G In lpuinak

Ez zuen Gazte-txartela inoiz erabili.

Ez zuen inoiz zinemarako sarrera merkerik erosi txartelaren laguntzaz, edo deskonturik eskatu kiroldegian. Bera joan
ohi zen kontzertuetan ez zuten Gazte-txartelik onartzen, eta ez zitzaion inoiz burutik pasa Europa trenez zeharkatzea,
txartelaren prezio-abantaila baliatuz.
Diru-zorroan beste agiriekin batera zeraman arren ez zuen inoiz Gazte-txartelaren beharrik sentitu, iraungi zitzaion arte.
Gaztetasuna ofizialki iraungita, zahar sentitu zen.

Zer bilatul<o duzu hiztegian? O burutik O buru O burua

Zer bilatul<o duzu hiztegian? O zeharkatzea O zeharka O zeharkatu

145 ~.,,t.'!' P :- ', eh un eta berrogeita bost

 Erabili hiztegia e
Hitz bat hiztegian begiratzen dugunean, esanahi bat baino gehiago dituela il<usten dugu, eta testuinguruaren arabera
aul<eratu behar dugu egol<ia. Aril<eta honetan hori egingo duzu. lroungí eta zeharkatu hitzen esanahial< iral<urri, eta
aul<eratu zein erabili den 2. aril<etal<o mil<roipuinean.

O [sua, argia] Apagar, extinguir. O Atravesar; cru zar; surcar

Ira ungí O Morir; acabar, terminar. Zeharkatu
O Ladearse, desvi arse; descarriarse.
O Caducar.
Hitz gehiago begiratu nahi dituzu hiztegian? jaso zure ustez, 2. jardueral<o mil<roipuinean duten esanahia.

Esanahia:

Esanahia:

Sinonimoal<
Bilatu mil<roipuinean hitz hauen sinonimoal<.

Adineko Bukatu

Aprobetxatu Kartera

Beherapen Sumatu

Zer gustatzen zaizu egitea ... ?

Emandal<o egoera bal<oitzeral<o esan zer gustatzen zaizun egitea eta zer ez, adibidean bezala.

Nire urtebetetzea ospatzeko, ez.. zéJi(g_y_st?.t.?.~r:!.

Urte berriari ongi etorria emateko,

Urte berriari ongi etorria emateko,

Maite ditudanei opari bat egiteko,

Maite ditudanei opari bat egiteko,

146 PRIMERAN ehun eta berrogeita sei

 Mundul<o lurralde eta hirien izenal<
Aurkitu hizl<i-zopan munduko herrialde eta hirien izenak. Erabili ondoko esaldietako pistal<.

1 N G A L A T E R R A V X M 8 X p 1E 1 E u L T F E R p 1 T E M N L L 1< o
G u H F A R 5 o o X 8 A A N H N E W Y o R 1< 1< y R A A 1< e R J A 5 A 1< A p
E E y E p A T H A X 8 WM A xw R 5 T N 5 p R G 1 R 1 p R T X M G L L z T
p R G A A V X L 8 A N 1< R H 5 J L W L X M 8 X E R R o M A A o o J J p X J
u G o M E X 1 1< o 5 U A z E E L A N o A 8 E R R 1 A e 1< N p O W L E o z u
u A T A T N 5 J z R e Z W T z
L y R J H 5 p u T W U G G A E 8 R R X 1
G 1< A u T L A F A e E T T P M L 1 e E R R u 5 A u T y X 1< QW p T z E
F o E u F 5 wz A E A 1 F J 1< L E M 5 p 1< X A H e R 1 M F X Q 5 p

..................Tx.ín.a... ............ _-ko hiriburua Pekin da.

-ko hiriburua Londres da.

ltaliako hiriburua da.

• Tekila famatuena -koa da.

da munduko herrialderik handiena.

Ameriketako Estatu 8atuetako hiririk populatuena da.

....... .. ... Euskal Herriaren antipodetan (Lurraren beste muturrean) dagoen herrialdea da.

Aljeriako hiriburua da.

Nondarral< dira? (1)

Osatu bi lagun hauen artel<o ell<arrizl<eta emandal<o aukerekin.
txinatarrak britainiarrek estatubatuarrek errusiarrek jamaikarrek

O 8egira , Londreseko olinpiar jokoetako datuak irakurtzen ari naiz. 8adakizu nork irabazi zituen domina gehienJ

Baietz asmatu! .................... ................................

€) Asmatu duzu. Eta europarren artean urrezko domina

gehien nork irabazi zituenJ

irabaziko zituzten.

O Ez, ba! .......... irabazi zituzten domina

gehien, baina urrezkoak .................................. .. . 8adakizu: etxean
jokatzearen abantaila.

8aina medailarik preziatuenak .. eramaten dituzte:

abiad ura- probeta koa k.

O Eta Asiako herrialdeen artean lehenengoak, eta estatubatuarren ondo-ondotik ......................................... . .... daude.

147 PRIMERAN ehun eta berro eita zaz i

 Nondarral< dira? (11)
Aurreko ariketan jentilizio batzuk ikasi dituzu. Saiatu gogoratzen eta berri ak ondorioztatzen: horretarako, osat u
esaldiak adibidean bezala.

Txinako biztanleak tx.in.ªtªrré!J.k dira.

Errusiako biztanleak dira.

Amerikako Estatu Batuetako biztanlea k dira .

Mexikoko biztanleak .. dira.

Britainia Handiko biztanleak

Espainiako biztanleak di ra.

Arte edo bitartean?

Elkarrizketa labur hauetako hutsuneak betetzeko, aukeratu ARTE edo 8/TARTEAN.

Bai , arratsaldez joaten nai z, hau rrak

Azkenean, eman al duzu izena euskara-ikastaroan?
eskolan daude n

Ez al zenuen erosketak egitera joan behar?

Ba i, baina sekulako zaparrada ari du;
itxaron egingo dut atertu ... ............... .
•
Ez gara hasiko te lefonoak jotzen ari diren
Zergatik ez da hasi antzerkia? Zeren zain zaudete? ; hau da, ez gara hasiko
telefono guztiak isildu ....... ··- ·o

148 PR:r.1ERAN ehun eta berrogeita zortzi

 Norl< esan du?
Lotu argazki bakoitza pertsonaiak esandako esaldiarekin.

Jo ezazu berriro, Sam!

Ez zaitez jarrí edabea hartzeko ilaran, alferrik zabíftza! O

Ez itzazue bete he/duen agindu guztiak

Ekar ítzazue basurde batzuk afaltzeko O

Amaren esanal<
Etxetik irteterakoan, azken "oharrak" ematen ari zaio ama semeari. jarri falta diren aditz laguntzaileak.
zaítez ezazu itzazu

O Ez .. ahaztu giltzak! Hartu ditut, ama.

Bai, ama.
O Eta kontuz gida

Ondoooo
0 A! Eraman ___ .... .. .. _ _ .. ogitarteko
hau; badaezpada ere prestatu dizut.
Ama, lasai , mesedez.
O Har .. ... _ ... .. txanpon batzuk,
aparkalekua ordaintzeko.

Telefonoz arraina esl<atzen

jatetxeko sukaldariak arrandegira deitu du eskaria egiteko. lrakurri elkarrizketa, eta jarri aditz egokiak hutsuneetan.
ezazu ítzazu ezazu esaidazu
0 lganderako paella eta marisko asko enkargatu digute, beraz, ekar
...... ........ abakandoak, muskuiluak eta txibiak, beti bezala.

Eramango ditut, eta gehiago behar baduzue,

O Horrez gain, ekar ......... . arraina ere: erreboiloak, legatza ..

denetarik beharko dugu.

Hegaluzerik ez daukat, eska plazako arrandegian O Ondo da. Eskerrik asko.

149 P~<IMERAN ehun eta berrogeita bederatzi

 jarrai dezagun
Elkarrizketa labur hauetan jarri falta diren aginterazko aditz trinkoak.
zoaz zoazte goazen zaude

Presaka gabiltza, trena hartu behar dugu! Tira , tira. lehenbailehen.

Oraintxe bertan!
Zer ordutan hasten da hitzaldia?
barrura, tokirik gabe geratuko gara eta!

Bai , baina
Bizarra ere moztuko didazu?
geldirik, bestela ebakiren bat egingo dizut.

Bihartik aurrera ez dugu zure beharrik pikutara ! Aurkituko dut lan hobea!
izango, ez etorri gehiago lanera.

Aholl<ual<
Lagundu Mikeli aste osorako familiaren menuak prestatzen: jarri aholkuetan falta diren aditzak, agintera erabil iz.

Nori Ainhoa O 10/ 13/ 13 at 9:30AM 0

Hamaiketakoa egiteko, eros ezazu (erosi) fruta etxeko txikienentzat. (~s~¡¡tu.) ikastetxean
hilabeteko menuen taula. Mireni, lan gogorra egiten duenez, (P..~~s~~tu) pasta eta lekaleak.
(1!~ ¡¡haztu) guztiei fruitu lehor batzuk ematea. (~~r~uratiJ) zeure
buruaz ere: zuk ere ando elikatu behar duzu.

007 agentearen instrul<zioal<

007 agenteak ohiko instrui<Zio-orria jaso du , baina aditzak erori zaizkio: jar itzazu zuk.

(~artiJ) auto anfibio berriaren giltzak eta (ezkutatu)

leku seguruan. ..J~.z..f!.~.ii~.LI) inorekin hurrengo bi asteetan.
Laguntza behar baduzu, (~~k!I~L!l bezperako ogia okindegiko
kontaktuari. {itxoin) hurrengo instrukzíoak jaso arte.
Mezu hau 30 segundotan deuseztatuko da.

150 PRIMERAN ehun eta berrogeita hamar

 Mozorro-festaral<o gonbidapena
Euskaltegian mozorro-festa antolatu duzue: gonbidatu herritarrak.

Datorren ostiralean mozorro-festa egingo dugu euskaltegian.

Arratsaldeko 18:00- elkartu. eta auzoan kalejira egingo

dugu. 19:00- , euskaltegian. mozorro-lehiaketa egingo

dugu. Ondoren, tortilla-pintxoak eta sagardoa lagun, Dj-festa
izango da. Ekar ezazue tortilla bat . Sagardoa euskaltegiak jarriko
du. Etor zaitez, eta har ezazu parte.

Ordual< {1)
ldatz itzazu orduak zenbakiak erabilita .

lkastaroa ......... .. ....... (~!?st et~ ~r.d!!!~~!'.ll hasten da.

Berandu hasi gara bazkaltzen:

Goizeko (~!!~P.i.!!!<l~.l,!r_r;l_!\!!'.l. i!.!t~!~.~l'!l hartzen dut trena lanera joateko.

Ordual< {11)
ldatz itzazu orduak letrak erabilita.

. ........... .(~_~_:OOe~an) bukatu dugu bazkaria.

Telebistako lehiaketa hori ...J1.~:~C!!!ao) da.

izan da tren-istripua.
Goizeko _(S:.$C!I!.~.IJ). ......... ...

Berandu iritsi naiz euskaltegira: ............... .................. ...................... .... . ......... .. ... J1P.:.10!'!~11l.

151 PRIMEP.AN ehun eta berrogeita hamail<a

 Aditz trinl<oal<
Osatu elkarrizketa aditz trinkoak jarrita.

Arratsalde on! Denbora asko

O daramazue ~e!.~~an-zuek) Ez, ordu laurden besterik
nire zain? ez

Irene falta da, ezta? Hara!

Han .. ........ ..... ...<!!t.º-r!.!).
.... Jekarri-lrl!l'l_e~)

O l<aixo, Irene, hemen ........ (egon-gu) guztiok. Goazen, bada, julen zo riontzera!
.. ....... _

Logil<a-jol<oa
Gure laguna k ikasleak dira, baina ez dakigu bakoitzak zer eta non ikasten duen, ezta aurten zein maila bukatu duen ere.
Ea zuk asmatzen duzun!

1. Mirenek Bartzelonan ikasten du.

2. Urtzik ez du Historia ikasten, eta aurten hasi da.
3.1<azetarítza egiten dabilenari ez diogu lñaki deitzen.
4. Hirugarren maila bukatu duena Arte Ederral< ikasten ari da.
5. ltziarrek bigarren ikasturtea egin du, ba ina ez Donostian , Bilbon baizik.
6. Bosgarren ikasturtea amaitu duenak Historia ikasi du Euskal Herriko unibertsitate batean.
7. Leioara joaten dena ez da Edurne.
8. Biología ikasten ari denari urtebete geratzen zaio bost urteko ikasketak bukatzeko.
9. l<azetari izan nahi duenarekin ez daude lehenengo mailako ikaskideak.
10. Bergaran ikasten duenari ez zaio Filología gustatzen; neska da.
11. Leioan dagoenak lau ikasturte daramatza bertan.
12. Historia ikasten dabilenaren leihotik ez da Bartzelona ikusten.

II<ASLEA II<ASI<ETAI< LEI<UA MAlLA

.M{re.IJ...... ..

152 p::; •'Jí:R M. eh un eta berrogeita hamabi .

 Zer oparitu diote ell<arri?
ldentifikatu taldekideak, eta jarri zenbakia irudian.

