You are on page 1of 8

;dfhjfbL u0ftGq :yfkgf ug{ ;dfhjfbL df]rf{

sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 cj:yfdf k'u]sf] 7f]s'jf ub}{ o;


kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o Pjd\ ;+s6af6 /fi6« / hgtfnfO{ d'Qm kfg{
k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;dfhjfbL
u0ftGq :yfkgf ug{
;dfhjfbL df]rf{ u7g ePsf]
7f]s'jf u/]sf 5g\ . a'waf/
laxfg lxdfno 6]lnlehgsf]
;do ;Gbe{ sfo{qmddf af]Nb}
k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;f] 7f]sj' f
u/]sf x'g\ .
k|jQmf k|sf08 ;Ln] !)
jif] { hgo' 4 / !( lbg]
hgcGbf]ngsf] pknlAwsf]
/Iff ub} { ;dfhjfbL
df] r f{ d fkm{ t \ ;dfhjfbL
u0ftGqsf] sfo{qmd cufl8 ;f/]sf] / b]zdf ;dfhjfbL u0ftGq :yfkgf
jif{ !^, c+s $!, @)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/ (July 30, 2023) d"No ?= !).– atfP . pgn] olta]nf /fi6«, /fli6«otf -af“ s L clGtd k] h df_
/ hghLljsf Oltxf;d} ;+s6u|:t

bnfn k'“hLjfbL Joj:yfsf sf/0f b]zdf e|i6frf/ df}nfof]


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6
kf6L{sf dxf;lrj …ljKnj ;Ln] bnfn
u[xdGqL ePsf] eP tTsfnLg ;dodf
cfˆgf] kf6L{dfly k|ltaGw nfUb}g lyof]
wf/0ff /fVb} g] s kf -PsLs[ t
;dfhjfbL_ sf pkfWoIf /fh]Gb|k; | fb
e|i6frf/nfO{ k|fT] ;fxg u/]sfn] To;sf]
;'wf/ tTsfn ug{k' g]{ eGb} /fhgLlts
nflu d'Vo afws /x]sf] ;d]t atfP .
cWoIf ofbjn] g] k fnh:tf]
x'g' b'Mvb\ s'/f ePsf] eGb} g]kfndf
;dfhjfb Nofpg] ;kgf b] v ] s f
k'FhLjfbL Joj:yfsf sf/0f b]zdf ls eGg] clxn] cfk"mnfO{ nflu/x]sf] kf08]n] gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ txd} x' g ] ;+ : yfut e| i 6frf/g} cNkljsl;t d'ns ' df klg ljsl;t sDo'lgi6 kf6L{sf g]tfx? g} gjwgf9\o
e|i6frf/ df}nfPsf] 7f]sj' f ub}{ bnfn ;d]t atfP . ;f]xL sfo{qmddf cfˆgf] k|s/0fsf] cg';Gwfg k"/f x'g g;s]sf] d'ns' df ;dfhjfbL Joj:yf Nofpgsf b]zx?sf] eGbf dxFuf] lgjf{rg k|0ffnL ju{df kl/0ft ePsf] bfaL u/] .
k'FhLjfbL Joj:yf s} sf/0f d'n'sdf wf/0ff /fVb} pkk|wfgdGqL tyf atfP . pkfWoIf kf08]n] gSsnL
e|i6frf/ gful/s tx;Dd ;Ns]sf]
;d] t atfPsf 5g\ . ;f] d af/
u[xdGqL gf/fo0fsfhL >]i7n] e|i6frf/
/ clgoldttfdf k|df0fn] bf]ifL
e'6fgL z/0ffyL{ k|s/0fsf] h/f]aLrd}
sfl6Fbf cg';Gwfg k"/f gePsf] pNn]v PsLst[ hgqmflGt k'/f ug{ cGt/fl{ i6o« ljefusf] sfw“ df P]ltxfl;s lhDd]jf/L
sf7df8f}+ . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf Pjd\ lglDt kf6L{n] ;dfhjfbL df]rf{dfkm{t gofF larf/ cfuf8L ;f/]sf]
cGt/f{li6«o ljefusf OGrfh{ k|sf08 ;L n] PsLs[t atfP . pgn] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, g]skf dfcf]jfbL s]Gb|, g]skf
hgqmflGt k'/f ug{ cGt/f{li6«o ljefusf] sfFwdf PsLs[t ;dfhjfbL / h;kfldn]/ ;dfhjfbL df]rf{ g]kfn u7g
P]ltxfl;s lhDd]jf/L ePsf] atfPsf 5g . g]kfn ePsf] pNn]v ub}{ ;dfhjfbL df]rf{dfkm{t\ kf6L{n] qmflGtsf/L kxn
sDo'lgi6 kf6L{sf] s]lGb|o sfof{no a'4gu/df zlgaf/ cuf8L a9fPsf]n] /fli6«o /fhgLlt, cGt/f{li6«o hut / efOrf/nfO{
laxfg a;]sf] a}7snfO{ ;Daf]wg ub}{ k|jQmf k|sf08 ;Dk|]if0f ug]{ sfo{df kf6L{sf] cGt/f{li6«o ljefusf] ljz]if lhDd]jf/L
;L n] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . k|jQmf k|sf08 ;L n] ePsf] atfP .
cGt/f{li6«o ljefu kf6L{sf] dxTjk"0f{ ljefu ePsf] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf Pjd\ cGt/f{li6«o ljefusf

sf7df8f}Fdf cfof]lht …;dfhjfbL b]lvPsf hf];'s} eP klg sf/afxL ub}{ e|i6frf/ clxn] ;+3b]lv :yfgLo
ofqfsf] r' g f} l t M e| i 6frf/ / ug] { atfP . pgn] e| i 6frf/ / txsf j8f ;b:o;Dd km}lnPsf]
b08xLgtfÚ ljifos k|jrg uf]i7Ldf clgoldtsf] k|s/0fdf k|df0fn] bf]ifL atfP . kf08] n ] clxn] sf] 5
af]Nb} dxf;lrj …ljKnj ;Ln] ;f] s'/f b]lvPsf hf];s ' n} fO{ sfg'gL sf/afxL e|i6frf/L geO sf] 5}g e|i6frf/L
atfPsf x'g\ . ul/g] pNn]v ub}{ gSsnL e'6fgL eg]/ vf]Hg'kg]{ l:ylt b]lvPsf] eGb}
dxf;lrj …ljKnj ;Ln] clxn]sf] z/0ffyL{ , nlntf lgjf; hUuf clgodlttfdf ;/sf/n] h/};Dd pNn]v ub}{ o;n] kf6L{sf] larf/, kf6L{sf] /fhgLlts / OGrfh{ k|sf08 ;L sf] cWoIftfdf a;]sf] pQm a}7sn] PsLs[t
e|i6frf/ lj/f]wL cleofgdf dfcf]jfbL lxgfldgf / !)) lsnf] ;'g a/fdb k' u ] / cg' ; Gwfg u/L bf] i fLpk/ ;+ 3 if{ s f] nfOg, kf6L{ s f] gLlt / sfo{ q mdnfO{ hgqmflGt k'/f ug{ efO{rf/fsf] aLrdf 5nkmn / ax; rnfpg],
s]Gb| g]t[Tjsf] ;/sf/df u[xdGqL k|s/0fsf bf]ifL pDsg x'g\ ls eGg] sf/afxL ug{'kg]{ atfP . cGt/f{li6«os/0f ug]{, cGt/f{li6«o sDo'lg:6 cfGbf]ngdf sDo'lg:6 b]zx¿;+u /fhgLlts / s'6gLlts ;DaGw a9fpg],
gf/fo0fsfhL >]i7 x'g,' To;df pk]Gb| cfz+sf plAhPsf a]nf bf]ifL b]lvPsf pkfWoIf kf08] n ] e| i 6frf/ o;sf] ;Dk|]if0f ug]{ / To; ljifodf 5nkmn / ax; ;fd|fHojfb lj/f]wL b]zx¿;+u ;xsfo{sf] jftfj/0f agfpg kxn
ofbj;lxtsf bnx? ;xefuL x'g' ;a} n fO{ sfg' g L sf/afxL ul/g] lgoGq0f ug{ g;Sg] b]zdf ;'zf;g
rnfpg] bfloTj ePsf] atfP . pgn] qmflGtsf/L kf6L{sf] ug]{, ljZj ;fd|fHojfb / ljZj k'FhLjfb lj?4 ;femf ;+3if{sf] lglDt
v'zLsf] s'/f ePsf] ;d]t atfP . pgn] atfPsf x'g\ . sfod x'g g;Sg] ;d]t atfP .
e|i6frf/ lj/f]wL n8fO{df ;/sf/ cfkm}F u[xdGqL >]i7n] lgikIf ?kdf o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf cfˆgf] lglDt cGt/f{li6«o ljefu eg]sf] b]zsf] qmflGtsf] kIfdf kxn ug]{ / kf6L{n] ;dfhjfbL df]rf{dfkm{t\ cufl8 ;f/]sf] qmflGtsf]
;xefuL x'g' /fd|f] s'/f ePsf] pNn]v cg';Gwfg ug{ cfk"mn] lgb]z { g lbPsf] wf/0ff /fVb} hgtf ;dfhjfbL kf6L{sf cGt/f{li6«o ;dy{g h'6fpg] / jftfj/0f agfpg] ePsf] gofF df]rf{nfO{ cGt/f{li6«o hutdf 5nkmn, ax; / cGt/lqmofdfkm{t\
ub}{ To;sf nflu ;/sf/nfO{ cfˆgf] / bf]ifLnfO{ 5f]8g\ gx'g] / lgbf]i{ f km:g cWoIf pk] G b| ofbjn] lgjf{ r g pNn]v ub}{ ljZj ;fd|fHojfb lj?4sf] cGt/f{li6«o k|i6\ofpg] lg0f{o u/]sf] atfOPsf] 5 . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf
kf6L{n] ;8saf6 hgtfnfO{ PsLs[t gx'g] u/L cg';Gwfg / sf/afxL k|0ffnLdf ;'wf/ ug{'kg]{ cfjZotf df]rf{ ePsf] atfP . Pjd\ cGt/f{li6«o ljefusf OGrfh{ k|sf08 ;L sf] cWoIftfdf
u/]/ ;fy lbO/x]sf] atfP . k|lqmof cl3 a9fOg] atfP . /x]sf] atfP . pgn] dxFuf] lgjf{rg k|jQmf k|sf08 ;L n] /fi6« / hgtfsf] hLjgdf r/d a;]sf] pQm a}7sdf vu]Zj/ ;L, lai0f' ;L, g/]Gb| ;L / z+s/ ;L sf]
dxf;lrj …ljKnj ;Ln] >]i7 o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf cfˆgf] k| 0 ffnLn] d' n ' s df /fhgLlts ;+s6 k}bf ePsf] atfpb} o;sf] qmflGtsf/L lgsf;sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .

g]skfn] Ps s/f]8 a/fa/sf] cj}w km]G;L


ljeflht sDo'lg:6 cfGbf]ngnfO{ PsLs[t ug]{ a]nf cfof] ;fdfg a/fdb u/L ;z:q k|x/LnfO{ a'emfof]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ nufPsf] 5 .
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ;fdflhs qmflGt x'g5
] / k'iknfnsf] k5\ o fP/Ú zLif{ s sf] k| : t' t k'iknfn k9fOg'k5{, k'iknfn gk9];Dd slknj:t'n] Ps s/f]8 a/fa/sf] ef/tLo gDa/ Kn]6sf $ j6f
kf6L{ s f dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;Ddfg klg, of] ax;df sfFu|];nfO{ sfo{kqdfly l6Kk0fL ug]{ qmddf Oltxf; ck"0f{ x'G5 .Ú cj}w km]G;L ;fdfg a/fdb u/L df]6/;fOsn;lxt cfPsf t:s/x?n] Ps
ljeflht sDo'lg:6 cfGbf]ngnfO{ klg Nofpg'k5{ .Æ sfo{kqsf] d'Vo kf6f] eg]sf] k'iknfnn] dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;a} ;z:q k| x /LnfO{
PsLs[t ug]{ a]nf cfPsf] atfPsf pgn] g]kfndf hxflgofF /f0ff sxfF, s] s:tf ;+3if{x? ug{' k¥of] P]ltxfl;s kfqx? h:t} k'iknfnsf a'emfPsf] 5 . ;f] kf6L{n]
5g\ . g]kfn k|1f k|lti7fg / g]kfn zf;gsf] a]nf b]znfO{ hgjfb / eGg] ljifonfO{ ;hLj ¿kdf klg s] x L ;Ldfx? /x] s f] eGb} ;f]djf/ /flt slknj:t'
j}slNks cWoog ;dfh -gf;{_sf] ;dfhjfbsf] lbzfdf lng] p2]Zon] cf} F N ofOPsf] eGb} o;sf nflu ;dLIffTds d" N ofs+ g ub} { eg] – lhNnfsf] ljho gu/
;xsfo{ d f cfOtaf/ cfof] l ht k'iknfnn] sDo'lg:6 kf6L{sf] :yfkgf k|:t'tstf{nfO{ wGojfb lbP . pgn] …k'iknfnn] lgs} d]xgt u/]sf lyP ufpFkflnsf–! hf}a/f6sf]
…jt{dfg ;Gbe{df k'iknfnÚ ljifos ug{' cfkm}Fdf Pp6f qmflGt ePsf] sfo{kqn] ljutsf] ljifo p7fg u/]/ h:tf] ls g] k fnL ;dfhsf] af6f] x' F b } g] k fndf
ju{ljZn]if0f, ls;fg cfGbf]ng, gofF cj}wflgs ?kdf cfPsf]
hgjfbsf] /fhgLlts sfo{qmd / Ps s/f] 8 a/fa/sf]
g] k fnL ;dfhsf] dfS;{ j fbL km] G ;L ;fdfg
b[l:6sf]0fåf/f ljZn]if0f pxfFs} jf}l4s lgoGq0fddf lnP/
of]ubfg x'g,\ 5/k:6 ePsf] sDo'lg:6 ;z:q k| x /LnfO{
cfGbf] n gnfO{ @)@% ;fn kl5 a'emfPsf] xf] . g]kfn
PsLs[t ug{ pxfFn] g} k|oTg ug{e ' of], sDo' l g:6 kf6L{ s f]
pxfFsf] ljz]iftf eg]sf] pxfF cfkm}Fn] klZrd slknj:t'
eg]sf] s'/fdf clGtd;Dd klg l6Sg' lhNnfdf cfPsf]
eof], k'iknfnn] hgjfb / :jfwLgtf ;"rgfsf] cfwf/df o'jf
cGt/lqmof sfo{ q mddf af] N b} atfpFb} eg]– æg]kfndf sDo'lg:6 kf6L{ /fd|f] u/]sf] eP klg cfhsf] g]kfnL b'O6{ f ljifodf hlxNo} hf]8 lbg' ePsf] ;+u7g g]kfn / klZrd
dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;f] s'/f lgdf{0f ug{' cfkm}d
F f qmflGt lyof], kl5 sDo'lg:6 cfGbf]ngsf k|j[lQ jf lyof], k|hftflGqs zlQmx?;Fu ldn]/ slknj:t' lhNnf kf6L{sf
atfPsf x'g\ . dxf;lrj ljKnj ;Ln] s] s:tf] eof], s] s:tf ;d:of / ;dsfnLg ljifosf] ljZn]if0fdf ;fdGtjfb / lg/Í'z zlQm ˆofFSg' sfo{stf{n] /fltsf] )#
eg]– æxfdL ^% k|ltzt sDo'lg:6 k|j[lQ cfP, Tof] cs}{ s'/f xf], t/ sfo{kq r's]sf] atfP . k5{ eGg] pgsf] a'emfO{ lyof], Tof] ah]sf] ;dodf t:s/L
hgdt ePsf] b]zdf 5f}+, g]kfndf k' i knfn / pxfF ; lxt g] s kfsf dxf;lrj ljKnj ;Ln] eg]– lgs} j:t'jfbL / ;xL lgisif{ lyof] .Ú u/] / 7" n f] dfqfdf
;dfhjfb / ;fDojfbsf] ;kgf b]Vg] ;+:yfksx?n] sDo'lg:6 kf6L{ lgdf{0f æsDo'lg:6 cfGbf]ngsf clxn]sf dxf;lrj ljKnj ;Ln] cfwf/e"t NofPsf] ;fdfg cfˆgf]
lkF9L 5, of] k'iknfnsf] of]ubfgsf] ug]{ s'/f tTsfnLg ;dosf] qmflGt g} wf/fx?af/] k|:6\ofpg h?/L 5, ;a} ¿kdf k'iknfn ;xL, dxfg\ / qmflGtsf/L lgoGq0fdf lnP/ ;z:q
kl/0ffd xf], ca ljeflht sDo'lg:6 lyof] .Æ kf6L{, g]tf / ljrf/ p:t}–p:t} x'g\ lyP t/ s]xL ;Ldf klg lyP eGg] s'/faf6 k|x/LnfO{ a'emfPsf] g]skfn] hgfPsf] s/f]8 a/fa/sf] km]G;Lnufotsf ;dfg
cfGbf]ngnfO{ PsLs[t ug]{ a]nf dxf;lrj ljKnj ;Ln] o'jf eGg] lgisif{n] xfdLnfO{ c/fhstf / lzIff lng'kg]{ s'/fdf hf]8 lbFb} eg]– 5 . ;fbf kf]zfsdf vl6Psf s]xL k|fKt ePsf] ;z:q k|x/L an s[i0fgu/
cfPsf] 5, ;a} sDo'lg:6x? Ps eP/ cWootf /fdrGb| >]i7åf/f k|:t't lg/fzlt/ lnG5 To;f] x'g lbg' x'bF g} , ;+u7gfTds If]qdf pxfFn] kof{Kt ¿kdf k|x/Ln] t:s/nfO{ ;xof]u u/]/ u'Ndsf OG:k]S6/ lbk]Gb| kf}8o\ fnn] hfgsf/L
;dfhjfbdf hfg'k5{, of] g} clxn]sf] …cfutsf] ;‹f/df k'iknfnsf] kbrfk ca :s'n, sn]h / ljZjljBfnodf -af“ s L clGtd k] h df_ To;df ;+nUg /x]sf] g]skfn] cf/f]k lbP . – dgaxfb'/ ;xsf/L
2 @)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/

oftfoft If]qdf ‘l;l08s]6’ slxn];Dd <


ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
✍ ;DkfbsLo sl/a kGw| dlxgfcl3 Joj;foLnfO{ ;]jf z'Nsafkt dfq} % ;xrfns, rfnssf] nfk/afxL jf cfpF5 . ca ;/sf/n] cfkm\gf] gfddf

/fi6« / hgtfk|ltsf] lhDd]jf/L k'/f u/ cfd;j{;fwf/0fn] To;a]nf ;/sf/n]


lgwf{/0f u/]sf] ;fj{hlgs oftfoftsf]
ef8f sf7df8f} F a f6
s/f]8 ?k}ofF ltl//x]sf 5g\ . otf,
%) ?k}ofF x6fP/ z"Goaf6 rnfpF5'
/ k|To]s lsnf]ld6/ @) ?k}ofFdf
u}/lhDd]jf/Lsf sf/0f b'3{6gf eP/
d/]df d[tssf kl/jf/ jf cfkmGtn]
kfpg'kg]{ s[of vr{ / Ifltk"lt{ klg
ePsf] uf8LwgLn] cfk\mg} gfddf
sDkgL vf]Ng'kg]{ cGoyf /f]8kld{6,
hfFrkf;nufot /fHoaf6 pknAw x'g]
olta]nf /fi6« / hgtf Oltxf;s} ;+s6u|:t cj:yfdf k'u]sf sfe| ] k nf~rf] s l:yt kfF r vfn rnfpF5' eGbf klg ;/sf/ gofF a9]sf] 5}g . Joj;foLx?sf] Pp6f ;]jf;'ljwf s6f}tL ul/lbg] eg]/ lg0f{o
5g\ . t/, ;Qf;Lg, k|ltkIf / ;Qfaflx/ /x]sf ;+;b\jfbL bn / tfdf3f6 uPsf] () ?k}ofF lyof] . 6\ofS;Lsf] btf{ vf]Nb}g . xl/of] Kn]6, uf8Ldf % nfvb]lv *) nfv;Dd u/]df oxfF /fHosf] 9's6' Ldf /fh:jsf]
g]tfx?nfO{ o;tkm{ s'g} lrGtf / rf;f] /x]sf] b]lvFb}g . b]zdf dxFuL, nf]sn uf8Lsf] Ps lsnf]ld6/af6 sfnf] Kn]6, 9'jfgL uf8L / ld6/ h8fg nufgL x'G5 . Pp6} uf8Ln] lbgx'F % cf]O/f] nfU5 .
sfnf]ahf/L, sldzg, clgoldttf / e|i6frf/n] ;Ldf gf3]sf] 5 . $ lsnf]ld6/;Dd !$ ?k}ofF lyof] . 6\ofDkf]df $% jif{bl] v l;l08s]6 5 . xhf/b]lv %) xhf/ cfDbfgL u5{g\ . @)&% a} z fv $ ut] s f]
ld6/h8fg 6\ofS;Ldf r9]glalQs} ljut $% jif{b]lv oL uf8Lsf] btf{ t/, nufgL / cfDbfgL b'j}sf] /fh:j dlGqkl/ifb\sf] a}7sn] oftfoft If]qdf
o; ljifodf s'g} klg ;+;b\jfbL bn / g]tfsf] Wofg k'Ug ;s]sf] ;'?df !$ ?k}ofF cfpGYof] . k|To]s v'n]sf] 5 . oftfoft Joj;fox?n] /fHonfO{ ltb}{gg\ . ;/sf/n] @)&^ l;l08s]6 ePsf] eGb} ;+:yfut P]g,
b]lvFb}g . a? pgLx? s;/L ;/sf/df k'Ug] / cfˆgf] bnut / JolQmut lsnf]ld6/ 6\ofS;Lsf] ef8fb/ #( ;/sf/n] lgwf{/0f u/]sf]eGbf a9L Ho]i7 !* ut] 3/]n' tyf sDkgLdf @)#$ cGtu{t l;l8of] sfof{nodf
clei6 k'/f ug]{ eGg]df bQlrQ eP/ cxf]/fq vl6/x]sf] b]lvG5 . ?k} o fF lyof] . t/, oftfoft btf{ gePsf tyf k~hLs/0f gu/]sf btf{ ePsf] oftfoft ;ldlt /
h'g /fi6« / hg3ftL xs{t xf] . Joj;foLx?n] k]6f« n ] / l8h]nsf] d"No ;jf/L;fwgsf] /f]8kld{6 / btf{ vf/]h ;+:yfut P]g, @)!* cGtu{t btf{
a9]sf] eGb} ;/sf/nfO{ bafa lbO{ ul/lbg] lg0f{o u/]sf] lyof] . To;df ePsf] g]kfn oftfoft Joj;foL
kl5Nnf] ;do g]skf dfcf]jfbLsf cWoIf k|r08n] ;/sf/sf] ;fj{hlgs oftfoftsf] ef8f a9fpg klg Pp6f ;jf/L;fwg ePsf] 3/]n' /fli6«o dxf;+3 vf/]h u/L sDkgLdf
afu8f]/ ;Dxfn] kl5 s]xL /fi6« / hglxtsf sfo{x? ug{ vf]h]sf] nufP . clxn] sf7df8f}Faf6 sfe|]sf] / b'Oe { Gbf a9L ;jf/L;fwg ePsf n}hfg] lg0f{o u¥of] . d'n'se/ #)&
b]lvG5 . t/, pgsf] To; sfo{nfO{ c;kmn agfpg k|dv ' k|ltkIf kfFrvfnl:yt tfdf3f6 ePsf] !^) sDkgLdf uO{ btf{ eO{ k~hLs/0f u/L j6f oftfoft ;ldlt lyof] . To;sf]
Pdfn]nfufot ;Qf aflx/ /x]sf tdfd ;+;b\jfbL bn / g]tfxft wf]P/ ?k}ofF lnOG5 . rnfpg'kg]{ elgPsf] lyof] . dxf;+3 g]kfn oftfoft Joj;foL
;/sf/n] lgwf{/0f u/]sf] gofF ;/sf/n] k'/fgf] P]g, sfg"g ;+;f]wg /fli6«o dxf;+3 lyof] . b]ze } /sf] af6f]
k5fl8 nfu]sf] b]lvG5 . olta]nf ;/sf/n] gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ ef8fb/cg' ; f/ clxn] Ps gubf{ jf gofF P]g, sfg"g gagfpFbf logLx?sf] sAhfdf lyof] . gofF uf8L
k|s/0f, nlntf lgjf; k|s/0f, Ps ;o lsnf] ;'g a/fdb k|s/0fnufot lsnf]ld6/af6 % lsnf]ld6/;Dd @) clxn] Ps jif{ 3/]n' tyf sDkgLdf xfNg] wgL;Fu @ nfvb]lv !% nfv
e|i6frf/ / clgoldttf la?4 5fgljg u/L sf/afxLsf] bfo/fdf Nofpg] ?k}ofF ltg'{k5{ . ha ls klxnf ! btf{ ePkl5 kfFr jif{;Dd gjLs/0f ?k} o ˜fF ; Dd lnOGYof] . hgtfn]
sf]l;; ul//x]sf] b]lvG5 . t/, ;/sf/sf] of] /fi6« / hglxtsf/L sfo{ b]lv $ lsnf]ld6/;Dd !$ ?k}ofF
ltg' { k Yof] { . To:t} , 6\ o fS;Ldf ?iff yfkf ug'{kb}{g . o;n] /fHosf] 9's'6Ldf
cfpg'kg]{ caf}{+ /fh:j u'd]sf] 5 .
cfkm\gf] sdfOvfg] hUuf ;/sf/nfO{
af6f] agfpg lbPsf lyP . ToxL
k|d'v k|ltkIf Pdfn]nfufot ;Qf aflx/ /x]sf ;+;b\jfbL bn / r9\gl] alQs} ;'?df cfpg] !$ ?k}ofF ef8f lnP/ Ps lbgdf To;} n ] , ca ;/sf/n] jif] { l kR5] hUufdf ;/sf/n] hgtfn] lt/]sf]
g]tfx?nfO{ ;Xo ePsf] b]lvb}g . lsgls ;/sf/ oL sfo{df ;kmn eP a9fP/ %) ?k}ofF k'¥ofOPsf] 5 . cfd;j{;fwf/0faf6 !* s/f]8eGbf gjLs/0f ug'k{ g]{ Joj:yf ug'k{ 5{ . Ps s/af6 lkr u¥of] . t/, kmfObf
cfˆgf] bn / cfˆgf] /fhgLlt ;dfKt x'G5 eGg] pgLx?sf] a'emfO/x]sf] k|To]s lsnf]ld6/ #( ?k}ofF ePsf]df a9L n'6\5g\ . Joj;foLx? ofq';Fu k6s k~hLs/0f u/]kl5 kfFr jif{;Dd Joj;foLx?nfO{ eof] . ToxLF /f]8df
%) ?k}ofF k'KofOof] . cem oftfoft k} ; f lnG5g\ t/ l6s6 lbF b } g . To;sf] klg gjLs/0f ug'k{ b}g{ . To;}n,] uf8L rnfpg ;/sf/n] % ;o ?k}ofF
5, h'g ;f]x}| cfgf unt xf] . ;/sf/sf] /fd|f] sfdnfO{ ;xfof]u ug{,' Joj;foLx?n] ;'k/ l8nS;sf] gfddf clw+sfznfO{ clxn] klg ;/sf/n] k~hLs/0f klg jif]{lkR5] gjLs/0f lnP/ /f] 8 kld{ 6 lbOGYof] . t/,
/fi6« / hg3ftL sfo{sf] la/f]w ug{' k|ltkIfL bn / g]tfsf] sfd / st{Ao ;/sf/n] tf]s]sf]eGbf $) k|ltzt ;fj{hlgs oftfoftsf] lgwf{/0f u/]sf] ug'{kg]{ eg]/ ;/sf/n] P]g, sfg"g Joj;foLx? oqf] k};f lnGy] .
xf] . of]af6 lad'v x'g' eg]sf] cGttM cfˆg} bn / cfˆgf] JolQmut a9L ef8f ofq';Fu c;'N5g\ . otf, ef8fb/ yfxf 5}g . oftfoft Joj:yf lgdf{ 0 f ug' { k 5{ . clxn] af6f] d f sfg"gdf ;/sf/n] s'g} klg ;+:yf
/fhgLlt ;dfKt kfg{' xf] . o; ljifodf k|dv ' k|ltkIfnufot ;Qf Ho] i 7 gful/s, ljBfyL{ , ckf+ u ljefun] 7fpF7fpFdf ;/sf/n] lgwf{/0f u' l 8/x] s f clwsf+ z ;fj{ h lgs vf/] h ubf{ To;sf] rn, crn
cflbnfO{ nfdf] /f]8df rNg] jf 5f]6f] u/]sf] ef8fb/ hgtfn] b]Vg] u/L ;jf/L;fwg JolSt tyf a}s + tyf ;DklQ /fHosf] gfddf x'g] pNn]v
aflx/ /x]sf tdfd bn / g]tf ;r]t x'g] k5{ eg] ;/sf/n] klg of] jf Tof] /f]8df rNg] uf8Ln] ef8f 5'6 lbFbg} . g/fVbf klg hgtf 7luG5g\ . @)$( ljlQo ;+:yfsf] gfddf btf{ 5 . t/, eP klg oftfoft ;ldlt / g]kfn
axfgfdf bf]ifLnfO{ 5"6 lbg] sfo{ ug'{ x'bF g} . clxn] nf] s n uf8Ldf cfwf ;fndf ;'?df ofq' uP/ 6\ofS;Ldf 6f7faf7f Joj;foLx?n] cfkm\gf] gfddf oftfoft Joj;foL /fli6«o dxf;+3
olta]nf ;/sf/n] gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ k|s/0f, nlntf lgjf; lsnf]ld6/ ofqf u/]df @% ?k}ofF a:bf # ?k}ofF cfpFGYof] / k|To]s sDkgL vf]n]/ tL ;jf/LwgLnfO{ vf/]h ubf{ To;sf] gfddf ePsf] ;a}
k|s/0f, Ps ;o lsnf] ;'g a/fdb k|s/0fnufot e|i6frf/ / ltg'k{ 5{ . 6\ofS;L klg ld6/df ofq' lsnf]ld6/ & ?k}ofF lyof] . @)$( sDkgLsf] ;b:o agfpg] u/]sf 5g\ . ;DklQ ;/sf/n] km'Ssf ul/lbof] .
af]Sb}g, glhs hfg dfGb}g . Ps ;fndf % ?k}ofF lng] ToxLF af6f]df To;df klg ;jf/LwgLnfO{ ;b:o g] k fn oftfoft Joj;foL /fli6«o
clgoldttf la?4 5fgljg u/L sf/afxLsf] bfo/fdf Nofpg] sf]l;; lsnf]ld6/ ofqf ubf{ # ;o ?k}ofF nf]sn uf8Ln] clxn] %) ?k}ofF lnG5 . agfPafkt % xhf/b]lv %) xhf/ dxf;+3df klxnf ;lrj ePsf 8f]ngfy
ul//x]sf] 5 . ;/sf/sf] pQm sfo{nfO{ afwf kg]{ u/L of] jf Tof] 9+un] lnOG5 . Ps jif{sf] aLrdf g]kfn o;}u/L, Tolta]nf ;o ?k}ofF lng] ?k}ofF ;'?d} lnOG5 . n]aL lbgsf] ^ vgfn kl5 cWoIf;d]t eP/ hgtf /
x'g] s'g} klg xs{t g]kfnL hgtfsf] nflu sbflk dfGo x'g] 5}g . cfon lgudn] k6s k6s k]6f« n ] / nfdf] /f]8sf] uf8Ln] clxn] ToxLF b]lv !% ;o b}lgs p7fpF5g\ . /fi6« 7u] . oltn] klg gk'u/] clxn] pgL
t;y{, ;/sf/n] ;/sf/n] gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ k|s/0f, nlntf l8h]nsf] d"No a9fO;s]sf] 5 . clxn] af6f]df % ;o ?k}ofF lnG5 . 9'jfgL ;fj{hlgs oftfoft s]lGb|o dxf;+3 ;fj{hlgs oftfoft s]lGb|o dxf;+3sf]
k]6f« n
] / l8h]ndf :jrflnt d"No nfu" uf8Lx?n] eg] To;a]nf % xhf/ lng] g]kfn / g]kfn oftfoft Joj;fo cWoIf ag]sf 5g\ . o;/L Pp6f 7fpFdf
lgjf; k|s/0f, Ps ;o lsnf] ;'g a/fdb k|s/0fnufot e|i6frf/ / x'g] ;d]t elgPsf] 5 . t/, oftfoft af6f]df clxn] %) xhf/ lnG5g\ . /fli6« o dxf;+ 3 n] sDkgLx?nfO{ n'6g\ ;d]t n'6/] cfPsf JolSt csf{
clgoldttf la?4 rfn]sf] sbdnfO{ cfd/fhgLlts bn, g]tf / Joj;foLx?n] clxn] klg ofq';Fu @)$( ;fneGbf k5fl8 ;/sf/ jf dxf;+3sf] ;b:otf lbFbf ;'?d} !) 7fpFdf klg n'6g\ k'us ] f 5g\ .
cfd:jfledfgL hgtfn] ;fy / ;xof]u ug{s ' f] lasNk 5}g . cGoyf k'/fg} ef8f lnO/x]sf 5g\ . pgLx? oftfoft Joj;foLn] hgtf;Fu lng] xhf/b]lv nfv ?k}ofF;Dd lnG5g\ . @)#) ;fnb]lv @)*) ;fn;Dd
b]z / hgtfsf] elaio cGwsf/ x'g] lglZrt 5 eg] b]z / hgtfnfO{ ;/sf/n] ef8f a9fpFbf Tof]eGbf ef8f k6s–k6s a9fP . t/, /, dlxg} l kR5] ^ xhf/b] l v @) oftfoft If]qdf Pp6} Joj;foLsf]
bf]Aa/ a9fpF5g\ t/ 36fpFbf Tof] ef8f ;/sf/n] oftfoft Joj;foL;Fu xhf/;Dd n]aL lnG5g\ . oL b'j} /huh 5 . %) jif{ Pp6} Joj;foLn]
cGwsf/df ws]Ng] /fhgLlts bn / g]tf klg v/fgL aGg] lglZrt nfu" ub} { g g\ . h] – h;f] u/] lg lng'kg]{ kGw|j6f lrhsf] /fh:j #@ dxf;+3n] dxf;+3sf] gfddf n'6tGq Joj;fo ul/;s] . cem} @) jif{ k'/fgf]
5, r]tgf eof . Joj;foLx?nfO{ hgtf 7Ug kfP k'U5 . jif{ b ] l v a9] s f] 5} g . hfF r kf;, dRrfO/x] s f 5g\ . clxn] klg uf8Lsf] :qmfOe u/]sf] gDa/df gofF
clxn] ;/sf/n] Ps lsnf]ld6/af6 /f] 8 kld{ 6 , lana' s gjLs/0f, d'n'se/sf] af6f] log} dxf;+3sf] uf8L lsg]/ btf{ u/L csf]{ @) jif{
g]skfåf/f ljleGg k|hfltsf kmnk"mn % lsnf]ld6/;Dd @) ?k}ofF tf]s]sf]
5 . t/, ofq'x? cfwf ldnf]ld6/ ofqf
gfd;f/L, k~hLs/0f, xl/of] l:6s/
k|bi" f0f hfFrkf;, c~rnLs/0f, k6s],
sAhfdf 5 . To;}n], ca ;/sf/n]
h;sf] gfddf ;jf/L;fwg btf{ ePsf]
rnfpF5g\ . o;/L oftfoft If]qdf
Pp6} JolStsf] dfq} /fh rn]sf] 5 .

