DOGAN KITAP TARAFINDAN YAYIMLANAN

SAYGI OZTURK KITAPLARI

lsmet Pa§a'nm Kiirt Raporu

Devletin Derinliklerinde
Smar Otesi Sava§m Kurmay Giinliigii,
I. Kuzey lrak Operasyonu'nun Bilinmeyen Yanlara
Madalyah MahkGm
Karca, 5-6-2 Tamam Reis

33 KUR~UN
33 Askerimizin ~ehit Edildigi Katliaman Tanaklara Anlatayor

Y azan: Sayg• OztGrk

Yayan haklara: ©Dogan Egmont Yaymc1hk ve Yap•mc•hk Tic. A.~.

Bu eserin bGtGn haklan sakhd1r. Yaymevinden yaz11l izin almmadan k1smen veya
tamamen ahnt1 yap1lamaz, hi~bir ~ekilde kopya edilemez, ~ojlalt1lamaz ve yay•mlanamaz.

I. bask1 I mart 2008

5. baska I nisan 2008 /ISBN 978-975-991-680-0

Kapak tasarama: Yavuz Korkut

Baska: Altan Bas1m Ltd. I Yilzy1l Mahallesi
Matbaacalar Sitesi 222/A 34200 Bagcalar- ISTANBUL

Dogan Egmont Yayancdak ve Yapamcahk Tic. A.~.

19 May1s Cad. Golden Plaza No. I Kat 10, 34360 ~i~li -ISTANBUL
Tel. (212) 246 52 07/542 Faks (212) 246 44 44
www.dogankitap.com.tr I editor@dogankitap.com.tr I satis@dogankitap.com.tr
 33 Kur§un
33 Askerimizin ~ehit Edildigi Katliam1n
Tan1klan Anlatlyor

Sayg1 Oztiirk

I i
I

i'

~DpGAN
-KITAP
 Emin Qol~an'In onsozti

Rahmetli gazeteci agabeyimiz ~inasi Nahit Berker'in c;ok giizel

bir sozii varch:
"Gazeteci olunmaz, gazeteci dogulur."
Gerc;ekten de oyledir. Gazetecilik zorla, zorunluluk nedeniyle
yapllacak bir ifi degildir. 0 takdirde unvammz gazeteci olur ama
"gazeteci" olamazstmz!
Bugiine kadar binlerce gazeteciyi uzaktan veya yakmdan tam-
dim. lc;lerinde "gazeteci dogmufi" diyebilecegim ender kifiilerden
biri Sayg1 Oztiirk'tiir. Meslegimizi aim teri, goz nuru ve geceli
giindiizlii emegiyle siirdiiren, tahmin ediyorum ki yatagmda bile
gazetecilik dii§iinen, ertesi giin bu ac;tdan ne yapmas1 gerektigini
planlayan gerc;ek bir basm emekc;isi.
Saygt, olmayacak, akla gelmeyecek yerlerden inamlmaz haber-
ler c;tkanr. Y~am1 gazetecilik iizerine kuruludur. Ar~tmna konu-
larmt, hatta tozlanmt§ dosyalan bulur, belgelere ul~rr, haber
kaynaklarm1 konu§turur... Ve c;ogu unutulmufi olan ilginc; beige
ve olaylan derleyip kitap yapar.
Bu, Saygt'nm onuncu kitab1. Bugiine kadar yazch~ her kitap ses
getirdi ve en c;ok satanlar listesinde yer alch... <;iinkii bunlar bo§ ki-
taplar degil. Ben de bu saygtn ve degerli dostumun kitaplarmt okur-
ken c;ok §ey ogrendim. Hatta bunlarm onsoziinii ben yazchm. Bunu
yaparken de, en az onunla olan dostlugum kadar onur duydum.
Sayg1 Oztiirk'iin kifiiligine, dostluguna ve ozellikle de gazeteci-
ligine sayg1 duyuyorum.
Biz baltk haftzalt bir toplumuz. Olanlan hemen unuturuz. Bi-
zim ic;in can verenleri bile unuttugumuz stkc;a olur! 1993 yllmda
Elaztg- BingOl yo lunda fiehit edilen 33 askerimiz bunun en somut
omeklerinden biridir.
 8

~imdi aradan 15 yil ge<;ti ve Sayg1 Oztiirk bu dosyayt, bu kita-

blyla yeniden a<;1yor. <;ok da iyi ediyor. Bu inanilmaz katliam blli?-
ka bir illkede olsaydl, o illkenin 33 silahs1z asker karayolunda
otobiisleri durdurulup yere indirildiginde ve acrmas1zca tararnp
§ehit edildiginde, <;ok blli?ka olaylar Ylli?aniTdl. Oysa biz olanlan
unuttuk bile!
Aklmuza "33 ~ehit Asker Arutl" dikmek bile gelmedi. Bugiin
<;evrenizde kii<;iik bir soru§turma yapm bakalrm, bu olay ka<; ki§i
tarafindan anrmsaruyor! Ka<; ki§i bu olayt biliyor!
Bu olay nasil oldu? Peki bu i§in sorumlulan kim? PKK terorii-
niin en yogun oldugu bir donemde bu askerlerimizi Malatya'dan
otobiisle, silahslZ ve korumas1z yola <;1karanlar kimdi? Bu inarnl-
. maz ihrnal sonrasmda onlar yargilandl nn? Ceza aldl nn?
Katliamm sorumlusu oldugunu bildigimiz ve halen cezaevinde
bulunan ~emdin Saklk bu konuda neler soyledi? Nasil yarglland1?
Hepsinin yarntnn bu kitab1 okuyunca ogreneceksiniz.
Dahas1 var. 0 yillara bir kez daha doniip anrmsayahm. Tiirk
medyasmm baz1 kalem§orlan ve ekran yorumculan, biitiin bun-
lar olurken PKK ve Abdullah Ocalan'1 goklere <;1karma yan§m-
daydl. Ko§elerde ve ekranlarda "Ozgiirliik, demokrasi, Kiirt hak-
lan" sloganlan atlhyor, <;ok saytda gazetecimiz "Saym" Ocalan'la
bir soyle§i yapabilmek i<;in Suriye'de onun ayagma gitmekten
utanm1yordu. PKK tohumlan kendi ken dine ye§ermedi. 0 tohum-
lan topraga atlp giibreleyenler arasmda bizim medyam1zm baz1
anh §anh mensuplarnnn rollerini de asla unutmayahm.
Sayg1'nm kitabmm adl "33 Kur§un." Ancak §ehitlerimizin iize-
rinden 33 degil, tam l 54 7 kur§un <;1kanld1. 0 karanhk gecede yo-
lun ortasmda §ehit ba§ma ka<; kur§un dii§tiigiiniin hesabm1 siz
yapm!
Bu kitab1 yiireginiz yanarak okuyacaksnnz.
Devlet onlan unuttu. Milletimiz de <;oktan unuttu. Hi<; degilse
siz unutmaym ve bu kitab1 okurken, ya da bitirdiginizde onlann
ruhuna bir Fatiha okuyun. Ne yaz1k ki elimden ancak bu <;agnyt
yapmak geliyor.
Sayg1 Oztiirk'ii gazeteciligi i<;in bugiine kadar <;e§itli nedenler-
le yiizlerce kez kutlad1m. Bu kitab1 i<;in burada bir kez daha kut-
lamayt gorev biliyorum, "ellerine saghk" diyorum.
 Karh bir Ankara giinuydu. Jandarma Genel Komutam Orgene-
ral E§ref Bitlis, till perdeyi aralaYJp pencereden bakarken, "Bu
kar dinmeyecek anla§Ilan" diye soylendi. Telefonu c;aldl, ic; hat-
tan arayan 1c;i§leri Bakan1 tsmet Sezgin'di. Bakan, "Pa§am, siz de
erteleyin de Diyabakrr'a birlikte gidelim" dediginde, Bitlis, daha
once planladlg1 bu toplanbya gitmezse arkada§larmm moralinin
bozulacagm1 belirtti. Bakan da ona, "Peki pa§am, size hayrrh yol-
culuklar" dedi.
Kurmay Ba§karu Korgeneral Yalc;m Erten'in yanma, Genel Sek-
reter Albay Osman Ozbek girdi. Ozbek, "Komutarum, eger uygun
bulursaruz, komutarumiZa birlikte gidelim, bu havada yola <;Ikma-
masnn soyleyelim. Bu havada Diyarbaklr'a gidilmez" dedi. Erten,
"Ben soyledim. Ama gitmekte kararh. Odasmdan <;Ikmadan bir
kez daha soyleyeyim" dedi. tki komutan birden ayaga kalkt1. E§-
ref Bitlis'in ozel kalem mudfulUgu odasma geldiklerinde Yalc;m
Pa§a, dogrudan makama girdi. Az sonra <;Iktlgmda, "Hayrr, gitme-
ye kararh" dedi.
"Qikl§ emri" geldiginde, Kurmay Ba§kan1 Korgeneral Yalc;m Er-
ten, Genel ~ekreter Albay Osman Ozbek, yardlmc1s1 Albay Ahmet
Demirta§ ve baz1 gorevliler kapmm online inmi§, komutam Eti-
mesgut Askeri Havaalaru'na yolcu ediyorlardi. Komutan, havaya
bakarken, gozline Jandarma Genel Komutanhg1 tabelas1 taklld1.
Komutanm arac1 hareket ettikten sonra, arkasmdan Genel
Sekreter YardlmclSl Albay Ahmet Demirta§, Ankara U Jandarma
Komutam Albay $entfuk Kllmc;'m arac;lan da Etimesgut Askeri
Havaalan1'na gitmek uzere aynld1.
Komutan, Kara Havac1hk Okulu'nda uc;agma binerken, Diyar-
bakrr'dan gelen son habere sevinmi§ti. Diyarbakrr Havaalaru'nda
10

ini~lernormale donmii~tu.. U~ak havalandtktan sonra Albay De-

~' "Hayrrh yolculuklar olsun" dedi. Binaya giririce iiniforma-
smm iizerine .biriken kar tanelerini silkeledi. Telefonla Genel
Sekreter Osman Ozbek'i aradi:
"Komutanlm, komutanlmlzm u~ag1 havalandi. Karargaha do-
niiyorum. Emriniz?"
Ozbek, "Tamam" dedi. Komutanm verdigi bir emri yerine getir-
mek i~in o giin genel sekreter olarak havaalanma gidememi~ti.
Onun da i~inde bir stkmti vard1. Komutana bu havada gitmemesi
i~in Meta yalvarmt~lardi. Ancak, komutan gitmesi gerektigini
soylemi~, daha fazla ayrmtiya girmemi~ti.

"Havadaki uc;ak komutarun olabilir mi?"

Osman Ozbek daha yeni kapatnn~ti ki telefonu ~aldi. Arayan
Esenboga Havaalanmda gorevli Hakan Ustegmen'di. Heyecanllydi.
"Komutarum, Giivercinlik'ten kalkan bir u~ak Esenboga'ya acil
~ izni istiyor. E~ref P~anun bulundugu u~ak olabilir mi?" dedi.
Ozbek, "Olabilir. Ben de komutanm otomobiliyle hemen geliyo-
rum" dedi. Komutanm makam arac1 Etimesgut Askeri Havaalam'n-
dan donerken, karargahta bulunan diger otomobil hemen hazrrla-
rup Esenboga'ya gidilecek, E~ref Bitlis karargaha getirilecekti.
Komutan merdivenleri inerken, posta, "Komutantm, Hakari
Ustegmenim acil deyip sizinle gorii~mek istiyor" dedi. Ozbek, ko-
tii bir haber alacagrm tahmin ediyordu. Odasma gelirken, ~apka­
srm ~1kardi.
"Evet Hakan Ustegmenim, dinliyorum."
Hakan Ustegmen, "Komutarum, kule u~agm radarda goriinmedi-
gini, Yenimahalle civarmda d~m~ olabilecegini soyliiyor" dedi.
Karargah kan~m1~t1. Makam odasmm arkasmdaki kii~iik bo-
liimde ~al1~an t~i~leri Bakan1 Sezgin'in yaruna htzh adnnlarla
Ozel Kalem Miidiirii Ertugrul Oztiirk girdi. Bakan, ''Hayrrdir Er-
tugrul" deyince, "Kotii haber var efendim. Bir u~ak dii~mii~, i~in­
de bir orgeneral oldugu soyleniyor" dedi.
Komutanm u~ag1 Yenimahalle'ye, PTT'nin bah~esine dii~mii~­
tii. Olay yerine ilk ul~anlar o an Aselsan'a gitmekte olan cum-
hurb~kant ve Genelkurmay b~kan1 olmu~tu ... Bitlis P~a art1k
yoktu... Diyarbaklr'da yapllacak, Kuzey Irak'ta devam edecek
toplanti hi~ yapllamayacaktt ... A;yrn dakikalarda, PKK adma yapt-
lan a~tklamada, Bitlis'in u~agrm dii~iirdiiklerine ili~kin a~tklama,
olayt daha da farkl1 boyutlara getiriyordu.
 11

Operasyona "Orgeneral E§ref Bitlis" adl verildi

Jandarma Genel Komutam Orgeneral E§ref Bitlis 17 §ubat
1993'te m;ak kazas1 sonucu §ehit di.i§ti.i. Nisan aymda, bOli.ici.i or-
gi.ite yonelik etkili bir operasyon planlanmt§tl. 14 nisanda ba§la-
yacak bu operasyona "Orgeneral E§ref Bitlis Operasyonu" am ve-
rilmi§ti. Plana gore, operasyondan once herkesin gorev bOlgesin-
de olmas1 isteniyordu ..
Operasyon bir ti.irli.i ba§lamtyordu. PKK'nm ba§I Abdullah Oca-
lan s1k s1k "ate§kes"le ilgili ac;tklama yaptyor, Irak'm kuzeyinde
bulunan Ki.irt liderler de ate§kesin si.irmesi ic;in c;aba gosteriyor-
du. Qatt§ma olmadtgi ic;in Ti.irkiye'nin degi§ik yorelerine §ehit as-
ker cenazeleri gitmiyordu. Daglarda yi.izlerce teroristin rahat ha-
reket etmesi bazllarmt hem i.izi.iyor, hem de ate§kesi nasll bozanz
diye planlar yapthyordu.
Artlk "ate§kes"ten btkanlar vardi. Bunlardan biri olan "Ye§il",
gi.ivendigi baz1 komutanlarla sohbet ediyordu. Birisi "Boyle olmaz"
dedigmde, kar§ISmdaki asker "Burada e§klya oldugunu bilmemize
ragmen elimiz-kolumuz bagh" diye soylendi. "Ye§il", "Biz gidelim,
basallm, ate§kes bitsin" dedigmde, odadaki be§ ki§i birbirlerine
baktl. Sessizligi "Ye§il"in sigara paketinin hl§rrtiSI bozdu.
. 0 gi.in yine onemli bir ihbar almmt§tl. On dort ki§ilik bir PKK
grubunun hangi saatte nereden gec;ecegi bilgisi ula§rm§tl. Koyli.i-
ler de art1k, ihbar etmenin bir i§e yaramadigtm biliyordu. lhbar
ettiklerinin i.izerine gidilmiyor, onlar da "Hi.iki.imet ile PKK anla§-
tl mt?" diye merak ediyorlar, baz1 bilgileri ilgili makamlara verme-
ye gerek bile duymuyorlard1.
Her ne kadar "Ate§kes diye bir §ey yok" denilse de, ya§ayanlar,
olaym ic;inde olanlar durumu yaklndan biliyorlardi. Artlk ne tero-
rist kovallyor, ne fazlaca araziye «;tklyorlardi. Boyle olunca, tero-
ristler daha rahat hareket ediyordu. Bir gi.in once yine yol kesmi§,
kimlik kontrolleri yaprm§lardi. Bu arada, MHP Gene; ilc;e ba§kam-
m oldi.irmi.i§lerdi. Devlet gorevlileri sessiz kaldikc;a, onlar da bun-
dan cesaret altp azmayt si.irdi.irdiller. Artlk daha kalabaltk gruplar-
la hareket ediyorlardi. Bu srrada, ~ekeran i.izerinden gelecek 120
ki§ilik bir grubun Ziver Kopri.isi.i'nden gec;ecegi haberi gelmi§ti.

"Gizlice git, kopriiyii havaya U<;ur"

"Ye§il" sigarasm1 yakt1. Derin bir nefes c;ekti. Ytllardrr birlikte
oldugu ki§iye "Ate§kesi bozup, operasyonlara tekrar ba§latabil-
 12

mek ic;in ne yapabiliriz?" diye sorarken, Gorese Dagt'na dogru

baktl. Orada 250 kadar terorist kl§ tertiplenmesindeydi. Zor bir
hedef olmasma ragmen, yanlanna alacaklan be§ alt1 ki§ilik grup
ve agtr silahlarla, Gorese Da~'run babsmdan gece stzma hareka-
b yap1p, dagm dogu yamac;larmdaki tis bOlgelerinde, teroristlere
sabah ic;timasmda hie; beklemedikleri bir anda makineli ttifekler
ve 60'hk havanlarla btiytik kaytplar verdirmeleri halinde "ate§-
kes"in bozulacagrm dti§tintiyordu. Ardmdan "Ah bir de c;ab§mayt
ba§lattlglffilZda komando birli_kleri bOlgeyi c;evirse, grubun tama-
mrm imha ederiz" diye ekledi. Ancak, "Ye§il"in o donem "ate§-
kes"i bozma c;abas1 destek bulmadi.
Jandarma Genel Komutani Orgeneral E§refBitlis ic;m hep "fark-
h bir komutandi" degerlendirmesi yaplhyordu. Hem asker olarak
askeri konularda yaptl~ konU§malarla, hem de sivil elbiselerini gi-
yerek c;tktl~ televizyonlardaki ac;tkoturumlarda yaptl~ soyle§iler-
le halkm begenisini ve sempatisini kazanmt§tl. Ac;tkoturumlarda
kar§ISmda kim olursa olsun fikir tartl§malarma giriyordu. E§ref
Bitlis Pa§a, "BOlgede konU§lanmi§ durumda bulunan <;ekic; Gtic;'tin
Tiirkiye'den aynlmast gerektigini belirtiyor ve ABD'nin Kuzey
Irak'ta olU§turmaya c;ah§b~ Ktirt devletinin Tiirkiye'nin zararma
oldugunu" soyltiyordu. Bu nedenle ABD Btiytikelc;iligi tarafmdan
birkac; defa htiktimete §ikayet edildigi de soyleniyordu.
Bunlar yetmemi§ti. Jandarma Genel Komutam Orgeneral E§-
ref Bitlis ile Asayi§ Kolordusu Komutan1 Korgeneral Necati Oz-
gen, 17 araltk 1992'de Barzani ve Talabi'yle gorti§mek ic;in Irak'm
Salaheddin kentine helikopterle gidiyordu. Bu gidi§ten, <;ekic;
· Gtic; Harekat Dssti'ntin haberdar edilmi§ olmasma ragmen Bitlis
ve Ozgen'in bulundugu helikopter defalarca taciz edildi.
E§ref Pa§a, bOlgede karlar kalkmadan, tum Gtineydogu'da ayru
anda ba§layan btiytik bir operasyonla PKK'ya belini dogrultamaya-
ca~ bir darbe vurmak dti§tincesindeydi. Bu operasyon PKK bahar
tertiplenmesini yapmadan ba§latllmahydi. Hazrrhklara ba§lamalan
ic;in karargahma ve Asayi§ Kolordusu komutamna gerekli emirleri
verdi. Ama, Bitlis bu operasyonu hie; ba§latamadi. Diyarbaklr'a git-
mek ic;in havalandiktan klSa stire sonra uc;a~ dti§tti...
Ancak, Asayi§ Kolordusu Komutanll~, baharla birlikte etkili bir
operasyon ic;in hazrrhklan stirdtirdti. Harekat planlartru hazrrlaytp,
illerin gtivenlik komutanhklarma kendi planlartru yapmalan emrini
verdi. Gtivenlik Komutanllklan da 1993'tin mart aytru, koffi§u gti-
venlik komutanllklanyla hedeflere yapacaklan ortak harekatlarm
koordinasyonlartru hazrrlayarak gec;irdi. Ayru anda, bu kadar c;ok
 13

· birlikle, bu kadar btiytik bir operasyon bolgede ilk defa yapilacakti.

Operasyonun isrni de belliydi: "E~ref Bitlis Operasyonu."
Operasyon planlan btiytik bir gizlilik it;inde hazrrlarum~ti. 14
nisan 1993 sabah 5'te "E~ref Bitlis Operasyonu" b~layacakti. Ha-
ztrlanan planlar boltik seviyesine kadar (kendilerini ilgilendiren
klsmtyla) emir olarak verilmi~ti. Gtivenlik komutanllklannm son
koordinasyon toplantist, 10. nisan 1993 gtinti Asayi~ Kolordusu
komutani b~kanltgmda Bingol'de yapildt.
Elaztg'm Palu ilr;esi ile Bingol'tin Gent; ilt;esi ara hattmda, Mu-
rat Nehri'nin hemen batt kenarlarmdan b~laytp H~lan Dagt'nm
zirvesine ve ~ekeran Yaylast'na kadar uzan.an her bir agacmm
ytiksekligi dort be~ kath ev boyunda olan ~ekeran Ormaru'na yo-
rede "Ayt Ormaru" denilir. Agar;lann koklerinden t;tkan ve "pi\!"
. olarak tanlmlanan dallan ise neredeyse iki kath ev ytiksekligin-
dedir. Me~eler oyle bir btiytimti~, oyle bir geli~rni~tir ki govdeleri-
ni iki ki~i bir olsa kucaklayamaz. Orman yakmlarmda karayolu
da olmadtgmdan kesilememi~, bakir kalm1~ bir ormandrr. Burada
operasyona katllan bir subay, "Ayt ormaru"m anlatrrken "Vietnam
ormanlan gibiydi" diyor.
Bir asker o ormaru anlatrrken htiztinleniyor. Arkad~rm hatrr-
laytp gozleri doluyor, "Osman'! da orada kaybettik" diyor. Ayt Or-
mant'nm Murat Nehri yakmmdaki Sahabe Tepe'ye operasyon ya-
pan Elaztg Jandarma Komando Taburu burada 11 ~ehit verrni~ti.
~ekeran Ormaru'nda da, "Parmakstz Zeki" kod adh ~emdin Sa-
klk, .250 PKK'hyla kl~1 ger;irrni~, henliz yaz tertiplenmesini yaptp,
alana yaytlmarm~ti. E~ref Bitlis Operasyonu'nda Dogu ve Gtiney-
dogu'da girilmedik tis bolgesi kalmayacak, orgtite bir daha topar-
lanamayacagi bir darbe vurulacaktl. Elaztg ve Bingol'deki birlik-
lerin bir klsm1 da ~ekeran'a girecekti.
Son bir haftada ~ekeran' daki terorist grubundan pe~ pe~e iki
PKK'h kat;IP gtivenlik gtir;lerin~ teslim olm~lardt. lfadelerinde de
ilgint; bilgiler veriyorlardt. ~ekeran Ormaru'ndan 120 ki~ilik bir gru-
bun Murat Nehri tizerinde bulunan Ziver Koprtisti'nden ger;ecegi
ve oradan Bingol krrsalma daguaca~ bilgisi yine gelrni~ti...
Btiytik operasyonun b~lamasma daha dort gtin vardt. Tero-
ristlerin ger;i~lerinin ve ikmal yollarmm kesilmesi gerekiyordu. 0
koprti ur;urulmahydt. Sabah, Ziver Koprtisti yerinde olmamaltydt.
Emir verilmi~ti:
"Gizlice git, koprtiyti havaya ur;ur."
"Be~ altl ki~iyle yarm ~am gider derhal ur;ururuz."
Ziver Koprtisti, Murat Nehri'ni k~tdan kar~tya baglayan iki
14

buc;uk metre geni§liginde bir asma koprliydii. Nehrin bir yanm-

dan, nehre paralel demiryolu gec;iyor, kar§I tarafta ise Biiyiik Ak-
bulut ve Kiic;iik Akbulut koyleri yer al1yordu. Koprliyii en c;ok
nehri kar§Idan kar§Iya gec;mek, kar§I koylerden erzak ikmali yap-
mak ic;in teroristler kullaruyordu. Daha once koprli yakmlarmda
pusu faaliyetinde bulunan Palu jandarmalan ·ile koprliyii kulla-
nan teroristler arasmda iki defa c;atl§ma c;Ikml§, birinde bir er ha-
fif yaralanmi§, teroristlere herhangi bir kaYIP verdirilememi§ti.
Asma koprli, taban1 4 santimetre c;apmda dart c;elik halat iize-
rinde, 5 santimetre kalmhgmda latalar kullarularak yapllmi§, her
iki yana da boydan boya lOxlO latalar do§enmi§ti. Yanlarda ta-
bandan bir buc;uk metre yiikseklikte, 3 santimetre c;apmda, iki ·
adet daha tutunmak ic;in c;elik halat vard1.
Ortahk zifiri karanl1kt1. Gok giirliiyor, yagmur yag1yordu. Kop-
rliyii uc;urmak ic;in gelenler sirilsiklam olmu§lardi. 1c;Ierinden bi-
risi "Donumuza kadar ISlandik Ama iyi ki yagmur yag1yor. Bu ha-
vada kimse evinden c;1kmaz, teroristler intikal etmez, biz de gizli-
lik ic;inde verilen gorevi yap1p doneriz" dedi.
Karanl1k, yagmuryetmiyormu§ gibi koprlitabanmdaki dart c;e-
lik halatm ac;1kta olmadigrm gordiiler. Canlan Sikllml§tl. Birisi
"Merak etmeyin, kalaslan ben keserim" dedi, "marangoz oldugu-
mu unutmaym. Aha i§te testeremi de getirmi§im." Bu ki§inin ad1
Nihat'tl, kalaslan hirer hirer kesip Murat Nehri'ne at1yordu.
Nihat, kopriiniin tabanmda bir metrelik bir alan ac;mi§, dart c;e-
lik halat da ac;1ga c;Ikml§tl. Bundan sonras1 bomba egitimi almi§
olanlannd1. Onlar devreye girdi ve slrt c;antalannda getirdikleri
C-4'leri, elektrikli fiinyeleri c;1kanp c;elik halatlara baglamaya ba§-
ladllar. Kalm halatlara dorder kal1p, yanlardaki ince halatlara iki-
§er kal1p olmak iizere, top lam yirmi kal1p C-4 kullanmi§lardi. Her
kahp 1 kilo 200 gramd1.

"Vallahi Ugur Murncu'dan beter oluruz"

. Birisi elektrikli fiinyeleri seri olarak baglamaya ba§larken,
obiirii "Ben de bir arkada§lara bakaYim" dedi. Arkada§lanndan
birinin iizerinde naylon bir ortii vard1. Arkada§I, naylonun altlnda
yagmurun sesini dinler gibiydi. "Vay uyan1k vay, nereden c;1kt1
bu?" diyerek, "o da kenarmdan tutup naylonun altma girdi. Artlk
Islanacagi kadar ISlanmi§tl ve §imdi tam sigara tiittiirme zamaruy-
di. Yere uzanarak c;akmagrm yakt1. En zaylf bir l§Ik bile karanlik-
ta c;ok uzaklardan goriilebilirdi. l§Ik sizdirmamak ic;in, sigarasrm
 15

avucunun ic;ine alarak ic;iyordu. "Boyle olunca dane keyif veriyor

meret. Tadma doyulmuyor" dedi. ~im§ekler c;aklyor, bir anda or-
taltk aydmlantyordu. ~im§ek c;akt1g1 bir an sigarasm1 sondtirtir-
ken arkada§t, "~im§ekten C-4 patlaytcllar etkilenirse hap1 yuta-
nz" dedi. "Ugur Mumcu'dan beter oluruz! Onun parc;alanm buz-
lardan kaztdllar, bizim ise zerremizi bulamazlar."
"~im§ek patlattr nn fi.inyeleri abi?"
"Elektrikli flinye kullantyoruz, havadaki elektrik aklmmdan et-
kilenebilir!"
Naylonun altmdan c;tklp dondtigi.inde baglanttlar da bitmi§ti.
Ate§leyiciye baglanacak kabloyu yere serip, 50 metre uzakltktaki
demiryolunun altmdaki menfezde ate§leyiciye bagladllar. Men-
fezde sadece iki ki§iydiler.
"Ne dersin halatlan koparmaya yeterli mi?''
"Koparmas1 laztm, fazla fazla bagladtk."
"Ke§ke yal:unnzda demir testeresi de getirseydik, yarm koprti
yerinde kalrrsa rezil olurum."
"Biraz sonra koprti yok olacak, sen merak etme ... "
Heyecanhydtlar. Ate§leyicinin kolunu a§agt indirince, btiytik
bir patlama sesi, gok gtirtilttisi.inti bastlrdt. Uc; be§ saniye sonra
koprtintin havalanan parc;alan Murat Nehri'ne dti§tiyor, onlarm
suya degdiklerinde c;tkardlgt ses gok gtirtilttisi.ine kan§tyordu.
Sesler kesilince menfezin ic;inden ko§arak koprti ayagma gittiler.
Altl halat da kopmU§, halatlann uc;lan lif lif ac;Ilml§tl. 11 nisan sa-
baht Ziver Koprtisti'nti arayan bulamayacaktl. Yolda donerlerken,
"C-4'leri do§erken dtigmeye basana kadar patlamasm diye hep
dua ettim" dediginde, digeri de "Ben de, ben de" diyordu...
Ziver Koprtisti art1k yoktu. ~ekeran'daki teroristler operasyon-
dan once Bingi:il tarafma gec;emeyeceklerdi. Ama, 13 nisanda
ba§lamast gereken o operasyon da hie; gerc;ekle§meyecekti... Zi-
ver Koprtisti'ni.in ne amac;la uc;uruldugunu bilenler biliyordu ama
bilinmeyen, Apo'nun "tek tarafh" diye ac;tkladtgi "ate§kes" yoksa
iki tarafh ffil olmU§tU. Operasyona haztrlanan koy koruculan on-
ceden planlan yaptlan E§ref Bitlis Operasyonu'nun nic;in ba§la-
madlgtm hep merak ettiler.
Maytsm ilk haftasmda Palu ilc;esi smrrlan ic;erisinde, Murat
Nehri'nin dogusundan, Palu tlc;esi Jandarma Komutanhgt'na bi:il-
gede btiytik bir PKK'h grubun gortildtigti duyumu geldi. Alay ko-
mutant Elaztg Jandarma Komando Taburu ile bu taburun emrine
verdigi Palu Jandarma Komanda BOltigti'nli bi:ilgeye sevk etti. trc;
gi.in kovalamaca oynadllarsa da teroristlerle temas saglayamadl-
 16

lar. Komando taburu kuruldugundan beri $rrnak'ta gorevyapm1~,

Elaz1g'a yeni gelmi~ti, bu yiizden personel araziye yabancwm.
Uc;iincii giiniin sonunda Bingol smmndaki daglara tlrmarurlar-
ken teroristlerin gidi~ini gordiiler.

"Teroristler yolu kesecek" belgesi

BOlgede onemli bir hareketlilik vard1. Bingol Emniyet Miidiir-
liigii lstihbarat $ubesi'nde gorevli bir sivil polis, ~ubeye giderken
heyecanhyd1. Yolda, raporunu nasll yazacag1m kafasmdan gec;iri-
yordu. PKK'nm "ate~kes" karan vardl ama Bing0l-Elaz1g yolunu
keseceklerine ili~kin bilgi alilll~tl. Oglu orgiitte "onemli noktada"
olan bir babadan ogrenmi~ti. lc;inden, "Ne bilgi verdiyse dogru
c;1kt1. Adam beni hie; yamltmad1" diye gec;irdi.
Miidiiriine durumu anlatti, "Miidiiriim hie; merak etme, kayna-
gim saglam, bilgiler teyitli" dedi. 21 maYIS 1993 tarihinde "gizli"
kaYith 93/123 saYih yaz1 Emniyet Genel Miidiirliigii'ne, 1I Jandar-
ma Komutanhg1'na, Giivenlik Komutanhg1'na "A teyitli" olarak
gonderildi. "A teyitli", "Dogrulugu birinci derecede teyitli" anla-
mma geliyordu.
Yazmm bir kopyas1, Emniyet Genel Miidiirliigu lstihbarat Daire-
si B~karu Halil Tug'a geldi. PKK'nm "ate~kes" karan olmasma rag-
men boyle bir eyleme giri~ebilecegme ~kin Tug'a degi~ik kaynak-
lanndait da bilgiler ge~ti. Srradan bir istihbarat bilgisi olmadl~­
na, masa b~mda yazllmadlgma inaruyordu. Polis memura meslek-
te yeni olmasma ragmen orada onemli kaynaklar buldugunu bill-
. yordu. YardlmciSma, "Hemen yazmm da~tlmml yapallm" dedi.
Aym giin, B~bakanhk, Genelkurmay B~kanhg1, MlT Miiste-
~arhgi ve Jandarma Genel Komutanhg1'na yaz1mn hirer kopyas1
gonderildi. Yaz1da ~oyh~ deniliyordu:

Elaz1g'm Palu il~esindeki 300 ki§ilik PKK grubundan aynlan 150

ki§ilik bir grubun Bingo! bOlgesine geldigi ve aym grubun birka~ giin
ic;inde Bingol-Elaz1g karayolunu kesip eylem yapacag1, BingOI il mer-
kezi ile kendilerine yardrmc1 olmayan baz1 koylere eylemde buluna-
cagi bilgisi almmi§tlr.

Milliyetc;i Hareket Partisi (MHP) Gene; tlc;e B~kan1 Hadin Ari,

yol kesen, kimlik kontrolii yapan bir grup PKK'h tarafmdan Oldii-
riilmii~tii. Hadin Ari, "Ye~il" kod adh Mahmut Ylldlnm'm da akra-
basiydi. Ari'nin cenaze tarenine parti adlna katilma gorevi de o
 17

gtin Erzurum'da bulunan MHP Milletvekili Tuncay ~ekerciog­

lu'na verilmi§ti. Tehlikeli oldugunu bile bile Tuncay ~ekercioglu
cenaze toreni ic;in Genc;'e gidiyordu.

Erdal, minibiisiinii, Fercan'1 di.i~iindii

Hatay-Serinyol' da acemi er egitimini tamamlayan Erdal, Malat-
ya'dan asker arkada§lanyla dagttim ic;in gidecegi araca binerken ·
aklma minibusu geldi. Minibusu aldigmda ilk i§i arkasma "Bir ta-
n em" diye yazdirmak olmu§tu. Onun bir tanesinin kim oldugunu
Denizli'nin Karakova koylilleri biliyordu. Minibus §OfOrli Erdal,
Fercan'a yamkt1.
Otobus Malatya'dan yola c;tktlgmda akhna yine Fercan geldi.
Erdal, "Sag salim askerligimi tamamlayaytm, hemen ardmdan ev-
lilik" demi§ti. Erdal'm aklmdan hie; orada §ehit olmak, yaralan-
mak gec;memi§ti...
Hepsi, "Gtineydogu oyki.ileri" dinlemi§ti. Onlann da donu§te
anlatacag1 oykilleri olacaktt. Hangi c;atl§mada ba§larmdan ne
gec;tigini anlatacaklardi. Bazen gilldlirecek, bazen aglatacaklardt.
Dinledikleri Gtineydogu oykillerini anlatlyorlardi. Gece pusuya
yatarsllliZ. Ak§am karanll~ c;oktince, gtin agarmcaya kadar orada
kalrrsllliZ. Sigara ic;mezsiniz yeriniz belli olmasm diye. Bazen daya-
namaz avuc;lanruzm ic;inde egilerek sigaraniZl ic;ersiniz l§I~ siZma-
sm diye... Gordugtini.iz bir bodur agac; uyku c;oktlikc;e §ekilden §eki-
le girer. Bazen onu i.izerinize dogru gelen bir teroriste benzetir,
"Dur!.." diye ba~llliZ ... Bazen de i.izerine bir §arjor mermi bo§al-
tlrsllliZ ... Klprrdamaz. "Ellerini kaldrr ve yakla§" diye baglflfSllliZ.
Gelmez bir ti.irlli. "Gel diyorum, yoksa ate§ ederim" dersiniz. Yam-
mza gelen arkada§llliZ, "Ne oldu, kimse yok ki tertip" dedigmde
gozlerinizi bir defa daha OVU§turur, biraz da utanrrsllliZ.
Herkesin gun agarana kadar izledigi, gozlerini aytrmad1g1 bir
vadi vardtr. Baz1 vadiler o kadar ye§il olur ki, nereden, ne zaman
kimin c;tkacagmt anlayamazsmtz. Gece pusular, gunduz gozetle-
meler...

"Annemle birbirimize sanhp aglad1k"

Hakan, terini sildi, tekerlekli sandalyesini hareket ettirdi. Ti.il
perdesi c;ekili pencereden uzaklara bakt1. "Akhma askere gidece-
gim glin geldi" dedi. Qaytru guc;llikle agzma gotliri.irken, "0 gtin
bir ba§kaydt" diye ekledi. Bardak tutan eli yamnca c;aytndan ki.i-
1

i
18

c;iik bir yudum ahp hemen btrakti. Yeni §ekil verdigi btytgtyla oy-
narken konu§maya ba§ladi:
"0 giin sabah erken yola c;tkacaktim. Annemle I
aramtzda bir
krrgmhk vardi. Annem benden once kalkml§, salonda sanki beni
bekliyordu. lc;imden luc;klra luc;krra aglamak geliyordu. 0 giine
kadar ic;imden hie; boyle bir aglamak istegi gec;memi§ti. Annemi
goriince birdenbire ben ona attldtm; o da bana atlldt. Oyle bir sa-
nldtk ki, aynlmamacasma... lkimiz de aghyorduk. lkimiz de birbi-
rimizin sac;mt ok§uyor, o 'Hakarum, oglum' diyor, ben 'Anne, ha-
ytrhstyla gider gelirim, beni merak etmeyin' diyordum. Belki be§,
belki on dakika oylece sanh kaldik. Evden uzakla§rrken ic;imde
degi§ik duygular vardt. .. "
Ve bir patlamada Hakan'm bedeni bir o yana, bir bu yana savrul-
du. Hakan, bir daha annesine ayakta hie; sanlamadi. Hakan bir da-
ha hie; aglamadi. Hakan, tekerlekli sandalye iizerinde kendine yeni
bir diinya kurdu. $imdi ic;inden, "0 giin ke§ke anneme daha c;ok sa-
nlsaydim, anneme sarilip daha c;ok aglasaydim" diye gec;eriyor.

Nizipli Unsal, tlirkiiyii.duyunca dayanamad1

Siz bakmaym asian gibi oglunuzun yarumzda kolay kolay agla-
madigma. Bazen o delikanhlar hie; beklenmedik bir zamanda agla-
yacak bir §ey bulurlar. Gozleri yagmur bulutu gibi yiiklii olur. Mini-
biisiin radyosundan yiikselen bir tiirkiiye daha fazla direnemezler.
Hele o tiirkii, Nizipli Unsal'm yola c;tktigmda duydugu "Kl§lalar dol-
du bugiin I Doldu bo§aldi bugiin" tiirkiisiiyse hie; dayanllmaz elbet-
te... Bu tiirkiiyii duyar duymaz aglamaya ba§ladi Unsal da. Bir ta-
raftan da "illan srras1 nu §imdi bu tiirkiiniin, zaten kendimi zor tu-
tuyorum" diye soylendi.
Acemi birligi derken kendisini Mardin 70. Mekanize Tugayt'n-
da buldu. Giinler gec;iyordu. lzin zamaru gelmi§ti. 0 giin astsuba-
YJ., "Unsal, operasyon var, s~n de katll" dedi. Dnsal gitmesi gerek-
tigini soyledi. Memleketinde on dokuz giin kald1. Birligine don-
mek ic;in evinden aynldi. Evden c;tkti, iic;-dort adtm attlktan son-
ra geriye doniip baktt. Amcasmm klz1 "Ne oldu?" dedi. Dnsal be§
on adtm daha atti, yine geriye dondii. lc;ine bir §eyler dogmu§tu.
Annesinin yaruna gitti, §unlan soyledi:
"Aha bu soyledigimi unutmaytn, §imdi gidiyorum ama benim
ya cenazem gelecek ya da yaral1 olarak donecegim."
Oradakiler, "Agzmdan yel alsm Dnsal, o nasll soz, hadi Allah'a
emanet ol" dediler. Dnsal bu kez arkasma hie; bakmad1. Yiiriirken
 19

ic;inden "Ya :;;ehit cenazem gelecek ya da yarah olarak donecegim.

Ben biliyorum, ikisinden birisi olacak" diyordu.

Qavu§, "Oli.iyorum" deyip §ahadet

getiriyordu
lzinden doneli yirmi alt1 gun olmu:;;tu. Yine bir operasyona
c;tkacaktt. Hemen yamndaki ranzada: yatan kogu:;;c;u Ytlmaz't
uyandtrdt. Ak:;;amdan her :;;eyi haztrlamt:;;ti. Yllmaz, uykulu uy-
kulu, "Ne oldu?" dedi. Unsal, "Ytlmaz, aha burada ev telefo-
num, ev adresim, i:;; telefonum, i:;; adresim. Birazdan gidiyorum,
bir daha gelmeyecegim gibi bir his var ic;imde. ~ehit olursam
haber verirsin" dedi.
0 gtin saat 13.00 civarmda pusuya dti:;;tiller. Dzerlerine yagmur
gibi mermi yagtyordu. Hemen yamndaki Adanah arkada:;;t, kar:;;t-
da:ki c;ahhklar arasmda iki teroristin oldugunu soyledi. Dnsa:l,
"Bas tetige koc;um" dedi. Adana:l1, bast1 tetige. Birden "Ahh elim"
diye inledi. Dnsa:l eline bakt1. Adana:lt'nm iki parmagmdan kan
fi:;;kmyordu.
Az ilerde Erol ate:;; a:ltmda ka:lml:;;ti. Unsa:l, "Komutamm, Erol'u
kurtarmam lazlffi" dedi. Komutam, "Gidemezsin, yapma" dedi.
Dnsa:l stirtindti, Erol'un bulundugu mevziye yakla:;;ti. Hemen ya-
mnda Uzman Qavu:;; Mustafa, "Ben Oltiyorum" deyip kelimei :;;a-
hadet getiriyordu. Dnsa:l, bir ttirlti Erol'un yamna yakla:;;amtyor-
du. Erol once kolundan, ardmdan bacagmdan yara:lannn:;;t1. Dn-
sal, Erol'a, "Korkma koc;um, yeter ki ba:;;mdan yara a:lma. Ba:;;m1
kayanm arkasma koy" diyordu.
Htiseyin Dnsa:l Canc;elik, Erol'u kurtarmak isterken kolundan
tam tic; mermi yedi. Dnsal, "Kolumda bir SIZI vard1 ama vuruldu-
gumu bile anlamamt:;;tim. Yara:l1 ha:limle Erol'u mevziden kurtar-
dtm" diyor.
Aradan tam on tic; ytl gec;ti. Dnsa:l'la Erol bir da:ha hie; gorti:;;e-
mediler. Dnsa:l, "Erol'a klrgmtm. Ben onu kurtaracaglffi diye ha-
yatimi ortaya koydum, o bir gtin olsun beni aramadt" diyor. Dn-
sa:l'm bu zoruna gidiyor. Bir de zaman zaman kar:;;Ila:;;tig1 "Gaziy-
sen gazisin. Benim ic;in mi gazi oldun?" sozleri ona kur:;;un yara-
smdan da ag1r geliyor...
Dagttlma c;tkmadan once Gtineydogu'ya kura c;ekenlere "Sa-
kal btrakm, b1y1k btrakm, yolda bir :;;ey olursa asker oldugunuz
belli olmasm" demi:;;lerdi. Arttk, kimisi sakal btrakmt:;;, sakahm
stvazhyordu; kimisi btytk btrakmt:;;, afili afili b1ytgm1 buruyor-
20

du. Birbirlerine, "Birkac; saat sonra ne biYik kalacak, ne sakal"

deyip gtilti~tiyorlard1.