O Lasterka ari dena O Soka-saltoan dabilena

O Buruz behera dagoena

Osatu irakasleen arteko elkarrizketa parentesi arteko datuak erabilita.

- Gaur ikasleek opariak trukatu dituzte.

- Eta zer opari egin dituzte?

- Adibidez, (1-ek) /asterka arí denak marrazkí bat egín dio (3-ri)

- /deía ona! Eta berari zer oparitu diote?

.:J2:-!5l... . ........ ......... ........ . bertso bat abestu dio. Eta

_(~~!5) .. poesía bat ídatzi dio (2-rí)

lzenil< ez dal<igu
Bi lagun atzerrian dabiltza oporretan; metroan sartu dira eta bidaiariak susmagarriak iruditzen zaizkie. Osatu
elkarrizketa , parentesi arteko datuak erabilita.

Bidaiariak: A= eserita dago B =gazteena dirudi e = betaurreko be/tzak daramatza

o
Hau oso susmagarria da! t::",?~.ri.t¡:¡__ q¡:¡g_qe.n.ªI<<A~.k)maletin Eta . ............. ... ....... . ... ...... .... ........................ Í~~-'-~l
bat pasa dio ................................................................................ __(IHi) kartera lapurtu dio_...........................................J~-r.i)_

Ez naiz konturatu! Begira , begira , orain

. .. ... ............. ............... ................ ..... ········ ...... ..(13~!.E!~ir1)__ _
eztabaidan ari da
(C}, eta
....... J~-~rt!r'l) ondoan jarri
dira biak.

Heldu diru-zorroari, eta goazen hemendik!

153 PR IME RAN ehun eta berrogeita hamahiru

 Aneren despedida
"Aneren despedida" entzungaian ez duzu entzun mutilaren partea. Hona ekarri ditugu bere esanak, baina
desordenatuta daude: jarri ordena egokian .
A, egia, gaur zeneukaten ospakizuna. Zer moduz? Eta Ane ere pozik egongo da, ezta?
Bueno, laneko kontu bat kontsultatzeko deitu dizut, baina, agian, hobe izango da beste une baten deitzea.
Ezin dut. Esan nion Aneri. Jende asko zaudete? Ba, egongo gara. Goraintziak denei. Eta besteak, zer moduz?

O Aspaldiko, zer zabiltza?

Jexux1 neska, ze zarata da hori?
Aneren despedidan nago.

Oso ondo. Ez zatoz, ala?

Ba, kuadrillako ia guztiak. lkusi behar duzu jon. l<amiseta zuri-

gorria darama eta Wally ematen du.

AneJ Oso. Oraintxe ari da bere opariak zabaltzen.

Ba, Ander tripetatik makal. Oraintxe datar komunetik berriro; ez da kit zenbat buelta egin dituen dagoeneko.
Eli ere hor dabil, bere soineko gorria daramala. Antxon, beti bezala . jan eta jan dabil.

Non dago gauza bal<oitza?

Erreparatu argazkiari, eta osatu esaldiak, adibidean bezala.

Esnea 1 Platera

Sagarra 1 Esnea

Ogitartekoa 1 Platera

Platera 1 Ogitartekoa

O Urdaiazpikoa eta gazta 1 Ogi-xerrak

154 PRIMERAN ehun eta berrogeita hamalau

 Arrazoi faltaril< ez
Osatu elkarrizketa taulako arrazoiak erabiliz.

'' EZ ZAIO GUSTATZEN

Mendira joatea
Hondartza
Sagardotegiak
ARRAZOIA
Bertigoa dauka
Eguzkiari alergia dio
Barazkijalea da

' Ez daukazue mendian gora igo beharrik! joan hondartzara, itsasoaren mailan ez du bertigorik izango.
O Hondartza ere ez zaio gustatzen, ___ _
· Orduan, barrura sartu beharko duzu: eraman sagardotegira.

f) Sagardotegiak ere ez ditu gustuko, _____ ........ _....

Usainal< eta oroimena

Askotan usainak oroitzapenekin lotzen ditugu. Ondoko esaldietan, l<attalinek esango digu usain batzuk zerekin lotzen
dituen, eta arrazoitu egingo du. Bukatu esaldiak arrazoi egokia aukeratuta eta adibidean bezala moldatuta.

garbí eta fresko sentítzen naíz amonak ía gauero prestatzen zítuen bizilagun gaízto batek horrelakoak erabíltzen zituen

Kafe egin berriaren usaina oso gustuko dut

Lurrín sarkorrak ez ditut atsegin

Lurrín zítríkoak erabíltzen dítut

Porru-pataten usainak haurtzaroa gogorarazten dit

esaten Egunerol<oan idazten

bitxia .................. ·t"
ur gauza kalte- ...... "EZ dakl
Ga . d gu eus zkO da. esaten Lagundu Mikeli bere egunerokoa osatzen.
ikasl u nekien eze .................... " ........
gian. ~a ordena ..... "EZ dut ......
esaldla~ an egiten da, esaten da. edut eztut ezaít ezdakit eztakit
ezberdme ·na gaur ...e...t..a·--;;E·~ --zait" .t..e..n
.....d..a
.. .
direla, bal esan ere ez_ esa etzaít enaiz eznaíz
·kasi dut . esaten. ...
'direla berdm"EZ naiz"
dirudienez, 1
.............

155 PRIMERAN ehun eta berrogeita hamabost

 Nola esaten da?
lrakurri ahots gora hurrengo esaldiak. Erabili aukerak. Grabatu, eta konprobatu zuzenketa-orrian.

Ez naiz gehiago etorriko O ez naiz O etznaiz O enaiz

G Etxean ez dugu irratsaio hori entzuteko ohiturarik O eztugu O ez dugu O edugu
o Katu hura ez zen geldirik egoten O etzen O ezen O ez zen

ll<asi duzu ospal<izunetal<o lexil<oa?

jarri elkarrizketan falta diren hitzak. Eman atzizki egokiak. Aukeretan, behar dituzunak baino hitz gehiago daude.

urtebetetze zorionak zoriondu opari oparitu gonbidatu gonbidapen ospatu ospakizun

O Asteburuan .. bat izango dut.

Zer ospatu behar dugu, bada?
Ainhoaren da, eta larunbatean bere etxean afaltzera gonbidatu gaitu.
Hara! Nik ez dut, bada, .... jaso!
Edozein momentutan deituko dizu.
Pentsatu duzue zer
Ez dugu horretaz hitz egin.
Ea ez zaidan ahazten

Noiz da ... ?
Badakizu zein egunetan diren gertaera eta ospakizun hauek?

aukera. Udako so/stizioa o

com Urtarrilaren 1ean
Santa Ageda bezpera

Urtezahar-gaua
•o •o Otsailaren 4an

Ekainaren 23an

., , o Abenduaren 3an
e
URTARRllA M.ARTXOA

.
OTSAJLA APIRilA
AAAOOLI O L 1 A A A O l
1 :l 3 41) 6 ' ~
AAAOO 1
1 2 () 4 S 6 1 Urteberri-eguna
., • • 10 . J:l 13 4 S 6 7 a 9 . (J S 6 7 6 9 10 • 1 • u 1:113 ••
Abenduaren 31n
14 151617161) 20
:U U23242526 Q
HD:JD :U
UU13141!516()
161920lll U U 24
• u 13141516 17
ta()20U2223 24
.. ,.
lSU U t) ltl :otO :U
nuu o aa:v aa

o
Q H27U HH 0 UD:M :U

MAJATZA
Euskararen eguna
.,
EKAINA UZTAilA ABUZTUA
AAAOOll AAAOOll
1 . :J 4 5 • 2 3 .. 5 . 7 1 2 !1 ..
• 7 • • • 11 u 3 4 5 • 7 . 1 • 1 101112.13 14 5 • 7 • • 10 J1
13 •• 1.3 •• 17 (} 19 l0UU.l31413t) l!J () 17 l611M :U 12Ut) 15 Ui17 18
ZOU:U:U24 Q n Ul&JIM:U:U Q Q Z324 H H:1.7 U 19 20 o
:u 23 24 2.5
27U293e{)l :MHH2.7U21{)1 (J 30 31 2627 () H :JO :u

. ... 2.
IRAILA URRIA AZAROA ABENDUA
AAAOOLI

;¡ 3 4 • • 7
• 1011()1314
•
15
A A A

1
1 :1 3
a • ta u C> u
14Ut617 ta Q H
O l
4 •
1
•
A A A

4 5 •
O O

7 • • 1)
111213 141511 0
1 AAAOOLI

4'. 7 .
() 10 11 12 13 14 15
.
1617 •• o
2021 22 :U:U2324ZI:l5() ta19M 21 n:u 24 ti 0 tat9202.1 D
Z324U :16 (Jo 26 21 2a H lO :n
,. ()H2728H» 2324 ()HZ) U zt

156 PRIMERAN ehun eta berrogeita hamasei

 Zer esango diozu ... ?
Nola bilatu hitzal< hiztegian?
D
Nondarral< dira? (1) D
Baietz asmatu! Estatubatuarrek!
O Errusiarrek irabaziko zituzten .
0 Ez, ba! Errusiarrek irabazi zituzten domina gehien , baina
D urrezkoak britainiarrek. Badakizu: etxean jokatzearen abantaila.

Zer bilatuko duzu? Bu ru.

Q Baina medailarik preziatuenak jamaíkarrek eramaten dituzte:
abiadura probetakoak.
Zer bilatuko duzu? Zeh arkat u.
f) Eta Asiako herrialdeen artean lehenengoak, eta estatubatuarren
ondo-ondotik txinatarrak daude.
Erabili hiztegia
Nondarral< dira? (11)
lraurgi ---+ Caducar.
Zeharkatu ---+ Atravesar 1 Cruzar. e Errusiako biztanleak errusiarrak dira.
O Amerikako Estatu Batuetako biztanleak estatubatuarrak dira.
Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.
O Mexikoko biztanleak mexikarrak dira.
Sinonimoal< o e Britainia Handiko biztanleak britainiarrak dira.
O Espainiako biztan leak espainiarrak dira .
Adineko: zahar Bukatu: iraungi
Aprobetxatu: baliatu Kartera: diru-zorro Arte ala bitartean?
Beherapen : deskontu Sumatu: sentitu
Bai, arratsaldez joaten naiz, haurrak eskolan dauden bitartean.

Zer gustatzen zaizu egitea ... ?

e Bai, baina sekulako zaparrada ari du; it xaron egingo dut atertu arte.
O Ez gara hasiko t elef onoak jotzen ari diren bitartean; ha u da, ez
Ni re urtebetetzea ospatzeko, ez zait gustatzen kandelak itzaltzea. gara hasiko telefono guztiak itzali arte.

Urte berriari ongi etorria emateko, mendira joatea gustatzen zait.

Urte berriari ongi etorria emateko, ez zait gustatzen mahatsakjatea. Norl< esan du?
Maite ditudanei opari bat egiteko, sorpresa bat ematea gustatzen
zait.
Maite ditudanei opari bat egit eko, ez zait gustatzen gauza
inpertsonalak erostea.
Amaren esanal<

O Ez itzazu ahaztu giltzak!

Mundui<O lurralde eta hirien izenal<
1 N GAlA T E_R R A V X M B X P 1 E 1 E U L T F E R P 1 T E MN L L K O
GUHFARSDDXBAANHNEWVORKKVRAAKCR)ASAKAP
EEVEPATHAXBWMAXWRSTNSPRG IRI PRTXMG L LZT
PRGAAVXLBANKRHSJ LWLXMBXERROMAAOOj JP XJ
UGOMEXI KOSUAZEELANOABERRIA CK NPOWLEOZ U
UAITATNS)ZRCZWTZLVR)HSIPUTWUGGAEBRRXI
GKAUTLAFACETTPML 1 CERRUS IAUTVXKQWI PTZE
F O E UF SWZ A E 1 A 1 F j K LE MS P 1 K X 1 AH C R 1M F X Q 1 S P
Txina ko hiriburua Pekin da.
f) tngalaterrako hiri burua Londres da.
O ltaliako hiriburua Erroma da.
O Tekila famatuena Mexikokoa da.
e Errusia da mu nduko herri alderik hand iena.
. Ameriketako Esta tu Batuetako hiririk populatuena New York da.
O Zeelanda Berria Euskal Herriaren antipodetan, (Lurraren be ste
muturrean) dagoen herria ldea da.
: Aljeria ko hiriburua Aljer da.
O Eta kontuz gida ezazu.
0 A! Eraman ezazu ogitarteko hau; ba daezpada ere prestatu dizut.
f) Har itzazu txanpon batzuk, aparka lekua ordaintzeko.
: Ama, lasai zaítez, mesedez.
Telefonoz arraina esl<atzen
O lganderako paella eta marisko asko enkargatu digute, beraz, ekar
itzazu aba kandoak, muskuiluak, txibiak ... beti beza la.
Eramango ditut, eta gehiago behar baduzu , esaiguzu.
O Horrez gain, ekar ezazu arraina ere: erreboi loak, legatza
denetarik beharko dugu .
O Hegaluzerik ez daukat, eska ezazu plazako arrandegian .
jarrai dezagun
Tira, tira, zoazte lehenbailehen
Oraintxe bertan! goazen barrura, tok irik gabe geratuko gara eta!
Bai, baina zaude geldirik, bestela ebakiren bat egingo dizut.
Zoaz pikutara ! Aurkituko dut lan hobea l

