‫]‪<íéÓéÞ^Óé¹]<l^qç¹‬‬ ‫‪1‬‬

‫  ا ا‬ ‫‪ .I‬ا  ا ‬

‫  ه ‪ Q‬هة ا ‪ +‬ر ا' اب أو ‪ ;+‬أو اه*از = و‪,-‬‬ ‫ا  ا ‬

‫‬
‫‪ #‬دي دون ا  ل  دة‪ .‬و ‪# F‬ا إذا آ ‪= D 2 T/ 2F# (%  S‬‬
‫و‪$@# L ,-‬ود أو أ‪ /‬د; آ‪F‬ة‪.‬‬

‫  آ!  ‬ ‫" دون ا  ل  دة "   " دون آ"‪# $% :‬ور ا  ا ‬
‫‪ (#‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر *اح ‪ &'# (%‬از ‪ 2‬د إ‪# $/ 0‬وره ‪.‬‬
‫ا ‪ +‬ر ‪ : - 6% ;+‬ا ء ‪ (% 8‬ر‪/ = 67 #‬آ ‪:< #‬‬ ‫▪ ‪ 5#‬ل‪:‬‬

‫  ه ا  ا‪7‬ى ‪ ;+‬ا>ي @‪ 0?$‬ه>; ا ‪.‬‬ ‫و ‪# #‬‬
‫  ‪ 6 CD‬ا ‪.‬‬ ‫ا '& ا>ي ‪ 0# EF‬ا  ا ‬
‫‪# 2= :‬ا‪.‬‬ ‫‪ +‬ا  ‪ (#‬ا ‪ &F‬ر‬
‫• ا  ا ‪ 'C‬و ا  ا ‬

‫= و‪ + IJ ,-‬ا  ت ا ‪ 'C‬أو ا   ( = و‪ !< -) &< # ,-‬أم ‪ L‬ز( ‬
‫(   ‪ 'C#‬أن ‪.!< -  6% +‬‬ ‫‪- +‬ى ا  ت ا ‪ L .‬أ ‪D 0‬‬

‫  ا ا‬ ‫• ‪ J O‬ت ا  ت ا ‬
‫ ‪.‬‬ ‫  ا دة  ‪# U V ! 2‬‬ ‫ ! ا  ا ‬ ‫  ‪1‬‬

‫  =  & ا‪ W‬ه ت ا   ‪. 2‬‬ ‫‪ +‬ا  ا ‬ ‫  ‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫ ‬ ‫‪1‬ا  ت ا ‬

‫▪ أ‪:5#‬‬
‫ا  ا ‪V 6% +‬ل ‪ !F‬أو ‪ # Z/‬أ د‪ D‬ا‪.$F‬‬ ‫‪-‬‬
‫)ا‪7‬رة  ‪.(0F‬‬ ‫ا  ا ‪ : - 6% +‬ا ء ‪ < ? #‬ا‪$F‬‬ ‫‪-‬‬

‫ا  ا‪ ?T? # 7‬ا‪.$F‬‬ ‫‪-‬‬

‫أي ‪./ ?m‬‬ ‫'` ن  ‪$@D‬ث ‪2/‬‬ ‫‪ (# UT $%‬و‪ -‬ه‬ ‫  ‪3‬‬

‫• ا  ت ا‪7‬‬
‫    ‪ (% W‬ا ‪ +‬ر ا ]\ ط و  ‪$‬د )\ = ا]\‪.(,‬‬ ‫ا‪7‬ت ‪ F%‬رة ‪# # (%‬‬
‫‪ #‬د‪) D‬هاء‪ # ،‬ء‪(...‬‬ ‫ ‪= = +‬اغ ‪ !/‬ا ‪ +‬ره ‪ I D‬و‪-‬‬

