Professional Documents
Culture Documents
½lyeED´ ½lyuvsmPD
a&TOa'gif;
pmayavmu pmtkyfwkduf
trSwf 173? 33 vrf;? &efukefNrdKU/
(zkef; - 285166)
pmtkyfpmwrf; pme,fZif;
yHkESdyf xkwfa0 cGifhjyK trSwf
[ 340^99 (4) ]
pmtkyfpmwrf; rsufESmzHk;
yHkESdyf xkwfa0 cGifhjyK trSwf
[ 574^99 (8) ]
rsufESmzHk;
yef;csD armifarmifodkuf
yHkESdyfjcif;
xkwfa0jcif;
atmufwkdbm? 1999
tzHk;½kduf
OD;jrodef;(01427) odef;jrifh0if;atmhzfquf
trSwf 96? 11 vrf;? vrf;rawmf? &efukefNrdKU/
pmtkyfcsKyf
ukdjrifh
w½kwfjynf
yDuif;NrdKU
19-- ck? arv? 11 &ufaeY/
OD;bdk;axmf
]rodbl;}
]usKyfrSm om;wpfa,muf&Sdw,f? tck ig;ESpfom;avmuf&SdNyD? olYudk rsufESmjrifNyD;
usKyfrdef;r aoqHk;wJhtwGuf olYrsufESmudk usKyf tckawmif rMunfhEkdifbl;Asm? onfawmh
usKyfao&if 'Duav;ukd cifAsm;vuftyfcJhcsifw,f}
]tvdk? uRefawmfhvufukd}
]OD;xGef;}
]olYtazaum}
]OD;ausmf}
]olYtazaum}
]OD;atmif}
]olYtazaum}
]rodbl;}
]1257 ck}
]2439 aygh}
ukdapmeef;vnf; xdkif&mrSxí
&efukefNrdKU/
19 ck? rwfv? 20 &uf/
armifapmeef;
txufygtaMumif;t&mwdkYonf trSeftwdkif;jzpfaMumif;ukd
usdefpm&Gwfqdk&rnfqdkvQif uREkfyfonf [kwfrSefonfxuf wpfcGef;wpfyg'
ydkrdka&;om;cJhygvQif t0Dpdi&Jü tpOftjrJcH&ygapom;/
tmV0Djynf? yuúKomwdbk&ifrif;jrwf\orD;awmf/
pdMwa'0Drif;orD;
,if;pm&GufwdkYrSmvnf; rm*"bmomjzifha&;xm;onfjzpf\/
tenf;tusOf;onfom jrefrmbmomjzifhjzpfavonf/
]at;? onfvdkrSaygh}
tcef; (4)
uREkfyfwkdYonf tñTef;twdkif;vdkufem&ef qHk;jzwfMuNyD;aemuf
rdrdwkdYaiGtiftm;udkaxmufí 0,fjcrf;&rnfhypönf;rsm;ukd wdkdifyifvsuf&SdMuavonf/
1/ armfawmfbkwfwpfpif;ESifh "mwfqDtajrmuftjrm;
2/ aoewfESpfvuf (uREkfyfwdkYESpfOD;pvHk;rSm aoewfvdkifpif&NyD; jzpfavonf/)
3/ vlig;a,muftwGuf ajcmufvpm pm;a&&du©mrsm;
4/ ,rf;awmifhtajrmuftjrm; (4if;wdkYudk 0,fcGifh&&ef taMumif;ukdazmfjy&onfhjyif
aiGaMu;tajrmuftjrm; ukefus&avonf/)
5/ jrefrmjynfajryHkBuD;wpfck
6/ t&yfav;rsufESmudk tvG,fwulod&SdEdkifaom oHvdkuftdrfajr§mifwpfck?