157 ehun eta berrogeita hamazazpi

 Ahoii<Ual<
Hamaiketakoa egiteko, eros ezazu fruta etxeko txikienentzat.
Eska ezazu ikastetxean hilabeteko menuen taula. Mireni, lan
gogorra egiten duenez, presta iezazkiozu pasta eta lekaleak. Ez
ezazu ahaztu guztiei fruitu lehor batzuk ematea. Ardura zaitez
zeure buruaz ere: zuk ere ando elikatu behar duzu.
007 agentearen instrul<zioal<
Har itzazu auto anfibio berriaren giltzak eta ezkuta itzazu
leku seguruan. Ez zaitez fidatu inorekin hurrengo bi asteetan.
Laguntza behar baduzu, eska iezaiozu bezperako ogia okindegiko
kontaktuari./txoín ezazu hurrengo instrukzioak jaso arte. Mezu ha u
30 segundotan deuseztatuko da.
Mozorro-festarai<O gonbidapena
Datorren ostiralean mozorro-festa egingo dugu euskaltegian.
Arratsaldeko 18:00-etan elkartu, eta auzoan kalejira egingo dugu.
19:00-etan, euskaltegian, mozorro-lehiaketa egingo dugu. Ondoren,
tortilla-pintxoak eta sagardoa lagun, Dj-festa izango da. Ekar ezazue
tortilla bat. Sagardoa euskaltegiak jarriko du. Etor zaitezte, eta har
ezazue parte.
Ordual< (1)
Zer oparitu diote ell<arri?
Erretzen ari denak liburu bat oparitu dio gitana jotzen ari denari.
Gitarra jotzen ari denak poesía bat egin dio botak
daramatzanari.
Txanoa daramanak marrazki bat egin dio erretzen ari denari.
Botak daramatzanak abesti bat konposatu dio txanoa
daramanari.
lzenil< ez dal<igu
O Ha u oso susmagarria da! Eserita dagoenak maletín bat pasa
dio gazteena dirudienari.
Eta betaurreko beltzak daramatzanak kartera lapurtu dio
eserita dagoenari.
O Ez naiz kontu ratul Begira, begira , orain gazteena
dirudienarekin eztabaidan ari da betaurreko beltzak
daramatzana eta eserita dagoenaren ondoan jarri dira bia k.
Aneren despedida
8 Jexux, neska, ze zarata da hori?
~. A, egia, gaur zeneukaten ospakizuna. Zer moduz?

12:00etan iritsi naiz etxera.

0 Ezin dut. Esan nion Aneri. Jende asko zaudete?
: Eta Ane ere pozik egongo da, ezta?
lkastaroa 17:30ean hasten da.
Berandu hasi gara bazkaltzen: 14:10ean.
(@ Eta besteak, zer moduz?
Goizeko 6:45ean hartzen dut trena lanera joateko.
(!}' Bueno, laneko kontu bat kontsultatzeko deituko dizut,
baina, agian, hobe izango da beste une baten deitzea.
~ Ba, egongo gara. Goraintziak denei.
Ordual< (11)

Hiruretan bukatu dugu bazkaria.

Telebistako lehiaketa hori sei eta erdietan da. Non dago gauza bai<Ditza?
Goizeko seiak hamar gutxi(ago)tan izan da tren istripua. Sagarra esnearen ondoan dago.
Berandu iritsi naiz euskaltegira: hamarrak eta hamarrean. Ogitartekoa plateraren gainean dago.
Platera ogitartekoaren azpian dago.
Aditz trinl<oal< Urdaiazpikoa eta gazta ogi-xerren artean daude.

O Arratsalde onl Denbora asko daramazue ni re zain?

tQ Ez, ordu laurden besterik ez daramagu.
Arrazoi faltaril< ez
O Irene falta da, ezta? Hara! Han dator1.
CJ Besapean dakar julenentzako oparia. O Mendira joatea ez zaio gustatzen, bertigoa dauka eta.
0 Kaixo, Irene, hemen gaude guztiok. Goazen, bada, julen 0 Hondartza ere ez zaio gustatzen, eguzkiari alergia dio eta.
zoriontzera!
8 Sagardotegiak ere ez ditu gustuko, barazkijalea da eta.

Logil<a-joi<Da
Usainal< eta oroimena
II<ASI<ETAI< LEI<UA

Arte Ederrak Bartzelona 3a Lurrin sarkorrak ez ditut atsegin, bizilagun gaizto batek
Filología horrelakoak erabiltzen zituen eta.
Donostia 1a
lñaki Biología Lurrin zitrikoak erabiltzen ditut, garbi eta fresko sentiarazten
Leioa 4a
naute eta.
Edurne Historia Bergara 5a
Porru-pataten usainak haurtzaroa gogorarazten dit, amonak ia
ltziar Kazetaritza Silbo 2a gauero prestatzen zituen eta.

158 ehun eta berrogeita hemezortzi

 Egunerokoanidazten ll<asi duzu ospal<izunetal<o lexii<Oa?
Gaur gauza bitxia ikasi dugu euskaltegian . Banekien ezezko esald iak O Astebu ruan ospakizun bat izango dugu.
ordena ezberdinean egiten direla, baina gaur ikasi esan ere ez direla
€) Ainhoaren urtebetetzea da, et a larunbatean bere etxean
berdin esaten; dirudienez, "Ez naiz" (enaiz) , esaten da, "Ez dakit"
afaltzera gonbidatu gaitu.
(eztakit) esaten da, "Ez dut" (eztut) esaten da, eta "Ez zait" (etzait)
esaten da. Hara! Ni k ez dut. bada , gonbidapenik jaso!
Euskararen gauzak. Pentsatu duzue zer oparituJ
Ea ez zaidan ahazt en zoriontzea!
Nola esaten da?
Noiz da ... ?
enaiz eztugu etzen

jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

. .

159 ehun eta berrogeita hemeretzi

Jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

160 ehun eta hirurogei

Euskarazko hilabete batzuen izenek lotura zuzena dute garai horretan baserriko egoera eta gertaera garrantzitsuekin.
o Hilabeteen izenal<

jarri azalpen bakoitzaren ondoan dagokion hilabetearen izena. (Laguntza: hurrenkeran daude).

·f Urlea hasten den hílabetea:

Otsoak janari bila menditik jaisten diren hilabetea:

Eguzkia zeruaren gorenean dagoen hilabetea: O

Uzta jasotzen den hilabetea, batez ere garia:

Basoan hurrak biltzen ditugun hilabetea: O

Non erosten duzu ... ?

lrakurri eta osatu elkarrizketa.
liburuak sendabelarrak oinetakoak kardua diskoak orburuak ahatekia ukenduak ''

O Bihar Balmasedan Erdi Aroko azoka

egingo dute. Etorri nahi al duzu nirekin? Erdi Aroko azoka?
Zer saltzen dute?

O Denetariko gauzak. Ni k ................ .. eta

.................... erosten ditut: lehengo
erara egindako sendagaiak, gure amamak
egiten zituenak bezalakoak. Era guztietako
Ez naiz inoiz izan horrelako azoka batean. Herritik
eskulanak ere saltzen dituzte azokako postuetan .
kanpo azoka bakarra ezagutzen dut: Durangoko Azoka.
Ni k eskuz egindako ... .............................................. .
Bertan idazleek sinatutako ..................................... erosten
erosten dizkiot zapatari batí.
ditut eta nire gogoko musikarien .......................................... .

O Ni ere joaten naiz

Durangora; gainera,
zuzeneko kontzerturen bat
edo beste beti izaten da.
Bai, bai. Edonola ere, erosketa gehien herriko azoka berezietan egiten dut; batez
ere, Gabonetako azokan. Orduan etortzen dira herrialde guztietako berezitasunak
saltzera eta gutiziak erosteko aprobetxatzen dut: Tuterako ............................................
eta ........................................................ , Baigorriko ............................................. .. .

161 PRIMERAN ehun eta hirurogeita bat

 Hizl<i-zopa e
Bilatu hizki-zopan elkarrizketan falta diren hitz-zatiak.

G N u A L 1< T X R X M B X p
A V X E 1 E u L T F E R p 1 T E M N L Ci 1< 5
G u H F A R 5 o o X N H o E
B A A 1< V o F 1< 1< V R A A 1< e R J A 5 p A A p
E E V E p T A L o A A xw R
VWM 5 T N R p R G A R A 1 1< o X M G L z z T
p R G A A V E L B A H 5 J L
N 1< R W L X u B X E G R o o A A o o J T T X J
u G oM L X u 1< G 5 o 1 WA
u A R N B A 1 M R G E 5 1< u K O W L G A z u
u A T A T L 5 J z R e z w T z L V R J T 5 p u T W U G G A E B R 1 X
G 1< A u T L 5 A G A R R A 1< M L e E L u u V p u T V X K QW p N z E
z o E u F 5 w zA E A 1 F J K L E A R R A u T z A K e R 1 M F X Q A 5 V

o lzugarri gozatzen dut azoka egunetan!

Geroxeago. Lehenengo, erosketa
batzuk egin behar ditugu. Nik ª
Hara! Usain horrek gosetu egin nau!
-esnea behar dut mamia egiteko, eta
Goazen postu horretara, t .
konpota egiteko errege-s
etª txorfz:oalatera!

o Postu horretan erosiko ditugu; Aukera ezin hobea da ha u g .

nik f /ehorrak ere nahi barazkiak erosteko.
ditut: hurrak, intxaurrak ... Eta
patata-tortilla goxoa egiteko
baserriko
···--..... .a - ......... Bai, p(gé1[(€JTI €J grr()p<;J da .
Be no, ora in joan gaitezke mokadu
bat jatera: ni k ere hartu dut usa in
o Bai. Eta begira postu horri: arropa goxoa: g erre batzuk
daukate! erostera no a!

Behin joan nintzen azol<ara

lrakurri "Behin joan" entzungaiaren transkripzio-zati hau, eta idatzi falta diren aditz laguntzaileak.

Neska: Aspaldiko partez gaur Ordizian izan ..

Mutila: Hara! Gaur asteazkena, azokan izango zinen orduan?
N: Bai, haraxe joan . . .. ... .......... Oporretan gustatzen .................. . hara buelta bat egitea. Urtean behin bada ere,
zer gutxiago, ezta?
M: Bai, hala da, ba. Lanean gabiltzanok denborarik ez ........................ azokara joateko. Goizetan izaten ....... .. -eta
gehienak.
N: Batzuetan, Tolosako azokara joaten ..... .. ... , han larunbatetan egiten ................~eta, baina gutxitan hara
ere. Noizean behin baino ez.
M: Bai, gu ere Gabonetan edo azoka bereziren bat baldin bada joaten , baina bestela ez ohiturarik
azokan erosteko.
N: Guk normalean herriko dendetan egiten . ....... ...... . eguneko erosketak. Eta gero, astean behin, baserritarrari
saskia hartzen

Zuzentzeko, entzun berriro solasaldia eta irakurri transkripzioa.

162 PRIMERAN ehun eta hirurogeita bi

 Etorri 'ltsas-alde' erretegira!
Osatu iragarkiko esaldiak, adibidean bezala .

•Negozio-bazkari garrantzitsu batbaquzu,_etorri 'ltsas-alde' erretegira.

1

Etxekoekin zerbait ospatu nahi , etorri 'ltsas-alde' erretegira .

Maitea liluratu nah i ............................ . etorri 'ltsas-alde' erretegira.
Punta-puntako sukaldaritza dastatzeko gogoz (egon)
etorri 'ltsas-alde' erretegira .

Arazoren bat baduzu ...

Asierre!< aholkua eskatu dio Begori. Honen aholkuak jakiteko, lotu esaldien hasierak eta bakoitzari dagokion
bukaerarekin.

Azkenaldian ez nago sasoi-betean; arazoak ditut lo egiteko, digestioarekin,

nekatuta nago ... lzango duzu aholkuren bat niretzat.

(~_z_ill.!.'?..~!:i.':'.L ... .....................................................

(i¡¡_n_¡¡r_i_¡¡~_l<a_lte l!gi11) ................................................ .

.. . har ezazu infusio lasaigarri bat oheratu aurretik

(ll.l!~il~!-!~a 1!!{0.11) . ..................................... ... . ............ .. ....... o ... elikagai arinak har itzazu

Egin ezazu behar duzuna

Ondoko elkarrizketan aginterazko aditz batzuk falta dira: jar ezazu hutsune bakoitzean dagokiona.

zaude zaitez ezazue zaitezte itzazue zaitezte

O Oraindik lan asko dugu egiteko;

Aitor eta zu ez .............................
etxera joan oraindik.
kezkatu, bukatu arte

O Har ..................... horko kaxa

horiek eta sartu furgonetan bihar
azokara eramateko. Ondoren, joan lasai, guztion
........ .... .. .. .. .. biltegira, artean laster bukatuko ditugu-eta
eta begira ..... ................................. egitekoak.
eskatutako guztia etorri den.