Hedeflerinde hem "Ye§il"

hem de milletvekili vanh
MHP Gene; llc;e B~kam Hadin Ari, Servi beldesinde partililer
arasmda c;1kan bir anl~mazh~ gidermesi ic;in davet e~ti. Ha-
din Ari, minibtisle bu beldeye gidenlerle birlikteydi. Beldeye klsa
bir stire kala yollan silahh bir grup terorist tarafmdan kesildi.
Teroristler minibtistin kapllanm ac;arken, yolun kenannda
mevzilenmi~ olanlar da silahlannm namlulanm minibtise c;evir-
mi~lerdi. lc;lerinden birisi, "Kimdir ulan Hadin Ari, c;1ksm ortaya!"
diye bagmyordu. Kimseden ses c;1knuyordu. Terorist elindeki si-
lahl saga sola ate~lerken bir daha bag1rdl: "Kimse ortaya c;1ksm.
Yoksa hepinizi gebertirim!.."
Hadin Ari, "Benim" deyip bir ad1m one c;1kt1. Teroristlerden iki-
si koluna girerek onu oradan uzakl~tlrdllar. lki gtin sonra cese-
di bulunmu~tu. Vticuduna erimi~ naylon yaklp damlatnu~lard1.
B1c;akla cildinde yaralar ac;1p tizerine tuz dokmti~lerdi.
Milletvekili Tuncay ~ekercioglu, o gtin Erzurum'da bulunuyor-
du. Parti genel merkezinden aradllar, Gene; ilc;e b~kamnm cena-
ze torenine parti adma kat1lmasm1 istediler. ~ekercioglu, cenaze
torenine yeti§mi~ti.
Cenaze namazmda yakl~1k 5 000 ki~i vard1. MHP il b~kam,
milletvekilinin kulagma, "Biz kendimize gore tedbir ald1k. Ama
burada bulunanlann c;ogu PKK'h. Ona gore tedbirli olahm" dedi.
~ekircioglu, sagma soluna bakt1. Gergin bir hava oldugunun o da
farklndayd1. Ama ne olacag1m kestiremiyordu. Cenaze toreninde
herhangi bir olay y~anmamas1 ic;in dini ve milli agrrhkl1 bir ko-
nu~ma yapmamasmm daha uygun olacagm1 dti~tindti.
llc;e b~kamnm topraga verilmesinden sonra, ~ekercioglu Ela-
zig'a gidecekti. Ancak, o gtin neredeyse herkes yollann PKK'hlar
tarafmdan kesilecegini biliyordu. MHP il b~kan1 Abdtilkadir
Bey, "Saym Vekilim, gitmeyin, Genc;'te size yapamad1klanm yolda
yapacaklar. Yolu kesip sizi kac;rracaklar" dedi. Milletvekili don-
meye kararhyd1. 11 b~kan1, telefonla valiyi arad1, "SaYin milletve-
kilimiz Elaz1g'a gidecek. Yollll! gtivenligi nasll?" diye sordu. Vali,
"Bir sorun yok, gidebilirler" kar~1hgrm verdi.
Parti binasmdan c;1karken, bir beldenin belediye b~kan1 mil-
letvekiline "Qok zor durumdaYJ.z" dedi. Qevresinde yirmi-yirmi
 21

be§ ki§i vard1. Konu§maya devam etti:

"Qok zor durumdaytZ. Beldemiz teroristlerin muhasaras1 altmda
Bir torba unun fiyatl 75 milyon liraya c;lkrm§. Bu durumu yetkilile-
re bildirmemize ragmen bir sonuc; alamadlk. Nerede bu devlet?"
Milletvekili, "Gelin bir de beraber valiye gidelim" dedi. Birlikte
valiye gidildi. Milletvekiline anlatttklarmi bir de valiye anlatttlar.
Vali, soylenenleri not ahyor, "Merak etmeyin, gerekli tedbirler ah-
nacak" diyordu.
Bu gorii§me yiizi.inden milletvekilinin yola c;tkmast da yakla§Ik
kirk be§ dakika gecikmi§ti. Milletvekili valinin makam odasmdan
aynhrken vali, "Herhangi bir §ey yok ama yine de size koruma ve-
relim. Onlarla birlikte gidin" dedi.
Az sonra, beyaz renkli bir Land Rover arac; geldi. Aracm on tara-
finda oturan sakalh ki§iyi, milletvekili onceden tanlyordu. "Hayrrdrr
Mahmut, ne yap1yorsun, koruma rm oldun sen?" dedigmde, "Oyle
bir §ey" kar§lhguu aldl. Milletvekilinin "Mahmut" dedigi ki§i, "Ye§il"
kod adlyla da bilinen Mahmut Ylldrrlm'dan ba§kas1 degildi...

"Gitmeyelim, burnuma kotii kokular geliyor"

Daha "Yado'nun Qe§mesi"ni yeni gec;mi§lerdi. Ye§il "Yollar ac;tk
olmasma ragmen kar§I taraftan gelen olmuyor. Bu i§te bir garip-
lik var... " diye soylendi. Milletvekili "Neymi§ garip olan?" dedigin-
de, Ye§il cam1 sonuna kadar ac;tp dt§anya sarkt1. Bir elini kulagt-
nm arkasma koyup uzaklardan gelen sesleri anlamaya c;ah§tl.
~ofOre, "Hemen don, hemen acele geri don!" diye ba~rd1. Mil-
letvekili ne oldugunu anlamad1. "Hayrrdtr Mahmut?" diyebildi.
Ye§il, "Biraz ilerilerde bir §eyler var. Bunlar yol kestiler. Beni de,
seni de kac;rracaklar" diye seslendi. ~ofOr, Ye§il'in ani kararlanna
all§Iktl. lc;inden, "Yme dellendi bizimki" diye gec;irdi.
Donti§e gec;tiklerinde kar§tdan gelen Ankara sivil plakah pika-
bm §OfOrtine i§aret ediyor, "Gitme, geri don!" diye ba~nyordu.
Adam, Ye§il'in bagmp c;agrrmalanndan korkmu§tu. Arac1mn htzl-
m daha da artrrarak aksi yone dogru yoluna devam etti. 06 plaka-
h arac; onlardan korkmu§tu.

"Kaymak, pusuyu anladl geri doniiyor"

Me§eliklerin arasmdan gozetleniyorlardl. Gozetleyenler milletve-
kili ile Ye§il'in hangi arac;ta oldugunu da biliyorlardl. Onlarm dondii-
gu gorilldiigunde, PKK'hlarm telsizinden §U sesler yiikseliyordu:
22

"Kayrnak pusuyu anlad1. Kayrnak, Bingol'e geri dontiyor."

"Kayrnak" dedikleri milletvekili ile Ye1?il'di. Ye1?il'in kurnazhg1
ve onsezileri sayesinde tuzaktan kurtulmu1?lardi. 0 gece Koy Hiz-
metleri 11 Mtidtirltigu'ntin misafirhanesindeydiler. Haberl ogren-
diklerinde, "Bizi de Allah korumu1?" diyebildiler.
Sabah erken yola c;lktlklarmda, yala.lnru? arac;lan da gormll1?lerdi.
"Dondtirmek" ic;in ugr~tiklan pikab1 da gordiller. Ye1?il pikabm ha-
lini gortince act act gilldti, "Biz adamt kurtarahm derken o bizden
korkup basti gaza. Kim bilir §OfOrti ne haldedir?" diye soylendi.
Yolda milletvekiliyle derin bir sohbete daldllar. Ye1?il, Suriye ve
Irak'a s1k stk gidip geldigini belirtiyor, Ttirkiye'deki olaylann ora-
.lardan tetiklendigini dile getiriyordu. Tuncay ~ekercioglu'ndan
aynhrken, "Ankara'ya geldigimde bir c;aymiZI ic;mek ic;in mutlaka
ugrayacagtm" dedi. Soztinti tuttu. MHP Genel Merkezi'ne gitti ve
hayatim kurtard1g1 Tuncay ~ekercioglu'nun c;aytru ic;ti.
Tuncay ~ekercioglu, Ye§il'in vall tarafmdan koruma olarak veril-
mesine 1?~lrffil1?ti 1?~Irmasma ama bunu hic;bir yerde soylemedi.

"En az 100 askeri ~]ehit etmi~]ler"

Daha olay s1cakt1. Elaztg-Kovancllar MHP llc;e B~karu Aydm,
ilc;ede gorevli komutam tamyordu. Telefona c;tkan askere,
"Onemli bir durum var. Komutantnnzla konu1?mam laztm" dedi.
Asker "G6rti1?tin komutantm" dediginde, komutan "Seni dinliyo-
rum Aydm" dedi. Aydm heyecanltydt. Telefonda 1?unlan soyledi:
"Komutantm, Gene; MHP llc;e B~kan1 Radin Ari'nin cenaze-
sinden geliyorduk, Bingol' de Atapark't 2 kilometre kadar gec;-
mi1?tik ki teroristlerin yolu kesmi§ oldugunu ogrendik. Qok kala-
bahklarml1?. Bir stirti otobtisti durdurmu1?lar. Asker sevklyatl var-
mt1?. Birc;ok askeri, kimliklerine bakarak sec;ip gottirmti1?ler. Da-
ha sonra uzun stire silah sesleri geldi, en az 100 ki§iyi Oldtirmti1?-
ler deniliyor."
Sesinden tiztinttisti ve heyecaru belli oluyordu. Aydm, zaman
zaman Trabzon ve Rize'ye gider, oralardan Rus malt c;e1?itli e§ya-
lan ahr, bunlan c;ocuklarma kaldmmlarda sattrrarak gec;imini te-
min ederdi. Gec;en yil bir defasmda Karadeniz'den gelirken Tun-
celi-Pilltimtir'de gene yolu kesilmi§, yanmdaki ogretmen arkad~­
lanyla kimliklerini aracm koltuklanmn altma saklayarak kurtul-
IDU1?lardt. Antrenmanhydt yol kesilmesine.
Komutan, olayla ilgili birkac; soru sordu. Duyduklan kar§tsm-
da deh§ete dll1?mti§tti. "Demek yol kesilecek istihbaratl dogruy-
 23

mmf dedi. Aydm, "Anlamadrrn komutamm, ne dogruymu~?" der-

ken, komutan, "Sonra konu~uruz Aydm. Onemli bir ~ey duyarsan
beni yine ara" deyip telefonu kapattl.
Aydm'm dedigi gibi gerc;ekten o glin yol kalabahkt1. Hem ace-
mi egitim donemini bitiren erler Dogu ve Giineydogu'daki bir-
liklerine hem de Dogu ve Giineydogu'daki birliklerden izne, tez-
kereye giden erler Bati'ya gidiyorlardi. Kovancllar ve Karako-
c;an ilc;e jandarma komutanhklari sorumluluk bolgelerindeki ka-
rayollan lizerinde, verilen emir dogrultusunda glivenlik tedbir-
lerini alm1~lar, er ~1yan otoblisler sorunsuzca b6lgelerinden
gec;mi~ti. Aym tedbirleri Bingol'lin almad1g1 dii~fuiiilemezdi. Us-
telik, ahnan bir duyum lizerine 24 maYIS sabah1 Atapark yakm-
lanndaki bir bolgede operasyon yapllm1~, operasyona Elaz1g 11
Jandarma Komutanhg1'na bagh bir komando taburu da katllm1~,
yolun kesildigi yerden, olaydan bir saat once gec;erek Elaz1g'a
donmli~tli.
Ertesi gfui ogleden sonra, Kovancllar'a gelen ki~i, otomobilden
iner inmez "Bunlar hep o ParmaksiZ Zeki'nin i~i. Bir gfui mutlaka
elime gec;irecegim. Bu yaptlklannm hesabnn tek tek sormazsam
bana da Ye~il demesinler" dedi.

Bakan sordu: "Bunu onceden ni<;in ogrenemedik?"

Eylemsiz gec;en bir ~ doneminden sonra, Bing6lfui 15 kilo-
metre yaknnnda, 33 erin katledilmesi basmda ve kamuoyunda in-
fial yaratmi~ti.
Sozde "ate~kes" kararlan olmasma ragmen PKK'lllarm yol ke-
sip, 33 askeri ~ehit etmelerinin ardmdan, Emniyet Genel Miidlir-
lligii de hedef olmu~tu. 1stihbarat Dairesi B~karu Halil Tug, ba-
smda yer alan ele~tiriler lizerine once Emniyet Genel Miidlirli Yil-
maz Ergun'un odasma gitti, "Saym Genel Miidlirlim, bizim ne ka-
bahatimiz var. Biz gorevimizi yapm1~, yolun kesilecegini ilgili ma-
kamlara bildirmi~iz. ~te bizim istihbaratimiZ, i~te ilgili makamla-
ra gonderdigimiz uyan yazllan. Mi.isaadenizle bu durumu bir de
bakarum1za anlatal1m" dedi.
Yilmaz Ergun, daire b~karu Halil Tug'la birlikte once 1c;i~leri
Mi.iste~an Fahri Oztlirk'fui odasma gitti. Basmda yer alan ele~ti­
rilerin bu yoni.iyle haks1z oldugunu belirtti ve bu durumu 1c;i~leri
Bakaru 1smet Sezgin' e anlatmak istedikleri. bilgisini verdi. Az son-
ra, Emniyet genel mi.idlirli ile 1stihbarat Dairesi b~karu bakamn
makam odasmdaydi.
24

Halil Tug, bakarun c;ok takdir ettigi emniyetc;ilerdendi. Ancak,

son olay bakarun da hayti carum stknul;ltL Tug'u gorlir gormez,
"Halil, bunu onceden nic;in ogrenemedik? Bak herkes bizim iize-
rimize geliyor" dedi ..
lstihbarat Dairesi B~kam Tug, "Efendim iizerimize hakstz bir
bic;imde geliyorlar.lzniniz olursa, Bingol'den gelen ve yolun kesi-
lecegi belirtilen istihbarat notunu birkac; gazeteciye vermek isti-
yorum. Aksi halde bu elel;ltirilerden bizim kurtulmamtz miimkiin
degil" dedi.
Bakan, "Siz kendi usullerinize gore geregini yapm" dediginde,
Tug ne yapacagnn biliyordu. Giivendigi iki gazeteciyi odasma da-
vet etti. Boyle durumlarda gazetecinin taktigi de bellidir. Onlar
da oyle yaptl.
lki gazeteci Tug'un odasma girer girmez, "Bu ne rezalet, adam-
lar yol kesiyor, 33 askeri l;lehit ediyor, boyle bir olay meydana ge-
lecegini onceden ogrenemiyorsunuz" dediginde, belgeyi ortaya
siirmenin tam zamamydl. Tug, "Bilen bilmeyen konul;luyor kar-
del;lim. ll;lte belgesi. Bakm tarihine, biz yolun kesilecegini ne za-
man ilgili yerlere yazrml;ltz?" dediginde gazetecilerin heyecam da
artrml;ltl.
Miithil;l bir beige gormiil;llerdi. Buna gore, eylem yaptlacagt tic;
giin onceden belliydi. Ancak brrakm beige vermesini, agzmdan
kolay kolay laf almamayan Halil Tug' dan bunu nas1l alacaklardl?
Emniyet'te bunlar olurken, Jandarma Genel Komutanltgt'nda
da hareketlilik devam ediyordu. Tiimgeneral Erdinc; Aygiin olayt
sorul;lturmak iizere muhakkik tayin edilmil?ti. ldari sorul;lturma
dev~ ederken, Elaztg 8. Kolordu Askeri Mahkemesi savc1s1 Bin-
b~l lnayet T~ da adli sorul;lturma b~latrml;ltl. Bu biiyiik olayda
ihmali oldugu gerekc;esiyle,
1- Elaz1g Giivenlik Komutan1 ve 11 Jandarma Komutan1 Jandar-
ma Kldemli Albay Hiiseyin Ytlmaz;
2- BingOl Giiveniik Komutan Yardrmctsl ve Bingol 11 Jandarma
Komutan1 Yarbay Ozcan Yarat (BingOl giivenlik komutam, Bin-
gol'deki piyade tugaytmn komutam olan tuggeneraldi. Bingol ili-
nin asayil;linden birinci derecede sorumlu olmasma, olay bolge-
sinde gorevli olmayan Elaz1g giivenlik komutanmm san1k olarak
yargllanmasma ragmen bu davada kendisi yargllanmadlgt gibi,
ta:mk olarak bile ifadesine b~vurulmaytp, aym yllm 30 agustos
tarihinde emekli edildi);
3- BingOl 11 Jandarma Komutanllg1 Harekat ve Asayil;l ~ubesi
Miidi.irii Yarbay Asrm Eroz;
 25

/ !.:.c.
,.~
K,X.K.
/ 8,. KOLORDU KOl!UTI\!IL!GI
/
/ ASm!I S!VCILIGI
~·/' aAZIG

SAYI t 1993/634
I!SAS : 1993/634 .
I<AI\AR: 1993/2.':}-'J

_:i:_I!..n.J; .!P.. .uu

. VE
~t:z.L.l:!

s.,t! !i... ... ~ •....: B~. :zararlar doll:= .;,.ro. itaatsizlil<Xo ';JRA-,..
S!m:JSIAJ!, ,_ ... ,(1:1 ~oyin IIIJ·!AZ• Abnlet oglu 1944 D.lu Bclu Ui AJ<9akcoa U9osi Altl.n:
. V ·kO;rii_ niif,kay,halcn S].aZl.~ :i:l Janda==> xa::-:-tan:L J,:Alb, {19$6-17) sio ••
2- Sodat §ElfO(iuL: l!m'!ar o~'u 1949 D.lu cz,r.ak!:ale E3ine i1gesi camii k
· bir mah.si nl!.r,l!.ny,:d"az:L{; :ll ,Ja:ldarma K>:nuta.:.U:Lt< l!arekat ve A~;y;;
· §I:P• cildUril. J,l'b,(19$3-22) sic.~· .
3-· ZUit me)! : ·Ali oglu 19$1 D.lu Q<!:>akl<a1e :Be..W.,arrs l:ah.si nii$.lc!"•
halon !C~'O!lnc:Llo.r :i:l9e Jnndanna Kcr.:U'ta."ll. J, Yzb, {1983-46) sioo ""{!•
4-. Serdar. !l:A\~JJILI : Lo:~an A51U 1962 i>.lu ±r.lix- rnerkez AtUla n:c..i..s:!.
n~py.Hal~ Kara.koga:t ilge Jandanna Birlik iComuia."ll. ,j.!{C:.Ut~.
{1984-20) sio,say.
5- ~an TARA':' c Ne.;et oi;lu 19$ D.1;,.J}vh.."'ll rner!<ez sar:~.~:~bey k&;li nU:r,J·
halen l3inati1.:i:l ,Ja."lda=a Kr.cutam. J,l'b.{l9S8-16) sieil sa;;r.
6- ABl.':l l'P.OZ : Rl.tat ~SJ.u 1950 D.lu cz,aakka1e ili Herk•z kepez k&Jil ni .
kay. ha1'lll Bingel :i:l J,X.l:L/P- :!larekat-Asey~ ljube miliilrii J.Yb. {19'5~
sio.sa;r. -
7- llevzat YILBIZ i !!Ei:u:let oi!lu l956 D,lu Dll<:!iO:>ir Ui Bey1ikova il~c'
· -:iJDikler k&,ril niif.key.halcn Bingiil :i:ll!rl--J,Dl.Komutaa:L J.!td.YZb. {19
40} sicil say. · ·
,51:!9. '3\.!li1J:i;. ',.,: 24·5~1993

S U: Q. .........-• J.iet?ur:!;rct_ ;;ilr•vizli· :\hr.l3.1,

.l¥J(I.K. ..........: ·Bekir S:mi t-LP: Ha1U :!;orallim oglu 1972 D.lu !!anisa ili sarma:1 ilqos.l
Gto.liioeli k'trit nii!.kay,.hals.'l Daskil i19e Jandar.r.a. DOli.U<: Ko.r:tutanlJ.3~nde
gOrevli J. Er' ·
s.uy 'Jlt.~~-. _: 24.5.1993

lU!Q.. • ·····-' lla:i,;J,yet gijrevini :lhmal, ((;~~')/It) · . . · _.

Sfo.-'IIK ... ___ ...: Yariz <;il;.r< 1 Zinettin o(;1u 1954 D.lu Erzcri.":l ili 01ur _ilgosi tc;e(l',c;cy:
kOyii llil:C,kay,halen lllngijl':i:l Jl>,:ldar.na K<mu'!arJ.11j:l :b>i:>•'ii•H~Jril J.!&lb.
(1974'-77) sio,say, . · · , (}
.l'l\19.•'1/I.R:i!!.~ •.-• 24.5.1993. /""lx·~.
;;.. .- I
Askeri savc1hgm iddianamesi.

4- E1aztg 1l Jandanna Komutanhg1 Harekat ve Asayi§ ~ubesi

Miidfuii Yarbay Sedat ~enogu1;
5- Bing51 11 Jandanna Komutanhg1 11 Merkez Jandanna Komu-
tam Kldemli Yiizbru?I Nevzat Ylldtz;
6- E1aztg 1l Jandanna Komutanhg1 Kovancllar 11c;e Jandanna
Komutam Yiizbru?I Zahit Engin;
7- E1aztg 11 Jandanna Komutanhg1 Karakoc;an llc;e Jandanna
Komutam Dstegmen Serdar Tav§anh hakkmda soiU§tunna bru?1at-
26

Save1, iddianameyi hazrrlarken gozlerinin online yru;;anan-

IIU§ti....
lar geldi. Hele o fotograf, hele o kahreden fotograf... Askerler bir-
birlerinin iizerine di.i§mi.i§tii. Onlann arasmda yarali kurtulanlar da
vardl. lnanllrr gibi deglldi ama yedi kur§un yaras1 almasma ragmen
§ehit olmayanlar da bulunuyordu.

Katliamdan sag kurtulanlar anlatlyor

0 giine kadar boylesi hie; uygulanmaml§tl. Askerler, Malat-
ya'daki toplanma bolgesinden, gideeekleri illere gore aynlml§
olarak, kiralanan otobiislerle yola c;1kanhyordu. Uzerlerinde as-
keri kimlikleri, boyunlannda kiinyeleri vard1. Mustafa, s1eak ne-
deniyle yakasm1 ac;nn§tl. Yola c;1kmadan yiiziinii ytkamak ic;in
ko§arken, boynundaki kiinyeler birbirine vuruyordu. "Yaylalar
Yaylalar" tiirkiisii aklma geldi. Aeemi birligindeki arkadru;;1 Se-
dat'l dii§iindii. 0, c;avu§ talimgiilunda kalml§tl, hep egitim yaptl-
raeaktl...
BingOl Cumhuriyet save1s1, katliamdan sag olarak kurtulanla-
rm ifadesini alrrken, gozleri doluyor, "Anlat evlad1m, nasll oldu?"
diyordu. Olayt yru;;ayanlar hep aym §eyi anlat1yorlard1. Soz srras1
onlara gelmi§ti. liadeleri yazan zab1t katibi, daktiloya yeni bir ka-
glt takt1. Savel, "lsmail, karbon kag1tlarm1 yenile. Yoksa kopyala-
n okunmuyor" dedi. Katip, "Tamam save1m" deyip, karbon kaglt-
larmi degi§tirdi. "Save1m hazmm" dediginde, kar§lsmda buhinan
erlere kimlik bilgilerini sormaya bru;;lad1.
- Biinyamin Ath: lzzettin ve Emine oglu, 1973 dogumlu, Hatay-
Altmozii ilc;esi Biiyiikburc; koyii niifusuna kaytth. Hatay-Demir-
koprii koyiinde oturur. Hatay-Serinyol'da jandarma eri olarak
aeemi egitimini tamamlami§, 120. S1mr Taburu Van-Qald1ran'a
sevki yapllml§.
- Mehmet Somay: Alive Hatiee'den olma, 1973 dogumlu, Adl-
yaman ili Besni ilc;esi Kesmetepe koyii niifusuna kaytth. Aym
koyde oturur. Qanakkale 116. Jandarma Alay Komutanhg1'nda
aeemi egitimini tamamlaml§, Bitlis 11 Jandarma Alay Komutanl1-
g1'na sevki yapllnn§.
- Mustafa Emtil: Fuat ve Giilperi oglu, 1973 dogumlu, Konya ili
Hadim ilc;esi Dolhanlar koyii niifusuna kaytth. Halen aym yerde
ottirur. Qanakkale 116. Jandarma Alay Komutanhg1'nda aeemi
egitimini tamamlam1§, Bingol ll Jandarma Alay Komutanhg1'na
sevki yap1lnn§.
- Arif Dogan: Alive Eliften olma, 1973 dogumlu, Qorum ili Me-
 27

citOzti ilc;esi KaYikoyii ni.ifusuna kaYith olup, 1stanbul-Bayrampa-

~a ilc;esi Esenler-Yavuz Selim Mahallesi, 2. Sokak, No.6, Kat 6'da
oturur. Hatay-Serinyol'da 121. Jandarma AlaYI'nda acemi egitimi-
ni tamamlarm~, Van ili Ozalp ilc;esi 121. Tabur'a sevki yaptlnu~.
- Mehmet Kapapc;1: ~ahabattin ve Sabahat oglu, 1973 dogumlu,
Hatay-Altmozti ilc;esi Karsu koyii ni.ifusuna kaYith. Aym koyde
oturur. Hatay-Serinyol 121. Jandarma Alay Komutanhgt'ndan
Van-Qaldrran 120. Smrr Taburu'na sevki yapllnu~.
Savc1, erlerin b~mdan gec;enleri ayrt ayrt dinledi. 1fadeleri bir-
birinin ayms1 oldugu ic;in katibe, "Yaz oglum. Yukartda isim, ad-
res ve sevk yerleri yazllm1~ askerlerin olayla ilgili olarak mti§te-
reken vermi§ olduklart ifadedir".
"Biz sevk yerlerimize gonderilmek tizere Malatya ll Jandarma
Alay Komutanltgt'na teslim olduk. Bizim izin kagttlartnuzt aldllar
ve imzaladllar. Bir liste yap1p straya gore orada bulunan otobtis-
lere payl~trrdllar. 24 maYIS 1993 tarihinde saat 13.00 stralarmda
Malatya' dan hareket ettik.

"Ne yamm1za, ne oniimiize koruma

verilmedi"
Arabarmzm ~ofOrleri ve muavini sivil ~ilerdi. Otobtis ozelden
kiral~tl. Yol gtizergam boyunca olay yerine gelinceye kadar iki
yerde mola verdik. Biz hareket ederken, Bingol'e varmcaya kadar
nerede mola verecegimiz, nasll gidecegimiz, olagantistti bir durum
olursa nasll hareket edecegimiz konusunda hic;bir talimat verilme-
di. Yol boyunca ne yantnuZa, ne ontimtize, arkamiZa hic;bir koruma
verilmedi. Olay yerine gelinceye kadar kendi b~InuZa normal ola-
rak bu §ekilde yolculuk yaptlk.
Yol gtizergam boyunca iki ayrt noktada jandarma tarafmdan
arabamtz durduruldu. ~ofOrtin, asker olmarmz1 soylemesi tizeri-
ne yolumuza devam ettik. Pusuya dti~tirilldtigtimtiz yerin 3-4 kilo-
metre berisindeki bir koyiin c;tkl§mda jandarmalar kontrol yapt-
yorlardl. Bizim de asker oldugumuzu gortince, gec;in dediler. Biz-
de yolumuza devam ettik.

"Pusu yerinde otobiisten indirildik"

Hafif bir yoku§tan indigimiz srrada bir makineli ti.ifeklinin si-
per alnu§ oldugunu gordtik. Bize yolunuza devam edin' diye i§a-
ret etti. Az ilerde yolun orta yerinde bir kamyon vardl. Kamyon
28

yolu kapatrm§tl. Kamyonun yanma vannea durduk.

Bizi indirdiler. Yolun sag ve solu silahh ki§ilerle doluydu. Bizi
srraya gec;irdiler. Kimliklerimizi aldllar. Bir tepeye dogru c;1kardJ.-
lar. Tepede bizden oriee durdurulmu§ olan arabadan indirilmi§
yoleular vardJ.. Bizi orada asker, polis, memur ve sivil vatanda§ gi-
bi ayn ayn gruplara ayrrdllar.
Sivil vatanda§ grubunu otobiislere dogru gotiirdiller. Ogret-
men, asker ve polis olanlan ayn bir grup yaparak bir koye dogru
gotiirdiller. Bizim grup yakla§lk 70 ki§i falandJ.. Bizi yakmdaki bir
koyiin yanma kadar gotiiriip c;ahhga soktular. Ekmek ve su verdi-
ler. Orada bir buc;uk saat bekledik. ,
Biz bu arada, bizim askerlerimizin olay yerine intikal ettigini
ve silahh c;atl§ma ba§ladJ.grm, gelen silah seslerindentahmin edi-
yorduk. Teroristler, bizi bulundugumuz yerden daga dogru c;1kar-
maya ba§ladllar. Yakla§lk iki iic; saat yiiriidiik. Bir konaklama
mevkiinde durduk. Geee saat 3'e kadar biraz yatt1k. Bizi saat 3'te
uyand1rdllar."

"Uzerimizde ne varsa hepsini ahyorlanh"

Savel, askerlerin anlatt1klarrm zab1t katibine yazdmrken, iki
asker aghyordu. Yapllanlar c;ok ag1rlanna gitmi§ti. Hele bir tero-
ristin, yiiziigunii, parmagrm koparrreasma c;ekmesine ne demeliy-
di. Save1, askerlere "Sakin olun yavrum. Sigara ic;mek isteyen var-
sa ic;ebilir. Rahat olun" dedi. Birisi, "Sigaram1z1 da aldllar save1
bey" deyinee zab1t katibi, sigarasrm c;1kard1, "Yakm yakm" diye-
rek paketini uzatt1.
Savel, "Nerede kalnn§tlk !smail?" dedi. !smail "Saat 3'te tero-
ristlerin askerleri uyandrrd1g1m yazd1k save1 bey" kar§1hgm1 ver-
di. Savel "Devam edelim" dedi ve yazdrrmaya ba§ladJ.:
"Uzerimizde §ahsi e§yalanm1z ne varsa para, saat, kiinye, kim-
lik, hepsini, ne varsa aldllar. Daha sonra bizi 25 ki§ilik bir grup
halinde ayrrdllar. Bu grupta 15 asker, 1 polis, 1 astsubay, 8 de si-
vil vatanda§ vardJ.. Diger grubu gotiirdiller, daha sonra bu gruptan
haber alamadJ.k.
Bu arada bizi gotiiren teroristlerin kendi aralanndaki konu§-
. malarda, birbirlerine hitaplannda §U isimleri tespit edebildik: 'Dr.
Silleyman', 'AvukatHamza', 'Musa', 'Ahmet', 'Celal', 'Ali R1za'. Ge-
c;en isimler bunlardJ.. Aynea 26 mayis 1993 tarihli Milliyet gazete-
sinin birinci sayfasmda fotograf1 bulunan ~emdin Saklk isimli te-
rorist de oradaydJ.. Onu gordiik. Emri o veriyordu. ·Aynea 'Ham-
 29

za' dedikleri ki§i de komutan gibi emir veriyordu.

Sabah saat 9 gibi bizim askerlerin harekati ba§ladl. Saat
18.00'e kadar bu devam etti. Saat 18.00 srralannda artik sll.a§ma-
ya ba§ladllar. Aynca ozel tim de bolgeye gelmi§ti. 6zel timin gel-
digini telsizlerinden anons ettiler ve bunun tizerine geri ~ekilmek
zorunda kaldllar.
Bizi bulundugumuz yerde brrak:tp gittiler. Yannmzdaki gruptan
3 ki§iyi aldllar. 1 astusabay, 2 eri ahp gotiirdiller. Astsubaym ismi
bildigimiz kadanyla Bilal'di. Hakkan taraflannda gorev yapmi§.
Bizim olayla ilgili bilgi ve gorgi.imiiz soyleyebilecegimiz bundan
ibarettir."

$i~man sigortacwa "Yi.irii" deyip vuruyorlanh

Adana'da Yurt Sigorta'mn bolge miidiirii olarak gorev yapan
Mehmet Liitfii Dogman, askerlerle birlikte ka~mlanlar arasmday-
dl. Savcmm yazdrrdlklarmi dinlemi§ti. Erler, Biinyamin Ath, Meh-
met Somay, Mustafa Emili, Arif Dogan ve Mehmet Kapap~1'nm
ifadelerine aynen katlldi~ belirtti. Dogman, "lfadeye ek olarak
§unlan soyleyebilirim" diyerek, kolundaki morlugu savc1ya gos-
terdi. "Savc1m, bunlarda ne din, ne iman, ne vicdan var. Goriiyor-
sunuz, kiloluyum. Onlar gibi hizh yiiriimemi istiyorlardl. Yiiriiye-
meyince devamh 'Yiirii' deyip vuruyorlardl" dedi. Savc1, sinirleri
hayli gergin olmasma ragmen gilli.imseyebildi. Sigortacmm anlat-
tiklanni dinledi ve yazd1rmaya ba§lad1:
"Olay giinii 17.00 civannda §irkete ait 01 DH 218 plakal1 Rena-
ult 9 Broadway deniz mavisi otomobille Elaz1g'dan yola ~1kt1m.
Saat 18.20 s1ralannda teroristlerin durdurdugu ikinci ara~ benim
i~inde bulundugum ara~ti.
Benim yamma on yedi-on sekiz ya§lannda silahh bir terorist
geldi ve arabadan inmemi soyledi. 'Arabada telefon var m1?' dedi.
Ben de oldugunu soyledim. Telefonun fi§ini ~ekmemi istedi. Ben
de fi§ini ~ektim. Arabadan indirdi. Yolun kar§ISmda bulunan te-
peye ~Ikardl. Bu arada yeni gelen ara~lardan indirdikleri ki§iler
de eklenmi§ti.
Yukanda sivil, asker, memur ve koylillerden olu§an yakla§Ik
150 ki§ilik bir grup olu§turmu§tuk. Daha sonra asker arkada§la-
rm ifadelerinde belirttikleri gibi bizi gruplar halinde daga ~Ikar­
maya ba§ladllar. Ben rahatsiZ ve kilolu olu§um sebebiyle geride
kaliYordum. Beni yiiriimem i~in tekmeliyor, silahm dip~igiyle vu-
ruyor, hizh yiiriitmek istiyorlardi. Nefes nefese onlara ayak uy-
30

durmaya c;al~1rken kafama, srrtlma rasgele vuruyorlard1."

Teroristin biri Mehmet Liitfii Dogman'a "Yiirii" diyerek bir yan-
dan vuruyor, bir yandan da rahat yiiriiyebilmesi i<;in koluna girip
yardlmc1 olmaya <;al~1yordu. Hem vuran, hem yiiri.imesine yar-
dlmci alan terorist adeta f1slldar gibi Dogman'a "Montun giizel-
mi§. Hadi <;Ikar onu da bana ver" dedi.
Montunun cebinde 2,5 milyon lira, 30 aral1k 1993 vadeli Emlak
Kredi Bankas1'na ait "hamiline" yazll1 30 milyon liral1k c;ek vard1.
Dogman, "Tamam" dedi. Montunu <;1kanp teroriste verdi.
Geceyi gec;irmek i<;in konaklad1klan yerde, Dogman ii§iimeye
ba§ladl. Yakmmdan hi<; aynlmayan teroriste "U§iidiim, montumu
verir misin?" dedi. Terorist, "Al" deyip yerde bulunan montu iize-
rine attl. Dogman eliyle cebini dl§ardan yokladlgmda ciizdanm
olmad1gm1 anlad1. Ciizdanmda bulunan siiriicii belgesi, niifus
ci.izdan1 da yoktu.

Terorist h;;aret etti: "Arabanla yanru;;"

Bingollii Remzi Artan, Koy Hizmetleri 11 Miidiirliigii'nde §OfOr
olarak gorev yap1yordu. Arkada§I Haydar Berdibek'le birlikte
Elaz1g'dan Bingol'e gelirken yolun teror orgi.iti.i mensuplan tara-
fmdan kesildigini daha rampadan inerken anlami§tl. Yol kamyon-
larla kesilmi§ti. !ki yonden gelen arac;lar da zorunlu olarak orada
duruyordu.
Remzi, "Haydar, vallah teroristler yolu kesmi§. Geri donelim"
deyince, <;evresine bakt1. Arac1 yava§latti. Sagma soluna goz gez-
dirdi. Yolun iki tarafmda da namlulann iizerine c;evrili oldugunu
gordii. Bir terorist, "Arabanla yana§" anlammda i§aret ediyordu.
Yapacak bir §ey yoktu. Srra srra dizilmi§ arac;larm arkasma oto-
mobilini yana§tlrdl. Onlan da otomobilden indirdiler. Digerleriyle
birlikte Qevrimpmar koyiine dogru yiiri.ittiiler. Bir ara durdurdular.
Teroristin biri siirekli konll§uyor, propaganda yapwor, arada bir tel-
sizle ba§ka bir birime geli§meler konusunda bilgi veriyordu.
Teroristlerden birisi, "~imdi herkes gonliinden ne kopuyorsa
yard1mda bulunsun. Biz sizler i<;in bu miicadeleyi veriyoruz. Ha-
di tek srra olun" diye bagrrd1. Tek s1ra olmaya ba§larlarken, ara-
lannda "~imdi asker yeti§ir" diye soyleniyor, para vermek istemi-
yorlardi. Bu arada bir kan§Ikllk ya§and1, teroristler yard1m da
toplayamad1.
l§te tam o s1rada iki midibiisten askerler indiriliyordu. Onlarm
da bekledigi askerlerdi. Bu arada Koy Hizmetlerine ait bir TIR ca-
 31

Yir caYlf yamyordu. Teroristler keyifle gilliiyor, TIR iizerindeki

dozeri de tutu§turmak i<;in ugra§Iyorlanh.
Bu s1rada Bilaloglu koyii tarafmdan siirekli silah sesleri gelrne-
ye ba§lam. Teroristlerin kendi aralannda yapt1g1 telsiz konu§ma-
smdan "zrrhh arabalann gelrnekte oldugu" anla§Ihyordu. Tero-
ristlerin ne yapaca~m bilmiyorlard1. Ara<;larmdan indirilenler
arasmda bulunan ya§h bir ki§iye, "Dede, belki seni dinlerler, bir
konu§ da hem askerleri hem bizi b1raks1nlar" diyenler oldu. De-
denin kulag1 ag1r duyuyordu, elini kulagmm arka5ma koyarak,
"Ne dedin?" diye bagrrd1. Teroristlerden biri "konu§maym Ian. Su-
sun. Valla gebertirim!" deyip silahm1 kalabahgm iizerine <;evirdi.
Kalabahktan biri "Askerleri b1rakm, yaz1ktrr" deyince terorist,
"Onlan biraz ko§turup brrakacag1z" dedi.
Sivillerin bir klsffilm brrakffil§larm. B1rakllanlar arasmda Rem-
zi da varm. Remzi yola indiginde arac1m brraktlg1 yere dogru ko§-
maya ba§lad1. Her taraftan dumanlar yiikseliyordu. Kulland1~
Kay Hizmetleri'ne ait Kartal marka 23 DE 686 plakah otomobili-
ni uzaktan gorlince "Ohh, yakmami§lar" dedi.
Qevrimpmar koyii muhtanyla birlikte otomobilin yamna dogru
ilerlediler. Remzi, muhtara, "Muhtar ne olursun arabaYI <;ah§bra-
na kadar yarumdan aynlma" dedi. Direksiyona ge<;ti. Otomobili
<;ali§trrdi. Bu arada yanlarma gelen silahh ii<; ki§i otomobilin onti-
ne ge<;ti. Remzi'ye inmesini i§aret ettiler. Arabadan inince, bir te-
rorist, "Depodan benzin <;ek" dedi. Remzi, "Bunun deposundan
benzin <;ekilmez" kar§Ihgnn verdi. Terorist, silahm1 Remzi'ye dog-
rultarak "illan haJn, seni vuracagrm" diye bagrrill. Digerleri, "Dur,
once arabasm1 yakahm, ondan sonra Oldiirelim" diye miidahale
etti. Kala§nikov'un namlusunu Remzi'nin gobegine dayayan tero-
rist, "illan benzin <;ek hadi" diye tekrar bag1rd1. Remzi, "Hortum
yok, <;ekemem" derken, teri gozya§lanna kan§Iyordu...
Teroristlerden biri, bir anda, "Benzin oyle <;ekilmez, boyle <;e-
kilir" deyip otomobilin altma egildi ve depoya dogru ate§ etti. Ye-
re benzin akmas1)rla birlikte otomobil de alev aim. Herkes bir ta-
rafa ka<;Iyordu. ~iddetli bir patlama oldu. Remzi, teroristlerin git-
tigi tarafin tersine biitiin hiziyla ko§maya ba§lad1.
Patlamalar bittikten sonra ii<; terorist, Remzi'yi uzaktan gordii-
ler. Onu Oldiirmek i<;in ii<;ii birden ate§ ediyordu. Remzi, kendini
bir kayanm arkasma atb. "La ilahe illallah" deyip yere Yigildi. Bu
gerilime daha fazla dayanamami§, baYilffil§b.
Polis panzerinin sesi duyuluyordu. Teroristler, Remzi'yi unu-
tup arkada§lanmn yamna dogru ka<;maya ba§lad1. Remzi, az son-
32

ra kendine geldiginde, bacagm1 oynatt1, elini b~1mn altma koy-

maya c;all~t1 ... Hemen, elini b~mrn altmdan c;ekip yiiztinde dol~­
trrdl. Kan yoktu ... "Ohh kurtuldum herhalde?" diyebildi.

