Kiến trúc máy tính

NGUYỄN Ngọc Hoá

Department of Information Systems,
University of Engineering & Technology,
Vietnam National University, Hanoi

7 September 2015 Hoa.Nguyen@vnu.edu.vn

 Giới thiệu môn học
 Môn học:
 Kiến trúc máy tính
 Computer Architecture
 Phân bố giờ học : 3 tín chỉ
 30 giờ lý thuyết
 12 giờ bài tập & ôn tập
 3 giờ thảo luận trên lớp
 Giảng viên: Nguyễn Ngọc Hoá
 Phòng 311-E3
 Điện thoại: 37547.813
 Email: Hoa.Nguyen@vnu.edu.vn
 Lớp trưởng môn học
 Bach Van Thuần, 0963.131.293 , thuanbv2203@gmail.com
 Phan Thi Hà Trang, 096.991.7887, hatrang1921@gmail.com
Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 2
 Mục tiêu
 Trang bị kiến thức cơ bản về kiến trúc và tổ chức máy tính,
sơ lược quá trình phát triển ngành công nghiệp máy tính,
 Nắm bắt hoạt động và tổ chức của các bộ phận chính trong
máy tính (CPU, bộ nhớ, thiết bị vào/ra, hệ thống liên kết)
đặc biệt là bộ nhớ và CPU,
 Hiểu rõ về ảnh hưởng của tập lệnh và kiểu đánh địa chỉ đến
hiệu năng của một máy tính computer, về quan hệ lẫn nhau
giữa tập lệnh, kiểu địa chỉ, pipeline và những phân cấp của
bộ nhớ (cache, chính, ảo),
 Nắm bắt được một số kiến trúc hiện đại cải thiện được hiệu
năng máy tính (kiến trúc x86-64, kỹ thuật siêu luồng, đa
luồng đồng thời, đa lõi,...)

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 3
 Chuẩn đầu ra của môn học
Mục tiêu
Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3
Nội dung
1. Kiến thức
(cho phép đạt được những yêu cầu 1.4 của ma trận chuẩn đầu ra
ngành HTTT và CNTT)
Nắm được kiến thức cơ bản về kiến trúc và tổ chức của máy tính, sơ lược
quá trình phát triển ngành công nghiệp máy tính. x

Hiểu được tổ chức và cơ chế hoạt động của các thành phần chính trong
máy tính, đặc biệt là bộ nhớ và CPU; x

Làm chủ được những điểm quan trọng trong quản lý bộ nhớ như các
phương pháp ánh xạ giữa hai loại bộ nhớ, kỹ thuật thay thế, chính sách x
ghi, ...
Hiểu và vận dụng được những vấn đề nổi bật trong kiến trúc CPU như tập
lệnh, kiểu đánh địa chỉ, kỹ thuật pipeline, .. x

Phân tích và đánh giá được hiệu năng của máy tính nói chung, xác định
được ảnh hưởng khi một trong những yếu tố quan trọng trong kiến trúc
thay đổi đến hiệu năng của máy tính, biết cách xây dựng giải pháp nâng x
cao hiệu năng tính toán tuỳ theo ngữ cảnh

2. Kỹ năng
2.1 Kỹ năng cứng
2.1.2. Kỹ năng lập luận tư duy và giải quyết vấn đề
2.1.3. Kỹ năng nghiên cứu và khám phá kiến thức x
2.1.4. Kỹ năng tư duy theo hệ thống

2.2 Kỹ năng mềm

x
2.2.1. Các kỹ năng cá nhân
Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 4
 Chương trình học
1. Nhập môn T1 2. Tổ chức cơ bản máy tính T2
 Khái niệm chung  Khái niệm điều khiển theo
 Kiến trúc và tổ chức chương trình
 Cấu trúc và chức năng  Nguyên lý Von Neuman
 Lịch sử phát triển  Thành phần chính của máy tính
 Mô hình máy tính của Von Neuman  CPU
 Phân loại kiến trúc  Bộ nhớ,
 Hiệu năng và luật Moore  Thiết bị vào/ra
 Một số kiến trúc máy tính hiện đại  Hệ thống liên kết
 Kiến trúc x86 và x86-64  Chức năng của máy tính
 Kiến trúc UltraSparc  Khái niệm chung
 Bài tập  Chu trình lệnh
 Sơ đồ trạng thái chu trình không
có ngắt và có ngắt
 Bài tập

