రేఖలు మరియు కోణాలు

1. నిజ జీవితంలో కోణాలకు కొన్ని ఉదాహరణలు ఏమిటి?

సాధన:

క్లా త్ హ్యాంగర్లు , కత్తెరలు, బాణం తల, పాక్షికంగా తెరిచిన తలుపులు, పిరమిడ్‌లు, సెట్ స్క్వేర్‌లు, టేబుల్‌ల
అంచు, చక్రా లు మొదలైనవి నిజ జీవితంలో కోణాలకు ఉదాహరణలు.

2. నిలువు వరుసల ఉదాహరణలు ఏమిటి?

సాధన:

రహదారిపై ఎత్తైన చెట్లు వరుసలు, రోడ్ల పై ఉంచిన విద్యుత్ స్త ంభాలు నిలువు వరుసలకు ఉదాహరణలు.

3. సమాంతర రేఖలకు ఉత్త మ ఉదాహరణలు ఏమిటి?

సాధన:

రైల్వే ట్రా క్‌లు సమాంతర రేఖలను

చూపించడానికి ఉత్త మ ఉదాహరణ.
4. లంబ రేఖలు యొక్క ఉత్త మ నిజ జీవిత ఉదాహరణ ఏమిటి?
సాధన:

గడియారాలు లంబ రేఖలను చూపించడానికి ఉత్త మ ఉదాహరణలు 3'O గడియారం మరియు 9'O
గడియారం.

బిందువు:-
ఒక బిందువు స్థా నాన్ని నిర్ణ యిస్తు ంది. ఇది సాధారణంగా కొలతలు ఉండవు.

రేఖా ఖండం:-
రెండు బిందువులను కలపడం ద్వారా రేఖాఖండం ఏర్పడుతుంది. ఇది స్థిరమైన పొ డవును కలిగి ఉంటుంది.

రేఖ:-
రేఖ అనేది ముగింపు బిందువులు లేని సరళ మార్గ ం.

కిరణం:-
కిరణం అనేది ఒక ముగింపు బిందువు ను కలిగి ఉన్న మరియు మరొక వైపు నుండి అంతులేని రేఖ.
 కోణాలు:-
రెండు పంక్తు లు లేదా పంక్తి విభాగాల ఖండన ద్వారా చేయబడిన మూలలను కోణాలు అంటారు.

మొదటి చిత్రంలో కోణాన్ని ∠ABC అని వ్రా స్తా ము మరియు రెండవ చిత్రంలో ∠XOY, ∠ZOW, ∠YOW
మరియు ∠XOZ కోణాలు.

సంబంధిత కోణాలు:-
1. పూరక కోణాలు:
మొత్త ం 90° ఉన్న రెండు కోణాలను పరిపూరకరమైన కోణాలు అంటారు.
ఉదాహరణ: 50° + 40° = 90°
∴ 50° మరియు 40° కోణాలు పరిపూరకరమైన కోణాలు.

2.
సంపూరక కోణాలు:
రెండు కోణాల మొత్త ం 180° అయితే, వాటిని సంపూరక కోణాలు అంటారు. రెండు కోణాలు అనుబంధంగా
ఉంటే, అవి ఒకదానికొకటి అనుబంధంగా ఉంటాయి.
ఉదాహరణ: 110°+70°=90°
 ∴ 110° మరియు 70° కోణాలు అనుబంధ కోణాలు.

3. ఆసన్న కోణాలు:
ఇది ఒకదానికొకటి పక్కన ఉంచబడిన రెండు కోణాల జత.
ఆసన్న కోణాలు-
(i) ఒక సాధారణ శీర్షం
(ii) ఉమ్మడి చేయి
(iii) ఉమ్మడి చేయి యొక్క వివిధ వైపులా వారి ఉమ్మడి కాని చేయ.

ఇక్కడ ∠ABD మరియు ∠DBC ప్రక్కనే ఉన్న కోణాలు.

4. రేఖీయ జత:
రెండు ఆసన్న కోణాల మొత్త ం 180° అయినా వాటిని రేఖీయ ద్వయం లేఖ రేఖ జత అంటారు.

