You are on page 1of 284

oD[&wempmay

trSwf 100 (D)? tif;,m;vrf;?


urm&GwfNrdKUe,f? &efukef/
oD[&wempmtkyf - (98)

ajrmufbufawmifukef;
a'orStjyef
jroef;wifh

pmtkyftjzpf ykHrESdyf&ao;onfhr*¾Zif;aqmif;yg;rsm;udk
pkpnf;xkwfa0jcif; jzpfonf/

2005 ckESpf? {NyDv


pmrlcGifhjyKcsuftrSwf - 5002210503
rsufESmzkH;cGifhjyKcsuftrSwf - 5003350503

ykHESdyfrSwfwrf; / yxrtBudrf
2005 ckESpf? {NyDv
oD[&wempmay

tkyfa& / (1000)

xkwfa0ol / OD;odrf;pdk;
(NrJ-03982)
(oD[&wempmay)
trSwf (100-D)? tif;vsm;vrf;?
urm&GwfNrdKUe,f/

rsufESmzkH;ESifh / a':cifat;jrifh
twGif;ESdyf (&mjynfhatmhzfquf)
199 vrf;-50? ykZGefawmif/

uGefysLwmpmpD Dream City

rsufESmzkH;yef;csD / rkwfokH

pmtkyfcsKyf / udkjrifh

wefzkd; / 2000 usyf


jroef;wifh
(1929-1998)

OD;aygwifh? a':vIdifwkdYrS yckuúLc&kdifNrdKifNrdKUwGif 1929 ckESpfwGif arG;zGm;cJhonf/ arG;csif;ckepfa,muft


euf tBuD;qkH;jzpfonf/ 1943 ckESpfü tm&Svli,frsm;tzGJYü wufwuf<u<uyg0ifonf/ 1944 ckESpfü
*syefawmfvSefa&; ajratmufuvyfpnf;rsm;ESifhqufoG,fí zufqpfawmfvSefa&;BuD;wGif yg0ifonf/
1945 ckESpf *syefawmfvSefa&;umvtwGif; ppfudkif;&Sd Akdvfoef;OD;(awmfvSefa&;wGif usqkH;)? ocifarmf
wif(jynfwGif;ppfwGifusqkH;)ESifhNrdKifNrdKUbkef;awmfBuD;OD;p&d,(NrdKifzqyvtrwfa[mif;OD;ouf&Sif)
wkdY\ OD;aqmifrIatmufwGif yg0ifvIyf&Sm;onf/ 1948 ckESpfwGif &efukefwuúokdvfodkYwufa&mufonf/
1949 ckESpf yxrOD;qkH;a&;onfh]'ku©onf}0w¬Kwkdudk wm&mr*¾Zif;(wGJ 3? trSwf 21? 1949)wGif ykHESdyf
azmfjyonf/ 1950 ckESpfwGif ]pmayonf jynfolYtwGuf}[laom a<u;aMumfoHjzifh ]pmayopfr*¾Zif;}udk
ukdoef;wif? '*kefwm&m? armifMunfvif? atmifvif;wkdYESifhtwl OD;aqmifxkwfa0onf/ 1951 ckESpfwGif
yxrOD;qkH;bmomjyefvuf&mtjzpf a*:*D\]rmvfAmESifhtjcm;0w¬Kwkdrsm;}udk a&;om;xkwfa0onf/
1952 ckESpf urÇmhNidrf;csrf;a&;uGef*&uf(jrefrmEkdifiH)ESifhjrefrmEkdifiHpma&;q&mtoif; tvkyftrIaqmif
tjzpfaqmif&Gufonf/ pma&;q&mtoif;rS xkwfa0aom ]pmayr*¾Zif;}wGif wm0efcHt,f'Dwmtjzpf
vnf;aumif;? ]wkd;wufa&;owif;pm}wGif EkdifiHjcm;a&; t,f'Dwmtjzpfvnf;aumif; aqmif&Gufonf/
'kwd,ajrmufbmomjyeftjzpf a*:*D\tw¬KyÜwåd]ruúZifa*:uD}udk Aef;armfpmtkyfwkdufrS xkwfa0onf/
1953 ckESpf yxrOD;qkH; yifudk,fa&;vkH;csif;0w¬K]arwåmtoacsF}udka&;onf/ 1954 ckESpf &efukefwuú
okdvfrS 0dZÆmbGJY&onf/ 1956 ckESpf Oya'bGJY&&Sdonf/ 1958 ckESpf ya'o&mZfqefYusifa&;0w¬K]vdkufcJh
awmh jreE´m}udk jr0wDr*¾Zif;(t,f'DwmcsKyf Z0evufxuf)wGif a&;om;onf/ txdef;odrf;cHb0jzifh
udkukd;uRef;odkYa&mufonf/ 1960 ckESpf ]pma&;q&muvyf}wGif trIaqmifjzpfonf/ ]tarSmif&dyf0,f}
0w¬Kudk a&;onf/ Akdvfwpfaxmifowif;pmwGif aeYpOftcef;quftjzpf ]EGHxJu Mum}(ESpfESpfeD;yg;)udk
odef;azjrifhESifhyl;wGJa&;onf/ ]EGHxJu Mum}0w¬KpmtkyfrS tpjyKí rlvuavmifemrnf ]jroef;}rS ]jr
oef;wifh}odkYajymif;cJhonf/ 1961 ckESpf txdef;odrf;cHb0rS vGwfajrmufcJhonf/ 1972 ckESpf awmfvfp
wGKdif;\]ppfESifhNidrf;csrf;a&;}0w¬Kbmomjyef ]trsKd;om;pmaybmomjyefqk}&onf/ 1978 ckESpf tar
&duefpma&;q&mr rm*&ufrpfcs,f\]av&l;okefokef}0w¬Kbmomjyefjzifh ]trsKd;om;pmaybmomjyef
qk}udk &cJhonf/ 1988 ckESpf w&kwfpma&;q&mBuD; aqmifZlcsif;ESifhaumufidkwkdY\]cef;aqmifeDtdyfruf}
0w¬Kjzifh ]trsKd;om;pmaybmomjyef(&o)qk}udk &onf/ 1992 ckESpf jyifopfpma&;q&m 'dkrdedvmyD,J
\]okcNrdKUawmf}0w¬K bmomjyefjzifh ]trsKd;om;pmaybmomjyefqk}&onf/ 1995 ck pma&;q&m 'dkrdeD
vmyD,J\]tcspfrkd;aumif;uif}0w¬Kjzifh bmomjyef]trsKd;om;pmaybmomjyef(&o)qk}&onf/ 1998
ckESpf azaz:0g&D 18 &uf? n 9;15 wGif uG,fvGefonf/
oD[&wempmaywkdufrS xkwfa0NyD;pmtkyfrsm;
44/ *sme,fausmfrrav;\rkef;ír[l
45/ *sme,fausmfrrav;\ aoG;
46/ [def;vwf\urÇmausmfpma&;q&mrsm;ESifholwkdY\pmrsm;
47/ atmifa0;\at;jrjrrD;vQH
48/ armif0Ho\urÇmhxdyfwef;EkdifiHrsm;\EkdifiHa&;? pD;yGm;a&; jrifuGif;us,favhvmcsuf
49/ aqmif;0if;vwf\rD;jywkduf
50/ *sme,fausmfrrav;\olvkdvl
51/ a'gufwmcifav;jrifh\ LET US SPEAK FRENCH
52/ vlxka':trm\jrefrmwGif ppfaq;cJhaom trItcif;rsm;
53/ *sme,fausmfrrav;\jrefrmhaq;ynm
54/ ausmf0if;\vlrsm; jzpf&yfrsm; wl&Icsufrsm;(EkdifiHwumtkdif'D,mrdwfquf)
55/ cspfOD;ndK\tcspfjzifh avmifuRrf;awmufyolrsm;
56/ a&GbkdrdrdBuD;\Ak'¨omoemjyKyk*¾Kdvfausmf tem*g&du"r®ygv
57/ 0okef\om;uav;trnfrodESifh0w¬Kwkdrsm;
58/ cspfOD;ndK\cspfolokE´&D
59/ jroef;wifh\tnw&&kyfykHvTmrsm;
60/ wufwkd;\arwåmrGef(Silas Marner)
61/ armifay:xGef;\tBuD;tuJ(The Haj-Leon Uris)
62/ cspfOD;ndK\yef;rIa0
63/ MunfOD;\vGrf;yifwkdifpHESifheef;bkHoD[mabG
64/ pHwifhxGef;(vSuGefY)\a&Trnf;? wkd,kdwmpD;&D;ESifhtDauGwm,Ofaus;rI
65/ '*kefwm&m\pE´&m;q&m(odkY)r[mtcspf
66/ atmifyGifhOD;\ynwfcsuftrSwf(11) oifhtm;rzrf;rdap&(Jeffrey Archer The Eleventh Commandment)
67/ cspfOD;ndK\opöuy&dAkdZfESifhumVAk'¨&u©dw
68/ armifrkd;ol\acwfrDrD urÇmMunfh Munfhjrif
69/ armif0Ho\EkdifiHwumtawG;? EkdifiHwumtjrif
70/ cspfOD;ndK\w&m;&SifESifh&m[kvm
71/ armifay:xGef;\yufwD[ufpfESifhtufpft,fat*kdPf;
72/ wufwkd;\urÇmausmfolvQKdr,f rmwm[m&D
73/ *sme,fausmfrrav;\rmvm&D
74/ ewfEG,f\wuúokdvfESifhjyifyurÇm
75/ a'gufwmcifav;jrifh\rif;om;av;(Le Peti Prince)
76/ armif0PÖ\cspfwJholi,fav
77/ oef;jrifhatmif\idkjcif;? &,fjcif;? eD;jcif;? a0;jcif;? . . . 0w¬Kwkdrsm;
78/ cspfOD;ndK\vufa&G;pif0w¬Kwkdrsm;
79/ yg&*l\ae&Oö&m
80/ vlxka':trm\oufwHa&mif(The Rainbow)
81/ armif0Ho\pwD;0JvfESifhjrefrmjynfppfrsufESm(DD Rooney)
82/ armifrkd;ol\pdefYyDwmpbwfrSvl(Ken Follett The Man from Saintpetersberg)
83/ cspfOD;ndK\puú&kESifhb'´g
84/ armifoef;aqG\tdrfa&SUpHvIdifrif;rSonf *Ref0DvD,efarmifvwfodkY
85/ a&TOa'gif;\vufxufawmfBuD;
86/ rdk;[def;(om;*sme,fausmf)\qifhí qifhí qufí qufí
87/ a'gufwmcifav;jrifh\tdrfrufqefaomb0
88/ cspfOD;ndK\rdrdESifht0dnmPursm;
89/ armif0PÖ\&,fp&maumif;aervm;rodbl;? 'Dvkdav. . .
90/ *sme,fausmfrrav;\avmuD&wem
91/ nDykav;\vD'kd[l;aumif; rifjcif;rSwfpkrsm;
92/ armifrkd;ol\txGwftxdyf(Kenfollett- Lie Down With Lions)
93/ cspfOD;ndK\tD*spfeJYt*Fvef EkdifiHjcm;udk armifoGm;xm;avrvm;
94/ *sme,fausmfrrav;\arhtdyfruf
95/ Akdvfat;armif\jrm;euf(The Black Arrow)
96/ armifrkd;ol\oJBuD;rJBuD;(Ken Follett- The Key To Rebecca)
97/ '*kefwm&m\rSefuGJprsm;ay:wGif vrf;avQmufjcif;
ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef

qufvufxkwfa0rnfhpmtkyfrsm;
99/ armifrkd;ol\olEkdifukd,fEkdif(Ken Follett - Triple)
100/ pma&;q&m(100)\ 20 &mpk jrefrm0w¬Kwkd(100)
101/ aqmif;0if;vwf\Mu,fpifrSL;rkdY vGrf;OD;&pfoD(odkY)0if;OD;
102/ pnfoljroef;\q&mjroef;wifh? a'gufwmbOD;? ausmfarmif? tarSmif&dyf0,fESifhtjcm;jzpf&yf
rsm;
103/ nDaprif;\ESvkH;om;rJha'0D(odkY)tJvpfZbuf
104/ wufwkd;\olwkdYtawG;tac:rSwfpkrsm;
105/ *sme,fausmfrrav;\,Ofaus;rIc&D;onf
106/ *sme,fausmfrrav;\b0ykH&dyfrsm;
107/ '*kefwm&m\tdyfrufjzpfygap&Sif
108/ '*kefwm&m\pdrf;jr{&m
109/ armif0PÖ\&ifawGckefaeonf
110/ armifrkd;ol\usm;ukwfusm;cJ(Ken Follett - Eye of the needle)
111/ *sme,fausmfrrav;\vufa&G;0if0w¬Kwkdrsm;
112/ *sme,fausmfrrav;\&ifeifhatmifarT;
113/ *sme,fausmfOD;cspfarmif\0w¬Kwkdaygif;csKyf
114/ cspfOD;ndK\rSL;rwfrsm;ESifhawGYqkHjcif;
115/ armif0PÖ\yef;awGeJYa0
116/ rif;vl\tojymvkvif
117/ cifrsKd;cspf\pGefYcJh& uRefrb0yg&Sif(Carve her name with pride)
118/ armifodef;qkdif\ork'´&mtxufu a&wpfpufESifh0w¬Kwkdaygif;csKyf
119/ cspfOD;ndK\a&Tjynf0ef
120/ '*kefwm&m\okemy&EÅ(odkYr[kwf)rdacsmif;pD;oH
121/ jroef;wifh\q,fBudrfajrmuf tvnfa&mufjcif;
rmwdum
1/ vSaom aumif;aomNrdKU

2/ yef;cif;udk jrif;pD;í avQmufMunfhjcif;

3/ ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef

4/ vIdif;jymu ajymjyvkdufaom 0w¬Krsm;

5/ a&TZmvDtvGrf;
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef

vSaomaumif;aomNrdKU
jroydwfawmifay:rS vSrf;MunfhvdkufonfhtcgwGif oxHkNrdKY\&Icif;&IuGufudk
rjrif&/ cgwdkif;qdkvQif awmifajcwGif&SdonfhNrdKYudk oJoJuGJuJGjrif&onf[kqdkonf/ NrdKY
v,fu a&Tpm&HapwDawmf? em&DpifBuD;? awmifajc&if;wGif uyfaeonfhtpdk;&taqmuf
ttHkrsm;? a*gufuGif;? blwm&HkESifhwdkufwm tdrfajcrsm;/

,ckawmh bmudkrQrjrif&/ uRefawmfwdkYa&mufonfhtcsdefü jroydwfawmifonf


wdrfo&zludk aqmif;xm;onf/ jrLawGu 0dk;0g;axG;aeonf/ rdk;rIefuav;rsm;u wzGJzGJ
usaevdkufao;onf/ Munfhfav&mwGif wdrfawG? jrLawG? rdk;ESif;awG/

wdrfawG? jrLawG? rdk;ESif;awGxJwGif oxHk\ypöKyÜef&kyfyHkvTmudk rjrif&aomfvnf;


twdwf&kyfyHkvTmudkum; 0dk;wdk;0g;wm;jrifae&onf[kuRefawmfxifaeonf/ ok0PÖblrd
NrdKYoabFmqdyfurf;? rZdÑrwdkif;om;wdkY\&GufavSBuD;rsm;? tma&Asukefonfrsm;? rGef
v,form;rsm;? &Sift&[H? Mo&doe,fom;oabFmom;rsm;? tmaomurif;BuD;\q&m
awmfrsm;jzpfMuaom Owå&rax&fESifhaomerax&fwdkY\ok0PÖblrd omoemjyKc&D;? uk
vm;ajcvsifol&JAswf0dESifholcspfol rtdkZm? &mZ0wfab;aMumifh yk*HodkYxGufajy;cJhonfh
nDi,fAswå? ax&0g'Ak'¨bmomacwfOD;? rif;ausmif;q&mawmf? yd#uwftpHkoHk;q,f?
taemf&xmppfyGJrsm;? ppfoHkYyef;? rEl[m? ok"r®0wDac: ok0PÖblrd/

ok0PÖblrdqdkonfrSm a&TxGufajr? aumif;aomajr? tqif;vSaomajr? rGefwdkY


u a&S;OD;NrdKYawmfukd ok0PÖ"kH(tqif;vSaomNrdKY)[kac:cJhMuonf/ aemufrS 0PÖudkacsí
ok"Hk (vSaom? aumif;aomNrdKY)? xdkrS oxHkjzpfvmonf[kqdkMuonf/

jroydwfawmifay:rSaeí atmufwGif wa&GUa&GUvGifharsmaeaomwdrfwdkuf


rsm;udk ai;Munfh&if; uRefawmfrsufpdwGif twdwfu &kyfyHkum;csyfawG wzswfzswf ay:
1
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vmMuonf/ xdk&kyfyHkum;csyfrsm;Mum;rS aemufqufwGJ&kyfyHkum;csyfrsm;ay:vmMuonf/
8syefacwftwGif;u *syefwdkY\owfjzwfrludk cHoGm;&onfh*syefawmfvSefa&;orm;rsm;
\oxHk/ jynfwGif;ppfumv oxHk/ acwftqufqufudk jzwfoef;cJh&onfhoxHk/ ypöKyÜef
oxHk/ em&Dpif? a&Tpm&HapwDawmf/

]]a[m [kdujrif&wm armfvNrdKifum;vrf;yJ}}

tdrf&SifOD;at;oefY\toHudk Mum;awmYrS uRefawmfpdwfonf ypöKyÜefodkY jyef


a&mufvmonf/

aMomf [kwfayom;yJ/ wdrfawG uGGJoGm;MuNyD/ jrLawG vGifhoGm;MuNyD/ rdk;ESif;rIef


rIefuav;awG pJoGm;MuNyD/

aeonf xef;vkvifwpfzsm;avmuf a&mufaeNyD/ aejcnfonf 0if;yaeonf/


aeuvnf; 0if;yaeonf/ uAsmq&m ]bavmh}ajymcJhonfh]0if;yaomav}qdkonfrSm
onfvdkavrsKd; jzpfrnfxifonf/ avonf arT;jraeonf/ aejcnfuvnf; arT;jrae
onf/ uAsmq&m]yufpwmeuf}ajymonfh]arT;jraomaejcnf}qdkonfrSm onfvdkaejcnf
rsdK; jzpfrnfxifonf/

uRefawmfonf olñTefjyonfhae&modkY vSrf;Munfhvdkufonf/ aejcnf0if;y


atmufu a&azG;azG;awGMum;wGif opfyifwef;awG tkyfa0aeaom rsOf;ajzmifwh pf
aMumif;udk jrif&onf/

]]q&mwdkYudk 'DrSm at;at;aq;aq;aeNyD; vdkufydkYcsifwm? aemufESpfus&if


awmh zdwfOD;r,f? tJ'DawmhrS ESHYatmif vdkufydkY&r,f}}

uRefawmfwdkYonf uRefawmfwdkY vrf;avQmuftzJGY0if OD;at;oefYESifha':at;&D


wdkYrdcifBuD;\ (76)ESpfjynfharG;aeYodkY vmcJhjcif;jzpfonf/

2
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]uRefawmfwdkYtar arG;aeYudk q&mwdkYudk zdwf&rnf? vdkufjzpfatmif vkdufcJhyg}}
[k olu tapmBuD;uwnf;u BudKajymxm;onf/ uRefawmfuvnf; ]]vdkufwmaygh}}[k
cyfvG,fvG,fyif ajymvkdufonf/ uRefawmfwdkYu &efukefrSm olYrdcif]a':Nidrf;,Of} arG;aeY
yGJu oxHkrSm/

ema&;udpörSvJGvQif r*FvmaqmifwdkY? arG;aeY{nfhcHyGJwdkYudk uRefawmf ra&muf


wwfyg/ vufaqmifypönf;avmufudkom a&mufatmif ydkYjzpfygonf/ ,ck oxHku arG;
aeYudkrl omía&mufp&m taMumif;r&Sd/

odkY&mwGif OD;at;oefYurl tav;teuf xm;onf/ olYtpDtpOfudk ajymjy


onf/

]]tbGm;BuD;u touf(76)ESpf&SdNyD q&m? t&ifwkef;uawmh uRefawmfwdkYvnf;


tbGm;BuD;&JUarG;aeYudk ESpfpOfvdkvdk rvkyfjzpfygbl;? wpfcgwpf&HrS vkyfjzpfwmyg? 'gayrJh
vGefcJhwJh 20 ESpfausmfausmfavmufwkef;uawmh tbGm;BuD; uifqmjzpfonf? 00zdkifhzdkifh
tbGm;BuDD;[m t&dk;ay:ta&wif&HkavmufyJ usefawmhw,f? olYudk aq;oGif;w,f?
"mwfrSef&dkufw,f? qHyifawGuRwfNyD; acgif;wHk;jzpfoGm;wmuvGJvdkY bmrSrxl;bl;? q&m
0efawGuvnf; vufavQmhvdkufMuonf/ aemufajcmufvyJ cHawmhr,fwJh? 'geJY uRef
awmfwdkYvnf; uifqm0gh'fuae tdrfjyef,lvmcJh&wmaygh? tdrfa&mufawmh jrefrmaq;eJY
ukwm ckawmhaysmufoGm;NyD q&ma&U? q,fESpfausmfvmNyD bmrSrjzpfawmhbl;? usef;rm
vkdufwmrS a'gifa'gifudkjrnfaewmyJ? ol[m aovlwJh? ckae&wm[m tydkae&wmwJh?
'Dvkdtydkae&wJhoufwrf;rSm wwfEdkiforQ ukodkvfaumif;rI vkyfoGm;csifw,fwJh? olYrSm&Sd
wJhaiGeJYbk&m;wnf? ausmif;aqmuf? aq;&Hkaqmuf wwfEkdifoavmufvkyfaewmyJ? arG;
aeYudkawmh uRefawmfwdkYu olYtwGuf ESpfwdkif;vkyfay;w,f? arG;aeYqdkwmxuf tvSL
vdkYajymygawmh q&m? 'DESpfrSm oHCmawmfawGudk oufaph 'dGpHkouFef;uyfr,f? xD;wdkY?
zdeyfwdkYpwJhtjcm;toHk;taqmifawGudkvnf; vSL'gef;r,f? vlawGudkvnf; zdwfauR;

3
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
r,f? [kdwpfESpfuawmh uRefawmf odrfqdyfrSm &GmvHk;uRwf tvSLvkyfNyD; wdkufe,faq;&Hk
wpf&HkrSm taqmifwpfaqmifaqmufNyD; vSLcJhw,f? uifqm vlrrmb0u jyefemvefx
uwnf;u ESpfwdkif;ESpfwdkif; vkyfcJhwmyJ q&m? 'DESpfawmh uRefawmfwdkYvrf;avQmuftzGJY
vdkufapcsifw,f? uRefawmfwdkYarmfvNrdKiftoif;u trIaqmiftawmfrsm;rsm;vnf;
vdkufMuvdrfhr,f? tysif;ajy? tyef;ajyayghq&m&,f? &efukefNrdKYxJrSmcsnf; atmif;ae&
awmh rGef;vSw,f}}

OD;at;oefYESifhZeD;wdkYonf &efukefa&muf usKdufaumfom;^usKdufaumfolrsm;


jzpfonf/ olwdkYonf ESpfwdkif; &efukefrSrdwfaqGrsm;ukd zdwfavh&Sdonf/ onfESpfawmh
uRefawmfwdkYudkyg r&t& ac:aeonf/

wu,fawmh uRefawmfwdkY vrf;avQmuftzGJYwpfzGJYvHk; vdkufzdkYqdkonfrSm odyf


rvG,f/ ukd,fa&;udk,fwmudpöawG &SdMuonf/ tm;vHk;pHkrS oGm;zdkYqdkonfrSm rjzpfEkdif/

]]q&mu c&D;oGm;aevdkY rajymjzpfwm? wjcm;tzGJY0ifawGudkawmhajymNyD;NyD?


awmfawmfrsm;rsm; vdkufjzpfr,fxifw,f? vlpHk rvdkufEkdif&ifvnf; wwfEkdifoavmufaygh?
uRefawmf pDpOfNyD;NyD? &efukefu {nfhonfawGudk ac:zdkY [D;&dk;um;BuD;wpfpif; iSm;NyD;NyD?
'Dureuf 6 em&DxGufr,f? rkyÜviffrSm vufzuf&nfaomufr,f? usKdufaumufodrfqdyfrSm
ae&mcsay;r,f? [dkrSm uRefawmfhnDtdrf tvGwfwpfvHk;&Sdw,f? tdrfu aqmufNyD;cgp?
vlawmif rae&ao;bl;? tdrftopfpufpuf/ a&? rD;? tdrfom? a&csKd;cef;? tm;vHk;
jynfhpHkw,f? tJ'DrSmwnf;r,f? usKdufaumf-odrfqdyfrSmyJ reufpmpm;r,f? pm;NyD;&if
oxHkudk oGm;r,f? &efukefeJYoxHku ig;em&DausmfavmufyJ armif;&wm? oxHkESifhusKduf
aumf-odrfqdyfqdkwmuawmh tdrfOD;eJYBurf;jyif/ q,frdkifausmfausmfavmufyJa0;w,f?
oxHkrSm cPaeNyD; vufzuf&nfaomufr,f? NyD;awmh bk&m;awG zl;r,f? NrdKYudkMunfhr,f?
oxHku uRefawmfwdkYtartdrfrSm npmpm;r,f? npmpm;NyD; usKdufaumf-odrfqdyfukd jyef
r,f}}

4
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
OD;at;oefYu olYtpDtpOfukd ajymjyonf/ ajym&Hkom r[kwf/ uGefysLwmjzifh
t*Fvdyfvdk &kdufxm;onfhtpDtpOf pm&GufBuD;udk jyonf/ t&m&SdBuD;awGvkyfvmcJhojzifh
&Hk;vkyfief; qefaeonfvm; rajymwwf/

]]aemufwpfaeYreuf usKdufaumf-odrfqdyfuae oxHkudk oGm;r,f? jroydwf


awmifukd wufr,f? 'guawmh wufcsifwJhvl wufaygh? rwufcsifwJhvluawmh em;aygh?
NyD;awmh arG;aeYygwD vkyfr,f? arG;aeYygwDqdkwm bkef;awmfBuD;awGudk qGrf;auR;NyD; vSL
zG,f0w¬KawGeJYe0ur®tvSLaiGawGudk qufuyfr,f? NyD;awmh ußGefawmfwdkY reufpm pm;
r,f? usKdufaumfuRefawmfhnD]ukdat;vGif}wdkYu {nfhonfawGudk ig;aygif;xkyfauR;zdkY
pDpOfxm;vkdY cP0ifpm;r,f? NyD;awmh &efukefudk xGufr,f? nae 7 em&DeJY 8 em&DMum;rSm
jyefa&mufr,f}}

olYc&D;rSm wpfntdyfc&D; jzpfonf/ c&D;vnf; bmrSra0;/ onfawmh uRefawmf


wdkY tzGJYom;rsm; awmfawmfrsm;rsm; vdkufjzpfoGm;onf/

csdef;onfhaeYwGif uRefawmfwdkY xGufjzpfcJhMuonf/ odkY&mwGif csdef;onfhtcsdef


wGifawmh rxGufjzpf/ armfawmfum;onf uRefawmfwdkYcsdef;xm;onfhae&modkY wpfem&D
aemufusNyD;rS a&mufvmonf/

ußGefawmfwdkYtzGJYwGif vlpHk/ tNidrf;pm;ygarmu©? tNidrf;pm; txl;ukkq&m0ef


BuD;? tNidrf;pm;ñTefMum;a&;rSL;csKyf? tNidrf;pm;oHtrwf? tNidrf;pm;AdkvfrSL;BuD;? t
Nidrf;pm; ynma&;rSL;? vlpHkygonf/ trsKd;om; (17)a,muf? trsKd;orD;(16)a,muf?
tm;vHk; (33)a,mufjzpfonf/ trsKd;om;rsm;tm;vHk;rSm wpfcgu t&m&Sd rjzpfzl;olqdk
í uRefawmfwpfa,mufom &Sdrnfxifh/ (11)a,mufrSm uRefawmfwdkYvrf;avQmuftzGJY
5
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
om;rsm;jzpfNyD; usefc&D;onfrsm;rSm armfvNrdKiftoif; trIaqmifvlBuD;rsm; jzpfMu
onf/ olwdkYrSm onfc&D;udk rMumcP oGm;zl;MuNyD/ armfvNrdKifol? armfvNrdKifom;awG
csnf;jzpfojzifh OD;at;oefYwdkYrdom;pkvnf; &if;ESD;NyD;om;awGjzpfonf/ onfvdkc&D;
xGufwwfcJhonfrSm ESpfacguf? oHk;acguf&SdNyD/ xdkYaMumifh olwdkYtxJwGif uRefawmfwdkYu
vlpdrf;awGjzpfaeonf/

]]uRefawmfwdkYtzGJYom;awGu aysmfwwfw,faemf? oDcsif;qdkwwfwJhvlvnf; yg


w,f? uwwfwJhvlvnf; ygw,f? aysmfaysmfyg;yg;aygh}}

OD;at;oefYu ajymxm;onfhpum; &Sdonf/

[D;&kd;armfawmfum;BuD;onf rdk;rIefzGJzGJwGif &efukefNrdKYjyifodkY xGufvmonf/


wdkufopfrsm;? vrf;opfrsm;? tcsKdYae&mrsm;ukd uRefawmf rSwfrdawmh/ toGifajymif;
aeonf/

1988-ckESpf aemufydkif;rSpí armfawmfum;jzifh c&D;&Snf rxGufjzpfcJhonfrSm


MumNyD/ ESpfqef;wkef;uawmh pma&;q&mrcifESif;,k? uvsm(0dZÆm-odyÜH)wdkYESifhtwl
[D;&dk;um;BuD;ESifhyk*H? yckuúL? rHk&Gm? rEÅav;? &efukef c&D;&Snfq,f&ufxGufjzpfcJhonf/
,cktBudrfrSm 'kwd,tBudrf armfawmfum;c&D;jzpfonf/

]]pdwfcsvufcs MunfjzLcsif? þurÇmwGif olyJpGJvdkYomyif? opömawmfyef; raoG


wrf;Muif}}

uRefawmfawG;vdkYaumif;aewkef; ar&Sif\]ysKdrSmwrf;}ukd Mum;vdkuf&onf/


armfawmfum;uufqufrS xGufay:vmjcif; r[kwfyg/ uRefawmfwdkYtxJrS rr&D\toH
jzpfonf/ toHa&mufatmif qdkEkdifonf/ pmaygifyJhonf/ &Sif;vif;onf/

]]uJ . . . uJ vrf;avQmufwJhuRefawmfwdkYtzGJYu qdkMuyg}}

6
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
OD;at;oefYu OD;ydkif;rSxí olYtzGJYom;awGukd aqmfMoonf/ uRefawmfwdkYonf
wpfa,mufrsufESm wpfa,muf vSrf;MunfhvkdufMuonf/ olwdkYu vl&if;awGcsnf;/ uRef
awmfwdkUu vlpdrf;awG/ vdkufqdkí jzpfrSjzpfygrvm;/ pdefaumif; ausmufaumif; a&mif;
wkef; aq;&dk;onfu uefYvefYtjzpfrsKd; a&mufvQif raumif;/ enf;enf;vnf; trf;
aeMuonf/

rr&Du ]ysKdrSmwrf;}NyD;vQif ]zdk;omatmif}ukd qufqdkonf/ olwdkYtzGJYom;awG


u vufckyfvkdufwD;Muonf/ vdkufqdkMuonf/ uRefawmfwdkUu [dkai;onfai;? [dkMunfh
onfMunfh? oDfcsif;vnf; vkdufrqdk? vufckyfvnf; vdkufrwD;/

cPaeawmh um;tv,faumifu tlvrf;aMumif;rSypönf;awGudk &Sif;NyD;


a':atrDu tdEd́,tuudk uonf/ uRefawmfwdkYu [kdai;ovdk? onfai;ovdkvdk/ jyHK;
ovdkvdk &,fovdkvdk/

a':atrDNyD;awmh a':wifMunf xuonf/ yxrawmh t&Tef;tjyufuonf


[kxifvkdufrdao;onf/ r[kwfyg/ vSypGm? EGJYaESmif;pGm? uRrf;usifpGm ujcif;jzpfygonf/
ol acgif;iJhyHk? olYycHk;csDyHk? ol cg;EGJYyHk? ol vufauG;yHk? ol ajcodrf;yHkwdkYonf wu,fh rif;
orD;[ef/ wu,fhuacsonf[ef/ wu,fhobifonf[ef/ olYtuonf uAsm wpfyk'f
vdkvSonf/

uRefawmfonf ydwfum;ay:wGif? pifjrifhay:wGif r[kwfbJ t&yf0wf t&yfpm;


jzifh oDwm0if; uRefawmfwdkYukd tvGwfujyzl;onfukd MunfhcJhzl;ygonf/ rEÅav; yefwsm
cif0if;EG,f uRefawmfwdkYtm; tvGwfujyonfukd MunfhcJhzl;ygonf/ cdkifrmvmESif;qDudk
0if;OD;&dkufcJhpOfu pdefarmifpwl'D,dkwGif cifoef;Ek tvGwfujyonfudkvnf; MunfhcJhzl;
ygonf/

7
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefwmfonf a':wifMunf\tuudk Munfh&if; olwdkYwpfawG\u[efrsm;udk
owd&aeavonf/

rkyÜvifrSm em;NyD;aemuf c&D;qufonfhtcgwGif rr&Donf oDcsif;awGudk wpf


yk'fNyD;wpfyk'f qdkonf/ olYab;wGif vdkufvmonfhrrwifuvnf; vdkufqdkonf/ aemuf
awmh um;xJwGif ygvmolrsm;tm;vHk;yif vdkufqdkonf/

uRefawmfwdkYvrf;avQmuftzGJYuawmh vdkufrqdkMuyg/ odkY&mwGif ppfawmif;wH


wm; wpfzufwkef;uvdk? [kdai;ovdkvdk? jyHK;ovdkvdk? &,fovdkvdkawmh r[kwfMuawmhyg/
a&cJonf t&nfaysmfp jyKavNyD/ uRefawmfa&SUu q&m0efBuD;onf vufckyfwD;aeygNyDD/
uRefawmhfaemufutNidrf;pm;ynma&;rSL;BuD;onfvnf; aygifykwfí pnf;vdkufaeygNyD/
tNidrf;pm;ñTefMum;a&;rSL;BuD;onfvnf;aumif;? tNidrf;pm;ta&;ydkifBuD;onfvnf;
aumif;? ñTefrSL;BuD;ESpfOD;onfvnf;aumif;? tmrcHukd,fpm;vS,fBuD;onfvnf;
aumif;? ygarmu©BuD;onfvnf;aumif; vufckyfwD;aeMuygNyD/

olwdkYudkMunfhNyD; uRefawmhfudk,fuRefawmf jyefMunfhvdkufaomtcgwGif uRef


awmfonfvnf; vufckyfwD;aeonfudk awGY&onf/

rdom;pkudpöawG? vlrIudpöawG? tvkyfwm0efawG? uwdawG? pdwfnpfp&mawG?


arQmfrSef;csufawG? pdwfwdkif;rusrIawG? b0ifrusrlawG? a'goawGtm;vHk;ukd arhoGm;yg
onf/

*&d'óeq&m ]t&pöwdkw,f}u epö? *Dw? 0g'do ponfhoDcsif;ujyrIESifhywf


oufaom &ocHpm;rI\teufukd zGifhqdk&mwGif pdwfvIyf&Sm;rIudk aq;aMumoefYpifypfjcif;
[k (Moral Catharsis)zGifhqdkcJh\/ udk,fwGif;wGif&SdonfhtnpftaMu;wdkYudk 0rf;Ekwfaq;
pm;í oefYpifatmif xkwfvdkufouJhodk oDqdkuckefrIwdkYudk cHpm;&ifxJwGif wif;usyfjynfh
odyfaeaom cHpm;csufwdkYudk aq;aMumoefYpifypfvdkufonfqdkonfhoabmyifjzpfonf/

8
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
usKdufaumf-odrfqdyfodkYa&mufonfhtcgwGif uRefwmfwdkYarmvnf; armvSNyD/
xrif;vnf; qmvSNyD/

a':wifMunf? rr&DESifhrrwifwdkYurl uRefawmfwdkYtm;vHk; xufyif armayvdrfh


rnf/

armfvNrdKifukd armfawmfum;jzifh ESpfacgufoHk;acguf a&mufzl;aomfvnf;


usKdufaumf-odrfqdyfukd uRefawmf owdrxm;rdcJh/ usKdufaumf-odrfqdyfonf uRefawmfh
twGuf ]]topfawGY&Sdcsuf}}jzpfonf[kqdk&rnf xifonf/ ab;wpfzufcsufwGif &mbm
awmawGu pdrf;ndKaeonf/ &mbmawGMum;wGif emewfNcHawG? 'l;&if;jcHawGukd jrif&
onf/ um;vrf;0JbufwGif awmifwef;rsm;u eD;vmvdkuf? a0;oGm;vdkuf/ vrf;wpf
avQmufwGif &Gmqufjywfonf[lí r&Sd/ &Gmudk ausmfvmvQif jcHawG? v,fuGif;awG/

usKdufaumf-odrfqdyfonf tpdrf;a&mifjzifh vGifaeaomavonf 'l;&if;eYHjzifh


arT;aeonf/

usKdufaumfESifhodrfqdyfrSm wpf&Gmwnf;vdk jzpfaeonf/ acsmif;uav; wpf


acsmif;u &GmESpf&GmMum;wGif auGYaumufpD;aeonf/

uRefawmfwdkYudk tdrfopfwpfvHk; ae&may;onf/ tdrfu acwfrDvSypGm aqmuf


xm;onfhtdrfopfuav;/ vlyif rae&ao;/ a&tdrf? a&csdK;cef;ponfwdkYjzifh tpp
t&m&m tqifajyonf/ uRefawmfwdkYtrsKd;om;wpfodkufu xdktdrfuav;wGif pwnf;
csNyD; trsdK;orD;rsm;u OD;at;oefY? a':at;&DwdkY\armif? udkat;vGifwdkYtdrfrSm wnf;
Muonf/ udkat;vGifwdkYtdrfrSm awmfawmfBuD;onfhacwfrDESpfxyfwdkufBuD;jzpfonf/ 0if;

9
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ESifhjcHESifh armfawmfum;*dka'gifESifh/ acwfrDAdokum ynm&yfonf aus;vufodkY a&mufae
ayNyD/ vGefcJhonfh{NyDvqef;wkef;uvnf; ucsifjynfe,f [dkyifu tdrfwpftdrfukd uRef
awmf a&mufcJhzl;onf/ {nfhcef;? xrif;pm;cef;? a&csKd;cef;? rD;zdkponfwdkYudk acwfrDpGm
zJGYxm;NyD; ygau;cif;uRef;ay:wGif aumfaZmawG cif;xm;aom acwfrDqdkzmBuD;awGESifh
vSyaom wdkufBuD;wpfwdkufjzpfonf/ ,ck udkat;vGifwdkYwdkufrSmvnf; aus;vufu ae
&mxkdifcif;ESifhrwl/ NrdKYjy\taqmifta,mifawG tjynfh/

udkat;vGifwdkYtdrfwGif reufpm pm;NyD;aemuf uRefawmfwdkYonf oxHkodkY xGuf


vmcJhonf/

oxHkESifhusKdufaumf-odrfqdyfrSm bmrSra0;/ q,frdkifavmufoma0;onf/


vrf;wGif uRefawmfwdkYonf tvHwpf&mbk&m;udkvnf; 0ifzl;cJhMuonf/ tvHwpf&m
bk&m;t0ifwGif BuD;rm;aom uHhaumfyifrsm; wef;pDí aygufaeonfudk awGY&onf/
onfavmufBuD;rm;í onfavmufrsm;jym;onfhuHhaumfyifawGukd uRefawmf b,frSmrS
rawGYzl;ao;/ uHhaumfyifrsm;onf tkyfrdk;um uHHhaumfukdif;rsm; ajrjyifxdatmif ñTwf
usaeonf/

]]'DuHhaumfyifBuD;awGu oufwrf;MumvSNyD/ uRefawmfwdkY i,fi,fuwnf;u


'DvdkyJ ajrjyifukd ukdif;ñGwfusaewmyJ? uHHhaumfyifatmuf a&muf&if vlukd rjrif&awmh
bl;? uHhaumfukdif;awG zHk;aewmeJY vlukd renf;Munfh,l&w,f? uHhaumfyGifhcsdefqdk&if 'Dem;
wpf0dkufrSm arT;aewmyJ}}
OD;at;oefYu ajymjyonf/

xdkrQrsm;jym;aom uHhaumfyifrsm;udk pddkufxm;&jcif;rSm uHHhaumfyifajc&if;wGif


yGifhawmfrlrnfht&darwå,sjrwfpGmbk&m;ukd ylaZmfaomtm;jzifh pdkufxm;jcif;jzpfonf[k
od&onf/ uRefawmfonf armfvNrdKifokdY um;vrf;jzifhoGm;pOf tvHwpf&mapwDawmfBuD;
ukd ta0;rSaeMunfhvQif awmwef;awG aemufcHxm;NyD; uGif;jyifxD;wnf;BuD;wGif wnf
10
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
xm;jcif;jzpfojzifh rHk&GmbufrS t0ifzl;jrif&aom ppfudkif; aumif;rIawmfapwDBuD;udk zl;
jrif&ovkd ywf0ef;usifwpfckvHk;ukd vTrf;rdk;xm;onf[k pdwfxJwGif cHpm;&onf/ armf
awmfum;vrf;rBuD;rS csKd;0ifí ukef;ajyajyuav;twdkif; wufcJhvQif uHhaumfyifwef;
rsm;ukd a&mufonf/

uhHaumfyifwef;teD;wGif armfawmfum;ukd&yfNyD; apwDawmfBuD;udk teD;uyf zl;


ajrmfvkdufonfhtcgwGif awmifwef;awG? opfyifawG r&Sdawmh/ rdk;wdrfwdkYjzifh rIdif;ndKae
aom aumif;uifBuD;aom usefawmhonf/ apwDawmfBuD;onf {uwpf&m&Sdaom y&d
0kPfxJwGif txD;wnf; pHy,faeouJhodkY &Sdonf/

trsm;uom tvHwpf&mbk&m;[kac:aeMuaomfvnf; r[maom@m&apwD


awmf[kvnf;aumif;? urÇmat;apwD[kvnf;aumif;? wpfae&mwGif urÜnf;xdk;xm;
onf/

tvHwpf&mapwDawmfBuD;udk OD;pD;íwnfolyk*¾dKvfwdkYrSm ytdk0fhtrsKd;om;q&m


awmfBuD; t&SifpE´e0Hojzpfonf/ 1275 ckzGm;jzpfí ukd&ifBuD;b0ta&mufwGif bD;
vif;NrdKUe,f a&Ta&mifjyawm&ausmif;q&mawmfOD;tmavmuxHwGif t&n0goDawm&
aqmufwnfenf;ESifh tjcm;"lwifusifhenf;wdkYudk avhvmcH,lum xdkenf;twdkif; ouf
owfvGwf tm[m&udk wpfoufvHk; usifhoHk;aqmifoGm;cJhonf/

t&SifpE´e0Hoonf tvHwpf&mapwDawmfBuD; rwnfrDu tvHwpf&mbk&m;


awmifukef;ta&SUbuf&Sd rdk;rcawmifwGif t&n0goDawm& aqmufwnfí oDwif;oHk;
cJhonf/ wpfaeYwGif ,ck tvHwpf&mapwDawmfae&m ukef;jrifhtxuf aumif;uifwGif
bk&m;&Sif\"mwfawmfuGefYjrL;aeonfudk tjcm;olrsm;ESifhtwl zl;jrifvdkuf&onf[kqdk
onf/ xdkpOfu q&mawmft&SifpE´e0Hoonf oD[dkVfuRef; tEk&m"NrdKYawmf awmifbuf?
r[m0d[m&ausmif;wdkufwGif oDwif;oHk;awmfrlaom &[EÅmt&Sifjrwfwpfyg; pD&if
awmfrlonf[t k qdk&Sdonfh qauo"mwk0Husrf;udk awGYxm;onf[kqdkonf/
11
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
xdkusrf;wGif jrwfpGmbk&m;u t&SiftEk&k'¨gtp&Sdaom &[EÅmajcmufyg;ukd qH
awmfajcmufqlay;í ypöEÅ&mZfwdkif;&Sd trsm;owå0gwdkYtusdK;twGuf bk&m;wnfav[k
rdefYawmfrlcJhaMumif;? þqHawmfjrwfwdkYonf omoemouú&Zfwpf0ufvGefvQif ylaZmff
ouúm&mBuD;pGm&rnf[k Asm'dwfay;awmfrlcJhaMumif;jzifh xdkusrf;wGifyg&Sdonf[kqdkonf/

t&SiftEk&k'¨gwdkY wnfxm;udk;uG,fcJhaom "mwfawmfarGawmfwdkYrSm omoem


wpf0uf rusKd;rDwGif awmBudKcsKHMum;wGif qif;&JNidKjiifpGm udef;0yfcJh&aMumif;? odkY&mwGif
omoemwpf0ufvGefonfESifh txll;ylaZmfouúm& jyKcJh&rnfjzpfaMumif;jzifh xdkusrf;wGif
a&; xm;onf[k qdkonf/

rdk;rcawmif awm&rS t&SifpE´e0Hoonf rdrdzl;jrifvdkuf& aom "mwfawmf?


arGawmfwdkY a&mifjcnfuGefYjrL;aecsufESifh qHauo "m0ifusrf;tqkdwdkYudk tajccHum
xdkae&mwGiftvHwpf&mapwDawmf BuD;ukd wnfcJhjcif;jzpfonf/

tvHwpf&mapwDawmfBuD;ukd jrefrmouú&mZf 1314 ckESpfwGif pwifwnfcJhNyD;?


aemif 21 ESpftMum 1335 ckESpfwGifrl tNyD;owfcJhjcif;jzpfonf/

tvHwpf&mbk&m;[ktrnfwGif&jcif;rSm ÓPfawmftjrifh tvHwpf&m&Sdatmif


wnf&ef &nf&G,fcJhaomaMumifhjzpfonf/ ,aeYxd apwD\ÓPfawmftjrifhrSm yv’ifrS
pdefzl;awmftxd 429 ay &Sdonf[kqdkonf/

tvHwpf&mapwDawmfum; vlxku wnfaom apwDawmftppfjzpfonf/ xdk


apwDukd wnfonfhtcgü q&mawmfBuD;t&SifpE´e0Hoonf aiGvHk;aiG&if;jzifh xnfh0if
rnfhtvSL&Sifqdkí wpfOD;rQr&Sd/ aus;vuf&Sd rGeftrsKd;om;? u&iftrsKd;om;? ytdk0fh
trsKd;om;rsm;ESifh jrefrmtrsKd;om;wdkY\rl;pkyJpk xnfh0ifaiGuav;rsm;jzifh pwifcJhjcif;
jzpfonf/ vkyfray;Ekdifojzifh vkyftm;udkvnf; q&mawmfBuD;\oDvodu©m? orm"d
odu©m? ynmodu©mwdkYudk t&if;wnfí tvSLcHaomaMumifh teD;wpf0dkuf&Sd aus;vuf

12
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rsm;rS&Gmol&Gmom;rsm;? txl;ojzifh q&mawmf\rsKd;EG,fjzpfaom ytdk0fhtrsKd;om;rsm;
u apwemoefYoefYjzifh vSL'gef;cJhMuaomvkyftm;jzifh wnfaqmufcJhjcif;jzpfonf/

,if;tcsufonfyifvQif tvHwpf&mapwDawmfBuD;\xl;jcm;csufwpf&yf jzpf


aeonf[k uRefawmf xifygonf/

tvHwpf&m apwDawmfBuD;udk wnfcgpwkef;u q&mawmfESifhwuG OD;yÍöif;rsm;?


udk&ifrsm;? ausmif;om;rsm;u pwifí ukef;ajray:&Sd csKHEG,fydwfaygif;wdkYukd &Sif;vif;
&onf/ awmxGif&onf/ xdkYaemuf q&mawmfu yg&rDq,fyg;tzGJYukd zJGYonf/ yg&rD
q,fyg;tzGGJYqdkonfrSm &ufydkif;? vydkif;? ESpfydkif;pojzifh ukd,fwwfEdkifoavmuf t"d|mef
jyKí oufowfvGwfpm;oHk;a&;? ig;yg;oDv apmifhxdef;a&;? omoemjyKvkyfief;rsm;wGif
yg0ifaqmif&Gufa&;? yg&rDq,fyg;ukd wwfEdkiforQ jznfhqnf;a&;ponfh&nf&G,fcsuf
rsm;onf tzGJY\0g'jzpfonf/ toif;0ifaMu;rSm jym;wpf&mjzpfonf/ xdkjym;wpf&mudk
wpfcgwnf; rxnfhEdkifvQif ig;jym;? q,fjym;ponfjzifh tvDvD xnfh0ifEdkifBuonf/
q&mawmf\BuD;BuyfrIjzifh tvHwpf&mapwDawmfwnf&mwpf0dkufwGif Ak'¨*grqdkonfh&Gm
wpf&mudk xlaxmifxm;onf/ xdk&GmwGif vkyftm;ay;Muaom &aohESifhvla,m*Drsm; ae
xdkifMu&onf/ reuf 6 em&DrS nae 6 em&Dtxd vkyftm;ay;&NyD; vkyftm;vSLolrsm;udk
reufwpfcg nwpfcg qefjyKwfwdkufonf/ tao;oHk;tjzpf olwdkYudk wpfaeY jym;ESpf
q,f ay;onf/ vkyftm;vSLolrsm;onf &aoht0wftpm;? a,m*Dt0wftpm;? zdk;ol
awmft0wftpm;? t0wfjzL? t0wfeufponfhwdkYudkom 0wfqif&rnf/ vkyftm;ray;
EdkifawmhvQif Ak'¨*grrSxGufoGm;Mu&onf/

vkyftm;ay;olrsm;wGif rdrdwdkYaexdkifrIudpö? rdom;pkudpörsm;udk aqmif&Guf


Edkif&eftwGuf rdk;&moDpyg;pkdufcsdefwGif av;v? aEG&moD pyg;&dwfcsdefwGif av;v?
pkpkaygif;&Spfv tjyifxGufí tvkyfvkyfcGifhay;onf/ xdk&moDrsm;rStyjzpfonfh usef
av;vwGif Ak'¨*grodkY vma&mufaexdkifum vkyftm;ay;Mu&onf/

13
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
þodkY vkyftm;ay;onfhudpöwGif rnfol\wdkufwGef;EId;aqmfcsufrQrygbJ rdrd
qE´tavsmuf ay;vdku ay;Edkifonf/ ray;vQifvnf; aeEdkifonf/

,if;odkY vkyftm;ay;&mwGif vkyftm;ay;tzGJYrsm;udk zGJYxm;onf/ yef;&ef? yef;


yJ? v,form;? pufrIvufrI? tvSLcH? tauR;tarG;? ynma&;? tEkynm? uZmwf? rSwf
wrf;wiftzGJYponfh vkyfief;tvdkuf tpki,frsm; zGJYay;xm;onf/

apwDawmfwnfaqmuf&mwGif aiGtm;? vltm;udk ukd,fhbmomudk,f pnf;&Hk;


&SmazGGrQru aqmufvkyfa&;ypönf;rsm;udkvnf; ukd,fhbmomudk,f zefwD;,l&jcif; jzpfyg
onf/ b,folurQ tultnDr&cJhyg/ Oyrmtm;jzifh ausmuf? tkwf? xHk;ponfwdkYudk rdrd
omom xkwfvkyfMu&onf/ bdvyfajr r&ojzifh a&S;jrefrmt*Fawpyfenf;ukd tajccH
um udk,fhenf;jzifhudk,f wDxGiftoHk;jyKcJh&onf/

xdkapwDawmfBuD;ukd wnfaqmufpOfu BuD;MuyfwnfaqmufcJhonfh t&SifpE´e


0Hoonf 1275 ckESpfwGif zGm;jrifcJh&m ,ckoufawmfxif&Sm; &Sdao;ovm;/ ysHvGefawmf
rlNyDavm qdkonfrSm uRefawmf rodcJh&yg/

uRefawmfonf awm&wGif t&n0goDtjzpfusifhMuHaom q&mawmf\olawmf


oljrwf tusifhoDvukdvnf;aumif;? omoem\tusKd;twGuf pGrf;pGrf;wrH aqmif&Guf
awmfrlcJhaom q&mawmf\wnfMunfjrifhjrwfrludkvnf;aumif;? rnfhonfhtultnDrQ
r,lbJ vlxkukd pnf;&Hk;um xdkrQcufcJyifyef;aom vkyfief;BuD;ukd tNyD;wdkif aqmif&Guf
awmfrlcJhaom q&mawmf\t&nftcsif;ukdvnf;aumif; OD;cdkufylaZmfcJhygonf/

xdkrQBuD;rm;aom vkyfief;BuD;twGuf q&mawmfMuHKawGYcJh&aomtcuftcJ


rsm;udk tvG,fjzifh rSef;qBunfhEdkifygonf/ xkdrQBuD;rm;aomvkyfief;BuD;udk rnfhonfh
tultnDrQrygbJ vkyf&jcif;onf vGefpGmwm0efBuD;vSayonf/ xkdtcuftcJwdkYudk a&;

14
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jyvQifyif pmtkyfwpftkyf? usrf;wpfapmif pmzGJYjzpfavmufygonf/ odkY&mwGif q&mawmf
url-

]]razmufjyefaom oDvopöm? BuD;rm;aom cEÅDarwåm? jrJjrHaomZGJvHkYvwdkYjzifh


tcuftcJaygif; ajrmufrsm;pGmudk ausmfvTm; jzwfoef;NyD;wnfaqmufcJh&jcif;jzpfonf}}
[ktvHwpf&mr[maom@m& urÇmat;apwDawmforkdif; tusOf;csKyfwGif cyf&dk;&dk;rQ
om a&;awmfrlcJhonf/

xdkpmyk'fonf tvHwpf&mq&mawmf\pdwfp&dkufudk xif&Sm;pGmazmfjyaeonf[k


uRefawmfxifygonf/

oxHkESifhusKdufaumf-odrfqdyfvrf;um; toGm;tvmrjywfyg/ &efukef-armfv


NrdKifta0;ajy;um;awG? a'otwGif; c&D;wdkqGJonfharmfawmfum;awG vrf;wpfavQmuf
wGif O'[kd oGm;vmaeMuonf/ &Gmqufuvnf; eD;vmonf/ avurl wpfavQmufvHk;
'l;&if;eYHoif;aeonf/

'l;&if;qdkí ajym&OD;r,f/ usKdufaumf-odrfqdyf udkat;vGifwdkYtdrfwGif reuf


pm pm;NyD;onfhtcgü {nfhonfrsm;udk tcsKdyGJtjzpf 'l;&if;oD;jzifh {nfhcHonf/ 'l;&if;oD;
awmfawmfaumif;onf[kqdkonf/ uRefawmfwdkYtzGJYom;awG awmfawmfrsm;rsm; pm;ypf
vdkufBuonf/ ygarmu©q&m0efBuD;u]odyfrpm;MueJYaemf? udkvufpxa&m rsm;w,f}[k
owday;onf/ odkY&mwGif olYpum;ukd rnfolrQ em;axmifMu[efrwlyg/ oludk,fwdkif
vnf; awmfawmfrsm;rsm; pm;jzpfoGm;[efwlygonf/ 'l;&if;oD;uRrf;usifol armfvNrdKif
om;ESifhxm;0,fom;url awmfawmfaumif;onfh'l;&if;oD;[krSwfcsufcsonf/

]]rwwfEkdifbl; NyD;awmhrS ukdvufpxa&m usoGm;atmif vrf;ydkavQmufr,f}}


awmfawmfrsm;rsm; pm;ypfvdkufBuonf/

15
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfum; 'l;&if;oD;teYHudk rcHEdkifojzifh rpm;jzpfyg/ uRefawmf &efukef
a&mufonfrSm MumvSNyD/ 1947 ckESpfuwnf;uqdkawmh av;q,fhig;ESpfausmfausmf
&SdaeNyD/ xm;0,fwkdY NrdwfwdkYudk oGm;wkef;u 'l;&if;NcHawGtxd a&mufzl;onf/ tyifay:
wufqGwfNyD; 'l;&if;oD;awGudk avmavmvwfvwf cGJauR;onf/ uRefawmf rpm;jzpfyg/
&efukefodkYa&mufvmaom tnmom;onf a&mufpwGif &efukefrdk;? 'l;&if;oD;ESifh ig;yd&nf
wdkYudk awmfawmfaMumufygonf/ &efukefrdk;xJwGif vrf;roGm;wwfyg/ 'l;&if;oD;teHYudk
rcHEkdifyg/ ig;yd&nfteHUudkvnf; rcHEdkifyg/ odkY&mwGif tESpfav;q,fausmfaeNyD;onfh
aemufwGifrl uRefawmfonf &efukefrdk;? ig;yd&nfwdkYESifh aphpyfa&; &oGm;um oifhjrwf
oGm;Muaomfvnf; 'l;&if;oD;rSmum; ,ckwdkif uRefawmfESifh ppfjzpfaeqJjzpfygonf/

]]tJ'gu pdkufysKd;a&;odyÜH}}

OD;at;oefYu armfawmfum;vrf; 0Jbuf&Sd0if;BuD;wpfckudk vufn§dK;xdk;jyonf/


NrdKYESifhcyfvSrf;vSrf; awmifwef;edrfhedrfhawGudk aemufausmay;xm;onfh0if;BuD;jzpfNyD;
ausmif;ydkifpdkufysKdd;{u 290 &Sdonf[kod&onf/

oxHkpdkufysKd;a&;odyÜHrSm 1967 ckESpfu zGifhvSpfcJhaMumif;odonf/ q,fwef;udk


tydkif;(c)jzifh atmifjrifolrsm;ESifh0goemygolrsm;twGuf pdkufysKd;a&;ESifharG;jrLa&;
ynm&yfrsm;ukd oifMum;ay;&efjzpfNyD; oifwef;umvrSm 3 ESpfjzpfonf/

pyg;pdkufuGif;? BuHcif;? [if;oD;[if;&Gufpdkufcif;? yef;pdkufcif;wdkYtjyif tkef;?


iSufaysm? o&uf? ydEéJ? 'l;&if;? emewf? oD[kdVfo&uf? &mbmponfhO,smOfjcHajrrsm;vnf;
&Sdonf/ Muuf? 0uf? bJponfharG;jrLa&;jcHrsm;vnf; &Sdonf[kqdkEdkifonf/ arG;jrLa&;
onf wpfcsdefwnf;ü ynmoifay;&m ausmif;vnf;jzpfNyD; ukefxkwfvkyf&mae&mwpfck
vnf; jzpfonf[k qdkEdkifonf/

16
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
v,f,mpdkufysKd;a&; t"dujzpfonfhEdkifiHwGif pdkufysKd;a&;ausmif;rsm; zGifhay;
onfrSm aumif;ygonf/ ,aeYvli,frsm;onf um,tvkyfudk txifao;aeMuonf/
q,fwef;udk 'DawG wpfoDBuD;jzifhatmif&ef rSefuefaomenf;jzifha&m? vGJrSm;aom
enf;jzifhyg BudK;pm;aeMuonf/ xdktxJwGif rdbrsm;vnf; ygonf/ 'Djzifh atmifNyD;
aq;wuúodkvf? pufrIwuúodkvfavmufudkom rSef;Moonf/ 0dZÆm? odyÜH? &dk;&dk;t"du
bmomwGJavmufudkrl pdwful;xJyif rxnfhMu/ oufarG;0rf;aMumif;ynm&yfrSmyifvQif
ynma&;ESifhpdkufysKd;a&;udk rpOf;pm;Mu/ ]]ynma&;ESifhpdkufysKd;a&; qdkdvdkufvQif tvGef
qHk; ausmif;tkyfESifhtkyf*smyJjzpfrSmaygh? 'gawmif yifpif,lcgeD;rSjzpfrSm}}[kolwdkYu ajym
avh&SdMuonf/ q,fwef;udk tydkif;(c)jzifh atmifolrsm;uvnf; aemufxyf arQmfvifh
csufawG rxm;MuawmhbJ qlvG,feyfvG,f oabFmom;vrf;ukd vdkufMuonf/

þonfrSm uRefawmfwdkY ,aeYawGYae&onfhjyóemjzpfonf/ ynma&;? tvkyf


vufrJhjyóem? xGufayguf&Smjcif;? uRefawmfonf vSyí pdwfESvHk;arGYavsmfzG,f
aumif;onfh oxHkpdkufysKd;a&;odyÜHausmif;0if;ukd ai;Munfh&if; tawG;awG trQifwef;
vmonf/

cPMumvQif uRefawmfwdkYum;onf oxHkNrdKYwGif;odkY 0ifcJhavonf/ oxHkukd


a&mufonfhtcgwGif *syefacwf tm&Svli,ftpnf;t&Hk; taxGaxGtwGif;a&;rSL; ukd
nDav;ukd oGm;íowd&onf/ udknDav;udk uRefawmfwdkY rrDvdkufyg/ ocifoef;xGef;\
nD *syefacwfu tm&Svli,ftpnf;t&Hk; taxGaxGtwGif;a&;rSL;jzpfcJhNyD;aemuf *syef
zufqpfawmfvSefa&;wkef;u oxHkwGif tjcm;&Jabmfq,fhwpfOD;wdkYESifhtwl towfcH
oGm;&onfqdkonfavmufudkom uRefawmfodvdkufygonf/ zufqpf*syef awmfvSefa&;
umvESifh ppfNyD;pvGwfvyfa&;wdkufyGJumvrsm;wkef;u olonf uRefawmfwdkYrsKd;quf vl
i,frsm; tm;uscJhMuonf ol&Jaumif;wpfOD; jzpfcJhonf/ oxHkt0ifwGif uRefawmf owd
&aeol aemufwpfa,mufrSm oxHkodef;armif[kemrnfBuD;aeaom ukdodef;armif jzpf
onf/ olonf uRefawmfxuf q,fESpfavmufBuD;í zqyvygvDreftrwf jzpfcJhaomf
17
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vnf; 1950- ckESpf aemufydkif;wGif uRefawmfwdkYESifhtwl Nidrf;csrf;vIyf&Sm;rIrsm;? w&kyf-
jrefrmrdwfaqGjzpftoif;? b0opfpmayvIyf&Sm;rI? jynfholpmaywdkufaumfrwD ponfwdkY
uRefawmfwdkYESifhtwlwl vkyfcJhzl;onf/

1962-ckaemufydkif;wGif vrf;pOfygwDwGif 0ifvkyfonf[k Mum;&NyD;aemuf ol


uG,fvGefoGm;onftxd uRefawmfESifh wpfcgrQ jyefrawGYawmhh/

oxHkNrdKYv,f vrf;rBuD;ay:u a':Nidrf;,Of\wdkufrSm awmfawmfBuD;onfhwdkuf


BuD; jzpfonf/ wpfcgu NrdKYe,fukefoG,fa&;&Hk; vkyfxm;onfhae&mjzpfNyD; aemufydkif;wGif
a':Nidrf;,Ofu 0,fí xyfrHjyKjyifxmm;jcif;jzpfonf[k od&onf/ wdkufBuD;rSm NrdKY
uav;wpfcku NrdKYawmfcef;ruav;wpfckpmrQ us,fayvdrfhrnf/

wdkufxJwGif tvSLtwGuf jyifqifaeolawG? csufNyKwfaeolawG? {nfhonfawG


jzifh &Iyf,Sufcwfaeonf/ OD;at;oefYonf uRefawmfwdkYudk atmufxyfrSm raeapbJ
tay:xyfodkY wef;ac:oGm;onf/ tay:a&mufawmhvnf; cef;rBuD;wpfckvHk; vlawG
jynfhaeonf/ trsm;tm;jzifh trsKd;orD;rsm; jzpfavonf/ olwkdYwpfawGonf tay:
xyfwGif w&kef;&kef;jzpfaeMuonf/ tjcm;aMumifh r[kwfyg/ t&yfaxmifaxmifarmif;
armif;? udk,fvHk;udk,fayguf 00zdkifhzdkifhtrsKd;orD;BuD;wpfa,mufu &Guftdk;uav;wpf
vHk;avmufBuD;onfh aiGzvm;xJrS ydkufqHrsm;udk BuJcsaeaomaMumifhjzpfygonf/ aiG
puúLrsm; jzpfojzifh BuJvdkufonfESifh avxJwGif a0h0JvGifysHaeonf/

ydkufqHBuJNyD;aemuf OD;at;oefYu uRefawmfwdkYudk tvSL&Sifa':Nidrf;,OfESifh


rdwfqufay;onf/ a':Nidrf;,OfrSm touf(76)ESpfqdkaomfvnf; usef;rm zswfvwfae
qJ jzpfygonf/

a':Nidrf;,Ofu-

18
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]q&mBuD;wdkY aemufESpf vmcJhBuOD;aemf? uRefrtzdkY Opöm&SmzdkYtcsdefawG vGefcJhNyD
av? bm0emudk &Sm&rnfhtcsdefrSm pdwfaumif;aumif;xm;NyD; udk,fwwfEdkiforQ ukodkvf
aumif;rI vkyfoGm;zdkYyJ &Sdawmhw,f}}

uRefawmfwdkYonf a':Nidrf;,Ofudk EIwfqufNyD;aemuf atmufxyfodkY qif;vmcJh


Muonf/ &onfhtcsdefuav;twGif;wGif oxHkudk tajy;tvTm; oGm;Munfhvdkufcsifao;
onf/

]]&raP? opfyif0g;yif? a&,Ofpdrfhprf;?

a&yef; a&wHcGef? a&>yefvQKdacsmif?

rsm;ajrmifoG,fjzm? eHYom,pfxHk?

yef;rsKd;pHkí? ,rHkacGodkif;?

&Iwdkif;wifhw,f? aysmfarGYzG,f

aumif;aom? ok"r®yka&? a&S;u ok"krf?

ckoxHk[k? vlYbHkausmf[D;?

jynfawmfBuD;ü}}

[k a&Tpm&Hordkif;wGif usrf;jyKq&mu oxHkudk 0dN*d[fjyKcJhonf/

19
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
oxHkwGif b,fae&moGm;oGm; ordkif;awG? &mZ0ifawG? yHkjyifawG &Sdaeonf/
aq;&HkBuD;wnf&monf eef;awmfukef;jzpfonf[k tqdk&Sdonf/ rGefrif;qufudk wnf
axmifcJhaom oD[&mZmrif;ESihf*0Hywdrax&fwdkY\yHkjyifudkvnf;aumif;? oD[&mZm\
tquftEG,fjzpfaom rEk[mbk&ifwdkY\yHkjyifudkvnf;aumif; uRefawmf owd&rdonf/

oxHkwGif b,fae&moGm;oGm; ordkif;ESifhrvGwf/ oxHk\trnfemrawGu rsm;


vnf;rsm;onf/ a&S;vnf; usonf/ ordik f;vnf; qefonf/ ok"r®yl&? ok"r®0wD?
ok0PÖ"Hk? ok"kyf? oxHk/

odkY&mwGif ok0PÖblrdESifhywfoufí acwfordkif;okawoewGif t,ltqESpfrsKd;


uGJaeonf/ acwfordkif;q&mwdkYtvdkt& ok0PÖblrdqdkonfrSm oxHkNrdKUae&muGufuGuf
uav;udkom qdkvkdonfr[kwf/ oxHkywf0ef;usif&Sd rkwår? armfvNrdKifponfh &mrn
wdkif;wpfwdkif;vHk;ukd ac:qdkcJhjcif;jzpfaMumif;jzifh qkdMuonf/ pkrMwm;uReff;udk ok0PÖblrd
[kac:onfhtaxmuftxm;awGvnf; &SDonf/ xdkif;EdkifiH awmifydkif;/ 'Gg&m0wDudkvnf;
ok0PÖblrdac:onfh taxmuftxm;awG&Sdonf/ w&kwf&mZ0ifrsm;? Ak'¨pmayrsm;ESifh
a&S;*&dajryHkrsm;wGifrl ok0PÖblrdudk oHvGifjrpfESifh{&m0wDjrpf0uRef;ay:txd Mum;e,f
ajrBuD;wpfckvHk;udkjyxm;onf/ tm&yfwdkYu ok0PÖblrdukd b*Fvm;ta&SUydkif;ESifhajrmuf
ydkif;ukd jyxm;onf/

rGefwdkYurl tpOftvmpum;wGif rGefwdkY\tOD;tp oD[&mZmbk&ifonf oxHk


udk NrdKUwnf&ef a&G;aomtcgwGif Zif;usKdufawmif &aohBuD;ukd wdkifyifcJhaMumif;? Zif;
usKdufawmif&aohBuD;u a&TxGuf&majrjzpfonfhoxHkudk(ok0PÖblrd)ukd a&G;cs,fay;cJh
aMumif;jzifh tqdk&Sdonf/

vef'efwuúodkvfrS rGef&mZ0ifokawoDwpfOD;jzpfonfh]a&Smwdk;}url oxHk&mZ


0ifonf trsm;tm;jzifh '@m&DyHkjyifqefaeaMumif;? oxHk&mZ0ifudkjyqdkonfh O'geH
uxmusrf;wGif oxHkrif;tqufqufwdkY\wefcdk;£'d̈yg'fESifhjynfhpHkaom pnfawmfBuD;t
20
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aMumif;ESifhtdEd́,vlrsKd;wdkYESifhwdkufcdkufaom tom;rif;om;taMumif;wdkYyg&SdaMumif;?
odkY&mwGif oxHkwGif ax&0g'Ak'¨bmom a&muf&SdvmyHk? *0Hywdrax&f<uvmyHk? jrwfpGm
bk&m;<uvmyHk? tmaomurif;BuD;\omoemjyKq&mawmfrsm; jzpfaom Owå&rax&f
jrwfESifhaomPrax&fwdkY<ua&mufvmyHkwdkYudkrl O'geuxmusrf;rsm;wGifom yg&SdaMumif;
jzifh axmufjyonf/

tcsKdUordkif;okawoDwdkYu ok0PÖblrdonf NrdKUwpfNrdKU\trnf r[kwf/ a'o


wpfck\trnfjzpfonf[k qdkMuonf/ ok0PÖblrdonf rGefwdkY\tpOD; tajcpdkuf&mae
&mjzpfNyD; ,if;udk &mrn[kvnf; ac:aMumif; ok0PÖblrdwdkif;wGif NrdKUawmftrsm;t
jym;&SdcJhaMumif;? auovawmifajcwpf0dkuf&Sd t&ufonfrç&Gm? Zkwfokwf&Gmponfwdk
wGif awGY&onfhae&mrsm;onfvnf; ok0PÖblrdwdkif;\NrdKUawmfa[mif;rsm; jzpfcJhMu
aMumif;? xdk&Gmrsm;rSawGY&aom ok0PÖblrdNrdKUawmfa[mif;xuf a&S;usaMumif;? Owå&
rax&fESifhaomPrax&fwdkY a&mufcJhonfh ok0PÖblrdonf NrdKUa[mif;jzpfí oxHkrSm
xdkNrdKUrsm;xuf aemufusaom ok0PÖblrdNrdKUawmfjzpfaMumif;jzifh qdkMuonf/

oxHkESifhywfoufí okawoevkyfp&mawG rsm;pGmusefao;onf/ a&S;NrdKU


a[mif;rsm;udk wl;azmfp&mawG &Sdao;onf/ wduscdkifvHkonfh ok0PÖblrd\&mZ0ifonf
NrdKY&dk;rsm;atmufwGif &Sdaeao;onf[k rSwfwrf;q&mwpfOD;u a&;cJhonf/

oxHk&mZ0ifESifhywfoufí r&Sif;rvif; raocsmonfhtcsufawG


rsm;pGm&Sdao;onfhwdkif wdusaocsmonfh tcsufwpfcsufawmh &Sdonf/ ,if;rSm oxHkNrdKY
onf ordkif;OD;upí wnf&SdcJhaomf NrdKYa[mif; jzpfonfqdkonfhtcsufjzpfonf/

uRefawmfonf oxHkokawoeESifhywfoufí [dkawG; onfawG;jzpfNyD; apwD


awmfBuD;uvnf; awmfawmfxkxnfBuD;rm;onfukdawGY&onf/ odkY&mwGif Adokumvuf&m
aumif;rGefvSojzifh xkxnfBuD;onf[k rxif&yg/

21
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a&Tpm&Hordkif;pmtkyfwGif a&Tpm&HapwDtm; ]]av;tifarGo&D? "mwfwD}}[k ac:
xm;onfudk awGY&onf/ a*gwrjrwfpGmbk&m;\"mwfawmf? arGawmfwdkYomru uuk
oef? aumP*HkESifhuóyjrwfpGmbk&m;ponf b'´urÇmwGif yGifhawmfrlcJhNyD;aom bk&m;
av;qlwdkY\"mwfawmfarGawmfwdkY udef;0yf&mapwDjzpfonf[k tqdk&Sdonf/ bk&m;ordkif;
tqdkt& uukoefjrwfpGmbk&m; ok0PÖblrd oxHkjynfodkYa&mufpOf jrwfqHawmf&Spfql?
aumP*HkjrwfpGmbk&m; r[ma&GbHkjynf oxHkokdYa&mufpOf awmifa0S;awmf? uóyjrwf
pGmbk&m; oxHkjynfodkYa&mufpOfu jroydwfawmf? r[mouú&mZf 105 ckESpf? oDwif;
uRwf vjynfhausmf (1)&uf Mumoyaw;aeYwGif twkvb*0g Ak'¨&mZm? r[m&Xok"r®
yl& ok0PÖbHk oxHkjynfodkY c&D;pOfpcef;axmufí qdkufa&mufawmfrlaomtcg av;
acsmif;aom oGm;awmfwdkYudk rif;ESifhwuG jA[®mvlewf? y&dowfwdkYudk ay;oem;awmf
rlcJhojzifh bk&m;av;qlwdkY\"mwfawmf? arGawmfwdkYudk Xmyemí tqufqufaom bk&m;
rsm; wnfcJhMuonfwGif aemufqHk;ü a&Tpm&Hbk&m;[lí jzpfvmcJhaMumif;tqdk&Sdonf/

uRefawmfwdkYonf a&Tpm&HapwDawmfBuD;ukd vufsm&pfí ylaZmfNyD;aemuf tjcm;


aom apmif;wef;rsm;udk avQmufMunfhMuonf/

apmif;wef;BuD;rSm &Snfvsm;us,f0ef;oavmuf wdwfqdwfaeonfukdawGY&\/


apmif;wef;wpfzufwpfcsufwGif aps;qdkifwef;rsm;&Sdaomfvnf; uRefawmfwdkYa&mufonfh
naeapmif;tcsdefwGif qdkifrsm; ydwfxm;ojzifh bmukdrQrjrifcJh&yg/ rnfhonfhypönf;rsm;
ukd a&mif;onfudkvnf; rodcJh&yg/

]]uRefawmfwdkYa&mufwm aemufusoGm;w,f? bk&m;aps;u qdkifawGu nae


(5) em&Dxdk;&if ydwfw,f}}[kOD;at;oefYuajym onf/

wdwfqdwfajcmufaoGYí vlol&Sif;aeaom apmif;wef;BuD;wpfavQmuf vmcJhNyD;


aemuf uRefawmfwdkYonf uvsmPDodrfBuD;udk 0ifzl;Muonf/ yJcl;rS uvsmPDodrfxuf
apmonf[kod&onf/ pmawG? t&kyfawG xGif;xkxm;onf odrforkwfaom *0Hausmuf
22
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wdkifBuD;rsm;udk awGY&onf/ odrfawmfa&SUwGif t8Fawyif aumif;aumif; rajcmufao;/
tay:rSpuúLrsm;tkyfxm;ojzifhvnf;aumif;? ausmufpmrsm;udkawmh rzwfcJh&awmhyg/

uRefawmfonf a':OD;ZGef;\bkd;bGm;&dyfomudkvnf; oGm;Munfhcsifao;onf/


txll;ojzifh uRefawmf pdwf0ifpm;aomae&mrSm ewfpifukef;&Sd bdk;bdk;BuD;OD;Aswf0dESifh
bGm;bGm;BuD;a':tdkZmwdkY\ewfuGef;yifjzpfygonf/ i,fi,fwkef;u auem0l&mtifqef;
paom tdEd́,trsKd;om;rsm;OD;pD;onfh pmtkyfwdkufrSxkwfa0aomAswf0d-Aswå jyZmwf
qef;ponfhpmtkyfuav;udk zwfcJh&zl;onf/ zdk;pdefBuD; toHoGif;xm;onfh Aswf0dESifh
oxHkNrdKY0eforD; rtdkZmwdkY\tcspfZmwfvrf;onf awmfawmf qGwfysHUzG,faumif;onfh
tcspfZmwfvrf;jzpfonf/ rtdkZmonf ukdAswf0da&mufvmwdkif; tarmajyatmif ukd
Aswf0dtm; uGrf;wpf,m a&wpfrIwfay;avh&Sdonf/ NrdKU0efu olYudk owfcgeD; um;pif
ay:ta&muf rtdkZmxH uGrf;wpf,m? a&wpfrIwf awmif;aomufonfhtcef;rSm Zmwf
\txGwfjzpfNyD; touftygqHk; jzpfonf/

uRefawmfonf vGefcJhaom ESpfaxmifcsDí MumcJhNyDjzpfaom tdkrif;onfhtcspf


Zmwfvrf;rS udkAswf0dESifhrtdkZmwdkYudk vGrf;aeonf/

aESmif;vlwdkYonf udkAswf0dESifhrtdkZmwdkYudk oem;aomaMumifh? pmemaom


aMumifh? oxHkNrdKYudk ab;tEÅ&m,ftaygif;wdkYrS umuG,fapmifha&Smufonf[k ,HkMunf
aomaMumifh ewfuGef;aqmufí udk;uG,faeMujciff;jzpfonf/

a&Tpm&HapwDawmfBuD;rS uRefawmfwdkY qif;vmaomtcgwGif awmfawmfav;


arSmifaeNyD/ bk&m;y&d0kPftjyifbuf&Sd aps;wef;uav;rS aps;qdkifrsm;wGif rD;awGvif;p
jyKaeNyD/

aps;wef;uav;wGif ypönf;awG rsKd;pHkvSonf/ uRefawmfonf aps;wef;uav;


ukd avQmufMunfh&if; uRefawmfhwGif ygvmonfh 0yfcfrif;uufqufuav;twGuf "mwfcJ

23
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
0,fonf/ n usdKufaumf? odrfqdyfodkYjyefa&mufaomvQif uufqufzGifhrnf/ oDcsif;
em;axmifrnf/ c&D;oGm;wkef; *Dwukd em;axmif&onfrSm tarmajyonf/

b,favmufMumatmif aps;qdkifwef;awGudk uRefawmf wpfa,mufwnf;


avQmufí ai;armaeonf rod/ a&Tpm&HapwDawmfBuD;udk twlvmzl;onfhtazmfawG
r&Sdawmh/ vrf;csKd;rSm aysmufuG,foGm;MuavNyD/

uRefawmfonf a':Nidrf;,Of\wdkuf&Sd&modkY rSef;íjyefvmcJhonf/ trSefuawmh


b,favmufrSa0;onfr[kwf/ odkY&mwGif vrf;av;cGqHk&modkY a&mufonfhtcgwGif uRef
awmf b,foGm;&rnfrodbJ a,mifvnfvnfjzpfaeonf/ uRefawmfu e*dkurSrsufpdrGJrGJ/
vrf;rD;rsm;u rIef&D&D/

vrf;rtwdkif; avQmufvmNyD; ,mbufodkYcsKd;vQif a&mufrnf[kuRefawmf xif


onf/ odkY&mwGif uRefawmfESifhcyfvSrf;vSrf;wGif ,mbufwdkYrcsKd;bJ b,fbufodkY oGm;ae
Muaom tmrcHudk,fpm;vS,fBuD;ESifhñTefBum;a&;rSL;BuD;wdkYudk vSrf;jrifvdkuf&ojzifh uRef
awmf 0rf;omoGm;onf/ olwdkYESifhom rawGYvQif uRefawmfvrf;rSm;awmhrnf xifonf/
uRefawmf olwdkYukd vufckyfwD;ac:onf/ awmfawmfESifhrMum;/ olwdkYESpfa,mufonf wpf
pHkwpf&mudk av;eufpGm wdkifyifESD;aESmvmMu[ef&Sdygonf/ oHk;av;cg vufckyfwD;ac:
awmhrS uRefawmfhvufckyfoHukd Mum;NyD; &yfapmifhaeMuonf/

]]tmrcHudk,fpm;vS,fBuD; vrf;rSm;aeNyD xifonf? a':Nidrf;,Of&JUwdkufu ,m


bufrSm r[kwfbl;vm;}}

tmrcHukd,fpm;vS,fBuD;u rjyHK;r&,fjzifh-

]]rrSm;ygbl; rSefygw,f uRefawmfwdkYeJY vdkfufcJhyg}}

24
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfonf olwdkYESpfa,mufaemufrS vdkufvmcJhonf/ uRefawmfhpdwfxJwGifrl
vrf;rSm;aeonf[k xifonf/

]]tmrcHukd,fpm;vS,fBuD; vrf;rSm;aeNyD xifw,f? ck a':Nidrf;,Of&JUwdkufudk


jyefrSm r[kwfvm;}}

f ]]r[kwfbl; uRefawmfwdkYESpfa,mufu enf;enf;yifyef;aewmeJY ,rumav;


bmav; rSD0JrvdkYvm . . . . vdkufcJh? uRefawmfoGm;aewmvrf;rSefyJ? qdkifukd qkdufqdkuf
NrdKufNrdKufa&mufrSm}}

tmrcHudk,fpm;vS,fBuD;u uRefawmfwdkYudk aysmfyGJpm;&HkwpfckodkYac:oGm;NyD; olY


tdrfrS,lvmonfh 0DpuDykvif;av;udk xkwfonf/ olrSmay;onfhzm;om;aMumfuvnf;
awmfawmfaumif;onf/

uRefawmfwdkYvrf;avQmuftzGJYwGif tmrcHudk,fpm;vS,fBuD;onf aysmfaysmfae


wwfNyD; wpfzufom;udk tvGefulnDcsifoljzpfonf/ uRefawmfwdkY vrf;avQmufvQif aeY
wdkif; uRefawmfwdkYzdkY NrdKYxJrSrkefYawG tNrJ0,fvmonf/ NrdKYxJu 0,frvmjzpfvQif wpfae
&m&mu 0,fvmwwfonf/ vrf;avQmuftzGJY0ifawGzdkYqdkNyD; xD;ESifhrdk;wGif;pD;onfh vrf;
avQmufzdeyfwdkYudk taphtiS 0,fay;onf/ ]]q&mwdkY uReffawmfudk cdkif;Muprf;ygAsm?
uRefawmf vkyfay;Edkifwm&SdvQif vkyfay;csifvdkYyg? olrsm;cdkif;wmudk cHcsifvdkYyg}}[kol
rMumcP ajymwwfonf/

tmrcHudk,fpm;vS,fBuD;onf vrf;udk rSefrSefavQmufonf/ c&D;roGm;vQif ysuf


onfhaeY[lí r&SdvS/ vrf;rSefrSefavQmufovdk ,rumuav;udkvnf; naewdkifvQif
enf;enf;rSD0Jwwfonf/

]]uRefawmfu rrsm;ygbl;? 0DpuDuav; ESpfcGufavmufqdk NyD;wmyJ? 0DpuD


ESpfcGufavmufaomuf? npmudk aumif;aumif;pm;? apmapmtdyf? reufapmapmxç
25
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vrf;avQmuf? aysmfaysmfae? pdwfnpfp&m rawG;eJY? tJ'gtouf&Snfaq;}}[k olu
aqmifyk'fxkwfonf/

uRefawmfwdkYoHk;a,mufom; 0DpuDav;wpfusKduf? zm;om;aMumfav;wpfudkuf


ESifh pum;aumif;aeMuonfrSm awmfawmfMumoGm;onf/ em&DMunfhvdkufawmh 8 em&D
xdk;aeNyD/

]]uJ jyefMurSyJ? xrif;pm;zdkY uRefawmfwdkYudk apmifhaevdrfhr,f? NyD;awmh usKduf


aumf-odrfqdyfudk jyef&OD;rSm}}

uRefawmfwdkYoHk;a,mufa':Nidrf;,Of\wdkufodkY cyfokwfokwf jyefvmcJhMuonf/


uRefawmfpD;vmonfh bDtrf[D;Ekd;um;BuD;udk rawGY&awmh/ wdkufa&SUwGif uRefawmfwdkY
pdwfyl[efjzifh arQmfaeMuaom tdrfoltdrfom;rsm;udkom awGY&awmhonf/

]]rdk;csKyfaerSmpdk;vdkY q&mwdkYudk rapmifhawmhbl;wJh? 'DwdkufrSmyJ tdyfMuawmhvdkY


rSmoGm;ygw,f}}

OD;at;oefY? a':at;&DwdkYarmifjzpfol udkpdk;vGifESifhoDoDjrifhwdkYu qD;ajymMu


onf/

]]q&mwdkY 'DrSm xrif;yGJjyifxm;ygonf? NyD;awmh 'DrSm tdyf&mawGvnf; jyifxm;


ygw,f}}

uRefawmfwdkYoHk;a,mufonf wpfa,mufrsufESmwpfa,muf MunfhvkdufMu


onf/ trSefuawmh uRefawmfwdkYtjypf jzpfonf/ tdrfoltdrfom;awG pdwfyl&? wm0ef
wuf&ojzihf tm;emonf/ xdkYaMumifh olwdkYqDrSm rtdyfcsif/

]]aeyap udkpdk;vGif? olwdkY jyefoGm;wm rMumao;bl; r[kwfvm;}}

26
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]odyfawmh rMumao;ygbl;? q,frdepfavmufyJ &SdOD;rSmaygh}}

]]udpör&Sdbl;av uRefawmfwdkY usKdufaumf-odrfqdyfrSmyJ jyeftdyfr,f? olwdkY pdwf


ylaeMuvdrfhr,f? b,fae&mrSm wuúpDiSm;vdkY&rvJ? wuúpDiSm;vdkY&&if iSm;ay;yg? uso
avmufaygh}}

tdrf&Sifrsm;onf uRefawmfwdkYudk tm;emaeMu[efwlonf/ olwdkYwdkufrSm tm;


emzdkYrvdkaMumif;? tppt&m&m pDpOfNyD;aMumif;? wdkuftay:xyfwGif oD;oefYtdyfcef;
&SdaMumif;? reufusawmh vm&rnfhtwlwl onfrSmyif tdyfapvdkaMumif; ajymMuonf/

]]aus;Zl;wifygw,f udkpdk;vGif? uRefawmfwdkYtwGuf bmrSpdwfrylygeJY? uRefawmf


wdkY jrefrmjynftESHYrSm nc&D;awGudk oGm;cJhMuwmyg? wuúpDwpfpif;avmufom &Smay;yg?
olYvrf;rSm olYaps;twdkif;aygh}}

]]uJ onfvdkqdk vm q&m? uRefawmf vdkufydkYr,f? wuúpDawmh riSm;ygeJY}}

OD;at;oefY\om; ]rif;EdkifoefY}u &efukefrS olarmif;vmonfhtjzLa&mif plyg


&k(zf)qDodkYoGm;onf/ rif;EdkifoefYrSm OD;at;oefY? a':at;&DwdkY\om;jzpfNyD; vli,fq&m
0efwpfOD;jzpfonf/ olYZeD; ]pkpE´maqG}rSmvnf; q&m0efwpfOD;jzpfonf/

a'gufwmrif;EkdifoefYonf um;udk uRefawmf&yfae&m wdkufa&SUodkY aemufjyef


qkwfvmonf/

uRefawmfwdkYonf MumMumpum;ajymaecsdef r&yg/ uRefawmfwdkYum;udk vrf;


wGif rDatmif armif;rnf jzpfojzifhtm;vHk;udk EIwfqufNyD; oHk;a,mufom; um;ay:odkY
wufvdkufMuygonf/

]]jznf;jznf;vnf; armif;aemf? t&rf;armif;raeeJYOD;}} a'gufwmpkpE´maqGu


pdk;&drfwBuD;jzifhrSmonf/ rif;EdkifoefYonfvnf;aumif;? uRefawmfwdkYonfvnf;aumif;?
27
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
olwdkYpum;awGudk em;raxmifEkdifMuyg/ uRefawmfwdkY um;ay:a&mufonfESifh um;onf
av;n§dKUrS ypfvTwfvdkufaom jrm;wpfpif;vdk aywpf&mvrf;rBuD;ay:wGif t&Sdeft[kef
jyif;jyif;ESifhajy;aeavonf/

vrf;wavQmufwGif uRefawmfwdkYum;onf armfawmfum;rsm;udk ausmfwufcJh


onf/ rif;EkdifoefYonf vDAmudk wpfcsufuav;rQ ravQmh/ rD;udk tjynfhxGef;um vDAm
udk zdeif;onf/ pdk;&drfpdwfjzifh uRefawmfu olYudk owday;&ao;onf/

]][dka&SUrSm uRefawmfwdkYum;BuD; xifw,f? rDao;w,f [kwfw,f rDao;w,f}}

a&SUwpfzmvHkomom rD;a&mifxJwGif wtdtd oGm;aeaom uRefawmfwdkYum;BuD;


ukd jrif&onf/ trSefuawmh bDtrf[D;&dk;BuD;onfvnf; olYt&SdefESifhol awmfawmfjyif;
jyif; armif;aeygonf/ uRefawmfwdkYu jrefvGef;ojzifh aES;aeonf[k xif&jcif; jzpfyg
onf/

rif;EkdifoefYonf xkdum;BuD;udk jrifuwnf;u um;[Gef;oHudk tqufrjywfay;


vmonf/ um;[Gef;oHaMumifh tcsdKYum;rsm;u &yfay;Muonf/ tcsdKYum;rsm;u t&Sdef
owfay;Muonf/ [D;&dk;um;BuD;rSmvnf; t&SdefaES;oGm;onf/ rif;EkdifoefYonf [Gef;udk
tqufrjywfwD;&if; um;BuD;udk ausmfwufvmcJhNyD;aemuf a&SUrvSrf;rurf;wGif a&SUrS
qD;ydwfí �&yfvdkufonf/

uRefawmfwdkYum;BuD;vnf; &yfvkdufonf/

uRefawmfwkdYoHk;a,mufonf rif;EkdifoefYudkyif EIwfrqufEdkifMubJ um;BuD;ay:


odkY ajy;wufcJhMuonf/ pGefYpm;cef;wpfck awGY&ovdk &ifzdkaeMuonf/

aemufwpfaeYreuf tdyf&mrSapmapmxum oxHkrStvSL&SiftdrfwGif reufpm


pm;Muonf/ jroydwfawmifay:udk wufrnfqdkojzifh uRefawmfonf reufpmudk tenf;

28
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
i,fom pm;ygonf/ uRefawmfwdkYwpfzGJYvHk; wufMuonfr[kwfyg/ tzGJYxJu uRefawmf
wdkY&SpfOD;om wufcJhMuygonf/ useftzGJY0ifwdkYrSm tvSL&Sifa':Nidrf;,Of\wdkufrSm usef
&pfcJhMuonf/ tNidrf;pm;ygarmu©q&m0efBuD;um; aq;&Hkukd oGm;Munfhavonf/ ol
aq;ausmif;qif;cgp q&m0efaygufpb0wGif yxrqHk;wm0efxrf;aqmifcJh&ojzifh olY
aq;&Hkudk tvGrf;ajyoGm;Munfhjcif;jzpfonf/

jroydwfawmifrSm NrdKYESihfuyfvsyf&Sdojzifh NrdKYxJuawmif[kyifac:Edkifonf/ NrdKY


qHk;onfESifh awmifajcodkY csufcsif;a&mufoGm;onf/ awmifajc&if; jcaoFhESpfaumifrS jr
oydwfawmifxdyftxd (879)ayjrifhonf[kqdkonf/ awmifajcrSawmifxdyfudk apmif;
wef;oG,fxm;NyD; apmif;wef;ab;wGifvnf; Z&yfrsm;? bkef;BuD;ausmif;rsm;? apwDrsm;?
tm&HkcHwefaqmif;rsm;? "r®m&Hkrsm;? BudKMum;BudKMum; &Sdaeojzifh tqufrjywfvSyg/ odkY
&mwGif apwD&dyf? bk&m;&dyf? awm&dyfawmif&dyfaMumifh xdkae&mwpf0dkufonf yuwd
wdwfqdwf at;csrf;vsuf&Sdonf/

jroydwfawmifonf odyfjrifhonfhawmifwpfvHk;r[kwfonfhwdkif apmif;wef;rsm;


rSm rwfapmufojzifh awmfawmfwuf,l&onf/ tpwGifawmh awmfawmfarmonf/ odkY&m
wGif uRefawmfonf apmif;wef;udk wuf&if;wuf&if; uRefawmfa&SUwGif wufaeaom
touf(30)eD;yg;&Sd OD;yOöif;ysKdwpfyg;udk MunfhNyD; awmifwufenf;udk awGYoGm;avonf/

wufpwGif uRefawmfonf avSum;wpfxpfudk b,fnmvSrf;NyD; wufvmcJhaomf


vnf; armvmonfhtcgwGif b,fnm vSrf;rwufEkdifawmh/ yxrajcvSrf;udk vSrf;NyD;
awmh wpfvSrf;csif;wufonf/ avSum;xpfay:odkY ajcpHka&mufawmhrS aemufwpfvSrf;
wufonf/ b,fnmvSrf;jcif;r[kwfbJwpfvSrf;csif;wufonfhenf;jzpfonf/

uRefawmfa&SUu &[ef;ysKd\avSum;wufenf;rSm wpfvSrf;csif;wufonfhenf;


jzpffjyD; uRefawmfwdkYwufonfhenf;rSm pHk&yfNyD;rSS wufonfhenf;jzpfonf/ &[ef;ysKd\

29
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ajcvSrf;onf jrefvnf;rjref? aES;vnf;raES;? em;vnf; rem;? uRefawmfa&SUwGif b,f
udkrQ rMunfhbJ OD;acgif;udk iHkYum rSefrSefwufaeonf/

uRefawmfonf olYvdkyif ab;udkvnf; rMunfh/ tay:udkvnf; rMunfhbJ a&SU


wGif jrif&onfhavSum;xpf wpfxpfudkom Munfhí b,fnmwpfvSrf;csif; vSrf;í wuf
vmcJhonf/ yxrajcvSrf;wGif touf&IoGif;NyD;aemuf ajcwpfvSrf;wGif toufrIwf
xkwfonf/ xdkenf;twdkif; uRefawmfonf OD;yOöif;ysKdaemufu wufvdkufvm&m awmif
xdyfodkY r&yfrem; rarmryef;bJ a&mufvmcJhavonf/

aMomf vufpowfawmh OD;yOöif;ysKdonf owdy|mefudk ESvHk;oGif;í pMuøavQmuf


aejcif;ygwum;[k uRefawmf oabmaygufoGm;onf/ oabmaygufonfESifhtwl csrf;
ajrUq&mawmf\ pMuøavQmuf&if; owdy|mef&Ionfhenf;udk uRefawmfoGm;í owd&rd
onf/

b,fvSrf; nmvSrf;? jznf;jznf;vSrf;?

ajcvSrf;pdyfygap/

[dkonfrMunfh? a&SUwnfhwnfh?

&IMunhftjrJay/ rsufvTmudkcs?

av;awmifrQ? Munfh& trSefay/

<uwm vSrf;wm? csvdkufwm?

aocsm&Iygav/

30
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
tjcm;tzGJY0ifrsm;udk uRefawmf oabmaygufykHudk ajymjyonfhtcgwGif olwdkY
vnf; xdktwdkif; vSrf;MunfhMuonf/ olwdkYuvnf; uRefawmfhtqdkudk axmufcHMuav
onf/

jroydwfawmifxdyfodkY a&mufonfhtcgwGif uRefawmfwdkYonf bk&m;a0,sm0pö


vkyfonfh OyoumwpfOD;ESifhawGYonf/ olonf touf(70) &SdavNyD/ olonf jroydwf
awmifudk aeYwdkif;wufí bk&m;a0,sm0pöwdkYudk jyKvmonfrSm tESpfoHk;q,f&SdNyD; ,ck
wdkif usef;rmyuwd csrf;ompGm &Sdonf[k qdkavonf/

jroydwfapwDawmfonf ÓPfawmftjrifh(67)awmif (9)vufr? zdeyfawmf


tus,f (236) awmifESifh xD;awmft0 (5)awmif? tjrifh (9)awmif&Sdonf[k qkdonf/

omoemouú&mZf (129)wGif oxHkjynfü ol&d,pE´mrif;BuD;\jrpfawmf?


