You are on page 1of 128

h *Ji fl

GrammaticaFenica.

madcuerthotido,ep cura,bserlva&tionref,ans qshuimjaetu,ac spurtnsimaelgu dytp,cjisrmEuaobaelislngvisdferntmenum,&lxiocsjgorienptamlbuvs, dfitn,op&erastudio


BARTHOLDI G. VHAEL.
$rapofiti & Pa/loris quondam in UmoiU
Botnia o»>.e»/^>.
Opus pofthumum.
Sumtibus Vidu* Vhaelian»,
Tppis Acad.Rgia
A B 0 K,
Sxcud» Johaß ftiajnpe, i?3
Maj.-ts
'£>$ ©metigcé Rikes Hsatbetrodbe MiM
Kongl.

och CKöt' ? Pralidenf uti &or^l. Majtts


cct) Nikstns GarlcoUic Goll?gio; Ciffl-
celler öfwer Kongl. Acaclcniienl $bc 7
Literaris
DenHögwälborneGrefwe/
famtPpacfesSocieta'is lliuftris,

Gr. ÄRWID HORN.



Kongl. Maj:tS
fttö*SD?<m t General Major, och Lanbso
höfdinge öfwer $bö och Hisrneborgs Lä-
ner, famt trftb Hlanb,
Biron OTTO REIN-
HOLD tJXKULL.
jältt-
Ägl- Mal:ts $to*S&ton och BMop 6f#
,
wer Äbo Stift famt Äongl. Äbo Aca-
d?nii' s Pro-Cancellarius,
r

OoH. LAURENTIUS
TAMMELIN.
Nädige loitte 04
DNA, Majtts-
MSweriges Rikes HsgtbetrobbeMa^
,
och Mb samt Cancellie Oloatf«
Den Högwälborne Srcfwe/
©r;.G.VSTAF BONDE.
och
Rond.. MajttS
Tro-Man och £anbgpfbwge^f»et.Öfier#
bötn och Cajana Hån -; -
Den HögwälborneHerren /
Bär. BROR RÅLAMB,

t»al
Ä«nfltSKö|:W- TroMan och Bistop
w« Borga Snst,
ös-
©en- #$gn>vtfcfge Herren/
OoÄ. JOHANNES
GEZELIUS,
HögguilsiigeHerrar.
AAEt jag fördristar mig/ idmpasie
SSQ wördnad at dedicera grbra
Heg-Grejlweliga Excellencer,
Högtpälborne Herrat Baroner och
tandshöfdingarna/ famt Högwyrdi-
ge Herrar uoftorero^ Biskoparna/
«etta min ©al. Mans/fordomProb-
stens och Kyrckioherdens nti Ilmoila
BARTHOLD VHAELS lilla arbete/
förmobar jag t nedrig ödmiutdtt/ det
Exccilencer,
€bra Hög-Gresweliga
Högwälborne Herrar Baroner och
Landshöfdmgarna / samt HZgwyr-
bige Herrar Doäorér och Bisiopar-
na/ afwanlig Högtberömlig Nab
och hög ynnest/ intet med missnöje
eptaga : emeban icke allenast Nadi-
at och HWunslige Herrar altib aro
de nedriges lilfiycht/ der til ochbenHög-
utan ock
ffe dem sörordnat hafwer/ Excellen-
Ht €bra Hög-Grcfwelige
c er, Högwälborne Herrar Baroner
eich Landshöfdingarna / samt Hög-
WDtbiAt Herrar Do&orer och Bisto«
par*
poma/ aro be förnämste mätt anna
Finlands Stöder/de bär äga noga in*
Ȋrt Lands och Tayls
fåt idet (ontttl
igmstap och prybuad bbxtt* ©åla-
rer och Ebra Hög-Grcfwcllge Excel-
lenccr, HogVulborne Hittar Baro-
ner och Landshösdmgarna/samt Hög'
wyrdige Herrar Dodorer och Ssi{to*
parpa/ til Nådig och H^Mntstig be-
ias_flfat ffya / bet min toat k. Man
detta / enbast i afjeenbe pä ®üb| a?
xi\f fom nådigt wil bet aUa tungor
hotwm bekänna ffota / sitt FäberneS-
lands^och Modersmals heder/ famt
|pårt/i sig sielf ymniga/ och med man*
ga behageltgheter opfylte Språks ål*
stare til tienst / sammanfattabt>och
det meb (a mycket större möda / sim
ingen af be HögtberömbeHerrar och
Man / be ber tilförene utgtfrcit Un*
derrattelle eller 21*dgtmfme ta bet
$inflfa Sunaomålet/ och därmed lika
safom ben första isen brutit / kommit
Ja noga at inträngia sig uti Spraketz
inre
inre ärt och egenskap / mindre ben f;
rännan fattadt; fä att min Sal.
Mans arbete således för ett nytt wurck
aldeles är att attfee. Mig anstår in-
tet widare härom at tala/ utan alle-
nast utbedia Eder Hög.*®rcf[iga
Excellencers, Högwälborne, Herrar
Baronemes och SanbJsHofbÖlgat*-
nas/ famt Högwyrdige Herrar
Doäoremeseeb Bistoparnas/Pnnest'
fulla förjwar for min Sal Matts ef*
terminne/ jämt Nådigt ochHöggun-
stigt Hägn for mig (om en wärnloö
«ota- tmixlkn uti stadiga förböner-
forEdra Hog-@s:e|?tga Excellencers,,
Högwälbornä Herrar Baronernes
och Lattdzhöfemgaryas/ samt Hög^
wnrdize Herrar DoftorernesHögt* och
!
52 si ovarnas Högtanfenliga och
förnäma wäiswnd/ langa ålder/ och
i. c.siqnade {iwtaf till de/ ©Uti till
&ta/ Son fa Mait. och Riket till
ttänst/ fila Christna och rebeliga
,Swea-I,ikes klubyc-gare till gagn
och nytta/ aliggiande Högec ef; OBar*
dan-
'bände ärenberé utförande/fomt egen*
tcltgen till ben fattiga %in\ta Nano-

nens«prattanbe / framhardcltgen/ mcd
dtupaste wörbnablcftver/
s
Edra Hög-©«fltga Excellsncerz^
Högwälborne Herrar Baronem-
och Lan^zyöftingarnas/
es
"Tamt
Högwyrdige Herrar DoswreMn
oc6'ssi/lopam«0/
Ilmotla^den 20 januari^
Ahr 1733.

unberdän-och ödmiukesta
ttänarmna
MARGARETA FORDEL
Sal. Drobsten Vhaeli
iftwlätne änfia
Errores typographici fic corrigantur.

t?ag. 5» lm. 96c e,. fmale »legc fi»a*


le
p. 7.1- 9. uti pen/ leg*: Utu fistett
p.8l- f s caloista/ Je^: taloilta
p, 18.1, ii, »hcrnntem teg- AlternAnttm,.,
p. 22. l. 6. wicret leg. mettet. ,
p H),l. 3. werahasen/ l. wlcrahasm
ibid. l. 6. teUehet leg. tlckehtt.
p. 51. \ \ ;,åtelmatur ,leg, iedinnntur.
p. 6; I. 8. frequtntiQ* leg, frequentM*
tiva%
p. 77. 1. leg. 4^irf*.
21. 4^-rr,
p. 82- 113. luulle/ leg. luullet
p.«8.1 10, olen/ leg ole
p. 99.1. 15 tunt, leg- l«»e,
5 "5
GRAMMATICA
FENNICA.
SECTIOI. Generalis.
Cap. I. De Orthographia.
§ 1.
Fennis lunf viginft qvin*
Ilterr
Hj qoe. a b. c.b e. f a b ik.l m n.
opqr s.t n.\n\å o
§ a. Vocales tunt oclo: fl. t- i 0.
U. yöö funt autem vocales sli»
idxiores: a.O.XX* alia? M-noresiå/b/X).
,li« Media* 1 1i i& v initio Syllabar,
fequenr« vocali, fiunt confonantes:
vt Jumala/ £«w,<Bui>: wiha/ »*
»rebe.
A $ 3-
2 ie'7ittr'r
$ 3. Conlonantcs funt fipt£nde<
cim : b.t b f. g h. 11. m. n. p.ij.
t.a 1. 13.
Nota i.& hie vere liter.a
eft, &
Cum alia confonante politiönem fa-
cit: ut "t», (lm.
nabtaf
*.* Littera C facile careri pOtess:
Vfurpatur tamen ad analogiani lm*
gu- Suecanar, ex ulv rectpto, &
»dhibetur tanqvam alternans pro k/
"nte a/ 0/ tl/ Set
3. Literas h/ g/ b/ f/ natura*
les tsenni» vt >a^onz, ignorant, &
in motione excludunt. Attannen h
poft nti b St. Q poft n/faci!lUs pio-
uunciantur.
4.n pluribus diYeAis promin*
0
C paulo aliter qvam ti)/ paulo»
r atur
qve fornus quam $ blarfum.
5 s h & M*pe alternant.Mif,
jjomeé/ homet/lirus, mögel.
foitreb/ ante
N 9 mmutatur in m. sl t
"ntcc vel f. in c, n inte- c vel k,
Vutat lottum. Sic n arne p* fonat
vt
ittdteris.de profoi. 3
«t m. p & ro/ tern j &f/ farpe con-
vertuntur:ut,ljulpa/ patoaa/ *'<''<*
tinaa* siiwäs siipähän/ /"»/?", stör.
§:4 viphtbonssl funt sedecim: af/
an/ ei/ ett/ te/ tv/ ot/ ou/ ui/ no/
yi/ yö/ åii ån/ bi f ön. Ut taula/
/«»»?,, fnöffe:forten,
keula/ ?"^, fram*
fam: retka/
aniruiur, må iUnta / s"^«-, fro*
loucko/
fot: töyrä/ :r*w, backe : latfca/
*#*>-» liutaa/ /^, »<l, haal: qv*
biflytlaba, loiftreanit, tfapabt i tnö/
/>»i<"', arbete: myt/ -vsndidu, hM
fålbe-' löi/ verierayx t,{ioOi IUO/i'^e^
drick: ui/ nata, sinun: tai/ />,^«*
to*» lUil qvac mopoyUaba fxint.
Cap. II. De Prosodia.
Ultima
%J tum
Syllaba nunqvam iccen«
habet, nifi tie yox mono-
fyllaba,. qvales pauca?; bifiyllaba;in
priori; trilyllabas in antepenultima»
tcccntum. babent. omnes alia? in
A* pri*
i de Stfm. de Norn.
«■
, .
fy

Il '«I !■
-
7 Tima. Sen arccentus femper pfi»
*nam fyilabam occiipat.
Orrmes vocales natura breves funt.
solitio, diphthongus,& vocalis ge»
inmata, longam faciunt.

SECTIO II. Specialis.


De Etymologia
PartesEtymologi» lunt oHo» M
Etymologia

h^ud Latinos. ;f

CAP. I.
De Nomine
'KJÖmini accidunt feptem:Status,
)_\ Numerus, Cafus, Declinatio, G>m»s
pxtrario, Figura, Sptciest
Nota: nullum difcrirnen Geae»
rum eft in hae lingua: qvod in ge*
«nere eft norandum .
f.i De Statu Nominum. se
Status eft duplex: Ab/olutus^
Afixus,
Ab/oiutusiuu xx/b/ or,t arbetet
Kuoca/
# Stat N'«*.' r
ruom^ "4", maat palcka/^<e»^n.
löön. ur, työni/ /<«^«e,^
mit arbtte-
' ruocas/ ■-«*«/■ f««r^/5«»»,ti»
maat: palckansa / />"«"«»
fin lön.
Nota t. Staeus s affixus fit ex ab«
föluti Nominativo in i. Declinati*

.
«ne» fed e Genetivo ia *.& j ad-
dendö affixum, & auferendo n fi-
male:ut, ftfyåf p»nls, faob; leipäni^
fAnis »,,«,, mit bröb' UtOtS/ />'?^,
fo ilwexent/ b** meus, mtn 100.
a.(B in Gen. abfoluto in b mu-
tandum, item poft x/ mutatur in
& ime. feil. in i. Dtclinatione:
t/
Ut, Må\i/mAHus, hanb: Gen.
kähen/
käteni/ »<?<« «<l»^. mmljanb-- wir?
It/ O^, wisa; XOitttVi/ odemea.llM
wija.
§. 2. Numeri nominum funt dus':
fmgularis: leipä pams bxbbititVi^
/^pi,.
steen Pluralis:
bröden; tiwet/ i»pides,leiwät/
punes,
stenar.
§3
fl de Caf.,ifDcct
§. 5 Caius nomismrn funt qva»
tuordecim»
\sl Nominativus., $. Privativu»
sax Genitivus. 10 Nfgativus»
5. Dativus. iiFaöivus vei
4. Accufativus. Mutativus.
5. Vocativus. 12. Nuncupativus»
6. Ablativus. 15. Penetrativus.
7. Locativus. 14. Inftruftivus.
$. Medrativus* vel Delcriptivul»
vel organicul.
§ 4.l>eclinationes Nominum funt
tres.
prima eft definentium in[vocalerat
ttt cala7>'A/>,f!ff.
seeunda eft parifyllabicorum des»
nentmm in nen: ihminen/^»"' men*
»issta (jemoinen / e^v«/, häst1iloinen/
H^«,^ giabi? jywäl'ntn//e"e« »

e«»,> litet korn.


lertia eft lmparifyllabicorum,de«
finentium in at, sP l:ut, fltmtnf
femen, \åb/ frö» Gen.fiemenen: ttj-
toiitavsf beröm,kijtoxelUwäsynyt/
sF", zröttiwäsynehem b-^
5"5 t. 5
K 5. Paradigma Prim* Declina*
ttonis:lingularirer.
t. Nommativo, Cala/ pifcit, fiss.
*.. Genirivo. Salan/ />/<-". fistens.
#;. Dan o. Calalle / 5,7?/, ath fist.a.
4. accuU Calaa/ ptfcem, Men.
F.
5. .Vocativo. Eala/ 5V^"»
b»2t.Calasta/
M
** piftt, om/
och uti^sistctt'
7. Locativo Calasaf />M<», 11« fi«
sten.
8., Mediat. Salalla/^ «"* /'A meb
fissen <
6, privat, calalta/ ttaf fl*
(fot.
10. Negar. cakitiit/ f»t pift, utan
sist.
li. Käft. calairl/ mutatus inpifcentg
Wef til fisk.
tj. Nuncupat. friana; falana fttls

ki/ p'rr*xt in/tur /»/c,,, han foS


flfom en sis?
1;. Penetrat. cathan/ >'» ?/Ae»,, imf
t Wn: conttais calichan/ ,"M> A
ftfem
s
;//£"». kröp i fisken.
14 lnft.utt. vel Delcriptiv caloin/
fisie-wijS. fic »roaraé/ warcain/
,> /?-^
furts.furtim säsom ett tiuf/ juå*
lanbes. S
Pluraliter.
I.Nomm. taiat.
a. Genit. (Alain- 5
s, Dat. (aloille. . ■&:■<'*"
4 Accui. calcja.
5. Vocat. c alat.
6. Ablat. cateista.
f. Locat. caloi
g. Mediat trtlottla.
9. Privat calcljw.
10. Negar. ealoitta.
n. ratt. taloni.
,2. Nuncupat: (aloina.
,; Penetrat. calcihm.
,4 Delcripr. (aloin.
Aliud eXemplum.
Sing. Nom KlpH.
Gen. letwäld
..i MI
ii »ai
—dc Oe<-/./,
-—'"
— ■-■■«■ ■—
'""" mmm
9
»x.m.... .
Dat. leimalle. Accuf. leipää. Vocat.
leipä Abia', leimasta. Locat Icimäjä.
Mediat leimalla. Privat, leimatta-
leimatta F»K. lelmäjft. Nun-
cup. Uipånä- Penetrat. lewahän. In
ftruäi. vei Defcript- Uiteta,
Plural Nomin. leiwät. Genit. let*
päin Dat leimille.Acculat leipiä Vo-
cat leimat Ablat. fetmiffa Locat.
leftDlfU. Mediat leinMUä. Privat, lei*
»ilta. Negat. lettoitta. Faét. letmi*
fi Nuncupat. leipinä. Penetrat. UU
pihin. Defcript. leimtll
Obf.(Kvantum ad Accu/atlvum,no-
ta hic & fe»per, duplicem eum
elle;(* )Partiatem; {bileipää/ tomedit;
de pane, han at af brödeti (di mies
stä/ ,e^<„ v/>«/«, siog mannen- ss)
i»,,/,»* {bi
UiXoån/ totum c«sudit
panem, åt opp et helt bröd, löi mie-
hen fcil. fuolliaN!/ ptreuffit i,,>«M ad
Iteccm ufqve» % ttmdavit f!o«j
t
,
man*
So ie P)rm 'C*t.
t