Sivillerin ellerini baglamanm;;lardl

Omit ~anal Yiiksel, Klr~ehir'in Mucur ilc;esine bagh Yenice nii-
fusuna kaytth. Bingol Tur otobiistine binmi~, Klr~ehir'e gidiyor-
du. Daha Bingol'den c;tkall on-on be~ dakika bile olmamt~tl. Saat
18.25 civarmda yollan teroristler tarafrndan kesildi.
Otobiistin dl~mdan silah sesleri gelmeye b~laytnca, yolcular
kendini .yere atlyor, koltuklarm arasma s1g1nmaya c;alt~tyorlardt.
Ama bo~unaydl. Otobiisiin kap1s1 ac;Ildlgmda, arka ve on kaptdan
giren silahh teroristler "Qabuk, hemen inin otobiisten. Yanh~ bir
hareket yapmaya kalkl~maym" diyorlard1.
!ndiler. Diger gelenlerle birlikte onlan da bir grup yap1p daga
dogru gotiirdiiler. Gittikleri yerde asker oldugunu ogrendigi sivil
giysililer de vard1. Askerlerin bir klsmmm elleri baghydl. Yanlan-
na gotiirdiikleri sekiz sivili ise baglamadtlar.
Geceyi oliim korkusu ic;inde gec;irmi~lerdi. Zaten c;ok saytda as-
kerin Oldiirilldiigii soyleniyordu. Sabah olmu~, hilla kurtarllama-
nu~lardl. Nihayet jandarma timleri olay yerine gelmeye ve arka-
smdan Kobra helikopteflerinden ate~ yagmaya b~ladl. Mermiler
c;evrelerine dii~tiikc;e siviller ne yapacaklarmi iyice ~~lfffil~ti. Te-
roristler de oradan kac;mak ic;in hazrrhk yapmaya b~lamt~lardl.
Teroristler, yanlanndan kac;madan onlann da iizerlerinde ne
varsa almt~lardt. Yakl~1k yirmi dart saat sonra teroristlerin kac;-
mast sonucu kurtulu~ umutlan dogmu~tu. Kimisi atletini c;tkanp
"teslim" i~areti yaparak, kimisi de "Biz terorist degiliz, ate~ etme-
yin" diye bagtrarak askerlerin oldugu tarafa ilerliyordu. Askerle-
rin yamna geldiklerinde, gozy~lan ic;inde onlara sanldtlar.

Yarah askerleri arac;lara almworlard1

Sinoplu Sami Oztiirk askerligini Agn'nm Patnos ilc;esinde bu-
lunan 34. Mekanize Piyade Tugaytlkmal Baklm BOliigii'nde yapt-
yordu. Sami Oztiirk, iki subayla birlikte gorevli olarak Elaztg'a gi-
diyordu.
Bingol'ii gec;mi~, Qevrimpmar mevkiine gelmi~lerdi. Rampa-
dan onlerindeki uzun arac; kuyrugunu gormii~lerdi. Yolun, tero-
ristler tarafmdan kesildigini tahmin etmi~lerdi. Aym anda da te-
 33

roristler hemen otobi.isiin yarunda belirmi§lerdi. Bir terorist oto-

bi.ise bindi, "Herkes a§agtya insin, c;abuk olun!" diye bag1rd1. Sila-
hmm namlusuna bir o yana, bir bu yana c;eviriyordu.
Otobi.iste bulunan yolculardan 10-12 ki§i indi. Yakla§tk 30 ki§i
ise inmek istemedi. Otobi.isten inilmemesi, teroristlerin carun1
stkml§tl. Telsizde "Bunlar inmiyor, ne yapalnn, hepsini geberte-
lim mi?'' diyen teroriste kar§tdan "Taraym" deniliyordu.
Otobi.isiin yarundaki i.ic; dort terorist geri c;ekildi ve otobi.isi.i
yayhm ate§ine tuttu. Tepedeki teroristler de otobi.ise ate§ ediyor-
du. Mermi sesleri otobi.isiin camlarma c;arptlkc;a c;tkan sesler, oto-
bi.isten inmemeye kararh olanlarm feryatlarma kan§tyordu.
Ate§ kesildiginde otobi.iste c;ok saytda yaralt vardl. Yaralanan-
lar arasmda Sinoplu er Sami Ozti.irk de bulunuyordu. Sami, bun-
dan sonraslill Cumhuriyet savctsma 25 mayts 1993'te verdigi ifa-
dede §6yle anlattyor:
"Ate§ kesildiginde yaralandlgnnt fark ettim. Sol gogsi.imden ve
sol baca~mdan yaralanmt§tlm. Daha sonra, yani yarnn saat son-
ra, ilerdeki baz1 arabalarm yandlgm1 gordi.ik. Bir mi.iddet sonra
bir terorist gelerek 'Serbestsiniz'.dedi. Biz otobi.isten indik. Ba§-
ka arabalara binerek Bingol'e gitmek istedik. Ama bizi almadllar.
Daha sonra askerler ve polisler gelerek, bizi Bingol'e getirdiler.
Ba§ka bir diyecegim yok."
Aslmda Sinoplu Saim Ozti.irk'iin "Ba§ka diyecegim yok" dedi-
gine bakmaym. 0, orada c;ok §ey soylemi§, ancak Cumhuriyet
savctsl bunlan ifade tutanagma gec;memi§ti. Saim, bagrrdt c;agrr-
dt, sonra aglamaya ba§ladt. Odada hlc;kmk sesinden ba§ka bir ses
c;tkmlyordu. Zabtt katibi, pencerinin oniindeki c;ic;ege bakarken,
elinin tersiyle, akan g6zya§larllll siliyordu.

"Tek s1ra olun" dediklerinde

Oldiiriilecegimizi anlad1k
Erdem Dogan memleketi olan lsparta'dan Malatya Jandarma
Komutanltgt'na geldigi saatte, nizamiyedeki er, "Az daha gee; kal-
san, midibi.ise yeti§emeyecektin. Tam zamarunda geldin" dedi.
Erdem rahatlamt§tl.
Yola c;tkml§lardt. Midibi.is i.ic; yerde mola vermi§ti. Yolculuklan
§arkllt ti.irki.ili.i gec;iyordu. Karakoc;an-Kovanctlar arasmda bir
akaryaklt istasyonunu gordi.iklerinde "Kaptan ihtiyac; molast" de-
diler. Saat 17.30'da oradan hareket ettiklerinde Bingol'e bir §ey
kalmann§tl.
34

Bilaloglu mevkiine geldiklerinde yolun kapah oldugunu gordii-

ler. Yapacaklan c;ok bir §ey yoktu. Arac; durur durmaz ellerinde
silahlan olan teroristler midibiisiin etraf1m sardi. Yolun kenann-
da da mevziilenmi§ teroristleri fark etmi§lerdi. Midibiisiin kap1s1
ac;Ildi~nda "!nin, arkada§I takip edin" diye bagmyorlardi. Bir
yandan da, "Qabuk c;abuk inin, yanll§ bir §ey yapan canmdan
olur" diyorlardi. Kar§Ilarmdaki sivil giyimlilerin asker oldugunu
biliyorlardi. Durulan benzinliklerin birinde aracm lastigi patlama-
masma ragmen, "Lastik patladt" denilmi§, §OfOr telefon kuliibe-
sinden bir yerleri arami§tl.
BingO! istikametinden silah sesleri gelmeye ba§laymca bir te-
rorist, "Sizinkiler bizimkilere ate§ ediyor" dedi. Bu sozleri soyler-
ken giilerek kiifretti ve "Hadi gelsinler de kurtarslnlar sizi" diye
soylendi. Askerler, teroristlerin silahlanmn gOlgesinde ilerliyor-
du. Hava kararmaya ba§lami§tl.
Bir koyden gec;iyorlardi. Kadinlar, erkekler, c;ocuklar yol bo-
yunca stralanmi§, askerlere baklyordu. Kimisi aralarmda Kiirtc;e
konu§uyor, kimisi teroristleri alkl§hyordu. Askerlerin haline gii-
liiyorlardi. Bu hareket askerlerin agrrma gitti. Birisi kendisini tu-
tamadi, "Utanm, yapttklarmizdan utanm" dedi. Bu sozleri soyle-
yen askerin yanma ko§arak gelen terorist, "Kes ulan" deyip nam-
luyu srrtma dayad1. .. Ba§ka bir terorist Kiirtc;e "Tamam brrak" de-
di. Obiir terorist, askere kiifretmeye devam ediyordu.
Bodur agac;larm altma geldiklerinde, sigara ic;melerine izin ver-
diler. Askerlerin c;antalan da kamyonla getirilmi§ti. Askerler ii§i.i-
meye ba§ladi. Qantalarmdan parkalarmi almalarma izin verildi.
Teroristler kendi aralarmda konu§uyor, askerlerin etrafmda
toplanan terorist saytsl da giderek artlyordu. Saat 03.00'e geliyor-
du. Bir terorist "Hadi tek srra olun" diye bag1rd1. Obiir teroristler
de "Hadi, c;abuk tek srra olun" deyip bir yandan askerlere namlu-
nun ucuyla diirtmeye ba§ladilar.
Askerler ne olacagnn anlami§tl. "Kol kola girin, c;abuk kol ko-
la girin" denilmesinin ardmdan az sonra silahlarm patlayacag1m
tahmin etmi§lerdi. Ortaltk ana baba giiniiydii. Askerlerin kimisi
kelimei §ahadet getiriyor, kimisi "Allahlm... Allahlm kurtar bizi!"
diyordu. Kol kola girmi§ askerlerin kar§tsmda 30-35 terorist bulu-
nuyordu. Hepsinin silahlan onlara doniiktii.
Askerler ic;inden iic; ki§i, birden srradan kopup kac;maya c;ah§-
tl. Teroristler "Durun... Kac;maym" diye bagmyor, silahlar path-
yor, feryatlar arasmda askerler yere devriliyordu. Erdem Dogan
da kac;anlar arasmdaydi. Kur§unlardan birisi ayagma isabet et-
 35

~:.:.~~ : H!:iG.~5·t GEL-~:ecati o~lu 1965 do:§.u."Jlu,rotu ili D:izce ilgQsi,G::llU ~.:ahall~
si Cif:lik so!:ak no:E2 de ike:n'!: ed~:- olC.u~t.:!lu sOyledi ..
Olay a'!!at:t.lclJ. tilci ve ;:;Brt~-IJsSf sot>ulCu:
i:~J~i:a kc:-de~i:'l esk~!" olC:u~u i~in l:e~d.is:i:li l i .o_gl;;l'~ ~i~· 3 :-~!e ~;elr.'l!r­
ti:-.:,ziyareti terge~~'l~ti:-C.ik!c:'l sc.1r~ 24.5.1993 !cri!"-.!nde !ir.t.:;'ildea is!:;;r.!ula .

~~::~:::~:~~~:~::~;:::~~:~:~~~~:;~~~~::~:~:~::: ~~~::~:~~::~~~:?::~~~~:
CurCur::t.:~lt:r<ll,te:-~:istle: otcl.t:ste tulc~an :::.:t:ti:: yolcul<:t-~ a~a "J.:_·n ir:':!.i!"::.ile;:

::~~~::~~:~::!~::::~~:::~~::~:-:: ::::~:::. ~~;:;1 ~;~~::::: :~:.~;:~~~::~ ~:~la,o:

".:c~!.a;t~=<:;;:-~ l:.iz!.e~~~ :;::-cpo.:t::l~ ~ ::~ptJ.!ar, !)izi =y:u ,:-.;c'!! \re e:-tos:i· .'".:-'n 3J-.(.0
~=-~~.C.c,~l:!:-~ ~~..;!.":.!t7Jle:: !:!;:~ ;:;;t::-er. !;~~:;!."!.~!:!.sr 50-60 ::i~'!. i:.! !a:::~ .:::::..l:l::~

;:;
~:.:~':'~ ~:~~:~~~~~~~~:;:.~~; ::~~i,~:~:~::~£::::~~. :~:~~::~:~;;~~!~;
~·e:-i:.<iz! !':!st'!.t e>!er!~ ~!:le1.~:. ji;lsrle
":, .,
bi.'1':'01 !t Jt::=:r.:-.":".z J..lz~~ -=~~:~~::::.nu::~r.:::.
;;e;i:.~:lile:- C:ec:i 't~~·::.:'l.:. c::·.::-.dt.: ae.~:.·ul::[t.:..~-..: i:.::;at"~ ilc C."1t.;rla~.2::.5.:~?:!

scr:.:lliu:

:::~::·?0i;:~i:i!~~:~:~:~~~~~·~~i~!i?Ui:!~;;~:i~:::
l:i::o :t·er~ .r;~:C!";.:t'-2~: ell~rini a::ok<2f.o.:. l:<;.,~laU.lar ·:e onlara si:.~;: s:.;::":-.::::
0:~!~ !"ci:~er ,!e:~:a t ;;i,z bir£: '..:Z£~~3 ol~;.;.-:t.:'.H.::Z !:;i:l C!'l.la :.•J.n :;;;_ C.:..!r~'lC.:.ll::!..c:-io.i
;oreoe:::.J.:n,terOr!stler i~le:-ini bi-:irit> J!elCikle:-inC.e c:Ila=~n ne y~p"t::.!.:larl.nl.
scrC.u~u':luzda,terO:-ist:ler :ana c~lan.. ?~l..:t.r!: yai)!:l.k yao.i k~rfu."la Ciz;!!~: CJ.v-o
cevap verC.ile!",fa~:at Ein;!:au bih·.edi£i::: iQin o ~di'!le:-.!n ces-;tle!"in!:: .le!":de
ol:it.:kla:J.n1 bile:::iiYO:'l...."':! eeQ.i !::!j.''2.n.l oi::-.:nC.1.:. i:::zasJ. allllcU..26.;.1~;3
Ct:::~hu"1J.'"(}vcu>

- [!'
Tamk Hikmet Gel'in Cumhuriyet savc1s1na verdigi ifade.

mi~ti. Ancak, stiriinerek ormana girmeyi ba;;arrm~ti.

Sabah, yine stiriinerek arkada;;lanrun ~ehit edildigi yere dogru
yaklru;;t1. Kamru durdurmak i<;in ~ok ugrru;;rm~t1. Her taraf1 kan
i~indeydi, i.izerine sinekler i.i~i.i~mi.i~ti.i. Erdem, askerleri gordi.i-
gi.inde, "Kurtann beni" diyebildi. Orada herkes birbirine sanhp
aghyordu ... Askerlerin birbirinin i.izerine di.i~mi.i~ cesetleri kaldi-
nhyordu. Tepelerinde bir helikopter doni.iyordu...

Otobtiste bir polis memuru oldugunu ogrenmi~lerdi I

Teroristler eylem i~in ~ok iyi hazrrhk yaprm~lard1. Malatya yo-

ni.inden askerlerin hangi plakah ara~larla geldigmden de, Bin-
36

gol'den kalkan otobtiste bir polis memuru bulundugundan da ha-

berdarlardt.
Bolulu Hikmet Gel, Bingol'de asker olan karde§ini ziyaret et-
mi§, saat 18.00'de Bingol'den hareket eden BingOl Tur otobtistine
binmi§ti. Bingol'den daha 11-12 kilometre uzakla§mt§larken.
PKK'hlar yolu kesmi§ti. Otobtistin ontinde 50-60 ara<;hk bir kon-
voyvardl.
Teroristler, otobtiste bulunan btittin yolculan a§agtya indirdi-
ler. E§yalan kart§tlrdtlar. Teroristlerin ba§mdaki ki§i Hikmet
Gel'e dikkatlice baktl, "Bu otobtisteki polis sen misin?" diye
sordu.
Hikmet Gel, "Ben degilim" derken, otobtiste bulunan polis me-
murunun "Evet, o polis memuru benim" demek ge<;ti i<;inden.
Ama, Hikmet'ten once kendisine meslegi sorulmu§, hatta konu§-
ma bi<;imine de gtilmti§lerdi.
"Ben polis degilim" demesine ragmen Hikmet Gel'i ve diger
ara<;lardan indirdikleri 22 ki§iyi beraberlerinde gottirdtiler. 0 ge-
ce kilometrelerce yol ytirtidtiler. Digerleri gibi Hikmet'in de tize-
rinde bulunan para, ytiztik ve cuzdamm almt§lardl.
Teroristler, polis memuru sandtklan Hikmet'i devamh hakaret
ederek dovtiyorlardt.
Bir ara, teroristlerden biri Hikmet'in agzma silah1m dayadl,
"Soyle ulan, polis olan sen degil misin?" diye bagrrd1. Hikmet iki
elini de havaya kaldtrmi§tl. Agzma dayanmt§ namlunun soguk
ucu her an kur§un kusabilirdi. Son bir gayretle, "Vallahi degilim"
diyebildi.

Gotiirdiikleri tic; asker ic;in "Onlan tlrt ettik"

diyorlan:h
Onlarla birlikte getirdikleri arasmda bir astsubay ile iki er de
vard1. Ka<;mlah neredeyse yirmi dort saat olmu§tu. Aldtklan
emre gore bunlan btrakacaklardt. Ancak i<;lerinden astsubay
ile iki eri aytrdtlar, ellerini bagladllar. Onlan oradan uzakla§tir-
dllar. Az sonra silah sesleri gelmi§ti. Onlann §ehit edildigini an-
lamt§lardt.
Askerleri yanlarmdan gottiren teroristler dondtigtinde, "Onlan
ne yaptlmz?" diye soranlann ba§mda Hikmet vard1. Terorist "Ne
diyon Ian, seni de onlann yanma gonderelim mi?" diye sordu.
Hikmet, geri ad1m atarken terorist gtiluyor, "Onlan t1rt ettik, yani
kur§una dizdik" diyordu.
 37

Polis Orhan, "Mtizisyenim" deyip,

Qingene oldugunu anlatmak istiyordu
BingOI Emniyet Miidiirliigii BOlge Trafik ~ube Miidiirliigii'nde
gorevli polis memuru Orhan Atilgan, yilhk iznini kullanmak ic;in,
saat 18.00'de hareket eden BingOI Tur otobiisiine binmi~ti. Yanrn-
da e~i ve c;ocugu da varcb.. Yolun teroristler tarafmdan kesilecegi-
ne ili~kin soylentileri duydugu ic;in tedbir alrm~, herhangi bir yol
kesme halinde yap1lacak aramada kimliginin belli olmamas1 ic;in
tabancasnn ve polis kimlik kart1m valize koymu~tu.
Bilaloglu koyii c;1kl~mda onlerinde uzun bir konvoyun bekledi-
gini gordii. Otobiisun durmasmdan birkac; dakika sonra terorist-
leri de ortaya c;1kt1. Teroristin birisi, PKK <;1kartmalanm otobiisiin
camlanna yap1~tmyordu. Otobiisiin iki arac; oniindeki bir mini-
bus teroristler tarafmdan taramyordu. Minibiisten bir ceset dii~­
tiigiinii irkilerek gormii~lerdi.
Trafik polisi Orhan Atllgan, kimlik kontrolii yapllacagm1 tab-
min ediyor, "lyi ki kimligi valize koymu~um" diye dii~iiniiyor­
du. E~ine, c;ocuguna s1k s1k "Korkmaym, heyecanlanmaym" di-
yordu.
Teroristler kimlikleri inceliyor, yolculan "Dogulu", "Batlh" di-
ye iki gruba aymyordu. S1ra Orhan'm kimligine bakmaya gelmi~­
ti. "Senin kimligin?" dediklerinde, Orhan'm ne soyledigini kimse
anlam1yordu. Sadece "Miizisyenim" diyor, "Qingene" oldugunu
soyliiyordu. Qingene oldugu ic;in kimliginin olmad1gm1 anlatmaya
c;al1~1yordu. Orhan'm e~i de onun konu~masma hayret etmi~ti.
Teroristler, Qingene agz1yla konu~maya c;al1~an Orhan'a klzma-
ya b~lad1. Toplam 22 ki~iyi alarak az ilerde bulunan dagm yama-
cma gotiirdiiler.
Teroristler Hikmet Gel'i s1k s1k "Polis memuru sen misin?" di-
ye s1kl~tlrd1kc;a, Orhan Atllgan ne yapacagm1 bilemiyordu. Ay 1~1-
gmda ilerlerlerken, klyafetinden dolayt polis oldugunun anl~11-
mamas1 ic;in elbisesini ytrtarak kendisine pejmiirde bir goriiniim
vermeye c;al1~1yordu.
Hepsi saatlerdir yiiriitiiliiyordu. Yorulmu~lard1. Mola verilen
bir yerde iki lie; saat kadar uyudular. Uyancb.klannda, bir teroist
"T.C. ate~kesi bozdu. Biz de geregini yapt1k" dedi ve "Sizlere za-
rar vermeyecegiz. Amac1m1z, BingOl c;evresinde PKK'mn giic;siiz
olmad1gm1, toparlanmaya c;ah~tlg1m, 40 milyon insan1 temsil etti-
gimizi gostermektir. Bu eylemimiz, giivenlik giic;lerinin operas-
yonlanna kar~1 bir sansasyon yapma eylemidir" diye ekledi.
38

Sabah olmu§tu. Helikopterler ke§if m;U§u yaparken, onlan

agac;lann arasma yatrrdilar. Hareket etmemelerini, hareket eden
olursa Oldfuiileceklerini s1k s1k tekrarhyorlard1. Bu srrada bir
Kobra helikopterinden iizerlerine bomba yagmaya ba§ladl. An-
cak, bombalar c;evrelerine dii§iiyor, kimseye zarar vermiyor, kur-
§unlar iizerlerinden gec;iyordu.

ild arada kalnn§lardi, o yiizden

stiriinerek ilerliyorlardi
Bir astsubay ile iki erin gotfuiilii§iine polis memuru Orhan
Atllgan da taruk olmu§tu. Az sonra silah seslerini duymU§lardl.
Orhan, "Polis oldugumu bilseler beni de gotiiriirlerdi" diye dii-
§iindii. 25 mayts 1993 giinii, saat 16.30 srralanyd1. Yagmur yagma-
ya ba§lann§tl. PKK'h grubun ba§mdaki ki§i "Biz geri c;ekiliyoruz.
Siz buradan gidersiniz" dedi.
PKK'hlann bir oyun pe§inde oldugunu tahmin ediyorlard1. Yii-
riiyor, fakat iki adlmda bir, arkalanna baklyorlard1. Her an kur-
§unlara hedef olabileceklerini dii§iiniiyorlardl. Bir tarafta asker,
bir tarafta PKK'lilar vardl. Askerlerin kendilerini terorist san1p
ate§ edeceginden de ku§ku duyuyorlardl. Birisi "Siiriinerek gide-
lim arkada§lar. Yoksa hepimiz olfuiiz" dedi.
Siiriinenerek gitmeye ba§ladllar. Herkes panik ic;indeydi. Tra-
fik polisi Orhan Atllgan, "Panige kapllmayalnn arkada§lar" diye
uyard1. Yerden bir c;ubuk ald1, ucuna kimin verdigini bile arnmsa-
madlgi bir mendil bagladl. En onde Orhan, ardmda iki§erli, iic;er-
li grup ilerliyordu.
Gelenleri askerler gormii§tii. Askerlerden otoriter bir §ekilde
"Eller yukarda, tek srra halinde yiiriiyiin" komutu geldi. Onlar da
oyle yaptilar.
Hepsi heyecanhyd1. Askerlerin arasmda polis ozel hare kat timi
de vard1. Orhan, ozel harekatc;llar arasmda tarndlg1 bir polisi go-
riince gidip ona sanld1. "Oliimden donduk, Allah c;olugumuzun
c;ocugumuzun yiiziine baktl" diyor, luc;kmyordu.

Kol. kola girildiginde Orner ka<;mak i<;in ftrladi

Ordu-Ulubeyli Ugur Ye§ilta§, kurtuldugunda gillme krizine tu-
tulmu§tu. Bir asker, "Hayrrdrr hem§erim, sinirlerin mi bozuldu?"
dedi. Ugur, "Ben kendime ait 52 AD 220 plakal1 kamyorua Bin-
gol'den, Mardin'e kovanlannm i<;inde an gotiiriiyordum~ Bir sefe-
 39

T ANTK OMER UC: !!.eh!:Jet oi,l1u 1973D.1u Denizli merkez sevindikkar§J.

yeke mah~1lesi nUfus na ka J.t1J. olup halen Hskkariye dagJ.tJ.ma as:
o1~rak gitmekte old:•gunu soy1<"di, yemini yeptn•J.ldl. soruldu.
24,5,19q3 gUnU L!alatyadan dagJ.tJ.ma git··ek ve 'Bingole c;elmek U:
yole: gJ.ktJ.k, Bingo1e :·ak1af;;tJ.i;l.Ml.Z hir yerde te:hmini seat 18,00 ,
erJ. idi,Aragtan ~eni ve birgok aske~ arkede§l.rnl. indirdi1er,Bu ar'
sivil e~~c;landa durd:m:J·.'~lardJ. onlenda indirdiler. Tahmi nen 40
dah raz1a kio;;i verdJ..Orada biz1erin kimliklerini ve kUn::Y elerimi'
ve ilzerimizde si"i1 kJ.yafet vardJ., J.ya!ili2rJ.nda spor ayE.kkabJ. o1ar.
1arJ.n kendi ayakkabJ.1e i1e def,i~tirdiler.yolda 10-15 dakika kad<"
bizi beklette1cr,ve oredao all.p yola yani daga dogru !fJ.kerdJ.lar.
llir koyUn altJ.nda bizi oturttular.tekrer iki seat k~c<E.r yiirud~k
tahmini 43 kedannl.Zl. orada ayJ.rdJ.lar ig~e sivi11erde vardJ.,
Diger gurubu all.p ba§ka yere gotUrdu~er.15 -20 kadar terorUst bi>
diger guruptan ey1r1p gotUrdU1er. tebr.lini 3 saat kedar yiirildUk.
b izi bir yole etirdiler herkes birbirinize yakla§Sl.D ko11arJ.m.'
kelepgeleyin dediler, o arada keg~nl. vun1ruz dediler ve hepimizi
t er<meye ba'!l1£ dJ.lar, ben birkag etl.m ko'!ltUJ:l ve kendir.1i yere attJ.rn.
tarern£ y~pl.ldl./;1 Sl.rada yerde yathn. oley o1duilu zeman yani katJ
arn yaptJ.kl£rJ.oda gece saat 3,00 SJ.ral<.n idi,Havada keraolJ.kta l::.e'
de bunden :feydalenerek yerde sUrlinerek ordan kagtJ.m. sez1J.k;.arda
yere yetroJ.§ hek1edi~.geceyi dagda gegirdi~ Terorist1erin gittillie
rind~n e~in olde1kten sonra y!lr!l~ek gordUgiim bir karokala gidir
oleyl. e.nlettJ.m, dedi beyan1 okundu imzasJ.ahndJ., 26,§,1993

tan1k

Tamk Orner U~'un Cumhuriyet savc1sma verdigi ifade.

rinde gazetede okumueytum. An kovanlanm silahla tarayan tero-

ristlere anlar saldmntey, hepsini perieyan etmieyler. Keeyke bunlann
bru;;ma da ayrus1 gelseydi diye akhmdan ge<;ti de ona giiltiyorum"
dedi.
Herkes bir hoeytu. Herkes btiytik bir eyokun etkisi altmdayd1.
Dag1trm oldugu birligine kattlmak i<;in Hakkfui'ye gitmekte olan
Denizlili Orner U<; da, eyehit olmaktan son anda kurtulmueytu. 0 da
yru;;adtklanm heyecanl1 heylecanh eyoyle anlattlyordu:
"BingOl'e yakla:;;tlgimtzda teroristler arabadan beni ve asker
arkadru;;lannu indirdiler. Bu arada ba:;;ka ara:;;lan da durdurmuey-
lar<h. 0 ara<;larda olanlan da indirdiler. Tahminen 40'tan fazla ki-
eyiydik. Uzerimizdeki sivil klyafete ragmen, asker kimligimiz ve
ktinyemizden asker oldugumuzu anlarrueylar<h.
Giydigimiz spor ayakkabtlanm, eskimiey ayakkabtlanyla degiey-
tirdiler. Saatlerce yiiriitiildtik. Saat 03.00 civannda herkes tek Sl-
ra halinde kol kola girsin denildi. 0 arada, ka<;an olursa vuracak-
lanm soylediler. Fakat ben hemen firladnn. Ardmdan da hepimi-
 40

zi taramaya bru;;ladilar. Birkag adun ko§tum ve kendimi yere at-

trm. Karanhkta sfuiinerek oradan kagtrm. Sazhklarda sabalu et-
tim. Teroristlerin gittiklerinden emin olduktan sonra yfuiimeye
bru;;lad1m ve gordiigtim bir karakola gidip olaYI anlattim.".

Teroristler mahkeme kurmu§,

yargllama yap1yorlardi
Koy Hizmetleri 11 Miidiirliigii'nde <;ali§an Muzaffer Qakar, go-
revli olarak gittigi Elaz1g'dan Bingol'e donerken yolun kesilmi§
oldugunu gordii. Oniinde uzun bir kuyruk olu§mU§tu. Silahh tero-
ristler bir o yana, bir bu yana gidiyor, araglarm igine baklyor, si-
lahlanru onlara gevirip emirler veriyorlardi.
Muzaffer Qakar'1 da aragtan indirdiler. Onu da yaklru;;1k 40-50
ki§ilik bir grupla birlikte gotiirmeye bru;;ladilar. Qakar, bOlgeyi bi-
. liyor ama bulunduklan yeri kestiremiyordu. Uzun bir yiiriiyii§ten
sonra bir dagm etegine getirilmi§lerdi. Teroristlerin kurdugu soz-
de bir "mahkeme" "Avukat" kod adh terorist, getirilen ki§ileri tek
tek sorguluyordu. "Ananm, babanm ad1" diye bru;;hyor, getirilen-
leri "asker-i§<;i-polis" gibi gruplara aYlflyordu.
Muzaffer de bir astsubay ile iki erin yanlarmdan gotiiriilii§iine
taruk olmu§tu. Bazilan "YapmaYJn, klymaym" diyorlardi. Be§ te-
rorist, elleri bagh askerleri gotiirdii. Az sonra silah sesleri duyul-
du. Donen teroristler, giiliiyordu. Birisi, "mahkeme bru;;kan1"na
"Tamamdrr" dedi. Orada bulunan herkes, ii<; askerin §ehit edildi-
gini tahmin ediyordu.
Her taraftan silah sesleri geliyordu. Teroristler son derece ra-
hat hareket ediyor, askerlerin kendi aralanndaki konu§malanru
da dinliyorlard1. "Avukat" herkesin iizerindeki ciizdanlann top-
lanmasmi emretti. Bir terorist ciizdanlan topluyor, ald1g1 ciizda-
nm iginde ne kadar para oldugunu da inceliyordu.
Muzaffer ciizdaruru vermi§ti. Terorist, Muzaffer'in yiiziigiine
bakt1, "0 ne, yiiziigi.inii vermiyor musun yoksa?" diye sordu. Mu-
zaffer, yiiziigi.inii de <;Ikardi.
Askerlerin silah sesi yaklru;>tik<;a, teroristler de birkag silahh
adamiru brraklp ilerliyordu. Ak§am saatlerinde bir tepenin ete-
ginde dinlenirlerken, "Avukat"m yanma yaklru;;an bir terorist
"ozel tim de gelmi§" dedi. "Avukat" oturdugu kayanm iizerinden
kalkt1, yarundaki iki ki§iye "Bunlan ne yapahm?" diye sordu. Bi-
risi "Brrakal1m" derken, digerleri de onu onaylad1.
"Avukat" arkadru;;lanna "Toparlanm" derken, sivillere de "Siz
 41

burada kahn, arkadan gelen grup sizi alacak" dedi. Onlar gider-
ken, siviller aralannda ne yapacaklanru kon~uyorlardi. <;ogu
beklenrnenin daha dogru olacagiDI soyledi. Yanm saat sonra, bir
PKK grubu geldi, "Sizinle i~imiz kalmadi" deyip onlar da yoluna
devam etti.

Askerler onlara ate~ ederken,

"Biz ka<;mlan ki~ileriz, ate~ etmeym"
diye bag1nyorlarch
Kac;mlanlardan birisi de Halit Karadogan'di. Koy Hizmetleri 11
Mudiirlugu'ne ait kepc;eyi Mu~'a gottirtiyordu. Yolu kesen tero-
ristler, kepc;enin bulundugu TIR'1 hemen yaktllar.
Halit Karadogan da digerleri gibi c;ok korkmu~tu. Teroristle-
rin kendilerini orada b1rakmalanna da bir ttirlti sevinemiyor-
lardl. <;unku teroristlerin bundan sonra ne yapacagm1 kestire-
miyorlardi.
Aralanndan bazllan, "Ne olursa olsun, hadi gidelim" dedi. Dag
yollannda yiirtiyor, bir an once askerlere rastlamak ic;in sabrrsiz-
laniyorlardi. Arka arkaya dizilmi~ bir halde korka korka ilerler-
lerken, bir kayarun arkasmdan <;Ikan bir terorist, "Eller yukan"
diye bag1rdi. Herkes ellerini havaya kaldirm1~tl. Terorist, "Arka-
d~lanmiz ne tarafa gitti?" diye sordu. Soylediler onlann gittigi
yonu. Teroristin yanmda birisi daha vard1. Kolundan yaralanmi~­
tl. Ac1 ic;inde klvran1yordu.
Onlardan da aynldllar. Siviller, yollanna devam ederken, bir-
den uzerlerine dogru ate~ edilmeye b~land1. Hepsi kendilerini
yere att1. Kimin ate~ ettigini bilmiyorlard1. Kimse ayaga kalkaml-
yor, sadece "Biz silahs1z1z" diye bagmyorlard1. Ate~ edenlerin as-
ker oldugunu anladllar. Bu kez "Biziz, kac;mlan sivilleriz" diye
seslendiler.
Seslerini silah sesleri arasmda duyuram1Yorlard1. Kur~unlar
t~lara c;arpiYor, kayalan parc;ahyor, toz kaldmyordu. Bagir-
maktan sesleri de kisilmi~tl. Bu s1ralarda askerler bir terorist
grubuyla "s1cak temas" saglam1~tl. Ancak ~imdi kar~1hk gorme-
yince, kendi aralannda, "Bunlar kac;mlan siviller olabilir" diye
konu~tular. Silahlar susmu~tu. Halit Karadogan, korka korka
ayaga kalkarken ellerini de havaya kaldirmi~tL Askerler, yanh~­
hkla ate~ ettikleri ki~ilerin, teroristler tarafmdan kac;mlanlar ol-
dugunu anlam1~, "ln~allah kay1p verdirmemi~izdir" temennisin-
de bulunmu~lard1.
42

Arac; sfuiiciisii: "Asker tru}uhgrm ic;in lazdilar"

Malatya'dan silahs1z, iiniformastz askerleri dag1tnn bolgesine
gotlirmek ic;in kiralanan aracm siiriictisti Malatya-Hekimhanh
Hac1 Bayram Karaagac;, hakkmdaki suc;lamalart kabul etmiyor,
aracmdan indirilen askerlerin !?ehit edili!?ini ifadesinde !?Oyle an-
latlyordu:
"Malatya'dan Bingol'e gitmek tizere 25 maytsta yola c;tktrm.
Kendime ait yartm otobtisti kullaruyordum. 1c;inde de yeni dagi-
tlm olmu!? 21 asker vardl. Kullandtgrm 44 DH 843 plakah yarrm
otobtisle Bingol smmna geldigim saat 18.00 srralarmda Yolc;atl
koytinti gec;er gec;mez yolda bir siirii aracm dizili oldugunu gor-
dtim. Yol iki tarafu kapahydl. Ben de mecburen durdum.
Durdugumda benim arabamm etrafinda eli silahh altl terorist
peyda oldu. Etrafta da bir siirii terorist vardl. Bize arac;tan inme-
mizi soylediler. Ben ve yolcu olan askerler arac;tan indik. Bu ara-
da bizden onceki arac;lardan indirdikleri vatand~lart daga dogru
gotlirtiyorlardl. Etraflarmda da eli silahh teroristler vard1.
Bizleri arac;tan indirdikten sonra srraya soktular. Daga dogru
gotlirdiller. Askerleri ayn, bizi ayn oturttular. Bu arada bize b~­
ka hic;bir !?ey soylemediler. Kendi aralarmda Ktirtc;e ve Ttirkc;e
konu!?uyorlard1. Fakat ne konu!?tuklarmt anlamadlm.
Kimlik kontroltinde yolculartmm tizerinden asker kimligi c;t-
kmca buna klzdllar. Bana, neden asker ~tdlgtnn sordular. ··Ben
de ekmek paras1 ic;in ~Idtglffil soyledim. Bu arada askerleri tek
s1ra halinde daga dogru gotlirdiller. Bana da geriye donmemi soy-
lediler. Ben de geri donerek orada bulunan kalabaltgm ic;ine ka-
fl!?tlm. Etrafta benim gordtigum 50-60 terorist vardl.
Sivillere 'Demirel-Erbakan-Ttirke!?'e, Anavatan Partisi'ne bun-
dan sonra kesinlikle oy vermeyin. Bizim istegimiz dogrultusunda
kurulan partiye oy verin. Humeynicileri de destekleyin. Humey-
nicilerin kimseye bir zarart dokunmaz. Bizler de, Ktirdistan'1 kur-
dugumuzda dinimize bagh olacag1z. Aynca polislerle, askerlerle
ili!?ki kurmayacaksnnz, eger tantdtklarmtzdan memur varsa istifa
ettireceksiniz' diyorlardl.
Teroristlerin klyafetleri tek tipti. Y~lart ortalama on tic;-otuz
arasmdaydl. Ellerinde hepsinin uzun namlulu silah ve el bomba-
SI vardl. Bizleri brraktllar ve arabamiza binerek olay yerinden
uzakl~t1k. Biz olay yerinden uzakl~trken silah sesleri geliyordu.
Benim bu olayla ilgili bilgim ve gorgtim, bu kadard1r. B~ka bir di-
yecegim yok."
 43

Kendisini vuran PKK'hyi ii<; yil sonra

tamd1 ve yakalattl
Erdal Ozdemir'in ameliyatlan aylar siirmii~?tii. Tedavisinden .
sonra memleketine goti.iri.ildi.igi.inde artik tekerlekli sandalyedey-
di. 33 askerin ~?ehit edildigi olaydan sag kurtulmu~?, memleketine
"gazi" olarak donmii~?tii...
Tekerlekli sandalyesine ah~?maktan b~ka <;aresi yoktu. Agnla-
n artinca zaman zaman Denizli'de bulunan askeri hastaneye gidi-
yor, orada muayene ve tedavisini yaptmyordu. 0, Bingol'de ~?ehit
olan 33 askeri de, onlan ~?ehit edenleri de hi<; unutmanu~?ti. Gece-
nin karanhgmda yankllanan mermilerin sesi hep kulaklarmda,
ri.iyalarmdaydi.
Erdal Ozdemir'i, kuze~ o gi.in Denizli Devlet Hastanesi'ne go-
tiirmii~?tii. Hariciye poliklinigmin oni.inde muayene s1rasnn bekli-
yordu. Hemen kar§Ismda ise psikiyatri poliklinigi bulunuyordu.
Erdal, bu srrada, askeri i.iniforma i<;indeki bir eri gori.ince heye-
canlandi. Srras1m bekleyen askerlerden Malatyal1 Bayram Hac1
Akme~?e, sivil k:lyafetli Erdal'm. yanma geldi, "Ge<;mi~? olsun, ne
oldu?" diye sordu. Erdal, "Ben, 33 askerin ~?ehit edildigi BingOl
katlianundan yarah olarak kurtulan askerlerdenim" dedi.
Erdal, Akme~?e'ye "Arkad~m Bingolli.i mi.i yoksa? Kendisini
sanki tanworum. Bizi vuranlardan birisi galiba buydu" dediginde,
Akme~?e ~?aka yap1yor sand!. Ardmdan "Evet, arkad~ Bingolli.i"
dedi.
Erdal, muayene olmaYI unutmu~?, ii<; Yil once kendisini yarala-
yan ve arkad~larnn ~una dizenlerden birisi olduguna inandi-
~ teroristin, ~?imdi asker iiniformasiyla kar~?Ismda durdugunu go-
ri.iyordu. Kuzenine, "Hadi gidelim" dediginde, askeri hastaneye
yakln olanjandarmaya gitti. OlaYI Hi.iseyin Astsubay'a anlatti. KI-
sa bir si.ire sonra, Denizli 11. Piyade Tugay Komutanhg12. Top<;u
Taburu'nda er olarak askerligini yapan Necmettin ...... , Bingol
olaYlllin san1klarmdan oldugu gerek<;esiyle gozalt1na almd1, ceza-
evine konuldu.
Necmettin ..... ;, sorgusunda orgi.itle ilgisinin olmadigmi, one
si.irdi.i ve "Benim PKK teror orgiiti.iyle hi<;bir ilgim yoktur, kesin-
likle bu orgi.iti.in yapt1klanm da kabul etmiyorum. Erdal Ozde-
mir'in eylem gi.inii beni gordi.igi.i kesinlikle yalandrr veya bel1Zeti-
yor olabilir. Ben bu eyleme katilmadim. U<; Yil onceki olayda be-
ni nasil tanwor anlayamworum. Ben terorist olsaydlm gelip as-
kerligimi yapmazdlm. Ben devletime milletime bagh bir insanlffi.
44

Erdal Ozdemir'i tammam, kendisini ilk defa askeri hastanede te-

davi olurken gordiim. Ben belimden rahatstztm askeri hastaneye
gittigimde beni gormii~ ve benzetmi~ olabilir" dedi.
Bununla yetinilmedi. Te~his yaptlrabilmek i<;in 29 agustos 1996
tarihinde tugay cezaevinde gozetim altmda tutulan Necmettin
...... ile i<;erdeki 19 tutukluya aym klyafet giydirildi ve aym ~artlar
altmda ErdalOzdemir'e gosterilmeden tek s1ra halinde haztr edil-
di. Bundan sonra y~ananlar, tutanaga ~oyle ge<;irildi:

Biz, ~ag1da imzalan bulunan riitbeli personel de haz1r bulunduru-

larak magdur Erdal Ozdemir'den cezaevi bahc;esinde ayakta bekle-
inekte alan §ahislara dikkatlice bakarak, hastanede gordiigiinli beyan
ettigi §ahSI te§his etmesi istenmi§, magdur Erdal Ozdemir'in diger §a-
hislarca goriilmeyen yerden "Sag b~tan lic;lincli §ahis" diye belirtme-
si lizerine tekrar bakmasi istenmi§, Israrla iic;iincli §ahis demesi lize-
 45

rine gruba dogru eldeki isme gore "Necmettin" diye tarafumzdan ses-
lenildigmde, magdur Erdal Ozdemir'in oldugunu beyan etmesi iizeri-
ne yine magdura sorulmuey, magdur teeyhis ettigi Necmettin'le ilgili so-
ru sordugu eyalus oldugunu belirtmiey bu eyahsm soruldugunda isminin
Bayram Akmeeye oldugu ogrenilmiey olup ieybu tutanak huzurda haz1r
bulunanlarca magdur Erdal Ozdemir'in PKK teror orgiit mensubu
Necmettin ..... .'i teeyhis ve tespit ettigme dair tanzimle imza altma alm-
mieybr. 29.8.1996

Erdal Ozdemir, PKK'nm Bingol eyleminin i<;inde yer ald1gm1

soyledigi Necmettin ..... .'i ya,t<alatm1~t1. Necmettin, Devlet Giiven-
lik Mahkemesi'nde yarglland1. Mahkeme, "Kuvvetli bir ~iiphe ol-
dugunu, ~iiphenin samk lehine yorumlanmas1"m ongordii ve Nec-
mettin ...... hakkmda beraat karan verdi.
Erdal, hep, "Arkad~lariml ~ehit eden, beni bu hale getireni ne-
rede gorsem tamnm" diyor ve miithi~ bir iddiada daha bulunu-
yordu. Ozdemir, 33 erin ~ehit edildigi giin, PKK'mn b~1 Abdullah
Ocalan'1 bir koyde gordiigiinii one siiriiyordu. Kon~tugum aske-
ri yetkililer ve istihbarat birimlerinin yetkilileri "Apo, Suriye'den
Tiirkiye'ye ge<;medi" demelerine kar~m Erdal Ozdemir ~unlan
soyledi:
"PKK'mn ate~kes donemiydi. Ortal1k sakindi. 1~te o yiizden
bizleri korumas1z olarak gonderdiler. Bizlerin, olay yerinden son-
ra gotiiriildtigiimiiz koyde, Abdullah. Ocalan'1 gordiim. Bize ate~
eden PKK klyafetleri i<;indeki teroristi, dort yila yakm bir aradan
sonra, iistelik asker iiniformas1 i<;inde te§his edebiliyorsam, he-
men herkesin resmini, tipini bildigi Abdullah Ocalan'1 tammam .
m1? Abdullah Ocalan, koydeydi. Herkes kar~1smda el pen<;e divan
duruyordu. Elinde bir telsiz vardl. Kon~uyordu. Abdullah Oca-
lan'm o giin orada oldugundan da yiizde ytiz eminim. Ancak, kim-
se inanmak istemedi."