rSefajymif;wpfck
7/ csrf;at;aomOwk&moDü 0wfqif&ef t0wftpm;rsm;ESifhapmifrsm;
8/ rusef;rmonfhtcg rSD0JoHk;aqmif&ef aq;yk vif;rsm;ESifh ta&;&Sdonfhtcg &&SdEkdif&ef
t&ufykvif;tenf;i,f? 4if;jyif yef;uefcGufa,mufrSpí vlwdkYtoHk;taqmifrsm;
jzpfavonf/
eHeufpmpm;aomufNyD;pD;í acwÅrQpum;pjrnfajymqdkaeMuNyD;vQif
tenf;i,fyltkdufonfESifh a&csKd;Murnf[k t0wfrsm;udkvJvS,fí jrpfxJodkYqif;Mu&m
aygpHonf a&ukdxdvQifxdcsif;
]atmifrav;As}[k atmfí ukef;ay:okdYwufajy;av\/
þuJhodkYqD;ESif;a0vsuf&Sdojzifh apmifhqkdif;ae&onfhtcgwGif
vGefpGmcsrf;at;vSaomaMumifh uREkfyfwdkYonf nOD;u&SmazGíxm;aomxif;ukd rD;zdkí
t&uftenf;i,fudk a0iSaomufMuNyD;vQif apmifhqdkif;aeMu&av\/ jrpfonfvnf;
usOf;onfxuf usOf;ajrmif;ívmavvQif jrpfa&onf a&S;uxufomí
vsifjrefpGmpD;onfjzpfaomaMumifh uREkfyfwkdYarmfawmfbkwfonf
puftm;&SdorQckwfESifíoGm;ygaomfvnf; wpfem&DvQif ig;rkdifusxuf
ydkrdkíra&mufEkdifatmif&Sdav\/
tBuD;trSL;vkyfolvnf; i,fom;ukdac:í
]bk&ifronf uREkfyfwdkYvma&mufrnfhtaMumif;udk
rnfuJhokdYod&SdNyD;jzpfavoenf;}[k ar;jref;&m ZaewÅdu jyHK;&,fNyD; OD;acgif;ukd &rf;vsuf
xdktcg uREkfyfu
4if;oDcsif;\ t"dyÜm,frSm
]xdktom;onfqdwfom;avm}[k ar;jyef&m
]xdktom;onf OD;csKdrygaom qdwfrS&í qdwfom;xufvnf;aumif;onf}[k
wpfNydKifeufjyefíatmfMuav\/ xdkokdYnDnmpGmatmfMuNyD;aemuf vl½kdif;wdkYonf
teD;wGif&Sdaom vSHrsm;ukd qGJudkifMuNyD;vQif nDnmpGmjyefí csxm;vdkufMujyefav\/
xdktcg yxrtoHwdkifolu
]&SdygNyD}[k nDnDnmnmvdkufMuukef\/
xdktcg uREkfyfu
bk&ifronf tjyifodkYxGufvmNyD;aemuf
tbdk;BuD;xGufoGm;vQif bk&ifru
]armifzdk;axmf ac:ygw,f}
]rSefygw,f}
]&Sifa*gwrjrwfpGmbk&m; jzpfygw,f}
]rSefygw,f}
bk&ifrvnf;
uREfkyfonf xdkt&dyfudkjrifvQif
uREfkyfudk,fwdkifawGUMuHKcJh&aomtjzpftysufjzpfaMumif;udk od&Sd ojzifh tvGefw&m
tHhMovsuf
]'D[m rsufvSnfhygyJcifAsm}[k ajymavvQif bk&ifru
]'DuaeYyg oHk;&uf&SdygNyD}
]vma&mh[Jh pdMwa'0D}
]aoa&mh[Jh pdMwa'0D}
]rSwfua&mh[Jh pdMwa'0D}
]igyJ[Jh ½lyeE´D}
]vma&mh[Jh eifwdkYwpfrsKd;vHk;}
]ukefa&mh[Jh eifwdkYwpfaqGvHk;}
]oGm;a&mh[Jh eifh½kyftqif;}
]vmEdkifao;ovm;[Jh eifhtwwf}
]vkOD;rvm;[Jh ightcspf}
]oifaoa&mh[Jh ighusdefpm}
4if;aemuf bk&ifru
bk&ifrvnf; uREfkyf&Sd&modkYvSnfhí
bk&ifruvnf; twefi,fpOf;pm;NyD;aemuf
þodkYxGufoGm;pOf bk&ifru
xdktcg bk&ifru
bk&ifrvnf;
bk&ifronf armifapmEdkif&Sd&modkYMunfhvsuf
xdktcg uREfkyfu
]r[kwfyg}
r,fomrmvnf;
r,fomrmxGufoGm;vQif bk&ifrvnf;
]b,fhES,f tHhMoovm; armif? armifu rsufvSnfhrSwf aeovm;? onf[m
rsufvSnfhr[kwfb;l armif&JU? armifwdkY rodwJhwefcdk;udk uREfkyftoHk;jyKwmyJ? olYudk
uREfkyfaMumufatmifvdkY onftrSwfeJYacsmufvdkuf&w,f? onfvdkracsmuf&ifjzifh 'ifhudk
uREfkyf wpfcgwnf; owf½Hk &Sdawmhw,f? owfvJ rowfcsifbl; 'ifhudk? uJ uREfkyfukrm&udk
uREfkyf\tcef;eJY eD;eD;a&TU&r,f? armifvJ wpfcg wpfcg vmvnfwmaygh? odkYaomf
ukrm&oufomvdkY onfaumifr b,foGm;ovJrsm;ar;&if zGifh rsm;rajymvdkufeJYaemf?
