Cập nhật

TỪ ĐIỂN CFA

1000+
từ vựng tiếng Anh
chuyên ngành Phân tích Đầu tư - Tài chính
 d«÷Ĝĉ«ůĜ

"CFA DREAM"

“
Bạn thân mến,

0
lượng kiến thức khổng lồ của chương trình CFA.

nhiều nhân tài, vì vậy cạnh tranh và sự chuẩn hóa, tính chuyên
nghiệp ngày càng cao. Hầu hết các bạn sinh viên hay những

sâu và giành lấy cơ hội phát triển nghề nghiệp với mức thu nhập
hấp dẫn. Thống kê trong 1 phỏng vấn trên Bloomberg, số lượng

Với mong muốn hỗ trợ các ứng viên CFA trong quá trình học tập,
SAPP Academy trân trọng giới thiệu cuốn
môn học trong CFA"
quan trọng trong tất cả các môn học nằm trong chương trình.
Hy vọng cuốn sách này sẽ giúp bạn giải mã hàng loạt từ vựng

mơ CFA.

SAPP chúc các bạn dù là dân tài chính hay mới bước sang tài
chính sẽ có những kiến thức tuyệt vời cùng cuốn sách này!

- Ban biên tập -

2
 WELCOME TO "CFA DREAM"
TOPIC 1: ETHICAL & PROFESSIONAL STANDARDS
1.1. Ethics And Trust In The Investment Profession ............................................................................................. 6
1.2. Code Of Ethics And Standards Of Professional Conduct ...................................................................... 7
1.3. Guidance For Standards I-vii ........................................................................................................................... 8
1.4. Introduction To The Global Investment Performance Standards (Gips®) ........................................ 11
1.5. Global Investment Performance Standards (Gips®) ................................................................................ 12

TOPIC 2: QUANTITATIVE METHODS

2.1. The Time Value Of Money .................................................................................................................................. 15
2.2. Organizing, Visualizing, And Describing Data ............................................................................................ 16
2.3. Probability Concepts .......................................................................................................................................... 19

01
2.4. Common Probability Distributions ................................................................................................................. 21
2.5. Sampling And Estimation .................................................................................................................................. 23
2.6. Hypothesis Testing ............................................................................................................................................... 25
2.7. Introduction To Linear Regression ................................................................................................................... 26

TOPIC 3: ECONOMIC
3.1. Topics In Demand And Supply Analysis ......................................................................................................... 29
3.2. The Firm And Market Structures ...................................................................................................................... 31
3.3. Aggregate Output, Prices, And Economic Growth .................................................................................. 32
3.4. Understanding Business Cycles ...................................................................................................................... 34
3.5. Monetary And Fiscal Policy ............................................................................................................................... 35
3.6. Introduction To Geopolitics .............................................................................................................................. 37
3.7. International Tradee And Capital Flows ....................................................................................................... 38
3.8. Currency Exchange Rates ................................................................................................................................ 40

TOPIC 4: FINANCIAL STATEMENT ANALYSIS

4.1. Introduction To Financial Statement Analysis ............................................................................................. 43
4.2. Financial Reporting Standards ....................................................................................................................... 46
4.3. Understanding Income Statements .............................................................................................................. 49
4.4. Understanding Balance Sheets ...................................................................................................................... 52
4.5. Understanding Cash Flow Statements ......................................................................................................... 56
4.6. Financial Analysis Techniques .......................................................................................................................... 58
4.7. Inventories ............................................................................................................................................................... 63
4.8. Long-lived Assets ................................................................................................................................................ 64
4.9. Income Taxes ......................................................................................................................................................... 67
4.10. Non-current (Long-term) Liabilities ............................................................................................................. 69
4.11. Financial Reporting Quality ............................................................................................................................. 71
4.12. Applications Of Financial Statement Analysis ......................................................................................... 73

TOPIC 5: CORPORATE ISSUERS

5.1. Corporate Structures And Ownership ........................................................................................................... 76
5.2. Introduction To Corporate Government And Other Esg Considerations ......................................... 77
5.3. Business Models And Risks ................................................................................................................................ 81
5.4. Capital Investments ............................................................................................................................................ 83
5.5. Working Capital .................................................................................................................................................... 85
5.6. Cost Of Capital ..................................................................................................................................................... 88
5.7. Capital Structure .................................................................................................................................................. 89
5.8. Measures Of Leverage ....................................................................................................................................... 91
TOPIC 6: EQUITY INVESTMENT
6.1. Market Organization And Structure ............................................................................................................... 94
6.2. Security Markets Indexes ................................................................................................................................... 96
6
6.4. Overview Of Equity Securities .......................................................................................................................... 101
6.5. Introduction To Industry And Company Analysis ...................................................................................... 102
6.6. Equity Valuation: Concepts And Basis Tools ............................................................................................... 104

TOPIC 7: FIXED INCOME

7.1. Fixed-income Securities: Defining Elements ................................................................................................ 107
7.2. Fixed-income Markets: Issuance, Trading, And Funding ......................................................................... 109
7.3. Introduction To Fixed-income Valuation ...................................................................................................... 112
7.4. Introduction To Asset-backed Securities ..................................................................................................... 116
7.5. Understanding Fixed-income Risk And Return ........................................................................................... 119
7.6. Fundamentals Of Credit Analysis .................................................................................................................... 120

TOPIC 8: DERIVATIVES
8.1. Derivative Instrument And Derivative Market Features ........................................................................... 124
8.2. Forward Commitment And Contingent Claim Features And Instruments ....................................... 125
8.3. Derivative Benefits, Risks, And Issuer And Investor Uses ......................................................................... 126
8.4. Arbitrage, Replication, And The Cost Of Carry In Pricing Derivatives ............................................... 127
8.5. Pricing And Valuation Of Forward Contracts And For
An Underlying With Varying Maturities ................................................................................................................. 127
8.6. Pricing And Valuation Of Futures Contracts ............................................................................................... 128
8.7. Pricing And Valuation Of Interest Rates And Other Swaps .................................................................... 129
8.8. Pricing And Valuation Of Options ................................................................................................................... 129
8.9. Option Replication Using Put-call Parity ...................................................................................................... 130
8.10. Valuing A Derivative Using A One-period Binomial Model .................................................................. 131

TOPIC 9: ALTERNATIVE INVESTMENTS

9.1. "Categories, Characteristics, And Compensation
Structure Of Alternative Investments ............................................................................................................ 133
9.2. "Performance Calculation And Appraisal
Of Alternative Investments ............................................................................................................................... 134
9.3. "Private Capital, Real Estate, Infrastructure,
Natural Resources, And Hedge Funds .......................................................................................................... 135

TOPIC 10: PORTFOLIO MANAGEMENT & WEALTH PLANNING

10.1. Portfolio Management: Overview ................................................................................................................. 137
10.2. Portfolio Risk And Return .................................................................................................................................. 140
10.3. Basic Of Portfolio Planning And Construction .......................................................................................... 142
10.4. The Behavioral Biases Of Individuals .......................................................................................................... 143
10.5. Introduction To Risk Management ............................................................................................................... 144
10.6. "Technical Analysis & Fintech In Investing Management ...................................................................... 146
01 0
ETHICAL & PROFESSIONAL
STANDARDS

5
1.1. ETHICS AND TRUST IN THE INVESTMENT PROFESSION
Civil disobedience
/ˌsɪv.əl dɪs.əˈbiː.di.əns/
Bất tuân dân sự: Những hình thức thể hiện
sự phản đối một cách tích cực những thể chế,
những đạo luật, chỉ thị, quy định về thuế và
pháp luật, bằng những biện pháp thiện chí và
hòa bình nhằm thuyết phục chính quyền thay
đổi những quy định đó.
Code of ethics
/koʊd əv ˈeθ·ɪks/
Quy tắc đạo đức: Bộ quy tắc đạo đức là một
chỉ dẫn về các nguyên tắc được lập ra để giúp
các thành viên, ứng viên tiến hành nghiệp vụ
một cách trung thực và liêm chính. Quy đạo
đức có thể phác thảo sứ mệnh và giá trị của
doanh nghiệp hoặc tổ chức, cách các thành
viên, ứng viên tiếp cận vấn đề, các nguyên tắc
đạo đức dựa trên các giá trị cốt lõi của tổ chức
và các tiêu chuẩn mà phải nắm rõ.
Ethical standard
/ˈeθɪkl ˈstændəd/
Chuẩn mực đạo đức: Chuẩn mực đạo đức
là một hệ thống các nguyên tắc chi phối hành
vi đạo đức được chấp nhận bởi xã hội. Chúng
là hệ thống các phương pháp, cách thức thực
hiện một việc gì đó theo một quy tắc chính
thức được chấp nhận rộng rãi và có tác dụng
điều chỉnh hành vi xã hội của một cá nhân,
nhóm người hay xã hội.
Explicit
/ɪkˈsplɪsɪt/
Minh bạch, rõ ràng: Diễn đạt một cách chi
tiết và rõ ràng, nhằm không gây nên sự bối
rối, nhập nhằng hay nghi ngờ.
Fiduciary standard
/fɪˈdjuːʃəri ˈstændəd/
Tiêu chuẩn ủy thác: Là những yêu cầu, quy
định mà người nhận nghĩa vụ ủy thác phải
tuân theo. Tiêu chuẩn hành nghề của CFA
quy định các thành viên, ứng viên phải hành
động vì lợi ích của khách hàng và đặt lợi ích
của khách hàng lên trước lợi ích của bản thân
mình.
6
Financial advisor
/faɪˈnænʃl ədˈvaɪzə(r)/
Cố vấn tài chính: Cố vấn tài chính là người
được trả phí để đưa ra những lời tư vấn hoặc
hướng dẫn trên lĩnh vực tài chính, đầu tư. Họ
có thể đưa ra nhiều loại hình dịch vụ khác
nhau như quản lý đầu tư, tư vấn thuế, tư vấn
bất động sản...
Impede
/ɪmˈpiːd/
Cản trở: Khiến cho một sự việc khó có khả
năng xảy ra hơn, hoặc khiến cho một người
khó có thể thực hiện được một điều gì đó hơn.
Internal trait
/ɪnˈtɜːnl treɪt/
Đặc điểm cá nhân: Là đặc điểm tính cách
bên trong một người, thường được thể hiện
bằng cảm xúc, suy nghĩ, lời nói, hoặc hành
động.
Investment management
/ɪnˈvestmənt ˈmænɪdʒmənt/
Quản lý đầu tư: Quản lý đầu tư đề cập đến
việc nắm giữ và quản lý các tài sản tài chính
và các hình thức đầu tư khác – không giới hạn
ở việc chỉ mua và bán chúng. Quản lý đầu tư
bao gồm việc lập kế hoạch cho việc thâu tóm
hoặc ngừng sở hữu các tài sản trong ngắn và
dài hạn, ngoài ra còn có thể bao gồm cả việc
lập kế hoạch ngân quỹ, thuế,…
Legal standard
/ˈliːɡl ˈstændəd/
Tiêu chuẩn pháp lý: Tiêu chuẩn pháp lý có
nghĩa là bất kỳ quy định về luật, quy định,
pháp lệnh, bộ luật, nghị quyết hành chính,
lệnh tư pháp, lệnh, nghị định, bản án, quyết
định của cơ quan chính phủ hoặc bất kỳ một
thỏa thuận ràng buộc nào với cơ quan chính
phủ.
Perspective
/pəˈspektɪv/
Góc nhìn cá nhân: Là thế giới quan, cách
nhìn, quan điểm của một người nào đó khi
muốn đề cập đến vấn đề mà anh ta muốn bày
tỏ ý kiến, dựa trên những trải nghiệm hay lối
suy nghĩ của bản thân.
Profession
/prəˈfeʃn/
Nghề nghiệp: Bất kỳ hình thức công việc nào
cần trải qua quá trình đào tạo chuyên biệt
hoặc cần có kỹ năng riêng biệt, thường được
tôn trọng bởi vì đòi hỏi trình độ giáo dục cao.
Professionalism
/prəˈfeʃənəlɪzəm/
Sự chuyên nghiệp: Thường được hiểu là
việc một cá nhân am hiểu và tuân theo một bộ
các chuẩn mực, quy tắc ứng xử và hành nghề,
hoặc một số các tiêu chuẩn thể hiện những
hành vi được phép chấp nhận trong một lĩnh
vực riêng biệt.
Suitability standard
/ˌsuːtəˈbɪləti ˈstændəd/
Tiêu chuẩn phù hợp: Tiêu chuẩn phù hợp
yêu cầu một nhà hoạt động nghề nghiệp đưa
ra những lời khuyên, tư vấn phù hợp dựa trên
hoàn cảnh và đặc điểm cá nhân của khách
hàng, tiêu chuẩn này không yêu cầu người tư
vấn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu.
“Whistle-blowing” behavior
/ˈwɪsl bləʊɪŋ/
Hành vi “thổi còi”: Việc tố cáo hành vi phạm
đạo đức hoặc pháp luật của một người nào đó
cho một bên thứ ba.

Situational influence
/ˌsɪtʃuˈeɪʃənl ˈɪnfluəns/
Ảnh hưởng tình huống: Những yếu tố bên
ngoài ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta, ví
dụ như các yếu tố về môi trường hoặc văn
hóa.

1.2. CODE OF ETHICS AND STANDARDS OF PROFESSIONAL

CONDUCT
Bylaws
Disciplinary Review Committee
/ˈbaɪlɔː/
/ˈdɪsəpləneri rɪˈvjuː kəˈmɪti/
Quy chế: Là những quy định được một doanh
Disciplinary Review Committee có trách nhiệm
nghiệp hay một tổ chức đưa vào áp dụng để
áp dụng các nguyên tắc đạo đức, tiêu chuẩn
kiểm soát việc vận hành và quản lý chính nó.
hành nghề và các quy định do viện CFA đưa
Quy chế sẽ xác định các yêu cầu, quyền lợi
ra để duy trì tính minh bạch, liêm chính của tư
của các thành viên, đồng thời cũng nêu rõ
cách thành viên CFA và chứng chỉ CFA.
quyền hạn, trách nhiệm, và căn cứ của việc
giải thể một tổ chức. Self-disclosure
/selfdɪsˈkləʊʒər/
CFA Institute Professional Conduct
Tự giải trình: Là một quá trình trong đó một
Program
người tự trình bày các thông tin liên quan đến
/siːf eɪˈɪnstɪtuːt prəˈfeʃənl kənˈdʌkt ˈprəʊɡræm/
bản thân mình cho một đối tượng khác. Cụ thể
ở đây là việc thành viên, ứng viên thông báo
Chương trình này chịu trách nhiệm về việc áp
cho viện CFA hằng năm về việc họ có liên quan
dụng các biện pháp kỷ luật của viện CFA, dựa
đến các vụ kiện cáo dân sự, điều tra tội phạm
trên các quy chế (bylaws) và nguyên tắc hoạt
hoặc là đối tượng của các vụ khiếu nại.
động (rules of procedure) để thực thi các cuộc
điều tra về các cáo buộc, xác định vi phạm của CFA Institute Board of Governors
các thành viên, áp dụng các biện pháp trừng /bɔːrd ʌv ˈɡʌvərnər/
phạt và kỷ luật. Là những người có thẩm quyền cao nhất của
viện CFA, có trách nhiệm xác định tầm nhìn,
sứ mệnh và chiến lược cho viện CFA.

7
Self-disclosure
/selfdɪsˈkləʊʒər/
Tự giải trình: Là một quá trình trong đó một
người tự trình bày các thông tin liên quan đến
bản thân mình cho một đối tượng khác. Cụ thể
ở đây là việc thành viên, ứng viên thông báo
cho viện CFA hằng năm về việc họ có liên quan
đến các vụ kiện cáo dân sự, điều tra tội phạm
hoặc là đối tượng của các vụ khiếu nại.
1.3. GUIDANCE FOR STANDARDS I-VII
Advisory relationship
/ədˈvaɪzəri rɪˈleɪʃnʃɪp/
Tư vấn cho khách hàng: Đề cập đến việc
thành viên, ứng viên thực hiện dịch vụ đưa ra
cố vấn cho hoạt động đầu tư của khách hàng.
Tại đây họ đóng vai trò là người nhận ủy thác,
có trách nhiệm phải đặt lợi ích của khách hàng
lên trên lợi ích của bản thân mình.
Applicable law
/ˈæplɪkəbllɔː/
Luật áp dụng: Tất cả luật lệ điều chỉnh hành
vi của M&C, kể cả những luật lệ và quyền tài
phán nơi M&C tham gia hoạt động nghề
nghiệp. Những luật lệ áp dụng tuỳ thuộc vào
(1) bản chất của hoạt động nghề nghiệp và (2)
phạm vi và quyền hạn của luật áp dụng.
Blackout/restricted period
/ˈblækaʊt/, /rɪˈstrɪktɪdˈpɪriəd/
Thời gian tạm dừng giao dịch: Đây là
khoảng thời gian mà các thành viên, ứng viên,
những người liên quan đến quá trình đưa ra
quyết định đầu tư không được phép giao dịch
cho tài khoản của cá nhân họ trước khi giao
dịch cho khách hàng và công ty chủ quản, để
tránh việc thành viên, ứng viên lợi dụng và
kiếm lời dựa trên thông tin đặt lệnh của khách
hàng.
Client brokerage
/ˈklaɪənt ˈbrəʊkərɪdʒ/
Chi phí môi giới
Số tiền hoa hồng nhận được hoặc phải trả
trong quá trình người được ủy thác thực hiện
các hoạt động đầu tư cho khách hàng.
8
Client-directed account
/ˈklaɪənt daɪˈrektid əˈkaʊnt/
Tài khoản do khách hàng chỉ định: Là tài
khoản mà trong đó chuyên viên quản lý quỹ
không can thiệp vào các quyết định đầu tư của
khách hàng, các lệnh giao dịch và quyết định
đầu tư được khách hàng chỉ định cho công ty
quản lý quỹ thực hiện.
Conflict of interest
/ˈkɑːnflɪkt ʌv ˈɪntrest/
Xung đột lợi ích: Tất cả những vấn đề gây
ảnh hưởng tiêu cực hoặc có thể gây ảnh
hưởng tiêu cực đến tính độc lập và khách quan
của thành viên, ứng viên khi họ thực hiện hoạt
động nghề nghiệp với khách hàng, khách hàng
tương lai, công ty chủ quản.
Credit
/ˈkredɪt/
Liệt kê nguồn: Chỉ hành động trích nguồn của
một hay nhiều tài liệu thuộc quyền sở hữu của
một đối tượng khác, khi thành viên, ứng viên
sử dụng một phần của tài liệu này trong sản
phẩm của riêng họ.
Dissemination
/dɪˌsemɪˈneɪʃn/
Công bố thông tin: Hành động đưa ra các
thông tin liên quan đến hoạt động của doanh
nghiệp, khuyến nghị đầu tư hoặc báo cáo phân
tích cho các nhà đầu tư.
Dissociate
/dɪˈsəʊsieɪt/
Tách rời: Việc thành viên, ứng viên chủ động
tách khỏi một hành vi vi phạm pháp luật và tiêu
chuẩn đạo đức hành nghề của CFA.
Fiduciary duty
/fɪˈduːʃieri ˈduːti/
Nghĩa vụ ủy thác: Những người được giao
phó để thực thi những hoạt động nghề nghiệp
vì lợi ích của người khác. Trong lĩnh vực đầu
tư, người được ủy thác cung cấp khuyến nghị
đầu tư và dịch vụ cho khách hàng liên quan tới
các hoạt động đầu tư. VD: Nhà phân tích
nghiên cứu, nhà quản lý quỹ tiền tệ, cố vấn tài
chính, nhà môi giới chứng khoán...
Firewall
/ˈfaɪərwɔːl/
Tường lửa: Các chính sách và thủ tục của
công ty nhằm cản trở việc chia sẻ thông tin
giữa bộ phận Ngân hàng đầu tư và Bộ phận
quản lý đầu tư/ Môi giới/ Tư vấn của công ty.
Flat rate
/flætreɪt/
Mức phí cố định: Là mức phí không thay đổi,
không phụ thuộc vào kết luận của báo cáo
phân tích. Cách tính phí này được áp dụng khi
các thành viên, ứng viên được thuê để thực
hiện báo cáo phân tích.
Front-running
/ˈfrʌnt rʌnɪŋ/
Giao dịch chạy trước: Là việc đặt lệnh trước
giao dịch của một nhà đầu tư khác. Xảy ra khi
nhà môi giới nhận được yêu cầu đặt lệnh của
khách hàng tổ chức. Do khối lượng và danh
tính của khách hàng hoàn toàn có thể làm ảnh
hưởng tới giá của cổ phiếu trên thị trường, nhà
môi giới có thể thực hiện giao dịch của mình
trước khi đặt lệnh cho khách hàng tổ chức để
kiếm lời.
Incentive
/ɪnˈsentɪv/
Động cơ: Là những điều thúc đẩy một cá nhân
thực hiện hành động.
9
Independent contractor
/ˌɪndɪˈpendənt ˈkɑːntræktər/
Hoạt động nghề nghiệp độc lập: Là một cá
nhân hoặc tổ chức được ký hợp đồng với tư
cách không phải là người lao động để thực
hiện công việc hoặc cung cấp dịch vụ cho một
tổ chức khác.
Insider-trading
/ɪnˈsaɪdərˈtreɪdɪŋ/
Giao dịch nội gián: Giao dịch dựa trên những
thông tin nội bộ chưa được công bố có thể ảnh
hưởng tới giá cổ phiếu, là một dạng điển hình
của bất cân xứng thông tin.
Integrity
/ɪnˈteɡrəti/
Tính chính trực: Sự trung thực và sự tôn
trọng, thống nhất trong việc tuân theo các tiêu
chuẩn và giá trị đạo đức cần thiết.
Investing public
/ɪnˈvestɪŋ ˈpʌblɪk/
Cộng đồng các nhà đầu tư: Chỉ tất cả các
nhà đầu tư tham gia vào thị trường tài chính
nói chung.
Mandate
/ˈmændeɪt/
Tôn chỉ đầu tư: Tôn chỉ đầu tư là một cam kết
của chuyên viên quản lý quỹ, xác định rõ về
phương pháp và chiến lược đầu tư đối với
khoản tiền của khách hàng. Tôn chỉ đầu tư sẽ
xác định những khoản đầu tư được chấp nhận
và các mốc so sánh để đánh giá hiệu quả đầu
tư.
Market manipulation
/ˈmɑːrkɪt məˌnɪpjuˈleɪʃn/
Thao túng thị trường: Hành động làm sai lệch
thông tin về thị trường thông qua việc truyền
tải những thông tin sai lệch hoặc thực hiện các
giao dịch khiến thị trường phát những tín hiệu
sai.
Material information
/məˈtɪriəlˌ ɪnfərˈmeɪʃn/
Thông tin trọng yếu: Những thông tin nếu
được công bố có khả năng ảnh hưởng tới giá
thị trường của chứng khoán. Thông tin mà
những nhà đầu tư có suy luận luôn muốn biết
trước khi ra quyết định đầu tư.
Misconduct
/ˌmɪsˈkɑːndʌkt/
Hành vi sai trái: Hoạt động chuyên môn có
dấu hiệu thiếu trung thực, gian lận,
hoặc lừa đảo hoặc có hành vi ảnh hưởng tiêu
cực đến uy tín nghề nghiệp, tính liêm chính
hoặc năng lực của thành viên, ứng viên.
Misrepresentation
/ˌmɪsˌreprɪzenˈteɪʃ n/
Sự trình bày sai: Việc các thành viên, ứng
viên cố ý làm sai lệch thông tin liên quan đến
các phân tích đầu tư, kiến nghị, hoạt động,
hoặc các hoạt động chuyên môn khác. Sự sai
lệch thông tin có thể đến từ: Sự trình bày sai
hoặc bỏ sót sự thật, có sự sai lệch thông tin từ
những nguồn và chủ đề khác nhau, đạo văn...
Mosaic theory
/məʊˈzeɪɪk ˈθiːəri/
Lý thuyết Mosaic: Nhà phân tích dựa trên
những thông tin không trọng yếu và những
thông tin đã được công bố để phân tích và đưa
ra quan điểm đầu tư/khuyến nghị đầu tư.
Nonpublic information
/nɑːnˈpʌblɪkˌɪnfərˈmeɪʃn/
Thông tin chưa được công bố: Những thông
tin chưa được công bố rộng rãi cho các thành
viên khác tham gia thị trường, mà mới chỉ
được công bố cho một số lượng giới hạn các
đối tượng nhất định.
Nontraditional investment
/ˌnɑːntrəˈdɪʃənlɪnˈvestmənt/
Khoản đầu tư phi truyền thống: Là các tài
sản tài chính nằm ngoài các hạng mục tài sản
tài chính truyền thống bao gồm cổ phiếu, trái
phiếu, và tiền mặt. Đặc trưng của những tài
sản này là có mức độ rủi ro cao, đòi hỏi trình
độ chuyên môn cao của nhà đầu tư và không
bị ràng buộc bởi những quy tắc quản lý chặt
chẽ.
Objectivity
/ˌɑːbdʒekˈtɪvəti/
Tính khách quan: Đánh giá sự việc như chính
sự thật và bản chất của nó và không bị ảnh
hưởng bởi những yếu tố chủ quan cá nhân hay
bất kỳ yếu tố nào khác đến từ bên ngoài.
10
Plagiarism
/ˈpleɪdʒərɪzəm/
Đạo văn: Là hành vi ăn cắp và hình thành
những ý tưởng hay ngôn từ mới khởi nguồn từ
ý tưởng của ai đó, sử dụng sản phẩm của một
ai đó mà không công bố nguồn, và giới thiệu
một ý tưởng hay sản phẩm mới được chuyển
hóa từ một nguồn đã có từ trước.
Preclearance procedure
/pri’klɪə.rəns prəˈsiː.dʒər/
Quy trình xét duyệt giao dịch: Các lệnh giao
dịch của cá nhân thành viên, ứng viên cần
được xét duyệt trước khi được thực hiện để
đảm bảo không xảy ra xung đột lợi ích, bảo vệ
và ưu tiên lợi ích của khách hàng và công ty
chủ quản lên hàng đầu.
Pro-rata basis
/ˌprəʊˈrɑːtəˈbeɪsɪs/
Phân phối theo tỷ lệ vốn đầu tư: Đề cập đến
việc phân chia cổ tức hoặc phân chia cổ phiếu
mới phát hành hoặc cổ phiếu phát hành thêm
cho các cổ đông theo tỷ lệ cổ phiếu mà họ đang
nắm giữ.
Proprietary trading
/prəˈpraɪəteri ˈtreɪdɪŋ/
Tự doanh: Dùng để chỉ hoạt động đầu tư sử
dụng tiền (vốn) của chính nhà đầu tư và vì mục
đích thu lợi nhuận cho chính mình. Nhà đầu tư
trong ngữ cảnh này thường là nhà đầu tư tổ
chức như công ty chứng khoán, quỹ đầu tư,
ngân hàng, công ty bảo hiểm…
Proxy voting
/ˈprɑːksiˈvəʊtɪŋ/
Ủy quyền bỏ phiếu: Nhà đầu tư/ các cổ đông
có thể ủy quyền cho người đại diện tham gia
bỏ phiếu đại diện cho mình khi vắng mặt trong
các cuộc họp cổ đông.
Prudence
/ˈpruːdns/
Thận trọng: Hành động với sự quan tâm, sử
dụng các kỹ năng và sự chăm chỉ một cách có
căn cứ. Đối với lĩnh vực ủy thác quản lý đầu
tư, nguyên tắc Thận trọng yêu cầu những hoạt
động ủy thác phù hợp với khách hàng và giúp
Khách hàng cân bằng được lợi suất và rủi ro
của khoản đầu tư.

Reasonable basis
/ˈriːznəblˈbeɪsɪs/
Cơ sở hợp lý: Khuyến nghị cho khách hàng
và đưa ra những nhận định đầu tư dựa trên
những thông tin và phân tích phù hợp, có cơ
sở. Cơ sở hợp lý là sự cân bằng những nguồn
tài nguyên phù hợp đối với sản phẩm tài
chính/khuyến nghị đầu tư.
Record retention
/ˈrekərdrɪˈtenʃn/
Lưu trữ tài liệu: M&C có trách nhiệm thiết lập
và duy trì tài liệu thích hợp để hỗ trợ hoạt động
phân tích đầu tư, khuyến nghị và thực hiện đầu
tư và các tài liệu liên quan đến đầu tư khác và
các thông tin liên quan đến đầu tư khác cung
cấp cho khách hàng và khách hàng tiềm năng.
Referral fees
/rɪˈfɜːrəlfiː/
Phí giới thiệu: Bất kỳ khoản thù lao, tiền công
hoặc lợi ích nào nhận được từ, hoặc thanh
toán cho các đối tượng giới thiệu sản phẩm
hoặc dịch vụ.
1.4. INTRODUCTION TO THE GLOBAL
PERFORMANCE STANDARDS (GIPS®)
Discretionary Investment Management
/dɪˈskreʃəneri ɪnˈvestmənt ˈmænədʒmənt/
Quản lý đầu tư tùy ý: Một hình thức quản lý
đầu tư, trong đó các quyết định mua và bán
được thực hiện bởi người quản lý danh mục
đầu tư hoặc nhà tư vấn đầu tư cho tài khoản
của khách hàng.
Distinct business unit
/dɪˈstɪŋkt ˈbɪznəs ˈjuːnɪt/
Đơn vị kinh doanh riêng biệt: Một bộ phận
hoặc bộ phận phụ trong một công ty hoạt động
tự chủ và thường tập trung vào một sản phẩm
hoặc dịch vụ duy nhất.
Fundamental
/ˌfʌndəˈmentl/
Nguyên tắc cơ bản: Hệ thống các quan
điểm, tư tưởng cơ bản xuyên suốt toàn bộ
hoặc một giai đoạn nhất định.
11
Soft dollar/commission
/ˈsɔːftˈdɑːlər//kəˈ mɪʃn/
Tiền hoa hồng mềm: Khi thành viên, ứng viên
sử dụng chi phí môi giới do khách hàng trả để
mua các báo cáo, nghiên cứu phân tích.
Structured security
/ˈstrʌktʃərd sɪˈkjʊrəti/
Sản phẩm chứng khoán cấu trúc: Là một
loại tài sản tài chính được tạo nên dựa trên một
chứng khoán truyền thống hoặc sản phẩm phái
sinh, một rổ các chứng khoán, một loại hàng
hóa, một chỉ số tài chính, một loại tiền tệ.
Supervisor
/ˈsuːpərvaɪzər/
Thành viên giám sát: Thành viên, ứng viên có
các nhân viên mà họ có quyền kiểm soát hoặc
chi phối hoạt động nghề nghiệp. Các thành
viên này cần thực hiện trách nhiệm giám sát
đối với các nhân viên của mình.
INVESTMENT
Imitate
/ˈɪmɪteɪt/
Bắt chước: Làm theo hoặc sao chép lại
những sản phẩm đã có trước.
Prospective client
/prəˈspektɪv ˈklaɪənt/
Khách hàng tiềm năng: Những cá nhân,
nhóm người chưa trả tiền để mua sản phẩm
của bạn nhưng lại có nhu cầu quan tâm và
muốn sở hữu sản phẩm đó.
Representative account
/ˌreprɪˈzentətɪv əˈkaʊnt/
Tài khoản đại diện: Tài khoản hiển thị danh
mục đầu tư hoạt động tốt nhất đại diện cho kết
quả của công ty.
Stakeholder
/ˈsteɪkhəʊldər/
Các bên liên quan: Các cá nhân, nhóm, tổ
chức có mối quan hệ liên quan mật thiết với
doanh nghiệp, đặc biệt trong các dự án. Đây
là đối tượng có sự quan tâm, có thể chia sẻ
về nguồn lực, có thể tác động và/hoặc đồng
thời chịu các tác động trực tiếp hoặc gián tiếp
tới hoạt động doanh nghiệp về chiến lược, kế
hoạch, hoạt động kinh doanh.
Supplemental information
/ˌsʌplɪˈmentl ˌɪnfərˈmeɪʃn/
Thông tin bổ sung: Các thông tin được thêm
vào để bổ sung ý nghĩa cho bản báo cáo.
1.5. GLOBAL INVESTMENT
(GIPS®)
Composite
/kəmˈpɑːzət/
Chỉ số tổng hợp: Một nhóm các cổ phiếu, chỉ
số chứng khoán đầu tư khác theo phương
pháp tiêu chuẩn hoá.
Compliance
/kəmˈplīəns/
Sự tuân thủ nguyên tắc: Hiểu và làm đúng
các quy định, chuẩn mực được đặt ra.
Disclosure
/dɪˈskloʊʒɚ/
Công khai thông tin: Trong tài chính, công
khai thông tin đề cập đến việc công khai kịp
thời tất cả thông tin về một công ty bởi nó có
thể ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu
tư. Thông tin được tiết lộ bao gồm cả tin tích
cực và tiêu cực, các dữ liệu và chi tiết hoạt
động có ảnh hưởng đến hoạt động kinh
doanh.
Fiduciary
/fɪˈduːʃieri/
Uỷ thác: Việc giao cho cá nhân, pháp nhân
quyền làm một việc nhất định mà người uỷ
thác không trực tiếp làm.
12
Survivorship bias
/sərˈvaɪvərʃɪp ˈbaɪəs/
Thiên lệch sống sót: Các danh mục không
tính đến các tài khoản kém hiệu quả đã bị loại
bỏ từ trước, chỉ tính đến những đối tượng còn
tồn tại.
PERFORMANCE STANDARDS
Firmwide basis
/ fɜːrm waɪd ˈbeɪsɪs/
Trên nền tảng toàn bộ công ty: Trong phạm
vi môn Ethics, firm-wide basis đề cập đến việc
khi các công ty tuân thủ và xác minh tuân thủ
theo GIPS cần phải tiến hành quy trình tuân
thủ trên phạm vi toàn bộ công ty, tập đoàn,
thay vì chỉ áp dụng cho một bộ phận hay một
sản phẩm cụ thể.
Jurisdiction
/ˌdʒʊrɪsˈdɪkʃn/
Thẩm quyền: Mức độ của quyền đưa ra các
quyết định và phán quyết pháp lý.
Mandated
/ˈmændeɪtɪd/
Được uỷ quyền: Việc giao cho người khác
thay mặt mình sử dụng quyền mà mình có
được một cách hợp pháp.
Private Equity
/ˈpraɪvət ˈekwəti/
Quỹ đầu tư tư nhân: Loại hình quỹ chuyên
đầu tư vốn vào các doanh nghiệp tư nhân;
hoặc các công ty đại chúng và biến chúng trở
thành công ty tư nhân.
Regulation conflict Termination
/ˌreɡjuˈleɪʃn ˈkɑːnflɪkt/ /ˌtɜːrmɪˈneɪʃn/
Xung đột các quy định: Ám chỉ việc một đối Sự đình chỉ, chấm dứt: Ngừng lại hoặc làm
tượng phải tuân theo một tập hợp các quy cho phải ngừng lại trong một thời gian hoặc
định, nhưng các quy định có sự đối lập với vĩnh viễn.
nhau.
Verification
Sub-advisor /ˌverɪfɪˈkeɪʃn/
/sʌb ədˈvaɪzər/ Xác minh: Làm cho rõ sự thật qua thực tế và
Cố vấn đầu tư phụ: Một sub-advisor là một có chứng cứ cụ thể.
người quản lý tiền của bên thứ ba được thuê
bởi một công ty quỹ tương hỗ để quản lý một
danh mục đầu tư. Sub-advisors thường được
tìm ra bởi các công ty quản lý đầu tư vì chuyên
môn của họ trong việc quản lý một chiến lược
cụ thể.

13
02 0
QUANTITATIVE
METHODS

14
2.1. THE TIME VALUE OF MONEY
Annual percentage rate (APR)
/ˈænjuəl pərˈsentɪdʒ reɪt/
Lãi suất bình quân phần trăm hằng năm:
Lãi suất hàng năm của một khoản vay mượn,
hoặc đầu tư, biểu diễn dưới dạng một con số
phần trăm thể hiện chi phí lãi vay phải trả
trong suốt thời gian vay hoặc mức sinh lời từ
đầu tư.
Annuity
/əˈnuːəti/
Dòng tiền niên kim: Là dòng tiền bao gồm
các khoản bằng nhau phát sinh trong một số
kỳ nhất định.
Certificate of deposit (CD)
/sərˈtɪfɪkət əv dɪˈpɑːzɪt/
Chứng chỉ tiền gửi: Là một công cụ vay nợ
do các ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng
khác phát hành xác nhận các khoản tiền gửi
của người gửi tiền.
Compounding interest
/kəmˈpaʊndɪŋ ˈɪntrɛst/
Lãi suất kép: Lãi được tính trên tiền gốc ban
đầu và tất cả lãi tích lũy của các giai đoạn
trước của khoản tiền gửi hoặc khoản vay.
Consols bond
/ˈkɒnsɒlz bɑnd/
Trái phiếu consols: Một loại trái phiếu vĩnh
viễn (được hưởng lãi suất vĩnh viễn).
Default risk premium
/dɪˈfɔlt rɪsk ˈprimiəm/
Phần bù rủi ro vỡ nợ: Khoản bù trả thêm cho
các nhà đầu tư đề phòng trường hợp không
thanh toán được khoản nợ theo hợp đồng.
Effective annual rate (EAR)
/ɪˈfɛktɪv ˈænyuəl reɪt/
Lãi suất thực hưởng: Lãi suất thực sự có
được hoặc trả cho một khoản đầu tư, khoản
vay hoặc sản phẩm tài chính trong một
khoảng thời gian nhất định.
Future value (FV)
/ˈfyutʃər ˈvælyu/
Giá trị tương lai: Giá trị tương lai của một
khoản tiền hoặc dòng tiền tại thời điểm hiện
tại.
15
Guaranteed Investment Contract (GIC)
/ˌɡærənˈtiːd ɪnˈvɛstmənt ˈkɑntrækt/
Hợp đồng đầu tư được bảo đảm: Hợp đồng
đảm bảo hoàn trả tiền gốc và lãi suất cố định
hoặc thả nổi trong một khoảng thời gian định
trước.
Inflation premium
/ɪnˈfleɪʃn ˈprimiəm/
Phần bù lạm phát: Khoản bù trả thêm bù đắp
lạm phát kỳ vọng cho các nhà đầu tư.
Liquidity premium
/lɪˈkwɪdət̮ i ˈprimiəm/
Phần bù thanh khoản: Khoản bù trả thêm cho
các nhà đầu tư đối với rủi ro bị thua lỗ khi các
khoản đầu tư của nhà đầu tư cần phải chuyển
sang tiền mặt (tính thanh khoản).
Maturity premium
/məˈtʊrət̮ I ˈprimiəm/
Phần bù đáo hạn: Khoản bù trả thêm bù đắp
cho rủi ro về mức biến động giá trị thị trường
của chứng khoán thi thời gian đáo hạn dài.
Mortgage
/ˈmɔrɡɪdʒ/
Thế chấp: Hình thức vay có tài sản đảm bảo
mà không chuyển giao tài sản đó cho bên
nhận thế chấp.
Nominal risk-free interest rate
/ˈnɑmənl rɪsk fri ˈɪntrəst reɪt/
Lãi suất phi rủi ro danh nghĩa: Tổng của lãi
suất phi rủi ro thực tế và phần bù lạm phát.
Perpetuity
/ˌpərpəˈtuət̮ i/
Dòng tiền niên kim vĩnh cửu: Dòng tiền liên
tục có giá trị bằng nhau qua các thời kỳ, xảy
ra ở cuối kỳ và không bao giờ kết thúc.
Real risk-free interest rate
/ˈriəl rɪsk fri ˈɪntrəst reɪt/
Lãi suất phi rủi ro thực tế: Lãi suất của một
chứng khoán phi rủi ro với giả định không có
lạm phát.
Simple interest
/ˈsɪmpl ˈɪntrɛst/
Lãi suất đơn: Tiền lãi thu được mỗi kỳ từ các
khoản đầu tư thông thường. Lãi suất cơ bản
được xác định bằng cách nhân lãi suất hàng
ngày với số ngày trôi qua giữa các khoản
thanh toán.
2.2. ORGANIZING, VISUALIZING, AND DESCRIBING DATA
Absolute frequency
/ˌæbsəˈlut ˈfrikwənsi/
Tần suất tuyệt đối: Thuật ngữ thống kê mô
tả số lần đoạn dữ liệu hoặc một giá trị cụ thể
xuất hiện trong một thử nghiệm hoặc tập hợp
các thử nghiệm.
Arithmetic mean
/əˈrɪθməˌtɪk min/
Trung bình cộng: Là thước đo đơn giản nhất
được sử dụng rộng rãi để tính giá trị trung
bình.
Được tính bằng cách lấy tổng thương số giữa
tổng giá trị của một dãy số và số phần tử trong
tập hợp đó
Coefficient of variation
/ˌkoʊəˈfɪʃnt əv ˌvɛriˈeɪʃn/
Hệ số biến thiên: Một thước đo thống kê độ
phân tán của các dữ liệu trong một nhóm dữ
liệu so với giá trị trung bình.
Cross-sectional data
/krɔs ˈsɛkʃənl ˈdæt̮ ə/
Dữ liệu chéo: Các số liệu về một hoặc nhiều
biến được thu thập tại một thời điểm.
Decile
/ˈdɛsaɪl/
Điểm thập phân vị: Giá trị phân chia dữ liệu
được sắp xếp thành mười phần bằng nhau,
sao cho mỗi phần đại diện cho 1/10 mẫu.
Descriptive statistics
/dɪˈskrɪptɪv stəˈtɪstɪks/
Thống kê mô tả: Các phương pháp liên quan
đến việc thu thập số liệu, tóm tắt, trình bày,
tính toán và mô tả các đặc trưng khác nhau
để phản ánh một cách tổng quát đối tượng
nghiên cứu.
16
Stated annual interest rate (quoted interest
rate)
/steɪtɪd ˈænyuəl ˈɪntrəst reɪt/, /kwoʊtɪd ˈɪntrəst
reɪt/
Lãi suất công bố hằng năm: Lãi suất của
một khoản đầu tư trong một năm.
Earnings per share (EPS)
/ˈɝːnɪŋz pər ʃɛr/
Tỷ suất lợi nhuận trên mỗi cổ phần: Chỉ số
nói lên phần lợi nhuận thu được trên mỗi cổ
phần.
Excess return
/ˈɛksɛs rɪˈtərn/
Lợi nhuận thặng dư: Khoản lợi nhuận từ đầu
tư vượt ngưỡng bình quân so với các khoản
đầu tư có cùng mức rủi ro khác.
Expected value
/ɪkˈspektɪd ˈvælyu/
Giá trị kỳ vọng: Trung bình có trọng số của
tất cả các giá trị cụ thể của biến đó, hay là
được tính bằng tổng các tích giữa xác suất
xảy ra của mỗi giá trị có thể của biến với giá
trị đó.
Frequency distribution
/ˈfrikwənsi ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối tần suất: Tổng hợp khối lượng số
liệu lớn bằng cách phân loại kết quả quan sát
thống kê thành các tổ hay nhóm, sau đó chỉ ra
cách thức phân phối của những kết quả quan
sát giữa các tổ khác nhau.
Frequency polygon
/ˈfrikwənsi ˈpɑliˌɡɑn/
Đa giác tần suất tích lũy: Biểu đồ phân bố
tần số thu được bằng cách vẽ các đường
thẳng nối các điểm liên tiếp đại diện cho các
nhóm tần số.
Geometric mean
/ˌdʒiəˈmɛtrɪk min/
Trung bình nhân: Một loại số trung bình,
trung bình nhân của n số được định nghĩa bởi
căn bậc n của tích n số.
Trung bình nhân thường được sử dụng để
xác định kết quả đầu tư của một khoản đầu tư
hoặc một danh mục đầu tư.
Harmonic mean
/hɑrˈmɑnɪk min/
Trung bình điều hòa: Một loại số trung bình,
được tính bằng cách chia số lượng quan sát
cho đối ứng của mỗi số trong chuỗi.
Histogram
/ˈhɪstəˌɡræm/
Biểu đồ tần suất: Là một dạng biểu đồ thể
hiện tần suất theo dạng cột. Dữ liệu được biểu
thị bằng các cột có độ cao khác nhau tùy
thuộc vào tần suất phạm vi dữ liệu cụ thể xảy
ra.
Inferential statistics
/ˌɪnfərˈenʃəl stəˈtɪstɪks/
Thống kê suy luận: Các phương pháp ước
lượng các đặc trưng của tổng thể, phân tích
mối liên hệ giữa các hiện tượng nghiên cứu,
dự đoán hoặc ra quyết định trên cơ sở thu
thập thông tin từ kết quả quan sát mẫu.
Interquartile range (IQR)
/ˌɪnt̬ ɚˌkwɔːrtaɪl reɪndʒ/
Độ trải giữa: Một đại lượng số đo lường mức
độ phân tán của tập dữ liệu. Đại lượng này
được tính ra bằng cách lấy giá trị tứ phân vị
thứ ba trừ đi giá trị tứ phân vị thứ nhất.
Interval scales
/ˈɪntərvl skeɪlz/
Thang đo định khoảng: Bản chất là thang
thứ bậc có các khoảng cách đều nhau, thông
thường thang đo khoảng có dạng là một dãy
các chữ số liên tục và đều đặn.
Kurtosis
/kərˈtōsis/
Độ nhọn: Là chỉ số để đo lường về đặc điểm
hình dáng của một phân phối xác suất, nó so
sánh độ cao phần trung tâm của một phân
phối so sánh với một phân phối chuẩn.
Leptokurtic
/ˌleptəˈkərtik/
Độ nhọn "gầy": Phân phối có độ nhọn
(kurtosis) lớn hơn 3.
17
Linear interpolation
/ˈlɪniər ɪnˌtɝːpəˈleɪʃən /
Phép nội suy tuyến tính: Một phương pháp
khớp đường cong bằng cách sử dụng đa thức
tuyến tính để xây dựng các điểm dữ liệu mới
trong phạm vi của một tập hợp các điểm dữ
liệu đã biết.
Market-capitalization
/ˈmɑrkət ˌkæpət̬ ələˈzeɪʃən/
Giá trị vốn hóa thị trường: Tổng giá trị của
số cổ phần của một công ty niêm yết.
Mean absolute deviation (MAD)
/min ˌæbsəˈlut ˌdiviˈeɪʃn/
Độ lệch tuyệt đối trung bình: Trung bình của
độ lệch tuyệt đối hoặc chênh lệch dương của
dữ liệu đã cho và giá trị nhất định đó.
Measure of central tendency
/ˈmɛʒər əv ˈsɛntrəlˈ mɛʒərmənt/
Số đo xu hướng trung tâm: Một thước đo
định lượng xác định nơi dữ liệu được tập
trung.
Measurement scales
/ˈmɛʒərmənt skeɪlz/
Thang đo thống kê: Thang đo sử dụng trong
thống kê, bao gồm 4 loại: Thang đo định danh,
thang đo thứ bậc, thang đo định khoảng,
thang đo tỷ lệ.
Measures of location
/ˈmɛʒərz əv loʊˈkeɪʃn/
Số đo vị trí: Một thước đo định lượng mô tả
vị trí hoặc phân phối dữ liệu; bao gồm số đo
xu hướng trung tâm và các số đo khác như
phần trăm.
Median
/ˈmidiən/
Trung vị: Lượng biến của đơn vị đứng ở vị trí
giữa trong dãy số, chia dãy số làm hai phần
bằng nhau
Mesokurtic
/ˌmezəˈkərtik/
Độ nhọn phân phối chuẩn: Phân phối có độ
nhọn (kurtosis) bằng 3.
Mode
/moʊd/
Số yếu vị: Mode của một danh sách dữ liệu
hoặc một mẫu là giá trị của phần tử có số lần
xuất hiện lớn nhất trong danh sách.
Nominal scales
/ˈnɑmənl skeɪlz/
Thang đo định danh: Thang đo dùng để
phân chia (hay đặt tên) nhóm được khảo sát
thành các lớp phân loại (category) khác nhau.
Ví dụ: nam/nữ, nông thôn/thành thị,...
Quartile
/ˈkwɔrt̮ l/
Điểm tứ phân vị: Giá trị bằng số phân chia
một nhóm các kết quả quan sát bằng số thành
bốn phần, mỗi phần có số liệu quan sát bằng
nhau (=25% số kết quả quan sát).

Ordinal scales Quintile

/ˈɔrdnəl skeɪlz/ /ˈkwɪntaɪl/
Thang đó thứ bậc: Bản chất là thang định Điểm ngũ phân vị: Giá trị bằng số phân chia
danh nhưng các lớp (category) khác nhau một nhóm các kết quả quan sát bằng số thành
được sắp xếp theo một thứ hạng giảm dần năm phần, mỗi phần có số liệu quan sát bằng
hoặc tăng dần. Ví dụ: Hạng nhất/hạng nhau (=20% số kết quả quan sát).
nhì/hạng ba,...
Range
Parameter /reɪndʒ/
/pəˈræmət̮ ər/ Khoảng biến thiên: Khoảng cách giữa giá trị
Tham số: Phần hằng số hay giá trị không đổi lớn nhất và giá trị nhỏ nhất trong tập dữ liệu.
trong một phương trình, có tác dụng cụ thể
Ratio scales
hóa mối quan hệ chính xác giữa các biến số.
/ˈreɪʃoʊ skeɪlz/
Percentile Thang đo tỷ lệ: Thang đo khoảng với điểm 0
/pərˈsɛntaɪl/ tuyệt đối. Ví dụ: thang đo với các thông số vật
Điểm bách phân vị: Giá trị phân chia dữ liệu lý: dài, rộng, cao, cân nặng; thu nhập, chi
được sắp xếp thành một trăm phần bằng tiêu...
nhau, sao cho mỗi phần đại diện cho 1/100
Relative dispersion
mẫu.
/ˈrɛlət̮ ɪv dɪˈspərʃn/
Platykurtic Độ phân tán liên quan: Lượng phân tán liên
/ˌplatiˈkərtik/ quan đến giá trị tham chiếu hoặc điểm chuẩn.
Độ nhọn "rộng": Phân phối có độ nhọn
Relative frequency
(kurtosis) nhỏ hơn 3.
/ˈrɛlət̮ ɪv ˈfrikwənsi/
Population Tần suất tương đối: Tần số được biểu hiện
/ˌpɑpyəˈleɪʃn/ bởi số tương đối.
Tổng thể: Tập hợp tất cả các phần tử thuộc
Sample
hiện tượng nghiên cứu cần được quan sát,
/ˈsæmpl/
thu thập và phân tích.
Mẫu: Một phần của tổng thể được chọn ra
Population mean theo những cách thức nhất định và với một
/ˌpɑpyəˈleɪʃn min/ dung lượng hợp lý.
Số bình quân tổng thể chung: Giá trị kỳ
Sample mean
vọng của một biến ngẫu nhiên.
/ˈsæmpl min/
Population variance Số bình quân mẫu: Ước lượng không chệch,
/ˌpɑpyəˈleɪʃn ˈvɛriəns/ hiệu quả và vững của số bình quân tổng thể
Phương sai tổng thể: Trung bình cộng của chung.
bình phương độ lệch của các giá trị so với
Sharpe ratio
trung bình của tổng thể.
/ʃɑrp ˈreɪʃoʊ/
Quantile (Fractile) Hệ số Sharpe: Một thước đo xem lợi nhuận
/ˈkwänˌtīl/ thu được là bao nhiêu trên một đơn vị rủi ro
Điểm phân vị (Số phân vị): Số phân vị sẽ khi đầu tư vào một tài sản hay đầu tư theo một
chia một tập hợp số đã được xếp thứ tự thành chiến lược kinh doanh, được đặt tên theo
nhiều phần có số số hạng bằng nhau (hay gần William Forsyth Sharpe.
bằng nhau).

18
Skewness
/’skyunəs/:
Độ lệch (Hệ số bất đối xứng): Một đại lượng
đo lường mức độ mức độ bất đối xứng của
phân phối xác suất của một biến ngẫu nhiên.
Standard deviation
/ˈstændərd ˌdiviˈeɪʃn/
Độ lệch chuẩn: Một đại lượng thống kê mô
tả dùng để đo mức độ phân tán của một tập
dữ liệu đã được lập thành bảng tần số.
Statistic
/stəˈtɪstɪk/
Thống kê: Một hệ thống các phương pháp
(thu thập, tổng hợp, trình bày số liệu và tính
toán các đặc trưng của đối tượng nghiên cứu)
nhằm phục vụ cho quá trình phân tích, dự
đoán và ra quyết định.
Time-series data
/taɪm ˈsɪriz ˈdæt̮ ə/
Dữ liệu chuỗi thời gian: Là các số liệu được
thu thập về một đối tượng trong một thời kỳ,
một khoảng thời gian nhất định.
2.3. PROBABILITY CONCEPTS
Addition rule for probabilities
/əˈdɪʃn rul fɔr ˌprɑbəˈbɪlət̮ iz/
Quy tắc cộng xác suất: Quy tắc tính xác suất
mà ít nhất một trong hai sự kiện độc lập xảy
ra.
Complement
/ˈkɑmpləˌmɛnt/
Phần bù của một biến cố: Biến cố bù của
biến cố A trong không gian mẫu S là biến cố
chứa tất cả các sự kiện có trong S nhưng
không có trong A, ký hiệu là Ac.
Conditional expected value
/kənˈdɪʃənl ɪkˈspektɪd ˈvælyu/
Kỳ vọng có điều kiện: Giá trị kỳ vọng của
một sự kiện đã nêu với điều kiện một sự kiện
khác đã xảy ra.
19
Trimmed mean
/ trɪmd min/
Giá trị trung bình rút gọn: Là phương thức
tính trung bình nhưng loại đi một phần trăm
nhỏ của giá trị lớn nhất và nhỏ nhất trước khi
tính toán giá trị trung bình.
Variance
/ˈvɛriəns/
Phương sai: Phương sai của một biến ngẫu
nhiên là một độ đo sự phân tán thống kê của
biến đó, nó hàm ý các giá trị của biến đó
thường ở cách giá trị kỳ vọng bao xa.
Weighted mean
/ ˈweɪt̬ ɪd min/
Số trung bình cộng có trọng số (Bình quân
gia quyền): Một dạng số bình quân hay trung
bình số học mà trong đó các phần tử sử dụng
trong quá trình tính toán nó được gia quyền
để phản ánh thực tế là không phải tất cả các
phần tử đều có tầm quan trọng như nhau.
Winsorized mean
/wɪnsoraɪst min/
Giá trị trung bình thắng: Số trung bình được
tính sau khi đã thay thế một lượng phần trăm
giá trị lớn nhất và nhỏ nhất bằng một số giá trị
ở khoảng lớn nhất và nhỏ nhất kế tiếp.
Conditional probability
/kənˈdɪʃənl ˌprɑbəˈbɪlət̮ i/
Xác suất có điều kiện: Xác suất của một biến
cố A nào đó, biết rằng một biến cố B khác xảy
ra.
Conditional variance
/kənˈdɪʃənl ˈvɛriəns/
Phương sai có điều kiện: Phương sai của
một biến ngẫu nhiên trong điều kiện một biến
cố khác xảy ra.
Covariance
/koʊˈvɛriəns/
Hiệp phương sai: Hiệp phương sai đo lường
mối quan hệ định hướng của hai biến ngẫu
nhiên.
Covariance matrix
/koʊˈvɛriəns ‘meɪtrɪks/
Ma trận hiệp phương sai: Ma trận hiệp
phương sai của tập hợp m biến ngẫu nhiên là
một ma trận vuông hạng, trong đó các phần
tử nằm trên đường chéo lần lượt là phương
sai tương ứng của các biến này, trong khi các
phần tử còn lại là các hiệp phương sai của hai
biến ngẫu nhiên khác nhau trong tập hợp.
Dutch Book Theorem
/dʌtʃ bʊk ˈθiərəm/
Định lý Sách Hà Lan: Một lý thuyết xác suất
quy định rằng các cơ hội lợi nhuận sẽ xuất
hiện khi các xác suất không nhất quán được
giả định trong một bối cảnh nhất định và vi
phạm ước tính Bayes.
Empirical probability
/ɪmˈpɪrɪkl ˌprɑbəˈbɪlət̮ i/
Xác suất thực nghiệm: Tỷ lệ số lượng kết quả
trong đó một sự kiện được chỉ định xảy ra trên
tổng số thử nghiệm, không phải trong một
không gian mẫu lý thuyết mà trong một thử
nghiệm thực tế.
Event
/ɪˈvɛnt/
Biến cố: Một biến cố là một tập các kết quả
đầu ra mà tương ứng với nó người ta sẽ gán
kèm với một số thực.
Independent events
/ˌɪndɪˈpɛndənt ɪˈvɛnts/
Biến cố độc lập: Hai biến cố được gọi là độc
lập với nhau nếu việc xảy ra hay không xảy ra
của biến cố này không làm ảnh hưởng tới xác
suất xảy ra của biến cố kia
Joint probability
/dʒɔɪnt ˌprɑbəˈbɪlət̮ i/
Xác suất chung: Xác suất mà hai sự kiện cùng
xảy ra cùng thời điểm.
Joint probability distribution
/ʤɔɪnt ˌprɒbəˈbɪlɪti ˌdɪstrɪˈbjuːʃən/
Phân phối xác suất kết hợp: Xác suất kết hợp
là một thước đo thống kê tính toán khả năng
hai biến cố xảy ra cùng một lúc và tại cùng
một thời điểm.
Marginal probability
/ˈmɑrdʒənl ˌprɑbəˈbɪlət̮ i/
Xác suất biên: Là xác suất của một biến cố
mà không quan tâm đến các biến cố khác,
tương tự như xác suất vô điều kiện.
20
Multiplication rule for probabilities
/ˌmʌltəpləˈkeɪʃn rul fɔr ˌprɑbəˈbɪlət̮ iz/
Quy tắc nhân xác suất: Quy tắc chỉ ra rằng
xác suất xảy ra đồng thời của hai sự kiện độc
lập được tính theo tích của xác suất hai sự
kiện xảy ra riêng lẻ.
Permutation
/ˌpərmyʊˈteɪʃn/
Hoán vị: Trong tập hợp X gồm n phần tử phân
biệt (n ≥ 0), mỗi cách sắp xếp n phần tử của
X theo một thứ tự nào đó được gọi là một
hoán vị của n phần tử.
Posterior probability
/poʊˈstɪriər ˌprɑbəˈbɪlət̮ i/
Xác suất hậu nghiệm: Theo thống kê Bayer,
xác suất hậu nghiệm là xác suất được điều
chỉnh hoặc cập nhật của một biến cố xảy ra
sau khi xem xét thông tin mới.
Random variable
/ˈrændəm ˈvɛriəbl/
Biến ngẫu nhiên: Một thuật ngữ được dùng
trong toán học và thống kê. Biến ngẫu nhiên
là một biến có giá trị không xác định hoặc hàm
toán học gán giá trị cho từng kết quả của một
thí nghiệm
Subjective probability
/səbˈdʒɛktɪv ˌprɑbəˈbɪlət̮ i/
Xác suất chủ quan: Là xác suất được rút ra
dựa trên nhận định cá nhân, mang tính chủ
quan.
Total probability rule
/ˈtoʊt̮ l ˌprɑbəˈbɪlət̮ i rul/
Quy tắc tổng xác suất: Quy tắc tổng xác suất
cho biết nếu xác suất của một biến cố chưa
được xác định, nó có thể được tính toán thông
qua các xác suất đã biết của các biến cố khác.
Tree diagram
/tri ˈdaɪəˌɡræm/
Sơ đồ cây: Sơ đồ cây có thể đại diện cho một
loạt các sự kiện độc lập hoặc xác suất có điều
kiện. Mỗi nút trên sơ đồ đại diện cho một sự
kiện và được liên kết với xác suất của sự kiện
đó.
2.4. COMMON PROBABILITY DISTRIBUTIONS
Bernoulli distribution
/bərˈno͞o(l)ē ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối Bernoulli: Một phân phối xác suất
rời rạc của biến ngẫu nhiên chỉ nhận hai giá
trị 0 hoặc 1, trong đó giá trị 1 đạt được với xác
suất p và giá trị 0 đạt được với xác suất 1 - p.
Bernoulli trial
/bərˈno͞o(l)ē ˈtraɪəl/
Phép thử Bernoulli: Phép thử ngẫu nhiên
mà nó có thể nhận một trong hai kết quả thành
công hay thất bại, trong đó xác suất thành
công giống nhau mỗi khi phép thử này được
tiến hành.
Binomial tree
/baɪˈnoʊmiəl tri/
Cây nhị thức: Biểu diễn đồ họa của mô hình
chuyển động của giá tài sản, trong đó, ở mỗi
thời kỳ, tài sản tăng lên với xác suất p hoặc
giảm với xác suất (1 - p).
Binomial distribution
/ baɪˈnəʊmiəl ˌdɪstrɪˈbjuːʃən/
Phân phối nhị thức: Là phân phối xác suất
tóm tắt khả năng để một biến lấy một trong hai
giá trị độc lập trong một tập hợp các tham số
hoặc giả định nhất định. Phân phối nhị thức
chỉ tính đến hai trường hợp, thường được thể
hiện là 1 cho thành công và 0 cho thất bại
trong một số lượng lần thử.
Continuous random variable
/kənˈtɪnyuəs ˈrændəm ˈvɛriəbl/
Biến ngẫu nhiên liên tục: Một biến ngẫu
nhiên trong đó dữ liệu có thể nhận vô số giá
trị.
Cumulative distribution function
/ˈkyumyələt̮ ɪv ˌdɪstrəˈbyuʃn ˈfʌŋkʃn/
Hàm phân phối tích lũy: Với mỗi số thực x,
hàm phân phối tích lũy được định nghĩa như
sau:
F(x) = P (X ≤ x)
Trong đó vế phải biểu diễn xác suất mà biến
ngẫu nhiên X lấy giá trị nhỏ hơn hay bằng x.
Discrete random variable
/dɪˈskrit ˈrændəm ˈvɛriəbl/
Biến ngẫu nhiên rời rạc: Một biến ngẫu
nhiên nhận giá trị trong một tập con rời rạc của
tập số thực.
21
EBITDA
Lợi nhuận trước thuế và lãi vay: Một chỉ tiêu
dùng để đánh giá khả năng thu được lợi
nhuận của công ty, bằng thu nhập trừ đi các
chi phí, nhưng chưa trừ tiền lãi và thuế thu
nhập.
Historical simulation (Back simulation)
/hɪˈstɑrɪkl ˌsɪmyəˈleɪʃn/, /bæk ˌsɪmyəˈleɪʃn/
Mô phỏng lịch sử: Một phương pháp ước
tính giá trị rủi ro (VaR). Phương pháp đơn
giản này đưa ra giả thuyết rằng sự phân bổ tỷ
suất sinh lợi trong quá khứ có thể tái diễn
trong tương lai.
Independently and identically distributed
(IID)
/ˌɪndɪˈpɛndəntli aɪˈdɛntɪkli dɪˈstrɪbyətid/
Độc lập và phân phối giống nhau: Một tập
hợp các biến ngẫu nhiên là độc lập và phân
phối giống hệt nhau nếu mỗi biến ngẫu nhiên
có phân phối xác suất giống như các biến
khác và tất cả đều độc lập lẫn nhau.
Monte Carlo simulation
/ˌmäntē ˈkärlō ˌsɪmyəˈleɪʃn/
Mô hình Monte Carlo: Một lớp các thuật toán
để giải quyết nhiều bài toán trên máy tính theo
kiểu không tất định, thường bằng cách sử
dụng các số ngẫu nhiên, ngược lại với các
thuật toán tất định.
Multivariate distribution
/ˌməltiˈve(ə)rēət ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối đa biến: Phân phối đa biến xác
định xác suất cho một nhóm các biến ngẫu
nhiên có liên quan.
Multivariate normal distribution
/ˌməltiˈve(ə)rēət ˈnɔrml ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối thông thường đa biến: Là tổng
quát hóa của phân phối chuẩn một chiều cho
không gian nhiều chiều.
Ví dụ: trong một danh mục, ta có thể sử dụng
phân phối chuẩn đa biến để mô hình hóa lợi
suất đầu tư, phân phối đó bao gồm:
+ Các lợi suất trung bình của từng chứng
khoán;
+ Các phương sai trong lợi suất của từng
chứng khoán;
+ Các cặp hệ số tương quan.
Node
/nōd/
Node: Mỗi nhánh kết quả trên cây nhị thức
(binomial tree).
Probability density function
/ˌprɑbəˈbɪlət̮ I ˈdɛnsət̮ i ˈfʌŋkʃn/
Hàm mật độ xác suất: Hàm mật độ xác suất
dùng để biểu diễn một phân bố xác suất theo
tích phân. Hàm mật độ xác suất luôn có giá trị
không âm và tích phân của nó từ −∞ tới +∞ có
giá trị bằng 1.
Probability distribution
/ˌprɑbəˈbɪlət̮ i ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối xác suất: Là phân phối tần suất lý
thuyết biểu thị tần suất biến cố cụ thể trung
bình có thể xảy ra.
Ví dụ: Phân phối xác suất cho khả năng xuất
hiện mặt ngửa khi tung đồng xu đồng nhất và
cân đối là 0.5 và xác suất không xuất hiện mặt
ngửa là 0.5.
Probability function
/ˌprɑbəˈbɪlət̮ I ˈfʌŋkʃn/
Hàm xác suất: Một hàm toán học cung cấp
xác suất xuất hiện của các kết quả khác nhau
có thể có trong một thí nghiệm.
Safety-first rule
/ˈseɪfti fərst rul/
Quy tắc an toàn trên hết: Quy tắc an toàn
trên hết là một nguyên lý của lý thuyết danh
mục đầu tư hiện đại, thiết lập một ngưỡng lợi
suất đầu tư tối thiểu. Khi đặt ngưỡng lợi suất
này, nhà đầu tư sẽ cố gắng giảm thiểu rủi ro
mà khoản đầu tư không đạt tới lợi suất kỳ
vọng.
22
Scenario analysis
/səˈnɛriˌoʊ əˈnæləsəs/
Phân tích theo kịch bản: Là quá trình ước
tính giá trị dự kiến của danh mục đầu tư sau
khi có sự thay đổi về giá trị của các yếu tố đầu
vào trong một số kịch bản hay sự kiện kinh tế.
Shortfall risk
/ˈʃɔrtfɔl rɪsk/
Rủi ro giảm giá trị: Rủi ro rằng giá trị của
danh mục đầu tư sẽ giảm xuống dưới một
mức tối thiểu chấp nhận được trong một
khoảng thời gian.
Standard normal distribution (unit normal
distribution)
/ˈstændərd ˈnɔrml ˌdɪstrəˈbyuʃn?, /ˈyunət
ˈnɔrml ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối thông thường chuẩn: Là phân
phối với mật độ bình thường với giá trị trung
bình (μ) bằng 0 và độ lệch chuẩn (σ) bằng 1.
Univariate distribution
ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối đơn biến: Phân phối xác suất chỉ
có một biến ngẫu nhiên.
Value at Risk (VaR)
/ˈvælyu æt rɪsk/
Giá trị rủi ro: Thước đo rủi ro thua lỗ cho các
khoản đầu tư. Nó ước tính một tập hợp các
khoản đầu tư có thể mất bao nhiêu, với điều
kiện thị trường bình thường, trong một
khoảng thời gian nhất định.
2.5. SAMPLING AND ESTIMATION
Central Limit Theorem
/’sɛntrəl ˈlɪmət ˈθiərəm/
Định lý giới hạn trung tâm: Định lý cho rằng
với cỡ mẫu đủ lớn từ một tổng thể có phương
sai hữu hạn, giá trị trung bình của tất cả các
mẫu sẽ xấp xỉ bằng trung bình của tổng thể.
Chi-square distribution
/kī skwɛr ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối Chi-bình phương: Phân phối với
k bậc tự do là phân phối của tổng k2 biến ngẫu
nhiên có phân phối chuẩn hóa độc lập.
Confidence interval
/ˈkɑnfədəns ˈɪntərvl/
Khoảng tin cậy: Biểu diễn xác suất tham số
tổng thể sẽ nằm giữa khoảng 2 giá trị.
Convenience sampling
/kənˈvinyəns ˈsæmplɪŋ/
Lấy mẫu thuận tiện: Lấy mẫu dựa trên sự
thuận lợi hay dựa trên tính dễ tiếp cận của đối
tượng, ở những nơi mà nhân viên điều tra có
nhiều khả năng gặp được đối tượng.
Data mining
/ˈdæt̮ ə ˈmaɪnɪŋ/
Khai phá dữ liệu: Khai phá dữ liệu là quá
trình phân loại, sắp xếp các tập hợp dữ liệu
lớn để xác định các mẫu và thiết lập các mối
liên hệ nhằm giải quyết các vấn đề nhờ phân
tích dữ liệu.
Degree of confidence
/dɪˈɡri əv ˈkɑnfədəns/
Độ tin cậy: Độ tin cậy biểu thị độ chắc chắn
rằng các khoảng tin cậy có thể có chứa giá trị
thực của tham số tổng thể chưa biết.
Degree of freedom (df)
/dɪˈɡri əv ˈfridəm/
Số bậc tự do: Số giá trị trong phép tính cuối
cùng của một thống kê có thể tự do thay đổi.
Efficient
/ɪˈfɪʃnt/
Hiệu quả: Biến ngẫu nhiên dao động quanh
giá trị kỳ vọng của nó. Nếu phương sai V(x)
càng bé, thì sự dao động càng yếu. Vì vậy ta
muốn phương sai của ước lượng là nhỏ nhất
có thể. Khi đó ta nói ước lượng là hiệu quả.
23
Estimator
/ˈestɪmeɪtər/
Ước lượng: Một giá trị được tính toán từ một
mẫu thử và người ta hy vọng đó là giá trị tiêu
biểu cho giá trị cần xác định trong tổng thể.
F ratio (F-statistic)
/ɛf ˈreɪʃoʊ/, /ɛf stəˈtɪstɪk/
Tỷ lệ F (thống kê F): Tỷ lệ biến thiên giữa các
số trung bình mẫu và sự biến thiên trong nội
bộ các mẫu. Nó được sử dụng trong quá trình
kiểm định giả thuyết khi phải quyết định xem
liệu các trường hợp chênh lệch quan sát được
giữa số trung bình của nhiều mẫu có thể coi
là có tính ngẫu nhiên hay không.
F-distribution
/ɛf ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối Fisher: Một phân phối lệch phải
(right-skewed distribution) được sử dụng phổ
biến trong phân tích phương sai.
Indexing
/ˈɪndɛksɪŋ/
Phương pháp chỉ số: Một chiến lược đầu tư
trong đó một nhà đầu tư xây dựng một danh
mục đầu tư để phản ánh hiệu suất của một chỉ
số cụ thể.
Intergenerational data mining
/ˌɪntərˌdʒɛnəˈreɪʃənl ˈdæt̮ ə ˈmaɪnɪŋ/
Khai phá dữ liệu giữa các thế hệ: Một dạng
khai phá dữ liệu mà áp dụng những thông tin
được xây dựng từ những người nghiên cứu
trước, sử dụng tập dữ liệu để hướng dẫn cho
nghiên cứu hiện tại sử dụng tập dữ liệu giống
nhau hoặc có liên quan.
Look-ahead bias
/ lʊk əˈhɛd ˈbaɪəs/
Định kiến tiên liệu: Thiên lệch do sử dụng
thông tin không được biết đến hoặc không có
sẵn trong quá trình phân tích, dẫn đến kết quả
nghiên cứu hoặc mô hình không chính xác.
Lower bound
/ˈloʊər baʊnd/
Giới hạn dưới: Giới hạn trên của tập con S
của một tập hợp có thứ tự một phần là một
phần tử của K nhỏ hơn hoặc bằng mọi phần
tử của S.
Out-of-sample test
/aʊt əv ˈsæmpl tɛst/
Kiểm tra ngoài mẫu: Sự kiểm tra một chiến
lược hoặc mô hình sử dụng mẫu nằm ngoài
khoảng thời gian mà chiến lược hoặc mô hình
được xây dựng.
Panel data
/ˈpænl ˈdæt̮ ə/
Số liệu hỗn hợp: Số liệu hỗn hợp gồm các
quan sát về nhiều biến rút ra qua nhiều thời
điểm khác nhau. Dữ liệu chuỗi thời gian và dữ
liệu chéo là các trường hợp đặc biệt của số
liệu hỗn hợp khi mà chỉ xét một chiều.
Point estimate
/pɔɪnt ˈɛstəmət/
Ước lượng điểm: Là giá trị cụ thể được tính
từ các quan sát ở mẫu, được sử dụng để ước
tính tham số của tổng thể.
Sampling
/ˈsæmplɪŋ/
Lẫy mẫu: Quá trình thu thập mẫu nghiên cứu.
Sampling error
/ˈsæmplɪŋ ˈɛrər/
Sai số chọn mẫu: Sai số do sự khác nhau
giữa giá trị ước lượng của tham số mẫu và giá
trị của tham số tổng thể tương ứng.
Simple random sample
/ˈsɪmpl ˈrændəm ˈsæmpl
Mẫu ngẫu nhiên đơn giản: Một tập hợp con
của các cá thể được lựa chọn ngẫu nhiên từ
một tổng thể.
Stratified sampling
/ˈstræt̬ əˌfɑɪd ˈsæmplɪŋ/
Lấy mẫu phân tầng: Một phương pháp lấy
mẫu từ quần thể nghiên cứu thành các nhóm
riêng rẽ, do có sự khác biệt về đặc tính nghiên
cứu của các cá thể ở các tầng.
Survivorship bias
/sərˈvaɪvərʃɪp ˈbaɪəs/
Thiên lệch tồn tại: Một dạng phổ biến nhất
của thiên lệch của phương Kiểm định Back-
testing, khi dữ liệu bị loại bỏ khỏi quá trình
phân tích do chủ thể hoặc dữ liệu đã gặp thất
bại nên không thể tồn tại. Vì vậy mẫu chỉ bao
gồm những dữ liệu của những chủ thể có thể
tồn tại với kết quả lạc quan.
24
Sai lệch xảy ra khi cơ sở dữ liệu được sử
dụng loại bỏ các công ty ngừng hoạt động do
phá sản hoặc sáp nhập, thì kết quả tổng quan
của công ty còn lại còn sống sót trên thị
trường sẽ được cho rằng có xu hướng cao.
Systematic sampling
/ˌsɪstəˈmæt̮ ɪk ˈsæmplɪŋ/
Lấy mẫu hệ thống: Chọn liên tiếp các quan
sát ở vị trí thứ k của tổng thể cho tới khi đạt
kích thước mẫu mong muốn. Mẫu được chọn
theo phương pháp này được coi là gần như
ngẫu nhiên.
T-distribution
/ti ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối Student: Phân phối mẫu lý thuyết
gần đúng với phân phối chuẩn. Phân phối t
được sử dụng để thiết lập khoảng tin cậy khi
dùng các mẫu nhỏ để ước lượng giá trị bình
quân chân thực của tổng thể.
Test statistic
/tɛst stəˈtɪstɪk/
Thống kê kiểm định: Đại lượng được tính để
thực hiện các kiểm định thống kê.
Time-period bias
/ taɪm ˈpɪriəd ˈbaɪəs/
Thiên lệch khoảng thời gian: Xảy ra khi dữ
liệu được thu thập trong khoảng thời gian quá
ngắn hoặc quá dài
Unbiased
/ʌnˈbaɪəst/
Không chệch: Một biến ngẫu nhiên luôn dao
động xung quanh giá trị kỳ vọng của nó. Ta
muốn là kỳ vọng của x phải bằng X. Khi đó ta
nói ước lượng là không chệch (unbiased).
Z-distribution
/zi ˌdɪstrəˈbyuʃn/
Phân phối chuẩn (Phân phối Gauss): Loại
phân phối xác suất đặc biệt mà phân phối liên
tục của nó (đường chuẩn) có dạng hình
chuông đối xứng và tiệm cận trục hoành ở cả
hai phía. Đường chuẩn có thuộc tính đặc
trưng là xác định được khi biết giá trị bình
quân và độ lệch tiêu chuẩn.
2.6. HYPOTHESIS TESTING
Alternative hypothesis
/ɔlˈtərnət̮ ɪv haɪˈpɑθəsəs/
Giả thuyết đối (H1): Giả thuyết được chấp
nhận khi giả thuyết “không” bị bác bỏ.
Hypothesis
/haɪˈpɑθəsəs/
Giả thuyết thống kê: Giả thuyết là một mệnh
đề về một hoặc nhiều tổng thể.
Hypothesis testing
/haɪˈpɑθəsəs ‘tɛstɪŋ/
Kiểm định giả thuyết thống kê: Phương
pháp ra quyết định bác bỏ hoặc không bác bỏ
một giả thuyết bằng cách sử dụng dữ liệu,
hoặc từ thí nghiệm hoặc từ nghiên cứu quan
sát.
Level of significance
/ˈlɛvl əv sɪɡˈnɪfəkəns/
Mức ý nghĩa: Giá trị của xác suất phạm sai
lầm nếu bác bỏ giả thuyết H0 khi H0 đúng.
Nonparametric test
/ˌnɑnˌperəˈmetrɪk tɛst/
Kiểm định phi tham số: Một dạng kiểm định
khi các điều kiện dành cho kiểm định tham số
không phù hợp như: tổng thể không có phân
phối chuẩn, dữ liệu thuộc vào các thang đo
định danh, thứ bậc... hoặc khi dữ liệu xuất
hiện nhiều các giá trị bất thường.
Null hypothesis
/nʌl haɪˈpɑθəsəs/
Giả thuyết không (H0): Là giả thuyết được
kiểm định, một mệnh đề được cho là đúng, trừ
khi mẫu dùng trong kiểm định đưa ra bằng
chứng thuyết phục là mệnh đề này sai.
25
One-tailed hypothesis test
/wʌn teɪld haɪˈpɑθəsəs/
Kiểm định giả thuyết một phía: Bác bỏ giả
thuyết không (H0) nếu giá trị thống kê kiểm
định lớn hơn hoặc nhỏ hơn giá trị tới hạn.
P-value
/piː ˈvælyu/
Trị số P: Là mức ý nghĩa thấp nhất mà giả
thuyết không (H0) có thể bị bác bỏ.
Power of a test
/ˈpaʊər əv ə tɛst/
Lực kiểm định: Xác suất bác bỏ giả thuyết
không một cách chính xác (khả năng bác bỏ
giả thuyết H0 nếu nó sai).
Spearman's rank correlation coefficient
/ˈspi(ə)rmən ˌræŋk kɑrəˈleɪʃn ˌkoʊəˈfɪʃnt/
Hệ số tương quan xếp hạng Spearman:
Kiểm định phi tham số về sức mạnh và hướng
tương quan giữa hai biến được đo lường trên
ít nhất một thang đo thứ tự.
Two-tailed hypothesis test
/haɪˈpɑθəsəs/
Kiểm định giả thuyết hai phía: Bác bỏ giả
thuyết không (H0) khi giá trị thống kê kiểm định
lớn hơn giá trị tới hạn trên hoặc nhỏ hơn giá
trị tới hạn dưới.
Type I error
/taɪp wʌn ˈɛrər/
Sai lầm loại 1: Bác bỏ giả thuyết H0 mặc dù
nó đúng.
Type II error
/taɪp tu ˈɛrər/
Sai lầm loại 2: Không bác bỏ giả thuyết H0 khi
nó sai.
2.7. INTRODUCTION TO LINEAR REGRESSION
Analysis of variance (ANOVA)
/əˈnæləsɪs ɒv ˈveərɪəns/
Phân tích phương sai: Phân tích phương sai
(ANOVA) là một quá trình thống kê để phân
tích sự biến thiên của biến phụ thuộc.
Coefficient of determination
/ˌkəʊɪˈfɪʃənt ɒv dɪˌtɜːmɪˈneɪʃən/
Hệ số xác định: Thể hiện tỷ lệ phần trăm mức
biến thiên của biến phụ thuộc có thể được giải
thích thông qua biến độc lập, vì vậy cũng thể
hiện mức độ mạnh yếu của mối quan hệ tuyến
tính giữa hai bên.
Correlation coefficient
/ˌkɒrɪˈleɪʃən ˌkəʊɪˈfɪʃənt/
Hệ số tương quan tuyến tính: Hệ số tương
quan tuyến tính đo lường mức độ quan hệ
tuyến tính giữa hai biến, không phân biệt biến
này phụ thuộc vào biến kia.
Dependent variable
/dɪˈpɛndənt ˈveərɪəbl/
Biến phụ thuộc: Là biến mà sự biến thiên
của nó được giải thích bởi biến độc lập.
Error
/ˈɛrə/
Sai số: Là khoảng chênh lệch giữa giá trị thực
tế của biến phụ thuộc và giá trị ước lượng
thông qua mô hình hồi quy.
Independent variable
/ˌɪndɪˈpɛndənt ˈveərɪəbl/
Biến độc lập: Là biến được sử dụng để giải
thích cho sự biến thiên của biến độc lập, còn
được gọi là biến giải thích, biến ngoại sinh,
hoặc biến dự báo.
Intercept
/ˈɪntə(ː)sɛpt/
Hệ số chặn: Hệ số chặn là giao điểm của
đường hồi quy với trục biểu diễn giá trị của
biến phụ thuộc. Hệ số chặn thể hiện giá trị của
biến phụ thuộc khi giá trị của biến độc lập
bằng 0.
Lin-log model
/lɪn-lɒg ˈmɒdl/
Mô hình lin-log: Là dạng mô hình mà biến
phụ thuộc ở dạng tuyến tính còn biến độc lập
ở dạng log.
26
Log-lin model
/lɒg-lɪn ˈmɒdl/
Mô hình log-lin: Là dạng mô hình mà biến
phụ thuộc ở dạng log, còn biến độc lập ở dạng
tuyến tính thông thường.
Log-log model
/lɒg-lɒg ˈmɒdl/
Mô hình log-log: Là dạng mô hình mà biến
phụ thuộc và biến độc lập đều ở dạng log.
Ordinary least squares regression (OLS)
/ˈɔːdnri liːst skweəz rɪˈgrɛʃən/, /əʊ-ɛl-ɛs/
Hồi quy bình phương nhỏ nhất thông
thường: Phương pháp hồi quy sao cho tổng
bình phương khoảng cách giữa giá trị Y ước
lượng và giá trị Y thực tế là nhỏ nhất.
Predicted value
/prɪˈdɪktɪd ˈvæljuː/
Giá trị dự đoán: Là các giá trị của biến phụ
thuộc dựa trên hệ số hồi quy ước lượng và là
dự báo về giá trị của biến độc lập.
Regression line
/rɪˈgrɛʃən laɪn/
Đường hồi quy: Đường hồi quy là kết quả
của quá trình hồi quy, là đường thẳng đi qua
biểu đồ phân tán dữ liệu, biểu diễn và giải
thích một cách tốt nhất cho các quan sát của
biến phụ thuộc thông qua các quan sát của
biến độc lập.
Residual
/rɪˈzɪdjʊəl/
Phần dư: Các phần dư trong phân tích hồi
quy đại diện cho các ước lượng mẫu của các
sai số.
Simple linear regression
/ˈsɪmpl ˈlɪnɪə rɪˈgrɛʃən/
Hồi quy tuyến tính đơn: Là mô hình chỉ ra
một quan hệ tuyến tính giữa một biến phụ
thuộc vào một biến độc lập.
Slope coefficient
/sləʊp ˌkəʊɪˈfɪʃənt/
Hệ số góc: Là số đơn vị thay đổi trong giá trị
của biến phụ thuộc nếu như biến độc lập tăng
hoặc giảm một đơn vị.
Sum of squared error (SSE)
/sʌm ɒv skweəd ˈɛrəz/, /ɛs-ɛs-iː/
Tổng bình phương phần dư: Đo lường mức
độ biến thiên của biến phụ thuộc mà không
được giải thích bởi biến độc lập.
27
Sum of squares regression (SSR)
/sʌm ɒv skweəz rɪˈgrɛʃən/, /ɛs-ɛs-ɑː/
Tổng bình phương hồi quy: Đo lường mức
độ biến thiên của biến phụ thuộc mà được giải
thích bằng sự biến thiên của biến độc lập.
Total sum of squares (SST)
/ˈtəʊtl sʌm ɒv skweəz (ɛs-ɛs-tiː)/
Tổng số bình phương: Đo lường mức độ
biến thiên của biến phụ thuộc.
0 0
03
ECONOMICS