"Bunlar askerdir, dag1t1ma gidiyorlar"

Er Mustafa Oz<;elik, minibiiste devreleriyle sohbet ederken,
"Bak, Allah'1 severseniz Denizli'ye geldiginizde bana ugraym. As-
kerlik nasll olsa biter" diyor, ardmdan, "Bakln, adresini kaybettim
falan demeyin. Denizli' de Esman fabrikasrm kime sorsamz bilir.
Fabrikanm yaklllindaki ilk ev de bizim evimiz" diye ekliyordu.
Mustafa'nm da~t1m yeri Hakkfui'nin ~emdinli il<;esiydi. 0 da
"toplanma yeri" olarak Malatya'ya gelmi~ti. PKK'mn sozde "ate~-
46

kes" ilan etmesi yiiziinden biraz da rahattilar. Ancak, Bingol'e

yaklru;nrlarken olanlar olmu§tu.
Askerler, yolun kesildigini gormti§tti. ~ofore, "Geri donelim,
teroristler yolu kesmi§" dediklerinde, §Ofor "Yok yok, bunlar
Nevruz'u kutluyorlar" dedi. Biraz daha ilerlediklerinde ise yolu
kesenlerin terorist oldugunu anlamt§lardl. Yolun iki tarafmdan
da kenrilerine dogru ni§an almdtgilu fark ettiler. Otobtis i~indeki
askerler diye bagmyordu. "Kaptan geri don, bunlar bizi Oldtirtir,
geri don" diye baginyordu. Ancak, §Ofor de §a§kmdt. Uzerlerine
dogru ~evrilmi§ namlulan gortiyordu.
Teroristler rahat hareket ediyordu. Kaptyt a~tiklannda, bjrisi
§Ofore, "Kim bunlar?" diye sorarken, bir ba§kas1 silahlru askerle-
re dogrultmu§tu. ~ofOr, askerlere dogru baktl, "Bunlar askerdir,
da~tlma gidiyorlar" dedi.
"lnin, ~abuk inin" denildiginde, askerler ne yapacaklarmi §a§lf-
ffil§lardl. Birbirlerinin gozlerine baklyorlar, kimse inmek istemi-
yordu. Asker olduklarmt ogrendiklerinde, teroristler silahlanru
ate§leyeceklermi§ gibi gerilmi§ti. Her an bir silah sesi duyulabilir-
di. En onde bulunanlardan birisi arkada§lanna bir daha bakti ve
inmeye ba§ladl. Digerleri de onu izledi. Teroristler "Ulan tek stra
yiirtiyiin" diye bagmyorlardl. Askerleri gottirdtikleri tepede sivil-
ler de vardl. Memleketlerini soruyor, Ktirt kokenli olanlan bir ta-
rafa aytrlyorlardt.
Konya'nm Qumra il~esi Yenisu kasabasmdan Adnan Gtire§ de,
Qanakkale'deki acemi egitiminden sonra Malatya'daki asker topla-
ma merkezine gelmi§ti. Diger askerler gibi onun da tizerindeki 1,5
milyon lirayt, kol saatini aldllar. Yanlarmda bulunan sivillerin elle-
ri bagh olmamasma ragmen Adnan gibi diger askerlerin de ellerini
baglami§lardl. Adnan Gtire§, yanlarmdan gottirtilen bir astsubay
ile iki erin kendilerine son bakl§larmt bir ttirlti unutanuyordu. Si-
lah seslerini duyduklarmda, onlarm §ehit edildigini anlanu§lardl ...

Artik, Oltime kol kola girip gidiyorlanh

Osman Partal'dan yolculuk srrasmda "Ma~ka Yollan Ta§h" ttir-
ktisiinti" istemi§lerdi. Osman ttirktiyii soylemi§, bu arada, "Bizim
Hamsikoy'tin stitlac1 ~ok me§hurdur" demeyi de ihmal etmemi§-
ti. Malatya'da toplanrm§lardt ama her biri ayn yerlere gidiyordu.
Osman Partal da dagttim sonucu askerliginin kalan klsmmi.
Van'm Ozalp il~esinde yapacaktt.
0 gece onlan yiirtitmti§lerdi. Hepsi yorgun, hepsi peri§andl.
 47

Osman Partal.

Uzaktan zaman zaman silah seslerini duyuyorlarcb. ama ne oldugu-

nu bilmiyorlarcb.. Kac;mlah saatler olmu§, daha kurtanlacaklanna
ili§kin hic;bir i§aret alamarni§lardJ.. Teroristler ise son derece rahat
hareket ediyordu. Bir koyden gec;erken, koyltilerin teroristleri al-
kl§lamasma §a§ITIID§tl Osman. Daha da §a§Ircb.~ ise koyltilerden
"Hadi T.C. askeri gelip de sizi kurtarsm" sozlerini duymas1ycb..
Osman Partal da, Erdal gibi, Erkan gibi midibiis §Oforiiniin las-
tigin patladJ.gim soyleyip bir benzinlikte durdugunda, krikoya bi-
le dokunmad1gmm farkmdaycb.. ~of6r aracm altina yatnn§, yamn-
da duran bir ki§iyle konu§uyordu. Aradan onca zaman gec;tikten
sonra Osman Partal, "San1yorum aracm altinda, kendisine verilen
telsizle konu§uyor, bizimle ilgili bilgiler veriyordu" diyor. Ya yol-
da arac1 durdurup, c;obanla konu§masma ne demeliydi?
~emdin Salak, bu eylemin ic;inde olmadigmi soylese de, Os-
man Partal, "Bizim bulundugumuz aracm kap1srm ac;an ~emdin
Saklk't1. Fotograflarmdan, ~emdin oldugunu taninn§tim" iddi-
48

asmda bulunuyordu. Hem uzun uzun bakmi§tl o ki§iye. <;linki.i

aracm on koltugunda kendisi oturuyordu. 0 giin dikkatinden
ka<;mayan ba§ka bir §ey de, aracm kap1snn a<;an ki§inin §apkasl-
m ters giymesiydi.
Midibliste yine silahsiZ, i.iniformas1z asker oldugunu teroristler
biliyordu. Osman Partal, ~emdin Saklk oldugunu one stirdi.igu te-
roristin, rnidibi.is §Of6rline, "1kinci araba ne zaman gelir?" diye sor-
dugunu duymll§tu. 1ki dakika kadar sonra da asker dolu ikinci rni-
diblis gelrni§ti. Askerleri memleketlerine gore "Ti.irk-Ki.irt" diye
aYlfffil§lardl. Aralarmda Osman Partal'm da bulundugu Dogulu ol-
mayan 34 asker i<;in "Onlan egitim merkezine gottiri.in" denilrni§ti.
Geceyansma kadar teroristlerle birlikte askerler d~ ytiri.imi.i§-
ti.i. Teroristlerin saYISI da durmadan degi§iyordu. Girdikleri kay-
de, kap1s1m <;aldlklan evlerden ba§ka teroristler geliyor, digerle-
ri de o evlerde istirahate <;ekiliyordu. Bir koyde askerleri bir ahl-
ra soktular. Kendi aralarmda "Burada oldtirelim gitsin" diyorlar-
dl. Alunn sahibi, "Vallah benim ba§Im belaya girer. Burada yap-
rnaYln" diyerek boynunu bi.iki.iyordu.
Yine ytiri.irneye ba§ladllar. Osman, yolda yi.irtirken, yaknnnda-
ki teroriste "Bize ne yapacaksm1z?" diye sordu. Terorist, "TC bi-
zim gibi ate§kes ilan ederse biz de iki gi.in i<;inde sizi brrakacag1z"
dedi. Bu konU§maYl duyan ba§ka bir terorist, arkada§ml "Konu§-
rna!" diye azarlad1.
Saatler ge<;rnek bilmiyordu. Saat 03.00 civanydl. Gecenin bu
saatinde ay l§Igi ortahg1 glindi.iz gibi aydmlat1yordu. Teroristlerde
bir hareketlenrne gorilldi.i. Silahlann mekanizmalanmn sesi du- ·
yuluyor, bazllan silahlanmn §Orjorlerini degi§tiriyordu. Bir §eyler
olacakt1. Artlk, Osman da i<;inden "Bu gidi§le sabah1 goremeyece-
gim" diye ge<;iriyordu. Osman Partal, Yildizlara bakt1. Hamsi-
koy'i.i, annesini, babasnn di.i§lindi.i...
Teroristlerdeki hareketlilik bir §eylerin habercisiydi. <;ok ge<;-
rneden "Tek srra olun, kol kola girin" sesi duyuldu. 0 an neler ol-
dugunu, o katliamdan kurtulanlar anlatmakta zorluk <;ekiyor. Kol
kola girerlerken, Osman'm devresi "Tertip, bunlar bizi Oldtirecek-
ler" dedi. Bu, tertibinin son sozleri olmu§tu. Belki soylecegi bir
§eyler daha vard1. Onlan soylemeye frrsat bulamad1. Kar§llanna
ge<;rni§ 30-40 terorist silahlanm ayn1 anda ate§lemeye ba§lami§tl.
0 miithi§ katliamdan kurtulan Osman Partal, hayata tutunu§u-
nu §imdi §6yle anlatlyor:
"Onlar silahlarm1 bize dogru <;evirdikleri srrada kelimei §ahadet
getirip kendimi yere attlm. Tarama sonucu merrnilerden birisi ba-
 49

cagrma isabet etnli§ti. Vurulanlar iizerime dii§i.iyor, kafama kur§un

gelmemesi i<;in kendimi korumaya <;a.lli?tyordum. Hepimizin 6ldi.i-
gunden emin olmak i<;in si.irekli ate1? ediyorlardl. Teroristlerin git-
tiklerini seslerinin uzakl~asmdan anladnn. Ate1?ten alb yedi ar-
kad~nnm sag kurtuldugunu gordi.im. Digerleri delik de1?ik olm~­
lardl. Can <;e~en, lunldayan, aglayan; inleyen gen<;lerdik. Kimisi
"anne", kimisi "baba" diye bagmyordu. Ben de kendimi 6ldi.i sam-
yordum. Sanki korkun<; bir ri.iyada gibiydim. Oli.ip 6lmedigimi an- ·
lamak i<;in kendime <;imdik attun. 'Bunlar bizi oldi.irecek' diyen
devremin par<;alaniDI1? beynini gori.ince ba~rm."

Teroristlerin istegi: "Bize katilm, kurtulun"

Erdal Ozdemir, Hatay-Serinyol'da bulunan 121. Jandarma Ala-
yt'nda acemi egitimini tamamlaytp bir hafta memleketi Denizli'de
kaldtktan sonra, da~trm oldugu Bingol'deki birlige katilabilmek
i<;in, verilen emir geregi, hem1?erileri Cengiz Evren, Ahmet Apak,
Baki Umut, Ercan Ka<;anoglu'yla birlikte Malatya 11 Jandarma Ko-
mutanhgt'na gitti.
Yakl~tk 50 asker, Malatya'dan iki midibi.isle saat 12.00'de yola
<;tktilar. Asker olduklan anl~tlmasm diye kimisi kendilerine soy-
lendigi gibi sakal btytk bile brra~t1. Acemi birligmdeki so~
haftalannda sakal btytk serbest brrakllnu1?ti. Kimsenin yanmda
silah yoktu. PKK'nm sozde "ate1?kes" karanndan dolayt bir eylem
de beklemiyorlardt. Ancak, Denizlili Erdal Ozdemir, ara<; si.iri.ici.i-
si.ini.in iki akaryaklt istasyonunda durmasma, bir <;obanla konu§-
masma "kll olmu§", "Acaba, bu bizi PKK'ya ihbar nn ediyor?" di-
ye aklmdan ge<;irmi§ti ...
Yolculuk rahat ge<;iyordu. Bingol'e 15 kilometre kala mala ver-
mi§lerdi. Ti.irkiller soyli.iyorlardt, fikralar anlatiyorlardt. Erdal Oz-
demir, "Benim i<;im hi<; rahat degildi. Gozi.im hep §Of6ri.in i.isti.in-
deydi. Sanki bize dogru bir koti.ili.ik yakl~tyordu. Telefon edi§in-
den, iyice huylanmt§trm. Sanki bir yerlere haber veriyordu" diyor
ve adrm adtm yakl~an tehlikeyi bu kitap i<;in §6yle anlatlyor:
"Yolumuza devam ettik. Az ilerledikten sonra teroristlerin be-
yaz renkli bir kargo kamyonuyla yolu kestiklerini gordi.ik. B~ta,
elleri silahh 10-15 ki§iydiler. Sonra sayt giderek artmaya b~ladt.
Bizi de ara<;laimuzdan indirip tek srra halinde durmanuz1 istedi-
ler. Daha sonra birisi be§erli srra olmanuz1 istedi. Biz denilenleri
yaptyorduk. On-on be§ dakikallk bir yi.iri.iyi.i§ten sonra aga<;hk bir
yere getirildik. Midibi.iste bulunan <;antalannnz bir kamyona ko-
so

nulmu§ olarak getirildi. Yola ~1kmak iizereyken, helikopterlerin

sesi duyuldu. Bizden ~ahhklarm arasma yatmam1z istendi. Uzun
siire orada yattlk. Denileni yapt1k. Helikopterler uzakla§tlktan
sonra ~antalannuz1 ahp yeniden yola ~1karken, PKK'hlann saylla-
n da giderek art1yordu."
Qahhklarm arasmdan ~1kanldlktan sora ismini bilmedigi bir
kaye getirildiklerini belirten Erdal Ozdemir, "Kayliller bize gillii-
yor, bazllan yiiziimiize tiikiiriiyordu. Bunlar ~ok agmma gidiyor-
du. Baztlan 'Mehmet~igin haline bakm, Mehmet~igin haline ba-
km' deyip alay ediyorlard1. Ancak ~aresizdik" dedi ve sazlerini
§ayle siirdiirdii:
"Yol boyunca PKK'hlar 'T.C.'ye askerlik yapmaym. Eger bize
katthrsaruz canm1z kurtulur' diyordu. Bizim halimiz oradaki kay-
lilleri hayli sevindirmi§ti. Ya da ayle gariiniiyorlardt. PKK'lllan
Kiirt~e bir §eyler sayleyerek alkl§hyorlardl. PKK'hlar da onlara
bir §eyler sayliiyor, ba§anlarmt kutluyorlardl."

"Sizi serbest brrakmanuz i<;in

ba§bakanla pazarhktaYJ.z"
Kayden ~1ktlktan sonra ii~ dart saat daha yiiriitilldiiklerini belir-
ten Erdal Ozdemir, PKK'hlarm ba§mdaki ki§inin, ~antalarm1 brrak-
malarmi istedigini sayledi. Bu kez onarh srra olU§turmalanmn is-
tendigini kaydeden Erdal Ozdemir, a~tklamalarmi §ayle siirdiirdii:
"Ceplerimizi teker teker bo§altttlar. Askerlerin parmaklarmda-
ki yiiziikleri bile aldllar. Benim de iizerimde bulanan 2 milyon li-
rayt, Samsun sigarasm1, jetonlanmt, ~antamdaki spor ayakkabtla-
nmt aldllar."
Dzerlerindeki klymetli e§yalarm almmasmdan sonra bu kez
tek s1ra halinde yiiriitilldiiklerini anlatan Erdal Ozdemir, PKK
grubunun liderlerinden birisinin, kendilerini serbest brrakmalan
i~in ba§bakanla pazarhklarm siirdiirilldiigiinii, onlann cezaevin-
deki PKK'lllan brrakmalan kar§Ih~nda kendilerini btrakacaklan-
m, brrakmamalan halinde aldiireceklerini sayledigini kaydetti.
Ozdemir a~tklamalanm §ayle siirdiirdii:
"Bir ~ayi ge~tikten sonra bir yerlerden haber beklediler. Bu
arada bizi tek s1ra haline getirdiler. 0 an art1k kurtulu§umuz yok-
tu; PKK'hlara kiifiirler ediyor, bagmp ~agmyorduk. Kimimiz son
duamiZl yap1yor, bazllanmiZ son bir umutla 'Yapmaytn, hepimiz
karde§iz, insan karde§ine bunu yapar mt?' diyorduk.
Artlk yapacak bir §eyimiz kalmami§tl. Kar§Imtzda bizi aldiir-
 51

meye karar vermi§ ki§iler vard1. Silahlar Meta Oltim kusuyordu.

Geli§igtizel ate§ ediyorlard1. 0 an hepimiz yerlerdeydik. Ben ye-
re dti§erken, tizerime kol kola oldugum diger arkada§Im dti§tti.
Daha sonra olmedigini gordtikleri ki§ilerin tizerine hirer kur§un
daha s1ktllar. Ben de yarahyd1m ama altta oldugum ic;in dikkat
c;ekmiyordum. Bir stire sonra btiytik bir sessizlik oldu. Stirekli
kan kaybediyordum. Klsa stirede kan durdurulmazsa ben de ole-
cektim. Uzerime dti§en arkada§rmm akan kamnm agz1ma sizma-
ya ba§lad1gm1 fark ettim. Belki bu §ekilde hayatta kalabilirim di-
ye dti§tintiyordum. Uzun bir stire sonra oradan be§ ki§i yaral1
olarak hastaneye gottirtildtik."
Erdal, 33 §ehit olaymm hayattaki canh tan1g1. Bazen konu§un-
ca nefesi daral1yor, gozleri doluyor. Arkada§lanmn isimlerini sa-
ytyor. Sonra "Artlk onlar yok" diyor... Bu sozlere sessiz bir ag1t
kan§Iyor...

Erkan, birinci srradan yedinci s1raya

ge<;ince kurtuldu
Adana'nm Feke ilc;esinden Erkan Omay, acemi birliginden son-
ra Siirt'in Eruh ilc;esine gidiyordu. Eruh'a gidecegi belli oldugun-
da, "Erkan, sendeki §ansa bak, teroristlerin ilk bast1klan ilc;e ora-
si" dediler.
Eruh ilc;esini PKK'lllar 15 agustos 1984'te basmi§, jandarmamn
silahlarmt alm1§lard1. Bu olayda bir askerimiz §ehit edilmi§ti. Er-
kan Omay, Eruh'a oyle gururlu gidiyordu ki Manisa-Klrkagac;'ta
dag1t1ma c;1kmadan once ald1g1 ve tizerinde "Klrkagac;-Komando"
yazan beyaz ti§orttinti tizerinden c;Ikarmami§tl.
Erkan Omay, PKK'mn serbest brrakt1g1 askerler arasmdaydl.
Omay da ifadesinde bindikleri midibtis §OfOrtintin PKK'hlarla i§-
birligi yapt1gnn dti§tintiyor ve ya§ad1klanm gazeteci Gtilden Ay-
dm'a §6yle anlatlyor:
"~emdin Saklk'm korumalan arasmda olan ve 'Hem§ire' diye
hitap ettikleri kadm bizimle alay etti. Saklk, 'Sorunumuz rtitbeli-
lerle, size bir §ey yapmayacag1z' dedi. Her birimize nereli oldugu-
muzu sordu. Aram1zda Denizli ve Konya'dan olanlar c;oktu. 'Hem-
§erilerden olu§an timler daha ba§arlll olur' deyip bir kenara ayrr-
dllar. ~ehit olan 33 arkada§Iffiizm c;ogunun bu iki ilden olmasmm ·
nedeni bu.
Bu arada bir er 'Ben Ktirt'tim' deyince PKK'h, 'Ktirt-Ttirk fark
etmez. Asker askerdir. Biz askere dti§man1z' dedi.
52

Erkan Omay.

Tek srra olrnanuz1 istediler. En bru?ta ben vardun. Mehrnet Tu-

na altmcrydl. Yan yana olallm diye gittim, yedinci oldum. 'Bru?tan
alt1 ki§i gelsin' dediler. Diger s1ralardan aldlklan altl§ar ki§iyle bir
grup olu§turdular.. 'Kol kola girin' deyip gottirdiller. Arkadru?lan-
nuz kol kola ollime gittiler.
Derken yer gok Kala.§nikov cayrrt1sma boguldu. Kalru?nikovlar
on dakika boyunca susmadl. Mehrnet'in bana son bakl§IDI unuta-
miyorum. Srrada yer degi§tirmesem, onun oniinde dursam, beni
gottireceklerdi. Adana Ticaret Lisesi'nde sevdigi bir klz vardl.
Terhis olur olrnaz onunla evlenecegini soyliiyordu."
Teroristler askerlerle alay etmeyi de ihmal etmiyordu. Belki
daha on be§. Yru?IDda bile olmayan bir terorist, "Sakln ka<;maya
kalkmaym. Vallaha iki yiiz metreden sigarayr vuran adanum. Sizi
de delik de§ik ederim" diyordu.
Erkan Omay, sikl§IUl§tl. Tuvalete gitmek istiyor ama bunu na,-
sll soyleyecegini de bilemiyordu. Art1k dayanacak hali kalmamt§-
tL Bru?mda dikilen teroriste, "Tuvalet ihtiyactm var" dediginde, te-
rorist ani bir hareketle silahmm namlusunu Erkan'm agzma daya-
 53

d1, "Ka~maYI aklmdan ~1kar lan" diye bagmh...

0 Yilillzh, o aYJ.n her tarafi aydmlatt1g1 gece, etraflarm1 saran
teroristlerden birisi "l~inizde komando olan var mt?" diye sordu.
Erkan, o an ti§orti.inde yazan "Klrkaga~-Komando" yaz1Sm1 antm-
sadt. Devresi Konyah Adnan Gebe§'ten parkasm1 istedi. ParkaYI
giyerek komando oldugunu gizledi.
Erkan Omay'm o geceyle ilgili aklmda kalan bir ba§ka olay da,
ba§ta ~emdin Saklk olmak iizere baz1 teroristlerin askerlerin tini-
formasmt al1p giydikleriydi. Qatl~mada, uzerinde asker tiniforma-
Sl olan teroristler de bulunmu~tu.

"Sizinkiler geldi, arkad~la.rmuz da

onlan pusuya dti§tirdti"
0 gece, silahlann namlulanndan ~1kan alevler ay 1~1gmda or-
tahgt daha da aydmlatlyordu. Denizli'nin Honaz il~esi A§agtka-
. ra~ak koytinden lsmail Kaplan, o geceyi hi~ unutmadt. Arka-
da§lannm §ehit oldugunu, birka~ yarah bulundugunu jandar-
maya o bildirmi~ti. Karakola
geldiginde zaten kendisinden
ge~mek tizeriydi... Ht~kmyor,
bir ttirlti soylemek istedigini
soyleyemiyordu.
tsmail'in ytiztinii ytkadllar. Ko-
lonya dokttiler. "Hepsini ~ehit et-
tiler" diyebildi. 0 da, ifadesine,
"24 maYIS 1993 gi.inti saat 11.00
Slralannda Malatya n Jandarma
Komutanhgt'na geldim. Toplan-
ma bolgesinden aym gi.in saat
13.30 stralannda BingOl toplan-
ma bolgesine hareket ettik" diye
ba§laml§tl. 1§te, bu sozlerden
sonra gozlemleri ve y~adtklan
tutanaga ~oyle ge~ti:
"Bizim arabadan b~ka, bir
araba daha arkamtzdan geliyor-
du. Malatya-Elaztg arasmda di-
ger arac1 beklemek i~in saat
14.30 s1ralarmda bir benzin is-
~emdin Sak1k. tasyonunda mola verdik. Bura-
54

dada yanm saat bekledikten sonra iki ara<; birden saat 15.00'te
tekrar yola <;tktik. Yakl~tk bir saat gidip, Elaz1g'1 ge<;tikten
sonra tekrar mola verdik. Burada da yanm saat bekledikten
sonra tekrar yola <;tkttk. Yolda, lastik patladt diye gene yanm
saat bekledik ama lastik falan patlamamt~tl. Saat 17.30 strala-
nnda tekrar yola <;tkttk. Saat 18.30 stralarmda adtm sonradan
ogrendigimiz Bilaloglu koyli mevkiine geldigimizde karayolu-
nun lizerinde ara<;lann dizilmi~ oldugunu gordlik. Yolun kesil-
digini anlamt~ttk."
l~te, o an ara<;ta y~anan panigi anlattyor lsmail. Midiblis ~ofO­
rline "Geri don, ka<;altm" diyenler arasmda o da var. Ancak, ara<;
slirliclisli onlan duymazdan geliyor. Sonras1 hep aym. Aracm et-
rafim altl yedi silahl1 terorist sanyor, digerleri yolun kenarmda
mevzilenmi~ onlara ni~an ahyor. Ara<;tan indirip kimliklerini top-
luyorlar ve tek srra halinde ylirlitliyorlar.

ismail, arkada.!?larmrn §ehit oldugu

haberini ula.!?tlrdl ,
Onlar tek srra halinde gotlirlillirken, Bingol tarafmdan silah
sesleri geliyordu. lsmail'in yamnda ylirliyen terorist, "Sizinkiler
geldiler, onlan pusuya dli~lirdlik. Bu onlann sesi" dedi.
Tek srra halinde <;allhk bir yere getirildiler. Ak~am karanhk <;6-
klinceye kadar beklediler. Teroristlerin saytst giderek artlyordu.
Her gelen, askerlere baklyor, smttyor, klifrediyordu. Sonra yer
degi~tirdiler. Biraz da uyudular. Ollim saati gelmi~ti. lsmail, y~a­
dlgt mlithi~ olayt sorgusunda ~oyle anlattl:
"'Saf halinde kol kola girin, stkl~m' dediklerinde niyetlerinin
ne oldugunu anlanu~t1k. Yirmi ki~iyi ayrrarak bizi tekrar saydllar.
Ve ate~ etmeye b~ladllar. Ka<;maya <;alt~rrken sol ayagtmdan ya-
ralandlm. Aym anda kendimi yere atarken sag omuz bo~lugllin­
dan da yaralandlm.
Qahhklarm arasma gizlenerek slirlinliyordum. Beni tekrar go-
rerek taramaya b~ladllar. Bu esnada sol kolumdan stynk ~eklin­
de yaralandlm. Oldugum yere yatlp gizlendim. Teroristler gittik-
ten sonra olay yerine tekrar gelerek ~ehit olan arkad~lannu gor-
dtim. Oradan sabaha kar~1 Bingol-Elaztg karayoluna <;tkttm ve
yoldan ge<;en bir arac1 durdurarak adtm sonradan ogrendigim
Kuruca Jandarma Karakol Komutanhgt'na gittim. Oradan da heli-
kopterle Bingol Devlet Hastanesi'ne gotlirilldlim. Teroristler top-
lam 120 ki~i kadardl."
 55

"Ziihtii Zi.ihtii Operasyonu"

bru;;hyor
PKK'hlann 33 askeri ~?ehit etmesi, ttim tilkede biiytik iiziintii ve
infial yaratrm§tl. Suudi Arabistan'a hac ibadeti i9in gidenler de,
bu haberi yurtdl~?mda alml§tl. Diyanet l~?leri B~kam Mehmet Nu-
ri Yllmaz, ~?ehitler i9in dua edilmesini istiyordu.
B~bakan Yardnnc1s1 Erdal lnonii, Genelkurmay B~kam Do-
gan Giire~? ve baz1 yetkililerle birlikte Bingol'e gitti. Herkes iiz-
giin, herkes biiytik bir yas i9indeydi.
Olup bitenlere kimse inanarmyor, askerlerin korumas1z, silah-
SlZ bir bi9imde gonderilmesi konusunda birbiriyle 9eli~?en a91kla-
malar yap1hyordu.
B~bakan Yardlmc1s1 Erdallnonii, BingO! Valilgi'nin balkonun-
dan halka hitap ederken, Hiirriyet gazetesinin o donem Genel-
kurmay muhabirligi gorevini yfuiiten Sezai :;lengiin, bir frrsatnn
bulup Genelkurmay B~kam Orgeneral Dogan Giire§'e soru sor-
mak istiyordu.
Dogan Giire~?, Sezai :;lengiin'iin ayru zamanda nikah tamg1ydl.
Sezai'nin bir ~?eyler sormak istediginin farkmdaydl. Onun sorma-
sma frrsat vermeden "ZZ emrini verdim" dedi. "ZZ"nin operasyo-
nun adl oldugunu d~iinen gazeteci, bu haberi gazetesine yazdl-
rabilmek i9in uygun bir yer arad1. Yazdrrdl~ haberin b~hg1 "ZZ
Operasyonu"ydu.
Muhabir, "ZZ"nin b~latllan operasyonun ad1 oldugunu sanl-
yordu. Planl1 operasyonlara isim verildigi i9in, bu operasyonun
ad1m da "ZZ" samyordu. Ancak, Genelkurmay b~kamrun agzm-
dan bu bilgiyi almas1 bile o giiniin ko~?ullarma gore biiytik b~a­
nydt. Diger gazeteler, Erdallnonii'niin konul?mas1m man~?etlerine
~1rken, Hiirriyet farkl1 bir gazetecilik yaparak operasyonun
adlru duyuruyordu.
Aslmda "ZZ" yazl~?malarda kullamlan bir klsaltmayd1. "ZZ"nin
yazl~?malardaki anlam1 "9ok oncelikli", "ytldmm" demekti. Telsiz
ve telefon konu~?malarmda "ZZ" kodlu yaz1 geldigi zaman, kar~?l
tarafm rahat anlamas1 i9in "ZZ" kelimeleri "Ziihtii Ziihtii" diye
kodlanarak soyleniyordu.
Genelkurmay B~kanllg1, bolgede "ZZ operasyonu"nu b~lat­
rm~?tl. BingO! ve 9evresi PKK'Wardan temizlenene kadar bu bii-
ytik operasyon devam edecekti. Qok ge9meden, 30'un iizerinde
PKK'h olii olarak ele ge9irildi. Bunlarm iizerlerinde askerlerin
iiniformas1 da, potini de, ciizdam da 91km1§tl.
56

Tekerlekli sandalyesinde, o geceyi

Erdal Ozdernir' den dinliyorum
Giineydogu'da yaralanan Mehrnetc;iklerin ilginc; 6ykilleri var-
drr. Hakan Qalkara'YI ziyarete gittigimde, tekerlekli arac1 siirenin
Erdal, yanmdakinin de Fercan oldugunu da, Erdal'm, Bingol'de
~ehit edilen 33 askerin yanmda bulunan ve oradan sag kurtulan
ki~i oldugunu da bilmiyordum.
Tiirk Silahh Kuvvetleri Rehabilitasyon ve Baknn Merkezi, Tiirk
halkmm ba~~lanyla yaptmldl. Tiirk Silahh Kuvvetleri El Ele Vak-
fi ~imdi bu onemli kurulu~u ayakta tutuyor. Her c;ati~manm, her
maYJllill oyktisii orada anlatlhr. Orada, kahramanl1k oykillerini
de dinler, kolunu bacagnn kaybedenlerin b~mdan neler neler
gec;tigini de ogrenirsiniz.
Erdal Ozdemir, belirli arahklarla Rehabilitasyon Merkezi'ne
geliyor. 0, 33 arkad~1yla birlikte kol kola girdi. 0, iizerine sikl-
lan yedi kur~una ragmen hayatta kalmaYJ b~ardl. 0, 33 askerimi-
zin ~ehit edildigi olaym canl1 tamklarmdan birisi...
Onunla o giin b~layan soyle~ilerimiz, degi~ik donemlerde yi-
ne devam etti. Bir seferinde, olaYI anlatirken, o donemin Asayi~
Kolordusu Komutam Korgeneral Necati Ozgen'le de birlikte ol-
duk l§te, o giin Erdal Ozdemir'le yaptigrmiZ konu~ma:

Saygi Oztiirk: Erdal seni ben Ankara'da Tiirk Silahh Kuv-

vetleri Rehabilitasyon Merkezi'nde tamdrm, oykiinii orada

Erda! Ozdemir'le TSK Rehabilitasyon ve Bak1m Merkezi'nde gorU§tUm.

 57

dinledim, ger<;ekten goz YR§artan bir olay, bugiin bile ger<;ek-

ten konU§ulmas1 bile zor... 0 donemde Necati Ozgen PR§am ko-
lordu komutam. Siz Denizli'den yola <;lklp, askerliguuzi yapa-
caguuz birlige dogru gidiyorsunuz. Malatya'dan <;lktm Erdal,
nereye dogru gidiyorsun?
Erdal Ozdemir: Acerni egitimini Hatay-Serinyol'da yaptrm. Da-
~hm iznimi kullandiktan sonra toplanma yeri olan Malatya 11
Jandanna'ya gittigimizde evraklarurnz1 imzaladllar. Dt~artdan si-
vil otobtis c;agrrdllar. Yola c;tkhk. "Burada kalan olursa sabaha ka-
dar dayak yer" dediler. Mecburen bindik sivil otobtislere. Saat
12.00'de hareket ettik, oradan c;tkar c;1kmaz ~ofOr telefon etti bir
yerlere. Bir stire gittik, mola verdik. Oradan da telefon etti ~ofOr.
Yarim saat, bir saat kadar tekrar yola devam ettik. Tekrar telefon
etti yine bir yerlere. Oradan Bingol'e dogru yola c;Ikhk. Yolun ke-
narmda bir karakol vardi. Orada bizi asker durdurdu. ~of6r "Bun-
larm hepsi asker" dedi. Biz tekrar yola devam ettik. Bir sure iler-
ledikten sonra aracm lastigi patladi. Yolun kenarmda bir c;oban
vardi, orada dump lastige baktilar, arka teker c;ift oldugundan
onemsemediler, tekrar yola devam ettiler. Oradan 10 kilometre
kadar uzakl~m1~, bir rampayt c;tkmaya b~ladtk. Rampadan ini-
~e gec;tigirnizde bir baktlk ki ontimtiz kapall. ~ofor durdu.

S. 0.: Erdal, bir saniye, siz orada tamamen silahs1zsnnz de-

gil Ini?
E. 0.: SilahSIZlZ.

S. 0.: Uzerinizde asker klyafeti mi var, sivil klyafetiniz Ini?

E. 0.: Sivil klyafet.

S. 0.: Sivil klyafet varve torbalanmz, <;antalarm1z yanmlz-

da.
E. 0.: Evet.

S. 0.: Siz birliginize gidiyorsunuz. Nereye gidiyorsunuz o

anda, sizin birliginiz neredeydi?
E. 0.: Birligirniz BingOl 11 Jandarma'ydi. Biz konimastz, silah-
stztz ...

S. 0.: Yola <;1ktm1z ...

E. 0.: Silahstz, korumastz, hic;bir gtivenlik yok, 50-60 ki~iyi Ma-
latya'dan arac;lara doldurdular.
58

S. 0.: Bir baktmiz oniiniiz kapah...

E. 0.: Evet. Ara<; durduktan sonra arkasmdan teraristler <;1kt1.
Silahla i§aret ettiler, "Kenara <;ek" dediler. ~ofOr de kenara <;ekti.
Durduk, arabanm etrafnn sardllar, bizi indirdiler, kimlik kontrolti
yaptllar. Herkeste askeri kimlik var, sivil kimlik yak Kimlikleri
topladllar, bizi be§erli, onarh gruplara aYirdllar.

S. 0.: Oniar ka«; ki§iydi?

E. 0.: Sekiz on ki§ilik bir grup.

S. 0.: ilk ba§ta...

E. 0.: Yiiz ki§i kadar sivil halk vardi, onlan ba§ka yere gattirdti-
ler. Bizi yolun arkasmda bir patika var, kaye iniyor, indirdiler bizi
kaye. Altmda <;alillk var, bizi <;alllarm i<;ine soktular. Orada karanll-
gm <;akmesini beklediler. Bize o arada peynir ekmek, su getirdiler.
.Bir ara ben tuvalet i<;in gittim, bir terarist de benimle beraber geldi.
"Bir hareket yapma hemen §arjarti bo§altmm" dedi. Karanllk <;ak-
mek iizereydi. Bir kamyonla e§yalanffilZI getirdiler, kamyondan bi-
ze attllar. E§YalanffilZI ahp, kaytin i<;ine girdik, tamamen merkeze
girdik. Bunlar i<;eri girip <;lktllar, 40-50 ki§i olmaya ba§ladllar, artlk
iyice <;ogaldllar, o anda ii<; tane helikopter tepemizden ge<;ti.

S. 0.: Bir saniye, §UllU merak ediyorum. Siz koye giriyorsu-

nuz, goziinliin oniine oyle bir sahne geliyor, orada PKK'War
var. Vatanda§m durumu nedir? Sizin asker oldugunuzu bili-
yorlar artik, size ne yaptllar? Vatanda§larm bir tepkileri var
nnydl size kar§I?
E. 0.: Vatanda§lann <;ogunlugu, <;oluk <;ocuk ve kadmd1.
"Mehmet<;iklere bakm, hani, sizin kahramanhgm1z, bu muydu?"
diyorlard1.

S. 0.: Alay ediyorlardl yani.

E. 0.: Alay ediyorlardi. Helikopterler ge<;erken bizi <;ahlann
i<;ine silahla iyice Slkl§trrdllar. Helikopterler ge<;tikten sonra, da-
ga <;1kt1k, srrhffilzda <;antalarla. lki ii<; saat kadar ytirtidtik, sonra
diiz bir alana ula§tlk. Daga dogru bir sagtit agac1 vardi, <;antalan-
mizi oraya b1rakt1k. Bizleri oradan yakla§Ik 100 metre kadar
uzakla§tmp gruplar halinde ayrrmlar.

S. 0.: Memleketinize gore mi? Aynm1 nasll yapt:tlar Erda!?

E. 0.: HaYir, yapmadllar.
 59

S. 0.: Yani kimlik kontrolii yap1p §urah olan bu tarafa, §U-

rah olan bu tarafa diye bir §ey oldu mu?
E. 0.: Hayrr, oraya gelecegim, ondan sonra bunlar, paralarum-
zt aldtlar. Cebimizde ne varsa aldllar. 20-30 ki§ilik bir grup geldi
dagdan. Galiba komutanlartydl. Bize tekrar isim, memleketimiz
gibi bilgileri yazdrrdllar. 0 arada "Arantzda Dogulu,·bize katllacak
varsa, sizleri kurtannz. Bir §ey yapmayacagtz" dediler.

S. 0.: Giineydogulu askerlere "Siz ayrilin bize katilin lUI"

dediler?
E. 0.: Aramtzda hi<; Dogulu, Gi.ineydogulu yoktu. Orada isim-
lerimizi tek tek yazdtktan sonra bir koye dogru ini§e ge<;tik. 2-3
saat ytiriidtikten sonra bir koylin i<;ine girdik.

S. 0.: Erda!, biz zannediyoruz ki, yani kamuoyunun bildigi

§U: Yolu kestiler, askerleri yakaladilar, yariiD saatlik, bir saat-
lik olay gibi goziinliiziin oniine geliyor. Tabii gecenin karanh-
gmdan ertesi giine kadar sarkiyor herhalde, oyle degll mi?
E. 0.: Ak§am 6'dan sabaha kar§t3'e kadar.

S. 0.: Evet, anladiiD, 6'dan gece 3'e kadar.

E. 0.: Orada, Firat Nehri'nin kenarmda bir koy var. Abdullah
Ocalan da o koylin i<;indeydi. Ocalan telefonla birisiyle gorli§tli.
Cezaevinde adamlart vardl. Onlart brrakrrlarsa, onlar da bizi brra-
kacaktl. Aranuzdan 10 ki§iyi allp dama tlktllar. 40 ki§iyi <;evirip, FI-
rat Nehri'nin klytsmda bir koprli var, kar§tya ge<;iyor, kopriiden yo-
lun kar§ISma ge<;ince. Kamyon tekrar o koydeydi. Kamyonla, Firat
Nehri'nin kenarmdan bir saat kadar ytiriidtik. Sonra saga donlip,
ufak bir <;ay yolu var, o <;aym kenarmdan epey daha ytiriidlik. Ora-
da 40-50 terorist yatlyordu. Dagdan <;aym kenarma dogru inmi§ler-
di. Bize ate§ etmeye kalkl§tllar, hemen bunlarla Klirt<;e konU§uldu.
Sonra gillmeye, alay etmeye ba§ladllar, "Nerede kaldl Mehmet<;ik-
liginiz?" diye. Oradan, teroristlerin yatti~ yerden yukartya dogru
yoneldik, saga dogru tekerin patladl~ yerdeki gordligumliz <;oba-
m, gece dagda tekrar gordlik. Teroristlerin arasmda gordlik o <;a-
bam. 100 metre kadar gittikten sonra, dliz bir patika yola <;tktlk.
"Bizi safa dizip, kol kola girin" dediler. Hemen kar§lffilZa ge<;tiler.

