You are on page 1of 159

1

MADENLERDE İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ
www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM
2

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Maden:
• Yer kabuğunda ve su kaynaklarında tabii olarak
bulunan, ekonomik ve ticarî değeri olan petrol,
doğal gaz, jeotermal ve su kaynakları dışında
kalan her türlü madde bu Kanuna göre
madendir.
• Madenler Beş Gruba ayrılarak
ruhsatlandırılmaktadır.
3

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

TANIMLAR
• Arama faaliyet raporu: Ruhsat sahalarında
yürütülen arama faaliyetleri ile ilgili Genel
Müdürlüğe verilmesi gereken belgeyi,
• Arama ruhsatı: Belirli bir alanda maden arama
faaliyetlerinde bulunulabilmesi için verilen yetki
belgesini,
• Askıya alma: Yetkilendirilmiş tüzel kişinin Maden
Kanunu ve bu Yönetmelik kapsamında rapor, proje
ve herhangi bir teknik belge hazırlama ve verme
yetkisinin belli bir süre durdurulmasını,
4

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

TANIMLAR
• Daimi nezaretçi: İşletmede daimi olarak
istihdam edilen maden mühendisini,

• İmalât haritası: İşletmelerde üretim yapılan


yerleri, miktarları, yapılış şeklini ve bir sonraki
yılın üretim programını gösterir, uygun ölçekli
ve üç boyutlu beyan niteliğindeki haritayı,
5

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

TANIMLAR
• İşletme faaliyet raporu: Yıllık işletme faaliyetine ilişkin
üretim, satış tutarı ve miktarı, stok ve bunun gibi
bilgiler ile toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı
gibi mali durumu gösteren ve şekli Maden Yönetmeliği
ile belirlenen belgeyi,
• İşletme projesi uygulama raporu: İlk işletme ruhsatı
düzenlendikten sonra üretim faaliyetine geçilinceye
kadar işletme projesinin uygulanmasına ilişkin olarak
Genel Müdürlüğe sunulması gereken raporu,
• İşletme ruhsatı: İşletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi
için verilen yetki belgesini,
6

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

TANIMLAR
• Koordinatör: Kamu veya özel sektörde mesleği ile ilgili en az
beş yıl çalışmış maden veya jeoloji mühendislerinden
herhangi birisini,
• Maden arama faaliyetleri: Jeolojik prospeksiyon, jeoloji
haritası yapımı, numune alma, jeofizik araştırma, jeokimya,
hidrojeoloji, jeoteknik etütler ile üretime yönelik olmayan
sondaj, galeri sürme, yarma ve kuyu açma gibi faaliyetleri,
• Maden arama projesi: Arama ruhsat sahasında bir termin
planı dâhilinde, ekonomik olarak işletilebilecek bir maden
yatağı bulabilmek için arama süresi boyunca yapılacak olan
arama faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine
yönelik yatırım bilgilerini ve mali yeterliliği içeren projeyi,
7

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

TANIMLAR
• Madencilik faaliyetleri: Madenlerin aranması,
üretilmesi, sevkiyatı, cevher hazırlama ve
zenginleştirme, atıkların bertarafı, ruhsat
sahasındaki stoklama/depolama işlemleri, maden
işletmelerinin kapatılması ve çevre ile uyumlu
hale getirilmesi ile ilgili tüm faaliyetler ve bu
faaliyetlere yönelik tesislerin yapılmasını,
• p) Maden işletme faaliyetleri: Üretime yönelik
hazırlık çalışmaları ve üretim yapılması için
gerekli faaliyetleri,
9

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Yeraltında hava akım hızı ……………………


ölçülür. Yeraltında hava akım hızı …. m/sn
olmalıdır.
10

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Yeraltında hava akım hızı anomometreyle


ölçülür. Yeraltında hava akım hızı 8 m/sn
olmalıdır.
11

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Yeraltı patlayıcı deposunda sıcaklık ……….


derece arasında olmalıdır.
12

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Yeraltı patlayıcı deposunda sıcaklık 8-30 derece


arasında olmalıdır.
13

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Mevzuatımıza göre yeraltında izin verilen en


az O2 ve en çok CO2 oranı %...... ve % …… dur.
14

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Mevzuatımıza göre yeraltında izin verilen en


az O2 ve en çok CO2 oranı %19 ve % 0,5 dur.
15

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan


koruyucu düzene …………… denir.
16

www.isgdem.com 11/9/21 10:02 PM

• Vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan


koruyucu düzene KARAKOL denir.
17

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Sondajla maden çıkarılan işlerin


yapıldığı işyerleri ile yeraltı ve yerüstü maden
işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanların sağlık
ve güvenliğinin korunması için uyulması gerekli
asgari şartları belirlemektir.
18

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• a)Ateşleme: Kazı işlerinde deliklere


doldurulmuş olan patlayıcı maddelerin
patlatılmasını,
• b) Ateşleyici: Patlayıcı madde
kullanılması koşullarını yerine getirmek üzere,
yeterlik belgesine sahip kişiyi,
• c) Ayak: Maden içerisinde iki galeri arasında
cephe halinde üretim yapılan yeri,
• ç) Baca: Maden içerisinden sürülen galeriyi,
• d) Baraj: Yeraltında yangın, su, zararlı gaz ve
diğer tehlikeleri önleyici engelleri,
• e) Bür: Yerüstüyle bağlantısı olmayan kuyuyu,
19

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM
20

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• f) Cep: Galeri, varagel ve vinç dip ve başlarıyla ara


katlarında ve ızgaralarda görevli çalışanların ve
ateşleme görevlilerinin korunmaları amacıyla
serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan yuvaları,
• g) Çatlak: Ana kütleden ayrılmış, her an düşebilecek
parçaları,
• ğ) Çatlak sökümü: Bir kademenin kazı işlerinin
devamı sırasında ana kitleden ayrılmış, düşebilecek
durumdaki parçaların temizlenmesini,
• h) Freno: Varagel üzerinde taşımayı sağlayan sistemi,
• ı) Grizu: Metanın havayla karışımını,
• i) Kademe: Açık işletmelerde belirli aralık, kot ve
eğimlerle meydana getirilen
basamak şeklindeki çalışma yerlerini,
21

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• k) Lağım: Taş içerisinde sürülen galeriyi,


• l) Nefeslik: Ocak havasının giriş ve çıkış yolunu,
• m) Ocak: Kuyuları ve giriş çıkış yollarıyla
yeraltındaki bütün kazıları, bu kazılardan çıkan
pasanın çıkartıldığı yatımlı ve düz galerileri, diğer
yolları ve üretim yerlerini, çıkarma, taşıma,
havalandırma tesislerini, yeraltında kullanılan
enerjinin sağlanmasında ve iletilmesinde kullanılan
sabit tesisleri, açık işletmelerde giriş çıkış yolları ile
tüm maden kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın
döküldüğü döküm sahalarını,
• n) Röset: Kuyu ve baş aşağıların dip ve başlarının
katlardaki yatay yollarla olan bağlantı yerlerini,
22

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• o) Sıkılama: Lağım deliklerine patlayıcı madde


konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği
biçimde doldurulmasını,
• ö) Sondajla maden çıkarma işlerinin
yapıldığı işyerleri: Madenlerin sondaj
kuyuları açılarak çıkarılması, arama amacıyla
sondaj yapılması, çıkarılan madenlerin işlenmesi
hariç satışa hazırlanması işlerini,
• p) Şev: Kademe, alın ve yüzlerindeki eğimi,
• r) Topuk: İşletmelerde güvenlik için bırakılan
maden kısımlarını,
23

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

s) Varagel: Dolu araba aşağıya inerken boş


arabanın yukarıya çıkmasını sağlayan ve karşılıklı
ağırlık esasına göre, eğimli düzey üzerinde fren ve
halat kullanılarak yapılan taşıma yerini,
ş) Yeraltı ve yerüstü maden işlerinin yapıldığı
işyerleri: Madenlerin yeraltı veya yerüstünden
çıkarılması, madenlerin çıkarma amacıyla
araştırılması, çıkarılan madenlerin işlenmesi hariç,
satışa hazırlanması işlerini,
ifade eder.
24

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

İşverenin genel yükümlülükleri

• İşyerinde yapılacak her türlü çalışma, yetkili


kişinin nezaretinde ve sorumluluğu altında
yapılır.
25

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Tüm güvenlik talimatları çalışanların


anlayacağı şekilde hazırlanır.

• İşveren, Sağlık ve güvenlik dokümanı


hazırlanmasını ve güncellenmesini sağlar.
26

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Sağlık ve Güvenlik Dokümanında;

• 1) Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi.

• 2) Yönergelerin ve planların hazırlanması.

• 3) Çalışma yerlerinin ve ekipmanın


güvenli şekilde düzenlenmesi, kullanılması ve
bakımının yapılması.

