Culvert (‫ﮐﻠﻮرت )ﭘﻠﭽﮏ‬

‫ ﻣﺣﻣد ﺿﯾﺎ ﻓﺎﺿﻠﯽ‬:‫ﺗﮭﯾﮫ و ﺗرﺗﯾب‬

[Type here] [Type here] [Type here]
‫‪Culvert‬‬ ‫ﮐﻠورت )ﭘﻠﭼﮏ(‬

‫ﮐﻠﻮرت )ﭘﻠﭽﮏ( ‪Culvert‬‬

‫ﮐﻠﻮرت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل آب از زﯾﺮ ﺟﺎده‪ ،‬راه آﻫﻦ ﯾﺎ از زﯾﺮ ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺼﻮرت ﻣﺠﺮا ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﺮ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺮا ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﺳﺮﺑﺎز دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ از‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺑﺎرز ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل آن ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯿﮕﺮدد‪ .‬ﺟﻨﺲ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ از ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻓﻠﺰي‪ ،‬ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺘﯽ وﯾﺎ ﭼﻮﺑﯽ )ﭘﻠﭽﮏ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻼن ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻠﻮرت‬

‫ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ از ﻧﮕﺎه ﺷﮑﻞ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺑﻌﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ‪ ،‬داﯾﺮوي‪ ،‬ﭘﺎراﺑﻮﻟﯽ و ﻏﯿﺮه ﺑﻮده‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺷﯿﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺑﺎﮐﺲ ﮐﻠﻮرت‪ ،‬ﭘﺎﯾﭗ ﮐﻠﻮرت و ﺳﻠﺐ ﮐﻠﻮرت دﯾﺰاﯾﻦ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﮑﺘﻮر ﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ دﯾﺰاﯾﻦ ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ‬

‫‪Engzia.blogfa.com‬‬ ‫‪t.me/Civiaf‬‬
‫‪Culvert‬‬ ‫ﮐﻠورت )ﭘﻠﭼﮏ(‬

‫← ﺑﺎر ﻫﺎي دﯾﺰاﯾﻦ‪:‬‬

‫‪ o‬ﻓﺸﺎر و ﻗﻮه وارده از ﻃﺮف آب ﺟﺮﯾﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ در ﮐﻠﻮرت‬
‫‪ o‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده و زﻧﺪه ﻧﺎﺷﯽ از اﺣﺪاث ﺟﺎده و راه آﻫﻦ‬
‫← ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ﺳﯿﻼب‬
‫← ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎﯾﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﻠﻮرت‬
‫← ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧﮕﻬﺪاري‬

‫اﻧﻮاع ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ‬

‫ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰه‪ ،‬وﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﯾﻮاره ﺑﺎﻻﺳﺮي و دﯾﻮاره‬
‫ﻫﺎي ﮐﻨﺎره ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﺷﮑﻞ زﯾﺮ‪:‬‬

‫ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﮐﻒ ﺟﺮﯾﺎن وﯾﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻄﺢ ﺟﺮﯾﺎن اﺣﺪاث ﮔﺮدد‪ ،‬اﻣﺎ اﺣﺪاث‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ از ﺳﻄﺢ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺴﺪود ﺷﺪن ﮐﻠﻮرت و ﺑﻠﻨﺪ رﻓﺘﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﺎم وﺿﻌﯿﺖ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﺮرﯾﺰه ﻃﺎﺣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﻣﺴﺪود ﺷﺪن ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺎﻫﯽ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫وﺿﻌﯿﺖ ﺟﺮﯾﺎن در ﮐﻠﻮرت‬

‫‪ -‬وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل ورودي ‪Inlet control‬‬

‫‪Engzia.blogfa.com‬‬ ‫‪t.me/Civiaf‬‬
‫‪Culvert‬‬ ‫ﮐﻠورت )ﭘﻠﭼﮏ(‬

‫‪ -‬وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺮوﺟﯽ ‪Outlet control‬‬

