Professional Documents
Culture Documents
Gumrawng Gumsa Karai Mas
Gumrawng Gumsa Karai Mas
sham lam a npawt nhpang madung tara kanu ni gaw (1) mungdan hte amyu hpe tsaw ra ai hpring
tsup ngang kang ai myutsaw myit (2) "Awmdawm shanglawt ai mungdan hta, shadip jahpang gaw
mung shawa hta nga ra na hte mungshawa a hpawng ka-ang e tara rap ra ai ahkaw ahkang nga ra
na " ngu ai Dimokresi tara masa (3) sak hkrung lam a npawt nhpang ra ahkyak (basic necessities)
rai nga ai lu sha, bu hpun, hkamja, chyechyang, shim lam, myit pyaw simsa lam, ni mungsha ji
nban lu la hkra hte nga sat nga sa madang hte nga mu nga mai madang rawt jat wa hkra tinang nan
shakut shaja ai mungshawa tai wa hkra ngu ai masa rai nga ai.
Chyum laika Masa
Yesu tsun sharin ai "maigan amyu hkawhkam ni gaw, maigan amyu ni a ntsa e up hkang lu
ma ai rai nna, dai ni a ntsa e daru magam lu ai ni hpe, chyeju madu ni, nga nna hkungga shaga ma
ai. Nanhte chyawm gaw shing rai na n rai: nanhte hta, grau kaba ai wa gaw, aprat kaji ai wa zawn
rai u ga; up hkang ai wa mung, shangun ma zawn rai u ga (Luka 22:2-26)"; "Nanhte mahtang gaw,
Rabai ngu nna shamying na hpe hkum ra myit: nanhte a Sara gaw langai sha rai nga nga ai rai nna,
nanhte yawng kahpu kanau ni rai nga myit dai (Mahte 23:8)"; "Nanhte yawng mayawng gaw
Hkrsitu hta e langai sha rai nga myit dai majaw, Yuda wa ngu na mi n nga, Heleni wa ngu na mi n
nga; mayam ngu na mung n nga; shanglawt ngu na mung nnga; lasha, numsha ngu na mi mung n
nga lu ai (Galti 3:28)" ngu ai chyum ga ni gaw madang ginhka lam nnga, ahkaw ahkang akyu ara
hte seng nna mung lachyen ginhka lam n nga, shada Karai Kasang a kashu kasha ni hkrai re majaw
kahpu kanau zawn tsaw ra myit hte pawn ba hkat, daw jau hkat re ai masa rai nga ai.
Bai nna, "Kaja ai amu galaw na sharin la mu; ding hpring ai hpe hkan shachyut mu; nni
nkri hkrum ai ni hpe karum mu; chyahkrai ma ni a matu teng man ai hku jeyang mu; daiga gaina ni
hpe tau mu" (Esaia 1:17), "Tara malang ai lam hka zawn, ding hpring ai lam tut lwi ai hka nu
zawn, lawi nga u ga" (Amo 5:24). "Ding hpring ai hpe kawsi hpang kara nga ai ni gaw, a lu ma ai:
kaning rai nme law, shanhte hkru kat wa lu na mara ai (Mahte 5:6) ngu ai chyum ga ni gaw tara
malang ai lam hte dinghpring ai hta langai hkrai (sh) wuhpawng gaw asak hkrung ra ai ngu ai masa
rai nga ai.
Lahta na chyum ga ni gaw Gumrawng Gumtsa mung masa sat lawat hpe madi
shadaw ai chyum daw ni rai nga ai.
Chyumrum W.P sha ni hpe Karai Jaw Ai Shingran
Karai Kasang gaw shi hpan da ai shinggyim masha yawng a ntsa Shi hkum shi shinggyim
masha ni chye na la mai ai shing ra masa makam kum la lama ma hku matut mahkai hpaw shadan
dan nga ai Karai re. Shi sharawng awng ai hku shinggyim masha ni sak hkrung hkawm sa na matu
lam lama ma hku shingran jaw let hpaw shadan dan nga ai wa re. Anhte Chyurum Wunpawng Sha
ni hpe mung Hkristan makam masham rai n du shang wa shi ai aten kaw nna Karai Kasang nga ai
ngu ai hpe chye la shangun sai re. Labau mau bin mausa ni hku nna mung, wenyi myit masin hta
hkawn hkrang la lu shangun ai hku nna mung, htunghking ningli ni hku nna mung, shinggyim nga
pra htung lai masa ni hku nna mung, Shi hkrung shangun mayu ai maka kumla ni hpe shingran jaw
hpaw shadan dan nga ai Karai re. Ya Gumrawng Gumtsa up hkang masa byin pru wa ai labau hpe
yu yang mung Karai jaw shingran re ngu ai hpe asan sha mu mada lu nga ga ai.