Konuları yer alır


27

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Sağlık ve güvenlik dokümanının


işyerinde çalışmaya başlanılmadan önce
hazırlanmasını ve önemli değişiklikler veya ilave
yapıldığında ya da işyerinde meydana gelen
iş kazası ve ramak kala olaylardan sonra gözden
geçirilmesini ve ihtiyaç halinde revize edilmesini
işveren sağlar.
29

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Çalışanların yükümlülükleri

• Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği bakımından,


ilgili mevzuatın öngördüğü esaslara ve işverenin
bunlara uygun olarak vereceği emir ve talimata
uymak zorundadırlar.
30

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Patlama, yangın ve zararlı ortam


havasından korunma
İşveren;

Patlama ve yangın çıkmasını ve patlayıcı ortamın


tutuşmasını önlemek,

Patlama ve yangın başlangıçlarını tespit ve


yayılmasını önlemek için, yapılan işe uygun
tedbirler alır.
31

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Kaçış ve kurtarma araçları

• İşveren, bir tehlike anında çalışanların çalışma


yerlerini en kısa zamanda ve güvenli bir şekilde
terk edebilmeleri için uygun kaçış ve kurtarma
araçlarını sağlar ve kullanıma hazır bulundurur.
Tablo-1:
Kuyu, Desandre, Galeri ve Taban Yollarında Kaçış
Hızları

Eğim Kuyu, Desandre, Galeri, Taban Yolları


(Derece) Çıkışta Kaçış Hızı İnişte Kaçış Hızı
(m/dakika (m/dakika)
0->10 40 45
10->20 25 30
20->45 15 20
>45 Kuyu Bür 4 8
Tablo-2:
Üretim Alanlarında Kaçış Hızları
Eğim (Derece) Damar Üretim Alanlarında
Kalınlığı (m) Çıkışta Kaçış Hızı İnişte Kaçış Hızı
(m/dakika) (m/dakika) 0
0->20 0.50->1.00 8 8
0->20 1.00->1.40 10 10
0->20 1.40->1.80 15 15
0->20 >1.80 20 25
20->45 >1.00 10 15
>45 (Kelebe, >1.00 4 8
Fere)
34

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

İletişim, uyarı ve alarm sistemleri

• İşveren, işyerinin bütününde gerekli haberleşme


ve iletişim sistemini kurar.

•  İhtiyaç halinde yardım, kaçış ve kurtarma


işlemlerinin derhal uygulamaya konulabilmesi
için gerekli uyarı ve diğer iletişim sistemlerini
hazır bulundurur.
35

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Çalışanların bilgilendirilmesi
• Çalışanlar veya temsilcileri, işyerinde sağlık ve
güvenlikle ilgili alınması gereken tüm tedbirler ve
Yönetmeliğin, özellikle ilgili maddelerinin
uygulanması hakkında bilgilendirilir.

• Bu bilgiler çalışanlar tarafından erişilebilir ve


anlaşılır şekilde olur.
36

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Sağlık gözetimi

• Yapmakta oldukları işlerde maruz


kaldıkları sağlık ve güvenlik risklerine uygun
olarak sağlık gözetimine tabi tutulmaları sağlanır.

• İşe girişlerinde ve işin devamı süresince periyodik


olarak sağlık gözetimleri yapılır.
37

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler


• Grizulu Ocaklarda Elektrik Enerjisi
kullanılması Hakkında Yönetmelik,
• Deniz, Göl veya Nehir Altında Bulunan
Madenlerdeki Çalışmalar Hakkında Yönetmelik,
• Yeraltı Maden İşletmelerinde Elektrikli
Lokomotiflerin Kullanılması Hakkında Yönetmelik,
• Yeraltı Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliği,
• Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmelikleri
  yürürlükten kaldırılmıştır.
38

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Sağlık ve güvenlik dokümanlarının geçerliliği

• Yürürlükten kaldırılmış olan


Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliği ile Sondajla
Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliği hükümleri
kapsamında hazırlanmış olan
Mevcut sağlık ve güvenlik dokümanları bir
yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine
uygun hale getirilir.
39

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN İŞLERİN YAPILDIĞI İŞYERLERİ İLE YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN İŞLERİNİN YAPILDIĞI İŞYERLERİNDE UYGULANACAK ASGARİ GENEL HÜKÜMLER

• Organizasyon ve gözetim;
Çalışma mahallinde çalışanın yalnız çalışması
durumunda, uygun gözetim yapılır.
Ocak yönetimince yazılı izin verilmemiş kimseler
ocağa giremezler. Yazılı izin almış olanlar ise, ocağa
ancak yetkili bir çalışanın eşliğinde girebilirler.
40

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Gözetim ve denetim

• Sağlık ve güvenlik dokümanında, gerekli


görülmesi halinde çalışılan yerler gözetim yapan
kişi tarafından her vardiyada en az bir defa
kontrol edilir.

• Yeterli beceri ve uzmanlığa sahip olmak şartıyla


yukarıda belirtilen gözetim görevini işverenin
kendisi üstlenebilir.
41

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Tek vardiyayla çalışılan işyerlerinde veya tatil


gibi güvenliği riske sokacak kadar ara
verilmesinden sonra, çalışanlar ocağa girmeden
ve herhangi bir faaliyete başlanmadan önce,
sorumlu kişiler tarafından ocağın her yeri sağlık
ve güvenlik yönünden denetlenir; çalışamaya
uygun şartların varlığı tespit edilmeden ocağa
girilmesine izin verilmez.
42

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Her işyeri için çalışanların sağlık ve


güvenliklerinin korunması, patlayıcı maddelerin
taşınması, depo edilmesi ve iş ekipmanlarının
güvenli bir şekilde kullanılması için
yazılı talimatlar hazırlanır.

Bu talimatlar, bir acil durumda nasıl hareket


edileceğine ilişkin bilgileri de kapsar.
43

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Muhtemel istenmeyen bir durumda kolayca fark


edilemeyecek veya yardıma gidilemeyecek yerler
ile kuyu içinde yapılan tesis, tahkim ve onarım
işlerinde çalışanlar tek başına çalıştırılamaz.         
44

www.isgdem.com 11/9/21

• Sağlık ve güvenlik dokümanı


10:02 PM

• İşveren, Gerekli tüm tedbirlerin sağlık ve


güvenlik dokümanında yer almasını sağlar.

• Sağlık ve güvenlik dokümanı düzenli olarak


güncelleştirilir ve denetim için işyerinde
bulundurulur.  

• Yapılacak işten önce, iş sırasında ve iş bitiminde


uyulacak şartları ve alınacak tedbirleri belirten
çalışma izni, çalışmaya başlanmadan önce yetkili
bir kişi tarafından yazılı olarak verilir.
45

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Mekanik ve elektrikli ekipman ve tesisatlar


• Makina Emniyeti Yönetmeliği ile
• İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliği hükümleri dikkate
alınır.
• Alev alarak tutuşması sonucu yangın veya
patlama riski olan bir ortamda kullanılacak iş
ekipmanları, bu tür ortamlarda kullanmaya uygun
özellikte olmalıdır.
• Uyumlaştırılmış ulusal standartlara sahip, uygun
koruma tertibatları ve arıza durumunda
ekipmanın güvenli kalmasını sağlayacak sistemler
ile donatılır.
46

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• İşyerinde, elektrik şebekesini ve şebekedeki sabit


aygıt ve tesislerin yerlerini gösteren, ölçekli,
ayrıntılı ve güncel bir plan bulundurulur. Yetkisiz
kimselerin elektrik aygıtlarını almasının ve
kullanmasının yasak olduğunu, yangın anında
yapılacak işleri, elektrik devresini kesmekle
görevli kişilerle haberleşme biçimini ve gerekli
diğer bilgileri kapsayan talimatlar hazırlanır ve
uygun yerlere asılır.
47

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Gerektiğinde kullanılmak üzere, uygun yerlere,


herhangi bir şebeke kısmının akımını tamamen
kesecek devre kesicileri yerleştirilir.
48

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Çalışma gerilimi 42 voltun üzerinde ise, elektrik


kaçağı yapabilecek elektrikli aygıtlar ve madeni
kısımlar, topraklamayla güvenlik altına alınır.

• Elektrik tesisatıyla ilgili mevzuat, başka bir


topraklama sistemine izin vermedikçe, ocak içi
şebekesinin herhangi bir noktasındaki
topraklama, ancak ocak dışındaki bir topraklama
tesisiyle birleştirilerek yapılabilir.
49

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Yeraltındaki tesis ve aygıtları, gerilimin aşırı


yükselmelerine karşı korumak amacıyla,
yerüstünde gerekli yerlere parafudr vb.
koruyucular yerleştirilir.
50

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Bakım ve onarım
• Mekanik ve elektrikli ekipmanlar ile tesislerin
kontrolü, bakımı ve gerektiğinde testlerinin
düzenli bir şekilde yapılması yetkili kişiler
tarafından sağlayacak ve uygun bakım planı
yapılacak.