5. శీర్షా భిముఖ కోణాలు:

రెండు పంక్తు లు ఒకదానికొకటి కలిసినప్పుడు అవి నాలుగు
కోణాలను ఏర్పరుస్తా యి. అందువలన
∠a మరియు ∠c అనేది శీర్షా భిముఖ కోణాల జత
∠b మరియు ∠d అనేది శీర్షా భిముఖ కోణాల జత
 శీర్షా భిముఖ కోణాలు సమానంగా ఉంటాయి

రేఖల జతలు:-
1. ఖండన రేఖలు:
రెండు రేఖలు ఒకదానికొకటి తాకినట్ల యితే, ఒక బిందువు ఉమ్మడిగా ఉంటుంది, అప్పుడు ఈ రేఖలను
ఖండన రేఖలు అంటారు.
ఆ సాధారణ బిందువును ఖండన బిందువు అంటారు

ఇక్కడ, రేఖ l మరియు m ఒకదానికొకటి C బిందువు వద్ద కలుస్తా యి

2. తిర్యగ్రేఖ:
ఒక రేఖ రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రేఖలను వేర్వేరు బిందువుల వద్ద కలుస్తే ఆ రేఖను తిర్యగ్రేఖ
అంటారు.

3. తిర్యగ్రేఖ చే ఏర్పడ్డ కోణాలు:

ఒక తిర్యగ్రేఖ రెండు రేఖలను కలుస్తు ంది, అప్పుడు అవి 8 కోణాలను తయారు చేస్తా యి.
 తిర్యగ్రేఖ ద్వారా తయారు చేయబడిన కొన్ని కోణాలు-

కోణాల రకాలు చిత్రంలో చూపిన కోణాలు

అంతర్గ త కోణాలు ∠6, ∠5, ∠4, ∠3

బాహ్య కోణాలు ∠7, ∠8, ∠1, ∠2

సంబంధిత కోణాల జతల ∠1 మరియు ∠5, ∠2 మరియు ∠6, ∠3 మరియు

∠7, ∠4 మరియు ∠8

ప్రత్యామ్నాయ పూరక కోణాల జతల ∠3 మరియు ∠6, ∠4 మరియు ∠5

ప్రత్యామ్నాయ బాహ్య కోణాల జతల ∠1 మరియు ∠8, ∠2 మరియు ∠7

తిర్యగ్రేఖ లో ఒకే వైపున ఉన్న అంతర్గ త ∠3 మరియు ∠5, ∠4 మరియు ∠6

కోణాల జతల

సమాంతర రేఖల యొక్క తిర్యగ్రేఖ:-

ఒకదానితో ఒకటి ఎప్పుడూ కలవని రెండు రేఖలను సమాంతర రేఖలు అంటారు. మనకు రెండు సమాంతర
రేఖలపై తిర్యగ్రేఖ అడ్డ ంగా ఉంటే-
1. పూరక కోణాల అన్ని జతలు సమానంగా ఉంటాయి.
∠3 = ∠7

∠4 = ∠8

∠1 = ∠5

∠2 = ∠6

2. ప్రత్యామ్నాయ అంతర్గ త కోణాల అన్ని జతల సమానంగా ఉంటాయి.

∠3 = ∠6

∠4 = ∠5
3. తిర్యగ్రేఖ కు ఒకే వైపు ఉండే రెండు అంతర్గ త కోణాలు ఎల్ల ప్పుడూ సంపూరకంగా ఉంటాయి.
∠3 + ∠5 = 180°

∠4 + ∠6 = 180°

సమాంతర రేఖలను సరిచూడటం:-

1) ఒక తిర్యగ్రేఖ రెండు రేఖల గుండా వెళితే, పూరక కోణాల జతలు సమానంగా ఉంటాయి, అప్పుడు ఈ రెండు
రేఖలు సమాంతరంగా ఉండాలి
2) ఒక తిర్యగ్రేఖ రెండు రేఖల గుండా వెళితే, ప్రత్యామ్నాయ అంతర్గ త కోణాల జతల సమానంగా ఉంటే, ఈ
రెండు రేఖలు తప్పనిసరిగా సమాంతరంగా ఉండాలి
3) తిర్యగ్రేఖ రెండు రేఖల గుండా వెళితే, తిర్యగ్రేఖకు ఒకే వైపున ఉన్న అంతర్గ త కోణాల జతల సంపూరకంగా
ఉంటే, ఈ రెండు రేఖలు తప్పనిసరిగా సమాంతరంగా ఉండాలి.