THE SOCIAL BASIS OF A FASCIST

STATE
Jose Ma. Sison
 Layunin
• Magbigay ng ilaw sa patuloy na takbo ng
karahasan at bumalangkas ng ilang mga
alituntunin kung saan maisasakatuparan ang
mga mithiin para sa pambansang kalayaan,
demokrasya, hustisya at kaunlaran.
 Balangkas
I. Pasismo bilang pandaigdigang penomeno
Fascism as World Phenomenon
II. Ang Pasistang Estado sa ilalim ni Marcos
The Fascist State Under Marcos
III. Ang Posibleng Pagkakatatag muli ng isang
pasistang estado
The Possible Emergence of the Fascist State
THE SOCIAL BASIS OF A FASCIST STATE
Jose Ma. Sison
• Talumpati sa isang forum na inorganisa ng
Philippine Social Science Council
• Pinapaliwanag ang batayang panlipunan ng
isang pasistang estado sa konteksto ng
pagpapaliwanag ng anatomya ng karahasan ng
estado sa karanasan ng Pilipinas
Social basis of a fascist state in the context of
explaining the anatomy of state violence in the
Philippine experience.
I. Pasismo bilang pandaigdigang
penomeno
Fascism as World Phenomenon
• Gaya ng turo ni Lenin, ang monopolyong
kapitalismo ay ang pinakamataas at huling
yugto ng kapitalismo. Ito ang moribund
capitalism
As the great Lenin pointed out, in extending the
Marxist critique of capitalism to a critique of modern
imperialism, monopoly capitalism is the highest and
final stage of capitalism. It is moribund capitalism
• Ang kapitalismo ay nagdudulot ng pabalik-
balik at lumalalang kalabisan sa produksyon.
• Para mapanaliti ang eksploitatib na relasyon,
ang naghaharing uri ay inaalis ang demokrasya
ng burgesya, at nagpapalaganap ng takot at
digmaan para hatiin ang mundo.
• Interimperialist war leads to social revolution.
• Ang unang krisis ng kapitalismo sa ika-20 siglo ay
nagresulta sa WWI at ang pagkakabuo ng unang
sosyalistang estado na Russia
• Sinundan ito ng ikalawang krisis na nagbunga sa
pagkakabuo ng mga pasistang estado na Europa at
Japan, na siyang nagresulta sa World War H.
• Ang pandaigdigang giyerang ay higit na humantong sa
pagkakatag ng mga sosyalistang estado na pinatuyo
ang laganap na mga kilusang pambansang pagpapalaya
sa mga kolonya at semikolonya
• Mula nang maitatag ang unang pasistang
estado sa Italya noong 1922, ang mga katulad
na estado na sumunod na umusbong sa
Europa at Japan ay tinawag na pasista o
“pasistang estado."
 Pasistang Estado
Autocrat
• pinamumunuan ang naghaharing pangkat
• grandiloquent na pinuno ng tauhan
• umangat sa kapangyarihan o pinatibay ang pamamahala nito sa
pamamagitan ng pagkuha ng isang masugid na linya ng
antikomunista at chauvinist at sa gayo’y makuha ang suporta ng
malaking burgesya, at iba pang mga reaksyunaryong pwersa,
kabilang ang klase ng panginoong maylupa.
 Pasistang Estado
• Anti-Communism, Anti-democracy:
Gamit ang coercive or mapamilit na pamamaraan ng
estado, na madalas na nakikipagtulungan sa mga
armadong gang ng pasistang partido, ay ginagamit upang
matanggal ang mga burges na demokratikong karapatan
at sirain ang Partido Komunista, mga unyon ng kalakalan
na pinamunuan ng komunista at lahat ng iba pang
pwersang demokratiko.
 Pasistang Estado
• Anti-Communism, Anti-democracy:
Gamit ang coercive or mapamilit na pamamaraan ng
estado, na madalas na nakikipagtulungan sa mga
armadong gang ng pasistang partido, ay ginagamit upang
matanggal ang mga burges na demokratikong karapatan
at sirain ang Partido Komunista, mga unyon ng kalakalan
na pinamunuan ng komunista at lahat ng iba pang
pwersang demokratiko.