• Kayıtlar saklanacak

• Güvenlik ekipmanları ve makinaların koruyucu


düzenleri düzenli aralıklarla kontrol edilecek.
51

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Patlama riski, yangın tehlikesi ve zararlı


ortam havasına karşı korunma

• Çalışanların, ortam havasında bulunan tozun


zararlı etkilerinden korunması için bu Yönetmelik
hükümleri ile beraber Bakanlıkça çıkarılan tozla
mücadeleyle ilgili mevzuat hükümleri de dikkate
alınacak.
52

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Ortam havasında zehirli gazların bulunduğu veya


bulunabileceği yerlerde, alınan tedbirler ve
mevcut koruyucu donanımla ilgili detayları
kapsayan bir koruma planı hazır
bulundurulur.
53

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Yangından korunma, yangın başlangıcını ve


yayılmasını tespit ve yangınla mücadele
konusunda alınacak tedbirlerle ilgili
detayları kapsayan yangından korunma
planı çalışılan yerlerde bulundurulur.
54

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Patlayıcı maddeler özel sandıklar içinde taşınır ve


Kapsüllerle diğer patlayıcı maddeler aynı kap
içinde bir arada bulundurulamaz ve taşınamaz.

• Bir kişinin taşıyabileceği patlayıcı madde miktarı


10 kilogramı geçemez.
55

www.isgdem.com 11/9/21

• Sıkılama maddesinin boyu 40 santimetreye 10:02 PM

kadar olan kartuşlar için 35 santimetredir.


Fazla her kartuş için, kartuş boyunun yarısı
kadar, sıkılama maddesi eklenir. Patlayıcı
maddenin boyu, delik derinliğinin yarısını
geçemez. Artan boşluk, sıkılama maddesiyle
doldurulur.
• Sorumlu kişiler, sıkılama madde ve gereçlerini
ateşleme yerinin yakınında bulundururlar,
Sıkılama iletken olmayan özel çubuklarla
yapılır. Fitiller ve kapsüller özel kapsül
pensesiyle sıkıştırılır. Kapsüller kartuşlara
ateşleme yapılacağı sırada yerleştirilir.
56

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Ateşlemeyi ateşleyici yapar. Lağım atılacak yeri


en son ateşleyici terk eder. Beşten çok lağımın
aynı zamanda ateşlenmesi seri halinde elektrikle
yapılır. Yanıcı ve parlayıcı gazlar bulunan
tozların yanması ve patlaması tehlikesi olan
ocaklarda, fitille ateşleme yapılamaz.
• Teknik amonyum nitratın doldurulmasında
kullanılan pnömatik ve mekanik araçlar uygun
biçimde topraklanır.
• Doldurulacak lağım sayısı, elektrikli ateşleme
aracının patlatabileceği kapsül sayısının yarısını
geçemez. Ateşlemeden önce, özel ölçüm aygıtları
ile devre kontrolü yapılır
57

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Lağım atıldıktan sonra, elektrikli ateşlemede en az 5


dakika, fitil veya benzeri ateşlemede 1 saat geçmeden
ve yetkili kimseler tarafından dikkatle muayene edilip
tehlike kalmadığı bildirilmedikçe ateşleme alanına
kimsenin girmesine izin verilmez.

• Lağım deliğinde patlamamış patlayıcı maddenin


kaldığı veya bundan kuşkulanıldığı takdirde,
mümkünse o lağımı delen çalışan tarafından,
patlamamış lağım deliğinin en az 30 santimetre
yakınında, ona paralel başka bir delik delinip
doldurularak ateşlenir.
58

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Patlayıcı maddelere ilişkin yönergede


• a) Patlayıcı madde depolarının yerini gösterir planlar,
• b) Ateşleyiciler ile patlayıcı madde depolarına girmeye
yetkili çalışanların listesi,
• c) Patlayıcıları nem, bozulma ve donmaya karşı
korumak için alınacak tedbirler,
• ç) Patlayıcı madde tüketim planı,
• d) Tecrit (ayırma) tedbirleri,
• e) Havalandırma,
• f) Patlama ve yangına karşı alınacak tedbirler,
• g) Yangın halinde gaz ve dumanların boşaltılması,
• ğ) Patlayıcı maddelerin taşınmasına dair kuralları,
• ile ilgili hususlar yer alır.
59

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Taşıma ile ilgili hususlar


• Kurtarma işleri gibi özel durumlar hariç olmak
üzere çalışanlar sadece insan taşımak için imal
edilmiş araçlarla taşınır

• Ocakta kullanılan tüm mobil ekipmanlar


görünürlüğü ve hareket yönünün ayırt edilmesini
sağlayacak gerekli işaret lambalarıyla donatılır.

• Konveyörlerin tehlikeli kısımları, özellikle baş ve


kuyruk tamburları, uygun ve güvenlikli bir
koruyucu altında bulundurulur.
• Arama, kurtarma ve tahliye
• Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak,
çalışanlar eğitilirler.
• Arama, kurtarma ve tahliye konusunda yeterli sayıda destek
elemanı görevlendirilir. Destek elemanı sayısının 10’dan az
olduğu ocaklarda en az 10 çalışanın konu ile ilgili eğitim
alması sağlanır. Çalışan sayısının 10’dan az olduğu
durumlarda bu eğitimi her çalışanın alması sağlanır.
• Bu eğitimler; yapılan işin niteliğine uygun olarak ve gerekli
teorik ve pratik eğitimleri içerecek şekilde verilir,
belgelendirilir ve bu eğitimler her altı ayda bir yenilenir.
• Arama, kurtarma ve tahliye için kullanılacak ekipmanlar,
kolayca ulaşılabilecek uygun yerlerde kullanıma hazır
durumda bulundurulur ve Sağlık ve Güvenlik İşaretleri
Yönetmeliğine uygun olarak işaretlenir.
• Kaçışın zor olduğu, zaman aldığı veya sağlığa
zararlı havanın solunabileceği veya oluşabileceği
yerlerde, temiz hava sağlayan taşınabilir
solunum cihazları bulundurulur. Bu cihazlar en
kısa sürede ve kolaylıkla ulaşılabilir ve kullanıma
hazır şekilde muhafaza edilir
• Yer altı ve yerüstü maden işyerlerinde arama,
kurtarma ve tahliye ekiplerinin hızlı ve etkili bir
şekilde müdahale edebilmesi için uygun bir
kurtarma istasyonu kurulur. Bu istasyonda
bulunacak malzeme ve ekipmanların özellikleri ve
sayısı ile bu ekipmanların periyodik kontrolleri ve
kalibrasyon sıklıkları sağlık ve güvenlik
dokümanında belirtilir.
63

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Yarıçapı en çok 50 kilometre olan alan içinde


bulunan maden işyerleri, merkezi bir yerde,
ortaklaşa bir kurtarma istasyonu kurabilirler.
• Bu hüküm, aynı işyerinin çeşitli ocakları için de
geçerlidir.
• İşyerleri, bu istasyonun kuruluş ve yönetim
giderlerini, çalıştırdıkları çalışanların sayısına
göre aralarında paylaşırlar.
• Güvenlik tatbikatları: İşyerlerinde altı ayda bir acil
durum planları yenilenir, tatbikatlar en geç altı ayda
bir yapılır ve Yönetmeliğin Ekinde belirtilen uygun
ekipmanlar vasıtasıyla tatbikatların görüntüsü
kaydedilerek gerekli tutanaklar düzenlenir.
• Görevli çalışanlara, uygun yerlerde, bu ekipmanların
doğru bir şekilde kullanılması veya işletilmesi
hususunda da tatbikat yaptırılır. Tatbikatta
kullanılan bütün acil durum ekipmanı test edilir,
temizlenir ve yeniden dolumu yapılır veya yenilenir.
Kullanılan bütün taşınabilir ekipmanlar muhafaza
edildikleri yerlerine geri konulur.
• İlk yardım
• İlk yardım ekipmanları, çalışma şartlarının
gerektirdiği her yerde bulundurulur ve yapılan
işin özelliğine uygun olur. İlk yardım ekipmanları,
uygun bir şekilde işaretlenir ve kolay ulaşılabilir
yerlerde bulundurulur.
• İşyerinin büyüklüğü, yapılan işin niteliği ve kaza
riskine göre işyerinde bir ya da daha fazla ilk
yardım odası bulunur. Bu odalarda, kaza halinde
yapılacak işleri belirten ilk yardım talimatı kolay
görülebilecek şekilde asılır. 
66

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

Çalışma Planı

• Yeraltı çalışmalarını açıkça gösterecek ölçekli bir


yeraltı çalışma planı hazırlanır. Yollar, üretim
alanları ile çalışmayı ve güvenliği etkileyebileceği
beklenen diğer özellikler bu planın üzerinde
gösterilir ve bu planlar kolayca ulaşılabilir şekilde
muhafaza edilir..
67

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Yeraltı çalışma planları en geç ayda bir


güncelleştirilir ve işyerinde bulundurulur.