‫اه*از ‪ +L‬ء ‪ F #‬ا‪7‬ت ‪$@D‬ث \ا =‬ ‫‪ F #‬ا‪7‬ت =   ‪ -‬ن‬

‫ا]\‪ F  ,‬ت ا‪2‬اء ‪$ +D‬ر‪. WD‬‬

‫ ‬ ‫• ‪ %-‬ا ‪ +‬ر ‪# #‬‬

‫  ‪ %- 6 C % & %C/‬ا ‪ +‬ر‬ ‫= و‪ # ,-‬دي ‪# # +‬‬
‫‪d‬‬ ‫‬
‫=‪v‬‬ ‫)‪(m.s-1‬‬ ‫و ‪F‬ه ‪:‬‬
‫‪∆t‬‬

‫‪ d‬ا ‪ = C‬ا  ‪ 2‬ا  ‪TO‬ل ا ‪$‬ة ا*‪.∆t #‬‬

‫‪ %- b‬ا ‪ +‬ر ‪ F /‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر و  ‪ 0‬ا`*‪.< D‬‬ ‫  ‪1‬‬

‫( أن ‪b‬‬ ‫‪D‬‬ ‫`& ‪ %-‬ا ‪ +‬ر ‪ /TJ &#‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر و ‪7U &# Z`a‬ر;‪ .‬آ‬
‫‪$/‬ر ا@ارة‪.‬‬
‫‪m‬‬
‫= ‪IC µ‬‬ ‫‪ %- -‬ا ‪ +‬ر ‪V 6% #‬ل  ‪ F ;/ b‬و ‪ 0 /‬ا ‬ ‫▪ أ‪:5#‬‬
‫‪L‬‬

‫‪F‬‬
‫= ‪v‬‬ ‫ا‪ UT‬ا ‪:‬‬
‫‪µ‬‬

‫‪ %- &` -‬ا ‪ +‬ر ا‪7‬ت ‪ #‬ا "اء ‪ &#‬ار` ع در ا@ارة‪:‬‬
‫‪ 0ºC $% 330 m.s-1‬و ‪20ºC $% 344 m.s-1‬‬

‫‪2‬‬
‫ ‬ ‫‪1‬ا  ت ا ‬

‫ ‪ %- b‬ا ‪ +‬ر ‪ ! +/‬ا  و  ‪ # 2-/‬دام ه>ا ا{‪. `' O‬‬ ‫  ‪2‬‬

‫  أ د‪ D‬ا‪$F‬‬ ‫• ا  ا ‬
‫‪ +‬ا  = ا‪ ; W‬وا‪@# ;F $‬را ‪ , x !J =q‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر و أ‪ b/ D O 0J‬ا ‪&F‬‬
‫ا>ي ‪ ;F‬آ ‪ * .‬آ   ‪ (# M‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر ‪ &'  FC /‬از ‪$  / M0 2‬ار‬
‫‪ y = M0M‬ا>ي ‪ 6 CD‬ا‪. -‬‬

‫▪ آ   ‪ (#‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر ‪ $/‬ا*‪(#‬‬

‫آ!   ‪ (# M‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر ‪،‬أ=‪ 27 ،x = OM 27‬ا ‪  ،‬ر اه*ازات ا ‪Om/O &F‬‬

‫‪x v‬‬
‫=‬
‫‪τ‬‬ ‫)‪(s‬‬ ‫ز‪:#‬‬
‫‪M‬‬
‫‪M v‬‬
‫'‬
‫=‬

‫‪τ‬‬ ‫و آ>‪ v‬ا‪ Om‬ا*‪ M   FC / M’   #‬ه‪:‬‬

‫ا‪ C t2 x@ = M’  -‬وي ا‪ = M  -‬ا@‪. t1 = t 2 - τ x‬‬
‫‪M‬‬
‫‪M v‬‬
‫'‬

‫‪:‬‬ ‫إذن ‪ 8CD‬ا @‪ (# yM' (t) 6‬ا @‪y/ yM (t) 6‬زا ‪ C‬وي‬

‫▪ ‪ 2x#‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر = @‪x‬‬

‫ا @‪ 2x# !5 D y (x) 6‬ا‪.t x@ = ,-‬‬
‫‪ t1 (x@ (/‬و ‪ &  t2‬ا  ا ‪d = v(t 2 - t1 ) := C‬‬
‫إذن ‪ 8CD‬ا @‪ (# y t2 (x) 6‬ا @‪y/ y t1 (x) 6‬زا ‪ C‬وي )‪: v(t 2 - t1‬‬

