Professional Documents
Culture Documents
Elverişsiz Deprem Dogrultuları Prof - Dr.gunay Ozmen
Elverişsiz Deprem Dogrultuları Prof - Dr.gunay Ozmen
Günay Özmen
İstanbul Teknik Üniversitesi
1/58 2/58
Önceki Çalışmalar
Sunum Düzeni
Çakıroğlu, A., En Büyük Tesirleri Veren Deprem
Doğrultularının Tayini, İ.T.Ü. Dergisi, 1975.
1.Giriş,Tipik Yapılar ve Varsayımlar Ortogonal Olmayan Yapılarda Maksimum Donatı
Oranlarının Tayini, Teknik Dergi, Ocak 2005.
2.Kesin Deprem Doğrultuları ve Donatı
Oranları Deprem Etkisi Altında Tasarım İç Kuvvetleri,
www.yapistatigi.itu.edu.tr/raporlar/raporlar.html,
3.DBYBHY Formüllerinin İrdelenmesi 2009.
5/58 6/58
1
Önceki Çalışmalarda Yer Alan
Varsayımlar
Tüm örneklerde düşey taşıyıcı elemanlar
kolonlardır. Perde Kullanılmamıştır.
Ek dışmerkezlikler göz önüne Tipik Yapıların Özellikleri
alınmamıştır.
Tüm örnekler tek katlıdır.
Düşey yüklerden oluşan eğilme
momentleri göz önüne alınmamıştır.
Gerçek eksenel kuvvet ve eşdeğer
deprem yükü değerleri kullanılmamıştır.
7/58 8/58
9/58 10/58
Tipik Yapıların
Şematik Kesiti →
Düşey Yükler
Sabit yük g = 3.80 kN/m2
Kesin Deprem Doğrultuları
Hareketli yük q = 3.50 kN/m2 ve
Deprem Donatı Oranları
Karakteristikleri
A0 = 0.30 (2o) → 0.60
TA = 0.15 s (Zemin : Z2)
TB = 0.40 s
Süneklik düzeyi : Yüksek
12/58
11/58
2
Parametrik Araştırma Tip 1 Kalıp Planı
α= 1, 2, 3,…..360º (∆α
α=1º)
α= 5,10, 15,…..360º (∆α
α=5º) 13/58 14/58
15/58 16/58
17/58 18/58
3
Kirişlerde Parametrik Araştırma
Kolonlarda Parametrik Araştırma ∆α=1° ∆α=5°
Kiriş αp As (üst) ρ As (üst) ρ Fark
No. Derece cm2 % cm2 % %
∆α=1° ∆α=5°
K101 149 9.09 0.73 9.09 0.73 -
Kolon αp As ρ As ρ Fark
K102 5 9.86 0.79 9.86 0.79 -
No. Derece cm2 % cm2 % %
K103 186 8.15 0.65 8.15 0.65 -
101 300 15.51 1.72 15.51 1.72 -
K104 335 12.64 1.01 12.63 1.01 -0.08
102 289 25.97 1.28 25.95 1.28 -0.08
K105 152 6.54 0.52 6.54 0.52 -
103 290 27.54 1.36 27.54 1.36 -
K106 2 6.99 0.56 6.99 0.56 -
104 248 11.70 1.30 11.68 1.30 -0.17
K107 8 8.34 0.67 8.34 0.67 -
105 329 18.28 1.49 18.28 1.49 -
K108 188 7.30 0.58 7.30 0.58 -
106 167 22.34 1.10 22.28 1.10 -0.27
K109 219 4.44 0.36 4.44 0.36 -
107 355 14.18 1.58 14.18 1.58 -
K110 42 4.44 0.36 4.44 0.36 -
108 49 24.41 1.53 24.40 1.53 -0.04
K111 44 9.82 0.79 9.82 0.79 -
109 359 16.00 1.00 16.00 1.00 -
K112 58 10.27 0.82 10.27 0.82 -
110 71 18.18 1.14 18.15 1.13 -0.17
K113 80 12.53 1.00 12.53 1.00 -
111 111 11.61 1.29 11.61 1.29 - K114 87 18.61 1.49 18.60 1.49 -0.05
Min -0.34
K115 273 7.87 0.63 7.87 0.63 -
19/58
Min -0.21 20/58
21/58 22/58
Yapı Tip 1
Yapı Tip 2
23/58 24/58
4
Kirişlerde Parametrik Araştırma
Kolonlarda Parametrik Araştırma ∆α=1° ∆α=5°
Kiriş αp As (üst) ρ As (üst) ρ Fark
No. Derece cm2 % cm2 % %
∆α=1° ∆α=5°
K101 149 8.28 0.66 8.28 0.66 -
Kolon αp As ρ As ρ Fark
K102 5 6.00 0.48 6.00 0.48 -
No. Derece cm2 % cm2 % %
K103 186 6.16 0.49 6.16 0.49 -
101 352 18.14 1.81 18.13 1.81 -0.06
K104 335 16.90 1.35 16.90 1.35 -