• Tüm yeraltı çalışmalarında, çalışanların kolayca


ulaşabileceği, birbirinden bağımsız en az iki ayrı
yoldan yerüstü bağlantısı bulunur. Bu yollar
arasındaki topuk 30 metreden aşağı olmaz.
68

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Yeraltı çalışma yerleri ve yollar

• Taşıma elle veya bir mekanik araçla yapıldığı


takdirde, yaya yolları galeri tabanından en az 180
santimetre yükseklikte ve araçlarla galerinin yan
duvarlarından birisi arasında en az 60 santimetre
mesafe kalacak şekilde bırakılır
69

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Taşıma yollarındaki hava içinde patlamaya neden


olabilecek miktarda kömür tozu bulunan veya
metan oranı % 0.3’ü geçen kömür ocaklarında
elektrikli lokomotifler kullanılmaz.

• Kömür ve kükürt ocaklarında, benzinli


lokomotiflerin ve benzinle çalışan araçların
kullanılması yasaktır.

• Freno ve vinçlerle taşıma yapılırken çalışanların


vinç ve varageller ile taşıma yapılan yollardan
yürüyerek iniş çıkışı yasaktır.
70

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Ocaklarda kullanılacak mekanik taşıt sistemine,


sistemin çalışmasında uymak zorunda oldukları
kurallar asılacak uyarı levhalarına ilişkin ilgili
mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu
bir yönerge hazırlanır.
71

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Taşıyıcı halatla kafes arasındaki koşum düzeni,


altı ayda en az bir kez muayene edilir.

• Muayeneler ve parça değiştirmeleri yetkililerin


gözetimi altında yapılır.

• Bağlama ve koşum parçalarının tamamının veya


bir kısmının değiştirilmeleri halinde, hizmete
konmadan önce, uygun ve yeterli bir yükleme
deneyiyle dayanıklılıkları ölçülür. Muayene ve
deneylerin sonuçları rapor defterine yazılır.
72

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Havalandırma ile ilgili değerler periyodik olarak


ölçülür ve ölçüm sonuçları kaydedilir.
Havalandırma sisteminin detaylarını kapsayan
bir havalandırma planı hazırlanır, periyodik
olarak güncellenir ve işyerinde hazır
bulundurulur.

• İnsan ve malzeme taşımasında kullanılan


kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında,
eğimli ve düz yollarda, hava hızı, saniyede 8
metreyi geçmez.
73

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Havasında % 19’dan az oksijen, % 2’den çok


metan, % 0.5’den çok karbondioksit, 50
ppm (%0.005) den çok karbonmonoksit ve diğer
tehlikeli gazlar bulunan yerlerde çalışılmaz.

• 8 saatlik çalışma için müsaade edilen en yüksek


hidrojen sülfür oranı 20 ppm (% 0,002)’dir..
74

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

•   Hava giriş kuyusundan kömür tozu girmesini


önlemek üzere yerüstünde gerekli tedbirler alınır.
Ayrıca kuyular ve çevreleri belirli aralıklarla toz
birikintilerinden temizlenir. Tozların havaya
karışmasına engel olacak tedbirler alınmadığı
takdirde ocak dışında hava giriş kuyusuna 80
metreden daha yakın eleme ve ayıklama tesisi
kurulmaz.

• Havalandırma ile ilgili bir yönerge hazırlanır ve


çalışanların görebileceği yerlere asılır.
75

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Patlayıcı madde;
• a) Emniyet lambası veya metan detektörleriyle
yapılan ölçümlerde % 1 veya daha çok metan bulunan
kısımlarda,

• b) Grizu bulunması muhtemel yerler, grizu kontrolü


yapılamayan eski veya yeni imalat boşlukları veya
çatlakları olan yerlerde,

• c) Tıkanmış kömür, bür ve siloların açılmasında,

• ç) Kapatılmış yangın barajlarının açılmasında,


• kullanılmaz.
76

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Grizulu maden ocakları

• Yeraltı çalışmalarında yanıcı veya patlayıcı ortam


oluşması riski meydana getirecek miktarda metan
gazı çıkma ihtimalinin olduğu yerler grizulu kabul
edilir.

• Bacalar, ani grizu boşalabilecek yönlerde veya grizu


bulunabilecek eski çalışma yerlerinde devam
ettirildiği takdirde, yapısal özellikler göz önünde
bulundurularak en az 25 metre boyunda kontrol
sondajları yapılması sağlanır.
77

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Grizulu ocaklarda havalandırma ile ilgili değerler


her vardiyada ölçülür. Havada % 1’den çok metan
gazı tespitinde, bu oran  % 1’in altına düşünceye
kadar ölçümler aralıksız sürdürülür.

• Bütün grizulu ocakların, havalandırma planında


tespit edilen istasyonlarında, en geç 10 günde bir
gerekli ölçümler yapılır.

• Hava akımını etkileyecek bir değişikliğin olması


durumunda gerekli ölçümler yenilenir.
78

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Havalandırma bir veya daha fazla mekanik


sistemle sağlanır.

• Çalışmalar metan gazı çıkışı dikkate alınarak


yürütülür

• Tali havalandırma sadece ana havalandırma


akışı ile bağlantısı bulunan, ilerleme çalışmaları
ve kurtarma çalışmalarının yapıldığı yerlerde
uygulanır.
79

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Aynı hava akımından yararlanan ayaklarda ve


damar içindeki düz ve eğimli yollarda metan oranı
% 1,5’u, bunların bağlandığı hava dönüş yollarında
% 1’i geçmez.
• Grizulu ve yangına elverişli kömür damarlarının
bulunduğu ocaklarda, tüm çalışanlar, çalışma
süresince, yanlarında karbonmonoksit maskesi
veya ferdi oksijen kurtarıcıları taşır ve gerektiğinde
kullanır.
• Bütün grizulu ocaklarda her biri tek başına ocağın
havalandırılmasını sağlayacak güçte, birinin
herhangi bir nedenle durması halinde diğeri derhal
çalışacak durumda iki havalandırma grubu bulunur.
80

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Havasında % 2’den çok metan tespit edilen


ocaklarda veya ocak kısımlarında, çalışanların
kurtarılması ve grizunun temizlenmesi dışında
çalışma yapılmaz.

• Metan oranının çalışma ortamında sık sık değiştiği


hallerde, metan oranına göre ayarlı, ses ve ışık
uyarısı yapan metan dedektörü bulundurulur.

• Genel havasındaki metan oranı % 1,5’i geçen


yerlerdeki iletkenlerin ve elektrikli aygıtların
gerilimi derhal kesilir.
81

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Ateşleyici ; grizulu ocaklarda lağım deliklerini


doldurmadan önce 25 metre yarıçapındaki bir
alan içinde grizu ölçümü yapar. Bu ölçmede % 1
veya daha yüksek oranda metan tespit edilirse
lağımlar doldurulmaz.

• Ateşleyici, lağımların doldurulmasından sonra ve


ateşlemeden önce ölçümü tekrarlar. Metan oranı
% 1’in altındaysa lağımlar ateşlenir, üstündeyse
% 1’in altına düşünceye kadar ateşleme yapılmaz.
82

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Yanıcı toz bulunan maden ocakları


• Açılan bütün maden damarlarında oluşabilecek
tozun, patlamanın yayılmasına neden olmayacağı
sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilmedikçe,
kömür madenleri yanıcı toz bulunan maden
ocakları olarak kabul edilir.

• Yanıcı toz birikimini azaltacak, taş tozu ve benzeri


maddelerle yanma özelliğini yok edecek veya su ve
benzeri maddelerde tozu bağlayarak
uzaklaştırılmasını sağlayacak tedbirler alınır. 
83

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Zincirleme toz patlamalarına neden olabilecek


yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının yayılması
patlama barajları yapılarak önlenir.

• Üretim, yükleme, taşıma, aktarma ve boşaltma


yapılan yerlerde tozun havaya yayılmasını
önlemek için pülverize su fisketeleri gibi gerekli
tedbirler alınır.
84

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Taş tozu serpme işlemi, kömür tozunun yanma


ve patlama etkisini yok edecek veya azaltacak
oranda ve uygun nitelikteki maddelerle yapılır.

• Kullanılacak taş tozu, olabildiğince nem


tutmayacak, silis içermeyecek, içinde % 1,5’dan
çok organik madde bulunmayacak ve sağlığa
zararlı etki yapmayacak nitelikte olur.
85

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Ocak ağızları, dış su baskınları ve heyelan gibi


doğal afetlerin etkisinden zarar görmeyecek
yerlerde seçilir.

• Yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının


olabileceği veya yeraltı suyunun tehlikeye neden
olacağı ocaklarda çalışılmakta olan yerler
yakınında, zararlı gazların bulunma ihtimali olan
su birikintilerinde, eski çalışma yerleri ve
buralardaki sularda uzunlukları 25 metreden
aşağı olmamak üzere alın yönünde
kontrol sondajı yapılır.
86

www.isgdem.com 11/9/21

• Denizlerdeki Tesislerde Uygulanacak Asgari


10:02 PM

Özel Hükümler
• Sağlık ve güvenlik dokümanında yer alması
gerekenler;
• a) Çalışanların sağlık ve güvenliği için ciddi
sonuçlar doğuracak kazalara neden olabilecek,
birbirleriyle bağlantılı olarak yürütülen işler dahil,
işyeri ile ilgili özel tehlike kaynaklarını belirler.
• b) Belirtilen özel tehlike kaynakları ile ilgili riskleri
değerlendirilir.
• c) Kazaların önlenmesi, yayılmasının
sınırlandırılması ve acil durumlarda işyerinin
tahliyesinin uygun ve kontrollü bir şekilde
yapılması için alınmış olan önlemler belirtilir
87

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Birden fazla işverenin farklı çalışma yerlerinden


sorumlu olması halinde, sağlık ve güvenlik
dokümanının hazırlanmasında ve gerekli iş
sağlığı ve güvenliğini sağlayacak önlemlerin
alınmasında işverenler işbirliği yaparlar.
88

www.isgdem.com 11/9/21

• Tahliye ve kaçış
10:02 PM

• Genel acil durum eğitimine ek olarak, çalışanlara


sağlık ve güvenlik dokümanında belirlenen
işyerinin özelliğine uygun eğitim verilir.
• Her iş yerinde acil durumlar için uygun ve yeterli
tahliye araçları ile denize doğru kaçış imkanları
bulunur.
• İşyerinin tahliyesi ve deniz kurtarma koşullarına
ilişkin hususlar acil durum planına dahil edilir.
Sağlık ve güvenlik dokümanı temel alınarak
belirlenen bu hususlar yedek deniz araçları ve
helikopterler ile bunların yüklenme süreleri ve
kapasiteleri ile ilgili kriterleri de içerir.
89

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Cankurtaran sandalı, botu, can simidi ve yeleği


ile ilgili asgari gerekler aşağıda belirtilmiştir:
• a) Yeterli bir süre hayatta kalmayı sağlayacak
uygunlukta ve donanımda olur.
• b) Bütün çalışanlara yetecek sayıda olur.
• c) İşyerine uygun özellikte olur.
• ç) İşlevleri ve kullanılacakları koşullar dikkate
alınarak uygun malzemeden yapılmış olur ve
kullanım için hazır bulundurulur.
• d) Kullanıldıklarında dikkat çekici renklerde
olacak ve kurtarma ekibinin dikkatini çekmekte
kullanılacak araçlarla donatılır.
90

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Acil kullanım için yeterli can kurtarma araç,


gereç hazır bulundurulur.
• Güvenlik tatbikatları
• Tatbikatlarda, cankurtaran teknelerinin de
operasyon için hazır olduğu teyit edilir.
• Barınma
• Yapılan işin doğası, büyüklüğü ve süresi
gerektiriyorsa, işveren çalışanlara uygun
barınma imkanları sağlar. Bu barınaklar
aşağıdaki özelliklere sahip olur.
91

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• Helikopter operasyonları
• İşyerlerinde helikopter pisti, en büyük
helikopterin en zor şartlarda kolayca inip
kalkabileceği ve görevini yerine getirebileceği
büyüklükte olur ve helikopter operasyonlarının
kolay yapılmasına imkan sağlayacak şekilde
yerleştirilir.
92

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

• İşyerlerinin denizlerde konuşlandırılması


– güvenlik ve sağlamlık
• Sondajla maden çıkartma işletmelerinin açık
denizde konuşlandırılması esnasında, çalışanların
sağlık ve güvenliklerini korumak için gerekli olan
bütün önlemler alınır.

• İşyerlerinin açık denizde konuşlandırılması


çalışmaları sırasında kullanılan ekipman, sondajla
maden çıkartma işletmelerinde çalışacak
çalışanların maruz kalacakları riskleri azaltacak
şekilde olur.
93

www.isgdem.com 11/9/21
10:02 PM

•SON TEST
94

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Aşağıdakilerden hangisi yeraltı maden
işletmelerinde kullanılan üretim yöntemlerinden
biri değildir?

• a)Ara katlı göçertme yöntemi


b) Sondaj yöntemi
• c) Oda topuk yöntemi
• d) Ambarlı kazı yöntemi
95

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Aşağıdakilerden hangisi alternatif maden işletme
yöntemlerinden biri değildir?

• a)Yeraltı gazlaştırma yöntemi


• b) Deniz dibi madenciliği
• c) Ambarlı kazı yöntemi
• d) Solüsyon madenciliği
96

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Metan gazının havayla yaptığı karışım hangi
oranlar arasında patlayıcı özellik taşır?

• a)% 3,2-% 10,6


• b)% 4,5-% 14,5
• c)% 3,4-% 14,1
• d) % 16,3 - % 71,2
97

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Metan gazı ve hava karışımlarında metan gazı
oranı kaç olduğunda en şiddetli grizu patlaması
meydana gelir?

• a)%2,5
• b) % 9,5
• c)% 14,2
• d)%30
98

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Grizulu ocaklarda aşağıdaki patlayıcılardan
hangisi kullanılmaz?

• a)Grizutin roş
• b) Grizutinkuş
• c) Grizutin klorür
• d) Jelatinit
99

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Aşağıdakilerden hangisi kömür tozu patlamalarının
oluşumunu etkileyen faktörlerden biri değildir?

a)Kömürün özgül ağırlığı


b)Kömür tozunun kül içeriği
c)Kömür tozunun uçucu madde içeriği
• d)Kömür tozunun tane büyüklüğü
100

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Aşağıdakilerden hangisi/hangileri maden
ocaklarında kullanılır?
• Karpit lambası
• Madenci baş lambası
• Davylambası
• a)Yalnız II
• b)l,ll
• c) 1,111
• d) 1,11, III
101

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• "Kadın cinsinden hiç bir şahıs, yaşı ne olursa olsun
maden ocaklarında yeraltı işlerinde çalıştırılamaz."
hükmü aşağıdakilerden hangisinde yer almaktadır?
▫ a)4857 sayılı İş Kanunu
▫ b)45 sayılı ILO Sözleşmesi
▫ c)Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak
Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken
İşler Hakkında Yönetmelik
▫ d)Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliği
102

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

 a)Dekapaj, dik ve eğimli kuyuların dip ve başlarıyla ara katlardaki


manevra yerlerini, bu yerlerde bulunan düzenleri ifade eder.
 b)Ayak, maden içerisinde iki galeri arasında cephe halinde üretim
yapılan yeri ifade eder.
 c)Röset, kuyu ve başaşağıların dip ve başlarının katlardaki yatay
yollarla olan bağlantı yerlerini ifade eder.
 d)Varagel, dolu araba aşağıya inerken boş arabanın yukarıya
çıkmasını sağlayan ve karşılıklı ağırlık esasına göre, eğimli düzey
üzerinde fren ve halat kullanılarak yapılan taşıma yerini ifade eder.
103

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan
koruyucu düzen aşağıdakilerden hangisidir?

• a)Kademe
• b) Karakol
• c) Niş
• d) Baraj
104

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Cep (niş) aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

▫ a)Varagel ve vinç dip ve başlarıyla ara katlarında ve


ızgaralarda görevli işçilerin ve ateşleme görevlilerinin
korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri
biçimde yapılan yuvaları
▫ b)Varagel üzerinde taşımayı sağlayan sistemi
▫ c)Vinç ve varagel baş ve diplerinde kurulan koruyucu
düzeni
▫ d)Maden işletmeleri için gerekli hizmetlerin yapıldığı
yerüstü tesislerinin bulunduğu alan
105

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Kademe nedir?

• a)Açık işletmelerdeki araç tamir yerleridir.


• b)Maden ocaklarında kullanılan merdivenlerin genel
ismidir.
• c)Açık işletmelerde belirli aralık, kot ve eğimlerle
meydana getirilen basamak şeklindeki çalışma yerleridir.
• d) Maden işçileri arasındaki kıdemi gösteren sistemdir.
106

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• a)Ocakların giriş ve çıkış yollarının sürekli olarak açık ve


bakımlı durumda bulundurulmalıdır.
• b)Hazırlık devresi dışında, yeraltı çalışmalarının
yapıldığı yerler en az iki yolla yer üstüne bağlanır.
• c)Derinliği 50 metreden az olan kuyularda, işçilerin inip
çıkabileceği sağlam ve bakımlı bir merdiven bulunması
zorunludur.
• d)Maden ocaklarında imalat haritaları her yılın sonunda
işlenir.
107

www.isgdem.com 11/09/2021

• Bir kişin taşıyabileceği patlayıcı madde miktarı


en fazla kaç kilogramdır?