Mannen t^jäl partiansin hac opei-


la übiqvé exprimitur. Totalis vera,
.cum Genitivo ,qvoad terminati"
«nam convenit in fingulari; inplu.
rali autem cum Xommativo; übJ;
fartistit eft leipiä/ miehiä, totalis (a*
tcåt/ miehet.
§. 6. Förmana- Cafuura in Sin**
gulan:
1. in Statu Abfolufo;.
Genitivus inhac 1 Declinatione for-
«natur a Nominativo, adduo ut-n
mala palan/ mv*, beto.
Nota Knale mutatur in tiur
1. t
cunsi/ musen/ pi»ut y gran. Excipe
qva? non mutant, fed retinent t (*)
Peregrina: Ut Pappi/ facerdos,
Präst; papin* (Q) Qv« geminant
eonlonam» ante vocalem finalem 5
«e soml {Onnin/ taurus initor, tiut.
<-/) DiityUaba f <zv» in penultima
jgenss?
iks Fwrné Caf. It

geroinant vocalem ut prjri/ PljriN/


wr.uius, kreh. fed
panca
Wen/ ,
««",
en tnus- (<>) & alia: vt keli-
-via hiemalis,föreimäti /
«»>,.« pi/cium
tamm: mitt/ mvanx. n» snö; coi
vel coisi/ i,"e^, mal; habent in Ge-
mtivo, kelin/ mädin/ xxioin/ tein*
Nata■■* j ante tfinale, mutatur
in t: fed Savonice ahjtcitur; ut
mesi/^v>«, matnrmeben/ s*w.
tpeen. Excipe f hoc, ut & d vel t/
poft n/ abit in n: Ut» canft/ «^«.
/*«*^fod; cannen: canto/ aboice
tahto/ "«Kiannon, fic poft t
abit in r: vt, wirfi mtrren/ »de, <*».
e,/e»>», mjgja. ifidem t vei d in l:ut
«U(ta/ aboice cttlda cnllan/ aurum,
gnld: malta mallan/ pote/tas, xeålbi
tuultu cuuQun/ W/>*r, hörd.
Nota 3. c vel k/ & t unicum fic ,
di alterum e geminatis iifdem, abji-
«tur:
" ut» mm WlMll/ />*»»*»
Itäte
Ijf tie Form. Caf..
i mwiii nfmi „i
msssmtmmssm^i
kläde; totacoan/ adina,tbbt; sorc^
ka sorean/ untnu, tlöf; eatto caton/
teßum, taah latin/ pilens, hatt;
taäi takin/ tumca, räck/ mantel,-
fyaxatta baxatan/ pica, siata Ex-
cipe: tumcum, a maritimis fvecif'
iantibui, compenfatur per t: ut:
mato, madon/ vermis, matt; CO*
ta codan/ c«//»H, kök. k per f: ut,
härkä härjan/ bos, oxe: olki oljen/
,
ftipuu halm fic melt weljän/ fr»-
broder. Singulareeft joki joen/
ter,i
amnis, elf: fic mäki^ tollis ,backe;
mätt/ turha, folk; Xtt\ f traba, flwOav
Genit, mäen/mäen/ reen. qva: bia>
fyllaba funt.
Nota 4 p unicum mutatur in ml
leipä/ leirbätt. e geminatia alterum
$ abjieitur:tUPPi tupen/i>*gina,siijda.

Not 5,komparativa inpi vel bi/


mutant hane terminationem m mOK
velmoni ut, pattmbi/ S»F/,", båt»
tre-
ie N,?». "Cm/I i
tre; paremam laatiman/

§. 7. In Ststu Affixo:
Genitivus rtftinet formam Nomin»»
fivi in qvaviz vedlnatione:ur,poi<'
ratti hamct/ non pojam/ tunk*f-
iu m-i. mm (om tiotttl
()v«o vero, iin e mutant, hic qvo-
<qve e fervant, & b ex f/ mutant ia
t ut, towttni pää/ non wuobeni/
"wuosinl; finis ",»», «e,, mitt ährs
Hut.
Reliqvorum Cafuum formatio
jfacilior e^, formantur autem Cafus
I» 6, 7, 8. 9, »o» ii,14, & $
pluralis[nurr.eri, a Genitivo feu ca*
(u lecundo. catteri omnes, ut Ca-
lus 4, 5, ta, 13. a Nominativo,
prout e paradigmate liqvet.
O»tivu« Lt a Genitivo» mutajido
14 it Form. Cmf.
SI in Uti ut Kilvalle. Accufativut a
Nominativo, s«) addito a vel H;
vt,calaa / leipää ] myUyä. Aboica
dialedus hic geminatulc mamqvä-
cunqve vocalem: ut twHtt f *tmen.
t*m> trcffing*. myllyy/ mUm. q»ar«.
(5) <)y» in vocalem purarn dcii-
Bunt, interponunt t:ut maata/ ter.
tMtn, jorben: wotta butyrum. sinöret:
Walkiata/ i_mm. elben &c qya*dam
t

alia, praefertim polylyllaba: ut ta*


palota/ M^«. linban: wahingota/
dam* m, ffaban; & cuusia/ f»**,
granen:kielbä / Ungvam, tungan;ü-
bi qvoqve < abjieitur, qvöd in, Ge?
#

ftitivo in en abibat: fic hirsi hspktä/


trimetern. stocken.
Vocativuseft fimilis Nominativo»
Ablativi omnes forma? i.
Cafus 6, 7, 8, 9» 10, itemqve 11
FaHivu», fiunt a Genitivo, per
mutationem 7* n in fla / Itaf Ha/ fa/
«a/ (sta/ Itä/ Itä/ fa/ ttä ) xi.
Aboi-
*h Form. Q»5 I/
Aboica dialeKus focpe excludit vo«
«lem finalem, & alterum f) Ut
paradigma oftendet.
Gafus 72 feu Nuncupativus fit a
Nominativo, (a) addito na vei nä.
(C- ) bexf& r ex terminatione rst/
in t mutatur; ut kätenä/ ortena.
Dectmus eertiuf feu Pen<crati«
vus a Nominativo, repetendo ulti-
inam vocalem & addendomcalaan/
Aboic^, inp/em. reliqvas vero dia-
le<3l'interlerunt h: ut cala^an. fic
qvoqve f&t in t mutando : vt ,
hlttchen/ » truncunt vtl /F/,ä«/««,
igalgen wttttyn/ in *p*»> watntt.
§. 8. Formationes Cafuum in
Plurali
Nominativus fic a Genitivo fin»
gulari, mutaudo n ultimum in t.
Genitivus fic a Nominativo fin-
guiari. Da-
tf /e Fort*. Caf.
Dativus fit a Genifivo plurali,
mutato n in Ut/ & a antecedens in
0-- ut (aleille, led qvse p habent,
mutant n in M: ut, lefnnffe (Saw.
diale6to Icttvittett; fic & in Dativo
fingulari ) Sjc & alia nonnulla: ut,
■fontille / orcfUe/ Midbtts. o/?^, åt
älgar/ börar. Qy* f habent in ul-
tima fyllaba, fiunt a Nominativo
fingulari, addito Ut: Ut ttJirftffe.
His iegibus fit qvoqve formatio
Galus qvar ti, addita terminacionfl
(l vei a.

()vintus ett fimilis Nominativ^


Cexti, feprimi, oåavi, noni, de-
cimi, undecimi, duodecimi, deci-
mi tertii formatio, fit addita termi-
natione sta/ [ta f sa/ ttal fi/ nai
$in: ut cateista/ taloilta/ &c.
Nota: Status Affixus mutat Xi
in xc: ut calaxi/ calaxenl. fic in
plurali; calatzi/ cafafrcnf.
De-
— de Form. C*xf.
'" «7
,— X X

Decimi qvärti cafus formatio fie


addita terminatione tn : ut paloin/
yfin. qv«e faepe abforbet vocalem
antecedentcm : ut ttnUjin.

Nota hie tantum: 1, qu«e p habent,


fiunt a Genit. fingulari, mutato'ätl
& en/ in m: vt lelwin/
' awuin / lus
n?in i fic parroin.
2. Quas rs habent, fiunt a Nom.
fingulari, addito fantumn-" ut hlr«
fin/ corsin: fic YM/ cdjin
3. Inftätu affixo, quac p aut t
IJHpbent in Nominativo , hic utrum-
*.

D»e refumunt: ut, lcipiNtM/ cumpM


mbus mtis; pnrtOlHCé/ cum barka tun.

§. 9. Regula Generalis un-


hllima.
In formandis Cafibus, & univer-
la lingua,incompatibilcs funt,feu,
3 quod
18 Reguld Generalit
quod idem eft, in eadem voce_
nunqvam concurrunt, vocales Mm*
joret a/ 0/ It/ cum Mimribus fl/ S/ y.
unde voces hujus form*. ara/iöron/
fyra/ yxkull &c- ii Fennica ' nun-
quam inveniuntur. Uine
"Nota j. Voce, in motlone , feu a
pne, per flexionem, derivationem,
&. compofitionem, crefcente-r<«M/<»r
7» ?/ nm, minor minorem requirit ana»
logarn feu alcernatem. tunt aute m
<*. Analog* inter fe a/ a: o/ 5:n/
y: vt maa / ">-", jorb; maasta/
non maasta^ pää/ caput. fyuftoub;
.päästä/ non päästä. Sie puu/ <*>"-
bor träb; puucko/ non'pmtcfS. fic
saan/ *«■/>», jag f<fr,- saabahan/
non faabäfyän: saastan / p*" jag
ssonar,- säastetähän/ non säasteta«
han/ />*w jag stonas.
3. Vocales Afo/i* c/ l/ indifferen-
Tes
Parddif. Set. os^/^^e. f?
tes funt, & confvefcunt cum utris-
que, majoribus & minoribus, in i-
«dem vocibus integris: ut mcla/
gubernaculum, styråra : metzä filv*
skog: wica/ vitium, fel: isa/ pater,
fader, e confvefcit cum qva;
vis: icum Majoribus & Minori a;
non item cum 6& y. At
4.Dna» Afr<&f requirunt Minorem:
ut telikö/ non kelico. fic sekö/ «»»
M» mån han
se, inon jeco / a proao-
mine
.
»«"-e«: ut tie/
,
j.Inmotione Media reqviri- Mi.
1

>**, wag," tiestä/non


tiestä. Sed A/*/V, fi adfit in eadem
«voce, pr*valet, & requirit Maio-
rem: vt pito / pidosta non pidosta/
,
conviDium giastabod.

§. 10. Paradigma Sceunclae De*


clinationis, qu® definic innen.
Singulariter.

Nomin. £eivoinen/
* tfws, häst-'Gen;
B
SO Tirai^Seeund. Decl.
Genitivo.Hewoisen'
Dativo. Hewoiselle.
Accufat. Hewoista.
Vocat. Hewotncn.
Abtar. Hewoisesta.
Locat. Hcwcisesa.
Mediativo. QtiVOtftUa.
Privat. SptWifclta.
Kegat. fywctfttta.
Fa<H. Hewotstfi
Nuncupat.Hewoifena.
Penetrat. Hewoischen.
Pluraliter»
Nominaft. J3ett>et'jet.
Genitivo. Hewoisten.
Dativo. QmcifiUt.
Accufativo HewoisiO»
Vocat Hewoiset.
Abi^ivo. Hewoisista.
Locat. Hewoisisa.
Mediativo HewOlfiVo.
Privat. Hewoisilta-
Negat,
Parad. i?>^l,<,ii Dect. T*
Negat. Hewotfttta.
Faft. Hetvoifixi.
Nuncupat- HewOistnai
Penetrat HewoisihM.
Deicript. Hewoifin.
Nota:Cafus duodecimus feuNun-
cupativus fingularis numeri, etiam
plerumque ettertur contraHe: ut
Hewoista / hewoisna-
§. 11. Inertia Dcclinatio, qu£ m
N/ t/ exit, ik crescit in Genitivo»
ila movetur.
I. Qua? in ai/ es/ is/ ut/ vel ana*
logas as/ yt/definunr, fleftuntur
per h.- ut mttaé / wierahan/ ho-
fpes, gäst: setoäé seipähän/ AA> ,
stör-- kirwes/ kirwehen/ /ecu" $re;
caunis caumhm/ puiher, stf&utul<
lUt/ 5«- advenerat, kommen/ tulfcs
hen: mennyt menneheu/ *« **'«■**
gängen.
Nom.
'
22 de Te?/. Oec/.
NotaQuardam diale<fti faci-
i,
untGentivum tunuen/ mcniuxn.
Utar uhr , juur pa kooi- wicrre/
2.
wört^ tOene^«^» båt/- & caetera
pauca huc reducuntur ; quia & ple-
riscjpronunciantur: utatCt / fticret /
wenet :Saw, tt?enef>
11. Animata in ti / verbalia in
fiS/ omniaque in us & \)éf (non
«ué & *)!)£/ ) fleftuntur per $: ut
jänes fånenen / /5?«,, hare: kijtos
ktjtoxen/ /<»", fcerém-fuurné/ sun-
ruren/ jentaculum. frukost: fof^m^é
kysymyxen/ f*«/&, fråga-
Excipe: Numeralia ordinalia faci«
vit Genitivum in nen- ut colmas
coNannen/ rt«w, trebje: cuubel
cuubennen/ fixtus. siette: fic kym-
menes kymmenennen/ dteimus, tijon-
de. lecl dtcim kymmenexet.
in»
ie-Tert. D'cl 2?