S. 0.: Orada §ehit edileceginizi biliyordunuz degll mi?

E. 0.: Evet, orada ate§ edeceklerini, bizi oldlireceklerini bili-
yorduk.
60

S. 0.: Kol kola Illl girin dediler size?

E. 0.: Evet kol kola girin dediler.

S. 0.: Ne yaptnuz Erdal? Ne YR§Iyordunuz o anda?

E. 0.: Arkadru}lar kol kola girdiler, fakat onlarm :;;arjorleri fark-
hydi. Qift :;;arjorltiydti silahlan. Kunna kollan c;ekili, emniyeti
ac;1k Kar§lllliZa gec;tiler, ate:;; etrneye bru}ladilar. 0 srrada ben ken-
dimi yere attun. Ben yere yatmca hie; isabet almad1m, yaralanma-
dim. Kllr§unu yiyen arkadru}lanm yere dti:;;tiyordu. Arkadru}m bi-
ri de kllr§unu yiyince benim tisttime Yiklldi. Ondan sonra bunlar .
kac;maya bru}ladi. Ben el altmdan bakmaya c;all§tlffi. lkisi dondti,
"Yarall kalmasm" dedi ve bana yedi kllr§un isabet etti. 0 anda ba-
ylhp kalml§lffi.

"Kan kaybediyordum, ancak bir taraftan da

arkadru;;rmm karu agzrma SIZiyordu"
E. 0.: Evet. Bir ara kendime geldim, arkadR§lardan akan
kanlar agzlllllll if,!ine giriyor. Ondan sonra kafam1 (,!evirdim,
tekrar bayildrm, artik sabaha kadar ayihp bayihyordum. En
son §afak sokmek iizere, giine§ dogmak iizere, arkadR§m biri-
ni gordiim, bacagmdan ve omzundan yarahyd1. 0 arkadR§a
"ismail, elbiseni yrrt, bacajim1 s1k, kan dinsin" dedim. Elbise-
sini yrrtti, bacajimi sikti, kan dindi. "Biz gidip yardim (,!ajirra-
hm" dediler, onlar gittiler, yardrm (,!agrrddar. Ben tekrar bayil-
drm, kendime geldigimde helikopter iniyordu, helikopter bir
tR§ firlatt1, o da ayagrma vurdu. Yaral1 kurtuldum. Kendime
geldigimde Diyarbaklr'daydrm...

S. 0.: Erdal, seni dinlerken kahroluyoruz.

E. 0.: Bizi silahs1z, korumas1z gondermeleri burada devletin
suc;u. Madem silahs1z korumas1z gondereceksin o askerleri, her-
kes kendi binsin otobtise, gitsin birligine teslim olsun. Boyle top-
lanilmasa bu toplu katliam olmaz.

S. 0.: Erdal o J?ehit olan 33 arkada§m neler yapiyorlardi,

son saniyelerinde?
E. 0.: Herkes "Allah!.. Allah!.." diye bagmyordu. Bir arkadru}I-
mi gordtim, acemi birliginde beraber oldugum bir arkadru}Im,
emekleyerek yan1ma geldi, "Erdal beni kurtar, Erdal beni kur-
tar!.." diyerek. Gogsiinden almi§tl kui§unu, yan1mda vefat etti.
 61

S. 0.: Hepsine rahmet diliyorU:Z Erda!.

E. 0.: Allah rahrnet eylesin.

Bu arada 1}unu s6ylemek istiyorum, onu arayip derdine ortak ol-

mak isteyenler olabilir. 33 askerimizin 11ehit oldugu olayda sakat ka-
lan erlerimizden Erdal'm telefonu 0543 766 14 58'dir. Belki onu ara-
mak, hatmm sormak isteyebilirsiniz... (S. 0.)

Erdal Ozdemir'in 6yktisiinii dinleyen Anamur Muz-Bir Ba1]karu Ay-

han Giizel, eskiyen akiilii tekerlekli araba yerine yenisini aldl. Giizel,
Erdal'a hem aracrm teslim etti hem de Anamur muzu g6tiirdii.

Asayi§ Kolordusu komutaru,

o glinii ilk kez anlatlyor
0 donern, rnerkezi ·myarbaklr'da bulunan Asayi~ Kolordusu
kornutanh~ru Korgeneral Necati Ozgen yiiriitiiyordu. Halkla ili~­
kileri son derece iyi olan Ozgen, yalruz yoreyle ilgili degil, Irak'm
kuzeyinde bulunan Talabani ve Barzani'yle de komutanlarmm
bilgisi ve verilen yetki c;erc;evesinde gorii~meler yap1yordu.
33 erin ~ehit edilrnesi Necati Ozgen'in ic;inde de bir yaradrr. Oz-
gen P~a, 33 erirnizin ~ehit edilrnesini "devlet ricaline'' anlatml~­
trr anlatmasma ama ilk kez bu kitap ic;in hem de 33 askerimizin
~ehit edildigi olaydan yarall olarak kurtulan Erdal'la yaptlglffi ko-
nu~rnayt. da dinledikten sonra ac;1klamalarda bulunuyor.
Yaral1 kurtulan ve bugiin tekerlekli sandalyede y~amrm siir-
diiren Erdal Ozdemir telefonda Necati P~a'ya can allc1 ~u soru-
yu yoneltiyor:
"Degerli komutanrm, 33 askerimizin ~ehit edildigi donemde siz
de Jandarma Asayi~ Kolordusu kornutanlydlmz. Askerlerirnizin
nic;in silahs1z, korurnas1Z olarak da~tlffilan yaplld1?"
Ozgen P~a, "Silahs1Z gitmelerinin kendileriyle ilgili bir konu ol-
madl~" belirtiyor. Tekerlekli sandalyede oldugunu bildigi Er-
dal'a "Qok biiyiik gee;~ olsun" diyor ve gozlerinden optiigooii,
her zaman kalbinin kendisiyle oldugunu vurguluyor. Necati P~a
bunlan soylerken sesi titriyor, gozleri doluyor. Ozgen, ·Jandarma
Genel Komutanllgimn er toplama merkezlerinden birisinin de Ma-
latya oldugunu, bunun genel komutanllk tarafmdan planlandl~
ve kendileriyle dogrudan bir ilgisinin bulunmadl~ da ekliyor.
Er Erdal Ozdemir, "Haytr komutanliU, ben genel olarak soylii-
yorurn, bu ~ekilde gonderilmerniz biiyiik bir hata degil mi?" diyor.
62

Bingel Katliam1'mn meydana geldigi denemde Asayi§ Kolordu

Komutanhg1 gerevinde bulunan Korgeneral Necati Ozgen (sagda) ile
Olaganiistii Hal (OHAL) Beige Valisi Onal Erkan bu kitap i~in aynnt1h
a~1klamalar yapt1.

Ozgen ~unlan soyluyor:

"Arna ~u var. Egitimlerini bitiren erlerimiz, on gtin izne aynh-
yor. Ondan sonra toplama merkezlerine geliyor. Demek ki orada
birikiyor, il jandarmanm bilgisi dahilinde sevk ediliyorlarmt~. Sis-
tern bu, ~urada bir top lama merkezi, ~urada bir toplama merkezi,
bir tanesi de Diyarbaklr'da. Bu toplama merkezlerinde tutuluyor,
ara<;lar kiralamyor ve sevk olunuyor, sistem bu."

Erdal, b~ka .bir ~ey soylemiyor. Necati Ozgen, bu kitap i<;in

yonelttigim sorulan ~oyle cevaplandmyor:

Sayg1 Oztiirk: Komutamm siz 33 askerin f?ehit oldugu do-

nemde kolordu komutams1mz, bu haberi nasll aldm1z?
Necati Ozgen: Ben anlataytm, konuyu bana gelen bilgilere
gore bir toparlayaytm. Siz bu konuyu i~leyeceginiz i<;in, bana
gelen bilgilere gore ar~ivlerime bakttm. Qtinkti <;ok onemli bir
konu ve ilk defa burada anlatllan bir konu, yani bu konu ilk de-
fa medyaya geliyor. Son derece onemli. Tarih 24 mayts 1993'tti.
Olaytn ge<;tigi yeri harita tizerinde ozetleyeyim: ~uras1 Bingol,
~uras1 Elaztg. Bingol-Elaztg arasmdaki hudutta kavisli, virajh
bir yol var. l~te bu viraja girerken olay y~amyor. Bu virajlarm
kuzeyi <;ok btiytik daghk arazi, ~ag1s1 Firat Nehri'dir. Firat Neh-
 63

ri'nin, ~uras1 Erdal'm bahsettigi dtizliik, c;ahhk ama yukans1 c;ok

ha.kim, c;ok ytiksek araziler. :?imdi daha sonra 24 maYistan once,
konu burada gtindeme geliyor. Onlar kendilerine gore ate~kes
yapm1~lard1.

"Kimseye ate~kes emri vermedim"

S. 0.: Evet, zaten gtindemimiz o ate§kes.
N. 0.:0 tarihlerde ate~kes vard1. Ama bu ate~kes bize gore de-
gil, kendilerine gore ate~kesti. Yani, PKK teror orgtitti ate~kes
ilan etmi~, bize gore ate~kes diye bir ~ey yok. Kimse bana ate~kes .
emri vermedi, ben de kimseye ate~kes emri vermedim. Askeri ka-
nattan olsun, valilik kanadmdan olsun, kimse bize ate~kes emri
vermedi. Ben de on ilin gtivenlik komutanlarma oyle bir emir ver-
medim.
Bingol'de JandarmaAlay Komutanhg1 var. Bu il, Jandarma Ko-
mutanhgi'nm emrinde, Elaz1g Taburu var. Bingol Komanda Tabu-
ru, BingO! Piyade Taburu var. Dort tane B timi var, dort tane ozel
tim var, iki tane de jandarmanm, tizerinde makineli silahl olan
~ortlandi var. ·
Elaz1g ile BingO! hududu arasma biraz girdikten sonra Yolc;at1
Karakolu vard1r. Bir de gostermi~ oldugum virajlann bulundugu
yerde de Atapark diye bir dinlenme yeri bulunuyor. Virajh olan
bu yerler tam pusu yerleridir. ~ag1 yukan BingOl'e 7-8 kilometre
uzakhktadrr. Biz 11 Jandarma Alay Komutanllg1 ile Bingol Tugay
Komutanhg1 komutasmda almglffilz bir ihbar tizerine 20 maYistan
itibaren o bolgede operasyona b~lad1k.

S. 0.: Zaten olaydan once samyorum E§ref Bitlis Pa§a ope-

rasyona ba§layacakti. Hazrrhklar1 vard1.
N. 0.: Zaten her tarafta operasyon vard1. Qok geni~ bir bOlge-
dir oras1. Biz olay olmadan dort gtin once kuzeyde ve gtineyde o
bOlgede operasyon yaptlk.
Bir de ~unu anlataYim. 0 tizerinde makineli silahl olan ~ortland
ne yap1yor biliyor musun? Yol kontrolti ic;in hududa kadar gidi-
yor. 0 arac;lar belli bir yerde kar~Il~1yorlar, biri bu tarafa gidiyor,
biri diger tarafa. Boyle stirgtilti ring yap1yorlar. Fakat o operas-
yonlarda bir c;at1~ma olmad1, yani olaYin oldugu o bOlgede dart
gtin operasyon yap1yoruz, birliklerimizle dol~1yoruz, bir c;ati~­
maya girmedik, herhangi bir c;at1~maya giremedik. Dordtincti
gtin, yani 24 maYls ak~am1 olay oluyor.
64

Birlikler garnizona doniiyor. Tam dondiigumiiz srrada, tesadii-

fe bakuuz ki, teroristler yolu kesiyorlar. Sonradan ogreniyoruz ki
terorist miktan 300 ki§i. Biz bir grup olarak biliyoruz, operasyo-
na <;11nyoruz, operasyonda herhangi bir temas saglayanuyoruz.
Dort giin sonra doniiyoruz. Demek ki onlar tepelerden takip edi-
yorlar. Gidip gelinceye kadar, tabii <;ok uzun yol, o aradaki bo§-
lukta bunu planladllar. Yol kesiliyor, yolu kesen, §imdi Erdal'm
soyledigme gore 8-10 ki§i olabilir. Daha sonra biz operasyona ka-
tildlk, yakaladlgmuz bir teroristin ifadesine gore 200-300 ki§iler.
Bunlarm bir klsm1 Diyarbakrr'dan geliyor o bolgeye. <;ok once-
den planl1 bir olay yaratacaklan belli.

Orada hedef MHP'lilerdi

Olaym gerek<;esi de §U, onu soyleyeyim size: Bingol'iin Gen<; il-
<;esinde MHP'nin il<;e ba§kam oldiirilldti. Bunu PKK'hlar yapti.
Tamam nu? Bunun iizerine o bolgedeki biitiin MHP'li vatanda§la-
rmuz, otobtislerle Gen<; il<;esine gitmeye karar veriyorlar. Ne ol-
du biliyor musun? Biraz evvel Erdal da soyledi. 100 ki§i mi dedi,
a§agi yukan 100'den fazla ashnda, o btittin askerlerle birlikte o si-
viller de; ben verdigim brifingde devlet gorevlilerine de anlattnn.
Burada fark11 bir §ey anlatJYor manas1 <;Ikmasm. Orada vermi§ ol-
dugum brifingi burada hatrrladlgnn kadanyla anlatmaya <;ali§Iyo-
rum. Bingol'e 12 kilometre kala virajlarm ba§mda o otobtislerden
indiriyorlar ve otobtislerin hepsini yaklyorlar.
Diyarbalm'dayken bana haber geldi. Bingol'de gorevli komu-
tan "Efendim yol kesildi" dedi. "Derhal olay yerine gidin" dedim.
Birlikler de dort gtindtir stirdtirdtikleri operasyondan kl§lalarma
daha yeni donmti§lerdi. Teroristler de onlann kl§laya girl§ saati-
ni hesap edip yolu kesiyorlar, §Ortlandlarm Elaz1g'a gidip donece-
gi zamandaki o bo§luklan da hesaphyorlar:. Hemen yolu kesiyor-
lar ve oradaki otobtisleri yaklyorlar. Yani bu sivillerin dondtigu
otobtisleri yaklyorlar. Erdal'm soyledigi gece dola§tmyorlar, ben
ertesi giinti sabahleyin, 25'i sabalu erkenden bu <;ocuklarm bu-
lundugu yere geldim. Sikorsky'deydim

"Qocuklan oyle goriince fenahk gec;irdim"

S. 0.: Yarumzda Bolge Valisi final Erkan Illl vardt?
N. 0.: Hayrr. Unal.Erkan yoktu. 0 daha sonra geldi. Ben yalmz
gittim ve erlerin vuruldugu yere indim. <;ocuklan gordtim.
 65

S. 0.: Yani yerde 33 askerimiz vardJ..

N. 0.: Evet. Yerde, biraz da iist iiste dii~mii~lerdi galiba.

S. 0.: Erdal'm dedigi gibi galiba.

N. 0.: Evet. Dii~mii~lerdi. Ben orada \!Ocuklannu gordiim, ta-
bii insan fenahk ge\!iriyor. "Hemen birlikler operasyona b~lasm,
araziye \!Iksm" dedim. Olaym ardmdan, hem Elaz1g n Jandarma
komutaru, hem Bingo! jandarma komutanlan mahkemeye sevk
edildiler.

S. 0.: ikisi de beraat etmi§.

N. 0.: Arna \!Ok uzun siirdii mahkemeleri.

S. 0.: Ben Bingo! eski jandarma komutam Ozcan Yarat

Bey'le gorii§tiim.
N. 0.: Evet, Ozcan Yarat.

S. 0.: Ozcan Yarat 33 askerimizin §ehit edilmesiyle ilgili

olarak bana "Bu olayla ilgili benim vicdannu rahat, sorumlu-
lugum yok. Fakat bu olay yiiziinden sagh~I kaybettim, bii-
yiik travmalar ya§adJ.m. Artlk bunlari tarih yazar" dedi.

Askerlere dogru beyaz mendil salhyorlardi

N. 0.: Oradaki komutanlarla birlikte ben de operasyona katll-
dim.
S. 0.: Evet.
N. 0.: Operasyona katlldlm. Bu teroristler \!Ocuklannuzi vah~i­
ce katlettikten sonra, i\!lerinde 2 emekli astsubay, 2 er ve polisin
de bulundugu 25 ki~iyi ka\!rrdllar. Ve biz o 25 ki~iyi ktirtarmak
i\!in her taraf1 ku~atmaya \!ai1~t1k. Biraz sonra Kobralar geldi, top-
\!U birlikleri geldi. 0 koca sahaYI kontrol altma aldlk, \!evirdik.
Daha sonra ele ge\!irdigimiz bir teroristten ogrendigime gore,
bunlar baknu~lar ki kurtulu~ \!areleri yok, dagm tepesinde beyaz
bayrak kaldlnyorlar, o 25 ki~iyi gonderiyoruz diye.

S. 0.: Evet.
N. 0.: ~imdi orda \!at1~maya girsen, orada beyaz bayrak gorii-
niiyor. Bir adlm arkas1 kaymyor. Oras1 ayn bir konu, onemli degil
kaynasm ama o 25 ki~i de elden \!Ikabilir. Bunun iizerine, "Arnan
bu \!Ocuklar teslim edilinceye kadar bir ~ey yapmaym, ate~ etme-
 66

yin" dedirn. Evet, ate§ etmeyin dedik, o 25 ki§iyi aldik. Bakm tek-
rar tekrar soyltiyorum. Bunun 2'si emekli astsubay, 2'si erimiz, 2-
3'ti de polisimiz, gerisi sivil. Bunlann hepsini oradan kurtard1k.
Sonra operasyona girdik, btiytik bir ~atl§ma ya§andi. Oras1 or-
manhk arazi. 0 yolun kuzeyi tamamen ormanhktrr. Biz onlan
kurtardiktan sonra operasyon devam etti. Orada ne kadar §ehit
verdik, ne kadar terorist ele ge~irdik. :;lu anda o rakam bende
yok. Samyorum 30 civannda terorist oldtirdtik.
33 askerimizin §ehit edilmesiyle ilgili "Bizim hatamlz rm?" derse-
niz, hata degil de, biz orada operasyona ~1klyoruz, dort gtin operas-
yon yap1yoruz. Operasyon bitiyor. 0 bolgede bir grup var diye dort
gtin o bOlgede operasyon yap1yoruz, bir §ey bulam1yoruz. Kl§lalara
dontiyoruz, dondtigilintiz gtintin ak§am1 saat 18 civannda arabalar
. yalaJ.Iyor, dumanlar ta Bingol'den goztiktiyor. Arabalar, otobtisler
yalaJ.Iyor. Bunun tizerine ke§if yapmak i~in §Ortland gonderiliyor.
Oradan bu olay anla§iliyor, bize haber geliyor, birlikleri sevk ediyo-
ruz tekrar. Ba§ka birligimiz yok ki, aym birlikleri tekrar sevk edi-
yoruz. Ardmdan benim dedigim olay oluyor.
Ben sabahleyin tekrar oraya iniyorum. <;ocuklanmi, evlatlanmi
gortiyorum, ondan sonra birlikte, operasyona devam ediyoruz. Bu
sefer olay oluyor, buradaki hata ne? Rata yok. Rata ne? Mademki
duyum aldik, "Bir grup var" diye, o grup ~1kmadi, saklanrm§lar or-
manlann i~erisine. Ormanm i~erisine saklanrm§lar, biz bunlan bu-
lamadik. u~ dort gtin bolgeye operasyon yaptl~ halde bulama-
dik. Kl§laya dondtigfuntizde, yolu kesiyorlar. Bir de orada §U var:
Bu erlerimizle birlikte siviller, 100-200'den fazla sivil var.

S. 0.: Evet.
N. 0.: Yani, §Ortland ate§ etmi§ olsa siviller de vurulacak. :;lort-
land bilgi vermek i~in hemen dondti karargaha "Durum §Udur" di-
ye. Qtinkti biz onu ke§if i~in gonderdik. "Durum nedir" diye.

S. 0.: Anhyorum.
N. 0.: 0 gtin, ke§iften sonra dondti, "Qok yogun §ekilde siviller
var. Burada ara~lar yan1yor" bilgisini verdi. Bunun tizerine derhal
birligi oraya sevk ediyoruz. Ben bunu devlet ricaline de anlattrm.
Tabii Gtineydogu'da Ya§anan gayet btiytik bir olay. Olaylann bo-
yutunu size vurgulamak istiyorum. Falih Rrlkl Atay Qankaya ad-
11 kitabmda ne demi§ biliyor musun? "Mustafa Kemal zar atmaz,
satran~ oynardi" demi§. Bizim oradaki kavgam1z satran~trr. Sat-
ran~ oynayacagiZ, §U andaki durum da oyle. 0 andaki durum da
 67

oyleydi. Orada satranc; oynayacaksm. Her §ey hesaph, iki kere iki
dort eder, bunu oynamazsan olmaz. Klsa bir birligin donrnesini
frrsat biliyor, yolu kesiyor.

"Hayrr! Ne ate:;;kesi?"
S. 0.: Pruzam, o donem PKK'mn sozde bir ate§kesi vard1.
N. 0.: Hayrr, ne ate§kesi?

S. 0.: Hayrr, siz operasyonu yap1yorsunuz, zaten orgiit a~l­

smdan.
N. 0.: Orgiit ate§kesi yapnn§, biz operasyondayu;, her yerde
operasyon var.

S. 0.: Orgiit, "ate§kes yaptlm" diyor. Yarm bruzka bir olay

yapmayacaguu kimse garanti edebilir mi?
N. 0.: Hayrr, efendirn. Yahuz orada Erdal'a bir §ey soracaktun,
soramadrm. "Terorist ba§l orada" dedi. Ben onu hi<; duymadrm. 0
donemde Abdullah Ocalan'm Suriye'de oldugu biliniyor. Tiirkiye'ye
geldigini tahmin etmiyorum. Boyle bir §ey c;ok zaylf bir ihtimal.

S. 0.: Bana gore de zaylf, efendim, benzetmi§ olabilir.

N. 0.: 0 zamanlar Beka Vadisi'ndeydi.

S. 0.: Benzetmi§ olabilir. Ama, Erdal'm kendisini vuran

PKK'hYl ii~ yll sonra hastanede hem de asker iiniformas1yla
goriip tammas1 da ayn bir ozelligi. 33 askerin eylem emrini
kim verdi bu da hrua tartl§lhyor.
N. 0.: Bir §ey yok efendim, her §ey a<;Ik sec;ik, her §ey ortada.

S. 0.: PKK'mn i~erisinde ~emdin Saklk'm bu eylemi yaptiSJ.

one siiriiliiyor. Abdullah Ocalan'm bu yiizden ~emdin Saklk'a
klzdlSJ., hatta yargllattiSJ. iddialan var. Saklk ise bu olayla ilgi-
sinin bulunmadlguu one siirdii, hatta bu yiizden aimS! bir ceza
da olmadlSim soyledi. Sizin elinizde ne gibi bilgiler var?
N. 0.: Elimize gegen teroristten aldl~nnz bilgiyi soyliiyorum.
liadesi §U: Terorist ba§l bu 25 ki§inin teslim edilmemesini iste-
mi§; ~emdin Saklk ise o 25 ki§inin iadesi i<;in emir vermi§.

S. 0.: Bolge valisi Una! Erkan'la ili§kileriniz naslld1?

N. 0.: 0 benim karde§im. Biz orada kader birligi yaptlk. lki
68

silah~or mu dersiniz, nastl adlandmrsm onu bilemiyorum ama

biz orada btrak ast-iistti, abi-karde~ gibi kader birligi yapttk. lki-
miz de c;ok tehlikeler atlattik. 0 benim hayatta vefah bir kader
arkad~tm.

Necati Ozgen, son sozlerini soylerken duygusall~tyor, 33 eri-

mizin ~ehit edildigi olayda da yine oliimden nastl dondiikleri ak-
hna geliyor... Her zaman namlunun ucundaydllar...

Kirnse Bolge Valisi olmak istemiyordu

Unal Erkan, emniyet genel miidiirltigii gorevini yiiriittirken,
Hayri Kozakc;wglu'nun 1stanbul valiligine atanmas1 iizerine bo~a-
. Ian Olaganiistti Hal Bolge valiligine Necati Qetinkaya (halen AKP
genel b~kan yardtmctsl ve milletvekili) atanmi~ti. 0 giinlerde,
Qetinkaya'mn Diyarbaklr'a goniilsiiz gittigi biliniyordu. PKK'nm
en azgm ylllanydt. Qetinkaya ailesine ait 1stanbul-Beyoglu maga-
zast PKK'hlar tarafmdan yaklldt. Bu olaydan klsa siire sonra Qe-
tinkaya merkeze almmasm1 istedi.
lc;i~leri Bakan1 1smet Sezgin, B~bakan Siileyman Demirel'le
bOlge valiligine kimin atanmas1 gerektigi konusunu konu~mu~tu.
Tam yedi ki~iye bolge valiligi onerildi. Hemen hepsi bir bahane
buldu ve bolge valiligine gitmekten aflanm istediler. Sezgin'in ka-
fasmda Emniyet Genel Miidiirii Unal Erkan'a bolge valiligi teklifi
vardt. Unal Erkan'1 makam odasma c;agtrttl. Bakan, Miiste~ar
Fahri Ozttirk'le valilerle ilgili bir c;alt~ma yaptyordu.
Bakanhk Ozel Kalem Miidiirii Ertugrul Oztiirk, Genel Miidiir
Unal Erkan'm geli~ini bakana bildirdi. Erkan, ic;eriye girdiginde,
bOlge valiligiyle ilgili bir oneriyle kar~Il~abilecegini tahmin edi-
yordu. Qiinkii, onerilen baz1 isimlerin valiligi kabul etmedigini
biliyordu.
1smet Sezgin, gelen gorevlinin "Ne ic;ersiniz?" sorusuna kar~I­
hk, "Oglum, bize kahve getir" dedi. Az sonra kahveler gelmi~ti.
Bakan, telefon baglanmamastm, ic;eriye kimsenin almmamasm1
istedi. Sezgin, "Unal, Olaganiistii Hal valiligine kimseyi gondere-
miyoruz. Seni gonderelim, ne dersin?" diyebildi.
Dnal Erkan, "Atanmama ili~kin san zarf gelirse selamt c;akar
bOlge valiligine giderim. B~ka ne diyeyim saym bakantm" kar~I­
hgtm verdi. 1smet Bey de, Miiste~ar Oztiirk de rahatlamt~ti. Sez-
gin, "$imdi b~bakana telefon edecegim" dedi, arka odaya gec;ti.
Az sonra dondiigiinde rahatlamt~ oldugu yiiziine de yanstffil~ti.
 69

Sogumu~ kahvesinin dibinde kalan birkac; damlaYI da ic;ti ve Er-

kan'a ~unlan soyledi:
"Unal hazrrhgllll yap, gorev senin. Bekledigin san zarf bu ak-
~am elinde olacak."
Unal Erkan, tic;i.incti bolge valisi olarak 1992 YJ.llllln ~ubat aYJ.ll-
da Olagantistti Hal BOlge Valiligi gorevine b~lacli. Erkan, bOlge-
de olup bitenleri, olaylann hangi boyutlara ul~tigm1 gi.inltik ra-
porlardan da biliyordu.

P~a ve Bolge Valisi'nin helikopteri

ate~ altmdayd!

33 askerimizin ~ehit edildigi haberi Unal Erkan'1 da peri~an et-

mi~ti. Korgeneral Ozgen'den sonra, Erkan da Bingol'e gitti. Unal
Erkan, o gi.in y~ad1klan ve tanlk oldugu olaylara ili~kin bu kitap
i<;in yonelttigim sorulan ~oyle cevaplandrrd1: ·

Saygi Oztiirk: Unal Bey, Bingol'de 33 askerinlizin §ehit edil-

mesinden sonra sizler de oliimden dondiiniiz, siz o giin neler
ya§adnnz?
Unal Erkan: Ondan once ~u ate~kes konusunda soyleyecekle-
rim var.

S. 0.: Efendim ona daha sonra deginelinl.

U. E.: Necati Ozgen P~am, konunun enini boyunu olanca dik-
katleriyle anlattllar. P~amm, Bingol'e gidi~inden sonra ben de
Bingol'e gittim ve tugayda bir araya geldik. Olayla ilgili brifing al-
dik OlaYJ.ll cereyan ettigi araziyi gorerek, bu mesele hakkmda al-
digimiz bilgilerle birlikte daha saghkl1 bir degerlendirme yapmak
ic;in p~amla beraber, yan1m1za bir iki gtivenlik gorevlisi olarak
araziye <;1kt1k.

S. 0.: Helikopterle.
U. E.: Rahmetli olan c;ok degerli bir pilot jandarma albaYlffiiZ,
c;ok deneyimli, c;ok kahraman bir albaYJ.miz helikopteri kullani-
yordu. Tabii biz p~amla arkada oturuyoruz. Helikopter tabiri ca-
izse pike yapar gibi bir saga bir sola sallanmca muhterem p~am,
"Ne oluyor oyle? Bu helikopterle pike olur mu?" diye soylendi.
Ancak pilotun ve yardimcislllln tel~mm, pikenin nedenini ogren-
dik. Qi.inkti, teroristler ~ag1dan helikoptere .ate~ ediyordu. Bu
olay bile oradaki durum hakkmda fikir veriyordu.
70

Bingol olaYJ.yla ilgili tizi.intfuntiz hala biiyiiktiir. ~imdi konu§ur-

ken bile o gi.inkii kadar tazeligini muhafaza ettigini anladrm. Te-
selli mi diyelim yoksa ba§ka bir isim mi koyalnn ama Mehmet<;ik
ve olaYJ.ll akabinde pa§amrn biraz evvel ifade ettigi gibi olaydan
birka<; gi.in daha onceki benim notlarunda var. Operasyondan
sonra yeniden bu olaYJ.ll faillerini ve bOlgedeki teroristleri etkisiz
k:tlmak i<;in yapilan <;ah§manm sonucunda eyleme katilanlardan
25 veya 26's!, bizzat 33 silahs1z ana kuzusunun, vatan evladmm
§ehit edilmesi olaYina katildlklan tespit edilen teroristler olii ele
ge<;irildi.

"Bazllanrun iizerinde elli mermi stkllnw;;tl"

Olii ele ge<;irilen teroristlerin iizerlerinden §ehitlerimizin <;all-
nan ctizdanlar dahil, <;antalarmdaki ayakkabllan ve baz1 e§yalan
(bir ktsilllm kullanilll§lar) bulduk. Yani 33 ana kuzusunu, silahs1z
vatan evladlm vah§ice, canavarca, kimine elli mermi, kimine da-
ha fazla mermi s1kmak suretiyle vah§etin en ilerisini sergileyen
bu teroristler, aym zamanda oldiirdiikleri §ehitleri soymu§lar.
Kahraman Mehmet<;iklerin e§yalan, yapilll§ oldugumuz operas-
yonda teroristlerin iizerinden <;1kt1.
Tabii bu yaptlklan yanlanna kar kalmadl, anlammda da kulla-
nilan bir ifadedir ama, ben sadece teroristlerin kahraman Meh-
met<;ige, silahsiZ Mehmet<;ige doniik yapllan eyleminin, yiirekle-
re su serpememesine, o yavrulanmizi, vatan evlatlaruniZl geri ge-
tirmemesine ragmen en azmdan bu eylemi yapanlar, kahraman
Mehmet<;igin <;ok kararh, <;ok bilin<;li, yasalara uygun bir operas-
yonuyla etkisiz hale getirildiler.

S. 0.: final Bey, PKK'nm ate§kes kararmdan sonra giivenlik

gii~lerinde bir rehavet olu§tugu belirtiliyordu. PKK'nm sozde
ate§kesi iizerine, sizler de adi konulmasa bile ate§kese uydu-
nuz mu, bu konuda herhangi bir uyarrmz oldu mu ya da boyle
olmas1 konusunda size bir uyan geldi mi?
U. E.: ~oyle soyleyeyim. Necati Pa§a'nm ifade etmi§ oldugu
gibi, biz teror orgiitiiniin hukuki bir statu kazanma gayretlerini
ciddiye almad1k. Qiinkii olaYJ.n hukuki bir boyutu yok, yani te-
ro:t orgiitii eline silah1 alacak, sonra da bana ate§ edilmesin di-
yecek. Devletin giivenlik kuvvetleri yasalarla hizmet verir ve so-
rumlugu da var, yani s1rtmda silah, belinde silah bulunan biri-
nin, dagda baYirda, §ehirde gezmesine zaten hukuken izin vere-
 71

mez. Biz bunu ciddiye almad1k ve Necati Pru}a'nm da belirttigi

gibi, <;ok ciddi operasyonlar yaplld1. ~oyle ifade edeyim, bu soz-
de ate§kes olaymm ardmdan, iki ayhk bir siirede PKK'mn yak-
lru}Ik 230 kadar eylemi var. Onlar da ate§kesi kullan1yor bir ta-
raftan. Pru}amm bru}langi<;ta belirttigi gibi bu olayda propagan-
da rolti var.
Onlarm siyasallru}maya dontik gayretleri var, olaym arkasmda-
ki yabanc1 gti<;lerin, dlinya kamuoyuna bu orglitli sanki ban§ isti-
yor slisti vermek, orglitlin kendisini yenilemek, yaralarmi kapa-
mak, yani eksigini kapamak. Pru}amm dedigi gibi kl§ gelmi§ za-
ten, yerde li<; be§ metre kar var. 0, li<; be§ metre karda Mehmet-
<;ik operasyon yapabilir, onlar bunu bilir, ama teroristlerin boyle
bir imkam yoktur.
Buna benzer nedenlerle, orgtit bir ate§kes ilan etmi§. Bu ate§-
kes hukuka uymaz~ Biz o zaman, iki ayhk donem i<;erisinde
PKK'nm 230 kadar eylemiyle kar§I kar§wa kald1k. Bu eylemlerde
13l'i Olti olmak tizere, 250'nin tizerinde teror orglitli mensubu gti-
venlik kuvvetlerinin yapti~ operasyonlarda ele ge<;irildi. Yani ne
PKK, o donem eylemsiz bir donem yru}adi veya eylemsiz donem
ge<;irdi, ne de glivenlik kuvvetleri "Aman bunlar ate§kes ilan etti,
madem oyle biz de tlifek <;atallm" dedi. Zaten demesi mlimklin
degil, bunun yasal bir taraf1 yok.

S. 0.: Ba§bakan Recep Tayyip Erdogan, "Teror orgiitii ate§-

kes soziinde durursa, giivenlik giic;leri de durup dururken
operasyon yapmaz" dedi: Teror orgiitiiniin ate§kesine ragmen
siz operasyon yapmiyor muydunuz?
u. E.: Bru}bakanm soyledigi, az once sizin de belirttiginiz soz-
leri, yani "Teror orgtitli sozlinde durursa, glivenlik gti<;leri durup
dururken operasyon yapmaz" ifadelerini hayretle kar§Iladim.
Qtinkli teror orglitlinlin hi<;bir hukuki yan1 yok. Bunun varhg1 da
yasalara aykmdrr. lster ate§kes ilan etsin, ister ate§kes ilan etme-
sin, glivenlik kuvvetlerinin yasal mecburiyetidir onlan etkisiz kll-
maya devam etmesi, tek kanuni mecburiyetidir.
~unu da ifade etmek istiyorum. 0 donem "ate§kes ilan ediyo-
rum" diyen teror orglitli de eylemli olma halini devam ettirmi§tir
ama glivenlik kuvvetlerinin etkisiz kllma operasyonlarma, bir
miktar olay ru}agiya <;ekilmi§tir. Ozellikle silahh eylemlerinde, o
iki ayhk donemde teror orglittinlin eylemlerinde klsmi bir dli§li§
vardrr ama patlaYICI mad de kullanma ve benzeri eylemlerde arti§
vardrr. Gtivenlik kuvvetleri operasyonlarmi siirekli kllmi§trr.
72

BOlgeye hep "gariban <;ocuklan" nn gonderiliyor?

Giineydogu'dan §ehit haberleri gelince, baz1 yaym organlann-
da "Komutanlar niye §ehit olmuyor?" diyenler de, Gtineydogu'da
hep "Garibanlarm c;ocuklan §ehit ediliyor" diyenler de oluyor.
Milli Savunma Bakan1 Vecdi Gonill'e bu konuyu sordugumda "As-
kerin nereye gidecegi tamamen bilgisayarla belirleniyor, Torpil
diye bir §ey asla yok. Milletvekilleri de boyle oldugunu bildikleri
ic;in bu konuda art1k bir talepte bulunmuyorlar" diyor.
Milli Savunma .Bakam Vecdi Gonill'iin bu kitap ic;in yapt1g1
ac;Iklamalar §6yle:

"Bakanm yegenleri: Giineydogu'ya bilgisayar kuras1yla gidili-

yor ve bu konuda hic;bir aynm olmadan herkesin c;ocugu da gidi-
yor. Milletvekili c;ocugu, yakml diye bir aynm asla soz konusu de-
gil. Ornegin, etkili konumda alan bir bakanmuzm (isminin gizli
tutulmas1m istedi) iki yegeninden birisi halen Tunceli'de, digeri
Hakkfui'de asker. Yegenlerinin oralarda askerlik yapt1gm1 nice
sonra ogrendim. Gerc;ekten bakt1rd1m, dedigi yerlerde askerlik
yap1yorlar. Milletvekilleri c;ocuklanndan da askerligini Gtineydo-
gu' da yapanlar var.
Arrumz bozuldu: Baz1 milletvekilleri, istememiz halinde Giiney-
dogu'ya asker gondermeyecegimizi samyor. 0 ytizden istedigi ki§i-
lerin gonderilmemesi ic;in gelenler oldu. Ozellikle yeni sec;ilen mil-
letvekillerinden bazlian, yaklnlarmm Giineydogu'ya asker olarak
gonderilmemesi ic;in c;ok 1srarc1 oldu. Ancak, bunlann hic;birisini
yerine getirmedik. Bu ytizden bazlianyla aranuz bozuldu. 'Gitmesin'
diye ISrar ediyorlar ama bilgisayarla kura c;ekiliyor. Dogrusu da bu.
Qiller'in askerligi: "Bazllanmn falan falanlannm Gtineydo-
gu'ya gonderilmedigi' §eklinde rivayet edildigi gibi bir durum
yok. Bir ara Tansu Qiller'in oglunun askerligi devamh basmda yer
al1yordu. $u bilinsin ki kurada kim nereye c;1klyorsa oraya gidi-
yor. Bakan, milletvekili, siyasetc;i, btirokrat, asker c;ocugu diye
bir aynm yok. Nasll olacak? Ben bu i§lere yalmz bugiin degil 1c;i§-
leri Bakanl1g1 mtiste§arhgim doneminde de kan§mad1m, hic;bir
yetkiliye de ricada bulunmad1m.
Bu sefer kaza olur: <;ocugunuzun askerde §uraya gitsin-bura-
ya gitsinine kan§mamak gerekir. <;ocugunuzun falanca yere git-
mesini istemezsiniz, tesadtifen gonderilmez, bir bakars1mz ki Al-
lah korusun bir trafik kazas1 olur. 0 ytizden hic;bir gencimizin fa-
lanca yere gitsin-gitmesin diye bakanligimizdan en ktic;tik bir rica
 73

olmanu~trr, inisiyatif kullamlm~trr, herkes nereye kura c;eki-

yorsa oraya gonderilmi~tir.
Dikkate ahnan: Bir tek yerde ricalan, b~vurulan dikkate al-
maya c;ah~tyoruz. Universite mezunu baz1 genc;lerimiz yedek su-
bay olmak istiyor, bazllan da klsa donem er olarak askerlik yap-
mak istiyor. Bu konudaki ricalan, b~vurulan mlimki.in oldugun-
ca dikkate almaya c;ali~Iyoruz. Bu da kanunun geregi. Kanun da
bunlara sec;me ~ans1 veriyor. Tek istege bagh husus budur, bunun
di~mda istege bagh hic;bir husus tahakkuk etmemektedir.
Babalarma kiisenler: Baz1 milletvekili arkad~larm c;ocuklan,
askere gidecegi yer konusunda isteklerini yerine getirmeyen ba-
balarma ktismii~ler. Gittigi yerlerden 'Biz buralarda peri~amz' di-
yorlarmi~. Onlarm da, c;ocuklanmn bu istekleri kar~1smda bizi
arad1klan oluyor. Ancak sonuc; degi~miyor. Kimseye ayn muame-
le yapmaillglffilz ic;in de kimin c;ocugu nerede bilmiyoruz. Bunu
takip etmem, takip edemem de.
Ezan ve bayrak: Her ~ehidimiz ic;in ic;imiz yamyor. Ate~ d~tiigu
yeri yaklyor. Onlarm acllarm1 payl~mak ic;in soyleyecek kelime bu-
lamiyorum. Allah yarillmcllan olsun, Allah sabrrlarm1 artrrsm. Vak-
tiyle ecdat ~ehit olmasaydi biz bu vatam alamayacakhk. $imdi de
genc;lerimiz ~ahadeti gaze alamazsa biz bu vatana sahip <;IkamaYJZ.
Onlarm sayesinde biz bu vatana sahip <;Iklyoruz, onlarm sayesinde
bu ezanlar okunuyor, bayragmuz gonderde dalgalamyor."
Giineydogu'dan Tiirkiye'nin degi~ik yorelerine nice ~ehit gon-
dermi~, gazilerini opiip, koklaYIP yollam1~ olan Necati Ozgen Pa-
~a'ya soruyorum:

Sayg1 Oztiirk: Giineydogu'da ni~in bir siyaset~i ~ocugu, ni-

~in bir asker ~ocugu, ne bileyim zengin ~ocugu ~ehit olmuyor
da hep gariban ~ocuklar1 ~ehit oluyor? Bu son donemde s1k~a
dillendirilen bir konu. Durum nedir pa~am?
Necati Ozgen: Sayg1 Bey, c;ok az, hakikaten az. Mesela benim
oglum normal askerlik yapt1. Gidip sorsunlar. Bu dogrudur yani,
daha ne diyeyim ki?

S. 0.: Bu kadar im diyeceginiz?

N. 0.: Daha ne soyleyeyim, hie; yok degil. Onu da vatand~lan­
nuz bilsin. Var ama oyle iddia edildigi yogunlukta degil.

8.0.: Bir de saYI olarak baktiS!mzda...

N. 0.: SaYI olarak bilemem yani.
74

S.O.: Oranlama yapanuyorsunuz, degll mi?