• a)5
• b) 10
• c) 15
• d)25
108

www.isgdem.com 11/09/2021

• Lağımlarda doldurma ve sıkılama işlemlerine ilişkin


aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a)Patlayıcı madde, lağım deliği iyice temizlendikten,
gerekli hallerde yastık maddesi yerleştirildikten
sonra doldurulur ve sıkılandıktan sonra ateşlenir.
• b)Fitiller ve kapsüller, özel kapsül pensesiyle
sıkıştırılır.
• c)Nezaretçiler sıkılama madde ve gereçlerini
ateşleme yerinin uzağında bulundurmalıdır.
• d)Sıkılama, iletken olmayan özel çubuklarla yapılır.
109

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• En çok kaç lağımın ateşlemesi aynı zamanda
yapılabilir?

• a)5
• b) 10
• c) 20
• d) 50
110

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Patlatma sırasında lağım deliğinde patlamamış patlayıcı
madde kalması durumunda ne gibi bir işlem
yapılmalıdır?

• a)Aynı lağım yeniden doldurularak ateşlenir.


• b)30 santimetre paraleline yeni delik açılarak
ateşlenir.
• c)Olduğu gibi bırakılır.
• d)Yeni bir lağıma bağlanarak elektrikli ateşleme ile
patlatılır.
111

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Yeraltı maden işletmelerinde gecikmeli kapsüllerin
kullanılmasına ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a)Bina ve tesislere yakın açık işletmelerde, büyük
atımlar, kademeli ateşleme sağlayan yöntemlerle
yapılacak; atımlarda gecikmeli kapsül kullanılacaktır.
• b)Ateşleyici, adi kapsülle gecikmeli kapsülü bir arada
taşıyacak ve birlikte kullanacaktır.
• c)Kapsüller, bu konuda eğitilmiş ve sınavda başarı
göstermiş ateşleyiciler tarafından kullanılır.
• d)Gecikmeli kapsüller, kömür ocaklarında, ancak, taş
içerisinde yapılan ateşlemelerde kullanılabilir.
112

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Yerleşim yerlerine yakın olan açık işletmelerdeki
büyük atımlarda aşağıdakilerden hangisi
kullanılmalıdır?

• a)Karabarut
• b) Adi kapsül
• c) Gecikmeli kapsül
• d) İnfilaklı fitil
113

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Grizulu maden ocaklarıyla ilgili aşağıda verilen ifadelerden
hangisi yanlıştır?
• a)Ateşçi, grizulu ocaklarda lağım deliklerini
doldurmadan önce 25 metre yarıçapındaki bir alan
içinde grizu ölçümü yapmalıdır.
• b)Kömür ve kükürt ocaklarında özellikle alüminyum
kovanlı kapsül kullanılmalıdır.
• c)Havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle
sağlanmalıdır.
• d)Çalışmalar metan gazı riski dikkate alınarak
yapılmalıdır.
114

www.isgdem.com 11/09/2021

• Grizu tehlikesi olan ocaklarda aşağıdakilerden hangisi


yapılmamalıdır?
• a)Grizu ölçmelerinin sonuçları, noterce onaylı emniyet
defterine, ölçmeyi yapan tarafından yazılır ve imzalanır.
• b)Bütün elektrikli aygıtlar, alev sızdırmaz nitelikte
olmalıdır.
• c)Lağım deliklerini doldurmadan önce, 25 metre
yarıçapındaki bir alan içinde ve özellikle tavandaki
boşluklar, çatlaklar ve oyuklarda grizu ölçümü
yapılmalıdır.
• d)Alüminyum kovanlı kapsül kullanılmalıdır.
115

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Yeraltı maden işletmelerinde alınması gereken güvenlik
önlemlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a)Kömür ocaklarında lağımlar kesinlikle elektrikli kapsülle
ateşlenmemelidir.
• b)Yeraltı deposunda, sıcaklık, 8 dereceden aşağı ve 30
dereceden yukarı olmayacaktır.
• c)Hazırlık devresi dışında yeraltı çalışmalarının yapıldığı
yerler en az iki ayrı yolla yer üstüne bağlanmalıdır.
• d)Ortamda % 2 metan bulunduğunda ateşleme
yapılmamalıdır.
116

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Patlayıcı madde kullanımına ilişkin aşağıdakilerden hangisinde
doğrudur?
▫ a)Tıkanmış kömür, bür ve siloların açılmasında patlayıcı madde
kullanılır.
▫ b)Kapatılmış yangın barajlarının açılmasında patlayıcı madde
kullanılır.
▫ c)Grizu bulunması muhtemel ve grizu kontrolü yapılamayan eski
ve yeni imalat boşlukları ve çatlakları olan yerlerde patlayıcı
madde kullanılır.
▫ d)Emniyet lambası veya metan detektörleriyle yapılan ölçümlerde
% 1 den az metan bulunan kısımlarda patlayıcı madde kullanılır.
117

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Ateşleyici, grizulu ocaklarda, lağım deliklerini


doldurmadan önce, …………. metre yarıçapındaki bir
alan içinde ve özellikle tavandaki boşluklar, çatlaklar
ve oyuklarda grizu ölçmesi yapar. Yukarıdaki boşluğa
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

• a)10
• b) 25
• c) 30
• d) 35
118

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden ocaklarında metan gazı % kaçın altında


ise patlatma yapılabilir?

• a)1 b)2 c) 4 d) 5
119

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıdakilerden hangisi maden ocaklarında


alınacak önlemlerden değildir?
• a) Ateşleyici, 25 metre yarıçapındaki bir alanda
grizu ölçümü yapmalıdır.
• b) Aşağı inenler kayıt defterine yazılmalıdır.
• c) Ölçüm sonucu % 1 metan tespit edilirse, lağımlar
doldurulmalıdır.
• d) Patlamaya elverişli kömür tozu varsa, bütün
vardiya süresince taş tozu serpilmelidir.
120

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Grizulu veya kendi kendine yanmaya elverişli


ocaklarda ayak arkalarına hangi işlem
yapılmalıdır?

• a) Dolgu yapılmalıdır.
• b) En az 5 veya 6 have bırakılmalıdır.
• c) Domuz damları ile tahkim edilmelidir.
• d) Havalandırma yapılmalıdır.
121

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


• a) Eğimleri 3 dereceyi geçmeyen yollar, düz veya az eğimli
yol sayılır.
• b) Freno ve vinçlerle taşıma yapılırken işçiler yürüyerek
iniş çıkış yapabilir.
• c) Vinç ve varagellere, ancak, taşıma durdurulduğu zaman
ve saççının izni alınarak girilir.
• d) İşçilerin gidiş gelişlerine izin verilen ve eğimleri 25 - 45
derece arasında olan yollarda, tabana basamaklar yapılır
veya merdivenler kurulur.
122

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden ve taş ocakları işletmelerinde tambur ve makaraların


nitelikleri ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Tambur ve makaraların kenarları, halatın kaymasını
önleyecek biçimde yapılmış olacaktır.
• b) Tamburlarda ve makaralarda özellikle pik (font) mil
kullanılacaktır.
• c) Tamburlarda halatın ucu tambur üzerine uygun bir
biçimde tespit edilmiş olacaktır.
• d) Halat kafes en alt noktadayken tambura en az 3 kez
dolanmış bulunacaktır.
123

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden ve taş ocakları işletmelerinde işaretleşme


esaslarına ilişkin aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?

• a) Durdurma işareti bir vuruş


• b) İnsan geliyor işareti iki vuruş
• c) Çekme işareti üç vuruş
• d) Bırakma işareti dört vuruş
124

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• İnsan ve malzeme taşımasında kullanılan


kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında,
eğimli ve düz yollarda, hava hızı saniyede kaç
metreyi geçemez?

• a) 1 b)4 c) 8 d) 12
125

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


• a) Maden işletmelerinde çalışma ortamında % 1
karbondioksit gazı bulunduğunda çalışmaya devam
edilebilir.
• b) Ortamda % 19,5 oranında oksijen varsa çalışmaya
devam edilebilir.
• c) Çalışılan ortamda patlama riski var ise metan gazı
ölçümü yapılmalıdır.
• d) Kükürtlü hidrojen yaydığı belirlenen suyun
boşaltılması sırasında, bu gaza karşı özel önlemler alınır.
126

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden işletmelerinde yapılan işyeri havası


ölçümlerine göre aşağıdaki durumlardan
hangisinde işçi çalıştırılamaz?