111. Hu* in uus & yys / Aeäun-


tur per b: quod b Sawonica diale-
Ko abjicitut .- ut totuus tOtuden /
veritas, fjnntng.* hywyys fämUnf'
io»/^, , godhet. tOtmtl/ hy-
-*W.
wpen.,
IV. Privativa in on vel oin / mo-
ventur per man : ut sanomatoin
sanomattoman/ ,^»^^^i//,, osaije-
ljg " lumalatoin jumalattoman/ ,>»'
F,«,,ogudachtig.
V. Omnia alia inn/ per men(ni-
l! quod quze ipfum Nommacivum
in men habent, faciunt Gemtivum
in nen ut paimen paimenen/ p^fior,
Heerde: )u? cowaijm con>atffmen/
w» hwättjesten: sieran sieramen/
naris näjebora.
12; Paradigma Tcrtiac Dcclina*
tionU.
Singulariter.
Hofpes. Adveniens. LepuS.
3. Vieras*. Tullut. länes..
Bonif-
34 PAradlgtna 7>?_e/F Dee!.
Bonitas Innocens. Semen
Hywyys. SBiatofn. liemen.
x* wierahan- tuöehcn. jäncjren.
hywyden wiattoman.
siemenen.
3. »ierahalle. jäncxclle.
tulkille.
hywydelle- siemenelle.
»iättömälle,
4, »masta, tullutta. Mesta,
hevotta- wiatcinda silmendä-
5. »ieras. tullut- &in crteris fl-
milis Nominativo. '
6. wnrahujw tullehesta jäneyestä.
hywydeftä »iättömästä siemenestä-
7,wierahasa. tullehesa. jänexcsä
hywybesa »iattomasa. siemenesä.
«.»terrana tußehtna. jäntxellä.
hywybettä.»iättömältä,siemenellä.
9 »icrafjalfa. tnllttylta. jätteeltä.
hywybeltä »iattomalta.siemeneltä.
ic.»ierflhrttt(i tullehetta. jänexettä.
hywydettä»iättömättä, ftementttä.
>i.wieraharl. tullehexi. jdnejrert
hywydlli. »iattomati siemenexi.
Paräåigma Tertia T>tcl. 25
i
2 iwerafita.. tulluna, jänexenä.
hywydcnä.wiatt.ommia siemenenä.
i? .tttra&afen tuliehesen jäncxehen
hywydchen wiattomtthan.siemenehe.
plural
i- »fcraljat. tcllehct. jänteet,
»iättömät, siemenet. »
1. »terästen, tnlletten jänesten.
wiattomain' ssementeq.;
z.»ierahillc. tuNchille jäueÄ-
»iättömille, siemenille
4 »icrahita tullehita jänexitä.
»iättömiä, siemeniä.
5, fimilis Nominativo.
6. »termistä-
tullchistn. jäneptftä.
»iättömistä- siemenistä
7 »ierahija. tullehisa. jäneyifä.
»iattomisa. siemenisä.
8. »taalta, tuflehtlla. jänexillä.
»iättömillä siemenillä
9. »iernhtliid tulleelta jänejfltä.
»iättömiltä, siemeniltä-
Hs .
For m.'C/f r Ti t';t

iv.wiemhitta. tulleetta» jänexittä.


»iättömittä, siemenittä,
ii. wierahixi. tull^^i, j.wexixi.
wiattoluixi, (umätfrk
12. wierahmn. tullehina. jänexinä.
»iättöminä, siemeninä,
lz.wierahisen. tullehiscn. Janeni»»,
»iattomihin. siemenihin.
13. wierahin. tullehm. jänctfiu
»iättömin, siemenin.

§. 13. Genitivus fic a Nominativo»


t. Korum, qua? definunt in as f/
fäf es/ iti ut vel yt/ ultimam lite-
ram s &t/ mutando in h/ repe-
tendo ultimam vocalem, & adden-
do n- D uitimme (yllaba; mutatur in
t: ut fobet jatehen/ p'*>ia t regn, w
in p: seiwäs jeipähaN. r pofterius
c geminisjn t: ut porras portaljan/
fpi»ter y fpång. qua; vero in es pu-
rum definunt, f vöcalibus interle«
runt : ut toti tokehen / "FF",bamm?
Ex.»
Te»-)». Caf. Tertia 27
Excipe mies miehen/ pir, man-
2. Privativa termmationem en
vel cm ( on oin ) mutant in oman/
& t perpetuum ulrim* fyllaba; ge-
minant: ut surutöin suruttoman/
/e<-«.^, sorglös/ stlker'
()ua; in tt/hoc mutant in men/
3. ultima;
&b fyllabas in t: ut laiduiN
laitumen/ p*f"a,y beete.
. Excipe pauca gu« in men exe»
unt in iplo Nominativo, & Geni-
tivum formant peruen: ut Mimen/
.paimenen/ Heeroe. (ei»in
ieiptmen, pMia, kaakesvadti &läm*
min lämpimän /* , »arm /
pecubaria tunt.
4. Quatdara [variant Cafus per
contradiionem & ob euphoniam:
ut jänepenä/ jänesitä/ jänesiä.
Reiiqua e Parad»zmanbu« eluce»
fcunc.
$♥'4-
28 Oe/e<3,>L»
€, 14. DeieKiva funt fcquentia.
Aukl/ awoi/ dcft/ halki/ iki/
irti/ julki/ liki/ tiimi'f otti/ pahki/
paki/ petti/ pcicki/ ratki/ ricki/sik,/
joki / tuiki/ tyynni/ y:ki.
H«c pro adverbiis ufurpantur:
& talia cenferi poffenf, nifi eHent
voces vere radicales & emphaticas,
& ex fele magnum numerum deri»
vatorum,utpote adjeäiva, (übftan-
tiva, verba, adverbia, progigne-
rent, & quaedam flexionem admit-
terent, & cafus aliquot haberent,
reliquft deperditis: ut poicki/ fra*
Burn, af/ shnder; poneja/ vel po*
jesa/ poifa/ Mbefi, Uttia-* pottes/
pois/ bort. Liki prope n^r; lirillä/
Mille: acft/ äcfiä/ äfistä / akilta/
*"*/>«*/«, j>a|iigt: yrki/ yrjen/ yrjeltä/
som snarast. Sic pyörryxi-
.
propert,
hm/^^/7 isanmning: mene?
i-,
hyxihin/ mener^ifn/ >» . upottymi*
iM
De <7<"»^_<^i?i,»»s» 29
i Wning: juowup^in/ juo»u;rtffl /
,
in crapuU t dryctenffap ;ab inufita-
t« pyönys/menehys / juopui-
Molemmat/ molempain/ utriqu*,
bägge ; a?mula comparativorum
caret fingularipumero.
§. is. De Comp^rafione.
Comparantur adje&iva per trea
Lradux : musta
, / mustempi ,/ muj*
titt Iniger nigrier^ nigerrimus swilrt»
Comparativus, in Nominibus pri-
"
m» Decl. leu terminatis Vocali,fit
pafitm Nominstivo, ad^eKo mpi/
aboice mU/ & ultimam vocalem
N vel a plerumque in c mutando :
ut st)»ä sywembi/^/«»^. btup.
/
cujus contrarium matala/
mata*
lempi vel matalembi. Verum,defi-
nentibus in conionam fit compara-
tivus a Pofitivi Genitivo, mutan-
do n ultimam in mpi/ &iin c}e } c.
30 De Comparatlone.
gr. iloinen/ iloisen/ iloisempi />^-",
glad. caunis/ caunihin/ caune*
tympi/ puleher, »ader-- & contra&e
Uoisee / cauuehee. Superlativus fit
, ultimam
a Pofitivi Genitivo VO'
calem in i mutando: vt cowa / CO?
»an/ co»to/.V«nw, hcrb- juloinen/
suloisen/ suloisin/ yw>>,
(jvod fi tum concurrant
liufltg.
duae voca-
les, iprius tnutatur in e: ut, Mu-
kia/ makein/ dmt. söt. addimr
faepe vox caicfein.' ut caicfetn pahin/
ommum peffimus.
Irregulariter comparantur: hy-
toå/ bonus, god/ parempi / para*
paras, paljo/ ««//«»*, in
hin vei tantum, enämpi
neutro plus. mm/
plurimum. motti multus. non corn»
paratur , led eju« fynonymum usia.

§. 16. De Figura Nominum.


K/«r<» eft duplex, simpltx ut rUO*
ca
Dt F'gura Nomintm. 31
xa "^,, maat leipä//»"»", bröd.
foftta-. ut ruoea pala/e/" miea, mat*
bift. UijUleipä/ pants ,^^>e«i/
h»e?
tebrob. kirwes pohja/ fauris malteta
yxhammar; 'melamies/ vtr fibtfim.
venator, jägare, ilwes-lammas-nah-
ta/ /)>»"<, aut ovina peäis, 100-sahr-
f&nn. jokilvesi. aquafluviafa, ååxoatn-
i.Compofita non ita mul-
Nota
ta dantur: led eorum loctim fup-
plent derivativa, qvorum .longe ü-
berior eft feges, vt & fyntaxis.
2. Compofita in pofteriori tan»
turn voce fleéhmtur , ut ftr»es
pohjan ;melamiehen. &c.
§. \y. De Specic Nominum.
Species funt du*: Primitiva: ut
kyrsä Ipiacentå , bulla, ear»a/ pt-
tus. håår.
D,^v<l/,'^: ut, f^tfaitien/ />iW»-
-tula.
12 De Specie Nominum.
tuia, liten bulla, <ar»ntaen/ piu-
/i", ludin.
DerivxtiVA sunt alia Nomin/tlia.
alia irerbAlia, alia AdbcrkiAliA. Alia
NumernViA,
(A.) Derivativa Nsminaliafant mul-
tiplicia; eaque vel
1. Adjeftiva in öinen/ cx n ultimo
Genitivi, quae Latinorum pofleifi-
vafunt: ut, Cuningahallinen/
Konungstig a kuningas Rex: jjälli-
tien pMttmus, ab isa pater.
2. Diminutiva, Subftantiva & ad-
jeöiva, in nen vel men : ut »ähät*
nen a »ähä/ parvus, liten, reikäi-
,
nen a reikä foramen hoH-
Nota." qv«dam Diminutiva deri-
vantur in uinen.- Ut, lapsuinen/ cau*
nutneU/ &interjeita fyllaba ca/ lapa
sucainen caunucainen ia tapsi «»f*»',
barni
De Sptcit mmimm
35
barn; & caum's//>»/r^, »atfer Sic
a Comparativis derivantur qvoqve
diminutiva} ut, isommainen/ maja*
/r»/«/, något störres ab iso/ magnus.
3. Adjeflivafere omnia* vt, ilot*
& nen/ hihris. gla&< ab tio oauditm.
ihanainen/ )^«»o/w,
"' "
degelig^ab iho/
\ oitis. ' ■■' v

4. Gentilia in lame»: vt Ruoha-


-3 lainen/ Jww, Swänst. Suoma-

lumen/ #»«*/, Finne Saralainen/


<S"«H«Ä,, Tydsk: a Nuotzi/Suomi/
Sara, Svecia,Fenningia ,Germania t
Nota; dicitur efiam duabus vo-
cibus hywän lainen/ bmi /7^,//>,
goblp: qvod tamenSveficifmnm o-
let. melius autem feȊn mUOtti--
nen: fic (a»en carwainen/ ttkrU
argillaeei, leerfärgad-
5: Cstera func variarum terminä-
tionum: utpoee.
C C )
34 ve J^fr/V Nommum
(»)
" AcheKival
as: ut, ki las/ Un«va x,
■a * ... . <* * a

(«O in
9
.o m ett

mycken af mumt/ smickerachtig; a


tteli, %f4, tunga-- »ieeas/ «■*#-
listig; 3 »ifbä/ <«/>^e, taga
bort/ sora. »teras/ hofpes, pere-
grinus ,> främmande; a Meri/ la*
tus, ort brett »ib-
(3) hco- i\otyo/ majuftuhs, nägot
för stor. pienehkö/ «,>^«/«/. något
för(>)in
liften
cfo;ju|sfo> w.-^A/, stoori
monnia suu/"' mun. ft'»tcfö/ ;««-
-/3«», stenigi a fi»t/ /^i>> steen. fic
palto/ *»«/" "^c,e»^,jom »tß&af»a
«»Jet; a paljo.
(O in ri: juomari/ Max, drin«
tfarc fångart/ beros, htelte.
(i) in sa: fUOtUtla/ /^v,>, beha-
»uosi//a?^»</«^
fldig. fatoifa/ici). anm
»«/., ymnigt ähr» fic sanoisa idem.
CO in fo: »ttlfia, tlbus, H»P/
liuéi
D? -tyf*? NomhaM 3P
lins i a walo/c andar,sp!endt)s. mö*
tia/ fot/ dulcis; a mucu/fapor. sa*
tia/ dcnfus, tiocf (de Kumidis)j a
sacaan/ milceo. jag blandar, fofia/
blind a soca.
ea?c«,, j

(c) in la/ la: »etelä/ *<-*«/>,


tUNN (de humidis). imelä/ azymus.
fic uomina propria locorum:'(£otfo*
la/ Mattila.
(3 ) Subfiantiva
<«) in aja/ äja: ad modumver-
Kalium: petäjä/ "ö/", täti- werejä/
(portaagri) grind, apaja/ /<«Fe»^/<,-
åns, notwarp. »ainaja/. defunßu* 9
ftamleden-
(0) in o vel oi- Jtti^O/ tefr»m\
tiederhane- pain»/ pondus, tyngd.
(y)in ne vel uus: pielus/ pßftn;
dörträ; pieli, totuus/ wrrf^r,fan*
ning; a tosi.
Ga (O
36 ve Specii Nomimtft
(J) tn (tO/ stö" kiwistö/ petrofa, <
flcnörc
hop mcd flff .
calasio/ ntultitudo /»,/<-,«M,
(ö in tn: michusta: alusia/ '»/>. j
«'<"-, underbotn: edusta/ anterhrA
stamdel; päällystän /«^^.ofredel;
'
tausta/ po(t*nor, fcil. pars. bakdel. i
(«oin' »a: ruocawa/ maatrijk.
heinäwä/ Hösrtit»äfe»ä/ fortis, j
,sö«/?«^, (inref.
{3) Prtnativa feu Negativa krequen»
tiffima, in tom vel tettt " ut le*
»OtOin/ irrequietus, orolig; a lepo/
$«;«, rO' ratzatoin/ penningelösi
»aratoin/ medellös; a raha/l»a*
ta/ />et-^<, />e»«, penning/ för*
rad: taitamatoin/ olärd/ fa»itff/
obeffeöeltg.
B Derivativa rerbalia, funt pr«CT*
pue sex terminationura.
1. in nen: kirjoittaminen/ ful,-
->
Kan'
'
De 3^ee/e M?»'»«»» 57
ftanrivumfcriptio, a#u m (sgnificans.
quod cum Verbo Subftantivo Ge»
rundium in dum neceffitatjs , ex-
pritnit; kirjoittamineu Otl/ firibendum
-K
2. ma: kirjoittama/ .ftnptum, «f.
feöum indicar.
3. in ja/ ja/ taf ta/ offirii: ttr*
joittaja/ /criba, flrtfware; kerjäjä/
,
mcndicus tlggare : juopa/ cur/or ,
löpare; tckta / /a&or, giörnre.
Nota. hujusmodi ex lingulis ver»
bis exifhmt: non item feqventia:
4. Inos/ ité/velalrernantesfc/gé.*
kirjoitus/ !<rtptum, skrift, keitos/
leK/o, kokande.
5. In Vocalem: keitto/ kook/ roH««,
fcil una.
6. In tn inttrumenti: leiwin (In*
pio) päa piftoria, kakespada; a lei*
poa/ taata/ pm/ere; pohdin/ «-".
"*
,i/<,^««,, »anna: a pohtia/ >e»r,7<,«
dryfta, pistin/ pi/iiUum nagge?
HM
55 ve Specie Nomimm.
» pistää/ pungere, sticka, fic awain/
shvis, nyckel; a»Öin/ *psrt«s, öp-
pen; maanf aperio , jag öpnar &
pauca alia, led rariora.
(C) Adverbiaiia t ut,muinainen/ a»
muine»/ dim„ fordom endmen/
prifittns , prrigv ab> ennen/ pr'ms
t%.-éerms ,nyllg; *
V

förr. npkymen
, /
nyt/ nuns NU- Cic qua; a nomini-
bus diflyilabis in i( quibus pro ad»
verbiis utimur, «rantque fupra de-
teKiva Nomina) derivantur, fiunt
Ut NominaKa, Peculiare eK, qvod
quaectem AdjeKivum ficiant in eilA
vel eem ricfcin/ rickeen/^"^/, fra>-
Buf i&nbrtg: a rtcfi/ sönder, poic-
}

kem/ quod dijfraßum, aut in duo


<i,/?,/«», e/?, pm är brutit* a pote*
ti-
(D) Nimeralia funt.
i.Cardinalia: yxi/ unus, en. Otti/
duo, twa. colme/ tre neljä/
tm.,
'^wr, syra. »fjjt/' quintyet, ftm,
'«ff/ /'*. fei- felfcemcn/ /<-
flfj»
Dr Spede M"»/>i«M. 39

m. caijbeyan/- o^, ma.