]]ok0PÖ&mZm r[m"r®"Zrif;}}jyKpOf rZÑdra'orS &Sifr[dE´? &SifaomPponfh &[EÅm
ig;yg;wdkY<uvmNyD; jrwfpGmbk&m;\qHawmf(8)qludk Xmyemí wnfcJhjcif;jzpfonf[k
tqdk&Sdonf/

uRefawmfwdkYonf jroydwfapwDawmf&ifjyifrSaeí t&yfav;rsufESmudk arQmf


MunfhMuonf/ ta&SUbufwGif awmifwef;awG ndKYrIdif;aeaoma'geawmifwef;BuD;/
oxH-k jrdKifuav;um;vrf;? zm;tHNrdKY&Sd&mt&yfwdkYudkjyonf/ &moDOwkaumif;onfhtcg
rsm;wGif zm;tHudkyif jrifEdkifonf[kqdkonf/

uRefawmfwdkYonf jroydwfapwDawmf&ifjyifav;bufav;wefrSaeí &IarQmf


cif;udk MunfhNyD;aemuf jyefqif;vmcJhMuonf/

ewfpifukef;? a':OD;ZGef;bdk;bGm;&dyfomponfwdkYudk oGm;csifao;aomfvnf;


tcsdefr&awmhNyD/

31
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vlpHkonfESihf uRefawmfwdkYum;BuD;onf tvSL&Sifa':Nidrf;,Of udkpdk;vGif? oDoD
jrifhwdkYESihfwuG tdrfoltdrfom;rsm;udk EIwfqufNyD; aemufusKdufaumf-odrfqdyfodkY xGuf
vmcJhMuonf/ usKdufaumf-odrfqdyfwGifudkat;vGifESifh0g0gwdkYu uRefawmfwdkYudk aeYvnf
pm auR;vdkufao;onf/ olwdkYauR;aom aeYvnfpmrSm &efukef{nfhonfrsm;twGuf
txl;pDpOfxm;aom usKdufaumf w&kyfig;aygif;aMumfjzpfavonf/ tcsnf&nfjzifh wdkY
pm;&onfrSm NrdefvSygonf/

aeYvnfem&Djyefwpfcsufxdk;onfESihf uRefawmfwdkYum;BuD;onf &efukefbufodkY


OD;wnfcJhMuonf/ tvmwkef;uvdkyif oDcsif;oHawG pnfa0vsuf/

tjyefwGifawmh uRefawmfwkdY vrf;avQmuftzGJYonf tvmwkef;uvdk vufckyf


wD;&Hkwif? pnf;vdkuf&Hkwif r[kwfawmhyg/ rr&Du acwfa[mif;oDcsif;awGudk wpfyk'fNyD;
wpfyk'f qdkonf/ a':wifMunfu uçonf/ uRefawmfwdkYtm;vHk; 0dkif;íqdkonf/ toH
tus,fqHk;rSm tmrcHudk,fpm;vS,fBuD;jzpfonf/ a&cJwHk;onf vHk;0t&nfaysmfoGm;
avNyD/

enf;enf;armvQif cP&yfoGm;Muonf/ odkY&mwGif rMumyg/ rr&Du wpfyk'f


aumufqdkvdkufonfESihf uRefawmfwdkYtm;vHk;u vdkufqdkMuygonf/ a':wifMunfu uçyg
onf/

odkYjzifh qdkvdkuf? uvdkuf? em;vdkuf? qdkvdkuf? uvdkuf? em;vdkufjzifh uRefawmfwdkY


oDcsif;um;BuD;onf n(8)em&DwGif &efukefe,fedrdwfodkY 0ifcJhavonf/

&efukefe,fedrdwfodkYa&mufawmh uRefawmfwdkYonf toHwdwfoGm;Muonf/


oDcsif;qdkí armaomaMumifh wdwfoGm;jcif; r[kwfyg/

32
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
reufjzefreuf rsufpdESpfvHk;yGihfonfESifh awGY&rnfh tdrfrIudpöawG? rajyvnfrI
awG? uwdawG? b0ifrusrIawG? wif;usyfrIawG? b0tarmawGudk awG;rdaomaMumifh
jzpfaumif;jzpfygvdrfhrnf/

uRefawmfonf ]t&pöwdkw,f}ajymonfh &ifxJu wif;usyfrIrsm;udk oefYpifaq;


aMumypfjcif;qkdonfh pum;vHk;ukd oGm;í owd&aeavonf/

«1996ck? oxHktoif;? aiG&wkr*¾Zif;»

yef;cif;udk jrif;pD;í avQmufMunfhjcif;


1972-ck ]b0wuúodkvf}rSxGufvmNyD;aemuf uRefawmfonf jrefrmEdkifiH tESHY
tjym;odkY rMumcP c&D;xGufjzpfcJhavonf/ tcsKdUrSm zdwfMum;í oGm;&onfhc&D;jzpfNyD;
tcsKdUrSm udk,fhtvdktavsmufxGufaomc&D;rsm;jzpf\/

c&D;oGm;&jcif;onf pdwfudkvnf; tNiD;ajyaponf/ A[kokw tzHkzHk&aponf/


vlxkrsm;\b0udkvnf; eD;eD;uyfuyfavhvmcGifh&aponf/ wpfenf;ajym&vQif yef;cif;
udk jrif;pD;í avQmufMunfh&onfESifhwlygonf/ jrif;ay:rSMunfhojzifh tcsKdUyef;rsm;\

33
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
taoG;ta&mifudk oJuGJpGm rjrif&yg/ cefYrSef;í Munfh&Hkom wufEdkifyg\/ tcsKdUyef;
rsm;\&eHYudk cGJcGJjcm;jcm; r&I&Iduf&yg/ ta0;u &I&Iduf&Hkom wufEdkifyg\/ jrif;ay:rSqif;
NyD; yef;cif;awGxJodkYoGm;um eufeuf&Idif;&Idif;? us,fus,fjyefYjyefY avhvm&vQifrl t
aumif;qHk;jzpfayvdrfhrnf/

odkYwkdifatmif yef;cif;em;odkY vHk;0roGm;bJ yef;taMumif;a&;jcif;xuf jrif;


wajy;rQjzpfap oGm;MunfhNyD;a&;jcif;u awmfao;onf[k udk,fhudk ESpfodrfhygonf/

wpfaeYu pmtkyfpifudk &Sif;&if; uRefawmf\aeYpOfrSwfwrf;pmtkyfrsm;udk oGm;


awGYonf/ uRefawmfonf aeYpOfrSwfwrf;a&;& avmufatmif BuD;us,fonfhjzpf&yfBuD;
rsm;onfvnf; uRefawmfhb0wGif aeYpOfjzpfay:aeonf r[kwfyg/ odkY&mwGif c&D;oGm;
onfhtcgürI rSwfpkpmtkyfwpftkyfwGif rSwfzG,frSwf&mwdkYudk ul;wwfa&;wwfygonf/

1972-ckaemufydkif; uRefawmfaeYpOfrSwfwrf;rsm;udk jyefMunfhvdkufonfhtcg


wGifrl c&D;awmfawmfrsm;rsm; oGm;cJholwpfOD;jzpfaMumif; udk,fhudk,fudk jyefawGY&av
onf/

]b0wuúodkvf}rSxGufNyD; yxrqHk;c&D;xGufaomtcsdefrSm 1972-ckESpf Zlvdkifv


twGif; jzpfavonf/

&efukefrdk;onf xHk;pHtwdkif; &Gmvdkuf&yfvdkuf? zGJvdkuf apGvdkufESifhjzpfae\/

rdk;onf;xefpGm &GmaeonfhwpfaeYvnfü udkoef;wifonf olYum;uav;jzifh


uRefawmftdrfodkYaygufvmonf/

]]uRefawmfwdkY &kyf&Sif&dkufxGufr,f? cifAsm;vJ c&D;roGm;&wm MumvSNyD vdkufcJh


ygvm;}}

34
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udkoef;wifonf &kyf&SifukrÜPDwpfckaxmifum xdktcsdefu ],if;rmyifvrf;cGJ}
qdkonfh um;wpfum;udk &dkufaeonf/

]]pdrfvdkufav}}

b,fawmhoGm;rSmvJ? b,fudk oGm;rvJ[kyif rar;rdawmh/ &kyf&Sif&dkufonfudk


uRefawmf aoaocsmcsm Munfhzl;csifaeonfrSm MumNyD/ ,ckawmh p? v,f? qHk; Munhf
cGifh&ygNyD/ ydkíuHaumif;onfrSm BuD;Muyfolwm0ef? ñTefMum;olwm0ef? tkyfcsKyfol wm
0efponfwdkY bmrQrygbJ ab;rStvGwfxdkifMunfh&onfh tcGifhta&;udk&jcif; jzpfav
onf/

c&D;oGm;rnfqdkawmh vdktyfonfhypönf;rsm;udk jyif&qif&onf/ c&D;aqmif


vufqGJaowåm? rdk;umtuÐs? taEG;xnf? vufESdyf"mwfrD;ESifhvdktyfonfhaq;0g;
ponf/

rdk;awG onf;xefpGm&GmaeonfhwpfaeYrSmyif uRefawmfwdkY rEÅav;odkY xGufcJhMu


onf/ 10-ESpftwGif; yxrqHk;tMudrf jyefa&mufjcif;jzpfavonf/

uRefawmfonf ppfNyD;pu rEÅav;wGif awmfawmfMumMumaecJhzl;ygonf/ xdkpOf


u rEÅav;NrdKUu NrdKUysufBuD;/ aps;csKd&HkawmfBuD;wpf0dkufuvnf; tysuftpD;awG pkyHk
aeonf/ 84 vrf;rSta&SUbufodkY arQmfMunfhvdkufvQif arQmfrqHk;Edkifonfh rD;avmifjyif
BuD;udk jrif&onf/ rD;avmifjyifBuD;onf ta&SUatmifyifv,fuef&dk;txdd 'dk;&dk;ayguf
aeonf/ þrD;avmifjyifxJwGif wdkuftdkwdkufysufESifh topfjyefaqmufjyefaqmufNyD;
ump oufi,fwJrsm;u uRef;uav;rsm;ozG,f jyefYBuJaeMuonf/ rD;avmifjyif yif
v,fBuD;xJu vlaetdrfajc uRef;pkuav;rsm;yg/

onfwkef;u &Icif;wpfckudk uRefawmf jrifa,ifaeao;onf/

35
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rEÅav;NrdKYr wl&d,mtzGJYonf ppfudkif;awmif&dk;wGif ppfajy;ae&mrS rEÅav;odkY
tcrf;tem;jzifh jyef0ifvmonfh&Icif;jzpfavonf/

tcrf;tem;jzifh jyef0ifvmonfqdkjcif;rSm tjcm;r[kwfyg/ ppfoHk;x&yfum;


acgif;wdkBuD;ay:wGif jirf;awGqifNyD; tutckefawG? twD;trIwfawGESifh NrdKYudk vdkuf
EIwfqufjcif;jzpfygonf/

olwdkY NrdKYrtoif;om;awG ppfudkif;awmif&dk;wGif ppfajy;aeMuaMumif;? rdwf


aqGrsm;udk aeYwdkif;owd&aMumif;? NrdKYrarmifawG usef;rmcsrf;ompGm &SdMuonf[k a&T
ref;olwdkYudk ajymjyapvdkaMumif;? ppfudkif;awmif&dk;onf olwdkYtzdkY ewfjynfwrQ at;
csrf;om,maMumif;? okdYwdkifatmif wpfcgw&HwGif olwdkY a&Tref;NrdKYBuD;udk vGrf;pdwfa0rd
aMumif;? a&Tref;NrdKYudk jyefcsifaZmjzifh ajcvSrf;udk jyifrdaMumif;jzifhygonf/

oHNydKiftydk'fwGif

]]tcgawmfa&mufcsdef eD;vdkYvmay? a':a': rr ESrwdkYa&? toJpGJcspfrdwfaqG?


acwåcGJvdkYae? NrdKYreJYtwlwuG vdkufygEdkifap? atmifpnf,Grf;oH Mum;NyDxifh? jynfawmf
0ifr,fav}}

NrdKYrtoif;u rEÅav;odkYjyefvmNyD; olwdkY a&Tref;ol a&Tref;om;awGudk þodkY


qufí tm;ay;onf/

]]rEÅav;a&TNrdKY wdkY&wemyHkaejynf? wifhw,fom,m pnfum; [dkwkef;cguav?


tJ'gawG rawG;MueJY a&SUquf&ef pDrHzefpdkYav? arharhaysmufaysmuf atmif;arhMuwJh
wdkufwmtdrfajc pnf;pdrf&SifawG? vlMuHvQif cHEdkifbl;? txl;yif rSwfMuav? t&ifvdk
aysmfaysmf&Gif&Gifae? NrdKYrtoif;u ajymay}}

36
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
NrdKYrNidrf;\oDcsif;vm;? q&mn§m\oDcsif;vm; uRefawmf aumif;aumif;
rrSwfrdawmh/ pmom;uvnf; vlxk\b0ESifh[yfrd? toGm;uvnf; qdk&vG,fojzifh xdk
oDcsif;onf xdkpOfu vlwdkif;yg;pyfzsm;odkY a&mufcJhavonf/

xdkumvaemufydkif;wGif uRefawmfonf rEÅav;odkY rMumcP a&mufygonf/


ppfNyD;pu uRefawmfjrifcJhonf rEÅav;ESifhrwlawmh/ wdkufwmawG? vlaetdrfajcawG
w&dyf&dyfwdk;aeNyD/ odkY&mwGif ESpfwdkif; jrifaeus rMumcPjrifaeMujzpfíavmrod/ ppf
NyD;cgprEÅav;ESifh jyefvnfwnfaxmifNyD;onfhrEÅav;wdkY\uGmjcm;csuf uRefawmfht
jrifwGif odomjcif; r&Sdyg/

1960 rS 1972 ckESpfaygif; wpfusdyfausmftwGif; yxrqHk;tMudrfjyefa&muf


onfhtcgwGifum; ,cifrEÅav;ESifh ,ckrEÅav;onf uGmjcm;csifwdkif; uGmjcm;aeNyD/

taqmuftOD;rsm;uom uGmjcm;onfr[kwf/ vlawG\tqiftjyifuvnf;


uGmjcm;aeonf/ a&Tref;olqdkvQif ,cifu a&Tajcusif;0wfNyD; bdkifpu,fpD;onfhtoGif
udk jrifa,mifwwfvm\/ ,ck a&Tref;olum; a&Tajcusif;vnf;r0wf? bkdifpu,fvnf;
rpD;awmhacs/ qHwdk*kwf0J? pydkY&SyfESifh acgif;avmif; abmif;bD0wfonfh rdef;uav;rsm;udk
aps;csKdem;wGif trsm;tjym;awGYae&onf/ &efukefAdkvfcsKyfaps;wpf0dkufrSyif acgif;
avmif;abmif;bD0wfonfh rdef;uav;udk awGYcJhygonf/

vlrsKd;uvnf; pHkonf/ taemufEdkifiHom; c&D;oGm;rsm;vnf;&Sdonf/ &Srf;?


&Srf;w&kyf? ucsif? csif;? uoJ? tdE´d,? w&kwf/ rEÅav;onf vlrsKd;a&m tqiftjyifyg
aygif;pHka&m,Sufaeonhf rsKd;EG,fpkaESmonfh NrdKUBuD;jzpfaeNyD/

uRefawmfonf rEÅav;udkMunfh&if; q,fpkESpfwpfck\ tajymif;tvJudk pOf;


pm;aeavonf/

37
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rEÅav;onf þq,fpkESpfwpfcktwGif; tb,faMumifh þrQ ajymif;vJoGm;&
oenf;/

]]MuD;rm;aomajymif;vJrIBuD;rsm; jzpfay:onfhumvrsKd;ü ESpftenf;i,ft


wGif;tawGYtBuHKonf omrefumv tESpf20 tawGYtBuHKrsKd;ESifhnDrQonf}}[kwpfae
&mwGif um;vfrwfu ajymcJhzl;onf/

xdkESpfrsm;twGif;ü ta&SU? taemuf? awmif? ajrmufponfwdkYrS vltrsKd;rsKd;


onf taMumif;trsKd;rsKd;aMumifh tvnfA[dkjzpfonfhrEÅav;wGif vma&mufpk&Hk;cJhMu
avonf/

wrl;-uav;0bufrS arSmifcdkypönf;rsm;onf rEÅav;odkY pD;0ifMuonf/ vm;


&Id;? wmcsDvdwf? rdk;ukwf? &efukef? armfvNrdKif? yJcl;ponfwdkYrSypönf;rsm;onfvnf;
rEÅav;odkY pD;0ifMuonf/ odkYjzifh rEÅav;onf arSmifcdkypönf;yifv,fBuD;jzpfaeonf/

rEÅav;wGif vdkifpif&wnf;cdkcef;csnf; wpf&mausmf&Sdaeonf/ wnf;cdkcef;awG


u vltjynfh/

uRefawmfwdkYonf rEÅav;awmifajctaemufzuf yd#uwfwdkufteD;u Z½yf


rsm;wGif wnf;Mu\/ ½efukefrS ½kyf½Sif½dkufonfhtzGJYrsm; wnf;cdkavh½SdMuonfhae½may
wnf;/

rEÅav;NrdKYBuD; ajymif;vJaeovdk rEÅav;awmifonfvnf; tBuD;tus,f


ajymif;vJaeay\/

rEÅav;awmifESifhywfoufí uRefawmftm½HkwGif jrifuGif;ESpfck½SdcJhonf/ wpfck


u ppfrjzpfrDu rEÅav;awmif/

38
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udk,fwdkifudk,fus jrifzl;jcif;r[kwfyg/ yef;csDum;xJu rEÅav;awmifjzpfonf/
Z&yfuav;awG usKd;wdk;usJwJ? vSnf;uav;awGESifh rEÅav;awmifajcudk oGm;aeMu
onf/ wcsKdUu vSnf;aemufu ajcvsifvdkufMuonf/ awmifajcu Z&yfBuD;awGxJwGif
wufaeMuonf/ pdrf;ndKYaeonfhawmifay:rS apmif;wef;jzLjzLonf a&wHcGefBuD;wpf
pif;ozG,f pD;oG,fusqif;aeonf/ yHkatmufwGif ]pcef;ra0;aygif? rEÅav;? a>rBuD;
ESpfaumif oGm;vdkYMunfh&atmif}[kpmwrf;xdk;xm;onf/ rEÅav;awmifay:wGif a>rBuD;
ESpfaumift&kyfudk &nfñTef;xm;jcif;jzpfonf/ q&mcsKH\yef;csDum;avm? q&mOD;apm
armif\yef;csDum;avm? aumif;aumif; rrSwfrdawmh/ tjym;vdkufqGJxm;onfha&S;yef;
csDjzpfonf/

aemufjrifuGif;wpfckrSm ppfNyD;p rEÅav;awmifjzpfavonf/ udk,fwdkifudk,fus


jrifzl;jcif;jzpfonf/

rEÅav;awmifay:u apwDawG? ykxdk;awGrSm usnfqHaygufawG jynfhESufvsuf


&Sdonf/ wefapmif;awGu oGyfrdk;awGrSm usnfqH&mawG rGrGBuJaeonf/ qif;wkawmf
rsm;rSm acgif;r&Sdawmh/ tcsKdUu ajrjyifwGif wHk;vHk;yufvuf/ aMu;tjrmufqHcGHBuD;xJ
wGif yef;awGpdkufNyD; bk&m;ylaZmfxm;onf/

ppf\'Pfcsufrsm;jzifh axmif;varmif;aMuaeonfhrEÅav;awmifyg/

uRefawmfonf t*FvdyfuAsmq&mupfyvif\]rEÅav;}qdkonfhuAsmudk owd&


aeavonf/

]tdk NAdwdoQppfom;

rEÅav;udk jyefvmygawmh

rD;oabmFa[mif;udk ausmufpGJ&m

39
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rEÅav;udk jyefvmygawmh

&efukefrS rEÅav;odkYckwfvmonfh

olwdkY\pufoHrsm;udkyif oifrMum;oavm

ig;ysHwdkYjrL;wl;upm;&m

rEÅav;odkYoGm;&mvrf;rSm

t&kPfeDajy;pjyKNyD}

vdkYapwDu qnf;vnf;uav;awGu ajymMuonf/

upfyvif;onf xdkuAsmudk wwd,t*Fvdyf-jrefrmppfyGJtNyD;wGif a&;cJhjcif;jzpf


onf/ upfyvif;\uAsmonf NAdwdoQe,fcsJUorm;wdkYu jrefrmEdkifiH\jrdKYawmfudk odrf;
,laMumif;udk zGJYonfholwdkY\]atmifyGJ}uAsmjzpfavonf/ e,fcsJUorm;uAsmq&m\ e,f
csJUpepf bGJYuAsmwpfyk'f/

upfyvif;om&SdaevQif NAdwdoQwdkYu 'kwd,tMudrfrEÅav;NrdKUudkodrf;onfh


uAsmwpfyk'fudk xyfzGJYavOD;rnfavm rqdkEdkif/

,ck jyefa&mufawmh rEÅav;awmifonf uRefawmfi,fi,fu yef;csDum;xJu


jrifcJh&aom rEÅav;awmifvdk vGrf;armzG,f raumif;awmh/ MunfEl;zG,fvnf; raumif;
awmh/ ppfNyD;p awGY&onfh rEÅav;awmifvdk ppf\ted|m&HkwdkYudkvnf; rjrif&awmh/

Z&yfawGuawmifwpfawmifvHk; jynfhaejyD/ awmifckvwfrSmvnf; tkwfZ&yf


awG? awmifxdyfwGifvnf; wdkufZ&yfawG? wdkufausmif;awG/ pdrf;ndKUí pdwfESvHk; arGY
avsmfzG,fjzpfonfh rEÅav;awmif\t&dyfonf ta0;odkY vGifhajy;avNyD/ tjyiftqif?
trGrf;trH? tjc,ftoawG rsm;vGef;onfhrdef;rysKdwpfa,mufESifh rwlawmhacs/
40
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
usef;rma&;tvdkYiSm uRefawmfonf eHeufwdkif; apmapmxí rEÅav;awmifudk
ajy;wuf\/ awmifxdyf tm&HkcHwefaqmif;odkYa&mufvQif vloluif;&Sif;&mwpfae&mudk
a&G;NyD; vwfqwfoefY&Sif;onfhavudk&IL\/ eHeufapmapmjzpfaomfvnf; awmifay:wGif
vlol r&Sif;yg/ uifr&mawG udk,fpDvG,fí xkdrSþrS oGm;vmaeMuaom EdkifiHjcm;om;
c&D;onftrsm;tjym;udk awGY&avonf/ olwdkYonf ae&mwum "mwfyHk&dkufMuonf/
txl;ojzifh wifhw,fzG,f&mjcif; r&Sdonfh &Icif;&IuGufrsm;udk a&G;í"mwfyHk&dkufMuonf/
olwdkYudkMunfhawmh trsKd;om;awGu qHyif&Snf&Snf? acgif;avmif;abmif;bDyGMuD; awG
ESifh/ trsKd;orD;awGu b&mpD,myif ryg/ ,l&Sdwfac:onfhvnf [dkuftusÐudk ray:h
way: 0wfvsuf/ wcsKdYu aygif&if;em;txdwufaeonfh rDeDpuwfudk 0wfxm;onf/
wpfae&mwGif EdkifiHjcm;om;pHkwGJwpfwGJ a&mufvmonf/

ESpfa,mufpvHk; toufodyfrBuDD;Muao;/ 30 wpf0dkufavmufrSmom &SdMuOD;


rnf/

yxr&Icif;vSaMumif;? &moDOwkaumif;aMumif;udk ajymonf/ xdkYaemuf olwdkY


udk,folwdkY rdwfqufonf/ tDwvDjynf rDvefNrdKY wuúodkvfausmif;BuD;xGufrsm; jzpfyg
onfwJh/ t*Fvdyfbmompmayjzifh bGJY&NyD; ta&SUwdkif;odkY c&D;xGufvmjcif;jzpfygonfwJh/

uRefawmfonf awmifatmufodkY jyefqifcJhonf/ awmifatmufa&mufvQif


rvHk;wdkYqdkifwGif rkefYwDpm;rnf/ vufzuf&nf aomufrnf/ xdkYaemuf NrdKYxJodkYoGm;rnf/

rEÅav;awmifajcu rvHk;wdkYrkefYwDqkdifum; rkefYwDaumif;onf[kemrnfBuD;vS


ay\/ &efukefuvmonfh&kyf&SiftzGJYtoD;oD;onf þqdkifrSmyif rkefYwDpm;Muonf/ þ
qkdifrSmyif vufzuf&nfaomufMuonf/ rkefYwD eef;BuD;BuD;? Muufom;ESpfEdkifEdkif? yJrIefY
EdkifEdkif? Muuf&dk;pGyfjyKwfcsKdcsKd/

41
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
Muuf&dk;pGyfjyKwfuom csKdonf r[kwf/ rvHk;\rsufESmuvnf; jyHK;csKdonfh
toGifudk tNrJaqmifaeavonf/

rEÅav;wGif uRefawmf txll;oGm;vdkonfhae&m ESpfae&m&Sdavonf/ wpfcku


ydkufusKH;&yfuGufjzpfNyD; tjcm;wpfcku r[ma0,efbHkomausmif;wdkufjzpfavonf/
uddk,fusifvnfusufpm;cJhaom ae&ma[mif;udk atmufarhojzifh tvGrf;ajyoGm;Munfh
jcif;rsKd; jzpfygonf/

1945-ckkESpf 'kwd,urÇmppfNyD;onfhtcgwGif txufjrefrmEdkifiHrS *syefqefYusif


a&; ajratmufvkyfief;vkyfcJholrsm;onf rEÅav;wGif vmípkpnf;rdMuonf/ EdkifiHa&;
orm;? ausmif;om;? ArmhumuG,fa&;wyfrawmfvlxGuf? tdEd́,rSavxD;jzifh ckefqif;cJh
onfhavxD;ppfom;? tm&Svli,ftrsKd;orD;? wdkYArmocif/

t&G,frsKd;pHk? vlrsKd;pHk? trsKd;om;vnf; ygonf/ trsKd;orD;rsm;vnf;ygonf/


tBuD;qHk;rSm 20 ausmf 30 eD;yg;avmufom &SdMuOD;rnf/ txufjrefrmjynfwGif zuf
qpfwdkufzsufa&; jynfolYvGwfvyfa&;tzGJYcGJrsm;(zqyv)zGJYpnf;&ef a&mufvmMujcif;
jzpfonf/ pkpkaygif;vli,fESifhtrsKd;orD; 100 eD;yg;&dSvdrfYrnf/ xdkae&mrSwqifh udk,fh
wm0ef usonfhae&modkYjyefí zqyvtzGJYcGJrsm;udk xlaxmif&efjzpfavonf/

aps;csKdrStaemufzufqdkifwef; vrf;rBuD;twdkif; wnfhwnfhavQmufoGm;vQif


{&m0wDjrpfqdyfa&mufcgeD;ü ydkufusKH;&yfuGufudk awGYvdrfYrnf/ urf;em;u wm&dk;BuD;
awGudk ra&mufcif vufzuf&nfqdkifwef;rsm;&Sdonf/ vufzuf&nfqdkifwef;rsm;Mum;rS
vrf;ajr§mifuav;wpfcktwdkif; txJodkY0ifoGm;vQif 0if;BuD;wpf0if;&Sdonf/ xdk0if;udk
a': rSL;0if;[kac:Muonf/

42
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a':rSL;0if;xJwGif wef;vsm;&SnfBuD;wpfckESifh "r®m&HkBuD;wpfaqmif&Sdonf/ uRef
awmfwdkYonf ESpfxyfwef;vsm;BuD;ay:rSmvnf; aeMu\/vlrsm;onfhtcgwGif "r®m&HkBuD;
xJrSmvnf; aeMuonf/

xdk&dyfomrSaeNyD; uRefawmfwdkYonf rEÅav;c&dkif zqyv(aemifwGif zqyv)


udkzGJYcJhMuonf/ txufjrefrmjynftESHYtjym;odkYoGm;um zwyvrsm;udk zGJYcJhMuonf/ iwf
jywfqif;&JMuonfhwdkif pdwftm;xufoefwkef;? t&G,faumif;wkef;Muwkef;rdkY iwfonf[k
rxif/ qif;&Jonf[krxif/

reufvif;vQif awmif;BuD;awG qGJum aps;csKdxJodkY tvSLcHxGufonf/ ydkufqH


xnfholrsm;vnf; &Sdonf/ om;ig;xnfholvnf; &Sdonf/ [if;oD;[if;&Gufxnfholvnf;
&Sdonf/ trsm;tm;jzifh Asufxdk;acgif;&Gufonfrsm;u xnfhMuonf/

uRefawmf rSwfrdoavmuf aiGrsm;rsm;pm;pm; xnfholqdkí vlxkOD;vS? a':t


rmESifhe*g;a':OD;wdkYom&Sdonf/ e*g;a':OD;um; aiGomru uRefawmfwdkYwawG aomuf
&ef e*g;aq;vdyfBuD;rsm;uddkvnf; tNrJwrf; ay;avonf/

rEÅav;wGif olaX;[kemrnfBuD;onfh yk*¾dKvfBuD;rsm;xH uRefawmfwdkY tvSLcH


aomfvnf; rxnfhMuyg/ zwyvonf t*FvdyfqefYusifa&;tzGJYjzpfonf[k xifojzifh
t*Fvdyftpdk;& NidKjiifrnfudk pdk;&drfMu[efwlygonf/

uRefawmfwdkYonf]vlxkppf}oDcsif;udk qdkMu\/ zwyvtzGJYcGJrsm; zGifhonfhtcg


wGif ]vlxkppf} oDcsif;jzifh zGifhMuonf/

]]vlxkppfqdkwm vltrsm;wdkufMu&m0,f &dkif;yif;0dkif;0ef;? wdkif;usKd;aqmif


w,f? þurÇm emZD0g' zufqpf&,f? &ufpufvSwJh p&dkufawGy,f? vlxk&SdorQ n§if;yef;
ESdyfpuf xkESufum&,f? 'D0g'ES,f qdk;vScsnf&JUwu,f? jyKwfjyKwfjyKef;atmifwdkufrS
awmfr,f? 'gaMumifh usKyfwdkYvlxk aygif;&Hk;pkum NzdKzsufMupdkY wu,f}}
43
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
at0rf;q&mn§mpyfonfh]vlxkppf}oDcsif;jzpfygonf/ vlxkqdkonfa0g[m&
onf topfjzpfaeonf/ vlBuD;awGu vlxkqdkonfh pum;vHk;udk rBudKufMu/ ]bmvlxk
vJ}[kqdkMuonf/ ]vlxkqdkwm edrdwfr&Sdbl;? vlawGudk xkawmhrSmvm;}[kaighMuonf/
OD;vSu ukwfxkwfpuúLjymuav;awGESifhvlxk*sme,fxkwfonfhtcgwGif &efukefrS
owif;pmBuD;wpfapmifu vlxkqdkonfh a0g[m&udk jyuf&,f jyKcJhavonf/

uRefawmfonf ydkufusKH;udk jrif;vSnf;pD;í vmcJhonf/ r&rf;jcH wm&dk;em;odkY


a&mufawmh jrif;vSnf;rSqif;NyD; a':rSL;0if;xJodkY 0ifvmcJhonf/ vufzuf&nfqdkifESifh
pufbD;jyifqdkifMum;u vrf;Mum;uav;jzpfavonf/

a':rSL;0if;um; bmrSajymif;vJrI r&Sdyg/ odkY&mwGif taqmuftOD;awGurI


ydka[mif;NyD; ydkítdkrif;oGm;MuNyD/ uRefawmfwdkYaecJhonhf ESpfxyfwdkufvsm;BuD;rSm t
a&miftqif;yif r&Sdawmh/ rdk;'Pfav'PfaMumifh jzLavsmfrGJajcmufaeNyD/

uRefawmfwdkYtm;vHk; rrrSL;[kac:onfh a':rSL;vnf; r&Sdawmh/ wu,fawmh


a':rSL;onf uRefawmfwdkY tarxufyif BuD;vdrfhrnf/ odkY&mwGif olYnDrawG armifawG
ac:ovdk rrrSL;[kac:cJhMuavonf/ rrrSL;onf tysKdBuD;b0jzifh olYarmifawG nDr
awGudk auR;arG;apmifha&SmufoGm;cJhonf/

rrrSL;udk rawGY&aomfvnf; olYarmifawG nDrawGudkawmh awGY&\/ rrrSL;\


nDrti,fqHk; rroef;yifvQif touf 60 ausmfí qHyifawG jzLaeavNyD/ qHyifjzL
aomfvnf; &kyfrusyg/ rsufvHk; rsufzefaumif;aumif;? t&yfjrifhjrifh? tom;jzLjzLjzihf
i,fi,fwkef;uvdk acsmwkef;jzpfygonf/

rroef;onf olYtpfr rrrSL;\vrf;pOftwdkif; tdrfaxmifrjyKbJ armifawG?


tpfrawGu arG;onfhuav;rsm;udk xdef;aeavonf/

44
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rroef;onf i,fi,fwkef;uvdk bD;qHywfywf? cHkzdeyfBuD;pD;NyD; uRefawmfwdkY ae
cJhonfhwef;vsm;ESifh"r®m&Hkudk vdkufjyonf/ b,folawG vmonf/ b,folawG bmjzpfae
Muonfudkvnf; olodoavmuf ajymjyonf/ ol owif;rMum;&olrsm; taMumif;udk
vnf; uRefawmfxH pHkprf;onf/

rroef;\pum;rsm;udk em;axmif&if; uRefawmfonf twdwfu &kyfyHkum;csyf


rsm;udk jyefíjrifa,mifaeavonf/

tvHeDudkpHñTefYac: udkae0if;? oHrPdarmifarmifac: udkatmifol aemifwGif


&JabmfaX;[kwGifonfh rHk&GmudkaX;/

aoolaoí a<uol a<uukefMuNyD/

8syefacwfESifh ppfNyD;pacwf txufjrefrmjynfEdkifiHa&;vIyf&Sm;rI taMumif;udk


a&;vQif a':rSL;\0if;xJu þESpfxyfwef;vsm;onf ta&;BuD;aomtcef;rS ygay
vdrfYrnf/ odkY&mwGif uRefawmfonf txufjrefrmjynf EdkifiHa&;vIyf&Sm;rIordkif;udk a&;
aejcif; r[kwfyg/ uRefawmf usifvnfcJhzl;onhf ywf0ef;usifa[mif;wpfckudk jyeft
a&muf awGYonfhtcif;udk a&;aejcif;om jzpfyg\/

a':rSL;0if;xJrSxGufvmNyD;aemuf ydkufusKH;wm&dk;BuD;udk ausmfí r&rf;jcHqdyf


urf;odkdY vmcJhonf/ r&rf;jcHqdyfurf;um; bmrSajymif;vJjcif;r&Sd/ ppfNyD;umpwkef;u
uJhodkYyif tnmavSBuD;awG trsm;tjym; qdkufvsuf? avSSBuD;awGu trsKd;rsKd;? csif;
wGif;jrpfwaMumrSm wnfaqmufonhfavSudk csif;wGif;vuf? csif;wGif;ESifh{&m0wDjrpfqHk
teD;u ajrawmf&Gmem;wpf0dkufwGifpyfonfh avSBuD;rsm;udkajrawmfvuf[kac:Mu
onf/ csif;wGif;vuf? ajrawmfvuf avSBuD;rsm;onf ,cifwkef;uvnf; r&rf;jcHqdyfrSm
qdkufMuonf/ ,ckvnf; r&rf;jcHqdyfrSmyif qdkufMuavonf/

45
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
avSBuD;awGudkjrifawmh ppfNyD;ump uRefawmf rEÅav;odkY yxrqHk;tMudrf
a&mufcJhyHkudk jyefí owd&rdjyefonf/

txufjrefrmjynf XmecGJzGifh&ef e,frS au'grsm;udk rEÅav;odkY ac:vdkufonhf


tcgwGif uRefawmfonf trsKd;orD;au'gESpfa,mufESifhtwl rEÅav;odkYa&mufcJhonf/
armfawmfum;vnf; r&Sd/ rD;&xm;vnf; r&Sd/ ajcvsifwzHk? avSjzifh wenf;? vSnf;jzifh
woG,f vmcJh&jcif; jzpfavonf/

ydkufusKH;wGifaepOf uRefawmfwdkYonf naewdkifvQif wm&dk;BuD;atmufzuf


aomifjyifodkYqif;í vrf;avQmufMu\/ Al;oD;aMumfpm;Mu\/ rdIdif;jymaeaom ppfudkif;
awmif&dk;udk ai;Munfh&if; oDcsif;qdkMu\/ tjcm;oDcsif; r[kwfyg/ xdkpOftcgu acwf
pm;cJhaom ]vlxkppf}oDcsif; ]tifwmae&Sife,foDcsif;}ESifh]tcgawmfa&mufcsdef eD;vdkYvm
ay} ponfh rEÅav;NrdKYrtzGJY\jynfawmfjyef oDcsif;rsm; jzpfavonf/

twdwfudk jyefíESL;vdkY&&Hk r&rf;jcHqdyfwGif cPrQomaeNyD;aemuf uRefawmf


onf ydkufusKH;awmvrf;rBuD;twdkif; avQmufvmNyD; csrf;om&wHwm;BuD;udk jzwfcJh&
avonf/

aA'gyifawG usyfodyfaeatmif aygufaeonfhtif;BuD;udk jzwfaqmufxm;


aom opfom.;wHwm;tdkBuD;jzpf\/ b,facwfb,fumvwHwm;BuD;rSef; uRefawmf rod
yg/ ppfNyD;p uRefawmf rEÅav;a&mufonhftcsdefuwnf;uyif wHwm;BuD;onf Z&m
'kAÁvt&G,fodkY a&mufaeNyD/ ,ckxdvnf; jyefíjyifMuao;[efrwl/ tif;BuD;tv,f
acgifa&mufjyefawmh wHwm;tdkBuD;ay:wGif Z&yftdkBuD;wpfaqmif&Sdonf/ ,cifu xif;
0if;opfpufrsm;rS tvkyform;awGqDoGm;NyD; pdefyef;bufu opfpuftvkyform;awG
qDudk oGm;csifvQif þwHwm;tdkBuD;udk jzwfNyD; þZ&yftdkBuD;rSm uRefawmfem;avh&Sd\/
xdkZ&yftdk puftvkyform;rsm;taMumif;udk 1950 ckESpfwkef;u pmayopfr*¾Zif;wGif
0wåKwdkuav;wpfyk'f uRefawmf a&;cJhzl;onf/
46
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
,ckwpfacguf a&mufawmhvnf; uRefawmfonf Z&yftdkBuD;wGif xdkifí tarm
ajzonf/

wHwm;ESifhZ&yfuom tdkaomfvnf; aA'gyGifhawGu rtdkyg/ aA'gyGifhopfrsm;


jzpfygonf/ uRefawmfonf aA'gyGifhopfrsm;ay: &Syfwdkufajy;vmonfh avjynfav
n§if;udk wtm;&SLrdonf/

aMomfU U U&mpkESpf wpdyfawmif ausmfoGm;ygyaum/

csrf;om&xHk;ukef;udk jzwf? yJavSmfacsmif;udk ausmf? OD;wm&Japs;udk auGYywfNyD;


aemuf a0,efbHkomwdkufudk vmcJhavonf/

a0,efbHkomausmif;wdkufxJ0ifawmh pdwfxJwGif at;jronfht&omudk cHpm;


&onf/

refusnf;yifBuD;awG tkyfqdkif;NyD; t&dyfaumif;vSay\/ refusnf;yGifhjzLjzL 0g


0grsm;onf ajrBuD;wGif jyefYBuJaeMuonf/

uRefawmfwdkYonf a0,efbHkomausmif;q&mawmfbk&m;BuD;udk 0ifzl;Muonf/


q&mawmfBuD;rSm oufawmf 80 ausmf 90 twGif; a&mufawmhrnf/ em;av;í
rsufpdrIefaomfvnf; rSwfÓPfaumif;qJ jzpfavonf/

ydkufusKH;wGif uRefawmfwdkYaepOf xdkESpfu <uufusojzifh uRefawmfwdkYonf


a0,efbHkomausmif;wdkufodkY ajymif;vmcJhMuonf/ q&mawmfum; 0HomEkacwfwkef;
uvnf; a&SUwef;rSygcJhonf/ wdkYArmvIyf&Sm;rIwGifvnf; q&mawmfonf aemufrusyg/
zufqpfawmfvSefa&;umvwGifvnf; q&mawmfonf olYausmif;rSmyif awmfvSef a&;
rsm;udk 0Sufay;cJhavonf/ jrefrmrsKd;cspfoH,mrsm;pGmuJhodkYyif q&mawmfonfvnf;

47
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
bmoma&;? omoema&;udpöudkomru trsKd;om;a&;udpörsm;wGif a&SUwef;rS tNrJygcJh
onfom jzpfavonf/

q&mawmfonf uRefawmfwdkYwpfodkufvHk;twGuf ae&mxdkifcif; aumif;pGm


ay;onf/ trsKd;orD;rsm;twGufvnf; ausmif;wpfausmif; owfowfay;xm;onf/
trsKd;om;rsm;rl qGrf;pm;ausmif;udk &Sif;vif;í ae&mcsay;avonf/

uRefawmfwdkYonf q&mawmfBuD;udk zl;ajrmfNyD;aemuf qGrf;pm;ausmif;udk wuf


MunfhMu\/ qGrf;pm;ausmif;wGif pmoifom;oHCmawmfawGoDwif;oHk;aeMuavonf/

rSwfrdao;\/ 1945ck aqmif;wGif;wpfnwGif uRefawmfwdkYxHodkY t*Fvdyfppf


AdkvfESpfOD; aygufvmMuavonf/ uRefawmfwdkYae&mudk &SmazGí vdkufvmjcif;jzpf\/ wpf
a,mufu uyÜwdef ruúifZD qdkoljzpfí wpfa,mufu uyÜwdefarm&pfqdkoljzpfonf/ ol
wdkYESpfa,mufonf ppfzdeyfawGudk vufuudkifum acG;wpDpDESifh 0ifvmMuonf/ ausmif;
om;uav;rsm; udk&ifuav;rsm;u uRefawmfwdkYae&mudk vdkufjyMuonf/ olwdkYa&muf
onfhnwGif uRefawmfwdkYESifhrdwfqufyGJuav;wpfck vkyfMuonf/

xdkaemufrSpí olwdkYESpfa,mufonf paeYaeYnwdkif; uRefawmfwdkYqDodkY ayguf


vmum ESpfntdyfNyD; wevFmaeYeHeufusrS wyfodkYjyefMuonf/ vmwdkif;vmwdkif; olwdkY
wyfrS&onfh&du©mrsm;? t0wftpm;rsm;? pma&;ud&d,mrsm;ponfhwdkYudk ,lvmwwfMu
\/ nnwGif olwdkYu jAdwdoQtvkyform;vIyf&Sm;rIordkif;? w&kwfjynfawmfvSefa&;
ordkif;? ba&muf'g0g'udk a0zefonhf jyifopfuGefjrLepfacgif;aqmif 'l;uvddkY\ oabm
w&m;rsm;udk uRefawmfwdkYtm;ydkYcsMuonf/

wpfaeYwpfcsdefwGif xdkpOfutaMumif;rsm;udk 0wåKa&;&ef xdkae&mrsm;udk uRef


awmf jyefa&mufcsifaeonfrSm MumygNyD/ odkY&mwGif awmfawmfESifh ra&mufjzpf/ ,ck
jyefa&mufonfhtcgwGif uRefawmfonf xdkpOfu ywf0ef;usifavxkwGif arsmae

48
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
avonf/ wu,fhwu,fa&;awmhrnfqdkonfhtcgwGif tenf;qHk; wpfacgufESpfacguf
awmh vmzdkY vdkvdrfhOD;rnf/

(2)

rEÅav;awmifajcrS uRefawmfwdkYwnf;cdkpcef;u wdwfqdwfonf/ armfawmf


um;oH? vloHponfhwdkY rMum;&/

eHeufvif;vQif xaemif;yiftkyftkyfqDrS av;oGJYonhfcsKd;ul;oHudkom Mum;&


onf/

udkoef;wifydkif ]pdk;vGifrdom;pk&kyf&SiftzGJY]\tvkyfrSm reufvufzuf&nf


aomufNyD;vQif ukrÜPDydkif&SifESifh'g&dkufwmwdkYwpfaeYwm &dkufuGif;&dkufuGuftwGuf aqG;
aEG;yGJxdkifMujcif;jzpfonf/ uRefawmfum; vlydkoufoufrQom jzpfavonf/

'g&ddkufwmrSm armifvSa0ac: ta0jzpfonf/

armifvSa0um; i,fi,fuwnf;u &kyf&Sifaumfjym;rsm;ESifhupm;um aumfjym;


yHkxJwGif BuD;jyif;vmoljzpf\/ trlt&mrSma&m? vkyfyHkudkifyHkrSma&m olYtaz udkcspfcif
ESifhawmfawmfwlavonf/ udkcspfcifonf olYom;udk i,fi,fuwnf;u um;&dkufa&m?
um;quf&modkY ac:oGm;onf/ t,f'pfwif;[kac:onfh um;jzwf? um;qufynmonf
&kyf&Sif'g&dkufwmwpfOD;\tajccHtusqHk;ynm jzpfonfqdkvQif armifvSa0onf tajccH
ynmukd i,fpOfuwnf;u wwfcJhjcif;jzpfonf[kqdkEdkifayonf/

uRefawmf armifvSa0udk podwkef;u olYtoufonf 16 ESpf avmufom&SdOD;


rnf/ onfwkef;u armifvSa0onf ausmif;om;uav; wpfa,mufrQomjzpfonf/ olY

49
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
taz\aAmufpfa0*Gef;um;jymuav;udk armif;NyD; olYtazudk vdkufydkYwwfonf/ olY
tazESifhtwl um;quf&moddkYvdkufNyD; ulí um;qufay;wwfonf/

,cktcg uRefawmfESifh jyefawGYonfhtcgwGifrl armifvSa0onf atmifjrifonfh


'g&dkufwmBuD;wpfa,mufjzpfaeavNyD/ olYaemufwGif atmifjrifonfhum;awG wyHkBuD;
usef&pfcJhNyD/

xdkaeYwGif jyifOD;vGifvrf; 10 rdkifu jcHwpfjcHwGif vdkau;&Sif; xGuf&efjzpfonf/

uRefawmfwdkYonf um;oHk;pD;jzifh xGufcJhMu\/rif;orD;ç rif;om;awGu wpfpD;?


"mwfyHkq&mESihf puftzGJYwpfpD;? uRefawmfwdkYu wpfpD;jzpfavonf/

10 rdkifodkYa&mufonhftcgwGif armfawmfum;wef;onf 0JbufodkY auGYqif;vmcJh


avonf/ vrf;uav;u usOf;usOf;? ajreDvrf;uav;vrf;ab;wGif awmyef;&dkif;awG
yGifhaeMuonf/ NidrfoufpGmpD;qif;aeonfh a&ajrmif;uav;rsm;xJwGif bJtkyfawG a&
ul;aeMuonf/

wpfae&mwGif wHwm;tdkuav;wpfckudkjzwfcJhMu\/ wHwm;uav;u ,dkifwdkif


wdkif/ armfawmfum;jzwfí&rS&ygrnfavm[k uRefawmfpdk;&drfrdao;onf/ odkY&mwGif a&SU
um;rsm;onf &J&Jwif;wif;yifjzwfoGm;Muavonf/ uRefawmfwdkYum;onf xdkwHwm;
tdkudk jzwfarmif;vmcJhonf/ bmrSrjzpfyg/ a&ajrmif;ab;u vrf;uav;twdkif; twef
Mumarmif;vmNyD;onfhaemuf jcHwpfjcHxJodkYcsKd; 0ifvdkufonf/

uRefawmfwdkYrdwfaqG udkcspfarmif\jcHjzpfavonf/

udkcspfarmifonf wpfcgu pD;yGm;a&;vkyfief;&SifwpfOD;jzpf\/ olYvkyfief;rsm;?


jynfolykdiftodrf;cH&onfhtcgwGif rEÅav;rSmraeawmhbJ arNrdKUtwuf 10 rkdifwGif vm
íjcHpkdufaeavonf/

50
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
olYjcHonf uRefawmfwdkYxifonfxuf BuD;aeavonf/ {uaygif; 100avmuf
udk *&HcHNyD; awmckwfonf/ opfikwfawGudk wl;onf/ ajrudk rD;zkwfonf/ odkYuvdk jyif
qifNyD;aemuf udkcspfarmifonf vliSm;um udk,fwdkifBuD;Muyfí vkyfaeavonf/ odkY&m
wGif {u 100 vHk;udk rvkyfEkdifyg/ wpf0ufavmufudkom vkyfEdkifygonf/

wpf0ufavmufudk ESpf&Snfpm;yifBuD;awG pdkufxm;onf/ 'nif;? rufrHk?


rufref;? yifpdrf;ESifhpyfxm;onfh yef;oD;? opfawmf/

wpfcsKdUudk ql;ykyf? ql;yef;? ,dk;',m;qD;oD;? pxa&mfb,f&D ponfhyifvwfrsm;


pdkufonf/ usefajruGufrsm;wGifrl a*:zD? rkefnif;? c&rf;csOf? i&kwf? MuufoGefjzL?
8sif;ponfh &moDvdkufoD;ESHrsm; pdkufysKd;xm;avonf/

armfawmfum;onf jcHtv,facgifu wJBuD;wpfa&SUwGif &yfvdkufonf/ wJBuD;


u av;yifoHk;cef; oufu,frdk;? x&HumwJBuD;jzpfonf/

udkcspfarmifonf a&ToGm;awG 0if;oGm;atmif jyHK;vdkufNyD; uRefawmfwdkYqDodkY


xGufvmavonf/

]]vmMu vmMu arQmfaewm? wJBuD;uawmh rif;om;awG rif;orD;awG em;zdkY?


cifAsm;wdkYzdkYu aemufaz;rSm}}

udkcspfarmifonf uRefawmfwdkYudk wJaemufzufodkYac:oGm;onf/ wJaemufzuf


wGif pddrf;ndKYaeonfh Al;pifBuD;wpfpif&Sdonf/ Al;pifatmufwGif uGyfyspfwpfvHk;ay:wGif
zsmMurf;topfuav;u pdrf;zefYvsuf/ ab;urwfwwfpm;yGJwGif vufzuf&nfMurf;
0dkif;u toifh/

tjrnf;uvnf; pHkonf/ MuHoum? ajryJaMumf? ajymif;zl;aMumf? iSufaysm


oD;ESifh *sDom;aMumf/

51
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]raeYu [dkbufuawmifay:udk awmvdkufwm *sDwpfaumif&cJhwmeJY tawmf
yJ}}

udkcspfarmifonf *sDom; rajcmufwajcmufudk qm;? eEGif;ESifh rqvmoifh&HkrQ


xnfhum cyf<uyf<uyfuav; aMumfxm;ay;\/

uRefawmfonf ukdcspfarmifudkMunfhí olYb0udk tm;usovkdvkd jzpfaeav


onf/ rnfrQat;csrf;onfhb0ayenf;/

udkcspfarmifonf om;r,m;awGudk rEÅav;rSmxm;NyD; 10 rdkifjcHodkY wpfa,muf


wnf; vmaeavonf/

]]olwdkYudk ac:vkdYrjzpfbl;As? olwdkYu bdkifpukyfav;MunfhcsifwmeJY yGJav; vrf;


av; oGm;csifawmh rjzpfbl;? 'gaMumifh rEÅav;rSmyJ xm;cJh&w,f? uav;awG&JUynm
a&;uvJ &Sdw,fr[kwfvm;}}[k udkcspfarmifu ajymonf/

udkcspfarmifonf 10 rdkifjcHwGif {upm usifhaeaomfvnf; avmuBuD;ESifh t


qufrjywfyg/ pdkufysKd;a&;vkyfief;rSm em;onfhtcsdefwGif a&'D,dkem;axmifonf/ tm;
vQif aoewfwpfvufjzifh awmypfxGufonf/ wpfywfwpfcg? q,f&ufwpfcg rEÅav;
odkYwufNyD; pmtkyf0,fonf/ ol roGm;jzpfvQifvnf; tdrfu ydkYay;avonf/

uRefawmfu udkcspfarmifESifhpum;aumif;aepOf udkoef;wifESifharmvSa0wdkY vl


odkufonf &kyf&Sif&dkuf&efjyifqifaeavonf/

cPMumawmh uvuf&dkufoHESifhtwl oDcsif;oHay:vmavonf/ wdyf&ufaumf


'grSaeí yav;bufzGifhjcif; jzpfygonf/ Zmwfvdkufrif;orD;ESpfa,mufjzpfonf/ a'pD
ausmf0if;ESifhat;at;oif;tdrfrufcef;jzpf\/ olwdkYESpfa,mufpvHk;u Zmwfvdkufrif;
om;jzpfonhfaZmf0rf;udk MudKufaeojzifh pdfwful;,Of&mrS tdyfaysmfoGm;NyD; tdrfrufruf

52
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onfhtcef;jzpfonf/ bmrSrxl;jcm;yg/ &kyf&SifwdkYxHk;pHtwdkif; aZmf0rf;ESifha'0Dausmf
0if;? aZmf0rf;ESifhat;at;oif; wwGJpDxkwf? twGJvdkuf oDcsif;qdk? yef;yGifhuav;awGESifh
ayguf? 'ef;vTJ? ajy;MuvkdufMu? NyD;awmh wpfa,mufudkwpfa,muf cspf&nfvTrf;onfh
rsufvHk;rsm;ESifh MunfhMu/

þrQomjzpfygonf/

&kyf&Sifydwfum;ay:wGif pkpkaygif; av;rdepfavmufomjy&rnfhjrifuGif; jzpfyg


onf/ odkY&mwGif xdk&dkfufuGif;uav;udk wpfaeukef &dkuf&ygonf/ toHysufoGm;vdkuf? rD;
u ysufoGm;vdkuf/ rif;om;u o&kyfaqmifí aumif;wkef; t&SdefysufoGm;vdkuf/ rif;
orD;u t&SdfefysufoGm;vdkuf? tjcm;rif;orD;wpfa,mufu olYo&kyfaqmifrIudk rBudKuf
í jyef&dkufvdkuf/ "mwfyHkq&mu olY&Iaxmifhudk rBudKufí jyif&dkufvdkuf/

'g&dkufwm? rif;om;? rif;orDD;ESifh "mwfyHkq&mygemrnfBuD;rsm; jzpfMuygonf/


odkY&mwGif MunfholtzdkY bmrQrxl;jcm;onfhjrifuGif;uav;udk olwdkYtm;vHk; acR;wvHk;
vHk;jzifh &dkuf&jcif;jzpfonf/ uRefawmfonf pdwf&Snf&aom? wpfa,mufa,mufjzifh r&bJ
toif;tzGJYjzifh vkyf&aom&kyf&Sifudk Munfhí pdwfarmaeavonf/

uRefawmfonf &kyf&Sifynmudk av;pm;ygonf/ ynmay;a&;? 0g'jzefYcsda&;wGif


&kyf&Sifonf tvGefxda&mufonfhtcef;rSygonfudkvnf; owdjyKrdygonf/ ausmif;om;
b0wkef;u &kyf&Sifum;aumif;awGvmvQif wpfaeYudk oHk;yGJMunfhonfhtcg Munfhonf/
av;yGJ Munfhonfhtcgrsm;yif &Sdwwfonf/

okdY&mwGif 1972-ck ]b0wuúodkvf}rS xGufvmonfhtcgü &kyf&Sifaumif;aumif;


rMunfhjzpfawmh/ Munfhonhfjrefrm&kyf&Sifum;trsm;pkonf (tm;vkH;r[kwfyg)bmOD;wnf
csufrSvnf; rnfrnf&& r&Sd/ ajzazsmfa&;oufouftwGufyifvQif wefzkd;r&SdaMumif;udk
tHhMopGm awGY&onf/ EkdifiHjcm;&kyf&Sifuaum/ EkdifiHjcm;&kyf&Sifonfvnf; xl;rjcm;em;om

53
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jzpfonf/ uRefawmfwkdYqDodkYa&mufvmonfhEkdifiHjcm;&kyf&Siftrsm;pkonf e,fcsJU,Ofaus;
rIudk jzefYjzL;onfhum;rsm; jzpfaeonf/ aoewf? "m;? aoG;xGufoH,kdjzifh vlowfjyjcif;?
vdifazmufjyefrIponfwkdYudk tom;ay;xm;onfhum;awGcsnf; jzpfaeMuonf/ EkdifiHjcm;
wkdif;jynfrsm;wGif xkdYxufaumif;onfh&kyf&Sifrsm; r&SdawmhNyDavm/

uRefawmfwdkY jrefrm'g&dkufwm vli,frsm;xJwGif awmfolawG&Sdygonf/ &kyf&Sif


ZmwfaqmiftrsKd;om;? trsKd;orD;rsm;vnf; olwdkYtvdkuftxdkuf awmfMuygonf/
odkY&mwGif olwdkYonfvnf; olwdkY\tpGrf;tpudk jyp&mae&m &SmrawGYbJjzpfaeonf/

&kyf&Sif&dkufaeonfudk Munfh&onfrSm NiD;aiGYvmojzifh tjyifbuf Al;pifatmuf


wGif xdkif&if; jrefrmh&kyf&SiftaMumif;udk awG;aerdavonf/

onfwkef; uRefawmf vufzuf&nfMurf;aomufae&modkY aZmf0rf;ESifhat;at;


oif; a&mufvmMuonf/ olwdkYrsufESmwGif rdwfuyfawG tazG;om;jzihf/

]]q&m uRefawmftufvkyfwm b,fES,fhaeovJ a0zefyg q&m}}

aZmf0rf;u *sDom;aMumfwpfwHk;udk aumuf0g;&if; ajymvdkufonf/

]]aumif;ygw,f}}

uRefawmfu onfrQom ajymEdkifonf/ xdkYxufvnf; bmrQ ydkírajymEdkifyg/ xdk


pOfu olwdkYonf emrnfBuD;rif;om; rif;orD;awG jzpfaeMuNyD/ odkYwdkifatmif olwdkYum;
rsm;udk uRefawmfonf &kyf&Sifydwfum;ESifha0;&modkY a&mufaeonf/ xdkYaMumifh olwdkY
wawG emrnfBuD;onfudk uRefawmf odaomfvnf; bmaMumifh emrnfBuD;onfudk uRef
awmf rodao;/ tcsKdY&kyf&Sifrif;om;rif;orD;rsm;qdkvQif uRefawmf]]b0wuúodkvf}wGif
a&mufaepOf emrnfBuD;vmMuNyD; ]b0wuúodkvf}rS uRefawmf rxGufrDwGif emrnfBuD;&m

54
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rS arS;rSdefoGm;um vHk;0aysmufuG,foGm;Muonf/ olwdkYudk uRefawmf&kyf&Sifydwfum;ay:
wGif rjrifvdkuf&/

aZmf0rf;ESifhat;at;oif;rSm uRefawmfwdkYr&Sdwkef; emrnfBuD;vmMujcif;jzpfNyD;


uRefawmfwdkYa&mufvmcsdfefwGif txGwftxdyfa&mufaeMuonf/ xdkYaMumifh olwdkYudkvnf;
uRefawmf rMunfhzl;ao;/ &dkufuGif;wGif jrif&onfhtwdkif; ajym&vQifrl olwdkYESpfa,muf
pvHk; Edkifeif;pGm o&kyfaqmifEdkifMuonf/

]]uRefawmfu wdkif;cspfocifodef;az&JUom;yg}}

aZmf0rf;u olYtaz\emrnfudk *kPf,líajymonf/ ocifodef;azrSm 8syef


acwfu 8syefwdkY\EdSyfpufrIudkcHvdkuf&onfh rEÅav;ocifwpfOD;jzpfí ppfNyD;onfhaemuf
wGif wdkif;cspfowif;pmudk wnfaxmifoljzpfonf/ ocifodef;azESifhol\wdkif;cspf
owif;pmonf ppfNyD;p rEÅav;wGif uRefawmfwdkYwawG zwyvrsm;udk wnfaxmif
onfhtcg vli,frsm;bufrS &yfcJhonf/ aZmf0rf;onf owif;pm q&mwpfa,muf\om;
yDyD owif;pmq&m? pma&;q&mrsm;udk av;pm;yHk&onf/

]]uRefawmfwdkYudk a0zefEdkifygw,fq&m? rSm;wm&SdvJ ajymEdkifygw,f}}[k aZmf0rf;


u olESifhywfoufí xifjrifcsufay;&ef awmif;onf/

]]emrnfawmh BuD;wmyJ? udk,fuawmh b,fum;udkrS rMunfh&ao;vdkY avmavm


q,f bmrSxifjrifcsuf ray;Edkifao;bl;? emrnfBuD;wm[m rSefrSefuefuef emrnfBuD;
zdkYvdkw,f? tcufqHk;uawmh tJ'DBuD;vmwJhemrnfudk rusatmif xdef;zdkYyJ? emrnfBuD;
vm&if b0ifjrifhvmwwfw,f? y&dowfudk txifao;vmwwfw,f? igvkyf&if bm
jzpfjzpf y&dowfu oabmusrSmyJ? wu,fawmh y&dowfqdkwm bmrSem;vnfwm r[kwf
bl;qdkNyD; xifvmwufMuw,f? tJ'Dvdkxif&if 'DtEkynm&Sif[m usqHk;zdkY yxrajcvSrf;
udk pvSrf;vdkufwmyJ? aemufwpfck udk,f tMuHay;csifwmuawmh um;awGudk odyfrsm;

55
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rsm; r&dkufapcsifbl;? wcsKdUtEkynm&SifawGu &wkef;&cdkufrSm vkyfvdkufr,f[JhqdkNyD;
um;awG eif;uef&dkufMuw,f? pma&;q&mqdk&ifvJ emrnfBuD;wkef;rSm aiG&Smvdkufr,f[Jh
qdkNyD; pmtkyfawG eif;uefa&;Muw,f? ta&twGufawmhrsm;yg&JU? 'gayr,fh t&nft
csif;usawmh raumif;awmhbl;? 'g[m tEkynmonfawG usqHk;&wJh taMumif;awGxJ
rSm wpfaMumif;vdkYudk,fxifw,f? 'gaMumifh &dkuf&if udk,fho&kyfaqmifrIeJYvdkufwJhum;rsKd;
udk &dkufapcsifw,f? 'g[m pma&;q&mwpfa,muftaeeJY ajymwJhpum;vJ r[kwfyg?
&kyf&SifMunfhy&dowfwpfa,muftaeeJY ajymwJh pum;yg}}

]]aus;Zl;wifygw,f q&majymwJhpum;awGudk uRefawmf oabmwlygw,f?


uRefawmfvJ um;rsm;rsm; &dkufzdkYpdwfrul;ygbl;? um; 40 avmufyJ &dkufzdkY pdwful;xm;
ygw,f? um; 40 avmuf&dkufNyD;&ifawmh udk,fwdkif 'g&dkufwmvkyfNyD; pdwfMudKufum;rsKd;
awGudkyJ &dkufawmhr,f}}

xdkaeYu olwdkYwawG wpfaeYvHk; &dkufMu&onf/ rdk;wGif;jzpfí rdk;u vif;csnf


wpfcg? tHkYrIdif;csnfwpfvSnfh/ odkY&mwGif twGif;cef;udk &dkufjcif;jzpfí &kyf&Sif&dkufjcif;udk
awmh tESmifht,Suf rjzpfyg/

(3)

aemufwpfaeYwGif uRefawmfwdkYrHk&GmodkYul;Muonf/ rlvu ],if;rmyifvrf;cGJ}}


Zmwfum;udk uavmvrf; ,if;rmyifwpf0dkufwGif &kduf&ef jzpfonf/ odkY&mwGif
ZmwfuGufESifhrudkuf/ Zmwfcif;xm;onfu c&D;&SnfoGm;onfhrD;&xm;BuD;ay:rSm

56
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jzpfonf/ Zmwfoabmt& xkdrD;&xm;onf rEÅav;wGif qkduf&rnf/ rEÅav;odkY&xm;
qkdufonhftcsdefwGif Zmwfonf txGwftxdyfodkY a&muf&rnf/

þwGif uavmvrf;u ,if;rmyifwGif &dkufí rjzpfawmh/ uavmvrf;u ,if;


rmwGif vrf;cGJvnf;r&Sd/ xdk&xm;onf rEÅav;odkYvnf; wdkuf&dkufa&mufEdkifonfh&xm;
r[kwf/ xdkYaMumifh rHk&Gmbufu ,if;rmyifwGifvnf; rD;&xm;vrf; r&Sdyg/ odkY&mwGif 'g
&dkufwmonf &dkufíjzpfatmifawmh vkyf&vdrhfrnf/

xdkaMumifh ,if;rmyiftvGef zdk;0if;awmifvrf;cGJrSm Zmwfvrf;pç&onf/ xdk


aemuf ZmwfuGufudk rHk&GmodkYul;&onf/ rHk&GmrS rEÅav;awmufavQmuf&xm;BuD;&Sdonf/
þbufodkYa&mufvQifrl udpör&Sdawmh/ ZmwfñTef;twdkif; &dkufEdkifNyD/ ],if;rmyifvrf;cGJ}
[ktrnfrwyfbJ vrf;cGJ&Sdonfhblwmwpfckudk ajymif;um xkdtrnfjzifh &dkufír&oavm
[kar;zG,f&Sdonf/ r&yg/ Zmwfvrf;pDppfa&;udk ZmwfwifpOfu ],if;rmyifvrf;cGJ}t
rnfjzihf wifxm;jcif;jzpfygonf/

xdkYaMumifh Zmwfum;trnfudk udk,fBudKufovdk ajymif;í&rnf r[kwf/ csxm;


ay;onfhtrnftwdkif;om &dkuf&vdrfhrnf/ rjzpfvQif jzpfatmif &dkuf&awmhrnf/ rwwf
Edkifawmh/ emrnfajymif;cGifhu &csifrS&rnf/ &vQifvnf; rnfrQMumatmif apmifh&rnf
rod/ udk,fu ,ck&dkufcsifonf/ ,ckrS r&dkufjzpfvQif aemifudk rnfonfhtcsdefusrS &dkuf&
rnfudk rnfolrQ rajymEdkif/ rif;om;u ay;onfh&uf? rif;orD;ESpfa,mufu ay;onfh
&uf? zvifaumfjym;&onfh&uf? 'g&dkufwmtm;onfh&uf? uifr&mrif;tm;onfh&uf
ponfhjzifh tm;vHk;wdkufqdkifrS tm;vHk;acsmarmrS &kyf&Sifum;wpfum;jzpfrnf/ &kyf&Sif
um;wpfum; &dkufa&;onf 'kv’bw&m;BuD;wpfyg;jzpfaeonf/

xdkYaMumifh &onfhtcGifhta&;udkrl vufrvGwfEdkif/ rjzpfjzpfatmif &dkuf&awmh


rnf/ þodkY rjzpfjzpfatmif &dkufMu&ojzifh uRefawmfwdkYjrefrm&kyf&Sifum;rsm;onf w
jznf;jznf;nHhvmjcif;jzpfonf[kuRefawmf xifygonf/ uRefawmfwdkYtzGJY um;ig;pD;jzifh
57
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rEÅav;rSxGufMuonf/ a&SUajy;tjzpf &SLwifrefae8smESifhtzGJYu wpfpD;? rif;om;ESifholY
tzGJYuwpfpD;? rif;orD;wpfa,mufpDu wpfpD;? uifr&mrif;ESifh olYtzGJYom;rsm;u
wpffpD;/

&SLwifrefae*sm rHk&GmndKBuD;ac:rHk&Gmom;udkndKBuD;jzpfonf/ olonf Zmwfum;


wpfum;udk 'g&dkufwmvkyfí &dkufcJhzl;onf/ olY&kyf&Sifum;udkuRefawmf rMunfhzl;ojzifh
'g&kdufwmwpfa,muftaejzihf rnfrQaumif;raumif;udk uRefawmf rajymEdkifyg/ odkY&m
wGif &SLwifrefae*smwpfOD;taejzifhum; rsm;pGmtm;udk;&ygonf/ taygif;toif;
vnf; qefYonf/ rif;om; rif;orD;rsm;ESifhcifonf/ ukrÜPDydkif&Sifrsm; tBudKufudkvnf;
aqmifwwfonf/ uifr&mrif;ESifhvnf; wnfhatmifaygif;wwfonf/ 'g&dkufwm oabm
udkvnf; odonf/ xdkrQruyg/ &kyf&Sif&dkufcgeD; rdk;r&Gmatmif &SifOy*kwå wifzdkYvdkvQif
vnf; &SifOy*kwå wifwwfao;onf/ y&dwfvnf; &Gwfwwfonf/ armfawmfum; ysuf
onfqdkvQifvnf; 0ifjyifvdkufao;onf/

vlu cyf00? t&yfaxmifaxmifarmif;armif;? tom;u pdrfhaeatmif ndK


onf/ uRefawmf olYudk oabmtusqHk;rSm &kyf&nfa&m? pdwfaeoabmxm;yg tnm
om; yDojcif;jzpfonf/ oabmaumif;í pum;ajymyGifhvif;onf/ aysmfaysmfaewwf
onf/ tazmfaumif;onfqdkvQif tvkyfawG? om;r,m;awGudk ypfNyD; ac:&mudk vdkuf
wwfoljzpfonf/ ol pdwfnpfaeonfudk uRefawmfwpfcgrQ rawGYzl;/ tdrfrSm xrif;
csufp&m qefr&onfwdkif jzLazG;aomoGm;rsm; ay:atmif jyHK;um ]]q&ma& 'DaeY cgem
edrf;vmw,f? tdrfu uav;awG qefjyKwf[Jae&w,f}}[k [if;cGuf 10 cGufavmufjzifh
aumif;aumif;rGefrGef pm;aomufvm&ol\rsufESmrskKd;jzifh ajymwwfonf/

rHk&GmndKBuD;onf rdwfaqGoli,fcsif;rsm;u t&ufaomufcsifonfqdkvQif n


oef;acgifBuD;jzpfap t&uf&Sm0,fay;onf/ oludk,f wdkifurl wpfpufrQ aomufol
r[kwf/ bk&m;w&m;udk tvGefMunfndKonf/ olonf &efukefwGif aepOfaeYwdkif; bk&m;

58
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
oHk;qljynfhatmif zl;wwfonf/ &efukefwGif olrzl;bl;onfhbk&m;qdkí &Sdrnfrxif/ rnf
rQ tvkyfrsm;rsm; bk&m;oHk;qlawmh jynfhatmif zl;wwfonf/ um;p&dwfr&SdvQif xkd
bk&m;rsm;udk ajcvsifavQmufí oGm;zl;onf/ tvkyfrsm; vdkufonfrSmvnf; olYjyif ESpf
a,muf &Sdrnfrxif/ olonf csif;wGif;toif;\trIaqmifvlBuD;vnf; jzpf&m toif;
tvkyfudkvnf; vkyfvdkufao;onf/ olwum\udpö0dpöawGudkvnf; vdkufaqmif&Gufay;
vdkufao;onf/

olonf 1977 �ckESpfwGif &kwfw&uf uG,fvGefoGm;&m ol ruG,fvGefrDuav;


wGif uRefawmfwdkYudk &Spfrdkif at0rf;jcHxJu olYtdrfodkYac:í xrif;auR;vdkufao;onf/
&Sdí auR;jcif; r[kwfyg/ uRefawmfwdkYu Muufom;umvom; csufpm;csifonf[k t
rSwfwrJhajymvdkufonfudk olMum;oGm;NyD; olYtpDtpOfjzifh auR;jcif;jzpfygonf/ uRef
awmfwdkYu ydkufqHay;aomfvnf; olr,l/ uRefawmfwdkYukdomru ydkufqHuav;&vm
vQif tem;uuav;awGudk pkac:NyD; rMumrMum csufjyKwfwwfao;onf/ us,f0ef;
onfhat0rf;jcHaemufaz;u uGufopfwGif tjcm; ol\tdrfudk t&Sm&cufaumif;cuf
rnf/ rHk&GmndKBuD;tdrfudkrl t&Sm&rcufyg/ vrf;wGif awGYonfuav;wpfa,mufudk
ar;vdkufvQif qdkufqdkufNrdKufNrdKufa&mufatmifvdkufydkYygvdrfhrnf/ þrQtxdd uav;awG
ESifhol tuRrf;0ifygonf/

rHk&GmndKBuD;onf a'gh*spfwpfpD;jzifh uRefawmfwdkYa&SUu xGufoGm;ygonf/ olESifh


twl olYtzGJYom;tcsKdUvnf; ygoGm;onf/ vl 50 avmufpm;zdkYcsuf xrif;[if;tdk;rsm;?
yef;uefcGufa,mufrsm;vnf; ygoGm;onf/ aemufwpfpD;rSm uifr&mrif;ESifhtzGJYom;
rsm; jzpfonf/ olwdkYum;ay:wGif pufypönf;awGygonf/ olwdkYESpfpD;u rEÅav;rS reuf
apmapm xGufoGm;Muonf/ olwdkYum;aemufwGif a'0Dausmf0if;\um; jzpfonf/ olY
um;wGif 'g&kdufwmESifhwGJzuf'g&kdufwmwdkYvdkufMuonf/ uRefawmfESifhudkoef;wifwdkYu
at;at;oif;um;wGif vdkufMuonf/

59
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&SLwifrefae*smESifh"mwfyHkq&mwdkY\um;rsm;u reufapmapm rEÅav;rS xGuf
Muonf/ uRefawmfwdkYum;rsm;rSm aeYvnf 12 em&DausmfrS twlwlxGufonfqdkaomf
vnf; a&SUqifhaemufqifhxGufMujcif;r[kwf/ wpfpD;ESihfwpfpD; em&D0uf? wpfem&Davmuf
awmh uGmMuonf/ rHk&Gma&mufrSpkNyD; zdk;0if;awmifbufodkY ul;Mu&efjzpfonf/

uRefawmfwdkYum;rSm aemufqHk;rSjzpfonf/ wpfae&modkY0ifNyD; at;at;oif;udk


0ifac:&ao;onf/ xdkpOfu at;at;oif;onf rEÅav;wGif A[dkjyKum um;ESpfum;
&dkufaeonf/ wpfum;u ],if;rmyifvrf;cGJ}jzpfNyD; aemufwpfum;rSm okc\]rkdufw,f
qkdwm vG,fygw,f}qkdonfhum;jzpfonf/ yxrum;u rkH&GmbufwGif &kdufrnf/ 'kwd,
um;u ausmufqnfbufwGif &dkufonf/ xdkaMumifh at;at;oif;onf rEÅav;wGif ae
um xdkum;ESpfum;udk wpfNydKifwnf; &dkufaeonf/ tnmwGifc&D;oGm;í taumif;qHk;
tcsdefrSm rdk;wGif;jzpfonf/ aevnf; ryl? zHkvnf; r&Sd/ aumif;uifonf tNrJwrf; tHkY
rIdif;aeonf/ odkY&mwGif atmift&yfrSmvdk oJoJrJrJvnf; r&Gm/ rdk;wdrfwdkYonf &efuif;
awmifxdyfwGif tNrJvdkvdk rIdif;ndKaewwfonf/ rEÅav;wpf0dkufrS refusnf;yif? ukuúdK
yifwdkYonf eDusifaomzHkrIefYwdkYjzifh aygif'gzdkYxm;jcif;r&Sdawmh/ rkwfoHkOD;\rdk;pufrsm;u
zHkrIefYawGudkaq;aMumypfvdkufMuNyD/ opfyifwdkYu pdrf;aeMuonf/ v,fuGif;awGuvnf;
pdrf;aeMuonf/ awmifawGuvnf; pdrf;aeMuonf/

,cifu awmifjrdKYac:tr&yl&onf NrdKYa[mif;BuD;? tdrftdka[mif;BuD;? wdkuf


tdkwdkufa[mif;wdkYom&Sdonfh &GmBuD;om,mNrdKYa[mif;wpfNrdKY/ ,ckawmh awmifNrdKYonf
rEÅav;ESihfqufrdoavmuf jzpfaeNyD/ t*Fvdyfjyef0ifpu AHk;tdk;? vdyfqHcGHponfh&Gmrsm;
wpf0dkufwGif uRefawmfwdkYwawG usufpm;cJhzl;onf/ zufqpfwdkufzsufa&;? jynfolY
vGwfvyfa&;tzGJYcGJ(zwyv)awG zGJYcJhMuzl;onf/ xdkpOfu awmifNrdKYonf wu,fNrdKYysuf/

,ckawmh awmifNrdKYonf rEÅav;ESifhtNydKifvdkufí opfaeonf/ taqmuft


OD;rsm; jrifhNyD; >ywfodyfvmonfhtcgwGif vrf;awGu usOf;oGm;,a,mif xif&onf/

60
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
,mOftoGm;tvmu ydkrsm;vmonfhtcgwGif vrf;onf ydkíyifusOf;oGm;onf/ ppfudkif;?
rHk&Gm? jrif;rl? a&Tbdkponfh NrdKYrsm;odkYoGm;onfh ta0;ajy;,mOfrsm;? udk,fydkif,mOfrsm;
onf vrf;usOf;usOf;uav;ay:wGif renf;a&Smifarmif;aeMuonf/ onftxJwGif
&wemh *lewfyGJueD;vmjyefojzihf toGm;tvm ydkí&Iyfonf/

uRefawmfwdkYum;onf usOf;ajrmif;onfhawmifNrdKYu NrdKYv,fvrf;twdkif;


armif;vmcJhNyD;aemuf NrdKYjyifodkYxGufvdkufonf/

armfawmfum;vrf;ab;wGif a&awGa&mufaeNyD/ &wemh*l ewfyGJwGif vmzGihfrnfh


aps;qdkifwef;rsm;onf um;vrf;ab; a&pyfwGif a&mufaeMuonf/ a&u aemufusd
npfywfvsuf/

uRefawmfonf &wemh*lewfyGJudk Munfhcsifaeonf/ ppfNyD;pwkef;u awmifjyKef;


ESihf&wemh*lewfyGJrsm;odkY wpfacgufpD a&mufzl;aomfvnf; aemufxyf ra&mufawmh/

awmifNrdKYtxGufu armfawmfum;vrf;rSm uwå&map; cif;xm;onfhvrf;jzpf


onf/ vrf;acsmonfhwdkif usOf;ojzifh tEÅ&m,frsm;onf/ zdk;0ifawmifrS olY&ufcsdef;
aphNyD; tjyefwGif xdkae&mü at;at;oif; um;arSmufonf[kMum;ojzifh uRefawmf
wdkYpdwfraumif;jzpfMu&ao;onf/ odkY&mwGif txdtcdkufr&Sd/

uRefawmfwdkYum;onf a&jyifus,fBuD; tv,facgifu uwå&mvrf;twdkif;


armif;vmum ukef;uav;awGudk auGYywfwufvmonf/ ukef;ay:u tif;0wHwm;xdyf
odkY a&mufonfhtcgwGif armfawmfum;udk &yfvdkufNyD; atmufodkY qif;Muonf/

trsm;u ppfudkif;wHwm;[kac:MuNyD; w&m;0iftm;jzifh tif;0wHwm;[kac:


MuonfhemrnfausmfwHwm;BuD;/ urÇmhpm&if;0if &Snfvsm;onhfwHwm;rsm;xJwGif wpfck
tygt0ifjzpfonhfwHwm;BuD;/ uRefawmfwdkYi,fi,fwkef;u &kyf&SifawG? oDcsif;awGxJ
wGif rMumcPygwwfonhfwHwm;BuD;/
61
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ppfudkif;wHwm;BuD;udk uRefawmf yxrqHk;jrifzl;onfht&G,frSm vlrSef;rodwod
t&G,f/ tvGefqHk;&SdrS av;ig;ajcmufESpfom;avmufom &SdvdrfhOD;rnf/ udk,fwdkifudk,fus
jrifzl;jcif; r[kwfao;/ jrefrmtaqG at0rf;&kyf&SifukrÜPDrS&dkufonfh ]]a'G;nDaemif}}
qdkonfh Zmwfum;wGif jrif&jcif;jzpfonf/ Zmwfvdkufausmfat;u ppfudkif;wHwm;BuD;
ay:rS 'dkifAifxdk;csonfhtcef;jzpfonf/ ppfudkif;wHwm;BuD;onf &kyf&Sifq&m? uifr&m
q&mwdkY rsufvHk;rsm;udkom qGJaqmifcJhonfr[kwf/ pma&;q&m? oDcsif;a&;q&mwdkY\
pdwful;udkvnf; EId;qGay;cJhavonf/ eef;awmfa&SUq&mwifonf ppfudkif;wHwm;BuD;
taMumif;udk yxrqHk;a&;pyfcJhonfhoDcsif;a&;q&m[k uRefawmfxifygonf/ uRefawmf
i,fi,fu uRefawmfararESihf uRefawmfta':rsm; rMumcPqdkavh&Sdonfh ]wHwm;pHkwGJ}
qdkonhfoDcsif;udk uRefawmf owd&rdonf/

]tif;0wHwm;BuD; NyD;aygh? c&D;onfawG vG,ful? 3680 &SdaMumif;udk yxr


zGJYonf/ wHwm;BuD;zGifhonfhtwGuf c&D;oGm; c&D;vmrsm; tqifajyaMumif;? rnfrQ
tusKd;xl;aMumif;udk zGJYonf/ oddkY&mwGif eef;awmfa&SUonf tif;0wHwm;BuD;\
aumif;usKd;udk zGJY&HkrQjzifh rNyD;yg/ tif;0wHwm;udk armfuGef;xGef;&Hkjzifh auseyfyHk r&yg/
tif;0wHwm;BuD;\qdk;usKd;rsm;udkvnf; olYoDcsif;xJwGif xnfha&;vdkufao;onf/

olu tif;0wHwm;\qdk;jypfudk þodkYa&;onf/

]iSufpD;NyD; oGm;ruGJY? ESpfjym;ay;r,f udk,fhvl? qef;wm opfwm yg0grBudKufvdkY


tçwJhoabmeJY tukefvHk;ul? uRefawmf udk;ESpfom;avmufuawmh tbkdk;BuD;wpf
a,mufuvJ ÓPfajrmfjrifol? rif;wdkY rD;&xm;t&SifolaX;wdkYu ,Of,Ofuav;eJY tcGef
awmfawGudk ,l}

eef;awmfa&SUq&mwifu wpfzufurf;odkY ul;vdkvQif ,cifu vlwpfa,mufrS


ESpfjym;om ay;&aMumif;? tif;0wHwm;BuD;zGifhonfhtcgwGif tcGefawmfawG aumuf
ojzihf jrefrmjynfrD;&xm;ukrÜPDwGif tjrwf&aMumif; wzufu apm'u wufonf/
62
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]rif;qdkvdkwmu urÇmhBuD;wpfckvHk; ololigig vG,fvG,fulul um;udk pD;r,f?
pufrD;&xm;eJY? ololigig vG,fvG,fulul? Z,m;eJY rwGufol}

wpfa,mufESpfjym;jzifh iSufpD;NyD;oGm;aevQif toGm;tvmcufaMumif;? urÇm


wpf0Srf;wGif rD;&xm;awG? armfawmfum;awGESifh tvG,fwuloGm;aeMuaMumif;? a&S;u
iSufpD;NyD; oGm;ae&onfhacwfudk jyefawmifhwaevQif Z,m;rudkufawmhaMumif;jzifh wpf
zufrS tjypfwifonf/

]Mumav Mumav ArmawG vufrS jzLygaygh? wpfv q,fodef; (wdkYaiGawGudk


,l)2}

armfawmfum;awG? rDD;&xm;awGESifh urÇmwGif &ifaygifwef;Edkifonfuawmh


[kwfygNyD/ odkY&mwGif tif;0wHwm;rS wpfvudk tcGefawmfq,fodfef;&aeonf/ xdkaMumifh
wdkYArmawG Mum&if rGJ&csnf[kwpfzufu apm'u wufjyefonf/ aemufqHk;wGif eef;
awmfa&SUq&mwifu tif;0wHwm;BuD; aqmufojzifh qdk;onfaumif;onfudk bmrQjiif;
raeMuESifhawmh/ ukodkvfuHtwdkif; jzpfonf[k atmifharhMuayawmh? tif;0wHwm;
zGifhojzifh tqdk;&Sdovdk taumif;vnf; &Sdonf/ taumif;vnf; &Sdovdk tqdk;vnf; &Sd
onf[kvrf;jyonf/ þodkY ESvHk;ydkufjcif;omvQif rZÑdry#dy'gusonf[k w&m;a[m
onf/

]ukodkvfuHtwdkif;,l? oDv 'ge bm0emtusKd;ay;aMumifh tcgcgarQmfudk;ol?


a'oemawmfudk vif;wmaMumifh usKyf rjiif;EdkifwJhvl? rZÑdry#dy'g pmwrf;&,feJY? eef;
awmfa&SUq&mwif pDpOfa&;ol}

tif;0wHwm;zGifhjcif;aMumifh tqdk;vnf; &Sdonf/ taumif;vnf; &Sdonf/ rQrQ


wwom ,lMuayawmh[k q&mwif qdkvdkyHk&onf/

63
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
i,fi,fwkef;uawmh eef;awmfa&SUq&mwif\oDcsif;t"dyÜm,fudk aumif;
aumif; em;rvnfcJh/

,ck tif;0wHwm;xdyfwGif &yf&if; xdkoDcsif;wpfydkif;wpfpudk uRefawmf trSwf


&í jyefpOfpm;vdkufonfhtcgusawmhrS q&mwif qdkvdkonfhoabmudk uRefawmf &dyfrd
ovdk &Sdvmonf/

odkYuvdk tif;0wHwm;BuD;udk ai;Munfh&if; eef;awmfa&SUq&mwif\ oDcsif;pm


om;rsm;udk owd&&if; xdkwHwm;BuD;ESifhxdkoDcsif;pmom;xJwGif ukefvkyfqufqHa&;
a[mif;ESifhukefvkyfpGrf;tm;pkopfwdkY y#dyu©jzpfaeyHkudk jzwfceJ jrifvdkuf&avonf/

t&if;&Sifpepf\ukefvkyfpGrf;tm;opfrsm;onf wdk;wufzGHYjzdK;vmcJhMuonf/ t
&if;&Sifpepfonf ¤if;ESifhtwl t&if;&SifukefoG,fa&;? t&if;&SifpufrIodyÜHynm? wnf
aqmufa&;odyÜHynmponfwdkYudk aqmif,lcJhavonf/ odkY&mwGif jrefrmEdkifiHwGif wnf&Sd
ESifhcJhaom ya'o&mZfukefvkyfqufqHa&;a[mif;onf xdkukefvkyfpGrf;tm;pkopfudk ckcH
[efYwm;&ef BudK;pm;cJhonf/ {&m0wDudk wHwm;jzifh rjzwf? iSufpD;NyD;jzpfrnf[laom
ukefvkyfqufqHa&;a[mif;\tjrifudkvn.f; q&mwif wifjyonf/ rD;&xm;awG? armf
awmfum;awGjzifh jzwfvQif vdk&mc&D;udk tvG,fESifha&mufEdkifonf[laom ukefvkyfpGrf;
tm;opfwdkY\pGrf;yum;udkvnf; jyonf/ odkYuvdk wifjyNyD;aemuf aumif;onf raumif;
onfudk jiif;raeMuESifhawmh/ tqdk;vnf; &Sdonf/ taumif;vnf; &Sdonf/ ukodkvfuH
twdkif;jzpfonf[k oabmxm;vdkufMuayawmh/ rZÑdr y#dy'gusus vufcHMuawmh[
q&mwifu olYoDcsif;wGif w&m;jyavonf/

odkY&mwGif ukefvkyfqufqHa&;a[mif;ESifhukefvkyfpGrf;tm;pkopfwdkYtm; NydKifMu


onfhtcgwGif ukefvkyfpGrf;tm;pkopfrsm;uom aemufqHk;wGif tEdkif&NrJjzpfygonf/ þ
onfrSm ordkif;\ed,mrw&m; jzpfygonf/ odkYjzifh uRefawmfwdkY ya'o&mZfukefvkyfquf
qHa&;a[mif;onf t&if;&SifukefvkyfpGrf;tm;pkopfrsm;udk ae&may;cJh&avonf/
64
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a[mif;EGrf;onfh ukefvkyfqufqHa&;onf opfvGifonfhukefvkyfpGrf;tm;pkrsm;udk t&IH;
ay;cJh&avonf/ t&if;&Sifpepfonf aoG;pkyfonfhwdkif wdk;wufrIudkvnf; ,laqmifvm
cJhonfr[kwfavm/

jAdwdoQtpdk;&ESifh jrefrmjynf rD;&xm;ukrÜPDwdkYonf tif;0wHwm;BuD;udk


aqmuf&ef tBudrfBudrf BuHpnfcJhMuonf/ tif;0wHwm;udk aqmufEdkifvQif txufjrefrm
EdkifiHwGif olwdkYtzdkY ppfa&;? pD;yGm;a&;? vHkjcHKa&; ponfwdkYtwGuf pdwfcs&rnf[k wGuf
cJhMuonf/ xdkrQru NAdwdoQtpdk;&onf tcefYoifhvQif tdEd́,jynfESifhjrefrmEdkifiHwdkYudk rD;
&xm;vrf;azmuf&efudkvnf; tNrJwap MuHpnftm;xkwfcJhMuonf/ wdkif;wmrIrsm;udkyif
jyKvkyfcJhMuonf/ olwdkYonf tmoHjynfe,f&Sd rcGefESifrdk;aumif;udk rD;&xm;vrf;jzifh
qufoG,f&ef BudK;pm;cJhMuonf/ aemufwpfzef rPdyl&ESifha,mcsyfoif;udk &xm;vrf;
jzifh qufoG,f&ef MudK;pm;cJhMuonf/ odkY&mwGif xdkvrf;rsm;onf avmavmq,fwGif Edkif
iHa&;ESifhppfa&;t& rvdktyfao;[kqdkum wdkif;wmrIrsm; jyKvkyfNyD;aemufrS &pfpJxm;cJh
jcif;jzpfonf/ (ESpfwpf&mjynfh rD;&xm;pmapmif/)

rPdyl&ESifh jrefrmwdkYrD;&xm;vrf;azmufjzpfvQif tif;0wHwm;BuD;onf tvGef


ta&;BuD;onfhwHwm;BuD; jzpfvmvdrfhrnf/ razmufjzpfvQifvnf; ta&;rBuD;yg/ xdkwH
wm;BuD;onf jrefrmjynfwGif;wGif ta&;BuD;qHk;aom qufoG,fa&;vrf;aMumif;BuD;
wpfck jzpfvmcJhygonf/

jAdwdoQtpdk;&onf 1924-ckESpfwGif tif;0wHwm;udk wnfaqmuf&ef qHk;jzwf


cJhNyD;aemuf &ef'Jvfyg;rm;ESifhx&pfwefukrÜPDqdkonfhNAdwdoQukrÜPDwpfckudk uefx&dkuf
ay;cJhonf/ wHwm;\t&SnfrSm 3948 ay&Sdonf/ 6 zmvHkjynfh&ef 12 ayom vdk
awmhonf/ wHwm;udk pkpkaygif; 143 odef; tukeftuscHí wnfcJhonf/ aygif;ul;BuD;
10 ck&SdonfhwHwm;BuD;udk 1934 ck Zefe0g&Dv 2 &ufaeYwGif zGifhvSpfcJhonf/ (txufyg
pmapmif/)

65
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
odkY&mwGif jAdwdoQwdkY wnfaxmifcJhonfhtif;0wHwm;BuD;onf oufqdk;r&Snf
&Smyg/ &SpfESpfESifhav;vjynfhzdkY ESpf&uftvdkwGif jrefrmEdkifiHrSqkwfcGmoGm;onfh jAdwdoQ
wyfrsm;u xdkwHwm;BuD;udk azmufcGJcJhMuonf/

xdkaeYrSm ylavmiftdkufpyfonfh 1924-ck {NyDv n wpfnjzpfonf/ jrefrmEdkifiH


qkwfcGmoGm;MuonfhjAdwdoQwyfrsm;\wyfrSL;jzpfol AdkvfcsKyfpvif;onf tif;0wHwm;
xdyfwGif &yfí wpfzufodkYul;ae onhfwyfrsm;udk ai;Munfhaeonf/ ajcvsifwyfrsm;
tm;vHk;avmuf ul;NyD;MuNyD/ odkY&mwGif wifhum;BuD;awG usefao;onf/ wifhum;wyf
rSL;rsm;onf wHwm;xyfwGif acgif;csif;qdkifí wHwm;udk ul;oihf rul;oifh wdkifyifae
Muonf/ olwdkYwifhum;BuD;awGu tBuD;pm; pwl;0yfwifhum;BuD;awG/ wpfpD;udk 13
wef av;onf/ wHwm;xdyfwGif pdkufxm;onhfqdkif;bkwfü trsm;qHk;ajcmufwef&Sdonfh
,mOfrsm;om jzwfEdkifonf[kowday;xm;onf/ wyfrSL;awG rMuHwwfatmifjzpfae
onf/ AkdvfrSL;pvif;u xdkwHwm;udk rnfolaqmufoenf;[kar;onf/ t&m&SdwpfOD;u
wHwm;ESifhywfoufonfhpm&Gufpmwrf;rsm;udk ,lvmay;onf/ Munfhvdkufawmh wHwm;
aqmufolrSm emrnfausmfNAdwdoQtif*sifeD,m&if; ukrÜPDwpfckjzpfaMumif; awGY&onf/
NAdwdoQvlrsKd;jzpfonfh AdkvfcsKyfpvif;onf olwdkY NAdwdoQtif*sifeD,mrsm;udk pdwfcs
onf/ olwdkYNAdwdoQtif*sifeD,mrsm;aqmufonfh tNrJwrf; wHwm;wpfckonf &mEIef;
jynfh tmrcHcsuf&Sdonf[k ,HkMuonf/ xddkaMumifh tif;0wHwm;ay:odkY pwl;0yfwifhum;
BuD;awG wpfpif;pD jzwf&eftrdefYay;onf/ wifhum;BuD;jzwfaepOf usKd;rsm;usavrnf
avm[k wxdwfxdwfESifhMunfhaeMu&onf/ odkY&mwGif bmrQrjzpf tm;vHk; acsmacsmarm
arm jzwful;EdkifcJhMuonf/ ]awmfaom vufa[mif;NAdwdoQtif*sifeD,mrsm;aywum;}
[k AdkvfcsKyfpvif; O'gef;usK;&ifhonf/ wifhum;rsm;tm;vHk; jzwful;NyD;onfhaemufwGif
tif;0wHwm;BuD;udk azmufcGJvdkufMuonf/ 1942 ckESpf {NyDv30 &ufaeY? n 11 em&D
ESihf 59 rdepf/

66
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
AdkvfcsKyfpvif;onf NydKusoGm;onhf wHwm;BuD;udk Munfhí oufjyif;csonf/
]pdwfraumif;p&mjrifuGif;wpf&yf? NAdwdoQwddkY jrefrmudkqHk;&IH;cJhNyD[k tcsufjyvdkufonfh
oauFwwpf&yf}[kk ol\]atmifjrifpGm qkwfcGmjcif; ]qdkonhfpmtkyfwGif AdkvfcsKyfpvif;
rSwfwrf;wifcJhzl;onf/

rSefonf/ tif;0wHwm;BuD;onf jrefrmEdkifiHudk odrf;ydkufcJhMuaomNAdwdoQwdkY\


t&if;&SifukefvkyfpGrf;tm;pkopfudk udk,fpm;jyK&m oauFwjzpfonf/ ,ck xdkukefvkyf
pGrf;tm;pkBuD; ysufpD;onfESifhtwl NAdwdoQwdkY\t&if;&Sifpepfonfvnf; jrefrmEdkifiH
wGif wpfcef;&yfoGm;NyD/

uRefawmfonf tif;0wHwm;xdyfwGif &yf&if; tif;0wHwm;BuD;taMumif;ESifh


ywfoufonhf taMumif;rsm;udk awG;aerdonf/

tif;0wHwm;BuD;udk jrefrmtpdk;&u odef; 80 tukefcHNyD; jyifqifcJh&m 1954-


ckESpf atmufwdkbmvxJwGif jyefzGifhEdkifcJhonf/

tif;0wHwm;BuD;udk jyifNyD;aemufwGif rD;&xm;jzifhvnf;aumif; rMumcP


jzwful;cJhzl;onf/ odkY&mwGif ajcvsif wpfcgrQrjzwfzl;ao;/ xdkYaMumifh wHwm;*dwfwGif
cGifhawmif;NyD; wHwm;BuD;udk ajcvsifjzwfcJhMuonf/

tif;0wHwm;BuD;onf &kyf&Sif'g&dkufwm\uifr&mvif;rSef? pma&;q&m\0wåK


pmtkyfpmrsufESm/ tEkynmonf\pE´,m;cvkwf? ppfAdkvfcsKyf\ta0;rSefajymif;rsm;
ay:wGifom ay:cJhonfr[kwf/ jrefrmwdkY\zufqpfawmfvSefa&;wyfom;wpfOD;jzpfonhf
&JabmfcspfwD;ac: udkodef;wefudk þwHwm;xdyfwGif owfjzwfí a&xJodkY ypfcscJhonf
r[kwfavm/

wHwm;ay:wGif vrf;avQmufvmMu&if; udkodef;wifu &JabmfcspfwD;ac: udk


odef;wif towfcH&yHkudk pjrHKYjyefonf/
67
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]udkodef;wef towfcH&awmh tapmBuD;&Sdao;onf/ apmqdk 1924 ck &Sdao;
w,f? *syef0ifNyD;vdkY bmrSrMumao;bl;? uRefawmfwdkYu &efukefeJYtquf&vdkY acsmufrSm
txufjrefrmjynfpcef; zGifhxm;w,f? acsmufu uRefawmfwdkYvJ yckuúLeJYppfudkif;bufudk
a&TUvmMuw,f? ppfudkif;rSm udkodef;wefvJ towfcHvdkuf&w,f? udkodef;wefudk ppfudkif;
bufu wHwm;xdyfrSm "m;&SnfeJYckwfNyD; a&xJ ypfcsvdkufwm/

udkodef;wifum; txufjrefrmEdkifiH zufqpfqefYusifa&;vIyf&Sm;rIwGif tapm


qHk; ygvmcJholwpfOD;jzpfonf/ uRefawmfwdkYonf olESifh tquftoG,f&í ygvmcJhjcif;
jzpfonf/ udkodef;wifonf *syefwpfacwfvHk;udk xdke,frsm;wGif ESHYpyfcJholjzpfonf/ ol
ra&mufonhf&Gm[lí r&Sdoavmufjzpfonf/

uRefawmfonf tif;0wHwm;xdyfwGif &yfapmifhaeonfhum;udk wufNyD; rHk&Gm


bufodkY qufxGufcJhMuonf/

ppfudkif;-rHk&Gmvrf;onf txufjrefrmEdkifiHwGif ,mOftoGm;tvm awmfawmf


rsm;onfhvrf;jzpfonf/ c&D;onfwif bwfpfum;awG? udk,fydkifum;awG? ukefwifum;
BuD;awG? wpf&GmESifhwpf&Gm ul;aeMuonfhpufbD;awG? v,fxGefpufawG? vSnf;awG?
,mOfrsKd;pHkonf/ odkY&mwGif vrf;oGm;vrf;vmrsm;oavmuf rvHkjcHK? jrif;rlESifhacsmif;OD;
Mum;wGif rMumcP "m;jywdkufwwfonf/

uRefawmfwdkYonf ppfudkif;tvGef aumif;rIawmfbk&m;BuD;udk 0ifzl;Muonf/


1960 ckESpfavmufu uRefawmfESifh'*kefwm&mwdkY wpfBudrfzl;cJhzl;onf/ onfwkef;u
aumif;rIawmfykxkd;awmfBuD;wGif ajcmufuyfuyf/ yef;onf usKd;wdk;usJwJ/ olawmif;
pm; ajymufwd ajymufusm;/

q,fESpfausmfausmfwGif jyefa&mufonfh tcgwGifvnf; xYdktwl/ bmrQajymif;


vJcsuf BuD;BuD;rm;rm;[lí r&Sd/

68
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aumif;rIawmfbk&m;BuD;udk ykxdk;ac:rnfavm? apwDac:rnfavm uRefawmf
rajymwwf/ wpfcsKdUu apwD[kac:NyD.; wpfcsKdUu ykxdk;[kac:Muonf/ apwD[lonfrSm
vdkPfacgif;rygonfht&mjzpfNyD; ykxdk;[lonfrSm vdkfPfacgif;ygonf[k uRefawmf em;vnf
cJhonf/ Adokumynm&Sif a'gufwmvGifatmifurl apwDonf bHkemrfyk'fjzpfNyD; vkdPf
acgif;ygonfhapwDudk xlygapwD[kowfrSwfonf/ wpfenf;ajymvQif xkcsnf;&Sdonfhap
wDudk ykxdk;apwD[kowfrSwfonf/ odkYwkdifatmif [if;vif;jyifygonfhapwDyg&HkrQjzifh
ykxdk;apwD[k rac:Edkifao;/ [if;vif;jyifygaMumif;udk azmfjyonfhvu©Pmrsm;&Sd&rnf/
odkYrSom xdkapwDudk ykxdk;apwD[kac:EdkifaMumif;/ [if;vif;jyifygonfhwdkif xdk[if;vif;
jyifygaMumif;udk azmfjyonfhvu©PmcsufwpfpHkwpf&mrygvQif xdkapwDudk xlygapwD
[kom ac:oifhaMumif;jzifh a&;zl;onf/ a'gufwmvGifatmif\ owfrSwfcsufonf
tpOftvm owfrSwfcsufrsm;ESifh udkufnDcsifrS udkufnDvdrfhrnf/ odkY&mwGif olYowfrSwf
csufonf odyÜHenf;usonf[k uRefawmf ,lqvdkayonf/

uRefawmfwdkYonf aumif;rIawmfapwDudk zl;ajrmfNyD;aemuf c&D;qufcJhMuonf/


&GmopfBuD;? jrif;rI? tmvmuyÜponfh NrdKUrsm;udk jzwfcJhonf/ odkY&mwGif xdkae&mrsm;wGif
armfawmfum;udk r&yf&Jyg/ armfawmfum; jzwfoGm;vQif vrf;ay:rS vlrsm;u at;at;
oif;udk jrifvdkufMuojzifh ]at;at;oif;uG}[katmfMuonf/ armfawmfum; &yfrnfjyK
vQif vlawG 0dkif;tHkvmMuonf/ xdkaMumifh NrdKYxJwGif armfawmfum;udk &yfrxm;&J/
anmifyif0ef;wHwm;udk vGefawmh naeoHk; em&D xdk;aeNyD/

anmifyif0ef;wHwm;udk ausmfvmawmh wpfzufxdyfwGif pm;aomufqkdif tpk


uav; &Sdonf/ qdkifrsm; rsm;pm;pm; r&Sd/ q,fqdkifcefYavmufom &Sdvdrfhrnf/ EGm;EdkY? EdkY
cJaMumf? csKd;aMumf? cgom;aMumf? trJajcmufaMumf? vufzuf&nf? xrif;ponfh pm;
aomufzG,f&mrsm; &Edkifonf/ uRefawmfwdkY qmvSNyD/ xdkaMumifh rif;orD;ukd em;cGifh
awmif;&onf/