163 H<li'JiERJ\N ehun eta hirurogeita hiru

 Neguan eta udan desberdin
Ondoko elkarrizketan zati batzuk falta dira: jarri bakoitza bere lekuan .

neguan, aldíz, ez dugu horrelakorík íkusí ere egín nahí udan, ordea, ez

neguan, berríz, ka/era ateratzeko gago gabe ibiltzen gara

o Urtaro batetik bestera, harrigarria da nola aldatzen Nire ustez, jateko ohiturak dira gehien
diren gure ohiturak. Udan ez gara etxean sartzen ; aldatzen ditugunak: udan, entsalada jaten
dugu bazkaltzeko eta afaltzeko;

Arrazoi duzu! Neguan babarrun-platerkada baten Aldatzen ez den bakarra sagardoa edateko
aurrean zoriontsuak gara; zaletasuna da. Udan oso ando sartzen
zaigu , eta neguan ere bai.

Etxe guztial< ez dira berdinal<

lrai<urri eli<arrizi<eta, eta parentesi artei<o aui<eren artean azpimarratu egoi<iena.

O Harrigarria da nola aldatzen diren Eta, herririk gehienetan, ondoen

etxeak toki batetik bestera eta garai isolatutakoak ez dira etxe berriak,
batetik bestera. Esate baterako, (zaharrak aldiz) 1 (zaharrak ez ezik)
Pirinioetako etxeek teilatu zorrotzak
dituzte; (lautadetakoek, baizik, lauak)
(aldiz lautadetakoek lauak)
(lautadetakoek, aldiz, lauak)

Eraikin batzue k oso kokapen zehatza

dute. Artzain -bordak ez dituzu ikus iko
O Arrazoi duzu, bai; antzinako horma lodiak egungo hegoaldeko lautadetan,
(mendi aldean baizik) 1 (mendi aldean ordea)
isolatzaile sintetikoak baino hobeak ziren.
(mendi aldean aldiz)

Esan beste modu batera

Berridatzi esaldi hauek BAIZIJ<, ALDIZ edo ORDEA erabiliz.

Marrubiak ez dira erreta jaten; gordiník jaten díra.

Píperrak /ur-gaínean hazten díra; zaínzuríak lur-azpian

Frutarík gehíenak azal eta guztí jan daitezke;

fruitu lehorrak, ez.

164 PRIMERAN ehun eta hirurogeita lau

 Sasoian sasoil<oa
cm Bi lagun hitz egiten ari dira, baserriko elikagaiei buruz. Entzun "Sasoian " solasaldia, eta osatu urtaro bakoitzeko
elikagaien zerrenda.

Urte osoan
P.ª(ªtª_fs......................... .

Udazkenean

Neguan ~

Udaberrian

Udan

Zein taldetal<oal< dira?

Sailkatu taulan aurreko ariketako elikagaiak.

BARAZI<IAI< FRUTAl< LEI<ARIAI< TXERRII<IAI< ESNEI<IAI<

165 PRIMERAN ehun eta hirurogeita bost

 Ene, bada!
lrakurri "Ene, bada" entzungaiaren transkripzio-zati hau , eta idatzi falta diren aditz laguntzai leak, beharrezko
moldaketa eta guzti.

Mutila: l<aixo Mariaje. Gari naiz.

Neska: Hara, Garil Zeeer? Arazoren bat izan al da saskiarekin?
M: Bai, uste dut nahasketa bat egon aste honetan, baina egon lasai.
N: Pentsatu dut, bai, deitu duzunerako. Esan, ba, Gari: zer gertatu
M: Aste honetan ez saski txikia nahi; handia baizík.
N: Ene, badaaaal Egía da, bai. Gogoan dut nola deítu zenídan handia eskatzeko. Eta txíkia bidalí al
M: Bai, hala da. Eta kontua da bihar amaren urtebetetzea . eta jende dezente elkartuko. .. ..... . .......
bazkaltzeko.
N: Bai, bai, gogoratzen naiz horrekin. Ba, sentitzen , Gari, benetan, baina zaude lasai, saskia aldatuko
dizugu.

Zuzentzeko, entzun berriro solasaldia eta irakurri transkripzioa.

Galdera bal<oitzari bere erantzuna ...

)arri galdera bakoitzari dagokion erantzuna.
4 euroan lítroa 4 euro 4 euroan kí/oa

Zenbatean dauzkazu íntxaurrak?

Zenbat baJío dute artazí horíek?

Zenbatean daga ardí-esnea?

... eta erantzun bal<oitzari bere galdera

ldatzi erantzun bakoitzari dagokion galdera.

6 euroan daga dozena 8 euro batía du líburu horrek O

)
........ . ·············- ······-······················-·············· ············· ·-- ....

166 PRIMERAN ehun eta hirurogeita sei

 Elil<agaial< hozl<ailuan l<ontserbatzel<o aholl<ual< (1)
Ondoko aholkuak zuzen idazteko, parentesi arteko hitzetatik aukeratu zuzena.

"Ha u da hozkailuko tenperatura egokia: 2-4 (graduak) 1 (gradu)

1 (gradua) . Hortik behera , elikagaiak partzialki izoztu daitezke;
lau gradutik gora, berriz, bakterioak ugaltzen hasten dira."

"Arrain fresko garbiak be re propietateak galdu gabe (24

ordua) 1 (24 orduak) 1 (24 ordu) irauten du; haragiak, berriz, (lau
egun) 1 (la u eguna) 1 (la u egunak) ."
o
Elil<agaial< hozl<ailuan l<ontserbatzel<o aholl<ual< (11)
Aholku hauetan deklinatu zuzen parentesi arteko zifrak.

Fruta eta barazki freskoak tenperatura hotzetan hondatu

egiten dira. Hozkailuaren beheald eko kutxetan gorde
behar dira, .(1.~~. ~L... ..... ......... ..... .. ...... ...... ...... inguruan.

Elikagai edo plater kuzinatuak prest atu eta (2h)

itxaron behar da izoztu baino lehen .

l<ontsumi itzazu janari kondarrak(4S.~l

Hau esne fresl<oa!

a lkusi berriro "Esne freskoa" bideo-pasartea, eta erreparatu ondoko zehaztasunei: esan egia ala gezurra diren.
Egia Gezurra
Lazkaoko herritarrek esne-makina nahi zuten herrian. O O
f) Lazkaoko Udalak oztopoak jarri zizkien. O O
Kontsumitzaileari esne merkea eskaintzen diote. O O
Pasteurizazioarekin esneak bitaminak eta proteinak galtzen ditu. O O
Esnea hartzeko botilak etxetik eraman beharrik ez daga. O O
Gutxienez litro eta erdi esne erosi behar da. O O

167 PRIMERAN ehun eta hirurogeita zazpi

 Azul<rearen gazi-gozoal<
Azukreari buruzko elkarrizketa honetan, aukeratu hutsuneetarako aditz egokia.
da de/a du dut daude badute du

Azukrea droga ira kurri

o aldizkari batean.
Ez da egia izango! Zer
dela-eta diote hori?

Mediku batzuen ustez, azukreak

0 garunean eragiten , eta hori
Beno, dependentzia ere
...... ........... droga izateko arrazoietako bat
sortzen ............ , ezta?

Horrela diote. Baina aditu guztiak ez ados. e

Hori frogatzen , akabo gure gozokiak!

Garai batel<o l<ontual<

Bi lagun hauen arteko elkarrizketa osatzeko, jarri bere lekuan falta diren zatiak.

egoten zen saltzen zituzten izan zen ematen zituen zen

o
Orain merkataritza-gune handietara joaten da jende
Bai, eta jende guztia bertara joaten zenez,
asko eta asko, eta nahi duena joaten da azokara , baina ,
traturako eta jendearekin egoteko toki
garai batean, erosketak egiteko aukerarik handiena
aproposa
azokan

jasota dauden pasadizo

Albisteak jakiteko ere bai. Azoketan
umoretsu asko ere azokako
. .. bertsopaperak: garaian tratu eta engainuei buruzkoak
garaiko gertaerekin egindako bertso-sortak. dira. Pernando Amezketarrak,
esate baterako, baditu
horrelako pasadizoak.
Hori ez zen bertsolaria? e
Bai, 1764an jaiotako baserritarra zen; artzaina eta meatzaria
lanbidez, eta bertsolaria afizioz. Etorri handia zuen eta
Giro palita izango zen erantzun zorrotzak . . . . .. .. , bai hizketan eta bai bertsotan.
garai hartako azoketan!

168 - - · · - ~ ·. eh un eta hirurogeita zortzi

 Oinetal<oal< merl<e
lrakurri Pernando Amezketarraren pasadizo hau, eta aukeratu aditz egokia.

"Bataioren batera joateko, edo ezteietara joateko, edo alkate egin (zutelako) 1
(dutelako) ¡ (zituztelako) , edo zertarako, edo zergatik ez dakigu, baina Pernandok
oinetako berri batzuk behar amen (zuen) 1 (zituen) 1 (zenituen) . Baina ... beti ko al,
dirurik ez. Hala ere , joan (zuen) 1 (zen) 1(ziren) zapatari batengana.
- Oinetako horiek zenbatean daude?
- HoriekJ -esan (dio) 1(zion) 1 (dlzkio) saltzaileak barre egiteagatik-. Ezkerreko
oinekoa hutsean, eta eskuinekoa hogei pezetan.
- Eta beste pare hau?
- Hau hogei pezeta (ezkerreko oinekoa erakutsiaz), eta eskuinekoa hutsean.
- Orduan, bada ... hau eta hauxe eramango ditut -erantzun (zuen) 1 (du) ¡ (zituen)
Pernandok oinetako pare bakoitzetik hutsean (zuena) 1(zena) 1 (nuena) hartuaz".

San Martin Azol<a

Hartu San Martin Azokako egitaraua, eta osatu bi lagun hauen arteko elkarrizketa: nora joan ziren eta zer ikusi zuten.

Atzo ez zintudan ikusi, ez al zinen joan San

SAN MARTIN AZOI<A ERMUAN
Azaroaren 14a, larunbata Martin Azokara?
11:00
- Azoka jendearentzat zabalduko da. Bai! Han ibili nintzen! Goizeko
- l<alejira Musika Eskolako trikitilari eta
txistulari gazteekin. gaiteroekin kalejiran
- l<alejira Arrasateko gaiteroekin.
- I<ULI<Irekin umeentzal<o jolasak San Martin eta gero abere-erakusketa
plazan.
- Ehun buruko arta Idearen jaitsiera
Errekaldetik Valdespina parkera.
- Abere-erakusketa Valdespina parkean. Ni beranduago , 12:00etan,
- ldi parea Probaleku kalean.
- Artisauen postuak Santiago plazan . ikustera.
11:00/14:00
- Zein pisu du aurtengo txerriakJ Asko gustatu 1 Eta, segidan,
- Apustua, 1 €. Saria: jasotakoaren % 70.
Pis ua 14:00etan argituko da.
12:00
- Neska eta mutilen baserritar-jantzi
lehiaketa plaza ka oholtzan.
Saria: bi pertsonentzako afaria.
arratsaldean ez atera, ez?
10:00/12:30
- Euskal jantzien erakusketa Lobiano Kultur
Etxean: zapia, gerrikoa eta abarkak no la jantzi. Ez, etxean . Eta zu
12:00/14:00
- Haurrentzako eskulanak elizpean. erromerian ibili ? Dantza asko
12:30 ')

- Euskal dantzak plazan: Txindurri txistu eta

......... .......... ····················· .........
dantza taldea.
13:00
- Erakusleiho-lehiaketaren sari-banaketa. Bai horixe! Bukaerara arte gelditu gabe
18:00
- Erromeria Luhartz taldearekin plazan.
.. ..................................... ! Gozatu ederra hartu nuen!
19:00
- Kalejira Arrasateko gaiteroekin.
19:30
- Larrain-dantza .

169 ehun eta hirurogeita bederatzi

 Ez al zen atzo gertatu?
Ereduan, pertsona batel< bere gaurko eguna kontatu du. Gogoratu zure bizitzako egun euritsu bat, eta idatzi labur.

"E~UM'\1 ~ ~· eurícv CM"v dw, le.ihoko- 1<-v~cilalv ffOíJOY JO'tlfo'VV di:tt,v. N~ egwralcUcv.
'B~~~ bctt ha¿¡í; lUv. L~cvj()"(MII; behcw dMt; eroiket"alv~ beha,v cUtut; ~ ~y;Uvj~
behcw dfttAt: .. Vhecwvg-er~~~ Uvvut-'UM'\1 ettt~cUtut Jwt-~ ethotJ,ak;difcv, ~ ~
j<ntCM"~ hcuwvalv~cv &ídea,vv. Atl¡&er~~ ho-v~e.mru-11 ~e.w~v ~ koiorecv."

Osatu esaldiak atzo egindakoa jarrita, adibidean bezala.

Gaur goizean mendira joan naiz. !Y~.o.. ~r.~..!!Jendfra.J9é11J.!7.f!.l..tz~J?....... . ..........

Eguerdian Mikelek eta biok elkarrekin bazkaldu dugu.

Arratsaldean jai hartuko dut.

Bihar antzerkia ikusiko dugu.

Eta zuk?
Erantzun ondoko galderei zure esperientziatik, adibidean bezala.

lrakurtzea asko gustatzen zait. Eta zuri?

Gauez izarrak ikustera joaten naiz batzuetan. Eta zu?