28
3.1. TOPICS IN DEMAND AND SUPPLY ANALYSIS
Average fixed cost
/ˈævərɪdʒ fɪkst kɒst/
Chi phí cố định bình quân: Chi phí cố định
của một đơn vị sản lượng. Trong ngắn hạn,
một số chi phí không thay đổi cho dù sản
lượng là bao nhiêu và chúng được gọi là chi
phí cố định. Nhưng nếu tính trên một đơn vị
sản lượng, thì loại chi phí này lại giảm khi sản
lượng tăng.
Average product
/ˈævərɪdʒ ˈprɒdʌkt/
Sản phẩm bình quân: Mức độ đo lường năng
suất trung bình của sản phẩm đầu vào.
Average revenue
/ˈævərɪdʒ ˈrevənjuː/
Doanh thu bình quân: Doanh thu trên một
đơn vị sản lượng.
Average total cost
/ˈævərɪdʒ ˈtəʊtl kɒst/
Tổng chi phí bình quân: Chi phí tính trên mỗi
đơn vị sản lượng, trong đó bao gồm tất cả các
chi phí đầu vào của sản xuất.
Average variable cost
/ˈævərɪdʒ veəriəbl kɒst/
Chi phí biến đổi bình quân: Chi phí biến đổi
bình quân được xác định bằng tổng chi phí
biến đổi chia cho số lượng sản xuất.
Breakeven point
/ˈbreɪk iːvn pɔɪnt/
Điểm hòa vốn: Điểm hòa vốn mà tại đó
doanh thu bán ra vừa đủ để bù đắp tất cả các
chi phí, bao gồm chi phí cố định và chi phí khả
biến. Điều này có nghĩa là tại điểm hòa vốn
người sản xuất không thu được lãi, nhưng
cũng không bị lỗ.
Complement goods
/ˈkɒmplɪment/
Hàng hóa bổ sung: Những hàng hóa có xu
hướng được mua cùng với hàng hóa khác vì
nó bổ sung cho hàng hóa này.
Cross-price elasticity of demand
/krɒs -praɪs ˌiːlæˈstɪsəti əv dɪˈmɑːnd/
Độ co giãn chéo: Phản ứng về lượng cầu
của một hàng hoá đối với sự thay đổi giá của
một hàng hoá khác.
29
Decreasing returns to scale
/dɪˈkriːsing rɪˈtɜːn tə skeɪl/
Mức sinh lợi giảm dần theo quy mô: Mức
sinh lợi giảm dần theo quy mô là khi sản
lượng đầu ra gia tăng một lượng nhỏ hơn so
với tỷ lệ thay đổi của đầu vào.
Demand function
/dɪˈmɑːnd ˈfʌŋkʃn/
Hàm cầu: Hàm cầu là biểu thức toán học thể
hiện mối quan hệ giữa lượng cầu và các yếu
tố xác định cầu về một loại hàng hóa trong một
khoảng thời gian nhất định.
Elasticity of demand
/ˌiːlæˈstɪsəti əv dɪˈmɑːnd/
Tính co giãn của mức cầu: Mức độ phản
ứng của lượng cầu về một sản phẩm nhất
định đối với những thay đổi trong giá cả của
sản phẩm.
Elasticity of supply
/ˌiːlæˈstɪsəti əv səˈplaɪ/
Tính co giãn của mức cung: Mức độ phản
ứng của lượng cung về một sản phẩm đối với
những thay đổi trong giá cả sản phẩm đó.
Increasing returns to scale
/ɪnˈkriːsing rɪˈtɜːn tə skeɪl/
Lợi tức tăng dần theo quy mô: Lợi tức tăng
dần theo quy mô là khi sản lượng đầu ra tăng
một lượng lớn hơn so với tỷ lệ thay đổi của
đầu vào.
Inelastic
/ˌɪn.ɪˈlæs.tɪk/
Cầu không co giãn: Khi cầu không co giãn,
giá tăng 1% sẽ khiến lượng cầu giảm mức
nhỏ hơn 1%.
Inferior goods
/ɪnˈfɪəriə(r) ɡʊdz/
Hàng hóa thứ cấp: Những loại hàng hóa có
cầu giảm khi thu nhập người tiêu dùng tăng,
hoặc cầu tăng khi thu nhập giảm trong khi các
yếu tố khác không đổi.
Law of demand
/lɔː əv dɪˈmɑːnd/
Quy luật cầu: Quy luật cầu thể hiện mối quan
hệ nghịch biến giữa giá và lượng cầu của
hàng hóa. Nói cách khác, khi giá tăng thì
lượng cầu của người tiêu dùng sẽ giảm đi và
khi giá giảm thì lượng cầu của người tiêu
dùng sẽ tăng lên.
Macroeconomics
/ˌmækrəʊˌekəˈnɒmɪks/
Kinh tế vĩ mô: Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu
những vấn đề tổng thể của nền kinh tế như:
tăng trưởng, lạm phát, thất nghiệp, cán cân
thanh toán, tỷ giá hối đoái...
Marginal cost
/ˈmɑːdʒɪnl kɒst/
Chi phí cận biên: Mức tăng chi phí khi sản
lượng tăng thêm một đơn vị.
Marginal revenue
/ˈmɑːdʒɪnl ˈrevənjuː/
Doanh thu cận biên: Phần doanh thu tăng
thêm do bán thêm một đơn vị sản phẩm.
Minimum efficient scale
/ˈmɪnɪməm ɪˈfɪʃnt skeɪl/
Quy mô có hiệu quả tối thiểu: Điểm trên
đường chi phí bình quân dài hạn của doanh
nghiệp mà tại đó kinh tế quy mô được tận
dụng hết và quy luật lợi suất không đổi theo
quy mô bắt đầu phát huy tác dụng.
Normal goods
/ˈnɔːml ɡʊdz/
Hàng hóa thông thường: Những hàng hóa
có cầu tăng lên khi thu nhập của người tiêu
dùng tăng lên và cầu giảm khi thu nhập giảm
trong khi các yếu tố khác không đổi.
Normal profit
/ˈnɔːml ˈprɒfɪt/
Lợi nhuận thông thường: Mức lợi nhuận tối
thiểu để đảm bảo rằng một doanh nghiệp tiếp
tục cung ứng hàng hóa hay dịch vụ trên thị
trường.
30
Own price
/əʊn praɪs/
Giá riêng: Giá thành của một sản phẩm nhất
định (để phân biệt với giá thành của những
sản phẩm khác).
Perfectly elastic
/ˈpɜːfɪktli ˌiːlæˈstɪsəti/
Độ co giãn hoàn hảo: Độ đàn hồi hoàn hảo
chỉ trong trường hợp đặc biệt khi đường cầu
nằm ngang. Độ co giãn trong trường hợp này
là vô định.
Shutdown point
/ˈʃʌtdaʊn pɔɪnt/
Điểm dừng hoạt động: Điểm dừng hoạt
động mà tại đó doanh thu kiếm được vừa đủ
để trang trải chi phí biến đổi.
Substitute
/ˈsʌbstɪtjuːt/
Hàng hóa thay thế: Những loại hàng hóa có
thể thay thế các loại hàng hóa khác tương
đương về công dụng (hoặc tiêu thụ) khi có các
điều kiện thay đổi.
Total fixed cost
/ˈtəʊtl fɪkst kɒst/
Tổng chi phí cố định: Toàn bộ chi phí mà
doanh nghiệp phải chi ra trong mỗi đơn vị thời
gian cho các yếu tố sản xuất như chi phí khấu
hao máy móc thiết bị, tiền thuê nhà xưởng,
tiền lương cho các cán bộ...Tổng chi phí cố
định thường không thay đổi khi sản lượng
thay đổi.
Total variable cost
/ˈtəʊtl ˈveəriəbl kɒst/
Tổng chi phí biến đổi: Tổng chi phí sẽ thay
đổi khi sản lượng thay đổi.
Unitary elastic
/ ˈjuːnɪt(ə)ri ɪˈlæstɪk/
Co giãn đơn vị: Khi cầu là co giãn đơn vị,
lượng cầu sẽ giảm 1% khi giá hàng hóa tăng
lên 1%.
3.2. THE FIRM AND MARKET STRUCTURE
Cartel
/kɑːˈtel/
Cartel: Cartel là thoả thuận hợp tác chính
thức về giá cả, sản lượng và những điều kiện
khác giữa các doanh nghiệp trong thị trường
thiểu quyền. Những thoả thuận như vậy làm
giảm cạnh tranh và tạo ra sự hợp tác giữa các
doanh nghiệp nhằm đạt được những mục tiêu
như tối đa hoá lợi nhuận hay gây khó khăn
cho sự gia nhập thị trường của các doanh
nghiệp mới.
First-degree price discrimination
/ˌfɜːst dɪˈɡriː praɪs dɪˌskrɪm.ɪˈneɪ.ʃən/
Phân biệt giá cấp 1: Nhà độc quyền thu một
mức giá cao nhất mà mỗi khách hàng sẵn
sàng trả.
Game theory
/ɡeɪm ˈθɪəri/
Lý thuyết trò chơi: Kỹ thuật sử dụng những
suy luận logic để tìm ra phản ứng của những
bên cạnh trang đưa ra quyết định.
Income elasticity of demand
/ˈɪnkʌm ˈiːlæˈstɪsəti əv dɪˈmɑːnd/
Hệ số co giãn thu nhập của cung cầu: Đại
lượng phản ánh quy mô phản ứng của nhu
cầu đối với mức thay đổi nhất định của thu
nhập và các yếu tố khác được giữ nguyên.
Law of diminishing returns
/lɔː əv dɪˈmɪnɪʃing rɪˈtɜːn/
Quy luật hiệu suất giảm dần: Mỗi đơn vị yếu
tố sản xuất tăng thêm sẽ bổ sung ít hơn vào
tổng sản lượng so với các đơn vị trước.
Monopolistic competition
/məˌnɒpəˈlɪstɪk ˌkɒmpəˈtɪʃn/
Cạnh tranh độc quyền: Cạnh tranh độc
quyền là đặc trưng của một ngành công
nghiệp trong đó nhiều công ty cung cấp các
sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự nhau, nhưng
không phải là thay thế hoàn hảo. Cạnh tranh
độc quyền là một nền tảng trung gian giữa độc
quyền và cạnh tranh hoàn hảo, và kết hợp các
yếu tố của chúng. Mọi công ty trong cạnh
tranh độc quyền đều có sức mạnh thị trường
tương đối thấp như nhau và đều là người
quyết định giá.
31
Monopoly
/məˈnɒpəli/
Độc quyền: Thị trường độc quyền là nơi trong
đó chỉ có duy nhất một người bán hàng, vì vậy
sản phẩm cũng mang tính đặc trưng, rào cản
gia nhập vô cùng lớn và người bán có quyền
định giá sản phẩm rất đáng kể.
Nash equilibrium
/nashˌiːkwɪˈlɪbriəm/
Điểm cân bằng Nash: Cân bằng Nash trong
lý thuyết trò chơi là trạng thái hai hoặc nhiều
người tham gia vào một trò chơi bất hợp tác
không có động cơ để đi chệch khỏi chiến lược
ban đầu của họ, sau khi xem xét chiến lược
của các đối thủ.
Oligopoly
/ˌɒlɪˈɡɒpəli/
Độc quyền nhóm: Độc quyền nhóm là một
cơ cấu thị trường trong đó các doanh nghiệp
đều phụ thuộc lẫn nhau trong các kế hoạch
bán hàng, sản xuất, đầu tư và quảng cáo.
Perfect competition
/ˈpɜːfɪkt ˌkɒmpəˈtɪʃn/
Cạnh tranh hoàn hảo: Loại hình cấu trúc thị
trường được đặc trưng bởi 4 đặc điểm: Nhiều
người mua và nhiều người bán, sản phẩm
đồng nhất, tự do gia nhập và rời bỏ thị trường,
và người bán không có quyền định giá sản
phẩm.
Price elasticity of demand
/praɪsˈiːlæˈstɪsəti əv dɪˈmɑːnd/
Độ co giãn của cầu theo giá: Một thước đo
được sử dụng trong kinh tế học để thể hiện
mức độ phản ứng hoặc độ co giãn của lượng
cầu của một hàng hóa hoặc dịch vụ khi có sự
tăng giá và các yếu tố khác không đổi.
Price takers
/praɪs ˈteɪkə(r)/
Người chấp nhận giá: Người chấp nhận giá
là một cá nhân hoặc công ty phải chấp nhận
giá hiện hành trên thị trường, do không đủ thị
phần để tự gây ảnh hưởng lên giá thị trường.
Second-degree price discrimination
/ˌsekənd dɪˈɡriː praɪs dɪˌskrɪm.ɪˈneɪ.ʃən/
Phân biệt giá cấp 2: Đặt mức giá đơn vị khác
nhau được áp dụng cho khối tiêu dùng khác
nhau.
Stackelberg model
/Stackelberg moud/
Mô hình Stackelberg: Mô hình thị trường độc
quyền nhóm trong đó một doanh nghiệp công
bố trước mức sản lượng của mình trước đối
thủ.
Third- degree price discrimination
/ˌθɜːd dɪˈɡriː praɪs dɪˌskrɪm.ɪˈneɪ.ʃən/
Phân biệt giá cấp 3: Chia khách hành thành
những nhóm có nhân khẩu học và tính chất
khác nhau, có đường cầu khác nhau và đặt
cho mỗi nhóm một mức giá riêng.
3.3. AGGREGATE OUTPUT, PRICES, AND ECONOMIC GROWTH
Aggregate demand
/ˈæɡrɪɡət dɪˈmɑːnd/
Tổng cầu: Lượng nhu cầu có khả năng tài
chính của toàn bộ nền kinh tế đối với các hàng
hóa cuối cùng.
Aggregate demand curve
/ˈæɡrɪɡət dɪˈmɑːnd kɜːv/
Đường tổng cầu: Đường phản ánh mối quan
hệ giữa tổng cầu và các yếu tố quyết định nó
trong mô hình xác định sản lượng.
Aggregate income
/ˈæɡrɪɡət ˈɪnkʌm/
Tổng thu nhập trong nền kinh tế: Tổng các
khoản thu nhập của tất cả các tổ chức và cá
nhân trong nền kinh tế.
Aggregate output
/ˈæɡrɪɡət ˈaʊtpʊt/
Tổng sản lượng trong nền kinh tế: Tổng giá
trị hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản
xuất ra trong nền kinh tế của một thời kỳ nhất
định.
Aggregate supply
/ˈæɡrɪɡət səˈplaɪ/
Tổng cung: Tổng lượng cung cấp hàng hóa
cuối cùng của toàn bộ nền kinh tế.
Aggregate supply curve
/ˈæɡrɪɡət səˈplaɪ kɜːv/
Đường tổng cung: Đường mô tả mối quan
hệ giữa tổng cung và các nhân tố quyết định
nó.
32
Capacity utilization
/kəˈpæsəti ˌjuː.tɪ.laɪˈzeɪ.ʃən/
Mức sử dụng công suất: Tỷ lệ giữa sản
lượng thực hiện (tức thực tế sản xuất ra) và
sản lượng tiềm năng.
Capital consumption allowance
/ˈkæpɪtl kənˈsʌmp.ʃən əˈlaʊəns/
Chi phí tiêu hao tư bản: Phần chênh lệch
giữa tổng sản phẩm quốc dân (GNP) và sản
phẩm quốc dân ròng (NNP).
Cyclical companies
/ˈsaɪklɪkl ˈkʌm.pə.ni/
Công ty có tính chu kỳ: Công ty chu kỳ là
công ty có doanh thu và lợi nhuận gắn liền với
chu kỳ kinh doanh hoặc trạng thái nền kinh tế.
Defensive companies
/dɪˈfensɪv ˈkʌm.pə.ni/
Công ty phòng thủ: Những công ty có doanh
thu và thu nhập vẫn tương đối ổn định trong
cả thời kỳ tăng trưởng kinh tế và suy thoái
kinh tế.
Fiscal policy
/ˈfɪskl ˈpɒl.ə.si/
Chính sách tài khóa: Chính sách thông qua
chế độ thuế và đầu tư công để tác động tới
nền kinh tế.
GDP deflator
/dʒiː diː piː dɪˈfleɪtər/
Chỉ số giảm phát GDP: Chỉ số tính theo phần
trăm phản ánh mức giá chung của tất cả các
loại hàng hoá, dịch vụ sản xuất trong nước.
Gross domestic product
/ˌɡrəʊs dəˌmestɪk ˈprɒdʌkt/
Tổng sản phẩm nội địa: Giá trị thị trường của
tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản
xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định
trong một thời kỳ nhất định.
Human capital
/ˈhjuːmən ˈkæp.ɪ.təl/
Nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực là tổng thể
kiến thức, kỹ năng và trình độ chuyên môn mà
người lao động tích lũy được. Nó thể hiện khả
năng làm việc với một trình độ nhất định của
người lao động.
Marginal propensity to consume
/ˈmɑːdʒɪnl prəˈpen.sə.ti tə kənˈsjuːm/
Khuynh hướng tiêu dùng cận biên: Tỷ
trọng thu nhập cá nhân sử dụng được các hộ
gia đình chi cho việc tiêu dùng hàng hóa và
dịch vụ.
Marginal propensity to save
/ˈmɑːdʒɪnl prəˈpen.sə.ti tə seɪv/
Khuynh hướng tiết kiệm cận biên: Tỷ trọng
của thu nhập cá nhân sử dụng được các hộ
gia đình tiết kiệm.
Monetary policy
/ˈmʌnɪtri pɒl.ə.si/
Chính sách tiền tệ: Chính sách tiền tệ là
chính sách được cơ quan tiền tệ của một quốc
gia áp dụng kiểm soát lãi suất phải trả khi vay
rất ngắn hạn hoặc cung tiền, thường nhắm
mục tiêu lạm phát hoặc lãi suất để đảm bảo
sự ổn định giá cả và niềm tin chung vào tiền
tệ.
Nominal GDP
/ˈnɒmɪnl dʒiː diː piː/
GDP danh nghĩa: Giá trị hàng hóa và dịch vụ
tính theo giá hiện hành.
Non-renewable resources
/ˌnɒn.rɪˈnjuː.ə.bəl rɪˈzɔːs/
Nguồn lực không thể tái tạo: Tài nguyên
không có khả năng tái tạo trong nền kinh tế.
33
Personal disposable income
/ˈpɜːsənl dɪˈspəʊ.zə.bəl ˈɪnkʌm/
Thu nhập cá nhân sau thuế: Thu nhập mà
cá nhân có thể sử dụng sau khi thanh toán
các khoản thuế theo quy định của pháp luật.
Physical capital stock
/'fizikəl 'kæpitl stɒk/
Vốn tồn kho cơ bản: Một dạng tích lũy ròng
dưới hình thức vật chất của tư liệu sản xuất.
Cách đo lường tồn kho vốn cơ bản của một
nước thường xuất phát từ thống kê thu nhập
quốc dân và chỉ tiêu. Các số liệu thống kê này
bao gồm chi tiêu về tư liệu sản xuất thuộc khu
vực công và khu vực tư trừ đi tiêu hao vốn để
đạt đến tích lũy thuần.
Potential GDP
/pəˈtenʃl dʒiː diː piː/
GDP tiềm năng: Chỉ số đo lường năng lực
sản xuất của nền kinh tế, mức GDP thực tế có
thể tạo ra khi toàn dụng nhân công.
Real GDP
/ˈriːəl dʒiː diː piː/
GDP thực tế: Tổng sản phẩm nội địa tính
theo sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng
của năm nghiên cứu, còn giá cả tính theo năm
gốc.
Real interest rate
/ˈriːəl ˈɪn.trəst reɪt/
Lãi suất thực: Lãi suất mà nhà đầu tư hy
vọng nhận được sau khi trừ đi lạm phát.
Renewable resources
/rɪˈnjuː.ə.bəl rɪˈzɔːs/
Nguồn lực tái tạo: Tài nguyên có khả năng
tái tạo được trong nền kinh tế.
Wealth effect
/welθ ɪˈfekt/
Hiệu ứng tài sản: Hiệu ứng tài sản chỉ sự
điều chỉnh tiêu dùng của cá nhân khi thấy giá
trị tài sản của mình thay đổi, người tiêu dùng
có thể tiêu dùng nhiều hơn khi có nhiều tài sản
hơn, và có thể tiêu dùng ít đi nếu tài sản bị
giảm đi.
3.4. UNDERSTANDING BUSINESS CYCLES
Boom
/buːm/
Hưng thịnh: Thời kỳ gia tăng mạnh mẽ của
hoạt động kinh tế, mặc dù sản lượng mà nền
kinh tế sản xuất ra đã vượt quá sản lượng
tiềm năng.
Contraction
/kənˈtræk.ʃən/
Thu hẹp: Một giai đoạn trong chu kỳ kinh
doanh khi mà cả nền kinh tế đang suy giảm.
Sự thu hẹp thường xảy ra sau khi chu kỳ kinh
doanh đã đạt đỉnh nhưng trước khi nó chạm
đáy.
Deflation
/ˌdiːˈfleɪʃn/
Giảm phát: Sự giảm đi liên tục của mức giá
chung của hàng hóa và dịch vụ trong 1
khoảng thời gian nhất định.
Depression
/dɪˈpreʃ.ən/
Khủng hoảng: Một cuộc suy thoái cực đoan
kéo dài từ ba năm trở lên hoặc dẫn đến sự sụt
giảm của GDP thực ít nhất 10%.
Economic indicator
/,i:kə'nɔmik 'indikeitə/
Chỉ báo kinh tế: Một phần của dữ liệu kinh
tế, thường có quy mô kinh tế vĩ mô, được các
nhà phân tích sử dụng để giải thích các khả
năng đầu tư hiện tại hoặc trong tương lai.
Expansion
/ɪkˈspænʃn/
Khuếch trương: Khuếch trương là thời kỳ
xảy ra trong khoảng sau chu kỳ kinh doanh
chạm đáy và trước khi đạt đỉnh.
Inflation
/ɪnˈfleɪ.ʃən/
Lạm phát: Sự tăng lên liên tục của mức giá
chung của hàng hóa và dịch vụ trong 1
khoảng thời gian nhất định.
Inflation rate
/in'fleiʃn reit/
Tỷ lệ lạm phát: Sự tăng mức giá chung một
cách liên tục của hàng hóa và dịch vụ theo
thời gian và sự mất giá trị của một loại tiền tệ
nào đó.
34
Labor force
/'leibə fɔ:s/
Lực lượng lao động: Số người được sử
dụng trong nền kinh tế với tư cách là nhân tố
lao động.
Minsky moment
/minsky ˈməʊmənt/
Thời điểm Minsky: Một khoảng thời gian khi
thị trường thất bại hoặc rơi vào khủng hoảng
sau giai đoạn tăng giá kéo dài với đầu cơ thị
trường bị thổi phồng cao và tăng trưởng
không bền vững.
Natural rate of unemployment (NARU)
/'nætʃrəl reit əv 'ʌnim'plɔimənt/
Tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên: Tỷ lệ thất nghiệp
tự nhiên là tỷ lệ thất nghiệp mà nền kinh tế đạt
được ứng với mức sản lượng tiềm năng. Lực
lượng lao động bao gồm những người trong
độ tuổi lao động, đang có việc làm, đang tìm
việc nhưng chưa có việc hoặc đang chờ nhận
việc. Tỷ lệ thất nghiệp cho biết số người đang
tìm việc nhưng chưa có việc hoặc đang chờ
nhận việc chiếm bao nhiêu phần trăm lực
lượng lao động.
Neoclassical macroeconomics
/ˌniːəʊˈklæsɪkl mækrəʊˌekəˈnɒmɪks/
Kinh tế học tân cổ điển: Trường phái tư
tưởng đặt trọng tâm nghiên cứu vào các
nguyên tắc chi phối quá trình phân bổ tối ưu
các nguồn lực khan hiếm cho những mục đích
sử dụng khác nhau. Nguyên tắc lợi ích cận
biên giảm dần xuất hiện lần đầu tiên trong các
công trình nghiên cứu của trường phái tư
tưởng kinh tế này.
Non-accelerating inflation rate of
unemployment (NAIRU)
/nɒn-æk'seləreitiɳ in'fleiʃn reit əv
'ʌnim'plɔimənt/
Tỷ lệ thất nghiệp không làm gia tăng lạm
phát: Mức thất nghiệp trong một nền kinh tế
mà tại đó không khiến lạm phát gia tăng. Nói
cách khác, nếu tỷ lệ thất nghiệp ở mức
NAIRU, lạm phát là không đổi. NAIRU thường
đại diện cho trạng thái cân bằng giữa trạng
thái của nền kinh tế và thị trường lao động.
Participation ratio
/pɑːˌtɪsɪˈpeɪʃən ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động: Tỷ lệ
dân số trong độ tuổi lao động đang làm việc
hoặc đang chủ động kiếm việc làm.
Price index
/prais 'indeks/
Chỉ số giá: Số bình quân gia quyền của giá
hàng hoá và dịch vụ theo thời gian. Cụ thể
hơn, chỉ số giá thể hiện mức độ thay đổi của
giá cả theo thời gian.
Recession
/rɪˈseʃn/
Suy thoái: Một thời kỳ hoạt động kinh tế
chung suy giảm phản ánh ở thất nghiệp gia
tăng và thặng dư công suất trong phạm vi
nhiều ngành công nghiệp.
Recovery
/rɪˈkʌvəri/
Phục hồi: Giai đoạn của chu kỳ kinh doanh
sau một cuộc suy thoái, trong đó nền kinh tế
được phục hồi và vượt mức cao nhất về việc
làm và sản lượng đạt được trước khi suy
thoái.
3.5. MONETARY AND FISCAL POLICY
Broad money
/broutʃ 'mʌni/
Tiền mở rộng: Toàn bộ khối lượng tiền tệ
trong nền kinh tế.
Budget deficit
/ˈbʌdʒ·ɪt ˌdef·ə·sɪt/
Thâm hụt ngân sách: Tổng chi tiêu vượt quá
tổng thu nhập hay nguồn thu ngân sách.
Budget surplus
/'bʌdʤit 'sə:pləs/
Thặng dư ngân sách: Tổng thu nhập hay
nguồn thu của ngân sách vượt quá tổng các
khoản chi tiêu ngân sách.
35
Stagflation
/stæɡˈfleɪʃn/
Lạm phát đình trệ: Thời kỳ lạm phát cao đi
kèm với tỷ lệ thất nghiệp cao và tốc độ tăng
trưởng kinh tế giảm.
Treasury Inflation-Protected Securities
(TIPS)
/'treʤəri in'fleiʃn-protect sɪˈkjʊə.rə.ti/
Trái phiếu chính phủ ngừa lạm phát: Một
trái phiếu được phát hành do bộ tài chính Hoa
Kỳ để bảo vệ nhà đầu tư khỏi lạm phát bằng
cách điều chỉnh giá gốc của trái phiếu để thay
đổi lạm phát.
Underemployed
/ˌʌndərɪmˈplɔɪd/
Khiếm dụng lao động: Tình trạng người lao
động có tay nghề cao nhưng đang làm trong
công việc trả lương thấp hoặc chỉ yêu cầu kĩ
năng thấp, hoặc muốn làm việc toàn thời gian
nhưng đang phải làm việc bán thời gian.
Unemployment rate
/'ʌnim'plɔimənt reit/
Tỷ lệ thất nghiệp: Tỷ lệ của số người thất
nghiệp so với lực lượng lao động trong nền
kinh tế.
Crowding out
/kraʊding aʊt/
Hiệu ứng lấn át: Sự suy giảm chi tiêu cho đầu
tư của khu vực tư nhân khi chính phủ tăng chi
tiêu. Khi chính phủ tăng vay mượn sẽ làm lãi
suất thực tăng, giảm năng lực cho vay của
nền kinh tế và giảm đầu tư vốn của doanh
nghiệp.
Fiscal multiplier
/fiskəl 'mʌltiplaiə/
Số nhân tài khóa: Tỷ lệ của sự thay đổi thu
nhập quốc dân với sự thay đổi trong chi tiêu
của chính phủ gây ra nó.
Fractional reserve banking
/'frækʃənl ri'zə:v 'bæɳkiɳ/
Ngân hàng dự trữ theo tỷ lệ: Trường hợp
các ngân hàng thương mại chỉ dự trữ một
phần nhỏ tài sản có khả năng thanh toán cao
so với tổng tài sản của nó.
Inflation uncertainty
/in'fleiʃn ʌn'sə:tnti/
Sự bất định lạm phát: Giá cả trong tương lai
là không thể đoán trước và lạm phát không
xác định được sẽ tăng hay giảm trong tương
lai.
Legal tender
/ˌliː.ɡəl ˈten.dər/
Tiền pháp định: Đồng tiền do một chính phủ
hay ngân hàng phát hành mà không được
đảm bảo bằng dự trữ vàng hay các chứng
khoán khác.
Liquidity trap
/li'kwiditi træp/
Bẫy thanh khoản: Tình huống trong đó lãi
suất giảm xuống mức quá thấp, làm cho mọi
người thích giữ tiền hoặc tài sản dễ thanh
toán (tài sản không sinh lợi) hơn giữ trái phiếu
hay các tài sản sinh lợi khác.
Monetary transmission mechanism
/'mʌnitəri trænz'miʃn 'mekənizm/
Cơ chế truyền dẫn tiền tệ: Một quá trình mà
sự thay đổi trong chính sách tiền tệ dẫn đến
hàng loạt sự thay đổi khác trong các biến số
của nền kinh tế như lãi suất, giá cả tài sản, chi
tiêu, tiêu dùng, tỷ giá hối đoái, dòng tiền, khả
năng cấp tín dụng của hệ thống ngân hàng
thương mại… và cuối cùng là hướng tới mục
tiêu mức giá, sản lượng và thất nghiệp.
Money multiplier
/'mʌni 'mʌltiplaiə/
Số nhân tiền: Hệ số phản ánh khả năng sinh
sôi của tiền trong lưu thông.
Money neutrality
/'mʌni nju:'træliti/
Tính trung lập của tiền: Sự thay đổi trong
cung tiền ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa,
dịch vụ và tiền lương, nhưng không ảnh
hưởng đến năng suất tổng thể của nền kinh
tế.
Narrow money
/'nærou 'mʌni/
Lượng tiền dùng ngay: Khối lượng tiền tệ có
tính thanh khoản cao nhất trong nền kinh tế
(tiền mặt, tiền gửi không kỳ hạn,...).
36
Neutral rate of interest
/'nju:trəl reit əv 'intrist/
Lãi suất trung gian: Mức lãi suất không kích
thích hoặc làm chậm lại tăng trưởng của một
nền kinh tế.
Official interest rate
/ə'fiʃəl 'intrist reit/
Lãi suất cơ bản: Lãi suất mà ngân hàng trung
ương đặt ra. Thông thường, đây là lãi suất mà
ngân hàng trung ương sẵn sàng cho ngân
hàng thương mại vay.
Operational independence
/,ɔpə'reiʃənl ,indi'pendəns/
Sự độc lập về việc thực hiện: Khả năng của
ngân hàng trong việc thực hiện chính sách
tiền tệ và thiết lập mức lãi suất tốt nhất để đáp
ứng mục tiêu lạm phát.
Promissory note
/ˈprɒm.ɪ.sər.i ˌnəʊt/
Hối phiếu nhận nợ: Hối phiếu nhận nợ là một
cam kết trả tiền vô điều kiện do người lập
phiếu phát ra hứa trả một số tiền nhất định cho
người thụ hưởng quy định trên hối phiếu nhận
nợ hoặc theo lệnh của người này để trả cho
một người khác.
Reserve requirement
/ri'zə:v ri'kwaiəmənt/
Dự trữ bắt buộc: Số tiền mà các ngân hàng
buộc phải duy trì trên một tài khoản tiền gửi
không hưởng lãi tại ngân hàng trung ương.
Target independent
/'tɑ:git ,indi'pendənt/
Sự độc lập về mục tiêu lạm phát: Ngân
hàng có khả năng xác định được mức lạm
phát, tỷ lệ lạm phát mà họ hướng tới cũng như
là khoảng thời gian để hoàn thành mục tiêu
này.
Transfer payments
/'trænsfə: 'peimənt/
Thanh toán chuyển giao: Khoản tiền chính
phủ chi ra, nhưng không nhận lại hàng hóa
hay dịch vụ tương ứng. Trong phần lớn
trường hợp, những khoản tiền như thế liên
quan đến sự chuyển giao thu nhập từ một
nhóm người này (người nộp thuế) cho những
nhóm người khác dưới hình thức phúc lợi xã
hội, chẳng hạn trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp xã
hội hoặc tiền hưu trí cho người già.
3.6. INTRODUCTION TO GEOPOLITICS
Autarky
/ˈɑː.tɑːr.ki/
Chuyên quyền: Là các quốc gia đang tìm
kiếm sự tự cường về chính trị với ít hoặc
không có giao thương hoặc tài chính với nước
ngoài.
Bilateralism
/ˌbaɪˈlætərəlɪzəm/
Chủ nghĩa song phương: Chủ nghĩa song
phương đề cập đến việc tiến hành hợp tác
chính trị, kinh tế, tài chính hoặc văn hóa giữa
hai quốc gia.
Coastal country
/ˈkoʊstəl ˈkʌntri/
Quốc gia ven biển: Là các quốc gia có vị trí
địa lý nằm gần hoặc sát biển.
Cooperation
/koʊˈɑː.pə.reɪt/
Sự hợp tác: Hợp tác là quá trình các quốc gia
hợp tác với nhau trên cơ sở cùng chung mục
tiêu hoặc mục đích.
Event risk
/ɪˈvɛnt rɪsk/
Rủi ro sự kiện: Rủi ro sự kiện là một sự kiện
được biết trước trong đó kết quả tác động tiêu
cực đến hoạt động của thị trường tài chính.
Exogenous risk
/ˌɛkˈsoʊʤənəs rɪsk/
Rủi ro ngoại sinh: Rủi ro ngoại sinh là rủi ro
đột ngột hoặc không lường trước được tác
động đến lập trường hợp tác của một quốc
gia, khả năng toàn cầu hóa của các tổ chức
phi nhà nước hoặc cả hai.
Geophysical resource endowment
/ˌʤioʊˈfɪzəkəl ˈrisɔrs ɛnˈdaʊmənt/
Nguồn tài nguyên địa vật lý: Tài nguyên địa
vật lý bao gồm các yếu tố như địa lý và khí
hậu có thể sống được; tiếp cận thực phẩm và
nước, những thứ cần thiết cho tăng trưởng
bền vững.
Geopolitical risk
/ˌʤioʊpəˈlɪtɪkəl rɪsk/
Rủi ro địa chính trị: Rủi ro địa chính trị là rủi
ro liên quan đến căng thẳng hoặc hành động
giữa các bên có ảnh hưởng đến tiến trình bình
thường và hòa bình của quan hệ quốc tế.
37
Geopolitics
/ˌʤioʊˈpɑlətɪks/
Địa chính trị: Địa chính trị là nghiên cứu về
cách địa lý ảnh hưởng đến chính trị và quan
hệ quốc tế.
Globalization
/ˌɡloʊ.bəl.əˈzeɪ.ʃən/
Toàn cầu hóa: Là quá trình tương tác và tích
hợp giữa các cá nhân, các công ty và các
chính phủ trên toàn thế giới. Toàn cầu hóa
được thể hiện qua sự hợp tác kinh tế và tài
chính, bao gồm hoạt động thương mại hàng
hóa và dịch vụ, dòng vốn, trao đổi tiền tệ, trao
đổi văn hóa và thông tin.
Hegemony
/ˈhedʒ.ə.moʊ.ni/
Bá quyền: Bá quyền mô tả các quốc gia có
xu hướng trở thành các nhà lãnh đạo khu vực
hoặc thậm chí toàn cầu và sử dụng ảnh
hưởng chính trị/kinh tế của họ đối với những
quốc gia khác để kiểm soát các nguồn lực.
Hierarchy of interest
/ˈhaɪəˌrɑrki ʌv ˈɪntrəst/
Thứ bậc quyền lợi: Lợi ích quốc gia của một
quốc gia có thể được coi là một hệ thống phân
cấp các yếu tố, với các yếu tố cần thiết cho sự
tồn tại ở đầu hệ thống cấp bậc và các yếu tố
tốt nhưng không thiết yếu nằm ở vị trí thấp
hơn trong hệ thống cấp bậc.
Landlocked country
/ˈlænˌdlɑkt ˈkʌntri/
Quốc gia nội lục: Quốc gia nội lục là 1 quốc
gia có chủ quyền hoàn toàn bị bao bọc bởi
1 vùng lãnh thổ.
Multilateralism
/ˌmʌltiˈlætərəlɪzəm/
Chủ nghĩa đa phương: Chủ nghĩa đa
phương mô tả các quốc gia tham gia vào các
mối quan hệ thương mại cùng có lợi và sự hài
hòa các quy tắc sâu rộng.
National security
/ˈnæʃənəl sɪˈkjʊrəti/
An ninh quốc gia: An ninh quốc gia hoặc
quốc phòng liên quan đến việc bảo vệ một
quốc gia khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài.
Nationalism
/ˈnæʃ.nə.lɪ.zəm/
Chủ nghĩa dân tộc: Chủ nghĩa dân tộc là việc
thúc đẩy lợi ích kinh tế của chính một quốc gia
để loại trừ hoặc làm phương hại đến lợi ích
của các quốc gia khác.
Signpost
/ˈsaɪn.poʊst/
Dấu hiệu: Là một chỉ báo, mức thị trường,
phần dữ liệu hoặc sự kiện báo hiệu một rủi ro
đang trở nên nhiều hơn hoặc ít hơn.
3.7. INTERNATIONAL TRADE AND CAPITAL FLOW
Absolute advantage
/'æbsəlu:t əb'vɑ:ntidʤ/
Lợi thế tuyệt đối: Mức hiệu quả cao hơn của
một quốc gia so với một quốc gia khách trong
hoạt động sản xuất hàng hoá.
Autarkic economy (closed economy)
/kləʊz iˈkɒn.ə.mi/
Nền kinh tế tự cung tự cấp (đóng): Nền kinh
tế có ba tác nhân tham gia vào hoạt động kinh
tế: hộ gia đình, hãng kinh doanh và Chính
phủ.
Capital restrictions
/'kæpitl ris'trikʃn/
Kiểm soát vốn: Những biện pháp nhằm hạn
chế khả năng sở hữu tài sản nội địa của
doanh nghiệp nước ngoài và khả năng sở hữu
tài sản nước ngoài của doanh nghiệp trong
nước.
Common market
/ˌkɒm.ən ˈmɑː.kɪt/
Thị trường chung: Khu vực gồm nhiều nước
trong đó tất cả các nước có thể buôn bán trên
cơ sở bình đẳng.
Comparative advantage
/kəm'pærətiv əb'vɑ:ntidʤ/
Lợi thế so sánh: Lợi thế về chi phí cơ hội
thấp hơn của một quốc gia so với quốc gia
khác trong việc sản xuất hàng hóa.
38
Soft power
/sɑft ˈpaʊər/
Quyền lực mềm mỏng: Quyền lực mềm
mỏng là một phương tiện tác động đến các
quyết định của quốc gia khác mà không cần
vũ lực. Chiến lược này có thể được xây dựng
theo thời gian thông qua các hành động như
các chương trình văn hóa, quảng cáo, tài trợ
du lịch và trao đổi đại học.
Standardization
/stændərdɪˈzeɪʃən/
Tiêu chuẩn hóa: Tiêu chuẩn hóa là quá trình
tạo ra các giao thức để sản xuất, bán, vận
chuyển hoặc sử dụng một sản phẩm hoặc
dịch vụ. Tiêu chuẩn hóa xảy ra khi các bên
liên quan đồng ý tuân theo các giao thức này
cùng nhau.
Customs union
/ˈkʌs.təmz ˌjuː.ni.ən/
Liên minh thuế quan: Hình thức hợp tác
thương mại giữa nhiều nước, trong đó các
nước thành viên bãi bỏ toàn bộ hàng rào
thương mại (đặc biệt thuế quan) giữa họ với
nhau và áp dụng hàng rào thống nhất với các
nước khác, đặc biệt hệ thống thuế quan đối
ngoại thống nhất.
Economic union
/,i:kə'nɔmik 'ju:njən/
Liên minh kinh tế: Hình thức hợp tác giữa
các nước không chỉ giới hạn ở những đặc
điểm của thị trường chung như thương mại và
sự di chuyển nhân tố sản xuất một cách tự do
mà còn thống nhất mục tiêu kinh tế chung của
các nước thành viên về tăng trưởng kinh tế,
việc làm.. và phối hợp chặt chẽ với nhau trong
quá trình hoạch định và thực thi chính sách
tiền tệ, tài chính và các chính sách khác.
Export subsidy
/'ekspɔ:t'sʌbsidi/
Trợ cấp xuất khẩu: Những khoản hỗ trợ của
Chính phủ (hoặc cơ quan công cộng) cho các
doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh hàng
xuất khẩu, có tác động làm tăng khả năng xuất
khẩu của sản phẩm.
Exports
/ɪkˈspɔːt/
Hàng hóa xuất khẩu: Các giao dịch về hàng
hóa và dịch vụ bên trong đường biên giới
quốc gia được đưa sang các nước khác.
Foreign direct investment (FDI)
/'fɔrin di'rekt in'vestmənt/
Đầu tư trực tiếp nước ngoài: Hình thức đầu
tư mà nước chủ đầu tư có được một tài sản ở
nước thu hút đầu tư đi cùng với quyền quản
lý số tài sản đó. Phương diện quản lý là thứ
để phân biệt FDI với các công cụ tài chính
khác.
Foreign portfolio investment (FPI)
/'fɔrin pɔ:t'fouljou in'vestmənt/
Đầu tư gián tiếp nước ngoài: Hoạt động
mua tài sản tài chính nước ngoài nằm mục
đích kiếm lời, chủ sở hữu vốn không trực tiếp
điều hành và quản lý quá trình sử dụng vốn.
Free trade
/ˌfriː ˈtreɪd/
Thương mại tự do: Nền thương mại quốc tế
trong đó các hoạt động thương mại diễn ra mà
không vấp phải bất kỳ hàng rào cản trở nào
như thuế quan, hạn ngạch hoặc các biện
pháp kiểm soát hối đoái được đặt ra để cản
trở sự di chuyển tự do của hàng hóa và dịch
vụ giữa các nước.
Free trade area
/fri: treid 'eəriə/
Khu vực mậu dịch tự do: Hình thức hòa
nhập thương mại giữa nhiều nước, trong đó
các thành viên dỡ bỏ hết các hàng rào thương
mại (thuế quan, hạn ngạch v.v...) giữa họ với
nhau, nhưng tất cả các nước đều tiếp tục duy
trì hàng rào thương mại với các nước khác.
Imports
/ˈɪmpɔːt/
Hàng hóa nhập khẩu: Các giao dịch về hàng
hóa và dịch vụ bên ngoài đường biên giới
quốc gia được đưa vào trong nước.
Monetary union
/'mʌnitəri 'ju:njən/
Liên minh tiền tệ: Hình thức liên kết kinh tế
về lĩnh vực tài chính, tiền tệ mà trong đó các
nước thành viên áp dụng các biện pháp nhằm
tiến tới việc phát hành và sử dụng một đồng
tiền chung.
39
Multinational corporation (MNC)
/ˌmʌl.tiˈnæʃ.ən.əl ,kɔ:pə'reiʃn/
Công ty đa quốc gia: Các công ty sản xuất
hay cung cấp dịch vụ ở ít nhất hai quốc gia.
Net exports
/net'ekspɔ:t/
Xuất khẩu ròng: Chênh lệch giữa xuất khẩu
và nhập khẩu của một quốc gia.
Open economy
/ˈəʊ.pən iˈkɒn.ə.mi/
Nền kinh tế mở: Nền kinh tế phụ thuộc nặng
nề vào thương mại quốc tế, sản xuất và nhập
khẩu chiếm tỉ trọng lớn trong thu nhập quốc
dân.
Quota rent
/'kwoutə rent/
Khi hạn ngạch được sử dụng thay thế cho
thuế quan để hạn chế nhập khẩu, chính phủ
không có nguồn thu. Thay vì vậy, nguồn thu
từ việc bán hàng nhập khẩu với mức giá cao
sẽ thuộc về người có giấy phép nhập khẩu.
Quotas
/ˈkwəʊ.tə/
Hạn ngạch thương mại: Giới hạn tối đa về
khối lượng (hoặc giá trị) hàng hóa được phép
nhập khẩu hoặc xuất khẩu trong một thời kỳ
(thường là một năm).
Tariff
/ˈtærɪf/
Thuế quan (Thuế xuất nhập khẩu): Thuế mà
chính phủ đánh lên hàng hóa xuất nhập khẩu.
Terms of trade
/tɜrmz əv treɪd/
Tỷ lệ trao đổi: Tỷ lệ trao đổi hay Điều kiện
thương mại là chỉ số giá biểu thị tỷ lệ giữa giá
xuất khẩu của một số nước và giá nhập khẩu
của nó, được tính bằng chỉ số giá xuất khẩu
và nhập khẩu.
Trade creation
/treidkri:'eiʃn/
Tạo lập thương mại: Sự gia tăng phúc lợi
kinh tế từ việc tham gia một khu vực thương
mại tự do, chẳng hạn như một liên minh thuế
quan.
Trade diversion
/treid dai'və:ʃn/
Chệch hướng thương mại: Sự chuyển
hướng của mối quan hệ thương mại của một
quốc gia sau khi quốc gia này ký kết những
hiệp định kinh tế song phương hoặc gia nhập
các khối kinh tế.

Voluntary export restraint

/'vɔləntəri 'ekspɔ:t ris'treint/
Hạn chế xuất khẩu tự nguyện: Biện pháp
hạn chế xuất khẩu, mà theo đó, một quốc gia
nhập khẩu đòi hỏi quốc gia xuất khẩu phải hạn
chế bớt lượng hàng xuất khẩu sang nước
mình một cách "tự nguyện", nếu không họ sẽ
áp dụng biện pháp trả đũa kiên quyết.

3.8. CURRENCY EXCHANGE RATES

Base currency
/beis'kʌrənsi/
Đồng tiền cơ sở: Đồng tiền đầu tiên trong
cặp tiền tệ được gọi là đồng tiền cơ sở. Giá
của đồng tiền cơ sở luôn được tính toán bằng
đơn vị của đồng tiền định giá.
Bid price
/bid prais/
Giá mua vào: Giá mà người mua sẵn sàng
trả để sở hữu hàng hóa hoặc dịch vụ.
Exchange rate
/ɪksˈʧeɪnʤ reɪt/
Tỷ giá hối đoái: Giá cả của một đồng tiền
được biểu hiện thông qua một đồng tiền khác.
Forward contracts
/'fɔ:wəd 'kɔntrækt/
Hợp đồng kỳ hạn: Một thỏa thuận giữa hai
bên về việc mua hay bán một tài sản nào đó
vào một thời điểm định trước trong tương lai.
Forward exchange rate
/ˈfɔːwəd ɪksˈʧeɪnʤ reɪt/
Tỷ giá hối đoái kỳ hạn: Tỷ giá kỳ hạn là tỷ
giá áp dụng trong tương lai nhưng được xác
định ở hiện tại. Tỷ giá này áp dụng cho các
giao dịch mua bán ngoại tệ có kỳ hạn và được
xác định dựa trên cơ sở tỷ giá giao ngay và lãi
suất trên thị trường tiền tệ.
Hedging
/ˈhɛʤɪŋ/
Phòng vệ: Là một chiến lược phòng ngừa rủi
ro được các nhà đầu tư sử dụng để bảo vệ
danh mục đầu tư của họ khi thị trường biến
động bất lợi.
International Monetary Fund (IMF)
/ˌɪntə(ː)ˈnæʃənl ˈmʌnɪtəri fʌnd/
Quỹ Tiền tệ Quốc tế: Là một tổ chức quốc tế
giám sát hệ thống tài chính toàn cầu nhờ theo
dõi tỷ giá hối đoái và cán cân thanh toán, cũng
như hỗ trợ kỹ thuật và giúp đỡ tài chính khi có
yêu cầu.
Offer price
/'ɔfəprais/
Giá bán ra: Giá mà người bán chấp nhận để
bán ra hàng hóa hoặc dịch vụ.
Pegging
/ˈpɛgɪŋ/
Neo giá: Quá trình chính phủ gắn giá trị của
đồng tiền quốc gia đối với đồng tiền của một
nước khác, thông thường là tiền của đối tác
giao dịch mạnh nhất, hoặc một rổ tiền tệ.
Price currency
/prais 'kʌrənsi/
Đồng tiền định giá: Đồng tiền định giá là
đồng tiền khách hàng đồng ý mua hay bán
đồng tiền gốc, như EUR/USD = 1.1452. Đồng
tiền gốc dùng để so sánh là EUR, có nghĩa là
phải dùng 1.1452 USD để mua 1 EUR.

40
Spot exchange rate
/spɒt ɪksˈʧeɪnʤ reɪt/
Tỷ giá hối đoái giao ngay: Là mức giá hiện
hành trên thị trường để trao đổi trực tiếp một
lại tiền tệ với loại tiền tệ khác ngay lập tức.