 Pasistang Estado
• Gamit ang coercive or mapamilit na pamamaraan ng
estado, na madalas na nakikipagtulungan sa mga
armadong gang ng pasistang partido, ay ginagamit
upang matanggal ang mga burges na demokratikong
karapatan at sirain ang Partido Komunista, mga unyon
ng kalakalan na pinamunuan ng komunista at lahat ng
iba pang pwersang demokratiko.
 Pasistang Estado
• Ang malaking burgesya ay satisfied at masaya sa
pasistang estado hangga't ang klase ng
manggagawa ay nanatili sa ilalim ng disiplina at
“neexploit” panunupil; at mga gawaing
pampubliko at militar-pang-industriya na kontrata
ay lubos na kumita at matagumpay ang mga
giyera ng pananalakay.
 Pasistang Estado
• Ang pasistang estado ay ang paglago at pagliit ng
monopolyong burgis na estado. Ito ay isang pagpapakita ng
kawalan ng kakayahan ng naghaharing uri na mamuno sa
dating paraan kasama ang mga dekorasyon ng burgis na
demokrasya.
• Ito ay naging isang reaksyon sa paglaki ng proletaryong
rebolusyonaryong kilusan sa ilalim ng mga kondisyong
malubhang krisis pampulitika at pang-ekonomiya ng
naghaharing sistema.
 Kapitalismo
• Kasunod ng ikalawang pandaigdigang digmaan
(World War II), ang sistemang kapitalista sa
daigdig ay mas malala at mahina kaysa sa
anumang oras dati ngunit ang US ay umusbong
bilang No. 1 kapangyarihan ng kapitalista at
naglunsad ng anticommunist cold war laban sa
sosyalistang mga bansa at national liberation
movements sa mga kolonya at semikolonya.
 Kapitalismo
• Ang sistemang kapitalista sa buong mundo ay nasa
pinakamatagal at malalim na krisis nito. Ito ang pangatlong
pangkalahatang krisis.
• Ngunit naiiwasan ng Estados Unidos ang pagiging isang ganap
na pasista na estado sa kabila ng paulit-ulit at lumalalang krisis
sa ekonomiya at mga giyerang pananalakay. Nagawang
lampasan ng Estados Unidos ang mga pagsubok ng
demokrasya sapagkat patuloy itong nakikinabang mula sa
pandarambong ng imperyalista sa rate na di tulad ng sinundan
nitong kapitalista - Great Britain.
 Kapitalismo ngU.S.
• Ngunit ang monopolyong kapitalismo ng Estados
Unidos ay pinasisimulan ang pagtatatag ng mga
pasistang rehimen sa mga client-state o
semicolonies na nasa ilalim ng pag-ilog nito sa Asya,
Africa at Latin America tuwing natatakot ito sa
isang revolutionary mass movement na sumusulong
sa ilalim ng mga kondisyon ng matinding krisis sa
lipunan.
 Imperyalismo
• Ang naghaharing mga pangkat sa neocolonial at
malapyudal na estado na pasista ay nasisiyahan sa
suporta at mga kagamitan ng parehong
monopolyong burgesya ng US at domestic burgesya
ng malaking komprador. Tulad ng sa Europa at
Japan sa nakaraan, pasismo sa -ang Ikatlong
Daigdig ngayon ay ang malupit na pamamahala ng
malaking burgesya.
 Naghaharing pangkat ng pasista
• Karaniwang mga pangkat ng militar na kumukuha ng kapangyarihan
alinman sa mga nahalal na pinuno ng sibilyan o mula sa kanilang mga
militarist na hinalinhan.
• Ginagamit nila ang mga islogan ng masugid, kontra-komunismo upang
takpan ang kanilang tungkulin bilang stooges ng imperyalismong U.S.