........... ........~~¡ ./....~!:.

lnoiz ez dut ikusi balearik. Eta zuk? ........... ~~.i...L ..ez

Arte garaikidea ikustea gustatzen zait. Eta zuri? o baí l ez

170 PR IM ERAN ehun eta hirurogeita hamar

 Urte osoan jai
Taulako datuak kontuan izanda , konparatu jai eta ospakizunak: egin esaldiak adibidean bezala, parekotasuna k eta
ezberdintasunak adieraziz. Ondokoak erabil ditzakezu: BA/NA, ORDEA, ERE, ALD/Z, BA/Z/1<.

lnauterial< Udal<o jaial< Urtel<o azol<a berezia

jendea mozorrotuta txupinazoa txaranga bat
txaranga asko musika banda erraldoiak eta buruhand iak
txupinazoa kontzertuak bertako produktuen lehiaketa
mozorro-lehiaketa erraldoiak eta buruhandiak

-:.lnaut~ri(;t~mJftnó.fta. mozorr:ot.v.ta. ibiltz.f:!n..ó.a. baina_v..dakoja.if:!.tan.ªz.....

Ahual<atea
Osatu ahuakateari buruzko azalpenak. Aukera bakoitza bi bider erabili behar duzu.
ere baizik ordea 1 aldiz

Ahuakatea ez da lurrean hazten, zuhaitzean ..... · jatorri

amerikarrekoa da, baina Euskal Herrian asko jaten da

gaur egun. Azal iluna eta gogorra du; mamía, , oso biguna

da eta horia. lreki berritan kolore argia du; oxigenoarekin,_. ~ . .......... )

belztu egiten da. Ez da hozkailuan gorde behar, kanpoan

Guakamolea egiteko erabiltzen da; entsaladetarako .... oso

egokia da.

171 PRlfVlERAN ehun eta hirurogeita hamail<a

 ll<usi ala il<uzi?
Lotu hitz bakoitza bere esanahiarekin.

hasi
Zerbait ereiteko erabiltzen den lur-saila (patatal<, garia ...)

hazi
Zerbaiten lehen zatia egin

soroa Burugabea , zentzu edo zuhurtzia gutxikoa

Handitu
zoroa

Furra furra
~ Entzun Oskorri* taldearen Furra turra abestia, Furra, turra, tandangoa,
www.badok.eus gunen, eta idatzi falta hortxe du_ u tandangoo
diren hizkiak: 's' edo 'z'.
geure gu_tukoa.

Cour goi_eon jeil<i noi_

_ uerte onean,
tanl<e bat topatu dut
*OSKORRI euskal folk-musika
taldea zen. 1971an sortu zen neure l<ate_ nean;
eta 2015ean eman zituzten e_ do kit _ er daul<ogun
euren azken kontzertuak.
bal<e ala gerra
Furra furra haien abesti
ezagunenetako bat da. bainan nik bodae_padon
egin dut pu_ kerra.
Entzun eta idatzi
a lkusi "Fruta" bideo-pasartearen lehen zatia, ahoskerari erreparatuz, eta
idatzi transkripzio-zatiaren hutsuneetan 's' edo 'z'.

Bezeroa: Egun on.

Saltzailea: Baita u.ri ere.
B: jenero ona daukagu?
S: Ona, fre koa eta merkeal
B: Nik .. agar batzuk nahi ditut. enbatean daude?
S: Ba, begira: fm~ ji- ~,garra euro eta erditan daga kiloa; gorri hauek bi euro eta erditan;
eta Mendiola agarra hiru eurotan.
B: lpini, me edE:. . , gorri horieta ko kilo eta erdi, itxura ederra daukate-eta. lntxaurrak ei eurotan?
Gare ti, e ta;

172 PRIMERAN ehun eta hirurogeita hamabi

 Hilabeteen izenal< o Behin joan nintzen azol<ara
Urtea hasten den hilabet ea: urtarrila.
e Otsoak janari bila menditik jaisten diren hilabetea: otsaila.
e Eguzkia (=ekia) zeruaren gorenean dagoen hilabetea: ekaina.
O Uzta jasotzen den hilabetea, batez ere garia: uztaila.
O Basoan hurrak biltzen ditugun hilabetea: urria.
Non erosten duzu ... ? D gara, baina best ela ez dugu ohiturarik azokan eraste ka.
e Oenetariko gauzak. Ni k sendabelarrak eta ukenduak erosten
ditut: lehengo erara egindako sendagaiak, gure amamak egiten
zituenak bezalakoak. Era guztietako eskulanak ere sa ltzen dituzte
azokako postuetan. Ni k eskuz egindako oinetakoak erosten
dizkiot zapatari bati.
Ez naiz inoiz izan horrelako azoka batean. Herritik kanpo azoka
bakarra ezagutzen dut: Ourangoko Azoka. Bertan idazleek
sinatutako liburuak erosten dit ut eta ni re gogoko musikarien
diskoak.
Bai , bai. Edonola ere, erosketa gehien herriko azoka berezietan
egiten dut; bat ez ere, Gabonetako azokan. Orduan etortzen dira
herrialde guztietako berezitasunak saltzera et a kutixiak erosteko
aprobetxatzen dut: Tuterako kardua eta orburuak, Baigorriko
ahatekia ...
Hizl<i-zopa o
GNUALKTXRXAVXMBXP 1 E 1 EULTFERP 1 TEMNLGKS
GUHFARSOOXBAANHDEKVDFKKYRAAKCR 1 ASPAAP
EEYEPTALOAVWMAXWRSTNRPRGARAI KOXMGLZZT
PRGAAVELBANKRHSI LWLXUBXEGRODAADOITTX I
UGOMLXUKGSUA RDI WANBA I MRGIESKUKOWLGAZU
U A 1 T A T L S 1 Z R C ZWT Z L Y R 1 T S 1 P U TWU G G A E 8 R 1 X 1
GKAUTLSAGARRAKML 1 CEL UU Y 1 PUTYXKQWI PNZE
Z DE UF SWZ A E 1 A 1 F 1 K LE ARRA [J T Z A K C R 1M F X Q A S Y
e lzugarri gozatzen dut azoka egunetan! Hara! Usain horrek gosetu
egin na u1 Goazen postu horretara, taloa eta t xorizoa jatera!
Geroxeago. Lehenengo, erosketa batzuk egin behar ditugu.
Ni k ardí-esnea behar dut mamia egiteko, eta kan pota egiteko
errege-sagarrak.
e Postu horretan erosiko ditugu; nik fruitu lehorrak ere nahi ditut:
hurrak, intxaurrak ... Eta patata-tortilla goxoa egiteko baserriko
arrautzak.
' Aukera ezin hobea da hau garaiko barazkiak erost eko.
Bai, bigarren eskuko arropa da. Beno, orain joan gaitezke
mokadu bat jatera: ni k ere hartu dut usa in goxoa: gaztaina erre
batzuk erostera noa!
173 ehun eta hirurogeita hamahiru
o
Neska: Aspaldiko partez gaur Ordizian izan naiz.
M: Hara! Gaur asteazkena, azokan izango zinen orduan?
N: Bai, haraxe joan naiz. Oporretan gustatzen zait hara buelta bat
egitea. Urtean behin bada ere, zer gutxiago, ezta 1
M: Bai, hala da, ba. Lanean gabiltzanok denborarik ez dugu azokara
joateko. Goizetan izat en dira-eta gehienak.
N: Batzuetan, Tolosako azokara joaten naiz, han larunbatetan egiten
da-eta, baina gutxitan hara ere. Noizean behin baino ez.
M: Bai, gu ere Gabonet an edo azoka bereziren bat baldin bada joaten
N: Guk norma lean herriko dendetan egiten ditugu eguneko erosketak.
Eta gero, astean behin, baserritarrari saskia hartzen diogu.
Etorri 'ltsas-alde' erretegira!
Etxekoekin zerbait ospatu nahi baduzu, etorri ltsas-a lde erretegira.
Maitea txunditu na hi baduzu, etorri ltsas-alde erretegira.
Punta-puntako sukaldaritza dastatzeko gogoz bazaude, etorri
'ltsas-alde' erretegira.
Arazoren bat baduzu ...
8 Ezin baduzu lo egin
e Janariak ka/te egiten badizu
e Nekatuta bazaude
Egin ezazu behar duzuna D
e Oraindik lan asko dugu egiteko; Aitor eta zu ez zaitez etxera joan
oraindik.
O Ez zaitez kezkatu, bukatu arte geratuko gara. Zer egin behar
dugu 1
e Har itzazue horko kaxa horiek eta sartu furgonetan bihar azokara
eramateko. Ondoren, zu eta Aitor joan zaitezte biltegira eta
begira ezazue eskatutako guztia et orri den.
Onda da. Zaude lasai, guztion artean laster bukatuko ditugu-eta
egitekoak.
Urtaro bal<aitzari berea
e Urtaro batetik best era, harrigarria da nola aldatzen diren gure
ohiturak. Udan ez gara etxean sartzen; neguan, berriz, ka/era
ateratzeko gogo gabe ibiltzen gara.
Nire ustez, jateko ohiturak dira gehien aldatzen ditugunak: udan,
entsalada jaten dugu bazkaltzeko et a afaltzeko; neguan, aldiz,
ez dugu horrelakorik ikusi ere egin nahi.
e Arrazoi duzu! Neguan babarrun platerkada baten aurrean
zoriontsuak gara; udan, ordea, ez.
 Etxe guztial< ez dira berdinal<
8 Harrigarria da nola aldatzen diren etxeak toki batetik bestera eta
garai batetik bestera. Esate baterako, Pirinioetako etxeek teilatu
zorrotzak dituzte; lautadetakoek, aldiz, /auak.
f) Eta, herririk gehienetan, ondoen isolatutakoak ez dira etxe
berriak, zaharrak baizik.
O Eraikin batzuek oso kokapen zehatza dute. Artzain-bordak ez
dituzu ikusiko hegoaldeko lautadetan, mendi a/dean baizik.
Esan beste modu batera
O Marrubiak ez dira erreta jaten, gordinik baizik.
e Piperrak lur-gainean hazten dira; zainzuriak, aldizlordea,
lur-azpian.
O Frutarik gehienak azal eta guzti jan daitezke; fruitu
lehorrak, aldiz!ordea, ez.
Sasoian sasoil<oa
CD Sasoian
A: Orduan, animatu zara azkenean!
8: Bai, baina ez dakit... urte osoan ematen al du baratzak zerbait'
A: Bai, bai . Barazki batzuk urte osoan jaso ka dituzu patatak, tipulak...
Saina sasoiko produktuekin abantaila bat duzu: bere garaian janda
goxoak, zaporetsuak eta osasuntsuak direla. Ez daga konparaziorik,
zuhaitzean ondu eta udazkenean jasotako sagarrak jan, edota
supermerkatura kanpotik auskalo noiz ekarritakoa jan. Bertako
intxaurrak ere paregabeak dira, gazta eta irasagarrarekin jatekol
8: Orduan, udazkenean potxak ere emango dizkit. agian.
A: Bai, hasierako babarrunak dira horiek, ezta' Oraindik lehortu gabeak.
8: Eta neguan 1
A: Erriberatik karduak eta orburuakekartzen dizkiote. Bere baserrian
egiten ditu azak, babarrunei laguntzeko aproposak. Eta urtarrilean, txerria
hiltzen dutenean, odolkiak eta txerri-solomoa ere sartuko dizkizu saskian.
8: Horiek ez dira barazkiak, e!
A: Baserrian behiak ere baditu eta, nahi baduzu, esnea eta jogurtak
ere urte osoan sartuko dizkizu saskian.
8: Eta udaberrian'
A: Zainzuriak izango dituzu, potekoak baino askoz ere goxoagoak!
Garai honetan izaten dira azenariorik onenak ere. Fruta gorri, txiki eta
goxoak ere bai: zuhaitzetako gereziak eta lurreko marrubiak.
B: Eta udan entsalada egiteko tomateak! Eta patatekin egosita jateko
lekak.
A: Udan, tarteka, basoan bildutako ahabiak ere jartzen ditu. Fruitu
txiki eta more ilun horiek.
B: Lehen saskia jasotzeko gago biziz nago!
Urte osoan: patatak, tipulak, esnea, jogurtak.
Udazkenean: sagarrak, intxaurrak, babarrunak (potxak).
Neguan: karduak, orburuak, azak, odolkiak, txerri-solomoa.
Udaberrian: zainzuriak, azenariorik onenak, gereziak, marrubiak.
Udan: tomateak, /ekak, ahabiak.
Zein taldetalmal< dira?
BARAZKIAK: patatak, tipu/ak, karduak, orburuak, azak,
zainzuriak, azenarioak, tomateak, lekak.
FRUTAK: sagarrak, intxaurrak, gereziak, marrubiak, ahabiak.
LEKARIAK: babarrunak.
TXERRIK IAK: odolkiak, txerri-solomoa.
ESNEKIAK: esnea, j ogurtak.
174
Ene, bada!
Mutila: Kaixo Mariaje. Gari naiz.
Neska: Hara, Gari! Zeeer' Arazoren bat izan al da saskiarekin'
M: Bai, uste dut nahasketa bat egon de/a aste honetan, baina egon lasai.
N: Pentsatu dut. bai. deitu duzunerako. Esan, ba, Gari: zer gertatu da'
M: Aste honetan ez genuen saski txikia nahi; handia baizi k.
N: Ene, badaaaal Egia da, bai. Gogoan dut nola deitu zenidan handia
eskatzeko. Eta txikia bidali al dizugu'
M: Bai, hala da. Eta kontua da bihar amaren urtebetetzea de/a, eta
jende dezente elkartuko garela bazkaltzeko.
N: Bai, bai, gogoratzen naiz horrekin. Ba, sentitzen dut, Gari, benetan,
baina zaude lasai, aldatuko dizugu saskia.
Galdera bal<oitzari bere erantzuna ...
O Zenbatean dauzkazu intxaurrak 1 4 euroan kiloa
e Zenbat balio dute artazi horiek 1 4 euro
O Zenbatean daga ardi-esnea' 4 euroan litroa
... eta erantzun balmitzari bere galdera
O Zenbatean daude arrautzak? 6 euroan daga dozena.
e Zenbat balio du liburu honek? 8 euro balio du liburu horrek.
Elil<agaial< hozl<ailuan lmntserbatzei<O
aholl<ual< (1)
O Hau da hozkailuko tenperatura egokia: 2-4 gradu. Hortik behera,
elikagaiak partzialki izoztu daitezke; lau gradutik gora, berriz,
bakterioak ugaltzen hasten dira.
e Arrain fresko garbiak bere propietateak galdu gabe 24 ordu
irauten du; haragiak, berriz, /au egun.
Elil<agaial< hozl<ailuan l<ontserbatzel<o
ahoii<Ual< (11)
O Fruta eta barazki freskoak tenperatura hotzetan hondatu egiten
dira. Hozkailuaren behealdeko kutxetan gorde behar dira,
10 gradu inguruan.
e Elikagai edo plater kuzinatuak prestatu eta bi ordu itxoin behar
da izoztu baino lehen.
O Kontsumi itzazu janari kondarrak bi egun 148 ordu baino lehen.
Hau esne fresl<oa!
a Esne freskoa
Emakumea: Guk ha u da, ja bigarren makina, hemen, Goierrin jartzen
dugun bigarren makina, eta pixka bat. bueno, alde batetik, Lazkaon
jarri dugu, bueno, jendeak eskatzen zigulako; gure herria izanik,
jendeak eskatzen zigun, udaletxea ere, bueno, interesatuta zegoen,
eta, bueno, alde horretatik, ez dugu inongo arazorik izan. Udalak
besoak zabal ik hartu gaituzte ... hartu gaituzte udaletxean eta, bueno
pues, hementxe kokatu dugu.
ehun eta hirurogeita hamalau