Moi Hkamung Naw ngu ai shara kaw, Hpung Ing Hka ngu ai hka langai mi nga ai. Dai hka
hkingau shara mi hta Hkamung Naw Lungdawn ngu ai lung hkrung kaba langai mi mung nga
ai.Lani mi na nhtoi hta, Tingmai Ma Ja Ing (Ta-ngai Ma Ja Ing) ngu ai num langai mi gaw shi a ma
chyangai hpe sanen hte hkayawp nhtawm nlung ntsa e tawn da let, shi gaw hka de rai hkrut hka
shin rai nga ai. Shi hka shin rai hkrut ngut nna nlung ntsa de mada yu dat yang shi a ma hpe n mu
mat sai. Hka de mada dat yu yang hka ntsa e sanen yawng taw nga ai hpe mu jang, shi a kasha hpe
hka na baren (lapu kaba) la sai ngu sawn u ai. Dai majaw shi gaw baren hpe mung achye sat kau
3
ya, kasha a mang hpe mung shaw ya na matu 'Mu Nat' hpe shaga u ai. Shi ra ai hku shabyin ya
jang Mu hpe nga hkai neng u-la langai sat jaw na ngu ga sadi da u ai. Nau nna yang Mu nat gaw
shi hpyi ai hte maren baren hpe achye nna nlung ntsa e mara tawn ya wu ai. Ma a mang hpe mung
shaw tawn ya wu ai. Dai majaw Ta-ngai Ma Ja Ing gaw Dumsa La Yawng ngu ai wa hpe shaga
nhtawm Mu nat hpe ga sadi hte maren, nga hkai neng langai sat nawng nu ai.
Dumsa La Yawng dumsa yang, dumsa ga grai na pyaw ai majaw Mu nat ni pyi yup mwi
mwi mat ma ai da. Dai hpang Mu nat ni mung shanhte a ntsa nat ni hpe, dai hkai neng u-la shalai
ya na lam pru wa ai da. Dai rai nna, dai hkai neng u-la hpe dumsa shalai ya na matu, shanhte a Mu
ga e dumsa tam yu ti mung n lu tam ma ai. Dai majaw, shinggyim ga na Dumsa Layawng hpe 'myi
di dat shangun nna'shanhte a Mu ga de woi mat wa ma ai. Dumsa La Yawng Mu ga de du yang,
shinggyim mungkan ga e shi dumsa nna sat kau sai hkai neng u-la hpe ngadang hta gyit dun da ai
hpe mu kajawng wu ai. Dai rai nna Dumsa La Yawng gaw, dai hpe Mu nat ni a matsaw ningtsa nat
ni hpang de dumsa shalai ya wu ai. Dumsa ngut ai hte mu nat ni gaw dai nga hpe sat nna
shinggyim masha ni galaw ai hte maren, dumsa shabrai nga lagyi hte wunju si man ni jaw ma ai.
Dai hpang dumsa La Yawng hpe Mu nat ni gaw {shinggan de woi pru nna, nhpung kawng de woi
sa ma ai. Shanhte gaw dumsa Layawng hpe 'sinna hkran de mada yu u' ngu tsun yang nta htinggaw
lahkawng masum sha nga ai kahtawng langai mi hpe mu wu ai. Dumsa Layawng gaw dai
kahtawng gaw kaning re ai kahtawng rai nna, mying gaw hpa baw rai, ngu san wu ai. Shaloi
shanhte gaw – "dai kahtawng gaw Du Magam kahtawng, Du ga re. Moi gaw grai kaba ai kahtawng
rai tim ya gaw, dai hte sha ngam mat sai ngu tsun dan ma ai. Dai hpang sinnpraw de mada yu u"
ngu bai tsun ma ai. Dumsa Layawng mada yu yang grai pyaw na zawn san ai kahtawng kaba
langai mi hpe mu mada wu ai. Nat ni tsun ai gaw dai mare gaw gumlau mare, gumlau mung re"
ngu tsun ma ai. Gumlau mung ngu ai hpa rai ta ngu san yang dai lam nang hpang de chye na ra ai
ngu tsun ma ai.