• Ang mga pasistang naghaharing pangkat ay sila mismo mga burukratang
kapitalista na gumagamit ng kanilang tanggapang pampubliko upang
magtipon ng mga pag-aari sa kapital at lupa at umakyat sa hagdanang
panlipunan (social ladder) sa loob ng hindi nababago na naghaharing
sistema.
 Naghaharing pangkat ng pasista
Ano ang burukrata kapitalista?
• Ang mga burukratang kapitalista sa isang neokolonyal at
malapyudal na lipunan ay isang espesyal na seksyon ng
malaking burgesya ng kumprador.
Ano ang makukuha nila sa pasismo?
• Kapag naging pasista na sila, ang burukrata-kapitalista ay
kataas-taasan sa parehong paggamit ng kapangyarihang
pampulitika ng malaking burgesya ng kumprador at upang
makuha ang kalaangan sa ekonomiya para sa kanilang sarili.
 Naghaharing pangkat ng pasista
• Karaniwang gumagamit ng isang autokratikong porma ng
gobyerno kahit na ipinakita nila ang kanilang sarili bilang
mga kampeon ng demokrasya.
• Ginagamit nila ang ideolohiya ng kontra-komunismo at
pambansang seguridad upang matanggal ang kanilang mga
kalaban sa politika; pigilan ang mamamayan, lalo na ang
masang anakpawis; at ilunsad ang brutal na kampanya ng
pagsugpo laban sa mga komunista at rebolusyonaryong
kilusang masa.
II. Ang Pasistang Estado sa
ilalim ni Marcos
The Fascist State Under Marcos
 Sino ba si Marcos?
• Siya ay agmula sa gitnang uri, o middle class at umakyat sa
tuktok sa neokolonyal na estado sa pamamagitan ng eleksyon
- mula sa pagiging kongresista sa pamamagitan ng pagiging
senador at pangulo ng senado hanggang sa maging pangulo
ng Pilipinas.
 Sino ba
Sino ba si
si Marcos?
Marcos?
• Sa pag-akyat sa politika, ay umakyat din sosyal na
estado sa pamamagitan ng burukrata kapitalismo.
• Ginamit niya ang mga pampublikong tanggapan na
sinakop niya upang makaipon ng mga assets sa kapital
at lupa sa pamamagitan ng pagbawas sa mga
transaksyon sa negosyo at pagpapadali sa pagbibigay
ng mga pribilehiyo sa negosyo sa mga pribadong entity.
• Binuo niya ang kanyang mga ugnayan sa US at iba pang
mga transnational firm at sa mga malalaking
kumprador at panginoong maylupa na gagastusan ang
kanyang kampanya sa pagkapangulo.
 Paano niya napalakas ang kontrol sa
militar?
• Sa sandaling siya ay naging pangulo, siya mismo ay naging
kanyang sariling Kalihim ng Pambansang Pagtatanggol
(Secretary of National Defense) nang ilang panahon upang
matiyak na ang Sandatahang Lakas ng Pilipinas ay mahigpit na
nasa ilalim ng kanyang kontrol at tatakbo ng kanyang mga
paborito sa militar.
• Nalinang niya ang imaheng pampubliko ng pagiging isang
opisyal ng militar ng USAFFE at isang bida na bayani ng World
War II.
 Paano
Paano siya bago
si Marcos maging
bago pasista?
maging pasista?
• Burukrata kapitalista - Kahit na
bilang pre-pasista na pangulo sa
loob ng pitong taon, naging
mahusay siya bilang
nangungunang burukrata
kapitalista
• Lawless - hindi nag-atubiling
gumamit ng lantarang labag sa
batas at maingat na labag sa batas
na paraan upang pagyamanin ang
kanyang sarili at ang kanyang
pangkat at upang i-outmaneuver o
mabagsak ang kanyang mga
kalaban sa politika.
 Simula ng
Simula ng Pasismo
Pasismo

• Nang siya ay muling nahalal sa pamamagitan ng masamang

pamamaraan sa 1969, mataas ang galit ng publiko, kitang-kita ang
naghaharing sistema sa isang bagong antas ng krisis at sumulong ang
rebolusyonaryong kilusang masa.