Bai esan, bueno, gure ustez, ba, nolabait, esne hau, kalitatezko esne
bat, bai gizarteari bai kontsumitzaileari helarazteko modu bat izan
daitekeela, ba, horrela, esnea jartzea edozein ... edozeinen eskura.
Eskaintzen dugun esnea da esne pasteurizatua. Pasteurizazioa da ...
oso eraldaketa sinplea da: Egiten dena da esnea tenperatura batera
igo, 72-76 gradutara igotzen da tenperatura, esnearen tenperatura,
eta azkar jaitsi tenperatura. Horrekin lortzen duguna da bertan,
esnean, egon daitezkeen guretzako kaltegarriak egon daitezkeen
bakterio horiek akabatzea; baina, aldiz, beste bakterio on guztiak
hor gelditzen dira, eta baita ere esneak dituen bitamina, proteina eta
bakterioak, esaten genuen bezala, gure flora intestinalerako oso onak
diren beste bakterio horiek ere.
Kazetaria: Eta, makinaren funtzionamendua zein da?
Emakumea: Bai, makinaren funtzionamendua oso-oso sinplea da.
Azken batean, daude ... esnea daga makinan eta, baita ere, daude
botilak. Nahi duenak ekarri dezake botila etxetik; azken batean, nahi
genukeena da inongo zaborrik ez sortzea; orduan, berrerabiltzea bai
botilak bai enbaseak, ezta'J Orduan, botila etxetik ekarri daiteke edo
ontzi bat etxetik ekarri daiteke, edo bertan eros daiteke, baita ere.
Eta, gero, esnea, ba hori, botila jartzen da daukan kanilaren azpian
jartzen da botila, dirua sartzen da (litro bat euro batean izango da);
nahi dituenak bi litro hartu, bi euro sartu ditzake lasai, edo nahi
duenak ... gutxiago nahi duenak, litro erdi bat nahi duenak, ba, SO
zentimo, e? Orduan, jartzen da, esan bezala, kanilaren azpian , botoi
berdea zapaltzen da, zapaldu eta utzi, eta, bueno, esnea hortxe daga.
Eta hartu eta etxera.
0 EGIA
e GEZURRA (lagundu egin zien)
O GEZURRA (kalitatezko esnea eskaintzen diote)
O GEZURRA (ez ditu galtzen)
0 EGIA
O GEZURRA (gutxienez litro erdi)
Azuluearen gazi-gozoal<
O Azukrea droga de/a irakurri dut aldizkari batean.
€) Mediku batzuen ustez, azukreak garunean eragiten du, eta hori
da droga izateko arrazoietako bat.
O Beno, dependentzia ere sortzen du, ezta'J
0 Horrela di ate. Baina aditu guztiak ez daude ados.
• Hori frogatzen badute, akabo gure goxokiak!
Garai batei<D I<Dntual<
O Orain merkataritza-gune handietara joaten da jende asko eta asko,
eta nahi duena bakarrik jo aten da azokara, baina, garai batean,
erosketak egiteko aukerarik handiena azokan egoten zen.
Bai, eta jende guztia bertara joaten zenez, traturako eta
ezagunekin egoteko toki aproposa zen.
€) Albisteak jakiteko ere bai. Azoketan saltzen zituzten
bertsopaperak: garaian garaiko gertaerekin egindako
bertso-sortak.
Bai, 1764an jaiotako baserritarra zen; artzaina eta meatzaria
izan zen lanbidez, eta bertsolaria afizioa. Etorri handia zuen eta
erantzun zorrotzak ematen zituen, bai hizketan eta bai bertsotan.
175 ehun eta hirurogeita hamabost
Oinetai<Dal< merl<e
Bataioren batera joateko, edo ezteietara joateko, edo alkate egin
zutelako, edo zertarako, edo zergatik ez dakigu, baina Fernandok
oinetako berri batzuk behar amen zituen. Baina ... betikoal, dirurik ez.
Hala ere, joan zen zapatari batengana.
- Oinetako horiek zenbatean daude'J
- Horiek? -esan zion saltzaileak barre egiteagatik-. Ezkerreko
oinekoa hutsean, eta eskubi koa hogei pezetan .
- Eta beste pare ha uJ
- Hau hogei pezetan (ezkerreko oinekoa erakutsiaz), eta eskubikoa hutsean.
- Orduan, bada ... ha u eta hauxe eramango ditut -erantzun zuen
Pernandok oinetako pare bakoitzetik hutsean zena hartuaz.
San Martin Azol<a
- Atzo ez zintuda n ikusi, ez al zinen joan San Martin Azokara'J
- Bai! Han ibili ni ntzen! Goizeko 11:00etan gaiteroekin ka lejiran ibili
nintzen eta gero abe re erakusketa ikusi nuen.
-Ni beranduagojoan nintzen, 12 OOetan, baserritar-jantzi
/ehiaketa ikustera . Asko gustatu zitzaidan! Eta segidan
euskal-dantzak ikusi nituen.
- Baina arratsaldean ez zinen atera, ezJ
- Ez, etxean geratu nintzen. Eta zu, erromerian ibili zinen'J Dantza
asko egin zenuenJ
- Bai horixe! Bukaerara arte gelditu gabe ibili nintzen! Gozatu ederra
hartu nuen!
Ez al zen atzo gertatu?
Komentatu irakaslearekin hurrengo tutoretza-saioan.
Atzo ere bai
Eguerdian Mikelek eta biok elkarrekin bazkaldu dugu; atzo ere
elkarrekin bazkaldu genuen.
Arratsaldean jai hartuko dut; atzo ere jai hartu nuen.
Bihar antzerkia ikusiko dugu; atzo ere ikusi genuen.
Eta zul<?
e BAI: Ni erejoaten naiz EZ: Ni ez naizjoaten
O BAI: Nik ikusi ditut EZ: Nik ere ez dut inoiz ikusi
O BAI: Niri ere gustatzen zait EZ: Niri ez zait gustatzen.
Urte osoan jai
Adibidez: lnauterietan txaranga asko ibiltzen dira ka/ean;
urteko azoka berezian, ordea, bat.
- Udako jaietan txupinazoa botatzen dute; inauterietan ere
botatzen dute.
- Udako jaietan erraldoiak eta buruhandiak ibiltzen dira
ka/ean; urteko azoka berezian ere ibiltzen dira.
- lnauterietan mozorro-lehiaketa egiten da; azoka berezian,
aldiz, bertako produktuen /ehiaketa.
- Kontzertuak ez dira inauterietan izaten, udako jaietan baizik.
 Ahual<atea Entzun eta idatzi
Ahuakatea ez da lurrean hazten, zuhaitzean baizik. jatorri
Clll Fruta
amerikarrekoa da, baina Euskal Herrian ere asko jaten da gaur egun . Bezeroa: Egun on.
Azal iluna eta gogorra du; mamia, a/diz!ordea, oso biguina da eta Saltzailea: Balta zuri ere.
horia. lreki berritan kolore argia du; oxigenoarekin, a/diz!ordea, B: )enero ona al daukagu?
belztu egiten da. Ez da hozkailuan gorde behar, kanpoan baizik. S: Ona, freskoa eta merkea!
Guakamolea egiteko erabiltzen da; entsaladetarako ere oso egokia da 8 : Ba, nik ,sagar batzuk nahi ditut. Zenbatean daude'
S: Ba, begira : Errezil sagarra euro eta erdian daga kiloa; gorri hauek bi
euro eta erdian; eta Mendiola sagarra hiru euroan .
lkusi ala ikuzi B: Ba, ipini, mesedez, gorri horietako kilo eta erdi, itxu ra ederra
daukate-eta. Eta , intxaurrak sei euroan 1 Garesti, ezta 1
S: Tira, aurten gutxi egon da-eta, badakizu ...
B: Bueno, ba, ipini kilo laurden.
S: Holaxe... Zerbait gehiago'
Furra, furra B: Ez, eskerrik asko. Zenbat da 1
a www.badok.eus S: Ba , horrela, bost eta hogeita bost.
Furra, furra, fandangoa , 8: Oso ando.
hortxeduzufandangoa S: Eta 75 ... 6. Eskerrik asko.
geure gus tukoa. 8: Zuri. Gero arte.
Gaur goizean jeiki naiz
A: Gero arte.
s uerte onean,
tanke bat topatu dut
neure kafes nean;
ez da kit zer daukagun
bake ala gerra
bainan nik badaezpadan
egin dut puzkerra.

jaso hemen zure ohar, zalantza edo aipatzekoak

176 ehun eta hirurogeita hamasei

 o
lrakurri albistea proposatzen dugun bidea eginda. lrakurritakoa ulertzeko estrategia!< eta eskolan ikasitakoak, erabiliko dituzu.
Azpeit il<o l<ultura Bonua (1)

Martxan da Azpeitiko l<ultura Bonua

1. lzenburua irakurri eta gero. nola hasiko da albistea?

Azpeitiko Kultura Mahaiak proiektu berri bat ab1atu du herriko hainbat talderekin
elkarlanean Kultura Bonua. Kultura-ekitaldien kontsumoa sustatzeko eta
herritarrek abantaila ekonomikoak izateko helburuarekin sortu dute bonua.
Kultura-ekitaldietara merkeago joan ah al izateko.

2. Nola jarraituko du albisteak? ............. .............................................................................................................................................................................

Ezaugarri hauek ditu:
Urteko bonua izango da, eta 52 euro ordainduta, aukera ematen du bonurik gabe 155 euroko balioa duten ikuskizunetara
joateko. Horrela, bonuarekin % 65eko beherapena lortzen da. Bonua har daiteke dagoeneko: San Agustinen, Tren Museoan
edo Udal Gazte lnformazio bulegoan.

3. Nola jarraituko du albisteak?

Bonuarekin aukera hauek izango dituzu:
- Kontzertuak: 8 ikuskizun doan.
- Antzerkia eta dantza: 4 ikuskizun% SOeko deskontuarekin.
- jaialdi eta topaketak (Aitzealdenk!, Antzerki Topaketak) % SOeko deskontua.
- Umeentzako ikuskizunak: doan (ume bat eta heldu bat)
- Tren Museoa (museo bisita + ibilaldia): 2 doan.

Azpeitil<o l<ultura Bonua (11)

lrakurri banan-banan aurreko ariketako paragrafoak, eta esan zein galderari erantzuten dion bakoitzak. Erabili
ikasgelan landutako estrategia!< .

. .... ....................................

. ............................................

177 >~ ¡· ,• i<i_l . ehun eta hirurogeita hamazazpi

 Filmal< jatorrizl<o bertsioan
lrakurri elkarrizketa eta osatu . Aukeretako aditz batzuk sebera daude.
banaiz bazara baduzu badut badituzu baditut badidazu banago bazaude

O Hemen film guztiak bikoiztu

Filma k jatorrizko bertsioan ikusi nahi
egiten dituzte; horrela ezin dugu
jakin aktoreek benetan nola hitz .............................. ····' joan zine-forumera,
egiten duten! han horrela ematen dituzte.