---pt-m,
yhdexän/ myem, «ijo kymnte- 7

nen/ t/^en, tN ( Gennlvl a


fetten/ cahdepa/ kymmen/'
dtcas. ) yxiloistakymmenta/ undedm.
tl{xoa* caxitoistakymmentä / duode.
dm, tolf. eaxikymmentä / vf*int;„
ttngtt.v ideoimatta kymmentä/ "~
gmti (f unus, ett och fUtgtt. colme-
kymmentä 30. yxi neljättakymmen-
tä/ 31- Nelläkymmenta 4°- yrt-
wijdettäkymmentä/ 4*- »ij|tfi)m*
mentä/ 5». \)x't enudettakymlnen-
tä/ 5 1 cuusikymrnentä/ 60. yxijeitze-
mattäkymmcntä/ 6r, seitzemänkym-
mentä/ 70. yMhdtMtakimimcn-
tä/ 71. cahdexankymnicntä / 80.
y|i yhdeyättäfommentä / $*
Br.
dexänkymmentä/ 90- yhdcxänkym-
mentä m yr 91. &c. sata/
i©o. cnzei lata/ 200,
tuhat/ 1000.
eöft tnhatta «000. &c, Qiias omnia
decljnaatur, & pr*ter pjt/ adfci-
fcunt
4» Ve Spede Momimim.
fcunt Aceufativum fingularem : ut
caxi miestä/ dm t>iri, t»<f män.
Ordinatia, ( illa fuere primitiva
maximnm partem; hsec derivativa
funt } de qvibus qua?ritur per quo-
tus% moms? ut, ensimmäinen/ ab
ensin/ primo, först; ben förste, toi*
nen/ aPronomine toi/ den andre/
pcundus. (olmaé/ Saw. colmasi/
coimansi/ te/tia*. dm trefcie. neljäs/
»iides/cuudes/ Sawon »tfeé/cuueS/
fefl&emäs/ (af)tqaé/ yhdexäs/kym-
menes, ensimeinen
toista tommen*
ta / reöiusj guam yhdestoistakym*
menes/ tmdedmus, ten eflofte. toi*
nen toistakymmentä/ vel rahdestoi-
ftufommeneé/ duodedmus, ben tolf-
te. jadannes/ ctnttfmus, ben ioo.
ben tusende.
tuhannes/ »,H/sm«/, deeimus
fic joen kymmenes/ qulsqut.
i Pro Diftributivis ufurpatur Ca-
ius 14. Cardinalium: ut,
r>xin/ /*»gu-
a* enjam/ltem em och ttn
ca*
De Specie Nomimm. 41
Carin rapin/ */«', t»a och tjfoå*
roimin / ttmi. neliin j quatem-. »si-
sin/ iti»/, sadoin/ ces/e»,'. tuhan*
sin/ mlleni. non ordo, led
Nota: übi nume-
rus tantum obtervatur, per Genit.
Gardinalem effertur,- cahden / tol-
mm / neljän/ mentihtn/ bim, ter-
ni, auA'terni, /"-sre^^^, man ' gick
,
1/3/4 man starck.
åstad/Multiplkativa
4. fic exprimuntur:
tyrin kertainen/ /«y^. caxinkertai-
nen / duplex, sadan vel satakertai-
nen / centupiex , hundrafallig. tu-
hanen vel tuhatkertainen/ tujendfal-
Kg. monin vei monen kertainen/
muitipux, mangfallig.
CAP. II.
DE PRONOMINE.
5.
I.Pronomina funt ledecim.
.».Minä/ ego. jag. 2. sinä/ *«>
dv.
4% ve Prommi»f»
du. ;.h«n/ -M'* M*> han/ hon.
4 fe/ it, i/?e', den. s. tämä/ vei
ta/ tai/ hie* denne. 6 tuo veltot/
,Fe. den 7. itze/ //»/e, sieif. 8. cv?
en/ f** ho? 9. kenkä/?«/</,1uit, hwil-
fen? io.mikä/ ?««/vei h»cm/
jn&obf n. joea/ ?«>> den som- 12.
joen/ <*//>«>, någon. 13. jocahai-
nen(Ab. jocainen ) s«,^^, hwar
och en. 14. cumpi vei cumpica/
*^r, hn>i(fentwu? 15, jompicumpi/
dteruter. endera. 16. cukm/ f*^-»
hwar och en.
Hic Nota.- minun/»**/» min.
1.
sinun/ "/&r,»ar.
tuut, hänen/ /«« ihans.
din-
meidän/ teidän/ M"*»
eder. heidän/ /vvs (piurium) the-
las. funt Genirivi a minä/ sinä/
hau. qu® pro reciproci& ufurpan-
tur.
2. Particula (Uin/ poft pronomen»
fignificat Relativum qui, qua, quod:
gofl
ve Pronomint. 4/
poft adverbia temporis fignificat
c/w, quando i poft adverbia loci
iignificat ubi y unde,quo y qua, in len-
fu non interrogarivo , Ted relativo.
eftqne CUtn alioqum cafus 14,« Pro-
nomine cil/quod fimplex in Nonrii-
nativo fingulari inufiutum eft.

3. Cuea/kenkä (Ab. kengä) mikä/


joen/ funt compofita a cu/ Un/
mi/ JO; qua: in Nominativo fing.
fimplicis Flgurle, inufitata lunt' fic
& in Genitivo: led inreliquis c|^
Cbus & utraque Figura CU/ & 10
ufitata. kenkä & mikä in Singulari,
vt & Nominativo & Geni?. Plurali.

4- md/ sä/ (ma/ sa/ f» vocalis


major adfit) contraäeuinrpatur pro
minä/ ffoä.
§. 2. Pronomini accidunt oKo:
.#*/#/ Significatio, Figura. Ordo 9
fcr»
44 De Pronomlnt\
Verfona, Numerus, Caftts, & Decli*
natio.
Nota: Pronomina omnia funt
Primitiva: Derivativa nulla , nifi
joeahatnen/Diminutivuma joca mi*
nä/ sinä / forteaneft ipfe cams xl.
a mi/ se.
§. Status eft duplex :dbfolutus &
affixus.
Status afxus iterum duplex: Nomi-
»^//, (f ve^i<»/,>. in ftatu aftixo No-
ininali Pronomina exprimunt Lati-
norum Pofieffiva ;luntque utriui-
que Numeri, trium Perfonarum,
& omnium ctfuum.

Suffixa Pronominalia in ftatu af»


fixo Nominali.
Perfona. Numerus Singularis.
ni/ ( Aboice n / sav. mi; a mi*
.si/ Born. sti a sina..3- Ufo;
1.
na.
2. $. (Sau )
De affixes ??<i>»s»s. 45

g. nfa ( Ab, né/Saw. hen/ han/ hon/


vel (an ) a hän.
pluraliter
l.me/ Aboice m/ Saw. ma/ na.
*. ne/ Ab. n.
;
3.nfa vt in fingulari
Exempla Sing,
i«ofam'; Ab. ofan; Saw. ofani; p*rs

*. osas.,dm
tv*
Saw osasia Botn. osastli'/""
del.
3. osansa -. Ab. osans,
,- /""/«s,
Saw.osahan
1-ofasan hane/ henne*
del
Pluraliter.
1. osamme,- Abosam,- osanna»
, noftra ,»ar dcl.
pars
a. osanne,- Ab. ojan; Saw. osanna;
i,e/?^, eder del-
pä-*-*
*. osansa.-
Ab osans; Saw.
osahan; .pars «'«»-« M; deras osansa/
del-
Nota 1. Hare imitantur qvafdam
Pronomina, qva? Suffixa Pronomi-
na*
4* ve't7oi«gH^//e»e

naha admittunt, vel omma in o-


mnibus Cafibus: ut, jhen/ tfjenfä/
pelletti: vel certa, fed in certis tan-
tum obliquis: NtiNUNi/ sinus/
ut,
hänensä/ipfis
«teillemme/ tetllene/heilien-
fä/ fibi vel/i^/^e^.
2. Hic Statut Affxus in Nomini-
bus & Pronominibus nihil mutat,
nifi Cafus undecimi iin e: ut, si-
irenfä/ a sixi.
§. 4. in Staru Affixo Verbali
Pronomina formant Perfonas:
Singulariter.
1. n; racastan/ mi* jag älffar-
a. u racastat/ *mas, du ålftat*
3. ultima vocalis repetitur, ut:ra*
caftaa/ <««". han/ honälffar.
Pluraliter.
1. Me ( Ab. Tm Saw. ma; racastam-
me/ Mmamus,
a. te
Dt Signff. Pronom. 47
a. U ( Ab. t- saw. ma.) xata(tatt^s
amatis.
a. wat; racasiawat/ *«*»*.
Nota: n primär PerlonZ? deduci-
tur a minä- t* Secundas heic adhi-
bitum pro s(conf^ leK. i. cap. i.
§. 3. n. 5 ) a sinä- Inertia Perfona
Sing-cognofcitur exinde, qvod lo«
la fuo careat chäraétere; fepius ta«
men expriraitur racastapt/Saw.ra-»
tasia»t / TerriaPluralis »af- habet;
ab he/ het/ Saw. hewät/ racasti-
»at in Pr&terito.

§. $t Signifieatio Pronominu»
ett triplex

Demonftrariva* minä/ sitta / tämä-


Relativa: itze/ joca/ locahainen/ jo*
jocu/ jomptcnmpi.
ii/
Nota 1. hän/ fä/ tuo/' alias De-
monftrativa, alias Relativa iunt.
3. tämä propinqvum innuit^ tuo/
remotum.
4* Sipnificatlo __°?.)».?«/>,«s_»
3. Joki minus dicit qvam jocahai-
nen vel joca qvlfqte; plus' auteta
qvam JOCU <«/.7v'>. in pluran jotkt
e/e^/H^e, H/za^si', aliqvam "uutti.
Interrogativa : aita/ tvMj mxUf
cumpt.
Nota 1. CUmpi de duobus dicirur;
fic & jompicmnpf.
2. hän & kenkä/ ufurpantur tan-
tum de perlonZ, non re, id-
qve abfolute fine fubftantivo.
§, 6. Numm pronommum fufnt
duo;
singuiaris:minä/ sinä/ hän/ tämä/
se/ tuo/ cuki. ie
pluralis: me/ te/ he/ nämät^nc/
nuot/ cutki K-
N:1.ihe utroqve Numero id*m eft.
3. & jOCöhnUtCtt
jOCa pro qvifqVe,
carent Plurali Numero, jota in
hoe fignificatu qvoqve indeclinabilfc
eft: joca mieheltä/ a qvotibet nro.
af
De Firuris PronorP, 49
{.^-^fwcPronominumfunt duacj
Simplexim minä.CompcfitajutCU*
ki.- joen;minäkö/mun \OC/ egone?C6n
ponuntur autem Pronomina vel (i)
ine* (e :ut,mina \%t/ e?oip "e jag sielf.
sinuas/ te ipfum. tigsi^lf-
ye ipfum>,sis siclf-
hitneusä/
vel (2) <"»»» //a»
minibus: pänni/^/><.^»»,^^ mit Huf*
»ltd. vel f? ) «>» rerji/r: maatani/
onnu maatani/ <"-'^s«, lät nig
liggia/ sofwa. syödäs/ ota fnödäs/
accipt tibi e</e»a'//«, tig til att åta.
juobaxensa/ B *w Memk «.honom/
sig/ till ntt dricka vel(4> r«>* particulis
ta/li/ pa/ pi/ co/ caan/ vel per
analogiam la/ pä/ kö/ Hån/ de
qvibus fuo loco; joca/ mitä/ tuki/lC
Nota: particulgr. lev fyNabn'»
adjecliones CU ve! U ( forte a CUfeOi
nam & emphafin addir) K.pi/ Ab.
bi poft m/ Pronorninibus propria»
(unt, neqve cum aliis partibus O-
rai.ooii componuntur; nifi qvod pi
D ia
50 De Ordt (f Perf.Promm.
in qvibusdam dialeäis, 3. perfonana
fingularem, IndiCativi Pra?fenti« A-
Kivi determtnae. vide %. 4 bujus c.
§. s. Ondo Pronommum est du*
plex.
trspnfoiv? OrJiriit Tutit: Mikä/ CU*
ea/ kenkä/ jota / cumpi/ jompicumpi.
)occt interdurn pr*mittit Prono.
se
men st: ut, joca/ f^i den
Reliqua prfemittunt interdutn parti»
som.
cuiam nejjativam vel interra ti-
van,: tit ,eipä hän ma / hwem da ?
eikö cucan/ -*»» f«//, ma icke någon.
Cofamunit etdiriis ,:id "eft, & fr**
pofmvi, & Poftpofitivi futrt Frono*
mina caerera omnia*
§, 9, Perfonx
Pronorainum suut
tres*
Prima: mini H?s«O^:sinil. fertii
funt reliqva omnia. n)t «ft triutn
perlonarum. Jdem expritnitur per
«ft.
se
j* itänä/ juuri: fe farna SvecanH
$» «O.
Dt CA/tbut i? Ver/. Promm. rt
§. 1O- Ca/m Pronoftiinum tunt
Qyituordecirn,
ut in Nomine. Sina habet Vo*
cativum fimilem Nominativo: ci-
tera VocaHvo carent Mtnä/ sitta/
hän/ tenkä/ wtkä/ carcntcafu J 4*
§. H. 0eM««t50«55 PronommuM
funt tres, ferc ut in Nomine.
Pronomina^ qvae in vocalem e**
eunt, ad Primam; locahainen/ *&
Secuhdam: hän & ken fettgä/
vel »d
Tertiam pertinent. lompi cumpt
declinaru ut Ctmpar*.uva Ncmi*
nura. vid See>. 2. Cap 1. §.'<s. 'no»
ta 5. 3ocu/ joncun/ jolkcuUe/ lie-
Hiwr in utroqvc. Adjc#iö fyflåbt-
ca vel abjieitur vel repetitur ad 6»
»em: joca/ jon/ joitte, vel JOHC4/
jolletca.
g, 12.Paradfgmoita. decimal P«o#
nominalrum
Da Sin*
52 oee//>Ft« Promminm
Singulariter
i Mina. Tama. Hän- Se.
Tuo. Ihe.
i.Minun, tämän, hanen- fm-
tuon. ihen-
-3 minulle, tälle, hanelle,
'sille.
tuotte,
Helle.
omittua, tätä. händä. sitä.
tuota, tfciä-
5
* s caret * *
6 minusta, tästä,hänestä. Mä.
tuosta, ihestä
7 mtnufa. täfä. hänesä. sijnä.
tuoja Hesa.
S minulla tällä, hanella, sillä.
tuolla imellä.
9 minulta, tältä häneltä, siltä-
tuolta- tieltä
x ominutta, tattä. hänettä- flttä.
tuotta ihettä.
n minuft: täri. hänexi sixi.
tuori. i^eri.
,» minuna tänä- hämttä- tuona
sinä-
Declinati*^Pronim'naium 53
tuona, ihenä
,^3Mlnuhun. tähän hänehen. siihen,
tuohon, ihehen.
c>f
*
f Carene # e

Pluraliter
»Me. Näm6t.< he-
Ne Nuo.
amcibdn. näiden.
nijden.. nuoinen-
Heidin!
% meille. näille. Reille.
nijlle nuojlle.
4 meitä.", näitä. het 4-
5»:
nijtä.. nuotta.
I- s Carent * *
eineistä., näistä- heistä-
nijstä.. nuoista.
7> metsä natsa., hcifä.
nM nujyfn.
8 meille. näille heille.,
nijlle.. nuoille.
9 meiltä "näiltä- heiltä-
niiltä- nuoilta.
vee^<«_f/» PmamitMm
54
,o meittd, näitta. heittä.
nijtta nutitta.
,l myi- ndizel. fjeiji-
n^i nuoifi heinä,
12 meind. näinä.
nijnd. uucina-
-15 meihin. näihin. heihin-
nijhin* nuoihin. *
54 ndilt-
ntzn- »«oin.
Singularifer
s Cuca. kenkä mikä.
joca. joki tumpt-
s cunca. kenen. minkä.
joma. jorki cumman.
§ culle. kenelle. mille.
jolle- jolle ckt. cummalle-
4tuta^ ketä mitä
jota. jotats cumpao.
5
* L Carent
.6 custa^ kenestä. mistä,
jtsta. jostall- tummasta
PftiHMth Pfonmtmm- -- ff
7 eufa. kenefä, mifa-
joja jofaft. eummasa.
S tulla;, kenellä. millä.
jHa. jpllatt. tummalla.
9 tulta. keneltä* miltä.
jolta Mäki cuinmalta-
ecutta. kcnettä, mittå.
jotta jottaff. tummatta..
m cuxi. keneyi. tutti
joxi joxiki cummapi
12 cuna fcncnä. minä.
jona. jonaki cumpana.
i,cuhun, fenenen. mihin.
johon., johonki. eumpahan».
Pluraliter

- -- -- -
x aitta- ketkä. mitkä
jotca. jotki. cummat,
% cuiden. caret carec
joiden- joidenki. cumpain.
3 mille
*
joille
* zoillecki. kummille.
4 cuita.
Pita. joitaki. kumpia.
56 DetliHitié Pronom'mf*.
*9
5?«
6 cuista. * - * *e?«etz

; joista, jotstakt.
7 cuifa. ;■: * * *tummista.
-8
jcifa.
tuilla.
joif.ifi.
* * cummifa-

* "■'

jotllaki.
joilla,
s * * tummilla.
*

---
9 tuilta
joilta. jcilfafi.
-10 tuitta-
* * *tummilta-*
joitta, joittani, * tummitta.
n tit i
> joiti Ktyifi.
,2 mina-
joina.
"5 cuthtn.
joihin
* *
'*
joinaki
*
joihinki
* *
- -.
"cummifi.
*
* cumpina.