• Malinaw na, mayroon siyang kumpletong pag-unawa sa estado ng
Pilipinas bilang kliyente ng Estados Unidos at bilang isang
magkasanib na diktadura ng klase ng mga malalaking kumprador at
panginoong maylupa.
• Bilang nangungunang burukrata kapitalista, isinasaalang-alang niya
na siya ay higit na mataas sa piling tao ng mga BK at PML at
natagpuan niya na hindi mabata na malayo sa kapangyarihan at
kinutya bilang isang nakakainis na pinaka-tiwali at brutal na pigura sa
kasaysayan ng ang neo-kolonyal na estado.
 Simula ng Pasismo
• Siya ay nasa kapangyarihan pa rin at nakabuo ng isang
malakas na mahigpit na paghawak sa armadong pwersa.
• Anti-komunismo - Maaari niyang laruin ang mga takot laban
sa komunista ng Estados Unidos at ng mga lokal na
reaksyonaryong klase at mabuo ang mga sandatahang
lakas.
• Konstitusyonal na reporma - Maaaring mag-alok siya ng
maling pangako ng mga reporma sa pamamagitan ng isang
konstitusyonal convention, na kung saan ay magiging
napaka-ligalistikong aparato upang pahabain ang kanyang
pamamahala na lampas sa mga limitasyong itinakda ng
Konstitusyon ng 1935 at alisin ang mga mamamayan ng
kanilang pangunahing mga demokratikong karapatan.
Kapitalismo at Pyudalismo sa panahon ng
Marcos
• Suportado ng Estados Unidos ang pasistang
estado ng Marcos at buong daan kapalit ng mas
maraming pribilehiyong imperyalista.
• Sinuportahan din ng malaking burgesya ng
komprador at klase ng panginoong maylupa ang
pasistang estado hangga't nagpalupok ito laban
sa mga komunista at rebolusyonaryong kilusang
masa at maaaring dagdagan ang dami ng
dayuhang utang upang masakop ang mga
kakulangan sa balanse ng pagbabayad, dayuhan
kalakalan at badyet ng gobyerno.
 Pseudo-development
Pseudo-development
• Sa pagtaguyod sa pseudo-development, ang
pasistang rehimen ay nagpunta sa isang malaking
halaga sa paggastos sa mga proyekto sa
imprastraktura, pasilidad sa turismo at iba pang
hindi produktibo o malayuang produktibong
proyekto.
• Pinayagan ng mga dayuhang pautang ang isang
pagtaas ng bahagi ng mga kita sa buwis na
magamit para sa pagtatayo ng militar at mga
kampanya ng pagsugpo.
 Krisis Ekonomiya

• Pagkatapos sa huling bahagi ng pitumpu't pung taon, ang mga dayuhang

pautang ay maaaring makuha lamang sa mas mataas na interes at higit na
mabibigat na mga tuntunin.
• Malayo pa rin, sa unang bahagi ng ikawalumpu't taon, ang mga banyagang
pautang ay magiging mahirap makuha kahit na sa pinaka mahigpit na mga
tuntunin.
• Ang kakulangan ng foreign exchange at ang nagresultang krisis ay nakagalit
sa karamihan ng mga malalaking komprador-panginoong maylupa sa
grabeng operasyon ni Marcos at ng kanyang mga crony.
• Ang krisis pang-ekonomiya at pampinansyal noong 1983 ay nag-tutugma
sa labis na pagpatay kay Benigno S. Aquino, Jr. na naisip na umuwi sa oras
para sa krisis upang kalugin ang pasistang rehimen at para sa oposisyon ng
eleksyon na magsagawa ng isang lakad. Ang mabilis na pakikipag-ugnay ng
krisis pampulitika at pang-ekonomiya ay nagresulta sa isang ligalig na
sitwasyon.
 Pagbagsak ng rehimeng Marcos

• US: Sinimulang ilayo ng US ang sarili mula sa pasistang papet na rehimen.

• BK at PML: Karamihan sa mga seksyon ng komprador na malaking
burgesya at klase ng panginoong maylupa ay humiwalay sa rehimen.