tyf af]6 lj?jf /f]Kg] sfo{qmd ;DkGg ubf{ @% ?k}ofF ltg{ afWo 5g\ . To;}n,]
;/sf/n] of] klg efua08 ug'{k5{ .
cfwf lsnf] l d6/b] l v Ps
uf8Lsf] /ª kl/jt{g ubf{, ;/sf/n]
tf]ss ] f]eGbf a9L ef8f lnFbf sf/afxL
ubf{ lng'kg]{, aL; jif]{ uf8L :qmfOe
5, To;s} gfddf sDkgL klg vf]Ng'kg]{
Joj:yf ug'k{ 5{ . ;fy}, cGo sDkgLsf]
;b:otf lng gkfpg] Joj:yf
o;n] g gofF Joj;foL ylkg kfPsf
5g\ g ;fj{hlgs oftfoftsf] ;+Vof
a9]sf] 5 . To;}n,] ca ;/sf/n] @)
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;+u7gsf g]tf–sfo{stf{x? s[lifdf ;lqmo
klZrd u08s Ao'/f] / sf:sL lhNnf 5g\ . kf6L{n] NofPsf] gLltcg';f/ lsnf]ld6/;Ddsf] ef8f ;dfof]hg ubf{ lng'kg],{ 6\ofS;Lsf] ld6/ h8fg Nofpg'k5{ . clxn] sDkgL vf]n]/, jif{ k'us] f ;jf/L;fwgsf] :qmfOe u/]sf]
;ldltsf] ;+o'Qm ;xsfo{df z'qmaf/ cfTdlge{/ kf6L{, cfTdlge{/ g]tf– ug' { k 5{ . 6\ o fS;Ldf uP/ ofq' ubf{ tyf gjLs/0f ubf{ lng'kg]{, n]6/Kof8 jf 5fk a]r]/ oftfoft gDa/ Kn]6df gofF uf8L lsg]/ btf{ ug{
?kf ufpFkflnsf j8f gDa/ )^ l:yt sfo{stf{ tyf cfTdlge{/ b]zsf] r9\gl] alQs} %) ?k}ofF ltg'k{ 5{ . ha h]af| q] m;df uf8L g/f]Sbf tyf b'36{ gf Joj;foL / /fHo b'j}nfO{ 6f7faf7f lbg'xG' g . l;l08s]6 sfuhdf dfq geO{
;u|jf; eGg] If]qdf gf} k|hfltsf sl/a p2]Zo;lxt Ps ;o lj3feGbf a9Ldf ls 6\ofS;Lsf] k]6«f]n jf l8h]n s]xL x'Fbf sf/afxL u/L lng'kg]{nufotdf Joj;foLn] 7u]sf 5g\ . uf8LwgL Jojxf/df klg x6fpg'k5{ . ;fy},
#%) cf]6feGbf a9L kmnk"mn tyf wfgv]tL u/]sf] lyof] . kf6L{sf] s]Gb|Lo klg vr{ g} x'Gg . /fh:j a9]sf] 5 . cfkm}n+F ] sDkgL vf]nd ] f p;nfO{ klg 6\ofS;L, 9'jfgL uf8L / 6\ofDkf]nufotsf]
af]6lj?jfx? /f]Kg] sfo{qmd ;DkGg of]hgf d'tflas pQm l;4fGt, ljrf/ / clxn] hgtfn] lbgx'F 6\ofS;L otf, uf8Ldf r9] s f ofq' kmfObf x'G5 / /fHonfO{ klg /fh:j gofF btf{ klg vf]Ng'k5{ .

qmflGtsf/L 6«8] o'lgog dxf;+3åf/f 8]9 la3f hldgdf wfg /f]kfO“


ePsf] 5 . ;f]xL If]qdf sl/a Ps p2]ZonfO{ ;dfTb} g]skf sf:sL c;f/
xKtf klxnfb]lv ;/;kmfO{ tyf emf/ !% b]lv lg/Gt/ pTkfbo:gdf hf]l8Psf]
sf6\g] sfd ul/Fb} cfPsf] lyof] . pQm lhNnf ;]qm]6/L sfhL ;Ln] atfP .
sfof{nfO{ :ylut ub}{ sl/a %% lj3f g] s kfn] b] z } e / pTkfbgsf] sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 laz]if wGojfb lbG5f}+ . xfdL ld;g lak|i] f0fdf cfwfl/t g]kfnsf] cy{tGqnfO{ xfdL j}1flgs ;dfhjfb k|flKtsf] lbzfdf
hldgdf cfF k , ;' G tnf, cDaf, sfo{qmdnfO{ cufl8 a9fP;Fu} g]kfnL kf6L{lgs6 clvn g]kfn qmflGtsf/L 6«8] pTkfbg cleofgdf 5f}F . pTkfbgdfkm{t\ Go"gLs/0f ug{sf nflu / pTkfbgdfkm{t\ 5f}F . clxn] xfdL /fhgLlts Joj:yf
bfuaQL, lnrL, 8«fugkm'8, Pjf]sf8f], hgtfdf pT;fx, pdË / t/+u k}bf o'lgog dxf;+3n] wfg /f]kfOF ;'? u/]sf] kf6L{nfO{ cfTdlge{/, g]tf–sfo{stf{nfO{ b]znfO{ ;d[4 agfpg ;lsG5 eg] ;Gb]z abNg lxF8s ] f 5f}F . ;fy;fy} xfdLn]
DofU8«fg] n, d]jf ul/ ( k|hfltsf #%) u/]sf] 5, of] Pp6f ;r]t ?kaf6 5 . a'waf/ ;+u7gsf] s]Gb|Lo ;ldltåf/f cfTdlge{/ / ;du| b]z / hgtfnfO{ k|jfxsf nflu klg ;+u7gsf] s]Gb|Lo ;dfhjfbsf] clgjfo{ zt{ pTkfbgnfO{
j6f la?jfx? nufOPsf] xf] . pQm ;~rfng ePsf] /fhgLlts cleofg bfªsf] t' n ;Lk' / –!^ /fjtufp cfTdlge{/ agfpg] of] dxfg\ p2]Zo ;ldtL k|ToIf pTkfbg sfo{df hf]l8Psf] klg 5f]8s ] f 5}gf}+ . of] lg/Gt/ cufl8
kmnk"mn tyf af]6la?jfx? a]kQf xf] . /, o;n] ubf{ kf6L{ dfly lqmof– zflGt6f]nl:yt sl/j 8]9 la3f If]qkmnsf] 3lge"t 9+un] cufl8 a9]sf] 5 / of] atfP . g]tf Zofd ;Ln] eg]– …/]ld6]G;df a9\g5 ] . cfufdL jif{ of]eGbf ;of}+ u'0ff
of]4f ;f]daxfb'/ lassf dftflktf k|ltlqmof cfO/x]sf] kfOG5 . /, klg hldg ef8fdf lnO wfg /f]kfOF ;'? ul/Psf] lg/Gt/tfdf hfg]5 . rln/x]sf] cy{tGqn] g]kfnL gful/snfO{ a9fP/ pTkfbg sfo{-nfO{ Jojl:yt ub}{
dgaxfb'/ as / cf]ds'df/L las, o;n] b]z tyf lab]zdf 5l/P/ /x]sf xf] . wfg /f]kfOFsf] pb\3f6g g]skfsf g]tf ;ljgn] lgs6 eljiod} g]skfsf] k/lge{/ agfPsf] 5 . xfdLn] k/lge{/ hfg] ;f]rs ] f 5f}F .Ú
To;}u/L kf6L{sf s]Gb|Lo kf]ln6Ao'/f] g]kfnL cfdfa'af bfh'efOx?nfO{ s]Gb|Lo ;b:o tyf /fKtL Ao'/f] OGrfh{ g]tT[ jdf kf6L{, g]tf–sfo{stf{ / hgtf cy{tGqnfO{ Go"gLs/0f ug]{ p2]Zo;lxt o:t} wfg /f]kfOF pb\3f6gdf ;+lIfKt
;b:o tyf klZrd u08s Ao'/f] cfGbf]ng, pTkfbg / qmflGt ;Fu;Fu} ;ljg ;L, kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf cfTdlge{/ x'g] klg ljZjf; JoQm u/]sf x'g\ . wfg /f]kfOF ;'? u/]sf 5f}F . xfdL xfd|} k|ltlqmof lbFb} ;+u7gsf s]Gb|Lo pkfWoIf
OGrfh{ /fhg ;L, lhNnf OGrfh{ pef/ a9fpg'k5{ eGg] ;sf/fTds ;Gb]z klZrd bfªsf OGrfh{ k|lbk ;L, ;+u7gsf
;L, s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o ;f]ddfof lbPsf] / /fhgLlts kl/jt{gsf nflu s]Gb|Lo cWoIf Zofd ;L, g]skfsf s]Gb|Lo
;L, lhNnf ;]qm]6/L sfhL ;L, kj{t pTkfbgnfO{ ;dfhjfb;Fu hf]8]/ k|ltlglw ;ldltsf ;b:oåo ljsfz ;L
lhNnf OGrfh{ ls/g ;Lsf] laz]if cufl8 a9\ g ] l;nl;nfdf kf6L{ / lgd{n ;L, ;+u7gsf s]Gb|Lo pkfWoIf
pkl:tly / lhNnfsf g]tf–sfo{stf{ lg/Gt/ vl6/x]sf] ;d]t Ao'/L OGrfh{ l8NnL ;Lnufotsf g]tf–sfo{stf{n] u/]sf
u/L tLg bh{g a9Lsf] pkl:yltdf /fhg ;Ln] atfPsf 5g\ . x'g\ . wfg /f]kfOFsf] pb\3f6gsf qmddf
kmnk"mn tyf af]6lj?jf /f]lkPsf] xf] . g] s kf klZrd u08s Ao" / f] af]Nb} kf6L{sf /fKtL Ao'/f] OGrfh{ ;ljg
b]ze/ pTkfbgsf nflu c;f/ !% ;ldlt / sf:sL lhNnf ;ldltsf] ;Ln] kf6L{sf] pTkfbg of]hgfnfO{ of]hgfa4
b]lv c;f/ d;fGt;Dd s]Gb|Lo ;ldltn] ;+oQ' m ;xsfo{df kf]v/fsf] kfd] If]qdf 9+un] kqm]sf]kl| t wGojfb JoQm u/]sf
;Dk"0f{ kf6L{ sfo{stf{nfO{ kf6L{sf] sfddf c;f/ !% ut] sl/j @) la3f lyP . pgn] eg]– …kf6L{sf] cfTdlge{/ o:t} wfg /f]kfOF pb\3f6gsf] qmddf kfnfdf cfTdlge{/ cy{tGqsf] ljsf; l8NnL ;Ln] sDo'lg:6 kf6L{, ;+u7g, hgtf
ljbf g} lbPsf] lyof] . c;f/ !% otf hldgdf /f]kfOF ;d]t u/]sf] lyof] . pTkfbg k|0ffnLnfO{ bx|f; ] uF dhb'/ ;~rf/sdL{;uF ;+lIfKt k|ltlqmof lbFb} u/L b]znfO{ ;d[4 kfg{ rfxG5f}F . g]kfndf sf]xL klg >daf6 s6\g' x'bF g} eGg] ;Gb]z
dxf;lrj ljKnj;lxt ;Dk"0f{ hgjuL{o – z]/axfb'/ ljZjsdf{ ;+u7gn] kqm]sf] 5 To;}n] ;+u7gnfO{ ;+u7gsf s]Gb|Lo cWoIf Zofd ;Ln] bnfn k'h
F LjfbL ;+;bLo ;Qfsf] ljsNkdf pTkfbgaf6 lbg vf]hs ] f] atfP .
@)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/ 3

g]kfndf a9\b} uPsf] lrlgof“ rf;f]sf sf/0fx?


