FLÜTÜN (YAN FLÜT) TARİHÇESİ

Flüt en eski enstrümanlardan biridir. Batı müziğinin en popüler çalgısı olarak

bilinen yan flütün Çin’de M.Ö. 900 yılından beri kullanıldığı bilinmektedir.
Avrupa’ya ise 12. yüzyılda askeri bandolarda kullanılmak üzere girmiştir. Esas
olarak orkestralarda kullanılmaya ise 16. ve 17. yüzyıllarda başlanmıştır. Yan
flüt, ilk zamanlar şimdiki gibi 3 parçadan değil, tek parçadan ve sadece 6
delikten oluşmaktaydı. 1600’lerde, birbirine bağlı 3 parça olarak yeniden
tasarlandı. Zaman ilerledikçe flüte daha fazla tuş eklenmeye başlandı. 19.
yüzyılın ortalarına kadar flütün ortasındaki delikler parmaklarla kapatılarak ses
elde ediliyordu ve daha iyi ezgi kazanmak için bu deliklerin birbirine uzak olması
gerekiyordu. Bu sayede Alman flütçü Boehm, 1832 yılında fizik ve sanat bilgisini
birleştirerek, bugünkü modern flüt sistemini geliştirdi. Yan flüt bu sebeple
Boehm flüt adıyla da bilinir.
FLÜTÜN ( YAN FLÜT) YAPISI ve ÇEŞİTLERİ
Yan tutularak çalınan, metalden ya da tahtadan yapılabilen bir üflemeli
çalgıdır. Orkestralarda ve bandolarda sıkça kullanılır. Pikolo flüt, alto flüt, bas
flüt gibi enstrümanlar da flüt ailesindendir; Pikolo flüt normal flütün yarısı
boyundadır, alto flüt ise normal flütlerden biraz daha büyüktür.
Çalgının baş bölümünde bir üfleme deliği vardır. Bu nedenle bu bölüme "ağızlık"
da denir. Üfleme deliği çalan kişinin alt dudağına dayalıdır. Enstrüman çalan kişi
ağızlık bölümündeki deliğe belli bir açıyla üfleyerek ses çıkarır. Ortadaki en uzun
kısma gövde denilir. En küçük parça ise kuyruk kısmıdır. Sağ omuz yönünde,
başa 90 derece açıyla ve yere paralel tutulur. Sol el ağızlık tarafına, sağ el ise
kuyruk tarafına doğru tutulur.
Günümüzde nikel, gümüş, altın gibi madenlerden yapılmaktadır. Fakat XX.
yy.'lın başlarına kadar abanoz, nar gibi sert ağaçlardan yapılırdı. Flütün orijinal
hali tahta olduğu için metal olduğu halde tahta nefesli çalgılar grubu üyesidir.
Metal alaşımlardan yapılmaya başlamasıyla flüt daha çevik, ses niteliği
yönünden ise parlaklık kazanmıştır. Özellikle ince sesler metalden yapılan
flütlerde daha kolay çıkarılabilir.
Notalar flüt için sol anahtarı ile yazılır. Üç oktavlık bir genişliği vardır. İnce sesler
ise çok gür ve parlaktır. Besteciler bu sesleri kullanmak istediklerinde
çoğunlukla pikolo flüt kullanmışlardır.
FLÜT BAKIMI
Flüt her üflemeli gibi sürekli neme maruz kaldığından ötürü her çalımdan sonra
temizlenmesi gereken bir enstrümandır. Yabancı bir madde kullanmadan kuru,
temiz ve yumuşak bir bezle içinin ve dışının dikkatli bir şekilde temizlenmesi
gerekmektedir. Ağızlık kısmı deliğin üst bölümüne baskı yapmadan
temizlenmelidir. Eğer ağızlığın üst (kapalı bölüm) kısmı zorlanılırsa flütün
akordu bozulabilir.

DİYAFRAM NEFESİ
Her üflemeli çalgıların çalımında olduğu gibi flütte de diyafram nefesi almak
önemlidir. Diyafram nefesi almak flütümüzden doğru ses çıkarmamızı ve
eserlerdeki müzik cümlelerini kesintisiz ve doğru çalmamızı sağlar. Bizler iki
şekilde nefes alırız. Bunlardan birincisi; Akciğerlerimizin üst kısmını yani
göğüs kafesini kullanarak aldığımız göğüs nefesidir. İkincisi ise karın boşluğu
ile göğüs boşluğu arasında yer alan Diyafram kası nefesidir. Diyafram
nefesinde; özellikle nefesi verirken karın dışarı doğru çıkar, nefes alırken ise
içeri çekilme görülür.

Diyafram nefesini akciğerlerimizin en geniş kısmı olan alt bölüme doğru alarak,
karın boşluğumuzdaki diyafram kasını sağa-sola, öne-arkaya doğru kasarız. Bu
da akciğerlerimizin nefes depolamak için daha da genişlemesini ve tasarruflu bir
nefes almamızı sağlar.
Diyafram nefesi çalışmalarını ayakta ya da dik oturarak ve iki elimizi
böbreklerimize doğru iki yana koyarak ve kısa kısa nefesler alarak yapabiliriz.
 Nota Vuruş Değerleri
. .

4 vuruş ( birlik nota )

du du

2 vuruş ( ikilik nota )

5

du du du du

1 vuruş ( dörtlük nota )

9

du du du du du du du du

Yarım vuruş ( sekizlik nota )

13

du gu du gu du gu du gu du gu du gu du gu du gu

15

1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.
 NOTALAR
1. OKTAV

DO RE Mİ FA SOL LA Sİ

2. OKTAV

DO RE. Mİ FA SOL LA Sİ

3. OKTAV

15

DO RE Mİ FA SOL LA Sİ

1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.
Destek tuşumuz re notası çalarken basılı değil. Buna dikkat etmeliyiz.
Destek tuşuna bastığımızdan emin olalım. Bu flütümüzün dengesi açısından çok
önemli.
 sol la si do

1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.
DEĞİŞTİRİCİ İŞARETLER

BEMOL: ÖNÜNE GELDİĞİ NOTAYI YARIM SES KALINLAŞTIRIR.

DİYEZ: ÖNÜNE GELDİĞİ NOTAYI YARIM SES İNCELTİR.
Sİ BEMOL notasını çalarken flütümüzün sol baş parmağımızla bastığımız arka
tuşların her ikisini birden kapatıyoruz.
 BUGÜN 23 NİSAN

13

DOSTLUK

1.
7

2.
9
1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.
 ILGAZ

10

1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.
 HATIRLA SEVGİLİ
. .

6 Vuruş

11

Başa dön

17

21

27

.
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.
 ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ

1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.