ქ.

ბათუმი, აკაკი წერეთელის სახელობის №8 საჯარო სკოლა

XIდ კლასი

ავტორი: გიორგი ინაიშვილი

შეთქმულება იულიუს კეისრის წინააღმდეგ

ბათუმი

2022

1
 თარგმანი ინგლისურ ენაზე

What would you do if you thought your country was on the path to tyranny?
If you saw one man gaining too much power, would you try to stop him?
Even if that man was one of your closest friends and allies?

These were the questions haunting Roman Senator Marcus Junius Brutus in 44 BCE, the year Julius
Caesar would be assassinated. Opposing unchecked power wasn't just a political matter for Brutus;
it was a personal one. He claimed descent from Lucius Junius Brutus, who had helped overthrow the
tyrannical king known as Tarquin the Proud. Instead of seizing power himself, the elder Brutus led the
people in a rousing oath to never again allow a king to rule. Rome became a republic based on the
principle that no one man should hold too much power. Now, four and a half centuries later, this
principle was threatened. Julius Ceasar's rise to the powerful position of consul had been dramatic.
Years of military triumphs had made him the wealthiest man in Rome. And after defeating his rival
Pompey the Great in a bitter civil war, his power was at its peak. His victories and initiatives, such as
distributing lands to the poor, had made him popular with the public, and many senators vied for his
favor by showering him with honors. Statues were built, temples were dedicated, and a whole month
was renamed, still called July today. More importantly, the title of dictator, meant to grant temporary
emergency powers in wartime, had been bestowed upon Caesar several times in succession .And in
44 BCE, he was made dictator perpetuo, dictator for a potentially unlimited term. All of this was too
much for the senators who feared a return to the monarchy their ancestors had fought to abolish,
as well as those whose own power and ambition were impeded by Caesar's rule.
A group of conspirators calling themselves the liberators began to secretly discuss plans for
assassination. Leading them were the senator Gaius Cassius Longinus and his friend and brother-in-
law, Brutus. Joining the conspiracy was not an easy choice for Brutus. Even though Brutus had sided
with Pompey in the ill-fated civil war, Caesar had personally intervened to save his life, not only
pardoning him but even accepting him as a close advisor and elevating him to important posts.
Brutus was hesitant to conspire against the man who had treated him like a son, but in the end,
Cassius's insistence and Brutus's own fear of Caesar's ambitions won out. The moment they had been
waiting for came on March 15. At a senate meeting held shortly before Caesar was to depart on his
next military campaign, as many as 60 conspirators surrounded him, unsheathing daggers from their
togas and stabbing at him from all sides. As the story goes, Caesar struggled fiercely until he saw
Brutus. Despite the famous line, "Et tu, Brute?" written by Shakespeare, we don't know Caesar's
actual dying words. Some ancient sources claim he said nothing, while others record the phrase, "And
you, child?", fueling speculation that Brutus may have actually been Caesar's illegitimate son.
But all agree that when Caesar saw Brutus among his attackers, he covered his face and gave up the
fight, falling to the ground after being stabbed 23 times. Unfortunately for Brutus, he and the other
conspirators had underestimated Caesar's popularity among the Roman public, many of whom saw
him as an effective leader, and the senate as a corrupt aristocracy. Within moments of Caesar's
assassination, Rome was in a state of panic. Most of the other senators had fled, while the assassins
barricaded themselves on the Capitoline Hill. Mark Antony, Caesar's friend and co-consul, was swift to
seize the upper hand, delivering a passionate speech at Caesar's funeral days later that whipped the
crowd into a frenzy of grief and anger. As a result, the liberators were forced out of Rome. The
ensuing power vacuum led to a series of civil wars, during which Brutus, facing certain defeat, took his
own life. Ironically, the ultimate result would be the opposite of what the conspirators had hoped to
accomplish: the end of the Republic and the concentration of power under the office of Emperor.
Opinions over the assassination of Caesar were divided from the start and have remained so.
As for Brutus himself, few historical figures have inspired such a conflicting legacy. In Dante's
"Inferno," he was placed in the very center of Hell and eternally chewed by Satan himself for his crime
of betrayal. But Swift's "Gulliver's Travels" described him as one of the most virtuous and benevolent
people to have lived. The interpretation of Brutus as either a selfless fighter against dictatorship
or an opportunistic traitor has shifted with the tides of history and politics. But even today, over 2000
years later, questions about the price of liberty, the conflict between personal loyalties and universal
ideals, and unintended consequences remain more relevant than ever.

