165 Mίλησε κι αναχώρησε ο κρατερός Αργοφονιάς.

Kι εκείνη, σεβαστή νεράιδα,

πήγε να βρει τον μεγαλόψυχο Oδυσσέα, στην προσταγή του Δία υπάκουη.
Tον βρήκε εκεί να κάθεται στο περιγιάλι, ούτε στιγμή δεν στέγνωναν
τα μάτια του απ’ το κλάμα, έλιωνε η γλυκιά ζωή του
απ’ τον καημό του γυρισμού, κι οδύρονταν,
170 αφού καμιά χαρά δεν του έδινε τώρα η νεράιδα.
Tις νύχτες αν κοιμότανε μαζί της στο βάθος της σπηλιάς,
το ’κανε απ’ ανάγκη· το ’θελε εκείνη, εκείνος όχι.
Tις μέρες όμως τις περνούσε κρεμασμένος σε βράχια κι ακρωτήρια,
τα σωθικά του τρώγοντας με δάκρυα, στεναγμούς και λύπες,
175 με μάτια βουρκωμένα, στυλωμένα πάντα στο άκαρπο πέλαγος.
Kοντά του στάθηκε αρχοντική η θεά και τον προσφώνησε:
«Δύσμοιρε, δεν έχεις λόγο πια να οδύρεσαι, να χαραμίζεις
τη ζωή σου με το κλάμα. Tο πήρα απόφαση, θα σε κατευοδώσω.
Eμπρός λοιπόν, πελέκησε μακριά μαδέρια, συνάρμοσέ τα
180 με καρφιά και φτιάξε μια σχεδία πλατιά· στήριξε πάνω της
ψηλά δοκάρια, να σε ταξιδέψει στο γαλάζιο πέλαγος.
Eγώ σου δίνω ψωμί, νερό και κόκκινο κρασί, να ’χεις να ζεις,
να μην πεθάνεις απ’ την πείνα.
Kι ακόμη ρούχα θα σε ντύσω και πίσω σου θα στείλω ούριο άνεμο,
185 ώστε να φτάσεις στην πατρίδα σου χωρίς μεγάλη βλάβη,
αν βέβαια το θελήσουν και οι ουράνιοι θεοί,
όσοι με ξεπερνούν στη γνώση και στην πράξη.»
Pίγησε που την άκουσε πολύπαθος και θείος,
ύστερα μίλησε ο Oδυσσεύς, και πέταξαν τα λόγια του σαν τα πουλιά:
190 «Tο βλέπω· άλλο, θεά, έχεις στον νου σου, όχι τον γυρισμό μου·
που με παρακινείς με μια σχεδία να περάσω
το μέγα κύμα της θαλάσσης, τόσο αποτρόπαιο και φοβερό, που μήτε
ισόρροπα και γρήγορα καράβια να το περάσουν δεν μπορούν,
κι ας έχουν πίσω τους πρίμο το αγέρι του Διός.
195 Σ’ το λέω, εγώ δεν πρόκειται ν’ ανέβω σε σχεδία,
αν πράγματι εσύ δεν το ’χεις αποφασισμένο.
Eκτός κι αν δέχεσαι τον μέγα όρκο να προφέρεις,
πως άλλο πια κακό δεν σκέφτεσαι για μένα.»
 1. Να αντιστοιχίσετε τα είδη των ποιητών από τη στήλη Α’ με τα χαρακτηριστικά τους απ’ τη στήλη Β’.
(μονάδες 2)

α’ β’

1. Τραγουδούσαν τα έπη με τη συνοδεία φόρμιγγας/ κιθάρας

2.Ανήκαν σε επαγγελματικά σωματεία

3. Απήγγειλαν ρυθμικά έτοιμα καταγεγραμμένα έπη

ΑΟΙΔΟΙ

4. Ζούσαν και εργάζονταν σε βασιλικά ανάκτορα

5.Απομνημόνευαν τυποποιημένα στοιχεία (φράσεις, στίχους,

σκηνές) ΡΑΨΩΔΟΙ

6. Κρατούσαν ραβδί, σύμβολο θεϊκής εξουσίας

7. Ταξίδευαν και παρουσίαζαν τα έπη τους σε μεγάλες γιορτές

8. Αυτοσχεδίαζαν τα έπη τους με τη βοήθεια της Μούσας.

2. α) Τι ανακοινώνει η Καλυψώ στον Οδυσσέα, όταν τον συναντά στο ακρογιάλι και με ποιους τρόπους υπόσχεται πως θα
τον βοηθήσει ;

β) Γιατί - παρ’ όλα αυτά - ο ήρωας στέκει δύσπιστος απέναντί της; (μονάδες 4)

3. α) Να χωρίσετε το απόσπασμα σε τρεις ενότητες και να δώσετε σε καθεμία έναν τίτλο. (μονάδες 3)

β) Να εντοπίσετε στο κείμενο ένα (1) σημείο στο οποίο χρησιμοποιείται από τον ποιητή η τεχνική της επικής ειρωνείας.
(μονάδες 3)

4. α) Να περιγράψετε τη συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο Οδυσσέας, προτού συνομιλήσει με τη

νεράιδα Καλυψώ. (μονάδες 3)

β) Να εντοπίσετε και να καταγράψετε τρία(3) στοιχεία (1 στοιχείο υλικού πολιτισμού, 1 ιερή συνήθεια , 1 στοιχείο
ανθρωπομορφισμού των θεών) που δείχνουν τον πολιτισμό των ανθρώπων της ομηρικής εποχής. (μονάδες 3)