41
04 0
FINANCIAL
STATEMENT ANALYSIS

42
4.1. INTRODUCTION TO FINANCIAL STATEMENT ANALYSIS
Acquisition
/ˌækwɪˈzɪʃ(ə)n/
Sự mua lại/Sự thâu tóm: Hành động một
công ty tiến hành mua lại một phần hoặc toàn
bộ tài sản (hoặc cổ phiếu) doanh nghiệp khác
đủ để kiểm soát, chi phối toàn bộ hoặc một
ngành nghề của doanh nghiệp bị mua lại.
Adverse opinion
/ˈædvɜːs əˈpɪnjən/
Ý kiến kiểm toán trái ngược: Ý kiến kiểm
toán trái ngược được đưa ra khi một kiểm
toán viên cho rằng Báo cáo tài chính của công
ty được báo cáo đã không trình bày một cách
trung thực và hợp lý xét trên các khía cạnh
trọng yếu, dẫn đến không phản ánh đúng tình
hình tài chính và sức khỏe của doanh nghiệp.
Associate
/əˈsəʊʃɪeɪt/
Công ty liên kết: Công ty liên kết là loại hình
công ty được thành lập bởi ít nhất hai chủ thể
kinh tế. Công ty liên kết là doanh nghiệp mà
các công ty nắm giữ cổ phần, vốn góp không
chi phối (20 – 50% của số cổ phiếu phổ thông)
theo quy định của pháp luật.
Audit's Opinion/Audit reports
/ˈɔːdɪts əˈpɪnjən/
Ý kiến kiểm toán: Ý kiến kiểm toán là một
chứng nhận đi kèm với Báo cáo tài chính,
được dựa trên việc kiểm toán các thủ tục và
hồ sơ được sử dụng để đưa ra báo cáo và
đưa ra ý kiến về việc liệu có sai sót trọng yếu
trong Báo cáo tài chính hay không.
Balance Sheet/Statement of Financial
Position
/ˈbæləns ʃiːt/
Bảng cân đối kế toán: Loại Báo cáo tài chính
tổng hợp toàn bộ tài sản, nợ phải trả và vốn
góp trong một doanh nghiệp tại một thời điểm
nhất định.
Board of Directors
/bɔːrd əv daɪˈrektər/
Hội đồng quản trị: Hội đồng quản trị là một
nhóm các cá nhân được bầu bởi Hội đồng cổ
đông. Nhiệm vụ của Hội đồng quản trị là lập
ra các chính sách quản trị doanh nghiệp và
giám sát, đưa ra quyết định cho các vấn đề
quan trọng của công ty.
43
CFA Institute
/siː ef eɪ ˈɪn.stɪ.tʃuːt/
Viện CFA: Viện CFA là một tổ chức phi lợi
nhuận, được thành lập nhằm mục đích tạo ra
môi trường chuyên nghiệp chia sẻ, cung cấp
kiến thức, kỹ năng liên quan đến lĩnh vực
Phân tích – Đầu tư – Tài chính. Viện cung cấp
các chứng chỉ toàn cầu như CFA (Chartered
Financial Analyst), CIPM (Certificate in
Investment Performance Measurement).
Consolidation
/kənˌsɒlɪˈdeɪʃ(ə)n/
Sự hợp nhất: Kết hợp tài sản, vốn chủ sở
hữu, công nợ, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi
phí, các dòng tiền và sự điều hành của một
công ty mẹ và các công ty con của nó vào một
Báo cáo tài chính (báo cáo tài chính hợp
nhất).
Contingencies
/kənˈtɪnʤənsiz/
Sự cố bất ngờ: Sự kiện tiềm ẩn có thể xảy ra
trong tương lai, nhưng thường bản chất và
phạm vi của các sự kiện là không thể biết
trước được.
Corporate governance
/ˈkɔːpərɪt ˈgʌvənəns/
Quản trị doanh nghiệp: Quá trình hay thủ tục
về giám sát và kiểm soát được thực hiện để
bảo đảm cho việc thực thi quản trị công ty phù
hợp với lợi ích của các cổ đông.
Diluted shares
/daɪˈljuːtɪd ʃeəz/
Cổ phiếu bị pha loãng: Trường hợp cổ phiếu
bị pha loãng xảy ra khi các nhà đầu tư nắm
giữ chứng khoán chuyển đổi thực hiện quyền
chuyển đổi sang cổ phiếu thường, dẫn đến số
lượng cổ phiếu đang lưu hành tăng lên và làm
giảm EPS.
Disclaimer of opinion
/dɪsˈkleɪmər əv əˈpɪnjən/
Từ chối đưa ra ý kiến: Ý kiến từ chối là một
tuyên bố của kiểm toán viên rằng không có ý
kiến nào được đưa ra liên quan đến báo cáo
tài chính của khách hàng. Ý kiến từ chối được
đưa ra trong trường hợp có giới hạn quan
trọng tới phạm vi kiểm toán hoặc là thiếu
thông tin liên quan đến một số lượng lớn các
khoản mục, tới mức mà kiểm toán viên không
thể thu thập đầy đủ và thích hợp các bằng
chứng kiểm toán để có thể cho ý kiến về Báo
cáo tài chính.
Divestiture
/dəˈvɛstətʃər/
Thoái vốn: Thoái vốn là một sự giảm đi một
phần hoặc toàn bộ tài sản trong doanh nghiệp
qua việc bán, trao đổi, đóng cửa hoặc phá
sản.
Earning guidance
/ɜːnɪŋ ˈɡaɪdns/
Hướng dẫn lợi nhuận: Là một bản dự báo
được công bố chính thức bởi lãnh đạo của
công ty niêm yết về lãi hoặc lỗ trong tương lai
gần.
Financial Accounting Standards Board
(FASB)
/faɪˈnænʃəl əˈkaʊntɪŋ ˈstændədz bɔːd/
Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Tài chính: Là
tổ chức phi lợi nhuận độc lập, chịu trách
nhiệm thiết lập các Chuẩn mực Kế toán và
Báo cáo tài chính cho các công ty và tổ chức
phi lợi nhuận ở Mỹ, tuân theo các nguyên tắc
kế toán được chấp nhận chung (GAAP).
Financial Reporting Council (FRC)
/faɪˈnænʃəl rɪˈpɔːtɪŋ ˈkaʊns(ə)l/
Hội đồng Báo cáo Tài chính: Một cơ quan
quản lý độc lập ở Anh và Ireland, chịu trách
nhiệm điều chỉnh các kiểm toán viên, kế toán
viên và chuyên gia tính toán, và thiết lập Bộ
luật Quản trị và Quản lý doanh nghiệp của
Vương quốc Anh.
44
Financial Statement Notes
/faɪˈnænʃl ˈsteɪtmənt nəʊt/
Thuyết minh Báo cáo tài chính: Thuyết
minh BCTC là một bộ phận hợp thành Hệ
thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp,
giải thích và bổ sung thông tin về tình hình
hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính của
doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà các báo
cáo tài chính khác không thể trình bày rõ và
chi tiết.
Financing activities
/faɪˈnænsɪŋ ækˈtɪvɪtiz/
Hoạt động tài trợ vốn: Các hoạt động tạo ra
sự thay đổi về quy mô và kết cấu của vốn chủ
sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp.
IFRS Practice Statement
/aɪ-ɛf-ɑːr-ɛs ˈpræktɪs ˈsteɪtmənt/
Báo cáo áp dụng IFRS:Báo cáo cung cấp
hướng dẫn về cách đánh giá khi lựa chọn
thông tin để cung cấp trong Báo cáo tài chính
chuẩn bị được áp dụng IFRS.
International Accounting Standards Board
(IASB)
/ˌɪntə(ː)ˈnæʃənl əˈkaʊntɪŋ ˈstændədz bɔːd/
Hội đồng chuẩn mực Kế toán Quốc tế: Hội
đồng chuẩn mực Kế toán Quốc tế là tổ chức
kế nhiệm Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế
(IASC), gồm các chuyên gia với sự kết hợp
thích hợp của kinh nghiệm thực tế gần đây
trong việc thiết lập các chuẩn mực kế toán,
trong việc chuẩn bị, kiểm toán hoặc sử dụng
các báo cáo tài chính và trong giáo dục kế
toán.
International Standards for Auditing (ISAs)
/ˌɪntə(ː)ˈnæʃənl ˈstændədz fɔːr ˈɔːdɪtɪŋ/
Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế: Các chuẩn
mực chuyên nghiệp trong việc thực hiện kiểm
toán các thông tin tài chính. Các chuẩn mực
này được ban hành bởi Liên đoàn Kế toán
Quốc tế (IFAC) và thông qua và phát triển bởi
Hội đồng Tiêu chuẩn Kiểm toán và Đảm bảo
Quốc tế (IAASB).
Investing activities
/ɪnˈvɛstɪŋ ækˈtɪvɪtiz/
Hoạt động đầu tư: Các hoạt động đầu tư,
mua sắm hoặc thanh lý, nhượng bán các tài
sản dài hạn và các khoản đầu tư khác không
thuộc các khoản tương đương tiền.
Joint venture
/dʤɔint 'ventʃə/
Liên doanh: Là phương thức mà công ty
muốn được chia sẻ quyền sở hữu đối với một
đối tác trong hoạt động kinh doanh, theo đó
hai hoặc nhiều bên đồng ý tập hợp các nguồn
lực của họ nhằm đạt được những mục tiêu
chung.
Management's Discussion and Analysis
(MD&A)
/ˈmænɪʤmənts dɪsˈkʌʃən ænd əˈnæləsɪs/
Thảo luận và phân tích của ban lãnh đạo:
Là một phần của báo cáo hàng năm (hoặc
hàng quý) của công ty, trong đó quản lý đề
cập đến hiệu suất kinh doanh của công ty.
Operating activities
/ˈɒpəreɪtɪŋ ækˈtɪvɪtiz/
Hoạt động kinh doanh: Các hoạt động tạo ra
doanh thu chủ yếu của doanh nghiệp và các
hoạt động không phải là hoạt động đầu tư
hoặc hoạt động tài chính.
Proxy statements
/ˈprɒksi ˈsteɪtmənt/
Bản tuyên bố ủy quyền: Là một tài liệu chứa
thông tin mà Ủy ban Chứng khoán và Giao
dịch Mỹ (SEC) yêu cầu các công ty cung cấp
cho các cổ đông để họ có thể đưa ra quyết
định về các vấn đề sẽ được đưa ra tại cuộc
họp cổ đông thường niên hoặc bất thường.
Qualified opinion
/ˈkwɒlɪfaɪd əˈpɪnjən/
Ý kiến kiểm toán ngoại trừ/Ý kiến kiểm
toán chấp nhận từng phần: Được đưa ra khi
kiểm toán viên cho rằng báo cáo tài chính chỉ
phản ánh trung thực và hợp lí tình hình tài
chính, kết quả kinh doanh, dòng tiền của đơn
vị xét trên các khía cạnh trọng yếu nếu không
bị ảnh hưởng bởi yếu tố tùy thuộc.
45
Statement of Cash Flow
/ˈsteɪtmənt əv kæʃ fləʊ/
Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ: Loại Báo cáo
tài chính phản ánh tình hình thu - chi tiền tệ
được phân loại theo ba hoạt động: Hoạt động
kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài
chính trong một thời kỳ nhất định.
Statement of Changes in Equity
/ˈsteɪtmənt əv ˈtʃeɪndʒɪz in ˈekwəti/
Báo cáo Thay đổi Vốn Chủ sở hữu: Loại
Báo cáo tài chính thể hiện các thay đổi trong
vốn chủ sở hữu trong một kỳ nhất định như
tháng, quý, năm.
Statement of Comprehensive Income
/ˈsteɪtmənt əv ˌkɒmprɪˈhensɪv ˈɪnkʌm/
Báo cáo Thu nhập toàn diện: Loại Báo cáo
tài chính tổng hợp tất cả thay đổi của thu nhập
ròng và các nguồn thu nhập toàn diện khác
mà không phải là chủ sở hữu trong một
khoảng thời gian cụ thể.
Subsidiary
/səbˈsɪdɪəri/
Công ty con : Một công ty có hơn 50% tổng
số cổ phần phổ thông thuộc sở hữu của một
công ty đang nắm giữ (công ty mẹ) và chịu
quyền kiểm soát của công ty đang nắm giữ.
Unqualified opinion
/ˌʌnˈkwɒlɪfaɪd əˈpɪnjən/
Ý kiến kiểm toán chấp nhận toàn phần: Ý
kiến này được đưa ra khi kiểm toán viên và
công ty kiểm toán kết luận rằng báo cáo tài
chính đã được lập, trên các khía cạnh trọng
yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình
bày báo cáo tài chính được áp dụng.
Useful life
/ˈjuːsfʊl laɪf/
Thời gian sử dụng hữu ích: Là một ước tính
kế toán (Accounting estimate) về số năm mà
tài sản đó duy trì được để phục vụ cho mục
đích tạo ra mức doanh thu sinh lãi.
4.2. FINANCIAL REPORTING STANDARDS
Accrual Basis
/ə'kru:əl 'beisis/
Cơ sở dồn tích: Là một nguyên tắc kế toán,
theo đó mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của
doanh nghiệp phải được ghi nhận kế toán vào
thời điểm phát sinh và đủ điều kiện ghi nhận,
không căn cứ vào dòng tiền thu chi.
Aggregation
/ˌægrɪˈgeɪʃ(ə)n/
Tính tổng hợp: Một nguyên tắc cơ bản trong
trình bày Báo cáo tài chính: các khoản có
cùng bản chất hoặc không cùng bản chất mà
không trọng yếu sẽ được tổng hợp lại.
Amortized cost
/əˈmɔːtaɪzd kɒst/
Giá trị được phân bổ: Giá trị được phân bổ
được định nghĩa là giá trị ghi nhận ban đầu
điều chỉnh theo các khoản khấu hao và/hoặc
suy giảm giá trị. Có hai loại của giá trị phân bổ
là giá trị được phân bổ của tài sản tài chính
(Amortised cost of a financial asset) hoặc giá
trị được phân bổ của nợ phải trả tài chính
(Amortised cost of a financial liability).
Asset
/’æset/
Tài sản: Là tất cả những nguồn lực do doanh
nghiệp sở hữu, có khả năng kiểm soát, và có
thể thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ
việc sử dụng tài sản đó.
Basel Accords
/ˈbɑːz(ə)l əˈkɔːdz/
Hiệp ước vốn Basel: Hiệp định Basel đề cập
đến một loạt ba hiệp định liên quan đến quy
định ngân hàng (Basel I, II, III), nhằm thiết lập
các yêu cầu về vốn và đo lường rủi ro cho các
ngân hàng toàn cầu.
Basel Committee on Banking Supervision
(BCBS)
/ˈbɑːz(ə)l kəˈmɪti ɒn ˈbæŋkɪŋ ˌsjuːpəˈvɪʒən/
Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng: Là
một ủy ban quốc tế được thành lập để phát
triển các tiêu chuẩn về quy định ngân hàng.
Nhìn chung, BCBS giúp các cơ quan giám sát
thị trường tài chính và ngân hàng quốc gia tiến
tới việc tiếp cận thông tin một cách thống nhất
để giải quyết các vấn đề pháp lý.
46
Comprehensiveness
/,kɔmpri'hensivnis/
Tính toàn diện: Chuẩn mực cho tất cả các
giao dịch tài chính có tác động kinh tế, bao
gồm cả những giao dịch mới phát sinh.
Consistency
/kən'sistənsi/
Nguyên tắc Nhất quán: Các chính sách và
phương pháp kế toán doanh nghiệp chọn phải
được áp dụng thống nhất ít nhất trong một kỳ
kế toán năm. Nếu có sự thay đổi, phải giải
trình lý do và ảnh hưởng của sự thay đổi đó
trong phần thuyết minh Báo cáo tài chính.
Current cost
/ˈkʌrənt kɒst/
Chi phí hiện tại: Đối với tài sản, chi phí hiện
tại là chi phí doanh nghiệp phải bỏ ra để mua
tài sản tại thời điểm hiện tại. Đối với nợ phải
trả, chi phí hiện tại là số tiền hoặc các khoản
tương đương tiền chưa chiết khấu được yêu
cầu để thanh toán nghĩa vụ hiện tại.
Equity
/'ekwiti/
Vốn chủ sở hữu: Là phần tài sản ròng của
chủ sở hữu doanh nghiệp sau khi lấy tổng tài
sản trừ đi tổng nợ phải trả.
Faithful representation
/ˈfeɪθfʊl ˌrɛprɪzɛnˈteɪʃən/
Trình bày trung thực: Các thông tin và số
liệu kế toán phải được ghi chép và báo cáo
trên cơ sở các bằng chứng đầy đủ, khách
quan và đúng với thực tế về hiện trạng, bản
chất nội dung và giá trị của nghiệp vụ kinh tế
phát sinh.
Financial Conduct Authority
/faɪˈnænʃl 'kɔndəkt ɔ:'θɔriti/
Cơ quan Quản lý tài chính Anh Quốc: Là
một cơ quan quản lý tài chính tại Vương quốc
Anh hoạt động độc lập với Chính phủ Vương
quốc Anh, với mục tiêu chính là đảm bảo thị
trường tài chính Anh hoạt động tốt, công bằng
và hiệu quả.
GAAP (Generally Accepted Accounting
Principles)
/dʤi: eɪ eɪ pi:/
Các nguyên tắc kế toán được chấp nhận
chung: Nguyên tắc kế toán được chấp nhận
chung đề cập đến một bộ nguyên tắc, chuẩn
mực và quy trình kế toán chung do Hội đồng
tiêu chuẩn kế toán tài chính (FASB) ban hành.
Going concern basis
/'gouiɳ kən'sə:n 'beisis/
Nguyên tắc Hoạt động liên tục: Là một
nguyên tắc cơ bản trong trình bày Báo cáo tài
chính, theo đó Báo cáo tài chính phải được
lập trên cơ sở giả định là doanh nghiệp đang
hoạt động liên tục và sẽ tiếp tục hoạt động
kinh doanh bình thường trong tương lai gần,
nghĩa là không có ý định hoặc buộc phải
ngừng hoạt động hoặc phải thu hẹp đáng kể
quy mô hoạt động của mình.
IFRS (International Financial Reporting
Standards)
/ai ef r es/
Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế: Là
các chuẩn mực do Quỹ IFRS và Hội đồng
chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB) ban hành
để cung cấp ngôn ngữ chung cho các vấn đề
kinh doanh để tài khoản công ty có thể hiểu
và có thể so sánh qua các biên giới quốc tế.
Income
/'inkəm/
Thu nhập: Sự tăng lên trong lợi ích kinh tế,
bao gồm việc tăng tài sản hoặc giảm nợ phải
trả bằng cách tăng vốn chủ sở hữu (không
bao gồm việc góp vốn).
Initial registration statement
/ɪˈnɪʃəl ˌrɛʤɪsˈtreɪʃən ˈsteɪtmənt/
Tuyên bố đăng ký ban đầu: Tại Hoa Kỳ,
tuyên bố đăng ký ban đầu là một bộ tài liệu,
bao gồm cả bản cáo bạch mà công ty phải nộp
cho Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Hoa
Kỳ (SEC) trước khi tiến hành chào bán công
khai.
47
International Organization of Securities
Commissions (IOSCO)
/,intə'næʃənl ,ɔ:gənai'zeiʃn əv si'kjuəritis/
Tổ chức Ủy ban Chứng khoán Quốc tế: Là
một hiệp hội của các tổ chức điều tiết thị
trường chứng khoán, với mục đích hỗ trợ các
thành viên trao đổi thông tin về phát triển thị
trường chứng khoán, tăng cường tính hiệu
quả của thị trường, thực thi các biện pháp
quản lý chứng khoán và áp dụng những
chuẩn mực chung trong quản lý và điều hành
thị trường.
Liability
/,laiə'biliti/
Nợ phải trả: Là các nghĩa vụ hiện tại đã phát
sinh trong quá khứ mà doanh nghiệp phải sử
dụng nguồn lực kinh tế của mình để thanh
toán.
Materiality
/mə,tiəri'æliti/
Nguyên tắc Trọng yếu: Thông tin được coi
là trọng yếu trong trường hợp nếu thiếu thông
tin hoặc thiếu chính xác của thông tin đó có
thể làm sai lệch đáng kể báo cáo tài chính,
làm ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của
người sử dụng báo cáo tài chính.
No Offsetting
/nəʊ ˈɒfsɛtɪŋ/
Nguyên tắc Không bù trừ: Nguyên tắc kế
toán quy định các tài sản và công nợ, doanh
thu và chi phí không được bù trừ lẫn nhau trừ
khi có quy định của IFRS/IAS.
Office of the Comptroller of the Currency
/ˈɒfɪs ɒv ðə kəmˈtrəʊlər ɒv ðə ˈkʌrənsi/
Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ: Là một cơ
quan liên bang giám sát việc thực thi các luật
liên quan đến các ngân hàng quốc gia, theo
đó ó điều hành, quản lý và giám sát các ngân
hàng quốc gia, các hiệp hội tiết kiệm được
điều lệ liên bang, các chi nhánh liên bang và
các cơ quan của các ngân hàng nước ngoài
ở Hoa Kỳ.
Present value (PV)
/ˈprɛznt ˈvæljuː/
Giá trị hiện tại: Đối với tài sản, giá trị hiện tại
là giá trị hiện tại của dòng tiền trong tương lai
mà tài sản đó dự kiến sẽ tạo ra trong điều kiện
kinh doanh bình thường. Đối với nợ phải trả,
giá trị hiện tại là giá trị hiện tại của dòng tiền
ròng trong tương lai dự kiến sẽ được yêu cầu
để thanh toán các khoản nợ phải trả trong
điều kiện kinh doanh bình thường.
Principle-based accounting standards
/ˈprɪnsəpl-beɪst əˈprəʊʧ/
Chuẩn mực kế toán dựa trên các nguyên
tắc: Chuẩn mực kế toán đưa ra các mục tiêu
quan trọng được đặt ra để bảo đảm lập BCTC
đúng đắn.
Ví dụ: IFRS.
Relevance
/ˈrɛlɪvəns/
Tính liên quan: Thông tin có liên quan khi nó
ảnh hưởng đến các quyết định tài chính thông
qua việc cung cấp các thông tin tài chính trong
quá khứ và dự đoán các sự kiện tài chính
trong tương lai.
Rule-based accounting standards
/ruːl-beɪst əˈprəʊʧ/
Chuẩn mực kế toán dựa trên các quy tắc:
Chuẩn mực kế toán liệt kê chi tiết các quy định
(quy tắc) mà những người hành nghề kế toán
phải tuân thủ khi lập BCTC.
Securities and Exchange Commission
(SEC)
/si'kjuəritis ænd iks'tʃeindʤ kə'miʃn/
Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa
Kỳ: Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Hoa
Kỳ (SEC) là một cơ quan độc lập của chính
phủ liên bang Hoa Kỳ. SEC chịu trách nhiệm
chính trong việc thực thi luật chứng khoán liên
bang, đề xuất các quy tắc chứng khoán và
điều chỉnh ngành chứng khoán, chứng khoán
và trao đổi quyền chọn của quốc gia và các
hoạt động và tổ chức khác, bao gồm thị
trường chứng khoán điện tử ở Hoa Kỳ.
48
Standard-setting bodies
/'stændəd 'setiɳ 'bɔdiz/
Cơ quan thiết lập chuẩn mực: Là những tổ
chức tư nhân của kế toán và kiểm toán viên
phát triển các quy tắc về báo cáo tài chính và
chuẩn mực kế toán.
Timeliness
/ˈtaɪmlɪnɪs/
Kịp thời: Các thông tin và số liệu kế toán phải
được ghi chép và báo cáo kịp thời, đúng hoặc
trước thời hạn quy định, không được chậm
trễ.
Underlying assumption
/ˌʌndəˈlaɪɪŋ əˈsʌmpʃ(ə)n/
Giả định cơ bản của kế toán: Những giả
thuyết nền tảng tạo nên những định hướng
liên quan đến việc trình bày các Báo cáo tài
chính. Các giả định bao gồm: giả định thực
thể kinh doanh, giả định thước đo tiền tệ, giả
định kỳ kế toán.
Understandability
/ˌʌndəˌstændəˈbɪlɪti/
Dễ hiểu: Các thông tin và số liệu kế toán trình
bày trong báo cáo tài chính phải rõ ràng, dễ
hiểu đối với người sử dụng.
Underwriter
/ˈʌndəˌraɪtə/
Dịch vụ bảo lãnh: Dịch vụ bảo lãnh được
cung cấp bởi một số tổ chức tài chính lớn,
chẳng hạn như ngân hàng, hoặc nhà bảo
hiểm hoặc nhà đầu tư, theo đó họ đảm bảo
thanh toán trong trường hợp thiệt hại hoặc tổn
thất tài chính và chấp nhận rủi ro tài chính đối
với trách nhiệm pháp lý phát sinh từ bảo lãnh
đó.
Verifiability
/ˌvɛrɪfaɪəˈbɪlɪti/
Có thể xác minh/kiểm chứng: Các đối
tượng khác nhau khi sử dụng các phương
pháp tương tự sẽ thu được kết quả tương tự.
4.3. UNDERSTANDING INCOME STATEMENTS
Accounting policy
/əˈkaʊntɪŋ ˈpɒlɪsi/
Chính sách kế toán: Là các nguyên tắc, cơ
sở và phương pháp kế toán cụ thể được
doanh nghiệp áp dụng trong việc lập và trình
bày Báo cáo tài chính.
Barter transaction
/ˈbɑːtə trænˈzækʃən/
Giao dịch hàng đổi hàng: là hành vi trao đổi
hàng hóa hay các dịch vụ mà không sử dụng
tiền mặt, chi phiếu hay các hình thức thanh
toán tiền tệ khác.
Carrying Value/Carrying amount
(Book Value)
/ˈkæri ˈvæljuː/
Giá trị ghi sổ: Giá trị ghi sổ là thước đo giá trị
kế toán, trong đó giá trị của tài sản dựa trên
các số liệu trong bảng cân đối kế toán của
công ty.
Complex capital structure
/ˈkɒmplɛks ˈkæpɪtl ˈstrʌkʧə/
Cấu trúc vốn phức hợp: Một cấu trúc vốn
phức hợp trong đó có các trái phiếu, cổ phiếu
ưu đãi hoặc chứng khoán có thể chuyển đổi
thành cổ phiếu phổ thông.
Comprehensive Income
/ˌkɒmprɪˈhɛnsɪv ˈɪnkʌm/
Thu nhập toàn diện: Thu nhập toàn diện là
sự thay đổi trong tài sản ròng của công ty từ
các nguồn không phải là chủ sở hữu trong một
khoảng thời gian cụ thể. Thu nhập toàn diện
bao gồm lợi nhuận ròng và lợi nhuận chưa
thực hiện.
Cost of Goods Sold
/kɒst əv ɡʊdz səʊld/
Giá vốn hàng bán: Giá vốn hàng bán là giá
trị vốn của hàng hóa đã bán trong một thời
gian cụ thể (một kỳ hoặc một năm). Chi phí
liên quan đến giá vốn hàng bán bao gồm tất
cả các chi phí trực tiếp phát sinh từ việc sản
xuất hàng hóa bán trong một công ty như chi
phí mua nguyên vật liệu, chi phí sản xuất hàng
hóa, chi phí nhân công…
49
EBIT (earnings before interest and taxes)
/ˈɜːnɪŋz bɪˈfɔː(r) ˈɪntrəst ənd tæks/
Lợi nhuận trước thuế và lãi vay: Lợi nhuận
trước thuế và lãi vay là một chỉ số về lợi nhuận
của công ty, được xác định bằng doanh thu
trừ chi phí, không bao gồm thuế và lãi vay phải
trả.
Expenses
/ɪkˈspens/
Chi phí: Chi phí là các khoản tiền chi cho hoạt
động vận hành để doanh nghiệp đạt được
những mục tiêu cụ thể.
Fair Value
/feə ˈvæljuː/
Giá trị hợp lý: Giá trị hợp lý là trong kế toán
là giá có thể được giao dịch tự nguyện, giữa
các bên có đầy đủ hiểu biết trong giao dịch
ngang giá.
Goodwill
/ˈgʊdˈwɪl/
Lợi thế thương mại: Lợi thế thương mại là
một loại tài sản vô hình quan trọng có liên
quan tới các thương vụ mua bán giữa các
công ty. Lợi thế thương mại mang lại những
lợi ích kinh tế trong tương lai phát sinh từ các
tài sản không xác định được và không ghi
nhận được một cách riêng biệt.
Ví dụ: Giá trị của một thương hiệu công ty, cơ
sở khách hàng vững chắc, mọi bằng sáng chế
hoặc công nghệ độc quyền đại diện.
Gross Margin
/ɡrəʊs ˈmɑːdʒɪn/
Biên lợi nhuận gộp: Biên lợi nhuận gộp là
một chỉ số được sử dụng để đánh giá mô hình
kinh doanh và sức khỏe tài chính của công ty,
được đo lường chênh lệch giữa doanh thu và
giá vốn hàng bán chia cho doanh thu.
Gross Profit
/ɡrəʊs ˈprɒfɪt/
Lợi nhuận gộp: Lợi nhuận gộp là phần lợi
nhuận mà công ty kiếm được sau khi trừ chi
phí liên quan đến việc sản xuất và bán sản
phẩm, hoặc chi phí liên quan đến việc cung
cấp dịch vụ của công ty.
If-converted method
/ɪf-kənˈvɜːtɪd ˈmɛθəd/
Phương pháp if-converted: Là phương
pháp được sử dụng trong tính toán EPS pha
loãng (diluted EPS), theo đó phương pháp
này đo lường giá trị của chứng khoán sau khi
chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của cổ
phiếu ưu đãi chuyển đổi.
Income Statement/Statement of Profit and
Loss
/ˈɪnkʌm ˈsteɪtmənt/
Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh:
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là bản
ghi chép lại thu nhập được tạo ra và chi tiêu
phát sinh trong một khoảng thời gian nhất
định. Báo cáo cho thấy doanh nghiệp có lãi
nếu doanh thu tạo ra nhiều hơn chi phí hoặc
ngược lại là lỗ.
Intangible Assets
/ɪnˈtænʤəbl ˈæsɛts/
Tài sản vô hình: Tài sản vô hình là tài sản
không có hình thái vật chất nhưng xác định
được giá trị và do doanh nghiệp nắm giữ, sử
dụng trong sản xuất, kinh doanh, cung cấp
dịch vụ hoặc cho các đối tượng khác thuê phù
hợp với tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ vô hình. :
Ví dụ: quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu, bản
quyền, bí quyết kỹ thuật, thương hiệu, uy tín...
. Percentage-of-completion method
Long-term Contract
/ˈlɒŋtɜːm ˈkɒntrækt/
Hợp đồng dài hạn: Hợp đồng dài hạn là một
hợp đồng kéo dài trong nhiều kỳ kế toán. Các
hợp đồng này nêu ra các vấn đề trong việc
xác định khi giao dịch đã được hoàn thành và
ghi nhận doanh thu.
Matching Principle
/ˈmæʧɪŋ ˈprɪnsəpl/
Nguyên tắc Phù hợp: Là nguyên tắc kế toán
theo đó thu nhập và chi phí của đơn vị kế toán
phải được ghi nhận một cách tương ứng trong
cùng kỳ kế toán nhằm đảm bảo việc xác định
kết quả của kỳ kế toán được chính xác và tin
cậy.
50
Net Revenue
/net ˈrevənjuː/
Doanh thu thuần: Doanh thu thuần là khoản
doanh thu bán hàng sau khi đã trừ các khoản
giảm trừ doanh thu như thuế xuất khẩu, thuế
tiêu thụ đặc biệt, các khoản giảm giá hàng
bán, chiết khấu thương mại hoặc doanh thu
hàng bán bị trả lại.
Operating Profit
/ˈɒpəreɪtɪŋ ˈprɒfɪt/
Lợi nhuận từ hoạt động SXKD: Lợi nhuận
của hoạt động kinh doanh là chênh lệch giữa
doanh thu của hoạt động kinh doanh và chi
phí hoạt động kinh doanh.
Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh
= Doanh thu thuần – [Giá vốn hàng bán +
Chi phí bán hàng + Chi phí quản lý doanh
nghiệp].
Ordinary Shares/Common stock
/ˈɔːdnri ʃeəz/
Cổ phiếu thường (phổ thông): Là loại
chứng khoán đại diện cho phần sở hữu của
cổ đông trong một công ty hay tập đoàn, cho
phép cổ đông có quyền bỏ phiếu và được chia
lợi nhuận từ kết quả hoạt động kinh doanh
thông qua cổ tức và/hoặc phần giá trị tài sản
tăng thêm của công ty theo giá thị trường.
/pəˈsɛntɪʤ-ɒv-kəmˈpliːʃən ˈmɛθəd/
Phương pháp tỷ lệ hoàn thành: Đây là
phương pháp mà doanh thu và chi phí được
ghi nhận dựa trên tỷ lệ công việc đã hoàn
thành. Thường sử dụng với các hợp đồng dài
hạn.
Performance obligation
/pəˈfɔːməns ˌɒblɪˈgeɪʃən/
Nghĩa vụ thực hiện hợp đồng: Là những
cam kết trong hợp đồng chuyển giao hàng
hóa hoặc cung cấp dịch vụ tới khách hàng.
Period costs
/ˈpɪərɪəd kɒsts/
Chi phí trong kỳ: Chi phí trong kỳ là tất cả
các chi phí không bao gồm trong chi phí sản
phẩm. Chi phí này không trực tiếp gắn liền với
quá trình sản xuất.
Ví dụ: chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh
nghiệp.
Product Costs
/ˈprɒdʌkt kɒsts/
Giá thành sản phẩm: Là chi phí mà doanh
nghiệp bỏ ra để hoàn thành việc sản xuất và
tiêu thụ một loại sản phẩm nhất định.
Ví dụ: chi phí nhân công, nguyên vật liệu.
Profit Margin
/ˈprɒfɪt ˈmɑːʤɪn/
Biên lợi nhuận: Đây là tỷ lệ giữa phần doanh
thu và phần lợi nhuận mà một doanh nghiệp
thu được. Chỉ số này cho biết mỗi đồng doanh
thu thu về tạo ra được bao nhiêu đồng thu
nhập.
Có 3 loại biên lợi nhuận: Biên lợi nhuận gộp
(Gross profit margin), biên lợi nhuận hoạt
động (Operating profit margin), biên lợi nhuận
ròng (net profit margin).
Prospective
/prəsˈpɛktɪv/
Phi hồi tố
Áp dụng chính sách kế toán mới đối với các
giao dịch và sự kiện phát sinh bắt đầu từ ngày
có sự thay đổi chính sách kế toán, và những
báo cáo trước đó sẽ không phải trình bày hay
điều chỉnh lại.
Restructure
/ˌriːˈstrʌkʧə/
Tái cấu trúc: Tổ chức một công ty, doanh
nghiệp hoặc hệ thống theo cách mới để làm
cho nó hoạt động hiệu quả hơn.
Retrospective
/ˌrɛtrəʊˈspɛktɪv/
Hồi tố: Là việc áp dụng một chính sách kế
toán mới đối với các giao dịch, sự kiện phát
sinh trước ngày phải thực hiện các chính sách
kế toán đó. Khi sự thay đổi chính sách kế toán
được áp dụng hồi tố thì doanh nghiệp phải
điều chỉnh số dư đầu kỳ các khoản mục bị ảnh
hưởng đã được trình bày trong phần vốn chủ
sở hữu của kỳ sớm nhất.
Revenue
/ˈrevənjuː/
Doanh thu của hoạt động kinh doanh: Là
toàn bộ số tiền thu được do bán sản phẩm,
cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các
hoạt động khác của doanh nghiệp trong kỳ kế
toán.
51
Shareholders
/ˈʃeəhəʊldə(r)/
Cổ đông: Cổ đông có thể là một cá nhân hoặc
một công ty sở hữu hợp pháp một lượng cổ
phiếu nhất định của một công ty.
Simple capital structure
/ˈsɪmpl ˈkæpɪtl ˈstrʌkʧə/
Cấu trúc vốn đơn giản: Một cấu trúc vốn đơn
giản là một cấu trúc vốn không có các công cụ
chứng khoán có quyền chuyển đổi.
Time-series analysis
/taɪm-ˈsɪəriːz əˈnæləsɪs/
Phân tích theo thời gian: Là phương pháp
phân tích số liệu thống kê về các quá trình đã
diễn ra, được ghi chép theo các khoảng thời
gian nối tiếp nhau với mục tiêu sử dụng kinh
nghiệm trong quá khứ nhằm dự báo tình hình
trong tương lai.
Treasury stock method
/ˈtrɛʒ(ə)ri stɒk ˈmɛθəd/
Phương pháp cổ phiếu quỹ: Phương pháp
cổ phiếu quỹ là một cách tiếp cận mà các công
ty sử dụng để tính toán số lượng cổ phiếu mới
có khả năng được tạo ra bởi các chứng quyền
và quyền chọn có lời.
Treasury Stock
/ˈtrɛʒ(ə)ri stɒk/
Cổ phiếu quỹ: Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu do
công ty phát hành và được mua lại bởi chính
công ty phát hành bằng nguồn vốn hợp pháp,
nhưng nó không bị huỷ bỏ và sẽ được tái phát
hành trở lại trong khoảng thời gian theo quy
định của pháp luật về chứng khoán.
Unearned Revenue
/ˌʌnˈɜːnd ˈrevənjuː/
Doanh thu chưa thực hiện: Doanh thu chưa
thực hiện là các khoản thanh toán tạm ứng
mà công ty nhận được cho các sản phẩm
hoặc dịch vụ sẽ được phân phối, thực hiện
trong tương lai và sẽ được ghi nhận là công
nợ khi doanh nghiệp nhận tiền.
Write Off
/raɪt ɒf/
Xóa sổ, loại bỏ: Là một hành động trong kế
toán làm giảm giá trị của tài sản và đồng thời
ghi nợ vào tài khoản bên nợ.
4.4. UNDERSTANDING BALANCE SHEET
Account receivable
/əˈkaʊnt rɪˈsiːvəbl/
Tài khoản phải thu khách hàng: Một khoản
tài sản trên Báo cáo tài chính ghi nhận các
khoản phải thu khách hàng chưa trả tiền.
Accrual Expenses
/əˈkruːəl ɪksˈpɛnsɪz/
Chi phí dồn tích: Những chi phí đã phát sinh,
chưa được chi trả nhưng trong tương lai sẽ
phải chi trả khi đến kỳ thanh toán và phải
được ghi nhận theo nguyên tắc phù hợp.
Allowance for doubtful account (bad debt)
/əˈlaʊəns fɔː ˈdaʊtfʊl əˈkaʊnt/
Tài khoản dự phòng khoản phải thu khó
đòi (nợ xấu): Là tài khoản dùng để ước tính
tỷ lệ nợ không thể đòi trong một danh mục cho
vay của chủ nợ.
Available-for-sale
/əˈveɪləbl-fɔː-seɪl/
Sẵn sàng để bán (chứng khoán): Là thuật
ngữ mô tả các tài sản tài chính (chứng khoán
vốn hoặc chứng khoán nợ) được mua nhằm
mục đích bán ra trước ngày đáo hạn hoặc để
nắm giữ lâu dài nếu như nó không có ngày
đáo hạn.
Bad debt expense
/bæd dɛt ɪksˈpɛns/
Chi phí nợ xấu: Chi phí nợ xấu được ghi
nhận khi khoản phải thu không thể thu được
nữa do khách hàng không thể thực hiện nghĩa
vụ thanh toán nợ, do gặp vấn đề về tài chính
hoặc phá sản.
Capitalization
/kəˌpɪtəlaɪˈzeɪʃən/
Sự vốn hóa: Trong kế toán, vốn hóa là một
phương pháp kế toán trong đó chi phí bỏ ra
để mua tài sản được tính vào giá trị của tài
sản và được phân bổ trong thời gian hữu ích
của tài sản đó, thay vì ghi nhận là chi phí tại
thời điểm mua. Nói cách khác, vốn hóa cho
phép một chi phí được ghi nhận là tài sản trên
Bảng Cân đối kế toán thay vì được ghi nhận
là chi phí trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh.
52
Cash Equivalents
/kæʃ ɪˈkwɪvələnts/
Các khoản tương đương tiền: Là một khoản
mục của tài sản ngắn hạn, có tính thanh
khoản cao nhất, tồn tại trực tiếp dưới hình
thức giá trị, bao gồm tiền mặt tại quỹ, tiền gửi
ngân hàng, tiền đang chuyển…
Classified balance sheet
/ˈklæsɪfaɪd ˈbæləns ʃiːt/
Bảng cân đối kế toán được phân nhóm: Mô
tả một bảng cân đối kế toán trong đó các
khoản mục được phân loại thành các nhóm
riêng biệt như tài sản ngắn hạn, tài sản dài
hạn, nợ phải trả…
Contra account
/ˈkɒntrə əˈkaʊnt/
Tài khoản đối ứng: Một tài khoản trên sổ cái
chung được dùng để giảm giá trị của tài khoản
liên quan khi hai tài khoản được nối với nhau.
Số dư trong tài khoản đối ứng sẽ ngược lại
với số dư bên tài khoản liên kết. Nếu bên nợ
ghi nhận số dư của tài khoản liên kết thì tài
khoản đối ứng sẽ được ghi nhận vào bên có.
Cost model
/kɒst ˈmɒdl/
Mô hình giá gốc: Là mô hình đánh giá mà
sau thời điểm ghi nhận ban đầu, tài sản và nợ
phải trả vẫn được trình bày theo giá gốc.
Credit sale
/ˈkrɛdɪt seɪl/
Bán hàng thu tiền sau/Bán chịu: Giao dịch
bán hàng mà doanh nghiệp chấp nhận cho
khách hàng trả tiền sau khi nhận được sản
phẩm.
Current assets
/ˈkʌrənt ˈæsɛts/
Tài sản ngắn hạn (Tài sản lưu động): Là
những tài sản có giá trị nhỏ, thời gian sử dụng
ngắn (dưới 1 năm), bao gồm các khoản như
tiền mặt, tài khoản nhận được, đầu tư, chứng
khoán có thể bán được, chi phí trả trước hoặc
những tài sản có tính thanh khoản khác.
Current liabilities
/ˈkʌrənt ˌlaɪəˈbɪlɪtiz/
Nợ ngắn hạn (Nợ lưu động): Là loại tín dụng
có thời hạn đến 1 năm và được sử dụng để
bù đắp thiếu hụt vốn lưu động tạm thời của
các doanh nghiệp, bao gồm các khoản như
các khoản phải trả người bán, phải trả nội bộ,
các khoản phải trả dài hạn khác, vay và nợ
thuê tài chính tại thời điểm báo cáo.
Deferred tax assets
/dɪˈfɜːd tæks ˈæsɛts/
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại : Tài sản thuế
thu nhập hoãn lại phát sinh khi chi phí thuế thu
nhập trả cho cơ quan thuế nhỏ hơn chi phí
thuế ghi nhận theo phương pháp kế toán. Nói
cách khác, lợi nhuận tính trên cơ sở kế toán
nhỏ hơn lợi nhuận tính trên cơ sở thuế.
Derivatives
/dɪˈrɪvətɪvz/
Chứng khoán phái sinh
Là những công cụ được phát hành trên cơ sở
những công cụ đã có như cổ phiếu, trái phiếu,
nhằm nhiều mục tiêu khác nhau như phân tán
rủi ro, bảo vệ lợi nhuận hoặc tạo lợi nhuận.
Các công cụ của chứng khoán phái sinh: Hợp
đồng kỳ hạn, Hợp đồng tương lai, Hợp đồng
Quyền chọn, Hợp đồng Hoán đổi.
Development costs
/dɪˈvɛləpmənt kɒsts/
Chi phí phát triển: Là các chi phí liên quan
đến giai đoạn phát triển của một dự án nội bộ,
theo đó chi phí phát triển thuộc giai đoạn mà
ứng dụng những kết quả nghiên cứu để sản
xuất.
Fair value less cost to sell
/feə ˈvæljuː lɛs kɒst tuː sɛl/
Giá trị hợp lý trừ đi chi phí để bán: Được
dùng để tính giá trị có thể thu hồi (recoverable
amount) của tài sản.
Financial instrument
/faɪˈnænʃəl ˈɪnstrʊmənt/
Công cụ tài chính: Là tài sản có thể được
giao dịch, hoặc chúng cũng có thể là các gói
vốn có thể được giao dịch.
Ví dụ: cổ phiếu, trái phiếu, trái phiếu chuyển
đổi…
53
Government grant
/ˈgʌvnmənt grɑːnt/
Trợ cấp của chính phủ: Là sự hỗ trợ của
chính phủ dưới hình thức chuyển giao những
nguồn lực cho một đơn vị để đổi lại sự tuân
thủ trong quá khứ hoặc tương lai với những
điều kiện nhất định trong hoạt động của đơn
vị.
Held-for-trading
/hɛld-fɔː-ˈtreɪdɪŋ/
Đầu tư nắm giữ để giao dịch: Là thuật ngữ
mô tả các tài sản tài chính (chứng khoán vốn
hoặc chứng khoán nợ) được mua nhằm mục
đích mua vào bán ra trong thời gian ngắn,
thường là dưới 3 tháng. Hay nói cách khác,
các chứng khoán sẽ được giao dịch nhằm
mục đích đầu cơ.
Held-to-maturity
/hɛld-tuː- məˈtjʊərɪti/
Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn: Là thuật
ngữ mô tả các tài sản tài chính (chứng khoán
vốn hoặc chứng khoán nợ) được mua nhằm
mục đích giữ đến khi đáo hạn.
Historical cost
/hɪsˈtɒrɪkəl kɒst/
Nguyên giá/Giá gốc: Đối với tài sản, nguyên
giá của tài sản thanh toán bằng tiền mặt bao
gồm giá mua, chi phí chuẩn bị để tài sản ở
trạng thái sẵn sàng sử dụng. Nếu tài sản mua
không được thanh toán bằng tiền mặt, nguyên
giá là giá trị hợp lý của bất kỳ cái gì được đưa
ra để mua tài sản đó. Đối với nợ phải trả,
nguyên giá là số tiền nhận được để đổi lấy
nghĩa vụ.
Identifiable Intangibles
/aɪˈdɛntɪfaɪəbl ɪnˈtænʤəblz/
Tài sản vô hình có thời gian sử dụng
không xác định: Tài sản vô hình mà doanh
nghiệp không chắc chắn, không thể xác định
được thời gian sử dụng hữu ích.
Impairment
/ɪmˈpeəmənt/
Suy giảm giá trị tài sản: Là sự giảm giá trị
vĩnh viễn của tài sản, được sử dụng để xác
định giá trị còn lại của tài sản. Sự suy giảm giá
trị tài sản có thể đến từ sự thay đổi trong các
điều kiện kinh tế hoặc luật pháp, tác động từ
môi trường hoặc do chính cơ cấu của tài sản.
Internally generated intangible asset
/ɪnˈtɜːnəli ˈʤɛnəreɪtɪd ɪnˈtænʤəbl ˈæsɛt/
Tài sản vô hình hình thành trong nội bộ:
Các nhãn hiệu, bản quyền, danh sách khách
hàng, lợi thế thương mại và các khoản tương
tự được hình thành trong quá trình hoạt động
giữa công ty mẹ và công ty con.
Liquidity-based balance sheet
/lɪˈkwɪdɪti-beɪst ˈbæləns ʃiːt/
Bảng cân đối kế toán được lập trên cơ sở
tính thanh khoản: Một bảng cân đối kế toán
trong đó các tài khoản được phân loại theo
mức độ thanh khoản của chúng.
Marketable securities
/ˈmɑːkɪtəbl sɪˈkjʊərɪtiz/
Chứng khoán thị trường: Là loại chứng
khoán có cầu thị trường cao nên được bán ra
một cách nhanh chóng và dễ dàng chuyển
thành tiền mặt. Như vậy đây là chứng khoán
có tính thanh khoản cao.
Maturity
/məˈtjʊərɪti/
Đáo hạn: Là thời điểm đã được xác định khi
một hợp đồng bảo hiểm hoặc đầu tư đến hạn
phải thanh toán.
Net realizable value
/nɛt ˈrɪəlaɪzəbl ˈvæljuː/
Giá trị thuần có thể thực hiện được: Giá trị
của một tài sản có thể thu được từ việc bán
tài sản đó, bằng giá bán ước tính trừ đi chi phí
ước tính liên quan đến việc bán hoặc xử lý tài
sản.
Non-current assets
/nɒn-ˈkʌrənt ˈæsɛts/
Tài sản dài hạn: Là các tài sản không thỏa
mãn định nghĩa của tài sản ngắn hạn.
Non-current liabilities
/nɒn-ˈkʌrənt ˌlaɪəˈbɪlɪtiz/
Nợ dài hạn: Là các khoản nợ có thời hạn
thanh toán trên 1 năm hoặc 1 chu kỳ kinh
doanh.
Non-redeemable preferred shares
/nɒn-rɪˈdiːməbl prɪˈfɜːd ʃeəz/
Cổ phiếu ưu đãi không có hoàn lại: Là một
loại cổ phiếu ưu đãi mà nhà phát hành không
có quyền mua lại cổ phiếu, do đó nó được coi
như một khoản vốn chủ sở hữu. Cổ tức của
cổ phiếu ưu đãi không hoàn lại được coi như
một sự giảm đi của lợi nhuận.
54
Note payable
/nəʊt ˈpeɪəbl/
Thương phiếu phải trả: Giấy nhận nợ trong
quan hệ mua bán trả chậm giữa các bên mà
doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thanh toán
khoản nợ đó.
Operating cycle
/ˈɒpəreɪtɪŋ ˈsaɪkl/
Chu kỳ hoạt động: Chu kỳ hoạt động của một
doanh nghiệp là thời gian trung bình từ khi
mua hàng tồn kho cho đến khi thu tiền từ việc
bán hàng cho khách hàng.
Patent
/ˈpeɪtənt/
Bằng sáng chế: Là chứng chỉ công nhận
được chính phủ cấp cho người sở hữu bằng
sáng chế, được độc quyền sản xuất và bán ra
các sản phẩm có được từ bằng sáng chế
trong thời gian nhất định.
PPE (Property, Plant, and Equipment)
/"piː-piː-iː (ˈprɒpəti, plɑːnt, ænd ɪˈkwɪpmənt)"/
Đất đai, nhà xưởng và thiết bị: Là các tài
sản được nắm giữ để sử dụng trong sản xuất,
cung cấp hàng hóa, dịch vụ, cho thuê hoặc
dùng cho mục đích quản lý; và có thời gian sử
dụng ước tính trên một năm.
Prepaid Expenses
/ˌpriːˈpeɪd ɪksˈpɛnsɪz/
Chi phí trả trước: Là các chi phí thực tế đã
phát sinh nhưng có liên quan tới hoạt động
sản xuất kinh doanh của nhiều kỳ hạch toán.
Hay nói cách khác, đây là chi phí doanh
nghiệp đã thanh toán trước khi thực sự sử
dụng nên có thể coi là một loại tài sản.
Recoverable amount
/rɪˈkʌvərəbl əˈmaʊnt/
Giá trị có thể thu hồi được: Được định nghĩa
là giá trị cao hơn giữa giá trị hợp lý của tài sản
trừ đi chi phí bán (fair value less cost) và giá
trị sử dụng của tài sản đó (value in use).
Research costs
/rɪˈsɜːʧ kɒsts/
Chi phí nghiên cứu: Chi phí liên quan đến
hoạt động ứng dụng những kết quả nghiên
cứu hoặc tri thức khoa học vào một kế hoạch
hoặc thiết kế để sản xuất sản phẩm mới hoặc
được cải tiến một cách cơ bản trước khi bắt
đầu sản xuất hoặc sử dụng mang tính thương
mại các vật liệu, dụng cụ, sản phẩm, các quy
trình, hệ thống hoặc dịch vụ mới.
Retail method
/ˈriːteɪl ˈmɛθəd/
Phương pháp giá bán lẻ: Là phương pháp
ước tính giá trị hàng hóa, theo đó giá trị hàng
tồn kho được tính bằng đo lường chi phí hàng
tồn kho so với giá bán của hàng hóa.
Revaluation model
/ˌriːˌvæljʊˈeɪʃən ˈmɒdl/
Mô hình đánh giá lại : Theo mô hình đánh
giá lại, giá trị còn lại của tài sản được tính
bằng giá trị hợp lý (fair value) tại ngày đánh
giá lại trừ đi khấu hao lũy kế và các khoản lỗ
suy giảm giá trị lũy kế.
Selling costs/Selling expenses
/ˈsɛlɪŋ kɒsts/
Chi phí bán hàng: Là toàn bộ chi phí thực tế
phát sinh trong quá trình bán sản phẩm
(quảng cáo, trưng bày, vận chuyển...).
Solvency
/'sɔlvənsi/
Khả năng thanh toán: Thể hiện khả năng
doanh nghiệp đáp ứng được các khoản nợ và
nghĩa vụ trong dài hạn.
Standard cost
/ˈstændəd kɒst/
Chi phí tiêu chuẩn/Chi phí định mức: Là sự
ước lượng chi phí để sản xuất một đơn vị sản
phẩm. Chi phí định mức được thiết lập cho
từng khoản mục chi phí sản xuất (chi phí
nguyên liệu trực tiếp, chi phí lao động trực
tiếp, và chi phí sản xuất chung).
55
Trading portfolio
/ˈtreɪdɪŋ pɔːtˈfəʊliəʊ/
Danh mục giao dịch: Một danh mục giao
dịch bao gồm các phương tiện đầu tư khác
nhau. Danh mục giao dịch có thể bao gồm cổ
phiếu, tiền mặt, hợp đồng, tiền tệ quốc tế...
Unclassified balance sheet
/ˌʌnˈklæsɪfaɪd ˈbæləns ʃiːt/
Bảng cân đối kế toán không được phân
nhóm: Một bảng cân đối kế toán trong đó các
tài khoản không được phân loại thành các
nhóm.
Value in use
/ˈvæljuː ɪn juːz/
Giá trị sử dụng: Giá trị hiện tại của các dòng
tiền tương lai ước tính tăng thêm từ việc tiếp
tục sử dụng của tài sản và từ giá trị thanh lý
tại thời điểm kết thúc thời gian sử dụng hữu
ích của tài sản đó.
Working capital
/ˈwɜːkɪŋ ˈkæpɪtl/
Vốn lưu động: Là một nguồn vốn ngắn hạn
nhằm đáp ứng cho các hoạt động kinh doanh
hàng ngày. Vốn lưu động được đo lường
bằng khoản chênh lệch giữa tài sản lưu động
(ví dụ tiền, phải thu khách hàng...) và nợ lưu
động (ví dụ phải trả nhà cung cấp...) của một
doanh nghiệp.
4.5. UNDERSTANDING CASH FLOW STATEMENTS
Capital Expenditures (CAPEX)
/ˈkæpɪtl ɪksˈpɛndɪʧəz (siː-eɪ-piː-iː-ɛks)/
Chi phí vốn hóa/Chi phí tài sản cố định
Là số tiền được công ty sử dụng để nâng cấp
hoặc mua mới các loại tài sản vật chất như
bất động sản (nhà cửa, đất đai), nhà máy để
sản xuất, hoặc trang thiết bị. Loại phí tổn này
được sử dụng để phát triển sản xuất và duy
trì hoạt động của doanh nghiệp.
Cash Flow Statements
/kæʃ fləʊ ˈsteɪtmənts/
Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ: Báo cáo Lưu
chuyển tiền tệ là một bản Báo cáo tài chính
doanh nghiệp tổng hợp lại tình hình thu, chi
tiền tệ của doanh nghiệp được phân loại theo
3 hoạt động: hoạt động kinh doanh, hoạt động
đầu tư và hoạt động tài chính trong một thời
kỳ nhất định.
Convertible preferred stock
/kənˈvɜːtəbl prɪˈfɜːd stɒk/
Cổ phiếu ưu đãi chuyển đổi: Cổ phiếu ưu
tiên chuyển đổi là loại cổ phiếu có lãi suất cố
định trong đó nhà đầu tư có quyền chuyển đổi
chúng thành một lượng cổ phiếu thường của
công ty phát hành sau một khoảng thời gian
nhất định đã được thỏa thuận trước.
Coverage ratio
/ˈkʌvərɪʤ ˈreɪʃɪəʊ/
Hệ số thanh toán nợ: Hệ số thanh toán nợ là
một nhóm các chỉ số được sử dụng để đo
lường khả năng của một công ty để đáp ứng
các nghĩa vụ tài chính như thánh toán lãi hoặc
chi trả cổ tức.
Dealing securities/Trading securities
/ˈdiːlɪŋ sɪˈkjʊərɪtiz/
Giao dịch chứng khoán: Giao dịch chứng
khoán là mua, bán chứng khoán trên thị
trường chứng khoán.
Direct method
/dɪˈrɛkt ˈmɛθəd/
Phương pháp trực tiếp: Là một trong hai
phương pháp kế toán được sử dụng để lập
Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ, theo phương
pháp này các chỉ tiêu phản ánh các luồng tiền
vào và các luồng tiền ra được trình bày trên
báo cáo.
56
Dividend
/ˈdɪvɪdɛnd/
Cổ tức: Cổ tức là phần lãi chia cho cổ đông
tùy thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp, thường là một năm.
Financing Cash Flow/Cash flow from
financing activities
/faɪˈnænsɪŋ kæʃ fləʊ/
Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Là dòng
tiền có liên quan đến việc thay đổi về quy mô
và kết cấu của vốn chủ sở hữu và vốn vay của
doanh nghiệp. Các luồng tiền chủ yếu từ hoạt
động tài chính gồm: tiền thu từ phát hành cổ
phiếu, nhận vốn góp của chủ sở hữu; tiền thu
từ các khoản vay ngắn hạn, dài hạn; tiền chi
trả vốn góp của chủ sở hữu, mua lại cổ phiếu
của chính doanh nghiệp đã phát hành; tiền chi
trả các khoản nợ gốc đã vay…
Free Cash Flow to Equity (FCFE)
/friː kæʃ fləʊ tuː ˈɛkwɪti (ɛf-siː-ɛf-iː)/
Dòng tiền tự do cho vốn chủ sở hữu: Là
dòng tiền trong kỳ thuộc sở hữu của các cổ
đông sau khi đã tính đến chi tiêu vốn cho đầu
tư tài sản và thanh toán nợ gốc. Dòng tiền
thuần của chủ sở hữu là thước đo lượng tiền
sẵn có cho các cổ đông của một công ty sau
khi tất cả các chi phí, tái đầu tư và nợ được
trả.
FCFE = Dòng tiền từ HĐKD – Chi phí vốn +
Các khoản đi vay – Các khoản trả nợ.
Free Cash Flow to the Firm (FCFF)
/friː kæʃ fləʊ tuː ðə fɜːm (ɛf-siː-ɛf-ɛf)/
Dòng tiền thuần của doanh nghiệp: Là
dòng tiền được tạo ra từ hoạt động kinh doanh
thuộc về các nhà đầu tư, bao gồm cả chủ nợ
và chủ sở hữu sau khi trừ đi những khoản đầu
tư cần thiết (vốn đầu tư vào tài sản cố định và
vốn lưu động thường xuyên) cho các hoạt
động kinh doanh trong tương lai. Dòng tiền
thuần của doanh nghiệp thể hiện dòng tiền từ
các hoạt động có sẵn để phân phối sau khi
vốn lưu động và chi phí đầu tư được hạch
toán và thanh toán.
FCFF = Dòng tiền từ HĐKD + Điều chỉnh lãi
suất – Chi phí vốn.
Free Cash Flow
/friː kæʃ fləʊ/
Dòng tiền tự do: Dòng tiền tự do là thước đo
hoạt động của doanh nghiệp được tính toán
bằng hiệu số giữa dòng tiền hoạt động và chi
tiêu vốn. Nói cách khác, dòng tiền tự do đại
diện cho lượng tiền mặt doanh nghiệp có thể
tạo ra sau khi để lại một phần để duy trì hoặc
mở rộng các tài sản phục vụ cho sản xuất kinh
doanh.
Indirect method
/ˌɪndɪˈrɛkt ˈmɛθəd/
Phương pháp gián tiếp: Là một trong hai
phương pháp kế toán được sử dụng để lập
Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ, theo phương
pháp này các chỉ tiêu về luồng tiền được xác
định trên cơ sở lấy tổng lợi nhuận trước thuế
và điều chỉnh cho các khoản.
Investing Cash Flow
/ɪnˈvɛstɪŋ kæʃ fləʊ/
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Đây là luồng
tiền tạo ra từ hoạt động đầu tư của công ty,
các khoản này gồm tiền mặt trả nợ và đầu tư
cổ phần, lợi nhuận từ các hoạt động đầu tư,
cũng như tiền mặt chi vào tài sản hữu hình.
Non-cash activities
/nɒn-kæʃ ækˈtɪvɪtiz/
Hoạt động không dùng tiền mặt: Là các
hoạt động kế toán mà không cần dùng tiền
mặt, ví dụ như sử dụng séc.
Non-cash charges
/nɒn-kæʃ ˈʧɑːʤɪz/
Chi phí ngoài tiền mặt: Là các chi phí kế toán
không liên quan đến thanh toán bằng tiền mặt.
Non-monetary assets
/nɒn-ˈmʌnɪtəri ˈæsɛts/
57
Tài sản phi tiền tệ: Tài sản phi tiền tệ là tài
sản mà một công ty nắm giữ mà không thể
xác định chính xác giá trị khi quy đổi ra thước
đo tiền tệ.
Operating Cash Flow (OCF)
/ˈɒpəreɪtɪŋ kæʃ fləʊ (əʊ-siː-ɛf)/
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Là các
dòng tiền thu vào - chi ra liên quan đến thu
nhập và chi phí của doanh nghiệp và xảy ra
thường xuyên trong quá trình sản xuất kinh
doanh.
Operating Expenditures (OPEX)
/ˈɒpəreɪtɪŋ ɪksˈpɛndɪʧəz (əʊ-piː-iː-ɛks)/
Chi phí hoạt động: Chi phí hoạt động là các
chi phí cần thiết để duy trì hoạt động kinh
doanh thường ngày, bao gồm tiền thuê nhà,
thiết bị, chi phí tồn kho, tiếp thị, lương nhân
viên…
Performance ratio
/pəˈfɔːməns ˈreɪʃɪəʊ/
Chỉ số năng suất: Là một nhóm các chỉ số
đo lường kết quả hiệu suất của một công ty
và dự báo cho tương lai.
Principal amount
/ˈprɪnsəpəl əˈmaʊnt/
Số tiền gốc : Trong ý nghĩa nói chung, số tiền
gốc đề cập đến số tiền ban đầu được vay
trong một khoản vay hoặc đưa vào đầu tư.
Trong đầu tư trái phiếu, số tiền gốc đề cập đến
mệnh giá của một trái phiếu. Số tiền gốc được
xác định trước, thường được sử dụng để tính
ra các khoản lãi.
Proceeds
/ˈprəʊsiːdz/
Tiền thu được: Là khoản tiền thu từ việc bán
tài sản, hay từ việc phát hành chứng khoán,
sau khi trừ chi phí bán hàng hay chi phí tiếp
thị.
4.6. FINANCIAL ANALYSIS TECHNIQUES
Activity ratios
/ækˈtɪvɪti ˈreɪʃɪəʊz/
Chỉ số hoạt động: Là nhóm các chỉ số tài
chính dùng để đánh giá khả năng của một
công ty trong việc chuyển đổi các hạng mục
khác nhau thành tiền mặt hoặc doanh thu.
Nhóm chỉ số này giúp ước tính hiệu quả
tương quan của công ty trong việc sử dụng tài
sản, đòn bẩy, hoặc các khoản mục khác trên
báo cáo tài chính để tạo ra doanh thu và tiền
mặt.
Basic EPS - Earnings Per Share
/ˈbeɪsɪk iː-piː-ɛs - ˈɜːnɪŋz pɜː ʃeə/
Thu nhập cơ bản trên mỗi cổ phiếu: Lợi
nhuận (Thu nhập) trên mỗi cổ phiếu là thước
đo mức lợi nhuận mà một công ty đã tạo ra
trên mỗi cổ phiếu.
Business risk
/ˈbɪznɪs rɪsk/
Rủi ro kinh doanh: Rủi ro kinh doanh là rủi
ro mà các kết quả thực tế đến từ hoạt động
kinh doanh xảy ra không như mong muốn
(giảm lợi nhuận hoặc dẫn đến thất bại). Có rất
nhiều yếu tố có thể hội tụ để tạo ra rủi ro kinh
doanh, có thể đến từ chính sự lãnh đạo hoặc
quản lý cao nhất của công ty tạo ra.
Cash conversion cycle
/kæʃ kənˈvɜːʃən ˈsaɪkl/
Chu kỳ tiền mặt/Vòng quay tiền mặt /Chu
kỳ hoạt động ròng: Chu kỳ tiền mặt là một
thước đo được sử dụng để một công ty
chuyển đổi các khoản đầu tư từ hàng tồn kho
và các nguồn lực khác thành doanh thu bán
hàng.
Chu kỳ tiền mặt = Thời gian hàng tồn trong
kho + Thời gian thu được tiền hàng về -
Thời gian tiền hàng có thể thu hồi về được.
Common-size analysis
/ˈkɒmən-saɪz əˈnæləsɪs/
Phân tích theo tỷ trọng: Là phân tích trong
đó mỗi khoản mục được biểu thị bằng phần
trăm giá trị của doanh thu. Phương pháp này
giúp phân tích và so sánh hiệu suất của một
công ty trong nhiều giai đoạn với các số liệu
bán hàng khác nhau.
58
Cost of capital
/kɒst ɒv ˈkæpɪtl/
Chi phí sử dụng vốn: Là tỷ suất sinh lời đòi
hỏi của nhà đầu tư đối với số vốn mà doanh
nghiệp huy động cho một dự án đầu tư hay kế
hoạch kinh doanh. Bản chất của chi phí vốn là
chi phí cơ hội của vốn đối với nhà đầu tư tính
trên số vốn mà họ đầu tư vào doanh nghiệp.
Credit analysis
/ˈkrɛdɪt əˈnæləsɪs/
Phân tích tín dụng: Phân tích tín dụng là quá
trình thu thập, xử lý thông tin một cách khoa
học nhằm hiểu rõ thêm về khả năng trả nợ của
khách hàng, mục đích và cơ cấu khoản vay
cũng như nguồn thanh toán khoản cho vay,
để từ đó đưa ra quyết định có nên cho khách
hàng vay hay không.
Credit rating process
/ˈkrɛdɪt ˈreɪtɪŋ ˈprəʊsɛs/
Quy trình xếp hạng tín nhiệm: Quy trình xếp
hạng tín nhiệm nhằm đảm bảo phòng ngừa,
phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro, trong
hoạt động xếp hạng tín nhiệm.
Credit risk
/ˈkrɛdɪt rɪsk/
Rủi ro tín dụng: Rủi ro tín dụng là khả năng
không chi trả được nợ của người đi vay đối
với người cho vay khi đến hạn phải thanh
toán.
Cross-sectional analysis
/krɒs-ˈsɛkʃnəl əˈnæləsɪs/
Phân tích chéo: Là dạng phân tích thực hiện
so sánh một công ty với những công ty tương
tự trong ngành tại một thời điểm.
Current ratio
/ˈkʌrənt ˈreɪʃɪəʊ/
Chỉ số thanh toán hiện hành: Đây là chỉ số
đo lường khả năng doanh nghiệp đáp ứng các
nghĩa vụ tài chính ngắn hạn.
Chỉ số thanh toán hiện hành = Tài sản lưu
động / Nợ ngắn hạn.
Debt-to-asset ratio
/dɛt-tuː-ˈæsɛt ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ lệ tổng nợ trên tổng tài sản: Là một tỷ số
tài chính đo lường năng lực sử dụng và quản
lý nợ của doanh nghiệp, cho phép so sánh
mức đòn bẩy được sử dụng giữa các công ty
khác nhau.
Tỷ số nợ trên tài sản = Tổng nợ / Tổng tài
sản.
Debt-to-capital ratio
/dɛt-tuː-ˈkæpɪtl ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ lệ nợ trên vốn: Đây là chỉ số đo lường quy
mô tài chính của một doanh nghiệp cho biết
nợ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng
nguồn vốn.
Tỷ lệ nợ trên vốn = Nợ / (Vốn cổ phần của
cổ đông + Nợ).
Debt-to-equity ratio
/dɛt-tuː-ˈɛkwɪti ˈreɪʃɪəʊ/
Chỉ số nợ trên vốn chủ sở hữu: Tổng nợ
trên vốn chủ sở hữu là chỉ số phản ánh năng
lực sử dụng và quản lý nợ của doanh nghiệp,
theo đó thể hiện tỷ lệ giữa 2 nguồn vốn cơ bản
(nợ và vốn chủ sở hữu) mà doanh nghiệp sử
dụng để chi trả cho hoạt động của mình.
D/E = Tổng nợ / Vốn chủ sở hữu.
Defensive interval ratio
/dɪˈfɛnsɪv ˈɪntəvəl ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ lệ khoảng thời gian dự phòng: Chỉ số tài
chính cho biết công ty có thể hoạt động bao
nhiêu ngày mà không cần phải sử dụng các
nguồn vốn khác ngoài tài sản ngắn hạn.
Diluted EPS
/daɪˈljuːtɪd iː-piː-ɛs/
EPS pha loãng: EPS pha loãng là một phép
tính được sử dụng để đánh giá chất lượng thu
nhập trên mỗi cổ phần của công ty (EPS) nếu
tất cả các chứng khoán chuyển đổi được
chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.
Dividend payout ratio
/ˈdɪvɪdɛnd ˈpeɪˈaʊt ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ số trả cổ tức: Là tỉ lệ của tổng số tiền cổ
tức chi trả cho các cổ đông trên thu nhập ròng
của công ty. Hay nói cách khác, đó là phần
trăm thu nhập trả cho cổ đông dưới dạng cổ
tức.
59
DuPont analysis
/düˈpänt əˈnæləsɪs/
Phân tích theo mô hình DuPont: Mô hình
Dupont là kỹ thuật có thể được sử dụng để
phân tích khả năng sinh lãi của một công ty
bằng các công cụ quản lý hiệu quả truyền
thống.
Earnings per Share (EPS)
/ˈɜːnɪŋz pɜː ʃeə (iː-piː-ɛs)/
Thu nhập trên cổ phần: Đây là phần lợi
nhuận mà công ty phân bổ cho mỗi cổ phần
thông thường đang được lưu hành trên thị
trường. EPS được sử dụng như một chỉ số
thể hiện khả năng kiếm lợi nhuận của doanh
nghiệp, được tính bởi công thức:
EPS = (Lợi nhuận sau thuế - Cổ tức cổ
phiếu ưu đãi) / Lượng cổ phiếu bình quân
đang lưu thông.
Financial leverage ratio/Leverage ratio
/faɪˈnænʃəl ˈliːvərɪʤ ˈreɪʃɪəʊ/
Chỉ số đòn bẩy tài chính: Chỉ số này cho biết
mức độ và cách mà doanh nghiệp sử dụng
nguồn vốn vay cho hoạt động kinh doanh, từ
đó đánh giá rủi ro tài chính (rủi ro vỡ nợ) của
doanh nghiệp.
Financial leverage
/faɪˈnænʃəl ˈliːvərɪʤ/
Đòn bẩy tài chính: Đòn bẩy tài chính liên
quan đến việc sử dụng các nguồn lực tài trợ
(vay nợ) cho chi phí cố định.
Financial risk
/faɪˈnænʃəl rɪsk/
Rủi ro tài chính: Rủi ro tài chính đến từ việc
sử dụng công cụ nợ hoặc những nghĩa vụ nợ
của một công ty. Rủi ro này tiềm ẩn trong cấu
trúc vốn của công ty.
Fixed asset turnover
/fɪkst ˈæsɛt ˈtɜːnˌəʊvə/
Vòng quay tài sản cố định: Vòng quay tài
sản cố định cho thấy mỗi đồng TSCĐ tham gia
vào quá trình sản xuất kinh doanh sẽ tạo ra
bao nhiêu đồng doanh thu. Chỉ số này giúp
đánh giá hiệu quả sử dụng Tài sản cố định
(TSCĐ) của doanh nghiệp.
Vòng quay Tài sản cố định = Doanh thu
thuần / Tài sản cố định bình quân.
Fixed charge coverage
/fɪkst ʧɑːʤ ˈkʌvərɪʤ/
Tỷ lệ bao phủ phí cố định: Tỷ lệ bao phủ phí
cố định đo lường số lần lợi nhuận trước thuế
và lãi vay của công ty có thể chi trả được lãi
vay và các khoản chi phí thuê.
Gross Profit Margin
/grəʊs Proft ˈmɑːʤɪn/
Biên lợi nhuận gộp: Là một chỉ số được sử
dụng để đánh giá mô hình kinh doanh và sức
khỏe tài chính của công ty bằng cách tiết lộ số
tiền còn lại từ doanh thu sau khi trừ đi giá vốn
hàng bán.
Biên lợi nhuận gộp = (Doanh thu – Giá vốn
hàng bán) / Doanh thu.
Interest coverage ratio
/ˈɪntrɪst ˈkʌvərɪʤ/
Tỷ lệ bao phủ lãi suất: Là tỷ lệ nợ và tỷ suất
sinh lời được sử dụng để xác định mức độ dễ
dàng mà một công ty có thể trả lãi cho khoản
nợ tồn đọng của mình. Hệ số thanh toán lãi
nợ vay cho biết khả năng đảm bảo chi trả lãi
nợ vay của doanh nghiệp.
Inventory turnover
/ˈɪnvəntri ˈtɜːnˌəʊvə/
Vòng quay hàng tồn kho: Vòng quay hàng
tồn kho là số lần mà hàng hóa tồn kho bình
quân luân chuyển trong kỳ.
Liquidity ratios
/lɪˈkwɪdɪti ˈreɪʃɪəʊz/
Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn:
Là một nhóm số liệu tài chính được sử dụng
để xác định khả năng trả nợ của doanh nghiệp
trong ngắn hạn mà không cần phải huy động
vốn bên ngoài.
Khả năng thanh toán ngắn hạn = Tài sản
lưu động và đầu tư ngắn hạn / Nợ ngắn
hạn.
Net Profit Margin
/nɛt profit ˈmɑːʤɪn/
Biên lợi nhuận ròng: Là tỷ lệ lợi nhuận ròng
trên doanh thu thuần của một công ty hoặc
một bộ phận kinh doanh. Nó là con số tổng
hợp thể hiện sát sườn nhất hiệu quả quản lý
doanh nghiệp:
Biên lợi nhuận ròng = Lợi nhuận ròng sau
thuế / Doanh thu.
60
Operating Profit Margin
/ˈɒpəreɪtɪŋ profit ˈmɑːʤɪn/
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu: Là thông
số đo lường mức lợi nhuận mà một công ty
kiếm được từ một đồng doanh thu, sau khi đã
trả các chi phí sản xuất biến đổi như tiền
lương, nguyên liệu và trước khi trả lãi và thuế.
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu = EBIT /
Doanh thu
Operating leverage
/ˌɒpəˈreɪtɪŋ ˈliːvərɪʤ/
Đòn bẩy kinh doanh: Đòn bẩy kinh doanh là
mức độ sử dụng chi phí cố định của doanh
nghiệp (thường được tính toán trong ngắn
hạn) so với chi phí hoạt động.
Overstatement
/ˌəʊvəˈsteɪtmənt/
Đánh giá cao: Ghi nhận giá trị cao hơn so với
giá trị thực.
Payable turnover
/ˈpeɪəbl ˈtɜːnˌəʊvə/
Vòng quay khoản phải trả: Chỉ số vòng quay
các khoản phải trả phản ánh khả năng chiếm
dụng vốn của doanh nghiệp đối với nhà cung
cấp.
Vòng quay các khoản phải trả = Doanh thu
thuần/ Bình quân các khoản phải trả.
Pretax Margin
/ˌprēˈtaks ˈmɑːʤɪn/
Tỷ suất lợi nhuận trước thuế: Chỉ số phản
ánh khoản thu nhập trước thuế (lợi nhuận
trước thuế) của một doanh nghiệp so với
doanh thu, hay nói cách khác, doanh nghiệp
đã tạo ra bao nhiêu xu cho mỗi đồng bán ra
trước khi khấu trừ thuế.
Price to book value ratio (P/B)
/praɪs tuː bʊk ˈvæljuː ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ lệ giá trên giá trị sổ sách: Hệ số được sử
dụng để đo lường tỷ lệ giữa giá trị trường của
một cổ phiếu trên giá trị ghi nhận trên sổ sách
của cổ phiếu đó.
P/B ratio = Giá cổ phiếu / (Tổng giá trị tài
sản – Giá trị tài sản vô hình – Nợ)
Price to cash flow ratio (PCFR)
/praɪs tuː kæʃ fləʊ ˈreɪʃɪəʊ /
Tỷ lệ giá trên dòng tiền: Hệ số được sử dụng
để đo lường tỷ lệ giữa giá cổ phiếu trên dòng
tiền hoạt động trên mỗi cổ phiếu. Dòng tiền có
thể là dòng tiền tự do của chủ sở hữu (FCFE),
lợi nhuận trước thuế và khấu hao (EBITDA)
hoặc dòng tiền được xác định từ tổng lợi
nhuận sau thuế và khấu hao.
PCFR = Giá cổ phiếu / Dòng tiền ứng với 1
cổ phiếu.
Price to Earnings ratio (P/E)
/praɪs tuː ˈɜːnɪŋz ˈreɪʃɪəʊ /
Hệ số giá trên lợi nhuận: Là tỷ số giữa giá
cổ phiếu trên lợi nhuận (của một cổ phiếu),
phản ánh mối quan hệ giữa giá thị trường của
cổ phiếu (Market Price – P) và lợi nhuận sau
thuế trên một cổ phiếu (Earning Per Share –
EPS).
P/E = Giá trị thị trường / Lợi nhuận ròng
trên một cổ phần (EPS)
Profitability ratios
/ˌprɒfɪtəˈbɪlɪti ˈreɪʃɪəʊz/
Tỷ suất khả năng sinh lợi: Tỷ suất khả năng
sinh lời đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận
của công ty từ các nguồn lực.
Quick ratio
/kwɪk ˈreɪʃɪəʊ/
Chỉ số thanh toán nhanh: Là khả năng
doanh nghiệp dùng tiền hoặc tài sản có thể
chuyển đổi thành tiền để trả nợ ngay khi đến
hạn. Chỉ số này cho biết doanh nghiệp có bao
nhiêu đồng vốn bằng tiền và các khoản tương
đương tiền để thanh toán ngay cho một đồng
nợ ngắn hạn.
Chỉ số thanh toán nhanh = (Tiền + Khoản
đầu tư tài chính ngắn hạn) / Nợ ngắn hạn.
Receivables turnover
/rɪˈsiːvəblz ˈtɜːnˌəʊvə/
Vòng quay khoản phải thu: Vòng quay các
khoản phải thu phản ánh tốc độ biến đổi các
khoản phải thu thành tiền mặt. Hệ số này là
một thước đo quan trọng để đánh giá hiệu quả
hoạt động của doanh nghiệp, được tính bằng
cách lấy doanh thu trong kỳ chia cho số dư
bình quân các khoản phải thu trong kỳ.
Vòng quay các khoản phải thu = Doanh thu
/ bình quân các khoản phải thu.
61
Regression analysis
/rɪˈgrɛʃən əˈnæləsɪs/
Phân tích hồi quy: Phân tích hồi quy là kỹ
thuật thống kê dùng để ước lượng phương
trình phù hợp nhất với các tập hợp kết quả
quan sát của biến phụ thuộc và biến độc lập.
Retention rate
/rɪˈtɛnʃən reɪt/
Tỷ số lợi nhuận giữ lại: Tỷ số lợi nhuận giữ
lại là một tỷ số tài chính để đánh giá mức độ
sử dụng lợi nhuận sau thuế cho tái đầu tư của
doanh nghiệp. Tỷ số này cho biết cứ trong 1
đồng lợi nhuận sau thuế thì doanh nghiệp giữ
lại bao nhiêu đồng để tái đầu tư. Tỷ số này
chính bằng lợi nhuận giữ lại chia cho lợi
nhuận sau thuế.
Return on Assets (ROA)
/rɪˈtɜːn ɒn ˈæsɛts/
Hệ số thu nhập trên tài sản: Là một chỉ số
thể hiện tương quan giữa mức sinh lợi của
một công ty so với tài sản của nó. ROA cho
biết hiệu quả của công ty trong việc sử dụng
tài sản để kiếm lời.
ROA = Thu nhập ròng / Tổng tài sản.
Return on Equity (ROE)
/rɪˈtɜːn ɒn ˈɛkwɪti/
Hệ số thu nhập trên vốn cổ phần: Hệ số thu
nhập trên vốn cổ phần (ROE) phản ánh mức
thu nhập ròng trên vốn cổ phần của cổ đông
(hay trên giá trị tài sản ròng hữu hình), từ đó
đánh giá một đồng vốn của cổ đông bỏ ra và
tích lũy được (có thể lợi nhuận để lại) tạo ra
bao nhiêu đồng lãi.
ROE = Lợi nhuận ròng / Vốn cổ phần.
Return on total capital
/rɪˈtɜːn ɒn ˈtəʊtl ˈkæpɪtl/
Tỷ suất sinh lợi trên tổng vốn: Tỷ suất sinh
lợi trên tổng vốn đo lường lợi nhuận trên tổng
nguồn vốn của công ty. Lợi nhuận ở đây có
thể là lợi nhuận trước thuế và lãi vay hoặc lợi
nhuận đến từ hoạt động kinh doanh. Tổng vốn
bao gồm cả vốn nợ và vốn chủ.
ROTC = (Thu nhập ròng + Chi phí lãi vay) /
Tổng vốn trung bình.
Scenario analysis
/sɪˈnɑːrɪəʊ əˈnæləsɪs/
Phân tích tình huống: Phân tích tình huống
là quá trình dự đoán những thay đổi tài chính
quan trọng xuất phát từ các sự kiện (kinh tế)
nhất định, chẳng hạn như mất khách hàng,
mất nguồn cung cấp hoặc sự kiện thảm khốc;
một kỹ thuật quản lý rủi ro liên quan đến việc
kiểm tra hiệu suất của danh mục đầu tư trong
các tình huống cụ thể.
Segment ratio
/ˈsɛgmənt ˈreɪʃɪəʊ/
Tỷ lệ phân khúc: Là nhóm các tỷ lệ phân
khúc đo lường khả năng hoạt động liên quan
tới tài sản hoặc doanh thu.
Sensitivity analysis
/ˌsɛnsɪˈtɪvɪti əˈnæləsɪs/
Phân tích mức độ nhạy cảm: Là việc xem
xét sự thay đổi của các chỉ tiêu hiệu quả tài
chính khi các yếu tố có liên quan đến chỉ tiêu
đó thay đổi.
Simulation
/ˌsɪmjʊˈleɪʃən/
Sự mô phỏng: Là một hình thức phân tích
tình huống, theo đó đưa ra một tập hợp những
phương án dự đoán dựa trên những giả thiết
khác nhau về các tình huống tương lai, cụ thể
là để trả lời câu hỏi "cái gì sẽ xảy ra nếu?",
thay vì câu hỏi "cái gì sẽ xảy ra?".
Solvency ratios
/ˈsɒlvənsi ˈreɪʃɪəʊz/
Hệ số thanh toán nợ: Hệ số thanh toán nợ là
một trong nhiều hệ số được sử dụng để đo
lường khả năng của một công ty để đáp ứng
những khoản nợ trong dài hạn.
62
Sustainable growth rate
/səsˈteɪnəbl grəʊθ reɪt/
Tốc độ tăng trưởng bền vững: Tốc độ tăng
trưởng bền vững (SGR) là tốc độ tăng trưởng
tối đa mà một công ty có thể duy trì mà không
phải tài trợ cho tăng trưởng bằng cách bổ
sung vốn chủ sở hữu hoặc tăng thêm nợ.
Total asset turnover
/ˈtəʊtl ˈæsɛt ˈtɜːnˌəʊvə/
Vòng quay tổng tài sản: Hệ số vòng quay
tổng tài sản dùng để đánh giá hiệu quả của
việc sử dụng tài sản của công ty. Thông qua
hệ số này chúng ta có thể biết được với mỗi
một đồng tài sản có bao nhiêu đồng doanh thu
được tạo ra.
Vòng quay tài sản = Doanh thu thuần /
Tổng tài sản bình quân.
Understatement
/ˌʌndəˈsteɪtmənt/
Đánh giá thấp: Ghi nhận giá trị thấp hơn so
với giá trị thực.
Valuation ratios
/ˌvæljʊˈeɪʃən ˈreɪʃɪəʊz/
Các tỷ số định giá: Các tỷ số định giá mô tả
mối quan hệ tương quan giữa giá thị trường
của công ty hoặc là vốn chủ sở hữu với một
số chỉ số tài chính cơ bản (ví dụ là EPS). Các
tỷ số này tập trung vào việc đánh giá cổ phiếu
của công ty, nơi chúng đóng vai trò là công cụ
hữu ích để đánh giá tiềm năng đầu tư.
Working capital turnover
/ˈwɜːkɪŋ ˈkæpɪtl ˈtɜːnˌəʊvə/
Vòng quay vốn lưu động/Số vòng luân
chuyển vốn: Vòng quay vốn lưu động chỉ rõ
trong một kỳ đang xét nào đó thì vốn lưu động
của doanh nghiệp quay vòng được bao nhiêu
lần, được đo lường bằng tỷ lệ doanh thu trong
kỳ đang xét trên lượng vốn lưu động sử dụng
trung bình trong kỳ.
4.7. INVENTORIES
Abnormal waste
/æbˈnɔːməl weɪst/
Hao hụt vượt định mức: Chi phí liên quan
đến hỏng hóc sản phẩm trong quá trình sản
xuất hoặc vận hành, do sự cố máy móc hoặc
quy trình làm việc không hiệu quả.
Administrative expenses/ Administrative
overhead
/ədˈmɪnəˌstreɪtɪv ɪkˈspɛnsəz/
Chi phí quản lý doanh nghiệp: Chi phí có
liên quan chung đến toàn bộ hoạt động của cả
doanh nghiệp mà không tách riêng được cho
bất kỳ hoạt động nào, bao gồm: chi phí nhân
viên quản lý, chi phí vật liệu, công cụ dụng cụ,
chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua
ngoài và các chi phí bằng tiền khác.
Conversion cost
/kənˈvɜːʃən kɒst/
Chi phí chuyển đổi: Là chi phí chuyển đổi
trực tiếp nguyên vật liệu trực tiếp thành sản
phẩm, bao gồm chi phí nhân công trực tiếp và
chi phí sản xuất chung.
Cost flow assumption
/kɒst fləʊ əˈsʌmpʃ(ə)n/
Giả định về dòng chi phí: Đề cập đến các
phương pháp xóa bỏ giá trị hàng tồn kho và
ghi nhận vào giá vốn hàng bán. Tại Mỹ, các
giả định về dòng chi phí bao gồm phương
pháp FIFO, LIFO và bình quân.
FIFO (First in - First out)
/ɛf-aɪ-ɛf-əʊ (fɜːst ɪn - fɜːst aʊt)/
Phương pháp nhập trước xuất trước:
Phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho
tuân thủ theo nguyên tắc hàng hóa mua trước
sẽ được xuất trước để sử dụng và tính theo
giá thực tế của lô hàng cũ trước.
Finished goods
/ˈfɪnɪʃt gʊdz/
Thành phẩm: Hàng hóa đã hoàn thành quá
trình sản xuất nhưng chưa được bán hoặc
phân phối cho người tiêu dùng.
63
LIFO (Last in - First out)
/ɛl-aɪ-ɛf-əʊ (lɑːst ɪn - fɜːst aʊt)/
Phương pháp nhập sau xuất trước:
Phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho:
các hàng hoá gần đây nhất được nhập vào
kho sẽ được xuất ra đầu tiên. Các hàng hoá
mới được sử dụng trước, dùng ưu tiên hơn
hàng hoá cũ.
LIFO layer liquidation
/ɛl-aɪ-ɛf-əʊ ˈleɪə ˌlɪkwɪˈdeɪʃən/
Thanh lý LIFO: Tình trạng này xảy ra khi công
ty sử dụng phương pháp LIFO, theo đó khối
lượng bán hàng vượt quá khối lượng mua
trong kỳ, dẫn đến giá vốn được tính theo giá
nhập từ kỳ trước, thay vì được ghi nhận theo
giá thị trường (do bán hàng tồn của kỳ trước).
Điều này làm cho lợi nhuận có giá trị cao hơn
nếu giá thị trường kỳ này cao hơn giá kỳ
trước).
LIFO reserve
/ɛl-aɪ-ɛf-əʊ rɪˈzɜːv/
Dự trữ LIFO: Sự khác biệt giữa việc ghi nhận
giá trị hàng tồn kho theo phương pháp LIFO
và giá trị của hàng tồn kho đó nếu được ghi
nhận theo phương pháp FIFO.
Mark to market
/mɑːk tuː ˈmɑːkɪt/
Hạch toán theo giá thị trường: Là một
phương pháp đo lường giá trị hợp lí của các
khoản đầu tư theo giá trị tại thời điểm hiện tại
dựa trên các điều kiện thị trường hiện tại.
Non-controlling interest
/nɒn kən'troulɪŋ 'intrist/
Lợi ích của cổ đông không kiểm soát (Lợi
ích thiểu số): Là các cổ đông sở hữu ít hơn
50% cổ phần đang lưu hành, các cổ đông này
sẽ không kiểm soát các quyết định.
Periodic inventory system
/ˌpɪərɪˈɒdɪk ˈɪnvəntri ˈsɪstɪm/
Hệ thống kiểm kê định kỳ hàng tồn kho: Là
một phương pháp định giá hàng tồn kho trong
báo cáo tài chính, trong đó kê khai hàng tồn
kho được thực hiện theo các khoảng thời gian
cụ thể (có thể là đầu kỳ, cuối kỳ…).
Perpetual inventory system
/pəˈpɛʧʊəl ˈɪnvəntri ˈsɪstɪm/
Hệ thống kê khai thường xuyên hàng tồn
kho: Là phương pháp theo dõi và phản ánh
thường xuyên, liên tục, có hệ thống tình hình
nhập, xuất, tồn vật tư, hàng hóa trên sổ kế
toán.
Preferred shares
/prɪˈfɜːd ʃeəz/
Cổ phần ưu đãi: Là chứng chỉ xác nhận
quyền sở hữu trong một công ty, đồng thời
cho phép người nắm giữ loại cổ phiếu này
được hưởng một số quyền lợi ưu tiên hơn so
với cổ đông thường.
Raw materials
/rɔː məˈtɪərɪəlz/
Nguyên vật liệu/Nguyên liệu thô: Là nguyên
liệu hoặc những chất được sử dụng trong sản
xuất cơ bản hoặc sản xuất hàng hóa. : Ví dụ
về nguyên liệu thô bao gồm: thép, dầu, ngô,
ngũ cốc, xăng, gỗ,…
Replacement cost
/rɪˈpleɪsmənt kɒst/
Chi phí thay thế: Là chi phí hiện hành để xây
dựng mới một công trình có giá trị sử dụng
tương đương, những vật liệu, phương pháp
và kĩ thuật hiện đại sẽ được sử dụng để xây
dựng và loại bỏ tất cả các bộ phận đã bị lỗi
thời.
4.8. LONG-LIVED ASSETS
Accelerated method
/əkˈsɛləreɪtɪd ˈmɛθəd/
Phương pháp khấu hao nhanh: Là phương
pháp trích khấu hao theo hướng đẩy nhanh
quá trình thu hồi vốn trong những năm đầu sử
dụng tài sản cố định. Có thể thực hiện theo
hai phương pháp: khấu hao theo số dư giảm
dần và khấu hao theo số thứ tự năm sử dụng.
Accumulated depreciation
/əˈkjuːmjʊleɪtɪd dɪˌpriːʃɪˈeɪʃən/
Khấu hao lũy kế: Là sự tích lũy khấu hao của
tài sản cho đến một thời điểm nằm trong vòng
đời sử dụng. Nói cách khác, Khấu hao lũy kế
là tổng giá trị đã khấu hao của một tài sản tại
một thời điểm.
64
Retained earnings
/rɪˈteɪnd ˈɜːnɪŋz/
Lợi nhuận giữ lại: Thu nhập ròng (sau thuế)
của công ty được công ty giữ lại tại một thời
điểm cụ thể, chẳng hạn như vào cuối kỳ báo
cáo, sau khi đã trả cổ tức cho các cổ đông.
Specific identification
/spɪˈsɪfɪk aɪˌdɛntɪfɪˈkeɪʃən/
Phương pháp thực tế đích danh: Là
phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho,
theo đó giá trị của từng hàng tồn kho được
xuất ra trong kỳ bằng chính giá thực tế của
chúng thời điểm đó.
Weighted Average Cost
/ˈweɪtɪd ˈævərɪʤ kɒst/
Phương pháp bình quân gia quyền: Là
phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho,
theo đó giá trị của hàng tồn kho bằng giá trị
trung bình của hàng tồn kho sau các lần nhập
hàng.
Work in progress/Unfinished product
/wɜːk ɪn ˈprəʊgrəs/
Sản phẩm dở dang/Bán thành phẩm: Là
những sản phẩm vẫn còn nằm trong quá trình
sản xuất để có được hình dạng cuối cùng.
Acquisition method
/ˌækwɪˈzɪʃ(ə)n ˈmɛθəd/
Phương pháp sáp nhập: Là một phương
pháp ghi nhận việc mua một công ty vào bảng
cân đối kế toán của công ty mua lại nó, tài
sản của công ty được mua sẽ được thêm vào
bảng cân đối kế toán của công ty mua lại với
mức giá phản ánh mức giá thị trường hợp lý.
Amortisation
/əˌmɔːtɪˈzeɪʃ(ə)n/
Khấu hao (dùng cho tài sản cố định vô
hình): Khấu hao là sự phân bổ một cách có
hệ thống chi phí sử dụng tài sản cố định vô
hình hình trong suốt thời gian sử dụng hữu ích
tài sản đó.
Annual report
/ˈænjʊəl rɪˈpɔːt/
Báo cáo thường niên: Báo cáo công khai
thành quả hàng năm được kiểm toán cho cổ
đông của một công ty cổ phần. Theo quy định
của ủy ban chứng khoán và hối đoái, báo cáo
bao gồm việc xem xét kết quả tài chính của
ban quản trị, báo cáo thu nhập của công ty,
bảng cân đối kế toán cũng như các bảng biểu
khác, thí dụ, báo cáo lưu chuyển các quỹ và
những thay đổi về các tài khoản vốn.
Borrowing cost
/ˈbɒrəʊɪŋ kɒst/
Chi phí đi vay: Là lãi tiền vay và các chi phí
khác phát sinh liên quan trực tiếp đến các
khoản vay của doanh nghiệp.
Business combination
/ˈbɪznɪs ˌkɒmbɪˈneɪʃən/
Hợp nhất kinh doanh: Hợp nhất kinh doanh
là một giao dịch hoặc sự kiện nào đó trong đó
bên mua thâu tóm quyền kiểm soát của một
hoặc nhiều doanh nghiệp.
Credit agreement
/ˈkrɛdɪt əˈgriːmənt/
Thỏa thuận tín dụng: Một hợp đồng pháp lý
trong đó bên cho vay cho bên vay một khoản
tiền xác định, trong một khoảng thời gian xác
định bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay
cả số tiền gốc và lãi theo thỏa thuận trong hợp
đồng hoặc theo quy định của pháp luật. Thỏa
thuận tín dụng chỉ ra những quy định và điều
lệ chính liên quan đến hợp đồng, bao gồm cả
lãi suất phải trả cho khoản vay.
Depreciation
/dɪˌpriːʃɪˈeɪʃən/
Khấu hao (dùng cho tài sản cố định hữu
hình): Khấu hao là sự phân bổ một cách có
hệ thống giá trị phải khấu hao của tài sản cố
định hữu hình trong suốt thời gian sử dụng
hữu ích tài sản đó.
Derecognition
/ˌdɪrekigˈnishən/
Chấm dứt ghi nhận/xóa sổ: Bút toán xóa sổ
được thực hiện khi thanh lý/loại bỏ vốn chủ sở
hữu, nợ phải trả, tài sản, doanh thu, chi phí đã
được ghi nhận trước đó khỏi Báo cáo tài chính
của doanh nghiệp.
65
Direct financing lease
/dɪˈrɛkt faɪˈnænsɪŋ liːs/
Thuê tài chính trực tiếp: Là một loại cho thuê
tài chính theo US GAAP, từ góc độ bên cho
thuê, trong đó giá trị hiện tại của các khoản
thanh toán cho thuê (phải thu cho thuê) bằng
với giá trị mang theo của tài sản thuê.
Disposal
/dɪsˈpəʊzəl/
Thanh lý: Bán hoặc hủy bỏ công khai tài sản
cố định không còn nhu cầu sử dụng hoặc
không còn đem lại lợi ích kinh tế.
Double-declining balance method
(Reducing balance method)
/ˈdʌbl-dɪˈklaɪnɪŋ ˈbæləns ˈmɛθəd/
Phương pháp số dư giảm dần: Theo
phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần,
mức khấu hao hàng năm được xác định bằng
cách lấy giá trị còn lại của tài sản cố định
(TSCĐ) phải tính khấu hao nhân với tỉ lệ khấu
hao nhanh. Phương pháp này thường áp
dụng đối với các doanh nghiệp thuộc các lĩnh
vực có công nghệ đòi hỏi phải thay đổi, phát
triển nhanh và hoạt động có hiệu quả kinh tế
cao.
Estimated residual value/Residual
value/Salvage value
/ˈɛstɪmeɪtɪd rɪˈzɪdjʊəl ˈvæljuː/
Giá trị còn lại ước tính: Là giá trị ước tính
mà doanh nghiệp sẽ thu được từ việc thanh lý
tài sản, sau khi trừ chi phí thanh lý ước tính,
nếu tài sản đã đến hạn thanh lý hoặc hết thời
gian sử dụng hữu ích.
Finance lease
/faɪˈnæns liːs/
Thuê tài chính: Thuê tài sản mà bên cho thuê
có sự chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích
gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên
thuê. Quyền sở hữu tài sản có thể chuyển
giao vào cuối thời hạn thuê.
Financial covenants
/faɪˈnænʃəl ˈkʌvənənts/
Các quy định ràng buộc: Mô tả các điều
khoản bắt buộc trong hợp đồng cho vay để
bảo vệ quyền lợi của chủ nợ, gồm điều khoản,
cam kết về mục đích sử dụng vốn, nguồn trả
nợ, thời hạn, phương án trả nợ gốc.
Fiscal year
/ˈfɪskəl jɪr/
Năm tài chính/Năm tài khóa/Năm ngân
sách: Năm tài chính là khoảng thời gian có độ
dài tương đương một năm (tức là 12 tháng
hoặc 52 - 53 tuần) mà các công ty và chính
phủ sử dụng để báo cáo tài chính và lập ngân
sách.
Function of expense method
/ˈfʌnŋkʃən ɒv ɪksˈpɛns ˈmɛθəd/
Phương pháp chức năng của chi phí: Là
phương pháp với chi phí được phân loại theo
chức năng trong quá trình vận hành, bao gồm
chi phí sản xuất (Production cost), chi phí
quản lý (Administration cost) và chi phí
marketing, bán hàng, phân phối hàng
(Marketing, selling, distribution cost).
Investment property
/ɪnˈvɛstmənt ˈprɒpəti/
Bất động sản đầu tư: Là tài sản bất động sản
(quyền sử dụng đất, nhà, hoặc một phần của
nhà hoặc cả nhà và đất, cơ sở hạ tầng) được
nắm giữ (bởi người chủ sở hữu hoặc người đi
thuê tài sản theo hợp đồng thuê tài chính) với
mục đích thu lợi từ việc cho thuê hoặc chờ
tăng giá mà không phải để Sử dụng trong sản
xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc sử
dụng cho các mục đích quản lý; hoặc Bán
trong kỳ hoạt động kinh doanh thông thường.
Lease payment
/liːs ˈpeɪmənt/
Khoản thanh toán tiền thuê: Khoản thanh
toán cho thuê tương đương với tiền thuê hàng
tháng được xác định theo hợp đồng giữa hai
bên, hay nói cách khác đây là các khoản phí
bên thuê phải trả cho bên cho thuê để được
quyền sử dụng hợp pháp tài sản của bên cho
thuê trong một khoảng thời gian xác định.
Leaseback
/ liːs bæk/
Hợp đồng thuê lại: Hợp đồng thuê lại là một
thỏa thuận trong đó người bán tài sản thuê lại
tài sản từ người mua.
Leased asset
/liːst ˈæsɛt/
Tài sản cho thuê: Tài sản cho thuê là những
TSCĐ mà doanh nghiệp thuê của công ty cho
thuê tài chính.
66
Lessor
/lɛˈsɔː/
Người cho thuê: Chủ sở hữu của một tài sản
được cho thuê theo thỏa thuận với bên thuê.
Long-lived assets
/ˈlɒŋˈlɪvd ˈæsɛts/
Tài sản dài hạn: Tài sản dài hạn là những tài
sản của đơn vị có thời gian sử dụng (bao gồm
cả tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn), luân
chuyển hoặc thu hồi dài (hơn 12 tháng hoặc
trong nhiều chu kỳ kinh doanh) và có giá trị
lớn (từ 10 triệu đồng trở lên). Quy định về giá
trị có thể thay đổi theo từng quốc gia và từng
thời kỳ khác nhau.
Minimum lease payment
/ˈmɪnɪməm liːs ˈpeɪmənt/
Khoản thanh toán cho thuê tối thiểu:
Khoản thanh toán cho thuê tối thiểu là số tiền
thấp nhất mà bên thuê có thể mong đợi để
thực hiện trong suốt thời gian thuê.
Nature of expense method
/ˈneɪʧər ɒv ɪksˈpɛns ˈmɛθəd/
Bản chất của chi phí: Là phương pháp với
chi phí được phân loại theo bản chất, bao gồm
chi phí khấu hao, chi phí mua vật liệu…
Net book value
/net buk ˈvæljuː/
Giá trị ròng trên sổ sách: Là giá trị kế toán
của một tài sản cố định trong bảng tổng kết tài
sản của doanh nghiệp.
Non-cash expenses
/nɒn-kæʃ ɪksˈpɛnsɪz/
Chi phí không thanh toán bằng tiền mặt:
Tất cả các chi phí mà không sử dụng tiền mặt
để thanh toán.
Off-balance-sheet
/ɒf-ˈbæləns-ʃiːt/
Ngoại bảng: Mô tả các khoản mục không
được trình bày trên bảng cân đối kế toán. Bản
chất của các khoản mục ngoại bảng là những
mục không thuộc sở hữu hoặc nghĩa vụ trực
tiếp của công ty. : Ví dụ về khoản mục ngoại
bảng: Hợp đồng thuê hoạt động (Operating
lease).
Operating lease
/ˈɒpəreɪtɪŋ liːs/
Hợp đồng thuê mua hoạt động: Là hợp
đồng thỏa thuận giữa hai bên, trong đó người
thuê được quyền sử dụng tài sản trong một
thời gian nhất định và phải trả cho người cho
thuê một số tiền tương ứng với thời hạn thuê
theo sự thỏa thuận của hai bên theo kỳ hạn
định trước. Phân biệt với thuê tài chính, thuê
hoạt động là giao dịch cho thuê không thỏa
mãn các tiêu chí để được gọi là thuê tài chính
theo chuẩn mực IFRS 16. Ngoài ra, hình thức
thuê hoạt động có thể coi là một loại hợp đồng
để chấp hành, tài sản không được ghi chép
vào bảng cân đối kế toán của người thuê,
phần tiền trả theo thỏa thuận được ghi như
mọi khoản chi phí sản xuất kinh doanh bình
thường khác.
Owner-occupied property
/ˈəʊnər-ˈɒkjʊpaɪd ˈprɒpəti/
Bất động sản chủ sở hữu sử dụng: Tài sản
chiếm hữu là tài sản nắm giữ (bởi chủ sở hữu
hoặc bởi bên thuê theo hợp đồng thuê tài
chính) để sử dụng trong sản xuất hoặc cung
cấp hàng hóa hoặc dịch vụ hoặc cho mục đích
hành chính.
Real estate
/rɪəl ɪsˈteɪt/
Bất động sản: Là bất động sản bao gồm các
tài sản đất đai và các tài sản khác đi kèm với
đất đai, như nhà cửa, cây trồng…
4.9. INCOME TAXES
Accounting profit
/əˈkaʊntɪŋ ˈprɒfɪt/
Lợi nhuận kế toán: Lợi nhuận kế toán là
phần chênh lệch giữa giá bán và chi phí sản
xuất trong doanh nghiệp. Lợi nhuận kế toán
chỉ quan tâm đến các chi phí bằng tiền.
Acquiree
/əkwaɪˈrē/
Bên bị mua lại: Là công ty đang bị thâu tóm
hoặc mua lại trong một thương vụ sáp nhập
hoặc mua lại và chịu quyền kiểm soát của
công ty mua. Công ty bị mua lại còn được gọi
là "công ty mục tiêu".
67
Reconciliation
/ˌrɛkənsɪlɪˈeɪʃən/
Đối chiếu: Đối chiếu là một quy trình rà soát
và đối chiếu số liệu được ghi trên sổ với số
liệu thực tế vào thời điểm cuối kỳ hạch toán.
Reversal
/rɪˈvɜːsəl/
Sự đảo ngược : Trong kế toán, sự đảo
ngược là sự thay đổi theo hướng ngược lại
của bút toán hay một giá trị.
Straight-line method
/streɪt-laɪn ˈmɛθəd/
Phương pháp khấu hao đường thẳng:
Phương pháp khấu hao đường thẳng là
phương pháp trích khấu hao và mức khấu hao
hàng năm không thay đổi trong suốt thời gian
khấu hao của TSCĐ.
Units-of-production method
/ˈjuːnɪts-ɒv-prəˈdʌkʃən ˈmɛθəd/
Phương pháp khấu hao theo sản lượng:
Phương pháp khấu hao theo sản lượng được
xác định bằng cách lấy sản lượng dự kiến sản
xuất hàng năm nhân với mức trích khấu hao
tính cho một đơn vị sản phẩm hoặc khối lượng
công việc hoàn thành.
Acquirer
/əˈkwaɪərə/
Bên mua lại/ Bên thâu tóm: Là công ty đang
mua một công ty khác trong một thương vụ
mua lại, và có quyền kiểm soát lên công ty bị
mua. Bên thâu tóm còn được gọi là nhà thầu.
Branches
/ˈbrɑːnʧɪz/
Chi nhánh: Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của
doanh nghiệp và có nhiệm vụ thực hiện một
phần hoặc toàn bộ chức năng của doanh
nghiệp kể cả chức năng đại diện theo uỷ
quyền.
Capital gain tax
/ˈkæpɪtl geɪn tæks/
Thuế trên thặng dư vốn: Là một khoản thuế
đánh trên chênh lệch dương giữa giá bán của
tài sản và giá mua ban đầu của nó.
Current tax assets
/ˈkʌrənt tæks ˈæsɛts/
Tài sản thuế: Bao gồm các khoản mục thuế
nằm bên trái bảng cân đối kế toán.
Current tax liabilities
/ˈkʌrənt tæks ˌlaɪəˈbɪlɪtiz/
Nợ thuế phải trả: Bao gồm các khoản mục
thuế nằm bên nợ phải trả trên bảng cân đối kế
toán.
Deductible temporary differences
/dɪˈdʌktɪbl ˈtɛmpərəri ˈdɪfrənsɪz/
Chênh lệch tạm thời được khấu trừ: Là các
khoản chênh lệch tạm thời làm phát sinh các
khoản được khấu trừ khi xác định thu nhập
chịu thuế thu nhập doanh nghiệp trong tương
lai khi giá trị ghi sổ của các tài sản hoặc nợ
phải trả liên quan được thu hồi hay được
thanh toán.
Deferred tax liabilities
/dɪˈfɜːd tæks ˌlaɪəˈbɪlɪtiz/
Thuế thu nhập hoãn lại phải trả: Là thuế thu
nhập doanh nghiệp sẽ phải nộp trong tương
lai tính trên các khoản chênh lệch tạm thời
chịu thuế thu nhập doanh nghiệp trong năm
hiện hành.
Deferred tax
/dɪˈfɜːd tæks/
Thuế thu nhập hoãn lại: Là kết quả của mức
chênh lệch giữa chi phí thuế thu nhập được
báo cáo trên báo cáo thu nhập và thuế thu
nhập đã nộp thực tế.
Income tax paid
/ˈɪnkʌm tæks peɪd/
Thuế thu nhập đã trả: Là phần thuế thu nhập
đã trả trong kỳ. Thuế thu nhập đã trả trong kỳ
sẽ làm giảm thuế thu nhập phải trả trong kỳ
tương ứng.
Income tax payable
/ˈɪnkʌm tæks ˈpeɪəbl/
Thuế thu nhập phải trả: Thuế thu nhập ước
tính phải trả.
68
Income tax
/ˈɪnkʌm tæks/
Thuế thu nhập: Thuế thu nhập là loại thuế
trực thu đánh vào các khoản thu nhập (tiền
lương, địa tô, và cổ tức) của cá nhân hay
doanh nghiệp nhằm tạo ra nguồn thu và công
cụ cho chính sách tài khóa. Thuế thu nhập
thường có tính chất lũy tiến, tức là khi thu
nhập tăng, người nộp thuế được xếp vào
nhóm thu nhập cao hơn và phải nộp mức thuế
(tức là mức thuế suất) cao hơn.
Permanent differences
/ˈpɜːmənənt ˈdɪfrənsɪz/
Chênh lệch vĩnh viễn: Chênh lệch vĩnh viễn
là các khoản chênh lệch phát sinh khi thực
hiện quyết toán thuế, cơ quan thuế loại hoàn
toàn ra khỏi doanh thu/chi phí khi xác định thu
nhập chịu thuế trong kỳ căn cứ theo luật và
các chính sách thuế hiện hành.
Small, Medium and Micro Enterprises
(SMME)
/smɔːl, ˈmiːdiəm ænd ˈmaɪkrəʊ ˈɛntəpraɪzɪz/
Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Là một dạng
doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, duy trì
doanh thu, tài sản hoặc số lượng nhân viên
dưới một ngưỡng nhất định.
Tax credit
/tæks ˈkrɛdɪt/
Miễn thuế: Miễn thuế là một khoản ưu đãi,
được khấu trừ ra khỏi số thuế phải nộp.
Tax rate
/tæks reɪt/
Thuế suất: Thuế suất là đại lượng xác định
số thuế phải nộp trên một đơn vị khối lượng
chịu thuế. Định mức thu thuế (tỷ lệ %) tính trên
khối lượng thu nhập hoặc giá trị tài sản chịu
thuế.
Taxable income
/ˈtæksəbl ˈɪnkʌm/
Thu nhập chịu thuế: Là phần thu nhập của
một cá nhân hay công ty sau khi đã khấu trừ
đi tất cả các khoản chi phí hợp lý (các khoản
chi phí được khấu trừ theo luật thuế thu nhập).
Taxable temporary differences
/ˈtæksəbl ˈtɛmpərəri ˈdɪfrənsɪz/
Chênh lệch tạm thời chịu thuế: Là các
khoản chênh lệch tạm thời làm phát sinh thu
nhập chịu thuế khi xác định thu nhập chịu thuế
thu nhập doanh nghiệp trong tương lai khi giá
trị ghi sổ của các khoản mục tài sản hoặc nợ
phải trả liên quan được thu hồi hay được
thanh toán.
Temporary differences
/ˈtɛmpərəri ˈdɪfrənsɪz/
Chênh lệch tạm thời: Chênh lệch tạm thời là
các khoản chênh lệch phát sinh do cơ quan
thuế chưa chấp nhận ngay trong kỳ/năm các
khoản doanh thu/chi phí đã ghi nhận theo
chuẩn mực và chính sách kế toán doanh
nghiệp áp dụng.
Undistributed profit
/ˌʌndɪsˈtrɪbju(ː)tɪd ˈprɒfɪt/
Lợi nhuận không phân phối: Là một phần
lợi nhuận được giữ lại không phân chia cho
các cổ đông dưới dạng cổ tức cũng như
không dùng để trả các khoản thuế.
4.10. NON-CURRENT LIABILITIES
Bond issuance
/bɒnd ˈɪʃuəns/
Phát hành trái phiếu: Việc chào bán trái
phiếu ra thị trường nhằm thu hút vốn cho
doanh nghiệp.
Bond premium
/bɒnd ˈpriːmiəm/
Trái phiếu bán giá cao hơn mệnh giá: Trái
phiếu có thể bán đắt mệnh giá hay giá thu hồi
dựa trên lợi ích của trái phiếu đó.
Callable bond
/ˈkɔːləbl bɒnd/
Trái phiếu có thể mua lại: Loại trái phiếu có
kèm điều khoản cho phép nhà phát hành mua
lại một phần hay toàn bộ trái phiếu trước thời
gian đáo hạn.
69
Unused tax losses
/ʌnˈjuːst tæks ˈlɒsɪz/
Lỗ thuế chưa sử dụng: Phần lỗ thuế chưa
sử dụng là một điều khoản cho phép người
nộp thuế chuyển lỗ thuế sang các năm trong
tương lai để bù đắp lợi nhuận.
Valuation allowance
/ˌvæljʊˈeɪʃən əˈlaʊəns/
Dự phòng giảm giá: Dự phòng giảm giá việc
ghi giảm giá trị tài sản của doanh nghiệp trên
bảng cân đối kế toán và ghi nhận một khoản
chi phí (khoản lỗ) tương đương trên bảng kết
quả kinh doanh tại thời điểm công bố Báo cáo
tài chính.
Collateral
/kɒˈlætərəl/
Tài sản đảm bảo/ Tài sản thế chấp: Trong
các thỏa thuận cho vay, tài sản thế chấp là
những tài sản được đưa ra để cam kết rằng
người đi vay sẽ trả các khoản nợ. Người đi
vay vẫn nắm quyền sử dụng tài sản đó.
Convertible debt
/kənˈvɜːtəbl dɛt/
Nợ có thể chuyển đổi: Trái phiếu chuyển đổi
là loại trái phiếu cho phép trái chủ quyền được
chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông theo một
tỷ lệ công bố trước và vào một khoảng thời
gian xác định trước.
Coupon rate
/ˈkuːpɒn reɪt/
Lãi suất coupon: Là phần lãi nhận được khi
đầu tư vào chứng khoán có thu nhập cố định.
Lãi thường được trả hàng tháng hoặc mỗi
năm bởi tổ chức phát hành dựa trên mệnh giá
trái phiếu.
Debentures
/dɪˈbɛnʧəz/
Trái khoán tín dụng: Là một công cụ nợ
không được bảo đảm bằng các tài sản thế
chấp , mà nó chỉ được đảm bảo bằng mức độ
tin cậy về khả năng trả nợ hay là uy tín của
chính công ty phát hành trái khoán.
Debt Covenants
/dɛt ˈkʌvənənts/
Khế ước nợ: Mô tả các điều khoản trong bản
thỏa thuận khoản vay để bảo vệ quyền lợi của
trái chủ. Khế ước xác nhận có thể yêu cầu
người vay duy trì bảo hiểm tài sản thích hợp,
thanh toán tiền vay đúng hạn, và cung cấp
Báo cáo tài chính được kiểm toán.
Defined benefit pension plan
/dɪˈfaɪnd ˈbɛnɪfɪt ˈpɛnʃən plæn/
Quỹ phúc lợi với mức phúc lợi xác định :
Một loại kế hoạch hưu trí, trong đó chủ lao
động/nhà tài trợ hứa hẹn một khoản thanh
toán lương hưu cụ thể.
Defined contribution pension plan
/dɪˈfaɪnd ˌkɒntrɪˈbjuːʃən ˈpɛnʃən plæn/
Quỹ phúc lợi với mức đóng góp xác định:
Kế hoạch hưu trí được thể hiện dưới hình
thức quỹ hưu trí, nguồn tiền của quỹ này đến
từ việc đóng góp định kỳ của nhân viên trước
khi nghỉ hưu và khoản đầu tư sinh lời từ quỹ
này.
Discount Bond
/ˈdɪskaʊnt bɒnd/
Trái phiếu chiết khấu: Trái phiếu được phát
hành với giá thấp hơn mệnh giá của nó, hoặc
trái phiếu đang được giao dịch với giá thấp
hơn mệnh giá trên thị trường thứ cấp.
70
Effective interest rate
/ɪˈfɛktɪv ˈɪntrɪst reɪt/
Lãi suất thực tế: Là lãi suất để chiết khấu
chính xác các khoản thanh toán hoặc nhận về
ước tính trong suốt thời hạn dự kiến của tài
sản tài chính hoặc nợ phải trả tài chính về hiện
tại bằng đúng giá trị còn lại của tài sản tài
chính hoặc giá trị được phân bổ của nợ phải
trả tài chính. Lãi suất thực tế được tính bằng
lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát.
Employee turnover/Staff turnover
/ˌɛmplɔɪˈiː ˈtɜːnˌəʊvə/
Tốc độ thay thế nhân viên: Thuật ngữ sử
dụng trong phản ánh số lượng nhân viên rời
khỏi công ty và cần thay thế bởi nhân viên mới
so với tổng số nhân viên đang làm trong công
ty.
Face value/Par value
/feɪs ˈvæljuː/
Mệnh giá: Số tiền gốc sẽ được trả cho trái
chủ khi đáo hạn và được sử dụng để tính toán
các khoản lãi phải trả định kỳ.
Market rate of interest
/ˈmɑːkɪt reɪt ɒv ˈɪntrɪst/
Lãi suất thị trường: Lãi suất được xác định
bởi cung và cầu vốn trong thị trường tiền tệ.
Lãi suất thị trường tăng lên hoặc giảm xuống,
phụ thuộc vào nhu cầu vốn, tình hình kinh tế
và chính sách tiền tệ.
Mortality rate
/mɔːˈtælɪti reɪt/
Tỷ lệ tử vong: Được xác định bằng số người
chết trong năm tính theo tỷ lệ đối với dân số.
Tỷ lệ tử vong là một cơ sở để doanh nghiệp
xây dựng ước tính nghĩa vụ trợ cấp cho nhân
viên.
Mortgage
/ˈmɔːgɪʤ/
Thế chấp: Việc một bên dùng tài sản thuộc
sở hữu của mình để bảo đảm việc thực hiện
nghĩa vụ đối với bên nhận thế chấp và không
chuyển giao tài sản đó cho bên thế chấp.
Nominal interest rate
/ˈnɒmɪnl ˈɪntrɪst reɪt/
Lãi suất danh nghĩa: Tỷ lệ lãi trên giá trị danh
nghĩa của một khoản tiền vay hoặc đầu tư
chưa được điều chỉnh ảnh hưởng của lạm
phát hoặc ảnh hưởng của việc tính lãi kép.
Pension
/ˈpɛnʃən/
Phụ cấp/Lương hưu: Là các khoản tiền trả
cho người về hưu, dưới hình thức thanh toán
định kỳ, có thể do Nhà nước trả từ quỹ bảo
hiểm xã hội hoặc do các quỹ hưu trí, công ty
bảo hiểm tư nhân thanh toán.
Post-employment benefit
/pəʊst-ɪmˈplɔɪmənt ˈbɛnɪfɪt/
Phúc lợi sau nghỉ việc: Là các khoản phúc
lợi cho người lao động (không phải là phúc lợi
khi chấm dứt hợp đồng và phúc lợi ngắn hạn
cho người lao động) mà đơn vị phải trả cho
người lao động sau khi hoàn thành kết thúc
thời gian làm việc tại đơn vị.
Short-term borrowing
/ʃɔːt-tɜːm ˈbɒrəʊɪŋ/
Vay ngắn hạn: Hình thức cho vay những
khoản vay có thời gian ngắn (dưới 1 năm).
4.11. FINANCIAL REPORTING QUALITY
Accounting estimates
/əˈkaʊntɪŋ ˈɛstɪmɪts/
Ước tính kế toán: Một giá trị gần đúng của
một chỉ tiêu liên quan đến Báo cáo tài chính
(BCTC) được ước tính trong trường hợp thực
tế đã phát sinh nhưng chưa có số liệu chính
xác hoặc chưa có phương pháp tính toán
chính xác hơn, hoặc một chỉ tiêu thực tế chưa
phát sinh nhưng đã được ước tính để lập
BCTC.
Aggressive accounting
/ əˈgrɛsɪv əˈkaʊntɪŋ/
Kế toán bơm thổi/Kế toán không thận
trọng: Kế toán bơm thổi đề cập đến các thao
tác kế toán được thiết kế để phóng đại hiệu
suất tài chính của công ty. Kế toán bơm thổi
gần giống với kế toán sáng tạo, có nghĩa là
một công ty có thể trì hoãn hoặc che đậy việc
thừa nhận thua lỗ.
Cash basis
/kæʃ ˈbeɪsɪs/
Cơ sở tiền mặt: Là nguyên tắc kế toán theo
đó thu nhập và chi phí được kế toán ghi nhận
khi và chỉ khi đơn vị kế toán thu hoặc chi tiền
đối với các giao dịch liên quan thu nhập và chi
phí.
71
Warrant
/ˈwɒrənt/
Chứng quyền: Là các công cụ tài chính mà
nó cho phép chủ sở hữu có quyền mua cổ
phiếu phổ thông theo một mức giá nhất định
và trong một khoảng thời gian định trước.
Zero-coupon bond
/ˈzɪərəʊ-ˈkuːpɒn bɒnd/
Trái phiếu không lãi suất: Loại trái phiếu mà
người nắm giữ nó không được trả lãi (coupon)
định kỳ, thay vào đó trái phiếu này được bán
ở mức giá chiết khấu.
Commodity
/kə'mɔditi/
Hàng hóa, mặt hàng: là sản phẩm thương
mại được mua bán trao đổi giữa các bên
(người mua, người bán).
Conservatism
/kənˈsɜːvətɪzm/
Nguyên tắc thận trọng: Là một trong các
nguyên tắc kế toán cơ bản, theo đó thận trọng
là việc xem xét, cân nhắc, phán đoán cần thiết
để lập các ước tính kế toán trong các điều
kiện không chắc chắn.
Credit-extended basis
/ˈkrɛdɪt-ɪksˈtɛndɪd ˈbeɪsɪs/
Cơ sở gia hạn tín dụng: Là một hình thức
gia hạn nợ, kéo dài thêm khoảng thời gian
ngoài thời hạn phải thanh toán khoản nợ đã
thỏa thuận trong hợp đồng.
Disclosure requirements
/dɪsˈkləʊʒə rɪˈkwaɪəmənts/
Những nguyên tắc công bố thông tin:
Những quy tắc phải được tuân thủ trong Báo
cáo Công khai mà doanh nghiệp cung cấp cho
khách hàng, bao gồm: các loại tài liệu trong
báo cáo, cách thức trình bày các tài liệu, thời
gian các tài liệu cần phải được cập nhật.
Earning management
/ˈɜːnɪŋ ˈmænɪʤmənt/
Quản lý thu nhập: Việc sử dụng các kỹ thuật
kế toán để tạo ra các báo cáo tài chính thể
hiện quan điểm tích cực về hoạt động kinh
doanh và tình hình tài chính của công ty. Quản
trị lợi nhuận tận dụng các quy tắc kế toán và
tạo báo cáo tài chính để phóng đại hoặc "làm
đẹp" lợi nhuận.
Earnings quality
/ˈɜːnɪŋz ˈkwɒlɪti/
Chất lượng lợi nhuận: Đề cập đến khả năng
thu nhập được báo cáo để dự đoán thu nhập
trong tương lai của công ty.
European Securities and Markets
Authority (ESMA)
/ˌjʊərəˈpi(ː)ən sɪˈkjʊərɪtiz ænd ˈmɑːkɪts
ɔːˈθɒrɪti/
Cơ quan thị trường và chứng khoán châu
Âu: Cơ quan quản lý tài chính của Liên minh
châu Âu và Cơ quan giám sát châu Âu, đặt tại
Paris.
Fraudulent
/ˈfrɔːdjʊlənt/
Gian lận: Gian lận là một hành động lừa đảo
có chủ ý nhằm tạo ra cho thủ phạm một khoản
lợi bất hợp pháp hoặc từ chối quyền đối với
nạn nhân. Gian lận có thể xảy ra trong tài
chính, bất động sản, đầu tư và bảo hiểm.
Free on-board shipping point (FOB)
/friː ɒn bɔːd ˈʃɪpɪŋ pɔɪnt/
Miễn trách nhiệm trên boong tàu nơi đi:
Một điều kiện giao hàng trong Incoterms 2010
được sử dụng phổ biến. Người bán sẽ có
trách nhiệm giao hàng lên boong tàu và sẽ
chuyển toàn bộ trách nhiệm cho người mua
khi hàng khi hàng hóa đã được xếp lên tàu.
72
Investment policy statement
/ɪnˈvɛstmənt ˈpɒlɪsi ˈsteɪtmənt/
Báo cáo chính sách đầu tư: Báo cáo sách
đầu tư (IPS) là một tài liệu được soạn thảo
giữa người quản lý danh mục đầu tư và khách
hàng, đưa ra các quy tắc chung cho người
quản lý danh mục. Báo cáo này cung cấp các
mục tiêu đầu tư chung và mục tiêu đầu tư của
khách hàng, mô tả các chiến lược mà người
quản lý nên sử dụng để đáp ứng các mục tiêu
này.
Litigation losses
/ˌlɪtɪˈgeɪʃən ˈlɒsɪz/
Các khoản lỗ do tranh chấp kiện tụng: Sự
suy giảm trong thu nhập ròng đến từ phán
quyết của tòa án đối với công ty trong các vụ
tranh chấp kiện tụng.
Management commentary
/ˈmænɪʤmənt ˈkɒməntəri/
Báo cáo phân tích quản trị: Một báo cáo
tường thuật liên quan đến báo cáo tài chính
đã được lập theo IFRS, cung cấp cho người
dùng những giải thích về khoản mục được
trình bày trong Báo cáo tài chính.
Manipulation
/məˌnɪpjʊˈleɪʃən/
Sự thao túng: Hành vi thao túng là hành vi có
chủ đích nhằm đạt được lợi ích cá nhân.
Trong đầu tư, hành vi thao túng có thể là làm
tăng hoặc giảm giá của chứng khoán, gây ảnh
hưởng đến hành vi của thị trường vì lợi ích cá
nhân.
Non-operating income
/nɒn-ˈɒpəreɪtɪŋ ˈɪnkʌm/
Thu nhập không đến từ hoạt động SXKD:
Thu nhập từ các nguồn không liên quan đến
các hoạt động chính của doanh nghiệp.
Non-public company/Private company
/nɒn-ˈpʌblɪk ˈkʌmpəni/
Công ty chưa niêm yết/Công ty tư nhân:
Công ty tư nhân là một công ty thuộc sở hữu
tư nhân. Các công ty tư nhân có thể phát hành
cổ phiếu và có cổ đông, nhưng cổ phiếu của
họ không giao dịch trên sàn giao dịch công
khai và không được phát hành thông qua phát
hành lần đầu ra công chúng (IPO).
Omit
/əˈmɪt/
Bỏ sót không ghi nhận thông tin: Việc kế
toán không ghi nhận giao dịch phát sinh, hoặc
ghi nợ/có nhưng không ghi có/nợ tương ứng
khi thực hiện bút toán kép.
Pooling-of-interests method
/ˈpuːlɪŋ-ɒv-ˈɪntrɪsts ˈmɛθəd/
Phương pháp tập hợp lợi ích: Một kỹ thuật
ghi chép việc sáp nhập hoặc mua lại công ty,
theo đó tài sản và nợ của hai công ty được
tổng hợp lại với nhau và ghi nhận khoản
chênh lệch.
Post-acquisition revenue
/pəʊst-ˌækwɪˈzɪʃ(ə)n ˈrɛvɪnjuː/
Doanh thu sau khi hợp nhất kinh doanh:
Doanh thu của công ty mẹ sau khi mua bán
sáp nhập.
Regulatory review of filings
/ˈrɛgjʊleɪt(ə)ri rɪˈvjuː ɒv ˈfaɪlɪŋz/
Xem xét tuân thủ: Quá trình xem xét mà các
cơ quan quản lý thường thực hiện để đảm bảo
rằng các quy tắc đã được tuân theo. Quá trình
xem xét thường bao gồm tất cả các đăng ký
ban đầu và một mẫu các Báo cáo tài chính
trong các kỳ liên tiếp.
4.12. APPLICATIONS OF FINANCIAL STATEMENT ANALYSIS
Back-testing
/bæk-ˈtɛstɪŋ/
Kiểm định chiến lược dựa trên dữ liệu quá
khứ: Là một quá trình kiểm nghiệm lại các quy
tắc giao dịch của nhà đầu tư dựa trên dữ liệu
quá khứ, tạo ra các mô phỏng giao dịch trong
quá khứ. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể đánh giá
và kiểm tra xem liệu chiến lược đầu tư của
mình có thật sự hiệu quả hay không, dựa vào
các kết quả thống kê.
73
Related-party transactions
/rɪˈleɪtɪd-ˈpɑːti trænˈzækʃənz/
Giao dịch của bên liên quan: Thỏa thuận
giữa hai bên tham gia bởi mối quan hệ kinh
doanh từ trước hoặc lợi ích chung.
Responsibility statement
/rɪsˌpɒnsəˈbɪlɪti ˈsteɪtmənt/
Báo cáo Trách nhiệm của Ban quản trị: Một
phần trong Báo cáo tài chính của doanh
nghiệp, ghi rõ trách nhiệm của Ban quản trị
trong quá trình lập các Báo cáo tài chính.
Transparent
/trænsˈpeərənt/
Minh bạch: Việc công bố đầy đủ và có thuyết
minh rõ ràng về những thông tin hữu ích, cần
thiết cho việc ra quyết định kinh tế của nhiều
đối tượng sử dụng thông tin.
Window dressing
/ˈwɪndəʊ ˈdrɛsɪŋ/
Làm đẹp Báo cáo Tài chính: Là thủ thuận
khiến cho tình hình tài chính của công ty được
phản ánh trên Báo cáo tài chính tốt hơn so với
thực tế.
Bottom-up analysis
/ˈbɒtəm-ʌp əˈnæləsɪs/
Phân tích từ dưới lên: Cách tiếp cận đầu tư
tập trung vào việc phân tích các cổ phiếu riêng
lẻ và không nhấn mạnh tầm quan trọng của
các chu kỳ kinh tế vĩ mô và chu kỳ thị trường.
Trong đầu tư từ dưới lên, nhà đầu tư tập trung
chú ý vào một công ty cụ thể và các đặc tính
cơ bản của nó, thay vì đầu tư từ trên xuống
xem xét các nhóm ngành hoặc môi trường
kinh tế trước.
Data-snooping bias
/ˈdeɪtə-ˈsnuːpɪŋ ˈbaɪəs/
Sai lệch do tìm kiếm quá nhiều dữ liệu : Một
sai lệch của phương pháp Back-testing. Sự
sai lệch này xảy ra khi lặp đi lặp lại quá trình
khai thác dữ liệu từ một bộ dữ liệu cho tới khi
đạt được kết quả mong muốn.
Days-of-sales-outstanding (DSO)
/deɪz-ɒv-seɪlz-aʊtˈstændɪŋ/
Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng: Cho
biết thời gian trung bình mà một công ty cần
để thu hồi lại các khoản thanh toán tiền hàng
sau khi đã bán được hàng.
Fixed-income investment
/fɪkst-ˈɪnkʌm ɪnˈvɛstmənt/
Đầu tư thu nhập cố định: Một phương pháp
đầu tư tập trung vào bảo toàn vốn và thu
nhập. Nó thường bao gồm các khoản đầu tư
như trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp,
chứng chỉ tiền gửi và quỹ đầu tư chứng khoán
của thị trường tiền tệ.
Growth investors
/grəʊ ɪnˈvɛstəz/
Nhà đầu tư theo trường phái tăng trưởng:
Những nhà đầu tư đầu tư vào cổ phiếu tăng
trưởng, tức là các công ty trẻ hoặc nhỏ có thu
nhập dự kiến sẽ tăng ở mức trên trung bình
so với ngành công nghiệp của họ hoặc thị
trường chung, và có chỉ số P/E cao hơn so với
những cổ phiếu tương quan.
74
Look-ahead bias
/lʊk-əˈhɛd ˈbaɪəs/
Sai lệch Look-ahead: Một sai lệch của
phương pháp Kiểm định Back-testing. Sai
lệch xảy ra khi nghiên cứu sử dụng dữ liệu
chưa khả dụng tại thời điểm nghiên cứu.
Market-oriented investors
/ˈmɑːkɪt-ˈɔːriəntɪd ɪnˈvɛstəz/
Nhà đầu tư định hướng theo thị trường:
Nhà đầu tư có quy tắc đầu tư không rõ ràng
như nhà đầu tư giá trị hay nhà đầu tư tăng
trưởng.
Top-down analysis
/tɒp-daʊn əˈnæləsɪs/
Phân tích từ trên xuống: Phân tích từ trên
xuống thường bao gồm phân tích toàn cầu,
phân tích xu hướng vĩ mô, sau đó đến phân
tích ngành và cuối cùng là phân tích cổ phiếu
riêng lẻ. Phân tích từ trên xuống cũng được
sử dụng trong phân tích kỹ thuật để chỉ việc
thực hiện phân tích xu hướng trên các khung
thời gian dài hơn trước khi thu hẹp xuống các
biểu đồ khung thời gian ngắn hơn.
Value investors
/ˈvæljuː ɪnˈvɛstəz/
Nhà đầu tư dựa theo giá trị: Những nhà đầu
tư mua những cổ phiếu có giá trị nội tại cao
hơn thị giá, hoặc có chỉ số P/E thấp hơn so
với những cổ phiếu tương quan.
05 0
CORPORATE ISSUERS