102 224 36.58 1.95 36.57 1.95 -0.03
K105 152 7.005 0.56 7.005 0.56 -
103 222 22.63 1.39 22.55 1.39 -0.35
K106 2 5.03 0.40 5.03 0.40 -
104 209 15.28 1.53 15.28 1.53 -
K107 8 5.23 0.42 5.22 0.42 -0.19
105 355 20.98 2.10 20.98 2.10 -
K108 188 5.45 0.44 5.45 0.44 -
106 175 35.50 2.03 35.50 2.03 -
K109 219 5.42 0.43 5.42 0.43 -
107 8 21.91 2.19 21.89 2.19 -0.09
K110 42 5.49 0.44 5.49 0.44 -
108 30 15.75 1.58 15.75 1.58 -
K111 44 5.18 0.41 5.17 0.41 -0.19
109 58 21.95 1.46 21.92 1.46 -0.14
K112 58 10.70 0.86 10.69 0.86 -0.09
110 59 17.42 1.16 17.42 1.16 -
K113 80 15.87 1.27 15.87 1.27 -
111 161 10.92 1.09 10.91 1.09 -0.09 K114 87 18.50 1.48 18.50 1.48 -
Min -0.35
K115 273 8.70 0.70 8.70 0.70 -
25/58
Min -0.21 26/58
27/58 28/58
29/58 30/58
5
Elverişsiz Deprem Doğrultuları Kolonlarda Parametrik Araştırma
∆α=1° ∆α=5°
Kolon αp As ρ As ρ Fark
No. Derece cm2 % cm2 % %
101 299 23.84 1.59 23.84 1.59 -0.04
103 57 14.25 1.43 14.18 1.40 -0.49
104 296 32.56 1.08 32.54 1.08 -0.06
106 1 24.62 1.64 24.50 1.63 -0.49
107 39 35.34 1.17 35.31 1.17 -0.08
110 12 25.98 1.73 25.90 1.73 -0.31
111 109 24.27 1.62 24.26 1.62 -0.04
Min -0.90
31/58 32/58
33/58 34/58
6
Kolon No. 101 ve 108
Donatı Oranı Değişimi Elverişsiz Deprem Yönleri (T4)
37/58 38/58
Genel Değerlendirme
Minimum Farklar (%)
Kolonlarda Kirişlerde
Yapı Yapı
∆α=5° ∆α=10° ∆α=5° ∆α=10°
Tipi
1 -0.34 -1.02
Tipi
1 -0.21 -0.39
DBYBHY Ortak Etki Formüllerinin
2
3
-0.34
-0.90
-1.21
-1.89
2
3
-0.19
-0.17
-0.41
-0.17
İrdelenmesi
4 -0.34 -1.07 4 -0.16 -0.37
7
Tip 1 - 1. Kat Kirişleri
Tip 1 - 1. Kat Kolonları ∆α=1° (Kesin) DBYBHY
∆α=1° (Kesin) DBYBHY Kiriş As (üst) ρ As (üst) ρ Hata
No. cm2 % cm2 %
Kolon As ρ As ρ Hata %
K101 9.09 0.73 8.64 0.69 -4.95
No. cm2 % cm2 % %
K102 9.86 0.79 10.17 0.81 3.14
101 15.51 1.72 15.64 1.74 0.84 K103 8.15 0.65 8.39 0.67 2.94
102 25.97 1.28 28.05 1.39 8.01 K104 12.64 1.01 12.47 1.00 -1.34
103 27.54 1.36 29.42 1.45 6.83 K105 6.54 0.52 6.41 0.51 -1.99
104 11.70 1.30 9.74 1.08 -16.75 K106 6.99 0.56 7.07 0.57 1.14
105 18.28 1.49 18.97 1.55 3.77 K107 8.34 0.67 8.52 0.68 2.16
106 22.34 1.10 24.50 1.21 9.67 K108 7.30 0.58 7.46 0.60 2.19
107 14.18 1.58 14.48 1.61 2.12 K109 4.44 0.36 4.44 0.36 -
K110 4.44 0.36 4.44 0.36 -
108 24.41 1.53 24.57 1.54 0.66
K111 9.82 0.79 9.90 0.79 0.81
109 16.00 1.00 16.00 1.00 -
K112 10.27 0.82 9.12 0.73 -11.20
110 18.18 1.14 20.31 1.27 11.72
K113 12.53 1.00 12.71 1.02 1.44
111 11.61 1.29 12.56 1.40 8.18
K114 18.61 1.49 18.67 1.49 0.32
Max 11.72
K115 7.87 0.63 7.89 0.63 0.25
Min -16.75 Max 3.14
AOH ±4.73 Min -11.20
43/58 AOH ±2.11 44/58
Genel Değerlendirme
Hatalar (%)
Kolonlarda Kirişlerde
Yapı Yapı
Max Min AOH Max Min AOH
Tipi Tipi
1
2
11.72
11.17
-16.75
-17.41
±4.73
±2.52
1
2
3.14
3.40
-11.20
-6.79
±2.11
±1.54
Tasarımda Çok Yükleme
3
4
8.58
11.79
-14.18
-19.45
±3.35
±4.67
3
4
23.62
5.11
-19.34
-8.34
±5.49
±2.42
Kullanılması
Ağırlıklı ortalama hatalar (AOH) makul
düzeydedir.