Dai hpang sinpraw dingdung maga mada yu yang, gitgu hpun kaba langai mi hpe,
lagat hpun e gityawp manat da nna, gitgu ningdung e gitgu lap kaji mi sha hpoi rai dawng kra tsaw
nga ai hpe mu wu ai. Dai zawn re ai lachyum hpe san yu yang 'nang hpang de chye na ndai' ngu
sha tsun ma ai.
Dai hpang Mu nat ni gaw dumsa Layawng hpe nta nhku de woi wa nna, chyaru tsa mai-aw
ndum sanit, shat nneng (nbaw) madawng sanit jaw dat let,
" nang dinghta ga de du jang, ndai mai-aw ndum langai mi hpe nanhte a tsa dumbung
langai mi kaw ru bang jang dai tsa dumbung hpring wa na ra ai. Dai hte maren ndai shat nneng
madawng langai mi hpe n-gawt langai mi kaw yan bang jang, shat nneng n-gawt mi byin wa na ra
ai. Shaloi nang tsa dumbung sanit, shat nneng n-gawt sanit lu na ndai. Dai tsa hte shat, shat nneng
ni hpe du magam n re ai, kawn chyinghkyi n noi ai mare masha ni zuphpawng nna sha mu" ngu
htet dat ma ai.
Dumsa Layawng mung Mu nat ni htet dat ai hte maren galaw nna, du magam n lawm ai
mare masha ni hpe shaga zuphpawng nna sha ma ai. Dai lam hpe du magam ni chye jang – "anhte
du ni hpe n shaga i? nanhte chyu sha i? ngu sharim ma ai. Rai tim mare masha ni gaw dai shat
nneng hte tsa lu ai kaw nna, hkrit myit n rawng ai sha shanhte hpe mahtang 'hpa baw du du, anhte
du n ra ga ai' ngu, dai shani kaw nna du ni hpe hkap kasat, kawn chyinghkyi dawm kau ya manu ai.
Dai shani kaw nna, Jasen Mai-aw mung, Ndup Nsa ga ting du ngu ai n da, yawng gumlau
kau ma ai. Dai zawn gumlau ai ten hta gumlau ni hpe Mu nat ni jahkrat ya ai hpyen rai laknak ni
gaw, nap ngu ai hpri nhtu jahkrung, shanang wunjang, lagup hte ninggang ni rai nga ai. Dai hpang
Daru Mahka Tangmai Kawng du hkra matut gumlau kau ma ai......
4
gap ya ai lam re. Lachyen ginhka, dip ka-up roi sha, matsan chyeren hkrum ai ni hpe shanglawt lu
shangun ai zawn, Gum shem mazut ai ni, tara rap ra lam hpe ntsaw ra ai ni, roi rip dip ka-up sha
mayu ai ni, masha wa hpe lachyen ginhka nna tinang hkrai grau dum mayu ai ni, Karai Kasang
hpan da ai shinggyim masha a manu hte sari sadang hpe n gawn n sawn jahten shaza ai ni yawng
hpe mung dai zawn re ai myit masa hte sat lawat kaw na lawt wa lu ai chyeju jaw nga ai.
Pru mat wa ai lai ka na mabyin hpe yu ai shaloi Karai Kasang, Israela hpe lawt lu ai amyu
tai lu na matu hkye shalawt la ai gaw shi hpe nawku daw jau na matu re. Shi sharawng awng ai
hku jawm nga jawm pra na matu re. Yesu Hkristu hku nna udang hta si hkam let hkye la ai lam
mung, si ai hpang htawm hpang prat na htani htana asak sha n rai, n dai dinghta mungkan asak
hkrung lam hta nan mung Karai Kasang a chyeju hta jawm nga jawm pra ai shinggyim masha/
wuhpawng tai nga lu na matu re. Yawng shinggyim ahkaw ahkang, manu, sari sadang hpring
hpring hte nga lu na matu shanglawt lu shangun ai lam re. Shinggyim masha shada lachyen ginhka
lam nnga, gumshem dip ka-up hkat ai lam nnga, yam sha hkat ai lam nnga, n tara ai lam ni n nga, n
rap ra ai lam n nga ai lam hpe sharawng awng ai Karai rai nga ai. Dai gaw, shinggyim wuhpawng
shagu gaw Karai Kasang sharawng awng ai lam masa hta mahta nna ngra pra hpawng de nga na
matu re.