g]kfndf l5d]sL d'n's rLgsf]
rf;f] a9\b} uPsf] b]lvPsf] 5 . o;}
j[l4df ;xsfo{ ug]{ ;dembf/L, rLgsf]
5]Gb'df g]kfnsf] sG;'n6] hg/n -
pkTosfdf ;~rfng x'g] vfg]kfgL
cfk"lt{ ;'wf/ kl/of]hgfsf] ;DefJotf
sg]lS6le6L lgdf{0f ug],{ rLg–g]kfn
;Ldfkf/ /]ndfu{ aGg], s]?ª–sf7df8f}F
rLgaLrsf] 3lgi6 ;DaGw yk
dha'b ag]sf] 7flgPsf] lyof] . )&*
b]lvPsf] 5 . ;f] cjlwdf cfoft
a9\b} uPklg lgof{t a9\g g;Sbf
qmddf ut;ftf lrlgofF sDo'lgi6 jfl0fHo b"tfjf;_ :yfkgf ug];{ DaGwL cWoogsf nflu a}7ssf] dfOGo'6sf ;' ? ªdfu{ , c/lgsf] /fhdfu{ sf] c;f/df tTsfnLg g]skfsf] ;/sf/ l5d]sL rLg;Fu b'O{ va{ @) ca{
kf6L{sf kf]ln6Ao"/f] ;b:o o'cfg Rof ;Demf}tfkq cfbfg–k|bfg, g]kfn–rLg nflu ;dembf/L ePsf lyP . :t/f]Gglt ug]{, a9LeGbf a9L gfsf 9n] / g] k fnL sf+ u | ] ; sf ;efklt (% s/f]8 !$ nfv Jofkf/ 3f6f
Ro'g g]tT[ jsf] k|ltlglwd08n g]kfnsf] ;Ldfkf/ /] n dfu{ kl/of] h gfsf] Tolta]nf pQm ;dembf/Ln] g]kfn vf]Ng] / e"kl/j]li7t cj:yfaf6 z]/axfb'/ b]pjf g]t[Tjsf] ;/sf/ x'gk'u]sf] 5 . xfn cfP/ g]kfn
tLg lbg] e|d0fsf nflu oxfF cfPsf] ;DefJotf cWoogsf nflu g]kfnsf] / rLgaLrsf] ;DaGwnfO{ cem e"hl8t b]z aGg] g]kfnsf] ;kgf u7g ePkl5 ;f] ;/sf/n] z'?d} c;+nUg k//fi6« gLltaf6 qmdzM kl5
lyof] . ;f] k|ltlglwd08nn] g]kfnsf ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft dGqfno dha'b agfpg] ck]Iff klg ul/Psf] ;fsf/ kfg{ ;xof]u ug]{, )&@ sf] rLg;F u sf] ;dembf/Ldf vnn x6\b} uPsf] / cd]l/sfnufotsf
ljleGg kf6L{ s f g] t fx?sf ;fy} / rLgsf] oftfoft dGqfnoaLr lyof] . )&^ sf] c;f]h @% ut] e"sDkkl5sf] k'glg{df{0fdf rLgn] k'¥ofpg] sfd u¥of] . tTsfn} rLgn] klZrdf /fi6«x?;Fu ;+nUgtf a9fpFb}
/fi6«klt, /IffdGqL / u[xdGqL, g]sf+sf ;dembf/L / sf7df8f}F dxfgu/kflnsf lrlgofF /fi6« k lt l;n] g] k fnsL lhDdf lnPsf of] h gfx?sf] g]kfn;Fusf] ;Ldf ldr]sf] cf/f]k nfg nfu]sf] eGg] s'/fx? p7]sf 5g\ .
tTsfnLg /fi6« k lt ljBfb] j L k'glg{df{0fdf tLj|tf lbg] k|ltj4tf nufpFb} :ynut 5fgljg yflnof] . dfcf]jfbL s]Gb| / Pdfn]s} g]tfx?n]
8f= s]zj b]jsf]6f e08f/L;Fu lztn lgjf;df e]6jftf{
ug'{ePsf] lyof] . e]6jftf{df g]kfn–
JoQm ug'e { Psf] lyof] . Tolta]nf ;Ln]
tTsfnLg g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -
rLg;Fu ;g\ @)!& d} ;+emf}tf
ePsf] lacf/cfO{nfO{ pk]Iff ug]{
o:tf] ;+;o AoQm u/]kl5 rLgn] g]kfn
dfldnfdf a9L rf;f] s]lGb|t u/]sf]
rLgaLrsf] d}qLk"0f{ ;DaGw, cfk;L g] s kf_ sf cWoIf k' i ksdn sfdx? eP . )&* sf] kmfu'gdf b]lvPsf] 5 . To;}n] xfn} cfPsf]
xfn} cfPsf] lxt / rf;f]sf] ljifodf 5nkmn x'gs ' f bfxfn;lxt ;f] kf6L{sf ;lrjfno g]kfnn] cd]l/sfsf] ljjfbf:kb of]hgf k| l tlglwd08nn] /fi6« k lt l;sf]
;fy} cfk;L ;DaGwnfO{ yk dha't ;b:ox?;Fu e]6jftf{ u/L g]kfn / Pd;L;L ;+;baf6 kfl/t ePsf] @)&^ sf] e|d0fsf qmddf ePsf
k|ltlglwd08nn] /fi6«klt agfpg] ljifodf s'/fsfgL ePsf] rLgaLrsf] ;DaGw cem ;'b[9 / gf6sLo 3f]if0ff u/]kl5 l5d]sL rLgn] ;xdltsf] sfof{Gjogdf laz]if hf]8
l;sf] @)&^ sf] e|d0fsf lyof] . To;} lbg ;fFem xf]6n ;f]N6Ldf ;'dw'/ agfP/ n}hfg'kg]{ atfpFb} g]kfntkm{af6 ;'/Iff r'gf}tL a9]sf] lbPsf] b]lvPsf] 5 . rLgn] p7fPsf]
/fi6«klt ;Ln] tTsfnLg ljkIfL bnsf sDo'lgi6 kf6L{df :jR5tf / ;'zf;g dx;'; u/]sf] b]lvPsf] lyof] . kmnt ;'/Iff rf;f]nfO{ g]kfnn] ;Daf]wg
qmddf ePsf ;xdltsf] g]tf z]/axfb'/ b]pjf;Fu;d]t e]6 cfjZos /x]sf] pkl:yt g]tfx?nfO{ g]kfntkm{sf gfsfx? lj:tf/} ;'rf? ug}k{ g]{ cj:yf 5 . rLgsf nflu g]kfndf
u/L g]kfndf h'g kf6L{ ;Qfdf cfP ;'emfpg' ePsf] lyof] . Tolta]nf x'g 5f8] . xfn;Dd klg g]kfnsf h'g;'s} kf6L{sf] ;/sf/ eP klg vf;}
sfof{Gjogdf laz]if hf]8 klg b'O{ b]zaLrsf] ;DaGw l:y/ / g]tfx?n] Ps rLg gLltdf ;/sf/ / rLgtkm{ s f gfsfx? ;' r f? x' g km/s kg]{ u/]sf] 5}g . kl5Nnf] ;dodf
lbPsf] b]lvPsf] 5 . ldqjt /xg] atfpg' ePsf] lyof] eg] kf6L{ k|lta4 /x]sf] atfP/ lrlgofF ;ls/x]sf 5}gg\ . eG;f/ ljefusf] rLg ljz'4 cfkm\gf] /fli6«o ;'/Iff, ljsf;
lrlgofF sDo' l gi6 kf6L{ g] k fnL /fi6«klt l;nfO{ cfZj:t kfg'{ePsf] kl5Nnf] tYof+ s cg' ; f/ cfa / ;f]xL 9+usf] cfkm\gf] ljZj Joj:yf
rLgn] p7fPsf] ;'/Iff sf+u|];;Fu ;xsfo{ ug{ tof/ /x]sf] lyof] . ;f] e|d0faf6 g]kfn / rLgaLr )&(÷*) df rLgaf6 b'O{ va{ @@ lgdf{0fsf] kIfdf /x]sf] b]lvG5 . To;}n]
atfpg' ePsf] lyof] . Tolta]nf /xFb} cfPsf] ;'dw'/ ;DaGw k'gM ca{ &! s/f]8 %( nfv ## xhf/ g]kfnn] klg l5d]sLsf] rfxgfsf] ;Daf]wg
rf;f]nfO{ g]kfnn] ;Daf]wg ug}k{ g]{ cj:yf 5 . lrlgofF /fi6«klt ;Ln] g]kfn;Fu s'g} gjLs/0f ePsf] 7flgPsf] lyof] . ?lkofFsf] cfoft ePsf] / g]kfnaf6 ug's { f ;fy} ;xsfo{df hf]8 lbg' cfhsf]
klg ;d:of/lxt ;DaGw /x]sf] pNn]v rLgsf /fi6«klt ;Ln] Tolta]nf sl/j Ps ca{ &^ s/f]8 %& nfv *^ cfaZostf ePsf] 5 .
rLgsf nflu g]kfndf h'g;'s} kf6L{sf] ;/sf/ eP ub}{ g]kfn rLgaLr ;'ljwfhgs @@ 306f g]kfndf ljtfpFbf g]kfn / xhf/ ?lkofFsf] dfq lgof{t ePsf]
klg vf;} km/s kg]{ u/]sf] 5}g . kl5Nnf] ;dodf
rLg ljz'4 cfkm\gf] /fli6«o ;'/Iff, ljsf; / ;f]xL
9+usf] cfkm\gf] ljZj Joj:yf lgdf{0fsf] kIfdf
Pdfn]sf] cl:tTj w/fkdf Û
g]skf Pdfn] dbg e08f/L /
dgdf]xg clwsf/Ln] agfPsf] kf6L{ xf] .
cf]nLs} kfnfdf x'G5 . @)^$ r}t @*
ut] ePsf] r'gfjdf xf/ Joxf]/k] l5 dfwj
g kf6L{sf] cWoIf 5f]8] g k|wfgdGqL .
k|wfgdGqL kb 5f]8g\ k' g]{ ePkl5 pgn]
Pp6f JolStn] kf6L{ tx;gx; agfP/
5f]85 \ eg]/ s;}n] sNkgf g} u/]sf
/x]sf] b]lvG5 . To;}n] g]kfnn] klg l5d]sLsf] pgLx? Pdfn]df x'bF f ufpFufpFdf ;+u7g g]kfnn] g}ltstfsf] cfwf/df kf6L{sf] b'O{ k6s ;+;b lj36g u/] . dfwj lyPgg\ .
rfxgfsf] ;Daf]wg ug's { f ;fy} ;xsfo{df hf]8 lbg' lyof] . aRrfb]lv a'9f;Dd ;a}n]
cfk"mnfO{ Pdfn] g} eGy]+ . dbg e08f/L
dxf;lrj kbdf /fhLgfdf lbPsf lyP .
@)&( d+l;/ $ ut]sf] k|ltlglw ;efsf]
g]kfn / k'iksdn bfxfn …k|r08Ú nfO{
kf6L{af6 lgsfn] .
lsgls cf]nLn] dfq} agfPsf] kf6L{
t lyPg\, Pdfn] . nfvf}+ hgtfsf] nufgL
cfhsf] cfaZostf ePsf] 5 . / dgdf]xg clwsf/Ln] kf6L{nfO{ alnof] r'gfjdf bfªsf ;a} lgjf{rg If]qdf h;sf] glthf clxn] Pdfn]n] of] kf6L{df 5 . cf]nLn] k|wfgdGqL gx'bF f
agfPsf lyP . hgtf;dIf Pdfn]sf] Pdfn]sf] pDd]bjf/ k/flht eof] . t/, ef]lu/x]sf] 5 . casf] s]xL ;dod} Psbd} lu/]sf] sfd u/] . @)&$ kmfu'g
;efklt / Pdfn]sf cWoIfnufot;Fu / rLgsf] gfl~hª zx/aLr elugL hu dha't lyof] . g]tT[ j ;xL ePsfn] clxn]sf dxf;lrj z+s/ kf]v/]ndf Pdfn]sf] kQf;fkm x'G5 . kf6L{ emg\emg\ # ut] k|wfgdGqL ePkl5 pgn] b]z /
e] 6 u/] s f] lyof] . ;f] k| l tlglw ;DaGw :yfkgf ug]{ ;Demf}tf ePsf] ;a}n] Pdfn]dfly ljZjf; uy]{ . pgLx? g}ltstf /x]g5 . pgn] r'gfj xf/] t/ gfh's x'bF } uPsf] 5 . Pdfn]nfO{ hgtfn] hgtfsf nflu eGbf klg sfo{stf{sf
d08nnn] Tolta]nf O6nL e|d0fdf lyof] . clxn] b'lgofFdf geP klg hgtfsf] kb 5f]8g] g\ . ljZjf; ug{ 5f]l8;s]sf 5g\ . cf]nLsf] nflu sfd u/] . b]zsf] gS;f ePsf]
/xg' e Psf k| w fgdGqL k' i ksdn To;}u/L g]kfn / rLgaLr a'6jn lbdfudf Pp6f c;n g]tT[ jsf] 5fk @)&* d+l;/df ePsf] Pdfn]sf] bzf}+ bflxg] xft dx]z a:g]tn] eStk'/ s]s sf6]/ vfP . hgtfn] lt/]sf] s/af6
bfxfn;Fu ;d]t g]kfnaf6} er'{cn pkdxfgu/kflnsf / rLgsf] lhofg 5f]8/] uPsf 5g\ . dxflwj]zgdf cf]nLn] l6sf nufOlbP/ lgjf{rg If]q gDa/ @ af6 r'gfj s}of}+ k6s ef]hsf] cfof]hgf u/] . cfkm\gf
;Djfb u¥of] . lrlgofF k|ltlglw zx/aLr elugL ;DaGw :yfkgf ug]{ pgLx?n] Pdfn]nfO{ prfOdf dxf;lrj ag]sf JolSt x'g,\ kf]v/]n . xfl/xfn] . bfª lgjf{rg If]q gDa/ # kf6L{sf ;f+;b / sfo{stf{nfO{ af]nfP/
d08nsf] rf;f] d'Vot ;'/Iff / ;Demf}tf, k/Dk/fut cf}iflwdf ;xsfo{ k'¥ofpg lgs} ;+3if{ u/]sf lyP . h'g sf]dn jnLsf] eg;'gsf] cfwf/df df sf]dn jnLn] xf/ Joxf]l/g\ . Psfw lthsf] ef]h v'jfP . ljkIfL bnsf
cfk"m;Fu g]kfnn] u/]sf ;lGw, ;+emf}tf ug{ g]kfnsf] :jf:Yo / hg;+Vof clxn]sf g]t[Tjn] …afn'jfdf kfgLÚ cf]nLn] pgnfO{ dxf;lrj agfOlbP . JolStsf sf/0f Pdfn]nfO{ g/fd|f] c;/ g]tfnfO{ cl/Ëfn h;/L 6f]Sg' eg]/
/ ;xdltsf] sfof{Gjg;Fu ;DalGwt dGqfno tyf rLgsf] g] z gn agfOlbPsf 5g\ . bf}l8g'kg]{ Pdfn] k'Uof] . Pdfn]df alnbfg u/]sfx? cf]nLn] lgb]z{ g;d]t lbP .
/x]sf] lyof] . lrlgofF g]tf o'cfgn] P8ldlgi6«; ] g ckm 6«l] 8;gn rfOlgh l3l;|g yfn]sf] 5 . h'g lx;fadf ;+u7g ug]gg\ . cfh cfkm\g} sfo{stf{n] pgL cfkm\gf kf6L{sf g]tfsf]
;a};Fusf] jftf{df rLgsf /fi6«klt d]l8l;gaLr ;dembf/L, g]kfnsf] u[x lj:tf/ x'gk' Yof],{ Tof] klg x'g ;s]sf] cf]nLnfO{ uGb}gg\ . k|wfgdGqL t lyPgg\ . ljkIfL bnsf
l; lhg lkªn] )&^ ;fn -;g\ @)!(_ dGqfno / rLgsf] cfsl:ds 5}g\ . pgLx? lat]kl5 dfwjs'df/ z]/axfb'/ b]pjf k|wfgdGqL x'bF f b'O{ g]tfsf] klg k|wfgdGqL lyP . t/, Tolt
sf] c;f]h @%–@^ df ug'e { Psf] g]kfn Joj:yfkg dGqfnoaLr ljkb\ hf]lvd g]kfnn] nfdf] ;do kf6L{ xfFs] . To;kl5 k6s gful/stf ljw]os kfl/t eP/ klg Vofn u/]gg\, h] dg nfUof] ToxL
e|d0fsf ;Gbe{df ePsf] ;xdlt / Go"gLs/0f tyf cfsl:ds ;]jfdf emngfy vgfnn] rnfP . pgLx? kl5 /fi6«klt ljBfb]jL e08f/LsxfF k'Uof] . t/, af]Ng] / cfkm\gf] dgf]dfgL rnfpg] afgLsf
;+ e mf} t fsf] sfof{ G jogdf hf] 8 ;xsfo{ ug]{ ;dembf/L, rLgsf] ;'lk|d s]kL cf]nL kf6L{sf] cWoIf eP . pgL pgn] ljw]os yGsfOg\ g kbaf6 sf/0f cfh Pdfn] tx;gx; aGof] .
lbg'ePsf] lyof] . l; lhg lkª eGbf lkk'N; k|fl] ;So'6/ sfof{no / g]kfnsf] cfpg]lalQs} Pdfn]n] cfkm\gf] ult /fhLgfdf lbOg\ . dw]zsf nfvf}+ hgtfn] cf]nLsf] bfofFafofF ug]x{ ?nfO{ hgtfn]
@# jif{ cl3 ;g\ !((^ df tTsfnLg dxfGofoflwjQmfsf] sfof{noaLr 5f]8o\ f] . kf6L{sf] l;4fGt, ljrf/df rn]sf gful/stf kfPsf lyPgg\ . h;sf sf/0f @)&( ;fnsf] r'gfjdf x/fOlbP .
lrlgofF /fi6«klt lhofª h]ldgn] ;xsfo{ ug]{ ;dembf/L, g]kfnsf] g]tfx? lj:yflkt eP . pgLx? /fHoaf6 kfpg'kg]{ ;]jf;'ljwf cf]nLsf] /fhgLlts Oltxf; klg lj:tf/}
g]kfnsf] b'O{lbg] e|d0f ug'{ePsf] lqe'jg ljZjljBfno / rLgsf] kf6L{sf] nflu Tofu u/]sf, /fi6« / cg';f yfkf kfpgaf6 ;d]t jl~rt ePsf lyP . g ;lsFb} 5 . pgsf nflu ;a} 9f]sf aGb
lyof] . To;}n] klg l;sf] e|d0fnfO{ sGˆo'l;o; OlGi6Ro'6 x]8Sjf6{;a{ Lr hgtfsf nflu ;+3if{ u/]sf, kl/jt{gsf g]tf, sfo{stf{n] r'g/] dxf;lrj ag]sf a}s
+ vftf vf]Ng kfPsf lyP, g ljb]z eO;s]sf 5g\ . cf]nLnfO{ hgtfn] t
Tolta]nf g]kfnn] laz]if dxTjsf ;fy lqe'jg ljZjljBfnodf sGˆo'l;o; nflu bzf}+ jif{ h]n a;]sfx?n] kf6L{df xf]Ogg\, kf]v/]n . @)*$ ;fndf k'gM hfg . hgtfaf6 r'lgP/ cfPsf ;+f;bn] ljZjf; ub}g{ g\, cfkm\g} kf6L{sf sfo{stf{n]
lnPsf] lyof] . rLgsf /fi6«klt ;Lsf] OlGi6Ro'6 :yfkgf ug]{ ;Demf}tf, 7fpF kfPgg\ . a?, Pdfn]df u'08fx?sf] r'gfj x'G5 . Toltv]/ Pdfn]n] g/fd|f] b'O{ k6s gful/stf ljw]os kfl/t ubf{ ;d]t vf]O/f] vGg yfln;s]sf 5g\ .
g]kfn e|d0fsf qmddf Tolta]nf b'O{ g]kfnsf] s[lif ljefu / rLgsf] eG;f/ /fh rNg yfNof] . Pdfn] u'08fubL{ ug]s { f] xf/ Joxf]gk'{ 5{ . :yfgLo r'gfj xf];\ of klg cf]nLn] k|dfl0fs/0f ug{ lbPgg\ . cf]nL lehg gePsf] JolSt x'g\ eGg]
b]zaLr !* ;dem\bf/L kq / b'Oj{ 6f ;fdfGo k|zf;gaLr ;fO6«; -cldnf] kf6L{ aGof] . dx]z a:g]th:tfn] l6s6 ;+;bLo bnsf] r'gfj, Pdfn] lh/f] x'G5 . tTsfnLg /fi6«klt e08f/LnfO{ eg]/ s'/f hgtfn] yfxf kfO;s]sf 5g\ . cfkm\gf]
n]6/ ckm PS;r]~hdf sf7df8f}Fsf] :jfbsf_ kmnk"mn rLg lgof{tsf nflu kfP . kf6L{df 7fpF kfP . /fhgLltsf] nfvf}+ hgtfsf] /ut–kl;gfn] ag]sf] pgn] /f]s] . gful/stf ljw]os kb l6sfpgsf nflu cf]nLn] @)&& k'if
xf]6n ;f]N6Ldf cfof]lht ljz]if la?jfnfO{ :j:y /fVg] ; DaGwL …/Ú ghfg]sfnfO{ cf]nLn] ;f+;b agfP, Pdfn] cf]nL / kf]v/]nn] ;j{:j k|dfl0fs/0f ug{' x'bF g} \ eg]/ dx]z a:g]t % ut] ;+;b lj36g u/] . @)&* h]7
;df/f]xdf x:tfIf/ ePsf] lyof] . dfkb08sf] sfo{ljlw lgdf{0f ug]{ l6s6 lbP . gfFRg], ufpFgx] ? Pdfn]df agfOlbP . cfkm\gf] :jfy{sf lglDt kf6L{ cfkm\gf s]xL sfo{stf{ lnP/ ;8sdf * ut] km]l/ ;+;b lj36g u/] . ;jf]R{ r
/fi6«klt ;L / g]kfnsf tTsfnLg ;dembf/L, g]kfnsf] pBf]u, jfl0fHo xfaL eP . sl/Zdf dfgGw/, sf]dn ;vfk kfl/of] . kf6L{sf nflu hLjg Tofu cfP . /fdrGb| kf}8]nn] /fi6«klt cbfntn] b'Or { f]l6 g} ;+f;b Ao"tfOlbof] .
k|wfgdGqL s]kL cf]nLsf] pkl:yltdf tyf cfk"lt{ dGqfno / rLgsf] jfl0fHo jnLh:tfn] Pdfn]df 7fpF kfP . ;+3if{ u/]sf, 3/v]t l;WofPsf g]tf–sfo{stf{ x'gl] alQs} gful/stf ljw]os k|dfl0fs/0f @)&* c;f/ @* ut] ;jf]R{ rn] cf]nLsf]
g]kfn rLgaLr pQm x:tfIf/ ePsf] dGqfnoaLr Jofkf/af/] 5nkmn ug{ ug]{ g]tfx? x]/s ] f] x]¥o} . clxn] lg/fz ag]sf 5g\ . Pdfn]n] ult ul/lbP . tTsfnLg /fi6«klt e08f/Ln] k|wfgdGqL kb vfOlbof] . c;f/ @( ut]
xf] . ;dembf/Lkq Ps csf{aLr b'j} b]zsf k|ltlglw ;xefuL x'g] ;+oQ' m pgLx?sf] ;+3if{ / kf6L{sf nflu 5f8\bfsf] c;/ pgLx?sf] cg'xf/df yGsfOlbPsf] ljw]os pgn] k|dfl0fs/0f b]pjf k|wfgdGqL ag] . ( dlxgf Pdfn]sf]
cfbfg–k|bfg klg ul/Psf] lyof] . ;+oGq agfpg] ;dembf/L, g]kfndf u/]sf] of]ubfgn] cf]nLnfO{ s'g} km/s emlNsG5 . cf]nLn] kf6L{ ;sfPsf] eGb} u/] . gful/stf ljw]os k|dfl0fs/0f ;+f;bn] ;bg cj/f]w u¥of] . hgtfn]
h;df g]kfn ;/sf/ / hgjfbL rLgn] ;xof] u u/] s f] e" s Dk kf/]g . cf]nLsf] cfr/0fn] ubf{ Pdfn]sf] pgLx? cfqmf]z kf]lv/x]sf x'G5g\ . ePkl5 dw]zdf v';LofnL 5fPsf] 5 . lt/]sf] s/af6 Pdfn]sf ;+f;bn]
u0ftGq rLgaLr ;Ldf Joj:yfkg ;'kl/j]If0f ;~hfn kl/of]hgfsf nflu ;b:o 36\bf] qmddf 5 . ;j{;fwf/0fn] cf]nLsf kIfw/x? g} ;dfhjfbLnfO{ pgLx?sf] eljio ;'lglZrt ePsf] 5 . Tolta]nf klg tna krfP . ;/sf/L
k|0ffnLaf/] ;Demf}tf, g]kfn ;/sf/ / ljt/0f / :jLs[ltkqdf ;dembf/L, Pdfn]sf] gofF ;b:o lng 5f]l8lbPsf Pdfn]df kmsf{pg hf]8an ul//x]sf pRr lzIff xfl;n ug{ pgLx?nfO{ ca uf8L r9] t/ Pp6f ljw]os ;bgaf6
hgjfbL u0ftGq rLgaLr k|zf;lgs g]kfnsf] cy{ dGqfno / rLgsf] 5g\ . h–h;n] ;b:o lnO;s]sf 5g\, 5g\ . cf]nLnfO{ kf6L{ cWoIfaf6 x6fP/ s;}n] /f]Sg ;Sb}g . Pdfn] dw]zaf6 kfl/t ug{ lbPgg\ . cf]nLn] b]pjfsf]
Ifdtf j[l4sf nflu ;xsfo{ cfbfg– jfl0fHo dGqfnoaLr nufgLdf pgLx? ;b:otf gjLs/0f gug]{ dfwj g]kfnnfO{ lhDd]jf/L ;'lDkg'kg]{ ;d]t gª\lu;s]sf] 5 . gful/stf ;/sf/ /x\of] eg] b]z 6fF6 klN6G5
k|bfg ug]{ ;dembf/L -Pdcf]o_" , g]kfn ;xsfo{sf nflu b'j} b]zsf] k|ltlglw dg;fodf k'us ] f 5g\ . Pdfn]n] s]xL dfu p7\g yfn]sf] 5 . ljw]os c8\sfPs} sf/0f dw]zdf eg]/ efif0f 7f]Sb} lxF8] . cf]nLn] d+l;/
/ rLgaLr cfk/flws dfldnfdf b'O{ ;xefuL x'gu] /L sfo{bn :yfkgf ug]{ jif{cl3 &) jif{eGbf dflysf JolSt kf6L{ arfpgsf nflu / hgtfsf] Pdfn]df Oltxf; ;lSsof] . dw]zdf $ sf] r'gfjdf cfkm\gf] kf6L{n] ax'dt
kIfLo sfg"gL ;xfotfsf] ;lGw, g]kfn ;dembf/L / g]kfnsf] cy{ dGqfno kf6L{sf] s'g} klg kbdf a:g gldNg] ljZjf; lhTg cf]nL / kf]v/]nn] cWoIf lbFp;} aQL afn]/ Pdfn] vf]Hg'kg]{ x'G5 . NofpF5 eg]sf lyP . dx]z a:g]tnfO{
/ rLgaLr ;u/dfyf -rf]df]nf]ªd\ f_sf] / rLgsf] cGt/f{li6«o ljsf; ;xsfo{ lgod agfPsf] lyof] . clxn] Tof] klg / dxf;lrj kbaf6 /fhLgfdf lbg'k5{ . of] l;Wofpg] klg cf]nL g} x'g\ . pgn] ef]6 dfUg cfpFbf cf]nLn] eg], …d
;+/If0fdf ;xsfo{ ug]{ ;dembf/L, ;+:yfaLr ;'?ª lgdf{0fdf ;xsfo{ ug]{ x6fOPsf] 5 . ha @)&! ;fndf cf]nL xf]Og eg] Pdfn] km]b g 6'Kkf]sf] aG5 . e08f/LnfO{ g/f]ss ] f] eP Pdfn]sf] k|wfgdGqL x'G5' clg dx]z a:g]tnfO{
nufgLsf d'Vo kl/of]hgfnfO{ k|j4{g ;dembf/L ePsf] lyof] . To;}u/L kf6L{sf] cWoIf eP To;kl5 kf6L{sf] @)&$ ;fnsf] r'gfjdf g]skf dfcf]jfbL dw]zdf yk ef]6 cfpFYof] . Pdfn]sf] /f]hs
] f] dGqfno lbG5' .Ú g a:g]tn] r'gfj
ug]{ / g]kfnsf] /fli6«o of]hgf cfof]u g]kfn–rLg ;Ldf ;'/Iff ;fdu|L / b'bz
{ f z'? eof] . Pdfn] km'6/] PsLs[t / Pdfn] ldn]/ hgtfsf] aLrdf uP . kQf;fkm ug]{ logLx? b'O{ x'g\ . cf]nLs} lht] g cf]nL k|wfgdGqL ag] . o:tf
/ rLgsf] /fli6« o ljsf; tyf sfof{no ;fdu|Lsf nflu ;Demf}tfkq ;dfhjfbL aGg k'Uof] . ca Pdfn] kf6L{ PsLs/0f u/ eGb} hgtfn] ef]6 kfnfdf Pdfn] ;lSsG5 eg] / …km6fxfÚ g]tfsf] ljZjf; u/]/ klg b]z
k'g;{/+ rgf cfof]uaLr pTkfbs Ifdtf cfbfg–k|bfg / rLgsf] ;xof]udf rsgfr'/ dfq} x'g afFsL 5 . of] klg lbP . t/, cf]nLn] cfkm\gf] /+u km]l/xfn] . ;j{;fwf/0fn] ;f]rs ] f klg lyPgg\ . psfl;G5 <
4 @)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/

cfly{s jif{ @)&(÷*) df ;f9] !$ va{ Jofkf/ 3f6f Û


sf7df8f} F . eG;f/ ljefun] 36]sf] 5 . nfv a/fa/sf] sfk]{6 lgof{t u/]sf] C0fsf] ;fFjf Aofh e'QmfgLdf utjif{ s/f]8 a/fa/ C0f p7fOPsf] 5 . g]kfnn] C0f p7fPkl5 cfly{s jif{
;f]daf/ ;fj{hlgs u/]sf] ut cfly{s ut cfly{s jif{ g]kfnn] u/]sf] 5 . To:t}, ¿ !) ca{ &! s/f]8 ;/sf/n] u/]sf] vr{ klg ljsf; vr{s} clxn] g]kfnsf] s'n ufx{:Yo @)&$÷&% ;Dddf ¿ gf} va{ !&
jif{ s f] j} b ] l zs Jofkf/;DaGwL s"n j}b]lzs Jofkf/df cfoftsf] a/fa/sf] k|zf]lwt kfd t]n, ¿ cf7 xf/fxf/L 5 . pTkfbg -lhl8kL_ sf] cfsf/ ¿ $* ca{ #! s/f]8 k'Uof] . To;kl5 cfly{s
ljj/0fcg' ; f/ ut cfly{ s jif{ lx:;f (! bzdnj !@ k|ltzt / ca{ $& s/f]8 a/fa/sf] ;f]oflag ut jif{df C0fsf] ;fFjf Aofh va{ %! ca{ ^@ s/f]8 /x]sf] 5 . jif{ @)&%÷&^ df ¿ !) va{ $*
@)&(÷*) df g]kfnn] s'n ¿ !$ lgof{tsf] lx:;f cf7 bzdnj ** t] n / ¿ cf7 ca{ @& s/f] 8 e'QmfgLdf ;/sf/n] ¿ b'O{ va{ @@ lhl8kLsf] of] cfsf/nfO{ cfwf/ dfGbf ca{ !% s/f]8, cfly{s jif{ @)&^/&&
va{ %$ ca{ %( s/f]8 !) nfv k|ltzt a/fa/ 5 . cyf{t\ g]kfnn] a/fa/sf] cn}FrL lgof{t u/]sf] 5 . ca{ &$ s/f]8 @! nfv vr{ u/]sf] lhl8kLdf ;fj{hlgs C0fsf] cg'kft df ¿ !$ va{ ## ca{ $) s/f]8,
a/fa/sf] Jofkf/ 3f6f Joxf]/s ] f] 5 . u/]sf] s"n lgof{tsf] t'ngfdf s"n o;} u /L, ;fj{ h lgs C0f 5 . h;dWo], cfGtl/s C0fsf] ;fFjf– $% bzdnj *) k|ltzt k'us ] f] 5 . cfly{s jif{ @)&&÷&* df ¿ !&
cl3Nnf] jif{sf] t'ngfdf eg] Jofkf/3f6f cfoft !) bzdnj @^ u'0ffn] a9L Joj:yfkg sfof{non] ;fj{hlgs Aofh e'QmfgL ¿ Ps va{ &( ca{ &@ lhl8kLdf ;fj{hlgs C0fsf] cg'kft va{ #& ca{ ^# s/f]8 / cfly{s jif{
!% bzdnj $% k|ltztn] 36]sf] 5 . xf] . ut jif{ cfofltt j:t'af6 s"n u/]sf] tYofÍcg';f/ ut cfly{s jif{ s/f]8 %# nfv / afXo C0fsf] ;fFjf a9\b} hfg' / Go"g k'h
F L lgdf{0fsf sf/0f @)&*÷&( ;Dddf ¿ @) va{ !#
cl3Nnf] cfly{s jif{ @)&*–&( df ¿ tLg va{ && ca{ @^ s/f]8 rf/ @)&(÷*) sf] cGt;Dddf g]kfnn] Aofh e'QmfgLdf ¿ $# ca{ Ps s/f]8 cfly{s j[l4b/;d]t sdhf]/ eO/xFbf ca{ @( s/f]8 a/fa/ k'u]sf] lyof] .
g]kfnn] s'n ¿ !& va{ @) ca{ $! nfv a/fa/sf] eG;f/ /fh:j p7]sf] ¿ !! va{ @* ca{ #@ s/f]8 (@ ^* nfv a/fa/ vr{ ePsf] 5 . To;n] cfufdL lbgdf d' n ' s sf] /fli6« o tYofÍ sfof{ n on]
s/f]8 &# nfv a/fa/sf] Jofkf/ 3f6f 5 . a9L cfoft x'g] j:t'df k]6f« l] nod nfv a/fa/ cfGtl/s / ¿ !) va{ ;/sf/n] ut jif{ cfGtl/s C0fsf] cy{tGqnfO{ hf]lvddf kfg]; { Sg] eGb} ;fj{hlgs u/]sf] g]kfnsf] hgu0fgf,
Joxf]/s] f] lyof] . cl3Nnf] jif{sf] t'ngfdf kbfy{ klxnf] gDa/df b]lvPsf] 5 . (# ca{ #$ s/f]8 (# nfv a/fa/ ;fFjf dfq} ¿ Ps va{ !% ca{ !! ;fj{hlgs C0f a9]sfdf cfnf]rgf @)&* cg';f/ s"n hg;+Vof b'O{
ut cfly{s jif{ g]kfnsf] ;du| ut jif{ g]kfnn] ;a}eGbf w]/} ¿ Ps afXo C0f ltg{ afFsL /x]sf] b]lvPsf] s/f]8 &* nfv a/fa/ lt/]sf] 5 . x'g] u/]sf] 5 . s/f]8 (! nfv ^$ xhf/ kfFr ;o
j}bl] zs Jofkf/;d]t !^ bzdnj %* va{ %# ca{ && s/f]8 a/fa/sf] 5 . ut cfly{s jif{df dfq g]kfnsf] To:t}, cfGtl/s C0fsf] Aofhdf ¿ cfly{s jif{ @)&)÷&! df g]kfnsf] &* a/fa/ 5 . s"n ;fj{hlgs
k|ltztn] 36]sf] 5 . cl3Nnf] cfly{s l8h]n dfq} cfoft u/]sf] 5 . To:t}, ;fj{hlgs C0f ¿ b'O{ va{ cf7 ca{ ^$ ca{ $( s/f]8 $@ nfv / g]kfn ;fj{hlgs C0f ¿ kfFr va{ %# ca{ C0fnfO{ s"n hg;+Vof;Fu t'ngf ubf{
jif{df ¿ @! va{ @) ca{ $& s/f]8 ¿ ^^ ca{ *$ s/f]8 $* s/f]8 #* s/f]8 @! nfv ylkPsf] 5 . /fi6« a}s
+ nfO{ ltg]{ sld;gdf ¿ !! %) s/f]8 &) nfv a/fa/ lyof] eg] k|ltJolQm C0f ¿ &^ xhf/ Ps ;o
&# nfv a/fa/sf] j}b]lzs Jofkf/ a/fa/sf] k]6«f]n / ¿ %* ca{ !% cl3Nnf] cfly{s jif{ @)&*÷&( sf] s/f]8 ## nfv a/fa/ vr{ ePsf] pQm jif{ lhl8kLdf ;fj{hlgs C0fsf] && a/fa/ kg{ hfG5 .
ePsf]df ut jif{ eg] ¿ !& va{ ^* s/f]8 $! nfv a/fa/sf] vfgf c;f/ d;fGt;Dddf o:tf] C0f ¿ 5 . afXo C0fdf eg] ¿ #$ ca{ ^! cg'kft @* bzdnj %! k|ltzt ;/sf/L /fh:j ;Íngsf] t'ngfdf
ca{ *& s/f]8 @$ nfvdf ;Lldt ksfpg] Uof; cfoft ePsf] 5 . @) va{ !# ca{ @( s/f]8 ^$ nfv s/f]8 &( nfv a/fa/ ;fFjf / ¿ a/fa/ lyof] . kl5Nnf] sl/a Ps 7"nf] cfsf/sf] ah]6 NofpFbf ;/sf/n]
ePsf] b] l vPsf] xf] . ljefusf] kmnfdhGo j:t'sf] cfoftdf ¿ $# a/fa/ lyof] . ut cfly{s jif{df dfq cf7 ca{ #( s/f]8 *( nfv a/fa/ bzsdf g]kfnsf] ;fj{hlgs C0f cfGtl/s / afXo C0fnfO{ ah]6
tYofÍcg';f/ ut cfly{s jif{ d'ns ' n] ca{ ^) s/f]8, sRrf ;f]oflag t]n ¿ Ps va{ $) ca{ *& s/f]8 (( Aofh e'QmfgL ePsf] ;fj{hlgs C0f rf/u'0ffn] a9]sf] 5 eg] lhl8kLdf ;|ft] sf ?kdf b]vfpF5 . ;/sf/n] rfn'
s'n ¿ !^ va{ !! ca{ &# s/f]8 cfoftdf ¿ #% ca{ %* s/f]8, nfv a/fa/ cfGtl/s / ¿ ^& ca{ Joj:yfkg sfof{non] hgfPsf] 5 . C0fsf] cg'kft bf]Aa/n] a9]sf] 5 . cfly{s jif{ @)*)÷*! sf] 3f6f ah]6
!& nfv a/fa/sf] dfnj:t' cfoft sf]Onf cfoftdf ¿ @& ca{ !@ s/f]8 %) s/f]8 @@ nfv a/fa/ afXo ut cfly{s jif{ @)&(÷*) df kl5Nnf] kfFr jif{df dfq g]kfnsf] k"lt{ ug{sf nflu ¿ rf/ va{ %@
ubf{ ¿ Ps va{ %& ca{ !$ s/f]8 / sRrf kfd t]n cfoftdf ¿ @% C0f ylkPsf] ;fj{ h lgs C0f g]kfnn] ¿ tLg va{ #* ca{ !! s/f]8 ;fj{hlgs C0f bf]Aa/eGbf a9Ln] ca{ &% s/f]8 a/fa/ C0f p7fpg]
5 nfv a/fa/sf] dfq} lgof{t u/]sf] ca{ (! s/f]8 a/fa/ aflxl/Psf] Joj:yfkg sfof{non] hgfPsf] 5 . &* nfv a/fa/ cfGtl/s / afXo a9]sf] 5 . cfly{s jif{ @)&#÷&$ nIo /fv]sf] 5 . h;dWo] ¿ b'O{
5 . cl3Nnf] cfly{s jif{sf] t'ngfdf b]lvG5 . a9L lgof{t ePsf j:t'df ut cfly{s jif{ @)&(÷*) df C0f p7fPsf] 5 . cfGtl/stkm{ ¿ df g]kfnsf] ;fj{hlgs C0f ¿ 5 va{ $) ca{ cfGtl/s / ¿ b'O{
ut jif{ cfoft !^ bzdnj )* / sfk]6{ klxnf] gDa/df 5 . ut cfly{s g]kfnsf] k'FhLut vr{ ¿ b'O{ va{ ## b'O{ va{ %% ca{ (( s/f]8 && nfv va{ (& ca{ ^* s/f]8 a/fa/ lyof] . va{ !@ ca{ &% s/f]8 afXo C0f
lgof{t @! bzdnj $$ k|ltztn] jif{ g]kfnn] ¿ !! ca{ %) s/f]8 ^^ ca{ ^( s/f]8 a/fa/ xf] . ;fj{hlgs / afXotkm{ ¿ Ps va{ b'O{ ca{ !@ e"sDkkl5sf] k'gM;+/rgfsf nflu p7fpg] ;/sf/sf] nIo 5 .

