LIMIT di KETAKHINGGAAN

Dalam matematika terdapat simbol ∞ (dibaca tak hingga) untuk menyatakan suatu
bilangan yang sangat besar. Sebaliknya, ada simbol −∞ (dibaca negatif tak hingga) untuk
menyatakan suatu bilangan yang sangat kecil.

Simbol ∞ tidak menunjuk ke suatu bilangan tertentu, tetapi simbol ∞ dapat dioperasikan
dengan operasi tertentu.

∞+∞=∞ Sesuatu yang besar ditambah dengan sesuatu lain yang besar hasilnya
sesuatu yang besar

∞x∞= ∞ Sesuatu yang besar dikalikan dengan sesuatu lain yang besar hasilnya
sesuatu yang besar

Namun, hati-hati dengan operasi pengurangan dan pembagian tak hingga.

∞ − ∞ = tak tentu Jika ∞ yang pertama lebih besar dari yang kedua, hasil ∞ − ∞ positif.
Jika ∞ yang pertama lebih kecil dari yang kedua, hasil ∞ − ∞ negatif.
Ada beberapa kemungkinan hasil hasil ∞ − ∞. Oleh karena itu, ∞ −
∞ dikatakan tak tentu.
∞
= tak tentu Mengapa? Coba berikan alasannya? (sebagai tugas)
∞

𝟏
Buktikan 𝐥𝐢𝐦 𝒙𝒏 = 𝟎 ! (sebagai tugas)
𝒙→∞

Sifat-Sifat limit di Ketakhinggaan

a. Untuk n bilangan bulat ganjil maka lim 𝑥 𝑛 = ∞ dan lim 𝑥 𝑛 = −∞

𝑥→∞ 𝑥→−∞
b. Untuk n bilangan bulat genap maka lim 𝑥 𝑛 = ∞ dan lim 𝑥 𝑛 = ∞
𝑥→∞ 𝑥→−∞
1 1
c. Untuk n bilangan asli maka lim = 0 dan lim =0
𝑥→∞ 𝑥 𝑛 𝑥→−∞ 𝑥 𝑛

A. Menentukan Limit Fungsi Polinomial di Ketakhinggaan

Langkah-langkah menentukan nilai limit fungsi polinomial sebagai berikut!
1. Tentukan variabel berpangkat tertinggi pada fungsi polinomial tersebut.
2. Faktorkan fungsi polinomial dengan mengeluarkan variabel berpangkat tertinggi.
3. Gunakan sifat-sifat limit di tak hingga untuk menentukan nilai limit fungsi polinomial
tersebut
Contoh 1:
Tentukan nilai lim (5𝑥 7 − 𝑥 4 + 9) !
𝑥→∞
Jawaban:
lim (5𝑥 7 − 𝑥 4 + 9) Variabel berpangkat tertinggi 𝒙𝟕
𝑥→∞
1 9
= lim [𝑥 7 (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )] Mengeluarkan variabel berpangkat tertinggi
𝑥→∞
1 9
= lim 𝑥 7 . lim (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )
𝑥→∞ 𝑥→∞
7 1 9
= lim 𝑥 . ( lim 5 − lim + lim )
𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥 3 𝑥→∞ 𝑥 7
𝟏
= ∞ . (5 − 0 + 9.0) Menggunakan sifat 𝐥𝐢𝐦 𝒙𝒏 = 𝟎
𝒙→∞
= ∞. 5
=∞

Contoh 2:
Tentukan nilai lim (5𝑥 7 − 𝑥 4 + 9) !
𝑥→−∞
Jawaban:
lim (5𝑥 7 − 𝑥 4 + 9)
𝑥→−∞
1 9
= lim [𝑥 7 (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )]
𝑥→−∞
1 9
= lim 𝑥 7 . lim (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )
𝑥→−∞ 𝑥→∞
7 1 9
= lim 𝑥 . ( lim 5 − lim + lim )
𝑥→−∞ 𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥 3 𝑥→∞ 𝑥 7
= −∞ . (5 − 0 + 9.0)
= −∞. 5
= −∞
Contoh 3: Contoh 4:
Tentukan nilai lim (5𝑥 6 − 𝑥 4 + 9) ! Tentukan nilai lim (5𝑥 6 − 𝑥 4 + 9) !
𝑥→∞ 𝑥→−∞
Jawaban: Jawaban:
lim (5𝑥 6 − 𝑥 4 + 9) lim (5𝑥 6 − 𝑥 4 + 9)
𝑥→∞ 𝑥→−∞

1 9 1 9
= lim [𝑥 6 (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )] = lim [𝑥 6 (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )]
𝑥→∞ 𝑥→−∞

1 9 1 9
= lim 𝑥 6 . lim (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 ) = lim 𝑥 6 . lim (5 − 𝑥 3 + 𝑥 7 )
𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥→−∞ 𝑥→∞
1 9 1 9
= lim 𝑥 6 . ( lim 5 − lim + lim ) = lim 𝑥 6 . ( lim 5 − lim + lim )
𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥 3 𝑥→∞ 𝑥 7 𝑥→−∞ 𝑥→∞ 𝑥→∞ 𝑥 3 𝑥→∞ 𝑥 7
= ∞ . (5 − 0 + 9.0) = ∞ . (5 − 0 + 9.0)
= ∞. 5 = ∞. 5
=∞ =∞