N. 0.: Hayrr, oranlama yapanuyorum, gordtigtim var, YW?adi-
~mvar.

$emdin Salak: "Ate§kes karan da,

bozulmas1 da Apo'nun i§i"
Kamuoyunda "BingOl Katliam1" olarak bilinen silahs1z asker-
le'rimizin kurf}una dizilmesi olaymda hep ~emdin Saklk ad1 one
c;tktl. Ancak, mahkeme kararlarm1 inceledigimde ~emdin Sa-
klk'a 33 erin f}ehit edilmesi olaytyla ilgili herhangi bir ceza ve-
rilmedigini gortiyorum. Yani, resmi belgelere gore ~emdin Sa-
ktk'm, 33 erin f}ehit edilmesinde dogrudan bir rolti olmadtgt yer
ahyor.
Abdullah Ocalan, "ate§kes kararm1 ~emdin Saklk'm bozdugu-
nu" one stirliyor, ~emdin Saklk ise 33 askerin §ehit edilmesi eyle-
mini gerc;ekle§tiren "Zeynel" kod adll teroristin Abdullah Ocalan
tarafmdan tebrik edildigini ve buna ili§kin kayttlarm devlette bu-
lundugunu one stirtiyor.
~emdin Saklk'a, mektup arkada.<?I Tuncer Gtinay aracthgtyla,
33 askerimizin §ehit edilmesi olayiiD sordum. Cezaevinden Tun-
cer Gtinay aracthgtyla bana ula.<?trrdigt yaztda Saklk "BingOl Kat-
lianu"m §Oyle anlatlyor:
"Sagduyulu birkac; insan dt§mda 33 erin §ehit edilmesi ktmu-
sunda kimseyi ikna edemedim. Hilla btiytik bir c;ogunluk beni bu
olaydan sorumlu tutuyor.
Bilindigi gibi 1993 ythmn bahar aylarmda PKK tek tarafl1 ate§-
kes ilan etmi§ti. Bu ate§kese ba.<?ta ben olmak tizere herkes uyu-
yordu. Ba.<?ta ben uyuyordum. Qtinkti ytllar beni yormu§ ve biraz
da btktlrmi§tl. "Ne zaman bu sava.<?I bitirsek, evimize gidip rahat
bir Ya.<?am stirdtirsek" diye dti§tintiyordum. Ustelik bu ytlda mili-
tan bir klza 3.§1k olmu§ ve onunla evlenmi§tim. Onunla bir arada
olmak, bir yuva kurmamn ortam1m yakalamak zafer kazanma ha-
yallerime baskm gelmi§ti. Bunun da ban§ ortammda saglanacagt-
m dti§tintiyordum. Dolaytstyla §iddeti geli§tirmekte en az istekli
oldugum bir donemi Ya.<?Iyordum.
Biz ate§kese gitmi§tik ama operasyonlar htzlanarak stirtiyor-
du. Her gtin on, bazt gtinler yirmi militan oltiyordu. Bu operas-
yonlarm yogunlugu ise bulundugum bOlgedeydi. Ama tiim bunla-
ra ragmen kar§thk vermedim ve gen;ekten de tek kur§un stktrr-
madim.
 75

Apo'nun telsiz talimatl:

"Misilleme eylemi koyun"
1993 maYJS aymm ilk haftasmda orgiit §e:fi Ltibnan' da telsiz ciha-
zmm bru]ma gec;erek, Tiirkiye'de bulunan btittin militanlara hitap
etti. Ate§kes tizerine uzun uzadlya degerlendirme yaptlktan sonra,
operasyon alanlarmda hareket eden btittin silahh gruplarm, geli-
§en operasyonlara kar§1 misilleme eylemleri koymalarmi istedi,
ama eylemin bic;imini, boyutunu, hedefini, alanmi belirlemedi.
Zaten orgiitte, eylem talimatl verildiginde "Bu eylemi yapacak-
sm, bunu yapmayacaksm" gibi bir gelenek yoktu. Eylemin bic;imi-
ni, hedefini, yer ve zamanm1 bizzat gerc;ekle§tiren grup belirlerdi.
Bu noktada bana dti§en Abdullah Ocalan'm talimatlarmi, oldugu
gibi, telsizleri olmayan gruplara iletmekti.
Abdullah Ocalan'm bu telsiz konU§malan tarafinuzdan kayda
almch, de§ifre edilip kayda dokilldti, c;ogaltlhp ttim militan grup-
lara dagitildl.
Bu konu§ma inetinleri hem gtivenlik kuvvetleri, hem de orgiit
ar§ivlerinde doludur. Bu yazllara goz gezdirenler 1993 yllmdaki
tek tarafh ate§ke~in benim tarafrmdan bozulmad1grm, PKK'nm
"Ate§kesi $emdin bozdu" iddiasmm aslls1z oldugunu gorecekler-
dir. Bu ate§kesi ben bozmadlm ama ne yaz1k ki bu yalan tisttim-
de kaldl.
Abdullah Ocalan'm telsiz talimat1 degi§ik arac;larla militanlara
ulru]tlktan sonra, harekete gec;en orgtit elemanlan irili ufakh ey-
lemler yapmaya bru]ladllar. Qogunlukla yollar tutuluyor, taciz
ati§lan yap1hyor, maym do§eniyordu.

"Hepimiz orgtit ~efi Apo' dan talimat ahyorduk"

Bu donemde Bingol krrsalmda iki ytiz civarmda militan bulunu-
yordu. Bunlar iki ayn ana grup ve bu gruplara bagh ktic;tik birimler
halinde hareket ediyordu. Ana gruplardan birisi Karhova, digeri
Yayladere-Adakll krrsalmda konumlannu§tl. BingOl bOlgesine giden
militanlar Diyarbakrr'dan gitmi§ti, yani onlan ben gondermi§tim.
Sadece oraya degil bru]ka bOlgelere de militan gruplan gonde-
riyordum, ama bunlan benim gondermem bana ~agh c;ali§acakla-
n anlanuna gelmiyordu. Orgtit hiyerar§isine gore bana bagh de-
gillerdi. Ancak bru]ka bOlgelerin yaptlklan gibi bunlar da tecrtibe-
lerime gtivenerek onemli bir konuda karar veremediklerinde go-
rti§lerime bru]vururlard1. Onlara ders verirdim ama talimat verme
76

yetkim yoktu. Her bir bOlge sorurnlusu aym yetkiye sahipti ve he-
pimiz orglit §efinden talimat ahyorduk.
Orglit §efinin talimatma bagh olarak 24 maYJ.S 1993 tarihinde,
BingOl-Elaztg karayolunun Qevrimpmar mmtlkasntda 50-60 ki§i-
lik bir grup tarafmdan yol kesimi yap1hyor.
Bu eylem planlamrken buradan silahstz ya da silahh askerlerin
gec;ecegi bilgisine sahip degiller. Her zaman yaptlklan gibi propa-
ganda yapmaYJ., para toplamaYJ., aradiklan baz1 insanlari ka<;trma-
Yl ve mlidahaleye gelecek alan glivenlik kuwetlerini pusuya dli-
§fuerek vurmaYJ. dli§linliyorlar.

"Askerleri memleketlerine gore ayrrdilar"

0 i§lek yol kesiliyor. Gelen her araba altkonuluyor. tndirilen in-
sanlara bir tarafa c;ekilip onlara propaganda yapthyor, kimisin-
den de para toplantyor. Bu srrada pe§ pe§e dizilmi§ lie; otoblis ge-
liyor. Bu otobusler durduruluyor. Her lie; otoblis de tlkhm tlkhm
asker doludur. Bu askerlerin c;antalarmda asker klyafetleri var
ama bir tek silah bile yak Bunlar Malatya'da iki ayhk acemi egi-
timlerini bitirmi§, astl gorev alanlan alan Erzurum ve Mu§'a sevk
edilen askerlerdir. Bunlan indirip yoldan uzakla§tmyorlar.
Gottirdlikleri yerde memleketlerini baz alarak bir klsmm1 sec;i-
yorlar. Bunlara ne yapacaklanm tarti§maya ba§hyorlar. Kimisi
esir almaYJ., kimisi serbest btrakmaYI, kimisi de vurmaYJ. oneriyor.
Bu tartt§ma henliz sonuc;lanmaffil§ken Bingol'den haber alan bir
askeri birlik panzerlerle olay yerine ula§tyor. Olay mahalline gi-
rerken militanlann kurdugu pusudan ate§ ac;thyor. Bu c;att§mayla
birlikte aynlan askerlerin lizerine ate§ ediliyor. Olayda 33 asker
olliyor, 60 civannda asker ise serbest btraklhyor. Militanlardan
ise iki ki§i vuruluyor.

"Askerlerin silahs1z olduguna inanamad1m"

Olay esnasmda Diyarbaklr'm Kulp ilc;esinin arkasma dli§en dag-
daydim. Olay haberini once TRT' den ve daha sonra BBC radyosun-
dan duydum. Hatta "33 silahstz askerimizi vurdular" bic;iminde ha-
ber gec;tigmde, "Bu kadar da olmaz artlk. .. Silahstz asker ne arar
c;atl§malarm bu kadar yogun oldugu bir ortamda?.." diyerek radyo
haberine tepki gostermi§tim. Kesinlikle inanmaffil§tlm. Hilla da bu-
nun askerlikle bagda§rr bir yanmm olduguna inanffilyorum.
Olay sonrasmda soz konusu gruba yonelik yo gun operasyonlar
 77

bru]lad.Igt i~in uzun bir stire telsiz baglanttsl kunna imkfuu bula-
mad.Im. Santyorum bir ay sonra kendileriyle telsiz baglantlst kur-
dum ve olay hakkmda bilgilendim. Ancak, onlar bir koye inip
~am'a telefon a~ffill? ve Abdullah Ocalan't bilgilendirmi!]lerdi.
Olaym hemen ardmdan, orgiit ~?efi ~Ikt1g1 BBC radyosunda ola-
Yl savunan bir a~1klama yapt1. Eylemin sorumlulugunu iistlendi.
Bu olaym nefsi miidafaa ve bir misilleme eylemi oldugunu, ben-
zer eylemlere devam edilecegini, benzer olaylarm yru]anmamast
i~in operasyonlarm durdurulmast gerektigini vurgulad1.
Ardmdan da ilk firsatta soz konusu grubu kutladi ve sozde riit-
belerini yiikselterek onlan odiillendirdi. Gerek Tiirkiye genelin-
de, gerek diinya kamuoyunda olsun bu eyleme kar~?I sert tepkiler
ortaya ~1kmca, bu sefer de yiiz seksen derecelik donii~? yapt1. Ne
zaman ki, kamuoyunda onii almamaz bir tepki olu~?tu ve her ~ev­
re olayt kmadt, i!]te o zaman orgiit ~?efi olayt iistiine atacak bir gii-
nah ke~isi arad1. Bu giinah ke~isi olayt ger~ekle~?tiren grubun so-
rumlusu degil ~emdin Saklk't1. Qiinkii ~emdin'in tasfiye edilmesi-
nin zamant gelmi~?ti.
Apo bir yandan sorumlulann cezalandmlacaglill soylerken di-
ger taraftan da eylem sorumlularma kutlama mesajlan gonderdi.
Hatta, serbest brrakllan askerleri de Oldtirmedikleri i~in ele~?tiri
yapnn!]tl.
Bir yandan orgiit, bir yandan Ttirkiye baslill, agtz birligi yap-
mt~?~asma olayt giindemde tuttular ve iizerime ytktllar. Arru]trr-
ma-inceleme geregi duymadan faili belirlediler ve o giin bugiin-
dtir lin~ etmeye devam ediyorlar. Arttk kar~?tmzda 33 erin katili
~e:mdin var.
Bu iftirayt atan iki kesim de oliileri bile kaynak gosteremedi.
Bire bir konu~?tugumda "Herkes senin yapt1gm1 soyliiyor, basm
oyle yaztyor, PKK oyle soyliiyor" deyip i~?in i~inden ~tklyorlar. De-
lillere, ispatlara ihtiya~ kalmtyor. Zira, herkes oyle soyliiyor". Yii-
rekli bir insan ~1klp, "Sen yapmadtm diyorsun ama yapmadtgma
ve talimat1m vermedigine dair bir delilin var mt?" diye sormad1.
Eger sorsalardt elimdeki deliller herkesi ikna edecek kadar gii~­
liiydii. Sormadllar, ~iinkii ger~egi ogrenmek istemediler.

"Eyleme katllmadJ.grm, eylem talimati

vermedigim belgelendi"
Neyse ki, kiminle konu~?tuysam onlan ikna ettim. Sorguma ka-
tllan yetkililer ikna oldular. Mahkeme heyeti ikna oldu ve konuya
78

ili§kin olarak aleyhime bir karar <;1kmad1. "Samgm olaya katlidl-

~. planlama yapt1~ ya da talimat verdigi tespit edilememi§tir. An-
cak olay samgm sorumlulugu altmdaki bolgede oldugu i<;in do-
layh bir sorumlulugu vardrr" gibi bir karar <;1kt1. tnsani bir sorum-
lulugum oldugrmu kabul ediyorum. Ama dolayh sorumlulugu bi-
le fazla goriiyorum. Evet, mahkemeleri ve konu§tugum iyi niyet-
li insanlan ikna ettim ama art niyetlileri ikna edemedim ve hi<;bir
zaman edemem.
Herkes bana saldrrdl ama, hi<; kimse bir c;op bidonunun yam
ba§ma bile nobetc;i diken, birka<; askeri malzeme nakli yapllrrken
giivenlik i<;in birlikler ayarlayan giivenlik kuvvetlerimizin, 90 as-
keri sevk ederken tek bir silahh adam gorevlendirmemesine dik-
kat c;ekmedi. "Neden boyledir?" demedi. Bunun hesab1m sorma-
dl. Yapllml§Sa bir soru§turma, bunun sonu<;larmi ogrenmedi.

Eylemi gen;ekle~tiren "Zeynel"

Kutuderesi'nde Oldfuiildii
Hi<; kimse, Zeynel kod isimli militarun 90 asker ic;inden illerine
gore baz1 erleri sec;ip kur§una dizmesinin nedenleri tizerinde dur-
madl. Bu ki§inin askeri yonetim doneminde Diyarbakrr E-Tipi Ce-
zaevi'nde kaldl~, i§kence gordiigunii, kin ve dii§manllkla donati-
larak dl§an salmdl~ dile getirmedi. En onemlisi de, bu §ahsm
1994 yllmm son aylarmda, Kutuderesi mmtikasmda, Abdullah Oca-
lan'la telefon gorii§mesi yapmak tizere, ii<; ki§ilik bir grupla birlik-
te <;lktl~ yiiksek bir tepede operasyon kuvvetlerine takllan ve ya-
rah ele gec;en bu §ahsm, olaym aydlnlatllmasl i<;in konU§turulmasi
gerekirken orada vurulmasmm nedeni tizerinde dunnadl."
~emdin Saklk, 33 erin §ehit edilmesiyle ilgili bunlan yaz1yor.
Hakkmda verilen omiir boyu agirla§tmlnn§ hapis cezasma itiraz
eden ~emdin'in ve karde§i Arif Saklk'm vekaJ.et verdigi avukatm
da Ceyhan Mumcu oldugunu ogreniyorum.

Ocalan: "Askerlerin Oldiiriilmesini tasvip etmedim"

Abdullah Ocalan'm yarglland1g1 1mrah Adas1'nda duru§malan
ba§mdan sonuna kadar izledim. Ocalan, Bingol'de 33 erin §ehit
edilmesi emrini kendisinin vermedigini, uygulamaya koyduklan
sozde ate§kes siirecinin bozulmasmda bu olaym onemli bir rol
oynad1gnn iddia etti ve "Bu askerlerin Oldiiriilmesini tasvip etme-
miz miimkiin degildir" dedi.
 79

Diyarbakrr DGM tarafindan idam cezasma c;arptmlan ~emdin

Saklk'm 33 askerin :;;ehit edilmesi ve Olof Palme cinayeti konula-
nndaki emrin Ocalan tarafmdan verildigi iddiasmm hatrrlatilma-
Sl iizerine Ocalan, bunun kesinlikle dogru olmadlgrm savundu.
Ocalan, bir ba:;;ka soru iizerine, Celal Talabani aracthgtyla done-
min ba:;;bakam Turgut Ozal'la gorii:;;tiiglinii ileri siirdii. Ocalan,
"Ozal'm istemi iizerine tek tarafh ate:;;kes ilan ettik. Ozal, ate:;;kes
haberini aldlktan sonra Talabani'ye, 'On ylidan bu yana ilk defa
rahat uyudum' demi:;;" iddiasmda bulundu.
Yani, yolun kesilmesi, silahstz askerlerimizin :;;ehit edilmesi
emrini PKK ic;inden kimin verdigi bugiine kadar net bir bic;imde
ortaya c;tkmadl. Ancak, gerc;ek olan, 33 askerimizin PKK'hlar ta-
rafmdan :;;ehit edildigidir.

Eyleme kat:Llan terorist: "Eylem

emri $emdin'den geldi"
Bingol katliamma katllan PKK'h teroristlerin bir boliimii olii
ele gec;irildi, bazllan daha sonra gerc;ekle:;;tirilen operasyonlarda
yakalandl. "Sipan", kod adlrn kullanan Mahir Tekin de, 10 mart
2000 tarihinde Antalya'da ele gec;irildi. Liceli bir ailenin on c;ocu-
gundan biri olan ve orgiite 1992'de katllan Mahir, ifadesinde ate:;;-
kes siirecinde ~emdin Saklk'm, milletvekili olan agabeyi Srrn Sa-
klk'la degerlendirmeler yapt1grm one siiriiyor ve ac;tklamalarrm
:;;oyle siirdiiriiyor:
"~emdin Saklk, eylemlilik siirecinin ba:;;latllacagt giinii belirle-
yerek BingOl-Elaztg karayolunun 24 mayts 1993 tarihinde kesile-
rek eylemin gerc;ekle:;;tirilmesi ic;in talimat verdi ve orgiit men-
suplanm motive etmek ic;in Diyarbakrr ile Kulp ilc;esi klrsalmda
bir grup orgiit mensubunun imha edildigini soyleyerek, oc;lerinin
almmas1 ic;in karar aldtklarmt soyledi. Zeynel kod adh Celal Ba-
rak'la toplant1 yapt1. Bu toplantlda, Elaztg-Bingol karayolunu
kesmek ic;in pusu grubu, yol kesme grubu olu:;;turuldu; diger giic;-
ler ise giivenlik giic;lerince diizenlenecek operasyona miidahale
etmek iizere arazide kalacaklardl.
~emdin Saklk'm 24 maytsta askeri sevklyat oldugunu nereden
ogrendigini bilmiyorum. Bu sevklyat1 bilmeseydi, o saatte ve o ta-
rihte eylem yaptlmast ic;in kesin talimat vermezdi. Bu eylem neti-
cesinde 33 asker katledildi, 34 orgiit mensubu Oldii. Yme orgiit
mensuplarmca giivenlik giic;lerinin yapacag1 operasyonlan etki-
lemek amac1yla 20-25 ki:;;ilik esir vatanda:;; getirilmi:;;ti. Bu eylem
80

sonrasmda 6-7 orgiit mensubu orgiitten ka<;tl. Eylem sonrasmda

benim bulundugum grup Zeynel'in sorumlulugunda Ylimaz kod
adh Yildmm Kaya'yla birlikte bir giin sonra Man<;o Komlan mev-
kiinde giivenlik gii<;leriyle <;ati§maya girdik. S1cak temastan kur-
tulmak i<;in Yazgillii koyiiniin alt tarafma ge<;tik.
Bu eyleme Abdullah Ocal~ tarafmdan da destek verilmi§ti.
Fakat, ~emdin Saklk bu eylemi kendi sorumlulugunda ger<;ekle§-
tirdigi i<;in soru§turmaya aldl."
Mahir Tekin'in ifadesinde, kendilerine o donemde nas1l yard1m
edildigi de ortaya konuluyor. 1§te, PKK'hlara yapllan yardlmlar
i<;in teroristten <;arp1c1-ornekler:
"Biz eylem sonrasmda Yazgiilii koyii yaklmnda kahyorduk.
Yazgillii koyiinde bakkal diikkfun da olan Ahmet bizi ziyarete ge-
liyordu. 50 <;ift ayakkab1 almmas1 i<;in 7 milyon lira verdi. Dstlen-
digimiz alana asker gelecegini telsizden ogrendik. Bunun iizerine
Gok<;ekanat koyii klrsalmdaki vadiye dogru 60 ki§ilik bir gii<;le
hareket ettik. Bu arada da giivenlik gii<;lerinin telsizlerinden u<;ak
istediklerini yine aynah radyoyla dinledigimiz telsiz muhabere-
sinden ogrendik, Gok<;ekanat koyii ile Yol<;akl koyii arasmdaki
ormanhkta kald1k. Koyliller ihtiyaclffiiZI kar§1hyorlard1.
BingOl-Elaz~g karayolunu kestigimiz esnada yanlffilza aldlgmuz 2
asker ile 1 emekli riitbeli §ahsl da yanlffilZda gotiirdiik. Bu noktaya
Tunceli'den gazeteciler ve askerlerin aileleri geldiler ve esir asker-
ler burada ailelerine teslim edildigi esnada basm toplantrs1 yaplidl.
Bu alanda yaplian toplantllar Zeynel'in sorumlulugundaydl."

"Yanhma gelecek askerleri de

oldiirmek ic;in pusudaydJ.k"
Universite smaVllll kazanamaymca teror orgiitiine katllan "Ce-
mal" kod adh Mehmet Nuri Tiryaki, 33 askerin §ehit edilmesi eyle-
mine katllanlardan birisi. Terorist, o giin ya§ananlan §6yle anlattl:
"Soruldu: 24 maYIS 1993 tarihinde Bingol-Elaz1g karayolunun
kesilerek 33 askerin §ehit edilmesi eylemine nasli katlldlmz, bu
eylemi nasli ger<;ekle§tirdiniz?
- Grubun ba§mda Zeynel kod adh Celal Barak ile "Yilmaz" kod
adh Ylldmm Kaya vardl. Belirtilen yolun kesilecegini ve eylem
yapliacag1m ogrendik. Ancak eylemden once yolun ke§finin han-
gi grup tarafmdan yap1ldlgrm bilmiyorum. Eylemden once gittigi-
miz Gok<;ekanat koyiinde 60 ki§ilik grup koye dagllarak bir gece
kalnn§tlk. Biz bir manga olarak Celal Barak'm amcas1mn evinde
 81

kalrm~t1k, bir gece kaldlktan sonra koytin list klsmmdaki nokta-

. ya ~Ikmt~tlk.
Eylem giinii ogleden evvel bizim bulundugumuz Gok~ekanat
krrsalma, Zeynel'in iki akrabas1 geldi, on be~-yirmi dakika Zey-
nel'le gorii~tiikten sonra aynldllar. Eylem yapllmak iizere, bizleri
pusu, saldln, eylem gruplanna ayrrrm~lard1. Benim bulunmu~ ol-
dugum grupta sorumlu olarak Suriyeli Kfunil kod adh ki~i vardl.
Planlamaya gore 30 ki~i Elaz1g tarafmda bulunan verici istikame-
tinde pusu grubunda yer alacak, Elaz1g tarafmdan gelen giivenlik
gii~lerini pusuya dii~iirecekti. 30 ki~ilik pusu grubu da Bingol is-
tikameti tarafma yerle~tirildi. Bu grubun da gorevi BingO! istika-
metinden gelen giivenlik gii~lerini pusuya d~iirmekti. Her iki
pusunun arasmda ise 25 ki~ilik pusu grubuna gorev verildi. Diger
orgiit mensuplan ise yoldaki vatand~lann ve askerlerin gotiiriil-
mesi i~in gorevlendirilm~ti. Benim bulunmu~ oldugum Kfunil
kod adh ki~inin sorumlulugundaki 30 ki~ilik bir gii~le Elaztg isti-
kametinde bulunan vericinin oldugu yerde pusu goreviydi.
Eylem b~larm~tl. Ancak biz ara~lann durduruldugu yeri gore-
miyorduk. Bizim geri ~ekilmemiz istendiginde ve denilen yere
gittigimizde orada sivil-asker yakl~1k 60 ki~i bulunuyordu. Asker
ve sivillerin soru~turmalanm Zeynel'e bagh orgiit mensuplan
yapmaktayd1. Rehin alman askerler, kimlikleri ve paralan gasbe-
dildikten sonra ~ehit edildi."
Mehmet Nuri Tiryaki, degi~ik eylemleri de anlatt1. Mahkemece
Oliim cezasma ~arptlrlldl. Ancak yasalarda yapllan degi~iklikten
sonra Tiryaki, 9 agustos 2000 tarihinde Gaziantep Ozel Tip Ceza-
evi Miidiirliigii aracthgtyla Diyarbaklr 4 No'lu DGM B~kanltgt'na
gonderdigi dilek~ede Oliim cezasmm, omiir boyu hapis cezasma
~evrilmesi gerektigini bildirdi.

"Koyltiler, bizi desteklediklerini

gostermek ic;in alkl~hyordu"
Kod ad1 "thsan" olan trfan Cucuboga, askerlerimizin ~ehit edil-
diginde "pusu" gorevinde bulunan teroristler arasmdayd1. Onlan
pusu bOlgesine gotiirmekle gorevliydi. Ona silah ve el bombast
da vermi~lerdi. Teroristlere kllavuzluk yapan lrfan Cucuboga, o
giin y~ananlan ~oyle anlattl:
"Eylemden sonra, rehin aldlgmuz askerlerle birlikte Qevrimpmar
koytine gittik. Burada Zeynel kod adh Celal Barak, orgiit mensupla-.
nna klsa bir kon~ma yaptlktan sonra, Qevrimpmar koylilleri yap1-
82

Ian bu eylemi desteklediklerini gostermek ic;in bizi al~hyorlarch.

Benim gorevim bittikten sonra silalu ve iki el bombaslill orgi.it men-
subu Asian <;agala'ya teslim ettim. Onlann yanmdan aynlmadan kl-
sa bir si.ire sonra silah sesleri gelmeye ba§lach. Bir gi.in sonra Asian
<;agala ve 'Sidar' kod adli Cevdet Omurca'yla gorii§memde, rehin
alman askerleri tarayarak oldi.irdiiklerini soylediler."

"Askerleri Oldtirdiigfune pi§man degilim"

Refik Siinki.ir, orgiite kat1ld1ktan sonra "Demhat" kod adlill al-
di. PKK'nm Bingol katliamma katlld1. Rahats1zhg1 nedeniyle teda-
vi olmas1 ic;in lstanbul'a getirildi. Yakaland1. 1stanbul Emniyet
Miidi.irliigii Terorle Miicadele ~ube Miidi.irliigii'nde sorgulanch.
Refik Siinki.ir, eylemin "Parmaks1z Zeki" kod adh ~emdin Saklk
ile "Zeynel" kod adli Celal Barak'm gorii§ birligiyle gerc;ekle~tigi­
ni one siiriiyor. Yap1lan planlamaya gore iki pusu grubunun Bin-
gal, birinin Elaz1g yoniinde, bir grubun da yol kesme eyleminde
gorevlendirildigini belirtiyor.
"Demhat" katllchg1 eylemleri bir bir srral1yor, "Yakalanmasay-
chm Yunanistan'a kac;acaktlm" diyor. Sorgucu, "33 erin ~ehit edil-
mesinden dolaYI p~manhk duyuyor musun?" diye soruyor. 1~te,
sorgucuyu da ~oke eden ac;Iklamasi:
"Yapt1klanmdan pi~man degilim. Klrsal alanda 33 Ti.irk askeri-
nin oldiiriilmesi eylemine katlld1m. Bunlann paralan ile elbisele-
rini gasbettik, diger yolculara orgiitiin propagandasm1 yaptlk. Si-
lahh c;at1~ma s1rasmda kolumdan yaralanarak sakat kald1m."

l§te, 33 erin §ehit edilmesiyle ilgili iddianame

Elaz1g 8. Kolordu Komutanhg1 Askeri SavciSI Hakim Binba§I
1nayet Ta§ tarafmdan 16 haziran 1993 tarihinde hazrrlanan "iddia-
name ve gorevsizlik karan"nda olaylar ve ya§anan ihmaller zinci-
ri de gozler oniine seriliyor. t~te o iddianame:

- Sue;: Bliyiik zararlar doguran emre itaatsizlik.

- San1klar:
Hliseyin Yllmaz: Elaz1g 11 Jandanna komutam, jandarma albay.
Sedat $enogul: Elaz1g 11 Jandanna Komutanhg1 Harekat ve Asayi~
$ube mlidtirii, jandanna yarbay.
Zahit Engin: Elazig-Koyancllar 11c;e Jandanna komutan1, jandanna
yiizb~I.
 83

Serdar Tav§anh: Elazig-Karako<;an tl<;e Jandarma Birlik komutam,

jandarma kldemli iistegmen.
Ozcan Yarat: BingolllJandarma komutani, jandarma yarbay.
Asnn Eroz: Bingol 1I Jandarma Harekat ve Asayi§ ~ube miidiirii,
jandarma yarbay.
Nevzat Yildiz: Bingol1I Merkez Jandarma Boliik komutam, jandar-
ma kldemli yiizba§I.
- Su<;: Memuriyet gorevini ilnnal.
- Saniklar:
Bekir Sani Alp: Baskiltl<;e Jandarma Komutanhg1'nda gorevli jan-
darmaer.
Yavuz Qil;ek: Bingoltl Jandarma Komutanhgi1stihbarat ~ube mii-
diirii, jandarma binba§I.
- Su<; tarihi: 24.5.1993
24.5.1993 giinii PKK orgiitii mensuplarinin Bingol-Elazig karayolu-
nu keserek yol giivenligini saglayan timlerle silahh <;ati§maya girme-
leri, 50'ye yakm asker ve sivil vatanda§I ka<;mp, bilahare 32'si asker,
6's1 sivil vatanda§ olmak iizere 38 ki§inin §ehit edilmesi ve 10'u asker
9'u sivil vatanda§ olmak iizere 19 ki§inin yaralamnasiyla sonu<;lanan
olayda;
24.5.1993 giinii Malatya kontrol noktasmdan Bingol kontrol nokta-
sma sivil ara<;larla sevk edilen toplam 582 jandarma erinin mevcut
uygulama ve emirlere uygun olarak sevklerinin yap1hp yapilmadigi ve
yol giivenliklerinin saglanip saglamnadigi, sevklerinin emirlere uyglin
yapilmami§ ve giivenlikleri saglamnami§Sa sorumlularm tespiti ile
haklarmda soru§turma yapilmasi i<;in Elaz1g 8. Kolordu Komutan1
Korgeneral Cengiz 1dil'in sozlii emirleri iizerine askeri savcihgnnizca
yapilan haz1rhk soru§turmasi sonucunda;
Malatya'dan gonderilen askerlerin yol giizergaru iizerinde bulunan
Elaz1g 1I Jandarma Komutanhgi ile kontrol noktas1 alan Bingoltl Jan-
darma Komutanhg1'na sevk edilen erlerin bindirildigi ara<;lara ait pla-
ka numaralanmn, harekat saatlerinin ve ara<;lann i<;erisinde bulunan
er mevcutlanmn bildirilerek yol giizergiihmda gerekli giivenlik ted-
birlerinin almmas1 istenilmi§tir.
Ancak saat 12.00'da hareket edip de i<;erisinde 21 erin bulundugu
minibiisiin plakas1 ile markasmm bildirildigi, bu maksatla on bir adet
mesajm Elaz1g ve Bingoltl Jandarma komutanhklarma <;ekildigi, me-
sajlan alan Elaz1g ve Bingoltl Jandarma komutanhklannm plakas1
bildirilen bu ara<;lan ba§ telsizcileri marifetiyle, Elazig-BingOI yol gii-
zergaru iizerinde bulunan Baskil-Elazig 1I Merkez, Kovancilar, Kara-
ko<;an, Bingo11I Merkez Jandarma Boliik komutanhklanna bildirdik-
84

leri, amlan ara~lannjandanna karakol komutanhklan arasmda telsiz

ve telefonla kendi bolgelerinden girip ~lktiklann1 bildirmi;;lerdir.
Malatya'dan saat 12.00'da ve 13.00'da hareket eden plakas1 bildiril-
meyen Iveco marka minibus ile 44 DD 843 plakal1 minibtistin saat
17.30'da Bingol il snnrmda bulunan Bingol 1l Merkez Jandanna Boltik
Komutanhg1'na bagh Kuruca Karakolu onlinden girl~ yaptlg1, Elaz1g 1l
Jandanna Komutanl Albay Hiiseyin Yllmaz'm, Elaz1g il snnn i~erisin­
de Bing6l'e sevk edilen jandanna erlerinin giizergalunm, bu b6lgele-
rin ul~rm baklmmdan kritik bolge oldugunu beyan etmi~tir.
Diger yandan Bingoltl Jandanna Komutan1 Jandanna Yarbay Oz-
can Yarat'm, Bingol 1l Giivenlik Komutanhg1'na hitaben yazd1g1
27.4.1993.tarih ve HRK: 7130-351-93/Hrk. Mrk. 6347 saYih yaz1smda;
"Son zamanlarda elde edilen duyumlara gore 1993 yll1 yaz done-
minden itibaren PKK teror orgiitii tarafmdan, stratejik bir konumda
olan Bingol ilinin ~evre illere baglantllan tizerindeki karayollarmda
yogun eylemler planlandigi, bu yollar iizerinde kontroliin ele ge~iril­
mesinin ama~land1gmm ogrenildiginin bildirildigi'' bu suretle Bingol
ilinin diger illerle bulunan karayollan baglantllanmn teror orgiittintin
tehdidi altmda bulunan kritik bir b6lge oldugunu bilmektedir.
Boyle bir olay y~anacagnn herkes biliyor
Olaym meydana geldigi karayolunun giivenliginin saglanmasmdan
sorumlu bulunan Bingoltl Merkez Jandanna B6liik Komutanl Jandar-
ma Yiizb~1 Nevzat Ylldlz'm da tespit edilen beyanlannda Kuruca-
Bingol karayolunda kendileri tarafmdan alman tedbirlerin yeterli ol-
madigmi bildigi, hatta 150 ki~ilik bir terorist grubunun iki minibiiste-
ki erlerin indirildigi Diztepe mevkiinin ~ok yakmmda bulunan Gok~e­
kanat ve <;evrimpmar koyiine geldiklerini bildigi, bu durumu 21 ma-
YIS 1993 tarih ve 1STH: 350-54-93/3396 saYih yaz1 ve ekindeki haber
bildirme formuyla ~oyle bildirmi~tir:
"20 maYis 1993 giinii saat 21 s1ralannda 60 ki~ilik bir PKK grubu-
nun Bingoltl Merkez Jandanna Boliik Komutanhg1'na bagh Klrkagll
koytine geldiklerini, burada klsa bir propaganda yaptlktan sonra
Gok~ekanat koyii Man~o Deresi mevkii istikametine gittiklerini, du-
yumun kaynagmm giivenilir ve haberin dogru oldugu anl~Ilmi~tlr."
23 maYIS 1993 tarih ve 1STH: 3520-208-93-3405 saYih yaz1 ekindeki
haber bildirim formunda da Kuruca Jandanna Karakol Komutanhg1
elemanlannca 22 maYIS 1993 gtinii elde edilen duyumda "Son bir haf-
tadan beri PKK'ya mensup silahh bir grubun Ziyarettepe, Medertepe,
Ke~irtepe ve Ermurtag Deresi'ni takiben Klrkagll koytine indikleri,
son olarak 21.5.1993 gtinii koyliilerden be~ ~uval ekmek toplad1klan,
ayn1 dere istikametini takip ederek Nedertepe'de mevzilendikleri, ha-
 85

ber kaynagmm giivenilir ve haberin dogru oldugu" belirtilrni§tir.

24.5.1993 ta.rih ve 18TH: 3520-57-93-3410 sayili yazJ. ve ekindeki haber
bildirim formu ile 23 maYJS 1993 giinii Bing61 merkez Kartal ktiyiine sa-
yilan ve kimlikleri tespit edilemeyen bir grup PKK tirgiitii mensubunun
gelerek, propaganda yap1p erzak temin ettikleri ve daha sonra Man<;o
Deresi istikarnetine gittiklerinin ogrenildigi de anla§Ilrm§trr.
En tinemlisi ve sonuncusu; dizi 30 srradaki 24.5.1993 giin ve 18TH:
3520-56-93-3409 sayili yazJ. ekindeki haber bildirim formuyla, 23.5.1993
giinii saat 21.00 srralannda bir grup PKK tirgiitii mensubunun merkez
Gok<;ekanat ve Qevrimpmar ktiylerine gelerek evleri tek tek dola§IP
<;uvalla ekmek toplad!klan, koyliilerden kazma kiirek istedikleri, daha
sonra Ziyarettepe mevkii istikarnetine dogru giderek Qevrimpmar Kop-
riisii'nden Elaz1g ytiniine gittiklerinin tigrenildigidir.,
Bingol 11 Jandarma Komutanh~ 1stihbarat $ube Miidiirii Jandarma
Binba§I Yavuz Qi<;ek, Bing6111 Merkez Jandarma BOliik Komutanhgi-
'nm yazilarmi ve ekindeki bilgileri aldiklarmi, yol kesme olaymm bu
yazilarm ekinde belirtilen Qevrimpmarve Gok<;ekanat koylerinin <;ok
yakmmda meydana geldigini, olaym bu duyumlarm ula§masmdan
dart be§ saat sonra meydana geldigini, bu nedenle bu duyumlar hak-
kmda gerekli i§lemleri ger<;ekle§tirmeden olaym meydana geldigini
ifade etmi§tir.
A<;Iklama bu ger<;ekler kar§ISmda gerek Elazig 11 Jandarma Komu-
tani Hiiseyin Yilmaz, gerekse Harekat ve Asayi§ $ube Miidiirii Jandar-
ma Yarbay 8edat $enogul'un ve Kara<;am Jandarma Komutani Usteg-
men 8erdar Tav§anh'nm il Sllllrlan i<;erisinde 24.5.1993 tarihinde Ma-
latya 11 Jandarma Komutanhgi'ndan on alti ara<;la sevk edilenjandar-
ma erlerin takip edecegi yol giizergfihmm tehdit ytiniinden kritik bir
btilge oldugunu bilmektedir.
Keza Bingol11 Jandarma Komutan1 Jandarma Yarbay Ozcan Yarat,
Harekat ve Asayi§ $ube Miidiirii Yarbay Asim Ertiz ile 11 Merkez Jan-
darma Boliik Komutani Yiizba§I Nevzat Yildiz'm ifadelerinde ve ekle-
rinde haber bildirim formlarmdan 130 ki§ilik bir grubun yolun kesil-
digi yere 1-7 km mesafedeki Gok<;ekanat ve Qevrimpmar koylerine
geldiklerini; orgiit mensuplannm Bing61 ilinin <;evre illerle karayolu
baglantilan iizerinde yogun eylemler planladiklarmi ve bu yollar iize-
rinde kontrolii ele ge<;irmeyi ama<;ladiklanm bildirdikleri halde;
Malatya 11 Jandarma Komutanhgi'ndan 24.5.1993 gunii saat
04.55'ten ba§lamak iizere aym giin saat 13.00'e kadar on alti ayn ara<;-
la toplam 582 jandarma eri Bingtilll Jandarma Komutanhg1'na kon-
voy meydana getirilmeden, eskort nezaretinde olmaksizm ve her ara-
cm i<;erisine silahh askerler bindirilmeksizin sevk edilmi§tir.
86

Diyarbaklr Jandarrna Asayi§ Komutanhg1'nm Bing6l ve Elaz1g 1I

Jandarrna komutanhklarma gtinderdigi 8 eyliil 1992 giin ve PER:
71/30-15-9211183 sayth mesaj emirlerine gore "Dag1t1mla birlige gelen
hil;bir personelin kesinlikle miinferit olarak gonderilmemesi, belli
merkezlerde toplanacak personelin giivenilir otobiis firmalarmdan
tutulacak otobiislerle zrrhh arac; eskort vesaire ile gtinderilmesi, olu§-
turulacak konvoyun iizerinde kritik btilgelerde helikopterlerle kep
gtirevi yaptmlarak emniyetin saglanmas1" istenmi§tir.
Diger yandan Jandarrna Genel Komutanhg1'nm 9 eyliil1992 giin ve
PER: 7200-24-92/Mrk.$. (3483) sayth emrinin EK-A'smda da; sevkte
kullarulacak vas1ta, gidilecek yer, sevk edilen er saytsl ve tehdit duru-
mu gibi fakttirlerin dikkate almarak konvoy te§kil etme, refakatte
arac; gtirevlendirme, arac; ic;ine personel koyma ve yollarda yirmi dart
saat esasma gore gerekli emniyet tedbirlerinin almmas1 istenmi§tir.
Aynca, Erzincan 3. Ordu Komutanhg1'nm 12 kasrm 1993 giin ve
HRK: 7130-92-91/Pln. Hrk. (726) sayth emrine ve 8. Kolordu Komutan-
hgl'nm 21 Kasrm 1991 giin ve 1STH: 7130-5-91-4339 sayth emrine, ay-
nca bu emirleri teyit eden gerek Elaz1g, gerekse Bing611l Jandarrna
komutanhklarma gtinderilen Tlmceli Jandarrna Btilge Komutanhgl-
nm 3 aral1k 1991 giin ve 1STH: 7130-150-91-/4068 sayth emrine gore;
Kuruca gec;idi, Karakoc;an ve Kovancllarm kritik giizerga.h iizerinde
bulundugunun belirtildigi, dawtlma giden erlerin birliklere topluca
giindiiz saatlerinde sevk edilmeleri gerektigi, kritik b6lgelerde konvo-
yun tin, orta ve arkasmda miistakil hareket edebilecek arac;lara bfndi-
rilmi§ emniyet timlerinin gtirevlendirilmesi gerektigi belirtilmi§tir.
Buna ragmen arac;lann gerek Elaz1g 1I Jandarma Komutanhg1 so-
rumluluk alanmda kritik b6lge olan Kovancllar ve Karakoc;an ilc;esi
smmndan giri§inde, gerekse Bingtil il smrrlan ic;erisinde yukandaki
emirlerde bahsedilen konvoy te§kil etme, harekette arac; ( eskort)
gtinderme, arac;larm ic;erisine silahh asker bindirme ve tizellikle Bin-
gal il smrrlan ic;erisinde ve c;ok kritik olan karayolunda bu tedbirler-
den hic;birinin yap1lmadlg1, keza c;ok klsa zaman aral1g1yla pe§ pe§e
gelen arac;larm bekletilerek birkac; konvoy haline getirilip helikopter-
lerle kep gorevi yaptmlmanu§ oldugu tespit edilmi§tir.
Saat 17.30 sulannda Kuruca Jandarma Karakol Komutanhg1 ontin-
den gec;en 21 er, 44 DD 843 plakal1 ve ic;erisinde 28 er bulunan mini-
biisiin jandarrna erler Orner Uc;, Recep Bal, Mesut Pamuk, Sami Oz-
tiirk'iin; Patnos'tan terhis mahiyetinde izne gtinderilen erler Ramazan
Daglar, Metin Ta§demir, Seyfi Altlnta§'m beyanlarma gore, saat 18.00
sularmda Bing6l il smmndan gec;tikten sonra bu yolun 17-18'inci,
Bing6l-Elaz1g istikametinden 12-13'iincii kilometrelerinde Qevrimp1-
 87

nar (Diztepe, Yolc;at1) mevkiinde tertiristlerin iki kamyonla karayolu-

nu kestikleri, ic;erisinde asker bulunan Iveco marka minibus ile 44
DD 843 plakah minibiiste bulunan askerleri indirdikleri, kimliklerini
ve ellerindeki sevk evraklar1m alarak orman ic;erisine gtitiirdiikleri,
yolun kesildigi aym mevkide Bing6l-Elaz1g istikametine giden Mu~
Seyahat ~irketine ait otobiisiin silahla tarandlg1, diger arac;lardan yol-
culann indirildigi, otobiiste bulunan Astsubay Recep Bal, er Mesut
Pamuk ile Sami Oztiirk'iin yaraland1g1, bir ~ahsm da otobiisiin tiniin-
de tildiirilldiigu, arac;lardan indirdikleri vatand~lan ormana gtitiire-
rek propaganda yaptlklan, bu arada kamu kurulu~larma ait iki TIR'1,
bir adet kiic;iik kamyonu ve bir vatand~a ait Kartal marka arac1 yak-
tiklan, tertiristlerin saat 20.30'da olay yerinden aynldlklan, saat 21.00
s1ralarmda olay yerine gelen polis timinin yaral1 astsubay Recep Bal
ile yaral1 erler Mesut Pamuk ve Sami Oztiirk'ii hastaneye gtitiirdiikle-
ri anl~~tlr.