cflys{ jif{ @)*)÷*! sf] dfl} bs| gLlt ;fjh{ lgs M z]o/ ahf/ / 3/hUuf sf/fa] f/;DaGwL gLltnfO{ lg/Gt/tf
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}s
cfO{ t jf/ rfn' cfly{ s jif{
+ n] ut jfl0fHo a}+sx?sf] ;DklQsf]
u'0f:t/ k'gMd"NofÍg ug{s ' f ;fy} a}s
+
k|0ffnLsf] ljsf; ug{ ;DalGwt
lgsfo;Fu cfjZos ;dGjo ul/g] klg
d'Vo Joj:yf o; k|sf/ /x]sf] 5 –
…!= cfGtl/s tyf afXo cfly{s
cfjZos k'g/fjnf]sg ul/g]
5.
!$= cfly{s jif{ @)*)÷*! sf]
g]kfn ;/sf/sf] ah]6df pNn]v
@)*)÷*! sf] df} l b| s gLlt tyf ljQLo ;+:yfsf] cfGtl/s shf{ /fi6« a}s
+ sf] egfO 5 . kl/b[ Z onfO{ b[ l i6ut u/L *= jfl0fHo a}+sx?sf] ;DklQsf] ePadf]lhd art tyf C0f
;fj{hlgs u/]sf] 5 . /fi6« a}+sn] hf]lvd juL{s/0f -OG6/gn qm]l86 rfn' cfly{s jif{sf] @)*)÷*! gLltut b/nfO{ %) cfwf/ u'0f:t/ k'gMd"NofÍg ug{s ' f] ;fy} ;xsf/L ;+:yfsf] k|efjsf/L
df}lb|s gLltdfkm{t\ gLltut b/df l/:s u|]l8ª_ ug]{;DaGwL dfu{bz{g sf] jflif{s ah]6df pNn]v ePadf]lhd laGb'n] 36fO{ ^=% k|ltzt a} + s tyf ljQLo ;+ : yfsf] lgodg tyf ;'kl/j]If0fsf nflu
;fdfGo nrstf ckgfP klg z]o/ th{d' f u/L sfof{Gjogdf NofOg] df}lb|s art tyf C0f ;xsf/L ;+:yfsf] sfod ul/Psf] 5 . a}+sb/nfO{ cfGtl/s shf{ hf] l vd 5'§} ljlzli6s[t lgofds lgsfo
ahf/ / 3/hUuf sf/f]af/ ;DalGw gLltdf pNn]v 5 . To;}u/L, /fli6«o k|efjsf/L lgodg tyf ;'k/Lj]If0fsf &=% k|ltztdf oyfjt /fvL juL{s/0f ug]; { DaGwL dfu{bz{g :yfkgf ug{ cfjZos
gLltnfO{ lg/Gt/tf lbPsf] 5 . :t/sf ljsf; a}+sx?n] ;d]t k"0f{ nflu 5'§} ljlzli6s[t lgofds lgsfo lgIf]k ;+sng af]nsaf]n b/nfO{ th{d' f u/L sfof{Gjogdf NofOg] ;xhLs/0f ul/g]5 .
/fi6« a}+sn] df}lb|s gLltdfkm{t\ ?kdf Soflk6n Pl8Sj;L k|md ] js{, :yfkgf ug{ cfjZos ;xhLs/0f /fi6« %=% k|ltztaf6 36fP/ $=% 5. !%= a}s
+ tyf ljQLo ;+:yf tyf cGo
cfjf;Lo 3/ shf{sf] ;Ldf a9fP/ @)!% cg';f/ k'FhLsf]if sfod ug{' a}+sn] ug]{ df}lb|s gLltdf Joj:yf k|ltzt sfod ul/Psf]5 . (= /fli6«o :t/sf ljsf; a}s + x?n] e' Q mfgL;DaGwL sfo{ ug{
@ s/f]8 sfod ul/Psf] 5 . eg] kg]{ Joj:yf nfu" ug]{ /fi6« a}s + n] ul/Psf] 5 . @= o; a}+sn] ;~rfng nIosf] ;d] t k" 0 f{ ?kdf cg' ; f/ cg'dltkq k|fKt ;+:yfx?aLr
g]kfnsf a}+s tyf ljQLo ;+:yfdf rfn' cfjsf] df}lb|s gLltdf pNn]v To:t}, a}s
+ tyf ljQLo ;+:yf tyf ?kdf lnPsf] efl/t cf};t k'h
F Lsf]if sfod ug{' kg]{ Joj:yf u|fxssf] ;"rgf cfbfgk|bfg ug]{
vftf vf]nL ljk|i] f0f k7fPdf sDtLdf u/]sf] 5 . cGo e' Q mfgL;DaGwL sfo{ ug] { cGt/a}s + Aofhb/ a}s + b/eGbf nfu" ul/g] 5 . sfo{nfO{ ;xh agfpg / g]kfn
Ps k| l tzt yk Aofh lbg] g]kfn n]vfdfgcg';f/ …PS:k]S6]8 ;+ : yfx?aLr u| f xssf] ;" r gf pRr / lgIf]k ;+sng b/eGbf !)= shf{ k|jfxsf] jt{dfg cj:yf ;/sf/n] hf/L ul//x]sf] /fli6«o
Joj:yfnfO{ lg/Gt/tf lbPsf] 5 . qm] l 86 n; df] 8 nÚ -Ol;Pn_ cfbfgk|bfg ug]{ sfo{nfO{ ;xh agfpg Go"g ePdf bf];f| ] ahf/ sf/f]af/ ;d]tsf] ljZn]if0fsf] cfwf/df kl/rokq ;d]tnfO{ s]Gb|Lo
rfn' cfly{s jif{df ljQLo tyf sfof{Gjogsf nflu cfjZos gLlt / g]kfn ;/sf/n] hf/L ul//x]sf] / lgIf]k ;+sng af]nsaf]n v'nf tf]lsPsf If]qdf shf{ nufgL u|fxs klxrfg k|0ffnLdf cfj4
df}lb|s If]q ;'wf/sf nflu ljleGg ul/g] 5 . ug{ ' k g] { ; DaGwL ljBdfg x'g] u/L s]Gb|Lo u|fxs klxrfg
sfg"gL k|lqmof ;+zf]wg tyf ;'wf/sf #= a}s + b/df :yfoL t/ntf ;'ljwf Joj:yfdf cfjZos k|0ffnLsf] lgdf{0f tyf sfof{Gjog
gLlt lnOg] /fi6« a}s + sf] egfO 5 . / gLltut b/df cf]e/gfO6 k'g/fjnf]sg ul/g] 5 . ug{ ;DalGwt lgsfo;F u
/fi6« a}s + sf] lgodg tyf ;'k/Lj]If0fsf] t/ntf ;'ljwf pknJw x'g] !!= cfly{s jif{ @)*)÷*! sf] cfjZos ;dGjo ul/g] 5 .
sfd r':t agfpg ljleGg gLlt, P]g, Joj:yfnfO{ oyfjt /flvPsf] g]kfn ;/sf/sf] ah]6df pNn]v !^= ljQLo ulx/fO{ dfkgsf nflu
lgodfjnL tyf lgb]l{ zsfdf ;+zf]wg 5. ePadf]lhd a}+s tyf ljQLo a} + s tyf ljQLo ;+ : yfsf]
ul/g] hgfOPsf] 5 . $= Aofhb/ sl/8f]/nfO{ k|efjsf/L ;+:yfaf6 lglZrt ;LdfeGbf cltl/Qm n3'ljQ ljQLo ;+:yf,
æljQLo If]qsf] :yfloTjnfO{ c;/ agfpg Aofhb/ sl/8f]/sf] a9L shf{÷;'ljwf pkof]u ug]{ ladf sDkgL, gful/s nufgL
k'¥ofpg] u}/Jofj;flos tyf pR5[v + n tNnf] ;Ldfdf :yfoL lgIf]k C0fLx?n] clgjfo{ ?kdf :yfoL sf]if / sd{rf/L ;+ro sf]if
ultljlwnfO{ ;d]t lgoGq0f ug{ ;+sng ;'ljwf pknJw u/fpg] n]vf gDa/ lng' kg]{ Joj:yf nufotsf cGo u}/a}lsË ljQLo
;xof]u k'Ug] u/L ljBdfg a}lsË s;'/ Joj:yf ul/g] 5 . k'g/fjnf]sg ul/g] 5 . ;+:yfx?sf] jf;nft ;dfj]z
P]g, @)^$ df ;d;fdlos ;+zf]wg %= klxnf] cfjf;Lo 3/ shf{sf] !@= lwtf]kq af]8a{ f6 :jLs[lt k|fKt ePsf] ljQLo ;j]I{ f0f tof/ u/L
k|lqmof cufl8 a9fOg] 5Æ, rfn' ;Ldf ?=! s/f]8 %) nfvnfO{ u/] s f Private Equity k|sfzg ul/g] 5 .
cfly{s jif{sf] df}lb|s gLltdf elgPsf] j[l4 u/L ?=@ s/f]8 k'¥ofOg] Fund\Venture Capital !&= z]o/ lwtf] shf{, l/on :6]6
5, ækf/:kl/s d"NofÍgaf6 k|fKt 5. Fund df a}+s tyf ljQLo shf{ tyf xfo/ kr]{h shf{sf
;'emfj ;d]tsf cfwf/df ;DklQ ^= a}+s tyf ljQLo ;+:yfdf vftf ;+ : yfaf6 x' g ] nufgLnfO{ ljBdfg hf]lvd ef/;DaGwL
z' 4 Ls/0f lgjf/0f;F u ;DalGwt th{'df ul/g] /fi6« a}+ssf] egfO 5 . /fli6«o kl/rokq;d]tnfO{ s]Gb|Lo vf]nL ljk|]if0f k7fPdf slDtdf ;xhLs/0f ug{ ljBdfg Joj:yf k'g/fjnf]sg ul/g]5 .
lgb]{zgx? hf/L ul/g] 5 . ;fy}, To:t}, shf{ k|jfxsf] jt{dfg cj:yf u|fxs klxrfg -;]G6«nfO{H8 s]jfO;L_ ! k| l tzt yk Aofh lbg] nufgL;DaGwL Joj:yfdf !*= @)*! c;f/ d;fGt;Dd
;DalGwt sfg' g sf] ;d;fdlos ;d] t sf] ljZn] i f0fsf] cfwf/df k|0ffnLdf cfj4 x'g] u/L s]Gb|Lo u|fxs Joj:yfnfO{ lg/Gt/tf lbOPsf] k'g/fjnf]sg ul/g] 5 . PsLs[t sf/f]af/ ;+rfng u/]df
kl/dfh{g ug{ / /fli6«o /0fgLlt th{d' f tf] l sPsf If] q df shf{ nufgL klxrfg k| 0 ffnLsf] lgdf{ 0 f tyf 5. !#= qm] l 86 :sf] / LË dfkg ug] { ljBdfg ;'ljwfx? pknAw x'g]
ug{ ;xhLs/0f ul/g]5 .Æ ug{'kg]{;DaGwL ljBdfg Joj:yfdf sfof{Gjog ug{ ;DalGwt lgsfo;Fu &= a}s + tyf ljQLo ;+:yfsf] ;'emfj k|0ffnLsf] ljsf; ug{ ;DalGwt u/L n3'ljQ ljQLo ;+:yfx?sf]
lghL If]qn] lj/f]w hgfO/x]sf] cfjZos k'g/fjnf]sg ul/g] /fi6« cfjZos ;dGjo ul/g] hgfOPsf] 5 . ;d]tsf] cfwf/df rfn' k"FhL lgsfo;Fu cfjZos ;dGjo dh{/ / k|flKtnfO{ k|f]T;fxg
rfn'kh F' L shf{;DaGwL dfu{bz{g klg a}+sn] atfPsf] 5 . /fi6 a}s
+ n] df}lb|s gLltdf u/]sf shf{ ; DaGwL dfu{ b z{ g df ul/g] 5 . ul/g]5 .Ú
;+zf]wg ug]{ /fi6« a}+sn] df}lb|s rfn' cfly{s jif{ jflif{s ah]6df