75
5.1. CORPORATE STRUCTURES AND OWNERSHIP
Borrowed capital (debt)
/ˈbɒr.əʊd ˈkæp.ɪ.təl/
Vốn vay: Vốn vay bao gồm tiền đi vay và sử
dụng để đầu tư.
Business Liability
/ˈbɪz.nɪs ˌlaɪ.əˈbɪl.ə.ti/
Trách nhiệm kinh doanh: Mức độ trách
nhiệm mà các cá nhân phải chịu đối với các
hành động do doanh nghiệp thực hiện hoặc
các khoản nợ kinh doanh của doanh nghiệp.
Về bản chất, trách nhiệm pháp lý có thể là
không giới hạn hoặc giới hạn.
Corporation (Limited Companies)
/ˌkɔː.pərˈeɪ.ʃən/
Tập đoàn (Công ty trách nhiệm hữu hạn):
Một thực thể pháp lý riêng biệt và được sở
hữu bởi một hoặc nhiều cổ đông, đó là những
người bầu ra ban quản trị để giám sát các
hoạt động của tổ chức. Giống như hình thức
liên doanh trách nhiệm hữu hạn, các cổ đông
thuộc hình thức tập đoàn sẽ chịu trách nhiệm
hữu hạn trên số tiền họ đóng góp.
IPO (Initial public offering)
/ɪˌnɪʃ.əl ˌpʌb.lɪk ˈɒf.ər.ɪŋ/
Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng:
Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng
(IPO) đề cập đến quá trình chào bán cổ phiếu
của một công ty tư nhân ra công chúng trong
một đợt phát hành cổ phiếu mới lần đầu tiên.
IPO cho phép một công ty huy động vốn cổ
phần từ các nhà đầu tư đại chúng.
General Partnership
/ˈdʒen.ər.əl ˈpɑːt.nə.ʃɪp/
Thành viên hợp danh: Thành viên hợp danh
là một thành viên của công ty hợp danh –
Công ty do hai hoặc nhiều thành viên hợp
danh cùng chia lợi nhuận và phải trả nợ nếu
phá sản.
Legal relationship
/ˈliː.ɡəl rɪˈleɪ.ʃən.ʃɪp/
Quan hệ pháp lý: Mối quan hệ pháp lý giữa
(các) chủ sở hữu và doanh nghiệp.
76
Leveraged buyout (LBO)
/ˌliː.vər.ɪdʒd ˈbaɪ.aʊt/
Mua lại bằng vốn vay: LBO là một hình thức
thực hiện M&A bằng cách sử dụng một lượng
tiền vay đáng kể để đáp ứng chi phí mua lại,
tài sản của công ty bị mua lại thường được sử
dụng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay.
Có 2 loại LBO là Management buyout (MBO)
và Management buy-ins (MBI).
Limited Partnership
/ˈlɪm.ɪ.tɪd ˈpɑːt.nə.ʃɪp/
Liên doanh trách nhiệm hữu hạn: Là cấu
trúc phổ biến trong lĩnh vực đầu tư thay thế,
bao gồm general partners (GP) là nhà quản lý
quỹ và limited partners (LP) là nhà đầu tư. Các
thành viên hợp danh giám sát và điều hành
doanh nghiệp trong khi các thành viên góp
vốn không tham gia quản lý doanh nghiệp.
Tuy vậy, các thành viên hợp danh có trách
nhiệm vô hạn đối với khoản nợ và bất kì thành
viên góp vốn nào cũng có trách nhiệm hữu
hạn trong phạm vi số tiền đầu tư của họ.
Management buy-in (MBI)
/ˈmæn.ɪdʒ.mənt baɪ-ɪn/
Quản lý mua vào: MBI là một giao dịch tài
chính trong đó nhóm các quản lý trực thuộc
công ty sẽ được thay thế bằng một nhóm bên
ngoài, họ sẽ mua lại tài sản và hoạt động của
doanh nghiệp mà họ quản lý.
Management buyout (MBO)
/ˈmæn.ɪdʒ.mənt ˈbaɪ.aʊt/
Mua thôn tính của hội đồng quản trị: Mua
thôn tính của hội đồng quản trị là một giao dịch
tài chính trong đó nhóm các quản lý trực thuộc
chính công ty sẽ mua lại tài sản và hoạt động
của doanh nghiệp mà họ đang quản lý.
Own-Operator Relationship
/əʊn - ˈɒp.ər.eɪ.tər rɪˈleɪ.ʃən.ʃɪp/
Mối quan hệ người sở hữu – người điều
hành: Mối quan hệ giữa (các) chủ sở hữu của
doanh nghiệp và những người vận hành
doanh nghiệp.
Ownership capital (equity)
/ˈəʊ.nə.ʃɪp ˈkæp.ɪ.təl/
Vốn chủ sở hữu: Vốn chủ sở hữu là phần
tiền do các chủ sở hữu của công ty đầu tư. Để
đổi lại khoản vốn được cung cấp, công ty cấp
cho nhà đầu tư cổ phần sở hữu trong công ty.
Private companies
/ˈpraɪ.vət ˈkʌm.pə.ni/
Công ty tư nhân: Công ty tư nhân là một
công ty thuộc sở hữu tư nhân. Các công ty tư
nhân có thể phát hành cổ phiếu và có cổ đông,
nhưng cổ phiếu của họ không giao dịch trên
sàn giao dịch công khai và không được phát
hành thông qua phát hành lần đầu ra công
chúng (IPO).
Public companies
/ˈpʌb.lɪk ˈkʌm.pə.ni/
Công ty đại chúng: Công ty đại chúng là
công ty thực hiện huy động vốn rộng rãi từ
công chúng thông qua phát hành chứng
khoán niêm yết tại các trung tâm giao dịch
chứng khoán. Thông qua việc tự do mua bán
cổ phiếu trên các sàn giao dịch chứng khoán
hoặc thị trường không tập trung (OTC), quyền
sở hữu của một công ty đại chúng được phân
bổ cho các cổ đông đại chúng.
5.2. INTRODUCTION TO CORPORATE GOVERNMENT AND
OTHER ESG CONSIDERATIONS
Agency relationship
/ˈeɪdʒənsi/ /rɪˈleɪʃnˌʃɪp/
Mối quan hệ đại diện: Mối quan hệ đại diện
xuất hiện khi một người nào đó (người chủ)
ký hợp đồng với một người khác (người đại
diện) để thực hiện các công việc thay cho
người chủ và đại diện cho lợi ích của người
chủ.
Controlling shareholders
/kənˈtroʊlɪŋ/ /ˈʃɛrˌhoʊldər/
Cổ đông kiểm soát: Một hoặc một nhóm cổ
đông giữ lượng phần trăm cổ phiếu nhất định,
đủ giúp họ có lợi thế đáng kể trong quyền biểu
quyết và do đó là quyền kiểm soát doanh
nghiệp.
77
Sole proprietorship (Sold Trader)
/səʊl prəˈpraɪətəʃɪp/
Doanh nghiệp tư nhân: Doanh nghiệp tư
nhân là hình thức doanh nghiệp do một cá
nhân làm chủ và chịu trách nhiệm bằng toàn
bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của
doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp tư
nhân tự tài trợ vốn cần thiết để vận hành
doanh nghiệp và giữ toàn quyền kiểm soát
hoạt động của doanh nghiệp đồng thời tham
gia đầy đủ vào lợi nhuận và rủi ro tài chính của
doanh nghiệp.
Special purpose acquisition company
(SPAC)
/ˌæk.wɪˈzɪʃ.ən/
Công ty mua lại với mục đích đặc biệt:
Công ty mua lại với mục đích đặc biệt được
thành lập ra chỉ với mục đích mua lại công ty
khác trong tương lai. SPAC là một công ty vỏ
bọc giúp cho một công ty mua phần lớn hoặc
tất cả cổ phần của công ty khác để giành
quyền kiểm soát.
Corporate Governance (CG)
/ˈkɔrprət/ /ˈɡʌvərnəns/
Quản trị doanh nghiệp: Là một hệ thống
quản trị và kiểm soát nội bộ bao gồm các thiết
chế, chính sách, luật lệ nhằm định hướng, vận
hành và kiểm soát doanh nghiệp.
Covenants
/ˈkʌvənəntz/
Các quy định ràng buộc: Mô tả các điều
khoản bắt buộc trong hợp đồng trái phiếu để
bảo vệ quyền lợi của trái chủ. Có nhiều loại
quy định ràng buộc khác nhau: khế ước đảm
bảo thực hiện (khế ước tích cực), khế ước
không thực hiện (khế ước tiêu cực), khế ước
bảo vệ.
Cumulative voting
/ˈkyumyələt̮ ɪv/ /ˈvoʊt̮ ɪŋ/
Phương thức bỏ phiếu tích lũy/tập trung:
Là phương thức bỏ phiếu mà mỗi cổ đông có
thể dùng tổng số phiếu bầu của mình bỏ phiếu
cho một ứng cử viên.
Ví dụ: Có 5 ghế thành viên và bạn sở hữu 100
cổ phiếu tương đương với 500 phiếu bầu và
bạn được bỏ số phiếu bầu cho mỗi ghế thành
viên tùy theo ý mình. VD 200 phiếu cho A, 200
phiếu cho B, 100 phiếu cho C hoặc bỏ cả 500
phiếu cho duy nhất A.
ESG (Environmental, Social and
Governance)
/ɪnˌvaɪrənˈmɛntl/ /ˈsoʊʃl/ /ˈɡʌvərnəns/
Tiêu chuẩn Môi trường, Xã hội và Quản trị:
Tiêu chuẩn Môi trường, Xã hội và Quản trị đề
cập tới 3 yếu tố trung tâm trong việc đo lường
tính bền vững và tác động xã hội của một
khoản đầu tư vào doanh nghiệp. Những tiêu
chí này giúp xác định tốt hơn hiệu quả tài
chính (rủi ro và lợi nhuận) trong tương lai của
các doanh nghiệp.
Engagement/active ownership
/ɪnˈɡeɪdʒmənt/ - /ˈæktɪv/ /ˈoʊnərˌʃɪp/
Chủ sở hữu hoạt động/ gắn kết: Việc sử
dụng các quyền và vị trí của quyền sở hữu để
ảnh hưởng đến các hoạt động hoặc hành vi
của các công ty được đầu tư.
ESG investing
/i/ /ɛs/ /dʒi/ /ɪnˈvɛstɪŋ/
Đầu tư ESG: Đầu tư dựa trên việc xem xét
những vấn đề liên quan đến Môi trường, Xã
hội và Quản trị.
Full integration
/fʊl/ /ˌɪntəˈɡreɪʃn/
Tích hợp toàn diện: Một kiểu Đầu tư bền
vững (ESG investment) tập trung vào việc
đưa các nhân tố bền vững vào việc phân tích
tài chính truyền thống của các cổ phiếu riêng
lẻ nhằm mục đích định giá (ví dụ như đầu vào
vào dự báo dòng tiền và/hoặc ước tính chi phí
vốn). Tích hợp toàn diện tập trung vào việc
xác định rủi ro và cơ hội phát sinh từ những
Nhân tố bền vững (ESG factors) từ đó xem
xét mức độ quản lý các nguồn lực bền vững
(ESG resources) của các DN theo mô hình
kinh doanh bền vững tới đâu.
78
Green bonds
/ɡrin/ /bɑnd/
Trái phiếu xanh: Một loại chứng khoán có thu
nhập cố định nhằm thu hút vốn cho các dự án
có lợi ích về môi trường (giảm thiểu tác động
của biến đổi khí hậu, bao gồm các dự án năng
lượng sạch, sử dụng năng lượng hiệu quả,
giao thông công cộng và nước sạch,…) .
Green finance
/ɡrin/ /ˈfaɪnæns/
Tài chính xanh: Những hỗ trợ về tài chính
hướng đến tăng trưởng kinh tế xanh thông
qua việc cải thiện ảnh hưởng trong việc sử
dụng các nguồn tài nguyên, cắt giảm khí phát
thải nhà kính và ô nhiễm môi trường một cách
có ý nghĩa.
Hostile takeover
/ˈhɑstaɪl/ /ˈteɪkˌoʊvər/
Sự sáp nhập có tính thù địch: Là vụ sáp
nhập vấp phải sự phản kháng mạnh mẽ của
công ty có nguy cơ bị sáp nhập. Thường thì
các vụ sáp nhập có tính thù địch sẽ dẫn đến
tâm lý thù địch và gây ra mâu thuẫn giữa nhân
viên hai công ty.
Indenture/Trust deed
/ɪnˈdɛntʃər/
Khế ước: Là hợp đồng phát lý mô tả quy định
về hình thức của trái phiếu, nghĩa vụ của
người phát hành và quyền của trái chủ (chủ
sở hữu trái phiếu).
Negative screening
/ˈnɛɡət̮ ɪv/ /ˈskrinɪŋ/
Sàng lọc loại trừ: Loại trừ dần các khoản đầu
tư không đáp ứng được những tiêu chí bền
vững cụ thể được đặt ra.
Non-controlling shareholders (Minority
shareholders)
/nɑnkənˈtroʊlɪŋ/ /ˈʃɛrˌhoʊldər/
Cổ đông không kiểm soát: Một hoặc một
nhóm cổ đông giữ lượng phần trăm cổ phiếu
nhỏ hơn cổ đông kiểm soát và vì thế cũng bị
giới hạn trong quyền biểu quyết cũng như
quyền kiểm soát doanh nghiệp.
Outstanding shares
/aʊtˈstændɪŋ/ /ʃɛrz/
Cổ phiếu lưu hành trên thị trường: Cổ
phiếu lưu hành trên thị trường là các cổ phần
hiện hành đang được các nhà đầu tư nắm giữ,
gồm cả cổ phiếu giới hạn được sở hữu bởi
nhân viên công ty hay cá nhân khác trong nội
bộ công ty và các cổ phiếu được nắm giữ bởi
công chúng. Các loại cổ phần được công ty
mua lại sẽ không được gọi là Outstanding
shares.
Overlay/portfolio tilt
/ˌoʊvərˈleɪ/-/pɔrtˈfoʊliˌoʊ/ /tɪlt/
Chiến lược đầu tư nghiêng: Việc sử dụng
các chiến lược hoặc sản phẩm đầu tư nhất
định để thay đổi các đặc trưng bền vững cụ
thể của quỹ hoặc danh mục đầu tư đến mức
mong muốn, thường nghiêng về một (vài) tiêu
chí cụ thể nào đó (VD nghiêng danh mục đầu
tư về lượng khí thải mong muốn - nghĩa là đối
với một danh mục đầu tư, chúng ta sẽ có các
chỉ tiêu nhất định, để đạt chỉ tiêu về lượng khí
thải cụ thể (nhỏ hơn hoặc bằng x) thì chúng ta
phải có những chiến lược nhất định tập trung
vào việc đạt chỉ tiêu đó).
Principal-agent relationship
/ˈprɪnsəpl/ /ˈeɪdʒənt/ /rɪˈleɪʃnˌʃɪp/
Mối quan hệ giữa người ủy thác và người
nhậm thác (Mối quan hệ ông chủ và người
đại diện): Là một mối quan hệ đại diện. (VD
như A thuê B làm đại diện về Marketing cho A
thì mối quan hệ giữa A và B là Principal-agent
relationship, B sẽ giúp A làm Marketing và đại
diện cho lợi ích của A về Marketing).
Proxy contest / Proxy fight
/ˈprɑksi/ /ˈkɑntɛst/ - /ˈprɑksi/ /faɪt/
Tranh chấp ủy nhiệm: Là hành động của một
nhóm cổ đông trong nỗ lực thu thập đủ sự uy
quyền của các cổ đông khác để giành được
lá phiếu bầu chọn. Những nhóm tìm kiếm vị trí
kiểm soát doanh nghiệp sẽ thuyết phục (lôi
kéo) các cổ đông bỏ phiếu ủng hộ cho mình.
Relative/best-in-class screening
/ˈrɛlət̮ ɪv/ - /bɛst//ɪn//klæs/ /ˈskrinɪŋ/
Sàng lọc tương đối: Khi áp dụng Sàng lọc
tương đối, những khoản đầu tư nào có điểm
bền vững (ESG score) cao nhất sẽ được ưu
tiên.
79
Responsible investing (RI)
/rɪˈspɑnsəbl/ /ɪnˈvɛstɪŋ/
Đầu tư trách nhiệm: Đầu tư trách nhiệm đề
cập đến chiến lược đầu tư không chỉ tạo ra lợi
nhuận tài chính bền vững mà còn tạo ra kết
quả mang tính đóng góp cho xã hội ví dụ như
về mặt tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi
trường, nâng cao chất lượng sống (giống SI).
Risk factor/risk premium investing
/rɪsk/ /ˈfæktər/ - /rɪsk/ /ˈprimiəm/ /ɪnˈvɛstɪŋ/
Nhân tố rủi ro/Đầu tư rủi ro: Việc sử dụng
các chỉ tiêu bền vững vào phân tích rủi ro hệ
thống, ví dụ như trong các chiến lược đầu tư
thông minh dựa trên các chỉ số rủi ro và nhân
tố đầu tư (tương tự như các chiến lược về quy
mô, giá trị, động lượng và tăng trưởng).
Risk premium
/rɪsk/ /ˈprimiəm/
Khoản bù rủi ro: Khoản bù rủi ro là chênh
lệch giữa tỷ lệ lợi tức yêu cầu của một khoản
đầu tư thông thường (required rate of return)
với tỷ lệ lợi tức phi rủi ro danh nghĩa (nominal
risk-free rate). Hay nói cách khác, đây là phần
lợi nhuận kỳ vọng của nhà đầu tư khi chấp
nhận một số khoản rủi ro nào đó.
Say on Pay
/seɪ/ /ɔn/ /peɪ/
Thù lao biểu quyết: Là hình thức cho phép
các cổ đông của công ty có quyền biểu quyết
về thù lao của Giám đốc điều hành.
Screening
/ˈskrinɪŋ/
Việc sàng lọc (trong Đầu tư bền vững -
ESG investment): Các khoản đầu tư sẽ phải
đáp ứng những tiêu chí nhất định thì mới
được chấp thuận. (Trong thực tế, đây là một
hoạt động trong việc chấp thuận tín dụng.
Việc sàng lọc trước thường được thực hiện
bởi một công ty chuyển thư trực tiếp chịu trách
nhiệm giải quyết yêu cầu tài khoản mới. Công
ty này đối chiếu: các tiêu chuẩn tín dụng của
ngân hàng, dữ liệu của cục tín dụng của ngân
hàng, dữ liệu của cục tín dụng về các tài
khoản mới triển vọng với nhau. Qua đó chỉ
những tài khoản được xem là tín dụng tốt mới
được đáp ứng. Việc sàng lọc trước giúp làm
giảm chi phí của việc gửi các tài khoản mới.).
Shareholders
/ˈʃɛrˌhoʊldər/
Cổ đông: Cổ đông có thể là chủ thể sở hữu
hợp pháp một lượng cổ phiếu nhất định của
một công ty cổ phần. Cổ đông có thể là một
cá nhân, công ty, hay tổ chức. Các cổ đông
thường được hưởng một số đặc quyền nhất
định tùy thuộc vào loại cổ phiếu mà họ nắm
giữ.
Shareholder activism
/ˈʃɛrˌhoʊldər/ /ˈæktəˌvɪzəm/
Cổ đông hoạt động: Cổ đông hoạt động là
việc một cổ đông sử dụng cổ phần của mình
để gây ảnh hưởng lên việc quản lý của công
ty.
Shareholder engagement
/ˈʃɛrˌhoʊldər/ /ɪnˈɡeɪdʒmənt/
Sự tham gia của các cổ đông: Sự tham gia
của các cổ đông là quá trình mà các công ty
giao tiếp và làm quen với các cổ đông.
Smart beta investment
/smɑːt/ /ˈbiːtə/ /ɪnˈvestmənt/
Mô hình đầu tư Smart Beta: Mô hình đầu tư
Smart Beta là sự kết hợp lợi ích của chiến
lược đầu tư thụ động và đầu tư chủ động theo
nguyên tắc nhất định, dựa trên các chỉ số rủi
ro, để ra các quyết định kinh tế.
Socially responsible investing (SRI)
/ˈsoʊʃəli/ /rɪˈspɑnsəbl/ /ɪnˈvɛstɪŋ/
Đầu tư với trách nhiệm xã hội: Liên quan
đến việc chủ động loại bỏ hoặc lựa chọn đầu
tư dựa trên những yêu cầu về chuẩn mực đạo
đức cụ thể.
Stakeholder management
/ˈsteɪkˌhoʊldər/ /ˈmænɪdʒmənt/
Quản lý các bên liên quan: Duy trì, quản lý
và phát triển mối quan hệ với các bên liên
quan.
80
Statutory voting (straight voting)
/ˈstætʃəˌtɔri/ /ˈvoʊt̮ ɪŋ/ /streɪt/ /ˈvoʊt̮ ɪŋ/
Phương thức bỏ phiếu theo luật định: Là
phương thức bỏ phiếu quy định rằng mỗi một
cổ phần sẽ đại diện cho một quyền bầu chọn
và số phiếu bầu sẽ được chia đều cho các
ứng cử viên. (VD có 5 ghế thành viên dự kiến,
bạn là cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu tương
đương với 500 phiếu bầu và bạn sẽ được bỏ
phiếu tối đa 100 phiếu cho mỗi ghế thành viên.
Nếu bạn ủng hộ A, bạn sẽ bỏ tối đa 100 phiếu
cho A và không bỏ phiếu cho những người
còn lại.)
Sustainable investing (SI)
/səˈsteɪnəbl/ /ɪnˈvɛstɪŋ/
Đầu tư bền vững: Đầu tư vào các doanh
nghiệp hướng tới việc tạo ra các hiệu ứng xã
hội hoặc môi trường có lợi ích rõ ràng ngoài
lợi ích về tài chính và nhờ đó tạo ra nguồn lợi
nhuận bền vững (giống RI).
Tender offer
/ˈtɛndər/ /ˈɔfər/
Chào mua công khai: Chào mua công khai
là hoạt động mà một chủ thể (cá nhân hoặc tổ
chức) công khai chào mua lại chứng khoán
của một công ty nhằm đạt ngưỡng cụ thể nào
đó để có thể chi phối và kiểm soát doanh
nghiệp.
Thematic investment
/θɪˈmæt̮ ɪk/ /ɪnˈvɛstmənt/
Đầu tư theo chủ đề: Đầu tư vào một danh
mục các cổ phiếu dựa trên một chủ đề nhất
định. Dành cho nhà đầu tư ưa thích đầu tư
vào một nhóm ngành, hoặc muốn hưởng lợi
từ một sự kiện nhất định. Các sự kiện ví dụ
như: chủ đề chiến tranh thương mại, chủ đề
thoái vốn Nhà Nước…
5.3. BUSINESS MODELS AND RISKS
Direct sales strategy
/daɪˈrekt seɪlz ˈstræt.ə.dʒi/
Chiến lược bán hàng trực tiếp: Chiến lược
bán hàng trực tiếp cho phép người tiêu dùng
cuối cùng mua và nhận hàng trực tiếp từ nhà
sản xuất mà không qua bất kỳ trung gian nào.
Drop shipping model
/drɒp ˈʃɪp.ɪŋ ˈmɒd.əl/
Mô hình giao hàng bỏ qua khâu vận
chuyển: Dropshipping là mô hình bán lẻ
thương mại điện tử cho phép các cửa hàng
bán sản phẩm mà không cần nhập hàng, lưu
trữ hàng tồn kho. Trong dropshipping, nhà
bán lẻ bán sản phẩm cho khách hàng, sau đó
chuyển đơn đặt hàng cho nhà cung cấp thuộc
bên thứ ba, sau đó họ sẽ thay mặt nhà bán lẻ
giao đơn hàng trực tiếp cho khách hàng.
Omnichannel strategy
/ˌɒm.nɪˈtʃæn.əl ˈstræt.ə.dʒi/
Chiến lược đa kênh: Chiến lược đa kênh là
chiến lược tiếp cận khách hàng thông qua
nhiều kênh một lúc nhưng vẫn đảm bảo tính
thống nhất, liên tục và đồng bộ của hệ thống
bán hàng. Với chiến lược đa kênh, cả kênh kỹ
thuật số và kênh vật lý đều được sử dụng để
hoàn tất giao dịch bán hàng.
Total cost of owner-ship
/ˈtəʊ.təl kɒst əv ˈəʊ.nər ʃɪp/
Tổng chi phí sở hữu: Tổng chi phí sở hữu là
tổng chi phí trực tiếp và gián tiếp liên quan đến
việc sở hữu một tài sản trong suốt thời gian
tồn tại của nó.
Value-based pricing
/ˈvæl.juː - beɪst ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá dựa trên giá trị: Định giá dựa trên
giá trị là phương pháp định giá dựa trên giá trị
mà khách hàng nhận được.
Cost-based pricing
/kɒst - beɪst ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá dựa trên chi phí: Định giá dựa trên
chi phí là phương pháp định giá dựa trên chi
phí phát sinh.
81
Price discrimination
/praɪs dɪˌskrɪm.ɪˈneɪ.ʃən/
Phân biệt giá: Theo quan điểm của
marketing, phân biệt giá là một chiến lược bán
hàng tính cho khách hàng các mức giá khác
nhau cho cùng một sản phẩm hoặc dịch vụ
dựa trên những gì người bán nghĩ rằng họ có
thể khiến khách hàng đồng ý. Trong phân biệt
giá thuần túy, người bán tính mỗi khách hàng
mức giá tối đa mà họ sẽ trả.
Tiered pricing
/tɪəd ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá theo tầng: Định giá theo tầng là
phương pháp giá tính các mức giá khác nhau
cho các khách hàng khác nhau, phổ biến nhất
là dựa trên số lượng đã mua.
Dynamic pricing
/daɪˈnæm.ɪk ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá động: Định giá động là phương
pháp tính các mức giá khác nhau tại các thời
điểm khác nhau.
Auction models
/ˈɔːk.ʃən /rɪˈvɜːs ˈɔːk.ʃən ˈmɒd.əl/
Mô hình đấu giá: Mô hình đấu giá mô tả giá
bán được thiết lập thông qua đấu giá bởi
người mua.
Reverse auction models
/ rɪˈvɜrs ˈɑkʃən ˈmɑdəlz/
Mô hình đấu giá ngược: Mô hình đấu giá
ngược mô tả giá bán được thiết lập thông qua
đấu giá bởi người bán.
Bundling
/ˈbʌnd.lɪŋ/
Bán hàng theo gói: Bán hàng theo gói là việc
các công ty đóng gói một số sản phẩm hoặc
dịch vụ của họ lại thành một đơn vị kết hợp
duy nhất, thường với giá thấp hơn so với khi
khách hàng mua riêng từng mặt hàng.
Razors-and-blades pricing
/ˈreɪ.zər – ænd - bleɪds ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá dao cạo và lưỡi dao: Định giá dao
cạo và lưỡi dao (Razors-and-blades) là chiến
lược kết hợp một mặt hàng có giá trị thấp
(hoặc được tặng miễn phí) với một mặt hàng
được tiêu thụ nhiều nhằm tăng doanh số của
mặt hàng đó.
Ví dụ: Dạo cạo thường có giá rẻ, tuy nhiên
người tiêu dùng sẽ luôn phải mua lưỡi dao
thay thế dẫn đến lưỡi dao có giá đắt.
Optional product pricing
/ˈɒp.ʃən.əl ˈprɒd.ʌkt ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá sản phẩm đi kèm tùy chọn: Định
giá sản phẩm đi kèm tùy chọn là chiến lược
sử dụng các sản phẩm phụ đi kèm không bắt
buộc với sản phẩm chính (có cũng được
nhưng không có cũng không sao) với mức giá
thấp hơn khi khách hàng mua sản phẩm
chính.
Penetration pricing
/ˈpen.ɪ.treɪt ˈpraɪ.sɪŋ/
Định giá thâm nhập: Định giá thâm nhập là
chiến lược đặt giá ban đầu của một sản phẩm
hay dịch vụ thấp hơn giá phổ biến trên thị
trường (giá chiết khấu), được sử dụng khi
công ty sẵn sàng hy sinh lợi nhuận để xây
dựng quy mô và thị phần.
Freemium models
/ˈfriː.mi.əm ˈpraɪ.sɪŋ/
Mô hình Freemium: Mô hình Freemium là
một mô hình kinh doanh trong đó công ty cung
cấp miễn phí các tính năng cơ bản cho người
dùng, và thu phí đối với các tính năng bổ sung
hoặc nâng cao.
Licensing
/ˈlaɪ.sən.sɪŋ/
Cấp giấy phép/Cấp phép: Cấp giấy phép
hiểu một cách đơn giản là hình thức hợp đồng
nhượng quyền sở hữu trí tuệ hay nhượng
quyền sử dụng sản phẩm trí tuệ để đổi lại các
khoản thanh toán tiền bản quyền.
Fractionalization
/ˌfræʃ.ən.əl.aɪˈzeɪ.ʃən/
Phân đoạn: Phân đoạn là mô hình tạo ra giá
trị bằng cách bán một tài sản theo những đơn
vị nhỏ hơn hoặc thông qua việc sử dụng một
tài sản vào những thời điểm khác nhau.
Hidden revenue business models
/ˈhɪd.ən ˈrev.ən.juː ˈbɪz.nɪs ˈmɒd.əl/
Mô hình kinh doanh doanh thu ẩn: Mô hình
kinh doanh doanh thu ẩn cung cấp dịch vụ cho
người dùng miễn phí và tạo ra doanh thu dựa
trên những quảng cáo. Đây là đặc điểm chung
của cả mô hình kinh doanh cũ và kỹ thuật số
trong lĩnh vực truyền thông, với nội dung
“miễn phí” và quảng cáo trả phí.
82
Leasing
/ˈliːsɪŋ/
Cho thuê: Là việc một công ty đi thuê lại
quyền sở hữu tài sản thay vì mua tài sản đó
nhằm làm giảm chi phí vốn và chi phí bảo trì.
Các ví dụ phổ biến bao gồm bất động sản, ô
tô, máy bay và thiết bị chuyên dụng.
Franchising
/ˈfræn.tʃaɪ.zɪŋ/
Nhượng quyền thương mại: Nhượng quyền
thương mại là một hình thức cho thuê toàn
diện hơn, trong đó bên nhượng quyền thường
cho bên nhận quyền bán hoặc phân phối sản
phẩm hoặc dịch vụ của mình trong một lãnh
thổ cụ thể và nhận được tiếp thị và các hỗ trợ
khác.
Macro risk
/ˈmæk.rəʊ rɪsk/
Rủi ro vĩ mô: Rủi ro vĩ mô là rủi ro có thể tác
động đến tất cả các doanh nghiệp hoạt động
trong một quốc gia. Rủi ro vĩ mô có thể mang
bản chất chính trị hoặc do các yếu tố kinh tế
vĩ mô nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ
gây ra. Các ví dụ phổ biến về rủi ro vĩ mô bao
gồm những thay đổi trong chính sách tiền tệ,
những thay đổi trong chế độ quản lý hoặc thuế
và bất ổn chính trị hoặc dân sự.
Industry risks
/ˈɪn.də.stri rɪsk/
Rủi ro ngành: Rủi ro ngành đề cập đến các
yếu tố có thể tác động (cả tích cực và tiêu cực)
đến một ngành cụ thể, từ đó có thể ảnh hưởng
đến các công ty trong ngành và bao gồm các
yếu tố rủi ro có khả năng ảnh hưởng đến mức
cầu, giá cả và lợi nhuận chung trong ngành.
Competitive risk
/kəmˈpet.ɪ.tɪv rɪsk/
Rủi ro cạnh tranh: Rủi ro cạnh tranh được
định nghĩa là rủi ro bị mất thị phần hoặc quyền
lực định giá về tay các đối thủ cạnh tranh và
thường phản ánh sự thiếu lợi thế cạnh tranh.
Rủi ro cạnh tranh cũng nảy sinh từ khả năng
các đối thủ mới hoặc tiềm năng sử dụng công
nghệ hoặc mô hình kinh doanh mới chiếm thị
phần, chứ không phải là các đối thủ đã biết
hoặc đã sử dụng các mô hình kinh doanh đã
có tên tuổi.
Product market risk
/ˈprɒd.ʌkt ˈmɑː.kɪt rɪsk/
Rủi ro thị trường sản phẩm: Rủi ro thị
trường sản phẩm là rủi ro mà thị trường cho
một sản phẩm hoặc dịch vụ mới không như
mong đợi. Đối với một công ty khởi nghiệp ở
giai đoạn đầu, đây thường là nguồn rủi ro kinh
doanh lớn nhất.
Switching barriers
/ˈswɪtʃɪŋ ˈbær.i.ər/
Rào cản chuyển đổi: Rào cản chuyển đổi là
những yếu tố khiến việc chuyển đổi nhà cung
cấp trở nên khó khăn hơn hoặc tốn kém hơn.
Những điều này có thể xuất phát từ các hợp
đồng cung cấp dài hạn, nhu cầu khách hàng
đầu tư vào đào tạo hoặc hệ thống mới khi thay
đổi nhà cung cấp, hoặc các yếu tố khác.
5.4. CAPITAL INVESTMENTS
Capital budgeting
/ˈkæpɪtl/ /ˈbʌdʒɪtɪŋ/
Hoạch định ngân sách vốn đầu tư: Là quá
trình một doanh nghiệp thực hiện để đánh giá
các dự án đầu tư tiềm năng nhằm xác định dự
án nào sẽ mang lại lợi nhuận tốt nhất trong
khoảng thời gian nhất định.
Net present value (NPV)
/net/ /ˈpreznt/ /ˈvæljuː/
Giá trị hiện tại ròng: Giá trị hiện tại ròng là
chênh lệch giữa tổng giá trị của dòng tiền thực
thu (cash inflow) với tổng giá trị của dòng chi
phí (cash outflow) theo một tỷ suất hoàn vốn
nhất định.
Sunk cost
/sʌŋk/ /kɒst/
Chi phí chìm: Chi phí chìm là khoản chi phí
đã thực hiện và không thể thu hồi được. Khi
xem xét các quyết định kinh tế trong tương lai
cần loại ra chi phí này do tính chất không thể
thu hồi được.
Ví dụ, chi phí đặt mua một chiếc vé xem phim
trước và không thể trả lại, thì giá của chiếc vé
trở thành chi phí chìm. Nếu người mua vé
quyết định không đi xem nữa thì không có
cách nào khác để đòi lại số tiền mua vé mà
anh ta đã trả.
83
Execution risk
/ˌek.sɪˈkjuː.ʃən rɪsk/
Rủi ro thực hiện: Rủi ro thực hiện phát sinh
từ khả năng ban giám đốc không thể làm
những gì cần thiết để mang lại kết quả như
mong đợi.
Capital investment risk
/ˈkæp.ɪ.təl ɪnˈvest.mənt rɪsk/
Rủi ro đầu tư vốn: Rủi ro đầu tư vốn là khả
năng đầu tư dưới mức tối ưu của một công ty.
ESG risk
/iː-es- dʒiː rɪsk/
Rủi ro ESG: Rủi ro ESG là rủi ro đến từ thất
bại tiềm tàng của doanh nghiệp thất bại trong
việc đáp ứng kỳ vọng của xã hội về trách
nhiệm môi trường và xã hội.
Opportunity cost
/ˌɒpəˈtjuːnəti/ /kɒst/
Chi phí cơ hội: Trong kinh tế học, chi phí cơ
hội đại diện cho những lợi ích mà một cá
nhân, nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp bỏ lỡ khi
lựa chọn phương án này thay vì lựa chọn
phương án khác. Có thể hiểu chi phí cơ hội là
khoản thu nhập mà doanh nghiệp mất đi do
sử dụng nguồn lực của mình vào dự án, nên
chi phí này không phải khoản thực chi nhưng
vẫn được tính đến khi ra quyết định kinh tế.
Incremental cash flow
/ˌɪŋkrəˈmentl/ /kæʃ/ /fləʊ/
Dòng tiền gia tăng: Là dòng tiền hoạt động
bổ sung mà một tổ chức nhận được từ việc
thực hiện một dự án mới. Dòng tiền gia tăng
tích cực có nghĩa là dòng tiền của công ty sẽ
tăng lên khi chấp nhận dự án.
Externality
/ˌekstɜːˈnæləti/
Ngoại ứng: Ngoại ứng là ảnh hưởng gây ra
bởi hoạt động của một chủ thể kinh tế này và
tác động trực tiếp tới chủ thể kinh tế khác. Nếu
chủ thể kinh tế chịu tác động bị tổn thất, thì có
ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực. Còn nếu chủ thể
kinh tế chịu tác động được lợi, thì có ảnh
hưởng ngoại lai tích cực.
Cannibalization
/ˌkænɪbəlaɪˈzeɪʃn/
Hiệu ứng tự tước đoạt doanh thu: Là ví dụ
tiêu biểu cho ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực.
Hiệu ứng tự tước đoạt doanh thu là sự mất
doanh số của một trong những sản phẩm cũ
khi công ty cho ra mắt sản phẩm mới.
Internal rate of return (IRR)
/ɪnˈtɜːnl/ /reɪt/ /əv/ /rɪˈtɜːn/
Tỷ suất hoàn vốn nội bộ: Là tỷ suất mà tại
đó giá trị hiện tại của các khoản tiền thu được
trong tương lai do đầu tư mang lại bằng với
giá trị hiện tại của khoản vốn đầu tư. Có thể
coi IRR là tốc độ tăng trưởng mà một dự án
có thể đạt được. Tỉ lệ hoàn vốn nội bộ càng
cao thì khả năng thực thi dự án là càng cao.
Hurdle rate
/ˈhɜːdl/ /reɪt/
Lãi suất tối thiểu/lãi suất ngưỡng: Là tỷ lệ
lợi nhuận tối thiểu của một dự án đầu tư theo
yêu cầu của người cho vay. Các khoản vay
được cung ứng nếu lợi nhuận mong đợi cao
hơn lãi suất ngưỡng.
Conventional cash flows
/kənˈvenʃənl/ /kæʃ/ /fləʊ/
Dòng tiền thông thường/Dòng tiền phổ
biến: Là một chuỗi dòng tiền chi tiêu (cash
outflow) và nhận được (cash in flow) theo thời
gian, trong đó chỉ có một thay đổi theo hướng
dòng tiền.
Ví dụ: một dòng tiền ra trong năm 0 và theo
sau đó là dòng tiền vào trong các năm tiếp
theo.
Nonconventional cash flows
/nɒnkənˈvenʃənl/ /kæʃ/ /fləʊ/
Dòng tiền không phổ biến: Là một chuỗi
dòng tiền chi tiêu (cash outflow) và nhận được
(cash in flow) theo thời gian, trong đó có nhiều
hơn một thay đổi trong hướng dòng tiền.
Ví dụ: ngoài dòng tiền ra trong năm 0, xuất
hiện thêm các dòng tiền ra tại năm 3, 5…
Independent projects
/ˌɪndɪˈpendənt/ /ˈprɒdʒektz/
Những dự án độc lập: Là những dự án có
dòng tiền độc lập với nhau.
84
Mutually exclusive projects
/ˈmjuːtʃuəli/ /ɪkˈskluːsɪv/ /ˈprɒdʒektz/
Những dự án loại trừ lẫn nhau: Đây là tình
huống trong đó có hai hay nhiều dự án không
thể thực hiện đồng thời cùng lúc vì chúng cần
cùng một đầu vào mà chỉ có thể sử dụng cho
một dự án. Ví dụ, một mảnh đất có thể được
dùng để xây một khu nhà văn phòng hoặc một
khu căn hộ nhưng không thể thực hiện cả hai.
Projects sequencing
/ˈprɒdʒektz/ /ˈsiːkwənsɪŋ/
Xác định trình tự các dự án: Các dự án
được sắp xếp theo trình tự thời gian, do đó
kết quả của các dự án đầu tư đầu tiên có thể
giúp cho việc ra các quyết định đầu tư trong
tương lai.
Unlimited funds
/ʌnˈlɪmɪtɪd/ /fʌndz/
Quỹ vô hạn: Cho phép các công ty có thể thu
hút vốn vô hạn cho các dự án đầu tư của mình
chỉ cần thỏa mãn tỷ suất lợi nhuận được yêu
cầu.
Capital rationing
/ˈkæpɪtl/ /ˈræʃənɪŋ/
Phân phối vốn đầu tư: Là một cách thức
quản lý vốn nhằm phân bổ nguồn vốn cho
nhiều cơ hội đầu tư khác nhau để tăng lợi
nhuận của công ty, thay vì đầu tư quá mức ở
một dự án.
Payback period
/ˈpeɪbæk/ /ˈpɪəriəd/
Thời gian hoàn vốn: Thời gian cần thiết để
thu lại số vốn đầu tư ban đầu (điểm hòa vốn).
Thời gian hoàn vốn càng ngắn thì dự án đầu
tư càng hấp dẫn.
Ví dụ: Một khoản đầu tư 1,000 đô la được
thực hiện vào năm 0, cuối năm 1 nhà đầu tư
nhận được 500 đô la từ dự án, và cuối năm 2
nhận được 500 đô la. Như vậy, thời gian hoàn
vốn là 2 năm.
Discounted payback period
/ˈdɪskaʊnt/ /ˈpeɪbæk/ /ˈpɪəriəd/
Thời gian hoàn vốn chiết khấu: Là khoảng
thời gian cần thiết để tổng giá trị hiện tại của
tất cả dòng tiền thu được trong tương lai của
dự án vừa đủ để bù đắp số vốn đầu tư bỏ ra
ban đầu.
Accounting rate of return
/əˈkaʊntɪŋ reɪt ʌv rɪˈtɜrn/
Tỷ suất lợi nhuận kế toán: Là tỷ lệ phần trăm
lợi nhuận được dự kiến trên một khoản đầu tư
do với chi phí đầu tư ban đầu.
5.5. WORKING CAPITAL
Working capital management
/'wə:kiɳ 'kæpitl 'mænidʤmənt/
Quản lý vốn lưu động: Là quy trình mà nhà
quản trị tiến hành lập kế hoạch sử dụng vốn
lưu động và kiểm soát tài chính trong ngắn
hạn với mục tiêu là đảm bảo công ty có đủ
nguồn lực thanh khoản để phục vụ hoạt động
kinh doanh hàng ngày và gia tăng lợi nhuận.
Liquidity
/lɪˈkwɪd.ə.ti/
Khả năng thanh khoản: Trong ý nghĩa nói
chung, khả năng thanh khoản là một thuật
ngữ để chỉ khả năng chuyển đổi thành tiền
mặt của một tài sản hoặc một sản phẩm. Đối
với chứng khoán, chứng khoán có khả năng
thanh khoản cao là các chứng khoán có thị
trường mua bán năng động và có thể dễ dàng
được giao dịch với giá cả tương đối ổn định.
Đối với một công ty, tính thanh khoản của một
công ty thường được xác định bằng khả năng
sử dụng tài sản ngắn hạn của công ty để đáp
ứng các khoản nợ ngắn hạn của nó.
Liquidity management
/li'kwiditi 'mænidʤmənt/
Quản lý thanh khoản: Trong ngữ cảnh của
các doanh nghiệp, quản lý thanh khoản là
hoạt động quản lý, duy trì và ổn định khả năng
tạo ra tiền mặt khi cần thiết.
Drag on liquidity
/dræg ɔn li'kwiditi/
Drag on liquidity xảy ra khi dòng tiền vào của
một doanh nghiệp bị giảm hoặc bị chậm trễ,
có thể gây ra bởi khoản phải thu khó đòi, hàng
trong kho bị lỗi hay cũ,...
85
Profitability index (PI)
/ˌprɒfɪtəˈbɪləti/ /ˈɪndeks/
Chỉ số lợi nhuận: Là tỷ lệ giữa giá trị hiện tại
của các dòng thu nhập và giá trị hiện tại của
các dòng vốn đầu tư của dự án. Thực chất chỉ
số này là một chỉ tiêu mở rộng của NPV, nếu
NPV là giá trị đo lường tuyệt đối thì PI là giá
trị đo lường tương đối.
Pull on liquidity
/pul ɔn li'kwiditi/
Pull on liquidity xảy ra khi giải ngân được
thanh toán quá nhanh, có thể xuất phát từ việc
thanh toán sớm, giảm giới hạn tín dụng, hay
tài khoản có tính thanh khoản thấp…
Credit-worthiness
/'kredit-'wə:ðinis/
Khả năng trả được nợ: Là sự đánh giá của
bên cho vay về khả năng có thể trả được nợ
của người đi vay khả năng. Khả năng trả
được nợ được xác định từ nhiều yếu tố như
lịch sử trả nợ, điểm tín dụng...
Liquidity ratios
/li'kwiditi 'reiʃiou/
Chỉ số thanh khoản: Là một nhóm số liệu tài
chính được sử dụng để xác định khả năng trả
nợ của con nợ trong ngắn hạn mà không cần
phải huy động vốn bên ngoài. Nói cách khác,
nhóm chỉ số này liên quan đến sự sẵn có về
tiền mặt và các tài sản khác để trang trải các
khoản phải trả, nợ ngắn hạn và các khoản nợ
khác.
Current ratio
/'kʌrənt 'reiʃiou/
Chỉ số thanh toán hiện tại: Chỉ số tài chính
này đo lường khả năng của một công ty thanh
toán các nghĩa vụ ngắn hạn của mình. Chỉ số
này cho biết công ty có bao nhiêu đồng tài sản
lưu động và đầu tư ngắn hạn để đảm bảo cho
một đồng nợ ngắn hạn. "Hiện tại" thường
được định nghĩa là trong vòng một năm
Quick ratio
/kwik 'reiʃiou/
Chỉ số thanh toán nhanh: Là khả năng
doanh nghiệp dùng tiền hoặc tài sản có thể
chuyển đổi thành tiền để trả nợ ngay khi đến
hạn. Chỉ số này cho biết doanh nghiệp có bao
nhiêu đồng vốn bằng tiền và các khoản tương
đương tiền để thanh toán ngay cho một đồng
nợ ngắn hạn.
Quick assets
/kwik-ˈæs.ets/
Tài sản khả dụng ngắn hạn/Tài sản thanh
khoản: Là tài sản ngắn hạn của công ty có
khả năng sẵn sàng chuyển đổi thành tiền mặt
trong thời gian ngắn hạn (ví dụ như khoản
phải thu từ khách hàng, tiền mặt, đầu tư ngắn
hạn...).
Lưu ý: Hàng tồn kho không phải tài sản thanh
khoản.
Accounts receivable turnover
/ə'kaunt ri'si:vəbl 'tə:n,ouvə/
Vòng quay các khoản phải thu: Vòng quay
các khoản phải thu là một thước đo quan
trọng để đánh giá hiệu quả hoạt động của
doanh nghiệp trong việc thu hồi khoản phải
thu và tiền nợ của khách hàng. Số vòng quay
càng cao thì khả năng thu hồi càng hiệu quả.
Inventory turnover
/in'ventri 'tə:n,ouvə/
Vòng quay hàng tồn kho: Vòng quay hàng
tồn kho là số lần mà hàng hóa tồn kho bình
quân luân chuyển trong kỳ, thể hiện khả năng
quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp hiệu
quả hay không hiệu quả.
Days of sales outstanding (DSO)
/deis in ri'si:vəbl/
Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng: Cho
biết thời gian trung bình mà một công ty cần
để thu hồi lại các khoản thanh toán tiền hàng
sau khi đã bán được hàng.
Days of inventory on hand (DOH)
/'nʌmbə ɔv deis ɔv in'ventri/
Thời gian thanh lý hàng tồn: Cho biết thời
gian trung bình tính theo ngày mà một công ty
thực hiện để biến hàng tồn kho (bao gồm
hàng hóa đang được bán) thành doanh số.
86
Number of days of payables
/'nʌmbə ɔv deis ɔv ˈpeɪ.ə.bəl/
Thời gian phải trả nhà cung cấp: Cho biết
thời gian trung bình mà một công ty cần để
hoàn trả (tiền mặt) cho các khoản nợ với nhà
cung cấp.
Operating cycle
/'ɔpəreiting 'saikl/
Chu kỳ hoạt động: Là khoảng thời gian từ khi
mua nguyên vật liệu tham gia vào một quy
trình sản xuất đến khi chuyển đổi thành tiền
hoặc tài sản dễ chuyển đổi thành tiền.
Cash conversion cycle
/ kæʃ kənˈvɜrʒən ˈsaɪkəl/
Vòng quay tiền mặt /Chu kỳ hoạt động
ròng/Chu kỳ tiền mặt: Là một thước đo được
sử dụng để một công ty chuyển đổi các khoản
đầu tư từ hàng tồn kho và các nguồn lực khác
thành doanh thu bán hàng. Vòng quay tiền
mặt tính đến việc công ty cần bao nhiêu thời
gian để bán hàng tồn kho, mất bao nhiêu thời
gian để thu hồi các khoản phải thu và mất bao
nhiêu thời gian để thanh toán các khoản nợ
mà không bị phạt.
Nominal rate
/'nɔminl reit/
Lãi suất danh nghĩa: Là lãi suất tính theo giá
trị danh nghĩa của tiền tệ, hay nói cách khác
là loại lãi suất chưa trừ đi tỷ lệ lạm phát.
Yield
/jiːld/
Lợi suất: Lợi suất là lợi nhuận trên một khoản
cho vay hoặc đầu tư, được tính theo phần
trăm của giá. Lợi suất đầu tư có thể được tính
như một tỷ lệ hoặc như tỷ suất hoàn vốn nội
bộ.
Money market yield
/'mʌni 'mɑ:kit ji:ld/
Lợi suất thị trường tiền tệ: Là lãi suất nhận
được khi đầu tư vào những chứng khoán có
thanh khoản cao và kỳ hạn dưới một năm như
chứng chỉ tiền gửi có thể chuyển nhượng, trái
phiếu kho bạc Mỹ, trái phiếu đô thị…
Bond equivalent yield
/bɔnd i'kwivələnt ji:ld/
Lợi suất trái phiếu tương đương: Hỗ trợ
việc so sánh giữa chứng khoán có thu nhập
cố định không thường niên với những chứng
khoán có thu nhập thường niên. Đây sẽ là lãi
suất được công bố.
Passive strategy
/'pæsiv 'strætidʤi/
Chiến lược đầu tư thụ động: Hay còn được
biết đến là phương pháp đầu tư theo chỉ số,
đây là chiến lược đầu tư nhằm tối đa hóa lợi
nhuận trong thời gian dài bằng cách giảm
thiểu hoạt động mua và bán, theo đó nhà quản
lý quỹ cố gắng đưa ra càng ít quyết định đầu
tư càng tốt để giảm thiểu chi phí giao dịch.
Active strategy
/'æktiv 'strætidʤi/
Chiến lược đầu tư chủ động: Là chiến lược
sử dụng yếu tố con người để chủ động quản
lý danh mục đầu tư, theo đó họ sẽ dựa vào
các báo cáo phân tích, dự báo cũng như kinh
nghiệm cá nhân để chủ động ra quyết định
mua hoặc bán chứng khoán. Mục tiêu của đầu
tư chủ động là tìm kiếm những cơ hội mang
lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với đầu tư thụ
động (đầu tư theo chỉ số).
Matching strategy
/mætʃing 'strætidʤi/
Chiến lược khớp giá trị: Là chiến lược thu
mua lại các khoản đầu tư, sao cho các khoản
dòng tiền nhận được từ khoản đầu tư đó sẽ
khớp với các khoản nợ của một nhà đầu tư
hay một doanh nghiệp.
Cash before delivery (CBD)
/kæʃ bi'fɔ: di'livəri/
Nhận tiền mặt trước khi giao hàng: Đây là
một hình thức trong kinh doanh khi một công
ty sẽ chỉ giao hàng đến tay khách hàng sau
khi họ đã nhận được tiền thanh toán cho món
hàng đó.
Cash on delivery (COD)
/kæʃ ɔn di'livəri/
Bán hàng thu tiền hộ: Đây là một hình thức
trong kinh doanh khi khách hàng thanh toán
tại thời điểm nhận được hàng.
87
Point of sale (POS)
/ˌpɔɪnt əv ˈseɪl/
Điểm bán hàng: Là thuật ngữ dùng để chỉ các
điểm phân phối hàng hóa bán lẻ như tạp hóa,
chuỗi cửa hàng… Mỗi POS sẽ có một hệ
thống hoặc công cụ ghi nhận lại các giao dịch
để phản ánh lượng tiền và hàng hóa ra vào
trong một khoản thời gian nhất định ví dụ như
phần mềm theo dõi bán hàng.
Trade credit
/treid 'kredit/
Tín dụng thương mại: Là thỏa thuận sử
dụng vốn lẫn nhau giữa các doanh nghiệp
thông qua mua bán chịu hàng hóa. Điều này
hàm ý nhà cung cấp cho phép khách hàng trả
tiền cho họ sau một khoảng thời gian nhất
định, thường là một số tháng sau khi nhận
được sản phẩm.
Committed lines of credit
/kəˈmɪt.ɪd lain ɔv 'kredit/
Hạn mức tín dụng cam kết: Là hạn mức cho
vay được một tổ chức tài chính cung cấp và
nó sẽ không thể bị trì hoãn mà không báo
trước với người đi vay. Hạn mức tín dụng cam
kết còn là một thỏa thuận pháp lý ghi rõ những
quy định về hạn mức tín dụng giữa tổ chức tài
chính và người đi vay. Một khi đã ký kết thì
thỏa thuận này yêu cầu bên tổ chức tài chính
phải cung cấp khoản vay cho người đi vay,
trong trường hợp người đi vay không vi phạm
những quy định trong hạn mức tín dụng cam
kết.
Revolving credit agreements
/ri'vɔlviɳ 'kredit ə'gri:mənt/
Hợp đồng tín dụng quay vòng: Là một loại
hạn mức tín dụng mà khách hàng trả một
khoản phí cam kết cho một tổ chức tài chính
để vay tiền và sau đó được phép sử dụng tiền
khi cần thiết. Số tiền rút ra có thể dao động
mỗi tháng tùy thuộc vào nhu cầu dòng tiền
hiện tại của khách hàng. Ví dụ phổ biến nhất
của tín dụng quay vòng là hạn mức tín dụng
cá nhân.
5.6. COST OF CAPITAL
Beta (β)
/ˈbiːtə/
Hệ số beta: Hệ số đo lường mức độ biến
động, hoặc rủi ro hệ thống của một cổ phiếu
hoặc một danh mục đầu tư trong tương quan
với toàn bộ thị trường. Loại rủi ro này là không
thể dự đoán và không thể tránh hoàn toàn, ví
dụ như rủi ro thay đổi chính sách của chính
phủ, rủi ro từ các điều kiện tự nhiên (bão lụt…)
Bond yield plus risk premium approach
/bɔnd ji:ld pʌls risk 'pri:mjəm ə'proutʃ/
Chi phí nợ nay cộng phần bù rủi ro: Là một
trong những phương pháp có thể sử dụng để
xác định chi phí vốn chủ sở hữu, theo đó chi
phí vốn chủ sở hữu được xác định bằng cách
lấy lợi tức đến ngày đáo hạn của khoản nợ dài
hạn của công ty (bond yield) cộng thêm phí
bảo hiểm rủi ro của vốn chủ sở hữu (risk
premium).
Capital asset pricing model (CAPM)
/ˈkæpətəl ˈæˌsɛt ˈpraɪsɪŋ ˈmɑdəl/
Mô hình định giá tài sản vốn: Là mô hình
định giá mô tả mối quan hệ giữa rủi ro hệ
thống (systematic risk – Beta) và lợi nhuận kỳ
vọng của tài sản, đặc biệt là cổ phiếu.
Comparable/Peer company
/'kɔmpərəbl 'kʌmpəni/
Tính tương đồng doanh nghiệp: Là mô tả
những công ty có cùng rủi ro kinh doanh
(business risk) với nhau, có thể là các công ty
có quy mô tương tự trong cùng ngành.
Convertible bond
/ kənˈvɜrtəbəl bɑnd/
Trái phiếu chuyển đổi: Là loại trái phiếu của
công ty cổ phần cho phép trái chủ quyền được
chuyển đổi trái phiếu sang cổ phiếu (thông
thường là cổ phiếu thường) của công ty. Tỷ lệ
chuyển đổi và thời hạn chuyển đổi được xác
định tại thời điểm phát hành trái phiếu và chỉ
thay đổi khi công ty phát hành có sự tách hoặc
gộp cổ phiếu.
88
Cost of capital
/kɔst ɔv ‘kæpitl/
Chi phí sử dụng vốn: Là tỷ suất sinh lời đòi
hỏi của nhà đầu tư đối với số vốn mà doanh
nghiệp huy động cho một dự án đầu tư hay kế
hoạch kinh doanh. Bản chất của chi phí vốn là
chi phí cơ hội của vốn đối với nhà đầu tư tính
trên số vốn mà họ đầu tư vào doanh nghiệp.
Cost of debt
/kɑst ʌv dɛt/
Chi phí sử dụng vốn vay: Là tỷ suất sinh lời
đòi hỏi của chủ nợ khi doanh nghiệp vay vốn.
Có hai trường hợp của chi phí sử dụng vốn
vay: trước thuế (cost of debt pre-tax) và sau
thuế (cost of debt after-tax).
Cost of equity
/ kɑst ʌv ˈɛkwəti/
Chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu: Là tỷ suất
sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư khi doanh
nghiệp vay vốn. Khác với chi phí sử dụng vốn
vay doanh nghiệp sử dụng công cụ nợ (debt),
đối với chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu doanh
nghiệp sử dụng vốn chủ để huy động vốn.
Cost of preferred stock
/kɔst ɔv pri'fə:d stɔk/
Chi phí của cổ phiếu ưu đãi: Là khoản chi
phí cho một công ty phát hành cổ phiếu ưu đãi
với tỷ suất cổ tức công ty đó phải cam kết trả
cho các cổ đông ưu tiên.
Fixed-Rate Debt
/fikst-reit det/
Khoản cho vay với lãi suất cố định: Là một
khoản vay trong đó lãi suất cho toàn bộ thời
hạn vay là cố định và được xác định trước.
Floating-Rate Debt
/floating-reit det/
Khoản cho vay với lãi suất thả nổi: Là một
khoản vay trong đó lãi suất không cố định
trong toàn bộ thời hạn vay, theo đó lãi suất
của khoản vay được gắn với một tỷ suất tham
chiếu (Ví dụ: LIBOR).
Flotation cost
/flotation kɔst/
Chi phí phát hành: Là tổng chi phí phải trả
cho ngân hàng đầu tư khi một công ty phát
hành thêm cổ phiếu nhằm mục đích huy động
vốn chủ từ bên ngoài, có thể là các chi phí
như phí bảo lãnh phát hành, phí pháp lý và
phí đăng ký.
Historical equity risk premium approach
/his'tɔrikəl 'ekwiti risk 'pri:mjəm ə'proutʃ/
Cách tiếp cận phần bù rủi ro vốn chủ sở
hữu quá khứ: Là cách tiếp cận dựa trên giả
định rằng những số liệu về phần bù rủi ro vốn
chủ sở hữu trong quá khứ sẽ là chỉ báo để dự
đoán số liệu về phần bù rủi ro trong tương lai.
Matrix pricing
/'meitriks praising/
Ma trận giá thị trường: Là phương pháp
được sử dụng các chứng khoán ít được giao
dịch thường xuyên trên thị trường hoặc chưa
được phát hành, theo đó giá và tỷ suất chiết
khấu của những loại chứng khoán này sẽ
được xác định dựa trên giá niêm yết của
những chứng khoán đã được giao dịch
thường xuyên trên thị trường.
Sovereign yield spread
/'sɔvrin ji:ld spred/
Là sự chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu chính
phủ quốc gia (sovereign bond) đang phát
triển, bằng đồng tiền của quốc gia đang phát
triển và lãi suất trái phiếu kho bạc cùng kỳ
hạn.
5.7. CAPITAL STRUCTURE
“Capital-Light” Businesses
/“ˈkæpətəl-laɪt” ˈbɪznəsəz/
Các doanh nghiệp vốn mỏng: Mô tả các
doanh nghiệp bất kể là giai đoạn nào trong
vòng đời, đều có nhu cầu vốn đầu tư cố định
hoặc vốn lưu động ít. Các doanh nghiệp này
có xu hướng có ít nợ trong cấu trúc vốn và
trong nhiều trường hợp sở hữu lượng tiền mặt
ròng đáng kể.
89
Target capital structure
/'tɑ:git 'kæpitl 'strʌktʃə/
Cơ cấu vốn mục tiêu: Là cấu trúc mà công
ty sử dụng khi đưa ra quyết định về việc huy
động vốn. Cấu trúc vốn là sự kết hợp giữa nợ
vay, cổ phần ưu đãi, cổ phần phổ thông mà
công ty hoạch định để huy động thêm vốn.
Tax shield
/ tæks ʃild/
Lá chắn thuế: Lá chắn thuế là khoản giảm trừ
thu nhập chịu thuế của một cá nhân hay
doanh nghiệp đạt được thông qua việc yêu
cầu những khoản khấu trừ hợp lệ.
Ví dụ: Vì các khoản thanh toán lãi cho một số
khoản nợ nhất định được chấp nhận là các
khoản chi phí được khấu trừ thuế, nên việc
vay nợ đóng vai trò tạo ra lá chắn thuế.
Weighted average cost of capital (WACC)
/ˈweɪ.tɪd 'ævəridʤ kɔst ɔv 'kæpitl/
Chi phí sử dụng vốn bình quân: Chi phí sử
dụng vốn được doanh nghiệp tính toán dựa
trên tỷ trọng các loại vốn mà doanh nghiệp sử
dụng. Nguồn vốn của doanh nghiệp bao gồm:
cổ phần thường, cổ phần ưu đãi, trái phiếu và
các khoản nợ dài hạn khác.
Agency costs
/ˈeɪ.dʒən.si kɒst/
Chi phí đại diện: Chi phí đại diện là một loại
chi phí nội bộ của công ty, phát sinh từ các
hoạt động của một đại diện thay mặt cho
người ủy quyền. Chi phí đại diện thường xuất
hiện trong tình trạng hoạt động thiếu hiệu quả
nòng cốt, bất mãn và gián đoạn kinh doanh,
ví dụ như xung đột lợi ích giữa các nhà quản
lý, cổ đông và trái chủ.
Asymmetric information
/ˌeɪ.sɪˈmet.rɪk ˌɪn.fəˈmeɪ.ʃən/
Thông tin bất cân xứng: Thông tin bất cân
xứng xảy ra khi một trong các bên giao dịch
không biết tất cả và chính xác những thông tin
cần biết về bên kia để đưa ra quyết định đúng
đắn.
Ví dụ: Ban lãnh đạo có quyền truy cập vào
nhiều thông tin về một doanh nghiệp và triển
vọng của doanh nghiệp hơn các nhà đầu tư.
Business characteristics
/ˈbɪz.nɪs ˌkær.ək.təˈrɪs.tɪk/
Đặc điểm kinh doanh: Đặc điểm kinh doanh
bao gồm các đặc điểm liên quan đến mô hình
kinh doanh, hoạt động hoặc sự trưởng thành
của công ty.
Capital structure policies and leverage
targets
/ˈkæp.ɪ.təl ˈstrʌk.tʃər ˈpɒl.ə.si/
/ˈliː.vər.ɪdʒ ˈtɑː.ɡɪt/
Chính sách cấu trúc vốn và mục tiêu đòn
bẩy: Chính sách cấu trúc vốn và mục tiêu đòn
bẩy bao gồm các hướng dẫn do ban lãnh đạo
và hội đồng quản trị đặt ra nhằm thiết lập các
giới hạn vay hợp lý cho công ty dựa trên khẩu
vị rủi ro và khả năng trả nợ của công ty.
Company life cycle
/ ˈkʌmpəni laɪf ˈsaɪkəl/
Vòng đời của doanh nghiệp: Là chu kỳ gồm
những giai đoạn trong suốt thời gian tồn tại
của một doanh nghiệp, bắt đầu từ thời điểm
startup đến khi trưởng thành, theo đó cấu trúc
vốn của doanh nghiệp cũng thay đổi theo từng
giai đoạn của chu kỳ.
Constraints
/ kənˈstreɪnt/
Các ràng buộc: Là một hoặc nhiều yêu cầu
đặt ra để quy định các nguyên tắc trong một
thỏa thuận giữa các bên.
Financial distress
/ˈfaɪ.næns dɪˈstres/
Kiệt quệ tài chính: Kiệt quệ tài chính là tình
trạng một công ty hoặc cá nhân không thể tạo
ra đủ doanh thu hoặc thu nhập, khiến họ
không thể đáp ứng hoặc thanh toán các nghĩa
vụ tài chính của mình.
90
Modigliani–Miller theorem
/ moʊˌdɪgliˈɑni-ˈmɪlər ˈθɪrəm/
Lý thuyết của Modigliani–Miller: Là lý
thuyết đầu tiên nghiên cứu về cấu trúc vốn
của doanh nghiệp, theo đó lý thuyết này cho
rằng trong một thị trường hoàn hảo, cơ cấu
vốn không ảnh hưởng đến giá trị doanh
nghiệp.
Optimal capital structure
/ˈɒp.tɪ.məl ˈkæp.ɪ.təl ˈstrʌk.tʃər/
Cấu trúc vốn tối ưu: Cấu trúc vốn tối ưu của
một công ty là cơ cấu vốn cân đối được giữa
vốn vay và vốn chủ sở hữu nhằm tối đa hóa
giá trị thị trường của công ty trong khi giảm
thiểu chi phí vốn của nó. Về lý thuyết, tài trợ
bằng nợ mang lại chi phí vốn thấp nhất do khả
năng khấu trừ thuế của nó.
Pecking order theory
/ ˈpek.ɪŋ ˌɔː.dər ˈθɪə.ri/
Lý thuyết trật tự phân hạng: Lý thuyết
Pecking order cho biết rằng các nhà quản lý
ưu tiên tài trợ cho các cơ hội đầu tư bằng ba
nguồn theo thứ tự:
- Đầu tiên là thông qua thu nhập giữ lại của
công ty.
- Thứ hai là nợ
- Lựa chọn cuối cùng là tài trợ vốn cổ phần.
Perfect capital markets
/ˈpɜː.fekt ˈkæp.ɪ.təl ˈmɑː.kɪt/
Thị trường vốn hoàn hảo: Thị trường vốn
hoàn hảo là thị trường trong đó không có thuế,
không có chi phí giao dịch, không có chi phí
phá sản, và tất cả các nhà đầu tư đều bình
đẳng trong việc tiếp nhận thông tin.
Static Trade-Off Theory
/ ˈstætɪk treɪd-ɔf ˈθɪri/
Lý thuyết đánh đổi tĩnh: Lí thuyết đánh đổi tĩnh
xem xét một cơ cấu vốn mục tiêu (tối ưu) của
một doanh nghiệp mà cơ cấu vốn này được
xác định dựa vào sự đánh đổi giữa lợi ích cận
biên của thuế (lá chắn thuế) và chi phí liên
quan đến nợ (chi phí kiệt quệ tài chính và chi
phí đại diện).
5.8. MEASURES OF LEVERAGE
Breakeven point
/ˈbreɪk iːvn pɔɪnt/
Điểm hòa vốn: Là điểm mà tại đó doanh thu
bán ra vừa đủ để bù đắp tất cả các chi phí,
bao gồm chi phí cố định và chi phí biến đổi.
Điều này có nghĩa là tại điểm hòa vốn người
sản xuất không thu được lãi, nhưng cũng
không bị lỗ.
Business risk
/ˈbɪz.nɪs rɪsk/
Rủi ro kinh doanh: Rủi ro kinh doanh là rủi
ro mà các kết quả thực tế đến từ hoạt động
kinh doanh xảy ra không như mong muốn
(giảm lợi nhuận hoặc dẫn đến thất bại). Có rất
nhiều yếu tố có thể hội tụ để tạo ra rủi ro kinh
doanh, có thể đến từ chính sự lãnh đạo hoặc
quản lý cao nhất của công ty tạo ra.
Contribution margin
/,kɔntri'bju:ʃn 'mɑ:dʤin/
Số dư đảm phí: Là phần chi phí chênh lệch
giữa giá bán (hay doanh thu) với chi phí biến
đổi của nó. Số dư đảm phí có thể được xác
định cho mỗi đơn vị sản phẩm, cho từng mặt
hàng (per unit) hoặc tổng hợp cho tất cả các
mặt hàng tiêu thụ.
Cost structure
/kɔst 'strʌktʃə/
Cơ cấu chi phí: Là mối quan hệ về tỉ trọng
của chi phí cố định và chi phí biến đổi của
doanh nghiệp.
Degree of financial leverage
/dɪˈgri ʌv fəˈnænʃəl ˈlɛvərɪʤ/
Độ lớn của đòn bẩy tài chính: Là đại lượng
đo lường rủi ro tài chính, cho biết phần trăm
thay đổi lợi nhuận của vốn chủ sở hữu khi lợi
nhuận trước thuế và lãi vay thay đổi 1%.
91
Degree of operating leverage
/di'gri: ɔv 'ɔpəreiting 'li:və/
Độ lớn của đòn bẩy kinh doanh: Là đại
lượng đo lường rủi ro hoạt động, cho biết
phần trăm thay đổi của lợi nhuận trước thuế
và lãi vay khi doanh thu thay đổi 1%. Nói cách
khác, DOL được coi là độ nhạy cảm của thu
nhập hoạt động với những thay đổi của đơn
vị sản phẩm được bán ra.
Degree of total leverage
/di'gri: ɔv 'toutl 'li:və/
Độ lớn của đòn bẩy tổng hợp: Cho biết
phần trăm thay đổi lợi nhuận của vốn chủ sở
hữu khi doanh thu thay đổi 1%. Nói cách khác,
DTL đo lường mức độ nhạy cảm dòng tiền
của chủ sở hữu với những thay đổi về số
lượng sản phẩm được sản xuất và bán ra.
Elasticity
/ˌiːlæˈstɪsəti/
Độ co giãn: Đo lường phần trăm thay đổi của
một biến số này dẫn đến phần trăm thay đổi
của một biến số khác. Độ co giãn là một thước
đo chung về độ nhạy cảm của một biến số khi
giá trị của một biến số khác thay đổi.
Financial leverage
/ fəˈnænʃəl ˈlɛvərɪʤ/
Đòn bẩy tài chính: Là khái niệm phản ánh
mức độ ảnh hưởng của kết cấu vốn (tỉ lệ của
vốn vay và vốn chủ sở hữu) đến lợi nhuận của
vốn chủ sở hữu khi có sự thay đổi của lợi
nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT).
Financial risk
/ˈfaɪ.næns rɪsk/
Rủi ro tài chính: Rủi ro tài chính đến từ việc
sử dụng công cụ nợ hoặc những nghĩa vụ nợ
của một công ty. Rủi ro này tiềm ẩn trong cấu
trúc vốn của công ty.
Fixed costs
/fikst kɔst/
Chi phí cố định: Là chi phí không thay đổi về
tổng số khi có sự thay đổi của quy mô sản
lượng trong một phạm vi phù hợp.
Ví dụ: Chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí
thuê nhà xưởng…
Leverage
/ˈliː.vər.ɪdʒ/
Đòn bẩy: Là việc sử dụng các chi phí cố định
trong cấu trúc chi phí của công ty. Có 2 loại
đòn bẩy là đòn bẩy tài chính (Financial
leverage) và đòn bẩy kinh doanh (Operating
leverage).
- Chi phí cố định là chi phí hoạt động (khấu
hao, tiền thuê) tạo ra đòn bẩy kinh doanh.
- Chi phí cố định là chi phí tài chính (lãi vay)
tạo ra đòn bẩy tài chính.
Liquidation
/ˌlɪk.wəˈdeɪ.ʃən/
Giải thể/Thanh lí: Đối với doanh nghiệp, giải
thể được sử dụng trong tình huống khi một
doanh nghiệp, hoặc đơn vị kinh doanh lâm
vào tình huống phá sản hay chấm dứt hoạt
động, bán các tài sản của mình để thực hiện
các nghĩa vụ thanh toán. Đối với tài sản, thanh
lí được hiểu là tài sản được bán đi trong
trường hợp không có nhu cầu sử dụng.
Operating breakeven point
/ ˈɑpəˌreɪtɪŋ ˈbreɪˌkivən pɔɪnt/
Điểm hòa vốn với chi phí hoạt động: Là
điểm mà tại đó doanh thu bán ra vừa đủ để bù
đắp các chi phí hoạt động. Điều này có nghĩa
là thu nhập từ hoạt động kinh doanh bằng 0.
92
Operating leverage
/ ˈɑpəˌreɪtɪŋ ˈlɛvərɪʤ/
Đòn bẩy kinh doanh: Là khái niệm được sử
dụng để phản ánh mức độ ảnh hưởng của kết
cấu chi phí kinh doanh của doanh nghiệp (kết
cấu giữa chi phí kinh doanh cố định và chi phí
kinh doanh biến đổi) đến lợi nhuận trước thuế
và lãi vay khi doanh thu thay đổi.
Operating risk
/'ɔpəreiting risk/
Rủi ro hoạt động: Là rủi ro gây ra tổn thất do
các nguyên nhân như con người, sự không
đầy đủ hoặc vận hành không tốt các quy trình,
hệ thống; các sự kiện khách quan bên ngoài.
Reorganization
/riːˌɔː.ɡən.aɪˈzeɪ.ʃən/
Tái tổ chức: Là một quá trình được thiết kế
để phục hồi một công ty gặp khó khăn về tài
chính hoặc phá sản. Tái tổ chức liên quan đến
việc điều chỉnh lại tài sản và nợ trên báo cáo
tài chính của công ty, cũng như tổ chức các
cuộc đàm phán với chủ nợ để sắp xếp các
khoản thanh toán nợ còn lại.
Sales risk
/seil risk/
Rủi ro bán hàng: Là rủi ro liên quan đến
doanh thu bán hàng (ví dụ như sự không chắc
chắn của công ty về số lượng hàng hóa bán
ra hay là giá cả của sản phẩm).
Variable costs
/ˈveəriəbl kɒst/
Chi phí biến đổi: Chi phí biến đổi chỉ các loại
chi phí có xu hướng thay đổi theo sự thay đổi
của quy mô sản lượng.
Ví dụ: Khoản tiền trả cho các đầu vào nhân tố
biến đổi như nguyên liệu, nhân công.
06 0
EQUITY INVESTMENTS