‫‪3‬‬
‫ ‬ ‫‪1‬ا  ت ا ‬
‫  ا ا ا‪$‬ور‪D‬‬ ‫‪ .II‬ا  ا ‬

‫  ا ا دور إذا آ ‪ S‬اه*ازات ا‪ 7‬درة ‪ (%‬ا ‪&F‬‬ ‫‪ F‬ا  ا ‬
‫‬
‫* ‪T‬ه*ازات‬ ‫ ر ‪ ! +/‬دوري‪ .‬و ن ‪ F‬إذا آ ن ا ‪$‬ار ا`*‪ < D‬ا‬
‫‪ (...,\' ،‬دا ز‪.F #‬‬ ‫)ا‪-‬‬

‫‪1‬‬
‫=‪.N‬‬ ‫  ا ا ا‪$‬ور‪$/ D‬وره )‪T(s‬و ‪/‬دده )‪(Hz‬‬ ‫ * ا  ا ‬
‫‪T‬‬

‫‬ ‫• ا‪$‬ور‪ D‬ا*‪  #‬و ا‪$‬ور‪ D‬ا‬

‫  ‪ F‬دور‪ D‬ن‪:‬‬
‫▪ دور‪ D‬ز‪: #‬‬
‫آ!   ‪ (# M‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر د `€ ا@  اه*از‪ D‬أي  ر `€ ا@آ ‪$# $/‬د ز‪#‬‬
‫‪  #‬و ‪ C#‬و‪ C D‬وي ا ور ا )( '‪.T #‬‬

‫‪:‬‬ ‫▪ دور‪# D‬‬

‫= @‪ , ، t # x‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر ا `‪ = C# 2/ !7‬ت ‪ = CD #‬ا‪ ; W‬ا ‪ +‬ر ‪ C‬وي‬
‫ا ور ا ‪ €` 2 ، λ #' +‬ا@  اه*از‪.D‬‬

‫‬ ‫ا‪$‬ور‪ D‬ا‬ ‫ا‪$‬ور‪ D‬ا*‪ #‬‬

‫‪ !5 D‬ا @‪ 6‬ا‪ -‬ت  & ‪ ,‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر‬ ‫   ‪ (# M #‬و‪,-‬‬ ‫‪ !5 D‬ا @‪\ 6‬ات ا‪-‬‬
‫= @‪ t # x‬أي ‪ 2x# !5 D‬ا‪ = ,-‬ا@‪.t x‬‬ ‫ا ‪ +‬ر ‪ $/‬ا*‪.(#‬‬

‫ا ‪ 6 C λ = C‬ل ا ‪.,‬‬

‫• ‪V‬ل ا ‬
‫‪V‬ل ا  ‪ CD‬وي ا ‪ = C‬ا  ‪ 2‬ا  ‪TO‬ل آ! دور ز‪،T  #‬‬
‫‬
‫‪v‬‬
‫= ‪λ = vT‬‬ ‫)‪(m‬‬ ‫و ‪F‬ه ‪:‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ %- v E‬ا ‪ +‬ر ا ‪.‬‬

‫( أن ل أ‪ ]D‬أن ‪V‬ل ا  ‪ CD‬وي أ‪ = = C# .‬ا‪ ; W‬ا ‪ +‬ر `‪!7‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪ 6%‬ا=‪ = b‬ا ر(‪.‬‬ ‫`€ ا@  اه*از‪ ) D‬ل أ ‪2‬‬ ‫ ( ‪ (#‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر ‪2‬‬
‫ادد و ا‪$‬ور ‪ * #‬ن  ‪ D  :‬ن ‪ ,-/‬ا ‪ +‬ر‪V (  ،‬ل ا  € ‪* #‬ة‬
‫‪ 2‬إذ ‪. ,- / bD‬‬

‫‪4‬‬
‫ ‬ ‫‪1‬ا  ت ا ‬
‫• ‪ #‬ر  اه*ازات  ( ‪ (#‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر‬

