Trafik Kazalarında Araç Değer Kaybı ve Kazanç Kaybına Genel Bir Bakış

Trafik kazalarında araçta oluşan hasarın giderilmesinin yanında, aracın trafik kazası nedeni ile
değerinde meydana gelen kaybın ve trafik kazasına bağlı olarak aracı kullanamama sebebiyle yapılan
harcamaların ve elde edilemeyen kazancın sigorta şirketinden, araç malikinden veya araç
sürücüsünden talep edilmesi mümkündür.

Değer Kaybı

Aracın trafik kazasından önceki piyasadaki rayiç değeriyle kazadan sonraki ikinci el piyasa değeri
arasındaki fark araç değer kaybını oluşturur. Örneğin Bir aracın piyasadaki rayiç değeri kaza öncesi
500.000 TL ise ancak kaza sonrası aracın piyasadaki rayiç değeri 400.000 TL’ye düşmüşse aradaki
100.000 TL’lik fark araç değer kaybını ifade etmektedir.

Değer kaybını, talep edilmediği takdirde sigorta şirketleri karşılamamaktadır.

Değer kaybı tazminatının amacı, trafik kazasında kusurlu olmayan tarafın-kusursuzluğu oranındaki-
maduriyetinin giderilmesinin sağlanmasıdır. Eğer kazada iki tarafında kusuru varsa, kusur oranındaki
tazminat bedeli alınamaz.

Değer kaybı, 1) Karşı tarafın sigortacısından(sorumluluk üst limitine kadar) 2) Araç malikinden (işleten
sıfatı nedeniyle) ve 3) Araç sürücüsünden talep edilebilecektir. Sigortacı, araç maliki ve araç sürücüsü,
araç değer kaybından müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Trafik kazası kapsamında aracında
değer kaybı olduğunu düşünen kişi, tazminat talebini bu üç kişiden herhangi birine yöneltebilecektir.
Ancak aracında değer kaybı olduğunu öne süren kişi talebini araç malikine veya araç sürücüsüne
yöneltirse, bu kişiler ödediği tazminatları kendi sigorta şirketlerine rücu etme haklarına sahiptirler.

Değer kaybı talebi için zamanaşımı süresi 2 yıldır. İki yılı aşan bir süre söz konusu ise sigorta
şirketlerinden araç değer kaybı için tazminat talep edilemeyecektir. Zamanaşımı süresi kaza tarihi ile
başlamaktadır.

Değer Kaybı Tazminatına Başvurulamayacak Haller:

Tek taraflı kazalarda değer kaybı tazminatı için sigorta şirketine başvurulmasına imkan
bulunmamaktadır. Çünkü değer kaybı, karşı tarafın kusuru oranında, karşı tarafından sigorta poliçesi
kapsamında sigorta şirketinden talep edilen bir tazminat kalemidir.

Trafik kazasında %100 kusurlu bulunan taraf, araç değer kaybı talebinde bulunamamaktadır.

Daha önceki bir kazada aracın bir bölümü zarar görmüş ve bu sebeple araç değer kaybı tazminatından
yararlanılmışsa, başka bir kazada aynı aracın aynı bölümünün zarar görmüş olması durumunda araç
değer kaybı tazminatından yararlanılamayacaktır.(Bu kapsamda aracın geçmişte yaptığı kazalarn
kayıtlarına bakılmalıdır)

Mini onarım denilen aracın basit aksamlarında yapılan onarımlarda araç değer kaybı oluşmamaktadır.

Çekme belgesi almış(hurda) araçlar için değer kaybı tazminatı talep edilemez.

Yabancı plakalı araçların Türkiye’de karışmış oldukları kazalarda, yabancı lakalı araçlar için değer kaybı
tazminatı talep edilemez.

Araçta meydana gelen maddi hasarın, aracın rayiç bedelinin %2’sinin altında kalması halinde, değer
kaybı tazminatı, araçta meydana gelen maddi hasar tutarını aşamaz.

Değer kaybı hesaplaması, uzman eksperler tarafından yapılmaktadır.