93
6.1. MARKET ORGANIZATION AND STRUCTURE
Arbitrageur
/ˌɑːbɪtrɑːˈʒɜː(r)/
Nhà đầu tư chênh lệch giá: Nhà đầu tư
chênh lệch giá là nhà đầu tư tìm kiếm lợi
nhuận từ sự không hiệu quả của thị trường.
Sự không hiệu quả này có thể là bất kỳ thứ gì
từ giá cả, cổ tức hay yếu tố pháp lý.
Ask price/ offer price
/ɑːsk praɪs / ˈɒfə(r) praɪs/
Giá bán: Mức giá mà chứng khoán được
chào bán.
Call money rate
/kɔːl ˈmʌni reɪt/
Lãi suất bảo chứng: Là lãi suất của khoản
vay mà ngân hàng cung cấp cho bên môi giới
để bên môi giới có thể cho nhà đầu tư vay khi
họ sử dụng tài khoản ký quỹ.
Capital market
/ˈkæpɪtl ˈmɑːkɪt/
Thị trường vốn: Là thị trường cung cấp vốn
đầu tư trung dài hạn cho các chủ thể trong nền
kinh tế sử dụng cho mục tiêu phát triển kinh tế
xã hội, mở rộng sản xuất kinh doanh.
Clearing house
/ˈklɪərɪŋ haʊsɪz/
Trung tâm thanh toán bù trừ: Một tổ chức
riêng biệt làm trung gian giữa người mua và
người bán trên thị trường tài chính nhằm đảm
bảo giao dịch được thực hiện trơn tru từ lúc
bắt đầu đến khi kết thúc. Trách nhiệm của
trung tâm thanh toán bù trừ bao gồm việc thiết
lập tài khoản giao dịch, thanh toán bù trừ, thu
giữ tiền ký quỹ, giao nhận những công cụ mua
bán, và báo cáo dữ liệu giao dịch.
Collaterals
/kɒˈlætərəlz/
Tài sản thế chấp/Tài sản đảm bảo: Trong
các thỏa thuận cho vay, tài sản thế chấp là
những tài sản được đưa ra để cam kết rằng
người đi vay sẽ trả các khoản nợ. Người đi
vay vẫn nắm quyền sử dụng tài sản đó.
Counterparty risk
/ˈkaʊntəˌpɑːti rɪsk/
Rủi ro đối tác: Rủi ro khi một bên tham gia
hợp đồng không thể thực hiện các điều khoản
của hợp đồng khiến bên còn lại chịu thiệt hại.
94
Credit default swaps
/ˈkrɛdɪt dɪˈfɔːlt swɒps/
Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng: Là một
hợp đồng phái sinh tín dụng mà theo đó bên
mua sẽ thanh toán một khoản tiền định kỳ cho
bên bán, đổi lại họ sẽ nhận được khoản bù
đắp rủi ro tín dụng của mình với nhà đầu tư
khác. Nói cách khác, hợp đồng hoán đổi rủi ro
tín dụng là một dạng bảo hiểm phòng ngừa
chuyện người vay tiền không trả được nợ.
Custodian
/kʌˈstəʊdiən/
Người giám hộ/Tổ chức lưu ký: Đại diện
công ty, thường là một ngân hàng thương mại
nắm giữ các chứng khoán theo bản thỏa
thuận đối với khách hàng công ty, và mua hay
bán các chứng khoán này khi nhận chỉ thị.
Dịch vụ giám hộ bao gồm việc giữ an toàn
chứng khoán, thu cổ tức và tiền lãi.
Day order
/deɪ ˈɔːdə/
Lệnh trong ngày: Lệnh để mua chứng khoán
hoặc hợp đồng tài chính kỳ hạn chỉ hiệu lực
cho một ngày. Nếu lệnh không thể hoàn thành
trong ngày đó thì nó sẽ tự động hủy bỏ.
Financial intermediary
/faɪˈnænʃəlˌɪntəˈmiːdiəri/
Trung gian tài chính: Là các định chế tài
chính như ngân hàng thương mại và các tổ
chức cho vay và tiết kiệm, nhận tiền gửi từ
công chúng và thực hiện cho vay đối với
những người đang cần tín dụng.
Financial leverage ratio
/faɪˈnænʃəl ˈliːvərɪdʒ ˈreɪʃiəʊ/
Các chỉ số đòn bẩy tài chính: Chỉ số này cho
biết mức độ và cách mà doanh nghiệp sử
dụng nguồn vốn vay cho hoạt động kinh
doanh, từ đó đánh giá rủi ro tài chính (rủi ro
vỡ nợ) của doanh nghiệp.
Information - motivated traders
/ˌɪnfəˈmeɪʃn ˈməʊtɪveɪtɪd ˈtreɪdərz/
Các nhà đầu tư bị thúc đẩy bởi thông tin:
Các nhà đầu tư giao dịch để kiếm lợi nhuận
dựa vào các thông tin cho phép họ dự đoán
giá trong tương lai.
Initial public offering (IPO)
/ɪˈnɪʃəl ˈpʌblɪk əʊffering/
Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng:
Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng
(IPO) đề cập đến quá trình chào bán cổ phiếu
của một công ty tư nhân ra công chúng trong
một đợt phát hành cổ phiếu mới lần đầu tiên.
IPO cho phép một công ty huy động vốn cổ
phần từ các nhà đầu tư đại chúng.
Limit order
/ˈlɪmɪt ˈɒfə(r)/
Lệnh giới hạn: Là lệnh mua hoặc lệnh bán
chứng khoán tại mức giá chỉ định hoặc tốt
hơn. Lệnh giới hạn có ưu điểm giúp cho nhà
đầu tư có thể tránh được sự bất lợi về giá
trong giao dịch, tuy nhiên không có sự đảm
bảo là lệnh sẽ được thực hiện, nhà đầu tư có
thể bị lỡ cơ hội đầu tư, ngay cả trong một số
trường hợp lệnh giới hạn của nhà đầu tư đưa
ra bằng với giá thực hiện của phiên giao dịch
nhưng lệnh có thể vẫn không được thực hiện
vì không đáp ứng được các nguyên tắc ưu
tiên khớp lệnh trong tình thế của phiên giao
dịch đó.
Long position
/lɒŋ pəˈzɪʃən/
Vị thế mua: Là việc mua một cổ phiếu, hàng
hóa hoặc tiền tệ với kỳ vọng rằng nó sẽ tăng
giá trị trong tương lai.
Margin call
/ˈmɑːʤɪn kɔːl/
Yêu cầu bổ sung ký quỹ: Margin call sẽ xảy
ra khi giá trị tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư
(là tài khoản có những chứng khoán được
mua bằng tiền vay) giảm xuống dưới mức cho
phép của bên môi giới, khi đó bên môi giới yêu
cầu nhà đầu tư nạp thêm tiền hay chứng
khoán vào để tài khoản lấy lại được một giá trị
tối thiểu, được gọi là mức ký quỹ duy trì. Nếu
nhà đầu tư không thực hiện, công ty chứng
khoán nắm giữ tài khoản ký quỹ của nhà đầu
tư sẽ buộc phải bán tài sản trong tài khoản
(bán giải chấp) để bù vào phần lỗ chưa thanh
toán.
Margin loan
/ˈmɑːʤɪn ləʊn/
Vay ký quỹ: Là việc nhà đầu tư mua cổ phiếu
có sử dụng hạn mức tín dụng do công ty
chứng khoán cấp. Nó được đảm bảo bằng
một phần tiền ứng trước của người mua hoặc
thế chấp bằng chính cổ phiếu được mua.
95
Margin requirement
/ˈmɑːʤɪn rɪˈkwaɪəmənt"/
Yêu cầu ký quỹ: Khoản tiền tối thiểu khách
hàng phải đặt dưới dạng tiền mặt hoặc các
chứng khoán đủ tư cách trong một tài khoản
ký quỹ. Yêu cầu ký quỹ có thể được coi như
một khoản tiền đặt cọc để duy trì các vị trí mở.
Đây không phải là khoản phí hoặc chi phí giao
dịch, nó chỉ đơn giản là một phần của tài
khoản của nhà đầu tư được để riêng và được
phân bổ như một khoản ký quỹ.
Market order
/ˈmɑːkɪt ˈɔːdə/
Lệnh thị trường: Là lệnh mua hay bán chứng
khoán của khách hàng yêu cầu thực hiện
ngay tại mức giá tốt nhất hiện có trên thị
trường khi lệnh được chuyển đến. Trong lệnh
này, khách hàng không đưa ra mức giá cụ thể,
nhưng đã bao hàm ý muốn mua hoặc bán
ngay. Lệnh thị trường được ưu tiên hàng đầu
trong các thứ tự ưu tiên khi khớp lệnh.
Mortgage-backed securities
/ˈmɔːgɪʤ-bækt sɪˈkjʊərɪtiz/
Chứng khoán dựa vào những khoản thế
chấp: Chứng khoán được phát hành dựa trên
cơ sở một hoặc một nhóm các khoản thế
chấp. Về bản chất, chứng khoán bảo đảm
bằng thế chấp là một loại trái phiếu. Thay vì
trả cho nhà đầu tư một khoản trái tức cố định
và tiền gốc, người phát hành chứng khoán
thanh toán bằng dòng tiền phát sinh từ những
khoản thế chấp được dùng để đảm bảo cho
số chứng khoán đó.
Primary markets
/ˈpraɪmeri ˈmɑːkɪt/
Thị trường sơ cấp: Thị trường chứng khoán
sơ cấp là thị trường mua bán các chứng
khoán mới phát hành. Trong thị trường sơ
cấp, vốn từ nhà đầu tư sẽ được chuyển sang
nhà phát hành qua việc nhà đầu tư mua các
chứng khoán mới phát hành.
Rates of return
/reɪt əv rɪˈtɜːn/
Tỷ suất hoàn vốn: Là tỉ lệ phần trăm lợi
nhuận dự kiến trên một khoản đầu tư hoặc tài
sản so với chi phí đầu tư ban đầu.
Seasoned offering/ secondary offering
/ˈsiːznd ˈɒfərɪŋ/, /ˈsekəndri ˈɒfərɪŋ/
Phát hành cổ phần sau IPO: Phát hành cổ
phần sau IPO là thuật ngữ mô tả việc một
doanh nghiệp đại chúng phát hành cổ phần
rộng rãi cho công chúng sau khi đã tiến hành
IPO. Nói cách khác, nếu như IPO là thuật ngữ
ám chỉ lần đầu tiên doanh nghiệp phát hành
cổ phần mới và bán ra rộng rãi cho công
chúng, thì SPO áp dụng cho tất cả các lần
phát hành sau đó.
Short position
/ʃɔːt pəˈzɪʃən/
Vị thế bán: Là việc nhà đầu tư đã bán một tài
sản mà người đó không sở hữu với dự đoán
tài sản đó sẽ giảm giá trong tương lai nhằm
kiếm lãi.
Special purpose vehicle (SPV)/ Special
purpose
/ˈspɛʃəl ˈpɜːpəs ˈviːɪkl /, /ˈspɛʃəl ˈpɜːpəs ˈɛntɪti/
Tổ chức được thành lập cho mục đích đặc
thù: Là một công ty con được công ty mẹ tạo
ra với mục đích là cô lập rủi ro tài chính. Cụ
thể, một công ty mẹ tạo ra một SPE để cô lập
hoặc chứng.
6.2. SECURITY MARKETS INDEXES
Active return
/ˈæktɪv rɪˈtɜːn/
Lợi nhuận chủ động: Tỷ lệ phần trăm lãi
hoặc lỗ của một khoản đầu tư so với tiêu
chuẩn (benchmark).
Benchmarks
/ˈbɛnʧmɑːks/
Chuẩn so sánh: Một tiêu chuẩn mà có thể
dùng để so sánh nhằm đưa ra quyết định đầu
tư.
96
Entity (SPE)
Khoán hóa tài khoản: Khoán hóa tài sản
trong một công ty riêng biệt thường không
được giữ trong bảng cân đối kế toán. Nó có
thể được tạo ra để thực hiện một dự án rủi ro
trong khi bảo vệ công ty mẹ khỏi các mối rủi
ro nghiêm trọng nhất từ sự thất bại dự án.
Trong các trường hợp khác, SPE có thể được
tạo ra chỉ để chứng khoán hóa các khoản nợ
để nhà đầu tư được đảm bảo về sự thu hồi
các khoản vay và có thể yên tâm cho vay nợ.
Stop order
/stɒp ˈɒfə(r)/
Lệnh dừng: Lệnh dừng là lệnh để mua hoặc
bán một loại cổ phiếu ngay khi giá thị trường
đạt được một mức cụ thể nào đấy, gọi là mức
giá dừng. Khi giá thị trường đạt tới điểm này
thì lệnh dừng của bạn trở thành một lệnh thị
trường (market order).
Có hai loại lệnh dừng là lệnh mua và lệnh bán.
Các nhà đầu tư thường sử dụng lệnh mua để
hạn chế bị lỗ và bảo toàn các khoản lãi khi
thực hiện bán non (short sale). Mức giá dừng
của lệnh bán thường cao hơn mức giá hiện
tại của thị trường. Ngược lại lệnh mua sẽ giúp
các nhà đầu tư giảm thiểu tổn thất và bảo toàn
các khoản lãi mà họ sẽ phải gánh chịu hoặc
có được nếu như giá cổ phiếu tiếp tục hạ.
Mức giá dừng của lệnh bán thường thấp hơn
mức giá hiện tại của thị trường.
Commodity Indexes
/kəˈmɒdɪtiˈɪndɛksɪz/
Rổ chỉ số giá hàng hóa: Là công cụ đầu tư
dựa trên một rổ hàng hóa để xác định giá và
hiệu suất đầu tư. Giá trị của rổ chỉ số hàng
hóa sẽ biến động dựa trên giá của hàng hóa
cơ sở và nó có thể được giao dịch trên các
sàn tương tự như những hợp đồng tương lai
chỉ số cổ phiếu.
Constituent securities
/kənˈstɪtjʊənt sɪˈkjʊərɪtiz/
Các cấu phần chứng khoán: Là các mã cổ
phiếu có trong các bảng chỉ số chứng khoán.
Dividend
/ˈdɪvɪdɛnd/
Cổ tức: Cổ tức là phần lãi chia cho cổ đông
tùy thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp, thường là một năm.
Embedded options
/ɪmˈbɛdɪdˈ ɒpʃənz/
Quyền chọn kèm theo: Là một tính năng của
chứng khoán cho phép nhà phát hành hoặc
chủ sở hữu thực hiện các hành động được chỉ
định (hành động cụ thể) đối với bên kia, tại
một thời điểm trong tương lai.
Quyền chọn đính kèm thông thường được
liên kết với trái phiếu, quyền chọn đính kèm
cho phép người nắm giữ hoặc tổ chức phát
hành chứng khoán thực hiện hành động cụ
thể đối với bên còn lại tại một thời điểm xác
định trong tương lai.
Equal weighting
/ˈiːkwəl ˈweɪtɪŋ/
Tỷ trọng đều: Là một loại trọng số có cùng tỉ
trọng hoặc mức độ quan trọng, đối với mỗi cổ
phiếu trong danh mục đầu tư hoặc quỹ chỉ số.
Hedge Fund Indexes
/hɛʤ fʌnd ˈɪndɛksɪz/
Chỉ số quỹ phòng hộ: Loại quỹ đầu tư có tính
đại chúng thấp và không bị quản chế quá chặt.
Thường các quỹ loại này chỉ giao dịch với một
số lượng hạn chế các nhà đầu tư vào quỹ, vì
thế thường mỗi nhà đầu tư phải bỏ ra những
khoản tiền đầu tư rất lớn đóng theo phương
thức "gọi vốn không đại chúng".
Index weighting
/ˈɪndɛks ˈweɪtɪŋ/
Trọng số của chỉ số: Quyết định trọng số cho
mỗi mã cổ phiếu ở trong chỉ số mà có ảnh
hưởng đáng kể giá trị của chỉ số.
Market capitalization
/ˈmɑːkɪt kəˌpɪtəlaɪˈzeɪʃən/
Giá trị vốn hóa thị trường: Thước đo quy mô
của một doanh nghiệp, thường tính bằng cách
lấy giá hiện tại của cổ phiếu nhân với lượng
cổ phiếu đang lưu thông.
97
Market segment
/ˈmɑːkɪt ˈsɛgmənt/
Phân đoạn thị trường: Phân đoạn thị trường
chính là việc phân chia thị trường thành
những phân khúc riêng biệt theo những tiêu
thức nhất định và đối xử như nhau đối với
phân khúc đó.
Market sentiment index
/ˈmɑːkɪt ˈsɛntɪmənt ˈɪndɛks/
Chỉ số cảm tính nhà đầu tư: Một thông số
hiệu quả giúp bạn có thể nhận ra liệu bạn có
đang chống lại thị trường hay không qua tỷ lệ
phần trăm các nhà giao dịch đang ở vị thế trái
ngược.
Market- capitalization weighting index
/ˈmɑːkɪt- kəˌpɪtəlaɪˈzeɪʃən ˈweɪtɪŋ ˈɪndɛks/
Chỉ số trọng số vốn hóa: Chỉ số trọng số vốn
hóa, còn được gọi là chỉ số trọng số giá trị thị
trường là chỉ số thị trường chứng khoán có
các thành phần được tính theo tổng giá trị thị
trường của cổ phiếu đang lưu hành. Mỗi ngày
giá cổ phiếu riêng lẻ thay đổi và do đó thay đổi
giá trị của chỉ số chứng khoán.
Portfolio
/pɔːtˈfəʊliəʊ/
Danh mục đầu tư: Là một tổng thể tập hợp
các loại chứng khoán khác nhau nhằm tạo ra
sự kết hợp giữa các loại chứng khoán để đạt
được mức sinh lời cao và giảm được mức rủi
ro của tổng thể đầu tư.
Price return index (Price index)
/praɪs rɪˈtɜːn ˈɪndeks/
Chỉ số giá chứng khoán: Là chỉ số chủ yếu
để đo lường sự biến động giá chứng khoán
trên thị trường. Có nhiều phương pháp để xác
định chỉ số giá chứng khoán, trên cơ sở thực
tế hoạt động của thị trường, Sở giao dịch
chứng khoán Việt Nam lựa chọn phương
pháp thích hợp, theo đó chỉ số giá chứng
khoán được xác định bằng tổng giá trị thị
trường của các cổ phiếu tại thời điểm t chia
cho tổng giá trị thị trường các cổ phiếu tại thời
điểm gốc.
Price weighting
/praɪs ˈweɪtɪŋ/
Tỷ trọng theo giá: Trọng số của mỗi mã cổ
phiếu trong rổ chỉ số được xác định bằng cách
chia giá cổ phiếu đó cho tổng tất cả giá cổ
phiếu.
Risk-adjusted performance
/rɪsk-əˈʤʌstɪd pəˈfɔːməns/
Hiệu suất điều chỉnh rủi ro: Thước đo lợi
nhuận được điều chỉnh theo rủi ro của một số
danh mục đầu tư. Hiệu suất điều chỉnh rủi ro
được sử dụng để đo lường lợi nhuận của
danh mục đầu tư, được điều chỉnh theo rủi ro
của danh mục đầu tư. Ví dụ một số thước đo
rủi ro phổ biến: hệ số Beta, độ lệch chuẩn,…
Sector index
/ˈsɛktər ˈɪndɛksɪz/
Chỉ số ngành: Chỉ số ngành đại diện và theo
dõi những bộ phận kinh tế khác nhau như:
hàng tiêu dùng, năng lượng, tài chính, sức
khỏe, công nghệ... trên phạm vi một vùng, một
quốc gia hay toàn cầu.
Security market index
/sɪˈkjʊərɪti ˈmɑːkɪt ˈɪndɛks/
Chỉ số thị trường chứng khoán: Một giá trị
thống kê phản ánh tình hình của thị trường
chứng khoán. Việc tính toán giá trị của chỉ số
dựa vào giá của các cổ phiếu trong danh mục.
Thông thường, danh mục sẽ bao gồm các cổ
phiếu có những điểm chung như cùng niêm
yết tại một sở giao dịch chứng khoán, cùng
ngành hay cùng mức vốn hóa thị trường. Các
chỉ số chứng khoán này có thể do sở giao dịch
chứng khoán định, cũng có thể do hãng thông
hay một thể chế tài chính nào đó định ra.
6.3. MARKET EFFICIENCY
Abnormal return
/æbˈnɔːməl rɪˈtɜːn/
Thu nhập bất thường: Là phần thu nhập
không phải do ảnh hưởng của các nhân tố
mang tính hệ thống (nhân tố bao trùm lên toàn
bộ thị trường). Nói cách khác thu nhập bất
thường là phần chênh lệch giữa thu nhập
thực tế và thu nhập dự kiến ban đầu.
98
Style Index
/staɪl ˈɪndɛks/
Chỉ số theo loại đầu tư: Gồm rất nhiều các
nhóm chỉ số bao gồm chỉ số toàn cầu, theo
khu vực, quốc gia, giá trị vốn hóa thị trường,
v.v
Systematic risk
/ˌsɪstɪˈmætɪk rɪsk/
Rủi ro hệ thống: Rủi ro có hệ thống là rủi ro
không thể tránh khỏi và vốn có trong thị
trường tổng thể. Nó không thể đa dạng hóa
được vì nó bao gồm các yếu tố rủi ro bẩm sinh
trong thị trường và ảnh hưởng đến toàn bộ thị
trường. Loại rủi ro này do các yếu tố nằm
ngoài công ty và không thể kiểm soát được.
Total return index
/ˈtəʊtl rɪˈtɜːn ˈɪndeks/
Tổng tỷ suất lợi nhuận: Là một loại chỉ số
vốn chủ sở hữu để theo dõi mức tăng vốn của
một nhóm cổ phiếu theo thời gian với giả định
rằng bất kỳ sự phân phối tiền mặt nào, chẳng
hạn như cổ tức sẽ được tái đầu tư trở lại vào
chỉ số.
Zero-coupon bonds
/ˈzɪərəʊ-ˈkuːpɒn bɒndz/
Trái phiếu không trái tức: Trái phiếu zero
coupon là loại trái phiếu mà người nắm giữ nó
không được trả lãi (coupon) định kỳ, thay vào
đó trái phiếu lãi suất 0 được bán ở mức giá
chiết khấu.
Active investment
/ˈæktɪv ɪnˈvɛstmənt/
Đầu tư chủ động: Đầu tư chủ động là chiến
lược quản lý danh mục đầu tư trong đó nhà
đầu tư tiến hành việc đầu tư với mục tiêu đạt
kết quả tốt hơn các chỉ số chuẩn mực trên thị
trường. Một cách lý tưởng, các nhà quản lý
quỹ đầu tư tiến hành khai thác những sự kém
hiệu quả của thị trường bằng việc mua vào
các chứng khoán bị định giá thấp, hay bán
khống các chứng khoán bị định giá cao.
Behavioral finance
/bɪˈheɪvjərəl faɪˈnæns/
Tài chính hành vi: Là một lĩnh vực thuộc kinh
tế học hành vi, đề xuất các lý thuyết dựa trên
tâm lý học để giải thích sự kiện bất thường
trên thị trường chứng khoán, chẳng hạn như
sự tăng hoặc giảm giá cổ phiếu.
Conservatism
/kənˈsɜːvətɪzm/
Bảo thủ/ thận trọng: Các nhà đầu tư có xu
hướng phản ứng chậm với thông tin mới và
tiếp tục duy trì các quan điểm hoặc dự báo
trước đó của họ.
Day-of-the-week effect
/deɪ-ɒv-ðə-wiːk ɪˈfɛkt/
Hiệu ứng ngày trong tuần: Là hiệu ứng tại
đó lợi nhuận trung bình của ngày thứ Hai là
số âm và thấp hơn lợi nhuận vào các ngày
trong tuần.
Earnings surprise
/ ɜːnɪŋ səˈpraɪz/
Độ chênh trong thu nhập: Là hiệu ứng mô
tả rằng những bất ngờ tích cực của thu nhập
có xu hướng làm tăng giá cổ phiếu và những
bất ngờ tiêu cực có xu hướng làm giảm giá cổ
phiếu.
Fundamental analysis
/ ˌfʌndəˈmɛntl əˈnæləsɪs/
Phân tích cơ bản: Là việc phân tích cổ phiếu
dựa vào các nhân tố có tính chất nền tảng có
tác động hoặc dẫn tới sự thay đổi giá cả của
cổ phiếu nhằm xác định giá trị nội tại của cổ
phiếu trên trên thị trường. Nói cách khác,
phân tích cơ bản là phương pháp phân tích
đầu tư cổ phiếu bằng cách xác định giá trị nội
tại của cổ phiếu đó.
Herding
/ˈhɜːdɪŋ/
Hiệu ứng đám đông/ Tâm lý bầy đàn: Khi
các nhà đầu tư quyết định bỏ qua thông tin và
phân tích của riêng họ mà hành động theo các
nhà đầu tư khác.
Holiday effect
/ˈhɒlədeɪ ɪˈfɛkt/
Hiệu ứng ngày lễ: Hiệu ứng mà giá cổ phiếu
tăng mạnh trước những ngày nghỉ lễ.
99
Information- acquisition cost
/ˌɪnfəˈmeɪʃən-ækwɪˈzɪʃ(ə)n kɒst/
Chi phí mua thông tin: Là chi phí của thu
thập và phân tích thông tin mới. Chi phí này
thường được phản ánh trong giá chứng
khoán một khi có thông tin mới trên thị trường.
Intrinsic value (Fundamental value)
/ɪnˈtrɪnsɪk ˈvæljuː/
Giá trị nội tại: Là giá mà các nhà đầu tư tin
rằng xứng đáng với cổ phiếu đó nếu họ có đầy
đủ kiến thức và thông tin về tất cả các khía
cạnh của tài sản.
January effect
/ˈʤænjʊəri ɪˈfɛkt/
Hiệu ứng tháng Giêng: Là hiện tượng trong
5 ngày đầu tiên của tháng 1, lợi nhuận của cổ
phiếu cao hơn đáng kể so với những ngày còn
lại trong năm.
Loss Aversion
/lɒs əˈvɜːʃ(ə)n/
Ám ảnh thua lỗ: Nhiều nhà đầu tư cảm thấy
ám ảnh khi một khoản đầu tư thua lỗ mặc dù
phần còn lại của danh mục là an toàn. Nó thể
hiện một xu hướng những người có cảm giác
mãnh liệt về việc thua lỗ hơn là lợi nhuận thu
được.
Ví dụ: nhà đầu tư tiếc nuối khi thua lỗ 100 triệu
nhiều hơn khi thu được lợi nhuận 100 triệu.
Market value
/ˈmɑːkɪt ˈvæljuː/
Giá thị trường: Là số tiền trao đổi ước tính
về một tài sản vào thời điểm thẩm định giá
giữa một bên là người bán sẵn sàng bán với
một bên là người mua sẵn sàng mua, sau một
quá trình tiếp thị công khai mà tại đó các bên
cùng hành động một cách khách quan, hiểu
biết và không bị ép buộc.
Momentum
/məʊˈmɛntəm/
Động lực/Động lượng: Hiện tượng Chứng
khoán có lợi nhuận cao trong ngắn hạn có xu
hướng tiếp tục tạo ra lợi nhuận cao hơn trong
các giai đoạn tiếp theo.
Overreaction
/ˌəʊvəri(ː)ˈækʃən/
Phản ứng thái quá của nhà đầu tư: Hiện
tượng giá cổ phiếu của công ty bị thổi phồng
lên (hoặc dìm xuống) khi công ty công bố tin
tức tích cực (tiêu cực). Các nhà đầu tư sẽ mua
danh mục đầu tư “thất bại" và bán danh mục
đầu tư “thành công" để kiếm lời.
Passive investment
/ˈpæsɪv ɪnˈvɛstmənt/
Đầu tư thụ động: Mục tiêu của đầu tư thụ
động là tối đa hóa lợi nhuận bằng cách giảm
thiểu mua và bán. Không giống như các nhà
đầu tư chủ động (active investing), các nhà
đầu tư thụ động không tìm kiếm lợi nhuận từ
các biến động giá ngắn hạn hoặc thời điểm thị
trường, họ sẽ mua chứng khoán để sở hữu
nó lâu dài. Ví dụ: các nhà đầu tư mua cổ phiếu
trong các chỉ số phổ biến chẳng hạn như chỉ
số S&P 500 và giữ nó trong một khoảng thời
gian dài.
Portfolio Management
/pɔːtˈfəʊliəʊˈmænɪʤmənt/
Quản lý danh mục đầu tư: Quản lý danh
mục đầu tư là lựa chọn và giám sát một nhóm
các khoản đầu tư đáp ứng các mục tiêu tài
chính dài hạn và khả năng chấp nhận rủi ro
của khách hàng, công ty hoặc tổ chức.
Risk aversion
/ rɪsk əˈvɜːʃ(ə)n/
Mức ngại rủi ro: Trong lĩnh vực tài chính,
khái niệm e ngại rủi ro liên quan đến hành vi
của các cá nhân trong điều kiện không chắc
chắn của các tình huống có thể xảy ra. Thông
thường với cùng một khoản đầu tư, nhà đầu
tư có mức ngại rủi ro cao hơn sẽ đòi hỏi mức
đền bù rủi ro tương ứng mới chấp nhận đầu
tư và ngược lại.
Risk-adjusted returns
/rɪsk-əˈʤʌstɪd rɪˈtɜːnz/
Lợi nhuận điều chỉnh theo rủi ro: Lợi nhuận
được điều chỉnh theo rủi ro xác định lợi tức
đầu tư bằng cách đo lường mức độ rủi ro liên
quan đến việc tạo ra lợi nhuận đó, thường
được biểu thị dưới dạng số hoặc tỉ lệ.
100
Semi-strong form of market efficiency
/ˈsɛmi-strɒŋ fɔːm ɒv ˈmɑːkɪt ɪˈfɪʃənsi/
Thị trường hiệu quả dạng trung bình: Thị
trường được cho là hiệu quả dạng trung bình
khi giá cả của chứng khoán phản ánh các
thông tin công khai trên thị trường, bao gồm
các thông tin quá khứ về giá chứng khoán và
các thông tin công khai như bản cáo bạch của
tổ chức phát hành.
Strong form of market efficiency
/strɒŋ fɔːm ɒvˈmɑːkɪt ɪˈfɪʃənsi/
Thị trường hiệu quả dạng mạnh: Thị trường
được cho là hiệu quả dạng mạnh khi tất cả
thông tin trong thị trường, dù là công khai hay
riêng tư, đều đã được phản ánh vào giá cổ
phiếu.
Transaction cost
/trænˈzækʃən kɒst/
Chi phí giao dịch: Chi phí giao dịch là chi phí
trong việc thực hiện bất kỳ giao dịch kinh tế
nào khi tham gia vào một thị trường.
Turn-of-the-month effect
/tɜːn-ɒv-ðə-mʌnθ ɪˈfɛkt/
Hiệu ứng chuyển tháng: Hiệu ứng mà lợi
nhuận có xu hướng cao hơn vào ngày giao
dịch cuối cùng của tháng và ba ngày giao dịch
đầu của tháng tiếp theo.
Weak form of market efficiency
/wiːk fɔːm ɒvˈmɑːkɪt ɪˈfɪʃənsi/
Thị trường hiệu quả dạng yếu: Thị trường
được cho là hiệu quả dạng yếu khi giá chứng
khoán phản ánh đầy đủ thông tin đã công bố
trong quá khứ.
Weekend effect
/ˈwiːkˈɛnd ɪˈfɛkt/
Hiệu ứng cuối tuần: Hiệu ứng mà Lợi nhuận
vào các ngày cuối tuần có xu hướng thấp hơn
lợi nhuận vào các ngày trong tuần.
Window dressing
/ˈwɪndəʊ ˈdrɛsɪŋ/
Làm đẹp báo cáo tài chính: Là thủ thuận
khiến cho tình hình tài chính của công ty được
phản ánh trên Báo cáo tài chính tốt hơn so với
thực tế. Trong đầu tư chứng khoán, các nhà
quản trị danh mục sẽ bán chứng khoán có rủi
ro cao vào cuối năm để làm đẹp báo cáo tài
chính, sau đó mua lại chúng vào đầu năm sau.
6.4. OVERVIEW OF EQUITY SECURITIES
Blue chip
/bluː ʧɪp/
Cổ phiếu bluechip: Bluechip được dùng để
gọi các dạng cổ phiếu chất lượng cao do các
công ty lớn phát hành. Cổ phiếu Bluechip
cũng được hiểu là cổ phiếu cho thu nhập ổn
định, độ rủi ro thấp dù cổ tức không cao.
Callable common shares/ redeemable
common shares
/ ˈkɔːləbl ˈkɒmən ʃeəz / rɪˈdiːməbl ˈkɒmən
ʃeəz/
Cổ phiếu thường kèm quyền hoàn trả: Cổ
phiếu thường kèm quyền hoàn trả cho phép
công ty phát hành lựa chọn (quyền, không
phải nghĩa vụ) mua lại cổ phiếu từ nhà đầu tư
với mức giá hoàn trả đã được quy định rõ lúc
phát hành cổ phiếu.
Common shares
/ˈkɒmən ʃeəz/
Cổ phiếu phổ thông: Cổ phiếu phổ thông là
cổ phiếu cho phép người sở hữu nhận cổ tức
nếu điều này đã được Đại hội đồng cổ đông
thông qua. Cổ tức được trả thường là một
phần lợi nhuận còn lại sau khi thanh toán cho
những người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi.
Convertible preference share
/kənˈvɜːtəblˈprɛfərəns ʃeə/
Cổ phiếu ưu đãi có quyền chuyển đổi: Cổ
phiếu ưu đãi có quyền chuyển đổi cho phép
cổ đông nắm giữ có quyền chuyển đổi cổ
phiếu ưu đãi thành 1 số lượng cổ phiếu
thường nhất định.
Cumulative preference share
/ˈkjuːmjʊlətɪvˈprɛfərəns ʃeə/
Cổ phiếu ưu đãi tích lũy: Một loại cổ phiếu
ưu đãi trong đó có điều khoản quy định rằng
nếu bất kỳ khoản cổ tức nào không được
thanh toán trong quá khứ, thì khi thanh toán
cổ tức, các cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi
tích lũy sẽ được thanh toán đầu tiên, sau đó
mới tính đến các cổ đông phổ thông.
Thông thường cổ phiếu ưu đãi có mức lãi suất
cố định, dựa trên mệnh giá của cổ phiếu đó.
Tiền lãi (hay cổ tức cổ phiếu ưu đãi) sẽ được
thanh toán theo định kỳ, được xác định từ
trước, thường tính theo quý hoặc theo năm.
101
Cumulative voting
/ˈkjuːmjʊlətɪvˈvəʊtɪŋ/
Bỏ phiếu tích lũy: Bỏ phiếu tích lũy thường
được sử dụng khi bầu giám đốc của một công
ty. Thông thường, mỗi cổ đông được hưởng
một phiếu bầu cho mỗi cổ phần nhân với số
lượng giám đốc được bầu.
Depository receipt
/dɪˈpɒzɪtəri rɪˈsiːt/
Chứng chỉ lưu ký: Chứng chỉ lưu ký là loại
chứng khoán được giao dịch tại sở giao dịch
chứng khoán trong nước, bằng đồng nội tệ và
đại diện cho cổ phiếu của các công ty nước
ngoài.
Exchange-traded fund
/ɪksˈʧeɪnʤ- ˈtreɪdɪd fʌnd/
Quỹ hoán đổi danh mục: Quỹ hoán đổi danh
mục là quỹ hoạt động mô phỏng theo sự biến
động của một chỉ số tham chiếu, như chỉ số
chứng khoán. Về cơ bản, các quỹ ETF
thường lựa chọn danh mục đầu tư mô phỏng
theo các chỉ số chứng khoán như S&P 500,
Hang Seng Index, theo một ngành nào đó (ví
dụ: năng lượng, công nghệ), hoặc theo các
loại hàng hóa như vàng hoặc dầu mỏ.
Foreign exchange gains/ losses
/ˈfɒrɪn ɪksˈʧeɪnʤ geɪnz/ ˈlɒsɪz/
Lãi/ lỗ ngoại hối: Lãi/ lỗ xuất hiện khi tỷ giá
hối đoái biến động giữa đồng tiền của nhà đầu
tư với đồng tiền của chứng khoán ngoại hối
đó.
Global registered share
/ˈgləʊbəlˈrɛʤɪstəd ʃeə/
Cổ phiếu niêm yết toàn cầu: Cổ phiếu niêm
yết toàn cầu là cổ phiếu được giao dịch trên
toàn cầu, giao dịch thông qua nhiều loại tiền
tệ. Tất cả cổ đông đều có quyền bỏ phiếu và
vị thế như nhau.
Leveraged buyout (LBO)
/ ˈliːvərɪʤd ˈbaɪˌaʊt/
Mua lại sử dụng đòn bẩy: Nhà đầu tư mua
lại toàn bộ giá trị một công ty tư nhân hoặc
mua tất cả cổ phiếu của một công ty đại chúng
và tư nhân hóa công ty đó, với phần lớn
nguồn vốn từ nguồn tài chính đi vay. Công ty
mục tiêu được thu mua thường có tiềm năng
tăng trưởng lớn.
Preemptive right
/priː 'emptiv raɪts/
Quyền ưu tiên mua trước: Quyền ưu tiên
mua trước cho phép người sở hữu những cổ
phần đang lưu hành được mua một số nhất
định cổ phiếu trong đợt phát hành mới của
công ty, tại một mức giá xác định thấp hơn
mức giá chào bán ra công chúng trong một
thời hạn nhất định.
Private equity securities
/ˈpraɪvɪt ˈɛkwɪti sɪˈkjʊərɪtiz/
Cổ phiếu công ty tư nhân chưa niêm yết:
Cổ phiếu công ty tư nhân chưa niêm yết là cổ
phiếu được phát hành chủ yếu cho các nhà
đầu tư tổ chức thông qua chào bán không
công khai.
Private investment in public equity
/ˈpraɪvɪt ɪnˈvɛstmənt ɪn ˈpʌblɪk ˈɛkwɪti/
Cổ phiếu chưa niêm yết của công ty đại
chúng: Một công ty đại chúng cần huy động
vốn nhanh bán cổ phần riêng lẻ cho các nhà
đầu tư với mức giá chiết khấu cao so với giá
thị trường.
Private placement
/ˈpraɪvɪt ˈpleɪsmənt/
Phát hành riêng lẻ: Phát hành riêng lẻ là một
cách phát hành chứng khoán khi phân loại
theo đối tượng mua bán chứng khoán. Phát
hành dưới hình thức này phù hợp với một số
điều kiện, mục đích nhất định của tổ chức phát
hành.
6.5. INTRODUCTION TO INDUSTRY AND COMPANY ANALYSIS
Bargaining force
/ˈbɑːgɪnɪŋ fɔːs/
Quyền lực trong đàm phán: Người đàm
phán tin là mình có nhiều quyền lực hơn đối
phương trong đàm phán.
102
Proxy vote
/ˈprɒksi vəʊt/
Bỏ phiếu ủy nhiệm: Một lá phiếu được bầu
được thực hiện bởi một người hoặc công ty
thay mặt cho những cổ đông không thể hoặc
không muốn tham dự một cuộc họp cổ đông,
hoặc không muốn bỏ phiếu.
Putable bond
/ˈpʊtəbl bɒnd/
Trái phiếu thường kèm quyền bán lại: Trái
phiếu này cho phép người giữ trái phiếu bán
lại trái phiếu cho nhà phát hành và thu hồi số
tiền đầu tư theo các thời khoản ấn định trước
ngày đáo hạn và nhận đầy đủ mệnh giá đã ghi
trên trái phiếu. Trái phiếu này cho phép người
nắm giữ hạn chế được rủi ro trước sự biến
động của thị trường. Thông thường, loại trái
phiếu này có lãi suất thấp hơn trái phiếu
không kèm quyền chọn
Sponsored depository receipt
/ˈspɒnsəd dɪˈpɒzɪtəri rɪˈsiːt/
Chứng chỉ lưu ký đảm bảo: Đây là một loại
chứng khoán được thiết kế cho phép nhà đầu
tư ở một nước có thể sở hữu chứng khoán
của một công ty đại chúng niêm yết ở quốc
gia khác
Voting Rights
/ˈvəʊtɪŋ raɪts/
Quyền biểu quyết: Quyền biểu quyết là
quyền biểu thị sự đồng tình hay không đồng
tình của cá nhân hay tập thể khi quyết định
một vấn đề nào đó bằng cách bỏ phiếu kín
hoặc bằng phương tiện điện tử.
Competitive strategy
/kəmˈpɛtɪtɪv ˈstrætɪʤi/
Chiến lược cạnh tranh: Chiến lược cạnh
tranh là chiến lược phản ứng của doanh
nghiệp với các cơ hội và thách thức từ môi
trường bên ngoài.
Cyclical company
/ˈsaɪklɪkəl ˈkʌmpəni/
Công ty theo chu kỳ: Công ty có doanh thu
và lợi nhuận biến động tương quan với chu kỳ
kinh doanh hoặc nền kinh tế nói chung.
Decline stage
/dɪˈklaɪn steɪʤ/
Giai đoạn suy thoái: Trong giai đoạn suy
thoái, tăng trưởng ngành âm, cạnh tranh tăng,
cầu giảm.
Defensive company
/dɪˈfɛnsɪv ˈkʌmpəni/
Doanh nghiệp phòng thủ: Một doanh nghiệp
phòng thủ là doanh nghiệp có doanh thu và
lợi nhuận hầu như không chịu ảnh hưởng bởi
biến động kinh tế.
Demographic
/ˌdiːməˈgræfɪk/
Nhân khẩu học: Ngành khoa học chung
nghiên cứu quần thể dân số bao gồm những
nghiên cứu về kích thước, cấu trúc và sự
phân bố của những quần thể dân số này,
những đặc điểm về con người nhằm phục vụ
cho việc nghiên cứu khách hàng của doanh
nghiệp.
Embryonic stage
/ˌɛmbrɪˈɒnɪk steɪʤ/
Giai đoạn phôi thai: Giai đoạn phôi thai là
giai đoạn đầu tiên của quá trình phát triển của
doanh nghiệp, có đặc điểm tăng trưởng chậm,
giá cao do khách hàng chưa biết nhiều đến
sản phẩm của doanh nghiệp, số lượng sản
xuất và tiêu thụ ít, chưa đạt được lợi thế kinh
tế nhờ quy mô.
Experience curve
/ɪksˈpɪərɪəns kɜːv/
Đường kinh nghiệm: Đường kinh nghiệm là
quá trình trong đó các nhà quản lý và người
lao động học hỏi thông qua kinh nghiệm để
vận hành công nghệ mới ngày càng có hiệu
quả hơn.
Growth stage
/grəʊθ steɪʤ/
Giai đoạn phát triển: Giai đoạn phát triển
mang đặc điểm: tăng nhanh trong cầu sản
phẩm, lợi nhuận tăng, giá thành giảm và cạnh
tranh tương đối thấp giữa các công ty trong
ngành.
103
Industry
/ˈɪndəstri/
Ngành: Một nhóm các công ty cung cấp các
sản phẩm/ dịch vụ tương tự nhau.
Business life-cycle
/ˈbɪznəs laɪf ˈsaɪkəl/
Vòng đời kinh doanh: Quá trình lặp lại theo
trình tự nhất định các giai đoạn mà một thực
thể kinh doanh phải trải qua bắt đầu từ khi
được thành lập cho đến các giai đoạn phát
triển, trường thành và suy thoái.
Mature stage
/məˈtjʊə steɪʤ/
Giai đoạn chín muồi: Giai đoạn chín muồi có
đặc điểm: tăng trưởng chậm hoặc không tăng
trưởng, rào cản gia nhập ngành khá cao, thị
trường tại thời điểm này đã bão hòa.
Non-cyclical company
/nɒn-ˈsaɪklɪkəl ˈkʌmpəni/
Công ty phi chu kỳ: Công ty có tình hình kinh
doanh không chịu ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh
doanh.
Peer group
/pɪə gruːp/
Nhóm đồng hạng: Một nhóm các công ty
tham gia vào các hoạt động kinh doanh tương
tự nhau mà có nền kinh tế và giá trị thị trường
cùng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố giống nhau.
Performance attribution
/pəˈfɔːməns ætrɪˈbjuːʃ(ə)n/
Phân bổ hiệu suất: Phân bổ hiệu suất được
sử dụng để xác định và hiểu rõ các nguồn của
lợi suất từ danh mục đầu tư.
Principalbusiness activity
/ˈprɪnsəpəlˈbɪznɪs ækˈtɪvɪti/
Hoạt động kinh doanh chủ chốt: Hoạt động
kinh doanh chủ chốt là hoạt động tạo ra phần
lớn doanh thu của doanh nghiệp.
Sector
/ˈsɛktə/
Nhóm ngành: Nhóm các ngành công nghiệp
liên quan đến nhau.
Shakeout stage
/shakeout steɪʤ/
Giai đoạn biến động mạnh: Giai đoạn biến
động mạnh có đặc trưng là tăng trưởng chậm,
cạnh tranh dữ dội và suy giảm lợi nhuận.
Trong giai đoạn biến động mạnh, nhu cầu thị
trường đã bão hòa vì hầu như không còn
khách hàng mới.
Strategic analysis
/strəˈtiːʤɪk əˈnæləsɪs/
Phân tích chiến lược: Phân tích điểm mạnh
về vị thế của doanh nghiệp và hiểu được
những nhân tố quan trọng bên ngoài có thể
ảnh hưởng tới vị thế đó.
Strategic groups
/strəˈtiːʤɪk gruːps/
Nhóm chiến lược: Tập hợp một nhóm các
doanh nghiệp có cùng mô hình kinh doanh
hoặc cùng đáp ứng một phân khúc khách
hàng cụ thể trong một ngành.
6.6. EQUITY VALUATION: CONCEPTS AND BASIS TOOLS
Asset-based valuation
/ˈæsɛt-beɪst ˌvæljʊˈeɪʃən/
Phương pháp định giá bằng tài sản:
Phương pháp ước tính giá trị của doanh
nghiệp dựa trên giá trị thị trường của tổng tài
sản của doanh nghiệp.
Carrying value
/ˈkæriɪŋ ˈvæljuː/
Giá trị ghi sổ: Giá trị tài sản hiện hành thể
hiện trên bảng cân đối kế toán. Nó có thể bằng
giá thị trường, hoặc có thể có sự chênh lệch
giữa giá mua và giá thị trường, trừ khấu hao
lũy kế.
Declaration date
/ˌdɛkləˈreɪʃən deɪt/
Ngày công bố chi trả cổ tức: Đây là ngày
BGĐ/HĐQT thông báo trên các phương tiện
truyền thông đại chúng (sau khi đã họp trực
tiếp hoặc lấy ý kiến bằng văn bản) rằng công
ty chuẩn bị trả cổ tức cho các cổ đông. Trong
ngày này công ty cũng sẽ thông báo luôn ngày
đăng ký cuối cùng và ngày thực hiện quyền.
104
Substitution
/ˌsʌbstɪˈtjuːʃən/
Hàng hóa thay thế: Hàng hóa có thể thay thế
các loại hàng hóa khác. Tương đương về
công dụng (hoặc tiêu thụ) khi có các điều kiện
thay đổi. Hàng hóa thay thế có thể có chất
lượng tốt hơn hoặc thấp hơn mặt hàng nó
thay thế và đa số có mức giá rẻ hơn.
Switching cost
/ˈswɪʧɪŋ kɒst/
Chi phí chuyển đổi: Chi phí xuất hiện một lần
khi khách hàng muốn chuyển đổi việc mua
hàng của mình sang nhà cung cấp khác. Các
phí chuyển đổi có thể liên quan đến chi phí
mua sắm các thiết bị phụ, chi phí huấn luyện
nhân viên, thậm chí cả hao phí tinh thần khi
phải chấm dứt một mối liên hệ.
Enterprise value
/ˈɛntəpraɪz ˈvæljuː/
1. Giá trị doanh nghiệp: Giá trị bỏ ra để mua
toàn bộ vốn cổ phần, nợ vay của doanh
nghiệp (thường được sử dụng trong trường
hợp mua lại doanh nghiệp).
2. Cho biết đánh giá của thị trường về doanh
nghiệp, bao gồm cả tài sản hữu hình, vô hình.
Free Cash Flow to Equity
/friː kæʃ fləʊ tuː ˈɛkwɪti/
Dòng tiền tự do cho cổ đông: Một thước đo
về số tiền có thể được chia cho các cổ đông
của công ty dưới dạng cổ tức hoặc mua lại cổ
phiếu, sau khi thanh toán tất cả chi phí, các
khoản tái đầu tư và nợ phải trả.
Holder-of- record date
/ˈhoʊldər əv ˈrekɔːd deɪt/
Ngày đăng ký cuối cùng: Ngày mà các nhà
đầu tư có tên trong danh sách sở hữu chứng
khoán sẽ được quyền nhận cổ tức (tiền mặt
hoặc cổ phiếu). Nếu nhà đầu tư không đăng
ký sẽ không có tên trong danh sách và không
có quyền nhận cổ tức.
Payment date
/ˈpeɪmənt deɪt/
Ngày thanh toán: Ngày mà các nghĩa vụ nợ
được thanh toán bằng tiền.
Preferred share
/prɪˈfɜːd ʃeə/
Cổ phiếu ưu đãi: Loại cổ phiếu đặc biệt trong
một công ty cổ phần, người sở hữu cổ phiếu
này được hưởng một mức cổ tức cố định
hàng năm, cho dù công ty đó kinh doanh thua
lỗ hay có lợi nhuận cao. Tuy nhiên người nắm
giữ cổ phiếu ưu đãi rất hạn chế trong việc
tham gia điều hành công ty.
Present value
/ˈprɛznt ˈvæljuː/
Giá trị hiện tại: Giá trị của một luồng lợi tức
hoặc phí tương lai tính bằng giá trị hiện tại của
chúng bằng phương thức chiết khấu dòng
tiền.
Reverse stock split
/rɪˈvɜːs stɒk splɪt/
Gộp cổ phiếu: Sự giảm bớt khối lượng cổ
phiếu đang lưu hành của một công ty, làm
tăng mệnh giá cổ phiếu và thu nhập trên mỗi
cổ phiếu.
105
Share repurchase
/ʃeə ˌriːˈpɜːʧəs/
Mua lại cổ phiếu: Đề nghị của một công ty cổ
phần mua lại cổ phiếu của chính nó từ các cổ
đông, được thực hiện nhằm nâng giá cổ phiếu
hay loại bỏ sự thôn tính của đối thủ.
Special dividend
/ˈspɛʃəl ˈdɪvɪdɛnd/
Cổ tức đặc biệt: Là phần cổ tức tách biệt với
cổ tức thông thường mà công ty trả cho cổ
đông.
Stock split
/stɒk splɪt/
Chia tách cổ phiếu: Chia tách cổ phiếu là
hoạt động doanh nghiệp làm tăng lên số
lượng cổ phiếu đang lưu hành theo một tỷ lệ
nhất định. Giao dịch này không làm tăng vốn
cổ phần, vì mệnh giá công bố của cổ phần sở
hữu cũng được giảm theo tỷ lệ tương ứng.
Terminal stock value
/ˈtɜːmɪnl stɒk ˈvæljuː/
Giá bán cuối cùng: Giá trị được kỳ vọng sẽ
bán được sau khi kết thúc kỳ hạn đầu tư
07 0
FIXED INCOME