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


gLltdfkm{t\ hgfPsf] 5 . æa}+s tyf pNn]v ePadf]lhd a}s + tyf ljQLo
ljQLo ;+:yfsf] ;'emfj ;d]tsf] ;+:yfaf6 lglZrt ;LdfeGbf a9L
cfwf/df rfn' k ' F h L shf{ ; DaGwL shf{ ;'ljwf pkof]u ug]{ C0fLx?n]
dfu{bz{gdf cfjZos k'g/fjnf]sg clgjfo{ ?kdf :yfoL n]vf gDa/ lng'
ul/g] 5Æ, df}lb|s gLltdf pNn]v 5 . kg]{ Joj:yf k'g/fjnf]sg ul/g] df}lb|s
To:t}, k|fs[lts k|sf]k jf cGo
ljz]if kl/l:ylthGo sf/0fn] ;d:ofdf
k/]sf C0fLx?sf] shf{ k'g;{+/rgf
nufotsf Joj:yf u/]/ k'g?Tyfg
tyf cGo Joj:yfkgsf nflu a}+s
gLltdf pNn]v ul/Psf] 5 .
lwtf]kq af]8a{ f6 :jLs[lt k|fKt
u/]sf k|fOe]6 OlSj6L kmG8 tyf
e]~r/ Soflk6n kmG8df a}s
ljQLo ;+:yfaf6 x'g] nufgLnfO{
+ tyf
OGwg vr{ 36fcf}+
tyf ljQLo ;+:yfn] cjnDag ug{'
kg]{ pkfo / k|so[ fnfO{ ;dfj]z u/L
;xhLs/0f ug{ ljBdfg nufgL;DaGwL
Joj:yfdf k'g/fjnf]sg ul/g] hgfOPsf]
g]kfn cfon lgud lnld6]8
…:6«]:8 nf]g l/hf]n';g k|m]djs{Ú hf/L 5 . rfn' cfly{s jif{sf] df}lb|s kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
ul/g] /fi6« a}+ssf] egfO 5 . gLltdfkm{t\ …qm]l86 :sf]/LËÚ dfkg ug]{
@)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/ 5
hgjfbL ;+:s[ltsf kIfkftL ‘Rofª lrª’sf] hLjgL
bfz{lgs kmf“6df b'O{ l;4fGt M cfbz{jfb / ef}ltsjfb
bfz{lgs kmfF6df b'O{ l;4fGt /x]sf aflx/ j:t' jf hutsf] cl:tTj clkt', cgflb / cgGt lbzf / sfnsf] cfbz{jfbLx?n] To;k|sf/sf d"No–
Rofª lrªsf] hGd ;g\ !(!) df rLgsf] ;fgt'ª k|fGtdf ePsf] lyof] .
pgsf] kl/jf/sf] cfly{s cj:yf cToGt} sdhf]/ lyof] . pgsf afa' df6fsf
efF8fx? agfpg] sfd uy]{ . pgsf afa' lgs} l/;fxf :jefjsf lyP . k};f
sdfpg g;Sbf pgnfO{ lgs} l/; p7\g] uYof]{ . kl/jf/sf ;b:onfO{ s'6/] l/;
5g\ M cfbz{jfb / ef}ltsjfb . o; dfGb5g\ . k|jfxdf nuftf/ ljsl;t / kl/jlt{t dfGotfx?nfO{ O{Zj/Lo cfb]z, :yfoL, zfGt agfpFy] . Rofªsf] kl/jf/n] lgs} lbg ef]sefs} klg a:g'k/]sf] lyof] .
cfn]vdf log} b'O{ ljk/Lt /x]sf #_ j:t' jf hutnfO{ hfGg, a'‰g eO/xG5g\ . kl/jt{gxLg / ju{ Pj+ ;dfh lg/k]If Tolt w]/} sdhf]/ cfly{s cj:yf x'bF fx'bF } klg pgnfO{ :s'n hfg] ca;/ ldn]sf]
bfz{lgs l;4fGtsfaf/]df of] bz{gsf] ;lsG5 eGb5g\, tL ef}ltsjfbL xfdLn] h'g rLhnfO{ 1fgLGb|Lodfkm{t\ dfGb5g\ . lyof] . o;af6 pgL lgs} v';L b]lvlGyg\ . Toltv]/ :s'ndf sGˆo'l;o;sf]
ljifo ePsf] n ] ;/n efiffdf x'g\ . kbfy{nfO{ klxnf] bhf{df hfGg, a'‰g ;Sb5f}+, h'g lrhsf] o;sf] 7Ls pN6f] åGåfTds g}ltstfsf] kf7 Psf]xf]/f] ?kdf k9fOGYof] pgn] cfFvc } ufl8 >ldsx?nfO{ wgL /
;j{ ; fwf/0fn] a' ‰ g ;Sg] u/L /fv] s fn] o; bz{ g sf] gfd nDafO, df]6fO, rf}8fO jf ef/ -jhg_ ef}ltsjfbLx?n] pQm ;fdGtL k'h F LjfbL 7"nf egfpFbfx?n] a]:sg lk6]sf] b]vs ] L lyOg\ . To;f] t pgL klg ToxL ju{sL
ljZn]if0ffTds cfn]v n]Vg] k|oTg ef}ltsjfb /xg uPsf] xf] . x'G5 / h'g rLhsf] cl:tTj dfG5]sf] g}lts d"No–dfGotfx?sf] lj/f]w ub}{ lyOg\ . To;sf/0fn] klg :s'ndf 3f]sfOg] sGˆo'l;o;sf] g}ltstf pgnfO{ dg
ul/Psf] 5 . lsgeg] dfG5]n] bz{g v_ r]tgf aflx/ :jtGq?kn] ljBdfg 5 g}ltstfnfO{ kl/jt{gzLn tyf ju{ kb}g{ Yof] . dg nfUbf gnfUb} klg pgn] k|fylds tx;Ddsf] lzIff k"/f u/]/}
h:tf] uxg / j}1flgs ljifosf] ulx/f] !_ ;Qf / lrGtg, cfTdf / kbfy{ ToxL g} kbfy{ xf] . Pj+ ;do ;fk]If dfGb5g\ . 5fl8g\ . ha pgL !% jif{sL eOg\, PsfPs pgsf] ?lr gf6slt/ uof] . To;}n]
cWoog gul/sg, o;nfO{ ga'lemsg jf j:t' / r]tgf b'a}nfO{ klxnf] pgLx¿n] o;} w/tLnfO{ ;DkGg pgL gf6\ozfnfdf egf{ eOg\ . pgL gf6\o ;d"xaf6} ufpFufpF k'uL ;8s gf6s
b]z b'lgofF -ljZj a|Xdf08_ sf af/]df dfGb5g\ . agfpg] >d / >ldsx?sf] sb/ ug],{ b]vfpg] sfd ug{ yflng\ .
a'Gg], hfGg] / abNg] rfxg]x?sf lglDt @_ s] x L ef} l tsjfbL / s] x L juL{ o Odfgbf/L, ;fd' l xstf / ;g\ !(#! df Rofª jfdkGyL gf6ssf/x?sf] ;d"xdf cfj4 eOg\ . Toltv]/
bz{gsf] ulx/f] cWoog, cWofkg ug{ cfbz{jfbL s'/f u/]/ aLrsf] af6f] cg' z f;gtkm{ Wofg lbg] / s]xL ;do pgn] ljZjljBfnosf] k':tsfnodf sfd ug]{ df}sf kfOg\ . To;
h?/L 5 . cKgfpF 5 g\ , å} t jfbL jf ;j{ x f/fju{ s f lxt / p2] Z ok| l t ;dodf rLgdf hfkfg, hd{gLh:tf b]zn] sAhf hdfO/x]sf lyP . lab]zL
qmflGtsf/L sDo'lg:6x¿sf lglDt ;dGjojfbL x'g\ . cfbz{jfb / lgi7fjfg /xL To;sf] hu]gf{ ug]{ x:tIf]ksf sf/0f rLgdf w]/} gsf/fTds ;d:ofx? b]lvPsf lyP . Rofª afXo
t bz{gsf] ulx/f] cWoog cToGt} ef}ltsjfb b'a}y/L s'/f dfGg] s'/fdf hf]8 lbG5g\ . x:tIf]ksf sf/0f b]lvPsf ;d:ofx?sf] v'n/] } lj/f]w uly{g\ . lj/f]wsf nflu
h?/L 5 o;nfO{ cfTdzflts/0f u/]/ ePsfn] Tof] bz{gnfO{ å}tjfbL jf pgLx¿ hLjgk|lt cfzfjfbL eO{ pgn] s]xL ;fyLx?;Fu ldn]/ …;d'bL| lsgf/L gf6\o;d"xÚ vf]lng\ . r]tgfd"ns
hLjg Jojxf/df nfu" ug{ plQs} ;dGjojfbL elgG5 . cGofo / zf]if0fdf cfwfl/t ;dfh gf6s b]vfpg pgL ufpFufpF;Dd k'Ug yflng\ . pgn] b]vfpg] gf6sdf ;lhnf] /
h?/L dfq xf]Og clgjfo{ ljifo aGg kl5Nnf] ;dosf] ef/tLo ;f+Vo Joj:yfsf] Wj+ ; zf] i f0f/ljxLg ;a}n] a'‰g] u/L lab]zL x:tIf]ksf] la/f]w ul/Psf] x'GYof] . pgn] pQm
k'u]sf] 5 . oxfF k|:t't ug{ vf]lhPsf] bz{gn] k|s[lt / j:t' b'a}nfO{ / ;dfhsf] l;h{gftkm{, ;r]t, ;+ul7t gf6\o;d"xdfkm{t w]/} gf6sx? b]vfOg\, ;d;fdlos / hNbfaNbf ljifox? p7fOg\,
ljifo s] xf] eg] bz{gzf:qdf d"ntM
b' O { l;4fGt 5g\ M cfbz{ j fb -
o'gfgdf c/:t'n] O{Zj/ tyf kbfy{
b'a}nfP klxnf] atfPsf 5g\ .
x:taxfb'/ s]=;L= / lqmofzLn x'G5g\ .
;dfhbz{ g sf] If] q df
h;n] ubf{ Tof] gf6\o;d"x 5f]6f] ;dod} lgs} rlr{t eof] . ;g\ !(## lt/ pgL
rLgs} ;fª3fO{ dxfgu/df sfd ug{ yflng\ . ToxfF klg pgn] gf6s;Fu ;DalGwt
cfWofTdjfb_ / ef}ltsjfb . cfw'lgs hd{g bfz{lgs sf06n] cfsfzLo lk08sf cfbz{jfbLx?n] Oltxf;sf] lgdf{0fdf sfdx? ul/g\ . Tof] zx/df klg pgn] lab]zLsf] 7f8f] x:tIf]ksf] la/f]w ul/Psf
!_ cfbz{ j fb -cfWofTdjfb_ Psflt/ kbfy{nfO{ dg jf ljrf/eGbf u'?Tjsif{0f;DalGw oflGqs ult, tfk, hgtfsf] e"ldsfnfO{ nTofO{ O{Zj/Lo gf6sdf clego ul/g\ . o;/L pgL jfdkGyLx?sf] larf/;Fu;Fu} lxFl8/x]sL
!_ lrGtg, ljrf/, cfTdf, k/dfTdf, aflx/ :jtGq ePsf] atfpF b } k|sfz jf ljB't r'DasLo t/+ux?, zlQm, s'g} dxf/fhf jf jL/ k'?ifx?sf] lyOg\ . dlxnfx?df ;r]tgf eg{ klg pgsf] dxTjk"0f{ e"ldsf /xGYof] . dlxnfx?sf
;+jb] gf, O{Zj/, hGd, k'gh{Gd, ef}ltsjfbsf] ;dy{g u/]sf 5g\ eg] /f;folgs ;+of]u / ljof]u ljleGg e"ldsfnfO{ k|wfgtf lbG5g\ . nflu v'ns ] f] /fqL kf7zfndf pgn] s]xL ;do k9fpg] klg sfd ul/g\ . Pslbg
efUo, b'ef{Uo, :ju{, gs{ jf c? csf]{lt/ ToxL kbfy{nfO{ hfGg, a'‰g k|0ffnL / jg:kltdf ljBdfg ;]nsf pgLx¿n] zf]if0f, JolQmut nfe ToxfF /x]sf snsf/vfgfdf sfd ug]{ dhb'/x?;Fu s'/fsfgL ub}{ lyOg\ . dhb'/sf
s' g } cnf} l ss -sfNklgs_ ;lsGg eGb} c1]ojfbL / . cfbz{jfbL hLjg;DaGwL kf/dfl0fs ult / cGofodf cfwfl/t k|ltlqmofjfbL kIfdf af]Ng] pgL ToxLFaf6} kqmfp kl/g\ . h]nd'Qm ePkl5 pgn] n' ;'g k|lti7fgn]
zlQmnfO{ hut jf ;[li6sf] d'Vo ts{ klg u/] s f 5g\ . sltko ;fdflhs Joj:yf Pj+ x/]s j:t'df Joj:yfnfO{ :yfoL ;DemL ltg}nfO{ g} ;~rfng u/]sf] ;flxTo / snfdf klg cfa4 eOg\ . ToxfF sfd ubf{ub}{ rLgsf
sf/0f dfGb5g\ . bfz{lgsx? pQm ljjfbdf t6:y / . kfOg] cGtlj{/f]wx? kbfy{sf ultsf l6sfpg] / hgtfnfO{ ;a} clwsf/af6 k|l;4 sDo'lg:6 g]tf dfcf];uF pgsf] e]6 eof] .
@_ j:t' jf hutnfO{ ljrf/, r]tgf ckIfw/ aGb} cfPsf 5g\ . ljleGg ?k x'g\ . al~rt u/L ju{ ; dGjosf] /fu dfcf]n] ;f]xL k|lti7fgdf sDo'lg:6 kf6L{sf] cjwf/0ff /fVy] . Rofª To;nfO{
jf dfG5] -xfd|f_] dgeGbf :jtGq bfz{lgs kmfF6df ;+zf]wgjfbLx?n] kbfy{ h8 xf]Og, ultzLn 5 eGg] cnfKg] ub{5g\ . a8f] rfvsf ;fy ;'Gg] uly{g\ . dfcf];Fusf] ;Dks{af6} b]zsf] /fhgLlts
cl:tTj ePsf] s'/f :jLsf/ klg oxL af6f] cKgfpFb} cfPsf 5g\ . s'/f k/df0f'sf] cWoogaf6 :ki6 x'G5 . o;sf] ljk/Lt sfn{ dfS;{ -@*! cj:yfaf/] pgn] w]/} s'/f yfxf kfOg\ . snf / ;flxTodfkm{t\ df6f] / hgtfnfO{
ub}g{ g\ zf:qLo ;+zf]wgjfbsf l;4fGtsf/ On]S6«fg] , k|f6] f]g / Go"6f« g] af6 k/df0f' – !**#_ / k|m8] l/s P+uN] ; - !*@) ;r]t agfpFb} lxF8g\ ] pgdf /fhgLltlt/ rf;f] a9\g yfNof] . To;s} l;nl;nfdf
#_ ljZj a|Xdf08 jf j:t'nfO{ hfGg ag{:6fOg x'g\ . pgL bz{gsf] If]qdf aGb5 . oL tTjx? ultzLn 5g\ / – !*(%_ n] åGåfTds ef}ltsjfbnfO{ pgn] ^ dlxg] ;}lgs tflnd klg lnOg\, ;fy} n]lggjfbsf af/]sf uDeL/
/ a'‰g ;lsGg eGb5g\, tL sf06sf] kl5 nfu]sf lyP . pgn]] kbfy{ :jo+ ultzLn x'g] ePsf]n] To;nfO{ Oltxf;df k|of]u u/L Oltxf;sf] cWoog klg ul/g\ . pgL dfcf]sf] dg kg]{ laBfyL{ lyOg\ . To;}n] pgLx?
cfbz{jfbL x'g\ . cfbz{ cyf{t\ ;Qf / lrGtgnfO{ Ps} v fnsf ult k|bfg ug]{ s'g} cnf}lsstTj jf ef}ltsjfbL wf/0ff / cltl/Qm d"Nosf] aLrsf] ldqtf cToGt} ulx/f] x'g k'Uof] .
ljrf/nfO{ klxnf] bhf{df /fv]sfn] atfPsf lyP . To;kl5sf O{Zj/sf] cfjZostf x'bF g} / r]tgf l;4fGtsf] vf]h ug{e ' of] . dfcf] / lrofª lrª Ps;fy
o; l;4fGtsf] gfd cfbz{jfb ;+zf]wgjfbLx?n] hutsf] cflbs/0f ;+;f/sf] cflbs/0f xf]Og . o; wf/0ffcg';f/ ;fdflhs ;Qf Pp6} larf/ / p2]Zo af]s/] lxF8g\ ] dfcf] / RofªaLr ;g\ !(#( df ljjfx
/xg uPsf] xf] . o; ljifodf ef}ltsjfb / dfgl;s b'a} x'g] s'/f 1fg – bz{ g sf] If] q df ;fdflhs r]tgfsf] cfwf/ xf] / ;d:t ;DkGg eof] . ljjfxkl5 Rofªn] dfcf]nfO{ ;xof]u ug{ yflng\ . pgL dfcf]sL lghL
ljleGg bfz{lgsx?n] cfˆgf] atfPsf 5g\ / j:t'nfO{ c1]o jf cfbz{jfbLx?n] j:t'hutnfO{ OGsf/ ;fdflhs qmflGt / kl/jt{gsf] d"n ;lrj eP/ sfd ug{ yflng\ . snf, ;flxTo / /fhgLltnfO{ klg a'em]sL pgn] oL
tl/sfn] ts{ k| : t' t u/] s f] hfGg, a'‰g ;lsGg eg]sf lyP . u/L k/dr] t gfaf6 k| f Kt ljz' 4 sf/0f To; o'usf] bz{g xf]Og, cy{ tLgj6} If]qdf lg/Gt/tf lbOg\ . pgn] hfkfgLx?sf] ;Ldf cltqmd0fsf] ljifonfO{
kfOG5 . ef/tLo a]bfGt bz{gn] bz{ g zf:qsf] Oltxf;df ljj]s, j]b, wd{zf:q cflbdf k|oQ ' m Joj:yfdf kfOG5, Oltxf; lgdf{0fdf lnP/ gf6sdf ;a}eGbf ;zQm ?kdf p7fPsL lyOg\ . To;sf cu|ufdLx?n]
k/a|Dx jf k/dfTdfnfO{ klxnf] cfbz{ j fbn] zf] i fsju{ s f] / O{Zj/Lo pkb]z jf lbJok'?ifsf s'g} cnf}lss zlQm jf slyt jL/ pgsf] sfdnfO{ lgs} k|z; + f u/] . rLgsf] o]gfg eGg] 7fpF sDo'lg:6 kf6L{sf] s]Gb|sf
atfpF5 . o'gfgL bfz{lgs Kn]6f]n] ef}ltsjfbn] zf]liftju{sf] kIf lnb} jf0fLx?nfO{ ;Rrf 1fg dfGb5g\ . k' ? ifx?sf] xf] O g, >dzlQm jf ?kdf kl/lrt lyof] . clwsf+z sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{ ToxLF a;]/
k/d ;f}Gbo{af6 ;+;f/ ag]sf] 5 cfPsf 5g\ . aLrsf å}tjfbL / pgLx¿n] Jojxf/nfO{ ltnf~hnL lbg hgtfsf] e" l dsf k| w fg x' G 5 / sfd uy]{ . Tof] yfxf kfP/ tTsfnLg k|ltudgsf/L /fhg]tfx?n] o]gfgdf /x]sf
eg]sf 5g\ . hd{g bfz{lgs ;dGjojfbL bfz{lgsx?n] cfˆgf] k'Ub5g\ / To;k|sf/sf] cnf}lss jf ju{ ; sGx sf/0f zf] i fsju{ n ] sDo'lg:6x?nfO{ l;Wofpg] of]hgf agfP . geGb} ;g\ !($& sf] dfr{ dlxgfdf
x]u]nn] lg/k]If ljrf/af6 hut P]ltxfl;s ;Gbe{df cfbz{jfb - ljz'4 ljj]sdf cfwfl/t 1fgnfO{ k"0f{ zf]liftju{nfO{ bjfpg] . o]gfgdf ;/sf/L ;]gfn] cfqmd0f u¥of] . g]tf dfcf] / pgsf ;xofqLx? o]gfg
ag] s f] atfPsf 5g\ . csf] { cfWofTdjfb_ t'ngfdf s]xL k|ultzLn 1fg 7fGb5g\ / O{Zj/ k|flKt jf k/d ;fwgsf] ?kdf /fHo;Qfsf] hGd 5f8]/ cGoq} hfg afWo eP . o]gfg 5f8]/ klg dfcf]n] lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{nfO{
bfz{lgs Xo'dn] j:t' jf ;+;f/nfO{ v]n] tfklg tL klg d"ntM cfbz{jfbs} tTjsf] ;fIffTsf/nfO{ g} 1fgsf] ;Ldf ePsf] xf] . k'h F LjfbL ;dfhdf ljBdfg alnof] agfpg w]/} hg;d"xx?nfO{ e]nf u/fpFy] . rLgdf ;g\ !($( cS6f]a/df
hfGg, a'‰g a'lemg]af/] z+sf k|s6 >] 0 fLdf kb{ 5 g\ . o;} u/L hlt atfpFb5g\ . ;fdflhs pTkfbg / JolQmut ljt/0f dfcf]sf] g]tT[ jdf lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{n] sf]ldG6fª kf6L{sf g]tf Rofª sfO;]ssf]
u/]sf 5g\ . 3'dfp/f] s'/f u/] klg ;+zf]wgjfbLx? o;sf] ljk/Lt åGåfTds k4lt tyf k'h F Lklt / ;j{xf/f ju{aLrsf] g]tT[ jdf /x]sf] k|lts[ofjfbL ;QfnfO{ ;z:q o'4åf/f k/f:t u/L gofF hgjfbL
@_ ef} l tsjfb klg cfbz{jfbleq} kb{5g\ . cfbz{jfb ef}ltsjfbn] 1fg]Gb|Lodfkm{t\ k|fKt x'g] ;+3if{af6 clgjfo{?kn] gofF hgjfb x'bF } qmflGt ;DkGg u¥of] . qmflGt ;DkGg ePsf] b'O{ bzs glaTb} dfcf]n] ;fF:s[lts
!_ ;Qf jf j:t', kbfy{ jf k|sl[ tnfO{ / ef}ltsjfbafx]s aLrsf l;4fGtsf] j:t'ut tYodf cfwfl/t 1fgnfO{ g} j}1flgs ;dfhjfb hGdG5 . qmflGtsf] cfjZostf dx;'; u/L of]hgf agfpg] sfd u/] . To; qmflGtdf d'Vo
;Dk"0f{ a|Xdf08 jf hutsf] klxnf] vf; cy{ 5}g . k|dfl0ft 7x¥ofpF5g\ . pgLx¿n] ;To JolQmut ;DklQ / cltl/Qm e"ldsf g]t[ Rofªn] v]lng\ . ;g\ !(^^ b]lv …x]8 Sjf6{/df ad jiff{ u/Ú eGg] d"n
sf/0f dfGb5g\ / O{Zj/ jf s'g} xfdLn] o;sf] klg cWoog ug{' / c;TonfO{ 5'6o\ fpg] s;Lsf] ?kdf d" N osf] zf] i f0f g} ju{ ; dfhsf gf/fsf ;fy ;fF:s[lts qmflGtsf] yfngL eof] . Tof] gf/fn] lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{
cnf}lss zlQm dfGb}g . kb{5 ls bz{gzf:qsf] Oltxf;df Jojxf/nfO{ lnG5g\ . Jojxf/df O{Zj/, cfwf/lznf x'g\ / tL ;a} s'/fsf leqsf k'h F LjfbLx?sf] dg xNnfOlbof] .
@_ ljrf/, r]tgf jf dfG5] -xfd|f]_ k[YjL, hn, t]h, k/df0f' jf s'g} ef}lts k/dr]tgf jf cGo cnf}lss zlQmsf] lj?4 ;j{xf/fju{n] qmflGt ub{5 / cfˆgf] Hofg ;d]tnfO{ hf]lvddf /fv]/ Rofªn] ;fF:s[lts qmflGtnfO{ cl3
dg eGbf :jtGq / aflx/ j:t' j:t'nfO{ k|fyldstf lbg] :jt:k"mt{ cl:tTj gx'g] ePsf]n] pgLx¿n] ju{ Pj+ /fHo;Qfsf] hGd, ju{;+3if{, a9fOg\ . pgL hgjfbL ;+:s[ltsf kIfkftL lyOg\ . hgjfbL ;+:s[lt lgdf{0fdf
jf hutsf] cl:tTj dfGb5g\ . ef}ltsjfb b]vf k/]sf] lyof] . ;fdGtL tdfd cj:t'jfbL tYoxLg s'/fsf] Oltxf;df an k|of]usf] e"ldsf, cfdo'jfx?nfO{ nfUg pgn] 7fpF7fpFdf cfof]hgf ul/Psf cfd;efx?df efif0f
#_ j:t' jf hutnfO{ hfGg, a'‰g o'usf] cGTodf kbfy{nfO{ k|fyldstf lj/f]w ub{5g\ . ;j{xf/f clwgfosTj Pj+ To;cGtu{t lbOg\ / o'jfzlQmnfO{ xf};nf lbO g} /lxg\ . Pscsf{nfO{ x/lx;fan] ;xof]u ug]{
;lsG5 eG5g\, tL ef}ltsjfbL lbFb} oflGqs ef}ltsjfb hlGdof] . pgLx¿ k|sl[ t / j:t'ut ;+;f/ qmflGtsf] lg/Gt/tfaf/] dfn{ dfS;{, Rofª / dfcf]n] Pskl5 csf]{ ;kmntf kfpFb} uP . ;g\ !(&^ df dfcf]sf] lgwg
x'g\ . kbfy{nfO{ klxnf] bhf{df o;n] kbfy{nfO{ t ultzLn dfGof] :jof\ c;Lldt / nuftf/ ljsl;t k|m8] l/s P+uN] ;, eL=cfO{= n]lgg, dfcf] eof] . dfcf]sf] lgwgkl5 Rofªsf la/f]wLx?n] pgLdfly w]/} cf/f]kx? nufP .
/fv] s fn] o; bz{ g sf] gfd t/ To;nfO{ oflGqs ?kn] lnPsf] Pj+ kl/jlt{t x'g] ePsf]n] 1fgsf] T;]t'ªn] h'g s'/f atfpg' ePsf] 5, pgLx?n] …dfcf]la/f]wL cfOdfO{Ú eg]/ Rofªsf] s'/f sf6\g yfn] . pgn] To;sf]
ef}ltsjfb /xg uPsf] xf] . lyof] ] / To;sf] ;+ 3 if{ z Ln, Pj+ If] q nfO{ klg ck" 0 f{ / c;Lldt tL ;dfhbz{gsf dxfg\ pknlAw x'g\ . k|ltjfb ul/g\ . ToxL qmddf pgL km]l/ kqmfp kl/g\ . RofªnfO{ cg]s k|sf/sf
bfz{lgs kmfF6df k|f/lDes ;f+Vo kl/jt{gzLn rl/qnfO{ 7Dofpg ;s]g atfpF5g\ . pgLx¿n] k|fKt 1fgnO{ oL pknlAwx?sf] /Iff / ljsf; cf/f]kx? nufOP . Ps lx;fan] dfcf]sf] lgwgkl5 pgL a];fxf/fh:t} eOg\ .
bz{gn] k|s[ltnfO{ k|wfg / klxnf] / Tof] ef}ltsjfbL clwe"tjfbsf] ;Lldt jf ;fk]Iftf / lg/k]Iftf ug]{ / j}1flgs 9+un] sfo{Gjog ug]{ pgnfO{ dfgl;s oftgf lbg k6s–k6s cbfnt nfg] sfd eof] . t/, ;fg}bl] v
atfPsf] 5 . rfaf{s bz{gn] O{Zj/ lzsf/ ePsf] lyof]] . b'a}df hf]8 lbG5g\ . P]ltxfl;s sfo{ef/ cfh dfS;{jfbL ;‹if{ ub}{ cfPsL pgn] To:tf cf/f]kx?nfO{ 7f8} c:jLsf/ ul/g\u/: . pgn]
– n]lggjfbL – dfcf]jfbL sDo'lg:6 ;+zf]wgjfbLx?sf] lj/f]wdf h]naf6} wfjf af]lng\ .
dfg]sf] 5}g . k[YjL, hn, cfuf], xfjf k' F h LjfbL o' u df ;j{ x f/f 5f]6s/Ldf eGg'kbf{ l;4fGt /
pgsf] cfjfhaf6 8/fpg] ;+zf]wgjfbLx?n] pgnfO{ h]nd} /flv/fv] . lgbf]i{ f
h:tf ef}lts kbfy{nfO{ hutsf] cfGbf] n gsf] hGd / lj1fgsf] Jojxf/aLrsf] åGåfTds Pstf g} qmflGtsf/L sDo'lg:6x¿sf] sfFwdf
Rofª h]n k/]sf] s'/f ljZjel/ g} km}lnof] . ;+;f/el/sf >ldsju{ / ;dfhjfbL
klxnf] sf/0f atfPsf] 5 . o'gfgdf ljsf;sf] k|ultsf] sf/0f åGåfTds dfS;{jfbL 1fg–l;4fGtsf] ;f/ xf] . cfPsf] 5 .
cfGbf]ngsf cu'jfx?n] pgsf] lz3| l/xfOsf] dfu u/] . ;+zf]wgjfbLx?sf] cGofola?4
x]/]SnfO{6;n] cfuf] / 8]df]qmfO6; ef}ltsjfbsf] hGd eof] / oxL g} tbg';f/ pTkfbgsf nflu ;+3if{, lgrf] 8
7fpF7fpFdf ljzfn h'n; ' x? lgl:sP . t/ klg ;+zf]wgjfbLx?n] RofªnfO{ h]nd'Qm
cflbn] k/df0f'nfO{ klxnf] atfPsf ef}ltsjfbsf] cGo ?k eGbf a]Un} / j}1flgs k|of]u Pj+ ju{;3+ if{sf cg]sf} o; cfn]vdf bfz{lgs kmfF6df
u/]gg\ . ;+zf]wgjfbLx?sf] ;/sf/n] RofªnfO{ nfdf] ;do;Dd h]ndf /fv]/ zf/Ll/s
5g\ . a]sg, r]lg{z]a:sL, kmfo/jfv qmflGtsf/L bz{g aGg k'Uof] . åGåfTds Jojxfl/s cg'ejsf qmddf l;4fGt bz{gsf b'O{ l;4fGt cfbz{jfb /
/ dfgl;s oftgf lbO{ g} /Xof] . h]ndf s;};uF klg pgnfO{ e]6g\ lbOPg . vfgf
cflb ;a} ef}ltsjfbLx?n] kbfy{nfO{ ef} l tsjfbn] ;a} cfbz{ j fbL aGb5 / To;n] km]l/ Jojxf/ s} ;]jf ef}ltsjfbsf ;du| kIfdf ljZn]if0f
/ kfgL;d]t vfg glbO{ pgnfO{ h]ndf /flvPsf] lyof] . pgL PSn} clGtd ;do;Dd
klxnf] atfpFb} To;nfO{ dfG5]sf] ljrf/x?sf] lj/f]w u/L ultzLn ub{5 . kbfy{af6 r]tgf / r]tgfaf6 ug]{ k|oTg ul/Psf] 5 . /, bz{g
klg To;sf] ljkIfdf af]ln/lxg\ . pgn] la/f]w u/]sfn] h]nd} k|x/Lx?n] pgnfO{
dgeGbf aflx/ a]Un} cl:tTj ePsf] kbfy{nfO{ k|fylds bhf{ /fVg k'u]sf] km]l/ kbfy{ eg]sf] oxL xf] . o; cy{df cToGt} uxg tyf hl6n ljifo
s'6g\ ;Dd s'6] . kl5 t pgnfO{ af]Ng klg lbOPg . d'vdf k§L afFw/] h]nsf] cFw/] f]
/ To;nfO{ hfGg, a'‰g ;lsg] s'/f 5 . o;sf] b[li6dg ultsf] cefjdf dfS;{jfb ;r]t 9+un] b'lgofF abNgsf ePsf]n] bz{gsf af/]df cyf{t\ hLjg
sf]7fdf pgnfO{ n8fOPsf] lyof] . o;/L oftgf lbP/ RofªnfO{ !% jif{;Dd h]ndf
atfPsf 5g\ . kbfy{ / kbfy{sf] cefjdf ultsf] nflu k|o'Qm x'g] 1fg xf] . / hutsf] af/]df hfGg rfxg], a'‰g
/fv]kl5 ;g\ !((! df h]nleq} pgsf] xTof eof] . Pshgf dlxnfb]lv 8/fpg]
s_ sNkgf ug{ ;lsb}g . ultsf] csf]{ cfrf/bz{gsf] If]qdf cfbz{jfb rfxg] / abNg rfxg] / bz{gsf] ;+zf]wgjfbLx?n] xTof geP/ cfTdxTof eGg] b'ik|rf/ u/] . t/, cfTdxTof eGg]
!_ ;Qf, j:t', kbfy{ jf k|sl[ tnfO{ gfd cGtlj{/w xf] . ha s'g} j:t'nfO{ wd{, sd{, O{Zj/, JolQmk"hf, of}g kmfF6sf If]qdf cWoog, cWofkg ug{ s'/fnfO{ ;+;f/n] ljZjf; u/]g . ;+;f/n] g} pgsf] xTof ePsf] eGb} cfPsf] 5 .
;Dk"0f{ a|Xdf08 jf hutsf] klxnf] To;sf] ult jf cGtlj{ / f] w af6 pR5[+vntf, bAa'kgf, >dk|lt 3[0ff, rfxg] ;j{;fwf/0f ;d]tnfO{ ;lhnf] xTof xf] ls cfTdxTof xf] To;sf] k'li6 cem} ePsf] 5}g . h] eP klg pgL ;+;f/af6
sf/0f dfGb5g\ / O{Zj/ jf s'g} cnUofOG5, To; j:t'sf] d[To' x'G5 . hfnem]n, zf]if0f, lglZqmotf, lg/f;f, xf];\ eg]/ ;/n efiff / zAbfjnL labf eP/ uOg\ . t/, pgn] rLgsf] P]ltxfl;s ;fF:s[lts / /fhgLlts cfGbf]ngdf
cnf}lss dfGb}g . ult / . kbfy{ cgflb Pj+ cgGt knfog, JolQmut :jfy{ cflb tyf kbfjnL /fVg] clwstd k|oTg k'¥ofPsf] of]ubfgsf] hlt sb/ u/] klg ck"0f{ g} x'g5 ] .
@_ ljrf/, r]tgf jf dfG5]sf] dgeGbf 5g\ . oL b'a} g hGdG5g\ g db{5g\ . d"NodfGotfx?df cfwfl/t x'G5 . ul/Psf] 5 . …;+;f/ xNnfpg] ;+3if{zLn dlxnfx?Ú k':tsaf6
6 @)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/