armifhudk uREfkyf owday;vdkufygay&JU} [k ajymí bk&ifronf tapcHrsm;udkac:&ef
tcef;jyifodkY xGufoGm;av\/
¤if;aemuf armifapmEdkifu
]onfjynfu bk&ifraygh}
]jrifzl;w,f}
]acsm&JUvm;}
]acsmw,f}
¤if;aemuf bk&ifru
xdktcg bk&ifru
xdktcg bk&ifru
rdef;rvnf;
rdef;rvnf;
bk&ifrvnf; trsufxGufaomtrlt&mrygapbJ
xdktcg bk&ifru
]pdwfr&SdygeJY armif&,f}
bk&ifruvnf;
¤if;aemuf bk&ifru
]armifwdkYvJ [dkt&yfu jyefaomtcg uREfkyfuJhodkY opfoD;rsm;ESifh a&mifh
&Jwif;wdrf;Edkifvdrfhrnf? ,ckrSmrl pm;vdk&mudk pm;Muayawmh} [kajymí armifapmEdkiftm;
bk&ifrvnf; eef;awmfBuD;udkjyí
eHeufpmpm;aomufíNyD;vQif bk&ifru
]udkif;? onfu a&SUwpfavQmufjzifh yifyef;zdkY jyifMu ayawmh? uREfkyfvJ xrf;pifudk
onfae&mrSmxm;cJhNyD; ajcvsifyJ wuf&vdrfhr,f} [kajymNyD;vQif ZaewÅd udkac:í
bk&ifronfum; tvGefw&meufvSojzifh
rnf;arSmifvsuf&SdaomacsmufBuD;\urf;yg;wGif &yfvsuf&Sd&m uREfkfyfwdkY\
OD;acgif;ay:odkYarmfMunfhvdkufonfhtcgüvnf; wpfvufrQ&Sdaom tvif;a&ifonf
vif;vsuf&Sdonfudkjrifí aumif;uifjzpfaMumif;udk odojzifh uREkfyfwdkYrSmtvGefw&m
rufapmufvSaom awmifBuD;ESpfvHk;\ tMum;odkY a&mufaeaMumif;ukd od&Sd&av\/
aygpHvnf;
xdktcg bk&ifru
bk&ifrvnf; tvif;a&mifudkjrifvQif
xdktcg bk&ifru
ausmufwHk;ay:odkYa&mufvQif uREfkyfu
¤if;aemuf Zaewådu
________
½lyuvsmPD
pum;csD;
pma&;tpD&ifcHygonf q&mBuD;a&TOa'gif;/
vluav;
S.S.S Tigyaing
rdwfaqG q&ma½TOa'gif;
wdAufjynfrS jyefa&mufvmNyD;aemuf axmufvSrf;pHkprf;Munfh&m rdwfaqGBuD;
touf&Sifvsuf &Sdaeao;aMumif; od&Sd&ojzif h 0rf;ajrmufvSygonf/
udk,fpdwfESpfjzm usef;rmcsrf;omygapaom0f
zdk;axmf
(armifapmEdkif\ tazmf)