106
7.1. FIXED-INCOME SECURITIES: DEFINING ELEMENTS
Asset-backed securities (ABS)
/æs.et-bækt sɪˈkjʊrətiz/
Chứng khoán có tài sản đảm bảo: Trái
phiếu hay các chứng khoán nợ được thế chấp
bằng dòng tiền từ tổ hợp các nguồn như:
khoản vay mua xe, các khoản phải thu thẻ tín
dụng, các khoản thuê tài chính thiết bị và xe
cộ, vay tiêu dùng, chính sách bảo hiểm và các
khoản nợ khác. Trái phiếu cấp cho người sở
hữu một khoản tiền lãi không chia trong tài
sản chứng khoán hóa, và được tài trợ bằng
các dòng tiền nhận được bởi công ty phát
hành từ các khoản thanh toán gốc và lãi định
kỳ từ người vay.
Balloon payment
/bəˈlun ˈpeɪmənt/
Khoản trả nợ tăng vọt: Khoản trả nợ tăng
vọt là lần chi trả lớn ở cuối kỳ vay của một
khoản nợ tăng vọt. Trong khoảng thời gian
khoản nợ được vay, tiền lãi được trả một phần
nhỏ theo từng đợt như thỏa thuận và phần nợ
còn lại được tính vào lần chi trả cuối cùng của
khoản vay.
Basis point
/ˈbeɪsəs pɔɪnt/
Điểm cơ bản: Một đơn vị tương đương với
1/100 của 1%, và được sử dụng để biểu thị
sự thay đổi trong các công cụ tài chính. Các
điểm cơ bản thường được sử dụng để tính
toán sự thay đổi của lãi suất, chỉ số vốn chủ
sở hữu và lợi tức của một chứng khoán có thu
nhập cố định.
Bearer bonds
/bɛrər bɑndz/
Trái phiếu vô danh: Trái phiếu trả cho người
đang nắm giữ, không phải người sở hữu ghi
trên sổ sách của ngân hàng hay đại lý phát
hành. Những trái phiếu này là các công cụ có
thể chuyển nhượng không có ghi tên người
sở hữu. Quyền sở hữu được nắm bởi bất cứ
ai có trái phiếu và giữ nó. Ngược lại với trái
phiếu có ghi danh (registered bond)
Bond
/bɑːnd/
Trái phiếu: Trái phiếu là một chứng nhận
nghĩa vụ nợ của người phát hành phải trả cho
người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền
cụ thể, trong một thời gian xác định và với một
lợi tức quy định.
107
Collateral
/kəˈlæt̬ .ɚ.əl/
Vật thế chấp, vật đảm bảo: Vật thế chấp là
tài sản được cầm cố làm bảo đảm thanh toán
hay thực hiện nghĩa vụ nợ. Trong việc cho vay
của ngân hàng, thông thường đó là vật có giá
trị do người vay sở hữu. Nếu người đi vay
không thể chi trả khoản vay, tài sản cầm cố có
thể được thanh lý và bán bởi người cho vay
để hoàn tất hợp đồng gốc.
Bốn loại thế chấp, được luật Thương Mại
thống nhất công nhận, thường được sử dụng
trong cho vay có bảo đảm: (1) Hàng hóa
thương mại, (2) giấy tờ có giá (công cụ
chuyển nhượng và chứng từ quyền sở hữu),
(3) Tài sản vô hình, và (4) Tiền thu được từ
kinh doanh (tiền mặt).
Vật thế chấp được giao cho người cho vay có
thể là tài sản được tài trợ, như trong cho vay
căn cứ tài sản, trong đó tiền vay có thể được
bảo đảm bởi hàng tồn kho kinh doanh hay các
khoản phải thu. Trong cho vay thế chấp mua
nhà, người vay giao cho người cho vay thế
chấp trên nhà cửa đang được mua. Khi các
tài sản ngân hàng được chứng khoán hóa hay
được chuyển thành chứng khoán khả mại
trong thị trường thứ cấp, khoản thanh toán
tiền gốc và tiền lãi được coi là vật thế chấp
cho các chứng khoán được chào bán cho nhà
đầu tư.
Convertible bond
/kənˈvɜrtəbəl bɑnd/
Trái phiếu chuyển đổi: Là một loại trái phiếu
doanh nghiệp có thể chuyển đổi thành cổ
phiếu của doanh nghiệp đó theo tỷ lệ chuyển
đổi và khuôn khổ thời gian được xác định
ngay tại thời điểm phát hành. Loại trái phiếu
này có đặc điểm là được trả một mức lãi suất
cố định nên có vẻ giống như trái phiếu nhưng
mặt khác lại có thể chuyển đổi thành loại cổ
phiếu thường của công ty và đây cũng chính
là điểm hấp dẫn của trái phiếu có tính chuyển
đổi.
Current yield
/ˈkɜrənt jild/
Lợi tức hiện tại: Lợi tức hiện tại có thể dùng
để so sánh thu nhập lãi của trái phiếu với thu
nhập cổ tức của cổ phiếu. Nó được tính bằng
cách chia lượng trái tức hàng năm theo giá
hiện hành của trái phiếu. Hãy nhớ rằng lợi tức
này chỉ là một phần lợi nhuận thu nhập, không
tính khoản lãi hoặc lỗ từ vốn có thể phát sinh.
Như vậy, với các nhà đầu tư chỉ quan tâm đến
thu nhập hiện tại, lợi nhuận này là hữu ích
nhất.
Debenture
/dɪˈben.tʃɚ/
Giấy nợ: Giấy hứa trả nợ không có bảo đảm,
chỉ được bảo lãnh bằng tín dụng của bên phát
hành. Giấy nợ, giống như trái phiếu công ty,
được phát hành dựa trên uy tín hoặc bản khế
ước. Một vài loại giấy nợ có thể chuyển đổi
thành cổ phần thường với mức giá cụ thể, và
được gọi là giấy nợ có thể chuyển đổi.
Derivative mortgage-backed securities
/dəˈrɪvətɪv ˈmɔrgəʤ-bækt sɪˈkjʊrətiz/
Chứng khoán được bảo lãnh bằng cầm cố
phái sinh: Chứng khoán được bảo lãnh bằng
cầm cố các khoản tài sản phái sinh từ chính
chứng khoán này.
Eurobond
/ˈjuroʊˌbɑnd/
Trái phiếu phát hành bằng ngoại tệ:
Eurobond là loại trái phiếu được phát hành
bằng một đồng tiền khác với đồng nội tệ hay
khác với đồng tiền của nước mà tại đó nó
được phát hành.
Indenture
/ɪnˈden.tʃɚ/
Khế ước: Hợp đồng thế chấp hoặc văn bản
tín thác, bảo đảm quyền thế chấp đối với bất
động sản, quy định các điều khoản và điều
kiện được bên bán (bên cấp) và bên mua
đồng ý.
Perpetual bonds
/pərˈpɛʧuəl bɑndz/
Trái phiếu vĩnh viễn: Trái phiếu vĩnh viễn
(perpetual bond hay Perpetual hay gọi ngắn
gọn chỉ là Perp) là trái phiếu không có ngày
đáo hạn.
108
Principal
/ˈprɪn.sə.pəl/
Vốn gốc: Số tiền mệnh giá của khoản vay thể
hiện số tiền phải trả, chưa kể tiền lãi, theo các
điều khoản của giấy nợ bảo đảm cho nghĩa
vụ.
Reserve funds
/rɪˈzɜrv fʌndz/
Quỹ dự phòng: Quỹ dự phòng là một tài
khoản được trích lập để đáp ứng bất kỳ một
khoản chi phí nào có thể bất ngờ xảy ra trong
tương lai cũng như các chi phí để duy trì hoạt
động trong tương lai.
Surety bond
/ˈʃʊrəti bɑnd/
Cam kết bảo lãnh: Bản thỏa thuận bởi công
ty bảo hiểm đảm nhận vị trí của nhà thầu đã
phá sản trong một dự án phát triển, và việc
thực hiện hành động sửa chữa nếu cần, để
hoàn thành dự án. Công ty bảo hiểm cũng có
thể bị ép buộc chi trả thiệt hại do việc không
chi trả. Các trái phiếu bảo đảm thường được
yêu cầu trên các dự án phát triển đô thị, được
tài trợ bởi các trái phiếu nợ tổng quát hay trái
phiếu thu nhập. Cam kết bảo lãnh cũng được
yêu cầu để đạt được lệnh ngừng thanh toán
trên chi phiếu ngân hàng chính thức như chi
phiếu của giao dịch viên, cũng được gọi là
INDEMNITY BOND.
Trust deed
/trʌst did/
Chứng thư ủy thác: Hồ sơ pháp lý được sử
dụng thay cho tài sản thế chấp. Quyền sở hữu
đối với tài sản thế chấp chuyển từ bên bán
cho bên nhận ủy thác, người đi vay sẽ nhận
tài sản thế chấp cho đến khi thanh toán đầy
đủ khoản vay thế chấp. Bên nhận ủy thác
được quyền bán tài sản nếu bên vay mất khả
năng chi trả, thanh toán cho bên cho vay thế
chấp, và số dư còn lại cho chủ cũ.
Warrant
/ˈwɔːr.ənt/
Giấy đảm bảo: Báo cáo, bằng văn bản hoặc
hàm ý, xác nhận các khẳng định được thực
hiện khi hoàn thành một hợp đồng là chính
xác.
7.2. FIXED-INCOME MARKETS: ISSUANCE, TRADING, AND
FUNDING
Auction
/ˈɑkʃən/
Đấu giá: Một hệ thống mà khách hàng tiềm
năng đưa ra giá đặt cạnh tranh về tài sản và
dịch vụ. Tài sản hoặc dịch vụ đó sẽ được bán
cho bên đưa ra giá đặt cao nhất. Trong hầu
hết các trường hợp, người bán sẽ phải trả một
khoản lệ phí niêm yết cho người bán đấu giá,
bất kể mặt hàng đó có được bán với giá mong
muốn hay không.
Benchmark issue
/ˈbɛnʧˌmɑrk ˈɪʃu/
Trái phiếu tiêu chuẩn: Trái phiếu cung cấp
một tiêu chuẩn so sánh mà theo đó hiệu suất
của các trái phiếu có thể được đo lường. Trái
phiếu chính phủ hầu như luôn được sử dụng
làm trái phiếu tiêu chuẩn.
Bid–ask spread
/bɪd-æsk sprɛd/
Mức chênh lệch giá chào mua: Mức chênh
lệch giá chào mua là sự khác biệt giữa giá
được đưa ra cho một bán ngay (ưu đãi) và
mua ngay (trả giá) cho cổ phiếu, hợp đồng
tương lai, quyền chọn hoặc ngoại hối.
Bilateral loan
/baɪˈlætərəl loʊn/
Khoản vay song phương: Các khoản vay
song phương là các khoản tiền được cung
cấp cho một người vay bởi một người cho
vay.
Bridge financing
/brɪʤ fəˈnænsɪŋ/
Tài chính bắc cầu: Một phương thức tài trợ,
được sử dụng bởi các công ty trước khi IPO,
để có được tiền mặt cần thiết cho việc duy trì
các hoạt động.
109
Certificate of Deposit
/sərˈtɪfɪkət ʌv dəˈpɑzɪt/
Chứng chỉ tiền gửi: Biên nhận tiền gửi có kỳ
hạn được phát hành cho một thời kỳ xác định
và thường trả theo lãi suất cố định. Chứng chỉ
tiền gửi ngân hàng, được ban hành theo hình
thức có thể chuyển nhượng hay không thể
chuyển nhượng, có kỳ đáo hạn ngắn chỉ bảy
ngày cho tới bảy năm hoặc lâu hơn, và trả
theo lãi suất thị trường
Commercial paper
/kəˈmɜrʃəl ˈpeɪpər/
Thương phiếu: Thương phiếu là chứng chỉ
có giá ghi nhận lệnh yêu cầu thanh toán hoặc
cam kết thanh toán không điều kiện một số
tiền xác định trong một thời gian nhất định.
Fixed-rate bond
/fɪkst-reɪt bɑnd/
Trái phiếu có lãi suất cố định: Trong tài
chính, trái phiếu lãi suất cố định là một loại trái
phiếu công cụ nợ với lãi suất cố định (lãi suất),
trái ngược với lãi suất thả nổi. Trái phiếu có
lãi suất cố định là một khoản nợ dài hạn có lãi
suất được xác định trước.
Grey market
/greɪ ˈmɑrkət/
Thị trường phi chính thức: Thị trường phi
chính thức là thị trường tài chính mà ở đó mọi
hoạt động như huy động, cung ứng, giao dịch
các nguồn tài chính đều không được thực
hiện theo những nguyên tắc và thể chế do
Nhà Nước quy định.
Haircut
/ˈhɛrˌkʌt/
Lỗ dự kiến: Lỗ dự kiến là ước lượng khoản
lỗ tiềm năng có xét đến rủi ro tín dụng, rủi ro
thị trường, thời gian đáo hạn và nhiều nhân tố
khác. Nó thay đổi tùy theo loại chứng khoán:
bắt đầu từ 0% cho chứng khoán của Kho bạc
Mỹ, 30% cho vốn sở hữu cho đến 100% đối
với chứng khoán phát hành có thể thua lỗ toàn
bộ.
Interbank market
/ˌɪntərˈbæŋk ˈmɑrkət/
Thị trường liên ngân hàng: Thị trường liên
ngân hàng là thị trường tiền tệ bán buôn, giao
dịch nguồn vốn ngắn hạn giữa các tổ chức tín
dụng với nhau. Thị trường liên ngân hàng là
mạng lưới toàn cầu được sử dụng bởi các tổ
chức tài chính để giao dịch tiền tệ với nhau.
Các ngân hàng sử dụng thị trường liên ngân
hàng để quản lý rủi ro tỷ giá và lãi suất.
Inverse floater
/ɪnˈvɜrs ˈfloʊtər/
Công cụ nợ với lãi suất thả nổi đảo ngược:
Trái phiếu được bảo đảm bằng cầm cố,
thường là một phần của nợ bảo lãnh bằng
cầm cố (CMO) chịu lãi suất giảm khi một chỉ
số lãi suất như lãi suất LIBOR, tăng lên. Trái
phiếu lãi suất thả nổi đảo ngược có thể có
mức sàn và giới hạn tối đa. Còn được gọi là
công cụ nợ lãi suất thả nổi ngược lại,
Municipal bond
/mjuˈnɪsəpəl bɑnd/
Trái phiếu đô thị: Trái phiếu đô thị là những
loại trái phiếu do Chính phủ hay chính quyền
địa phương (cấp tỉnh, thành phố) phát hành
nhằm huy động vốn tài trợ cho các dự án đầu
tư hạ tầng như xây dựng trường học, tu bổ
phát triển đường sá, xử lý nước, cầu cảng,
sân bay… Kỳ hạn trái phiếu này là từ 10 đến
30 năm.
Non-sovereign bond
/nɑn-ˈsɑvrən bɑnd/
Trái phiếu không có chủ quyền: Các tỉnh,
vùng, tiểu bang và thành phố phát hành trái
phiếu gọi là trái phiếu không có chủ quyền
hoặc trái phiếu chính phủ không có chủ
quyền. Những trái phiếu này thường được
phát hành cho các trường tài chính, bệnh
viện, đường cao tốc, cầu, v.v.
Open market operation
/ˈoʊpənˈmɑrkət ˌɑpəˈreɪʃən/
Nghiệp vụ thị trường mở: Nghiệp vụ thị
trường mở là các biện pháp thực thi chính
sách tiền tệ mà theo đó ngân hàng Trung
ương của một nước kiểm soát cung tiền của
nước đó bằng cách mua bán các chứng
khoán do chính phủ phát hành hoặc các công
cụ tài chính khác. Nghiệp vụ này được thực
hiện căn cứ theo các mục tiêu của chính sách
tiền tệ, như lãi suất hay tỷ giá.
110
Organized exchange
/ˈɔrgəˌnaɪzd ɪksˈʧeɪnʤ/
Sở giao dịch: Một thị trường chứng khoán
nơi người mua và người bán thường xuyên tụ
tập để giao dịch chứng khoán theo các quy
tắc chính thức được thông qua bởi sàn giao
dịch.
Over-the-counter market
/ˈoʊvər-ðə-ˈkaʊntər ˈmɑrkət/
Thị trường OTC: Là một thị trường cổ phiếu,
phần lớn của các công ty loại nhỏ, được phân
biệt bằng thực tế là thị trường này không có
trụ sở giao dịch; việc mua bán được thu xếp
bằng viễn thông, mặc dù khách hàng có thể
mua bán cổ phiếu ngay trên bàn làm việc của
mình.
Primary bond market
/ˈpraɪˌmɛri bɑnd ˈmɑrkət/
Thị trường trái phiếu sơ cấp: Thị trường trái
phiếu sơ cấp là thị trường mà các tổ chức bán
trái phiếu mới phát hành của mình cho các
nhà đầu tư để huy động vốn.
Primary dealer
/ˈpraɪˌmɛri ˈdilər/
Nhà giao dịch sơ cấp: Nhà giao dịch chứng
khoán chính phủ báo cáo số lượng giao dịch
hàng ngày và vị thế danh mục đầu tư cho
Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York.
Private placement
/ˈpraɪvət ˈpleɪsmənt/
Phát hành chứng khoán trực tiếp: Việc bán
chứng khoán của một công ty trực tiếp cho
một nhà đầu tư. Trái phiếu được phát hành và
bán cho một số ít các nhà đầu tư thể chế, như
các quỹ đầu tư chứng khoán, công ty bảo
hiểm, quỹ lương hưu…
Public offering
/ˈpʌblɪk ˈɔfərɪŋ/
Chào bán công chúng: Chào và bán chứng
khoán bởi một công ty phát hành, sau khi đáp
ứng các yêu cầu về đăng ký của Ủy ban Hối
đoái và Chứng khoán. Việc chào bán thường
được tiến hành bởi nghiệp đoàn bảo lãnh, phù
hợp với các điều khoản và điều kiện trong Bản
thảo luận bảo lãnh phát hành. Cũng là việc
phân phối thứ cấp các cổ phần chứng khoán
được phát hành trước đó.
Repurchase agreement
/riˈpɜrʧəs əˈgrimənt/
Hợp đồng mua lại: Hợp đồng mua lại thực tế
là những món vay ngắn hạn (thường với kỳ
hạn thanh toán ít hơn 2 tuần lễ) trong đó các
tín phiếu kho bạc được dùng làm vật bảo đảm
một tài sản có mà người cho vay nhận được
nếu người đi vay không thanh toán được nợ.
Hợp đồng mua lại hoàn toàn là một khám phá
mới đây (1969) trong thị trường tài chính. Hợp
đồng mua lại này là một nguồn vốn quan trọng
đối với các ngân hàng (trên 140 tỷ đôla), và
người cho vay quan trọng nhất ở thị trường
này là các công ty lớn.
Repurchase price
/riˈpɜrʧəs praɪs/
Giá mua lại: Giá mà người bán (đại lý) đồng
ý mua bảo đảm từ người mua (khách hàng)
vào một ngày được chỉ định trong tương lai.
Giá mua lại thể hiện sự hoàn trả của một
khoản vay ngắn hạn được thế chấp.
Secondary bond market
/ˈsɛkənˌdɛri bɑnd ˈmɑrkət/
Thị trường trái phiếu thứ cấp: Thị trường
trái phiếu thứ cấp là trái phiếu được giao dịch
giữa các nhà đầu tư sau khi được phát hành
trên thị trường sơ cấp. Trái phiếu có thể được
giao dịch trực tiếp giữa các nhà đầu tư, hoặc
thông qua một nhà môi giới hoặc đại lý.
Những người tham gia chính trong thị trường
trái phiếu thứ cấp trên toàn cầu là các nhà đầu
tư tổ chức lớn và ngân hàng trung ương.
Settlement
/ˈsɛtəlmənt/
Thanh toán.
Shelf registration
/ʃɛlf ˌrɛʤɪˈstreɪʃən/
Đăng ký trước: Tên thông dụng của quy tắc
của Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái, cho
phép các công ty phát hành chứng khoán lập
báo cáo đăng ký và bán các chứng khoán
bằng việc chào bán cho công chúng vào thời
điểm sau này. Quy tắc 415 của SEC được
chấp thuận đầu tiên năm 1982, cho phép các
công ty phát hành đăng ký các chứng khoán
mà họ kỳ vọng bán trong vòng hai năm từ
ngày ngày có hiệu lực ban đầu, mà không cần
lập báo cáo đăng ký bổ sung mỗi lần chào
bán.
111
Single-price auction
/ˈsɪŋgəl-praɪs ˈɑkʃən/
Đấu giá đơn: Đấu giá đơn là một phương
thức định giá trong đấu giá chứng khoán cung
cấp cho tất cả những người tham gia phát
hành cùng một giá mua.
Sovereign bond
/ˈsɑvrən bɑnd/
Trái phiếu có chủ quyền: Trái phiếu có chủ
quyền là một công cụ nợ cụ thể do chính phủ
phát hành. Chúng có thể được mệnh giá bằng
cả ngoại tệ và nội tệ. Cũng giống như các trái
phiếu khác, những điều này cũng hứa sẽ trả
cho người mua một số tiền lãi nhất định trong
một số năm quy định và hoàn trả mệnh giá khi
đáo hạn.
Syndicated loan
/ˈsɪndɪˌkeɪtɪd loʊn/
Khoản cho vay tập đoàn: Khoản cho vay
được mở rộng bởi một nhóm các ngân hàng
cho công ty vay. Các khoản vay thông thường
được vay theo lãi suất khác nhau như lãi suất
liên ngân hàng London (LIBOR), hay lãi suất
trên chứng chỉ tiền gửi ngân hàng- thường
được bán cho các nhà đầu tư trong thị trường
khoản vay thứ cấp.
Trong những năm gần đây, các nhà đầu tư
định chế như các quỹ hỗ tương trở thành
những người mua chính của các khoản vay
tập đoàn. Các khoản vay tập đoàn dành cho
những người vay là các công ty lớn được xếp
hạng tín dụng như Standard and Poor's, sử
dụng hệ thống xếp hạng giống như hệ thống
dùng cho các trái phiếu công ty. Bằng sự tạo
ra thị trường thứ cấp liên kết các ngân hàng
cho vay ban đầu với nhà đầu tư, các khoản
vay thương mại đa ngân hàng ngày nào đó có
thể được giao dịch sôi động như các chứng
khoán nợ của công ty trong thị trường Giao
dịch qua quầy (OTC). Ngược với các giao
dịch có đòn bẩy cao, khoản cho vay có lãi suất
cao được mở rộng cho những người vay có
nhiều rủi ro hơn
Underwriter
/ˈʌndərˌraɪtər/
Người bảo lãnh: Người bảo lãnh
(underwriter) là người, tổ chức đồng ý chấp
nhận rủi ro để nhận hoa hồng bảo lãnh. Các
phòng phát hành cũng bảo lãnh những cổ
phiếu mới phát hành dưới hình thức này nếu
không bán hết cổ phiếu, người bảo lãnh sẽ
mua phần còn lại.
7.3. INTRODUCTION TO FIXED-INCOME VALUATION
Accrued interest
/əˈkrud ˈɪntrəst/
Lãi tích lũy: Lãi tích lũy là số tiền lãi được tích
lũy từ lần thanh toán gần đây nhất cho đến khi
bán trái phiếu hoặc các loại chứng khoán có
thu nhập cố định khác. Khái niệm này thường
được sử dụng chủ yếu với các loại chứng
khoán chuyển đổi.
Khi bán chứng khoán đó, người mua phải trả
cho người bán số tiền bằng giá của chứng
khoán đó cộng thêm phần lãi tích lũy.
Add-on rates
/æd-ɑn reɪts/
Lãi gộp: Phí tài chính được tính bằng cộng lãi
phải trả vào tổng số vốn gốc. Khoản lãi được
cộng vào vốn gốc và trở thành một phần giá
trị danh nghĩa của cổ phiếu.
Asset swap
/ˈæˌsɛt swɑp/
Hoán đổi tài sản: Sự trao đổi tài sản này lấy
tài sản khác, thường được thực hiện nhằm
nâng cao chất lượng danh mục tiền cho vay
của một ngân hàng bằng cách, như chuyển
tài sản lãi suất cố định thành tài sản lãi suất
thả nổi. Thí dụ: chuyển trái phiếu bằng đồng
euro thành phiếu nợ lãi suất thả nổi tổng hợp
qua việc trao đổi các tài khoản chi trả lãi; hợp
đồng hoán đổi hàng hóa (commodity swap)
hay hợp đồng hoán đổi nợ thành vốn cổ phần.
Spot exchange rate
/spɑt ɪksˈʧeɪnʤ reɪt/
Tỷ giá hối đoái giao ngay: Tỷ giá mà tại đó
một ngoại tệ được mua hoặc bán và được
giao ngay lập tức.
112
Benchmark spread
/ˈbɛnʧˌmɑrk sprɛd/
Chênh lệch chuẩn: Chênh lệch theo ước
lượng.
Bond equivalent yield
/bɑnd ɪˈkwɪvələnt jild/
Lợi suất trái phiếu tương đương: Lợi suất
đầu tư trái phiếu mua theo giá chiết khấu so
mệnh giá, như tín phiếu Kho bạc Hoa Kỳ hay
trái phiếu đô thị, được diễn tả theo phần trăm.
Các chứng khoán này không trả lãi hàng
tháng, hàng quý hay nửa năm như các chứng
khoán trả lãi.
Call protection
/kɔl prəˈtɛkʃən/
Bảo vệ lệnh thu hồi
1. Các điều khoản trong bản giao kèo trái
phiếu nợ, giới hạn việc trái phiếu có thể được
thu hồi trong một giai đoạn nhất định, thường
là mười năm đối với trái phiếu đô thị và trái
phiếu công ty.
2. Là đặc điểm của chứng khoán được bảo
đảm bằng cầm cố, được tạo ra nhằm giảm
đến mức tối thiểu rủi ro trong thanh toán trả
trước suốt thời kỳ cố định lãi suất. Nếu tiền
vay được trả trước trong giai đoạn này, vốn
sẽ không được chuyển ngay cho nhà đầu tư.
Những người mua chứng khoán được đảm
bảo bằng cầm cố thích đặc điểm này vì nó
cung cấp dòng tiền bền vững hơn.
Callable bond
/ˈkɔləbəl bɑnd/
Trái phiếu có thể thu hồi trước thời hạn:
Đây là loại trái phiếu mà người phát hành có
quyền thu hồi trước ngày đáo hạn, với một số
điều kiện nhất định. Khi phát hành, người mua
sẽ được giải thích rằng khi nào trái phiếu có
thể bị thu hồi và mức giá vào lúc đó. Trong
hầu hết các trường hợp, giá sẽ cao hơn mệnh
giá của trái phiếu và giá sẽ tăng lên trước khi
trái phiếu bị thu hồi.
Cash market securities
/kæʃ ˈmɑrkət sɪˈkjʊrətiz/
Chứng khoán của thị trường tiền tệ: Thị
trường tiền tệ bao gồm các công cụ tài chính
có thời gian luân chuyển vốn là ngắn hạn.
Coupon rate
/ˈkuˌpɔn reɪt/
Trái tức
1. Lãi suất danh nghĩa hàng năm mà công ty
phát hành giấy nợ hay trái phiếu cam kết trả
chủ sở hữu trong thời kỳ chứng khoán đang
lưu hành. Trong nghiệp vụ cầm cố ngân hàng
thế chấp, nó chỉ lãi suất hợp đồng trên chứng
khoán đảm bảo cầm cố.
2. Lãi suất hàng năm danh nghĩa của hợp
đồng vay tiền hay cầm cố.
Discount margin
/dɪˈskaʊnt ˈmɑrʤən/
Mức chiết khấu: Mức chiết khấu trong giao
dịch ký quỹ chứng khoán là mức lợi nhuận kỳ
vọng trung bình của chứng khoán có lãi suất
thả nổi (thường là trái phiếu) vượt trội hơn các
điểm chuẩn của chứng khoán.
Discount rates
/dɪˈskaʊnt reɪts/
Lãi suất chiết khấu: Lãi suất mà ngân hàng
trung ương cho các ngân hàng thương mại
vay. Lãi suất chiết khấu là một trong các công
cụ thực hiện chính sách tiền tệ của ngân hàng
trung ương.
Effective annual rate
/ɪˈfɛktɪv ˈænjuəl reɪt/
Lãi suất thực tế năm: Lãi suất hiệu dụng
năm: Lãi suất thực tế (lãi suất hiệu quả) là lãi
suất mà bạn thực sự thu được từ một khoản
đầu tư hoặc phải trả cho một khoản vay sau
khi tính đến tác động của lãi suất ghép.
113
Embedded option
/ɛmˈbɛdɪd ˈɑpʃən/
Quyền chọn kèm theo: Quyền chọn là một
phần trong cơ cấu khoản vay ngân hàng, trái
phiếu hoặc công cụ tài chính. Ví dụ thông
thường là những quyền chọn trả trước trong
thế chấp, quyền chọn rút vốn sớm trong các
chứng chỉ tiền gửi, lãi suất trần hàng năm
trong thế chấp, với lãi suất có thể điều chỉnh
và điều khoản về lệnh thu hồi (thu hồi sớm)
trong trái phiếu doanh nghiệp.
Flat price
/flæt praɪs/
Giá đồng loạt: Giá cố định.
Floating-rate notes
/ˈfloʊtɪŋ-reɪt noʊts/
Trái phiếu lãi suất thả nổi: Loại trái phiếu có
lãi suất được thay đổi theo từng chu kỳ. Việc
thay đổi lãi suất này tất nhiên do công ty phát
hành quy định và được ghi rõ trên trái phiếu.
Chu kỳ điều chỉnh lãi suất có thể là 6 tháng, 1
năm, 1 năm rưỡi, nhưng sẽ được thỏa thuận
rõ trên trái phiếu, trong khi đó lãi suất thay đổi
như thế nào còn tùy thuộc vào những chỉ số
trung bình trên thị trường vào thời điểm đó.
Forward curve
/ˈfɔrwərd kɜrv/
Đường cong kỳ hạn: Forward curve gần
tương tự như spot curve: nó chiết khấu chỉ 1
dòng tiền. Điểm khác nhau là forward curve
không chiết khấu về thời điểm hiện tại, mà
chiết khấu về 1 kỳ trước đó (thường là 6
tháng). Nói cách khác, forward rate 1-năm
được dùng để chiết khấu 1 dòng tiền tại thời
điểm 1 năm tới về 6-tháng sau thời điểm hiện
tại; forward rate 8-năm thì chiết khấu 1 dòng
tiền tại thời điểm 8 năm sau về 7-năm-rưỡi
sau thời điểm hiện tại.
Forward market
/ˈfɔrwərd ˈmɑrkət/
Thị trường kỳ hạn: Thị trường mà hãng giao
dịch đồng ý giao tiền, hàng hóa hoặc công cụ
tài chính với mức giá cố định vào một ngày cụ
thể trong tương lai. Hầu hết những hợp đồng
tương lai đều thực hiện một giao dịch vào một
ngày cụ thể trong tương lai, ví dụ, một tuần từ
ngày giao dịch.
Forward rate
/ˈfɔrwərd reɪt/
Lãi suất kỳ hạn: Tỷ giá hối đoái theo đó một
đồng tiền có thể được mua hay bán để được
giao trong tương lai trên thị trường kỳ hạn. Lãi
suất kỳ hạn là lãi suất giao ngay trong tương
lai ngụ ý (được tính ra từ) bởi cấu trúc kỳ hạn
của lãi suất ngày hôm nay (term structure of
interest rates).
G-spread
/ʤi-sprɛd/
Chênh lệch danh nghĩa (G-spread): Thể
hiện sự khác biệt giữa lợi suất trái phiếu kho
bạc và lợi suất trái phiếu doanh nghiệp có
cùng kỳ hạn. Trái phiếu kho bạc được mặc
định với mức rủi ro bằng không, do đó rủi ro
mặc định thể hiện giữa trái phiếu doanh
nghiệp và trái phiếu kho bạc sẽ khác nhau.
Chúng ta có thể tính mức G-spread qua công
thức sau:
G-Spread = lãi suất trái phiếu doanh
nghiệp – lãi suất trái phiếu chính phủ
Interpolated spread
/ˌɪˈtɜrpəˌleɪtɪd sprɛd/
Chênh lệch nội suy (I-spread): Là sự khác
biệt giữa lợi suất của trái phiếu và lãi suất
hoán đổi. Chúng ta có thể sử dụng LIBOR làm
ví dụ. Số liệu cho thấy sự khác biệt giữa lãi
suất trái phiếu và đường cong chuẩn
(benchmark curve). Nếu I-spread tăng, rủi ro
tín dụng cũng tăng. I-spread thường thấp hơn
so với G-spread.
Market discount rate
/ˈmɑrkət dɪˈskaʊnt reɪt/
Lãi suất trái phiếu: Là mức hoàn trả thấp
nhất mà các nhà đầu tư có thể chấp nhận như
là một sự đền bù cho những rủi ro khi họ đầu
tư vào trái phiếu. Lãi suất trái phiếu được thiết
lập bởi thị trường và nó là cơ sở cho việc định
giá khi trái phiếu được phát hành.
Maturity structure
/məˈʧʊrəti ˈstrʌkʧər/
Cơ cấu kỳ hạn nợ/Cấu trúc đáo hạn: Tỷ lệ
của nợ đáo hạn trên một năm trên tổng nợ.
No-arbitrage value
/noʊ-ˈɑrbɪˌtrɑʒ ˈvælju/
Giá trị không chênh lệch: Định giá một tài
sản mà không xem xét giá phái sinh hoặc giá
thị trường thay thế.
114
Off-the-run
/ɔf-ðə-rʌn/
Những chứng khoán không còn được đấu giá.
Option-adjusted price
/ˈɑpʃən-əˈʤʌstəd praɪs/
Chênh lệch giá theo quyền chọn: Mỗi
quyền chọn sẽ tương ứng với một giá. Khi
thay đổi quyền chọn sẽ xảy ra chênh lệch giá.
Option-adjusted spread (OAS)
/ˈɑpʃən-əˈʤʌstəd sprɛd (ˈoʊˈeɪˈɛs)/
Khoản chênh lệch điều chỉnh theo quyền
chọn: Các mô hình OAS xem xét tác động
của việc thanh toán trước dưới nhiều kịch bản
lãi suất khác nhau, nhằm ước tính giá trị
tương lai của một chứng khoán. Phương
pháp luận này làm thuận lợi việc thực hiện so
sánh đối chiếu hai trái phiếu khác nhau, một
trong hai trái phiếu có quyền chọn mua (hay
quyền chọn chi trả trước) và trải phiếu kia thì
không.
Option-adjusted yield
/ˈɑpʃən-əˈʤʌstəd jild/
Chênh lệch lợi suất theo quyền chọn: Mỗi
quyền chọn sẽ tương ứng với một mức lãi
suất. Khi thay đổi quyền chọn sẽ xảy ra chênh
lệch lãi suất.
Par value
/pɑr ˈvælju/
Mệnh giá trái phiếu: Là giá trị danh nghĩa của
một trái phiếu. Mệnh giá rất quan trọng đối với
1 trái phiếu hay một phương tiện đem lại thu
nhập ổn định bởi nó xác định giá trị đáo hạn
của nó cũng như trị giá đồng đô la của các
phiếu thanh toán.
Quoted margin
/ˈkwoʊtɪd ˈmɑrʤən/
Hệ số niêm yết: Mức ký quỹ niêm yết.
Required margin
/riˈkwaɪərd ˈmɑrʤən/
Hệ số bắt buộc: Mức ký quỹ bắt buộc.
Semiannual bond equivalent yield
/ˌsɛmiˈænjəwəl bɑnd ɪˈkwɪvələnt jild/
Lợi suất trái phiếu bán niên tương đương:
Lợi suất đầu tư trái phiếu mua theo giá chiết
khấu so mệnh giá, như tín phiếu Kho bạc Hoa
Kỳ hay trái phiếu đô thị, được diễn tả theo
phần trăm. Các chứng khoán này không trả lãi
hàng tháng, hàng quý hay nửa năm như các
chứng khoán trả lãi.
Settlement date
/ˈsɛtəlmənt deɪt/
Ngày thanh toán:
1. Ngân hàng: Ngày tiền chuyển qua Cục dự
trữ Liên bang, hay mạng lưới tư nhân, được
ký gửi vào tài khoản của khách hàng và sẵn
sàng để sử dụng.
2. Chứng khoán: ngày mà các chứng khoán
đã bán thực sự sang tay.
Simple yield
/ˈsɪmpəl jild/
Lợi suất đơn giản: Số tiền lãi nhận được từ
một công ty phát hành trái phiếu, chia cho giá
thị trường hiện tại của trái phiếu liên kết.
Spot rates
/spɑt reɪts/
Tỷ giá giao ngay: Tỷ giá giao ngay là giá báo
để thực hiện thanh toán một giao dịch hàng
hóa, chứng khoán hoặc tiền tệ ngay lập tức.
Spread
/sprɛd/
Mức chênh lệch:
1. Ngân hàng. Số chênh lệch phần trăm giữa
lãi suất được tính với khoản cho vay của ngân
hàng và chi phí nguồn vốn người cho vay.
Ngược với NET INTEREST MARGIN.
2. Tài chính. Quyền chọn bán và quyền chọn
mua trên cùng một chứng khoán.
3. Ngoại hối. Sự chênh lệch giữa giá chào
mua và chào bán. Trong thị trường giao ngay
được biết đến như mức chênh lệch giao ngay.
(spot spread)
Street convention
/strict kənˈvɛnʃən/
Cách tính lãi suất bỏ qua ảnh hưởng của ngày
lễ hay kỳ nghỉ; tỷ lệ hoàn vốn nội bộ của dòng
tiền giả định được thanh toán vào các ngày
xác định, ngay cả khi ngày dự kiến rơi vào
cuối tuần hoặc ngày lễ.
115
Term structure (of interest rate)
/tɜrm ˈstrʌkʧər (ʌv ˈɪntrəst reɪt)/
Cấu trúc thời hạn (của lãi suất): Mối quan
hệ lãi suất hay nói cụ thể hơn là lợi tức chuộc
lại, tức là lợi tức phải trả cho các chứng khoán
tài chính có thời hạn khác nhau vào ngày đáo
hạn của chúng. Mối quan hệ này được gọi là
lợi tức đáo hạn, tức lợi tức tính cho đến ngày
đáo hạn, và chỉ có thể tính cho các chứng
khoán có lãi suất và thời hạn cố định, chẳng
hạn tín phiếu kho bạc và trái khoán công ty.
True yield
/tru jild/
Lợi suất thực: Tỷ lệ hoàn vốn nội bộ của
dòng tiền tính theo lịch thực tế, bao gồm cả
cuối tuần và ngày lễ.
Yield-to-maturity
/jild-tu-məˈʧʊrəti/
Lợi tức đến ngày đáo hạn: Là lợi nhuận
hàng năm mà một nhà đầu tư kiếm được từ
trái phiếu nếu mua trái phiếu hôm nay và giữ
cho tới ngày đáo hạn.
Yield-to-worst (YTW)
/jild-tu-wɜrst (waɪ-ti-ˈdʌbəlju)/
Lợi suất trái phiếu xấu nhất: Lợi suất trái
phiếu xấu nhất (YTW) là thước đo lợi suất
thấp nhất mà trái chủ có thể nhận được từ một
trái phiếu có các điều khoản của hợp đồng
hoạt động đầy đủ, và chủ thể phát hành không
mất khả năng thanh toán.
Zero rates
/ˈzɪroʊ reɪts/
Lãi suất bằng không: Lãi suất của khoản đầu
tư mà vốn gốc và lãi sẽ được nhận một lần khi
đến hạn mà không có các khoản thanh toán
nào giữa thời hạn đó.
Zero volatility spread (Z-spread) (static
spread)
/ˈzɪroʊ ˌvɑləˈtɪləti sprɛd (zi-sprɛd) (static
sprɛd)/
Chênh lệch tĩnh (Chênh lệch biến động
bằng 0): Z-spread là một hằng số mà bằng
việc cộng thêm nó vào mỗi điểm trên đường
cong tỷ giá giao ngày của Kho bạc thì giá thị
trường của chứng khoán bằng với giá trị hiện
tại của các dòng tiền được nhận trong tương
lai. Nói cách khác, mỗi dòng tiền được chiết
khấu theo tỷ giá giao ngày hợp lý của Kho bạc
cộng với Z-spread. Z-spread cũng được biết
đến dưới một tên gọi là chênh lệch tĩnh (static
spread).