jL/hª\u M cljrlnt qmflGtsf/L g]tf


z/b cf]nL
g]kfnsf] sDo'lg:6 cfGbf]ngsf]
b]z, hgtf / qmflGtk|lt k|lta4 /x]/
lg/Gt/ lqmofzLn x'bF } cufl8 a9\ge' of] .
s= jL/hª\uaf6 d}n] l;Sg] cj;/ k|fKt
u/]sf] lyPF .
kf6L{leqsf] cGt;{ª3\ if{sf] ;'?cft ePsf]
lyof] . k|r08sf] /fhgLlts–j}rfl/s
d}n] @)&* r}t $ ut] lrtjg
sf/fuf/df uP/ e]6s ] f] lyPF . :jf:Yodf
sfo{If]q x'bF f k|foM w]/} ;]N6/ x'g] 3/ d]/f]
;;'/fnL 3/ ;f;', ;;'/f;Fu kmf]gdf afUn'ª
qmflGtsf/L wf/fsf] g]tT[ jdf ;xefuL x'bF } slknj:t'sf :yfgLo hfnL–km6fxfsf /fhgLlt tyf j}rfl/s g]tf ljrnglj?4 ;ª\3if{ ;'? eof] . ;fy}, ;'wf/ ePsf] s'/f /fVg'ePsf] lyof]] . d}n] lhNnfsf :yflkt g]tf eLd 3tL{ …sd/]8
cgj/t¿kdf qmflGtdf cfˆgf] ;Dk"0f{ lj?4 cfGbf]ngsf g]tT[ j ul//xg'eof] . dfS;{jfb–n]lggjfb–dfcf]jfbsf] afnfh'sf] kfFrf}F lj:tfl/t a}7s;Dd kf6L{sf] l:ylt, # a'bF ] ;xdltnufotsf] bf?0fÚ d]/f] ;flxFnf h]7fg x'gx' G' Yof], hf]
hLjgnfO{ ;dlk{t ug],{ cys qmflGtsf/L :yfgLo¿kdf ju{;ª\3if{sf] g]tT[ j ub}{ ´'§f l;4fGtnfO{ cfTdf;ft\ ug] { / cfpFbf ;ª\3if{ rs{b+ } uPsf] lyof] . @)^^ cj:yfsf] af/]df hfgsf/L u/fPF / a]gL n8fOFdF f ;lxb x'ge' of] . xfdL b'Ol{ ar
g]tf Pjd\ s'zn cleefjs rGb|axfb'/ d'2f / lu/ˆtf/Lsf] s'g} kjf{x gu/L dfn]dfjfbnfO{ g]kfnL df}lnstfdf k|of]u ;fndf kfn'ª6f/df ePsf] 5}6f}F lj:tfl/t :jf:Yonfesf] sfdgf / ljz]if Vofn ug{ :jf:Yo ;'wf/ ePkl5 afUn'ª hfg] ;Nnfx
rGb …jL/hª\uÚ sDo'lg:6 cfGbf]ngsf b[9tfk"js { hgtfsf] sfddf vl6/xg'eof] . ug{k' 5{ / g]kfndf tyf hgjfbL /fHo;Qf a}7sdf # j6f b:tfa]h cfPsf lyP . cg'/f]w klg u/]sf] lyPF . jL/hª\u s]xL klg eof] . d}n] pkrf/nfO{ l56f] cufl8
Pp6f :yflkt gfd xf] . @)!& kmfNu'g kf6L{n] ju{;ª\3if{sf] tof/L k"/f ul/;s]kl5 j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{k' 5{ eGg] sd/]8 k|r08, sd/]8 ls/0f / afa'/fdsf] lbgkl5 k/f;L sf/fuf/af6 5'6g\ e' of] . a9fpg'kg]{ ;'´fj lbPF /, æl5§} pkrf/df
& ut] sDo'lg:6 e"ld /f]Nkfsf] u|fdL0f hgo'4sf] ;'?cft eof] . kf6L{sf] # b:tfa]hdWo] s= jL/hª\unufot nuQ}, d pxfFs F f] 3/ slknj:t' lzju9L hfg'xf];\ jL/hª\u ;/Æ eg]sf] lyPF .
e]udf ePsf] xf] . jL/hª\u ;DkGg lg0f{ocg';f/ hgo'4sf] lj:tf/ ug{ kf6L{ cjw /fHosf] ax';ª\Vos g]tf– e]63f6 u/L l/xfOsf] nflu awfO{ lbPF . t];f| ] lbgdf slknj:t' 3/ hfg'eof] .
kl/jf/df hlGdg'ePsf] lyof] . kfl/jfl/s sfddf ;lqmo x'ge' of] . sfo{stf{n] sd/]8 ls/0fsf] b:tfa]hnfO{ pxfFnF ] Tof] e]63f6df :jf:Yo cj:yf w]/} 3/lt/ uP/ ;/–;Nnfx u/]/ sf7df8f}F
lx;fan] ;DkGg kl/jf/df hGd] klg !) a;]{ hgo'4df nfdf] ;do ;dy{g u/]sf lyof}F . ;'wf/ gePsf] s'/f ug{e' Psf] lyof] . pkrf/sf nflu hfg] ;Nnfx eof] . kl5
pxfFdF f qmflGtsf/L ljrf/ / efjgfn] k|l] /t wf}nflu/Lsf] afUn'ª, DofUbL / d':tfªdf kf6L{leqsf] cGt;{ª3\ if{ pTsif{df cfb/0fLo g] t f jL/hª\ u cfˆgf] pkrf/sf] nflu sf7df8f}F xl:k6ndf
lyof]] . cfˆgf] l;ª\uf] kl/jf/nfO{ !) jif{sf] lhDd]jf/L jxg ug{e' of], clxn] klg s= k'us ] f] lyof]] . k|r08–afa'/fdn] hgd'lSt hLjgsfndf bh{gf}Fk6s lu/ˆtf/, ´G8} Ps dlxgf pkrf/df nfUg'eof]
dxfg\ hgo'4df ;xefuL agfpFb,} # bfh' jL/hª\unfO{ wf}nflu/Laf;L hgtf, ;lxb ;]gfsf] lj36g u/]kl5 @)^( c;f/ @ h]ng]n ef]u/] klg g´'Sg] alnof] c8fg t/ d}n] kmf]gdf s'/f ubf{ ;'wf/ gePsf]
efO g} juL{o d'lSt cfGbf]ngdf ;dlk{t kl/jf/, 3fOt] sfo{stf{ ;a}n] hgtfsf] ut] Pdfcf]jfbLaf6 ;DaGw–ljR5]b ub}{ ePsf JolStTj xf] . kl5 pxfFs F } lgjf; va/ ug{e' of] . d}n] æ;'wf/ x'G5 ;/,
x'ge' of] . s= jL/hª\usf] sfG5f efO xfd|f] lk|o g]tf eg]/ ;D´G5g\l: . s= ls/0fn] g]tT[ j u/]sf] g]skf–dfcf]jfbL lzju9Ldf e]6b\ f æa'6jndf pkrf/df lgsf] x'G5, gcflQg' xf]nf ;/Æ eg]sf]
hglk|o kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] jL/hª\un] hgo'4sf] a]nf afUn'ª, u7g ul/Psf] lyof]] . cGt;{ª3\ if{sf] / hfg' k nf{ z/bhLÆ eGg' x ' G Yof] . lyPF . kl5 yk pkrf/sf] qmddf lbNnL
dxf;lrj s= ljKnj x'gx' G' 5 . xfn DofUbLsf] lhNnf kf6L{df lhNnf ;]qm]6/L kf6L{ lgdf{0fdf s= jL/hª\u v/f] ¿kdf kl5Nnf]k6s r]sckdf cfpFbf pxfFs F f] hfg] ;Nnfx eof] . eL8Lcf] sndf s'/f
dxf;lrj s= ljKnj kf6L{, qmflGt, b]z x'bF f pTkfbg u/]sf sfo{stf{ clxn] sf]xL plqg'ePsf] lyof] . @)^( k';df & cf}F Hj/f] /f]lsPsf] lyPg . d}n] g} lqmd;g eO/xGYof] . kl5 lbNnLl:yt DofS;
/ hgtfsf] kIfdf lg/Gt/ PsLs[t dGqLb]lv ;f+;bnufotsf ljleGg dxflwj]zg ;DkGg eof] . s= ls/0fsf] c:ktfn dl0fu|fddf d'6/' f]u ljz]if1;Fu xl:k6n hfg'eof] . ToxLFaf6 eL8Lcf] sndf
hgsflGtsf] g]tT[ j ul//xg'ePsf] 5˜ . lgsfodf k'us ] f 5g\ eg] s]xL sd/]8x¿ g]t[Tjdf @ jif{ kf6L{ rNof] . of] r]scksf nflu lnP/ uPsf] lyPF . s'/f eO/xGYof] . d'6s ' f] ck|;] g eO;s]kl5
s= jL/hª\u;Fu d]/f] klxnf] k|ToIf ;lxb x'ge' Psf] 5 t s]xL sd/]8x¿ c8fg s= jL/hª\udf lyof] . j}rfl/s / cjlwe/df klg kf6L{leq r/d 8fS6/n] d'6s ' f gnL aGb ePsf] l5§} klg pxfFsf] :jf:Yo ;'wf/ x'g ;s]g .
e]63f6 @)%& ;fnsf] r}tdf g]skf - 3fOt] x' g ' x ' G 5 . sltko rlr{ t /fhgLlts b[li6sf]0f :ki6 x'gx' G' Yof] . cGt;{ª3\ if{ rln/Xof] . s= ls/0fsf] g]tT[ j ck|;] g ug{k' 5{ eg]/ ;Nnfx lbPsf] lyof] . pkrf/s} qmddf @)&* c;f]h @* ut]
dfcf]jfbL_ sf] P]ltxfl;s bf];f| ] /fli6«o snfsf/;d]t 5g\ eg] sltko clxn] @)%( df wf}nflu/Laf6 :yfgfGt0f eO{ eO;s]kl5 qmflGtsf] g]tT[ j / qmflGtsf] To;nuQ} d]/f] 3/d} -a'6jn ^_ df # pxfFsf] csNkgLo lgwg eof] . xfdL ;a}
;Dd]ng ;DkGg eO;s]kl5 kf6L{ s]Gb|Lo klg lg/Gt/ qmflGtsf kIfdf k"0f{sfnLg hgd'lSt ;]gfsf] a6flnog sld;f/ kxnsb\dL, qmflGtsf] 7f]; tof/L geO{ lbg;Fu} a:of}F . /fhgLlts, kfl/jfl/s :tAw eof}F Û dgdg} eGof}–F tkfO{s + f afFsL
;ldltn] gofF gLlt of]hgf kfl/t u/]sf] eP/ nfluk/]sf 5g\ . hgtfsf] 3/– x'ge' of] . hgd'lSt ;]gfdf sl/a tLg ;s]kl5 d"n g]t[Tj g} cGof]n / 5nkmn tyf s'/fsfgL eP . afUn'ªsf / cw'/f sfo{ k"/f ug]5{ f}+ .
lyof], h;df hgo'4nfO{ Jofks lj:tf/ 3/df k'Ug] hgtfsf] dg–dgdf /xg] jif{ sld;f/ eO;s]kl5 @)^! ;fndf csd{0otfdf kml;;s]kl5 @)&!
ug{ ag]sf cfwf/ Onfsf k|rf/ Onfsf,
Zj]t–Onfsfx¿ lyP . kf6L{ s]Gb|Lo
jL/hª\u wf}nflu/Ldf hgo'4sf] g]tT[ j
ug]{ / lj:tf/ ug]{ Pp6f s'zn g]tT[ j,
¿kGb]xLsf] OGrfh{sf lhDd]jf/Ldf
x'gx' G' Yof] . nuQ} kf6L{n] /fHo ;ldltsf]
dª\l;/df s= ls/0f;Fu ;DaGw–ljR5]b
u/L kf6L{ cnu ePsf] 3f]if0ff eof] .
xf] sd/]8, o;/L ;dfhjfb cfp“bg}
;ldltn] cfwf/ Onfsfaf6 hgo'4 lj:tf/ s'zn sdfG8/sf] ¿kdf kl/lrt cjwf/0ff NofPkl5 cjw /fHo ag]kl5 @)&! k';df ;DkGg k|yd /fli6«o v] d /fh ;L
ug{ ;ª\u7g / hg;]gfx¿ k"j–{ klZrd x'gx' G' 5 . /fhgLlts If]qdf klg ljlzi6 slknj:t'sf] lhNnf OGrfr{ x'bF } klxnf] e]nfaf6 ljKnjsf] g]tT[ jdf PsLs[t xf] sd/]8,
km}nfpg] of]hgf agfPsf] lyof],] h;df Ifdtf /fVg'sf ;fy}, kmf}hL If]qdf klg ;ljwfg;ef @)^$ df slknj:t'af6 hgqmflGtsf] gofF sfo{lbzf cufl8 cld|;f] a]r]/ ;dfhjfb cfpFb}g
cfwf/ Onfsfaf6 ;]gf ;ª\u7g Pp6f s'zn sdfG8/sf] g]tT[ j ug]{ pDd]bjf/ eO{ r'gfj n8\ge' Psf] lyof] . a9\of] . sd/]8 jL/hª\un] ljKnjsf]
:yfgfGt/0f x'g] of]hgf lyof] . @)%& qmflGtsf/L g]tf jL/hª\unfO{ ;a}n] ;fx;L, lgjf{rgdf pxfFF yf]/} dtfGt/n] k/flht g]t[Tjdf cufl8 a9]sf] PsLs[t
lsgls ltdLh:tf kf}/vxLg 5f]/f hlGdPkl5
;fndf g]skf -dfcf]jfbL_ sf] bf];f| ] /fli6«o s'zn, lgi7fjfg\, Odfgbf/ g]tfsf] ¿kdf x' g ' e Psf] lyof] . slknj:t' s f] hgqmflGtleq b]lvPsf] cj;/jfb, u}/L v]t clg af/L–kfvf ;a} afFemf] x'g' k5{
;Dd]ng …dxfg\ cu|ufdL 5nfª / a'‰y] . vf;u/L, wf}nflu/L If]qnfO{ lhDd]jf/Ldf /xFb} @)^( df cjw ;+;b\jfb, blIf0fkGyL ;+zf]wgjfb / clg xfd|L cfdf
Oltxf;sf] ckl/xfo{ cfjZostfÚ gfds hgo'4sf] Tof] prfOdf k'¥ofpg] /fhgLlts /fHosf] tkm{af6 g]tT[ jbfoL e"ldsfdf bnfn k'h F Ljfblj?4 ;zSt¿kdf k|:t't
b:tfa]h kfl/t ePsf] lyof] . @)%& If]q / kmf}hL If]q b'ja} f6 ;kmn agfpg] x'gx' G' Yof] . hlta]nf g]skf dfcf]jfbL x'g] g]tf x'gx' G' Yof] .
Ps 5fs vfg / Ps;/f] nfpg
;fn r}tdf cfwf/ If]q ?s'd lhNnfaf6 g]tT[ j s= jL/hª\u xf] . :yfgLo hfnL lyof]] . @)&! gofF kf6L{ g]skf dfcf]jfbL sd/] 8 jL/hª\ u af6 l;Sg' k g] { wgf9\osf cfFugdf lev dfUg hfg} k5{
xfdL ;ª\u7g / ;]gf u/L $@ hgf km6fxf, ;LcfO{8L, ;"bvf]/x¿ jL/hª\usf] ag]kl5 PsLs[t hgqmflGtsf] sfo{lbzf ljlz:6 u'0fx¿
sd/]8x¿ ljz]if If]q cfwf/ Onfsf;Fu gfd ;'Gbf g} ys{dfg x'Gy] . jL/hª\u cufl8 al9;s]kl5 n'lDagL Ao'/f]sf] j}rfl/s tyf /fhgLlts b[li6sf]0fdf
hf]l8Psf] lhNnfx¿ afUn'ª, DofbL, kmf}hL sf/afxLsf] klg g]tT[ j ug{e' Psf] OGrfh{ x'bF } kLaLPd tyf klZrd sdf8 k|:6 dfS;{jfb n]lggjfb–dfcf]jfb /
xf] sd/]8,
d':tfª h;df # lhNnf hf]l8P/ Pp6} ^ lyof]] . DofbLsf] aflaofrf}/, afUn'ªsf] OGrfh{sf] lhDd]jf/Ldf x'gx' G' Yof] . ljrf/ l;4fGtk|lt b[9 s'zn ;ª\u7s, s'v/' f, ufO{e}+;L / aË'/ kfn]/ ;dfhjfb cfpFb}g
g+= lhNnf ag]sf] lyof] . xfdL wf}nflu/L Ujflnrf}/, lejfvf]nf, DofUbLsf] a]gL / /fhgLlts If]q / kmf}hL If]q b'ja} f6 lg0fo{df b[9tf, Jojxf/df nrstf ;fx;L lsgls
If]qdf @)%& ;fndf :yfgfGt/0f eP/ kfNkfsf] tfg;]gnufotsf bh{gf}F 7fpFdf lhDd]jf/L k"/f ubf{ /fKtL, wf}nflu/L, ;xLnfO{ ;xL / untnfO{ unt eGg]
cfpFbf s= jL/hª\u pSt ^ g+= lhNnfsf] ;kmntf k|fKt u/fpg] s'zn sdfG8/ n'lDagL / u08sLsf lhNnfnufot k|:6 jStf ;xgzLn, w}ot{ f, ;D´f}tfxLg
ltdL h:tf o'jf cs}n { ] kfn]sf] s'v/' f / aË'/ n'6/] df;' vfg kNs]kl5
;]s6] /L x'gx' G' Yof] . @)%& sf] /fli6«o klg xf] . pxfFF s}of}kF 6s 3fOt] klg ljleGg lhNnfdf sfo{If]qdf eP/ dxTjk"0f{ ;ª\3if{ ug]{ Ps s'zn cleefjs, ;fbf clg cs}{n] kfn]sf] ufO{e}+;Lsf] b"w rf]/]/ lkpg kNs] kl5
;Dd]ngsf] efj ;Dk|i] f0f sfo{qmd cufl8 x'gk' ¥of] . e"ldsf lgefpg'eof] . s= jL/hª\u s'zn hLjg, pRr ljrf/ ju{bZ' dgk|lt 3[0ff af–cfdf ;fx"–dxfhgsf] uf]7fnf] ga;L sxfF k]6 kfNg ;S5g\ t <
afUn'ª lhNnfsf] klZrdIf]q af]afªdf a]gL n8fOFsf] df]rf{df @)%( r}t ;ª\u7ssf] ¿kdf kl/lrt x'gx' G' Yof] . ug],{ ju{;ª\3if{df k|lta4 x'g] Odfgbfl/tf,
sd/]8 jL/hª\u;Fu :jfut tyf kl/ro !( df ;/sf/L kmf}hsf] x]lnsK6/af6 g/d hgz}nL, nrs, Jojxf/, r':t ;/ntf, kf/bzL{, lgM:jfyL{, ;xof]uL /
sfo{qmddf e]6 ePsf] lyof] . s= xfg]sf] uf]nL v'§fdf nfu]sf] lyof] . uf]nL sfo{zn} L, hg;]jf, hg>ddf ;xefuL ;fd"lxstfdf v';L x'g] 7f]; kl/l:yltsf] xf] sd/]8,
jL/hª\usf] hf]zhfu/, km'lt{nf] / xFl;nf] krfpFb} To;sf] kjf{x gu/L le8Gtdf x'g] k|lta4 g]tf x'gx' G' Yof] . hgtf, sfo{stf{, 7f]; ljZn]if0f u/L j:t'jfbL of]hgf lgdf{0f wfg /f]k]/ ;dfhjfb cfpFb}g
;a}nfO{ slGeG; ug{ ;Sg] b[9tf / uDeL/ 3fOt] sd/]8x¿sf] pkrf/ / ljBfyL{, lzIfs, a'l4hLjL ljleGg tx / ug]{ / sfof{Gjogdf hfg] / kl/0ffd Nofpg]
lqmofzLntfn] xfd|f] l6dnfO{ pT;flxt / Joj:yfkgdf v6\ge' Psf] lyof]] . a]gL tKsfsf hgtfsf] dflg;nfO{ k|efj kfg]{ kf6L{, qmflGt, b]z, hgtfk|lt ;w}F jkmfbf/ lsgls ltdLh:tf] o'jf lxnf] / w'nf]b]lv tl;{P kl5
cfslif{t u/]sf] lyof]] . le8Gtaf6 kms{gq] mddf af6f]sf ljleGg Ifdtf lyof] . kf6L{af6 cfPsf] of]hgfx¿, / lgi7fjfg\ lg/Gt/ ;lqmotf, cfˆgf] k]6 kfNg ljb]zlt/ wl;g] ePkl5
hgo'4 / jL/hª\u 7fpFdf le8Gt eO/x]sf lyP . sd/]8 gLltx¿, a}7sx¿, e]nf, ;Dd]ngx¿ lqmofzLntf, h'´f?, n8fs'kg eO/xg' ;dfhjfb sxfF cfpF5 t
…k|ltlqmofjfbL /fHo;QfnfO{ Wj:t ub}{ jL/hª\u a]gL le8Gtdf a6flnog hg;efx¿df kf6L{sf] wf/0ffx¿nfO{ JoSt c;n sDo'lg:6df x'gk' g]{ u'0fx¿–
gofF hgjfbL qmflGtsf] af6f]df cl3 a9f}ÚF sld;f/sf] lhDd]jf/Ldf x'gx' G' Yof] eg] d ug{ ;Sg] s'zntf klg lyof] . ju{kl| t g}ltstfjfg\, cfbz{jfg\, w}o{tf, To;}n] xfd|f ;Gtfgx? hldgbf/sf aGbsL ga;L sxfF x'sg{ ;S5g\ / <
eGg] d"n gf/fsf ;fy g]kfndf ;fdGtL afUn'ª lhNnf kf6L{df sfo{/t lyPF . kl5 Odfgbf/ x'gx' G' Yof] . g]kfn sDo'lg:6 ;xgzLntf / gd| af]Ng] hglk|o g]tf
/fhtGqfTds ;+;bLo Jo:yfsf] cGTo u08ssf ;Dk"0f{ la/fdL sd/]8x¿nfO{ cfGbf]ngdf wf]sf, u2f/L, lj;h{g, ;+jfb / clGtd e]6 xf] sd/]8,
ub}{ gofF hgjfbL /fHo;Qf :yfkgf ug{ ! dlxgf pkrf/ u/fpg d Joj:yfkgd} blIf0fkGyL ;+zf]wglj?4 v/f] plqg'xG' Yof] . s= jL/hª\u;Fu @)%& ;fndf
b'O{ ljrf/, b'O{ ;Qf, b'O{ ;]gfsf] v6]sf] lyPF . a]gLaf6 kms{gq] mddf ePsf] pxfFnF ] jt{dfg bnfn k'h F Ljfb ;+;bLo ef}lts ¿kdf lrghfg ePkl5 >d u/]/ ;dfhjfb cfpFb}g
cjwf/0ff;lxt k| l tlqmofjfbLsf le8Gtdf xfd|f s]xL xf]gfxf/ sd/]8x¿ Joj:yfsf cGTo ;ª\3if{af6 PsLs[t /fhgLlts ofqfdf sl/a @! jif{ ;xsfo{ lsgls ltdL h:tf o'jfn] >d ug{' x'Fb}g
/fHo;Qfsf] cª\udf xdnf ub}{ @)%@ ;lxb x'gk' ¥of] . jL/hª\u 3fOt] x'gx' G' Yof] hgqmflGtaf6 eP/ 5f8\5 eGg'xG' Yof] . eof] . d}n] jL/hª\unfO{ afUn'ª x'bF } kf6L{ n'6kf6 / rGbf p7fP/ hLjg rnfpg' k5{
;fn kmfu'g ! ut] g]skf - dfcf]jfbL _ t/ cfk"m 3fOt] x'bF f klg cleefjssf] ;'wf/jfbL af6f]af6 xf]Og eg]/ ;w}F xfdLnfO{ g]tfsf ;fy}, xfd|f] cleefjssf] ¿kdf
n] hgo'4sf] ;'?cft u¥of] . oBlk sd/]8 lhDd]jf/L lgjf{x ul//xg'ePsf] lyof] . k|lzlIft ul//xg'xG' Yof] . a'´k] l5 !) jif{sf] hgo'4df /fhgLlts kl;gf r'xfP/ xf]Og c?sf] /ut r';]/ afRg' k5{
jL/hª\un] hgo'4 x'gk' j" { g} k'/fgf] ;Qfsf] kf6L{ s]Gb|sf] 9f8df 6]s/] 6fpsf]df xfGg] cGt/;ª\ 3 if{ / kf6L{ lgdf{ 0 fdf df]rf{ / kmf}hL df]rf{df pxfF;F uF nfdf] ;'6a'6df ;lhP/ efif0f 7f]Sb} lxF8\g' k5{
lx/f;t, h]n, oftgf / w/ks8 s]Gb|Lo of]hgfcg';f/ *) k|ltzt e"uf]n, jL/hª\u ;xsfo{ ´g} ;xh} h:tf] eof] .
Joxf]l/;Sg'ePsf] lyof] . ;fy}, Ps bnLo hg;Qf / hg;]gfsf] lgoGq0fdf lyof]] @)^@ df r'gafª a}7s ;DkGg zflGtk|lqmof kf6L{leqsf] cGt/;ª\3if{df
k~rfotL Joj:yflj?4sf] ;ª\3if{df klg eg] afFsL @) k|ltzt ;x/ / ;b/d'sfd eO;s]kl5 kf6L{n] cGtl/d ;/sf/, pxfFs} ;Nnfxdf ;xof]uL eOof] . ;w}F xf] sd/]8,
dxTTjk"0f{ e"ldsf lgefpg'ePsf] lyof] . k|ltlqmofjfbL ;Qfsf] lyof] . afFsL @) ;+ljwfg / nf]stflGqs u0ftGq :yfkgf cj;/jfb, knfogjfb, xLgtf, lg/fy{ ldgL df6{ agfP/ ;dfhjfb cfpFb}g
jL/hª\un] cfˆgf] hLjgsf] bf}/fgdf k|ltzt e"uf]nnfO{ ;d]t lgoGq0fdf lng ug{ cufl8 a9\g] lg0f{o eof] . k|r08sf] / ;+zf]wgjfb, ljleGg / qmflGtlj/f]wL a? c?n] agfPsf] klg eTsfpg' k5{
;/sf/L hflu/ klg b'Ok{ 6s vfg'ePsf] sf7df8f}s F f] s]Gb|Lo ;Qf sAhf ug{ ;x/df b:tfa]hdf xfdL nf]stflGqs u0ftGqdf k|jl[ Qlj?4 n8\g ;w}F k|l] /t ug{x' G' Yof] .
lyof] . s= jL/hª\us} egfOcg';f/ s]lGb|t x'g] / lj:tf/ x'g] of]hgf cfof] . 6]s/] hgjfbL u0ftGqdf hfG5f},F a'hj' { fx¿ xfd|f] kf6L{dfly k|ltaGw nufO;s]kl5 adn] p8fp5' eGb} rGbf c;'n]/ aGb u/fpg' k5{
sf7df8f}dF f gfktf}n u'0f:t/ ljefu / s= jL/hª\u ;]gfsf] lhDd]jf/Laf6 @)^! a'hj' f{ u0ftGqlt/ n}hfg rfxG5g\ eGg] klZrd sdfG8 OGrfh{ x'bF f /fKtL Ao'/f]sf] cfˆgf] a}+s Aofn]G; a9fP/ qmflGtsf/Lsf] 9f]+u /Rg' k5{
kl5 uflj;sf] ;lrj klg eP/ sfd ;fndf ¿kGb]xLsf] lhNnf OGrfh{sf] lyof] . cGttM hgjfbL u0ftGqlt/ a}7sdf ;xefuL ePsf] a]nf s]kL cfnL
ug{e ' of] . Psflt/ ;/sf/L hflu/, lhDd]jf/Ldf ;?jf x'ge' of] / d klg guP/ k'/fg} gfd ePsf] ;+;bLo a'hj' { f g]tT[ jsf] ;/sf/n] lu/ˆtf/ u¥of] .
csf]l{ t/ b]z hgtfsf] qmflGtsf] kIfdf afUn'ªaf6 :yfgfGt/0f eP/ kfNkf, u0ftGq / ;+ljwfg;efaf6 hgtfsf] klxn]bl] v g} d'6s ' f] ;d:ofn] lgoldt xf] sd/]8,
;w}F lgi7fjfg\ eP/ cljrlnt eP/ sfd ¿kGb]xL cfP;Fu} km]l/ /fhgLlts df]rf{ hg;+ljwfg lgdf{0f klg klg ePg . ´g\ cf}ifwL vfO/xg'x'GYof] . w]/} k6s ;+zf]wgjfbLx¿;Fu df]rf{ agfP/ ;dfhjfb cfpFb}g
ug{e' Psf] lyof]] . @)$# ;fndf /f]Nkfaf6 / kmf}hL df]rf{df ´g} glhsaf6 ;xsfo{ kf6L{ zflGtk|lqmofdf @)^# df ;dfj]z c:ktfndf pkrf/sf nflu pxfF; F uF pgLx?nfO{ abNg] ?kfGt/0f ug]{ / ;dfh abNg] xf]Og
slknj:t' lzju9Ldf a;fOF ;/fO u/]/ ug]{ cj;/ dnfO{ k|fKt ePsf] lyof]] . eO{ !@ a'bF ,] * a'bF ] zflGt ;D´f}tf / ;xof]uL ag]/ uPsf] 5' . bfªsf]
;a} kl/jf/ cfO;s]kl5 klg lzju9Ldf nuQ}, zflGt ;D´f}tf eO;s]kl5 d ;]gf ;dfof]hg;lxtsf] unt sbd kqmfpkl5 ljleGg lhNnfdf 3'dfP/
ltdLh:tf h8\;q' jfbLtfdf /dfpg' k5{
kf6L{sf] g]tT[ jdf /x]/ hgtfsf] g]tT[ j klg ¿kGb]xLd} :yfgfGt/0f eP/ lhNnf k|r08n] rfln;s]kl5 s= jL/hª\un] sf7df8f},F lrtjg, k/f;Lnufot bh{gf}F dfS;{jfbsf l;4fGt 3f]Sb} Aofaxf/df ;fdGtL ;f]r /fVg' k5{
ug{e' of] . kf6L{ gLltcg';f/ @)$& df ;ldltdf sfo{/t lyPF . s= jL/hª\u pSt k|lqmofsf] lj/f]w / xfdLnufotn] lhNnfsf h]n–lx/f;tdf /flvof] . sf]le8 clg kf] ;dfhjfb cfp5
hgtfsf] dtaf6 ;+oS' t hgdf]rf{sf] ¿kGb]xL OGrfh{sf] lhDd]jf/Ldf x'gx' G' Yof] . k| r 08sf] hgo' 4 lj;h{ g ug] { dxfdf/Ldf pxfFnF fO{ sf]le8sf] la/fdL klg
tkm{af6 lzju9Lsf] uflj;sf] cWoIfdf !) jif{sf] hgo'4sf] /fhgLlts df]rf{ / cfTd;dk{0fjfbL k|jl[ Qsf lj?4 n8\of}F . x'ge' of] t/ /fHon] pkrf/df s'g} jf:tf
hxfF ltdL h:tf e|i6, /fi6« / hg3ftLsf] /fh rN5
lgjf{lrt x'ge' of] . cWoIf x'bF f klg kf6L{, kmf}hL df]rf{df nfdf] ;xsfo{ / w]/} s'/f vf;u/L, @)^% sf] v/Lkf6L e]nfaf6 u/]g . :jf:Yo cj:yf ´g} lalu|bF } uof] . ;f]emf –;femf lgd'vf hgtf ef]s – ef]s} dg{' k5{
@)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/ 7