2
 რას გააკეთებდით თქვენი ქვეყანა ტირანიის გზაზე რომ ყოფილიყო?
თუ დაინახავდით, რომ ერთი ადამიანი ზედმეტ ძალაუფლებას იძენს,
შეეცდებოდით მის შეჩერებას?
თუნდაც ის კაცი თქვენი ერთ-ერთი უახლოესი მეგობარი და მოკავშირე ყოფილიყო?

ეს იყო კითხვები, რომლებიც აწუხებდა რომაელ სენატორ მარკუს იუნიუს

ბრუტუსს ძვ. წ. 44 წელს, იულიუს კეისრის მკვლელობის წელს. არაკონტროლირებადი
ძალაუფლების წინააღმდეგობა არ იყო მხოლოდ პოლიტიკური საკითხი ბრუტუსისთვის;
ეს საკითხი მას პირადად ეხებოდა.
ის ამტკიცებდა, რომ წარმომავლობით იყო ლუციუს იუნიუს ბრუტუსისგან,
რომელიც მონაწილეობდა ტირანი მეფის - ტარკვინიუს სუპერბუსის (ამაყის)
ჩამოგდებაში. იმის ნაცვლად, რომ თავად აეღო ძალაუფლება, უფროსმა ბრუტუსმა
ხალხს ფიცი დაადებინა, რომ აღარასოდეს დაეშვათ მეფის მმართველობა. რომი გახდა
რესპუბლიკა, რომელიც ეფუძნებოდა პრინციპს, რომლის თანხმადაც არავის არ უნდა
ჰქონოდა ზედმეტი ძალაუფლება. ახლა, ოთხნახევარი საუკუნის შემდეგ, ამ პრინციპს
საფრთხე დაემუქრა. იულიუს კეისრის დანიშნვა კონსულის ძლიერ
თანამდებობაზე დრამატული იყო.
მრავალწლიანმა სამხედრო ტრიუმფებმა ის რომის უმდიდრეს ადამიანად აქცია. და მას
შემდეგ, რაც დაამარცხა მისი კონკურენტი პომპეუსი მძაფრ სამოქალაქო ომში, მისმა
ძალაუფლებამ ისტორიულ პიკს მიაღწია. იულიუსის გამარჯვებებმა და ინიციატივებმა,
როგორიცაა ღარიბებისთვის მიწების დარიგება, პოპულარული გახადა საზოგადოებაში.
მრავალი სენატორი იბრძოდა იულიუსის მხრიდან კეთილგანწყობის მოპოვებისთვის და
პატივს სცემდა მას. აშენდა ქანდაკებები, აკურთხეს ტაძრები და მთელი თვე მიეძღვნა
იულიუს კეისარს საპატივცემულოდ, ამ თვეს დღესაც ივლისს უწოდებენ. რაც მთავარია,
დიქტატორის ტიტული, ომიანობისას დროებითი უფლებამოსილების მინიჭებას