* *cumpilM.
»4 turn
join. jofofi
tummin.
Nota i.^fctä/ *»*- du/ inPlura.
lite/ Saw. työ/NeKitur per omnia
mx minä» Tu/ toin vel ml tollc/
mi
De?/. Pvnitwrfm, 57
tota/ ( Ab.- Diai. ) tuo. taa vei tai/
tam vei taan/ taalle/ taata/ vi ta-
ma/ ©bfervata analogia vocaliurru
2. ParticuU compofitionii ca in
,
te cafibus est retenta in quibus
fimplicia non ira lunr in ulu; dein-
de abje<äa feu omifia ob chartje »n-
-guftias, in ?«■ cafibus, quörumin
fimplici figura communior ett uius.
5. Qua^dsm per fyticopcn diciin-
tus-, ut mun/ mulle/ mua;
sun/
sulle/ (ua; Me/ kelle; pro minun/
minulla/ minua; sinun/ sinulle/si-
nua; hänelle/ kenelle.
4. d/ g/ pott lk n/ k b pott
m faciiius» pronunciantur, & in cli»»
léäo Aboénfi (in ca:r?rl« non itera)
ufiirpantur; in qua & firpius voca-
li; finalis ablorbttur: ut mull/ fuß/
keld/ cumb.
5« Kr? Gafus decimi qnarti cuin/
join/ Saw. dicitur; miten/ cuten/
joten.
CAP.
58 De Verb*.
CAP. III. DE VERBO.
Peffam eft Perfonale vel Impm>
/o»H/e.
??r5« Perfenati accidnne feptem %
,
Genus, Species Tempus, Modus, Per*.
fina, Humorus (f Cmjugatio*.
§, I. (/«/,er« Verborum funt«ia*
Aftivum, Paffioum, Heutrum,
ABvum, quod a&ionem (ignifi-
cat» & reqvint Accufanvumfeu ka-
luin quarturn, (lev eju« loco No*-
minauvum aut Genitivum certis
legibus , de qua re in Syntaxi) far
citque Indicativum; Prsefens in n/
Pr*teritum rrtmum in tn/ & Infc-
mtivura. in a/ vel alterna*s H.
Nota: DialeötusAboica hic quc».
que vocalem ultimam abforbet.
Pa/ffvum, qvod paffionem fignift-
cat, ftacit InHnitivum m taa/ vel
«Uec~
ferhrum.
De 6e»e^. '9
ikernans tää/ cx quo Indicativi
Pratens in aIM/ dhän/ Ab. aan/
ään; Prarteritum in -tn / Ab. «n.
ut, &", jag fager ;
fanein/ d/xi*
jaa sade; sanoa/ diitrt, sdija-
tapan/ <te«*, sdges^ fanottihm/
sano-
</.'<e^e^. sades, sanottaa/ *«i»
faija*.
Nota: Påffiva eodem modo fe
_babent, in utroque numero & <_»>
mnibl»B perfonis; eademque iiunt
,
imperfonalia nibil omnino mu-
tando.
Nentra funt aftivis fimilia, & ple-
raque accufativum adfcifcunt: ut»
käydä tietä/ »>, v,>», gä efter mä*
gen. juosta jättiä/ currere ve^igia,
vel /»/l/?," teftigiis, löpa efter fparet-
natltaa mattaa/ ittr facere, rcfa
mage» fram/ culkia jäätä/ maata,-
glacitm, i^„/l>e, fätbUS of?
terram
wer $&/ äfmer land Admodum
pauc» 2mt, qv« AtfUfttiYum noo
admit.
60 De Sptcit VerUrum.
admittunt, <% (präster ca, qva; hith-
paél imitantur, & plerumqve re*
ciproca funt ) tantum tere h«c fé-
qventia: cascotella/ ofcitare, gtefpa.
m'wastaa//^»«,<,^, prufta. feijoa/
/?<,^,, flå palaa/ ardere, brinna»
marista/ tremere, burra afkiöld. pa-
förftysa lämmetä//
lella/
caleferi, ttärtttaé. mennä/ 4>/>r t,
gaa. tUlla/ venire, komma.
Nota: Unicum i>erbim /«j/?F»,«».
vum: olen/ /«»t. jag åt*
§. 2, tSpecies funt 6uXl
primitiva:
fadda/ aceipere, fäa.
& (cujus funt plurima.
derinatiita,
(>,) Pleraqve imitantur Conjuga-
tiones Hebrieorum:.
l^?^ Kxt: lasten/ dimitto^
L jag, siapper. juon/ M«,
(«> Km.l jag dricker, macaan/ "-
pli* I b>,jaa, ligger
t?4^4 la(!etahan/
di.
v, st
H»ee/e.
1 dimittor , jag jläppe*.
citer j juobuhnn/^^»bricfes.
1 maatahan/ c«ö4t«^, ug*
i ges.
1 /H"4 pie'i Uistelen/ i* la*
\ siestelen/ 5.» ddtim <i^ t-
to, siäpper sinåningom.
(I) «Kuzl juostentelen/ p:tiffo. brit*
repetiti f ler ofta. macailen/ /e/,
& conti t tub», ligger ofta.
nuati. hafiva ?,,/.- lakellahan/
j fenftm dxtnittor , jläppfÖ
i småningom juofrtnnel*
lahan/drickes smått ma-
J
tuillahan/ ligge* ofta.
,^Ht>4 hupbtix laffetan/ f*-
, låter stap-
{V) per.
milli va
.
'. «o dim:11crc
v pa juotan / fdekt ö^e^,
. ,»eö^a, plägar, maeau-
«tefteéii-j tan/ kommer någon at
va. t ltggia
j?W>B Hopbal: lnstctetahan/
l /«O<i/«,^,låter jläppa&
l macautetnhan / förmås
J atliggia.
ii Ve H,e/e /^5,
'\liitbpaei: faffeUN/ demitto
Reet- 1 me, fläpper mig ned. juo*
proca,l.j mun/ intbrior, blifwer
Neutra. j drucken, matann/ kom*
J mer at liggia.
Nota i.Non omnia verba, in o-
mnibus his Conjugationibus, lunt
in ufu, uti nec in Hebnea: at pau*
ca non in omnibus, omnia in pl««
risque. a- Ex bis conjugationibus
ulterius alia exfurgunt verba : ut e
Intia, juotan/ jag plägar; juot-
telen/ jag plägar fmatt/fJ tigt: cum
luo paffivo juotettahan/ plägar ofta.
O) Quardam.quoad Lgniftcatio.
nern ,imitantur Latinorum (<*) /»-
titta. Quorum quardam in UN
vel HU: Ut afftUtt/ «e fedo, l. fedor,
jag stillar mig: menestyn/ "s"»jag
txifmi- ab afun/ habito, jag boor,-
menen/ Wo,jag gar.
in nen: vt likenen/ /?""
Qu«dam nalkas,
finquo, jag pahenen/ /<>;)**»
fcltf'
Ve HNe/e Verb: H
bliftver »drre. paranen/ mtlionfco.
r<r,^ $<>*
Mfroerfcdttw. fotenen/ ,h»it*
blifwcr blind, wälkenen/
nar. a lift/ prope, nar- paha/ »*-

-f okia / .
---/x, ond. parempi/ mrnor,c/^^«,
f*if^ blind- selkiä /
---remis, klar- »air/ /e^, tyst.
frdttrc:
/i-
(Z) Neg^e»,,».-. faU»ON/ f*pe re**
mim, (c. Atctim, ofta spänner af.
auwon/ *pmro, ofta öpnar. fau*
»on/ contoag», stakar hafo&ON / fin*
dt, klyfwer. » laukian/ remittsr t
springer löst; auki/ *f«**#, fcptn:
fatnw/ *"»/*/, Mi,,, **r«Ar/, staf: HM/
induas partes itttU-
(y) Diminutiv*, «aqve: vei iti
fm: capifen/ "e^t,, jag låter smätt/
faasar. »apisen/ trepUo, darrar, to*
milen/ puberem «svea, dambar a
capa/ )»«/«* <"*"'<**'. tarr ftfT: »apa/
>,>?<,. fpJö- tomu/ s«^/. damb.
Vel in hen: pif(troio<n / rapaloitzcn/
4fcaroscn: jag fidntftr/ lindar /sy-
siar.
H ve Hse,e Ve -b.
filat, a pizar/ %m** droppa- capa-
r
lo/ f.i e'j, zmda: nscar/ op»* negoti.
««»» sysila.
(B) Fretpentativa O* Diminutiva /£"
***/: vt, eandelen/ /^"a, *r'»» f^pe
feil. & faciie, jag bäär ofta och lätt:
pitelen/ tv*Bo,haitdfcrar. hproäi*
len/^'«H^ , fägnar a cattnau/
/^,intar: pidän/««j, håller hy*
ma/ ös»^, god.
si) Verba prarterea funt variarum,
A ultra qvam viginti terminatio-
num: qvarum finguls pecul arem
Cgnificationem invehunt. BigniK»
cant igitur alia.
li7^^««: eumqve («) fmplicem:
pyydän/ "s'<l , conjr capere, fångat/
mil såå: a p\)\)/ attagen, Hjerpe,
CUflban/ dejicio, evertOy stjälper, Hää*
dän/ ey -,",
öder. a häät/ *«^/>,
bröllop (3) Di/ ontinuum: haparoi*
hen/ coperci&en/ efter med han»
den att kanna/ att få: wtzniköihen/
fa*
ve Spene Ver% % 5s
Nnder på ryggen/ a harone hapahan/
"^,not eller nät ;topta//*^*---'.«i**
fanans, låtig: wijnt/^^"^-,koger.
X^yJ Continuatum cum difficultate .*;'#-
di rammin/ dif(icu!ter gtfidhr ov?»ft
in argilla, jag trampar(i leer).Mm-
mitt/ conor <l/ss^e^ s modren) ,col«
lem),binder Hl att gåa (opp förbac-
ta)- etåmt/ pai*?, moras: kamy/
kämyrä//."^F, bylta.
21. //H.» : eumqve f-) ferip**
.. '

qvemvrc: uckäält/ in,pinato vide?, H»>


wer warse. paiekaa' '/ /**"-.*\ lavvar.
takaan/ *-tfugi ,ry".tm^r p,.t.'änf
0
,
'timeo ftucbtar. mitn.ai./ "■"■ ">,
Mar.afumentum,
Ab äcki/ t >^t:t :->«ic*
ka / lapp: ca ri/ < *■

klippa- p^:o/ i'^>^, .^'3N: ar-


pc!/ ,/öt,lott- (G) Btieroge»eum feU
?«. <,?,<«/<??», racasian/ "^», älskar,

wenstän/ <;««*««, si^rar. ahdistan/


>"-<3", tränger- a racas/ nw, kur.
weri/ /<t^v", c^sr, blod: ahdas/
E Af'
W Ve Sffttie pe^.
"Ar&us, trång: (y) AElum />^des«
/^i«» />«ö<,^s/«ml .- hieron/ tero*
jag gnuggar, fic sauwon / aumon.
(<f) Frecfuentatum , ltd diminutumz
ijl)pp(Un/ ckoreat /'^. da^tzar U*
»ele«/ mtek -spaherar sanailen/
ur ordk'stcfs ab
»r, hfeppddn
' [*(**
*i~

fpringcr: kdyn/ «. gddt; sana/ >*?


4"«, ord (>) .#/» citatos: aucaisen/
4^r/#» öpnar. lautasen/ ««.'^ «cii.
arcum, fpdum* af. puhcafcn/ sirdn-
ger auki/ kpm: laucka/ rdnn;
pubki / det jom dt
< ,/« c/j«»
hwl uppa; ( )
L,e/be/»e«_t/.l & motti;
lii,»»
f-
fdrdhdaN/ mctoeor cum ve/_7e/»e«^/<«, gis*
»cc ett dan. parohdan/ udferon
gifivrc ett strtj armahdan/ «^e^
förbarmar
anno/
ms.
nåd. a)
a parun/ flogot*
v*r*es*tt c«?»
</,^5//^: purjehdin/ »**/*" " feglar-
ahnehdin/daito, sörjer,
fum, girugas. mu*
avArut
a "purje >*fc«*
rehdin / /
segel: ahne/ *>*"j, girtg: murhe/
De Spede Verb. 67
'iriftitia, sorg- (») rittum 6'JicitntrA.
fett /?!7.'s^?il.^l : Uttiin/ facio fiéri, la-?
Vet gtöra. luetan/ facto, /egere, legix,
tatit läjä juovutan / f»tio- currere,
kolnlner en til at lopö- (0 mpetum
(f s/ .-.s ~e tntinvationem : jaUtOan/ tur-
",jag rännet, remoan/ /fr'/** liitti*
mar. putoan/ ,
tad0 faller. Ab.- fa*
tnon/put-oon. a famo/ tanm
remo / (trepitus. fttm:Pltftt / /wdeiy
sopor- (») >/Z«^, /#0 /o»f refponden-
tia: puren/^^«, bijttt. Nyljen/
*ttegi*bt-i M. Men/ #«», spottar,
[■ iti.'St atrim :eumqve («) jbfofcte
tdlem /i?« ./e: teptftU./ rumpor, bristet
sönder, \nitianf audeo, jag dierfroes.
Rapian/ pudet me, ffämmes. (5)
Statum inrboatum habitus: sokenen/
liiVs«/
f* , bltftter blind, pimenen /
■dbfcurtfce, bltfwer mbxtt wanhenen/
)e»e/70, blifmer gamal. a fokta/ <"**
biinb- pimiä/ c*/"?*/ mörk.
*■«*, ,
manaha lrvanha//^^, gammal, (y)
E3
'it Ve Tev^. Verb.
(-),) Statum p«^s,i,««: hywastyn,
pahastun/ oucoftun- piactt, di/bunt,
<« yiens e(i\ tycker roäl/ illa/ säljarn*
trara: ab outo/ /'"^^»j.ftam-
mande. O) Status-mutathntm: h*)Y<s
ti;ir / *>~e/coy '( de adipe dicitur J
falnar /om flott), waljehdUn/ */-
/. "o. bn-ttnar- tuoreht>un/ bnftvet
frist/ täiIT ( om wäfter). plurajaa»
prasiterimus.