7.4. INTRODUCTION TO ASSET-BACKED SECURITIES

Agency Residential Mortgage Backed Collateralized mortgage obligations
Securities (Agency RMBS) (CMOs)
/ˈeɪʤənsi ˌrɛzɪˈdɛnʃəl ˈmɔːgɪʤ bækt /kəˈlætərəˌlaɪzd mɔrgəʤ
sɪˈkjʊərɪtiz (ˈeɪʤənsi ɑr-ɛm-bi-ɛs)/ ˌɑbləˈgeɪʃənz (ˈsimoʊs)/
Chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp nhà ở Nghĩa vụ nợ cầm cố thế chấp: Một dạng
được phát hành hoặc bảo đảm bởi chính phủ chứng khoán được đảm bảo bằng thế chấp.
Mỹ hoặc các công ty được chính phủ Mỹ tài Nó bao gồm một rổ các khoản vay thế chấp
trợ.: Tại Hoa Kỳ, những chứng khoán thế được gom lại và bán như một khoản đầu tư.
chấp nhà ở được bảo đảm bởi một liên bang
hoặc được đảm bảo bởi một trong hai tổ chức Contract rate
được chính phủ bảo lãnh (Fannie Mae và /ˈkɑnˌtrækt reɪt/
Freddie Mac). Cước hợp đồng Lãi suất hợp đồng: Lãi
suất cước định (theo hợp đồng, theo thỏa
Amortizing loans thuận).
/ˈæmərˌtaɪzɪŋ loʊnz/
Khoản vay trả dần: Khoản vay với các khoản Construction risk
chi trả định kỳ được lập thời biểu bao gồm cả /kənˈtrækʃən rɪsk/
gốc và lãi. Trái ngược với khoản vay này là Rủi ro thanh toán trước hạn: Rủi ro mà khi
những khoản vay chỉ chi trả lãi, khoản vay lãi suất giảm, chứng khoán sẽ có thời gian
thanh toán tổng toàn bộ vào cuối kỳ hoặc đáo hạn ngắn hơn đã dự kiến (tại thời điểm
thậm chí là các khoản vay khấu trừ âm. mua) bởi vì người vay tái đầu tư tại lãi suất
mới thấp hơn.
Collateral manager
/kəˈlætərəl ˈmænəʤər/ Credit tranching
Quản lý tài sản đảm bảo: Quản lý các tài sản /ˈkrɛdət ˈtrænʧɪŋ/
thế chấp tương ứng với các khoản nợ. Phân tách theo mức rủi ro tín dụng: Các
tổn thất tín dụng được phân theo từng lớp với
mức ưu tiên từ thấp đến cao và theo các mức
độ.

116
Extension risk
/ɪkˈstɛnʃən rɪsk/
Rủi ro trả chậm: Rủi ro mà khi lãi suất tăng,
việc trả trước sẽ hạn chế hơn vì chủ sở hữu
không muốn từ bỏ cơ hội khi lãi suất hợp đồng
thấp. Kết quả là, thời gian chứng khoán đáo
hạn dài hơn dự kiến.
Foreclosure
/fɔrˈkloʊʒər/
Phát mãi tài sản: Hành động pháp lý khởi
xướng của bên cho vay để giành quyền sở
hữu tài sản thế chấp đảm bảo cho khoản vay
không chi trả.
Interest-only mortgage
/ˈɪntrəst-ˈoʊnli ˈmɔrgəʤ/
Khoản vay thế chấp chỉ trả lãi: Khoản vay
không có khoản hoàn trả gốc trong một thời
gian nhất định.
Loan-to-value ratio (LTV)
/loʊn-tu-ˈvælju ˈreɪʃiˌoʊ (ɛl-ti-vi)/
Tỷ số khoản vay trên giá trị: Quan hệ, được
thể hiện bằng phần trăm, giữa số tiền gốc của
khoản cho vay và giá trị thẩm định của tài sản
bảo đảm cho khoản tài trợ. Trong khoản cho
vay thế chấp nhà ở, thì đây là giá trị phần trăm
của tài sản mà bên cho vay sẵn sàng tài trợ
với thể chấp. Ví dụ, thế chấp 160.000 USD
trên ngôi nhà 200.000 USD có tỷ lệ khoản vay
so giá trị là 80%.
Mortgage loan (mortgage)
/ˈmɔrgəʤ loʊn (ˈmɔrgəʤ)/
Khoản vay thế chấp: Các khoản cho vay
được bảo đảm bởi các tài sản thế chấp.
Mortgage rate
/ˈmɔrgəʤ reɪt/
Lãi suất thế chấp: Lãi suất của một khoản
cho vay dựa vào tài sản cầm cố thế chấp.
117
Mortgage-backed securities (MBS)
/ˈmɔrgəʤ-bækt sɪˈkjʊrətiz (ɛm-bi-ɛs)/
Chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp:
Chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp là loại
chứng khoán được phát hành dựa trên cơ sở
một hoặc một nhóm các khoản thế chấp. Về
bản chất, chứng khoán bảo đảm bằng thế
chấp là một loại trái phiếu. Thay vì, trả cho nhà
đầu tư một khoản trái tức cố định và tiền gốc,
thì người phát hành chứng khoán thanh toán
bằng dòng tiền phát sinh từ những khoản thế
chấp được dùng để đảm bảo cho số chứng
khoán đó.
Mortgage pass-through security
/ˈmɔrgəʤ pæs-θru sɪˈkjʊrəti/
Chứng khoán chuyển giao vay thế chấp: Một
công cụ đầu tư đại diện cho quyền sở hữu
trọn vẹn một nhóm tài sản thế chấp. Nợ gốc
và lãi suất từ những khoản thế chấp cá nhân
sẽ được sử dụng để thanh toán nợ gốc và lãi
suất của các chứng khoán bảo đảm bằng thế
chấp.
Non-agency Residential Mortgage Backed
Securities (Non-agency RMBS)
/nɒn-ˈeɪʤənsi ˌrɛzɪˈdɛnʃəl ˈmɔːgɪʤ bækt
sɪˈkjʊərɪtiz (nɑn-ˈeɪʤənsi ɑr-ɛm-bi-ɛs)/
Chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp nhà
ở được phát hành bởi các định chế tư
nhân: Tại Hoa Kỳ, những chứng khoán phát
hành bởi các thực thể tư nhân là những
chứng khoán không được bảo đảm bởi liên
bang hoặc một tổ chức do chính phủ bảo lãnh.
Non-recourse loan
/nɑn-ˈrikɔrs loʊn/
Khoản cho vay không truy đòi: Khoản cho
vay mà nguồn hoàn trả cho bên cho vay là
dòng tiền mặt tạo ra bởi một dự án được tài
trợ bằng khoản cho vay đó, hoặc tài sản thế
chấp bảo đảm cho khoản vay.
Note rate
/noʊt reɪt/
Lãi suất trái phiếu: Như mortgage rate.
Planned amortization class (PAC) tranches
/plænd ˌæmərtɪˈzeɪʃən klæs (pæk) tranches/
Các lớp/đợt chứng khoán trả dần theo kế
hoạch: Trái phiếu được bảo đảm bằng cầm
cố bảo vệ các nhà đầu tư không phải thanh
toán trước quá lớn cho khoản vay cầm cố.
Trái phiếu PAC trong nợ cầm cố được bảo
đảm, được kèm theo trái phiếu chi trả nhanh,
là trái phiếu "đồng hành" hay "hỗ trợ", bảo vệ
người nắm giữ trái phiếu PAC không phải trả
trước các khoản thanh toán lớn dần, và tránh
bị thu hồi sớm.
Prepayment option/early repayment
option
/priˈpeɪmənt ˈɑpʃən/ˈɜrli riˈpeɪmənt ˈɑpʃən/
Quyền chọn trả trước/trả sớm: Điều khoản
hợp đồng cho phép người đi vay trả trước tất
cả hoặc một phần của khoản thế chấp trước
ngày đáo hạn.
Prepayment penalty mortgages
/priˈpeɪmənt ˈpɛnəlti ˈmɔrgəʤəz/
Tiền phạt vì thanh toán trước: Phí phải trả
người cho vay để có đặc quyền chi trả hết
khoản vay trước ngày đáo hạn. Tiền phạt
thanh toán trước có thể giảm dần trong những
năm sau thời điểm đăng ký ban đầu của
khoản cầm cố nhằm đền bù người cho vay tổn
thất thu nhập trong các năm tương lai.
Prepayment risk
/priˈpeɪmənt rɪsk/
Rủi ro trả trước: Rủi ro trả trước xảy ra khi
người vay trả nhiều hơn số tiền yêu cầu hàng
tháng, do đó làm giảm lãi suất của khoản vay.
Rủi ro này có thể được xác định bởi nhiều yếu
tố, chẳng hạn như sự khác biệt giữa lãi suất
hiện tại và lãi suất cho vay.
Recourse loan
/ˈrikɔrs loʊn/
Khoản cho vay truy đòi/ Nợ thu hồi: Một khoản
nợ được đảm bảo bằng tài sản thế chấp từ
người vay, cho phép người cho vay truy nợ từ
con nợ và tài sản của con nợ trong trường
hợp vỡ nợ.
118
Securitization
/sɪˌkjʊrətəˈzeɪʃən/
Chứng khoán hóa: Chứng khoán hóa
(chuyển thành chứng khoán) là quá trình tập
hợp và tái cấu trúc các tài sản thiếu tính thanh
khoản nhưng lại có thu nhập cao bằng tiền
trong tương lai như các khoản phải thu, các
khoản nợ chuyển đổi thành trái phiếu, hay gọi
chung là chứng khoán và đưa ra giao dịch trên
thị trường. Nói một cách dễ hiểu, chứng
khoán hóa là việc chuyển các thể thức tín
dụng thành thể thức chứng khoán, phát hành
trong công chúng tạo điều kiện thuận lợi cho
việc mua bán của các nhà đầu tư.
Securitized assets
/sɪˈkjʊrəˌtaɪzd ˈæˌsɛts/
Tài sản chứng khoán hóa: Tài sản được
chứng khoán hóa.
Special purpose entity (SPE)
/ˈspɛʃəl ˈpɜrpəs ˈɛntəti (ɛs-pi-i)/
Thực thể có mục đích đặc thù: Thực thể có
mục đích đặc thù, phục vụ như một đơn vị
trung gian phát hành trong việc tạo các chứng
khoán được đảm bảo bằng cầm cố, thẻ tín
dụng và tiền vay mua ô tô, hợp đồng thuê mua
và các tài sản chính khác.
Subordination
/səˌbɔrdəˈneɪʃən/
Chủ thể phụ thuộc: Mức độ ưu tiên thanh
toán nợ của các chủ thể này là phụ thuộc.
Time tranching
/taɪm ˈtrænʧɪŋ/
Phân tách theo mức rủi ro trả trước: Các
đợt chứng khoán sẽ được phân tách theo
mức rủi ro trả trước.
Tranche
/trænʧ/
Nhánh phân tách: Tranche là một phần của
chứng khoán gộp, thường là các công cụ nợ,
được phân tách theo mức độ rủi ro sau đó bán
cho các nhà đầu tư khác nhau.
7.5. UNDERSTANDING FIXED-INCOME RISK AND RETURN
Carrying value/book value
/ˈkæriɪŋ ˈvælju/bʊk ˈvælju/
Giá trị sổ sách: Số tiền ròng được đại diện
cho một tài sản hoặc nợ phải trả trên bảng cân
đối kế toán.
Cash flow yield
/kæʃ floʊ jild/
Lợi suất dòng tiền: Lợi suất của một dòng
tiền.
Convexity adjustment
/Convexity əˈʤʌstmənt/
Độ lồi: Đại lượng đo lường thể hiện sự thay
đổi của thời hạn trái phiếu khi lãi suất thay đổi.
Đại lượng này được gọi là độ lồi theo hình
dáng của đường cong lợi suất tiêu biểu: có 2
loại thể hiện độ lồi là độ lồi âm và độ lồi
dương.
Ví dụ: tín phiếu kho bạc mười năm được cho
là có độ lồi dương.
Curve duration
/kɜrv ˈdʊˈreɪʃən/
Đường cong thời gian đáo hạn bình quân:
Đo lường độ nhạy cảm của giá trái phiếu đối
với sự thay đổi trong đường cong lợi suất
được chọn làm tiêu chí chuẩn (benchmark
curve).
Duration gap
/ˈdʊˈreɪʃən gæp/
Chênh lệch thời gian đáo hạn:
Duration GAP = Macaulay duration –
Investment horizon
Trong đó:
● Macaulay duration là khoảng thời gian
trung bình để một trái chủ nhận được dòng
tiền từ trái phiếu.
● Investment horizon (thời hạn đầu tư) là
tổng độ dài thời gian mà trái chủ dự kiến nắm
giữ trái phiếu.
Effective convexity
/ɪˈfɛktɪv convexity/
Độ lồi thực tế: Đo lường tác động thứ cấp
của việc thay đổi lợi suất chuẩn (benchmark
yield curve) lên giá trái phiếu.
119
Effective duration
/ɪˈfɛktɪv ˈdʊˈreɪʃən/
Thời gian đáo hạn bình quân thực tế: Đo
lường sự nhạy cảm của giá trái phiếu với sự
thay đổi trong đường cong lãi suất được chọn
làm tiêu chí chuẩn.
Ngoài ra, công cụ này còn được sử dụng để
đo lường thời gian đáo hạn bình quân cho các
trái phiếu có chứa các quyền chọn đính kèm.
Key rate duration (partial duration)
/ki reɪt ˈdʊˈreɪʃən (ˈpɑrʃəl ˈdʊˈreɪʃən)/
Thời gian đáo hạn bình quân từng phần:
Đo lường độ nhạy cảm của trái phiếu đối với
sự thay đổi của lợi suất trái phiếu được chọn
làm tiêu chí chuẩn (benchmark yield) tại một
phân đoạn đáo hạn cụ thể.
Modified duration
/ˈmɑdəˌfaɪd ˈdʊˈreɪʃən/
Thời gian đáo hạn bình quân điều chỉnh:
Đo lường phần trăm thay đổi của giá chứng
khoán đối với sự thay đổi của lợi suất đáo
hạn.
Money convexity
/ˈmʌni convexity/
Độ lồi tiền tệ: Đo lường tác động thứ cấp của
sự thay đổi lãi suất lên giá đầy đủ của trái
phiếu (full price).
Money convexity được tính bằng tích của
Annual convexity (Độ lồi năm) và Full price
(Giá đủ).
Money duration
/ˈmʌni ˈdʊˈreɪʃən/
Thời gian đáo hạn tiền tệ: Đo lường sự thay
đổi của giá trên đơn vị tiền tệ mà trái phiếu
được sử dụng.
Money duration được tính bằng thời gian đáo
hạn bình quân điều chỉnh (Modified duration)
hàng năm nhân với giá đầy đủ (PVFull) của
trái phiếu, bao gồm cả lãi tích lũy (accrued
interest).
Parallel shift
/ˈpɛrəˌlɛl ʃɪft/
Dịch chuyển song song: Việc đường cong
(curve) dịch chuyển song song khi có tác
động.
Price value of a basis point
/praɪs ˈvælju ʌv ə ˈbeɪsəs pɔɪnt/
Giá trị của một điểm cơ bản (PVBP): Giá trị
của một điểm cơ bản (PVBP) là một thước đo
mô tả mức độ thay đổi điểm cơ bản của lãi
suất (0.01%) ảnh hưởng đến giá của trái
phiếu.
Term structure of yield volatility
/tɜrm ˈstrʌkʧər ʌv jild ˌvɑləˈtɪləti/
Cấu trúc kỳ hạn của biến động lãi suất: Mối
quan hệ giữa sự biến động của lợi suất trái
phiếu đến ngày đáo hạn và thời gian đáo hạn.
7.6. FUNDAMENTALS OF CREDIT ANALYSIS
Bond indenture/trust deed
/bɑnd ɪnˈdɛnʧər/trʌst did/
Khế ước trái phiếu: Khế ước trái phiếu là
hợp đồng pháp lý giữa người phát hành và
người mua trái phiếu, trong đó mô tả quyền
hạn của các trái chủ và nghĩa vụ của người
phát hành.
Capital structure
/ˈkæpətəl ˈstrʌkʧər/
Cơ cấu vốn: Khái niệm dùng để chỉ tỷ trọng
của các nguồn vốn của một công ty. Nhìn
chung, nguồn vốn của doanh nghiệp được
hình thành từ hai nguồn: vốn vay và vốn chủ
sở hữu.
Change of control put
/ʧeɪnʤ ʌv kənˈtroʊl pʊt/
Chuyển đổi quyền chọn bán: Một giao ước
rằng các trái chủ có quyền bán lại trái phiếu
cho người phát hành trước thời gian đáo hạn,
thường là với giá ngang bằng hoặc thêm một
số phí bảo hiểm nhỏ.
Credit migration risk
/ˈkrɛdət maɪˈgreɪʃən rɪsk/
Rủi ro chuyển hạng tín dụng: Rủi ro chuyển
hạng tín dụng là việc thay đổi xếp hạng tín
dụng (credit rating) của công ty theo thời gian
tùy theo sự tốt lên hay tồi đi của tình hình tài
chính của công ty.
120
Yield duration
/jild ˈdʊˈreɪʃən/
Thời hạn trả lợi tức: Đo lường độ nhạy cảm
của giá trái phiếu đối với sự thay đổi trong lợi
suất đáo hạn (YTM) của chính trái phiếu.
Cross-default provisions
/krɔs-dɪˈfɔlt prəˈvɪʒənz/
Những điều khoản vi phạm chéo: Vi phạm
chéo (cross-default) là một điều khoản nằm
trong khế ước trái phiếu quy định rằng người
đi vay được coi là vỡ nợ khi họ vỡ nợ trong
một nghĩa vụ khác.
Default probability
/dɪˈfɔlt ˌprɑbəˈbɪləti (pi-di)/
Xác suất vỡ nợ: Khả năng người đi vay sẽ
không thể thực hiện trả nợ theo lịch trả nợ
trong một khoảng thời gian, thường là một
năm. Xác suất vỡ nợ không chỉ phụ thuộc vào
tính chất của người đi vay mà còn phụ thuộc
vào môi trường kinh tế.
Default risk/credit risk
/dɪˈfɔlt rɪsk/ˈkrɛdət rɪsk/
Rủi ro tín dụng/ Rủi ro vỡ nợ: Rủi ro tín dụng
hay rủi ro vỡ nợ được hiểu là những trường
hợp mà cả lãi lẫn gốc đều có thể không có khả
năng được trả vào ngày đáo hạn.
Downgrade risk
/ˈdaʊnˈgreɪd rɪsk/
Rủi ro xuống cấp hạng mức tín nhiệm: Rủi
ro xuống cấp hạng mức tín nhiệm đề cập đến
rủi ro mà trái phiếu bị hạ bậc do tình trạng tài
chính của người phát hành xấu đi.
Expected loss
/ɪkˈspɛktəd lɔs/
Tổn thất có thể ước tính: Mô hình ước tính
tổn thất dự kiến là một mô hình sử dụng để đo
lường rủi ro tín dụng.
First lien debt
/fɜrst lin dɛt/
Nợ hạng nhất: Là khoản vay được thực hiện
trên một tài sản, theo đó chủ nợ có cấp bậc
đầu tiên có quyền đòi tài sản trước tất cả các
chủ nợ khác khi người đi vay vỡ nợ. Khác với
first mortgage, tài sản thế chấp của first lien
bao hàm rộng hơn, cụ thể là các bất động sản,
thiết bị, bằng sáng chế…
First mortgage debt
/fɜrst ˈmɔrgəʤ dɛt/
Nợ hạng nhất: Là khoản vay được thực hiện
trên một tài sản, cụ thể ở đây là các bất động
sản, theo đó chủ nợ có cấp bậc đầu tiên có
quyền đòi tài sản trước tất cả các chủ nợ khác
khi người đi vay vỡ nợ.
Limitations on liens
/ˌlɪmɪˈteɪʃənz ɑn linz/
Giới hạn nợ thế chấp: Giới hạn về mức độ
thế chấp nợ mà một nhà phát hành có thể có.
Loss severity/loss given default (LGD)
/lɔs sɪˈvɛrɪti/lɔs ˈgɪvən dɪˈfɔlt (ɛl-ʤi-di)/
Tỷ lệ tổn thất ước tính: Đây là số tiền thiệt
hại hoặc tỷ lệ phần trăm giá trị của trái phiếu
(gốc và lãi chưa thanh toán) mà người cho
vay phải gánh chịu khi những người đi vay từ
họ mất khả năng thanh toán nợ.
Maintenance covenants
/ˈmeɪntənəns ˈkʌvənənts/
Mức ký quỹ giao ước: Giao ước trong hợp
đồng vay đòi hỏi người vay phải thỏa mãn tỷ
lệ tài chính nhất định khi vay một khoản tiền
lớn.
Market liquidity risk
/ˈmɑrkət lɪˈkwɪdəti rɪsk/
Rủi ro thanh khoản thị trường: Rủi ro thanh
khoản thị trường là rủi ro bán trái phiếu với
mức giá thấp hơn giá trị thị trường, và rủi ro
này thường được phản ánh trong khoảng
chênh lệch bid-ask trên thị trường.
121
Notching
/ˈnɑʧɪŋ/
Định mức tín nhiệm: Xếp hạng tín dụng của
một trái phiếu do một doanh nghiệp phát hành
có thể sẽ khác với xếp hạng tín dụng của cả
doanh nghiệp đó nói chung. Vì vậy “notching”
là hành động đưa ra các mức xếp hạng khác
nhau đối với các đợt phát hành, các trái phiếu
khác nhau của doanh nghiệp, và xếp hạng
của từng trái phiếu riêng lẻ này có thể khác
nhau, thấp hơn hoặc cao hơn xếp hạng tín
dụng của doanh nghiệp đó.
Pari passu (on an equal footing)
/Pari passu (ɑn ən ˈikwəl ˈfʊtɪŋ)/
Thanh toán bình đẳng: Trong tài chính, thuật
ngữ này thể hiện xếp hạng của tất cả các
khoản vay đều có quyền được ưu tiên thanh
toán ngang nhau, nói cách khác, có cùng cấp
độ ưu tiên giải quyết quyền lợi tài chính.
Ví dụ: tất cả các chủ nợ của khoản vay có tài
sản đảm bảo hạng nhất (Senior Secured –
First lien debt) đều sẽ có mức độ ưu tiên truy
đòi như nhau nếu doanh nghiệp phá sản.
Priority of claims
/praɪˈɔrəti ʌv kleɪmz/
Quyền ưu tiên thanh toán: Chủ nợ có quyền
ưu tiên thanh toán sẽ có quyền truy đòi cao
nhất và được ưu tiên thanh toán đầu tiên khi
người đi vay phá sản.
Prospectus
/prəˈspɛktəs/
Bản cáo bạch: Bản cáo bạch (hay còn gọi là
bản công bố thông tin) là tài liệu công ty phát
hành phải công bố cho người mua chứng
khoán khi phát hành chứng khoán ra công
chúng, bao gồm những thông tin về bản thân
công ty, nêu rõ những cam kết của công ty và
những quyền lợi của người mua chứng
khoán... để trên cơ sở đó người đầu tư có thể
ra quyết định đầu tư hay không.
Restricted payments
/riˈstrɪktəd ˈpeɪmənts/
Cổ tức hạn chế: Một giao ước trái phiếu giúp
bảo vệ chủ nợ bằng cách giới hạn số tiền có
thể trả cho cổ đông theo thời gian.
Second lien
/ˈsɛkənd lin/
Nợ hạng hai: Xếp sau nợ hạng nhất, ứng với
mức độ ưu tiên thanh toán hạng hai.
Secured debt
/sɪˈkjʊrd dɛt/
Vay thế chấp: Khoản vay được bảo đảm
bằng một số tài sản như tài sản thế chấp cho
vay.
Seniority ranking
/sinˈjɔrɪti ˈræŋkɪŋ/
Xếp hạng nghĩa vụ nợ: Các khoản nợ do
cùng một doanh nghiệp phát hành được xếp
hạng theo quyền ưu tiên truy đòi khi doanh
nghiệp vỡ nợ.
Ví dụ: Nợ thế chấp hạng nhất (First Lien Loan
– Senior Secured), nợ thế chấp hạng hai
(Second Lien Loan – Secured)…
Spread risk
/sprɛd rɪsk/
Rủi ro chênh lệch: Rủi ro trong khoản chênh
lệch giữa lợi suất của trái phiếu chính phủ Mỹ
và những trái phiếu khác có cùng thời gian
đáo hạn nhưng khác nhau về chất lượng tín
dụng.
122
Structural subordination
/ˈstrʌkʧərəl səˌbɔrdəˈneɪʃən/
Cấp dưới về mặt cấu trúc: Nếu một Chủ nợ
A cho Công ty Mẹ vay, Chủ nợ B là người cho
Công ty Con vay, thì Chủ nợ A là cấp dưới về
mặt cấu trúc với Chủ nợ B. Nếu trả nợ từ Tài
sản của Công ty con, chủ nợ B sẽ được ưu
tiên trả nợ trước, Chủ nợ A chỉ có thể được
trả nợ từ Tài sản của Công ty Con khi mà Chủ
nợ B của công ty Con đã được thanh toán hết
nợ.
Subordinated debt
/səˈbɔrdəˌneɪtɪd dɛt/
Nợ thứ cấp: Khoản nợ xếp sau các khoản nợ
khác nếu một công ty rơi vào tình trạng thanh
lý hoặc phá sản được gọi là 'nợ thứ cấp'.
Unsecured debt
/ˌʌnsɪˈkjʊrd dɛt/
Vay tín chấp: Vay tín chấp là hình thức cho
vay không cần tài sản đảm bảo, dựa hoàn
toàn vào uy tín về năng lực trả nợ của người
đi vay.
08 0
DERIVATIVES

123
8.1. DERIVATIVE INSTRUMENT AND DERIVATIVE MARKET
FEATURES
Basis swap
/ˈbeɪsɪs swɒp/
Hợp đồng hoán đổi cơ sở: Một loại hợp
đồng hoán đổi lãi suất mà hai bên tham gia trả
lãi theo hai lãi suất thả nổi khác nhau.
Derivative
/dɪˈrɪvətɪv/
Chứng khoán phái sinh: Những công cụ
được phát hành trên cơ sở những công cụ tài
chính khác như cổ phiếu, trái phiếu, nhằm
nhiều mục tiêu khác nhau như phân tán rủi ro,
bảo vệ lợi nhuận hoặc tạo lợi nhuận.
Exercise price (Strike price)
/ˈeksəsaɪz praɪs/
Giá thực hiện: Mức giá thiết lập trước mà tại
đó tài sản cơ sở của hợp đồng phái sinh có
thể được mua hay bán khi thực hiện.
Forward commitment
/ˈfɔːwəd kəˈmɪtmənt/
Cam kết kỳ hạn: Thỏa thuận trên hợp đồng
giữa người mua và người bán để thực hiện
các giao dịch trong tương lai. Cam kết kỳ hạn
chỉ định loại hàng hóa được bán, giá cả, ngày
thanh toán và ngày chuyển giao hàng.
Forward price
/ˈfɔːwəd praɪs/
Giá kỳ hạn: Mức giá được xác định trước cho
một loại hàng hóa, tiền tệ hoặc tài sản tài
chính cơ sở theo thỏa thuận giữa 2 bên của
hợp đồng kỳ hạn.
Future contract
/ˈfjuːtʃə(r) ˈkɒntrækt/
Hợp đồng tương lai: Một hợp đồng chuẩn
hóa giữa bên bán và bên mua về việc giao
dịch một tài sản cơ sở tại một thời điểm nhất
định trong tương lai với mức giá xác định
trước.
124
Interest rate swap
/ˈɪntrəst reɪt swɒp/
Hợp đồng hoán đổi lãi suất: Một thỏa thuận
trong đó hai bên tham gia đồng ý thanh toán
cho mỗi bên các luồng tiền theo định kỳ được
tính toán dựa trên một mức lãi suất nhất định
và một khoản tiền danh nghĩa xác định.
Long position
/lɒŋ pəˈzɪʃn/
Vị thế mua: Việc nhà đầu tư đã bỏ tiền mua
một loại chứng khoán và hy vọng sẽ kiếm lời
khi giá tăng.
Notional principal
/ˈnəʊʃənlˈ prɪnsəpl/
Tiền gốc danh nghĩa: Cơ sở cho một giao
dịch hoán đổi (SWAP) và số tiền này được sử
dụng để tính toán các khoản thanh toán hoán
đổi, trong hợp đồng hoán đổi lãi suất hoặc
hoán đổi tiền tệ.
Over-the-counter market
/ˌəʊvə ðə ˈkaʊntə(r) ˈmɑːkɪt/
Thị trường chứng khoán phi tập trung: Thị
trường được tổ chức không dựa vào một mặt
bằng giao dịch cố định như sàn giao dịch (thị
trường giao dịch tập trung), mà dựa vào một
hệ thống vận hành theo cơ chế chào giá cạnh
tranh và thương lượng thông qua sự trợ giúp
của các phương tiện thông tin.
Speculator
/ˈspekjuleɪtə(r)/
Nhà đầu cơ: Là người chấp nhận rủi ro cao
để tìm kiếm lợi nhuận cao từ sự biến động giá.
Underlying Asset
/ˌʌndəˈlaɪɪŋ ˈæset/
Tài sản cơ sở: Các tài sản tài chính mà giá
của các công cụ phái sinh dựa trên đó.
8.2. FORWARD COMMITMENT AND CONTINGENT CLAIM
FEATURES AND INSTRUMENTS
Call option
/kɔːl ˈɒpʃn/
Quyền chọn mua: Cho phép người mua sở
hữu quyền được mua một loại tài sản cơ sở
ở một mức giá cố định (gọi là giá thực hiện)
trong một khoảng thời gian xác định. Đổi lại,
người mua quyền phải trả ngay cho người
bán một khoản tiền gọi là phí quyền chọn,
người bán quyền có nghĩa vụ phải bán tài sản
khi người mua thực hiện quyền (nghĩa là mua
tài sản).
Credit default swap
/ˈkredɪt dɪˈfɔːlt swɒp/
Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng: Công cụ
tài chính hoặc hợp đồng cho phép nhà đầu tư
hoán đổi hoặc bù đắp rủi ro tín dụng của mình
với nhà đầu tư khác.
Credit derivative
/ˈkredɪt dɪˈrɪvətɪv/
Công cụ phái sinh tín dụng: Hợp đồng trong
đó một bên có quyền yêu cầu thanh toán từ
bên còn lại trong trường hợp xảy ra sự kiện
liên quan đến tín dụng trong suốt thời hạn của
hợp đồng.
Exchange-traded derivative
/ɪksˈtʃeɪndʒ-treɪdid dɪˈrɪvətɪv/
Chứng khoán phái sinh được giao dịch tại
sàn: Chứng khoán phái sinh được giao dịch
trên một sàn chứng khoán có kiểm soát.
American option
/əˈmerɪkən ˈɒpʃn/
Hợp đồng quyền chọn kiểu Mỹ: Một dạng
hợp đồng quyền chọn cho phép người nắm
giữ có thể thực hiện quyền chọn bất kỳ lúc nào
trước và trong ngày đáo hạn.
Forward contract
/ˈfɔːwəd ˈkɒntrækt/
Hợp đồng kỳ hạn: Hợp đồng mua hay bán
một số lượng nhất định đơn vị tài sản cơ sở ở
một thời điểm xác định trong tương lai theo
một mức giá xác định ngay tại thời điểm thỏa
thuận hợp đồng.
125
Initial margin
/ɪˈnɪʃl ˈmɑːdʒɪn/
Mức ký quỹ ban đầu: Giá trị ký quỹ tối thiểu
trước khi thực hiện giao dịch và được tính
toán dựa trên giá giao dịch được cập nhật
trong phiên. Việc nộp ký quỹ ban đầu có thể
bằng tiền hoặc chứng khoán.
Maintenance margin
/ˈmeɪntənəns ˈmɑːdʒɪn/
Mức ký quỹ duy trì: Số tiền ký quỹ tối thiểu
mà khách hàng cần phải duy trì đối với số vị
thế đang nắm giữ trong tài khoản ký quỹ.
Margin
/ˈmɑːdʒɪn/
Mức ký quỹ: Số tiền được đặt cọc vào tài
khoản ký quỹ. Thuật ngữ này bắt nguồn từ
thực tiễn thị trường chứng khoán, khi nhà đầu
tư muốn vay tiền để mua một lượng cổ phiếu
nhất định.
Mark to market
/mɑːk tə ˈmɑːkɪt/
Hạch toán theo giá thị trường: Phương
pháp đo lường giá trị hợp lý của các tài khoản
có thể dao động theo thời gian, chẳng hạn
như tài sản và nợ phải trả.
Open interest
/ˈəʊpən ˈɪntrəst/
Hợp đồng mở: Số lượng hợp đồng trong
trung tâm thanh toán bù trừ đang lưu hành
chưa được thanh lý hoặc chưa được tất toán
tại thời điểm bất kỳ
Option contract
/ˈɒpʃn ˈkɒntrækt/
Hợp đồng quyền chọn: Một dạng hợp đồng
chứng khoán phái sinh cho phép người nắm
giữ nó có quyền mua hoặc bán một khối
lượng hàng hóa cơ sở nhất định với một mức
giá xác định vào một thời điểm đã định trước.
Option writer
/ˈɒpʃn ˈraɪtə(r)/
Người bán quyền chọn: Người nhận chi phí
của người mua quyền chọn và phải thực hiện
theo yêu cầu của người mua quyền.
Price limit
/praɪs ˈlɪmɪt/
Giới hạn giá: Là giới hạn đặt ra bởi sàn giao
dịch hợp đồng tương lai trên sự thay đổi giá
có thể xảy ra hàng ngày.
Put option
/pʊt ˈɒpʃn/
Quyền chọn bán: Một quyền chọn bán cho
người mua sở hữu quyền được bán tài sản
cơ sở tại một giá cố định cho người bán quyền
chọn bán. Đổi lại, người mua quyền phải trả
cho người bán một khoản phí.. Người bán
quyền có nghĩa vụ phải mua tài sản khi người
mua thực hiện quyền (nghĩa là bán tài sản).
8.3. DERIVATIVE BENEFITS, RISKS, AND ISSUER AND
INVESTOR USES
Basis risk
/ˈbeɪsɪs rɪsk/
Rủi ro cơ sở: Là rủi ro trong đó giá trị kỳ vọng
của một phái sinh khác so với giá trị kỳ vọng
của tài sản cơ sở.
Cash flow hedge
/kæʃ floʊ hɛʤ/
Phòng vệ dòng tiền: Là việc phòng vệ giá trị
của đồng tiện nội tệ cho các khoản thu trong
tương lai bằng ngoại tệ sử dụng hợp đồng kỳ
hạn.
Fair value hedge
/fɛr ˈvælju hɛʤ/
Phòng vệ giá trị hợp lý: Là một biện pháp
làm giảm những thay đổi trong giá trị của tài
sản hoặc nợ phải trả của doanh nghiệp.
126
Settlement price
/ˈsetlmənt praɪs/
Giá thanh toán: Mức giá dùng để xác định lãi
lỗ cuối ngày và mức ký quỹ yêu cầu.
Swap contract
/swɒp ˈkɒntrækt/
Hợp đồng hoán đổi: Một thỏa thuận dạng
hợp đồng giữa hai bên đối tác, theo đó các
bên đồng ý thực hiện các khoản thanh toán
định kỳ cho nhau, hay là đồng ý trao đổi các
luồng tiền trong tương lai theo một phương
thức đã định sẵn và trong một khoản thời gian
xác định trước.
Hedge accounting
/hɛʤ əˈkaʊntɪŋ/
Kế toán phòng ngừa rủi ro: Kế toán phòng
ngừa rủi ro cho phép các công ty ghi nhận lãi
và lỗ của các khoản phòng vệ rủi ro phái sinh
đủ điều kiện, đồng thời họ ghi nhận những
thay đổi tương ứng trong giá trị của tài sản
hoặc nợ phải trả.
Liquidity risk
/lɪˈkwɪdɪti rɪsk/
Rủi ro thanh khoản: Rủi ro thanh khoản
trong phái sinh là rủi ro về sự khác biệt về thời
gian của dòng tiền từ một công cụ phái sinh
so với thời gian từ một giao dịch cơ sở.
Net investment hedge
/sɪˈstɛmɪk rɪsk/
Phòng ngừa rủi ro đầu tư ròng: Là một biện
pháp làm giảm sự biến động của giá trị vốn
chủ sở hữu của một công ty con nước ngoài
được báo cáo trên bảng cân đối kế toán của
công ty đó.
Systemic risk
/sɪˈstɛmɪk rɪsk/
Rủi ro hệ thống: Rủi ro hệ thống mô tả một
sự kiện có thể gây ra sự sụp đổ lớn trong một
ngành cụ thể hoặc nền kinh tế.

8.4. ARBITRAGE, REPLICATION, AND THE COST OF CARRY

IN PRICING DERIVATIVES
Arbitrage
/ˈɑːbɪtrɑːʒ/
Kinh doanh chênh lệch giá/Mua bán song
hành:
1. Là việc mua đồng thời một tài sản hoặc
danh mục đầu tư bị định giá thấp và bán một
tài sản hoặc danh mục đầu tư tương đương
nhưng được định giá cao, để có được lợi
nhuận không rủi ro trên chênh lệch giá.
2. Trong một thị trường tài chính hoạt động
tốt, có rất ít cơ hội mua bán chênh lệch giá.
Arbitrage-free pricing
/ˈɑːbɪtrɑːʒ friː ˈpraɪsɪŋ/
Định giá phi chênh lệch: Quá trình định giá
chứng khoán phái sinh dựa trên nguyên tắc
triệt tiêu lợi nhuận phi rủi ro.
Convenience yield
/kənˈviːniəns jiːld/
Giá trị tiện ích: Lợi ích phi tiền tệ của việc
nắm giữ một tài sản
Cost of carry
/kɒst əv ˈkæri/
Chi phí lưu kho: Chi phí phát sinh khi nắm
giữ, lưu trữ một tài sản.
Implied volatility
/ɪmˈplaɪd ˌvɒləˈtɪləti/
Biến động hàm ý: Là mức độ biến động
được suy ra từ mức giá thị trường của một
quyền chọn, cho biết khả năng thay đổi giá
chứng khoán trên thị trường. Các nhà đầu tư
có thể sử dụng nó để dự đoán các thay đổi
trong tương lai, cung - cầu, và thường sử
dụng để định giá hợp đồng quyền chọn.
Law of one price
/lɔː əv wʌn praɪs/
Quy luật một giá: Trên các thị trường cạnh
tranh không có chi phí lưu thông và các hàng
rào thương mại chính thức (như thuế quan),
những hàng hóa giống hệt nhau bán ở các
nước khác nhau sẽ có cùng giá bán khi giá
được biểu thị bằng cùng một loại tiền tệ.
Replication
/ˌrɛpləˈkeɪʃən/
Tái tạo: Là một chiến lược phái sinh trong đó
dòng tiền của phái sinh có thể được tạo lại
bằng cách sử dụng kết hợp các vị thế long
hoặc short cho một tài sản cơ sở và đi vay
hoặc cho vay tiền mặt.

8.5. PRICING AND VALUATION OF FORWARD CONTRACTS

AND FOR AN UNDERLYING WITH VARYING MATURITIES
Forward rate agreement (FRA)
/ˈfɔːwəd reɪt əˈɡriːmənt/
Hợp đồng kỳ hạn lãi suất: Dạng hợp đồng
chứng khoán phái sinh giao dịch phi tập trung
ấn định mức lãi suất cho một khoản thanh
toán sẽ được thực hiện vào một thời điểm xác
định trong tương lai.

127
Implied forward rate
/ɪmˈplaɪd ˈfɔrwərd reɪt/
Tỷ lệ kỳ hạn hàm ý: Tỷ lệ kỳ hạn hàm ý thể
hiện tỷ lệ tái đầu tư hòa vốn, liên kết trái phiếu
zero-coupon kỳ hạn ngắn và trái phiếu zero-
coupon kỳ hạn dài trong một khoảng thời gian
cụ thể. Hay nói cách khác đây là lãi suất kỳ
hạn mà nhà đầu tư có được khi (1) đầu tư cho
tới ngày đáo hạn của hợp đồng kỳ hạn và (2)
đầu tư từ thời điểm hiện tại cho tới ngày bắt
đầu của hợp đồng kỳ hạn và tái đầu tư lãi
nhận được.
8.6. PRICING AND VALUATION OF FUTURES CONTRACTS
Basis point value
/ ˈbeɪsəs pɔɪnt ˈvælju/
Giá trị điểm cơ bản: Hợp đồng tương lai của
lãi suất được quyết toán hàng ngày dựa trên
sự thay đổi giá, được tính bằng giá trị điểm cơ
bản của hợp đồng tương lai.
Convexity bias
/kɒnˈveksəti ˈbaɪəs/
Thiên lệch độ lồi: Trong một hợp đồng kỳ
hạn lãi suất, lãi suất tăng làm giảm giá trị của
hợp đồng kỳ hạn bằng một lượng ít hơn sự
giảm lãi suất làm tăng giá trị kỳ hạn.
Fixed-for-floating interest rate swap
/fɪkst fə(r) ˈfləʊtɪŋ ˈɪntrəst reɪt swɒp/
Hợp đồng hoán đổi lãi suất cố định cho lãi
suất thả nổi: Một hợp đồng hoán đổi lãi suất,
trong đó một bên trả lãi suất cố định, trong khi
bên kia trả lãi suất thả nổi trên cùng 1 đơn vị
tiền tệ.
128
Net cost of carry
/nɛt kɑst ʌv ˈkæri/
Chi phí nắm giữ ròng: Là lợi ích của việc
nắm giữ tài sản trừ đi chi phí nắm giữ tài sản
(bao gồm cả chi phí cơ hội của quỹ).
Inception
/ɪnˈsɛpʃən/
Ngày hiệu lực: Ngày bắt đầu của hợp đồng.
Market reference rate
/ˈmɑrkət ˈrɛfərəns reɪt/
Lãi suất tham chiếu thị trường: Lãi suất
tham chiếu là một lãi suất chuẩn được sử
dụng để xây dựng các lãi suất khác. Các loại
giao dịch khác nhau sử dụng các lãi suất
chuẩn tham chiếu khác nhau, nhưng phổ biến
nhất bao gồm Lãi suất quỹ của Fed, LIBOR,
lãi suất cơ bản và lãi suất chuẩn của chứng
khoán kho bạc Hoa Kỳ.
Mark-to-market (MTM) gain/loss
/mɑrk-tu-ˈmɑrkət geɪn/lɔs /
Lãi lỗ hạch toán theo giá thị trường: Việc
ghi nhận lãi và lỗ hàng ngày do những thay
đổi trong giá trị thị trường của chứng khoán,
thường sử dụng với các công cụ phái sinh tài
chính, chẳng hạn như hợp đồng tương lai.
8.7. PRICING AND VALUATION OF INTEREST RATES AND
OTHER SWAPS
Fixed-rate payer
/fɪkst-reɪt ˈpeɪər/
Người thanh toán khoản tiền với lãi suất cố
định trong hợp đồng kỳ hạn cho lãi suất
Fixed-rate receiver
/fɪkst-reɪt rəˈsivər/
Người được nhận khoản tiền với lãi suất cố
định trong hợp đồng kỳ hạn cho lãi suất
Floating-rate payer
/ˈfloʊtɪŋ-reɪt ˈpeɪər/
Người thanh toán khoản tiền với lãi suất thả
nổi trong hợp đồng kỳ hạn cho lãi suất.
8.8. PRICING AND VALUATION OF OPTIONS
At the money
/ət ðə ˈmʌni/
Hòa vốn: Thuật ngữ dùng để chỉ trạng thái
hòa vốn của hợp đồng quyền chọn mua hoặc
chọn bán.
Deep-in-the-money
/dip-ɪn-ðə-ˈmʌni/
Lãi đậm: Thuật ngữ dùng để chỉ mức độ có
lời lớn của hợp đồng quyền chọn mua hoặc
chọn bán.
Deep-out-of-the-money
/ dip-aʊt-ʌv-ðə-ˈmʌni/
Lỗ nặng: Thuật ngữ dùng để chỉ mức độ của
trạng thái lỗ nặng của hợp đồng quyền chọn
mua hoặc chọn bán.
European Option
/ˌjʊərəˈpiːən ˈɒpʃn/
Quyền chọn kiểu Châu Âu: Dạng quyền
chọn chỉ được thực hiện trong ngày đáo hạn.
Nói cách khác là dù chứng khoán cơ sở có
biến động về giá thì nhà đầu tư cũng không
được thực hiện hợp đồng sớm để nhận chứng
khoán hoặc bán chứng khoán. Thay vào đó,
việc thực hiện mua hay bán chỉ được xảy ra
trong ngày đáo hạn hợp đồng.
129
Floating-rate receiver
/ˈfloʊtɪŋ-reɪt rəˈsivər/
Người được nhận khoản tiền với lãi suất thả
nổi trong một hợp đồng kỳ hạn cho lãi suất
Par swap rate
/pɑr swɑp reɪt/
Lãi suất cố định: tại đó giá trị hiện tại của tất
cả dòng tiền thả nổi kỳ vọng bằng giá trị hiện
tại của tất cả dòng tiền cố định kỳ vọng.
Exercise Value
/ˈeksəsaɪz ˈvæljuː/
Mức giá thực hiện: Giá trị thu được nếu một
quyền chọn được thực hiện dựa trên các điều
kiện hiện tại.
In the money
/ɪn ðə ˈmʌni/
Có lời: Thuật ngữ dùng để chỉ trạng thái có
lời của hợp đồng quyền chọn mua hoặc chọn
bán.
Moneyness
/ˈmʌninəs/
Trạng thái Moneyness: Thuật ngữ mô tả đặc
điểm của một công cụ phái sinh, thể hiện sự
liên quan giữa mức giá thực hiện của nó với
giá của tài sản cơ sở. Trạng thái Moneyness
thể hiện giá trị nội tại của một quyền chọn tại
thời điểm đó.
Option premium
/ˈɔpʃən ˈprimiəm/
Phí quyền chọn: Phí quyền chọn là số tiền
mà nhà đầu tư trả để mua quyền chọn mua
hoặc bán tài sản cơ sở.
Out of the money
/aʊt əv ðə ˈmʌni/
Đang lỗ: Thuật ngữ dùng để chỉ trạng thái lỗ
của hợp đồng quyền chọn mua hoặc chọn
bán.
Time value decay
/taɪm ˈvæljuː dɪˈkeɪ/
Hao mòn thời gian: Thước đo tỷ lệ suy giảm
giá trị của hợp đồng quyền chọn theo thời
gian. Hao mòn thời gian tăng lên nhanh chóng
khi ngày đáo hạn của quyền chọn đến gần vì
càng có ít thời gian để thu lợi nhuận từ giao
dịch hơn.
Time value of option
/taɪm ˈvæljuː ɒv ˈɒpʃən/
Giá trị thời gian của quyền chọn: Liên quan
đến chi phí quyền chọn được quy cho thời
gian còn lại đến khi hết hạn hợp đồng quyền
chọn. Chi phí quyền chọn bao gồm hai thành
phần: giá trị nội tại và giá trị thời gian của nó.
Tổng chi phí của một quyền chọn bằng với giá
trị nội tại cộng với giá trị thời gian của quyền
chọn.