გულისხმობდა, რომელიც კეისარს ზედიზედ რამდენჯერმე მიენიჭა. და ძვ.წ. 44 წელს ის
სამუდამო დიქტატორი ხდება (dictator perpetuo)[1]. ეს ყველაფერი ზედმეტი იყო იმ
სენატორებისთვის, რომლებსაც მონარქიის დაბრუნების ეშინოდათ. რომლის
გასაუქმებლადაც და გასანადგურებლად მათი წინაპრები იბრძოდნენ. ეს ზედმეტი იყო
ასევე იმ პირებისთვის, ვისი საკუთარი ძალაუფლება და ამბიცია კეისრის
მმართველობით შეიზღუდა.
შეთქმულთა ჯგუფმა, რომლებიც თავიანთ თავს განმათავისუფლებლებს
უწოდებდნენ, ფარულად დაიწყეს მკვლელობის გეგმის განხილვა. მათ
ხელმძღვანელობდნენ სენატორი გაიუს კასიუს ლონგინუსი და მისი მეგობარი და სიძე
ბრუტუსი. შეთქმულებაში შეერთება ბრუტუსისთვის ადვილი არჩევანი არ იყო.
მიუხედავად იმისა, რომ ბრუტუსი სავალალო სამოქალაქო ომში პომპეუსს ემხრობოდა,
იულიუსი პირადად ჩაერია და ბრუტუსი სიკვდილისგან იხსნა. არა მხოლოდ შეიწყალა,
არამედ ახლო მრჩევლადაც კი მიიღო და მნიშვნელოვან თანამდებობებზეც დასვა.
ბრუტუსი ყოყმანობდა შეთქმულებაში მონაწილეობაზე იმ კაცის წინააღმდეგ, რომელიც
მას შვილივით ეპყრობოდა, მაგრამ საბოლოოდ, კასიუსის დაჟინებამ და თვით
ბრუტუსის შიშმა კეისრის ამბიციების მიმართ გაიმარჯვა. მომენტი, რომელსაც ისინი
ელოდნენ, დადგა 15 მარტს. სენატის სხდომაზე, რომელიც გაიმართა კეისრის
მომდევნო სამხედრო კამპანიის დაწყებამდე ცოტა ხნით ადრე, 60-მდე შეთქმული გარს
შემოერტყა იულიუს კეისარს, ხანჯლები ამოიღეს ქარქაშიდან და ყველა მხრიდან
მიაყენეს ჭრილობები. როგორც ისტორიული წყაროები მოწმობენ, კეისარი სასტიკად
იბრძოდა მანამ, სანამ ბრუტუსი არ დაინახა. მიუხედავად შექსპირის მიერ დაწერილი
ცნობილი სტრიქონისა "Et tu, Brute?"[2] , ჩვენ არ ვიცით კეისრის ნამდვილი სიტყვები
სიკვდილამდე.