‫در ﮐﻨﺘﺮل ورودي‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ آب در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ‪ ،‬دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن‪ ،‬ﺷﯿﺐ ﮐﻒ ﻣﺠﺮا و ﻋﻤﻖ آب در ﺑﺎﻻ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ آب در ﻣﺠﺮا ﺑﻪ ﺳﻘﻒ ﻧﻤﯽ رﺳﺪ و ﻋﻤﻖ ﺑﺤﺮاﻧﯽ در ﻣﺤﻞ ورودي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﭘﺎﯾﺎب ﺑﺮ ﺳﺮاب ﺑﯽ اﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ در ﻣﻮاﻗﻌﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﮐﻒ ﮐﺎﻧﺎل ﺷﯿﺐ وﯾﺎ ﻣﯿﻞ دار اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺮوﺟﯽ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﻧﺤﻮي اﺳﺖ ﮐﻪ زﯾﺮ ﮔﺬر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﭘﺎﯾﺎب ﺑﺮ ﺳﺮاب ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬ﮐﻒ ﮐﻠﻮرت از ﺷﯿﺐ ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل در ﺑﺨﺶ ورودي ﮐﻠﻮرت ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ زﯾﺮ ﺑﺴﺘﮕﯽ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار اﻧﺘﻘﺎل آب را ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻣﯿﮑﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻋﻤﻖ آب‬
‫‪ -‬ﺷﮑﻞ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﺨﺶ ورودي )ﺳﻄﺢ و ﺷﮑﻞ ﻣﻘﻄﻊ(‬
‫‪ -‬ﻧﻮع ﻟﺒﻪ ﺑﺨﺶ ورودي‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﯿﺮ ﻣﻮﺛﺮ در ﻣﻘﺪار اﻧﻘﺎل آب ﻗﺮار زﯾﺮ اﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬درﺷﺘﯽ‬
‫‪ -‬ﻃﻮل ﮐﻠﻮرت‬
‫‪ -‬ﺳﻄﺢ آب در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ ﮐﻠﻮرت‬

‫در ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل در ﺑﺨﺶ ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻠﻮرت‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻠﻮرت در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل وﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻼ‬
‫ﭘﺮ و ﻧﯿﻤﻪ ﭘﺮ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻃﺮاﺣﯽ و دﯾﺰاﯾﻦ ﻫﺎﯾﺪروﻟﯿﮑﯽ ﮐﻠﻮرت در ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي آﺑﯿﺎري‬

‫‪ ‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﻠﻮرت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻧﺎل آﺑﯿﺎري و ﯾﺎ ﮐﺎﻧﺎل زﻫﮑﺶ اﺣﺪاث ﺷﻮد‪ ،‬دﯾﺰاﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي آﺑﯿﺎري ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ آب در داﺧﻞ ﮐﻠﻮرت ‪ 1.5m/s‬و در ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ‬

‫‪Engzia.blogfa.com‬‬ ‫‪t.me/Civiaf‬‬
‫‪Culvert‬‬ ‫ﮐﻠورت )ﭘﻠﭼﮏ(‬

‫ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ آب )ﮐﻨﺘﺮل ورودي( ‪ 3.5m/s‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ ﺳﺮﻋﺖ آب )ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ( ‪ 3.0m/s‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ورود آﺷﻐﺎل و راﺣﺘﯽ ﻋﺒﻮر ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ از ﻣﺠﺮا‪ ،‬ﺣﺪ اﻗﻞ ﻗﻄﺮ ﯾﺎ ﺣﺪ اﻗﻞ ارﺗﻔﺎع ﻣﻔﯿﺪ‬
‫ﻣﺠﺮا ‪ 0.6m‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺠﺎز ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﻨﺲ ﺗﺒﺪﯾﻞ ورودي‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺖ ‪ ، 1.5m/s – 5 ft/s‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺧﺎﮐﯽ ‪ 1.05m/s – 3.5ft/s‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻄﺮ ﭘﺎﯾﭗ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﭗ ﮐﻠﻮرت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ زﯾﺮ ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪:‬‬

‫ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﻄﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺠﺮا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺠﺎز ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ارﺗﻔﺎع ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻧﻮع وﯾﺎ ﮐﻼس ﭘﺎﯾﭗ ﻗﺮار زﯾﺮ اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪Class A (5 ft) 1.5m‬‬
‫‪Class B (10 ft) 3.0m‬‬
‫‪Class C (15 ft) 4.5m‬‬
‫‪Class D (20 ft) 6.0m‬‬
‫اﻧﻮاع ﭘﺎﯾﺐ ﻫﺎ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻧﺪﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺎﻻي آﻧﻬﺎ درج اﻧﺪ‪ ،‬داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻋﺪاد‬
‫‪ 25, 50, 75, 100, 125‬ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺪﮐﺲ ﻣﻌﺮف ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﻮت(‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭘﺎﯾﭗ ﮐﻼس ‪ C50‬ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ‪ 50‬ﻓﻮت و ﺣﺪ اﮐﺜﺮ ارﺗﻔﺎع ﻣﻌﺎدل ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪ 15‬ﻓﻮت را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪Engzia.blogfa.com‬‬ ‫‪t.me/Civiaf‬‬