Chyurum Wunpawng sha ni a uphkang nga pra masa labau hta mung Gumchying Gumtsa
up hkang masa hta shinggyim masha shada lachyen ginhka lam, yam sha hkat ai lam, ahkaw
ahkang n rap ra ai lam ni nga ai hpe chye na lu ga ai. N kau myi jahtam grai mazut gum shem dip
ka-up ai ladat hte woi awn ai lam nga ai hpe mung chye lu ga ai. Dai majaw, mung shawa ni
gumlau ai mabyin byin pru wa ai re. Karai masa hku tsun ga nga yang, dai gumlau ai mabyin masa
gaw Karai jaw ai shingran kaw na byin pru wa ai lam rai nna, Karai nan lachyen ginhka lam, yam
sha hkat ai lam, ahkaw ahkang n rap ra ai lam hkrum sha ai shinggyim masha ni hpe hkye shalawt
ai hte, Karai Kasang sharawng awng ai lam masa hta mahta nna ngra pra hpawng de nga lu na
matu shalawt la ai lam rai nga ai. Ta-ngai Ma Ja Ing a maubyin hta baren (lapu kaba) a kam mara
htim amya sha ai hpe Karai Kasang n ra sharawng lam dan dawng nga ai. Dai sha n-ga Chyurum
Wunpawng Amyu Sha ni hpe mung Karai yaw shada hkyen lajang da ya ai nga pra masa hte Karai
Kasang lata la ai amyu a maka hpe shadan shadawng let, nsin kata kaw nna, Karai Kasang a mau
hpa nhtoi de, Karai Kasang lata la ai hkawhkam hkinjawng ni, chyoi pra ai amyu, Karai Kasang
lahku la ang ai masha ni tai wa shangun nga ai re.
Ga Hpungdim
Anhte Chyurum Wunpawng Myu Sha ni moi chyaloi n hkoi, ji woi ji wa ni a prat kaw nna
Ninggawn Karai, Hpanwa ningsang Chyewa Ningchyang nga ai ngu ai hpe chye ai sha n-ga dai
Karai Kasang a hpung shingkang arawng sadang ni hpe du hkra chye ai amyu ni rai ga ai. Rai tim,
dai Ninggawn Karai hpe n nawku ai. Shi a sharawng awng ai lam ni hpe hkan tam nna asak hkrung
lam hpe n gaw gap ai sha, nat luk suk ni hte shani shagu na asak hkrung lam hpe gaw gap ai
majaw, Karai Kasang yaw shada da ai masing hku sak hkrung ai amyu n tai mat ai re. Karai
Kasang hte rau asak n hkrung ai majaw n chye n chyang, kaji kadun, chyana nan mat ai gaw,
shaning 50 ning rai jang htum mat ai amyu ni rai na re ngu nna pyi tsun kau hkrum ai re. Ring
chying ai labau, htunghkying, myit jasat ni madu da lu tim, Karai Kasang hte rau asak n hkrung ai
majaw tinang a nga pra masa mung, kaga masha wa a matu mung kasi n tai lu, chyeju daju n tai lu
ai re. Rai tim, Ninggawn Karai a matsan dum lama ai chyeju jaw e, nat myihtoi ni hte tsun shadum
ai lam hku nna mung, sinna sasana ni hpe dat ya let mungga bai jaw ai hku nna mung, Karai
Kasang lata la ai amyu ngu ai hku dang hkung wa na matu hkye hkrang la sai re. Nga pra masa lai
len hta mung Gumrawng Gumsa nga pra masa hte chye nga chye pra na matu mye shading gram
6
lajang la sai re. Karai Kasang a yaw shada ai masing gaw Karai Kasang a chyeju daju tai na matu
re. Karai a Sali wunli tai ai amyu shatai na matu re. Karai a Hkinjawng mungdan hte chyoi pra ai
amyu tai na matu re. Karai Kasang sharawng awng ai tsaw ra ai, tara rap ra ai, shanglawt shangun
ai, ngwi pyaw simsa ai, shada htingrai htingrat pawn ba hkat ai lam ni Kachin myu sha ni a lapran,
Kachin ni nga ai wuhpung wuhpawng hte, mungkan ting hta dinggrin anga nga na matu, Karai
Kasang a lakung lakap tai na matu re.
Dai ni anhte Kachin Myu Sha ni yawng Karai Kasang yaw shada da ya ai myu a shawng
lam masing hpe asan apra chye na hkawn hkrang ai hte, myu a shawng lam hpe Karai Kasang a
amying ningsang hta gaw gap sa wa ga law! To God be the glory!