]aumfNyD OD;av;a&U}
]aumfNyD ighwla&U}
]odyfrSwfrdayghuG,f}
]bmaMumifh rrSwfrd&rvJ}
][kwf xifyg&JUuG,f}
tom;pdrf;pm;aom bDvl;rsm;jzpfvmMu&acsNyDwum;/
acsmufxJodkYusjcif;
]aus;Zl;ygyJ wl&,f}
aemufqHk;ü armifapmEdkifu
xdktcg tbdk;BuD;u
]aoaeYaphavNyD} [k atmufarhvdkufrd\/
]vufawGwkefvdkY bmjzpfovJ}
]aMumufp&mtdyfrufawG ruf&vdkYyg}
]bmtdyfrufvJ}
uREfkyfrSm MuufoD;xrdao;\/
]b,ftcef;vJ ighajr;&JU}
]arG;pm;wJhom;yg}
]½SifwdkY bmudpöeJY vmMuovJ}
]bmaMumifh rjrif&ygovJ}
]toufb,favmuf&SdNyDwJhvJ}
]q,fh½SpfESpfwJh OD;av;&JU}
wpfae&modkYa&mufaomf tbdk;BuD;u
]b,fhES,fvJOD;av;}
]ocFsKdif;acG;awGqdkwm 'D[mawGaygh}
]bmjzpfwmvJ Zmred}
]&ufpufygayhAsm}
Edkif/ /]ajymyg}
armifapmEdkifonfavSmfcwfae&mrS ½kwfw&uf&yfwefYí
odkYjzpfí armifapmEdkifum;
uREfkyfwdkYonf ausmufaqmifudkausmcdkif;umacG;rsm;bufodkYvSnfhMunfhvdkuf&m
udkufig;q,f cefYü acG;rsm;onf wzkwfzkwfESifhajy;vmvsuf &SdMu\/
]b,fyHkpD&ifvdkufovJarmifapmEdkif}
&D / / ]rvdkufvdkYb,foGm;MurSmvJ}
]b,fhES,fvJOD;av;}
]rD;awmifpcef;udkoGm;zdkY awmifwef;u jzwfoGm;&r,f? olYaemufvdkufcJhqdkwJh
t"dyÜg,feJY wlw,f}
uREfkyfwdkYrSm udpöacsmNyD[katmufarhvkduf\/
]armifapmEdkif ac:ygonf}
]aumif;vSygNyD ocifr}
]b,fhES,f? ol raoEdkifbl;qdk}
xdktcg uREfkyfu
]uef;wJhvl[m tqif;udk jrifEdkifygrvm; ocifr? jrifwJhtcgrSm acsm rSef; vSrSef;
odjcif;[mvJ vl½l;wdkYtvkyf [kwfyghrvm; ocifr}
ajrmufbufwGifrlum; tonf;ESvHk;wkefvIyfzG,fBuD;aywnf;/
t0wfeufonfvufwGifudkifxm;aomyk&ydkufwpfqlzGifhíjyav&me,fpm;
i,f&G,fpOfrSpí aoqHk;onfhwdkifatmif raumif;aomtjyKtrl? raumif;aompum;?