69
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]qmvSNyD rif;orD;a&? wdkYawmh 'Dem;rSm wpfckck 0ifpm;rS jzpfr,f}}

udkodef;wifu um;udk t&yfcdkif;onf/

]][kwfw,f rat;vJ qmonf/ jrif;rluwnf;u um;&yfNyD; wpfckckqif;pm;


r,fvdkY atmufarhwm? q&mwdkYu r&yfcsifbl;vm;vdkY tm;emwmeJYrajymwm? reufuvJ
xrif; rpm;cJhbl;}}

]]a[mAsm wdkYuvJ jrif;rlrSmuwnf;u wpfckckpm;r,fvdkY pdwful;aewm? rif;


orD;udk vlawG 0dkif;tHkMunfh&if &Sufvdrfhr,fqdkNyD; rpm;cJhwm? apmapm ajyma&maygh}}

]]rat;u vlxkxJu rif;orD;ygq&m&JU}}

at;at;oif;u um;ay:rSqif;NyD; qdkifxJodkY0ifoGm;onf/ xdkYaemuf taMumf


Aef;BuD;awGem;odkY avQmufoGm;wm cgom;aMumfwpfaumifudk qGJvmNyD; udkufpm;ae
onf/

]]aumif;w,fa[h wdkYrif;orD;uawmh [efawG bmawG vkyfraebl;}}

udkodef;wifZeD; a':jrjru atmfonf/

]]&kyf&Sifqdkwm obm0udk &dkufwmyJ tpfrBuD;&JU? 'Dawmh rif;orD;uvJ obm0


usrSaygh}}

at;at;oif;u olem;vnfonfh &kyf&Sif\oabmudk teufzGifhonf/

uRefawmfwdkYonf anmifyif0ef;wHwm;ESifh awmfawmfvSrf;vSrf;wpfae&modkY


a&mufonfhtcgwGif um;udk &yfvdkufMujyefonf/ uRefawmfwdkYum;awG tm;vHk;pHko
avmuf&SdaeNyD/ usefonfhum;rsm;rSm ,cktcsdefavmufqdkvQif rHk&GmodkY a&mufonfhum;

70
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
u ray:vmao;/ olYum;udk apmifh&if; &Sm;yiftkyftkyfuav;atmufwGif uRefawmfwdkY
em;Muonf/

&Sm;yifuav;awGu odyfrMuD;Muao;/ q,fyifcefYavmufomjrifhonfh &Sm;yif


ysKdav;awGG? uRefawmfwdkYab;wGif z&JBuD;awGu arQmfrqHk;Edkif/ þae&mwpf0dkufonf
rl;a& qdkYaomuf&ojzifh tNrJpdrf;pdkaewwfonf/ aqmif;qdkvQif aqmif;oD;EHS? aEGqdk
vQifvnf; aEGyif? rdk;wGif;qdkvQifvnf; olY&moDESifhol/

uRefawmfwdkYonf &Sm;yiftkyftkyfuav;rsm;atmufwGif t0wfawG cif;NyD; ajc


qif;vJvlxdkifaeMuonf/ ygvmonfha&aEG;Murf;bl;ESifh anmifyif0ef;wHwm;xdyfrS 0,f
vmonfhcsKd;om;aMumf? cgom;aMumfwdkYESifh jrnf;Muonf/

&Sm;yiftkyfuav;awGudk jrifawmh uRefawmf i,fi,fu ajymif;rIwfí csKd;


axmifonfudk trSwf&onf/ uRefawmfwdkY tnmwGif csKd;tkyfrsm;onf &Sm;yifuav;
awGay:rSm tdyfwef;wufavh&SdMuonf/ naeapmif; csKd;awG tdyfwef;wufNyDqdkvQif
uRefawmfwdkYwpfodkuf vufESdyf"mwfrD;udk,fpDjzifh csKd;zrf;Muonf/ wpfcsKdUu tyifay:
wufzrf;onf/ vufESdyf"mwfrD;rygvQifvnf; udpör&Sd/ xD;&dk;0g;&Snf&SnfxJwGif Muuf
awmifwyfxm;onfh zJxD;&dk;cRefcRefudk xnfhí yg;pyfjzifh rIwfMuonf/

uRefawmfESihfudkodef;wifwdkY a&S;a[mif;aESmif;jzpfawG ajymaeMuwkef; at;


at;oif;onf z&JoD;ESpfvHk; ydkufíjyefvmonf/ uRefawmfwdkYtem;rS b,ftcsdefu x
oGm;onf[krodvdkuf/

]]q&mwdkY z&JoD;pm;rvm;? uRefr z&JoD;ESpfvHk; cdk;vmw,f? [dkem;u z&Jcif;


BuD;u atmifvdkufwm? z&JoD; pm;csifvmwmyJ? 0,frvdkY tcif;&Sif vdkuf&Smwm rawGY
bl;? 'geJY cl;vmwm}}

71
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
odkY&mwGif uRefawmfwdkYawG "m;rygvm/ z&JoD;udk um;ay:wifNyD; uRefawmfwdkY
c&D;qufrnftjyK aZmf0rf;um;vnf; a&mufvmojzifh uRefawmfwdkYum;ESpfpD; rHk&Gmbuf
odkY xGufcJhMuonf/

rHk&GmESifh uRefawmfhZmwd yckuúLonf e,fcsif;pyfaeonfha'orsm;jzpfaeonf/


xdka'oESpfck\e,ferdwftjzpf ,rm;acsmif;BuD; uefYvefYjzwfpD;aeonf/ ,rm;\
ajrmufbufrHk&Gmwpf0dkufudk uRefawmfwdkYu A*sD(AefYusD)[kac:NyD; ,rm;awmifbuf
yckuúLbufudk rHk&Gmom;wdkYu ycef;[kac:Muonf/ jrefrmrif;rsm;vufxufu AefYusD
wdkufe,fESifh ycef;wdkufe,fwdkYonf NrdKYpm;? &Gmpm;wdkY tkyfcsKyfonhf e,fBuD;rsm; jzpfcJh
onf/ xdkYaMumifh NrdKUuvlrsm;u rHk&Gm? yckuúL[kac:aomfvnf; aus;vufurl AefYusD?
ycef;[k ,ckwdkif ac:aeMuonf/

uRefawmfonf rHk&GmESifhuyfvsuf&Sdonfh yckuúLZmwdjzpfaomfvnf; rHk&Gmudk wpf


acgufrSra&mufzl;ao;/ rHk&GmbufwGif aqGrsKd;om;csif;awG &Sdonf/ ausmif;aebuf
oli,fcsif;awGvnf;&Sdonf/ i,faygif;BuDazmfawGvnf; &Sdygonf/ odkY&mwGif rHk&GmodkY
ra&mufjzpfao;/ xdkY tBudrfonf yxrqHk; a&mufzl;jcif;jzpfonf/

yxrqHk; a&mufzl;jcif;jzpfojzifh a&S;u rHk&GmESifh,aeYrHk&Gmudk uRefawmf EdIdif;


,SOfírjyEdkif/ odkY&mwGif ,aeYuRefawmfjrifvdkuf&onfhrHk&Gmum; wu,fhNrdKYBuD;jzpfav
onf/ txufjrefrmEdkifiHwGif rHk&Gmonf rEÅav;NyD;vQif tpnfum;qHk;NrdKUjzpfvdrfhrnf/

uRefawmfwdkYonf vlpnfum;onfha&OD;? rHk&Gmvrf;rBuD;wpfavQmuf armif;vm


NyD;aemuf urf;em;buf csKd;qif;cJhonf/ rHk&GmNrdKYudk Munfhcsdefr&/ ,aeYn wpfzufurf;
odkY ul;um zdk;0if;awmifodkYta&mufoGm;&rnf/ tcsdefodyfr&Sdawmh/ aemufusvQif
anmifyifBuD;qdyfodkYul;onhfarmfawmf ydwfoGm;awmhrnf/

72
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
urf;em;wGif uRefawmfwdkYum;awG qHkrdonfhtcgwGif vlawG jynfhMuyfaeonf/
aZmf0rf;? a'0Dausmf0if;ESifhat;at;oif;wdkYudk vmMunfhMujcif;jzpfonf/ rfdk;awG oJoJ
rJrJ&Gmcsaeonfhwdkif y&dowfonf ZGJaumif;aumif;ESifh Munfhaeonf/ rdk;&GmBuD;xJrSm
um;awGudk azmifay:odkY wifMuonf/ uRefawmfwdkYtm;vHk; pdk&TJvsuf/

vlpHkawmh uRefawmfwdkY wpfzufurf;odkYul;oGm;cJhMuonf/ rdk;xJavxJwGif ul;&


jcif;jzpfojzifh uRefawmfwdkYtm;vHk; <uufpkwfuav;awGvdk jzpfaeonf/

wpfzufurf;odkYa&mufí vlppfMunfhvdkufawmh rpHkao;/ ta&;BuD;aom Zmwf


vdkufrif;om;ESifhrif;orD;awGawmh ygvmNyD/ odkY&mwGif uifr&mtzGJYwdkY? 'g&dkufwmtzGJYwdkY
usefao;onf/ rHk&GmNrdKYxJodkY 0ifMunfhaeMu[efwlonf/ olwdkYudk rapmifhEdkifyg/ a&muf
orQ vlESifhyif zdk;0if;awmifodkY c&D;qufMu&onf/ tm;vHk;aygif; um;ig;pD;/ vluawmh
tjynfh ygrvmawmh/ oddkY&mwGif rwufEdkif/ olwkdYtpDtpOfjzifh MuHzefvdkufvmMuvdrfh
rnf/ anmifyifqdyfwGif tiSm;vdkuf onhf*spfum;awG? a'gY*spfawG &Sdonf/ aps;url
acgifcdkufaeonf/ "mwfqD&Sm;yg;onfhtwGuf[kqdkonf/

anmifyifqdyfBuD;odkY uRefawmfwdkYa&mufawmh n 7 em&Davmuf&SdaeNyD/ rdk;u


vnf; cyfoJoJ &Gmaeonf/ rdk;&GmxJwGif um;rsm;udk cyfjznf;jznf; armif;aeMu&onf/
xdktxJwGif þvrf;udk armif;zl;onfhum;qdkívnf; wpfpD;rQryg/ tm;vHk; &efukefu
vdkufvmonfhum;rsm; jzpfMuojzifh vrf;aumif;aumif; rod/ vrf;wGif ,if;rmyif
bufrS qif;vmonfhvSnf;rsm;udk awGYojzifh zdk;0if;awmifvrf;cGJudk ar;Mu&onf/

tawmfMum armif;rdawmh vuf0JbufodkY csKd;oGm;onfh vrf;cGJwpfckudk awGY


onf/ vrf;xdyfwGif Z&yftdkav;wpfaqmif &Sdonf/

uRefawmfwdkYonf vrf;cGJav;twdkif; vdkufvmcJhMu\/ vrf;u ajreDvrf;/ a&


wdkufpm;xm;ojzifh ajrmif;awGusif;awG jzpfaeNyD/ wcsKdUwpfae&mwGif vSnf;vrf;

73
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aMumif;&mxJodkY csarmif;ír&/ vSnf;vrf;aMumif;ay:rS ausmfarmif;&onf/ uRefawmf
wdkYonf arSmifBuD;rJBuD;xJwGif armfawmfum;rsm;udk awmifay:u Z&yfrsm; ta&muf
armif;cJhMuonf/ awmifay:wGif rD;&Sdojzihf awmfao;onf/ bk&m;rD;ylaZmfonfhrD;puf
u awmifay:uZ&yfrsm;ESifh bkef;BuD;ausmif;rsm;? oDv&Sifausmif;rsm;udk rD;oG,fay;
xm;onf/

uRefawmfwdkYtzGJYtwGuf pkpkaygif;Z&yf oHk;vHk;&onf/ Z&yfawGu acwfrDtkwf


Z&yfawG/ tdyfcef;? xrif;pm;cef;? a&csKd;cef; tjynfhtpHkESifh/

(4)

raeYunu tdyfa&;00 tdyfvkduf&ojzihf eHeufwGif MunfvifpGm tdyf&mrS Edk;


vmonf/ uRefawmf tdyf&mu Edk;awmh udkoef;wifwdkY? armifvSa0wdkYwawG vufzuf
&nfaomufNyD; um;&dkuf&ef jyifqifaeMuNyD/ zdk;0if;awmifvrf;cGJodkYqif;í &dkuf&rnf/
&dkuf&rnfhtcef;u at;at;oif; tzdk;wef&wemwpfckudk wdwfwqdwf o,fvmpOf
aX;0if;wdkYvlwpfodkufu vrf;rSjzwfí vkjzwfrnfhtcef;/ olYum;udk aX;0if;wdkYum;u
74
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufu vdkuf/ tem;a&mufawmh a&SUrSqD;ydwfí&yf/ ypönf;vk/ xdkpOf ,if;rmyifrS
udpöwpfckjzifh jyefvmonfh Addokumynm&SifaZmf0rf; a&mufvm/ at;at;oif;udk u,f?
vlqdk;rsm;ESifhowfMuonfhtcef;/

tjcm;Zmwfaqmifrsm;enf;wl aX;0if;udkvnf; uRefawmf ,ckrS awGYzl;jcif;


jzpfonf/ t&yfaxmifaxmifarmif;armif;? &iftkyfus,fus,f/ rsufESmu wnfMunf
av;eufonhftoGifudk aqmifonf/ &kyf&SifxJwGif vlMurf;tcef;rSygaomfvnf; tjyif
wGifrl aX;0if;onf tHMop&maumif;avmufatmif El;nHhodrfharGYoljzpfavonf/ pum;
ajymvQifvnf; wdk;wdk;oufom ajymwwfonf/ aX;0if;onf pmvnf; awmfawmfzwfyHk
&\/ acwfay:jrefrmpmaytaMumif;udk aumif;aumif;ajymEdkifonf/ olonf t&uf
vnf;raomuf/ tm;vQif ykwD;wpfuHk; aumufudkifum ykwD;pdyfaewwfonf/ odkYr
[kwfvQifvnf; pmtkyfwpftkyfudk aumufzwfaewwfonf/ vlMurf;Zmwfaqmif[l
aom trnfESihfrvdkufatmif odrfharGYEl;nHholygwnf;/

]]udkaX;0if;udk Munfh&wm vlMurf;ZmwfaqmifeJY rwlbl;? t&ufav; bmav;


aum raomufzl;vm;}}

wpfnaewGif Z&yfa&SUwGif tkwfavSum;ay:wGif xdkif&if; uRefawmfu ar;


onf/ aX;0if;u ol tNrJwyfxm;wufonfhaeumrsufrSefudk jzKwfvdkufNyD;UUUU

]]t&ifwkef;uawm enf;enf;yg;yg; aomufygw,fq&m? 'gayr,hf rsufvHk;


xdcdkufoGm;wJhaemufrSm uRefawmf t&ufraomufawmhbl;? bk&m;udk vSLvdkufw,f? aeY
wdkif;ykwD;pdyfw,f? w&m;xdkifw,f}}

aX;0if;onf &kyf&Sif&dkuf&if; xdcdkuf'Pf&m &oGm;&m rsufvHk;wpfzuf ysufcJh&


onf/

75
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]][kdacwfwkef;awmh pwefYrif;om;awGu vlpm;xdk;NyD; cdkif;Muw,fAs? wHwm;
ay:u 'dkifAifxkd;cswJhtcef;qdk&if udk,fwkdifxdk;rcsbl;? vliSm;wpfa,muf oGif;NyD;
tvkyfcdkif;NyD;? uRefawmfwdkY ausmif;om;b0wkef;u tif;vsm;uefrSmpwefYum;wpfum;
um;&dkufw,f? urf;pyfopfyifay:u a&xJudk 'dkifAifxdk;cswJhtcef;? vliSm;NyD; 'dkifAifxdk;
cdkif;wm? tJ'D'dkifAifxkd;wJhvliSm; a&atmufu ikwfeJUaqmifhrdNyD; a&epfaooGm;w,f?
avsmfaMu;av; rjzpfpavmufeJY udpöNyD;oGm;&&Smw,f? bmrSr&vdkufbl;}}

uRefawmfu vGefcJhonfhtESpftpdwfavmufu tjzpftysufwpfckudk twdwfudk


aqmifonf/

]]Zmwfvdkufrif;om;uawmh [kwfwmayghq&m? 'gayr,fh uRefawmfwdkYu vl


Murf;Zmwfaqmifqdkawmh vlpm;awGbmawG b,frSm&SmaeEdkifrvJ? NyD;awmh uRefawmf
uvJ &kyf&Sif&dkuf&if [efaqmifyefaqmif rvkyfcsifbl; owfcef;ykwfcef;awG &dkuf&if
tcsif;csif; ajymxm;&w,f? ighudkawmh rn§meJY xdk;p&m&Sd&if wu,fxdk;? &dkufp&m&Sd&if
wu,f&dkufvdkY}}

uRefawmfum; &kyf&Sif&dkufonfudk vdkufMunfhonfhtcgwGif Munfhonf/ &kyf&Sif


&dkuf&modkY rvdkufonfhtcgwGif teD;wpf0dkufu awmrsm;odkY avQmufvnfonf/ zdk;0if;
awmif awmifrBuD;udkwufonf/ a&Tbawmif? zefcg;awmifponfwdkYukd wufonf/

wpfae&mwGif oeyfcg;yifusKd;wdk;usJwJudk awGY&wwfonf/ oef;awm? '[wf


awmxJwGif 0ifaygufaeonhf oeyfcg;yif&dkif;rsm; jzpf\/ &efukefolwdkYtzdkYrl xdkoeyfcg;
yifudk rufMuvdfrfhrnf/ odkY&mwGif tnmoltzdkYum; oD;acgufvdk tcGHrmí tayG;xlvS
aom oeyfcg;&dkif;acgufudk MudKufMurnfr[kwf/ &Sifrawmifoeyfcg;vdk tcGHyg;yg;? t
ayG;yg;yg;oeyfcg;rsKd;udkrS MudKufMuonf/ zdk;0if;awmifawmxJwGif oeyfcg;yifudk
rnfolrQ rckwfMujcif;rSm xdktaMumif;aMumifh jzpfvdrfhrnf[k uRefawmfawG;rdonf/

76
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ausmufp&pfukef;uav;ay:wGif ,kefvdkufonfh,kefpnf;rsm;udk awGY&onf/
,kefvdkufonfh pnf;&dk;uav;awGu cyfedrfhedrfh/ ajcusif;0wfomomavmufrQom &Sd
vdrfhrnf/ ,kefpnf;&dk;uav;awGudkjrifawmh i,fi,fu ,kefvdkufMuonfudk uRefawmf
trSwf&jyef\/ ]waygif;wefcl;,kkef&l;ovdk}qdkonfh t*Fvdyfpum;wpfck&Sdygonf/ jrL;
wl;onfudkajymjcif;avm? aMumufonfudk ajymjcif;avm/ rnfonfudk wifpm;í ajym
onfhOypm pum;rSef; uRefawmf aumif;aumif; rodyg/ odkY&mwGif uRefawmfwdkYqDu ,kef
rsm;url tvGefaMumufwwfygonf/ ,kef0yf&musif;udk awGYvQif ab;wpfzufwpfcsuf
wGif pnf;&dk;edrfedrfhav;awG umNyD; vrf;uav;azmuf pnf;&dk;xdyfvrff;qHk;wGif rD;tdrf
wpfvHk;udkifNyD; wkwfESifhapmifh? odkYr[kwfvQifvnf; pnf;&dk;vrf;qHk;xdyfwGif ydkufaxmif/
aemufu ajcmufvSefYay;vQif udka&T,kefonf b,fudkrSajy;rawmh/ pnf;&dk;twdkif; vdkuf
vmum rD;qDodkY ajy;vmawmhonf/ pnf;&dk;xdyfu &yfapmifhNyD; wkwfESifh&dkuf&Hkom&Sd
onf/ xkdpnf;&dk;uav;udk ausmfNyD; vGwf&muRwf&modkY xGufajy;vQifjzpfEdkifonf/ odkY&m
wGif ,kefonf tvGefaMumufwwfonf/ &Iyfonfhvrf;udk roGm;/ &Sif;aeatmif vkyfxm;
ay;onfhñTefYuGif;wGif oGm;&Jonf/ odkYjzifh ,kefonf a&SUu axmifxm;onfhñTwfuGif;
wGif tpif;om;rdawmhonf/

uRefawmfonf ,kefvdkufonfhpnf;&dk;uav;rsm;udk ausmfí a&Tbawmifbuf


odkY vmcJhonf/ a&Tbawmif[kbmaMumifhac:aMumif; uRefawmfrod/ vrf;wGif awGYonfh
xif;ckwform;rsm;ESihf awGYí ar;Munfhawmh olwdkYvnf; aumif;aumif;rodMu/ ordkif;
ESifhcsDí rajymEdkifonhfwdkif '@m&Dqefqef0wåKuav;udkrQ rajymEdkifMu/

a&Tbawmifu bk&m;rsm;? apwDrsm;onf awmifay:wGif wnfxm;jcif;


r[kwf/ awmifay:u csKdifh0Srf;BuD;awGxJwGif wnfxm;jcif;jzpfonf/ ausmufavSum;
xpfBuD;awGtwdkif; csKdifh0Srf;xJodkY qif;&onf/ Orifuvnf; auGYaumufum 0uFbmxJ
odkY 0ifae&onfhES,f&Sd\/ odkY&mwGif rJarSmifnpfywfjcif; r&Sdyg/ a*gyuvlBuD;rsm;onf

77
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
Orifrsm;udk oefY&Sif;atmif jyKjyifxm;um txJwGif vQyfppf"mwfrD;awG xGef;xm;onfh
twGuf vif;aeonf/

a&TbawmifbufrS uRefawmfjyefvmNyD; wnf;cdkZ&yfodkYta&mufwGif bkef;BuD;


wpfyg;ukd 0wfjyKaeonfhat;at;oif;u uRefawmfudk vSrf;ac:onf/

]]q&m cP cP a[m'DOD;yOöif;u q&mhudk awGYcsifvdkYwJh? rat; tapmifhcdkif;


xm;wm? &kyf&Sif&dkufu jyefvmvmcsif; awGYvdkY t0wftpm;awGawmif rvJ&ao;bl;/

at;at;oif;rsufESmwGif yefu&dkrdwfuyfrsm;udk rzsuf&ao;/ rsuf0ef;wdkYu


pdrf;pdrf;jymjym/ yg;wdkYu eD&Jvsuf/EIwfcrf;ay:wGif &,fAvGefMuufaoG;a&mif&ifh&ifh yef;
wpfyGifh yGifhaeonf/

]]usKyfudk rrSwfrdbl;vm;}}

OD;yOöif;u uRefawmfhudk Munfhíar;\/ uRefawmf olYudk aumif;aumif; rrSwf


rd/ toufig;q,fwpf0dkufavmufrSm &Sdvdrfhrnf/ ydefydefyg;yg;/ tom; cyfvwfvwf/
acsmifusí yg;&dk;awGay:aeonfhrsufESmu awmrSD&aoh&[ef;wpfyg;\jcdK;jcHusifhBuHrI
udk azmfjyaeonf/

]]wynfhawmf aumif;aumif; rrSwfrdbl;xifw,fbk&m;}}

uRefawmfu r,kwfrvGefajzonf/ olYudk uRefawmf awGYzl;onf[kxifonf/


rnfonfhae&m? rnfonhftcsdef[lí aumif;aumif; rpOfpm;r&/ cyf0g;0g;/ pOf;pm;&
oavmufqdkvQif olYrsufESmudk ouFef;0wfESifh qufpyfír&/

]]usKyf vSazav 'dkufOD;u vSaz}}

78
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vSaz? udkvSaz? ,ckOD;0drv/ [kwfNyD/ uRefawmf olYudk rSwfrdNyD/ olonf wpfcg
wkef;u awmcdk&JabmfjzLacgif;aqmif jzpfcJhonf/ 1958 ckESpfwGif vufeufpGefYNyD;aemuf
ajray:odkYjyefa&mufvmcJhonf/ xdkpOfu uRefawmf olYudk odcJhjcif;jzpfonf/ &efukef
uwå&m;vrf;rrsm;ay:wGif olYudk wpfESpfavmuf awGYvdkuf&NyD;aemuf olYZmwd 'dkufOD;
bufodkY jyefoGm;um v,fvkyfaeonf[k Mum;vdkuf&onf/ xdkYaemuf wpfcgrQ jyefrawGY&
awmh/ 13 ESpfcefYtwGif;wGif yxrqHk;jyefawGY&jcif; jzpfonf/

uRefawmfonf olYudkMunfhí w&m;usaeonf/

]]b,fvdkjzpfwmvJ OD;yOöif;&JU? &[ef;abmif0ifwm awmfawmfMumyvm;}}

udkvSazac: OD;0drvu uRefawmfhtaMumif;udk ar;onf/ olYtaMumif;udk


ajymcsifyHkr&/ uRefawmfhtaMumif;udk oifh&HkrQ ajzNyD; olYtaMumif;udk oG,f0dkufí uRef
awmfar;onf/

]]omoemabmifrSm aysmf&JUvm;}}

]]omoem0efxrf;taeeJYyJ t&dk;xkwfawmhr,f pdwful;w,f? uskKyf a[m[kd


awmifcg;yef;u *lrSm aew,f? &kyf&SiftzGJYxJrSm 'um ygvmw,fMum;vdkY qif;awGYwm?
'DZ&yfawGbufudk wpfvaevdkY wpfacgufra&mufbl;}}

OD;0drvu zdk;0if;awmif awmifcg;yef;wpfckudk vufn§Kd;xdk;jy\/ uRefawmfwdkY


Z&yftxuf awmifurÇm;,Hwpfae&mwGif awmifapmif;ukd azmufí wl;xm;onfh*ludk
wpfckudk jrif&onf/ *la&SUwGif oef;yiftkyftkyfuav;awG aygufaeMuonf/ oef;yif?
'[wfyifrsm;ay:wGif arsmufawG aqmhaeMuonf/

]]avmuDudk jiD;aiGYNyDav? vufeufvJ udkifcJhzl;NyD? iwfvJ iwfcJhzl;NyD/ axmifvJ


uscJhzl;NyD/ tdrfaxmifawG bmawGvJ r&Sdawmhbl;? ckrSyJ jidrf;csrf;awmhw,f}}

79
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfonf q,fESpftwGif; 'D*&D 180 txd ajymif;jyef ajymif;oGm;onfh vl
awmfawmfrsm;rsm;udk awGYcJhzl;\/ tcsKdUonf usdusdwufcsrf;omae&mrS ukef;aumuf
p&m rusefawmhavmufatmif rGJoGm;Muonf/ tcsKdUonf xD;xrf;vrf;avQmufae&mrS
wdkufESifhum;ESifhjzpfoGm;Mu\/ tcsKdUonf ,pfa&T&nfzefcGufudkif&mrS pdyfykwD;ukdqGJoGm;
Mu\/ tcsKdUonf pm&dwåw&m;t&mwGif tvGefvHkjcHKonfh &[ef;wpfyg;tjzpfrS tusifh
odu©mawG wpfvTmNyD;wpfvTm uRwfusum ukd,fvHk;wD; jzpfoGm;Muonf/ tcsKdUonf
bmomw&m;udk r,HkMunf[kqdk&mrS ur®|mef;&dyfomrsm;odkY a&mufukefMuonf/

udkvSazum; xkdtxJwGif wpfa,muf[k uRefawmf qdkcsifygonf/

uRefawmfu bkef;BuD;udk qGrf;uyfrnftjyKwGif OD;0drvu vufumjyum-

]]aeyap 'um? uskKyfopfoD;qGrf;udkyJ pm;w,f? 0wfawmhvJ 'gyJ0wfw,f}}

olYudk,fwGif &Hkxm;onfhouFef;udk jy\/ ouFef;u tnmcsnfxnfMurfMurf;


BuD;udk oDwif;a&mif qdk;xm;onfhouFef;/ wu,fhzef&nfpGef;onfhouFef;/ OD;0drvonf
qGrf;pm;csdefa&mufawmh uRefawmfudk EIwfqufNyD; olY ausmif;ocFrf;odkY jyef<uoGm;onf/

]]bkef;BuD;u awmfawmfqef;w,faemf q&m}}

bkef;BuD; jyefoGm;awmh at;at;oif;u uRefawmfudk vSrf;ajymonf/

]]bmjzpfvdkYvJ}}

]]b,fudkrSvJ rMunfhbl;? pu©K£a`E´udk csxm;NyD; Z&yfa&SUrSm vm&yfw,f?


rat;u tvSLcHxifNyD; tvSLxnfhr,fvkyfawmhrS jroef;wifhygovm;vdkYar;w,f?
rat;udk rMunfhbl;? q&mhudk xdkifomapmifhaew,f? pum;vJ wpfvHk;rS rajymbl;? awm
rSDwJh &aoh&[ef;qdkwm 'grsKd; xifw,faemf}}

80
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]avmuBuD;udkrsm; cg;oD;emMunf;oGm;ovm; rodbl;}}

uRefawmfonfrQom ajymEdkifygonf/ OD;0drvonf ol tuRwfw&m;&oGm;yHkudk


uRefawmftm;vnf; &Sif;rjy/ &Sif;rjyzdkY vdkonf[kvnf; xif[efrwl/

(5)

udkoef;wifwdkYwawGu &kyf&Sif&dkufaepOf uRefawmfonf rHk&GmESifhzdk;0if;awmif


udk um;wpfpif;jzifh ul;aeavonf/ aeYbufwGif rHk&GmodkYqif;NyD; nqdkvQif zdk;0if;awmif
odkY jyeftdyfonf/

ov’m0wDNrdKUawmf[k(&efukefa&muf)rHk&Gmom;rsm;u ac:MuonfhrHk&Gm/ c&D;rsm;


pGmudk oGm;cJhzl;aomfvnf; udk,fhNrdKYESifheD;onfhrHk&Gmudk onfwpfacgufom a&mufzl;onfh
twGuf rHk&Gmonf uRefawmftzdkY topftqef;awGcsnf;jzpfaeonf/ rHk&Gmurf;em;wGif
armfawmfum;awGu a&Smifí rvGwf/ uav;0? armfvdkuf? azmif;jyif? cEÅD;ponhf
txufrS armfawmfawGvnf; &Sdonf/ jrif;jcH? a&pBudK? yckuúK? pav? ykcef;i,fponfh
ajrvwfydkif;u armfawmfawGvnf; &Sdonf/ anmifwkef;? "EkjzL? jrefatmif? [oFmw
ponfh atmuft&yfrS armfawmfawGvnf; &Sdonf/ {&m0wDjrpf&dk;wpfavQmufrS armf
awmfrsm;onf csif;wGif;odkY0ifvQif tenf;qHk; rHk&Gma&mufatmif 0ifMu&onf/ xdkY
aMumifh rHk&Gmonf csif;wGif;jrpf&dk;wGif a&vrf;oGm;,mOfrsm;qHk&mjzpfonf/ xdkrQruyg/
ajrmufydkif;csif;awmif\wHcg;0jzpfonfh uav;0odkYvnf;aumif;? ajrmufa,mjzpfonfh
*efYa*godkYvnf;aumif; wufEdkifonfharmfawmfum;vrf;rsm; qHk&mvnf;jzpfonf/ tdEd́,

81
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
e,fpyfjzpfonfhwrl;odkYvnf; oGm;Edkifonf/ ,rm;acsmif;udk ausmfvQif yckuúLodkY a&muf
Edkifonf/ rHk&Gmqdyfurf;onf tNrJ&Iyf,Sufcwfaewwf\/ jrif;vSnf;qdyf? qdkufum;*dwf?
vSnf;qdyf? ukefwifum;qdyfponfwdkYvnf; urf;em;wGif &SdMuonf/

uRefawmfwdkY a&mufaepOfwGif rHk&Gmqdyfurf;u armfawmfum;rsm;ay:odkY qef


tdwfawG wifaeMuonf/ csif;0daoowdkif; ajrmufydkif;&Sd wD;wdef? zvrf;? wGef;ZH?
ponhfNrdKYrsm;odkY ('efyif)vkyf&ef jzpfavonf/ rdk;usvQif uav;0rS csif;jynfe,fajrmuf
ydkif;odkY armfawmfum;rsm; aumif;aumif;oGm;í r&awmh/ xdkYaMumifh rdk;&moDtwGuf rdk;
rusrD qefrsm;udk wifae&jcif;jzpfonf/ armfawmfum;ay:rS qefawGudk armfawmfay:
odkY twifwGif qeftdwfawG aygufusojzifh urf;em;tqif;wGif qefawG azG;aeonf/
uav;wpfodkuf? rdef;rwpfodkufESifha,musmf;BuD;tcsKdUonf ajray:wGif zdwfaeonfh
qefrsm;udk tvkt,ufusKH;,laeMuonf/ wkd;a0SYoH? qJqdkoH? &efjzpfoHrsm;udk Mum;ae
onf/

uRefawmfonf udkav;armifudk oGm;awGYonf/ pifppf udkav;armifonf rHk&Gm


om; r[kwfyg/ yckuúLc&dkifxJu ajrjzL&Gmom; jzpfygonf/ ppfrjzpfrDwkef;u yckuúLwGif
ausmif;aecJhNyD; ppfNyD;acwfwGifvnf; yckuúLrSmyif EdkifiHa&; vkyfcJhonf/

udkav;armifESifhuRefawmf rawGYonfrSm MumvSNyD/ ppfBuD;NyD;onfhaemuf wpf


Budrf ESpfBudrfrQom awGYjzpfMuawmhonf/

1945 ck yltdkufonhf{NyDv wpfnwGif udkcifarmifBuD;onf uRefawmfwdkYaexdkif


&m rEÅav;ydkufusKH;&dyfomodkY a&mufvmonf/ xdkpOfu udkcifarmifBuD;onf tar&duef
ppf,leDazmif;udk 0wfxm;onf/ olYwGif upfbufac: ppfvG,ftdwfBuD;wpfvHk; ygvm
onf/ xdktxJrS uRefawmfwdkYtwGuf pydkY&Syfrsm; yavuyfvHkcsnfrsm;? azmifwdefrsm;? pm
a&;puúLrsm;? oGm;wdkufaq;rsm;udk xkwfNyD; &dyfomwGif&Sdolrsm;udk a0ay;onf/ olonf
tdEd́,rSavxD;jzifh atmufjrefrmEdkifiHwpfae&mwGif qif;NyD; udpöNyD;ojzifh rEÅav;okdY
82
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jyefvmjcif;jzpf\/ t0wftpm;rsm;omru pm;p&m aomufp&mrsm;vnf; trsm;
tjym; ygvmonf/ vpfywef vufzufajcmufbl;? eufpfuzDbl;? ig;aowåmbl;/

iwfjywfum pm;&rJhaomuf&rJhjzpfaeonfh uRefawmfwdkYtzdkYum; &wemyHkqdkuf


onfhES,f/

uRefawmfESifhudkcifarmifBuD;onf &dyfomwGif wpfcef;wnf; tdyfMuonf/ ol


tdEd́,rStjyefwGif ppfjcifawmifawG ygvmojzihf uRefawmfwdkYwawG csrf;ompGm tdyfMu
&onf/ olra&mufrDwkef;uqdkvQif uRefawmfwdkYwGif jcifaxmifr&Sd/ acgif;tHk;uav;
wpfvHk;pDESifhtnmvTmcsif;apmifuav; wpfxnfpDom &SdMuonf/ udkcifarmifBuD;onf
pm;zG,faomufzG,fESifhtoHk;taqmifrsm;udkomru uRefawmfwdkYtwGuf jcifaxmifrsm;?
ppfapmifrsm;udkvnf; ,lvmcJhonf/ tar&duefuGefjrLepfacgif;aqmif tm;vfba&muf
'g a&;onfh ]wDrD&ef} qdkonfhpmtkyfwpftkyfvnf;ygvmonf[k uRefawmf rSwfrdonf/

1946-ckaemufydkif;wGif olESifhuRefawmfwdkY rawGYMuawmh/ uRefawmf wuúodkvf


odkY a&mufoGm;onf/ olu tvHeDtjzpf awmcdkoGm;onf/ aemufydkif;wGif olonf tvH
eDygwDrS cGJxGufonfh xl;pdefygwDac:tvkyform; nDñTwfa&; acgif;aqmifwpfOD; jzpfae
onf[k Mum;&onf/ 1962-ckESpfwGif ol vufeufpGJí &efukefa&mufvmNyD;aemuf uRef
awmfqD 0ifvmojzifh cPawGYvdkuf&onf/ xdkYaemuf wpfcgrQ rawGYMuawmh/

udkcifarmifBuD;um; t&ifwkef;uvdkyif pum;ajymvQif tm;&yg;& ajymqJyif/


&,fvQif tm;&yg;& &,farmqJ/

udkcifarmifBuD;onf xdkaeYu uRefawmfESifhtwl zdk;0if;awmifokdY vdkufvmonf/


udkoef;wifESifholuvnf; vkyfazmfudkifzufa[mif;awG/ uRefawmfwdkYoHk;a,muf xdkaeYn
u a&S;a[mif;aESmif;jzpfawGudk ajym&if; tcsdefukefMuonf/ aumif;aumif;yif tdyfcsdef
r&vdkufMu/

83
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfonf awmcdkcJhzl;onfh vloHk;a,mufukd rHk&GmwGif rarQmfvifhbJ oGm;
awGYaeonf/ olwdkYoHk;a,mufu b0wpfrsKd;pD/ wpfa,mufu &[ef;0wf/ wpfa,muf
u wdkif;aumifpD0if/ wpfa,mufu tpdk;&trIxrf;/

uRefawmfonf EdkifiHa&;oHo&mvnfyHkudk awG;aerdonf/

(6)

aemufwpfaeY nae zdk;0if;awmifu qif;aeNyD; rHk&Gmaps;BuD;em;a&mufawmh


uRefawmfhemrnfudk aemufu vSrf;ac:oHMum;&ojzifh vSnfhMunfhvdkufrdonf/ jrif;vSnf;
wpfpD;ay:u qif;vmaom jrifhxGef;odef;udk awGY&\/ jrifhxGef;odef;rSm xGef;xGef; (aq;
ayghvdyf)uavmiftrnfjzifh a&;aeaom q&m0efpma&;q&m jzpfavonf/ vuf
axmufcGJ pdyfq&m0eftjzpf rHk&GmodkYa&mufaejcif;jzpfonf/

]]cifAsm;wdkYa&mufaew,f Mum;vdkY &SmvdkufwmAsm? zdk;0if;awmifudk wufoGm;NyD


qdkwmeJY reufjzefrSm zdk;0if;awmifudk vdkufvmrvdkY}}

jrifhxGef;odef;u 0rf;omtm;& ajymonf/ jrifhxGef;odef;rSm uRefawmfwdkY


ausmif;xGufNyD;rS ausmif;odkY a&mufvmjcif;jzpfojzifh ausmif;wkef;u olESifhrawGYcJh/
tjyifpmayavmu a&mufrS odMujcif; jzpfonf/ odkY&mwGif jrifhxGef;odef;um; vlwdkif;
udk i,foli,fcsif;vdk &if;ESD;pGm aygif;wwfol/ xdkaMumifh olESifhodolwdkif; olYudk rcifol
r&Sd/ taygif;toif;tay:wGifvnf; tvGeftEGHtwmcHonf/ ayayawawvnf; ae
Edkifonf/
84
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
qHyifu pkwfzGm;/ &SyftuÐspwpfaumfvmu zGm&mBuJaeNyD/ xkdtxJwGif jzLjzL
pifpifr[kwf/ npfvnf; npfvdkufao;onf/ tuGufray:awmhaom csnfvHkcsnfudk
'l;qpfem;a&mufatmif 0wfxm;onf/ ycHk;wGif vG,ftdwfEGrf;EGrf;wpfvHk;udk vG,fvsuf/
,pfa&T&nfeHYu woif;oif;/

]]raeYuwnf;u vdkuf&Smvdkufwm uRefawmhtdrfrSm xrif;vJ auR;csifvdkY? NyD;


awmh vlMunfcdkifwdkYjyZmwfudkvJ jycsifvdkY? ckawmh tawmfyJ? 'DaeYn zdk;0if;awmifudk jyef
rwufeJYawmhAsm? uRefawmhftdrf xrif;pm;vdkufcJhaygh vyfcfaygh}}

jrifhxGef;odef; twif;ac:ojzifh uRefawmfwdkY ygoGm;Muonf/

jrifhxGef;odef;tdrfodkY a&mufonfhtcgwGif vlemawG apmifhaeonf/ olYtdrf vm


vnfonfhvlemrsm;rSm aiGaMu;wwfEdkifolrsm; r[kwfay/ t&yfxJrS qif;&Jolrsm;? aiG
aMu; rwwfEdkifolrsm;udk ukay;jcif;jzpfonf/

jrifhxGef;odef;\tdrfu ajcwH&SnftdrfBuD;? olYtdrfwGif pm;yGJ? ukvm;xdkif


aumif;aumif;yif r&Sd/ qufwDta[mif;uav;ESpfvHk; oHk;vHk;om &Sdonf/ vluvnf;
q&m0ef[efyif wpfpufrQ&Sd/ tdrfuvnf; q&m0eftdrftaqmifta,mif wpfpufrQ
r&Sd/

uRefawmfonf q&m0efwdkY\taqmifta,miftcrf;tem;awG uif;rJhaom


jrifhxGef;odef;udk ai;Munhfaerdonf/

jrifhxGef;odef;ESifhywfoufí yHkjyifuav;wpfckudk rHk&Gmom;rsm;u uRefawmfhudk


ajymjyvdkufMuonf/

wpfcgu jrifhxGef;odef;onf rHk&Gmwpfzufurf; anmifyifBuD; qdyfbufrS e,f


vSnfhíjyefvmonf/ rHk&GmbufodkYul;&ef ul;wdkYapmifhaeonf/ tcsdefu naearSmifw&D/

85
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufqHk;ul;wdkYjzpfí vlodyfr&Sdawmh/ qdyfurf;wGif c&D;onf usKd;wdk;usJwJom usef
awmhonf/ vHkjcHKa&;twGuf anmifyifBuD;pyfbufrS&Jrsm;u c&D;onfrsm;udk &SmMu
onf/ jrifhxGef;odef;tvSnfhodkY a&mufonfhtcgwGif tdyfxJrS aq;xkd;tyfESifh em;Muyfudk
oGm;awGYonf/ þwGif &Ju jrifhxGef;odef;udk vdkifpifr&SdbJ aq;xdk;tyfudkifonhf a'guf
wm&rf;uk[kqdkum zrf;Muonf/ jrifhxGef;odef;u ol q&m0efjzpfaMumif; &Sif;jyonf/
odkY&mwGif &Ju r,Hk/ ,HkEdkifp&mvnf; r&Sd/ xkdpOfu jrifhxGef;odef;onf t&ufvnf; enf;
enf;rl;aeonf/ acgif;rSm arG;yGrsufESmokwfy0gBuD;udk ywfxm;NyD; zsifBuD;yifeDwdkufyHk
tuÐsBuD;udk 0wfvsuf/ vHkcsnfuvnf; cyfwdkwdk/

jrifhxGef;odef;onf anmifyifBuD;&Jpcef;odkY uefYvefYuefYvefYjzifh ygoGm;onf/


pcef;a&mufawmhrS pcef;rSL;u olYudk q&m0efrSef; awmif;yefNyD; jyefvTwfvdkuf&onf/

rHk&Gmom;rsm;onf jrifhxGef;odef;\þyHkjyifuav;udk wzGzG ajymaeMuonf/

]]pmav; bmav; ra&;awmhbl;vm;}}

]]ckawmh uavmifwHudk csxm;NyD; pu,fy,fudk (cGJpdwf"m;)udk udkifae&ao;


w,fav? wpfaeYawmh a&;&OD;r,f? a&;ayr,fh pma&;NyD; xrif;pm;vdkYawmh jzpfrSm
r[kwfygbl;tpfudk&m? uRefawmf a&;csifwmu b0o&kkyfazmf a&;csifwm? 'gayr,fh ck
jzpfaeyHku tpfudk jrifwJhtwdkif;yJ? tpfudkwdkYu ydkodrSmyg/

jrifhxGef;odef;onf pma&;q&mrsm;udk usdefqJaeonf/

]]uRefawmfwkYu
d awmrSm a&mufaewJhaumifawG tm;wkef;jyKwkef; 0w¬Kav;
aumif;aumif;zwfcsifvdkY vdkuf&Smzwfw,f? aumif;aumif;rGefrGefqdkvdkY wpfESpfywfvHk;
wpftkyfwpfavavmufyJ awGY&w,f? 'geJY uRefawmfvJ 0w¬KvJrzwfawmhbl;? bmpmudkrS
rzwfawmhbl;? tpfudkwdkYuaum 'Dpmaya&pD;aMumif;udk ajymif;zdkYrBudK;pm;awmhbl;
vm;? ajymif;aum rajymif;Edkifawmhbl;vm;}}
86
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jrifhxGef;odef;u pdwftm;xufoefpGm ar;aeonf/ uRefawmfu ycHk;udk wGefYjy
um vufESpfzufudk vSefjyvdkuf&\/

]]uRefawmfwdkYpmayavmu[m vlrrmBuD;jzpfaeNyD tpfudka&? 'DvlrrmBuD;udk


ukzdkY vdkNyD/ 'Dtwdkif; ypfxm;&if vIdufpm;oGm;vdrfhr,f? jrefrmpmay[m vlrrmBuD; jzpf
aeNyD/

]]udkjrifhxGef;odef;a& cifAsm;wddkYrSm vIdufpm;wJhtemawG&Sd&if cGJpdwf"m;eJY jzwf


awmufxkwfypfvdkY&wm uRefawmfwdkY pmayavmu 'DvkdjzwfawmufxkwfvdkY&wm r[kwf
bl;? tcsdefudk apmifhNyD; uk&wm}}

uRefawmfu onfrQom ajymEdkifonf/

aemufwpfacguf jrifhxGef;odef;udk uRefawmfawGY&onfhtcgwGif olonf t


onf;uifqma&m*gjzifh &efukefaq;&HkBuD;ay:wGif a&mufaeNyD/ odkYwdkifatmif jrifhxGef;
odef;onf aorif;udk tNyHK;rysuf &ifqdkifqJ/ olYxHk;pHtwdkif; vlrrmtdyf&may:rS aeí
&,fp&marmp&mrsm;udk? ajymqJ/ pD;u&ufvnf; wpfvdyfNyD;wpfvdyf tqufrjywfzGm
aeonf/ olY&kyfurl awmfawmfysufaeNyD/

]]tpfudk prf;Munfhprf;}}

jrifhxGef;odef;u olYAdkufudk vSefjyum tprf;cdkif;vdkufonf/ olY0rf;Adkufudk vSefjy


um tprf;cdkif;onf/ olY0rf;Akdufatmufydkif;u zl;zl;a,mifvsuf wif;rmaeonf/

]]prf;Munhfawmh ylraebl;vm;? tJ'DxJrSm]zdkuf}Muwm tpfudk&? aq;eJYa&m*geJY


zdkufwifcsaeMuwm}}

jrifhxGef;odef;onf xdkaeYu pum;awG qufwdkufajym\/ ajymonfhpum;awG


uvnf; &,fp&m tajymiftjyufpum;awG/ odkY&mwGif uRefawmfwdkY r&,fEdkifMu/
87
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfu xdkvxkwf &Ir0r*¾Zif;wGifygonfh olY0w¬Kwdkuav;taMumif;udk
ajymum csD;usL;onfwGif olYrsufvHk;wGif ta&mifvufvmMu\/

]]uRefawmf 0w¬Ka&;q&mjzpfNyDaemf? jzpfw,fr[kwfvm;}}[k ar;onf/

]]jzpfygw,f aumif;aumif;jzpfwmaygh}}

0gxdefaeonfh olYrsufESmonf aoG;a&mifvTrf;oGm;um-

]]0rf;omvdkufwm tpfudk&m? uRefawmf pma&;q&m odyfjzpfcsifwm? jzpfNyDqdk


awmh uRefawmf aoaysmfygNyD? raocif pma&;q&mawmh jzpfoGm;csifao;w,f}}[k
vIdufvSJpGmajymonf/

uRefawmf jyefumeD;awmh olu-

]]tpfudka&;wJY ]]'Da&jrifhopf}} rxGufao;bl;vm;? zwfcsifw,fAsm? xGuf&if


wpftkyfavmuf vSrf;ydkYvdkufprf;yg}}[k rSmonf/

odkY&mwGif jrifhxGef;odef;onf uRefawmfhpmtkyfudk zwfroGm;&yg/ aemufwpf


aeYwGif qHk;&Smygonf/

rHk&Gmwkef;u olYtdrfwGif npmpm;NyD;aemuf uRefawmfwdkYudk vli,fMunfcdkif


jyZmwfodkY ac:oGm;onf/ pifppf xkdnu aq;&HkwGif ol nwm0efusonf/ xdkYaMumifh
uRefawmfwdkYu ol rvdkuf&efwm;onf/ odkY&mwGif r&/ jrifhxGef;odef;onf aq;&HkodkY cP
0ifum uRefawmfwdkYESifhvdkufvm\/

vGefcJhonfh 17 ESpcf efYu uRefawmfonf armfpudkESifhyDuif;wGif acwfopfjyZmwf


rsm;udk MunfhcJh&onf/ qdkAD,uf,leD,HrS acwfopfjyZmwfrsm;rSm a&SUwef;odkY a&mufae
NyD/ taemufEdkifiHrS jyZmwfrsm;ESifhbmrQrjcm;awmh/ w&kwfjynfurl zGHYNzdK;qJEdkifiH/ odkY&m

88
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wGif acwfopfjyZmwfrsm;udk jy&mwGifrl rsm;pGmwdk;wufaeonfudk jrifcJh&onf/ w&kwf
jyZmwfa&;q&mapm,k\]rkefwdkif;ESifh]ta&SUrdk;aumif;uif}qdkonfh jyZmwfESpfyk'fudk uRef
awmf MunfhcJh&onf/ wu,fhtaemufwdkif;jyZmwfrsm;\t&omudk tjynfht0 cHpm;&
onf/ a[mfw,fwpfckudk jyvQif a[mfw,fESifhwlatmif rD;? qufwifponfh tqift
jyifrsm;udk ususee vkyfxm;onf/ aemufcHaw;*Dwudk vdkonfhae&musrS xnfhonf/
rdk;csKef;oHudkqdkvQif aemufutoHjzifh wu,fhrdk;csKef;oHESifhwlatmif o&kyfazmfxm;
onf/ Zmwfvrf;udk ZmwfaqmifwdkY\pum;ajymcef;rsm;jzifh azmfoGm;onf/

uRefawmfwdkYqDwGifvnf; jyZmwf&Hkaumif;aumif;&SdvQif armf'ef'&rfrmudk pif


wifEdkifvdrfhrnf[k uRefawmfxifygonf/ acwfrDonfhudk,fydkifjyZmwfrsm;? odkYr[kwf rSD;
xm;onhftaemufydkif;jyZmwfrsm;udk pifwifEkdifonf/ uRefawmhwdkYqDwGif jyZmwfpmay
rxGef;um;jcif;rSm pifwifEdkifonfhae&mrsm;r&SdonfhtwGufaMumifhvnf; jzpfvdrfhrnf[k
uRefawmfxifygonf/ tu,fíom pifwifEdkifonfhae&mrsm;om&SdvQif jyZmwfta&;
tom;ESihf jyZmwfzwfonfhtavhonfvnf; acwfpm;Edkifayrnf/

jyZmwfNyD;onfhaemufwGif uRefawmfwdkYonf ZmwfcHkaemufaz;wGif vli,fMunf


cdkifESifhaqG;aEG;csifMuonf/ oluvnf; acwfrDjyZmwfrsm;udk wifcsifonfhqE´rsm; &Sd
onf/ odkY&mwGif olYtcuftcJrSm a&;NyD;om;acwfrDjyZmwfrsm; r&Sdjcif;jzpfonf/ w&kwf
pma&;q&mapm,k\]rkefwdkif;}jyZmwfudk uRefawmfrSD;í a&;om;xm;onfh]aexGuf
aomn} jyZmwfudk pifwifMunfh&m atmifjrifvdkufonf[k olu ajymjyavonf/

(7)

],if;rmyifvrf;cGJ}&kyf&Sifum;udk zdk;0if;awmifwpf0dkufwGif &dkufNyD;aemuf usef


tcef;tcsdKUudk rdk;n§if;-orÁKa'¨bk&m;wpf0dkufwGif &dkufMuonf/ uifr&mrif;? 'g&dkuf
wmESifhZmwfaqmifrsm;u armfawmfum;jzihf oGm;Muaomfvnf; uRefawmfum; rHk&GmrS
rHk&GmaMu;rHkodkY rD;&xm;jzifh vdkufcJhonf/ rHk&Gmblwm&Hk&Icif;um; yef;csDum;av;wpfcsyf
89
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vdk vSonf/ yvufazmif;wGif wrmyifuav;awGu tpDt&D/ wrmyifatmufwGif
vufzuf&nfqkdifcif;um xkdifcHkrsm;udk csxm;onf/

uRefawmfonf wrmyifatmufwGifcif;onfh vufzuf&nf qdkifuav;wGif xdkif


&if; rD;&xm; apmifh&onf/ rEÅav;odkY reuf 8 em&DcGJwGif xGufrnf[k tcsdefZ,m;u qdk
aomfvnf; jrefrmjynfrD;&xm; OMooHonf MuufwGefoHavmufrQyif tcsdefrrSefcsif
awmhyg/ xGufcsifonfhtcsdefwGif xGufygrnf/ xdkaeYu rEÅav;odkYxGufonfhavmuf
u,f&xm;onf ukd;em&DcGJrS xGufjzpfonf/

rHk&GmESifhrHk&GmaMu;rHkonf ajcmufrdkifrQom a0;onf/ uRefawmfonf rHka&T;-


aMu;rHkblwmwGif qif;NyD;aemuf orÁKa'¨odkY jrif;vSnf;uav;jzifh vmcJhonf/

uRefawmfa&mufonfhtcsdefwGif udkoef;wifwdkY armifvSa0wdkYwpfodkufonf oHk;


av;uyfavmuf &dkufNyD;aeMuNyD/

aZmf0rf;ESifhat;at;oif; cspfolrsm;tjzpf rHk&GmNrdKYywf0ef;usifu bk&m;rsm;


udk vnfzl;onfhtcef;jzpfonf/

olwdkY &kyf&Sifquf&dkufaepOf uRefawmfu bk&m;a&SUuaps;udk avQmufMunfh


onf/ bk&m;aps;qdkonfhwdkif bk&m;ESifhywfoufí ypönf;rsm;rsm;pm;pm; rawGY&/ wrl;
bufrS0ifonfh tdEd́,ypönf;rsm;udk awmfawmfrsm;rsm; awGY&onf/ yef;uGufazmf aumf
aZm? uoJapmif? yavuyfvHkcsnf? udk&maygif'g? qm&DvHkcsnf ponf/

uRefawmfonf orÁKa'¨apwDawmfBuD;a&SUaps;wef;rS uoJapmifwpfxnfudk


0,fvdkufonf/ uRefawmfhtar tvGefESpfoufonfh rPdyl&vkyf uoJapmif? ta&mifu
eDeD&J&J/ tvnfwGif rJcsnfudk tlaMumif;azmufxm;onf/ csif;apmif? uoJapmif ponf
wdkYudk tarESpfoufwwfaMumif; uRefawmfi,fi,fu owdxm;rdcJhojzifh 0,fvdkufjcif;
jzpfonf/ uRefawmf i,fi,fwkef;u taronf aqmif;wGif;qdkvQif csif;apmif? odkYr
90
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
[kwf uoJapmifudk acgif;wGif ydkoDywfoD &pfwwfonf/ ,cktarESifhuRefawmf rawGY
onfrSm tESpf 20 avmuf&Sdawmhrnf/ taronf i,fi,fwkef;uvdk uoJapmif? csif;
apmifeDeDuav;awGudk BudKufrS BudKufygOD;rnfavm rqdkEkdif/ odkY&mwGif rBudKufvQif
vnf; udpör&Sdyg/ uRefawmfhwpfoufwGif tarhzdkY rSwfrSwf&& þwpfBudrfomvQif 0,f
ay;zl;ygonf/ xdkYaMumifh rBudKufonfhwdkif taronf þuoJapmifudk toHk;jyKonfrSm
aocsmygonf/

uRefawmf0,fonfudkjrifawmh rif;orD;ESpfa,mufjzpfonfh a'pDausmf0if;ESifh


at;at;oif;wdkYvnf; 0,fMuonf/ qm&DvHkcsnfrsm;rSm rHk&GmESifhpmvQif aps;vnf;csKdí
ta&miftaoG; ydkpHkonf/ armifvSa0onf &onfhtcGifhta&;udk vufrvGwfyg/ orÁK
a'¨apwDawmfBuD;a&SUu aps;wef;udk ZmwfuGufxJ0ifatmif ,lum wpfu'f &dkufvdkuf
onf/ aZmf0rf;ESifhat;at;oif;wdkY cspfolESpfOD;tjzpf aps;avQmuf0,fonfhtcef;jzpf
onf/ odkY&mwGif &kyf&Sifudk &HkwifjyvdkufonfhtcgwGif xdktcef;onf uwfaMu;pm jzpf
oGm;ojzifh ygrvmawmh/

uRefawmfonf rdk;n§if;awm&? v,fwDausmif;wdkufESifh v,fwDausmufpmrsm;


udk oGm;íMunhfcsifonf/ odkY&mwGif tcsdefr&yg/

txl;ojzihf v,fwDausmufpmrsm;udk oGm;Munfhcsifonf/ uRefawmfonf b0


wuúodkvfwGif&SdpOfu v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;\'DyeDusrf;rsm; tm;vHk;udk zwfjzpfcJh
onf/ xdktcgusrS cufcJeufeJaomtbd"r®mudk vlNydef;em;vnfatmif a&;wwfaom
v,fwDq&mawmf\jrefrmpmta&;tom;onf rnfrQ aus;Zl;BuD;rm;aMumif;udk uRef
awmf oabmaygufawmhonf/ ]igwdkYpmawGu pmwdkufoHbD&dkoH rygbl;As? awmoH jcHKoH
ygw,f}[laom v,fwDq&mawmf\tqdktrdefYudk uRefawmf owd&rdygonf/

&kyf&Sif&dkufNyD;onfhaemufwGif uRefawmfwdkY reufpmpm;Muonf/ MuufoGefOBuD;


rsm;udk tvHk;vdkufxnfhí twHk;BuD;BuD;wHk;NyD; csufxm;onfh 0ufoeDtdk;BuD;csuf? Muuf
91
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
oGefEdkifEdkif i&kwfoD;EdkifEdkifjzihf aMumfxm;onfhig;ajcmuftpdkaMumf? yJBuD;[if;? refusnf;
&Gufazsmokwf? yJwDcsOfponfwdkYjzpf\/ rHk&GmndKBuD;\tpDtpOfjzpfayonf/ uRefawmf
wdkYtnmwGifrl þ[if;r,ftwGJrsm;udk tvSLrsm;wGif auR;avh&Sdojzifh tvSL[if; ac:
Muonf/ tvSLaumif;aumif; rpm;&onfrSm MumNyD/ armarmESifhpm;&onfhtcgwGif
pm;í NrdefvSonf/

xrif;0dkif;wGif a'pDausmf0if;u olYtwGuf &kyf&SiftxJwGif oDcsif;wpfyk'f xnfh


ay;&ef awmif;qdkonf/

]]&kyf&Sifrif;orD; jzpfwm MumvSNyD? rSwfrSwf&& ]a&Tzdk;acgif} wpfyk'fyJ qdkzl;ao;


w,f? a'pDhtwGufvJ oDcsif;wpfyk'favmuf xnfhay;ygOD;}}

a'pDausmf0if;udkvnf; &kyf&Sifydwfum;ay:wGif uRefawmf wpfcgrQ rMunfhzl;


ao;/ uRefawmf b0wuúodkvfodkY a&mufaepOf &kyf&Sifrif;orD;jzpfvmoljzpfojzifh ,ckrS
awGYzl;jcif;jzpfonf/ Munhfzl;Muolrsm;url a'pDausmf0if;onfvnf; aemufwufonfh
rif;orD;rsm;wGif xdyfwef;rSvdkufol[kqdkMuygonf/

a'pDausmf0if;udk ydwfum;ay:wGif uRefawmfrjrifzl;ao;aomfvnf; olY]a&Tzdk;


acgif}udkum; a&'D,dkrS rMumcP Mum;&\/ toHwGifvnf;aumif;? qdkyHkqdkaygufwGif
vnf;aumif;? olYtar wifwifrlESifhwlonf[k uRefawmf xifcJhonf/ vlcsif;awGYonfh
tcgwGif toHrQomru &kyfuvnf; olYtarESifhawmfawmfwlygonf/ okdY&mwGif olu ydk
í &kyf&SifrsufESm &Sdonf[k uRefawmfxifrdygonf/

]]oDcsif;u oGif;csdef r&awmhbl; rif;orD;a&? tukefvHk; yav;bufoGif;NyD;NyD?


ck[mu rif;orD; rif;om; tm;wJh&ufuav;&vdkY wpfacgufxJeJY tNyD;&dkuf&rSm}}

]]tmvl; vmray;eJY? avuddk enf;enf;avQmh? nmNyD; vmrvdSrfheJY? avudk enf;


enf;avQmh}}
92
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a'pDausmf0if;onf xrif;pm;yGJrS udkoef;wifudk aemufavonf/

(8)

uRefawmfwdkYonf rHk&Gmwpf0dkufwGif &dkufp&m&SdonfwdkYudk ukefatmif &dkufcJhNyD;


aemuf rEÅav;odkY jyefcJhMuonf/

rEÅav;tjyefc&D;wGif rD;&xm;wGJwpfwGJudk iSm;í jyefMuonf/ Zmwfvrf;u


rHk&Gm-rEÅav;oGm;rD;&xm;ay:wGif jzpfí wpfwGJvHk; iSm;cJhMujcif;jzpf\/ aZmf0rf;ESifh
at;at;oif;u cspfolrsm;/ at;at;oif;u ol o,fvmonfhtzdk;wef&wemudk aZmf
0rf;tm; to,fcdkif;? aZmf0rf;u bkrodbrodjzifh xdkypönf;aowåmudk ,lvm? a'pDausmf
0if;u trsKd;orD;pHkaxmuf? aZmf0rf;ESifh&nfiHaeol/

&xm;onf rHk&GmrEÅav;udk wpfaeukef ckwfonf/ tjcm;aom c&D;onfrsm;


twGuf tqifajyaumif;rS ajyrnfjzpfaomfvnf; xdk&xm;ay:wGif &kyf&Sif&dkufvdkonhf
uRefawmfwdkYtzdkYum; rsm;pGmtqifajyaeonf/ anmifyif0ef;wGif em;awmhvnf;
&xm;u warhwarm? tjcm;c&D;oGm;rsm;wGif jrefjrefa&mufapcsifoavmuf þc&D;udk
rl aES;aES;om oGm;apcsifonf/ odkYrSom wpfacgufwnf;jzihf tNyD;&dkufEdkifrnf r[kwf
avm/

93
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
armifvSa0ESifhudkoef;wifwdkYonf &xm;ay:wGif wpfavQmufvHk; tvkyfrsm;
vmMu\/ uRefawmfum; vl&Tifawmfomqef;ESifh wpfvrf;vHk; pum;aumif;vmonf/
olwdkY &kyf&Sife,fu ]]av;av;}}[kac:onfhomqef;udkvnf; uRefawmf ,ckrS awGYzl;
jcif;jzpfonf/ omqef;onf vl&TifawmfrQomru 'g&dkufwmwpfOD;vnf; jzpfonf/
&kyf&Sifrif;om;rif;orD;rsm;udk y&dowfu aumif;aumif; odygonf/ vrf;wGif olYudkawGY
vQif uav;awGu ]]omqef; omqef;}}atmfMuonf/ udkomqef;onfvnf; pmzwf
onfh &kyf&Sifynmonfwpfa,mufjzpfavonf/

uRefawmfawGYzl;onfh &kyf&Sifynmonf awmfawmfrsm;rsm;onf pmzwfMuonf/


acwftaMumif;udk odMuonf/ urÇmhta&;tcif;rsm; taMumif;udkvnf; avhvmMu
onf/ þonfrSm olwdkYu a&S;acwf&kyf&SifynmonfBuD;rsm;xuf omonfhtcsufrsm;
acwfrDaejcif;jzpfavonf/ olwdkYpdwfBudKuf&dkuf&vQif jrefrm&kyf&Sifonf ,ckxuf t
rsm;BuD; wdk;wufvmEdkifp&m&Sdayonf/

]]q&m&JU]aexGufaomn}jyZmwfudk uRefawmfpifwifzl;w,f? 1963-ckESpfu


xifw,f? xD;wef;MunfhjrifwdkifxD;wef;rSm? awmfawmfatmifjrifw,f? rif;orD;wpf
a,mufudkyJ iSm;w,f? usefwmawGtm;vHk; t&yfolt&yfom;awGcsnf;yJ}}[k udkomqef;
u uRefawmfudk ajymjyonf/

]][kwfw,f uRefawmf Mum;vdkufw,f? tJ'Dwkef;u uRefawmf r&SdvdkY rMunfh


vdkfuf&bl;}}

odyfBudKufwmyJq&m&,f? uRefawmfu tJ'Dvdk '&rfrmawGudk &dkufcsifwm?


ckawmh ]]omqef;u ycHk;wGefYjyonf/

]]ckawmh uRefawmfvJ Zmwfvrf;awG bmawG odyfa&G;raeawmhbl;? vlBudKuf


rvm; ydkufqH&rvm;qdkwmavmufyJ Munhfawmhw,f? ydkif&SifuvJ ydkufqH&r,fqdk&if bm

94
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jzpfjzpf&kdufrSmyJ? obm0 ,kwådawG tm*rm,kwådawGudk rMunfhEdkfifawmhbl;? wu,fawmh
uRefawmfwdkY &kyf&SifynmonfawG 'DavmufrnhHMuygbl;? &kyf&SifynmonfawG rnhHbJeJY
&kyf&SifawG bmaMumifh nhHaeovJqdkwm tajz&SmzdkY aumif;NyD/ Zmwfum;wpfck[m tEk
ynmt&nftaoG;qdk&ifvJ aumif;&r,f? 'grSr[kwfvJ EdkifiHa&;OD;wnfcsuf &Sdovm;
qdkawmhvJ bmrSr&Sdbl;? qdk&S,fvpfqdk&ifvJ qdk&S,fvpfum;aumif;awG qdk&S,fvpfa&;udk
OD;wnfwJhum;aumif;awGudk &dkufEdkif&rnf? ck[muawmh bmrSjzpfrvmbJ um;nHhawG
om xGufaew,f? at;av ckawmh 'geJYyJauseyf&awmhrSm xifyg&JU}}

&kyf&Sifynmonfwpfa,muf\&kyf&Sifavmuudk jrifyHkjzpfygonf/ uRefawmf bm


rQ jznfhpGufp&m rvdkawmhyg/

]]vmao;w,f wpfavQmufvHk; o&kyfysufawG &dkuf? rif;om;u abmif;bD


zifMuyf? rif;orD;uvJ bmrSef;rodwJht0wftpm;awG0wf? bdef;jzLpGJ? taemufwdkif;
,Ofaus;rIudk txifBuD;? aemufqHk;usawmhrS tjrifrSef&oGm;qdkwmrsKd;? tusKd;ouf
a&mufrIu bmvJ? y&dowfu tjrifrSef&wmudk em;rvnfvdkufbl;? taemufwdkif;
,Ofaus;rIudk txifBuD;wm acwfqefqef0wfpm;wm? ZdrfususaewmavmufudkyJ jrif
vdkfufMuw,f? aumifav;awGu 'gawG twkcdk;? aumifrav;awGuvJ t0wftpm;
vSvSudk twkcdk; 'g &kyf&Sifuay;vkdufwJh oifcef;pmawGyJ}}

]]cifAsm;wdkY&kyf&SifwGif ruygbl;av? pdwfrysufygeJY? uRefawmfwdkYpmayvJ t


azmf&Sdygao;w,f? uRefawmfwdkYpmayrSmvJ odkif;awG? usKdif;awG? 'dkif;awGGyJ acwfpm;ae
wmyJ? a&;vdkufojzifh Zmwfvdkufrif;om;rif;orD;uvJ txufwef;pm;awGcsnf;yJ?
bbBuD;&JUorD;? bmBuD;&JUom;? bmBuD;&JUwlreJU tm;vHk;txufwef;vTmawGtaMumif;
udkf ra&;&bl;vdkY uRefawmf rqdkvdkygbl;? a&;&ygw,f? a&;Edkifygw,f? 'gayr,fh Mum
awmh zwf&wm jiD;aiGYvmw,f? jrefrmEdkifiHrSm txufwef;vTmqdkwm enf;enfav;yg?
a&;csif&if trsm;pkBuD; taMumif;a&;ygvm;? a&;p&mawGu wpfyHkBuD; cifAsm;wdkY

95
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&kyf&SifynmonfawGydkufqHaemufudk vdkfufMuovdk uRefawmfwdkYpmayorm;awGvJ ydkufqH
aemufudk vdkfufMuwmyJ? olwdkYZmwfvdkufawGuvJ udk&dkvmwdkY a*ghpfwdkYqdkwJh um;awGay:
u wpfvSrf;rSrqif;bl;? 0wfpm;xm;vdkfufwmvJ ysHvdkY? bmxl;ao;vJ}}

uRefawmfonf olYudkajym&if; rMumcifu zwfcJh&onfh tdEd́,vli,fuAsmq&m


umyifqif\uAsmav;wpfyk'fudk oGm;ítrSwf&avonf/

]]'&dkifbm armif;wJh
ajymifvufaewJh vifrdkZifum;BuD;udkpD;vdkY
tJ&dk;&SyfeJYuyfy&DOD;cRefzdeyfudk0wfvdkY
yxrwef; npmeJY
pdk&Tef;wJhopfoD;awGudk pm;vdkY
trsKd;om;a&;udpöawGeJY
oGif;ukefudpöawGudk aqG;aEG;aeMuw,f
olwdkY'&dkifbmawGMuawmh oHAl;udkzGifhNyD;
bvufaumfzDudk aomufaeMuw,f}}
olYuAsmav;onf uRefawmfwdkY&kyf&Sifrsm;? 0wåKrsm;\o&kyfudk azmf
ay;aeouJhodkY&Sdonf/ bmrsm;jcm;aeao;enf; uRefawmfwdkY0w¬KawG? &kyf&Sif
awGxJwGif Zmwfvdkufrsm;onfvnf; a*ghpfum;BuD; awGpD;í abmif;bDzifMuyf
udk 0wfum &SSD;Ag;pf&D*,f 0DpuDudk aomufaomufaeMuonf r[kwfavm/
]]NyD;awmh&Sdao;w,f}}
udkomqef;u qufjyefonf/
]]&mZ0wfab; ajy;rvGwf}} qdkwJhOD;wnfcsufeJY &dkufwmygvdkY ajymNyD;
a&SUu jyoGm;awmh &mZ0wfrIusK;vGefwmawGudkcsnf;yJ jyoGm;w,f? aemufqHk;
usrS tjrifrSef&NyD; vlaumif;jzpfoGm;w,fqdkwJh Zmwfum;rsKd;awGuvJ wpfyHk
wyif}}
96
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]'gawmh udkomqef;a&? cifAsm;wdkY&kyf&SifrS r[kwfbl;? uRefawmfwdkY pm
ayrSmvnf; xdkenf;vnf;aumif;yJ? &mZ0wfab; ajy;rvGwf}}qdkwJhOD;wnf
csufudk a&;wmvdkYajymNyDD; &mZ0wfrIusL;vGefwmawGudk a&;Muw,f? uRefawmf
qdk&if &mZ0wfaumifudk Zmwfaqmifxm;NyD; 0w¬KESpfyk'fa&;cJhzl;w,f? &nf&G,f
csufuawmh 'DvlawG aemifw&ygapqdkwJhoabm? aemifvmaemifom;awG oif
cef;pm&ygapqdkwJhoabmyJ? 'gayr,fh vufawGYusawmh 'DvlawG aemifw
r&bl;Asm? 'Dawmh 'Dvdk&mZ0wfrIusL;vGefwJhvlawGudkt"duZmwfaqmifxm;NyD;
a&;wm rSefrSrSef&JUvm;vdkY uRefawmf oHo,jzpfvmw,f? pmoabmeJU ajym&
&ifawmh e*¾wpfum&kdufqdkwJhajymif;jyefZmwfaqmifawGudk t"duZmwfaqmif
ae&muxm;NyD; ra&;awmhbl;vdkY pdwful;w,f? uRefawmfrSm &mZ0wf usL;vGef
cJhzl;wJhvl&JUZmwfvrf;awGtrsm;BuD; &SdcJhzl;w,f? olwdkYeJUpum;ajymNyD; olwdkY
ajymjywJhZmwfvrf;awGudk rSwfxm;wJhrSwfpkawGqdkygawmh &mcsDNyD;&Sdvdrfhr,f
Zmwfvrf;taeeJUajym&&ifawmh Zmwfvrf;aumif;awG? pdwf0ifpm;p&m Zmwf
vrf;awGygyJ? 'gayr,fh uRefawmf ra&;csifawmhbl;? &mZ0wfab; ajy;rvGwf
qdkwJhOD;wnfcsufeJYa&;&ifawmh &yg&JU? 'gayr,fh olwdkY usL;vGefwJh&mZ0wfrI
awGudk a&;&if;eJU OD;wnfcsuf[m arS;rSdefaysmufuG,foGm;&w,fvdkY uRefawmf
,lqw,f? 'gaMumifh ra&;csifawmhbl;? at;av 'guvJ uRefawmf&JUudk,fydkif
t,ltqyg? oabmrwlwJhvlvJ &Sdcsif&Sdr,f? rwlwJhvlvJ &Sdcsif&Sdr,faygh}}
&xm;u wtDtD oGm;aeonf/ armifvSa0ESifhukdoef;wifwdkY vlodkuf
uvnf; wpfvrf;vHk; &kyf&Sif&dkufvmMuw,f/ Zmwfvrf;t& at;at;oif;u
tzdk;wefypönf;udk o,fvm? olYcspfolaZmf0rf;vufxJ xnfh? pHkaxmufa'pDausmf
0if;u xdk&xm;ay:rSmyif aemufa,mifcHvdkuf/

uRefawmfwdkYESpfa,mufurl pum;aumif;qJ/

97
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]urÇmrSm &mZ0wfrIudk aemufcHxm;wJh0wåKBuD;awG &Sdoifhoavmuf&Sdygw,f?
Oyrm a'ghpwdk,ufpuDu&JU]&mZ0wfrIeJYjypf'Pf}qdkwJh0w¬KrsKd;? 'gayr,fh &mZ0wfrIudk
t"duxm;wm r[kwfbl;As? &mZ0wfaumifudkvJ t"duxm;wm r[kwfbl;? &mZ0wf
aumif&JUpdwåaA'udkvJ odem;vnfa&;rSm taumif;qHk; taxmuftuljyK pmtkyfvdkY ck
acwfpdwfynm&SifawGu axmufjyae&wmaygh? uRefawmfwdkYpmay wdk;wufa&;rSmvJ
cifAsm;wdkY &kyf&Siform;awG[m wm0eft&SdfqHk; vlawGyJ}}
uRefawmfESifhudkomqef;wdkY aqG;aEG;yGJonf rEÅav;blwmBuD;odkY &xm;qdkufrS
qHk;awmhonf/ odkYwdkifatmif ajymp&mawGusefMuygao;onf/ odkY&mwGif ajymcsdef r&Sd
awmh/

toifhBudKaeaomum;rsm;jzihf uRefawmfwdkYtzGJYonf wnf;cdk&m rEÅav;awmif


ajcu Z&yfrsm;odkY vmcJhMuonf/

(9)

&kyf&Sif&dkufuGufrsm; NyD;oavmuf&SdaeNyD/ rEÅav;wGif Zmwfodrf;&dkuf&efom


usefawmhonf/ Zmwfodrf;u at;at;oif;udk aemufa,mifcH vdkufvmonfh pHkaxmuf
a'pDausmf0if;\BudK;pm;csufjzifh rEÅav;wGif&Sdonfhat;at;oif;wdkY*dkPf;ESifh&JwdkYu
wpfzufESifhwpfzuf ypfcwfMu? vlqdk;*dkPf;acgif;aqmifESifhat;at;oif;wdkY aoewfrSef
ao? at;at;oif; vlqdk;*dkPf;0ifjzpfaMumif; aZmf0rf;odí ,lBuHK;r&jzpf? aZmf0rf;ESifh
a'pDausmf0if;wdkY aygif;/

98
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
þonfrSm Zmwfodrf;jzpfonf/ Zmwfodrf;ydkif;wpfckvHk;udk rEÅav;wGif &dkufMu
onf/ vlqdk;*dkPf;acgif;aqmif\tdrftjzpfrEÅav; a[mfw,fta&SUbufusKH;axmifhu
tdrfBuD;wpftdrfudk iSm;&dkufMuonf/ tdrfBuD;u crf;em;onf/ rEÅav;odkYvmí &kyf&Sif
&dkufvQif xdktdrfBuD;udkiSm;í &dkufMuonf[kod&\/
ncef;&dkufjcif;jzpfí rD;awG xdefaeatmif xGef;xm;&onf/ tdrfBuD;u us,f
ojzifh armfawmfum;oHponfh taESmifht,SufwdkYrS uif;a0;onf/ odkY&mwGif wtHktHk
jrnfaeonfh zm;atmfoHrsm;udkum; azsmufír&/ &SLwifrefae*sm rHk&GmndKBuD;ESifhtzGJY
onf wkwfudk,fpD? rD;cGufudk,fpDjzifh zm;rsm;udk vkduf&dkufaeMuonf/ odkY&mwGif ratmif
jrifyg/ olwdkY a&mufoGm;onfhae&mrS zm;atmfoHrsm; wdwfoGm;aomfvnf; tjcm;wpf
ae&mrS ay:vmMujyefonf/ odkYjzifh rHk&GmndKBuD;ESifhtzGJYonf wpfnvHk; zm;atmfoHrsm;
ESifhtvkyfrsm;aeMuonf/ armifvSa0wdkYu zm;atmfoH enf;enf;pJoGm;vQif aumuf
&dkufMujyefonf/ atmuf'dk;&dkuf&jzihf 'g&dkufwma&m? uifr&mrif;yg tcufBuHKaeMu
onf/ NyD;awmh xdktcef;u Zmwfodrf;cef;/
udkoef;wifum; zm;atmfoHudk vufavQmhvdkufMuNyD/

]]ta0a& odyfvJ apmifhraeygeJUuGm? zm;atmfoHygvJ b,fwwfEdkifrvJ? &dkuf


om&dkuf? tpuwnf;u udk,fBudKufudk &dkuf&wmrS r[kwfbJ? odyfrxl;ygbl;}}
udkoef;wifu pdwfysufvufysufjzihf ajymonf/ udkoef;wifonf tpuwnf;
u xdkZmwfvrf;rsKd;udk rBudKuf/ ol&dkufcsifonfu '&rfrmac:onfhav;eufonfhZmwf
vrf;rsm;/ ayghayghvGifvGifrsm;udk r&dkufcsif/
ausmif;wkef;uqdkvQif ukdoef;wifESifh uRefawmfwdkYwpfodkufonf &kyf&Sifudk wpf
aeY av;yGJMunhfonfhtcg Munfhonf/ wpfywftwGif; vmonfhum;rSeforQwGif rMunhf
vdkuf&onfhum;[lí r&Sd/ Zmwfum;aumif;aumif; MunhfNyD;NyDqdkvQif ]]ydkufqH&SdvQif
Armum; aumif;aumif;&dkufcsifw,fAsm? ]av&l;okefokef}wdkYvdk? ]0gwmvl;wHwm;}wdkYvdk?
]*&if;a':vfzifvrf;}wdkYvdkum;rsKd;? olwdkYtqifhudk rrDayr,hf udk,fuvJ udk,fhtqifheJY

99
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udk,faygh? uRefawmfBuD;vmvdkYydkufqH&Sd&if &kyf&Sif&dkufrSmyJ}}[krMumcP ajymwwf\/
uRefawmf b0wuúodkvfu jyefvmawmh udkoef;wifonf &kyf&SifukrÜPDwpfck
axmifum um;awGudk &dkufaeNyD/ tukeftusrsm;ojzifh olYum;awGu tusKd;&Sdoifho
avmuf r&Sd/ olYukrÜPDu &dkufonfh um;rsm;udkvnf; ol odyfrBudKuf/

jrefrm&kyf&SifMunfhy&dowftcsKdYonf av;eufonfhum;rsKd;udkvnf; odyfrMunfh


Mu/ ayghayghvGifvGifum;rsKdf;awGudkom MudKufaeMuonf/ odkYjzifh udkoef;wifonf ayghh
aygh ZmwfñTef;awGudk vkduf&Smum ayghaygh&kyf&Sifrsm;udk vdkuf&dkufaeMuonf/
]]olYacwfESifholudk;? b,fwwfEdkifrvJ}}[kudkoef;wifu nnf;onf/
um;ae&Sif;awG? c&pöoDref;awGyGifhaeonfhyef;jcHxJu 'ef;uav;ay:wGif a'
pDausmf0if;u xdkifaeonf/ xbDu c&pfvdIfif;BuD;teufa&mif? tuÐsu ESpfxyf Zm
teufa&mif? zdeyfutjzLa&mif? pvif;bufu tjzL? acgif;wGif opömyef;jzLjzL wpf
yGifhudk yefxm;onf/ xdkpOf aZmf0rf;a&mufvmNyD; wpfa,mufESifhwpfa,mufcspf pum;
awG ajymMuonf/ cspfoDcsif;awG qdkMuonf/ cspfrsufvHk;rsm;jzihf MunfhMuonf/ cspf
tNyHK;rsm;udk jyHK;Muonf/ tm;vHk;cspf? wpfcspf xJcspf/

armifvSa0\&dkufcsufrsm;onf vSygonf/ rif;om;rif;orD;wdkY\o&kyfaqmif


csufrsm;onfvnf; vSygonf/

olwdkYtm;vHk;onf tvSudk a&;jy? &dkufjy? xkwfvkyfjy&Hkjzifh rwif;wdrfMuyg/


b0udk a&;csifMuygonf/ b0udk &dkufcsifMuygonf/ b0udk xkwfvkyfjycsifMuygonf/
odkY&mwGif &kyf&Sify&dowf\tvdkudk olwdkY rvGefqefEdkifyg/
olwdkYESifhpmvQif uRefawmfwdkY pmayavmuurS awmfao;onf/ uRefawmfwdkY
pGefYpGefYpm;pm;a&;í xkwfa0oluvnf; trdkufcHíxkwfvQif pmaumif;? ayaumif;av;
xGufvmEdkifao;onf/ olwdkYavmuwGifrl xkwfvkyfoluvnf; trdkufcHí rxkwf&Jyg/
uRefawmfwdkYavmuwGif pmwpftkyf&IH;vQif aomif;avmufom usygonf/ olwdkY avmu

100
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wGif Zmwfum;wpfum; &IH;vQif odef;csD&Sdygonf/ xdkaMumifh olwdkYudkvnf; uRefawmf
tjypf rqdkcsifyg/

&kyf&Sif&kduf&modkY wpfacgufvdkufoGm;rdonfhuRefawmfonf wpfcsufwnf;jzifh &kyf


&Sifudk pdwfysufoGm;avonf/

uRefawmfwdkY&kyf&Sifavmuonf rnfonfhtcgrQ jyefvnf&Sifoefvmrnfenf;[k


uRefawmf awG;aerdavawmhonf/
« rdk;a0pmayr*¾Zif; »

Ä Ä Ä

101
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef

ajrmufbufawmifukef;a'orS tjyef
«1»

csrf;vdkufonfhaqmif;/ twGif;enf; tjyifenf; tzHkzHkjzihf tcsrf;'Pfudk BudK;


pm;umuG,fonfhwdkif tcsrf;"mwfu aumif;aumif; raysmufcsif/ ygorQtaEG;xnf
awGvnf; ukefNyD/ apmif? rsufESmokwfy0g ponfwdkYudkyif xyfjcHKvdkuf&ao;onf/ onf
avmufcsrf;onhfaqmif;rsKd;udk rMumcP rMuHKEdkif/ wpfcgwpfavusrSom MuHKzl;Mu
vdrfhrnf xifonf/

&xm;u ESif;xkawG ydwfaeonfhaqmif;nxJwGif pHkNrdKifudk Munfhcsifonf/ cGmndK


eHYoif;aeonfhavudk &SLcsifonf/ papöyef;jzLjzLudk jrifcsifonf/ pum;xm 0SufaeMu
onfhniSufwdkY\toHudk em;axmifcsifonf/ odkY&mwGif rjrifEdkif? rMunfhEdkif? r&SLEdkif?
rMum;Edkfif? remEdkif/
bHkacsmif;wGifvm;? rJZmwGifvm; rod/ &xm; cP&yf\/ ]]aygif;wif;usnf ylyl
aEG;aEG;&r,f? qwfom;ajcmufaMumfawG &r,f}}[laom aps;onfrsm;\toHudk Mum;&
onf/ tom;pm;vQif tat;'PfudkcHEdkifonf[k qdkMuojzifh qwfom;ajcmufaMumfawG
0,fpm;Muonf/ odkY&mwGif rJZmu aqmif;udk rawmfvSefEdkifyg/
bHkacsmif;blwmudk vGefonfhtcgwGif &xm;u jznf;jznf;uav;ckwfonf/
awmifurf;yg;,H NydKrnfpdk;ojzihf jznf;jznf;ckwf&jcif; jzpf\/ uRefawmfwdkYwpfzufwGif
urf;yg;apmufBuD;/ atmufwGif rJZmacsmif;onf auGYaumuf pD;qif;aevdrfhrnf/ okdY&m
wGifurf;yg; atmufu rJZmacsmif;udk uRefawmfwdkY rjrif&yg/ rJZmacsmif;onf aiGv
a&mifESifhESif;xkaemufwGif ykef;aeavonf/ oHvrf;ab; urf;yg;apmif;u wJtdkuav;

102
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wpfvHk;a&SUwGif rdom;pkwodkuf 0dkif;vsuf/ rdcifysKdu EdkYpdkuav;udk &ifwGif ydkufvsuf/ EdkY
pdkYuav;txuf uav;i,fESpfa,mufu *Hktdwfuav;awGjcHKum rD;zdkab;wGif tdyfae
Muonf/ oHvrf;apmifhtvkyform;vli,fu apmifudkjcHKxm;&if; rD;tdrfeDudk ajr§mufjy
aeonf/ uav;i,fwdkY\tazyif jzpfrnfavm rqdkEdkif/
olwdkYrdom;pktzkdYrl uRefawmfwdkYrD;&xm;BuD;onf urÇmBuD;wpfckjzpfvdrfhrnf/
urÇmBuD;wpfckonf olwdkYteD;rS wa0ga0gjrnfí jzwfoGm;onf/ vQyfppf"mwfrD;? uuf
qufoH? yif'g,kefarT;qG,fwm? nMunhfvufywfem&D? ygwdwf0rf;quf0wfxm;onfh
rdef;racsmponfh ESpfq,f&mpk\toHk;taqmifawGudk qifxm;onhf urÇmBuD;wpfckudk
cPjrifvdkufMu&onf/
rD;&xm;vrf;wavQmufwGif xdkurÇmBuD; aysmufuG,foGm;onfhtcg olwdkYurÇm
av;onf ESpfq,f&mpkurÇmBuD;ESihftqufjywf usef&pfcJhonf/ opf&Gufay:odkY ESif;puf
wdkYusoH? rJZmacsmif;a&oGifoGifpD;oH? acs;a[mufoH? wpfwDwl;jrnfoH? ydk;rTm;rsm;atmf
oH? wpfcgwpfcgwGif usm;[def;oH? 0g;&Hkawmudk qif&dkif;tkyfeif;oH? awmacG;tkyftloH?
wu,fhawmpHkNrdKifBuD;? wu,fhuEÅm&BuD;? [dkacsmif;zsm; wpfae&mwGif rif;vuf0JokE´&
aexdkifoGm;cJh&m pcef;&Sdvdrfhrnf/ wJtdkysufuav;wpfvHk;? rD;zdkuav;wpfzdk? ajrvuf
zuf&nfu&m;wpfvHk;ESifh ajrvufzuf&nf yef;uefoHk;av;vHk;? awmif&Snfykqdk;? odk&if;
tuÐs? azmhvHk;acgif;aygif;ESifh? vufwGif ay? odkYr[kwf yk&ydkufudk udkifvsuf/ rJZmawmif
ajc? pD;axGaxG/

jyZmwfawGxJwGif jrifaeusrif;vuf0JokE´&\yHkudk a&;a&;jrifvmonf/


wu,fuawmh b,folrS jrifzl;onf r[kwf? jyZmwfxJu pdwful;&kyfyHkukdom rSef;Munfh
jcif;jzpfonf/ rJZmacsmif;zsm;u olYpcef;udkvnf; b,folrS odrnfrxif/ pmudk zwfí
rSef;Munfh&jcif;omjzpfonf/ odkYwdkifatmif rJZmawmifajcudk zwfvQif vGrf;NrJ? qGwfysHU
NrJ/

103
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onfvrf;udk uRefawmfa&mufonfrSm oHk;acguf&SdNyD/ yxrwpfacgufu 1960/
'kwd,wpfacgufu 1976? ,cktacgufrSm 1980/
bmaMumifhrSef;rod/ onfvrf;udk a&mufwdkif; pdwfvIyf&Sm;jcif; jzpf&onf/ c&D;
onfawGu &efukef-rEÅav;tjref&xm;ay:wGif awGY&onfh c&D;onfrsKd;awG r[kwf/
wu,fh tnmvlxk/ olwdkYavoHu tnmavoH/ olwdkYrsufESmrsm;u ae'PfaMumifh ndK
rIdif;&ifha&mfvsuf/ trsKd;om;BuD;awG? trsKd;om;BuD;awGu rsufESmokwfy0gBuD;awGudk
acgif;aygif;xm;Muonf/ pum;ajymvQif [efyefawGr&Sd/ pdwfxJ&Sdonhftwdkif; atmf
us,f[pfus,f ajymwwfMuonf/

&Icif;uvnf; tqef;/ &efukefrS awmifiltxd oGm;vQif? ab;wpfzuf wpf


csufwGif rqHk;Edkifonfhv,fuGif;BuD;awG? awmifilESifhysOf;rem;Mum;wGif awmtkyfawG?
tifwdkif;awmwGif? ysOf;rem;rS txufodkYwufvmvQif ,mcif;awG? refusOf;yiftkyftkyf
awG? ql;csKHawG? uEÅm&yifawG/
onfvrf;wGifrl &Icif;tm;vHk;udk wpfae&mwnf;wGif awGYae&onf/ ppfudkif;
w0dkufum; v,fuGif;us,fus,fawGudkvnf; awGY&onf/ atmuft&yfu &Icif;ESifht
nm&Icif;wdkY wNydKifwnf;aygif;pyfxm;onfhyef;csDum;wpfcsyfESifhyif wlawmhonf/
&xm;wGJrsm;uvnf; &efukef-rEÅav;vrf;wGif awGY&cJonfh&xm;wGJrsKd;awG/
a[mif;EGrf;tdkrif;vSNyD/ aq;a&mifeDeDwdkY arS;rSdefuGmusvsuf? wGJrsm;u arSmifESifhrnf;
rnf;/ vlawGu ig;aowåmxJwGifxnfhxm;onfh ig;rsm;vdk jynfhyl;uyfvsuf/ taumif;
qHk;qdkonfh jrpfBuD;em;pmydkY&xm;onfyifvQif touft&G,f tdkrif;vS\/ aumvif;
acgufjyef? ebm;acgufjyefponhf&xm;wdkYum; qdkbG,fr&Sdawmh/ bmaMumifhrSef; rod/ xdk
acgufjyef&xm;rsm;uvnf; tvGefaemufusonf/ naeav;em&DwGif rEÅav;odkY qdkuf
&rnfhaumvif;acgufjyef&xm;onf n 11 em&DusrS rEÅav;blwmodkY 0ifonfudk uREfkyf
MuHKawGYcJh&onf/ 7 em&DBuD;rsm;awmif aemufusypfonf/ olwdkYtzdkYawmh &dk;ae[ef wl
NyD/

104
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onfESpf pmqdkawmfa[majymyGJ c&D;awG awmfawmfrsm;rsm; xGufjzpfvdkufonf/
rEÅav;? rwå&m? anmifusKd;? anmifwkef;? wyfukef;? o&ufNrdKY/ taMumif;rnDnGwfí
uwday;NyD;rS rvdkufjzpfonfhyGJawGu renf;/ ,ckwpfacgufwGifrl uRefawmfwdkYwpfodkuf
tnmodkYwufvmcJhMuonf/ uom? tif;awmf? aumvif;? 0ef;odk ponfh ajrmufzuf
awmifukef;a'ojzpfonf/

pmqdkawmf a[majymyGJwGif oGm;&onfhtcgwGif pmaypdwfjzifh Edk;Mum;aeaom


vlxkudk uRefawmfwdkY awGY&onf/ pmayudk zwfMuonf/ pma&;q&mrsm;udk awGYcsif
jrifcsifMuonf/ olwdkYajymonfhpum;rsm;udk em;axmifcsifMuonf/ jrefrmvlxkonf
onfrQavmuf pmaypdwfEdk;Mum;aeonfudk uRefawmf wpfcgrQ rawGYzl;ao;/
anmifusKd;wGifqdkvQif uRefawmfwdkY pmqdkawmfa[majymyGJodkYvm&if; ydk;xdonfh
vli,fuav;wpfa,mufudk uRefawmfwdkY awGYcJh&onf/ olYtrnfu zdk;wkwf/ toufu
21 ESpf/ zdk;wkwfonf aus;vufu udkif;orm;uav;wpfa,mufjzpf\/ udkif;wJrS t
vkyftNyD;wGif tdrfodkYrjyefawmhbJ uRefawmfwdkYa[majymyGJodkY awmufavQmuf vmcJh
onf/ wm&dk;ay:a&mufawmh ydk;xdonf/ zdk;wkwfu a>rayG;udk vufxJwGifygonfh av;
*Gjzihf xkonf/ a>rayG;u raoao;/ raor&Sif a>rayG;udk vnfrsKdrSqkyfudkifum q&m
0eftdrfodkY vmcJhonf/ tdrfa&mufawmh q&m0efudk rawGY/ q&m0efu a[majymyGJ pifjrifh
ab;wGif uRefawmfwdkYESifhtwl a&mufaeonf/
zdk;wkwfonf q&m0efYtdrfa&mufawmh a>rayG;\tNrD;udk ukdufvdkufao;onf/
a>r\tNrD;udk udkufvQif tqdyfajyonfqdkonfh t,ltqt& udkufjcif;jzpfyHk&\/ cP
Mumawmh zdk;wkwfonf yg;pyfutjr§KyfawGwpDpD xGufvmNyD; vJusoGm;awmhonf/
uRefawmfwdkYESifhtwl a&mufaeonfh q&m0efuav;u a[majymyGJ em;axmif
csifonf/ oluvnf; vli,f? bmrQtoufrBuD;ao;/ tvGefqHk;&SdrS tpdwfausmfausmf
uav; &SdOD;rnf/ q&m0efuawmfuav;uvnf; cyfi,fi,f/ &efukefwuåodkvfrS bGJY&
NyD; cspfvifESifhtwl awmodkYvkdufvmcJhonf/

105
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
odkY&mwGif olwdkYESpfa,mufpvHk; qufí em;raxmifEdkifMuyg/ vlemu ta&;
BuD;ojzihf a[majymyGJrS rjyefcsifhjyefcsifjzifh jyefoGm;Muonf/ okdYwkdifatmif q&m0ef
uawmfuav;rSm raeEdkif/ a[majymyGJxJa&mufvmNyD; vlemhtajctaeudk uRefawmfwdkY
odatmif owif;ydkYonf/ a[majymyGJudk em;axmifonf/ xdkYaemuf jyefoGm;um olY
a,musmf;udk ulnDvkyfudkifay;&ao;onf/ tvkyfyg;onfESifh uRefawmfwdkYqDjyefvmNyD;
em;axmifrnfr[kwfyg/ udkif;orm;uav;zdk;wkwfonfvnf; awmf&Hkwef&Hk 0goemrsKd;
jzihf a[majymyGJodkY vmrnfrxifyg/ a[majymyGJNyD;onhftcg em&DjyefwpfcsufcGJaeNyD/
uRefawmfwdkYonf zdk;wkwfudk 0ifMunfhMu\/ q&m0ef\tdrfa&SUcef;u pm;yGJay:wGif yuf
vufrSdef;aeonfhzdk;wkwfudk awGY&onf/ ydk;xdonfh'PfESifhaq;xkd;onfh'PfaMumifh t
enf;i,fyifyef;aeyHk&onfhwdkif olYrsufESmu &Tifvef;aeonf/
]]q&mpum;ajymawmh uRefawmf aumif;aumif; owd jyef&ygNyfD/ tdyf&mcif;
ay:rSm rdSef;&if; em;axmifaewm? q&mh]]"m;awmif}}0w¬KxJu oHacsmif;udk uRefawmf
odyfoabmusonf}}[ktdyf&may:rS vSrf;ajymonf/
q&m0efvifr,m;aeonfh tdrfuav;u cyfusOf;usOf;/ q&m0efuav;onf
anmifusKd;odkYvmNyD; udk,fydkifaq;cef;zGifhaejcif; jzpfonf/ olwdkYvifr,m;wGif bm
ypönf;rQ rygvmMu/ t0wftpm;xnfhonfh vufqGJaowåmuav;ESifh aq;aowåmu
av;avmufomygonf/ anmifusdK;a&mufawmh tdrfcef;uav;wpfck iSm;aeMuonf/
udk,fydkiftdrf r[kwfojzifh y&dabm*vnf; rnfrnf&&r&Sd/ aus;vufu xHk;pHtwdkif;
jzpforQESifh a&mifh&JMuonf/

uRefawmfonf q&m0efvifr,m;udk Munfhí MunfEl;aeavonf/

olwdkYwGif jcm;em;onfhb0wGif &SdMuonf/ uGJjym;onfhvlrIa&;tawGYtBuHKawG


&SdMuonf/ rwlonfhynma&; aemufaMumif; tcHawG &SdMuonf/ odkY&mwGif pmaywGif
Edk;Mum;xufoefaeyHkurl twllwl/