§. 3. clempora Verborum (uni


Jqvinqve:
IPrdfent-i Prateritnm imperfeftum ,
Pråteriturn frimum, Prateriturn fecun-
dum, Prateritum />/«,<?>>«/«/i'e»»'/»<i?«>».
Nota: Revera duo tantum rem-
pora naber I^ingva Fennica, Pra-
tens , & PrKteritum. Praeteritura
Imperfe&um Indicativi, partim ex-
primitur per Praelenz» partim !per
Praeteritum. Futurum per Presens,
& interdum per verbum pita/ &
6«-
Verb.
De Modis 69
Genitivum Nomini* verbals: e. g,
sinun pitä elämän/ "»"/ tv ff alt
lupplentur a Parti»
lcfwa.. CajteraSubftandvo;
c pii» & verba qva; ad*
hibemus, utoftendatur, qva ratio»
ne locutio Latina, vel alia, in hae
lingva reddi pöllit. Futurum, bene
exprimitul' per Futurum Partrcipil
Mivum : olen na^roä/^!>,/«-«/ /km.
fe 4,., Adodi Verborutn funt qva»
,
tue»r.
,
Indicativus Imperativus, SubjunftU
,
vus (f infinitivus*
Nota 1: Optativus idemeft curn
Subjunétivo , addita parrictila optan-
di: jofca! o että.' ah jojea! o josta
txmXiaiaX^nl.utinamaudirem, ach att
jag finge höra!
2. Imperativns, cujus figni^catio
fajpe eft permiffiva, cum fortin*
imperaf, crescit a fincjut, käy/
käV</ köykös/ e^, gäck-
75 ve ModJt verfa
3,. Modum Porentialem & Per*
miffivum eleganter expfifeit. Sub-
jtmÖivus: ut,.sxlll\tt/;'-fr*-»gAs* du.
«tå sta sönder.
4. Infinitivus fufHxaaamirtit;;
pronomina»
m,
iia ftatus nominatis
faNOONi^ & tum qyoqveeerrninatio-
nem Ca.fns duodecimi Xiijimoaxtni)'
§nnoaxes/ jausazeusg: fic in piurah;
fanoaxemme. ex. gr. jos olis »alta
/^///<»,^>'e
sanoaxeni/ £ /^ *"& ef-
/et ckt^e, om jag hade macht att
faja.
5: Gerundium unicivrh eft: sglwin/
dice.ndo-, säljande. Supina nulla. Ex-
primitur autem Gerundiurn in Di*
K, supinum pofteriös Latinorum,
»alta JO*
per infinijtivum Prlescnß.'
dyert,
macht att faija.
Ma/ f¥
»Ma oppia/ <i,'K,7^ doß*, stvart
ött litra. Gerundium in Dum, cum
fvm-. olitione ad; fic & fupinura pri*
M&LaJmorum, per Cafum decimum
UK»
Vr 5»,«/ Q" NM. Viri, 7Sr
tcrtmrn Nominis verbalis, tufcfö*
nomohan/ veni ad di:endum,^ti di*-
K«« -veni, kom och säg'
6. Gerundium hoc unieum ter*~
tTimationem caluz septimi > & fuffi-
xa pronominalia ftatus nominalur
itidem admirrit.- ur.opettOifa/ OpCt-
taljani/ opettaisns/ opettaisansa; 5«»
ter dosendAtm me^ te, /////n; feu, d".7HI
tar, 4'nrcrem, medan jag/ tui Hon/;
(tulle lura*
§.$- Pcrfin* funt tres 5.
N'tmeri duo.
Singularis pluralir
Perfona Säästän/
i p*rtir% jaj; {pat*
säästämme/ parcimus,
p*rci<,bu{pat.
wst ipare
2. säästät/ laästät-
te/ parcitis, f fpatCH.
3. siiastää/^"s, han fpar- jää*
siäwät/ the spara.?
Nota. i. Passiva non moventar
ger Perfonis & Numeroi, präster
£r«*
7» /s'. n^r (f- _'si,M. rerb..
PrNlens SubjuntKvj e. g mittå /fä
M' hän/ me/ <adstc^hdn;jag/
du/2, tM af] stonas .
Act* vi; m Lemu' negati-vo non
rnoventur per Perlbna* & Nume-
ros: led, pai ticul* negativa moti-
onen .** formativam Perlonac in (k
trau?fertt Ut, ett säästä/ nonparce%
zag^onar intet et jäästä/ non-pArehy
ta if^nar intet, ,ei säästä/ nonpareit%
han iFonar intet, emme /■"' ette/ et/
Mitä.Palfiya
te-
*.. in fénfu- negativo kor»
mativam Temporis & Modi han/
hän/ hm/ hm amittunt,. & ple-
rumqve- fiunt Imperlonalj» & ad-
fnfcwnt A^iiivi acculativumt ut,...fl
fa.asTc.t.Ci.jl. muitta* leero», Praeteritum.
P,rc^ipn nudum pro Pr«terito
Verbi uCurpantt Ci; säästetty/ tttt*
yua.
2» 6% C^npi^Mioms Vecbojrutn
funt avatuor*
traeU
De Conpt-rr/tt. Verb. 75
Pratl. Indica^ Prarterit. Infinir.
l. ia an irnpurum fit. aa
2 lem lin. Ha.
3. on/ ml en/ tn. in. a puru m.
4. an pur nen/ fen/ tjen ftn/sin. ta.
Nota: in baz, vel alternantes. ä/
'
ö/ y- Exempta:
*««*, racastan/ racastin/ racafiao;
*»"♥ ällfa.
Säästän/ säästin/ lääftää, p»res„
(para,
Hec«»^: tltoUtt/ luolin/ cuollai *»-
döö
tufen/ tulin/ tulla.. j»f»#, fömma.
N",<, sanon/ fanoin/ fanoa»
fM
{Xjtnn/ sytyin^ fyttyäi accendor,
tändas-
osun/ afttin/' ftfua»- <&>«*'"> boo.
itken/ itkut/ ttftä? >"» gråta-
Sparta:, notan/ nojaisin/ «ojata;
wt«?> stödia.
famo*
74 Ve Prima 6«»»
samoan/
ränna-
.lamolsin/ jamoita,; curro^

felenen/ fctkestn/ {tljttå/ fenmr»


klaania.
arfsen/ ärisin/ arista; murmuro,.
morra
huomaten/ huomakin/ huomat»
ta; animadvorto,blif(Oa wayrfe.
§, 7. Prima Conjugatio habet in In-
äicativi Pre/entis i, Perfona fing.
terminationem UN/ vel alternaiis att,
h*c mutatur in Praeterid prima
fing. in in- led mayan/ ftht, beta*
lar/ habet maxotn tie jupin» v^«/i
orckadei aloin/ "?/>/y begnntti cat-
tooin/ fodi, gr ofi firmoin/ maiuixi,
bannades; paloin/^/, brann; jaan
jaoin/ jataa/ dividere, deela; ajan/
aioin/ ajaa/ agert^vum,tbt(Xidedt,
fa«r
beta/ piut, regnade; annoin/
gas; (annoin/ portavi,, baari inter-
ponuni 0.
Nota l.Ukini» c, 5c t.
fållad» altwrajas
/><? Secttnda Cbm 75
Alterum Feminiii? InSnitivi, in In-
?
dicativo abjieitur vr, aitaa/ «.'/.
pere, begynna,- alan. jättää/^"^csc^
lämna; Mun.
2.t. poft n rrmrstur in n/ poft r
in r: vr, »ääntää/ torpere., mvlhu
»äännän, kiertää/ dvcum, gädom*
kring; kierrän-
5, t pciN' \ /.Savonice abfi.citur,
rnaritimis mutattir m b: armähta/
myteri, bendba / förbarma sig/ ar*
mahan/ armah&att- .
§. Suunta l7l)«/^^//<? definic in
g.
Indicativo aåivo in fen; Praeteritum
in lfn l'«c imitantur: puren PU*
rin/ purra/ mordere, btjfa. menen/
menin/ mennä/ abke, aa. panen/pg-
.«in/- panna / läggfa / sitttta.
§. 9. Tertia <i7«»/«s^l/<>, facit lndi-
cativum in on vel §n/ UN vel tm/
«l/ in- hic e mutatur in i: culjen/
profieifccr, {atbas; culjitt. pott. o/
8/ &/' interferitur u ut, fanon/ di-
75 Ve TertiA Cat.
te, jäger. afutt'/ asuin/ babito,boo^
menestyn/ menestyin / ",L^ , trtfö.
Nota i. Aboica dialeÄu», inter-
äum repetit Ultimam vocalem pro»
a
a vei infinitiv): ut, käskee / jufa.
".binda; pro kastia
a. Penultim«e (yllaba? infinitivi c
vel f abjieitur in Indicativo: ut, au*
eoa/<,aperire, öpna,. ttU»ottr qvod
fepe poft l& r. compenfatur per
j: ut, särkiä/ frangere, siä fitlbit,
-
sarjen/ saw. sären,
_. 93/ Ab. b/ penultimat fyllab»-
infinitivi abjieitur & compenfatur
poft m per m: ut rämpiä/ rämmin-
poft l/ i/ &r/ per »: ut, f^lplä/'
balneare, bada^ i\)lWn. f»C qvoqVe*
p alterum e geminis abjieitur; r*WP*
pfä/ ryypin/ fuuper. dimi-
nutivum vero ryypellä/ p addit in:
Pr»terito :ryyppellN.
4. X poft iSaw -abjieitur, vel,
«ompeafatur per d: tohtia/ tohlN^
toi)*.
ve Te»»^ Con. yr

tohdin/ *udeo, töras £alterumab-


jicitur ut, conttia/ contin f«d t
folum abjicitur & compenfatur per
n pott n: sontia/ sonnin/ träcka. k
folum. & pott c/ abjicitur: sylkiä/
y

lyljcn/ F""' potta rickoa/ neon/


frange, bryta, fed pott n abit in
g: ut, kenkiä/ kengin / <-"/<-«/ ,«</«<,.
At manet , 5l fit pott k: potkia pot-
kin/ c4citrs.
f, Hanc Conjugationem feqvun-
tur omnia monoryllaba; qvae sunt
hscc fere; saan/ sam/ saada/1"/'
saa-
/><e",
lämnas,
jvum/ jäädtt/
idin/»«»<«,
simma-
vin/ vida/
{non/ |6in/ st)ödä/ e</e^. äta- juon/
join/ juoda/ *tf«?i dricka luon/loin/
luoda/ fr.^M, skapa lyön/ löin/
lyödä/ s^e^. sta MYYN/ mi)tnvei
möin/ myydä/ vf»^rf, sälja, tuon/
tom/ tuoda/ «» hämta, suon/
som/ suoda/ /«l^, unna. imin/
puida/ tritnrAre^ tröska, nain/ nai-
da/
76 ve flirta tm.
~ba/M*tritotmiohm-n ,gifta ftg.
, Wien/
wein/ »tedd / au/a-rc taga
borr. »oin/ »oida/ v^/^e. orcka/
ntaajta/ kunna, 3a??. saan/ ft>oa/ vi*
ja/
tivo.
na^a/ wieä/ ntyjja / »« mfihi-
$'. iö. j^vMrta c<^/^^!tt<?, e termi-
natione,bi cvi infinitivi in ta/ facil
Indicativutn vel in UN att puram»
i, e. poft a/ e/ i/ o/ i); 'veljcoft-
ionans; ut,, nojata/ nojaan vel no*
jajan/ »/>/, stödm sig. rumeta/ ru-
pian/ Saw - rupean / Ab " rupeen/
tncipere,, prebendere , begynna/ tUgtt
\Xti- Vel fi fint fignificationis incho-
ativae in ren : ut, seljetä selkennett/
■ferenari.hie j redit in f/ &» in p: ut,
Hämetä/.Haptän/ /^"^s. t uni-
cum geminatur: ut, äkätä/ äcfäätt»
E terminatione Infinitivi sia brevl
(quhd eft contra&um e setä) fit in
Indicativo
tremo
sen:Ex ta puro pölyfyl*
mapista/ »apiscn/
, darra.
Iabo»
ve jguart* Cvmr-f, 79
,
iaborum fit %m : capaloila / (a*
POlolheN/ /^/""",imda. bifiyllaba
autem, Ut lottzia/ /?l^«/^e, bruka
signerij/ ki%m/ ad 3. Conjugatio-
neni per.tineiu.
"- Ex Indicativo pratfenti fit Prarte^
rJtum, mutanda ultimam fyllabarn
in fin vei isin häpeän/ häpesin vel
"

f)äpefsin/ blygdes, In poiyiyiiabis


in tzin vel itztn: tapabita/ -eapalcf*
Q.u«dam in nen
hen/ capaloitzw.halpenen/
retinent n.' vt halpenin/
dcteriorfio, biifmer sämre f pris- pa-
kenen/ pakenin/ /«H" , fiyyr.
"Qusedam taciunt duplex PtNteri»
tum: sokenen/ jokentn/ jokesin, er*
eoecor, blir blind.
Nota 1. P.' & »/ item j & f/ &
in deriVatione & in motione, tum
Neminum tum Verborum, alter-
nant, ita vt p Nominativi 1. De-
/plinationis, & Indicativi Pradentis
:prim« PeFfoflcft', ia (a&aitivo & In-
finiti*
5" Parad. _^i?. ftyfi.i'.
finitivo, mutetür in » > &fin f;
Uiva/ leiman :häptätt/ häwetä: oi*
ti/ oljen- selkenen/ inf;
seljetä- Sic vi-
cilfim » in p/ & j vt, fy>»et/
hijpe^en/ /«»ii»iM digiti, stugerända:
filmen/ r>(ptä/ bjneare.baba-. W--
jet/ hylkehen/ >&»", stal? Nyljen/
Nplkiä/ giubsre, -stää.
2. Qvaedam, eadem fignificatione,
variant termmationem «ica-tivi :
nojaan/ nojajain tomajan/ tömisen.
Qy«dam Pra?teriti & infinitivt:
»äännän/ »äännin/ määttfm/ »ään*
tää/ »äät4/ torauere, »rida. stc
noudan/ noudin/ San. nouin/ nou-
taa/ noitta/ <"fe^e, hämta. fic pyy«
dan: c aacan:häädän. huudan:M*
bän: (ennän / pijrrän. "
§. lit Paradigma Aäivz Voci,.
frima Cohju^ationis. S,-runda.
Indic. Sing. Säästän, maran- luulen.
säästät, marat luulet*
Pr*i:
.
säästää maraa. luule.
fää*
Påtad, A&. Por* St
'
Prima ConiiifJ Se »nd \
säästämme, maramme lim*
lemme
Plural, fäuflätte. maratte. luulette,
säästämät
mat
muramat luule-
Säästin mekoin luulin.
Priet. I.fääftt maxcit laulit
Sing. .laasti marot lnrli
i 't.mmemarcimme lan*
Jimme
Plur, f"ftltte maxlttte luulitte»
fääjumät manit l^t^ltt
Olea!
Pr»t.2. olet M'«äfiännt.ttiO)fanut luul*
Sing on J lut.
tiemme j
Plur. olette päästän mqa*
omat j tv het luulleet.
Plus Olin l
qvam Sing. oltt Isääsi ultyt «Manut.
Pers. oli J luullut»
olimme i
Plural, olitte faastanehet- mnjta*
oltt J nehet. luullchet.
F lm-
Påtad, AB. I*o%
i .Al
1

Primt Con'ugat 9 Secunda9


Imp*Pra?f. Säästä, maya. luule.
Sing. jääftäköhön. mnyatohon.
luulcohon-
jaästäkämme. mayacamme.
luunamme.
Plural, fäästäfut maxacat- luulcat.
fäästäköhöt.mayacohot. luul»
cohot.
Subj.
Pr«n
Säästänen- mayanm. InnU
len-
Sing. fääsiänet. mayanet. luullet.
säästänee- mayanee, luulle.
säästänemme, maxanemme.
-luullemme.
Plural, fäästäitette. matanette- litul*
lettt.
fäästänemät. mayanewat.
luutle»at.
Saastaisin,maratln.Itmltjtn.
Imperf. fäästätsst. mayaisit luulisit.
Slug. fäästM maxaisi. Itutltlt-
stästälftmme. mayaisimme.
inullsiMue. Plur.
Påvaå. JB. Voi. ii
iPWw* Ctnjug^ S/ettnda*
Plnr. sä^stWtte. mayaisitte. Tuuti*
sitte-
fäästätftt- mayaisit- luullsit
.jDfiiwj .
Plus-
qvam-Smg.oliftt maya*
Perf. viisi nut.luullut.
»itfmtmeii
olisitte j|BäjsMs#.'ntayn*
1 nehet. lüttliehet.
Inf,Preef.01%
Säustäa.:mWit.' luttUa.
Plufq.Perf. jääfi4nehen. moranehen.
luullehen-
€mmd. i.fä^jjätp. mcryain- tuullen.
2.sääst emähän mayama^an.
P3Nic.Pr«t.fäästänyt. mayatvuUuul»
lut.
Furur,
säästawä tttaya»a. tuulewav
parca, fpara. Mo, Utttfo.
puto, mena-

§, n. Paradigma Aåivx Vo«s. "


Tertia Conjwgttioft'S. guan**
Lottie Pr»s Sanon- färjen- napisen.
FH , Smg,
*4 Parad* AB, Poti.