Ancak maksimum ve minimum hatalar oldukça
yüksek düzeylerdedir.
Yönetmeliklerdeki ortak etki formüllerinin
güvenilir nitelikte olmadıkları anlaşılmaktadır. 46/58
45/58
8
Genel Değerlendirme Hata İrdelemesi
Kolonlarda Hatalar (%) Minimum hatalar:
Yapı ∆α=5° ∆α=10° ∆α=22.5° ∆α=45°
Tipi Min AOH Min AOH Min AOH Min AOH ∆α=5° için binde mertebesindedir.
1 -0.34 -0.04 -1.01 -0.14 -3.53 -0.47 -9.00 -1.55
2 -0.34 -0.03 -1.21 -0.17 -5.66 -0.58 -11.22 -1.97 ∆α=10° için %2’yi aşmamaktadır.
3 -0.90 -0.08 -1.89 -0.20 -3.27 -0.75 -10.34 -2.56 ∆α=22.5° için %5 mertebesindedir.
4 -0.34 -0.05 -1.07 -0.16 -4.93 -0.75 -10.89 -2.72
∆α=45° için %10’u pek az aşmaktadır.
Kirişlerde Hatalar (%)
Yapı ∆α=5° ∆α=10° ∆α=22.5° ∆α=45° Ağırlıklı ortalama hatalar:
Tipi Min AOH Min AOH Min AOH Min AOH
1 -0.21 -0.02 -0.39 -0.08 -1.42 -0.36 -5.31 -0.65 Genellikle binde mertebesindedir.
2 -0.19 -0.03 -0.41 -0.07 -1.59 -0.41 -7.10 -0.90
3 -0.17 -0.03 -0.17 -0.03 -1.37 -0.61 -4.36 -1.19 ∆α=45° için bile %2’yi aşmamaktadır.
4 -0.16 -0.03 -0.37 -0.08 -2.12 -0.52 -5.79 -1.45
49/58 50/58
9
Genel Değerlendirme SONUÇLAR
Hatalar (%)
Yönetmeliklerdeki ortak etki formüllerinin
Kolonlarda Kirişlerde güvenilir nitelikte olmadıkları saptanmıştır.
Yapı Yapı
Tipi
Max Min AOH
Tipi
Max Min AOH Ortak etki formülleri yerine farklı açılarda çok
1 5.00 -4.50 ±3.60 1 5.00 -0.97 ±4.35
sayıda deprem yüklemesi yapılması önerilmiş ve
2 5.00 -6.78 ±3.95 2 5.00 -2.44 ±4.18 sonuçlar irdelenmiştir.
3 5.00 -5.85 ±3.06 3 5.00 -0.21 ±4.07 22.5° veya 45°’lik artımlarla değişen
4 5.00 -6.53 ±3.14 4 5.00 -1.06 ±3.55 doğrultularda uygulanan deprem yüklemelerinin
pratik uygulamalarda başarı ile kullanılabileceği
Tüm maksimum hataların %5 olması doğaldır. gösterilmiştir.
Minimum ve Ağırlıklı ortalama hatalar makul Çok sayıda deprem yüklemesindeki hataların
düzeylerdedir. tümü negatif (güvensiz) yöndedir. Bu sakıncayı
Yönetmeliklerdeki ortak etki formüllerinin gidermek üzere, 45°’lik artım uygulamasında,
yerine düzeltilmiş 45° artım yüklemelerinin donatıların %5 arttırılması önerilmiştir.
kullanılması önerilebilir.
55/58 56/58
KAYNAK
Çok Katlı Yapılarda Elverişsiz Deprem Doğrultuları
www.yapistatigi.itu.edu.tr/raporlar/raporlar.html,
2011.
Teşekkürler…
GELİŞTİRME KONULARI
Bu çalışmada sunulan araştırma sonuçlarının
genelleştirilebilmesi için, Özellikle
Perde içeren yapı sistemleri Günay Özmen
Ek dışmerkezlikler
İstanbul Teknik Üniversitesi
göz önüne alınarak araştırmalar geliştirilmelidir.
57/58 58/58
10