Değer Kaybı Tazminatını Etkileyen Husular Şunlardır:

1) Aracın Markası, modeli, yaşı

2) Aracın kazadan önceki piyasa değeri
3) Aracın kazadan sonraki piyasa değeri
4) Onarımın yetkili serviste mi yoksa özel serviste mi yapıldığı
5) Hasarlı parça üzerinde yapılan işlemin kapsamı
6) Araçta hasar gören parça sayısı
7) Aracın ticari mi hususi mi olduğu
8) Aracın kullanılmışlık düzeyi ve
9) Aacın uğramış olduğu hasarın boyutu

Sigorta Şirketinin Sorumluluk Tutarının Belirlenmesi:

Tarfik sigortası kapsamında üst sınır 2023 yılı için 120.000 TL’dir. Bu miktarı aşan kısım kapsamında
onarım ve değer kaybı talepleri için araç malikine veya araç sürücüsüne başvurulabilecektir. Örneğin
kaza nedeniyle araçta 80.000 TL’lik zarar meydana gelmiş ve bu trafik sigortasından karşılanmışsa,
aynı kaza nedeniyle araçta 50.000 TL’lik bir değer kaybı meydana gelmişse, sigorta şirketinden
yalnızca değer kaybının 40.00 TL’lik kısmı talep edilebilecektir -ki bu rakam kusur oranında
değişmektedir. Zira geriye kalan 10.000 TL’lik kısım, üst limiti aştığı için sigorta şirketi tarafından
ödenmeyecektir. Bu 10.000 TL’lik kısım için araç malikine veya araç sürücüsüne başvurulmalıdır.

Kaza yapan araçtaki kasko, değer kaybını karşılamamaktadır. Değer kaybı tazminatı, kaza nedeniyle
araçta oluşan değer kaybının, karşı tarafın zorunlu trafik sigortası şirketinden (veya aşan kısım için
malik yahut sürücüden) talep edilmesi suretiyle karşılanan tazminat kalemidir. Ancak kasko
poliçesinde bu yönde bir kloz bulunmaktaysa, kasko şirketi de araç değer kaybının üst limiti aşan
kısmını ödemek durumunda kalacaktır. Ancak burada kasko şirketinin ödeyeceği miktar, araç değer
kaybı kapsamında karşı taraftan kusuru oranında karşılanamamış olan tazminat miktarı olacaktır.

Trafik sigortası kapsamında sigortacıya yapılan yazılı başvuru neticesinde sigortanın değer kaybı
tazminatını ödemekten imtina etmesi yahut yalnızca kısmi bir ödeme yapmaya yanaşması
durumunda öncelikle sigorta tahkim komisyonuna başvurulması önerilmektedir. Ancak bu kapsamda
dava açma gereği duyulmaktaysa, bu uyuşmazlığın zorunlu arabulucuk hükümlerine tabi olduğu göz
ardı edilmemelidir. Yazılı başvurunun yapılmasının ardından 15 iş günü içerisinde belirtilen ödemenin
yapılmamış olması yahut kısmi ödemenin yapılmış olması durumunda sigorta tahkim komisyonuna
başvuru yapılabilecektir.

Sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılırken sigortacıya yazılı başvurunun yapılmış olduğunun
belgelenmesi gerekmektedir. Ayrıca KVKK kapsamında alınacak açık rıza metni(bizzat müvekkil
tarafından imzalanmış olmalıdır) de başvuru esnasında tahkim komisyonuna ibraz edilmelidir. Bunun
yanında araç ruhsatı, kaza tutanakları, ekspertiz raporu gibi diğer belegelerin başvuru esnasında
verilmesi de önerilmektedir.

Tahkim komisyonunca 5000 TL altında verilen kararlar kesindir. 5000-40000 TL rasındaki

uyuşmazlıklar hakkındaki hakem kararlarına karşı, kararın tebliğ tarihi itibariyle 10 gün içerisinde itiraz
hakem heyetine başvurulabilmektedir. 40000 TL’ye kadar olan itiraz hakem heyeti kararları kesindir
ve temyiz edilememektedir.
Kazanç Kaybı:

Kazanç Kaybı, aracın hasarı sebebiyle serviste kalmış olduğu zaman dilimi içerisinde kişinin başka
yerden araç kiralamak zorunda kalması veya taksi kullanmak durumunda kalması vb sebeplerle
yapmış olduğu mali giderlerin karşılanması amacıyla başvurduğu bir tazminattır. Bu mali giderlerin
karşılanabilmesi için bu gider kalemlerinin belgelendirilmesi önem arz etmektedir.

Kazanç kaybı, zorunlu trafik sigortası kapsamında olan bir zarar kalemi değildir. Bu nedenle tarfik
kazası sonrasında aracın kullanılamamasının neden olduğu zarar ve kazanç kaybı sigorta poliçesi
kapsamında sigorta şirketinden talep edilememektedir. Bu zarar kalemi, kusuru oranında araç
malikinden ve araç sürücüsünden talep edilebilmektedir. Araç maliki ve araç sürücüsü, trafik kazası
sonucunda aracı kullanamamanın neden olduğu kazanç kaybından müştereken ve müteselsilen
sorumlu olacaklardır.