8 Eta zine-forumera joan nahi __ .

_....,_......, --
.._ ,,......,......._ Ez, ohiko zinean bezala, joan eta
................................. , zer egin behar sarrera erosi. Ostegunetan izaten da.
dut, nonbait apuntatu;
Nahi ......... .................................. , etxean ere ikus ditzakezu filmak jatorrizko
0 Ados. Baina ostegunetan libre ez bertsioan: telebista-kate batzuek aukera hori ematen dute. Zure
, ez daukat etxean kafe bat ematen ................ ....... .............. . azalduko dizut zer egin
beste aukerarik. behar duzun aukera hori baliatzeko.

~ Entzun "Antzerkia" elkarrizketa eta esan ondoko esaldiak Alaiari, Beñati ala biei dagozkien. Bukatzeko, erantzun galderari.
O Antzerkia gustuko du. 0 Aiaiak O Beñatek O biei

O Antzerki-asteko antzezlanak ikusiko ditu. 0 Aiaiak O Beñatek O biei

O Antzerki-asteko antzezlanak ez ditu ikusiko. 0 Aiaiak O Beñatek O biei

Zergatik ez? .................................................................................................................

lrakurri entzungaiaren transkripzioa eta idatzi falta diren aditzak. Zuzentzeko, entzun berriro edo irakurri transkripzioa.

Alaia: Antzerki-astea ere laster izango da, ezta;

Beñat: Ez dakit ziur, baina ... datorren astean dela uste dut.
A: Ze pena! Datorren astean .................... , ezingo naiz joan, arratsaldeko txanda dut lanean .
B: Astean zehar ezin ............................ , asteburuan joango gara.
A: Mendi-taldearekin asteburu-pasa joateko izena emanda nago.
B: Toki guztietan izena ematen ............................ , ezin guztietara iritsi!
A: Gauza guztiak batera jartzen . .... ... ............ . , no la ba !
B: Tira, tira. Antzerki-astea galtzen ............................. ere ez zara betiko antzerkirik gabe geratuko, ia ostiralero izaten
dugu-eta antzezlanen bat ikusteko aukera.
A: Arrazoi duzu, bai, ezin gara kexatu. Zu joango zara datorren astekoetara, ezta?
B: Aukera hori izanda, ez naiz etxean geratuko! Ahal ........................... . ez dut bat bera ere galduko!

178 PRIMEPMJ ehun eta hirurogeita hemezortzi

 Antzerl<i -astea (111)
~ Erreparatu ahoskerari eta esan "Antzerkia" entzunga ian nola esan dituzten ondoko esaldiak, aukeratu zuzena.

Antzerki-astea galtzen baduzu ere ....Jeza.~.aj ez za.~.~./. etza,ra) be ti ko antzerkirik gabe geratuko .

.. ... JE.z dakit/ Etzakit/ Eztakit) ziur baina ... datorren ast ean dela uste dut.

Aukera hori izanda ....................... J~.z.a.!~ ¡ ~.z..~a,!;¡;.f.I!.~Cil:~). etxean geratuko!

Ahal badut, . .. . .......... (e~~!Jt(e~.U.~.Lez:.~u..t). bat bera ere ga ldukol

Non dago jol<in?

~ Entzun "jokin" elkarrizketa, eta esan nola ahoskat zen dituzten honakoak.

.......... ... .. .. ............ (~z.k_ar_a L~~ g_a_r!=J) kezkatzen ha si ko.

• .JE.Z:~iiJEzt_a) etorri. .. . ....JEn!=JJ.z /..~z:.n.aiz) lasai egongo .

badol<.eus
Begiratu badok.eus web-orrian, eta parekatu zaletasunak eta taldeak. Esaldien hasierak osatu , baldintza erabiliz.

... Joxe Ripia u gustatuko zaizu.

Folka gustuko.. ..................... ... .

Musika elektronikoa entzun nahi

• ... hor duzu Gose taldea.

Reggae eta Ska zalea .. o ... lker Goenaga entzun dezakezu.

179 PRIMERAN ehun eta hirurogeita hemeretzi

 Txori ttil<ia
~ Txorí ttíl<ia abestia Benito Lertxundik abesten du eta hitzak josAnton Artzek eginak dira; 1974an argitaratu zuten.
Entzun abesti hau badol<.eus web-orrian, eta osatu hitzak.

Txori ttikia nintzelarik

kaiolan bizitzeko sortua nintzela,
gero arrano
kaiola hautsita aldegingo nuen beldurrez,
libro nintzela sin istarazi
iriki zizkidaten ateak egin nezan hegaz,
bainan luze gabe ohartu nintzen . harkaitz bati
zidatela kate batez.

l<ultura-hiztegia
Osatu asteburuko kultura-agenda, hutsune bakoitzean dagokion hitza jarrita. Deklinatu hitzak behar bezala.

zinema areto antzoki bonu ikus/earen egun antzezlan film kontzertu /eihatila

Asteburuko l<ultur Agenda

Ostiralean , "Ttanttaka" taldearen l<reditua herriko
Larunbatean, "Aios Quartet " laukoteak eskainiko du l<u ltura -etxeko
nagusian.
lgandean eta astelehenean, Amomo Leidor ..
dutenek pasa behar dute sarrera jasotzera.
Astelehenean, denez, sarrerak merkeago.

Hitz-pareal<
Ondoko esaldi bakoitzean falta diren hitz-pareak jarri. Horretarako, osatu lehenik hitz-bikoteak aukerako osaga iak
konbinatuz, eta deklinatu hitzok.
zine bertso Gabonetako dantza saio ikuskizun txape/keta areto

Film hori hiriburuko Gure herrian azaroan hasten dira

guztietan ematen ari dira. ........ prestatzen.

Gero eta bertsolari gazte gehiago Aurtengo

ikusten dut bikote berri batel< irabazi du.

180 PR.IMER.AN ehun eta laurogei

 Bestela ...
Aukeratu jarraipen egokia.

Kontzertuan ez eseri atzeko au/kietan; bestela, ... ez dituzu oinak eta koreografiak ando ikusiko.

musikariak oso urruti ikusiko dituzu.

musikariak oso gertu ikusiko dituzu.

/kuskizunetan ez eseri lehen lerroan; bestela, ... oinak bakarrik ikusiko dituzu .

Berridatzi
Berridatzi esaldiak BESTELA erabiliz .

Arrain-zopa hozkailuan sartzen ez baduzu, galdu egingo da.

Antzerkirako sarrera lehen egunetan erosten

baduzu, eserleku ona lortuko duzu.

Dantzerti
Ondoko elkarrizketan erori diren zatiak jarri bere lekuan.

erabaki duela erabaki gabe zeukala dantza eta antzerki eskola de/a zer ikasi behar duen no/a izena duen

o Badakizu junek azkenean 00

Ez, azkena berarekin hitz egin

nuenean, esan zidan oraindik

O Bada, gaur
esan dit: arte dramatikoa ikasiko
')
amen du Bilbon.

O Bai , esan dit

Ea dena ando ateratzen zaion!

181 PRIMERAN ehun eta laurogeita bat

 Noizl<o aull<i berrial<?
jarri aditz bakoitza dagokion tol<ian.
dit de/a diegu zirela digute dituzten dutela

o
Noiz jarriko dituzte zine-aretoan
aulki berriak? Bizkarreko
Enpresakoek esan lantegian
mina egiten da ordu erdian.
sute bat izan ... . Galdetu
l<ultura-zinegotziak esan
noizko ekarriko
udan eskatu
aulkiak eta esan bi hilabeteko
kontua izango ....

Badal<izu ... ?
jarri aditzak eta lotu galdera bakoitza dagokion erantzunarekin

Badakizu neguan azazkalak zergatik

Aldizkari batean irakurri dut
hazten polikiagoJ
hotzaren eraginez

lrakurri dut desgaste handiagoa

Badakizu zergatik hazten jasaten dutelako
oinetakoak baino azkarrago eskuetako azazkalak?

Estilo-aldal<eta (1)
ldatzi estilo zuzenean.

San Valentin egunean gizon bat joan da denda batera maitasun-txartel bat erostera eta dendariari esan dio
ea badaukan txartel bat "nire egiazko eta maitasun bakarrarentzat" jartzen duena. Oendariak esan dio baietz,
badaukatela. Orduan, gizonak esan dio emateko zortzi.

San Valentin egunean gizon bat joan da denda batera

maítasun-txartel bat erostera eta horre/a esan dio dendariarí:

- Primeran!

182 PR IMERAN ehun eta laurogeita bi

 Estilo-aldal<eta {11)
ldatzi zehar-estiloan.

Bego: Zer esaten du ET-k limoia jaten duenean 1

Eba: "Mikaaatzaaa"

eta Ebak

esa ten

Zer lortzen da?

Osatu esaldiak adibidean bezala.

~-~-~~~t,,~ ~~~.~~.~~-com

~--&~~
1\~ ~M (30 €, 10 film)

l ~-~-~~~t.i~~~~-~~.r.~·com

,....
•'

(5 €, erosketa etxera eraman)

.................................................................................................................................. .

(erabi/itako o/ioa, xaboi-pastilla bat eman) O

Zeren trul<e?
ldatzi zeren trul<e lortzen diren ondoko abantailak .

.(~!.~.~_xa_~!.~~!) Bi kaxa..e~'?.~~e-~-~~~..~~1.!~.~.... ...... , hi rugarrena oparitzen dute.

(bi p~~~ erosl) . ............ ................ ........................... ........ ............. ..... ........ , bigarrena erdi-prezioan ematen dute.

_(~.~-~-~rP.~_tx~x~~!~ egin). ........... .............................................................................. , erosketetan deskontuak egiten dituzte .

.(~xakl,lr!~ ~ ~.ain~ Ll). .... .. .. .... .... .. ......... .. .. .. .. . .. .. ...... ..... ....... .. , baserria utzi digute oporretarako .

183 ehun eta laurogeita hiru

 l<ultura sustatzel<o eldmenal<
a Aukeratu Zinemo Bonuo edo lrakurri, gozotu et o oporitu ekimenetako bideo-pasarteetako bat (ikasgelan ikusi ez
duzuna), eta egin ariketa.
1. jaso eskatutako informazioa, gero beste lagun bati kontatzeko.

Zerda?

Zenbat balio du?

Nola funtzionatzen du?

Besteril<:

2. Ordenatu daukazun informazioa, eta kontatu ahoz.

Zer iral<urtzen duzu?

Egin gurutzegrama emandako definizioekin, eta esan zein bi hitz diren sinonimoak. Hitzak deklinatu gabe daude.

GOITII< BEHERA
He/buru didaktikoarekín ídazten da. Gaí batí buruz ídaz/eak bere írítzía eta hausnartu edo íkertu duena ídazten du.

EZI<ERRETII< ESI<UINERA
Genero honen bídez, egí/eak hitz gutxitan bere sentimenduak adierazten ditu. Askotan, erritmoa, neurria eta errimak
zaintzen dira.

8 Maíztasun fínkoa duen argita/pen ídatzía da; izan daíteke astekaría, hilabetekaría... Era guztíetako gaíak jorratzen dituzte,
argazkiak daramatzate eta dibulgaziorako díra.

Egunero argitaratzen da eta bereziki albísteak ematen ditu.

Kontaketa luzea da; mota askotakoak daude: abenturazkoak, historíkoak, erromantíkoak. ..

O Prosan egindako narrazío luzea da, orokorrean fíkzíozkoa.

•
Sinonimoak: ... .. ....... ............................. / .. ........ ...... ....... ...... _____ ......

184 PRIMERAN ehun eta laurogeita lau

Osatu Xabier Lete eta Gabriel Aresti poetek esandakoak (poesiari eta poetei buruz}, parentesi arteko hitzak zuzen
aukeratuta.

Xabier ............................... .... H.!1~ll./l,.et!1~) esan zuen poesia terapia bat

... ... ... ... ............ (cl<!/~el_¡¡{t:lena} , barrualdea garbitzeko metodo bat.

Gabriel ... ......... ...... .......J~r~-~-~U ~r~~tik) esan zuen bere garaiko poetak bi
klasetakoak ..................................... ........J~!r.~!'!/~_i~el_~/.~!renlk_) : bertsolariak eta olerkariak.

lzugarri gustatzen zait

lrakurri elkarrizketa eta ordenatu Marenen gustuko literatura-generoak gutxien gustatzen zaionetik gehien gustatzen
zaionera.
Maren

O Ezagutzen al duzu liburu hau?

Egun hauetan irakurri dut eta Laguna
izugarri gustatu zait.
Zeri buruzkoa da?

0 Nobela beltza da. Badakizu,

nire gogokoenak dira.
Ez zara, ez, nobela
erromantikoen zalea.
0 Ez, horiek ez ditut batere gustuko.
Baina poesia, erromantikoa edo
Niri biografiak irakurtzea
ez, dezente gustatzen zait.
gustatzen zait gehien; fikz ioa
ez dut hain gustuko.

f) Tira, biografia batzuk interesgarri samarrak izan daitezke, baina askotan aspergarriak iruditzen zaizkit

Gutxien gustatzen zaiona: . _ ....