Yol, iit; saat giivenlikten yoksun kald1

Yukanda izah edilen olay cereyan ederken aym saatlerde Bingtil-
Elazig karayolunun 12-13'iillcii diger bir deyi~le Elaz1g-Bing6l karayo-
lunun 17-18'inci kilometrelerinde Atapark (Bilaloglu) ktiyii mevkiin-
de astsubaylar Kemal Gokc;e, Adem Qapar, Uzman Qa~ Ahmet To-
pal komutasmda iki adet zrrhlandmlml~ Unimag arac1 ile 2 uzman c;a-
vu~, 1 onb~1, 9 erden olu~an bir timin motorlu yol devriyesi ile Bin-
gol-Atapark arasmda, gorev yapan yol devriye timlerinin saat 18.00
sulannda Atapark mevkiinde bulu~tuklan anl~Ilml~tlr.
Saat 18.15 sularmda Atapark-Bingtil yol devriye timlerinin Atapark-
Kuruca timinin anonslarma cevap vermemesi iizerine timin pusuya
d~tiigiillii anlad1klan, hemen yardlma gittikleri, o srrada teroristlerle
, on be~ dakika kadar silahli c;at1~mada bulunduklan, Atapark-Bingtil
arasmda gorev yapan timin BTR-60 aracmm benzin deposunun delin-
digi, c;ab~manm saat 18.30 sularmda sona erdigi, bundan sonra Bila-
loglu ktiyiine gittiklerini, tertiristlerin kac;1~ istikametini tespit etmek
ve kac;I~larmi onlemek ic;in tepeye bir tim «;Ikarttlklarmi, bir timi Bila-
loglu ktiyiinde z1rhll arac;larm yanmda brraktlklarmi, Uzman Qa~
Ahmet Topal'm yardlma gelen polis timiyle beraber c;ati~manm c;Iktigi
Atapark mevkiine gittigi, orda tertiristlere taciz ate~i yaptlklan, taciz
ate~ine cevap alamaymca bu kez Atapark-Kuruca yol giizergatuna git-
tikleri, saat 2l.OO'da yolun kesildigi Qevrimpmar (Yolc;atl) mevkiine
geldikleri, burada yarah olarak gtirdiikleri Astsubay Recep Bal, erler
Mesut Pamukc;u, Sami Oztiirk'ii Bingtil Devlet Hastanesi'ne getirdikle-
ri, btiylece Atapark;-Kuruca arasmdaki karayolunun saat 18.15'ten
88

2l.OO'a kadar giivenlikten yoksun kaldi~ belirlenmi!iltir.

BingOl 11 Jandanna Komutanligi'mn ve Bingol 11 Giivenlik Komu-
tanh~'nm mevkiinde ii<; giivenlik timinin pusuya diiii>liriilmesi olaYiy-
la ilgilendikleri, biitiin dikkat ve <;abalarmi bu bOlgedeki <;atlii>malara
verdikleri, yolun kesilerek gerek asker gerekse sivil vatand~larm
Yol<;atl (Qevrimpmar, Diztepe) mevkiinde ka<;mldlklarml haber ala-
madlklan, yaral1larm BingOl'e getiriliii>inde ikinci olaYI ogrenmeleri
iizerine bu b6lgeye de kuvvet sevk ettikleri, Bingol 11 Jandanna Ko-
mutanhgi ve 11 Giivenlik Komutanhg1 yetkililerinin bu olaYI daha on-
ceden teroristler tarafmdan planladlgllli ilk anda dii!iliinemeyecekleri
nazara almmlii>tlr.
Bununla beraber, samklardan Albay Hiiseyin Yllmaz, Yarbay Sedat
~enogw, Yiizb~1 Zahit Engin, Dstegmen Serdar Tavii>anll, Yarbay_ Oz-
can Yarat, Yarbay Aslffi Eroz, Yiizb~1 Nevzat Ylldlz'm eylemlerininjan-
dannamn millki gorevine giren fliller olabilecegi dii!iliinillmliii> ise de;
10.3.1993 giin ve 2803 saYih Jandanna Teii>kilat Gorev ve Yetkileri
Kanunu'nun 7'nci maddesinde jandannamn gorevleri gosterilmil] ve
bu arada emniyet ve asayil] ile kamu diizenini saglamak, korumak ve
kollamak, ka<;ak<;1hg1 men, takip ve tahkik etmek, su<; i!illenmesini on-
lemek i<;in gerekli tedbirleri almak ve uygulamak jandannamn millki
gorevleri oldugu belirtilmiii>tir.
Halbuki san1klarm emirlerde belirtilen ve yerine getirmedikleri hu-
suslann Jandanna Teii>kilat Gorev ve Yetkileri Kanunu'nun 7'nci mad-
desinde saYilan millki gorevlerden olmadlg1, bu tip asker sevklyatlnm
OHAL b6lgesi miicavir ve hassas iller arasmda yaplldigi, yurdun tum
illerini kapsamadlg1, aynca Kara Kuvvetleri Komutanhgi'mn 2 ekim
1992 giin ve PER: 7200-1-92/Pl.+(3) (31) sayll1 personel giivenligiyle
ilgili emirlerden anl~Ilacag1 iizere, OHAL bOlgesi, miicavir ve hassas
illerde Kara Kuvvetleri biinyesinde de bu tip sevklerin yaplldigi, bu
suretle asker sevklyatlyla ilgili emirlerin jandannamn miilki gorevini
diizenleyen emirler olmadigi, askeri bir hizmetin ifas1 i<;in yaz1h veri-
len emirler oldugu sonucuna vanlmiii>tlr.
Malatya 11 Jandanna Komutanllg1'ndan sevk edilen dag1t1m erleri-
nin teror orgiitlerinin tehdidi altlnda bulunan Kovancllar ve Karako-
<;an il<;eleri Slllirmda kalan ana karayolunda, bu karayolunun devam1
olan Kuruca-BingOl arasmda yukanda a<;Iklanan emirlerin kendileri-
ne ul~masma ragmen ve ozellikle BingOl 11 Jandanna Komutanli-
gi'mn bu emirler haricinde teroristlerin hayati bir onem ~1yan Bin-
gOl karayolunda eylemler planladlgma dair, keza teroristlerin olay ye-
rinde bulunduklarma dair onceden duyum almalanna ragmen daha
onceki bOliimlerde i<;erigi a<;1klanan miiteaddit emirlerin geregini ka-
 89

rar ve icra durumunda bulunan Elaz1g 11 Jandarma Komutam Albay

Hi.iseyin Yilmaz, Harekat ve Asayi~ ~ube Mi.idi.iri.i Yarbay Sedat ~eno­
gui, Kovancllar ll<;e Jandarma Komutani Yiizb~I Zahit Zengin, Kara-
ko<;an 11<;e Jandarma Komutani Ustegmen Serdar Tav~anh, Bingol 11
Jandarma Komutani Yarbay Ozcan Yarat, Harekat ve Asayi~ ~ube Mi.i-
di.iri.i Yarbay Asim Eroz ve Bingol 11 Merkez Jandarma Boli.ik Komu-
tani Yiizb~I Nevzat Yildiz neticesi itibariyie her ti.irlii izahtan vareste
olan biiyiik zararlar meydana getiren emre itaatsizlik su<;unu i~lemi~;
olay giinii Baskil 11<;e Jandarma Boliik Komutanhg.'nda telsizci olarak
gorevli bulunan samk er Bekir Sani Alp de 11 Jandarma Komutanhgi
b~ telsizcisinden Malatya'dan Bingol'e asker sevklyati yapildigma
dair mesaji boliik komutani Astsubay Mehmet Altmsoy'a iletmemek
suretiyle memuriyet gorevini ihmal etmi~tir.
Samklarm yargllanmalarmm Elazigi 8. Kolordu Komutanhgi Aske-
ri Mahkemesinde yapllarak, san1klar Albay Hi.iseyin Yilmaz, Yarbay
Sedat ~enogui, Yi.izb~I Zahit Engin, Ustegmen Serdar Tav~anh, Yar-
bay Ozcan Yarat, Yarbay Asim Eroz ve Yiizb~I Nevzat Yildiz'm biiyiik
zararlar doguran emre itaatsizlikte Israr su<;undan hareketlerine
uyan Askeri Ceza Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarmca, diger sanik-
lar er Bekir Sani Alp'in memuriyet gorevini ihmal su<;undan cezalan-
dirilmalarma karar verihnesi kamu adina talep ve iddia edilmi~tir.
Diger yandan Bing61 11 Merkez Jandarma Boliik Komutanhg1'nca
gonderilen haber bildirim formuyla, teroristlerin olaym meydana gel-
digi yerde bulunduklan bildirilmesine ragmen, bu haber bildirim
formlarm1 alan 11 Jandarma Komutanhgilstihbarat ~ube Miidi.iri.i Bin-
b~I Yavuz Qi<;ek'in bu duyumlarm dogru ve kaynaklarm giivenli oldu-
g.mun bildirilmesine ragmen i~lem yapmamak suretiyle gorevini ih-
mal ettigi hususunda savcihgmuzca hazrrhk so~turmasi yapilml~trr.
Ancak, san1gm bu fiilinin miilki bir gorevin ifasma ili~kin ohnasi
sebebiyle, mi.isnet su<;la ilgili olarak soru~turma yapmaya gorevli ma-
kamm Bingol Cumhuriyet B~savc1hg. ohnas1 nedeniyle, askeri sav-
Cihgimizm samk Binb~I Yavuz Qi<;ek'e miisnet su<;la ilgili olarak go-
revsizligine, su<; dosyasmm aynlarak Bingol Cumhuriyet B~savcili­
gi'na gonderihnesine karar verildi. 16 haziran 1993

Savel "gizli duru§ma" isterken,

samklar "a<;Ik duru§ma" istedi
Toplam 38 ki~inin ~ehit edildigi olayda ihrnalleri bulundugu ge-
rekc;esiyle askeri personel hakkmda ac;Ilan dava 1993 yJlmm tem-
muz aymda b~lad1. Askeri savc1, mahkemeden duru~malarm
90

"gizli" yapllmasnn talep etti. Samklar ise durw;;malann "ac;1k" ya-

pllmasim, kendilerinin suc;lu olmadlgmi, gizlenecek bir ~eyleri
bulunmad1gnn, basllllll da olup bitenleri yazmasmm daha dogru
olacagnn belirttiler.
Mahkeme b~kam, "Bu kez tersi oldu. Hep samklar gizli duru~­
ma isterken, bu kez savc1 gizli duru~ma onerdi" dedi. Savel, "can
giivenligi" nedeniyle boyle bir karar almmas1m isterken, samklar,
buna gerek olmadlgm1 one siirdiller. Ancak, mahkeme heyeti du-
ru~rnalan gizli yapt1.
Duru~malar sonucu zanhlara 1 ile 1,5 yll arasmda degi~en ha-
pis cezalan verildi. Ancak, taraflar karan temyiz etti. Qe~itli ~a­
rnalardan sonra, Yarg1tay degi~ik bir gerekc;eyle karan bozdu. 1~­
te o karar:

Askeri Yargitay'm Tiirk Milleti adma karan

Askeri Yargitay 4. Dairesi, Askeri Yarg1tay'm Kurulu~una Dair 1600
Sayih Kanun'un 5. maddesi geregince,
B~kan: Hv. Hak. Alb. Nail Yiicel-
Uye: Hak. Alb. Mehmet Bostanc1
Uye: Hak. Alb. Ali Kur~un
Uye: Hak. Alb. Mehmet Kapusuz
Uye: Hak. Yb. Ahmet Alkl~'tan miite~ekkil olarak Ankara'da Aske-
ri Yarg1tay mahkeme salonunda toplandl.
Raport6r iiye Hak. Alb. Ali Kur~un dinlendi.
Memuriyet gorevini ihmal su~undan samklar Albay Hiiseyin Yll- .
maz ve arkad~lan hakkmdaki 8. Kolordu Komutanhg1 Askeri Mah-
kemesi'nin 13.7.1995 tarih ve 1995/86-811 sayll1 karan siiresinde aske-
ri savc1 ile baz1 samklar ve miidaflleri tarafmdan temyiz edildiginden
dava dosyas1 b~savc1hgm bozma istemini ~1yan 9.5.1996 tarih ve
1996/1496 sayih teblignamesiyle 4. Daire'ye gelmekle incelendi.
Geregi d~iiniildii:
San1klar Albay Hiiseyin Yllmaz, Albay Ozcan Yarat, Albay Sedat
~enogul, Albay Asrm Eroz, Yiizb~I Serdar Tav~anh, Yiizb~I Zahit
Engin, Yiizb~1 Nevzat Ylld1z'm biiyiik zararlar veren emre itaatsizlik-
te 1srar su~undan Askeri Ceza Kanunu'nun 89 ve 30/A-1. maddelerin-
ce; saruk er Bekir Sani Alp'in memuriyet gorevini ihmalden Askeri
Ceza Kanunu'nun 144. maddesi, Tiirk Ceza Kanunu'nun (TCK)
230'uncu maddesince cezalandlrllmalan talebiyle a~Ilan kamu dava-
smm yiiriitiilen yarguamas1 sonunda;
Mahkemenin 9.8.1993 tarilili karanyla samklara miisnet eylenllerin,
jandarmanm miilki g6revlerinden oldugundan bahisle g6revsizligine
 91

K.K.K.
3 "lCII\ClCROU KO~UTANUCli ASKER! MAHKEMESi
ELAZIG
c'.'RAKI\'- '"~a11239
FS •S 1'<0. l<l98 11259
KARARNO. .199<>1 680

GEREKCELI HOKUM

TuM< Ulusu adma yarg•l>!rna ~"P'P hUkOm verme;e gO:eW ve ye!!Q1 8 Kor. K.!i\l• Asl<en lilahkemesi ;

!W$KIIN Mu.Kd.Ait> GOI:an DiZMAN 196$-22

C:URlJ9MA ~!AKIMI 1-lokB".t:>. Cela!GCNEN 1983-Yd-7
OYEHAKIM Hai<Atgrn Yadlgar KARTAL 259-4468
ASKER! SAVCI Hak.At~m. Mmct OZDEMIR 259-0052
TJTANAl< KAliBI Yz.~.Md. Mdin Kaya scrr K-3250

sue;: Memu"Y"' c--.orew~~ :hrnal

SIJ9TARIHI 24.5.1993
SANIK KIMLIKLERI 1- ~ YILMAZ, Ahmet-Emine 0!}.1944 Dog lu BOllJ.AKyAKOCA I~
Alt:"''l)' KOW NOf.Kayrtli, BURSA-Ihsaniye l~•kkent R 8lok 0.5 de durur
196G-17 sicilS"flll EmekliJ.Kd.Aib.
2- Ozam YARAT, ~-Hayriya 0!}.1946 Dog.IU <;:oRUM Mr1dic;. Sanmlley
KoyO NUI.Kay!til, halen ANKARA j GnK.II~t Ka;akclllk D.~ olarak
gOI<!Io!i 196G-16oicil 0<1)'111 J.Kd.Aib.

GER§GI Cf§UN(JI..D(J

8 no Ka<As.Savt•i)1non 16.6.1993 gon ve 19931534-273 esas ve karat say•ll iddianemesi ile 24.5.1995
gena PKK TerororgOtO mensupianmn BINGOL- ELAZIG karayolunu keserek ;d gOvenliQn ~an timler1e
s.lahh <;all§lllaYa girmelen, 50 ye yalcn asl<er ve s.'w vata~ 10;1np, bolahare 32 asker 6 Sl siVII vata~
olmak w.ere 38 IO§inm ~ edilrr.esi"' 10'u asker 9'u sMI ~ olmak azere 19 ~oil yatalanmasl ile
SOO"ti<."1al1 oia)ida;
24 ~ 19"3 MALATYA Kontro1 OCI<:aslndan BINGCL Kontr.j Nol<tas•na
sMl a-agar ile se.k edJen toplam 582
J.Enmn mel/CUt uygt;larr.a w err.irlere uygun o!amkse>l<lenninyapilip yapllmadl()• w ;d gOvenlilOO!inin sai)!an•p
~lar.mad•il•. seMennin emirtere uygun yap1imam~ "" gOvenla<leri sa()lanmam~ sorumi!Jlann t<:5plti lie
ha'4anr.c:a son.~ yap!lmas~ Qr1 EL.AZ!(; 6 nci Kor.K.1 Korg_Cer.giz IDIL'm SOziO emi11eli ozenne As-
Sav J,kro ;ap•lan haz1~1k ~unnas1 soounda 24.5. 199J gOnO top1anma bO!gesi olalak be!ir_, MALATYA
it J.K.hg•nclan; Saat 0455'de 34G 864 plakah otobOsl;n 51 er11e, 05.05 de 44 DP 824 plal<al• otobescn 50 er
ile, 05 ~5dle44 DP 823 plai<ah ctoblls0.'152 er :ie, 05.20 de38 KU 019 plal<al• otobOsUn 44 eu~. 06.40 c!a 23
DE m p/akall otobasun 52 e<i!e, 06.45 die 44 DP 548 plal<all min:bOsOn 27 et ile, 06.45 de 44 AL 307 plal<al1
mir:lb0Stln26 erile, 06.50 de44AE 745 piakal1 mlnJbUsan 26 e<ile,07.15 de34JYO 74 pialall1 otobOsUn 50
er ile, 08.00 da 44 DP 661 pial<a!• minit:OsCn 47 er ile,08.15 de 44 DP 200 plal<al1 minibClscin 26 er ile, 08.50 de
44 EF 327 plai<a!• minibOsOn 27 or ile, 0920 de 44 DY 097 plal<al• minibosan 'Z1 er ilc, 11.30 da 44 EE 881
plal<ah minibOsun 44 er ile, 12.00 de IVECO mal1<al1 minibOsOn 21 er •le. 13.00 de 44 00 843 pa!ca11
mir.ibllsan de 28 er i!c ;da 'i•kan;.J•O•. ;d gOZergaho o:zerinde bu1unan ELAZIG II JKh~1 ile kor.tro1 noklaso
o!an BINGOL il .I KIIQ•na se.k edilen erlerin bindfn~ an.;tara alt p1a1<a nlll'nl!la.'anmn hare!<et saatie1inm ve
a~nn i<;e<lsirde bulunan e< Jl'ltM:\Jtlan blldirilerek ;d QOze<gah•nda gerekli gOveni'k tedbirierir.!n al•nmas•mn
iotend~i. anca1< saat 1200 de ha""<et ed!p de >;erisinde 21 erin bulundo\)u minibOsen pial<as1 bildirllmeyip
matkasmm bikMidl\)1, burna~~- · ~-de loly!UI bu!unan 11 ~ mesajm EL.AZIG ve BiNGO!..
II J.K hklanna .;ef<i!digl. mesajlan a , BINGOL !I J.KI11Canmn pakas1 bilditilen ru ~ ~
te;sizcilon rronfcti ile ELAZlG Bl~ .fi_ · •'vzennde
bulunan Baslcl-ELAZJ(; II Mlk, Kava~nc,
Ka-ako;:an.S~ncoii!Mf,<.JBJK!•ICa Jllkli . g·l1a~arnJKarako1Kok!anaras•nda;e!siz:~L~ri . .
, \ '• '1/} d,LL.t,..t,j ,I
1

. ··.:.:: ~V,L./ o---7!:: I

I

dair karanmn, komutan ve askeri savcmm temyizi lizerine dairemizin

25.1.1994 tarihli ilanuyla gi:irev noktasmdan bozuhnasi lizerine bozma-
ya uyularak yapilan yargil.amada mahkeme bu defa samklar Albay Hli-
seyin Yilmaz, Albay Ozcan Yarat, Ylizbru?I Zahit Engin, Yiizbru?I Serdar
TaV§anll, 'Ylizbru?I Nevzat Yil.d.Iz'm memuriyet gi:ireVini ihmal sm;lann-
dan Askeri Ceza Kanunu'nun 144'iincli maddesi delaletiyle TCK'nin
230/2'nci maddesince cezalandmlmasma, Albay Sedat $enogul, Albay
Asnn Eri:iz, er Bekir Sani Alp'in beraatlanna karar verilmi§tir.
Bu karar askeri savc1 tarafmdan, mahkfuniyet ve beraatlanna ka-
92

rar verilen saruklann eylemlerinin Askeri Ceza Kanunu'nun 89'uncu

maddesindeki biiyiik zararlar veren emre itaatsizlikte 1srar sur;unu
olW?turdugu, aynca baz1 taruklann dinlenilmemesi ve haz1rhk ifadele-
rinin okunulmasmm kanuna aykm oldugu itiraziyla, mahkfuniyetleri-
ne karar verilen saruklar ve miidafileri tarafmdan gorev, usul, siibut,
vasif ve uygulama noktalanndan, temyiz edilmi~?tir.
Dosyanm incelenmesinde;
A- Subay iiyelerin niteligini gosteren 353 sayil1 kanunun 3'iincii
maddesi bunlann san1gm asti olmamalanm amirdir. Saruklardan Jan-
darma Albay Hiiseyin Y1lmaz 1966-17 sicil saYJhdir. Bozmadan sonra-
ki duru§malara ve sonu~ karara, Piyade Albay Tugman Atasoy (1966-
331), Piyade Albay Aybers Timur (1966-335), Topr,;u Albay Giiray Sel-
r,;uk (1966-127) b~kan olarak katilmif?lardir.
Bu subaylar ile saruk Hiiseyin Yilmaz'm, albayhga nas1plannda ki-
dem s1rasmdaki yerleri ve yeterlilikleri ar~tmlmrum§tlr. Bu duru-
mun mahkemenin kurulW?uyla ilgili 353 saYih kanunun 3 ve 207/A
maddelerine uygun oldugu soylenemez.
B- Askeri savc1 dosya 519'uncu s1radaki 24.2.1995 tarihli duruf?ma-
da haz1rhkta ifadeleri tespit olunan bir klsrm tan1klann beyanlannm
esasa miiessir oldugundan dinlenilmelerini istemif?, mahkeme ise "Di-
ger taruklann birr,;ogunun terhis ve tayin edilmi~? oldugundan adresle-
rinin tespiti ve ifadelerinin tespit edilmesi r,;ok zaman alaca~, bu ne-
denle yargilamanm uzayacag1, esasen delillerin toplanmi§ oldugu,
olaym yeteri kadar aydinlandigi, bu kif?ilerin ifadelerinin hazirhkta
tespit edilmi~? oldugundan, talimatla dinlenilmelerinin reddi ile hazir-
hkta tespit edilen ifadelerinin okunulmas1yla yetinilmesine" f?eklinde
bir gerekr,;eyle bu istemi karf?Ilami§tlr.
353 saYJh kanunun 148'inci maddesi delilden vazger,;me ve delil
reddiyle ilgilidir. 154'iincii madde ise eski ifadenin okunmas1yla ye-
tinmeye dairdir. Delilden vazger,;me saruk ve askeri savcmm birlef?-
meleri halinde, ret ise delilin onemsiz olmas1 veya ifadenin okunma-
si, tarugm olmas1, akll hastaligma tutulmas1 konusunun bulunmama-
SI veya okunmas1 taraflarca istenmi§ olmas1 durumunda miimkiindiir.
Mahkeme yukanya aktanlan karanyla usul kanununun 148 ve
154'iincii maddelerini birbirine kanf?tlrinif?, b~ka bir ifadeyle hem
ret, hem hazrrhk ifadelerinin okunulmastyla yetinilme karan alml§tir.
Buna ragmen bu taruklann hazrrhk ifadeleri miiteakip duruf?malarda
okunup degerlendirilmedigi halde, gerekr;eli hiikiimde "Taruklar ifa-
delerinde" b~hg1 altinda delil olarak zikredilmif?, 353 saYJh kanumin
143 ve 154'iincii maddelerine, dolaYJSiyla usule uygun oldugu kabul
edilemez.
 93

6ncelik ~1yan gorev konusu onceki ilarnmuzda karara baglandl-

gmdan ve mahkerne kendini gorevli kabul ettiginden baz1 saruklarm
goreve yonelik ternyiz itirazlan reddedilerek, sair cihetleri incelen-
meyen htikmi.in yukandaki usul noktalarmdan bozulmas1 gerektigi
kanaatine vanlrn1~tlr.
Sonur; ve karar:
Btittin saruklar hakkmdaki mahkurniyet ve beraat kararlannm, aske-
ri savc1 ile saniklar ve mtidafilerinin ternyiz itirazlarma atfen ve resen,
353 sayili kanunun 22l'inci rnaddesince usulden bozulrnasma, tebligna-
rneye uygun olarak 21.5.1996 tarihinde oybirligiyle karar verildi.

8. Kolordo Komutanhg1 Askeri Mahkemesi'nin

gerekc;eli hiikmii
Elaz1g 8. Kolordu Askeri Savcthgt, 32'si asker 38 ki~inin ~ehit
edilmesiyle ilgili olarak 16 haziran 1993 tarihinde 1993/634-273
esas ve karar sayth ile iddianameyi haztrladt. Tiirk ulusu adma
yargllama yap1p hiikiim vermeye gorevli ve yetkili 8. Kolordu Ko-
mutanhgi Askeri Mahkemesi, b~kan Muhabere Kldemli Albay
Gillean Dizman, duru~ma hakimi Hakim Binb~1 Celal Giiven,
iiye hakim Astegmen Yadigar Kartal'dan olu~tu. tddia makamm-
da askeri savc1 olarak Hakim Astegmen Ahmet Ozdemir bulundu.
Dava tarihinde albay rtitbesinde bulunan Hiiseyin Yllmaz ve Oz-
can Yarat hakkmda "memuriyet gorevini ihmal" iddiasm1 ele aldl.
"Bingol Katliam1"yla ilgili olarak basmda ilk kez mahkemenin
gerekc;eli karan bu kitapta yer altyor. t~te "gerekc;eli hiikiim":

24 maYIS 1993 tarihinde PKK teror orgtitti rnensuplannm Bingol-

,Elazig karayolunu keserek yol gtivenligini saglayan timlerle silahh r;a-
tl~maya girrneleri, 50'ye yakm asker ve sivil vatand~lan kar,;mp, da-
ha sonra 32'si asker 6's1 sivil vatand~ olrnak tizere 38 ki~inin ~ehit
edilrnesi ve 10'u asker 9'u sivil vatand~ olrnak tizere 19 ki~inin yara-
lanmasiyla sonur;land1.
Malatya'dan 24 maYista 582 erin kontrol noktasmdan Bingol kont-
rol noktasma sivil arar;larla sevk edilirken rnevcut uygularna ve ernir-
lere uygun olarak sevklerinin yap1hp yapilmad1g1 ve yol gtivenlikleri-
nin saglarup saglanmadigi, sevkleri ernirlere uygun yap1lrnarni~ ve gti-
venlikleri saglanmarn1~sa sorurnlularm tespitiyle haklarmda soru~­
turrna yap1lrnas1 i<;in Elaz1g 8. Kolordu Kornutam Korgeneral Cengiz
ldil'in sozlti ernirleri tizerine askeri savc1hkr;a hazrrhk soru~turrnas1
b~ladl.
94

0 glin, korumas1z, silahs1z 582 asker gi::inderildi

24 maYJ.S 1993 giinii toplanma bi::ilgesi olarak belirlenen Malatya 11
Jandarma Komutanhg1'ndan saat 04.55'te 34 G 864 plakah otobiisiin
51 erle, saat 05.05'te 44 DP 824 plakah otobiisiin 50 erle, 05.15'te 44
DP 823 plakal1 otobiisiin 52 erle, 05.20'de 38 KU 019 plakah otobiisiin
44 erle, 06.40'ta 23 DE 777 plakah otobiisiin 52 erle, 06.45'te 44 DP
548 plakah minibiisiin 27 erle, 09.20'de 44 DY 091 plakal1 minibiisiin
28 erle, 07.15'te 34 JYD 74 plakal1 otobiisiin 50 erle, 12.00'da Iveco
markal1 minibiisiin 21 erle, 13.00'da 44 DD 843 plakah minibiisiin de
28 erle yola t;Ikanlmi1?tlr.
Yol giizergaru iizerinde bulunan Elaz1g 11 Jandarma Komutanhg1 ile
kontrol noktas1 olan Bingi::il11 Jandarma Komutanhg1'na sevk edilen
erlerin bindirildigi arac;lara ait plaka numaralannm hareket saatleri-
nin ve arac;larm ic;erisinde bulunan er mevcutlan bildirilerek yol gii-
zergalunda gerekli giivenlik tedbirlerinin almmasllllll istendigi, ancak
saat 12.00'da hareket edip de ic;erisinde 21 erin bulundugu minibiisiin
plakas1 bildirilmeyip markasllllll bildirildigi, bu maksatla dosya dizi-
de kaYJ.th bulunan 11 adet mesajm Elaz1g ve Bingi::illl Jandarma ko-
mutanhklanna c;ekildigi, mesaj1 alan Elaz1g ve Bingi::illl Jandarma ko-
mutanhklannm plakas1 bildirilen bu arac;lan b~ telsizcileri marife-
tiyle Elaz1g-Bingi::il yol giizergiilu iizerinde bulunan Baskil-Elaz1g il
Merkez, Kovancllar, Karakoc;an, Bingi::il il Merkez Jandarma Bi::iliik
komutanhklanna bildirdikleri, arac;larm jandarma karakol komutan-
hklan arasmda telsiz ve telefonla kendi bi::ilgelerinden girip t;Iktlklan-
m bildinni1?lerdir.
Malatya'dan saat 12.00'da ve 13.00'da hareket eden plakas1 bildiril-
meyen Iveco marka minibus ile 44 DD 843 plakal1 minibiisiin saat 17.30
sularmda Bingi::il il smmnda bulunan Bingi::il11 Merkez Jandarma Bi::iliik
Komutanhg1'na bagh Kuruca Jandarma Karakolu onlinden giri1? yaptl-
~. Elaz1g 11 Jandarma Komutam J. Alb. Hiiseyin Yllmaz'm dizi 220'de
tespit edilen ifadesinde Elaz1g il smm ic;erisinde Bingi::il'e sevk edilen
jandarma erlerin giizergiilu iizerinde Kovancllar ve Karakoc;an ilc;ele-
rinde teri::ir orgiitiiniin tehdidinin bulundugunu, bu nedenle bu bi::ilgele-
rin ul~Im baklffimdan kritik bi::ilge oldugunu beyan etmi1?tir.

PKK'mn yolu kesecegi istihbaratlari ahruyordu

Diger yandan Bingi::illl Jandarma Komutan1 Jandarma Yarbay Oz-
can Yarat'm dizi 1'de bulunan Bingi::il11 Giivenlik Komutanhg1'na hita-
ben yazd1g1 27.4.1993 tarih ve Hrk: 7130-351-93/Hrk. Mrk. 6347 saYJ.h
yaz1smda "son zamanlarda elde edilen duyumlara gore 1993 YJ.h yaz
di::ineminden itibaren PKK teri::ir i::irgiitii tarafmdan stratejik bir ko-
 95

numda olan BingoI ilinin <;evre illere. baglantlh karayollannda yogun

eylemler planladJ.gi, bu yollar iizerinde kontroliin ele ge<;irilmesinin
ama<;landJ.gmm ogrenildiginin bildirildigi, bu suretle Bingol ilinin di-
ger illerle bulunan karayollan baglantllannm giivenliginin saglanma-
smdan sorumlu bulunan Bingoltl Merkez Jandarma Boliik Komutan1
Yiizb~1 Nevzat Ylld1z'm da tespit edilen dizi 186 ve 193'teki beyanla-
nnda Kuruca-Bingol karayolunda kendileri tarafmdan alman tedbir-
lerin yeterli olmadigmi bildigi, hatta 150 ki§ilik bir terorist grubunun
iki minibiisteki erlerin indirildigi Diztepe mevkiinin <;ok yakmmda
bulunan Gok<;ekanat ve Qevimpmar koyiine geldiklerini bildigi, bu
durumu olaydan once 21 mayts 1993 tarih ve lSTH: 3520-54-93/3396
sayll1 yaz1 ve ekindeki haber bildirim formu ile 20 mayts 1993 giinii
saat 21.00 s1ralannda 60 ki§ilik bir PKK grubunun Bingoltl Merkez
Jandarma Boliik Komutanlig1'na bagh Krrkagll koyiine geldiklerini,
burada klsa bir propaganda yaptlktan sonra Gok<;ekanat koyii Man-
<;o Deresi mevkii istikametine gittiklerini, duyumunun kaynagmm gii-
venli ve haberin dogru oldugnnu belirtmi§tir.
23 mayts 1993 tarih ve lSTH: 3520-208-93/3405 sayth yaz1 ekindeki
haber bildirirri formu ile Killuca Jandarma Karakol Komutanl1g1 ele-
manlannca Medertepe, Ke<;irtepe ve Ermurtag Deresi'ni takiben Klr-
ka~l koyiine indikleri, son olarak 21.5.1993 giinii koyliilerden be§ <;u-
val ekmek topladJ.klan, ayru dere istikametini takip ederek Nederte-
pe'de mevzilendikleri duyumu almmi§trr.
24 mayts 1993 tarih ve lSTH: 3520-57-93/3410 sayth yaz1 ve ekinde-
ki haber bildirim formuyla 23 mayts 1993 gfuiii BingOI merkez Kartal
koyiine saytlan ve kimlikleri tespit edilemeyen bir grup PKK orgiit
mensubunun gelerek propaganda yap1p erzak temin ettikleri, daha
sonra Man<;o Deresi istikametlerine gittikleri ogrenilmi§tir. Aym ta-
rihli lSTH: 3520-56-93/3409 sayth yaz1 ekindeki haber bildirim for-
muyla 23.5.1993 giinii saat 21.00 srralannda bir grup PKK orgiit men-
subunun merkez Gok<;ekanat ve Qevrimpmar koylerine gelerek evle-
ri tek tek dol~1p <;uvalla ekmek toplad1klan, koyliilerden kazma kii-
rek ald1klan anl~llml§ ve durum Bingol Jandarma Komutanligi'na da
bildirilmi§tir.

Tedbir ahnmasma firsat kalmadan

Bingol 1I Jandarma Komutanhg1 lstihbarat $ube Miidiirii Binb~1
Yavuz Qi<;ek, yazllan ve ekindeki bilgileri aldiklann1, yol kesme olayt-
nm bu yazllann ekinde belirtilen Qevrimpmar ve Gok<;ekanat koyle-
rinin <;ok yakmmda meydana geldigini, olaytn bu duyumlann ul~ma­
smdan dart be§ saat sonra meydana geldigini, bu nedenle bu duyum-
96

lar hakkmda gerekli h;;lemleri gen;ekle:;;tirmeden olaym meydana gel-

digini ifade etmi:;;tir.
Ac;tklanan bu gerc;ekler kar:;;tsmda gerek Elaztg 11 Jandarma Komu-
tanl Albay Htiseyin Ytlmaz, gerekse Harekat ve Asayi:;; ~ube Mtidtirti
Ytizba:;;t Sedat ~enogul'un, yolun kesildigi yere 1-7 km mesafedeki
Gokc;ekanat ve Qevrimpmar koylerine geldikleri, orgtit mensuplanm
ele gec;irmeyi amac;ladlklarmi bildikleri halde, Malatya 11 Jandarma
Komutanhgt'ndan 24.5.1993 gtinti saat 04.55'ten ba:;;lamak tizere, aym
gtin saat 13.00'a kadar 16 ayn arac;la toplam 582 jandarma erin Bingol
11 Jandarma Komutanhgt'na konvoy meydana getirilmeden, eskort
nezaretinde olmakstzm,-her aracm ic;erisine silahl1 askerler bindiril- ·
meksizin sevk edilen bu arac;larm Diyarbakrr, BingO! ve Elaztg 11 Jan-
darma komutanhklanna gonderdigi 8 eyltil1992 gtin ve PER: 7130/15-
92/188 sayth mesaj emirlerine gore belli merkezlerde toplanacak per-
sonelin gtivenli otobtis ftrmalarmdan tutulacak otobtislerle ztrhh
arac;, eskort vs ile gonderilmesini, olu:;;turulacak konvoyun tizerinde
kritik bolgelerde helikopterle kep gorevi yaptmlarak emniyetinin
saglanmas1 ongortilmti:;;ttir.
Jandarma Genel Komutanhgt'nm 9 eyltil1992 gtin ve PER: 7200-24-
92 Mrk. ~- (3483) saytl1 emrinde sevkte kullantlacak vastta, gidilecek
yer, sevk edilen er saytsl ve tehdit durumu gibi faktorlerin dikkate alt-
narak konvoy te:;;kil etme, refakatle arac; gorevlendirme, arac; ic;ine
personel koyma ve yollarda yirmi dort saat esasma gore gerekli em-
niyet tedbirlerinin almmas1 istenmi:;;ti.
Aynca Erzincan 3. Ordu Komutanhgt'nm 12 kaslill 1991 gtin ve
HRK: 7130-92-91/Pln. Hrk (726) sayth emrine, 8. Kolordu Komutanh-
gt'nm 21 kaslill 1991 gun ve tSTH: 7130-5-91-/4339 sayth emirlerine,
aynca bu emirleri teyit eden gerek Elaztg gerekse Bingolll Jandarma
komutanhklanna gonderilen Tunceli Jandarma BOlge Komutanh-
gt'nm 3 araltk 1991 gtin ve 1STH: 7130-150-91/4068 saytl1 emrine gore
Kuruca gec;idi, Karakoc;an ve Kovancllar'm kritik gtizergiili tizerinde
bulundugu belirtilmi:;;tir.

Kritik konuda uyanlar olmasma ragmen

Da~trma giden erlerin birliklere topluca gtindiiz saatlerinde sevk
edilmeleri gerektigi, kritik bOlgelerde konvoyun on, orta ve arkasmda
mtistakil hareket edebilecek arac;lara bindirilmi:;; emniyet timlerinin
gorevlendirileceginin emredilmesine ragmen, arac;larm gerek Elaztg 11
Jandarma Komutanh~ sorumluluk alamnda kritik bOlge olan Kovanct-
lar ve Karakoc;an ilc;esi smm giri:;;inde, gerekse Bingol il smrrlan ic;eri-
sinde yukandaki emirlerde bahsedilen konvoy te:;;kil etme, refakatte
 97

ara<; gonderme, ara<;lann i<;erisine silahh asker bindirme ve ozellikle

BingOI il smrrlan i<;erisinde gelen ara<;lann bekletilerek birka<; konvoy
haline getirilip helikopterlerle kep gorevi yaptmlma.rni§tir.
l<;erisinde top lam 48 er bulunan iki minibiisiin BingOI il smmndan
giri§ yaptiklan, teroristlerce ka<;mhp bilahare ka<;maYJ. ba§aran jan-
darma erler Orner U<;, Mesut Pamuk, Sami Oztiirk, terhise giden er
Ramazan Daglar, Metin Ta§demir, Seyfi Altinta§'m beyanlanna gore
saat 18.00 sulannda BingOI il smmndan ge<;tikten sonra bu yolun Bin-
gol'e 12-13 kilometre kala <;evrimpmar-Yol<;ati mevkiinde teroristle-
rin iki kamyonla karayolunu kestikleri, ellerinde sevk evraklann1 ala-
rak orman i<;erisine gotiirdiikleri, yolun kesildigi aym mevkide Bin-
gol-Elazig otobiisiinde bulunan Astsubay Recep Bal, er Mesut Pamuk
ile Sami Oztiirk'iin yaralandigi, bir §ahsm da kamu kurulu§lanna ait
2 TIR, bir kii<;iik kamyonu ve bir vatanda§a ait Kartal marka arac1
yakt1klan, teroristlerin saat 20.30'da olay yerinden aynld1ktan sonra
polis timinin yaral1 Astsubay <;avu§ Recep Bal ile yarah erler Mesut
Pamuk ve Sami Oztiirk'ii hastaneye gotiirdiikleri anla§dnu§tir.
Bu olay cereyan ederken aym saatlerde Bing0l-Elaz1g karayolunun
12-13'iincii, diger deyi§le Elaz1g-Bing0l karayolunun 17-18'inci kilo-
metrelerinde Atapark koyii mevkiinde de Jandarma Astsubay <;avu§
Adem <;apar ve Uzman <;avu§ Ahmet Topal komutasmda 1 adet BTR-
60 ve 1 adet §Ortland arac1 ile 3 uzman <;avu§, bir onba§I ile 15 erden
olu§an iki tim motorlu yol devriyesi olarak gorevlendirilmi§tir.
Kuruca-Atapark ve BingOI-Atapark arasmda gorev yapan yol dev-
riye timlerinin saat 18.00 sularmda Atapark mevkiinde bulu§tuklan,
saat 18.15 sularmda Atapark-Bingol yol emniyet devriye timleri ile
Atapark-Kuruca devriye timinin aynlarak kendi istikametlerine gide-
li birka<; dakike bile ge<;meden silah seslerinin duyulmas1 nedeniyle
Atapark-Bingol yol devriye timlerinin anonslarma cevap vermemesi
silahh <;atl§mada bulunduklan ve gorev yapan timin teroristlerle on
be§ dakika kadar silahh <;ati§mada bulunduklan, Atapark-BingOI ara-
smda gorev yapan timin BTR 60 aracmm benzin deposunun delindi-
gi, <;atl§manm da saat 18.30 sulannda sona erdigi anla§Ilnu§tlr.
Bundan sonra teroristlerin Bilaloglu koyiine gittikleri, teroristlerin
ka<;l§ istikametlerini tespit etmek ve ka<;l§larmi onlemek i<;in tepeye
bir tim <;Ikartlldigi, bir timi Bilaloglu koyiinde zrrhh ara<;larm yanmda
birakt1klan, yardrma gelen polis timiyle beraber <;ati§manm <;1kt1g1
mevkiye gidildigi, orada taciz ate§i a<;tlklan, taciz ate§ine cevap ala-
maYJ.nca bu kez Atapark-Kuruca yol giizergaruna gittikleri saat
2l.OO'da yolun kesildigi, <;evrimpmar mevkiine geldikleri, burada ya-
rali olarak gonderilen Astsubay Recep Bal, erler Mesut Pamuk<;u ve
98

Sami Oztiirk'ii BingOl Devlet Hastanesi'ne getirdikleri, boylece Ata-

park-Kuruca arasmdaki karayolunun saat 18.15'ten 21'00'a kadar
yoksun kaldig1 anlru}llrm§tlr.
Bu arada, BingOl Jand~a Komutanhg1'nm, BingOl 11 Giivenlik
Komutanhg1'nm Atapark mevkiinde lie; giivenlik timinin pusuya dii§li-
rillmesi olaYiyla ilgilendikleri, biitiin dikkat ve c;abalarmi bu bolgede-
ki c;atl§malara verdikleri, yolu kesilen asker ve sivil vatandru}larm ka-
c;rrlldiklarmi haber alamadiklan, yaraldann Bingol'e getirili§inde
ikinci olaYI ogrenmeleri iizerine bu bolgeye de kuvvet sevk ettikleri
belirlenmi§tir. _
Bingol11 Jandarma Komutanllg1'mn ve 11 Giivenlik Komutanhg1'mn
yetkililerinin bu olaYlfi daha onceden Jandarma Albay Hiiseyin Yll-
maz, Jandarma Yarbay Sedat $enogul, Jandarma Yiizbru}l Zahit Engin,
Jandarma Dstegmen Serdar Tav§anll, Jandarma Yarbay Ozcan Yarat,
Jandarma Yarbay Aslill Eroz ve Jandarma Yiizbru}I Nevzat Ydd1z'm ey-
lemlerinin jandarmanm miilki gorevine giren filler olabilecegi dii§li-
niilmii§ ise de 10.3.1993 giin ve 2803 saYih Jandarma Te§kilat Gorev
ve Yetkileri Kanunu'nun 7'nci maddesinde jandarmanm gorevlerinin
gosterildigi ve bu arada enmiyet ve asayi§ ile kamu diizenini saglama
tedbirleri almak ve uygulamanm jandarmanm miilki gorevleri oldu-
gunun belirtildigi,. halbuki saruklarm emirlerde belirtilen ve yerine
getirmedikleri hususlarm, saYilan miilki gorevlerden olmadigi, bu tip
asker sevklyatlmn Olaganiistii Hal Bolgesi (OHAL) miicavirve hassas
iller arasmda yapddig1, yurdun tiim illerini kapsamad1g1, aynca Kara
Kuvvetleri Komutanhg1'mn 2 ekim 1992 giin ve PER: 7200-1-92/Pl. (3)
saYih personel giivenligiyle ilgili emirlerden anlru}Ilml§tlr.