qmflGtsf/L ljBfyL{sf] bfloTj


c;n dfG5] aGg] xf] xfd|f] nIo
b]zsf] ljsf; ug]{ xf] xfd|f] st{Jo
b]zdf zflGt xfdL Nofpg] 5f}F
ljsf; / k|lt:kwf{df ljhoL aGgsf
nflu cWoogsf] ljifo 5gf}6n] a9L
dxTj /fV5 .
pkef]u ul//x]sf] cj:yf xf] . oL b'j}
sfd k/:k/ lj/f]wL ju{sf] cl:tTj
ePsf] / nfdf] ;dob]lv ;DkGgju{sf]
hgtfsf] ;+oQ ' m k|oTgaf6 x6\g afWo
x'g] 5 . To;sf nflu ;Dk"0f{ ljBfyL{n]
cfˆgf] d'lQmsf ljifoj:t' 5gf}6,
5 . cfhsf ljBfyL{n] eljiodf
hgtfaLr s'g} Pp6f k];f clgjfo{
¿kdf ckgfpg' k 5{ . eljiodf
sf/0f xfdLn] cGofo / cTofrf/sf]
lj?4 cfjfh u'GhfPgf} eg] xfdLn]
w]/} Iflt Aoxf]g'{ kg]{ x'G5 xfd|f] ufpF3/
b]zsf] lxt xf];\ eGg] sd{ ug]{5f}F jt{dfg lzIff gLltsf] ;a}eGbf xftdf /fHo;Qf ePsfn] cWoog, k|of]u / kl/jt{g ug{ ;Ël7t hgtfsf] kIfdf sfd ug]{ k];j] / JolQm jl/kl/ rNb} cfPsf] kl/l:ylt cfh
lzIff ljsf;sf] k"jf{wf/sf] klg 7"nf] sdhf]/L l;4fGt / Jojxf/aLr ljkGgju{ d fly zf;g ul//x] s f] k|of; ug{ h?/L 5 . x'gsf nflu a'l4hLlj, dhb'/ jf klg xfd|f] ljBfyL{ lbbLalxgL /
k"jf{wf/ xf] . hgzlQm lgdf{0fsf] Ps¿ktf gx'g] / lzIff >d;Fu Joj:yf x'gs
' f] sf/0fn] xf] . ;DkGgju{n] ;dfh ljsf;sf] cfwf/ pTkfbg ls;fg eO{ sfd ug{ clgjfo{ x'G5 . bfh'efOx? vf8Lsf] nsf]{ nfu]/ hfg"
;'qfwf/ xf] . k|To]s JolQmdf cuDo ghf]l8Psf] x'g] xf] . sf]/f ;}4flGts JolQmut ;DklQsf] sf/0fn] zf]if0f ug{ k|0ffnL cyjf pTkfbg / ljt/0f ug]{ ;f]em} dflysf tLg lsl;dsf] k];j] / k5{ of] ug{'sf] sf/0f xfdLn] lnPsf]
Ifdtf /x]sf] x'G5 . Tof] IfdtfnfO{ cWoog Jojxf/df ptfg{ g;lsg] ;kmn ePsf 5g\ eg] ;j{;fwf/0f tl/sf xf] . oxL k|0ffnLsf] cfwf/df afx]s cfhsf] ljBfyL{n] eljiodf lzIff /fHon] xfd|f] >d dfly hf]8\g
zf;sn] lzIffnfO{ ;fwg agfP/ vfnsf] x'G5 . csf]{ s'/f, ;dfhdf hgtf ;Ël7t k|oTg ug{ g;s]sf wd{, /fhgLlt / g}ltstf c8]sf] h];s ' } sfd u/] klg k|ToIf jf ck|ToIf g;s]/ xf] ca o;sf] lj?4 clvn
cfˆgf] lxt / :jfy{ cg's'n k|of]u k/:k/ lj/f]wL ju{ ljBdfg ePsf], sf/0fn] zf]lift eO/x]sf 5g\ . x'G5 . pTkfbgdf j[l4 ug{ k|s[ltsf ¿kdf ;DkGg juL{o x}l;otdf cyjf qmflGtsf/Ln] ;+3if{do sfd ug{' k5{
u5{g\ . cf}krfl/s ¿kdf k];f g} ;DkGg ju{ ;+Vofdf sd ePsf] / w]/} ljBfyL{ hLjgdf Psflt/, lzIf0f lj?4 ;‹if{ ug] { l;k / bIftf ljkGg juL{o x}l;otdf ju{;‹if{df To;}n] ;a} jfdkGyL nf]stflGqs
cWoog ug] { ePsf] hLjgsf] ;+Vofdf ePs ldlxg]tjz hgtfnfO{ ;+:yf jf ;/sf/n] tf]ss ] f kf7\oqmd a9fpg'k5{ . ljt/0fdf ;'wf/ ug{ ;fd]n ePs} x'G5g\ . ju{;3+ if{df ljho b]zeQm laBfyL{x? Psh'6 xf]cf}F b]zdf
cj:yfnfO{ ljBfyL{ hLjg elgG5 . zf]if0f u/]/ ;DkGg juL{o :jfy{ k"/f / kf7\ok':ts clgjfo{ ¿kn] cfˆgf] lj/f]wL ju{sf lj?4 ;‹if{ ug{ cyjf aGg ls t zf]ifsju{ aGg >dhLlj ePsf ljleGg ;d:ofx?sf] ;dfwfg
of] ;dofjlwdf k|dv ' sfd k9\g] g} ug{k' g]{ ePsf] x'gfn] ju{;‹if{sf] ljifo :t/cg' ; f/ cWoog t ug} { k 5{ , >d gul/sg pRr ;'ljwfsf ;fy} ju{sf] zf]if0f a9fpg'k5{ ls >dhLlj vf]Hgtkm{ nfUg' k5{ / xfdLn] xfd|f]
xf] . To;f] x'g'sf] sf/0f eljiodf hfgsf/L u/fOGg . To;} n ] ubf{ To;sf ;fy} eljiodf a]/f]huf/ hLjg latfpg]sf lj?4 ;‹if{ ug]{ ju{sf] zf]if0f a9fpg'k5{ ls >dhLlj ;dfhnfO{ ?kfGt/0f ug{' k5{ xfdL
cfk"mn] ug]{ k];fsf nflu of]Uotf Jojxfl/s hLjgdf cfjZos kg]{ gaGgsf nflu ju{;‹if{ / pTkfbg l;k / bIftfdf ljsf; ug{' h?/L ju{sf] ;]jf ug]{ xf] eg] ;Ë7g / laBfyL{ xf] / laBfyL{df w]/} zlQm
xfl;n ug{'kg]{ x'gfn] tof/Lsf] nflu ljifo lzIf0f ;+:yfdf gk9fOg] / x'G5 . oL b'j} sfd PSn}sf] k|oTgaf6 cg'zf;gsf] :t/ dfly agfpg}k5{ . x'G5 / of] s'/f P]ltxf;sf] kfgfx?
cWoog Jojl:yt / pkof]uL x'gk' 5{ . k9fOg] ljifo b}lgs Jofjxfl/s k"/f x'g ;Sb}gg\ . To;}n] Psflt/, oL b'Od { Wo] Ps af6f] clgjfo{ ¿kdf kN6fpg] xf] eg] klg ToxfF b]Vg ;lsG5
ljBfyL{ hLjgdf cWoogsf] ljifo hLjgdf k|of]u x'g g;Sg] ePsf] x'gfn] JolQmut ¿kdf k|s[ltsf lj?4 / kf/ ug{'k5{ . egfOcg';f/ u/fO bz alif{o hgo'4df klg /fhtGq /
;"rLdf k|fyldstfsf ;fy 5gf}6 ug]{ z}lIfs a]/f]huf/sf] ;d:of pTkGg lj/f]wL ju{sf lj?4 ug]{ ;‹if{df l;k cyjf l;4fGtcg';f/sf] Jojxf/ gug]{ kGrfotLsfn h/} b ] l v ˆofF S g' d f
sfd cToGt dxTjsf] x'G5 . clxn]sf] x'G5 . /f]huf/L ;[hgf ug]{ of]Uotf / / bIftfsf] k| o f] u ug{ ' k 5{ eg] xf] eg] p;sf x/]s s[ofsnfkn] laBfyL{x?sf] 7"nf] e"ldsf /x]sf] lyof] .
j}1flgs o'udf w]/} ljifo cWoog ug{ ;Ë7g ug]{ Ifdtf gePsf sf/0f csf]{lt/, ;fd"lxs k|oTgsf nflu ;DkGg ju{nfO{ / jt{dfg Joj:yfsf ?s'd klZrDsf] ;Gbe{df x]g{] xf]
cfjZos eP klg cfˆgf] eljio ;kmn u' h f/f rnfpg bnfnL ug{ ' k g] { , l;4fGt, /fhgLlt ;xL 5gf]6 ug{'sf ;~rfnsnfO{ ;xof]u k'U5 cyjf eg] xfdLn] &@ j6f df=la / ##% j6f
kfg{ ljifo 5gf}6n] dxTj /fVb5 . zf/Ll/s >d / Go"g kfl/>ldsaf6 ;fy} ;Ël7t ¿kdf ;‹if{ ug{ zf]if0f k|wfg Joj:yfsf] cfo' a9L nfdf] cfwf/e"t ljBfnox? ;+rfngdf
/fHo;Qf ;DkGg ju{sf] xftdf cfjZostf k"/f ug{k' g]{ jf cg}lts cg'zf;g / b[9tfsf] kl/rosf ;fy x'G5 . To;f] eGg'sf] cy{ >dhLlj cfPsf] b]Vg ;lsG5 t/ ljBfnodf
ePsf] sf/0fn] lzIf0f ;+:yfx¿ ;a} e|i6 sfd ug{k' g]{ x'G5 . o; ljifodf hgjfbL s]Gb|Lotfsf] ;xL kfngf ju{nfO{ cem} nfdf] ;do;Dd zf]if0fsf] eg] xfdLn] sIff * b]lv dflysf] sIffdf
hgtfsf nflu ;dfg Jojxf/ / ;dfg ;dod} ;r]t eO{ cfk"mn] cWoog ug{k' 5{ . ;du|df hgtf;Fu ldn]/ jf df/ vKg clgjfo{ x'G5 eGg] xf] . x]g{] xf] eg] ljBfyL{ ;+Vof yf]/} dfqfdf
lsl;dsf] Joj:yfkg x'gk' g]d{ f ;DkGg ug{'kg]{ ljifosf] hfgsf/L / ;Ël7t pTkfbs zlQm;Fu Psfsf/ eP/ cyjf To;}n] ljBfyL{ hLjgaf6} l;4fGt / e]l6G5g\ of] ;d:of cfpg'sf] sf/0f
ju{sf nflu / ;j{;fwf/0f hgtfsf
nflu leGg lsl;dn] juL{ o
k|oTgsf] cfjZostf dx;'; u/]/
ju{;‹if{ ug{'k5{ . ljifo 5gf}6 ubf{ /fs]z ;L hgtfnfO{ ;r]t / ;Ël7t agfP/
cfˆgf] d'lQm hgtfsf] d'lQm;Fu hf]8/]
Jojxf/aLr km/s gkfg{ cWoog /
cg'zf;g tyf >d / g}ltstfsf]
/fHon] ljBfyL{ ;+/If0f ug{ g;s]sf]
s'/f xf] of] ;d:ofnfO{ ;dfwfg ug{sf]
:j¿kcg';f/ ;~rfng ul/Psf] ;dfhsf] agf]6sf] tTsfnLg cj:yf, ;‹if{ b'jn} fO{ Ps;fy cufl8 a9fpg dfq ;kmntf xfl;n ug{ ;lsG5 . ljrf/ u/L ljifoj:t'sf] 5gf}6 / lglDt xfdL ;a} laBfyL{x? clvn
x'G5 . To;sf] ;f]emf] c;/ /f]huf/Ldf hgtfsf] ef}lts hLjgsf] cj:yf / tL ljifosf] cWoog clgjfo{ ¿kdf ;dfhsf] cfd"n kl/jt{g u/]/ cWoog ug{ lgjfo{ x'G5 ;do d} qmflGtsf/Lsf] emG8f d'lg uf]na4 eP/
k5{ . ;DkGg ju{sf nflu pRr zf]liftju{sf] x}l;otn] ug{k' g]{ k|sl[ t u/] / ;Ël7t ¿kdf ;d:ofsf] ;dfhjfbL ;dfh :yfkgf ug{sf nflu xfdLn] of] ;a} s'/f sf] dx;'; ug{ lab|fx] sf] cfjfh p7fpg h?/L x'G5 .
;'ljwf;lxtsf] /f]huf/d"ns / af}l4s lj?4sf] ;‹if{ tyf lj/f]wL ju{ lj?4 ;dfwfg vf]Hg'k5{ . To;f] ubf{ ls;fg ljBfyL{ ;Ifd x'G5g\ ls x'Ggg\ eGg] g;s]df oL bnfnx? xfd|f] d]xgt / n]vs M clvn -qmflGtsf/L_ ?s'd
>d ug{ ;Sg] k|fljlws lzIffsf] ug{'kg]{ ;Ël7t ;‹if{ b'j} kIfnfO{ / dhb'/sf] cj:yf klxrfg u/]/ s'/fsf] d"NofÍg ug]{ dfkb08 :ki6 kl/>d dfly kfgL lkmg]{ 5g\ To; klZrdsf ;+of]hs x'g\ .
Joj:yf x'G5 eg] ;j{;fwf/0f hgtfsf Ps} ; fy cufl8 a9fpg k| o Tg pgLx¿sf] ;fy;fy} cfk"mn] pgLx¿sf]
5f]/f5f]/Lsf nflu cJojl:yt /
lgDg:t/sf of]Uotf ljsf; x'g] /
k|lt:kwf{df ;dfg of]Uotf x'g g;Sg]
u/L lzIf0f ;+:yfsf] kf7\oqmd /
ug{k' 5{ . ;dfhsf ef}lts cfjZostf
k" / f ug{ pTkfbg sfo{ s f nflu
k| s [ l tsf lj?4 ul/g] ;‹if{ a f/]
hfgsf/L x'gs ' f ;fy} csf{sf] >daf6
;d:of ;dfwfgdf ;xof]uL e"ldsf
v] N g;Sg] Ifdtfsf] ljsf; ug{
;Sg'k5{ . To;sf nflu ;d:of
ls;fg–dhb'/af6 a'‰g] / ;dfwfg
lgjf{rg vr{ ljj/0f ;fj{hlgs gug]{ pDd]bjf/nfO{ sf/afxL Û
sf7df8f}F . lgjf{rg cfof]un] ut :jtGq kf6L{sf ;f]ljtf uf}td, g]skf - :ki6Ls/0f ;f]ws ] f] 5 . h;cGtu{t
d+l;/df ;DkGg r'gfjsf] vr{ ljj/0f Pdfn] _ sf g] t f /fhg e§/fO{ , k|ltlglw;ef lgjf{rgsf #& pDd]bjf/
Joj:yfkg lglZrt ul/Psf] x'G5 . pTkfbg ePsf ;' l jwfx¿ >d ;‹if{sf] ;Ël7t k|of;af6 cEof; ug]{ ;fj{hlgs gug]{ pDd]bjf/nfO{ hl/jfgf k"jd{ V' odGqL z]/wg /fO{, g]skf -dfcf]jfbL / k|bz] ;efcGtu{t #& pDd]bjf/nfO{
To;}n] ;DkGgju{sf ljBfyL{n] / gul/sg jf sd >d u/]/ pRr ug{' clgjfo{ x'G5 . k|s[lt lj?4sf] u/]sf] 5 . k|ltlglw;ef / k|bz] tkm{sf s]Gb|_ sf pkdxf;lrj lul//fhdl0f :ki6Ls/0f ;f]ws
] f] xf] . hl/jfgf nfu]sf
;j{;fwf/0f hgtfsf ljBfyL{n] cfˆgf] ;'ljwf pkof]u u/]sf lj/f]wL ju{sf] ;‹if{df hfgsf/L kfpg ;DalGwt u/L b'O{ xhf/ $#% pDd]bjf/nfO{ !% kf]v/]n, vfg]kfgLdGqL dx]Gb|/fo pDd]bjf/n] #% lbgleq /fh:j bflvnf
cj:yf x]/L cWoogsf ljifo 5gf}6 lj/f]wdf rnfO{g] ju{;‹if{ b'j} kIfsf] ljifosf j}1flgssf] cg';GwfgnfO{ xhf/ b/n] hl/jfgf ul/Psf] xf] . ofbjnufotsfnfO{ vr{ ljj/0f u/L To;sf] ef}r/;lxtsf] lgj]bg
u/]/ hLjg ;kmn / pknlAwd"ns cWoog ug]{ u/L ljifoj:t' 5gf}6 cfˆgf] ;dfhsf] cj:yfdf k|of]u ug]{ pDd]bjf/x¿nfO{ cfof]un] ut j}zfv ga'emfPsf]df cfof]un] hl/jfgf tf]ss ] f] lgjf{rg cfof]u jf ;DalGwt lgjf{rg
agfpg'k5{ . ;j{;fwf/0f hgtfsf] ug{k' 5{ . ef}lts cfjZostf k"/f ug{ / ju{;‹if{sf] hfgsf/L kfpg dfS;{, $ ut]sf] lg0f{ocg';f/ lgjf{rg vr{sf] 5 . dfcf]jfbL s]Gb|sL g]t[ cf]g;/L 3tL{, sfof{nodf k]z ug{ cfb]z lbg] tyf
cfDbfgL yf]/} x'g] ePsf] x'gfn] w]/} pTkfbg ;‹if{df s[lif pTkfbg jf PË]N;, n]lgg, :6flng / dfcf]T;]tª' sf ljj/0f ;fj{hlgs u/L To;sf] hfgsf/L /fk|kfsf g]tf /jLGb| ld>, /f:jkfsf lgjf{rg vr{sf] ljj/0f Ps ;ftf leq
nufgL u/]/ ;DkGgju{sf] x}l;ot x'g] cf}Bf]lus pTkfbg;DaGwL hgtfnfO{ cg';GwfgnfO{ cfˆgf] ;dfhsf] jt{dfg lbg lgb]z{ g lbOPsf] lyof] . tf]lsPsf] /d]z v/]n, k'sf/ ad, ljj]szLn ;femf ;fj{hlgs u/L To;sf] hfgsf/L
u/L Jojl:yt lzIf0f ;+:yfdf / pRr l;sfpg ;lsg] u/L hfgsf/L / >d cj:yfdf ;Ël7t ¿kn] k|of]u ug{ ;dofjlwleq lgjf{rg vr{sf] ljj/0f kf6L{sf dxf;lrj /~h' bz{gf -Gof}kfg]_, ;DalGwt lgjf{rg sfof{nodf ;ft
k|lt:kwf{Tds af}l4s / k|fljlws gul/sg jf tNnf]:t/sf] ;'ljwf Wofg lbg'k5{ . ;fj{hlgs gug]{ k|ltlglw;eftkm{sf Ps ljj]szLn ;femfs} ldng kf08], Pdfn]sf lbgleq lgj]bg;lxt k]z ug{ k'gM
ljifosf] cWoog ug{ ;Sb}gg\ . To;}n] pkof]u ul//x]sf cyjf ug{ k|oTg /fHo;Qf hgtfsf] kIfdf gePsf] xhf/ #& hgf / k|bz ] ;eftkm{sf Ps g]tf ;j]G{ b| vgfn, /f:jkfsf ;f+;b cfb]z lbg] lg0f{o ePsf] 5 . ;fy},
ubf{ /f]huf/Lsf] Uof/]G6L x'g ;Sb}g . ul//x]sf zf]if0f ju{ lj?4 ;Ël7t x'gfn] p;n] tf]ss ] f] kf7\oqmdaf6 cfk"m
Tolt dfq xf]Og, af}l4s / k|fljlws k| o Tg ug{ ;Sg] Ifdtfdf klg / cfˆgf] ;dfhnfO{ d'lQmsf] af6f]lt/
If]qdf /f]huf/L x'g] of]Uotfsf] ljsf; hgtfnfO{ ;r]t / ;Ël7t kfg{ ;lsg] 8f]¥ofpg ;lsGg . ljkGg ju{sf] x}l;tn]
ug]{ cj;/ klg kfpGgg\ . kf7\oqmd ljifoj:t'sf ;fy} clxn]sf] j}1flgs ls;fg, dhb'/sf] ;d:of klxrfg u/L
klg lgDg k|fljlws / af}l4s:t/sf] o'udf tL ljifodf ePsf cg';Gwfgsf] ;dfwfgsf] af6f] gb]vfpg] xf] eg] cfˆgf]
x'G5 . af}l4s k|ltikwf{df lhTg ;Sg] k|of]u tLgj6} kIfsf] ljifoj:t'sf] / ;dfhsf] d'lQm ;Dej x'Gg . oL b'j}
lsl;dsf cg} l ts k' F h LjfbL– 5gf}6 clgjfo{ ¿kdf ul/;Sg'k5{ . kIf jt{dfg ;dfhsf k/:k/ lj/f]wL
;fd|fHojfbLsf] bnfnL u/]/ u'hf/f s] j n Pshgfsf] dfq k| o Tgn] kIf eP klg xfdLn] Totflt/ Wofg
ug{k' g]{ ls zf/Ll/s ldlxg]t ug{k' g]{ pTkfbg, ljt/0f / pkof]u;DaGwL lbP/ ;dfh kl/jt{g / /fHo;Qf
cj:yf x'G5 . h'g;'s} sfd u/] klg sfd k"/f x'g ;Sb}g . To;sf nflu kl/jt{gdf of]ubfg lbg ;lsG5 .
>dzlQm clwstd vr{ ug{k' g]{ t/ ;Ël7t k| o Tgsf] h?/L kb{ 5 . dfgj ;dfhdf juL{o zf;g ;'? ePb]lv
;'ljwf lgDg:t/sf] lng'kg]{ afWofTds ;dfhdf ;Ël7t k|of; eO/x]sf] klg g} ljkGgju{n] ;‹if{ u/]/ Joj:yf
cj:yf x'G5 . To;f] ubf{ k'FhLjfbL 5 . t/, tL sfd k"/f u/fpg] tl/sf kl/jt{g ub}{ cfPsf 5g\ . bf;Joj:yf xhf/ #(* pDd]bjf/nfO{ lgjf{rg - lzlz/ vgfn, u0f] z k/fh' n L, hl/jfgfjfktsf] /sd tf]lsPsf]
;dfhdf ;dfg of]Uotf / ;dfg zf]if0fdf cfwfl/t eP/ k"/f eO/x]sf bf;sf] ljb|fx] af6 kl/jt{g ePsf] xf] . s;"/ tyf ;hfo_, P]g @)&# sf] bkmf lj/fheQm >]i7, dfcf]jfbL g]tf sNkgf ;doleq ga'emfpg] pDd]bjf/nfO{
x}l;ot x'g ;Sg] ljifo 5gf}6 ug],{ 5g\ . To;f] eGg'sf] cy{ Psflt/, a9L xfd|f] b]zsf] ;fdGtL Joj:yfsf] gfOs] #! sf] pkbkmf -$_ adf]lhd !% xhf/ wdnf;lxtsf g]tf tyf ;f+;bsf] gfd tTsfn x'g] Ps lgjf{rgdf efu lng
t/ cfDbfgLsf] >f]t sdhf]/ x'g] ubf{ kl/>d ug]{n] lgDg:t/sf] ;'ljwf /fhtGq klg pTkLl8t g]kfnL hgtfsf] ¿k}ofFsf b/n] hl/jfgf ug]{ lg0f{o u/]sf] klg vr{ ljj/0f ;fj{hlgs gug]s { f] gkfpg] u/L /f]s nufpg] / hl/jfgf
bnfnL ug{k' g]{ cyjf zf]lift x'gk' g]{ pkef]u ug{ kfpg] afWofTds cj:yf, ;+oQ ' m k|oTgdf ePsf] cfGbf]ngaf6 xf] . cfof]un] g]kfnL g]kfnL sf+u;]| sf ;"rLdf 5 . jfktsf] /sd ;/sf/L afFsL ;/x c;'n
x' g fn] ;j{ ; fwf/0f hgtfsf csf]l{ t/ >d gug]{ cyjf lgDg:t/sf] x6]sf] xf] . jt{dfg cj:yfsf] ;DkGg dxfdGqL Pjd\ k|ltlglw;ef ;b:o o:t} cfof] u n] &$ hgf pk/ ug{ s]Gb|Lo txl;n sfof{nodf
5f]/f5f]/Lsf nflu cfˆgf] of]Uotf >d u/]/ klg pRr:t/sf] ;'ljwf juL{o zf;g klg pTkLl8t g]kfnL uug yfkf, ljho uR5bf/, /fli6«o pDd] b jf/;F u lgjf{ r g cfof] u n] n]vL k7fpg] lg0f{o klg ePsf] 5 .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn ;fpg !$ ut] cfOtaf/