106
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
olwdkYudkMunhfí pma&;q&m\wm0efonf rnfrQBuD;aMumif;udk uRefawmf ydkí
av;eufpGm oabmaygufvmonf/

uRefawmfwdkYonf pmaya[majymyGJrsm;odkY oGm;jcif;jzihf vlxktaMumif;udkydkí


odvm&onf/ vlxk\pmayEdk;Mum;rIudk ydkí odjrifvmcJhum pma&;q&mwpfa,muf\
wm0efudk ydkíav;eufpGm oabmaygufvmcJhonf/
pmqdkawmf a[majymyGJrsm;odkY oGm;jcif;aMumifh &cJhonfhtjcm;&v'fwpfck &Sd
ao;onf/ ,if;rSm pma[mif;aya[mif;rsm;udk azmfxkwfEdkifcJhjcif;? awGY&SdvmcJhjcif; jzpf
onf/

,ckwpfacguf uRefawmfwdkYwawG uomodkYtoGm; ppfudkif;rS rdwfaqGwpf


a,muftdrfwGif cP0ifMupOf? opfvkyfief;? aumfydka&;&Sif;rS OD;rsKd;MunfESifhOD;0if;nGefY
EdkifwdkYonf vli,fwpfa,mufudk uRefawmfwdkYqDodkY ac:vmcJhMuonf/ tjcm;olr[kwfyg/
pma&;q&mBuD;*sdrf;vSausmf\ajr;jzpfygonf/
acwfopfjrefrm0wåKtaMumif;udkajymvQif *sdrf;vSausmftaMumif;udk rajymí
rjzpf/ þonfudk tm;vHk;udk ajymvQif armif&ifarmif-rr,fr rygírjzpf/ xdkrSvGJvQif
uRefawmfwdkYwGif ajymp&myif r&Sdoavmuf jzpfaeMuNyD/
]]uRefawmfwdkYqDrSm]armif&ifarmif-rr,fr} yxrEdSyfjcif;&Sdw,fq&m? tJ'gudk
uRefawmfwdkY jyefESdyfcsifvdkYyg? q&mwdkY bmrsm;tMuHÓPfay;EdkifygovJ}}
oluar;onf/ uRefawmfwdkYu pmtkyfxkwfa0a&;ESihfywfoufonfhvkyfxHk;vkyf
enf;rsm;? pmtkyfjzefYcsda&;udpörsm;udk ajymjyonf/
]]uRefawmfwdkYu t&IH;tjrwfudk y"merxm;ygbl;? yxrEdSyfjcif;udk e*dktwdkif;
xkwf&&if auseyfygNyD? aumif;atmif xkwfay;Edkifr,fhvl&Sd&if uRefawmfwdkY tusKd;
tjrwf rarQmfudk;ygbl;? wu,fvdkY xkwfr,fhol r&Sdbl;qdkvQifvJ uRefawmfwdkYzmom xkwf
rSmyg}}

107
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYrSmxkwfEdkifrnfh tvm;tvm&Sdonfhpmtkyfwkdufrsm;? Xmersm;udk
ñTef;onf/

]]NyD;awmh *sdrf;vSausmf&JUvufa&;rlpmrlawGvJ trsm;BuD; usef&pfcJhw,fcifAs}}


uRefawmfwdkYtm;vHk; apmapmuxuf pdwf0ifpm;oGm;Muonf/
]][kwfvm;? trsm;BuD;vm;}}
]]awmfawmfav; rsm;w,f? trsm;tm;jzifhawmh yHkrESdyf&ao;wJhpmrlawGyJ? tJ'D
txJrSm yHkrEdSyf&ao;wJh 0wåK&SnfBuD;wpfyk'fvJygw,f}}
]]cifAsm;wdkY odrf;Edkifovm;}}
]]uRefawmfwdkYvJ aumif;aumif;odrf;EdkifrSm r[kwfbl;? uRefawmfwdkYu odrf;Edkif
w,fxm;OD; aemufvli,fawGusawmh uRefawmfwdkY wm0efrcHEdkifbl;? 'Dawmh 'gudk b,f
vkdkvkyfoifhovJqdkwmeJYywfoufvdkY q&mwdkYxifjrifcsufudk uRefawmfvdkcsifygw,f}}
]]&efukefwuúodkvfrsm; pmMunfhwkdufudk vSLEdkif&if taumif;qHk;yJvdkY uRefawmf
wdkYxifw,f? pmMunfhwdkufrSL;OD;aomfaumif;uvJ 'Dvdk&Sm;yg;wJhpmtkyfawGudk tvGef
odrf;wwf qnf;wwfwJhvlyg? 'Dawmh cifAsm;wdkY rodrf;Edkif&ifawmh &efukefwuúokdvfudk
jrefjrefvSLEdkifav aumif;avyJ? *sdrf;vSausmf&JUyHkrESdyf&ao;wJh0w¬K&SnfBuD;wpfyk'fvJ yg
w,fqdkawmh ydkaumif;oGm;wmaygh? 'D0w¬K&SnfBuD;[m uRefawmfwdkY jrefrmacwfopf 0w¬K
&Snfordkif;ESifhywfoufvdkY [muGuftcsKdYudkvJ jznfhEdkifvdrfhr,fvdkYuRefawmfwdkYxifygw,f?
'gaMumifh cifAsm;wdkYuvJ qdkif&mwuúodkvfpmMunfhwdkufudk pma&;yg? uRefawmfwdkYuvJ
jyefa&muf&if ajymvdkufyghr,f}}
*sdrf;vSausmf\ajr;udk uRefawmfwdkYtjyefwGif awGYcsdefr&awmh/ rnfodkYjzpfap?
*sdrf;vSausmf\yHkrESdyf&ao;onfh0w¬K&Snfonf jrefrm0w¬Kordkif;udk wpdwfwydkif; ajymjy
Ekdifvdrfhrnf[k uRefawmf xifygonf/

108
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
«2»

raeYunae oHk;em&DcGJu xGufvmonfhjrpfBuD;em; pmydkYonf aemufwpfaeY


reuf oHk;em&DausmfausmfwGif ebm;odkY a&mufavonf/

ebm;blwmum; trSmifESifhESif;xkBuD;atmufwGif Nidrfouf wdwfqdwfaeonf/


rD;&xm;yvufazmif;trdk;atmufwGif &xm;apmifholawG twHk;t&Hk; tdyfaysmfaeMu
onf/ &xm;0ifonfhwkdif olwdkYpD;&rnfh&xm;r[kwfojzifh vIyfvIyf&G&G rjzpfMu/ csrf;
vGef;ojzifh auG;aeMuonf/
ebm;blwm&HkwGif uRefawmfwdkYudk vmBudKaeMuonhf uomrSrdwfaqGrsm;udk
awGY&\/ ebm;wGif uomodkYxGufrnfh&xm; &Sdaomfvnf; blwm&HkwGif uRefawmfwdkYcsnf;
wvnfvnf apmifhae&rnfudk pdk;ojzifh um;rsm;jzihf vmBudKjcif;jzpfonf/
rdwfaqGopfawGMum;xJwGif rdwfaqGa[mif;wpfa,mufudk oGm;awGY&avonf/
tjcm;ol r[kwfyg/ wkdif;opfawmXme-'kOD;pD;rSL;OD;oef;vGif jzpfavonf/ ,cif
tac:twkdif;om ac:&rnfqdkvQif opfawm0efrif;[k ac:&avvdrfhrnf/
pifppf udkoef;vGifonf uRefawmfwdkYxuf i,fygonf/ uRefawmfnDawGESifhrS
ausmif;aebufavmuf &Sdvdrfhrnf/ olYtpfudkrsm;onfyifvQif uRefawmfwdkYxuf twef;
i,fao;&m i,fi,fwkef;u twdkif;omqdkvQif udkoef;vGifudk rif;eJYigeJY ajymrdvdrfhrnf/
wNrdKYwnf;om;awG jzpf&HkrQru? olYtara&m? uRefawmftara&m ycef;BuD;olrsm; jzpf
Muonfh tavsmufaqGrsKd;pyfMunhfrnfqdkvQif aqGeD;rsKd;pyfyif awmfvdrfhOD;r,f/
tESpftpdwfausmfavmuf uGJaeNyD;aemuf jyefawGYvdkuf&onfhtcgwGif udkoef;
vGifonf vlBuD;wpfa,mufjzpfaeNyD/ olYrsufvHk;rsm;url i,fi,fwkef;uvdkyifjyHK;&TifqJ/
olYtoHonf i,fi,fwkef;uvdkyif pnfpnfvGifvGif &SdNrJ/ olYtrlt&muvnf; i,fi,f
wkef;uvdkyif zswfvwfoGufvufqJ/

]]tpfudk uRefawmfav? oef;vGif}}

109
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&xm;u arSmifBuD;rnf;BuD;wGif &yfxm;onf/ ESif;awGu rIefaevdkufao;
onf/ xdakY Mumifh rnfolrnf0grSef; uRefawmf ruGJ/ onftxJwGif udkoef;wifudk,fwGif
abmif;bD&Snf? *smuifzm;zm;BuD;udk 0wfxm;um acgif;wGif vnfpnf;ywfxm;ojzifh
&kwfw&wf rrSwfrd/
oltoHudk Mum;vdkuf&onfhtcgusrS udkoef;vGif\i,f&kyf jyefay:vmonf/
uompmqdkawmfaumfrDwD0ifrsm;onf uRefawmfwdkYypönf;rsm;udk um;ay:odkY wifMu
onf/ aemufwGJwGifygvmonfh rEÅav;rSpma&;q&mwpfOD;udkvnf; vdkuf&SmaeMuonf/
rEÅav;rSpma&;q&mqdkonfrSm tjcm;ol r[kwfyg/ qef;xGef;(ref;wuúodkvf) trnf
jzifh a&;aeonfh q&mOD;qef;xGef;jzpfavonf/
OD;qef;xGef;onf olYudk,fol pma&;q&mvnf; r[kwfawmh/ pmqdkawmf a[m
ajymyGJrsm;udkvnf; rvdkufawmh[k aMunmxm;onfrSm MumvSNyD/ okdY&mwGif uompmqdk
awmfaumfrDwDrS ausmif;q&mBuD;OD;vSa0rSm olYwynfh&if;jzpf&m olYwynfh&if;u em;yl
em;qmvkyfojzifh vdkufvmcJhMujcif; jzpfavonf/
ypönf;rsm;udk um;BuD;wpfpif;ay:wGif wifNyD; uRefawmfwdkYwodkufurl udkoef;
vGif\armfawmfum;uav;ay:wGif vdkufvmcJhMuonf/
udkoef;vGifum; armfawmfum;udk armif;&if; pum;udk trQifrjywf ajymvm
avonf/ ebm;ESifhuomvrf;rSm ukef;wufukef;qif;awGESifh jynfhaeaom vrf;jzpf
aMumif;avmufudkom uRefawmfwdkY odvdkufMuonf/ reufapmapmpD;pD; arSmifxJrSm
jzpfí &Icif;tvSudk rjrif&/
uRefawmfESifh q&mOD;qef;xGef;onf udkoef;vGif\pum;rsm;udk em;axmif&if;
vkdufvmcJhMuonf/ awmifapmif;awGay:odkY armfawmfum.;wufvmonfhtcgwGifrl udk
oef;vGifvnf; aumif;aumif; pum;rajyEdkifawmh/ arSmifydef;aeonfhtarSmifxkESifh
ESif;xkxJwGif armfawmfum;udk owdxm;í armif;ae&onf/
onftcgwGif OD;qef;xGef;ESifhuRefawmfwdkYu ajymMuonf/ uRefawmfu em;
vQif OD;qef;xGef;u ajymonf/ OD;qef;xGef; tjym&yfoGm;vQif uRefawmfu ajymonf/
110
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
odkYjzifh uRefawmfwdkYESpfa,mufonf armfawmfum;ay:wGif pum;aumif;vmcJhMuonf/
uomNrdKYxJodkY a&mufvdkYa&mufrSef;yif rodvdkufMu/ OD;qef;xGef;ESifhuRefawmf yxrqHk
awGYzl;onfrSm 1960 ckESpfu jzpfavonf/ ,ckwpfBudrfum; 'kwd,wpfBudrf awGYMujcif;
jzpf\/ tESpfESpfq,favmuf ydkBuD;oGm;onfhwdkif q&monf t&ifuvkd oefwkef;jref
wkef;/ olYtoHMoZm xufjrufwkef;/ olYuAsmrsm;udk ppfNyD;p*sme,fausmfwGif uRefawmf
wdkY zwfcJh&onf/ onfwkef;u OD;qef;xGef; r[kwfao;/ uAsmq&m&Sif um,0gpDtjzpf
awGY&jcif;jzpfonf/ xdkYaemuf &SifnmPdó&trnfjzifh a&;onfhaqmif;yg;rsm;udk uRef
awmfwdkY zwfcJh&onf/ xkdaemufwGif qef;xGef;(ref;wuúodkvf)\#Dumusrf;rsm;? 0daom
"eD usrf;rsm;udk uRefawmfwdkY zwfcJh&onf/
,ckawmh q&mOD;qef;xGef;\pmrsm;udk rzwf&onfrSm MumvSNyD/ 0g0ifwkef;u
rEÅav;rsufESmBuD; r*FvmaqmifwpfckwGif bdodufoGef;ay;aeaomolYtoHudk toHcsJU
pufrS Mum;vdkuf&onf/

]]pmav; bmav; ra&;awmhbl;vm; q&m}}

]]a&;zdkYawmh aumif;wmyJ q&ma&U? 'gayrJh pma&;pdwf odyfray:awmhbl;? ck


awmh pmawGyJ zwfaewmyJ? cufwmu uRefawmfwdkYa&;wJhpmrsKd;uvJ xrif;pm;avmuf
atmif r&awmh ydkqdk;w,f? a&;NyD;om;awGvJ &Sdoifhoavmufawmh &Sdygw,f? 'gayr,fh
b,fudkrS rydkYjzpfawmhbl;? xkwfa0olawGuvJ q&mwdkYodwJhtwkdif; azawmfh armifawmh
avmufrS xkwfcsifMuwm r[kwfvm;}}

pum;wajymajymESifh uRefawmfwdkY wnf;cdkrnfh opfawmXme{nfh&dyfomodkY


a&mufonf/ udkoef;vGifonf/ uRefawmfwdkYypönf;awGudk {nhf&dyfomrSm cscJhNyD;aemuf vl
rsm;udkrl rvSrf;rurf;&Sd olYtdrfokdY ac:oGm;avonf/
]]&dyfomudkawmh reufrdk;pifpifvif;rSyJ ajymif;Muwmaygh? ckavmavmq,f
rSmawmh uRefawmftdrfrSm rD;vIH&if; vufzufa&av; bmav; aomufMuygOD;}}

111
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
olYtdrfrSm udkvdkeDacwfwkef;u t*FvdyfrsufESmjzL opfawm0efawG aecJhonfh
tdrfa[mif;BuD;jzpfavonf/ tdrfa[mif;BuD; jzpfonfhwdkiftxJu Murf;cif;rsm;u
ajymifvufaeMuonf/

Murf;cif;ay:wGif *HktdyfawG cif;xm;NyD; tv,facgifwGif rD;vif;zdkwpfvHk; cs


xm;avonf/

uRefawmfwdkYonf rD;vif;zdkab;wGif 0dkif;xdkif&if; olwdkYwnfcif;onfhacgykwfESifh


qwfom;ajcmufzkwfudk qmqmESifhpm;vdkufMuonf/ vufzufajcmufusus ESyfxm;onfh
vufzuf&nfMurf;u &GufopfeHYoif;aeonf/

«3»

udkoef;vGif\tdrfrSm opfawmXmeydkifjzpfí a&S;wkef;u rsufESmjzLopfawm0ef


awGaeonhftrd fjzpfonf/ tkwf<uyfeDeDawG rdk;xm;NyDD; tjyifuae MunhfvQif a&eHacs;
0ojzifh rJeufaeaom tdrfa[mif;BuD;jzpf\/ odkY&mwGif tjyifu a[mif;oavmuf?
twGif; uajymifvufaeonf/ ysOf;uwdk;vQmxkd;Murf;jyifu ta&mifwzdwf vufvsuf
eif;&ufp&myif r&Sd/ yljyif;onfh aEG&moDwGif tyloufomap&eftvdkYiSm rsufESmpmyif
w&kwfuwfwHcg;awG tjynhfwyfxm;onf/
udkoef;vGif\tdrf{nfhcef;a&mufawmhrSyif udkoef;vGifonf uRefawmfwdkYudk pm
qdkawmfaumfrDwDESifhrdwfqufay;csdef &awmhonf/ uompmqdkawmfaumfrDwDrS vlpHkwuf
pHkygonfh aumfrDwDBuD;jzpfygonf/ ausmif;q&m? trIxrf;? t&m&Sd? ukefonf? pmyHkESdyf
wdkufydkif&Sif? pmtkyfudk,fpm;vS,f? a&SUae? owif;axmuf? yifpifpm;-pojzifh tvTm
aygif;pHkrS yg0ifMuonf/

112
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
pmqdkawmf aumfrDwDOuú|rSm ausmif;tkyfq&mBuD; OD;vSa0 jzpf\/ touf
odyfrBuD;ao;/ av;q,fausmf ig;q,fwGif;avmufom &SdOD;rnf/ uwHk;qHawmuf
yg;yg;? tom;vwfvwf? t&yf&Snf&Snf? ausmif;tkyfBuD;qdkaomfvnf; cufxefonfh
ausmif;tkyfBuD;rsKd;[ef[efrwl/ olYrsufESmu tNrJjyHK;csKdaeonf/ &kyfjyOuú|jzpfyHk&
onf/

pmqdkawmfaumfrDwDwGif wuf<uonfh tjcm;wpfa,mufrSm OD;Nidrf;jzpfonf/


OD;Nidrf;onfvnf; ausmif;tkyfq&mBuD;wpfa,muf jzpfygonf/ olvnf; OD;vSa0ESifh
rwdrf;r,drf;avmufom &SdOD;rnf/ tom;ndKndK? t&yfjywfjywf? qHyifwdkYurl uGufwd
uGufMum; jzLpjyKavNyD/ pmqdkawmfaumfrDwD\twGif;a&;rSL;rSmvnf; ausmif;q&m
jzpfonf/ aemufaeYrsm;wGif pmqdkawmfa[majymyGJrsm; usif;yonfhtcgwGifvnf; t
crf;tem;rSL;rsm;rSm a':pef;&D? a':tifeDcifoufa&Tponfh ausmif;q&mrsm; jzpfaeMu
avonf/

uompmqkdawmfaumfrDwDonf vlpHkwufpHkygonfh aumfrDwDBuD;jzpfaomfvnf;


ausmif;q&mwdkY vTrf;rdk;onfhaumfrDwD[kqdkEdkifygonf/
uompmqdkawmfaumfrDwDonf tpDtpOfrsm;udk pepfwus qGJxm;onf/
rlvtpDtpOfrSm opfawmXmewnf;ckd&dyfomwGif tyef;ajzMu&efjzpfonf/ odkY
&mwGif uRefawmfwdkYonf tNidrfraeEdkifyg/ opfawmXme{nfh&dyfomwGif em;onfqdk&HkrQ
em;NyD;aemuf aus;Zl;&Sifrefvnfq&mawmfbk&m;BuD; wnfcJhonfh wm0wðom r[m
tb,apwDawmfudk oGm;ízl;Muonf/ apwDawmfrSm wpfESpfu rkefwdkif;'PfaMumifh xD;
awmfajrcojzifh qdkif&mwkdYu xD;awmf topfwif&ef jyifvsuf&Sdygonf/
]]'DapwDawmfBuD;udk refvnfq&mawmfBuD;udk,fwdkif yHkpHxkwfNyD; wnfwmAs?
wm0wðomewfjynfu pl|mrkedapwDawmfBuD;&JUyHkpHtwkdif; tmvdefig;qifh? awmifpOf
ckepfxyf? jrifhrdk&fawmfcg;yef;rSm aeeJYvwdkY oGm;vmaeyHkudk uRefawmfwdkYtm; &Sif;jy\/
]]a&Twd*kHyHkawmf &dk;vdkY wrsKd;wJha&TÓPfqif? ,OfayvSawmif;? ,Ofaomfaum
113
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
at? xufrdk;0wðomxuf? a&Tpl|mapwDjrifhvdk? oHk;qifha&Tazmif;wJhAs? olwnfwJhapwD
yHkpHeJYywfoufvdkY q&mawmfbk&m;BuD;u armif;oDcsif; 59 yk'fxJrSm xnfhypfcJhw,f}}
armif;oDcsif;qdkonfrSm apwDawmfBuD;wnfpOf tkwfrsm;? t*Fawrsm;? xk
axmif;MuonfhtrsKd;orD;rsm; tyef;ajyoDqdk&ef q&mawmfBuD;udk,fwdkif pyfay;cJhonfh
uAsmrsm;jzpfonf[k od&avonf/
uRefawmfwdkYonf tqef;wMu,f wnfaqmufxm;onfh wm0wðom r[mtb
,apwDawmfBuD;udk vSnhfywfí zl;ajrmfMu\/ q&mawmfBuD;onf uAsmpmaywGifomr
u? AdokumrIwGifvnf;uRrf;usifaMumif;udk apwDawmfBuD;u oufaocHaeavonf/
refvnfq&mawmfBuD;onf tdEd́,jynf vyfuaemifNrdKY&Sd jywdkufrS a'gufwm
at;zsL;&m;ESifhtquftoG,f&&Sdum ,if;xHrS tHawmfwpfql vufcH&&SdcJhonf/ xkd
tHawmfudk Xmeyemum xkdapwDudk wnfcJhjcif;jzpfonf[kod&onf/
uRefawmfwdkYonf Ak'¨0ifjyyGJudkvnf; 0ifMunhfMu\/ vGefcJhonfhESpf av;ig;ESpf
avmufu a&Twd*Hktaemufrkcf Ak'¨0ifjyyGJrS pcJhonfudk uRefawmfwkYd ra&mufcJhzl;yg/
&efukefwGif pwifjyocJhonfhAk'¨0ifjyyGJrsm;onf e,frsm;odkY a&mufaeonfudk
awGY&avonf/ rESpfu armfvNrdKifwGif awGYcJh&onf/ ,ck uomwGifvnf; jyyGJwpfyGJ/
ausmif;0if;xJu uGif;jyifBuD;xJwGif aps;qdkifwef;awG? Zmwf&HkawGudk awGY&onf/
uRefawmfwdkYonf yGJaps;wef;udk avQmufMunfhNyD;aemuf cyfvSrf;vSrf;rS ausmif;
wpfaqmifay:odkY wufcJhMu\/ tbd"Zr[m&| *k&kbGJY&cEÅD;q&mawmfbk&m;BuD;tm;
*g0&jyK&ef jzpfygonf/

uRefawmfwdkYa&mufoGm;onfhtcg ausmif;ay:wGif vlawG jynfhusyfaeNyD/ okdY


&mwGif NrdKYcHvlrsm;onf {nfhonfrsm;jzpfMuonfh uRefawmfwdkYwawGudk a&SUqHk;odkY ydkY
vdkufMuonf/

q&mawmfbk&m;BuD;rSm oufawmfBuD;vSNyD/ 80 ausmfNyD[kod&\/ zl;ajrmfol


awGrsm;onfhtwGuf uRefawmfwdkYonf q&mawmfBuD; aumif;aumif; pum;rajymcJh
114
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&yg/ q&mawmfBuD;tm; tem;,lapNyD; aemufq&mawmfBuD;\wynfhrsm;ESifhom pum;
ajymcJh&onf/

aeYvnfydkif;wGif OD;oef;vGifu opfawmXmerS armfawmfjzifh jrpf&dk;wavQmuf


ukd vdkufydkYonf/ txl;taxGMunhfp&m&Sdíum;r[kwfyg/ c&D;yef;vmMuonfh uRefawmf
wdkYwawG tem;vnf;&ap? tNiD;vnf;ajyapqdkonfhoabm jzpfygonf/
jrpfxJuaeí MunhfvdkufonfhtcgwGif uomNrdKYonf ukef; ay:uMunhf&monf
xuf ydkívSaeavonf/ wpfzufwGif zufqGwf awmifwef;jymjymBuD;? awmifwef;jym
ay:wGif papöyef;jzLjzLwdkYu aq;pufcsxm;onfhES,f/ wpfzufwGifaomifjyif/ aomif
jyifBuD;qHk;oGm;vQif arQmfrqHk;EdkifonfhawmifpG,fawG? awmtkyfawG/
wpfem&Davmuf pkefqif;NyD;onfhtcgwGif armfawmfonf aomifpG,fwpfckwGif
xkd;&yfvdkuf\/ OD;oef;vGif\vlrsm;onf aomifjyifBuD;wpfckudkjzwfum tif;wpfckqDodkY
oGm;aeMuonf/ tif;xJ&Sd or0g,rrSig;rsm;udk oGm;,lMujcif;jzpfonf/ uRefawmfwdkY
onfolwdkYESifhtwl tif;xJodkY vdkufvmcJhMuonf/ aomifjyifBuD;u enf;onfhaomifjyif
BuD;r[kwf/ aqmif;wGif;rdkYom awmfawmhonf/ aEG&moDonfvdk aeYcif;BuD;jzwf&rnf
qdkvQif oufomrnfr[kwfyg/

tif;pyfu wHigwJuav;wpfckodkY ta&mufwGif cPem;Muonf/ b,folrQ


r&Sd/ wHigawGem;MucdkMuonhfwJuav;/ oufi,frdk;? oufi,fum;? 0g;Murf;cif;í 0g;
ydk;xdk;acgif;tHk; oHk;av;vHk;ESifh/ ta0;okdYvSrf;MunfhvdkufvQif pdkufcif;awGu pdrf;vsuf/
tif;xJwGif [oFmawGu tkyfvdkuf ysH0Jvsuf/
onfvdk jrpfa&pyf? tif;tdkiftpyf oJaomifOD;u wHigwJuav;awGudk ra&muf
onfrSm MumvSNyD/

aomifpyf udkif;uif;awGMum;xJu wHigwJuav;udka&mufawmh i,fi,fu t


jzpftysufwpfckudk uRefawmf oGm;í trSwf&onf/

115
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ppfjzpfcgeD; wpfaeYwkef;u uRefawmfwdkYoli,fcsif;oHk;a,muf NrdKYpGefu a&Trk
a|mapwDbufodkY bkdifpu,fukd,fpDjzifh ausmif;ajy;Muonf/ a&Trka|mbk&m;ab;u
urf;yg;tjrifhBuD;/ urf;yg;atmufqif;NyD; jrpfv,fuaomifay:okdY uRef;ay:odkY ul;Mu
onf/ jrpfv,fu uRef;ay:odkYa&mufvQif uRefawmfwdkYoli,fcsif;wokduf Avmpmtkyf
udk,fpDjzifh uAsmpyfMuonf/ 0w¬Ka&;Muonf/ wpfa,mufa&;onfhpmawGudk wpf
a,mufu zwfí a0zefMuonf/ a&;wwfí a&;cJhMujcif; r[kwfyg/ a0zefwwfí
a0zefcJhMujcif; r[kwfyg/ pm&l;aygufNyD; vkyfcJhMujcif;jzpfygonf/ aomifjyifxJu wHig
wJuav;wGif xdkif&if;? wpfa,mufu [mopma&;q&m vkyfrnf[kqdkonf/ wpf
a,mufu pHkaxmufpma&;q&m vkyfrnf[kqdkonf/ wpfa,mufu uAsmq&mvkyfrnf
[k qdkonf/

odkY&mwGif wpfcgwpf&HwGif uHw&m;onf awmfawmf&ufpufygonf/ uRefawmf


wdkY oli,fcsif;oHk;a,muf xdktcsdefrSpí aemufxyf jyefrawGYMuawmhyg/ olwdkYESpf
a,muf aoonf&Sifonfudkvnf; rMum;&ygawmh/ olwdkYESifhywfoufí bmowif;rQudk
vnf; rMum;&awmhyg/ bwfpfum;ay:wGif cPawGYvdkuf&NyD;aemuf rSwfwdkifta&muf
wGif vrf;cGJqif;oGm;onfh c&D;onfrsm;vkd aysmufuG,f oGm;Muygonf/

uRefawmf awG;vdkYaumif;aewkef; OD;oef;vGif\vlrsm;onf ig;awmif;BuD;


wpfawmif;udkqGJí jyefa&mufvmMuonf/ a':NyHK;[kac:vdkuf&aomfvnf; touf odyf
rBuD;ao;yg/ oHk;q,fausmfausmf avmufom &SdygOD;rnf/
OD;oef;vGifonf tjyefwGif uRefawmfwdkYudk ig;aMumfauR;&ef tpDtpOftjynfh
vkyfvmcJhonf/ armfawmfay:wGif qDtqifoifh/ rD;zdktqifoifh/ ',ftdk;uvnf;
tqifoifh/

awmtkyfBuD;\ZeD;a':jyHK;u ig;udkif&if;]]rra& uRefrtaMumif;udk 0w¬Ka&;


ay;prf;yg? ajymcsifwmawG rsm;vGef;vdkY &ifxJrSmjynfhaew,f}}[kqdkum pum;awG w

116
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wGwfwGwfajymaeonf/ pum;vnf; ajymEdkif? tvkyfvnf; vkyfEdkifonfh a':jyHK;yg
wnf;/ uomqdyfurf;odkY armfawmfqdkufonftxd ig;awGudk wpftdk;NyD;wpftdk; aMumf
ay;NyD; vkdufvmonf/ uRefawmfwdkYuom ig;aMumfawG wpfaumifNyD;wpfaumif pm;
vmcJhMuonf/ olwpfaumifrQ rpm;vdkuf&/ urf;ay:odkY uRefawmfwdkY wufvmonfh
tcgwGif ]]rra&.. . . uRefrajymwJh0w¬Kav;a&;aemf}}[katmf&if; vufjyusef&pfcJhonf/

«4»

naeydkif;tpDtpOfrSm trSwf(1)txufwef;ausmif;wGif usif;yonfh pmtkyf


ESifhausmif;olausmif;om;rsm;\yef;csDESihfumwGef;jyyGJ jzpfonf/
uRefawmfwdkYu zGifhvSpfay;&rnfjzpfonfhtwGuf wnf;cdk&dyfomwGif MumMum t
em;r,lEdkifMu/ yef;ao;tif;rStjyef &dyfomwGif cPomem;NyD; ausmif;odkY xGufvm
cJhMuygonf/ uRefawmfwdkY a&mufonhftcgwGif ausmif;0if;BuD;wpfckvHk; vlawG jynfhae
NyD/ ausmif;ol ausmif;om;awG? trIxrf;awG q&mawG q&mrawG? pmay0goem&Sif
awG/
ausmif;olESpfa,mufu jycef;t0ifwGif zJBudK;udk udkifí &yfaeMuonf/ zsif
Murf;wdkufyHktuÐs? zsifMurf;vHkcsnf? teDuGufwHk; odk;arG;vnfpnf;ESifh&k&Sm;awG aqmif;
onfh&Sufyumac:onfh okd;arG;OD;xkyfBuD;udk aqmif;xm;aom OD;qef;xGef;u zJBudK;

117
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jzwfí tcrf;tem; zGifhay;\/
uRefawmfwdkYonf pmtkyfjycef;jzpfonfh yxrjycef;udk 0ifMunfhMuonf/ uom
vdk NrdKYwpfNrdKYwGif þrQpmtkyfawG pHkvifonfh pmtkyfjyyGJrsKd;udk awGY&vdrfhrnf[k uRef
awmfwdkY enf;enf;uav;rQ rarQmfvifhcJhMuyg/
jycef;xJodkYa&mufonfhtcgwGif uRefawmfwdkYonf wtHwMo jzpfaeMuav
onf/ rjzpfyJaeygrnfavm/

jycef;xJwGif vGefcJhonhftESpfav;ig;ajcmufq,fu pmtkyfawG&Sdonf/ tESpf


av;ig;ajcmufq,fu r*¾Zif;awG &Sdonf/ pmtkyftrsKd;trnfuvnf; pHkonf/ a&S;
wkef;u &dkufonfh ausmif;oHk;*Pef; ocsFmpmtkyfawGvnf; ygonf/ 0w¬KawGvnf; yg
onf/ o'´gpmtkyfvnf; ygonf/ Oyrm aumufpfa&;onfh jrefrmo'´gpmtkyfqdkvQif
1914 ckESpfu &dkufonhfpmtkyfjzpfonf/ xkdrQru pme,fr*¾Zif;awGuvnf; tpHk/
1923 ckESpfxkwf v,fwDw&m;owif;pmrsm;? 1924 ckESpfxkwf aumZmopfr*¾Zif;rsm;?
1935 ckESpfxkwfjrefrmhaMu;rHkowif;pmrsm;? 1936 ckESpfESifhxkdYaemufydkif; tkd;a0r*¾Zif;
rsm;? 1937 ckESpfxkwf rEÅav;ol&d,owif;pmrsm;? 1938 ckxkwfBuD;yGm;a&;r*¾Zif;
rsm;? 1940 ckw0dkufwGif xkwfonfhynmr*¾Zif;rsm;ESifhAv*sme,frsm; ponfwdkYudk awGY&
onf/ &Sm;&Sm;yg; 0w¬Kpmtkyftrsm;tjym;udkvnf; awGY&onf/ Oyrm 1299 ckESpf xkwf
onfh a&TjynfBuD;0w¬K/ 1941 ckESpfxkwf pkzk&m;vwf0w¬K/
pm0goemygonfh ausmif;q&moHk;av;a,muf pkxm;onfh ypönf;rsm;jzpfonf
[k od&avonf/

pmtkyfjycef;NyD;vQif yef;csDESifhumwGef;jycef;rsm;udkvnf; avQmufMunfhMu\/


tm;vHk; ausmif;olausmif;om;rsm;qGJonfhyef;csDum;rsm; jzpfMuonf/ tqifhtwef;
redrfhMuyg/

118
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
nydkif; pmqdkawmfa[majymyGJudk txufwef;ausmif; r@yfBuD;xJwGif usif;y
avonf/ r@yfBuD;u enf;onhfr@yfBuD; r[kwfyg/ vlav;ig;axmifavmufqefYonfh
r@yfBuD;jzpfonf/ pmqdkawmfy&dowfuvnf; xdkr@yfBuD;tjynfh vmMuonf/
a[majymyGJrprD ausmif;olausmif;om;uav;rsm;\vIdifxdyfacgifwif wpf
cef;&yfjyZmwfudk Munfh&\/ vIdifxdyfacgifwiftaMumif;qdkaomfvnf; olYtaMumif;u
enf;NyD; uaemifrif;om;BuD;taMumif;u rsm;ygonf/ wifjyonfhZmwfoGm;rSm vIdifxdyf
acgifwifu armifawmfuaemifrif;om; rvmí abmv,fawG? tarQmfpdkuf a'G;csKd;awG
a&;NyD; arQmfaeMupOf? armifawmfuaemifrif;om; a&mufvm/ odkY&mwGif trsm;xifo
uJhodkY cspfwif;pum;ajymNyD; acsmharmhaeMuonfhtcef; r[kwf/ armifawmf uaemif
rif;om;u xkdtarQmfpdkuf abmv,frsm;udk em;raxmiftm;ao;onfhtaMumif;? olY
wGif jrefrmEdkifiHBuD;udk acwfrDvufeufEdkifiHBuD;jzpfatmif BudK;yrf;&rnfhwm0ef&Sdae
aMumif;/ ,ckyif vufeuf&HkudkoGm;Munfh&OD;r,fjzpffaMumif;ESifhEdkifiHa&;pum;awG awmf
awmfrsm;rsm; ajymoGm;ygonf/ uRefawmf Munfhzl;onfhvIdifxdyfacgifwif jyZmwfrsm;
wGif xl;jcm;onfhjyuGuf jzpfygonf/ wifqufyHktopf[kvnf; qdkEdkifyg\/
a[majymyGJNyD;onfhtcgwGif q&mOD;qef;xGef;u yxr? uRefawmfu 'kwd,?
cifaqGOD;u wwd,? armifae0if;u pwkw¬ tpOfvdkuf a[mMuonf/
q&mOD;qef;xGef;um;? yGJusatmif ajymEdkifonfhyk*¾KdwpfOD; jzpfavonf/ b,f
taMumif;udkajymajym em;axmifaumif;atmif ajymwwfonf/ usrf;8efxGufpmawGudk
vnf; tm*Hk&GwfEdkifonf/ tvGefysif;p&maumif;onfh bmoma&;pmayudkyif vlBuD;a&m
vli,fyg rysif;atmif a[majymEdkifolygwnf;/
xdknu q&mOD;qef;xGef;onf tbd"Zr[m&|*kbGJY& cEÅD;q&mawmfbk&m;BuD;
\ax&kyÜwådudk a[majymonf/ q&mawmfbk&m;BuD;\ax&kyÜw¬dudk y&dowfawG w0g;
0g; yGJusatmif a[majymEdkifonfqdkvQif q&mOD;qef;xGef;\pum;ajymaumif;jcif;uddk
tuJcwfEdkifMuvdrfhrnf[kuRefawmfxifygonf/
uRefawmfum; uRefawmf a[maeus ]"m;awmif}0w¬KtaMumif;udkom a[myg
119
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ ,cifuqdkvQif uRefawmfonf pmaya[majymyGJrsm;wGif yHkaoum;us xm;a[m
wwfonfhtavh r&Sdyg/ pdwful;ay:&m? awGY&mudk uszrf;ajymoGm;wwfonfom jzpfyg
onf/ pum;toHktEIef;uvnf; wpfae&mESifhwpfae&m wlcsifrS wlwwfygonf/ av,l
avodrf;uvnf; ae&mXmeudk vdkufí uGJjym;wwfygonf/ ,ckrl uRefawmfonf t
aMumif;t&mrSmaomfvnf;aumif;? av,lavodrf;rSmvnf;aumif;? toHk;tEIef;rSm
aomfvnf;aumif;? uGJjym;jcif; r&Sdawmhyg/ vlenf;onfjzpfap? vlrsm;onfjzpfap? av
,lavodrf; wajzmifhwnf;jzifh ajymwwfonfhtusifhudk &ygNyD/ ae&mXme rnfrQuGJuJG
jcm;em;jcif; r&Sdaom toHk;tEIef;udk oHk;wwfaeygNyD/
uompmqdkawmfaumfrDwDonf uRefawmfwdkYukd aemufwpfn a[majym&ef
arwåm&yfcHonfhtcgwGif uRefawmfwdkYwawG *Gusaeavonf/ q&mOD;qef;xGef;um;
aq;pufus&m t&kyfxifqdkbdodkY yg;pyfu xGuf&m w&m;jzpfonhfyk*¾dKvfrsKd;jzpfonfh
twGuf ta&;rBuD;/ uRefawmfwkdYum; pum;udk aumif;pGm ajymwwfol r[kwf/ xkd
txJwGif wpfae&mwnf; ESpfcga[m&rnfqdkonfhtcgwGif ajymp&mtopfudk &SmMu&
onf/ pOf;pm;Mu&onf/ okdY&mwGif wu,fa[mMuonfhtcgwGif txdkuftavsmuf
atmifjrifMuojzifh awmfao;onf[kqdk&ygrnf/
xkdnu a[majymyGJonf em&DjyefwpfcsufausmfrS NyD;avonf/ NyD;onfhtcg
wGif ESif;rIefonf xlxyfpGm usa&mufaeonf/ odkY&mwGif y&dowfum; yGJNyD;onfhtxd ZGJ
aumif;aumif;jzifh em;axmifaeMuonf/

«5»

120
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufwpfaeYrSm Zefe0g&Dv 26 &ufaeYjzpfavonf/ reufydkif;wGif bmrQtpD
tpOf r&Sdojzihf aps;xJodkYavQmufMunfhMuonf/ þonfrSm uRefawmfwdkYxHk;pH/ uRef
awmfwdkYonf NrdKYwpfNrdKYudk a&mufí tcsdeftm;&onfqdkvQif aps;udkawmh wpfywfrQ
jzpfap avQmufMunfhMuNrJ jzpfonf/ aps;udk MunfhvQif xdkNrdKY\pD;yGm;a&;tajctaeudk
tMurf;zsif;rQjzpfap tuJcwfEdkifonf/
uomaps;xJwGif w&kwfypönf; awmfawmfrsm;rsm;udk awGY&\/ vnfpnf;?
"mwfAl;? "mwfcJ? b,aq;? a<uxnf? rsufESmy0g? tdyf&mcif;? ponfhvloHk;ukefypönf;
tao;tzGJrsm;jzpfMuonf/ aps;u awmfawmfcsKdonf/ taumif;qHk; "mwfcJwpfvHk;udk
ESpfusyfavmufom ay;&onf/ &efukefwGifomqdkvQif av;ig;usyfavmufawmh atmuf
xpfay;&vdrfhrnf/ vrf;avQmufvQifpD;onfh w&kwft0wfzdeyfrsm;vnf; toifhtwifh
aygonf[kod&\/

xkdypönf;rsm;rSm Aef;armfbufrSvmjcif;jzpfonf[k od&avonf/


aps;u jyefvmNyD;aemuf cPem;NyD; a&csKd;Muonf/ OD;qef;xGef;um; uRef
awmfwdkY c&D;pOfwavQmufvHk;wGif a&csKd;onfudk wpfcgrQrawGY&acs/ uRefawmfwdkY a&
cskKd;onfudkjrifonfhtcgwGif wtHhwMojzpfum ]]q&mwdkYu awmfawmf a&cskKd;EdkifwJhvl
awGAsm? 'Davmuf csrf;csrf;pD;pD;BuD;xJrS q&mwdkYrdkY a&cskKd;Edkifw,f}}[kwzspfawmuf
awmuf ajymaeonf/
aeYvnfydkif; ywåjrm;&yfuGuf pmaya[majymyGJodkY oGm;Muonf/ aqG;aEG;yGJqdk
aomfvnf; 0dkif;xdkifí aqG;aEG;Muonfh aqG;aEG;yGJrsKd;r[kwf/ toHcsJYpufawG? w&m;
a[mpifjrifhawG? r@yfawGESifh tusvkyfxm;onfh aqG;aEG;yGJ jzpfavonf/ xkdYaMumifh
aqG;aEG;yGJ yHkoP²mefxuf a[majymyGJyHkoP²efu ydkuJaeonf/
ywåjrm;&yfuGufaqG;aEG;yGJNyD;vQif pmqdkawmfaumfrDwD0if udkjrifhaqGat;u
vufzuf&nfaomuf zdwfojzihf olYtdrfodkY cPwjzKwf0if&ao;onf/ udkjrihfaqGat;rSm
vli,fa&SUaewpfOD;jzpfNyD; &efukefwGifvmNyD; uRefawmfwdkYtzJGJYudk zdwfoGm;oljzpfonf/

121
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
olonf &efukefokdY tapmBuD;qif;vmNyD; uRefawmfwdkYudk zdwfoGm;onf/ uRefawmfwkdY
vmrnfh&ufwGif rEÅav;odkYqif;BudKonf/ okdY&mwGif uRefawmfwdkYvm ppfudkif;odkY ul;um
ppfudkif;rS rD;&xm;pD;cJhMuojzihf olYudk rawGYcJh&/
rEÅav;blwmxJwGif uRefawmfwdkYwodkufudk &SmrawGYojzihf ol Asmrsm;cJh&yHkukd
ajymNyD; w0g;0g;yGJusaeMuonf/

]]'DrSm tukefvHk; jyifNyD;NyD;av? q&mwdkYuvJ vmr,fvdkYajymNyD;NyD/ rEÅav;udk


a&mufNyDvkdYvJ owif;Mum;w,f? 'gayr,fh b,frSmrS&SmvdkYrawGYbl;? blwm&Hkudk ar;awmh
vJ q&mwdkYemrnfawGeJY vufrSwf0,fxm;w,fqdkwm awGY&w,f? 'gayr,fh &xm;om
xGufvma&m? vludk &SmvdkYrawGYbl;? uRefawmfuawmh uomwpfNrdKYvHk;u 0dkif;qJMu
awmhrSmyJqdkNyD; pdwf"mwfusvdkufwmav rajymygeJYawmh? ppfudkif;blwma&mufvkdY q&m
wdkYudk jrifvdkufawmhrS &ifxJu tvHk;BuD;usoGm;awmhw,f}}[k ol Asmrsm;cJh&yHkudk jyef
ajymonf/

udkjrifhaqGat;\tdrfwGif cPem;NyD;aemuf pmqdkawmfaumfrDwDonf uRef


awmfwdkYudk tdrfwpftdrfodkYac:oGm;avonf/ uomrS 0goem&Sifrsm;pkaqmif;xm;onfh
pmtkyfpmwef;rsm;ESifha&S;a[mif;ypönf;rsm;udk jyo&ef jzpfonf/
tdrfu odyfrBuD;vS/ oHk;yif ESpfcef;/ a&SUwGif tzDuav; csxm;onfhtdrf
a[mif;uav;wpfvHk; jzpfonf/ jcHxJwGif oHyk&myif? a&Smufyif? rmvumyif ponfhoD;
yifpm;yifrsm;udk pdkufxm;onf/ jcHjyifrSaeMunfhvQif tdrfuav;udk aumif;aumif;yif
rjrif&? opfyifawGu pdrf;ñIdYvsuf/
tdrf&SifrSmausmif;q&m OD;vSjrifh jzpfavonf/ ausmif;q&m OD;vSjrifhtrSL;jyK
onf0h goem&Sifwpfodkufonf uome,fxJwGif&Sdonfhpmtkyfpmwef; ta[mif;tjrif;
rsm;? yk&ydkufrsm;? a&S;a[mif;ypönf;rsm;? &kyfyGm;awmfrsm;udk pkaqmif;cJhMuonf/ tcsKdY
udk 0,fonf/ tcsKdUudk tvSLcHonf/ odkYjzihf olwdkYonf uomNrdKYwGif tawmftwef pHk
vifonfh jywdkufuav;wpfckudk wnfaxmif&ef tajcwnfcJhMuonf/
122
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
tdrfwpfckodkYa&mufonhftcgwGif OD;vSjrifh\tdrfwpftdrfvHk;onf a&S;a[mif;
ypönf;rsm;? yk&ydkufrsm;? pmtkyfta[mif;rsm;? yef;csDum;rsm;jzifh jynfhaeonfudk awGY&
avonf/ apmapmwkef;u uRefawmfwdkYtxifrSm omrefum&Sefum pkxm;onfh ypönf;
enf;enf;yg;yg;avmufrQom[k xifcJhMuonf/
okdY&mwGif tdrfxJa&mufí ypönf;rsm;udk jrifvdkufonfESifh uRefawmfwdkYwawG
yg;pyfta[mif;om; jzpfukefMuonf/ uomvdk e,fNrdKYwpfNrdKYwGif þrQrsm;jym;onfh
a&S;a[mif;ypönf;rsm;udk uRefawmfwdkY b,frSmwGifrS rawGYzl;ao;yg/ tcsKdYNrdKYrsm;wGif &Sd
onfh a&S;a[mif;ypönf;jywdkufrsm;udk uRefawmfwdkY MunfhcJha&mufcJhzl;ygonf/ okdY&mwGif
uomu OD;vSjrifhtdrfrSypönf;rsm;avmuf pHkvdrfhrnf[k uRefawmf rxifyg/
a&S;a[mif;ypönf;rsm;xJwGif waumif;NrdKYa[mif;rSwl;azmf&&SdonfhAk'¨OD;acgif;
awmf(udk;&mpkESifhq,fhESpf&mpk)? Aef;armfNrdKYe,f bufrS&aomausmufuGif;rsm;? rdk;"m;
BuD;bufrS&aomaq;tdk;? oufvlrsKd;wdkY toHk;jyKcJhonfhaq;tdk;rsm;ESifh,if;cJNrdKY
a[mif;rS&cJhaomaq;tdk;rsm;? ppfudkif;&GmopfBuD;bufrS&aom ajrem;a#mif;rsm;? w
aumif;rS&aom tkwfcGufrsm; ponfh pHkvSygonf/

tjcm;rSwfom;csdefr&cJhojzifh uRefawmf rrSwfcJh&onhfa&S;a[mif;ypönf; t


ajrmuftrsm;vnf; &Sdao;onf/

yef;csDum;rsm;xJwGif q&mcsKH\yef;csDum;rsm;? ul;um;aus;&GmrS&cJhonfh


q&mcsKHwynfhq&mapm? q&mcESifhq&maomifwkYd\yef;csDum;rsm;udkvnf; awGY&onf/
a&mifpHk yk&ydkufawGuvnf; renf;/ vGefcJhonfh ESpfaygif;wpf&mausmfcefYu
a&;cJhonfhaA'ifyk&ykdufrsm;udkvnf; awGYcJh&onf/

]]'Dypönf;awGudk xdef;&wm wm0efrBuD;bl;vm;? rD;wdkYbmwdkYpdwfcs&ygrvm;}}


]]'DvdkyJ xdef;&wmyJ q&ma&U? uRefawmfhwpftdrfvHk;rSmvJ'D ypönf;yJ&Sdwm? 'g
awGudk vlcdk;rSm rD;avmifrSmpdk;vdkY uRefawmfvJ uomNrdKYu b,fudkrS rcGm&Jbl;? 'gaMumifh

123
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfudk uRefawmfhrdef;ru OpömapmifhwJh? olrsm;u aorSOpömapmifhjzpfwm? &Sifu t
&Sifvwfvwf OpömapmifhjzpfaewmwJh/ ckawmh uRefawmfwdkYNrdKYrSm jywdkufuav;wpfck
aqmufrvdkY pDpOfNyD;ygNyD? a&SUESpfavmufqdk&ifawmh jywdkufuav;bmav; taqmuf
tOD;uav; bmav;eJUjzpfawmhrSmyg}}

]]'gawGudk wpfa,mufwnf; pkwmvm;? 0dkif;pkMuwmvm;}}

]]0goem&SifawG 0dkif;pkMuwmqdkygawmh q&m? t"du pkwmuawmh OD;vSjrifhaygh?


olu 0goemvJ ygw,f? tvkyfvJ tm;w,fqdkawmh aumif;aumif; vkyfEkdifawmaygh}}

]]cifAsm;wdkY ypönf;awGudk &efukefu 0goemtdk;awG jrif&ifawmh b,favmuf


rsm; oa&usvkdufMurvJ rodbl;? uRefawmfhrdwfaqGwpfa,muf &Sdw,f? oluvJ 'grsKd;
vdkufpkNyD; a&S;a[mif;ypönf;eJywfoufwJhpmtkyfawGudkvJ zwfwmyJ? olYrSm 'Dypönf;yJ &Sd
w,f? wjcm; bmrSr&Sdbl;? olvJ q&mOD;vSjrifhvkd OpömapmifhyJ}}
q&mOD;vSjrifh\tdrfwpfvHk;pm tjynhf&Sdaom ayyk&ydkufrsm;? pmtkyfpmwef;
rsm;? yef;csDum;rsm;? a&S;a[mif;ypönf;udk uRefawmfwdkY pHkvifatmif Munfhcsdefr&yg/
olYtdrfwGif ESpfem&Davmuf tcsdefukefNyD; onfhaemufwGif uRefawmfwdkY &dyfomodkY cyfokwf
okwfjyefí npmpm;Muonf/
'kwd,na[majymyGJudkvnf; raeYnu ae&mrSmyif jyKvkyfavonf/ 'kwd,n
jzpfonfhwdkif y&dowfuvnf; yxrnwkef;uvdkyif r@yfESifhtjynfhjzpfygonf/ uRef
awmfwdkYonf raeYnu vltpDtpOftwkdif; a[mMuonf/ q&mOD;qef;xGef;u refvnf
q&mawmfbk&m;BuD;\ax&kyÜwådudk a[monf/ uRefawmfuvnf; cgwdkif;a[maeus t
aMumif;t&mudk ajymif;í a[monf/ usefvlrsm;uvnf; taMumif;t&mopfudk a[m
Muonf/ tqifajyMuyg\/ y&dowfuvnf; pdwf0ifpm;Muyg\/ csrf;csrf;pD;pD;wGif rD;
zdkawG zdkNyD; em;axmifMuonf/ em&DjyefwpfcsufausmfrSNyD;onfhwdkif y&dowfonftm;
aumif;qJ jzpfygonf/

124
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYonf pmqdkawmfaumfrDwD\zdwfMum;csuft& uomwGif a[majym
yGJESpfyGJESifhaqG;aEG;yGJ vkyfcJhNyD;NyD/

aemufwpfaeYreufwGif tpDtpOft& tif;awmodkY xGufvmcJhMuonf/ uom


ESifhtif;awmf rlvtpDtpOfrSm opfawmXmepdkufcif;udk avhvm&efjzpfonf/ opf
awmXmeonf uom-tif;awmf vrf;wpfae&mwGif prf;oyfuGufrsm; csum uRef;yif
rsm;udk pdkufysKd;vsuf&Sdonf/ opfawmfOD;pD;rSL;OD;oef;vGifESifhtzGJYonf olwdkYpkdufysKd; xm;
onfhuRef;yifrsm;udk uRefawmfwdkYtm; jycsifonf/ uRefawmfwdkYudk opfawmxJ a&mufzl;
apcsifonf/ opfawmxJu trIxrf;wdkYb0udk jycsifyHk&onf/
okdY&mwGif tcsdefr&ojzihf rMunfhcJh&yg/ a,mom;opfawmt&m&Sd udkatmif
aX;url uomopfawmBudK;0dkif;xJodkY vm&ef uRefawmfhudk wzGzGrSmaeavonf/
reufvufzuf&nfaomufNyD;aemuf tif;awmfokdY xGufvmcJhMuonf/ udkoef;
vGifu oludk,fwdkif um;armif;ydkYNyD; q&mBuD;OD;vSa0? q&mBuD;OD;Nidrf;? pmqdkawmfaumf
rDwDtwGif;a&;rSL; udkcspfvIdifESifhtzGJY0ifa':cifav;wdkYu uRefawmfwdkYudk tif;awmf
a&mufatmif vdkufydkYMuonf/
armfawmfum;onf uomNrdKYrSxGufvQif awmifwef;BuD;wpfckay:odkY wufvmcJh
avonf/ awmifay:wufpwGif pkdufcif;uav;rsm;? opfxkwfvkyfa&;pcef;rsm;udk awGY
&avonf/ odkY&mwGif awmifay:odkYwufvmonfhtcgwGif awmeufpjyKavNyD/
]]tifrwef opfrsKd;pHkwJhawm q&m&JU}} [k q&mBuD;OD;Nidrf;u ajymonf/ uRef;?
ysOf;uwdk;? wrvef;ponfh taumif;pm;opfrmrsm; xGufonf[kod&avonf/
armfawmfum;vrf;onf awmifapmif;awGay:wGif auGYywfazmufxm;onf/

]][kdwpfaeYwkef;u jrpfxJrSmwkef;u vSrf;jrifwJh zufqGwfawmifwef;av;? [kdt


yGifhjzLjzLawGu papö;yef;awGaygh}}

125
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udkoef;vGifu armfawmfum;armif;&if; jyoGm;onf/ uomESihftif;awmfonf
q,frdkifcefYom a0;onfhtwGuf ajrjyefYwGifomqdkvQif csufcsif;a&mufoGm;ayvdrfhrnf/
okdY&mwGif awmifwef;BuD;udk ausmfjzwfae&ojzihf uRefawmfwdkYum;onf xifoavmuf
c&D;rwGif yg/ q,frdkifc&D;udk ESpfrdkifomomavmuf oGm;&avonf/
zufqGwfawmifwef;udk uefYvefYjzwfausmfNyD;onfESifh armfawmfum;onf ajr
jyefYodkY qif;vmcJhMuonf/ prf;acsmif;uav;wpfckudk ausmfNyD;onf ESifhtif;awmfNrdKYudk
opfyifawGMum;rS bGm;ueJ jrifvdkuf&onf/

tif;awmfum; awmifjymjymawG 0dkif;aeonfh csKdifh0Srf;xJu NrdKYwpfNrdKYjzpfav


onf/ vrf;rBuD;awGu wajzmifhwnf;/ vrf;ab;wGif tdrfawGuvnf; oyfoyf&yf&yf/
udk,fh0if; udk,fjcHuav;awGESifh pdkufcif;av;awGuvnf; pdrf;pdrf;pdkpdk/ NrdKYu wdwfqdwf
vsuf/ armfawmfum;oH? jrif;vSnf;oH? vloHoloHawGudk rMum;&/
tif;awmfonf awmifjymjymawGMum;wGif tdyfaysmfaeonfESifhwlawmhonf/

(6)

tif;awmf pmaya[majymyGJum; aeYv,fwGif usif;yonhfa[majymyGJ jzpf


onf/ trsm;tm;jzifh uRefawmfwdkY a[majymyGJrsm;rSm nbuf tm;vyfonfhtcsdefrsm;
wGifrS vkyfMujcif;jzpfonf/ okdY&mwGif tif;awmfa[majymyGJrSm aeYwGif usif;yjcif; jzpf
126
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onfhtwGuf uRefawmfwdkYtzdkY xl;qef;aeonf/
aeYv,fa[majymyGJjzpfojzihf uRefawmfwdkY MumMumrem;Edkifyg/ tif;awmf
txufwef;ausmif;BuD; tem;,lcef;rsm;wGif cPem;NyD;aemuf xrif;udk cyfokwfokwf
pm;Mu&onf/ xrif;pm;onfhtdrfrS awmufavQmufa[majymyGJokdY 0if&onf/
a[majymyGJudk NrdKYv,facgif &kyf&Sif&HkBuD;wGif usif;y\/ &kyf&Sif&Hktrnfudk uRef
awmfwdkY rrSwfrdawmhyg/ vlESpfaxmifavmufqHhonfh&Hk;BuD;jzpfygonf/ &HkteD;tem;
w0dkufwGif vlolodyfrawGY&/ xrif;pm;onfhtdrfrS &kyf&Sif&HkokdYvmpOf vrf;wavQmuf
wGifvnf; vloludk odyfrawGY&/ NrdKYwpfNrdKYvHk;udk Munfh&onfrSm xl;xl;jcm;jcm; wdwf
qdwfaeonf[kpdwfwGif xifrdonf/ oefY&Sif;oyf&yfoavmuf wdwfqdwfNidrfoufonfh
NrdKYjzpfonf[kyifqdkcsifawmhonf/

onfrQ wdwfqdwfNyD; onfrQavmuf vlol&Sif;onfhNrdKYonf pmayudk pdwf0ifpm;


rnf[k uRefawmfwdkY rxif/ uRefawmfwdkY a[majymyGJonfvnf; pnfpnfum;um; &Sdrnf
[k rarQmfvifh/

&Hkem;a&mufawmh vluav;usKd;wdk;usJJwJudk jrif&pjyKNyD/ [kdem;wpk onfem;


wpkrQom/

vlpkxJrS pmqdkawmf aumfrDwD0iftcsKdY xGufvmMuonf/

]]b,fES,fwkef;? aeYv,fqdkawmh vlawGu rtm;Mubl;xifw,f? udpör&Sdygbl;


av? vmoavmufaygh}}

uRefawmfwdkYu olwdkYwawGudk tm;ay;onfhtaejzifh ajymonf/


]]vmygw,f q&mwdkY&JU? &HkBuD;wpf&HkvHk; jynhfaeNyD? ESpfaxmifoHk;axmif
avmufawmh &Sdwmaygh? uRefawmfwdkYqDrSm a[majymyGJ rajymeJY &kyf&SifawGyGJawGrSmawmif
onfavmuf vlrrsm;zl;bl;}}

127
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]][m. . . . [kwfuJhvm;}}

[kwfygonf/ &HkxJwGif vlawGjynhfaeNyD/ tcsKdYxdkifp&myifr&Sd Muawmh/ rdkd;wdkY


rwfwwfjzifh em;axmifMu&onf/ y&dowfawGuvnf; pHkonf? bkef;awmfBuD;? vlBuD;?
vlvwf? vli,f? ausmif;om;^ol? q&m^r? trIxrf;? jcHpdkufol? v,form;? opf
ckwform;? vlwef;pm;aygif;pHk? tvTmaygif;pHkrS vmMuonf/
pnf;urf; ao0yfí pdwftm;xufoefonfh y&dowfjzpfavonf/
a[majymyGJrprD NrdKYcH wl&d,m0dkif;u pmqdkawmfoDcsif;? refvnfq&mawmf\
bGJYudk&nfñTef;pyfqdfkonfhaw;oDcsif;ponfwdkYjzihf OD;pGm wD;rIwf{nfhcHonf/ uRefawmf
tBudKufqHk;um;? vuf0JokE´&taMumif; pyfxm;onfhoDcsif; jzpfavonf/ pmom;
rsm;uvnf; aumif;onf/ aw;oGm;uvnf; vGrf;p&m/ toHat;jzifh qdk&onfhaw;
oGm;rsKd;jzpfonf/ pmom;uav;awGudk BudKufojzifh awmif;rnf[k pdwful;rdaomfvnf;
arhvmcJhonfhtwGuf pmom;rsm;udk r&awmhyg/ NrdKifajcawmv,frSm? tajym<u,fvSwJh
0okE´& pmayqdkonfh pmvHk;uav;tcsKdUudkom rSwfrdawmhonf/
a[majymyGJudk 12 em&DwGif p\/ uRefawmfwdkYwavQmufvHk; a[mvmcJhonfh
tpDtpOftwdkif; q&mOD;qef;xGef;u a&SUqHk;u a[monf/ tif;awmfwGif q&mOD;qef;
xGef;onf a'oESifhvdkufonfh taMumif;t&mudk a[mavonf/ tjcm;r[kwf/ refvnf
q&mawmfBuD;taMumif; jzpfavonf/ refvnf&GmrS tif;awmfrS ajcmufrdkifcefYrQom
a0;&m olwdkYNrdKYe,fxJu refvnfq&mawmfBuD;twGuf tif;awmfom;rsm;u *kPf,lMu
onf/

*kPf,l&Hkomr[kwf/ refvnfpmay jyefvnfazmfxkwfa&;twGuf tzGJYuav;


wpfckzGJYxm;um xkdtzGJYu refvnfq&mawmfBuD;\pmayrsm;udk jyefvnfyHkESdyfvsuf &Sd
onf[kod&\/ refvnfpmayapmifha&Smufa&;tzGJYonf refvnfq&mawmfbk&m;BuD;\
r[mokwum&DrCa'0vuFmopfusrf;BuD;udk rESpfu yHkESdyfxkwfa0cJhonf/ ,ck vuf

128
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
usefyif r&Sdawmh/ aemufxkwfonfhrmCa'0vuFmopfudk vdkcsifvQif &efukefa&Twd*Hk
bk&m;aps;rSmom &Edkifawmhonf/

]]'Dvdkusrf;rsKd;awGudk tvHktavmuf &dkufzdkYaumif;w,f? ck&efukefrSm uRefawmf


wdkY aps;BuD;ay;0,fae&onf? a&Twd*Hk bk&m;aps;rSmqdk&if rwefwqyJ}}
tzGJYu tcuftcJtcsKdYaMumifh apmifa&udk avQmh&dkuf&aMumif; aemifwGif vHk
avmufatmif apmifa&rsm;rsm; &dkufEdkif&ef BudK;pm;rnfjzpfaMumif;ESifhuwday;\/

uRefawmfum; rCa'0vuFmBuD;udk pmtkyfpifwGif tNrJodrf;xm;ygonf/ wpf


tkyfaysmufoGm;vQif aemufwpftkyf 0,fwifonf/ pdwful;&wdkif; zwfonf/ *syefacwf
uReffawmfwdkYwawG q,fhoHk;av;ESpft&G,fwGif tm;aeojzifh bkef;BuD;xH pmwufpOf
bkef;BuD;u uRefawmfwdkYudk rCa'0? udk;cef;ysKdUponfhvuFmawGudk wufay;onf/
tcsKdYpmyk'frsm;udk tm*Hkaqmifcdkif;onf/ rCa'0vuFmopfonf jrefrm*E¬0ifpmayudk
jrwfEdk;wwf&ef uRefawmfhudk oifMum;ay;vkdufonfh ausmif;BuD;wpfausmif; jzpfyg
onf/

refvnfpmay apmifha&Smufa&;tzGJYonf rCa'0vuFmopfudkomru ynm0DrH


oemuxmusrf;ac: refvnftar;tajzaygif;csKyfusrf;BuD;udkvnf; &dkufESdyfxkwfa0cJh
onf/ ,if;usrf;rSm v,fwDq&mawmf? rif;uGef;q&mawmf? ykodrfq&mawmf? rdk;wm;NrdKY
pm; tnmjrpfpOf0ef? rdkif;cdkif;NrdKYpm; yd#uwfawmftkyfwdkYtygt0if te,fe,ft&yf&yfrS
&[ef;yk*¾dKvf? vlyk*¾dKvfwdkY\ar;jref;csufrsm;udk refvnfq&mawmfu ajzqddkxm;onfh
usrf;udk;usrf;udk pkaygif;&dkufESdyfxm;jcif;jzpfonf/ xkdYaemuf ur®|mef;w&m;ESihf ywf
oufonfhusrf; 7 usrf;udk pkaygif;xm;onfhrefvnfur®|mef;aygif;csKyfusrf;BuD;udk
vnf; pkaygif;&dkufESdyfxkwfa0cJhonf/
apmifha&Smufa&;tzGJYu aemufqHk;xkwfa0cJhonfhusrf;rSm refvnfq&mawmf
bk&m;BuD;\ uAsmaygif;csKyfusrf;BuD; jzpfonf/ ,cifu refvnfq&mawmfBuD;\

129
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uAsmrsm;udk yHkESdyfxkwfa0cJhMuaomfvnf; waygif;wpnf;wnf; r[kwfMu/ [kdwpk onf
wpk jyefBuJaeMuonf/ ,ck apmifha&Smufa&;tzGJYu ,if;wdkYtm;vHk;udk wpftkyfwnf;
aygif;NyD; yHkESdyfxkwfa0vdkufjcif; jzpf\/ uAsmaygif;csKyfusrf;BuD;wGif bkef;BuD;ysH idkcsif;
rsm;? tHawmfoDcsif;rsm;? armif;oDcsif;rsm;? r*Fvm&wkaygif;csKyf? qef;oHcdyfESihf tjcm;
uAsmrsKd;pHkwdkY yg0ifMuonf/

refvnfq&mawmfum; pmrsKd;pHk a&;Edkifonfh pma&;q&mBuD; jzpfavonf/


ur®|mef;aygif;csKyfusrf;vdk avmukwå&mpmrsKd;udkvnf; a&;Edkifonf/ rCa'0vuFmvdk
avmu? "r®? &mZtaMumif;pHkonfhavmuDpmrsm;udkvnf; a&;Edkifonf/ oHcsKd? av;csKd;?
aw;xyfponfhwdkYudkvnf; a&;Edik fonf/ &wk? idkcsif;ponfhwdkYudkvnf; a&;Edkifonf/
armif;axmif;oDcsif;vdk aus;vufuAsmrsKd;udkvnf; a&;Edkifonf/ xdkrQruyg ]aMumuf
cref;ygwJh? ajrmufeef;ae raiGwkwf&,fu? atmufvrf;rSm aiGvdkYvIyfonfhjyif} tpcsD
onfh refvnfu yJavSmfonf raiGwkwfowif;udk Mum;ípyfonfh pmcsKd;rsKd;? ]opfyif&dyf
NrdKif [kdvQLdd&dk;rSmv? av;yifwdkif vifhpifxdk;ygvdkY? oDv&Sif tvHcdk;ygawmhrwJh} tpcsD
onfh awmxJodkY w&m;xkdifoGm;&ef cGifhawmif;onfh oDv&Sifudk a&;ay;onfh ywfwdkuf
rsKd;? ]xreJxdk;&efbdkY? pmcsKd;vdkYrSmcJhr,f? wqdwfqefonf aumufn§if;&,feJY? wydómqD
trSSefoGif;ygvdkY? *sif;u oHk;q,f? ajryJjzLavSmf wpfcGufu,feJY? tkef;oD;qef twlzuf
ygvdkY? ESrf;rysuf þenf;ES,f? a&pifMu,fyxnfh&dk;? vufESpfopfomy? wGufppfumcsdef
wq,fqm;&,feJY? a&maESmum vltrsm;wdkY&,f? tm;opfvdkYxkd;}ponfh xreJxkd;&ef
enf;jytcsKd; ponfh uAsmtrsKd;tpm;rsm;udkvnf; pyfcJhavao;onf/
refvnfq&mawmfbk&m;BuD;onf ywf0ef;usifwGif rawmfrwnfhonfht&mwdkY
udk awGYvQifvnf; uAsmudfk aumufpyfonf/ bkef;BuD;vlxGuf OD;csdefvlysKdemjzpfí aoyHk
udkpyfonhfuAsmrsKd;? rdef;rwdkYudk,f0efaqmifcsdefwGif jzpfwwfonfhobm0rsm;ESifhaqmif
&ef a&Smif&efwdkYudk zGJYqdkaom tdrhfedrfhay;avajy ponhfwdkYudkvnf; pyfqdkonf/

130
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
oDaygrif;tm; vma&mufzrf;qD;oGm;onfhrsufESmjzLppfom;wdkY\yHkudk reffvnf
q&mawmfBuD;u ]ukvm;euf [dE´L? rkwfqdwfxlyefcsm/ OD;xkwfeDyxef? rq&rHa*:&m?
a*:&cgr'&yf? ig;q,fwJhckepfpif;? {&mwGif;u? oabFm&yfvdkY? vlwyfjrif;wyf?
aoewftajrmuf? 0if;0if;awmufESihf? c&maumufAm;pnf? wtDtD wtdktdk? oJoJNydKrQ?
ppfAdkvfplZD'g? *sr'g? [0'g? em,um? ppfAm,DolaumifcsD olaumifxrf;? vrf;vkyf
vrf;jyif? rpifpGefY wHjrufodrf;? jrif;xdef;ESifhEGm;ausmif;? a&avmif;ESifha&o,f? om;a&
vG,f ausmufpm;yGJxdk;? cHwrm? ,rqef OD;pGef;zkwf? eHYomokwf jymokwf? rsufESmykwf
rsufESmrGJ? rsufESmrJ rsufESmjzL? tarG;xlESmacgif;BuD;? *Vmefrif;EIwfoD;uJhodkY acgif;
aygif;BuD;rsufqHaMumif;? zGmavmifabmif;bD? tuÐszm;zm;? Oyuvm;onfhES,f}[kref
vnfq&mawmfBuD; pyfcJhonf/
1240-jynfhESpfwGif refvnfq&mawmfBuD;onf apmif;q&mBuD;OD;ref;tm; oD
csif;wpfyk'f a&;ay;vdkufavonf/ ]ayghayghpm;pm;? xifrdxifa,mif rrSm;MuygeJY? igh
udk,f ighr,m;? ighorD; ighom;? ighOpöm igh[m[lí rSwfwwfonfh? &lyu©E¨mBuD;udkaemfAsm?
zsufpD;avavh zsufqD;vdkufMuyg}[ktqHk;owfxm;onfh edAdÁE´moDcsif;BuD;rsKd;udkvnf;
a&;cJhMuonf/ ]*Doynm&SifwdkYu aw;oHoGif;í oDcsif;zefwD;ygu aw;bkr®muJhodkY oD
csif;aumif;wpfyk'f jzpfvmrnf[k cefYrSef;rdaMumif;}jzifh uAsmaygif;csKyfusrf;BuD;wGif
refvnfpmayapmifha&Smufa&;tzGJYu ed'gef;a&;xm;onf/
refvnfq&mawmfBuD;onf uAsm rnfa&GUrnfrQ a&;cJhonfudk rnfolrQ ao
aocsmcsm rajymEdkifMu/ tcsKdUudk wynfhrsm;u rdwåLul;í odrf;xm;cJhMuonf/ tcsKdU
udk EIwfwuftm*Hk aqmifxm;Muonf/ &SmazGEdkifvQif trsm;tjym; &Sdao;onf[k odcJh&
onf/

refvnfpmayapmifha&Smufa&;tzGJYonf refvnfq&mawmf bk&mBuD;\pmay


rsm;udk wdrf;yg;rSm;,Gif;jcif; r&Sdatmif apmifha&Smufjcif;? ysufpD;jcif; r&Sdatmif xdef;
odrf;jcif;? wdrfjr§Kyfjcif;r&Sd&ef &SmazGazmfxkwfjcif;? wpfOD;wpfa,muf tjrwftpGef;

131
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
twGuf r[kwfbJ wdkif;jynftusKd; &Sdap&ef yHkESdyfxkwfa0jcif;ponfhvkyfief;rsm;udk vkyf
aqmifrnf[k tzGJY0ifrsm;u uRefawmfwdkYudk &Sif;jyvdkufMuonf/

apmifha&Smufa&;tzGJYem,ursm;tjzpf wwd,refvnfq&mawmfOD;ykn? tif;


awmfNrdKYrausmif;q&mawmfOD;eE´0Ho? refvnfajrmufausmif;q&mawmfOD;ÓPdESifhtm
PmydkiftzGJYtpnf;rsm;rS vlyk*¾dKvfrsm; yg0ifonf[kodcJh&onf/
naeav;em&DausmfvQifyif tif;awmfwGif aevHk;udk rjrif&awmh/ aevHk;onf
taemufzuf zufqGwfawmifwef;aemufuG,fokdY avQmhusoGm;onf/ ESif;vm;? jrLvm;?
awmifcdk;vm;[kcGJjcm;r&onhf rIefrIefzGJzGJwdkYaMumifh awmifwef;rsm;onf ydkírIdifaeonf
[kxif&\/ tif;awmfwGif reufcif;qdkvQifvnf; udk;em&DausmfvQif q,fem&D avmuf
usrS aeyGifhonf/ ESif;u qdkif;vsuf? jrLu rIdif;vsuf? awmifcdk;u 0dkif;vsuf/
aea&mifaysmufoGm;ojzifh tcsrf;"mwf vTrf;vm;onfhwdkif uRefawmfwdkYwawG
rSm OD;qef;xGef;uvGJvQif a&rcsKd;bJ raeEdkifMuyg/ at;pdrfhaeonfhwGif;a&udk cyfokwf
okwf csKd;NyD;aemuf taEG;xnfxlxl0wfum tif;awmfNrdKYausmif;q&mawmf OD;eE´0Ho
udk oGm;a&muf zl;ajrmfMuonf/
q&mawmf\ausmif;onf tif;awmfNrdKYv,fu wnf&Sdonf[kuRefawmf xifyg
onf/ odkY&mwGif NrdKYoufNrdKYeHY r&Sd/ vl&dyfvloHudk rMum;&/ NrdKYv,fwGif awmifukef;jrifh
jrifhwpfck &Sdonf/ q&mawmf\ausmif;onf xdkawmifukef;ay:wGif &Sdojzifh NrdKYv,fqdk
onfhwdkif NrdKYESifhwoD;wjcm; jzpfaeonf/ awmifukef;ay:rS arQmfMunhfvdkufvQiff tif;
awmfNrdKYESifhwuG NrdKYESifhajcmufrdkifuGmavmufwGif uefawmfBuD;udk pD;íjrifae&avonf/
wpfzufwGifum; uRefawmfwdkY jzwfoef; oGm;vmcJh&m zufqGwfawmifwef;BuD;onf
awmif cdk;ESifhESif;jrLMum;wGif rIdif;aeonf/ ESif;jrLESifhawmifcdk;wdkYMum;rS ppfap;yef;
jzLjzLwdkYonf pdwfr&Snfonfhyef;csDq&mwpfa,muf uref;uwef; BuJyufxm;onfh
aq;pufrsm;ESifh wlaeonf/

132
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYonf tif;awmfNrdKYrausmif; q&mawmfOD;eE´0Houdk 0ifa&muf zl;
ajrmfMu\/

q&mawmfrSm oufawmfajcmufq,favmufwGif &SdavNyD/ odkY&mwGif Z&m'kAÁv


\edrdwfvu©Pmrsm;udk rawGY&ao;/ usef;rmpdkajyqJyif &Sdao;onf/ q&mawmfu
uRefawmfwdkYudk refvnf&GmodkY roGm;EdkifMuawmh/
npmudk cyfokwfokwfpm;NyD; pm;MunhfwdkufwGif usif;yonfhaqG;aEG;yGJodkY vmcJh
Muonf/ &moDOwk jyif;xefojzifh aqG;aEG;yGJodkY y&dowf 100 avmufvmMuonf/
&moDOwk jyif;xefojzifh vlenf;&aMumif; wm0efcHwdkYu &Sif;jyMu\/
trSeftm;jzifh vlrenf;yg/ aqG;aEG;yGJrSm tjyeftvSefaqG;aEG;Muonfh pmay
0dkif;jzpf&m? xdkYxufvlrsm;vQifvnf; bmrQ aqG;aEG;Edkifrnf r[kwfyg/
xdknu aqG;aEG;yGJodkYvmonfh y&dowf\aqG;aEG;csufrsm;rSm tqifhtwef;
&SdMuygonf/

xdkaqG;aEG;yGJrStjyefwGif uRefawmfwdkYwnf;cdkonfhtxufwef;ausmif; {nhfcef;


aqmifwGif aumvif;rStBudKa&mufvmonfh a'gufwmpdk;xG#fESifhOD;0if;nGefYwdkYudk awGY&
onf/

pifppf OD;0if;nGefYEdkifrSm aumvif;pmqdkawmfaumfrDwD0if r[kwfyg/ tpdk;&wm


0efjzifh ppfudkif;rSaumvif;odkY cPa&mufvmol jzpfygonff/ ppfudkif;odkYa&mufvQif uRef
awmfwdkYwawG olYqDokdY a&mufNrJ/ ,cifu opfvkyfief;aumfydka&;&Sif;wm0efjzifh aum
vif;wGif aecJhzl;NyD;aemifwGif ppfudkif;odkY ajymif;oGm;jcif;jzpfonf/ odkY&mwGif OD;0if;
nGefYEdkifonf aumvif;udk oHa,mZOfjywf[ef rwlyg/ aumvif; pmqdkawmfudpörsm;udk
olu ppfudkif;rS wm0efcHívkyfay;aeonf/ pma&;q&mrsm;udk zdwfMum;oludpö? rEÅav;
wGif wnf;cdka&;udpö? ppfudkif;wGif {nfhonfwdkYoGm;vdkonfwdkYudk vdkufvHydkYaqmifa&;udpö
rsm;udk olyif wm0ef,l&onf/ aumvif;&SdpOfu olESifha'gufwmpdk;xG#fwdkY? vufaxmuf

133
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ynma&;rSL; OD;0if;aqGwdkYyif wm0ef,lvkyfcJh&onf/ OD;0if;nGefYEdkifu uRefawmfwdkYukd
a'gufwmpdk;xG#fESifhrdwfqufay;\/ a'gufwmpdk;xG#fum; cyfi,fi,f? tom;jzLjzL? cyf
oGuof Guf? aumvif;rS rD;&xm;q&m0efjzpfNyD; &kyfyHkudk vlyHkyef;udk MunhfvdkufonfhESihf
q&m0ef*dkuftjynfh&Sdol jzpfonf/

odkY&mwGif a'gufwmpdk;xG#fü tjcm;aomq&m0efawmfawmfrsm;ESihf jcm;em;


onhftcsufwpfcsufum; &Sd\/ ,if;rSm tjcm;r[kwf/ pmzwf0goemygjcif; jzpfonf/
q&m0efawmfawmfrsm;rsm;onf pmzwfavh r&SdMuyg/ a'gufwmpdk;xG#fum; pmzwfonfh
q&m0efjzpf avonf/
a'gufwmpdk;xG#fonf wGJwwGJcsdwfum uRefawmfwdkYudk aumvif;rSvmac:jcif;
jzpfavonf/

reufa0vDa0vif; ESif;awGrIefaeonfh tarSmifxkBuD;xJwGif uRefawmfwkdYw


awG blwm&HkodkYvmcJhMuonf/ rD;&xm;q&m0efjzpfonfha'gufwmpdk;xG#fu uRefawmfwdkY
twGuf wwGJowfowf csdwfvmcJhojzifh uRefawmfwdkYwawG pdwfat;csrf;ompD;EdkifMuyg
onf/ uRefawmfwdkYwGJwGif uRefawmfwdkYwodkufESifha'gufwmpdk;xG#fwdkYomygonf/ tjcm;
wGJrsm;wGif um;c&D;onfawG ig;ydig;csOfodyfvsuf/
&xm;pçxGufonfhtcgwGif rD;&xm;wGJaxmifhxJ&Sd cHkwpfcHkay:wGif apmifawG t
xyfxyfjcHKtdyfaeonfhvlemwpfa,muf xvmavonf/ onfawmhrS uRefawmfwdkYwawG
olYudk owdxm;rdMuawmhonf/

xdkvlrSm toufajcmufq,fausmfavmuf &SdNyD/ t&yfaxmifaxmifarmif;


armif;? t&yfaxmifarmif;oavmuf cE¨mudk,fBuD;uvnf; BuD;rm;wkwfcdkifonf/ qHyif
wdkYrl uGufwduGufMum; jzLpjyKavNyD/ xdkvlBuD;onf uRefawmfwdkYwodkufudk vSrf;Munfh
vdkuf\/ xdkYaemuf cifaqGOD;udk pl;pdkufMunfhonf/ xdkaemuf wpfzufodkY vSnfhoGm;um cHk

134
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
atmufrS ykvif;wpfvHk;udk aumuf,lvdkufNyD; armhcsvdkufonf/ NyD;vQif tem;u zefcGuf
xJrS a&wusKduf aomufcsvdkuf\/

]]tbdk;BuD; reuftapmBuD; csaeNyDxifw,f}}

uRefawmfwdkY a'gufwmpdk;xG#fudk uyfar;onf/


]][kwfw,fq&m? tJ'g uRefawmfwdkY aumvif;u zdkwdk*&yfzmav? "mwfyHkq&m
qdkvdkY olu vlwdkif;vJ &dkufay;wm r[kwfbl;? olYpdwfygrS olcifrS vdkuf&dkufay;wm? NyD;
awmh ydkufqHay;&ifvJ ,lcsifrS,lwm}}
]]'gjzifh ol bmeJYpm;aeovJAsm}}

'DvdkyJ BuHKwJhtdrf0ifpm;oGm;wmyJ? om;r,m;awG &Sdayr,hf ol 'Davmuf t&uf


aomufaeawmh b,f'PfcHEdkifrvJ q&m&,f? oluvJ om;r,m;udk b,f&SmauR;Edkif
awmhrSmvJ}}

]]t&ufu b,favmufrsm; aomufvdkYwkef;As}}


]]b,favmufaomufovJ raomufovJawmh rodbl;q&m? ckreuf tdyf&m
xxcsif; rsufESmropfbJ aumufarmhwmom Munhfayawmh}}
xdkvlBuD;onf cifaqGOD;udk aemufwpfBudrf vSrf;Munfhjyefonf/ olYrsufESmu
a0cGJr&onfh[ef aygufaeonf/

]]bdk;az? 'Dudkvmav? tpwkef;uawmh q&mreJYodw,fqdk ckawmh bmjzpfae


wmvJ}}

a'gufwmpkd;xG#fwdkYwodkufu vSrf;ac:onf/

135
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]olu q&mrwdkYtaz q&mBuD;r[maqGeJYnDtpfudkESpf0rf;uGJoHk;0rf;uGJavmuf
awmfvkdY ajymw,fq&mr&JU? cktbdk;BuD;awGY&rSm &SufaeyHk&w,f? q&mraum olYudk rSwf
rdovm;}}

]][ifhtif; uRefr aumif;aumif; rrSwfrdbl;}}


a'gufwmpdk;xG#fwdkYu bdk;azudk ZGwftwif;ac:Muonf/ bkd;azu uRefawmfwkdY
tem;odkY rvmrcsif/ aemufqHk; a'gufwmpdk;xG#fudk,fwdkif vufqGJNyD; ac:vmawmhrS yg
vmonf/

]]uRefawmfwdkYeJYuawmh oli,fcsif;awGvdk jzpfaeNyD? oluvJ uRefawmwdkYvdk


vli,fawGeJYrS wGJw,f? naeqdk&if uRefawmfwdkY0dkif;udk a&mufvmawmhwmyJ}}
]]a[m'DrSm bdk;az? bdk;azu q&mreJYtrsKd;awmfw,fqdk? q&mru rrSwfrdfbl;
ajymaeygvm;? bdk;az uRefawmfwdkYudk nmwmaygh [kwfvm;}}
a'gufwmpdk;xG#fu bdk;azudk ponf/ bdk;az\rsufESmonf csufcsif; ñkdrIdif;í
oGm;\/

]]tif;. . . nnf;uawmh b,fodawmhrvJ? EdkifiHausmfpma&;q&mrBuD; jzpfaeNyD;


udk;? 'gayr,hf nnf;i,fi,fwkef;u igxdef;vm&wmygat? tJ'Dwkef;u tpfudk&Sdefawmif
&efukef rajymif;&ao;bl;xifw,f? nnf;uESpfcgvnfoHk;cgonf? tJ'Dwkef;u tpfudk&Sdef
(r[maqG) waumif;&yfxJrSm aew,f}}

bdk;azu cifaqGOD;\aqGrsKd;awGudk &Gwfjyonf/ olESifh q&mBuD;r[maqGwdkY


b,fenf;b,fyHk awmfpyfMuonfudk &Sif;jyonf/ xdktcgwGif bdk;azudk cifaqGOD; rSwfrd
awmhonf/

136
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]atmf . . . [kwfNyDOD;av? tJ'Dwkef;u cifOD; i,fao;wmudk;}}
olwdkYwl0&D;ESpfa,muf pum;vufqHkusaeMuonf/ cPMumawmh bdk;azonf
w&Iwf&Iwf idkaeavonf/

]][if . . . bdk;az? bmjzpfvdkYvJ? bmjzpfvdkY idkae&wmvJ}}

a'gufwmpdk;xG#fu tvefYwMum; ar;\/

]]bmrS rjzpfygbl; q&m&,f? 0rf;enf;vdkY idkwmyg? uRefawmfu vlayvlaw?


b0uvJ pHkvSNyD? ckawmh ppfudkif;u aqGrsKd;awGeJYvJ rawGYawmhygbl;? tqufjywf
ukefygNyD? jrefrmjynftESYH a&mufcsif&ma&muf? vkyfcsif&mvkyfcJhwJhvl? tpdk;&tvkyfvJ
vkyfcJhzl;w,f? zm;uefY wdkYbmwdkY bufrSm[dkwkef;u ausmufvJ wl;cJhzl;NyD? a&TvDbufrSm
a&TvJusifcJhzl;NyD? tJckawmh t&uform;aygh? t&uftdk;rSm *sKd;uyfNyD; aoawmhrSmyg}}

bdk;azonf olYb0udkol 0rf;enf;ae[ef wl\/ uRefawmfwdkY utm;ay;Mu&


onf/

]]r&awmhbl; q&mwdkY&,f? uRefawmfhb0u onfvdkeJY aooGm;awmhrSmyg? ckyJ


toufajcmufq,fausmfaeNyD}}

uRefawmfwdkYu t&uf\raumif;aMumif;udk w&m;a[mMu&onf/ t&ufr


aomufzdkY? aomufvQifvnf; pnf;urf;ESifhaomufzdkY? tvGeftuRHraomufzdkY 0dkif;í ajym
Muonf/ ajymrnfhom ajym&aomfvnf; bdk;azufdk cRwfzdkYrvG,fyg/ (vGefcJhonfh wpfv
avmufurl bdk;azwpfa,muf t&ufvHk;0jywfoGm;NyD; aumif;aumif;rGefrGef tvkyfvkyf
aeaMumif;? usef;rma&;vnf; aumif;vmaMumif; Mum;&ojzihf uRefawmfwdkY 0rf;om&
onf/)

137
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYonf wpfvrf;vHk; bdk;az\b0Zmwfvrf;pHkudk em;axmifvmcJhMu
onf/ bdk;az\Zmwfvrf;rsm;udk em;axmif&if; aumvif;odkY a&mufrSef;yif rodvdkuf
Mu/

aumvif;um; rEÅav;-jrpfBuD;em;vrf;wGif &GmaxmifNyD;vQif rD;&xm; tvkyf


&Hk&SdonfhNrdKYjzpfonf/ xdktwGuf rD;&xm; tvkyform;awG? trIxrf; t&mxrf;awG rsm;
ojzihf pnfpnfum;um;&Sdonf/ xl;jcm;csufrSm aumvif;wGif oGm;p&m vmp&m tiSm;
,mOf[í l rawGY&jcif;jzpfonf/ vrf;ay:wGif jrif;cGmoH wajzmufajzmufESifhjrif;vSnf;
rsm;udkvnf; rawGY&/ acgif;avmif;oH uvifuvifESifhqkdufum;rsm;udkvnf; rawGY&/
blwmrS tdrfodkYypönf;o,fvQif vufwGef;vSnf;uav;awGESifh o,fMu&onf/ vufwGef;
vSnf; tiSm;vdkufonhf oli,fuav;rsm;udk vrf;rwGif awGY&\/
OD;0if;aqGum; bdk;azvdkyif t&yfaxmifaxmifarmif;armif;? udk,fvHk;zdkifhzdkifh
ESifh jzpfonf/ udk,fcE¨mBuD;cdkifoavmuf oGufvufayghyg;olygwnf;/
aeYvnfwGif NrdKYcHvlBuD;rsm;? pmqdkawmfaumfrDwD0ifrsm;ESifh rdwfquf{nhfcHyGJ
vkyfNyD; nwGif NrdKYv,facgif aps;teD;u &kyf&Sif&HkBuD;wGif a[majymyGJusif;yMuonf/

uRefawmfwdkYwawG pm;aomufNyD; &kyf&Sif&HkbufokdY xGufvmonfhtcgwGif vl


awG jynhfusyfaeNyD/ &HkxJrSmomru &HkjyifbufwGifvnf; vlawG usdwfusdwfwdk;aeonf/
aps;qkdifwef;awGESifh yGJaps;wef; wpfckyrmvlawG &Iyf,Sufcwfaeonf/
q&mOD;qef;xGef;um; cgwdkif;xuf tmawGYaeíavm rajymwwf/ xdkaeYnu
OD;qef;xGef;onf ESpfem&DeD;yg; a[majymypfvdkufonf/ 7;20 rSpía[m&m 9 em&DusrS
NyD;awmhonf/

Mumonfhwdkifatmif OD;qef;xGef;\a[majymcsufonf rSwfom;bG,f aumif;


ygonf/ t&Tef;taomwdkYvnf; ygojzihf em;axmifvkdYvnff; aumif;ygonf/
toHcsJYqufonf odyfraumif;ojzifh tenf;i,f tqifrajyonfuvGJvQif

138
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aumvif;a[majymyGJonfvnf; atmifjrifonfh a[majymyGJwpfckjzpfonf[k qdkEdkif
onf/

«7»

aemufwpfaeYreufwGif aumvif;NrdKY txufwef;ausmif; ausmif;cef;rBuD;xJ


ü pmayaqG;aEG;yGJ vkyfMuonf/ raeYnu a[majymyGJwGif toHcsJUpuf raumif;ojzifh
a[majym&onfudk uRefawmfwdkYwawG tm;r&Mu/ odkY&mwGif ,aeYreuf aqG;aEG;yGJürl
toHcsJUpufvnf;aumif;onf/ aqG;aEG;yGJodkYvmonfh ausmif;olausmif;om;rsm;u
vnf; pdwftm;xufoefMuonf/ ausmif;olausmif;om;rsm;omru tjyifrSpmay
0goem&Sifrsm;vnf; wufa&mufMuojzifh ausmif;cef;rBuD;wpfckvHk;jynfhoGm;\/ ar;
onfhar;cGef;rsm;uvnf; tqifhtwef; jrifhMuygonf/ &opmayjyóemrsm;? bmom
pmayjyóemrsm;? c&D;oGm;pmayjyórsm;? um&efrJhjyórsm;? bmoma&; qdkif&mpm
ayjyóemrsm;udk wm0efcGJí ajzoGm;Muonf/ q&mOD;qef;xGef;u bmoma&;qdkif&m
pmayjyóemrsm;udk wm0ef,lí ajzMum;oGm;onf/
aeYvnfydkif;wGif 0ef;odkNrdKYodkY xGufvmcJhMuonf/ aumvif;ESifh0ef;odkonf rD;&
xm;vrf;ay:wGif txufatmuf&SdaeMuonfhNrdKYrsm;jzpfonhfwdkif tcsddefudkvkí tvkyf
vkyf&ojzifh rD;&xm;udk apmifhraeEdkifyg/ xdkaMumihf aumvif;pmqdkawmfaumfrDwDESifh

139
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
OD;0if;nTefYEdkifwdkY pDpOfay;onfhopfxkwfvkyfa&;|meydkif avmf&Dum;BuD;jzifh 0ef;odkodkY vm
cJhMu\/ armfawmfum;u opfwdkifonfhum;BuD;/ a&SYydkif;awGom trdk;ygNyD; aemufydkif;
u [mvm[if;vif;/ aumvif;nrsm;onf cdkufcdkufwkefatmif at;aomfvnf; aum
vif; aeYv,fcif;rsm;um; aMumufp&maumif;avmufatmif ylygonf/ tnmu jymokd
v aerif;onf wpfvrf;vHk; uRefawmfwdkYausmay:wGif pD;ívdkufvmavonf/ onf
txJwGif vrf;uvnf; Murf;vdkufao;onf/ opfxkwfvkyfa&;|meydkifum;rsm;ESifh t&yf
um;wpfpif;ESpfESif;avmufomoGm;onfhvrf;jzpfojzifh txl;wvnfvnf; jyifqif[ef
rwlawmhyg/ wcsKdUae&mawGu csKdifhawGusif;awG? wcsKdUae&mrsm;u vSnf;armif;xm;
ojzihf vSnf;yHkawmif;epfvkeD;yg;eufonfhapmufBuD;awG xifaeonfhvrf;udk wvSnfh
jzwfoef;armif;vmcJhonf/ uRefawmfoGm;zl;onhf armfawmfum;vrf;rsm;wGif þvrf;
onfvnf; yHkawmifyHknmoGm;onfhvrf;eD;yg; qdk;ygonf/ uRefawmfwdkYacgif;ay:wGif
acR;awG zHkeDeDawG vHk;vsuf/
aumvif;ESifh0ef;odk odyfra0;íom awmfawmhonf/
0ef;odkpmqdkawmfaumfrDwDudk acgif;aqmifolrSm pma&;q&m armifrsuf&Sif jzpf
avonf/ armifrsuf&SifrSm vGefcJhonhf wpfESpfESpfESpfwkef;avmufwkef;u yg&Sif;uAsm
q&mBuD;tdkrmcdkif,rf\ &SLbmtd,ufuAsmudk jrefrmjynfjyefcJholjzpfNyD; pme,fZif;rsm;
wGif aqmif;yg;? uAsm? 0w¬KwdkponfwdkYudk a&;aeonfhuavmif&SifwpfOD;jzpfonf/

armifrsuf&Sifonf pma&;q&mBuD; ppfudkif;OD;bdk;oif;\ajr;awmfolvnf; jzpf


onf/

]]udkrsuf&Sifa&? 'Dc&D;u pmqdkawmfc&D;rdkYvdkYvm; rodbl;? q&mBuD;&JUaqGrsKd;


awGeJYcsnf; awGYcJh&oAs? &efukefutxGuf rD;&xm;ay:rSm rHk&Gma'oaumvdyfu q&mr
av;wpfa,mufeJYawGYcJh&w,f? oluvJ ppfudkif;OD;bdk;oif;&JUajr;wJh? tmumpdk;wJh}}
]][kwfw,fq&m? tmumpdk;uvJ tbdk;&JUajr;ygyJ? uRefawmfeJYawmh ratnD
trt&if;arG;qdkawmh armifESr0rf;uGJ awmfwmaygh}}
140
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYonfq&mBuD; ppfudkif;OD;bdkoif;\pmayt,ltqrsm; taMumif;
odkY a&mufoGm;onf/ i,fi,fwkef;u ppfudkif;OD;bdkoif;\pmtkyfrsm;taMumif;udk zwfcJh
&onf/ uRefawmf yxrqHk;zwfzl;onfh0w¬KrSm udkoef;armif0w¬Kjzpfonf/ xdkpOfu udk
oef;armif0w¬Kudk txufwef;wGif tydkpum;ajypmtkyftjzpf jy|mef;cJhonf/ uRefawmf
wdkYum; udkoef;armif0w¬K ausmif;oHk;jy|mef;onfhacwfudk rrDvdkufMuyg/ odkY&mwGif tpf
udkawG tpfrawG vG,ftdwfxJwGif xl;xl;jcm;jcm; ygvmonhf0w¬Kpmtkyfudk awGYonfh
tcgwGif rzwfbJ raeEdkif/ olwdkYtvpfwGif olwdkYvG,ftdwfxJrScdk;í zwf&jcif;jzpf\/
Zmwfvrf;ZmwfuGufudk aumif;aumif; rrSwfrdawmh/ jrefrmvli,frsm; yifv,fa&
aMumif;oGm;vma&;udk 0ifa&mufvkyfudkifMu&ef EId;aqmfxm;onfh 0w¬Kwpfyk'f jzpf
aMumif;avmufudkom odawmhonf/ aemuf q&mBuD;a&;onhfpaviacG;? c&D;onfBuD;?
zmwvHk;acgif;usm;? irJuRef? yifv,faysmfoDoDponfh0w¬Krsm;udk zwfvm&onf/ yif
v,faysmfoDoD0w¬KrSm vGrf;p&m0w¬Kwpfyk'f jzpfonf[k a&;a&;om rSwfrdonf/ aumif
uav;wpfa,muf wHigonfawGMum;uxJu a&mufoGm;NyD; olwkdYESifhtwl toufxuf
qHk;aexdkifoGm;onfh0w¬K[k uRefawmfxifonf/ a&Ta&mifqnfqm;atmuf oJaomifcHk
ay:wGif ckefaygufajy;vTm;aeonhf rdef;rysKdwpfa,muf\&kyfyHkudkom uRefawmf rSwfrd
awmhonf/

ppfNyD;onfhaemufydkif;wGifvnf; q&mBuD;\0w¬Krsm;ESifhuRefawmfwkdY tqufr


jywfMuyg/ Zmwfvrf;udk rSwfrdonfvnf; &Sd\/ 0dk;wdk;0g;wm;jzpfaeonhfrsm;vnf; &Sd
onf/ Zmwfvrf;udk rrSwfrdonfhwdkif q&mBuD;\acwfjyift,ltqrsm;udkum; uRef
awmfwdkY aumif;aumif;rSwfrdygonf/ acwfjyift,ltqrsm;udk 0w¬Krsm;jzihf pwif wif
jyolrsm;wGif q&mBuD;ppfudkif;OD;bdkoif;ESifhq&mBuD;r[maqGwdkYonf a&SUaqmifvrf;jy
rsm;jzpfonf[k uRefawmf ,lvdkygonf/ olwdkYESpfOD;pvHk;onf ppfudkif;om;rsm; jzpfMu
ygonf/ ausmif;q&mrsm;vnf; jzpfMuygonf/ uavmif&Jolrsm;vnf; jzpfMuygonf/
þtcsufonf rSwfom;zG,faumif;onf[k uRefawmf xifygonf/