[1] dictator perpetuo (ლათ) - სიცოცხლის ბოლომდე დიქტატორი ძვ.წ 44 (26 იან.- 15 მარ.)

3
[2] Et tu brute? (ლათ) - და შენც, ბრუტუს? (უილიამ შექსპირის “იულიუს კეისარი”,აქტი 3)
ზოგიერთი უძველესი წყაროს მიხედვით, მას არაფერი უთქვამს, ზოგში კი
ნახსენებია ფრაზა: „და შენ, შვილო?“, რაც ამწვავებს ვარაუდს იმის შესახებ, რომ
ბრუტუსი შეიძლება სინამდვილეში კეისრის უკანონო შვილი ყოფილიყო.
ყველა თანხმდება იმ ფაქტს, რომ როდესაც კეისარმა ბრუტუსი დაინახა, სახეზე
ხელები აიფარა და დანებდა, 23-ჯერ დაჭრილი იულიუსი უსულოდ დაეცა. ბრუტუსის
საუბედუროდ, მან და სხვა შეთქმულებმა სათანადოდ ვერ შეაფასეს კეისრის
პოპულარობა რომაულ საზოგადოებაში, რომელთაგან ბევრი მას ეფექტურ ლიდერად
თვლიდა, ხოლო სენატს კორუმპირებულ არისტოკრატიად. კეისრის მკვლელობიდან
რამდენიმე წუთში რომი პანიკაში ჩავარდა. დარჩენილი სენატორების უმეტესობა
გაიქცა, ხოლო მკვლელებმა კაპიტოლინის გორას შეაფარეს თავი. მარკ ანტონიმ,
კეისრის მეგობარმა და თანაკონსულმა, სწრაფად აიღო ძალაუფლება ხელში.
რამდენიმე დღის შემდეგ კეისრის დაკრძალვაზე ემოციური სიტყვა წარმოთქვა, რამაც
საზოგადოებაში მწუხარების და რისხვის ტალღა წარმოშვა. შედეგად, ე.წ.
განმათავისუფლებლები აიძულეს დაეტოვებინათ რომი. შემდგომმა ძალაუფლების
ვაკუუმმა გამოიწვია სამოქალაქო ომების სერია, რომლის დროსაც ბრუტუსმა,
გარკვეული მარცხის შემდეგ, თავი მოიკლა. ბედის ირონიით, საბოლოო შედეგი იყო
იმის საპირისპირო, რის მიღწევასაც შეთქმულები იმედოვნებდნენ: რომის რესპუბლიკურ
წყობას ბოლო მოეღო და ძალაუფლება იმპერატორის ხელში გადავიდა. კეისრის
მკვლელობის შესახებ მოსაზრებები თავიდანვე გაიყო და დღემდე განსხვავდება.
რაც შეეხება თავად ბრუტუსს, რამდენიმე ისტორიული ფიგურა შთააგონა
ასეთმა კონფლიქტურმა მემკვიდრეობამ. დანტეს "ჯოჯოხეთში" ბრუტუსი მოთავსებულია
ჯოჯოხეთის ცენტრში სადაც მას სამუდამოდ ღეჭავს სატანა მოღალატეობისთვის .
მაგრამ ჯონათან სვიფტის "გულივერის მოგზაურობებში" ის აღწერილია, როგორც ერთ-
ერთ ყველაზე სათნო და კეთილგანწყობილი ადამიანი, ვისაც ოდესმე უცხოვრია.
ბრუტუსის ინტერპრეტაცია, როგორც თავდაუზოგავი მებრძოლისა
დიქტატურის წინააღმდეგ ან შესაძლებლობის გამომყენებელი მოღალატისა
იცვლებოდა ისტორიისა მანძილზე. მაგრამ დღესაც, 2000-ზე მეტი წლის შემდეგ,
კითხვები თავისუფლების ფასეულობასთან დაკავშირებით, შინაგანი ბრძოლა
ლოიალობასა და უნივერსალურ იდეალებს შორის და გაუთვალისწინებელი შედეგები
უფრო აქტუალურია, ვიდრე ოდესმე.

4
 თარგმანი რუსულ ენაზე

Что бы вы сделали, если бы думали, что ваша страна находится на пути к тирании?
Если бы вы увидели, что один человек набирает слишком много власти, попытались бы вы
остановить его?
Даже если этот человек был одним из ваших ближайших друзей и союзников?