k|nf]egdf k/]/ ljb]z ghfg cfu|x ;dfhjfbL ljBfyL{ df]rf{sf] 3f]if0ff x'b“ }
sf7df8f}F . k//fi6« dGqfnon] e"m6f af/]df a'‰g ;a}df dGqfnon] cg'/f]w ;~rf/dfWod / ;fdflhs ;~hfndf sf7df8f}+ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, lrlsT;fzf:q cWoog ;+ : yfg p7fPsf] dfu ;Daf]wg ug{k' g]{ eGb}
cfZjf;g / k|nf]egdf k/]/ j}bl] zs u/]sf] 5 . dGqfnon] gSsnL /f]huf/Lsf k|sfzg tyf k|;f/0f u/]sf] ;"rgfsf] g]skf dfcf]jfbL s]Gb|, g]skf PsLs[t dxf/fhuGhsf] u]6df l/n] cgzgdf pks'nkltnfO{ dfu kq a'emfPsf
/f]huf/Lsf nflu yfONof08 / Dofgdf/ lj1fkg k|foM ;fdflhs ;~hfndf cfpg] cfwf/df geO{ sfdbf/ :jo+n] j}bl] zs ;dfhjfbL / h;kfldn]/ ag]sf] al;;s]sf ljBfyL{x?nfO{ k/LIff lbg] lyP . lqe'jg ljZjljBfno cGtu{t
ghfg cfu|x u/]sf] 5 . dGqfnon] u/]sf b]lvPsfn] o:tf e"m6f cfZjf;gdf /f]huf/ ljefu jf ;DalGwt ;+3 tyf ;dfhjfbL df]rf{ g]kfn;Da4 laBfyL{ jftfj/0f tof/ ul/lbg]af/] ljifodf ljleGg sn]hx?df MBBS/BDS
lj1lKt hf/L u/L kl5Nnf] ;do gkg{ ;d]t ;r]t u/fPsf] 5 . /f]huf/bftf;Fu l;wf ;Dks{ / ;dGjo ;+u7gsf] df]rf{sf] cfh cf}krfl/s 5nkmn ePsf] / oL s' / fx?df cWoog/t ljBfyL{x? bf];|f] jif{df
yfONof08 / Dofgdf/df ;"rgf k|ljlw Dofgdf/df k'u/] aGws agfOPsf tyf u/]/ dfq j}bl] zs /f]huf/Ldf hfg 3f]if0ff x'g] ePsf] 5 . ;dfhjfbL barrier df k/]kl5 pgLx? @
-cfO{6L_ If]qdf cfsif{s /f]huf/L / cnkq k/]sf g]kfnLn] cfˆgf] p4f/sf cg'/f]w 5 .Ú laBfyL{ ;+u7gsf] df]rf{sf] 3f]if0ffsf] aif{b]lv Jofl/P/ k|0ffnL vf/]h u/]/
;'ljwfsf] k|nf]eg b]vfP/ g]kfnLnfO{ nflu g]kfnl:yt cfkmGthg / g]kfnL hf/L lj1lKtdf ;~rf/dfWod tyf k" j { ; GWofdf zlgaf/ ;dfhjfbL ljBfyL{n] k/LIff lbg kfpg' kg]{ geP
Dofgdf/sf] sflog k|fGtsf] Dofj8L nu]/ /fhb"tfjf; a}s F s tyf ofË'gdf ;Dks{ ;fdflhs ;~hfndf …j} b ] l zs ljBfyL{ df] r f{ g] k fnsf ljBfyL{ sn]hn] lnPsf] k};f lkmtf{ lng' kg]{
aGws agfO{ cj}w sfd ug{ afWo ug]{ u/]sf] kfOPsf] 5 . /f]huf/Ldf 7uLÚ ljifodf k|sflzt tyf g]tfx¿n] k|wfgdGqL k|r08;Fu e]6 dfu /fVb} r/0fa4 ;+3if{df 5g\ .
agfOPsf] eGb} ;r]t /xg cfu|x u/]sf] g]kfnL b"tfjf;n] :yfgLo ;/sf/;Fu k|zfl/t ;dfrf/k|lt dGqfnosf] uDeL/ u/]sf lyP . pQm k|wfgdGqL;Fusf] xfn pgLx? lrlsT;fzf:q cWoog
xf] . dGqfnon] j}bl] zs /f]huf/Ldf ;dGjo u/L s]xL ;+Vofdf g]kfnLsf] p4f/ Wofgfsif{0f ePsf] pNn]v u/]sf] 5 . e]6df g]skf clvn -qmflGtsf/L_ sf ;+:yfg l8gsf] sfof{no cufl8 &!
nufOlbg] jf o:t} cGo k|nf]egdf kf/L ul/;s]sf] / yk g]kfnLsf] p4f/ ug]{ dGqfnosf ;xfos k|jQmf 8Da/axfb'/ cWoIf k|sfz zfxL, dfcf]jfbL s]Gb| lbgb]lv l/n] cgzgdf 5g\ .
7"nf] /sd lnO{ s'g} JolQmnfO{ ljb]zdf k|of; eO/x]sf] atfPsf] 5 . Dofgdf/ ;'g'jf/n] cgflws[t¿kdf j}b]lzs lgs6 clvn -qmflGtsf/L_ sL cWoIf rf/j6f kf6L{aLr ;dfhjfbL df]rf{
nu]/ cnkq kfg]{ Pj+ g]kfn ;/sf/sf] åGåu|:t If]q ePsfn] p4f/df r'gf}tL /f]huf/Lsf] cfj/0fdf x'g] ;a} k|sf/sf k~rf l;+ x , g] s kf P; lgs6 g]kfn lgdf{0fkl5 cfOtaf/ $ kf6L{
k|rlnt sfg"gcg'¿k lgif]w ul/Psf x'g] u/]sf] dGqfnon] hgfPsf] 5 . 7uLnfO{ lg?T;fxgsf nflu ;xof]u tyf cg]/f:jljo"sf cWoIf ;'bz ] k/fh'nL lgs6 ljBfyL{ ;+u7gx?n] nlntk'/sf]
sfo{ d f ;+ n Ug u/fpg] sfo{ otf, >d, /f]huf/ tyf ;fdflhs ;xsfo{sf nflu cg'/f]w u/]sf 5g\ . / ;dfhjfbL ljBfyL{ o'lgogsf cWoIf lxdfno OlGhlgol/ª sn]h Rof;ndf
sfg"gadf]lhd b08gLo ePsfn] o:tf ;'/Iff dGqfnon] o'/f]kn ] L >d uGtJo j}bl] zs /f]huf/Ldf hfgsf nflu g]kfn /d]z ofbjsf] ;xe)•:flutf /x]sf] !! ah] ;dfhjfbL ljBfyL{ df]rf{ g]kfn
u}/sfg"gL sfd gug{ / o;tkm{ ;r]t d'ns ' df hfg c;DalGwt JolQm jf ;/sf/n] v'nf u/]sf] d'ns ' df tLg k|sf/sf] lyof] . e]6df d'Vou/L cfOtaf/ k|wfgdGqLn] ;sf/fTds /x]sf] clvn 3f]if0ff sfo{qmdsf] cfof]hgf u/]sf
/xg ;a}df cg'/f]w;d]t u/]sf] 5 . ;+:yfsf] cg'lrt k|efjdf gkg{ ;'emfj sfg"gL k|so[ faf6 >d :jLs[lt k|bfg 3f]if0ff x'g] ;dfhjfbL ljBfyL{ df]rf{sf] -qmflGtsf/L_ sf cWoIf k|sfz zfxLn] 5g\ . cfOtaf/ x'g] pQm sfo{qmddf
o:t}, ljleGg k|nf]egdf k/L hfg] lbPsf] 5 . dGqfnon] z'qmaf/ k|; ] ul/G5 . g]kfn ;/sf/ / ;DalGwt b]zsf] sfo{qmddf k|wfgdGqLnfO{ k|d'v hfgsf/L lbP . k|d'v cltlysf] ?kdf k|wfgdGqL
g] k fnLnfO{ u} / sfg" g L ¿kdf lj1lKtdfkm{t\ cfsif{s ;]jf, ;'ljwfsf] ;/sf/aLr >d ;Demf}tf u/L, j}bl] zs cltlysf] lgdGq0ff lbPsf], kl5Nnf] ut laxLaf/ ;dfhjfbL ljBfyL{ k| r 08, ljz] i f cltlyx? g] k fn
yfONof08af6 :yndfu{ x'bF } Dofgdf/sf] k|nf]eg b]vfO{ dfN6f, /f]dflgof, kf]Nof08, /f]huf/ ljefudf btf{ eO{ cBfjlws r/0fdf lqe'jg ljZjljBfnodf df] r f{ s f g] t fx?n] lqe' j g sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj
;f] If]qdf n}hfg / /f]huf/bftfn] g]kfnL kf]ru' { nnufotsf o'/f]lkog >d uGtJo ePsf j}bl] zs /f]huf/ Joj;fo ;~rfng b]lvPsf] nfk/afxL, kl/Iff, glthf ljZjljBfnosf pks'nklt k|f=8f= ;L, g]skf -PsLs[t ;dfhjfbL_ sf
/fxbfgL;d]t hkmt u/L b}lgs !@ d'ns ' df /f]huf/L lbg] axfgfdf nfvf}F ug{ cg'dlt k|fKt Ohfhtk|fKt ;+:yf / k|sfzgdf b]lvPsf] ;d:of,;]jf wd{sfGt af:sf]6fnfO{ e]6]/ d]l8sn cWoIf dfwj g] k fn / hgtf
306f;Dd cgnfOg 7uLnufot ?k}ofF 7uL u/]sf] ;DaGwdf ;"Id t];f| ] JolQmut¿kdf >d :jLs[lt k|bfg cfof] u sf] ;d:ofaf/] hfgsf/L ljBfyL{sf] ;d:of tTsfn xn ug{ ;dfhjfbLsf cWoIf pk]Gb| ofbj /xg]
u}/sfg"gL sfddf nufpg] u/]sf] a'lemg cg';Gwfg ul//x]sf] hfgsf/L lbFb} ul/g] k|fjwfg /x]sf] 5 . u/fPsf] / &! lbg b] v L ;Nnfx lbPsf] / e]6df pks'nklt atfOPsf] 5 . pQm 3f]if0ff sfo{qmddf
cfPsf] dGqfnon] atfPsf] 5 . c;DalGwt JolQm jf ;+:yfsf] cg'lrt Ohfht k|fKt ;+:yfdfkm{t\ j}bl] zs MBBS/BDS sf ljBfyL{x? cfk"mn] af:sf]6fn] k|wfgdGqL tof/ eP cfk"m b]zeQm, k|ultzLn, qmflGtsf/L,
ljb]zdf /f]huf/L ug{ hfFbf ko{6s k|efjdf gkg{ ;'emfj lbPsf] xf] . /f]huf/Ldf hfFbf cfk"m hfg rfx]sf] d'ns ' , kl/Iff lbg kfpg' kg] { geP tof/ /x]sf] cfZjf;g lbPsf lyP . /fi6«jfbL ljBfyL{x?,kqsf/ nufot
/ lelh6 le;fdf guO{ k|rlnt g]kfn …c;DalGwt JolQm jf ;+:yfsf] sfdsf] ljj/0f, tna ;]jf ;'ljwf, cfk"mx?af6 d]l8sn sn]h ;+rfnsn] lxhf] z'qmaf/ ;+oQ
' m ljBfyL{ ;+u7gn] ;a} n fO{ pkl:tlysf] lglDt
sfg"gadf]lhd >d :jLs[lt lnP/dfq cg'lrt k|efjdf gkg{ dGqfnosf] cfjZos ;Lk tflnd, /f]huf/bftfn] lnPsf] k};f lkmtf{ ug{' kg]{ dfu /fVb} MBBS/BDS cWoog/t ljBfyL{n] lgdGq0ff;d]t ul/Psf] 5 .
ljb]z hfg ;/sf/n] cg'/f]w u/]sf] 5 .
o;/L /f]huf/Lsf nflu ljb]z hfg'cl3
g]kfn ;/sf/sf ;DalGwt sfof{no
tyf ljb]zl:yt g]kfnL lgof]u;Fu ;Dks{
cg'/f]w 5Ú, lj1lKtdf elgPsf] 5, …btf{
ePsf Ohfht k|fKt ;+:yfdfkm{t\ jf
pRr bIf sfdbf/n] JolQmut¿kdf
j}bl] zs /f]huf/Ldf hfFbf cGo sf]xL
tf]ss ] f] ;]jf z'Ns jf lk|m leiff lk|m
l6s6sf] af/]df ;DalGwt Ohfhtk|fKt
;+:yfdf :jo+ cfkm}F pkl:yt eO{ jf
j}bl] zs /f]huf/ ljefudf ;Dks{ u/L
g]skf emfkfåf/f lhNnf ;xsf/L ;+3nfO{ sf/afxL ug]{ r]tfjgL
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ asjf; lj1lKtsf] s'g} cy{ g/x]sf] phfu/ u/]sf] 5 .Æ
u/L /f]huf/bftf sDkgL / /f]huf/Lsf] cgflws[ t JolQm jf ;+ : yf Pj+ olsg ug{ dGqfnon] cg'/f]w u/]sf] 5 . emfkfn] lhNnf ;xsf/L ;+3nfO{ / o:tf lj1lKtdf hgtfsf] ;+s6 emfkf lhNnfdf log} ;xsf/L
;dfhjfbL===== ;f] x L sfo{ q mddf, dxf;lrj sDo'lg:6 cfGbf]ngdf klg k'iknfn sf/afxL ug]{ r]tfjgL lbPsf] 5 . ;f] ;dfwfgsf] lglDt cxf]/fq vl6/x]sf] ld6/AofhL, n3'laQ / a}s + x?sf] rsf]{
ug{ ;dfhjfbL df]rf{ ag]sf] atfP . ljKnj ;L eg]– …ef/teGbf cd]l/sf ;Gbe{ ;fdu|L ePsf] pNn]v ub}{ kf6L{n] ;+3sf] st{'tk|lt uDeL/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] gfd ghf]8g\ zf] i f0faf6 hgtfx?sf] hLjg
k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;dfhjfbdf clxn] g]kfnsf] d'Vo ;d:of eP/ elgg\–æh;/L dfS;{nfO{ 5f]/Lsf] Wofgfsif{ 0 f ePsf] eGb} lj1lKt k|:tf]tfx?nfO{ uDeL/ r]tfjgL tx;gx; ag] s f] / phfl8Psf]
hfg @))^ ;fnb] l vsf ;a} cfPsf], g]kfndf ;fdGtjfb xf]Og d[To''sf] sfqf] kfpg ufx|f] eof], r]tfjgL;lxtsf] lj1lKt hf/L u/]sf] lbg rfxG5f}+ .Æ g]skfn] atfPsf] 5 . Gofosf] ;Dk"0f{
qmflGtsf/L sDo'lgi6x¿ Pstfj4 bnfn k'h F Ljfb d'Vo e"ldsfdf ePsf], ;dfhjfbL ljrf/ cËLsf/ u/]sf 5 . ut ;fpg !) ut] emfkf lhNnf b]zdf olta]nf ljQLo ;+s6 9f]sfx? 9S9SofpFb} hgtf s]xL cfzf
x'gk' g]{ atfP . pgn] ;dfhjfbL df]rf{ o;n] dfG5], dfG5]sf] >d, l;h{gf sf/0f /f]hf 6'qmf–6'qmf eP/ sfl6g' ;xsf/L ;+3n] k|]; lj1lKt hf/L ub}{ /x]sf] / gful/sx?sf] hLjg cfqmfGt / ck]Iff lnP/ kf6L{df cfOk'Ug] l:ylt
u7gn] sDo'lgi6, qmflGtsf/L, zlQm, ;a} a]r/] vfg] t/, s]xL klg agfpFbg} , k¥of], u|fD:sL nfdf] ;do h]ndf /xg' g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] gfd g} ls6fg ag]sf] a]nf ;xsf/L ;+:yfsf] gfddf ag]sf] / hgtfsf cK7\of/fx?nfO{
k| u ltzLn, jfdkGyL, b] z eQm To;}n] casf] ;dfhjfbL qmflGtdf eof] oL s'/fx¿nfO{ ;d]t k'iknfnsf] u/]/ sd{rf/LnfO{ wDsL lbPsf], cfly{ s n' 6 kf6 ul//x] s f gofF ;xh agfpg e"ldsf v]Ng' / hgtfsf]
zlQmx?aLr ;sf/fTds k|efj k/]sf] of] cGt/la/f]wnfO{˜ xn ug{' k5{ .Ú :d[ltdf rrf{ ug{' h?/L 5 .Æ tfnfaGbL ug{ vf]h]sf], sd{rf/LnfO{ cjtf/sf ;'b\vf]/x? hgtfaf6 k};f /Iff ub}{ hg;]jfdf nflu/xg' kf6L{sf]
atfpFb} g]kfnL hgtfsf] k|dv ' b'Zdg o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]t[ /fh'nLn] g]kfnL ;dfhsf] dfgl;s tgfa lbPsf], cdof{lbt p7fpFb} cfˆgf] :jfy{ cg'sn ' ljleGg bfloTj /x]sf] g]skfn] atfPsf] 5 .
bnfn k'FhLjfb ePsf] atfP . gful/snfO{ gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ cy{/fhgLlts rl/qaf/] ljZn]if0f ug]{ ultljlw u/]sf] h:tf cf/f]k nufpFb} If]qdf nufgL ul//x]sf] / hgtfsf] lj1lKtdf cufl8 elgPsf] 5–
k|jQmf k|sf08 ;Ln] dfcf]jfbL s]Gb|, agfpg]x?;Fu} gSsnL z/0ffyL{ aGg]x?nfO{ qmddf clxn]sf] k'FhLjfb ljQLo sfg'gadf]lhd sf/afxL ug]{ r]tfjgL art lkmtf{ ;d] t gu/L pN6f] æxfdL xfd|f] bfloTjdf :ki6, b[9 /
PsLs[t ;dfhjfbL, hgtf ;dfhjfbL klg h]n xfNg'kg]{ l6Kk0fL ub}{ eg]– æcfˆgf] k'FhLjfb ePsf] / of] of]Ë cj:yfdf lbPsf] lyof] . ;xsf/L ;+3sf] pQm eflu/x]sf] lj1lKtdf pNn]v 5 . hf/L k|lta4 5f}+ . ;xsf/L ;+3n] o;/L
kf6L{ / g]skf ;xefuL ;dfhjfbL df]rf{ b]z, gful/stf a]r/] cd]l/sf hfg] s'/f /x]sf] pNn]v ub}{ elgg\– cfhsf] lj1lKtsf] v08g ub}{ g]kfn sDo'lg:6 lj1lKtdf elgPsf] 5– æhgtfsf] k};f wDsLk"0f{ lj1lKt lgsfn]/ gj;'bv \ f]/
dfq geO{ ;a} g]kfnsf sDo'lgi6, klg bnfnL xf], To;nfO{ klg xfdLn] uDeL/ k'h
F Ljfbsf] rl/qsf] ljZn]if0faf/] uxg kf6L{ emfkfsf OGrfh{ k|zfGt ;L / dfly /hfOF ul//x] s f ;xsf/L ;fx"sf] ?kdf cfk"mnfO{ lrlqt u/]/
qmflGtsf/L, k|ultzLn zlQmx?nfO{ ¿kdf lng'k5{ .Æ dGyg h?/L 5, To;}n] cfhsf] ;lrj ;~ho ;Ln] lj1lKt hf/L ub}{ ;+rfnsx? / ;+:yfx?sf] xs{tpk/ abgfdL sdfpg'eGbf ;d:ofx? s] x'g,
;d]t ;xefuL u/fpg] p2]Zon] df]rf{ o;}u/L, dxf;lrj ljKnj ;Ln] pTkfbg ;DaGwsf ;f];n kmf];; {] s]– cfˆgf st{'tx?nfO{ 9fs5f]k ug]{ / s'g} lgodg 5}g . ;xsf/L l;4fGtsf] sxfFaf6 p7] / o;sf] ;dwfg s] x'g
u7g ePsf] atfP . pgn] eg] …of] g]kfndf sDo'lg:6 cfGbf]ngnfO{ s] x'g < sDo'lg:6 kf6L{n] s;sf] hgtf dfly zf] i f0f / bdgsf] wHhL p8fP/ gj;'b\vf]/sf] ?kdf ;S5 eg]/ ;/f]sf/jfnf ;a};Fu
df]rf]nfO{ ;fF3/' f] 3]/faf6 x]g'{ x'bF g} , ;kmntfdf k'¥ofpg ca ljutsf lj?4 / s;sf] kIfdf n]8\g] xf] < jftfj/0f agfpg] sfd emfkf lhNnf pbfosf ;xsf/L ;fx"x?n] hgtfsf] 5nkmn ug{ ;'emfj lbg rfxG5f}+ .
o;sf] p2]Zo ;a} ;dfhjfb rfxg] lj/f;taf6 dfly p7]/ gofF 9Ën] eg]/ :k:6 x'gk' g]{ a]nf cfPsf] 5 . ;xsf/L ;+3 elgg] ;+:yfn] ub}{ aLrdf p7] s f ;+ s 6 / o;sf] cGtdf, sfg'gsf] xjfnf lbFb} hgtf /
zlQmnfO{ ;d]6g\ ] 5 . o;df Pdfn], ;f]Rg'kg]{, dfS;{jfbL bz{gzf:qsf] o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf cfˆgf] cfO/x]sf] / ;f]xL k|sf/sf] sfdnfO{ ;dfwfgsf] kf6f] vf]Hg hgtfsf] ;+s6 Gofok"0f{ cfGbf]ngdf vl6/x]sf] kf6L{nfO{
tyf sfF u | ] ; leqsf k| u ltzLn åGåjfb;DaGwL lgoddf /x] s f wf/0ff /fVb} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ k'gM bf]xf]¥ofPsf] atfPsf 5g\ . ;dfwfgsf] lglDt k|oTgzLn xfd|f] ;d]t wDsfpg] cGofok"0f{ Jojxf/nfO{
;dfhjfbL klg cfpg ;S5g\ .Ú ck"0f{tfx?nfO{ kl5Nnf] lj1fg / Pdfn]sf g]tf tyf ;f+;b lbksk|sfz pgLx?åf/f hf/L lj1lKtdf kf6L{;uF 5nkmn ug{s ' f] ;f6f] sfg'gsf] sfod /fVg] xf] eg] o:tf t'R5 n'6/] f
k|jQmf k|sf08 ;Ln] g]kfndf k|ljlwsf] ljsf;sf] cfwf/df ljsf; e§n] g]kfnL ;dfhsf] k|d'v ;d:of elgPsf] 5– æhgtfsf] ;d:of / xjnf lb+b} wDsLk"0f{ lj1lKt k|sflzt xs{tlj?4 sf/afxL ;+rfng ul/g]
hgtfsf] ;Qf gcfPsf] / s]xL lglZrt ug{'kg]{ / /fhgLlts cy{zf:qsf] bnfn k'FhLjfb ePsf] / clxn]sf] ;+s6sf] cufl8 t'R5 k|ltt x'g] o:tf ug{n' ] ;xsf/L ;fx"x?sf] lalIfKttfnfO{ r]tfjgL lbg rfxG5f}+ .Æ
bnfnx?sf] xftdf dfq ;Qf cfPsfn] If]qdf klg lghL :jfldTjdf cfwfl/t k'hF Ljfbsf] cfdrl/q ljQLo k'h F Ljfb
hgtfn] u/]sf] cfzf k'/f gePsf]
atfP . pgn] g]kfndf j}1flgs
;dfhjfb cyjf rf/ bnn] to u/]sf]
;dfhjfbL u0ftGqfTds Joj:yf
g]kfndf :yfkgf gx'bF f;Dd g]kfnL
k|0ffnL :jtM ck"0f{ / cGofok"0f{ /x]sf]
t/ To;sf] ljsNkdf cfPsf] ;'Gb/
Joj:yf – ;dfhjfbL k|0ffnL jf
k/Dk/fut ;fd'lxs :jfldTj klg km]n
vfO;s]sf]n] ca ;f]leot ;+3 ?;,
ePsf] atfpFb} eg]– æx'g t o;nfO{
ljQLo k'FhLjfb klg elgG5 t/
To;sf] g]kfnL cfofd bnfn k'h
g} xf] .Æ
;f+;b e§n] sDo'lg:6x?aLrsf]
F Ljfb 8]u+ Laf6 aRg] pkfox¿
hgtfsf] rfxgf k'/f gx'g] 7f]sj' f ub}{ @) cf} + ztfAbLsf] k" j L{ o ' / f] k / Pscfk;df cf/f]k–k|Toksf] ;+:s[lt Ø laxfg, lbpF;f] tyf ;fFemsf] ;dodf nfdv'§s] f] 6f]sfO{af6 8]u+ L nfUg ;Sb5 .
eg]– æg]kfndf bnfnx?sf] /fh 5, tTsfnLg rLgsf] h:tf] ;dfhjfbL g} g]kfnL sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] Ø nfdv'§a] f6 aRg k"/} zl// 9fSg] n'uf nufcf}+ .
of] hgtfsf] ;Qf xf]Og, of] ;Qfaf6 k|0ffnLn] sfd gug]{ ePsf]n] PsLs[t ;d:of ePsf] eGb} casf] af6f] eg]sf]
hgtfn] w]/} cfz ug{' Joy{ xf] . bnfn cy{ k|0ffnLcg';f/ ;dfhjfbsf] ;]qmLkmfO; / ;]Nkm s/]S;gsf] af6f] Ø 3/, sfo{:yn / ;fj{hlgs :yfgdf kfgL hDg glbcf}+ .
;+;bLo Joj:yfsf] ljsNkdf ;dfhjfbL ljsf; ug{k' g]{ atfP . ePsf] ;d]t atfP . pgn] g]kfnL Ø kfgL /fv]sf] efF8fnfO{{ 5f]k/] /fvf}+ .
df]rf{ ag]sf] 5 . o;n] g]kfndf o;}u/L, ;f]xL sfo{qmddf cfˆgf] sDo' l g:6 cfGbf] n gsf] jt{ d fg
;dfhjfbL u0ftGq Nofp5 . g]kfnsf wf/0ff /fVb} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ l:ylttkm{ ;+st] ub}{ lxhf] /fhgLlts Ø lbpF;f] klg nfdv'§] eufpg] w"k afnf}F / nfdv'§s ] f] 6f]sfO{af6 aRg] dnd
;d:ofx? ;dfwfg u5{ .Æ PsLs[t ;dfhjfbL s]lGb|o ;b:o tyf cy{zf:qsf] cfwf/df ;dfhnfO{ nufcf}+ .
k|jQmf k|sf08 ;Ln] b]zsf] cj:yf o'jf g]t[ s?0ff k/fh'nLn] g]kfnsf x]l/GYof] ca To;nfO{ e"/fhgLltsf]
hh{/ ePsfn] To;sf] g]t[TjbfoL Psyl/ sDo'lg:6 g]tfx¿ jt{dfg cfF v faf6 x] g { h?/L 5 . Ø 3/leq nfdv'§] l5g{ g;Sg] u/L ‰ofn 9f]sfdf hfnL jf ;'Tg] a]nfdf em'n
e"ldsf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] k'/f k'FhLjfbn] g} ;'wf/ ul/lbG5 eg]/ e"cy{/fhgLltsf] cfFvfaf6 x]g{'kg]{ nufP/ ;'tf}+ .
ug{' kg]{ a]nf cfPsf] atfpFb} ;a} cem} e|d kfn]/ a;]sf] atfpFb} elgg\– atfP .
sDo'lgi6x?sf] qmflGtsf/L Pstf æg] k fnL ;dfh ljZj k' F h LjfbL ;f+;b\ e§n] g]kfnsf sDo'lg:6 Ø cWofF/f s'gf–sfKrfdf ls6gfzs cf}iflw 5s{g] u/f}+ .
cfjZos ePsf] atfP . pgn] g]kfndf ;+/rgfsf] c+u xf], xfdL ^)÷&) aif{ kf6L{x?sf] ;dfhnfO{ a'‰g] ljutsf Ø sDtLdf xKtfsf] Ps k6s Po/ s'n/, kfgL 6\of+sL, k"mnbfgL, udnfdf /flvPsf
ca ;+;bLo Joj:yfsf] 7fpFdf g]kfnL cl3sf] ;dfhdf 5}gf}+ t/ ca g]kfn dfGotfx?df kl/jt{g ug{' kg]{ eGb}
ljz]iftfsf] ;dfhjfbL u0ftGq :yfkgf cw{;fdGtL / cw{pklgj]lzs eg]/ lj1fg k|lalwsf] cfhsf] ;dodf Kn]6x? /fd|/L ;kmf u/f}+ .
clgjfo{ ePsf] atfP . ul/g] k'/fgf] laZn]if0fsf] 7fpFdf 5}g . g] k fnL ;dfhsf] ju{ ; + / rgf
xfn} @)) a9L cy{zf:qLx?n] bf];|f] ablnPsf]n] ca Ps cfk;df la/f]w
ljeflht===== ljZjo'4kl5 ;a}eGbf a9L wgL / ug{e ' Gbf Ps sbd eP klg cufl8
Wofg lbg g;Sg', cfˆgf] ljrf/nfO{ ;fy ul/jaLrsf] b"/L a9]sf] lgisif{ lbPsf a9\g] u/L ;f]Rg'kg]{df hf]8 lbP .
lbg] / sfof{Gjogdf v/f] ¿kdf p7\g g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
5g\ . o:tf] a]nfdf ;d]t Psy/L k|1f ejgsf] b]jsf]6f ;efsIffdf
;Sg] l6dsf] lgdf{0f / ljsf; ug{ g;Sg', sDo'lg:6 g]tfx¿ cem} k'h F Ljfbaf6 ePsf] sfo{qmddf xl/ /f]sf, uf]lk/d0f
j}rfl/s lx;fan] ljifonfO{ ltvf] agfpg] ;'wf/ x'G5 eg]/ e|ldt 5g\ .Æ pkfWofon] l6Kk0fL u/]sf lyP eg]
/ wf/df abn]/ k|of]udf lng g;Sg' jf pgn] ljZjsf] cfGbf]ng a'‰g sfo{ q mdnfO{ wgs' d f/L ;' g f/n]
7f]; agfpg g;Sg' pgsf] ;Ldf xf] .Æ h;/L dfS;{ k9\gk' 5{, To;/L g} g]kfnL ;xhLs/0f u/]sL lyOg\ .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like