141
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
owd&ao;\/ b,f0w¬KrSef;awmh uRefawmfrrSwfrd/ 0w¬Kwpfyk'fwGif q&mBuD;
\Zmwffvdkufu bDtufpDbGJY &NyD;om;/ aeawmh wJukyfuav;ESifh/ tartdkBuD;udk vkyf
auR;zdkY tvkyfvdkuf&Smonf/ tvkyf&Smír&onfhtcgwGif refusnf;&Gufcl;a&mif;onf/
olYudk rnfolurQ bDtufpDbGJY&[k rxifMu/ refusnf;&Gufcl;a&mif;&if; txufwef;pm;
aumifrav;wpfa,mufESifhawGYMuonf/ y#dyu©jzpfMuonf/ aumifrav;u olYudk t
xifao;onf/ refusnf;&Gufcl;a&mif;onfhbDtufpDbGJY&Zmwfvdkufuvnf; olYwdkYtxuf
wef;vTmudk rkef;onf/ wpfaeY aumifrav; olaeonfhwJukyfuav;udk trSwfwrJh
a&mufoGm;onfhtcgwGif t*FvdyfpmtkyfxlxlBuD;awGudk awGY&onf/ oludk,fwdkifuyif
rzwfwwf/ þwGif aumifrav; olYudk txifBuD;oGm;onf/
Zmwfvrf;u odyfawmhrqef;yg/ okdY&mwGif bDtufpDbGJY& refusnf;&Gufonf\
p&dkufonf uRefawmfwdkYtzdkY qef;aeonf/ olYpum;rsm;? olYtawG;rsm;onfvnf; qef;
opfonf/ q&mBuD;onf udkvdkeDacwfwuúodkvfynma&;\nHhzsif;yHkudk ajymvdkoavm/
tvkyfvufrJhjyóemudk ajymvdkoavm/ &dk;ajzmihfaomtvkyf*kPfodu©mudk ajymvdko
avm? olY0w¬Krsm;rS pOf;pm;p&mtcsufawG uRefawmfwdkY trsm;BuD; &vdkufygonf/
1960 ckESpf q&mBuD;ppfudkif;OD;bdk;oif;ESifhuRefawmf awGYonfhtcgwGif q&mBuD;onf
touf 60 ausmf 70 eD;yg;&dSaeNyD/ okdY&mwGifq&mBuD;onf Munhf&onfrSm zswfvwfqJ?
wuf<uqJ? tawG;tac:awG qef;opfqJ/
ppfudkif;NrdKY wpfckaom&yfuGuf&Sd 0if;jcHuav;ESifhtdrfuav;wpfvHk;\qif0if
wGif uRefawmfwdkYxdkifNyD; cPtMumü q&mBuD;OD;bdk;oif;xGufvmonf/ t&yfjywfjywf?
tom;vwfvwf? cyfydefydef/ &kwfw&uf MunhfvdkufvQif q&mBuD;\toGiftjyifonf
AdaE¨mq&mBuD;wpfOD;\oGifjyifvdk &dk;vGef;&HkrQru? acwfaemufjyefaeonf[kyif xif&
onf/ wHawmifqpfwGif qufxm;onfhvufqufzsifMurf;tuÐsvuf&Snfudk ydkoDywfoD
0wfvsuf/ ykqdk;u qdyfcGHvHkcsnf cyfEGrf;EGrf;? acgif;wGif yef;a&mifyk0gEGrf;EGrf;wpfxnfudk
&pfxm;onf/ þrQ&dk;wmaom toGiftjyif&SdolwpfOD;\ OD;aESmufrS qef;opfxl;jcm;
aom a&SUwef;a&muf tawG;ac:awG xGufvmrSm tHhMop&myif aumif;aeonf/
142
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYu udk,fwdkifa&;tw¬KyÜwåd okdYr[kwf rSwfwrf;wpfcka&;&ef wdkuf
wGef;Muonf/

]]a&;NyD;NyDAs? tm;&if'gyJ a&;aewmyJ? xkwfa0a&; tcuftcJaMumihf pmtkyf


jzpfrvm;ao;wm}}[k q&mBuD;u ajym\/

xdktMudrfonf q&mBuD;udk yxrqHk;ESifhaemufqHk;tBudrf uRefawmf awGYvdkuf&


jcif; jzpfavonf/

«8»

0ef;odkNrdKYuvnf; wdwfwdwfqdwfqdwfyif/

&kwfw&uf MunhfvdkufvQif ta&;awmfyHkawG? ppfawG? jynfwGif;ppfawGudk jzwf


oef;cJh&onfh ESpfq,f&mpkukefcgeD;acwfNrdKYuav;ESifhrwll? ppfrjzpfrD udkvdkeDacwfwkef;u
uav;awG tyltyifr&Sd a*GvSdrfhupm;&m? umvom;awGu aeYwGif vufzuf&nfqdkif
xdkif Z,fawmufNyD; nwGif bif*sKduav;wa'gifa'gifESifh avQmufjyefoHay;vkyf&m?
tm;vyf&ufrsm;wGif NrdKYcHt&m&Sduav;awG ydkumupm;&m? ESpfq,f&mpk tapmydkif;u
awmNrdKYi,fuav;wpfNrdKYESifh wlaeonf/
odkY&mwGif wu,fü 0ef;odkNrdKYonf Nidrfoufaeonfh NrdKYr[kwfyg/ vIyf&Sm;wkduf
yGJ0ifrsm;onfh NrdKYjzpfygonf/ NAdwdoQe,fcsJUpepfudk 0ef;odkapmfbGm;BuD;OD;atmifjrwf
acgif;aqmifNyD;? wyfOD;rS wdkufcJhonfhae&mjzpfygonf/ 'kwd,urÇmBuD;udk toGm;tjyef
MuHKvdkuf&onfhNrdKYjzpfygonf/ awmawmifvQKdajrmifrsm;xJrS zufqpf*syefwdkYudk wdkufcdkuf
143
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
cJhonhfNrdKYjzpfygonf/ 0ef;okdNrdKYonf aoG;qlaomfvnf;? acgif;at;onfhvlwpfa,muf
ESifhwlonf[k uRefawmfxifygonf/ 0ef;odkNrdKYxJodkY uRefawmfwdkY\trdk;yufvufESifh
armfawmfum;BuD; 0ifvmonfhtcgwGif NrdKYolNrdKYomm;rsm;onf tcsdefr[kwf a&mufvm
onfharmfawmfBuD;udk wpfcsufawmh MunhfvdkufMuygonf/ olwdkYpdwfxJwGif þum;ESifh þ
vlawGonf xl;qef;aeyHk&ygonf/ okdY&mwGif tHhMo[ef rjy/ vSrf;MunfhNyD; udk,fhtvkyf
udk,fqufvkyfNyD; udk,fhvrf;udk,f qufoGm;Muonf/ um;ay:wGif olwdkYESifh&if;ESD;onfh NrdKY
cHvlawGygvmaomfvnf; atmf[pfEIwfqufjcif;? ar;jref;pl;prf;jcif; r&Sd/
uRefawmfwkdYudk NrdKYrbef*vdkwGif ae&mcsay;\/ bef*vdkuav;u ao;i,f
onfhwdkif oyf&yfonf/ bef8vdkab;wGif anmifyifBuD;awG 0dkif;vsuf/ anmifyifBuD;
tkyfBuD;awG/ nqdkvQif anmifyiftkyftkyfrsm;atmufwGif t&dyfwdkYu odyfonf;rnf;
arSmifvsuf/ ]rrav; cdk;r,fvdkY? vlqdk;awGeJYarmifwdkifyif? ref;NrdKYawmf anmifyifBuD;rSm
jrif;udkpD;jyif}qdkonfh a&S;oDcsif;uav;wpfyk'fudkyif trSwfw&rdao;awmhonf/
a&mufNyD;rMumrD pmayaqG;aEG;yGJ usif;y\/ pmay0goem&Sifrsm; wufa&muf
NyD; pmayjyóemrsm;udk aqG;aEG;ar;jref;Muonf/ txl;ojzifh jrefrmpmta&;tom;
ESifhywfoufonfhjyóemrsm; jzpfMuonf/
ajymif;vJaeaom jrefrmpmayta&;tom;taMumif;udk uRefawmfwdkY wwfo
rQ rSwforQajymcJhMu&ao;\/

naewGif armifrsuf&Sifu oludk,fwdkif oGm;axmifxm;onfhawm Muufom;


aMumfjzifh {nfhcHonf/ awmMuufonf ajy;vTm;ysHoef;aeonfhowå0gjzpfí tdrfMuufvdk
ryG/ tom;u uspfaeonf/ okdY&mwGif av;av;yifyif&Sdonhftom; jzpfygonf/
cPem;NyD;aemuf NrdKYv,f&Sd &kyf&Sif&HkBuD;okdY vmcJhMuonf/ &kyf&Sif&HkxJwGif vlawG
jynfhvsuf/ tjyifwGifvnf; vma&mufem;axmifolawG jynfhvsuf/ wcsKdUu uGif;jyif
wGif rD;zkdí em;axmifMuonf/

144
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a[majymyGJrprDwGif olwkdYNrdKUcH tpDtpOfuav;awGudk uRefawmfwkdY Munfh&
ao;onf/ olwkdYtpDtpOfu renf;vS/

trsKd;orD;av;wpfa,mufu 0ef;odkNrdKUbGJYudk qdkjyonf/ (xdkbGJYudk rul;cJhrdo


jzifh þwGif razmfjyEdkifawmhyg/) aemufq&mrwpfa,mufu ,dk;',m;tuudk ujy
onf/ aumif;yg\/ uckefjcif;onf tmp&d,q&mwdkY wwfajrmuftyfaom twwf
wpfyg;jzpfonfqdkvQif xdktwwfynmudkvnf; wwfaumif;onfom jzpfygonf/ aemuf
tpDtpOfrSm ausmif;ZmwfcHkay:rS t&kyfuav;rsm;qdkonfh tcef;jzpfNyD; ausmif;ol
uav;ESpfa,muf\NrdKifxESpfyg;oGm;tu jzpfonf/ xdkYaemuf ausmif;oluav;rsm;\
aAG;'kwf,drf;? aAG;'kwfoDcsif;udk twD;wvSnfh? tqdkwvSnhfjzifh MuufcGyfí ujyoGm;Mu
onf/ aemufqHk;rSm armifrsuf&Sifa&;pyfonfh ]pmay[lonf}oDcsif;udk vli,frsm;u
oDqdkonfhtcef;jzpfonf/

a[majymyGJudk &Spfem&DwdwdwGif p\/ y&dowfuvnf; auseyfatmif uRef


awmfwdkYvnf; jyefcsdefrDatmif a[majymyGJudk tcsuftvufpHkpHkESifh wdkwdka[m&\/ cg
wdkif;vdk ed'gef;awG? r[med'gef;awG? plVed'gef;awG vkyfraeEdkif/ cgwdkif; &Snfvsm;pGm
ajymwwfonfh q&mOD;qef;xGef;onf rdepfav;q,f? uRefawmfu av;q,fhig;rdepf?
cifaqGOD;u oHk;q,fig;rdepf? armifae0if;u av;q,fig;rdepf? toD;oD;ajymMu\/
a[majymyGJNyD;vQif bef8vdkodkYjyefvmNyD; npmudk cyfokwfokwfpm;Mu&onf/
ZdrfcHpm;aeí rjzpf/ nwGif;csif; aumvif;okdY jyeftdyf&rnf/ reufapmapm &xm;jzifh
rEÅav;odkY qif;&rnf/ xdkYaMumifh cyfokwfokwfpm;NyD; 0ef;okdrS xGufvmcJhMuonf/
uRefawmfwdkYum;ESpfpD; 0ef;odkrSxGufvmonfhtcgwGif nem&Djyefwpfcsuf xdk;
aeavNyD/

a&SUuopfxkwfvkyfa&;um;ay:wGif q&mOD;qef;xGef;wdkY vifr,m;ESifhcifaqG


OD;udk wifay;vdkufonf/ uRefawmfwdkY oHk;a,mufESifhaumvif;pmqdkawmfaumfrDwDrS

145
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a'gufwmpkd;xG#f? vufaxmufynma&;rSL;OD;0if;aqGESifhq&mOD;pdefBudKifwdkYu opfxkwf
vkyfa&;um;yufvufBuD;ay:wGif zsmcif;vsuf/
wydkYwGJvqef; 13 &ufaeYjzpfí vçaumif;uifwGif wxdefxdef omaeonf/
tvmwkef;u um;yufvufBuD;xJwGif aeylí 'ku©a&mufcJhoavmuf? tjyefwGif v
a&mif\t&omudk cH&if; uRefawmfwdkYwawG ZdrfusvmMuonf/
ESif;qGwfonfhavu at;jrvsuf/ tifMuif;yifawGu yifvHk;uRwfyGihfvsuf/
b,fvdkMunfhMunhf vrf;wavQmufwGif tifMuif;yGihfawGudk jrifae&onf/ avu ESif;
eHYESifhtifMuif;yef;eHYwdkYjzifh arT;aeonf/ i,fi,fu vomomwGif vSnf;Murf;pD;NyD; c&D;
oGm;&ovdk ,ckvnf; vçomomwGif um;Murf;BuD;udkpD;&if; uRefawmfwdkYwawGaysmf
aeMuonf/
rnfolurSef;rod/ oDcsif;wpfyk'fudk aumufqdkonf/ þwGif olYoDcsif;oHonf
"mwful;oGm;um tm;vHk;u 0dkif;qdkMuonf/ odkY&mwGif pçqdkolonf olqdkonfhoDcsif;udk
tqHk;vnf; &[efrwlyg/ oHNydKiftydk'fukdom xyfovJvJ qdkaejcif;jzpfygonf/ vdkufqdk
olrsm;onfvnf; olYxufydk&Mu[ef rwl/ oHNydKifydk'favmufudkom &Mu[ef wlonf/
wpfa,mufu wjcm;oDcsif;wpfyk'fudk azmufqdkrnfjyKonf/ okkdY&mwGif rqdkEdkif/ apm
apmu qdkaeonfh oHNydKifyk'fxJwGifom 0JvnfaeMuonf/
wpfvrf;vHk; xdkoHNydKifyk'fudk qdkvmMuonfrSm aumvif;NrdKY t0ifusrS &yfawmh
onf/

vrf;ab;wGif&Sdonfh awmifwef;BuD;rsm;u jymvsuf/ ESif;jzLawGu jymvsuf/


aiGva&mif jymvsuf/ nu jymvsuf/ uRefawmfhtoHawGuvnf; jymvsuf/
tifMuif;yef;eDerD sm;yifvQif tjyma&miforf;aeonf xif&awmhonf/

146
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
«9»

aumvif; rD;&xm;q&m0efa'gufwmpdk;xG#fonf wGJwpfwGJ BudKcsdwfum oludk,f


wdkif uRefawmfwdkYudk rEÅav;okdYvdkufydkYonf/ olESifhtwl wGJtkyfBuD;wpfOD;ESifhaumvif;rS
wm0efjzifh jyefvmaom ppfudkif;opfvkyfief;aumfydka&;&SSif;rS OD;0if;nGefYEdkifvnf; ygvm
onf/

aumvif;-rEÅav; acgufjyef&xm;onf reuf 6 em&DwdwdwGif aumvif;rS


xGuf\/ uRefawmfwdkYwGJrSty &xm;wpfpif;vHk; vlawGjynhfMuyfvsuf/ uRefawmfwdkYwGJ
wGifrl vludk;a,mufwnf;/

reufvif;aeonfhwdkif aumvif;blwmw0dkufwGif tarSmifBuD;pdk;aeqJ/ rdk;


wdrf? jrLESif;ESifhtarSmifwdkYonf blwmw0dkufwGif vHk;axG;&pfywfvsuf &Sdav\/ vrf;udk
aumif;aumif;rjrif&/ vufESdyf"mwfrD;udk,fpDjzifh oGm;vmaeMuonfhc&D;onfrsm;? rD;&
xm;trIxrf;rsm;udk jrif&onf/ tarSmifxJwGif ydk;pkef;MuLawGysHaeonfESifh wlaeawmh
onf/

]]wjcm;wGJawGrSm vllawG odyfrsm;aeNyD; uReffawmfwkdYwGJrSm vludk;a,mufwnf;


qdkawmh pD;&wm wrsKd;csnf;yJ q&mpdk;a&U? vdyfjym roefYbl;? vlawGu uRefawmfwdkYudk
MunhfNyD; jiLplaeMuvdrfhr,f}}

uRefawmfu a'gufwmpdk;xG#fudk ajymonf/ a'gufwmpdk;xG#fu &,fvdkuf&if;-

]]tr,fav;? ylygeJY q&m? aumvif;u vlawGuom rD;&xm;|meu wGJrSef;


odvdkY rpD;wmyg? wjcm;blwmawGa&muf&if uRefawmfwdkYwGJudk rD;&xm;|mewGJrSef; odrSm
r[kwfygbl;? odvJrodygbl;? wufpD;MurSmyg? tJ'Dtcgusawmh uRefawmfwdkYawmif
udk,fhae&mav;udkraysmufatmif renf;vkyfxm;&w,f? pD;p&mae&m r&SdawmhvJ &SdwJh

147
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wGJ wufMuawmhwmayghq&m&,f? uRefawmfwdkYuvJ cGifhjyK&awmhwmaygh? trsm;eJY
qufqHae&wmudk;}}

pifppf reufajcmufem&DwGif xGufonfhaumvif;acgufjyef&xm;onf nae


av;em&DwGif rEÅav;odkY a&muf&rnfjzpfygonf/ okdY&mwGif bmaMumifhrSef; rod/ uRef
awmfwkdYpD;vmonfh acgufjyef&xm;onf xdknaeYn q,fem&Dxdk;rS ppfudkif;blwmodkY
qdkufawmhonf/ rD;&xm;onf vrf;wGif rMumcP &yf\/ a&Tpma&;blwmwGifum; rD;
&xm;onf warhwarmBuD; &yfxm;av\/ ESpfem&Dausmf oHk;em&D cefYavmufyif Mum
rnfxifygonf/

a'gufwmpdk;xG#f ajymonfhtwdkif; vrf;wGif uRefawmfwdkYwGJay:odkY vlawG wuf


vmMuonf/ wwGJvHk; jynfhoGm;ojzifh udk,hfae&mudk raysmufatmif renf;vkyfxm;
&onf/ wcsKdUu vrf;rSm &Gmwpf&GmwGif&Sdonfhbkef;BuD;ysHokdY oGm;Mujcif;jzpfonf/
uefYbvlblwmta&mufwGif a'gufwmpdk;xG#fu vli,f wpfa,mufudk uRef
awmhfqDokdY ac:vmavonf/

]]a[m'DrSm q&ma&U? a'gufwmwifxG#fu q&mygvmw,f Mum;vdkYq&mudk vm


awGYwmwJh? olu vefYbvlNrdKYe,f q&m0efBuD;}}

olajymawmhrS udkwifxG#f\&kkyfudk uRefawmf zrf;rdawmhonf/ uRefawmfu olY


tpfudkawGeJYrSwef;wl/ uRefawmfESifhol uGJoGm;MuonfrSm ppfNyD;puwnf;u jzpfonf/
onfwkef;u olu toufav; ig;&SpfESpfavmuf/ ,ck tESpfoHk;q,fausmfausmf Mum
onfhtcgwGif NrdKYe,fq&m0efBuD;wpfOD; jzpfaeavNyD/
]]tpfudk ygvmw,fMum;vdkY uRefawmf qif;vmwm}}[kqdkum udkwifxG#fu
vrff;wGif pm;zdkY pm;p&mawG ay;vdkufonf/ &Sm;yg;onfhaq;awG ay;vdkufonf/
]]uefYbvlrSmawmif pmqdkawmfyGJuav; vkyfcsifwm? uRefawmfwdkY todaemuf

148
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
usvdkY rvkyfvdkuf&bl;? uRefawmf rajymif;cif wpfacgufavmuf vmEdkifatmif BudK;pm;
ygOD;}}[k wzGzGrSmvdkufonf/

uRefawmfwdkYonf xdkaeYnu q,fem&Dxkd;rS ppfudkif;odkY a&mufawmhonf/


rEÅav;odkY rvdkufawmh/ ppfudkif;u OD;0if;nGefYEdkif\tdrfrSmyif tdyfMu\/ rEÅav;okdY
a&mufvQif ppfudkif;okdYul;NyD; a'gufwmvSa&TwdkY? udkrsKd;MunfwdkYqDudk uRefawmf0ifaeus/
a'gufwmvSa&TrSm aq;ausmif;om;wkef;u armifoif;EG,ftrnfjzifh uAsm
uav;awG a&;cJhzl;onf/ onfwkef;uwnf;u olYudk uRefawmf odcJhonf/ aemufydkif;
wGif odyfrawGYjzpfMuawmh/ ppfudkif;wGif a&mufaeonf[kMum;&onf/ uRefawmf
rEÅav;okdY a&mufvQif ppfudkif;okdYul;um olYqDawmh 0ifjzpfonf/
,ckawmh udkvSa&Tonf uAsmra&;awmh/ aq;xdk;tyfESifhem;Muyfudkifum aq;
wdkufzGifhxm;onf/ olYtvkyfu reufvif;vQif aq;cef;xddkifrnf/ aeYvnfydkif;wGif udk,f
ydkifjrif;vSnf;uav; wpfpD;jzifh vlemrsm;udk vdkufMunfhrnf/ tm;vQif 8Dwudk em;axmif
rnf/

,ckvnf; uomrStjyef olYqDodkY0if&ef wzGzGrSmvdkufojzihf uRefawmfwdkY 0if&


jcif;jzpfonf/ ukdvSa&Tonf uAsmudk rpyfawmhaomfvnf; 8Dwudkrl tqufjzwfao;[ef
rwlyg/ olYtdrfwGif EdkifiHjcm;"mwfjym;awG&Sdonf/ jrefrmoDcsif;BuD; &Sm;&Sm;yg;yg;awGudk
toHoGif;xm;onfh uwfqufacGawG&Sdonf/ ywåvm; &Sdonf/
]]uRefawmfawmh tm;&if 8DwudkyJ em;axmifaewmyJAsKdY? NyD;awmh q&mOD;cif
aZmfa&;wJh]jrefrm8Dw(yPmrpl;prf;avhvmcsuf)}qdkwJhpmwef;udkvJ jrefrmjyefxm;w,f
As? jrefrm*Dw&JUoD0&DawGeJYywfoufNyD; awmfawmfrSwfom;zdkYaumif;wJhpmwef;yJ? tJ'g
uRefawmfjyefNyD;om;udk q&mOD;cifaZmfudk cifAsm;uwqifh ay;vdkufcsifvdkY? NyD;awmh
cifAsm;wdkYvJ t*Fvdyfvdka&m? uRefawmf jrefrmjyefxm;wJhaumfyDa&m wpfpHkay;vdkufr,f?
zwfMunfhNyD; a0zefprf;yg}}

149
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udkvSa&Tu t*Fvdyfrl&if;ESifh jrefrmjyef aumfyDwpfpHk uRefawmfhudk ay;vdkuf
onf/

q&mOD;cif;aZmfu [dE´Lpwef8Dwudk azmufpfpx&ef;a0;u vnf;aumif;?


w&kwf8Dwudk 8sD? tdwfcf? vJApfuvnf;aumif; avhvmcJhJaomfvnf;? jrefrm8Dwudk ynm
oabmt& avhvm&ef BudK;pm;onfhEdkifiHjcm;om;qdkí ESpfa,mufom awGYzl;ao;
aMumif;? wpfa,mufrSm ]a'gif;rsm;ESifhapwDrsm;}qdkonfhpmtkyfudka&;onfh aygvf? tuf
'rGefjzpfí aemufwpfa,mufrSm yD? at? rm&D,mEdkqdkonhfyk*¾dKvf jzpfaMumif;jzifh ol\
pmwef;wGif qdkxm;onf/ q&mOD;cifaZmfu jrefrm8Dw\ordkif;aMumif;udk ajym&mwGif
OD;pH0if;\pmrlrSwqifh omvGefrif;w&m;vufxufwGif OD;at;jyKpkonfh e&avcusrf;
udk udk;um;oGm;cJhonf/ xdkYaemuf 'D;'kwfOD;bcsKd\pmwef;rSwqifh em#uowåusrf;?
rC#Dum? tbd"mefedoQopfwdkYudk azmfjyoGm;avonf/
q&mOD;cifaZmfu jrefrm8Dwtay:wGif ouúwMoZmvTrf;rdk;yHk? w&kwfMoZm
vTrf;rdk;yHkudk azmfjyonf/ xdkYaemuf ysLwdkY wD;rIwfoDqdkcJhaom aw;oGm;q,fhESpfyk'f
trnfudk azmfjyxm;onf/ ,if;wdkYrSm Ak'¨wHqdyfawmf? om;yef;yGihftm; csDD;usL;jcif;?
csKd;jzL? BudK;MumjzL\ysHoef;[ef? wdkufqdwf\atmifyGJ? e*g;acgif;wyf apmif;wvuf?
psmeformywf0ifpm;jcif;? MuHbk&if? Oa'gif;rif;ief;&dkif;? pm;aomufyGJ aw;8Dw?
aomursm;udk aq;aMumjcif; ponfwdkYjzpfonf/

ysLacwfu oDcsif;emrnfrsm; jzpfonfhwdkif uRefawmfwdkYacwfu oDcsif;trnf


rsm;xuf aemufrusyg/

« 10 »

150
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufwpfaeYreuf apmapmxí ppfudkif;awmif&dk;okdY wufMuonf/
ppfudkif;odkYa&mufvQif ppfudkif;awmif&dk;okdY uRefawmfrwufbJ raeEdkifyg/ bm
aMumifhrSef;rod/ ppfudkif;awmif&dk;onf uRefawmhfudk n§dKU,lzrf;pm;aeouJhodkY &Sdav
onf/ ]ppfudkif;awmifum;? AsKdif;a&miftaoG;? jzLjzLazG;vsuf? npfaMu;y,fpGm? ol
awmfpGmwdkY? acrmrQKdY&dyf? ul;wdkYqdyfwnfh}[laom aZ,smpvysKdYvmpmt& ppfudkif;
awmifonf olawmfpifwdkYarGYavsmf&m jzpfonfhwdkif 0wfaMumifudk vGwfatmif r&kef;Edkif
olwdkYtwGufvnf; wpfenf; aysmfp&maumif;onfom jzpfygonf/
tif;0bufurf;rS vSrf;MunhfvdkufonfhtcgwGif ]ppfudkif;? aZ,sm? yl&rSm0,f?
awmifomywfcsdyf? awmifxdyfawmifxGwf? ywf&&wfwnfh? oG,fywf,Suful;? jyL;&
&SL;om;? awmifOD;awmifpOf? awmifvsOfawmif0Srf;? jra&mifvQrf;vsuf? &Tif0rf;qGwfrQ?
yknapwD? wdrfqDwrQ? ywåjrm;apwD? awmifqDwl&I? &SifjzL&SifvS}ponfh [Hom0wD
a&mufrif;w&m;BuD;\ wrf;csif;udk uRefawmfowd&rdonf/

ppfudkif;um; oli,fabmfu wnfonf NrdKYjzpfavonf/ yif;,udk wnfcJhonfh


wpfpD;&SifoD[olonf om;awmfoHk;yg;jzpfonfh OZem? ausmfpGmESifhtocF,mapm,Grf;
wdkYudk t&nftcsif; prf;oyfaomtm;jzifh wdkufqif? ppfjrif;? ppfol&JponfwdkYudk ay;
onf/ tocF,mapm,Grf;onf wdkufqif? ppfjrif;? ppfol&JwdkYudk,lí ppfudkif;odkY xGuf
oGm;um NrdKYudk wnfaxmifonf/ aemifawmfrsm;jzpfonfh OZemESifhausmfpGmwdkY vm
a&mufwdkufcdkufaomfvnf; ratmifjrifcJhMu/ ppfudkif;udk wnfonfh tocF,mapm,Grf;
um; tdrfedrfhpHq,fhav;ESpf? eef;pH&SpfESpfjzpfí toufESpfq,fhESpfESpfwGif tedpöa&mufcJh
onf[k &mZ0ifBuD;rsm;wGif qdkxm;ojzifh? toufav;q,fhav;ESpfwGif yif;,a&Teef;udk
axmifxm;jcm;em;um ppfudkif;NrdKYudk wnfcJhonfh oli,fabmfrif; jzpfonf[k qkdoifhav
onf/

tocF,mapm,Grf;? ykntrwfESifhyef;wdrfipdefoifwkdYZmwfvrf;onfvnf; ppf


ukdif;\ordkif;udk ajymjyaeonfhES,f &Sdonf/
151
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]yef;xdrfwGif owif;vSvS arT;aywJh? ipdefoifyif;, ajy;cJhordkY? rif;or®w
ab;&,feJY roDaxGw&m (tdkuG,f) ,if;e*&aus;ayaygh? usKyfwdkY&JUjynfaZ,sm? aMomf
ordkif;tpHkjy&rSmjzifh ppfudkif;wzHkusjyefawmh? MuHK&oaemf tpyfyJeD;cJha&mhovm;? ykn
ac: trwfBuD;udkv? uyfqnf;um rSDwG,fvdkYrdkY? MunfndKbG,f toa&vQyfaywJh? arG
"mwfawmfESpfqlujzifh jrefZrÁL udk;uG,fMuvQifawmh}[laom q&mBuD;ocifudk,fawmf
rIdif;\bGdKif;aumuf#DumrS ykn&Sifbk&m;wdkif uAsmr[mav;csKd;BuD;udk uRefawmf owd&
rdavonf/
q&mBuD;u ykntrwfESifhyef;xdrfipdefoifwdkY rif;rodbJ bk&m;wnfrdojzifh
&mZ'PfoifhyHkudk ]ykn&Sifbk&m; twnfapmw,fvdkY? bHkb0ocif w&m;oDoD rapma&mh
ovm; MuHK&csiftvum;rMunfaZm&,feJY? (aMomf)trSm; 0oDoabmt&? aum"a'go
qdkwJh udk,f&JUrcsrf;rjrapwJhMurf;pGaejcnfyrm}[k pyfqdkcJhonfudkvnf; uRefawmf owd&
rdonf/

uRefawmfonf okdYuvdk ppfudkif;ESifhywfoufonfh a&mufwwf&m&mwdkYudk awG;


&if; ppfudkif;awmifudk wufcJhavonf/

ppfudkif;awmifum; uRefawmfa&mufwdkif; wpfacgufESifhwpfacguf rwlawmh?


&Icif;awG trsKd;rsKd;ajymif;aeavNyD/

ppfudkif;awmifudk uRefawmf yxrqHk;tBudrf a&mufcJh&yHkudk trSwf&rdao;


onf/ 1945 ckESpfqef;ump jzpf\/ zufqpfqefYusifa&;wm0efjzifh ppfudkif;tajrmuf
BuD;wyfwGif &Sdaeonfh Adkvfodef;OD;qDodkY vmcJhjcif;jzpfonf/ xkdpOfu wcsKdUNrdKYrsm;udk t8F
vdyf-tar&duefwyfrsm;u odrf;NyD;aeNyD? wcsKdNrdKUrsm;rSm 8syefwdkYvufwGifyif &SdMuao;
onf/ uRefawmfwdkYonf vrf;wGifawGYonfh8syefwyfrsm;ESifhr[mrdwfwyfrsm;udk a&Smif
uGif;um ppfudkif;okdY cufcufcJcJjzifh a&mufvmcJhMu\/ ppfudkif;udk ra&mufcif Adkvfodef;
OD;wpfa,muf oajyyifwdkufyGJwGif usoGm;NyDjzpfaMumif; Mum;&onf/ xdktcsdefü ppf

152
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udkif;udk r[mrdwfwyfrsm;u odrf;NyD;aeNyD/ ay;vdkufonfhtquftoG,fu Adkvfodef;OD;
wpfa,mufudkom trnfazmfítquftoG,fay;vdkufonf/ okdY&mwGif tquftoG,f
vkyf&rnfhAdkvfodef;OD; r&Sdawmh/ uRefawmfuvnf; ppfudkif;okdY wpfacgufrQ a&mufpzl;/
uRefawmfESifhygvmoluvnf; xdkYtwl/
ESpfa,mufom; ppfudkif;NrdKUxJokdY 0ifMuonf/ ppfudkif;NrdKUxJwGif r[mrdwfwyf
awG jynhfaeonf/ t&yfolt&yfom;[lí odyfr&SdvS/ okdYjzifh awGYonfht&yfom;udk uRef
awmfwdkYMum;zl;em;0&Sdaeaom ppfudkif;rS zufqpfqefYusifa&;acgif;aqmiftrnfudk ar;
Mu&onf/ uHqdk;csifawmh uRefawmfwdkYar;rdonhf zufqpfqefYusifa&;acgif;aqmifrSm
r[mrdwfwyfrsm;u zrf;xm;onf[k od&avonf/ wcsKdUurl ppfukdif;NrdKUay:u t&yf
om;awG r&Sdao;/ ppfudkif;awmif&dk;wGif ppfajy;aeMuonf[kqdkojzifh tquftoG,f
&vdk&jim; ppfudkif;awmif&dk;okdY vmcJhMuonf/ bmaMumifhrSef; rod/ ppfudkif;a&mufrS
awmh ppfudkif;awmif&dk;udkvnf; a&mufzl;csifonf/
ppfBuD;twGif;wkef;u ppfudkif;awmif&dk;wGif t&yf&yfrSppfajy;awG vma&muf
cdkatmif;aeMuaMumif;udk uRefawmfwdkY Mum;zl;zwfzl;onf/ 8syefacwfwGif pma&;
q&mtoif;rSxkwfonfh ]pma&;q&m}pmapmifwGif cifqHkqdkonfh pma&;q&mrwpf
a,mufu ]onfaqmif;a[ref}qdkonfhtrnfjzifh a&;om;onfhppfudkif;awmif ppfajy;
'ku©onfrsm;udk aemufcHjyKxm;aom tcspf0w¬Kwdkuav;udk zwfcJh&zl;onf/ xdku
wnf;u uRefawmfonf ppfudkif;awmifudk a&mufzl;csifaeonf/ (þaqmif;yg;udk a&;
rnfjyKaomtcg cifqHk\0w¬Kuav;udk jyefzwfcsifao;ojzifh vdkuf&Smygao;onf/ okdY
&mwGif uRefawmfESifhvufvSrf;rSD&mwGif &SmrawGYawmh/ pma&;q&mrcifqHkonf ppfBuD;
NyD;qHk;aomtcgwGif &efukefwuúodkvfjrefrmpmXmewGif uRefawmfwdkY\jrefrmpm enf;jy
q&mra':jrifhoef;jzpfonf[k od&avonf/)

arSmif&DzsKd;zswGif uRefawmfwkdYESpfa,muf ppfudkif;awmif&dk;u acsmifwpfacsmif


odkYa&mufoGm;avonf/ Z&yfrsm;? bkef;BuD;ausmif;rsm;? oDv&SifZ&yfrsm;wGif ppfajy;

153
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
awG jynhfvsuf/ cifqHk\0w¬KxJutwdkif; uRefawmfwdkYt&G,f vli,f? vHkri,fawG t
rsm;tjym;/ wpfae&mwGif vli,ftcsKdYu NrdKYrNidrf;\]a&csKd;qdyf}oDcsif;udk rif'dkvifjzifh
wD;aeMuonf/ ]tdyGJY tdyGJY iSuforÁefcyfoGm;onf? MunfhuGJY MunfhuGJY nnf;vl[m aMumif
vGef;w,f___ukef;ay:u vlysKduav;&,f bmudkai;w,f? odEdkifygbl;uG,f} o&ufyif
qdyfwGif a&csKd;qif;Muonfh ysKdjzLwdkYtaMumif; zGJYxm;aomoDcsif;udk yxrqHk; Mum;zl;
jcif; jzpfonf/ arT;xHkaeonfhpHum;yif&dyfrsm;wGif cspfolwdkYu cspfwif;qdkvsuf/
ppfawG? awmfvSefa&;awGjzpfaeaomfvnf; obm0BuD;onf olYvrf;aMumif;ukd olYoGm;
NrJ/ Z&yfrsm;wGif ppfowif;udk ajymaeMuonf/ rdw¬DvmwGif wdkufyGJawGjzpfaeNyD/
awmifilwGif zufqpfqefYusifa&;ajymufusm;wyfwdkYu 8syefwdkYudk tjyif;txef wdkuf
aeMuNyDqdkonfhowif;rsm;/ &Gufa[mif;awGa<uaeonfhwrmyifawG wef;pDpdkufxm;&m
tkwfpMuøvrf;ay:wGif Ak'¨\om;awmfwpfyg;u pMuøavQmufaeonf/ olYOD;jynf;u v
a&mifwGifajymifvufvsuf? Z&yfwaqmifay:&Sd "mwfpufrS ar&Sif\ ysKdYrSmwrf;oDcsif;
zGifhoHay:vmonf/ ukvm;zkwfwJwpfvHk;wGif q,fausmfouf&G,f/ vHkrysKdwokdufu
qGrf;csuf&if; wGwfxdk;um wcpfcpf&,farmvsuf/ oDv&Sifwpfyg;\toHomomESifh "r®
pMum&GufoHonf va&mifwGif vGrf;p&m aumif;aeonf/ ta0;rS acG;tloH? uav;
idkoH? aMu;pnfoHrsm;udk oJhoJhMum;&\/
aMomf. . . qG,fysHUbG,fyifwum;/ ppfudkif;awmifudk uRefawmf yxrqHk; jrif
vdkuf&onfh &Icif;onf cifqHk\]onfaqmif;a[ref}0w¬KxJutwdkif;jzpfaeonf/
uRefawmfwdkYESpfa,mufonf uRefawmfwdkY rjrifzl; rodzl;onfhxdkvludk vdkuf&Sm
Muonf/ rawGYcJhonfrSm bmrQrqef;/ uRefawmfwdkY tdyfp&mr&Sd/ bkef;BuD;ausmif;rsm;
Z&yfrsm;wGif ppfBuD;jzpfuwnf;u ajy;vmcJhMuonfhppfajy;'ku©onfawGESifhjynfhae
onf/ xdkYaMumifh uRefawmfwdkYESpfa,mufonf xdknu bk&m;wefaqmif;wpfckxJwGif 0if
tdyfcJhMu&onf/

154
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
þonfrSm ppfudkif;awmif&dk;udk uRefawmfyxrqHk;tBudrf a&mufcJhzl;pOf jrifcJh&
onfh&Icif;rsm;jzpfavonf/ 'ku©oku©awG MuHKawGYvm&onfhtcgwGif at;&mNidrf;&m
ausmif;&dyfbk&m;&dyfudk cdkvIHMuaomAk'¨bmom0ifwdkYaywum;/
xdkYaemuf rMumrD uRefawmf ppfudkif;awmif&dk;okdY a&mufjyefonf/ ppfBuD;NyD;NyD/
okdY&mwGif wcsKdYvlawG ppfudkif;awmif&dk;rSm aeMu&qJ/ NrdKYxJwGif vlaetdrfajc? wdkufwm
tdrf,mawGudk jyefí rwnfaxmifEdkifMuao;/ q&mn§mu ]usKyfwdkY NrdKYrtoif;rsm;rsm;
awG? awmif&dk;wef;ppfudkif;bufrSmae? usef;rmcsrf;omMuyg&JUvdkY NrdKYrarmifawG? a&Tref;
olawG ajymvdkufygav? ppfudkif;rSmvJ? pdwfuvJ ewfjynf? wpfcgwavawmh arQmffrSef;
vGrf;rdwa0a0/ jyefcsifaZmawG a&mufcsifaZmeYJ ajcvSrf;vdkYomae}[k jynfawmf0if
oDcsif;jzifh rEÅav;NrdKYr(wenf;jynfolrsm;)\tdrfjyefc&D;udk pyfqdkaecsdef/ okdY&mwGif
trsm;pku jynfawmfokdYrjyefEdkifMuao;/
xdkpOfwGif ppfudkif;awmif&dk;odkY uRefawmf 'kwd,tBudrf a&mufjcif;jzpfonf/
a&mufonfhudpöuvnf; cyfqef;qef;/

rEÅav;c&dkif(xdkpOfu txufArmjynf[k oHk;onf/) zufqpfqefYusifa&;tzGJY


acgif;aqmifwpfa,mufjzpfonfh udkausmfoef;(ac:)udkpHnGefY (aemifwGif tvHeDjzpfoGm;
um jynfwGif;ppfwGif usqHk;oGm;cJhonf)onf pdwfazmufjyefoGm;um uRefawmfwdkYESifh
twl aexdkif&m ydkufusKH;&dyfomrS aysmufoGm;onf/ þwGif olYudk uRefawmfwdkYwawG
tESHYtjym; vlpkcGJí vdkuf&SmMu&onf/ wcsKdUu rwå&mbufudk wcsKdUu awmifNrdKUbuf?
wcsKdUu ykodrfBuD;buf? wcsKdUu ppfudkif;buf? wcsKdUu rEÅav;NrdKUav;jyifav;&yf
ponf/

uRefawmfwdkYtzGJYrSm ppfudkif;bufokdY wm0efusonf/ uRefawmfwdkYonf {&m0wD


jrpf&dk;wpfavQmufudk yxr vdkuf&SmMuonf/ awmifbufa&TMuuf,ufrSonf ajrmuf
bufeef;awmf uRef;w0dkuftxd owif;yvif;udk penf;em&onf/ eef;awmfuRef;em;u
uRef;wpfuRef;u wHigwJwpfckokdYta&mufwGif uRefawmfwdkY owif;tptewpfck&\/
155
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
raeYu touftpdwfcefYvl&nfoefYoefY vl&G,fwpfa,muf a&xJckefqif;í udk,fhudk,fudk
tqHk;pD&ifoGm;aMumif;? olYt0wftpm;rsm;udk wzufuRef;&Sd wHigonfrsm;u odrf;xm;
onf[k Mum;&aMumif;jzifh od&onf/
uRefawmfwdkYonf wpfzufuRef;okdY ul;oGm;NyD/ wHigonfudk vdkuf&Smonf/ Mum
Mumr&Sm&/ wHigonfrsm;udk csufcsif; awGY&onf/ olwdkYxHwGif ukdausmfoef;\t0wf
tpm;rsm;udk awGY&\/ ol0wfwwfonfhaZmf8sDa&mif pydkY&Syfuav;? olYtdwfxJwGif Adkvf
csKyfatmifqef;vufrSwfxdk;xm;onfh zqyvtzGJYcsKyfnGefYMum;csufwapmifESifh a&S;
acwfu &dk;ukrÜPDrSa&mif;onfh t,fvm8sifem&Duav;wpfvHk;? udkausmfoef; jzpf
aMumif; aocsmNyD/

]]usKyfwdkUu uGefypfaewkef; olu rif;uGef;buful;r,f vdkufydkYygvdkY vdkufydkYw,f


As? a&v,fa&mufawmh pydkY&Syfuav; cRwfNyD; a&xJckefcsawmhwmyJ? t0wfawG aomif
pyfrSm cRwfcJhw,fqdkwm r[kwfygbl;? olYMunhf&wm wpfrsKd;yJ? rsufvHk;awG MunfykHu rl
rrSefbl;}}

wHigonfOD;BuD;wpfa,mufu uRefawmfwdkYudk ajymjyonf/ uRefawmfwdkYu ukd


ausmfoef;taMumif;udk ajymjy&\/

]]usKyfwdkYvJ tHtm;oifhNyD; Munhfaew,f? a&xJu wpfcgESpfcgavmuf jyefay:


vmawmhrS a&xJudk vkdufq,f&w,f? avSay:rSm vlESpfa,mufu csKyfac:vmNyD; rif;
uGef;bufudk ydkYvdkufw,f? urff;em;vJ a&mufa&m bmajymaumif;rvJ? avSay:u qif;
ajy;vkdufwm? rIefqaewmyJ? yg;pyfuvJ bmawG atmfoGm;rSef; rodbl;? atmfNyD; ajy;
av&JU? tuÐsuav;awmif ,lroGm;Edkif&Smbl;}}

uRefawmfwdkYonf wHigonfBuD;rsm;tm; vufywfem&Duav;ESifhtuÐsuav;


udk ay;ypfcJh\/ AdkvfcsKyfatmifqef;\vufrSwfygonhfñTefYMum;vTmuav;udkom jyef
awmif;,lcJhMuonf/
156
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
olwdkYqDrS owif;twdkif; rif;uGef;okdY vdkufMujyefonf/ rif;uGef;a&mufawmh
rawGY? xGufoGm;NyDqdkojzifh uRefawmfwdkY &GmpOftESHY vdkufMuonf/ oHk;av;&Gmavmuf
vdkufNyD; ppfudkif;awmif&dk;ajrmufzsm;u 0g;csuf&GmokdY uRefawmfwdkY a&mufoGm;Muonf/
arQmfvifhcsufrl odyfr&SdvS/
0g;csuf&GmxJokdYa&mufawmh arSmifpjyKaeNyD/ 0g;csuf&GmxJokdY uRefawmfwdkY acG;
wpDpDjzifh 0ifvmcJhMuonf/ &Gmv,fvrf;rwpfae&m vltkyftv,facgifwGifum;-

qHyifpkwfzGm;? ykqkd;wkdwkd? tuÐsudk,fwHk;vHk;jzifh vlwpfa,muf? av,mOfysH


owåKjzifhvkyfxm;onfh yefuefjym;xJwGif xnhfxm;onfh xrif;udk tm;&yg;&pm;vsuf/
vltkyfBuD;udk taMumufaMumuftvefYvefYjzifh Munfhvdkuf? xrif;udk pm;vsuf/ yg;pyfu
t8Fvdyfvdka&m? jrefrmvddka&m atmfvdkuf/

]]a[h udkausmfoef;}}

uRefawmfwdkYu vltkyfMum;xJokdY wdk;a0SY0ifvmum olYa&SUwGif &yfvdkufonf/ udk


ausmfoef;onf xrif;pm;&yfum uRefawmfwdkYudk rsufvHk;jyL;BuD;jzifh tvefYwMum; armh
MunfhNyD; xajy;&efjyifvdkufonf/ uRefawmfwdkYESpfa,mufu olYudk zrf;csKyfvdkufMu\/
tusKd;taMumif;udk odNyD;jzpfonfh &Gmom;rsm;uvnf; olYudk 0dkif;zrf;Muonf/

uRefawmfwdkYudkvnf; rSwfrd[efrwlawmh/ olonf uRefawmfwdkYvufxJrS twif;


&kef;xGufaeonf/

]]tqHk; . . . tqHk;a&mufNyD? tqHk;a&mufNyD}}[kvnf; atmfaeonf/ bmawGqHk;


í b,fokdYa&mufaeonfudkrl olwpfa,mufrSty tjcm;rnfolrQrodEdkif/
uRefawmfwkdYonf &Gmom;rsm;tultnDjzifh olYudk orÁmefqdyfodkYac:vmum
rEÅav;okdY jyefac:cJhMu&onf/

157
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
xdkpOfu uRefawmfwkdYrSm vlaysmuf&SmyHkawmf zGifhae&ojzifh ppfudkif;awmif&dk;\
tvSudk rMunhfEdkifcJhMuyg/

1960 ckESpfwGif ppfudkif;awmif&dk;okdY uRefawmfwdkYwpfacguf a&mufjyefonf/


wwd,tBudrfa&mufjcif;aywnf;/ ppf\'Pf&m'PfcsufwdkYudk odyfrawGY&awmh/ yef;
pdkufxm;onfh aMu;0ga&mif tajrmufusnfqHcGHomvQif ppf\trSwftom;tjzpf usef
&pfcJhawmhonf/ taemufbufrS vSnfhí wufvQif OrifoHk;q,fokdY armfawmfum;jzifh
yif awmufavQmufwufEdkifaeNyD/ uRefawmfwdkYonf OrifoHk;q,fokdY armfawmfum;jzifh
wufum idkoHMum;acsmifudk jzwfNyD; ywåjrm;apwDokdY wufMuonf/ NyD;rS ta&SUbufokdY
jyefqif;onf/

,ckwpfacgufum; pwkw¬tacguf/

ppfudkif;NrdKYxJrS ppfudkif;awmif&dk;okdYoGm;onfh vrf;wavQmufwGif ,cifu


bk&m;ikwfwdkawG? apwDtNydKtysufawG? csKHEG,fydwfaygif;awG? ,mOftoGm;tvm
aumif;aumif;r&Sd/ wpfcgw&Hvmonfh bk&m;zl;tcsKdUudk vdkufydkYaom ,mOfwpif;wav
om &Sdonf/

,ck xdkokdYr[kwfawmh/ ppfudkif;awmifajc&if;onf ppfukdif;NrdKYESifhqufpyfae


NyD/ vrf;wavQmufwGif uGufopfawG? tpdk;&Xme taqmuftOD;awG? opfqdkif? 0g;qdkif
awG tjynfh/ ,mOf&xm;uvnf; rsKd;pHk/ jrif;vSnf;awG &Sdonf/ udk,fydkifarmfawmfum;
awG&Sdonf/ &yfa0;rS bk&m;zl;vmMuonhfbk&m;zl;,mOfawG &Sdonf/ vrf;wavQmufwGif
vljywfonf[lír&Sd/

uRefawmfwdkYonf armfawmfum;udk xm;cJhNyD; vrf;cGJpí wufMuonf/ reuf


apmapmjzpfí ESif;awGa0vsuf/ qGrf;OD;ykn&SifapwDawmfBuD;okdY t&ifoGm;Muonf/
uRefawmfwdkYonf vrf;w0ufta&mufwGif t&kPfqGrf;uyfNyD; jyefqif;vmonfh vlokduf

158
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rsm;? twGrJ sm;udk awGY&avonf/ uRefawmfwdkYxuf 0D&d,aumif;olrsm;ygwnf;/ vrf;
w0ufokdY a&mufonfhtcgwGif avonf ydkíarT;vmum pHum;eYHu ydkíoif;ysHUvmonf/
ta&SUbufokdYarQmfMunfhvdkufvQif ESif;jrLawGMum;xJu rEÅav;awmifESifh&efuif;awmif
udkvnf;aumif;? rdausmif;BuD;wpfaumif uefYvefYcHaeovdk&Sdaom tif;0wHwm;BuD;udk
vnf;aumif;? 0dk;wdk;0g;wm; jrif&\/ ]wHwm;ay:rSm armfawmfum; acsmfrSm aMumuf
onf? onfwdk;av udk,fcufrnf? ra&TMunf? xygaemf . . . r&mausmf} [laom eef;awmf
a&SUq&mwif\oDcsif;wpfyk'fudk uRefawmf owd&rdavonf/ tif;0wHwm;BuD; aqmuf
rnfjyKpOfu r&mausmfqdkonfh t&l;rwpfa,mufu wabmifay:onfudk tpGJjyKí pyf
xm;onfhoDcsif;jzpfonf[k uRefawmfwdkY i,fi,fu Mum;cJhzl;onf/ b,frQrSefrrSefudkrl
rodyg/

pum;yifwyif ajc&if;wGif cPem;NyD;aemuf qGrf;OD;ykn&Sif apwDawmfBuD;


ay:okdY a&mufvmcJhMuonf/ qGrf;OD;ykn&SifapwDawmfBuD;tm; a*gyursm;u topf
rGrf;rHvsuf&Sdonfukd awGY&ay\/ tm&HkcHwefaqmif;awGuvnf; topfawG? &ifjyif
awmfwpfckvHk;? tm&HkcHwefaqmif;awGESifh jynhfaeawmhonf/
&mZ0ifü yif;,NrdKYwnfeef;wnf wpD;&SifoD[olvufxufwGif yef;xdrfipdef
oifonf uGrf;a[mif;uGrf;cGufwdkYudk zsufonfwGif xdktxJrS "mwfawmfarGawmfwdkYudk
&aMumif;? ¤if;wdkYudk bk&ifxH rqufrdonfhtwGuf bk&ifodoGm;onfhtcgwGif &mZ0wf
oifhojzihf ppfudkif;okdYul;ajy;vmaMumif;? ppfudkif;okdYa&mufonfhtcgwGif tocF,m
apm,Grf;\ vuf&Hk;ykntrwfxH tcpm;0ifaMumif;? yef;xdrfipdefoifwdkYu apwDwnf
xm;í udk;uG,f&mrS ykn&SifapwD[lí jzpfvmaMumif;jzifh rSefeef;&mZ0if? apwD,'DyeD?
ppfudkif;awmifñTef;? bkd;0ZD&rSwfwrf; ponfhwdkYwGifqdkonf/
uRefawmfwdkYonf qGrf;OD;ykn&SifapwDawmfBuD;udk zl;arQmfNyD;aemuf idkoHMum;
acsmifbufodkY qif;Muonf/ 1960 ckESpf? uRefawmfwdkYa&mufcJhpOfu idkoHMum;acsmifwGif
bkef;BuD;ausmif;wpfausmif;ESpfausmif; Z&yfwaqmifESpfaqmifavmufudkom awGYcJh&

159
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ wacsmifvHk; pHum;yifawG? o&ufyifawG? ca&yifawGESihf/ ,ckawmh idkoHMum;
acsmif;vnf; toGifajymif;aeavNyD/ rSwfrdEdkifp&myif r&Sdawmh/ ,cifu ca&yiftkyf
tkyf? o&ufyiftkyftkyfwdkYae&mwGif taqmuftOD;opfawG? ausmif;opfawG? Z&yfopf
awG wdk;aeavNyD/ acsmifopfawGuvnf; renf;awmh/
ppfudkif;awmif&dk;wGif acsmifawG b,fESpfacsmif&Sdonfudk uRefawmf rajymEdkif
awmhyg/

ppfudkif;awmif&dk;udk rlvu acsmifudk;acsmifom&Sdonf[k tqdk&SdMuonf/ xG#f


acgifq&mawmf\rSwfwrf;ü ],kefjzLacsmif? a&T0gacsmif? tEk&k'¨gacsmif? ybmacsmif?
'[wfacsmif? OD;rPdacsmif}[líazmfjyxm;onf/ ,if;udk anmifyifomOD;yknu ]yd
awmufa&T0g? aum@nESifhy&uúr? Ek&k'¨g? ybmaAm"d vGefom,mw,f? ,kefjzLa0[m
Oygvd} [ka&;cJhonf/
acsmifudk;acsmifonf yk8Hjynf &Sift&[HvufxufwGif wnfcJhonf[kqdkMu
onf/ tcsKdYuvnf; acsmifudk;acsmifonf tEk'¨gacsmif&Sdtaemf&xmrif;&JUausmufpm
tvdkt&? ouú&mZf 711 ck ppfudkif;taemfrif;&JUvufxufrS pwifrnf[kcefYrSef;Mu
onf/

,ckum; ppfudkif;awmif&dk;wGif acsmifaygif; udk;acsmif;rQ ruawmh/ acsmif


aygif; ig;&mausmf &SdaeNyD[k qdkavonf/

uRefawmfwdkYonf idkoHMum;acsmifrS &SifjzL&SifvSacsmifodkY qif;onf/ vrf;wGif


pHum;yifawG? 0g;yifawGu awmifurf;yg;,HwGif uyfaygufaeMuonf/ xdkYaemuf tm
aomu&Hkacsmif? rif;vSacsmif? rmvm&Hkacsmif? oDwm&Hkacsmif? wyJomacsmif? qdwfom
acsmif? ponfwdkYudkjzwfí urf;em;okdYqif;cJhavonf/ xdkrS o&ufyifqdyfodkY iSufjzifh pkef
qif;vmcJhavonf/
o&ufyifqdyfwGif armfawmfum;onf uRefawmfwdkYudk apmifhaeavonf/

160
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
trSeftm;jzifh uRefawmfwdkYonf ppfudkif;awmif&dk;u acsmiftenf;i,fudk
a&mufcJh&HkrQom jzpf\/ acsmifaygif;ig;&mausmfudk ESHYatmifoGm;rnfqdkvQif ppfudkif;
awmif&dk;wGif vcsDNyD;aerS jzpfvdrfhrnf/
uRefawmfonf iSufay:rSaeí AsKdif;a&mifvdkazG;aeaomppfudkif;awmif&dk;udk
vSrf;Munfh&if; vkdufvmonf/ ppfudkif;awmif&dk;um; olawmfpifwdkY\aysmfarGY&mrQomr
u vl0wfaMumifwdkYtwGufvnf; cdkvIH&mjzpfonfwum;[k qifjcifrdavonf/
okdYuvdk qifjcifrd&mu t8FvdyfppfAdkvfcsKyf zD;rm;&S,f0DvsHqvif;\ ]t&IH;xJu
tEdkif}qdkaompmtkyfxJwGif ppfudkif;awmif&dk;okdYppfajy;vmMuaom t&m&SdBuD;rsm; t
aMumif;udk oGm;í trSwf&rdavonf/
qvif;u olYpmtkyfxJwGif þokdY a&;xm;\/

]]ppfudkif;&Sd uREkfyf\ppfXmecsKyfpcef;wGif xdkifaepOf t&yfom;oHk;armfawmf


um;wpif; xdk;qdkufvmum jrefrmvlBuD;vlaumif; av;ig;ajcmufa,muf qif;vmonf
udk jrifvdkuf&ojzifh uREkfyfrSm rsm;pGmtHhtm;oifhvsuf &Sdygonf/ ¤if;wkdYtm;vHk; reuf
cif;0wfukwftuÐsrsm;? abmif;bDpif;rsm;ESifhawmfyDac:tjyma&mif azmhOD;xkwfrsm;udk
0wfqifxm;Mu\/ olwdkYtm;vHk;udkMunhf&monfrSm wu,fhrif;pkd;&mZmtxufwef;pm;
rsm;jzpfaMumif; odomEdkifay\/ olwdkYu uREfkyfudk awGYcGifhawmif;Muonf/ olwdkYtm;vHk;
rSm ppfudkif;awmif&dk;wGif vma&mufí ppfajy;vsuf&Sdaom wefcdk;MoZmBuD;onfhjrefrm
t&m&SdBuD;rsm; todkuft0ef;udk,fpm; a&mufvmMuolrsm;jzpfMuonf/ ¤if;wdkYu vuf
ESdyfpufjzifh aooyfpGm &dkfufxm;í vlxktpnf;ta0;BuD;wpfckwGif pepfwus tqdk
oGif;? pepfwus axmufcHNyD;? pepfwus wnDwnGwfwnf; qHk;jzwfvdkufonfh qHk;jzwf
csufwpfckudk wifjyMuonf/ jrefrmvlrsKd;wdkY txGwftjrwfxm;onfhppfudkif; awmif&dk;
wGif rnfonfhppfqifrIrsKd;udkrQ jyKvkyfrnf r[kwfaMumif;jzifh jrefrmjynfbk&ifcHrif;
BuD;u txufwef;t&m&SdBuD;rsm;jzpfaom rdrdwdkYudk tmrcHvdkufaMumif;? þtmrcHcsuf
udk ,HkMunfí rdrdwdkYESifhwuG tdrfaxmifpkrsm;onf ppfudkif;awmif&dk;okdY ajymif;vmcJhMu

161
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jcif;jzpfaMumif;? ,ckrl w&kwfppfwyfrsm;u ppfudkif;awmif&dk;odkYa&muf&Sdvmum uwkwf
usif;rsm;udkwl;NyD; tajrmufrsm;udkyif qifaeMuNyDjzpfaMumif;? xdkYaMumifh w&kwfppfwyf
rsm;udk ppfukdif;awmif&kd;rSESifxkwfay;&ef? bk&ifcHrif;BuD;\uwdt& ppfudkif;awmif&dk;
wGif rnfonfhppfqifrIrsm;udkrQ rjyKvkyfyg[k tmrcHcsufay;&ef wm0ef&Sd NAdwdoQwyf
rSL;BuD;taejzifh uREkfyftm; awmif;qdkaMumif; pojzifh qHk;jzwfcsufwGif azmfjyxm;
onf/

]]xdkyk*¾dKvfBuD;rsm;twGuf uREkfyf vGefpGm0rf;enf;jcif; jzpf&ygonf/ xdkyk8¾dKvf


rsm;tm;vHk;rSm wdkif;rif;BuD; w&m;0efBuD;? twGif;0efponfhjrefrmtpkd;&\ txuf
wef; t&m&SdBuD;rsm; jzpfMuygonf/ olwdkY\urÇmavmuonf rsufpda&SUwGif NydKuGJysuf
pD;vsuf &SdavNyD/ okdY&mwGif xdkyk8¾dKvfBuD;rsm;onf qHk;jzwfcsufcsjcif;? rJcGJjcif;? ponfh
uREkfyfwdkY oifMum;ay;onfh 'Drdkua&pDenf;vrf;rsm;udk(þvufNyJBuD;xJwGif) zufwG,f
usifhoHk;aeMuqJomwum;/ oem;p&maumif;aom olwdkYavQmufvTmpuúLpuav;udk
taqmifvufzGJYBuD;yrm oabmxm;um uREkfyfxHokdY ,lvmMuacsonfwum;/ uREkfyfu
rdrdbufu oufqdkifoavmufajym&rnfqdkvQif ppfudkif;awmif&dk;wGifvnf;aumif;? t
jcm;rnfonfhae&mwGifvnf;aumif;? avmavmq,f ppfqifrIjyKvkyf&ef qE´r&SdaMumif;?
okdY&mwGif þudpörSm uREkfyfwzufwnf;jzihf qdkifonfhudpör[kwfbJ *syefppfAkdvfcsKyfESifh
vnf; qkdifonfhudpöjzpfaMumif;? xdkYaMumifh wzufwnf;taejzifh oabmwl&efrSm rsm;
pGmcJ,Of;ygaMumif;jzifh jyefajymvdkufonfhtcgwGif xdkyk8¾dKvfBuD;rsm;tm;vHk; ,Ofaus;
pGm EIwfqufxGufcGmoGm;Muonf/ okdY&mwGif rsm;pGm pdwfrcsrf;rom jzpfoGm;MuyHk&\/
þtjzpftysuf\av;eufrIonf yk8¾dKvfBuD;wpfa,mufaMumifh ysufpD;oGm;&avonf/
olwdkYtxJrS yk8¾dKvfBuD;wpfa,mufonf wpfOD;wnf; jyefvmNyD;aemuf olYudk ajcmufvpm
BudKwifvpmxkwfay;&ef awmif;qdkjcif;jyKavonf/ uREfkyfolYudk tjypfrwifyg/ olYcjrm
aemif tawmfMumrS NAdwdoQvpmudk jyefvnf&&Sdawmhrnfr[kwfavm}}
uRefawmfonf iSufay:rSaeí ppfudkif;awmif&dk;udk Munfhvm&if; ajcmufvpm

162
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ppfajy;vpmudk wpfa,mufwnf; wdwfwdwfykef;vmawmif;onfhtxufwef; jrefrm
t&m&SdBuD;udk trSwf&aeavonf/ txifao;ao;jzifh a&;vdkufonfhrm&S,fqvif;udk
tjypfrqdkomyg/

uRefawmfwdkY pD;vmonfh orÁefonf o&ufyifqdyfodkY uyfaeavonf/

«1980? &Ir0&kyfpHkr8¾Zif;»

Ä Ä Ä

vIdif;jymu ajymjyvdkufaom0w¬Krsm;
«1»

163
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
yljyif;aom &efukefuwå&maiGYudk a&Smifonfhtaejzifh t&ifvxJwkef;u uRef
awmfwdkYwokduf c&D;xGufcJhMuonf/

uRefawmfwdkYwokdufqdkonfrSm uRefawmfwkdYrdwfaqGrsm;jzpfMuaom udkoef;wif?


OD;wifnGefYESifha&;abmfrsm;jzpfMuaom armifae0if;? ewfEG,f? rif;ausmfESifhuRefawmfwdkY
jzpfavonf/

pifppf onfc&D;onf uRefawmfwkdYc&D; r[kwf/ ynmwefaqmifr8¾Zif;t,f'D


wmrsm;jzpfMuaomOD;oef;nGefYESifh udkoef;wifwdkYc&D; jzpfonf/ ukvm;xdkifwGif oHrIdpGJ
xm;ovdk tNrJxdkifNyD; tvkyfvkyfaeMu&onfholwdkYESpfa,mufonf c&D;xGufcsifaeMu
onf/ þwGif uRefawmfhudk tazmfpyfMuavonf/ tazmfaumif;vQif c&D;xGufzdkY tNrJ
tqifoifhjzpfaeonfhuRefawmfuvnf; tvG,fwul vdkufjzpfoGm;onf/ uRefawmfyg
rnfqdkawmh? olwdkYpdwful;wpfck &jyefonf/ uRefawmfwkdYoGm;rnfha'orSm OD;oef;nGefY
ausmif;q&mvkyfcJhzl;onfha'o/ olYZeD;\Zmwd/ onfawmh olu uRefawmfygrnfhtwl
wl pmaya[majymyGJuav; bmav; jzpfapcsifonf/ a'ocHrsm;uvnf; qE´&Sdonf/
rif;ausmfu olvdkufrnf[kqdkonf/ rif;ausmfvdkufawmh? armifae0if;ESifhewfEG,fu ol
wdkYvnf; vdkufrnf[kqdkonf/ odkYjzifh rlvu rSef;xm;aomtyef;ajzc&D;onf a[majymyGJ
c&D;jzpfoGm;avonf/ rlvu rSef;xm;aom taysmfc&D;onf tvkyfc&D;jzpfoGm;av
onf/

uRefawmfwdkY ygvmrnfudkMum;awmh a'ouvlrsm;uvnf; 0rf;omMuonf/


a'ou tjcm;r[kwfyg/ oHjzLZ&yf? pufpJponfh rGefwdkYXmeDjzpfygonf/
reufav;em&DwGifxGufonfh armfvNrdKifacgufjyef&xm;jzifh uRefawmfwdkY vdkuf
cJhonf/ oxHkvGefonfESifhxl;jcm;onfh jrifuGif;rsm;udk awGY&avonf/ tjcm;r[kwf/
&xm;ay:odkY c&D;onf awmfawmfrsm;rsm;wufvmonfh &Icif;jzpfonf/ oxHkra&mufrD
txd rD;&xm;onf vlusyfonfrSefaomfvnf; tawmftwef vl;omvGefYom &Sdao;

164
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ oxHkrSausmfonfhtcgwGifrl &xm;wGJrsm;ay:wGif ajccsp&m r&Sdawmh/ trdk;awG
ay:rSm vlawGjynfhusyfaeonf/ olwdkYonf trdk;ay:wGif NidrfNidrfvdkufvmonfr[kwf/
us,fjyefYonfh tm;upm;uGif;BuD;wpfckxJwGif ckefaygufajy;vTm; upm;aeMuovdk t
jyif;ckwfaeonfh rD;&xm;trdk;ay:wGif wwGJrSwwJGokdY ul;í w'kef;'kef;ajy;aeMuyg
onf/ &xm;vrf;ab;okd olwdkYt&dyfawG xdk;usaeojzifh olwdkYajy;vTm;aeMuyHkudk uRef
awmfwdkY aumif;pGm jrifae&onf/ t&dyfjyyGJwpfckudk Munfh&ouJhodkYygwnf;/
aemufjrifuGif;wpfckrSm &xm;jywif;aygufwGif rwfwwf&yf vdkufvmonfhjrif
uGif; jzpfonf/ olwdkYajcaxmufu &xm;jywif; aygufabmifudk eif;xm;NyD;? udk,fu
tjyifa&mufaeonf/ vufESpfzufjzifh &xm;wGJacgifrdk;udk vSrf;udkifxm;onf/ olwdkYtm;
vHk; a,musfm;awG/ touf ESpfq,fESifhav;q,fMum;avmufrSmom &SdMuOD;rnf/
okdY&mwGif xdkYxuf xl;jcm;onfh jrifuGif;&Sdao;onf/ ,if;rSm trsKd;orD;i,f
rsm; rD;&xm;wGJtjyifwGif ykcufvkyfí pD;vdkufvmMujcif;jzpfonf/ rD;&xm;wGJ twuf
tqif;vkyfonfh wHcg;aygufBuD;u oHvufudkif;uGif;wGif csnfapmifMurf;Murf;BuD;wpf
xnfudk cdkifatmifcsnfNyD;? xdktay:wGif vdkufvmjcif;jzpfonf/ trsKd;orD;av;wpf
a,mufrSm touf 17 ESpfavmufom&SdOD;rnf/ wufx&GeftjzL cyfEGrf;EGrf;uav;ESifh?
wufx&GefvHkcsnf tpdrf;a&mifcyfEGrf;EGrf;uav;udk 0wfxm;onf/ uRefawmfonf olYudk
om wpfvrf;vHk;Munfhvkdufvm\/ tom;jzLjzL? rsufvHk;rsufcHk;aumif;aumif;? wu,fh
oe&kyÜ&Sdonfhrdef;uav;wpfa,muf jzpfygonf/ olonf &xm;wGJtjyifbufu apmif
ykcufay:wGif xdkifvdkufvmonf/ txJu olYtazmfawGESifh &,fvkdufarmvdkuf/ pum;
ajymvdkuf/ ausmay:okdY usaeonfh qHyifrsm;u wvGifhvGifh0Jvsuf/
rkwår/

rkwårum; NrdKUa[mif;BuD;jzpf\/ &Snfvsm;vSonfhNrdKUoufwrf;wavQmuffwGif


rkwåronf trnftrsKd;rsKd;jzifh xif&Sm;cJhavonf/ &maZm0g'usrf;wGif armhwarmh
(ausmufpGrf;wifwnfaomNrdKY)[kteufay;onf/ ol\c&D;pOftaMumif;udk pyfonfh

165
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
av;csKd;wGif uif;0efrif;BuD;u armfwarmh[kac:cJhonf/ &mZm"d&mZfta&;awmfyHk
usrf;wGif armwarm[ka&;onf/ rkwårrSmaemufrSwGifonfhtrnf[kqdkfMuavonf/

okdYwdkifatmif rkwår[laomtrnfonfvnf; aemufqHk;toHxGuf [kwfrnf


rxifyg/ uRefawmfwdkYu rkwår[k toHxGufMuonfhwdkif xdke,fw0dkufu vlrsm;url
r'r[k toHxGufaeMuavonf/ owfxHk;usrf;ü ]rkwår-rwå&m? NrdKYom? &mZrwåef
usrf;wcsuf/ rwGifwowf? oH,k8frSwf? zwfcgroufouf}qdkonfudk axmufvQif ol
wdkYxGufonfhr'r[laom toHxGufonf trSef[k,lqEdkifygonf/

rkwåronf armfvNrdKifodkYul;onfhul;wkdYqdyfjzpfav&m topftopfjzpfaom


rsufESmrsm;udk aeYwdkif;jrifae&onf/ rkwårblwm&HkBuD;wGifom 0dnmOf&SdcJhvQif tvGef
zwfaumif;rnfh0w¬KZmwfvrf;rsm;udk ajymjyEdkifvdrfhrnf[kpma&;q&myDyD uRefawmf pdwf
ul;,Ofrdavonf/
uRefawmfonf rkwåraemufausmrS awmifwef;ndKndKBuD;rsm;udk vSrf;Munhf&if;
rkwårwGif xD;eef;tkyfcsKyf rif;vkyfcJhMuaom tvdr®mtrwfESifhr8'l;rif;wdkYtaMumif;udk
owd&rdavonf/ xkdpOfu xkdawmifwef;rsm;onf tvdr®mtrwfESifhr*'l;rif;wkdY awm
upm;&m? qifausmh&mt&yfrsm; jzpfcJhMuvdrfhrnf/ olwdkYwyfrsm; ppfupm;&m ppfwvif;
rsm; jzpfcJhMuvdrfhrnf/
rkwårudk jrifonfESifh uRefawmf i,fi,fu zwfcJhzl;onfh ]r8'l;}qdkonfh 0w¬Kwdk
uav;udk csufcsif;ajy;í trSwf&rdao;\/ r8'l;onf oxHkc&dkif 'Hk0ef;&Gmom; jzpf
onf/ ,dk;',m; aomuúwJokdYoGm;í rif;cpm;vkyfpOf bk&ifhorD;awmfudk cdk;ajy;vmum?
Zmwd'Hk0ef;&GmwGif &Hk;wvHk; "m;wpif;jzifh rif;jyKcJhonf/ aemifwGif ESrudk tvdr®mtrwf
jrifavmuf&m a&csKd;qdyfokdY a&csKd;qif;aponf/ tvdr®mtrwfu olYESrudk awmif;
onfü r8Fvmtcrf;tem;BuD;wpfckjzifh tyfESif;a,mifjyKum tvdr®mtrwfudk owfí
rkwårrif;qufudk xlaxmifcJhavonf/
a&TpMumavm? r[maqGavm? uRefawmf aumif;aumif;rrSwfrdawmh/ okdY&m
166
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wGif ol&d,r8¾Zif;wGif ygcJhonfh xdk0w¬Kuav;onf uRefawmf yxqHk;zwfzl;aom &mZ
0if0w¬K jzpfcJhavonf/ &mZ0if0w¬Ktwwfynmudk uRefawmf yxrqHk; pwifawGYvkduf&
onhf0w¬K[kvnf; qdkEdkifygonf/
olYzGJYyHkudk MunhfygOD;/ yxr txrf;orm;r8'll;\&kyfvu©Pmudk zGJYonf/ xdkY
aemuf 'Hk0ef;rSrkwårokdY aps;a&mif;vmMuyHkudk zGJYonf/ vrf;wGif &kwfw&uf rdk;&Gmcsum?
r8'l;xrf;vmonfhxrf;ydk;udk rdk;BudK;ypfyHkudk zGJYonf/ aA'ifwwfolwdkYu xl;jcm;onfhed
rdwfjzpfonf/ rif;jzpfrnf[ka[mMuonf/ okdYjzifh r8'l;onf aomuúwJokdYoGm;um ,dk;
',m;rif;xHwGif qifxdef;tjzpf cpm;onf/ orD;awmfESifh&nfiHNyD; rkwårokdY xGufajy;
vmcJhonf/

Zmwfvrf;rSm &mZ0ifu Zmwfvrf;wyk'frQom jzpfygonf/ okdY&mwGif pma&;


q&m tzGJYaumif;onfhtcgü r8'l;onf ouf0ifvIyf&Sm;aeavonf/
xdk0w¬Kwdkuav;udk zwf&pOfu uRefawmfhtoufonf 9 ESpfausmf 10ESpf
avmufom &SdOD;rnf/ okdY&mwGif xdk0w¬Kuav;onf uRefawmfh&ifxJwGif ,ckwkdif vIyf&Sm;
aeqJjzpfonf/

,ckrkwårudk vSrf;jrifvdkuf&onfhtcgü xdk0w¬Kwdkuav;ESifhwuG xdk0w¬KxJrS


&mZ0ifZmwfaqmif r'8l;udk uRefawmfjyefí owd&rdavonf/
r'8l;um; ES,fES,f&&rif; r[kwfyg/ rkwårrif;qufudk wnfaxmifcJhí emrnf
ausmf 0g&D&l"r®owfudk jyKpkcJhonfh 0g&D&lrif; jzpfygonf/ 13 &mpkESpf tukefavmufwGif
eef;wufcJhonfh 0g&D&lrif;rif;qufonf 16 &mpktv,f ok&Sifwum&Gufydrif;vufxuf
wGif rif;qufjyKef;cJhavonf/ 0g&D&l? apmtJ8Ha8gif? Anm;OD;? &mZ"d&mZf? Anm;&H?
&Sifapmyk ponfh . . . /

tvdr®mtrwfESifhr8'l;wdkYeef;pH&m rkwårNrdKYa[mif;onf aeusJusJawmuf ylae


onfah ea&mifxJwGif ta&miftqif; uif;rJhaeavonf/

167
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
«2»

armfvNrdKifokdYul;onfh ul;wdkYudkrD&ef uRefawmfwdkYwawG urf;okdYtajy;tvTm;


oGm;Mu&onf/ okdY&mwGif uRefawmfwdkY b,frQjrefjref? armfvNrdKifudk tdrfOD;ESifhMurf;jyif
oGm;aeonfh arSmifcdkc&D;onfwdkYudk uRefawmfwdkY rrDEdkifyg/ uRefawmfwdkY a&mufonhftcg
wGif armfawmfum;ay:wGif ajccsp&mr&Sdavmufatmif vlawGjynfhESifhaeNyD/
armfawmfu Zufu&wfac:onhf 0rf;jym;armfawmfBuD;/ onfarmfawmfBuD;
rsKd;udk ul;wkdYvkyfxm;onhfae&mrSmarmfvNrdKifESifh rkwårvrf;wpfvrf;wnf;om&Sdvdrfhrnf
[k uRefawmf xifygonf/ armfawmfum;ay:wGif rD;&xm;vufrSwfjzifh vdkufvmonfh
c&D;onfawGvnf; &Sdonf/ olwdkYtwGufrl ul;wdkYul;cay;zdkYrvdkawmh/ rD;&xm;vufrSwf
0,fuwnf;u ul;wdkYul;c ygNyD;jzpfonf/

Zufu&wfonf rkwårqdyfurf;rS w&dyf&dyfxGufcGmvmavonf/ a&v,fa&muf


awmh oabFmtrIxrf;u uvIdifuav; vIyfNyD; ul;wdkYul;c vdkufaumufavonf/
oabFmay:wGif c&D;onf 500 rS 1000cefYtwGif; ygvm&m? ,if;wdkYteuf rnfolonf
rD;&xm;pD;c&D;onf [kwfr[kwf rnfokdYppfaq;Edkifrnfenf;/ rD;&xm;vufrSwfawGudk
vdkufppfaevQif armfvNrdKifqdyfurf;okdYa&mufonftxd ppfíNyD;EdkifzG,fr&Sd/ xdktcgwGif
Zufu&uf trIxrf;onf uvdkifuav;vIyfum vufrSwf0,fzdkY owday;&Hk wwfEdkifawmh
onf/

]]vufrSwf0,fMuyg? vufrSwf? vufrSwf}}

olu uvdkifudk ememvIyf&if; vufrSwf t0,fcdkif;onf/ tcsKdUu vufrSwf0,f


Mu&onf/ ,if;wdkYrSm rkwårwpfzufurf;rS armfvNrdKifokdYul;onhfa'oc&D;onfrsm; jzpf
yHk&\/ tcsKdUu vufrSwf r0,fMu/ ,if;wdkYrSm &efukefESifh&xm;vrf;NrdKYrsm;rS rD;&xm;
jzifh vmonhf ta0;oGm;c&D;onfrsm; jzpf[efwlonf/
uRefawmfonf c&D;onfrsm;udk okdYuvdk MunhfícJGjcm;aeavonf/ uRefawmf cGJ
168
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jcm;ovdk rnfrQrSefEdkifrnfenf;/ rnfrQwdusEdkifrnfenf;/ txifjzifh cGJjcm;Munhfhjcif;rQ
omr[kwfavm/ xdkYtwl vufrSwfa&mif;onhftrIxrf;\cGJjcm;aeyHkonfvnf; rnfrQ
rSefEdkifrnfenf;/ rnfrQwdusEdkifrnfenf;/ olvnf; txifjzihf cGJjcm;Munfhjcif;rQom
r[kwfavm/ wenf;ajym&vQif ydkufqHay;í vufrSwfr0,fvQif rD;&xm;jzifh vmol?
ydkufqHay;í vufrSwf0,fvQif rkwårbufurf;rS ul;onhfa'ocHc&D;onf[kom ,lq
vdkufyHk&onf/

okdYjzpfvQif þc&D;onfawGxJwGif rD;&xm;pD;c&D;onfvdkvdkjzihf vufrSwfrJhpD;ol?


ydkufqHray;bJpD;ol wpfaeYwaeY rnfrQ&Sdrnfenf;/ tu,fí olwdkYtm;vHk;u ydkufqH
ay;pD;onfhwdkif xdkul;wdkYul;crsm;onf tpdk;&tdwfxJokdY tjynhft0 a&mufonf[krnf
olajymEdkifrnfenf;/ vufrSwfray;bJ ydkufqHaumuf&Hk aumufonfqdkvQif pm&if; rnf
okdY&SdEdkifrnfenf;/

trIxrf;awGudk taumufcdkif;NyD; olwdkYudk aumfr&Sifjzihf ay;oavm/ okdYr[kwf


aiG,dkaygufr&Sdatmif vkyfxm;onfh tjcm;tpDtpOfrsm;&Sdoavmqdkonfudkrl uRefawmf
rodyg/ rsufjrift& ajym&vQifrl xdkae&monf oufqdkif&mXmetwGuf aiG,dkayguf
jzpfaeavonf/ xdkaiG,dkaygufudk ydwfEdkifonfh tpDtpOfr&Sdao;qdkvQif aphpyfaocsm
onfh tpDtpOfw&yfudk csrSwfzdkY vdkvdrfhrnf[k uRefawmf awG;rdavonf/
uRefawmfonf Zufu&wfay:wGif &yf&if; usKdufoHvefukef;awmf? em80Do
awmif&dk;? c&Hk8lponfwdkYjzihf rIdif;ndKUndKUvSaeaom armfvNrdKif\tvSudk ai;Munhfaerd
avonf/ armfvNrdKif\tvSum; udk,f[efajyjypfwifhw,fonfh rdef;rysKdwpfOD;tvSESifh
wlonf[k uRefawmf cHpm;rdavonf/ awm&dyfawmif&dyfawGcsnf;zHk;NyD; NrdKYvHk; aysmuf
uG,faeonfvnf; r[kwf/ opf&dyfa0a0wdkYaysmufNyD; wkdufwmtdrfajcawGudkvnf; [m
vm[if;vif;jrifae&onfvnf; r[kwf/ tnmNrdKYawGvkd ajrjyefYrSm 0yfaeonfvnf;
r[kwf/ awmifay:NrdKYawGvdk awmifukef;awGay:rSm <um;aeonfvnf; r[kwf/ wcsKdU
ae&mwGif opf&dyfwdkYu rIdif;aeNyD; wcsKdUae&mwGif taqmuftOD;rsm;u ajymufwd
169
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ajymufusm; ay:aeMuonf/ wcsKdUae&mwGif ajrjyefYonf iHkYvQdK;aeNyD; tcsKdUae&mwGif
awmifukef;wdkYu rdk;aeMuonf/

&r®m0wD? xdkYaemuf rGwfyd&mZmrnfaomrGefrif; rSJY&SifuG,faysmufcJhonhftwGuf


rGwfr,fvdef;? xdkYaemuf armfvNrdKif/

wcsKdUuvnf; Oa'gif;wdkYaysmfp&mjzpfcJhonfhtwGuf arm&NrdKif? xdkYaemuf armf


vNrdKif? wcsKdUuvnf; em80Doawmifwef;udk wuf&onfrSm tvGefrufapmufojzifh
,if;udk rGefbmomjzihf 'Hk0defrdkif[kac:cJhaMumif;/ ¤if;\t"dyÜm,frSm yifyef;arm[kduf
jcif;[kteufxGufaMumif;? þwGif jrefrmwdkYu armvdkYrldif[kac:MuaMumif;? xdkYaemuf
rSm armfvNrdKif[k trnfwGifvmaMumif;jzifh trsKd;rsKd;ajymMuonf/
NrdKU&GmtrnftaMumif; ordkif;rsm;wGif tcsKdUonf ordkif;tcsuftvuf t
axmuftxm;awG &SdMuonf/ tcsKdUvnf; '@m&Drsm;jzpfMuonf/ twåaemrwådjzihf
rSef;q ajymqdkaejcif;rsm;vnf; &Sdaeonf/
armfvNrdKif\txufygtrnfrsm;teuf rnfonhftrnfonf ordkif;tcsuft
vuf rnfrQjynfhpHkonf/ rnfonfhtrnfonf '@m&Djzpfonf/ rnfonfhtrnfonf t
xifjzifh rSef;ajymonfhtrnf jzpfonfudk uRefawmf ra0cGJEdkifyg/
okdY&mwGif ESif;qDyef;udk rnfonfhtrnfjzifh ac:ac:? arT;NrJarT;ouJhokdY armfv
NrdKifudkvnf; rnfokdYac:ac:ta&;rBuD;yg/ armfvNrdKifonf vSNrJvSaeygonf/
armfvNrdKifbuf qdyfurf;a&mufawmh uRefawmfwdkYudk q&mtwwfoifausmif;
tkyfBuD;OD;cifarmifvwfESifhZeD;wdkYu vmBudKaeonf/ pifppf uRefawmfwdkY\ c&D;vrf;
qHk;onf armfvNrdKif r[kwfyg/ oHjzLZ&yfjzpfygonf/ oHjzLZ&yfu tdrfonfrsm;ESifh
w,fvDzkef;qufí r&ojzihf vdk&r,f& olwdkYxH w,fvDzkef;qufxm;ojzifh vmBudKae
jcif;jzpfonf/ oHjzLZ&yfrS tBudKra&mufvQif olwdkYudk vdkuftydkYcdkif;&awmhrnf/
okdY&mwGif q&mBuD;OD;cifarmifvwfwdkYudk vdkuftydkYcdkif;p&m rvdkawmh/ tcefY
oifhyif uRefawmfwdkYudk vmBudKaeonfhq&mOD;0rfxdefESihf oGm;awGYonf/
170
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
OD;0rfxdefum; oHjzLZ&yfjynfolYaumifpDOuújzpfNyD; uRefawmfwdkYESifhygvmonfh
OD;oef;nGefY rk'HkwGif ausmif;q&mvkyfcJhpOfu ol\pmoifom;wpfOD;jzpfcJhavonf/

trnfuvnf; OD;0rfxdef? vluvnf; tom;jzLjzL? udk,fvHk;zdkifhzdkifhESifhjzpfí


OD;0rfxdefonf w&kwfujym;trsKd;om;wpfOD; jzpfvdrfhrnf[kuRefawmfwkdY xifaecJhonf/
okdY&mwGif OD;0rfxdefonf w&kwfaoG;wpufrQygolr[kwfyg/ rk'Hkom;rGefrGefom;ppfppfBuD;
jzpfygonf/ uRefawmfwdkYu OD;0rfxdeftrnfwGif&onfhtaMumif; ar; Munfhonfhtcg
wGif OD;0rfxdefu-

]]rodwJhvlawGuawmh uRefawmfukd w&kwfvdkyJ xifaeMuwmyJ? 'gayr,hf rGeft


ppfyJ? uRefawmhfrdef;ru urm0ufu? olvJ rGefyJ? 0rfxdefvdkYtrnfwGifvmwmuawmh vl
xkuay;vdkufwJh w&kwfolaX;BuD;wpfa,muf&Sdonf? tJ'g uRefawmfi,fi,fu taru
csDoGm;&if ]0rfxdefBuD;vmNyDa[h? 0rfxdefBuD;vmNyD}qdkNyD; vlawGu ajymMuonf? 'geJY
uRefawmfvJ taray;wJhemrnfrwGifbJ vlxkuay;wJhemrnf wGifoGm;wmyJ? ckawmh
'DemrnfbJ twnfjzpfaeNyD? uRefawmfuvJ oabmusaeNyD}}
OD;0rfxdefum; aumifpDOuú|rjzpfrDu ausmif;q&mjzpfavonf/ 'DwDatmif
NyD;aemuf rGefjynfe,fxJwGif ausmif;q&mvkyfae&if; jynfolYaumifpDOuú| jzpfvmcJh
jcif;jzpf\/ OD;0rfxdefonf jynfolYaumifpDOuú|wpfa,mufxuf ynmwwf ausmif;
q&mwpfa,mufESifh ydkwlaeonf/
OD;0rfxdefonf uRefawmfwdkYudk oHjzLZ&yfokdYac:roGm;rD armfvNrdKifNrdKYudk armf
awmfum;jzifh wpfywfvSnfhí jyavonf/

armfvNrdfKifum; t8FvdyfwdkYyxrqHk;tajccscJhonfhNrdKUyDoygavonf/

taqmuftOD;uvnf; a&S;t8FvdyfyHkpH taqmuftOD;awG/ vrf;awGuvnf;


vrf;aumif;awG/ c&pf,mefbk&m;&Sdckd;ausmif;u a8gopfyHkpHydokumvuf&m tajymuf
trGrf;wdkYjzifh pGihfvsuf/
171
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
armfvNrdKifu aumvdyfudk 0ifMunhfMuonf/ &efukefwuúokdvfvdk taqmift
a,mifxnf0gjcif; r&Sdaomfvnf; olYae&mESifhol Munfhaumif;ygonf/ ausmif;a&SUum;
ay:wGif xdkifaepOf uRefawmfwkYd a&mufonf/ Mum;ojzifh EIwfquf&efxGufvmaom
udkcifarmifwifhudk awGY&avonf/
armfvNrdKifaumvdyfausmif;tkyfBuD; ukdcifarmifwifhrSm tjcm;olr[kwfyg/ pm
a&;q&m wuúokdvfbkef;Edkifjzpfonf/

udkcifarmifwifhESifhuRefawmfuGJoGm;MuonfrSm MumvSNyD/ olESifhuRefawmfonf


ppfNyD;p &efukefwuúokdvfe,fedrdwfwGif awmifbuftusqHk; waumif;ausmif;aqmif
ESifhjynfausmif;aqmif? uRefawmfu ajrmufzuftusqHk; Owå&ausmif;aqmif(,ck a&T
bddkaqmif)/
pma&;awmhvnf; wpfESpfwnf;vdkvdkyifa&;Muonf/ wuúokdvfESpfonfr8¾Zif;
wGif uRefawmfwdkYwawG t,f'DwmjzpfMuonfh 1949 ckESpfwkef;u ESpfvnfr8¾Zif;okdY ol
a&;ay;onfh0w¬Kuav;wpfyk'fudk uRefawmf aumif;aumif;rSwfrdaeao;onf/ 0w¬Kt
rnfu ]jynfvrf;ay:rSm}[ktrnfay;xm;onf xif\/
Zmwfvrf;udk uRefawmf aumif;aumif;rrSwfrdawmh/ okdY&mwGif olY0w¬Kuav;
xJu uwå&mvrf;ray:wGif a<uusaeMuonfhpdefyef;yGifheDeDuav;rsm;ESifh wa,mjym;
uav;wpfvufudk ydkufxm;onfhZmwfvdkuf\&kyfyHkvTmudkrl uRefawmf aumif;aumif;
rSwfrdygonf/ wuúodkvfbkef;Edkif\ta&;tom;rSm Aef;armfwifatmif i,fpOfu
ta&;tom;ESifhawmfawmfwlygonf/ (þonfudk oludk,fwdkifvnf; pmtkyfwpftkyfxJ
wGifaomfvnf;aumif;? aqG;aEG;yGJwpfcw k Gifvnf;aumif; twdtvif; xkwfajymzl;yg
onf/)

,ckuRefawmfESifh jyefawGYonfhtcgwGif udkcifarmifwifhonf aumvdyfausmif;


tkyf&Hk;cef;? a8gufuGif;ESifhur®|mef;aqmifwdkYudk ul;csnfoef;csnf vkyfaeavonf/ vlu
tom;ydkndKoGm;NyD; enf;enf;ydefoGm;onfxif&onf/ i,fi,fu vIdif;wGefYvdka0hae
172
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onfh qHyifrsm;onfvnf; t&ifuavmuf vIdif;rxawmh/
]]q&mwifatmif tokbudk odyfydkYcsifwmyJAsm? tvkyfawG rsm;wmeJY vmrydkYEdkif
bl;}}

]]pmav;bmav; ra&;awmhbl;vm;As? a&;prf;ygOD;}}

uRefawmfu wdkufwGef;onf/ udkcifarmifwihfu cyf,Jh,Jh jyHK;um-


]]rtm;bl;Asm? pma&;csdefukd aumif;aumif;r&bll;? [dkwkef;uawmh cHpm;csufeJY
pma&;wm? ck uav;awGuvJ BuD;vmawmh uRefawmfhvceJY ravmufawmhbl;As? 'g
aMumifh ckawmh ydkufqHtwGuf pma&;ovdk jzpfaeNyD? a&;&wm pdwfysufw,f}}[k nnf;
onf/

udkcifarmifwifhonf aemufydkif;a&;onfh olY0w¬Kuav;rsm;udk tm;rvdk tm;r


& jzpfaeyHk&\/

þtcsufwGifrl uRefawmf olESifhoabmrwlyg/ wuúokdvfbkef;Edkifonf wnfwHh


av;eufodrfarGYonfhtcspf0w¬Krsm;udk a&;&mwGif xl;cRefol jzpfygonf/ i,fi,fu olY
vufa&;aemufqHk; olYvuf &monf bmrQruGmyg/ olYpmrsm;onf i,fi,fua&;onfh
pmrsm;vdk vSNrJ? EkNrJ? EGJYNrJ? zwfaumif;qJ? ysKdEkonfh&ifckefoHudk Mum;&qJ/

olESifh uRefawmfonf tbd"r®mt& uGJvGJaumif; uGJvGJMuygvdrfhrnf/ odkY&mwGif


pmaytay:wGif oHa,mZOfBuD;yHkrSmum; twlwlavmufyif jzpfvdrfhrnf[k uRefawmf
xifygonf/

173
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
«3»

armfvNrdKifrS oHjzLZ&yfokdYoGm;onfhvrf;rSm ajymifacsmaeonfhyxrwef;pm;


uwå&mvrf; jzpfavonf/

vrf;ab;wGif arQmfrqHk;Edkifonfh&mbmawmBuD;awG? pdrf;ndKUaeonfh awmif


wef;BuD;awG? vrf;wpfzufwpfcsufwGif rGefESifhjrefrm&GmBuD;awG/
vrf;wGif &GmawGYNyD;vQif rGef&Gm? xdkYaemuf &Gmpojzifh wvSnfhpD &Gmwnfxm;
onfudk uRefawmf owdjyKrdavonf/ trsm;tm;jzifh rGef&GmBuD;rsm;rSm armfawmfum;
vrf;ab;wGif r&SdbJ? twGif;ydkif;rSm wnf&Sdonfudkvnf; uRefawmf owdjyKrd\/ rnf
onfh&nf&G,fcsufjzifh &GmwvSnfh? rGef&GmwvSnfh wnfcJhoenf;/ a&S;rif;rsm;onf wdkif;
&if;om;cspfMunfa&; ta&;BuD;yHkudk owdjyKrdojzifh þokdYwnfcJhoavm rajymwwfyg/
rk'HkwGif cP0ifí OD;oef;nGefY\aqGrsKd;rsm;? rdwfaqGrsm;udk EIwfqufNyD;aemuf
uRefawmfwdkYum;onf oHjzLZ&yfokdYqufarmif;cJhavonf/ okdY&mwGif tdrf&Sifrsm;onf
uRefawmfwkdYudk oHjzLZ&yfwGif ae&mcsray;yg/ oHjzLZ&yfESifh 8 rdkifuGmonfh pufpJokdY
uRefawmfwdkYudk ac:oGm;avonf/
armfawmfum;onf oHjzLZ&yfrS av;rdkifokdY a&mufonfhtcgwGif b,fbufokdY
auGYvdkufavonf/ vrff;rBuD;avmuf racsmonfhwdkif? xdkvrf;ronfvnf; uwå&mcif;
xm;onfhvrf; jzpfygonf/ 1963 ckESpfwkef;u pufpJudk uRefawmf wpfacgufa&mufzl;
&m? xdkpOfuxuf trsm;BuD;aumif;aeygonf/ vrf;ab;wGif tkef;jcHawG? O,smOfawG
u pdrf;pdkvsuf/

vGefcJhonfhq,fhig;ESpftwGif; pufpJonfvnf; trsm;BuD; ajymif;oGm;onf/


,cifu uRefawmfwdkYa&mufpOfu pufpJurf;ajcwGif bmrQr&Sd/ wJwpfvHk;ESifha&wGif;
uav;wpfwGif;om &Sdonf/ wnf;cdkp&m r&Sd/ pm;aomufqdkif r&Sd/ ,ck {nfh&dyfomoHk;
vHk;&Sdonf/ wpfvHk;u aqmufvkyfa&;aumfydka&;&Sif;ydkifonfh&dyfom/ aemufwpfvHk;u

174
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
yk8¾vdu&dyfom/ aemufwpfvHk;u armfvNrdKifaumvdyfuydkifonfh&dyfom jzpfygonf/
armfvNrdKifaumvdyfonf tPÖÖ0gaA',lonfhausmif;om;rsm; uGif;qif;avh
vmEdkif&ef ausmif;ydkif wnf;cdk&dyfomrsm;udk aqmufxm;avonf/
uRefawmfwdkYonf tv,fA[dkwGif&Sdonhf aqmufvkyfa&;aumfydka&;&Sif;ydkif
wnf;cdk&dyfomwGif wnf;Muonf/ pufpJurf;ajcwGif &dSonfh&dyfomrsm;xJwGif taumif;
qHk;&dyfomjzpfygonf/

tdrfcef;oHk;cef;? {nfhcef;wpfcef;? a&csKd;cef;? tdrfompojzifh awmfawmf acwf


rDygonf/

uRefawmfwdkYonf yifv,furf;pyfwGif qif;í vrf;avQmufMuonf/ yifv,f


a&csKd;Muonf/ yifv,fa&u iyvDavmuf rMunfhonfhwdkif? pufpJurf;ajconf tyef;
ajz vma&muf&ef pHjyae&mjzpfygonf/
teD;w0dkufwGif ordkif;ESifhywfoufonfh Munfhp&m &Ip&mawG &dSonf/ usKdu©rD
a&v,fbk&m;udk zl;Edkifonf/ r[mrdwfppfocFsdKif;udk MunfhEdkifonf/ &mbmvkyfief;udk
avhvmEdkifonf/ a&vkyfief;udk avhvmEdkifonf/ &efukefESifhvnf; bmrQra0;/ iyvD
urS av,mOfysHpD;NyD; vmvdkuf&HkrQom/ bmrQp&dwfrukef/ armfvNrdKif&xm;cESifhpufpJ
oGm;onfhbwfpfum;c&SdvQif vHkavmufNyD/ or0g,rzGifhxm;onfh pm;aomufqdkif
uvnf; tqifoifh/ jrefrm[if;? w&kwf[if;? tpHk&onf/ ,rum rSD0JcsifonfqdkvQif
vnf; &Edkifao;onf/

]][dkw,feJY c&D;oGm;vma&;aumfydka&;&Sif;u pufpJudk vlodrsm;atmif vkyfay;


NyD; tyef;ajzurf;ajcwpfck vkyf&&if raumif;aybl;vm;? aumfydka&;&Sif;u pdwfr0if
pm;&ifvJ a'orSm&SdwJh or0g,ru vkyfvdkYr&Edkifbl;vm;}}
tyef;ajzurf;ajcaumif;wpfck jzpf&eftwGuf xdkurf;ajconf aomifjyif
jyefYjyL;&rnf/ atmufajcMurf;jyifwGif EGHajr? EHk;ajr ponfwdkYr&SdbJ oJMurf;jzpf&rnf/

175
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
teD;w0dkufwGif touftEÅ&,fjzpfapwwfonfhiref;? rdausmif;ponfhowå0gwdkY uif;
&Sif;&rnf/ ausmufaqmifponfhwdkY uif;&rnf/ oGm;a&;vma&; vG,ful&rnf/

þtcsufrsm; jynfhpkHvQif tyef;ajzurf;ajcaumif;wpfck jzpfEdkifonf[k xdk


vkyfief;wGif uRrf;usifESHYpyfolwdkYu qdkMuonf/

pufpJurf;ajcum; txufygtcsufrsm;jzifh jynfhpHkonfhurf;ajcwpfckygwnf;/


]]tJ . . . wpfckawmh&Sdonf? uRefawmfwdkYqDrSm a&csKd odyfrvHkavmufbl;? wpfcg
wav {nhfonfawG rsm;&if a&csKdjywfoGm;wwfw,f? ckawmh uRefawmfwdkYvJ a&csKd
jyóemudk b,fvdkajz&Sif;&rvJvdkY pOf;pm;aeMuwmyJ? a&jyóemajyvnf&ifawmh
urf;ajcaumif;wpfck jzpfvmEdkifygw,f}}
q&m OD;0rfxdefu ajymjyonf/