‫ا  ن ‪*2‬ان ‪ 6%‬ا ‪ = 6‬ا ر‪:‬‬ ‫‪d2 - d1 = kλ‬‬

‫= آ! @‪yM = yM x‬‬ ‫‪k ∈ℕ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫ا  ن ‪*2‬ان ‪  6%‬آ‪ = :‬ا ر‪:‬‬ ‫‪λ‬‬

‫)‪d2 - d1 = (2k +1‬‬
‫= آ! @‪yM = − yM x‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫• ‪ Q D #‬هة اه*از‪ # / D‬ض‬

‫( ا‪ #‬ض ‪D # (#‬‬ ‫ا‪ #‬ض ‪ 2‬ز ‪ !-D‬و‪ ]#‬ت ‪ D-‬و دور‪ D‬و دوره ‪D .,F] !/ U TS‬‬ ‫
‬

‫‪  ! CD‬س دد أو ‪ %-‬دوران‪.‬‬ ‫‪Q‬اه دور‪ ( / 2F !@CD D- D‬ا ‪W‬دة‪ .‬آ‬
‫( ا‪ #‬ض ‪ U (#‬س ا‪$‬ور ‪ x T‬هة دور‪ : D‬ه>ا ا{‪ CD O‬وي أ‪$  U \J‬ور ا‪ ]#‬ت‬ ‫‪D‬‬ ‫
‬
‫‪ Q‬هي‪:‬‬ ‫( ‪ +# (#‬ه‪$‬ة ‪U‬‬ ‫ا ‬

‫‪ Q‬هي ‪ ,‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر‬ ‫‪U‬‬ ‫‪TS =kT‬‬

‫آ ‪ Q‬ه‪ = † / D‬ا @‪ 6‬ا@ دده ‪Na =N-NS :‬‬ ‫‪TS ≥ T‬‬
‫‪J‬رة ‪ #‬ض‬

‫آ ‪ Q‬ه‪ = † / D‬ا @‪ 6‬ا  آ€ دده ‪Na =NS -N :‬‬ ‫‪TS ≤ T‬‬

‫ ‬ ‫‪ .III‬د ‪# #‬‬

‫• ‪ Q‬هة ا@د‬
‫‪ Q F‬هة ا@د ‪   J O‬ت‪ ،‬و @‪$‬ث ‪ 7 #$%‬دف ‪ F? #‬أو  *ا أ‪ /‬د; ‪\J‬ة‪.‬‬

‫‪7D‬ف ا‪ I5‬أو ا@ * آ ‪   &F‬ت‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫ ‬ ‫‪1‬ا  ت ا ‬
‫• ˆط ا@د‬
‫@‪$‬ث ‪ : - 6%  C# #‬ا ء و \ ‪% a‬ض ا`@‬
‫أو ‪ +=. 2FD‬ه‪ $‬ا@ (‬ ‫ا ‪ (/‬ا‪ /y/ (@`7‬ده‬
‫ا ()ا‪7‬ر ن أ‪.(0`-‬‬

‫@‪$‬ث ‪ Q‬هة ا@د‬ ‫ @‪$‬ث ‪ Q‬هة ا@د‬

‫*ات‪ %- :‬ا ‪ +‬ر و ادد و ‪V‬ل ا ‪.‬‬ ‫ ( ااردة و ا @‪$‬ة `€ ا‬

‫ ‬ ‫‪$F .IV‬د ‪# #‬‬

‫‪ FD‬و‪ ,-‬ا ‪ +‬ر ‪$F#‬دا   ‪#‬ا ‪ F‬إذا آ ‪ %- S‬ا ‪ +‬ره = ه>ا‬
‫‬
‫ا‪/ b ,-‬دده ‪.‬‬