Pr*C sanot. Urjet. napiset,


sano.
sanomme,sarke.
napije.
fdrjmic napistme.
Plur. sanotte särjette, napisette,
sanowat. särkewät. napise-
tvat.
rraeM.^ing. Sanoin, särjin, napisin,
sanoit,särjit, napisit-
sanct. järki napisi,
Plur, sanoimme särjimme,napisim-
me.
sanoitte- jäiitte. napisitte,
sanoit färtimä(/l. särjit na*
p.jtt.
Olcnt
Prat 2.Sing olet \ sanonut särkenyt,
on J, napisnut.
olemme]
Plur. olette Vifanon^et särkenes
omat. j het napifnehet
Prart.P'ui,Plut"|
qvam- olit sanonut,särkenyt na*
perf. oli) pijitUt.
Sing. Plur
Patåd.Aß. Vie. «r
Tertia Ctnjug. Mrt»*
olimme l
Plur. olitte e fanonehet färkene»
olit J het naptfnehet.
Impe- Sano. särje. naptft.
rae.Sing. fanocohott \ärfe^h6n.naptf*
Prsef. cohcn.
fanocamme.
pifcamrtte.
amme na«
Plur sanotat, sätkät näpistät,
sanoccchot. färkcköhöt.naplf-
cohot-
Subj. ©anonen, särkenen naptfii;^
Sing. fanonet särkenet, napisnet
Pra:- sanonee, särkenee nnpijnee*
fens fanonentlue särkenemme, na*
ptfncmme
Plur. sanonette,farkenette. napiznet-
te
fanonemat. sarkenemät. m*
pisnewat
Sanoisin- särkisin, napisisin.
fr#tSinp. fanoisit särkisit, napisisit
sanoisi fsrktst. napisisi.
lm.
M Tat.i^ AB", rae?;
Teniä Gönj/sgat; Jxpuart.?%
tm-, fanoisimmt särAsimme..
'
m*
per- pistsimme.
teöaPlur. sanoisitte, särttsitte.. napisi*
sitte.
sanoisit, särkisit napisisit.
PrZrt^plu». ylisin]
Sing.olisit £ sanonut- särkenyt
gerf. olisi J napijnut
olisimme]
Plur. olisitte l-sitnonehet ssrkene--
olisit I het napijnehet
tnfin.'Pr*f. Sanoa särkiä napista-
Piuiqvamp. fanonehen särkenehen na*
pijnchen.
Gerund.l.sanoin, särkein napisten.
Gerund.2. sanomahan, ssrkemähän»
napisemahan.
Bartic.Pr«t sanonut färktNyt naptf*
nut
futur fanorna- färfemä- napisewa.
<ö«.sätja /"»F-, hafwa fott*
der.^^m^,» knorra.
PAråd^Påf. /he. n
§. 13. Paradigma Pa&vx ?oeis.
lndic.Pr«l.Säästetähäm.
Pr*t. i.säästettiin-
Pr*t 2. on säästetty-
Plulq. Peri olj säästetty,
Imperat. Pr.säästettäköhön.
Subj..Pra;f. säästettäneen.
Imperf.fäästettätsihitt..
Pluh.Pert. fäästetfy.,
Infin. Pra* säästettää. <

Plufq.Pertsäästttptt.
pro Futuro.säästettäwätt-.
Part. Pracl. säästetty-
Futurum. fääst(ttä»ä..
Nota..-Pra?tentum 2,& Plusqvam-
perf. Indicatiyi Pallivi.» ut & Im-
perf. & PlUsquamp..Subjun&vi re- ,
gunt plerummie Accufativum loca
Nominativi m Plurali: ut, meitä
on säästetä- quod & in Singulari
procedit.- ut, minua on säästetty.1
§. 14- Paradigma Verbi SubftantU
vi Affirmativt. &
88 Parad, Verbi Subftantivi.
Singul. Plural.
ladicPraef Olen. olet. on. olemme, o-
lette. o»at
Prart. i.olin/ oUt/ oli. olimme/ olitte/
olit.
Prast. a. olen /olet/ on/ollut olemme/
olette/ omat/ oUefiet
Plulq Perf olin/ olit/ Oli/ ollut olim-
me/ Olitte/ olit/ oUehet
Imperat. Pr*f olen/ olcohoit. olcam-
me/ olctthat/ oleohot
Subj.Prari lienen/ lienet/ IteneJfenem*
me / lienette/ lienewät
Imperl. olisin/ olisit/ olisi, olisimme/
olisitte/ oltjtt.
Pl.qv Peri olisin/ olisit / Olisi/ OllUt
olisimme/ olisitte/ olisit/ oUchrt.
Inf. Pra»,, olla. Plusqv Perf. ollchM.'
pro Futuro. olewan Gerund.ollen/
olemahan
Partic Pr*ter. ollut Futur. olewa.
Negative.
indic.Pr»f. (En/ et/ ei/ ole. emme/ et*
te/ ei/ Pr»t.
Ve Pormatiomhut Temporum. 5
Pra?t,i en/ ti/ ollut' emme/ette/
ci/ ollchet .
Pr*t. 2. en/ et/ ei /ole ollut: emme/
ette/ ei/ ole ellebet.
Plufqv.p./ch/ et/?i/oilut ollut em-
me/ ette/ ei/ ollet ollchet.
Irppersjt. Prarf. d(a ole dlköhön/ äl-
lämme/ dlkdt/ dlköhöt/eko.
Subj. Pr«j' en/ et/ et/ liene, emme/et-
te/ et/ liene-
Imperl. en/ ct/ci/ olisi, emme/ ette/
ti/ olisi.
ei/ olisi ollut, cm*
Plusq.p.en/ et/
me/ette/ ei/ olisi ofl^het.
§, IS.De FormationibusTensporu.
i.Ab Indicativi Pwefentis i.Per-
fona fiunt omnes perlonae Indic.Prae-
fentis, freteriti, & Imperfeöi Sub-
junåivi; vt & 2, Singularis Impera.
tivi.Gerundium i,& Participii Fu-
mrum: ut, häpiält/häpiät/häptäa/
häntämme/ häptättc/ bäpmwät ha*
pesin/ häpeftt/ häpesi/ häpesimme /
tzä-
90 De Formatiembus Temporumt
Mpesitte/ häpesit/ vei häpesiwät
häpiä öäptäisin &c. häpiämähätt /
häpiäwä.
i.Keliqu» ,
Aflive & omnia
Päffivas Vocis, formantur ab Jnfini-
tivQ Prsefenti. utpote: ( ) in A&i-
va , Perfona; omnes Imperativ»,
prseter 2. fingularem; item Subjun-
<Sttvi Prajfentis omnes; Gerundium
hä»ft*
l.larticipii /»tarteritum: ut,
tbl)bn/ Hämettämme/ häwetkäät/
§aix>tttbl)bti häwenen/ hä»enet&c
häweten/ hä»enttpt Excipe Ver-
ba prim» Gonjngationis in taa vel
tää; ut päättä/ (non {laa/ siää:)
item omnia su, Conjugationis. (6)
l?»ffivuß Infinit. formatur ab Infini-
tivo A<^ivo, ( 1Yante ultimam vo-
qalem interendo lyllabam ttt in
Conjugatione prima, vel unicum t:
in Quarta, nifi definat in sia/ sia t:
tum enim non recipit t inferendura.
vol t alterum in geminis mutando
ia t inJa. G^onju^atione & (3^ fj>i-
mam
De- F*rmiiti6wfa& Temperat** vt
W&m vocalem ,m fit gemirtata,ge-
mmando^ ut, fäftää/ fäästettä- Us
Ratotta/ atcitta ( led napista/ na^
Waa)cuolla,. cuoltaa. (3) t fo-
lum redit 111 d, ut in indicativo A«
Aivo, Saw. abjieitur. Sie & t alte-
rum e geminis abjieitur : fääfcatt/
Ma/ ordinäre, (iatuere, förordna/
äädettäa/ Saw. fäaettää/ contr.
aättätf päätän f- päättä/ eoi,s/<,/erf
M/>e,siuta/ päätettä.
g. Ex köclnfinit Pälfivo fit,pr«*
ter primam Indtcativi mufata tan-
tum terminatione, & praefent Indi*
cativi, infimul abjiciendo altertimfc
Nota t, Infinitivi Paflivi rarior ejs
Ufusy circumfcribjtur enim.' ut,nott

2 In voce
händä »Oi
/oss/ /e^«, tiAäiva, kärsiä^
Modi, 'Fern*
pora, Perfona?, & Participia fiunt
ex Infiriit. JPrrfenti.. Exeipe primat
& fecundas perfonas Indic. Praefen-
ti& & /raet r. & fecundam fing.
iffl^erativis; opit/opimme/ opitte/
opi/
5» VartAthnesem v/</e<3//^
vpi; quie kunt ex lnclicat. ttlrlenNL
puma periona opin.
| .in voce Painv a eertiae Conju*
gattonis, omnia ad unum fiunt ex
Indic. Aöivi peruna prima, facilas
ad paradigma «ft tormatio.

§. 16. Variationesex VialeMz.


Ab Indicativj Prsefentistertia per*
fbna fing. fääftää/ fit qvoque sääsi
täpi/ Saw* {ååitåwi fie 3 fipg.
SubjunöiviPraefentis säästänee/ {åå(*
tältepi / fääftättewt Prima Plur. sääsi
tämme; Saw. & Bom. fääflämmä/
mayamma; Ab.fäästäm / maxam.
fie- säästänemmä / (attottemma/ lääf*
tänettä/ fanositta; Ab. fääftänem /
fääftänett
Prset, primi tertia plur. {aäftit/
Carel. fääftt»ät In tertia Conjuga*
tio hxe periona fit ex Infmitlvo :
Mit/ fätti»ät ;a färfta.
pr«terimm 2, & PiufquamperC
olen/ olin säästänyt ia plur. saasta-
nc&et
Variationtf ex 0/F/e<3//. 93
Nomimttivi funt Partici-
nehet ( qviSaw.
piorum) ia Caiu 12. fingula-
ri fäästättynnä.
Subfun&ivi Imperfe&i tertia per*
fona fingularis siMäisi/ maraisiz
fääftäté/ maiaiil maritimt.
Imperativus fääftä/S*w. fäästäk:
cum fortius Imperat, säästä^ /sääsi
tåtbt/ maracotf. ole/ oleé/ «läfötf/,
olwos/
oleos/ olluoS- fic älä/ äläs/
äl»ss.
Infinitivui fäästä/ Saw. säästät/
makaat janoten op*
Gerundium x. fanoin/
piin/ oppien
Gerund. 2. fääftämähätt / Ab. faasi
tämään.
In paffivo toto, se übique fere,
Aboica dialeétuf töllit h: säästetään/
fäästettin-
Verbi Subftantivi Indic, praefen-
tis tertia periona fing. on/ Saw.
ompi/ Ab. ombi
Subjun&ivi prasfentis lienen/ lte-
tft/
94 Ve tåtttciph.
«et / &c. rarius dicitur ollen / eS?
&c.
Bialeäus Sawonica terminafioni-
bus in vocalem brevem addit t: o*
ltk/ lütt/ fattct & Prat. Participii
in ut/ Yt/ fie<sit hoe modo: tul-
fat/ ollut» tuLlaen/ olluen- fic syö-
nyt/ sanoen.
§. ib, Vei burn Imperfonale uni-
cum eft, idque per omnia idem
cum Pafiivo A&iva ImperPonalia
niillä vera länt, led Keri pofiimt e
Perlonahbus, ut in Lingua Latins;
c;gr. futaa piuit, regnar. jumala
{atm/ /)e«^/«/,,
pluit a JDto.
sataa Jumalalaa/
CAPUT IV.
De Participio.
Participio.

f. i.partidpia funt quatuor. Duo


Aftto»\ p^/e«/^>» : ur säästänyt/
qnipeptrcit^ den som hafwcr fptttt-
/«e»'-»» fääftäwä/ farm* dttZ
som stol spara. X>**s
ve PArtltifh. pr
Tixio.Paffiva: prajtcritum: säästet-
ty/ \paxb* Furunm: fääfl*ttä»ä/
den som stall sparas.
§» Partictfpio accidunt qvinqve;
j.
Status, numerus, Cafus ,Ttmpus,&Si-
gnificatio.
In ststu Äbfoluto <5c affixo, fefe
habent parficipia ut Nomina, &
perunet participium primura ad
peclinationtm tertiam: reliqvatria
.
ad primam.
§. 3 ile^o^ funt duo: Prateritum
& Futurum, ut iupra. Fuiurum ABi-
\>um fepe accommodatur ad tem-
pus prwlen«: exprimit etiam Futu-
rum Indicativij on se saästäiVä//^-
-<-«^/?, päreet, han är sparsam/ han
warder sparande.
p^/e^«« Aålivum formatur aSub).
Praefenti , rnutato nen in nut vel
nyt: säästänen/ säästänyt.
Futurum ABiitum, ab eodem S«bJ #