8.9. OPTION REPLICATION USING PUT-CALL PARITY

Asymmetric payoff
/ ˌeɪsɪˈmetrɪk ˈpeɪˌɔf/
Khoản thu bất cân xứng: Khoản hoàn trả
không cân xứng là tập hợp các kết quả có thể
có của chiến lược đầu tư trong đó khoản lời
tiềm năng lớn hơn rủi ro thua lỗ.
Contingent claim
/ kənˈtɪnʤənt kleɪm/
Cam kết tùy chọn: Là một công cụ phái sinh
mà khoản thu về (payoff) trong tương lai phụ
thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác
Fiduciary call
/fɪˈdjuːʃəri kɔːl/
Quyền mua ủy thác: Sự kết hợp của quyền
chọn mua kiểu châu Âu và một trái phiếu phi
rủi ro đáo hạn vào ngày hết hạn quyền chọn
và có mệnh giá bằng với giá thực hiện của
quyền chọn mua.
Insolvency
/ ɪnˈsɑlvənsi/
Vỡ nợ: Nếu giá trị của công ty thấp hơn mệnh
giá của khoản nợ, công ty đó được gọi là mất
khả năng thanh toán.
Solvency
/ˈsɔlvənsi/
Có khả năng thanh toán: Nếu giá trị của
công ty vượt mệnh giá của khoản nợ, công ty
có khả năng thanh toán và có thể hoàn vốn
cho cả cổ đông và chủ nợ.
Synthetic protective put
/sɪnˈθɛtɪk prəˈtɛktɪv pʊt/
Khi nhà đầu tư có vị thế bán trên một cổ phiếu,
mua một quyền chọn bán trên cùng một cổ
phiếu đó. Hành động này được thực hiện để
phòng vệ chống lại sự tăng giá của cổ phiếu
Put-call parity
/pʊt kɔːl ˈpærəti/
Sự cân bằng chọn mua-chọn bán: Nguyên
tắc xác định mối quan hệ giữa giá của quyền
chọn mua và bán theo kiểu Châu Âu cùng loại
(cùng một tài sản cơ bản, giá thực hiện và
ngày đáo hạn).

Protective put
/prəˈtektɪv pʊt/
Quyền bán được bảo vệ: Quyền chọn liên
quan đến việc nắm giữ một thế giá lên của tài
sản cơ sở (ví dụ: cổ phiếu) và mua quyền
chọn bán với giá thực hiện bằng hoặc gần với
giá hiện tại của tài sản cơ sở.

130
8.10. VALUING A DERIVATIVE USING A ONE-PERIOD
BINOMIAL MODEL
Binomial model
/baɪˈnəʊmiəl ˈmɒdl/
Mô hình nhị thức: Trong mô hình nhị thức,
kết quả được giả định là chỉ có hai trường
hợp: một là giá lên, hai là giá xuống.
Ưu điểm lớn nhất của phương pháp định giá
quyền chọn theo mô hình nhị thức là nó đơn
giản về mặt toán học. Tuy vẫn có những sự
phức tạp trong các mô hình nhiều giai đoạn.
Binomial tree
/baɪˈnoʊmiəl tri/
Cây nhị thức: Cây nhị thức là một cách biểu
diễn của các giá trị mà một hợp đồng quyền
chọn có thể nhận vào các khoảng thời gian
khác nhau, trong đó, ở mỗi thời kỳ, tài sản
tăng lên với xác suất p hoặc giảm với xác suất
(1 - p). Giá trị của quyền chọn tại bất kỳ nút
nào phụ thuộc vào xác suất giá của tài sản cơ
bản sẽ giảm hoặc tăng tại một nút nhất định.
131
Hedge ratio
/ hɛʤ ˈreɪʃiˌoʊ/
Tỷ lệ phòng vệ: Tỷ lệ của tài sản cơ sở có
thể bù đắp rủi ro liên quan đến một quyền
chọn.
Risk-neutral pricing
/rɪsk-ˈnutrəl ˈpraɪsɪŋ/
Định giá trung lập với rủi ro: Là việc định
giá phái sinh không tồn tại chênh lệch giá, việc
định giá này không phụ thuộc vào quan điểm
về rủi ro của nhà đầu tư.
Risk-Neutral Probability
/rɪsk ˈnutrəl ˌprɒbəˈbɪləti/
Xác suất trung tính rủi ro: Xác suất của các
đầu ra tiềm năng được điều chỉnh theo rủi ro
trong tương lai, thường được sử dụng để tính
giá trị tài sản dự kiến.
Scenario
/sɪˈnɛrioʊ/
Tình huống: Bối cảnh giá tài sản cơ sở tăng
hoặc giảm trong một cây nhị thức.
09 1
ALTERNATIVE
INVESTMENTS

132
9.1. CATEGORIES, CHARACTERISTICS, AND
COMPENSATION STRUCTURE OF ALTERNATIVE
INVESTMENTS
Clawback provision
/ˈklɔːbæk prəˈvɪʒən/
Điều khoản thu hồi: Điều khoản thu hồi là
quyền cho phép nhà đầu tư thu hồi lại một
phần lợi nhuận đã chia cho nhà quản lý quỹ.
Committed capital
/kəˈmɪt.ɪd ˈkæp.ɪ.təl/
Vốn cam kết: Vốn cam kết là khoản tiền mà
nhà đầu tư cam kết sẽ đóng góp vào một quỹ
đầu tư. Khái niệm này thường chỉ được sử
dụng trong lĩnh vực đầu tư thay thế như quỹ
đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư vốn tư nhân, và
quỹ phòng hộ.
Commodities
/kəˈmɒdɪtiz/
Hàng hoá: Các nhà đầu tư có thể sở hữu
hàng hóa vật chất, phái sinh hàng hóa hoặc
vốn chủ sở hữu của các công ty sản xuất hàng
hóa. Một số quỹ tìm kiếm lợi nhuận trên các
chỉ số hàng hóa khác nhau, thường bằng cách
nắm giữ các hợp đồng phái sinh dự kiến sẽ
theo dõi một chỉ số hàng hóa cụ thể.
Distressed securities
/dɪˈstrest sɪˈkjʊərətiz/
Chứng khoán của công ty sắp phá sản: Là
chứng khoán của một công ty sắp phá sản
hoặc đang trong quá trình làm thủ tục phá sản.
Diversification
/daɪˌvɜːsɪfɪˈkeɪʃn/
Đa dạng hoá: Là việc phân bổ vốn giữa lợi
suất và rủi ro của tài sản nhằm mục đích giảm
thiểu rủi ro và giảm tổn thất tài chính.
Liquidity
/lɪˈkwɪdəti/
Tính thanh khoản : Khả năng chuyển đổi
thành tiền mặt của một tài sản hoặc một sản
phẩm.
- Tính thanh khoản có thứ tự giảm dần như
sau:
+ Tiền mặt
+ Đầu tư ngắn hạn
+ Khoản phải thu
+ Ứng trước ngắn hạn
+ Hàng tồn kho
133
Private equity funds
/ˌpraɪvət ˈekwəti fʌnd/
Các quỹ cổ phần tư nhân: Quỹ cổ phần tư
nhân là một hình thức thay thế của tài chính
tư nhân, cách xa thị trường đại chúng, trong
đó các quỹ và nhà đầu tư trực tiếp đầu tư vào
các công ty hoặc tham gia mua lại các công ty
đó.
Các công ty cổ phần tư nhân kiếm tiền bằng
cách tính phí quản lý và hiệu suất từ các nhà
đầu tư trong một quỹ.
Real estate
/ˈriːəl ɪsteɪt/
Bất động sản: Tài sản được tạo thành từ đất
đai và các tòa nhà trên đó, cũng như tài
nguyên thiên nhiên của đất đai bao gồm cả
động thực vật hoang, trồng trọt và chăn nuôi,
nước, và bất kỳ mỏ khoáng sản bổ sung nào.
Real Estate Investment Trust (REIT)
/rɪəl ɪˈsteɪt ɪnˈvest.mənt trʌst/
Quỹ tín thác đầu tư bất động sản: Quỹ tín
thác bất động sản hay còn gọi là REIT là hình
thức góp vốn cho một hay nhiều dự án bất
động sản từ những cá nhân, tổ chức khác,
thông qua việc phát hành các chứng từ có giá
như cổ phiếu, chứng chỉ quỹ.
Venture capital
/ˈventʃə kæpɪtl/
Vốn đầu tư mạo hiểm: Vốn đầu tư mạo
hiểm là nguồn tài chính mà các nhà đầu tư
cung cấp cho các công ty khởi nghiệp và các
doanh nghiệp nhỏ được cho là có tiềm năng
tăng. Vốn đầu tư mạo hiểm thường đến từ
các nhà đầu tư giàu có, các ngân hàng đầu tư
và bất kì định chế tài chính nào khác.
9.2. PERFORMANCE CALCULATION AND APPRAISAL OF
ALTERNATIVE INVESTMENTS
Drawdown
/ˈdrɔː.daʊn/
Mức sụt giảm: Mức sụt giảm một tài khoản
đầu tư từ mức vốn đỉnh đến mức vốn đáy
trong một khoảng thời gian nhất định.
Due diligence
/dʒuː ˈdɪl.ɪ.dʒəns/
Thẩm định chuyên sâu: Là hoạt động thẩm
tra, thường được áp dụng để điều tra về một
doanh nghiệp hay tổ chức, cá nhân trước khi
tiến hành ký bất kỳ bản hợp đồng, hoặc thực
hiện một khoản đầu tư nào đó.
Hedge funds
/ˈhedʒ fʌnd/
Quỹ phòng hộ: Các quỹ phòng hộ là các
khoản đầu tư thay thế sử dụng các chiến lược
khác nhau để kiếm lợi nhuận cho các nhà đầu
tư của họ.
- Các quỹ phòng hộ sử dụng các công cụ phái
sinh và đòn bẩy ở cả thị trường trong nước và
quốc tế với mục tiêu tạo ra lợi nhuận cao.
- Một khía cạnh đã làm cho ngành công
nghiệp quỹ phòng hộ khác biệt là các quỹ
phòng hộ phải đối mặt với ít quy định hơn so
với các quỹ tương hỗ và các phương tiện đầu
tư khác.
134
Lockup period
/ˈlɒk.ʌ ˈpɪə.ri.əd/
Giai đoạn lockup: Giai đoạn lockup là khung
thời gian mà tại đó nhà đầu tư không được
phép bán ra cổ phiếu hay được hoàn lại một
khoản đầu tư cụ thể.
Giai đoạn lockup được ứng dụng nhiều trong
đầu tư vào quỹ phòng vệ và các công ty khởi
nghiệp hay công ty mới chào bán lần đầu ra
công chúng.
Net asset value (NAV)
/net ˈæs.et ˈvæl.juː/
Giá trị tài sản ròng: Là tổng giá trị các tài sản
và các khoản đầu tư của Quỹ trừ đi tổng giá
trị nợ phải trả của Quỹ tại thời điểm định giá.
Redemptions
/rɪˈdempʃn/
Sự mua lại: Trong tài chính, sự mua lại là
thuật ngữ mô tả việc doanh nghiệp phát hành
trả tiền để thu lại chứng khoán có thu nhập cố
định tại thời điểm đáo hạn hoặc trước khi đáo
hạn.
Volatility
/ˌvɒləˈtɪləti/
Mức biến động: Thước đo thống kê về độ
phân tán (dispersion) của lợi nhuận đối với
một chỉ số thị trường (market index) hoặc
chứng khoán nhất định.
9.3. PRIVATE CAPITAL, REAL ESTATE, INFRASTRUCTURE,
NATURAL RESOURCES, AND HEDGE FUNDS
Macro Strategies
/ˈmæk.rəʊ ˈstræt.ə.dʒi/
Chiến lược vĩ mô
Là chiến lược quỹ phòng hộ hoặc quỹ tương
hỗ sử dụng, dựa trên việc phân tích và giải
thích các sự kiện kinh tế vĩ mô lớn trên phạm
vi quốc gia.
Merger arbitrage
/ˈmɜː.dʒə ˌɑː.bɪˈtrɑːʒ/
Giao dịch song hành mạo hiểm
Thường được coi là một chiến lược của quỹ
phòng vệ, nó bao gồm việc đồng thời thực
hiện mua và bán cổ phiếu của hai công ty
đang tiến hành hợp nhất để tạo ra lợi nhuận
"phi rủi ro".
Passive investments
/ˈpæsɪv ɪnˈvestmənt/
Đầu tư thụ động
Chiến lược đầu tư để tối đa hóa lợi nhuận
bằng cách giảm thiểu mua và bán.
135
Prime brokers
/praɪm ˈbrəʊ.kər/
Nhà môi giới chính: Nhà môi giới chính
thường là ngân hàng lớn hoặc tổ chức đầu tư
cung cấp cho các quỹ phòng hộ nhiều dịch vụ
liên quan đến lưu ký, hỗ trợ giao dịch, thanh
toán hợp đồng và quản lý rủi ro
Recapitalization
/ˌriːˈkæpɪtəlaɪz/
Tái vốn hóa: Tái cấu trúc lại lượng vốn và nợ
của một doanh nghiệp với mục tiêu ổn định
cấu trúc vốn của doanh nghiệp đó.
Short bias
/ʃɔːt ˈbaɪ.əs/
Chuyển vị thế bán: Chiến lược của quỹ
phòng hộ duy trì vị thế bán nhiều hơn vị thế
mua với thị trường thông qua sự kết hợp của
các vị thế mua và bán.
Spot Price
/spɒt praɪs/
Giá giao ngay: Giá giao ngay là giá hiện
hành của thị trường mà tại ngày đó một tài sản
nhất định, chẳng hạn như chứng khoán, hàng
hóa hoặc tiền tệ có thể được mua hoặc bán
ngay lập tức.
10
PORTFOLIO MANAGEMENT
& WEALTH PLANNING

136
10.1. PORTFOLIO MANAGEMENT: OVERVIEW
Absolute return
/ˈæb.sə.luːt rɪˈtɜːn/
Lợi nhuận tuyệt đối: Lợi tức tuyệt đối là lợi
nhuận mà một tài sản đạt được trong một
khoảng thời gian xác định. Phép đo này xem
xét sự tăng giá hoặc giảm giá, được biểu thị
bằng phần trăm, mà một tài sản, chẳng hạn
như cổ phiếu hoặc quỹ tương hỗ, đạt được
trong một khoảng thời gian nhất định. Lợi tức
tuyệt đối khác với lợi tức tương đối vì nó liên
quan đến lợi nhuận của một tài sản cụ thể và
không so sánh nó với bất kỳ thước đo hoặc
tiêu chuẩn nào khác.
Alternative Asset Managers
/ɒlˈtɜː.nə.tɪv ˈæs.et ˈmæn.ɪ.dʒər/
Quản lý các khoản đầu tư thay thế: Người
quản lý tài sản thay thế là người quản lý tài
sản đầu tư vào các tài sản mà các nhà đầu tư
bình thường không có khả năng sở hữu,
chẳng hạn như vốn cổ phần tư nhân (private
equity fund) hoặc vốn đầu tư mạo hiểm
(hedge fund), bất động sản (real estate)...
Asset allocation
/ˈæs.et ˌæl.əˈkeɪ.ʃən/
Phân bổ tài sản: Phân bổ tài sản là một chiến
lược đầu tư nhằm mục đích cân bằng rủi ro
và lợi nhuận bằng cách phân bổ tài sản của
danh mục đầu tư theo mục tiêu, mức độ chấp
nhận rủi ro và thời hạn đầu tư của một cá
nhân. Ba loại tài sản chính - cổ phiếu (equity),
thu nhập cố định (fixed income) và tiền và các
khoản tương đương - có mức độ rủi ro và lợi
tức khác nhau, vì vậy mỗi loại sẽ hoạt động
khác nhau theo thời gian.
Bottom-up analysis
/ˌbɒt.əmˈʌp əˈnæləsɪs/
Phân tích từ dưới lên: Cách tiếp cận đầu tư
tập trung vào việc phân tích các cổ phiếu riêng
lẻ và không nhấn mạnh tầm quan trọng của
các chu kỳ kinh tế vĩ mô và chu kỳ thị trường.
Trong đầu tư từ dưới lên, nhà đầu tư tập trung
chú ý vào một công ty cụ thể và các đặc tính
cơ bản của nó, thay vì đầu tư từ trên xuống
xem xét các nhóm ngành hoặc môi trường
kinh tế trước.
137
Cumulative Returns
/ˈkjuː.mjə.lə.tɪv rɪˈtɜːn/
Lợi nhuận tích luỹ: Là tổng số tiền mà khoản
đầu tư đã thu được hoặc bị mất theo thời gian,
không phụ thuộc vào giai đoạn thời gian liên
quan đến khoản đầu tư.
Closed-end fund
/kləʊzd end fʌnd/
Quỹ tương hỗ mô hình đóng: Quỹ tương hỗ
mô hình đóng là một danh mục đầu tư gồm
các tài sản được gộp chung nhằm huy động
một lượng vốn cố định thông qua phát hành
lần đầu ra công chúng (IPO) và sau đó niêm
yết cổ phiếu để giao dịch.
Diversification Portfolio
/daɪˌvɜː.sɪ.fɪˈkeɪ.ʃən ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ/
Sự đa dạng hóa danh mục đầu tư: Sự đa
dạng hóa danh mục đầu tư là khi đầu tư vào
các loại tài sản, các loại chứng khoán của
nhiều tổ chức phát hành nhằm giảm rủi ro đầu
tư tổng thể và tránh làm hỏng hiệu suất của
danh mục đầu tư do hoạt động kém hiệu quả
của một tài sản hoặc một chứng khoán.
Exchange-traded funds
/ɪksˈtʃeɪndʒ treɪd fʌnd/
Một quỹ hoán đổi danh mục: Quỹ hoán đổi
danh mục (ETF – Exchange Traded Fund) là
một loại quỹ đầu tư thụ động, với mục đích
chính là mô phỏng theo một chỉ số cổ phiếu,
trái phiếu, hàng hóa hoặc một loại tài sản nhất
định (Chỉ số VN30, giá dầu, giá vàng, tỷ giá
ngoại tệ…).
Hybrid funds (Balanced funds)
Quỹ hỗn hợp: Quỹ hỗn hợp là quỹ tương hỗ
đầu tư vào cả trái phiếu và cổ phiếu.
Insurance Companies
/ɪnˈʃɜ.r.əns ˈkʌm.pə.ni/
Các công ty bảo hiểm: Một doanh nghiệp
cung cấp bảo hiểm, dưới hình thức bồi
thường do mất mát, thiệt hại, thương tật, điều
trị hoặc khó khăn để đổi lấy các khoản thanh
toán phí bảo hiểm. Công ty tính toán rủi ro xảy
ra sau đó xác định chi phí để thay thế (trả cho)
tổn thất để xác định số phí bảo hiểm.
Investment Process
/ɪnˈvest.mən ˈprəʊ.ses/
Quy trình đầu tư: Quy trình đầu tư là một tập
hợp các hướng dẫn chi phối hành vi của các
nhà đầu tư theo cách cho phép họ trung thành
với các nguyên tắc trong triết lý đầu tư của họ.
Load funds
/ləʊd fʌnd/
Quỹ thu phí bán: Quỹ thu phí bán là một quỹ
tương hỗ mà đi kèm với một khoản phí giao
dịch hoặc hoa hồng.
Market conditions
/ˈmɑː.kɪt kənˈdɪʃ·ənz/
Các điều kiện của thị trường: Điều kiện thị
trường là những yếu tố ảnh hưởng đến thị
trường nhà ở tại một khu vực cụ thể, chẳng
hạn như chi phí sinh hoạt, nhân khẩu học,
cung và cầu, tỷ lệ thế chấp. Trong Corporate
Issuers, điều kiện thị trường đề cập đến mức
giá cổ phiếu hiện tại và lãi suất thị trường đối
với khoản nợ của công ty.
Mass affluent
/mæs ˈæf.lu.ənt/
Nhà đầu tư giàu có: Những cá nhân có tài
sản tài chính thanh khoản từ 100.000 đến
1.000.000 USD cộng với thu nhập hộ gia đình
hàng năm trên 75.000 USD.
Modern portfolio theory
/ˈmɒd.ən ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ ˈθɪə.ri/
Lý thuyết danh mục đầu tư hiện đại: Lý
thuyết danh mục đầu tư hiện đại (MPT) là lý
thuyết về cách các nhà đầu tư có thể xây
dựng danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro mà
không cần thiết giảm lợi tức kỳ vọng.
Money market funds
/ˈmʌn.i ˈmɑː.kɪt fʌnd/
Quỹ thị trường tiền tệ: Quỹ thị trường tiền tệ
là quỹ tương hỗ đầu tư vào các công cụ thị
trường tiền tệ ngắn hạn như tín phiếu kho bạc,
chứng chỉ tiền gửi và thương phiếu.
Mutual fund
/ˈmjuː.tʃu.əl ˌfʌnd/
Quỹ tương hỗ: Quỹ tương hỗ là một hình
thức trung gian tài chính mà huy động vốn từ
nhiều nhà đầu tư dưới dạng phát hành cổ
phiếu, sau đó quỹ sẽ đầu tư vào chứng khoán
như cổ phiếu và trái phiếu... Khoản lợi tức thu
được sau khi trừ đi chi phí hoạt động sẽ được
chia cho các nhà đầu tư.
138
No-load fund
/nəʊ ləʊd fʌnd/
Qũy không thu phí bán: Quỹ không thu phí
bán là một quỹ tương hỗ, trong đó cổ phiếu
quỹ được bán mà không phải chịu phí hoa
hồng hay phí bán, được phân phối trực tiếp
bởi công ty đầu tư, thay vì thông qua một bên
trung gian.
Open-end fund
/ˈəʊ.pən end fʌnd/
Quỹ tương hỗ mô hình mở (quỹ mở): Quỹ
đầu tư mở là một quỹ đầu tư tập thể cho phép
phát hành thêm và mua lại cổ phiếu đã phát
hành bất cứ lúc nào. Nhà đầu tư có thể mua
cổ phiếu của những quỹ như vậy trực tiếp từ
công ty quản lý quỹ, hoặc thông qua một hãng
môi giới, không được phép giao dịch trên sàn
giao dịch chứng khoán.
Ownership Structure
/ˈəʊ.nə.ʃɪp strʌk.tʃər/
Cơ cấu sở hữu công ty: Cơ cấu sở hữu liên
quan đến tổ chức nội bộ của một thực thể kinh
doanh và các quyền và nghĩa vụ của các cá
nhân có lợi ích hợp pháp hoặc công bằng
trong doanh nghiệp đó. ... Ví dụ: Một cổ đông,
với tư cách là chủ sở hữu của một công ty, có
một số quyền nhất định.
Portfolio Construction
/ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ kənˈstrʌk.ʃən/
Xây dựng danh mục đầu tư: Xây dựng danh
mục đầu tư là quá trình tìm hiểu các loại hình
đầu tư (tài sản, quỹ…) với các tỷ trọng đầu tư
khác nhau tác động lẫn nhau như thế nào,
hiệu suất và rủi ro của chúng cũng như cách
thức các quyết định đạt được mục tiêu của
nhà đầu tư.
Portfolio Management
/ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ ˈmæn.ɪdʒ.mənt/
Quản lý danh mục đầu tư: Quản lý danh
mục đầu tư là lựa chọn và giám sát một nhóm
các khoản đầu tư đáp ứng các mục tiêu tài
chính dài hạn và khả năng chấp nhận rủi ro
của khách hàng, công ty hoặc tổ chức.
Portfolio Value
/ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ ˈvæl.juː/
Giá trị danh mục đầu tư: Giá trị danh mục
đầu tư là tổng của giá trị của tất cả tài sản có
trong danh mục đầu tư.
Retirement goal – investing
/rɪˈtaɪə.mənt ɡəʊl ɪnˈvest/
Kế hoạch đầu tư cho việc nghỉ hưu: Lập kế
hoạch nghỉ hưu đề cập đến các chiến lược tài
chính tiết kiệm, đầu tư và cuối cùng là phân
phối tiền nhằm duy trì bản thân trong thời gian
nghỉ hưu.
Risk-averse investors
/ˈrɪsk.əˌvɜːs ɪnˈves.tər/
Nhà đầu tư e ngại rủi ro: Nhà đầu tư e ngại
rủi ro là nhà đầu tư khi phải đối mặt với hai
khoản đầu tư có lợi nhuận kỳ vọng tương tự
sẽ thích lựa chọn đầu tư có rủi ro thấp hơn.
Nhà đầu tư e ngại rủi ro đối nghịch với nhà
đầu tư ưa thích rủi ro (risk lover investors).
Risk–Return Trade-off
/rɪsk- rɪˈtɜːnˈtreɪd.ɒf/
Nguyên tắc đánh đổi giữa rủi ro và lợi
nhuận: Nguyên tắc đánh đổi rủi ro và lợi
nhuận phát biểu rằng rủi ro của một khoản
đầu tư càng cao thì lợi nhuận mà nhà đầu tư
kì vọng, mong đợi thu được từ khoản đầu tư
đó cũng càng lớn, và ngược lại. Như vậy, giữa
rủi ro của một khoản đầu tư và lợi nhuận kỳ
vọng có mối quan hệ thuận chiều với nhau.
Security Analysis
/sɪˈkjʊə.rə.ti əˈnæl.ə.sɪs/
Phân tích chứng khoán: Phân tích chứng
khoán là phân tích các công cụ tài chính có
thể giao dịch được gọi là chứng khoán. Nó
liên quan đến việc tìm kiếm giá trị thích hợp
của các chứng khoán riêng lẻ. Chúng thường
được phân loại thành chứng khoán nợ, cổ
phiếu hoặc một số loại kết hợp giữa hai loại.
Separately managed account
/ˈseprətli ˈmænɪdʒd əˈkaʊnt/
Tài khoản quản lý riêng lẻ: Tài khoản quản
lý riêng lẻ là một danh mục đầu tư thuộc sở
hữu của một nhà đầu tư, và các tài sản thuộc
danh mục được quản lý bởi một công ty đầu
tư chuyên nghiệp. Tài khoản riêng lẻ thường
được sử dụng bởi các nhà đầu tư cá nhân
giàu có và muốn hợp tác với một nhà quản lý
tiền chuyên nghiệp, nhằm tập trung vào một
hoặc nhiều mục tiêu đầu tư.
139
Ví dụ: Danh mục chứng khoán riêng lẻ do một
công ty quản lý tài sản quản lý.
Social media data
/ˈsəʊ.ʃəl ˈmiː.di.ə ˈdeɪ.tə/
Dữ liệu từ mạng xã hội: Thu nhập dữ liệu
đầu vào phân tích từ nguồn thứ cấp đó là các
trang mạng xã hội.
Sovereign wealth funds
/ˈsɒv.ər.ɪn welθ ˈfʌndz/
Quỹ đầu tư quốc gia: Quỹ đầu tư quốc gia là
quỹ đầu tư thuộc sở hữu nhà nước bao gồm
tiền do chính phủ tạo ra, thường có nguồn gốc
từ dự trữ thặng dư của một quốc gia. SWF
mang lại lợi ích cho nền kinh tế của một quốc
gia và doanh nghiệp của quốc gia đó.
Top-down analysis
/ˌtɒpˈdaʊn/
Phân tích từ trên xuống: Phân tích từ trên
xuống thường bao gồm phân tích toàn cầu,
phân tích xu hướng vĩ mô, sau đó đến phân
tích ngành và cuối cùng là phân tích cổ phiếu
riêng lẻ. Phân tích từ trên xuống cũng được
sử dụng trong phân tích kỹ thuật để chỉ việc
thực hiện phân tích xu hướng trên các khung
thời gian dài hơn trước khi thu hẹp xuống các
biểu đồ khung thời gian ngắn hơn.
Venture capital funds
/ˈven.tʃər ˈkæp.ɪ.təl ˈfʌndz/
Quỹ đầu tư mạo hiểm: Quỹ đầu tư mạo hiểm
huy động vốn của các nhà đầu tư và đầu tư
vào các công ty mới thành lập, chưa niêm yết
trên thị trường chứng khoán, có tốc độ tăng
trưởng cao và tiềm năng lớn.
Younger investors
/jʌŋ ɪnˈves.tər/
Nhà đầu tư mới vào thị trường: Những nhà
đầu tư mới vào thị trường hầu hết chỉ những
người mới chưa có kinh nghiệm đầu tư.
10.2. PORTFOLIO RISK AND RETURN
Active portfolio management
/ˈæk.tɪv ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ ˈmæn.ɪdʒ.mənt/
Đầu tư chủ động: Đầu tư chủ động là chiến
lược quản lý danh mục đầu tư trong đó nhà
đầu tư tiến hành việc đầu tư với mục tiêu đạt
kết quả cao hơn các chỉ số chuẩn mực (index)
trên thị trường. Một cách lý tưởng, các nhà
quản lý quĩ đầu tư tiến hành khai thác những
sự kém hiệu quả của thị trường bằng việc
mua vào các chứng khoán bị định giá thấp,
hay bán khống các chứng khoán bị định giá
cao.
Bond Mutual Funds
/bɒnd ˈmju ː.tʃu.əl fʌnd/
Quỹ tương hỗ trái phiếu: Quỹ tương hỗ trái
phiếu là một hình thức trung gian tài chính mà
theo đó, quỹ đầu tư vào danh mục trái phiếu
riêng lẻ và có thể là cổ phiếu ưu đãi. Quỹ
tương hỗ trái phiếu nắm giữ trái phiếu có kỳ
hạn ngắn nhất là một năm và dài nhất là 30
năm (hoặc hơn).
Capital allocation line
/ˈkæp.ɪ.təl æl.əˈkeɪ.ʃən laɪn/
Đường phân bổ vốn: Đường phân bổ vốn là
tập hợp các điểm thể hiện sự kết hợp giữa lợi
nhuận và rủi ro của các danh mục đầu tư bao
gồm tài sản rủi ro và phi rủi ro. Sự kết hợp
giữa tài sản phi rủi ro và tài sản rủi ro có thể
dẫn đến việc đánh đổi lợi nhuận rủi ro tốt hơn
so với đầu tư vào chỉ một loại tài sản vì tài sản
phi rủi ro không có mối tương quan với tài sản
rủi ro.
Capital market line
/ˈkæp.ɪ.təlˈmɑː.kɪt laɪn/
Đường thị trường vốn: Là một trường hợp
đặc biệt của đường phân bổ vốn, đường thị
trường vốn là đường tập hợp tất cả danh mục
đầu tư kết hợp tối ưu giữa rủi ro và lợi nhuận.
Correlation
/kɒr.əˈleɪ.ʃən/
Hệ số tương quan: Hệ số tương quan là chỉ
số thể hiện độ mạnh của mối quan hệ giữa hai
biến khác nhau.
● Hệ số tương quan lớn hơn 0 cho thấy
mối quan hệ thuận chiều giữa hai biến.
● Giá trị nhỏ hơn 0 biểu thị mối quan hệ
nghịch biến giữa hai biến.
● Giá trị bằng 0 cho biết không có mối
quan hệ nào giữa hai biến.
140
Efficient frontier
/ɪˈfɪʃ.ənt ˈfrʌn.tɪər/
Đường biên hiệu quả: Đường biên hiệu quả
là đường biểu diễn tập hợp các danh mục đầu
tư tối ưu mang lại lợi nhuận kì vọng cao nhất
cho một mức rủi ro nhất định hoặc rủi ro thấp
nhất cho mức lợi nhuận dự kiến nhất định.
Efficient markets
/ɪˈfɪʃ.ən.si ˈmɑː.kɪt/
Thị trường hiệu quả: Thị trường được coi là
hiệu quả về mặt thông tin khi giá của các loại
tài sản được giao dịch như cổ phiếu, trái
phiếu, bất động sản, đã được phản ánh toàn
bộ trên các thông tin đã biết trên thị trường.
Do vậy, một thị trường hiệu quả sẽ không
thiên vị ai, tức là nó không làm ai có lợi hoặc
chịu thiệt một cách bất hợp lý so với người
khác, theo nghĩa nó phản ánh niềm tin của tất
cả các nhà đầu tư về triển vọng thị trường.
Frictionless markets
/ˈfrɪk.ʃən.ləs ˈmɑː.kɪt/
Thị trường không ma sát: Thị trường không
có ma sát là một môi trường giao dịch lý
thuyết mà ở đó tất cả các chi phí và hạn chế
liên quan đến giao dịch đều không tồn tại.
Minimum-variance portfolio
/ˈmɪn.ɪ.məm pɔːtˈfəʊ.li.əʊ/
Danh mục phương sai tối thiểu: Tương ứng
với mỗi mốc kỳ vọng lợi nhuận, sẽ luôn có một
danh mục có độ lệch chuẩn tối thiểu. Đó là
điểm bên trái nhất trên biên giới phương sai
tối thiểu là danh mục đầu tư có phương sai tối
thiểu trong số tất cả các danh mục tài sản rủi
ro và được gọi là danh mục phương sai tối
thiểu toàn cầu.
Homogeneity of expectations
/ˌhɒm.ə.dʒəˈneɪ.ə.ti ek.spekˈteɪ.ʃən/
Tính đồng nhất của kỳ vọng: Lý thuyết danh
mục đầu tư hiện đại (MPT) giả định rằng rằng
tất cả các nhà đầu tư đều có kỳ vọng kinh tế
giống nhau và do đó có cùng kỳ vọng về giá
cả, dòng tiền và các đặc điểm đầu tư khác,
dẫn đến họ sẽ đưa ra lựa chọn đầu tư giống
nhau trong một tình huống nhất định. Giả định
này được gọi là kỳ vọng đồng nhất.
Indifference curve
/ɪnˈdɪf.ər.əns kɜːv/
Đường bàng quan: Đường bàng quan biểu
thị sự kết hợp của các cặp tỷ lệ hoàn vốn rủi
ro mà nhà đầu tư sẽ chấp nhận để duy trì một
mức lợi ích nhất định.
Investment income
/ɪnˈvest.mənt ˈɪŋ.kʌm/
Thu nhập đầu tư: Thu nhập đầu tư bao gồm
lợi nhuận được tạo ra từ vốn góp vào quỹ của
nhà quản lý quỹ.
Leverage
/ˈliː.vər.ɪdʒ/
Đòn bẩy: Trong lĩnh vực tài chính, đòn bẩy
được hiểu đơn giản là việc sử dụng vốn vay
để đầu tư thay vì sử dụng hoàn toàn vốn tự
có để đem lại lợi nhuận cho mình, việc sử
dụng đòn bẩy tài chính khôn ngoan sẽ giúp
mang lại nguồn lợi rất lớn thay vì chỉ sử dụng
vốn chủ.
Management fees
/ˈmæn.ɪdʒ.mənt fiː/
Phí quản lý: Phí dựa trên vốn cam kết (hoặc
đôi khi giá trị tài sản ròng của vốn đầu tư) và
thường dao động từ 1–3% hàng năm.
Markowitz efficient frontier
/Markowitz ɪˈfɪʃ.ənt ˈfrʌn.tɪər/
Đường biên hiệu quả của Markowitz:
Đường biên hiệu quả là đường cong nằm phía
trên và bên phải của danh mục phương sai tối
thiểu toàn cầu (global minimum-variance
portfolio). Đường biên hiệu quả Markowitz
bao gồm tập hợp các danh mục tài sản rủi ro
mà một nhà đầu tư có lý trí và e ngại rủi ro lựa
chọn.
Multi-factor model
/mʌl.ti- ˈfæk.tər mɒd.əl/
Mô hình đa nhân tố: Mô hình đa nhân tố cho
phép nhiều hơn một biến được xem xét khi
ước tính lợi nhuận và có thể được xây dựng
bằng cách sử dụng các loại nhân tố khác
nhau, chẳng hạn như các nhân tố kinh tế vĩ
mô, nhân tố cơ bản và thống kê.
141
Optimal portfolio
/ˈɒp.tɪ.məl ˌpɔːtˈfəʊ.li.əʊ/
Danh mục đầu tư tối ưu: Danh mục đầu
tư tối ưu là một nội dung trong lý thuyết danh
mục hiện đại. Lý thuyết này giả định nhà đầu
tư cố gắng tối thiểu hóa rủi ro trong khi cũng
cố gắng để có thể đạt được mức sinh lợi cao
nhất. Lý thuyết này cho thấy rằng các nhà đầu
tư sẽ hành động một cách hợp lý, luôn luôn
đưa ra các quyết định nhằm hướng vào mục
tiêu tối đa hóa tỷ suất sinh lợi ở một mức rủi
ro có thể chấp nhận được.
Performance Evaluation
/pəˈfɔː.mənsɪˈvæl.ju.eɪt/
Đánh giá hiệu suất: Đánh giá hiệu suất đề
cập đến việc đo lường, phân bổ và đánh giá
kết quả đầu tư.
Return-generating model
/rɪˈtɜːn- ˈdʒen.ə.reɪt mɒd.əl/
Mô hình tạo lợi nhuận: Mô hình tạo lợi
nhuận là một mô hình có thể cung cấp ước
tính về lợi nhuận kỳ vọng của chứng khoán
với các tham số nhất định.
Risk aversion
/rɪsk əˈvɜː.ʃən/
Lo ngại rủi ro: Trong lĩnh vực tài chính, khái
niệm e ngại rủi ro liên quan đến hành vi của
các cá nhân trong điều kiện không chắc chắn
của các tình huống có thể xảy ra. Thông
thường với cùng một khoản đầu tư, nhà đầu
tư có mức ngại rủi ro cao hơn sẽ đòi hỏi mức
đền bù rủi ro tương ứng mới chấp nhận đầu
tư và ngược lại.
Risk neutral
/rɪsk ˈnjuː.trəl/
Thờ ơ với rủi ro: Thờ ơ với rủi ro là khái niệm
đề cập đến hành vi mà một cá nhân không
quan tâm đến rủi ro khi ra các quyết định đầu
tư, họ chỉ nhìn vào lợi nhuận tiềm năng của
mỗi khoản đầu tư khi ra quyết định.
Risk seeking
/rɪsk ˈsiːkɪŋ/
Tìm kiếm rủi ro: Tìm kiếm rủi ro là khái niệm
đề cập đến hành vi mà một cá nhân chấp
nhận những biến động lớn hơn và sự không
chắc chắn trong đầu tư để đổi lấy lợi nhuận
cao hơn. Người tìm kiếm rủi ro quan tâm
nhiều hơn đến việc tăng vốn từ tài sản đầu cơ
hơn là bảo toàn vốn từ những tài sản có rủi ro
thấp hơn.

Security market line (SML)
/sɪˈkjʊə.rə.ti ˈmɑː.kɪt laɪn/
Đường thị trường chứng khoán: Đường thị
trường chứng khoán (SML) là đường đóng vai
trò biểu thị dạng hình học của mô hình định
giá tài sản vốn (CAPM), cho thấy rủi ro hệ
thống của chứng khoán so với lợi nhuận kỳ
vọng của toàn bộ thị trường tại một thời điểm
nhất định.
Short selling
/ʃɔːt ˈselɪŋ/
Bán khống: Bán khống là việc bán những cổ
phiếu mà người bán không thực sự sở hữu
mà họ sẽ đi vay những cổ phiếu này và đồng
ý trả tiền cho những cổ phiếu đó vào một thời
điểm trong tương lai. Bán khống là một cách
kiếm lời dựa trên việc bán cổ phiếu mà người
bán tin rằng giá của tài sản đó sẽ giảm trong
tương lai gần và sau đó họ sẽ mua lại những
cổ phiếu này để trả lại cho người cho họ vay.
10.3. BASIC OF PORTFOLIO
CONSTRUCTION
Absolute risk objective
/ˈæb.sə.luːt rɪsk əbˈdʒek.tɪv/
Mục tiêu rủi ro tuyệt đối: Mục tiêu rủi ro là
các thông số kỹ thuật cho rủi ro danh mục
phản ánh mức độ chấp nhận rủi ro của khách
hàng.
Ví dụ về mục tiêu rủi ro tuyệt đối đó là không
để mất vốn quá 5% trong thời hạn 12 tháng.
Core-satellite approach
/kɔːr - sæt.əl.aɪt əˈprəʊtʃ/
Phương pháp lõi-vệ tinh: Theo phương
pháp này, nhà đầu tư sẽ phân bổ phần lớn
nguồn vốn vào quỹ bị động (phần core), được
neo giá trị theo các chỉ số của thị trường, và
phân bổ phần nhỏ còn lại vào quỹ chủ động
(phần satellite), không neo theo giá trị của chỉ
số.
Holding period return
/ˈhəʊl.dɪŋ ˈpɪə.ri.əd rɪˈtɜːn/
Lợi suất nắm giữ: Lợi suất nắm giữ là tổng
lợi nhuận nhận được khi nắm giữ một tài sản
hay danh mục tài sản trong một khoản thời
gian (được gọi là thời gian nắm giữ) và
thường được thể hiện dưới dạng phần trăm.
142
Time-weighted rate of return
/taɪm- ˈweɪ.tɪd reɪt rɪˈtɜːn/
Tỷ suất sinh lời theo thời gian: Đo lường tỷ
lệ tăng trưởng kép của 1 đô la đầu tư ban đầu
vào danh mục đầu tư trong một khoảng thời
gian đo lường xác định trước.
Transaction fees
/trænˈzæk.ʃən fiː/
Phí giao dịch: Các công ty danh mục (hoặc
có thể hiểu là các công ty được đầu tư vào)
trả cho quỹ phí giao dịch từ các dịch vụ họ sử
dụng, ví dụ như các dịch vụ công ty và cấu
trúc khác nhau.
Unsystematic risk
/unˌsɪs.təˈmæt.ɪk rɪsk/
Rủi ro phi hệ thống: Rủi ro phi hệ thống là
rủi ro chỉ tác động đến một tài sản hoặc ngành
cụ thể mà không ảnh hưởng đến các tài sản
bên ngoài loại tài sản đó. Loại rủi ro này do
các yếu tố nội tại của công ty gây ra và nó có
thể kiểm soát được.
PLANNING AND
Investment constraints
/ɪnˈvest.mənt ˈkənˈstreɪnt/
Các giới hạn đầu tư: Các giới hạn đầu tư mô
tả những yếu tố giới hạn các nhà đầu tư trong
quá trình đạt được mục tiêu đầu tư. Các giới
hạn này bao gồm nhu cầu thanh khoản của
nhà đầu tư, thời gian đầu tư, nghĩa vụ thuế,
các giới hạn pháp lý và quy định cũng như các
nhu cầu và sở thích đặc biệt.
Investment policy statement (IPS)
/ɪnˈvest.mənt ˈpɒl.ə.si ˈsteɪt.mənt/
Báo cáo chính sách đầu tư: Báo cáo sách
đầu tư (IPS) là một tài liệu được soạn thảo
giữa người quản lý danh mục đầu tư và khách
hàng, đưa ra các quy tắc chung cho người
quản lý danh mục. Báo cáo này cung cấp các
mục tiêu đầu tư chung và mục tiêu đầu tư của
khách hàng, mô tả các chiến lược mà người
quản lý nên sử dụng để đáp ứng các mục tiêu
này.
Relative risk objectives
/ˈrel.ə.tɪv rɪsk əbˈdʒek.tɪv/
Mục tiêu rủi tương đối: Các mục tiêu rủi ro
tương đối sẽ dựa trên một tiêu chuẩn cụ thể
như S&P 500 hoặc LIBOR để đo lường rủi ro.
10.4. THE BEHAVIORAL BIASES OF INDIVIDUALS
Anchoring and adjustment bias
/ ˈæŋkərɪŋ ænd əˈʤʌstmənt ˈbaɪəs/
Thiên lệch điểm tựa: Thiên lệch điểm tựa là
hành vi bám vào thông tin hoặc giá trị ban đầu
(một điểm tựa) để dự đoán, ước lượng và đưa
ra quyết định.
Availability bias
/ əˌveɪləˈbɪləti ˈbaɪəs/
Thiên lệch tình huống sẵn có: Thiên lệch
tình huống sẵn có mô tả rằng các nhà đầu tư
đánh giá khả năng xảy ra của sự kiện dựa trên
cách thông tin dễ dàng được gợi nhớ.
Ví dụ: các nhà đầu tư làm việc trong lĩnh vực
công nghệ thông tin thường nghĩ rằng chỉ có
cổ phiếu công nghệ mới có nhiều lãi.
Belief perseverance bias
/ bɪˈlif ˌpɜrsəˈvɪrəns ˈbaɪəs/
Thiên lệch về niềm tin duy trì: Niềm tin kiên
trì là xu hướng duy trì vào những niềm tin
được giữ vững trước đây bằng cách phạm
phải các lỗi thống kê hoặc xử lý thông tin.
Thiên lệch niềm tin duy trì xảy ra khi một thông
tin mới mâu thuẫn với những niềm tin trước
đó.
Cognitive errors
/ˈkɒgnɪtɪv ˈɛrəz/
Lỗi về nhận thức: Trong tài chính, lỗi về nhận
thức là một loại hành vi thiên lệch khi đưa ra
quyết định đầu tư, theo đó nhà đầu tư có
những lý luận nhận thức sai lầm hoặc phi lý trí
khi ra quyết định.
Confirmation bias
/ ˌkɑnfərˈmeɪʃən ˈbaɪəs/
Thiên lệch xác nhận: Thiên lệch xác nhận
mô tả rằng các nhà đầu tư có xu hướng tìm
kiếm hoặc để ý đến những định kiến đã được
xác nhận trước đó và bỏ qua thông tin trái
ngược với ý kiến của mình.
143
Conservatism bias
/ kənˈsɜrvəˌtɪzəm ˈbaɪəs/
Thiên lệch bảo thủ: Thiên lệch bảo thủ là một
dạng của thiên lệch niềm tin duy trì, theo đó
các nhà đầu tư duy trì quan điểm của họ bằng
cách kết hợp không đầy đủ một thông tin mới.
Control bias
/ kənˈtroʊl ˈbaɪəs /
Thiên lệch kiểm soát: Thiên lệch kiểm soát
mô tả trạng thái khi nhà đầu tư nghĩ họ có thể
kiểm soát hoặc có tác động lên kết quả nhưng
thực sự không phải là vậy.
Emotional biases
/ɪˈmoʊʃənəl ˈbaɪəsɪz/
Thiên lệch về cảm xúc: Thiên lệch về cảm
xúc là một loại hành vi thiên lệch khi đưa ra
quyết định đầu tư, theo đó nhà đầu tư dựa vào
cảm giác hoặc cảm xúc để ra quyết định.
Endowment bias
/ ɛnˈdaʊmənt ˈbaɪəs/
Thiên lệch sở hữu: Thiên lệch sở hữu mô tả
xu hướng cảm xúc khiến các nhà đầu tư định
giá tài sản sở hữu cao hơn so với giá trị thị
trường của nó.
Framing bias
/ ˈfreɪmɪŋ ˈbaɪəs/
Thiên lệch đóng khung tâm lý: Thiên lệch
đóng khung tâm lý là xu hướng đưa ra quyết
định dựa trên cách mà thông tin được trình
bày.
Ví dụ: Cùng một ly nước, người lạc quan sẽ
nghĩ rằng nó đang đầy một nửa, trong khi
người bi quan cảm thấy nó vơi đi một nửa.
Hindsight bias
/ ˈhaɪndˌsaɪt ˈbaɪəs/
Thiên lệch nhận thức muộn: Thiên lệch
nhận thức muộn mô tả trạng thái khi nhà đầu
tư đánh giá quá cao khả năng dự đoán của
mình về một sự kiện. Vì áp lực về thời gian
mua chứng khoán để tối đa hóa lợi nhuận
thường khiến các nhà đầu tư cảm thấy hối tiếc
vì không nhận ra xu hướng trước đó.
Loss-aversion bias
/ lɔs-əˈvɜrʒən ˈbaɪəs/
Thiên lệch ám ảnh mất mát: Thiên lệch ám
ảnh mất mát mô tả các nhà đầu tư có xu
hướng tránh thua lỗ hơn thu lợi nhuận.
Ví dụ: nhà đầu tư tiếc nuối khi thua lỗ 100 triệu
nhiều hơn khi thu được lợi nhuận 100 triệu.
Mental accounting bias
/ ˈmɛntəl əˈkaʊntɪŋ ˈbaɪəs/
Thiên lệch kế toán nhận thức: Thiên lệch kế
toán nhận thức cho rằng các nhà đầu tư phân
loại tiền thành các nhóm khác nhau và do đó
dễ đưa ra quyết định phi lý trong hành vi chi
tiêu và đầu tư của họ.
Overconfidence bias
/ ˌoʊvərˈkɑnfɪdəns ˈbaɪəs/
Thiên lệch do tự tin thái quá: Thiên lệch do
tự tin thái quá đề cập đến xu hướng nhà đầu
tư quá tự tin vào khả năng phân tích thông tin
của mình.
Processing errors
/ ˈprɑsɛsɪŋ ˈɛrərz/
Lỗi xử lý: Trong tài chính, lỗi xử lý diễn tả
trạng thái thông tin được xử lý và sử dụng một
cách phi logic hoặc phi lý trí.
10.5. INTRODUCTION TO RISK MANAGEMENT
Risk budgeting
/rɪsk ˈbʌdʒɪtɪŋ/
Phân bổ rủi ro: Phân bổ rủi ro là hành động
phân bổ mức độ rủi ro có thể chấp nhận được
đã nêu rõ trong IPS vào các nguồn lợi nhuận
đầu tư một cách phù hợp. Việc phân bổ rủi ro
sẽ đảm bảo quá trình quản lý danh mục chủ
động sẽ chỉ chịu rủi ro ở mức độ nhất định.
144
Regret-aversion bias
/ rəˈgrɛt-əˈvɜrʒən ˈbaɪəs/
Thiên lệch do ác cảm với hối tiếc: Thiên
lệch do ác cảm với hối tiếc mô tả xu hướng
khi các nhà đầu tư có khuynh hướng sợ đưa
ra quyết định sai lầm.
Representativeness bias
/ ˌrɛprəˈzɛntətɪvnəs ˈbaɪəs/
Thiên lệch do tình huống điển hình: Thiên
lệch do tình huống điển hình mô tả xu hướng
phân loại thông tin dựa trên những trải nghiệm
đã có trước đó. Nói cách khác, các nhà đầu
tư nhỏ lẻ có xu hướng làm theo các nhà đầu
tư tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài.
Self-control bias
/ ˈsɛlfkənˈtroʊl ˈbaɪəs/
Thiên lệch tự kiểm soát: Thiên lệch tự kiểm
soát là hành vi khi các nhà đầu tư không hành
động để theo đuổi mục tiêu dài hạn của họ vì
thiếu kỷ luật tự giác.
Status quo bias
/ ˈstætəs kwoʊ ˈbaɪəs/
Thiên lệch nguyên trạng: Thiên lệch nguyên
trạng là sự thiên lệch về nhận thức đối với việc
giữa nguyên hiện trạng, theo đó các nhà đầu
tư có xu hướng không thay đổi hành vi đã thiết
lập trừ khi có động cơ thúc ép thay đổi.
Ví dụ: thiên lệch nguyên trạng khiến các nhà
đầu tư tiếp tục nắm giữa những chứng khoán
họ quen thuộc mặc dù điều này có thể ảnh
hưởng không tốt đến kết quả đầu tư.
Risk exposure
/rɪsk ɪkˈspoʊʒər/
Mức độ phơi nhiễm rủi ro: Mức độ phơi
nhiễm rủi ro mô tả mức độ rủi ro đến từ môi
trường kinh tế hoặc rủi ro thị trường dẫn đến
rủi ro thực tế mà doanh nghiệp hoặc nhà đầu
tư phải gánh chịu.
Risk governance
/rѲsk ӌgҔvιrnιns/
Quҧn trӏ rӫi ro: Quҧn trӏ rӫi ro là quy trình
phân tích tӯ trên xuӕng (top-down analysis)
và ÿiӅu Kѭӟng nhӳng hoҥt ÿӝng cӫa quҧn lý
rӫi ro ÿӇ liên kӃt và hӛ trӧ mөc tiêu chung nhҩt
cӫa toàn công ty.
Risk management
/ӌrѲsk ӏmæn.ѲdҚ.mιn/
Quҧn trӏ rӫi ro: Quҧn lý rӫi ro là quá trình
nhұn dҥng, phân tích, ÿo lѭӡng, ÿánh giá rӫi
ro ÿӇ tӯ ÿó tìm các biӋn pháp kiӇm soát, khҳc
phөc các hұu quҧ cӫa rӫi ro và áp dөng hӧp
lý và tiӃt kiӋm các nguӗn lӵc ÿӇ giҧm thiӇu,
theo dõi và kiӇm soát xác suҩt xҧy ra hoһc
ҧnh hѭӣng cӫa các sӵ kiӋn không may hoһc
ÿӇ tӕi ÿa hóa viӋc thӵc hiӋn các cѫ hӝi.
Risk management framework
/rѲsk ӌmæn.ѲdҚ.mιnt ӌfreѲm.wѤӓk/
Khung quҧn lý rӫi ro: Mӝt quy trình có cҩu
trúc ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ xác ÿӏnh các mӕi ÿe dӑa
tiӅm tàng ÿӕi vӟi mӝt tә chӭc và ÿӇ xác ÿӏnh
chiӃn lѭӧc loҥi bӓ hoһc giҧm thiӇu tác ÿӝng
cӫa nhӳng rӫi ro này.
145
Risk reduction
/rѲsk rѲӌdҔk.ҋιn/
Giҧm thiӇu rӫi ro: Giҧm thiӇu rӫi ro là mӝt kӻ
thuұt quҧn lý rӫi ro liên quan ÿӃn viӋc giҧm
thiӇu hұu quҧ tài chính cӫa viӋc thua lӛ. ĈiӅu
này bao gӗm toàn bӝ nhiӅu thӭ bao gӗm giҧm
mӭc ÿӝ nghiêm trӑng cӫa tәn thҩt, giҧm tҫn
suҩt cӫa nó hoһc làm cho nó ít xҧy ra hѫn vӅ
tәng thӇ.
Risk shifting
/rѲskӌҋѲf.tѲƾ/
Dӏch chuyӇn rӫi ro: Dӏch chuyӇn rӫi ro là mӝt
cách ÿӇ thay ÿәi viӋc phân bә các kӃt quҧ có
thӇ xҧy ra và ÿѭӧc thӵc hiӋn chӫ yӃu vӟi các
hӧp ÿӗng phái sinh. Ví dө, các công ty tài
chính không muӕn chӏu rӫi ro tiӅn tӋ ÿӕi vӟi
mӝt sӕ chӭng khoán nӧ có gӕc ngoҥi tӋ có thӇ
sӱ dөng hӧp ÿӗng tiӅn tӋ kǤ hҥn, hӧp ÿӗng
tѭѫng lai hoһc hoán ÿәi ÿӇ giҧm hoһc loҥi bӓ
rӫi ro ÿó.
Risk transfer
/rѲsk trænsӌfѤӓr/
ChuyӇn giao rӫi ro: Mӝt biӋn pháp quҧn trӏ
rӫi ro theo ÿó rӫi ro ÿѭӧc chuyӇn cho các cá
nhân, tә chӭc, ÿѫn vӏ kinh tӃ khác, ví dө nhѭ
các doanh nghiӋp bҧo hiӇm.
Risk tolerance
/rѲsk ӌtћl.ιr.ιnt/
Mӭc ÿӝ chӏu rӫi ro: Mӭc ÿӝ chҩp nhұn rӫi ro
là WKѭӟc ÿo ÿánh giá khҧ năng sҹn sàng chҩp
nhұn rӫi ro cӫa các nhà ÿҫu tѭ. Khҧ năng
chҩp nhұn rӫi ro là mӝt thành phҫn quan trӑng
tronJÿҫu tѭ.
10.6. TECHNICAL ANALYSIS & FINTECH IN INVESTING
MANAGEMENT
Artificial intelligence
ӏњӓtѲӌfѲҋl ѲQӌWHlѲdҚιns/
Trí tuӋ nhân tҥo: Là trí tuӋ do con ngѭӡi lұp
trình tҥo nên vӟi mөc tiêu giúp máy tính có thӇ
tӵ ÿӝng hóa các hành vi thông minh nhѭ con
ngѭӡi. KӃt hӧp vӟi Big Data (dӳ liӋu lӟn), AI
ÿang trӣ nên nәi tiӃng trong ngành tài chính
chӭng khoán bӣi khҧ năng xӱ lý nhӳng dӳ
liӋu khәng lӗ trong mӝt thӡi gian cӵc kǤ
nhanh. Ngoài ra, công nghӋ trí tuӋ nhân tҥo
có thӇ làm tӕt viӋc dӵ ÿoán phҧn ӭng cӫa thӏ
trѭӡng khi có nhӳng sӵ kiӋn ÿһc biӋt xҧy ra,
dӵa trên dӳ liӋu trong quá khӭ.
Algorithmic trading
/ӌælѩιrѲðιmik ӌtreѲdѲƾ
Giao dӏch thuұt toán: Giao dӏch thuұt toán là
quy trình thӵc hiӋn lӋnh bҵng cách sӱ dөng
nhӳng chӍ thӏ giao dӏch tӵ ÿӝng và ÿã ÿѭӧc
lұp trình trѭӟc cho các biӃn sӕ nhѭ giá cҧ,
thӡi ÿiӇm, và khӕi lѭӧng.
Big data
/ӏbѲѩ ӌdeѲ.tι/
Dӳ liӋu lӟn: Big Data là thuұt ngӳ dùng ÿӇ
chӍ các tұp dӳ liӋu có khӕi lѭӧng lӟn và phӭc
tҥp ÿѭӧc tҥo ra bӣi các công ty hoҥt ÿӝng ӣ
các ngành nghӅ khác nhau, chính phӫ, cá
nhân và các thiӃt bӏ ÿiӋn tӱ.
Block chain
/blњk үeѲn/
Chuӛi khӕi: Chuӛi khӕi là mӝt loҥi sә cái kƭ
thuұt sӕ (digital ledger), trong ÿó thông tin
ÿѭӧc ghi chép lҥi mӝt cách tuҫn tӵ, sau ÿó
ÿѭӧc liên kӃt vӟi nhau và ÿѭӧc bҧo mұt bҵng
phѭѫng pháp mã hóa. ViӋc mã hóa ÿѭӧc
thӵc hiӋn bӣi mӝt sӕ máy tính trên mҥng
(ÿѭӧc gӑi là thӧ mӓ, tiӃng Anh: Miners).
Bollinger bands
/Bollinger bænd/
Dҧi Bollinger: Dҧi Bollinger là mӝt công cө
phân tích kӻ thuұt chӭng khoán ÿӇ ÿo lѭӡng
biӃn ÿӝng cӫa thӏ trѭӡng. Dҧi Bollinger ÿѭӧc
cҩu tҥo tӯ các ÿѭӡng trung bình ÿӝng ÿѫn
giҧn (simple moving average), gӗm 3 dҧi: dҧi
trên, dҧi giӳa và dҧiGѭӟi.
146
Convergence
/kιQӌYѤӓGҚιns/
Sӵ hӝi tө (tích hӧp): Sӵ hӝi tө xҧy ra khi chӍ
báo dao ÿӝng (oscillator) hiӇn thӏ giӕng vӟi giá
trӏ thӏ trѭӡng cӫa cә phiӃu (ví dө: khi giá tăng
ÿӃn mӝt giá trӏ mӟi, ÿLӅu này báo hiӋu cә
phiӃu bӏ mua quá mӭc).
Cryptocurrency
/cryptocurrency/
TiӅn mã hóa: TiӅn mã hoá là mӝt loҥi tiӅn kƭ
thuұt sӕ sӱ dөng mұt mã ÿӇ bҧo mұt. TiӅn mã
hoá rҩt khó bӏ làm giҧ vì tính năng bҧo mұt
này. NhiӅu loҥi tiӅn mã hoá là các hӋ thӕng
phi tұp trung dӵa trên công nghӋ blockchain,
mӝt sә cái ÿѭӧc phân tán và chia sҿ bҵng
mҥng lѭӟi gӗm nhiӅu máy tính khác nhau.
Distributed ledger technology
/dѲӌstrѲbjιtιd ӌlѣҬιr tѣkӌnњlιҬi/
Công nghӋ sә cái phân tán: Công nghӋ sә
cái phân tán (DLT) là thuұt ngӳ ÿӅ cұp ÿӃn cѫ
sӣ hҥ tҫng công nghӋ sӱ dөng máy tính ÿӝc
lұp - gӑi là nút (node) ÿӇ ghi chép, chia sҿ và
ÿӗng bӝ hóa các giao dӏch trong sә cái ÿiӋn tӱ
(thay vì lѭu trӳ dӳ liӋu tұp trung nhѭ trong sә
cái truyӅn thӕng).
Divergence
/ӏdaѲӌvѤӓGҚιns/
Sӵ phân kǤ: Phân kǤ xҧy ra khi chӍ báo dao
ÿӝng (oscillator) hiӇn thӏ khác vӟi giá trӏ thӏ
trѭӡng (ví dө: khi giá liên tөc tăng và tҥoÿӍnh
sau cao hѫn ÿӍnh trѭӟc, trong khi ÿó chӍ báo
dao ÿӝng lҥi tҥo ÿӍnh sau thҩp hѫn ÿӍnh trѭӟc,
ÿây là tín hiӋu cho thҩy xu Kѭӟng tăng ÿang
yӃu dҫn và báo hiӋu sӵ ÿҧo chiӅu).
Fintech
/ӌfѲn.tek/
Công nghӋ tài chính: Fintech là sӵ kӃt hӧp
giӳa Finance (tiӅn tӋ, tài chính) và
Technology (công nghӋ), có thӇ hiӇu là công
nghӋ tài chính. Fintech ÿӅ cұp ÿӃn viӋc tұn
dөng sӵ sáng tҥo công nghӋ ÿӇ sӱ dөng trong
các hoҥt ÿӝng, dӏch vө tài chính.
Intermarket analysis
ӌѲntιӏmњӓkѲt ιӌnælι.sѲs/
Phân tích liên thӏ trѭӡng: Phân tích liên thӏ
trѭӡng ÿӅ cұp ÿӃn viӋc phân tích mӕi quan hӋ
qua lҥi giӳa các giá trӏ thӏ trѭӡng cӫa các loҥi
tài sҧn chính, chҷng hҥn nhѭ cә phiӃu, trái
phiӃu, hàng hóa và tiӅn tӋ.
Machine learning
/mιӌҋiQӌOѤrnѲƾ/
Hӑc máy (Máy hӑc): Hӑc máy hay máy hӑc
là mӝt công nghӋ phát triӇn tӯ lƭQh vӵc trí tuӋ
nhân tҥo. Các thuұt toán Machine learning là
các chѭѫng trình máy tính có khҧ năng hӑc
hӓi vӅ cách hoàn thành các nhiӋm vө và cách
cҧi thiӋn hiӋu suҩt theo thӡi gian.
Moving average lines
/ӌmuӓYѲƾӌæv.ιr.ѲdҚ laѲn/
Ĉѭӡng trung bình ÿӝng: Ĉѭӡng trung bình
ÿӝng tKѭӡng ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ làm “phҷng”
các biӃn ÿӝng trong biӇu ÿӗ giá (hoһc biӇu ÿӗ
cӫa bҩt kǤ chuӛi thӡi gian nào). Ĉѭӡng trung
bình ÿӝng chӍ ÿѫn giҧn là giá trӏ trung bình cӫa
n lҫn ÿóng cӱa cuӕi cùng.
Oscillator
ӌњsιӏOeѲWιU
ChӍ báo dao ÿӝng: ChӍ báo dao ÿӝng là mӝt
loҥi chӍ báo giӳa các mӭc cө thӇ và giá trӏ cӫa
nó sӁ thay ÿәi theo thӡi gian. Khi giá trӏ cӫa
chӍ báo dao ÿӝng tiӃp cұn giá trӏ tӕi ÿa, các
nhà phân tích kƭ thuұt giҧi thích thông tin ÿó
có ngKƭa là tài sҧn bӏ mua quá mӭc và khi nó
tiӃp cұn mӭc giá trӏ tӕi thiӇu, các nhà giao dӏch
coi tài sҧn ÿó là bӏ bán quá mӭc.
147
Robo-advisors
/ӌroҒboҒ-ædӌvaѲzιrz/
“Cӕ vҩn Robo”: Robo-advisor dӏch theo
nghƭa ÿen là cӕ vҩn Robo, là nhӳng nӅn tҧng
kӻ thuұt sӕ cung cҩp các dӏch vө lұp kӃ hoҥch
tài chính tӵ ÿӝng dӵa trên thuұt toán mà
không cҫn hoһc cҫn rҩt ít sӵ giám sát cӫa con
ngѭӡi.
Technical analysis
/ӌtek.nѲ.kιl ιӌnæl.ι.sѲs/
Phân tích kӻ thuұt: Phân tích kӻ thuұt là quá
trình nghiên cӭu tâm lý thӏ trѭӡng tұp thӇ, thӇ
hiӋn qua viӋc mua và bán tài sҧn. Nó dӵa trên
ý Wѭӣng rҵng giá cҧ ÿѭӧc xác ÿӏnh bӣi sӵ
tѭѫng tác cӫa cung và cҫu. Giá thӏ trѭӡng
tѭѫng ÿѭѫng vӟi cung và cҫu tҥi bҩt kǤ thӡi
ÿiӇm nào. Phân tích kӻ thuұt ÿѭӧc ӭng dөng
giúp cho các nhàÿҫu tѭ nhұn ÿӏnh ÿLӇm mua
và ÿiӇm bán thích hӧp.
Tokenization
/Tokenization/
Công nghӋ Token hóa: Công nghӋ Token
hóa là mӝt công nghӋ bҧo mұt chuyӇn hóa
thông tin nhҥy cҧm cӫa khách hàng thành mӝt
mã kí tӵ, ÿѭӧc gӑi là mã token. Ví dө dӉ thҩy
nhҩt vӅ viӋc áp dөng công nghӋ này là ví ÿLӋn
tӱ.
 KHÓA
KHÓAHỌC
HỌ

SAPP
SAPP AC
AC

148
CCCFA
CFATẠI
TẠI

CADEMY
CADEMY

149
TẠI SAO
CHỌN SAPP?
95% học viên
hài lòng với trải nghiệm học tập

50+ giảng viên chuyên gia

là CFA Charterholder và ACCA member

90% học viên

làm việc tại Big4 Ngân hàng, các DN Tài chính lớn,
Chứng khoán, Qũy Đầu tư, Big4 Kiểm toán,...

4000+ lượt học mỗi năm

150
7
LÝ DO
CHỌN SAPP
CHINH PHỤC CFA
với chiến lược học
tập toàn diện giúp tối ưu hóa kết quả thi CFA

100% giảng viên Charterholder

so với toàn cầu

100+ tài liệu bổ trợ

quyền, tích hợp các kiến thức trọng tâm, dễ hiểu,

Nghiên cứu và phát triển sản phẩm

năm tạo cầu nối gặp gỡ giữa học viên với các

Tài chính

Phòng trải nghiệm dịch vụ học viên

chuyên biệt
hảo nhất

Cam kết bằng văn bản

151
SAPP ACADEMY
SAPP Academy
tạo kế toán, kiểm toán, tài chính, thuế chất lượng cao tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Với 50+ giảng viên sở hữu các bằng cấp quốc tế CFA, ACCA, CPA,... và kinh nghiệm làm việc tại các

Tại Hà Nội: Tại TP. Hồ Chí Minh:

Cơ sở 1: Tầng 8, tòa nhà Đức Đại, 54 Cơ sở 2: Lầu 1, 2A Lương Hữu Khánh,
Lê Thanh Nghị, quận Hai Bà Trưng, TP. phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.
Hà Nội. Hồ Chí Minh.

0889 66 22 76

facebook.com/sapp.cfa

support@sapp.edu.vn

sapp.edu.vn

You are Future

of Finance