‫ ‪.‬‬ ‫‪ : -‬ا ء و‪$F# ,-‬د   ت ا ‬ ‫▪ أ‪:5#‬‬

‫ا‪2‬اء و‪$F# L ,-‬د   ت ا‪.7‬‬

‫‪6‬‬
‫ ‬ ‫‪1‬ا  ت ا ‬

‫ ر‪F  (D‬‬

‫ ‪ U 1 (D‬س ‪ %-‬ا ‪ +‬ر ‪ = J #‬ا‪2‬اء‬

‫‪$@D‬ث ‪ S   J &F#‬إˆ رة ‪*# J‬ة‪/ .‬ا‪  -‬را‪>/> Œ-‬ب أو  ‪-‬ب ‪*#‬ود ‪(D  ،Œ<T# Œ F/‬‬
‫اˆ ر ن ا ‪ < /2‬ن ا ‪ W‬ن ‪ # (%‬و= (‬
‫‪ D‬ن ‪ 6%‬ا‪ # -‬وا‪$‬ة ‪ (#‬ا ‪.S &F‬‬
‫‪ d = 1 m= C  FC /‬و ‪ $%‬در ا@ارة ‪25°C‬‬
‫@‪ 6% !7‬ا‪ !WC‬ا ‪:‬‬

‫‪ €U -1‬ا‪ Om‬ا*‪=   #‬ن ا‪q FC /  5‬ول‪.‬‬

‫‪ -2‬ا‪ %- 8-‬ا ‪ +‬ر ا‪7‬ت = ا‪2‬اء = ‪Q‬وف ا‪. /W‬‬
‫‪ %- (% FD Dx -3‬ا ‪ +‬ر ‪= J #‬‬
‫‪γR T‬‬
‫= ‪:E v‬‬ ‫ا‪2‬اء ‪ UT /‬ا ‬
‫‪M‬‬
‫‪ γ =1,4 0 U !# # γ‬و ‪ / ? R‬ا\ زات‬
‫ا ‪ #‬و ‪ R = 8,31 (S.I) 2 U‬و ‪T‬‬
‫در ا@ارة ا  ‪2‬اء و ‪ M‬آ‪0‬‬
‫ا  و ‪. M= 29 g.mol-1 2 U‬‬
‫أ‪ IC‬ا  ا‪ U Œ? Dx‬ر ‪ &# 2‬ا ‬
‫ا‪.FDW‬‬

‫ ‪ 2 (D‬ا ‪ +‬ر ‪V 6%   # #‬ل ‪!F‬‬

‫‪ ,/‬أ‪*2/ !F =V $‬از ‪$7D‬ر ‪ F #‬ا‪$/‬اء ‪  x@ (#‬ر‪ .t=0 2aD‬ا ‪ F‬ن ا  ن ‪T5 D‬ن ‪ 2x#‬ا@‪!F‬‬
‫= @‪.(x‬‬

‫‪$‬د ‪V‬ل ا ‪.‬‬ ‫‪D1‬‬

‫‪$‬د ا‪$‬ور ا*‪. #‬‬ ‫‪D2‬‬
‫ا‪ %- 8-‬ا ‪ +‬ر ا ‪.‬‬ ‫‪D3‬‬

‫ ‪ 3 (D‬ا ‪ +‬ر ‪ : - 6%   # #‬ا ء‬

‫‪-1‬‬
‫‪$@D‬ث ه*از =   ‪ : - (# S‬ا ء ‪# #‬ا ‪ ،F‬دده ‪ N=200Hz‬و ‪ %-‬ا ‪ +‬ره ‪.v=12 m.s‬‬
‫‪ M1 (  F‬و ‪ : - (# M2‬ا ء  ن ‪ 6%‬ا ‪ 6%‬ا ‪.d2=SM2=18 cm ،d1=SM1=9 cm := C‬‬
‫‪ -1‬ه! ا  ا ‪+‬ة ‪ : - 6%‬ا ء ‪ V‬أم ‪'C#‬؟‬
‫‪ -2‬أ‪V IC‬ل ا ‪.‬‬
‫‪ U -3‬رن آ آ! ‪ M1 (#‬و ‪ &# M2‬آ ا ‪. S &F‬‬
‫‪  x@ = -4‬ر‪ $ t 2aD‬ا  ‪ &'# # . 2  - &'# S@ 3 mm = C# 6% M1‬ا  ‪FC / M2‬‬
‫ '& ‪ €` $% 2  -‬ا@‪x‬؟‬
‫ذ‪.‬زان‬

‫‪7‬‬