«4»

pufpJwGif tdrfonfrsm;u txl;jyvdkí uRefawmfwdkYuvnf; txl;Munfhvdk


aom ae&mrSm vIdif;jymjzpfavonf/

trnfu uAsmqefovdk? vIdif;jymonfvnf; vSaevdrfhrnf? uAsmqefaevdrfh


rnf[k uRefawmfxifcJhonf/ vIdif;jymtaMumif;udk uRefawmf Mum;zl;onfrSm rMum
ao;/ wuúokdvfbkef;Edkif\ ]neufeufrSm vxGufjcif;}qdkonfh 0w¬KwGif yxqHk;zwfzl;
jcif; jzpfonf/ olY0w¬KxJu Zmwfvdkufpma&;q&monf pufpJurf;ajcokdYa&mufoGm;
onf/ urf;ajcwGif ocFsKdif;yHkuav;wpfck/ ocFsKdif;uav;uvnf; uRefawmfwdkY awGY
176
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&dk;awGYpOf ocFsKdif;yHkrsKd;r[kwf/ wuúokdvfbkef;Edkif\0w¬KxJu ocFsKdif;onf vSí cspfp&m
aumif;aeonf/ olYZmwfvdkufonf pufpJurf;ajcwGif Zmwfvkdufrif;orD;ESifh awGYNyD;
cspfoGm;Muonf/ xdkYaemuf uGJoGm;Muonf/ xdkYaemuf pufpJurf;ajcu vIdif;jymwGif jyef
awGYNyD; Zmwfaygif;Muonf/
ocFsKdif;qdkonfrSm ted|m&kH jzpfygonf/ uRefawmfwdkYjrefrmpmay? jrefrm0w¬K
rsm;wGif ocFsKdif;udk aMumufp&maumif;atmifzGJYavh&SdMuonf/ ntarSmifBuD;rnf;rnf;?
Z&yftdkBuD; oGyfjym;rsm;u avwdk;wdkif; w8sKef;8sKef;jrnfvsuf? oH&SnfqJGí tlvdkufonfh
acG;tloHBuD;u MuufoD;xp&m? vloHk;av;a,mufzufavmuf&SdonfhukuúdKyiftkdBuD;rS
opfudkif;BuD;rsm;u usKd;usKd;uRduRd jrnfaevdkufao;onf/ EGm;ausmif;om;wdkYvufcsuf
aMumifh tkwf8la[mif;awGu a[mif;avmif;jzpfaeonf/ wpfae&mwGif acgif;cGHrsm;ESifh
t&dk;rsm;u jyefYBuJvsuf/ awmacG;wdkY azmfpm;xm;ojzifh avmavmvwfvwf jr§Kyfxm;
onfh tavmif;u wpfydkfif;wp ay:aeonf/ acgif;ta[mif;rsm;rS ysOfwdkysOfprsm;u
[dkwp onfwp/

Ak'¨\tqHk;trwGif pGJNrJaomjrefrmvlrsKd;onf ocFg&w&m;udk tjcm;aomvl


rsKd;rsm;xuf &IEdkifjrifEdkifMuygonf/ rNrJaomw&m;oabmukd tjcm;vlrsKd;rsm;xuf
oabmaygufMuygonf/ jrefrmvlrsKd;\tjrifü ocFsKdif;onf tysufw&m;\jy,k8f jzpf
aeonf/ ted|m&Hkudk &I&m uodkPf;jzpfonf/ Ak'¨onf þtaMumif;rsm;aMumifh om;
awmfrsm;tm; okómef"lwifukd ay;cJhjcif;jzpfyHk&onf/

atmfpum0dkif;vfa&;onfh 0w¬Kwdkwpfyk'fxJwGif ocFsKdif;udk vSvSyyzGJYxm;yHkudk


uRefawmf zwfzl;onf/(]trwfBuD; tmomaq;AD;vf\&mZ0wfrI}qdkonhf0w¬K[k uRef
awmfxifygonf/) tjcm;t8Fvdyfpma&;q&mrsm; a&;onfudk uRefawmf rawGYzl;yg/
uRefawmfwdkY jrefrmpma&;q&mrsm;wGifrl ocFsKdif;udk vSvSyyzGJYolrSm odef;azjrifhESifhwuú
odkvfbkef;EdkifwdkYESpfa,mufom &Sdao;onf[k uRefawmfxifygonf/
odef;azjrifhu olYZmwd bkwvifocFsKdif;\tvSudk zGJYonf/ ola&;jyonfhbkw
177
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vifocFsKdif;u wrmyiftkyftkyfuav;awGESifh/ awmyef;&dkif;yGifhawGESifh? omom,m,m/
olaovQif bkwvif jyefaoNyD; xdkocFsKdif;rSmyif acgif;cscsifonfyif a&;vdkufao;
onf/

wuúodkvfbkef;EdkifzGJYonfhocFsKdif;rSm pufpJurf;ajcocFsKdif; jzpfonf/ olY0w¬KxJ


u Zmwfvdkufpma&;q&monf olYtpfudk ajrjr§KyfoN8Ø[fNyD;aemuf? rdbrJYuav;ESpf
a,mufudk arG;pm;cJhonf/ aemufqHk;wGif Zmwfvdkufrif;orD;ESifhvIdif;jymwGif jyefqHkMu
onf/

uRefawmfonf wuúokdvfbkef;Edkif\0w¬KudkzwfNyD;aemuf vIdif;jymodkYoGm;csif


aeonf/ ppfpJokdYa&mufonhftcgwGif uRefawmfwdkY\yxrqHk;awmif;qdkcsufrSm vIdif;jym
okdYydkYay;&ef jzpfonf/ tdrfonfrsm;uvnf; vIdif;jymokdYyxrqHk;ydkYay;&ef pDpOfxm;ojzifh
uRefawmfwdkYtzdkY tqifajyaeonf/
aemufwpfaeY reufwGif vufzuf&nf aomufNyD;aemuf uRefawmfwdkYwnf;ckd&m
&dyfomrSm vIdif;jymodkY ajcvsifvmcJhMuonf/ c&D;u odyfra0;yg/ wrdkifaysmhaysmhavmuf
om &Sdvdrfhrnf/ a0;onfhwdkifatmifvnf; tjcm;bmESifhrQoGm;ír&/ v,fuefoif;awG?
acsmif;awG? &THUawmawGudk jzwfoGm;&ojzifh ajcvsifoGm;rSom a&mufEdkifygonf/
vIdif;jymacgif;aqmifudkxGef;&Donf uRefawmfwkdYudk vmBudKaeavonf/
pufpJu &dyfomESifhtPÖ0gZD0aA'u &dyfomrsm;udk vGefonfhtcgwGif? e,ferdwf
udk vGefonfhtcgwGif vrf;qHk;oGm;avonf/ a&SUwGif vrf;r&Sdawmh/ tPÖ0gZD0aA'Xme
ausmif;om;rsm; vufawGYoifwef;qif;onhfig;arG;uefrsm;? v,fuefoif;rsm;udk awGY&
onf/ vufawGYoifwef;qif;&muGif;rsm;udk ra&mufrD? ql;cufawG tkyfwm;onfh ajryHk
rdkYrdkYuav;wpfckudk awGY&\/ aomifpyf rxifr&Sm; ajryHkuav;wpfyHk/
]]tJ'gwuúodkvfbkef;Edkif&JU0w¬KxJu Zmwfvrf;pwJYajryHkuav;aygh}}[k uRef
awmfwdkYudk vdkufjyol OD;0rfxdefu ajymjyonf/

178
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
omrefajryHkuav; wpfyHkrQomjzpfygonf/ wuúokdvfbkef;EdkifzGJYovdk txl;w
vnf vSyjcif;vnf; r&Sd/ uRefawmfwdkY jrefrmocFsKdif;rsm;vdk ted|m&Hkudkvnf; raqmif/
ocFsKdif;rSef;yif rod&onfh ajryHkuav;wpfyHkomjzpfygonf/ okdY&mwGif wpfzufwGif rIdif;
jymaeonfhpufpJawmifESifhrdefyvmawmifwdkYaMumifhvnf;aumif;? jympdrf;ae onfhyif
v,fjyifBuD;aMumifhvnf;aumif;? ta0;wGif ysysom jrif&onfh MuufoGefuRef;ponfh
obm0&Icif;rsm;aMumifhvnf;aumif;? ocFsKdif;\trSwfvu©Prsm;onf arS;rSdefaysmuf
uG,foGm;Muum ywf0ef;usif obm0tvSu olYudk vTrf;rdk;ypfvdkufonf/
wuúodkvfbkef;Edkifonf þtcsufukd trdt&zrf;um]pma&;q&m\ÓPfupm;
cGifh}udk tjynfht0,lvdkufyHk&onf/ wpfcgw&H jzpfwwfonfrSm pma&;q&mzGJYaom tvS
onf wu,fhb0wGif olYzGJYoavmufrvSbJ jzpfaewwfonf/ ola&;vdkufonf ted|m&kH
wpfckonf tjyifwGif olzGJYoavmuf ted|m&HkrjzpfbJ &dSaewwfonf/ þonfrSm ]tEk
ynmonf\ÓPfupm;cGifh}jzpfygonf/ pma&;q&m? okdYr[kwf tEkynm&Sifonf t&m
0w¬Kwpfckudk zGJYvdkufonfhtcgwGif xdkt&m0w¬Konf e*dkt&ddSxufydkí awmufyvmwwf
onf/ ydkí&kyfvHk;<uvmwwfonf/ wu,hfb0udk pma&;q&m\ tEkynmpdwful;ÓPf
jzifh aygif;pyfvdkufonfhtcgwGif xkdb0udk ydkít&nftaoG; jrifhvmwwfonf/ xdkY
aMumifh xl;ítxl;wvnf vSyjcif;r&Sdonfh ocFsKdif;ajryHkuav;udk vSatmifzGJYonhf
wuúodkvfbkef;Edkifudk tjypfwifzG,f r&Sdyg/
ocFsKdif;a[mif;uav;udk vGefonfhtcgwGif vrf;r&Sdawmh/ uefabmifawG? uef
oif;&dk;awGay:rSm avQmufoGm;&onf/ þae&mw0dkufrSm armfvNrdKifaumvdyf? tPÖ0g
ZD0aA'Xmeuydkifonfhajrrsm; jzpfonf/ xdkajrrsm;rSm {uoHk;&mavmuf&Sdrnf xifyg
onf/

tPÖ0gaA'Xmeuydkifonfhuefrsm;udk vGefonfhtcgwGif uRefawmfwdkYonf


acsmif;&dk;uav;wpfckudk jzwfcJhMu\/ yifv,fa& tNrJ0ifaeonfh acsmif;&dk;uav;/
acsmif;u q,fayavmufeufvdrfhrnf/ tus,fu 0g;ESpfjyefYavmuf&Sdonf/ wHwm;

179
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aumif;aumif;r&Sd/ 0g;ydk;vHk;BuD;wpfacsmif;udk uefYvefYjzwfcif;NyD; ab;wGif 0g;wef;
vufudkifuav; caemfceJYpdkufxm;onfhwHwm;uav;wpfckjzpf\/ xdkwHwm;udk vGefvQif
vIdif;jyme,fajrokdY a&mufownf;/

«5»

trnfu uAsmqefawmfvnf; vIdif;jymonf uAsmqefonhf tem;,lpcef;


wpfckr[kwf/ armfvNrdKifaumvdyfrS tPÖ0gZD0aA'bmom&yfjzifh bGJY&vmonfhvli,f
rsm;\or0g,rtzGJYjzpfonf/ olwdkYu olwdkY\or0g,rudk ]vIdif;jymtPÖ0gbGJY& vli,f
pkdufysKd;a&; arG;jrLtqifhjrifh ukefxkwfor0g,r}[k trnfay;xm;onf/
vIdif;jyme,fajrokdY a&mufonhftcgwGif uRefawmfwkdYonf ig;arG;jrLa&;uef
rsm;ESifh a&arSmfarG;jrLpkdufysKd;a&;uefrsm;ukd yxr MunfhvdkufMuonf/ ajr{u 93 {u
us,fonhf ajray:wGif wl;xm;vdkufonfhuefawGu renf;/ uefabmifu tcdkiftcefY/
a&wHcg;ESifha&vTJaygufu pepfwus/
]]'DuefawGudk cifAsm;wdkYudk,fwdkif wl;wmvm;}}uRefawmfu ar;onf/
]][kwfygw,f? uRefawmfwdkYudk,fwdkif wl;wmyg? 'gayr,fh uRefawmfwdkcsnf;yJ
awmh r[kwfygbl;? 93 {uvHk;qdkawmh tvkyform; iSm;&ygw,f}}
udkxGef;&ifu ajymjyonf/ udkxGef;&ifrSm t&yfredrfhrjrifh/ tom;vwfvwf/
pum;ajymonhftcgwGiftenf;i,f0Jaeonfudk owdjyKrdonf/
]]udkxGef;&ifu &cdkifvm;}}

]][kwfygw,f? uRefawmf rmefatmifuyg}}

udkxGef;&ifrSm vIdif;jyma&ief arG;jrLpdkufysKd;ukefxkwfor0g,r twGif;a&;rSL;


jzpfonf/ touf odyfrBuD;ao;/ ESpfq,fhESifhtpdwftwGif;rSmom &SdOD;rnf/ udkxGef;&if

180
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uefawGudk avQmufjy&if;? olwdkYor0g,rtzGJY\&nf&G,fcsufrsm;udk &Sif;jyaeonf/
]]uRefawmfwdkYqDrSm yifv,fa&ief0ifvdkY? aumaewJhajr&dkif;ajrvGwfawG trsm;
BuD;&Sdw,fq&m? uef&dk;wef;wavQmuffvHk;rSm qdkygawmh pyg;pdkufvdkYvJ r&bl;? 'hDjyif oD;
ESHpdkufvdkYvJ r&bl;? a&ief0ifaewmudk; 'Dawmh 'DajrawGudk a&iefarG;jrLa&;eJYpdkufysKd;
a&;vkyfief;vkyf&if aumif;rSmbJqdkNyD; uRefawmfwkdY pdwful;ay:vmcJhMuonf/

uRefawmfwdkYonf ig;arG;xm;onfh uefabmifrsm;wavQmuf avQmufvmcJhMu


onf/ xdkuefrsm;rSmu bDvl;ig;arG;xm;onfhuefrsm; jzpfonf[k od&\/
]]'DuefxJrSmu bDvl; 9700 csxm;onf q&m? ig;rTm;uav;qdkawmh aoEIef;
u 30 ESifh 40 &mEIef;Mum;avmufrSm &Sdvdrfhrnf}}
]]'Dig;awGusawmh rsKd;b,fu&ovJ? rsKd;bdk;uaum}}

]]'DrsKd;bdk;u rukefygbl; q&m? uRefawmfwdkYbmom yifv,fxGufNyD; ydkufqGJvdkY&


vmwJhig;awGyg? tJ- vkyftm;zdk;awmh &Sdoaygh q&m&,f}}
udkxGef;&if\ udk,fcE¨mudk Munfhrdonf/ olvdkudk,fvdkrQom &Sdygonf/ txll;
awmihfwif;oefrmjcif; r&Sdyg/ &kwfw&ufMunfhvQif ydefonf[kyif ajymEdkifonf/ þcE¨m
udk,frsKd;jzifh yifv,fxGufí ydkufcs&onhftvkyfonf wu,frvG,fyg/
]]a&ief;arG;jrLa&;[m jrefrmEdkifiHrSm uRefawmfwdkY pçyxr vkyfwmyJq&m?
xdkif;wdkY? zdvpfydkifwdkY? tif'dkeD;&Sm;wdkYrSmawmh awmfawmfav;c&D;a&mufaeMuNyD}}
udkxGef;&ifu xdkEdkifiHrsm;rS a&ief;arG;jrLpdkufysKd;a&;vkyfonfh {ursm;udkyg
tvGwf&GufjyoGm;onf/

]]a&iefarG;jrLa&;qdkwm yifv,fig;arG;w,fqdkwmawmh em;vnfygNyD? pdkufysKd;


a&;qdkwmu bmawG pdkufwmvJAsm}}

]]ckq&mwdkYudk jyrvdkYyg q&m}}


uRefawmfwkdYonf uefabmif&dk;wpfckrS qif;um aemufuefabmif&dk;wpfckokdY
181
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wufvmcJhMu\/ uefxJu a&u cg;omom? &ifqdkYavmuf&Sdrnf/ &ifqdkYavmuf&Sdonhf
uefxJu vli,fESpfOD; wufvmMuonf/ abmif;bD&Snfudk 'l;qpfxdatmif vdyfwifxm;
NyD;ESpfa,mufpvHk; qHyif&Snf&SnfawGjzifh/ olwdkYukd,fwGif &THUawGayaeonf/
]]olwdkY udkpdk;wifhESifhudkxGef;&DwJYq&m? wpfa,mufu ausmufyef;awmif;u?
wpfa,mufu awmifwGif;BuD;u}}

]][if . . . ESpfa,mufpvHk; ukef;acgifacgifu tnmom;awG csnf;ygvm;}}


ausmufyef;awmif;ESifh awmifwGif;BuD;rSm jrpfyifr&Sdonfh wu,fhukef;wGif;
a'orsm;jzpfygonf/ okdY&mwGif ukef;wGif;u olwdkYESpfa,mufonf yifv,fokdY a&mufae
MuNyD/

olwdkYESpfa,mufonf a&xJokdY jyefqif;oGm;um ydkufBuD;wzHkudk qGJwifvmMu


onf/ yifv,fa&arSmfarT;onfh ydkufrsm;ygwnf;/

]]'gu a&arSmfawGq&m? t&yftac:uawmh qD;0d'faygh? odyÜHtac:uawmh


(Gracilaria Edulis)8&mpDav;&D;,m; tuf8sL;vpfvdkac:ygw,f? oluaeNyD; ausmuf
ausm vkyfvdkY&ygw,f}}
a&arSmfoHk;ydómudk yifv,fxJu q,fvmNyD; pípdkufonf/ arG;onf[kvnf;
ac:Edkifygonf/ rESpfu Edk0ifbmvwGif pwifarG;cJh&m uRefawmfwdkYa&mufonhftcsdefwGif
q,fydóm&Sdonfhydkuftvufaygif; wpf&m&SdaeNyD/ tylcsdefrQwNyD; a&udk 8&kwpdkufvJ
ay;EdkifvQif a&arSmfonf tvGeftyGm;jrefonf[kqdkonf/ ESpfvvQifwpfBudrfEIef;jzifh
wpfESpfvQif 6 Budrf 7 BudrfcefY&dwfodrf;Edkifonf/ ig;ESifha&arSmfrS 0ifaiGrSm wpf&moDvQif
wpfaomif;cefY&Sdrnf[k udkxGef;&ifu cefYrSef;onf/
uRefawmfwdkYonf udkpdk;wifhESifh udkxGef;&DwdkYqGJwifvmonfhydkufrS a&arSmfrsm;udk
MunfhMuonf/ yifv,furf;pyfwGif tvdkvdkarsmygvmwwfonfh arSmfzufrsm;jzpfyg
onf/ jrefrmhyifv,fjyifwGif þvdk a&arSmfrsKd;awG trsm;BuD;&Sdygonf/

182
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vIdif;jymukefxkwfor0g,rudk bGJY&vli,fESifh trsKd;orD; 14 OD;u pwifzGJYpnf;
MucJhMuonf/ vli,fu 9 OD;/ trsKd;orD;u 5 OD;/ wpfa,mufvQif tpkaiG 1500 xnfh
0ifí tpjyKcJhMuonf/ olwdkYukd,fwdkif uefwl;cJhMuonf/ olwdkYukd,fwdkif a&wHcg;? a&
vTJaygufwdkYudk aqmufcJhMuonf/ olwdkYudk,fwdkif yifv,fxJxGuf ydkufcsNyD; ig;rsKd;&SmcJhMu
onf/ olwdkYudk,fwdkif yifv,fa&arSmfudk&SmNyD; pdkufcJhMuonf/ aeylrdk;&GmxJwGif vkyf&onfh
wu,fhtvkyfMurfrsm;jzpfygonf/ olwdkYonf bGJY&NyD;onfESifhtdrfudkjyefí olwdkY&nf&G,f
csufudk &Sif;jyMuonf/ tdrfrsm;u aumif;aumif;oabmrwlcsif/ olwdkYom;orD;rsm;udk
wuúokdvfokdYydkYcJhjcif;rSm onfvdkaeylra&Smif? rdk;&Gmra&Smifvkyf&onfhtvkyfMurf;awGudk
vkyfzdkydkYcJhjcif; r[kwf/ om;orD; rmpD;'D;pD;í udk&dkvm&onfudk jrifcsifonfrSm rdbwdkY
"r®wm/

okdY&mwGif olwdkYonf onfwBudrfwGif rdbpum;udk y,fvSefcJhMuonf/ xdkrQru


olwdkYudk,fudk olwdkYvnf; awmfvSefajymif;vJypf&onf/ vli,fqdkonfrSm om,mcsif
onf/ a&Se,feHygwf 5 udk arT;csifonf/ 'pöudk8Dwudk em;axmifcsifonf/ uHhaumfvrf;
rSm cspfolESifhvufcsif;wGJí avQmufcsifonf/ NrdKYjyt&dyfrSm em;cdkcsifonf/ jymvJhvJh eD
,GefrD;a&mif? yef;Eka&mif &ufAvGefEIwfcrf;? rSefum;xJrS 0if;vJhvJhtNyHK;? a&Ta&mifAl;xJrS
EdkifiHjcm;pD;u&uf/

xdkt&mrsm;tm;vHk;onf olwdkYudk jr§LqG,fcJhMuonf/ okdY&mwGif olwdkYonf xdkt


&mrsm;tm;vHk;udk ausmfvTm;cJhMuonf/ olwdkYudk,fydkifoHk;tjzpf wpfvudk q,hfig;usyf
om&onf/ odkYwdkifatmif xdkq,fhig;usyfudkyif olwdkYroHk;Muawmh/ or0g,rxJodkY jyef
xnhfMuonf/ aq;vdyfaomufolu aq;vdyfudk jzwfypfvdkufonf/ &kyf&SifBudKufolu
&kyf&Sif&HkbufokdY ajcOD;rvSnfhawmh/ oHjzLZ&yfwGif&Sdonfh &kyf&Sifudkyif oGm;rMunfhawmh/
vGwfvyfa&;aeYponfh tcgBuD;&ufBuD;rsm;wGif pufpJ&GmokdY vmjyonfh A[dk&kyf&Sifum;
rsKd;avmufudkom Munfhawmhonf/
vli,frsKd;qufopfwpf&yfudk arG;vdkvQif tvkyform;? v,form;rsm;ESifh
183
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
umv Mum&SnfpGm oGm;a&mufyl;aygif;&rnf/ olwdkYESifhtwl 'dk;wlaygifzuf tvkyfvkyf
Edkif&rnf[k uRefawmf ,Hkygonf/ tvkyform;v,form;rsm;\taMumif;udk em;vnf
olwdkYESifhtwl cGJa0cHpm;EdkifrSomvQif xdkynmwwfvli,fonf wdk;wwfonfhynmvli,f
jzpfvdrfhrnf[k uRefawmf,Hkygonf/

okdY&mwGif xdkYokdYvkyfEdkif&efrSm owif;pmxJwGif "mwfyHkyg&Hk aus;vufqif;jyonfh


tvkyfrsKd;rvG,fyg/ emusifyifyef;onfhjzpfpOfudk jzwfoef;&ygonf/ udk,fusKd;udk pGefYypf
cJh&ygonf/ yifyef;onfhumvudk tvkyfudk vkyf&ygonf/ ZGJ&Sd&ygonf/ tcuftcJudk
ausmfvTm;EdkifonfhowådrsdK; &Sd&ygonf/ axGjym;jcif; r&Sdonfh&nf&G,fcsufudk qkwfudkif&
ygonf/

]]xdkt&mrsm; r&SdvQif aus;vufqif;í tvkyform;? v,form;awGESifhwef;


wl tvkyfvkyfzdkY rvG,fyg/

vIdif;jymu vli,f? vHkri,frsm;onf þt&nftcsif;rsKd; &SdaMumif;udk olwdkY


tvkyfu oufaojyaeonf[k uRefawmfxifygonf/
]]cifAsm;wdkYrSm 'Dvdkpdwful;rsKd; b,fvdkvkyfNyD; ay:vmwmvJ}}

]]uRefawmfwdkYq&mawGeJY pmtkyfawG&JUaus;Zl;aMumifhygq&m}}
udkxGef;&ifu ajymjyonf/ armfvNrdKifaumvdyfu tPÖ0gZD0aA'XmerSL;u ol
udk,fwdkif yg0ifum pHjyvkyfjyonf/ þonfudk ausmif;tkyfBuD;uvnf; tm;ay;onf/
okdYjzif olwdkY or0g,rtzGJY taumiftxnfay:vmjcif;jzpfonf/
]]uRefawmfwdkY XmerSL;u oludk,fwdkifvJ qif;vkyfw,fq&m&JU? wcgwavqdk&if
uRefawmfwdkYeJYvmNyD; uefabmifwl;? uefoif; q,fw,f? ykqdk;uav; wpfxnfNcHKNyD;
aeylrdk;&Gmra&Smif uGif;xJ a&mufaewmyJ}}
olwdkYXmerSL;rSm OD;Munf0if;jzpfonf[k od&avonf/ pmoifcef;rSmomru vl
rIvufawGYudkyg oifMum;Edkifonfhq&mudk ynma&;rSL;aumif;ac:vQif OD;Munf0if;udk
184
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ynma&;rSL;aumif;wpfa,muf[k ac:Edkifvdrfhrnf xifygonf/
uRefawmfwdkY a&arSmfESifhig;arG;onfhuefrsm;udk MunfhNyD; aemufuefabmifay:
okdY wufvmcJhMuonf/

]]tJ[dk uGif;xJu[mu uRefawmfwdkYpcef;yJ}}

udkxGef;&Du uGif;bufokdYajy;onf/ olwdkYpcef;udk ta0;u jrifEdkfifygonf/ rIdif;


jymonfhawmwef;udk aemufcHjyKxm;onfh wJBuD;wpfvHk;rQom jzpfavonf/ xdkwJudk
vnf; olwdkYudk,fwdkif awm&Sif;? olwdkYudk,fwdkif 0g;ckwf? olwdkYudk,fwdkif aqmufxm;Mu
jcif; jzpfonf/

ca,mif;awmawGxJu jzwfum olwdkYwJqDodkY avQmufvmcJhMuonf/ wJu wJ


wef;t&SnfBuD;jzpfygonf/ wJ0wGif uRefawmfwkdYudk arQmfaeMuonfhvli,f vHkri,frsm;
udk awGY&onf/ uRefawmfwdkY a&mufvmojzifh olwdkYrsufESmrsm;onf 0if;xdefaeMuonf/
udkxGef;&ifu olwdkYtm;vHk;udk uRefawmfwdkYESifhrdwfqufay;\/
]]aeOD;Asm . . . aeOD;? olwdkYtukefvHk;udk csufcsif;rSwfrdrSm r[kwfao;bl;?
wJxJa&mufNyD;at;at;aq;aq;usrS rdwfqufay;? olwdkYqDu ar;csifwmawGvJ &Sd
ao;w,f? olwdkYeJYvJ pum;ajymcsifao;w,f}}
wJwef;&SnfBuD; wpfzufwcsufwGif 0g;Murf;rsm; cif;xm;NyD; tv,facgifwGif
tlaMumifvrf;BuD; zGifhxm;\/ uRefawmfwdkYonf wJwzuf&Sd 0g;Murf;cif;ay:wGif xdkifMu
onf/ olwdkYwGif zsmr&Sd/ oifjzL;qdkonf a0vma0;/ olwdkYtdyfonfh rdk;umtdyf&mcif;
awGudk atmufrSm cif;xm;onf/
]]uRefawmfwdkYu uGif;xJrSmqif;awmh olwdkYu xif;acGw,f? xrif;csufw,f?
MuufawG? bJawGudk tpmauR;onf? MuufeJYbJu taumifoHk;&mavmuf&Sdonf q&m?
0ufawGvJ arG;xm;ao;onf/

185
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udkxGef;&ifu &Sif;jyonf/
olwdkYaeMuonfrSm &GmESifhreD;/ vlaetdrfajcESifhurf;ajcESifh vSrf;aomuGif;
acgifacgifBuD;rSm jzpfonf/ vQyfppfrD; r&Sd/ a&eHqDrD;cGufuav; wpfvHk;om&Sdonf/ ol
wdkYudk,fwdkifaqmufNyD; olwdkYudk,fwdkif trdk;rdk;xm;ojzihf rdk;onf;vQif aumif;aumif; rdk;
rvHkcsif/

]]rdk;&Gmawmh rdk;ryufbl;vm;}}

]]yufwmaygh q&m? odyfoJ&ifawmh rtdyf&awmhbl;? tdyf&mvdyfuav;awG


vdyfNyD; xxdkifaeMuwmyJ? tdyfr&awmh nBuD;oef;acgif oDcsif;awG qdkaewmyJ? rdk;awG
avawGu wdkuf? uRefawmfwdkYuvJ oDcsif;awG atmfqdk? aysmfp&mBuD;}}
uRefawmfonf rdk;oufawG? rkefwdkif;awGxJwGif oDcsif;qdkae onfholwdkYwawGudk
Munfhí udk,fcsif;pmrdygonf/ olwdkYwGif a&'D,dkuav;wpfvHk;ESihfpmtkyftcsKdYom &Sd
onf/ tjcm;bmrQ ajzazsmfp&m r&Sd/
]]tvkyfcsnf;yJvkyfNyD; awmxJawmifxJrSm ae&awmhajz azsmfrI&SdzdkYawmh vdkvdrfh
rnfxifonf? 'Dtwdkif; Mum&Snfqufae&if pdwfwif;usyfrIawG rsm;aerSmaygh}}
]]uRefawmfwdkYrSm pmtkyfawG&Sdonfq&m? aemufNyD; teD;tem;u&GmawGudk
avQmufvnfw,f? olwdkYeJYtwlaew,f? ckawmh uRefawmfwdkYvJ &GmuvlawGeJY aqGawG
rsKd;awGvdk jzpfaeygNyD}}

olwdkYtxJu wpfa,mufu ajymonf/ uRefawmfwdkYpum;ajymaepOf? ausmif;


olwodkufonf vufzuf&nftdk;rsm;ESifhtjrnf;rsm;udk vmcs\/
]]a[m'gu q&mwdkYdudk ckeu uRefawmfjycJhwJha&arSmf okwfxm;wmq&m? 'gu
uRefawmfwdkY ig;arG;uefxJu ig;aygufuav;awGudk aMumfxm;wm? 'gu uRefawmfwdkY jcH
xJuxGufwJh MuufOaMumf}} a&arSmfrsm;udk jyKwfNyD; ykZGefajcmuf? iHjym&nf? MuufoGefqD
csufjzifh okwfNyD; oHyk&m&nf n§pfxm;onf/ &efukefwGif okwfpm;Muonfh ausmufyGifh

186
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
xuf trsm;BuD; aumif;ygonf/ i&kwfoD;pdrf;udk yg;yg;vSD;xnfhxm;ojzifh csKdiefcsOfpyf
ponfh t&omav;yg; pHkygonf/

]]uJ . . . uJ uRefawmfwdkYudk aoaocsmcsm rdwfqufay;prf;ygOD;}}


udkxGef;&ifu tm;vHk;udk vSrf;ac:ojzifh uRefawmfwdkY tem;odkY tm;vHk; a&muf
vmMuonf/ udkxGef;&ifrSm twGif;a&;rSL;jzpfojzifh oluyif oYludk,folpí rdwfquf
onf/

]]emrnfavmufwGif odcsifwm r[kwfygbl;As? uRefawmfwdkY odcsifwmawGu


rddbrsKd;&dk;udk odcsifw,f? rdb&JUtvkyftudkif qdkygawmhAsm? 'grS cifAsm;wdkYtxJrSm v,f
orm;vlwef;pm;Zpfjrpfuvmolb,fESpfa,muf? ynmwwfvlwef;pm;Zpfjrpfuvmol
b,fESpfa,muf pojzifh cGJjcm;vdkY&r,f? cifAsm;wdkY&JU vlwef;pm;Zpfjrpfudk ppfaq;MunfhzdkY
qdkygawmh}}

olwdkYu &,fMuonf/
]]aemufwpfcsuf odcsifwmu cifAsm;wdkYrSm arG;csif;aygufazmf b,fESpfa,muf
&SdovJ qdkwmudkvJ odcsifw,f? cifAsm;wdkY&JU pGefYvTwfrI twdkif;twmudk od&atmifvdfkyg/
Oyrm arG;csif;vJrsm;w,f? tBuD;qHk;vJjzpfw,fqkd&if olYpGefvTwfrI[m twdkif;twm
tm;jzifh BuD;w,fvdkYqdk&Edkifwmaygh? r[kwfbl;vm;}}
olwdkYu wpfa,mufpD olwdkYtaMumif;udk ajymjyMuonf/ olwdkYtaMumif;udk
uRefawmfhrSwfpkwGif ul;,lxm;onfhtwdkif; uRefawmfazmfjyvdkufygonf/

1/ udkxGef;&if (rmefatmifZmwd? rdb-a&vkyfief;? arG;csif;ig;a,mufteuftBuD;qHk;)


2/ udkatmifMunfOD; (a&TusifZmwd? rdb ausmif;q&m? arG;csif;q,fa,mufteuft
BuD;qHk;)
3/ udkjrifhwif (anmifav;yifZmwd? tazr&Sd? arG;csif;ckepfa,mufteufwwd,)
4/ udkpdk;wifh (ausmufyef;awmif;Zmwd? rdbawmifol? arG;csif;wpfa,muf)
187
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
5/ udkatmifjrifh (qifjzLuRef;Zmwd? rdb awmifol? arG;csif;&Spfa,mufteuf owår
ajrmuf)
6/ udkxGef;&D (awmifwGif;BuD;Zmwd? rdb awmifol? arG;csif;oHk;a,mufteuf'kwd,)
7/ udkcspfarmifarmif( rdk;ukwf? rawGGYcJY? tdrfokdY acwåjyefoGm;onf)
8/ udkMunfoefY (awmifukwfZmwd? rdbukefonf? arG;csif;oHk;a,mufteuf tBuD;qHk;)
9/ udkqef;xGef; (umbkd;Zmwd? rdbv,form;? arG;csif;wpfa,muf)
10/rwifwifvS (wefYqnfZmwd tar rlvwef;ausmif;tkyf? arGG;csif;ajcmufa,muf
teuf pwkw¬)

11/raX;aX;Munf (aygifZmwd? rdbv,form;? arG;csif;ig;a,mufteufwwd,)


12/rjrifhrl(acsmif;qHkZmwd? rdbausmif;q&m? arG;csif;ig;a,mufteuf tBuD;qHk;)
13/rvJhvJh0if;(bdkuav;Zmwd? rdb-&Hk;tzGJYrSL;? arG;csif;ajcmufa,mufteufpwkw¬)
14/rcsKdjrwfrGef(usKHrai;Zmwd? rawGYcJY/ tdrfodkYacwåjyefoGm;onf/)
olwdkYtm;vHk; 1977 ckESpfu armfvNrdKifwuúodkvfrStPÖ0gZD0 aA'bGJYudk &cJhMu
onf/ rdbxHjyefNyD; olwdkYpdwful;udk zGifhajymMuonf/ t&if;tESD;yg0if&ef ydkufqH
awmif;Muonf/ rdbrsm;u ray;csifMu? olwdkYudkvnf; roGm;apcsifMu/ wcsKdUtar
rsm;qdkvQif orD;udk wm;r&ojzifhcsKH;yGJcsidkMuonf/ odkY&mwGif tarhrsuf&nfonf olwdkY
\ydkif;jzwfrIudk racszsufEdkfif/ þwGif wm;ír&aomtcg om;orD;rsm;ukd vTwfvdkufMu
&onf/ okdY&wGif pdwfrcs/ olwdkYaeyHkxdkifyHkudk vdkufMunfhMuonf/ olwdkYae&onfu awm
xJawmifxJ/ pm;&onfrSm csOfaygif[if;ESifhig;yd&nf/ þom;orD;awGudk jyefac:zdkY BudK;
pm;Mujyefonf/ þwGifvnf; tarwdkY ta&;edrfh&jyefonf/
aemufqHk;rwwfomawmhonhftcgwGif tarwdkY? tazwdkY vufavQmh&awmh
onf/

uRefawmfwdkYu olwdkYpm;a&;aomufa&;? aea&;xdkifa&;udk ar;Munfhonf/

188
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]trsm;tm;jzifhawmh csOfaygif[if;eJYiyda&ayghq&m? wpfcgwcgusawmh ig;
av;bmav; xGuf&SmNyD; ig;[if;pm;Muw,f? aq;vdyfraomufMubl;? vufzufa&
raomufMubl;? &wJYaq;vdyfzdk;uav; vufzufa&zdk;uav;awGudk pmtkyf0,fzwf
w,f}}

udkxGef;&ifu olYtdyf&mab;rSpmtkyfrsm;udk jyonf/ xkdtxJrSpmtkyfwpftkyfukd


aumufqGJxkwfNyD; jy\/ t*FgpEkd;a&;í uRefawmfjrefrmjyefonfh]awmifrsm;\awmif
bufrS yifv,frsm;\ajrmufzufodkY}qkdonfhpmtkyfjzpfonf/

]]'DpmtkyfxJu wmhusKdufbHktaMumif; zwf&awmh? uRefawmfwdkY tm;wwfoGm;


w,f}}[k udkxGef;&ifu ajymjyonf/

wmhusKdufrSm w&kwfjynfwGif pHjybHktzGJYwpfckjzpfonf/ a&r&Sd/ awmr&Sd/ vGif


r&Sd/ ukef;acgifacgif MuyfwD;ajrjzpfonf/ wmhusKdufrSv,form;rsm;onf xdkMuyfwD;
vGifjyifBuD;udk pdrf;vef;onfh v,fuGif;rsm;tjzpfokdY ajymif;cJhMuonf/ 25 ESpfvHk;vHk;
ausmufawmifBuD;rsm;udk NzdKcJhMuonf/ ausmufwHk;rsm;udk awmifay:odkYo,fum rdkfif
aygif;rsm;pGm &Snfvsm;onfhausmufwHwdkfif;a&umwmBuD;rsm;udk aqmufcJhMuonf/ ,ck
tcsdefwGif wmhusKdufonf w&kwfjynfwGif oD;ESHtxGuftaumif;qHk;ae&m jzpfaeNyD/
ajrw[ufwmvQif oD;ESH&SpfwefxGufonf[kqdkMuonf/ armfpDwkef;u wmhusKdufrS wdk;
wufrIrsm;udkMunfhum ]wmhusKdufudk twk,lMu}[k a<u;aMumfoH xkwfvdkufonf/

]]olwkdYawmif vkyfEkdif&if uRefawmfwkdYaum bmaMumifh rvkyfEkdif&rSmvJ}}[k


ausmif;om;vli,fwpfa,mufu ajymonf/

]][kwfwmaygh/ uRefawmfwdkY[m tyifyef;tqif;&JcH&rSmudk raMumuf&bl;?


BudK;pm;NyD; &dk;&dk;om;om; vkyf&if ZGJ&Sd&if toD;tyGifhudkawmh cHpm;&rSmyJ? cifAsm;wdkY
vkyfief;om atmifjrifoGm;&if uRefawmfwdkY wdkif;jynfrSmvJ}} ]vIdif;jymudk twk,lMu}qdk

189
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wJhtoH[m ynmwwfvli,fawGMum;xJrSm jyefYESHYroGm;bl;vdkY b,folajymEdkifrvJ}}
olwdkYrsufESmrsm;onf awmufyaeMuonf/ olwdkYrsufESmrsm;onf jyHK;aeMu
onf/ okdY&mwGif olwdkY\awmufyrI? olwdkY\tjyHK;onf tay:,HawmufyrI? tay:,H
tjyHK; r[kwfyg/ av;eufwnfMunfonfhawmufyrIESifhtjyHK;jzpfygonf/
]]q&majymwm [kwfygw,f? ckaevmMunfh&ifawmh uRefawmfwdkYqif;&Jw,f?
tdyf&wmuvJ rdk;xJavxJ? pm;&wmuvJ iyda&BuJeJYyJ[if;a&BuJ? 'gayr,fh uRefawmf
wdkY cHEdkifygw,f? udk,fhvrf;udk,f a&G;MuwmyJ? b,folurS twif;vkyfcdkif;wmrS r[kwfbJ?
bmjzpfvdkYrcHEdkif&rSmvJ? ckqdk&if uRefawmfwdkY 'gawGudk BudKwGufNyD;om;yg? ckqdk&if uRef
awmfwdkY BudK;yrf;rIuaeNyD; toD;tyGifhawG yGifhvmygNyD? uRefawmfwdkYudk 'Dem;w0dkufu
vlawGuvJ tm;ay;w,f? NrdKYe,fuvJ tm;ay;w,f? 'DaeYtzdkYqdk&if uRefawmfwkdYtzdkY
r*Fvm&SdwJYaeYvdkY qdk&rSmyg? wpfcku q&mwdkYvdk pma&;q&mawG vmMunfhMuw,f?
q&mwdkYwawGuaeNyD; uRefawmfwdkYtaMumif;udk wdkif;jynf wifjyr,f? ynm wwfvli,f
awGu q&mwdkYwawG wifjywmudk MunfhNyD; uRefawmfwdkYvdk vkyfvmMuw,fqdk&if uRef
awmfwdkYtzdkY tjrwfyJ? aemufwpfckuawmh uRefawmfwdkYudk qdkif&mu aiGwpfodef; 'DaeY
xkwfacs;w,f? ckqdk&if uRefawmfwdkY&Jabmfwpfa,mufNrdKYudkoGm;NyD; vufrSwfxdk;aeNyD}}
olwdkUu olwdkY a&SUvkyfief;pOfudk uRefawmfwdkYtm; &Sif;jy\/ þor0g,r
atmifjrifvQif a'ocHvli,frsm;udk vTJay;cJhrnf/ olwdkYurl tjcm;yifv,furf;&dk;wef;
a'orsm;okdY oGm;NyD; tvm;wlor0g,rrsm;udk zGJYOD;rnf[k qdkajymjyonf/
]]rdef;uav;awGuaum b,frSmaeMuovJ}}

uRefawmfwdkYu ar;onf/

]]olwdkUu nqdk&if q&mwdkYwnf;wJh&dyfomem;u tPÖ0gZD0aA'&dyfomrSm tdyf


w,f? reuftvkyfqif;csdefusrS pcef;udk vmMuw,f}}
uRefawmfwdkYu olwdkYudk tm;ay;pum; ajymMuonf/ olwdkYtvkyfonf qif;&J
onfhwdkif rGefjrwfonfhtvkyfjzpfaMumif;? ynmwwfvli,frsm;twGuf vrf;jyvkyfief;
190
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jzpfaMumif;? tcuftcJrsm; awGYaumif;awGYrnfjzpfaomfvnf; ZGJjzifh vkyfoGm;vQif
atmifjrifrnfjzpfaMumif;? uRefawmfwdkYonf olwdkYudk &kyf0w¬Ktm;jzifh tultnDray;
Edkifonfhwdkif pdwf"mwftm;jzihfrl tultnDay;EdkfifvdrfhrnfxifaMumif;/
]]wpfckawmh tMuHay;csifw,f? cifAsm;wdkYrSm tyef;ajzrI enf;aew,fvdkY xif
w,f? ajzazsmfrIqdkygawmhav? 'Dawmh pmzwfwm? oDcsif;em;axmifwm? &kyf&SifMunfh
wm? pdwfudk tNiD;ajyapwJhtjcm;vkyfief;rsm;udk vkyfwmawG &Sdoifhoavmuf &Sd&vdrhf
r,fxifw,f? b,ftvkyfrSmjzpfjzpf pdwfudk ajzvTwfwJhenf;vrf;awGuawmh &Sd&vdrhfr,f?
'DvdkrSr[kwf&ifpdwf"mwft& odyfyifyef;oGm;vdrhfr,f}}

jyefcgeD;awmh olwdkYtm;vHk;u uRefawmfwdkYudk pcef;ESifh cyfvSrf;vSrf;


a&mufatmif vdkufydkYMu\/

olwdkYonf awmxJawmifxJwGif ae&onfhwdkif NiD;aiGY[efr&Sd/ olwdkYrsufESmrsm;


u arQmfvifhcsufjzifh awmufyvsuf/ tem8wfudk ,HkMunfcsufjzifh 0if;xdefvsuf/ olwdkY
vkyfief;wGif ,HkMunfrIjzifh av;eufwnfMunfvsuf/

«6»

aemufwpfaeY reufapmapm tdyf&rSxum "rif;qdyfokdY vmcJhMuonf/ "rif;


qdyfrSm &Gmuav;wpf&Gm\trnfjzpfavonf/ pifppf&Gm[kac:onfxuf tdrfpkuav;
wpfpk[kac:vQifydkírSefvdrfhrnfxifygonf/ "rif;ig;ydvkyfief;udk Munfh&ef oGm;Mujcif;
jzpf\/ uRefawmfwdkYtzdkY aeYv,fydkif;wGif bmtpDtpOfrQ r&Sdawmh/

191
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
raeYaeYv,fu oHjzLZ&yf NrdKYv,fcef;rwGif pmaya[majymyGJ vkyfcJhNyD;NyD/ vl
awGrsm;rnfpdk;í zdwfpmjzihf vkyf&onfh a[majymyGJygwnf;/ zdwfpmjzifh usif;yjcif; jzpf
onhfwdkif cef;vHk;jynhfrQ wufa&mufMuonf/
xufoefwuf<uonfhy&dowfjzpfojzihf uRefawmfwkdYwawG &Snfvsm;pGm a[m
Muonf/ armifae0if;? ewfEG,fESifhrif;ausmfwdkYu olwdkYa[maeus oif&dk;ukefatmif
a[mvdkufMuonf/ uRefawmfum; a[maeusoif&dk;rQ ruyg/ ed'gef;tjzpf rGefjynfol
wdkY\twdwfordkif;udk &Snfvsm;pGm cif;vdkufygonf/ uRefawmfonf ordkif;okaw oDwpf
OD;r[kwfyg/ 0w¬Kpma&;q&m wpfa,mufrQomjzpfygonf/ xdkYaMumifh uRefawmfajym
rnhftaMumif;t&mxJwGif rGefjynfolwdkY\ordkif;aMumif;udk cif;jy&ef tpDtpOfrS&dSyg/
okdY&mwGif pum;ajymcGufa&SUwGif &yfvdkufonfhESifhrGefjynfolwdkY\ twdwfum;csyfrsm;
onf uRefawmfrsufpdxJwGif wa&;a&;ay:vmMuavonf/ rGefjynfe,fxJodkYa&mufí
rGeftrsKd;om;rsm;udk jrifvdkuf&onfhtcgwGif rGefjynfolwkdY\ordkif;udk tvdkvdkajymrd
vsufom; jzpfaeavonf/

tb,frSmvQif rajymbJ aeEdkifygrnfenf;/ rGefjynfolwdkYwGif BuD;us,fcrf;em;


onhf ordkif;tpOftvm&SdcJhonf r[kwfavm/

uRefawmfonf pum;ajymcGufa&SUwGif&yf&if; rGefol&Jaumif; ordefy&rf;udk jrif


a,mifvmavonf/ tom;vwfvwf? ezl;us,fus,f? rsufvHk;rsufcHk; aumif;aumif;?
aoQmifwGJu nmbufycHk;ay:wGif 0Jusvsuf/ xdk;uGif;rifaohudk,fvHk;jynhfjzifh? vufzsH
uwpfacsmif;wnf;? tif;0NrdKY&dk;teD;wGif vSefxm;onhfjrif;eD;refusnf;aph wpfaumif
udk aumufí pD;um 8grPdESifhpD;csif;xdk;cJhyHkudk jrifa,mifaerdonf/
trSeftm;jzifh ordefy&rf;\&kyf&nfudk &mZ0ifusrf;rsm;wGif azmfjyxm;jcif; r&Sd
yg/ odkY&mwGif uRefawmfonf &mZ0iftjzpftysufudk tajccHum ordefy&rf;\ &kyf
vu©Pmudk uRefawmhfpdfwful;jzifh zGJYEGJY í ajymvdkufjcif;jzpfonf/

192
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
tJrGef',monfvnf; ordefy&rf;uJhokdYyif pdwf0ifpm;zG,faumif;onhf ol&J
aumif; wpfa,mufjzpfonf/

tJrGef',monf jrefrmwdkY0dkif;&Hxm;onfh 'vNrdKYwGif;okdY ta&muf0ifoGm;cJh


onf/ tJrGef',m eiftawmif&Sdíwnf; jyefrnfavm? ajratmufukdvnf; vQKd;rnf
avm? Oyg,fjyKaomaMumifhom eif0if&onf}[kjrefrmwdkYu [pfonf/ tJrGef',mu
]reufrdk;aomufwGif ig'vrSjyefxGufrnf? eifwdkY&atmif apmifh}[kNrdKY&dk;xdyfrS jyefqdk
onf/ jrefrmwdkYonf 'vNrdKYrSudk txyfxyf&Hxm;Mu\/ tJrGef',m xGuftvmudk apmifh
Mu\/ aemufwpfaeY rdk;aomufodkYa&mufawmh tJrGef',m\t&dyfta&mifudkrS rjrif&/
okdYapmifhaepOf 'vNrdKYwGif;rS romavmif;wavmif;csvmonfudk jrifMu&onf/ t
avmif;udk eEGif;yg;em;vdrf;í oabmhzsmpkwfwpfckjzifh ywfvsuf/ aemufuvnf; rdef;r
av;ig;a,muf idkí vdkufvmMuonf/ acsmif;pyfa&mufvQif tavmif;udk iSufaysm
azmifwpfckwGif wifíarQmvdkufonf/ tavmif;acgif;&if;wGif qefwcGufcsufudk
pavmif;wGif xnfhum Muuft&Sifaumifudk csnfxm;onf/ qDrD;cGufu cyfrSdefrSdefvif;
vsuf/ jrefrmwyfrsm;u reufapmapmpD;pD; olwdkYtem;okdY a&mufvmonfhtavmif;
aumifBuD;udk xdk;0g;rsm;jzifh wGif;vTwfvdkufMuonf/ ]vlaoaumifwrHkY}[kqdkum ta0;
odkYwGef;xdk;vdkufMuonf/ qGrf;cHjyefcsdefavmuftxd tJrGef',m\t&dyfta&mifudkrQ
rjrif&ao;/
]][,f tJrGef',m xGufavmh}} jrefrmwdkYu qdkMuonf/ ]]eifwdkYol&Jaumif;
tpGrf; ukefNyDavm}}[k&,foGrf;Muonf/ ]]tJrGe'f ,m reufuyif yJcl;okdY wufoGm;NyD}}
[krGefwdkYu qdkMuonf/

xdktcsdefü tJrGef',monf iSufaysmwHk;xJwGif 0Sufxm;onfh"m;udk ,lum urf;


okdY wufESifhNyD/

193
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfonf ordefy&rf;ESifhtJrGef',mwdkY\ol&Jaumif;yDoonfhpGefYpm;rIrsm;
udk tusOf;csKyfí ajymvdkufonf/

xdkYaemuf wdkif;jynfudk Nidrf;csrf;om,mpGm tkyfcsKyfEdkifcJhaom bk&ifrBuD;&Sif


apmyk\tkyfcsKyfa&;orm;aumif; t&nftcsif;rsm;udkvnf; ajym\/
rGefjynfolwdkY\opöm&SdyHk? aus;Zl;odwwfyHkudk ajym&mwGif uRefawmfonf rGef
ol&Jaumif;v8Gef;tdrf\tjzpftysufudk O'g[&kPfaqmifonf/ 'Pf&mjzifh aocgeD;wGif
v8Gef;tdrfokdY rif;&JausmfpGmu xrif;auR;onf/ v8Gef;tdrfu rpm;/ ]]uREkfyf
t&Sifwpfyg;\xrif;udkom 0rf;okdY0ifapawmhrnf? t&SifESpfyg;\xrif;udk 0rf;okdY r0if
NyD? ,ck a&Teef;ocif\om;awmf(rif;&JausmfpGm)ay;onfh uGrf;w,mESifha&wrIwfukd ,l
cJhrdonfhtwGuf aus;Zl;udk uREkfyf &cJhNyD? t&SifhbBuD;awmf(&mZ"d&mZf)ESifh qifcsif; jrif;
csif; rwdkufavESifh? bBuD;awmfudk pD;csif;wdkuf&mwGif rnfolrQ rDEdkifrnfrxif? uGrf;w
,m a&wrIwfaus;Zl;aMumifh uREkfyf a&Teef;ocifom;udk þpum;ajymcJhrnf}}[kqdkum
v8Gef;tdrf tedpöa&mufcJhonf/

rGefjynfolwdkY\ ordefy&l uAsmÓPfudkvnf; MunfhygOD;/

trwf ordefy&lonf Muif,mawmf'vrnfudk oD&d\t&D;awmfr[ma'0DESifht


aetxdkif roifhonfudk yJcl;om;wdkY jrifMuonf/ uGrf;0g;zwfjzifh wpfOD;udkwpfOD; vSrf;
aygufusDp,faeyHkonf yJcl;om;wdkYtjrifwGif rwifhrw,f jzpfvsuf&Sdonf/ þonfudk
&nfí yJcl;om;wdkYu ]]a'gif;rtdkvsuf? opfyifxufodkYwwfí tkaom? rdef;rtdkvsuf?
aMumuf&Sufr&I? olYvifvkaom}} [kwabmifqdkMuonf/

rnfrQvSaom tvuFmaywnf;/ rnfrQvSonfhedrdwfyHk aywnf;/


okdYjzifh rGefjynfe,fxJa&mufNyD; rGefjynfolawGMum;xJwGif a&mufaeonfhuRef
awmfonf pum;ajymcGufa&SUwGif &yf&if;? rGefjynfolwdkY\ol&owåd? rGefjynfolwdkY\
aus;Zl;odwwfyHk? rGefjynfolwdkY\uAsmÓPfwdkYudk wa&;a&;jrifa,mifvmavonf/
194
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ordkif;tpOftquf&SdcJhaomrGefESifhjrefrmjynfolwdkY\ul;vl;qufqHrIaMumifh ay:ayguf
vmcJhonfh rGefjrefrm,Ofaus;rIBuD;\txktxnf? teuft&Idif;wdkYudk cHpm;&avonf/
xdkrGefjrefrm,Ofaus;rIBuD;\tarGtESpfonf uRefawmfwdkYaoG;xJwGif pD;qif;vSnfhywf
aeonf[kxifjrifrdavonf/
xdktjrif? xdkcHpm;csuf? xdktxifjzifh uRefawmfonf rGefjynfolwdkY\ ÓPft
ajrmftjrif? olwdkY\&JpGrf;owåd? olwdkY\opömapmifhodrI? olwdkY\tvuFmÓPfudk ed'gef;
oG,frdcJhjcif;jzpfyg\/

«7»

raeYnwkef;u pufpJ&dyfomrS yifv,fjyifokdY vSrf;MunhfvdkufonfhtcgwGif w


vufvuf awmufyaeonfht&mrsm;udk jrif&avonf/ MuufoGefuRef;rD;jywdkufrS rD;
a&mifavm? yifv,fjyiftESHYtjym;wGif vif;vufaeonfudkaxmufí rD;jywdkufrS rD;
a&mifrjzpfEdkif? rD;pkef;"mwfawmufjcif;omjzpfvdrfhrnf[k uRefawmfwdkYxifcJhMuonf/ okdY
&mwGif rD;pkef;"mwfawmufjcif;onf r[kwfyg/ yifv,fokdYxGufí ig;zrf;onhf "rif;avS
rsm;rS rD;a&mifrsm;jzpfaMumif; aemufrS od&avonf/
uRefawmfwdkYonf xdk"rif;avSrsm;udkBunhf&ef a&vkyfom;rsm;ESifhawGY&ef "rif;
qdyfokdY vmcJhMujcif;jzpfonf/ uRefawmfwdkY wnf;cdk&dyfomESifhwpfrdkifausmfausmf ESpfrdkifeD;
yg;avmufom a0;ojzifh a&usNyD;cgp aomifjyifwGif ajcvsifavQmufcJhMuonf/
"rif;avSrsm;onf raeYnu a&usESifhtwl yifv,fokdYxGufoGm;MuNyD;? aemuf
reuf a&wufESifhtwl urf;okdYjyefvmcJhMujcif;jzpfonf/
"rif;avSrsm;tm;vHk; [Gef'ga&pkyfpufuav;awG? ulbdkwm a&pkyfpufuav;
awGudk wyfwm;Muonf/ udk,fydkifpufrsm; r[kwfMu/ aiGaMu;wwfEdkifolwdkYu yJYcsdwfpuf
axmifay;xm;NyD; a&vkyfom;rsm;u ¤if;wdkYxHig;ydjyefoGif;&jcif;jzpfonf/ uRefawmfwdkY

195
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a&mufoGm;onfhtcsdefwGif "rif;avS tpif;oHk;q,favmuf qdkufaeNyD/
zrf;rdonhfig;rsm;u BuD;BuD;rm;rm; r[kwf/ "rif;ig;ydvkyfief; ig;EIwfzJhu
av;rsm;ESifh tmyJhajcmufac: ig;ESyfajcmufvkyfonfhig;rsm;jzpfonf/
"rif;qdyf &Gmuav;u tdrfajcoHk;av;q,favmufom &Sdonf/ trSefu &Gm[k
yifrac:Edkifyg/ &moDudkvdkufí tvkyfvkyfMuonfha&vkyfom;rsm;\ wJoskufuav; jzpf
yg\/ aomifpyfrS wJpkqDokdYa&mufonhfESifhig;n§DeHYawGu axmif;axmif;xGufaeonf/
tdrfwdkif;wGif pifawGxkd;í ig;rsm;udk vSef;xm;Muonf/
uRefawmfwdkYonf wJBudKwJMum;rSjzwfum wJcyfBuD;BuD;qDodkY vmcJhonf/
]]a[h . . . OD;ukvm;BuD; r&Sdbl;vm;uG}}

OD;0rfxdefu wJa&SUMurf;jyifwGif xdkifaeonfh oli,fuav; wpfa,mufudk ar;


onf/

]]r&Sdbl;As &Gmajrmufydkif;udk xGufoGm;w,f}}

OD;0rfxdefu tac:cdkif;ojzifh oli,fuav;u OD;ukvm;BuD;udk oGm;ac:onf/


uRefawmfwdkYonf tdrf&Sifr&Sdonfh wJxJokdY0ifí xdkifaeMu\/ wJay:wGif ydkufrsm;ESifh
BudK;acGrsm;onf z&dkz&J &SdaeMu\/ xddkMum;xJrS bufx&Dtdk;wpfvHk;udk jrif&onf/
tjcm;bmrQr&Sd/

]]'Dbufx&Dtdk;u nyifv,fxGuf&if avSay:rSm rD;xGef;wJh bufx&Dtdk; q&m


&JU? raeYnu q&mwdkYjrifwhJrD;awGu avSurD;awG? 'Dbufx&Dtdk;awGeJYxGef;wmaygh}}
OD;0rfxdefu &Sif;jyonf/
uRefawmfwdkYcsnf; xdkifpum;ajymaepOf OD;ukvm;BuD; aygufvmavonf/ OD;
ukvm;BuD;qdkaomfvnf; toufodyfrBuD;ao;yg/ 40 twGif;avmufom &Sdygvdrfhrnf/
ukvm;&kyfvnf; enf;enf;rQ raygufyg/ tom;vwfvwf ydefydefyg;yg; t&yfjywfjywf
ESifhjzpfavonf/
196
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
OD;0rfxdefu uRefawmfwdkYudk OD;ukvm;BuD;ESifhrdwfqufay;onf/ OD;ukvm;BuD;
onf uRefawfmwdkYtrnfrsm;udk Mum;zl;yHkr&yg/ uRefawmfwdkYtrnfrsm;omru pma&;
q&mqdkonfha0g[m&udk em;vnfyHkr&yg/
odkY&mwGif uRefawmfwdkYemrnfudk rMum;zl;ívnf; ta&;rBuD;yg/ pma&;q&m
qdkonfha0g[m&udk em;rvnfívnf; udpör&Sdyg/ uRefawmfwkdYoGm;onfh &nf&G,fcsufrSm
uRefawmfwdkYudk OD;ukvm;BuD; em;vnfzdkY r[kwfyg/ uRefawmfwdkYu OD;ukvm;BuD;udk em;
vnfa&;jzpfygonf/
OD;ukvm;BuD;onf ulbdkwm a&pkyfpufwyfonhfpufavSuav;wpfpif;jzifh yif
v,fokdYxGufaeonfha&vkyfom;BuD;wpfOD; jzpfonf/ odkY&mwGif avSuom olYukd,fydkif
avS jzpfNyD; a&pkyfpufrSm olYukd,fydkifa&pkyfpuf r[kwfyg/ aiGaMu;wwfEdkifolwpfOD;u
axmifay;xm;jcif;jzpfygonf/
]]'D&GmxJrSm yJhcsdwfpufydkifwJha&vkyfom; b,fESpfa,muf &SdovJ}}
wpfa,mufrQ r&Sd/
olwdkYtm;vHk;onf yJhcsdwfpufudk iSm;NyD;vkyfMu&jcif; jzpfonf/ qDbdk;udk udk,fu
pdkuf&onf/ okdY&mwGif qDudk qdkif&mrSr&Mu/ tjyifrS 0,foHk;aeMu&jcif;jzpfavonf/
qDzdk;ESifhpufiSm;cudk EIwfvdkufvQif bmrQrusefyg/ wpf&moD pm;avmuf&HkrQom&Sdonfudk
OD;ukvm;BuD;u ajymjyonf/ uav;rsm;rSvnf; ausmif;raeEdkifMuyg/ ydkufzmjcif;? ig;
ajcmufvSef;jcif;? ig;ydaxmifjcif;ponfhvlBuD;awGvkyfief;rsm;udk ulvkyfaeMu&onf/
"rif;qdyfwGif ausmif;r&SdonfhtwGuf ausmif;wufvdkvQif pufpJuausmif;udk oGm;wuf
&avonf/ xdkYaMumifh awmfawmfwefwef uav;onf ausmif;raeawmh/ tdrfvkyfief;
vkyf&if;jzifh tcsdefukefonfu rsm;onf/
OD;ukvm;BuD;u uRefawmfwdkYudk ig;ajcmufzkwfrsm;? ig;aMumfrsm;ESifh {nfhcHvdkuf
onf/ vwfvwfqwfqwf jzpfojzifh pm;aumif;ygonf/

197
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef

«8»

aeYv,fydkif;wGif uRefawmfwdkYonf usKdu©rDokdYxGufcJhMuavonf/ wpfvrf;vHk;


&mbmawmawGudkcsnf; awGY&\/ armfawmfum;vrf;uvnf; aumif; um;uvnf;
aumif;ojzifh vrf;qdk;um;qdk;awGaygaom tnmESifhuGmavjcif;[k uRefawmf atmif;
arhrdonf/ armfvNrdKif usKdu©rDarmfawmfum;aumifvnf; taygqHk;ae&m[kyif uRef
awmf xifrdavonf/

vrf;wzufwcsufwGif &mbmawmwef;BuD;rsm;u arQmfrqHk;Edkif/ rGef&GmESifhjref


rm&GmBuD;awGu tkef;yif uGrf;yifwdkYjzifh pdrf;pdkvsuf/ &mbmawmBuD;rsm;wzufwGif rIdif;
ndKUaeonfhawmifwef;BuD;awG/ i,fi,f yx0Doif&pOfurl xdkawmifwef;BuD;rsm;udk
weoFm&D&dk;r[k em;vnfcJhonf/ odkY&mwGif olwdkYXmetvdkufac:onfh awmifemrnfrsm;
udk Mum;vm&onf/

awmifESifhajrmufwef;aeonfhawmifwef;rsm;omru ta&SUESifhtaemufu
wef;aeonfhawmifwef;rsm;vnf; &Sdao;onf/ ,if;wdkYrSm tifMuif;awmif? qifawmif?
u&ifawmif? a&pufawmifESifh0g8&kawmif ponfhwdkYjzpfonf/
xdkawmifwef;rsm;onf trsm;tm;jzifh blrdaA'oabmt& rDqdkZdGKuf acwf
umvwGif ay:aygufvmonfhawmifwef;BuD;rsm;jzpfNyD; wmwD&m&Dtcsdef ajrvTmvIyf
&Sm;rIrS pwiftajccHcdkifvmonfh ouf&ifhawmifwef;BuD;rsm;jzpfMuavonf/
rdk;a&csdef rsm;jym;ojzifh ajrqDvTm wdkufpm;rIrsm; jzpfay:vmcJhNyD; vpfwm&dkuf
aZ;&Sif;ac: 80Hajr? vDodkqdkac: awmifapmif;ajrESifhtvlAD,efac: EHk;wifajrEkrsm;
jzpfay:vmcJhMuonf/ 80Hajrrsm;jym;jcif;aMumifh oHjzLZ&yfNrdKYe,fxJwGif tjrpfwdkaom
&mbmyif? emewfyifESifhiSufaysmyifrsm; pdkufysKd;Edkifjcif; jzpfonf[k qdkavonf/ 80Hajr
jzpfpOfxJwGif qm;ajrvTmrsm; ygvmjcif;aMumifh qm;csufvkyfief;udk vkyfEdkifjcif;jzpf
198
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf[kvnf;qdkavonf/ (oHjzLZ&yfNrdKYe,f &mjynfhr8¾Zif;? aX;atmifyx0D]oHjzLZ&yf
NrdKYe,f ajrqDvTmESifhajrtoHk;csa&;} aqmif;yg;/)
oHjzLZ&yfESifhusKdu©rDrSm 15 rdkifa0;avonf/ vrf;aumif; um;aumif;jzpfí
bmrQMumvdkufonf rxifyg/

uRefawmfwdkYonf usKdu©rDNrdKYv,fudk jzwfvmNyD;aemuf bk&m;ukef;awmfay:&Sd


wnf;cdk&dyfoma&SUwGif &yfvdkfufavonf/ bk&m;ydkifwnf;cdk&dyfom jzpfaomfvnf; acwf
aemufusjcif;r&Sd/ rsm;pGmacwfrDaom taqmuftOD;wpfckjzpfygonf/ a8gyuvlBuD;
rsm;onf wnf;cdk&dyfomudk acwfESifhtnD pDrHaqmufvkyfxm;avonf/
wpfxyfwdkuftopfuav;jzpfonhfwdkif oyf&yfus,f0ef;onf/ tdyfcef;oHk;cef;
zGJYxm;NyD; {nfhcef;xJwGif EdkifiHjcm;jzpf y&dabm8taumif;pm;awGudk cif;usif;xm;
onf/ wcsKdUu ajcaxmufwGif bD;wyfxm;í a&jr§yfay:wGif om;a&wktkyfxm;onfh
taumif;pm;qdkzmBuD;rsm; jzpfonf/ yDeefrSvmonfhqdkzmrsm;jzpfonf[k OD;0rfxdef
ajymjy\/

]]'gBuD;awGu 'DrSm 0,fwmvm;}}


]]b,f[kwfrvJ q&m&,f? arSmifckdpufavSawGqDu odrf;vdkY&wJhypönf;awGaygh?
pufavSu odrf;vdkY&wJh ypönf;awGudk or0g,rudk vTJay;&w,f? 'Dvdkypönf;rsKd;awGus
awmh yk8¾vduawGudk ra&mif;awmhbl;? trsm;eJYqdkifwJhtzGJYtpnf;awGudkyJ a&mif;w,f?
'hDjyif tzGJYtpnf;awGudk a&mif;&if ajymwJhvlu ajymaeOD;r,f? bkk&m;udk a&mif;vdkuf
awmh b,folurS bmrSrajymawmhbl;aygh}}

]]wpfvHk;udk b,favmufeJYa&mif;ovJ}}

]]75 usyf}}

199
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
tm;yg;yg;[k armfvNrdKifom;awG tmar#dwfoHjyKovdk uRefawmfwdkY atmfrdMu
onf/ &efukefwGifqdkvQif xdkqdkzmwvHk;onf ig;&mavmufwefvdrfhrnf/ bmrQr[kwf
onfh ,dk;',m;jzpf a&jr§KyfcH acgufukvm;xdkifuav;wpfvHk;udkyifvQif ESpf&mavmuf
ay;ae&onfudk;/

1963 ckESpf w0kdufavmuf usKdu©rDudk uRefawmf yxrwpf acgufa&mufcJhpOfu


xdkwnf;cdk&dyfom r&Sdao;/ onfae&mw0dkufwGif ukef;awG? usif;awG? acsmufawGESifh/
,ck xdkukef;usif;rsm;ukd ajcn§dum bk&m;ydkifacwfrDwnf;cdk&dyfomwpfvHk;ESifh acwfrD
wdkuf qdkifcef;rsm; aqmufvkyfxm;avonf/ xrif;qdkif? vufzuf&nfqdkif? "mwfyHkqdkif/
wnf;ckd&dyfomrSvrf;udkausmfvdkufvQif ukef;apmif;wGif tkwfavSum;xpfus,f
BuD;awG cif;xm;onfh avSum;BuD;wpfckokdY a&mufonf/ ,if;avSum;rSm a&v,fbk&m;
okdY qif;onfhvrf;jzpf\/ avSum;ajc&if;wGif yef;qdkifawG? tarT;wdkfifa&mif;onfhqdkif
awG? c&kcGHjzifhvkyfonfh tvStyypönf;a&mif;onfhqdkifuav;awG/
bk&m;ukef;awmfab;u anmifyifrsm;atmufwGif bk&m;zl; ,mOfawG qdkuf
xm;Muonf/ tcsKdUu bwfpfum;jzpfí tcsKdUu x&yfum;rsm;ay:wGif jirf;pifoHk;xyf
avmuf xdk;xm;Muonf/ wcsKdUum;rsm;rSm ausmufyef;awmif;? rEÅav;? a&Tbdkponfh
tnmNrdKYrsm;rS qif;vmcJhMujcif;jzpfonf/
vGefcJhonfh tESpf 20 avmufwkef;u uRefawmf jrifcJhzl;onfh&Icif;ESifh vHk;vHk;
rwlawmh/ tESpf 20 avmuftwGif;wGif usKdu©rDonf trsm;BuD; ajymif;oGm;NyD/ tESpf
20 avmuftwGif; oGifjyifajymif;cJhouJhokdY vGefcJhonfhtESpfw&mtwGif;wGifvnf; usKd
u©rDonf trsKd;rsKd; b0ajymif;cJhavonf/
rlvu usKdu©rD[k trnfwGifaomfvnf; yxrt8Fvdyf-jrefrmppfyGJNyD;onfh
aemufwGif usKdu©rDonf jrefrmemrnfaysmuf? jrefrmemrnfrGefemrnfaysmufum tJ
rwfpf[lonfht8FvdyftrnfokdY ajymif;cJhavonf/
usKdu©rDqdkonfh rGefjrefrmtrnfppfppfonf tb,faMumifh tJrwfpf[kjzpf&av

200
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
oenf;/ rmwmtif;(rkwår)? y&krf;(jynf)? tufusuf(ppfawG)? rm8GD;(Nrdwf)? wAGdKif;
(xm;0,f)? bqdif;(ykodrf)[kac:ouJhokdY t8FvdyfwdkYu jrefrmvdkryDí ac:cJhjcif;avm/
okdYryDí ac:cJhjcif;jzpfonfqdkvQif rlvemrnfESifhtenf;ESifhtrsm;qdkovdk eD;pyfzdkY
aumif;onf/ okdY&mwGif ,ckusKdu©rDudk tJrwfpf[kac:&jcif;rSm enf;enf;uav;rQ eD;
pyfjcif; r&Sd/ rlvemrnfu usKdu©rD? olwdkYac:onfhtrnfu tJrwfpf/ bmqdkifoenf;/
i,fi,fwkef;u þodkYawG;um rausreyfjzpfcJhzl;onf/ t8FvdyfwdkYonf olwdkY
\e,fcsJUol&Jaumif;rsm;? e,fcsJUEdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;udk 8kPfjyKaomtm;jzifh &ef
ukefNrdKYawmfrSvrf;rsm;udk xdke,fcsJUol&Jaumif;rsm;? xdke,fcsJUEdkfifiHacgif;aqmifrsm;\t
rnfrsm;jzifh uif;yGef;wyfcJhavonf/ &efukefvrf;rsm;omruyg/ xif&Sm;aomNrdKUESpf
NrdKUvnf; tqpfygoGm;cJhavonf/

wpfNrdKYu tmvH(,ckatmifvH)? aemufwpfNrdKYu tJrwfpf(,ckusKdu©rD)/


olwdkYaumif;rIaMumifh xdkNrdKUESpfNrdKUonf rlvtrnfawGaysmufum bdkemrnf
a&mufcJhavonf/

t8Fvdyftifydkif,mBuD;\t&Sif ]0dwdk&d,bk&ifrBuD;onf 1823 ckESpfwGif 0DvsH


ypftJrwfpfudk tdEd́,jynf\bk&ifcHcsKyftjzpf cefYtyfvdkufavonf/ 1826 ckESpfwGif
t8Fvdyfu yxrt8Fvdyf-jrefrmppfyGJjzifh weoFm&DESifh&cdkifudk odrf;vkdufonfhtcgwGif xdk
]pGrf;aqmifcsufBud;}aMumihf bk&ifrBuD;u tdEd́,bk&ifcHcsKyftm; tm;vfbGJYcsD;jr§ifhawmf
rlvdkuf\/ okdY&mwGif bk&ifrBuD;onf þrQcsD;jr§ifh&onfudk tm;&auseyfjcif; jzpfawmfrl
[ef rwlyg/ xdkYaMumifh aemufxyf *kPfjyKaomtm;jzifh uRefawmfwdkYrGefjrefrm NrdKUwpfNrdKU
usKdu©rDudk tJrwfpfwGifap[ktrdefYawmfcsrSwfvdkufygonf/
þokdYjzifh usKdu©rDonf tqpfygoGm;&jcif; jzpfygonf/
usKdu©rDNrdKU\ordkfif;onf usKdu©rDa&v,fbk&m;ordkif;ESifhqufpyfaeavonf/
rlvu usKdu©rDudk wHkaZmifyD(yifv,fem;wGif wnfaomNrdKY)/ xdkYaemuf a'0eHyD,wdó
rif;BuD;\awmif;yefcsuft&(tmaomurif;BuD;\om;awmf)t&Sifr[dE´u &kyfyGm;
201
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
awmfrsm;udk a&wGif arQmvdkufonfwGif xdkNrdKUu rkqdk;rwpfOD;\opömqdkrIaMumifh wpfql
a&mufvmonfudk tpGJjyKí rkqdk;rNrdKU/ xdkYaemuf xdk&kyfyGm;awmfudk wnfxm;udk;uG,f&m
wGif &kyfyGm;awmfonf tNrJwrf; yifv,fbufokdY rsufESmrlaejcif;aMumifh rGefbmomjzifh
usKd[rD(bk&m;arQmf)NrdKU? aemufwGif jrefrmwdkYu usKdu©rDNrdKUac:onf[kqdkMuonf/
uRefawmfwdkYonf cPem;í a&rdk;csKd;NyD;aemuf? a&v,fbk&m;udk zl;Muonf/
,rifwacguf uRefawmfwdkYa&mufpOfuvdk r[kwfawmhyg/ taqmuftOD;awG wef
aqmif;awG topfwdk;aeNyD/

nusawmh txufwef;ausmif;cef;rBuD;xJwGif pmaya[m ajymyGJvkyfMu


onf/ obmywdrSm ausmif;tkyfq&mrBuDD; a':0if;Munfjzpf\/ a':0if;Munfonf
rsm;pGmaom ausmif;tkyfq&mrBuD;wdkYxHk;pHtwdkif; tysKdBuD;jzpfavonf/ tysKdBuD;jzpf
aomaMumifh ausmif;tkyfjzpfoavm? ausmif;tkyfjzpfaomaMumifh tysKdBuD;jzpf oavm
qdkonfudkrl rodyg/
ausmif;tkyfq&mrBuD;trSL;jyKonfhq&mrrsm; csufjyKwf auR;arG;vdkufonfh
xrif;[if;rsm;uvnf; vuf&maumif;Muygonf/
a':0if;Munfonf obmywdtjzpf aqmif&Guf&mrSma&m? auR;arG;&mrSma&m?
{nhfcH&mrSma&m pnf;urf;BuD;onfh ausmif;tkyfq&mrBuD;\toGiftjynfhay:aeonf/
vrf;avQmuf&mrSmvnf; jznf;jznf;n§if;n§if;/ pum;ajym&mrSmvnf; nifnifomom/
trlt&muvnf;at;at;aq;aq;/ rsufESmxm;uvnf; wnfwnfNidrfNidrf/
ausmif;tay:xyf tcef;uav;wpfcef;wGif wynfhrESpf a,mufoHk;a,muf
ESifhtwlaeMuonf/ a':0if;Munfudk Munfh&onfrSm tcGHwGif;wGif atmif;aeonfh c&k
ESifhwlawmhonf/ c&konf c&kcGHwGif; wGif;atmif;aeouJhokdY? a':0if;Munfonfvnf;
wynfhrsm;udk ynmoifMum;ydkYcsjcif;? ausmif;udk tkyfcsKyfjcif;qdkonfhtcGHwGif;wGif
atmif;aeavonf/

202
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
c&ktzdkY olaexdkif&m tcGHrSty tjcm;t&m[lonf avmuwGifr&Sd[k xifouJh
okdY a':0if;MunftzdkYwGifvnf; wynhfrsm;udk oifMum;ydkYcsjcif;? ausmif;udk pDrHtkyfcsKyf
jcif;rSvGJvQif useft&mrsm;onf urÇmavmuwGif rwnf&Sd[k ,lqxm;vdkuf[ef wl
onf/

« 9»

xdkaeYrSm rwfv 27 &ufaeY jzpfavonf/

OD;0rfxdefonf reufvufzuf&nfyGJtwGuf ,dk;',m;vkyf rkefYyHk;udk azmufap


\/ rkefYyHk;u rkefYyHk;BuD;/ rkefYrsKd;pHkygonf/ onfrkefYrsKd;ukd rpm;&onfrSm MumvSNyD/ OD;
0rfxdefonf xdkrkefYrsKd;ESifhvdkufzufonfh tazsmf,rumrsKd;ukdvnf; pDpOfap\/ yef;wH
qdyf,dk;',m;EdkYqDjzifh yspfESpfaeatmif azsmfxm;onfhudkudk;jzpfygonf/ onfudkudkrsKd;udk
raomuf&onfhrSmvnf; MumvSygNyD/
aumif;vdkufonfhudkudk;/ e,fomvefjynfvkyf emrnfausmf Aif[lwef\udkudk;/
Aifwl[efukrÜPDrSmvkyfonfhudkukd;/ &ifxJrSmat;jroGm;onf/ acgif;xJrSm MunfvifoGm;
onf/ vQmay:rSm csKdqdrfhoGm;onf/
udkudk;cyfjyif;jyif;wpfcGufudk wpfusKdufcsif; t&omcHaomuf&if;? r,maumh
puD\]ewf0wfykqdk; wdrfrD;cdk;}qdkonfh uAsm&SnfBuD;xJupmwyk'fudk rqDrqdkifoGm;í
trSwf&rdavonf/ olYpmydk'fu bmwJh/ atmf . . . [kwfNyD/ rSwfrdNyD/

203
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]aumif;avpG
BudK;pifEIwfcrf;0okdY a&mufonhfwdkif
(Aif[lwef\ udkudk;udk aomufyg) [k
atmf&onfudk aumif;avpG}
]ewf0wfykqdk; wdrfrD;cdk;}uAsmonf t&if;&Siftcspf? t&if;&SiftEkynm? t&if;&Sif pD;
yGm;a&;ESifht&if;&Sif;udk;uG,frIwdkYudk avSmifajymifoa&mfxm;onfhuAsmwyk'fjzpf\/

xdkuAsma&;pOfu Aif[lwefukrÜPDonf ¤if;\udkudk;ukd tBuD;tus,f aMumf


jimaecsdefjzpfonf/ BudK;usonfhtusOf;orm;wpfOD;tm; a'gufjyKwfowfcgeD;wGif ]Aif
[lwef\udkudk;udk aomufyg}[katmfapí atmfctjzpf tusOf;om;\usef&pfol rdom;
pkrsm;udk ukrÜPDu wpfoufvHk;axmufyHhaMu;ay;cJhavonf/
BudK;ay;cH&cgeD;tusOf;om;udk aiGay;í xdkodkYatmfapjcif;jzifh Aif[lwef ukrÜ
PDonf olYudkudk;udk aMumfjimcJhavonf/ xdktaMumif;udk xdkacwfu urÇmhowif;pmBuD;
rsm;uvnf; pmvHk;rJBuD;rsm;jzifh tus,fw0ihf azmfjycJhMuonf[k wpfae&mwGif zwf
&zl;\/ uRefawmfonf udkudk;udkaomuf&if; Aif[lwefukrÜPD\aoG;at;at;jzifh
aMumfjimyHk aMumfjimenf;udk owd&aeavonf/

]]'gawGuaum arSmifcdkodrf;ypönf;awGvm;}}

uRefawmfwdkYu ar;Muonf/

]]'gaygh q&m&,f? arSmifcdkrdawmh or0g,rudk ay;onf? or0g,ru bk&m;udk


vJ cGJwrf;csay;&wmaygh}}

atmf . . . arSmifcdkESifhyif a&SmifrvGwfEdkifygwum;/


vufzuf&nfaomufNyD;aemuf? a8gyutzGJY0ifrsm;udk EIwfqufí uRefawmfwdkY
xGufvmcJhMuonf/

204
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]q&mOD;0rfxdefa&? uRefawmfwdkYwawG vmwmu oHjzLZ&yfudk vmwmAs? 'g
ayr,fh ckxd uRefawmfwdkYoHjzLZ&yfudk aumif;aumif; ra&muf&ao;bl;As}}
uRefawmfwdkYu ajymMuonf/ uRefawmfwdkYonf oHjzLZ&yfokdY vmjcif;jzpfaomf
vnf; oHjzLZ&yfudk ra&mufMuao;yg/ a[majymyGJ vkyfonfhaeYv,fu cPwjzKwf
a&mufNyD; useftcsdefrsm;wGif pufpJw0dkufrSmom tcsdefukefcJhMuonf/
]]'DaeY ydkYrSmygq&m? 'DaeYn oHjzLZ&yfrSm tdyfr,f? ckreufydkif;eJYaeYv,fydkif;rSm
a&pufawmif &mbmjcHudkMunfhr,f}} OD;0rfxdefu tpDtpOfudk ajymjyonf/
rGefjynfe,fwGif NrdKUe,f 10 NrdKUe,f&Sdonfhteuf 8 NrdKUe,frSm &mbmxGufonfh
NrdKUe,frsm; jzpfMuonf/ xdk 8 NrdKYe,fxJwGif oHjzLZ&yfrSm &mbmtrsm;qHk;xGuf&m a'
ojzpfavonf/ oHjzLZ&yfNrdKYe,fwGif &mbmpdkufysKd;Edkifonfh {u 81ç748 &Sdí ,aeY
pdkufysKd;aeonfh {uaygif;rSm 38ç233 jzpfonf[k od&onf/
oHjzLZ&yfwGif &mbmvkyfief; ay:xGef;cJhonfrSm tESpf 60 ausmfrQom &Sdao;
onf/ 1918 ckESpfwGif EdkifiHjcm;ukrÜPDwpfckjzpfonfhzJ,m0,fom&pfcswfukrÜPDESifh
aemufydkif;wGif armfvNrdKif &mbmukrÜPDwdkYu vkyfudkifcJhMuonf/
xdkYaMumifh oHjzLZ&yfrS &mbmvkyfief;onf Nrdwfu &mbmvkyfief;ESifhpmvQif t
rsm;BuD; Eke,faeao;onf[k qdkEdkifygonf/

uRefawmfwdkYum;onf usKdu©rDESifhoHjzLZ&yfMum; c&D;w0uf avmufta&muf


wGif nmbufwGif csKd;0ifcJhavonf/ uwå&m;ap;vrf; r[kwfawmh/ ajreDvrf;Murf;
jzpfygonf/ vrf;ab;okdY qif;vdkufuwnf;u uRefawmfwdkYum;onf &mbmawmBuD;
awGxJokdY a&mufoGm;onf/ &mbmap;jcpfaeonfh rdef;ri,frsm;udk BudK;Mum;BudK;Mum;
awGY&onf/ ESpfzmvHkavmufoGm;rdvQif wpfa,muf/ aemufESpfzmvHkavmuf oGm;rdvQif
aemufwpfa,muf/

&mbmap;jcpfonfh tvkyforuav;rsm;rSm toufodyfrBuD;Muao;/ 16 ESpf


rStouf30Mum; trsKd;orD;rsm;jzpfMuonf/ olwdkYonf qllnHaom pufoHudkjyKí 0if
205
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
vmonfu h RefawmfwkdYum;udk vSnfhírQ rMunfh/ um;ay:wGif ygvmolwdkYudkvnf; pdwf0if
pm;[efrjy/ "m;jzifh &pfxm;onfh &mbmyifpnfrS pOfhtifwHkuav;xJokdY pD;usvmonfh
&mbmap;jzLjzLrsm;avmufudkom pdwf0ifpm;aeMu[efwlygonf/
uRefawmfwdkYum;onf ukef;apmif;awGay:rSm armif;&onf/ csKdifhawGxJ qif;&
onf/ a&pm;aeonfhurf;yg;awGudk ywfíarmif;&onf/ c&D;qHk;odkY awmfawmfESifh r
a&mufEdkif/ us,fjyefYonfh&mbmawmBuD;xJwGif wtdtdjzifh/
pDwef;aygufaeonfh&mbmawmBuD;xJwGif yifaygufwGif tNydKif;t&dkif; ayguf
aeonfhtifwdkif;awmuav;wpfckudk jAKef;pm; BuD; jrifvdkuf&onf/
]]&mbmawmu qHk;yvm;? tifwdkif;awmawGxJawmif a&mufaeyghvm;}}
[kuRefawmfwdkYu ar;Muonf/

]]rqHk;ao;bl; q&ma&? ckrS c&D;w0ufavmufyJ &Sdao;w,f? rlvwkef;uawmh


'Dae&mvJ &mbmawmawGyJ? 'gayr,fh vGefcJhwJhav;ig;ESpfwkef;u &mbmawmudk rD;
avmifoGm;vdkY tifwdkif;awmjzpfaewm? tJ'DrD;avmifNyD; tifwdkif;awm jzpfoGm;wJh ae
&mudku {u 30 ausmfavmuf &Sdonf/
uRefawmmfwdkYum;onf tifwdkif;awmab;udkjzwfí tMumBuD; armif;&onf/
[kwfyg\/ &mbmawmxJwGif aygufaeonfh tifwdkif;awmudku enf;onfhtus,f
t0ef;r[kwf/ earmferJEdkifonfh tvkyform;wpfa,mufu aq;vdyfwdkYudk ypfcscJh&mrS
rD;avmifcJhjcif; jzpfavonf/ OD;0rffxdefajymonfhtwdkif; tifwdkif;awmonf &mbm
awmBuD;\tv,favmufwGif &SdonfqdkonfrSm rSefEdkifavmufygonf/ tifwdkif;awm
qHk;NyD;onfhaemufrSmyif uRefawmfwdkYonf &mbmawmxJwGif tMumBuD; armif;ae&jyef
onf/ av;ig;rdkifavmuf armif;NyD; onfhaemufwGif uRefawmfwdkYum;onf a&puf
awmif &mbmpuf&HkokdYa&mufavonf/ a&pufawmif[k ac:&jcif;rSm prf;a&xGufonfh
awmif jzpfonfhtwGuf a&pufawmif[k ac:jcif;jzpfavonf/ uRefawmfwdkYum;onf
oHql;BudK;awG um&Hxm;onfh0if;BuD; w0if;xJokdY 0ifcJhMuonf/ &mbmjcHESifh&mbmcsuf

206
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
puf&Hkudk yl;wGJtkyfcsKyfonhf&Hk;ygwnf;/ a&pufawmif &mbmjcHonfoHjzLZ&yfNrdKYe,fwGif
tBuD;qHk; &mbmNcHBuD;wpfckjzpfNyD; wpfcgwkef;u rsufESmjzLrefae8smrsm; aexdkiftkyf
csKyfoGm;cJhavonf/ oHql;BudK;cwfxm;onfh 0if;BuD;xJwGifrsufESmjzLvlrsKd; &mbmjcH
refae8smaexdkifoGm;onfhtkwfwdkufae&mudkvnf; awGY&\/ okdY&mwGif tkwfwdkufrS rD;
avmifoGm;ojzihf tkwfyHkrQomusefawmhonf/ qr®m;qufarmefa&;onfh ]a&arQmurf;
wif}qdkonfh 0w¬Kwdkuav;wpfyk'fudk owd&rdao;\/ rav;,m;&mbmjcHwpfjcHrefae
8smvifr,m;ESpfa,muf/ vlolreD;onfh&mbmjcHBuD;xJwGif aeMu&onfh NiD;aiGYp&mb0/
xdkpOf olwdkY&mbmjcHokdY rsufESmjzLtrIxrf;wpfOD; a&mufvm/ &mbmrefae8smrdef;rESifh
azmufjym;MuonfhtwGuf refae8smu xdkvludk owfonfhvQKdY0SufoJzdkvdkvdk? pHkaxmuf
vdkvdk Zmwfvrf;uav;wpfyk'fjzpfonf/ Zmwffvrf;u bmrQr[kwfonfhwdkif zwfaumif;
atmif a&;wwfonfh qr®m;qufarmef\twwfynmaMumifh uRefawmfwdkY pmzwfpu
oabmusMuonf/ pma&;q&mjzpfvQif tvm;wl xl;xl;qef;qef;Zmwfvrf;awGudk
a&;rnf[k pdwf&l;xcJhzl;onfudk oGm;í trSwf&aeonf/
rsufESmjzLrefae8sm\wdkufuav;u tkwfyHkrQom usefawmhonfhwdkif &mbm
csufonfhpuf&Hkrsm;url taumif;yuwdtwdkif; &Sdaeao;onf/ &mbmcsufonfh&HkBuD;
rsm;? ta&mifcRwfonfh tkwfuefBuD;rsm;? rIdif;cHonfhrD;zdkBuD;rsm;? rD;zdkxJokdY &mbmrsm;
udkydkY&mwGif toHk;jyKonfhxa&mfvDwGJrsm;ESifhxa&mfvDoHvrf;rsm;rSmvnf; taumif;yu
wd&SdaeMuao;onf/ rsufESmjzLrsm;vufrS vufvTJ,lcJhonfhjrefrmydkfif&Sifrsm;u xdkypönf;
rsm;udk qufvufxdef;odrf;um toHk;jyKcJhMuonf/
,ckuRefawmfwdkYa&mufonfhtcsdefwGif a&pufawmif &mbmjcHudk BuD;Muyfa&;
aumffrDwDu udkifxm;avonf/ jrefrmydkif&Sifrsm;rSm &efuefwGif a&mufaeMuojzifh BuD;
Muyfa&;aumfrDwDu qufvufxdef;odrf;NyD; &mbmvkyfief;udk qufvkyfaeonf/ ydkif&Sif
u iSm;cay;onf[k od&\/
uRefawmfwdkYa&mufNyD; rMumcif ,leDazmif;r0wfonfh vufeufudkif av;ig;
a,mufcefY a&pufawmifay:&Sd awmrsm;xJrS xGufvmum0if;xJokdY 0ifvmMuonf/
207
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwkdY xl;qef;pGm a&mufvmMuonfh vufeufudkifrsm;udk cyfvSrf;vSrf;rS
rodrom tuJcwfaeMuonf/

OD;0rfxdfefu uRefawmfwdkY tajctaeudk &dyfrd[efjzifh-

]]&JawGyg? vHkjcHKa&;twGuf pdwfcs&atmifvkdY a&pufawmif&JUwpfzufudk vTwf


xm;wm? usefwJhvlawGauma[h}}

OD;0rfxdefu wqufwnf; ar;onf/


]]v,fxGefpufeJY vdkufvmvdrfhr,fq&m}}

cPMumawmh v,fxGefpufwpD; a&mufvm\/ usKHu'wf&GmrSv,fxGefpuf jzpf


avonf/

]]uRefawmfwdkYbdkY xrif;[if;csuf&atmif ypönf;awG ,lvmumq&m? 'DrSm '&


0rf ESpfa,mufxJyJ xm;awmh bmrQr&Sdbl;}}

OD;0rfxdefonf uRefawmfwdkYudk bmrQrajymbJ olYbmomol tpDtpOfrsm;udk


vkyfxm;jcif; jzpfavonf/ BudKíodcJhvQif xdktpD tpOfrsm;udk tzsufcdkif;rnfom
jzpfygonf/ a&pufawmif &mbmjcHudk uRefawmfwdkY oGm;MunhfonfhtwGuf vHkjcHKa&;tpD
tpOfawG vkyf&onf/ pma&;aomufa&;twGuf ypönf;rsm;udk usKHu'wfrS wul;wuefY
v,fxGefpufBuD;jzifh o,fvm&onf/ uRefawmfwkdYtwGuf tdrfonfrsm; tvkyfydkonfh
twGuf uRefawmfwdkYtm;emMu&onf/

txl;tm;emwwfonhf ukdoef;wifum; wzspfawmufawmufjzifh ajymrqHk;


awmh/

okdY&mwGif tdrfonfrsm;wGif tvkyfydkoavmuf uRefawmfwdkYtzdkYum; rsm;pGm


tusKd;&Sdonfhc&D; jzpfay\/
208
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
NrdwfrSmwkef;u &mbmjcHrsm;okdY uRefawmfa&mufcJhzl;ygonf/ okdY&mwGif Nrdwfü
awGY&onfh&mbmjcHrsm;u wdwfqdwfajcmufaoGYaeonfh &mbmjcHawG/ ysm;wdkY pGefYypfoGm;
aom ysm;tHkYvdk toufuif;rJhaeonfh&mbmjcH/
,cka&pufawmif&mbmjcHrsm;um; ysm;bk&ifrtkyfcsKyfaom ysm;tHkYwpftkHYvdk
touf0ifvIyf&Sm;aeavonf/ &mbmap; jcpfaeonfhtvkyform;/ &mbmap;rsm;udk
'D8&Dwdkif;aeonfhtvkyform;/ &mbmjym;BuD;rsm;udk rIdif;cHaeonfhtvkyform;/ &mbm
ap;rsm;udk yspfcRJvmatmif tap;csufaeonhftvkyform;/ &mbmap;cHonfh pOfhcGuf
i,frsm;ESihf&mbmjcpfonfh"m;rsm;udk odrf;qnf;aeonhftvkyform;/
wpfae&mwGif tvkyform;tcsKdUonf &mbmjym;awGcsdwfvmonfhxa&mfvD
BuD;wpif;udk oHvrf;wavQmuf wGef;vmMuonf/ aygif;zdkxJwGif xnfhNyD; tylay;&ef
jzpfonf/

uRefawmfwdkYonf &mbmjcHxJu &mbmpuf&HkudkavQmufMunfhMu\/ aphaphpyf


pyf rMunfhEdkifyg/ tay:,Havmufudkom MunfhMujcif;jzpfygonf/
cPMumvQif tvkyform;wpfa,mufonf wdkifav;wdkifxlum trdk;u edrfhedrfh
rdk;xm;onfh av;bufjrif wJuav;wpfvHk;xJwGif csdwfqGJxm;aom tkef;armif;BuD;
wpfckudk cyfjyif;jyif;acgufvdkufonf/

tkef;armif;acgufoHonf a&pufawmif&mbmawmxJ yJhwifxyfvsuf&Sd\/

]]'gu bmtwGuf acgufwmvJ}}

uRefawmfwdkYu ar;Muonf/ OD;0rfxefu olYvufrSem&Dudk iHkYMunhf&if;-


]]12em&Dxdk;vdkYtvkyfjzKwfwm q&m? cPae&if &mbmawmxJu tvkyform;
awG jyefvmwm awGY&vdrfhr,f}}

209
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
cPtMumwGif &mbmap; jcpfxm;onfh oGyfyHk;rsm;udk a&SUaemufxrf;í jyef
vmMuaom tvkyform;rsm;udk awYG&onf/ tvkyform;qkdonfxuf tvkyforqdkvQif
ykdí rSefvdrfhrnf/ uRefawmfwdkYjrif&oavmuf wpf&mvQif &Spfq,favmufu trsKd;orD;
awG jzpfMuonf/ BuD;BuD;rm;rm;awG r[kwfMu/ trsm;tm;jzifh 20 w0dkufavmufrSm
om &SdMuonf/ bmaMumifh trsKd;om;OD;a& enf;&oenf;/

trsKd;om;awGu 'Dhjyiftvkyfudk vkyfMuw,f? v,fxGefwmwdkY? arSmifcdktxrf;


vdkufwmwdkY? jcHvkyfief;wdkY qdkygawmh? taru xrif;csufw,f? usefwJhuav;awGu
tm;wkef;rSm &mbmap;jcpfwJhtvkyfudk 0ifvkyfMuwmyJq&m? 'Duav;ruav;awGqdk&if
ausmif;olav;awG? wcsKdUu&Spfwef;? wcsKdUu udk;wef;ajzNyD;MuNyD? wcsKdUuvJ ausmif;
raeEdkifawmhvdkY ausmif;u xGufoGm;MuNyD? pmar;yGJajzNyD;wJhuav;rav;awGuvJ
tm;wkef; 0ifvkyfMuw,f? ausmif;raeEdkifwJholi,frav;awGusawmhvJ olwkdYt&G,feJY
olwdkYynmeJYqdkawmh 'gyJ0ifvkyfMuwmaygh? 'grSrvkyf&ifvJ arSmifcdkvkyfzdkYyJ &Sdawmhw,fr
[kwfvm;? q&mwkdYwawG 'DbufrSmvmaeEdkif&if 0w¬KawG trsm;BuD;&rSm}}
uRefawmfwdkYwokdufonf tvkyform;awG jyefvmrnfhvrf;0 wGifqD;xdkifum ol
wdkYwawGudk Munfhaerdonf/ t&G,faumif;wkef;uav;awG/ wcsKdUu uRefawmfwdkYudk
jrifonfhtcgwGif &Sufudk;&Sufuef;/ wcsKdUu cyfwnfwnf/ wpfzufEdkifiHrSvmonfh pydkY
&SyftuÐs? bavmufpftuÐsESifhwufx&GefxrDwdkYudk 0wfxm;Muonf/ okdY&mwGif tuÐs
a&m xrDyg EGrf;aeMuNyD/ ta&mifrSdefaeMuNyD/ qHyifu *kwfay:wGi0f JaeonfhqHyifwdk
uav;awG/

]]ukefavmufNyDxifw,fq&m? puf&HkxJoGm;MunhfMupdkY}}

210
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwkdYonf &mbmap;rsm; vufcH&mXmeokdYvmcJhMuonf/ pma&;rsm;u
olwdkYo,fvmonfh&mbmap;rsm;udk 'D8&Dwdkif;,lMuonf/ jcifwG,f,lMuonf/ &mbm
ap; vufcH&mtvkyf&HkxJrS uRefawmfwdkYjyefcgeD;qJqJwGif uav;rav;ESpfa,muf &mbm
ap;yHk;rsm;udk xrf;ía&mufvmavonf/ toufESpfq,fw0dkufavmufrSmom&Sdrnf[k
uRefawmfxifygonf/ pydkY&SyftuÐseufjyma&mif? wwfx&GefxrDtpdrf;wdkYudk0wfvsuf/ olY
qHyifrsm;u *kwfay:wGif0JaeMuonf/ tom;jzLjzL? t&yfjrifhjrifh? rsufcHk;rsm;u xlxJ
eufarSmifaeMuonf/

tvkyform;awG awmfawmfrsm;rsm; jyefukefMuNyD/ okdY&mwGif xdkuav;ru


aemufusonf/ uRefawmfwdkYu taMumif;&if;udk ar;Mu\/
]]olu &mbmawmxJrSm ta0;qHk; oGm;usawmh csufcsif; a&mufrvmEdkifbl;
ayghq&m}}