• Ang ligal na demokratikong kilusang masa ay sumulong sa isang walang
uliran na rate.
• Hukbong Bayan: Dahil sa mga dramatikong pagsalakay ng hukbo ng bayan,
si Marcos mismo ay napilitang noong 1985 na aminin na ang
rebolusyonaryong armadong pakikibaka ay lumakas sa halip na mabahala
sa pasistang estado.
• Eleksyon: Ang pagtakbo ng snap na halalan noong 1986 ay nagdulot
lamang sa pag-alog ng pasistang rehimen mula sa pundasyon hanggang sa
mga rafter.
• Ang pandaraya at terorismo ng eleksyon ay nag-udyok sa mamamayan at
lahat ng ligal at iligal na mga organisasyon ng oposisyon upang magsagawa
ng isang nagkakasama na pananakit sa rehimen sa pamamagitan ng
napakalaking kilusang masa.
 Pagbagsak ng rehimeng Marcos
• Simbahang Katoliko: Ang Simbahang Katoliko, na dati’y kritikal sa pinakatanyag na paglabag sa
karapatang-tao ngunit sa buong pagsuporta sa pasistang rehimen, umusad sa isang posisyon ng
ganap na pagtanggi sa pasistang rehimen na ito sa pamamagitan ng Catholic Bishops Conference of
the Philippines (CBCP) na pastoral sulat na inisyu matapos ang snap halalan.
• AFP: Mismong si Marcos ang nagbigay ng kontradiksyon sa pagitan ng mga paksyon ng Ver-Ramos
at Enrile-Ramos sa loob ng Armed Forces of the Philippines.
• Noong Pebrero 22 hanggang 25, itinakda ang pangwakas na yugto para sa pagpatalsik ng pasistang
diktador na si Marcos
• Siya ay napabagsak ng isang kombinasyon ng pag-aalsa ng militar at pag-aalsa ng mga tao.
• Ang Estados Unidos na nagmumungkahi ng isang serye ng mga formula ng kompromiso sa pagitan
ng pwersang Marcos at Aquino, nagpasyang gumawa ng sariling bahagi upang mahulog si Marcos.
III. Ang Posibleng Pagkakatatag muli
ng isang pasistang estado
The Possible Emergence of the
Fascist State
 Krisis
• Ang pagkahilig ni Marcos para sa puppetry, despotismo at kurapsyon
ay sumabay at pinalala ang layuning lumalala na krisis sa sosyo-
ekonomiko ng malakolonyal at malapyudal na naghaharing sistema.
• Ang lumalalang krisis na ito ay nagbigay ng layunin na batayan para sa
autokratikong inisyatiba ni Marcos at ang pagtaas at mahabang tagal
ng labing-apat na taong pasistang pamamahala.
• Ang pasistang diktadurya ay outgrowth ng malalaking komprador-
panginoong maylupa na pinamunuan ng Estados Unidos sa krisis.
• Ang mga ugat na sanhi ng pasistang diktadura ay ang monopolyo
kapitalismo ng Estados Unidos, pyudalismo at burukrasya
kapitalismo. Hangga't mananatili ang mga ito, ang muling pagsasaad
ng pasistang diktadurya ay isang malakas na posibilidad
 Krisis
• Mapangahas at bulag para sa mga imperyalistang Estados
Unidos at mga lokal na reaksyonaryo na angkinin na ang pag-
akyat ni Gng. Aquino sa pagkapangulo ay gumawa ng isang
mapayapang rebolusyon at pinigilan ang armadong
rebolusyon ng mga tao.
• Ang naghaharing sistema ay nananatili sa matinding krisis.
Ang magkaparehong naghaharing uri ay sumasaklaw sa mga
tao at ang dalawang pangunahing mga paksyon kabilang sa
kanila ay nasa matinding salungatan.
 Demokratikong kilusan
• Ang ligal na pwersa ng pambansang
demokratikong kilusan at ang armadong
rebolusyonaryong kilusan ng Communist Party
of the Philippines, ang New People's Army at
ang National Democratic Front at ang buong
mamamayang Pilipino ay buo at patuloy na
lumalakas sa lakas dahil sa pangingibabaw ng
dayuhan at pyudal na kapangyarihan.