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 5
 Chương trình học…
3. Hệ thống liên kết T3 4. Bộ nhớ và các hệ thống
 Mô hình liên kết thành phần lưu trữ T456
trong máy tính  Khái niệm và chiến thuật
 Khái niệm bus phân cấp bộ nhớ
 Tổ chức và chức năng  Các đặc điểm của bộ nhớ
 Kiến trúc truyền thống  Bộ nhớ chính
 Kiến trúc hiệu năng cao  Bộ nhớ cache
 Các đặc điểm của bus  Bộ nhớ ngoài
 Kiểu bus
 Bài tập
 Độ rộng bus
 Kiểu truyền dữ liệu



Timing
Kỹ thuật phân xử (arbitrage)
 Bài tập & Kiểm tra
 Hiệu năng giữa kỳ T7
 Ví dụ với PCI bus

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 6
 Chương trình học…
5. Các thiết bị vào/ra T8 6. Số học máy tính T9
 Các thiết bị bên ngoài  Tổng quan về đơn vị số
 I/O Modules học và logic - ALU
 Truy cập bộ nhớ trực tiếp  Biểu diễn thông tin số
 Kênh I/O và processors  Khái niệm thông tin số
 Biểu diễn ký tự
 Bài tập
 Biểu diễn số nguyên
 Biểu diễn số thực
 Logic số
 Mạch kết hợp
 Bộ số học và logic
 Mạch tuần tự
 Bài tập

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 7
 Chương trình học...
7. Kiến trúc bộ vi xử lý 8. Cấu trúc và chức năng
T10-11 CPU T12-13
 Khái niệm  Cấu trúc CPU
 Biểu diễn lệnh  Chu trình lệnh
 Định dạng (format) lệnh  Pipeline
 Phân loại lệnh  CISC & RISC
 Các phương pháp đánh địa chỉ  Superscalar
 Ví dụ với các kiến trúc thường  Bài tập
gặp
 Intel – x86
 AMD – x86-64
 ARM
 PowerPC

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 8
 Chương trình học...
9. Xử lý song song và đa lõi T14
 Một số mô hình tổ chức đa CPU
 SISD
 SIMD
 MISD
 MIMD
 Đa luồng đồng thời - SMT và siêu luồng HyperThreading
 SMP và Cluster
 Mô hình tổ chức hệ thống máy tính đa lõi (multicores)
 Core i7
 ARM11 MPCore

10. Chữa bài tập và ôn tập chung T15

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 9
 Đánh giá

 Kiểm tra giữa môn: ME 40%

 Kiểm tra hết môn: FE 60%

 Điểm môn học = 40%ME + 60%FE

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 10
 Tài liệu tham khảo
 William Stallings, Computer Organization and
Architecture, 10th Edition, Prentice Hall, 2015

 John L. Hennessy & David A. Patterson, Computer

Architecture, A quantitative approach, 5th Edition,
Morgan Kaufmann, 2011

 BBC : KIẾN TRÚC MÁY TÍNH CLC (1516_I_INT2205_4)

http://bbc.vnu.edu.vn/webapps/portal/frameset.jsp?tab_id=_2_1&url=%2fwebap
ps%2fblackboard%2fexecute%2flauncher%3ftype%3dCourse%26id%3d_2194_
1%26url%3d

Computer Architecture –
–Department
Department of
ofInformation
Information Systems
Systems @
@Hoá
NGUYỄN
NGUYEN
Ngọc Hoá 11