• a) % 19'dan az oksijen varsa


• b) % 2'den az metan varsa
• c) % 0,5'den az karbondioksit varsa
• d) % 19 oksijen varsa
127

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Havasında % az oksijen, % çok metan, % çok


karbondioksit ve diğer tehlikeli gazlar bulunan
yerlerde çalışılamaz.

• Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden


hangisi gelmelidir?

• a) 19'dan - 2'den - 0,5'den b) 19'dan - 5'den -1 'den


• c) 20'dan - 2'den - 5'den d) 20'den - 2'den - 0,5'den
128

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden işletmelerinde içinde çalışılmayacak hava


değerlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

• a) Karbondioksit oranı % 0,5'den az olan yerlerde


çalışamaz.
• b) Metan oranı % 2'den çok olan yerlerde çalışamaz.
• c) Oksijen oranı % 19'dan az olan yerlerde
çalışamaz.
• d) Tehlikeli gazlar bulunan yerlerde çalışamaz.
129

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Yeraltı işletmelerinde yapılacak havalandırma ile ilgili


aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Sağlığa uygun solunabilir hava sağlanmalıdır.
• b) Ortamdaki patlama riski ve solunabilir toz konsantrasyonu
kontrol altında tutulmalıdır.
• c) Mekanik havalandırma sistemi kullanılan ocaklarda hava
akımı, olanak varsa doğal hava akımı ile ters istikamette
yönlendirilmelidir.
• d) Kullanılan çalışma yöntemi ve işçilerin fiziki faaliyetleri
dikkate alınarak çalışma koşullarına uygun hava
sağlanmalıdır.
130

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Madenlerde kullanılan basınçlı hava ile ilgili aşağıda


özelliklerden hangisi yanlıştır?
• a) Grizu birikmeleri doğrudan basınçlı hava verilerek
giderilir.
• b) Lambalar havalandırma ve basınçlı hava borularının
karşısına konulamaz.
• c) Kuyu diplerine boruyla gönderilen basınçlı havanın
olabildiğince kuru ve serin olmasına dikkat edilmelidir.
• d) Basınçlı hava lokomotiflerinin hava depoları, bir yetkili
tarafından haftada en az bir kez işletme basıncının 1,5 katı
basınç altında muayene edilir.
131

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Grizulu ve yangına elverişli kömür damarlarının


bulunduğu ocaklarda, tüm işçiler, çalışma süresince,
yanlarında…………….. taşımak zorundadırlar.

• Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi


gelmelidir?

• a) Karbon monoksit maskesi b) Düdük


• c) Metan dedektörü d) Su dolu matara
132

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden işletmelerindeki işyeri havasında % 2'den


çok metan bulunması halinde aşağıdakilerden
hangisi yapılabilir?

• a) Çalışmaya devam edilir.


• b) Patlatma yapılır.
• c) Kurtarma çalışmaları yapılır.
• d) Madene giriş izni verilir.
133

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


• a) İş makineleri gerektiğinde diğer işçiler
tarafından da kullanılabilir.
• b) Onarılacak tank ve depoların diğer tank ve
depolarla bağlantıları kesilmelidir.
• c) Tehlikeli alanlar açıkça görülebilir şekilde
işaretlenmelidir.
• d) Havasında % 2'den fazla metan bulunan yerlerde
çalışma yapılabilir.
134

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Grizu tehlikesi olan ocaklarda yapılacak uygulamalara ilişkin


aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Vantilatörler ve aspiratörler, ancak, daimi nezaretçinin emriyle
durdurulur.
• b) Metan oranının % 3'ü aştığını ilk gören, bacadaki çalışmayı
durdurur; durumu sorumlu nezaretçiye bildirir.
• c) Bütün grizulu ocaklarda, her biri tek başına ocağın
havalandırılmasını sağlayacak güçte, birinin herhangi bir nedenle
durması halinde, diğeri derhal, çalışacak durumda, iki havalandırma
grubu bulunacaktır.
• d) Pek az miktarda bile olsa, grizu birikmeleri, doğrudan basınçlı
hava verilerek giderilemez.
135

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Kömür madenlerinde taş tozu serpme işleminin amacı


nedir?

• a-Kömür tozunun patlamasını önlemek


• b-Metan gazının ortamdaki miktarının % 2'nin altında
kalmasını sağlamak
• c-Su ile ıslatma işlemlerinde çamur oluşmasını
önlemek
• d-Solunan havaya kömür tozunun karışmasını önlemek
136

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Kullanılacak taş tozu, olabildiğince nem


tutmayacak, silis içermeyecek, içinde % dan çok
organik
• madde bulunmayacak ve sağlığa zararlı etki
yapmayacak nitelikte olmalıdır.
• Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?

• a) 0,5 b) 1 c) 1,5 d) 5
137

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• a) Taş tozu serpme işlemi, bu iş için özel olarak yetiştirilmiş


ve görevlendirilmiş bir nezaretçinin gözetiminde yapılır.
• b) Patlamaya elverişli kömürtozu varsa, bütün vardiya
süresince taş tozu serpilir.
• c) Taş tozu serpme işlemi, kömür tozunun yanma ve patlama
etkisini yok edecek veya azaltacak oranda ve uygun
nitelikteki maddelerle yapılır.
• d) Kömür tozu patlamasını önlemek için kullanılacak taş
tozunda % 10'dan fazla kristal yapıda Si02 bulunmamalıdır.
138

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Madenlerde su baskınlarına karşı alınacak önlemlere ilişkin


aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

• a) Ocak ağızları, dış su baskınları ve heyelan gibi doğal afetlerin


etkisinden zarar görmeyecek yerlerde seçilir.
• b) Kükürtlü hidrojen yaydığı belirlenen suyun boşaltılması
sırasında, bu gaza karşı özel önlemler alınır.
• c) Suyla dolu olduğu bilinen veya bundan kuşkulanılan arazi
tabakaları altındaki ocaklarda, bir emniyet topuğu bırakılır.
• d) İşletmeye uygun derinlikteki maden damarları üzerinde
bulunan tuz tabakaları, sondaj deliklerinden çözme yöntemiyle
işletilir.
139

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Aşağıda verilen madenlerde kovayla insan taşınmasında


alınacak önlemlerden hangisi yanlıştır?
• a) Kovayla insan taşınmalarında emniyet kemeri
kullanılması zorunludur.
• b) Kısmen malzeme yüklü kova içinde yeteri kadar yer
olması halinde insan taşınabilir.
• c) Kuyu kontrolü yapanlar dışında, hiç kimse kovanın
kenarına binemez.
• d) Kuyu ağzındaki veya katlardaki özel kapılar
kapanmadan kovalarla kuyuya inilip çıkılamaz.
140

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Yeraltında kullanılacak basınçlı havayı sağlayacak kompresörün
kurulması, çalıştırılması, bakımı ve korunmasında uyulması gereken
esaslara ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Kompresöre giren hava olabildiğince kuru, temiz ve serin
olmalıdır.
• b) Kuyu diplerine boruyla gönderilen basınçlı havanın,
olabildiğince kuru ve serin olmasına dikkat edilmelidir.
• c) Kompresörün içindeki havanın sıcaklığı, yağlama için kullanılan
yağın parlama noktasından en az 30 derece daha yüksek olmalıdır.
• d) Hava sıcaklığının aşırı yükselmesi durumunda kompresörde
otomatik veya makinist tarafından durdurulmasını sağlayacak
birdüzen olmalıdır.
141

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Açık maden işletmeleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


• A-Kademe diplerinde, işçilerin yemek yemeleri, dinlenmeleri, patlayıcı
maddeleri ve sandıklarını koymaları yasaktır.
• B-Açık işletmelerde, kazı ya da lağımlarla oyularak kademe alınlarının
askıya alınması (ters ıskarpa) suretiyle çalışılmalıdır.
• c-Yüksekliği 5 metre ve eğimi 30 dereceden çok olan şevlerde ve çatlak
sökümü gibi çalışmalarda, işçilere emniyet kemerleriyle baret, emniyet
ayakkabısı gibi kişisel koruyucular verilir.
• D-Elle kazı ve yükleme yapılan açık işletmelerde kademe yüksekliği, 3
metreyi, şev sağlam arazide 60 dereceyi, çöküntülü ve ezik arazide, kum,
çakıl ve dere tortuları olan yerlerde, killi tabakalarda, ayrışıma uğramış
kalkerlerde, parçalanmış volkanik taş ve tüflerde 45 dereceyi, kaygan ve
sulu yerlerde 30 dereceyi geçemez.
142

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Yüksekliği ………. metre ve eğimi ………..


dereceden çok olan şevlerde, çatlak sökümü vb.
çalışmalarda, işçilere emniyet kemeri, baret,
emniyet ayakkabısı vb. kişisel koruyucular verilir.

• Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden


hangisi gelmelidir?
• a) 5 - 30 b) 3 - 30c)10-45 d)5-45
143

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Elle kazı yapılan yerlerde kademe yüksekliği en


fazla kaç metre olmalıdır?

• a) 1 b)2 c)3 d) 5
144

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Bir ayrışıma uğramış kalkerlerde, parçalanmış


volkanik taş ve tüflerde şev eğimi en fazla ne
kadar olmalıdır?

• a) 60 derece b) 45 derece c) 30 derece d) 15


derece
145

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Açık işletmelerde basamak yüksekliği tespitinde


aşağıdakilerden hangisi temel belirleyicidir?

• a) Kazıcı makinelerin bom yüksekliği


• b) Patlayıcı madde miktarı
• c) İşçi sayısı
• d) Üretim kapasitesi
146

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Kazıcı ve doldurucu makinelerin çalıştırıldığı veya


derin lağım deliklerinin uygulandığı işletmelerde
hazırlanan yönergenin aşağıdakilerden hangisini
içermesi zorunlu değildir?

• a) Bir kademede çalışabilecek en çok işçi sayısı


• b) Kademe genişliği
• c) Şev derecesi
• d) Ateşleme sırasında alınacak önlemler
147

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları


Yönetmeliği'ne göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
• a) Aynı işyerinde birden çok işletmeye ait işçilerin bulunması
durumunda, işverenlerden sadece biri sorumludur.
• b) İşveren, bir tehlike anında işçilerin çalışma yerlerini en kısa
zamanda ve güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için uygun kaçış ve
kurtarma araçlarını sağlayacak ve kullanıma hazır bulunduracaktır.
• c) İşçilerin işe girişlerinde ve işin devamı süresince periyodik
olarak sağlık gözetimleri yapılacaktır.
• d) İşyerlerinde güvenlik tatbikatları yapılacak ve düzenli aralıklarla
tekrar edilecektir.
149

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden işletmelerinde işveren, ciddi veya ölümle


sonuçlanan iş kazalarını ve ciddi tehlikeli
olayları en geç kaç iş günü içinde Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘na bildirecektir.

• a) 1 b)2 c) 3 d) 5
150

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

• Maden işletmeleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi


yanlıştır?
• a) İşyeri tehlikelere karşı yeterli koruma sağlanacak şekilde
organize edilecektir.
• b) Çalışma mahalleri ergonomik şartlar dikkate alınarak
tasarlanacaktır.
• c) İşçilerin yaptıkları işler dikkate alınarak periyodik sağlık
muayeneleri yapılacaktır.
• d) İşveren kendisi yeterli beceri ve uzmanlığa sahip olsa bile,
işyeri için başka birini sorumlu kişi olarak atamak
zorundadır.
151

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 83
• Maden işletmelerinde ortam havasında zehirli
gazların bulunduğu veya bulunabileceği yerlerde,
alınan önlemler ve mevcut koruyucu donanımla
ilgili detayları içeren bir hazır bulundurulacaktır.
• Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
• a) Acil durum planı b) Kurtarma ve tahliye planı
• c) Güvenlik planı d) Koruma planı
152

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 84
• Maden işletmeleri ile bunların yerüstü tesislerinde uygulanacak
asgari genel hükümlere ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Tehlikeli alanlar açıkça görülebilir şekilde işaretlenecektir.
• b) Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kişiler kendi
korumalarını kendileri sağlayacaktır.
• c) Yapılan işin özelliği nedeniyle malzeme veya işçilerin düşmesi
de dâhil risk bulunan tehlikeli alanlara, görevli olmayan kişilerin
girmesi uygun araç ve gereçlerle engellenecektir.
• d) İşçiler herhangi bir acil durumda nasıl davranmaları gerektiği
konusunda eğitileceklerdir
153

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 85
• En az kaç işçinin çalıştığı işyerlerinde uygun bir
dinlenme yeri sağlanmalıdır?

• a) 5 b) 10 c) 30 d)50
154

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 86
• Grizulu maden ocaklarında alınacak önlemlere ilişkin
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Alevle kesme, kaynak yapma ve benzeri diğer işlemlere,
özel önlemler alınsa bile kesinlikle izin verilmez.
• b) Çalışmalar metan gazı çıkışı dikkate alınarak
yürütülecektir.
• c) Grizulu maden ocaklarında yalnız bu tür ocaklar için
uygun olan patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler kullanılır.
• d) Havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle
sağlanacaktır.
155

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 88
• Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği'ne göre hazırlanacak sağlık ve güvenlik dokümanında
aşağıdaki hususlardan hangisinin yer almasına gerek yoktur?
• a) İşçilerin işyerinde maruz kalabilecekleri risklerin belirlenmesi
ve değerlendirilmesi
• b) Yönetmelik hükümlerini yerine getirmek için alınacak uygun
önlemler
• c) Acil işlerin yapılmasına dair çalışma izni sistemi
• d) Çalışma yerlerinin ve ekipmanın güvenli şekilde düzenlenmesi,
kullanılması ve bakımının yapılması
156

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 89
• Kıyılarda ve denizlerdeki tesislerde uygulanacak çalışma
izni sistemi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

• a) Alınacak önlemler belirlenmiş olmalıdır.


• b) Ciddi tehlikelere neden olabilecek rutin işlerin
yapılmasında uygulanmalıdır.
• c) İş sırasında ve iş bitiminde uyulacak koşullar
belirtilmelidir.
• d) Çalışmaya başlamadan önce sözlü olarak verilmelidir.
157

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 90
• Kıyılarda ve denizlerdeki tesislerde acil çıkış kapıları ile
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
• a) Acil çıkış yolları ve kapıları doğrudan dışarıya veya güvenli bir
alana veya toplanma noktasına veya tahliye noktasına açılacak ve
çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmayacaktır.
• b) Yatıp kalkma ve dinlenme yerlerinin, güvenli bir alana veya
toplanma veya tahliye noktasına açılan, birbirinden mümkün
olduğunca uzak, en az iki ayrı kaçış yolu bulunacaktır
• c) Acilçıkış kapıları dışarıya doğru açılacak, bunun mümkün
olmadığı hallerde raylı kapılar kullanılabilecektir.
• d) Acil çıkış kapıları kilitli olarak muhafaza edilecektir.
158

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 92
• Toz oluşumunun önlenmesi ve tozun bastırılmasında
aşağıdaki önlemlerden hangileri alınmalıdır?
• I. Lağım deliklerinin açılmasının su enjeksiyonlu
araçlarla yapılması
• II. Lağım atıldığında, çıkacak tozun önlenmesi için lağım
deliklerine su kartuşları konulması
• III. Lağım atıldığında, çıkacak tozun önlenmesi için
lağımlarla patlayacak su torbaları asılması
• IV. Gidiş ve geliş yollarının sürekli olarak ıslatılması
• a) I, II, III, IV b) I, III, IV c) II, III, IVd) I, IV
159

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 93
• 3213 sayılı Maden Kanunu'na göre madenler kaç
gruba göre ruhsatlandırılır?

• a) 3 b)4 c) 5 d) 6
160

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 95
• Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
• a) Ruhsat sahasındaki tesislerde çalışanlar hariç maden
işletme faaliyetleri için en az on beş işçi çalıştıran açık
işletmelerde daimi nezaretçi istihdam edilir.
• b) Ruhsat sahasında yeraltı üretim yöntemiyle çalışan
işletmelerde daimi nezaretçi istihdam edilir.
• c) İşletmede daimi istihdam edilen maden mühendisi dışında
ikinci bir iş güvenliği uzmanı istihdam edilmesi zorunludur.
• d) İşveren, daimi nezaretçi dışında, proje ve denetim
konusunda Yetkilendirilmiş Tüzel Kişi görevlendirilmesi
yapar.
161

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve
Usullerinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik esaslarına göre (B)
Sınıfı Yeterlilik Belgesine sahip kişiler aşağıdakilerden hangisinde
görev yapabilirler?
• a)Piroteknik maddelerin ateşlenmesi
• b)Yeraltında ve grizulu ocaklarda yapılacak işlemlerle ilgili Tüzük
kapsamındaki patlayıcı maddelerin ateşlenmesi
• c)Yerüstünde yapılacak işlemlerle ilgili Tüzük kapsamındaki
patlayıcı maddelerin ateşlenmesi
• d)Büyük yol ve barajlarda yapılacak işlemlerle ilgili Tüzük
kapsamındaki patlayıcı maddelerin ateşlenmesi
162

www.isgdem.com 11/09/2021

MADEN İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ


• Soru 98
• Aşağıdaki patlayıcı maddelerden hangisinin CE
uygunluk işareti ile işaretlenmesi zorunlu
değildir?

• a) Dinamitler b) Havai fişekler


• c) Kapsüller d) Fitiller

You might also like