Эти вопросы не давали покоя римскому сенатору Марку Юнию Бруту в 44 г. до н. э., в
год убийства Юлия Цезаря. Противостояние необузданной власти было для Брута не только
политическим вопросом;
это было личное. Он утверждал, что произошел от Луция Юния Брута, который
помог свергнуть тиранического короля, известного как Тарквиний Гордый. Вместо того, чтобы
самому захватить власть, старший Брут возглавил народ, дал клятву никогда больше не
позволять королю править. Рим стал республикой, основанной на принципе, что ни один
человек не должен обладать слишком большой властью. Теперь, четыре с половиной века
спустя, этот принцип оказался под угрозой. Восхождение Юлия Цезаря к могущественной
должности консула было драматичным.
Годы военных побед сделали его самым богатым человеком в Риме. И после
победы над своим соперником Помпеем Великим в ожесточенной гражданской войне его
власть достигла своего пика. Его победы и инициативы, такие как раздача земель беднякам,
сделали его популярным среди населения, и многие сенаторы соперничали за его
благосклонность, осыпая его почестями. Были построены статуи, посвящены храмы и
переименован целый месяц, который до сих пор называется июль. Что еще более важно, титул
диктатора, предназначенный для предоставления временных чрезвычайных полномочий в
военное время, даровался Цезарю несколько раз подряд. А в 44 г. до н. э. он стал диктатором
perpetuo, диктатором на потенциально неограниченный срок. Все это было слишком для
сенаторов, опасавшихся возвращения к монархии, за отмену которой боролись их предки.
а также те, чьей власти и амбициям препятствовало правление Цезаря.
Группа заговорщиков, называющих себя освободителями, начала тайно обсуждать
планы покушения. Их возглавляли сенатор Гай Кассий Лонгин и его друг и зять Брут.
Присоединение к заговору было непростым выбором для Брута. Несмотря на то, что Брут встал
на сторону Помпея в злополучной гражданской войне, Цезарь лично вмешался, чтобы спасти
его жизнь, не только помиловав его, но даже приняв в качестве близкого советника и возвысив
на важные посты.
Брут не решался составить заговор против человека, который обращался с ним как с
сыном, но, в конце концов,
Настойчивость Кассия и собственный страх Брута перед амбициями Цезаря
победили. Момент, которого они ждали, наступил 15 марта. На заседании сената,
состоявшемся незадолго до отъезда Цезаря в очередной военный поход, его окружили до 60
заговорщиков, обнаживших кинжалы из тог и наносивших ему удары со всех сторон. Как гласит
история, Цезарь яростно боролся, пока не увидел Брута. Несмотря на знаменитую строчку «Et
tu, Brute?» написанный Шекспиром, мы не знаем настоящих предсмертных слов Цезаря.
Некоторые древние источники утверждают, что он ничего не сказал, в то время как другие
записывают фразу «А ты, дитя?», Подпитывая предположения о том, что Брут на самом деле
мог быть незаконнорожденным сыном Цезаря.
Но все согласны с тем, что, когда Цезарь увидел Брута среди нападавших, он закрыл
лицо и отказался от боя, упав на землю после 23 ударов ножом. К несчастью для Брута, он и
другие заговорщики недооценили популярность Цезаря среди римской общественности,
многие из которых видели в нем эффективного лидера, а в сенате — коррумпированную
аристократию. Через несколько мгновений после убийства Цезаря Рим был в состоянии
паники. Большинство других сенаторов бежали, а убийцы забаррикадировались на
Капитолийском холме. Марк Антоний, друг и соконсул Цезаря, быстро взял верх, произнес
страстную речь на похоронах Цезаря несколько дней спустя, которая привела толпу в безумие
горя и гнева. В результате освободители были вытеснены из Рима. Возникший вакуум власти
привел к череде гражданских войн, в ходе которых Брут, столкнувшись с верным поражением,
покончил с собой. По иронии судьбы конечный результат будет противоположным тому, на что
надеялись заговорщики: конец Республики и концентрация власти в руках Императора.

5
 Мнения по поводу убийства Цезаря с самого начала разделились и остались
таковыми.
Что касается самого Брута, то немногие исторические фигуры вдохновили столь
противоречивое наследие. В «Аде» Данте он был помещен в самый центр ада и вечно жевал
сам сатана за его преступление предательства. Но в «Путешествиях Гулливера» Свифт описал
его как одного из самых добродетельных и доброжелательных людей, которые когда-либо
жили. Интерпретация Брута либо как самоотверженного борца с диктатурой
или оппортунистический предатель изменился с течениями истории и политики. Но
даже сегодня, более 2000 лет спустя, вопросы о цене свободы, конфликте между личной
преданностью и универсальными идеалами и непредвиденных последствиях остаются как
никогда актуальными

6
 ბიბლიოგრაფია

1. The great conspiracy against Julius Caesar - Kathryn Tempest

(დიდებული შეთქმულება იულიუს ცეზარის წინააღმდეგ - კეტრინ
ტემპესტი)
https://youtu.be/wgPymD-NBQU