.O
o
Gehien gustatzen zaiona:

185 PRIMERAN ehun eta laurogeita bost

 Zer oparitul<o diegu?
lrakurri elkarrizketa, eta aukeratu bakoitzarentzako oparia.

Bi opari-bonu dauzkat
o
datorren astea baino lehen
erabiltzeko; lagunduko didazu Bai horixe! Luis zientzia-fikzio
Luis eta Sandrari oparitzeko zale amorratua da.
liburu bana aukeratzen?

Ez nekien. Ba, bere liburutegian

Dune, Asimov.. . guztiak dauzka.
Eta Sandrarentzat pentsatu
duzu zerbait?
Zinean thrillerrak nahiko
gustuko ditu; irakurtzeko ez
dakit .. . Poesia, behintzat, ez.
Ez, poesia ez. Agian,
nobela erromantikoak?

Horrelakoak ez zaizkio batere gustatzen. Aukeran, nobela beltz bat erosiko diot, nik uste nahiko entretenigarria
irudituko zaiola.

Sandrarentzai<O oparia: Luisentzako oparia:

Zer gertatu da?

Osatu bi lagun hauen arteko elkarrizketa: aditz laguntzaileak falta dira . Aukeran emandakoetako batzuk sobera daude.

da de/a zuen zuela zaio zaiola

Bi lagun etxean daude eta izugarrizl<o zarata entzun dute.

O Zer izan da hori? lzugarri zko

trumoia ematen
Agian goiko bizilagunari gauza
handiren bat erori

O Edo, beharbada, bera erori

Nik uste kanpoan izan
ez etxe barruan.

Badaezpada ere, goazen gora eta ikusiko dugu laguntza behar duen.

186 PRIM ERAN ehun eta laurogeita sei

 Filmaren bul<aera
Bi lagun zinema-aretotik atera berritan filmari buruz ari dira. Osatu elkarrizketa, parentesi arteko informazioa erabilita.

o
Ez dakit bukaera onda ulertu dudan: uste dut azkene an
.(~iltzailea ha~.~élpat.LI .!!~) . ezta?

Bai, bai, argi geratu da ............... ........ .... ........... .. . .

Baina, bukaerako eszenan itsasontzian

urrutiratzen ari zena ez al zen, bada, bizilagunaJ

Nire ustez,
Baina, egia esan, biak oso antzekoak ziren. Orain
zalantzan geratu naiz.

Katu beltza (1)

lrakurri Katu beltza liburuaren atzeko azala, eta erantzun galderei. Ondoren, ikaskide bati kontatuko dizkiozu
liburuaren ezaugarriak.

John Milne
Marrazkiak: Kepa Orbe

Katu beltza 1. Zein generotakoa dela uste duzu?

2. Jaso hiru gal<o-hitz, testua birkontatzen laguntzel<o:

Ekintzaz betetako
detektibe-istorio moderno honen
protagonista Salahadin el Nur
polizia-inspektorea da. Poliziaren
barnean, Antzinateko Ondasunen
Sailean egiten du lan. Egipton
dagoen europar arkeologo bat hilda
agertu ondoren, balio handikoa den
estatua txiki bat berreskuratzeko
ikerketak hasten ditu Salahadinek.
Laster jarriko da nazioarteko
kontrabandista -talde baten
arrastoaren atzetik.

187 PRIM ERAN ehun eta laurogeita zazpi

 Katu beltza (11)
J<atu beltza liburuaren sinopsia irakurrita, ikasleak liburuari buruzko hipotesiak egiten ari dira oldatzi falta diren aditz
laguntzaileako

Líburu poliziakoa _ ........................ , dudarik gabe.

Nire ustez, Egiptoko ezaugarriak

ere deskribatuko
eta uste dut horrek kutsu
historikoa emango
nobelari. Pentsatzen dut
entretenigarria izango o '

eta misteriotsua.

Oker uste duto Nire ustez, aspergarria baino aspergarriagoa izango

Ziur nago hasieratik jakingo __ ............o nor den gaizkilea.

Oscarretan lehiatzeko filma k aukeratzen ari dira bi laguno Osatu falta diren pasarteako

O lkusi duzu Loreal< filma?

lkusi ditudan euskarazko filmetan
(zorª_garri}
iruditzen zait.

Bada, niri (t.:t+gLI$~~~LI) beste batzuk. Eta Oscarretarako euskarazko

film bat aukeratzeko, nahiz eta zaharragoa izan, nik By-pass aukeratuko dut. Loreak baino .................. 0 ••• ..<t.:t:t º-"~).

iruditu zitzaidan, eta o .................................. .......... JQJ!:I~x~.ig~~fj) .

Bada, nik neureari eutsiko diot: askoz ............... .J'!'.:t::"_r:!ahi) Loreak.

188 PRIMERAN ehun eta laurogeita zortzi

 Azpeitil<o l<ultura Bonua (1) o Non dago jol<in? D
Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan. cm Jokin
A: Non daga jokin1
8: Oraind ik ez da etorri!
Azpeitii<D l<ultura Bonua (11)
A: Ez zidan esan gaur beranduago etorriko zenik ...
8: Lasai , azken orduko ezustekoren bat izango zuen. Ordu erdiko
O Zertarako da Kultura Bonua?
e Zein ezaugarri ditu?
atzerapenagati k ez gara kezkatzen hasiko.
A: Deitu egingo diot, bestela ez naiz lasai egongo.
O Zein aukera daude bonuarekin? Zein da bonuaren eskaintza
zehatza? O Ezkara kezkatzen hasiko. O Ezta etorri.
e Etzidan esan. O Enaiz lasai egongo.
Filmal< jatorrizi<D bertsioan o
f) Filmak jatorrizko bertsioan ikusi nahi badituzu, joan
zine-forumera, han horrela ematen dituzte.
badol<.eus o
€) Eta zine-forumera joan nahi badut, zer egin behar dut. nonbait O Folka gustuko baduzu ---+ G
apuntatu 1
0 Ados. Baina ostegunetan libre ez banago, ez daukat beste
e Musika elektronikoa entzun nah i baduzu ---+ 0
O Reggae eta Ska zalea bazara ---+ 8
aukerarik.
Nahi baduzu, etxean ere ikus ditzakezu filma k jatorrizko
bertsioan: kate batzuek aukera hori ematen dute. Zure etxean
kafe bat ematen badidazu, azalduko dizut zer egin behar duzu n
Txori ttil<ia o
aukera hori baliatzeko. "Txori ttikia nintzelarik esan zidaten,
kaiolan bizitzeko sortua nintzela,

cm
Antzerl<i-astea (1)
Antzerkia
o gero arra no bihurtu nintzenean
kaiola hautsita aldegingo nuen beldurrez,
libro nintzela sinistarazi nahi zidaten,
Alaia: Antzerki-astea ere laster izango da, ezta 1 horregatik iriki zizkidat en atea k egin nezan hegaz,
8eñat: Ez dakit ziur, baina ... datorren astean dela uste dut. bainan luze gabe ohartu nintzen hanka harkaitz bati
A: Ze pena! Datorren astean bada, ezingo naiz joan, arratsaldeko lotu zidatela kate motz eta astun batez."
txanda dut lanean.
8: Astean zehar ezin baduzu, asteburuan joango gara.
A: Mendi-taldearekin asteburu-pasa joateko izena emanda nago.
l<ultura-hiztegia
8: Toki guztietan izena ematen baduzu, ezin guztietara iritsi! Ostiralean, Ttanttaka taldearen Kreditua antzezlana herriko antzokian.
A: Gauza guztiak batera jartzen badituzte, nola ba!
8: Tira, tira. Antzerki-astea galtzen baduzu ere ez zara betiko Larunbatean, Al os Quartet laukoteak kontzertua eskainiko du
antzerkirik gabe geratuko, ia ostiralero izaten dugu-eta antzezlanen bat Kultur-etxeko areto nagusian.
ikusteko aukera. lgandean eta astelehenean, Amomo filma Leidor zineman. Bonua
A: Arrazoi duzu, bai, ezin gara kexatu. Zu joango zara datorren dutenek Jehiatilatik pasa behar dute sarrera jasotzera. Astelehenean,
astekoetara, ezta 1 ikuslearen-eguna denez, sarrerak merkeago.
8: Aukera hori izanda, ez naiz etxean geratuko! Ah al badut, ez dut bat
bera ere galduko!
Hitz-pareal<
O 0 Alaiak 0 Beñatek
e 0 Beñatek O Film hori hiriburuko zine-areto guztietan ematen ari di ra.
e
O 0 Alaiak - Astean zehar Jan egin behar duelako eta Gero eta bertsolari gazte gehiago ikusten dut bertso-saioetan.
asteburuan mendira joango delako. O Gure herrian azaroan hasten dira Gabonetako ikuskizuna
prestatzen.

Antzerl<i-astea (11)
O Aurtengo dantza-txapelketa bikote berri batek irabazi du.
Jrakurri 4. ariketako transkripzioa. Bestela ...

Antzerl<i astea (111)

O Antzerki astea galtzen baduzu ere etzara betiko antzerkirik gabe Berridatzi
geratuko.
e Eztakit ziur baina ... datorren astean del a uste dut. O Arrain-zopa hozkailuan sartu; bestela, galdu egingo da.
O Aukera hori izanda, enaiz etxean geratuko!
O Ah al badut, eztut bat bera ere galduko!
e Antzerkirako sarrera lehen egunetan erosi; bestela, ez
duzu eserleku ona lortuko.

189 ehun eta I<Jurogeita bederatzi _

,
 Dantzerti l<ultura sustatzel<o el<imenal<

O Badakizu junek azkenean zer ikasi behar duenJ Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
Ez, azkena berarekin hitz egin nuenean, esan zidan araindik
erabaki gabe zeukala.
g Bada, gaur erabaki duela esan dit: arte dramatikaa ikasika l<ultura sustatzel<a el<imenal<
amen du Silban.
, Esan dizu eskalak no/a izena duenJ Ez da, bada, Dantzerti POES lA
izangaJ A
0 Bai, esan dit dantza eta antzerki eskola de/a. ALDIZKARI
A
EGUNKAR
Noizl<a aull<i berrial<? NOBELA
ELEBERR
O Naiz jarrika dituzte zine-aretaan aulki berriakJ Bizkarreka mina A
SINONIMOAK: e/eberri eta nobela
egiten da ordu erdian. Kult ura-zinegatziak esan dit udan eskatu
zirela!
Enpresakaek esan digute lantegian sute bat izan dutela.
Esanal<
Galdetu diegu naizka ekarrika dituzten aulkiak eta esan digute
bi hilabeteka kant ua izanga de/a.
8 Xabier Letek esan zuen paesia terapia bat de/a, barrualdea
garbitzeka metada bat.

Badal<izu ... ? e Gabriel Arestik esan zuen be re garaika paetak bi klasetakaak

8 Badakizu neguan azazkalak
zergatik hazten diren
palikiaga?
e Badakizu zergatik hazten
diren ainetakaak baina
azkarraga eskuetaka azazkalakJ
zirela: bertsalariak et a alerkariak.
O Aldizkari batean irakurri dut
hatzaren eraginez de/a.
lzugarri gustatzen zait
---+ O lrakurri dut desgaste 8 Nobe/a erromantikoak O Poesía
handiagaa jasaten dutelaka
de/a. e Biografiak O Nobela beltza

Estilo-aldal<eta (1} Zer oparitul<o diegu?

Sandrarentzako oparia: nobela beltza
San Valentin egunean gizon batjoan da denda batera
maitasun txartel bat erostera eta horre/a esan dio dendariari: Luisentzako oparia: zientzia-fikziozko nobe/a
- Badaukazu txartel bat "nire egiazko eta maitasun
bakarrarentzat" jartzen duena?
- Bai, badaukagu.
Zer gertatu da?
- Primeran! eman zortzi. O Zer izan da hari? lzugarrizko trumoia emat en zuen!
Q Agian goiko bizilagunari armairu handiren bat erori zaio.
Estilo-aldal<eta (11} O Edo, beharbada, bera erori da.
• Nik uste kanpoan izan de/a, ez etxe barruan.
Begok ga/detu du zer esa ten duen E. T.k limoia jaterakoan
eta Ebak erantzun dio "Mikaaatzaa" esaten duela.

Zer lortzen da?
e 5 euroren truke, erosketa etxera eramaten dute.
O Erabilitako o/ioaren tryke, xaboi-pastilla bat ematen dute.
Filmaren bul<aera
O Ez dakit bukaera onda ulertu dudan: uste dut azkenean hiltzai/ea
ez dutela harrapatu, eztaJ
Bai, bai, argi geratu da bizilaguna zela hiltzai/ea.
' Nire ustez, hori protagonista zen. Baina, egia esan, biak oso
antzekoak ziren. Orain zalantzan gerat u naiz.

Zeren trul<e?

8 Bi pote erostearen truke, bigarrena erdi-preziaan ematen dute. l<atu beltza (1}
e Bezero-txarte/a egitearen truke, erosketetan deskantuak Komentatu irakas/earekin hurrengo tutoretza-saioan.
egiten dituzte.
O Txakurrak zaintzearen truke, baserria utzi digute aparretaraka.

190 ehun eta laurogeita hamar