Her tiirlii izahtan yoksun "emre itaatsizlik su-;u"

OHAL bolgesi miicavir ve hassas jandarmanm miilki gorevini dii-
zenleyen emirler olmadig1, askeri bir hizmetin ifas1 ic;in yaz1h verilen
emirler oldugu sonucuna vanlmakla Malatya 11 Jandarma Komutanli-
~'ndan sevk edilen dag1t1m erlerinin teror orgiitlerinin tehdidi altm-
da bulunan Kovancdar ve Karakoc;an ilc;eleri s1mrmda kalan ana ka-
rayolunda da bu karayolunun devam1 alan Kuruca-Bingol arasmda
yukanda ac;1klanan emirlerin kendilerine ulru}masma ragmen ve ozel-
likle Bingol 11 Jandarma Komutanhg1'nm bu emirler haricinde tero-
ristler ic;in hayati bir onem tru}Iyan Bingol karayolunda eylemler plan-
ladigma dair, keza teroristlerin olay yerinde bulunduklarma dair on-
ceden duyum almalarma ragmen daha onceki b6liimlerde ic;erigi
ac;1klanan miiteaddit emirlerin gereginin kl!Iar ve icra makami duru-
munda bulunan Elaz1g 11 Jandarma Komutam Albay Hiiseyin Y1lmaz,
 99

Harekat ve Asayif? $ube Mi.idiirii Yarbay Sedat $enogul, Kovancilar 11-

c;e Jandanna Komutanligi, neticesi itibariyle her ti.irli.i izahtan vares-
te olan bi.iyi.ik zararlar meydana getiren emre itaatsizlik suc;unu if?le-
dikleri, olay gi.ini.i Baskil ilc;e komutanhgmda telsizci olarak gorevli
bulunan Bekir Sani Alp'in de 1l Jandanna Komutanhg1'na durumu
iletmemek suretiyle ntemuriyet gorevini ihmal ettigi iddiasi ve yuka-
nda isimleri yaz1h subay san1klarm mi.isnet bi.iyi.ik zararlar doguran
emre itaatsizlikte 1srar suc;undan eylemlerine uyan suc;lardan ceza-
landrrilmasma karar verilmesi talep edilmif?tir.
Yapilan yargilama s1rasmda saruk Bekir Sani Alp'le ilgili ac;Ila:n ka-
mu davasmm aynlmasma karar verilerek diger saruklar hakkmda id-
dia olunan eylemlerin janda.m:tanm mi.ilki gorevi sayilan emniyet ve
asayif? ile kamu di.izenini saglamak, korumak ve kollamak gorevlerin-
den oldugu, jandannanm mi.ilki gorevlerinin yargilamasmm sivil yar-
giya tabi bulundugu gerekc;esiyle gorevsizlik karan, saruk Bekir Sani
Alp'le ilgili ayn bir temyiz edilmesi i.izerine yapilan inceleme sonucu
Askeri Yarg1tay'ca bozulmasmi mi.iteakiben daha once aynlan ve boz-
maYI mi.iteakiben yeniden birle§tirilen kamu davalarmm birlikte yapi-
lan yargilamasi sonunda;

i§te verilmek istenen cezalar

San1klar Hi.iseyin Yilmaz, Sedat $enogul, Zahit Engin, Serdar Tav-
§anh, Ozcan Yarat, Aslffi Eroz ve Nevzat Yild1z'm unsurlan iddiana-
.me de teferruath olarak ac;Iklandigi gibi bi.iyi.ik zararlar veren emre
itaatsizlikte 1srar suc;unu i§lediklerinin si.ibuta erdigi ileri si.iri.ilerek
Askeri Ceza Kanunu'nun 32/A-1 maddeleri geregince ayn ayn, sonuc;
itibariyle bir Yil tic; ay mi.iddetle hapis cezas1yla cezalandmlmalarma,
iki ay on be§ gun memuriyet gorevinden mahrumiyetlerine, saniklar-
dan Serdar Tav§anh, Zahit Engin ve Nevzat Yildiz'm memuriyet gore-
villi ihmal suc;undan eylemlerine uyan suc;lardan on ay hapis, yi.iz elli
bin lira agrr para cezas1yla mahkfuniyetlerine, iki ay on be§ gi.in me-
muriyet gorevinden mahrumiyetlerine, diger saruklar Aslffi Eroz, Se-
dat $enogul ve Bekir Sani Alp'in de memuriyet gorevini ihmal veya
bi.iyi.ik zararlar veren emre itaatsizlik suc;unu i§lediklerine dair yeter-
li delil bulunamad1gmdan beraatlarma karar verilmi§tir.

Taraflarca karann temyiz edilmesi tizerine yeniden yap1lan

yargllama sonunda verilen esas hakkmdaki mtitalaada ise yapl-
lan yargllamalar srrasmda toplanan delillere gore samklardan
Htiseyin Yllmaz, Sedat $enogul, Zahit Engin, Serdar Tav§anh, Oz-
can Yarat, As1m Eroz ve Nevzat YlldiZ'm btiytik zararlar veren em-
100

re itaatsizlikte tsrar suc;unu i~?lediklerinin siibuta erdigi belirtile-

rek eylemlerine uyan Askeri Ceza Kanunu'nun 89'uncu maddesi
geregince ayn ayn cezalandmlmalarma, haklannda Askeri Ceza
Kanunu'nun 30/A-1 'inci maddesinin tatbikine, ancak her ne kadar
santk Bekir Sani Alp'in memuriyet gorevini ihmal suc;unu i~?ledigi
iddiastyla kamu davas1 ac;Ilnu~?sa da santgm bu suc;u i~?lediginin
siibuta ermedigi belirtilerek beraatma karar verilmesi talep ve
miitalaa olunmu~?tur.
Diger samklann beraatlanna ili~?kin hiikiimler onanarak kesin-
le~?mi~?, ancak santklar Hiiseyin Ytlmaz ve bzcan Yarat'm mahku-
miyetlerine dair hiikiimlerin ise Askeri Yargttay Dairesi tarafin-
dan lehlerine bozulmasmdan sonra tekrar yaptlan yargllama so-
nucunda verilen miitalaada bu santklarm beratlanna karar veril-
mesi istenilmi~?tir. ·

Albay Yilmaz'm savunmas1: Elaz1g 11 Jandarma komutan1 samk,

Albay Htiseyin Yllmaz savunmasmda ozet olarak sw:;lamalan kabul
etmedigini, verilen emrin jandarmanm mtilki gorevlerinden oldugu-
nu, kendilerine ait olmadigmt ve seferberlik hali di§mda emirleiin uy-
gulama alam bulunmadigmi, ttim mtilki gorevlerde 1<;i§leri Bakanhgi'-
na bagh olduklarmi, olay gtinii asker sevklyat1 yapildigmdan gerekli
emniyet tedbirlerinin almmasiyla ilgili mesajm geldigini ve bagh il<;e
jandarma komutanhklarma durumun bildirildigini, kendisinin verdigi
emirle pratiklik olmasi baklmmdan gelen mesajlann 11 Merkez Boliik
Komutanhg1'na bildirilmesi i<;in mesaj <;ekilmedigini, 11 Merkez Jan-
darma Btiliik Komutanhgi Yiizba§I $inasi <;ak§urlu'nun el telsiziyle
olayt takip ettigi dikkate almarak asker sevklyatl hakkmda kendisine
herhangi bir bilgi verilmedigini beyan etmi§tir.
Yarbay Yarat'm savunmas1: Bingol11 Jandarma komutan1 san1k,
Yarbay Ozcan Yarat, savunmasmda ozet olarak olay giinii Elazig-Bin-
gol karayolunun giiney klsmmda operasyon diizenlendiginden 11 Mer-
kez Jandarma Boliik Komutanligi'ndan gelen 24.5.1993 tarihli iki ayn
yaz1 ekinde gonderilen duyumlarla ilgili olarak herhangi bir i§lem ya-
pilmadigmi, olayt valilik makammda ogrendigini, o esnada valilikte
bulunan Emniyet Miidiirii Kemal 1skender'den olay yerine ii<; adet
zrrhh panzer ile ozel harekat timini sevk etmesini Iica etmesi tizerine
timin gonderildigini, daha sonra operasyonu izlemek iizere merkeze
dondiigiinii, burada da subaylardan olu§an 1 A timi, 2 B timi hazrrlat-
tigllli, ancak bu timleri gondennek i<;in zrrhh araca ihtiya<; oldugun- .
dan konuyu 11 Giivenlik Komutaru Tuggeneral Necati Ertiirk'e ilettigi-
ni, ancak taburun operasyondan donmemesi sebebiyle ellerinde z1rh-
 101

h ara<; olmadigmi ogrenince olay yerine gelen Yuzbru]I Nevzat'la go-

riieytugiinu, Qobantruj1 rnevkiinde bulunan bir adet eyordland aracm1
getirrneye karar verdiklerini, aracm aym gun saat 20.30'da Bingol'e
geldigini, hazrrlanan tirnlerin <;atieyma b6lgesine sevk edildigini, an-
cak <;atieyrna bittiginden bu tirnlerin Elaz1g istikametine dogru yolu
kontrol ettiklerinde teroristlerin ka<;Ip gittiklerini ogrendigini, tero-
ristlerin yol kesip ara<;lan durdurduklannm saat 20.30-21.00 arasmda
ogrenildigini, Zlrhh ara<; olmamas1 dururnunda tirnlerin Olay yerine
sadece ZPT ara<;lanyla gonderilebilecegini, ancak bu ara<;lan kulla-
nacak eyof6r de olmadigmdan ara<;larm 1l Jandarrna Kornutanhg1 ern-
tine verilernedigini, aynca 15.2.1993 tarihinde Bingol'de 1l Guvenlik
Komutanhg1 kuruldugunu, 1l Jandarma kornutanl olarak gorevinin
dan1eymanhk yaprnak oldugunu, 1l Guvenlik kornutanlnm valiye karey1
sorurnlu olup, yol guvenligi a<;Ismdan emir verrne yetkisinin valide
bulundugunu beyan etrnieytir.
Mahkemernizce yapilan ilk yargilama sonunda 9.9.1993 gun ve
1993/522-371 esas ve karar sayih hukiirnle "Esas hakkmda rnutalaada
detayh eyekilde anlatilan ernirlerin rniilki gorevler olrnaytp askeri go-
revlerden oldugu, 2803 saytl1 kanunun 7'nci maddesinde jandarmanm
rniilki gorevlerinin de sayildigi, bunlarm ernniyet ve asayiey, kamu du-
zenini saglamak, korurnak ve kollamak olarak tarif edildigi, ancak
olaydaki bu tip asker sevklyatlarmm tiirn yurdu kapsamadigi, ORAL
bolgesine rnahsus oldugu, bu b6lgede Kara Kuvvetleri'nin biinyesin-
de de bu tip sevklerin yapildigi, bu yiizden asker sevklyatiyla ilgili
ernirlerin rniilki ernirler olrnaytp askeri bir hizrnetin ifas1yla ilgili ol-
dugu" iddia edilrnieytir.
Dava konusu edilen 3. Ordu Kornutanhg1'nm 12.11.1991 gunlii ern-
ri ile Jandarma Genel Kornutanhg1'nm 9.9.1992 tarihli ernirlerinin ta-
rnamen asayiey ve yol ernniyetiyle ilgili oldugu, sevklerin hangi esaslar
dahilinde yapilacagmm bildirildigi, aym ernirlerle ilgili olarak ORAL
Koordinasyon Kurulu Brujkanhgi'nca ORAL Bolge Valiligi'ne yaz1
gonderildigi, keza yol guvenligiyle ilgili olarak hangi birliklerin hangi
noktalarda sorurnlu olacag1, kirnlerden liste halinde <;Ikanldigi, bu
b6lgelerde gerekli onlernlerin almrna gorevinin sorurnluluk ve birlik
kornutanl1klarma ait oldugu a<;Ik<;a goriilrnektedir.
1ddianamede soz konusu ernirlerin rniilki amirlerin olmadigi, b6l-
genin ozelligi nedeniyle ve Kara Kuvvetleri, iddianamede soz konusu
ernirlerin rniilki olmadigi, bolgenin ozelligi nedeniyle ve Kara Kuvvet-
leri birliklerinde ORAL bolgesinde bu tip eyeylerin yapildig1 belirtile-
rek ilgili ernirlerin askeri bir hizrnet i<;in verilen ernirler oldugu iler
suriilmU§tiir.
102

Buna ragmen, Askeri Yargttay Daireler Kurulu'nun 8. 7.1993 gtin ve

1993/61-61 esas ve karar saylli ilammdajandannamn egitim ve ogre-
tim bakmundan Genelkurmay B~kanb~'na, emniyet ve asayi§ i§le-
riyle ilgili hizmetlerin ifas1 yoniinden l<;i§leri Bakanbg1'na bagh oldu-
gu, sav~, seferberlik ve s1klyonetim halinde sadece bir bolfuniiyle
kuwet komutanhklan emrine gird@, jandannanm askeri yap1da te§-
kilatlandmldlgi, kendisine verilen millki, adli, askeri ve diger gorev-
leri askeri kural ve teamilller <;er<;evesinde yerine getirecek olmasi-
nm diger go~evlerini askeri gorev haline getirmeyeceginin belirlendi-
gi, saruklara isnat olunan ftilin de jandannanm askeri gorevlerinden
bulunmadlg1, sadece OHAL bOlgesinde farkl1 yorumlamamn mfunkiin
olmadlg1, vatand~m huzur i<;inde ve emniyetle yollarda seyahat et-
mesi, birlik sevklerinin giivenli bir §ekilde yerine getirilmesi amaciy-
la mevcut kritik bOlgelerde Kara Kuwetleri birliklerinin kullarulmasi-
nm da jandannamn millki gorevinin niteligini degi§tirmeyecegi, bu
baklmdan soz konusu emirlerin saruklara verilen yol emniyeti ve asa-
yi§le ilgili olmas1 sebebiyle millki gorev oldugundan ku§ku bulunma-
dlgi sonucuna vanlarak gerek<;e ile biiyiik zararlar doguran emre ita-
atsizlik su<;undan mahkemenin gorevsizligine, san1k Bekir Sani Alp
hakkmda memuriyet gorevini ihmal sw;undan a<;llan kamu davasmm
ayrllmasma karar verilmi§tir.
Soz konusu hiikmiin askeri savc1 ve komutan tarafmdan temyiz
edilmesi iizerine yapllan inceleme sonucunda Askeri Yarg1tay 4. Da-
iresi'nin 25.1.1994 giin ve 1994/26-84 esas ve karar sayll1 ilamwla da-
va konusu edilen ve kendilerine riayetsizlikle su<;lanllan 3. Ordu Ko-
mutanhgi'run 12.11.1991 tarihli emri ile Jandanna Genel Komutanh-
~'nm 9.9.1992 tarihli emirlerinin tamamen asayi§ ve yol emniyetiyle
ilgili oldugu, bu emirlerde sevklerin hangi esaslar dahilinde yapllaca-
gmm bildirildigi, ayrn emirler ile ilgili olarak OHAL Koordinasyon Ku-
rulu B~kanhg1'nca OHAL Valiligi'ne yaz1 gonderildigi, keza yol gii-
venligiyle ilgili olarak hangi birliklerin hangi noktalarda sorumlu ola-
ca~m, kimlerden yardlm isteneceginin liste halinde <;Ikanldigi, bu
bolgelerde gerekli onlemleri almamn sorumluluk verilen jandanna
birlik komutanliklarma ait oldugu a<;Ik<;a goriilmektedir.
Soz konusu emirlerin millki emirlerden olmad1~, bOlgenin ozelligi
nedeniyle ve Kara Kuwetleri birliklerinde, OHAL bOlgesinde bu tip
sevklerin yaplldlg1 belirtilerek Daireler Kurulu'nun 8.7.1993 tarih ve
1993/61-61 saYJh ilanundajandannarun egitim ve ogretim baklmmdan
Genelkurmay B~kanbg1'na, emniyet ve asayi§ i§leri ile gorev ve hiz-
metlerin yap1lmasi bakmundan l<;i§leri Bakanhg1'na bagh oldugu, sa-
v~ seferberlik ve s1klyonetim halinde sadece bir bOliimiiyle kuwet
 103

komutanhklan emrine girdigi, jandarmarun askeri yaptda te§kilatlan-

dmlmasnun kendisine verilen millki, adli, askeri ve diger gorevleri
askeri kurul ve teamilller c;erc;evesinde yerine getirecek olmasnun di-
ger gorevlerini askeri gorev haline getirmeyeceginin belirlendigi, sa-
ruklara isnat edilen fiilin de jandarmarun askeri gorevlerinden bulun-
madl~, 2803 sayth yasayt sadece OHAL b6lgesinde farkh yorumlama-
nm mfunkiin bulunmadl~, vatanda§m huzur ic;inde ve emniyetle yol-
larda seyahat etmesi, birlik sevklerinin giivenli bir §ekilde yerine ge-
tirilmesi amactyla mevcut kritik baknndan soz konusu emirlerin yol
emniyeti ve asayi§le ilgili olmas1 sebebiyle millki gorev oldugundan
ku§ku bulunmadlg1 sonucuna vanldl~ belirtilmi§tir.
Biiyiik zararlar doguran emre itaatsizlik suc;undan askeri mahke-
menin gorevsizligine karar verildigi anla§Ilmakta ise de 2803 sayili
jandarma te§kilat gorev ve yetkileri kanununun 7'nci maddesinin be-
lirlemi§ oldugu miilki, adli ve askeri gorevleri ile diger gorevleri hu-
zur ve siikfin ile asayi§in egemen oldugu normal §artlarda normal
devrelerde ve normal bOlgelerdeki gorevleri ve bu gorevlerin boliin-
mesi hallerini gostermekte oldugu ku§kusuz olmakla beraber Dogu
ve Giineydogu bolgesinde bir klsrm illeri kapsamak iizere kamu dii-
zeninin ciddi §ekilde bozuldugu, nitekim bOliicii teror hareketinin Si-
lahh Kuvvetler mensuplarma kar§I giri§tigi eylemler sebebiyle TSK
personeli ve ailelerinin OHAL bolgesine emniyetli surette gidi§ ve ge-
li§lerinin temini ic;in Genelkurmay Ba§kanllgt'nm, jandarmaya OHAL
sebebiyle Dogu ve Giineydogu Anadolu'nun bir klsrm illerinde veril-
mi§ alan dava dosyasmda teferruat1 ve hizmeti olarak kabul ve bu ka-
bule uygun olarak c;tkanlmt§ emirleri de 211 sayth kanunun 6'nc1
maddesindeki manada hizmet emri olarak kabuliiniin mfunkiin oldu-
gu nazara almdlg1 takdirde biiyiik zararlar doguran emre itaatsizlik
suc;unu i§ledikleri iddiastyla santklar hakkmda ac;Ilan kamu davast-
nm esastan hiikme baglanmas1 gerekirken mahkemenin gorevsizligi-
ne ili§kin olarak tesis edilen kararda isabet goriilmedigi cihetle §ek-
linde gerekc;eyle gorev noktasmdan bozuldugu anla§Ilmi§trr.
Goreve ili§kin bozma kararlarma kar§I ilk derece mahkemeleri di-
renme karan veremeyeceklerinden ve gorev hususu da bu §ekilde c;o-
zfunlendikten sonra yukanda tarih ve saytlan yazth bulunan bozma
ilamlarma ayn ayn uyulmak ve kamu davalarmt birle§tirmek suretiy-
le yapdan yargtlama sonunda verilen kararm gerekc;esinde Tiirkiye
Cumhuriyeti Devletinin topraklannm bir bolfuniinde ayrlltkc;thk iddi-
astyla terorist faaliyetlerde bulunan PKK orgiitii, bu faaliyetleri cfun-
lesinden olarak koyleri basmakta, yollan kesmekte ve c;e§itli katliam-
lar yapmaktadtr. Bu nedenle memleketin dogu bolgesinde seyahat
104

eden ki§ilerin can ve mal emniyetleri tehlikeye ginni§tir, vatanda!?la-

nn can ve mal emniyetini saglamakla gorevli devlet, bu terorist faali-
yetini onlemek maksadlyla <;e§itli tedbirler almaktadlr.
Terorist faaliyetler nedeniyle ORAL Kanunu geregince belirlenen
ve mticavir iller ile <;evre il<;elerde terore kar§I giivenlik kuvvetleri go-
revlendirilmi§tir. Buna gore, miicadele devam edegelmektedir. Bu
miicadele i<;in kolluk kuvvetleri, TSK, Jandanna Genel Komutanh-
gt'na bagh kolluk kuvvetleri ile l<;i§leri Bakanh~'na bagh gii<;ler go-
revlendirilmi§tir. Bu kuvvetlerin gorevleriyle ilgili faaliyetler ya ken-
di ozel kanunlanndan kaynaklanan gorev ve yetkilerin icras1 suretiy-
le yiiriitiilmekte ya da bagh bulundugu komutanhklann ozel ya da ge-
nel emirleriyle siirdiiriilmektedir.

Mahkemece Askeri Yarg1tay'm bozma ilamma uyulmm;;, Genel-

kurmay B~kanhg1'na yazllan miizekkereye verilen cevapta Top-
<;u Kldamli Albay Giiray Sel<;uk'un diger samk albaylardan daha
kldemli oldugu bildirilmh;;tir. ·

Toplam 58 ki§iyi kac;rrdllar

Boylece usule ili§kin bozmadan sonra yeniden yapllan yargllama
sonucunda toplanan tiim delillere gore 8. Kolordu Komutanlrg1 Aske-
ri Mahkemesi'nin 24.6.1997 giin ve 1997/263-347 esas sayrh hiikmii ile
24 mayrs 1993 giinii saat 18.00 srralannda Elaztg-Bingol karayolu <;;ev-
rimpmar koyiiniin giineyinde 130-150 ki§i civannda tahmin edilen ya-
sadt§l PKK orgiitiine mensup terorist tarafmdan karayolunun kesildi-
gi, gelen ara<;lann durduruldugu, ara<;lardan indirilen ki§ilerin yolun
500 metre kuzeyinde bulunan vadide toplandtgt, tek tek htiviyetleri-
nin almarak kimlik kontroliiniin yapddtgl, miiteakiben orgiit adma
propaganda faaliyetinde bulunuldugu, bu esnada Malatya'dan iki mi-
dibiis i<;erisinde sevk edilen 49 er ve erb3!?m da teroristler tarafmdan
olay yerinde indirildigi, yaprlan htiviyet kontrolii sonucunda tahmi-
nen 30 civannda ara<;tan indirilen 500-600 kadar vatand3!?I serbest bt-
raktrklan, ancak 49 er, ·1 polis ve 8 sivil vatand3!? olmak iizere top lam
58 ki§iyi ka<;rrdtklan, aynca BingOl istikametinden Elaztg yoniine gi-
den Mu§ Tur finnasma ait iki otobiisii de durdurmak istedikleri, an-
cak bu otobiislerin · dunnamasr iizerine ate§ ac;ttklan, bu ara<;larda
bulunan bir erin §ehit oldugu, 5 sivil vatand3!?m hayatrm kaybettigi,
bir astsubay, 4 er ve 7 sivil vatand3!?m da yaralandrgr anla!?Ilmt§tlr.
25 mayrs 1993 tarihinde ise Yol<;at1 koyiiniin 2 km kuzeyinde, ka<;I-
ruan erlerden 29'unun cesetlerinin bulundugu, 2 erin sag, 5 erin ise
yarah olarak ka<;rp kurtulduklan, aynca ayn1 giin yaprlan operasyon-
 105

lar sonucu 13 er, 1 polis rnernuru ve 8 sivil vatand~m sag olarak kur-
tanldiklan, rntiteakip gtinlerde yapllan operasyonlarla eylerni gerc;ek-
le§tiren teroristlerden 28'inin olti olarak ele gec;irildigi, 24 rnaYis 1993
gtinti 11 Merkez Jandarrna Kornutanhg1'nca c;1kanlan iki z1rhh yol
kontrol tirni ile bir BTR 60 ve iki §Ordland aracmdan olu§an jandar-
rna rnekanize kornando tirninin saat 14.00'dan itibaren Bing61-Elaz1g
smrrlan arasmdaki karayolunda yol ernniyet gorevine b~ladlklan,
bu iki tirnin Bilaloglu koytintin 1,5 krn dogusunda bulunan ve Atapark
olarak tabir edilen rnevkide saat 18.00 s1ralarmdan bulu§InaYI rntite-
akip Bilaloglu koyti istikarnetinde seyir halindeyken koytin 500 met-
re dogusundaki s1rtlardan kendilerine ate§ ac;Ildigi, tim personelinin
arac;lardan inerek gtineydeki tepelerde tertiplendigi, ate§e anmda
kar§Ihk verdikleri, aym zarnanda dururnu telsizle Bingolll Jandarrna
Kornutanh~'na da bildirdikleri, bu esnada Atapark rnevkiinde bulu-
nan rnekanize tirnin ise silah seslerini duyrnas1 tizerine koy istikarne-
tine dogru ilerleyerek c;atl§rnaya katlldlg1, ancak BTR 60 aracmm
benzin deposundan teroristlerin att1g1 roketle isabet ald1g1, can kayb1
olrnadlg1, c;atl§rnalarm rnuhternelen saat 19.30'a kadar devarn ettigi
anl~1hm§tir.
1ddianarnede samklara isnat edilen btiytik zararlar doguran ernre ita-
atsizlikte ISrar suc;unun olll§tugunun delili olarak Jandarrna Genel Ko-
rnutanllgi'nm dosyada bulunan 9 eylill1992 tarihli ernri gosterilrni§tir.
TUrn bu emir ve diger belgelerden anl~llrni§tiT ki, celp, sevk ve da-
gitrm donernlerinde erb~ ve erlerin ORAL bolgesine yapacaklan se-
yahatlerde b6lgenin ozelligi ve yogunl~an teror tehdidi nedeniyle
birtakrm ilave tedbirlere ihtiyac; bulundugu, buna gore yeni baz1 dti-
zenlerneler yap1lrnas1 gerektigi kanaatiyle ast birlik kornutanhklanna
ernirler verildigi, onlara ek tedbirler alrnalannm bir gorev olarak ytik-
lendigi anl~llrnaktadlr.

Yanh§ uygularna once Malatya'dan ba§ladi

San1klar Htiseyin Yllrnaz ve Ozcan Yarat savunrnalannda suc;larna-
lan kabul etrneyerek kendilerinin her ttirlti ernniyet tedbirlerini aldik-
lanm, olay gtinti asker sevklyatlndan haberdar olduklanm, kendileri-
ne bagh ilc;e jandarrna kornutanhklanna dururnun bildirildigini beyan
etrni§ler ise de Malatya kontrol noktasmdan toplarn 582 jandarrna er-
b~ ve erinin sevk edilecegi kendileri tarafmdan bilindigine gore ve
bu erlerin ternin edilen arac;larla ve klsa arahklarla sevk edilrneye
b~lanrnas1 sebebiyle gerek arac; saYISI, gerekse sevk edilen persone-
lin rniktarl dikkate almd1gmda sadece gec;en arac;larm rnarka ve pla-
ka nurnaralarmm bir karakoldan digerine telefon ve rnesajla bildir-
106

ESAS NO. . 1005 1125U

SAYFA NO 21
KAflAR NO.. : 1998 I &.lO

!:i_~E VE HljKQM . Gefekl;e$J r\Jkancla ayd<landlQJ QZefe;

1- San1K HUs<>yin YILM."-2: 1n t>OyOk zaroriar veren errre l!a:lffiiZ!iklt: 1srar SlJVUI1U ~~~ i0:1i3SI ib !Grnu
davaS• aylln11'? tse de ~in memunyet gorewti ihmal ~nde vasi11andrr.lmasc~IO gerektlill, a'lCak
bu &JOtUI1 da sWuta e<mOO!Qr !Gnaatine vanldr9Jnd3n BERAETINE
2- Sanik 6zmn YARAT In tlOyOk zamrveren emre itaatsiZilkte IS!ai'Sl'i'.tnU ~i()i idd""l ile kamU (!av..,;1
,..!lmJ~ ise ~ <')'lemJr.ln memuriyet gorevini inmal §e!dinde vasJllandJnlmas•n,n g~l, ancak bu
~ da subu!a erme<ligl lolna31ine vartldi9Jnd30 BERAEllNE,
As. Yarg1tay )Oiu a<;Jk o1mai<02ere C1f !::i1ligi Jle l<ar.lT ~. ~ karar ld:a MiWlm:nda
AsS..v.HakAtgm.Mlnet Oz!JEMIR tutanaJ¢a Yz.i~.Md.Mdin Kaya SLIT t=Jr olduk:afl t1altle,
sen1kl.enn"' samk ""'"li Av Fa:K SARUHAN 1n G!YAPI.ARINDA, MOdahi Vekili Av.~inasi OZEN in
'V\JZONE: ~'""'kl;a okunup urulerl tc!him ed:ld\ yasa1 )01 w 50reSi a<(Jklandl 13 10.1998

HAKIMUYE

GoJcan DIZMAN
Mu.Kd.Aib
1969-22

Gc~i hOkUm y.>ZII:!iQI srrem ~!Gn Mu.Kd.Aib. GC!can DIZMAN goreW olamk Gamiron di§!nda
oldui)und3n keneisine imzala!Jiamadr. 17.1 1.1996 (

!;u h:J<:r.1:..in <-:~:-:.c:r.i .s:U::-e~1 ir- :~:C e ~a ra:~.':.O:-:;a tt;n:,·iz edi 1.~-:l;Al~:.::de:-t f;c:>i~ !.;:::;-
t!i;ir~t~c il;~;or:~ .)l"J.tU::." 1·.J.2.1;;9~ I

mesiyle yetinilmemesi, ilave bru}ka tedbirlerin almmas1 zarureti de

a<;Ik<;a goriilmektedir.
Esasen Jandarma Genel Komutanhgi'nm emrinde bu tedbirlere
konvoy te§kil etme, ara<; i<;ine silahh ki§i koyma gibi omekler goste-
rilmek suretiyle yol ve yontem de gosterilmi§tir. Mahkememizce yan-
h§ uygulamanrn Malatya kontrol noktasmdan bru}ladlgi kanaatine va-
nlml§trr. Qiinkti Malatya-Elaztg karayolunun giivenli olmas1 ve bu ne-
denle konvoy te§kil edilmeden ara<;larm miinferiden yola <;Ikarilmala-
n §eklindeki savunmanrn hakli bir gerek<;esi bulunmamaktadlr. Qiin-
 107

ldi bu arac;;lar, karayolu Elaz1g'a kadar giivenli olsa dahl daha riskli
bOlgelerden gec;;eceklerine gore tedbirlerin Malatya'dan itibaren alm-
masi icap ederdi. Ancak boyle bir tedbire b~arn11] olmas1 bu
kadar yogun sevklyat yapilacagmdan haberdar alan Elaz1g ll Jandar-
ma Komutanhgi'nm sorumlulugunu da ortadan kaldrrmamaktadrr.
Yukanda belirtilen emirler ve diger yazili belgeler il jandarma komu-
tanlarma kendi sorumluluk bOlgeleri ic;;erisinde her tiirlii ilave emniyet
tedbirlerini de alma gorevini yiikledigi gibi diger komutanhklarla ve em-
niyet birimleriyle koordine etme sorumlulugunu da vermektedir.
Bu baklmdan samk Hiiseyin Yilmaz'm gelen arac;;lan Elaz1g smm-
na giri§lerinde durdurmas1, uygun sayida arac;;lardan konvoy te§kil
ederek yola devam etmelerini saglamas1, eldeki imkfuliara gore es-
kortlamasi, hatta arac;;larm ic;;ine silahh personel de yerle§tirmek su-
retiyle daha giivenli seyahat etmelerini saglamas1 gerekirdi. Samgm
bu tiir emniyet tedbirlerini almad1g1 ve olay oncesi bildirilen, dosya-
da bulunan. c;;e§itli istihbarat raporlarma gore bolgede c;;ok sayida te-
roristten Olll§an gruplarm dola§bklan ve her an bu tiir konvoylara
baskm diizenleyebilecekleri, yol kesebilecekleri bildirildiginden ve
samk tarafmdari da bu hususlar bilindigine gore gerekli tedbirleri al-
madi~ anla§Ilnn§trr.

Saruklann beraatma...
Her ne kadar samk yazd1g1 emirlerde Jandarma Genel Komutanh-
gi'nm yukanda tarih ve sayisi belirtilen emrini ilgi gostermek suretiy-
le kendi ast birliklerine de aym tedbirlerin almmas1 ic;;in emir gonder-
mi§ ise de, bunun yeterli olmadigi, c;;iinkii soz konusu tedbirlerin alm-
masmm bu komutanl1klarm imkan ve kabiliyetlerini a§acagi kanaati-
ne vanlmi§br.
Gerekc;;e yukanda ac;;1klandi~ iizere;
Samk Hiiseyin Y1lmaz hakkmda biiyiik zararlar veren emre itaat-
sizlikte 1srar suc;;unu i§ledigi iddias1yla kamu davas1 ac;;llmi§ ise de ey-
leminin memuriyet gorevini ihmal §eklinde vasrllandirilmasmm ge-
rektigi, ancak bu suc;;un da siibuta ermedigi kanaatine vanld1gmdan
beraatma; San1k Ozcan Yarat'm da beraatma, Askeri Yarg1tay yolu
ac;;1k olmak iizere oybirligiyle karar verildi.
Verilen karar iddia makammda Askeri Savel Hakim Astegmen Ah-
met Ozdemir, tutanakta Yazil§leri Miidiirii Metin Kaya Siit hazrr olduk-
lan halde samklarm ve samk vekili Avukat Faik Saruhan'm giyaplarm-
da, miidahil vekili Avukat ~inasi Ozen'in yiiziine kar§I ac;;1kc;;a okunup
usulen tefhim edildi, yasal yol ve siiresi ac;;1klandl. 13 ekim 1998
(Gerekc;;eli hiildim yazlldlg1 s1rada Ba§kan Muhabere Kldemli Al-
108

bay Giilcan Dizman gorevli olarak gamizon dt;;mda oldugundan ken-

disine imzalatilamadL)

Bu hiiktim, kanuni siiresi i<;inde taraflarca temyiz edilmedigin-

den 10 §Ubat 1999 tarihinde kesinle§ti ve boylece dava dosyasi da
kapand!. '

33 er ic;in 33 metrelik bayrak diregi emekli askerden

Bingol' e giden her asker ve onun yakmlan, 33 askerimizin
yollarmm kesilip PKK'hlar tarafmdan ara<;larmdan indirildigi
yeri yiirekleri stzlayarak goriir. Oradan ge<;erken, "!§te tam bu-
rada askerlerin ara<;lan durduruldu. Arabalanndan indirildi.
Tek s1ra halinde buradan gotiiriiliip §ehit edildi" diyerek onlar1
anarlar.
Ylllarca, bu anlatildi ama kimsenin aklma, 33 askerimizin §ehit
edildigi yere bir amt dikmek gelmedi. Ya da buna oncelik eden ol-
madt. Bingol 11 Jandarma Komutan1 Albay Umit Ytlmaz, Gen<; Ta-
bur Komutam Albay Murat Aydin bunun onciisii oldu. $ehit Aile-
leri Demegi Ba§kam Ziya Sezen'le s1kl bir i§birligi i<;ine girildi.
$ehitlerin unutulmamast, unutturulmamas1 ve orada bayragmu-
zm siirekli dalgalanmas1 i<;in proje geli§tirildi.

33 askerimizin ~ehitedildigi yere 33 metre uzunlugunda bir

bayrak diregi dikildi.
109
110
111
112

lsmet Mercan Ti.irk Silahh Kuvvetleri'nde cmemli gorevlerde bu-

lundu. Ozel Kuvvetler'de tim komutanh~, tabur komutanh~ yapti.
Bingol'den her gec;i§te onun da yiiregi siZlardi. 0 bilirdi §ehitleri
memleketlerine nasll gonderdiklerini. Parc;alanan bedenleri, yanan
yiirekleri, "Oglum!.." diyen anarun toz koparan feryadrm ...
Ozel Kuvvetler'den kurmay albay riitbesindeyken emekliye ay-
rlian lsmet Mercan'm, i§ hayatma atllmas1 ve bu i§lerinde son de-
rece ba§anh olmas1 onun arkada§lanm da memnun etmi§ti. Ya-
nmda o srrada 70'e yakm ki§i c;alt§Iyordu. Kurdugu ve "Meris
Grup" adim verdigi §irketleri arasmda madencilik, gtda, reklam ·
ve Telekom i§lerivardt. Bingolll Jandarma Komutan1 Albay Omit
Ytlmaz (2007'de generallige terfi etti), lsmet Mercan'1 buldu ve
"33 askerimizin §ehit edildigi yerde 33 metre uzunlugunda bayrak
diregi dikmek, bayragtm1z1 dalgalandirmak istiyoruz. Bize yar-
dimc1 olur musunuz?" dedi. l§te adim boyle atlld1.
lsmet Mercan "Seve seve" dedi. Hatta, yalmz bayrak direginin
dikilmesiyle yetinilmemesini, burada ya§ananlann gelecek ku-
§aklar tarafmdan da bilinmesi it;in bir an1t ile §ehitlerin temsili
kabirlerinin yapllmastm da listlenebilecegini soyledi.
Boyle onemli bir projede, Cumhurba§kanll~'nm da sembolik bi-
le olsa katklsmm son derece anlamlt olaca~ dli§tinilldti. Donemin
cumhurba§kam Alunet Necdet Sezer'i ziyaret ettiler. Sezer, bu giri-
§imden ve i§adammm destegmden c;ok memnun oldu. Bayrak dikil-
mesi, amt dikilmesi, §ehitler adma temsili kabirlerin yaptirllmas1
ic;in 20 milyar lira gonderdi. Baz1 i§adamlan da 5 milyar lira katklda
bulundu. 55 milyar lirastlsmet Mercan tarafmdan kar§Ilandi. Orada
gorkemli bir taren ic;in de hic;bir fedakarhktan kac;mmadi.
30 haziran 2007' de, her §ehit ic;in bir metre olmak lizere 33
metre uzunlugunda bayrak diregi dikildi. Amtkabir'den alman
bayrak, liniversite ogrencileri tarafmdan Bingol'e gotiiriildti ve
tOrenle gondere c;ekildi. Yaptmlan temsili mezarlara da §ehitlerin
memleketinden toprak getirildi, aym bOlgede 33 000 adet fidan
dikilmesi planland1.
BingOl nJandarma Komutam Albay Omit Yllmaz da, bayragm di-
kilecegi bOlgeye bir karakol yaptirdi. Her yil aym yerde §ehitler am-
hrken, ~ehit Aileleri, Malulleri ve lnsan Haklan Demegi de, her yil
farkh bir etkinlikle 33 §ehidi ttim illkede anmayt ongordli.
0 tOrenlerde, c;ocuklan §ehit olanlar, onlarm yollanmn kesildigi
yeri gordti. Agladllar, c;ocuklan ic;in o bozkrrda feryat ettiler. Onla-
ra, c;ocuklanmn §ehit edildigi ilin de "hem§erilik berati" verildi.
Sizler rahat uyuyun...
33 askerimizin §ehit edildigi hep konu§ulur da
onlarm kim oldugu bilinmez. i§te silahs1z,
korumas1z olarak dag1trma gonderilen, yollan
kesilip §ehit edilen Mehmetc;ikler:
115
116
117
118
!'
,IIJ
119

!-
I

r}'
·~

t
~~·
t

r·
r

~I
f~
!·l

rl
II
~~
\1

ifr
r
[~
.,
~
ll_
;~

\J
iJ
j
:l
l
~·
120