raumif;aomtBuHtpnf? [lorQwdkYudk tHhMobeef;pHkvifpGm azmfjyyg&Sdav\/
b'´ukrm&Donf wefcdk;MoZmudkrufarmonfhtwGuf
e,fpm;tm;vufxyfjzm;a,mif;NyD;aemuf vufxyfonfhnüyif ½l;aq;udkwdkufí
cspfoludkrkef;atmif jyKvkyfvdkufaMumif;? vl½l;wpfa,muf \ tjzpfrsm;rSm
um,uH&Sifudk,fwdkif rcHxkdufbJ ½l;atmifjyKvkyfol \ wm0efomvQif jzpfxdkufaMumif;
rsm;ESifhvnf; avQmufvJao;\/
xdktcg O&daygu
ayg/ / ]rSefvSyg}
]aemufvSnfhMunfhMuprf;}[k ajymvdkufav\/
uREfkyfwdkYonf cdkif;aponfhtwdkif; aemufodkYvSnfhMunfhvdkuf&mwGif yxrü
rD;awmif0rS vGefYwufvmonfh "mwfcdk;"mwfaiGUrsm;udk rD;avmifjcif;tm;jzifh
,yfawmifBuD;ozG,f um;um;BuD; &Sdaom rD;jyifBuD;rSwpfyg;bmudkrQ rjrif&acs/
odkY&mwGif uREfkyfwdkYonf pdkufMunfhaeMupOf ½kyf&Sif ydwfum;ozG,f&Sdaom
rD;jyifBuD;\tv,fü t&dyfyHko@mefrsm;xif&Sm;p jyKvmav\/
(þrQavmufazmfjyvQif cefYrSef;avmufayNyD)
xdktjcif;t&mudkjrifojzifh uREfkyfu
Zmred/ / ]ajr;ajymwmrSefw,f}
xdkYaemuf armifapmEdkifu
y&dwfowfwkdYvnf;
'D/ / ]*VKefwJharmif}
'D/ / ][kwfygw,f}
Edkif/ / ]rsufvHk;jyL;jyL;eJY [mBuD;uaum}
'D/ / ]*krÇPfwJharmif}
'D/ / ]rEkóD[wJharmif}
Edkif/ / ]tpG,fBuD;eJY[maum}
'D/ / ],u©wJharmif}
Ekdif/ / }rkwfqdwfawGeJY[maum}
'D/ / ]wdk;e&m;wJh}
b'´ukrm&D
vGifjyifocifr
½lyeE´Donf £a`E´rysufbJ em;axmifaeNyD;aemuf O&daygtm;
tdyf&m0ifcgeD;wGif ½lyeE´Du
teD;odkYa&mufaomtcg
Edkif/ /]tHhyg&JUocifr? 'Dae&mrsm;rSm pdwfcsvufcs aeEdkifygayh ocifr&,f}
[kajymvdkuf aomtcg ½lyeE´Donf rnfonfhodkYrQ jyefrajymbJ vufudk
ajr§mufvdkufav\
]b'´ukrm&D zrf;oGm;NyD}
xdktawmtwGif;üvnf;
]wpfckckrsm;jzpf&ifawmhvm;uG,f? ocifuav;rsm;enf;enf;avmuf
emoGm;&ifawmhvm;uG,fodMua&maygh b'´ukrm&D&,f} [k ajcwaqmifhaqmifhESifh
aqGUaqGUckefrQa'gyGvsuf&Sdav\/
]&Jygw,f ocifr}
]pGefUMuapaemf}
]pGefUygw,focifr}
]nDMuapaemf}
]nDygw,f ocifr}
]aoa&m[m}
]oGm;a&mh[,f}
]aoaeYaphcsifNyD} [k atmufarhrd\/
avESifhtwl rdk;oD;rdkaygufrsm;vnf;ygvmjyef\/
]vma&mv[Jh b'´ukrm&D}
]rSwfua&mv[Jh b'´ukrm&D}
]igrSef;od&JUvm;[Jh b'´ukrm&D)
þonfum; ajymif;vJjcif;wpf&yfaywnf;/
'D/ /]r[kwfwmarmif&,f}
a½TOa'gif;
pma&;ol\
pmay ESifh b0jzpfpOf rSwfwrf;
1889 - atmufwdkbmv 14 &uf? Mumoyaw;aeYwGif rEÅav;NrdKU? {csKdifh ("m;wef;)
&yfuGufü rif;wkef;rif; pm;awmfcJ\om;? a&Tbdkc½dkif refusnf;wHk&Gmom;?
ukef;abmifacwf oDaygbk&if vufxuf vTwfawmfpma&;tjzpf trIxrf;cJhol
ydef;wef;zdeyfaxmifq&m tbOD;{&mESifh oDaygbk&if\ pmawmfzwf
weuFoD&Gmpm;bJGU& rdcifa':a&TwdkYrS zGm;jrifonf/ trnf&if; OD;azodef;jzpfonf/