BuD;Muyfa&;rSL;u ajzonf/

tb,faMumifh ta0;qHk;wGif oGm;us&oenf;/ tvkyform;rsm;udk tvSnfhus


teD;ta0; ae&mcsay;oavm/ okdYr[kwf wavQmufvHk; yHkaoae&m owfrSwfxm;o
avm/ okdYr[kwf cifrifeD;pyf&mudk Munfhícsoavm/
]]olwdkYtvkyfudk MunhfNyD; teD;ta0; ae&mcswmyg? tvkyfrSm ysufuGufwm
rsm;&if? cRwf,Gif;csufawGY&if wjcm;tjypfwpfckck&Sd&if olwkdYudka0;wJhae&mrSm csw,f?
tvkyfaumif;aumif;vkyf&if? tjypfr&Sd&if eD;eD;rSm ae&mcsw,f}}
tjypfqdkonfrSm &mbmap;jcpfonfhae&mwGif owfrSwfxm;onfhtcsdeftwG,f
rrDjcif;? &mbmap;udk 'D*&Dcsdef&mwGif pHcsdefrrDjcif;? Oyrm a&a&mjcif; ponfwdkYudk qdk
vdkjcif;jzpfonf/

tjypf&Sdoludk tjypftavsmuf ta&;,l&rnfudk bmrQajymzG,fr&Sdyg/ okdY&m


wGif rdef;uav;rsm;udkrl tjcm;enf; pOf;pm;oifh[k uRefawmfxifonf/ a&pufawmif
211
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&mbmjcHonf {&d,mtvGefus,fonfh&mbmjcHBuD;jzpfonf/ [dkbufxdyfESifhonfbuf
xdyfonf oHk;av;rdkifxufrenf;a0;onf/ &mbmap;jcpfonfhtvkyform;qdkonfrSm
tpkta0;ESifhwpfa,mufcsif; vkyf&onfhtvkyfrsKd; jzpfonf/ wpfcgwpf&HwGif wpf
a,mufESifhwpfa,muf wpfac:omomavmuf a0;aeMuonf/ vlvHk;udk rjrif&onfh
tcgrsKd;vnf; &Sdwwfonf/ onfvkd&mbmjcHus,fBuD;wGif tjypf&Sdonf[kqdkaom tvkyf
oroli,frav;rsm;udk tpGeftzsm;wGif wm0efcsay;vdkufonfhtcgwGif olwdkY\ vHkjcHK
a&;udk xdcdkufvmEdkifonf/ aESmifh,SufzsufqD;vdkol? rdef;rysKdrsm;udk tEÅ&,fay; vdkolwdkY
twGuf tcGifhaumif;&oGm;Edkifonf/ txl;ojzifh i,f&G,fonfh rdef;uav;rsm;udk tpGef
tzsm;wGif ae&mrcsay;oifh[kuRefawmf ,lqrdavonf/
uRefawmfonf &mbmap;jcpfonf oGyfykef;udk odrf;aeonfhuav;rudk vSrf;
Munfhrdonf/ olwdkYtzdkYum; onfrQavmufudk &dk;ae[efwlygNyD/
cPtMumwGif pydkY&SyftuÐseufjyma&mif? wwfx&GefvHkcsnftpdrf;a&mifESifh qH
wdk*kwf0Joli,frav;onf bdkifpu,fuav;wpfpD;jzifh jyefoGm;avonf/
uRefawmfwdkYonf &mbmyifwef;awGMum;xJu auGYaumufaeaom awmvrf;
ay:wGif bdkifpu,fpD;í jyefoGm;onfh &mbmap;jcpf tvkyforoli,fruav;udk ai;
Munfh&if;usef&pfcJhMuonf/

xrif;pm;aomufNyD;aomf uRefawmfwdkYwokdufonf vufzuf&nfMurf; 0dkif;zGJYMu


onf/ ,leDazmif;r0wfonfhvufeufudkiftcsKdUu awmvdkuf&efjyifaeMuonf/
vrf;wGif uRefawmfwdkYawGYcJh&onfh&mbmjcHxJu tifwdkfif;awmxJokdY raeYn
wkef;u acswaumif 0ifoGm;onf/ olwkdYonf acsypf&ef jyifqifaeMujcif; jzpfav
onf/ uRefawmfwkdYudk acsom;vwfvwfqwfqwfauR;&ef jzpfyg\/ okdY&mwGif q&m OD;
0rfxdefonf olwdkYudk awmvdkufcGifhray;yg/
]]tcsdefr&Sdbl;uG? tifwdkif;awmu tus,fBuD;? rif;wdkYu 8sDudk vdkuf&Smae&
OD;rSm? q&mwdkYudk oHjzLZ&yfudk vdkufjy&OD;r,f? wjcm;tpDtpOfawGvJ &Sdao;w,f}}

212
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkY pum;ajymaeMupOf tvkyform;wpfa,mufonf q&mOD;0rfxdef
teD;okdYuyfum wpfpHkw&mudk ar;aeavonf/ q&mOD;0rfxdefu uRefawmfwdkYbufokdY
vSnfhNyD;-

]]uJ . . . q&mwdkYajzayawmh? a[m'Dtvkyform;&JabmfawGu tpwkef;u


q&mwdkYudk t&m&SdawG xifaewmwJh? aemufusawmh pma&;q&mawGvdkY ajymoHMum;
w,fwJh? tJ'g [kwfovm;wJh}}

uRefawmfwkdYu uRefawmfwdkYukd,fudk rdwfqufonfhtcgwGif olwdkYrsufESmrsm;


onf apmapmuvdk zmodzmomtoGifudk raqmifawmh/ &if;&if;ESD;ESD; qufqHvmMuav
onf/ uRefawmfwdkYtem;okdY 0dkif;vmNyD; ar;cGef;awG wpfa,mufwayguf ar;Muonf/
vpOfxkwfr*¾Zif;rsm;taMumif;? &kyfjypmtkyfrsm;taMumif;? pma&;q&mrsm;
taMumif;/

xdkrQruyg pmayA[kokw &&m&aMumif;? wpfa,mufudk q,frdepfavmufpD


jzpfjzpf ajymoGm;yg[kawmif;qdkMuonf/ okdYjzifh tpDtpOfr&SdyJ &mbmawmBuD;xJwGif
pmayajyma[myGJuav;wpfckjzpfoGm;avonf/ tvkyform;ESifhpma&;q&mwkdY\&m
bmawmxJu pmayaqG;aEG;yGJ[kvnf; ac:Edkifyg\/
q,frdepfavmuf[kqdkaomfvnf; uRefawmfwkdYav;a,mufonf em&D0ufpD
ajymvdkufMuygonf/ okdYwdkifatmif olwkdYu rauseyfMuao;/ a[majymyGJNyD;onfhtcsdef
wGif aqG;aEG;Muonf/ aqG;aEG;Muonfqdkjcif;xuf olwdkYtaMumif;udk uRefawmfwkdY ar;
onfu rsm;ygonf/ tvkyform;trsm;pkrSm usKHu'wf&Gmom;rsm;jzpfavonf/ ol
wkdYu olwkdY&Gmudkvmí a[majymygOD;[kzdwfMujyefonf/ a[majymyGJ rvkyfEdkifvQifvnf;
&Sdygap/ xrif;pm;yGJwpfyGJ? okdYr[kwf vufzuf&nfyGJwpfyGJawmh vkyfcsifonf[k qdkMu
onf/ okdY&mwGif tcsdefr&Sdawmhyg/ aemufwpfacguf vmEdkifatmif BudK;pm;ygOD;rnf[k
ajymcJh&onf/

213
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
Ä

« 10 »

naeydkif;wGif oHjzLZ&yfokdYjyefMuonf/ uRefawmfwdkYc&D;wGif aemufqHk;pcef;


axmuf jzpfavonf/ oHjzLZ&yfrS ajcmufrdkifa0;í 13 &mpkuNrdKUa[mif;wpfckjzpfcJh
onfh 0g8&lNrdKUa[mif;okdY oGm;Munfhcsifao;aomfvnf; tcsdefr&cJhyg/ pifppf uRefawmf
wdkYonf oHjzLZ&yfokdYvmjcif;jzpfonfhwdkif? oHjzLZ&yfudk ra&mufMuao;/ jzwfoGm;jzwf
vm vkyf&HkrQoma&mufMuao;onf/ xdkYaMumifh 0g8&ltpDtpOfukd zsufNyD; oHjzLZ&yfudk
avQmufMunfhMuonf/
oHjzLZ&yfqdkonfhtrnfudk uRefawmfwkdYi,fi,fuwnf;u Mum;cJhMu&onf/
*syefacwfwkef;u acR;wyfqGJvQif oHjzLZ&yfokdYydkYonfudkajymMuonf/ uRefawmfwkdYqDu
vlawG awmfawmfrsm;rsm; oHjzLZ&yfokdY ygoGm;cJhMuavonf/ tcsKdUvnf; vl&kyfray:
awmhbJ jyefa&mufvmcJhMu\/ tcsKdUvnf; aorif;wrefrD;&xm;vrf;azmuf&m awm
BuD;rsufrnf;xJwGif aousefcJhMuonf/ uRefawmfwdkYqDu vlawmf awmfrsm;rsm;ygoGm;
onfhtxJwGif udkzkd;cifESifhudkomaAsmqdkonfhvlESpfa,mufudk uRefawmfrSwfrdao;onf/
udkzdk;cifrSm iSufzsm;pGJNyD; jyefa&mufvmonf/ ukdomaAsmrSm jyefa&mufrvmawmh/
oHjzLZ&yfonf 8syefwdkYaus;Zl;aMumifh tacsmufwdkuf emrnfysufcJh&avonf/
oHjzLZ&yfom;rsm;u ]]uRefawmfwdkYNrdKU[m Armhordkif;rSm emrnfysufcJh&w,f? uRefawmf
wdkY jyefqyfMu&r,f}} [kvIdufvIdufvSJvSJajymMuonf/
]]uRefawmfuawmh 'Dvdkrjrifbl;As/ oHjzLZ&yfeJYywfoufwJhuRefawmfhtjrifu
taumif;jrif0g'bufrSm &Sdw,f? yxrtcsufu oHjzLZ&yf[m acR;wyfpcef;BuD; jzpfcJh
&ayr,hf 'Dvdkjzpf&wm[m oHjzLZ&yfom;awGeJYya,m8aMumifh jzpfcJh&wm r[kwfbl;?
214
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
8syefzufqpfpepfaMumifhjzpfcJh&wm? 'gaMumifh oHjzLZ&yfacR;wyfpcef;eJYywfoufwJh
ordkif;a<u;[m oHjzLZ&yfom;awGay:rSm wif&Sdaewmom jzpfw,f? aemufwpfcsufu
atmhp0pfcsfudkjrifwdkif;? 0gaqm8wfwdkYudkjrifwdkif;? Oa&mywdkufom;awG emZD0g'udk em
usnf;rkef;wD;ovdk? oHjzLZ&yfudkjrifwdkif; uRefawmfwdkYjrefrmjynfolawG[mvJ zufqpf
pepfudk rkef;MurSmyJ? 'gaMumifh 'DoabmeJYajym&&if oHjzLZ&yf[m zufqpfpepfudk tpOf
tNrJrkef;wwfatmif? rarhravsm emusnf;wwfatmif tNrJvHIYaqmfowday;aewJhNrdKU?
tNrJvrf;jyaewJhNrdKUvdkY t"dyÜm,faumufcsifw,f? vrf;ñGeftdrfajr§mif[m yifv,fjyifrSm
a&mufaewJhoabFmwpfpif;tzdkY rMumrMumjyefMunhf&r,fht&mjzpfovdk oHjzLZ&yf[m
vJ zufqpfpepf&JUemusnf;p&mawGudk arhoGm;NyD; urÇmhEdkifiHa&;yifv,fjyifrSm vrf;
aysmufrvdkjzpfwJhtcgwdkif; jyefjyefNyD; Munhf&r,fhNrdKUjzpfw,f}}

uRefawmfwdkYwawG oHjzLZ&yfNrdKUudk avQmufMunfhMuonf/ aps;xJokdYvnf;


avQmufMunhfMuonf/ ypönf;uvnf; pHkonf/ aps;uvnf; csKdonf/ Nrdwf? armfvNrdKif
ponfhwdkYxuf rsm;pGmaps;oufomonf/
]]a[m'D Z&yfuav;udk tpGJjyKNyD; oHjzLZ&yfac:wmaygh}}

OD;0rfxdefu NrdKYv,fu &Spfajr§mifoGyfrdk;Z&yfuav;udk jyonf/ bmrQrBuD;yg/


wu,fhZ&yfao;ao;uav;rQom jzpfyg\/ NrdKYv,fvrf;av;cGqHkwGif xdkifum ouf0if
vIyf&Sm;aeaom oHjzLZ&yfudk uRefawmfwdkY MunfhMuonf/ vlpHk? vSnf;pHk? um;pHk? ,mOf
aygif;pHk? armfvNrdKif? rk'Hk? usKdu©rD? yi? pufpJ? 0g8&l? vrdkif;? a&; ponfhwkdYokdYoGm;rnfh
c&D;onfawG? xdkt&yfrsm;rSvmonfhc&D;oGm;awG jynhfaeonf/ teD;tem;&Gmrsm;rS
aps;a&mif;aps;0,fawGjzifh vIyf&Sm;aeonf/ oHjzLZ&yfonf aoG;opfom;opf avmif;
p? cGefopf tm;opfwdk;p? t&G,fabmf0ifcgpESifhwlonf/
[kwfonf/ oHjzLZ&yfonf t&G,fabmf0ifpom &Sdao;onf/ oHjzLZ&yfonf
vGefcJhonfh 1974 ckESpfurS ¤if;\ESpfw&mjynfharG;aeYudk usif;ycJhjcif;jzpf&m? olYNrdKU
oufonf teD;ywf0ef;usif&Sd tjcm;NrdKUrsm;ESifhpmvQif vlysKdayguf tysKdayguf t&G,frQ
215
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
om r[kwfavm/ armfvNrdKif? usKdu©rD? a&;? rkwårwdkYu NrdKUouf&ifhvSNyD/ armfvNrdKifqdk
vQif(,dk;',m;&Sd rGefq&mawmfoHcydkifxHrS ppfuJBuD;OD;axmfav;&cJhaom &mrnordkif;
pmrsm;tqdkt&)NrdKUouf tESpf 2200 &SdNyD/ usKdu©rDqdkvQif(a&v,fbk&m;BuD;ordkif;t
vdkt&) tESpf 2300 cefY/ a&;qdkvQif(q&mawmf b'´EÅauwkrwD jyKpkonfhordkif;t&)
tESpf 1250 ESp?f rkwårqdkvQif NrdKUouf 700 cefY/
,ckacwfvli,frsufpdjzihfMunfhvQif xdkNrdKUrsm;onf 0dyóemuav;vkyf? ykwD;
uav;pdyf? ajr;uav;xdef;ae&onfhtbdk;t&G,f? tbGm;t&G,fawG a&mufukefMuNyD/
oHjzLZ&yfurl olwdkYvdkt&G,f abmf0ifpNrdKY/ acwfvli,fvdk vIyf&Sm;wwf<uNyD; acwfvl
i,fvdk a&SUokdYtwif;wdk;aeaomNrdKY/
[kwfonf/ oHjzLZ&yfwGif vGefcJhonfh tESpfwpf&mrwdkifrDu vlaetdrfajc bm
rQr&Sd/ awmBuD;rsufrnf;twd jzpfonf/ onfwkef;u armfvNrdKif? usKdu©rDESifharmfv
NrdKif? a&;okdYoGm;Muonfh c&D;onfrsm;onf acgyiHacsmif;uav;av;&Sd anmifyif&dyf
wGif em;cdkMuonf/

1874 ck? ESif;0ifí ajrmufavwokefokefwdkufaeonhf ewfawmfv wpf&uf


wGif EGm;ausmif;om;uav; Edkifbkonf acgyiHacsmif;ab;wGif Z&yfi,fuav;wpf
aqmifudk aqmufvdkufavonf/

xdkESpf waygif;v vrdkif;bk&m;yGJ usif;ycsdefa&mufonfhtcgwGif 0g8&k&GmrS


aMu;&wwfZeD;armifESHjzpfonfh OD;rsKdESifha':rGefwdkYu EGm;ausmif;om;uav; Edkifbk
aqmufcJhonfhZ&yfuav;udk tv,fwwdkif? ab;wGif wdkif&Spfwdkif&Honfh &Spfajr§mifhZ&yf
uav;tjzpfodkY tcdkiftcHh aqmufvkyfvSL'gef;vdkufMuonf/ 1900 jynfhESpfwGif OD;rsKd-
a':rGefwdkYorD; a':8D,kwfu om;jzpfol 0g8&l&Gmausmif;a[mif; q&mawmf\MoZmjzifh
t8FvdyfukefonfwdkYxHrS oGyfjym;rsm; 0,f,Nl yD;aemuf rdbrsm; aqmufvkyfcJhonfh Z&yf
uav;udk xyfrHjyKjyifonf/ oHjzLZ&yfrdk;xm;onfudk tpGJjyKí Z&yfAk(Z&yfjzL) [kac:cJh
Muonf/ Z&yfAkonf c&D;oGm;wdkYem;aewnf;cdk&m pcef;cs&m jzpfcJhonf/
216
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
1909 ckESpf armfvNrdKif a&; rD;&xm;vrf;udk azmufvdkufonfhtcgwGif ,cif
wJpcef;uav;udk rD;&xm;tvkyform;rsm; a&muf&Sdvmum wJxdk;í aeMuonf/ xdkY
aemuf rsufESmjzL&mbmukrÜPDrsm; a&mufvmMuum &mbmrsm;udk tBuD;tus,f pdkuf
ysKd;cJhMuonf/ okdYjzifh EGm;ausmif;om;�uav;EdkifbkaqmufcJhonfhZ&yf uav;onf
aemif tESpfw&m MumonfhtcgwGif vlOD;a& wpfaomif;cGJ&Sdonfh NrdKUuav; jzpfvmcJh
avonf/

Z&yfAk? Z&yfjzL? oHjzLZ&yf[kac:MuonfhNrdKUuav;u vlrsm;udkMunhf&onfrSm


tNrJwrf; tvkyfrsm;aeMuonf/ pdwftm;xufoefMuonf/ olwdkYtvkyfudk uRrf;usif
Muonf/ rdef;r? a,musfm;? vlBuD;vli,f ttm;aeonf[lír&Sd/ tNrJwrf; tvkyf
vkyfaeMuonf/
wpfnae uRefawmfwdkYwokduf MumuefbufodkY vrf;avQmufxGufMupOf tdrf
wpftdrfa&SU tkef;oD;yHkBuD;ab;wGif tkef;oD;awGudk tcGHETmMuonfhrdef;uav;wpf
a,mufudk awGY&onf/ ol tkef;oD;ETmaeyHku jrefqef&HkrQru uRrf;vnf; uRrf;usif
onf/ cGeftm;&Sd&HkrQru oufawmifhoufomvnf; &Sdonf/ tkef;pdrf;wpfvHk;udk "m;
armufjzifh av;csufavmuf xdk;cGmvdkufNyD;? ETmNyD;om; tkef;oD;yHkBuD;ay:okdY ypfwif
vdkufyHkuvnf; vSyaooyfonf/ jrefvdkufyHkuvnf; ,ckpmESpf aMumif;avmufudk zwf
NyD;csdefavmufwGif tkef;oD;tcGHETmNyD;om; jzpfaeNyD/ uRefawmfwdkYonf ol tkef;oD;ETm
aeyHkudk Munhfaumif;aumif;jzifh 0ifMunfhMuonf/
uRefawmfwdkYa&mufvmojzifh &Id;wdk;&SefYwefYjzpfjcif; r&Sd/ olYtvkyfudk olquf
vkyf&if; uRefawmfwdkYar;orQudk jyHK;jyHK;&,f&,fjzifh ajzaevdkufao;onf/
olYtrnfudk uRefawmf aumif;aumif; rrSwfrdawmhyg/ q,fwef;udk pepf
a[mif;jzifh ajzxm;onfhausmif;olwpfa,muf[kod&avonf/
naeydkif;wGif uRefawmfwdkYonf r[mrdwfppfocsFKdif;udk oGm;MunhfMu\/ t
xufwpfae&mwGif uRefawmfazmfjycJhonfh atmfpum0dif;vf\0w¬Kuvdk vSywifhw,f &I

217
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
csifpzG,fudk aqmifonfhocsFKdif;ygwnf;/
r[mrdwfocsFKdif;aumfr&Sifonf aorif;wref &xm;vrf;[kac:onfh,dk;',m;
jrefrmrD;&xm;vrf;aqmufvkyf&mwGif aoqHk;cJh&Muaom r[mrdwfoHkYyef;rsm;\pm&if;
udk aumuf,lum ¤if;wdkYudk &nfpl;NyD; xdkocsFKdif;udk aqmufvkyfcJhjcif;jzpf\/ ppfNyD;p
tcsdefu rnfokdY&Sdrnfrodaomfvnf;? ,cktcsdefurl ocsFKdif;ESifhrwlbJ yef;jcHBuD;wpfck
ESifh wlaeavonf/

28 {uus,fonfh {&d,mBuD;udk oH0if;x&HawGcwfNyD; t0if0wGif jrifhrm;onhf


ESrf;zwfausmufom;rkcfOD;BuD;wpfckudk pdkufxlxm;\/
rkcfOD;wGif usyfvHk;cefYEG,f yef;yifBuD;awG wG,fwwfaeMuonf/ vufn§dK;yef;
yif[k od&avonf/

rkcfOD;rSaeMunfhvdkufvQif tuGufusus wnfxm;onhftkwf8luav;rsm;ESihf


vuf0g;uyfwdkifrsm;udk jrif&onf/ tkwf8lrsm;Mum;wGif &GufvSyef;? yk@&dwfyef;? puúL
yef;ponfhyef;rsKd;pHkudk yHkazmfí pkdufxm;NyD; tkwfpBuøvrf;uav;rsm;udkvnf; yom'
vSatmif azmufxm;onf/ aEG&moDjzpfí jrufcif;rsm;u pdrf;vef;pdkajyjcif; r&SdMu
awmhonhfwdkif aumif;pGmjyKpk xdef;odrf;xm;aMumif; tvG,fwulodEdkifygonf/ ta0;rS
aeMunhfvQif vSyaom taoG;ta&mifay:wGif yef;yGifhawG azmfxm;onfh&ufxnfBuD;
wpESifh wlavonf/

wu,fyg/ ocsFKdif;ESifhvHk;0rwl/ vSyonfhtyef;ajzyef;jcHBuD;wpfckESifh wlyg


onf/ naewdkifvQif tyef;ajzvma&muf tem;,lolawG? uav;awGrdom;pkawG? vl
i,f vHkri,fawG? twGJawGjzifh pnfum;aewwfonf/
uRefawmfwkdY a&mufoGm;onfhtcsdefwGif tkyfcsKyfa&;rSL;rsm; &Hk;qif;oGm;MuNyD
jzpfojzifh olwdkYudk rawGYcJh&awmh/ OD;armifoef;qdkonfhtapmifhwpfOD;udkom awGY&\/
OD;armifoef;u uRefawmfwdkY Munhfvdk&mrsm;udk vdkufjyNyD; uRefawmfwkdY odvdk&mrsm;odkY ol

218
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
odoavmufajymjyygonf/
uRefawmfwdkYonf tkwf8luav;rsm;udk avQmufMunhfMu\/ tkwf8lwdkif;wGif
aMu;jym;rsm; uyfxm;NyD;aMu;jym;ay:wGif usqHk;ol\trnf? vlrsKd;wyfESifhudk,fydkift
rSwfwdkYudk a&;xm;avonf/ tkwf8laygif; 3771 vHk;&SdNyD; 10 vHk;udk trnfa&;xkd;jcif;
rjyK&ao;/ r[mrdwfppfocsFKdif;aumfr&Sifonf xdk 10 a,mufwdkY\trnfrsm;udk &Sm
rawGYao;[kqdkygonf/ jrefrmwpfOD; ygonfqdkojzifh uRefawmfwdkY vdkuf&SmMunhfMuao;
\/ okdY&mwGif rawGYcJh&yg/ tcsdef&í at;at; aq;aq;vdkuf&vQifrl awGYaumif; awGY
Edkifayvdrfhrnf/

tkwf8laMu;jym;rsm;ay:wGif a&;xdk;xm;onfhurÜnf;pmrsm;udk avQmufMunhf


Muonf/ tukefzwfcsdefr&yg/ vufvSrf;rSDoavmufudkomzwfcJh&jcif;jzpfyg\/ tcsKdYrSm
or®musrf;pmrS pmom;rsm;jzpfNyD; tcsKdYrSm t8FvdyfuAsmrsm;rS pmom;rsm;jzpfavonf/
aoqHk;ol\aqGrsKd;om;csifrsm; qE´t& a&;xdk;jcif;jzpfaMumif; od&\/

jyefcgeD;wGif tapmifhtvkyform;BuD;OD;armifoef;u {nhfonfhrSwfwrf;pmtkyf


ay;ojzifh tm;vHk;udk,fpm; t8Fvdyfvdkpmwdkuav;wpfyk'fudk uRefawmfa&;ay;cJhonf/
]]awmNrdKifñkd arSmifarSmifeJ
awmif&dk;jrifhjrifhawGay:rSm

oifwdkYwawG cE¨ma<ucJhMu&
aysmufqHk;oGm;wJh oifwdkY0dnmOf[m
oifwdkYjynfolawG twGufomaygh}}

uRefawmfwdkYESifhtwlygvmonfh a'gufwmausmfjrifhOD;u uRefawmf a&;onfh pm


qdkuav;udk iHkYzwfNyD;-

219
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]oifwdkY 0dnmOf[m oifwdkYjynfolawGtwGufomayghvdkYqdkawmh uRefawmfwdkYESifhrqdkifbl;
qdkwJht"dyÜm,f xGufraeaybl;vm;}}

]][kwfw,f udkausmfa&U? tJ'Dt"dyÜm,fyJ? a,bk,sajym&ifawmh uRefawmfwdkY


eJYvJ qdkifyg&JU? uRefawmfwdkYeJY olwdkYwawG[m zufqpfpepfatmufrSm n§Of;yef;ESdfyfpufcH
cJh&Mu&NyD; zufqpfqefYusifa&;qdkwJh a&pD;aMumif;BuD;xJrSm twlygvmcJhMuwmrSmawmh
twlwlygyJ? 'gayr,hf &nfrSef;csufyef;wdkifrSmawmh rwlMubl;As/ olwdkYu Adkvfvkbuf
wpfa,muf? NydKifbufwa,muf usqHk;a&;twGuf wdkufwm? uRefawmfwdkYu trsKd;om;
vGwfajrmufa&;twGuf wdkufwm? aorif;wrefvrf;rBuD;ay:rSm olwdkYwawG aocJhMu&
ovdk uRefawmfwdkYjynfol taxmiftaomif;[mvJ aocJhMu&w,f/ (þae&mwGif uRef
awmfwdkYqDrS ygoGm;aom xef;orm;BuD;udkomaAsmtaMumif;udk Oyrm aqmifjyonf/)
olwdkYwawGrSm txdrf;trSwf ocsFKdif;BuD; &SdaeNyD/ uRefawmfwdkYrSm bmrSr&Sdao;bl;/ 'D
awmh uRefawmfwdkYwawG&JUESvHk;om;xJrSm ocsFKdif;uav;awmifrS r&Sdao;wJhudkomaAsm
wdkYtwGuf ae&mcsefxm;&OD;r,f? olwdkYwawG&JU0dnmOfudk atmufarhowd&aezdkY uRef
awmfwdkYESvHk;om;xJrSm ae&mr&Sdao;bl;}}

uRefawmftoHonf vIdufaeonf[kxif\/

[kwfonf/ uRefawmfwdkYESvHk;om;xJü aorif;wref&xm;vrf;ay:wGif aocJh


Mu&onfh udkomaAsmwdkYtwGuf ae&mcsefxm;&OD;r,f/ uRefawmfwdkY jrefrmjynfolawG
xJrS aorif;wref&xm;vrf;ay:wGif aousef&pfcJhMuonf/ udkomaAsmawG b,fESpf
a,mufrsm; &Sdavoenf;/
ppftwGif;u jrefrmEdkifiHt&yf&yfrS acR;wyfom;wpfodef;oHk;aomif; pkaqmif;
cJhonhfteuf av;aomif;wdkYonf vrf;ckvwfrS xGufajy;cJhMuaMumif;? oHk;aomif;oHk;
axmifhig;&mudk jyefvTwfcJhaMumif;jzifh 8syeftmPmydkifwdkYu ppfcHk&Hk;wGif xGufqdkcJhMu
onf/

220
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
jrefrmEdkifiH acR;wyfom;aygif; &Spfaomif;ausmf aoaMucJh&onf[k 1974 ck
ESpfwGif vef'efEdkfifiHjcm;a&;&kH;rS xkwfjyefaMumfjimcJhonf/
xdktqdktwdkif;rSefvQif udkomaAsmonf &Spfaomif;ausmfxJrS wpfa,mufom
jzpfvdrfhrnf/ okdY&mwGif usefonfhudkomaAsmrsm;onf b,ft&yf b,fa'ouenf;/
b,ftrsKd;\om;enf;/

uRefawmfonf aorif;wrefvrf;rBuD;ay:wGif aoqHk;oGm;cJhMu&aom 3771


a,mufaom r[mrdwfppfoHkYyef;wdkY\tjzpfudk udk,fcsif;pmemygonf/ olwdkYaqGrsKd;om;
csif;rsm;udkvnf; pmemaxmufxm;ygonf/ odkY&mwGif uRefawmfwdkY\ESvHk;om;xJü &Spf
aomif;ausmfaom udkomaAsmwdkY\0dnmOfrsm;u ae&m,lvsuf&Sdojzifh 3771 a,muf
aom r[mrdwfppfoHkYyef;rsm;twGuf ae&mr&SdEdkifawmhyg/ olwkdY ppfoHkYyef;rsm;\0dnmOf
udk olwdkYjynfolrsm;u xdef;odrf;Muygvdrfhrnf/ uRefawmfwdkYwm0efrSm &Spfaomif;ausmf
aom udkomaAsmwdkY0dnmOfrsm;udk xdef;odrf;&efomjzpfygonf/
þtod? þcHpm;csufjzifh txufyguAsmudk rSwfwrf;wGif a&;cJhjcif;jzpfyg
onf/

xdkaeYnpmudk q&mOD;0rfxdef\tdrfwGif pm;Muonf/ wm0eft&r[kwfbJ ol\


yk8¾dKvfa&;{nhfonhfrsm;tjzpf uRefawmfwdkY\pmzwfy&dowfwpfOD;tjzpf crf;em;pGm
auR;arG;jcif;jzpfavonf/ [if;awGuvnf; aumif;? armuvnf; armojzifh uRef
awmfwdkY wawG tm;&yg;& pm;vdkufMuonf/
nydkif;wGif vli,frsm;u pmayaqG;aEG;yGJuav;wpfckvkyfay;ygqdkojzifh wnf;
cdk&dyfomwGif aqG;aEG;yGJuav;wpfck vkyf&ao;onf/ pmzwfpHkonfhvli,frsm;jzpf
aMumif; olwdkY\aqG;aEG;csufrsm;u azmfjyaeygonf/
aemufwpfaeYreufwGif ausmif;tkyfq&mBuD;OD;BuD;pdefu uRefawmfwdkYudk armf
vNrdKifqdyfurf;ta&muf vdkufydkYonf/ tcsdef&ao;ojzifh emrnfBuD;vSaom armfvNrdKif
arSmifcdkaps;udk tajy;tjzef; oGm;MunhfvdkufMuao;\/ aps;xJwGif aemufwaumuf
221
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aumufvdkufae&onfudk tm;emojzifh q&mBuD;OD;BuD;pdefudk uRefawmfwdkY twif;jyef
vTwfMuonf/ okdY&mwGif OD;BuD;pdefonf rjyefyg/ qdyfurf;txd vdkufvmcJhavonf/ wm
0efausí pnf;urf;BuD;aom ausmif;q&mBuD;wpfa,mufyDoolygwnf;/
rkwårbufurf;okdY a&mufonfhtcgwGif &xm;u wGJrxdk;ao;/ 8dwfrzGifhao;/
txkyftrsKd;rsKd;udk vG,fxm;? csDxm;? ydk;xm;? &Gufxm;onfhvltrsKd;rsKd;onf wef;pD
apmifhaeMuavonf/ 8dwfrzGifhao;aomfvnf; xl;jcm;onfhtrsKd;orD;wodkufudk t
wGif;buf yvufazmif;wGif vSrf;jrifvdkuf&onf/
xll;jcm;onf[k qdkjcif;rSm tjcm;aMumifh r[kwfyg/
rsufESmuav;awGu Eke,foavmuf udkf,fvHk;BuD;awG tqrwef BuD;rm;wkwf
cdkifaejcif;aMumifh jzpfygonf/ wudk,fvHk; wajzmifhwnf;wkwfaeonfhtwGuf ukd,f0ef
aqmiftrsKd;orD;rsm;vnf; r[kwEf dkifyg/ vrf;avQmufyHkuvnf; awmifhawmihfBuD;awG/
txnfprsm;udk udkf,frSmywfxm;onfhtrsKd;orD;rsm; jzpfavonf/ olwdkYrsuf
ESmawGu EkEkuav;awG/ &kyfu oem;urm;uav;awG/ t&G,fu t&G,faumif;u
av;awG/ &Sufudk;&Sufuef;[efvnf; r&Sd/ t&SuftaMumufvnf; enf;onfhyHkvnf;
ray:? wrif£a`E´aqmifxm;yHkvnf; r&? NyDwDwD[efvnf; rjy/ cHpm;csufuif;ae
onfhrsufESmrsKd;rsm; jzpfMuonf/ olwdkYESifhpum;ajymcGifhMuHKvQif(uRefawmf ]rm,mbHk}
0w¬KxJrS) wrl;bufu at;rwdkYvdkZmwfvrf;awG &Ekdifvdrfhrnf/ wu,fawmh olwdkY
udk,fwGifywfvmonhft0wfpwpfp? olwdkYvufwGif qGJvmonfhjcif;wvHk;? olwdkY vG,f
xm;onfhav,mOftdwfwpftdwfonf Zmwfvrf;wpfyk'fr[kwfavm/
olwdkYrsufESmrS taMumqdkifrsm;? <uufom;rsm;onf tusifhygoGm;um wnf&
rnfholudk awGYvQifwnf? jyHK;&rnfholudkawGYvQif jyHK;? idk&rnfholudkawGYvQif idk&ef tqifh
oifh jzpfaeMuouJhodkYwnf;/

uRefawmfonf yvufazmif;wzufxdyfokdY bJwpftkyfvdk uGwuGwjzifh avQmuf


oGm;aeaom olwdkYwokdufudkMunhf&if; oufjyif;cs&Hkom wwfEdkifyg\/ (Aef;armfwif

222
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
atmif\avoHtwdkif; ajym&vQif)onfhjyifaum uRefawmfu bmrsm;wwfEdkifygOD;rnf
enf;/

uRefawmfwdkYc&D;onf rGefjynfe,f 10 NrdKUe,fteufwNrdKUe,f c&D;omjzpfyg


onf/ wNrdKUe,fxJrSmyif vIdif;jymudk t"duxm;í oGm;cJhMujcif;jzpfonf/ &xm;jywif;
wGif xdkifai;&if; vIdif;jymu vli,fawG? vHkri,fawGtaMumif;udk pOf;pm;rdonf/ olwdkY
vdk vli,fawG? vHkri,fawGrsm;vmvQif aumif;avpG[k uRefawmf awmifhwrdonf/
xddkpOf jrif&onfh &Icif;wpfckaMumifh uRefawmfhtawG;onf trQifjywfoGm;\/
t&Sdef&cgp jyKaeaom uRefawmfwdkYwGJay:odkY vHkri,fESpfa,mufESifhvli,fESpf
a,muf tajy;tvTm; wufvmMuonfh&Icif; jzpfonf/ olwdkYwGif ygvmonfh jcif;
awmif;awGudk awGY&mtaygufrS xdk;wifMuonf/ollwdkY txkyftydk;awGu renf;/
awmif;BuD;awmif;i,f? jcif;BuD;jcif;i,ftoG,foG,f/ xdktxJwGif tcsKdrIefYxkyfawG? t
xnftkyfawG? uRefawmftrsKd;trnf rcGJjcm;Edkifaomypönf;awG/

"mwfAl;BuD;awGu av;ig;vHk;/

]]OD;av;? 'Dawmif;uav;udk OD;av;tem;rSm xm;r,faemf}}

tom;jzLjzL? qHwdk*kwf0JESifhaumifrav;wpfa,mufu ajym\/ olYpum; r


qHk;cif awmif;BuD;wpfvHk; uRefawmfhxdkifcHkatmuf a&mufaeNyD/
]]aMomf . . . xm;yg &. . . xm;yg . . .}}

olwdkYtxJrSm vli,fwpfa,muf tJ,m;aygh "mwfAl;BuD;udk udkifí a&mufvmjyef


onf/

]]OD;av; pm;yGJcHkatmuf ajcaxmufem;rSm "mwfAl;av; xm;r,faemf}}


]]aMomf . . . [kwfuJh . . . &w,f}}

223
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufuav;rwpfa,mufu yvwfpwpfqGJjcif;awmif;wpfvHk;udk "mwfAl;em;
wGif vmcsjyefonf/

]]xm; . . . xm; . . . &w,f}}


olcGifhawmif;cif udk,fu OD;atmifajymvdkuf&\/

]][if;[if;? "mwfAl;vJoGm;rSmpdk;vdkY OD;av;&JUae&musyfoGm;awmh rvJEdkfifawmh


bl;aygh}}

wu,fu olwdkYypönf;udk oG,f0dkufí to,fcdkfif;jcif;jzpfyg\/ uRefawmfum;


bmrQrajymawmhyg/ uRefawmhftazmfrsm;\ tajctaeudkMunfhvkdufonf/ olwdkYvnf;
tajctaeraumif;Mu/ udk,fhypönf;u enf;enf;/ olrsm;ypönf;u rsm;rsm;/
tultnD&vdk&jim; armifae0if;udk vSrf;Munfhrdonf/ armifae0if;onf olY
ajcaxmufMum;u ypönf;udk iHkYMunfhvdkufNyD; acgif;udk jznf;n§if;pGm ,rf;aeavonf/
xddkYaemuf tm;vHk;udk Oayu©mjyKvdkuf[efjzifh aemufcHkwef;wGif acgif;wifum rsufvHk;
rsm;udk rSdwfvdkufonf/
olYtrlt&m avmuBuD;taMumif;udk aemausatmif odaeolwpfOD;\trlt
&mrsKd;? jzpfysuforQudk a,medaom reodum&pdwfxm;jzifh MunfhjrifEdkifavmufatmif
&ifhoefaeonfh yk8¾dKvfwpfOD;\[efrsKd;/
uRefawmfonf armifae0if;udk Munfhí tm;usum olYvdkESvHk;oGif;Edkifatmif
BudK;pm;&if; acgif;udk aemufokdYrSDNyD; rsuffvHk;rsm;udk rSdwfvdkufavonf/
wGJwdkif; wGJwdkif;wGif ra&;&ao;aom 0w¬KZmwfvrf;awG tjynhftodyfwif
xm;onfh armfvNrdKif acgufjyef&xm;onf &efuefbufokdY tjyif;ckwfarmif;vsuf &Sday
wnf;/
«1979? &Ir0&kyfpHkr8¾Zif;»

Ä Ä Ä
224
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef

a&TZmvDtvGrf;
wavmu tdrfeH&HwGif csdwfxm;onfh ajymifcsKdwyf ydawmufayG;jym;BuD;udk
jzKwfí zkefokwfonf/ ydawmufayG;rSm awmfawmfBuD;\/ pm;yGJi,fuav;wpfvHk;pm
avmuf tcsif;&Sdvdrfhrnf/ ajymifcsKdBuD;uvnf; wpfaycGJ ESpfayavmuf&SnfNyD; tv,f
wGifum;um tzsm;wGif aumhaeonf/ onfydawmufayG;BuD;udk uRefawmf&cJhonfrSm
q,fESpf&SdoGm;avNyD/ vGefcJhonhfq,fESpf? 1976 ckESpf rdk;rdwfpmqdkawmf a[majymyGJokdY
toGm;wGif pmqdkawmfusif;ya&;aumfrwDESifhopfxkwfvkyfa&;tvkyform;rsm;u yg;
vkdufaom trSwfw&vufaqmifjzpf\/ uRefawmf jyefumeD;onfhtcgwGif rdk;rdwfpmqdk
awmfaeY usif;ya&;aumfrwDOuú| udkrdk;ausmfatmifESihfopfxkwfvkyfa&; tvkyform;
rsm;udk,fpm; refae8smOD;xGef;aomif;wdkYu uRefawmfwdkYudk ydawmufayG;wpfckpD vuf
aqmifay;onf/ uRefawmfu ydawmufayG;udk vufcH&if; aemufovdk ajymifovdkjzifh-

225
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]'gBuD;udk ,loGm;vkdY jzpfyghrvm;? [dka&muf&if uRefawmfwdkYrSm jyóemwwfae
ygOD;r,f}}[kajym\/ udkrdk;ausmfatmifESifh OD;xGef;aomif;wdkYu rsufESmxm;wnfwnf
jzifh-

]]q&mwdkYu uRefawmfwdkYNrdKU&JU{nhfonfawGyg? tpnf;ta0;tcgcgxdkif? qHk;


jzwfcsufcsNyD;rS q&mwdkYudkzdwfwmyg? ckvufaqmif[mvJ pmqdkawmfaumfrwDu wm0ef
ay;vdkY uRefawmfwdkYXmeu &SmazGNyD; arQmpmwdkYbmwdkYvJ tqifhoifhvkyfNyD;ygNyD? 'g[m vl
wpfOD;wpfa,mufeJYqdkifwJhudpör[kwfbl;q&m? wpfNrdKYvHk;eJYqdkifwJhudpöyg? 'gtwGuf q&m
wdkY bmrSrpkd;&drfygeJY? uRefawmfwdkYvdk acsmifuswJhae&m q&mwdkY ckvdkwul;wuefY vmwm
udkvJ uRefawmfwdkY 0rf;omvSygNyD}}
uRefawmfu aemufovdk ajymifovdk ajymifvdkufjcif;jzpfaomfvnf; olwdkYurl
av;eufonf/ trSefuvnf; uRefawmfwdkYtwGuf rpdk;&drfyg/ olwdkYwGif wm0efwufrnf
udk pdk;&drfí uRefawmf ajymvdkufjcif;jzpfygonf/ okdY&mwGif rdk;rdwfpmqdkawmfaumfrwD
onf olwdkYvkyfief;wGif av;eufoavmuf aocsmonf/ wuf<uoavmuf 0D&d,
aumif;onf/

rdk;rdwfu uRefawmfhudk zdwfonfrSm oHk;avBudrf&SdavNyD/ odkY&mwGif uRefawmf


roGm;EdkifcJhyg/ xdkESpfuvnf; rdkf;rdwfpmqdkawmfaumfrwDvG,faumfwGif a&mufaeonfh
uRefawmfhudk &ufaygif;rsm;pGm apmifh&onf/ vG,faumfpmqdkawmf a[majymyGJ NyD;oGm;
aomfvnf; av,mOfysH rqdkufojzifh uRefawmf vG,faumfwGif &uftawmfMumrQ aomif
wifae\/ rdk;rdwfpmqdkawmf aumfrwDOuúX udkrdk;ausmfatmifonf rEÅav;okdY vludkf,f
wdkifqif;vmum aeYwdkif; vG,faumfav,mOfuGif;udk BudK;rJhaMu;eef;jzifh qufonf/
uRefawmfwdkYuvnf; vG,faumfwGif av,mOfqif;vQif tqifhoifhwufvdkufEdkif&ef av
,mOfuGif;odkY aeYwdkif;apmifh&onf/ q,f&ufajrmufonfhaeYwGifrS av,mOfqdkuf&m vG,f
aumfpmqdkawmfaumfrwDonf yxrqHk;qdkufonfhav,mOfjzifh uRefawmfhudk rEÅav;okdY ydkY
vdkufavonf/ rEÅav;a&mufawmhvnf; rdk;rdwfav,mOf rvmí oHk;&ufapmifh&jyef
226
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ oHk;&ufajrmufonfhaeYwGif yxrqHk;qdkufaom rdk;rdwfav,mOfjzifh uRefawmfwdkY
vdkufcJhMuonf/ rddk;rdwfpmqdkawmfaumfrwDOuúX udkrdk;ausmfatmifonf uRefawmf yxr
qHk;tokwfESifh vdkufEdkifatmif pDpOfp&m&SdonfwdkYudk tm;vHk;pDpOfxm;ojzifh uRefawmfwkdY
tzdkY tqifajyoGm;\/
e,fpmqdkawmf usif;ya&;aumfrwDrsm;onf pmqdkawmfyGJrsm;udk ,Hk,HkMunf
Munf av;av;eufeuf vkyfMujcif;jzpf&m uRefawmfwdkYbufuvnf; ,Hk,HkMunfMunf?
av;av;eufeuf &SdzdkYvdkygonf/ taysmfc&D;xGufovdk udk,fa&;udkf,fwm udpöwpfckjzifh
c&D;oGm;&ovdk ayghayghwefwef vkyfr&yg/ uRefawmhfwdkYbufuvnf; wm0ef&dS&Sdjzifh ajym
qdkaexdkifzdkY vdkygonf/ okdkYrSomvQif pmqdkawmfa[majymyGJrsm;onf av;eufonfh t"d
yÜm,fjzifh aqmifvmayvdrfhrnf/

uRefawmfwdkYonf rEÅav;wGif rdk;rdwfav,mOfudk oHk;&ufapmifh&onf/ oHk;&uf


ajrmufaomaeY rdk;rdwfav,mOfqdkufonhftcgwGif bD? at? pDonf t&dk;aumufvm
onfh8syeftrsKd;om; oHk;q,fhajcmufa,mufESifhuRefawmfwdkYoHk;a,mufudk wifay;vdkuf
um usefc&D;onfrsm;tm;vHk;udkf xm;ypfcJh&avonf/
ppfaq;a&;qif;vmonfhuRefawmfESifhausmif;aebuft&m&dSBuD;oHk;OD;rSm av
qdyfwGif usef&pfcJhMuonf/

rdk;rdwfwGif uRefawmf a&mufzl;csifaeonfrSm MumNyD/ ppfNyD;pwkef;u rEÅav;


wGif rdk;rdwfom;rsm;ESifhtwl aecJhzl;onf/ olwdkYESifhtwl EdkifiHa&; vkyfcJhzl;onf/ okdY&m
wGif ra&mufjzpf? ,ckrS rdk;rdwfudk a&muf&jcif;jzpfavonf/
rdk;rdwfujyefvmuwnf;u rdk;rdwfc&D;oGm;aqmif;yg; a&;rnf[k uRefawmf
pdwful;cJh\/ okdY&mwGif ra&;jzpfcJhyg/ aqmif;yg;a&;vQif pHkpHkvifvifygcsifonf/ od
oifhodtyfaom tcsuftvufuav;awGudk a&;csifonf/ ygoifhygxdkufaom tcsuf
tvufudk xnfhcsifonf/ okdY&mwGif uRefawmfhwGif pHkpHkvifvifr&Sdyg/ a&mufcJhonhf &uf
uvnf; av;ig;&uf? a&muffcJhonfhae&muvnf; tenf;tusOf;rQomjzpfí aemuf
227
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wpfacguf rdk;rdwfbufudk a&mufrSa&;rnf[k uRefawmfpdwful;um rSwfpkrsm;ESifh rSwf
wrf;rsm;om a&;cJhonf/ rdk;rdwfaemufcH0w¬Kwpfyk'f a&;&aumif;rnf[kawG;um pdwf
ul;xJwGif Zmwfvrf;uav;bmav; qifxm;cJhonf/ Zmwfaqmifuav;rsm;udk vsm
xm;Munfhxm;onf/ ta&wnf oabmrQom&SdNyD; ZmwfuGufZmwfvrf;udk csJUí rpOf;
pm;&ao;/ ,ck q,fESpfomausmfvma&m? c&D;oGm;aqmif;yg;vnf; rjzpfvm? 0w¬K
vnf; ra&;jzpf/ onfvdkESifh rdk;rdwf&kyfyHkvTmwdkYonf uRefawmfhrSwfÓPfxJwGif arS;rSdefp
jyKavNyD/ rdk;rdwfcHpm;csufwdkYonf uRefawmfhESvHk;om;xJwGif vGifhjy,fp jyKavNyD/

wpfaeYurl rdk;rdwfrS rdwfaqGawG ay;vdkufaom ydawmufayG;BuD;udk zkefokwfrd


onf/ xdktcgusrS rdk;rdwf&kyfyHkvTmrsm;onf uRefawmfhrSwfÓPfxJwGif a&;a&;jyefay:
vmMuaom rdk;rdwfudk vGrf;vmavonf/ onfwpfcgwGifrl tcsuftvufpHkatmif
rapmifhawmhNyD/ pdwfxJwGif a&;csifpdwf ay:vmojzifh uRefawmfonf vGefcJhaom q,f
ESpfua&;cJhonfhrdk;rdwftaMumif;udk a&;csvdkufonf/

okdY&mwGif uRefawmfhrSwfÓPfxJwGif tcsKdU&kyfyHkrsm;onf 0dk;w0g; jzpfaeMuav


NyD/ onftcgwGif uRefawmfonf xdkpOfu a&;rSwfcJhaom rSwfpka[mif;rsm;ESifh aeYpOf
rSwfwrf;rsm;udk jyefzwf&\/ arS;rSdefoGm;aom&kyfyHkrsm;udk Munfvifvmatmif yGwf
wdkuf&\/ ydawmufayG;ay:wGif ,Sufoef;aeonfhyifhulrQifrsm;udk z,f&Sm;&ovdk uRef
awmfhtawG;xJwGif zHk;tkyfaeonfhyifhulrQifrsm;udk &Sif;vif;&\/ xkdtcgwGifrl tawmf
twef Munfvifaom rdk;rdwf&kyfyHkvTmudk uRefawmfjrif&onf/

uRefawmfwdkYESpfa,muf
rdk;rdwfpmqdkawmfaumfrwDonf uRefawmfESifhocifjroef;wdkYudk zdwfvdkufav
onf/ ,ckocifjroef; uG,fvGefcJhonfrSmyif q,fESpf&SdavNyD/ uRefawmfESifhrdk;rdwfrS jyef
vmNyD;onfhaemuf ol rdk;rdwfodkYoGm;onfhvrSm Zefe0g&DvxJwGifjzpf&m jyefvmNyD;
ajcmufv ckepfvcefYtMumwGif uG,fvGefoGm;cJhonf/
228
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
pum;rpyfrdojzifh ocifjroef;ESifhuRefawmfwkdYtaMumif;udk ajym&OD;rnf/ ol
ESifhuRefawmfhudk pmzwfy&dowfrsm;u rMumcPrSm;wwfMuonf/ 0w¬Kuddkvnf; uRef
awmfa&;onfh0w¬K[k rMumcPxifwwfMuonf/ xifrnfqdkvnf; xifp&myif/ olESifh
uRefawmfonf vuf0J0g'udk ,HkMunf&mwGifvnf; wlcJhMuonf/ tzGJYtpnf;wpfckwGif
vnf; twltvkyfvkyfcJhMuzl;onf/ a&;azmfa&;zufvnf; jzpfcJhMuzl;onf/ xdkYaMumifh
olESifhuRefawmfwdkYESpfa,mufonf rMumcP rSm;wwfMujcif;jzpfonf/ 1960 ckESpfwGif
olESifhuRefawmfwkdYESpfa,muf n§dMu&onf/ olu olYuavmifemrnfudk ajymif;rnf[kqdk
onf/ uRefawmfu olajymif;onfudk vufrcHbJ uRefawmhfemrnfwGif uRefawmfhzcif\
emrnftqHk;jzpfaom (wifh)wpfvkH;wdk;í ajymif;vdkufonf/ okdYwdkifatmif wpfcgw&H
wGif rSm;wwfao;onfudk awGY&\/

1962 ckESpfavmufu &efukefwuúodkvfwGif uRefawmf '*kefwm&mESifhAef;armf


wifatmifwkdYoHk;a,muf a[majymyGJvkyf&m a[majymyGJobmywdvkyfonhaf 'gufwmbGJY
&uxduwpfOD;u uRefawmfwdkYemrnfudk xajym&mwGif Adkvfwm&m? Adkvfuav;wifh
atmifESifhocifjroef;wifh[k rSm;rdatmif rSm;vdkufao;onf/ ausmif;om;rsm;u w0g;
0g;&,fum atmfolu atmfMuonf/ NyHK;rdMuonf/ xdka'gufwmbJGY&uxdurSm uRef
awmfwdkYxuf toufi,fol jzpfavonf/

ocifjroef;ESifhuRefawmf yxrqHk;awGYzl;&onfrSm 1946 ckESpfjzpf\/ xkdpOfu


olonf jrif;jcHc&dkif zqyvtwGif;a&;rSL;jzpfNyD; uRefawmfum; omreftcsdefjynhf &J
abmfuav;wpfa,mufrQom jzpf\/ olonf uRefawmfxuf toufq,fESpfausmfBuD;
oljzpfNyD; ppfrjzpfrD wdkYArmtpnf;t&Hk;0ifocifrsm;xJwGif toufti,fqHk;ocif wpf
a,mufjzpfonf/ uRefawmfum; wpfcgrS ocif rjzpfcJhzl;yg/ wdkYArmtpnf;t&Hk;wGif
acgif;aqmifonhftrsKd;om;a&; vIyf&Sm;rIt&Sdefaumif;aepOfu uRefawmfu umwGef;
OD;A8srf;\ udkjyL;ESifhrjyHK; umwGef;pmtkyfrsm;ESifh r[maqG\tcspf0w¬KwdkYudk zwf
aumif;wkef; &Sdao;\/
229
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
1946 ckESpfaemufydkfif;wGif olESifhuRefawmfwdkY uGJuGmoGm;Muonf/ uRefawmfu
&efukefwuúodkvfodkYa&mufaepOfwGif ocifjroef;onf b0wuúodkvfwnf;[laom &ef
ukefaxmifxJwGif a&mufaeavonf/ uRefawmfonf taMumif;aMumif;aMumifh EdkfifiH
a&;e,fodkY a&mufoGm;cJhzl;aomfvnf; uRefawmf\ESvHk;om;xJwGifrl pmayorm;jzpf
ygonf/ ocifjroef;um; taMumif;aMumif;aMumifh pma&;q&m jzpfvmaomfvnf; ol
\rlvwdrf;nGwfrIrSm EdkifiHa&;jzpfavonf/ ocifjroef;onf b,ftcgMunfhvdkuf Munfh
vdkuf EdkifiHa&;tzGJYtpnf;wpfckckwGif vIyf&Sm;aeonfudk awGY&onf/

ol &efukefaxmifrSvGwfvmonfh 1949 ckESpfwGif ocifjroef;onf uRefawmf&Sd


&m oxHkausmif;aqmifokdYa&mufvmNyD; pmrlBuD;wpfyk'fudk ay;avonf/ xddkpmrlrSm ]rrdk;
apG}0w¬Kjzpf\/

]]uRefawmf usef;rma&;vJ raumif;bl;Asm? pmav;bmav; a&;csifw,f? ck


axmifxJrSm wpfyk'fNyD;vmcJhw,f? tJ'g cifAsm;zwfMunfhNyD; jyifoifhwmjyifyg? NyD;awmh
xkwfa0olwpfa,mufeJYvJ pyfay;prf;yg}} [kolu ajymonf/
olYtoHonf wdrfae\/ olYcE¨mudk,fuvnf; yg;yg;vSyfvSyf? nd§K;nd§K;EGrf;EGrf;?
uRefawmfu Avmpmtkyfav;ig;tkyfcefY&Sdaom olYpmrlBuD;udk udkifí pOf;pm;aepOf olu
qufí-

]]uRefawmfrSm ESvHk;a&m8g&Sdw,f? wpfaeYuwif a'gufwmrdk[ef udkjyNyD;vmcJh


wm? rdk[efu uRefawmfeJYvJ cifawmh ydkufqHr,lvdkufygbl;? 'D8sDwvif;av; bmav;vJ
tvum;ay;vdkufw,f? oluawmh 8vl;udkYpfaomuf&rnfajymwmyJ? 'gayr,fh 8vl;udkYpf
vJ rSefrSefraomufEdkifygbl;Asm? 8vl;udkYpftpm; MuH&nfav;bmav;vJ aomuf&wmaygh?
tvkyfyifyifyef;yef; odyfrvkyfygeJYOD;wJh? tem;,lygwJh? 'Dawmh EdkfifiHa&; �cPwjzKwf
em;aewkef;rSm pmav;bmav; a&;csifw,f? aumfyDc&if aq;zdk;0g;cav;vJ &wmaygh}}
xdkpOf olonf OD;0dpm&uGufopfwGif aeNyD; bwfpfum;p&dwfr&Sdojzifh uRefawmf

230
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aexdkif&m oxHkausmif;aqmifodkY ajcvsifavQmufvmcJhjcif;jzpfonf/ vrf;avQmufvm&
ojzifh olonf EGrf;e,farmyef;aeyHk&onf/
]]uRefawmfvJ b,fxkwfa0oleJYrStqufr&dSao;bl;? pHkprf;MunfhOD;r,fav}}[k
ajymum olYpmrlBuD;udk ,lxm;vdkufonf/ xdkpOf uRefawmfudkf,fwdkifrSmvnf; r8¾Zif;rsm;
xJwGif 0w¬Kwdkuav;awG a&;ae&aomtqifhwGifom &Sdao;ojzifh olYpmrludk xkwfa0
&ef yHkESdyfxkwfa0olrsm;udk wdkufwGef;Edkfifaomtajctae r&dSyg/ xkwfa0oltcsKdUudk csOf;
uyfMunfhao;aomfvnf; olwdkYtm;vHk;uyif jiif;vTwfvdkufMuygonf/
av;ig;vtMumwGif ocifjroef;onf uRefawmfhxHaygufvmum olY0w¬KrSm
ajr&SifqefYusifa&;0w¬KjzpfNyD; Zmwfvrf;aumif;wpfyk'fjzpfonf/ twwfynmydkif;t&
ajym&vQif pma&;q&mrsm;wGif ta&;tzGJYaumif;olESifh Zmwfvrf;zGJYaumif;ol[lí ESpf
rsKd &Sd&m ocifjroef;rSm Zmwfvrf;tzGJYaumif;oljzpfavonf/ xdkYaMumifhyifavmrod/
aemifwGif olonf jrefrmEdkifiHwGif &kyf&Siftrsm;qHk;&dkuf&aom0w¬Krsm;udk a&;onfh pm
a&;q&mjzpfvmcJhavonf/

olESifhuRefawmfonf 1967 ckESpftxd vkyfazmfudkifzufrsm; jzpfcJhMuaomfvnf;


wpfcgrS twlc&D;roGm;zl;cJh/ rdk;rdwfc&D;onf olESifhuRefawmf yxqHk;tBudrfESifh aemuf
qHk;tBudrf oGm;zl;onfhc&D;jzpfavonf/ c&D;twloGm;vdkufonhftcgwGifrS ocifjroef;
onf t,ltqta&;&mudpörsm;wGif rmausmoavmuf vlrIa&;udpörsm;wGif aysmh
ajymif;ol? EdkfifiHa&;udpörsm;wGif pdwfwdkoavmuf vlrla&;udpörsm;wGif onf;cHwwfol?
EdkifiHa&;udpörsm;wGif usm;wpfaumifvdk[def;aeaomfvnf; vlrIa&;udpörsm;wGif odk;i,f
uav;wpfaumifvdk El;nHholjzpfaMumif;udk awGYvm&onf/ wpfcgwGif olonf tmPm&
EdkifiHa&;acgif;aqmifBuD;wpfOD;udk rsufESmwnfhwnfhMunfí tjyif;xefqHk; pum;vHk;
rsm;jzifh wdkufcdkufaeaomfvnf; wpfBudrfwGif olYtm; bwfpfpum;py,f,mu atmf[pf
aigufirf;aeonfudk jyHK;jyHK;jzifh em;axmifaeonfudk awGY&zl;onf/
rdk;rdwfokdYtoGm;wGifvnf; rEÅav;wGif BudKa&mufaeaom uRefawmfhudk ig;&uf

231
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
avmuf apmifhae&onf/ odkY&mwGif olrnnf;nL/ naewdkif; q&m0efqDoGm; aq;xdk;
ae&avmufatmif aexdkifraumif;onfhMum;xJuu wnf;cdkcef;wpfcku ckwifuav;
ay:wGif vSJ&if; uRefawmhfudk pdwf&Snfvuf&Snf apmifhaeonf/
xdkc&D;onf olESifhuRefawmfonf ESpfaygif;oHk;q,f qufqHvmonfhtwGif;
yxrqHk;ESifhaemufqHk;tBudrfoGm;onfhc&D;jzpfaMumif;udk olvnf;rod uRefawmfvnf;
rod/ ,ckqdk&if q,fESpfyif MumcJhNyD/
Ä

'dkif,m&D pmrsufESmrsm;ay:rS c&D;pOf/


rdk;rdwfc&D;oGm;aqmif;yg;udk a&;rnfjyKonhftcg uRefawmfhrSwfÓPfxJwGif
tcsKdU&kyfyHkvTmrsm;om opfvGifNyD; tcsKdU&kyfyHkum;csyfrsm;rSm arS;rSdefukefMuavNyD/ xdkY
aMumifh 'dkif,m&DpmrsufESmrsm;udk vSefavSmMunhf&\/ 1976 ckESpf Zefe0g&Dv 20 &uf
aeYpGJ acgif;pOf atmufwGif atmufygtwdkif; awGY&avonf/
]]rEÅav;u 10. 55 rSm av,mOfxGufNyD; [J[dk;udk 11. 30 rSm a&mufw,f?
[J[dk;u 11. 45 rSmxGufNyD; rdk;rdwfuGif;udk 12. 31 rSm qdkufw,f/ rdk;rdwfuGif;rSm pm
qdkawmf aumfrwDu vmBudKw,f/ pnfpnfum;um;ygyJ/ tm;emp&maumif;vSonf/
'gawmif &dk;&mtuawGeJYajzazsmfzdkY tpDtpOfawGudk zsufvdkuf&owJh/ av,mOf rao
csmvdkYwJh}}
]]naeydkif;rSm a&TZmvD&Gmbufudk vrf;avQmufxGufw,f/ rdk;rdwfeJYa&TZmvD
Mum;rSm wHwm;tdkBuD;wpfck&Sdw,f? erfhrdwfacsmif;udk ul;xm;wJhwHwm;tdkBuD;? erfhrdwf
acsmif;eJYerfharmif;acsmif;u NrdKUxdyfu qkawmif;jynfhapwDajc&if;rSm oGm;qHkMuw,f/
erfhrdwf&JUt"dyÜm,fu erfh=a&+rdwf="m;? "m;ajr§mifacsmif;wJh? erfharmif;&JUt"dyÜg,fu
erfh=a&+armif;=arQmfMunfhjcif; arQmfMunfhacsmif;wJh/ a&TZmvD&Gmuav;u v,form;
&Gmuav;? udkoef;azqdkwJhvlwpfa,mufudk awGY&w,f/ vlu pmay0goemtdk; pmawmf
232
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
awmfzwfw,f/ v,fvJvkyfw,f? xHk;vJzkwfw,f? opfvJckwfw,f? uav;awGudkvJ pm
oifay;w,f}}
'dkfif,m&D pmrsufESmudkvSefMunfhvdkufonfhtcgwGif udkoef;az\&kyfyHkay:vm
avonf/ uRefawmfwdkYonf naeydkif;wGif bmrSvkyfp&m r&Sdojzifh NrdKYteD;ywf0ef;usif
udk udkrdk;ausmfatmifESifhtzGJYuvdkufjyonf/ a&TZmvDodkYoGm;onfhwHwm;tdkBuD;rSm erfhrdwf
acsmif;udk jzwfxm;aomwHwm;tdkBuD;jzpfNyD; awmfawmf&Snfonfhopfom;wHwm;BuD; jzpf
onf/ EGm;vSnf;? vl? pufbD; ponfhwdkYonf xdkwHwm;ay:rSyif jzwf&avonf/ erfhrdwf
acsmif;um; tpOfa&pD;aeaom acsmif;jzpf\/ uRefawmfwdkYoGm;onfhtcsdefrSm a&enf;
csdef aqmif;wGif;jzpfonfhwdkif a&pD;oefqJjzpf\/ tcsKdUae&mrsm;wGifrl aomifawG xGef;
aeavNyD/ ausmufxkteD;rSm a,macsmif;udk uRefawmf owd&rdavonf/ a,macsmif;
xJwGif qefzGyfonfha&&[wfBuD;rsm;udk awGY&aomfvnf; erfhrdwfacsmif;em;wGifrl a&&
[wfwdkYudk rawGY&/

uRefawmfonf rdk;rdwfc&D;oGm;aqmif;yg;udk ]]a&TZmvDtvGrf;}}[llí trnfwyf


vdkufaomfvnf; trSeftm;jzifhrl rdk;rdwfESifha&TZmvDonf wjcm;pDjzpfygonf/ rdk;rdwfESifh
a&TZmvDonf erfhrdwfacsmif;woG,f jcm;aeaomae&mrsm; jzpfygonf/ rdk;rdwf[laom
trnfonfvnf; uAsmqefygonf/ a&TZmvD[laomtrnfonfvnf; uAsmqefyg
onf/ odkY&mwGif uRefawmfhacgif;xJwGif a&TZmvD[laom trnfay:vmojzifh xdktrnf
udk acgif;pOfwyfvdkuf&jcif;jzpfygonf/

a&TZmvDrS udkoef;azum; t&yfcyf&Snf&Snf? cyfudkif;udkif;? tom;ndKndK qHyif


wdkwdkESifhjzpfonf/ t8Fvdyfwufcgpu rEÅav;wGif uRefawmfESifh awmifolv,form;
vIyf&Sm;rIrsm;? tvkyform;vIyf&Sm;rIrsm;wGif twlvkyfudkifcJhzl;onfhrdk;rdwfom;rSmvnf;
udkoef;azyif jzpfavonf/ okdY&mwGif xdkudkoef;azu t&yfykykjywfjywf? tom;jzLjzL?
yg;NrdKifarT;pdrf;pdrf;ESifhjzpf\/ rdk;rdwfudkoef;azonf ArmhumuG,fa&;wyfrawmfrSjzpf
NyD; urm&GufwGif 8syefwpfa,mufudk owfcJhrdojzifh wyfrSxGufum tapmBuD; 0&rf;ajy;
233
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&oljzpfonf/ t8Fvdyfjyef0ifcgpu uRefawmfwdkYESifhtwl vIyf&Sm;rlxJwGif yg0ifcJhNyD;
aemuf ,ckaeYtxd rawGY&awmh/ b,fqDb,fpcef;udk a&mufaeNyD[kvnf; owif;
rMum;&awmhNyD/

a&TZmvDrS udkoef;azrSm v,form;jzpfavonf/ olonf v,fvkyfief;tm;csdef


wGif xHk;vnf; zkwfonf? opfvnf; zkwfonf/ t8Fvdyfpmwwfojzifh nwGif uav;
awGudkvnf; t*Fvdyfpmoifay;avonf/ udkoef;azonf jrrsKd;vGif\]þvlabmif}
0w¬KxJu Zmwfvdkufvdk aus;vuf awm&Gm jyKjyifa&;orm;jzpfavonf/ pmawGeif;
uefzwfNyD; pmtkyfxJu trSefw&m;awGudk ajymvGef;ojzifh ]cGpm} jzpfaeonf[k udk
oef;azu olYudk,fol a0zefa&; vkyfjyonf/ olESifhpum;ajymMuonfhtcgwGif olYa0zef
a&;onf rSefoifhoavmuf rSefonfudk awGY\/
udkoef;azonf uRefawmfwdkYudk pm;zG,faomufzG,fwdkYjzifh {nfhcHauR;arG;NyD;
aemufxyf tdrfwpftdrfodkY ac:oGm;avonf/ uRefawmfwdkYudk {nfhcHauR;arG;&ef pm&if;
ay;xm;onfhtdrf[k od&\/ odkY&mwGif uRefawmfwkdY bmrQrpm;EdkifawmhNyD/
tdrf&SifrSm ]rvSbl;}qdkonfhrdef;rwpfa,muf jzpf\/ rvSbl;onf uRefawmfh pm
zwfy&dowfwpfOD;jzpfNyD; rdk;rdwfNrdKUxJ&Sd &Hk;wpf&Hk;wGif pma&;rtjzpf trIxrf;vsuf&Sd\/
rçvSbl;[k trnfwGifxm;oaomfvnf; awmfawmfvSonfh rdef;rwpfa,mufjzpfygonf/
vSbl;[laom trnfonf r[kwfteuf xGufoavm? okdYwnf;r[kwf tvSawGpkae
aomAl;[k teuft"dyÜm,f xGufoavm? qdkonfudkrl uRefawmfrodyg/ okdY&mwGif rdef;
uav;rsm;wGif rSnfhcJaomtrnfjzpfojzifh uRefawmfhtzdkY qef;aeavonf/
uRefawmfwdkYonf a&TZmvD&Gmudk vSnfhywfMunfh&INyD;aemuf wnf;cdk&mOD;yGESifh
a':eef;qG,fwdkYtdrfudk jyefvmMuonf/ OD;yGESifha':eef;qG,fwdkYtdrfrSm awmfawmfBuD;
onfh wpfxyftdrfBuD;jzpf\/ opfaygonfht&yfjzpfí opfrmrsm;jzifh aqmufxm;aom
acwfrDtdrfjzpfavonf/
uRefawmfwdkY npmpm;aeMupOf udkrdk;ausmfatmifESifhvli,frsm; a&mufvmMu

234
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ rdef;uav;rsm;\acgif;aqmifrSm a':jrjrjzpfavonf/ a':jrjrrSm tom;ndK
ndK? ydefydefyg;yg;ESifhxufjrufaom&kyfvu©Pm&Sdonfh ausmif;q&mrwpfa,mufjzpfNyD;
xdktcsdefu vrf;pOfvli,fwGif OuúXtjzpfaqmif&Gufaeonf/ olESifhtwl wifwif0if;?
cifjyHK;axG;? jrifhjrifhjzL? cifjrifhjrifh ponfhrdef;uav;rsm;ESifh atmif&Ja0? atmifjrifhcdkif?
ausmfpdk;vGif? pef;nGefYatmif ponfhvli,fuav;awG ygvmMuonf/ tcsKdUrSm rdk;rdwf
&Srf;trsKd;om;trsKd;orD;av;rsm;jzpfNyD; tcsKdUrSmvnf; jynfyrSvmí trIxrf;aeMu
aom vli,frsm;jzpf\/ olwdkYtm;vHk;rSm toufESpfq,fESifhtpdwftwGif;&Sdvl&G,frsm;
jzpfMu\/ rdk;rdwfpmqdkawmfyGJudk usif;yEdkif&ef olwdkYonf rkefY[if;cg;a&mif;í &efyHkaiG&Sm
cJhMu\/ &Srf;acgufqGJa&mif;í &efyHkaiG&SmcJhMu\/ vli,frsm;\qE´t& vli,frsm;\
vkyftm;jzifh usif;yonfh pmqdkawmfyGJBuD;jzpfNyD; rdk;rdwfNrdKU\ yxrqHk;tBudrf pmqdkawmf
yGJvnf; jzpfavonf/ uRefawmfwdkYonf pdwftm;xufoefaom olwdkYwawGudkMunfhí
yDwdjzpfMu&onf/ onfvdk vli,fawGudkMunfhí uRefawmfwdkY pmay\tem8wftwGuf
tm;wufMu&onf/

{nfhonfawG jyefoGm;onfhtcgwGif uRefawmfwdkYonf wnf;cdkonfhtdrf&Sif OD;


av;yG\ZeD;a':eef;qG,fESifh pum;aumif;aeMuonf/ a':eef;qG,fac:ygqG,fonf
uRefawmfwdkYtwGuf rD;zdkay;NyD; apmfbGm;EIwfcrf;arG;vufzufajcmufudk avSmfcwfxm;
onhf a&aEG;Murf;usus wif;0g;ESifh acsom;ajcmufzkwfwdkYudk ,lvmum auR;arG;jyef
onf/ ocifjroef;rSm aumif;aumif;aeraumif;ojzifh apmapmtdyf&modkY0ifavNyD/
uRefawmf? ukdrkd;atmifausmfESifha':eef;qG,fwkdYom usefawmhonf/

ygqG,ftaMumif;u 0w¬Kwpfyk'fvkdyJ pdwf0ifpm;p&maumif;w,f/ ygqG,f&JU


tw¬KyÜwådudk q&mhukd ajymjyygvm;[k udkrkd;atmifausmfu a':eef;qG,fac: ygqG,u
f dk
wkdufwGef;onf/

235
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a':eef;qG,fonf uRefawmfwkdYxufBuD;vQif av;ig;ajcmufESpfrQ BuD;vdrfhrnf
xifonf/ t&yfjrihfjrifh? ydefydefyg;yg;? rsufvkH;rsm;u ,ckwkdif awmufyum EIwfcrf;u
tpOfcsKdjyHK;vsuf/ uRefawmfwkdYwnf;ckdcJhonfhwpfywftwGif; a':eef;qG,f\rsufESm
onf wnfaeonfudk rawGY&/ tpOftNrJ csKdjyHK;vsuf&Sdonf/ ezl;u r[mezl;jzpfNyD;
tom;cyfjzLjzLESifhjzpfí wu,fh&Srf;trsKd;orD;\yuwd&kyfrsKd;&Sdol jzpfonf/

ygqG,fac: a':eef;qG,f\trnf&if;rSm tJeef;qdkif;rdkif jzpf\/ olYtaz OD;


umvdefonf wdkufolBuD;wpfOD;jzpf\/ tJeef;qdkif;rdkifac: ygqG,fq,fESpforD;avmuf
wGif olYudk rdkif&,fapmfbGm;\r[ma'0DxHwGif ta>ct&Htjzpf cHpm;&onf/ tJeef;qdkif;
rdkf;ac: ygqG,fonf jrif;pD;vnf; uRrf;onf/ aoewfypfvnf; vufajzmifhonf/ xdkY
aMumifh olYudk r[ma'0Du oabmusum tyg;wGif tNrJac:xm;onf/ tJeef;qdkif;
rdkif\zcifonf aemifaom awmykef;jzpfoGm;avonf/ tJeef;qdkif;rdkifrSm apmfbGm;\
a[mfwGif usef&pfcJh\/ xdkpOf 'kwd,urÇmppfBuD; jzpfvmojzifh rdkif;&,fapmfbGm;ESifh
r[ma'0Donf oHvGifjrpfteD;&Sd bDvl;r8lodkY ppfajy;MuonfwGif tJeef;qdkif;rdkfif;vnf;
ygoGm;avonf/ olwdkYwodkufonf awmifapmif;wGif obm0tavsmuf&SdaeonfhvkdPf
8lBuD; wpfckwGif aeMu&onf/ &Srf;jynfe,fudk 8syeftkyfcsKyfa&;pwifaeomtcg 8syef
u ac:ojzifh rdkfif;&,fapmfbGm;vnf; uGef[def;odkYa&mufvmonf/ uGef[def;teD;u erfh
yefacsmif;ul;wdkYqdyfwGif tJheef;qdkfif;rdkifonf tazESifhjyefawGY&\/ okdY&mwGif tarrSm
awmykef;b0wGif ajy;&if;vTm&if; uG,fvGefcJhavNyD/ tJeef;qdkif;rdkif;onf rdkif;&,fapmf
bGm;\r[ma'0DwdkYtwGufvnf; xrif;csuf&onf/ {nfhonfapmifonfrsm;vmvQif
vnf; olyif xrif;csufauR;&onf/ wpfaeY 8syefppfAdkvf{nfhonfawG vmojzifh a[mf
tay:xyfodkY xrif;oGm;ydkY&m a[mfatmufwGif towfcH&tHhqJqJ vlwpfa,muftm;
um;pifwifxm;onfudk awGY&onf/ tJeef;qdkif;csif; aoaocsmcsm Munfhvdkufonfh t
cgwGif xdkvlrSm olYtaz\oli,fcsif; awmykef;wpfa,mufjzpfaeonfudk awGY&\/
tJeef;qdkif;rGefonf a[mfatmufodkY qif;vmum olYtaz\oli,fcsif;udk BudK;ajzvTwf

236
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ay;vdkufNyD;aemuf awmifay:odkY vdkufydkYonf/ pcef;odkYjyefvmonfhtcgwGif olYudk 8syef
awG vdkuf&Smaeojzifh pcef;odkYrjyef&JawmhbJ ocFsKdif;ukef;&Sd apmfbGm;r,fawmf\8lxJ
wGif ykef;ae&onf/ olYtazvnf; rdkif;&,ffapmfbGm;xHokdY rjyef&Jojzifh rdk;rdwfe,fodkY
a&Smifwdrf;um uGefydkif&Gmtkyftjzpf trIxrf;onf/ aemifwGif rdkif;&,fapmfbGm;trsuf
ajyí olYtazudk jyefac:um e,fydkifcefYonfhtcgwGifrStJeef;qdkfif;rdkif;vnf; tazESifh
twlrdkif;&,fe,fodkY jyefvmcJhavonf/

rD;vif;zdkrS rD;a&mifxdefxdefwJwGif ygqG,fac:tJeef;qdkif;rdkfif\rsufESmonf t


oGiftrsKd;rsKd;ajymif;ae\/ wpfcgw&HwGif jyHK;aeonfhEIwfcrf;onfhrJhoGm;\/ wpfBudrf
wpfBudrfwGifvnf; auG;nGwfaeonfholYrsufcHk;onf wGefYoGm;\/ wpfwHkwpfwHkwGifvnf;
awmufyaeonfholYrsufvHk;rsm;onf xdefvefYonfh[ef jyL;us,foGm;Mu\/ tJeef;qdkif;
rdkifac:ygqG,fum; owådaumif;ovdk tajymvnf; aumif;oljzpfavonf/
tJeef;qdkif;rdkfif\taMumif;udk 0w¬Ka&;rnf[kpdwful;um rSwfpkrSwf&mwdkYudk
uRefawmfrSwfcJhygonf/ 1980 ckESpf &Srf;jynfe,fajrmufydkif;okdY pmqdkawmfa[majymyGJ
oGm;cJh&m vm;&Id;a[majymyGJü uRefawmfwdkYa[majymyGJokdY wwfvmaom tJeef;qdkfif;rkdif
ac:ygqG,fudk awGYojzifh olESifhawGYyHkudk ]vGrf;armzG,fuarÁmZ}c&D;oGm;aqmif;yg;wGif
uRefawmfxyfí a&;cJhygao;onf/ okdY&mwGif olYtaMumif;udkum; ,ckwdkif 0w¬Kra&;
jzpfcJhao;yg/ rdk;rdwfodkY aemufwpfacguf a&mufrSom xdk0w¬Kudk a&;Ekdifrnfxifygonf/

tifMuif;yGifh cHpm;rIESihf tmz&duefa'pDcHpm;rI


aemufwpfaeYreufwGif rdk;rdwfaps;xJodkY uRefawmfwdkY vrf;avQmufMunfhMu\/
rdk;rdwfaps;wGif &Srf;rsm;? ucsifrsm;? yavmifrrsm;ESifhvDa&Smrsm;udk trsm;qHk; awGY&NyD;

237
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rkefnif;csOf? ya& aq;pdrft&uf? 8syfapmif? vG,ftdwf? vufzufajcmuf ponfhwdkYudk
trsm;tm;jzifh a&mif;Muavonf/

Zefe0g&Dv 21 &ufaeYpGJ acgif;pOfjzifh uRefawmfaeYpOfrSwfwrf;xJwGif atmuf


ygtwdkif; uRefawmfa&;cJhonf/

]]ygqG,fwdkYtdrfrSm reufpmpm;NyD; ,rf;awmifudk oGm;Muw,f? ,rf;awmifu


rdk;rdwfESifhajcmufrdkifausmfausmfavmufa0;w,f? vrf;rSm tkrf;raMumqkdwJh&Gmav;udk
jzwfw,f/ tkef;raMumw0dkufrSm MuHcif;awGpdrf;pdkaeav&JU/ v,fuGif;awGuvJ awmf
awmfrsm;w,f/ emrnfausmfrdk;rdwfqef(rdk;aumufqef)[m 'Dv,fawGu xGufwJhqefyJ/
tDvGef;vdkY rpm;Edkifbl;/ ,rf;awmifay: wufwufNyD; ausmufwl;wJhwGif;awGudk Munfh
w,f/ vrf;w0ufrSm rdk;&GmcsvdkY tm;vHk; rdk;a&awG &TJpdkukefMuw,f}}
]]ocifjroef;eJYusefwJhvlwodkufuawmh armvdkYqdkNyD; awmifckvwf ewfpifu
av;em;rSm usef&pfcJhMuw,f/ awmifxdyfem;a&mufatmifwufNyD; ausmufwGif;awGudk
MunfhMuw,f/ awmifay:u jyefqif;vmNyD; prf;acsmif;em;rSm jAKef;aq;wmudk 0if
MunfhMuw,f/ udkf,fwdkifvJ oHk;av;Aef;avmuf 0ifaq;Munhfw,f/ ajymavmufwJh
ausmufrsKd;udk rawGY&bl;/ ywåjrm;udk teDwJh/ eDvmudk tjymwJh/ ,rf;awmifw0kdufu
teDa&m tjyma&m xGufw,f/ udk,fydkifaq;vdkY&wJhausmufawGudk Munhfvdkufawmh r
aumif;bl; vHk;acsmawGcsnf;yJ/ wmyvmuGufay:wJhausmufrS aumif;owJh/ ausmuf
wGif;wl;orm;&Jabmfu udk,faq;vdkY&wJhausmufawGudk udk,fhtwGuf vufaqmif ,l
oGm;vdkYajymwmeJYtrSwfw&ypönf;tjzpfeJY av;ig;vHk;avmuf ,lcJhw,f/ udk,fjAKef;aq;
aewmudk OD;oufa0(a&Tvif;oufa0)u "mwfyHk&dkufw,f/ ckwavmrSm ausmufwGif;wl;
wJhvlawGudk zrf;vdkY ausmufwGif;w0dkufrSm vlodyfr&SdvSbl;/ acsmifBudKacsmifMum;rSm cdk;
wl;aewJhvloHk;av;OD;avmufyJ awGY&w,f/ ausmufwl;&wm qefpm? a&pmawmif r&yg
bl;vdkYnnf;vdkufMuw,f/ prf;acsmif;av;em;u awmifeDqdkwJh&Gmuav;rSm cifjyHK;axG;
wdkY? vSvSat;wdkYwodkufurl vufzuf&nfeJYrkefYeJY tqifoifhapmifhaeMuw,f? rdk;&Gmawmh
238
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
awmifcdk;awGjyefNyD; wpfawmvHk; rdiI f;aew,f}}
uRefawmfwdkYra&mufcif av;ig;ESpfurl xdk,rf;awmifw0dkufwGif
ausmufwl;olwdkY\wJpcef;rsm; aps;qdkifrsm;jzifh pnfum;vSonfqdk\/ uRefawmf wuf
Munfo h nfh ,rf;awmifay:rS ausmufwGif;rSm ayav;ig;q,fcefYeuf\/ uHaumif;vQif
xdkayav;ig;q,fteufwGif ausmufatmifoGm;olawGvnf; &dSonf/ wcsKdUvnf;
ayav;ig;q,fayteufodkY a&mufrSab;odkYauG;um OrifazmufNyD; awmifatmufokdY
0ifwl;onfhtcgrsKd;vnf; &Sdonf/ wef;awG? a'gufawGjzifh pepfwuswl;jcif; r[kwf/
jzpfovdk wl;xm;onfhusif;rsm;jzpfojzifh rMumcPajrysKdí rMumcP toufqHk;&IH;Mu
&onf[k udkrdk;ausmfatmifESifhOD;oufa0wdkYu ajymjyonf/
uRefawmfwdkYwawG ,rf;awmifay:odkY wufMuonfhtcgwGif ocifjroef;rSm
awmifxdyfa&mufatmif rwufEdkif/ armonf[kqdkum vrf;w0ufwGif xdkifí usef&pfcJh
onf/ ,rf;awmifu tjyefwGif uRefawmfwdkY rem;Edkifao;yg/ awmifeDqdkonfh&Gmu
av;teD;rSjzwfí bk&m;awmifac:a&TjrifwifapwDokdYoGm;í zl;Muonf/ apwDrSm awmf
awmfjrifhonfh awmifxdyfwGif wnfxm;ojzifh xdkawmifay:okdYvnf; ocifjroef; rwuf
Edkifawmhyg/ olYudk oli,fav;ESpfa,mufoHk;a,mufESifh awmifatmufwGif xm;ypfcJhNyD;
uRefawmfwdkYwodkufcsnf; awmifay:okdY wufvmcJhMuonf/ awmifcg;yef;wGif tifMuif;
awmBuD;udk awGY&onf/ bk&m;yGJusif;ycsdef waygif;vqdkvQif tifMuif;yef;awG &Jy
awmif;cwfatmif yGifhayvdrfhrnf/ uRefawmfonf i,fi,fu oifcJhzwfcJh&onfh vkAÁdeD
tifMuif;O,smOfaMumifhvm;? OD;ykn\qE´efqifrif;0w¬KaMumifhvm;? bmaMumifhrSef;
rod tifMuif;yef;onf qG,fysHUzG,f? vGrf;armzG,fyef;[kxifum tifMuif;yef;awGYwdkif;
&ifckefwwfygonf/ uRefawmfhwGif tifMuif;yGifha0'em&Sdoljzpfygonf/ vGefcJhonfhaEGu
vrf;avQmuf&if; aps;wpfaps;wGif tifMuif;yef;awGawGYojzihf aps;BuD;ay; w,kw,
0,fcJhonf/ tdrfa&mufonfhtcgwGif orD;awGu bmyef;BuD;awGrSef;vJ rodbl;[k ajym
Muonf/ uRefawmfu tifMuif;yef;taMumif;udk &Snfvsm;pGm &Sif;jy&\/ olwdkYonf
tifMuif;yef;awGudk rodMuawmh/ tifMuif;yef;cHpm;csufwdkY r&SdMuawmh/ pydkuf'gMo
239
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
upf? tmz&duefa'pDESifh'ef;pif;av;'Davmufudkom odMuawmhonf/ yef;csif;wlvQif
EdkifiHjcm;yef;udkrl vSonf arT;onf[kxifaeMuavNyD/ uRefawmfwdkYrsKd;qufESifh olwdkYrsKd;
qufonf onfrQcHpm;csufcsif; uGm[oGm;Mu&oavm/
bk&m;awmifay:odkY uRefawmfa&mufoGm;onhftcsdefrSm jymodkvBuD;jzpfí tif
Muif;yef;wdkY eDwsmta&mifjzmaeonfudk uRefawmf rjrifcJh&/
a&Tjrifhwifudk &Srf;bmomjzifh ]z&m;vGdKifapwD}[kac:NyD; ouú&mZf 1054 ckESpf
wGif rdk;rdwfapmfbGm;odk0fpDzu xD;wifcJhonf[k ausmufpmwGif xdk;xm;onfudk awGY&\/
bk&m;awmifrS uRefawmfwdkY jyefvmonfhtcgwGif awmfawmfrdk;csKyfaeavNyD/
Ä

pmqdkawmf a[majymyGJ
Zefe0g&Dv 22 &ufaeY aeYv,f 11 em&DwGif rdk;rdwfNrdKU\yxqHk;tBudrf pmqdk
awmfa[majymyGJudk opfqef;&kyf&Sif&HkwGif usif;yonf/ ta&muftaygufenf;aom
a'ojzpfí onfavmufvlpnfum;rnf[k uRefawmfrxifcJh/ ,ckrl y&dowfonf uRef
awmfwdkYxifonfxuf rsm;jym;um uRefawmfxifonfxuf pdwf0ifpm;onfudk awGY&\/
uRefawmfonf pmqdkawmfyGJrsm;wGif taMumif;t&mwpfckwnf;udkom ajymavh&Sdonf/
b,fae&ma&mufa&muf xdktaMumif;t&mudkyif ajymygonf/ okdY&mwGif rdk;rdwfum;
e,fopf jzpf\/ uRefawmfwdkY ra&mufzl;ao;/ xddkYaMumifh cgwdkif;ajymaeus taMumif;
t&mudk rajymyJ taMumif;t&mopfudk ajymvdkufavonf/ xdktaMumif;t&mrSm jref
rmuAsm jzpfay:wdk;wufajymif;vJvmyHk taMumif;jzpf\/ jrefrmuAsmonf jrefrmhvlY
tzGJYtpnf;rS rnfokdYay:xGufvmcJhaMumif;? xdkokdYay:xGufvmcJhaom uAsmonf vlY
abmifudk rnfokdYwzefjyefí tusKd;jzpfaMumif;ponfhwdkYudk teEÅol&d,\ ]olwnf;wpf
a,muf} tpcsDtvuFmrS rif;ok0Pf\ysOf;rikwfwdktxd tusOf;&Hk;í wifjyonf/

240
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
cgwdkif; uRefawmfa[majymaeus taMumif;t&mqdkvQif uRefawmf a[majym
csdefonf wpfem&DrQomMum\/ b,fae&m a&mufvQif b,fESpfrdepf&SdavmufNyD? b,fae
&ma&mufvQif aemufxyfb,fESpfrdepfavmufvdkao;onf[k cefYrSef;í&\/ ,cka[m
ajymcsufrSmrl taMumif;t&mopfjzpfojzifhwaMumif;? vdyfywfvnfatmif ajym&ojzifh
waMumif;? uRefawmfha[majymcsufrSm wpfem&DcGJwdwd MumoGm;avonf/ onftxJ
wGif ocifjroef;rSm aumif;aumif;aeraumif;ojzifh olwdkwdkyJ a[mrnf/ cyf&Snf&Snf
ajymyg[k qdkaomaMumifh onfrQ&Snfvsm;oGm;&jcif;jzpfonf/ oluvnf; cyfwdkwdk
a[m? uRefawmfuvnf; cyfwdkwdka[mqdkvQif zdwf&olwdkYtm;rvdk tm;r&jzpfMurnf/
xdkaMumifh a[majymyGJrsm;wGif a[majymolwpfa,mufa,mufu ]yifwdkif}xm;í a[m
oifhonf[laomtcsufudk tawGYtMuHKrsm;t& odcJhNyD;jzpfygonf/ a[majymyGJwGif ]yif
wdkif}vkyfcsifolawGcsnf; rsm;aejyefvQifvnf; wpfa,mufESifhwpfa,muf tcsdef ta0r
wnfhjzpfwwfonf/ pum;ajymcyfnHhnHhvlawGcsnf;qdkvQifvnf; pDpOfolwdkY tm;rvdk
tm;r& jzpfwwfMuonf/ xdkYaMumifh uRefawmfwdkYESpfa,muf wdkifyifí wm0efcGJMujcif;
jzpf\/

a[majymyGJNyD;onfhtcgwGif uRefawmfwdkYonf cPem;NyD;aemuf anmifapmuf?