• Ang parehong AFP na naging pangunahing mapang-aping
instrumento ng bumagsak na rehimeng Marcos ay nananatiling buo
at patuloy na pinahihirapan ang mamamayan.
• Ang mga pangunahing problema ng mamamayan ay hindi malulutas
ng gobyernong Aquino kung ito ay tanging instrumento ng Estados
Unidos at mga naturang lokal na reaksyunaryong klase bilang
malalaking kumprador at panginoong maylupa.
 Marcos-Aquino
• Ang mga kontradiksyon sa pagitan ng Marcos
at ng pwersang Aquino ay nasa proseso pa rin
ng pag-unlad at mananagot sa mga marahas
na insidente sa loob ng isa, dalawa o tatlong
taon.
 Resurgence ng mga Marcos
• Kung ikukumpara sa oposisyon noong nakaraan
sa ilalim ng pasistang diktaduryang Marcos, mas
malakas ang puwersa ngayon ni Marcos dahil sa:
– kanilang mga pinansyal na assets sa loob at labas ng
bansa
– ang kanilang mga armadong tagasunod sa loob at
labas ng AFP
– kanilang mga ahente sa politika na nasa bawat antas
ng pampulitika aktibidad
 Resurgence ng mga Marcos
• Sa iba`t ibang paraan, ang pwersang Marcos ay nagpapakita
ng lakas sa buong bansa.
• Ngunit malamang na makagawa sila ng kanilang pinaka-
Resurgence ng mga Marcos
seryosong mga hakbangin sa hinaharap kapag ang
gobyernong Aquino ay maaaring maipahamak sa kabiguan
na malutas ang mga pangunahing problema ng mga tao -
ang mismong mga problemang iniwan ni Marcos.
• Bagaman mananatili itong buo bilang isang maka-U.S. at
reaksyunaryong pwersa, ang AFP ay lalong naging arena ng
pakikibaka para sa hindi bababa sa tatlong bloc at ang
Aquino bloc. Nanatiling seryosong nahahati ang AFP.
Ano ang naging hamon sa gobyernong
Aquino?
• Kung haharapin ng gobyernong Aquino ang mga
pangunahing problema ng mamamayan at lutasin ito,
nararapat na hikayatin at lumahok sa isang malawak na
demokratikong alyansa ng mga tao - kasama na ang mga
rebolusyonaryong pwersa sa halip na magsumite ng mga
presyur ng US, ang Enrile - Ramos bloc at ang Marcos forces
na kumuha ng isang mabilis na linya laban sa komunista o
sumuko sa tukso na kunin ang linyang ito.
• Kailangang hikayatin at lumahok ng gobyernong Aquino ang
malawak na demokratikong alyansa ng mga mamamayan -
kasama na ang mga rebolusyonaryong pwersa - upang
harapin ang mga pangunahing problema ng mga
mamamayan at malutas ito.
Ano ang naging hamon sa gobyernong
Aquino?
Aquino?
• Patuloy na makukuha ng gobyernong Aquino ang suporta
ng mga mamamayan sa pamamagitan lamang ng
pagkumpleto ng proseso ng pagtanggal sa mga istruktura
ng pasistang diktadurya at paghabol sa linya na kontra-
imperyalista at pyudal patungo sa pambansang kalayaan at
demokrasya sa sangkap at porma.
• Ang reimposition ng pasistang diktadura ng anumang
malaking paksyong komprador-panginoong maylupa o
militaristang pangkat sa mamamayan ay nakamamatay sa
naghaharing sistema, hindi sa rebolusyonaryong kilusan.
• Ang problema ng karahasan ay hindi lamang isang bagay sa
pagitan ng reaksyunaryong estado at ng mamamayan o ng
rebolusyonaryong kilusan kundi pati na rin sa loob ng
estadong iyon at ng mga nagtatalo na paksyon ng mga
naghaharing uri.