Prafenti mutando nett in k»a/ »&


säästänen/ fäasiäwä. Pratt»
55 ve Adntrhfo,
Pratcritum Pajjivttm ab Irifin. Ptst-\
lenri >affivo, mutatc» aa in u/ dc!
in y.- Ut maxettu/ säästetty.
Futarum Paffoum itidem ab Infin.
?r«5 Paffivo mutat ultimam getni.
natam in a»a/ d»d-- fddjlettä»d.
Nota Coroparantur Parncipi*:
sed tum qvoqve degenerant in No-
mina.
CAPUT V.
De Adverbio.
.
§.i Adverbia alia funt vera, alia fa-
Ka ad exprimenda Adverbia Latina.
funtqve mcc cafus Nominum &
Pronominum, & Perfonat Verbo»
rum ; itemque locutiones comple*
xx. Ea vero funt Adverbia,
x. Loci: eaque.
<«) in /-?« :cnsa/ mtfä/ «ii. hwur-
est? täsä/ hk, bar. tuofa/ m*,
ther M, täällä/ tuolla/ idem. sijnä/
*//**, an*
siellä/ ther. muulla/
norstädes, jofakin/ jofaan/ mifään/
4/*-
Ve'Adverbia. 57
*iuubt, någorstädes. ei mtfäfätt/
»«,/>^», ingenstädes, ukotta/ ft»
rh, Uit, sitällä/ intus, inne. et>C*
sä/ ante, före. jälifä / tatana/pofi,
,»«e, bak efter, päällä/ fupm, vfwer.
Alia/ mfr a, under. faaputlla/ pr*»
/-, tilstädes. fiballa/ f»pr *, oppe.
albatta/ i» fra, nedre, paxtoin/ »i**»
fc, någorstäd;. lähellä/ när
prtpe,
sir banden, sijnä myös/ «nam *#,
jämwäl ther. josta tmsään/ *#*»*,
någorstädz. ulmompana txttrrur 9
längre ut. sisämpänä / /»e^/,^, båt*
rem- jocapaieas/ *fo'j»«, aUeftädz.
cusa ilånåni/ übicunque, hwar
halst. De unde,
(Fl) /s«: eusta/MM/
hwudan. sijtä/ sieltä/ tuosta/ tuol-
ta/ i/tbinc, niine, tåban. täältä/
tästä/ &«■,hädan sisältä/ ab intra,
innan ifrån, uleoa/ **f » utan
ifrån, muulta/ atmndt, ifrån en an*
nan ort. CaUCaa/ proeul, de pereen,
långt ifrån, lasta/ «■ />^^^o. när
G ifrån
?
P5
från.
Ve Atber&U.
edentpä/ imgius, längre ifrätt.
ftm hälftorter,
fxån alla
-parne, opp
nedan efter.
-
CllftU ffänäliö/ «-?<ie<-«»^«e, Jj»adatt
jocapmeasta/ «»^«e, t-
ylhältä/ e fapra, /u-
ifrån,
f
Ulhafta/ inferno,
Nota: AlilativuÄ Nominum fre-
qventer adverbiafcit: taiwasta/ ca-
titus, af himmelen.
<> ) Ad /««m . cuhungu/ mihin»
uä/ «vo, h»art? sinne/ tuonne/
sijhen/ tuohon/ " ,M^s, ,N/5. $$,
tanne/ tähän/ buc, $$, sisälle/ ;»-
r*', -imu ulos/ foras, ut mmgä*
cunga-päin/?^"/^, hmartut? nw-
cN&ratio, til en annan ort- oifial*
le/ »asemmaUe "kädelle/ dextror/nm-,
/ni/iror/um, till höger/»änster johon*
gi/ 4%",någonfj»art ei mthittgän/
*« Pi ingen hmart. etemmä//^»*

ff» f* längre bort. ylös/ylös käsin/


päin/ /«r/«», oppfsre- alas/alas tå*
sm/ pam/ deor/um, -utpre. edes/ edes
lasin/ päin/ *ntrtr/«m, framåt- ta»
t'«pe*
De Adyierbh. 99
Tapertn/ retrorfum, titbata. eauwas/
procvi, percgre, långt bort.
(<5) per locum: ohitze/ si»ttt^e/
prater, förbij keDtze/ lapiot/ per
medium, igenom, editze/ <«»". ftatn
förbij. taaty/ a terp, bakom-
Nota Exprirauntur przeterea (*)
tuin per Cafus Nominum verbalium
& Pronominum: ut; COhbastunö/
r^, rätt fram- « rohduta/ w»*-
mr, möta. O) tum adjec^a Pr*»
pofitione tantta /qua:tämän cautta/
*"»■ därigenom.
H. Temporis: costa/ yuando , när?
Allom/ *«**, ti jolloncullon/ toi?
finans/ aiiquando, någon gång. ta*
näpäit/ w*v, t dag t)uomeua/
*»**, imorgon, eilen/ öe^,, i går.
»ielä/ *<#«*, ann. nyt/ «««"» nu.
tuottaa </«^»«. för en tib fefcatu
muineu/ "#», fordom, eohtu/ /**-
*;». strart- cohtu sillans/ tuotapi*
ta/ «to», äfleu/ äffettäitt/ "«p"»Nyli«

100 De Adloerbio.
nyligen, warhain/ mane, bittida,
htljaitt/ myöhän/ firo, stent rnuul*
loin/ alias, m annan gång. Aina/
/««per, altti)- atttijanfalati/ idem.
usein//-/", ofta. taat/ taafttn/
taastngtn/ r«<^ , återigen alino-
mu/ ulinomattain/ lackamata/ per-
petuo, utan ända/ aitio* toisit/ /»o/?*
:*4^,
m,framdeles.

Numerc: kerran/ /e«^ /en gång.


eahdesti/ kerta/ */>, t»å gån-
ger- roimasti/ neljästi/ »qbesti/
(uudesti/ ter, quater, quinquies, fe»
xies-,'.■s/*fs/ 6/ gånger. Me-
män/cotjberan/ kerta/ /^s:". o*
Xi", sin/ ottu gånger. &a cuin*
ga usein/ fi/o/iw, huru ofta? nijn
usein/ "iie/, få ofta, monesti / f*»
pe* ofta Harmoin/ »w«, Mun.
satakertaisesti / ««/«, hnndrabefalt.
tuhaimenkertaisest/ «a*» tulena
falt. :
Nota formantur h» c etiam per
locu-
Dr Adverbia, 101

Wcutionez complexas :yhdellä tmw-


toa / »»^^e. på enahanda- satt.
monella muotoa/ ««//,/i^H»,
" på
mångahanda satt-
IV. ordinist: ensin/ ensimmäisen /
primo, titt det första. tOiiqi/ Seiun*
do, tildet andra, colmannexi/Artitertio,
til det tredte. neljännexi/ q* >> til
betffierfce. w^meisexi/ pofirem*, sid st»
sitälikm/ senjälken/ p<>/". därnäst,
»Nmtttt/ wlhdoin/ deniqMx tandem,
änbtel, på slutet.
V.. Afrmandi : nijn / if» Jtt? tttftt
myöskin/ etiam, javaltfa w tosia/ to*
tijest / wueau / <^c , aridem, fMer-
ligen- tuinpamuutoin/ ?v^^^, hu-
ru eljest? nijn totta / e?^^»,, \a{an>
nerligen- cummgm / ommm, ja Ȋt-
VI.- Negandi:; ef/, non, icke. . etpä /
futngan/ otlengan/ ci ensiugäit/
et
e; mtUätt muoto / neqvaqvam muti-
; ,
qvam, mtdo msdo, icke ens/ ingalunda.
Vll./^^sFä?^.- mijtt/ minkä tål)'
den/
102 Ve Adverbi*.
btn/ minkä ivuoxi/ cvr, part, h»ar*
före? eikö/ armon, mån icke? nynkö/
%\i\ntb{tå/ faäne, mån fa? mtyt/ cm
«l, hwi icke? eauwajco/ ?^« lon(t,
huru långt? tutyunpåin/ ctthunfäsiitl
porfum, hwartut?
Nota: Adverbia vel particula? in*
feparabiles CO vel ko/ faciunt in-
terrogationem: ut, NUUluco/ leipä»
15/ num e/^dii«, num pants, mån M
fyiitf bröd? onco/ tfint, mån tet
ar? o»atco/ »««^, måndeäro?
VIII- Smilitudinui ntjttCltrtt/ ficut,
fafom. nåin/ /c, ioc modo, få nijn*
myös/»«- "<"», e,/ä»,, äfmett så. jun*
ti cuilt/ idem. yhtäcuicki/ pe««<ie»
Hfta mycket-
IX. gpalitatUt hywitt/ hywästt/
ie»e,»al pahoin/ pahasti/ **/*,
illa. cauuihisti/ puicre, »ackert si-
«>icl(lt / modefte, sedigt rohkiusti/ **-
ti*titr, dristigt, tyhmästi//"/", o*
förståndigt.
Not*;
ve Adverbi
'
s. i»?
ssamsmtksmsmmtm-m*—'» ■■.■.■■ ■ ■»«—■——«—■»——
Nota: cut»itt
mlwoin/ fcco pede,
mcd torra fötter, exCafu 14 Nom.
X JQantit atis eohtullifeftt/ «e^<»-
-triter,medelmåttigt -pmtium^.
fotmntftt- paljon/ muimm, mycket,
»ähän/j"*r*w, litet- ylönpMo/per-
M«/t««,. förmycket. kyllä/ /*/>',nog,
toialfra/. »mpk, »M
XI Intendendi: aiwun / ylön/
gen/ juuri/ perätt/ ratti» vauts, ni-
san-
mis, piane, aldeles/ ganska/ alt for.
ai»an ,&i)»fn/ pe^/-^e, niddes
i*äl. ylån- eo»in /; »»td* duriter,
ultfårhått., iMti/ mmium, stort, cau*
hiasti/ hirmuisesti/ mtenf/fme, grym*
meligen,ratki ttngarajft / fti>mfftm.
Mnsta strängeligen
XII. Remittendi: hiljan/ hiljalltn-!
fa/ /^»te, jachta. wåbittåin/ wähi*
ttUtn/pautatim, smänmgom. likima-
m/ likimäärtn/ fen, nastan, tustin/
»aimoin/ -■»#,. näppeligen/ mcd
möda.
XI&
*>4 Dt ___^<il,e_^s/>.
Xiii. exciitdendii Mltoaftmts//s-
-tum, allmast.
XIV- Dubitandi: tUtattté f /o)'/!'.
#*» , til äftventyrs. mttäma.r//*r«
»n > tör hända jos/ A/ om-
XV. A/feHerandi: ntjn/ fic, så, nijn
totta/ toden totta/ totisesti/ "*#
«e , fänetltgen / famtfätfceltgett.
XVI. Eligendi vel Corrigendii pa*
remmin/ p*»*«w» {jätte* emmin/
#****■ > fnarare- paljo enämmm /
»«/,s magis, muttet tnehr- erittäin/
jjpeciatm, besynnerlig,
trinomattaiit/pr*dpue,
ftmmengin/ hälft.
XVII. c<,»?^^<k: yhtenä/ ynnä/
/«*/, «»4, tillijka- joitcottattt/ par*
'

»ittaitt/ grtgaiim, hopetals.


XVIII. t7a»^^»^: ntznctiitt/ ttfjtt
hywin tutor ut» nijn hywin yhdelle/
eUitttoiselle / uni aqve ac alteri, sH
ät den ena/
|y»itt/ «*«*
som den andra, yhtä
***?,
Itzkawäl.
XIX. eventuii tapaturma/ tapas
turma-
De Adverbio, K-/

turmastt/ f.rtmU-* af en, händelse


huomattzemata/ i^«^io of^fem-
des.
XX Minwnåi:»tthitnnlukt / »d*
hilnmäzli/ wähimmikin/"l/»^««,, åt
minstone.
XXI. Drterfitatu' toisin/ aliter,
annorlunda,muutoin/ Mut, eljest.
$. 2. Adverbia pralterea nalcun-
tur ex omnibus Nominibus: vt («)
tn loco: EirCOsa/ in ie^o/o, uti fcjrt*
kian. (5) ie/oro: kirtosta/
*<*
e templo*
utu kyrckian (>) /-"»-.- kircko-
hon/ <» ,e»»^»,. til kyrckian-
§. 5. Adverbia vera licet vix
comparentur ,- cemparantur tamen
,
Adverbia fafta per tres gradus.
Comparatiitus facit plerumqve ulti-
main syllabam /»«/^l»/ in mmitt.*
SuperlatiMus in mmust/ aliqvando
mutando ultimam vocalem Pofitivi;
aliqvando vero eandem (ervando^
ut ia Nomine: e. g. usein/ Ufents
mut/
IOS De cvs/siMöAe.
mitt/, usemmust / /epe, /</"«,. /,pI/
/«e ofta / oftare / oftast, jalosti /
jalommin / jalommast/ 'gngu, magis
egregie, maxrnte e^^?>, wäl/ bätre/
bäst. eauntst/caunimmtn/ eattmmast/
pulcre,, p^^/i/, pulcerrime, »attett/
ivackrare/ »Uckrust. irregulariter
comparatur: h^»m/ paremmin/
parhain/ -ben»,- »,//«,, optimt.
Caput. VI.
De Conjunctione.
Harum ali», funt
l. cvp«/<»^<e: että/ ja/ myös/
«työsti/ &t,etiam,.Qs/ ochså. sekä/
että/ cum, tum.
& Disjunßha: cli/ ttttcfa/ "h
pc, antingen/ eller, eikä/ neqye, ie-
fe heller.
Advtrfatha: »at/ »um/ »O*
3,
mx/ mutta/ M,^^,men- »nic-
fa/
ve Pr.epoftito-nt. M?
ta/ ehkä/ fuamvis; elMuwäl oan-
fett- toti / eiitf enoin' / tamer.libväl.
4. c7H.v/.7 /E
c , stlla / ff**, ty jos
A» om. joset/ jollei/■»/, om*
icke
5. RAtiocinatiy>a: ftjg/ igitur . för«e
beitfful. Tentaten/ jomjatäb&en/
/^«, dersöre. mmgätähden/ ?««»
hwarföre?
6. Approbativa & Expletina, tosin/
quidem, zwar Germanorum.
kyllä/ /iriJ e^»/^»,,
ja nog.
nijtt«
Ntjn-l
pahakin/ /<■ «^m» , få är det lik-
Ȋt.
CAP. VII.
De Praepositione.
f. j.Prtpoftthnes omnes fere post-
Prdpcfitione.

ponuntur, ideo Pofipofitionet reäiu»


nic dicenda?, & adfcifcunt Accufa-
tivum totalem, vel, qvod idem eft,
Genitivum fingularem, pluralera
vero non femper item. fonrque
h* pracipu*: S^öV
tog ve Prapofiitionei,
Tygö/ <«<<, til. ti)tbå/ a,*bt,de,
ifrån. tyköld/ Aptid, hoe. saatko/
hornohan/ «dusque, m til- tantta/
J*r» igenom cohden/ e^<«, ve>/«/,
emot. ebefd/ <"»*, före. tacana/
/><>", bakefter- jdlken/ peräfd/
efter, tanfja/ "«. mel). Sawon»
keralla/ idem. ilman/ poitzi/ /s«e,
förutan, wdlilld cafus 8- a »dli/ <»
»,,</«, , inter, emellan- tähden / pf-
fter , förstull. myöden/ /e^^«»» ,
efter, ylitze/ /«^.. öfwer- nlafce/
»A* under- »oston/ «»"■.«, emot.
§. 2 Infeparabiles xi/ tta/ Ita/ sa/
ttd/ (ta/ sd/Gasus sunt Notninum,
& Prsepofitione* Latinorum expri»
munt: vt, let»drt/ «» panem, icil.
mutatus ett, til bröd minulta/* *?r
af mig. (alatta/nio,/s»c pife , utan
sist hdncsä/ w> uti honom
§. z. Ulnma (yllaba in Pr<epc>sl-
tiotubuz, Accufativum tefaiem re-
geficibus» tubit mmaiioutm adjeéto-
afiixo:
Dt Interjeßione. 109
affixo: minun catittani/ per me, g<^
nom mig. stnutt tauttai/ pc»- te,
genom dig.' hanen eauttané / per
iiium, genom honom- minun tpgöni/
ad me, til mig. sinun tygös/ ad te,
til dig. hanen tygon* / «<< e»M, til
Honom-
CAP. VIII.
De Interjectione.
/»ee^/eK/»)«/ varie folent efferri ,
pro cujusque animi affeäu bx ta-
men funt treqventiores: »Ot/noh/
t)uii oi/ oioi/ oh/ ohoh/i ai/ aiat/ ut/
hei/ ho|>/ ahah.
DEO GLORIA,

You might also like