'dk;yifawmifudkif; ponfh rdk;rdwfywf0ef;usifrS &Gmuav;rsm;okdY xGufcJhMuonf/ &GmteD;
w0dkufwGif v,fuGif;rsm;ESihfMuHcif;rsm;udk awGY&\/nae 4 em&Davmufom &Sdaomf
vnf; awmifudkif;rS xrif;auR;rnfvkyfojzifh uRefawmfwdkYu naeydkif;wGif xrif;pm;
zdwfxm;aMumif; ajymum renf;awmif;yef,l&onf/

xddkaeYu rSwfwrf;wGif-

]]npmudk a&TZmvDu udkoef;az&JUzcif OD;ESpfu auR;w,f? &Srf;qefawGqdkawmh


tDvGef;ap;vGef;vdkY rpm;Edkifbl;? xrif;pm;NyD; pum;pjrnf ajymaeMuwm n udk;em&D
avmufusrS rdk;rdwfudk ajcusif avQmufjyefcJhMuonf/ a&TZmvDrSm rD;r&Sdawmh wpf&GmvHk;

241
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
arSmifaew,f/ ausmufxkem;u a,macsmif;ab;rSm&dSwJh yef;ZHqdkwJh &Gmuav;udk
a&mufwkef;uvJ 'DvdkyJ arSmifaew,f/ a&eHqD r&SdvdkYwJh/ wdkYa&mufwJh tdrfwpftdrfrSmyJ
rD;a&mifjrif&w,f? a&TZmvDrSmvJ 'Dtwdkif;yJ? wdkYxrif;pm;aewJhOD;ESpftdrfrSmom jrif&
w,f? wpf&GmvHk;u arSmifvdkY/ erfhrdwfacsmif;udk jzwfxm;wJhwHwm;tdkBuD;udk jzwfNyD;
pum;wajymajym avQmufvmcJhMuw,f? tdrfjyefa&mufawmh armvSNyD/ yef;vSNyD/ csrf;
vSNyD/ &moDuvJ ydkNyD;at;vmw,f/ raeYnu rdk;awG &Gmxm;vdkYvm; rodbl;/ awmf
awmfav; at;w,f/ rD;vif;zdkab;rSm vufzuf&nfcg;aomuf&if; tJeef;qdkif;rdkif(c)
eef;qG,feJY ESpfa,muf pum;ajym usef&pfcJhMuw,f}}

rdk;rdwfu Al;oD;aMumfeJYrkefYaygif;
,aeYreufwGif pmqdkawmfaeYusif;ya&;aumfrwDOuú| udkrdk;ausmfatmifwdkY
tdrfu reuf vufzuf&nfaomuf zdwfxm;onf/ udkrdk;ausmfatmifrSm t&yfykyk? 00
zdkifhzdkifh tom;ndKndK? cyfjynhfjynfh av;axmifhrsufESmay:wGif twefxlonfh rsufrSef
wpfvufudk wyfxm;&m uRefawmfpdwfxJwGif 'g&dkufwmudkwif,kESifhwlonf[k atmuf
arhrdavonf/ udkrdk;ausmfatmif\ZeD;onfrSm txufwef;olemjyKq&mr jzpfojzifh
aq;½Hk0if;xJu olemjyK&yfuGufwGif tdrfwpfvHk;&onf/ olYtdrfwGif a&mufaeonfh t
om;jzLjzL? EGJYEGJYaESmif;aESmif;? touftpdwfcefY&Sd rdef;rysKdwpfOD;ESifhrdk;rdwfNrdKYokdY a&muf
vmonfh q&m0efa'gufwmeef;EGrf;qdkif jzpfaMumif; od&onf/ a'gufwm eef;EGrf;qdkif
onf pmay0goem&Sif q&m0efwpfOD;jzpfonfhtwGuf olYudkvnf; zdwfxm;jcif;jzpf\/
a'gufwmeef;EGrf;qdkfifonf raeYu usif;yaom a[majymyGJokdYvnf; vma&muf em;
axmif NyD; olodvdkonfhpmaya&;&mrsm;udk ar;jref;avonf/
]]q&mwdkYu NrdKYom;awGqdkawmh BudKufrSBudKufyghrvm; rodbl;/ reuf vufzuf
242
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
&nfyGJrSm rkefYaygif;eJYAl;oD;aMumfauR;rvdkY pDpOfxm;ygw,f}}[kudkrdk;ausmfatmif\ ZeD;
u ajymonf/

trSefurl uRefawmfwkdYESpfa,mufpvHk;onf NrdKYom;rsm; r[kwfMuyg/ ocifjr


oef;onf "EkjzLrSm BuD;jyif;oljzpfNyD; uRefawmfum; NrdKifrSm BuD;jyif;cJh&m ESpfa,muf
pvHk;onf awmom;rsm; jzpfMuygonf/ Al;oD;aMumfESifhrkefYaygif;udk uRefawmfwdkYqDwGif
wGJzufípm;avh&SdMuojzifh i,fi,fuwnf;u pm;cJhzl;ygonf/ okdY&mwGif xdktpm; t
aomufudk rpm;&onfrSm &efukefa&mufuwnf;u jzpfavonf/ &efukefAl;oD;aMumfrsm;
rSm Al;oD;aMumfwpfacsmif;ESpfacsmif;omygNyD; qefrIefYawG xlvyspfBuD; rHxm;ojzifh usyf
cJBuD;awG jzpfaeNyD; pm;vdkufonfhtcgwGifvnf; qefrIefYaMumfpm;&ovdk jzpfaeonf/
uRefawmfwdkY tnmAl;oD;aMumfrSmrl qefrIeYfudkwGJí&&Hk yg;yg;uav;okwfxm;jcif;rQom
jzpfojzifhpm;ít&om&Sdygonf/

rdk;rdwfrS Al;oD;ausmfuvnf; tnmAl;oD;aMumftwdkif;yif jzpfygonf/ Al;oD;


EkEkuav;awGudk tacsmif;vdkufvSD;NyD; i&kyfoD;rIefY? csif;? qm;ponfhwdkY oifhatmif xnfh
e,fNyD; qefrIefYyg;yg;uav;okwfum yJqDoefYoefYjzifh aMumfxm;onhftwGuf Al;oD;aMumf
onf csKdaeonf/ rkefYaygif;uvnf; &Srf;qefcyfap;ap;jzifh vkyfxm;NyD; ESrf;qD&TJ&TJ
qrf;xm;ojzifh epfaeygonf/ xdkrefYaygif;ESifhAl;oD;aMumfonf e,fa&mufrS pm;&yg
onf/ &efukefwGif r&Ekdifyg/
udkrdk;ausmfatmifwdkYtdrfrSm reuf vufzuf&nfaomufNyD;onfhtcgwGif 8 em&D
xdk;aeavNyD/ uRefawmfwdkYonf rdk;a[mufESifhrefusnf;yifokdY um;ESifhxGufcJhMu\/ uRef
awmfwdkYESifhtwl udkrdk;ausmfatmif? tdrf&SifOD;yG? ausmif;q&mBuD;OD;pH&DwdkYtjyif trsKd;
orD;rsm;xJrS OD;yG\ZeD; a':eef;qG,fac:tJeef;qdkif;rdkif? a':jrjrESifhcifjrifh jrifhwdkY
vnf; vdkufygvmMuonf/

243
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rdk;a[muf&GmrS uRefawmfwdkYrdwfaqGudkvSrif;\Zmwd&Gm[kod&\/ udkvSrif;um;
ppfNyD;acwfwGif xif&Sm;aom &Srf;vli,facgif;aqmifwpfOD;jzpfavonf/ uRefawmfESifh
olonf ppfNyD;pu rEÅav;wGif vlxkvIyf&Sm;rIrsm;xJwGif twlvkyfazmfudkifzufrsm; jzpf
cJhzl;Muonf/ &kyf&nfoefYjyefí t&yf&Snf&Snf? ydefydefyg;yg;? pum;ajymawmhvnf; &Srf;
oHcyf0J0JESifhjzpfí vludkMunfhfvkduf&Hkjzifh &Srf;[eftjynfh&Sdol jzpfonf/ pum;ajym&mrSm
&Srf;oH0Jaomfvnf; oDcsif;qdkonfhtcgwGifrl 0JoHwpfcsufrQ rygawmh/ oDcsif;qdk0goem
ygoljzpfojzifh olYudkMunfhvdkufvQif tNrJoDcsif;uav;wat;at;ESifh aewwfoljzpf
onf/ aemifwGif olonf awmcdkoGm;um 1955 ckESpfavmufrSm jyefí a&mufvmonf
[k Mum;&onf/ okdY&mwGif olESifhuRefawmf rawGYawmhyg/ rdk;rdwfroGm;rD wpfESpfavmuf
u olESifhuRefawmf &efukefrSmjyefawGYonfhtcgwGifrl olonf rsm;pGmtdkpmoGm;cJhavNyD/
usef;rma&;vnf; odyfaumif;[ef rwl/
udkvSrif;wdkYZmwdjzpfonfh rdk;a[muf&GmrSm tawmftoifh csrf;omonhf&GmBuD;
wpf&Gm jzpf\/ teD;tem;wpf0dkufwGif v,fuGif;rsm;&SdNyD; uyfvsufaemufausmwGif
awmif&dk;BuD;wpfck &Sdonf/ trSeftm;jzifh olwdkY&Gmonf awmifapmif;wGif wnfxm;onfh
&Gm[kyifqdkEdkfifonf/ awmifay:wGif refywfqdkonfh vDa&Sm&GmBuD;wpf&Gm &Sdonf/ uRef
awmfwdkY a&mufonfhtcsdefwGif refywfrStrsKd;orD;rsm;onf jcif;awmif;BuD;rsm;udk a&SU
aemufxrf;um csif;wufrsm;udk vma&mif;aeonf/ csif;wufrsm;rSm yef;uefjym;t
vwfpm;avmuf&Sdonfhcsif;wufBuD;awGjzpfNyD; wpfydómudk oHk;usyfaps;&Sdonf[k od&
onf/

rdk;a[muf&Sd OD;abmfvHk;wdkYtdrfrSm xrif;auR;&ef pDpOfaomfvnf; uRefawmf


wdkYrSm tjyefvrf;c&D;&Sd refusnf;yif&GmwGif a[majymyGJ&Sdojzifh pm;csdefr&aomaMumifh
olwdkYudk renf;awmif;yef,l&onf/ uRefawmfwdkYonf tjyefwGif rdk;a[muf&GmteD;rS vD
a&Sm&Gmopf ausmufwGif;rsm;udk 0ifMunfhMuonf/ rlvu xdkae&mwGif &Gmr&Sdyg/
ausmufawG atmifMuojzifh vDa&Smrsm;onf xdkteD;w0dkfufodkY ajymif;vmum &Gmwnf

244
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
NyD; ausmufwl;Muonf/ ausmif;wGif;rsm;rSm armfawmfum;vrf;ab;uyfvsuf uRef;
awmxJwGif&SdMuNyD; usif;wdrfwdrfuav;awGomjzpf\/ tvGefqHk;eufrS vlwpf&yfom
omrQom eufayvdrfhrnf/ vDa&SmtrsKd;om;rsm;rSm trsm;tm;jzifh c&pf,mefrsm;jzpf
MuNyD; rMumrDu &GmopfwGif c&pf,meftpnf;t0;BuD;wpf&yf usif;ycJhonf[kod&onf/
uRefawmfwdkY a&mufoGm;onfhtcsdefwGifrl oufqdkif&mu ausmufwGif;rsm;udk
ydwfxm;NyD;jzpfojzifh bmrSrawGYcJh&/ tcsKdUvDa&SmtrsKd;om;rsm;rSm ausmufwl;onfh
tvkyfr&Sdojzifh awmifay:odkYwufí awmif,mvkyfaeonf[k Mum;cJh&onf/ ausmuf
wGif;rsm;udk ydwfxm;onfhtwGuf &Gmuav;rSm ajcmufuyfaeonf/ tcsKdUtdrfrsm;rSm
vlyif raeMuawmhbJ wHcg;rsm; ydwfxm;onfudk awGY&onf/

refusnf;yifudk a&mufonfhtcgwGif em&Djyefwpfcsuf xdk;aeavNyD/ a[majym


yGJvkyfrnfhtv,fwef;ausmif;xJwGif vlawGa&mufaeavNyD/ olwdkY&GmwGif yxrqHk;vkyf
onfha[majymyGJ jzpfonf[kod&\/
uRefawmfwdkYonf refusnf;yif&GmrS auR;aom acsom;vwfvwfqwfqwfESifh
csufxm;onfhreufpmudk uwdkufu&dkufpm;NyD; a[myGJcef;rodkY 0ifMu&onf/ obmywd
tjzpf uRefawmfwdkYESifhygvmonfhausmif;q&mBuD;OD;pH&Du aqmif&GufNyD; tcrf;tem;
rSL;tjzpf (tvu)ausmif;q&muav;udkjraX;u aqmif&Gufonf/ udkjraX;um;
ausmif;q&momru uAsmq&mvnf; jzpfavonf/ olxkwfonfhuAsmpmtkyf uav;
wpftkyfudk uRefawmfwdkYtm; vufaqmifay;vdkufao;onf/ uRefawmfu 55 rdepf?
ocifjroef;u 45 rdepfa[mNyD; a[majymyGJudk &kyfodrf;vdkufonf/ a[majymyGJ
NyD;onfhaemufwGif uRefawmfwdkYonf refusnf;yifausmif;udkoGm;MunfhMuonf/ ausmif;
xdkifq&mawmfrSm OD;tmp&jzpfNyD; oufawmfajcmufq,f ausmfavNyD/ odkYwdkif
q&mawmfBuD;onf usef;rmEkysKdvsuf &Sdao;\/ q&mawmf\ausmif;rSm awmfawmfBuD;
onfhtkwfwdkufausmif;BuD;jzpfNyD; a&S;a[mif;ay&ydkufrsm;? ppfrjzpfrDESifh ppfNyD;acwfpm
tkyfpmwrf rsm; awmfawmfpHkonfhausmif;jzpf\/

245
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
q&monf OD;tmp&\ausmif;rS pmMunfhwdkufudk jrifonhftcgwGif uRefawmf
i,fi,f 8syefacwfwkef;u uRefawmfwdkYwawG usufpm;cJhonfh NrdKifNrdKUu rawmifhw
ausmif;rS pmMunfhwdkufudkajy;í owd&avonf/
t8Fvdyfajy;NyD; 8syef0ifonfhtcsdefrSpí uRefawmfwdkYonf rawmifhw ausmif;
rSOD;yOöif;OD;p&d,wnfaxmifaompmMunfhwdkufonf uRefawmfwdkY\wuúodkvf jzpfcJhav
onf/ uRefawmfwdkYonf OD;p&d,ausmif;&SdpmMunfhwdkufrS udk;cef;ysKdU? rCa'0? Or®m'EÅD
ysKdY? pG,fpHkausmfxif? u0dvu©Pm'DyeD? a0g[m&vDew¬K'DyeD ponhf*E¦0ifpmayrsm;udk
zwf&IcJh&onf/ rodwm r&Sif;wm&SdvQif ygVdwufuRrf;aom OD;p&d,udk ar;Mu&onf/
rawmifhwpmMunfhwkdufonf uRefawmfwdkYtm; jrefrm*E¬0ifpmaywdkYudk ydkYcsay;vdkufonfh
yxrqHk;aomwuúodkvf jzpfavonf/ xddkrQruyg/ uRefawmfwdkYNrdKUwGif zufqpfqefY
usifa&;twGuf pnf;&Hk;vIyf&Sm;MuonfhtcgwGifvnf; uRefawmfwdkY\pnf;&Hk;a&;onf
rawmifhwpmMunfhwfdkufwGif tajccHcJh&ygonf/ xdkpmMunfhwdkufrSmyif uRefawmfwdkYonf
zufqpfqefYusifa&; pm&Gufpmwrf;rsm;udk ul;cJh? jzefYcsDcJhMuonf/ xdkYaMumifh rawmifh
wausmif;onf uRefawmfhtzdkY yxrqHk;aomEdkifiHa&;odyÜHausmif;[kvnf; qdkEdkifygonf/
zufqpfawmfvSefa&;pçcgeD;onfhtcgwGif uRefawmfwdkYonf zufqpfqefYusif
a&; vkyfief;rsm;udkvkyf&if; wpfzufuvnf; pmMunfhwdkufBuD;wpfckjzpf&ef BudK;pm;Mu
onf/ pmMunfhwdkufBuD;wpfck aqmufvkyfcgeD;onfhtcgwGif uRefawmfwdkYNrdKYudk AHk;BuJ
onfhtwGuf aqmufvufptaqmufttHkESifhayyk&ydkufrsm;? pmtkyfpmwrf;rsm;onf AHk;
xJodkYygoGm;Muonf/ AHk;BuJNyD;í pmMunfhwdkufudk ajy;MunfhonfhtcgwGif tkwfusKd;tkwf
yJhwdkY pkyHkvsuf/ ayyk&ydkufwdkY avmifuRrf;vsuf/ pmtkyfpmwrf;wdkY jymyHkjzpfvsuf/
uRefawmfonf refusnf;yif&GmrS q&mawmfOD;tmp&\pmMunfhwdkufudk Munfh
&if; uRefawmfwdkYi,fi,fu usufpm;cJhonfh rawmifhwausmif;pmMunfhwdkufudk owd&
aeavonf/

246
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
refusnf;yif&GmrStjyefwGif yoifqkdonfh&Gmuav;udk uRefawmfwdkY 0ifMunfhMu
ao;onf/ pyg;ESifhMuHpdkufaom&Gmuav; jzpf\/ naeav;em&DrQom&Sdao;aomf
vnf; olwdkYtwif;xrif;auR;ojzifh auseyfatmif pm;&ao;onf/ rpm;csifygbl;qdkí
vnf; r&/ aeYv,f em&DjyefwpfcsufavmufurS reufpm pm;cJhaom uRefawmfwdkYrSm
wdkYumyifhumom pm;Edkifawmhonf/ yoifrS rvSrf;rurf;wGif tpdk;&owåKwl;azmfa&;
pcef;wpfckudk 0ifMunfhMuonf/ bmaMumifhrSef; rod/ pcef;udk ydwfxm;avonf/ t
vkyform;vnf; r&Sd/ t&m&Sdvnf; r&Sd/ wJuav;wpfvHk;udk apmifhMunfhaeaom t
apmifhrdom;pkudkom awGY&onf/
owåKwl;azmfa&; pcef;rStjyefwGif 'dk;yifqdkonfh&Gmudkvnf; uRefawmfwdkY 0if
MunfhMuonf/ &Srf;jrefrma&maeonfh &Gmuav;jzpf\/
rdk;rdwfudk jyefa&mufonfhtcgwGif naeajcmufem&DausmfavNyD/ ig;em&Dausmf
onfESifh rdk;rdwfwGif csrf;pjyKvmojzifh uRefawmfwdkYonf rD;vif;zdkem;wGif xdkif&\/ n
ckepfem&DwGif (tru)ausmif;0if;wGif uRefawmfwdkYudk {nfhcHonfhtaejzifh rD;yHkyGJ usif;y
rnfjzpfaomaMumifh cPem;NyD; ausmif;0if;xJokdY vmcJhMuonf/ ausmif;0if;xJrSm vl
awG jynfhaeonf/ rdk;rdwfNrdKUay:rSa&m? &GmeD;csKyfpyfrSygvmojzifh ausmif;a&SUuGufvyf
BuD;wpfckvHk;a&m? yGJBuD;wrQjzpfaeonf/ rdk;rdwfNrdKUolNrdKUom;rsm;u wdk;e,m;tu?
&Srf;"m;odkfif;tu? &rkef;tu? ucsifaxmifumtupojzifh tuawG pHkaeonf/
nq,fem&Dxdk;onfhtcgwGif uRefawmfwdkYudk opfxkwfvkyfa&;0if;xJrS udkcGef;
atmifu npmauR;ojzifh NrdKYpGef&Sd opfxkwfvkyfa&; &Hk;0if;xJokdY oGm;í npmpm;Mu
onf/ xdknu em&DjyefwpfcsufausmfrS wnf;cdk&modkY jyefvmEdkifcJhMuavonf/

pma&;q&m\ rodpdwfxJrSm

247
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wpfaeYreufwGif uRefawmfwdkYESifh&rkef;uonfhtzGJY0ifrsm; erfhrdwfacsmif;ESifh erfh
armif;acsmif;wdkYqHk&m MuufvQmpGef;&Sd qkawmif;jynhfapwDodkYoGm;í "mwfyHk&dkufMuonf/
qkawmif;jynhfapwDrSm ÓPfawmfaywpf&mausmfavmuf jrifhojzifh t"du&apwDBuD;
wpfql[k qdkEdkifay\/ tm&HkcHwefaqmif;BuD;rSm [def;aeNyD; txJwGif rEÅav;q&mwpf
OD;\rSefpDrSefcsvuf&mudk awGYEdkifonf/ uRefawmfonf bk&m;rsm;? tm&HkcHrsm;rsm;udk
MunhfcJhzl;ygonf/ olYenf;ol tEkynmajrmufMuaomvuf&mrsm;yif jzpfygonf/ odkY&m
wGif rdk;rdwfrS rSefpDa&Tcsvuf&mrSm uRefawmfawGYzl;onhftxJwGif xl;xl;jcm;jcm; tEk
ynmajrmufonfhvuf&mwpfckjzpfonf/
bk&m;rSjyefvmMuNyD;aemuf OD;oufa0ESifha':jyHK;MunfOD;wdkYtdrfu reufpm
auR;onf/ OD;oufa0um; pvif;om;jzpfí a&Tvif;oufa0aomtrnfjzifh pma&;zl;
onf/ ,ckrlolonf jyefMum;a&;t&m&Sdtjzpf rdk;rdwfrSm a&mufaeavonf/ olYZeD;
a':jyHK;MunfOD;rSmvnf; pmay0goemygaom olemjyKq&mrwpfOD;jzpf\/ OD;oufa0
wdkYtdrfu auR;aom reufpmxJwGif txl;jcm;qHk;rSm rGefqGef;&Gufokyf jzpfavonf/ rGef
qGef;&Gufudk pm;zl;zdkYrqdkxm;ESifh Mum;yifrMum;zl;ao;acs/ MuufoGefjzLeDqDcsuf? ykpGef
ajcmufrIefY? yJykyfajcmuftaxmif;rIefY? iHjym&nfwdkYxnfhum oHy&mn§pfxm;aom t&Guf
okyfjzpfNyD; pm;íaumif;vSygonf/ xdkt&GufokyfrsKd;udk &efukefwGifaomfvnf;aumif;?
tnmwGifaomfvnf;aumif; awGYEdkifrnfrxifyg/ rdk;rdwfw0dkufwGifom awGYEdkif&Edkifaom
rkd;rdwf]txl;pm;zG,f}aywnf;/

reufpmpm;í cPem;NyD;aemuf tvu(3)wGifusif;yonfh pmayaqG;aEG;yGJokdY


oGm;Mu&onf/ pmayaqG;aEG;yGJwGif ausmif;om;ausmif;olrsm;? q&mq&mrrsm;? NrdKU
xJrSpmay0goem&Sifrsm;? NrdKUteD;w0dkuf&Gmrsm;rS pmay0goem&Sifrsm; awmfawmfrsm;
rsm; wufa&mufMuNyD; ar;vdkufonfhar;cGef;rsm;uvnf; wu,fhar;cGef;awGcsnf;jzpf
onf/

248
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmhfrSwfpkwGif rSwfvmcJhaom ar;cGef;tcsKdUrSm atmufygtwkdif; jzpfyg
onf/

a':aiGnGefY(ausmif;q&mr)/ (u)0w¬Ka&;&if ZmwfaumifeJYZmwfvrf; b,f


[mu ydkNyD;ta&;BuD;ovJ/ (c)b,fvdka&;[efrsKd;udk&oajrmufwJh a&;[efvdkYac:ovJ/
(*)0w¬Ka&;wmudk oif,lvdkY&ovm;/ (C)0w¬Ka&;jzpfapwJhvIHYaqmfwdkufwGef;rI[m bm
vJ/

udkcifndK(opfxkwfukefoG,fa&;)/ (u)jynfwGif;0w¬KawGxJrSm qkd&S,fvpfOD;


wnfcsuf&SdwJh0w¬KawG &Sdovm;/ azmfjyay;yg/ (c)vlYb0&JUtcuftcJawG? 'ku©awGudk
azmfjy&kHeJYrNyD;? xGufaygufudkyg azmfjyay;EkdifwJh0w¬KrsKd;awG &Sdovm;? az:jyay;yg/

OD;armifwif(ausmif;q&m)? (u)pum;toHk;tEIef;<u,f0 atmif b,fvdkpm


rsKd;udk zwf&rvJ/ (c)a&;csifwmawGu odyfrsm;aeNyD; a&;csvdkufwJhtcgrSmvJ ygapcsif
wmawG rygbJ usefae&pfcJhygonf/ 'gudk b,fvdkvkyf&rvJ/ (8)q&mwdkY&JUpmayavhvm
enf;/ pmzwfenf;udk odyg&ap/
armifjrifhEdkif(ausmif;om;) / (u) 0w¬Ka&;&mrSm Zmwfaumift"duqdkwmudk
vufcHovm;/

a':jyHK;MunfOD;(olemjyKq&mr) / (u) 0w¬KwdkeJY0w¬K&Snf b,fvdkjcm;em;ovJ/


(c)0w¬KeJYuAsm? wpfenf; pum;ajyeJYuAsmwdkYteuf b,ft&mu jynfolawGudk ydkNyD;
tusKd;jyKEdkifovJ/ (8)qdk&S,fvpfOD;wnfcsuf&SdwJh pmayqdkwm b,fvdkt&mrsKd;udk ac:
ovJ/ (C)pmtkyfaps;EIef;awG bmjzpfvdkY BuD;&wmvJ/ puúLawG aps;BuD;vdkYvdkY t
aMumif;rjyygeJY/

udkoef;az(v,form;)/ (u)um&efrJhuAsmudk b,fvdkjrifovJ/ (c)qkd&S,f


vpfo&kyfazmfpmeJYb0o&kyfrSefpmay bmjcm;em;ovJ/ (8)pma&;ol\0w¬Krsm;wGif t

249
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
rsm;tm;jzifh Zmwfvdkufrsm;onf aooGm;Muw,f/ 'gbmaMumifhvJ/ pma&;q&mu bm
jzpfvdkY ZmwfaumifawGudk owfypfae&wmvJ/
pmayaqG;aEG;yGJrsm;wGif ar;oluvnf; rsm;í ar;cGef;rsm;uvnf; av;euf
onfhar;cGef;rsm;jzpfonf/

tcsKdUaompmaya[majymyGJrsm;wGif pmayaqG;aEG;yGJrsm; ygwwfav&m xkdt


pDtpOfonf oifhjrwfaomtpDtpOfjzpfygonf/ a[majymyGJrSm y&dowfu pma&;q&m
wdkY\xifjrifcsufudk Mum;em&HkrQomjzpfí aqG;aEG;yGJum; pmzwfy&dowf\ xifjrifcsuf
udk pma&;q&muMum;em&efjzpfonf/ udk,fa&;onfhpmESifhywfoufí y&dowfwdkY\wHkY
jyefyHkudkvnf; avhvmtuJcwfEdkifonf/ xdkYaMumifh pmayaqG;aEG;yGJonf pma&;q&mt
wGufa&m? pmzwfy&dowftwGufa&m jrefrmpmayavmutwGufa&m rsm;pGm tusKd;&Sd
onf[k uRefawmfxifygonf/
rdk;rdwfpmayaqG;aEG;yGJtygt0if vGefcJhonfhq,fESpftwGif; uRefawmfawGYBuHK
cJh&onhfpmayaqG;aEG;yGJrsm;udk rSwfpkwGif jyefMunfhaomtcgü jrefrmpmzwfy&dowf
pdwf0ifpm;onhf tcsufBuD;ig;csufudk uRefawmf oGm;awGY&onf/ ,if;wdkYrSm-
(1)pma&;enf;twwfynmESifhywfoufaomjyóemrsm;/ (xdktxJwGifpmudk
b,fvdka&;ovJ? Zmwfvrf;udk b,fvdkpdwful;&ovJ? bm&nf&G,fcsufeJYa&;ovJ? Zmwf
vrf;eJYZmwfaqmif b,folu ydkNyD;ta&;BuD;ovJ? 0w¬KwdkeJY0w¬K&Snfb,fvdkjcm;em;ovJ
ponfhar;cGef;rsm;onf xdktxJwGif tusKH;0ifMuonf/)

(2)aqG;aEG;yGJwGif wufa&mufonfhpma&;q&m\pmayrsm;ESifhywfoufonhfjy
óemrsm;/ (Oyrm]"m;awmif}0w¬Kudkbm&nf&G,fcsufeJYa&;ovJ? oHacsmif;udk bmjzpfvdkY
owfypfovJ? b,f0w¬KrSm b,fae&mu rSm;raebl;vm;ponfhar;cGef;rsm;onf xdk
txJwGif tusKH;0ifonf/)

250
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
(3)rsufarSmuf jrefrmpmayjyóemrsm;/(Oyrm um&efrJhuAsmudk b,fvdk o
abmxm;ovJ? pum;ajymovdk pma&;&r,fqdkwmudk b,fvdkoabmxm;ovJ? ay:
aygufaewJhpmaya0zefa&;awG[m yk8¾dKvfpGJtusKd;oufa&mufrI &Sd r&Sd? pma&;q&m
b,foleJYpma&;q&mb,f0gwdkY tjyeftvSef a&;om;aeMuwmawGu pmayavmu
twGuf tusKd;tjrwf &Sd r&Sd ponfah r;cGef;rsm;onf xddktxJwGif tusKH;0ifonf/)

(4)qdk&S,fvpfpmayt,ltqjyóemrsm;/ (qdk&S,fvpfpmayOD;wnfcsufqdkwm
bmvJ? qdk&S,fvpfo&kyfazmfpmayqdkwm bmvJ? qdk&S,fvpfpmayeJYt&if;&SifpmaywdkY
b,fvdkjcm;em;ovJ? vlawGqif;&JwJhtaMumif;udka&;wm qdk&S,fvpfpmayvm; ponfh
ar;cGef;rsm;onf xdktxJwGif tusKH;0ifonf/

(5)taxGaxGjyóemrsm;/ (pmtkyfawGaps;BuD;wm bmjzpfvdkYvJ? pma&;q&m


awG pmrlcb,fvdk&ovJ? trsKd;om;pmayqk pmayAdrmefqkwdkYudk b,fvdkay;ovJ p
onfwdkYonf xdktxJwGif tusKH;0ifonf/)
q,fESpftwGif; uRefawmf awGYBuHKcJhaom pmayaqG;aEG;yGJrS ar;cGef;rsm;udk
csKyfMunhfvdkufvQif txufygig;rsKd;xJwGif tusKH;0ifaeonfudkawGY&onf/ olwdkYar;
aom ar;cGef;rsm;onf jrefrmpmayavmuwGif &ifqdkifae&aom jyóemrsm;jzpfojzifh
olwdkYar;aomar;cGef;rsm;udk avhvmMunfhvdkufvQif jrefrmpmzwfy&dowf\tajctae
udk tuJcwfEdkifavonf/ olwdkYar;cGef;rsm;udk pkaqmif;um okawoDwdkYu tajzpm
wrf;BuD;awG a&;vQif jrefrmpmayavmu\ppfwrf;BuD;wpfapmif jzpfvmayvdrfhrnf/

aqG;aEG;yGJwGif uRefawmfwdkYonf uRefawmfwdkY wwforQrSwforQ ajzMuyg/ pm


zwfolwdkYu ausvnfonfvnf; &Sd rausvnfonfvnf; &Sdygonf/ olwdkYrausvnf
vQifvnf; uRefawmfwdkY bmrQrwwfEdkifNyD/
xdkpmayaqG;aEG;yGJwGif olwdkYausvnfjcif; &Sdçr&Sdudk uRefawmfwdkYrodaomfvnf;
uRefawmf rausvnfaom tcsufwpfcsufudkrl uRefawmf &kwfw&ufawGYvdkufavonf/

251
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
,if;rSm tjcm;r[kwf/ uRefawmfhpmayrsm;ESifhywfoufaom udkoef;az\ar;cGef; jzpf
onf/

ukdoef;azonf pmtkyfxJwGif&Sdaom trSefawGcsnf;ajymwwfojzifh ]cGus vl


wpfa,muf}[ktrsm;u xifMuonfhtaMumif;udk txufwpfae&mwGif uRefawmf ajym
cJhygonf/ ,ck olar;vdkufaomar;cGef;wpfckaMumifh (udkoef;azudk rajyvnfjcif; r
[kwfbJ) uRefawmfudk,fudk uRefawmf rausrvnf jzpf&aom jyóemwpf&yfudk bGm;ceJ
uRefawmf awGYvdkuf&onf/ uRefawmf a&;aompmayrsm;ESifhywfoufaom udkoef;az\
ar;cGef;wpfckxJwGif uRefawmf\0w¬Krsm;onf trsm;tm;jzifh Zmwfvkdufao&aom
0w¬Krsm;jzpfaeonf/ bmaMumifh Zmwfvdkufrsm;udk owfae&oenf;[laom ar;cGef;
wpfck ygvmonf/

uRefawmfonf udkoef;az axmufjyvdkufonfhtcgrSyif udk,hf0w¬Krsm;udk udk,f


jyefí pOf;pm;rdavonf/ udkoef;az axmufjyonfhtwdkif;yif uRefawmf0w¬Krsm;xJwGif
Zmwfvdkufrsm;onf tqHk;owfwGif aooGm;Muygonf/ ]"m;awmif}rS oHacsmif;? ]uH
aumif;}rS uHaumif;? ]rr}rS rr? ]EGHxJuMum}rS a&Ttif? ]rm,mbHk}rS at;r? ]ae
xGufaomn}rS rdcsKdponfhZmwfaqmifrsm;onf tqHk;owfaooGm;Muygonf/
uRefawmfh0w¬Krsm;wGif xdkokdYjzpfaejcif;onf Zmwfvrf;t&vm;? pma&;ol\
yifukd,fpdwf"mwfzGJYpnf;yHkaMumifhvm; qdkonfudk udkoef;azaxmufjyrSyif uRefawmhf bm
om jyefíoHk;oyfrdonf/ odkY&mwGif tajzrxGufacs/ pdwfo&kyfcGJq&mwdkYurl pma&;
q&m\rodpdwfxJwGif vlowform; udef;atmif;aeonf[k o&kyfcGJMuavrnfvm; rod
yg/

'DvdkeJYwNidrfhNidrfhpD;qif;aeaom a&TvD

252
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufwpfaeYrSm Zefe0g&Dv 26 &ufaeYjzpfavonf/ pmqdkawmfudpörSm NyD;
oGm;aomfvnf; uRefawmfwdkY rjyefEdkifao;/ av,mOfywfudk apmifh&OD;rnf/ rdk;rdwfESifh
rdk;ukwfum;vrf;&Sdonhfwdkif vrf;awGraumif;ojzifh um;toGm;tvm r&SdvS? um;iSm;
oGm;vQifvnf; tvGefaps;BuD;onf/ xdkaMumifh uRefawmfwdkYtzdkY aemufwpfywfqdkuf
onfhav,mOfudk apmifhrSwyg; tjcm;vrf;r&SdawmhNyD/

rdk;rdwfpmqdkawmfaumfrwDonf uRefawmfwdkYudk a&TvDjrpfqHkokdY ydkYay;csifae


onf/ uRefawmfwdkYuvnf; oGm;csifonf/ uRefawmfwdkYonf rdk;rdwfrS 8spfum;av;jzifh
xGufcJh&m reuf 11 em&DusrS jrpfqHkukda&mufMu\/ rdk;rdwfESifha&TvDjrpfurf;ab;&Sd jrpf
qHkqdkaom &Gmuav;rSm pifppf 18 rdkifom a0;ygonf/ odkY&mwGif vrf;awGu Murf;?
awmifwwfawmifqif;awGu rsm;ojzifh 18 rdkifc&D;udk ESpfem&DMumarmif;,l&onf/
a&TvDudkoGm;rnfqdkonfhtcgwGif at;w,f? taEG;xnfaumif;aumif; ,loGm;
qdkojzifh uRefawmfwdkYwGif ygvmonfh taEG;xnfjzifh rvkHavmufaomaMumifh pmqkdawmf
aumfrDwDu iSm;ay;onfhtaEG;xnfrsm;udktxyfxyf&pfywfí xGufvmcJhMuonf/ olwdkY
ajymrnfqdkvQifvnf; ajymxdkufygonf/ rdk;rdwfrSmyif awmfawmfat;aeav&m ajrmuf
bufokdY wufvmavav tat;"mwfonf odyfonf;vmavavjzpfonf/ uRefawmfwdkY
tzGJYwGif uRefawmfwdkYESpfa,mufESifh rdk;rdwfrS udkrdk;ausmfatmif? udkoef;az? udkwifhaqG?
udkxGef;aomif;? udkxGef;atmifESifhudkaZmf0if;wdkYjzpfí tzGJY0if&Spfa,mufESifESif &Sdonf/
vrf;wavQmufrSm awmifwufawmifqif; rwfapmufjcif; r&Sdonfhwdkif ukef;aMumu
av;rsm;? urluav;rsm;ay:wGif um;vrf;azmufxm;jcif;jzpfojzifh c&D;rwGifvS/
vrf;ab;wavQmufwGif tif? unifawmBuD;rsm;? uRef;awmBuD;rsm;udk awGY&onf/
awmawmifawG xlxyfojzifh qD;ESif;awG ydwfzHk;aeav&m aevHk;udkyif aumif;pGm
rjrif&/ a&mif0grxGef; csrf;&SmvGef;íqdkaom vuf0JokE´&\rJZmawmifajc&wkudk owd
&rd&mu uRefawmfi,fpOfu zwfcJhzl;aom vlcsrf;wmvm;? aecsrf;wmvm;[laom jy
óemESifhywfoufí ynm&SifwdkY tjiif;yGm;cJhMuyHkudk jyefajymif;owd&rdonf/

253
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
uRefawmfwdkYi,fpOfu pmaya0zefa&;q&mrsm;? ynm&Sifrsm;? tjiif;yGm;wwf
Muaomjyóemrsm;rSm txufazmfjyyg aecsrf;ovm;? vlcsrf;ovm; qdkonfhudpörsKd;/
yefwlqdkonfrSm wl&d,mypönf;wpfrsKd;udk ac:jcif;[kwfr[kwf jyóemrsKd;? pavOD;ykn
ao raoqdkonfh jyóemrsKd;? vGrf;"avh [kwfr[kwfqdkonfhjyóemrsKd;? xdkywfysKd;xJ
rSvçudkjrifMu,fpif[kwfbl;qdkonfh pmom;xJwGif Mu,fpifvm;? pifMu,fvm;qdkonfh jy
óemrsKd;awGudk tjiif;yGm;cJhMuonf/ wpfzufESifhwpfzuf tjyeftvSefa&;cJhMuaom xdk
jyóemrsm;onf pmaye,fwGif ta&;BuD;aom jyóemBuD;rsm; jzpfcJhavonf/ vuf0J
okE´&\rJZmawmifajcrS a&mif0grxGef; csrf;&SmvGef;íqdkaomtydk'fwGif vlcsrf;onfudk
ajymoavm? aecsrf;onf[k Oypmjzifh ajymoavm? jr0wDrif;BuD;\vGrf;"avhywfysKd;
wGif vGrf;"avhr[kwfEdkif/ tvGrf;onf "avh[krqkdEkdif/ xdkaMumifh vGrf;w,fa[h[k
nnf;&mrS aemifwGif tqdkawmfrsm;u pnf;0g;ESifhudkufatmif vGrf;"avh[kqdkjcif; jzpf
EdkifaMumif;? vudkjrif Mu,fpif r[kwfbl;qkdonfhtykd'fwGifvnf; vudkjrifvsufom;ESifh
Mu,fr[kwf[kajymp&m rvkdawmhaMumif;? xdkaMumifh vonf pifpifMu,fMu,f r&Sd? qD;
ESif;wdkY zHk;tkyfaejcif;udk ajymjcif;jzpfaMumif;jzifh tjiif;yGm;cJhMuonf/
xdktjiif;yGm;rIrsm;wGif yg0ifcJhMuaomyk8¾dKvfwdkYrSm q&mBuD;ocifudk,fawmf
rIdif;? jrauwk? uxdu OD;oufwifESifh tjcm;uRefawmfrrSwfrdawmhaom pma&;q&m
rsm; jzpfMuonf/

uRefawmfwdkYacwfum; trsKd;om;vGwfvyfa&;wdkufyGJ? zufqpfqefYusifa&;


wdkufyGJ? trsKd;om;vGwfajrmufa&;wdkufyGJrsm;udk a&maxG;,Sufwifjzwfoef;ae&aom
acwfjzpfavonf/ xdkYaMumifh uRefawmfwdkYacwfpma&;q&mwdkY\tjiif;yGm;rIonf ynm
ydkif;qdkif&m tjiif;yGm;rIudk ausmfvGefvmcJhum pmaywpf&yfvHk;ESifhoufqdkifaom t,lt
qa&;&mwdkufyGJrsm;? tjiif;yGm;rIrsm;tqifhodkY a&mufvmcJhavonf/ pmvHk;wpfvHk;
csif;? pmydk'fwpfydk'fcsif;? pmtkyfwpftkyfcsif;ESifhywfoufaom taxGaxGwkdufyGJ? taxG
axG tjiif;yGm;rItjzpfokdY a&mufvmcJhavonf/

254
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wpfaeYu vkyfcJhaom rdk;rdwfpmayaqG;aEG;yGJtygt0if e,fpmayaqG;aEG;yGJ
awmfawmfrsm;rsm;wGif pmzwfolwdkY\aqG;aEG;csufrsm;onfvnf; ynmydkif;aqG;aEG;rI
xuf pmayt,ltqqdkif&maqG;aEG;rIrsm;u trsm;pkjzpfaeonfudk awGY&onf/
jrpf&Hk&Gmuav;udkjzwfum a&TvDjrpfurf;ab;&Sd opfxkwfvkyfa&;AdkvfwJokdY vm
cJhMuonf/ jrpfqHkqdkonhf&Gmuav;rSm a&TvDjrpfESifherhfarmif;acsmif;wdkY qHk&mwGif wnf
xm;aom &Srf;jrefrm&Gmuav;wpf&Gmjzpf\/ &GmxdyfwGif rlvwef;ausmif;? &Jpcef;? p
onfwdkY&SdNyD; uRefawmfwdkY&yfem;rnfh opfxkwfvkyfa&;AdkvfwJrSm &GmtpGef a&TvDjrpfurf;
ay:wGif &Sdojzifh um;udk opfxkwfvkyfa&; AdkvfwJodkY armif;vmcJhMuonf/
a&TvDum; wNidrfhNidrfh pD;aeNrJyif/

uRefawmfonf a&TvDudk ae&maygif;rsm;pGmrS Munfhzl;ygonf/ w&kwfjynfxJu


rdkif;armESifh uRefawmfwdkYbuf rlq,fwkdYMum;wGif pD;qif;oGm;aoma&TvD? erfhcrf;NrdKUxdyf
a'gufwmqD;8a&U\aq;&HkteDD;rSm auGYywfpD;qif;oGm;aoma&TvD? uomatmuf tif;
&GmteD;wGif {&m0wDodkYpD;0ifoGm;aoma&TvD ponfjzifh a&TvDudk ae&maygif;rsm;pGmrS
jrifcJhzl;onf/

rlq,fESifherfhcrf;w0dkufwGif jrifvdkuf&aom a&TvDum; t0Srf;us,fonf/ oJ


aomifjzLvGwdkYu warQmfwac:/ tif;&Gmem;wGif jrifvdkuf&aoma&TvDu urf;wbuf
wcsufwGif &GmawG tpDt&DESifh,Ofaus;rI\t&dyfta&mifwdkY ,Sufoef;vsuf/
,ckjrpfqHkem;wGif awGYvdkuf&aoma&TvDrSmrl awm&dyfNrdKifajcwdkYMum;rSm auGY
aumuf pD;qif;aeonf/ wbufurf;okdYarQmfMunfhvQif vlaetdrfudk rjrif&/ uRef;awm
BuD;awG? unifyifBuD;awGom rm;rm;&yfaeMuonf/ 8EdkifawG? &8HkawGMum;xJrSm pD;
qif;aeaoma&TvDyg/

a&TvDurf;ab;wGif csrf;at;aeonfhwdkif uRefawmfwdkYwpfukd,fvHk;wGif zkefawG


jzifh npfywfaya&aeojzifh pdrfhat;aeaoma&TvDjrpfxJwGif qif;í a&csKd;vdkufMuao;

255
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ a&csKd;NyD;aemuf oHy&mpdwfuav;awG xnfhxm;onfh &rfwpfcGufudk aomuf
vkdufonfhtcgwGifrS aEG;axG;oGm;awmhonf/
reufpmpm;&if; opfxkwfvkyfa&;rS refae8smudkaZmf0if;u rdk;rdwfw0dkufrS opf
xkwfvkyfief;ESifhqifzrf;vkyfief;udk ajymjyonf/

udkaZmf0if;rSm ao;ao;oG,foG,f? tom;jzLjzL/ t&yfredrfhrjrifh touft


pdwfESifhoHk;q,ftwGif;rSm &Sdao;onfhvli,fwpfa,mufjzpfNyD; opfxkwfvkyfa&;wGif t
vkyf0ifonfrSm av;ESpfrQom &Sdao;onf/
rdk;rdwfopfawmc&kdifrS wpfESpfvQif opfwefcsdef ajcmufaomif;ausmf xkwfvkyf
aeaMumif; od&\/

xrif;pm;NyD;aemuf uRefawmfwdkYonf a&TvDjrpfqHkrSESpfrdkifcefYa0;onfhqifpcef;


okdY ajcusifoGm;Muonf/ armfawmfum;onf rayguf? vSnf;vnf; roGm;Edkifonfhwu,hf
awmvrf;uav;jzpf\/ tifwdkif;awmrsm;? ,mawmrsm;Mum;u vloGm;vrf;uav;
twdkif; ESpfrdkifavmuf avQmufrdonfhtcgwGif qifpcef;okdY a&mufavonf/ uRefawmf
wdkYwawGu cyfoGufoGuf avQmufEdkifaomfvnf; ocifjroef;rSm cyfjznf;jznf;om
avQmufEdkifavonf/ uRefawmfwdkYu qifpcef;odkY rvdkufbJ opfxkwfvkyfa&;AkdvfwJwGif
ae&pfcJh&ef twefwefajymaomfvnf; ola&mufzl;csifonfqdkum twif;vdkufvmcJhjcif;
jzpfavonf/

yifpifpm; qiftdkBuD; eef;vSjzL

256
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
qifpcef;rSm qifrsm;udkzrf;NyD; ,Ofyg;atmif avhusifhay;onfhpcef;wpfck jzpf
onf/ qifpcef;ac: qif0dkif;okdYa&mufonhftcgwGif qifOD;pD;rsm;ESifh olwdkYom;r,m;
rsm;ukdyg awGY&onf/ qiform;rsm;ESifholwdkYZeD;rsm;tzdkY qif0dkif;onf olwdkY&yf&Gm jzpf
aeavNyD/ qif0dkif;a&TUvQif ZeD;ESifhom;orD;rsm;onf twla&TUajymif;aeMuonf/ uRef
awmfwdkY a&mufoGm;onfhqifpcef;wGif qifvkyform;av;q,fcefY&SdNyD; rSDcdkolrsm;ygqdk
vQif wpf&meD;yg;avmuf &Sdonf/ qif0dkif;rS qifvkyfom;rsm;u uRefawmfwdkYudk acsom;
ajcmufzkwf? vufzuf&nfcg;wdkYjzifh {nhfcHonf/

opfxkwfvkyfa&; refae8smudkaZmf0if;onf tom;cyfndKndK? oGm;azG;azG;ESifh


rsufESmxm; tvGefcsKdonfhtoufav;q,fausmf ig;q,feD;yg; vlwpfa,mufudk vSrf;
ac:vdkufNyD; uRefawmfwdkYESifh rdwfqufay;avonf/
]]a[m'gu apmjr0,fwJh? uRefawmfwdkYqif0dkif;rSm 0dkif;tkyfyg? q&mwdkY odcsifwm
&Sd&if ar;Muyg}}

apmjr0,f[laom cyfqef;qef; trnfaMumifhvnf;aumif;? olYtvkyfESifh r


vdkufatmif jyHK;csKdaomrsufESmxm;ESifh,Ofaus;odrfharGYaom trlt&maMumifhvnf;
aumif; apmjr0,fudk uRefawmf pdwf0ifpm;oGm;ygonf/
apmjr0,fonf yifvnfbl;e,fxJrS u'l;vlrsKd;wpfa,muf jzpfvsuf i,fi,f
uav;uwnf;u qifzrf;vdkufcJhNyD;aemuf t&G,fa&mufonhftcgwGif tpdk;&bufwGif
0ifa&muftrIxrf;onf/ qiftzrf;aumif;onf[k emrnfBuD;ojzifh opfawmc&dkif wpf
ckrS opfawmc&dkifwpfckokdY rMumcP ajymif;a&TUcJh&onf/ apmjr0,fonf qiftaumif
aygif; &mESifhcsDí zrf;cJhzl;NyD; cufcufcJcJ? oufpGefYqHzsm; vkyfzrf;&onfh tBudrfaygif;rSm
vnf; renf;awmh[k od&onf/ ,ckvJ a&TvD&dk;xJokdY qif&dkif;tkyfBuD;wpftkyf 0ifvm
ojzifh xdkqif&dkif;tkyfaemufrS vdkufvmjcif;jzpfavonf/ uRefawmfwdkY a&mufaeonhf
tcsdefwGif qifü qif&dkif;ckepfaumifudk zrf;xm;NyD; ,Ofatmifavhusifhay;aeonf/
qifrsm;rSm odyfrBuD;Muao;/ udk;ESpfom;avmuf &SdMuNyD; t&yfrSm ajcmufayausmf
257
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
ausmf jrifhonfhqifawGcsnf;jzpfonf/ qifOD;pD;oHk;a,mufonf olwdkYavhusifhay;xm;
aom qifrsm;udkpD;jyMuonf/ qifrsm;rSm ]ruf}[laomtoHMum;vQif 0yfwwfaeNyD/
xl;cwfEdkifatmif ajcaxmufudk rçay;wwfaeavNyD/

apmjr0,fu qifzrf;enf;rsm;udk pdwf&Snfvuf&Snf ajymjyonf/ qifzrf;enf;


oHk;enf;&Sdavonf/ wrsKd;rSm au'genf;ac: usKH;oGif;zrf;enf; jzpfonf/ qifzrf;onfh
usKH;rSm t0us,fí tzsm;&SL;oGm;aomayig;q,frS aywpf&mtwGif; tvsm;&Sdonfh
pwk8HyHkjzpfonf/ oHk;ayESifhav;ayywfvnfwkwfonfh wHcg;wdkifBuD;rsm;ESifh usKH;wdkifrsm;
udk pdkufxl&onf/ xdkokdYpdkufxlNyD;aemuf xdkwdkifrsm;wGif vHk;ywfwpfaycefY&Sdaom arsm
wef;rsm;udk BudrfeDrsm;? tkef;qHBudK;rsm;wGif tcdkiftcHhcsnf&onf/ qifrdvQif usKH;xJokdY
a&mufaeonfhqifu udk,fvHk;jzifh wkdufjcif;? atmif;jcif; ponfhwdkYudk vkyfwwfojzifh
qif usKH;cdkifchHzdkYvdkonf/ usKH;wHcg;wdkifrsm;rSm ESpfvHk;pDyl;í pdkufxlxm;NyD; tv,fwGif
arsmwdkifrsm;udk t&SnfvdkufpDNyD; BudK;jzifh cdkifcHhpGm wkyfaomusKH;wHcg; jyKvkyfxm;onf/
usKH;wHcg;udk tjrifhaytpdwf? oHk;q,fa&mufatmif rçwifxm;NyD; usKH;xJodkY qif0if
oGm;onfESifh vifhpifay:wGif apmifhaeonfh wHcg;rSL;u wHcg;udk jzKwfcsvdkuf&\/

]]tJ'DusKH;wHcg;vuf0JeJYvuf,mbufawGrSmvJ uawmhyHk um;oGm;wJharsmwkdif


awGudk 8kdufESpf&meD;yg;t&Snftxd pdkufxm;&onf/tay:uaeMunfhvdkuf&if usKH;[m
uawmhyHkjzpfaeonf/ tJ'Dvdk usKH;wHcg;tjyifbuf umxm;wJht&Htwm;awGudk ]&J
avmif;}vdkYac:ygw,f? tJ'D&Javmif;&JUnmbufeJY0JbufawmifyHawGrSm trIdufyHkawG bm
awG toifhvkyfNyD; a&eHqDyHk;awG bmawGeJYtoifhvkyfxm;&ygw,f? qifu usKH;xJudk 0if
rdwmeJYwNydKifeuf qifzrf;orm;awG[m eD;&mopfyifawGay:? vifhpifawGay:uqifNyD;
trIdufykHudk a&eHqDavmif; rD;&IdU? ayxkyfawGazmufNyD; qifudk usKH;xJu jyefrxGufatmif
ajcmufoGif;&w,f? zrf;rdwJhqifwpfaumifpDudk wkyfzdkYtwGuf wHcg;cyfao;ao;wpfck
wyfxm;NyD; tJ'DwHcg;av;rSm ykcufvkyf&ygw,f? usKH;xJrSmrdaewJh qifawG wpfaumifpD
udk aemufajcaxmufrSm BudK;uGif;ypfcsnfNyD; ykcufxJodkY armif;&ygw,f/ ykcufxJudk
258
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
a&mufawmh olYudk vnfyif;udka&m 0rf;Adkufudka&m BudK;csnfNyD; ykcufwef;rSm qGJwifxm;
&ygw,f? qGJwifNyD;rS qifudk wpf&uftpmiwf? a&iwfxm;&ygw,f? tdyfcGifhvJ ray;bJ
xm;&ygw,f}}

qifrsm;udk tpmrauR;bJxm;jcif;? tdyfcGifhray;jcif;rSm pdwf"mwfusoGm;ap


&ef jzpfonf/ qifvkyfom;rsm;onf ykcuftwGif;okdYa&mufaeaomqifudk rtdyfatmif
apmihfMuyfNyD; tdyfvdkufonfESifh qlnHpGm toHay;jcif;? atmf[pfajcmufvSefYjcif;wdkYjzifh
qifudk rtdyfatmifvkyfMu&onf[k qdkygonf/
qifzrf;tzGJYwGif aomifq&mac:usKH;vlBuD;? wHcg;rSL;? pcef;rSL;? qifzrf; tkyf
pkrSL;ESifhqifzrf;tzGJYom;rsm; ygMuonf/ olwdkYtm;vHk;onf usef;rma&;aumif;rGefNyD;
tyifyef; tqif;&JcHEkdifol? zswfvwfol? rsufpd&Sifolrsm; jzpfMu&onf/
aemuf qifzrf;enf;wpfenf;rSm uGef8sDac: BudK;uGif;pGyfí zrf;enf;jzpfonf/

]]qif&dkif;tkyfawGYw,fvdkYMum;wmeJY tJ'Dqif&dkif;tkyfudk uRefawmfwdkY vdkuf&SmMu


&ygw,f? uRefawmfwdkY BudK;uGif;ypfzrf;wJhtzGJYrSm uGef8sDvdkYac:wJhqifvdr®mBuD;awG ESpf
aumif oHk;aumif ygMu&onf/ olwdkYudkzrf;qifvdkY ac:ygonf/ NyD;awmh &du©mwdkY? ypönf;
wdkY? bmwdkYwifwJh0efwifqifvJ yg&onf? BudK;uGif;ypfNyD;zrf;wJh qifzrf;tzGJYudk ]rDvm
&Su
D mqifzrf;tzGJY}vdkYvJac:ygw,f? awmqifudk BudK;eJYypfzrf;&mrSm qifzrf;BudK;cdkifcHhzdkY
txl;ta&;BuD;ygw,f? qiftkyfudkawGYNyDqdkwmeJY uRefawmfwdkYteYYHudk r&atmif av
atmuf cyfvSrf;vSrf;uaeNyD; udk,fzrf;csifwJhqifudk a&G;&ygw,f? pdwfBudKufqifudk awGY
NyDqdkawmhrS qiftkyfem;udk owdxm;NyD; wjznf;jznf;uyfvm&ygw,f? qif&dkif;udk zrf;
awmhr,fqdkawmh qifOD;pD;[m eif;vHk;BudK;xJudk ajcoGif;? OD;ay:rSm um;&m;cGxdkifNyD;
qifzrf;BudK;udk udkifvdkufvm&ygw,f? qifzrf;BudK;rSm uGif;wpfzufudk uGif;avQmvkyfNyD;
usefwpfzufudkawmh qif0rf;ywfBudK;rSm NrJNrJcsnfxm;&ygw,f/ udk,fzrf;r,fhqif[m
zrf;qifxufBuD;aevdkY rjzpfygbl;/ zrf;qifxufBuD;&if qif&dkif;u udk,fhqifudk tpG,feJY

259
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
xdk;owfEdkifw,f? tm;csif;rrQwJhtwGuf udk,fhqif emEdkifw,f/ 'DvdkeJYvJ aemufu
vdkufNyD; awmqifudk vnfyif;udk BudK;uGif;ypfpGyfw,f? BudK;uGif;pGyfrdNyDqdkawmh olYudkarm
atmif udk,fu BudK;udk avQmhvdkuf? wif;vdkuf vkyfay;&w,f/ armhawmhrS olYudk qif
vdr®meJYn§yfNyD; ac:vm&w,f/ BudK;uGif;pGyfzrf;wJhae&mrSm ]uGef8sD}ac:wJhzrf;qif[m t
a&;BuD;qHk;yJ/ olu vdr®m&w,f/ zswfvwf&w,f? &J&ifh&w,f/ wcgwavrSm qif&dkif;
tkyfu aemufu vdkufvmNyD; zrf;qifudk &ef&Smwwfw,f/ tJ'DtcgrSm zrf;qifu jyef
vSefckcHEkdif&w,f/ zrf;qifu BuD;aevdkY olYudk &efrrl&J&if qifay:uvludk qif&dkif;u ESm
armif;eJYqGJcsypfwwfw,f/ 'Dae&mrSmvJ uGef8sD[m odyfta&;BuD;ygw,f? udk,fhqifOD;pD;
udk tumtuG,f ay;Edkif&ygw,f/
]]BudK;uGif;pGyfzrf;wJh rDvm&SDumqifzrf;tzGJYrSm ]zefwD}vdkYac:wJhqifOD;pD; vuf
axmufOD;pD;wpfa,muf ]rmtGwf}vdkYac:wJhyJhpD;oHk;a,mufeJY tjcm;qifvkyfom;rsm; yg
Muygw,f}}

aemufwpfenf;rSm qifudk arhaq;aoewfjzifh ypfzrf;jcif; jzpfavonf/ xdk


enf;rSm ,cifenf;rsm;avmuf yifyef;jcif;vnf; r&Sd? tEÅ&m,fvnf; enf;onfhtwGuf
opfxkyfvkyfa&;Xmeonf xdkenf;udk toHk;jyKaeonf/
uRefawmfwdkY a&mufoGm;onfhqif0dkif;wGif awGY&onfhawmqif&dkif;ckepfaumif
rSm arhaq;aoewfjzifh ypfízrf;xm;aomqifrsm; jzpfNyD; ,cktcsdefwGif avhusifhoif
Mum;aeonfh tqifhwGif&Sdao;onf/
arhaq;ESifhzrf;onfhtzGJYwGif qifOD;pD;? qifvkyfom;rsm;tjyif]8ef;em;} ac:arh
aq;aoewfypfolESifhwd&pämefaq;ukq&m0efwdkYvnf; vdkufygMuonf/ qift&G,ftpm;
udk Munfhí arhaq;udkvnf; twdkif;twmjzifh oHk;&onf/ qifudk arhaq;aoewfESifh
ypfNyD;rdepfoHk;q,ftwGif; bmrQrjzpfao;vQif aemufxyfarhaq;aoewfjzifh xyfypf&
ao;onf/ arhoGm;onfhtcgwGifrl qifudkBudK;jzifh csnfaESmif&onf[kapmjr0,fu ajym
jyonf/

260
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
avhusifhoifMum;aeqJjzpfonfh qif&dkif;oHk;aumiftm; qifOD;pD;rsm;u pD;jy
onfudk MunfhNyD;aemuf uRefawmfwdkYonf qiftdk&HkokdYvmcJhMuum yifpifpm;qifBuD;udk
oGm;MunfhMuonf/

qifrsm; toufBuD;vmonhftcgwGif aumif;pGm tvkyfrvkyfEkdifawmh/ xdktcg


wGif qdkif&mu olYudk tNidrf;pm;yifpifay;um qiftdk&HkodkYydkYvdkufMuavonf/ uRefawmf
wdkY a&mufoGm;onfhtcsdefwGif qiftdk&Hkü ]eef;vSjzL}ac:qiftdkrBuD;udkawGY&onf/
]]qifawGtdkvmwJhtcgrSm vlawGvdkyJ qif0dkif;em; odyfruyfawmhbJ wpfaumif
wnf; aevmwwfw,f? acgif;idkufvmw,f? rsufpdrIefvmw,f? vlrsm; yg;a&çem;a&
vdyfovdk em;&Guftzsm;awG vdyfvmw,f? qifb,uf usvmw,f}[kapmjr0,fu ajym
jyonf/

qifb,ufqdkonfrSm vnfyif;rS ta&jym;awG wGJusvmjcif;udk ac:jcif; jzpf


avonf/ uRefawmfwdkYoGm;Munfhonhf eef;vSjzLrSmvnf; b,ufusaeavNyD/
xdkaeYu rSwfxm;aom uRefawmf\ aeYpOfrSwfwrf;wGif-

]]qif0dkif;rSm cPem;NyD; jrpfqHkudkjyefvmcJhMuw,f? AdkvfwJudk jyefa&mufawmh


q&mrav;rESif;jzLwdkY? olYoli,fcsif; vS0if;&nfwdkYu vufzuf&nfeJY{nfhcHNyD; erfhrdwf
acsmif;eJY a&TvDjrpfqHk&mudk vdkufjyMuw,f? 'Dae&mrSmvJ a&TvD[m vGrf;p&mygyJ? wNidrfh
NidrfhpD;vdkY/ rwdef;wdkY? vç0gwdkY? wHkYuGmwdkYqdkwJhae&mawGudk oGm;csifaomfvJ tcsdefr&/ vç
0g[m rdef;racsmawGaygw,fvdkY emrnfBuD;w,f/
]]oHk;em&Dq,fhig;rdefrSm a&TvDjrpfqHku jyefxGufw,f? npmudk vufckwfukef;u
rlvwef;ausmif;q&mav;udkwifxGef;atmifu auR;w,f? olYrdef;remrnfu rjraoG;
wJh? tom;ndKndK? rsufESmxm;csKdcsKdeJY? rjraoG;[m v,folrayr,fh zwfvdkufwJhpm? ajym
vdkufwJhpmaMumif;ayaMumif;? aumufpdkuf&if; pmzwfwJhtrsKd;orD;? ppfESifhNidrf;csrf;a&;
udkawmif zwfowJh? awmfawmfxl;jcm;wJhtrsKd;orD;wpfa,mufygyJ}}

261
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wpfESpfu usnfawmifuefudk a&mufcJh&m olYvdkyif pmzwfaomrpdefqdkonfh t
rsKd;orD;wpfa,mufudk awGYcJh&ao;onf/ rpdefum; MuHpdkufonfhtrsKd;orD;jzpf\/ ol
vnf; MuHcif;awGxJrSm ppfESifhNidrf;csrf;a&;udk awmfawmfajymEdkifaom trsKd;orD; jzpf
avonf/ ppfESifhNidrf;csrf;a&;udk zwfzl;vnf; zwfzl;íESSHYpyfatmifvnf; ajymjy
Edkifaom v,folrESpfa,mufudk awGYonhftcgwGif uRefawmfh&ifü cHpm;&aomuRefawmfh
yDwdonf rnfonfhyDwdESifhrQ rwlyg/

ae0ifbk&ifwpfyg;\ qnf;qma&mif
rdk;rdwfc&D;oGm;aqmif;yg;udk a&;rnfjyKonfhtcgü rSwfÓPfxJwGif &pfzGJYae
aom yifhulajr§;wdkYudk z,f&Sm;&onf/ xdkrQESifhrvHkavmufao;ojzihf uRefawmfhwGif &Sdae
aom aeYpOfrSwfwrf;rS rSwfpkrsm;udk jyefvSef&onf/ rdk;rdwfrSrdwfaqGrsm; ydkYvdkuf&onfh
rdk;rdwf&mZ0ifvufa&;rludkvnf; jyefzwf&onf/ uRefawmf&&Sdonfh rdk;rdwf&mZ0if vuf
a&;rlrSm rdk;rdwfrSq&mawmfwpfyg;rSjyKpkonfh pmpkjzpfonf/ rrSwfrdEdkifaom ya0oPD
umvu ,Hkwrf;yHkjyifrsm;? '@m&Drsm;jzifh tpjyKum 'kwd,urÇmppf\yxrqHk;aom AHk;
oH? tajrmufoHudk Mum;&onhftcsdefwGif tqHk;owfoGm;aom &mZ0ifjzpfavonf/

uRefawmfonf a&mufav&m&mwGif bk&m;ordkif;rsm;? NrdKU&Gmordkif;rsm;udk pk


wwf\/ bk&m;ordkif;rsm;rSm a8gyutzGJYrsm;u jyKpkyHkESdyfavh&Sdojzihf bk&m;apmif;wef;
rsm;? &ifjyifawmfrsm;wGif tqifhoihf&wwfonf/ odkY&mwGif NrdKU&Gmordkif;rsm;udkum; t
qifoifhrawGY&wwfacs/ oufqdkif&mtkyfcsKyfa&;tmPmydkiftzGJYtpnf;rsm;u pkaqmif;
xm;onhfNrdKU&Gmordkif;rSwfwrf;rsm; &Sdaomfvnf; tcsKdUrSm w&m;0ifyHkESdyfjcif; rjyKao;/
tcsKdUrSmvnf; tNyD;rowfao;bJ &yfqdkif;xm;onfudk awGYcJh&onf/ tcsKdUa'o bkef;

262
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
BuD;ausmif;rsm;wGifrl &[ef;ynm&Sd? vlynm&SdwdkYjyKpkonhf NrdKY&Gmordkif;ayyk&ydkufrsm;?
vufa&;rlrsm;udk awGY&wwf\/ ,if;wdkYrSm trsm;tm;jzifh tcsuftvufrsm;ESihf ,Hk
wrf;yHkjyifrsm; a&maxG;aewwfonf/ '@m&Drsm;? ,Hkwrf;yHkjyifrsm;onf acwfopf
ordkif;q&mtwGuf ordkif;wefzdk;uif;rJhaumif; uif;rJhaernfjzpfaomfvnf; ,if;wdkY\
,Ofaus;rIwefzdk;rSm BuD;rm;vSygonf/
uRefawmf&cJhaom rdk;rdwf&mZ0ifvufa&;rlonf '@m&DaESmaom &mZ0ifjzpf
aomfvnf; '@m&Dr[kwfaom tcsuftvufawG trsm;BuD;ygçygonf/ orm&dk;us
ordkif;wGif ,Hkwrf;yHkjyifrsm;? '@m&Drsm; ygwwfpNrJjzpfygonf/ uRefawmfwdkYonf ]tqHk;
pGefaom}&mZ0if odkYr[kwf ordkif;udk csufcsif; r&Edkifyg/ wjznf;jznf;rSom &vmzG,f&m
&Sdygonf/ xdktcsufonf acwfopfordkif;aA''óewGif tm;vHk;u vufcHxm;Muaom
t,ltqjzpfygonf/

emrnfausmf ]udef;A&pfacwfopfordkif;usrf;}wGJBuD;rsm;udk wm0efcHwnf;jzwf


onfhordkif;q&m avmh('f)tufwef ,ckordkif;usrf;BuD;jyKpkjcif;onf q,fhudk;&mpkESpf
BuD;u qufcH&rnfh todynmwdkYudk trsm;jynfolwdkYtusKd;tvdkYiSm rSwfwrf;wif&eft
wGuf xl;jcm;aomtcGifhta&;BuD;wpf&yfjzpfonf/ uREkfyfwdkY tcsif;csif;Mum;wGif rSef
uefpGm wm0efcGJa0vkyfaqmifjcif;jzifh xdkvkyfief;BuD;udk NyD;ajrmufatmif aqmif&Guf&ef?
trsm;jynfolwdkYtm; aemufqHk;rSwfwrf;rsm;? EdkifiHwumokawoeESifhywfoufí &ifh
rSnfhaom aumufcsufrsm;udk ay;Edkif&ef BudK;pm;Mu&rnfjzpfonf/
,ckrsKd;qufwGifrl uREkfyfwdkYonf tqHk;pGefaomordkif;udk r&EdkifawmhNyD/ odkY&m
wGif ,cktcsdefü odoifhodxdkufaom tcsuftvufrsm; uREkfyfwdkYvuf0,fokdY a&muf
&SdaeNyDjzpfonfhtavsmuf uREfkyfwdkYonf orm&dk;usordkif;udk z,f&Sm;ypfEdkifayNyD/ orm;
&dk;usordkif;rS tqHk;pGefaomordkif;odkYoGm;&mvrf;wGif uREkfyfwdkYa&muf&Sdaom rSwfwdkifudk
jyEkdifayNyD/ jyóemrsm;udk ajz&Sif;Edkifaom tajcodkY a&mufaeayNyD[k a&;om;cJhyg
onf/

263
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemif tESpfajcmufq,fMumí ]udef;A&pfacwfopfordkif;usrf;}wGJBuD;rsm;udk
'kwd,tBudrfyHkESdyfxkwfa0onfhtcgwGif BuD;Muyfolygarmu©qma8smhuvyfu þodkY
wrsKd;wzHk a&;cJhjyefavonf/

aESmif;rsKd;qufordkif;q&mwdkYonf tqHk;pGefaomordkif;udk &nf&G,farQmfrSef;


jcif; rjyKMuawmhNyD/ aESmif;vlwdkYonf rdrdwdkY\ordkif;usrf;udk txyfxyftjyefjyef t
pm;xdk; a&;om;Muayvdrfhrnf/ twdwfumvu todynmwdkYonf vlyk8¾dKvfwpfOD; wpf
a,muf odkYr[kwf vlyk8¾dKvftcsKdU\pdwfrS qif;oufvmjcif;jzpfNyD; ,if;wdkYu ]tqif
oifhjyKvkyfay;vdkufaomt&m}rsm; jzpfonf[kaESmif;acwf ordkif;q&mwdkYu ,lqMu
onf/ xdkYaMumifh xdktodynmwdkYtxJwGif rnfonfht&murQ ajymif;vJapjcif;iSm r
wwfEdkifaom? tajccHusaom? yk*¾dKvfurqefaom tPkjrLrIefYrsm; yg0ifzGJYpnf;xm;
onf[kvnf; r,lqMuay/ pl;prf;&SmazGrlonf tqHk;r&Sd qufvuf&Sdaernfom jzpfay
onf/ þwGif pdwfr&Snfaomordkif;okawoDwdkYonf oHo,0g'wGif ajy;0ifcdkvIHMu
awmhonf/ ordkif;tuJjzwfcsufwdkYonf yk8¾dKvfpGJrsm;ESifh&IaxmihftrsKd;rsKd; yg0ifaeMu
onfhtavsmuf ,if;wdkYtm;vHk;onfvnf; olUenf;ESifhol rSefuefvsuf&Sdojzifh "r®"d|mef
usaomordkif;trSefw&m;[lívnf; r&SdEdkif[laomt,ltqokdY ajy;0if cdkvIHMuawmh
onf[k a&;cJhzl;ygonf/

odkYjzifh ordkif;aA''óeESifhywfoufí ordkif;y@dwfESpfOD;wdkY\tqdktrdefYonf


ajzmifhajzmifhBuD; uGJvGJaeonfudk awGY&onf/

tufwefu ordkif;onf Ultimate History tqHk;pGefordkif;jzpf&rnf/ bufvdkufrI


vdk&mqGJaumufrI? qE´pGJrIwdkYuif;NyD; tpGrf;ukef"r®"d|mefus&rnf[kqdkonf/ aemifESpf
aygif;ajcmufq,ftMum xdkusrf;udkyif wnf;jzwfaom ygarmu©a8smhuvyfurl tqHk;
pGefaomordkif;[lonf r&SdEdkif? wpfenf; t<uif;rJh"r®"d|mefusaomordkif;r&SdEdkif[k ajym
cJhjyefonf/

264
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
orkdif;aA''óeESihfywfoufí þodkY8dkPf;ESpf8dkPf;uGJaeMuonf/ ordkif;udkavh
vmol uRefawmfwdkY\wm0efrSm orkdif;q&mu olYacwfESifhol aumufcsufqGJxkwfcJhaom
ordkif;tjrifudk cPxm;um olay;cJhaomtcsuftvufrsm;ay:rSaeí uRefawmfwdkY
acwftjrifESihf uRefawmfwdkYbmom aumufcsufqGJxkwf&efom jzpfygonf/ ola&muf&Sd
aeaomacwf? olrSDwif;aexdkif&m vlYtzGJYtpnf;\uefYowfcsufrsm;udk b,fordkif;
q&mrQ ausmfvTm;ír&yg/

uRefawmfonf rdk;rdwf&mZ0ifudkzwf&if; odkYuvdkawG;rdavonf/

rdk;rdwfc&D;oGm;aqmif;yg;udk a&;aepOf uRefawmfzwfjzpfaom aemufpmtkyf


wpftkyfrSm arm&pfaum&pfa&;onfh ]ae0ifbk&ifrsm;}qdkonfhpmtkyfjzpfonf/
aumvpfonf 1937 ckESpfwGif &Srf;jynfe,fwpfcGifodkYa&mufoGm;um 1938
ckESpfwGif xdkpmtkyfudk a&;cJh\/ ,ckqdkvQif tESpf ig;q,feD;yg;&SdaeavNyD/
arm&pfaumvpfu olrdk;rdwfudk a&mufoGm;yHkudk þodkYa&;cJhonf/
xdkpOf cefYnm;aomum;wpif; awmifukef;ay:odkYwwfvmonfudkjrif&onf/
armfawmfum;onf &yfoGm;um um;xJrS tjzLa&mif0wfxm;onfh&Srf;vli,fwpfOD; qif;
vm\/ 0rf;enf;onhf txdrf;trSwftjzpf tjzLa&mif0wfqifxm;onfhrdk;rdwfapmfbGm;
jzpfol &Srf;vl&G,fonf 0rf;omtm;&jzifh uRefawmfwdkYudk vufqGJEIwfqufonf/ olonf
azmf*gwDudk vmBudKjcif;jzpfNyD; awmifatmufajcaywpfaxmiftedrfhwGif &Sdonfhv,f
uGif;rsm;tv,fwGif&SdaomNrdKYxJodkY ac:oGm;rnfjzpfavonf/ um;jzifh qif;vmMupOf
rsufESmjzLr[ma'0DtaMumif;? xdkrsufESmjzLr[ma'0DESihf rnfokdYtaMumif;ygcJhaMumif;
ponfwdkYudk apmfbGm;ESifhygvmonfhe,fydkifxHrS uRefawmfod&onf/

xdkpOfu apmfbGm;t&dkuft&mcHonfh usrdkif;om;wpfOD;om &Sdao;aom apmf


bGm;av;onf udef;A&pfwuúodkvfwGif ynmoifaepOf rsufESmjzLtrsKd;orD;ESihfawGYqHk
cJMh ujcif; jzpfonf/ NrdKYaevlwef;pm;rsm;jzpfonfhrsufESmjzLtrsKd;orD;\rdbrsm;onf
265
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
tdrfa&SUapmfbGm;av;udk cspfcifMuonf/ tdrfa&SUapmfbGm;av;u olwdkYorD;udkvufxuf
cGifhawmif;onfhtcgum; tvG,fwul oabmwlvdkufMuonf/ okdY&mwGif orD;jzpfol\
aemifa&;onf rnfodkY&Sdrnfudkrl tenf;i,frQ rpOf;pm;rdcJhMuacs/ w&m;0ifvufxuf
r8FvmaqmifESif;NyD;onfhaemufwGif tdrfa&SUapmfbGm;uav;onf tusKd;taMumif;udk
crnf;awmfapmfbGm;BuD;xH taMumif;Mum;vdkufonf/ þwGif apmfbGm;BuD;u olwdkY
vufxufxdrf;jrm;onhfudpöudk todtrSwf rjyKaMumif;? rdk;rdwfodkY csufcsif; jyefvmcJh&
rnfjzpfaMumif;/ odkYjyefvmjcif;rjyKcJhvQif qufvufaxmufyHhjcif; jyKawmhrnfr[kwf
aMumif; jzifh pma&;vdkufonf/

apmfbGm;av;rSm tcufMuHKaeavNyD/ olonf crnf;awmfBuD;u todtrSwf


rjyKaom EdkifiHjcm;olwpfa,mufudk vufxufrdvsufom; jzpfaeavNyD/ olYtzdkY Muif,m
awmfudk rdk;rdwfokdYac:oGm;&ef rjzpfxdkufawmhNyD/ aiGaMu;rjynhfpHkbJESifht8FvefwGif quf
vufaexdkif&efvnf; rjzpfEdkifawmhNyD/ tvkyfwpfckckudk &Sm&awmhrnf/ þodkY vkyfvdkuf
vQif rdk;rdwfapmfbGm;t&dkuft&mudk pGefYvTwfvdkuf&onfESihf twlwljzpfaeawmhrnf/ odkY
jzifh apmfbGm;av;tzdkY crnf;awmfBuD;tm; aemufxyft&dkuft&mqufqHrnfholwpfOD;
cefYtyfzdkY taMumif;Mum;&ef? t8fvefwGif tvkyfwpfckck 0ifvkyf&ef qHk;jzwf&awmhrnfyHk
jzpfae&onf/ odkY&mwGif aemufqHk;ü apmfbGm;av;onf rdk;rdwfodkY jyefoGm;&ef qHk;jzwf
vdkuf\/ rdk;rdwfodkYa&mufvQif crnf;awmfBuD;tm; tajctaet&yf&yfudk &Sif;jyrnf/
rdrdMuif,mawmftm; todtrSwfjyKatmif em;csrnf[k qHk;jzwfvdkuf\/ odkY&mwGif t
csnf;ESD;rQom/ apmfbGm;av;tzdkY t&dkuft&mudk pGefYrnfavm? Muif,mawmfudk pGefYrnf
avm[laom jyóemESihf &ifqdkifwdk;aeavNyD/ xdktxJwGif oludk,fwdkufuvnf; uav;
wpfa,muftaz jzpfvmrnfhtcgwGif tajctaeonf ydkí&IyfaxG;vmcJhonf/ olt8F
vefrS rxGufcGmrDrSmyif Muif,mawmfwGif om;a,musmf;uav;wpfa,muf arG;zGm;cJh
avNyD/ odkY&mwGif uHtm;avsmfpGm;yif apmfbGm;av;onf xkdjyóemudk &Sif;p&m rvdk
awmhacs/ rdk;rdwfodkY oljyefa&mufNyD; rMumrDrSmyif crnf;awmfBuD; uG,fvGefoGm;cJhonf

266
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
wGif tdrfa&SUpHtjzpf t&dkuft&mudk qufcH&avonf/ t&dkuft&mudk qufcHonhfw&m;
0if tcrf;tem;rsm;udk jyifqifumaeom;usonfESifh rdk;rdwfapmfbGm;onf t8FvefodkY
av,mOfjzihf xGufcGmoGm;cJhonf/ vGefcJhonfhatmufwdkbmvurl Muif,mawmfudk
rdk;rdwfokdY ac:vmcJhavNyD/

,ckuRefawmfwdkYonf xdk&Icif;&Sd&modkY oGm;aeMujcif;jzpfay\/


{nfhonfrsm;twGuf rdk;rdwfapmfbGm;aqmufxm;onfhpcef;odkY uRefawmfwdkY
onf a&mufoGm;onfhtcsdefü q,fem&Dxdk;aeavNyD/ uRefawmfwdkYum;ESpfpif;ab;ywf
ywfvnfwGif vlawG0dkif;tHkaeonf/ cPMumvQif vlwef;BuD;jzpfoGm;NyD; zkefrIefESifh ae
a&mifxJwGif pnfoHarmif;oHrsm;ESihftwl uRefawmfhwdkYum;rsm;onf cyfjznf;jznf;
armif;vmcJhMuonf/ 0g;rsm;? puúLrsm;ESihfvSypGm aqmufxm;onfhr@yfwpfaqmifudk
uRefawmfvSrf;jrifvdkuf&\/ xdkYaemuf nmbufwGif tvm;wlypönf;rsm;jzifh aqmuf
xm;aom cyf0dkif;0dkif; taqmufttHkwpfckudk vSrf;jrif&onfhtwGuf uRefawmhfpdwfxJ
wGif wmwmvlrsKd;wdkY\jrufcif;vGifjyifrsm;wGif awGY&wwfaomarmif8dktBuD;t uJwdkY
\wJBuD;udk oGm;í owd&rdao;onf/ xdktaqmufttHkBuD;rSm xD;jzL&Hk[kac:NyD; uG,f
vGefolapmfbGm;BuD;\&kyfuvmyfudk tcrf;tem;jzifh xm;onfhae&m[kuRefawmfESihfyg
vmolu ajymjy\/ xdktcgrSmyif uRefawmfhrsufpdxJwGif pcef;\yHkyef;oP²mef ay:vm
ygawmhonf/ xD;jzL&HkrSm pcef;wpfckvHk;\A[dkcsufrjzpfNyD; wpfrdkifcefYus,fonhf 0ef;&H
onfhwJrsm; xdk;xm;onf/ {nhfa8[m odkYr[kwf awmfarmfESihfapmfbGm; rsm;\wJeef;rsm;
rSm ajrmufbufjcrf;wGif &Sdygonf/ yxrawmfarmfwGif]0ef&Sifawmfrif;BuD;}[kqdkif;bkwf
a&;xm;onfhtwGuf xdkae&monf uRefawmfwdkY wnf;cdk&rnfhae&mjzpfonf[kuRefawmf
wGufvdkufonf/ xdka8[ma&SUwGif oufi,frdk;xm;onfhr@yfwpfaqmif&Sdonf/ r@yfxJ
wGif 0rf;enf;onfhtxdrf;trSwftjzpf tjzLa&mifydk;tuÐsESifhydkf;xbDwdkYudk 0wfxm;
onfht&yfjrifhjrifh t8FvdyftrsKd;orD;wpfOD; &yfaeonf/ um;ay:rS uRefawmfwdkY qif;
vmonfhtcgwGif xdktrsKd;orD;onf uRefawmfwdkYqDodkY avQmufvmygonf/ rdk;rdwfapmf

267
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
bGm;u olESihfuRefawmfwdkYudk rdwfqufay;\/ xdktrsKd;orD;um; rdk;rdwfapmfbGm;\
r[ma'0Daywnf;? olYaemufwGifvnf; t8FvdyftrsKd;orD;wpfa,mufudk awGY&onf/
olu ]]uRefrtazmf rpötuf'emaumif;vif;yg}} [krdwfqufay;onf/
r@yfxJwGif xdkifrdonhftcgwGif rdk;rdwfapmfbGm;u c&D;a&mufrqdkuf reufpm
pm;rnfvm;[kar;onf/ azmf8gwDu olYzdwfMum;csufvufcHvdkufonhftcgwGif uRef
awmf 0rf;omoGm;onf/ reuftapmBuD; xGufcJh&ojzifh uRefawmfhrSm qmavmifaeav
NyD/

]]'Dvdkqdk&if [dkbufrSm ul;vdkufMu&atmif? pm;yGJ&Hku [dkbufrSm&dSw,f}}


rdk;rdwfapmfbGm;u ajym&if; &Srf;trsKd;om;[ef 0g;ESihfoufi,fwdkYjzifh aqmuf
xm;onfhaqmufttHkwpfckudk ñTefjyonf/ xdktaqmufttHkrSmvnf; awmfarmfuJhokdY
psmyetcrf;tem;twGuf oD;oefYaqmufxm;onfhtEkynmvuf&majrmufonfh t
aqmufttHkwpfckjzpfygonf/
]]uRefawmfwdkYvJ 'DrSmyJpm;Muygw,f}} [kajymygonf/ olYt8Fvdyfpum;oHrSm
t8Fvdyfwpfa,muftwdkif;yif/ rdk;rdwfapmfbGm;rSm tom;jzLjzLESifhvli,fwpfa,muf
jzpfNyD; olY[efyefonf ausmif;om;av;wpfa,mufESifhwlaeonf/ ol\wnfMunfcefY
nm;rlonf xif&Sm;pGm ay:vGifvsuf&SdNyD; ,Ofaus;&nfrGefonfhpum;ajym[efaMumifh
odrfharGYaysmhaysmif;aeonf/
uRefawmfwdkYonf uGif;udkjzwfum pm;yGJ&HkqDodkY vmcJhMu\/ txJwGif pm;yGJ&Snf
BuD;oHk;vHk;csxm;onfh BuD;rm;aomxrif;pm;cef;BuD;wpfck&Sdonf/ eHeufpmudk wnfcif;
auR;arG;aeavNyD/ txJwGif t8Fvdyf? &Srf;ponfhtrsKd;om;? trsKd;orD; {nhfonf
ESpfq,fausmfrQ &Sdonf/ uRefawmfwdkYudk &Srf;trsKd;om;av;OD;xdkifaeonfhpm;yGJwGif ae
&mcsay;onf/ uRefawmfwdkY 0ifvmonhftcgwGif olwdkYonf azmf8gwDudk jyHK;í &dkaopGm
EIwfqufMu\/ olwkdYtxJrS ESpfa,mufudk vGefcJhonfh &SpfESpfavmufu oabFmay:wGif
uRefawmf awGYcJhzl;onf/ tcef;xJwGif vlawG &kwf&kwf&uf&uf jzpfaeonfhtwGuf olwdkY

268
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
udk aumif;pGm rrSwfrdyg/ okdY&mwGif wpfa,mufu xdkif&mrSxum ]]uRefawmf anmif
a&Tuyg? uRefawmfhudk rrSwfrdbl;vm;}}[kqdkum vIdufvSJpGm vufqGJEIwfqufygonf/ xdk
olrSm anmifa&TapmfbGm;jzpfNyD; tjcm;olrsm;rSm odED́apmfbGm;? awmifydkifapmfbGm;ESifh
rdkif;yGefapmfbGm;wdkYjzpfNyD; aemifwGif uRefawmfESihf&if;ESD;oGm;cJhMuavonf/ odED́? awmif
ydkifwkdYrSm oDaygESihfrdk;rdwfwdkYuJhodkY ajrmufydkif;&Srf;jynfe,fav;e,f tygt0ife,frsm;
jzpfavonf/

uRefawmfwdkYonf ig;aowåmqm;e,f? MuufOESifh0ufaygifajcmufwdkYjzifh reuf


pm pm;Muonf/ rdk;rdwfapmfbGm;onf tpm;taomufrsm;udkcsufjyKwfauR;arG;&ef tD
wvDpm;aomufzG,fukrÜPDwpfckudk iSm;&rf;xm;avonf/
r[ma'0Donf EGrf;e,fpGm jyHK;vdkufvsuf-
]][dkrSmwkef;uawmh rdk;rdwfqdkwm pMuøawGbmawGeJY NrdKYBuD;wpfNrdKYjzpfrSmyJvdkY
atmufarhNyD; uav;zdkY vufwGef;vSnf;av;awmif ,lvmcJhao;onf/
r[ma'0Donf rdk;rdwfudk ]csKd}[ktoHxGufaom trnfwpfckjzifh ac:ygonf/
rdk;rdwfurl r[ma'0Dudk ]'D;,m;}[kac:ygonf/

þonfrSm arm&pfaumvpf\]ae0ifbk&ifrsm;}pmtkyfwGif awGY&aom rdk;rdwf&I


cif;ESifhrdk;rdwfapmfbGm;apmcGefcsKd\&kyfyHkvTmjzpfavonf/
arm&pfaumvpfonf rdk;rdwfc&D;tygt0if &Srf;jynfe,fc&D;udk 1947 ckESpfwGif
oGm;cJhNyD; pmtkyfudk 1938 ckESpfwGif xkwfa0cJhjcif;jzpf\/ arm&pfaumvpf a&mufonhf
tcsdefonf &Srf;jynfe,fwGif ya'o&mZfwdkY bkef;rD;aevawmufyonhftcsdef jzpfav
onf/ ya'o&mZfwdkY\rGef;wnfhcsdef[kvnf;ac:Edkifygonf/

aemif tESpfav;q,ftMumwGif uRefawmfa&mufoGm;aom rdk;rdwfum; ya'o


&mZfrdk;rdwf r[kwfawmhNyD/ ya'o&mZfwdkY\ae0ifqnf;qmatmufrS rdk;rdwfjzpfavNyD/
aevHk;udkyif rjrif&awmh/ rdk;rdwfaumif;uifwGif eDajyajy qnf;qma&mifom usefae

269
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
onf/ rdk;rdwfonf ppfESifhawmfvSefa&;umvudkvnf; BuHKcJhzl;avNyD/ t8FvdyfwdkY jref
rmjynfrS qkwfcGmonfhtcgwGif ulrifwef AdkvfcsKyf8sifEk&,f0rf;\ulrifwefwyfrsm;
onf rdk;rdwfudkjzwfí w&kwfjynfxJodkY qkwfcGmoGm;cJhMuzl;onf/ t8FvdyfwdkY\ jrefrm
jynfxdk;ppfwGif rEÅav;ajrjyefYvGifjyifudk odrf;ydkufrnfjyKaomtcg zD;rm;&S,f0DvsH q
vif;\wyfrsm;onf qD;jzLawmifwef;rS qif;vmcJhMuí {&m0wDudk jzwful;NyD;aemuf
rdk;rdwfrSyef;íwwfvmcJhMuum rEÅav;ajrjyefYxJodkY vSdrfh0ifvmcJhMuavonf/ xdkaemuf
ydkif;wGifvnf; rdk;rdwfonf ya'o&mZfqefYusifa&; tiftm;pkrsm;ESifhya'o&mZftif
tm;pkrsm;wdkY tm;NydKif&m ppfwvif;jzpfcJh&onf/ jynfwGif;ppfumvwGifvnf; tpdk;&
ESifhtiftm;pktrsKd;rsKd;wdkY wkdufcdkuf&mppfajrjyifjzpfcJhavonf/ rdk;rdwfonf ]ppfudkvnf;
MuHK? jcHtHkvnf;jzpf? "m;xpfvnf;cH? aevQHvnf;wdkuf}qdkaom rif;ok0Pf\ ]ysOf;rikwf
wdk}uAsmxJu ysOf;rikwfwdkuJhodkY avmu"Htedrfhtjrifh? tajymif;tvJwdkYudk MuHKawGYcJh&
zl;avNyD/ uRefawmfonf ya'o&mZfqnf;qma&mifatmufrS rdk;rdwf a[mfeef;
tdkudk avQmufMunfh\/

uRefawmfwdkYonf rdk;rdwfr[ma'0DxD;awmfwifcJhaom a&Tvif;yifbk&m;odkY oGm;


zl;Muonf/ apwDwGif xkd;xm;aom ausmufpmü ]]apmfbGm;BuD;p0fcGefrGefESifhr[ma'0D
oD&dokoDvpm& rPd&wem r[ma'0Dapmeef;tdrf\aumif;rI}}[ka&;xdk;xm;onf/
aemufqHk;rdk;rdwfapmfbGm;apmcGefcsKd\crnf;awmfESihfr,fawmfwdkYxD;wifcJhaom apwDjzpf
avonf/

apwDrStjyefwGif r[ma'0Dapmeef;tdrftm; trSwfw&wnfxm;onfhvGrf; ap


wDudkvnf; 0ifzl;Muao;onf/ xdkYaemuf jreE´myef;jcHESihfuefawmfBuD;udkvnf; ywfí
avQmufMunhfMu\/ uefawmfBuD;rSm a&arSmfawG? a&n§dawG? 'dkufoa&mawG zHk;aeav
NyD/

270
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
aemufqHk;wGifrS a[mfeef;tdkudk 0ifMunhfMuonf/ a[mfeef;rSm ESpfxyf a[mfeef;
BuD;jzpfNyD; opfom;rsm;jzifh aqmufxm;onfh &Srf;Adokumvuf&mwpfckjzpf\/ odkY&mwGif
ta&miftqif;rJhum a[mif;EGrf;aeavNyD/ vGrf;p&m? pdwful;,Ofp&mqdkí bmrSrusef
awmhyg/ wnf;cdktdrfokdY jyefa&mufonhftcgwGif tJeef;qdkifrdkifac:a':eef;qG,fu]q&m
wdkYudk baxG;BuD; zdwfxm;w,f? 'DaeYtcsdef&&if uRefrvdkufydkYr,f? 'DaeYtcsdefr&&ifvJ
aemufwpfaeY reufapmapm oGm;wmaygh}}[kuRefawmfwdkYudkqD;ajymonf/
uRefawmfwdkYonf baxG;BuD;qdkoludk rodMuyg/ ar;MunfhonfhtcgwGifrS
baxG;BuD;rSm rdk;rdwfapmfbGm;apmcGefcsKd\crnf;awmf apmcifarmifac: apmcGefrGef\
aemifawmfBuD; jzpfaMumif; od&avonf/ olYudk rdk;rdwfwNrdKUvHk;u baxG;BuD;[k ac:
Muavonf/ baxG;BuD;trnfrSm OD;apmrdef;jzpfavonf/ tawmfcefYnm;aom emrnf
aywnf;/
baxG;BuD;\trnfonf cefYnm;oavmuf olYtdrfBuD;uvnf; cefYnm;onf/
rdk;rdwfNrdKUwGifrl taumif;qHk;tdrfjzpfavonf/ wdkufcHESpfxyftdrfBuD;jzpfNyD; tdrfaemuf
az;rS a&pifBuD;rSm [def;aeonf/ rdk;rdwfwGif udk,fha&pufESihfudk,f aeEdkifolqdkí baxG;
BuD;wpfOD;om&Sdavonf/
uRefawmfwdkYonf &Srf;trsKd;om;vli,fwpfOD; vmzGihfay;aom rvG,fayguf
uav;rSaeí tdrf0if;BuD;xJokdY 0ifvmcJhMu\/ tdrfBuD;rStpOftNrJ rGrf;rHaeaom
tdrfBuD;wpftdrf jzpf[efwl\/ atmufxyftkwfcHwkduftdrfwGif aq;a&mifajymifvuf
vsuf &Sdao;\/ tay:xyfuRef;ysOfaxmifrSmvnf; a&eHa&mif 0gvJhvJhoef;aeonf/

tjyifyef;uom crf;em;onfr[kwf/ tdrfxJodkYa&mufí {nhfcef;wGif xdkifrd


onht f cgwGifvnf; acwfrDtaqmifta,mifwdkYjzihf jyifqifxm;aom acwfrD{nfhcef;
jzpfavonf/ tdrfaxmify&dabm8rsm;u ajymifvufvsuf/ cef;qD;rsm;u jzLazG;vsuf
eH&HwGifaqGawmf rsKd;awmfwdkY\yHkrsm;u tpDt&D? rdk;rdwfudk rvmcif vG,faumfwGif uRef
awmfa&mufcJhonfhuEÅm&0wDapmbGm;\a[mfeef;tdkxuf rsm;pGmtqifhjrifhaom baxG;

271
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
BuD;\pHtdrfjzpfavonf/ uEÅm&0wDapmfbGm;\r[ma'0DBuD;\a[mfrSma[mif;EGrf;
aomopfom;tdrftdkBuD;jzpfNyD; atmufxyfudk aeYuav;xdef;ausmif;tjzpf iSm;xm;
onf/ ,ck baxG;BuD;\pHtdrfrSm NrdKUBuD;wpfNrdKUrSacwfrDtdrfwpfvHk;ESihftwlwlyif/

uRefawmfwdkYtm; baxG;BuD;\orD;ESifhwlaom toufcyfi,fi,f &Srf;trsKd;


orD;wpfOD;u {nhfcef;wGif qD;BudKae&mcsay;NyD; baxG;BuD;udk taMumif;Mum;&ef t
ay:xyfodkY wufoGm;avonf/

oGufvufzswfvwfaomajcoHrsm;udk Mum;&ojzifh vSrf;Munfhvdkufonfhtcg


wGif ajymifvufaeaom avSum;rSqif;vmaom baxG;BuD;OD;apmrdef;udk awGY&onf/
baxG;BuD;rSm t&yf&Snf&Snf? ydefydefyg;yg;jzpfNyD; uwHk;qHawmufESihfjzpf\/ oefY&Sif;jzL
azG;aeaom yavuwfvHkcsnfudk 0wfxm;um avmif;ukwftuÐs&SnfBuD;udk 0wfxm;NyD;
vnfyif;wGif rmzvmwpfxnfudk ywfxm;avonf/ Munf vifoefY&Sif;í yg;eyfxuf
jrufaom Oy"d&kyfudk aqmifaeojzifh baxG;BuD;onf ya'o&mZfrsm;vufxufu
MoZmt&Sdeft0gBuD;rnfhyk8¾dKvfwpfOD;[k cefYrSef;&onf/ olYnD OD;apm[def;rSm ya'o&mZf
qefYusifa&;vIyf&Sm;rIrsm;? t&Sdefaumif;cJhpOfu ya'o&mZfqefYusifa&;orm;wdkY\
vufcsufjzifh yoif&GmteD;wGif usqHk;chJavNyD/ rdk;rdwfwGif aqGawmfrsKd;awmfxJrS olwpf
a,mufom &Sdawmhonf[kod&avonf/ tJeef;qdkif;rdkifu uRefawmfwdkYESifh baxG;BuD;
OD;apmrdef;udk rdwfqufay;avonf/ baxG;BuD;onf uRefawmfwdkYudk awGY&onfhtcg
wGif 0rf;om0rf;enf;onfht&dyfta,mifawG ,Sufoef;aeonf[k uRefawmf xifrd
onf/ 0rf;enf;jcif;rSm ol\ya'o&mZftwdwfudk vGrf;aomaMumifh jzpfEdkifonf/ 0rf;
omjcif;rSm ae0ifqnf;qma&mif tarSmifysKd;orf;csdeftxd t&Sdeft0g usefao;aom
aMumihf jzpfEdkifonf/
baxG;BuD;onf ya'o&mZfacwfu apmfbGm;tkyfcsKyfa&;taMumif;udk ajymjy
avonf/

272
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
apmfbGm;tkyfcsKyfa&;wkef;u baxG;BuD;onf tkyfcsKyfa&; qdkif&mtrwfcsKyf
BuD; jzpfNyD; olYnD OD;apm[def;rSm &mZ0wfXmeudk udkifwG,f&onf/ OD;bpDrSm aiGwdkufudk
tkyfcsKyfNyD; OD;okeE´rSm tcGefawmfXmeudk udkif&avonf/
t8FvdyfwdkY txufjrefrmEdkifiHudk odrf;ydkufvkdufonfhtcgwGif ya'o&mZf apmf
bGm;rsm;onfvnf; t8Fvdyfbk&if\vufatmufcHrsm;tjzpf tvdkvdk usa&mufcJhav
onf/ t8FvdyfwdkYonf qma8smhpaumhponfwdkYudk &Srf;jynfe,fodkYapvTwfum &Srf;
apmfbGm;rsm;ESifh aphpyfaqG;aEG;cJhonf/
,ciftpOftvm&SdNrJjzpfaom apmfbGm;taqmifta,mifrsm; tcGifhta&;rsm;
udk ay;NrJay;rnf[k t8FvdyfwdkYu oabmwlcJhonf/ xddkoabmwlnDcsuft& tkyfcsKyf
a&;tmPmrsm;ESifhtcGefawmfaumufcHa&;tmPmrsm;udk apmfbGm;rsm;vufxJrSmyif
xm;&SdcGifhjyKonf/ apmfbGm;rsm;tm; tMuHay;&efESifhtultnDay;&eftwGuf[kqdkum
t*Fvdyft&m&Sdrsm;udk apmfbGm;e,fwdkif;wGifxm;&Sdaponf/ xdkt8Fvdyft&m&Sdrsm;onf
aemifaomf e,fjcm;0efxrf; t&m&Sdrsm;jzpf vmcJhMuonf/ 1922 ckESpfwGif &Srf;jynfe,f
rsm;udk z,f'a&;&Sif;tjzpf aygif;pnf;vdkufum apmfbGm;rsm;aumifpDwpfckudkvnf; zGJY
pnf;ay;vkdkuf\/ aumifpD\Ouú|tjzpf t8Fvdyft&m&SdwpfOD;u aqmif&Guf&onf/

þodkYjzifh t8Fvdyftpdk;&onf jrefrmjynftkyfcsKyfa&;ESifh&Srf; jynfe,ftkyfcsKyf


a&;udk wjcm;pDcGJxm;um wdkif;&if;om;rsm;tm; aoG;cGJxm;cJhMuonf/ t8Fvdyftpdk;&
onf yx0D0iftaetxm;? ppfa&;taetxm;tm;jzifh &Srf;jynfe,f\ta&;BuD;yHkudk
owdjyKrdyHk&onf/ 1937 ckavmufu usKdif;wHkapmfbGm;tm; a[mfeef;rStqif;wGif vkyf
MuHcH&onfhudpöudk vef'efwdkif;owif;pmBuD;wGif ta&;wBuD;xm;í azmfjycJhonf/
]]vef'efwdkif;owif;pmBuD;onf xdkowif;udk xnhfoGif;azmfjyjcif;jzifh &Srf;jynfe,f\
ta&;BuD;yHkudk rSefuefpGm azmfjyaeonf}}[karm&pfaumvpfu a&;cJhavonf/
uRefawmfwdkYu aumfzDaomufaepOf baxG;BuD;onf apmfbGm;rsm; tmPmpGefY&
onfhudpöudk ajymjyaeavonf/

273
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
]]apmfbGm;awG tmPmpGefYawmh avsmfaMu;tjzpf apmcGefcsKdu 17 odef;&onf/
'gayr,fh usKyfwdkYrSmawmh bmrSajymavmufatmif r&ygbl;? ckawmh usKyfvJ rGJaeygNyD/
at;av toufvJBuD;ygNyD? 'Dawmh pnf;pdrfcsrf;omawG? tmPmawGvJ rvdkcsifawmhyg
bl;? rao&Hk xrif;rSefrSef pm;ae&&ifawmfygNyD}}[kbaxG;BuD;u ajymonf/
uRefawmfwdkY jyefcgeD;onfhtcgwGif baxG;BuD;u xdkif&mrSxum AD&dkxJrS "mwfyHk
uav;wpfckudk xkwfvmNyD; uRefawmfhudk vufrSwfxkd;ay;avonf/ xdk"mwfyHkrSm ucsif
"m;ESifhoefvsufwdkY Muufajccwfxm;NyD; xdkMuufajccwfay:wGif usm;acgif;&kyfqGJxm;
onfhyHkudk jzpfavonf/ rdk;rdwfapmfbGm;e,f\&Hk;oHk;wHqdwfawmf jzpfavonf/

avjynfxJwGif i,f½kyfqifonf
xdkaeYnpmudk rdk;rdwfvli,frsm;u olwdkYtdwfxJrS pkaqmif;xm;onfhydkufqHjzifh
uRefawmfwdkYudk auR;onf/ olwkdYauR;aom [if;rsm;rSm p,dk>yrf;[if;csKd? yJvdyfjym
&Gufokyf? 8sL;jrpfokyf? c&rf;csOfoD;EdkifEdkif? qDEdkifEdkifjzifh csufxm;onfhyJykyf[if;? rGef;
qGef;&GufjyKwfwdkY? wdkY[l;ajcmufaMumfponfhwdkYjzpfavonf/ tm;vHk; &Srf;[if;awGcsnf;
jzpf\/ p,kd>yrf;[if;csKdudk yxrqHk;tBudrf aomufzl;jcif;jzpfavonf/ p,dkEG,fudk "m;
jzifh EkyfEkyfygatmif pOf;NyD; qefavSmfESifhcsufxm;aom [if;csKdjzpfavonf/ tcsKdrIefY
rul? ykpGefajcmufrulbJ csKdaeom [if;csKdaywnf;/
aemufwpfaeYreufwGif uRefawmfwdkYwawG av,mOfuGif;odkY qif;cJhMuonf/
uRefawmfwdkYonf 8spfum;wpfpD;? vdkufydkYolrsm;u xa&vmwpD;tjynfhjzifhvmcJhMu\/
rdk;rdwfwGif armfawmfum;rsm; rsm;pm;pm;r&Sdojzifh xa&vmudkyif toHk;jyKydkYMu&onf/

274
E-book is created by www.Shanyoma.org jroef;wifh\ajrmufbufawmifukef;a'orStjyef
bDatpDonf aeYv,f 12 em&DcGJrS rdk;rdwfuGif;udk qdkufavonf/ okdY&mwGif uRefawmfwdkY
rvdkuf&ao;/ vm;&Id;udkoGm;OD;rnf/ vm;&Id;u tjyef0ifawmhrS vdkuf&rnfjzpf\/ 2 em
&DausmfausmfwGif av,mOfqdkufNyD; 2 em&D 50 rdepfwGif rdk;rdwfav,mOfuGif;rS xGufcJh
onf/ av,mOfonf rdk;rdwfrS taemufwnfhwnfhokdY wufvmcJhNyD;aemuf {&m0wDjrpf
ay:odkY a&mufaomtcgwGif awmifwnfhwnfhodkY csKd;csvdkufavonf/ 3 em&D 25 rdepf
wGif rEÅav;odkY qdkufavonf/ rEÅav;rS 3 em&D 45 rdepfrSm jyefwufNyD; [J[dk;odkY 4 em&D
15 rdepfrSma&muf? [J[dk;u 4 em&D 20 rdepfrSm jyefxGufNyD; 5 em&D 35 rdepfrSm qdkufav
onf/

trSeftm;jzifh rdk;rdwfa[majymyGJonf wpf&ufESpf&ufavmufESifh NyD;Edkifonf/


okdY&mwGif oGm;vma&;cufojzifh uRefawmfwdkYonf rdk;rdwfwGif &Spf&ufcefYMumoGm;onf/
uRefawmfwdkYonf rdk;rdwfudk tay:,HrSom jrifcJhMujcif;jzpfygonf/ rdk;rdwfonf ]ppfudk
vnf; MuHK? jcHtHkvnf;jzpf? "m;xpfvnf;cH? aevQHvnf;wdkuf} qdkonfhb0rsKd;udk MuHKcJh&
ygonf/ okdYwdkifatmif rdk;rdwfrS vli,frsm;onf wuf<uaeMuonf/ olwdkYe,fzGHYNzdK;a&;
udk wwftm;orQ BudK;yrf;aeMuonf/ rdk;rdwfonf ysOf;rikwfwdkuJhokdY avjynfxJwGif
i,f&kyfqifvsuf&Sdygonf/
rdk;rdwfokdYtoGm;wGif rEÅav;rS a'gufwmoef;&ifrmu rdk;rdwfwGif iSufzsm;&Sd
onfqdkum uvdk&dkazmhpfESpfvHk;wdkufNyD; aq;ay;vdkufonf/ aemifwGif wpfywfESpfvHk;jzifh
ESpfcgavmuf aomufyg[k rSmvdkufum aq;vnf;ay;vdkufonf/
rdk;rdwfrSjyefa&mufonfhnwGif uRefawmfonf a'gufwmoef;&ifrm\ tñTef;
twdkif; uvdk&dkazmhpfESpfjym;udk b&ef'DwpfcGuf arQmvdkufonf/ olYtñTef;twdkif; aemuf
Mumoyaw;aeYwGif aemufxyfESpfjym; aomuf&OD;rnf/

«1986? uvsm»

Ä Ä Ä

275

You might also like